PCSI /MPSI Formulaire de trigonométrie 2009-2010 de trigo PCSI MPSI .pdf · PCSI /MPSI Formulaire...
Click here to load reader
Transcript of PCSI /MPSI Formulaire de trigonométrie 2009-2010 de trigo PCSI MPSI .pdf · PCSI /MPSI Formulaire...
PCSI /MPSI Formulaire de trigonométrie 2009-2010 Il est indispensable de connaître parfaitement les formules ci- dessous, ainsi que des techniques pour les retrouver facilement. 0- Les lignes remarquables :
3 2 1
cos(0) 1; cos( ) ; cos( ) ; cos( ) ; cos( ) 06 2 4 2 3 2 2
π π π π= = = = =
1 2sin(0) 0 ; sin( ) ; sin( ) ; sin( ) ; sin( ) 1
6 2 4 2 3 2 2
3π π π π= = = = =
1tan( ) ; tan( ) 1; tan( ) 3
6 4 33
π π π= = =
1- Les angles associés : Pour tout x réel, on a :
cos( ) cos( )x x− = ; cos( ) cos( )x xπ + = − ; cos( ) cos( )x xπ − = − ; cos( ) sin( )2
x xπ
+ = − ;cos( ) sin( )2
x xπ
=−
sin( ) sin( )x x− = − ; sin( ) sin( )x xπ + = − ; sin( ) sin( )x xπ − = ; sin( ) cos( )2
x xπ
+ = ; sin( ) cos( )2
x xπ
=−
Pour tout x appartenant à { },2
k kπ π− + ∈ℝ ℤ , on a :tan( ) tan( )x x− = − ; tan( ) tan( )x xπ + = ; tan( ) tan( )x xπ − = −
2- Les équations trigonométriques : α est un réel quelconque : cos( ) cos( )x α= ⇔ il existe un entier k tel que : 2 , 2x k ou x kα π α π= + = − +
sin( ) sin( )x α= ⇔ il existe un entier k tel que : 2 , 2x k ou x kα π π α π= + = − +
tanDα ∈ : tan( ) tan( )x α= ⇔ il existe un entier k tel que : x kα π= +
3- Formules d’addition : Pour tous réels a et b : cos( ) cos( ) cos( ) sin( )sin( )a b a b a b+ = − ; sin( ) sin( ) cos( ) cos( )sin( )a b a b a b+ = +
cos( ) cos( ) cos( ) sin( )sin( )a b a b a b− = + ; sin( ) sin( ) cos( ) cos( )sin( )a b a b a b− = −
Remarquons que, pour b a= − la 1ère formule donne : 2 2cos ( ) sin ( ) 1a a+ = .
Pour tous réels a et b « autorisés » : tan( ) tan( )
tan( )1 tan( ) tan( )
a ba b
a b
++ =
− ;
tan( ) tan( )tan( )
1 tan( ) tan( )
a ba b
a b
−− =
+
Pour tout réel a : 2 2 2 2cos(2 ) cos ( ) sin ( ) 2cos ( ) 1 1 2sin ( )a a a a a= − = − = − ; sin(2 ) 2sin( ) cos( )a a a=
3cos(3 ) 4cos ( ) 3cos( )a a a= − ; 3sin(3 ) 3sin( ) 4sin ( )a a a= −
Pour tout réel a « autorisé » : 2
2
1 tan ( )cos(2 )
1 tan ( )
aa
a
−=
+ ;
2
2 tan( )sin(2 )
1 tan ( )
aa
a=
+ ;
2
2 tan( )tan(2 )
1 tan ( )
aa
a=
−
4- Formules de transformation :
Pour tous réels a et b : 1
cos( ) cos( ) (cos( ) cos( ))2
a b a b a b= + + − ; 1
sin( )sin( ) (cos( ) cos( ))2
a b a b a b= − + − −
1sin( ) cos( ) (sin( ) sin( ))
2a b a b a b= + + −
Pour tous réels p et q : cos( ) cos( ) 2cos( ) cos( )2 2
p q p qp q
+ −+ = ; cos( ) cos( ) 2sin( )sin( )
2 2
p q p qp q
+ −− = −
sin( ) sin( ) 2sin( ) cos( )2 2
p q p qp q
+ −+ = ; sin( ) sin( ) 2cos( )sin( )
2 2
p q p qp q
+ −− =
Pour tous réels p et q autorisés : sin( )
tan( ) tan( )cos( ) cos( )
p qp q
p q
++ = ;
sin( )tan( ) tan( )
cos( ) cos( )
p qp q
p q
−− =
Pour tous réels a et b non tous deux nuls, et pour tout réel x : 2 2cos( ) sin( ) cos( )a x b x a b x ϕ+ = + − ,
où ϕ est un réel tel que : 2 2
cos( )a
a bϕ =
+ et
2 2sin( )
b
a bϕ =
+ .