Dastumadenn c’hoarioù evit ar skolioù · TES – C’hoari e brezhoneg, 2004 C’hoari e...

Dastumadenn c’hoarioù Dastumadenn c’hoarioù Dastumadenn c’hoarioù Dastumadenn c’hoarioù Dastumadenn c’hoarioù evit ar skolioù

C’C’C’C’C’C’Dastumadenn c’hoarioù Dastumadenn c’hoarioù

C’C’C’C’C’C’C’C’C’ HHC’HC’C’HC’HOOOOOO RR E BBRR HHOO EEEE IRRA ZZE EEEEEEN G

Tres

aden

n ga

nt G

ildas

Cha

sseb

œuf

couv.modifiée 7/12/04, 15:451

Fichennaoueg c’hoarioù bet savet gant ur skipailh skolaerien publik eus departamant Aodoù-an-Arvor, bet bodet e Lannuon e miz Mae 1986 (C’hoari e brezhoneg, CDDP Sant-Brieg, 1987) : G. Berthou, M. Cojean, G. Geffroy, M. Kerrain, C. Le Dû, C. Prat, N. Prigent, A. Quere, J.-D. Robin, J.-M. Salomon, M. Simon ; bet adstummet e 2003 gant Maryvonne Berthou (Diwan) ha Jean-Do Robin (Kuzulier pedagogel war ar brezhoneg, IA22), evit lakaat ar vugale da gomz en un doare plijus ha bev. Un nebeud kanaouennoù nevez zo bet ouzhpennet, bet degaset gant div vestrez-skol eus skolioù ar Mor-Bihan : trugarez da Jorj Belz evit an aotre bet roet deomp d’o implijout.

An darn vrasañ eus kanaouennoù ar fichennaoueg a vez kavet war ur bladenn-arc’hant bet embannet war-un-dro.

Reizherien

Ar yezh gant Kuzul ar re fur : Kristian Brisson, Klaoda an Du, Roje an Du, Alain Le Noac’h, Mari-Jo Le Roux, Jean-Louis Monot

Reizhskrivañ ha lizherennañ : Divi gKervella ha Corinne ar Mero

Skipailh TES : Gilles Godefroy, Jean Le Clerc de La Herverie, Yves Aubry, Anna-Vari Gwilherm, Anna Kerrain, Anne Pouzeratte, Yann-Kel Roynard.

Roll embannadurioù TES a c’hellit kavout war e lec’hienn Internet :www.ac-rennes.fr/tes

©TES 2004. Pep gwir miret strizh.ISBN 2-912905-52-4

Tresadenn ar golo gant Gildas Chassebœuf – 2004

page II modifiée 6/12/04, 10:482

1

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

TAOLENN AN DANVEZ

Temoù-labour 2-3

Evit dispartiañ 4-5

Dañsoù 6-29

C’hoari en ur sal 30-45

C’hoari er-maez 46-75

Tresadenn ar golo gant Gildas Chassebœuf – 2004

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Fichennoù

C’hoari e brezhoneg - lodenn 1 3/12/04, 14:44333

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Temoù-labour

Verboù

BezañPelec’h emañ ar velc’hwedenn ? ............................................ 31Ar yer, ar poñsined hag ar c’hi (emañ… o) ............................ 55

KaoutJakez en deus lavaret ............................................................ 33Droug ho peus ? ..................................................................... 51

OberAr sorserez ............................................................................. 44D’ar c’hoad ez eomp .............................................................. 50Petra ’ra ? ............................................................................... 67

Goulennoù

Ar boulomig ............................................................................ 11Klask ar ger ............................................................................ 39C’hoarioù ar bleiz .............................................................. 48-51Droug ho peus ? ..................................................................... 51An targazh hag al logod ......................................................... 52Hanternoz ’barzh ar c’hraou-deñved ...................................... 56C’hoari mammig ..................................................................... 60Al laboused............................................................................. 64Petra ’ra ? ............................................................................... 67Redadeg................................................................................. 72Evit lammat gant ar gordenn .................................................. 73Ar yarig ................................................................................... 75

Al lec’hiañ

Ma milin .................................................................................. 8Tri faz a-raok .......................................................................... 19Pelec’h emañ ar velc’hwedenn ? ............................................ 31Stagañ e lost d’ar marc’h........................................................ 36Pennad-hent ........................................................................... 41Ar c’hoz o tilojañ ..................................................................... 43Er poull ................................................................................... 57C’hoari mammig ..................................................................... 60Ar gorriganed.......................................................................... 68Ar marc’heg hag e gazeg ....................................................... 71

2


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Al lec’hiañ (da heul)

Cheñch plas ........................................................................... 40C’hoari evit gouzout kontañ.................................................... 70

Stumm nac’h

Bal plin da ziskontañ .............................................................. 26C’hoari Kim............................................................................. 38Al louarn hag al lapined.......................................................... 53Ar yarig ................................................................................... 75

Hiraat ar frazenn

Liammañ hag islavarenniñRed ar pellgomz ..................................................................... 45

Kemmadurioù

Ront ar pichoned .................................................................... 10Polka stlaket (polka jeu) ......................................................... 25Da bep hini e bod ................................................................... 35Al laeron hag an archerien ..................................................... 62Al laboused............................................................................. 64

Displegadurioù

Ma zad en doa un azen.......................................................... 18Plac’hig an douar nevez ......................................................... 20

Urzhioù

Ma lapin bihan a zo trist ......................................................... 16Pennad-hent ........................................................................... 41Gourvezit / war-sav ................................................................ 42Ar c’hoz o tilojañ ..................................................................... 43Red an dibab .......................................................................... 47Ki mat ..................................................................................... 54Barrek out ? ............................................................................ 58Ar boned................................................................................. 59Unan, daou, tri ........................................................................ 61Ar gwiñver hag ar gaoued ...................................................... 63Ar gorriganed.......................................................................... 68Ar marc’heg hag e gazeg ....................................................... 71

Keñveriañ

Barrek out ? ............................................................................ 58


En em : en em eilañ

Gourvezit / war-sav ................................................................ 42

Al loened

Ront ar pichoned .................................................................... 10An deiz all ’penn ur bern plouz (polka plin) ............................ 22C’hoari ar skritell..................................................................... 37C’hoari Kim............................................................................. 38C’hoarioù ar bleiz .............................................................. 48-49An targazh hag al logod ......................................................... 52Ki mat ..................................................................................... 54Ar yer, ar poñsined hag ar c’hi................................................ 55Ar boned................................................................................. 59Un dra, ul liv, ul loen ............................................................... 66Petra ’ra ? ............................................................................... 67Skeiñ teir gwezh ..................................................................... 69

An arrebeuri, an ti

Pelec’h emañ ar velc’hwedenn ? ............................................ 31C’hoarioù ar bleiz .............................................................. 48-49

An dilhad

An intañvez (dañs plin) ........................................................... 27Paotr pe blac’h ....................................................................... 34C’hoari ar skritell..................................................................... 37C’hoarioù ar bleiz .............................................................. 48-49Ar boned................................................................................. 59

Ar c’horf

Yann Gorrig ............................................................................ 12N’ouiit ket-c’hwi plantañ kaol ?.............................................. 15Polka stlaket (polka jeu) ......................................................... 25Paotr pe blac’h ....................................................................... 34Ar sorserez ............................................................................. 44Ar gorriganed.......................................................................... 68Ar volotenn ............................................................................. 74

An amzer o tremen

D’ar c’hoad ez eomp .............................................................. 50Redadeg ................................................................................ 72

3

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ar boued

Deomp d’an eured.................................................................. 9Ul lapin bihan.......................................................................... 17Me ne’m bo ket krampouezh fritet (an dro) ............................ 21C’hoari ar skritell..................................................................... 37C’hoarioù bleiz .................................................................. 52-53Ar boned................................................................................. 59

A bep seurt

An ibil kuzh ............................................................................. 32Red an dibab (bleunioù, delioù…).......................................... 47Droug ho peus ? ..................................................................... 51Al laeron hag an archerien ..................................................... 62Un dra, ul liv, ul loen ............................................................... 66Skeiñ teir gwezh ..................................................................... 69

Niveriñ

Evit dispartiañ ...................................................................... 4-5Bal plin da ziskontañ .............................................................. 26Hanternoz ’barzh ar c’hraou-deñved ...................................... 56Ar boned................................................................................. 59Unan, daou, tri ........................................................................ 61Ar pesked ’barzh ar roued ...................................................... 65Skeiñ teir gwezh ..................................................................... 69C’hoari evit gouzout kontañ.................................................... 70

Al livioù

Ront ar pichoned .................................................................... 10Turlututu, setu un tren…......................................................... 14Red an dibab .......................................................................... 47Ar boned................................................................................. 59Un dra, ul liv, ul loen ............................................................... 66


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Evit dispartiañ (1)

Rimodelloù

Kêr GergristAn tour e-kreiz an iliz ;An iliz e-kreiz ar vered ;Mar ne gredez ketKae da welet.

Unan, daou ha triKerzhomp da c’hoari,Pevar, pemp ha c’hwec’hPignomp war ar c’hrec’hUnan, daou ha triWar-lerc’h Yann-Vari.

Mont en-dro

Evit tennañ daou skipailh d’ar sord, pe evit dibab unan a bep eil :kouezhañ a ra ar sord war ar werzenn ziwezhañ.

Dafar rekis : seurt ebet.

4


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Evit dispartiañ (2)

Rimodelloù

Mont en-dro

Evit tennañ daou skipailh d’ar sord, pe evit dibab unan a bep eil :kouezhañ a ra ar sord war ar werzenn ziwezhañ.


Ul loa, div loaKarabin, karabaImpin, bourdonKadkarin, grifonEr-maez, kompagnon !

Ar bleiz kozh’pad an nozA jilgammE droad kammAl loargann’barzh ar stankA c’hoariPatati !

Ul laer er c’haol,Piv eo ?Yann Voudig eo.Pelec’h emañ ?Kuzhet eo.

Bicha, bicha,Kik alaPiv a yelo da gerc’hatKerzh d’ar foennegMard eo ret, kerzh d’ar gêrPe ’vezi taget !

5


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Dañsoù

* Tro ar vilin ..................................................................................................................................... 7

* Ma milin ........................................................................................................................................... 8

* Deomp d’an eured ............................................................................................................ 9

* Ront ar pichoned ................................................................................................................ 10

* Ar boulomig ................................................................................................................................. 11

* Yann Gorrig (ha Mari Gorrig) .............................................................................. 12

* An tren ludu ................................................................................................................................ 13

* Turlututu, setu un tren…............................................................................................. 14

* N’ouiit ket-c’hwi plantañ kaol .............................................................................. 15

* Ma lapin bihan a zo trist ............................................................................................ 16

* Ul lapin bihan ........................................................................................................................... 17

* Ma zad en doa un azen ............................................................................................. 18

* Tri faz a-raok ............................................................................................................................. 19

* Plac’hig (paotrig) an douar nevez ................................................................ 20

* Me ne’m bo ket krampouezh fritet (an dro) ..................................... 21

* An deiz all ’penn ur bern plouz (polka plin) ..................................... 22

* Polka tri zaol seul troad ............................................................................................. 23

* Joli koukou (polka plin) ............................................................................................... 24

* Polka stlaket (polka jeu) ............................................................................................ 25

* Bal plin da ziskontañ ...................................................................................................... 26

* An intañvez (dañs plin) ............................................................................................... 27

* Dañs ar skoubidou (tamm-kreiz gavotenn) ..................................... 28

* Dañs ar podoù-fer (gavotenn) ............................................................................ 29

*An titloù merket gant ur steredenn a zo enrollet war ar bladenn-arc’hant.

6


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Tro ar vilinRimodell

Ma zadig kozh, Ma mammig kozhMa c’henderv, Troit ar vilin

Mont en-dro

Cheñch tu en ur sachañ war an divrec’h pa vo lavaret : « Troit ar vilin. »

Dafar rekis: seurt ebet.

dorn kleiz, dorn kleizdorn dehou, dorn dehou

7


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ma milinRimodell

A. Diga, diga doMa milin a dro

B. Diga, diga daMa milin a ya

Mont en-dro

Treiñ an divrec’h an eil war eben, evel ur vilin :

l War un tu (A), war un tu all (B)

l Goustadik / Buan

l En traoñ / En nec’h (e krec’h)

l Dirak (a-raok) / A-dreñv ar gein.

War-sav (en ho sav).

Tout war un dro (tout an dud, holl war un dro, holl asambles) :

l War un tu (A), war un tu all (B)

l Daou-ha-daou, war un tu, war un tu all

l Tri-ha-tri, war un tu, war un tu all

l En ur ganañ dousik / kreñv / didrouz (kanañ en e benn).


8


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Deomp d’an euredRimodell

Deomp d’an euredDa zebriñ karotezD’ar frikoDa zebriñ pato *

Mont-en-dro

Renket e vo ar vugale war div regennad (pe en ur c’helc’h).

Ar vugale a vo daou-ha-daou, skoaz-ouzh-skoaz, dorn-ha-dorn.

Kerzhout a raio ar vugale en ur ganañ ar rimodell.

Cheñch tu a rafont kerkent ha lâret « pato » gante.


* Pato = patatez = avaloù-douar.

u vpato

9


Æ10R

on

t ar

pic

ho

ned

Kanaouenn

Ar

pich

oned

zo

glas

, gw

er h

a gw

enn

Tro

da

gein

, Nol

wen

n.

Ar

pich

oned

zo

glas

, gw

er h

a gw

enn

Tro

da

gein

, Len

a.

(hag

all)

Ar

pich

oned

zo

glas

, gw

er h

a gw

enn

Tro

it ho

kei

n, to

ut ’n

dud

.

— P

oazh

eo

ar g

ram

poue

zhen

n ?

— Y

a, p

oazh

eo

!

— M

at e

o ar

gra

mpo

uezh

enn

?

— Y

a, m

at e

o !

— D

ebrit

’nez

hi ’t

a, p

icho

ned

!TES – C’hoari e brezhoneg, 2004

ÆC

’hoa

ri e

brez

hone

g -

lode

nn 1

3/12

/04,

14:

44192121

TES – C’hoari e brezhoneg, 2004

Mo

nt-

en-d

ro

Kan

añ a

rai

o an

hol

l vug

ale,

en

ur d

reiñ

.

Kan

et e

vo

anv

pep

buge

l d’

e dr

o ;

kerk

ent

e tr

oio

henn

ezh

e ge

in.

Pa

vo b

et tr

oet o

c’h

eino

ù ga

nt a

n ho

ll vu

gale

e v

o ka

net :

« T

roit

ho k

ein,

tout

’n d

ud. »

Neu

ze e

troi

o an

hol

l en-

dro,

war

-zu

krei

z an

dañ

s.

Gou

lenn

et e

vo

gant

una

n :

— P

oazh

eo

ar g

ram

poue

zhen

n ?

Res

pont

a r

aio

an h

oll :

—

Ya,

poa

zh e

o !

Gou

lenn

et e

vo

gant

una

n :

— M

at e

o ar

gra

mpo

uezh

enn

?

Res

pont

a r

aio

an h

oll :

—

Ya,

mat

eo

!

Gou

rc’h

emen

net e

vo

gant

una

n :

— D

ebrit

’nez

hi ’t

a, p

icho

ned

!

Hag

an

holl

vuga

le d

a la

mpa

t w

ar a

r gr

ampo

uezh

enn,

a z

o an

ezhi

bor

d (p

e ka

nten

n) a

n da

ñs, d

a ze

briñ

ane

zhi.

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:44

202222


Ar

bo

ulo

mig

Rimodell

Ar

boul

omig

-mañ

’n d

eus

laer

et a

n ha

ñv.

Pet

ra ’v

o gr

aet d

ezha

ñ ?

Sko

et ’v

o w

arna

ñU

nan,

dao

u, tr

i,—

Pet

ra ’p

o :

Taol

ioù

war

ho

penn

pe

war

ho

revr

?—

Tao

lioù

war

ma

revr

.—

Ker

zh g

ant E

rwan

…

Ar

boul

omig

-mañ

’n d

eus

laer

et a

n ha

ñv.

Pet

ra ’v

o gr

aet d

ezha

ñ ?

Sko

et ’v

o w

arna

ñU

nan,

dao

u, tr

i,—

Pet

ra ’p

o :

Taol

ioù

war

ho

revr

pe

war

ho

penn

?—

Tao

lioù

war

ma

fenn

.—

Ker

zh g

ant N

olw

enn…

11 ÆC

’hoa

ri e

brez

hone

g -

lode

nn 1

3/12

/04,

14:

44212323

Mo

nt-

en-d

ro

Dao

u vu

gel (

A h

a B

) a

raio

ur

pont

gan

t o d

ivre

c’h.

Pep

hin

i di

oute

en

devo

dib

abet

e p

elec

’h e

vo

skoe

t ta

olio

ù ga

nte

(gan

t ar

penn

, gan

t ar

revr

, gan

t ar

skoa

z…).

Ar

re a

ll a

lako

o d

aoua

rn w

ar d

ivsk

oaz

egile

evi

t st

umm

añ u

n tr

en a

dre

men

o di

ndan

ar

pont

-se.

An

holl

a ga

no.

Pa

vo k

anet

« tr

i » e

vo

tape

t ur b

ugel

din

dan

ar p

ont h

a go

ulen

net

e vo

out

añ :

« P

etra

’po

? Ta

olio

ù w

ar h

o (p

enn,

rev

r) p

e w

ar h

o (r

evr,

penn

) ? »

Her

vez

e re

spon

t ez

aio

gant

A p

e ga

nt B

.

Pa

vo b

et tr

emen

et a

n ho

ll vu

gale

e v

o ko

ntet

dio

uzh

pese

urt t

u em

añ a

n ni

ver

bras

añ a

vug

ale

bet t

apet

.

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.


penn

skoa

zre

vrke

in

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

222424

Æ

Yan

n G

orr

ig(M

ari

Go

rrig

)

Kanaouenn

Yan

n G

orrig

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e v

iz o

tañs

al

(2 w

ezh)

Gan

t e v

iz, v

iz, v

iz,

(2 w

ezh)

Giz

-se

’tañs

e Y

ann

Gor

rig.

Yan

n G

orrig

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e z

orn

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e z

orn,

zor

n, z

orn,

Gan

t e v

iz, v

iz, v

iz,

Giz

-se

’tañs

e Y

ann

Gor

rig.

Yan

n G

orrig

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e v

rec’

h o

tañs

al

(2 w

ezh)

Gan

t e v

rec’

h, v

rec’

h, v

rec’

h,G

ant e

zor

n, z

orn,

zor

n,G

ant e

viz

, viz

, viz

, G

iz-s

e ’ta

ñse

Yan

n G

orrig

.

Yan

n G

orrig

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e s

koaz

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e s

koaz

, sko

az, s

koaz

,G

ant e

vre

c’h,

vre

c’h,

vre

c’h,

Gan

t e z

orn,

zor

n, z

orn,

G

ant e

viz

, viz

, viz

, G

iz-s

e ’ta

ñse

Yan

n G

orrig

.


12

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

232525

Æ

Yan

n G

orr

ig(M

ari

Go

rrig

)

Kanaouenn

Yan

n G

orrig

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e v

iz o

tañs

al

(2 w

ezh)

Gan

t e v

iz, v

iz, v

iz,

(2 w

ezh)

Giz

-se

’tañs

e Y

ann

Gor

rig.

Yan

n G

orrig

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e z

orn

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e z

orn,

zor

n, z

orn,

Gan

t e v

iz, v

iz, v

iz,

Giz

-se

’tañs

e Y

ann

Gor

rig.

Yan

n G

orrig

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e v

rec’

h o

tañs

al

(2 w

ezh)

Gan

t e v

rec’

h, v

rec’

h, v

rec’

h,G

ant e

zor

n, z

orn,

zor

n,G

ant e

viz

, viz

, viz

, G

iz-s

e ’ta

ñse

Yan

n G

orrig

.

Yan

n G

orrig

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e s

koaz

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e s

koaz

, sko

az, s

koaz

,G

ant e

vre

c’h,

vre

c’h,

vre

c’h,

Gan

t e z

orn,

zor

n, z

orn,

G

ant e

viz

, viz

, viz

, G

iz-s

e ’ta

ñse

Yan

n G

orrig

.


12

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

232525


Yan

n G

orrig

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e b

enn

o ta

ñsal

(2

wez

h)

Gan

t e b

enn,

ben

n, b

enn,

Gan

t e s

koaz

, sko

az, s

koaz

,G

ant e

vre

c’h,

vre

c’h,

vre

c’h,

G

ant e

zor

n, z

orn,

zor

n,

Gan

t e v

iz, v

iz, v

iz,

Giz

-se

’tañs

e Y

ann

Gor

rig.

Ha

kem

ent-

all g

ant g

erio

ù al

l :

Gan

t e g

orf

Gan

t e c

’har

Gan

t e d

road

Gan

t e r

evr

Mo

nt-

en-d

ro

War

don

« J

ean

Pet

it qu

i da

nse

» e

vo l

akae

t ar

vug

ale

da

zañs

al e

n ur

impl

ijout

ar

gerio

ù a

denn

da

gorf

an

den

ha g

ant

ar c

’hem

mad

urio

ù dr

e vl

otaa

t w

ar-le

rc’h

ar

ger

perc

’hen

nañ

e (Y

ann

Gor

rig).

Evi

t la

kaat

ar

vuga

le d

’obe

r an

difo

rc’h

etr

e e

gour

el h

a he

gw

rege

l, e

c’he

llor

kinn

ig,

ur w

ezh

all,

an h

evel

ep k

anao

uenn

, hi

ni «

Mar

i Gor

rig »

an

taol

-mañ

: ga

nt h

e bi

z, h

e do

rn,

he b

rec’

h, h

e sk

oaz,

he

fenn

, he

c’

hof,

e re

vr, h

e ga

r, he

zro

ad…

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

242626

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

An tren luduRimodell

Tren, tren, tren luduTap ac’hanompTap ac’hanompTren, tren, tren ludu,

’C’h an da dap(out) (a)c’hanoc’h diouzhtu.

Mont-en-dro

Pep bugel an eil war-lerc’h egile, e zaouarn war divskoaz egile, o stummañ un tren evit mont eus ul lec’h d’un all.


13


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Turlututu, setu un tren…Kanaouenn

Turlututu, setu un tren duTurlututu get (gant) bagonioù du

Turlututu, setu un tren glasTurlututu get bagonioù glas

Turlututu, setu un tren gwer Turlututu get bagonioù gwer

Turlututu, setu un tren ruzTurlututu get bagonioù ruz

Mont-en-dro

Un tren da zeskiñ al livioù d’ar re vihan eo.

Goulennet ’vez oute :« Piv zo gwisket gant ur stammenn ruz ? »« Piv en deus lakaet ur stammenn du ? », hag all.

Ret eo d’ar vugale donet a-barzh an tren pa glevont lâret liv o stammenn.

Ar vugale a ya à-raok en ur ganal.


14


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Æ

N’ouiit ket-c’hwi plantañ kaol ?

(àr don « Savez vous planter des choux »)

Kanaouenn

N’ouiit ket-c’hwi plantañ kaol,E mod-mañ, e mod-se,N’ouiit ket-c’hwi plantañ kaol,E Lann-ar-Stêr ’vez graet ’mod-se :Plantet ’vez get (gant) ar biz,E mod-mañ, e mod-se,Plantet ’vez get ar biz,E Lann-ar-Stêr ’vez graet ’mod-se…

N’ouiit ket-c’hwi plantañ kaol,E mod-mañ, e mod-se,N’ouiit ket-c’hwi plantañ kaol,E Lann-ar-Stêr ’vez graet ’mod-se :Plantet ’vez get ar bizied,E mod-mañ, e mod-se,Plantet ’vez get ar bizied,E Lann-ar-Stêr ’vez graet ’mod-se…

Plantet ’vez get an dornPlantet ’vez get an daouarnPlantet ’vez get an troadPlantet ’vez get an treid

15


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Plantet ’vez get ar revrPlantet ’vez get ar fri

Mont-en-dro

Ur ront eo : ar vugale a droa. Arrestiñ a raont pa vez lâret « Plantet ’vez get… » ha neuze e vez graet ar jestr.

Desket e vez lodennoù ar c’horf evel-se hag ivez ober jestroù disheñvel.



TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ma lapin bihan a zo tristKanaouenn

Ma lapin bihanA zo trist-kenanRak ne c’hell ket kenDañsal e-unan.Lamm ha lamm ha lammMa lapin bihanHa kerzh ’ta buanDa bokat d’unan.

Mont-en-dro

Ur ront evit dañsal eo.

An hini a zo er c’hreiz a zo trist, stouet e benn gantañ.

Pa vo lavaret : « Lamm ha lamm ha lamm », e krogo da lammat.

Kerkent hag achu ar ganaouenn ez aio da zibab unan da bokat dezhañ.

Hennezh a gemero e blas e-kreiz ar c’helc’h.


Danvez yezh

� rak� kerzh … da� lamm

16


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ul lapin bihanKanaouenn

Ul lapin bihan, bihan (2 wezh)

Deus kêriadenn Kergonan (2 wezh)

A gave mat ar patatez (2 wezh)

Ar pour hag ar c’harotez. (2 wezh)

Mont-en-dro

Ur ront evit dañsal ha c’hoari eo.

Ul lapin bihan a vo e-kreiz ar c’helc’h gant pour, patatez ha karotez.

Pa vo lavaret : « A gave mat ar patatez », e raio van al lapin da zebriñ ar patatez.

Kemend-all gant pour ha karotez.

Neuze e tibabo al lapin bihan unan all da gemer e lec’h.

Dafar rekis

Patatez, pour, karotez… pe seurtoù legumaj all.

Danvez yezh

� a gave mat….� hag….

17


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ma zad en doa un azenKanaouenn

Ma zad en doa un azenJust eveldoc’hHeñvel ouzhoc’h

Mont-en-dro

Ar vugale a raio ur ront.

Er c’hreiz e vo un azen mouchet e zaoulagad gantañ.

Hejañ a raio e vrec’h dirak ar vugale o kanañ.

Pa vo lavaret « ouzhoc’h » e teuio an hini bet diskouezet gant brec’h egile da vezañ un azen d’e dro.


(2 wezh)}

18



Æ

Tri

faz

à-r

ao

kKanaouenn

1. B

out e

oa

ur p

lac’

hig,

o !,

hag

a y

ae d

’ar

mar

c’ha

d o

!2.

Àr

he fe

nn ’d

oa la

kaet

tri a

val ’

n ur

ban

er.

3. A

n av

’loù

’rae

boul

i bou

la (

2 w

ezh)

4. G

rit tr

i faz

à-r

aok,

Grit

tri f

az à

r-dr

eñv,

o !

Tri f

az e

n tu

deh

ou,

Ha

tri f

az e

n tu

kle

iz.

1. B

out e

oa

ur p

aotr

ig, o

!, h

ag a

yae

d’a

r m

arc’

had

o !

2. À

r e

benn

’doa

laka

et tr

i ava

l ’n

ur b

aner

.3.

An

av’lo

ù ’ra

e bo

uli b

oula

(2

wez

h)

4. G

rit tr

i faz

à-r

aok,

Grit

tri f

az à

r-dr

eñv,

o !

Tri f

az e

n tu

deh

ou,

Ha

tri f

az e

n tu

kle

iz.

19

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

373939


Mo

nt-

en-d

ro

l D

oar

e ke

nta

ñ

1. h

a 2.

Ar

vuga

le a

val

e dr

e ar

sal

, o d

aoua

rn w

ar o

fenn

où e

vit

ober

ur

bane

r.

3. H

ejañ

ar

penn

eus

un

tu d

’egi

le.

4. O

ber

ar p

ezh

a la

var

ar g

anao

uenn

.

l E

il d

oar

e (e

n u

r ro

nt)

1. E

izh

paz

war

an

tu k

leiz

.

2. L

akaa

t an

dao

uarn

war

ar

penn

. O

ber

eizh

paz

war

an

tu d

e-ho

u ha

cho

m a

-sav

.

3. h

a 4.

Eve

l en

doar

e ke

ntañ

.

Dor

n-ha

-dor

n ha

g ad

kom

añs.

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

384040


Æ

Pla

c’h

ig a

n d

ou

ar

nevez

(War

ar

blad

enn-

arc’

hant

e v

ez k

leve

t « P

aotr

ig a

n do

uar

neve

z ».

)

Kanaouenn

Pla

c’hi

g an

dou

ar n

evez

, o h

ei to

u, tr

alal

a (2

wez

h)

Pla

c’hi

g an

dou

ar n

evez

, o

pege

n ka

er ’m

aout

aze

(2

wez

h)

Mar

d em

añ d

a zo

us e

n da

ñs, o

hei

, tou

, tra

lala

(2

wez

h)

Sac

h ’n

ezha

ñ di

war

e b

enn

ha k

as ’n

ezha

ñ en

dac

henn

(2

wez

h)

Ro

dezh

añ u

n po

k pe

zao

u, o

hei

tou

tral

ala

(2 w

ezh)

Ro

dezh

añ u

n po

k pe

zao

u, k

en n

a vo

kon

tant

ho-

taou

(2

wez

h)

Ro

dezh

añ u

r po

k pe

dri,

o h

ei to

u tr

alal

a (2

wez

h)

Ro

dezh

añ u

r po

k pe

dri,

ken

na

vo d

a fa

ltazi

(2

wez

h)

Pla

c’hi

g an

dou

ar n

evez

, o h

ei to

u, tr

alal

a (2

wez

h)

Pla

c’hi

g an

dou

ar n

evez

, o s

ach

da c

’har

ale

se.

(2 w

ezh)20

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

394141


Mo

nt-

en-d

ro

(An

ton-

mañ

a v

eze

kane

t gw

ezha

ll ev

it ke

mpe

nn a

l leu

r-zi

.)

Gra

et e

vo

ur r

ont t

ro-d

ro d

a «

blac

’hig

an

doua

r ne

vez

».

Obe

r a

raio

kem

ent

tra

a vo

kin

nige

t de

zhi b

ep t

ro m

a’z

aio

ar

gana

ouen

n w

ar-r

aok

:

– D

ibab

ur

paot

r a

blij

dit e

-tou

ez a

r re

a z

o e-

barz

h an

dañ

s–

Sac

h an

ezha

ñ di

war

e b

enn

– K

as a

nezh

añ e

n da

chen

n en

ur

zañs

al.

– R

o de

zhañ

ur

pok

pe z

aou,

pe

dri

– K

erzh

e-b

arzh

ar

ront

.

Neu

ze e

cho

mo

ar p

aotr

e-u

nan

e-kr

eiz

an d

añs.

Pa

vo a

chu

ar g

anao

uenn

e v

o re

t dez

hañ

diba

b ur

pla

c’h.

Gou

rc’h

emen

net

e vo

ar

mem

es t

ra d

ezha

ñ. (

Neu

ze e

vo

grae

t ga

nt a

nezh

i, he

fenn

, dez

hi…

)

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

404242


Æ

Pla

c’h

ig a

n d

ou

ar

nevez

(War

ar

blad

enn-

arc’

hant

e v

ez k

leve

t « P

aotr

ig a

n do

uar

neve

z ».

)

Kanaouenn

Pla

c’hi

g an

dou

ar n

evez

, o h

ei to

u, tr

alal

a (2

wez

h)

Pla

c’hi

g an

dou

ar n

evez

, o

pege

n ka

er ’m

aout

aze

(2

wez

h)

Mar

d em

añ d

a zo

us e

n da

ñs, o

hei

, tou

, tra

lala

(2

wez

h)

Sac

h ’n

ezha

ñ di

war

e b

enn

ha k

as ’n

ezha

ñ en

dac

henn

(2

wez

h)

Ro

dezh

añ u

n po

k pe

zao

u, o

hei

tou

tral

ala

(2 w

ezh)

Ro

dezh

añ u

n po

k pe

zao

u, k

en n

a vo

kon

tant

ho-

taou

(2

wez

h)

Ro

dezh

añ u

r po

k pe

dri,

o h

ei to

u tr

alal

a (2

wez

h)

Ro

dezh

añ u

r po

k pe

dri,

ken

na

vo d

a fa

ltazi

(2

wez

h)

Pla

c’hi

g an

dou

ar n

evez

, o h

ei to

u, tr

alal

a (2

wez

h)

Pla

c’hi

g an

dou

ar n

evez

, o s

ach

da c

’har

ale

se.

(2 w

ezh)20

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

394141


Mo

nt-

en-d

ro

(An

ton-

mañ

a v

eze

kane

t gw

ezha

ll ev

it ke

mpe

nn a

l leu

r-zi

.)

Gra

et e

vo

ur r

ont t

ro-d

ro d

a «

blac

’hig

an

doua

r ne

vez

».

Obe

r a

raio

kem

ent

tra

a vo

kin

nige

t de

zhi b

ep t

ro m

a’z

aio

ar

gana

ouen

n w

ar-r

aok

:

– D

ibab

ur

paot

r a

blij

dit e

-tou

ez a

r re

a z

o e-

barz

h an

dañ

s–

Sac

h an

ezha

ñ di

war

e b

enn

– K

as a

nezh

añ e

n da

chen

n en

ur

zañs

al.

– R

o de

zhañ

ur

pok

pe z

aou,

pe

dri

– K

erzh

e-b

arzh

ar

ront

.

Neu

ze e

cho

mo

ar p

aotr

e-u

nan

e-kr

eiz

an d

añs.

Pa

vo a

chu

ar g

anao

uenn

e v

o re

t dez

hañ

diba

b ur

pla

c’h.

Gou

rc’h

emen

net

e vo

ar

mem

es t

ra d

ezha

ñ. (

Neu

ze e

vo

grae

t ga

nt a

nezh

i, he

fenn

, dez

hi…

)

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

404242


Æ

Me n

e’m

bo

ket

kra

mp

ou

ezh

fri

tet

(an

dro)

Kanaouenn

Me

ne’m

bo

ket k

ram

poue

zh fr

itet

’bar

zh u

r ga

stel

oden

n’b

arzh

ur

gast

elod

enn

Me

ne’m

bo

ket k

ram

poue

zh fr

itet

’bar

zh u

r ga

stel

oden

n di

foñs

et.

Me

ne’m

bo

ket p

ato

frite

t’b

arzh

ur

gast

elod

enn

’bar

zh u

r ga

stel

oden

nM

e ne

’m b

o ke

t pat

o fr

itet

’bar

zh u

r ga

stel

oden

n di

foñs

et.

Me

ne’m

bo

ket p

eske

d fr

itet

’bar

zh u

r ga

stel

oden

n’b

arzh

ur

gast

elod

enn

Me

ne’m

bo

ket p

eske

d fr

itet

’bar

zh u

r ga

stel

oden

n di

foñs

et.

Me

ne’m

bo

ket v

ioù

frite

t’b

arzh

ur

gast

elod

enn

’bar

zh u

r ga

stel

oden

nM

e ne

’m b

o ke

t vio

ù fr

itet

’bar

zh u

r ga

stel

oden

n di

foñs

et.

21

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

414343


Mo

nt-

en-d

ro

Dañ

sal a

ra

ar v

ugal

e en

ur

gana

ñ.

Ijina

ñ tr

aoù

all a

c’h

ello

nt o

ber :

� p

ato

frite

t� p

eske

d fr

itet

� v

ioù

frite

t…

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

424444


Æ

An

deiz

all

’pen

n u

r b

ern

plo

uz

(pol

ka p

lin)

Kanaouenn

An

deiz

all

’pen

n ur

ber

n pl

ouz

An

deiz

all

’pen

n ur

ber

n pl

ouz

An

deiz

all

’pen

n ur

ber

n pl

ouz

Me

’soñ

je k

ousk

et d

idro

uz

Me

’gle

vas

en tr

aoñ

ur s

on

Eve

l ’n

dije

red

et u

l loe

n

Neu

ze ’t

rem

enas

ur

yar

Ha

gant

i ’kr

ene

an d

ouar

War

he

lerc

’h u

r pi

kol l

ouar

n P

iket

gan

tañ

e zi

vsko

uarn

Neu

ze ’t

rem

enas

ul l

ouz

A r

ae c

’hoa

zh m

uioc

’h a

dro

uz

Neu

ze ’t

rem

enas

ul l

ouz

’Dra

ilhas

din

ma

chup

enn

voul

ouz

Al l

abou

sed

’beg

ar

gwez

’L

âre

an e

il d’

egile

:

(2 w

ezh)

} (2 w

ezh)

}

22

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

434545


Gw

asho

c’h

eo a

r sp

arfe

ll ro

usE

vit a

l lou

arn

hag

al lo

uz

Ar

spar

fell

rous

gan

t he

beg

kam

ma

lazh

an

tad,

’dis

pluñ

v ar

vam

m.

Ar

c’he

ntañ

hin

i ay

d’an

ifer

nA

vo

debr

et k

ig h

ag e

sker

n.

Neu

ze ’t

euas

ur

pilh

aoua

erD

a w

erzh

añ p

ilhoù

en

tier.

’Aze

zas

deus

ma

c’ho

stez

’Vit

ober

e g

ousk

kre

iste

iz.

Ne

oa k

et c

’hoa

zh a

zeze

tM

e ’w

ele

al la

ou ’r

edek

.

Ho,

ska

rzhi

t, pi

lhao

uaer

lous

,N

a sk

arzh

it di

war

ma

flouz

.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

444646


Æ

An

deiz

all

’pen

n u

r b

ern

plo

uz

(pol

ka p

lin)

Kanaouenn

An

deiz

all

’pen

n ur

ber

n pl

ouz

An

deiz

all

’pen

n ur

ber

n pl

ouz

An

deiz

all

’pen

n ur

ber

n pl

ouz

Me

’soñ

je k

ousk

et d

idro

uz

Me

’gle

vas

en tr

aoñ

ur s

on

Eve

l ’n

dije

red

et u

l loe

n

Neu

ze ’t

rem

enas

ur

yar

Ha

gant

i ’kr

ene

an d

ouar

War

he

lerc

’h u

r pi

kol l

ouar

n P

iket

gan

tañ

e zi

vsko

uarn

Neu

ze ’t

rem

enas

ul l

ouz

A r

ae c

’hoa

zh m

uioc

’h a

dro

uz

Neu

ze ’t

rem

enas

ul l

ouz

’Dra

ilhas

din

ma

chup

enn

voul

ouz

Al l

abou

sed

’beg

ar

gwez

’L

âre

an e

il d’

egile

:

(2 w

ezh)

} (2 w

ezh)

}

22

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

434545


Gw

asho

c’h

eo a

r sp

arfe

ll ro

usE

vit a

l lou

arn

hag

al lo

uz

Ar

spar

fell

rous

gan

t he

beg

kam

ma

lazh

an

tad,

’dis

pluñ

v ar

vam

m.

Ar

c’he

ntañ

hin

i ay

d’an

ifer

nA

vo

debr

et k

ig h

ag e

sker

n.

Neu

ze ’t

euas

ur

pilh

aoua

erD

a w

erzh

añ p

ilhoù

en

tier.

’Aze

zas

deus

ma

c’ho

stez

’Vit

ober

e g

ousk

kre

iste

iz.

Ne

oa k

et c

’hoa

zh a

zeze

tM

e ’w

ele

al la

ou ’r

edek

.

Ho,

ska

rzhi

t, pi

lhao

uaer

lous

,N

a sk

arzh

it di

war

ma

flouz

.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

13/

12/0

4, 1

4:45

444646

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Polka tri zaol seul-troadKanaouenn

Tri zaol seul-troadStlakit en ho taouarnGrit un hanter-droSelaouit ar sonerien

Tri zaol seul-troadStlakit en ho taouarnGrit un hanter-droHa dañsit ar polka

Mont-en-dro

Dañset e vo war don « C’est la fille de la meunière ». Desket e vo d’ar vugale ar mod da zañsal ar polka.


23



Æ

Joli k

ou

ko

u(p

olka

plin

)

Kanaouenn

Ur

plac

’h y

aoua

nk d

iwar

ar

mae

z, jo

li ko

ukou

(2

wez

h)

’Oa

aet d

’ar

vilin

un

nozv

ezh,

joli,

joli,

joli

’Oa

aet d

’ar

vilin

un

nozv

ezh,

joli

kouk

ou

’Tou

ll ar

vili

n pa

n er

ruas

Ar

mili

ner

a go

uske

c’h

oazh

Sav

it al

ese

mili

ner

Mal

añ m

a sa

c’ha

d d’

vont

d’a

r gê

r

Pet

ra z

o ga

neoc

’h ’n

ho

sac’

had

Pan

oc’

h fe

noz

ken

diw

ezha

t ?

Ker

c’h

ha s

egal

ha

gwin

izh-

duP

’em

añ h

o m

ilin

war

he

zu

Pe

war

he

zu, p

e n’

emañ

ket

Ho

sac’

had

ed-d

u ’v

o m

alet

Ha

dre

ma’

z ae

ar

greu

n er

ger

nA

r m

iline

r a

boke

ferm

Ha

dre

ma’

z ae

ar

greu

n er

ban

kA

r m

iline

r a

boke

sta

nk

24

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

474949


Ha

dre

ma’

z ae

ar

bleu

d er

sac

’hA

r m

iline

r ’b

oke

d’ar

pla

c’h

Hol

a, h

ola

’ta m

iline

rTo

rret

’peu

s la

s m

a za

vañj

er

Kem

ener

ien

a zo

ba

’r vr

oC

’hw

i a g

lask

o, m

e a

baeo

.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

485050


Æ

Joli k

ou

ko

u(p

olka

plin

)

Kanaouenn

Ur

plac

’h y

aoua

nk d

iwar

ar

mae

z, jo

li ko

ukou

(2

wez

h)

’Oa

aet d

’ar

vilin

un

nozv

ezh,

joli,

joli,

joli

’Oa

aet d

’ar

vilin

un

nozv

ezh,

joli

kouk

ou

’Tou

ll ar

vili

n pa

n er

ruas

Ar

mili

ner

a go

uske

c’h

oazh

Sav

it al

ese

mili

ner

Mal

añ m

a sa

c’ha

d d’

vont

d’a

r gê

r

Pet

ra z

o ga

neoc

’h ’n

ho

sac’

had

Pan

oc’

h fe

noz

ken

diw

ezha

t ?

Ker

c’h

ha s

egal

ha

gwin

izh-

duP

’em

añ h

o m

ilin

war

he

zu

Pe

war

he

zu, p

e n’

emañ

ket

Ho

sac’

had

ed-d

u ’v

o m

alet

Ha

dre

ma’

z ae

ar

greu

n er

ger

nA

r m

iline

r a

boke

ferm

Ha

dre

ma’

z ae

ar

greu

n er

ban

kA

r m

iline

r a

boke

sta

nk

24

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

474949


Ha

dre

ma’

z ae

ar

bleu

d er

sac

’hA

r m

iline

r ’b

oke

d’ar

pla

c’h

Hol

a, h

ola

’ta m

iline

rTo

rret

’peu

s la

s m

a za

vañj

er

Kem

ener

ien

a zo

ba

’r vr

oC

’hw

i a g

lask

o, m

e a

baeo

.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

485050


Æ

Po

lka s

tlaket

(pol

ka je

u)

Kanaouenn

K

it da

zañ

sal t

ud a

n eu

red,

oA

r pl

ac’h

nev

ez ’n

eus

c’ho

ant k

ousk

et.

Un

c’hw

enen

n zo

’ba

he s

koua

rnig

, oA

vo

lam

et g

’he

gala

ntig

.

Laki

t ho

taou

arn

àr h

o ta

oulin

, (2

wez

h)

Ho

tivgr

oaze

ll,

(2 w

ezh)

Div

rec’

h kr

oaze

t, (2

wez

h)

Skl

apit

ho ta

ouar

n,

(2 w

ezh)

Taol

ioù

bote

z ! Y

ou !

(2 w

ezh)

Laki

t ho

taou

arn

àr h

o ta

oulin

, (2

wez

h)

Ho

tivgr

oaze

ll,

(2 w

ezh)

Div

rec’

h kr

oaze

t, (2

wez

h)

Ho

troa

d àr

ho

klin

, (2

wez

h)

Skl

apit

ho ta

ouar

n,

(2 w

ezh)

Taol

ioù

bote

z ! Y

ou !

(2 w

ezh)

Laki

t ho

taou

arn

àr h

o ta

oulin

, (2

wez

h)

Ho

tivgr

oaze

ll,

(2 w

ezh)

Div

rec’

h kr

oaze

t, (2

wez

h)

Ho

troa

d àr

ho

klin

, (2

wez

h)

Biz

ied

en h

o fr

i, (2

wez

h)

Dis

kan

25

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

495151


Skl

apit

ho ta

ouar

n,

(2 w

ezh)

Taol

ioù

bote

z ! Y

ou !

(2 w

ezh)

Laki

t ho

taou

arn

àr h

o ta

oulin

, (2

wez

h)

Ho

tivgr

oaze

ll,

(2 w

ezh)

Div

rec’

h kr

oaze

t, (2

wez

h)

Ho

troa

d àr

ho

klin

, (2

wez

h)

Biz

ied

en h

o fr

i, (2

wez

h)

Tenn

it ho

teod

, (2

wez

h)

Skl

apit

ho ta

ouar

n,

(2 w

ezh)

Taol

ioù

bote

z ! Y

ou !

(2 w

ezh)

Laki

t ho

taou

arn

àr h

o ta

oulin

, (2

wez

h)

Ho

tivgr

oaze

ll,

(2 w

ezh)

Div

rec’

h kr

oaze

t, (2

wez

h)

Ho

troa

d àr

ho

klin

, (2

wez

h)

Biz

ied

en h

o fr

i, (2

wez

h)

Tenn

it ho

teod

, (2

wez

h)

Ur

pok

dezh

i, ur

pok

dez

hañ,

(2

wez

h)

Skl

apit

ho ta

ouar

n, s

klap

it ho

taou

arn,

sk

lapi

t ho

taou

arn…

!

Mo

nt-

en-d

ro

Dañ

sal a

ra

ar v

ugal

e ar

pol

ka w

ar a

n to

n be

t enr

olle

t.

Cho

m a

reo

nt a

-sav

.

Pep

una

n a

sko

gant

e z

aoua

rn h

erve

z ar

gan

aoue

nn.

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

505252


Æ

Bal p

lin

da z

isko

nta

ñKanaouenn

A.

Ne’

m e

us k

et k

en ’m

et p

emp

miz

D

a ro

ulañ

ma

yaou

anki

z

B.

Hag

e-p

ad a

n am

zer-

se

Me

a ga

na, m

e a

zañs

a

Hag

e-p

ad a

n am

zer-

se

Me

a ga

na n

oz h

a de

iz

…

pe’

r m

iz

… tr

i miz

…

dao

u vi

z

… u

r m

iz

(2 w

ezh)

}

(2 w

ezh)

}

26

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

515353


Mo

nt-

en-d

ro

(Evi

t bug

ale

6 vl

oaz

d’an

neb

euta

ñ.)

A.

Ker

zhou

t a r

aio

ar v

ugal

e go

usta

dik,

dao

u-ha

-dao

u (p

aotr

ha

plac

’h),

dor

n-ha

-dor

n kr

oaze

t, en

-dro

d’u

r c’

helc

’h.

E d

iava

ez a

r c’

helc

’h e

mañ

ar

mer

c’he

d.

B.

Dañ

s pl

in

Cho

m a

ra

ar c

’hou

blad

où a

-sav

evi

t da

ñsal

paz

-plin

dao

u-ha

-da

ou.

K

D

D

K

D1

2 3

ha

4

troa

d kl

eiz

troa

d de

hou

evel

1

evel

3tr

oad

deho

u tr

oad

klei

z sa

vet

save

t

Gan

t ar r

e vi

hana

ñ e

vo tr

awal

c’h

mer

kañ

an d

ibla

sam

ant g

oude

an

dao

u vu

zul k

enta

ñ.

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

525454


Æ

Bal p

lin

da z

isko

nta

ñKanaouenn

A.

Ne’

m e

us k

et k

en ’m

et p

emp

miz

D

a ro

ulañ

ma

yaou

anki

z

B.

Hag

e-p

ad a

n am

zer-

se

Me

a ga

na, m

e a

zañs

a

Hag

e-p

ad a

n am

zer-

se

Me

a ga

na n

oz h

a de

iz

…

pe’

r m

iz

… tr

i miz

…

dao

u vi

z

… u

r m

iz

(2 w

ezh)

}

(2 w

ezh)

}

26

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

515353


Mo

nt-

en-d

ro

(Evi

t bug

ale

6 vl

oaz

d’an

neb

euta

ñ.)

A.

Ker

zhou

t a r

aio

ar v

ugal

e go

usta

dik,

dao

u-ha

-dao

u (p

aotr

ha

plac

’h),

dor

n-ha

-dor

n kr

oaze

t, en

-dro

d’u

r c’

helc

’h.

E d

iava

ez a

r c’

helc

’h e

mañ

ar

mer

c’he

d.

B.

Dañ

s pl

in

Cho

m a

ra

ar c

’hou

blad

où a

-sav

evi

t da

ñsal

paz

-plin

dao

u-ha

-da

ou.

K

D

D

K

D1

2 3

ha

4

troa

d kl

eiz

troa

d de

hou

evel

1

evel

3tr

oad

deho

u tr

oad

klei

z sa

vet

save

t

Gan

t ar r

e vi

hana

ñ e

vo tr

awal

c’h

mer

kañ

an d

ibla

sam

ant g

oude

an

dao

u vu

zul k

enta

ñ.

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

525454


Æ

An

in

tañ

vez

(dañ

s pl

in)

Kanaouenn

Eñ

’lâr

laka

at e

dog

(2

wez

h)

Met

bre

mañ

gan

t ’n

inta

ñvez

E la

k ur

« s

tarib

od »

Eñ

’lâr

laka

at ’r

roc

hed

(2 w

ezh)

Met

bre

mañ

gan

t ’n

inta

ñvez

E la

k ur

che

miz

ed

Eñ

’lâr

laka

at lo

eroù

(2

wez

h)

Met

bre

mañ

gan

t ’n

inta

ñvez

E la

k ur

cho

seto

ù

Eñ

’lâr

laka

at b

rago

ù (2

wez

h)

Met

bre

mañ

gan

t ’n

inta

ñvez

E la

k ur

c’h

also

nioù

Eñ

’lâr

laka

at b

otoù

(2

wez

h)

Met

bre

mañ

gan

t ’n

inta

ñvez

E la

k ur

gal

ocho

ù.

(2 w

ezh)

} (2 w

ezh)

} (2 w

ezh)

} (2 w

ezh)

} (2 w

ezh)

}

27

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

535555


Mo

nt-

en-d

ro

Dañ

s pl

in,

en u

r c’

helc

’h,

paot

red

ha m

erc’

hed

a be

p ei

l, br

ec’h

kl

eiz

dind

an b

rec’

h de

hou

egile

.

Dañ

set

e vo

ev

el

m’e

o di

sple

get

war

ar

fic

henn

ba

l pl

in

(stu

mm

B).

Ar

gana

ouen

n-m

añ a

c’h

ello

bou

t im

plije

t ev

it de

skiñ

anv

ioù

an

dilh

ad.

(Mat

e v

o d’

ar m

estr

sac

hañ

evez

h ar

vug

ale

ouzh

an

difo

rc’h

a z

o et

re a

n an

vioù

bre

zhon

ek h

ag a

r re

c’h

alle

k be

t br

ezho

neka

et).

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

545656


Æ

Dañ

s ar

sko

ub

ido

u(t

amm

-kre

iz g

avot

enn)

Kanaouenn

A.

Gan

t ma

zad-

kozh

ha

ma

mam

m-g

ozh

’vez

sko

ubid

ou ’b

a ’fe

stoù

-noz

B.

Bep

a s

koub

idou

-bid

ou, b

ep a

sko

ubid

ou n

euin

t tou

tB

ep a

sko

ubid

ou-b

idou

, tou

t neu

int b

ep a

sko

ubid

ou

A.

Gan

t mer

c’he

d ya

ouan

k ’b

arzh

bal

ioù

’vez

bre

mañ

bep

a s

koub

idou

B.

Bep

a s

koub

idou

-bid

ou, b

ep a

sko

ubid

ou n

euin

t tou

tB

ep a

sko

ubid

ou-b

idou

, tou

t neu

int b

ep a

sko

ubid

ou

A.

Gan

t pao

tred

yao

uank

’bar

zh s

trae

doù

’vez

bre

mañ

bep

a s

koub

idou

B.

Bep

a s

koub

idou

-bid

ou, b

ep a

sko

ubid

ou n

euin

t tou

tB

ep a

sko

ubid

ou-b

idou

, tou

t neu

int b

ep a

sko

ubid

ou

(2 w

ezh)

} (2 w

ezh)

} (2 w

ezh)

}

28

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

555757


Mo

nt-

en-d

ro

Pep

dañ

s pl

in, g

avot

enn,

fise

l a v

ez r

anne

t e te

ir lo

denn

.

Al l

oden

n ge

ntañ

hag

an

hini

ziw

ezha

ñ a

vez

dañs

et «

a-d

ro »

.

An

eil a

vez

dañ

set

o pe

beila

ñ pa

zoù

an d

añs

a-dr

o ha

paz

où

bale

, pe

daou

-ha-

daou

, pe

en u

r ze

rc’h

el g

ant a

r ro

nt.

Er

stum

m-m

añ ’v

ez d

añse

t « ta

mm

-kre

iz »

ar

gavo

tenn

:

A. D

ans

’dro

, war

an

tu k

leiz

, o k

roaz

iañ

an d

ivha

r. S

tag

e ve

z an

dañ

serie

n dr

e ar

biz

-bih

an.

B. C

hom

a r

a an

dañ

serie

n a-

sav.

1

2 3

4

4

gwez

h

(Ar

wez

h di

wez

hañ

e vo

sko

et k

reñv

oc’h

.)

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

Beg

an

troa

d de

hou

hag

an d

aoua

rn u

n ta

mm

ig e

n a-

raok

An

troa

d de

hou

o sk

eiñ

gant

e s

eul.

An

daou

arn

ken

uhel

ha

g an

di

v-sk

oaz

{C

’hoa

ri e

brez

hone

g -

lode

nn 2

3/12

/04,

14:

45565858


Æ

Dañ

s ar

po

do

ù f

er

(gav

oten

n)

Kanaouenn

Me

zo n

atif

deus

’r G

emen

e !

Dañ

s ar

pod

où fe

r M

a za

d, m

a m

amm

a o

a iv

ez

Dañ

s ar

pod

où-f

er, c

omm

ère

Dañ

s ar

pod

où-f

er, c

omm

ère

Tour

nez

en a

rriè

re

Ma

zad,

ma

mam

m o

doa

mad

où’G

ase

’c’h

anon

d’a

r sk

olaj

où

D’a

r sk

olaj

où ’v

it bo

ut b

eleg

Ma

c’ha

lon

baou

r ’b

erm

ete

ket

Pa

vije

’r r

e al

l o s

tudi

Me

’vije

war

’r r

u o

c’ho

ari

Pa

vije

’r r

e al

l ’ba

rzh

ar c

’hla

sM

e ’y

ae w

ar ’r

ru

da c

’hoa

ri la

s

Ma

zad,

ma

mam

m p

’o d

oa k

leve

tO

doa

skr

ivet

din

-me

ul li

zher

29

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

575959


O d

oa s

kriv

et d

in-m

e ul

lizh

er

Da

zont

d’a

r gê

r da

che

ñch

mic

her

Ker

se o

a ga

nt m

a c’

host

ezio

ù B

out l

abou

rat ’

barz

h ar

par

koù

Oan

ket

bet

pel

l ba’

ti m

a za

d’M

oa

debo

chet

mer

c’h

unan

mat

Ur

plac

’h a

bem

p ka

nt s

koed

leve

Ha

me

’m o

a ke

men

d-al

l ive

z

’N u

r o’

r ur

blo

az o

ant l

ipet

tout

Sac

’h a

r pe

rson

oa

war

ma

chou

g

Sac

’h a

r pe

rson

, sac

’h a

r c’

hure

Hin

i ar

sakr

ist o

a iv

ez

Ha

ma

mam

m-b

aour

hag

a o

uele

Ha

me

rae

kem

end-

all i

vez.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

586060


Æ

Dañ

s ar

sko

ub

ido

u(t

amm

-kre

iz g

avot

enn)

Kanaouenn

A.

Gan

t ma

zad-

kozh

ha

ma

mam

m-g

ozh

’vez

sko

ubid

ou ’b

a ’fe

stoù

-noz

B.

Bep

a s

koub

idou

-bid

ou, b

ep a

sko

ubid

ou n

euin

t tou

tB

ep a

sko

ubid

ou-b

idou

, tou

t neu

int b

ep a

sko

ubid

ou

A.

Gan

t mer

c’he

d ya

ouan

k ’b

arzh

bal

ioù

’vez

bre

mañ

bep

a s

koub

idou

B.

Bep

a s

koub

idou

-bid

ou, b

ep a

sko

ubid

ou n

euin

t tou

tB

ep a

sko

ubid

ou-b

idou

, tou

t neu

int b

ep a

sko

ubid

ou

A.

Gan

t pao

tred

yao

uank

’bar

zh s

trae

doù

’vez

bre

mañ

bep

a s

koub

idou

B.

Bep

a s

koub

idou

-bid

ou, b

ep a

sko

ubid

ou n

euin

t tou

tB

ep a

sko

ubid

ou-b

idou

, tou

t neu

int b

ep a

sko

ubid

ou

(2 w

ezh)

} (2 w

ezh)

} (2 w

ezh)

}

28

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

555757


Mo

nt-

en-d

ro

Pep

dañ

s pl

in, g

avot

enn,

fise

l a v

ez r

anne

t e te

ir lo

denn

.

Al l

oden

n ge

ntañ

hag

an

hini

ziw

ezha

ñ a

vez

dañs

et «

a-d

ro »

.

An

eil a

vez

dañ

set

o pe

beila

ñ pa

zoù

an d

añs

a-dr

o ha

paz

où

bale

, pe

daou

-ha-

daou

, pe

en u

r ze

rc’h

el g

ant a

r ro

nt.

Er

stum

m-m

añ ’v

ez d

añse

t « ta

mm

-kre

iz »

ar

gavo

tenn

:

A. D

ans

’dro

, war

an

tu k

leiz

, o k

roaz

iañ

an d

ivha

r. S

tag

e ve

z an

dañ

serie

n dr

e ar

biz

-bih

an.

B. C

hom

a r

a an

dañ

serie

n a-

sav.

1

2 3

4

4

gwez

h

(Ar

wez

h di

wez

hañ

e vo

sko

et k

reñv

oc’h

.)

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

Beg

an

troa

d de

hou

hag

an d

aoua

rn u

n ta

mm

ig e

n a-

raok

An

troa

d de

hou

o sk

eiñ

gant

e s

eul.

An

daou

arn

ken

uhel

ha

g an

di

v-sk

oaz

{

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

565858


Æ

Dañ

s ar

po

do

ù f

er

(gav

oten

n)

Kanaouenn

Me

zo n

atif

deus

’r G

emen

e !

Dañ

s ar

pod

où fe

r M

a za

d, m

a m

amm

a o

a iv

ez

Dañ

s ar

pod

où-f

er, c

omm

ère

Dañ

s ar

pod

où-f

er, c

omm

ère

Tour

nez

en a

rriè

re

Ma

zad,

ma

mam

m o

doa

mad

où’G

ase

’c’h

anon

d’a

r sk

olaj

où

D’a

r sk

olaj

où ’v

it bo

ut b

eleg

Ma

c’ha

lon

baou

r ’b

erm

ete

ket

Pa

vije

’r r

e al

l o s

tudi

Me

’vije

war

’r r

u o

c’ho

ari

Pa

vije

’r r

e al

l ’ba

rzh

ar c

’hla

sM

e ’y

ae w

ar ’r

ru

da c

’hoa

ri la

s

Ma

zad,

ma

mam

m p

’o d

oa k

leve

tO

doa

skr

ivet

din

-me

ul li

zher

29

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

575959


O d

oa s

kriv

et d

in-m

e ul

lizh

er

Da

zont

d’a

r gê

r da

che

ñch

mic

her

Ker

se o

a ga

nt m

a c’

host

ezio

ù B

out l

abou

rat ’

barz

h ar

par

koù

Oan

ket

bet

pel

l ba’

ti m

a za

d’M

oa

debo

chet

mer

c’h

unan

mat

Ur

plac

’h a

bem

p ka

nt s

koed

leve

Ha

me

’m o

a ke

men

d-al

l ive

z

’N u

r o’

r ur

blo

az o

ant l

ipet

tout

Sac

’h a

r pe

rson

oa

war

ma

chou

g

Sac

’h a

r pe

rson

, sac

’h a

r c’

hure

Hin

i ar

sakr

ist o

a iv

ez

Ha

ma

mam

m-b

aour

hag

a o

uele

Ha

me

rae

kem

end-

all i

vez.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

586060

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

C’hoari en ur sal

Pelec’h emañ ar velc’hwedenn ? ...................................................................... 31

An ibil kuzh ..................................................................................................................................... 32

Jakez en deus lavaret ..................................................................................................... 33

Paotr pe blac’h ........................................................................................................................... 34

Da bep hini e bod ................................................................................................................... 35

Stagañ e lost d’ar marc’h ............................................................................................ 36

C’hoari ar skritell ..................................................................................................................... 37

C’hoari Kim ..................................................................................................................................... 38

Klask ar ger .................................................................................................................................... 39

Cheñch plas .................................................................................................................................. 40

Pennad-hent ................................................................................................................................. 41

Gourvezit ! / War-sav ! ........................................................................................................ 42

Ar c’hoz o tilojañ ...................................................................................................................... 43

Ar sorserez ....................................................................................................................................... 44

Red ar pellgomz ...................................................................................................................... 45


30


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Pelec’h emañar velc’hwedenn ?

Mont-en-dro

Treset e vo diabarzh un ti war an daolenn.

Renet e vo an abadenn gant ar mestr ha goude-se gant ar sko-lidi, pep hini d’e dro.

Pep bugel d’e dro a lavaro : « Pelec’h emañ ar velc’hwedenn ? »

An hini a chomo boud a vo lakaet e-maez ar c’hoari.

Lec’hiet e vo ar melc’hwed war an dresadenn ha ne vo ket tu da adlakaat anezho div wezh er memes plas.

l Goulenn :

— Pelec’h emañ ar velc’hwedenn ?

l Respontoù :

— War an daol emañ ar velc’hwedenn.— War an daol, e-kichen ar pod emañ ar velc’hwedenn…

Dafar rekis

Sevel un dresadenn gwenn ha du war ur bajennad a-bezh, da vezañ brasaet (pe ur skritell, gwelloc’h c’hoazh), a ziskouez ul liorzh (gant ur bank, ur poull-dour, ur vodenn, ur vrañsigell, ur garrigell, ur puñs, ur poull-traezh…).

Geriaoueg

a) Gerioù lec’hiañ :e-barzh, e-korn, war, dindan, e-kichen, dirak, a-dreñv, ouzh, etre, a-stok.

b) Arrebeuri :an daol, ar gador, ar voger, an nor, ar skubellenn, ar gouloù, an dornell, ar pod, troad ar gador, gwerenn ar prenestr.

31


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

An ibil kuzh

Mont-en-dro

Adkavout un draig bet kuzhet en ul lec’h bennak eo pal ar c’hoari.Bep ma tostaio ar c’hoarier d’an « ibil » e vo lavaret « tomm » dezhañ gant ar c’hoarierien all.Bep ma’z aio war bellaat e vo lavaret « yen ».Dre alioù ar re all e vo kavet an « ibil » gantañ ’benn ar fin.

Gerioù implijet dre ma vez ar c’hoarier o tostaat pe o pellaat :

l Goulenn :

— Penaos eo an ibil ?

l Respontoù war yenaat :

— Yen eo.

— Skornet eo.

l Respontoù war dommaat :

— Klouar eo.

— Tomm eo.

— Tommoc’h-tommañ eo.

— O virviñ emañ.

— O teviñ emañ.

Dafar rekis

Forzh peseurt bitrak.

32


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Jakez en deus lavaret

Mont-en-dro

Ober ar pezh en deus lavaret Jakez eo pal ar c’hoari.

Pa lavaro ar pennc’hoarier (ar mestr pe ur bugel bet dibabet) « Jakez en deus lavaret » e vo dleet d’ar vugale en ober.

Pa ne lavaro ket ar skolaer « Jakez en deus lavaret », e vo arabat dezho en ober.

Da skouer :

Ar pennc’hoarier : Jakez en deus lavaret : « Lakait ho piz war ho penn ».

l Ret e vo d’ar vugale lakaat ur biz war o fenn.

Ar pennc’hoarier : « Lakait ho piz war ho penn. »

l Arabat e vo en ober : an hini a raio a vo bountet er-maez.

Buanoc’h-buanañ e vo roet an urzhioù gant ar pennc’hoarier bep ma’z aio ar c’hoari war-raok.

Bez’ e c’hellor ivez c’hoari Soazig he deus lâret, abalamour da gustumiñ ar vugale d’an diforc’h etre he deus hag en deus.


33


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Paotr pe blac’h ?

Mont-en-dro

Goulennet e vo digant ur bugel mont er-maez eus ar c’hlas.

Dibab a raio ar vugale all unan en o zouez, a vo da vezañ anavezet gant an hini bet kaset er-maez.

Galvet e vo hennezh da zont er c’hlas en-dro.

Sevel goulennoù a ranko ober a-benn adkavout an hini bet dibabet :

— Paotr pe blac’h eo ?— Bras pe bihan eo ?— Blev hir pe blev berr en deus / he deus ?— Ur bragez glas a zo gantañ / ganti ?

Pa vo bet kavet egile, e ranko hemañ mont er-maez d’e dro.


Danvez yezh

� en deus / he deus� a zo gantañ / a zo ganti� anvioù dilhad� anvioù ar c’horf

34


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Da bep hini e bodMont-en-dro

Kluchet e vo ar vugale war ur c’helc’h.

Dleet e vo d’ar pennc’hoarier bezañ a-wel d’an holl.

Gant un dorn e vo diskouezet gant ar vugale stumm ur pod.

Biz-yod an dorn all a servijo dezhe da zebriñ.

Embann a raio ar pennc’hoarier :

— Pep hini en e bod !

pe :

— Pod hoc’h amezeg !

pe c’hoazh :

— Pod an holl ! (an hini zo e-kreiz ar ront)— Lakait ho piz er pod !

l Ar pennc’hoarier a c’hello lavarout un dra hag ober un dra all.

l Ma ne ra ket ur bugel ar pezh a lavar ar pennc’hoarier e vo bountet er-maez.


Danvez yezh

� pep hini� ho/hoc’h� pod, e bod

35


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Stagañ e lost d’ar marc’h

Mont-en-dro

Ret e vo d’ur bugel mouchet pegañ e lost ouzh ur marc’h skeu-dennaouet, dre sentiñ d’an urzhioù a vo roet dezhañ gant ur bugel all.

Lakaet e vo ar bugel mouchet da dreiñ warnañ e-unan evit e vadaouiñ a-raok kregiñ.

Urzhioù :

– Tro l war-raok

l war-dreñv

– Kerzh l (pelloc’h) a-gleiz

l (pelloc’h) a-zehou

l war-eeun

l uheloc’h

l izeloc’h

Hiraat ar c’hoari a c’heller ober ivez en ur lakaat ar bugel mou-chet da zont eus e blas d’an daolenn.

Dafar rekis

� Skeudenn vras ur marc’h, peg ouzh ar voger.� Ul lost distag.

36


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

C’hoari ar skritell

Mont-en-dro

Savet e vo skritelloù, bet skrivet ur ger, pe treset un dra bennak war bep hini anezhe. Spilhennet e vo pep a unan war gein pep bugel hep na ouife hemañ ar pezh a zo skrivet warni. Dre goulennoù ha respontoù e klasko pep hini gouzout ar pezh a zo skrivet war e gein.Bez’ e c’hellor pleustriñ gant rummadoù a bep seurt :

� binvioù

� legumaj

� loened

An hini en do kavet a vo spilhennet ur skritell nevez outañ.

Goulennoù :

— Daoust ha bihan / bras eo ?— Debret e vez ?— Gant petra eo graet ?— Kavet e vez ’barzh an ti ?

Dafar rekis

A bep seurt skritelloù, ha spilhennoù d’o stagañ.

37


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

C’hoari Kim

Mont-en-dro

Ar vugale a ra ur ront.

Lakaet e vo traoù e-kreiz ar ront (loened, dilhad, binvioù, boued…)

Embann a raio ar pennc’hoarier :

— Serrit ho taoulagad !

E-keit-se e tapo un dra bennak ha goulenn a raio :

— Petra am eus tapet ?

Ur bugel :

— Ur c’hi eo ?

Ar pennc’hoarier :

— N’eo ket.

Ur bugel

— Un azen eo ?

Ar pennc’hoarier :

— Ya, mat eo.

An hini en devo kavet a vo pennc’hoarier d’e dro.

Dafar rekis

� Dilhad a bep seurt.� Listri.� Skeudennoù loened, frouezh, legumaj.� Traoù all diouzh an ezhomm.

38


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Klask ar ger

Mont-en-dro

(Adalek ar CP.)

Dispartiet e vo ar vugale e daou skipailh.

E pep skipailh e vo bugale o sevel goulennoù ha re all o skrivañ.

Klask gouzout peseurt ger a zo bet dibabet gant ar skipailh all eo pal ar c’hoari.

Goulennet e vo digant bugale an daou skipailh, a bep eil, hag-eñ emañ al lizherenn-mañ-lizherenn e-barzh ar ger.

Ma vez respontet « ya » e vo skrivet al lizherenn gant ar re a zo a-dreñv.

A-hend-all e vo tro ar skipailh all da sevel ur goulenn nevez.

Ar skipailh a gavo da gentañ ar ger bet dibabet gant ar re all a vo trec’h.

Da skouer :

— Daoust hag-eñ emañ ar P ganeoc’h ?— N’emañ ket / Ya, ganeomp emañ.

— N’emañ ket ar B ganeoc’h ?— Nann, n’emañ ket / Geo.

Dafar rekis

Sklentennoù ha tammoù kleiz (pe kreionoù feltr).

39


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Cheñch plas

Mont-en-dro

Stummet e vo ur c’helc’h gant ar vugale.

Pep bugel a vo en ur ruilhenn, ur ruilhenn nebeutoc’h eget niver ar vugale.

Ar bugel hep ruilhenn a vo e-kreiz ar c’helc’h.

Ar pennc’hoarier, ar skolaer da gentañ, a roio urzhioù resis d’ar bugel zo er c’hreiz.

Pa lavaro : « Kae e plas ur bugel all », neuze eo hemañ a zeuio er c’hreiz.

Stummoù-komz

Erwan, kae : � e-kichen Lena � a-dreñv… � a-gleiz da… � a-zehou da… � a-dal ouzh… � dirak… � e plas…

pennc’hoarier

40


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Pennad-hent

Mont-en-dro

Rannet e vo ar vugale e skipailhoù (a-zaou pe a-dri pe a-bevar).

Ar skipailhoù a c’hoario an eil re war-lerc’h ar re all.

Mouchet e vo ur bugel hag e skipailh a zisplego dezhañ penaos mont betek ar pal ha dont en-dro.

Savet e vo pennadoù-hent gant ’bep seurt traoù : bankeier, ruilh-ennoù, sailhoù…

Stummoù-komz :

l Kerzh war-raok !

l Kae en a-dreñv !

l Paouez, chom a-sav !

l Tro a-gleiz !

l Tro a-zehou !

l Kerzh goustadikoc’h !

l Kerzh buanoc’h !

l Lamm dreist ar gordenn/ ar sailh !

l Pign gant an diri !

l Pign war ar bank !

l Diskenn !

l Kerzh daou gammed !

l Diwall diouzh ar gador !

l Erruet out .

l Echu eo.

41


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Gourvezit !/War-sav !

Mont-en-dro

Rannet e vo ar vugale e daou skipailh, renket e div renkennad.

Ur volotenn a vo gant bugel kentañ pep skipailh.

Tremen a raio an hini kentañ ar volotenn etre e zivhar ha reiñ anezhi d’an hini a zo just a-dreñv dezhañ, evel-se betek penn ar renkennad.

P’en do bet an hini diwezhañ ar volotenn e hucho d’e renkennad : « Kluchit ! » pe « Gourvezit ! » hag e lammo dreist pep hini.

Pa vo erru e penn-kentañ ar renkennad e hucho d’e re : « War-sav ! » hag e vo lakaet ar volotenn da dremen en-dro.

Ar skipailh, tremenet gantañ an holl vugale, a vo trec’h.

Posupl eo cheñch ar c’hoari en ur lakaat ar volotenn da dremen dreist ar penn.

Dafar rekis

2 volotenn.

skipailh A

skipailh B

Kluchit !

42



Ar

c’h

oz

o t

ilo

jañ

Mo

nt-

en-d

ro

Ran

net e

vo

ar v

ugal

e e

daou

ski

pailh

, ren

ket e

div

ren

kenn

ad.

Ar

c’ho

z ke

ntañ

, m

ouch

et h

e da

oula

gad,

a r

anko

kem

er u

n dr

a eu

s ar

sai

lh d

’e g

as b

etek

ar

ruilh

enn,

ha

goud

e-se

don

t en-

dro.

Sko

azel

let e

vo

gant

alio

ù an

hin

i a z

o w

ar h

e le

rc’h

. Pa

vo d

euet

en

-dro

e v

o tr

o d’

an e

il be

zañ

mou

chet

ha

dilo

jañ

un d

ra b

enna

k al

l. S

ikou

ret e

vo

gant

alio

ù an

dei

rvet

.

Ech

u e

vo a

r c’

hoar

i pa

vo d

euet

a-b

enn

ur s

kipa

ilh d

a zi

loja

ñ e

holl

drao

ù.

Stu

mm

où

-ko

mz

:

l K

erzh

war

-rao

k !

l E

rru

out.

l D

eus

war

-gil

! l

Lak

e-b

arzh

!

l C

hom

a-s

av !

l C

heñc

h tu

!

l K

ae a

-gle

iz !

l B

uano

c’h

!

l K

ae a

-zeh

ou !

l G

oust

adik

oc’h

!

riz

skip

ailh

A

skip

ailh

B

riz

43

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

858787

Æ


Daf

ar r

ekis

� 2

sai

lh e

vit l

akaa

t an

trao

ù da

zilo

jañ.

� T

raoù

da

zilo

jañ

: rui

lhen

noù

biha

n, s

eier

riz

, pal

ioù…

(R

et e

o ka

out u

n dr

a ev

it pe

p bu

gel e

us a

r sk

ipai

lh.)

� 2

rui

lhen

n da

laka

at e

pen

n an

dac

henn

.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

868888


Ar

sors

ere

z

Mo

nt-

en-d

ro

En

ur c

’hel

c’h

emañ

ar

vuga

le, s

avet

o d

ivre

c’h

gant

o.

Mer

c’ho

denn

où in

t, da

lc’h

et g

ant fi

sele

nnoù

.

Don

t a ra

io a

r sor

sere

z (u

r bug

el) d

a dr

oc’h

añ a

n ho

ll fis

elen

noù,

en

ur

lâre

t :

« F

isel

enn

an d

aoua

rn a

dro

c’ha

n br

emañ

! »K

ouez

hañ

a ra

io o

dao

uarn

d’a

n tr

aoñ.

« F

isel

enn

ar p

enn

a dr

oc’h

an b

rem

añ ! »

Kou

ezha

ñ a

raio

o fe

nnoù

.

Ha

kem

end-

all

da h

eul

gant

o d

ivsk

oaz,

o d

ivre

c’h,

o d

ivha

r…

Pa

vo lâ

ret «

Fis

elen

n an

div

har a

dro

c’ha

n br

emañ

! » e

kou

ezho

ar

vug

ale

war

al l

eur

evel

pa

vije

nt m

arv.

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

44

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

878989


Daf

ar r

ekis

� S

eier

riz

.� R

uilh

enno

ù bi

han

a be

p se

urt l

iv.

� B

olot

enno

ù a

bep

seur

t liv

.� K

ilhoù

.� 1

sai

lh e

vit l

akaa

t an

holl

drao

ù (1

dra

evi

t pep

c’h

oarie

r).

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

949696


Ar

sors

ere

z

Mo

nt-

en-d

ro

En

ur c

’hel

c’h

emañ

ar

vuga

le, s

avet

o d

ivre

c’h

gant

o.

Mer

c’ho

denn

où in

t, da

lc’h

et g

ant fi

sele

nnoù

.

Don

t a ra

io a

r sor

sere

z (u

r bug

el) d

a dr

oc’h

añ a

n ho

ll fis

elen

noù,

en

ur

lâre

t :

« F

isel

enn

an d

aoua

rn a

dro

c’ha

n br

emañ

! »K

ouez

hañ

a ra

io o

dao

uarn

d’a

n tr

aoñ.

« F

isel

enn

ar p

enn

a dr

oc’h

an b

rem

añ ! »

Kou

ezha

ñ a

raio

o fe

nnoù

.

Ha

kem

end-

all

da h

eul

gant

o d

ivsk

oaz,

o d

ivre

c’h,

o d

ivha

r…

Pa

vo lâ

ret «

Fis

elen

n an

div

har a

dro

c’ha

n br

emañ

! » e

kou

ezho

ar

vug

ale

war

al l

eur

evel

pa

vije

nt m

arv.

Daf

ar r

ekis

: se

urt e

bet.

44

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:45

878989


Daf

ar r

ekis

� S

eier

riz

.� R

uilh

enno

ù bi

han

a be

p se

urt l

iv.

� B

olot

enno

ù a

bep

seur

t liv

.� K

ilhoù

.� 1

sai

lh e

vit l

akaa

t an

holl

drao

ù (1

dra

evi

t pep

c’h

oarie

r).

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

949696

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Red ar pellgomz

Mont-en-dro

Lakaet e vo ar vugale ’tre daou skipailh.

Ret eo kaout un dachenn c’hoari bras a-walc’h.

Mat e vefe kaout daou bennad-hent ingal e-giz an dresadenn.

Pal :

Adlavarout ur frazenn e plegig skouarn e amezeg, an eil war-lerc’h egile, betek dibenn ar chadenn.

Ret eo en ober ar buanañ posupl hep distummañ ar frazenn.

Ar skipailh a zo e frazenn an tostañ ouzh ar frazenn orin en devo ar poent.

Moaien zo ivez da c’hoari en ur vuzuliañ an amzer dremenet.

Tu zo da zibab ur frazenn ha da hiraat anezhi tamm-ha-tamm.

Skouerioù :

– Kollet eo.– Kollet eo ar volotenn e-barzh ar park.– Kollet eo ar volotenn vihan ruz e-barzh ar parkad foenn.


45


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

C’hoari er-maez

Red an dibab ................................................................................................................................ 47

* Ni zo é pourmen ba’r c’hoad ..................................................................... 48-49

D’ar c’hoad ez eomp ......................................................................................................... 50

Droug ho peus ?......................................................................................................................... 51

An targazh hag al logod ................................................................................................ 52

Al louarn hag al lapined .................................................................................................. 53

Ki mat ..................................................................................................................................................... 54

Ar yer, ar poñsined hag ar c’hi ............................................................................. 55

Hanternoz ’barzh ar c’hraou-deñved ........................................................... 56

Er poull ................................................................................................................................................. 57

Barrek out ? .................................................................................................................................... 58

Ar boned ............................................................................................................................................. 59

C’hoari mammig ...................................................................................................................... 60

Unan, daou, tri ........................................................................................................................... 61

Al laeron hag an archerien ........................................................................................ 62

Ar gwiñver hag ar gaoued .......................................................................................... 63

Al laboused ..................................................................................................................................... 64

Ar pesked ’barzh ar roued ......................................................................................... 65

Un dra, ul liv, ul loen ........................................................................................................... 66

Petra ’ra ? .......................................................................................................................................... 67

Ar gorriganed ............................................................................................................................... 68

Skeiñ teir gwezh ...................................................................................................................... 69

C’hoari evit gouzout kontañ ..................................................................................... 70

Ar marc’heg hag e gazeg ............................................................................................ 71

Redadeg ............................................................................................................................................. 72

* Evit lammat gant ar gordenn .............................................................................. 73

* Ar volotenn .................................................................................................................................. 74

* Ar yarig ............................................................................................................................................. 75


46



Æ

Red

an

dib

ab

Mo

nt-

en-d

ro

Ran

net e

vo

ar v

ugal

e e

daou

ski

pailh

, ren

ket e

div

ren

kenn

ad.

Pal

ar

c’ho

ari

a zo

deg

as e

n-dr

o, a

r bu

anañ

pos

upl,

an d

ra

goul

enne

t ga

nt a

r pe

nnc’

hoar

ier.

Ur

poen

t a

vo g

ant

ar b

ugel

a

zist

roio

ar

buan

añ.

E fi

n ar

c’h

oari,

ar

skip

ailh

en

do a

r m

uiañ

a

boen

toù

a vo

trec

’h.

An

trao

ù da

zeg

as e

n-dr

o e-

barz

h ar

ski

pailh

a v

o en

ur

sailh

e

penn

all

an d

ache

nn, e

-tal

pep

ski

pailh

.

Urz

hio

ù :

Ar

penn

c’ho

arie

r a

lava

ro d

a sk

ouer

:

« K

it da

ger

c’ha

t… »

� U

r vo

lote

nn r

uz, v

elen

, c’h

las,

wen

n, v

ihan

, vra

s, b

ounn

er…

� U

r ru

ilhen

n…� U

r gi

lhen

n…

Tu

a ve

fe d

a c’

hoar

i R

ed a

n di

bab

war

ar

mae

z en

ur

vont

da

glas

k bl

euni

où, d

elio

ù…

pen

nc’

hoari

er

Kit d

a g

erc’

hat

…

riz

skip

ailh

A

riz

skip

ailh

B

47

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

939595


Daf

ar r

ekis

� S

eier

riz

.� R

uilh

enno

ù bi

han

a be

p se

urt l

iv.

� B

olot

enno

ù a

bep

seur

t liv

.� K

ilhoù

.� 1

sai

lh e

vit l

akaa

t an

holl

drao

ù (1

dra

evi

t pep

c’h

oarie

r).

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

949696


Æ

Ni zo

é p

ou

rmen

b

a’r

c’h

oad

Rimadell

Bug

ale

Ni z

o é

pour

men

ba’

r c’

hoad

Ar

blei

z vi

l ’m

añ k

et a

zeB

leiz

, ble

iz, ’

c’h

ober

pet

ra ’o

ut ?

Ble

iz :

(tri

rum

mad

res

pont

où z

o po

supl

)

� O

laka

at m

a c’

hulo

tenn

’mao

n.

� O

kou

sket

’mao

n.

� E

m c

’ham

br ’m

aon.

Bug

ale

Ni z

o é

pour

men

ba’

r c’

hoad

Ar

blei

z vi

l ’m

añ k

et a

zeB

leiz

, ble

iz, ’

c’h

ober

pet

ra ’o

ut ?

Ble

iz : � O

laka

at m

a ro

ched

’mao

n.� O

tebr

iñ ’m

aon.

� E

r ge

gin

’mao

n.

Bug

ale

Ni z

o é

pour

men

ba’

r c’

hoad

Ar

blei

z vi

l ’m

añ k

et a

zeB

leiz

, ble

iz, ’

c’h

ober

pet

ra ’o

ut ?

Ble

iz : � O

laka

at m

a br

agoù

’mao

n.� O

wal

c’hi

ñ m

a sk

ilfoù

’mao

n.

� E

r sa

l-dou

r ’m

aon.

48

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

959797


Bug

ale

Ni z

o é

pour

men

ba’

r c’

hoad

Ar

blei

z vi

l ’m

añ k

et a

zeB

leiz

, ble

iz, ’

c’h

ober

pet

ra ’o

ut ?

Ble

iz : � O

laka

at m

a lo

eroù

’mao

n.� O

tisk

enn

’mao

n.� E

r sk

alie

r ’m

aon.

Bug

ale

Ni z

o é

pour

men

ba’

r c’

hoad

Ar

blei

z vi

l ’m

añ k

et a

zeB

leiz

, ble

iz, ’

c’h

ober

pet

ra ’o

ut ?

Ble

iz : � O

laka

at m

a bo

toù

’mao

n.

Diw

allit

bug

ale

! Pre

st o

n ! E

mao

n o

tont

!

� O

von

t er-

mae

z ’m

aon.

D

iwal

lit b

ugal

e ! P

rest

on

! Em

aon

o to

nt !

� E

toul

l an

nor

’mao

n.

Diw

allit

bug

ale

! Pre

st o

n ! E

mao

n o

tont

!

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

969898


Æ

Ni zo

é p

ou

rmen

b

a’r

c’h

oad

(da

heul

)

Mo

nt-

en-d

ro 1

Ar

vuga

le a

zo

o c’

hoar

i e-b

arzh

ar

c’ho

ad e

n ur

gan

añ.

En

e di

em

añ a

r ble

iz. P

a vo

ech

u ar

rim

adel

l ha

pa la

varo

ar b

leiz

: «

Diw

allit

bug

ale,

pre

st o

n ! »

e v

o re

t de

zhañ

mon

t w

ar-le

rc’h

ar

vug

ale

ha t

apou

t un

an d

iout

o a-

raok

na

vefe

nt d

egou

ezhe

t e-

barz

h o

zi. A

r re

a v

o ta

pet g

ant a

r bl

eiz

a si

kour

o ar

ble

iz k

en-

tañ

en u

r ob

er u

r ch

aden

n.

Mo

nt-

en-d

ro 2

En

o zi

em

añ a

r vu

gale

. P

a vo

ech

u ar

rim

adel

l ha

pa la

varo

ar

blei

z :

« D

iwal

lit b

ugal

e, p

rest

on

! » e

vo

ret

d’ar

vug

ale

treu

ziñ

ar c

’hoa

d he

p be

zañ

tape

t ga

nt a

r bl

eiz.

An

hini

tap

et a

vo

ar

blei

z d’

e dr

o pe

sik

our

a ra

io a

r bl

eiz

kent

añ.

ti a

rvu

gal

eti a

rvu

gal

e

Diw

allit

bugal

e, p

rest

on !

ar c

’hoad

toull

arble

iz

Diw

allit

bugal

e, p

rest

on !

ti a

rvu

gal

e

49

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

979999


Æ

Ni zo

é p

ou

rmen

b

a’r

c’h

oad

Rimadell

Bug

ale

Ni z

o é

pour

men

ba’

r c’

hoad

Ar

blei

z vi

l ’m

añ k

et a

zeB

leiz

, ble

iz, ’

c’h

ober

pet

ra ’o

ut ?

Ble

iz :

(tri

rum

mad

res

pont

où z

o po

supl

)

� O

laka

at m

a c’

hulo

tenn

’mao

n.

� O

kou

sket

’mao

n.

� E

m c

’ham

br ’m

aon.

Bug

ale

Ni z

o é

pour

men

ba’

r c’

hoad

Ar

blei

z vi

l ’m

añ k

et a

zeB

leiz

, ble

iz, ’

c’h

ober

pet

ra ’o

ut ?

Ble

iz : � O

laka

at m

a ro

ched

’mao

n.� O

tebr

iñ ’m

aon.

� E

r ge

gin

’mao

n.

Bug

ale

Ni z

o é

pour

men

ba’

r c’

hoad

Ar

blei

z vi

l ’m

añ k

et a

zeB

leiz

, ble

iz, ’

c’h

ober

pet

ra ’o

ut ?

Ble

iz : � O

laka

at m

a br

agoù

’mao

n.� O

wal

c’hi

ñ m

a sk

ilfoù

’mao

n.

� E

r sa

l-dou

r ’m

aon.

48

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

959797


Bug

ale

Ni z

o é

pour

men

ba’

r c’

hoad

Ar

blei

z vi

l ’m

añ k

et a

zeB

leiz

, ble

iz, ’

c’h

ober

pet

ra ’o

ut ?

Ble

iz : � O

laka

at m

a lo

eroù

’mao

n.� O

tisk

enn

’mao

n.� E

r sk

alie

r ’m

aon.

Bug

ale

Ni z

o é

pour

men

ba’

r c’

hoad

Ar

blei

z vi

l ’m

añ k

et a

zeB

leiz

, ble

iz, ’

c’h

ober

pet

ra ’o

ut ?

Ble

iz : � O

laka

at m

a bo

toù

’mao

n.

Diw

allit

bug

ale

! Pre

st o

n ! E

mao

n o

tont

!

� O

von

t er-

mae

z ’m

aon.

D

iwal

lit b

ugal

e ! P

rest

on

! Em

aon

o to

nt !

� E

toul

l an

nor

’mao

n.

Diw

allit

bug

ale

! Pre

st o

n ! E

mao

n o

tont

!

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

969898


Æ

Ni zo

é p

ou

rmen

b

a’r

c’h

oad

(da

heul

)

Mo

nt-

en-d

ro 1

Ar

vuga

le a

zo

o c’

hoar

i e-b

arzh

ar

c’ho

ad e

n ur

gan

añ.

En

e di

em

añ a

r ble

iz. P

a vo

ech

u ar

rim

adel

l ha

pa la

varo

ar b

leiz

: «

Diw

allit

bug

ale,

pre

st o

n ! »

e v

o re

t de

zhañ

mon

t w

ar-le

rc’h

ar

vug

ale

ha t

apou

t un

an d

iout

o a-

raok

na

vefe

nt d

egou

ezhe

t e-

barz

h o

zi. A

r re

a v

o ta

pet g

ant a

r bl

eiz

a si

kour

o ar

ble

iz k

en-

tañ

en u

r ob

er u

r ch

aden

n.

Mo

nt-

en-d

ro 2

En

o zi

em

añ a

r vu

gale

. P

a vo

ech

u ar

rim

adel

l ha

pa la

varo

ar

blei

z :

« D

iwal

lit b

ugal

e, p

rest

on

! » e

vo

ret

d’ar

vug

ale

treu

ziñ

ar c

’hoa

d he

p be

zañ

tape

t ga

nt a

r bl

eiz.

An

hini

tap

et a

vo

ar

blei

z d’

e dr

o pe

sik

our

a ra

io a

r bl

eiz

kent

añ.

ti a

rvu

gal

eti a

rvu

gal

e

Diw

allit

bugal

e, p

rest

on !

ar c

’hoad

toull

arble

iz

Diw

allit

bugal

e, p

rest

on !

ti a

rvu

gal

e

49

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

979999


Mo

nt-

en-d

ro 3

O ta

ñsal

hag

o k

anañ

em

añ a

r vu

gale

en

ur o

ber

ur r

ont.

Er

c’hr

eiz

emañ

ar

blei

z. P

a vo

ech

u ar

rim

adel

l ha

pa la

varo

ar

blei

z : «

Diw

allit

bug

ale,

pre

st o

n ! »

e v

o re

t d’a

r vu

gale

ska

rzha

ñ ku

it be

tek

o zi

.

Tu

’vo

da la

kaat

neb

euto

c’h

a di

ez e

get a

vug

ale.

Daf

ar r

ekis

: R

uilh

enno

ù

Diw

allit

bugal

e, p

rest

on !

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

98100

100

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

D’ar c’hoad ez eompRimadell

Skipailh 1 D’ar c’hoad ez eomp.Skipailh 2 Ni a ya ivez.Skipailh 1 Penaos ez it ?Skipailh 2 En ur redek.Skipailh 1 Pegoulz ez it ?

Skipailh 2 Bep … (Un deiz eus ar sizhun.)

Mont-en-dro

Rannet e vo ar vugale e daou skipailh.

Pep skipailh a zo war e linenn.

Ar skipailh 1 a grog gant ar rimadell.

Ar skipailh 2 a ra ar respont diwezhañ en ur lakaat e-barzh an deiz a fell dezhañ.

Pa vo lavaret : « bep Sul » ez aio kuit an daou skipailh, re ar skipailh 2 o klask tapout ar re all.

Kontañ a reer pet ’vez tapet bep tro, a-raok cheñch tu.

Tu zo da verkañ niver an dud paket evit pep skipailh.

Pa vo echu ar c’hoari e vo kontet ar poentoù.

skipailh 1skipailh 2

an ti

50



Æ

Dro

ug

ho

peu

s ?

Rimadell

Ar

vuga

le

Dro

ug h

o pe

us ?

Ar

blei

z A

-wez

hioù

.

Ar

vuga

le

Riv

ho

peus

?

Ar

blei

z A

-wez

hioù

.

Ar

vuga

le

Sec

’hed

ho

peus

?

Ar

blei

z A

-wez

hioù

.

Ar

vuga

le

Nao

n ho

peu

s ?

Ar

blei

z A

-wez

hioù

.

Ar

vuga

le

Aon

ho

peus

rak

ar

blei

z ’b

arzh

ar

c’ho

ajoù

?

Ar

blei

z G

wez

h eb

et !

51

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

101

103

103


Mo

nt-

en-d

ro

Stu

mm

et e

vo

ur c

’hel

c’h

gant

ar

vuga

le.

Ar

vuga

le a

vo

yer

pe la

pine

d.

Ur

blei

z a

vo e

-kre

iz a

r c’

helc

’h.

Pa

lava

ro a

r bl

eiz

: «

Gw

ezh

ebet

! » e

kla

sko

hem

añ p

akañ

ar

vuga

le.

Ne

vo k

et p

osup

l d’a

r bl

eiz

paka

ñ ar

vug

ale

a vo

en

em g

avet

en

tu a

ll d’

ar c

’hel

c’h.

Daf

ar r

ekis

Ur

c’he

lc’h

tres

et w

ar a

l leu

r.

ar b

leiz

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

23/

12/0

4, 1

4:46

102

104

104

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

An targazh hag al logod

Rimadell

Logod Targazh, targazh, oc’h ober petra emaout ?

Targazh O kousket ’barzh ma gwele emaon.


Targazh O wiskañ ma dilhad emaon.


Targazh O vont da logota emaon !

Evezhiadenn :Respontoù an targazh a c’hell cheñch diouzh e ijin.

Mont-en-dro

Ur bugel a vo an targazh. Ar re all a vo logod.

En e loch emañ an targazh.

Pa lavaro an targazh : « O vont da logota emaon ! » e redo kuit al logod en tu all d’an dachenn hag an targazh a glasko tapout un nebeud diouto. Lakaet e vo a-gostez al logod tapet. An hini diwezhañ tapet a zeu da vezañ an targazh.

al logod

loch an targazh

52



Æ

Al lo

uarn

hag

al la

pin

ed

Rimadell

Lapi

ned

Gou

zout

a r

ez le

nn ?

Loua

rn

Ne

ran

ket !

Lapi

ned

O !

O !

Ne

oar

ket !

Ne

oar

ket !

G

ouzo

ut a

rez

skr

ivañ

?

Loua

rn

Ne

ran

ket !

Lapi

ned

O !

O !

Ne

oar

ket !

Ne

oar

ket !

G

ouzo

ut a

rez

obe

r ta

n ?

Loua

rn

Ne

ran

ket !

Lapi

ned

O !

O !

Ne

oar

ket !

Ne

oar

ket !

G

ouzo

ut a

rez

cha

seal

?

Loua

rn

Eve

l-jus

t !

53

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:46

105

107

107


Mo

nt-

en-d

ro

Stu

mm

et e

vo

ur c

’hel

c’h

gant

ar

vuga

le.

Ar

vuga

le a

vo

yer

pe la

pine

d.

Ul l

ouar

n a

vo e

-kre

iz a

r c’

helc

’h.

Pa

lava

ro a

l lo

uarn

: «

Eve

l-ju

st ! »

e k

lask

o he

mañ

pak

añ a

r vu

gale

’kei

t ha

ma

vint

o r

edek

bua

n ev

it m

ont d

reis

t ar

c’he

lc’h

.

Ar

re d

apet

a c

hom

o e

ti al

loua

rn.

Daf

ar r

ekis

Ur

c’he

lc’h

tres

et w

ar a

l leu

r.al louar

n

al lap

ined

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:46

106

108

108

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ki mat

Rimadell(lavaret gant ar c’hoarierien anvet « bugale »)

Tie, tie, tie, deus amañ ki mat !Deomp da vale e-barzh ar c’hoadDeomp da c’hoari, deomp da lammatHa da redek ar razhed-koad.

Mont-en-dro

Teir linenn eeun a vez treset war al leur.

Ar chas, ar vugale hag ar razhed-koad a ya pep hini war e linenn.

Ar chas ’vez galvet gant ar vugale dre ar rimadell.

Pa vez lavaret « ar razhed-koad », ez a pep ki d’ar red da reiñ an dorn d’e vestr, evit mont da dapout ar razhed-koad.

Ar re-mañ ne grogont da redek nemet pa vez erru ar chas gant o mistri. Ar razhed-koad n’int ket bet tapet a zeu da vezañ ar vistri an taol war-lerc’h. Dibabet e vo chas all.

ar vugale

ar chas

ar razhed-koad

54


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ar yer, ar poñsined hag ar c’hi

Rimadell

Ar c’hi Emañ ar yer o skrabañ. Emañ ar poñsined o tebriñ greun. Emañ ar c’hi o lammat warno.

Ar yer Buan, buan, deomp da guzhat !

Mont-en-dro

Ar yer hag ar poñsined a zo en ur penn eus an dachenn.

Ar bugel a raio ar c’hi a zo e-kreiz an dachenn.

Pa vez lavaret : « ar c’hi o lammat warno » e red kuit ar poñsined hag ar yer en tu all d’an dachenn, hag ar c’hi a glask tapout un nebeud diouto.

N’eus ket tu da dapout ar re a zo erruet ’barzh al loch.An hini diwezhañ tapet a zeu da vezañ ar c’hi.

ar c’hi

loch ar yer

ar yer hag ar poñsined

55



Æ

Han

tern

oz

’barz

h a

r c’

hra

ou

-deñ

ved

Kanaouenn

An

deñv

ed

Aet

om

p c’

hoaz

h ’b

arzh

ar

c’ho

ad.

B

leiz

, ble

iz, p

et e

ur e

o ?

Ble

iz

Div

eur

eo.

An

deñv

ed

Aet

om

p c’

hoaz

h ’b

arzh

ar

c’ho

ad.

B

leiz

, ble

iz, p

et e

ur e

o ?

Ble

iz

C’h

wec

’h e

ur e

o.

An

deñv

ed

Aet

om

p c’

hoaz

h ’b

arzh

ar

c’ho

ad.

B

leiz

, ble

iz, p

et e

ur e

o ?

Ble

iz

Han

tern

oz e

o.

56

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:46

111

113

113


Mont-en-dro

An

deñv

ed a

zo

en u

r pe

nn e

us a

n da

chen

n.

Ar

blei

z a

zo e

-kre

iz a

n da

chen

n.

En

ur v

ale

’bar

zh a

r c’h

oad

e ka

no a

n de

ñved

ar g

anao

uenn

hag

ar

ble

iz a

res

pont

o.

Pa

resp

onto

ar

blei

z :

« H

ante

rnoz

eo

» e

redo

an

deñv

ed b

uan-

buan

bet

ek a

r c’

hrao

u.

An

hini

ken

tañ

a vo

tape

t gan

t ar

blei

z a

zeui

o da

vez

añ a

r bl

eiz

d’e

dro.

krao

u

an d

eñve

d

ar b

leiz

an d

eñve

d

ar c

’hoad

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:46

112

114

114


Æ

Han

tern

oz

’barz

h a

r c’

hra

ou

-deñ

ved

Kanaouenn

An

deñv

ed

Aet

om

p c’

hoaz

h ’b

arzh

ar

c’ho

ad.

B

leiz

, ble

iz, p

et e

ur e

o ?

Ble

iz

Div

eur

eo.

An

deñv

ed

Aet

om

p c’

hoaz

h ’b

arzh

ar

c’ho

ad.

B

leiz

, ble

iz, p

et e

ur e

o ?

Ble

iz

C’h

wec

’h e

ur e

o.

An

deñv

ed

Aet

om

p c’

hoaz

h ’b

arzh

ar

c’ho

ad.

B

leiz

, ble

iz, p

et e

ur e

o ?

Ble

iz

Han

tern

oz e

o.

56

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:46

111

113

113


Mont-en-dro

An

deñv

ed a

zo

en u

r pe

nn e

us a

n da

chen

n.

Ar

blei

z a

zo e

-kre

iz a

n da

chen

n.

En

ur v

ale

’bar

zh a

r c’h

oad

e ka

no a

n de

ñved

ar g

anao

uenn

hag

ar

ble

iz a

res

pont

o.

Pa

resp

onto

ar

blei

z :

« H

ante

rnoz

eo

» e

redo

an

deñv

ed b

uan-

buan

bet

ek a

r c’

hrao

u.

An

hini

ken

tañ

a vo

tape

t gan

t ar

blei

z a

zeui

o da

vez

añ a

r bl

eiz

d’e

dro.

krao

u

an d

eñve

d

ar b

leiz

an d

eñve

d

ar c

’hoad

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:46

112

114

114

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Er poull

Mont-en-dro

Treset e vo ur c’helc’h war al leur evit ober ur poull ha kroazioù evit ober gwez ar c’hoad.

Ar vugale a vo war ar c’helc’h.

Ur pennc’hoarier a lavaro a bep seurt urzhioù d’ar vugale :

– E-barzh ar poull !

Ar vugale a ray ul lamm pik er poull, da lâret eo hep distokañ an eil troad diouzh egile.

– War vord ar poull !

Ar vugale a ray ul lamm pik war-dreñv, da lâret eo hep distokañ an eil troad diouzh egile.

– E-barzh ar c’hoad !

Ar vugale a redo e-barzh ar c’hoad.

ar poull

57


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Barrek out ?

Rimadell

— Barrek out da redek buanoc’h egedon ?

— Ya, barrek on !

— Kae dre amañ. Me zo ’vont dre aze, Ha gwelet e vo Piv a c’hounezo.

Mont-en-dro


Unan diouto a vo er c’hreiz.

Treiñ a raio warnañ e-unan en ur serriñ e zaoulagad.

Chom a raio a-sav e-tal ur bugel all ha divizout a raio gantañ.

Pa vezo echu da lavarout : « Piv a c’hounezo », pep hini a yelo diouzh e du hag an hini kentañ distroet en e blas en devo gounezet.

Egile a grogo ar c’hoari gant unan all.

58


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ar boned

Mont-en-dro

Rannet e vez ar vugale e daou skipailh. Chom a ra unan evit reiñ urzhioù. Er c’hreiz emañ ar boned. Dibabet e vez un nive-renn gant pep bugel a bep tu. Huchet ’vez un niverenn gant an hini a zo o kas ar c’hoari en-dro. Ret eo degas ar boned en-dro hep bezañ paket gant e niverenn bar. Pa vez degaset ar boned d’ar c’hamp e vez merket ur poent. Pa vezer paket e vez roet ar poent d’ar skipailh all. Tu a zo da c’hervel kalz a niverennoù war un dro.

E-lec’h c’hoari gant niverennoù ez eus tu da c’hoari gant :

u Al livioù (gwenn, du, ruz, melen, glas, gell, limestra, ruz-bourdel, rous, mouk, orañjez, roz, gris, gwer…) ;

v Anvioù loened (ar vuoc’h, al leue, ar c’hole, ar yar, ar c’hog, an houad, ar marc’h, ar gazeg, an ebeul, an azen, ar pemoc’h, ar wiz, an dañvad…) evit pleustriñ war al liester hag an unander ;

w Anvioù binvioù ;

x Anvioù frouezh, legumaj, bleunioù, dilhad… ;

y Heuliadennoù niveroù : 10, 20, 30, 40, 100, 200, 300, 400…

pennc’hoarier

59


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

}

pe

C’hoari mammig

Rimadell

— Mammig, mammig !

— Petra zo nevez ganeoc’h ?

— Gallout a reomp mont war-raok ?

— Ne rit ket.

— Ya. — Pet paz a reomp ? — � 1 paz, 2 baz, 3 faz war-raok � 1 paz, 2 baz, 3 faz war-dreñv � 1 paz, 2 baz, 3 faz a-zehou � 1 paz, 2 baz, 3 faz a-gleiz

Mont-en-dro

Ar vugale ’vo renket e penn an dachenn, harpet ouzh ar voger.

An hini a ra ar vamm a vo e penn all.

An holl vugale a ra ar goulennoù asambles.

Ret e vo dezho sentiñ ouzh an urzhioù roet dezho. An hini kentañ erruet ouzh ar voger a vo trec’h. Kemer a raio plas ar vamm.

mammig

ar voger

60


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Unan, daou, tri

Rimadell

Unan, daou, triMe zo ’ba’n ti

Pevar, pempN’it ket da glemm

C’hwec’h, seizh, eizhKit ’ba ho neizh

Nav, dekKit da redek.

Evezhiadenn :Tu a zo ivez da cheñch ar rimadell met arabat e vefe re hir.

Mont-en-dro

A-dal ar voger ez eus ur bugel. Skeiñ a ra ouzh ar voger en ur rimadellañ. Ar re all a glasko tostaat ha stekiñ ouzh ar voger hep bezañ gwelet o fiñval gant ar rimadeller. Hemañ, en ur lavarout ar ger diwezhañ, a droio en un taol hag a bako ar re a welo o fiñval. Ret e vo d’ar re baket sentiñ ouzh an urzhioù roet dezho. An hini kentañ a stoko ouzh ar voger a zeuio da vezañ ar rimadeller.

61


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Al laeron hag an archerien

Rimadell

Archerien Peseurt trouz a glevomp e-kreiz an noz ?

Laeron Trouz botoù.

Archerien Da biv eo ar botoù ?

Laeron Da dud gwisket en du.

Archerien D’ober petra int deuet amañ ?

Laeron Da laerezh arc’hant.

Archerien Laeron int ! Laeron int ! Tapomp anezho !

Mont-en-dro

An archerien zo daou-ha-daou.

Pa lavaront : « Laeron int, tapomp anezho ! », eo ret dezho redek war-lerc’h al laeron ha lakaat anezho en toull-bac’h graet gant o divrec’h.

Echu ’vez ar c’hoari pa vez tapet an holl laeron.

an archerien

al laeron

u v

62


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ar gwiñver hag ar gaoued

Rimadell

Ur wezh e oa ur gwiñver bihan ha n’en doa ti ebet, Met da c’houel Sant-Mikael e vez dilojet !

Mont-en-dro

Tri-ha-tri emañ ar vugale : unan evit ober ar gwiñver, an daou all a bep tu dezhañ evit ober ar gaoued.

Unan all e-kreiz ar ront a ra ar gwiñver hep kaoued. E penn- kentañ ez eo ar skolaer a zibuno ar rimadell ha tamm-ha-tamm, pa vo desket ganto, e vo d’ar gwiñver hep kaoued d’en ober.

Pa vo lavaret « dilojet » e cheñcho ti an holl gizhier-koad. Neuze e klasko pep hini ur gaoued, memes an hini hep kaoued. An hini na gavo kaoued ebet a chomo e-kreiz ar ront.

63


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Al laboused

Rimadell

— Laboused, laboused, deuit ganin !

— D’ober petra ?

— Da c’hoari. (Pe : da ganañ / da zañsal / da lammat…)

— Dont a reomp !

— Echu eo ar c’hoari, kit d’ar gêr !

Mont-en-dro

Stummet e vo ur c’helc’h gant ar vugale. Ar vugale a vo daou-ha-daou war ar c’helc’h : unan war-sav, digor e zivhar gantañ, a ray ar gaoued ; egile, kluchet etre divhar e gamalad, a vo ul labous. Ul labous all a vo e-kreiz ar c’helc’h, o kas ar c’hoari en-dro. Gervel a ray ar re all en ur lâret : « Laboused, laboused, deuit ganin ! » Kregiñ a raint da rimadellañ. Pa lavaro al laboused « Dont a reomp ! » ez aint e-kreiz ar ront d’ober ar pezh a zo bet kinniget dezho (c’hoari, kanañ, dañsal pe lammat).

Pa vo lavaret dezho « Echu eo… » e klasko pep hini mont en ur gaoued. Ret e vo da bep labous cheñch kaoued. An hini na gavo kaoued ebet a chomo er c’hreiz ; kregiñ a ray en-dro gant ar c’hoari.

64


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ar pesked ’barzh ar roued

Mont-en-dro

Rannet e vo ar vugale e daou skipailh.

Graet ’vo ar roued gant bugale ur skipailh, en ur ober ur c’helc’h, ar vugale dorn-ha-dorn ha war-sav. Dibabet e vo ur sifr (dre guzh) gante.

Graet e vo ar pesked gant bugale ar skipailh all. En diavaez eus ar roued e vint e penn-kentañ ar c’hoari.

Pa grogo bugale ar roued da gontañ (unan, daou, tr…) e vo ret d’ar pesked tremen ’barzh ar ront, mont er-maez hag adtremen ’barzh.

Ur wezh tizhet ar sifr dibabet e penn-kentañ ar c’hoari e klucho bugale ar roued ha paket e vo ar pesked chomet e-barzh.

War vrasaat ez aio ar ront gant ar re a chomo.

Ar pesk diwezhañ a vo trec’h.

65


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Un dra, ul liv, ul loen

Rimadell

— Un dra ! — Ul loa…

— Ul liv ! — Ruz…

— Ul loen ! — Ur c’hi…

Mont-en-dro


Ur volotenn ’vo gant unan diouto. Reiñ a ray anezhi da unan bennak en ur c’houlenn : « Ul liv ! » pe « Ul loen ! »… Ret e vo da hennezh respont diouzhtu en ur lavarout un anv eus ar seurt goulennet.

Ur wezh respontet e ray ar memes tra gant unan all.

Lakaet ’vo er-maez an hini na gavo respont ebet pe an hini a ray ur fazi.

Arabat lavarout div wech ’memes ger.

Ul loa !

66


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Petra ’ra ?

Rimadell

— Petra ’ra ar pesk ?— Neuial a ra.

— Petra ’ra ar c’hi ?— Harzhal a ra.

— Petra ’ra ar c’hazh ? (ar vuoc’h ? ar maligorn ?…)

Mont-en-dro


Unan a vo er c’hreiz gant ur volotenn.Sevel a ray ur goulenn : « Petra ’ra… ? »Teurel a ray ar volotenn d’an hini en deus roet ar respont. Cheñch a raint neuze o flas.

Kenderc’hel a ray ar c’hoari gant an hini a zeuy war-lerc’h.

Harzhal a ra.

Petra ’ra ar c’hi ?

67



Ar

go

rrig

an

ed

Mo

nt-

en-d

ro

War

ur

c’he

lc’h

tre

set

e vo

ar

c’ho

arie

rien.

Dao

u re

ner

a vo

: an

hi

ni k

enta

ñ e-

krei

z ar

c’h

elc’

h ha

g an

eil

en u

r c’

horn

ben

nak,

ur

vazh

gan

tañ

en e

zor

n. F

iñva

denn

où a

r va

zh a

zis

koue

zo d

’an

hini

a z

o er

c’h

reiz

pes

eurt

urz

hioù

lava

rout

.

Ret

’vo

d’ar

c’h

oarie

rien

sent

iñ o

uto.

Pa

goue

zho

ar v

azh

e vo

che

ñche

t ren

erie

n ar

c’h

oari.

E p

enn-

kent

añ e

z eo

gw

ello

c’h

kreg

iñ g

ant

ar c

’hoa

ri ga

nt u

r pe

nnc’

hoar

ier

nem

etke

n.

urzh

ioù

ar v

azh

urzh

ioù

dre

gom

z

a-so

nn w

ar a

n do

uar

......

......

......

.....

pao

uez

it !

save

t uhe

l....

......

......

......

......

......

......

cheñ

chit

tu

!

a-gl

eiz

......

......

......

......

......

......

......

....k

erzh

it a

-gle

iz !

a-ze

hou

......

......

......

......

......

......

......

.ker

zhit

a-z

eho

u !

a-dr

ek e

gei

n...

......

......

......

......

......

..g

rit

un

dro

war

no

c’h

!

war

e s

koaz

......

......

......

......

......

......

.lam

mit

!

etre

e z

ivha

r....

......

......

......

......

......

...kl

uch

it !

dind

an e

vre

c’h

......

......

......

......

......

..re

dit

!

etre

e z

ent.

......

......

......

......

......

......

..so

uzi

t !

68 ÆC

’hoa

ri e

brez

hone

g -

lode

nn 3

3/12

/04,

14:

4713

513

713

7


Ker

zhit a

-gle

iz !

ar v

azh

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:47

136

138

138


Ar

go

rrig

an

ed

Mo

nt-

en-d

ro

War

ur

c’he

lc’h

tre

set

e vo

ar

c’ho

arie

rien.

Dao

u re

ner

a vo

: an

hi

ni k

enta

ñ e-

krei

z ar

c’h

elc’

h ha

g an

eil

en u

r c’

horn

ben

nak,

ur

vazh

gan

tañ

en e

zor

n. F

iñva

denn

où a

r va

zh a

zis

koue

zo d

’an

hini

a z

o er

c’h

reiz

pes

eurt

urz

hioù

lava

rout

.

Ret

’vo

d’ar

c’h

oarie

rien

sent

iñ o

uto.

Pa

goue

zho

ar v

azh

e vo

che

ñche

t ren

erie

n ar

c’h

oari.

E p

enn-

kent

añ e

z eo

gw

ello

c’h

kreg

iñ g

ant

ar c

’hoa

ri ga

nt u

r pe

nnc’

hoar

ier

nem

etke

n.

urzh

ioù

ar v

azh

urzh

ioù

dre

gom

z

a-so

nn w

ar a

n do

uar

......

......

......

.....

pao

uez

it !

save

t uhe

l....

......

......

......

......

......

......

cheñ

chit

tu

!

a-gl

eiz

......

......

......

......

......

......

......

....k

erzh

it a

-gle

iz !

a-ze

hou

......

......

......

......

......

......

......

.ker

zhit

a-z

eho

u !

a-dr

ek e

gei

n...

......

......

......

......

......

..g

rit

un

dro

war

no

c’h

!

war

e s

koaz

......

......

......

......

......

......

.lam

mit

!

etre

e z

ivha

r....

......

......

......

......

......

...kl

uch

it !

dind

an e

vre

c’h

......

......

......

......

......

..re

dit

!

etre

e z

ent.

......

......

......

......

......

......

..so

uzi

t !

68 ÆC

’hoa

ri e

brez

hone

g -

lode

nn 3

3/12

/04,

14:

4713

513

713

7


Ker

zhit a

-gle

iz !

ar v

azh

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:47

136

138

138

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Skeiñ teir gwezh

Mont-en-dro

Daou skipailh a vo graet. Ul liv disheñvel a vo roet da bep hini (ruz ha melen da skouer).

Pa lavaro ar pennc’hoarier an niverenn « w ruz » ez aio hemañ da skeiñ teir gwezh war zorn « l melen ».

w a redo d’e di en-dro. l a redo war e lerc’h evit esaeañ tapout anezhañ.

Ur poent evit w (skipailh ruz) ma’z erruo en e di hep bezañ tapet, a-hend-all e vo roet ar poent da l (skipailh melen).

Implijout :

� An niverennoù ;� Anvioù loened, traoù, frouezh… e-lec’h niverennoù.

Dafar rekis

2 rummad rochedoù liv.

j k l m n o p q r s

u v w x y z { | } ~

pennc’hoarier

3 !

69


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

C’hoari evit gouzout kontañ

Rimadell

Ur skouer :

– Pevar zroad ’n deus ar c’hi !– Tri c’hreion a zo ganin !– C’hwec’h levr zo war an daol !– Daou gaier zo dindan ar gador !

Mont-en-dro

Ar vugale a vo er porzh. Unan a vo o kas an traoù. Lavarout a raio ur frazenn gant un niver enni (ret eo dezhañ ijinañ) ha diouzhtu en em lako ar vugale tri-ha-tri, daou-ha-daou, c’hwec’h-ha-c’hwec’h hervez an niver lavaret gant ar rener.

70


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ar marc’heg hag e gazeg

Mont-en-dro

Ar vugale ’vo daou-ha-daou.

Unan da gentañ a vo ar marc’h, an hini all a vo ar marc’heg.

Lakaet e vo ar c’hezeg war ur c’helc’h, pep a varc’heg a-drek pep hini.

E-kreiz ar c’helc’h e vo un toullad kilhoù (pe traoù all).

Pa vo lavaret : « Yao ! Kit ! » gant ar pennc’hoarier e vo ret d’ar varc’heien tremen etre divesker o c’hezeg, mont da gerc’hat un dra e-kreiz ar c’helc’h, dont en-dro, pignat war o marc’h ha dis-kouez o zra.

Ar marc’heg erruet da gentañ a vo trec’h.

pennc’hoarier

Yao ! Kit !

71



Æ

Redadeg

Rimadell

— P

egou

lz ’v

o br

av a

n am

zer ?

— E

-pad

an

hañv

.—

Peg

oulz

’vo

an h

añv

?—

Pa

ne v

o ke

t sko

l ken

.—

Peg

oulz

ne

vo k

et s

kol k

en ?

— P

a vo

ar

vaka

ñsoù

.—

Peg

oulz

’vo

ar v

akañ

soù

?—

A-b

enn

war

c’ho

azh.

— P

egou

lz ’v

o w

arc’

hoaz

h ?

— W

ar-le

rc’h

hiz

iv.

— P

etra

’vo

grae

t hiz

iv ?

— R

edek

! Mont-en-dro

2 sk

ipai

lh r

enke

t war

2 li

nenn

’vez

gra

et g

ant a

r vu

gale

.

Una

n a

ra a

r go

ulen

noù,

egi

le a

res

pont

.

Pa

vez

lava

ret :

« R

edek

! » e

z a

pep

skip

ailh

dio

uzh

e du

evi

t st

okañ

ouz

h ar

vog

er h

a do

nt e

n-dr

o.

Ar

skip

ailh

a-b

ezh

deue

t en-

dro

da g

enta

ñ en

deu

s go

unez

et.

Ken

dalc

’het

e v

ez b

etek

ma

vo ti

zhet

5 p

e 10

poe

nt.

72

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:47

143

145

145


ar v

oger

ar v

oger

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:47

144

146

146


Æ

Redadeg

Rimadell

— P

egou

lz ’v

o br

av a

n am

zer ?

— E

-pad

an

hañv

.—

Peg

oulz

’vo

an h

añv

?—

Pa

ne v

o ke

t sko

l ken

.—

Peg

oulz

ne

vo k

et s

kol k

en ?

— P

a vo

ar

vaka

ñsoù

.—

Peg

oulz

’vo

ar v

akañ

soù

?—

A-b

enn

war

c’ho

azh.

— P

egou

lz ’v

o w

arc’

hoaz

h ?

— W

ar-le

rc’h

hiz

iv.

— P

etra

’vo

grae

t hiz

iv ?

— R

edek

! Mont-en-dro

2 sk

ipai

lh r

enke

t war

2 li

nenn

’vez

gra

et g

ant a

r vu

gale

.

Una

n a

ra a

r go

ulen

noù,

egi

le a

res

pont

.

Pa

vez

lava

ret :

« R

edek

! » e

z a

pep

skip

ailh

dio

uzh

e du

evi

t st

okañ

ouz

h ar

vog

er h

a do

nt e

n-dr

o.

Ar

skip

ailh

a-b

ezh

deue

t en-

dro

da g

enta

ñ en

deu

s go

unez

et.

Ken

dalc

’het

e v

ez b

etek

ma

vo ti

zhet

5 p

e 10

poe

nt.

72

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:47

143

145

145


ar v

oger

ar v

oger

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:47

144

146

146

TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Evit lammat gant ar gordenn

Rimodell

— Petra ’blij dit ?— Pato fritet.— Fritet gant piv ?— Gant ar c’hi.— Ki piv ?— Ki ar vistri.— Peseurt mistri ?— Mistri Logivi.

Pato prim, pato prim, pato prim, pato prim, pato prim, pato prim.

Mont-en-dro

Betek « Mistri Logivi » e vez luskellet ar gordenn ha goude-se e vez troet prim.

Dafar rekis

Kerdin da lammat.

73


TE

S –

C’h

oari

e br

ezho

neg,

200

4

Ar volotennRimodell

Àr ar vagoarMa bolotennSkoiñ a ra buan.Ma dorn àr ma fri,Ma dorn àr ma zal,Ma dorn àr ma skouarn,Ma dorn àr ma lagad,Ma dorn àr ma skoaz,

Un dro, Un hanterdro,Setu ar volotenn en-dro !

Mont-en-dro

En ur skoiñ ar volotenn ouzh ar voger eo ret d’ar c’hoarier ober buan ar pezh a vez kinniget gant ar ganaouenn.

Dafar rekis : Bolotennoù.

74



Æ

Ar

yari

g

(evi

t c’h

oari

« m

ouch

ig d

all »

)

Kanaouenn

Ar

yarig

, ar

yarig

Pel

ec’h

em

añ h

e zi

’N u

r ga

mbr

ig, ’

n ur

gam

brig

Alc

’hw

ezet

eo

war

niM

et m

e a

dro

hag

a zi

stro

Ken

na’

m b

o ka

(v)e

t tri

Hem

añ p

e ho

umañ

Hem

añ ’d

euy

gani

n.(2

wez

h)}

75

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:48

149

151

151


Mo

nt-

en-d

ro

Kan

añ h

a da

ñsal

a r

aio

ar v

ugal

e en

ur

ront

.

Ur

buge

l (a

r ya

rig)

a vo

bet

lak

aet

e-kr

eiz

ar r

ont,

mou

chet

e

zaou

laga

d ga

ntañ

.

Ker

kent

hag

ach

u ar

gan

aoue

nn g

ant

an d

añse

rien

e ch

omfo

nt

a-sa

v ha

did

rouz

.

Ker

zhou

t a

raio

ar

buge

l m

ouch

et w

ar-r

aok

bete

k ta

pout

una

n eu

s an

dañ

serie

n.

Ret

e v

o de

zhañ

div

inou

t pi

v en

deu

s ta

pet,

goud

e be

zañ

res-

pont

et d

a c’

houl

enno

ù an

dañ

serie

n :

— U

r pa

otr

eo ?

— Y

a / N

’eo

ket.

— L

uned

où ’n

eus

? / ’

deus

?

— Y

a / ’

neus

ket

/ ’d

eus

ket.

— U

r sa

e ’z

o ga

nti /

gan

tañ

?

— Y

a / N

’eus

ket

.

— P

iv e

o ?

— M

ona

eo !

Ma

tivin

ar

buge

l m

ouch

et p

iv a

zo

bet

tape

t ga

ntañ

ez

aio

er

ront

en-

dro

ha d

ont a

rai

o eg

ile d

a ve

zañ

ar y

arig

en

e bl

as.

A-h

end-

all e

ran

ko o

ber

un d

ro c

’hoa

zh.

Daf

ar r

ekis

Ur

mou

chou

er p

e ur

ske

rb d

’obe

r ur

mou

ch.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:48

150

152

152


Æ

Ar

yari

g

(evi

t c’h

oari

« m

ouch

ig d

all »

)

Kanaouenn

Ar

yarig

, ar

yarig

Pel

ec’h

em

añ h

e zi

’N u

r ga

mbr

ig, ’

n ur

gam

brig

Alc

’hw

ezet

eo

war

niM

et m

e a

dro

hag

a zi

stro

Ken

na’

m b

o ka

(v)e

t tri

Hem

añ p

e ho

umañ

Hem

añ ’d

euy

gani

n.(2

wez

h)}

75

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:48

149

151

151


Mo

nt-

en-d

ro

Kan

añ h

a da

ñsal

a r

aio

ar v

ugal

e en

ur

ront

.

Ur

buge

l (a

r ya

rig)

a vo

bet

lak

aet

e-kr

eiz

ar r

ont,

mou

chet

e

zaou

laga

d ga

ntañ

.

Ker

kent

hag

ach

u ar

gan

aoue

nn g

ant

an d

añse

rien

e ch

omfo

nt

a-sa

v ha

did

rouz

.

Ker

zhou

t a

raio

ar

buge

l m

ouch

et w

ar-r

aok

bete

k ta

pout

una

n eu

s an

dañ

serie

n.

Ret

e v

o de

zhañ

div

inou

t pi

v en

deu

s ta

pet,

goud

e be

zañ

res-

pont

et d

a c’

houl

enno

ù an

dañ

serie

n :

— U

r pa

otr

eo ?

— Y

a / N

’eo

ket.

— L

uned

où ’n

eus

? / ’

deus

?

— Y

a / ’

neus

ket

/ ’d

eus

ket.

— U

r sa

e ’z

o ga

nti /

gan

tañ

?

— Y

a / N

’eus

ket

.

— P

iv e

o ?

— M

ona

eo !

Ma

tivin

ar

buge

l m

ouch

et p

iv a

zo

bet

tape

t ga

ntañ

ez

aio

er

ront

en-

dro

ha d

ont a

rai

o eg

ile d

a ve

zañ

ar y

arig

en

e bl

as.

A-h

end-

all e

ran

ko o

ber

un d

ro c

’hoa

zh.

Daf

ar r

ekis

Ur

mou

chou

er p

e ur

ske

rb d

’obe

r ur

mou

ch.

C’h

oari

e br

ezho

neg

- lo

denn

33/

12/0

4, 1

4:48

150

152

152

C’C’C’ HO R E BR ZHO EER I R A ZHE EN G

Dastumadenn c’hoarioù evit ar skolioù


Dastumadenn c’hoarioù evit ar skolioù · TES – C’hoari e brezhoneg, 2004 C’hoari e...

Documents

Transcript of Dastumadenn c’hoarioù evit ar skolioù · TES – C’hoari e brezhoneg, 2004 C’hoari e...