Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

download Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

of 68

Transcript of Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    1/68

    Idl

    isen-nne$ li LAOEN

    HCA / 2006

    Isefra n tesrevt

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    2/68

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    3/68

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    4/68

    HCA / 2006

    li LAOEN

    Tudert d usiremIsefra n tesrevt

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    5/68

    Cet ouvrage publi dans le cadre de la collection

    Initie par la Direction de la promotion culturelle du

    Haut Commissariat l'Amazighit

    Tous droits rservs

    Dpt Lgal : 284-2006 - ISBN : 9961-789-54-7

    Conception et PAO :

    "Idlisen-nne$"

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    6/68

    Tanemmirt d tameqqrant seg wul azedgan ikra n win i d-yefkan afus n lemawna akken a d-ilalwedlis-agi yellan gar ifassen-nwen.

    Ameskar

    05

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    7/68

    06

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    8/68

    07

    IBUDDAN

    Asefru amezwaru n wedlis-agi, ad t-hdu$ i lexwan yellan di yal tamurt; lexwan inedren $er webrid n lxir,lexwan i d-yeqqaren .Ur tettu$ ara lexwan wukud d-li$ yal yiwen s yisem-is am

    yem$aren am yelmeyen.Isefra nniven, ad ten-hdu$ i yemdanen n ddunit

    merra umi ttwaksen izerfan yerna ur zmiren ara a d-neqensi tugdi n wid yean amur-nsen akk d wamur n wiyav, rnant$ebblen fell-asen.

    deffir ddunit d laxart

    Ameskar

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    9/68

    08

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    10/68

    Tamurt tettidir, tettbed s tiddi-s, ma twelhev agdud$er tussna akk d tdelsant. Amezruy mi ara t-fenimusnawen ad t-sneqden, a d-teffe$ seg-s tidett ara d-

    yesseknen i wegdud abrid n tafat; ad ier ansi d-yekka,

    ani$er i d-yewwev, ani$er i ileu yerna tamict ur s-d-tettas ara ayet.

    Ma d Tadelsant yesdukulen tikli n yemdanen, tetteutilisa, yal yiwen ansi d-yu$al wezref-is. Tettas-d am erb; awin t-yes$ersen yexdem tise$lit.

    : Nnig webrid, ddawwebrid, leqrar-is d abrid.

    :Lamer iwennen, d winyellandalemmasgarlumur.: ''Ur tettilim ara d lmumnin

    alamma teb$am i watmaten-nwen ayen teb$am i yiman-wen''.

    Ahat zemre$ ad ini$ win ara ibedden i wayen akka i d-nenna ad yeffe$ $er yiwet tudert a yelhun aas; d tudert idegara tili teawt n tegmatt akk d tiddukla gar yemdanen n

    ddunit mera. Timlitlit n imusnawen, tnedder $er wayenielen;wastdelsant,wa sddin,wastussna.

    Yal yiwen amek yessawal. Ahat a naf cwi n wemkangar-asen i lexwan yessawalen s ddkar (lemda).

    Anevferasefru-yagi:Lexwansadapyumnen.

    Lexwan sadap yumnenA rsul zizen

    D wayen d-inezlen fell-as

    Yelha webrid tvefremurwat ad t-teooem

    Aas i tettbem fell-as

    Yella yiwen wanzi i d-yeqqaren

    Yella da$en ladit d-yeqqaren

    Yella ladit nniven i d-yeqqaren

    Lexwan sadap yumnen

    09

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    11/68

    Myeqalet d atmatenRebbi ad ken-iiwen

    Ur yettwexxir edd $ef gma-s

    Lexwan win a ten-ivefrenU ileu yid-sen

    A s-kksen seg wul nnas

    S abrid yelhan i reccdenD lxir i xeddmen

    D pfakur am yiv am ass

    Ar lela dayem wejdenD ddwa n win yuvnenBada win yeef layas

    La Ilah Rebbi yiwenYella aqiqen

    Snen acu d lmana-s

    D elba msefhamenLeun d atmaten

    Pellin ar d yali wass

    A Llah erreb fell-asenQewwi agraw-nsen

    ejra n liman di ttnafa-s

    Lexwan mi ara ddekkirenD ta$rast iemren

    Kul lxir ansi a tt-id-yas

    Am tament awal-nsenSfaqayen imdanen

    Win i$eflen sawlen-as

    10

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    12/68

    D e i la d-qqarenUlac win a ten-yerenAbrid n dir xvan-as

    ef wudem n Rebbi ttawazenQqaren ss$aren

    Win i$eflen sawlen-as

    Di l$aci i sen-yesmesisenAas i d-jebden

    S abrid n Nnbi d sunn-as

    Si Leqran i d-paddamenD ayen ibanen

    Bu yir tannumi iwexxer-as

    ariqa i ten-yeccerkenYis-s i mcudden

    Sersen Leqran d lsas

    Akkenni i ddukulenDayem d irfiqen

    Axaar ran lbavna-s

    Din i yufan ddwa-nsenD ddikr i emmlen

    Yela win yesan lweswas

    Tamurt ara ten-ierzenDi perbegga ad t-iwnen

    Ad pwavmen di loedra-s

    Ur yezmir win a tt-yawvenLeswaq ad emren

    Ad yelhu rray n dderya-s

    11

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    13/68

    D lxir ad p-id-mmagrenLaraq ad aben

    Mmi-s ad ivu baba-s

    L$ella n cc$el-nsenD abrid n lmumen

    A ssed n win yeddan di loerra-s

    Ddunit-is ad teggemAd s-yecbe wudem

    Yerna ad yelhu uekka-s

    Ad yili seg imusnawenWiden ixeddmen

    ef lxir akken ad ten-id-yas

    A Llah a Rebbi zizenA win izemren

    Sbedd i wexxam tigejda-s

    eggem rray n yemdanenSselu ulawen

    Err-a$ s abrid ma nunef-as

    areb $ef wid k-iemmlener laq welleh-iten

    Ccian ad te$li lqima-s

    12

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    14/68

    Amdan yettmenni aas lewayeo; yella wayenyelhan, yella wayen n dir deg wayen yettmenni. Ma llantlewayeo yepmenni deg tid s-yefka wezref-is, ttilint tid ur

    yettemmil ara wa s-tent-ixedmen i netta xas ma yella azref

    iqbel-itent; am wayen yanan turda ).: Win ara irevlen idrimen i wayev $er-s

    azmil, yewwev-d lweqt ad s-ten-yerr netta ur yesi ara,yelha ma yerna-yas kra litta deg wakud-nni i s-imudd assamezwaru, ne$ ma yella iwala ur yezmir ara ad as-ten-id-

    yerr, yesa lajer $er Rebbi d ameqqran ma yeooa-yas-ten.Axaar $er zdat ma d-yesmekti amek i s-yekka cehwan deg

    laqel ad yehlek iman-is s tuzzma; ad s-tirig ddunit maiwali ayen i s-yesse$res ur yezmir ara ad t-ixiv. Ihi tewwi-yas-d i wemdan ad iezzeb $er zdat, ad yessexdem aasalla$-is,axaartewertnefsit akk d tuzzmantmeddit.

    Anevferasefru:Tinefsittadawtnwemdan.

    Tinefsit tadawt n wemdanTeskew ifadden i l$aci

    Tealab ayen i tt-yexvanWa lukan d ayen ur nelli

    Xas awav-as-d kan

    I s-d-tewwiv ur tt-yettqiddi

    Tinefsit win s-yesewsaenSiwa lehlak ad as-d-tawi

    Temmel ad tserre i uleggamAkken i t-yettaf leb$i

    (la moraleAmedya

    Tinefsit tadawt n wemdan

    13

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    15/68

    Ameddakel-ines d ccianTettawi $er wayen n diri

    Ad k-tini medden akk rwan

    Win yelluen ala keini

    E, xdem ayen i k-yehwanAbrid n Rebbi i wumi

    Wiyav xedmen ayen b$anLeun s ifa iili

    Tinefsit win ad p-itebenA d-yas wass ideg ara ye$li

    Ad yeoo lebab d imawlanYal ddnub ad t-iebbi

    Ad ye leq n ime$ban

    Amek ara iqabel Rebbi

    Win teef ad tger deg i$ulnanLaxart ur s-yettban sani

    Ad yeffe$ i webrid yelhanAd s-d-teoo aas n cwami

    Mi imuqel ansi s-d-kkanAd yaf d rray lmexzi

    Tinefsit akk d limanSi zik nitni d amari

    D idawen di yal zzman

    Win i$eflen wayev ad t-yawi

    14

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    16/68

    Qlilit wid i s-imenenMi yettwet yiwen ad yaki

    Ad tessiken idurar wean

    Yerna ad icebbe tamu$li

    Ad t$um yal imukanAnda icuk lebd ad ye$li

    Win teef ivarren-is belenAd as-d-tessedher kulci

    Nettat tedda d win icehhanFell-ak kan ara d-tezzi

    Aql-ak seg yidis n vvellamTbanev deg wazal qayli

    D rray-ik i k-ixeden

    Ur tezbev ara ivelli

    A Rebbi azen-a$-d loebranAxaar ke d Lqawi

    Err-a$ s abrid ieanDeg-s i telha tikli

    Ssizdeg ulawen am wamanTsefvev-a$ imei

    15

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    17/68

    Lweqt ur yesnexfat ur iebbes. Yerna, ayen d-yexleqRebbi, iudd-as-d ussan ne$ iseggasen ara yeseddi. Mi

    yekfa lweqt-is ad yu$al. Nezmer a d-nini, ahat, d yiwetssebba tameqqrant i$ef i t-epbenyemdanen.

    : Lweqt am ssif, ma yella ur t-tegzimev ara, a k-yegzem.Lweqt ma ur as-tefkiv ara azal a k-yewwet. Axaar di tudert,tella temi, tella ea, tella tem$er akk d eggu yerna tellatmepant. Ihi xdem i ddunit am waken ur tepmettatev ara,xdem i laxart am waken ad temtev azekka. Win ur ngi arattawil i yiman-is mi yesa tazmert akk d temi ad yendem ar

    tewser-is.:Heggiusuuqbelnaddam.: Aas i ye$wi unebdu, di ccetwa yedda eryan.

    Amdan yessefk ad yebvu lweqt-is aken ur s-yettruuwacemma;adyexdemakktazmert-is.Ma yella kra s-iruen, ur itezzem ara iman-is azekka axaarmais$ur-sid-tekka.

    A nevfer asefru : A lweqt acal t$ebev.

    A lweqt acal t$ebevTugiv ad tebsev

    A nfares ayen zizen

    Amer d amdan ad terevAcu i yi-txedmevTessekwev-iyi ifadden

    Imi nera tettuekmevRu kan ad truev

    Ttawil $er win $-ixelqen

    Anzi

    AnziAnzi nniven

    A lweqt acal t$ebev

    16

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    18/68

    Amer d ta$awsa tesnevYili ad teqqimev

    Ulac acu a k-iqeren

    D lanin ara tvelbevYelha ma tmuvlev

    Ma yella ad yeqbel win ibedden

    S lfer ara $-tevrevYerna ad tcehdev

    D ayen yelhan ara nexdem

    er amek tettuawtevZi$en $layev

    A lebad wid ifaqen

    Ma yella tugiv ad tqeblevD rwa i tqesdev

    Ma ad arou$ ayen ilaqen

    Si syagi ar d-tu$alevAnda a yi-d-tafev ?Ala Rebbi i ielmen

    Tesiv leq ma trewlevBessif ad tzefev

    Aas i k-yeeggiren

    Seddayen-k s lekdebUlac aezzeb

    Ttun-k d inebgi $ur-sen

    Alamma walan-k tfatevFell-asen tbedev

    Ad ten-id-twaliv nedmen

    17

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    19/68

    Win yeran iman-is yeccevYeb$a a s-iiwed

    Ad yekkes ayen t-ivurren

    Yettmuqul wu$ur yesfevAyen ideg ye$lev

    Mai d ayen s-isehlen

    Ke mai ad tendemmevD abrid ad tkemmlevD cc$el-ik i yezwaren

    Akka ad tepawadevL$afel ad t-tzeglev

    Deg win ye$lin qlil win ibedden

    Vvaif dayem ad t-tewtevYerna ad t-tserdev

    Ulac win ad t-id-yessuksen

    Aql-ak la $-tesselmadevDima la $-tes$arev

    Ineggura ad issinen

    Ay amdan $$ar u tfehmevAmek ara temdev

    Ayen ara k-ivurren

    D ladez ara tekksevDi cc$el textirev

    Vfer abrid ielen

    Ar tem$er-ik ad tferevYerna ad tertiev

    Ad thenniv seg yi$ilifen

    18

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    20/68

    Amdan yestehzan ye$levDima ad t-in-tafev

    Yettru $ef wayen ifaten

    Dinna kan ara itennevAm akken yenev

    Mesub am win yettucaden

    Akken kan ara ixellevAm zun yettwawev

    Netta d lweqt i t-yewten

    Lweqt akken ad t-t$elbevIlaq ad t-teylev

    Ad tiliv seg wid ibegsen

    D leqel-ik ad t-tsersevCcian ad t-terzev

    Ad txedmev ayen ilaqen

    Beddel cc$el s wayevD amedya tesnev

    Sers amger rfed ase$wen

    A Rebbi aziz telmevI kulci tzemrev

    Nugi aneddu d wid ivelmen

    A nelu neb$a a nawevD webrid tjervev

    S amkan n wid ienen

    Di loennet ad $-tsersevDin ad $-tzed$ev

    S jmi kra d-iessen

    19

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    21/68

    Yella wanzi i d-yeqqaren : A win umu yeshel walluy,qare iman-ik di trusi . Akken tella zik i tt-mazal ass-a. Widioehden, an widak ivafen.

    Amezruy ad yettmeslay, l$aci ad pmeslayen, igujilen

    ad pmeslayen, tuooal ad pmeslayent, imhanen n eaad pmeslayen, im$aren ad pmeslayen, igellilen adpmeslayen Anwa umi ad tiniv susem ? Yella yiwen nladit n Nnbi d-yeqqaren : Akken teb$iv i yiman-ik, adteb$uviwiyav.

    :Iberdanditmurtillanmaidegigenni.Azremmiyet$ebbelat-refdenlmalayek.

    Wid ur ntteg ara azal i tdelsant, mi ara oehden t$ebblen,yerna rwan, ttwalin amur-nsen mazal-it $er medden ; asen-tmuddev ne$ a d-asen $ur-k ad k-tekksen ; axaar tettunansiid-eddannitni.

    Akkaidmmi-snAdem;ilaqadterevl$ellanwefrasn tneqqeltt, tif l$ella n lluzin d-yessufu$en lbumbat.

    Asefru:Aloahelers-dtura.

    A loahel ers-d turaEfk-a$ lehna

    Acal aya la trekvev

    Win d yelan yid-k almi da

    T$evlev-t $er lqaaTeb$iv wed-k ad teev

    Tefkiv i yiman-ik tiyitaA k-d-gen ssebba

    Swayes ara d-tersev

    AnziAnzi nniven :

    A loahel ers-d tura

    20

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    22/68

    Mi temlalem tazwaraTxedmem tiddukla

    Akken yiwen ur yetteccev

    Tream abrid d tlisaYal wa anda yella

    Ur yettwat ur yettawev

    Ad ijar akken s-yehwaLekum lemcawra

    Sani s-yehwa ad yessiwev

    D tasarfit umu neslaNevme rrema

    Mi tru ad tefsi ad temev

    Win ivelben cwi n ddwaAd ya$ tiyita

    Ad yesusem am zun semmev

    Ad icef ur ihedder aralmeneq yekfa

    Si syin ad yebdu ad yefev

    Tebvam $ef sin timuraYal wa ani$er yedda

    Yettewwis amek a yentev

    Tu$em abrid n vlalaTemmlem nneqma

    Yal yiwen ani$er ijebbed

    Teb$am i sin lexaraA nidir akka

    Win yentezan ad yettwanfev

    ( )la dmagogie

    21

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    23/68

    Yal yiwen yeddem kraYewwi-t d loiha

    Ad yaf wukud a yexlev

    Ad yexdem akken s-yehwaUr yettnema ara

    Win wu$ur yezzi ad yesfev

    Lbael yu$al d tirrugzaNever nwala

    Leohel ani$er yeawev

    Ma d-theggim yiwen i lmaklaAd t-tferqem d tuna

    Win yesan abib ad t-yerev

    Ad temsawalem, a gmaWiyav a dadda

    Ma yelha wayen tnefqev

    Din i tban amek tebvaMai di tuffra

    Yeffe$-d akikan leb$ev

    Agdud ur nekni araAd s-d-tafem ssebba

    Ad t-tersem ad ieggev

    Ad s-ta$ tmess di laraAd s-d-tas d lmerta

    Ad ixelle ayen yekrev

    Ad s-teersum tiyitaMi tt-yu$ di loedra

    Kker ay agdud ad t-qablev

    22

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    24/68

    Azgen n lqern u zyadaAyagi neroa

    Mazal lbael la itennev

    Leq hat fi sma u lehwaUr t-nemlal ara

    Nerr-it kan di lka$ev

    Nettraou ad yeffe$ am ass-aAd tekfu cceda

    A vvalem ma d-teste$frev

    Tegcem arduz i nneqmaAm umesmar n Oea

    Melmi s-yehwa at yessefqed

    Mi imuqel akkin d wakkaAy ayen iwala

    Netta ad t-id-yessiwev

    Yezra win yelhan i lmaklaD win yelhan i ttebegga

    S tezdemt mai d asquccev

    A loahel ers-d turaMa tella leqnia

    Aas aya i tesrewtev

    Farun acal i teddaYe$li-d $er lqaa

    Yeooa amkan i wayev

    Alluy-agi s nnubaWin ixedmen fa

    Mi d-yers ad yeski isenned

    23

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    25/68

    Ta$erma d tin yesdukulen deg tikli-stussna d yidles. D tin isuden imdanen merra ; ama di kra nwesnulfu di tussna, ama deg izerfan-nsen.

    Ta$erma yesgamen, d tin iwellhen l$aci $er twizi, s

    amyerfed gar-asen bla ma inuda yiwen tactalt n wayev ne$til isa ansi d-tu$al tmurt-is. Win ixedmen lxir ur

    yettendemmi ara, ur itezzem ara iman-is azekka axaarayen umu yezmer yexdem-it.

    D ddunit win i$elven (ala Rebbi i d lkamel; ur ye$livur i$ellev) yella ttawil s wayes ara yefdu iman-is; ad

    yeste$fer,adyezzi$erwebridyelhan.

    Asefru:Alaninkedrreman.

    A lanin ke d rremanTxelqev amdan

    Tussna yerna tilleli

    Ad yevfer abrid s-yehwanLelal ne$ leram

    L$ella yak ad tili

    Ar yum lesab ad s-d-ibanAcu i s-heggan

    Mi ara iqabel s wayen yewwi

    Yefreq-d Rebbi iberdanSin kan i yellan

    Lewqama d wayen n diri

    D amezwaru i yelhanD abib n lewqam

    Tessken-it-id tmusni

    ( )civilisation

    A lanin ke d rreman

    24

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    26/68

    D win d-yefkan izerfanN yergazen akken llanYessedel-iten irkelli

    D aceban ne$ d aberkanD arraw n wemdanD lxelq n Llah l$ani

    Yenna-d fell-as LeqranD awal iean

    Ulac din acu a d-nini

    Leq n wiyav win t-yeanXas ellen-t iekzan

    Ad t-ixelle am ass-agi

    Farun ibedden acal qernYeclex lmizan

    Yea i medden tidi

    Acal d raya i s-bnanA lbael ieddan

    S usewwa i ten-yettawi

    Iebba ddnub n ime$banYelme axeddam

    Di leber i tt-id-yewwi

    Lemellat i t-itebenef yidis-is ddan

    ilen Farun d lqawi

    Yiwen webrid i ten-yefkanef lekdeb mxawan

    Ye$wi-ten akk selfani

    25

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    27/68

    U$en-as awal i ccianMai d ikukran

    Leq merra a d-yesteqsi

    D Musa i d-icegge rremanAd s-yemel i t-yeroanAmer ansi d-yettaki

    A d-yeoo amviq n vvellamD ayen ad t-imenenTidett yiwass a d-tali

    Am tqeccuct $ef wamanMi ara d-tifliw tettbanYal yiwen ad p-iwali

    Im$aren ahat cfanevren yerna ranLbael amek i$elli

    Im$aren ahat cfanevren yarna ran

    Leq amek d-yettali

    A Rebbi azen-a$-d loebranD wayen a$-inefen

    Di lxir i telha tikli

    26

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    28/68

    Ayen ssuturen yegduden n ddunit merra kif kif; b$anakk tudert deg tuddsa ( ) a d-yesduklenta$demt,axxedim,lehnaakkdtlellidikrantmela( ) ur nettru ara tilisa i yidles, yerna ad ilin yal

    yiwensizerfan-isdegwemkanyeef.Cc$el n yewwajiyen ( ) ireffed

    tamurt. Aqeddac yelhan d win yetteggimen ayen i$ef d-yettuwekkel.

    : Aql-aken akk d-imeksawen, yalameksadamray$efteqvat-is.Rray d ayen ayen aas, yerna aas l$aci i iemmlen ad t-

    fen. A win yufan, uqbel ad t-yeddem yiwen, ilaq adiezzeb $er zdat.Asefru : Yal tamurt agdud yelha.

    Yal tamurt agdud yelhaUlac lemxalfa

    Si rray akk ara ttwaten

    Agni n tmusni d leqrayaMai d syasa

    A win yeb$an ad ieggem

    Vegger akkin cyaxa

    Tesuv tirrugzaTkecmev s iqeddacen

    Tirrugza mai d ttnefxaAkka i d-nenna

    Muqel nfe medden

    organisation

    la logique

    les professionnels

    Yella ladit d-yennan

    Yal tamurt agdud yelha

    27

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    29/68

    Tameslayt irkel telhaAbrid-is iwehha

    A l$aci ad msefhamen

    ef abrid n lewqamaVegger nneqma

    Ad tesferev akk medden

    Ayen yellan d agdud merraKif kif ayen yeb$a

    Abrid d-u$en akk yiwen

    Ttnadin akk $ef lehnaemmlen lxedma

    Yerna ad myussanen

    B$an tamict s lewfaUr ttlaen ara

    Ad sun amur-nsen

    Win ibennun axxam i uzekkaIell-as tigejda

    Tigejda tid ioehden

    Ad ias tin n ttnafaS tidett akk d fa

    Yeg leqrar i yi$erbazen

    Akka i ttalint tmuraAd tili tdukla

    L$aci ad myeqalen

    Yal tamurt agdud yelhaUlac lemxalfa

    Si rray akk ara ttwaten

    28

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    30/68

    Imvebber ur nettbeddaD lif i d-yerna

    I wegdud ad yetmeen

    Tevra-yas am umeksaYesen yestehza

    Yeooa lmal ad t-ye wuccen

    wab iban kan akkaWin ur nezmir i kra

    Yeoo amkan i win s-yesnen

    Ad yexdem cc$el s faYera acal yeswa

    D Rebbi ad t-id-ixellen

    Yewer rray i twafaWin s-yesnen yera

    Deg-s ddnub d iemmuren

    Adrar ur t-yeqbil araYugad ssiya

    Yessebed i yiman-is lhem

    Win t-yeb$an atan yellaUnfen-as merra

    Mai d ta$awsa xfifen

    Yewwi-t wemdan bu tlufaI$il d tiila

    Ur yeri acu d-yeddem

    Teqqim-d i wemdan turaAd yidir akka

    Xas ad yesu i$ilifen

    29

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    31/68

    Yerra ttevbir d cciaI$il d tirrugza

    Malic ma yella kra ixeren

    Awi-d ad yali nettaA d-yas sufella

    Ad yekem kan $ef yemdanen

    Ur nettayes ara rremaur Rebbi i tella

    Ma yeqbel, anwa ara $-tt-yekksen ?

    Ad t-nessuter di t$awsaur-s tisura

    N wayen akk yessefraen

    D abrid n lxir i neb$aAd $-yefsi ccedda

    Siwa netta i izemren

    30

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    32/68

    Amdan yettna$ $ef ddunit xas teur d i$ilifen akk dwurfan. Ula ma wesser ne$ yehlek yeb$a-tt ad yeqqim deg-s axaar tesa kra n lewqat yelhan swayes tessevmeimezda$en-is. Amer yettaf ur ibeu ara yid-s. Dayem

    yettmuqul $er zdat; mi yewwev $er yiwet t$awsa yessaremad yerou tin nniven... idet ddunit s lesrar-is, yeqbel-ittwemdanslif-is,$efwudemncwinwakud-nniswayesit-tessefra; xas wezzilet yal yiwen amek tt-yettfaras.Nezmer a d-nini ahat tarwit tett$imi dayem meiyet; xastafekka ideg tezde$ teya ur tbe$$u ara ad tebvu yid-saxaaraasiterrekdeg-s.

    Anevferasefru:Ddunittecbeterqem.

    Ddunit tecbe terqemTettmuddu udem

    Tewwi win umu rhif leqel

    B$an akk medden ad p-melkenDeg-s ad qqimen

    Ttaafen-tt ansi teshel

    Nettat teskew imdanenTettezi-yasen

    Win yulin ad t-id-te$vel

    eban Llah tt-ixelqenIgra-s-d irfiqen

    widak wukud teddukel

    Itran ad tt-psaafenTleu yid-sen

    Ulac yiwen ad imavel

    Ddunit tecbe terqem

    31

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    33/68

    Aggur la s-yeddewirenD lmil i myaren

    Yebva lweqt yerna ifeel

    Timura d yetran $ebenDeg igenni ttazzalen

    Win ur numin ad iqabel

    Ddunit, aggur akk yid-senD iij umu tt-nnven

    D imeddukal ur n$effel

    Akken irkel imcadenAni$er qesden

    Tussna ad a$-t-id-tmel

    Imdanen yessenqadenDi tikli-s wehmen

    Amek tugi ad tbeddel

    Tesa lewqat yettwassnenI d-yeskanen

    Abrid-is amek ifeel

    Lexsuf acal imerenAd temsevfaren

    Yal yiwen amek ad yemel

    A sadap imusnawenNenna-d $ur-wen

    Sellket, alla$ icekkel

    Kkset lejab i wallenAkken ad ferzen

    La nleu am zun nedder$el

    32

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    34/68

    Tussna win tt-ifehmenI wass ad yamen

    S cc$el n Llah lkamel

    Ddunit tecbe terqemS wayen tt-iemrenIdurar akk d swael

    Lewuc, tiegwa ten-yefrenLebur d isaffen

    Terna sari-s d rrmel

    Widak akk i yemdanenAkken ma p-zed$en

    Tamict ad as-nteshel

    Ddunit tecbe terqemS wayen s idewwren

    Win yellan deg-s ad p-iemmel

    Xas neya aql-a$ nessusemNettu i $-yu$en

    Negguma a d-nini nefcel

    Aql-a$ am win yettuebsener $ur-s neqqen

    Nettkukru a d-yeqreb lajel

    D nekni ara tt-ckenivenNettat ma tceen

    Axaar dayem tec$el

    Uvan, ussan la regglenUgin ad ebsen

    Din, din ad yekfu lefel

    33

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    35/68

    Teooa-ya$-d am wid yuvnenIdis i$ef sen

    Mi yeya ad yessiwel

    eban Llah tt-ixelqenI a$-tt-yeaden

    Xas tesa udem imcewwel

    eban win yessemlalayenD netta i iferqen

    Yal yiwen anida yenel

    Seddu-ya$ d yerfiqenD wid iruen

    A lfirdus a neddukel.

    34

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    36/68

    Tamusni d lsas n lehna gar yemdanen merra. Tesse$lay-d lenana gar wegdud d win nniven.Teuddu-ten $er wayen ielen. Asmi ara qeblen yergazenad mawanen, ad eggmen lmil; tidilin ur celxent ara, ad

    yilime itussnaadtelu$erzdat.Asefru : Ayen yellan d imdanen.

    Ayen yellan d imdanenCettlen seg yiwen

    Ur d-yekki edd si berra

    D arraw n ewwa d AdemIrkel d atmaten

    Lan dderya n dderya

    Xas di ddin mxallafenNevma ad dduklen

    Nekni ur nettayes ara

    Ana$ a Rebbi zizenD acu i $-yu$en

    Tugi ad tebes lfitna

    Mi kkren sin ad nna$en

    Wiyav ad azlenA n$il usan-d i rrema

    Mi kecmen $er gar-asenD nitni ad ten-yesmerenAkken ad tishil tukarva

    Ayen yellan d imdanen

    35

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    37/68

    Yal yiwen d anwa yedhemMi t-yewwet ad yeddem

    Ayen ur yexli ara

    Yettnadi win ivefenD win i isehlen

    Ad t-yarez lmeneq yekfa

    A l$aci ad t-id-iselkenD axim i t$ublen

    I yesse$li $er lqaa

    Yal yiwen $ef waydeg a t-wwtenSsebba ad as-tt-id-afen

    Xas yeda yid-sen di chada

    Wa ixeddem ayen ivurrenS zzur i iekkem

    Xas zik d abib i yella

    B$an d nitni ad t-i$evlenD nitni a d-yextiren

    Win ara sxedmen azekka

    Wayev b$an ad yefhemAd yeqqel am medden

    Ad yisin tikli n tura

    S agraw ad t-id-skecmenD nitni ad t-yesse$renAxaar ixu lefhama

    Zik-nni itett imdanenD lwec ibanen

    Ad as-nbeddel tterbegga

    36

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    38/68

    Win ara kkaten ad s-ettbenAekkaz yeren

    ef lqebl-is i yedda

    Labud ad sen-t-id-ye$remS wazal ad cerven

    Yerna ad imud lexiya

    D wa umi qqaren vvelmD acu ara t-yekksen

    D ber akk d leqraya

    S kra n widak yettwawvenTaggara mlalenef yiwet leqliya

    D lif i ten-yeskarenAkken ad $evlen

    Widen yeaen tilisa

    Mi teslek a n$il rekdenAd yali vvalem

    Ad p-id-yerr akken tella

    D aya i ihelken imdanenAkk d rray emmlen

    Arnu lqella n leqnia

    Mi yufan iman-nsenAd $ilen oehden

    Ad ssekren tagrawla

    Dayen, ugin ad fehmenAm zun dre$len

    Cwal rran-t d lmakla

    37

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    39/68

    A Rebbi ke d lakemSiwa ke i izemren

    Ad a$-d-tessersev lehna

    Lldi i l$aci allenAd myeqalen

    Ad zzin $er lewqama

    Lxir win ad t-iqesdenAm win ixedmen

    Tisura yeldin rrema

    38

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    40/68

    Nlul-d akk seg yiwet tmeut akk d yiwen wergaz. Ihi,amer d leb$i ayen yellan d imdanen ad mqaraben irkel slxedma-nsen akk d wulawen-nsen yerna ad memmalen.

    A nevfer asefru : Ana$ a Rebbi zizen.

    Ana$ a Rebbi zizenHelken wulawen

    Win yuvnen cegge-as-d ddwa

    Eg-d ttawil i yemdanenAd msefhamenAtnan dayem di lmerta

    S lqedra-k selu-tenSiwa ke i izemren

    Erfed fell-asen ccedda

    Yal tamurt ad pmiwwatenTamu$li zdat-sen

    S lbed ur walan ara

    ef wulac msekrahenLa ttemqellaen

    ilen d tagi i d lefhama

    Widen ara ten-yessemcalenLa zehhun deg-senVunnen san lfayda

    Aql-a$ di lqern icewlenMuca win yesxesren

    Reglen abrid n lewqama

    Ana$ a Rebbi zizen

    39

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    41/68

    Loehd fkan-t ad xedmenSwayes a mmen$en

    Ttun Rebbi acu d-yenna

    Mi $elven isertiyenD agdud i ixelen

    Ad ibibb akk lexara

    S amezruy i pmuqulenSeg-s ara d-neqqcen

    Ayen texdem tegrawla

    Ooan abrid i vvalemTen-yettnaharen

    La ixeddem akken s-yehwa

    Netta awi-d kan ad yekemA d-yas nnig meddenYegzem abrid i lehna

    Anda llan imusnawenWid yesselmaden

    Tagmatt akk d tiddukla

    Win ur nessin ad t-sfehmenNe$ ad t-id-nedren

    Ad yeoo abrid n nneqma

    Ad yezzi s ayen ielenAd yaf win ara icehdenef leqdic-is ma yelha

    Ledyan akk mseqbalenef loed yiwen

    Ulac win d-yennan ala

    40

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    42/68

    D arraw n ewwa d AdemAkka i t-nessen

    Ula amek t-nenker ass-a

    D rray i yemxallafenD netta i ten-iferqen

    Yal lekem d acu yeb$a

    Ay Agellid a lakemSawale$-ak dayem

    Nettraou s$ur-k rrema

    Hdu-d tura imnaqmiyenAkken a d-ininen

    Beddel nnas s lfea

    Ad memmalen yemdanenAql-a$ d atmaten

    Ur d yekki edd si berra

    41

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    43/68

    Win a d-ieddin di ddunit ur ilme ara imdanen,yexdem cc$el-is s nniya, iawen igellil s wayen umi yezmer,ibedd i ugujil yerna yesa lenana n wul a l$aci, ad s-d-yegriliser d ameqqran, axaar mi ara imuqel amek d-yela ad yaf

    uryesiacui$efayezzemiman-is;yiwenamwinnadisii.

    eban win i $-ixelqenI $-yetteggicen

    Yal wa ad yeseddi lweqt-is

    Wa laraq $ur-s ugarenWa yectaq-iten

    I$il iru umur-is

    Rebbi mai d win i$elvenYera acu ixeddem

    Ur yekkis i edd leq-is

    Acu akka yu$en imdanenMi akka la tqelliqen

    Yal yiwen s lmektub-is

    Albav yufa-tt teggemLeqnia dayem

    Qqaren-as yefka-d wenyir-is

    Netta d Rebbi i t-ireqenD rray t-iawnen

    Yerna anuz i bab-is

    Atan seg wid ibeddenYesteqne yumen

    Yerna iserre i ufus-is

    eban win i $-ixelqen

    42

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    44/68

    Ileu d wid yeteqlenD ifa n lmumen

    Yepasaben iman-is

    Yep$il igujilenAkk d igellilen

    S wakken tezmer texri-is

    Mi yekker be ad yexdemAd yettu uguren

    A d-yelhi kan d cc$el-is

    Awal, d awal ielenYedeq s imdanen

    Yerna yeef leoware-is

    Ur yelli win t-ikellxenAkk ye$leb-iten

    Yerra takmamt i yeblis

    Tameddit mi ara d-yekcemS wayen iketben

    Iferre ar warraw-is

    er lkanun mi ara d-garwenYetturar yid-sen

    Yal yiwen a d-yini rray-is

    er lxir yettandar-itenNitni smesisen

    Mi yees yerta walla$-is

    Si taddart mi ara s-d-siwlenD iwizi iwejden

    Ur yettcu ara i yiman-is

    43

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    45/68

    Tirni-s ad tt-iqeddemUr iessed yiwen

    Ad imud akk tazmert-is

    Yettjahad $ef ieggalenInedder atmaten

    Yerna zeddig leqdic-is

    Wayev meskin yetwehhemD acu i t-yu$en

    Mi akka itennev di cce$l-is

    Yal tikelt mi ara yessiremAd as-yettwagzem

    Yixef d-yeef ufus-is

    A d-yers si lberj layenS amkan n lemayen

    Ad s-iiwed da$en lqis

    Mi ierrek i$il ad teggemAd tt-yaf tettwaqqenUr s-yettaf ara ixef-is

    Ulac tagmatt d yebibenAra t-isellken

    Akken ad seren wafriwen-is

    Ad as-tevru am win yuysenMi t-yeef yizem

    Ad yebru akk i yiman-is

    Leqnaa ber d atmatenWin ten-yesduklen

    Ad tgerrez ddunit-is

    44

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    46/68

    Amdan ilaq ad yexdemAyen akk yessen

    I wass a d-yas lexla-is

    Rebbi ma yereq yiwenUlac win ara s-yekksenYal ass ad yili nnib-is

    45

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    47/68

    Deg wedlis Isefra n ddin s Tmazi$t , newwi-d asefru$ef Adem, ewwa akk d yeblis ; nevfer taqsi-nsen armi d-wwven $er ddunit. Dagi, a d-nawi asefru $ef warraw-nsen.Kabel acu$er yen$a Habel; d taqsi n imen$i amezwaru i d-

    yevrandiddunit.Asefru:Asmid-tersewwadAdem.

    Asmi d-ters ewwa d AdemYeblis akk yid-sen

    Yeb$a-ten d rrafqa-yis

    Akk yid-s ad dduklenDi tmess ad r$en

    Ad ieddi wawal-is

    Yerev amek ara ten-yeddemAsmi t-id-awzen

    Iru s anda ara yaf leb$i-s

    Yezzi $er warraw-nsenD nitni i isehlen

    Seg-sen a yeddem awin-is

    Yextar wid ara s-yeslen

    Seba deg-senAd year yis-sen abrid-is

    Wid yellan di loennet zed$enYewwet almi ff$en

    Wexxer i ddunit s lif-is

    Asmi d-ters ewwa d Adem

    46

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    48/68

    S tismin iemmer yiwenD Qabel ara n$en

    Akken ad yismiv wul-is

    Idemmer-it s ayen ixuenLumur akk ferzen

    Bada mi ara s-yettweswis

    Wwet Habel d vvalemD acu ara k-iebsen

    Yewwi akter n umur-is

    Aas yid-sen d atmatenTullas iqcicen

    Yal wa ad yaf tawacult-is

    Ccer i d-yewwi AdemAd mbaaden

    Ur yetta$ edd tikent-is

    Yerna d netta ara tt-imuddenI win p-iellen

    D ccre mai d l$erd-is

    Habel tin wu$ur yessuremAr Qabel i teqqen

    Ilaq ad as-p-yefk s leb$i-s

    Wagi yeqqim yeggugemIban kan yusem

    Yugi ad tt-yekkes seg yir-is

    Asmi sen-ifaq baba-tsenYellan d Nnbi-nsen

    Yefka-d rray, icelle-itt.

    47

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    49/68

    Yumer-iten akken ad seddqenAyen iwulmen

    Yal wa as-d-iban webrid-is

    Yiwet i d-yettuqeblenadaqa izaden

    D Habel umi zeddig wul-is

    Qabel yu$al-d yemmu$benCwi ur yettwaddemDin i d-iban dd$el-is

    Di lweqt ideg mfaraqenI das-ibeggen

    Acal yewwa $er loiha-yis

    Yepnadi swayes ad t-yethemI waken ad t-yekcem

    Ad yesnefsusi lxaer-is

    Iru-d s wul berrikenD acu ara t-yesferen

    D gma-s ma izazzel idamen-is

    er wexxam mi d-u$alenZzin la xeddmen

    Yal yiwen yana cc$el-is

    Ar tmeddit mi d-kecmenHabel ielen

    Adem tasa-s tettewwis

    Aqcic-agi n-yeqqimenD acu t-in-yefen

    Mi akka yeggra $ef watmaten-is

    48

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    50/68

    Qabel seg wid ibegsenYera acu ixeddem

    Habel uq yewwev-d wass-is

    Tura ad masabenef wayen t-ifellqen

    Ad iban di loawab-is

    Inuda-t almi mlalenAkken tt-yessurem

    Ssebba yufa-tt-id wass-is

    Mi t-yewwev mqabalenYesken-as udem

    N win umi berrik wul-is

    Yenna-yas d nekk ara k-yen$enHabel yetwehhem

    Yerra-yas-d loawab-is

    Rebbi iqbel-d lmumenD win i s-yunzen

    Mai win yeooan ddin-is

    Amer ad telev ifassenTenniv ad iyi-n$en

    Ur k-n-ttarra$ ara lqis

    Nekk aten-a d isin urzenSi tugdi n win ixelqen

    Timura, itran s lefvel-is

    Ad truev s wul yeurenD rray k-idemren

    er tmess ad ter$ev deg-s

    49

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    51/68

    Qabel mazal-it yecenQnent-as wallen

    Yewwet-it yessefsi zaf-is

    Ifassen, ivarren qqurenUgin ad erken

    Icuk tua tiyita-yis

    Mi t-iwala yessusemImi-s yeggugem

    Yerra-d lexbar s lmut-is

    La ileu am win iheblenD acu t-yesteqlen

    D tamgervt n gma-s $ef yiri-s

    Acal tt-yepbibbi akkenAnwa ad as-yemlen

    Amek ara isellek iman-is

    Yera agerfiw la inelenGma-s yemmuten

    Yexdem akken rant wallen-is

    Almi t-i$um i yendemLdint-as wallen

    Acu xedment tismin-is

    ef yiman-is la ittezzemD acu i t-yefen

    Ur s-yefki ara tikent-is

    Akka i tverru d yemdanenWid yesmesisen

    I ccian ma sen-yettweswis

    50

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    52/68

    Win ileun $ef tidett ur yelli wacu ara yagad. Ad a$-yawiRebbidwebridnlxir.Asefru : Ay ul d acu k-ice$ben.

    Ay ul d acu k-ice$benRu tura thedden

    Tazmert-ik akk txedmev-tt

    La theddrev medden dessen

    Gguman ad fehmenRran a$ummu i tidett

    D ccian i ten-yes$arenFell-as la qeddcen

    B$an-t yid-sen d tayett

    Dayem yessevma-iten

    S lekdeb ye$wi-tenVvaif yeef-it di tfexxett

    Yugi ad sen-iserre ad rewlenSkud s-smesen

    Win yeef yarez-as tiferrett

    Ixdem deg-sen ayen yessenur-s yurez-itenD win i d nwal seg wayen itett

    Yesa loiha s imdanenYessexdam-iten

    Win yeddan yeble di txumrett

    Ay ul d acu k-ice$ben

    51

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    53/68

    Mi d-yuki yiwen ad t-yesgenAd s-ieggem asgen

    Ad t-yesseleb am teqlanoett

    Yettextir imeslayenSwayes ad ten-yeddem

    Ddu-d, nekni ad k-nxelle

    Yal ass nneder deg-senAd wexxren syen

    Ad baden $ef webrid n tmess

    Lmexzi i ten-yesse$lavenAd zzin ad t-awzenAd as-kksen tisilett

    Ad yettixer fell-asenNutni ad t-issinen

    Ur tta$en ara awal-ines

    A lebab ay atmatenNekni d imdanen

    Ansi d-yekka qablet-tt

    Netta d Adem d idawenYeb$a ad a$-yekem

    Ad a$-yessekcem di tcerkett

    A nili seg wid iercenA nvegger lhem

    Ur t-nettaooa ara ad a$-yewes

    Mlilet temyeqalemS nniya tedduklem

    Lxir ad tef$em $ur-s

    52

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    54/68

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    55/68

    Leqraya d lsas n tmusni. Tamusni tearay ta$demt.Ta$demt tessawal i lehna.

    : Lehna tevmen le$na. Asmi aramsedalen yemdanen $er webrid n lxir, ad tibnin ddunit ;

    ihiurnettayesara.Asefru : A Rebbi eg-a$-d ifadden.

    A Rebbi eg-a$-d ifaddenD ke i izemren

    Yewer lettkal $ef dderya

    I yuzle$ deg ideflawenAkk d isemmiven

    Akken ad awven ar ass-a

    Win d-yessem$in afriwenAd yafeg yis-sen

    Ad yettu ansi d-iedda

    Siwa tidett i ilaqenAd p-hedren meddenAma txu, ama telha

    Wellah bu yisem iden

    Ar nevma deg-senA d-rren lxir am wass-a

    Asmi muqrit zi$ ce$lenYella win yezwaren

    Aql-a$ ad nerou nnuba

    Yella wanzi d yeqqaren

    A Rebbi eg-a$-d ifadden

    54

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    56/68

    Nekni mai seg wid yettaysenAd nezzi $ur-sen

    Balak ad tekfu nneqma

    Mi nwala wid $-yelfenD ul i yembawlen

    A n$il tusa-d ssebba

    Ad necrek ayen ten-yu$enA nelu akken

    Mi neddukel am zun nea

    Nitni a$-d-ddemmirenUgin ad qeblen

    Ad $-erwun lhedra

    Leun am widak yuvnenLequl sewqen

    Ad thedrev ur sellen ara

    D ddunit i ten-i$elbenD leqnia iruen

    Yal ass ixu-iten kra

    Ula d nekni ahat nevlemNugi ad nefhem

    Lehlak ansi ten-id-yusa

    Nettwali ayen ixerenNeggumma a niwen

    Balak ad sen-naf ddwa

    A ner acu ten-ixuenMa yella kra nessen

    Ad t-id-nernu $er tterbegga

    55

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    57/68

    Mai d lerzaq i ixuenD wid la iferqen

    I la ixeddmen rriya

    Sserayen wid ten-iqurbenOoan wid yeklalen

    Ur ezben ara i uzekka

    Tisura wid tent-yefenLesrar gar-asen

    Xedmen aken i sen-yehwa

    Izerfan snen-ten meddenD lwajeb i terken

    Lif amezwaru d wa

    Tijal rant leqwanenYemne win yettwassnen

    Ula d tagi d tiyita

    Nevme a d-yaki lekemAd yeldi allen

    Ad tennefsusi ccedda

    56

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    58/68

    Ddunit d a$erbaz ameqqran. Ad a$-tesselmad $ef yemdanen terna ad $-d-teskan dayem cwi n wejdid silesrar-is. Akud di ddunit wezzil. Amasad n win ixedmenlxir i yemdanen, ad yelu s a, ad yernu a d-yesmektay

    wini$-ixelqen.Ddunitdamkannukayav(examen).Asefru : Ana$ a Rebbi lanin.

    Ana$ a Rebbi laninAxellaq lavim

    A loehd ur nesi lmital

    Aql-a$ di zzman amuvinIrgazen la $ellin

    Kfan wid yekkaten uzzal

    Tidett ye$leb-itt wedrimummen-tt s tmedlin

    Leram yu$al d lelal

    Lekdeb rran-t d tiwiztinYis-s la ttedin

    Ad terrifen deg uzal

    Leq kerhen ad t-walin

    D lbael i ttibbinD netta i yesan azal

    Stufan i tqellainD bu e umi ttandin

    S zzur i cerken leqbal

    Ana$ a Rebbi lanin

    (confrontation)

    57

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    59/68

    Zehhun s lif n wiyav ninAm ccayain

    Lxir deg wul d lmual

    Win yelhan ad t-sse$linuren d tismin

    Vegren lehna ddmen cwal

    Loehd-nsen si afrinWid i ten-yetthabinImi kan san lmal

    Ma fen yiwen ad s-zzinUlac win ara iamin

    Yal yiwen amek t-yettxatal

    Ad ibibb ayen ur yexdimLbael ur yessin

    Bu yeri rran-t d ader$al

    A t-rren am wiyav ninSeg wid yettebbin

    Xas d lbael aqerval

    Akken edlen i ttemlilinLeun d tinidwin

    Yal yiwen d acu d-yemmal

    Tamusni-nsen d tifextinD wansi a d-eddin

    Ad k-d-afen ssebba i wawal

    Mi k-s$evlen ad k-rkinMelmi ara thennin

    Alamma sefven-d yis-k akal

    58

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    60/68

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    61/68

    60

    Tudert d usirem

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    62/68

    61

    Tudert d usirem

    Asefru Asebter

    Lexwan sadatt yumnen Tinefsit tadawt n wemdan A lweqt acal t$ebev .A loahel ers-d tura .A lanin ke d rreman Yal tamurt agdud yelha..Ddunit tecbe terqem

    Ayen yellan d imdanen

    Ana$ a Rebbi zizen eban win i $-ixelqen

    Asmi d-ters ewwa d Adem Ay ul d acu k-ice$ben ..A Rebbi eg-a$-d ifadden..Ana$ a Rebbi lanin..

    0913162024273135

    394246515457

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    63/68

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    64/68

    Tizrigin n Useqamu Unnig n Timmuz$aCollection du HCA Idlisen-nne$

    - Khalfa MAMRI, Abane Ramdane,

    - Slimane ZAMOUCHE, , 2003.

    - Omar DAHMOUNE,

    - Mohand Akli HADDADOU, ,

    2003.

    - Hocine ARBAOUI,

    - Slimane ZAMOUCHE, , 2004.- S. HACID et K. FARHOUH, suivi de

    , 2004.

    - Y. AHMED ZAYED et R. KAHLOUCHE,

    , 2004.

    - Lhadi BELLA, ,

    2004.

    - Habib Allah MANSOURI (Traduction

    du Petit Prince de St. Exupry), 2004.

    - Djamel HAMRI,

    - Ramdane OUSLIMANI,

    - Habib Allah MANSOURI,

    Edition revue et augmente, 2004.

    - Ali KHALFA, 2004.

    - Halima AIT ALI TOUDERT,

    - Moussa OULD TALEB, , 2004.

    - Mohand Akli HADDADOU,

    , 2004.

    - Nadia BENMOUHOUB, , 2004.

    - Youcef MERAHI, , 2004.

    - Abdelhafidh KERROUCHE, , 2004.

    - Ahmed HAMADOUCHE, , 2004.

    Ar taggara d netta i d

    bab n timmunent

    Uvan n tegrest

    Bu tqulhatin

    Idurar ireqmanen ( ),

    Inigan : ammud isefraLael ittaba lael

    Tafunast igujilen

    Lunoa

    Ageldun amecu

    Agerruj n teqbaylit

    Akli Ungif

    Amawal n tmazi$t tatrart

    Angal n webrid

    Ayen i $-d-nnan gar yetran

    Tamacahutt n Bas$ar

    Taqbaylit ass s wass

    Te$zi n yiles

    Ti$ri n umsedrar

    ,2003.

    ,2003.

    2004.

    ,

    ,2004.,2004.

    ,

    ,,

    2004. Mmi-snigellil

    Lexique du corps humain

    Sophonisbe

    Lexique des

    sciences de la terre et lexique animal

    : Recueil de contes amazighs

    Recueil des prnoms

    amazighs

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    65/68

    - Slimane BELHARET, 2005.

    - Madjid SI MOHAMEDI,

    - Abdellah HAMANE, , 2005.

    - Ouvrage collectif, , 2005.

    - Mourad ZIMU, , 2005.- Tayeb DJELLAL, , 2005.

    - Abdellah HAMANE, ,

    2006.

    - Louns BENREJDAL, , 2006.

    - Meziane Ou MOUH, , 2006.

    - Abdellah ARKOUB, , 2006.- Ali MAKOUR,

    - Y. BOULMA et S. ABDENBI,

    Awal $ef wawal

    Afus seg-m

    Merwasdilberjnyitij-aricI

    Tibirt n yimedyazen

    TikliSi tinfusin n umaval

    Favma n Summer

    Merwas di lberj n yiij - aric II

    Tamacahup n bu yedmim

    Tamacahup n umeksa

    Nnig wurfanmed n ugellid

    Am tmeqqunt n tjeooigin

    ,,2005.

    - Yahia AIT YAHIAT NE, , 2006.

    ,2006.,

    2006.

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    66/68

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    67/68

  • 8/14/2019 Ali Lhadjen_Tudert d Usirem

    68/68

    Cet ouvrage publi dans le cadre de la collection

    Initie par la Direction de la promotion culturelle du

    Haut Commissariat l'Amazighit

    Tous droits rservs

    "Idlisen-nne$"

    Dpt Lgal : 284-2006 - ISBN : 9961-789-54-7