Caderno de resina vermella

Post on 31-Mar-2016

236 views 4 download

description

Escolma poética de María Ángeles Pérez López en galego, con tradución de Xavier Frías Conde.

Transcript of Caderno de resina vermella

CADERNO DE RESINA VERMELLA Mª Ángeles Pérez López

2

3

Mª ÁNGELES PÉREZ LÓPEZ

CADERNO

DE RESINA VERMELLA

4

© Texto: María Ángeles Pérez López © Traducción: Xavier Frías Conde

© Edición: Lastura

www.lastura.org info@lastura.org

Enero, 2014.

Edición digital para descarga gratuita.

5

6

7

A muller pinta os seus pés de verde e sobe neles.

Dos calcañares nace o odio do asfalto,

a súa renegrida capa de petróleo

a betumar paxaros e nenos,

forma de aminoácido esencial

que desgasta as asas, a barbuza,

as bucinas brancas a se bateren

contra o rancor viscoso da brea.

Cunha brocha grande, a muller

pinta o verdor escuro das augas

en que esvaran os arenques

e mais os seus aneis de ar tan livián,

tamén os hipocampos, as baleas,

os moluscos mariños que brincan

en lameiros de posidonias vivas

e se aparean no nome do amor.

Na mesma a herba das lameiras,

o balor cariñoso e as folgueiras

comezan nas dedas desiguais

dos pés e remontan para os xeonllos

como salmóns mornos a desovaren

á altura feliz dos cadrís.

8

Detén o preto sudario do benceno

que atrapa gaivotas e as aventa

contra a area triste, estraña

do tempo e do esforzo alcatranados,

a muller encarna nos seus dous pés

e ceiba o corazón como unha rula.

a Guillermo Samperio, todos os zapatos do mundo.

9

Cando comeza o día, a muller

pinta unha pedra branca e outra preta

sobre as súas dúas mamilas agrandadas.

No seu corpo que vén de se estrear

e é fráxil e flexíbel intersección

entre o ar e a pel recén lavada,

enxerta os sinais, cicatrices,

feridas resecas polo tempo

ou abertas flores frescas, espalladas

sobre o corpo sen fin dos outros.

A longa costura de puntos no van

da cesárea que nunca tivo,

as pencas que non ten, os tecidos

que soldan as lesións subcutáneas

e poboan territorios perturbados

pola erosión, a lingua do incendio,

o piercing azulado que non ten,

a marca rosada no xeonllo

do fillo, que contempla con tristura

por se algún día houbese procurar

o óso morto no raíl do comboio,

compoñen o grafite do seu corpo,

pespuntos da pel que a outros importa

e ela escrebe na de seu cando se ergue.

10

Como unha tatuaxe vermella en pedra de gra

pinta un vítor con sangue de animal

sobre a súa pel elástica, versátil

e anota na súa epiderme os antollos,

as nódoas, os estigmas, os indicios

do paso do vivir sobre os corpos.

En rematando o día, quitará

cun borrador moi grande

os signos, os escuros hematomas

so os que a pel é folla en branco.

O mesmo sangue vermello da pedra,

pigmento preto e branco da pedra

que quentaba o vermello corazón

será area invisíbel e diluída.

Mais de mañá, da que acoden

o día e mais as súas promesas pesarosas,

a muller enchóupase en palabras

que son mel a esvarar densamente

coma lingua de pole amarelo,

estría que é amor e que é estrago.

a Rafa Pontes

11

Como os elefantes, a muller

inquiétase perante os ósos da súa especie,

mexe nervosamente a cabeza,

extravíase e tropeza coa súa dor.

Os esqueletos longos, mascaróns

que aventan ao mar e o plistoceno

para durmiren, lavados pola auga

até viraren láminas de luz,

son unha ferida aberta e silente

que os grandes mamíferos erguen

con tal delicadeza, con cairos

no seu arabesco e a súa melancolía.

Porque os elefantes, a muller,

alzan a osamenta dos de seu

e arrólanos cos seus grandes dentes,

méxenos con paixón e con delirio.

Como os elefantes, a muller

cobre a súa pel de area e de térmites,

aventa as súas costelas, ao seu lombo

a terra dos seus mortos, recóbrese

da súa aspereza seca, refacho

ou lufada de tempo calcinado

12

e canta amodo unha cantiga

que na súa baixa frecuencia apenas escoitan

conxéneres afastados, primordiais.

Cando pinta os seus dentes de marfín,

destina opaca e branca, romboidal

que prestixia a súa boca e a súa ledicia,

a muller talla neles a aflición

preciosa, endurecida coma unha laxe

que atravesa a luz e a somete.

a Esteban Peicovich, por “O outro amor”

a Charo Ruano

13

A muller pinta os seus pés de vermello e descálzase.

So as súas roupas, o corpo é transparente

e é atravesado polo tempo e os seus cristais.

Cando se mexe ausente de si propia

e se disolve mol na recolla

da vertixe que trae a atrocidade,

bórranse as cores do seu corpo,

medusa oleaxinosa e invisíbel

que precipita a auga e a dor

ceibando de alacráns a mañá.

Por iso se rebela contra o branco,

inventa outro mar vermello e o seu prodixio,

o corazón aberto e mercurial.

Co sangue tan vermello e ledo

da barra prendida de carmín

pinta un fégado tenro no exacto

milimétrico lugar para o seu fégado.

Sobre o pulmón debuxa un outro pulmón,

o óso do peronio sobre a súa perna

e sobre ela, un bisonte que non morre.

Para a aorta, un fío finísimo

por onde corren poldros e hemacias,

14

na xema do dedo principal

un cosco valente e diminuto

que avanza de aeroporto en aeroporto

e xibariza o medo, os desastres.

E na matriz, o mar e os seus sinos.

Sobre o seu corpo branco de dores,

translúcido no tempo asolagado

das flores que morren sen alento,

pinta un corpo enteiro, avermellado

coma un sol vexetal e imprescindíbel.

a Paqui Noguerol, outra vez

15

Sobre o seu peito morto, a muller

pinta unha grande xanela para o ar.

O corazón, na súa áspera ledicia,

debruza para o sul a súa sala octogonal

polo oco do seo que extirparon

a doenza, a man, o bisturí.

Sobre o seu peito morto, a muller

raspa calquera lembranza dolorosa

e colorea o sopro e o zunido

da arroutada vermella de ficar.

O hospital apágase na súa brancura,

esa sala de espera é non lugar,

o cuarto sen bágoas nin oliveiras

é tamén non lugar, os lavatorios

e elevadores que nunca se deteñen,

o corredor alongado coma o medo

de biopsia en biopsia é non lugar.

A nai coseulle dous grandes seos

con fío destrenzado do cordón

que a amarraba ao tempo e os seus asomos.

Agora, un médico serio, preocupado

descose un deles, retírao

16

en silencio e a extensa cicatriz

que corre polo tórax coma a friaxe

abura as paisaxes da tundra.

Mais sobre o seu peito, a muller

sombrea unha árbore preta, transversal

por mor da ira de se perder no outono.

Tamén nubes e nenos anhelantes

na súa transpiración e o seu rebumbio

para mollaren a tarde e mais as palabras.

O vento que entra en tromba despeitéaa

e o seu riso é un paxaro veloz.

17

La muller pinta o corpo de azafrán

após a maceración das dores.

O tempo liberou o seu tanino,

a pedra e a madeira viraron

escuma microscópica e febril

que rubiu coma a hedra polos arcos

con que a praza inventa as alturas

e recebe con vehemencia a nevasca.

Tamén na muller penetra o vento

por todos os recantos, medallóns

que pendurou con xenreira na lapela

mentres pintaba nela e as súas malas

de súpeto coloreadas de castaño

ou de vermello sombrío polo serán,

o brandy que adormece nas barricas

e larga os seus antollos e a súa idade.

Sobre as coxas altas e dorsais

de pedra de gra a soñar en remoíños,

a muller traza un mapa de isóbaras

con que veñen a luz e mais os naufraxios,

o día e as súas clausuras, a súa pedreira,

os toros que o Pacífico retorna

cun amor furioso e impaciente.

18

Tamén os outros mares depositan

nela e no seu ventre mineral

como unha praza grande e de pórticos

o propio corazón do tempo

pola súa estigma de xermolo, insensatez

de azafrán ou de especias amarelas

con que inventar o xúbilo e o sol.

19

Sobre o esmalte rosa das unllas

a muller é a bárbara ritual

que pinta o seu bulir avermellado

en seiva que atravesa o corazón.

Nesta cerimonia sen cinza

o tempo e os seus velenos plastifican,

o ermo do odio e do vivir,

a proliferación, o desconforme

e no canto do pincel ten a lingua

festiva e enchoupada, vexetal,

para a increnza e a desfeita.

Con ela xa non doe o desespero,

a estela coma un grilo adormentado

sobre a pinga vermella e diminuta

que luxa as mañás das segundas feiras.

Cando ela se ergue. os seus xeonllos

avermellan tamén, os seus pasos vermellos

como esmalte que é plástico no plástico:

a lágrima flexíbel de pintura

que cae sobre as unllas, as irmanda.

20

As súas células, xa mortas, rubecen

e a cor devólvelles os afáns

coa súa incisión de escuma, circunloquio.

Sobre o esmalte rosa, a muller

foi deixando capas de pigmento,

bocadiños esmagados de sementes

e rastros de materia encarnizada

no seu alboroto contra o desacougo.

O esmalte mantén a inquedanza

que chamamos amor, e a súa insolencia

coma un festexo vermello e desmedido.

á outra Raquel, pola segunda vez mais non definitiva

21

A muller é un belo, implacábel animal

que pinta con neve o seu corazón.

Unha osa que hiberna longamente

mais pare as súas crías na friaxe,

un animal feroz, ultrapasado

pola súa propia paixón, temperatura

que fai sumir a xeada e os desaires.

Mentres o oso dorme, rolda,

mastiga preguizoso as lembranzas

e rebaixa a súa taxa metabólica,

ela desgasta o tempo do glaciar

como xeo que vive a súa treboada,

o seu estoupido feliz, cristalográfico

que lle devolve o modo máis flexíbel

e líquido, tamén nomeado amor

ou regueiro que lle escorrega polas patas

e fai escorrer o fillo, os osesnos

até o chan en que haberán erguerse.

Daquela toma neve e aquece

o corazón branquísimo e ardente

na súa aterecida cova silenciosa.

22

Nada temerá, coas súas dúas mans

arranca as súas criaturas, as súas mágoas,

baixa vida quente polas súas inguas,

dos seus ósos inmensos e esponxosos

que abren con dor da que hiberna.

As bágoas do esforzo e da ledicia

pintan de sal as súas sedas entumecidas

e ao caeren sobre o chan disólvenas.

Co branco perfecto sobre o branco,

a floración arisca do inverno

reverdece igual que a muller.

a Luis Santos

23

No limite exacto do seu corpo,

a muller pinta enteira outra muller:

sobre o recanto do cóbado, un novo cóbado;

na pedra esmeralda do ouvido

unha flor engastada en cor verde;

no oco aterecido do seu peito

en que entraron de súbito as pombas

e beberon cinzas e reproches,

o corazón doente, desgastado

e a súa vermella resina primordial;

no ventre prendido do desastre,

unha muller sentada nunha cama

estreita e diminuta dun hotel,

mentres le unha folla que non entende.

Das súas orellas bonitas, presumidas,

baixaron os cabaliños do demo azuis,

dos seus pés, os zapatos de taco,

e está sentada, soa e sen consolo

sobre unha cama estreita e diminuta

onde le unha folla que non entende.

Talvez fale de flores e abandonos,

do pincel e do seu cabelo arrebatado

24

que ulcera a anilina, a lembranza

e apaga coas súas bágoas as letras,

o óleo que se mestura co sal

e perde as cores, a ledicia.

No limite exacto do seu corpo,

sobre o perfil diluído, sen aceites

de durmideira ou de liño, sen verniz

que protexe o seu sexo do desaire

no dó imposíbel deste amor,

a muller pinta enteira outra muller.

Entrambas sentan xuntas e abrázanse.

a E. Hopper, por “Hotel room”

25

A muller pinta de chumbo as súas mamilas.

Véncena as coraxes, as feridas,

o dedo que aperta contra o ar

unha queixume de chumbo, un berro longo

que ficou descalzo e sen pendentes.

Ao camiñar furiosa contra o vento

que luxa as súas cadeas de follas mortas

e anacos de xotas cubertas de lama,

sacode ás labazadas a cal viva

con que a ditadura borrara

os seus pés e as súas présas, a beleza.

Daquela aparecen as dez dedas,

media sola aterecida dun zapato

que camiñou ruidoso polo mundo,

restos moles de tea indescifrábel

e un berro que rebenta no seu metal

porque hai cabelos adheridos a esa dor

e a muller camiña arrebatada

coa súa vermella clavícula na man

para escribir o seu nome nas paredes

e na calcinación da caliza.

Do reverbero abúranlle as mamilas

26

mais en chegando a tarde, consólase:

a tibia, o peronio do seu esqueleto

desligan o rancor branco da cal

e disolven o óxido e o talco,

o medo, as fracturas, os manteis,

a auga endurecida polo odio.

E cando dorme, esquece que en Oswiecim

gardan o cabelo humano nunha nave.

No chan hai, ademais, unha meniña

que dorme acomodada a feito

sobre un sol acabado de circular

como unha tanxerina luminosa.

27

Cun marcador de ponta verde

que verte a súa menta e a súa espesura

sob a estrita lei dos fluídos

(a presión hidrostática, a coraxe),

a muller pinta un lameiro e un saltón

sobre a súa calvela branca e aterecida.

Escrebe insectos grandes, cariñosos

e formigas diminutas que adormecen

en follas prendidas de verdor

como se fosen formas de metal

que brillan en silencio na madeira.

Sobre o seu cranio branco e aterecido

escrebe a cántiga dos térmites

cando mascan o tempo e os cacheiros,

unha colección de escaravellos

que inventaron o corpo mineral,

eirugas luminosas e valentes

que quebran a crisálida e non choran,

esta caste de novo nacemento

nas arganas minúsculas de herba

que arrasan a cinza e a súa matriz.

Na súa cabeza branca e aterecida

28

que perdeu os cabelos, a coraxe,

as follas máis escuras dos pastos,

a muller atenúa os velenos

e pinta unha campa accidentada

onde hai formigueiros, seixos

e un cubo de cemento e de tixolo

que produce enerxía nuclear.

Contra ela escribiron os insectos.

A tinta florecida en cor verde

empobrece o uranio e a súa dor.

a Juan Epple, a José Luis Coomonte, a Javier Rodríguez Marcos

29

A muller é un paxaro que arrasa

as tardes prendidas polo sol

mentres pinta no seu corpo a memoria

como unha flor de pedra para o ar.

En cada poro exacto, imperceptíbel

quedan fixados libros e retratos;

o altísimo arco da súa entrada

sostén contra o tempo e o seu insuceso

as pernas da atlante que suxeita

as horas e os días, os labores

como almofariz que canta as súas andainas.

Non hai fixación, maior ancoraxe

na lenta queda cara á morte

dos muros, os auxes, os vencellos

e asemade, co seu piercing na lingua,

coa súa lingua dourada de metal,

a muller move o mundo e trastórnao,

arrástrao e conmociónao contra si,

arrasa como un paxaro os seráns

e inventa superficies agarimosas

con plumas e disfraces moi diversos,

30

con búsola e castigo do lugar

onde dormen os homes e as deusas

cuxa saia é de xade e de distancia.

31

A muller inventa o mundo e é azul.

Parece cotián na súa simpleza,

a súa límpida cántiga dos obxectos

na materia soa e reservada

con que comezan o tempo e o ritual

do té que abre o seu arume nas mágoas

e cancela a historia, os rigores,

os campamentos vermellos da ira.

A muller inventa o mundo e é azul.

O cruel temperamento do granito

desarma os seus moluscos, os espellos

da rocha que torna maleábel

e esfaragulla as convicións,

nocello tan flexíbel como a auga

que rota sobre si a súa levidade.

E o azul non é da caneta da infancia,

do bic e do seu costume no ouvido,

mais do sangue enteiro e persistente

que coseu as alcatifas, os lenzos,

as melfas, as zozobras e os caftáns

con flores que esqueceron o cobalto

32

no seu estoupido azul contra a morte;

o mesmo sangue firme que circula

como un cordón por cousas e persoas

amarrándoas ao vento e as súas finezas,

cortesías de apego e de intemperie.

a Elisa Cerrillo

33

No exacto centro do seu centro

a muller pinta a vertixe e debrúzase.

Como os gatos pretos da noite,

camiña arredor, mide o baleiro,

debrúzase ao seu avespeiro, o seu intervalo

de dor a dor, o seu pendurar no abismo

e achega ambos os pés, a conxuntura

en que o barranco engole as palabras,

seixos xa vencidas polo seu lastre.

Co seu rancor purísimo e amargo

que é a fermentación da mentira,

a muller verte ácido carbónico

no seu esterno, o óso coraxoso

cuxa forma é a fenda, a fractura

na concentración da materia.

Verte tamén vinagre e disolventes

sobre o seu corazón como unha foxa

e no abismo pinta un novo abismo,

un burato preto en que a luz

nunca non pode saír, fica esixida

á súa longa desfeita, a súa fortuna

dos días fatídicos, as súas teimas.

34

Debruzada ao seu pozo, xa invisíbel,

entrégase ña paixón, á noite escura,

á vertixe pintada sobre o óso

de quen no andar vinte e oito

na súa azotea e a súa angustia vertical,

se tisna con carbón, tinxe a súa pel

de preto sobre preto e ensombrece

desaires, precipicios e basaltos.

Soamente brilla o medo, o corazón.

a Reina María Rodríguez

35

As palabras que masca a muller

son lodo a se deslocar na boca

como un tsunami porco e non remoto.

Entra e sae a furia sen esquinas

e os dentes fican entupidos, dificultan,

tropezan con pneumáticos e corpos,

con proporcións minúsculas de fe.

O mar traba a súa propia lingua até sangrar

e despois do derrubamento, a imprudencia,

a cólera arrasada pola escuma,

adormece serenísimo e feliz

como un cativo canso de correr

tras as gaivotas brancas e carnívoras.

As palabras que masca a muller

son lodo a escorregar polo seu corpo

como un tsunami porco e non remoto.

Cando ela recompón o corazón,

o seu cabelo esgallado que as algas

coseron de verde e de violencia,

as pernas como versos heptasílabos

dun haiku lacerado na súa metade

e mudo na mudez de cinco tons,

36

afasta da súa pel os peixes mortos,

as escamas douradas das carpas,

o amianto adherido á súa dor.

Da cuncha sen nácara nen coral

xermola enteira e núa a muller

como Venus murcha e rexurdida.

37

ÍNDICE

7 A muller pinta os seus pés de verde e sobe neles

9 Cando comeza o día, a muller

11 Como os elefantes, a muller 13 A muller pinta os seus pés de vermello e descálzase

15 Sobre o seu peito morto, a muller

17 La muller pinta o corpo de azafrán

19 Sobre o esmalte rosa das unllas

21 A muller é un belo, implacábel animal

23 No limite exacto do seu corpo

25 A muller pinta de chumbo as súas mamilas

27 Cun marcador de ponta verde

29 A muller é un paxaro que arrasa

31 A muller inventa o mundo e é azul

33 No exacto centro do seu centro

35 As palabras que masca a muller

38

39