YS% ,xldfõ m

23
YS% ,xldfõ m<jk bme/‚u isxy, mqj;am; ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeksod b˙∞ 154 fjΩu 40 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - ñ, re' 50'00 mqj;am;la f,i ,shdm†xÑ lrk ,†' QD/75/NEWS/2020 {dkd¾: m%§mh wdrïNh ( 1866 cQks 07 g%elagr® ghrhla ysfia je° iriú isiqjdg widOHhs - mqj;la - wdfh;a ghr® fi,a,ï mgka .;a;o@ 15 15 15 15 15 à' iqks,a m%kdka≥" wisl ms%hor®Yk iu. frdIdka m%°ma wkqr Ydka; mS˙ia fr®uka wfmdkaiq §wo wm rfÜ muKla fkdj uqΩ f,dalhu Nhdkl ;;a;ajhlg uqyqK foñka ;sfí' th fi!LHuh m%Yakhla muKla fkdj ñksiqka wOHd;añlj ms˙ySfï Nhdkl yd wjdikdjka; ;;a;ajhls' wm rfÜ wkd.;h ndr .ekSug isák ore mrmqfr® „ú; úkdY lrkakg" fkdu. hjkakg leiljk lsisu yDo idlaIshla ke;s ñksiqka ms˙ iudchla wm b†˙fha we;' fld<U w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKka fï neõ i|yka lr isáfha miq.sh∞ f;aj;a; ,xld wm iajdñ¥ neis,sld isoaOia:dkfha ° meje;s w.ro.=re moú 73 jk jdr®Isl <ud †kfha †jH mQcd hd.fha foaYkh is≥lrñks' wo wm rg muKla fkdj Nhdkl ;;a;ajhlg uqyqK foñka isákjd uq¿ f,dalhu wOHd;añlj msßySfï w.ro.=re moú 73 jeks jdr®Isl <ud †kfha ° ld†k,a ysñmdfKda mji;s i,dmqr ro.=re ysñmdfKda ;,ú,° m%ldY lr;s f,da l ck;dj fldfrdakd ffjrifhka ñh hñka iy Bg f.d≥rej urK ìhlska" ;e;s.ekafuka isák fï fudfydf;a id' wdkd uE◊hkaf.a ue†y;a ùu ;=<ska fï Nhxldr oreKq jix.;h f,dalfhka ;=rka ls¯ug foúhka jykafia yuqfõ ue†y;aùu ;=<ska wdYsr®jdoh ∞kh lrk fuka ne.E is;ska wms iefjdu wh†uq' y,dj; ro.=re w;s W;=ï je,kaia fukaäia ysñmdfKda tu woyia m, lf<a ;,ú, id' wdkd isoaOia:dkfha jdr®Isl p;d˙l fufyfha° h' w kqrdOmqr ro.=re jifï fiajh l< 49 yeú˙† .re t˙la m%kdka≥ msh;=ud bl=;a wÛyrejd∞ yDohdndOhlska i. iem; †kSh' t;=udf.a foayh fjkakmamqj id' fcdaYma foõue∫rg bl=;a n∞∞ /f.k wd w;r wjika lghq;= bl=;a fikiqrd∞ fm'j' 10'00 g wkqrdOmqr wdik foõue∫fr® meje;ajQ foaj fufyfhka miqj is≥ le˙K' t;=ukaf.a wd;auhg i∞ iduh ,efíjdhs «kdr®: m%°mh m%dr®:kd lrhs' l Ép;sjq ¥mf;a id' wkaf;daks foõue∫fr® jdr®Isl ux.,Hh bl=;a ∞ fo†kla mqrd meje;aúK' hdmkh ro.=re w;s W;=ï ciaáka «km%.diï" .d,a, ro.=re w;s W;=ï fr®ukaâ úl%uisxy yd bka†hdfõ w;s W;=ï fcdaYma ¨r®≥ rdcd ysñmdKka fujr ux., Wf<,g iyNd.s úh' ufkda WmfoaYkh iñ÷ u. fmkaùfuka .ï kshï.ï fj; fhduq lr isákjd ls ;=kq wmf.a WmfoaYk fiajdj wm wdrïN l< fohla fkfï' mrudor®Yh ls%ia;=ia jykafiahs' wms Wkajykafiaf.a ksfhda‚;hka muKla hehs w.ro.=re moú iyhl ro.=re w;s W;=ï f–' ã' weka;ks ysñmdfKda m%ldY l<y' cZmqr iriúfha fogq ;sßikqka id' mS;rfhka meñ‚ kjl isiqjdf.a ysig g%elag¾ ghrhla w;yer,dæ ±ä i;aldr tallfha isák kjlhdf.a „ú;h wk;=fr®∑ YS% chjr®Okmqr úYaj úoHd,fha l<ukdlrK mSGfha m<uq jir isiq mis∫ ysreIdka is,ajd isiqjdf.a ysig by< isg g%elagr® ghrhla w;yer ±ófuka Tyqf.a ysi wi< ;snQ lKaähl je° ysia ln, we;=<;ska mqmqrd f.dia ur”h ;=jd, ,nd we;ehs mejfia' úYaj úoHd,fha kjl joh °fï ld, iSudj wjika jQ rd;s%fha iriú ìfï meje;s W;aijhla w;r;=r îu;a fcHIaG isiqka w;ska fï wk;=r is≥ù we;;a Bg j.lsj hq;a;l= fuf;la fidhd .ekSug yelsù ke;' fldfrdakd ffjrifhka ;e;s.;a iudchg iekiSu m;d ne.E is;ska hdÉ[d lruq .re tßla m%kdkaÿ msh;=ud i. iem; Èkhs fuod lÉp;sjq ux.,af,g ro.=re ysñmdKka f;kula

Transcript of YS% ,xldfõ m

Page 1: YS% ,xldfõ m

YS% ,xldfõ m<jk bme/‚u isxy, mqj;am; ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeksod b˙∞ 154 fjΩu 40 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - ñ, re' 50'00 mqj;am;la f,i ,shdm†xÑ lrk ,†' QD/75/NEWS/2020

dkd¾:m%§mh

wdrïNh ( 1866 cQks 07

g%elagr® ghrhla ysfia je° iriú isiqjdg widOHhs

- mqj;la -

wdfh;a ghr® fi,a,ï mgka .;a;o@

15

15

15

15

15

à' iqks,a m%kdka≥" wisl ms%hor®Yk iu. frdIdka m%°ma

wkqr Ydka; mS˙ia

fr®uka wfmdkaiq

§wo wm rfÜ muKla fkdj uqΩ f,dalhu Nhdkl ;;a;ajhlg uqyqK foñka ;sfí' th fi!LHuh m%Yakhla muKla fkdj ñksiqka wOHd;añlj ms˙ySfï Nhdkl yd wjdikdjka; ;;a;ajhls' wm rfÜ wkd.;h ndr .ekSug isák ore mrmqfr® „ú; úkdY lrkakg" fkdu. hjkakg leiljk lsisu yDo idlaIshla ke;s ñksiqka ms˙ iudchla wm b†˙fha we;' fld<U w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKka fï neõ i|yka lr isáfha miq.sh∞ f;aj;a; ,xld wm iajdñ¥ neis,sld isoaOia:dkfha ° meje;s w.ro.=re moú 73 jk jdr®Isl <ud †kfha †jH mQcd hd.fha foaYkh is≥lrñks'

wo wm rg muKla fkdj

Nhdkl ;;a;ajhlg uqyqK foñka isákjd

uq¿ f,dalhu wOHd;añlj msßySfï

w.ro.=re moú 73 jeks jdr®Isl <ud †kfha °ld†k,a ysñmdfKda mji;s

i,dmqr ro.=re ysñmdfKda ;,ú,° m%ldY lr;s

f,dal ck;dj fldfrdakd ffjrifhka ñh hñka iy Bg f.d≥rej urK ìhlska"

;e;s.ekafuka isák fï fudfydf;a id' wdkd uE◊hkaf.a ue†y;a ùu ;=<ska

fï Nhxldr oreKq jix.;h f,dalfhka ;=rka ls¯ug foúhka jykafia yuqfõ ue†y;aùu

;=<ska wdYsr®jdoh ∞kh lrk fuka ne.E is;ska wms iefjdu wh†uq' y,dj; ro.=re w;s

W;=ï je,kaia fukaäia ysñmdfKda tu woyia m, lf<a ;,ú, id' wdkd

isoaOia:dkfha jdr®Isl p;d˙l fufyfha° h'

wkqrdOmqr ro.=re jifï fiajh l<

49 yeú˙† .re t˙la m%kdka≥ msh;=ud

bl=;a wÛyrejd∞ yDohdndOhlska i.

iem; †kSh' t;=udf.a foayh fjkakmamqj

id' fcdaYma foõue∫rg bl=;a n∞∞ /f.k

wd w;r wjika lghq;= bl=;a fikiqrd∞

fm'j' 10'00 g wkqrdOmqr wdik

foõue∫fr® meje;ajQ foaj fufyfhka

miqj is≥ le˙K' t;=ukaf.a wd;auhg i∞ iduh ,efíjdhs

«kdr®: m%°mh m%dr®:kd lrhs'

lÉp;sjq ¥mf;a id' wkaf;daks foõue∫fr® jdr®Isl

ux.,Hh bl=;a ∞ fo†kla mqrd meje;aúK' hdmkh

ro.=re w;s W;=ï ciaáka «km%.diï" .d,a, ro.=re w;s

W;=ï fr®ukaâ úl%uisxy yd bka†hdfõ w;s

W;=ï fcdaYma ¨r®≥ rdcd ysñmdKka fujr ux.,

Wf<,g iyNd.s úh'

ufkda WmfoaYkh iñ÷ u. fmkaùfuka .ï kshï.ï fj; fhduq lr isákjd

ls;=kq wmf.a

WmfoaYk fiajdj

wm wdrïN l< fohla

fkfï' mrudor®Yh

ls%ia;=ia jykafiahs'

wms Wkajykafiaf.a

ksfhda‚;hka muKla

hehs w.ro.=re moú

iyhl ro.=re w;s

W;=ï f–' ã' weka;ks

ysñmdfKda

m%ldY l<y'

cZmqr iriúfha fogq ;sßikqka id' mS;rfhka meñ‚kjl isiqjdf.a ysig g%elag¾ ghrhla w;yer,dæ±ä i;aldr tallfha isák kjlhdf.a „ú;h wk;=fr®∑

YS% chjr®Okmqr úYaj úoHd,fha l<ukdlrK mSGfha m<uq

jir isiq mis∫ ysreIdka is,ajd isiqjdf.a ysig by<

isg g%elagr® ghrhla w;yer ±ófuka Tyqf.a ysi wi< ;snQ

lKaähl je° ysia ln, we;=<;ska mqmqrd f.dia ur”h

;=jd, ,nd we;ehs mejfia' úYaj úoHd,fha kjl joh °fï

ld, iSudj wjika jQ rd;s%fha iriú ìfï meje;s W;aijhla

w;r;=r îu;a fcHIaG isiqka w;ska fï wk;=r is≥ù

we;;a Bg j.lsj hq;a;l= fuf;la fidhd .ekSug

yelsù ke;'

fldfrdakd ffjrifhka ;e;s.;a iudchg iekiSu m;d ne.E is;ska hdÉ[d lruq

.re tßla m%kdkaÿ msh;=ud i. iem; Èkhs

fuod lÉp;sjq ux.,af,g ro.=re ysñmdKka f;kula

Page 2: YS% ,xldfõ m

†k 40 p;d˙l iuh wdrïN lrñka ud;f,a

id' f;dauia foajia:dkfha fufyh meje;ajq◊'

ˆWmjdifhka o je,SmSfukao uqΩ is;ska oekaj;a ud

fj; ye¯ tkak˜ hk f;audj uq,alrf.k fuu

†jH mQcdj †jH i;am%ido ksldfha .re cQâ m%kdka≥

msh;=uka úiska mj;ajkq ,eì◊'

tys° Wkajykafia foaYkd lf<a p;d˙lfha

m%ido ckl ld,fha wdrïNh wΩ n∞∞hska

wms wrUuq' fï ld,h wmg ,eî we;af;a ndysr

j;ams<sfj;a" wl=rgu ms<sme°ug muKla fkdj

ta j;ams<sfj;a ;=<ska wmg lshdfok oyï .=K

;=<ska ienE we;=,dka; fjkila w;a±lSuhs'

†k y;,syl ld, m˙Éf√oh m%ido ckl

ld,hla jkq ,nkafka wm †ú meje;au foi

wdmiq ye¯ n,d ienE ukia:dmkhlska hq;=j ud

¥ú,a,la nj;a" kej; ud ¥ú,a,g ye¯ hk nj;a

wjfndaO fldg .ksñka uf.a mõldr iajNdjh"

wd;audr®:h yd uq,a w.=K mdmhka bj;,d foú

iñπKka fj; wdmiq ye¯u;a Wkajykafia

m%ldY lrk ,°'

ud;f,a úfika;s mdjq,d jdr®Isl ^wOHdmkh

kue;s îch uf.a m˙;Hd.fhka fmdaIK lrñ&

hk jokska" ,ndfok lego ie±j;=ka i|yd

fn∞ °uo fu†k is≥úh' ud;f,a óiï fiajl

.re wreK w;a;kdhl msh;=ud úiska ixúOdk

lrk ,°'

ta' wdr®' tka' uvfialr

l=reKE., ro.=re w;sW;=ï yer,aâ weka;ks

ysñmdKkaf.a ro.=rejr wìfiia

ixj;airh udr®;= 18 jk †kg fh†◊'

t;=ukg iñ∫ wdis˙

fkdu|j ,efíjdhs m%°mfhka iqn me;=ï∑

oyï .=re fiajdjg mqrd jir 25 fjkqfjka Wmydr

fld<U id' cqfia jdia uqks foajOr®u ksfla;kfha fcHIaG YsIH tluq;=j w.ro.=re moú iyhl ro.=re w;sW;=ï uelaiaj,a is,ajd ysñmdKkaf.a m%Odk;ajfhka miq.sh∞ meje;aú◊' foajOr®u ksfla;kfha jir 25 la mqrd fiajh l< l:sldpdr®h msh;=ukag Wmydr ms°ulao fuys° is≥jQ w;r .re meá%la fmfr®rd" .re isis,a fcdahs" .re ohd fI,agka je,slvwdrÉÑ" .re fyka˙ is,ajd" .re weka;ks m%kdka≥ mq,af,a" .re ch,;a n,.,a," .re ¯â fI,agka" .re f,ia,s m%kdka≥ mshjreka fuys° w.ehSug ,laúh' foajOr®u ksfla;kfha w†hqre .re fIfrdka

vhia msh;=ud W;aijh ixúOdkh lf<ah'

frdIdka m%°ma

y,dj; moú u˙h yuqod wd;aól wOHCI .re

ksfrdaIka YS% ldka; msh;=udf.a ixúOdkfhka

fo†kla mqrd ;,ú, mqoìfï jdr®Isl Or®u úfõlhla

mj;ajk ,°'

fï fo†k ;=< u˙h Nghskag wd;aól fmdaIK

jevigyka mj;ajk ,°' isxy, wxYfhka .re yr®I

nKavdr ^f∞'ie'ks& msh;=ukao" oñ< wxYfhka .re

fif,iaáhka ^ks'u'ks& msh;=ukao u˙h Nghska yg

foaYk mj;ajk ,°' wjika †k ;=;s ms°fï foaj

fufyh y,dj; ro.=re w;sW;=ï je,kaia fukaäia

ysñmdKka meje;ajQfha wd;aól wOHCI .re

ksfrdaIka YS% ldka;" .re yr®I nKavdr msh;=ukaf.a

iyNd.S;ajfhks' fï foaj fufyhg óiï fiajl .re wef,laiekavr® ,hs,s .re m%fïIa iajr®K YS% msh;=ukao iyNd.S úh'

hQ' t,a' Ys%hd◊ fmfr®rd

dkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks od b˙∞

02

ls%'j'2016lajQckjd˙17b˙∞

xdkdr®:m%°mh

1866 - 2016 dkdr®:

m%°mhwdrïNh(1866cQks07

moúfhka moúhg 02 moúfhka moúhg

fmar,kao óiu id' úkafika;so

mdjq,d iñ;sfha jdr®Isl iNd

/iaùu miq.shod óiï oyï mdi,a

Yd,dfõ° mej;s w;r tys° kj jr®Ih

i|yd ks<u~q,a,la m;aler .eksK'

iNdm;s" f,alï yd NdKavd.d˙l

hk ks,hka i|yd ms<sfj,ska

nr®kfo;a fuka†ia" ta' tï' ueá,avd

m%kdka≥ yd fyauka;s úl%uisxy

uy;aóka talÉPkaofhka f;a¯ m;ajQ

w;r wkqYdil f,i óiï fiajl

.re ir;a ;s˙udkak msh;=ud m;aúh'

wekagka bisfvdar® chudkak

yxje,a, óifï lΩw.a., úlafIdam foajud;d foajia:dk m˙Y%fha fld<U isg r;akmqr m%Odk udr®.hg fmfkk whq˙ka †jH f–iq iñπKkaf.a m%;sudjla ia:dms; lrkq ,eîh' w.ro.=re moú msh;=ukaf.a iqN idOk lghq;= - miq mQcl mqyqKq iy meú† ksldhka ms<sn| kdysñ w;s.re meá%la fmfr®rd msh;=uka úiska m%;sudj wdis˙ .kajd ksrdjrKh lrkq ,eîh' fï wjia:djg .=reneú, †id kdhl iy yxje,a, óiï fiajl .re wekagka rx‚;a msh;=ud we;=Ω msh;=uka meú† fidhq˙h" foaj ck;dj iyNd.s

jQy'

ir;a w;=fldar,

iqndisxik

fldúâ 19 kï jhsrih ksid

mSvdjg m;aù isák oyia ixLHd;

f,daljdiska fjkqfjkq;a"

úfoaY.;j isák YS% ,dxlslhska yd

wm rg thska .,jd .kakd f,i;a

wh†ñka" y,dj; moúh ;=< udr®;=

21 jk fikiqrd∞ †k hdÉ∆fõ

yd mYap;a;dmfha úfYaI †khla

f,i m%ldYhg m;alr we;' t†k

moúh mqrd ishÆ foajia:dk"

meú† ix> yd moú wdh;k ;=<

úfYaI Y=oaO jQ mehla ixúOdkh

lrk f,i y,dj; ro.=re

moúfha ishÆu ie±yej;=ka fj;

ldre◊lj okajd isáñ'

w;sW;=ï foõYs%; je,kaia fukaäia y,dj; moú ro.=re ysñmdfKda

bl=;a b˙∞ ;,ú, meje;s p;d˙l

ux.,a, †jH mQcdj udr®;= 15 b˙∞

^wo& m'j' 1 g rEmjdysksfha fka;%d

kd,sldfõ úldYkh fõ'

bl=;a∞ r;akmqr id' fma≥re mdjq¨ wdik foõue∫fr®° r;akmqr óiï ck;dj inr.uq moú

rc; chka;shg jvd;a wOHd;añlj keUqre lrùu i|yd jev igykla †h;a fl˙K'

r;akmqr óiï fiajl iqrx. m%kdka≥" iydh óiï fiajl .re u˙h fcdahs iy moú cqì,s

lghq;= Ndr .re ksfrdaIka jdia mshjrekaf.a fufyhùfuka mej;ajQ fuhg r;akmqr ro.=re

w;sW;=ï la,Sgia pJøis˙ ysñmdKkao iyNd.s úh' r;akmqr †idfõ .re mshjreka o iyNd.s

jQ fuhg isxy," oñ, foiqï o .dhk jdok j,g o odhl;ajh oelajQy'

r;akmqr †idfõ .re mshjreka fmrye˙ka meñK u˙uõ m%;sudj mduq, fmd,af;,a

myka ±,aùu;a r;akmqr óiï ck;dj w,a;drh wìhi .rd† jeg fm<g fmd,af;,a

±,aùu;a" r;akmqr ro.=re ysñ iuÛ óifï jeäysá .syshl= mdial= bá myk ±,aùu;a

lemS fmfkk oiqkla úh' fuh idr®:l ls¯ug r;akmqr óifï ;reK ;re◊hka

lemùu lemS fmkq◊' r;akmqr ro.=re ysñmdKka úiska moú rc; chka;sh wOHd;añlj

úYajdi jr®Okh i|yd lrkq ,nk m%h;akh meiiqug ,la fl˙K'

;shfnda,aâ iur;=x.

ó.uqj - ;,dfyak id' ndr®nrd uqks;=ñhf.a foajia:dkhg wh;a id' ndr®nrd oyï mdif,a 2020 jir fjkqfjka YsIH kdhl molalï me,|ùu yd †õreï°u miq.sh∞ is≥úh' tys° mej;s †jH hd.fhka miqj" tu isiqka óiï fiajl .re wkqr YS% lu,a msh;=ud yd .re ksf∞aYkS meú† fidhq˙h iuÛ m%°mh leurdjg

uqyqK≥ka whqre'

finia;shka fmfr®rd

f,!lsl jYfhka flfkl=g ish „ú;h ch .ekSug iu;a jQj;a tu ch.%yKh ir®j iïmQr®K jkafka Or®u udr®.h ;=< hym;a ls%hdldrlï ;=<ska wmf.a „ú;h f.dvk.d

.ekSfuka mu◊' tu i;a ldr®hh i|yd oyï oekqfuka oyï mdi,a orejka fmdaIKh lr Tjqkaf.a „ú; oeyeñ f,i f.dvke.Sug buy;a lemùfuka wLKavj mqrd jir 25 la oyï mdi,a .=rej˙hl f,i fiajh l, rejkS ud,s.d uy;añhg oyï .=re fiajh we.hSu i|yd weh fjkqfjka m,a,shj;a; óiï iNdj Wmldr mqoñka iure ;s<sKhla ,ndfok ,°'

.re w‚;a lu,a ;sfiard msh;=ud fuu lr®;jHh

ixúOdkh l< w;r oyï mdi,a ore ±˙hka .=rejre

.=rej˙hka we;=Ω .sys meú† ms˙ila wehg foajdYsr®jdoh

me;Sug tlajQy'

ta' ã' iqks,a

y,dj; moú u˙h yuq∞ jdr®Isl Or®u úfõlh

úfYaI ksfõokh

;,ú, ux.,Hh wo fka;%d kd,sldfõ

inr.uq moú rc; chka;shg r;akmqr óiu;a fm, .efia

wΩ¿ nododhska we/ô m%ido ckl ld,h

fmar,kao úkafika;s mdjq,d iñ;sfha kj ks,Odß uKav,h

mõldr „ú;h - ;ulu ^wd;audr®:ldñ;ajh&

wmf.a ‚ú; j,ska urd f–iq;=ukaf.a l=reisfha

urKh ;=<ska kj „jkhla ,en foú∫ka yd

taldnoaO úh hq;= nj flrj,msáh iyh .re

kqjka p;=rx. msh;=ud m%ldY lf<a p;d˙l iuh

wrUñka wΩ nodod foaj fufyh mj;ajñks'

fuh urdf.k uefrk ls%hdj,shla f,i

ye¢kajQ .re mshku th ;%ia;jdoh i|yd fkdj

i∞ld,sl „jkh ,en .kakg wOHd;añlj

lrkakdjQ miq;eùfï wr.,hla nj mejiSh' †k

40 ld,hla ;=< miq;eùfï - mqkH ls%hd ls fï

yd wka wh fjkqfjka hdÉ∆fjka yd Y%ufhka

lemùfï ld,hla jYfhka .; l< hq;= nj

mejiQ .re mshku yeu ls%hdjlau f,daludkakhg

fkdj foaj wdorhg md;%úh hq;= ùu jeo.;a nj

mejiSh'

wo f,dalfha is≥jk iajNdúl úm;a" jHik"

frda." ;reK „ú; úkdY yd mjq,a wjq,a

fjkqfjka ukia:dmj foaj lreKdj b,a,d fï

p;d˙l ;=< úfYaIfhka hdÉ∆ lrk fuka

wdhdpkhla lf<ah'

isis,a fmfr®rd

;%ia;jdohg fkdj iod Ôjkhghs urdf.k uefrkak wdrdOkd

Page 3: YS% ,xldfõ m

uqΩ f,dalhu jdf.a wo l;dlrk m%Odk ud;Dldjla njg m;aj we;s" l%ufhka f,dju jid .ksñka

me;sr hk fldfrdakd jhsrih" ishÆ mdr®Yajhka wNsnjk njla" ish,a, md,kh lrk fihla ±fkkakg mgka f.k ;sfnk neúka ksrdhdifhkau wm wjOdkh Ökh foig fhduqùu iajNdúlh'

ta w;r fldfyka fldfydu wfma u;l fmdf;a msgq w;rg wdjd ±hs wm okafka ke;;a wm u;l fmdf;a /¢ we;s" zÖkhg lsúiqï hkúg f,dalhgu fiïm%;sYHdj jef,f|;ehsZ hk wm ckjyfr® we;s lshuk ;yjqre lrk wjia:djla f,i Ökfha zjqydka m%dka;fhkaZ u;=j wd fldfrdakd wdidokh wms olsuq' fujeks jHdl+, wjia:djl wm ixiqkaj ls%hdls u jeo.;a njo wm wu;l fkdl< hq;=h'

ñksid y|g hdu" wNHjldYfha uOHia:dkhla we;sls¯u' ˙he≥frla ke;sj †fjk jdyk jeks úYajlr®u jev w;ska f,dj fi,jQ" úoHd;aul w;ska" kj ;dlaIKh w;ska †hqKq hhs mïfmda˙ .ik woH;k udkj iudch zfldfrdakd jhsrihZ ksid m;aj we;s wirK ;;a;ajh wmg u;la lrkafka id;kaf.a jyis nig /jgqKq" ta ksidu ;uka ksrej;ska nj wjfndaOj" ieÛj isá" iq.;s WoHdkh mjd wysñlr.;a wfma wd† uõmshkah'

udkj ixy;sfha meje;au wfma wd° uõmshkaf.ka nj úYajdi lrk wm" YS% jdla .%ka:h b;d mfriaifuka wOHkh lr" m˙YS,kh lr t∞ f,daldrïN hq.fha isgu ldhska wdfn,af.ka mgkaf.k" ñksia iudch fNaoNskak jqKq wjia:d .ek wms ±k lshd .ksuq' tfiau ;ukaf.au ueú,a, jk ñksid mshjfrka mshjr Tjqkaf.a uejqïldr foú∫ka jk ;ukaf.ka wE;ajkúg ñksia m%cdj h<s ;uka fj; le|jd .ekSug ueú,af,a iñπKka jykafia lghq;= l< wdldrh mqrdK .súiqu wmg fmkajdfohs' fidf∞ï f.dfudard úkdYh" †k y;<sfya c,.e,au fï i|yd fyd| ksoiqkah'

tfiau ñksia iudch t∞ mgka.;a fNaoìkakùu ksid wo jkúg tlu f,dalh" f,dal .Kkdjla njg leã ì£ we;af;a †hqKq - fkd†hqKq rgj,a f,i fn° hdfukah'

Wiañá my;alï wkqj fn° hdfukah' ta wdldrhg fn° we;s f,dalh wm ;du;a iyiqoafoka fkdokakd fldfrdakd jhsrih yryd ±ka tl ñgg f.fkñka" f,dalh mqxÑ .ula njg m;alr ;sfnk nj fmfka' tfyhska ishÆ fNaohka ìka≥jg hjñka zwm ljqre;a ñksiqkahZ hk i;H;dj h<s ;yjqre lrñka hqfrdamdlrh;a" wdishdkq l,dmh;a" uqΩ f,dalhu;a jid .ksñka isá fldfrdakd jhsrifhka" Wj≥frka udkj ixy;sh fírd .kakg tldjkaj tlaj fmruqKq .;a;o" wm ish,a,ka fï jkúg uqyqK ° isákafka b;d wjq,a iy.; wNsfhda.hlgh'

rgj,a jYfhka .;al, wm úúO l,dm j,g wh;a jQj;a ±ka ta ishÆ l,dmj, md,lhkaf.a tlu wNsm%dh" fldfrdakd jhsrih me;srhdu je<elaùu yd wkfmalaIs;j meñ◊" ksÜgdjg Bg m%;slr®uhka f,i ;ju úi∫ula fidhdf.k ke;s wdidokh ksid

ix;%dihg m;a ck;dj bka uq∞ .ekSuh'

j;auka me;sr hk fldfrdakd jhsrifha iajNdjh .ek ;ju ksrjq,a woyia ke;;a fldfrdakd jhsrih hkq fiïm%;sYHdfõ isg WK" leiai' wdYajdi m%dYajdi ls¯fï wmyiqj" iajik wdndO jeks frda. we;slrk iajik frda. ,laI iuqÉphls' ^syndrome&' fujeks jHdl+, wjia:djl wm úiskau wmf.a W;aidyfhkau muKla úi∫ï ,nd.ekSu isyskhla neúka" wfma uyka;;a;ajh mfil,d wm l< hq;af;a ;ukaf.a ueú,a, jQ ishÆ ñksiqka flfrys lreKdj olajk uejqïlrejdKka fj; .eUqre úYajdifhka ye¯ ziajdñks lreKdl< uekjZ hs ne.E is;ska uquqkñka Wkajykafiaf.a lreKdj wheo isàuh' ta iu.u Wkajykafia wmf.a rlaIia:dkh nj woyd .ksñka" zud /ljrKh iñπKkauh· t;=uka we;s ;ek wmg ìhla ke;"Z hkak ksrka;rfhka u;=rñka Wkajykafia fj; yefruq' wfma lkak,õj wid uyd ldre◊lhdKka jk Wkajykafia ohdkqlïmdfjka n,d wm ueog jevulrk nj wms ;rfha woyuq'

we˙iafgdag,a kï jQ f,dj m%lg or®Ykjd†hdf.a or®Yk kHdh Wmfhda.slr .ksñka foúhka jykafia f,dj ;=< „judkj jev isák nj wmg mila l< idka; w.=ia;Skq;=ukag wkqj zish,a, p,kh jkakg i,iajk foúhka jykafia fkdfi,afjk tlu ;ekekajykafiah' ,;ska niska zquid quid movetur - ab alio moveturZ hk lshufkys bx.S%is wre; jkafka the unmovable Mover - the principal Mover moves everything, except his own self. tfyhska ta fkdfi,afjk ir®j mrdl%u ;ekekajykafia - foúhkajykafia fj; wm fk;a fhdud" fï n,.;= jHikfhka wm ñksia mjq, uqok f,i wms lkak,õ lruq'

;uka p,kh fkdú ish,a,u p,kh l< yels mõj,g iudj fok foúhka jykafia wu;l l< n,j;a rgj,a zwms ljqre;a ñksiqkaZ njg m;a l< fldfrdakd f,dalfha n,j;au rgl jeisls<s w;amsiakd lv∞is ñ,° .ekSu i|yd rKavq lrk or®Yk ≥gqúg is;kafka fuu rgj,a j,g kej; Or®u ∞kh ,nd†h hq;= njhs'

uqyqog fudafiia keje;aúh fkdyels kï''''

mjqrlg fcdaIqjd keje;aúh fkdyels kï''''

fhdaOhl=g odú;aj keje;aúh fkdyels kï'''''

urKhg fþiqj keje;aúh fkdyels kï

foúhka jykafiaf.a leue;a; Tn bgq lrkafka kï

Tnj keje;aùug lsisjl=g fkdyelsh'

l%sia;= jr®I 2020 udr®;= ui 15 jeks od b˙∞

B fï,a( [email protected] fjí wvúh ( colomboarchdiocesancatholicpress.comdkdr®: m%°mh lr®;D uKav,h

wxl 02" «kdr®: m%°mh udj; fld<U 08" ≥l( 0112 695984" 0114 899611" µelaia ( 0112 692586dkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07 YS% ,xldfõ m<jk bme/‚u isxy, mqj;am;

l;=jelsh

;=kajk msgqj

;ukajykafia p,kh fkdù f,dj ish,a,u p,kh l< yels foúhka jykafia wu;l l< n,j;a rgj,a hehs is;+ ish¨ rgj,a ˆwm ljqre;a idudkH ñsksiqka˜ njg m;a l< ˆfldfrdakd˜

foaj leue;a; mrhd ñksia n,fhka f,dj ch.kakd is;sú,a,l ksudj

Ökfha wdrïNjQ fldúâ 19 kj fldfrdakd

ffjrih fï jkúg f,dj mqrd rgj,a

100 lg wdikak .Kklg me;sr f.dia

;sfí' Ökh f,dal n,j;l= ùu i|yd fhdaO

wdr®:sl ixjr®Okhla .ek ySk ujñka isák

w;r;=r tráka u;=jQ fï ffjrih uq,a

wjia:dfõ fkd;ld ye¯u ksid;a"

fldñhqksiaÜ wdl,amh jQ mdmsiafika jid

oeóug jEhï ls¯u ksid;a wjidk-

fha° trggj;a md,kh lr.; fkdyels

nrm;< jix.; ;;a;ajhlg m;ajQ neõ

lshefõ' Ökh ;=< l,ska l,g úúO frda.

dndO u;=ùu;a" tajd jix.; f,i

me;srhdu;a

idudkHlrKh ù we;s njo jdr®;dfõ'

fï w;r foúhka jykafia

woykakkag úúO ys˙yer" ndOl"

;yxÑ mKjñka zwd.ñl ksoyiZg

ydks lrkakg Ök n,Od¯ka úúO

mshjr .ksñka isá nj fkdry-

ils' Ökfha l=rei m%;sud lvd ì|

ouñka foõue∫re yd wd.ñl ia:dk

úkdY lr ±ófuka k;r fkdjq

Ökfha rdcH n, wêld˙h uE;l°

ls;=kq wjux., fufyhhka ;ykï

lrñka tajdfha wd.ñl uqyqKqjr

lvd ì| oukakg kS;s ¯;s mekjq

whqre wu;l l< fkdyelsh'

lf;da,slhkag ksoyfia ish

wd.u oyu woykakg bv fkd°

tajdg ;yxÑ mkjk Ökfha

fldñhqksiaÜ md,lhka fkdlshd n,

lf<a wd.ï w;ayer oud

fldñhqksiaÜjd° jk f,ih'

Y=oaOdikh ms<s.;a Ökfha lf;da,sl

iNdj wog;a ryis.; iNdjla f,i trg

;=< ls%hd;aul fjoa° rdcH wkq.%yh ,;a

lKavdhu rcfha ´kE tmdlï u; lghq;=

lrñka isák wkaou f,dalhg ryila

fkdfõ' foúhka jykafiaf.ka f;dr iud-

chl Bg tfrys jk ls;=kqjkag joysxid

muqKqjñka o" bia,dñlhka Bkshd

wOHdmk l|jqre kï,;a jO l|jqrej,

ouñka o" .íidjka is≥lrñka f,dj

iïu; wd.ñl ksoyi fukau udkj

ksoyi o W≥rd oukakg trg is≥lrk

foaj,g foaj fldamh m<ùula f,io

we;eïyq fï

ffjrih me;sr hdu y∫kajd fo;s'

jr®I 2014 ° bfnda,d jhsrih me;sr

hkakg jQ l, ,hsî˙hdk wd.ñl

kdhlhka wk;=re weÛjQfha iu,sx.sl

ls%hdldrlïj, wksgq úmdl f,i fun∫

ur”h jix.;hka we;sjk njh' ish,a,

foúhka jykafiaf.a leue;a; u; muKla

is≥jk nj;a" foaj leue;a;g msgqmd ñksid

;u ;ukaf.a kHdh m;%hka iy iajlSh

n, mrdl%uhka ms<sn| wê ;lafiarefjka

lghq;= lrkakg hdfï° wjidkfha ksudj

olskafka fkdis;k wka;hlg ñksid

;,aÆ lr ±ófuks' f,dj wdr®:sl n,h

,nd .ekaug foaj leue;a; mrhd ñksia

n,fhka l< yels hehs is;+ is;k

n,fõ.hkag wjidkfha k;rjkakg

is≥jkafka fld;ekska ±hs hkakg fldúâ

- 19 kj fldfrdakd jix.;h tla ksoiqk-

la mu◊'

Ysrdka ffu;s%

Page 4: YS% ,xldfõ m

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks od b˙∞

dkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

04ls%'j'2016lajQckjd˙17b˙∞

xdkdr®:m%°mh

1866 - 2016 dkdr®:

m%°mhwdrïNh(1866cQks07

óifuka óiug 04 óifuka óiug

cd;sl lf;da,sl f,aLl ixúOdkfha p;d˙l Or®u úfõlh

udr®;= 22 bre†k fm'j' 9'00 isg m'j' 3'00 olajd udìu l,ajd˙

mqoìu m˙Y%fha ° meje;afõ' ixúOdkfha ishÆ idud‚l

- idud‚ldjkag fuu Or®u úfõlhg iyNd.S ùug újD;

wdrdOkhla flfr®'

iS' wdr®' älaika wekagks

lv,dk id' wkaf;daks foõ ue∫rg wh;a óiï

ix>hla b¢neoao id' í,dishqia uqks∫kag wh;a

foajia:dk ix>hla isõfjks j;djg;a jdr®Isl

wOHd;añl pd˙ldj fujro ureo uvq foaj ud;d

isoaOia:dkh fj; úfYaIs; ≥ï˙fhka .uka lrk ,°'

fudrgqj ≥ï˙h ia:dkfhka uOHu rd;s%fha msg;a

jQ fuu ≥ï˙h cmud,h WÉpdrKh lrñka .S;sld

.dhkd lrñka uvq ≥ï˙h ia:dkhg <Ûdù ,x.u

nia r: j,ska isoaOia:dk N+ñhg f.dia tys †k 3 l

wOHd;añl jkaokdfõ fhfok ,°'

ue†˙ 12 lska hq;a ≥ï˙fhka ie±j;=ka 1000 la

muK .uka l< w;r mqoa.,sl jdyk j,ska 200 la

muK jQ ie±j;=ka ms˙ila uvq isoaOia:dkh fj;

meñK 1200 la jQ ie±j;=kaf.a tl;=jla f,i

fuu wOHd;añl jevigyk †k 3 la ld,hla

b;du;a idr®:lj is≥úh' úfYaI wOHd;añl foaYk

i|yd iqúfYaIs iïm;a ∞hl msh;=ul= le|jd ;sîu

úfYaI;ajhls' ksr®u, u˙h ksldfha .re ksfrdaIka

msh;=ud tu úfYaIs; foaYkhka f,dl= l=vd ishÆu

fokdg Tìk wdldrfhka wr®:j;aj ld,hg Tìk

f,iska ie±j;=ka ,nd°ug lghq;= lr ;sîu fuys

úfYaIfhka i|yka l< hq;=uh'

fï jkaokdfõ 2 jk †kfha ° uvq

isoaOia:dkhg lsf,daógr® 20 la muK jQ ≥˙ka

jQ zl;a;r isoaOia:dkhZ fj; o ,x.u nia r:

fhdojd ie±j;=ka /f.k hEug lv,dk óiï

fiajl .re ;=is;a m%°ma m%kdka≥ msh;=ud lghq;=

lr ;sîu fuu .uk ;j ;j;a wr®:j;a lrkakla

úh' fuu jkaokd .ukg tla jQ fndfyda ie±j;=ka

fmr lsis∞l fuu l;a;r foajia:dkh fj; f.dia

fkd;snq◊' fuh „ú; fjkilg fya;= jk nj

wmf.a ±ä úYajdihhs'

≥ï˙h ˙h≥re l=úkagia uy;d ks;ru uvq

isoaOia:dkfha meje;afjk wOHd;añl jevigyka

j,g ;u yels iEu whq˙kau ilS%hj iyNd.sùu;a

ta i|yd úúO l%u j,ska ;u Y%uh lem ls¯u;a

olakg ,eîu wf.a l< hq;=u lreKls'

lv,dk l=vd u, lkHdrdufha m%Odk uõ;=ñh

we;=Ω meú† fidhq˙hka" b¢neoao rµdh,a

lkHdrdufha meú† fidhq˙hka o fuu pd˙ldj

i|yd tlaùu b;du;a jeo.;a jQ lreKls' th wmg

Yla;shla úh'

fï Ndr¥r wNsfhda.d;aul lr®;jH lsis≥

wvqmdvqjlska f;drj ixúOdkh lr,Su ms<sn|j

lv,dk óiï fiajl .re ;=is;a m%°ma m%kdka≥

msh;=udg ishÆu ie±j;=kaf.a f.!rjkSh m%Kduh

ks;e;skau ysñ úh' Wkajykafiag fijke,a,"

w;aje, f,i ksr;=re msgqmi isáñka Wr≥ka iyhl

.re pñ,a iór msh;=udj o ne;sfhka isysm;a l<

hq;=uh'

tfukau uvq jkaokd lñgqj" ;reK iñ;sh yd

ndysrj Woõ Wmldr l< ishÆu fokd;a mqrd †k

3la lsis≥ wvqmdvqjlska f;drj wdydr mdk ms<sfh,

ls¯ug lghq;= l< wkqr uy;d we;=Ω lKavdhu;a

fuys i|yka ls¯ug ud w;miq fkdlrkafka .re

msh;=udg úYd, Yla;shla jqfka Tjqka jk ksidh'

2017 jifr®° fuu uvq jkaokd .uk ^≥ï˙fhka&

wdrïN l< ysgmq óiï fiajl .re iqñ;a frdaIka

msh;=udjo isysm;a lrñka fuu jkaokd .uk lsis≥

Wmøjhlska f;drj ksu lr,Sug ishÆu fokd

fufyh jq foú ufyda;a;uhdKkag ia;+;s lrñka 4

fjks lv,dk uvq jkaokd .uk ksudúh'

lΩ;r kdf.dv Y=' ñLdfh,a w.%≥; foajia:dkh flakaø lr.;a úfYaI p;drsl jev ms<sfj,la

óiï fiajl .re rkacka ms%hor®Yk msh;=ukaf.a wkqYdil;ajh yd uÛfmkaùu u; fuu p;d˙l iuh mqrd ls%hd;aul flfr®' ˆtf;r jkak leu;s whg muKhs˜ hkak f;aud lr.;a fuu p;d˙l jevigyk óiï jdiS ieoeyej;=ka wre;anr p;d˙lhlg fhduqls¯u m%Odk wruqKhs' hdÉ[dj - foaj flakaøsh" Wmjdih - iajhx md,kh" oka°u" wi,ajdis fma%uh uQ,sl lr.;a foaj jpkh fufkys ls¯u †km;d is≥ls¯u ;=<ska mdmfhka Ydmfhka msreK yoj;lg ;efjkakg" yefrkakg flfrk iqúfYaIs wdrdOkhls'

wdhdpkhls'

p;d˙l iufha †k i;,sh mqrd †km;d iji

hdu he≥u" cmud,h WÉpdrKh ls¯u iy †jH

mQcdj is≥flfrk w;r" bre†k foaj jpkh

fufkys ls u ^n%yiam;ska∞ iji& mdo kuialdrho

^isl=rd∞" jeäysá bre†k" mdi,a orejka& mej;afõ'

iEu fikiqrd∞ †klu W≤ik †jH mQcdfjka

wk;=rej „judk †jH i;am%ido jykafia wNshi

wdrïN flfrk Y=oaO jQ meh wjika flfrkqfha

iji meje;afjk †jH i;am%ido jkaokdj yd

wdYsr®jdofhka miqjh' p;d˙l iuh mqrd mej;afjk

iEu Nla;s wNHdihlu uQ,sl wruqK jkafka ienE

mdial=jlg ^tf;r ùulg& óiïjdisyq fhduqls¯uhs'

fï i|yd óifï iñ;s" iud.ï" ls;=kq tall

yd oyï mdi,a yd jeäysáhkaf.a iyNd.s;ajh

wfmaCIs;h'

rx‚;a fkdaksia

óifï oyï mdi, hkq ;j;a áhqIka mka;shla fkdj oyï wOHdmkh

fukau <uhd iudc idrOr®u" wd.ól ye†hdj wkqj yev .iajk

ia:dkhla njo Wiia wOHdmkh „ú;hg wjYH jqjo idrOr®u iy

wd.ñl ye†hdj fkdue;s kï tu wOHdmkfhka jevla fkdue;s njo"

;u orejkaf.a <ud ld,h Tjqkg °uo fouõmshkaf.a hq;=lula njo

tfukau ;u orejkaj <ud ld,h ;=< úúO /lshd i|yd fhduq

fkdlrk fukao b,a,ñka l=vd mhd., id' u˙hd oyï mdif,a iy

W;=re mhd., id' fcdaYma oyï mdi,aj, orejkaf.a fouõmshka" oyï

.=rejreka" oyï mdi,a <uqka ±kqj;a ls¯fï úfYaI jevigykla

bre†k †jH mQcdj,ska miq tu foõue∫re j, mj;ajñka mhd., óiï

fiajl .re ksr®ud,a ud,l msh;=uka ±kqj;a lrk ,°' „ú; wNsfhda.

chf.k b†˙hg hk wdldrh ms<sn| ksi, rE or®Yk u.skao keröug

i,iajk ,°'

„' ksyd,a m%kdka≥

fmar,kao Y=' cqfia uqks∫kaf.a jeäysá iñ;sfha 2020 jifr® m%:u m%cd i;aldrh f,i miq.sh∞ rd.u" fmar,kafoa zmqnqq≥jZ ksjfia m†xÑ jhi wjqre≥ 103 jhie;s fnd≥ka ud;djlg Wmydr ms°fï Wf,<la tu ud;djf.a ksjfia° meje;aú◊' tu iñ;sfha iNdm;s iS' ksu,a la,Sgia weka;ks uy;df.a ixl,amhlg wkqj meje;s fuu Wf,f<a úfYaI;ajh ;u Wla; iñ;sfha nyq;r idud‚l;ajh lf;da,slhka ùuhs' fuys wdrdê;hka f,i cd-we, tlai;a jeäysá iñ;sh n,uKav,fha iNdm;s weívka is,ajd yd NdKavd.d˙l ieïika fyÜáwdrÉÑ hk uy;ajreo iyNd.S jQy' r;akdhl uq†hkafia,df.a tñfkdakd kue;s fuu ud;djg ms˙ñ orejka 5 fofkl= yd .eyeKq orejka 3 fofkl=o" uqKqnqre ñ◊ì˙hka 12 fofkl=o" ó uqKqnqre ñ◊ì˙hka 11 fofkl=o isà' cd-we, m%dfoaYSh f,alï ldr®hd,fha iudc fiajd ks,Od˙ fyauka; uy;df.a u.fmkaùuo óg fkdu|j ,eì◊' jeäysá iñ;s idud‚l idud‚ldfjda uõ.=K .S .hd ud;dj i;=gg m;a l<y' ix.%yhlska

Wf,< ksud úh'

igyk - iS' wdr®' älaika wekagks · Pdhd - frdydka wurfialr

l=reKE., moúfha 2020 jr®Ifha mQcl udreùï miq.sh †kj, is≥úh'

ta wkqj kd,j,dk óiï fiajl .re meá%la chfldä msh;=ud

fyÜáfmd, óiug;a fyÜáfmd, óiï fiajl .re ksyd,a ´ì%ia msh;=ud

kd,j,dk óiug;a udreùï ,eîh'

fuu .re msh;=uka fom, kj óiïj,g meñ◊ wjia:dfõ° óiï

ix>fha ms˙ilao tlaj isáhy' ;u óiug wΩ;ska m;aj tk .re

msh;=uka b;d f.!rjfhka ms<s.kakd fiau óiï ix>ho ms<s.kakd

,°' fyÜáfmd, óiï ix>h úiska wdydr yd f;ameka ix.%yhlska

kd,j,dk óiï ix>h ms<s.;a w;r kj .re msh;=uka legqj

kd,j,dk óiug meñ◊ fyÜáfmd, óiï ix>h ms<s.kq

,enqfõ" †jd fNdack ix.%yhla ,ndfoñka ish m%;s iqyo;djh olajñks'

ví,sõ' wekagka fcrdâ m%kdka≥

ysÛ=rlaf.dv ls%ia;= rcdKkaf.a foõue∫fr® urKdOdr

iñ;sfha ixj;airh bre†k †jH mQcdj wjika jQ miq

wdrïN úh'

óiï fiajl .re cQâ imrud≥ msh;=udg ls;=kq

ie±yej;a mjq,a 04 la tl;= ù ^wefu˙ldfõ m†xÑ& tu

whf.a ñh.sh wh isys.kajñka iñ;shg remsh,a ,CI 2

1$2 l uqo,a m˙;Hd.hla ms˙ kuk ,°'

fuu uqo, idud‚lhkaf.a wjux.,Hhkays° f.ùu

i|ydh' iñ;sfha W;aiydh u; iEu uilu fmdah

†k fmd≥ iqidk N+ñfha †jH mQcdj mj;ajd Y%u∞khla

is≥lrkq ,nhs' iEu ls;=kq mjq,lau thg Y%ufhka"

uQ,Hu" øjHhu ∞hl;ajh ,ndfohs'

YsrdkS fcdaYma jekaviaf,daÜ

fydrK Y=' udákao f*dria mqoìu° u˙h Nghska

iqúYd, ms˙ilf.a iyNd.s;ajfhka fld<U

w.ro.=re moú u˙h yuqod w†hqre .re fmdkaishia frdkS

fmfr®rd msh;=ud we;=Ω fldñáishï iNd ks,Od¯kaf.a

ixúOdkfhka w;s.re iEï l=úkagia fmfr®rd Or®u¥;

l,dmSh kdysñ msh;=udf.a m%Odk;ajfhka w.ro.=re moú

†id myf,dfõu ^15& u˙h Nghska ish mjq,a ms˙jr iuÛska

meh 6 l p;d˙l ix.%dñl wd;au fidhd hEfï l,ajd˙

jkaokd fufyjr" lHq˙hd wd;añl wOHCI mshjrekaf.ao

iyNd.s;ajfhka ienE „ú; udrejla we;s lr .kq i|yd

.re chka; *%ekaisialdk me';='ks msh;=udf.a u.fmkaùfuka

yd .re w†hqre msh;=udf.a wkqYdikd foaYkfhka ke;sjQ wd;au fidhd hEfï ix.%dñl fufyjr uy;a lemù-

fuka bgqls¯ug oeä n,mEula t,a, lrñka uy;a .dïNSr f,i meje;ajq◊'

≥Ialr yd ≥ria:" ≥r®j," wvq wd∞hï,dNS óiï jdiSka fjkqfjka iEu lHq˙hd iNdjlskau yd

fm!oa.,sljo m~qre yd m˙;Hd. úYd, m%udKhla †jH mQcdfõ° Tmamq lrk ,°'

mdfmdÉpdrK ixl%fïka;= ∞kh i|ydo mshjre lSm fofklaf.a ∞hl;ajh ne;su;=kaf.a ienE yoj;a

udrejlg msgqjy,la úh' .re kqjka nqoaêl msh;=ud we;=Ω óiï ix>h ishÆ myiqlï i,id ;snq◊'

igyk - úkS;d talkdhl · Pdhd - tÉ' ta' l,afoard

lv,dfka uvq jkaokd pd˙ldj isjqjk jrg;a

wre;anr p;d˙lhla i|yd iQ∞kula

ÿIalr yd ÿria: wd;au fidhd hEfï O¾u¥; ix.%dñl p;dßl l,ajdß fufyjr

mQcl udreùï j,§ óiï iqyo;dj biau;=fjhs

p;dÍl O¾u úfõlh ud¾;= 22 udìu §

ysÕ=rlaf.dv óifï urKdOdr iñ;sfha ixj;airh ieuf¾

oyï mdi, ;j;a áhqIka mka;shla fkdfõ

iqñ;a udr®la o is,ajd

Page 5: YS% ,xldfõ m

iñ÷ka wìuqj

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙∞

05dkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

O¾u ix.%yh

iqkS;d ud,kS úf–isxy

ñksidf.a wlSlre wd;aud¾:ldó keUqrej yd úmdl 19

foaj fiajl fudafiia ck;djf.a

wlSlrelfï úmdl j,g" úmdl

úm;a meñfKk úg Bg

idlaIshla jkq ms◊i .S;h

,shd bY%dfh,a ck;djg

wefik m˙† kQkaf.a mq;a fcdaIqjd iu.

wjq;a .S;h y~ k.d lSfõh' m<uqjk 2"3

.S;h

1' tïnd wyia ;,h

ud lshk foag ijka fokak

tïnd ñys;,h

ud jokg weyqïlka fokak

2' ud is; mo jeys ì∫ fuka

ud l:kh msks ì∫ fuka

<d me, u; jeis fmdo fuka

,d ;K u; u,a jeis fuka jefÜ

3' ysñ i| ku uu mjiñ

t;=ukaf.a uysuh Tn .hkak

fujka me† iys; .S; 43 la fudafiia

ck;djg lshd b.ekajQfõh ^oa'ks'i' 32(1-

43& n,kak' fudafiia fï kS;s ix.%yh

lreKq ish,a, wvx.= jk fia fmd;l

,shd .súiqï lr~qj Wiq,k f,újrekag

l;d fldg fï kS;s ix.%yh /f.k Tng

úreoaOj idlaIshla jk ms◊i iñπKka

jykafiaf.a .súiqï lr~qj <Û ;nkak'

uu „j;aj isáh° Tn,df.a ler,slu iy

uqrKavqlu fufia kï udf.a urKfhka

miq fld;rï fj;a o@ uu Tn,df.a yeá

oksñ' iñ∫ka b†˙fha ≥Iaglïlr" Tfí

ls%hd ksid Wkajykafiaf.a fldamh weú,S

Tn msg uyd ≥r®Nd.H meñfKkq we;'

n,kak iñπKkaf.a we;s n,iïmkak

wdorh yuqfõ ta wdorhg f.!rjfhka

fmr<d wdorh fkdlrk wlSlre"

wd;audr®:ldó ck;djg jk úm;l

uy;" fï kS;s ix.%yfhka .uH jkafkah'

ueú,a,gu wlSlre jk ñksid ta ;=<skau

úm; W∞ lr .kS' iEu úglu ñksid

uejqïldr foú∫ka wu;l lr ;u wNsu;h

wkqj ls%hd lr;s' tys m%;sM,h ≥l" l∫, yd

≥r®Nd.H fkdfõ o@ wk;=rej iñπfKda

kQkaf.a mq;a fcdaIqjdg l;d lrñka

Yla;su;aj ffOr®hiïmkak jkak' ud

Tjqkag fokakdjQ foaYhg Tn bY%dfh,a

ck;dj f.k hkafkysh'

uu Tn iu. isáñhs j∞<

fial' bkamiqj iñπKka

jykafia fudafiiag l;d fldg wnd˙ï

l∫jeáfha msysá fkdfnda lkaog ke.S

ldkdka foaYh krUkak' kuq;a kqU

ldkdka foaYhg we;=Ω fkdjkafka h'

kqU t∞ fu˙nd †h W,am; <Û° BY%dfh,a

ckhd b†˙fha ° ug úreoaOj mõ fldg

ug ysñ f.!rjh fkd≥kafkysh'

blaì;s fudafiia fkdfnda l∫lrhg

f.dia msia.d l∫ uq≥kg kexf.ah'

iñπfKda Tyqg ck;djg fok foaYh

fmkajd kqfò fofk;ska foaYh ≥gqfjysh'

fï uu wdn%ïg" Bidlag yd cdfldíg

fokakg fmdfrdka≥ jQ foaYhhs' tkuq≥ kqU

Bg we;=Ω fkdjkafkah'

fudafiiaf.a urKh(foaYh krUd tu lkafoa† foaj fiajl

fudafiia wmj;a úh' Wkajykafia fudají

foaYfha ;eks;,djl Tyq N=u∞k l<

fial' tkuq≥ tu ia:dkh ^fidfydka m<&

fï olajdu lsisfjla fkdoks' fudafiiag

iudk iñπKkaf.a uQKg uqyqK ,d

we¢k.;a †jeisjrfhla BY%dfh,ajreka

w;r fkdùh' bY%dfh,a ck;dj fudají

ñáhdjf;a° †k ;syla y~d je<mqfka h'

fudafiia fcdaIqjd msg w;a ;enQ neúka Tyq

m%«kqNdjfhka mQr®K jQfhah'

fcdaIqjd foaj fiajlj m;aùu (iñπfKda fcdaIqjdg l;d lr udf.a

fiajl fudafiia uf<ah' ±ka b;ska

fï fik. iu. ud fokakdjQ foaYhg

fcdr®∞ka .f`.ka tf.dv ù hkak' fï

foaYh kqU Tjqkag Wreu lr fokafkah'

uu fudafiia iu. isáhdla fuka kqU

iu. o isákafkñ' kqUf.ka wE;a

jkafkaj;a" w;a w˙kafkaj;a ke;'

b†˙hg'''

W;a;u mQcl lhsmdia

l=rei .ufka°yuqúh'''

f–iqia jykafia"

,diria

ur◊ka W;a:dk l<

wjia:dfjka miqj"

we;efula m˙isjreka fj;

f.dia Wkajykafia l<

m%d;sydr®hh .ek okajd

isáfhda h' túg kdhl

mQclfhda o" m˙isjre o"

fY%aIaGdêlrKh

/ia lrjd" §wms l=ula

lruqo@ fï ñksid

fndfyda ydialï lrhs'

wms fudyqg fufia bv

ye˙fhd;a" ish,a,kau

Tyq woyd .kq we;'

túg" frdau jreka meñK

wfma Y=oaOia:dkh;a"

wfma cd;sh;a jkikq

we;ehs lSh¶' §Tn okakd

fohla ke;' uqΩ cd;sfha

úkdYhg jvd" ck;dj

Wfoid tl ñksil=f.a

urKh fhda.H nj Tng

f;afrkafka keoa±¶hs

W;a;u mQcl jQ lhsmdia

weiSh'

ls%'j' 18 isg ls%'j' 36

olajd Tyq W;a;u mQcl

;k;=r ±¯h' Tyqf.a

úreoaOjd°kaf.a m%fhda.

j,g o" frdaujrekaf.a

t†˙jd†lïj,g o" uqyqK

foñka fu;rï ld,hla

tu moúh ±¯ug" Tyq

;=< jQ oialï yd iyc

yelshdj ksid Tyqg yels

úh' Tyqf.a uduKaäh

wkakdia l<ska ±rE fuu

Wiia mQcl moúh" Tyq

lmálñka yd Tyqf.a

újdyh u.ska ,nd

.;af;a h'

Tyq ieu úgu"

i;H yd hqla;shg

msgqmd ish moúh

/l.kakg fjfyiqks'

f–iqia jykafia keiSu

läkï ls¯ug Tyq bjy,a

jQ neõ Tyqf.a jpkfhkau

fmkS hhs' f–iqia

jykafia l< m%d;sydr®hh

we;a;la o fndrejla ±hs

fidhd ne,Su fkdj"

Tyqg wjYH jQfha ;j;a

úreoaOjd†hl= úkdY

lr ±óuhs' m˙isjreka

lKavdhulf.a kdhlhd

jQ lhsmdia" Tyqf.a mlaIhg

hï wk;=rla fõ kï

th Tyqf.a fm!oa.,sl

wdrlaIdjg o n,mdkq

we;ehs Tyq is;Sh' f–iqia

jykafia †fkka †k"

ckms%h;ajhg m;aùu

Tyqg ;r®ckhla hhs Tyq

l,amkd lf<ah'

f–iqia jykafia

fydr ryfia isrNdrhg

.ekSug Tyqg wjYH

jQj;a Wkajykafia rd;s%fha

,e.=ï .kakd ia:dkh

ksh; jYfhka fidhd

.ekSu wmyiq jQfhka th

ls%hd;aul ls¯ug fkdyels

úh' ta m%Yakh úi£ug

wka lsisjl= fkdj cq∞ia

Wmld¯ úh' Tyq kdhl

mQclhska fj; f.dia

§f–iqia jykafia Tng

mdjd fokafka kï Tn

ug fokafka l=ula±¶hs

weiSh' ^uf;õ 26(14-15&'

˙° ldis ;sylg .kqfokqj

;Ska≥ úh' t;eka mgka Tyq

Wkajykafia mdjd °ug

iq≥iq wjia:djla fiùh'

mdial= fNdackh i|yd

f–iqia jykafia Y%djlhka

iu. iQ∞kïj ;snQ

Wvquyf,a Yd,djl /iajQy'

mdial= fNdackfhka miqj

Y%djlhka f.;aiuks kïjQ

ia:dkhg hdug l;sld

lr .;ay' cq∞ia Yd,dfjka

yksl msgù f–iqia

jykafia ms<sn| f;dr;=re

kdhlhkag ±kaùh' Tjqyq

Ng lKavdhula hjd

Wkajykafia isrNdrhg

f.k mdkaor hdfï m%cd

uQ,slhka yd úkhOrhka

/iaj isá lhsmdiaf.a

ud<s.djg f.k .sfhdah'

tys° idlaIslrejkaf.a

idlaIs fndre jQfhka

fjk;a u.la fiùh' §fï

ukqIHhd foaj uka†rh ì|

oud ;=ka †klska kej;

f.dv k.ñ¶hs mejiQ

njg fpdaokdjla t,a,

úh' †jeisjr fcrñhdg

o" fujeksu wjia:djlg

uqyqK fokakg is≥úh'

,nk i;shg

ls%iaá m%†kdka≥

isß i¿fõ yDo idlaIsh ñksia w;lska iSrejg f.;a;ï lr ksuejqKqmΩoaola fkdue;s §,skka¶ fr† lvla úh ud frdau äkd˙ lsysmhlg ñ, flreKq'''y†is lghq;a;la i|yd wjeis hhs mjid f.k hkafka l=ug±hs fkd±k isáfhñ'

isrer mqrd ;=jd, j,ska ;ju;a WKqiqï reêrh jEfykl∫ uq≥kla u; ≤;a fomd weK .id l=reim;a l<fy,a,hlska we,h o is≥re l<uD; Y¯rhls m%dKh ksreoaO jQ'''

in; W∞ù we;s neúka Wreu ke; Tyq yg ksis N+u∞khla' b†ka Tõyq ud w;=rd .,af,k u;wdjrKh l<y ksi, foayh ysia m;=,a jefik fia

ta iamr®Yh ,o fudfydf;a - ±kq◊ yqre mqre≥ njlaud fudyq y∫kkafka o@isysúh fmr †k oiqka fm<;u isrer yd reêrh ;u isiqka yg mjrd ≥kata uyd we≥rdKka fkdfõ o fudyq@ u;l ihqrl .sÆKq fudfydf;a±kq◊ fmr fkdjQ úrE fjkila ud ;=< ie◊ka ud isidrd me;sreKq ;o wdf,dal rYañ Odrdjla iu. h<s mK .ekaú◊ud jid isá ksi, foayh

fï lskï wreuhla o@ t;=udKka ;j;a tys fkdùhtfy;a t;=udKkaf.a isrefr® fiahdj ud ;=< úh''t;=udKkaf.a W;a:dkfha „judk i<l=Kla njg ud m;a lrñka t;=udKka mshdKka jykafia fj; kslau f.dia we;'

tfyhska hï †kl Tn ud foi fk;a fhduq lrkafka kï'''ud ;=< we;s t;=ukaf.a rej olskafka kï'''t;=uka Tn Wfoid ú¢ fõokd olskafka kï'''ieneúkau Tng t;=udKka uqK .efikq we;'''

.re fldals, m%kdka≥ id' fn' ks' ifydaor;=ud

ljqre udj ∞,d .sh;a

„judk foúhka

jykafia wmj ∞,d hkafka

kE' †jH mQcdj ;=< °

wm fuh u;la lrkjd'

2020 jr®Ifha ° Y=oaOjq

iNd ud;dj wΩ n∞∞

†k wmf.a k<f,aa wΩ

;ej¯fuka wmg u;la

lr fokjd fï wmf.a

is;a fida†is lrk ld,h

meñfKk nj'

wmf.a is;a fjkia

lrf.k j; brdf.k

fkdj is; brd f.k

udfj; ye¯ tkak lsh,d'

f–iq iñ∫ka mjikjd'

fudk foa wmg wysñ

jqK;a foúhka jykafiaf.a

wdorh i∞l,a wm iu.hs'

fojk j;sldk uka;%K

iNdj i|yka lrkjd

foúhka jykafiaf.a y~

;ekam;a lrk ryis.;

ia:dkh ;ud yoj;

lsh,d' tfia kï wm ta

yoj;g tlÛj ms˙is≥j

ls%hd l< hq;=hs' wmf.a jev

mgka .ekSug fmr yd miq

foúhka jykafiag ia;+;s

lrkak' m%Yxid lrkak'

wms ys;kjd kï wms

lrk foa ;ud y˙ lsh,d'

ke;akï yefudau lrkag

´kE ta foa ;ud lsh,d'

wkak t;khs hlaIhd

ls%hd lrkafka' ta ksid wms

m˙iaiï úh hq;=hs'

fï ;djld,sl

f,dalfha wmg wjYH kE

hlaIhdf.a ls%hdldrlï'

lj∞j;a wmj ∞,d

hkafka ke;s f–iq ;ud

fï f,a fmrdf.k" ∞äh

y,df.k lr lshd .;

lsisjla fkdue;sj l=rei

.ig hkakg iQ∞kï

jkafka' wehs@ wfma .;

is; fu;rï oreKq'

wmg .e,ùu ≥ka wmg

iEu w;skau iyh jk

foúhkag fkao wm fï

úreoaO fjkafka' fmdâvla

ys;kak' yoj;g l;d

lrkak' fjkia fjkak'

mdmhg leu;s is;;a thg

jy,a jk is;;a wms fu,a,

lr.uq' wms mdmfhka

ksoyia fjuq' §udf.a ≥Iag

is;=ú,s wdYdjka fida∞ ud

ms˙is≥ lrkak' kej; ug

„jh ,nd fokak lsh,d

ks;ru lkak,õ lrkak'

uqΩ y†kau ukia:dmkh

jkak' túghs wmg iqjh

iykh ,efnkafka'

foúhka jykafiag l<

fkdyels lsisjla kE'

iñ∫ks wmg ks;ru mõ

j,ska wE;a ù i;=áka „j;a

fjkag bv i,ikak'

Wkajykafiaf.a levqkq

ì∫kq Y¯rh b†˙msg isghs

wms fï fudr .ikafka'

Wkajykafiaj wm

úYajdi lrkjd kï wm

lsisu lreKla Wfoidj;a

ìh úh hq;= kE' wmf.a

mjq,a „ú; leä,d

ì¢,d ;sfnkag mqΩjka'

wkd.;h .ek ;sfhk

n,dfmdfrd;a;=j iqkq

úiqkq fj,d hkag mqΩjka'

ta;a iajdñka jykafiag

mqΩjka ta levqkq ì∫kq

;eka iúu;a lrkag'

Wkajykafiaf.a YS% uqyqK

†jH i;am%idoh ;=<ska

wmg fmakjd' fï jrm%ido

,efnk wjia:djhs' fï

fj,dfõ Wkajykafia

wdihs Tn Wkajykafiag

wdofrhs lshkjg' ug Tn

úYajdihs lshkjg' wms

foúhka jykafiaj w;a

wer,hs bkafka' Tkak

mdial= ld,h tkfldg

m,a,sh me;a;g hkjd'

ta ;ud uy isl=rd∞

lf;da,slfhda' m˙isjre

jf.a fyd| jev lrk

krl ñksiaiq' wm w;r;a

tjeks wh wkka;hs' fï

fj,dfõ f–iq wmf.a

yoj;g l;d lrkjd'

úYajdiSh weiSka wdmiaig

n,uq' fldfyduo lsh,d'

foúhka jykafia

fï f,dalhg wdfõ

m%;sydr®hh lrkakg o@

wkaOhkag fmkSu fokag

o@ 5000 g lEu fokago

kE' Wkajykafia wdfõ

wkaOldrfha „j;ajk

mõldrjQ wmj iqjm;a

lrkaghs' wmg wd;añl

fmdaIKh ,nd fokaghs'

l,ajd˙ l∫ uq≥fka „ú;h

ms≥fõ ta ksihs' l=rei

.fia t,a,S urKfha ≥l

fõokdj ;=reΩ lrf.k

;u „ú;h mQcd lf<a

ta uyd wkaOldrfhka

wmj uq∞ .kaghs' wmf.a

wd;auhg jvd Y¯rh

ms˙is≥ lrkag fkdfhla

foa lrkjd uqo,a úhoï

lrkjd' kuq;a wd;auh

fmdaIKh lrkag fkdñf,a

fok mdfmdÉpdrKhj;a

wms lrkjo@ udihlg

jrla j;a wms Bg fhduq

fjkjo@ wmf.a is;

wms˙is≥ kï" tlsfkldg

ffjr lrkjd kï"

flfkys,slï lrkjd kï

wks;a wh md.d oud ;ud

Wiia fjkag yokjd kï

wm fudk foa lr;a jevla

kE' m<uq fldg wd;auh

fida∞ ouuq' ,nk i;shg

Ydka;s cïnqf.a

j; brdf.k fkdj is; brdf.k foú iñ∫ka fj; ye¯ tkak

Page 6: YS% ,xldfõ m

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙∞

dkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

06 foaj jkaokdj

zfldÉpr g%hs l<;a nEfka

fndk tl kj;a; .kak'

fldÉpr kï ys;=j;a ;ry .kafka

kE lsh,d nEfka lkafg%da,a lr.kak'

fldÉpr ys;d.;a;;a wdfha ta je/oao

lrkafka kE lsh,d ál ojilska

flfrkjfka'Z

Ôúf;a yod .kak f.dvla whg

jqjukdj ;sfhkjd' je/oafoka ñfokak

´klu ;sfhkjd' ta;a" je/oaog tfrys

fjkak wmsg ;sfhkafka wvq Yla;shla'

leue;a; ;sín;a Yla;sh wvqhs'

zlsisu kS;shla we;s ùug fmr

f,dalfha mdmh ;sìKs'Z ^frdau 5(13&

foaj wdorfhka f,dalh ueõj;a

msfrõj;a" ta wdorhg tyd .shd mdmh

me,fjkak mgka .;af;a j,a me,Eáhla

jf.a' taoka Whfka wm foaj wdorh me,

l<;a M,h jqfka mdmhhs'

zmjg keïu we;sjhs ud fuf,dj

Wmkafka' flf,ia u,ska hq;=jhs ud uõ

l=i ms<sis÷fka'Z ^.S;d' 5(1&

foaj wdorfha yqiau .;a;;a" mdmfha

isúh wfma jfÜg ;sfhkjd'

zfï yeu ;eku oeka u;aøjH' oeka

yeu <ufhla wf;au f*daka tlla'

9 jif¾ jqKdg yeu <ufhlagu

fld,af,la bkakj¨'Z

yeu ;eku j,a me,Eá me,fj,d"

me, fj,d ú;rla fkfuhs me;sß,d'

me;sfrk mdmh yeu Ôú;hlau jg,,d'

zTnf.a úreoaOldrhd jk hlaIhd"

f.drjk isxyfhl= fuka ljfrl=

.s,.ksïfoda hs fidhñka Tn fudn

weúÈkafkah'Z ^ 1 fmaÿre 5$8&

id;ka fudk fi,a,u oeïu;a

foúhka jykafiaf.a wdorh id;kaj

uÜgq lrkjd'

zwm Wfoid foúhka jykafiaf.a

fma%uh m%;HCI jkafka wm mõldrhkaj

isáh§u ls%ia;=ia jykafia wm Wfoid Èú

msÿ neúks'Z ^frdau 5$8&

ta wdorh ljodj;a fkdfjkia jk

wurKSh wdorhla'

zkqU,df.a mõ isys fkdfldg"

kqU,df.a jro lud lrk foú|dfKda

uuh'Z ^fhidhd 43$25&

zuu Tjqkaf.a wmrdO lud

lrkafkñ' Tjqkaf.a mdm ;j;a isys

fkdlrkafkñ' fufia mjikafka

iajdñka jk uuh'Z^fcrñhd 31(34&

foúhka jykafia tfyu l<;a wms'''''

zug u;lhs .sh mdr;a Tfydu lsh,d

;uhs udj /jeÜgqfõ' ug wo jf.a

u;lhs ug Thd lsh,d ;sín l;d ál'

u;lfka .sh wjqreoafo;a wmsg tkak

lshkafka ke;=j wks;a yefudagu tkak

lsh,d ;sínd'Z

wms yeuodu;a wu;l fkdlr" iudj

fkd§ fmÜg.ïj, mqrjf.k bkafka

jerÈuhs

z.=re foajhks" fï ia;s%h

lduñ:Hdpdrfhys fh§ isáh§u w,a,d

.kakd ,oa§h' fun÷ wh .,a .id

urkakg fudafiiaf.a jHjia:dfõ ys

wmsg wK lr we;' tfy;a ueh .ek Tn

lshkafka lsfulao @Z ^fcdydka 8(4&

úkhOrfhda úkh lvlr lr úkh

lv lrk wh .ek weye .yf.k

bkakfldg mßisjre oyu T¨fõ

;shdf.k mdúÉÑ lr lr jerÈ lrk

wh w,a, .kak n,df.k ysáhd'

zTfíu wefia we;s ,S fldgh .ek

fkd;ld Tfí ifydaorhdf.a wefia we;s

,S l=v .ek n,kafka ukao @Z ^uf;õ

7(3& fÊiq u;la lr,d fokafka wkak ta

ksihs'

uf.a jro .ek lror fkdù f,dafla

bkak yefudaf.u jerÈ .ek lror jk

fldÜGdihla wms'

tyd f.or" fuyd f.or" mdf¾

fldfka f.or" w,a,mq mdf¾ f.or"

w,a,mq .fï f.or yeu

flkdf.au pß; iy;sl ,shkak yok

wmsg" wfma pßf;a .ek fydhkak

fõ,djla ke;s ;rï' zTjqka fufia

weiqfõ" Wkajykafia mÍlaId lr

Wkajykafiag jro ;nkakg lreKla

fidhd .kakd wáfhks'Z^fcdyka 8(6&

jerÈ lrkafka ke;s ukqiaihf.a

je/oaola fydhkak udk n,df.k ysáh

msßila' jerÈ fkdlrk ukqiaihf.ka

Ôúf;ag mdvula .kakjd fjkqjg

mdvula W.kajkak oÕ,mq msßila'

zWkajykafia keó ish weÕs,af,ka

ìu ,shq fial'Z ^fcdyka 8$6&

oÕ,k ñksiaiqkag fÊiq W;a;r

ÿkafka ksy`vj'

zñksy jev odkjd jeähs''' jevla

fokak ´kd' ñksyf.a /ia jeähs''' wvq

lrkak ´kd' Wkag oeka i,a,s lsh,d

yß fidaNfka''''' wvq lrkak ´kd' Z

oÕ,k whg wms;a W;a;r fokak

yokafka oeÕ,s,a,lskauhs'

zzWkajykafia fl<ska isg Tjqka

wu;d" zTn w;frka mjla ke;s

;eke;a;d m<uq fldg wEg .,

.ikak'ZZ ^fcdydka 8(7&

jerÈ fkdlr je/oao fmkaj, fok

flkdg fÊiq fl<ska ysáhd jf.a

fldkao fl<sska ;shd f.k l;d lrkak

mq¨jka'

zwkqka jrog m;a fkdlrkak' túg

Tn;a jrog m;a lrkq fkd,efí'Z ^¨la

6(37&

jerÈ l<;a" ldgj;a weÕs,a, Èla

fkdlrmq ksid fÊiq ia;s%hf.a me;a;

.kakjd'

jerÈ lr lr" ms<sfkdf.k jerÈ

w,a,k ñksiaiq ál ,eÊcdfjka uqK

jyf.k w;g .;a; .,a áflka

;ukagu .y .;a; kï fyd|hss lsh,d

ys;df.k hkak hkjd'

zia;s%h" Tõyq fldfyao @ lsisfjl=

Tng jro ;enqfõ keoao @'''''''Z

ziajdñkS" ke;ehs wE lSjdh'Z

^fcdydka 8(11&

.f,ka .y,d mdmh urkjd fjkqjg

mdmsIaGhd urkakhs wmsg ´klu'

zl=vq .ymq fld,a,d fkao'''

mqkre;a:dmfka ysáhd lsh,d ´ld

yefokafka kE' Th ñksyd iudj §,d

.Eksj ndr .;a;g ;j ál ojilska

;j;a ñksfyla w,a,.kS' uy oj,a

fydrlï lrmq tld oeka fndrejg

m,a,shg tkafka m,a,sfhkq;a fudkd yß

.,jkak fjkake;s'Z

ta jqk;a fÊiq yeuodu ukqiaihj

f;areï wrf.k mdmfhka f.dv tkak

w; ÿkakd uu;a Tng jro fkd;nñ'

hkak ñkamiq ;j;a mõ fkdlrkak'

^fcdydka 8$11&

mdmhg ksrka;rfhka jefgk

ukqiaihj f;areï wrf.k f.dv

tkak ;uhs fÊiq wmsg §,d .sfha

zmdfmdÉpdrKh" iu.s ikaOdkfhaZ

m%ido ksOdkh'

ziaj¾. rdcHfha h;=r Tng

fokafkñ' Tn fmd<fjys§ hula

n¢kafkyso" th iaj¾.fhys§ n|skq

,nkafkah' Tn fmdf<dfjys§ hula

uqokafkyso th iaj¾.fhys§ uqokq

,nkafkah'Z ^uf;õ 16(19&fÊiq fmaÿreg

ÿkak mõ ludfõ n,h wo iNdfõ

msh;=ukag mejÍ,d'''

zfï udf.a wjqreoaolg miq

mdfmdÉpdrKhhs'Z f.dvla wms mdmfhka

ksoyia fjkafka wjqreoaog ierhla

m,a,sfha ux.,Hfha§'

ta fudfyd; fjklka wkqkaf.a jerÈ

n, n,d fydh fydhd uf.a mõ f.dv

.yf.k msáka oekqfka ke;;a we;=f<ka

.| ..y Ôj;a fjkafka wmamsßhdjla

ke;=j'

fÊiqf.a wdorfha l=áhla fjkqjg

wms hldf.a lïy,la fj,d mõ f.dv

..y' mdmhg ;s; kï ksrka;r

mdfmdÉpdrKhhs' id;ka mroaok wúh

fï ksOdkhhs' mdmfhka f.dvhkak"

mdfmdÉpdrKhg f.dvfjkak'

mdm f.dfvka tf.dv fjkak'''

.re rx. fYydka msh;=ud

p;d˙l iufha f;jk bre†k

ysÕlu ;=< w;aolsk foúhka jykafiaf.a fm%auh

udr®;= 15 b˙∞ p;d˙l iufha f;jk bre†k^oï& kslauhdu 17(3-7

.S;d' 95(1-2"6-9

frdau 5(1-2"5-8

fcdydka 4(5-42 fyda

4(5-15"19-26"39-42

udr®;= 16 i∫∞ 2 rdcdj,sh 5(1-15

^oï& .S;d' 42(1-2"43(3-4

Æla 4(16"24î-30

udr®;= 17 wÛ' ∞ksfh,a 1(2"11-20

^oï& .S;d' 25(4-9

uf;õ 18(21-35

udr®;= 18 n∞∞ oa'kS'ix' 4(1"5-9

^oï& .S;d' 147(12-13"15-16"19-20

uf;õ 5(17-19

udr®;= 19 n%yia' id' cqfia uqks ux.,Hh^oï& 2 iduqfj,a 7(4-6"12-14"16

.S;d' 89(1-4"26"28

frdau 4(13"16-18"22

uf;õ 1(16"18-21"24 fyda

¨la 2(41-51

udr®;= 20 isl=rd' fydishd 14(1-9

^oï& .S;d' 81(5î -7"8-11"13"16

udla 12(28-34

udr®;= 21 fikiq' fydishd 5(15-6(6

^oï& .S;d' 51(1-2"16-19

¨la 18(9-14

udr®;= 22 b˙∞ p;d˙l iufha i;rjk bre†k ^oï& 1 iduqfj,a 16(1"5î-7

10-13

.S;d' 23(1-6

tmSi 5(8-14

fcdydka 9(1-41 fyda

9(1"6-9"13-17"34-38

udr®;= 15 isg21 olajd foaj jdlH m%ldYk

ud ksihs'''

.re trx. ,laYs%; o is,ajd msh;=ud

breÈk Ndjkdj p;dßl iufha ;=kajk breÈk jk wo

ojfia foaj jpkh ;=< wm olskafka

kqiqÿiq wjia:dfõ§ mjd wm foúhka

jykafiaf.a wdorhg k;= jk njhs'

fkdjákd fyda wlem hehs

ms<s.efkk úfgl mjd foúhka

jykafiaf.a jrm%idoh wmg .,d f.k

tk njhs' fuu mKsjqvh wmg lshùï

;=k mqrdu w;aú|skakg yelsh'

wo Y=' iqúfYAIfha iudÍh ia;s%h yd

wm iñ|dKka jykafia l< .kqfokqfõ

§ iïm%odh ;=< ;ukag wlem jqj;a

cqod cd;slhl= jQ Tjqka jykafia

tu ldka;djf.a;a ;j;a iudßhhka

fndfyda fofkl=f.a;a is;a yrjd Tjqkaj

weoys,sjka;hska l<d muKla fkdj Tjqka

yd iuÕ foojilao tys kej;=fKAh'

kS;shg yd iïm%odhg tyd .sh foaj

wdorfhka fndfyda fofkl=f.a msmdih

ikais÷jd Tjqkag .e,ùu ,nd fokakg

iñ|dKka jykafia lghq;= lf<Ah' ta foaj

wdorh ksiduh'

wfkla w;g m<uq foaj m%ldYkh ;=<

wm olskafka ueisú,s lshñka jy,a Ôú;h

j¾Kkd lrñka foúhka jykafiaf.a

ixrlaIKh iel l< wlSlre ck;djf.a

msmdih ixis÷jkakg foúhka jykafia

fudafiia ;=uka ;=<ska lghq;= l< fial'

tys§tu ck;dj iñ|dKka jykafia weoao

keoao lshd iel lrk ;rï foúhka

jykafiaf.ka wE;a ù isáfhdah' tfy;a

foúhka jykafiaf.a wiSñ; wdorhg iSud

ke;s ksid Tjqkaf.a msmdih ksjqKd muKla

fkdj foúhka jykafiaf.a jev isàu

w;aolskakgo Tjqkag yels úh'

ó<Õg by; isoaëka folu ;=< olsk foaj

wdorfha Wmßu wjia:dj .ek Y=' mdjq¿ ;=ud

frdaujrekag ,shQ ,smsfhys meyeÈ,sj i|yka

fõ' t;=ud mjik mߧ wm wkd:j isáh§u

l%sia;=ka jykafia mõldrhka ^tkï wm&

Wfoid kshñ; ld,fha§ ish Èú ms¥ fial'

tu m%ldYkh wdrïNfha§u wmg lshkafka

wmj oñgq njg muqKqjkafka wmf.a

weoys,a, njhs'

kqiqÿiq fyda wlem fyda idïm%odh ;=<

fkdyels wjia:djka j,§ mjd wmg foaj

wdorh w;aolskakg i,iajk ;rï wm

foú iñ|dfKda wmg wdorh lrk fial'

Tjqka jykafiaf.a wdorh ;rd;srï j;a wka

wh lshk foa .ekj;a lror fyda l,n,

jkafka ke;' ta ksid mõldrj isák úg

wm fidhd ú;a wm ;=< we;s msmdih ksjd

ouk .e,jqïldrhdKkaaf.a jrm%idofhka

msfruq' l=reish ksid w;aolsk Ôjkh yd

.e,ùug msmdi fjuq'

fjfrdaksldjla ud ≥gqjd la,Sksla fmda,sfï wka;su y˙fhawïfula ysáhd fjfyi nr§ld;a tlal ±hs wdfõ wïfï¶ weiqjd ±˙hla t;ekg weú†ka

wïud keye ms<s;=re ≥kafkanv.sks nj wef.a fk;ska fmfka§wïug fudkdo lkak f.akafka¶weh weiqjd y˙ ryiska wehf.ka

nksia f.ähl=hs lyg äx.l=hswrf.k wdjd yks yksfla;kshu f.o˙ka weú†ka bkafkajhig .shdu Tfydu ;ud

wïuf.a la,Sksla fmd; fldfyowïud T;ku b|f.k bkaklsh,d weh .shd fnfy;a ,shdf.k wrf.k fokakg f∞ia;rf.ka

fjfrdaksldjka ysÛjQ ldf,l≥mam;a wïuf.a wi<g weú†kauqyqKg iskdj f.akak fjfyiqKqfjfrdaksldjla ud ≥gqjd

.re yer,a uelaisuia frdâ˙.= mq,af,a msh;=ud id' wef,daishia foõi;ay," fnd/,a,

Page 7: YS% ,xldfõ m

ffjrifhka wm uqojd .ekSug ñ°fï wm iajdñ≥f.a ne;sh fj; fhduqfjuql;=;=uks"

iEu n%yiam;ska∞ †khlu iji 5'00 nïn,msáh u˙h

wdik foõue∫frys meje;afjk ñ°fï wm iajdñ≥j

he°fï kqjdKhg iyNd.s ù t;=ñhf.a ue†y;aùfï f,vfrda.

Wmøj,ska ukqIH ixy;sh uq∞.ekSu Wfoid Nla;s wNHdij,

fh°ug wjia:jd kej; W∞ù we;' jrl fldaÜfÜ rdcHfha

mD;=.Sis m%ekaisialka meúoaokaf.a wOHd;añl uOHia:dkhlaj

mej;s ñ°fï wm iajdñ≥f.a foajia:dkh cdj;a; m%foaYfha

mej;sk'

Bg iu.dój mej;s fn!;siau <sf|ka iakdkh ,oafoda

hCI yQkshï yd nkaOj,skao ≥r®NsCI yd fndajk

frda.j,skao udkisl yd .r®NdY ≥n,;djhka u.skao

mSvd,;a foaYSh yd úfoaYSh ie±yej;=ka ish.Kka fï

Y=oaOjQ meka mdkh ls¯fuka yd iakdkh ls¯fuka mQr®K

iqjh w;a±l we;s nj mD;=.Sis idys;Huh uq,dY%j,

i|yka fõ' tjlg fldaÜfÜ yd is;djl w;r mej;s n,

wr.,hg wiqjQ fï foajia:dkh .sksn;a jQj;a wog;a tys

w;a;sjdrï fldgi yd ck;djg Yd¯˙l iqjh ,nd≥ka

Y=oaO jQ <s| wog;a ksremøs;j mj;S' jir .Kkla wmøjH

;eïm;a ùfuka tys ksoka.;jQ ñ°fï wm iajdñ∫f.a

jkaokSh m%;sudj tys ;sî fidhdf.k m%ekaisialdkq yd

T.ia;shdkq ;dmiqka tys wdrCIdjg f.dafõ lf;da,sl

mqoiqk fj;

hjd we;'

th f.dafõ

Y=oaO jQ cqfia

uqks∫kaf.a

foajia:dkhl

we;s nj

lgl;d f.;S we;'

lreKq fufia ;sìh ° frda.fha° yd NS;sfha° ;ju;a

ñ°fï wm iajdñ≥jf.a ue†y;aùu m;kd uõjreka

fndfydah' mrïmrd .Kkl ckm%jdofha mejf;k fï

u˙h ne;s weoys,a, W;=fr® fuka ud;r olajd je,a,nv

fndfyda .ïudkj, ±äf,iska ia:dk.;ù we;'

nka≥, fkdaksia - fudrgqj

ck;d y`vdkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks od b˙∞

07

l;=;=uks"

cd;sl Or®fudamfoaY uOHia:dkh u.ska oyï .=rejr .=rej˙hkaf.a

oyï oekqu jr®Okh i|yd oyï .=re úNd. meje;aùu b;du;a

m%YxikShh' oyï .=re 1"2"3 jYfhka úNd.hka ;=kla mj;ajd oyu ms<sn|j

ukd wjfndaOhla ,nd°ug lghq;= ls¯u ldf,daÑ;h' tf,iu YS% ,xld

úNd. fomdr®;fïka;=j lf;da,sl oyï .=rejreka i|yd Or®udpdr®h iy;sl

m;% úNd.h kñka úNd.hla jdr®Islj mj;ajkq ,efí' Or®fudamfoaY

uOHia:dkh u.ska mj;ajk oyï .=re úNd.j, úIh ksr®foaYhu úNd.

fomdr®;fïka;=fõ úNd.hgo ksr®foaYlr we;'

tlu ksr®foaYhla úNd.hka folgu ;snqko cd;sl Or®fudamfoaY

uOHia:dkfha úNd.hkag iy rcfha úNd.hg fmkS isàug oyï

.=rejrekag moú uOHia:dk j,ska ksr®foaYlr we;' fuh oyï

.=rejrekag ;rula .egÆ iy.;ù we;' wfkl=;a wd.ïj, oyï

.=rejr" .=rej˙hkag we;af;a YS% ,xld úNd. fomdr®;fïka;=fõ úNd.h

mu◊' ud fhdackd lrkqfha cd;sl Or®fudamfoaY uOHia:dkfha úNd.

hkag fyda rcfha úNd. fomdr®;fïka;=fõ úNd.h hk foflka tlla

muKla ksr®foaYlrk f,ih'

iageka,s fmfr®rd - cd-we,

l;=;=uks"

fuh ú,dis;djla lSjdg we∫ï ú,dis;djla fkdfõ' fldKav

ú,dis;djla o fkdfõ' bre†k;a Kh ux.,H †k;a iïmQr®K †jH

mQcdjg iyNd.sùu lf;da,slhd i;= Kh hqla;shls' th iNd ksfhda.

hka f,i o ie,fla' l,ajd˙ l∫ uq≥fka il, f,daljdiskaf.a mdmhka

Wfoid l=reishla u; ‚ú;h mQcd l< wm .e<jqïldrhdKka jk f–iqia

ls%ia;=ia jykafiaf.a „ú; mQcdj isys lrjk bre†k †jH mQcdjg iyNd.s

jk fndfyda fokd †jH fNdackh je<£fuka miq läuqäfha foõue∫frka msg

ù hEu wo ú,dis;djla njg m;a ù we;' b˙∞ fjkqjg fikiqrdod yji

meje;afjk †jH mQcdjka ys fuh oelsh yelsh' tfia msg ù hEug flfkl=g

hï wjYH;djhla ;sìh yelsh' tfy;a mqreoaola yeáhg †jH fndcqk °fõ

r|jd f.k msgù hkafkdao ke;sjd fkdfõ'

†jH mQcdj wjidk jkafka .re msh;=ud ,ndfok Y=oaOjQ ;s%;ajfha

wdYsr®jdofhks' bre†k †jH mQcdjlg ld,h .; jkafka jeäu

jqfkd;a meh tlhs ld,la mu◊' Y=oaO jQ ;s%;ajfha wdYsr®jdoh wrf.k

foõue∫frka msg ù hk f,i ±kqï °ug wΩ n∞∞ †k †jH mQcdj

is≥l< msh;=ful=g is≥úh' wms f.jñka isákfka p;d˙l iufha †k

y;,shl jrm%id°h ld, jljdkqjhs' bre†k †jH mQcdjg iyNd.s ùu

Kh hqla;shla fukau thg wjidkh olajd iyNd.s ùug j.lSula yd

hq;=lula lf;da,sl ck;djg we;'

á%is,a weµa' ueka†ia - ú,af,dardj;a;

l;=;=uks"

Y=oaOjQ meh meje;aùu p;d˙l iuh ;=< oelsh

yels iqúfYaIs Nla;s wNHdihls' foõue∫re ;=<

muKla fkdj ksfjia ;=<o fndfyda úg mj;ajkakg

fhfok Y=oaO jQ meh wj†fhka hq;=u WÉpdrKh

lrkakg hul= fmdfydi;a fj;a kï ta ;=<ska

lshefjk wre; ld,Sk iudchg fkd.e,fmk njla

fmkakqï lrhs' jir ishhlg wdikak ,shejqKq fuu

m%ldY ;=<ska fndfyda úg lshefjkafka l=˙isfha ;ksjQ

f–iq iñ∫kaf.a ≥la wf|dakdh' tfiau tu wf|dakdj

fl;rï oreKq oehs lsjfyd;a ;uka .,jd .kakg

hk ck;djf.a mdmfha oreKqlu ksidu ˆf;da ug

b;d ;s;a; jqfkys˜ hehs mjikakg ;rï t;=uka ;=<

l<ls¯ula jQ nj tu he≥ï ;=<ska fmfka'

tfiau ≥lam%dma;s ú,dmfhys i|ykaj we;s m˙†

jo .dúkd bjikq fkdyelsj ;ukag l=reisfha

brKu w;alr fokakg ;rï ;ud ñksidg l<

jro l=ula±hs wikakg ;rï Tjqka jykafia <dul

jk whqre ;j;a ;ekl i|yka fjhs' mdms ckhd

mdmfha jy,a núka uqojd .kakg foaj;ajh ysia

fldg ukq f,djg jeä t;=udfKda udkj ixy;sfha

.e<ùu i|yd ls%hd l< w;r ukqIHhdg fl;rï

fma%u l<d ±hs lsjfyd;a l=rei .fia° zfudjqka

fkd±k lrk jrog iudj ≥k uekjZ hs mshdKka

jykafia whe°ug mjd ldre◊l úh'

tfiau ta fma%udkaú; iajdñka jykafiag

iekiSu ,ndfokakg wm m%n,fhda o fkdfjuq'

Tjqka jykafia wmg ,nd≥ka .e<ùu whs;s lr

f.k Tjqka jykafia fmkakq „ú; wdor®Yh

wdor®Yhg .ksñka .e<ùfï u.g fma%ufhka

ms<s;=re °ug ñi t;=uka ikikakg k<jkakg

wmg lsisu úfgl;a yelshdjla fyda n,hla ke;'

fujeks woyia iys; m%ldYk ìysú we;af;a fndfyda

úg tajd ìysjk wj†fha ;snQ kdv.ï rgdj Tiafia

nj is;sh yel' tfiau ta jk úg ,la†j mqrd úis˙

isá úfoaY .re mshjrekaf.a isxy, NdId ±kqu yd

ck rgdj ;=< ;snQ jd.a ffY,h uq,a fldg jqjo

fï jk úg †hqKq hehs iïu; ck iudch ;=<

y˙ wjfndaOfhka ksjer†j WÉpdrKh lrkakg

´kE ;rï jgmsgdjla ieliS ;sìh° .srjqka fia

flfrk fuu he≥ï ;=<ska wm lrkqfha jrolau

nj wm f;areï .; hq;=h' tfiau ta ms<sn| ck;dj

±kqj;a ls¯ula yd lreKq meye†,s ls¯ula lr

ùug ld,h W∞ù we;s nj wújdofhka ms<s.;

hq;=j we;'

weka;ks ch,;a - rd.u

l=rei m;a f–iqg wm ;s;a; fj,d o@

oyï .=re úNd. jeä fj,do@

foõ ue∫fr® wÆ;au ú,dis;dj

l;=;=uks"

ls%ia;=¤W;a:dkls%ia;=;a:dk bre†k ux.,Hd;s ux.,Hhhs' ckjkaokd pl%fha kdNshhs' t†kg fmr

f.dla b˙∞ isg wdf,aÆhshd fikiqrd∞ w;r †k yf;ka tll mqr mif<diajl jeáh hq;=h'

2018 udr®;= 31 fikiqrd∞ nla mqr mif<diajl úh' wfma%, 01 mdial= b˙∞ úh'

1920 .Kkaj, ì%;dkH mdr®,sfïka;=j mdial= mk;la iïu; lr.;s' ta wkqj wfma%,a fojk b˙∞

mdial= †kh f,i kshu úK' fuys;a ∞;ula ke;s fyhska wjqre≥ m;d k;a;, fuka tlu †khla

fkdjefÜ' wfma iNdj fuh .dKlgj;a fkdf.k fkdokakd f,i isáfhah' lf;da,sl iNdj Y=oaO

jQ iïm%∞h wdrCId l<dh' wka;sug ì%;dkH lf;da,sl iïm%∞hgu hg;aúh' ì%;dkHh

f.%f.da˙hdkq †k or®Ykh;a ms<s.;af;a 1751 °h' ´f;dfvdlaia reishdj 1917 úma,jhg

miqjh' udr®;= 1 m;%fha le,siagia chudkakhka ls%'j' 325 ksfihd uka;%K iNdfõ

ks.ukh nj lSu ksjer†h' tfy;a ,smsh w. 18 jk ishjfia isg hhs lSu

if∞iah'

µs,SIka wnhfldaka - ye|,

l;=;=uks"

wfma óiï ix>h ;=< fndfyda≥rg wOHd;añl iy ndysr iïnkaO;d

f.dvkef.kafka óiï lñgqj yrydh' óiï fiajl msh;=ud iy iyhl

msh;=ud óiï lñgqfõ ksfhda‚;hka yd yuqù hï hï wjia:dj,g uqyqK

foñka lf;da,sl ck;djg fi; i,ihs' ug yefÛk yeáhg óifï ck;djf.a

foajia:dkh iïnkaOj" .u iïnkaOj" wjfndaOhla ,ndf.k lghq;= ls¯fuka

iqkaor .ula ìyslr .ekSug yelsfõ'

ñksiqkaf.a woyia" b,a,Sï" fpdaokd" fhdackd" †˙.ekaùï" wvqmdvq"

wjeis;dj wd†h ±k.ekSu ms◊i foajia:dkfhka msg;g ,shqï fmÜáh-

la ilia lr .; yelsh' foajia:dkhg meñfKk úg kdñlj fyda

ksr®kdñlj ,shqï ilid ±ñh yelsh' uilg jrla tajd óiï fiajl

msh;=ud /f.k f.dia tajdg úi∫ï fidhd°ug W;aidy l< yelsh' tu.ska

.u ;=< wÆ;a hula tkï ;j≥rg;a .u ixjr®Okh ùula is≥úh yelsh'

tu.ska †jH tfårdKka ;=< .ukl fhfok negΩ /<la ìysfõ'

tï' ã' iqor®YkS mS˙ia - y,afm

óiu ;=< fmd≥ ,shqï fmÜáhl wjeis;djh

Page 8: YS% ,xldfõ m

wfia, oikdhl,nk i;shg'''

dkd¾:

m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙∞

mial,a chudkak

m%Yakh ( wkd.ñl f,dalhla ;=<" f,dalh mqrdjg foú∫ka flfrys we;s ñksia úYajdih .ek lemS fmfkk yd b;d m%uqL fmf<a m%n, rglska tk ld†k,a kula f,i meye†,s ls ula lrkak Tnjykafiag mqÆjka o@

ms<s;=r ( wfma f,dalfha ±ka

is≥fjñka mj;akd is;sú,s

úldYkfha n,mEfuka fyda

ixialD;suh jYfhka is≥jk

n,mEïj,ska fyda lsisu iudchla

jika lr" jid ;nkakg wmg

mqΩjkalula keye' ta ishÆ

n,mEï j,ska §wm wdrlaId

iys;hs¶ lsh,d lsis≥ rglg

lshkak mqΩjkalul=;a keye'

tjekakla is≥fjkjd kï tfia

is≥jkafka lsishï rgla" úYaj

jHdma;s" iuia; f.da,Sh iudcfhka

fldka ù" yqol,dj isákafka kï mu◊'

tjeks ;;a;ajhla fldfy;au fi!LH

iïmkakh lsh,;a ud ys;kafka keye'

m%n, yd m%uqL lf;da,sl rgla jk ms,smSkh"

tkï wm rg ;=<g;a f,dalfha úúO rgj,

wfkalúO lshukaj, $ m%ldYk j, $is;sú,s

m˙kdufha $ l,amkd lrk wdldrj,

˙x.Sula" n,mEula $ f;rmqula ;sfnk nj

wm okakjd $ wm w;aolskjd'

ta;a ta jf.au ;uhs ms,smSk rgg yd tys

ixialD;shg wiuiu n,mEula" Wreuhla

;sfhk jir 500 lg tyd .sh" tys wrgq

nei.;a" iudc.; lf;da,sl $ ls%ia;shdks

ksfhdackh yd tys Yla;sh jvd;a m%n,hs

lshk ldrKh' wfma lf;da,sl $ ls%ia;shdks

l=gqïnhka $ mjq,a §ish weoys,a, - úYajdih¶

ish „ú;j,g wdfoaY $ lr.kakd $ fmr<do

.kakd wdldrh .ek ud ;=< we;af;a uy;a

wNsudkhla yd b;d .eUqre w.h ls ula'

§wfma ryi thhs¶ lsh,hs ug ±fkkafka'

wfma mjq,a ixia:dj $l=gqUh Yla;su;a kï

wkd.; mrmqrg Tjqkag ∞hdo l< yels

Tjqkaf.a mru Okh wd.ñl úYajdih $

weoys,a, yd tys yrhka h'

ta njg Tjqkaf.a is;a l=yr ;=<"

Ñ;a;dNHka;rfha ;sridrj" me,m†hï ù

we;akï Tjqkag ;sr" ia:djr yd fkdief,k

yeÛSula we;akï th tla;rd ≥rlg"

Tjqkaf.a we;=<dka; Yla;sh ms<sn| bÛshls'

;;a weoys,a, $ úYajdih ;eìh yels" ishqï

wjfndaOd;aul" úpdr nqoaêuh u;hla

f.fkk uQ,dY%hls· m%Njhls' ta flfia jqj;a

ms,smSkh ;=< hdÉ∆ yd m%ido ksOdk u.ska

iqúfYaIdldrfhka ckms%h Nla;s wNHdi

yryd ish weoys,a, $ úYajdih B<Û mrmqrg

∞hdo lrkakg lf;da,sl $ ls;=kq mjq,a

j,g yelsfõ'

th flfiaj;a jfhdajDoaO iSh,dg wdÉÑ,dg

l< fkdyelalls' ta ksid mdi,a $ úoHd,

Or®fudamfoaYh $ foaj Or®uh b.ekakqjdfõ'

tfy;a Tjqyq „ú;fha ie|E ld,fha t†fk∞

$ ffoksl „ú;h ;=< hdÉ∆fõ

ksu.ak fj;s' cmud,h $ fldka;h lsh;s'

bámkaoula o,aj;s' u,la mQcd lr;s' th"

úYajdih kj mrmqrg $ B<Û mrïmrdjg

yrjk udr®. j,ska ;j;a tla u.ls' ueks,d

kqjr jeks b;d ckdlSr®K" cd;sl iSud j,ska

uqla;" úYaj jHdma; fmfoil mjd ish

weoys,a, ;ukaf.a B<Û mrmqrg yerùfï

fjkia l%u ;sfí' tfy;a ckms%h Nla;s

wNHdi .ek l;d lrk úg wka; †<s∫

ck;djh" ≥mam;a ck;djh $ fmdfydi;a

ck;djh jeks mgq fNao wy,lj;a ke;'

m%Yakh ( Tn lrk meye†,s ls fuka .uH jkafka ms,ssmSkh ;=< wo mj;sk ;;a;ajh .ek Tn;=uka ;=< uy;a i;=gla ;sfnk njhs' ms,smSkh jeks m%n, lf;da,sl rgla" ueks,d kqjr .ek Tn lrk meye†,s ls u wid isák úg ud ;=< i;=gla we;sfjkjd" kuq;a ueks,d kqjr wdYs%;j uy;a wiykld˙" ìysiqKq ;;a;ajhka jr®Okh jk njg l;d me;sr hoa† yenEjgu ueks,dys j;auka ;;a;ajh ljrdldr o@

ms<s;=r ( fyd|hs''' ms,smSk ck;dj iuÛ

wm wka;r® wd.ñl in|;dj .ek idlÉPd

lrkjd' fuu ixjdohka idudkHfhka

flfrkafka ls;=kqjka yd uqia,sï ne;su;=ka

w;rhs' tu ixjdo fndfydu;au ls%hdYS,s hs'

úfYaIfhka u ixjdo wjOdkh fhduqfj,d

;sfhkafk;a ol=Kq †. ms,smSkh ;=<hs'

ñksia meyer .ekSïj, ksr;" m%pKav

ls%hdj, fhfok" bia,dïjreka hhs lshd

.;a" ;djld,sl ;ykug ,laj we;s"

ixúOdk yd we;euqka b;d m%pKav f,i;a

l,yld˙ f,i;a yeis ,d ;sfhkjd' fï

w;r f.ù .sh oYlh ;=< rch yd úúO

uqia,sï ixúOdk $ mdr®Yajhka w;r fï .ek

idlÉPd mj;aj,;a ;sfhkjd' lf;da,sl iNd

ud;dj wehf.a fldgi bgqlrkjd· ñkaokd´

ro.=re W,ud iuqΩj wm uy by<ska fujeks

m%h;ak w.h lrkjd' m%cd kdhlhka" m%cd

ls%hdld˙ka yd ckim%Odkska w;r;a" rch

yd ler,s lKavdhï w;r;a úoaj;=ka" m%ùk"

lD;yia; úfYaIhka yd Or®uOrhka w;r;a

idlÉPd" iuqΩ meje;aùu .ek wm uy;a fia

ia;+;sjka; fjkjd'

±ka wmf.a wjOdkh fhduqj we;af;a ≥Ialr

ldr®hhla fj;hs' tkï wka;r® wd.ñl

ixjdoh wfma wi,ajeis ck;djf.a fomd

<Ûg f.k hkafka flfia o@ Tjqka w;rg

;;a wka;r® ixjdo f.k hd hq;af;a" wi;H

mokula ke;s" fndre fpdaokd ksidfjka

m,s.ekSï" mjq,a w;r úrilhka" is;a fõokd

we;s jQfha fuys ksidh' Tjqka w;r we;s

fõokdld˙ u;lhka" ksÜgdjg iqjm;a

úh hq;= ;=jd, Tvq≥jd f.dia we;af;a fï

ksidh· idlÉPd" ixjdo" yq≥ foaj Odr®ñl

fyda or®Ykjd†uh ldrKdj,g iSud fkdúh

hq;=h' foaj Odr®ñl fyda or®Ykjd†uh lreKq

ixjdo j,g ksñ;s ùu wf.a h' tfy;a

wmf.a wjOdkh †ksh hq;= ldrKd jkafka

wñys u;lhka iqjm;a ls u· ;=jd, iqjm;a

ls u· iudj °u· úkdYj .sh ñ;%;ajh

h<s f.dvke.Su hk ldrKd h' wfklla

fkdfõ'

m%Yakh ( wm yuqfõ we;s iSñ; ld,h l<ukdlrKh lr.ksñka ud Tnjykafiaf.ka ±k.ekSug leue;shs wo ld,fha iiqkg we;=Ωjk msh;=uka,d isák ;;a;ajh .ek" úfYaIfhka u ueks,d kqjr ;;a;ajh .ek Tn;=ukaf.a ;lafiarej l=ulao @ ud fï m%Yakh Tn ;=ukag fhduq lrkafka wjq' 10 la jeks ld,hla udo foõi;ay,a foll mQcd;ajrh m;d we;=Ωjk mQcl isiqkaf.a mqyqKqlrejl= f,i fiajh lr we;s ksidhs'

ms<s;=r ( ud ys;k wdldrhg wdishdfõ isák

wmg mQcd;ajrh m;d ie,lsh hq;= le|ùï

.Kkdjla ,nkak ;rï wm foajdYsr®jdoh

,nd ;sfnkjd' f,dalfha wka rgj,"

l,dmj," is≥jk foaj,a .ek" úfYaIfhkau

mQcdm%id†;=uka,df.a .=Kd;aul Ndjh .ek

wmg wykak ,efnkjd' mQcd;ajrh'''^iskd

fiñka& fyd|hs" ug Wjukdjla keye uf.a

mrmqfr® iajdñ,d iuÛ wo ld,fha iiqkg

tlajk mshjreka ii|kak' talg fya;=j

tla ld, jljdkqjl iajdñ,d wks;a ld,

jljdkqfõ mshjrekag jvd fyd|hs lshkak

ug Wjukdjla ke;s ksihs' ta;a ud lshd

isákafka úúO ld, jljdkqj, wmg ,efnk

msh;=uka ìysjkafka" wmg tlajkafka"

uqiqjkafka Tjqka ye≥Kq" jevqKq ixialD;ska"

ye†hdjka yd jgmsgdjka w;˙ka" ta ta

ixialD;ska o iuÛ njhs'

wo ìysjk" Ydikhg we;=Ωjk msh;=uka

uf.a ldf,a $ wfma ldf,a msh;=uka fuka

wm fuka úh hq;= hhs" n,dfmdfrd;a;=fjkak

ug mqΩjka lula keye' ug ±l.kakg

$ ±k.kakg Wjukdjkafka Ydikhg

wÆf;ka tlajk kjl mshjrekaf.a Yla;ska

fudkjd o@ Tjqkaf.a idlaIs ±¯ï ljrdldr

o@ uev meje;aúh hq;= ldrKd we;;a" Tjqka

ìysj we;af;a ixfÄhdxl ^ä‚g,a& f,dalhg

nj wm wu;l l< hq;= ke;' ixfÄhdxl

f,dalhg ìysj we;s Tjqkag iqmqj; m;,

ls fï ldr®hfha ° woH;k hq.fha ni

kQ;k ixksfõok fuj,ï jy,a lrf.k

yiqrejkakg yelshdjla kj hq.fha mshjreka

jk Tjqkag ;sfhkjd'

kQ;k ;reK mrmqrg Tjqka b;du;a

iómh' yefok jefvk fhdjqka mrmqfr®

udkisl;ajh" Tjqkaf.a is;sú,s" Tjqka is;k

- m;ajk yeá" Tjqkaf.a ixialD;sh" pr®hd"

Tjqkag ióm ;reK mshjrekag" ug jvd

fyd|g j;auka ;reK mrmqr f;areï .ekSu

myiqh' W∞yrKhla f,i ud udj y∫kajd.

kafka ixfÄhdxl ixl%ñlfhla

f,ih' ud iq≥iq jkafka kï uu

m˙.Klh y∞rkafkñ' ta;a kj

mrmqfr® mshjre''' ta we;a;ka bm†,du

;sfhkafka ta oialï Wreu lrf.

khs' b;ska ta ksid ixfÄhdxl ^ä‚g,a&

f,dalhg Wmka ñksiqkaf.a uki

ls%hd lrk yeá - Tjqkaf.a udkislh

f;areï .ekSfï yelshdjla" fï

we;a;kag ;sfhkjd· ug jvd fyd|

jdis∞hl ;;a;ajhl Tjqka isákjd'

m%Yakh ( f,dj mqrd me;sr we;s iqj fufyhhka .ek· ñksiqka weo ne| .kakd wdlr®YkSh m%Ndj - Y=oaOd;au m%dud”l lKavdhï .ek Tnjykafia is;kafka fudkjd o@

ms<s;=r ( Y=oaOd;au m%dud”l

lKavdhï iNdj w;aú¢k uydkqNdj

iïmkak jrm%idohla f,ihs ud

olskafka' Y=oaOd;au m%dud”l lKavdhï

foaj jpkhg uy;a f.!rjdorhla" ta jf.au

ix;=Iaáhla yd fm%auhla f.k ° ;sfnkjd'

ta ;;a;ajh ±ka ;j≥rg;a úldYkh fjñka

mj;skjd' m<uqj ;snqfKa hdÉ∆ lKavdhï'

ta;a fï jkúg úúO m%cd lKavdhï ;=<g"

ck iudc ia:rhka ;=<g we;=Ωj we;s

fndfyda Y=oaOd;au m%dud”l lKavdhï iudc

idOdrK;ajh fjkqfjka fmkS isákjd'

WmfoaYkhka ,nd °fï ° Tjqkaj

Y=oaOd;auhdKka jykafia fufyhjkjd

muKla fkdj" ta jrï yryd iqndrxÑh

m;, lrkakg" wkaOhkag fmkSu ,nd fok

Y=oaOd;auhdKka jykafia" tfia ls%hd lrk

nj ud y∫kd .kakjd' fuys† ksrka;rfhka

u;lfha r|jd .; hq;= tla jeo.;a

ldrKhla wjOdrKh lrkak leue;shs' ta

;uhs Y=oaOd;au m%dud”l lKavdhï iudka;r

iNdjla njg m;a fkdúh hq;= nj' ta

fjkqjg jvd me;sr .sh" mqΩ,a óiï ix>hg

we;=Ωùu· ro.=re moúh ;=<g we;=Ωùu i|yd

óifï msh;=ud iuÛ" moúfha ro.=re ysñhka

iuÛ iy iïnkaO;d mj;ajd f.k hdu

jeo.;a fjkjd' ud msh;=ukag $ .sys m%cd

kdhlhkag Y=oaOd;au m%dud”l lKavdhï

j,g tlajkakehs lshkafka talhs'

m%Yakh ( Tnjykafia iyNd.s jQ wdishdk ro.=re iïfï,kh ms<sn|jhs udf.a wjidk m%Yakh' ud ±lald Tnjykafia wdishdk ro.=re iïfï,kh §ro.=re ifydaorhkaf.a iuqΩj¶ f,i ye¢kajQjd' ta .ek Tnjykafiag fudkjo lshkak ;sfhkafk@

ms<s;=r - Tõ' ux tfyu lsõjd ;uhs' wdishdk

ro.=re ysñ tl;=fõ m%drïNlhg ud iyNd.s

jqK yhjk wjia:djhs fï' yeu jirlu

fuys† l;sld lrk ud;Dld yd ta yryd

we;sjk jdo újdo fjkia fjkjd' nd.∞

l;d lrk ud;Dld .ek wm wkque;sh °,

we;s' fï iyNd.s;ajfha tla jeo.;a w.%

M,hla kï wm f.dvk.d .kakd ñ;%;ajhhs'

Tn tlsfkld fm!oa.,slj l< l;d ny

Tn is;a ;=< nyd f.k ;eka m;a lrf.k

wrf.k hkjd' Tjqfkdjqka fmkS isák

iNdfõ i;=g yd ika;dmh;a fmd† ne|f.k

hkjd' b;ska ro.=re;=uka weiqfrka Tng

iqúfYaI jQ iNdj Tng yuqfjkjd' ud ta ksid

mS%;shg" m%fudaohg m;afjkjd'

uu kdhlhd fjñ" tfy;a uu ir®j iïmQr®K fkdfjñ

ck;d O¾uodkh ms<sn| Y=oaOdikSh fldñifï wêm;s w;s W;=ï Ælia wkaf;daksfhda f.dalsï ldÈk,a g.af,a ysñ

ixjdoh (wdpdr®h .re leñ,ia m%kdka≥ msh;=ud

ud fuys meñ◊fha isiqjl= f,i udf.a .=rejreka yd fcHIaGhka fj;ska bf.k .kak hehs ck;d Or®u∞kh ms<sn| Y=oaOdikSh fldñifï

kj wêm;s w;s W;=ï Æhsia wkaf;daksfhda ld†k,a gd.,a ysñmdfKda frdaufha ° t;=ukaj ms<s.ekSfï ks, Wf,f<a° m%ldY l<y'

w;s W;=ï gd.,a ld†k,a ysñmdKkaf.a kj m;aùu;a iu. t;=ukag iiqka fldñifï ldr®hd,fha fiajh ndr .ekSug is≥ jqjo lsis†kl frdaufha wOHdmkh ,nd fkdue;s ksid b;d,s ni wÆ;skau bf.k .ekSug is≥j ;sfí'

w;s W;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud ck;d Or®u∞kh ms<sn| Y=oaOdikSh fldñiï wêm;s Oqrhg gd.,a ld†k,a ysñmdKka m;a lf<ah' fï fldñiu úfYaIfhka wdishdfõ yd wms%ldfõ ≥Q; fiajdjka j, kshef,k w;r th 1622 ° w;s W;=ï mif<diajk f.%.˙ iiqka mshdKka úiska msysgqjk ,°' uqΩ f,dalh mqrd úYajdih m;< ls¯fï iy me;srùfï wruq◊ka fï fldñiu msysgqúh'

w;s W;=ï Æhsia ld†k,a gd.,a ysñmdKka l˙gdia cd;Hka;rfha o wêm;s Oqrh orhs'

fï iu. m<jkafka 2016 foieïnrfha «kdr®: m%°mh lr®;D .re leñ,ia m%kdka≥ msh;=ud wdishd lf;da,sl ro.=re iïfï,k ieisjdrhlg iyNd.s ùug is˙,lg iem;a jQ w;s W;=ï Æhsia ld†k,a gd.,a ysñmdKka iu. meje;ajQ iïuqL idlÉPd fufia kej;;a m< lruq'

wdrïNhjir 300lg jvd È.= b;sydihlg

kElï lshk ó.uq ¥fõ mdial= iïm%odfha

flakaøia:dkh ù we;af;a l%s'j' 1838 §

bkaÈhdfõ fldÑka kqjr isg furgg jevu

lrk ,o ft;sydisl l%sia;= m%;sudj ksidfjks'

fï m%;sudj /f.k taug fmrd;=j ¥fõ mdial=

r.olajd we;af;a muqKq.ñka l=,shg /f.k

wd l%sia;= m%;sudjla ;=<ska nj o ioyka fõ'

fï wkqj n,k l< muqKq.u mdial= o¾Ykh

o b;d fm!V b;sydihlg kElï lshkakdy'

ft;sydisl f;dr;=re j,g wkql+,j ëjr

m%cdjla fjfik ó.uq ¥fõ ck;dj ish /

lshd lghq;= Wfoid w;S;fha isgu mq;a;,u "

ukakdru " uq,;sõ " ;%sl=Kdu,h iy uvl,mqj

'''jeks Èia;%slal j, ëjr /lshdfõ kshq;= jQ

w;r " Tjqka ish /lshdj ioyd wjeis wdhqO iy

wdïmkak ñ,§ .ekSu ioyd ol=Kq bkaÈhdfõ

úúO m%foaY lrd o ixl%uKh jq nj ioyka fõ'

tys§ Tjqka yg tl, flar<fha iy fldÑka

m%foaY j, mej;shdjq ls;=kq iïm%odhka uekúka

jgyd .kakg iy w;aolskakg wjia:dj

Wodúh' ta w;=ßka mdial= kdgHhka iy kdv.ï

iïm%odh iqúfYaIS fõ' fï .sh wjia:djl §

Tjqka yg fldÑka k.rfha úiQ olaI uQ¾;s

Ys,amsfhl= jQ fcdalSkq fuia;%s kï Ys,amshd

yÿkd.kakg o yels jq‚'

fï .sh msßi w;r úiq ifydaorhka ;sfofkl= iqúfYaIS

fõ' Tjqyq kï ñysÿl=,iqßh wÈßhka m%kdkaÿf.a mq;%hka jk

1$ ñysÿl=,iqßh cqjdka m%kdkaÿ

2$ ñysÿl=,iqßh ÿñka.= m%kdkaÿ

3$ ñysÿl=,iqßh fmaÿre m%kdkaÿ

hk ;sfokd fj;s'

ckm%jdofha iy ,sÅ; igyka j, tk m%ldr fï

;sfokdg l=U .ia fol yudrl rej,a kejla iy meÜ,a

Tre wh;aj ;snq‚' l%s'j'1830 jkúg;a fuu ñys`ÿl=,iQ¾h

jrekaf.ka ifydaorhska ;sfokdg rej,a keõ mjd ysñj

;snQk nj;a" tfia bkaÈhdfõ fldÑka m%foaYh lrd .sh

wjia:dfõ§ Tjqkaf.a W;aij j,g iy ux.,Hhka j,g

o iyNd.S jQ nj;a ioyka fõ' fï meñ‚ wjia:dfõ§

Tjqka yg uqK.eiqKq fcdalSkq fuia;%S kï Ys,amshdg

tl, ÿfõ mdial= o¾Ykh ioyd rx..; lrkakg wjeis

m%;sudjla fk,kakg by; ioyka lrk ,o ifydaorhka

;sfokdg woyila my< ù" ta ioyd ÿj .%dufha j.lsj hq;=

lSmfofkla jk ñysÿl=,iQßh fcdaYma iaàjka o fu,a"

ñysÿl=,iQßh ukqfj,a fcdaka ;sfiard" ñysÿl=,iQßh cqjdka

l=f¾rd" ñysÿl=,iQßh frdfu,a jdia iy ñysÿl=,iQßh

Èhd.= mSÍia hk whj¨ka iu. l;sld fldg fuu m%;sudj

fk,Sug fcdalSkq fuia;%S kï fldÑka ys uq¾;s Ys,amshdg Ndr

lrk ,§' ;jo m%;sudj bÈlrk f;la jßka jr bkaÈhdfõ

fldÑka k.rh lr hkakg o fï ifydaor ;sfokd wu;l

fkdlf<dah' fuu m%;sudj ks¾udKh lroa§ b;d iqúfYaIS

Wkkaÿjla oelajQ w;r " úfYaIfhka fÊiq iñÿkaf.a Wi "

yevrej "jhi ms<Snoj úfYaI Wkkaÿjla olajd we;' ta ksid

m%;sudfõ kyr ;eîfï§ ÿfõ úiq ;reKfhl= leojdf.k

Tyq fj; u;ameka § w;amd .eg .id ta wjia:dfõ§ kyr

b,smamS tk wdldrh is;=jug k.d m%;sudfõ kyr ia:dmkh

l< nj ioyka fõ' fuu m%;sudj ks¾udKh lsÍug

iïmq¾Kfhka u udi 09l ld,hla .;jQ nj;a " l%s'j'

1838 jif¾ mdial= ux.,Hh ,xú ;snq ksid m%;sudj /f.k

tu ioyd ñysÿl=,iqßh cqjdka m%kdkaÿ " ñysÿl=,iqßh

ÿñka.= m%kdkaÿ iy ñysÿl=,iqßh fmaÿre m%kdkaÿ hk

ifydaorhka ;sfokd iu. ñysÿl=,iQ¾h fcdaYma iaàjka o

fu,a" ñysÿl=,iQ¾h ukqfj,a fcdaka ;sfiard" ñysÿl=,iQ¾h

cqjdka l=f¾rd" ñysÿl=,iQ¾h frdfu,a jdia iy ñysÿl=,iQ¾h

Èhd.= mSÍia wdÈka o bkaÈhdj n,d hd;%d l< nj ó.uqfõ

mdial= b;sydih ms<sno m;fmd; j, ;jÿr;a ioykah'

m<uq wjia:dfõ § ¥fjka .sh msßi m%;sudfõ uQ¾;s YS,amshd

jQ fcdalSkq fuia;%s yuqùug fkdyels jQ nj;a fojk jr

yuqùfï § Tyqg ;E.s fnda. f,i fõ,a, mÜgd ifrdula iy

wrlal= fnda;,a 02 la ;Hd. f,i /f.k .sh nj;a ioyka

fõ' m%;sudj ks¾udKh lsÍu ioyd re' 300$ l uqo,la

f.jQ nj;a ioyka fõ' l%s'j' 1838 jif¾ mdial= ux.,Hh

ksñ;af;ka fï m%;sudj furgg /f.k tau ioyd .sh

msßig fcdalSkq fuia;%s mjid isáfha m%;sudjg wdf,am lrk

,o j¾K úh<S fkd;snQ ;snQ ksid m%;sudj /f.k fkdhk

f,i;a " ,nk jif¾ mdial=j ioyd m%;sudj /f.k hk

f,ihs' fï ;SrKh ioyd ñys÷l=,iqßh fidhqrka ;sfokd

wlue;s jQ w;r ;ukaf.a oeä wdYdj jQfha l%s'j' 1838 mdial=

ux.,Hh ioyd m%;sudfjka ksrEmKh lsÍugh' Tjqkaf.a

oeä wdYdj yuqfõ miq neiai fcdalSkq fuia;%s m%;sudj

/f.k tau ioyd wjYH ish,a, iQodkï fldg m%;sudj

i¿jlska T;d m%;sudj /f.k tau ioyd úfYaI uxcqidjla

o bÈlrk ,§' wog;a fuu úfYaIs; uxcqidj olakg

,efnk w;r" uyd n%yiam;skaod Èk m%;sudj fia§fuka

miq ;eïm;a fldg l=refia weK .eiSu ioyd /f.k

hkafka fuu uxcqidj ;=<sks' Y%S l=rei m%;sudj /.;a

rej,a fk!ldj fldÑka jrdfhka msg;a jk wjia:dfõ §

fcdalSkq fuia;%s fjrf<a isg ˜ udf.a rcdfKda hkjd ˜ hehs

lshñka yvd je<mQ nj o ioyka fõ' fufia ¥fõ msßi iy

m%;sudj wvx.= uxcqidj .uka .;a fk!ldj id.rfha §

pKav udre;hlg ,laúh' tu ksid u ,xldjg meñ‚ug

Èk yhl ld,hla .;jQ nj;a fï m%;sudj /f.k tafï§

Okqiafldâ ys§ nÿ whlrk ia:dkfha § f¾.+ noafoka o

ksoyia l< nj;a l%s'j' 1838 ud¾;= ui 27 jk w.yrejdod

Èk iji y;rg muK ó.uq ¥fõ fjr<g Tífnka jQ uqyqÿ

;Srfha kex.=rï,d .;a nj o lshefõ' fï wjia:djg ¥j

.%du jdiSka mq, mq,d n,df.k isá nj o lshefõ' l%s'j'

1838 ud¾;= ui 27 jk w.yrejdod Èk iji y;rg muK

ó.uq ¥fõ fjr<g Tífnka jQ uqyqÿ ;Srfha kex.=rï,d

.;a m%;sudj wvx.= uxcqidj /f.k wd rej,a fk!ldj ¥j

.%duhg /f.k tau ioyd fjku meá,a Trejla iqodkï

lrk w;r ;=r m%:ufhka fk!ldfõ m%Odk kshuqjd iy

ñys÷l=,iqßh fmaÿre m%kdkaÿ m%:ufhka l=vd hd;%djlska

f.dvg meñ‚ w;r " tu wjia:dfõ § m%;sud jykafiag

u,a biSu ioyd ñys÷l=,iqßh fmaÿre m%kdkaÿf.a Èh‚hka

fofokd jQ ñys÷l=,iqßh ußh u.aof,akd m%kdkaÿ iy

ñys÷l=,iqßh ußh frðkd m%kdkaÿ hk ore fofokd yg "

fk!ldfõ m%Odk kshuqjd úiska jákd úis;=re bkaÈhka

i¿ folla ysi u; me<ÿ njo ioyka fõ' tÈk iji

6'00 g muK ¥fõ ft;sydisl l%sia;= m%;sudj ¥fõ foaj

ck;djf.a m%Kduh iy yrir ueo ¥fõ tl, msysá

cefldnhsÜ foajia:dkhg ^ wo mdi, msysá ia:dkfha

tl, mej;s foajia:dkhg & jevu lrk ,§' ,laÈjg

jevu l< miq ÿfõ ft;sydisl m%;sudj wvx.= uxcqidj

újD; l< úg Tjqka ÿgqfõ idglh u; we,S tys ;Ska;

;ejÍ m%;sudj fndoù úlD;s ù ;sì‚' fï fya;=fjka l%s'j'

1838 mdial= o¾Ykh ioyd m%;sudj fhdod .ekSug ;rï

m%udKj;a ;;a;ajhl fkd;snQ neúka tu jif¾ o mer‚

m%;sudj fhdod mdial= o¾Ykh isÿl< w;r " m%;sudj

l=reish u; fhdod o¾Ykh oel n,d .ekSu ioyd jQ ¥fõ

n,j;a wdYdj ksid u wdf,a¨hshd fikiqrdod Èk ¥fõ

.ï jeishka yg muKla mdial= o¾Ykh fmkajk ,§'

l%s'j' 1838 jif¾ mdial= iuh ksudùu;a iu.u by; lS

¥fõ msßi kej; jrla bkaÈhdfõ fldÑka k.rh lrd

f.dia isÿjQ ish,a, fcdalSkq fuia;%s yg mjid m%;sudj

kej; h:d ;;a;ajhg f.k tau ioyd meñK ,xldjg

meñK m%;sudjg j¾Kdf,am lrk f,i wdhdpkd

lf<dah' ta wjia:dfõ § fcdalSkq fuia;%s ;uka úiska

m%;sudj oekau /f.k fkdhk f,i mejiQ jok isysm;a

lf<ah' B<Õ mshjr f,i m%;sudjg j¾Kdf,am lrk

f,i ioyka l< wdrdOkdj ;ud uy¿ úfha miqjk ksid

lsisfia;a meñ‚ug fkdyels nj;a m%;sudjg j¾Kdf,am

lsÍu ioyd ;ukaf.a fydou olaIu isiqjd tjkakg tl.

úh' tu f.da,hd ioyka l< wkaoug ¥fõ ft;sydisl

l%sia;= m%;sudjg j¾Kdf,am iqúfYaIS ixfhda.h ;u .=rejrhd

jQ fcdalSkq fuia;%s ¥fõ l%sia;= m%;sudj ioyd muKla Ndú;d

lrkakg ;ukag wKÿka úfYaIs; j¾Kdf,amKhla nj

i|yka lr we;'

ÿfõ ft;sydisl l%sia;= m%;sudj" mdial= iïm%odh

iy .re u¾i,ska

chfldä msh;=ud

fujr p;d˙lfha ° jeäysá irKh" úfYaI wjYH;d we;s wh fjkqfjka ffjoH Wmldr iy úfYaI wjYH;d we;s orejkaf.a wOHdmkh flfrys wjOdkh fhduq flfr®'

w.ro.=re jifï p;d˙l m˙;Hd. m%∞kh ls¯u udr®;= 22 b˙∞

Page 9: YS% ,xldfõ m

wfia, oikdhl,nk i;shg'''

dkd¾:

m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙∞

mial,a chudkak

m%Yakh ( wkd.ñl f,dalhla ;=<" f,dalh mqrdjg foú∫ka flfrys we;s ñksia úYajdih .ek lemS fmfkk yd b;d m%uqL fmf<a m%n, rglska tk ld†k,a kula f,i meye†,s ls ula lrkak Tnjykafiag mqÆjka o@

ms<s;=r ( wfma f,dalfha ±ka

is≥fjñka mj;akd is;sú,s

úldYkfha n,mEfuka fyda

ixialD;suh jYfhka is≥jk

n,mEïj,ska fyda lsisu iudchla

jika lr" jid ;nkakg wmg

mqΩjkalula keye' ta ishÆ

n,mEï j,ska §wm wdrlaId

iys;hs¶ lsh,d lsis≥ rglg

lshkak mqΩjkalul=;a keye'

tjekakla is≥fjkjd kï tfia

is≥jkafka lsishï rgla" úYaj

jHdma;s" iuia; f.da,Sh iudcfhka

fldka ù" yqol,dj isákafka kï mu◊'

tjeks ;;a;ajhla fldfy;au fi!LH

iïmkakh lsh,;a ud ys;kafka keye'

m%n, yd m%uqL lf;da,sl rgla jk ms,smSkh"

tkï wm rg ;=<g;a f,dalfha úúO rgj,

wfkalúO lshukaj, $ m%ldYk j, $is;sú,s

m˙kdufha $ l,amkd lrk wdldrj,

˙x.Sula" n,mEula $ f;rmqula ;sfnk nj

wm okakjd $ wm w;aolskjd'

ta;a ta jf.au ;uhs ms,smSk rgg yd tys

ixialD;shg wiuiu n,mEula" Wreuhla

;sfhk jir 500 lg tyd .sh" tys wrgq

nei.;a" iudc.; lf;da,sl $ ls%ia;shdks

ksfhdackh yd tys Yla;sh jvd;a m%n,hs

lshk ldrKh' wfma lf;da,sl $ ls%ia;shdks

l=gqïnhka $ mjq,a §ish weoys,a, - úYajdih¶

ish „ú;j,g wdfoaY $ lr.kakd $ fmr<do

.kakd wdldrh .ek ud ;=< we;af;a uy;a

wNsudkhla yd b;d .eUqre w.h ls ula'

§wfma ryi thhs¶ lsh,hs ug ±fkkafka'

wfma mjq,a ixia:dj $l=gqUh Yla;su;a kï

wkd.; mrmqrg Tjqkag ∞hdo l< yels

Tjqkaf.a mru Okh wd.ñl úYajdih $

weoys,a, yd tys yrhka h'

ta njg Tjqkaf.a is;a l=yr ;=<"

Ñ;a;dNHka;rfha ;sridrj" me,m†hï ù

we;akï Tjqkag ;sr" ia:djr yd fkdief,k

yeÛSula we;akï th tla;rd ≥rlg"

Tjqkaf.a we;=<dka; Yla;sh ms<sn| bÛshls'

;;a weoys,a, $ úYajdih ;eìh yels" ishqï

wjfndaOd;aul" úpdr nqoaêuh u;hla

f.fkk uQ,dY%hls· m%Njhls' ta flfia jqj;a

ms,smSkh ;=< hdÉ∆ yd m%ido ksOdk u.ska

iqúfYaIdldrfhka ckms%h Nla;s wNHdi

yryd ish weoys,a, $ úYajdih B<Û mrmqrg

∞hdo lrkakg lf;da,sl $ ls;=kq mjq,a

j,g yelsfõ'

th flfiaj;a jfhdajDoaO iSh,dg wdÉÑ,dg

l< fkdyelalls' ta ksid mdi,a $ úoHd,

Or®fudamfoaYh $ foaj Or®uh b.ekakqjdfõ'

tfy;a Tjqyq „ú;fha ie|E ld,fha t†fk∞

$ ffoksl „ú;h ;=< hdÉ∆fõ

ksu.ak fj;s' cmud,h $ fldka;h lsh;s'

bámkaoula o,aj;s' u,la mQcd lr;s' th"

úYajdih kj mrmqrg $ B<Û mrïmrdjg

yrjk udr®. j,ska ;j;a tla u.ls' ueks,d

kqjr jeks b;d ckdlSr®K" cd;sl iSud j,ska

uqla;" úYaj jHdma; fmfoil mjd ish

weoys,a, ;ukaf.a B<Û mrmqrg yerùfï

fjkia l%u ;sfí' tfy;a ckms%h Nla;s

wNHdi .ek l;d lrk úg wka; †<s∫

ck;djh" ≥mam;a ck;djh $ fmdfydi;a

ck;djh jeks mgq fNao wy,lj;a ke;'

m%Yakh ( Tn lrk meye†,s ls fuka .uH jkafka ms,ssmSkh ;=< wo mj;sk ;;a;ajh .ek Tn;=uka ;=< uy;a i;=gla ;sfnk njhs' ms,smSkh jeks m%n, lf;da,sl rgla" ueks,d kqjr .ek Tn lrk meye†,s ls u wid isák úg ud ;=< i;=gla we;sfjkjd" kuq;a ueks,d kqjr wdYs%;j uy;a wiykld˙" ìysiqKq ;;a;ajhka jr®Okh jk njg l;d me;sr hoa† yenEjgu ueks,dys j;auka ;;a;ajh ljrdldr o@

ms<s;=r ( fyd|hs''' ms,smSk ck;dj iuÛ

wm wka;r® wd.ñl in|;dj .ek idlÉPd

lrkjd' fuu ixjdohka idudkHfhka

flfrkafka ls;=kqjka yd uqia,sï ne;su;=ka

w;rhs' tu ixjdo fndfydu;au ls%hdYS,s hs'

úfYaIfhka u ixjdo wjOdkh fhduqfj,d

;sfhkafk;a ol=Kq †. ms,smSkh ;=<hs'

ñksia meyer .ekSïj, ksr;" m%pKav

ls%hdj, fhfok" bia,dïjreka hhs lshd

.;a" ;djld,sl ;ykug ,laj we;s"

ixúOdk yd we;euqka b;d m%pKav f,i;a

l,yld˙ f,i;a yeis ,d ;sfhkjd' fï

w;r f.ù .sh oYlh ;=< rch yd úúO

uqia,sï ixúOdk $ mdr®Yajhka w;r fï .ek

idlÉPd mj;aj,;a ;sfhkjd' lf;da,sl iNd

ud;dj wehf.a fldgi bgqlrkjd· ñkaokd´

ro.=re W,ud iuqΩj wm uy by<ska fujeks

m%h;ak w.h lrkjd' m%cd kdhlhka" m%cd

ls%hdld˙ka yd ckim%Odkska w;r;a" rch

yd ler,s lKavdhï w;r;a úoaj;=ka" m%ùk"

lD;yia; úfYaIhka yd Or®uOrhka w;r;a

idlÉPd" iuqΩ meje;aùu .ek wm uy;a fia

ia;+;sjka; fjkjd'

±ka wmf.a wjOdkh fhduqj we;af;a ≥Ialr

ldr®hhla fj;hs' tkï wka;r® wd.ñl

ixjdoh wfma wi,ajeis ck;djf.a fomd

<Ûg f.k hkafka flfia o@ Tjqka w;rg

;;a wka;r® ixjdo f.k hd hq;af;a" wi;H

mokula ke;s" fndre fpdaokd ksidfjka

m,s.ekSï" mjq,a w;r úrilhka" is;a fõokd

we;s jQfha fuys ksidh' Tjqka w;r we;s

fõokdld˙ u;lhka" ksÜgdjg iqjm;a

úh hq;= ;=jd, Tvq≥jd f.dia we;af;a fï

ksidh· idlÉPd" ixjdo" yq≥ foaj Odr®ñl

fyda or®Ykjd†uh ldrKdj,g iSud fkdúh

hq;=h' foaj Odr®ñl fyda or®Ykjd†uh lreKq

ixjdo j,g ksñ;s ùu wf.a h' tfy;a

wmf.a wjOdkh †ksh hq;= ldrKd jkafka

wñys u;lhka iqjm;a ls u· ;=jd, iqjm;a

ls u· iudj °u· úkdYj .sh ñ;%;ajh

h<s f.dvke.Su hk ldrKd h' wfklla

fkdfõ'

m%Yakh ( wm yuqfõ we;s iSñ; ld,h l<ukdlrKh lr.ksñka ud Tnjykafiaf.ka ±k.ekSug leue;shs wo ld,fha iiqkg we;=Ωjk msh;=uka,d isák ;;a;ajh .ek" úfYaIfhka u ueks,d kqjr ;;a;ajh .ek Tn;=ukaf.a ;lafiarej l=ulao @ ud fï m%Yakh Tn ;=ukag fhduq lrkafka wjq' 10 la jeks ld,hla udo foõi;ay,a foll mQcd;ajrh m;d we;=Ωjk mQcl isiqkaf.a mqyqKqlrejl= f,i fiajh lr we;s ksidhs'

ms<s;=r ( ud ys;k wdldrhg wdishdfõ isák

wmg mQcd;ajrh m;d ie,lsh hq;= le|ùï

.Kkdjla ,nkak ;rï wm foajdYsr®jdoh

,nd ;sfnkjd' f,dalfha wka rgj,"

l,dmj," is≥jk foaj,a .ek" úfYaIfhkau

mQcdm%id†;=uka,df.a .=Kd;aul Ndjh .ek

wmg wykak ,efnkjd' mQcd;ajrh'''^iskd

fiñka& fyd|hs" ug Wjukdjla keye uf.a

mrmqfr® iajdñ,d iuÛ wo ld,fha iiqkg

tlajk mshjreka ii|kak' talg fya;=j

tla ld, jljdkqjl iajdñ,d wks;a ld,

jljdkqfõ mshjrekag jvd fyd|hs lshkak

ug Wjukdjla ke;s ksihs' ta;a ud lshd

isákafka úúO ld, jljdkqj, wmg ,efnk

msh;=uka ìysjkafka" wmg tlajkafka"

uqiqjkafka Tjqka ye≥Kq" jevqKq ixialD;ska"

ye†hdjka yd jgmsgdjka w;˙ka" ta ta

ixialD;ska o iuÛ njhs'

wo ìysjk" Ydikhg we;=Ωjk msh;=uka

uf.a ldf,a $ wfma ldf,a msh;=uka fuka

wm fuka úh hq;= hhs" n,dfmdfrd;a;=fjkak

ug mqΩjka lula keye' ug ±l.kakg

$ ±k.kakg Wjukdjkafka Ydikhg

wÆf;ka tlajk kjl mshjrekaf.a Yla;ska

fudkjd o@ Tjqkaf.a idlaIs ±¯ï ljrdldr

o@ uev meje;aúh hq;= ldrKd we;;a" Tjqka

ìysj we;af;a ixfÄhdxl ^ä‚g,a& f,dalhg

nj wm wu;l l< hq;= ke;' ixfÄhdxl

f,dalhg ìysj we;s Tjqkag iqmqj; m;,

ls fï ldr®hfha ° woH;k hq.fha ni

kQ;k ixksfõok fuj,ï jy,a lrf.k

yiqrejkakg yelshdjla kj hq.fha mshjreka

jk Tjqkag ;sfhkjd'

kQ;k ;reK mrmqrg Tjqka b;du;a

iómh' yefok jefvk fhdjqka mrmqfr®

udkisl;ajh" Tjqkaf.a is;sú,s" Tjqka is;k

- m;ajk yeá" Tjqkaf.a ixialD;sh" pr®hd"

Tjqkag ióm ;reK mshjrekag" ug jvd

fyd|g j;auka ;reK mrmqr f;areï .ekSu

myiqh' W∞yrKhla f,i ud udj y∫kajd.

kafka ixfÄhdxl ixl%ñlfhla

f,ih' ud iq≥iq jkafka kï uu

m˙.Klh y∞rkafkñ' ta;a kj

mrmqfr® mshjre''' ta we;a;ka bm†,du

;sfhkafka ta oialï Wreu lrf.

khs' b;ska ta ksid ixfÄhdxl ^ä‚g,a&

f,dalhg Wmka ñksiqkaf.a uki

ls%hd lrk yeá - Tjqkaf.a udkislh

f;areï .ekSfï yelshdjla" fï

we;a;kag ;sfhkjd· ug jvd fyd|

jdis∞hl ;;a;ajhl Tjqka isákjd'

m%Yakh ( f,dj mqrd me;sr we;s iqj fufyhhka .ek· ñksiqka weo ne| .kakd wdlr®YkSh m%Ndj - Y=oaOd;au m%dud”l lKavdhï .ek Tnjykafia is;kafka fudkjd o@

ms<s;=r ( Y=oaOd;au m%dud”l

lKavdhï iNdj w;aú¢k uydkqNdj

iïmkak jrm%idohla f,ihs ud

olskafka' Y=oaOd;au m%dud”l lKavdhï

foaj jpkhg uy;a f.!rjdorhla" ta jf.au

ix;=Iaáhla yd fm%auhla f.k ° ;sfnkjd'

ta ;;a;ajh ±ka ;j≥rg;a úldYkh fjñka

mj;skjd' m<uqj ;snqfKa hdÉ∆ lKavdhï'

ta;a fï jkúg úúO m%cd lKavdhï ;=<g"

ck iudc ia:rhka ;=<g we;=Ωj we;s

fndfyda Y=oaOd;au m%dud”l lKavdhï iudc

idOdrK;ajh fjkqfjka fmkS isákjd'

WmfoaYkhka ,nd °fï ° Tjqkaj

Y=oaOd;auhdKka jykafia fufyhjkjd

muKla fkdj" ta jrï yryd iqndrxÑh

m;, lrkakg" wkaOhkag fmkSu ,nd fok

Y=oaOd;auhdKka jykafia" tfia ls%hd lrk

nj ud y∫kd .kakjd' fuys† ksrka;rfhka

u;lfha r|jd .; hq;= tla jeo.;a

ldrKhla wjOdrKh lrkak leue;shs' ta

;uhs Y=oaOd;au m%dud”l lKavdhï iudka;r

iNdjla njg m;a fkdúh hq;= nj' ta

fjkqjg jvd me;sr .sh" mqΩ,a óiï ix>hg

we;=Ωùu· ro.=re moúh ;=<g we;=Ωùu i|yd

óifï msh;=ud iuÛ" moúfha ro.=re ysñhka

iuÛ iy iïnkaO;d mj;ajd f.k hdu

jeo.;a fjkjd' ud msh;=ukag $ .sys m%cd

kdhlhkag Y=oaOd;au m%dud”l lKavdhï

j,g tlajkakehs lshkafka talhs'

m%Yakh ( Tnjykafia iyNd.s jQ wdishdk ro.=re iïfï,kh ms<sn|jhs udf.a wjidk m%Yakh' ud ±lald Tnjykafia wdishdk ro.=re iïfï,kh §ro.=re ifydaorhkaf.a iuqΩj¶ f,i ye¢kajQjd' ta .ek Tnjykafiag fudkjo lshkak ;sfhkafk@

ms<s;=r - Tõ' ux tfyu lsõjd ;uhs' wdishdk

ro.=re ysñ tl;=fõ m%drïNlhg ud iyNd.s

jqK yhjk wjia:djhs fï' yeu jirlu

fuys† l;sld lrk ud;Dld yd ta yryd

we;sjk jdo újdo fjkia fjkjd' nd.∞

l;d lrk ud;Dld .ek wm wkque;sh °,

we;s' fï iyNd.s;ajfha tla jeo.;a w.%

M,hla kï wm f.dvk.d .kakd ñ;%;ajhhs'

Tn tlsfkld fm!oa.,slj l< l;d ny

Tn is;a ;=< nyd f.k ;eka m;a lrf.k

wrf.k hkjd' Tjqfkdjqka fmkS isák

iNdfõ i;=g yd ika;dmh;a fmd† ne|f.k

hkjd' b;ska ro.=re;=uka weiqfrka Tng

iqúfYaI jQ iNdj Tng yuqfjkjd' ud ta ksid

mS%;shg" m%fudaohg m;afjkjd'

uu kdhlhd fjñ" tfy;a uu ir®j iïmQr®K fkdfjñ

ck;d O¾uodkh ms<sn| Y=oaOdikSh fldñifï wêm;s w;s W;=ï Ælia wkaf;daksfhda f.dalsï ldÈk,a g.af,a ysñ

ixjdoh (wdpdr®h .re leñ,ia m%kdka≥ msh;=ud

ud fuys meñ◊fha isiqjl= f,i udf.a .=rejreka yd fcHIaGhka fj;ska bf.k .kak hehs ck;d Or®u∞kh ms<sn| Y=oaOdikSh fldñifï

kj wêm;s w;s W;=ï Æhsia wkaf;daksfhda ld†k,a gd.,a ysñmdfKda frdaufha ° t;=ukaj ms<s.ekSfï ks, Wf,f<a° m%ldY l<y'

w;s W;=ï gd.,a ld†k,a ysñmdKkaf.a kj m;aùu;a iu. t;=ukag iiqka fldñifï ldr®hd,fha fiajh ndr .ekSug is≥ jqjo lsis†kl frdaufha wOHdmkh ,nd fkdue;s ksid b;d,s ni wÆ;skau bf.k .ekSug is≥j ;sfí'

w;s W;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud ck;d Or®u∞kh ms<sn| Y=oaOdikSh fldñiï wêm;s Oqrhg gd.,a ld†k,a ysñmdKka m;a lf<ah' fï fldñiu úfYaIfhka wdishdfõ yd wms%ldfõ ≥Q; fiajdjka j, kshef,k w;r th 1622 ° w;s W;=ï mif<diajk f.%.˙ iiqka mshdKka úiska msysgqjk ,°' uqΩ f,dalh mqrd úYajdih m;< ls¯fï iy me;srùfï wruq◊ka fï fldñiu msysgqúh'

w;s W;=ï Æhsia ld†k,a gd.,a ysñmdKka l˙gdia cd;Hka;rfha o wêm;s Oqrh orhs'

fï iu. m<jkafka 2016 foieïnrfha «kdr®: m%°mh lr®;D .re leñ,ia m%kdka≥ msh;=ud wdishd lf;da,sl ro.=re iïfï,k ieisjdrhlg iyNd.s ùug is˙,lg iem;a jQ w;s W;=ï Æhsia ld†k,a gd.,a ysñmdKka iu. meje;ajQ iïuqL idlÉPd fufia kej;;a m< lruq'

wdrïNhjir 300lg jvd È.= b;sydihlg

kElï lshk ó.uq ¥fõ mdial= iïm%odfha

flakaøia:dkh ù we;af;a l%s'j' 1838 §

bkaÈhdfõ fldÑka kqjr isg furgg jevu

lrk ,o ft;sydisl l%sia;= m%;sudj ksidfjks'

fï m%;sudj /f.k taug fmrd;=j ¥fõ mdial=

r.olajd we;af;a muqKq.ñka l=,shg /f.k

wd l%sia;= m%;sudjla ;=<ska nj o ioyka fõ'

fï wkqj n,k l< muqKq.u mdial= o¾Ykh

o b;d fm!V b;sydihlg kElï lshkakdy'

ft;sydisl f;dr;=re j,g wkql+,j ëjr

m%cdjla fjfik ó.uq ¥fõ ck;dj ish /

lshd lghq;= Wfoid w;S;fha isgu mq;a;,u "

ukakdru " uq,;sõ " ;%sl=Kdu,h iy uvl,mqj

'''jeks Èia;%slal j, ëjr /lshdfõ kshq;= jQ

w;r " Tjqka ish /lshdj ioyd wjeis wdhqO iy

wdïmkak ñ,§ .ekSu ioyd ol=Kq bkaÈhdfõ

úúO m%foaY lrd o ixl%uKh jq nj ioyka fõ'

tys§ Tjqka yg tl, flar<fha iy fldÑka

m%foaY j, mej;shdjq ls;=kq iïm%odhka uekúka

jgyd .kakg iy w;aolskakg wjia:dj

Wodúh' ta w;=ßka mdial= kdgHhka iy kdv.ï

iïm%odh iqúfYaIS fõ' fï .sh wjia:djl §

Tjqka yg fldÑka k.rfha úiQ olaI uQ¾;s

Ys,amsfhl= jQ fcdalSkq fuia;%s kï Ys,amshd

yÿkd.kakg o yels jq‚'

fï .sh msßi w;r úiq ifydaorhka ;sfofkl= iqúfYaIS

fõ' Tjqyq kï ñysÿl=,iqßh wÈßhka m%kdkaÿf.a mq;%hka jk

1$ ñysÿl=,iqßh cqjdka m%kdkaÿ

2$ ñysÿl=,iqßh ÿñka.= m%kdkaÿ

3$ ñysÿl=,iqßh fmaÿre m%kdkaÿ

hk ;sfokd fj;s'

ckm%jdofha iy ,sÅ; igyka j, tk m%ldr fï

;sfokdg l=U .ia fol yudrl rej,a kejla iy meÜ,a

Tre wh;aj ;snq‚' l%s'j'1830 jkúg;a fuu ñys`ÿl=,iQ¾h

jrekaf.ka ifydaorhska ;sfokdg rej,a keõ mjd ysñj

;snQk nj;a" tfia bkaÈhdfõ fldÑka m%foaYh lrd .sh

wjia:dfõ§ Tjqkaf.a W;aij j,g iy ux.,Hhka j,g

o iyNd.S jQ nj;a ioyka fõ' fï meñ‚ wjia:dfõ§

Tjqka yg uqK.eiqKq fcdalSkq fuia;%S kï Ys,amshdg

tl, ÿfõ mdial= o¾Ykh ioyd rx..; lrkakg wjeis

m%;sudjla fk,kakg by; ioyka lrk ,o ifydaorhka

;sfokdg woyila my< ù" ta ioyd ÿj .%dufha j.lsj hq;=

lSmfofkla jk ñysÿl=,iQßh fcdaYma iaàjka o fu,a"

ñysÿl=,iQßh ukqfj,a fcdaka ;sfiard" ñysÿl=,iQßh cqjdka

l=f¾rd" ñysÿl=,iQßh frdfu,a jdia iy ñysÿl=,iQßh

Èhd.= mSÍia hk whj¨ka iu. l;sld fldg fuu m%;sudj

fk,Sug fcdalSkq fuia;%S kï fldÑka ys uq¾;s Ys,amshdg Ndr

lrk ,§' ;jo m%;sudj bÈlrk f;la jßka jr bkaÈhdfõ

fldÑka k.rh lr hkakg o fï ifydaor ;sfokd wu;l

fkdlf<dah' fuu m%;sudj ks¾udKh lroa§ b;d iqúfYaIS

Wkkaÿjla oelajQ w;r " úfYaIfhka fÊiq iñÿkaf.a Wi "

yevrej "jhi ms<Snoj úfYaI Wkkaÿjla olajd we;' ta ksid

m%;sudfõ kyr ;eîfï§ ÿfõ úiq ;reKfhl= leojdf.k

Tyq fj; u;ameka § w;amd .eg .id ta wjia:dfõ§ kyr

b,smamS tk wdldrh is;=jug k.d m%;sudfõ kyr ia:dmkh

l< nj ioyka fõ' fuu m%;sudj ks¾udKh lsÍug

iïmq¾Kfhka u udi 09l ld,hla .;jQ nj;a " l%s'j'

1838 jif¾ mdial= ux.,Hh ,xú ;snq ksid m%;sudj /f.k

tu ioyd ñysÿl=,iqßh cqjdka m%kdkaÿ " ñysÿl=,iqßh

ÿñka.= m%kdkaÿ iy ñysÿl=,iqßh fmaÿre m%kdkaÿ hk

ifydaorhka ;sfokd iu. ñysÿl=,iQ¾h fcdaYma iaàjka o

fu,a" ñysÿl=,iQ¾h ukqfj,a fcdaka ;sfiard" ñysÿl=,iQ¾h

cqjdka l=f¾rd" ñysÿl=,iQ¾h frdfu,a jdia iy ñysÿl=,iQ¾h

Èhd.= mSÍia wdÈka o bkaÈhdj n,d hd;%d l< nj ó.uqfõ

mdial= b;sydih ms<sno m;fmd; j, ;jÿr;a ioykah'

m<uq wjia:dfõ § ¥fjka .sh msßi m%;sudfõ uQ¾;s YS,amshd

jQ fcdalSkq fuia;%s yuqùug fkdyels jQ nj;a fojk jr

yuqùfï § Tyqg ;E.s fnda. f,i fõ,a, mÜgd ifrdula iy

wrlal= fnda;,a 02 la ;Hd. f,i /f.k .sh nj;a ioyka

fõ' m%;sudj ks¾udKh lsÍu ioyd re' 300$ l uqo,la

f.jQ nj;a ioyka fõ' l%s'j' 1838 jif¾ mdial= ux.,Hh

ksñ;af;ka fï m%;sudj furgg /f.k tau ioyd .sh

msßig fcdalSkq fuia;%s mjid isáfha m%;sudjg wdf,am lrk

,o j¾K úh<S fkd;snQ ;snQ ksid m%;sudj /f.k fkdhk

f,i;a " ,nk jif¾ mdial=j ioyd m%;sudj /f.k hk

f,ihs' fï ;SrKh ioyd ñys÷l=,iqßh fidhqrka ;sfokd

wlue;s jQ w;r ;ukaf.a oeä wdYdj jQfha l%s'j' 1838 mdial=

ux.,Hh ioyd m%;sudfjka ksrEmKh lsÍugh' Tjqkaf.a

oeä wdYdj yuqfõ miq neiai fcdalSkq fuia;%s m%;sudj

/f.k tau ioyd wjYH ish,a, iQodkï fldg m%;sudj

i¿jlska T;d m%;sudj /f.k tau ioyd úfYaI uxcqidjla

o bÈlrk ,§' wog;a fuu úfYaIs; uxcqidj olakg

,efnk w;r" uyd n%yiam;skaod Èk m%;sudj fia§fuka

miq ;eïm;a fldg l=refia weK .eiSu ioyd /f.k

hkafka fuu uxcqidj ;=<sks' Y%S l=rei m%;sudj /.;a

rej,a fk!ldj fldÑka jrdfhka msg;a jk wjia:dfõ §

fcdalSkq fuia;%s fjrf<a isg ˜ udf.a rcdfKda hkjd ˜ hehs

lshñka yvd je<mQ nj o ioyka fõ' fufia ¥fõ msßi iy

m%;sudj wvx.= uxcqidj .uka .;a fk!ldj id.rfha §

pKav udre;hlg ,laúh' tu ksid u ,xldjg meñ‚ug

Èk yhl ld,hla .;jQ nj;a fï m%;sudj /f.k tafï§

Okqiafldâ ys§ nÿ whlrk ia:dkfha § f¾.+ noafoka o

ksoyia l< nj;a l%s'j' 1838 ud¾;= ui 27 jk w.yrejdod

Èk iji y;rg muK ó.uq ¥fõ fjr<g Tífnka jQ uqyqÿ

;Srfha kex.=rï,d .;a nj o lshefõ' fï wjia:djg ¥j

.%du jdiSka mq, mq,d n,df.k isá nj o lshefõ' l%s'j'

1838 ud¾;= ui 27 jk w.yrejdod Èk iji y;rg muK

ó.uq ¥fõ fjr<g Tífnka jQ uqyqÿ ;Srfha kex.=rï,d

.;a m%;sudj wvx.= uxcqidj /f.k wd rej,a fk!ldj ¥j

.%duhg /f.k tau ioyd fjku meá,a Trejla iqodkï

lrk w;r ;=r m%:ufhka fk!ldfõ m%Odk kshuqjd iy

ñys÷l=,iqßh fmaÿre m%kdkaÿ m%:ufhka l=vd hd;%djlska

f.dvg meñ‚ w;r " tu wjia:dfõ § m%;sud jykafiag

u,a biSu ioyd ñys÷l=,iqßh fmaÿre m%kdkaÿf.a Èh‚hka

fofokd jQ ñys÷l=,iqßh ußh u.aof,akd m%kdkaÿ iy

ñys÷l=,iqßh ußh frðkd m%kdkaÿ hk ore fofokd yg "

fk!ldfõ m%Odk kshuqjd úiska jákd úis;=re bkaÈhka

i¿ folla ysi u; me<ÿ njo ioyka fõ' tÈk iji

6'00 g muK ¥fõ ft;sydisl l%sia;= m%;sudj ¥fõ foaj

ck;djf.a m%Kduh iy yrir ueo ¥fõ tl, msysá

cefldnhsÜ foajia:dkhg ^ wo mdi, msysá ia:dkfha

tl, mej;s foajia:dkhg & jevu lrk ,§' ,laÈjg

jevu l< miq ÿfõ ft;sydisl m%;sudj wvx.= uxcqidj

újD; l< úg Tjqka ÿgqfõ idglh u; we,S tys ;Ska;

;ejÍ m%;sudj fndoù úlD;s ù ;sì‚' fï fya;=fjka l%s'j'

1838 mdial= o¾Ykh ioyd m%;sudj fhdod .ekSug ;rï

m%udKj;a ;;a;ajhl fkd;snQ neúka tu jif¾ o mer‚

m%;sudj fhdod mdial= o¾Ykh isÿl< w;r " m%;sudj

l=reish u; fhdod o¾Ykh oel n,d .ekSu ioyd jQ ¥fõ

n,j;a wdYdj ksid u wdf,a¨hshd fikiqrdod Èk ¥fõ

.ï jeishka yg muKla mdial= o¾Ykh fmkajk ,§'

l%s'j' 1838 jif¾ mdial= iuh ksudùu;a iu.u by; lS

¥fõ msßi kej; jrla bkaÈhdfõ fldÑka k.rh lrd

f.dia isÿjQ ish,a, fcdalSkq fuia;%s yg mjid m%;sudj

kej; h:d ;;a;ajhg f.k tau ioyd meñK ,xldjg

meñK m%;sudjg j¾Kdf,am lrk f,i wdhdpkd

lf<dah' ta wjia:dfõ § fcdalSkq fuia;%s ;uka úiska

m%;sudj oekau /f.k fkdhk f,i mejiQ jok isysm;a

lf<ah' B<Õ mshjr f,i m%;sudjg j¾Kdf,am lrk

f,i ioyka l< wdrdOkdj ;ud uy¿ úfha miqjk ksid

lsisfia;a meñ‚ug fkdyels nj;a m%;sudjg j¾Kdf,am

lsÍu ioyd ;ukaf.a fydou olaIu isiqjd tjkakg tl.

úh' tu f.da,hd ioyka l< wkaoug ¥fõ ft;sydisl

l%sia;= m%;sudjg j¾Kdf,am iqúfYaIS ixfhda.h ;u .=rejrhd

jQ fcdalSkq fuia;%s ¥fõ l%sia;= m%;sudj ioyd muKla Ndú;d

lrkakg ;ukag wKÿka úfYaIs; j¾Kdf,amKhla nj

i|yka lr we;'

ÿfõ ft;sydisl l%sia;= m%;sudj" mdial= iïm%odh

iy .re u¾i,ska

chfldä msh;=ud

fujr p;d˙lfha ° jeäysá irKh" úfYaI wjYH;d we;s wh fjkqfjka ffjoH Wmldr iy úfYaI wjYH;d we;s orejkaf.a wOHdmkh flfrys wjOdkh fhduq flfr®'

w.ro.=re jifï p;d˙l m˙;Hd. m%∞kh ls¯u udr®;= 22 b˙∞

Page 10: YS% ,xldfõ m

ish l=vd mq;= wñ, wE;

jx.=fjka ye¯ fkdfmkS

hk ;=reu Ys%hd,;d n,d

isáhdh' fkdoekSu wehf.a

uqúka iqiqula msg úh' „ú;

l;fr® ;ud iy mq;= w;ruxj

isák nj wehg oekq◊' ksjig

hdug yereKq wehg isysjQfha

;udf.a ;SrKh oek .ekSug

;u ñ;=˙h foaúld meñfKk

njhs'

ksjfia b†˙ f∞r jid

oud uqΩ;ekaf.g .sh

wehg mq;= wdydrhg .;a

n;a msÛdk újr l<dh'

wehf.a yoj; .skaklska

±ú◊' fmr †k rd;s%fha

msiq n;aj,ska iaj,amhla

Ys%hd,;d b;s˙ lf<a mdi,g

hdug fmr ;u mq;=f.a nv

msrùugh' tfy;a ta n;a

mf;ka nd.hla

b;s˙ lr we;af;a

;udg nj okakd

Ys%hd,;df.a

fofk;a f;;a

úh' ;u mq;=f.a yeá

tfiah' n%yiam;ska∞ †khla

jQ t†k ijia ld,fha

mdif,a mka;s Ndr .=re;=ñh

wu;r ld,hla W.kajk

ksid lEug hula °ug hd

hq;= nj Ys%hd,;df.a u;lhg

tlajr ke.=◊' tfy;a

lEug hula iE°ug f.or

lsisjla b;s˙j fkd;snq◊'

;u ieñhd jQ mshis˙f.a y†is

úfhdafjka miq ;ud;a" mq;d

fl;rï wirK ;;a;ajhg

m;ajQfha ±hs Ys%hd,;d uy;a

fidúka is;=jdh' b|ysg

ueyqula uid ,nd.kakd

uqo,ska „ú;h .eg .id

.ekSug m%udKj;a ke;' ;u

mq;= yd iu jhfia orejka

ú¢k iqjnr „ú;h;a" ;u

mq;df.a „ú;h;a iei∫

Ys%hd,;df.a is; fõokd-

fjka ˙≥ï lEfõh' l=vd

ld,fha°u uõmshka wysñj

lkHdrdufha ye† jevqKq

Ys%hd,;df.a tlu /ljrKh

jQfha tys m%Odk uõ;=ñhhs'

t;=ñh ks;ru Ys%hd,;df.a

wvq mdvq n,ñka Wojq Wmldr

l<;a ks;ru ieu úgu ;u

wjYH;d mjiñka t;=ñhg

lror fkdls ug Ys%hd,;d

wmuK fjfyila .;a;dh'

lkHdrdufha isáh ° uekúka

m%.=K l< ueyqï f.;=ï ;u

†úhg ±,ajQ wdf,dalh;a nj

Ys%hd,;d isysm;a lf<a myka

is;lsks'

y†isfha f∞rg .eiQ

Yíofhka Ys%hd,;d is;=ú,s

f,dfjka wj† úh' b†˙hg

meñK f∞r újr l<

Ys%hd,;d ≥gqfõ wef.a ñ;=˙h

jQ foaúldhs'

zfudlo fï f∞r cfk,a

jyf.k' uu ys;=jd f.or

ke;sj o lsh,d'Z foaúld

ksjig we;=Æ jQfha tf,i

lshñks'

zfld,a,d biafldaf,a

.shd' uu fï we;=,g

.sfha'''''Z Ys%hd,;d mjik

joka weiSug foaúld ikaiqka

fkdùh'

zb;ska WU ;SrKhla

wrf.k we;sfka' fyg uu

fld<U hkakhs bkafka'

ta .uka Wfò mdiafmdaÜ

tl yokak fouq'Z tu joka

wiñka ;u ñ;=˙h foi

Ys%hd,;d neÆfõ b;du

l,amkdnrjh'

zTh" Th ;j;a ys;kjd'

fïlfka fl,af,a WU,d

iem ú¢kak ´k ldf,a ≥la

ú¢kjd' n,mka Wfò yeá'

ld,d î,d we|,d lShla y˙

b;=re lrf.k ms<sfj,lg

f.hla f∞rla y∞ f.k

fudk iemg bkak mqΩjkao@

Wfò fld,a,d jqK;a

fudk;rï ≥la ú¢kjo@

foaúld mjikafka ;udg

wjjdo fokakdla fuka hhs

Ys%hd,;dg is;=ks'

tal kï tfyu ;ud'

ta;a uu fldfyduo fld,a,d

∞,d hkafka@ tl ojila

uf.ka fjkafj,d b|,u

keye'Z Ys%hd,;df.a y~

ye~qïnr ù we;'

z´l b;ska ál ojilska

y˙ hhs' fudlo mq;dg

krlla fjkjd lsh, o@

fld,a,j y∞ .kak b,aÆj

l=iqud ydñfkag lsisu wvqjla

keye fka' orefjda lido

ne|,d' ±ka msgrg bkafka'

fldÆjg ld, we|,d hi

rfÛag bkak mqΩjka fka'Z

tal kï tfyu

;ud' ta;a''''' Ys%hd,;d

fo.sähdjlh'

zbiafldaf,a hjkjd'

orefjla jf.a n,d .kakjd

lsh,d <uhs wrf.k f.or

jev .kakjd' ysxid lrkjd'

Th ´k ;rï l;d uu

wy,d ;sfhkjd'Z

zwfka Wfò ukia.d;'

l=iqud ydñfka tfyu fjk

tlla keye' Tkak uu fyg

Wfoa tkjd' ,eia;s fj,d

ysgmkaZ mejiQ foaúld msgj

.sfha nvq lSmhla /¢ is,s

ljrhla Ys%hd,;df.a w;g

foñks'

Ys%hd,;d nvq u,a,

/f.k ksji ;=<g .sfha

fof,djla w;r f∞a,kh

fjñks' tys ;snQ nvq tlsfkl

fïih u; ;nñka Ys%hd,;d

iekiqfka †k lSmhlg

m%udKj;a úh<s wdydr

tys ;sfnk nj ≥gq ksidh'

;u mq;=f.a l=i .skaor

ksùug th m%udKj;a hk

i;=gq is;ska Ys%hd,;d <sm

.sks o,ajkg ieriqKdh'

;u ksji wi, jdykhla

kj;k Yíohla weiqfKka

l< ldr®h kj;d Ys%hd,;d

ksji b†˙hg meñKqkdh'

ksji b†˙fha kj;d we;af;a

;s%ú,a r:hls' ;S%ú,a r:h

;=<ska ìug neiafia ;u

mq;df.a iudka;r fYa%◊fha

jQ wfkla .=re;=ñhhs'

zfï k∫ka mq;df.a wïud

fka o@Z .=re;=ñh weiqfõ

Ys%hd,;d wi<g <x fjñks'

zTõ àpr®' wehs wehs fï

y†isfha@Z Ys%hd,;df.a y~

fjõ,hs'

zl,n, fjkak tmd'

k∫ka mq;dg fmdä lrorhla

jqKd' wms;a tlal tkak

hkakZ hhs .=re;=ó mji;au"

zwfka àpr® uf.a mq;dg

fudkjo jqfKa@Z .=re;=ó

wi, jefgñka Ys%hd,;d

mejiqfõ ;u fow;a ysiu;

r|jd .ksñkah'

zmq;dg f,dl= lrorhla

keye' biafldaf,a <Û nia

tflka nysoa† jeá,d' mka;s

Ndr àpr® thdj biams%;df,g

wrf.k .shd' wïud wms

tlal huq'Z

;S%frdao r:h b†˙hg

wefohs' Ys%hd,;df.a ufkda

f,dj ;=< úldr rEmS

bmfoñka h<s h<s ñh hhs'

fow;a je| fk;a mshd isák

;u mq;df.a ksi, rej

úfgl uefjhs' ;j;a úfgl

iskdfiñka b†˙hg †j tk

mq;= †iafjhs'

zwïud

nyskakZ .=re;=ñh ldre◊lj

mjik úg Ys%hd,;d kej;;a

mshú f,djg msúiqKdh'

;S%ú,a r:h frday, wìhig

meñK we;' frday, ;=<g

.sh .=re;=ñh fy†hl yd

l;d lrkq Ys%hd,;d n,d

isáfha wjisyshlska hq;=jh'

ztkak wïud ±ka ;uhs

mq;dj jdÜgqjg f.kdfõ'Z

;ud fy†h miq mi we≥fKa

fl<ilska ±hs Ys%hd,;dgu

fkd±Kqks' fy†h kej;=fka

fjÆï máhlska mdoh T;d

;snQ ;u mq;=f.a we| wi,h'

zwfka uf.a mqf;a" uf.

mq;dg fï fudkjo jqfKa'Z

uu Thdj ∞,d fldfyaj;a

hkafka keye uf.a mqf;a'''Z

ú,dm fok Ys%hd,;d wi,g

meñ◊ fy†h zmq;dg ;j

álska isys ths' wïud

t<sfha nxl=fõ jdä fj,d

bkak' wms t;fldg l;d

lrkakïZ lshñka we| boaor

jQ fia,hska fnda;,h ilia

lrkakg úh'

foú msysg h†ñka"

fkdfhla is;=ú,s w;r

w;rux jQ Ys%h,;d

fudfyd;lg ;ks jQjdh'

fydardjla" folla" f,i

ld,h b†˙hg .sfhah'

zwkak mq;dg isysh weú;a"

.syska l;d lrkak wïfï'''Z

fy†hf.a joka

Ys%hd,;df.a .sks .;a is;

ksùug iu;a úh' Ys%hd,;d

fy†h miq mi we° .sfha

ldkaoula fukah' we|

wi,g .sh úg Ys%hd,;d

≥gqfõ wysxilj iskyjla

ke.Sug jEhï lrñka isák

;u l=vd mq;djhs'

zfoúhkag ia;+;shsZ

yoj;skau mjiñka Ys%hd,;d

;u mq;=f.a k<,a ;,h ism

.;a;dh' ;u fk;ska .,k

.,k l∫<g ;u mq;=f.a

fk;ska .,k l∫, o tla-

jk nj ≥gq Ys%hd,;dg .,d

hkafka tlu f,a l∫<la

fkdfõ ±hs is;=◊' ;udf.a

wjika ;SrKh fyg fkdj

wou ;u ñ;=˙hg mjikjdhs

Ys%hd,;d ±ä w†gkska

is;=jdh'

Ysrdks fmfr®rd

fuu jif¾ fmnrjdß ui 09 fjks od wdishd;sl

iskudfõ w;s úYsIag ch.%yKhla iksgqyka úh'

tkï jir 92 la merKs welvñ iskud iïudk ^Tiald¾

iïudk& m%odfkda;aijfha § m%:u j;djg

wdishdj ksfhdackh l< bx.S%is Wm YS¾I iys; iskud

lD;shlg by<u fmf<a iïudk y;rla ysñ ùuhs' tu

Ñ;%mgh ol=Kq fldßhdfjka bÈßm;a l< fndx cQka -

fyda ^Bong Joon Ho& wOHlaIKh l< zzmerihsÜZZ

^Parasite& lD;shhs' th fyd|u Ñ;%mgh jYfhka

f;areKq w;r Bg wu;rj ;j;a iïudk ;=kla ysñ úh'

fyd|u wOHlaI" fyd|u ;sr rpl yd fyd|u úfoaYSh

jD;dka; Ñ;%mghg ysñ iïudk o Èkd .;af;ah' jir

92 l b;sydih ;=< wefußldkq fkdjk Ñ;%mghla

Tiald¾ iïudkh Èkd .;a m%:u wjia:djhs' fndka

cQka - fyda ;r. jeÿfKa c.;a lS¾;shg m;a wefußldkq

wOHlaIjrfhl= jQ ud¾áka iafldfifia iu.h' tjeks

±jeka; iskudlrefjl= iuÕ ;rÕlr ch .ekSuu

Tyqf.a iskud m%;sNdjg lÈu idlaIshla fjhs' zzmerihsÜZZ

^zzmrfmdaIs;hdZZ hkqfjka isxy,g mßj¾;kh l< yel&

m%:u jrg c.;a iïudkhg md;% jQfha 2019 m%xYfha

ldka iskud Wf,f<a§ Palm'd or iïudkh Èkd

.ekSfuks' fuu ch.%yKh fjkqfjka tu Ñ;%mg odhl

jQ ish¨u Ys,amSkag úfYaI ix.%yhla meje;ajQ fldßhdkq

Ñ;%mg ljqkai,fha ^Korean Film Council KOFIC& iNdm;sjrhd tys § i|yka lf<a fldßhka

iskudfõ Y; ixj;airh iurK 2019 j¾Ih ;=<§ fuu

ch.%yKh w;sYh jeo.;a ixisoaêhla njhs' 2019 fojk

ld¾;=fõ § fldßhdfõ ;sr.; jQ ish¿u Ñ;%mgh ^foaYSh

yd úfoaYSh& Ñ;%mg w;ßka fojk ia:dkh zzmerihsÜZZ

iskud lD;sh ,nd .;a w;r th krUk ,o fm%alaIl

ixLHdj ñ,shk 10'8 la úh' fldßhdfõ ;sr.; jQ

fldßhka NdISh Ñ;%mg w;ßka th m<uq ia:dkh ,nd

.;af;ah' fuu Ñ;%mgh rgj,a 200 lg jeä ixLHdjlg

wf,ú lr we;s fï jk úg ,o wdodhu wefußldkq

fvd,¾ ñ,hk 177 lg wdikakh' tys ksIamdok úhou

fvd,¾ ñ,shk 11 la muK úh' ;jo th fyd|u úfoaY

Ñ;%mgh f,i Golden Globe iïudkh o"

fyd|u bx.%Sis fkdjk Ñ;%mg i|yd jk BAFTA (British Academy of Film & Television Arts& iïudkh o" Ñ;%mgfha iduqysl rx. m%;sNdj

ie,ls,a,g f.k Screen Actors Guild úiska

msßkuk ,o iïudkh o Èkd .;a w;r tu iïudkh

Èkd .;a m<uq bx.S%is fkdjk Ñ;%mgh o úh' ydiHh;a"

;%dih;a iïñY%kfhka f.dv kef.k fuu Ñ;%mghg

m%ia;=; jkafka Okj;a mdßla mjq,;a" È<s÷ lsï mjq,;a

w;r yÈisfha yg .kakd ióm iïnkaO;dj;a" ta ksidu

Woa.;jk mx;s fNaoh yd ;Kaydj;a h' fuu Ñ;%mgfha

wOHlaIljrhd jQ fndx cQka fyda m<uq jrg iskudjg

wj;S¾K jQfha mdla ls hx f.a Motel Cactus

Ñ;%mgfha iydh ;sr rpl iy iydh wOHlaIjrhd

jYfhks'

wdishd;sl iskudj wrNhd l,ska cmdkhg

yd bkaÈhdjg ysñ j ;snQ ia:dkhka wNsnjd wo

fldßhka iskudj biau;= ù we;' fuys § zzfldßhka

iskudjZZ hkqfjka y÷kajkafka ol=Kq fldßhdkq iskud

l¾udka;hhs' wdishd - meismsla iskudfõ ixj¾Okh

i|yd jQ tluq;=j jk NETPAC ixúOdkh úiska

1994 j¾Ifha isg wka;¾cd;sl iskud W;aijh rdYshl§u

wdishd;sl Ñ;%mg i|yd Tjqka f.a iïudkh m%odkh

lrk ,o w;r jeäu iïudk ixLHdjla ^425& Èkd f.k

we;af;a ol=Kq fldßhdjhs'

10 l,d ix.%yhm%§mh flá l;d

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks od b˙∞

dkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

wdishd;sl iskudfõ

úch.%yKhla

iqúfYaIl i;rfoku weK .eiqï lE iajdñorejkaf.a

uqjg ldä fhduql< nj lsh;s' ldä fmÛjQ uQ≥y;a;la

oKavl ojgd ≥ka nj ¨la yer wks;a ;sfok lsh;s' cqjdï

ldä fkdìjQ nj fkdlshd .;a nj lshhs'

bkafkñ uu j;=rE ;;a;h w,a,d lsõj wfka hhs mika

fmdf;ah' YS% uqLh;a l=ih;a fõ<S ;sfnk fidhskq;a ;ma;h

w,a,d msmdifhka bkafkñ lshd wfma iajdñorefjda w~.id

j∞< fial hhs foaikd fmdf;ah'

biair j;=r ;;af;hs' wo j;=r ;snyhs' ;ma; kï ±jqKq

hkqhs' ;snyg W.=r lg fõf<k neúks'

Y=oaO nhsn, ,;ska m˙jr®;kfha ldä i|yd jpkh

wfiagqïh' ñka iEfok weiála wï,h úkdlsfr®

wka;r®.;h' mej;s ldä fou< jpkhg wo mD;=.Sis

úkdls˙h' f,!lsl uydckfhda ldä msreKq ,ínla

fukao fudare msreKq ie<la fukao laf,aYfhka msreKdy'

^fndaêjxYh& f;,a we;s,shla W≥fkys ;nd iqj| .sf;,a

j;afldg ldän; meka ñ˙ld fida∞ yer ^ioaOr®ud,xldrh&

l=Ωnvq" fí;a jr®. fhd∞.;a Wl= ñ˙ia fydoao ldhï fydoao

fõ' fï fyd† fyda le| uqiqlr weUq,a rig msi.;af;a

ldän;hs'

ms,siafik ueá fuka uf.a W.=r úh<S f.diah' uf.a †j

Wvq;,af,a we,S we; ^.S;d 22(15&'

msmdifha° Tjqyq ug ldä fndkakg ≥kafkdah ^.S;d

69(21& ;sla; iy weUq,a uqiq ldäh îjdjQ f–iqks∑

msmdifhka ;sla; weUq, mdkh l<djQ f–iqks∑

uqLfhys weUq,a iy ;s;a; ldä j;alrk ,oa∞yq is˙j;

u~f,ks∑

msmdifhys ;sla; weUq, fmdjk ,oa∞jQ f–iqks∑

f–iqks∑ ldä†h fmõfjda ljqreo@ fufia bmer◊ he≥ï

/il ldämdkhg úfYaI ia:dkhls'

mr®j;fhka .e,ùfï j;=r uu ;g fmùñ' tfy;a f;da

ug ;s;a;;a ldä;a ≥kafkysh' ^≥la m%dma;s ú,dmh&

;s;ajQ weUq,d ñ˙ld,d oKafvkd fmõfjda fødaysfhda yd

Y=oaO YS% uqLh ±ka fõ<s,d r;%fka

;s;a; ta ldä fmjQ cqofhda frdisfka f,i wm%lg

≥#Lm%dma;s .S;sld foll fmfka'

iqniµs,SIka wnhfldakaf.a

YS% msmdidj

458

wEIa,s r;akúN+IK

Page 11: YS% ,xldfõ m

dkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks od b˙∞

11úYaj iNdj

Ysrdka ffu;%s

bia,dñlhka n,y;aldrfhka ls;= oyug

yrjd .ekSug jEhï lf<a hehs fpdaokd

lr mdlsia;dkfha ° w;awvx.=jg f.k 2010

° ur”h oKavkhg kshujQ wdishd ìî ˆ;ud

ksoyia jQfha f–iqia ls%ia;=kajykafia ksid˜

hehs m%xYfha me˙ia kqjr udOH idlÉPd-

jlg tlafjñka m%ldY l<dh' jir wglg

jeä ld,hla nkaOkd.dr .;j isá weh

mdlsia;dkfha fY%aIaGdêlrKh u.ska 2018 °

ksoyia lrk ,°'

zf–iqia ls%ia;=ka jykafia ksid ug

fpdaokd l<d jf.au Wkajykafia ksidu

ug ksoyi ,efnk nj ud ±k isáhd hehs

weh fï udOH yuqfõ° m%ldY l<dh'

ur”h oKavkhg kshu ùfuka miq

isrl=áh ;=< isáh° wehf.a úYajdih yeu

úfgl b;du;a Yla;su;aj mej;sK' zuf.a

úYajdih †fkka †k Yla;su;a jqfKa ud

±k isáhd foúhka jykafia ksrka;rfhka

ud iuÛ isák nj' tfukau Wkajykafia

lsis ojil ud ;ks fkdlrk nj;a"

Wkajykafia iEu úfgl ud iuÛ isák

nj;a ud úYajdifhka weoyqjdZ weh

mejiqjdh'

m%xY udOHfõ†ks wEka bifn,a,d

gq,a,Ü iu.ska wdishd ìî ish p˙;dmodkh

zwjidkfha ksoyiZ uefhka ,shd we;s w;r

tys bx.S%is m˙jr®;kh ,nk iema;eïnr®

udifha° ksl=;a ùug kshñ;h' fgd,Ü

wdishd ìîj lekvdfõ ° iïuqL

idlÉPdjlg fhd∞.;a tlu udOHfõ†ksh

jk w;r wdishd ìîg lekvdfõ

irKd.; ;;a;ajh mqrjeislu bl=;a jifr®

lekvdfjka ,eìK' weh ish ieñhd yd

†h◊hka fofokd iuÛ lekvdfõ jdih

lrk w;r fï jir wjidkfha ° wehf.a

irKd.; ;;a;ajh wjikafõ' wef.a

n,dfmdfrd;a;=j m%xYfha foaYmd,k

/ljrK ,nd .ekSug jk w;r m%xY

ckdêm;s tïudkqfj,a uelafrdkaj bl=;a

∞ weh yuqjQjdh'

t∞ weh njq;Siau iakdmkh ,noa°

.re msh;=ud fouõmshkag zfï l=vd ±˙hj

foúhka jykafia m¯CIdjg ,lalrk

neõZ mjid ;sìK' Tn foúhka jykafia

flfrys úYajdih ;nkafka kï Tfí

úYajdih jv jvd;a Yla;su;a jk neõ weh

mjikakSh'

;ud ksoyia lrkakehs b,a,d hdÉ∆

l< ieug ;=;s ms¥ wdishd ìî úfYaIfhka

úY%dñl fidf<diajk fnkälaÜ iiqka

mshd ;ud Wfoid l< hdÉ∆jkag foúhka

jykafia ijka ≥kafka hehs weh mjikakSh'

cmdkh mqrd YS>%fhka me;sr hk fldúâ - 19

^kj fldfrdakd& ffjrih fya;=fldgf.k iuyr

ro.=re jiï ;=< †jH mQcdjka meje;aùu k;r

lr ;sfí' bl=;aod fgdalsfhda w.ro.=re jiu ishÆ

m%isoaO †jH mQcd meje;aùu i;s follg k;r lf<a

fldfrdakd ffjrih me;sr hEu je,elaùu i|ydh'

cmdkfha rch jhsrih me;sr hEu je,elaùug fmd≥

ckyuq meje;aùu je,elaùfï ;SrKhla f.k we;s

w;r lf;da,sl iNdj o Bg wkql+,;djh olajñka

fï ;SrKh f.k we;' fgdalsfhda w.ro.=re jiu ;=<

udr®;= 14 jeksod olajd †jH mQcd meje;aùu k;r lr

;sfí'

bl=;a i;sh jkúg cmdkfha fldfrdakd jhsrih wdid†;hka 1"000 lg wêl ms˙ila

jdr®;d jQ w;r fldfrdakd frda.Ska 12 fofkla ñh .shy'

fgdalsfhda w.ro.=re w;sW;=ï bid´ lsl=Ñ ysñmdKka Bg fmr kS.dgd ro.=re moúfha

ro.=re ysñmdKkaj isá w;r fgdalsfhda w.ro.=re jifï w.ro.=re ysñmdKka

f,i m;aj wdjo kS.dÜ jiug fï olajd kj ro.=re ysñmdKka kul m;alr fkdue;s

;;a;ajh ;=< tu ro.=re jifï jev ne,Sug o is≥ù we;af;a t;=ukagh'

kS.dgd k.rfhka fldfrdakd wdid†;hka fidhd .ekSu;a iuÛ w.ro.=re

ysñmdKka kS.dgd ro.=re jiu ;=< ishÆ m%isoaO foaj fufyhhka meje;aùu wj,x.= lr

we;s w;r udr®;= 3 jeks∞ isg udr®;= 21 jeks∞ olajd th n, meje;afõ' w;sW;=ï bid´ lsl=Ñ

w.ro.=re ysñmdKka ks, ksfõokhla ksl=;a lrñka zfï fudfydf;a jhsrih YS>%fhka me;sr

hk ;;a;ajh u; b†˙ foi;sh w;sYhska ne?reï ld, m˙Éf√ola neúka jhsrih me;s¯u

je,elaùug ck;dj talrdYs jk wjia:d yels ;rï wju ls¯fï wruq◊ka fï wj,x.= ls¯ï

is≥lr we;s neõ wjOdrKh lr isà' fuys° Wkajykafia úYajdislhkag úfYaIfhka i|yka

lr isákafka †jH mQcdjkag iyNd.s ùug bvlv fkdue;s ùu lf;da,slhkaf.a wdOHd;añl

Kh hqla;Ska lvls¯ug fya;=jla fkdjk nj;a" ie±yej;=kg ish ksfjia j,g ù hdÉ∆

lrk f,i;a" m%isoaO ia:dkj, .ejiSfuka j,lsk f,i;a b,a,d isá;s' fgdalsfhda w.ro.=re

jifï ie±yej;=ka udr®;= 1 yd 8 †k j, b˙∞ Kh hqla;sfhka uq∞y˙k neõ t;=ud mjihs'

flfia fj;;a wjux.,Hhka yd újdyhka ie,iqï lr we;s m˙† tys is≥lefr®' flfia

fj;;a cmdkfha lf;da,sl ro.=re iuqΩj ish fjí wvúh ;=< lsis≥ ks, ksfõokhla

fldfrdakd jhsrih iïnkaOfhka fuf;la m<lr ke;s w;r cd;sl uÜgfuka lsis≥

m%;sm;a;shla †h;a lr ke;s njo fmfka'

frdaufha iiqka msh úYaj úoHd,hka ish,a, b;d,sfha YS>%fhka me;sfrñka mj;sk

fldfrdakd jix.;h ksid ;djld,slj jid oeóug ;SrKh lr ;sfí' fï

jk úg b;d,sfha fldfrdakd jhsrih wdidokh ùfuka 100 lg wêl ms˙ila ñhf.dia

;sfí'

b;d,sfha rdcH n,Od¯ka úiska trg ishÆ mdi,a iy úYaj úoHd,hka udr®;= 5

isg 15 olajd jid oukakg ;SrKh lrk ,oafoa rfÜ me;sfrñka mj;akd fldfrdakd

jhsrih fya;=fldgf.kh' frdauh yd j;sldkh flaJø lr.;a iiqka msh úYaj

úoHd,hkays foaj Or®uh or®Ykjdoh iy fiiq wfmdaia;,sl úIhhka W.ka jk w;r

rcfha ksshuhkag wjk; fjñka lghq;= ls ug ;SrKh lr ;sfí'

idka; lDDia iiqka msh iriúh ksfõokhla ksl=;a lrñka b;d,s rcfha kshuh-

kag wkqj iriúh udr®;= 15 †k olajd jid we;ehs olajd ;sfí' fï ;;a;ajh fï

ld,iSudj ;=< meje;aùug fhd∞f.k ;snQ iïfï,k yd yuqùï j,go fï ;;a;ajh

u; wj,x.= ls ug fyda l,a±óug is≥jkq we;ehs m<fõ' flfia fj;;a ≥ria:

wOHdmk jevigyka Tka,hska Tiafia is≥flrefka kï fjkila fkdue;sj" wj,x.=

ùulska f;drj mj;ajdf.k hEug wjldY ie,fikq we;'

fï w;r idka; f;dauia ;=ukaf.a iiqka msh iriúh fyj;a wekac,sl=ï

iriúho udr®;= 15 jeks∞ olajd jid ;nk neõ tys fjí wvúfha olajd ;sìK' úYaj

úoHd,fha kduidka;=jr idka; f;dauia welajhskia uqks∫kaf.a ux.,Hh udr®;= 9

jeks∞ ieu¯ug fhd∞f.k ;snQ kuq;a tho wj,x.= ls ug is≥j ;sfí'

bl=;a fmnrjd˙ 22 jeks∞ isg udr®;= 3 olajd fldfrdakd jhsrih wdidokh

jQjka w;˙ka 107 fokl= ñhf.dia we;s w;r b;d,sh ±ka brdkh o miqlr Ökfhka

msg; rgj,a w;r uq,a;ekg tk ;rug jhsirh rg ;=< me;sfrñka mj;S' fldúâ

19 ffjrih W;=re b;d,sfha ±ä f,i me;sr hk w;r frdauh wjg ,disfhda ys

wdid†;hla 30 fokl= jdr®;dù we;' f,dj úhm;a ck.ykfhka cmdkhg miq

fojeks ;ek b;d,shg ysñj we;s ksid 2020 trg wjqre≥ 65 jeä ck.ykh iuia;

ck.ykfhka 23] la nj jdr®;dfõ' trg ñh.sh w;r ,dnd,;u mqoa.,hd jhi

wjqre≥ 50 jk w;r fiiq ñh.sh wh jeä ms ila wjqre≥ 60 g jeä mss ia fj;s'

j;sldkho W∞jk jika; iD;=fõ fhd∞.;a jevigyka .Kkdjla l,a oud

we;s w;r iiqka msh wOHdmkh ms<sn|j úYaj iuqΩj Tlaf;danr® 11 isg 18 †k

j,go" udr®;= 26 isg 28 olajd meje;aùug ;=nQ zm%ekaisiaflda wdr®:sl iuqΩjZ

fkdjeïnr® ui fojeks ∞go l,aoud ;sfí'

reishdfõ újdyh ms˙ñhl= yd ldka;djl w;r njg kj

wr®: oelaùula trg jHjia:djg tla ls¯ug reish-

dkq ckdêm;s õ,eäñr® mqáka uy;d fhdackd lr ;sfí' fï

fhdackdjg wu;rj ;j;a fhdackd .Kkdjla jHjia:djg

tlals¯ug hhs'

reishdfõ my< uka;%K iNdj jk rdcH zvqudZ ys°

fï ixfYdaOkhkag bl=;a ckjd˙ udifha° wkqu;sh ,o

w;r tys fojk lshùu b†˙ i;shl is≥ ls¯ug kshñ;h'

fï ms<sn| uyck Pkaoh wfma%,a 22 jeks∞ ,nd .ekSug

kshñ;j we;s w;r thg fmr jHjia:duh wêlrKfhka

wkqu;sh ,nd.ekSug is≥j ;sfí' iu,sx.sl újdyhka fyda

tlg isàfï$ „j;aùfï l%uhka reishdfõ kS;shg wkql+,

fkdfõ'

óg foi;shlg muK fmr mqáka ckdêm;sjrhd

iu,sx.sl újdyhka ms<sn|j l;d lrñka ;ud n,fha

isák ;dla iu,sx.sl újdy kS;s.; ls¯ug wjir

fkdfok neõ m%ldY lf<ah' zfoudmshka wxl 1 foudmshka

wxl 2Z f,i iuyr rgj, mj;akd iu,sx.sl foudmshka

.ek ;ud óg fmro l;d lr we;s nj fmkakd ≥ka mqáka

ckdêm;sjrhd ud ckdêm;s OQrfha isák ;dla fï rg ;=<

th is≥ fkdjk nj;a" ;j≥rg;a fï rfÜ mj;skafka mshd

yd uj muKla nj;a wjOdrKh lf<ah'

fï w;r úfõplhka m%ldY lrkafka jHjia:djg

f.fkk ishÆ fjkialï u.ska mqáka jEhï lrkafka

n,h ;j≥rg;a ;ud jgd ;nd .ekSug njhs' mqákaf.a

isjqjeks jdrh 2024 ° wjika ùug kshñ;h' fiiq

jHjia:d ixfYdaOk Tiafia reishdkqjkaf.a zfoúhka

flfr® úYajdih iy ft;sydisl i;H;djhla u; b†˙m;a

lr we;s ish ms;D foaYfha wdrCIdj Wfoid ck;djf.a

iqúfYaI ∞hl;ajhZ .ek lshhs' fojk f,dal uyd

hqoaOfha° kdis cr®ukshg tfrysj fidaúhÜ reishdfõ ±ä

m%;sm;a;sh yuqfõ fidaúhÜ jeishka oY,CI 27 la ñh

.shy'

b;d,sfha iiqka msh iriú ffj

fldfrdakd ffjrih ksid

cmdkfha †jH mQcd k;r lrhs

reishdkq újdyh msßñhl= yd ldka;djl w;r muKla njg kS;s mKjhs

;ud ksoyi ,enqfõ fþiqiajykafia ksid hehs mdlsia;dkfha wdishd ìî m%xYfha§ lshhs

Page 12: YS% ,xldfõ m

dkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙∞

12 úfYaIdx.

wOHd;añl msmdih is|,k Ôjk c,h

†kla tla;rd hdplfhla isÛuka

b,a,ñka ;u .fï ksjila ksjila

mdid .uka lrñka isáhd' fndfyda

ksfjiaj, ñksiqka Tyq ≥gq ie◊ka f∞r

jid ouñka isÛuka °u m%;slafIam lrkjd'

t†k Wfoa jrefõ lsisu fohla fkd,enqK

ksid lkiai,af,ka hq;=j .ñka msgù .shd'

iQr®h ;dmh ;†ka Tyqg ofkkakg mgka

.;a;d'

fjfyig m;a jQ Tyq is;a fõokdfjka

hq;=j .uka l< udjf;a fldkl Tyq

jdä.;a;d' Tyqf.a lfr® t,a,df.k wd

.uka u,a, o ìñka ;enqjd' tu u,af,a

wvx.= jQfha ;u w;ska .; yels b˙Û=

weg lSmhl=hs' ijia jk úg Tyq b˙Û=

weg wUrd wdydr ms◊i mQm lSmhla ;kd

.kakjd'

y†isfhkau jdf.a Tyqf.a uqyqKg kj

wdf,dalhla W∞ jqKd' rfÜ rc;=ud ms˙jrd

.;a rdclSh r:h Tyq foig tkq Tyq ≥gqjd'

rc;=ud b;du;a lreKdjka; mqoa.,fhla'

t;=ud ug lsisjla fkd° ud miqlr

hkafka keye lshd hdplhd ;udgu lshd

.;a;d' Tyq jydu jdä ù isá ;ekska

ke.sg isáhd' Tyqf.a yoj; uy;a le<ô,s

iajNdjhlska .efykakg mgka .;a;d' Tyq

rc;=ud we;=Ω ms˙jr meñfKk wdldrh

n,d isáhd' rdclSh r:h l%ufhka fõ.h

wvq lrñka ;ud foig meñK tlajru Tyq

isá ;ekg fl<skau keje;ajQjd' Tyq ;u

≤; †.= lrñka hula wheo isáhd' rdclSh

r:fha cfka,h l%ufhka újr ù rc;=ud

Tyq foi n,d isáhd' hdpl ñksid ysi

kuñka rc;=udg wdpdr l<d' §iqn †khla

rc;=fuks" Tng mqΩjka

o wirK ud fjkqfjka

iqΩ uqo,la m˙;Hd.

lrkak¶ lshd lshkakg

iQ∞kï fjoa° rc;=ud

;u ysia ≤; †.= lrñka

fufia mejiqjd' §Tng

mqΩjkao Tnf.a rc;=udg

OdkH álla m˙;Hd.

lrkak¶'

hdpl ñksid ;ud

fkdis;+ f,iska fufia

is≥fjoa° Tyq uú;hg

m;ajqKd' ;uka

rc;=udf.ka isÛuka

b,a,oa° rc;=ud ;udf.ka OdkH ì|la

b,a,Su .ek Tyq úu;shg m;ajqKd'

tfiah rc;=uks lshd mjiñka ;u .uka

uΩjg w; ±uQ Tyq tu u,af,a ;snQ OdkH

weg lSmhla /f.k rc;=udf.a wf;ys

;enqjd' ;uka i;=j we;af;a fuu mqxÑ

OdkH weg m%udKh muKlehs lshd

rc;=udf.ka iudj wheo isáhd' rc;=ud

Tyqg ia;+;sjka; ù t;ekska kslau .shd'

hdplhd ;=< ta fudfydf;a b;s˙ jQfha

n,dfmdfrd;a;= iqkajQ ysia njl=hs'

rc;=ud tu ia:dkfhka msgj .sh

miq tu ia:dkfhau /¢ Tyq uqΩ oji

mqrdu isÛuka b,a,d isáh;a lsisjla Tyqg

,enqfKa keye' ijia jQjdg miq Tyq ;u

ksji lrd .uka lf<a fjfyig m;aj

≥lauqiq iajNdjhlskqhs' Tyq ksjig f.dia

;ukaf.a u,a, ;=< ;snQ OdkH weg lSmh

;eáhlg ±uqjd' Tyqf.a u,af,a ;snQ OdkH

weg ish,a, m¯laId

lr ne¨ Tyqg olakg

,enqfKa ta ishÆu OdkH

weg r;arka njg m;aj

;snQ wdldrhhs' Tyq

mq≥ufhkq;a mq≥uhg

m;ajqKd' tmuKla fkdj

;ud b;du;a f,daNSj

;u rc;=udg ie<lSu

.ek isysù lK.dgqjg

m;ajqKd' rc;=ud ;udf.a

OdkH weg ish,a, r;arka

njg m;a lrdú lshd ±k

isáhd kï ;uka i;=j

;snQ OdkH weg ish,a,

rc;=udg m˙;Hd. ls¯ug ;snqKd hhs Tyqg

is;=Kd' tfia jQjd kï Tyqg uqΩ „ú;hg

wjYH Ok iïm;a rc;=udf.ka

,nd .ekSug ;snqKd hhs Tyqg is;=Kd'

fuu Wmudfjka wmg W.; yelafla wm

m˙;Hd. jk ;rug wmg Ok iïm;a foú

iñ∫kaf.ka ,efnk njhs' m˙;Hd.YS,s

ùfï isoaëka ms<sn|j Y=' iqúfYaIfha i|yka

fjkjd' ldkd kqjr° Wkajykafia .,a

Ndck j,g j;=r mqrjk f,i fiajlhkag

wK ≥kakd' bkamiqj Wkajykafia fuu

c,h ñ† ri njg m˙jr®;kh l<d'

fiajlfhda c,h ,nd fkd≥kakd kï tys°

m%d;sydr®hhla is≥ fkdjkakg ;snqKd'

tfiau mQm my iy uiqka wdis˙ .kajd

tajd jeälr ck;djf.a l=i.skak ksõjd'

fuh;a m˙;Hd.YS,s ùfï wjia:djla' wog

kshñ; iqúfYaIfha i|yka iu˙;dkq

ia;s%hf.ka c,h ì|la b,a,d isákafka

îu i|ydhs' weh Wkajykafiag c,h ,nd

fokjd' ta iu.u weh iu. ms<si|fr®

fhfokjd' ;udj wjfndaO lr .; yels

fY%aIaG mqoa.,fhla ;udg yuqjQ nj wehg

isf;kjd' weh ;udf.a fm!oa.,sl „ú;fha

ishÆu foa mjikjd' weh .; lrk „ú;

rgdj .ek iajdñka jykafia mjikjd'

wehg iajdñ mqreIhka lSm fofkl= isák

nj mjikjd' tfukau Wkajykafia wehg

h<s msmdi fkdjk „jk c,h ,nd †h

yels nj okajd isákjd' wef.a „ú;h kj

†idjlg fhduq jkafka ls%ia;=ia jykafia

yuqjqkq miqhs'

iu˙;dkq ia;s%h ,s|g meñ◊fha

;udg wjeis c,h ,nd .ekSughs' th

ukqIH wjYH;djhla' kuq;a f–iqia

jykafia wehf.a wOHd;añl wjYH;djh

imqrd,kjd' weh c,h f.k hdu i|yd

f.kd l<h ,s| <Û ;nd †j f.dia

;u „ú; w;a±lSu wkHhka iu. fn∞

.kakjd' f–iqia jykafiaj uqK.eiSfï

iqNdrxÑh weh wka wh yg okajd isákjd'

f–iqia iajdñka jykafia wehf.a „ú;fha

m%uqLia:dkh njg m;afjkjd'

fudafiia ;=ud mr®j;hg .eiQ úg c,h

.,d wdjd' th mdkh lf<a ldka;drfha

isá BY%dfh,ajrehs' kuq;a Tjqka kej;

msmdi fjkjd' f–iqia jykafia ,nd fok

„jk c,h wmf.a wOHd;añl msmdih

ksjd,kjd' iu˙;dkq ldka;dj f–iqia

jykafiaf.ka „jk c,h b,a,d isáhdla

fuka wms;a wmf.a wOHd;añl msmdih

ksjd,kakg Wkajykafiaf.a tu „jk

c,h b,a,d isáuq'

.re we;fkaishia iurisxy msh;=ud

ioyï is;sú,s

p;d˙lfha f;jk bre†k

.re ,s,shka ;ka;s%wdrÉÑ meú† fidhq˙h ^Y='m'&

f,dl= biafldaf, uy;a;hd 09

miq.sh i;sfhka

wfma fhdjqka úh" jeäysá f,dalh"

uõmshkaf.a m%Yak ±kf.k ysáfh wms -

wms ú;rhs' t;ekska wdj fhdaO Yla;sh

wmsj ±jeka;hka l<d' hlv .eyeKqka

ñksiqka njg m;a l<d' wms m%Yak j,g

uqyqK ≥kakd' ch.%yKh l<d'

uOH uy úoHd,fha lS%vd W;aijh

yeu∞u ch myg meje;ajqK tlla' f,dl=

biafldaf, uy;a;hd wdrïN l< iïm%∞h

miqld,Sk ú≥y,am;sjre ixjr®Okh lr,d

b†˙hgu f.k .shd' mdi,a ixjr®Ok

iñ;sfha° yeu∞u tl j.ka;shla meye†,sj

lshejqKd'

§uy;a;fhda∑ wfma f,dl= biafldaf,

uy;a;hd k;r fjÉp ;ekska biairyg

hkj ñi miaig hkav kï ys;kav tmd'

we;d jf.a lr.y, weoa∞' fldfydug

;sìÉp biaflda,hla o k.a.,d .;af;'''¶

fmdä nnd l<skau ks† lrj,d .sudrd

wïud à' ù n,kjd' mrK m;a;r f.dvl=;a

<Û ;shdf.k lshjkak' wo ? fjkl,a

fï f.or Ndr ldrhd .sudrd wïud∑

pQá mq;d uy lKaKdäfhka fmfkk

wdÉÑf.hs iShf.hs rEfm †yd n,df.k

ysáhd'

Ti˙ fmdfÜ lgqj .ykafk iShd

;d;a;d∑ wdÉÑ wïud lerls lerls fk˙fha

/<s ál ,iaikg y∞ .kakjd' iShd

;d;a;d fldaÜ tl we|,d ghs ∞,d ∑ ydhs∑

wïfï∑

ud;a w¢kjd †la l,siula∑

iShd ;d;a;d jf.a pQá mq;d ys;=jd∑

wdÉÑ wïud f.k;a ≥kak fmd,sia

we∫u we|,d fmd,sia f;dmamsh ∞,d iShg

ie,shqÜ tlla .y,d fmkakqjd'

wdõ∑ fmd,siSfha f,dl= uy;a;hd jf.a∑

i∫kau ;ud∑ kyh o f;d,a o weia o

wdfh lmdmq mÆj∑

biafldaf, fkdakd yqr;,a u,a, n∞

f.k bïnd'

§bkaiafmlagr® wd'''h;=r¶

pQá mq;dg iSh ie,shqÜ .y,d h;=r

fokjd'

i∫ka ,e–cdfjka uQK jyf.k ≥j,d

.syska msá miafi iSÜ tfla jdä jqKd'

§uf.a mq;d;a ojil ldr® tlla

t,jkjd ;uhs' iShd ;d;a;d n,kavflda¶

wdÉÑ wïud lsjqjd'

§ ux f,dl= fj,d iShd ;d;a;d jf.a

msxÑm,a flfkla fjkjd' t;fldg ug;a

whsh,d nEkaâ .yhs¶

f,dl= biafldaf, uy;a;hd uy

yçka yskdfjñka ˙h mojkjd' meh

ndf.lska ú;r ;=kafokdu uOH uyd

úoHdf, f.aÜgqfjka we;=Ω fj,d ldr®

tl mdla l<d' jr®;udk ú≥y,am;s ;=ud

f.!rjdkaú;j ;ukaf.a .=re foajhdKkag

nq,;a w;la ° je| kuialdr l<d'

§ix„j∑ uf. fld,a,d¶

biafldaf, uy;a;hdf. yoj; fudr

.Ejd'

§;d;a;d î,d lE .ykj ir®' f.or

mdvï lrkak nE∑¶ wjqre≥ .Kkdjlg

biair ú≥y,am;s ldr®hd,fha weia fofla

l∫Ω mqrjdf.k ≥l lsõj fld,a,d∑

§wfma f.or weú;a mdvï lr.kav'

f,dl= mq;d f. ldufr® jy,d ;sfhkafk'

thd bkafk ´iafÜ%,shdfj' úNdf. bjr

fj,d ;uhs wdmyq tkafk'''¶

ix„jg ≥kak wjirh" fn∞ .;a; n;a

msÛdk" wrka ≥kak fmd; m; wo olaI

ú≥y,am;s flfkla ìyslr,d' f,dl= ir®f.a

wä mdfr® biairyg hk'

±jeka; lS%vdx.kh olsoa† f,dl=

biafldaf, uy;a;hdg l∫Ω tkjd' i;=gq

l∫Ω'

wo th iqms˙ lS%vdx.khla' <uhskaf.a

foudmshkaf.a wdpdr iudpdr" w;afmd<ika

ueo f,dl= biafldaf, uy;a;hd ;+r®hjdol

lKavdhu fmrgq fldg f.k fõ†ldj

fj;g .uka l<d'

.=re jD;a;sh riaidjla fkdfjhs'

N+ñldjla∑ „ú; mQcdjla∑ hd.hla∑

§khskuvu tlaiam%ia¶ wOHd;añl jkaokd pd˙ldj khskuvu óifï

ne;su;=ka ud;r

ch,;a wm iajdñ≥jf.a

myi ,nkakg wOHd;añl

jkaokd pd˙ldjla hEug

Y=' wkaf;daks uqks∫kaf.a

foajia:dkfha óiï

fiajl .re cQâ YHduka

msh;=uka ixúOdkh lrk

,°' fuu .ufka wdrïNh

is≥jQfha miq.sh 29 jeks

fikiqrd∞ W≤ik 4'30

g fnda,j;a; ≥ï˙h

ia:dkfhks' fï i|yd

ne;su;=ka 1200 lg;a

jeä ms˙ila iyNd.s jQ

w;r" tu óifï m%Odk

msh;=ud" iyhl mshjreka

fofofkla iy meú† fidhq˙hla o fuhg

iyNd.s úh'

fï khskuvu óiug wh;a Y='

wkaf;daks uqks foajia:dkh" úlafIdam

foajia:dkh yd uqÜgqj iakdmkh ,;a

f–iq iñ∫kaf.a foajia:dkfha ne;su;=ka

iyNd.s jQ w;r fuys ixúOdk lghq;=

cQâ fkdaksia" iuka; rdcd" fcrdâ

leu,a˙ we;=Ω foajia:dk ;=fkau ∞hl

uKav, m%Odk;ajfhka is≥úh'

udihla ú;r iQ∞kï jqKq fuu

ne;su;=ka re' 430$- la muK ≥ï˙h álÜ

m; ñ,° .;af;a fnda,j;af;a isg ud;rg

hk idudkH ≥ï˙fha uqo,hs' fuu tla

tla foajia:dkfhka iyNd.s m%udKh

wkqj ≥ï˙h ue†˙ fjka lr.kak

is≥jqKd' miqj ≥ï˙h ue†˙ j,g wxl

,nd ° ta ms˙i ms<sfj,g ixúOdkh lr

;snqKq w;r" ta ishÆu fokdg wjYH

†jd wdydrh myiqlï ie,iSug b;du

iqΩ uqo,lg khskuvu .ï m%foaYfha

wjkay,lska ms<sfh, lrk ,°'

fld<U mq;a;,u ≥ï˙h udr®.fha

idudkH †fjk §uq;= l=ud˙¶ ≥ï˙h

fuu wOHd;añl pd˙ldjg iïnkaO lr

;snqKd' tka‚ula iys; ue†˙ lÜg,h

lska iukaú; ≥ï˙hla ue† 09 la iy

kshdul ue†˙ 02 lska iukaú; úh'

fï i|yd ≥ï˙h fomdr®;fïka;=fõ

ldr®ñl wxYh ms<sn| jeä ±kqula we;s

f–' mS' u≥rmafmreu uy;d o" ≥ï˙h

fomdr®;fïka;=fõ m%Odk idudkHdêld˙

ks,ka; m%kdka≥ uy;d o" .ukd.

uk wêld˙fha ú≥iqre uy;d o" Wm˙u

iyfhda.hla ,nd ≥ka nj ≥ï˙fha ishÆu

lghq;= Ndrj lghq;= l< m%Odk kshdul

f–' mS' m%kdka≥ uy;d fufia mjid

isáhy'

W≤ik 4'30 g fnda,j;a; ≥ï˙h

ia:dkfhka wdrïN jQ miq fuu ≥ï˙h

ud;rg <Ûd jQfha fm'j' 11'30 g

muKh' m%:u j;djg ≥ï˙hla ms˙jrd

.ksñka §ch,;a wm iajdñ≥j jk ud;r

uE◊hkaf.a myi ,nkakg .sh fuu

ms˙i ud;r ≥ï˙h ia:dkfhka idorfhka

Ndr .;af;a tys óiï fiajl mQcdm%id°ka

jykafia úisks'

mQcl;=ul= f,i uu fï óifï

fiajh lrkafka b;d l=vd ld,hhs' fuu

fiajh wd.ulg muKla iSud fkdfõ'

wms fiaru iekiSfuka ixf;daIfhka

bkak ´kd' fuhhs uQ,sl yeÛSu hehs

mjiñka khskuvu óifï cQâ YHduka

msh;=ud ne;s is;ska m%ldY l<y'

igyk yd fiahd - fr®Kqld jr®‚ks fmfr®rd

Page 13: YS% ,xldfõ m

miq.sh †kj, f,dj mqrd uyd ìhla yd ;%dihla we;sl, fldfrdakd jhsrih" uyck Ökfhka lsf,da ógr® oyia

.Kkla ≥˙ka isák YS% ,dxlsl wm ;=< o uy;a pls;hla we;s lf<a fuu jhsrihg udrdka;sl n,hla yd yelshdjla we;s ksidh' urKh b†˙fha ñksid fld;rï wirK o kQ;k úoHdjg fndfyda foa l< yels jQj;a" ;dlaIKh ysñj ;snqk;a" ta yeu fohlgu jvd ls%hdlrk n,fõ.hla we;snj f;areï .ekSug fuh fyd|u wjia:djls' yeufoau ñksidf.a ys;=ukdmhg k;=lrf.k" yeufoau ñksidg Wjukd ú†hg md,kh lrkakg fkdyels nj fujeks isoaëka ;=<ska wmg meye†<sj fmkajd fohs' fuu jhsrih b†˙fha b;d oeäj ls%hd;aul jQfha ffjoHjreka muKla fkdj" foaYmd,ksl" rdcH yd rdcH fkdjk ixúOdk" wd.ñl kdhlhska" fuf,i fndfyda fCI;%j, wh fï .ek b;d Wkka≥jla oelajQ w;r" fuh yels blau◊ka ur®Okh lr.; hq;=h hkak yefudaf.au woyi úh' fuu jix.; ;;a;ajh .ek ljqre;a fhduqlf<a ta ;=<ska ñksidg Yd¯˙l urKh Wodls¯fï yelshdj we;s ksidh' kuq;a ñksid uefrkafka Yd¯˙lj muKlao@ wo mj;sk ;;a;ajh wkqj Yd¯˙l urKh wm ldg;a uqΩukskau md,kh lrkakg fkdyels jQj;a" iuia; ñksia iudchu wo l%u l%ufhka we°f.k hk iodpdrd;aul" wOHd;añl yd iud„h urKh .ek fndfyda fofkl= wjOdkh fhduq fkdlrkafka" th Yd¯˙l urKh fuka wmg bkaøshf.%dapr fkdjk ksid;a" tajd .ek wjOdkh fhduq fkdlr isáhd lshd th lsisfjl=f.a wjOdkhg fhduq fkdjk ksid;ah'

wm ldg;a fydrd fldfrdakd jhsrihg jvd b;d

Nhdkl ;;a;ajfha mj;sk" ;j jir lsysmhlska jix.;

;;a;ajh olajd jr®Okh úh yels" iuia: ck;dju

wOHd;añlj" ixialD;slj" idud„hj urKdikak ;;a;ajh

olajd f.k.sh yels" Nhdkl Wj≥rla .ek l,afõ,d we;sj

Tng wk;=re yÛjkakg uu fï ,smsfhka W;aidy lrñ'

ud fï ,smshg mdol lr.kafka" ndysr uQ,dY%j,ska fyda

fmd;m; m˙YS,kh ls¯fuka fyda wka;r®cd,fhka fyda

/ialr.;a lreKq fkdj" w.ro.=re moúfha újdy wêlrK

ndrj lghq;= lrk msh;=ud f,i" újdy ù b;d flá

l,lska †lalido u.ska ;ukaf.a újdy „ú; wjika

lrf.k" ±ka mqoa.,slj;a" iudch b†˙fha;a" iNdj

b†˙fha;a" „ú; n,dfmdfrd;a;= iqkalrf.k iuia:

iudchgu háys;ska Ydm lrñka" udkislj yd Yd¯˙lj

fõokdjg m;aj isák ;ju;a ;=reKq úh blaujd fkd.sh

;reK újdyhlhskaf.a ≥la wfπakdjkag ijka foñka

,nd.;a i;H lreKqh'

cx.u ≥rl:kh iudc.;ù ;ju;a oYl foll ld,hla

blauù fkd.sh;a" wdrïNfha fj<|fmd,g wd .fvd,and.h

f,i ye¢kajQ ta fuj,ug jvd wo iaudr®Ü fµdaka tl olajd

.uka lr b;d flá ld,hlska ,ndf.k we;s ta ;dlaI◊l

†hqKqj ñksiqkaf.a úoHd;aul" ;dlaI◊l yelshdj yd

ksr®udKYS,s;ajh fudkjg fmkakqï lrhs' wo th iaudr®Ü

zfµdaka tllaZ f,i ye¢kajQj;a" idudkH ≥rl:khlska

n,dfmdfrd;a;= jk ≥rl:k weu;=ï ,nd.ekSu i|yd fuh

Ndú;d lrkafka b;d w,am jYfhks' wo th fndfyda

fofkl=g wka;r® cd,fha úúO fjí wvú yryd

ie˙irkakg" Ñ;%mg krUkakg" ix.S;hg ijka fokakg"

uqyqKq fmd; Tiafia hdΩ ñ;%d°ka we;s lr.kakg" jÜiawema"

bfuda u.ska l:dny lrkakg" †k or®Ykh" le,al=f,agrh

yeáhg fhd∞.kakg" PdhdrEm ùäfhda lrkakg" l=vd

orejka k<jk" Tjqkg n;aljkakg Wmld˙ fj;s' fuls

fkdls ;j fndfya foa l< yels nyq ldr®h wreumq≥u

NdKavhla njg m;aj we;' wo iaudr®Ü fµdaka fkd;snqKd

kï fndfyda fofkl=f.a ffoksl „ú;h flfiaúh yels

±hs is;d.; fkdyel' tu.ska iudchg fjk hym;" ck

„ú;h myiqlrkakg fjk ∞hl;ajh we;af;kau w.h l<

hq;=h'

iaudr®Ü fµdaka ksid ;ukaf.a „ú;h ld,lKa◊ lrf.k"

th h:d ;;a;ajhg m;alr .ekSug fkdyelsùfuka

;u újdyh widr®:l jQ ;reKhl= ud b†˙fha †.ye¯ ta

fõokdld˙ w;a±lSï j,ska iuyrla fuf,i Tn b†˙fha

;nkafka" W∞fjñka ;sfnk fï Nhdkl ;;a;ajh

fldfrdakd jhsrihg jvd n,iïmkak iudc m˙ydkshla

wmg Wreufjñka mj;sk ksidh'

zuu wfÜ mka;sfha° ;d;a; ug fi,afµdaka tlla wrka

≥kafk" áhqIka .shdg miafi uu bkafk fldfyo lsh,

wïug ±k.kakhs' mx;sfh mgka .kak biairfj,d;a"

mx;sh wefrk fj,dj tkfldg;a nia tlg k.sk

fldg" nysk fldg" fï yeu tllau wïu ug fµdaka lr

±k.;a;d' uq,° uq,° uu we;a;u lsõj' kuq;a ál ojila

hkfldg wΩ;a hdΩfjd uqK .eys," Tjqka tlal tl tl

fydr .uka hkfldg ug wïu fµdaka lrkfldg" uu

W;a;r ≥kafk mx;sfh bkakj lsh, ;uhs' ál ojila

hkfldg uf.a hdΩfjd ug lshd ≥kak fï fµdaka tflka

flda,a .kak tlg jvd ;j yqÛla foaj,a lrkak mqΩjka

lsh,' ta lshd ≥kak yeu fohlu ;snqfKa wieì ,sx.sl

or®YK' ug uq,° tajd ±lalu y˙ ,e–cdjla ys;=kd' kuq;a

f.or .sys,a, ldg;a fydfrka uu taj wdfh;a neÆfj

ta jhfi† ta jf.a foaj,a j,g ;sfhk wdlr®IKh ksid

fjkav we;s' tlla n,k fldg ;j;a yqÛla foaj,a j,g

iïnkaO fjkj' fï jf.a iuyr ojiaj, mdkaor fjklï

uu okafk;a keye' ál ojila hkfldg ug taj fkdn,

bkav nerej .shd' uq,° uq,° tajd olsk fldg ,sx.sl

W;af;ack we;sjQj;a" ld,hla hkfldg tfyu úfYaI;ajhla

±kqfk keye' kuq;a taj fkdn, bkak nerej .shd'

fg,sfµdaka ì, remsh,a 300 b|, 6000$- olajd jeä

fjoa†' wïu fudlj;a lsõfj ke;af; iuyr fj,djg

wlal;a uf. fµdaka tflka isx≥ wyk ksidhs" u,a,sg n;a

ljoa† thdg ldgqka ∞, fok yskao ì, jeäfj,d lsh,

ys;kav we;s'

uu újdy fjkafk uf.au ldr®hd,fha jev lrmq flfk-

la tlal we;slr.;a; fma%u in|;djhlska' ta fjkfldg

uu fldÉpr fï wieì ,sx.sl foaj,a n,kav weíneys

fj,do lsõfjd;a" ug .EKq <uhska .ek t;rï yeÛSula fyda

wdlr®IKhla we;s fjkafk keye' uu fuhd tlal hdΩ

jqfk;a" th kslï wfma ldr®hd,j, ;sfnk Wm ixialD;sfha

iudc /,a, ksihs' yenehs uu fïjf.a foaj,a n,kj lsh,

thdg lj∞j;a wefÛõfj keye' miafi miafi wms fï ks,a

Ñ;%mg n,k lÜáhla tlg tlalyq fj,hs ysáfh' wvq.dfka

i;shlg fïjd ;=k y;rla fyda wms w;r tydg fuydg

hkj' uu jev lrk fldg fµdaka tflka fïj n,kj"

f.or .sh .uka ,emafgdma tflka n,kj'

wms ne|, m<fjks ojfiu wfma újdyh lvd jefgkak

mgka .;a;' uOqiuh ∞ ug újdyh ,sx.slj m˙mQr®K

lrkakg ne˙j .shd' uf.a ì˙| b;d bjiSfuka lghq;=

l<;a ug lsisu ,sx.sl W;af;ackhla fyda ye.Sula tkafka

keye' miafi fïlg fyd|u ms<shu yeáhg ug ys;=fk"

uf.a ì˙| tlal fï ,sx.sl cjksld neÆfjd;a" tajdfha we;s

foaj,a wfma ,sx.sl „ú;fha ls%hd;aul lrkav mqΩjkakï

t;fldg fï m%Yakh úif|hs lsh,hs' kuq;a uf.a ì˙| ta

foaj,a j,g fldfyduj;au kïud .kakg ne˙j .shd' weh

ta foaj,a †yd neÆfj uyd ms<sl=,lska' wjidkfha weh ud

w;yer hkak .shd'

wo uu ,sx.slj fn,ySk mqoa.,fhla' ug lj∞j;a

mjq,a „ú;hla .; lrkav mqΩjka fjhso ukao' uu ugu

ffjr lr.kakj' ug ;du ta weíneysùfuka f.dvtkak

neye' ug ±ka tfyu f.dvtkak Wjukdjl=;a keye' ±ka

uu hdΩfjd;a tlal tlalyq fj,d u;aøjH;a .kakj' uf.a

weÛm; kslï mr~e,la jf.hs' fõokdjla" i;=gla" yeÛSula

ug keye''''

±ka ug ;sfhk wks;a nh ;uhs" t∞ n;a lkav

fg,sfµdaka tflka ldgqka n,mq u,a,s" ug;a jvd fndfydau

wvq jhfika ;uhs iaudr®Ü fµdaka tfla jevlE,s Tlafldu

bf.k .;af;' thd uu okafk ke;s foaj,a okakjd' thd

uu wy, ke;s fujeks ,sx.sl fjí wvú .ek ug lsh,

fokj' fyd¢ka bf.k .kafk;a keye' ug fndfydu

meye†<shs uu jeáÉp jf,a th;a jefgkj' ug tal

m%Yakhla fkdfjhs' fudlo Th tl fohla j;a ug jevla

keye''''

fï ;reKhd f.a ≥la wfπakdj ;j fndfyda †.hs'

úia;rd;aulhs' iuyr úg fuu ,smsh lshjk Tn Th

iudcfha tla ;reKfhla hhs lshd ys; y∞.kakg mqΩjka'

kuq;a fï /,a, fufiau .sfhd;a iudch ;=< ,sx.sl

fn,ySk;djfhka fmf<k" idr®:l újdy „ú; .;

lrkakg fkdyels" orejka cks; lrkakg wfmdfydi;a"

±ä iakdhq Nx.;ajhg f.d≥reù isák" wd;;sfhka fmf<k"

„ú; n,dfmdfrd;a;= iqkalr.;a" i∞pdrfhka yd wd.ñl

jákdlï uqΩukskau w;ayeroud we;s mrïmrdjla ìysùu

lsisfjl=g;a je,elaúh fkdyelshs' t∞ jeäysáhka yd ;reK

;reK ;re◊hka w; muKla .ejiqk iaudr®Ü fµdaka tl

±ka l=vd orejka w;rg;a f.dia yudrhs' iuyr foudmshka

;ukaf.a l=vd orejd fµdaka tl ke;akï lEu lkafk

keye" thdj k,j .kak kï fµdaka tl fokak ´k'''' fïj

lshkafka uyd Wcdrefjka' kuq;a tu.ska Tjqka ;ukaf.a

orejkaj úkdYh lrd f.khk nj Tjqkg f;afrkafk

keye' wo ldgqka n,k orejd ;ukaf.a w;g fµdaka tl

,eì," ;ukaf.a ñ;=rka iuÛ wka;r®cd,fha ie˙iroa†

yeu∞u ldgqka" kr®i˙ rhsïia n,hs lsh, lj∞j;a ys;kav

tmd' kshe;skau whym; lrd we° hEu ñksialuhs' wms

whym; wfma orejkaf.a w;g °," Tjqkaf.ka hym;

n,dfmdfrd;a;= úh fkdyelshs' fldfrdakdj ±ka md,kh

fj,d' iuyre iqj fjkj' kuq;a fï ;;a;ajhkg f.d≥re

jqjfyd;a iqjh b;d wiSrehs' tuksid fldfrdakd jhsrihg

jvd" iuia: iudchu .s,.ksñka isák fï ,sx.sl

fn,ySk;djfhka fmf<k iudchla ìysùfï uyd Wj≥˙ka

wm orejka fírd .ekSu wka lsisjl=g;a jvd foudmshkaf.a

hq;=luhs'

w.ro.=re moú újdy wêlrK kdysñ w;s.re m%ekaisia ksla,ia fiakdkdhl msh;=ud

Okxckd" ksÿla iy ''''''

13úfYaIdx.dkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks od b˙∞

iqmqreÿ mßÈ fikiqrdod rd;s%fha Ôú;hg mdg fokak ,shkak

mß.klh biairy b|.;a;d' b|f.k bkak ;ek b|,

jïme;a;g T¨j álla yefrõju w,a,mq j;af; fldfydU

.y wiafika ueÈka y| fudaÿ fjkak wrka' fmdahg ;sfhkafk

;j ojia folla ksid y|g wdvïnrlï mdkak yhshla weú;a'

dkd¾: m%§mh f,aLl ixiohg yhshla yod.kak m%o¾Ykh

lrkak ,Eia;s lrk ;ju;a fõÈld.; fkdlrmq ziqÿ we|f.k

fydre weúÈkaZ lshk uf.au kdgHfha álÜ fmd;a 80 g uuu

lgq .y, uykaishgu ,shk jefâg neiai;a ys; tlÕ lr.kak

neßjqfka ta fj,dfj rEmjdysksfh úldYh jqk ßh,eá

jevigyk ksid'

zzwð;a fufy tkakflda' fï n,kak wfka fï <uhd'ZZ

ìß|f.a ioafog uu;a ysf;ka nek nek .syska àù tlg

T¨j ±ïud' wuq;= fmkqula ;sfhk ±ßhla .S;hla lshkak weú;a'

fmkqfuka wjqreÿ 12 la ú;r we;s' uqyqfKa lïms; úlD;shla igyka

fj,' uqyqK mqxÑhs yefv;a fjkia' weia f,dl=hs' ys; ii, lrjk

;rug weh wdndê;hs' wef.a jhi wjqreÿ úiaila lsh, ;srfha

igyka fjkjd' weh iqcd;d w;a;kdhl uy;añh .dhkd l<

zTxÑ,a,d f;dá,s fldhskafoda" rka i¿ ms<s j<¨ fldhskafodaZ

.S;h yeÕSïnrj .dhkd l<d' ta Èyd tald;añlj n,df.k ysgmq

úksYaph u~q,af, ovínr wu,a fmf¾rd;a l÷¿ msyod.;a;d'

Yd,dfõ iÔúj n,df.k ysgmq yqÕ fofkla l÷¿ msiod.;af;

rEmjdysksh biairy ysgmq udj;a ta f.dvgu odf.k' iuyr úg

fïl lshjk Tn;a lïms; oEiska ohd¾ø yÈka wef.a .S;h wykak

we;s' tl ;ekl ta .S;fha fufyu lshfjkjd' zysáfhd;a fyd|g

ye§ foúfhd;a kug j¢hs'Z weh .Sfha f.ah mo ,d,s;Hfhka

lshkafk wmsg isyskfhka wjÈ fjkak lsh,hs'

zz,d, ,S, ,d,s; i| Èf,k .Õ winv" imqu,a jk úhfka

rela f.duq j,ska úlis; jk rd;s%hl" flda,s; m%NdIajr fk;a

úysod wyia wkka;hg myka ;refjka mdr widf.k kqrdfjka

ief,k ´Iê ;re u, uÕyer'''ZZ fl,jrla ke;sj ys;g .,d wdmq

fi!kao¾h ;dkh yÈisfhau f.d¨jqkd' ±,ajqk weia ksfjkakg

bv fkd§ Okxckd kï jQ ta ;reKshf.a wd;au úYajdih Èyd tl

boaog n,d bkak ug weúá,s l<d'

zl=re,Ejla wdj;a f.hska t,shg nyskafk ke;sj yexf.k

;reKshka bkak rfÜ Thd fldhs ;rï ffO¾h iïmkako@ZZ

ksYaphdikfha ;j;a wiqkla ordmq Isydka ñysrx. lshkjd'

ta nig uq¿ Yd,dju foorkak w;afmd,ika ko fokjd' ta

Isydkaf.a nig jvd Okxckdf.a ysf;a yhshg' wdndê; Okxckd

fofkdaodyla n,df.k bkak fõÈldjg f.dvfj,d ux jf.a

flfkl=g;a fufyu ysg.kak yqÕdla foa ´fk kE lsh,

,hdkaú;j tfy;a fodaxldrh fokak y~ k.kjhs lsh, ug

ysf;kjd' uu ìß|g fkd±fkkak Wmeia hqj, wiafika l÷¨

msioud.kak .uka yoj;ska wehg w;afmd,ika fokjd'

zw,am bÉPdj iqnjdÈj .;af;d;a Ôú;fhka tf.dv fjkak

uyd md,ula ´fk keye mqxÑ taoKavla jqk;A we;s'Z kdgHhlg

,shdmq fonila ug u;la jqkd' Okxckdf.a .S;hla tlal uf.a

u;lhg wdfj miq.shodl ;reKfhl=g wjeis ish¨ iïm;a

ú;rla fkfuhs rEmldhl=;a ;snqk zksÿlaZ kï ;reKfhla l=ula

fyda iq¿ isoaêla ord.kak wd;au úYajdihla ke;sj uy nexl=fõ

wgfjks ;Ügqfjka ìug mek, ish Èú kid.;a; isoaêh' ksÿla,d

jf.a ;j;a ;reK ;reKsfhd j¾;udk mrmqf¾ ´fk ;rï' wfma

ldf, ;dreKHhg jvd Tjqka fndfyda foa okakjd' Tjqkag fndfyda

foa ;sfhkjd' ta;a Tjqka mqxÑ ii,ùulaj;a ord.kak neß ;rug

ugis¿gq jeäo lsh, uu uf.kau wykjd'

zñßjeä iÕ,la b,a,d ye~qfjñ md hq. ke;s Tn

olsk ;=rd" l=xl=u wxck b,a,d ye~qfjñ fk;a hq. ke;s Tn

olsk ;=rdZ lsh, kkaod ud,sksh wfma ldf,a .dhkd lrmq .S;h

wdfh;a wykak uf.a ys; n, lf,a Okxckdf.a y~hs" oiqkhs'

wms;a ll=,a j,g im;a;= fyõfj ll=,a ke;s wh olsk;=re ú;rhs'

wms weia hg .dkak l=xl=u wxck fyõfj wkaO wh olsklï

ú;rhs' wms yqÕdla foa ;snqk;a ke;s tlu foalg w~ w~d bkak

fldg Okxckd, jf.a ffO¾h iïmkak wdndê; wh wmsg jvd

Èßfhka Èúhg uqyqK fokjd' ,smsfha fyäfu ;=kafofkla .ek

l;d lrkak ´fklu ;snqk' ta;a wod, ku fkd,shd ;s;a fma,shla

;sínd' ta uu okak ;j;a tjka ;reKshla fjkqfjka' fï ,smsh weh

±lafld;a weh jf.au wef.a iudcfha wks;a wh;a Okxckdf.a

yhsh ys;g .kshs' fyg ldka;d Èkh ksid Okxckdf.a iudcfha

ish¨u ldka;djkag fï wl=re ál iq¿ fyda iúhla fõjdæ

fldfrdakd jhsrihg;a jvd Nhdkljix.;hlaæ n,df.khsæ m%fõYï jkak

Page 14: YS% ,xldfõ m

14 dkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks od b˙∞

úfYaIdx.

fldfrdakd ffjrih hkq l=ula o@

th i;=ka w;r nyq,j oel .; yels

fndfyda m%fNao .Kkla we;s ffjria

ldKavhls' weu˙ldk frda. yd jix.;

md,k uOHia:dkhg wkqj fuu ffjria

i;=kaf.ka ñksiqkag fndajk ffjria

ldKavhls' fuu ffjrih flá ld,hla ;=<

blaukska m˙Kduh ù udrdka;sl wdhqOhla

njg m;a ù we;s nj wms okakd lreKls'

fï jk úg fuu ffjrih wdidokh

ùfuka ñh.sh mqoa., ixLHdj fukau wdid†;

;;a;ajfha miqjk ms˙i oyia .Kkls'

f,dj n,j;au wdr®:slhla iys;

rdcHhla jk Ökfha „j úoHd;aul

mr®fhaIK uOHia:dkh ^Chinese Bio-logical Research Center& msysgd we;s

ffcj kfjdao;amdok yd mr®fhaIKd;aul

T!IO ksIamdokh i|yd úYd,;u ldr®ñl

m%foaYh jk jqydka m%foaYfhka jHdma;sh

wdrïN jQ fldfrdakd ffjrih brdkh"

weµa.ksia:dkh' we,a„˙hdj" wr®fïkshdj"

´iafÜ%,shdj" fn,a‚hu" n%iS,h" lekvdj"

fvkaudr®lh' B„ma;=j" cr®uksh"

uef,aishdj" fkamd,h" kjiS,ka;h"

ms,smSkh" reishdj" mlsia:dkh" fi!°

wrdìh" ì%;dkHh" weu˙ldj" úhÜkduh"

ol=Kq fld˙hdj" YS% ,xldj we;=Ω rgj,a

/il jHdma; ù we;'

fldfrdakd ffjrih „j úoHd;aul wúhla úh yels o@

ffcj wú ms<sn| cr®udkqjkaf.a

w;a±lSu wkqj ±kgu;a fidhdf.k

we;af;a tjeks hqoaO f,dal hqoaO ld,j,°

Ndú;d l< njh' m<uqjk bfnda,d f,dal

ix.%dufha ° ñ;% rgj,a wYajhka yd

fldgΩjka iuÛ ;u mf;drï /f.k

.sh nj ;SrKh l< cr®udkqjka hqoaO

l%uhla f,i fuu i;=ka úkdYlrkq

,enqfõ udnr®.a ffjrih ^Marbag virus& wdidokh ls¯fuks' tl, ksmojQ udnr®.a

ffjrih iy bfnda,d ffjrih b;d

iudklï we;s nj úoHdhka y∫kdf.k

;sfí' fldfrdakd ffjrih fya;=fjka

f,dalfha úúO rgj, ñksiqka ñh hk úg

„j úoHd;aul wdhqO ms<sn|j wmg o iel

ixld we;s lrhs'

ish,a,gu jvd fldfrdakd ffjrih

ridhkd.drhl ksr®udKh l< tlla nj

fï olajd lrk ,o m¯laIK j,ska fy<s

ù ;sfnk nj reishdkq úoH iy RAMN idud‚l ir®‚ fldf,iaksfldõ ^sergey

kolesnikov& wkdjrKh lr ;sfnk nj

wka;r®cd, wdrxÑ udr®. i|yka lrhs'

b;du;a †hqKq ;dlaI◊l l%ufõo" fuj,ï

Ndú;d jk fujka hq.hl f,dj m%n,;u

rgj,a ;=< fuh jHdma; ùu md,kh

ls¯ug fkdyels ùu wreuhla fkdfõ

o@ wN.Hhla fkdjkafka o@ foúhka

jykafiaf.a foaj ueú,a,g msgqmdh' ñka

iajNdj Or®uhg úreoaOj ñksid úiskau

lr we;s jHikh fï i|yd fya;= úh

fkdyels o@

Y=' nhsn,fhys frdaujreka fj;

mdjqÆ ;=ud hejQ yiqfkys fufia ,shd

we;' z;jo Tjqka ish nqoaêfhys foúhka

jykafiag ;ekla °u kqiq≥iqh hs is;=

neúka kqiq≥iq foa lrk ms◊i ;ukaf.a u

¥Is; fÉ;kdjkg f.d≥re ùug foúhka

jykafia bv y< fial' Tjqyq ishÆ wdldr

≥Iaglñka o" kmqfrka o" f,dayfhka yd

oafõIfhka o Br®IHdfjka o ñkS ue¯fuka

o" onrfhka o" jxpdfjka o" fl%daOfhka o

mQr®K j isá;s' Tõyq ´md¥m f∞vk" fla<ï

lshk" foúhka jykafiag ffjr lrk"

kska∞lrk" WvÛ= jQ" mdrÜgq lr.kak"

kmqre Wmdh fhdok" uõmshkag wlSlre

jk" fmdfrdka≥ lv lrk w«k jQ ohdj

ke;s' wkqlïmd úrys; wh isá;sZ ^frdau

1(28-31&' zta ojfia ° Wkajykafia yeu

ñksil=gu Tyqf.a ls%hd wkqj úmdl kshu

lrkq we;' fkdmiqniakd ùr®hfhka

hym;a lrñka lSr®;sh o f.!rjh o

wur”h;ajh o fidhkakkag

Wkajykafia i∞;k „jkh fok

fial' wd;audr®:ldñ jQ" i;Hhg

msgqmd wOr®uhg ysi keuQ" wh u;

foaj Woyi;a fldamh;a weúf<hsZ ^frdau

2(6-8&' ta wkqj wm;a is;d ne,sh hq;=

ld,hla t<ö we;' wm;a fjkia úh hq;=

fkdfõ o@ ñksid ;u nqoaêh" yelshdj

fufyh úh hq;af;a udkj jr®.hdf.a

hym; fjkqfjka h' whym; ;=<ska

whym;u ksr®udKh ù we;' tys

úmdl ishÆ f,da jeishka ú¢ñka mj;s'

wd;audr®:ldñ jQ" i;Hhg msgqmd wOr®uhg

ysi keuQ wh u; we;s foaj Woyi" fldamh

myú Wkajykafiaf.a wm˙ñ; ohdfjka uqΩ

f,dju iqjm;a fõjd∑hs foúhka h†uq'

ls%Idka;s m%kdka≥

u˙h yuq∞j ìysú oekg jir 99 ls' wm foaYh ;=< u˙h

ne;sh ishji .Kkdjlg yd wE; w;S;hg Wreulï

lsh;s' 1658 ° muK mD;=.Siskaf.a wjidk n,fldgqj úkdY

jQ úg lf;da,lhska miqnEug ,laúh' ,kafoais n,h w,a,d

.ekSu;a iu.u mQcl" meú† ifydao˙hkaj lf;da,sl

kscìïj,ska m,jd ye˙h;a Tjqka úiska wm foaYh ;=<

fmdaIKh l< u˙h ne;sh keiSug Tyqkg ne˙úh'

cmud, ne;sh" u˙hdjka ;=<ska foúhka weu;Su"

uõ irK m;d hdu .sys ck;dj úiska

wLKavj mj;ajd .ekSug Tyqkg yelsúh'

wfkla ≥la .eyeg yd ;r®ck ;=<

wirK jQ iuyr lf;da,slhka fjk;a

wd.ï ,íêlhka úh'

fydr ryfia uOHu rd;s%h

cmud,h h†ñka u˙h uõ irK

me;Sug Tjqka wu;l fkdlf<ah'

tjlg fld<U W;=r" uÜglal=,sh iy

wfkl=;a me,am;aj, ck;dj ksr®NS;j „ú;j,ska

jka† f.jñka rd;s% cmud,h he°ug fmd<Ujk úg iNdj

yer.sh fld<U ck;dj u˙hdjka ;=< †.= .ukla hdu

wdrïN lf<ah' †fkka †k fydr ryfia u˙h;=ñhf.a

iqrejï f.hska f.g hdu b;d ryis.;j is≥ùu

lsisfjl=gj;a je,laúh fkdyels úh' frda.s ne;su;=ka

muKla fkdj wdr®:sl ≥Ialr;d ueo „j;ajk ms˙ia o

tkak tkaku cmud, ne;sh ;=< ikakoaO ùug yqreùu

foaj ue†y;aùula úh' fkdfhla wiudk ls;=kq „ú; .;

l< ls;=kqjkao ;u fkdfydìkd ≥r®j,lï w;yer kej;

iñ∫ fidhd wdfõh' foúhkaa w;ayer .sh ñksiqkao iKavq

onr lrf.k fjkaù .sh ls;=kqjkao kej; iñ∫ka ;=<

f.k taug ksr®NS;j b†˙m;a jQfha tjlg isá ls%hdld˙

u˙hNghkah' rd;s% ld,fha †jd ld,h fuka u˙hdjka

iuÛ ksfjia neyeolsñka mjq,a cmud,h iúu;a ls¯ug

u˙h Nghkag yelsúh' yeÛSï ;=< ixfõ† isàug;a" foaj

wdorh ;=< kj .ukla hdug yels nj Tjqka ls%hdlf<a

tä;rjh' fkdfhla .eryqï wekqï nekqï ;=< iuyreka

u˙h yuq∞j yer .sfha bjiSfï iSudj wjikajQ úgh' ksji-

la f.dvke.Sug myiq nj;a" f.or;a" mjq,;a tlals u foaj

jrï yd foaj rdcHfha ysñlrejl= jk nj wjfndaOlr .;a

ms i tkak tkaku u˙h yuq∞j ;=< †.= .ukla weröh'

hdmkh úch.%Kfha foajud;d ;=< uqΩ hdmkh

yd ukakdru ;=< lf;da,sl ksfjia ;=< u˙h ne;sh

m%p,s; úh' 99 jirla ;=< iEu moúhlu fndfyda óiï

;=<g u˙h yuq∞j uyÛ= iïm;la úh'

ore fikyi" uõmsh wdorh w;yer" yeÛsïj,g jy,aù

mjq,a yerhk lf;da,slhka tkak tkakg jeäúh' lsrg

y~k orejkaf.a l∫Ω ;=< wïudjre wirK úh' ckudOH"

.=jka ú≥,sh rg ;=< ysi Tijñka ñksia wdorh fjkia

uÛlg yerùug iu;aúh' ;u f,hska Wmka orejkag

jvd wiïu; fma%uh" uqo," lEorlu iudchg ms<s,hla

úh' ldr®ñl úma,h ;=< ck;d w;g uqo,a yd jrm%ido

,efnk úg ñksid fjkia úh' lf;da,sl yd ls;=kq mjq,a

foúhka yer hdu wdrïN úh' îu;alu" iQ≥j" fr®ia nqlS

rgmqrd ìysúh' wirK jQ ñksiqka iekiqu fidhd fjk;a

wd.ï" jr∞k" fidhñka wka foúhka fidhd hdu werôh'

uQ,Or®ujdoh ysi Tijñka mrïmrd .; lf;da,slhka

iNdfjka wE;a lf<ah' iqrx.kd l:dj,ska uki úlD;s

lrk foaYlhka rgmqrd ìysúh' mjq,a ixia:dj foord

hdfï hq.h weröh' Or®u∞kh ;=<" .sys Or®u¥;sh jHmdr

;=< miqnEula we;súh' „j;aùug wmyiq wdr®:sl

miqìula rg ;=< we;súh' ck;dj wirK úh'

ukia:dmkh ;=< iuyr lf;da,slhka

iñ∫kaf.ka wE;ajqk;a kej; iñ∫ka

fidhd tau is≥úh' wm ieu fuf,djg

ìysjkafka foaj uÛfmkaùu ;=<h'

≥l" iem" l∫Ω fuf,dj „j;ajk

wm ldg;a fmd≥h' ;ukaf.a

Wjukdjg wmg ieu∞ i;=áka

isàug wmyiqh' foaj ud;dj

;rï widOdrKhg yd

m%Yakj,g uqyqK ≥ka fjk;a

ldka;djla ke;s ;rïh'

kuq;a t;=ñh ;ukag

mejrek ¥; ldr®hh

tä;rj l< ksid wo †k ´

;=ñh fudlaI /‚k

f,i lsre< m,∞ we;' rfÜ ck.yKh

YS>% f,i jeäjQj;a lf;da,sl ck.yKh

m%;sY;hla jYfhka my; jefgñka

mj;s' widOdrK whqla;sh wo f,dj mqrd

rcù we;' foúhka jykafia ñksid yer

hdug ierfihs lshd iuyre mji;s'

f,v frda. jidf.k" ,eõ.sks" f,dj mqrd

ck;dj wirK lrhs' f,dj †fkka †k

WIaK;ajh ;=< ±fjñka mj;s' ±kaj;a ñksid foúhka

jykafia fidhd hEug wdrïN l< hq;=h' foúhka y∫kd

fok" foúhka jykafia .ek y~k.k mqoa.,hka tkak

tkaku ;r®ckj,g yiqù we;' isrf.j,a" fjä;nd

>d;kh ls¯ug ,la msh;=uka,d meú† ifydao˙hka tugh'

wOHd;añlj fmdaIKh lrd ñksid f.k hdug b†˙m;a

jkakka YS>%fhka my; jefgñka mj;S' iñ∫ka .sh

≥lanr udjf;a Tn .uka fkdlf<d;a" Wkajykafiaf.a

≥lam%dma;shg Tn yjq,a fkdjqjfyd;a Tfí ¥ mq;=kaj

y˙u." iñ∫ u. fmkaùug Tng fkdyels jqjfyd;a †kl

foúhka o Tn .ek ;SrKhla .ekSfï° fojrla is;Sugo

bv we;'

wdkacf,da is,ajd

f,dju ìfhka i,s; l< kj fldfrdakd ffjrih ^fldúâ 19&

Page 15: YS% ,xldfõ m

mqj;am;a ,sms i|yd Tn tjk PdhdrEm Bfï,a Tiafia tjkafka kï lreKdlr Subject ;Srefõ ,smsfha ku

iy f,aLlhdf.a ku i|yka fldg tjkak'

mqj;a ú;a;sls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙∞

15dkdr®:

m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

1 msgqfjkadkdr®: m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07

wo wm rg ''''

fldfrdakd ffjrifhka'''

ufkda WmfoaYkfhka'''

cZmqr iriúfha'''

fu∞ lÉp;sjq'''

úis oyilg wêl <uqka yd .=rejr .=rej˙hka ms˙ila

fuys /iaù isáhy'

fld<U w.ro.=re moú Or®fudamfoaY uOHia:dkh úiska

ixúOdkh lr ;snQ fuu <ud †khg w.ro.=re moú iyhl

ro.=re w;s W;=ï uelaiaj,a is,ajd" w;s W;=ï f–' ã' weka;ks

ysñjreka iu. l,dmSh kdysñ mshjreka we;=Ω moú mQcl

;=uka,do tlaù isáhy'

w.ro.=re moú Or®fudamfoaY wOHCI .re f,iagr®

fkdaksia msh;=udf.a fufyhùu hgf;a fou< wxYfha .re

ufkdal=udr® kd.r;akï" bx.S%is wxYfha .re msh;=ukaf.a

iyfhka mej;s fuu <ud †khg w.ro.=re moú óiïj,

oyï mdi,a ore ±˙hka yd lf;da,sl ú≥y,aj, YsIH

YsIHdjka úYd, ms˙ila o iyNd.s jQy'

fï wjia:djg uvl,mqj ro.=re w;s W;=ï fcdaYma

fmdkakhshd ysñmdKka o" iyNd.s úh' t;=uka oñ< niska

o foiqula meje;aúh' ;,ú, isoaOia:dkfha md,l .re

wef,laiekavr® ,hs,s m%kdka≥ msh;=ud we;=Ω .re msh;=uka"

.re meú† fidhq˙hka iu. w;s úYd, ne;su;=ka ms˙ila

iyNd.s ù isáhy'

Wkajykafia tfia m%ldY lf<a ó.uqj id' mS;r

foajia:dk m˙Y%h ;=< f.%daikayhska ufkda wOHd;añl

WmfoaYk uOHia:dkh f,iska mj;ajd f.k .sh ia:dkh

§w.ro.=re moú mjq,a wfmdaia;,sl fiajdj¶ i|yd újD; lr

wdis˙ .ekaùu i|yd mej;s wjia:djg iyNd.s fjñka h'

ó.uqj l,dmSh kdysñ w;s.re isiajdka o lDDia" mjq,a

fiajd wOHCI .re laf,daâ fkdaksia" id' mS;r óiï fiajl

yd †idkdhl .re .sfhdï fkdaksia" hlalvqj óiï fiajl

.re fgrkaia ls;ais˙" fi;airK wOHCI .re f,darkaia

rdukdhl" úYajdi m%jr®Ok lKavdhfï .re m%idoa yr®IK"

w.ro.=re moúfha iyhl NdKavd.d˙l .re .sydka ˙â,s"

lgqjmsáh óiï fiajl .re uxcq, ksfrdaIka msh;=uka o"

mjq,a wfmdaia;,sl fiajdj" ls%ia;shdks mjq,a jHdmdrh" újdy

yuqj ksfhdackh lrñka .sys wdrdê;hka o" meú† fidhq˙hka

we;=Ω úYd, ms˙ila fï wjia:djg tlajQy'

±kg lgqjmsáh óifï tïudjqia WmfoaYk uOHia:dkfha

fiajdjka fuu f.%daika yhska uOHia:dkhg wkqhqla;j

lrk nj;a" udr®;= ui isg ishÆ WmfoaYk lghq;= o fuu

uOHia:dkfha mj;ajd f.k hdug ishÆ úê úOdk fhd∞

we;ehs fld<U w.ro.=re moú mjq,a wfmdaia;,sl wOHCI

.re laf,daâ fkdaksia msh;=ud mejiSh'

ó.uqj ud˙iafg,a,d ú≥y,am;s .re uhsl,a o jdia

ifydaor ;=ud o fï wjia:djg tlaúh'

lurdf.dv óifï mq;l= jk mis∫f.a uj ms<sldjla

je<£fuka 2018 ° ñh .sh w;r Tyq ta ueo ±ä W;aidyfhka

úNd.hg fmkS isg ztaZ idudr®: ;=kla ,nd l<ukdlrK

mSGhg f;a¯ m;aúh' mis∫g iqjh m;d w.ro.=re ue≥fr®

foõue∫fr®° bl=;a wÛyrejd∞ lf;da,sl iriú YsIH

jHdmdrh u.ska †jH mQcdjla meje;ajQ w;r" Tyq bf.kqu ,enQ

Wvq.ïfmd, id' mS;r ú≥yf,a ° úfYaI hdÉ∆ fufyhla

iu. †jH mQcd hd.hla o bl=;a i∫∞ mj;ajd ;sfí'

bka†hdfjka ne;su;=ka ;=ka oyila o" furáka ne;su;=ka

yh oyila o fujr ux.,Hhg tlajQy' iyNd.s jQ ishÆ

ne;su;=kaf.a wdrlaIdj we;=Ωj ishÆ myiqlï iemhSug

kdúl yuq∞j iu. †ia;s%la f,alï ldr®hd,h w;aje,a

ne|f.k lghq;= l<y' fndaÜgq m%jdyk fiajdjkag kdúl

yuq∞ iyh fkduiqrej ,enq◊'

fjkakmamqj óiï fiajl

.re wekagka rx‚;a

m%kdka≥ msh;=ukaf.a ohdnr

uE◊hka jQ lgqfka˙h m†xÑj

isá f;fr®id m%kdka≥ ud;dj

miq.shod iajr®.ia: jQjdh'

foayh ms<sn| wjika lghq;=

udr®;= 11 jk †k lgqfka˙h

lf;da,sl iqidk N=ñfha° is≥úh'

.re wekagka rx‚;a msh;=uka

we;=Ω orejka ;sfofkl=

^†h◊hka fofofkla& ohdnr

uE◊hka jQ f;fr®id m%kdka≥

ud;dj ñh hk úg wiQ kj jk úfha miqúh' t;=ñhf.a

foayhg wjika f.!rj ±laùug ro.=re ysñmdKka" mQcd

m%id†ka jykafia we;=Ω .sys meú† úYd, ms˙ila meñK

isáhy' ^mss%hka; mSgr®ia&

fjkakmamqj óiï fiajl msh;=ukaf.a uj iajr®.ia:fõ

2020 jir fjkqfjka l=vd mhd., id' u˙hd oyï

mdif,a oyï .=rejr" .=rej˙hka m%;s« ,nd °u

iy fuu jir i|yd wNskjfhka f;dard .;a YsIH kdhl

kdhsldjkag ,dxPk me<|ùu miq.sh bre†k mhd., óiï

fiajl .re ksr®ud,a ud,l msh;=udf.a m%Odk;ajfhka

is≥úh'

óifï iqr¥;sl lkHdrdufha .re wef,daYshd iy .re

cQâ,ska meú† fidhq˙hka o fuu wjia:djg iyNd.s jQ w;r

fujr Wm ú≥y,am;s f,i r†l ix„j uy;d f;dard f.k

we;s w;r" m%Odk YsIH kdhl wls, fl!Y,H m%kdka≥" YsIH

kdhsld fk;añ fyaIdks" Wmkdhl ñydka NdkqIa" Wmkdhsld

fk;añ kfjdaoHd we;=Ω YsIH kdhl kdhsldjka 24 fokl=

o m;a lr f.k we;' ^„' ksyd,a m%kdka≥&

j;a;, ye|, kdhllkao w.ro.=re ysñ úoHd,fha b†l<

w;amka≥ lS%vdx.kh újD; ls¯fï W;aijh miq.sh∞ ysgmq

wud;H ksu,a ,kaid uy;df.a m%Odk;ajfhka is≥le˙◊'

fuu wjia:djg kdhllkao id' u˙hd foajia:dkfha

iyh óiï fiajl .re .sydka msh;=udo iyNd.s ù

lS%vdx.kh wdis˙ .ekaùh'

muqKq.u óiï ck;dj 144 jk jrg;a mj;ajkq ,nk

ureouvq foajud;d ux.,Hh ms<sn|j yd tys jevms<sfj<

ms<sn|j idlÉPdjla udr®;= 15 uvqux.,H ixúOdkfha m%Odk

iydm;s ikS fkdanÜ fmdkaùr uy;df.a m%Odk;ajfhka tu

ksjfia ° meje;ajQy'

fu†k fuu wjia:djg meñ◊ muqKq.u óiï fiajl

.re Ydka;id.r fyÜáwdrÉÑ msh;=ud fujr ux.,Hh

lghq;= ms<sn|j idud‚lhska ±kqïj;a ls¯u is≥le˙◊'

^fnkacñka ls˙fyÜá&

cQâ mq;=f.a isys ls¯u cQâ m%ikak hk kñka fuf,djg ìysfj,dy,dj; ú,shï is,ajd Whfka iqj| úyso,dmsms,d w;a;l ,iaik u,la fj,dWkaudokSj wïuj uõ fifkyiska Tl| l<d

wïfï uu mhs,Ü flfkla fjkjd lsh,duf.a wïuj f,dalh jfÜ f.kshkjd lsh,dwjika fudfydf; mhs,Ü we∫fuka ieris,diuq.;a;d wïuf.a uqΩ †úhu l∫<la lr,d

f∞f<dia jirla wïuf.a ;=ref,a b|,duqΩ ksjiu wdor iqj¢ka mqrj,d.shd fkao wïuj mgdpdrdjla lr,dioygu iuq.ekSu wNsryila lr,d

mqrd jir ;sia yhl=;a we; f.ú,dwka <uqka ;=<ska Tfí rej ±l,dfjfyihs ñ˙Û=jla miqmi ≥j,disáñ uu wo l∫Ω ihqrl ie;ms,d

Æis,avd m%kdka≥

wdYsr®jd†; c, ;gdlhf;aj;a; neis,sld isoaOia:dk mqoìfï ¨r®≥

.=ydjg wdikak jkak msysgd we;s wdYsr®jd†;

c, ;Gdlh iys; l=áhg f.dia tys isák u˙h

yuq∞ idu‚ldjka úiska lrkq ,nk iduqysl hdÉ∆

WÉpdrKfhka miqj b;d ±äjQ wp, úYajdihlska hq;=j

oKysi olajdjQ c,h we;s c, ;gdlhg nei weúo f.dia

tf.dvùfuka ¨r®≥ foajud;djkaf.a m%d;sydr®hd;aul

n,fhka Yd˙˙l iqjh wksjdr®hfhkau ,efnk nj

w;aolskak'

;jo wY=oaOd;au wdfõY jQ whg tu c, ;gdlfhka

tf;r ùug fkdyels fia mdohka ±fjk nj m%ldY úh'

túg Tjqka foajia:dkfha isák wY=oaOd;au m,jd y˙k

.re msh;=ud fj; fhduq lr iqjh ,nd fok njo m%ldY

jq◊' fujr mdial= mdo kuialdr fufyhkag iyNd.s

jk ie±yej;=ka fndfyda fokd fuu wdYsr®jd†; c,

;gdlh fj; f.dia msysg ,nd .kak'

§Tfí úYajdih" ±kqu jeä †hqKq lr .ekSu ms◊i

2020' 03' 01 jk †k «kdr®: m%°mfha 14 msgqfõ m<uq

§úYañ; †h W,am;¶ kue;s Ir®,s m%kdka≥ uy;df.a ,smsh

o lshjkak' ^iageka,s chudkak&

†h,f.dv óifuka ;Ulkao l,ajd˙ mqoìug

†h,f.dv óiï ck;dj jdr®Islj ixúOdkh lrkq ,nk

p;d˙l jkaokd .uk fujr udr®;= 21 ;Ulkao l,ajd˙

mqoìug hEug ;SrKh lr we;' ls;=kq tall u.ska ixúOdkh

lrkq ,nk fuu p;d˙l jevigyk óiï fiajl .re ≥,sma

lu,a ms%hYdka; msh;=udf.a m%Odk;ajfhka is≥ flfrkq we;'

^ã' wekai,ï m%kdka≥&

˙h≥re mqyqKq mdi,a wêm;s i.iqj †khs

r;akmqr" ngqfyak" la,e/

kavka j;af;a m†xÑj isá

r;akmqr ;sfiard ˙h≥re mqyqKq

mdif,a wêm;sj isá î' ta'

frdnÜ ;sfiard uy;d bl=;a

∞ iajr®.ia: úh' r;akmqr

wOHdmk fomdr®;fïka;=fõ

m%Odk ldr®hd,fha †.=l,la

fiajh úY%du .ekSfuka

miq ˙h≥re mqyqKq mdi,la

lr úYajdikSh;ajh"

wdpdrYS,s;ajh yd iykYS,snj f;audjka lr f.k

m%foaYfha ck;djg yo ne¢ fiajdjla bgq lrkq ,eîh'

úfYaIfhka wïmsáh cd;sl foõi;ay,ska msgjk"

.d,a, iy r;akmqr ro.=re moú j,g wkqhqla; jk kjl

.re mshjreka nyq;rhlf.a ˙he≥re mqyqKq mdi, jQfha

fuhhs' r;akmqr m%foaYfha ˙he≥re mqyqKq mdi,a ysñhkaf.a

ix.ufha iNdm;s Oqrho fynjQ ;sfiard uy;d wdor®Yj;a

iudc fiajlfhla o úh'

†h◊hka fofokl=f.a fifkfynr mshl=jQ

;sfiard uy;d r;akmqr uyck nexl=fõ úY%dñl iyldr

ks,Od˙◊hl jQ fud˙ka ciska;d úf–iqkaor uy;añhf.a

ohdnr ieñhd o fjhs' r;akmqr lf;da,sl fiajl

ix.ufha wdrïNl ldrl iNsldjl jQ fud˙ka úf–iqkaor

uy;añhf.a jeäuy,a fidhq˙h l=reKE., i∞irK

lkHdrdufha iqr¥;sl ksldhsl .re fï˙ f,dfrkavd meú†

fidhq˙hhs' ±fhka iuq.;a frdnÜ ;sfiard uy;dg m%°mfha

wdpdrh' ^;shfnda,aâ iur;=x.&

urKdOdr iñ;sfha ixj;airh iurhsoΩm; Yd' wkaf;daks wjux.,HdOdr iñ;sfha 54 jk

ixj;air W;aijh miq.sh∞ meje;aùh' óifï bme/◊u

iñ;shla jk fuh 54 jirla mqrdu wLKavj mj;ajdf.k

tk ,°' óifï iqidk N+ñ ixrlaIK jHdmdrhg fkdu|

iyhla ,nd foñka iqidk N+ñfha iEu fufyhlgu

l+vdrï yd mqgq" fïi iemhSu iafjÉPdfjkau ls¯u fuys

úfYaI;ajhls' ,efnk m%;smdok j,g jvd iudc fiajdjka

bgqlr,Su fuu iñ;sfha ke.S isàug bjy,ajkq we;' th

;j;a m%p,s; ls¯u óiï ck;djf.a tlu me;=uhs' fla' ta' frda,kaâ f,ia,s

Page 16: YS% ,xldfõ m
Page 17: YS% ,xldfõ m

wdrïNh ( 1866 cQks 07

dkdr®:

m%°mhls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙∞

18 úfYaIdx.

- 02 -

¨Ika Ir®,s tâjâ

p;d˙l iuh ;=<

§ksrdydr YS,h¶

lf;da,sl wmg b;d

jeo.;a'

úfYaIfhka fï

†k y;,sy ;=<

fujeks YS, Odr®ñl

m%;sm;a;s yryd

uki ilia ler

.ksñka" „ú;fha

kj fjkilg uq,

mqrkakg foú∫ka

Y=oaOjq iNd ud;dj

;=<ska wmg wdrdOkd

lrk fial'

ksrdydrYS,h

.ek l;d lrk úg

ú.iska wmf.a is;g

kef.kafka wm lk

fndk wdydr .ekh' tfy;a wdydr muKla fkdj" wmg

ksrdydrYS,h rlskakg ;j;a foa we;' fuhska m%Odk

lreKla ;uhs wm ksrka;rfhka l;d lrk jpk'

n,kak iuyreka f;drf;daxÑhla ke;sj ojilg kslx

ysia jpk úYajhg uq∞ y˙k wdldrh'

iuyr foaj,a lsis jeo.;alula ke;s iïm%m,dm úh

yelshs' wkqkaf.a weo l=o - tl tl wvqmdvqlï" ≥r®j,lï

fï fjkfldg wms láka fldÉpr msg lr we;so@

Tn okakjo@ wm l;d lrk jpk j,g fldÉpr

n,hla ;sfhkjo@ lsh,' talhs lsisu †kl lsisu

flfkl=g Ydm lrkak tmd lsh, f–iq;=uka wmg

W.kajkafka' §Tng Ydm lrkakkag fi;a m;kak¶ hehs

Wkajykafia j∞< fial' ukao wkqkg Ydm lrkakdg

lj∞lj;a fi;la is≥jkafka ke;' ljr fyda †kl th

ta ;eke;a;d flfr®u meñ”u úYaj kshuh fõ' iuyr

úg wms mdmhla ≥gq úg mõlrejdg hqla;s .rel fõYfhka

±ä f,i myr

.ikafkuq' tfy;a

mdmh ksidu tjeks

wh ú¢k ≥l

ms<sn|j wms uol=≥

fkdis;kafkuq'

f–iq ;=uka lf<a

tjeks whg

wkqlïmd ler

mdmfhka ksoyia

ls¯uhs'

§iñ∫ks udf.a

lg /l .ekaug

msysg jqK uekj'

udf. fof;d,

wdrlaId l< uekj'

ud yo kmqrg

we° hdug o ≥Iag

ls%hdj,g yjq,a ùug

o ug bv kq≥k uekj' ≥Iaghkaf.a ux., fnd≥kg yjq,a

ùug o ug bv kq≥k uekj¶ ^.S;dj,sh 141(3(4& hkqfjka

Y=oaO ,sheú,af,ys i|yka h' tfukau ukqIHdf.a §†j¶ hkq

.skakla lshd o tys i|yka h'

†fjka yefrk yefrk me;a;g l;d ls¯ug fukau"

iudchla .sks ksùug o yelsh' tfyhska fï p;d˙l

iufhys ysia jpk l;d fkdlr" lg /l .ksñka" mjq,la

f,i tluq;= ù foú∫ka ≥ka l;d ls¯fï Yla;sh ;=<ska

Wkajykafiag hdÉ∆ lrñka o wvqu jYfhka foaj

ud;djka jykafiag ojfia meh úis y;frka tl mehla

fyda fjka ler f.k cmud,h Ndjkd lrñka o" .;

lrk fï wúfõlS „ú; l%ufhka ienE tf;r ùulg

we;=Ω úh hq;af;uq'

jpk j,ska ksrdydr fjuq

miq.sh i;sfhka''''

f–iqia jykafiaf.a „ú;

ld,fha ° Wkajykafiaf.a i;=rkag

yd ñ;=rkag Wkajykafia y˙ yeá

f;areï .ekSug o wfmdfydi;a

ùu udla ;=udf.a iqúfYaIfhys

3(20-22 iy 3(22-30 mdG j,ska

meye†,s fõ' f–iqia jykafiaf.a

uE◊fhda iy ifydaorfhda ^udla

3(31-35" uf;õ 12(46-50" ¨la 8(19-

21&' §foúhka jykafiaf.a leue;a;

bgq lrk ljfrla fyda fõjd

Tõyq udf.a ifydaorhd;a" udf.a

ifydao˙;a" udf.a uE◊fhda;a¶ fõ'

fujeks Y%djlfhda úYajdifha

ix>fha wh fj;s' f–iqia jykafia

ish uE◊hka iqΩ fldg ;el=jd

fkdfõ' u˙h ;=ó ir®j m%ldrfhkau

f–iqia jykafiaf.a uE◊hka jQjd

muKla fkdj" Wkajykafiaf.a

w.% Y%dúldj o" úYajdifha ix>fha

uE◊fhda o fj;s'

¨la ;=udf.a iqúfYaIfhys

i∞ld,sl ienE i;H;djhla fufia

meye†,s fõ' §we;af;kau uu

Tng lshñ' foúhka jykafiaf.a

rdcHh ksid f.a f∞r fyda Ndr®hdj

fyda ifydaor ifydao˙hka fyda

fouõmshka fyda ¥ orejka fyda

w;ay< ljfrla jqjo fï ld,fha °u

Bg fndfyda jeäfhka o tk hq.fha

° ikd;k „jkh o ,nkafkauh¶

^¨la 18(29-30&

udla ;=udf.a iqúfYaIfhys

i|yka fkdjk ¨la ;=udf.a

iqúfYaIfhys fujka mdGhla olakg

we;' §Wkajykafia ;j flfkl=g"

ud wkqj tkake¶hs j∞< fial'

§Tyq iajdñkS m<uq fldg udf.a

mshd N+u∞k lrk ms◊i hkakg

wjir ≥k uekj¶hs lSh'

Wkajykafia W;a;r foñka"

§u<jqka N=u∞kh u<jqkau l<dfõ'

Tn f.dia foúhka jykafiaf.a

rdcHh m%ldY lrkake¶hs j∞<

fial' ^¨la 9(59-60" uf;õ 8(19-22&

udla ;=udf.a iqúfYaIfhys u˙h ;=ó

.ek i|yka jkafka tla j;djla

mu◊' udla ;=udf.a iqúfYaIfhys

foaj ¥;hd u˙h ;=óg or®Ykh

ù ux.,ï lsSu i|yka jkafka

ke;' uf;õ ;=udf.a iqúfYaIfhys

¥;fhla cqfia ;=ud yg or®Ykh ù

hehs i|yka fõ' ^uf;õ 1(20&'

uf;õ ;=udf.a iqúfYaIfhys u˙h ;=ó

uf;õ ;=ud ish iqúfYaIh

f–iqia jykafiaf.a jxYdj,sh

±laùfuka wdrïN lrhs'

cq∞ cd;slfhda fm<m; .ek

i|yka ls¯fï° ldka;djkaf.a kï

i|yka fkdls¯ug j. n,d .;a;y'

Tõyq f,a kElï" Wreuhka" fm<m;

.ek úfYaI ie,ls,a,la ±lajQy'

uf;õ ;=udf.a iqúfYaIfhys

ldka;djka mia fofkl=f.a

kï i|ykaj we;' miajekakd

u˙h;=ó h' fï i;r fokdu

úcd;sl iïNjh we;s whh' cq∞

cd;slhskau fkdfõ' tfiau fï

ldka;djka i;r fokd iqp˙;j;a

ldka;dfjda fkdfj;s'uf;õ ;=udg

wd† ms;Dkaf.a Ndr®hdjka jQ idrd"

frfnld" rdfl,a wd† jeo.;a

ldka;djkaf.a kï we;=<;a ls¯ug

bv ;sìh° f–iqia jykafiaf.a

jxYdj,shg we;=<;a lr we;af;a

wj«jg" wmlSr®;shg m;a

ldka;djka i;r fofkls'

ldkdks cd;sl ;dur®"

fjiÛklf.a p˙;hla rÛ mE

ldka;djls ^W;a' 38&" rydí úcd;Sh

fjiÛkls ^fcdiqjd 2&" fudají

cd;sl rE;a - fndajia ndr®,s f.dv

.id ;snqK ;ek wi<ska ks∞ .;af;a

h' rE;a fyñysg f.dia Tyqf.a md

jid ;snqK fmdfrdakdj bj;a fldg

ks∞.;a;dh'¶" fn;afind ys;a;s

cd;sl W!˙hdf.a ì˙|" ∞ú;a rcqf.a

;DIaKdjg Ndckh jQ ldka;djhs'

u˙h;=ó lkHdjls' lkHd ms<sis|

.ekSula .ek lsisfia;a fkdo;a

cqfoõjka f–iqia jykafiaf.a

W;am;a;sh .ek iel my< l<y'

jl%dldrfhka wekqï mo lSy' §wms

wjcd;l orefjda fkdfjuq¶hs Tõyq

lSh' ^fcdydka 8(41&' u˙h;=ó ms<sis|

.ekSu o idudkH isoaêhla fkdúks'

foaj¥;hd cqfia ;=ukag or®Ykh ùu ^uf;õ 1(18-25&

wmg iqmqre≥ ;=kald,

wdrdOkdfõ wms mjikafka

§iajdñkaf.a ¥;hd u˙h;=óg ie,

lf<ah' túg iamS%;= idka;= úiska

.r®NkS jqKdh'¶ hkqfjks' fuh ¨la

;=udf.a iqúfYaIfhka Wmqgd .;a

mdGhls'

uf;õ ;=udf.a iqúfYaIfhys

i|yka jkafka iajdókaf.a ¥;hd

cqfia ;=ukag or®Ykh jQ j.hs'

§Wkajykafiaf.a uE◊hka jQ

u˙h;=ó fcdafima yd újdy .súi

f.k isáh° Tjqka tlajkakg

fmr Y=oaOd;auhdKka wkqyiska wE

.eíf.k isák nj ±k.kakd

,°' wef.a iajdñmqreIhd jk

fcdafima i;a mqreIhl= jQ

neúka weh m%isoaêfha kska∞jg

fkdmuqkqjk woyiska ryiska weh

w;ayer oukak is;d .;af;ah'

tfy;a Tyq fï ldrKh .ek

l,amkd lrñka isáh° iajdñka

jykafiaf.a ¥;fhla isyskhlska

Tyqg or®Ykh ù §∞ú;af.a mq;a

fcdaima" Tfí ì˙| jk u˙hd mdjd

.kakg ìh fkdjkak' ukao wE

.eíf.k we;af;a Y=oaOd;auhdKka

wkqyisks' wE mqf;l= ìyslrkakSh'

Wkajykafiag f–iqia hk kduh

;eìh hq;=h' ukao" ish fik.

Tjqkaf.a mdm j,ska uq∞,kafka

t;=udfKda¶hs lSh' ^uf;õ 1(18-21&

iqmqj; ;=<

ußfhda;a;udfjda

,nk i;shg

ls%iaá m%†kdka≥

furg lf;da,sl mdi,a jHdma; lsÍfï wruqK

fmroeßj w;s W;=ï Tiaj,aâ f.dañia

ysñmdKkaf.a ixl,amkdjla wkqj w;s W;=ï ksl,ia udlia

m%kdkaÿ ysñmdKkaf.a wdYs¾jdofhka keiS.sh ú,a*%â

fifkúr;ak uy;d isysùu ms‚i t;=udf.a Nd¾hdj we;=¿

mjqf,a ieu úiska mß;Hd. lrkq ,enQ N+ñ Nd.hl fld<U

urodk idka; fcdaima úoHd,fha YdLd mdi,la f,i 1996

j¾Ifha ud¾;= 19 Èk j;a;, idka; fcdaima úoHd,h Wm;

,eîh' mka;s ldur follska yd isiqka y;,sia

fofkl=f.ka werö úoHd,h wo jk úg isiqka 1500

lska muK iy 85 fofklaf.ka hq;= .=re uKav,hlska

iukaú;h'

wdrïNfha isg úoHd,fha m%.;shg fld<U urodk

idka; fcdaima uõ mdif,a wÈhqrej isá .re iageka,s

wfífialr" .re úlag¾ is,ajd" .re is,afjiag¾ rKisxy

msh;=ukaf.ka ,enqKq odhl;ajh yd u.fmkaùu msájy,la

úh' úoHd,fha wdrïNfha isg .re iqo;a .=K;s,l" .re

flkä fmf¾rd" .re iEï fmf¾rd msh;=uka mdi,

Ndrj lghq;= l< w;r m%:u úÿy,am;s jYfhka m;ajqfha

.re weka;ks m%kdkaÿmq,af,a msh;=udh' t;=udf.a wk.s

fufyjßka miq .re rkað;a wkaødÈ msh;=ud úÿy,am;s

Oqrhg m;a úh' wk;=rej úoHd,hSh wÈhqre ;k;=rg m;ajq

t;=ud úoHd,fha Wkak;sh fjkqfjka uyÕ= fufyjrla isÿ

lf<ah' bka wk;=rej .re .euqKq vhia msh;=ud úoHd,hSh

wÈhqre Oqrhg m;aúh' t;=udo úoHd,hSh Wkak;sh

fjkqfjka úúO jHdmD;s Èh;a lrñka wk.s fiajhla bgq

lrkq ,eîh' j¾;udkfha úoHd,hSh wÈhqre Oqrh fydnjkq

,nkafka .re m%idoa ksrxcka m%kdkaÿ msh;=udh' Wm wÈhqre

f,i .re ;s<sK me;=ï msh;=ud lghq;= lrhs' m%d:ñl

wxYfha úÿy,am;sksh jYfhka lghq;= lrkqfha .re fïß

ksu,ald meúÈ fidhqßhhs'

úoHd,hSh isiq orejkag ls%lÜ" meismkaÿ" u,a,j fmdr"

u,, l%Svd" fpia" fïi mkaÿ" ghsfldKafvd" mdmkaÿ jeks

l%Svd /il ksr;ùfï wjia:dj mj;sk w;r fï jk úg

l%Svd wxYfhka úoHd,hg ch.%yK /ila ysñù we;' isÕss;s"

fmda;l" udkjl nd,olaI iy nd,olaI hk lKavdhï

y;ru úoHd,h ;=< ls%hd;aulh' isxy, idys;H ix.uh"

;reK ls%ia;shdks ix.uh" id' úkaikao mdjq,d iñ;sh"

jd‚c iñ;sh" mqcdjg Woõjk iñ;sh" úoHd .‚;

ix.uh jeks iñ;s iud.ïo úoHd,h ;=< ls%hd;aulh'

w'fmd'i' Wiia fm< úoHd$ .‚;" jd‚c" l,d" hk úIh

Odrd hgf;a mka;s mej;afjk w;r w'fmd'i idudkH fm<

iy w'fmd'i' Wiia fm< m%;sM, o i;=gqodhl wkaoñka

mj;ajd f.k hdug úoHd,h iu;aj we;s w;r fï jk úg

isiq orejka /ila iriú jrï ysñlrf.k we;'

wOHdmk yd úkh m%Yia; uÜgulska mj;ajd f.k

hEu ish oelau lr.;a j;auka wÈhqre .re m%idoa ksrxcka

m%kdkaÿ msh;=ud o úoHd,fha Wkak;sh fjkqfjka bgq

lrkakdjQ ld¾hNdrh iqúfYaIh' Wiia fm< úoHd $ .‚;

úIh Odrdj yodrk isiqkaf.a mßyrKh i|yd ish¨

wxf.damdx.hkaf.ka iukaú; úoHd.dr folla bÈ lrjd

isiq whs;shg m;a lsÍu" fmr mej;s mß.Kl úoHd.drh

kùlrKh lrùu iy kj mß.Kl úoHd.drhla mdi,

;=< ia:dms; lsÍu" úoHd,fha mßyrKh ioyd nia r:hla

ñ,§ .ekSu" wx. iïmq¾K ld¾hd, mßY%hla bÈ lrùu"

ksis m%ñ;sfhka hq;a mqia;ld,hla úoHd,h i;= lsÍu" .=re

uKav, i|yd myiqlï iys; .=re úfõld.dr folla bÈ

lsÍu" fojirl jeks flá ld,hla ;=< j;auka wÈhqre

msh;=ud úiska bgq lrk ,enq fiajdjka lsysmhls' wÈhqre

msh;=ud iu. tlaj Wm wÈhqre .re ;s<sK me;=ï msh;=ud

úiska úoHd,h fjkqfjka l%Svdmsáh ixj¾Okh lsÍfï

jHdmD;shla o fï Èkj, id¾:lj ls%hd;aul lrñka mj;S'

tu jHdmD;sfha wjik .ïmy Èia;s%lalfha mdi,a w;r

oejeka; lS%vd msáhla j.g úoHd,hSh lS%vdmsáh m;alr,Su

jHdmD;sfha wruqKhs'

isiq orejkaf.a Wkak;sh fjkqfjka flá ld, mrdihla

;=< iqúYd, ld¾hNdrhla bgq lr we;s j;a;, idka;

fcdaima úoHd,hSh kduh Ñrd;a ld,hla fhfyka jecfòjd

hkak ieuf.a me;=uhs'

wdpd˙ks pdkaokS uqKisxy

úismiajk úhg md ;nk j;a;, idka; fcdaima úoHd,h

Page 18: YS% ,xldfõ m

19wdrïNh ( 1866 cQks 07

dkdr®:

m%°mhls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙∞

úfYaIdx.

wekagka bisfvdar® chudkak

>d;kh jQ lf;da,slhkag ysñjQfha iÞ Ôú;hhsurdf.k uefrk wka;jd§kag ysñjQfha iÞ urKhhs

urdf.k uefrk fndaïnh ì<s.;a u,a lel=<

miq.sh i;sfhka

Y=' f;dauia wfmdaia;=Ω;=udf.a

iy miqj Y=' m%ekaisia fiaúhr®

uqks∫kaf.a u.fmkaùu hgf;a Y='

iNdj Ökh" cmdkh jeks rgj,

o me;sr .shdh'

Ökfha foaYmd,k úma,jh

fya;=fjka wd.ï úfrdaë

iudcjd° m%;sm;a;sj,g tfrysjQ

ck;dj ,laI .Kkska urd

±uQy' iajr®.ia: jQ w;s W;=ï

µ%Ekala udlia ysñmdKka fmkajd

fok m˙† tjlg cmdkfha o

ls;= oyu ms<s.;a ms˙i ,laI

;=klg wêl jQy' fõ.fhka

by< hk lf;da,sl ck;dj

flfrys cmka md,lhskaf.a

wjOdkh fhduq jkakg úh'

ls;=kq mQcl meú† ishÆ fokd

ráka fkrmd ye¯ug lghq;=

i,iajk ,°' bkamiq wdrïN jQ

ls;=kq ixydrh cd;Hka;rfhka

i`.jd ;nd .kakd ,°' tljr

yhiShla muK m%dKh mQcd l<

wjia:djla t;=ud fy<s lf<dah'

fudjqka w;r msh;=uka,d kj

fofkl= o isá nj jdr®;d fõ'

fuf,i ;sia∞yla muK m%dK

m˙;Hd. l< njg o i|yka

fõ' b;s˙j isá ls;=kqjka Tjqka

„j;ajQ .ïudk j,ska m,jd

y˙k ,°' thska o yhiShla

muK iqrf,dj iqriem †kd

.;ay' bka miq cmdkfha ls;=kq

iNdj .ek lsisu mqj;la f,djg

wkdjrKh ùu j<ld ouk ,°'

tfia jqjo 16 jk ishjfia uq,a

Nd.fha ° ìysjQ cmdkfha ls;=kq

iNdjg 17 jk ishjifr® uqyqK

°ug is≥jQ ;dvk mSvk NSIK

>d;k yuqfõ wjqre≥ foish

mkyl ld,hla ;u úYajdih

/l .;a;dy' uq,a hq.fha

ls;=kqjka l<d fia Tjqyqo ls%hd

l<y' ryis.;j .sys ck;dj

;ukag W.kajd ;snQ f,i j;a

ms<sfj;a bgq l<y' hdÉ∆

l<y' fn∞ .;ay' 19 jk Y;

jr®Ifha 1973 ° wd.ñl ksoyi

,efnk wjia:dfõ° kd.idlS

jrdh wdikak ñáhdj;aj,

lf;da,slfhda oy;=ka oyila

muK „j;a jQy' ieÛjqK

W,am;lska y†iaisfhau †h oyrla

.,d tkakd fia iNdj kej;

m%lD;s ;;a;ajhg m;a jkakg

úh' fï whq˙ka cmdkfha Ydka;

iNdj b;d blaukska jeä

jr®Ok ùu wdrïN ùu;a iu.

1945 kd.idlS jrdhg fy,k

,o fojk mrudkq fndaïnh

ksid ñh.sh tla,laI yeg

oyila muK jQ ck;djla w;r

lf;da,slfhda úYd, ms˙ila o

jQy' cmka rch wka; wirK

úh' cmdkfha ck.ykhg

wkqj ls;=kqjkaf.a ixLHdj b;d

w,amh' tfy;a Tjqkaf.a wdl,am

is˙;a ú˙;a yd idrOr®u cmka

iudcfha lemS fmfkkakg úh'

úfYaIfhka wNsfhda. ch .ksñka

Tjqka ;u oyu /l .ekSug .;a

fkdmiqng W;aidyh iy wd;au

úYajdih wdor®Yhg .;af;ah'

m%dK m˙;Hd.Skaf.a reêrfhka

fmdaIKh jQ cmka rg †hqKqfjka

†hqKqjg m;a úh' tys Y=' iNdj

.ek o n,dfmdfrd;a;=j ;nd

.ekSug o yelshdj ;sfí' ls;=kq

úYajdih foaj °ukdjls' th /l

.ekSug fyda ì| ±óu tlsfkld

u; /£ we;'

16 jk ishji wdrïNfha°

ìysjQ ,dxlsl ls;=kq iNdj

,kafoais wdl%uKhka iu.

iNdjg ;dvk mSvk ysxik

iuhla W∞ úh' lf;da,sl

mQcdm%id†jreka ráka fkrmd

ouk ,°' ls;=kq oyu weoySu

fyda m%ldY ls¯u ;ykï lrk

,°' frmrud≥ wd.u weoySug

n, lrk ,°' fï w;r

ls;=kqjka urd ±óuo is≥úh'

1687 ° cqfia jdia msh;=udf.a

meñ”u;a iu. wjq' 38 .re

msh;=ul= fkdue;sj wfma uq;=ka

ñ;af;da úYajdih /l.;a NSIK

hq.h ksudúh' msh;=ud iu.

tlaù fkdfhl=;a wNsfhda. ueo

úYajdifhka ls;=kq oyu /l

.;ay'

cqfia jdia msh;=udg ysñjQ

foaj °ukdfõ n,h iy fm%auh

;u „ú; wdor®Yfhkau fmkajd

≥kafkah' t;=ud n,dfmdfrd;a;=

jQfha yels muK wd;au .,jd

.ekSughs' t;=ud m%dKm˙;Hd.s

jQfha th bgq ls¯ughs' bx.S%is

md,k iufha ° kej; YS%

,xldjg meñ◊ msh;=uka iy

meú† fidhqre fidhq˙fhda

wm rg fndfyda iudc fiajd

lghq;=j, ksr; fjñka mdi,a

frday,a idoñka ;u Okh" Y%uh

iy f,hska fï N+ñh fmdaIKh

l<y' bx.%Siskaf.ka ksoyi ,nd

jeäl,a hdug fmr lf;da,sl

mdi,a rchg mjrd .kakd ,°'

iuyr úfoaYSh mQcl iy meú†

fidhqre fidhq˙hkag furáka

msgùug is≥ úh' jir 10 lg

muK fmr lf;da,sl foajia:dk

j,g myr ° w,dNydks is≥lr

foaj m%;sud lvd ì| ±óu

jr®Okh jkakg úh' tla;rd

wjia:djl° foajia:dk N+ñhg

lvd je° wyig fjä ;nd

ie±yej;=ka ìh .kajd msh;=udg

wmydi jpkfhka nek je°

m%;sud lvd oud ;sfokl=g

fjä ;nd >d;kh lrk

,°' .re uhsl,a reøsf.da iy

fldia;d msh;=udf.a >d;kh

is≥úh' fïjdg úi∫ï ;ju

,eî ke;' uqia,sï wka;jd°ka

rch wkq.%yfhka fmdaIKh

,enqfõ o fï wjêfha°h' jir

.Kkdjla fyd¢ka iQ∞kï ù

fuu wka;jd°ka miq.sh mdial=

b˙∞ lf;da,sl foajia:dkj,g

urdf.k uefrk fndaïn

m%ydrhla t,a, lr wysxil

lf;da,sl ne;su;=ka úYd,

ms˙ila urd ±uqfõ l=uk

wruqKlska o ±ka ±ka i;H

f;dr;=re ,efnñka mj;S'

foúhka jykafiag l< fkdyels

lsisjla ke;' fndrej iy

jxpdj Tjqka jykafiag lsisfia;a

m%ikak ke;' i;H lrd wm

fufyhjk fial'

foaj jrñka w;s W;=ï

ue,alï ld†k,a rx‚;a

ysñmdKka l< fiajh ksid

ñksia >d;k fndaïn j,g

muKla iSud úh' t;=udKakg

wfma f.!rjkSh m%Kduh mqo

lruq' >d;kh jQ lf;da,sl

ne;su;=kag ysñjQfha i∞ld,sl

„ú;hhs' urdf.k uefrk

wka;jd°kag ysñjQfha i∞ld,sl

urKhhs'

ir;a fmfr®rd

ys;la mmqjla ke;s lreKdj" ffu;s%h

yd fm%auh fkdy∫kk ïf,aÉP

id;kajd†ka úiska miq.sh mdial= b˙∞ †h;a

lrk ,o oreKq jQ fndaïn m%ydr j,ska †ú

wysñjQjka fï jk úg foish yegls'

;u oyug ;sfnk wdorh" Nla;sh

ksidu tfiau m%cd;ka;%jd† rduqjla ;=<

wirKhka †ú ms¥ w;r tu m%dK

m˙;Hd.ska yg uõ ls˙ fndk <orejka

muKla fkdj ny f;dark úfha isá

ore ±˙hka o lSm fofkls' tjka mqxÑ

lel=<shla .ekhs fï fYdald,dmh'''

jir y;rdudrla úh yels tu mqxÑ

foaj ¥;sldjf.a kj ,Sud ˙maáldh' wef.a

tlu fidhqrd m%ydrfhka †ú .e,jqk

oi yeú˙† ¯.ka ˙kdfvdah' mshd ;sia wg

yeú˙† ;%úhï ¯.ka h' uj ;sia y;r

yeú˙† «km%ldYa frdaishd h' m%ydrfhka

mdohla wdndê;j iqjh ,nñka isák

yeg y;r yeú˙† uj úishï wïud wef.a

wdÉÑh' m†xÑh j;a;," ye|," .=Kfialr

udjf;a fkd' 507 l=,S ksjilh'

fuu fifkynr mjqf,a m%Odk;u

wd.ñl uOHia:dkh ù ;sfnkafka

fldÉÑlfâ id' wkaf;daks isoaOia:dkhhs'

b˙∞ mQcdjg muKla fkdj i;sfha

ikaOHd mQcdjka i|yd o ish mjq, msáka

hkafka tu isoaOia:dkhgh'

ta ksidu mqxÑ ,Sud ˙maáld †h◊hg o

fuu ia:dkh kqyqre kqmqre≥ tlla fkdùh'

ish mjq,u mdial= b˙∞ l,afõ,d

we;sj †jH mQcdjg iQ∞kï fjoa° ieugu

fmr iQ∞kïj ;sfnkafka fï mqxÑ oÛldr

yevldr wysxil fmdä;a;sh' foõue∫rg

hk iEu †klu ieugu fmr fufia

iQ∞kï ùu †h◊hf.a iqmqre≥ ls%hdjlaj

;snQ nj ¯.ka hqj, ud yg mejiqfõ

fofk;aj, l∫Ω mqrjd .ksñks'

wka;jd† m%ydrlhd foõue∫r ;=<

fndaïnh mqmqrejd y˙oa† ish mjq,u †jH

mQcdjg iyNd.s ù ;sfnkafka m%ydrlhdg

miqmiska kq≥rejuh'

msms¯fï f∞axldrh;a iu. ;u †h◊hj

b†˙hg úisù .sh nj;a

≥udrh ksid;a ;u Y¯rh

mqrd we;sjQ .eiau ksid;a

;ukag lsisjla lr lshd

.; fkdyelsj isá nj;a

flfia fyda ;u wvjka

fofk;a u.ska hfula

;u †hkshj f∞a;g f.k

;uka fj; meñfKk

nj;a isysiqkaj ysfia f,a

.,ñka isá wehj jyd

;ukaf.a fow;g f.k

jdykhl wdOdrfhka

uy frday,g f.k .sh nj;a ¯.ka ud

yg mejiqfõ fõokdj iSud lr.ekaug

fkdyelsjh'

flfia fj;;a †k ;=klg miq fuu

lDDr jQ f,dúka tu isÛs;s †h◊h iuqf.k

foú∫ka ;=< mqxÑ foaj¥;sldjkaf.a mss˙ig

tl;= jQjdh'

j;a;, id' wdkd <ore mdif,a isma

i;r y∞rñka isá ,Sud ˙maáld mqxÑ

±˙h b;du;a Wkka≥fjka yd iyc

olaI;djfhka hq;=j ;u m<uq w;a fmd;a

wdYdfjka lshjmq yd ,shmq nj ud yg

wjfndaO jQfha wef.a uj jQ «km%ldYï

frdaishd úiska ≥lanr uqyq◊ka ud fj;

/f.k ú;a fmkajk ,o tu †h◊h wl=re

lrjQ fmd;a m;a fj; uf.a uki fhduq

lrñka lshùfuka miqjh'

uj frdaishd kej; fïihla fj;

f.dia fïih u; ;snQ wΩ;a lsisjla

,shd ke;s wNHdi fmd;la f.keú;a

ud yg fmkakqfõ l∫Ω j.=rejñka h'

tu fmd; l=ula±hs ud m%Yak flf<ñ'

wef.a ms<s;=frka ud ixfõ.S jQfhñ'

udf.a fofk;a ;=<go l∫Ω msrefKa

;;amr folgh' tkï ;u †h◊h fndaïn

m%ydrhg †k lSmhlg fmr wehg mjid

;sfnkafka f–iq;=ud yd u˙h ;=ñh .ek

,shkak fmd;la f.keú;a fok f,ih'

wef.a b,a,Su u; Tjqka fom< úiska

fmd;la f.keú;a fok ,o nj;a kej;

mdi,a .sh úg f–iq;=ud" u˙h ;=ñh yd

oyu .ek àpr®f.ka wid ,sùu i|yd

fmd; iqrlaIs;j ;u nE.fha wksl=;a

fmd;am;a yd iqrlaIs;j ;nd ;snQ nj;a h'

ore ≥l ksid buy;a fõokdjg m;aj isá

tu ;reK ujf.a fYdapkSh;ajh ≥gq ud

yg isysjQfha Y=oaO nhsn,fha i|yka fuu

foaj jdlHh h' §ujlg yelso l=fia

±rE ì<sπ wu;l lrkak@ yelso wEg

wef.au ls˙ orejdg fmï fkdlrkak¶

^fhidhd 49(15&'

fuf,dj yer .sh tu mqxÑ

iqrx.kdúhg fuf,dfõ° f–iq mq;d

yd f–iq wïud .ek weiqre lrkakg

≥Iaghka wjia:djla fkd≥kak;a mqxÑ

m%dK m˙;Hd.sj˙hlaj weh f–iqf.a yd

f–iq wïudf.a wdorhg ,laù we;s nj

kï ia:Srh' úYajdiuh'

l=vd l=,S ksjil fuu mjq, b;du;a

≥l fia ±ka „j;ajk w;r tu ksjiskao

Tjqkag ±ka msgùug is≥j we;s w;rg;a

ksjdi ysñlre tu ksji úls”ug

ie,iqula we;s fyhska ljqreka fyda tu

mjq,g Woõ ls¯ug leue;a;la we;akï

orejdf.a mshdf.a ≥'wxlh 0774884500

fyda fi;a irK wdh;kh - ≥' wxlh

0760956396 fj; wu;kak'

fuf,dj yer .sh tu mqxÑ iqrx.kdúhg fuf,dfõ° f–iq mq;d

yd f–iq wïud .ek weiqre lrkakg ≥Iaghka wjia:djla fkd≥kak;a mqxÑ

m%dK m˙;Hd.sj˙hlaj weh f–iqf.a yd f–iq wïudf.a wdorhg ,laù we;s nj

kï ia:Srh' úYajdiuh'

fmr mdi,a fmdf;a we¢ is;=jï yojf;a .E iqj|la fia b;s˙j

f.diska we;'

Page 19: YS% ,xldfõ m

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙od dkdr®: m%°mh20

fld<U 15 m%foaY m%Odk lf;da,sl

foõue∫re lsysmhla we;' ta ÆKq

fmdl=K idka; wkaføa foajia:dkh"

fudaor idka; f–ïia foajia:dkh iy

fudaor idka; fcdaka foajia:dkh fõ'

m%Odk lf;da,sl mdi,a o lsysmhla fõ'

ÆKq fmdl=K idka; wkaføa ú≥y,"

o ,did,a uOH uy úoHd,h" idka;

wkaf;daks nd,sld ú≥y, iy idka;

f–ïia ú≥y," idka; wkaf;daks nd,sld

ú≥y, iy idka; fcdaka úoHd,h

fõ'

udr®. ;onoh wju lr .ekSfï

wruq◊ka rdi uqyqK yx†h

wi, isg rcu,aj;a;" fmd,sish

yka†h" .,aj, yka†h yd w`M;a

udj; yryd bínf. j;a;

uxika†h f;la ;ks udj;la

f,i yd bínf.j;a; uxika†fha

isg idka; wkaføa my< mdr"

fvdla,kaâ uxika†h" idka;

wkaføa mdr" o ,di,a uxika†h"

idka; f–ïia uxika†h" fldaú,

yx†h" idka; fcdaka foajia:dk" fudaor

ù†h yryd rdi uqyqK yx†h foig

;ks w;g úysfok udr®.hla f,i

miq.sh ^2020'02'15& fikiqrd∞ isg

fudaor fmd,sisfha r: jdyk wxYh

úiska fjkia lr we;' th ldf.a

wjYH;djhlg is≥jQfha ±hs fkdoksñ'

fuu udr®. fol w;r ueo yria

udr®. lsysmhla we;' fvdla,kaâ

uxika†fha isg t<syjqia mdr yd t<s

mgqu. Tiafia wÆ;a udj; foig"

fvdla,kaâ uxika†fha isg t<s yjqia

mdr Tiafia o ,did,a ù†hg meñK

kej; w`M;a udj; foig" idka;

f–ïia uxika†fha isg .,aj, yka†h

foig" fldaú, yka†fha isg fudaor

fmd,sish yka†h foig ^fuu udr®.h

udi .Kkdjla mqrd jid ;sì◊&" fudaor

ù†fha isg rcu,aj;a; foig ^w;=re

udr®. folla we;&

m%Odk udr®. fol iy w;=re udr®.

Ndú; lrñka mdi,a orejka" .=re

Nj;=ka iy idudkH ck;dj ;u

t†fk∞ ldr®hhka jvd;a myiqfjka

lrf.k .shy' kuq;a fï ;ks w;g

†fjk udr®. (one way) ksid fld<U

15u ±ä ≥Ialr;djhkaj,g uqyqK

mdñka isáhs' ir, W∞yrKhla

f,i udr®. wxl 145 nia r:fhka

fyÜáhdj;a; uxika†fha isg idka;

wkaføa ú≥y," o ,did,a uOH uyd

úoHd,h" idka; f–ïia ú≥y," idka;

wkaf;daks nd,sld ú≥y, iy idka;

fcdaka úoHd,hg meñfKk mdi,a

ore ±˙hkag yd .=re nj;=ka by;

i|yka lr we;s yria mdrj,a Wmfhda.S

lr .ksñka md .ukska f.dia rcu,a

j;a;" fmd,sish yx†h" .,aj, yx†h

wÆ;a udj;g msúfik ´kEu mdrlska

meñK kej; nia r:hg f.dvúh

hq;=h' m%dfhda.slj fuu fl;rï ≥Ialr

lghq;a;lao@

md me†hlska" fudagr® nhsisl,hlska

fyda ;%S frdao r:hlska fmd,sish yx†fha

isg idka; f–ïia foajia:dkhg

meñfKk ne;su;=ka fldaú, yka†fhka

foajia:dkhg foig hd fkdyel' ta wh

.,aj, yx†hg f.dia t;ekska ol=Kg

ye¯ idka; f–ïia yka†hg msúi kej;

ol=Kg ye¯ foajia:dkhg hd hq;= fõ'

fï ir, W∞yrK folls' idudkH

mqoa.,fhla y†is wjYH;djhlg

lvhlg" fjf<| ie,lg" µduishlg

fyda fjk fudkhï fyda fohlg m%Odk

udj;lg msúiSfï° uy;a wiSre;djhkag

uqyqK mEug is≥fõ'

jrdh wêld˙fha o fiarï f∞rgqfjka

msgjk jdyk" lkafÜkr® f,d˙" njqir®"

isfuka;s yd fmdfydr megjQ

f,d˙ r: fukau le,afglaia

Æí˙lkaÜ wdh;kfha f;,a

njqir® o fï ksid idka; wkaføa

mdr" idka; f–ïia mdr yryd

mdi,a fõ,dj,a j,° w;=re

udr®.j,ska m%Odk ;ks w;g

†fjk udr®.hg we;=`M ùug

bv we;' tfia jdyk .uka

l<fyd;a ta wjg we;s lf;da,sl

mdi,aj,ska wOHdmkh y∞rK

isiqkag „ú; wjOdkula

fyda wk;=rla is≥úh yels

iïNdú;djh jeäh' tfukau k, c,

wÆ;ska t,Su ksid iEu udr®.hlau

mdfya j,j,a iy mdia f.dvj,a ksid

wjysr ù ;sîu l=vd jdykj,g mjd

hdug wiSre ;;a;ajhla mj;shs'

fuu lreKq ldrKd .ek w∞<

n,Od¯kaf.a" wdh;khkaf.a j.lsj

hq;= lsisjl=f.a wjOdkh fhduq fkdùñ

ms<sn| lf;da,sl wmg we;af;a ±ä

l<ls¯ula yd fõokdjls' w;sW;=ï

ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKka

fï iïnkaOfhka fidhd n,d .re

msh;=uka,df.ka" ú≥y,am;sjrekaf.

ka lreKq úuid" fld<U 15" isák

lf;da,sl ie±yej;a ck;djg

idOdrKhla bgqlr fokq we;ehs lshd

wms n,dfmdfrd;a;= fjñ'

iuka m%shka; fmfr®rd

fld<U 15 ;ks w;g †fjk udr®. (One way) f,i fjkia lf<a

lf;da,slhka mSvdjg m;a ls¯ugo@

t∞ fmnrjd˙ 2 †k wms ux.,

folla ieurefjuq' tkï f–iq

ì<s∫ fcreif,ï foõue∫fr® ms≥u;a"

§lkH u˙h ;=ñhf.a mú;%;ajh' i;Hfhka

lshkafka kï §u˙h ;=ñhf.a mú;%h¶

hkak fldfy;au wjYH ke;' ulaksido

t;=ñh §ckau mdmh ke;s ms<sis£u¶ jk

w;r ishΩ wdldr" tkï ckau mdmh

ur”h mdmh" iqÆ mdmh hk lsisjla

t;=ñh ;=< ish ms<sis£fï isg urKh

olajdu fkd;snqkq fyhsks' fufia t;=ñh

zil, f∞aI rys;hZ' lreKq fufia fyhska

t;=ñhg mú;% ùug ;rï lsisjla fkdùh'

zil, f∞aIfhka ksf∞iZ hhso wms .huq'

zmú;%ùuZ hkak fh° we;af;a t∞ cq∞

jr®.fha ishΩu ldka;djka ;u orejka

m%iQ;fha° zwmú;%Z hhs jgyd .;a fudafiia

;=ud ksfhda.hla lr ;snq◊' hï ujlg

,enqfka ms˙ñ orefjla kï †k 40 lskao

tu orejd .eyeKq kï †k 80 lskao

fcreif,ï foõue∫rg meñK fudafiia

;=ud ksfhda. lr ;snqkq mú;%ùfï ldr®hh

bgq ls¯uh' lkH u˙h uõ;=ñh il,

mdmhkaf.ka f∞aI rys; ksid fuu

ksfhda.h t;=ñhg fkd.e,fma' lreKq

fufia fyhska fuh f–iq ì<sπKka

foúhka jykafiag mqo ls¯fï ux.,Hh

f,i muKla f.k we;' fuh;a

fudafiiaf.au ksfhda.hls' uE;l isg

idka; iNdj u˙h ;=ñhf.a zmú;%hZ hk

ux.,Hh Ndú;fhka bj;a lf<ah'

idudkHfhka ckjd˙ 6 jeks †kg

kshñ; zf–iqf.a m%;HCIfhaZ ux.,Hfhka

±lajkqfha foaj wNsryils' tkï foúhka

jykafia zoDIHudkZ ú,iska fmfkkafka

cqohskag muKla fkdj fcka;s,hka

f,i ye¢kafjk cq∞ fkdjk wkH

cd;slhkag;a ;u mq;=ka fmkakqï ls¯uh'

m%;HCIfhka miq ld,h mgka .efkkafka

ckjd˙ 14 †k isgh' tu ld, wjika

jkafka f–iq ì<sπKkaf.a fcreif,fï

foõue∫fr® zms≥uZ is≥jk fmnrjd˙ 2 †kh'

foõ ì<sπKkaf.a zms≥u;aZ tl, lshejqkq

u˙h ;=ñhf.a zmú;%;ajh;aZ tjl u˙h

;=ñh ms<sn| mer◊u ux.,hkaf.ka tlls'

7 jk ishjfia° tu ux.,Hh fojeks jqfha

t;=ñhf.a ziajr®.dfrdamkhgh'Z

foieïnr® 25 †k isg fmnrjd˙ 2 olajd

†k 40 ls' fudafiia ;=udf.a kS;sh wl=rgu

bgq lrñka lkH u˙h ;=ñh ;u mq;=f.a

Wm;ska †k

40 lg miq

fcreif,ï

foõue∫rg

.sfha

;u ì<s∫

mq;djQ f–iq

;=uka foúhka

jykafiag

mqo ls¯ugh'

t;rï

j;alula

fkd;snqk;a

negΩ megjl=

m~qre ls¯u

wfmdfydi;aj

ta fjkqjg

mqo lf<a

mrú megjqka

fofofkls'

fuf,i ls;=kq

uõjrekag miq l, ia:dms; jQ foõue∫rg

jeoaoùfï ,iaik ux., W;aijh ìys jQfha

t;ekh'

l,ska lshejqkq m˙† wm

.e,jqïlrejdKkaf.a ujg kshñ; fkdjQ

zmú;% ùuZ ksrdhdifhka bj;a ùfuka

fu†kgu kshujQ ì<sπKkaf.a ms≥u .ek

jQ ux.,h m%Odk ;ek .kS' iuyreka fuu

ux.,Hh k;a;,a iuhgu whs;s f,i

.efkkafka kï uyΩ isñfhdka fmkakqï

lrk m˙† f–iq;=ud wkH cd;slhkA

wdf,dalu;a lrk t;=ud ;u ckhdf.a

uysuh njh' fuh zm%;HCIZ iuhg

whs;s jkafka kï wm f–iq;=uka jkaokd

lrkafka †jeisjr u,lshia lshk m˙†

t;=ud .súiqfï iqr¥;hdh' zfukak" kqU,d

fidhñka isák z.súiqfï iqr¥;hdh'Z

fukak kqU,d fidhñka isák iqr¥;fhda

;u foaj ud,s.hg jähs ^u,lshia 3(11&

ldkd kqjr újdy ux.,fha° t;=ud ;u

uysuh m%;HCI ls¯u mgka .;s'

fuu

ux.,

†kfha †jH

mQcdjg fmr

is≥jkafka

bá myka

wdis˙

.ekaùuh'

bkamiq

bámyka

fmryer

mgka .efka'

fuhska

ye¢kajkafka

u˙h ;=ñh

yd cqfia

;=ud ì<s∫

f–iq mqo

ls¯u ms◊i

fcreif,ï

foõue∫r

msúiSuh' z.súiqfï iqr¥;hdZ f,i ye¢ka

jQfha f–iq ì<sπh' idka; wekai,ï

;=ud lshk m˙† bá myfka bá fmkakqï

lrkafka †jH ì<sπKkaf.a lkHdj;ajQ

udxYh;a bá myka jeáh t;=udf.a

wd;auh;a tys ±,a, t;=udKkaf.a

foaj;ajh;ah'

bámyka wdis˙h mgka .efkkafka úúO

he≥ï mylsks' wdis˙h wjidkfha msh;=ud

wdis˙ meka ;=ka jrla bá mykg bisñka

fufia lshhs' zwfyda∑ iajdñkS Tn uu

biskq ,nñ' bka uu msú;=re jkafkñ' Tn

uu fidaokq ,nñ' túg uu ;=idrhg;a

jvd iq≥ jkafkñZ miqj msh;=ud bá myka

;=ka jrla ≥ñka mQcd lrhs' túg .dhkd

lKavdhu fufia .dhkd lr;s' zwkH

cd;slhka fj; m%ldY ùfï wdf,dalhka

Tnf.a BY%dfh,a ck;dj fj; uysuh;ah¶

fuh wjika jkqfha iSfudka †jeisjrhdf.a

.Sfhks ziñ∫ks∑ Tn fmdfrdka≥jQ f,iu

±ka Tn ∞ihd yg Ydka; is;ska hdug

Tn ksoyi ° we;' ukao .e,ùu udf.a

fofk;ska †áñ' th il, cd;Ska wìuqj

l< .e,ùuo úcd;Skag t<sh fok

wdf,dalho fik. jk BY%dfh,ajrekaf.a

uysuho fõ' ^¨la 2(29-32& ñkamiq fmryer

mgka f.k ie±yej;ayq ;u iqrf;a

bámyka †jH mQcd iqúfYaIfha° ckhd bá

myka o,ajd f.k isá;s'

fuys° wm jgyd .; hq;af;a Y=oaO

mQcdikh b†˙fhajQ myfka h:dr®:h;a

wdis˙ .ekajQ bá mykaj, i,l=K;a

tfiau tu bá mykaj, kshu Ndú;h;ah'

tkï ;u ksjeishl=f.a „ú; wjidk

urK uxplh woaor ìysiqkq iev iq<x

iys; l=Kdgqjl tfiau wm uqyqK †h

yels ìhlre úm;l wd†fha° fuh o,ajd

;eîuh'

ã'iS' chisxy

wdor ¥ mq;=ks fuh isyshg .kakwΩhu msìo uqjlg fida∞ .kakfoú∫ka keueo ojfia jev wrUkakud msh fomd je| ksfjiska msgjkak

is,am i;r fk;= hq.fia i,lkakudmsh .=re fo.=rekag ks;s wjk; jkakjrla jefgk úg fojrla ke.ssákak†˙fhka b†˙hg mshjr Tijkak

ndOl lïlfgdΩ fï ieu ch.kakfrda ≥la jix.; md ¥ú,sfia i,lkakmiqmi ye¯ lsis úgl;a fkdn,kakis,am i;r fj; ieuúg uq,a;ek fokak

hyΩ fhfy<shka weiqrg .kakWia .=K we;s wh ±k y∫kd .kakúIu ñksia .;s my lr ,kakisma i;fr® ieu lvbï ch.kak

u;a rl=id we; Tn ksn|j ì<s.kakfid∫re isky fkdj th ìhlre urKh jekakisys kqjkska fï ieu ndOl ch.kakisma i;fr® we;s ieu lvbï ch.kak

fi,a fmdafkg uqyqKq fmd;g iuq fokakis;g jy,a ù w∫rg ,ka fkdu jkakWiia fm<ska yel by<ska ch.kakiriúhg msúi ms˙mqka ñksfila jkak

ã' fI,agka iurisxy

Èßfhka bÈßhg

j; brdf.k fkdj is; brd f.k

u fj; tkak hehs lS ni woyd f.k

wΩ ;jrñk k<f,a l=reisfh ,l= K

p;d˙lfh wms wh†uq foõ ir K

msysgla fidhd wm fj; ≥j tk h†hka

wirK nfjka je,fmk fk;a l∫Æ fy,ka

<;fjk ;efjk wirK jqkq uqyqKq ;=<ska

Tfí j; olskakg i,ikq uek t;=<ska

iqj iem fidhd oi foi ≥j f.dia ;ejqks

iñ∫ks lud jqj uek <;fjñ fidfjks

we;af;a iqjh iykh Tn fj; ye`.=ks

uÛ my∞ fokak iykh ysñ i∫ks

weï'ã' fï˙ ud.%Ü

p;dßlis;=ú,s

ux., msÿu

Page 20: YS% ,xldfõ m

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙oddkdr®: m%°mh 21lf;da,slhka jk wm zcmud,hZ

ke;akua zfldka;hZ WÉpdrKh

lrkafka tys wvx.= jákdlu lsj hq;=

wkqms<sfj< fkd±k nj uq,skau lsh hq;=

ldrKhls' weh b†˙m;a lr we;s

fm<.eiau l†uh' th tfia úh hq;=uh'

fuhg jir mkylg tmsg †j .sh

w;S;h wm isysm;a lr .ksuq' ie≤hdfï

yhdudr jk úg f.or wïud zf–iqgZ

fmd,af;,a myk o,ajd fmd,algq ≥ï w,ajd"

orejka ,jd me≥r t,d n,d isákafka

m,a,sfha z;%ska∞†hZ .ik ;=reh' ;d;a;d

riaidjg f.dia tk;=rd n,d fkdisg

zfldka;hZ lSu wrUhs' wNsryia lshd"

cmud, mx;s orejka ,jd WÉpdrKh

lr" ;u mjqf,a b,a,Sï u˙h ;=ó u`.ska

foúufyd;a;uhdKkag ne.Em;a is;ska

hq;=j wheo isg zu˙uõf.aZ .S;sldjla o

.ehqug wu;l fkdlr;s' ta t∞h'

tfy;a wo iudchg jeys,d ;sfhk

f.da,ShlrKh ksid fN!;sl foaj,g

m%shukdmj uq,a;ek foñka oyu mfil

,d jev ls¯u b;d lK.dgq∞hl m%Yakhls'

wo zm,a,sfha iSkqjZ fld;rï .eiqj;a

zî˙ w,skag ùKd .eiSuZ jeksh' mjq,la

.;a;du f,dl= ≥j rEm fmÜáh yd iuje£

we;' f,dl= mq;d iudc fjí wvúj,g

˙x.d ´md¥m fidhñka ;ksju fcd,sfjhs'

fmdäu ≥j zyEkaâ fµdakaZ tl lfka

.yf.k peÜ lrhs' fmdä mq;d fudkj

lrkjo ukaod@ f.or wïud l=iaishgu

ld,h f.jñka" rd;%S wdydrh orejkaf.a

reÑl;ajh yd b,aÆu u; jev lrhs'

tfiau f.or uQ,slhd fkdfyd;a mshd

uOqú; f;d, .d w,a,dm i,a,dm f∞vñka

meñfKa' ke;skï f.or ta i|yd iQ∞kï

ù nhsÜ yok f,i fhdackd lr;s'

by; lreKq f.dkak ksid zfldka;hz

ksok ldurfha ì;a;sfha weKhlg ysrù

we;' iuyr úg th fldfya±hs fidhd

.ekSug wmyiqh' wo ¥,d

mq;d,d mx;s hk fldg"

riaidjg hk fldg

±ka wïud wykafka

fudllao@ mq;d zfµdakaZ

tl .;a;d o@ t∞ isá

wïu,d weyqfõ mq;d

zfldkaf;a .;a;oZ" zf–iq

msysghsZ W;a;¯;r jokh

mdúÉÑ lrkjd fjkqjg

wefikqfhs Zndhs hk

jokhs' t∞ mjqf,a

cmud,h lshk úg

uq,ska u idka; l=reih

we| wm mõj,g lud

ls¯u Wfoid zohdêl

ukia:dmkhZ ne.Em;aj

lSuh' tfiau" cmud,h

wjidkfha°

zux.,Hh

wdrdOkdjg zfmr

il, .=K iïmkakZ

keue;s he≥u u˙h

;=ñhg Tmamq lr;s'

fuu he≥ï folu

wE;gu úis ù f.dia

≤ig fkdfmfka'

;jo lsj hq;=

fkdlshd fkdyels

úfYaI lreKls'

tkï foõue∫rej,o

fuf,iskau is≥fõ' .re msh;=uka,do

fï .ek ±kqj;a ke;s w;r" t;=uka,d

cmud,h WÉpdrKhg ijka fokafka

kï fuu wvqmdvqj y˙.iajd .; yelsh'

Wmfoia †h yelsh' tfiau" u˙h ;=ñh

.ek wfma whg ukd wjfndaOhla fkdue;s

nj;a" Tjqkaf.a l:d ú,dYfhka tA;a;= hhs'

f–iq ;=udg jeäfhka u˙h;=ñhg f.!rj

wdpdr lrk neõ weoys,af,a úYajdihh

;=<ska wm ±k we;'

tfy;a" foaj wïud

lrkafka ;u mq;%hd

jQ f–iqf.a wdis˙

ueoh' Wkajykafia

ms;d jk

foúmshdKkaf.

ka b,ajd wmg

∞kh lfr®' Bg

l†u ksoiqk kï

l=vd f–iq wjqre≥

oy;=fka† foaj

ud,s.h ;u mshd

iy uj fiõj

ieà' ≥la ù

l<n, jQ yeá' ta

wjia:dfõ° l=vd

f–iq ;u mshdgo

ujgo ≥ka

i∞;ksl m%;s

ms<s;=re l=ulao@

§wehs Tn,d

okafka keoao@

uu mshdKka

jykafiaf.a

leue;a; bgq

lrk nj¶

tneúka foaj

ud;dj .ek

úYajdifhka

isàu muKla

fkdj" t;=ñh fuka ms˙is≥j „j;a ùug;a"

t;=ñhf.a p˙;h m; fmd;ska lreKq ±k

.ekSfuka wm fmdfydi;a úh hq;= nj

udf.a úYajdihhs'

Y%S ,xld Or◊;,fha jeämqru olakg

we;af;a foaj ud;djkaf.a foajia:dk fõ'

tajd úúO kï j,ska wdis˙ .kajd we;'

iqr;djhkaf.a rdf–Yaj˙ foõue∫r" cmud,

ud;d" ksr®u, ms<sis|.ekSfï foaj ud;dfjda"

foaj ud;djkaf.a iajr®.dfrdamKh" ksr®u,

yDofha foaj ud;dfjda" wdfrda.H ud;dfjda"

,xld wm iajdñ ≥jf.a ud;dfjda" i∞irK

foõuõ ksr®f∞aI foaj ud;dfjda yd .r®NdI

foaj uE◊fhda we;=`M kï .Kkdjla

mgne¢ mj;s' fï bka kï lsysmhls' ;j;a

´kE ;rï úúO kïj,ska wdis˙ .kajd

ia:dms; ù we;s foajia:dk fndfydah'

m%ia;+;sh kï wm ukao nqoaêfhka

fumuK l,a wd.u we±yqj;a lf;da,sl

iNdj .ek y˙ ±kqula fkd;sfnk njls'

foaj uE◊fhda lSmfofkl= isák nj

Tjqkaf.a u;hhs' mdi,a wjêfha° y˙hdldr

zoyï mdi,aZ .sfha kï m; fmd; weiqr

,enqfõ kï" jeäysáhkaf.a Tjoka ,nd

.;af;a kï fujka úldr nyqN+; m%YAk

fkdwikq we;' tfiau" uQ,Or®ujd°ka u˙h

;=ñhj ;rfha m%;slafIam lr;s' Tjqka ;j

u; .Kkdjla b†˙m;a lr;s' zf–iqgZ ;j

ifydaorhka y;r fofkl= isg nj;a" Y='

cQâ ;foajqia ;=ud t;=udf.a ifydaorfhl=

nj;a" m%ldY lr;s' ;j≥rg;a lshkjd kï

u˙h u.aof,akd ;=ñh f–iqf.a wdorjka;sh

úh yels nj lshdmd;s' fïjd wuQ,sl

mÜgm,a fndreh'

fïjd Tjqka uk(l,ams; f,dalfhka

fidhd .;a jer† wuqøjH fõ' tajd wms≥

;rfha m%;slafIam lruq' foaj wïud jQ u˙h

;=ñhf.a b;sydih b;d .eUqreh' mq`M,ah'

wehf.a Wmf;a isg iajr®.dfrdamKh olajd

†fjk Ñ;% is;=juls' t;=ñh muKhs mK

msáka iajr®.hg .sh ùfrdaodr ldka;dj'

weh ;ju;a fkdu< p˙;hls' wo

fldka;h mjq,ska myj f.dia we;s hq.hl"

wmg fï .ek fo;=kajr is;Sug ld,h

t<U we;' §ckau f∞aIfhka ksr®fodaI jQ

ms<sis∫ u˙hks" Tn jykafiaf.ka msysg

Wmldr b,a,d isákakdjQ wm Wfoid

hdÉ∆ lrkjd fidf|a¶'

wr®,a m%kdka≥

fndaïnfhka úisjqKq hlv len,s hlv fnda, iy

uQksiaika Y¯r j,g we;=Æ jQ tajd bj;a lrkak

Y,H ffjoHjrekag;a fuf;la neß fj,d

mdial= bre†k Wfoa 6'30 g †jH

mQcdjg .sfha uy;a i;=glska

u<jqkaf.ka W;a:dkjQ tlu ;ekeka

jykafia f–iqia iajdñka jykafiaf.a

ux.,Hh mS%;sh ieu¯u i|ydhs' ta i|yd

lgqjdmsáfha Y=oaOjQ finia;shka uqks∫kaf.a

foajia:dkhg hdug fhd∞ .;a;d'

wdf,a¨hshd fikiqrd∞ rd;s%fha° ud;a

uy;a;hd;a wïud;a mdial=

bre†k Wfoa †jH mQcdjg

hdug l:d lr .;a;;a ughs

uy;a;hdghs t∞ Wfoa hdug

fõ,dj u† ksid ne˙ jqkd

wïudhs ,S,dj;S kekaohs

t∞ Wfoa †jH mQcdjg .sh nj wef.a ≥j

jk u≥˙ ksfrdaIsld uy;añh fufia lshd

isáhdh'

mdial= ∞ t∞ Wfoa 8'45 g muK

m,a,sfhka úYd, y~la weiqKd fidhd

n,k fldg fndaïnhla mqmqrd f.dia

;sfnk nj wdrxÑ jqKd' ta tlalu udhs

uy;a;hdhs wms fokakdu t;kg .shd' ìu

nxl= w;r m,a,sfha ueo tl tld msg ue¯

isákjd iuyrekaf.ka weiqKd'

;j;a fndfyda fofkla wdndê; fj,d;a

;j;a fndfyda fofkl=g ;=jd, is≥ù

;sfnkjdhs' ;j;a fndfyda fofkl=g iqΩ

;=jd, is≥ù ;sfnkjdhs lshkjd weiqKd'

wms fokakd m,a,sfha we;=,g hkak

ye≥jdu yuq∞fjka hdug wms bv ≥kafka

keye' Bg miafia ó.uq frday,g .shd

;j;a uereKq whf.a uD; Y¯r f.dvla

;snqKd' f,a yeu ;eku úys° f.dia ;snqKd'

w;a md levqKq wh uyd yçka fudr °

lE .iñka isáhd ó.uq frdayf,a' wïudj

fiõjd yïnjqfka keye' Bg miafia rd.u

iy fld<U frday,a j,g f.dia fiõjd'

yuqjqfka keye' wiSks ≥ksId ≥j lsõjd

ó.uq frdayf,a wfma f.j,a wi, fjfik

l=vd ifudaoa iy YS,d kekaof.a uD;

Y¯r <.g wïudf.a uD; Y¯rhla ;sfnk

nj ≥rl:kfhka lsõjd' 22 ∞ rd;s%fha

uD; Y¯r f.org f.kdjd' miq∞ Wfoa

8'30 g N+ñ∞k l<d' t∞ wfma f.org;a

msÜgkshg;a f.dvla wh weú;a isáhd' wfma

wïud tl w;lska .fï ls;=kq ix>fha

wjxl wem lemù ,e†j lghq;= l<

kdhsldjla' ó.uqj wdis˙ foaj ud;d ñY%

úoHd,fha ksfhdacH ú≥y,am;skshhs' tall

kdhsldjla jYfhka óiug úYd, wjxl

fiajhla l,d' ta ksihs f.or msÜgkshg;a

úYd, fik.la wfõ'

150 lg jvd ó.uqj lgqjdmsáfhka

ke;sjqkd' wdndê; wh ;=jd, lrejka

úYd, ms˙ila ysáhd' fld<U fldÉÑlfâ

uvl,mqfõ

msms˙Kq fndaïn

j,ska 100lg

jvd

ms˙ila

ke;sjqkd' wdndê; yd ;=jd, lrejka

úYd, ms˙ila isáhd'

we;af;kau uQ,sl je/oao rcfhka

is≥jqKd' fuu mdial= m%ydrh i|yd

i;shlg fmr 97 jdrhla ±kqï ° ;snqKd'

ysgmq rch iy foaYmd,kfhda je,la

ùug ls%hd lf<a keye'

by< ;k;=re ±rE wh;a

lsisu úgl ls%hd;aul

jqfka keye' Tjqka ishΩ

fokdg hCIhdg lrkak

bv ≥kakd' foúhka

jykafiaf.a wKg

msgqmEjd'

t∞ uereKq wh ≥l

wjika lr .;a;d' ta wh

Tjqkaf.a mjq,a j,g ≥l

b;s˙ lr .shd' wdndê;

wh ;=jd, is≥jqkq wh

Tjqkaf.a „ú; wjidk

olajd ú¢kjd' tjeks wh

jEnv mdfr® fjfikjd'

fndaïnfhka m,a,sh .sh whf.a Y¯r

j,g úisjqkq hlv len,s hlv fnda,

uQksiaika ffY,H lr®u j,ska ffY,H

ffjoHjrekag fuf;la ne˙ fj,d' fï

mdfr® w;a ll=,a msÉpqk wh;a isákjd'

flfkl=f.a mdoj, l=vd hlv fnda,

ks∞f.k isáoa° tyd fuyd yefrk fldg

tajd j,ska Yío fjkjd' tla ldka;djlf.a

ol=Kq w;g l=vd hlv fnda,hla we;=,a

ùfuka ta w;ska wdydr msiSug mjd

fkdyels fj,d ;sfnkjd' ;j;a whf.a

ll=f,a oKysig hlv l=vd fnda,hla

we;=,aùu ksid weú°ug mjd fkdyels ù

;sfnkjd' ;j;a tlaflfkl=g fldkaog

uQksiaiï tlla .syska'

jeisls,s hdug mjd wmyiqfjka hdug

is≥ù ;sfnkjd' ;j;a ldka;djlf.a W.=fr®

iqjdi kd,fha l=vd hlv m;=rla ysrùu

ksid lkak fndkafka uy;a wmyiqfjka

iy fõokdfjka

fï wh

Tlafldu uy;a

fõokdfjka l,a .; lrkafka' tfy;a

foaYmd,khskaf.a je† nK kej;s,d

keye' Tjqka is;d f.k isákafka i,a,s

°,d nvq °,d fõokd uev mj;ajkak

mqΩjka lsh,d' iuyr foaYmd,hska

lshkjd ir, fohla lsh,d' ;j;a iuyr

foaYmd,khska lsis

fohla fkdokakd wh

jf.a isákjd' ó.uqfõ

ls;=kqjka fÉpr

fohla fj,d f.dΩj;

rlsñka isákjd'

t∞ fuÉpr

fohla fj,d ysgmq

rcfha foaYmd,hska

weú,Sug ;snQ l,n,h

uev mj;ajkak

j,lajkak ls%hd lf,a

keye' b†˙hg wfõ

w.ro.=re ldr®†k,a

rx‚;a ue,alï

ysñmdKka muKhs'

t;=ud ieug uQ,auh ∞hl;ajh ≥kakd'

t;=ud lSm jdrhlau wm n,kak wdjd'

foaYmd,hska ue;sjrK ld,hg ,e–cd

ke;sj fr† we|f.k n,kak tys tkfldg

;uhs wmg u;la fjkafka' fndaïnlrejd

mjid ;sfnkjd 100 jvd >d;kh

lf<d;a fudaCI rdcHfhka lkHdjka 72

la ,efnk nj' ta whg fujeks foaj,a

lshd ≥kafka ljqo@ foúhka jykafia

ldj;a urkak lsh,d °,d keye' fï

foaj,a j,g yjq,a jQ ljqre fõjd Wmfoia

≥ka ljqre fõjd fuf,dfjka fíreK;a

foúhka jykafiaf.ka wêlrKfhka lsis

flfkl=g .e,fjkak ,efnkafka keye'

thska ,efnk o~qju j,lajkak neyehs

lsh,d wjOdrKfhka w.ro.=re ld†k,a

rx‚;a ue,alï ysñmdKka mjikjd' ±ka

iuyr foaYmd,kfhda kka f∞vjñka

isákjd' ;j;a kdhlhska l+v jdis nia

mjikjd'

tla;rd uQ, Or®u lKavdhula

ls;=kqjkaf.a ksfjia j,g f.dia foúhka

jykafiag Y=oaOjQ finia;shka uqks∫kag

Y=oaOjQ wkaf;daks uqks∫kag fuu mdial=

m%ydrh j,lajkak ne˙

jqfka wehs ±hs Tjqkaf.ka

m%Yak lr ;sfnkjd' tu

ksfjia j, fndfyda fokd

mjid ;sfnkafka foúhka

jykafiaf.a ldr®h hym;

i|yduhs' ishΩ uqksjrekao ta i|ydu ls%hd

lrkjd'

ta ksihs mdial=jg i;shlg fmr 97

jdrhla ±kqï ≥kafka j,lajd,Sughs tys

ls;=kq m%foaY jdiSka mjid ;sfnkjd' „ú;

wdrCId lr .ekSug ne˙ tu rchg kej;

n,hla ,enqfkd;a ,laìug fudkjd

fjhso@ ;s;a; we;a; talhs' ñks urkak

Woõ l, whj fuf;la kS;sfha /yekg

wiqjqfka keye' ks±,af,a isàug bv yer

;sfnkafka wehs@ th is≥ù udi 7 lau

md,kh l,d' j;auka rch udi 3 lau

f.jd wjidkhs' ta wh mjikafka ovqjï

lrkak yokfldg foaYmd,k m,s.ekSug

ierfik njhs' fmdä tldg muKlao

kS;sh ls%hd;aul fjkafka' fïjd foúhka

jykafia iajr®.fha isg n,df.k isákjd'

fï fof.d,af,dau ta .ek is;kafka

ke;af;a wehs@ fï whg yDo idCIshg

yoj;g wjlxj lghq;= lrkak ne˙ wehs@

fuu wiqka nr mdm;r ¥Is; foa ±lSug

leu;s wh isáfha hCIhd iu.hs' ;ju;a

isákafka t,iuhs' fujeks whg úreoaOj

mshjr .ekSug fkdyels ù ;sfnkafka

hCIhdf.a ;=ref,a isg w; jkk whhs'

ljqre fyda fudjqka iu. „j;a jkafka kï

rgg lrkd uyd idmhls' ia:dk lSmhl

fndaïn mqmqrejd >d;kh l,d' isyskhlska

j;a ls;=kqfjda ±k .;a;d kï t∞ †jH

mQcdjkag ls;=kqjka iyNd.s fjkafka

keye' t∞ md,lfhda ±k ±ku hCIhdg

bv ≥kakd' foúhka jykafiaf.a wKg

ljqrej;a lSlre jqfka keye' ;s;a; we;a;

talhs' fujka fÄo jdplhla kej;;a lsis

†kl ,la uE◊g we;s fkdfõjdhs foúhka

jykafiag hdÉ∆ lruq'

wekagks m%kdka≥

ußuõ

cmud,hyd ne¢

wo ¥,d mq;d,d mx;s hk fldg" riaidjg hk fldg ±ka wïud wykafka fudllao@ mq;d zfµdakaZ tl .;a;d o@ t∞ isá wïu,d weyqfõ mq;d zfldkaf;a .;a;oZ" zf–iq msysghsZ W;a;¯;r jokh mdúÉÑ lrkjd fjkqjg wefikqfhs Zndhs hk jokhs'

Page 21: YS% ,xldfõ m

ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙od dkdr®: m%°mh22jir 75 hkq †.= ld,hls' ish

jirl ;=ka ldr®;=j isys l< hq;=u

ixj;airhls' †huka;s ixj;airhg;a jvd

by,h'

jpkdr®:fhka yd mo isoaêfhka

§f, f.dla¶ hk jpkfha wr®:h §mS%;su;a

ñksid¶ §m%uq†;hd¶ hkakh' il,dldrfhka

fYa%IaG jQ f,f.dla msh;=ud i;Hfhkau

m%uq†;fhls' t;=udf.a wjHdcj;a pdkalu

Ñ;a;dlr®IK .=Kjka;lu ish,a,kaf.a

yoj;a †kd.;s'

fld<U" ur∞fka idka; fcdaYma ú≥yf,a

jir 40 l .=re fiajfhao thska jir 20

l fcHIaG wxYfha yd uOHu wxYfha

ú≥y,am;s OQrfhao isá ug w;s.re

fud˙ia f–ïia f,df.dla kue;s talSh

m%xY cd;sl ta uyd fYa%IaG ú≥y,am;s

;=ud .ek hula ,sùug ,eîu uu wo

Nd.Hhla fldg i,lñ' t;=udf.a ‚ú;

ld,h we;a; jYfhkau mqrdjD;a;hls'

t;=ud Wiia lSr®;sOrfhlao" úYsIag

.Kfha úoHdfhlao" wdldY jia;=

Ydia;%fhlao" jdia;= úoHdfhlao" .Dy

ksr®udK Ys,amsfhlao fukau uyd «k

Yla;sfhka mQr®K iqm%isoaO wOHdmkfhlao

úh' ta ish,a,g jvd t;=ud wNS; wp,

foaj úYajdifhka hqla; jQfjls' ;u

Ok iïm;ao" ;dkak udkako" °ma;su;a

;k;=reo ;Hdclr foúhka jykafiaf.a yd

ñksidf.a fiajh ms◊i ;u „ú;h lem

lf<ah'

fud˙ia f–ïia f,df.dla msh;=ud 1881

jifr® fmnrjd˙ 21 †k m%xYfha Wm;

,eîh' l=hsÉmr® k.rfha .re ls%ia;shdks

ifydaorhkaf.a mdi,l t;=ud ;u uQ,sl

wOHdmkh ,eîh' jir 20 ° t;=ud

foaj le|ùu ,en ksu, u˙h ksldfha

foõi;ay,g we;=Ω úh' ,kavka kqjr°

úoHdYdia;%fõ° Wmdêh yd Ydia;%m;s

Wmdêho ,nd frdaufha° wdpdr®h Wmdêh

,nd .;s' tys° t;=ud WoaNs; úoHdfõ° yd

wdldY jia;= úoHdfõ w;s oCIfhla úh'

jhi 26 ° t;=ud 1907 udr®;= 30 jeks †k

mQcd;ajrh ,eîh'

1914 ° f,df.dla msh;=ud ,xldjg

meñ◊fhah' fiajh ms◊i t;=ud m;ajQfha

fld<U idka; fcdaYma ú≥y,gh' tys°

t;=ud ú≥yf,a úoHd wxYfha m%Odkshd úh'

jir 4 lg miq tkï 1919 ° t;=ud idka;

fcdaYma ú≥yf,a w†hqre njg m;aúh' tu

w†hqre ;k;=rg wu;rj t;=ud WoaNs;

úoHdfõ „j úoHdfõ i;aj úoHdfõ

wdldY jia;= úoHdfõ wdpdr®hjrhd úh'

t;=udu §WIaul,dmSh WoaNs; úoHdj¶

hkqfjka fmd;la ,shd m< lf<ah' tu

fmd; idka; fcdaYma ú≥yf,a muKla

fkdj uqΩ †jhsfka ishΩ mdi,aj, Ndú;

l< hq;= fm< fmd;la f,i wOHdmk

fomdr®;fïka;=fjka wkqu; fl˙K' fuu

fmd; bka†hdfõ mdi,a fm< fmd;la

f,io .eksK' f,f.dla msh;=ud ú≥yf,a

ridhkd.drh m˙mQr®K lf<ah' ;u mdi,a

j, ridhkd.dr jr®Ok;ajh ms◊i uqΩ

†jhsku f,f.dla msh;=ud iyh me;Sh'

t;=ud tu iyh b;d i;=áka iafjÉPd

ukdmfhka ≥kafkah'

f,f.dla msh;=ud iajNdj wOHhkfha

m%or®Ylfhla úh' §iajNdj wOHkfha

m˙Éf√o¶ hkqfjka t;=ud ,shQ fmd;

,xldfõ fukau bka†hdfõo fm<

fmd;la úh' WoaNs; úoHdhl= f,i tu

úIhh b.ekaùfï muKla fkdj tys

ls%hdld¯;ajfhao t;=ud w;s oCIfhlaj

th lf<a b;d ukdmfhkah' úúO jr®.

fha foaYSh jDCI ,;d yd m,d jr®. j,ska

ú≥yf,a WoaNs; WoHdkh ms¯ ;sìK' §,xld

iajNdúl b;sydi ix.ufha¶ fu;=ud b;d

udyeÛs idud‚lfhla úh' úfYaIfhau

iajNdj wOHkfha úia:Sr®K .fõIK

ldr®hkays t;=ud ksrka;rfhkau ls%hdld¯

;eke;af;la úh' YS% ,xldfõ §uvq.i¶

ms<sn|j fu;=ud l< w;súYsIag .fõIK

lghq;= ksid cd;Hka;r fCIa;%fha t;=udg

jeo.;a ms<s.ekSula ,eìK'

úoHdhl= yd WoaNs; úYdrohl= jYfhka

fu;=ud ,nd ;snQ úfYaI ±kqfuka

m%fhdack .ekSug YS% ,xld rch miqng

fkdùh' wkqrdOmqrfha YS% uyd fndaêh

lsisjl=;a fkdokakd frda.hlska fyda

†,Srhlska keiS hdug Tkak fukak lshd

;sìh° YS% ,dxlSl ishΩu úoHdhkag Bg

fya;=j fidhd .; fkdyelsj wirKj

isáh° ,xld rch f,f.dla msh;=udf.

ka b,a,d isáfha tu †,Srhg fyda frda.

hg fya;=j fidhd fok f,ih' t;=ud tu

frda.hg fya;=j fidhd .;a;d muKla

fkdj thg ksis ms<shu lr uqΩ fn!oaO

f,dalfhau W;=ï wd.ñl ft;sydisl uq≥ka

u,alvjQ fuu YS% uyd fndaêh wo olajd

fkdkeiS mej;Sug ishΩ lghq;= ieliSh'

f,f.dla msh;=ud YS% ,xld ffjoH

úoHd,fha yd .=re wNHdi úoHd,fha

l:sldpdr®hjrfhlaj isá w;r úYaj úoHd,

isiqkag yd Ys,amYdia;% isiqkag foiqïo

meje;aúh' ishΩu wOHdmk uka;%K

iNdj, wkqhqla;j isáfhah'

iajNdj wOHhkfha kHduh yd

m%dfhda.s;dj ms◊i f,df.dla msh;=ud

le<◊h jrdf.dv idka; fcdaYma úoHd,Sh

f.dúm, wdrïN lf<ah' jeä jYfhka

.eñ orejka w;a olsk lDIsldr®ñl

wj∞kï ldr®hhka .ek mr®fhaIK

meje;aùug ú≥yf,a isiqkag fuh iq≥iq;u

;ekla úh' th weia me°ula fukau

f.dúmf,a iajNdúl mdxY=j yd ldnksl

fmdfydr w;.d Ndú;d ls¯ug ,nk

‚ú; ld, w;a±lSulao úh' tfiau th

Y%udNsudkh ms<sn|j ±kqula yd w;a±lSula

,uqka úiska ,eîu f,f.dla msh;=ud

or®Ykho úh'

wfma mdi,aj, ;drld Ydia;%h

wOHhkfha we;s jeo.;alu f,f.dla

msh;=ud fmkaúh' wjldYfha wNsryi .ek

ye¢kaùula mdGlhdg fokq ms◊i

f,f.dla msh;=ud ;drld Ydia;%h

ms<sn| fmd;la ,Sfõh' fu;=ud jdia;=

úoHdfhlao úh' fld<U ur∞fka

idka; fcdaYma ú≥yf,a ±jeka; w,xldr

f.dvke.s,s foi n,k úg jdia;= úoHdj

ms<sn|j t;=udf.a ±kqu iïmQr®Kfhkau

†iafjhs' ú≥yf,a f.dvke.s,s j,

ie,eiau w;s úYd, lS%vd msÜgks" is;a

.kakd w,xldr m˙irh ldf.;a ukd

meye≥ug n∫kah' frdaufha idka; cqjdï

,e;rka uyd foõue∫re wdlD;shg wkqj

t;=ud ie,iqï lr ishΩ f.dvke.s,s

j,g ueo;eka f.k b†lr we;s ú≥y,a

w,xldr foõue∫r t;=udu fjkqfjka jQ

iq≥iqlu i„ú iaudrlhls' ú≥yf,a mka;s

ldur" fkajdisld.dr" foaYk Yd,d wd†hg

msúfik †.= wd,skaoh flfia ie,iqï

lr b†lr we;af;ao lsjfyd;a thg tl

fl<jrlska hul= we;=ΩjQ úg jeiail°

jeys ìx≥jlg;a wõfõ° iqΩ rYañhlgj;a

wiq fkdù b;d wdrCIs; f,i wfkla

fl<j˙ka msgúh yel'

f,f.dla msh;=ud idka; fcdaYma ú≥yf,a

w†hqrej isáh° .=Kj;a wOHdmkfha

mrudr®:h ;u is; ;=< ;nd f.k

nïn,msáfha idka; mS;r ú≥y, wdrïN

lf<ah' t∞ thg kï jQfha §ol=Kq idka;

fcdaYma ú≥y,¶ lshdh' wo th fld<U

msysá ;j;a lf;da,sl uy ú≥y,ls' ta

muKla fkdj" f,f.dla msh;=ud

fougf.dv idka; fcdaka ú≥y,;a le<◊h

jrdf.dv idka; mdjqΩ ú≥y,;a wdrïN

lf<ah' fuf,i f,f.dla msh;=ud YS%

,xldjg m%Odk .Kfha wOHdmk wdh;k

y;rla ∞hdo lr we;'

f,f.dla msh;=ud uq,skau .=rejrhl=

f,i idka; fcdaYma ú≥yf,a jir

y;rlau fiajh lf<ah' ta 1914-

1918 olajdh' miqj jir 21 lau tys

w†hqre f,i fiajh lf<ah' ta 1919

isg 1940 olajdh' fufia f,f.dla

msh;=ud jir 25lau idka; fcdaYma

ú≥y,g fiajh lf<ah' t;=ud 1940

° ú≥yf,ka úY%du.;a miq fld<U

w.ro.=re moúfha wkqkdhl f,i

m;aùu ,eìk' t;=udf.a wNdjh ieuf.a

is;a ;†kau lïmdlrjk iqÆh' wêl

f,iska fÄocklh" uy;afia ≥la

uqiqh' fnd/,af,a w.ro.=re ue∫fr®

isg idka; ì%cÜ lkHdrduhg †jH

i;am%ido wdYsr®jdoh ms◊i ffokslj

hk .ufka° fjdaâ fmfoi ux ikaêfha

;ud b†˙fhka ˙h≥rdg md,kh lr.;

fkdyels hqo yuq∞ r:hla wêl

fõ.fhka meñK fu;=ud .uka .;a

jdykfha b;d ;†ka .eák' fu;=udj

;u jdykfhka uy mdrg úisù jeák'

t;=udf.a ysi ;on, f,i fmdäù ;sìk'

.,d .sh reêr Odrdfjka uy uÛ kEúk'

m%;sMs,h t;=ud tfjf,a t;eku ñh

hEuh' ta 1945 udr®;= 17 jeks∞h' ta jk úg

t;=udf.a jhi jir 64 ls'

fYdalN˙; uyd ck .x.djla t;=udf.a

wjux., fmryerg tlajQy' idka; fcdaYma

ú≥yf,a isg fnd/,a, lk;a; olajd jQ

fuu ±jeka; wjux., fmryerg tlaùug

ugo jdikdj ,eìK' túg uu jir 12 l

mdi,a isiqfjls' §wfka fï fYa%IaG zfud,hZ

ù≥re n∫kl nyd wfmau „j úoHd

ridhkd.drfha iqrCIs;j ;nd .kakg

yelskï fl;rï w.fkao@¶ t∞ wju.=,a

fmryefr® .sh ne;snr fcdimshdkqjl= ;u

i.hdg lSfõ fufiah' wo wm fu;=udf.a

75 jeks urK ixj;airh mj;ajk w;r

t;=udf.a 140 jeks Wmka †ko iuruq'

±kg jir 25 lg fmr YS% ,xld rcfha

;eme,a fomdr®;fïka;=jg wkqnoaO §uqoaor

tl;= ls¯fï ìhqjqfrdaj¶ u.ska 1989 uehs

22 †kg fh≥kq cd;sl ùr †kfha° ñ,Sógr®

30‹40 m%udKfha Y; 75 l jákd lñka

hq;a jr®K uqoaorhla fu;=udg isys jgkhla

jYfhka ksl=;a fl˙K' ta wm uõ ìug

fuu fYa%IaG úfoaYSh Or®u ¥;hd úiska

jir 31 lg flreKq W∞r;u w.kd

fiajhg uy.= Wmydrhla jYfhka rch

úiska yelskï fu;=ud fjkqfjka ;j;a

uqoaorhla fu†ku ksl=;a ls¯u wms w.huq'

ã'iS' chisxy

wdrïNfha° foúhka jykafia wyi;a fmdf<dj;a

uejQ fial' fmdf<dj ysiaj md`Mj ;sì◊' uy

ihqr u; wkaOldrhla úh' foajd;audkqNdjh c,h

u;=msg yeisrefKah' túg foúhka jykafia §wdf,dalh

fõjd¶hs j∞< fial' wdf,dalh úh' wdf,dalh ukyr

nj Wkajykafia ≥gq fial'¶^W;a 1 ( 1-4& foúhka

jykafiaf.au iajrEmh wkqj mqreIhdo" ia;%Sho

jYfhka Tjqka ueõ fial' foúhka jykafiaf.au

jpkfha n,fhka uq`M fmdf<da ;,hu Wkajykafia

ueõ fial'

mqrdK .súiqu ;=< ie`.ù ;snqKq ta jpkh §n,kak"

uu iajdñka jykafiaf.a ∞ish fjñ' Tn mejiq

f,iu ug is≥fõjd¶hs lshñka u˙h kue;s lkHdj

jpkh f;u ;u l=i ;=<g f.k uq`Mukskau foaj

jpkhg lSlrejQjdh' §fm%aufhka Wkajykafia

b†˙fhys wm Y=oaOj fkdle<e,aj isák ms◊i

f,dalhd ueùug m%:ufhka l%sia;=ka jykafia ;=<

foúhka jykafia wm f;dard .;a fial' ^tmSi 1 ( 4&

ñksid ;=< foaj ie,eiau fl;rïo lshd wm jgyd

.; hq;=h'

l%sia;=ka jykafiaj iajdñka jykafiag Tmamq lrk ms◊i

fcrei,ug .sh wjia:dfõ° isñfhdka kï ñksid l%sia;=ka

jykafiaj f∞a;ska jvdf.k fufia m%Yxid lf<ah'

§iñ∫ks" Tn fmdfrdka≥ jQ f,iu ±ka Tn ∞ihd yg

Ydka; is;ska hdug Tn ksoyi ° we;' ukao .e,ùu udf.a

fofk;ska †áñ¶hs j∞f<a foaj jpkh ms<s.ekSfuks'

f–iq l=urd f∞f<dia jhfia° ke;sù kej; uqK

.eiqKq wjia:dfõ° cqfia ;=udg yd u˙h;=óg ms<s;=re

foñka §Tn ud fiõfõ ukao@ ud mshdKkaf.a ue∫frys

ud isáh hq;= nj Tn fkdokakdyq±¶hs Tjqkag j∞< kuq;a

Wkajykafiaf.a tA lSu Tjqkag wjfndaO fkdùh' foúhka

jykafiaf.a jpkh wkqj l%sia;=ka jykafia ish „ú;hu

lem l< nj ñka jegfya'

t∞ ldkd kqjr újdy ux.,Hhg iyNd.S jQ whg

ñ† ri ys`.jq nj u˙h;=ñh ≥gqjdh' f–iqia jykafiaf.a

uE◊fhda §ñ†hqI ke;e¶hs Wkajykafiag mejiQ úg

§ia;%sh" Tn;a ud;a fï .ek lror jkafka l=ugo @ udf.a

fudfyd; ;ju meñK ke;e¶hs uE◊hkag j∞< fial'

kuq;a t;=ñh §fu;=udKka ;u ujf.a jpkhg .re

lrñka l%sia;=ka jykafia m<uq m%d;sydr®hh is≥ l< fial'

t∞ Y;dêm;shdo §iajdñkS fjfyi fkdjkak'

Tn udf.a mshiai hgg jevujd .ekSug uu

fkdjáñ' ud Tn fj;g fkdmeñ◊fha ta ksidh'

tfy;a jpk ud;%hla mejiqj uekj' túg udf.a

fufylre iqjm;a jkq we;' Y;dêm;shd foaj

jpkh flfrys ;enQ úYajdih fl;rïo@

§iñ∫kaf.a yqiau je≥k úg ;Kfld, úh<s

hhs' u,a mrfjhs' ñksia jr®.hd ta ;Kfld< yd

iudkh' ;Kfld< úhf<hs' u,a mrfjhs' tfy;a

wfma foú∫kaf.a jpkh ioygu mj;shs' ^fhidhd

40 ( 7-8& wiuiu uejqïldrhdKka b†˙fha ñksia

jr®.hd jk wm fl;rï †<s∫o @ mer◊ .súiqu ;=<

kj .súiqfï ie,eiau ie,iqï iy.;j fmkakqï

flfr®' tys h:dr®:h wjfndaO lrf.k „j;a

jkafka kï .e<ùu wm yg ks;e;skau w;ajkq

we;'

foú∫ka m%sh m`vqr kï ì∫Kq yoj;ls' foú∫ks Tn

;e`MKq ì∫Kq is;la bj; fkdouk fial' Y=oaOjQ

,shú,af,ys i|yka fujeks wdl,amuh igyka .eUq˙ka

wm jgyd.; hq;= jkafkuq' jpkh f;uo udxY jQfkah'

wm iu`.o jdih lf<ahZhs'

wefikagd fïn,a fmdkaùr

foaj jpkfha n,h

wkqrdOmqr YS% uy fndaêh úm;ska .,jd.;a tlu úfoaYSh

lf;da,sl msh;=ud

w;s.re tï'f–' f,f.dla msh;=ud

i.iqj †kSfï 75 jeks iurej 2020 udr®;= 17

Page 22: YS% ,xldfõ m

dkdr®: m%°mh ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙od 23Y%S ,xldfõ wd.ñl mqkr®„jkh yd ne∫Kq idys;H

fiajdfõ m;dl fhdaOfhl= jQfha f.!rjkSh

cdfldafï f.dkaid,afjia msh;=udh' t;=ud ldhslj

≥n,;ajhlg m;afjkq ±kqkq úg" tu ldr®hh ls¯ug

mejrefKa f.dajd kqjr" †jdr® kï m<df;a fldkalkS

l=, f.da;%hg wh;a" f;dauia f.dkaid,afjia yd

u˙hdo wdnDD keue;s ±yeñ lf;da,sl uõmshkag

∞j 1676 cQks ui 08 fjks †k ckau ,dNh ,enQ"

isxy, lf;da,sl idys;Hfha ms;DjrhdKka f,i wm

iNd b;sydifha rka wl=˙ka ,shd ;efnk w;s W;=ï

cdfldafï f.dkaid,afjia msh;=udh'

mqxÑ ikaêfhau ix.S;hg olaIfhl= jQ t;=ud

ùKdj" ´r®.kh wd° ix.S; NdKav jdokfha w;s

olaIfhl= úh' f.dafõ welajhskia úYaj úoHd,fha isma

i;r l< wjêfha úoHd,Sh kdhl uqfõ kdhlhdj isá

nj;a" .re weia'„' fmfr®rd msh;=uka ,shQ f.dkaid,afjia

p˙;dm∞k .%ka:fhka biau;= lr fmkajd fohs'

f.dafõ kqjr idka; mdjq`M úYaj úoHd,fhka Wiia

Wmdêhla †kd .kq ,en" 1700 jifr®° OHdk mx;sfha meú†

jQ f.dkaid,afjia ysñmdfKda 1705 ° Y%S ,xldjg jevu l<

w;r t;=fuda f.dafõ úYaj úoHd,fha uydpdr®h OQrh;a

ms<sflõ fldg Y%S ,laìug meñ◊fha mSä;j „j;ajk Y%S

,dxlsl lf;da,slhka fj; Or®u fiajh ,ndfokq i|yd

lemfjkq ms◊ih'

f.dkaid,afjia msh;=ud ;u uõ ìfuys jQ ni fldkalkS

NdIdjo" ,;ska" mD;=.SiS yd iamd[a[ NdIdjo trfÜ ta

m%foaYj, rdcH NdIdj jQ ´,kao NdIdjo" ol=Kq bka†hdfõ

° fou< nio bf.k f.k Y%S ,xldjg iem;aúh' fldÑka

rdc.=re ud,s.fha kej;S isá udi foll ld,hla ;=<°

fou< NdIdj Wkajykafia iu`. mshjre ms˙ila bf.kqu

,nkakg úh' ta bf.kSu ,eîfï jrm%idofhka m%fndaOu;a

jq tl, f.dkaid,afjia msh;=ud iu`. isá mshjre yh

kulao miqj Y%S ,xldfõ ¥; ldr®hhg tlajQy'

,kafoais md,kfha° lf;da,slhka fj; w;s ìysiqKq

wd«jla mkjd ;snq◊' lf;da,sl Or®uh weoySu ;ykï

ls¯u" lf;da,sl mQcljrfhl= ms<s.ekSu ;ykï ls¯u"

wkqn,°u ur”h oKavkhg kshu lrk jrola nj"

lf;da,sl orejkag lf;da,sl mdi,a ;ykï nj" ls;=kq

wd.u woyk wh ysrhg oud urd ±óu" lf;da,slhkag

lsisu rdcHhl ;k;=rla fkd°u" foaj fufyhka ;eîu

;ykï ls¯u yd ;jo isá w;f,diaila jQ bka†hdkq

mshjrekao tla ;ekl jeä ld,hla /£ isàu ;ykï úh'

cqfiajdia msh wdrdOkfhka .re cdfldafï

f.dkaid,afjia msh;=ud" .re b.afkamshia o w,afï∞

msh;=ud" .re tïudkqfj,a ñfrkavd msh;=ud" .re neis,a

nrkaflda msh;=ud" .re fma;D i,oa[a[ msh;=ud" .re f–iq

u˙hd msh;=uka,d hdmkfha nei cQ,s 14 ∞ ;+;a;=l=äh

olajd mhskau .uka lr wf.daia;= 30 ∞ ukakdru uqyqo

yryd ;f,hsukakdrug meñK w;r" bkamiq cqfiajdia

ysñmdKka ryis.;j uqK .efikakg úh' jdia msh;=ud

f.dkaid,afjia msh;=udj ;u oyfï fiajdj weröug

uykqjrg le|jk ,°'

isxy, ni fyd¢ka fkd±k isá f.dkaid,afjia

msh;=udKkag m%:u wNsfhda.h Ndr úh' wm Or®u¥;

cqfiajdia msh;=ud NdIdj bf.k hdÉ∆ fmd;a ,sùug

ndr ≥kafkah' cqfiajdia msh wdrdOkfhka yd wjirfhka

imeñ◊ NslaIqka jykafia,df.kao" fma≥re oiafldka

wêldrï ;=udf.kao" NdId Y%dia;%h y∞rd ±kqu jr®Okh

lr .kakg f.dkaid,afjia ysñmdfKda iu;aúh'

Wkajykafia bf.k .;a fndfyda fohska ;ukaf.au

«kfha YíofldaIhla y∞ .;af;ah' ±k kqjk" idys;Hh

l,dj" ,sùfï ir, nj" NdIdfõ ;slaIKh

;=< ksr®udK f.dv ke.Sfï Y=r nj

t;=uka bf.kqfuka †kd .;af;ah' fy<

ni fyd¢ka m%.=K lr.;a t;=ud hdÉ[d"

m%dr®:kd" WmfoaY yd iuhï i;rjdo

fmd;a ,shkakg úh'

tl, f,aLlhka w;r m%p,s;j

;snQ Y%dia;%Sh NdIdfjka f;drjq .eñ

NdIdjlska ;u ksr®udK ldr®hfhys

kshe,Sfuka ksr®udK ìys lrkakg úh'

t;=ud úfYaIfldgu ;u .%ka:hka rpkd

ls¯fï° ,xld lf;da,slhka ;ukaf.a

wd.u iïnkaOfhka mq`M,a wjfndaOhla

,nd°fï wfmalaIdfjka ksr®udKh l<

w;r idiksl l=i,;djfhka o hq;=j

.%ka: lrKfhys kshe,sK' ta ksr®udK

l< ish,a,lau ìysùu is≥lf<a ud fkdj

foúhka jykafia nj f.dkaid,afjia

ysñf.a

ye`.Su úh' Or®fudaoHdkh ^1735 -

isxyf,ka yd fouf<ka" m%d;sydr®hj,sh"

^†k jr®I i|yka ke;&" foajfõo

mqrdKh ^1725 fouf<ka" 1735 isxyf,ka&"

iqúfYaI úidOkh ^1730 fouf<ka" 1728

isxyf,ka& .oH fmd; ldKav 15lao"

moH .%ka:o" w;HjYHu jQ fmd;a /

ilao rpkd lf<ah' foúhka jykafiaf.a

jrm%ido n,fhka ud ,shQ .%ka:j,

WmfoaYkfhka isxy, ckhdf.a is;a ye¯u

is≥úh' §foúhka jykafia ;u jrm%ido

n,fhka Tjqka rlaId lrk fial¶ nj

1733 ° f.dkaid,afjia ysñ fldÑka kqjr

ro.=re;=udgo ,shk ,o ,smshl i|yka

fõ'

f.dkaid,afjia msh;=ud isxy,fhka

fmd;a 22lao" fou< NdIdfjka fmd;a

15lao" mD;=.Sis NdIdfjka fmd;a 4lao

,kafoais niska tla fmd;lao ,Sfõ hehs

Trf;da˙hka jdr®;djl i|yka fõ' (rf. Orantorian Mission PP 250 - 252)

1' foajfõo mqrdKh ^1725 fouf<ka"

1735 isxyf,ka& 2' foaj fõo ixlafIamh

^1736 isxy," fou<& 3' iqúfYaI ksOdkh

^1728 fouf<ka" 1930 isxyf,ka& 4'

≥lam%dma;s m%ix. ^1728 isxyf,ka" 1930

fouf<ka& 5' Or®fudaoHdkh ^1735 isxy,"

fou<& 6' m%d;sydr®hdj,sh ^isxy," fou<

†kh fkdoks& 7' iqlD; or®mKh ^1735 fou<" isxy,& 8'

foaj kS;s úir®ckh ^1730 isxyf,ka& 9' fõoldjH ^ldjH

537 - ^1725 isxyf,ka& 10' isxy, m%;sld,a wldrd†h ^1730

isxyf,ka&" 11' fou< m%;sld,a wldrd†h ^isxy,

- fou< wr®:h 1735& 12' l%sia;shdks m,a,sh ^1730

isxyf,ka" 1715 fouf<ka& 13' wdk T!IOh ^1715

isxyf,ka& 14' ud;r m%;HlaIh ^1735 isxyf,ka& 15'

nq≥uq, ^1735 isxyf,ka& 16' fNaoldrhkaf.a ;r®lh

^1737 isxyf,ka" 1735 fouf<ka& 17' wd;aól rlaIKh

^1737 isxyf,ka& 18' ux., .S;h ^1730 isxyf,ka& 19'

«kdxch ^1739 fouf<ka" isxyf,ka jr®Ih fkdoks&

20' wdkkao l,smamqj 21' Or®u ix«j 22' uyuoa wd.u

^1734 fouf<ka& 23' ñ;HdoDIaáh ^1728 fouf<ka&

24' ñ;Hd oDIaáh .ek fmd≥ úsNd.hla ^1720 fouf<ka&

25' úfYaI øúv jdlH ms<sn| ks>Kavqjla ^1731 fouf<ka

yd mD;=.Sis NdIdfjka& 26' frdaudkq lf;da,sl iNdfõ

m%Odk ,laIK ^1720& 27' iqúfYaI wgqjdj ^1734& 28' fjo

fNao ldrhkag úreoaO ;lSh ^1736 ´,kao NdIdfjka& 29'

le,aùkq iuhg úreoaOj lreKq fmkaùu ^1736& ^fuu

.%ka: lreKq .re ;su;s fld<uqkafka msh;=udf.a is˙,la

ls;= iiqk .%ka:fhks&

f.dkaid,afjia msh;=ud ìysl< Or®u .%ka:hka fndfyda

.oH m%nkaOfhda jQy' tfy;a moHfhka rÑ; tajdo .oH

yd ne£ wuq;= idys; l,djla njg m;aù ;sì◊' ;ukag

wdfõksl jQ ffY,fhla ;=< t;=uka ksr®udKh ls¯fï†

ie±ye ne;sh" wd.ñl yd wOHdmksl jákdlula ;=<

idys;Hhla f.dvk.d,Sug t;=ud l%shd lf<ah' moH lD;Ska

w;r m%uqL;ajh .kafka fõo ldjHhs' th lú 537 lska

iïmQr®K jQ .%ka:hla fõ' fõo ldjH yq≥ nhsn,hl tk

yq≥ moH rpkdjla jk" Y=oaO ,shú,af,a lreKq ±laùula

j;a fkdfõ' th ls;= oyfï rih To .kajkakg" foaYSh

ixialD;shg rel=,la ≥ka" l%sia;shdks yrfha h:dr®:h t<s

olajk idys;Huh rifhka msreKq ksr®udKhls' t;=<ska

ls;=kq ck;d yoj;a fmdaIKhg ,enqKq rel=, b;d uy;ah'

§iqrúufka jev b|,d iõi; rlskg f,dn,d

kr f,dj imeñK ful,d fkdfhla wreu hi md,d

;r fldg l=refia weK,d lrk jog is; iel,d

urfKg m;a r`. ±l,d w`v;s tujq ≥la ú|,d¶

fõo ldjHfha 432 mo .%ka:fha tk hf:dala; ldjH

;=<ska oajks; lrk ñksia ika;dkfha lelEfrk ≥la

.eyeg ck;d ixfõ° nj ;=re`M lrkakg f.dkaid,afjia

msh rpkh fld;rï idr®:l ù ±hs wmg wkqudk l<

fkdyelaflao@ tf,iu ,f;daks ms<sn| ≥lam%dma;sl ye`.=ï

ms<sn| ≥lam%dma;sl ye`.=ï W;amd†l fuu rij,a moje,a

t;=uka ksr®udKj, idys; fmdaIKhg kj w;aje,la ,nd

≥ka nj wm ye`.Suhs'

§fidnk w;ska fk;ska is;ska i;yg jevlr foñfka

kok .=Ke;s mqka i|fia f,djg b;d isis,isfka

trk mshqï fiau †f.k is˙ m;=f,ka jä;s ≤fkaa

fu†k f–iq kifr®f.a mKk, fldhs .sfho wfka¶

^fõo ldjH 472 fjks lúh&

iajr®.dfrdamKh ;=< Ñ;a;dlr®Y”h f,i f–iq

iñ∫kaf.a f;acia n˙; nj ;=<ska u;= lrk kj idys;

rgdjl t,an isg olajk l=i,;dj wf.ah'

§ms;=re foú∫ ±l ;u l=ureka fkdmuK ikaf;dafia

re≥re mshia wj.=K hl=f.ka mh f.k wd ú,fia

w;=re fkdjk wdis˙ ° ol=K; jev b¢k f,fia

m;=r jñka ;u l=uref.a f;o jecUq◊ fï ú,fia¶

^fõo ldjH 528&

ldjH f.dkafkka fydnjkakd jQ wr®:d,xldrh"

Yí∞,xldrh" WNhd,xldrh hkd° lú iuh fkdms˙fy,d

idys;Hhg .;ay' f–iq iñ∫kaf.a †jHdj∞kh úia;r

lrñka ;†ka wd.u Or®ufhys ñksiqkaf.a is;a jeàu

t;=udf.a wNsu;h úh' hqfrdamfha l%sia;shdks lsú∫ka .%Sla"

,;ska" idys;Hdkq.; foaj l:djka yd tk Wmud iajlSh

ldjH w,xldr lrkq ms◊i .,md ;nkakdla fuka fõo

ldjHfhao foajl;d yd Wmudo ksis m˙† .,mñka ,shd

we;'

f.dkaid,afjia msh;=ud rfÜ úúO m<d;aj, ie˙irñka

,nd .;a w;a±lSï iuq∞h ;u f,aLkfha îc uQ,hka

h:dr®:Ndjhg m;a ls¯ug t;=ukag yelsù we;' isxy,

idys;Hh" ixialD;sl ,laIK ;=<ska .uHudkjQ th

ksjer† ls¯fï Wmfhdack udr®.hlg wj;Sr®K jkakg

t;=ukag yelsjQ nj ;u ksr®udK ;=<ska .uHudk fõ'

t;=udf.a ksr®udK .%ka: †f,k" WÑ;" Yí∞r®:" iq.uH

rpkd ffY,h" jdlHd,xldr wd° ,laIKo is;a lÆ

jekqï" ñys˙ joka je,a" ix;dm ye.Sï wd† idys;Hd;aul

w,xldro idys;H dk fldaIfha we;s nj th mila

lrhs' iu jpkj, isxy," wlaOr" ksis f,i fhdojd kj

idys;Hhla lrd t<öug ;=vqfok ffOr®hu;a Ndjhla

t;=udf.a ksr®udK ;=< olakg ,eîu úfYaI;ajhls'

§foaj fõo mqrdKh¶ o f.dkaid,afjia ysñmdKkaf.a

fjfiia ia:dkhla .;a lD;shls' Y=oaO nhsn,h yd

foaj Or®u Y%dia;%fha ixlaIsma;hl foaYSh ixialD;shg

wkqrEmjk f,i ksr®udKh l< ksr®udKhls' ta i|yd

wdY%s; m%nkaO folla úh'

;j;a fldgila ,nk i;sfha'''

uelaisuia frdahs fmfr®rd

ls;=kq idys;H nen<jQ f.dkaid,afjia msh;=ud

†<s∫kaf.a uõ lshd idka; f;fr®id ku uq`M f,dfõ we; wo m%p,s; fj,d

hqf.diaf,daúhdfjka msgù ;reK jhfia° l,algdjg meñ◊,d

l,a f.õfõ fu;=ñh ieu †k ≥.S ≥mam;a whf.a <`.gu ,xfj,d

f;d,a újr flrefõ f–iq .ek lshd fokakhs fï whf.a <`.gu fj,d

ore megõ uy u. oud .shúg wrka ye≥jfka f;fr®id uõ fj,d

frdayf,a w;yer ±uQ f,vqka <`.g ù Tjqkg iqjfha Tiqjla fj,d

f–iqf.a n, uysu b,a,d fndfyda m%d;sydr®hhka t∞ Tn is≥l<d

wirKqka yg lsisu úglj;a bv ;sífí keye fjkakg uxuq,d

f,dl= ms˙ila f,vq;a Tn <`.g ù isáh;a .;af;a fyd¢ka fï ieu /ln,d

wk;a ore jeäysá uvï frday,a jeks fkdfhla ;ekaj, Tn md k.d,d

lshQ flrE fndfyda foa we; wo olskakg ta ta ;ekaj, uõks Tn .ek ,shd,d

fndfyda n,j;=ka Tnj ms<s.;af;a foõuõg fuka f∞fyd;a je| ysi kud,d

†<s∫kaf.a uõ lshd idka; f;fr®id ku uq`M f,dfõ we; wo m%p,s; fj,d

ohd fiajh lf<a Tn Wmka rgg ú;r fkdj uq`M f,dfõ hkakg me;s˙,d

Nhdkl f,v frda. je,£ we;s whf. <`.g ù Tjqkf.a is;a iki,d

lshdf.k tk wirKqkaf.a ueisú,s j,g;a wjeis ms<shï fhdoj,d

;shdf.k ieu ,efnk ishÆ foa ke;sne˙ fik.gu ≥kakfka fn∞,d

t∞ f,dalhu †kqfõ Tn ohd fiajfha jer† ;eka fkd;snqK ksid

i∞ iduh f,dfõ m;=rejkakg Tn ±rE fjfyi;a iefjdu isáhfka wid

lsπ nei ukq f,da ishÆ yo ;=< lreKdj we;s lf<a i;=áks fkdj uqid

mq∞ fkdfn,a ;Hd.fhka Tnj meiiqfõ Tfí .=K oï fndfyda Wid

oy wg úfha miqjk úg f,dfrÜfgda lkHdrdufha meú† †úhg fj,d

„ú;fha fmr<shla l,algdfõ° foaj le|ùulska f,dalhd fj; †.= l<d

meú† f,da.=jo iu.ska kuo fjkia lr wirKqka <`.g ±ä f,i ,xfj,d

Tfnka f,djg ù we;s foa weiqju ≥gqju fldhs ljqre;a mq≥ufhka mq≥fug m;afj,d

fn!;siauh we.akia fndcdCisfõ f,da iqm;, f;fr®id uõf.a kduh

ku .u f,da.=j w;yer ≥.shka fjkqfjka ld w;r;a f.kdfõ ne;snr iduh

iq≥ id˙hg ks,a jdáh fhd∞ ks, we∫u lf<a foõujqkaj isyslr ùuh

Tn f,dfjka iuq.;a;;a wo foõujqka <`.g ù bkafka iajr®. rdcHfhauh

mS'ví,sõ' iqks,a

Page 23: YS% ,xldfõ m

uy;añho m;aùuo

jdr®;djla msysgqjd we;'

f,dalfha ,dnd,u

w.ue;sksh f,i

mska,ka;fha ika;d

u˙ka m;aùuo úfYaI ffjoHj˙hljQ iS;d wrUfmd,

uy;añh niakdysr m<d;a wdKavqldr OQrhg m;aùuo

bl=;a jifr® iqúfYaI isoaëka f,i igyka ù we;af;ah'

wdishdkq újdyl rE /‚k f,i rgj,a 23la mrojd

ch.;a iuka;sld l=udrisxy uy;añho bl=;a ldka;d

igyfka lemS fmfkk jeo.;a igykla jkafkah'

foaYmd,k yd fjk;a n,mEïj,g fkdìhj wmlaImd;j

l%shdlrñka ó.uqfõ lfvd,dk N+ñhla l%Svd msáhla ls¯ug

úreoaOj igka l< f;acdks uy;añh furg rdcH fiajl

fiaúldjkag ≥ka wdor®Yh w.fkah' bl=;a cd;Hka;r

†k fol we;=<;a ld, mrdih ;=< is≥jQ fuu isoaêh

wmlaImd;s ck;djf.a we.hqug'

;shfnda,aâ iur;=x.

dkdr®: m%°mh26 m%°mh ±kaùï ls%ia;= jr®I 2020 la jQ udr®;= ui 15 jeks∞ b˙od w~yerhwo †kfhka ksudjg

m;a jk 2019 udr®;=

8 cd;Hka;r ldka;d

†kh;a" 2020 udr®;= 8

cd;Hka;r ldka;d †kh;a

w;r ld, mr;rfhka miq.sh

ïf,aÉc mdial= m%ydrhka wjOdkhg fhduq ls¯fï° ldka;d

mdr®Ijhg wh;a jeäu ixLHdjla tljr >d;kh ùu lemS

fmfkkafkah' tys m%;sM,hla f,i wd.ñl fldaKh wkqj

jeäu Y%S ,dxlsl ldka;djka ixLHdjla m%dK

m˙;Hd.sj˙hka f,iska biau;= jkafkah' th Y%S ,xld

lf;da,sl b;sydifha iqúfYaIs igykla jkq njg ielhla

ke;af;ah' 2019 wfma%,a 21 mdial= m%ydrfhka ñhe≥k

ixLHdj 250lg jeä nj ;;=o;a wdrxÑ u.ska mejfik

w;r 2019 cQks 30 dkdr®: m%°mh m%jD;a;sj, wkqj

45 muK ñhe≥k m%dK m˙;Hd.sj˙h f–'fla' l%siaákd

uy;añh f,i i|yka ù ;snq◊' mdial= m%ydrfha úka†;hka

njg m;aj udi 9la ;siafia w.kqjr rcfha frday,aj,

≥laú| m%dKm˙;Hd.sj˙h f,i bl=;a∞ ñhe≥k 26 yeú˙†

ks˙ks maf,d˙vd ;re◊h kj;u m%dKm˙;Hd.sj˙h

jkakSh' weh fldÉÑlfâ isoaOia:dkfha° m%ydrhg

,laj ñhe≥k 55 jekshd jkakSh' fuh fya;= fldgf.k

frday,a.;j yd fkajdislj úka†;hka f,iska m%;sldr

,nk /ila isák w;r Tjqkg blauka iqjh m;d fuu

cd;Hka;r ldka;d †kh° wms foú iñ∫ka wh†uq'

by;ska i|yka l< m˙† .;jqk udi 6 foi wjOdkhg

fhduq ls¯fï° f,dal újdyl rE /‚k f,i w.ro.=re

moúfha ÆiS wEka cQ˙ uy;añh f;a¯ m;aùu u;lhg

,lajk w;r óg wjqre≥ 35lg fmr 1984 ° f,dal újdyl

rE /‚k f,i w.kqjr mqrm;s frdais fiakdkdhl

uy;añho f;a¯ m;aùuo wu;l l< fkdyelaflah' tfiau

u˙h ;=ñhf.a m%ekaisialdk ksldfha kj fY%aIaGdêm;sksh

f,i t,a'iS' reøs.= meú† fidhq˙h m;aùu;a" iq≥jr

leñ,ia †h◊ meú† ksldfha ksr®ud;D uõ;=ñh iq≥jrhg

tiùu;a u;lhg ths' j;sldkq m%jD;a;s udOHfõ†ksh

l%siaákd ud˙ uy;añh m%:u j;djg ldka;djla f,iska

Y=oaOdikfha m%jD;a;s ldr®hd,fha fojekshd f,iska m;aùu

lemS fmks◊' ta w;r Y%S ,xld lf;da,sl ix.ufha cd;sl

f,alïj˙h f,i fiajh l< udOH lafIa;%fha fiajh

l< fldkais o,am;d≥ uy;añh 90 jk jirg md ;eìu

lemS fmksK' tfiau m<uqjrg ´iafÜ%,shdfõ hqo yuq∞fõ

fin,shla f,iska Y%S ,dxlsl mKNdId m%kdka≥ ;re◊h

tlaùu isysm;a fjhs' fIjfkdayss Y%S l=reisfha ksldfha

m%dfoaYdêm;sksh f,i fnkÜ m%kdka≥ fidhq˙h m;aùu;a

bl=;a jifr® lemS fmfkkafkah'

le,◊ iriúfha Wm l=,m;sjrhl=j isá ;s,la

r;akdhl uy;df.a Ndr®hdj jQ ,xldfõ m%:u mqj;am;a

ldka;d l;=j˙hjQ Y%shd r;akdhl uy;añhf.a wNdjfhka

fy< iskud wUfr® ¯† iSkqj f,iska úre∞j,sh ,o m%ùk

.dhsld wekac,ska .=K;s,l uy;añh;a wNdjh bl=;a jifr®

fYdal ckl is≥ùï hq.,hla f,i i|yka l< yelsh'

lÆ meye;s iu;a mej;Su ch.%yKhg ndOlhla fkdjk

nj bl=;a jifr® úYaj rE /‚k f,i m;ajQ fidismska

g%dkaia uy;añh ikd: ls¯uo u;lhg ths' tlg˙ka

ilf,dafmdaf,da m%:u jrg ldka;djla ckdêm;sksh

f,i ch.%yKh lr we;' ldka;djla f,iska m<uq jrg

hqfrdamd fldñifï iNdm;sksh f,i Wr®iq,d fvhr®

m%dKmß;Hd.s l;=ka /ila ìysl<bl=;a jir

Pkao .kak fndre fmdfrdka≥ ;j fí.,a keoao@

wdju lrkjhs lshk foa u;lu keoao@

ta fiaru wu;l fjk ˙,d mskqï keoao@

lr msg msg wd ck;djg myrkafku keoao@

.re ;s,lis˙ m%kdka≥ me';='ks' msh;=ud

ldg lshkako@