มอบใหทกทานดวยความรกและหวงใย จากคณะผบรหาร กองทนบวหลวง บลจ.บวหลวง...มตรแทตลอดเสนทางลงทน

B Senior... ชวตดๆ ยามเกษยณ

4 บทนำ ความทรงจำทบานรมนำ

8

เตรยมตวกอนเกษยณ

11 ความในใจของผเกษยณ - หากยอนเวลากลบไปได

14

ทำไมผเกษยณแลวบางคนยงตองการทำงาน

16 เงนเทาไรถงจะพอใชไปชวชวต

19

อยากเกษยณไวๆ ตองทำอยางไร

24 เกษยณสข ทำอยางไร

29

10 ขอคด ชวตสดใสวยเกษยณ

32 เรมตนเรยนกนใหม ใชชวตไปตอ

36

เกษยณจากงาน แตไมไดเกษยณจากสงคม

40 ชวตทเลอกเองหลงเกษยณ

สารบญ

43 เมอถงเวลาทตองจากกน

48

ภาวะทางอารมณในวยเกษยณ

56 เวลาแหงการสำรวจโลก (วย วาย จะเกษยณแลว)

61

กนด มสข

65 ลองกอนกได วาไหวไหม

68

ยายบาน

71 เตรยมความพรอมใหวยทองคำ

74

มาจดการเงนทองหลงเกษยณกนเถอะ

77 พนยกรรม คอกรรมด

83

บทสรป

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�

ในยามเปนเดกเลกตงแตจำความไดนนฉนเกดในบานตางจงหวดซงตางกบพนองทเกดในโรงพยาบาลทกรงเทพฯทงสองคนบานทวานอยรมแมนำทจงหวดพระนครศรอยธยามคณตาคณยายคณยายทวด และคณนาชวยกลอมเกลยงเลยงดแทนคณพอคณแมซงตองทำงานหนกอยทกรงเทพฯ เมอมองยอนหลงกลบไป ฉนเหนวาบานทอยธยานเปนแบบอยางของการเรยนรเรองวฏจกรชวตของมนษยและฉนมโอกาสไดเรยนรไดไตรตรองคดไดเตรยมใจมาตงแตอายยงนอยๆโดยไมรตวเลย

ฉนยงจำความรงเรองและเกยรตยศทคณตาทานไดรบตามบรรดาศกดทางราชการของทานไดดทเดยว อยางเวลามงานบญทบานสกครงกจะสนกสนานโกลาหลอลหมานไปดวยญาตโยมกบบรวารทมาชวยกนลงมอลงแรงทำอาหารคาวหวานกนนบรอย คณยายคนนทำแกงบวน คณยายคนโนนทำปลารากงแมนำ คณยายคนนนทำทองหยอด ฝอยทอง ทองหยบคณยายอกคนทำนำพทรา(สตรนำพทราบานเราแสนจะลอชอจนตองไปทำใหวดเทพศรนทรฯทมหลวงตาหลยส บวชเปนพระชวชวต อยบอยๆ (หลวงตาหลยส ทานเปนพชายของคณตาฉนเอง)สวนคณยายบานสพรรณกแกะสลกผลไมมง ทำมะเขอเทศแบบตากแหงแลวเชอมมง คณนาคนโนนทำตมยำกงคณปาบานลางทำปลาเหด(กอทอดมนปลากรายเนอเหนยวหนบนนแหละ)ฯลฯเรยกวาสำรบหนงเนยะนบเมนกนไมถวนละ

บทนำ ความทรงจำทบานรมนำ

วรวรรณธาราภมประธานเจาหนาทบรหารกองทนบวหลวง

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�

อาหารคาวหวานทถวายแดพระสงฆในแตละครงนนจะอลงการงานสรางและแนละนานาคณยาย คณปาคณนาตางเชคเรตตงฝมอของทานดวยการตดสนบนใหฉนไปแอบเมยงมองวาพระทานฉนอยางไหนมากทสดถาเครองคาวหวานของใครพรองมากทสดทานกจะหนาบานเปนกลบดอกลำดวนเลยทเดยว เฮอ...สาวขนเปนสบปแลวฉนกจะไดทป10ตงคมงสลงหนงมงโอย...รวยละ อยบานนเวลาจะกนผลไม กไมคอยจะเคยเหนเปลอกเทาใดขนาดสมเขยวหวานกจะถกลอกเยอออกจนหมดเหมอนสมโอและอยาวาแตมะปรางควานเงาะควานเลยนอยหนาทงลกแตไมมเมลดกเคยเหน บานรมนำของเรามคณตาเปนหวหนาครอบครวทมคณยายมากกวาหนงคน ซงคงจะเปนแนวนยมในสมยกอนทฝายชายจะมเมยเปนคอลเลคชนไดมากเทาทจะเลยงดไหว แตคณตาฉนชางโชคดจรงๆเพราะฉนไมเคยเหนคณยายทะเลาะกนเลย ทานแบงหนาทงานบานงานครวกนไดลงตว อาจจะเพราะคณยายของฉนทานเปนCEOของบานทเขมแขง เปนธรรมและไมเคยไดยนทานนนทาใครๆซงนสยอนนถกถายทอดมาในDNAมาถงคณแมของฉนไปดวยนบวาตางจากธรรมชาตปกตของผหญงอยบาง ฉนจำไมไดวามคำวาเกษยณสำหรบคณตาเพราะเมอทานเกษยณอายจากราชการแลวทานกยงเปนนายกเทศมนตรเปนนนเปนนทฉนยงเลกเกนกวาจะเขาใจวามนคออะไรจำไดแตวาทานตนแตเชาทกวนแลวกจะสวดมนตยาวๆ ในหองนอนซงมพระพทธรปมากมาย แลวกจะเปดวทยเครองเทาตไมโครเวฟสมยนเพอฟงขาวสารบานเมองจากสถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทยฉนตดคณยายมากจงนอนกบคณตาคณยายเปนประจำ แตตนขนมาทไรกเหนแตคณตาทำกจวตรประจำในยามเชา เพราะคณยายลกแตมดเพอไปเตรยมอาหารเชาไวรอทาเรยกวาตนกอนนอนทหลงสามนนแหละ เมอเสรจจากอาหารเชาแลวจะมรถสามลอถบมารบคณตาไปวดมงคลบพตรฯฉนชอบนงไปดวยเพราะเวลาคณตาวางแผนตดตามงานบรณะวดฉนกไดไปวงเลนทดงพทราหลงวดมเพอนใหมๆ เยอะแยะ พอกลางวนคณตากจะพาฉนนงรถสามลอคนเดม (คงจะวาจางประจำ) กลบบานเพอทานอาหารกลางวนของคณยายชวงบายทานกออกไปอกแตไปทไหนฉนไมรเพราะเปนเวลานอนกลางวนของฉนแลวทานกกลบมาถงบานประมาณสโมงเยนทกวน อาจจะเพราะคณยายใหพกเงนไปแคคาสามลอ เลยแวะเวยนไปไหนนอกลวงไมได ฉนจำไดวานานๆ ท ถงจะไดเหนคณยายเอนหลงนอนกลางวน เพราะทานทำอะไรๆ ทงวนไมไดหยดเลยไดปลาชอนมากผาซกเอาเคลาเกลอตากแดดเอาลกมะตมมาหนเปนแวนๆตากแหงรอเอาไปใสทตกขเถาเพอเผาไฟใตเตาเวลาใชเตาทำอาหารพอยาลกกลอนใกลจะหมดกเรมมหกรรมกวนยาจากมะขามเปยกใสเครองสมนไพร ฉนเองไมเคยกวนยาเพราะคณยายไมใหทำ เนองจากกะทะใหญมากและรอนจด แตไดชวย 2 อยางคอ ปนยาลกกลอนเปนเมดๆ ใสโถลายครามไว กบเอากระดาษมาพบถง ซงสนกมากๆแลวกจะมคนมาขอซอยาเราอยเนองๆบางทฉนกตามคณยายเลกไปลงแพทาเรอเลกๆหนาบานทเราสรางไวใหเรอหางยาวมาจอดคอยชวยคณยายเลกเกบตงคคาจอดเรอรสกวาตอนนนจะเทยวละหาบาทสบบาทนละ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�

ตอนเลกๆกสนกสนานไปตามประสาไมไดคดอะไรแตพอโตขนแลวนกยอนไปถงไดรวาคณยายทานดแลและสรางเสรมเศรษฐกจในครวเรอนเพอใหเลยงปากทองลกหลานจากทกเมยของคณตาไดทวถง โดยทานเนนลกหลานทกคนใหเรยนหนงสอ ใหเปน “เจาคน นายคน” แตฉนกนกภาพเจาคนนายคนแบบคณตาไดแคนงสามลอถบไปทำงาน เพราะตอนฉนเกด เรยกวาคณตาทานผานความรงเรอง ผานความเปนเจาเมองไปแลวแตเรยกไดวายงมคนเคารพนบหนาถอคณตาสดๆอย จดผกผนแรกททำใหฉนเรยนรความไมแนนอนในชวตคอยามฉนเขามาเรยนทกรงเทพฯ มาอยกบคณพอคณแม ทบานลาดพราว โอ.... นรก จากหลานเจาหลานนายทคณยาย คณนา คณยายทวด ปรนนบตพดวทกอยาง (แมฉนจะชอบแอบไปลกนำขาวหมากนเปนประจำทใตถนบานจนหมามนแอบคอน)ฉนตองตกมาอยในกำมออนโหดเหยมของคณแมคนสวยทเปนนกบรหารอนเกงกาจ แตทำกบขาวไมเปนสกอยาง แถมยงทำงานคำๆ ทกวน สมองเดกๆ ของฉนจงคดไดแตวา “นรกมาเยอนเราแลว” ในขณะทพสาวของฉนซงหางจากฉนปเดยวดจะปรบตวไดงายไมมปญหา ฉนกลบเหมอนเทวดาตกสวรรคแบบไมทนรตว ฉนตองทนดเงาะเปนลกๆทยงมขนยบยบนาเกลยดตองกนนมทไมใสโอวลตน(ซงฉนมองดวยความเขลาวานคอชวตทตกตำมากๆ) เคยคดจะหนกลบบานรมนำทอยธยาแตกไปไมเปน โชคยงดทคณพอซงเปนทหารทานเขาใจ คอยใหกำลงใจ และภายหลงคณยายอกคน กบคณนา กยายมาอยทบานลาดพราวดวยกน ตามมาปรนนบตพดวถงไมไดเทาครงตอนอยบานรมนำเพราะจำกดดวยสงแวดลอมทตางไปแตชวตฉนกดขนฉนจงยงรอดมาเลาความเขลาความหลงของตนเองไดในวนน พอเรมโตขนฉนกยงวนเวยนกลบไปบานรมนำตอนปดเทอมแลวฉนกเหนความเปลยนแปลงทละนอยๆจากผคนทแวะมาเยยมเยอนคณตาจำนวนมากๆ มาดวยไมตร กลดจำนวนลง อาจจะเพราะลมหายตายจากไปบางแลวฉนกเรมเหนคนชดใหมทเขามาเยอนคณตาโดยทไมมผใหญในบานเราปลมเปรมเทาไร คนพวกนนพยายามใหคณตาไปในวงวนการเมอง คณตากเขาไปครงหรอสองครง ทานกไดรบเลอกตงทกครงเพราะคนนบหนาถอตากนมาก แตในทสดทานกละเลกทงหมด ทานบนๆ กบคณยายวาการเมองคนละอยางกบรบราชการโดยสจรต ทานไมอยากอยในแวดวงคนแบบนน และอายกมากแลว ทานเลยเลกทกอยางไปเลย

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�

หลงๆ มากไมมใครมาเยยม เพราะทานไมมประโยชนตอเขาแลว ยกเวนญาตๆ ในตางจงหวดหรอลกหลานทแยกยายกนไปอยในจงหวดตางๆจะกลบมาเยยมกนทซงฉนจำไดวาไมเคยเขาใจวาทำไมคณยายตองเกบกงแมนำตวโตๆ เกบปลาเนอออนทดทสดไวใหลกหลานทมาเยยม แตทานไมเคยยอมทานมนเลยรบแตตวเลกๆหรอทานขาวกบผกลวกทานปลาแหงแตงโม เทานนทำใหฉนเคองมากๆแตพอมลกฉนถงเขาใจวาทำไม วฎจกรชวตของคณตาทำใหฉนซมซบไปโดยไมรตว ทำใหฉนคดมาแตอายสก 18 ป วายามมอำนาจวาสนา มหนาทการเงนอนเชดหนาชตา เรากมคนมาแวดลอม เหมอนตนไมใหญทมมวลนกกามาอาศยใครๆกอยากพบอยากลอมหนาลอมหลงแตเมอหลดพนจากอำนาจวาสนาแลวนกกาเหลานนกบนจากเพอไปเกาะตนไมอนทใหรมเงาอยางทเขาหวงจากทเคยนงหนาสดบนเกาอวไอพ เปนประธานในพธนนนกตองมานงบนเกาอธรรมดาๆไมมคนเหลยวแลเหมอนแตกอน เมอหนหลงมามองตนเองในวนน นอกเหนอจากเกาอวไอพทมกจะทำใหปวดหลงแลว อกสาเหตทฉนไมชอบนงเกาอวไอพขางหนาสดในงานพธตางๆ กคอ เพราะฉนเตรยมตวเตรยมใจมาตงแตไหนแตไรแลววาฉนจะไมยดตดกบเกยรตยศ หนาตาใดใดทงนน เพราะรวาสกวนมนกจะจากไป และการฝกตนไมยดตดกบชอเสยงและการยกยองของผคนโดยไมรตวมาตงแตเดก นาจะชวยใหฉนไมเปนทกข ไมทรนทรายกบการทมนจะจากฉนไปในวนหนา ทเลามายดยาวอยางนไมไดเขยนหนงสอเอาไวเผอวนสดทายของตนเองแตอยากเลาใหรบรกนวา การเกษยณไมไดเลวรายอะไรเลย ถาเราเตรยมตวเตรยมใจไวด ถงผอานหลายทานอาจจะเกษยณแลวอาจจะกำลงเหงาแตกสามารถมองทกอยางยอนหลงไดอยางมความสขหากเราไมยดตดและคดเสยใหมวา“การเกษยณจากงาน คอการเรมตนชวตใหมทมเสรภาพทสด” เชอเหอะ ยงมอะไรใหทำตามอตภาพของแตละคนอกมากมายอยางไมนาเชอเลยละคะ สวนจะมอะไรทตองทำทควรทำ ในวยเกษยณนน พวกเรา “กองทนบวหลวง” ไดเขยนใหทานไดอานกนแลวดวยตวอกษรทมขนาดอนเหมาะสมกบสายตาทมประสบการณสงอยางเราๆ โปรดพลกอานตอกนไดเลยคะ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�

ถาแบงชวงชวตของคนตามชวงอาย 20 ปแรกตงแตเกดเปนวยเรยน หลงจากนนเปนวยทำงานหาเงนเพอดำรงชพ ซงบางคนเรยนจบระดบหนงแลวกทำงานเลย ในขณะทบางคนกเรยนตอขนทสงขนวยทำงานจงมระยะเวลาทำงานทแตกตางกนไดขนอยกบปจจยหลายๆอยาง แตเคยถามตวเองกนบางไหมวาเราจะทำงานไปจนถงอายเทาไหร และเคยคดทจะเลกทำงานภายใน 5-10 ป ขางหนานหรอไม ซงเหตผลทจะเลกทำงานนนกแลวแตบคคล เชนฐานะการเงนเพยงพอแลว

เตรยมตวกอนเกษยณ อตกานตพานชเกษม

ผชวยกรรมการผจดการกลมจดการกองทน

มปญหาสขภาพ หรอเบองานททำ แตกอนทเราจะเลกทำงาน เรากตองเตรยมตวลวงหนาเพอใหชวตหลงเลกทำงานมความสขสบายตามทเราตองการ วธทงายทสดในการเตรยมตวคอเรยนรจากคนทเกษยณไปแลววาพวกเขาประสบความสำเรจกบแผนเกษยณของตวเองแคไหนและปจจยอะไรบางทสงผลใหแผนเกษยณทเตรยมไวไมเปนตามทหวง จากผลสำรวจของFidelity Investmentทสอบถามคนทเพงเกษยณไปไมนานพบวาคนทเกษยณแลวถงกวารอยละ 57 คดวาพวกเขานาจะเตรยมตวกบแผนเกษยณใหมากกวานทำใหFidelityInvestment ไดจดทำชดคำถามเกยวการวางแผนเกษยณขนมา โดยหวงวาการตอบคำถามเหลานนจะชวยใหคนทกำลงวางแผนเกษยณอยจะสามารถลำดบความสำคญและสรางกลยทธการวางแผนเกษยณทตอบโจทยทตนเองตองการได และแมวาชดคำถามดงกลาวจะมาจากการสำรวจขอมลของคนอเมรกน แตกมสาระทเปนประโยชนและสามารถนำมาปรบใชกบคนไทยไดอยางนาสนใจดงน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�

สงทเราควรพจารณากอนวางแผนเกษยณ 1. รปแบบการดำรงชวตของเราจะเปนอยางไร เรายงอยากทำงานและใชชวตแบบทเปนอยในปจจบนไปเรอยๆ จนกวาจะทำงานไมไหว หรอตงเปาวาในอนาคตจะมเวลาวางและเงนเหลอพอทจะใชไปทองเทยวยงสถานทตางๆหรอทำกจกรรมทอยากทำหลายอยางหรอไม 2. เราตองการเลกทำงานเมออายเทาไหร สำหรบคนทไมอยากทำงานไปตลอดชวต เราตองเลอกวาอยากเลกทำงานเมอไหรซงสำหรบคนไทยในกรณทวไปกอยท60ปหรอหากตองการเกษยณเรวขนกวาเดม (Early Retirement) กอาจจะอยากเลกทำงานเมออาย 50ป เปนตน และบางคนกอยากจะทำงานไปจนกวาจะ65ปหรอมากกวากม 3. ประเมนความเสยงดานการเงนทจะเกดขนหลงเกษยณ เรองนตองเขาใจกอนวาปจจยดานลางนจะมผลตอแผนเกษยณของเราลองพจารณาดกนวาเรามความเสยงจากปจจยแตละขอมากนอยแคไหน ก.ถาอายยงยนเงนทตองใชกยงมากเวลาทำงานหาเงนมาเกบไวใชในยามเกษยณกจะนานตามไปดวย ข. เงนเฟอทสงขนมผลทำใหเงนจำนวน100บาทณปจจบนซอของไดนอยลงในอนาคต ค.การลงทนในสนทรพยตางๆ มผลตอกระแสเงนสดของเราในอนาคต การลงทนในสนทรพยทมความเสยงตำในสดสวนทมากจนเกนไปอาจทำใหเราพบกบปญหาทผลตอบแทนในอนาคตไมสามารถชดเชยกบเงนเฟอทเพมขนซงจะทำใหคาครองชพสงขนไปดวยทงน เงนเฟอมกจะเพมขนในอตราทเรวกวาผลตอบแทนจากการลงทนในสนทรพยความเสยงตำ ง. การถอนเงนออกมาใชบอยๆจะทำใหทรพยสนทสะสมไวหมดเรวกวาคาด จ.คาใชจายในการรกษาสขภาพมแนวโนมทจะเพมสงขน 4. ทำประมาณการรายไดและคาใชจายเพอหาสวนตางใหทำประมาณการรายไดและคาใชจายรวมทงการลงทนจากเงนออมในปจจบน เพอจะไดประมาณไดวากระแสเงนสดทจะไดรบในยามเกษยณแลวนนจะเพยงพอในการดำรงชวตไปไดอกกป หากไมพอใช เรากตองกลบมาพจารณาดวาควรปรบวธการออมเงนเพมรายไดลดคาใชจายหรอยงตองทำงานตอไปสกระยะหนงกอน 5. สะสมเงนออมดวยการลงทนในกองทนสำรองเลยงชพ เรองนแนะนำใหทกคนสะสมเงนออมผานกองทนสำรองเลยงชพ(ProvidentFund)ใหเตมทกอนทจะเลกทำงานเพราะการลงทนในกองทนสำรองเลยงชพเปนการออมทลกจางออมเงนเทาไหร นายจางกจะชวยลกจางออมดวยในจำนวนเงนทเทากนจงเปนวธการสะสมเงนออมทดทางหนง

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

10

เมอประเมนทกอยางขางตนแลว ใหเราเรมวางแผนเกษยณอยางจรงจง โดย 1. เรยนรและทำความคนเคยเกยวกบการวางแผนเกษยณ คอการวางแผนดานรายไดและรายจายรวมถงแผนการลงทนเรยนรการจดทำงบประมาณ(Budget)กลยทธการจดสรรเงนลงทน(AssetAllocation Strategy)เปนตน 2. ศกษาวาเมอเกษยณแลวจะไดรบสทธผลประโยชนจากหนวยงานหรอองคกรใดบาง และหากตองการใชสทธดงกลาวจะตองดำเนนการอยางไร ภายในเมอไหร เชน กองทนประกนสงคมทเราจายสมทบไปเปนเวลานานนนเขามสทธและผลประโยชนหลายอยางทเราสามารถหาขอมลเพมเตมได 3. ประเมนคารกษาพยาบาลในอนาคต หากเราเปนคนทตองเขาออกโรงพยาบาลบอยๆ เรองนเปนสงทสำคญเพราะอาจจะกระทบกบกระแสเงนสดในอนาคตทเราตองการ 4. จดทำแผนเกษยณ โดยทำงบประมาณการเกษยณ นำตวเลขประมาณการรายได ประมาณการรายจายตนทนเงนเฟอ เขามาประกอบกน เพอดวารายไดเพยงพอกบคาใชจายหรอไม โดยในการทำแผนมสงทตองคำนงถงคอ - ทำการทบทวนการจดสรรเงนลงทน (Asset Allocation) ใหเหมาะสมกบชวงอายเปนเรองทจำเปนเนองจากเราตองนำเงนสวนนคอทมาของรายไดของเราในอนาคต - แนะนำใหทำประกนสขภาพระยะยาวเพราะคาใชจายรกษาพยาบาลแพงขนเรอยๆ - การกำหนดวาในแตละปจะถอนเงนออกมาใชเทาไหรเปนเรองสำคญ เพราะหากเราถอนเงนออกมาบอยและมากเกนไปจะสงผลใหทายทสดเรามเงนไมเพยงพอกบความตองการ - หากรปแบบการดำรงชวตทเราตองการมตนทนทมากกวาทเราคดไว เราอาจตองหางานชวคราวทำเพมในชวงทเกษยณหาทางลดคาใชจายลงหรอไมกเลอนเวลาเกษยณออกไปเพอใหสามารถหารายไดใหเพยงพอ การใชชวตหลงเกษยณตองมการเตรยมตวลวงหนา ตองเรมใหเรว คดใหรอบคอบ แลวทำตามทวางแผนไวอยางเครงครดซงเราควรเรมออมเงนตงแตวนน ทางเลอกในการออมเงนกมมากมาย ไมวาจะเปน เงนฝาก พนธบตร อสงหารมทรพย ทองคำเงนตราตางประเทศและอนๆทงนสนทรพยแตละประเภทมสภาพคลองผลตอบแทนความเสยงทแตกตางกนไปหากไมคนเคยกบการลงทนนอกเหนอจากเงนฝาก เราอาจสอบถามทปรกษาการลงทนตามสถาบนการเงนตางๆ หรอไปลงทนผานกองทนรวมซงเปนอกทางเลอกหนงทนาสนใจ ทงหมดนกเพอใหเงนทำงานสำหรบชวตหลงเกษยณเปนไปอยางทเราตองการ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

11

ถาลองนกถงวนทตองเกษยณภาพทหลายทานนกไวอาจเปนภาพการเลยงสงของเพอนๆนองๆในททำงานหรอภาพของการมเวลาวางทกๆวนหลงจากวนเกษยณไรซงความกงวลหรอความกดดนใดๆหรอภาพของคนแกทเงยบเหงาแตกอาจมบางทานมองวาวนทเกษยณการทำงานคอภาพแหงโอกาสของการเรมตนชวตใหมทมเสรภาพมากทสดยงถาทานใดทมการเตรยมตวและวางแผนเพอการเกษยณมาเปนอยางด รอบคอบผมเชอวาทานเหลานนจะมชวตหลงเกษยณทมความสขและเปนไปตามแผนททานไดวาดภาพไว

ความในใจของผเกษยณ- หากยอนเวลากลบไปได

นรวรวงศสมมาตร,CFPTM

ผอำนวยการอาวโสกลมจดการกองทน

ทวาบางทานอาจยงไมไดเรมหรอลงเลวาจะเรมวางแผนการเงนเพอการเกษยณเมอไรหลายทานคงเคยไดยนคำพดทวา“Timefliesandonedaysoonerthanyouthink,you’llberetired-voluntarily orinvoluntarily”(เวลามนตดปกบนและสกวนหนงทเรวกวาทคาดทานกตองเกษยณไมวาจะไปอยางเตมใจหรอไมเตมใจกตาม) และเมอถงเวลานนทานอาจจะอยากยอนเวลากลบไปทำบางสง หรอขอยอนเวลาไปเพอแกไขไมทำบางสงเพอมโอกาสอกครงในการเตรยมความพรอมเขาสการเกษยณอยางมความสขไดดยงขน ผมขอนำบางสวนจากขอมลของSharonO’Brien,AProfessionalCounselorinPortland,Oregon ทเขยนไวเกยวกบสงทผเกษยณอยากยอนกลบไปจดทำสงตางๆ เพอสามารถใชชวตในรปแบบทตนเองตองการในวยเกษยณไดดกวาทเปนอยในปจจบนโดยหวงวาจะเปนประโยชนตอทานผอานตามนครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

12

5 อนดบแรก ทผอยในวยเกษยณ (ชาวอเมรกน) อยากจะยอนกลบไปทำ รอยละ21อยากกลบไปจดทำประมาณการเงนไดทตองการเพอไวใชจายวยเกษยณ รอยละ19อยากกลบไปวางแผนการลงทนและจดทำพอรตการลงทนทเหมาะสม รอยละ 18 อยากกลบไปกำหนดรปแบบการไดรบผลตอบแทนหลงเกษยณ เพอใหสอดคลอง กบรปแบบการใชชวตในวนดงกลาวมากขน รอยละ19อยากกลบไปทำความเขาใจถงเงอนไขทเกยวกบสทธประโยชนตางๆของแหลงเงน สะสมเพอการเกษยณอายตางๆ รอยละ 17 อยากกลบไปเปนหนมสาวอกครง หรออยากกลบไปทำงานอกครง ไมใชกลบไป หาสาวๆหนมๆมาดแลเรานะครบแตเพอกลบไปทำงานหาเงนมาเปนทนสำรองสำหรบใชจาย หลงเกษยณใหเพมขน นอกจากนSharonO’Brienยงพบวาผทยงไมถงวยเกษยณกวารอยละ81ไดบอกกบตวเองดวยความมนใจเปนอยางสงวาสามารถทจะใชชวตในรปแบบทตวเองตองการไดหากเกษยณจากการทำงานแลว (ไมไดโม) ขณะทอกหลายคนบอกวายงไมไดเรมแมแตจะคด และยงไมพรอมทจะเรมวางแผนการเงนเพอการเกษยณเพราะมภาระตางๆมากมายโดย สองในสามของผทยงไมไดเกษยณ หรอคดเปนรอยละ 68 ยงไมเคยทำประมาณการจำนวน เงนทตองมใชในวยเกษยณ สามในสของผทยงไมไดเกษยณหรอคดเปนรอยละ74ยงไมไดเคยทำแผนการลงทนเพอรองรบ การใชจายในวยเกษยณ ขอมลขางตนทำใหผมไดขอคดในสงทควรทำหากตองการใชชวตในรปแบบทไดวาดภาพฝนไวเมอเขาสวยเกษยณผมจงสรปปจจยหลกๆมาใหใชเปนแนวทางทจะทำใหแผนการดำเนนชวตในวยเกษยณอายนนบรรลเปาหมายทวางไวครบ จดทำประมาณการทางการเงนในวยเกษยณใหเหมาะสมกบรปแบบการดำเนนชวตเมอเกษยณแลว เพอใหรวานบตงแตวนแรกทเราเกษยณ จะตองมเงนในการดำรงชวตใหไดตามเปาหมาย ท ตองการเทาไหร ซงแตละคนกจะแตกตางกนออกไป เชน มบตรหลานตองเลยงด หรอม โรคประจำตวทตองรกษามแนวโนมวาจะมอายยนยาวตามรนพอแมปยาตายายเปนตน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

13

เมอทราบจำนวนเงนทตองมณวนเรมเกษยณแลวใหวางแผนการลงทนจดทำพอรตการลงทน และจดสรรเงนลงทนอยางเหมาะสมเพอใหการลงทนไดรบผลตอบแทนบรรลเปาหมายทางการเงน ทกำหนดไวภายใตความเสยงทรบไดใหมประสทธภาพมากทสด กำหนดรปแบบการไดรบเงนสดจากเงนกอนทจะไดรบในวนทเกษยณใหสอดคลองกบรปแบบ การใชชวตในชวงหลงเกษยณเชนกำหนดการรบเงนสำหรบคาใชจายเปนแบบรายเดอนหรอ รายไตรมาสเปนตน ทำความเขาใจถงเงอนไขทเกยวกบสทธประโยชนตางๆ ของแหลงเงนสะสมเพอการเกษยณอาย ทงภาคบงคบและภาคสมครใจเชนสทธประโยชนของกองทนประกนสงคมหรอกฎเกณฑ ขอบงคบตางๆของกองทนสำรองเลยงชพ อยาลงเลทจะปรกษากบนายจางหรอคนรจกทเกษยณไปแลว รวมถงนกวางแผนทางการเงนท ไดรบการรบรองวฒ เพอหารอถงสทธประโยชนตางๆ ทจะไดรบเมอเกษยณจากการทำงาน และแนวทางการดำเนนชวต ตลอดจนการวางแผน และบรหารเงนออมเพอการเกษยณอาย อยางถกตองเหมาะสม แนนอนครบ ไมมใครยอนเวลากลบไปแกไขสงตางๆ ในอดตได แตกไมชาเกนไปทจะเรมทำสงดๆ ใหเกดขนกบตนเอง ผมจงฝากเกรดเลกๆ นอยๆ ไวในหนงสอเลมนเพอใหทานนำไปปรบใชใหสอดคลองกบแผนการออมเงนสำหรบวยเกษยณของทานครบ เหรยญยอมม 2 ดาน “การเกษยณ” กเชนกนบางทานหวนกลวการเกษยณเพราะขาดการเตรยมการทดจงยงไมพรอมทจะเขาสวนเวลานนเนองจากไมเคยสะสมเงนไวรองรบในยามเกษยณ แตบางทานกมการเตรยมพรอมและวางแผนการเงนทดไว จงมองวาถงเวลาแลวทจะไดเรมตนชวตใหมทมเสรภาพ และสามารถหาความสขในชวงเวลานนไดอยางเตมทครบ อานแลวโปรดเลอกดานของเหรยญทจะทำใหทานเปนคนเกษยณสขนะครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

1�

หากถามวาหลงเกษยณจะทำอะไรคำตอบสวนใหญกคอไปเลยงหลานพกผอนทองเทยวแตแนวโนมทเราเหนมากขนกคอการทำงานตอไปหลงเกษยณ ในตางประเทศทพฒนาแลวอยางสหรฐฯ นน 1 ใน 3 ของผเกษยณเขายงคงทำงานตอ โดยมเหตผลทตางกนไปครบ

ทำไมผเกษยณแลว บางคนยงตองการทำงาน

สนตธนะนรนดรผอำนวยการอาวโสกลมจดการกองทน

เหตผลแรก คอ เรองเงนไมพอใชจายในวยเกษยณ อาจจะทงเนองจากการวางแผนทางการเงนทไมดพอ เงนเกบไมเพยงพอ คาใชจายทเพมสงขนกวาทเคยคดไวทงทเปนขาวของ เครองใช และคารกษาพยาบาลอกประเดนหนงคอคนเรามแนวโนมทจะมอายยนขนตามเทคโนโลยการรกษาทดขนทำใหตองใชเงนในการดำรงชวตนานขนและมากขนดวย เหตผลทสอง คอ ไฟยงแรงอยยงอยากทจะใชความรประสบการณและความสามารถของตนเอง ใหเปนประโยชนตอองคกรหรอตอสงคมตวอยางในบานเราอนหนงคอขาราชการหรอนกธรกจเกงๆทเกษยณแลวมกจะผนตวเองเขามามตำแหนงทางการเมองกดวยเหตผลน (แฮม....พวกทมผลประโยชนแอบแฝงไมเขาขายนนะครบแตนาจะเขาขายปนประเภทมเทาไหรกไมพอ)

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

1�

เหตผลทสาม คอ ยงอยากมสงคมเพราะจะไดพดคยไดเมาทถงละครตอนเมอคนไดไดไปงานสงสรรคพบปะผคนและใครทเปนหวหนากจะไดยงมลกนองไวสงการนอกจากน การทสงคมเปนเมองมากขนเรอยๆกบครอบครวทเลกลงเรอยๆผนวกกบจำนวนคนโสดทมากขนทำใหททำงานเปนสถาบนสงคมทสำคญมาก เหตผลสดทาย คอ กลวการเปลยนแปลง เพราะแมจะมความพรอมดานการเงน แตยงไมไดเตรยมพรอมดานจตใจ เนองจากคนเคยกบการทำงานหนกมาตลอดชวต จงยงรบไมไดกบวถชวตทจะเปลยนไปหรออาจจะยงไมไดวางแผนไววาจะทำอะไรจงขอทำงานตอไปกอน นนคอสาเหตครบคราวนถาแบงกวางๆเปนประเภทของงานหลงเกษยณกแบงไดเปน3ประเภทครบ หนง ยงคงอยองคกรเดม มความเปนไปไดมากสำหรบบรษทเอกชนทจะตออายผบรหารออกไปสกปสองปรวมถงอาจขอใหทำงานอยในตำแหนงงานอนทไมใชงานประจำเชนทปรกษาเพอชวยงานบรษทตอไป ในขณะทการตออายของผบรหารในภาครฐมโอกาสนอยกวา เนองจากกฎเกณฑในการตออายคอนขางเครงครดบางทกเลยตองเอาไปลงเปนบคคลทมตำแหนงในรฐวสาหกจแบบนกมใหเหนอยบอยๆซงกไมใชเรองเสยหายตราบใดทเขายงมประโยชนในการทำหนาทใหมไดเตมเมดเตมหนวยนะครบ สอง เปลยนงานใหมกรณนผใกลเกษยณตองมการเตรยมตวอยางตอเนองโดยหมนตดตอกบผคนในแวดวงธรกจทเราอยากเขาไปรวมงานถาเปนสาขาอนทเราไมเคยทำมากอนอาจตองไปอบรมหาความร หรอทกษะเพมเตมเชนถาอยากเปนนายหนาขายผลตภณฑทางการเงนกอาจตองสอบใบอนญาตตามทกฏหมายกำหนด สาม เปนเจาของกจการหรอทำงานอดเรกใหเปนอาชพ อยางนกตองมการเตรยมพรอมไวใหดโดยเฉพาะอยางยงความพรอมทางการเงนไอเดยและการวางแผนการทำธรกจทงนมงานอดเรกบางอยางทสามารถทำเปนอาชพไดดในยามเกษยณเชนปลกตนไมถายรปเขยนหนงสอสอนหนงสอเปนตน แตไมวาการทำงานหลงเกษยณจะเกดขนเพราะจำเปนตองทำหรอเลอกทำเอง การเตรยมตวยอมเปนสงสำคญ เราจงควรวางแผนลวงหนากอนทวนนนจะมาถงเรมจากการประเมนศกยภาพตนเองกำหนดสงทอยากทำและเตรยมความพรอมเอาไว แตสงทสำคญทตองทำอยางตอเนอง ไมวาจะยงไมถงเวลาเกษยณ หรอกำลงทำงานหลงเกษยณอยกตามสงนนกคอการวางแผนการเงนเพอการเกษยณโดยตองออมและลงทนจากเงนททานหามาไดเพอเตรยมพรอมสำหรบการใชจายในอนาคต เพราะไมชากเรว ทกคนกตองเกษยณจรงๆ อยด ขอใหทกทานโชคดครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

1�

หลงจากทไดนงอาน“ความทรงจำทบานรมนำ”ซงเปนบทนำของหนงสอเลมนแลวและหนมาดหวขอทผมไดรบมอบหมายใหเขยนจรงสนะ!!ทกคนจะมชวงเวลาทยอนกลบไปคราวใดกอดไมไดทจะเกดรอยยมมมปากทกครงและเชนเดยวกนกยงมตะกอนของความคดทวาเราเองยงมบางสงทอยากทำแลวไมไดทำในวยหนมสาว เพราะเราเพยรแตจะสรางฐานะความมนคงใหกบชวต โดยยอมเกบสงทตนเองอยากทำ

เงนเทาไรถงจะพอใชไปชวชวต สธรคนธารวงสกล

รองกรรมการผจดการฝายกำกบการปฏบตงาน

ไวในลนชกกอน แตยงเราหาเงนไดมากเทาไร ทำไมกลบไมรสกพอเสยท เรากลววาจะมเงนไมพอใชไปไดตลอดกลววาลกหลานจะลำบากจนลมเปดลนชกทปดไว ถงตอนนถาเรามความมนใจวาจะมเงนพอใชไปชวชวต เรากไมจำเปนทจะตองเกบสงทอยากทำไวในลนชกตอไป ยงไปกวานนบางทเราอาจจะไดเปดลนชกตรวจดสงทหลนหายไปในระหวางทางของชวต แลวหยบขนมาทำรอยยมทเกดขนบนใบหนาเราจะไมเปนรอยยมทคดถงแตในอดตอยางเดยวจะเปนรอยยมทเราใชชวตในปจจบนดวย เอาละครบ เรามาเรมคดพรอมกนเลยนะครบวาจะทำอยางไรใหมนใจวาจะมเงนพอใชเชนวานน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

1�

ดวยเหตผลงายๆ ทวา ณ จดใดจดหนงของชวตทเราสามารถมรายไดจำนวนหนงซงมจำนวนมากพอทจะเปนคาใชจายในชวตประจำวน เกบเผอเปนคาใชจายฉกเฉนบาง และยงมเหลอพอทจะใชชวตตามความฝนอนพอสมควรของเรา เรากจะสามารถใชชวตตามความคดตามใจทอยากเปนได หากเราอยากจะเลนดนตร เรยนศลปะ ทำอาหาร ไปเทยวตางประเทศ กสามารถทำได ชวตกจะไมยดตดกบการถกบงคบดวยกรอบของรายได เพราะรายไดทกำหนดจำนวนไวนนจะมากจะนอยกขนอยกบคาใชจายและฝนของแตละทานวาจะมากและใหญขนาดไหนเมอเรารวาจะตองมรายไดจำนวนเทาไรแลว เรากตองวางแผนเพอใหมรายไดดงกลาว ณปจจบน เรามรายได มคาใชจาย ทเหลอคอเงนเกบ หากเรามเงนเกบแลวเงนเกบนสามารถนำไปหาผลประโยชนสรางผลตอบแทนไดเทาจำนวนทเราตองการทกอยางกจะเปนไปตามแผนการทวางไว แตปญหากคอทกวนนในสถานการณจรงมนมเงนเกบบางไมมเงนเกบบางบางทไมพอใชดวยแลวจะทำอยางไร อยาเพงทอครบเพราะลกทอเขามไวใหลงถอเทานนผมอยากใหสำรวจแบบนเลยครบ 1. สำรวจรายได เราควรจะรวาในแตละเดอนมเงนเขามาจากแหลงไหนบางบางทานอาจจะมงานพเศษงานอดเรกทสรางรายไดให 2. สำรวจคาใชจาย สงนเปนสงสำคญทคนสวนใหญละเลย ไดมาเทาไรเราพอจะร แตใชไปกบสงไหนบาง เรามกจะไมร เงนจงไมคอยเหลอเกบวธนอาจจะทำใหเราสามารถตดคาใชจายทไมจำเปนไดอกดวยเราควรสนใจกบเรองนมากๆ 3. เงนเกบเงนสวนนเราควรจะตองสำรองเผอคาใชจายสกประมาณ6เดอนหลงจากนนกสามารถนำเงนทเหลอไปลงทนตามความรของเราเพอสรางผลตอบแทน เมอเราทำวธการขางตนแลวไปสกประมาณ 3-4 เดอน เรากพอจะประมาณการเงนเกบของเราไดวาจะมในแตละเดอนเทาไร โดยสามารถนำเงนไปลงทนใหเกดผลตอบแทนได จะเหนไดวาถาเราเรมวางแผนทางการเงนเรวเทาไรกยงจะมโอกาสถงเปาหมายทวางไวไดงายเพราะมระยะเวลาในการออมและลงทนทยาวไมจำเปนทจะตองไดผลตอบแทนในอตราทมาก แตสำหรบทานทใกลเกษยณและไมเคยวางแผนดงกลาวไวเลย กไมเปนไรครบ ยงสามารถวางแผนในตอนนไดทนเพราะถงแมทานจะไมมรายไดประจำแลวแตในสวนคาใชจายของทานกนาจะลดลงมากแลว ประกอบกบทานคงมเงนเกบพอสมควรทสามารถจะแบงเงนไปลงทนได

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

1�

ขนตอนตอไป คอ ขนตอนของการนำเงนเกบเงนออมไปลงทนเพอใหเกดผลตอบแทน ขนตอนนตองอยทความรความสามารถของแตทานครบบางทานมความรในดานการลงทนดรวาทรพยสนอะไรใหผลตอบแทนด เชน บางทานชำนาญดานการลงทนในอสงหารมทรพย บางทานชำนาญดานการลงทนในหนผมแนะนำวาควรลงทนในทรพยสนทตนมความรความชำนาญทสด ขออยาหลงใหลไปลงทนในทรพยสนทตนไมมความร ถงแมจะไดยนมาวาการลงทนนนๆ ใหผลตอบแทนสงมากกตาม แตหากอยากจะกระจายการลงทนไปในรปแบบทตนไมมความรกควรจะตองศกษาหาความรกอน และหากไมมนใจกควรจะใชบรการของ“มออาชพ”เชนลงทนผานกองทนรวมประเภทตางๆ ขนตอนตงแตสำรวจรายได คาใชจาย วางแผนทางการเงน รวมถงนำเงนเกบไปลงทน ทกทานสามารถทำเองกไดหรออาจจะหาทปรกษาทางการเงน ใหเขาชวยวางแผนใหกได เพราะเขาจะขอขอมลจากทานและจะชวยทานพจารณาถงความสามารถในการรบความเสยงในระดบตางๆของทานไดเพอใหคำแนะนำทเหมาะสม ซงอาจจะเสยคาธรรมเนยมบาง แตผมกวาคม เพราะจะชวยลดความผดพลาดของแผนการทางการเงนทอาจจะเกดจากสาเหตทเราเองไมไดคำนงถง เมอไดแผนการทางการเงนทเหมาะสมแลว สงทสำคญตอจากนคอ “วนย” อยากขอใหทกทานมวนยในการปฏบตตามแผนทวางไวหากทานไมมวนย ไมวาแผนจะดเลศเลอเพยงใดกจะไมสำเรจและขอใหหมนตรวจสอบสถานะการเงนและการลงทนโดยสมำเสมอวายงอยในกรอบทเราวางไวหรอไมสดทายเรากจะถงเปาหมายอยางแนนอนและตอนนนเรากจะรวาเราเองกสามารถมเงนพอใชไปชวอายขยได “ความทรงจำทบานรมนำ” กอใหเกดฝนอยางหนงกบผม ไมใชบานครบ ไมใชอาหารครบ แตเปนการทมคณยายหลายคนแลวหลานบอกวาคณตาโชคดจรงๆ ครบ ผมเปนคนรกเดก ผมกอยากใหหลานผมชนชมผมอยางนนบาง ซงคดวาคงจะมคาใชจายเพมขนในอนาคตผมคงตองกลบไปตรวจดแผนการทางการเงนของผมอกครงวาจะทำอยางไรดสวสดครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

1�

บอยครงทผมไดยนบรรดาเพอนๆนองๆพดคยกนเรองอยากรวยอยากเกษยณกนเรวขนซงผมกเปนหนงในนน และกนาจะเปนกนมากในกลมคนทมอายตำกวา 50 ป เพราะถา 50 ปขนไปนาจะเปนกลมBabyBoomerทเปนกลมทมสงแวดลอมมาตงแตเกดตางจากกลมGenX แตการทใครจะไปถงจดนนได หรอจะไดมาซงจดนน เขาจะทำยงไง? ในเมอไมวาอยากไดอะไรกใชวาจะไดสมปรารถนาไปทกเรอง คดงายๆ ผมวามนกเหมอนกบการทเราอยากไดมอถอสกเครองนนแหละ ถาอยากไดเครองใหมเรากตองซอดงนนถาเราอยากไดชวตในวยเกษยณทด(ไมวาจะรบเกษยณหรอเกษยณเมออาย60ป)เรากตองซอมนมาซงถาเรามเงนมากพอมนกไมเปนปญหา แตหลายสงหลายอยางเรากตองกเพอใหไดมนมา เชน กซอบาน ซงวนนผมกยงเปนหนงในนนผมวามนไมไดผดอะไรทเราจะกมาซอบาน แตถาผมอยากไดชวตดๆ ในวยเกษยณเรวกวากำหนด ผมจะกจากทไหนมาซอ? ในเมอณวนนยงไมมสถาบนการเงนไหนปลอยกใหเลย ดงนน เราจงตองขยนทำงาน ตองมความตงใจทจะไปถงเปาหมาย ตองสรางวนยการออม รวมทงตองมการวางแผนการเงนใหด

อยากเกษยณไว ๆตองทำอยางไร

ดร.อดศรโรจนพนธผอำนวยการอาวโสฝายบรหารความเสยง

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

20

แมคนสวนใหญจะวางแผนเกษยณเมออาย60แตเรากควรคดไวเสมอวาหากเราตองเกษยณกอนกำหนดทวางแผนไว เราจะตองเตรยมตวอยางไรเพราะสภาพการทำงานปจจบนมการแขงขนกนสงเราอาจจะไมไดเปนผเลอกเองวาจะเกษยณตอนไหน บางทโชครายมาเยอน กอาจถกสถานการณบงคบใหตองเกษยณกอนทเราจะพรอมซงเรองนทงใครๆรวมทงผมเองกอาจถกสถานการณบบบงคบไดเชนกน ผมเคยอานบทความหนงทรายงานการสำรวจในสหรฐอเมรกาวา ประมาณ 40% ของผเกษยณ เปนคนทตองเกษยณกอนเวลาทตวเองตงใจไว โดยสาเหตมาจาก 2 เรองหลกๆ ไดแก สขภาพ และถกเลกจาง ดงนน ไมวาจะเปนคนทตงใจเกษยณในวยเพยง 50 หรอเกดจากสถานการณบบบงคบ หรอจะไดเกษยณตามอายงานทนายจางกำหนดชวตทเหลอหลงจากไมไดทำงานแลวจงขนกบเราเองทจะตองวางแผนการเงนทมสะสมอยใหรองรบคาใชจายตางๆทจะเกดขนในยามทไมมรายไดประจำจากการทำงาน ผมมองวานคอความทาทายวาเราจะทำยงไง ตระหนกรเรองความไมแนนอน แลวเรมออมซะแตเนนๆ หลกสำคญของคนทจะใชชวตหลงเกษยณอยางมความสขคอ“การออมใหพอใชในวนหนา” เราตองมการ“วางแผนลวงหนา”เพอใหมเงนออมเพยงพอตอการดำรงชวตซงมหลายสงหลายอยางทตองทำไมวาจะเปนการตดงบคาใชจายทไมจำเปน หรอเพมเงนออมดวยการทำงานนอกเวลา ทานทใกลเกษยณแลวอยาเพงทอใจครบ ผมทราบวาการหางานทำสำหรบผทวยใกลเกษยณแลวนนไมใชเรองงายแตถาเปนงานททำนอกเวลาละครบมนอาจหาไดงายกวาใชไหม ผทเกษยณกอนกำหนดบางคนอาจพบวา ตวเองยงสามารถมชวตทดไดดวยการเปนทปรกษาในดานตางๆ ตามความเชยวชาญของตวเอง หรอทำอาชพทเคยใฝฝนมาตลอดสำหรบผมถอวาไดรบโอกาสทดทไดทำงานในธรกจนทำใหเหนความหลากหลายของโอกาสในการลงทนทำใหมทางเลอกในการลงทนจากแหลงทไดรบผลตอบแทนทสงสดไดเพอเพมเงนออม ดงนน เพอทจะใหวยเกษยณของเราสมบรณแบบมากขน เรากตองรวบรวมรายไดจากหลายๆแหลง เชนเงนสำรองเลยงชพเงนฝากออมทรพยเงนลงทนรายไดพเศษตางๆฯลฯ อปสรรคของการออม “การออม”ฟงๆดแลวเหมอนงายแตหลายๆคนกเจออปสรรคนไมวาจะเปนวฒนธรรมหรอคานยมของคนไทยทใชจายฟมเฟอยประกอบกบโฆษณาชวนเชอไมเวนแตละวน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

21

ชวงทผมเรยนในตางประเทศ มจดหมายสงมาทบานผมทกวน ชกชวนใหทำบตรเครดต แถมPre-approvedคออนมตลวงหนาใหทงๆทไมเคยรจกผมเลย เรองนในเมองไทยกไมแพกนมโครงการรถคนแรกกไดผลนะครบคนแหจองกนตรมเพราะหลายๆ คนกอยากสบายดวยการมรถยนตสวนตวในอตราดอกเบยตำแถมไดสทธประโยชนทางภาษอกดวย นอกจากน กมหลายๆ ธนาคารโทรมาชกชวนใหใชสนเชอบตรเครดตมง สนเชอสวนบคคลมงโดยบอกวาอตราดอกเบยตำตำแค20%-24%เองชวงนมโปรโมชนดวยการไมคดดอกเบยเดอนแรกดวย โอวพระเจาอะไรจะขนาดนน!แลวปถชนอยางผมจะทานทนกเลสไหวไหม สงเหลานเปนขอเสนอทจะทำใหเรามความสขทางลด แตนนแหละอปสรรคของการออม CEOของเราเคยพดถงคำวา“ResponsibleConsumerLoan”ครบซงไดใหความหมายวา... “อยากเหนสถาบนการเงนใหสนเชอสวนบคคลในรปแบบตางๆ ทชวยใหผกรายยอยมโอกาสในชวตเพมขน แตตองไมเปนการทำรายอนาคตและวนยทางการเงนของลกคาไมทำใหลกคาตกอยในฐานะลำบากเพราะหนสนลนพนตว แมวาการกระทำอยางนนจะทำใหสถาบนการเงนรำรวยขนมาไดรวดเรว เพราะหากลกคาออนแอ สงคมมแตหนสนทลบลางไดยากลำบาก สถาบนการเงนเองกจะออนแอลงในทสด อยางนคอResponsibleConsumerLoan” ผมเองเพงซอบานใหมกมคาใชจายหลายอยางเพมมาเชนคาผอนแตละเดอนคาโทรศพทคานำ คาไฟคาบำรงรกษาดแลบานฯลฯสวนนองๆในทมRiskManagementของผมบางคนมครอบครว มลกคาใชจายทจำเปนกมเพมขนยามวางกนงเปดเวบไซตหาเสอผาเครองแตงกายสวยๆใหลกนอย ลองทำรายการคาใชจายรายเดอนกนครบและอยาลมวา “เงนออม” ตองเปนหนงในรายการคาใชจายนนดวยซงอนทจรงแลวเราควรใหความสำคญกบมนเปนอนดบแรกดวยซำ เปนไงครบทำออกมาดแลวยงหากทำแลวกนาจะเปนเหมอนผมคอจะรสกวาเรากำลงเผชญอยในรายการคาใชจาย (เมอเทยบรายรบ) คอความกดดนครงยงใหญทจะ “ลด ละ เลก” คาใชจายสำหรบเทยวเลนแตงตวฟตเนสฯลฯซงหลายอยางกเปนคาใชจายทไมจำเปนเลยใชไหมครบ ทนกถงเวลาปรบปรงนสยทางการเงนกนใหมแลวครบนนคอตองตงเปาทจะ “ออม” กอนจะใชเงนไปกบคาใชจายทไมจำเปน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

22

กำหนดเปาหมายทางการเงน คราวนลองนกเลนๆถงเปาหมายของเราทอยากจะบรรลซงมนอาจจะเปนอะไรกไดบางทกอาจจะเรมตนจากการเขยนใสกระดาษแตละแผนวาเปาหมายเรามอะไรบาง ตวอยางของผมเองคอในกระดาษแผนแรกเปนเปาหมายทจะออกรถใหมทกๆ6ป กระดาษแผนท2มเปาหมายทจะไปยโรป กระดาษแผนท3คอเลกทำงานตอนอาย55แลวไปใชชวตทสหรฐอเมรกา จากนน ในแตละเปาหมาย ผมกจะเขยนออกมาวา ถาเปาหมายเปนอยางนนแลว ผมจะทำอยางไรใหบรรลเปาหมาย และคาใชจายของมนเปนเทาไหร หลงจากนนผมกเอากระดาษทเขยนเปาหมายของผมมาเรยงตอๆกนเพอดวาอะไรทผมอยากไดกอน อะไรทเปนเปาหมายระยะสนผมกแยกออกมา เพราะการเตรยมพรอมจะแตกตางกบเปาหมายระยะยาวสงทตองทำคอผมจะยดภาพใหญไว ในขณะทกตองคดวา จะทำอยางไรใหบรรลเปาหมายระยะสนดวย ตอมาผมจะนำเปาหมายทงหมดมาลองใหนำหนกวาอะไรเปนเปาหมายทคมคาทเราจะทำงานหนกเพอมน จากนนกตองออมเพอจะบรรลเปาหมายนนๆ โดยพจารณาวาเราจะเตมใจไหมถาตองทำงานพเศษเพมเพอหาเงนใหเปาหมายของเรา แลวอะไรบางทเราตองยอมเสยสละเพอเปาหมายของเรา คราวน ใหเรยงลำดบตามความสำคญโดยคำนงถงความเปนจรงซงเราอาจจะตองดงเอาบางเปาหมายในกระดาษออกเกบไว(เพราะความตองการมไดไมจำกดแตกำลงเรามจำกด)สำหรบผมผมใหนำหนกเปาหมายทจะเลกทำงานแลวบนไปอยทอเมรกาเปนอนดบหนง สวนเรองการออกรถใหมถาเทยบแลวคงมนำหนกทนอยมากจนผมตองดงเปาหมายนนทงออกไป ในขณะทแผนระยะยาวของเราคอ การมเงนเพยงพอสำหรบการเกษยณ แตบางครงมนอาจมเหตการณหรอสถานการณบางอยางทกระทบการออมของเราเชนการแตงงานมลกการยายงานการยายทอยใหม เปนตน สงตางๆ เหลานกระทบเปาหมายทางการเงนทงสน แตเรากไมจำเปนตองไปยกเลกกจกรรมเหลานน เพราะบางอยางกสามารถใหประโยชนกบเราได เชนถาผมแตงงาน ผมกอาจมคนมาชวย ในเรองคาใชตางๆ ทำใหสามารถออมมากขนกได ถาผมไมโชครายทจะเผลอไปแตงงานกบสาวนกชอป! ดงนน ไมวาจะมเหตการณอะไรเกดขนจนเปลยนแปลงแผนการออมของเรา หากเราทำตามขอแนะนำขางตนเรากจะสามารถกลบมาบนแผนทวางไวได

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

23

ผมอานFundamentalในกรงเทพธรกจพบคำแนะนำดๆ จากคณทพวลย เอยมโอภาส ผบรหารท บลจ.ธนชาต เธอเลาถงผบรหารคนหนงทเกษยณตนเองกอนกำหนดทานบอกวา “ตอนทเรา early retireหรอเลกทำงานกอนอายเกษยณตามกฏบรษทเราจะตองม3เรองนจงจะเปนการเกษยณอยางมความสข นนคอ1. มอสระทางการเงน (financial freedom) ปลอดหนสน และภาระทกประการ 2. มงานอดเรก ทชอบทำ เพอใหไมวาง 3. มเพอนกลมทคยกนรเรอง ชอบอะไรคลายๆ กน” “ทฤษฎการบรหารจดการเงนสวนตวทคณเคยไดยนบอยๆไมวาจะเปนการเรมออมตงแตอายยงนอยเพอใหเงนทำงานแบบทบตนการลงทนในทางเลอกททำใหคณแตะตองเงนไมไดจนกวาจะเกษยณหรอการลงทนในทางอนๆกเปนหลกการทวไปททกๆคนทราบกนดแตในความเปนจรงทกคนมรายละเอยดในชวตทแตกตางกนมาก คงตองคอยๆ คดและทบทวน เพราะเชอวาทางไปของแตละคนเพอใหเกษยณกอนอาย 50 คงจะมหลากหลายมากแตถาทำไดทงกายและใจคดวาเปนชวตทจะมความสขอยางมากและเปนกลมคนพเศษทไดมความสขยาวนานกวาคนอนๆโดยเฉลย”คณทพวลยใหทศนะทดยงครบ อกตวอยางทผมไดมาจากการอาน Fundamental กคอ การเตรยมความพรอมดานการเงนสำหรบผทคดจะเกษยณเรวกวากำหนดของนายจางครบ เรองนเขาบอกวาสำคญทสด อยารบลาออกดวยอารมณโดยยงไมพรอมดานการเงน อยาไปหวงพงพาคนอน เชน สาม หรอภรรยา ฯลฯ เพราะระยะยาวลำบากแน เพราะมหลายคนทตองอยคนเดยวดวยเงนกอนหนงทตองใชอยางระมดระวงมากๆดงนน ถายงไมพรอมกอยาเพงดวนลาออก เพราะเงนมแตไหลออกไมมไหลเขาแลวและยงตองเตรยมเงนคารกษาพยาบาลอก คณดวงมน จงเสถยรทรพย ผบรหารระดบสงของ สำนกงาน ก.ล.ต. บอกวา “คนทวางแผนเกษยณกอนกำหนดตองคดเรองการออมเงนไวลวงหนานานอยางนอย10ปกอนเกษยณเพราะบางคนอางวามลกกวาลกจะเรยนจบตวเองกอาย45ปแลวระหวางลกเรยนลกตองกนตองใชดวยเงนพอแมพอแมเลยไมมเงนเกบกไมเปนไรหรอกมาเรมเกบเงนตอน45ปกไดแตถาวนนยงไมเรมอก ถอวาวกฤตมาก” เอาละครบผมหวงวาทเลามาทงหมดนจะชวยทำใหพวกเราทอยากเกษยณไวๆอยางผมมแนวทางทจะวางแผนชวตและการเงนกนไดบางนะครบ ผมขอใหทกคนประสบความสำเรจ และผมกหวงวาจะเปนหนงในนนดวยครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

2�

หลงจากดฉนไดรบโจทยหนจาก “Super (women) CEO” วาใหเขยนบทความเกยวกบวยเกษยณภายใน 48 ชวโมง ความคดในครงแรกรสกวามนเปนเรองทคอนขางไกลตว หากเทยบกบอายปจจบนของดฉนและจะเขยนไดดและมประโยชนไหม และยงคอนขางกดดนเพราะเหนบทนำทพต วรวรรณเขยนแลวรสกกนใจจรงๆ แตพอไดมเวลาทบทวนหวขอใหมอกครง กพบวาหวขอนเปนเรองใกลตวมากและสงทดฉนวางแผนและทำในปจจบนแทจรงแลวมนกเปนการเตรยมพรอมรบวยเกษยณแบบกรายๆนเอง ประกอบกบไดคนหาขอมลเพมเตมจากแหลงตางๆ รวมถงคณพอคณแมของดฉนเองซงกอยในวยเกษยณเชนเดยวกนจงรวบรวมสงตางๆเพอมาแบงปนรปแบบการเตรยมพรอมและใชชวตอยางมสขในยามเกษยณ ซงอาจจะพดไดวาไมมสตรสำเรจตายตว เพราะขนอยกบ Lifestyle ของแตละบคคลซงคงตองไปปรบใชใหเหมาะสม สงคมไทยทกวนนคนหนมสาวมกจะแตงงานชาลงแตงงานนอยลงทำใหมลกชาลงไปดวยในขณะทอกหลายครอบครวยคใหมกไมตองการมลก การทจะมาหวงพงพาใหลกหลานเลยงดยามแกเฒาจงเปนเรองยากกวาเมออดตชะดชะรอยยามเกษยณแลวลกๆอาจจะยงตองพงพาเราอยดวยซำ สภาพฒนฯคาดการณวาปรมาณประชากรไทยทมอาย 60ปขนไปในป 2568จะมสดสวนเพมเปนรอยละ 20 ของประชากรไทยเทยบกบป 2543 ทมสดสวนเพยงรอยละ 9.4 ซงกหมายความวาประเทศไทยจะเขาสสงคมผสงอาย (Aging Society) โดยสมบรณแบบนนเอง

เกษยณสข ทำอยางไร สดารตนทพยเทอดธนา

ผชวยกรรมการผจดการกลมจดการกองทน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

2�

มาถงตรงนบางคนอาจจะสงสยนยามของ“สงคมผสงอาย”วาเปนอยางไร ตามนยามของสหประชาชาต เมอประเทศใดมประชากรอาย 60 ปขนไปเปนสดสวนเกนรอยละ 10 หรออาย 65 ปขนไปเกนรอยละ 7 ใหถอวาประเทศนนไดกาวเขาสสงคมผสงอาย และจะเปนสงคมผสงอายโดยสมบรณเมอสดสวนดงกลาวเพมขนเปนรอยละ 20 และ 14 ตามลำดบ สำหรบประเทศไทยเกณฑการเกษยณอายโดยทวไปคอ60ปและในพรบ.ผสงอายพ.ศ.2546กใหคำนยามไววาผสงอายคอผทมอาย60ปขนไป จากแนวโนมโครงสรางประชากรไทยดงกลาว ทำใหหนวยงานราชการตางๆ รวมทงสอมวลชนตางพากนออกมาแสดงความกงวลกนอยางแพรหลายซงกเปนเรองทด เพราะเปนการกระตนเตอนและเตรยมพรอมรบสงทจะเกดขนแนๆ ในอนาคตและในฐานะทดฉนและอกหลายๆทานทกำลงอานบทความนเปนสวนหนงของสงคมไทย กตองคดวา “จะทำอยางไรทจะไมใหตวเราเปนหนงในภาระของสงคมและภาระของลกหลานเราในอนาคตได” นนสแลวจะทำยงไงละ ถาตอบตามคำตดปากทเดกสมยนชอบพดกนคอ“ขอสองคำ” คำตอบกคอ“เตรยมพรอม” แตคำวาเตรยมพรอมนะพดงายทำยากรเปลามาดกนคะ 1. เตรยมใจ ในการเขาสวยเกษยณคนมกจะเหงาเครยดและกงวลเพราะจากคนทตองตนเชาแตงตวไปทำงานทกวนพอเกษยณแลวจะเหมอนไมมคา ไมมอะไรทำแตถาคดแบบนนกจะยงทำใหเราไมมความสขเขาไปใหญ ทำไมเราไมเปลยนมมมองใหมละคะ เพราะพอเราเกษยณกจะมเวลามากขนไมตองเรงรบ ไดทำในสงทอยากทำในชวงยงทำงานอยแตไมมเวลา เชน อานหนงสอกองโตทซอมาในชวงกอนเกษยณแตไมมเวลาอานเดนทางทองเทยวไดเขาเรยนอะไรทไมเคยเรยนอยางเชนดนตรศลปะวาดภาพหรอจะอาสาเปนตวแทนลกบานในหมบานทเราอยเพอรวมพฒนาชมชนเปนตน แคนกแทบไมมเวลาเหงาแลวคะดเสยอกพอเกษยณกไดมเวลาอยกบลกหลานมากขนแตกรณทผเกษยณอยโดดเดยวไมไดแตงงานหรออยกนตามลำพงสองตา-ยายกจะยงสบาย เพราะไมมภาระใหตองคดกจะไดทำในสงทอยากทำไดเตมทเลยคะ 2. เตรยมกาย เราตองรกษาสขภาพตงแตเนนๆเพราะคาใชจายทางสขภาพจะมากขนตามวยเปนเงนทมากเอาการในชวงทเราเกษยณแลว แตปญหานจะหมดไป ถาเราเตรยมพรอมดวยการดแลสขภาพ และทำประกนสขภาพไวตงแตเนนๆ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

2�

เรองนรศ.นพ.ปญญา ไขมกนายกสมาคมวทยาศาสตรการกฬาแหงประเทศไทยกลาวไวดฉนอานเจอแลวชอบมากเลยคะทานพดไววา“รางกายทแขงแรงจะตองเคลอนไหว จตใจทแขงแกรง จะตองนง การขยบออกกำลงกายทกระบบจะทำใหคนทมอายมากแขงแรงได สวนเรองจตใจ ถาเราคดโนนคดนสบสนวนวายตลอดเวลา จะทำใหจตใจไมมพลงพอทจะครองตนใหสขม ใหมสต คดตดสนอะไรไมคอยได เวลาเจอปญหา เจอความนอยใจ จะทำใหจตใจเราตกลง พลอยทำให รางกายเราเสยหายเจบปวยไปดวยอก” ดงนนการเตรยมใจและเตรยมกายจะตองสมพนธกนแยกจากกนไมไดคะ 3. เตรยมเงน การเตรยมเงนนนนอกจากจะสำรองเงนสะสมเอาไวแลวยงตองเตรยมรปแบบการใชจายไวดวยตวดฉนเองกเปนหนงคนทเรมเตรยมพรอมในดานนไวเหมอนกนแมวาระยะเวลาทเกษยณอาจจะอกยาว(แตไมแนเหมอนกนถาบทความเขยนไมเสรจตามกำหนดเวลาทCEOบอกไวอาจไดเกษยณลวงหนากเปนได!!!) ซงแหลงทมาของมนษยเงนเดอนอยางดฉนคงหนไมพนเงนเดอนเปนหลก โดยเงนทไดมาแตละเดอนจากอาชพเปนผจดการกองทนใหทานผอานนนดฉนมหลกคดสวนตวทไมองหลกวชาการงายๆ เลยคะคอ“เกบกอนใช” เกบกอนใชตองทำยงไงหรอคะ งายๆเลยดฉนแบงเงนเปน4สวนใหญๆ คอก.เงนออมข.เงนจายภาระหนเชนบตรเครดต คาใชจายในบานฯลฯค.เงนสำรองกรณฉกเฉนและง.คาใชจายในชวตประจำวนกนเทยวชอปปง(อนสดทายนสำคญมากคะ เพราะการชอปปงอยางพอดๆ ดฉนผอนคลายจากภาระงานจดการกองทนททานลงทนไปไดมาก แตถาชอปจนเกนไป ดฉนกจะเครยดยงกวาเดม เพราะแทนทจะจดการกองทนใหทานไดเตมทดฉนกคงจะตองจดการหนทตนเองกอไวอยางไรประโยชนคะ) เรองการเกบน เราตองตงเปาหมายไวเลยวาในปๆ หนงจะเกบเงนเทาไหร พอเงนเดอนออกปบกเกบกอนเลยคะจะฝากธนาคารหรอซอกองทนกวากนไปสวนตวดฉนลงทนในกองทน เพราะงายและสะดวกสดคะ แลวกไปสำรวจตวเองวาสบายใจอยากลงทนกบทไหน นโยบายเปนอยางไร เขากนไดกบตวเองหรอไมความเสยงเปนอยางไรอนนเขาไปดรายละเอยดนโยบายในเวบไซดของแตละทไดเลยคะ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

2�

แตดไปดมา กไมรวาทำไมดฉนจงเทเงนลงไปในกองทนทเราบรหารอยกไมทราบเหมอนกน หลงจากหกเงนออมแลว เรากตองจายภาระหนทงหมดทพงจาย และเกบสวนหนงไวเปนสำรองยามฉกเฉน (ซงบางทานอาจนำเงนสวนนไปวางไวในกองทนทมสภาพคลองสงๆ อยางพวก MoneyMarketFundหรอกองทนทใกลเคยงกไมวากนคะ(ยงเปนบวหลวงธนทวหรอบวหลวงตราสารหนภาครฐ กยงดนะคะอะแฮม!!)จากนนแลวสวนทเหลอเรากใชจายไดเตมทเลยคะและเงนออมทเราเกบไวทกเดอนนแหละทจะเปนแหลงรายไดของเราในยามเกษยณ จากการสงเกตคณพอคณแมของดฉนซงอยในวยเกษยณแลวทงค พบวาการใชจายในชวตประจำวนของพวกทานดลดนอยกวาอดตสวนหนงอาจจะเพราะกจกรรมทางสงคมลดลงพออายมากขนการกนกไมไดมากมาย อกทงยงเครงครดในการกนอาหารทดกบสขภาพดวย จงทำใหคาใชจายในชวตประจำวนไมไดเปนจำนวนเงนทนากงวล ทงนผทเตรยมพรอมการเกษยณหรอเขาใกลวยเกษยณจะตองคดไวเลยวาเงนจำนวนเทาไหรตอเดอนทคณและคสมรส (ถาม) อยากจะมไวใชจายในการดำรงชวตไดอยางไมอตคตขดสน จนกระทงจากลาโลกนไปขอยำเลยวาใหคำนวณจำนวนเงนสำหรบการดำรงชวตขนพนฐานตามแตฐานะการเงนทมนะคะไมใชดำรงชวตอยางฟงเฟอแตขนตำกคอใหวางแผนตามปจจย4คออาหารทอยอาศยเครองนงหมและยารกษาโรคและกอาจมเพมเตมเรองคาใชจายดานสนทนาการพวกการเดนทางทองเทยวฯลฯเพอทำใหชวตมความสขเอาไวดวยซงเรองปจจยสทวานนมขอแนะนำดงนคะ ทอยอาศย บานทเราอย ณ ปจจบน มนใหญไปไหมสำหรบสมาชกทงหมดทม สงคมไทยในปจจบนอยกนเปนครอบครวใหญ อกทงสวนใหญผสงอายกจะผกพนกบบานทอยมานาน แนวคดแบบคนตางประเทศทใหยายทอยอาศยใหเหมาะกบกายภาพและกำลงเงนอาจจะนำมาใชไมคอยไดแตสงคมไทยในอนาคตจะแยกครอบครวออกมาเปนครอบครวเดยวกนมากขนผสงอายอาจตองอยกนตามลำพงการมบานทใหญโตเกนไปคาใชจายในการดแลซอมแซมกมากตามไปดวย อาหาร เปนอกหวขอทตองใสใจสำหรบผสงอายโดยอาหารพวกJunkFoodทงมราคาแพงแถมไมมประโยชนตอสขภาพกตองหลกเลยงเราอาจจะลองทำอาหารทานเองดกวาเพราะสะอาดปลอดภยแถมราคาไมแพงดวยเอาไวเมอมโอกาสพเศษคอยออกไปทานอาหารนอกบานเปนการเปลยนบรรยากาศนาจะดกวา ยารกษาโรคอยางทไดพดไวแลวในหวขอเตรยมกายวาการเจบปวยเปนสงทหลกเลยงไมได แตหากเราปองกนดวยการออกกำลงกายเปนประจำและเรมวางแผนการซอประกนสขภาพไวแตเนนๆคาใชจายในสวนนกอาจจะไมใชภาระหนกจนเกนไป

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

2�

มคำแนะนำบางอยางทนาสนใจของบทความในตางประเทศกคอ การปรบเปลยนพฤตกรรมการใชชวตบางอยางเชนจากทเคยซอของกกตนในบานมากๆเพราะเมออดตเราไมคอยมเวลากปรบมาซอแตพอดพอใชหรอจากทเคยซอหนงสออานกลองเปลยนมาใชหองสมดประชาชนทจะไดอานหนงสอหลากหลายแถมอาจไดเพอนใหมทนนอกดวยเปนตนซงสงเลกๆนอยเหลานกสามารถลดรายจายไดมากโขอยทเดยว 4. เตรยมเพอน ดวยหนาทการงานทเรงรบของเราในทกวนน ทำใหเราละเลย “เพอน” ซงเปนสวนสำคญไป ไดงายๆ โดยเฉพาะเพอนฝงทมทศนคตและการดำเนนชวตคลายคลงกบเราการพบปะพดคยหรอทำกจกรรมดวยกน ไมวาจะเปนการไปออกกำลงกายไปวดทำบญทองเทยวทำกจกรรมอาสาสมครรวมกนฯลฯลวนทำใหเรามจตใจเบกบานสนกสนานสขภาพกายและสขภาพใจกพลอยดไปดวย 5. เตรยมผชวย ผชวยในทนหมายถงผเชยวชาญในการวางแผนทางการเงนเพอใหเราเกษยณไดอยางมนใจและสขใจ ในตางประเทศมบรการทางดานนมากแตยงไมเปนทแพรหลายนกในประเทศไทยอยางไรกตามถาสามารถบรหารและวางแผนทางเงนไดเองกไมตองไปใชบรการไมวากนคะ เพยงแคนเรากสามารถยมรบกบชวตบทใหมในวยเกษยณใหมความสขไดแลว ดวยการเตรยมพรอมทด สำหรบผทคดวาบรหารเงนตวเองไมถนดนกกองทนบวหลวงขอนำเสนอBSeniorกองทนรปแบบใหมทชวยใหผเกษยณไมตองกงวลกบการบรหารเงนกอนทมนำมาใชจายในแตละเดอน รายละเอยดตดตามไดในเวบไซดของเราทwww.bblam.co.thคะ การเกษยณไมไดนากลวอยางทคด เกษยณแลวไมจำเปนตองทำตวทำใจแกไปดวย เพราะเรายงมสมอง ยงมสตปญญาในการชวยเหลอแนะนำผอนทประสบการณนอยกวาเราได ประสบการณทมมากมายกอนเกษยณความคดทรอบคอบสงทผานมาในชวตทงทลมเหลวและไดผลลวนเปนบทเรยนทมคาเปนวทยาทานใหกบคนรนหลงไดจรงไหมคะ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

2�

การเกษยณไมใชชวงเวลาสดทายของชวตทนาเบอ

แตเปนชวงเวลาสำหรบการเรมตนกาวเดนไปสเสนทางเสนใหมทนาคนหา

10 ขอคด ชวตสดใสวยเกษยณ สทธพงศพวพนธประเสรฐ

รองกรรมการผจดการกลมธรกจอสงหารมทรพย

กอนทจะเขามาอยในวงการกองทนรวมผมเคยทำงานดานธรกจอสงหารมทรพยกบJonesLang LaSalleซงคงดวยประสบการณดานนจงทำใหผมเขามาอยในธรกจกองทนจนได ผมคดวาธรกจอสงหารมทรพยทเคยคลกคลทำงานนน ทำใหผมคดถงความไมแนไมนอนไปตามวงจรธรกจไดมากกวาเพอนๆ ผมในวยเดยวกนททำงานอาชพอน เพราะวนหนงอสงหารมทรพยกบมสดๆ ตอมาอกวนหนงกซบเซาถงขนระเนระนาดเอาไดงายๆ คงเพราะเหตน ผมถงวางแผนชวตในยามเกษยณไดกอนคนอน ผมเตรยมตนและครอบครวของผมใหพรอมรบอปสรรคในวนหนาเสมอๆ โดยสนบสนนใหภรรยาของผมซงเปนทนตแพทยเรมทำธรกจเลกๆ ทเชยงใหมไวรองรบอนาคตของครอบครว

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

30

แตเมอผมพบปะเพอนฝงแลวแนะนำแบบนนไปเขาบอกวาไมอยากทำธรกจเพราะมนเสยงอยากใหแนะนำการเตรยมตวเพอเกษยณสำหรบคนทเปนลกจางมาชวชวตสกหนอย เอา ผมกจนแตมส เลยไปปรกษาพวศนแลวกไดคำตอบใหเพอนๆลองนำไปปรบใชเพอใหชวตเกษยณเปนชวงเวลาทดทสดในชวตครบ 1. เรมตนดวยการคดถงชวตเกษยณ เราอาจกำลงคดถงเงนกอนโตกอนหนง และถอเปนเรองดทเรามการวางแผนการเงนสำหรบชวตเกษยณแตความสขไมสามารถเกดขนไดเพยงเพราะเรามเงนทองการใชชวตในแตละวนตางหากทเปนปจจยสำคญในการสรางความสขใหกบชวตเกษยณของเรา 2. เมอความสขของชวตเกษยณเกดจากการทำกจกรรมในแตละวน ดงนน เราตองวางแผนลวงหนาสำหรบสงทอยากจะทำ ซงอาจเปนการออกกำลงกายเบาๆ ในยามเชาทสวนสาธารณะใกลบานการนงเขยนหนงสอพรอมจบชาจนอนๆในยามบายการหาความรเพมเตมในวนทคณมเวลาเตมทการเดนทางทองเทยวเพอเปดประสบการณใหมๆ หรอเลอกรบงานทไมตองทำประจำบางเพอชวยลบสมองของคณใหเฉยบแหลมอยเสมอ จะชอบแบบไหนกทำเถดครบ อยาไปรบจางเขามอบกแลวกน เพราะสงขารเราอาจไมเออแลว 3. เมอมแผนชวตเกษยณสขแลว เรากจะเตรยมความพรอมในการทำกจกรรมตางๆ เหลานนไดอยางราบรนยกตวอยางเชนหากวางแผนจะไปเทยวประเทศญปน คณกควรเรมศกษาสถานททองเทยวทนาสนใจรวมถงเสนทางและเรยนรภาษาญปนคกขอาโนเนะบนไซคมไปกนไวบาง 4. “ชวตคอการเรยนรทไมสนสด” ดงนน อยากลวทจะเปดโอกาสใหชวตไดลองทำสงแปลกใหมเมอเวลาผานไปจะไดไมเกดความรสกเสยดายทไมไดทำแตอยาแปลกจนถงขนประหลาดกแลวกนนะครบ 5. การรวมเขาเปนอาสาสมครในองคกรตางๆเปนอกทางเลอกหนงทนาสนใจนอกจากจะไดทำประโยชนกลบคนสสงคมแลวยงเปนโอกาสดทจะไดทำความรจกเพอนใหมๆ มเปาหมายททรงคณคาอกดวย

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

31

6. สงคมรอบตวมสวนชวยสงเสรมความสขในชวตเกษยณ อยาลมแบงปนชวงเวลาดดกบคนในครอบครว ถามไถสารทกขสขดบของเพอนรกอยางสมำเสมอ แตไมตองถงขนโทรศพทไปหาทกชวโมงนะครบนอกจากนมนยงไมสายทจะสรางมตรภาพใหมๆ เพอเปดโลกทศนใหยงกวางมากขนเพราะเมอเรามความสขในสงคมทเราใชชวตอยกจะสงผลใหเรามอายทยนยาวมากขนดวย 7. หากมคชวตหรอเพอนสนททอยในวยเกษยณหรอใกลเกษยณเหมอนกน การแบงปนความคดในการวางแผนชวตเกษยณกเปนสงทนาสนใจ เพราะความฝนของเราอาจเปนสงทเขาอยากทำ และความฝนของเขากอาจสามารถเตมเตมใหชวตเกษยณของเราใหสดใสมากขนได เพราะเมอมคนรใจทพรอมจะไปดวยกนกาวเดนของเราบนเสนทางในวยเกษยณกคงจะเปนไปไดงายและไมเงยบเหงา 8. หากคณยงไมพรอมทจะใชชวตเกษยณอยางเตมท การทำงานแบบไมประจำถอเปนทางเลอกหนงทนาสนใจ โดยคณอาจทำงานทเดมหรอลองทำงานใหมๆ บางกได เพราะไมวาคณจะเลอกทำงานอะไรขอดของการทำงานคอคณจะมรายไดเขามาอยางสมำเสมอ เรองนผมเหนผบรหารหลายคนทเกษยณไปแลวเขาไปเปนอาจารยพเศษเปนกรรมการบรษทตางๆกนครบ 9. ทศนคตหรอมมมองตอชวตเกษยณเปนปจจยสำคญทสงผลกบความสขทจะเกดขน ถามการเตรยมตวเตรยมใจไวเปนอยางด การเปลยนแปลงชวตเขาสชวงวยเกษยณกเหมอนกบการเรมตนกาวเดนไปสเสนทางเสนใหมทนาคนหา 10. สขภาพเปนสงสำคญทสดในวยเกษยณ รางกายของเราถกใชงานหนกมาอยางยาวนานในชวงโหมงาน จงปฏเสธความทรดโทรมไปไมได แตอยาปลอยใหสขภาพกายมาเปนอปสรรคของชวตเกษยณสข เลอกออกกำลงกายเบาๆทเหมาะสมอยางสมำเสมอรวมทงระมดระวงเรองอาหารการกนใหมากขน เมอสขภาพกายด สขภาพจตด วางแผนไวด เรากพรอมทจะเปดรบประสบการณใหมๆ ทจะเขามาใหชวตตนเตน มความหมาย และมคาไดครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

32

“การเรยนรทไมสนสด เพราะเมอชวตมการเปลยนแปลงจาก การทำงานเตมเวลา เปน

การมอสระทำตามสงทตนปรารถนาในเวลาทไมจำกด การเดนทางครงใหมของชวตจงเรมตนขน”

เรมตนเรยนกนใหม ใชชวตไปตอ วศนวฒนวรกจกล,CFPTM

กรรมการผจดการกลมธรกจกองทนรวม

เมอชวตเดนทางมาถงการเกษยณผคนอาจมความคดทผดขนมาในหววา“จบแลว แคเทานแหละ” แตผมเชอวาการเกษยณเปนจดเรมตนทเปดโอกาสใหเราไดทำในสงทตนเองสนใจไดเตมทและมความสข ตางหาก ลองถามตนเองกอนครบเพอทจะไดรวาแทจรงแลวเราสนใจอะไรและควรเดนตอไปในทศทางไหน เราสนใจอะไรอยางแทจรงสนใจจนทำใหเราอยากเรยนรตอ? 1. มสงใดทเราทำไดดทสด? 2. สงใดทเราไมถนด? 3. สงใดทเราสนใจแตคดวาเราอาจทำไดไมดนก? หลงจากรวาตนเองสนใจในสงใดแลว คำถามตอมากคอ เราอยากศกษาเพมเตมในเรองอะไร และเรองนนสามารถไปเรยนรไดจากทไหน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

33

ชวตเตมไปดวยการเรยนร ณวนน ขณะทผมยงมอายงานอกตง 10ป ผมมองไปทผหลกผใหญหลายคนทกำลงอยในชวงเกษยณแลวบางคนกใชชวตไดอยางมความสขบางคนกเงยบเหงาและบางคนกมทกขเพราะยงโหยหาวนเกาๆทพรงพรอมดวยยศฐาบรรดาศกดใหกลบคนมาอกกมหลายวงการแหละครบ ผมมองวาการทำงานหลายสบปทสงสมไปดวยประสบการณ ความร ความสามารถ ตลอดจนทกษะตางๆจนหลอหลอมใหทานเหลานนกลายเปนพนกงานผทรงคาเปนเจาของกจการทมความสามารถ หรอเปนผนำทเปยมไปดวยทกษะนนลวนเกดจากการทมเทแรงกายแรงใจอยางสดความสามารถดงนนการคงไวซงนสยทไดเรยนรในชวงชวตการทำงาน ไมวาจะเปนการพฒนาตนเองอยางตอเนอง รวมถงการเรยนรสงใหมๆ จงเปนสงทผเกษยณแลวควรทำตอไป เพอเตรยมพรอมในการกาวสความทาทายครงใหม ของชวต ไมมใครบอกวา เกษยณจากงานแลว ตองเกษยณจากความเปนคณเลยครบ ลองคดเรองการเรยนรใหมๆเพอใชชวตตอกนดครบ ไปโรงเรยนอกครง ในวยเดก โรงเรยนอาจเปนสถานทนาชวน“ย”สำหรบผมแตเมอผมเตบโตขนผานรอนหนาวผานเรองราวในชวตมาครงทางแลวผมคดเสมอๆวาถามโอกาสไดกลบไปเรยนอกครงกจะดผมจงคดวาผเกษยณนนแหละทเปนคนทมโอกาสมากกวาผมในวนนเพราะเขามเวลาเตมทและผเกษยณนาจะพบวา ความรสกแบบเดกๆ ทไมอยากไปโรงเรยนกลบหมดไป ถกแทนทดวยความรสก “อยากไปโรงเรยน” อยางชนดทไมเคยเปนมากอน ความรสกเหลานอาจเกดขนเพราะเรายงมไฟ ยงอยากรอยากเหน และยงตองการเรยนรตลอดชวต โชคดเหลอเกนสำหรบคณทมไฟอยากเรยนร ในโลกปจจบน เพราะตอไปนเราสามารถออกแบบหองเรยนได ไมไดถกบงคบใหเขาหองเรยนตามทเคยเปนในวยเดก เราตดสนใจเองไดวาจะเรยนหลกสตรไหน ทไหนทเราสะดวกและโรงเรยนในทนอาจเปนการศกษาหลกสตรปรญญาบตรประกาศนยบตรการศกษาผาน การเขาคอรสสมมนาการพบปะสงสรรคกบกลมคนทมความสนใจเหมอนกนการหาขอมลและการเรยนรผานอนเตอรเนตเปนตน เรยนจากการสอน ทานทสนใจเรองเงนๆทองๆเคยฉกคดบางไหมวา ทำไมผเปนกรทางการเงนในประเทศตะวนตก ทพฒนาแลว เขาถงถายทอดความร ประสบการณ ใหผคนมากมายผานการใหสมภาษณการบรรยายการเสวนา และการเขยนหนงสอทงๆทผทไดรบประโยชนจากการสอนของเขานนไมไดเปนลกคาของเขาดวยซำ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

3�

นนกเปนเพราะการเพมขดความสามารถในการเรยนรทดทสดของคนคอความสามารถในการถายทอดเรองราวใหแกผอนนนเองครบ ตลอดชวตการทำงานทผานรอนผานหนาวมานบครงไมถวนความสำเรจความลมเหลวของเรานนลวนเปน ประสบการณทมคาทงตอตนเองและผอน หากเรามโอกาสถายทอดใหคนรนตอไป มนจะเปดมมมองใหมใหเราเองจากคำถามตางๆจนนำไปส“การรลก รจรง ในสงทเราสนใจ” สงเหลานเปนการเรยนร และเปนการพฒนาตนเองอยางแทจรง อยาลงเลทจะถายทอดประสบการณทสงสมมาของคณซงเปรยบเสมอนตำราชวตเลมใหญ เพราะนอกจากคณจะไดเรยนรอยางไมสนสดแลว มนยงมสวนทำใหคนรนตอๆ ไปประสบความสำเรจ ไดอกดวย โลกกวางคอหองเรยน การเรยนรตลอดชวตการมทศนคตทเปดรบสงใหมหรอการตความหมายในมมมองทตางไปของสงทตนคนเคย สามารถเกดขนไดทกท ทกเวลา ไมวาจะเปนในหองหรอนอกหองเรยน บางครงการออกจากสงเดมๆทคนชนและแสวงหาสงใหมกทำใหคณยงคงเปยมลนดวยพลงแตกรณนไมรวมถงการแสวงหา คใหมนะครบ เพราะขนทำไป มนอาจทำใหเรามชวตในวยเกษยณไมยาวนานเทาทควรนอกจากน การเกบกระเปาแลวออกเดนทางไปดโลกใบใหญกอาจชวยใหคณไดเรยนรสงใหมๆเพมมากขน สานตอความฝน หลายคนม “ความฝน” ทยงไปไมถง เพราะอาจมเหตการณททำใหชวต “สะดดกลางคน”หรอมความจำเปนตางๆทตองหาเลยงครอบครวหรอมภาระงานทสมหวจนกระดกตวไมได แตไมวาจะเปนเพราะอะไรกตาม เมอมาถงชวงเกษยณงานทงหมดกถกจดการจนเสรจสนหรอสงมอบไปใหคนอนแลวลกหลานกเตบใหญจนมความสามารถในการดแลตนเองแลว นละครบสญญาณทบอกเราวาถงเวลาแลวทเราควรกลบไปสานตอความฝนไดเสยท การเกษยณอายเปนการเปดโอกาสใหคณไดเรยนรและลองทำอะไรใหมๆ ในชวต โดยอาจจะเปนสงทคณถนด คนเคย แตอย ในสถานะทตางจากเดมขณะทบางคนอาจอยากกาวขามความทาทายโดยการทำอะไรใหมๆอาทเชนวศวกรผชำนาญดานการออกแบบโครงสรางชนแนวหนาอาจกระโดดเขาไปทำธรกจเพาะตนไมเปดรานกาแฟหรอขายสนคาผานอนเตอรเนตตามความฝนโดยไมมความรมากอนกเปนได ดงนน การกลบไปเรยนอกครง ไมวาจะเพอสานตอความฝนหรอเพอเปดรบสงใหมๆ ลวนเปนสงทคณควรใหความสนใจและไมควรมองขาม

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

3�

ชวต..ลขตไดเอง “ขาขอลขตชวตขาเองไมเกรงดนฟา”... ผมเชอวาคนรนทอานหนงสอเลมนอย ตองรจกและจำเพลงนกนไดครบ ผมวาทกความพยายาม ทกความอตสาหะทเราม ในทกมตของตวตน ทำใหทกๆ คนลวนมเอกลกษณบนโลกใบน โดยทวคซนทชอวา “ความสำเรจและความผดหวง” ทถกฉดใสตวเราในตลอดชวงชวตทผานมาจะทำใหเรามภมตานทานเพอเตรยมพรอมสำหรบความทาทายครงใหมทกำลงจะเรมขน เปนปกตครบทเมอเวลาพาเรามาสชวงเวลาทใกลเกษยณคำถามทมกเกดขนคอ“แลวเราจะทำอะไรตอด”ซงความทาทายตอมากคอ“การมองหาปายบอกทาง”เพอใหรวาควรดำเนนชวตไปในทศทางไหน และการใหความสนใจกบเหตการณทเกดขนรอบตวรวมถงรายละเอยดปลกยอยเลกๆนอยๆในการดำรงชวตประจำวนอาจทำใหเราเดนไปสการตดสนใจครงยงใหญของชวตทมอสรภาพจากการงาน ลองนกยอนถงเหตการณในอดตทเปนปญหาใหเราอดอดคบของใจนกถงสถานการณนอกเหนอการควบคมทเคยทำใหเราตกอยในทนงลำบาก แลวเราจะพบวา “โอกาสจะหยบยนบทบาทใหเสมอ” แลวจะเหนวา“เราแขงแกรงมากเพยงไหน”ทสามารถขามผานสถานการณตางๆและยนอยไดอยางมนคง ซงจะสงผลใหเรามความกลาทจะลองทำสงใหมๆใหกบชวต แมวาการมองลกลงไปในบางเรองราวทเคยลมเหลวอาจเปนการสะกดบาดแผลทยงไมหาย แตการรกษาทดทสดกคอ“การเปดใจรบสงใหมๆ ทไดเรยนรจากประสบการณชวต” การคนหาคำตอบของชวตคอรปแบบหนงของการพฒนาซงนำไปสความสามารถในทศทางใหม อาจกลาวไดวาการรจกตนเองเปนเครองชวดทดทสดวา “สงไหนทใช”แลวจงพาตวเองเดนไปในชวตทเราตองการ ถงแมวา“การเกษยณ”ทำใหคณมทรพยากรทางดานเวลาทเหลอเฟอแตตองไมลมวา“เวลาเปนทรพยากร ทมคาจงควรใชอยางรอบคอบ ดงนน เราตองเลอกอยางอสระทจะใชเวลาอยางสรางสรรค เปนประโยชน ทงตอตนเองและสงคม ความตนเตน ความสขของการกลบไปเรยนรอกครง และการไดใชชวตอยางเตมทในชวงเกษยณ คอ“การททกสงทกอยางลวนเกดมาจากตวคณเอง ไมมใครมากำหนดบงคบอกแลว” สนใจสงไหนชอบสงใดอยากลองทำอะไร… “เลอก และ ลยไปเลยครบ”

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

3�

องคกรCivicVenturesในสหรฐอเมรกาเปนการเปลยนแปลงทนาตนเตนเพราะมการบรหารจดการทรพยากรของชมชนใหสนบสนนคณภาพชวตของผสงอายซงเปนกลมทยงคงมพลงอยเตมเปยมเพอใหมสขภาพใจและกายทดตอไปไดอกหลายสบปภายหลงจากทเกษยณจากการทำงาน แงคดเพอใหเวลาในชวตยามเกษยณเตมไปดวยความหมายและทรงคณคา กคอ ใหผเกษยณไดใชเวลาไปกบเรองดงตอไปน

เกษยณจากงาน แตไมไดเกษยณจากสงคม

ครรชดพสทธชนวงศผอำนวยการอาวโสกลมกลยทธองคกร

1. หาสงททาทายความคดใหมๆอยเสมอ 2. ศกษาเรองเกยวกบจตวญญาณ 3. เขาสงคม 4. อทศตนใหเปนประโยชนตอชมชนทอาศยอย สงทคนกลมนมองหาคอแหลงทเขาสามารถหาขอมลเกยวกบเรองตางๆ ตามหวขอขางตน โดยในระยะแรกเรมภายใตการอปถมภขององคกร Civic Ventures พวกเขาไดมแนวคดทจะจดตงสถานทโดยใชชอวา “NextChapter” เพอใหผสงอายมาพบปะสนทนากนและหาขอมลเกยวกบการฝกอบรมการเรยนร การหางาน รวมถงงานอาสาสมครตางๆทม ซงบางครง หองสมดทองถนอาจถกดดแปลงใหเปน“NextChapter”กไดอยางเชนหองสมดทเมองนวตนรฐแมซซาจเซสไดถกปรบปรงใหเปนสถานทสำหรบประชาชนในศตวรรษทยสบเอด มการใหบรการอบรมและใหความชวยเหลอดานตางๆนอกเวลาเรยนมาระยะหนงแลวและในปจจบนการสรางเครอขายสงคมและสงเสรมคณภาพชวตดานตางๆ ไดถกพฒนาอยางตอเนองสำหรบกลมผสงอาย

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

3�

ทเมองชคาโก มรานกาแฟเลกๆ ชอ “Mather’s More Than a Cafe’“ ซงตกแตงเลยนแบบรานสตารบค แตทำเพอกลมผสงอายโดยเฉพาะ โดยม 5 สาขา กระจายใหบรการแกกลมผสงอายในทองถนนนโดยแตละสาขามบรการอบรมเกยวกบการออกกำลงกายศลปะการใหบรการเครองคอมพวเตอร รวมถงโปรแกรมทองเทยวและกจกรรมกลางแจงตางๆ นอกจากนยงมผเชยวชาญดานการดแลสขภาพคอยใหคำแนะนำรวมถงตอบปญหาสขภาพตางๆอกดวย “Next Chapter” แตละแหงไมไดถกออกแบบใหเหมอนกนทงหมดอยางการทำคกกผานแมพมพ เพราะ “Next Chapter” แตละแหงไดถกออกแบบใหสามารถตอบสนองตอสวนผสมระหวางความสนใจและความตองการของประชาชนกบสถาบนตางๆ ในทองถนนนๆ เปนการเฉพาะ เพอสรางสถานท ทมชวตชวาสำหรบทกคนโดยรายละเอยดของการอบรมบรเวณทวางและแมแตชอตางๆถกกำหนดเพอสะทอนใหเหนถงเอกลกษณของประชาชนตามภมประเทศนนๆ สงหนงทมนใจไดใน Next Chapter คอ กลมบคคลทเกษยณจากชวตการทำงานและยงตองใชชวตตอไปอก 10-30 ป นน จะไมใชเวลาทเหลออยอยางไรประโยชน การหาความรใหมๆ แมเพยงเพอความเพลดเพลนการพฒนาทกษะใหมๆ การหาทๆ จะใชทกษะนนและการพยายามเขาใจในความหมายของชวตใหดมากขน มอยใน Next Chapter ซงลวนสงผลใหกลมคนรนนไดใชชวตอยางมสขภาพใจและกายทดตอไป แมประเทศไทยจะยงไรองคกรทจรงจงกบการใหความสำคญของผสงอาย แตแนวคดของ Next Chapter กเปนแนวทางในการวางแผนพฒนาสงคมไทยได นอกจากน ยงนำมาเปนแงคดเพอใหเวลาในชวตยามเกษยณเตมไปดวยความหมายและทรงคณคา ซงผเกษยณกลมนจะใชเวลาและกำลงทรพยไปกบเรองหลกๆ ตอไปน 1. ใหรางวลกบตวเอง 2. คนหาตวตนและเปาหมายทแทจรงของชวต 3. เลอกใชชวตในแบบทอยากเปน 4. เลอกเปนอาสาสมครบำเพญประโยชน หนงในรางวลพเศษของการเปนอสระจากงานประจำ คอ โอกาสทผเกษยณจะไดทำในสงทมความหมายตอชวตตนเองมากทสดผเกษยณสามารถเลอกจดลำดบความสำคญใหกบงานรวมถงจดสรรเวลาและทรพยากรใหอยางเหมาะสมทงนการคนหาทางจตวญญาณทยงใหญจะเปนสงทรวมดำเนนไปในชวงเวลาเหลานเรยกวาเปนการเตรยมพรอมสำหรบการผจญภยครงใหมทยงใหญ ใหรางวลทยงใหญแกตนเอง การเกษยณจากการทำงานจะนำคณไปสโอกาสใหมๆ รวมถงความกดดนในรปแบบทแตกตางออกไป เมอคณตองจดสรรเวลาในการใชชวต คณควรจะลดความเรงรบลงบาง แตไมไดหมายถงใหหยดนง การทำงานเปนอาสาสมครจะชวยเปดโลกทศนและเตมเตมชวตคณได มนเปนเรองทวเศษมากทไดมโอกาสทำในสงทมคณคา

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

3�

เพราะแมวาการเกษยณจากงานทซงคณเปนคนทมคณคาและไดรบความเคารพอาจทำใหคณตองอดอดใจ แตการอทศตนบำเพญประโยชนดวยเปาหมายทสงสงจะนำคณไปสความหมายใหมของชวตทยงใหญกวาได ลกษณะของงานอาสาสมครนนนบวนจะยงมความเปนมออาชพมากขน ซงเปนภาพสะทอนของประวตศาสตรทสลบซบซอนของการจางงาน อนทจรงแลวการบรหารงานอาสาสมครอยางมออาชพนนกำลงววฒนาการไปสมาตรฐานใหม ซงเปนแนวทางใหองคกรทไมแสวงหากำไรสามารถบรหารบคคลทเปนอาสาสมครไดอยางเหมาะสมมากขน แมวางานอาสาสมครจะหาไดคอนขางงายแตการหางานทเหมาะสมกบคณทสดนนจำเปนตองไดรบการวางแผนทดรวมถงการหาโอกาสเขาไปลองสมผสโดยอาจพจารณาเรองชวยงานศาสนา(แนละตองเลอกดๆ อยาไปเปนเหยอ)ชวยงานสถานศกษาชวยงานศนยพกพงชวยงานสถานพยาบาลชวยงานแหลงชมชนฯลฯ ยงคณใกลชดชมชนของคณมากเทาไร คณจะสามารถหาททตองการความชวยเหลอจากคณงายมากขนเทานน และนนกคอรางวลทยงใหญทคณใหกบตนเองและสงคม ตวอยางการเลอกเปาหมายงานอาสาสมครทใหประโยชนกบตนเองดวย หากครอบครวคณมประวตดานพนธกรรมเกยวกบโรคเบาหวาน คณปาของคณกเสยชวตจากโรคดงกลาวพนองของคณกกำลงเปนโรคนอาจกลาวไดวาคณนาจะสนใจหาความรเกยวกบเรองการดแลตวเองเมอเปนโรค ขนตอนการรกษาโรค รวมถงการหลกเลยงความรนแรงของโรค ความรเหลานสามารถเปลยนชวตของคณโดยทำใหคณเปลยนแปลงรปแบบการใชชวตซงจะชวยลดความเสยงในการเปนโรค หรออยางนอยกลดความรนแรงของโรคได ซงโดยสวนใหญแลว คณสามารถเรยนรเรองเหลานไดจากงานอาสาสมครทมหนาทใหความรผานทางจดหมายSocialNetworkหรอการจดอบรมตางๆฯลฯ อกดานหนงนน การนำตวเองออกจากสภาพแวดลอมทคนเคยแลวไปรวมงานกบองคกรทคณสามารถเรยนรในสงทคณสนใจไดมากขนเรอยๆ จะทำใหคณพบวา มนสามารถนำคณไปพบกบความทาทายทางรางกายหรอจตใจใหมๆอกมากมายได ตวอยางขางตน เปนการแสดงใหเหนวา คณจะไดรบบางสงตอบแทนกลบมา นอกเหนอจากความรสกดๆ ทไดบำเพญประโยชนใหกบสงคม เมอคณเลอกอทศตนบำเพญประโยชนแบบมเปาหมาย ในบางโอกาสการบำเพญประโยชนอาจอยในรปแบบทไมเปนทางการกไดเชนการชวยเหลอผทพพลภาพ การชวยดแลสตวเลยงยามเพอนบานตดธระฯลฯซงการกระทำเหลานเปนปจจยหลกทชวยยดโยงผคนในชมชนไวดวยกน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

3�

การยายถนฐาน เมอเวลาของการเกษยณอายใกลเขามาคณควรเรมพจารณาเรองรปแบบการใชชวตรวมถงสถานททจะใชชวตในอนาคต บางคนอาจปรารถนาทจะใชชวตใหเหมอนไปเทยวพกผอนตามสถานททชนชอบอยางไรกด ทานควรพจารณาเรองทจำเปนตองทำในชวตอยางเปนกจวตรประกอบดวย เชน การจบจายของอปโภคบรโภคการจดเตรยมอาหารแตละมอการตดตอราชการความสะดวกในการชำระคาสาธารณปโภค การดแลเรองสขภาพการจดการเรองเงนๆทองๆการเดนทางในแตละวนการดแลทำความสะอาดบานฯลฯ คงจะเหนภาพแลววาการวาดฝนวาจะใชชวตใหเหมอนไปเทยวพกผอนนนอาจตางจากความเปนจรง เนองจากคณยงคงมภาระจำเปนทตองทำเปนกจวตร ดงนน ถาคดจะยายถนฐานกตองพจารณาใหดวา สถานทใหมนนสามารถทำใหคณจดการกบภาระตางๆ ไดสะดวกขนหรอไม นอกจากนคณควรพจารณาดวยวาสถานทนนจะชวยใหคณดแลจตใจตนเองไดดหรอไมดวย เพราะการไดใชชวตบนปลายอยางสบายใจนนมความสำคญพอๆ กบการใชชวตอยางสะดวกสบาย การเลอกใชชวตในแบบทคณอยากเปน บอยครง เมอเราเลอกทจะเปนอาสาสมครบำเพญประโยชนใหกบสงคม เราจะพบวาการอทศตนชวยเหลอผอนนนจะชวยใหเราสามารถผานชวงเวลาทเศราโศกจากการสญเสยคนทเรารกหรออยางนอยกทำใหรสกวาเราเปนสวนสำคญททำสงดๆใหกบสงคม คงไมมสงใด ทจะสรางความเปลยนแปลงใหกบชวตไดมากกวาการปวยหนกเฉยดตาย อบตเหตรนแรง หรอ สถานการณทคกคามชวตตางๆฯลฯไมวาคณจะไดผานเหตการณดงกลาวมาดวยตนเองหรอไดอยเคยงขางคนใกลชดทผานเหตการณนนๆ มา มนอาจทำใหคณเกดคำถามในใจวา ทำไมฉนถงมาอยทนพระเจามจรงหรอชาตหนามจรงไหมทำไมสงนาสยดสยองเหลานจงเกดขนชวตหลงความตายจะเปนอยางไรเราพรอมจะตายแลวหรอยงฯลฯ การตระหนกวาชวตเรามเวลาทจำกดจะทำใหเราไดซาบซงกบหลายๆ แงมมทสวยงามของการใชชวต ซาบซงกบการไดตนนอนขนมาแลวยงมชวตอย คนทสามารถใชชวตและผานประสบการณตางๆ ทงเรองความสขและความทกขมาอยางยาวนานนนจะม “ทศนวสย” ผทม “ทศนวสย” จะสามารถแยกแยะไดวาสงใดสำคญอยางแทจรงตอชวต และสงใดไมสำคญ ซงจะสามารถทำใหใชชวตทเหลออยไดอยางมความสข และเมอเราตระหนกถงคณคาของเวลาทเหลออยในชวต เรากจะเลอกใชชวตทเหลอใหมความหมายมากทสดไดครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�0

ชวตการทำงานกเหมอนละครทแตละคนจะมหวโขนใสใหเลนไปตามบทบาททถกเขยนเอาไวบางคนโชคดไดเปนเจานาย(หรอโชครายกไมร)กเหมอนเปนดาราดงทพอจะเลอกบทไดบางบางคนเปนลกนองกตองเลนตามบททใหมาอยางเดยวไมมสทธเลอกเทาไหร แตหลงจากทเกษยณอายแลว หวโขนทงหมดจะถกถอดออกทนท ทกคนจะกลายเปนนายของตวเองอยางแทจรงบทบาทชวตตอไปจะเปนยงไงกขนกบตวเองลวนๆไมไดมใครมากำหนดอกแลว

ชวตทเลอกเองหลงเกษยณ พรพงศจระเสวจนดา

กรรมการผจดการกลมจดการกองทน

จะเกษยณอยางสขสำราญเกษยณอยางมนคงเกษยณอยางลมๆดอนๆเกษยณดวยใจระทกยงกวาตอนกเตมทไปซอหนปนแลวหนตกพรวดๆหรอเกษยณอยางเหยวเฉากขนกบการวางแผนชวตมาตงแตแรก ซงแนละครบใครทอตสาหทำงานมาตงหลายสบปกตองอยากจะมชวตบนปลายทมความสขมคณภาพ ใหสมกบทเหนดเหนอยมาตลอดซงคณภาพชวตทดนนไมไดจำเปนวาจะตองมบานหลงใหญๆ มคนรบใชคอยปรนนบตทกอยางมรถหรๆขบซงถามมนกดอยแตไมจำเปนเสมอไปหรอกครบ เพราะคณภาพชวตทดหมายถงการมสงคมแวดลอมทด ทำใหมความชนใจในการใชชวตประจำวน มสขภาพทแขงแรง ไดไปทองเทยวในทๆ อยากไป หรอไดทำในสงทอยากทำซงตองไมผดศลธรรมจนมใครมาคอยชหนาดาวาเปนคนไมดในยามแกตวนะครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�1

ผมวาไดแคนกนาจะเปยมสขแลว และสงเหลานบางอยางเงนกซอไมได แตกมบางอยางทตองมคาใชจายดวย สงสำคญทผมจะบอกกคอ“การวางแผนการเงนนนตองเผอสำหรบคาใชจายทไมไดคาดคดเอาไวดวย เพอจะไดมเงนมากพอทจะใชชวตไดอยางมคณภาพด ใหสมกบทไดเปนนายตวเองอยางแทจรง” จรงอยความสขทแทจรงนนขนอยกบจตใจและทศนคตของตวเองซงลำพงการวางแผนทางการเงนเพยงอยางเดยวคงชวยอะไรไมไดเทาไหร อยางไรกตาม สงทการวางแผนทางการเงนจะชวยไดมากสำหรบชวตหลงเกษยณกคอ ความเปนอย กจกรรมตางๆ ทอยากทำ และสขภาพ สงคมวยเกษยณ แตกอนคนเอเชยนยมอยกนเปนครอบครวใหญๆ ในบานมคนทง3-4รนคนเกษยณอายแลวกอยบานกบลกๆหลานๆมรนลกทโตพอจะเลยงตวเองไดไมเปนภาระอกชวตการเกษยณกไมเหงาหรอลำบากเทาไหร แตปญหาของคนสมยนกคอ มกแตงงานกนเมออายมากขน จงมลกชาลง บางคนเกษยณแลวแตลกๆเพงจะทำงานไดไมกปยงตองชวยออกคาดาวนรถผอนคอนโดดาวนเมยใหลกอยเลยแถมยงตองเลยงดพอแมทแกเฒาเพราะความกาวหนาทางการแพทยชวยใหคนชรามอายยนยาวมากขน จงเกดคาใชจายตางๆมากกวาทคดไวแตแรก ดงนน การวางแผนการเงนจงตองเผอแผไปถงความเปนไปไดเหลานดวยถาอยากมชวตอยางสขสำราญในวยชรา ไมควรคดเผอแคเงนทใชสำหรบเลยงตวเองคนเดยว ตองเตรยมเงนออมไวใหมากพอ หรอหาชองทางลงทนทใหผลตอบแทนมากขน หรอทงสองอยาง สำหรบผสงอายบางคนทไมไดอยกบลกหรอไมไดมคสมรส ชวตหลงเกษยณอาจจะทำใหรสกเหงา อยากจะมเพอนรนราวคราวเดยวกนไวสนทนาวสาสะเพราะจะไปคยเรองคณสเทพวงศกำแหงกบเดกๆทคลงไคลเลดกากากคงไปกนไมรอด แนละครบ คงไมมผสงอายคนไหนอยากไปอยในสถานพกคนชรา การอยในบานของตวเองแตมเพอนสนทหรอญาตสนทอยในบรเวณใกลเคยงดวยนาจะชวยใหมความสขมากขน แตนนกเปนสงทตองวางแผนมาตงแตเนนๆและอาจจะมเงอนไขหลายอยางททำใหไมเปนไปตามแผน การวางแผนสงคมทจะใชชวตในวยเกษยณใหมสข จงเปนสงทควรคดไวเสยกอนทจะตองเจอสถานการณดวยตวเองจรงๆ ไดทำกจกรรมทอยากทำ ปญหาทคนวยเกษยณมกจะพบกคอความเบอหนายเนองจากการไมไดมปฏสมพนธรวมในสงคมแบบทเคยอยการยงคงมกจกรรมทำนนจงสำคญมากเพราะจะชวยใหชวตยงมแรงมกำลงเดนหนาไดตอไป (Stillyoungatheart)และจะมประโยชนมากถากจกรรมนนสามารถเพมรายไดใหกบผเกษยณไดดวย

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�2

วาทจรงแลววยเกษยณเปนแคกฏเกณฑของสงคมเทานนเพราะศกยภาพของคนอาย60ปยงทำอะไรไดอกมาก เพราะคณคาของคนชราทยงคงมอยนนคอ wisdom และ maturity ทยงสะสมมากขนตามกาลเวลาดงนนแมวาหลายๆทานจะไมไดมธรกจเปนของตวเองกควรจะหากจกรรมอะไรบางอยางทำเพอใหยงมสงทกระตนใหเกดแรงบนดาลใจในการใชชวตอยเสมอไมรวงโรยไปตามวยไมวาจะไปทองเทยวตากอากาศไปสอนหนงสอเดกไปชอปปงกบแกงเพอนๆวยโจรอบดกไปประกวดรองเพลง(อยยะ!)หรอเขาวดเขาวา แตกจกรรมหลายๆ อยางกมคาใชจาย ผทคดวาพอเกษยณแลวจะอยแตในบานอยางเดยวเพอลดคาใชจายควรกลบมาคดใหมวานาจะออมเงนใหมากขน รางกายทแขงแรง “ความไมมโรคเปนลาภอนประเสรฐ” กบคำพดของ CEO ของเราทบอกวา “การไมมลาภเปนโรคทไมประเสรฐ”เปนคำกลาวทเปนจรงอยางยงและเราจะเหนคณคาของมนมากขนเมอเขาสวยชรา การมรางกายทแขงแรงนนนอกจากจะทำใหคณภาพชวตดขนมากแลวยงชวยลดคาใชจายจกจกไดอกเยอะเพราะคาใชจายเกยวกบดานสขภาพจะเพมขนไปตามอาย แนนอนครบการมสขภาพทดยอมเปนผลจากการดแลสขภาพอยางตอเนองตงแตยงอายนอยๆผทไมไดใสใจดแลสขภาพจงอาจจะมคาใชจายทเกยวกบสขภาพมากขนกวาทเคยวางแผนไว นเปนอกความจำเปนทสำคญอกประการหนงของการออมเงนเผอใหเยอะไวกอน นอกจากการดแลตวเองแลว การจดการสภาพทอยอาศยใหเหมาะสมกเปนอกปจจยทจะชวยสงเสรมใหสขภาพดขนและยงชวยลดอบตเหตไดดวยซงสำคญมากเพราะการเกดอบตเหตแมเพยงเลกๆนอยๆ กอาจจะเปนเรองใหญไดสำหรบคนชรา ทงน ผสงอายมกจะคนเคยกบการใชพนทซำๆ เชน หองครวหองนอนหองรบแขก เปนตนจงอาจเลอกปรบเปลยนเฉพาะพนทบรเวณดงกลาวใหงายและสะดวกตอตนเองในยามสงอายโดยไมตองสนเปลองคาใชจายมากนก การลงทนปรบเปลยนรปแบบทอยอาศยเพยงเลกนอยนนคมคามากถาเทยบกบความเสยงถาหากเกดอบตเหตขนนะครบ สรป เพราะชวตไมแนไมนอนการวางแผนเกษยณจงควรตงเปาเงนออมใหสงกวาทจำเปนตองใชพอสมควร เพอรองรบคาใชจายทไมไดคาดคด สำหรบบางทานทไมมรายไดมากพอ การแสวงหาชองทางลงทนทใหผลตอบแทนสงขนกวาเงนฝากธนาคารทวๆ ไปนาจะชวยตอบโจทยขอนได และหากทานเองไมไดมความเชยวชาญในการลงทน กสามารถใชบรการผเชยวชาญในการวางแผนการเงนการลงทนได เพราะหลงจากทำงานมาตลอดกวา 30 ป ผมวาเราควรจะไดใชชวตบนปลายทมคณภาพเปนรางวลนะครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�3

เมอเรมมอายมากขนเรามกจะพบเจอกบอปสรรคของชวตอยเสมอๆ

บางครงกจดการไดงายบางครงกยากลำบากแตอปสรรคเหลานนกสรางความเปลยนแปลงในตวเราทกครงทไดผานพนมนมาได

สงขารทเสอมไปตามวย คนอาย 50 ป ขนไป กถอเปนจดสนสดของวยหนมสาวแลวรางกายกจะเรมเปลยนแปลงไปตามธรรมชาต หญงและชายตางกพบกบความเปลยนแปลงทแตกตางกนไป เราจะรสกหอเหยวใจเมอพบวารางกายของเราเรมทำงานไดไมเหมอนเดม หรอดไมสดใสเยาววยเหมอนแตกอน แตในสงคมทคลงไคลความเปนหนมสาวอยางทกวนน มธรกจมากมายทชวยใหเราชะลอความแกหรอยดอายความหนมสาว ไมวาจะเปนอาหารเสรมเครองสำอางฟตเนสคอรสสตรโบทอกกลตาไทโอนลางตบไตมามกระเพาะแมกระทงการฉดสเตมเซลลทยงไมรวาผลขางเคยงจะเปนอยางไร การออกกำลงกายทเหมาะสมสำหรบคนวยนนาจะเปนการออกกำลงเพอรกษาสขภาพใหแขงแรงตามวยมากกวาการออกกำลงเพอสรางซกแพคขนมาจากบคแพคเพอใหหนฟตแอนดเฟรมเพอความเท

เมอถงเวลาทตองจากกน ศรศกดสรอยแสงจนทร

ผอำนวยการอาวโสกลมธรกจกองทนสำรองเลยงชพและกองทนสวนบคคล

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

การเสรมความงามสมยใหมชวยใหเราฟนฟความหนมสาวหรอชะลอรวรอยของความชราไดดสงทคนวยนทำอยเสมอไมวาชายหรอหญงคอการยอมสผมเพอปกปดเสนผมทเรมหงอกขาวยงไมนบการนวดหนาสปาผวสปาเลบสปาเทาจรดหวหรอแชเทาในบอปลาใหมนมากนทงตาปลาและแทะเลบขบ สำหรบทานทอายไมกลาไปสถานเสรมความงามกมสนคามากมายใหเลอกซอเลอกหาไปแอบทำเองทบาน ธรกจโฆษณาชวยสรางกระแสผานสอตางๆ ทำใหโลกนเตมไปดวยความสวยงาม มแตหนมๆ สาวๆธรกจเหลานมจดมงหมายเพอใหคณไดใชสนคาของเขาเพอทำใหความหนมสาวของคณเปนอมตะ หรอคงความหนมสาวเอาไวไดจนชวฟาดนสลาย ในอดตคนทอยในวยเกษยณควรตองทำตวใหดสมวยแตสมยนมนตางไปมากเพราะคนวยนถกกระแสความเชอครอบงำใหตองทำตวใหดออนวยซงตางจากคนรนกอน ภาพลกษณทรวงโรย เรารสกสะทอนใจและหอเหยวทกครงทสองกระจกแลวพบคนทดโรยรา หนไมฟตแอนเฟรมเหมอนนายแบบนางแบบบนหนาปกนตยสาร แลวเรากจะลดละอาหารพวกแปงและนำตาล ดวยความหวงวาจะกลบไปมหนดเหมอนเดมในเวลาไมนานแตลกๆแลวเรากรวาเปนไปไมได ถงความจรงจะเปนเชนนน เรากตองอยกบความเปนจรง เมอเขาใกลวยเกษยณ เราจะรสกกงวลใจเมอรางกายทอยกบเรามานานปเรมทำงานไมไดอยางทเราตองการอาการปวดเมอยแขนขาหลงไหลเจบขอเปนสญญาณเตอนใหเราสงสยวาเราเรมแกแลวหรอเราจะดหมดเสนหแลวใชไหม ใช เราเรมแกแลว แตไมไดหมายความวาจะหมดเสนหตองใหนยามความงามหรอเสนหในความหมายใหมทเราเปนใครและอยในจดไหนของชวต ความรวงโรยของรางกายอาจทำใหรสกสญเสยและเศราใจถงแมจะดเปนเรองเศราทโงเงามากถาเปรยบ เทยบกบความเศราจากการสญเสยคนทรกหรอตกงานแตถาเราสามารถพาตวใหผานชวงรอยตอของชวตจากวยหนมสาวสวยกลางคนได เราจะตระหนกรตวตนและมวฒภาวะทเตบโต การพยายามรกษาภาพลกษณใหดดไมใชเรองเลวราย แตการพยายามผลกดนตวเองใหทำทกอยางเพอดสวยหลอเทตามกระแสสงคมอาจทำรายตวเองกไดและมนกเปนเรองยากทจะทำใหตวเองดดเหมอนคนสวยคนหลอแบบปลอมๆตามสอโฆษณา

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

เปนธรรมดาครบ ทเราจะรสกเศราเมอสงเกตเหนความเปลยนแปลงทเกดขนตามวย เชน แขนขา กลามเนอออนแอลงระบบยอยและดดอาหารทชาลงรวรอยตนกาบนใบหนาสายตาทแยลงความทรงจำทเสอมลงฯลฯ เปนธรรมดาครบ ทพละกำลงทเคยมตอนวยหนมสาวจะเรมถดถอยเมอเขาสวยกลางคน ความรสกใจหายหรอเศราใจในเรองสงขารรวงโรยจงเปนเรองธรรมดาททกคนตองเจอเราอาจกงวลใจวาแลวชวตขางหนาจะเปนอยางไรแตผมวาในชวงเวลานนาจะเหมาะทจะไดทบทวนชวตทผานมากบคนหาสงทเราอยากเปนในอนาคต มนเปนเวลาทเราตองบอกลาชวตหนมสาวแลวกาวเขาสชวงชวตใหมทมคาขน ซงกระบวนการนนเราตองสลดทงภาพลกษณและตวตนแบบเดมและสรางตวตนใหมขนมา สนกสนานกบการเดนทางของชวต อายทมากขนไมควรเปนเหตใหจตใจเราเหยวเฉาลงการเสอมถอยทางกายภาพสามารถเปนแรงกระตนทจะพฒนาตวเองได สงททาทายกคอการไมยอมแพและอยาไปหลงคดวาชวตเราสนสดไปแลวตามรางกายทเสอมลง อยาปลอยตวใหเสอมโทรมเกนความเปนจรง ทำตวใหมชวตชวาแตไมจำเปนตองถงกบใสวกผมเจดสกไดนะครบรกษาสขภาพใหดออกกำลงกายใหเหมาะสมกบวยพบหมอและตรวจสขภาพเปนระยะ ทสำคญกคอจงจำไววาตวตนทแทจรงขางในของเรายงเหมอนเดมถงแมรปกายเราเปลยนแปลงไปตามวย เราคอใคร ตลอดชวต เราถกนยามความเปนเราจากสงทเราทำเชนอาชพเปนหมอตำรวจนกการเมองนายธนาคารนกกจกรรมนกอนรกษสตวปาอาสาสมครกภยหรอหากแยกตามความผกพนกเชนเปนพอลกหลานปยาฯลฯ การเปลยนแปลงสถานะใดๆ อาจสรางความลำบากใจหรอความสบสนในชวต เชน กาวขนเปนผจดการหรอหวหนาทอาจทำใหตองหางเหนเพอนรวมงานหรอทำตวไมถกเมอกลายเปนพอแมคนคนทมตวตนอำนาจบารมจากตำแหนงหนาทมกตองรสกสญเสยอยางรนแรงถาตองหมดบทบาทหรอออกจากตำแหนงนนตามวาระและเหตอนใด เราตองมวธจดการกบความรสกนกคดของเราตอการเปลยนแปลงนนครบ เราอาจมบทบาทหนาททตองแบกรบอยมากมายจนบางครงเรากรอคอยวนเกษยณทจะไดทำสงงายๆ ไมกอยางทเรารกจรง ชอบจรง แมเราไมสามารถถอยหลงกลบเปนมบทบาทเดมได แตเรากอาแขนรบบทบาทใหมของชวตในวยนไดครบ กาวขามใหพนอปสรรค ความสญเสยทใหญหลวงอาจเกดขนกบเราไดทกเมอ การสญเสยเพราะโรคภยไขเจบ อบตเหตการสญเสยคนทรกญาตสนทมตรสหายอาจทงรอยแผลในจตใจเราแตแงงามของความสญเสยคอนำจตนำใจของคนใกลชดและความหวงใยทหลงไหลเพอโอบอมเราในหวงยามแหงความทกขทน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

สนสดชวตสมรส การหยารางเปนประสบการณทเจบปวดถงแมบางคจะพยายามปลอบใจบอกวาเปนจากกนโดยดและยงมความเขาใจยงคงความเปนเพอนกนไดแตเมอเลกรากนแลวกมกจะยงคงมบาดแผลในใจทเจบปวดอยเสมอและตางฝายมกชนวโทษอกฝายวาเปนตนเหตของการหยาราง สงทถกคอแตละคนควรกลบไปทบทวนวาจดไหนเปนทมาททำใหชวตคเรมเบยงเบนออกจากกน เพอเปนการตระหนกรถงขอผดพลาดของแตละฝายและเกบเปนประสบการณชวต เพอหลกเลยงสงนนในภายภาคหนา ความตายทพรากชวตค เมอชายหญงสญญาวาจะใชชวตรวมกนตราบจนสนลมหายใจ นนหมายความวาหากใครคนหนงพรากจากไป คนทเหลออยจะประสบความทกขทรมานแสนสาหส ถาไดครองคอยกนหลายสบปคนทยงอยจะพบกบความยากลำบากในการมชวตเพยงลำพงความเจบปวดของความสญเสยสามารถแปรเปลยนเปนการซาบซงถงคณคาของชวตทยงเหลออย เปรยบเหมอนกบการเปลยนความหงดหงดทรถตดเปนการใชเวลาทรถตดฟงเพลงเพราะๆ หรอฟงรายการวทยทไมมเวลาฟงยามปกต การพลดพรากจากคชวตสงผลรนแรงตอชวต แตเมอความทกขบรรเทาลง จงหาโอกาสสรางสงใหมๆ ใหชวตเถดครบ เชนคบเพอนใหมหากจกรรมใหมๆทำเพอสรางชวตใหมและชวตใหมๆ ทดขนจะไมมวนเกดขนได ถาเราไมเรมตนกาวไปหามน ออกจากงาน การออกจากงานอาจเปนการออกไปเพอไปเรมงานทใหม เรมอาชพใหมหรอเปนการออกจากงานโดยไมสมครใจเชนไลออกปลดออกกราบไหวขอรองใหออกหรอออกเพราะเกษยณอาย ผลกระทบตอจตใจอาจมทงดและไมดเชนคนทตองออกเพราะถกบงคบกตองอยในภาวะทสบสนและเครยดกบความไมแนนอนของชวตสวนคนทไดงานใหมหรออาชพใหมกจะรสกตนเตนมชวตชวาแตกตองสญเสยสภาพแวดลอมทคนชนเชนเพอนรวมงานลกคารานอาหารการเดนทางหรอกระทงตองเปลยนทอย ความเปลยวเหงาหรอโหยหาชวตเดมๆกอาจสรางความทกขในงานใหมไดเชนกน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

การเปลยนผานของชวตบนความสญเสย การสญเสยใดๆยอมทำใหเปนทกขแตชวตยงตองดำเนนตอไปนะครบ เมอเราไมสามารถถอยหลงกลบไปได เราตองกาวเดนตอไป ไมวาชวตการงานหรอชวตสวนตวความเจบปวดทตองสญเสยงานทชอบสมบตพสถานทรกคนทผกพนสามารถแปรเปลยนเปนพลงแหงชวตไดทงนนละครบถาเรากาวผานความทกขจากความสญเสยไปได เราจะเขมแขงและเตบโตขน ทงยงพรอมทจะเผชญกบความสญเสยใดๆ ในอนาคตไดอยางมสตปญญารเทาทน ผมไมเคยมประสบการณความสญเสยทยงใหญในชวตเคยแตเสยญาตผใหญทจากไปตามวยหรออกหกรกคดตอนหนมๆซงเปนความทกขเลกๆทผานไปแบบไมยากเยนอะไร ทดหนกหนาหนอยพอเอามาแชรไดบางกตอนตกงานเมออาย 30 จากวกฤตเศรษฐกจตมยำกงในป 40 โดยบรษทเงนทนหลกทรพยททำงานอยถกปดไปพรอมกบ 56 ไฟแนนซ ทำใหหางานใหมในวงการเดมไมได เงนเกบกไมมเพราะใชชวตฟมเฟอย กน เทยว เลนหน จนมแตหนบตรเครดต แตยงดทไมมครอบครวและยงอาศยกบคณพอทยงทำงานอยขอเงนพอใชไดบางพยายามหางานในแวดวงอนกไมไดผลสมครสอบหนวยราชการทเกยวกบการเงนกตดอนดบ4แตผานมาจนบดนไมเหนเรยกตวไปสมภาษณเลยครบกเปนทกขอยพอสมควรแตปลอบใจตวเองวายงมอะไรทำอยคอเรยนปรญญาโทภาคคำคณะเศรษฐศาสตรแถวทาพระจนทร หลงจากตกงานได 2-3 เดอน กถกรไทรจากมหาวทยาลยเพราะเกรดตำ คราวนเรมเควงควางสบสนกบชวต วาผมจะไปทางไหนตอด ผมเรมทกขใจมากขนวาทำไมเราตองตกงาน แตในทสดกผานมาไดเพราะไมยอมหยดอยกบอดตทเรากลบไปแกไขอะไรไมได ตกงานกไมใชความผดเรา เรยนไมผานผดตรงไหนกวเคราะหหาสาเหตเอา ผมไมยอมอยเฉยพยายามหาอะไรทำ ตอมาไดไปสมครอบรมมคคเทศก ไปทำงานเปนไกดไดเงนไมมากนกแตพออยรอดไดระยะหนงผมไดพบเพอนใหมผคนแปลกใหมรจกนกทองเทยวตางชาตตางวฒนธรรมแลวขวนขวายอานหนงสอเพอกลบไปสอบปรญญาโทจนไดเขาเรยนใหมอกรอบจนจบจนไดกลบมาทำงานในแวดวงการเงนการลงทนทตวเองชอบในทสด ประสบการณชวตทไดคอ ความทกขความผดหวงเปนเรองธรรมดาทมนโคจรมาพบเราเปนระยะๆ หนกบาง เบาบางเราไมใชพระอรหนตทพนแลวจากทกขเราทกขใจไดแตอยาจมอยกบมนบอกตวเองใหลกขน แลวมองหาสงใหมๆ ใหได ถงแมจะไมดเทาเดม แตกเปนจดเรมตนใหเรากาวเดนตอไปไดแลวสงทเราปรารถนามนจะเขามาเองในทสด สำหรบทานทกำลงจะกาวเขาสวยเกษยณ จงเตรยมพรอมทจะเผชญกบความสญเสยนานาประการทจะเกดขนอยางกลาหาญดวยจตใจทหนกแนนเขมแขงรเทาทน จงโบกมอลากบชวตทผานมาอยางชนชม และเตรยมพรอมทกาวเขาสชวงวยเกษยณอยางมชวตชวานะครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

ผมวาไมมใครจะมประสบการณเกษยณเหมอนกนหรอกครบของใครของมน55555 แตสงทสำคญพอๆ กบการเตรยมตวเรองการเงนหลงเกษยณ คอการเขาใจตวเองวาตองการมไลฟสไตลแบบใดการเตรยมความพรอมไวลวงหนาทงในเรองการเงนความรสก และสไตลการใชชวตลวนเปนสงทสำคญหากมความพรอมดงกลาวแลวคณอาจจะคนพบศกยภาพใหมในตวคณกเปนได

ภาวะทางอารมณในวยเกษยณ หรรสาสสายณห

กรรมการผจดการกลมธรกจกองทนสำรองเลยงชพและกองทนสวนบคคล

เกบกระเปา ผมนกถงคำวา “สมภาระ” ซงหมายถงงานทยงคงคาง ชวตครอบครวทไมเปนอยางทหวง หรอหลมบอของชวตตางๆนานาเราตองเตรยมความพรอมดวยการ“เกบกระเปา”กนครบ การ“เกบกระเปา”กคอการจดการกบเรองคาราคาซงทงหมดแลวมงตอไปขางหนาดวยความมอสระเสรมงไปยงจดเปลยนทสำคญอกครงในชวตซงจดเปลยนนเราตองพรอมทงดานการเงนและความรสก ผทมกจะคยกบตนเองอยเสมอ (ไมไดบานะครบ) วาตนเองตองการอะไร เมอมาถงจดเปลยนทสำคญน กไมใชเรองยากในการทำความเขาใจตนเองอกครงหนง แตสำหรบผทไมคอยเขาใจวาตนเองตองการอะไรกอาจจะพบกบความสบสนและไมรวาเมอตนเองเกษยณแลวจะมหรออยากจะมชวตอยางไร ซงหากมองโลกในแงดกอาจพดไดวา นไง คนนบรรลแลว ไมมความปรารถนา ไมมความอยากหรอกเลสใดใดอกกสาธครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

แตมนจะดกวาไหม หากเราสามารถมองภาพอนาคตของตวเองเมออาย หาสบ หกสบ เจดสบ หรอแปดสบขนไปได เพราะมนจะทำใหเรารวาเราตองเตรยมอะไรเผอแตละชวงในตอนนน เรองนJudithBHamiltonกบStanleyJ.Steinbergบอกวาสงตางๆดงตอไปนอาจชวยใหเรามองภาพตนเองไดงายขน ผมขอใหเราลองคดถงภาระและปจจยตางๆ เหลาน ทจะมในแตละชวงวยเกษยณครบ สขภาพรางกาย จำนวนคนในครอบครว สตวเลยง แหลงทมาของรายได ภาระทางการเงนDebtsorotherobligation ความรบผดชอบตอครอบครว การทำงานทกอใหเกดรายได การทำงานทไมกอใหเกดรายได ความนาจะเปนในการโยกยายทอยอาศย จากหวขอขางตน ใหจดรายละเอยดการเปลยนแปลงทเกดขนกบเราเอง และจดสงทคาดหวงวาเราจะเปน ซงความคาดหวงกอาจเปลยนแปลงไดเมอเวลาเปลยนไป การจดบนทกนถอเปน“เรองสวนตว”ไมตองสนใจวาใครจะรสกอะไรไมตองสนใจวาใครจะวาเราแปลกประหลาดเพราะมนดกวาไมเคยคาดการณอะไรไวเลยและเราไมไดบานครบ Judith B Hamilton กบ Stanley J. Steinberg บอกวา หากไดจดบนทกการเปลยนแปลงนทกๆวนเกดเมอเวลาผานไปกจะเหนพฒนาการของชวตเราไดชดเจนขน เตรยมพรอมรบการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงยงคงเกดขน ไมวาเราจะพรอมหรอไม และแมวาในทสดเราจะเปนคนเกษยณภายในชวขามคนแตJudithBHamiltonกบStanleyJ.Steinbergบอกวาการใชชวตของเรานาจะคอยๆ เปลยนแปลงไปในประเดนตอไปน รายไดนอยลง ชวตประจำวนทไมมแบบแผน ความเปนตวตนของเราโดยไมมตำแหนงใดๆ สถานะของเรา(ใครจะกาวเขามาในชวตเราบาง) ความสมพนธกบผอน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�0

การเปลยนแปลงจากคนทำงานไปเปนคนเกษยณมความซบซอนไมแพการเปลยนจากเดกเปนผใหญ หรอทเรยกวาชวงวยรนในชวงวยรนนนเราใชเวลากวา10ปจาก10-12ขวบจนเปนผใหญเมอ20ตนๆ ซงกมทงรางกายทเปลยนไปและความรสกกลาๆกลวๆตนเตนกบความเปนผใหญทกำลงจะเกดขนโดยจะเรมชดเจนขนประมาณ25ปเปนตนไปและแนละทกคนตางเคยลองผดลองถกกบสงตางๆในวยรนดวยเชนกน นกจตวทยา DavidGutmann บอกวาผหญงกบผชายมบทบาททตรงกนขามเรองการเกษยณ กลาวคอ ผหญงผซงมชวตกอนเกษยณกบครอบครว มกจะมชวตหลงเกษยณเปนชวตนอกบาน ในขณะทผชายผซงมชวตกอนเกษยณอยกบงานมาโดยตลอด มกจะมชวตหลงเกษยณอยกบครอบครว (เทยวจนเบอ) เลยงสตวเลนกบหลานเปนตน การเขาสวยเกษยณกคลายๆ เขาสวยรน อารมณ ความรสก ทศนคต และการเหนสงทตวเองอยากจะเปนเปนสงทสำคญในการรบมอกบการเปลยนแปลงน รสไตลชวตหลงเกษยณแบบของตวเอง หลายคนชนกบการทำงานหนกมาตลอดชวตจนบอกกบตนเองวา“ฉนยงเกนไปทจะเกษยณ”หรอ “ฉนไมสามารถเกษยณได ฉนจะเกษยณไดอยางไร”จนผานไปหลายปกยงไมมการวางแผนเรองการเกษยณไวลวงหนานกอาจเปนเหตใหบางคนเกษยณจากงานแลวไปเปนนกการเมอง เพราะนกการเมองไมมเกษยณครบ แมเราอยากใหเขาเกษยณกนบางกตาม 5555 สำหรบคนเหลาน การเกษยณอายทกำลงจะมาถงอาจชวยปลดปลอยใหเขาหลดพนจากสงทคางคาในจตใจและภาระทงมวลกเปนได NancySchlossbergนกจตวทยาซงเกษยณจากUniversityofMarylandไดแตงหนงสอชอRetireSmart,RetireHappy:FindingYourTruePathinLifeโดยบอกวาการเขาสวยเกษยณของแตละคนสามารถแบงไดเปน5แบบดงน Continuersผทยงคงทำงานโดยใชประสบการณในงานทเคยทำและพฒนาใหเปนรปแบบใหมๆ Adventurersผทเตรยมพรอมในการเรมตนเพอคนพบสงใหมๆความรใหมๆเสมอนกลบไป เปนเดกนกเรยนอกครงหนง SearchersผทมทางเลอกใหตนเองเชนอาจจะมPlanAซงหากเหนวาไมดจะมPlanBเสมอ EasyGlidersผทสามารถใชชวตแบบเรยบงาย“gowith the flow”มความสขกบครอบครว เพอนฝงแตชวตประจำวนทไมมตารางทแนนอนนก Retreatersผทตองการพกผอนอยางแทจรง

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�1

แตบางคนอาจเปน2ลกษณะในคราวเดยวกนหรออาจเปลยนจากแบบหนงไปอกแบบหนงไดโดยงาย ตวอยางเชน Carmella ทำงานหลายปในสายธรกจคาปลก เมอเธอเกษยณอายดวยวย 65 ปเธอชอบทำงานชวยเหลอเกยวกบการซอของ หรอชอปปง ควบคไปกบการเปดรานขายของเลกๆ ดวยสไตลทเธอใฝฝนซงลกษณะนถอวาเปน“Continuer” หากการเกษยณมาถงคณอยางไมคาดฝน จงพยายามเขาใจมน และมองโลกในแงดเขาไว เชน ภาวะเศรษฐกจทถดถอย หรอการควบรวมกจการจนอาจสงผลใหคณตองออกจากงานกะทนหน เปนตน ลองดอกตวอยางนงกนครบ JeremyทำงานทเดยวกบCarmellaเมอเขาเกษยณแลวเขาไมมนใจวาตวเองจะยงคงอยากทำงานในธรกจคาปลกตอจงหยดพกชวคราวและทำงานเพอการกศลจนกระทงไดเขาไปรวมในหนวยบรรเทาทกขของกองทพ และเขากคนพบวาทกษะและประสบการณเกยวกบการคาปลกของเขาสามารถชวยจดการเรองการซอของใหกบกองทพไดเปนอยางดโดยเฉพาะสำหรบผทไมมเวลาไปซอของทหางสรรพสนคาได โชครายทความชวยเหลอของเขาไมเปนทยนดนก(ผมสงสยวาอาจมปญหากบหนวยงานจดซอครบ 5555)แตเขากไมยอมแพเขานำเสนอรานสำหรบขายอาหารแทนซงเขากไดใชประสบการณในการจดการทมอยมาปรบเปลยนได ครงนเขาประสบความสำเรจ ผคนชอบการจดการเรองรานอาหารของเขามากและกลายเปนทตองการอยางกวางขวาง Jeremy เปนตวอยางของ Searcher ผซงมทางเลอกใหตวเอง และเมอทางหนงไมประสบความสำเรจ กมกจะมทางเลอกอนเสมอ คณจะมองตวเองวาเปน Continuer หรอ Searcher หรอตองการความทาทายใหมๆ แบบAdventurerกไดครบ สมมตวาคณปนคนวางระบบซอฟทแวรและวางแผนจะเกษยณในอก 5 ปขางหนา ดงนน ในระหวางนทกครงทคณไดลาหยดพกคณอาจจะไปปนเขาไปเลนสกไปเปนแมคไกเวอรซอมแซมอปกรณในบาน จนกลายเปนผเชยวชาญทางดานนนจรงๆ จนสามารถทำเปนอาชพเสรมในวนนและในวยเกษยณได โดยเฉพาะอยางหลงซงขาดแคลนคนทำมากนะครบแลวคณจะลมนกถงชวตการทำงานวางระบบซอฟทแวรไปเลยทเดยวมแตจะมองไปขางหนากบชวตใหมซงรางกายและจตใจคณพรอมเตมทอยางนเรยกไดวาคณเปนAdventurer หรอแมกระทงพสาวของคณทเปน Investment Banker อาจเปลยนเปนไดรบใบอนญาตในการขายคอนโดและสนกกบการขายคอนโดกเปนไดมนเปนความทาทายใหมๆ ในชวตของพวกคณเลยทเดยว สำหรบคณทกำลงกาวเขาสวยเกษยณซงยงมลกๆเปนวยรนกอาจเจอเรองทปวดหวอยบางถาคณวางแผนทจะไปไหนไกลๆ เขาอาจจะคดวาคณละทงพวกเขา หรอหากคณคดจะแตงงานใหม พวกเขาจะตอตานคณทนทคณจะตองมวธจดการกบสงเหลานใหดๆนะครบถาไมอยากใหอาการปวดหวบางกลายไปเปนปวดจนหวจะแตกทกวน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�2

สวนEasyGlidersกคอผททำใหโลกหมนออกจากสงทเคยเปน(เหมอนCEOของเราทบอกเสมอๆ วาพหอยหวมองแลวเหนแนวทางทตางไปนนแหละครบ)ในขณะทRetreatersคอผทตองการทวางในการสรางกลมใหมและอาจตองไดรบความชวยเหลอในการอยในกลมใหมนนหากคณอยในกลมนคณอาจตองสอสารใหพวกเขาทราบวาเมอใดทคณตองการไดรบความชวยเหลอและเมอใดทไมตองการ สงทตองการจะเปนกบสงทเปนไปได นอาจจะไมใชสงทเราตองการรบร แตความเปนจรงกคอ เราจะกงวลและเครยดเมอเราคาดหวงวาชวตจะเปนอยางไรเมอเกษยณ แตของจรงมนตางกนลบลบ เหมอนกบทมคนทำนายดชนตลาดหนแลวมนไมเปนไปตามททำนายไวนนละครบ สงผดเพยนทอาจจะเกดขนสำหรบเราทเกษยณไปแลวกเชน - มเงนไมพอใช - มปญหาทางสขภาพ - จะตองรบผดชอบในสงทไมไดคาดคดมากอนลวงหนา - ไมไดในสงทอยากได ตอนอาย20-30ปเราอาจวาดฝนวาอยากจะเกษยณตอนอาย50ปเพอเดนทางทองเทยวไปยงสถานทแปลกๆในแอฟรกาและอนโดนเซยนงจบลาเตในคาเฟใกลอพารตเมนทในโซโหของเราในนวยอรค อยางไรกตามอปสรรคทเกดขนในชวตจรง เชนยงมภาระหนตดจำนองชวตคทคของเราไมไดชวยเพมรายไดและทำในสงตรงขามลกๆทอยากไดรองเทาSneakerปละ2คชดเอยมลายคตตสชมพทมราคาไมคตตเอาเสยเลยลกจะเรยนกวดวชาเรยนดนตรเขาคายรวมทงรายจายของคณปในขณะเดยวกนกตองรบภาระเลยงดแมยายผซงจะตองไปพบแพทยอยเปนประจำ(โอยโอย...นผมเผลอเอาเรองตวเองมาเลาเสยแลว!!)การจดการความเปนจรง ตวอยางขางตนทำใหการเกษยณทอาย50ปนนแทบจะเปนไปไมไดเลย เอาละครบ ความจรงกคอความจรง แตทศนคตของคณสามารถทำใหเกดความเปลยนแปลงไดนะครบ ถาคณรสกวาโดนโกงเพราะชวตในฝนถกทำลายโดยชวตจรง(คำคมนะเนยตบมอและกดLikeใหหนอยครบ)คณอาจจะโกรธและหดหแตถาคณคดวาลก 2 คน 3 คน หรอกคนกตาม เปนสงมหศจรรยทเตมเตมชวตคณมากยงกวาความฝน คณจะไมยอมเสยเวลาแมแต 1 นาททจะมาสงสยและหดหในการทมเททำหนาทเปนพอแม(แตอาจเพยงเสยเวลานอน1-2คนอยางผมกไดโอยโอย...)

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�3

อยาไปรสกวามนเปนความสญเสยในระยะยาว และบางทการมแมยายมาอยรวมบานดวยจะชวยใหชวตคของเราดขนเพราะเราสองคนจะออกไปเทยวนอกบานกนตามลำพงไดบอยขนโดยใหแมยายชวยดแลลกๆของเราและคณจะรกแมยายมากยงขนอยางผมครบ(ใครกไดชวยไปบอกแมยายผมดวยครบ วาผมเขยนชมทานแลวผมไมอยากโอยโอยอกครบ) สรปกคอ เปดใจใหกวางและจดทำแผน A และ B สำหรบเปาหมายชวตหลงเกษยณ เพราะความไมแนนอนคอสงทแนนอนทสดครบ ถาเราซอบานพกบนภเขาตามทใฝฝนไดกถอวาโชคอยขางเราแตถาไมไดกควรนกถงการทำงานทยาวนานขนเพอสะสมเงนทองใหไดตามเปาหมายทตองลดลงมาสกหนอย โดยในระหวางชวตการทำงาน กควรจดตารางวนหยดยาว หรอวางแผนการเดนทางทองเทยวซงเปนสงทคณรกไวดวย ไมตองอดออมเสยจนไมมความสขในระหวางทางเดนไปสวยเกษยณนะครบ เพราะบางอยางทอยากทำ พอเกษยณแลว มเงนพอแลว แตสงขารอาจไมไหวกได ทศนคตคอทกสงทกอยาง ผมพบวา ทกสงทกอยางเกยวของกบทศนคต เราเลอกไดวาจะมองชวตเปนแกวทมนำอยอกตงครงหนงหรอจะมองวาแยแลวนำหายไปครงแกวกแลวแตครบ บางทคณควรทำงานจนถงอาย60ปหรอ65ปแทนทจะเปน50ปและหยดการใชชวตโลดโผนเขาปาลาสตวแตควรรกษาสขภาพและเกบเงนคณอาจจะขายบานแลวแบงเงนทไดรบไปซอคอนโด2แหง แหงหนงใหเชาอกแหงไวอยเองในวยเกษยณกไดครบ ทนาสนใจคอในประเทศตะวนตกเขามการจดทรปไปพกท“Elderhostel”ซงเปนบานพกใหผเกษยณไปใชชวตบนปลายกนฝรงเขาลองทำกนลวงหนากอนเกษยณเพอเรยนรวถชวตแลวจะไดเลอกไดเมอเกษยณ แตบานเรายงไมมสถานทแบบนครบและถาผมบอกวาจะไปทดลองอยทบานบางแคนอกจากเขาจะไมรบแลว ใครๆกจะมองวารอบนผมบาแนๆ(โอยโอย) ตวอยางขางตนนคงไมใชแผนทเราจดทำขนตงแตแรกแตเปนเพราะเราตองการปรบความคาดหวงสความเปนจรงของสถานการณชวตและทรพยากรทจะมในวยเกษยณ (ไมใชทดลองอยกอนแตงนะครบเดยวผมตองโอยโอยอก) ทำงานเพอเลกทำงาน ใชแลวครบเราตองมวนยในการทำงานและบรหารเงนโดยเรวเพอนำไปสความมนคงทางการเงน ในทำนองเดยวกนเรากควรรจกตนเองโดยเรววาชวตจะเปนอยางไรหลงจากเลกทำงานเราอาจจะตองคนหามมมองและทราบจดแขงจดออนของตนเองซงในชวตทำงานมนงายทจะแบกรบความกดดนทอาจทำใหเหนอยลา แตเรากทราบวาเราคอใครและอยทไหน เราอาจรสกปลาบปลมทไดเปนหวหนาพยาบาล แตเรากรสกวาความรและประสบการณทำงานทไดรบนนมคา ไดใชใหเกดประโยชนกบความเปนและตายของชวตคน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

แตเมอออกจากงาน…. - คณจะคดถงอะดรนาลนทหลงออกมาเมอตองรบผดชอบคนไขฉกเฉนหรอไม? - ใครจะกระโดดเมอคณออกคำสง-นองหมาหรอลกๆทไมไดอาศยอยกบคณแลว? - ใครจะคยดวยและเขาใจในสงทคณพดแมวาคณจะยงพดไมจบประโยค? - คณจะอยทไหนในเวลา4โมงเยนเมอคณไมตองเขยนบนทกคนไขแลว? นละครบ ชวตทจะเปลยนไปเพราะการเกษยณคอตองยายออกจากสถานททคณเปนทหนงในเกม เปลยนไปเปนตองตดสนใจครงใหญในแตละวนวาจะกนขาวกลองกบผดผกบงและปลาทนงเปนอาหารเยนด ดงนน กอนจะเลกชวตทำงาน เราตองทำการบานเพอหาทางเตมเตมชวตใหสมบรณแบบในแงมมตางๆในวยเกษยณดงตอไปน - การใชชวตประจำวน - บทบาทใหมๆ - ความสมพนธใหมๆหรอทกำลงเปลยนแปลง - ความเปนตวตนของเรา เราควรคาดหวงทจะใชเวลาทำใหเกดความเปลยนแปลงทสมบรณแบบในวยเกษยณนะครบเราจงตองเตรยมคดและเตรยมตวใหด จดระเบยบชวตลวงหนาเลยครบ เพราะมนจะทำใหเรามความสขกบเวลาวางของเรามากขนหากเราวางแผนไวลวงหนาวาอยากจะทำอะไรตอไปในอนาคตทเกษยณแลว นอกจากน ความยดหยนกตองมนะครบ นนคอเราตองเปลยนเปาหมายชวตใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงของสถานการณจรงไดดวย เพราะแมเราจะมเงนพอใชในวยเกษยณ แตเราจะเรมมปญหาสขภาพซงมนจะจำกดความสามารถในการใชชวตตามทคาดหวงได เมอถงวนนนเราอาจรสกวาปญหาสขภาพกำลงขโมยบางสงบางอยางทเราเตรยมแผนไวดวยความพยายาม แตผมขอใหระลกไวเสมอวา เราทกคนมความสขกบสงทมอยไดครบ ความอาลยตอหนาทการงานในอดตไมใชเรองออนแอหรอเลวรายอะไรเลยและหลายคนอาจรสกวาบางสวนของรางกายถกทงเอาไวเบองหลงแตไมควรเศราเสยใจหรอหดหจงเปดใจรบสงใหมๆ เพอคนหาความหมายของชวตทไรภาระจากการงานเถดครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

บนปลายกบเชาวนปญญาและความเชอ ความชราเปนเรองของวยทเปลยนไปเปนเพยงวถชวตอยางไรกตามมหลกฐานทชดเจนวาผอาวโสมกจะมเชาวนปญญาในการดำเนนชวตมากกวาคนวยหนมสาว เชาวนปญญาเปนคนละสงกบความเชอ บางทกเกยวของกบความสมพนธกบธรรมชาต บางทกเกยวของกบพลงชวตทเชอมโยงมนษยทกคนซงอายทเพมขนสงผลใหมเวลาในการเรยนรชวตในแงมมทครบถวนมากขนนกปราชญจะสรางสรรคผลงานดๆ ทลกซงไดกตอเมอกาวเขาสวยทองครบ คนสวนใหญในชวงวย50ปขนไปมกจะเคยผานประสบการณสญเสยคนสนทและมความสำคญผสงอายยงมประสบการณสญเสยเพมมากขนเชน - สญเสยพอแมสามภรรยาญาตพนอง - ตกงาน - สมรรถภาพทางรางกายแยลงเรอยๆ - ความทอแทหมดหวง - ลกหลานอยหางไกล - เพอนฝงตายหรอความจำเสอม สงเหลานนำไปสคำถามตางๆ วาทำไมเรามาอยทน บนโลกน และเรากำลงจะไปไหน (ถามทไป) หรอชาตหนามไหม เราจะเปนอยางไรในชาตหนา ฯลฯ การใชเวลาในการคนหาคำตอบเปนเรองธรรมชาตการคนหาความสนบสนนจากผคนทมความคดทคลายคลงกนจะชวยใหหาคำตอบในคำถามเหลานนได ถงแมวาคำตอบททำใหพงพอใจจะเปนคำตอบทไมตรงประเดนกตาม ผใหคำปรกษาทดสามารถใหมมมองทควรนำมาพจารณา แตไมวาวธไหนจะทำใหคณรสกดทสดคณกควรใหเวลาในการทำความรจกตนเอง ซงคณจำเปนตองเตรยมใจยอมรบในสงทจะเกดขนภายหลงเกษยณอายครบ สงเหลาน คนไทยโบราณเขาเรยกกนวา “เตรยมตวกลบบานเกา” กนครบ และมนไมใชเรองนาเศราหรอนากลว การรเทาทนธรรมชาตในเรองนจะทำใหคณรจกจะสะสมเสบยงกรงทางธรรมไวใชระหวางกำลงเดนทางครบ อยาไปปรกษากบเณรคำนะครบไมงนคณเองนนแหละทจะตองรองโอยโอยแทนผม

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

ผเฒาผแกทนบถอสอนไววาใหเตรยมตวเตรยมใจใหด เตรยมตวนะเตรยมแลวอตสาหะเกบหอมรอมรบมาตงกะเรมยะงานยะการใหมๆ RMFLTFกลงทนไวเตมแมกซมาทกปตงแตรฐจดใหมแถมยงไดบลจ.บวหลวงมาชวยดแลใหเพมพนงอกงามเปนตนไมใหญทมทงรมเงาใหพกพงและมผลใหเกบกนไดชนใจอยทกวนน

เวลาแหงการสำรวจโลก (วย วาย จะเกษยณแลว)

สรพลเขมจนดารองกรรมการผจดการกลมธรกจกองทนสำรองเลยงชพและกองทนสวนบคคล

เตรยมใจสยงไมไดเตรยมเลยใครจะคดตนเชามากสองกระจกทกวนตนการกยงไมขนผวหนาเนอหนงกยงเปลงปลงเตงตงอยแทๆ แตความทเปนเดกด เชอฟงผใหญอยเสมอมา เลยเรมวตกจรตวาแลวเวลาทเหลอหลงเกษยณอกแค 30-40 ป จะพอสำหรบโครงการมากมายทวาดฝนไวหรอไม เรมทำรยกอนดละ งานอดเรก เอาละ แคคดกสนกแลว มอะไรอกรอยแปดพนอยางทอยากทำมานาน ไดแตเคยจดๆ จองๆผลดผอนมาเรอยวาไมมเวลา ออเรยนวาดรปไง

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

ผมเคยแอบชนชมความงามภาพสนำสนำมนของศลปนหลายๆทาน (แตบางภาพกแอบคอนขอดอยในใจวาเชอะแคเอาสปาดไปปายมาหยงงชนกทำดายยยย)ถาผมทำไดเองวญญาณศลปนทแอบพลงพลานในสายเลอดมานบสบๆปกนาจะไดโอกาสออกมาอวดโฉมกตอนนแหละ อยางคณมเซยม ยบอนซอย เธอกเรมมชอเสยงโดงดงในฐานะศลปนรางวลเหรยญทองเอาเมออายทานกไมนอยแลว ถงจะไมไดเขาวยใกลเกษยณแบบนกตาม ดนตรละ ไวโอลนกเรยนมาแลว แตตองเลก เพราะเดอดรอนคนขางกายไมเปนอนไดหลบไดนอนไปกบเสยงขดสายหรอจะลองเปยโนไฟฟาดเพราะตอนซอมครอบหฟงไดไมตองระแวงวาจะมsecretadmirerแอบมอบกระถางดอกไมผานกระจกหนาตางมาใหเพราะเขนทจะใหเราเหนหนา ไมงนกลองหดเรยนภาษาใหมๆ เชนอตาลจนสเปน เกาหลหรอถาไมชอบตามเทรนดชาวบาน ลองของแปลกๆแบบภาษาอาหรบฮนดเปอรเซยหรอภาษากโบสไปเลยกเทสดๆเลยครบแตไมรจะเรยนไปพดกบใครเหมอนกน เรยนอะไรอนใหมๆ กดเหมอนกนนะ เพราะไดความรสกเปนนกเรยนตวนอยๆ จองมองคณครดวยดวงตาใสๆ มตารางเวลาใหตองจำ ทำใหไมหลงลมวน มการบานใหทำและทบทวน ทำใหเสนใยไซแนปสทเชอมโยงเซลลประสาทเปนรอยลานพนลานในสมองงอกเงยเพมขนแบบทนกประสาทวทยายคใหมวจยมาเลาสกนฟง เขาบอกดวยนะ วาทเคยเชอกนมาตลอดวาเซลลสมองของคนเราจะหยดเตบโตเมออายเรมเขาวย35ปนนเปนความเชอทผดอยางไมนาใหอภยเขาขายงมงายไรสาระเลยทเดยวเพราะเซลลสมองจะเจรญเตบโตไปไดเรอยๆตราบเทาทยงไดรบการกระตนดวยการทำอะไรใหมๆ ทไมคนเคย ยำนะครบวาตองเปนเรองทไมคนเคยเชนหดเขยนหนงสอหรอใชตะเกยบดวยมอซาย(สำหรบคนทปกตถนดขวา) หรอการเปลยนเสนทางขบรถกลบบานบาง สวนใครจะแวะเวยนทไหนกเปนเรองสวนตวนะครบแตกตองระมดระวงเกบของทเดกๆของทานอาจแกลงทำหลนตามพนรถใหเรยบรอย เพอความปลอดภยของทงเดกๆและตวทานเอง ทองเทยว คอนขางจรงทบอกวาตอนเดกๆ มแรง มเวลา แตไมมเงน จรงบางสวนทบอกวาตอนเปนผใหญ มแรง มเงน แตไมมเวลา จรงนอยลงเรอยๆ ถาจะเชอวาตอนเกษยณ มเงน มเวลา แตไมมแรง

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

ทกวนน ส.ว. (สงวย)ทยงกระฉบกระเฉงกระชมกระชวยมใหเหนกนอยทวไป เคลดลบตรงนเขากระซบกนตอๆมากวา2,500ปแลวครบวาใหทำความดละความชวทำจตใจใหผองใสนอกจากนน การออกกำลงกายสมำเสมอกชวยไดทสำคญคอหามเหนบเชงลอเลยนตวเองหรอเพอนๆวา“แกแลวกอยางงแหละ หลงๆ ลมๆ หตาฝาฟาง แขนขาออนแรง ลกกโอย นงกโอย”และอกสารพดทจะสรรหามาแชงตวเอง ทน กมาวางแผนเทยวกนไดเลย เอาแผน 30 ปกนเลยไหมครบ ชวง60-70ปถากำลงวงชายงฟตเปรยะปงปงสดใสกเอาแบบลยๆโหดๆหนอยไมไดวางเทยวกนแบบเตมทมาซะนานไปเดนเขาเดนปากนแถวเนปาลชอปปงในตลาดSpiceMarketทตรกหรอจะไปหดเลนสกทVivaldiPark เกาหลดำนำดปากะรงทออสเตรเลยหรอลองเทยวไทยกมใหเทยวไดหลากหลายนะครบ หากอาย 70-80 ปแลวกเอาแบบสบายๆ ชลลๆ หนอย ทวรสปามลดฟส เพลดเพลนกบหาดทรายขาว แดดอบอน ดมดำกบกลนหอมของสมนไพรในบรรยากาศสปา ถาใครตดดนตรกลอมของพจายทใชกนเกอบจะทกสปาในประเทศไทยคงตองพกCDหรอMP3สวนตวไปดวยเพราะไมแนใจวาทมลดฟสจะรจกจำรสเศวตาภรณหรอเปลา หรอจะไปลองเรอสำราญกนกเอาใกลๆ อยางแถวสงคโปร ลงกาวมะละกาหรอจะไปไกลถงยโรป แวะชมความงดงามทางอารยธรรมตะวนตกหรอจะลองไปถงอะแลสกากยงไหว เผลอๆลงเรอลำเดยวกนแบบนกมโอกาสไดพบเพอนใหมตางชาตตางภาษาทจะตองใชชวตรวมกนไปอก 10 กวาวน มเวลาในการเรยนรประสบการณใหมๆไดใชภาษาตางประเทศทอตสาหซมแอบเรยนมาทดอกอยางคอไมตองรอกระเปาจดกระเปาใหมยายขนยายลงใหเหนอยเกบแรงไวทวรกบชอปตอนขนฝงประเทศตางๆจะดกวา ถาอาย80ปขนไปทองไวเลยครบวา สงสดคนสสามญเราจงอาจจะหวนกลบมามความสขกบถนฐานบานเกดในตางจงหวดหรอตางประเทศกไดอยางบอสตนเขามทางเดนพเศษทปดวยอฐสแดงรวมเสนทางประมาณ2.5ไมล เรยกวาFreedomTrailลดเลาะไปตามสถานทสำคญทางประวตศาสตร17แหงซงแตละแหงกจะมปายแสดงความเปนมาแสดงความสำคญตางๆใหนกทองเทยวไดศกษาชนชม ถาเปรยบกบกรงเทพฯคงเปนเสนทางการเดนเทยวรอบๆเกาะรตนโกสนทรระยะทางรวม6กม. ทเรมจากศาลหลกเมองผานคลองคเมองเดมไปตามถนนสายประวตศาสตร ผานทประทบในอดตของพระราชวงศ สถานทศกดสทธ วด ตลาด รานคา พพธภณฑ แลวมาสนสดลงทถนนขาวสาร ซมซบบรรยากาศความเปนไทย ไดความสงบทางจตใจยามเขาไปนมสการพระแกวมรกตคบานคเมอง โดยไมจำเปนตองแวะไปทอนสาวรยประชาธปไตยใหปวดใจหรอกครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

หากอากาศรอนเกน กเปลยนเปนลองเรอเจาพระยายามเยนพรอมดนเนอรหรๆ สกมอ ดละครเวทดๆสกครงเรอง(อกครงหลบ)หรอชมคอนเสรตรำลกความหลง30ปของใบเตยอารสยามซงตอนนนคงแนนอกนอยลงแลวหรอจะชวนเพอนมาตรมมทบานกยงไหวนะ สวนลดตามสทธ อยาลมตามลาและใชสทธความเปนผสงวยทเขาจดใหดวยนะมโอกาสเปนผสงวยกแคชวงเดยวเทานน กอนทจะตองเตบโตเปนทารกตอไปในอนาคตในชาตหนา เรองนสวนราชการไทยเขามพระราชบญญตผสงอายทกำหนดสทธพเศษทจะไดรบจากหนวยงานตางๆ ของภาครฐมากมายยกตวอยางเชนการบนไทยมบรการทนงพเศษระหวางรอเชคอนจดบรการวลแชร มสวนลดสำหรบราคาคาบตรโดยสาร สวนทางภาคเอกชนนนเนองจากกลมเบบบมเมอรถอวาเปนตลาดใหญมากถงมากทสดของธรกจหลายประเภท เชอขนมกนไดเลยวาธรกจเหลานตองมการพลกตำราคดคนกลยทธสารพดวธทจะจบตลาดผสงอายใหอยหมดไมวาจะเปนการลดแลกแจกแถม จงใชประสบการณทสงสมกนมาไปสอบถามตอรองใหได thebestdealนะครบเสยเงนไมเทาไรเสยหนาเสยรยอมไมได Sabbatical Leave วนสะบาโต “ซบบาธ” เปนภาษาฮบร แปลวา “พก” ซงหมายถงพระเจาทรงสรางโลกพรอมสรรพสงมาเปนเวลา6วนและทรงเวนหยดพกในวนท7เมอทรงเสรจงานแลว เรองนนบวาอาจารยมหาวทยาลยมโอกาสดกวาพวกทำงานเอกชนตรงทสถาบนการศกษาหลายๆแหงทงในและตางประเทศมการกำหนดใหผทสอนหนงสอมาระยะเวลาหนงเชน5ปหรอ7ปสามารถลาหยดพกยาวเปนเวลาหลายๆ เดอน หรออาจเปนป เพอเปดโอกาสใหอาจารยไดคนควาวจยเพมเตมเปลยนโลกทศนใหมเพอเพมพนความรทางวชาการ คลายๆ การไปชารตแบต เพอนำแนวคดใหมๆกลบมาสรางเสรมความกาวหนาใหกบองคกร องคกรเอกชนหวกาวหนานาจะลองประยกตใชประเพณสะบาโตบางเนาะ ทตอนเรมทำงานใหมๆ ยงม probationทดลองงานวาจะผานหรอไมผานตอนกอนเกษยณลวงหนาสก 5-6ป นาจะจดใหมprobationทดลองเกษยณบางปละสกเดอนสองเดอนกยงด

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�0

ฝนไกลเออมไปหนอยละงนลองพลกแพลงใหเหมาะกบสถานการณของตวเองดวยวธเกษยณชวคราว โดยสะสมวนลาพกผอนแลวมาใชยาวๆ ในคราวเดยว ผนวกเสาร อาทตย และวนหยดฟนหลอใหไดปละ10-15วนแลวลาไปไหนไกลๆในหรอนอกประเทศกไดโดยเลอกใหลงตวกบเงนในกระเปาเพอทดลองดวาเวลาทตองเกษยณจรงๆจะเปนอยางไรควรเตรยมตวหรอเตรยมใจอะไรเพมเตม หรอจะใชความเกาในวชาชพทสงสมมาเปนเวลาหลายสบป แบงเวลาไปเปนทปรกษาขององคกรไมแสวงหากำไรมลนธหรอเปนวทยากรอาสารวมแบงปนประสบการณใหกบสถาบนการศกษาเพอชวยเตรยมตวเตรยมใจนองๆ ทจะตองกาวมาเผชญโลกแหงการทำงานในอกไมนาน คงจะดไมนอยเลยนะถาสามารถหาจดลงตวระหวางงานทไดเงน กบงานทไดบญ โดยไมตองไปแตะเงนออมทเกบไวใชยามทไมมปญญาหาเพมไดจรงๆ แมยงไมเกษยณ แตหากภาระเรมเบาลง เราอาจเปลยนจากการทำงานประจำเปนงาน part time โดยลดเวลาทำงานลงเหลอสปดาหละ 3-4 วนใชครบรายไดประจำคงหดลงบางกกนใหนอยลงและเงนออมทจะสะสมเพอการเกษยณคงนอยตามไปดวย แตทงนกตองคำนงดวยวาสวสดการดานสขภาพจะหดหายไปมากไหมตองชดเชยดวยการทำงานเลยอายเกษยณออกไปอกกปแลวมนจะคมไหมถาเอาเวลาทไดมาจากการทำงานนอยลง ไปเพมพนเซลลสมองดวยการเรยนรทกษะและประสบการณใหมๆมโอกาสพบปะผคนตางแวดวงไมจำเจอยกบสงเดมๆตลอดเวลา จะเลอกแบบไหนกลองปรกษากบครอบครวกนกอนนะครบวาแบบไหนจะเจงกวากนระหวางลยไปใหถงเกษยณแลวหยดทำงานเลยหรอคอยๆแตะเบรคทยอยเกษยณไปเรอยๆ แฮปป รไทรรง ครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�1

ผสงอายหรอผเกษยณแลวจะมการเปลยนแปลงดานตางๆอยางเหนไดชดเจนขนเรอยๆทงรางกายและจตใจ โดยรางกายจะเสอมลงตามอายขย สภาพจตใจกเหมอนดชนหนในวนเดยวคอผนผวนสดๆ ทงๆ ทไมม QE สกหนอย กยงเปลยนแปลงงาย ขหงดหงด วตกกงวลในความเจบปวยหรอจากการเสอมของระบบตางๆ ในรางกาย ดวยเหตนผสงอายจงมโอกาสเกดโรคไดงายและเมอเปนแลวตองใชเวลารกษานานตอเนอง

กนด มสข สายสมรผองบรรเจด,CFPTM

รองกรรมการผจดการกลมกลยทธองคกร

หลายคนไมรหรอกคะ วารางกายคนทวไปจะเรมเสอมตงแตอาย 30 ปขนไป ดงนนการดแลรกษาสขภาพทดและถกสขลกษณะตงแตตนจะชวยลดโอกาสการเกดโรคหรอปญหาทางสขภาพทจะเกดขนเมอยางเขาสวยสงอายได เรองน คณหมอวรวฒ เจรญศร ไดใหขอคดเรอง “อาหารการกนในวยผสงอาย” โดยเนนในเรอง “ความสำคญของอาหารกบวยผสงอาย” ไว ทานบอกวาผสงอายมความตองการปรมาณอาหารลดลงจากวยหนมสาว แตจำเปนตองไดรบสารอาหารอยางเพยงพอเพอซอมแซมสวนทสกหรอ และสรางความตานทานโรค และอาหารมความสำคญตอการดำเนนชวตผทมภาวะทางโภชนาการดมสขภาพแขงแรงดำเนนชวตไดดไมเครยดไปจะมการเปลยนแปลงภายในรางกายอยางชาๆ (ภาษาเศรษฐกจเขาเรยกวา Soft Landingคะ) ทำใหไมคอยแก แตในทางตรงกนขาม ผทมภาวะโภชนาการไมด เจบปวย ดมสรา มนำหนกมากหรอนอยเกนไป รางกายจะเสอมโทรมเรวทำใหแกเรว(อยางนภาษาเศรษฐกจเขาเรยกวาHardLanding)

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�2

เรองอาหารการกนหรอโภชนาการในวยนมขอคดวารบประทานใหครบหมและควบคมปรมาณโดยดจากนำหนกตวทไมมากขนแตถานำหนกเกนอยแลวกลดนำหนกใหลงมาตามทควรเปน เพราะโครงสรางจะเสอมตามวย ถายงตองแบกนำหนกมากๆ จะเปนปญหาได ผสงอายมกมการขาดสารอาหารไดงาย เนองจากมการเปลยนแปลงทางสภาวะรางกาย สงคม และเศรษฐกจ อนอาจนำไปสภาวะทพโภชนาการไดเชนผสงอายทมโรคประจำตวอาจมอปสรรคในการไปหาซออาหารขางนอกหรอแมแตการจะประกอบอาหารดวยตนเองหลายคนเปดกระปองเปดขวดกไมไหว การทตองอยบานคนเดยว ขาดการตดตอกบสงคมภายนอก ทำใหผสงอายปลอยปละละเลยในเรองอาหารการกน นอกจากน การตองใชจายเงนอยางระมดระวงเพราะรายไดลดลงหรอไมมเลย เนองจากตองออกจากงานประจำทเคยทำอย กทำใหบางทานหนเขาหาสรา เนองจากกลดกลมกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจของตนของสงคมหรอมปญหาทางจตใจเมอดมสรามากทำใหรางกายหนมาใชพลงงานจากแอลกอฮอลทำใหเบออาหารและขาดสารอาหารอยางอนทจำเปนทสำคญ เชน วตามนบ1กรดโฟลค เปนตนนอกจากนนโรคประจำตวเรอรงอาทโรคความดนโลหตสงโรคขอเสอมโรคเบาหวานไขมนในเลอดสงและโรคหวใจทมกพบในผสงอาย กจะทำใหมอาการเบออาหาร หรอทำใหรางกายตองการสารอาหารมากกวาปกตผสงอายจงเปนกลมทมการขาดอาหารไดงายกวากลมประชากรอนๆ ดงนนการปองกนไมใหเจบปวยจงเปนมาตรการสำคญทสดอกสวนหนงของการวางแผนการเงนเพอการเกษยณ เพราะเปนวธการประหยดคาใชจายทดทสดในวยสงอายและคณภาพชวตทผสงอายทกคนตองการกคอตาด หด เคลอนไหวชวยตวเองได ความจำด กนได นอนหลบ ขบถายปกต สขภาพจตดนนเอง อาหารการกนทเหมาะสมกบการเปลยนแปลงของรางกายในวยสงอายนน ภญ.รศ.ดร.อรอนงคกงสดาลอำไพไดใหแนวทางไวในบทความเรอง“โภชนาการในวยเกษยณ”ดงน 1. ความอยากอาหารลด ทำใหรบประทานอาหารไดนอยลงเพราะการรบรสและกลนจะเปลยนแปลงไป ถายงทานคนเดยวยงทานไดนอยลงไปอกนอกจากนการหลงนำลายจะลดนอยลงดวยทำใหกลนอาหารแหงลำบากจงควรทานอาหารนมๆ และใชเครองเทศในการปรงแตงเพอใหมรสชาตดขน 2. สขภาพฟน ผสงอายมกมปญหาเกยวกบฟนบดเคยวอาหารไดยากขนดงนนควรทานอาหารทไมเหนยวถาเปนเนอกตมเปอยผกกควรเปนผกตมและควรใหเวลาในการทานอาหารใหนานขน 3. ความรสกกระหายนำอาจจะสญเสยไปบางทำใหดมนำไมเพยงพอบางคนอาจมภาวะแหงนำดงนนควรดมนำอยางนอยวนละ8แกวถาอากาศรอนกดมเพมขนเนองจากสญเสยนำไปกบเหงอมากขน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�3

4. การทำงานของระบบทางเดนอาหารเสอมลงลำไสจะบบตวนอยลงทำใหทองผกดงนนควรทานอาหารทมใยเพมขน โดยรบประทานผก (ตม) ผลไม ถวทงเมลด และธญญาหารทไมขดสใหมากขน ขณะเดยวกนตองดมนำใหเพยงพอ และออกกำลงกายเพอกระตนใหลำไสมการเคลอนไหว นอกจากนกระเพาะอาหารจะหลงกรดและสารทเกยวของกบการดดซมวตามนบ12ไดนอยลงทำใหรางกายดดซมแรธาตและวตามนโดยเฉพาะเหลกและวตามนบ12ลดลงซงอาจตองเสรมดวยวตามนและแรธาตบาง 5. การทำงานของระบบประสาทเสอมลง การขาดอาหาร เชน วตามนบ1 บ6 บ12 ไนอาซนและโฟเลต จะมผลตอความจำ ดงนนใหทานอาหารทมวตามนเหลานสงๆ หรอทานเปนยาเมดเสรมโดยเฉพาะบ1บ6และบ12นอกจากนความสามารถในการฟงและการมองเหนกเสอมลงดวยโดยเฉพาะผทอยในททมเสยงดงมาก เชน คนทอยในเมอง ในโรงงานอตสาหกรรม หรอเสยงจากเครองบน และเสยงดนตรดงๆและควรจำไววาการบรโภคอาหารทมวตามนเอสงๆ เชน ผกใบเขยวเขม มะละกอสก แครอท และฟกทอง จะชวยลดการเสอมของสายตาได 6. กลามเนอลดลง ไขมนเพมขน เซลลกลามเนอจะเหยวลงแตจะมไขมนมาสะสมเพมขน การออกกำลงกายจะชวยใหกลามเนอแขงแรงและชวยในการเคลอนไหว จงควรออกกำลงกายเปนประจำ ซงจะชวยใหทานอาหารไดดขน ทำใหไดรบสารอาหารครบถวน 7. ปญหาเกยวกบหวใจและหลอดเลอด ประสทธภาพของหวใจในการสบฉดโลหตจะลดลงเนองจากออกกำลงกายไมเพยงพอ ทำใหมไขมนมาเกาะทผนงกลามเนอหวใจและหลอดเลอด ทำใหหลอดเลอดแขงตวและมความดนโลหตสงดงนนจงควรทานอาหารทมไขมนโดยเฉพาะไขมนอมตวใหนอยลง และควรจำกดปรมาณเกลอโซเดยม 8. ปญหากระดก ความหนาแนนของกระดกจะลดลงเมออายมากขน ผหญงจะสญเสยเนอกระดกเพมขนหลงจากหมดประจำเดอน สวนผชายจะสญเสยเนอกระดกชาๆ การสญเสยเนอกระดกจะทำใหเกดภาวะกระดกโปรงบางจงแตกหกไดงายดงนนควรทานแคลเซยมเพมขนโดยอาจไดรบจากปลาเลกปลานอย หรอนมไขมนตำ สำหรบผสงอายทดมนมแลวมอาการทองอด ทองเสย กดมนมเปรยวแทนหรอทานเปนยาเมดเสรมแคลเซยม และเพอใหแคลเซยมดดซมไดดขนควรรบแสงแดดในตอนเชาเพอใหรางกายสรางวตามนดทผวหนงไดมากขน วตามนดนจะชวยใหรางกายดดซมแคลเซยมไดดขน เนองจากความตองการพลงงานจะลดลง จงควรเลอกอาหารทมคณคาทางโภชนาการ สำหรบบางทานกรบวตามนและเกลอแรเสรมโดยเฉพาะในภาวะเจบปวยหรอมการทำงานของระบบทางเดนอาหารเสอมลง อยางไรกตาม การไดรบวตามนและเกลอแรเสรมนไมควรใชในขนาดทสง เพราะอาจทำใหเกดอนตรายหรอเกดพษขนมาได

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

โดยภาพรวม ผสงวยควรกนอาหารใหครบ 5 หม ใหมความหลากหลาย ออกกำลงกายสมำเสมอ ทำจตใจใหสบายไมมความเครยด แตทงนการกนอาหารทดมประโยชนนนจะตองคำนงถงเรองปรมาณทเหมาะสมดวยสวนเรองการควบคมนำหนกใหอยในเกณฑปกตกสำคญมากใหระมดระวงอาหารทมพลงงานสง เชน ไขมน เนองจากกจกรรมตางๆ ลดลง สำหรบอาหารทชวยควบคมนำหนกไดคออาหารทมใยอาหารสง เชนธญพชทไมผานการขดสผกผลไมและอาหารทมไขมนอมตวนอยซงจะชวยเรองการลดความเสยงตอการเปนโรคหวใจทงนปรมาณเอสโตรเจนของผหญงทอยในวยเกษยณจะลดลง จงมความเสยงในการเปนโรคหวใจสงขนดวย ขาวดกคอ สถาบนวจยโภชนาการ มหาวทยาลยมหดลภายใตการสนบสนนทนวจยจากสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ หรอ สสส.ประจำป 2551 ไดจดใหม “โครงการพฒนาตำรบอาหารทองถนสำหรบผสงอาย” ทำการศกษาโดย นางพศมย เอกกานตรง นางอรพนท บรรจง นางสาวอทตดา บญประเดม นางสาวโสภา ธมโชตพงศ และดร.จนต จรญรก ทมาของโครงการคอตองการใหผสงอายทไมมเวลาไปหาหมอ ดแลตวเองไดดวยอาหารทกนอยทกวน ซงถอวาเปนการดแลเบองตนทงายและไดผลอยางมากในการปองกนโรคตางๆ โครงการฯ ไดศกษาและพฒนา “ตำรบอาหารทองถนสำหรบผสงอาย” โดยไดรวบรวมรายการอาหารตางๆในพนทต.ดอนแฝกอ.นครชยศรและต.ศาลายาอ.พทธมณฑลจ.นครปฐมซงถอเปนตวแทนของอาหารภาคกลางไดจำนวน 201 รายการแลวมาคดเลอกใหเหลอ 40 รายการทเปนทนยมของผสงอาย เพอนำมาจดเปนสำรบอาหารประจำวนใน 4 สปดาห โดยอาหารแตละรายการจะมการปรบเปลยนหรอปรบสดสวนของวตถดบและเครองปรงเพอทจะกำหนดคณคาทางโภชนาการทผสงอายควรจะไดรบและไมสงผลตอกอการเกดโรคหรอไปสงผลกระทบกบโรคประจำตวของผสงอายในภายหลงคะ ผทสนใจสามารถเขาไปดาวนโหลด “ตำรบอาหารทองถนสำหรบผสงอาย” ไดทwww.inmu.mahidol.ac.thหรอสอบถามไดทสถาบนวจยโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล โทรศพท 0-2800-2380 สงทาย เรอง “กนด มสข” สำหรบวยเกษยณ อยาลมลดอาหารจำพวกแปงของหวานนำตาลและอาหารทมไขมนสงสวนโปรตนจากเนอสตวใหญกควรลดปรมาณลงและหนมากนปลากบทดแทนดวยการรบโปรตนจากนมถวเหลอง เตาหและอาหารทยอยงาย ทสำคญมากๆกคอควรทานผกผลไมทหลากหลายใหมากขนทงผกสดและผกตมสำหรบคนทมโรคประจำตวควรดแลอาหารการกนเปนพเศษไมดมแอลกอฮอล นำอดลม และงดสบบหร และอยาลมวา ระบบทางเดนอาหาร ระบบประสาทอวยวะตางๆจะเรมเสอมลงจงตองตรวจสขภาพเปนประจำทก 6 เดอน หรอ อยางนอยทก 1 ปนะคะ แมอาหารดมประโยชนจะไมสามารถลบรอยเหยวยนไปไดแตกจะชวยใหผสงอายมสขภาพดมภมตานทานโรคตางๆถาเปนโรคกจะหายเรวและรางกายจะทนตอการรกษาไดด สขภาพกายทดนจะชวยใหผสงอายใชชวตในวยเกษยณไดอยางมคณคา ดวยใจทเปนสข “กนด มสข”ดวยกนนะคะ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

ใชครบในบนปลายชวตทกคนกอยากอยอยางมความสขในวยเกษยณซงความสขของแตละคนกแตกตางกนไปแลวคณๆไดเตรยมการหรอวางแผนบางหรอยงครบ เรองน บางคนซงเปนสวนนอยนดเขาคดและวางแผนมาตงแตเรมตนทำงานใหมๆแลวบางคนกเพงเรมคดหรอวางแผนตอนใกลๆ จะเกษยณ แตผมเชอวานอยคนทมการวางแผนแลวจะเคยทดลองใชชวตตามแผนทวางไว เพอดวาจะเปนอยางทเราคดบางหรอไม

ลองกอนกได วาไหวไหม วนยหรณยภญโญภาศ

รองกรรมการผจดการกลมปฎบตการกองทน

ทมาของเรอง“ลองกอนกไดวาไหวไหม“อนนมาจากบทความเรอง“TestDriveYourRetirement“ ทCEOมอบหมายใหผมอานแนวคดแลวเขยนขนมาใหมภายใน48ชวโมงครบ!! ผมอานไปแลวกคดวามนเหมอนเรามแผนซอรถใหมแลวไปทศนยขายรถยนตเพอลองขบเพอใหไดยหอหรอรนทเราชอบทพอใจทสดตามงบประมาณครบ ซงในการเกษยณเพอนๆผมคงจะเขยนไวแลวประมาณวาเราตองเรมดวยการกำหนดคาใชจายตางๆ ทจะเกดขนในชวงเกษยณเชนคาใชจายเกยวกบทอยอาศย(ทงคาเชาคาผอนบานและคาซอมแซม)คาใชจายสวนกลางในกรณอยคอนโดคาสาธารณปโภค(คานำคาไฟคาโทรศพทอนเตอรเนต)คาสมาชกตางๆ คาอาหาร เสอผา และกจวตรประจำวน คารกษาพยาบาล คาใชจายในการเดนทางทองเทยวคาใชจายเกยวกบความบนเทงคาใชจายเกยวกบยานพาหนะฯลฯ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

บางทานอาจจะมคาใชจายอนๆนอกเหนอจากทกลาวไวขางตนกวากนไปนะครบ เมอเราพอรคาใชจายตางๆของกจกรรมทเรากำหนดไววาเราจะทำหลงเกษยณแลวเรากมาพจารณาตอไปวา - เรามรายไดแตละเดอนหรอเงนออมเพยงพอทจะใชหรอไมและจะพอไปอกนานเทาไหร? - ถาหากมรายไดหรอเงนออมไมพอวนนเราจะตองทำอยางไร? - หาเงนหรอเกบออมใหมากขนตงแตวนน? - ลดคาใชจายหรอตดกจกรรมทไมจำเปนทงไปบาง? เมอตดสนใจไดแลวกลองปฏบตดตงแตยงไมเกษยณจรงกไดครบซงอาจจะลำบากสกนดความรสกอาจจะไมไดบาง เพราะเรายงไมไดเกษยณจรงๆ หรอระยะเวลาในการลองอาจจะไมไดบางเพราะลองทำแค7-10วนอาจยงไมรจรงๆวาถาตองทำอก20-30ปแลวจะไหวไหม สำหรบตวผมเองขอยอมรบวา เพงเรมคดเรองเกยวกบเกษยณเมอไมนานนเอง แลวกคดแบบงายๆ คอผมคดวาผมจะใชเงนตอนเกษยณเดอนละเทาไร ณ วนนผมกจะเกบเงนเทานน โดยจำนวนเงนทเกบดงกลาวไดบวกอตราเงนเฟอเขาไปแลวอยาองไปครบผมวาผมเทกวาใครแลวครบทวางแผนลวงหนาไว แตพอไดรบมอบหมายใหมาเขยนบทความเกยวกบเรองน ทำใหผมตองกลบมาคดทบทวนใหมในหลายๆ เรอง อยางเชน เรองบาน ในบทความหรอหลกการทนาจะเปนคอ เมอเราเกษยณ เรานาจะมแนวคดวาควรจะยายไปอยในบานทมขนาดพนทใชสอยทพอเพยง ปจจบนผมอยทาวนเฮาสพนท 24 ตารางวาในกรงเทพฯเมอเกษยณกมแผนจะไปอยบานตางจงหวดทมพนทมากกวาเดม7-8เทาตวผมเลยตองกลบมาทบทวนเรองคาใชจายใหมอกครงนอกจากน แรงงานกจะหายาก แลวผมจะทำความสะอาดบานขนาดนนไหวไหม? เรองกจวตรประจำวนหลงเกษยณสำหรบคนเมองแลวกคงหนไมพนตองไปฟตเนสเลนกฬาสมาคม สงสรรคกบเพอนฝงหรอบางคนอาจจะยงมงานพเศษสอนหนงสอหรอเปนทปรกษาเปนกรรมการบรษทหรอองคกรตางๆ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

แตสำหรบผมเกษยณแลวกกลบไปอยบานนอกครบกมฟตเนสเลนกฬาสมาคมสงคมสงสรรค เหมอนกนแตทำดวยการปลกตนไมพชผกสวนครวปนจกรยานไปหาเพอนๆกคงนงรถโดยสารประจำทางไปหาละครบนกนบเปนการเดนทางทองเทยวแลว เพราะถงตอนนนชวตไมตองมอะไรทตองดทสด เรวทสด และถกตองทสดอกตอไปแลวแตถามโอกาสชวยเหลอสงคม ผมกจะทำใหดทสดเลย สำหรบคารกษาพยาบาลนนผมวาถงตอนผมเกษยณประเทศไทยคงมบตรPlatinumสำหรบคนชราแลว ซงกนาจะชวยไดบาง (ลอเลนครบ 5555) งบประมาณในสวนน ผมประมาณไวไมมากครบเพราะคงเนนเขาโรงพยาบาลของรฐบาล คาใชจายกคงไมแพงเพราะตอนนนไมตองรบ ไมตองดทสดโดยปจจบนผมเหนความแตกตางของโรงพยาบาลรฐบาลและเอกชนทความรวดเรวของบรการอยางหนงและอาจจะมเรองคณภาพของยาทเอกชนอาจใชยาดยาจากตางประเทศราคาแพงทำใหหายเรวจะไดใหคนปวยรบกลบไปทำงานหาเงนเพอเอามาจายคารกษาพยาบาลอก555555 เกยวกบเรองความบนเทง ปกตผมชอบดทว อานหนงสอ ตนทนเรองนจงตำครบ คงเพราะเปนคนตางจงหวด บานไมไดรำรวยหรอมชอเสยง นามสกลไมเดนดงในสงคม ตอนเขามาเรยนตอใน กทม. กเชาแฟลตอยรวมกบเพอนๆ หลายคน (คนจนๆ ทงนน แตแมจะจนเงนกไมจนนำใจครบ) มเพอนรกอยคนหนงรวมทกขกนมาตลอดยงไมไดรวมสขสกเทาไร เพอนคนนชอบเตะฟตบอลเลนกตารรองเพลงแตไมคอยมเงนซอหนงสอเพลงพอมเพลงใหมๆดงๆผมกบเพอนกจะไปยนหนาแผงหนงสอเพอไปดหนงสอเพลงแลวชวยกนจำเนอเพลงคอรดกตารแตตอนนเพอนคนนไปสวรรคได5ป กวาแลวยงเทยวเพลนไมกลบมาสกท(เพอนผมใจเสาะครบแค”มะเรง”ไมได“มายง”ซะหนอย) ดงนนเมอผมเกษยณผมคดวาจะใชวธนในการหาความบนเทงตอไปกประหยดไดไปยนอานหนงสอตามแผงหรอรานหนงสอไดออกกำลงกายดวยการยนอานหนงสออกตางหาก เขยนไปเขยนมา นมนเรอง “ความอยาก” ลวนๆ เลยนะครบ คอถาคนเรา อยากได อยากม อยากเปน กเหนอยหนอยครบ มนเปนตนทนทงนน อยากเปนคนรวยเพราะตอนเกษยณจะไดอยอยางสบาย อยากเปนคนเดนคนดงคนสำคญไปไหนมาไหนมคนยกมอไหวจะทำอะไรกไดสทธพเศษไปหมด อยากใหมคนมานบหนาถอตามาขอพงใบบญจะไดไมเหงาตอนเกษยณอยบาน กแลวแตทานจะรกจะชอบแบบไหนครบ แตไมวาอยากมชวตแบบไหน วธการทจะไปถงเปาหมายกขอใหใชขนตอน วธการทด และเหมาะสม กบตน ไมเบยดเบยนใคร กเกษยณสขกนไดละครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

“การยายบาน” เปนหวขอหนงในหนงสอ B-SENIOR ท CEO บอกใหเขยนบทความภายใน 48 ชวโมง !! ตอนแรกเหนหวขอแลวนงคดวาเอะ!แลวเราจะเขยนอะไรละเนยคดไปคดมาเลยลองเรมจากการเชคประวตตวเองเลยวาทผานมาเคยยายบานกครง

ยายบาน วภารตนเสรจกจ

รองกรรมการผจดการกลมสนบสนนผลตภณฑ

ปรากฎวาตงแตเลกจนโตลองนบดดฉนเคยยายบานถง5ครงเชนครงแรกยายจากบานเลกมาบานหลงใหมใหญกวาเดมทกคนในครอบครวมความสขรสกตนเตนดใจ แตครงตอมายายบานจากบานใหญมาบานเลก กดวยความผดพลาดในการทำการคา การทำธรกจเปนเหตใหตองยายบานคราวนทำใจลำบากโดยเฉพาะผเปนพอทเปนหวหนาครอบครวดฉนเหนแมนงรองไหดวยเสยดายบานทเคยอยกนมาหลายปเราเองถงจะเปนเดกอยแตกรบรถงความรสกทเปนทกข และเรากไมมความสขทเหนภาพแบบน ดฉนจงใหสญญากบตวเองตงแตนนวาจะทำใหพอ แม นองๆ มบานใหม ใหญๆ เหมอนเดมอกครงและปจจบนนดฉนมบานใหพอแม1หลงใหนองชายนองสาวคนละ1หลงและบานของครอบครวตวเองเปนทเรยบรอยแลวคะ การยายบานเขาใจวาชวงชวตของคนๆหนงกตองเคยเจอซงการยายบานของแตละคนแตละครงกมเหตผลไดตางๆนานาเชนตวอยางขางตนของดฉน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

การยายบานทเราอาศยอยมานานหลายปสามารถกลายเปนจดเรมตนของการผจญภยใหมๆ ไดเพราะเรากำลงจะแคเปลยนสถานทตงหรอกำลงยายไปสสงคมอกสงคมหนงแมวาดวยทศนคตแบบไทยๆ จะทำใหเรายดตดกบทอยอาศยไมอยากยายถามนใหความสขอยแลวแตในยามเกษยณแลวนนเราอาจตองการทอยซงมขนาดทเหมาะสมกบกายภาพและกำลงทรพยของเรากได นอกจากน บานทเราเคยอยกอาจทำรายไดประจำโดยการใหเชาเมอเราเกษยณหรออาจจะขายเปนเงนกอนเพอไวรองรงทงนกตามความเหมาะสมของแตละคนคะ กระบวนการตางๆของการยายบานนน สามารถจดประเดนเรองทตองวางแผนและขบคดตางๆไดมากมายเชน - จะเอาอะไรไปบาง - จะทงอะไรไวบาง - จะทงอะไรไปเลย - เพอนบานใหมจะดเหมอนเพอนบานเดมไหม - เดนทางสะดวกไหม - สภาพแวดลอมเปนอยางไรเปนตน มคนบอกวาการจะใหคนสงวยยายบาน สงตางๆ ทเกยวของเชนขางตนนนจะนำมาซงความกงวล ความสบสน และความกลว ใชแลวคะอยางพอแมซงอยตางจงหวดทสพรรณบรนนดฉนอยากใหยายมาอยบานทกรงเทพดวยกนเพอจะไดดแลใกลชดแตชวนเทาไหรทานกปฏเสธดวยเหตผลไมอยากใหยายบานยายสงของ(เกา/ใหมมากมายแตยงรกยงผกพน)และทสำคญคอทานเคยชนกบสภาพแวดลอมทเปนอยแลวและเพอนบานกสนทกนเดนทางไปมาหาสกนสะดวกอาหารการกนหางายและอกหลายเหตผลตางๆนานา....จนเราตองยอมแพไมดอดงเพราะเราใหความสำคญวาทานอยากทำอะไรทมความสขกใหทานไดทำสงนนๆจะดกวาคะ การยายหรอเปลยนทอยใหมของผสงอาย อาจตองเกลยกลอมหลายวธ หากตองการยายไปอาศยอยกบบานญาตกตองแสดงใหผสงอายเหนวา ทานมคณคาทางจตใจ มบทบาทสำคญในการเปนขวญและกำลงใจใหกบครอบครว และไมควรกดดนวาถาทานไมอยากไปเปนภาระใหกบลกหลานเพราะการกระทำเชนนนจะยงสรางความนอยใจจนทานไมยอมยายบาน การยายบานนนถาเปนไปไดอยากใหไปพรอมกนทงครอบครว(เสมอนมเพอนรวมทางเกดอะไรขน จะทกขจะสขกยงมเพอน)ทสำคญ“อยาพาผสงอายไปอยทามกลางคนอนทไมรจก”เลยคะ และเมอพาผสงอายไปอยทอนแลวลกหลานกควรอยใกล หมนแวะเวยนไปดแล พดคย และรบฟงในสงทผสงอายเลา ใหคำปลอบโยนพรอมสมผสดวยการกอดหรอนวด เพอใหรวาลกหลานรกใคร เปนหวงเปนใยเสมอคะ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�0

แมวาความคดทจะยายบานจะสรางอารมณและความรสกตางๆ ทจะทำใหการสรางบานใหมนนชาลง แตคนทมาอาศยอยใหมทงทมและไมมสมาชกในครอบครว มกจะใชเวลาประมาณ 1-2 ป ในการปรบตวใหชนกบบานใหมได หากเราจะยายบาน ลองเชคความพรอมหากจะยายบาน จะไดยายไดโดยไมตองกงวลกนกอนทงน กเพอทจะชวยใหคณแกปญหาเรองอารมณความรสกตางๆเกยวกบการยายบานได มกำหนดระยะเวลาในการยายทแนชดหรอไม ถามมใครบางทจะชวยใหสำเรจตามเปาหมาย ของใชสวนตวหรอเฟอรนเจอรชนไหนทจะชวยใหอยากจะอยบานใหม มการตกแตงหรอองคประกอบของหองอยากไดในหองนอนหรอหองนงเลน เพอทจะไดรสกถง ความเปนจดศนยกลางและมความสะดวกสบายในบานหลงใหมหรอไม มเรองทนาจดจำหรอสงยดเหนยวทางจตใจทจะชวยใหเรายงสามารถรกษาความเปนตวของ ตวเองในสงคมทอยอาศยใหมหรอไม ใครจะอยกบเราในบานใหม มการจดงานหรอการทำพธทางศาสนาทอยากจดขนในบานใหมกอนทจะยายเขาไปหรอไม จะยงใชหมอประจำตวคนเดมหรอไมหรอหาคนใหมและเราจะเดนทางไปพบหมอไดอยางไร หลงจากยายบานแลวเราจะพบปะกบผคนในสงคมใหมอยางไร ไมวาจะยายเองหรอมเพอนชวยหรอครอบครวชวยยายมนสำคญมากทจะพจารณาวาการทงบานเกาและยายไปบานใหมนน จะสงผลกระทบกบความรสกและสขภาพของเราอยางไร ในบนปลายชวต ในวยเกษยณ เปนไปไดมากทดฉนจะยายบานอกครงไปอยตางจงหวด เพราะใกลญาตพนองอากาศดเดนทางไปไหนมาไหนสะดวกไมตองแกงแยงกนเหมอนคนในเมองแตกอนอนเราตองดแลตวเองใหมสขภาพแขงแรงทงกายและใจ สบายๆ ไมเครยด ไมกงวล มเงนทองใชจายสมำเสมอและทสำคญดฉนเตรยมวางแผนทางการเงนไวใชในวยเกษยณไวแลวคะ แตยงไมพอนะคะยงตองทำงานตอไปกอน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�1

ในบรรดา3ชวงชวตหลกระหวางวยเดก วยทำงานกบวยพกผอนนนในการวางแผนตางๆมกจะพดถงวธการวางแผนในชวงวยทำงานทเปนชวงเวลาสะสมความมงคงมากกวาวยอนๆ สวนเรองการเตรยมพรอมเพอวยเกษยณกยงไปเนนหนกในชวงวยทำงานวาชวงอายไหนจะเกบเงนอยางไรใหมเงนใชหลงเกษยณใหเพยงพอตามสตรคำนวณ โดยมกละเลยการเตรยมพรอมดานการเงนสำหรบชวตหลงเกษยณวาจะทำอยางไรใหมความสขไดอยางแทจรง ทงทมความสำคญไมแพกนเพราะเมออาย60กบ80เราคงจะไมไดใชชวตเหมอนกนทงสองวยแนๆ การประเมนความพรอมของตวเองลวงหนาวาภายหลงเกษยณจะเปนอยางไร จงเปนสงจำเปนทสดสำหรบการสรางความสขใหชวต เพราะถาไมรจกตวเอง กไมรวาจะสรางความสขใหชวตหลงเกษยณอยางแทจรงไดอยางไรจรงไหมครบ

เมอวนนนมาถง เราควรตองรวาเรามตนทนชวตอยางไร ยงมรายรบมภาระรายจายอะไรอยมบานมรถมทรพยสนอะไรอยตรงไหน

ยงมหนสนอะไรทยงคงคางอยรวมถงหาทางจดการหนสนเหลานนใหหมดไปใหไดมขอจำกดการใชชวตอะไรบาง

ขอมลตางๆ เหลานจะเปนสงตงตนสำหรบแผนการใชชวตหลงเกษยณใหมความสข ทพอเหมาะพอดและไมไดเพอฝนเกนจรงของแตละคน

เตรยมความพรอมใหวยทองคำ เสกสรรโตววฒน,CFPTM

ผอำนวยการอาวโสฝายสอสารองคกร

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�2

การวางแผนใชชวตหลงเกษยณนอกจากสงตางๆรอบตวแลวการประเมนสขภาพตวเองกเปนสงสำคญ เพราะจะทำใหเราพอรลวงหนาไดวาชวงไหนวยใดเราสามารถทำอะไรไดบาง แตปญหาสำคญอยางหนงของคนวยทองคอ การไมยอมรบวาตนเองแกแลว รบไมไดกบการถกลดทอนคณคา นอยใจกบการถกลกหลานขอใหอยเฉยๆ เหมอนใหนงเฉยๆ รอวนตายแมวาหลายครงจะเปนความปรารถนาดกตาม วธการเตรยมตวเตรยมใจสำหรบเรองน ขอแนะนำใหลองเฝาดผสงวยในบานในวนทเรายงคงเปนวยทำงานมเรยวแรง แลวจดจำไววาในวนนเรามองดผสงวยเหลานอยางไร เพราะในอนาคตเมอถงวนนน เรากจะเผชญกบมมมองของลกหลานในแบบเดยวกน โดยเฉพาะผสงวยทปญหาสขภาพเรมแสดงออกชดเจน แตยงคงมแรง สตยงคงแจมใส มกไมยอมรบปญหาความชราทลกหลานกำหนดให ตองการแสดงออกถงความสามารถโดยการทำสงตางๆทเคยทำไดในอดตโดยละเลยปญหาสขภาพซงกรณนมกจะเปนชวงผานการเกษยณมาแลวระยะหนงเชนชวงอายตงแต65-70ป ดงนน ความเขาใจภาวะทางอารมณและสขภาพของผเกษยณในแตละชวงวยจงสำคญยง หากเราจะแบงชวงอายในวยเกษยณแบบคราวๆ โดยใชระยะเวลาและความสามารถในการใชชวตเปนเครองกำหนดเบองตนกแบงไดเชน ชวงเรมตนเกษยณอาย60-69ป ชวงวยเกษยณจรงอาย70-79ป และชวงสดทายวยเกษยณอายตงแต80ปขนไป ทงนชวงอายตางๆ เปนเพยงตวเลขกำหนดคราวๆ ขนเปนตวอยางเพอประเมนกจกรรมการใชชวต โดยการประเมนแตละชวงอายจะขนกบสขภาพอายขยของบรรพบรษในครอบครวและผลพวงจากการการดำรงชพทสงสมมาของแตละคนเปนสำคญ ชวงเรมตนเกษยณ อาย 60-69 ป ในชวงวยนสวนใหญยงคงมความสามารถในการทำสงตางๆไดเหมอนชวงกอนเกษยณเปนวยทยงคงมพลงเชอในความสามารถของตนเองในการทำสงตางๆเหมอนกอนเกษยณ ในวยน ผประกอบกจการสวนตวหรอผมอาชพอสระ อาจจะมความแตกตางในการใชชวตกอนและหลงเกษยณนอย เพราะยงทำงานไปเรอยๆ ได แมจะลดระยะเวลาการทำงานลง แต ขาราชการ พนกงาน กบ ลกจาง จะมการเปลยนแปลงในเรองการใชชวตคอนขางมาก จากทตองทำงานเตมเวลาอาจจะกลายเปนคนวางงานหรอเหลอเพยงงานพเศษเชนเปนทปรกษาเปนตน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�3

ในวยนจงควรประเมนความพรอมของตนเองในดานตางๆ ใหด โดยเฉพาะสถานะดานการเงนและการใชชวตกอนตดสนใจจะทำอะไร เพราะเปนวยทยงฮกเหมอยากทำสงใหมๆ ทใฝฝน โดยเฉพาะกลมลกจางขาราชการทมเงนเกบเงนออมหลายคนอยางเรมตนอาชพใหมเชนไปลงทนทำสวนโดยอาจลมศกษาความเปนไปไดความสามารถกำลงกายและความเหมาะสมของตนเองจนอาจเกดผลเสยหายดานการเงนของตนเองสำหรบใชในชวงชวตทเหลออย วยนยงเปนวยทมความสามารถทงทางสมองและรางกายหลายคนยงใชความรทสงสมมานานรบงานทปรกษาทำกจการตอเนองกอนสงตอใหลกหลานสำหรบขาราชการลกจางทเกษยณจากการทำงานเตมเวลา อาจใชเวลาในชวงชวตนสงสมการเงนเพมเตมจากการหารายไดพเศษ หรอทำงานการกศล หรอทำในสงทตนเองตองการแตยงไมไดทำ เชนการทองเทยวไปยงทตางๆ การเขาไปชวยงานมลนธการกศล กจกรรมตางๆหรอชวยเหลอเลยงดลกหลานรวมถงการดแลสขภาพออกกำลงกายสรางความแขงแรง ชวงวยเกษยณจรง อาย 70-79 ป ชวงวยนความสามารถในการหารายไดจะลดลงจนเกอบหมด คาใชจายสนทนาการจะลดลง แตคาใชจายดานสขภาพจะเพมขนอยางชดเจนตามปญหาสขภาพทมมากขน โรคภยทมอยจะแสดงอาการชดเจนขน และความสามารถตางๆ ในการใชชวตจะลดลง ความแตกตางดานการใชชวตจะใกลเคยงกนไมวาจะเปนขาราชการลกจางเกษยณหรออาชพอสระเจาของกจการ การทำกจกรรมตางๆ สำหรบวยนควรลดระดบลง ใหความสำคญกบสขภาพของตนเองใหมากควบคมการบรโภคเนนการรกษาสขภาพมากขนชวยเหลอตนเองในกจกรรมตางๆตามความสามารถหากจกรรมสรางสรรคใหกบตนเองเชนใชชวตกบสงคมเพอนในหมบานเพอคลายเหงาเปนตน ชวงสดทายวยเกษยณ อายตงแต 80 ปขนไป เปนชวงวยชราภาพจนถงวนสดทายของชวตจดเปนวยพกผอนอยางแทจรงซงปญหาสขภาพจะแสดงออกอยางชดเจนปญหาดานสขภาพและสมอง การจดจำตางๆ ลดลงอยางเดนชด การทำกจกรรมตางๆ ตองอาศยผอนชวยเหลอเปนสวนใหญ การใชจายดานการเงนจะเปนเรองสขภาพเกอบทงหมด สำหรบ ผชราภาพมากๆ จำเปนตองมผคอยดแล หากมครอบครวลกหลานชวยเหลอจะลดปญหาเรองคาใชจายไปไดมากการเตรยมพรอมดานการเงนชวงสดทายนจงจะตองเตรยมไวสำหรบเรองสขภาพเปนหลก แมวาการวางแผนชวตตงแตเรมเกษยณไปจนถงชวงสดทายตงแตวนนจะเปนการกำหนดสงทจะเกดขนในอนาคตอนหางไกลซงเมอถงเวลาสงตางๆอาจเปลยนแปลงอาจพบปญหาจนไมสามารถดำเนนการตามแผนทวางไวไดแมวาแผนนนจะดเพยงใดกตามแตอยางนอยการเตรยมพรอม เขาใจตนเอง รขอจำกด จะชวยใหการปรบปรง เปลยนแปลงแผนการใชชวตทำไดงายขน ไมตองเผชญปญหาแบบไรทางออกเมอวนนนมาถงจรงๆครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

ถาจะสรปลกษณะรวมกนของคนวยหลงเกษยณกคอวยทมรายไดนอยลงคาใชจายตามการใชชวตเดมๆ นอยลง แตคาใชจายดานสขภาพกลบมากขนเรอยๆ เมอเปนอยางน แนนอนวาคาใชจายแตละเดอนมโอกาสสงมากทจะเกนกวารายไดรายเดอน ยงสงวยมากขน รายไดกหดหายลงไปเรอยๆเชนกนอยางเกงกเหลอแตเงนบำนาญจากราชการประกนชวตแบบบำนาญและบำนาญจากประกนสงคมไมกรอยบาท(ซงถงจะยงมบำนาญแตกมคานอยลงตามภาวะเงนเฟออยด) ดงนนแผนการจดการหนสนเงนทองทชาญฉลาดทอดทนเกบหอมรอมรบมาทงชวตจะมความสำคญอยางทสดโดยเฉพาะคนโสดคนแตงงานแตไมมลกหรอแมแตคนทมลกแตเขาไมเลยง!! ทำอยางไร ใหเงนทมเพยงพอตอการใชไปจนลมหายใจสดทาย ทำอยางไร กบหนสนกอนใหญทยงคงเหลออย ทำอยางไร ใหเงนออมทมยงคงงอกเงย ใหผลตอบแทน ทำอยางไร ใหเงนออมไมตองไปลงทนในสงทเสยงจนเกนไป มเรองทตองพจารณาสำหรบการวางแผนจดการเงนทองวยหลงเกษยณคอ ใหความสำคญกบกระแสเงนสดรบทหดหาย (ลดลง) และการวางแผนการใชจายสำหรบชวง ชวตทเหลออยใหไดกอนใชเงนกอน

มาจดการเงนทอง หลงเกษยณกนเถอะ

เสกสรรโตววฒน,CFPTM

ผอำนวยการอาวโสฝายสอสารองคกร

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

คนวยเกษยณจะวางและมเงนกอนในมอจะอยากใชจายอยากใหรางวลกบชวตตองประมาณ ใหดกอนใชไมเชนนนเงนอาจหมดได ตรวจสอบสวสดการดานสขภาพของตวเองวามอะไรอยบาง สทธขาราชการ ประกนชวต ประกนสขภาพ กองทนประกนสงคม บตรทอง ฯลฯ เพราะจะเปนคาใชจายกอนใหญทสด ของคนวยนและถอเปนเรองสำคญทหามละเลยโดยเดดขาด ตรวจสอบหนสนทคงเหลอวางแผนหาวธจดการใหไดใหเรวทสดอยาปลอยทงไวถาไมจำเปน เพราะดอกเบยมแตพอกพน คำนวณใหมนใจวาเงนทมอยและจะไดระหวางเกษยณเชนบำนาญเงนคนจากประกนแบบ บำนาญเพยงพอตอการใชจายในชวงชวตทเหลอหรอไม หากคำนวณแลวมปญหาดานการเงน ปญหาสถานเบา คอ เงนพอใชแตพอดๆ ไมคอยเหลอเผอ ขอใหลองพจารณาหาวธลงทนทใหผลตอบแทนทดขน ในความเสยงทยอมรบไดอย เชนขยบจากฝากธนาคารไปกองทนตราสารหน กองทนอสงหารมทรพยหรอกองทนผสมทเนนตราสารหน คนเกษยณแลวรายไดมกไมถงเกณฑตองเสยภาษดงนนการบรหารภาษสวนนกจะชวยใหมเงนกลบคนเยอะขนเชนขอคนเงนภาษหกณทจายของเงนปนผลเงนฝากประจำพนธบตรรฐบาลหนกเปนตน ปญหาสถานหนกคอเงนออมไมพอเหลอใชจายสำหรบชวงชวตทเหลออยกจำเปนตอง 1. หาทางลดคาใชจายเชนคาทพกอาศยคาใชจายครอบครวลดโดยไปอยรวมกนกบญาตลกหลาน 2. สำรวจทรพยสนทไมจำเปนและแปลงเปนเงน เชน ของสะสมของสาวๆ เชนกระเปา เสอผา (บางคนมเปนลาน) 3. หารายไดเสรม ผเกษยณจำนวนมากยงใชความสามารถสรางรายได ไดอย เชน ทำขนม อาหารเปนทปรกษาบรษทฯลฯ แลวสงทตองระมดระวงละ การจายเงนกอนใหลกหลานหรอเพอนฝงเชนเพอนขอยมซอรถใหลกหลานตองมนใจวา ไมกระทบตอเงนออมเพอดำรงชพหลงเกษยณของเรา การสรางอาชพใหมทตองลงทนสงหลายคนมความฝนเชนไปทำสวนทำไรซอทลงทนปลกบาน ในตางจงหวดแตลมไปวาตนเองไมมประสบการณมากอนทำงานบรษทมาทงชวตอาจขาดทน และกระทบเงนออมสำหรบวยเกษยณได การตมตน หลอกลวง โดยเฉพาะเวลามคนเขามาเยนยอความสำเรจในอดต ทำใหหลงเชอ ถกหลอกใหจายเงนไดงาย เพราะมารเหลานมกพงเปาหมายทคนสงอายเพราะมเงนกอนในมอ และไมทนเลหเหลยมโจร

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

สวนการออมการลงทนในวยน ตองจดสรรเงนใหด แบงเงนออกเปนสวนๆ ตองไมลงทนเกนความเสยงทรบได และสำหรบคนทรบความเสยงได การเลนหนเอง ซอกองทนเองในเงนทจดสรรแลวทำใหคนสงอายมงานทำมสงคมฝกคดเลขฝกสมองเขาวาชวยลดปญหาความจำเสอมได สวนพอรตการออมการลงทนของคนวยเกษยณมหลกการสำคญทใชไดทวไปคอ ควรเปนพอรตทมความเสยงโดยรวมอยในระดบตำหรอปานกลางถงตำ เพอบรรเทาปญหาหากพอรตการลงทนเกดความเสยหาย การลงทนสำหรบวยหลงเกษยณ ควรเนนการลงทนทไดรบผลตอบแทนแบบสมำเสมอจากการลงทนเพอนำมาเปนคาใชจาย ลดการดงเงนตนออกมาใชใหมากทสดเชนเงนฝากธนาคารตราสารหนตางๆเชน หนก พนธบตรรฐบาล กองทนตราสารหนทจายเงนคนระหวางการลงทน กองทนหนทจายปนผลกองทนอสงหารมทรพยกองทนโครงสรางพนฐานทจายปนผลสมำเสมอเปนตน พอรตเงนออมสวนใหญควรเนนทการฝากธนาคารซอกองทนตราสารหนซอหนกพนธบตรทมความเสยงตำสวนการลงทนในหนทองคำสนคาโภคภณฑและกองทนรวมอสงหารมทรพยสามารถทำไดในสวนทเปนพอรตทตองการผลตอบแทนสงขนซงแบงสดสวนใหชดเจนออกมาจากพอรตการออมความเสยงตำ ตวอยางสดสวนการลงทนทแนะนำสำหรบวยเกษยณเชน เงนฝากหนกพนธบตรรฐบาลกองทนตราสารหน50-75% หนกองทนหน 10-30% ทองคำกองทนทองคำ 5-15% กองทนรวมอสงหารมทรพย 10-20% ทสำคญการลงทนนนตองสะดวกและมสภาพคลองในการไถถอนมาใชจายดวย สำหรบการจดสรรเองการกำหนดสดสวนลงทน และทยอยซอขายเพอรบเงนมาใชจายรายเดอนทเปนปญหายงยากของผสงวยหลายคนเรามกองทน B Senior ทมนโยบายลงทนตราสารหนในสดสวน ทสงไมตำกวา 70% เพอเนนความมนคง และมสดสวนของการลงทนในหน ทองคำ กองทนทเนนอสงหารมทรพยตางๆ ไมเกน 30% เพอเพมโอกาสเพมผลตอบแทนของกองทนตามจงหวะทเหมาะสม รวมถงกองทนยงมใหเลอกบรการขายคนเปนประจำรายเดอนไปใชจาย กนาจะชวยตอบโจทยปญหายงยากของหนมสาวผสงวยเหลานไดเปนอยางดครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

อานมาถงตรงนทานคงรแนวทางทจะเตรยมกายเตรยมใจและเตรยมแผนการเงนในวยเกษยณกนแลวนะครบ ยงมอกอยางทผมอยากใหเรานกกนเอาไว เพราะสกวนเรากตองจากคนทเรารก (และเกลยดขหนา)ไป แตอยาใหการจากไปของเราสรางปญหาใหกบคนทอยขางหลงเลยครบ ผมจำเรองตลกท CEOของผมเลาวากอนตายเวลากำลงพะงาบๆพเขาจะบอกทกคนทมาดใจ(หรอดวาจะมอะไรใหบาง)วา“จำใหแมนๆนะฉนยงมสมบตทซอนไวอกมากมนอยท..อยท...ครอก....” แบบวาพดไมจบกจะรบตายไปเลยครบลองคดดสครบวาคนขางหลงจะโกลาหลอลหมานกนขนาดไหน ผมเลยตองเขยนเรอง “การทำพนยกรรม” ใหอานเขาใจไดงายๆ เนองจากนาจะเปนประโยชนกบพวกเราอยางมาก และทสำคญกคอ ผถอหนวยลงทนเรามกจะเปนคนรอบคอบ ไมประมาท ดงนนผมจะพยายามอธบายเรองพนยกรรมใหเขาใจดวยถอยคำทงาย และจะอธบายเฉพาะพนฐาน เพอใหเปนความรขนตนสำหรบผอานทกทาน กอนอน เราตองทราบกอนวา “พนยกรรม” คอ อะไร ถาจะใหผมสรปเปนคำพดทวๆ ไปกคอเปนคำสงครงสดทายของบคคลใดๆ ทแสดงเจตนาไววา หากเสยชวตไปจะใหจดการเกยวกบทรพยสนของตนเอง หรอการตางๆ อยางไร

พนยกรรม คอกรรมด สธรคนธารวงสกล

รองกรรมการผจดการฝายกำกบการปฏบตงาน

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

ยกตวอยางเชนในชวตประจำวนทกๆคนอาจจะมคำสงใหจดการทรพยสนในหลายๆเรองซงเปนการจดการปกตในชวตประจำวน แตในกรณทมคำสงระบวา หากเสยชวตไปแลวใหจดการทรพยสนชนนนชนนอยางไร อนนแหละถงจะเขาขายเปนพนยกรรม นอกจากนคำสงใหจดการทรพยสนนนตองเปนการจดการทรพยสนในสวนของตวผตายเองเชนสามภรรยาคหนงทงคมทงสนสวนตวกอนแตงงานและหลงจากแตงงานแลวกมสนสมรสตอมากอนตาย สามไดมพนยกรรมยกทรพยสนทงหมดใหนองชายตนเองถาเปนอยางนผลจะเปนอยางไร จากตวอยางคำสงจดการมรดกของสามจะมผลเฉพาะทรพยสนทเปนสวนของสามเทานนกลาวคอเราตองแยกสนสวนตวของสามออกมากอนเปนสวนหนง สวนสนสมรสกตองแบงครงกนระหวางสามและภรรยา ดงนน ทรพยสนทเปนสวนของสามกมสนสวนตวของเขากบสนสมรสอกครงหนง คำสงในพนยกรรมของสามจะมผลเฉพาะทรพยสนใน 2สวนนเทานน จะไปยงสนสวนตวของภรรยากบสนสมรสอกครงหนงทเปนสวนของภรรยาไมได (ทางกฎหมายแบงแบบนนะครบ แตในทางปฏบตอาจจะเกดปญหาวาอะไรเปนสนสวนตวอะไรเปนสนสมรสและสนสมรสทบอกวาจะแบงคนละครงจะแบงกนอยางไร) จากตวอยางขางตนประมวลกฎหมายแพงฯมาตรา1481กไดบญญตไวอยางชดเจนวา“สามหรอภรยาไมมอำนาจทำพนยกรรมยกสนสมรสทเกนกวาสวนของตนใหแกบคคลใดได” นอกจากประเดนขางตนแลวยงมประเดนสำคญอกประเดนหนงกคอ “ตองเปนคำสงครงสดทาย” ดงนนวนททำพนยกรรม หรอวนทพนยกรรมเกดขน จงมสวนสำคญมากๆ เพราะจากหลกการดงกลาวจะทำใหพนยกรรมทจดทำขนกอนเปนอนสนผลไปหากมพนยกรรมฉบบหลงเกดขนมาลบลาง และหากไมรกนกอาจจะเปนทมาของการเกดปญหาตางๆระหวางทายาทขนกได อนงเนองจากพนยกรรมเปนนตกรรมประเภทหนงซงภาษากฎหมายเขาเรยกวา“นตกรรมฝายเดยว” ดงนน ผทจะทำพนยกรรมได จะตองคำนงถงคณสมบตของผทำพนยกรรมดวย กคอ จะตองไมเปนบคคลไรความสามารถตามกฎหมาย หรอบคคลวกลจรต สวนเรองอายจะแตกตางจากนตกรรมทวไปอยทไมจำเปนตองรอจนบรรลนตภาวะกลาวคอประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา25บญญตไววาผเยาวอาจทำพนยกรรมไดเมอมอาย 15 ปบรบรณ แบบของพนยกรรมกเปนเรองทมความสำคญมากกลาวคอกฎหมายเรองพนยกรรมกำหนดไวเลยวา “พนยกรรมตองทำตามแบบทระบไวตามกฎหมาย”หากทานคดวาไดทำพนยกรรมไวแลวแตปรากฏวาทานทำไมถกตองตามแบบทกฎหมายกำหนดไวแลวละก จะมผลเสมอนหนงทานไมไดทำพนยกรรมไวเลยทเดยว เพราะในเรองนเปนแบบทกฎหมายกำหนดไว ซงหากเราไมทำตามแบบทกฎหมายกำหนดประมวลกฎหมายแพงฯกไดบญญตถงผลของการไมทำตามแบบไวดวยวา“การนนเปนโมฆะ”

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

เมอเราเหนถงความสำคญของ “แบบของพนยกรรม” แลว คราวนจะตองมาพจารณาวาแบบของพนยกรรมตามกฎหมายมกแบบและมลกษณะทสำคญอยางไรบางซงผมขอกลาวโดยสรป เพอใหเขาใจงายๆวาแบบของพนยกรรมตามกฎหมายมทงหมด6แบบกลาวคอ 1. พนยกรรมแบบธรรมดา นเปนแบบทเราจะพบเหนกนโดยทวไปโดยมหลกเกณฑทสำคญดงน 1. ตองทำเปนหนงสอกลาวคอตองทำเปนลายลกษณอกษรจะเขยนหรอพมพกได 2. ตองลงวนท เดอนป ในขณะททำขนความสำคญเพอพสจนวาในขณะทำพนยกรรมผทำ มความสามารถตามกฎหมายหรอไมและอกประการเปนการพสจนวาพนยกรรมฉบบใด เปน“คำสงสดทาย”ของผทำพนยกรรมเพราะฉบบหลงจะมผลลบลางฉบบกอนหนาครบ 3. ผทำพนยกรรมตองลงลายมอชอไวตอหนาพยานอยางนอย2คนพรอมกน 4. พยาน2คนนนตองลงลายมอชอรบรองลายมอชอของผทำพนยกรรม การขดลบ ตก เตม หรอการแกไขเปลยนแปลงอยางอน ตองทำแบบอยางเดยวกบการทำพนยกรรมขางตน อนง ผมมขอสงเกตเพมเตมเกยวกบเรองการเปนพยานในพนยกรรม เพราะวากฎหมายกำหนดไวเลยวา ผเขยนหรอพยานในพนยกรรมรวมถงคสมรสของผเขยนหรอพยาน พนกงานเจาหนาทซงจดขอความพนยกรรม (เปนกรณททำพนยกรรมอกแบบทจะตองกระทำตอเจาหนาท ซงผมจะอธบายตอในภายหนา) จะเปนผรบทรพยตามพนยกรรมไมได ถากำหนดไวในพนยกรรม ขอกำหนดนนกเปนโมฆะตามกฎหมายครบ 2. พนยกรรมเขยนเองทงฉบบ นเปนพนยกรรมทผทำพนยกรรมตองเขยนดวยมอตนเองทงหมดคอ 1. ขอความในพนยกรรม 2. วนเดอนป 3. ลงลายมอชอของตนเอง การขดลบตก เตมหรอการแกไขเปลยนแปลงอยางอน ตองทำดวยลายมอตนเอง และลงลายมอชอ กำกบไว การทำพนยกรรมตามแบบนกฎหมายไมไดกำหนดวาจะตองมพยานอยางนอย 2 คนลงลายมอชอ จะเหนไดวาแบบของพนยกรรมทง 2 แบบขางตน กอาจจะเหมาะสมกบผทำพนยกรรมในเหตการณตางๆ กน เชน บางทานไมอยากจะใหใครรขอความในพนยกรรมกอนทตนจะเสยชวตกอาจจะใชวธเขยนขนเองทงฉบบแตกตองอยาลมวาหากไมมใครรถงการมพนยกรรมอยเลย กจะสรางปญหาขนในภายหลงไดนะครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�0

3. พนยกรรมแบบเอกสารฝายเมอง ทเรยกวาเปนพนยกรรมแบบเอกสารฝายเมองเปนถอยคำตามประมวลกฎหมายแพงฯซงบญญตไวในมาตรา1658ชอเรยกจงดจะออกโบราณสกหนอยแตจากชอเรยกกสามารถทำใหเราเขาใจไดวาพนยกรรมแบบนเปนแบบทฝายเมอง หรอหากจะเรยกใหเปนปจจบนกตองบอกวาฝายราชการเปนผจดทำใหทงนตามประมวลกฎหมายไดกำหนดขนตอนของการทำพนยกรรมแบบนไวดงน ผทำพนยกรรมตองไปแจงขอความทตนประสงคจะใหใสไวในพนยกรรมของตนแกนายอำเภอหรอผอำนวยการเขตตอหนาพยานอกอยางนอย2คนพรอมกน นายอำเภอหรอผอำนวยการเขตตองจดขอความทผทำพนยกรรมแจงใหทราบนนลงไว และอานขอความนนใหผทำพนยกรรมและพยานฟง เมอผทำพนยกรรมและพยานทราบแนชดวาขอความทจดนนถกตองตรงกบทผทำพนยกรรมแจงไวแลวใหผทำพนยกรรมและพยานลงลายมอชอไวเปนสำคญ ขอความทนายอำเภอหรอผอำนวยการเขตจดไวนนใหนายอำเภอหรอผอำนวยการเขตลงลายมอชอ และลงวนเดอนปทงจดลงไวดวยตนเองเปนสำคญวาพนยกรรมนนไดทำขนถกตองตามขอ1ถง3ขางตน แลวประทบตราตำแหนงไวเปนสำคญ อนง การทำพนยกรรมแบบเอกสารฝายเมองน จะทำนอกทวาการอำเภอหรอเขตกได โดยตองไปยนคำรองตอนายอำเภอหรอผอำนวยการเขต 4. พนยกรรมแบบเอกสารลบ นเปนพนยกรรมทจดทำเปนเอกสารลบคอจะไมมผใดรเนอความในพนยกรรมนอกจากผทำพนยกรรมและผเขยนพนยกรรม(ในกรณทผทำพนยกรรมไมไดเขยนเอง)ซงพนยกรรมแบบนมขนตอนจดทำตามกฎหมายดงน ผทำพนยกรรมตองลงลายมอชอในพนยกรรม ผทำพนยกรรมตองผนกพนยกรรมนนแลวลงลายมอชอคาบรอยผนกนน ผทำพนยกรรมตองนำพนยกรรมทผนกนนไปแสดงตอนายอำเภอ หรอผอำนวยการเขต และพยานอกอยางนอย2คนและใหถอยคำตอบคคลเหลานนยนยนวาเปนพนยกรรมของตนถาพนยกรรมนนผทำพนยกรรมมไดเปนผเขยนเองทงหมดผทำพนยกรรมจะตองแจงชอและทอยของผเขยนใหทราบดวย

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�1

เมอนายอำเภอหรอผอำนวยการเขตจดถอยคำของผทำพนยกรรม(จดถอยคำตามขอ3นะครบ ไมใชจดเนอหาของพนยกรรม)และวนเดอนปทนำพนยกรรมมาแสดงไวบนซองนนและประทบตราตำแหนงแลวใหนายอำเภอหรอผอำนวยการเขตผทำพนยกรรมและพยานลงลายมอชอบนซองนน ผมมขอสงเกตสกเลกนอยสำหรบพนยกรรมทง2แบบขางตนโดยแบบท3ทงนายอำเภอหรอผอำนวยการเขตและพยานตางกทราบเนอความในพนยกรรมแตในแบบท4นจะแตกตางออกไปคอจะไมทราบเนอความในพนยกรรมดงนนหากทานผอานประสงคจะทำพนยกรรมแบบไหนกควรพจารณาถงความเหมาะสมหรอความตองการของตนเองดวยนะครบ 5. พนยกรรมแบบวาจา ตามประมวลกฎหมายแพงฯ ซงบญญตไวในมาตรา 1663 กำหนดไววา เมอมพฤตการณพเศษซงบคคลใดไมสามารถทำพนยกรรมตามแบบอนทกำหนดไวได เชน ตกอยในอนตรายใกลความตาย หรอเวลามโรคระบาด หรอสงคราม บคคลนนจะทำพนยกรรมดวยวาจากได เนองจากเราทราบดแลววาพนยกรรมเปนเรองสำคญ การทจะทำดวยวาจากจะเปนปญหามาก ดงนนหากไมถงขนจำเปนหรออยในสภาวะคบขนจรงๆ แลว กฎหมายกจะไมรบรอง พนยกรรมแบบน พนยกรรมแบบนจงตองมพฤตการณพเศษทผทำพนยกรรมอยในสภาวะฉกเฉนใกลความตายกฎหมายถงจะรบรองให โดยผทำพนยกรรมตองแสดงเจตนากำหนดขอพนยกรรมตอหนาพยานอยางนอย 2คนซงอยพรอมกนณทนนพยานทงสองคนนนตองไปแสดงตนตอนายอำเภอหรอผอำนวยการเขต โดยไมชกชา และแจงขอความทผทำพนยกรรมไดสงไวดวยวาจานน ทงตองแจงวน เดอน ป สถานทททำพนยกรรมและพฤตการณพเศษนนไวดวยนายอำเภอหรอผอำนวยการเขตตองจดขอความทพยานแจงนนไวและพยาน2คนนนตองลงลายมอชอไวหรอลงลายพมพนวมอโดยมพยานลงลายมอชอรบรอง2คนกได ความสมบรณของพนยกรรมแบบนยอมสนไปเมอพนกำหนด 1 เดอน นบแตเวลาผทำพนยกรรมกลบมาสฐานะทจะทำพนยกรรมตามแบบอนได เนองจากปญหาอาจจะเกดขนจากการทำพนยกรรมแบบนดงนนกฎหมายจงกำหนดไววาเมอผทำพนยกรรมสามารถทจะทำพนยกรรม แบบอนไดแลวหลงจากนน 1 เดอน พนยกรรมแบบวาจากจะสนผลลง

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�2

6. พนยกรรมแบบในตางประเทศ พนยกรรมแบบนกำหนดไวสำหรบคนไทยในตางประเทศทจะทำพนยกรรมโดยสามารถทำได 2อยางคอจะทำพนยกรรมตามแบบซงกฎหมายของประเทศทตนอยนนๆกำหนดไวกไดหรอจะทำตามแบบทกฎหมายไทยกำหนดไวกไดซงหากจะทำตามแบบกฎหมายไทยกำหนดไวกฎหมายกไดกำหนดใหอำนาจทเปนของนายอำเภอหรอผอำนวยการเขตทกำหนดไวในกฎหมายใหเปนอำนาจของบคคลดงตอไปน พนกงานทตหรอกงสลฝายไทยกระทำการตามขอบอำนาจของตนหรอพนกงานใดๆซงมอำนาจตามกฎหมายของตางประเทศนนๆทจะรบบนทกขอแจงความไวเปนหลกฐานได เอาละครบถงเวลาททานจะตองไปคดแลววามทรพยสนอะไรอยบางอยาลมนะครบสงทสำคญทสดและเปนปญหากนมากกคอ มกจะจำไมไดวามอะไรอยบาง นเรองจรงนะครบ ตองจดไวครบ จดใหละเอยดเลย และหากเปนทรพยสนทางการเงนกใสลงไปดวยวาใหตดตอใครไดบาง เบอรโทร สถานททำงาน ฯลฯ อยาใชวธเอาเงนสดยดใสตเยนไวนะครบ มนจะบดเนาเอาไดงายๆ เอาละครบเมอจดรายการทรพยสนทกสงทกอยางเอาไวแลวกทำพนยกรรมไวพนยกรรมจะไดเปนกรรมดเอาไวใหคนขางหลงททานรก และหากมลกหลานททานไมรกเลยทานจะมอบเพยงจดหมายนอยทเขยนสงสอนเขาไวสกหนอยโดยไมใหอะไรกไมวากนครบ ออ... รางกายเรากมอบใหคนเอาไปใชประโยชนไดทกสวนนะครบ อยางสภากาชาด หรอ โรงพยาบาลจฬา เปนตน นเปนการใหสงททานนำพาไปโลกอนไมไดแลว ใหแกใครกไดทตองการอวยวะไปตอชวตเขาใหดขนอยาไปหวงไปหวงเอาไวเลยนะครบ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�3

บทความทงหมดทพวกเราเขยนมาใหผเกษยณน เปนครงแรกทผบรหารระดบหวหนาของแตละฝาย ครบทกฝายงานของกองทนบวหลวงบรรจงเขยนมาใหทานดวยใจและเปนครงแรกของอตสาหกรรมกองทน หรอตลาดเงนตลาดทนทผบรหารทกฝายงานขององคกรไดรวมใจกนสรรสรางผลงานผานตวอกษรไปยงผอาน การสอความเปนเรองสำคญทสดคะ บางคนเกงมาก แตความเกงอาจมประโยชนลดทอนลงไปถาเกงแลวสอออกไปใหคนเขาใจไมได

บทสรป วรวรรณธาราภม

ประธานเจาหนาทบรหารกองทนบวหลวง

เราบรรจงทำมาให ดวยความคาดหวงวา บางสวนจะเกดประโยชน และจะบนดาลใจใหทานใชชวตในวยอสระดวยความสข ดวยความเขาใจในธรรมชาตของชวต เพราะเรากองทนบวหลวง เปนมตรแทตลอดเสนทางลงทน ขอใหมความสขและอมเอมในการใชชวตอสระในวยเกษยณกนคะ

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

บนทก

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

บนทก

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

บนทก

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

บนทก

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

บนทก

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

��

บนทก

B Se

nior

... ช

วตดๆ

ยาม

เกษย

ณ

�0

บนทก

ภาพประกอบเนอหาโดย อาจารยกตตศกดบตรดวงศ