1 · Web view1 Setu ar c'homzoù a lavaras Moshe d'an holl Israeliz en tu-hont d'ar Yarden, er...

3

LIDEREZH AN EURIOU

4

C Copyright 201? Paul Calvez ha Ti-embann? ISBN

5

E U R L I D D O U E E LSAVET HERVEZ DEVED AN EIL HOLLeskebvod SAKR

ER VATIKANGOUREMBANNET DRE AOTROUNIEZH PAOL VI PAB

LIDEREZH AN EURIOUHERVEZ AN DOARE-LIDAÑ ROMAN

EIL EMBANNADUR SKOUER

IIIAMZER BLAENSIZHUN I - XVII

LAKAET E BREZHONEG HERVEZ TROIDIGEZHIOU AN AOTROUNEZ BELEION LOEIZ AR FLOC'H, MARSEL KLERG,PER AR GALL, HA JOB LEC'HVIEN, BET DEZHO AOTREADUR EMBANN DIGANT AOTROU'N ESKOB SANT-BRIEG :(Testamant Nevez Nihil obstat, Gwengamp, J. Peron, person Imprimatur, Sant-Brieg, 2-2-69, H. Gloagen, Vikel-vras.Salmoù : Imprimatur, Landreger, 26-7-73, J. Peron, Vikel vrasTestamant Kozh : Nihil obstat : Pont-Melvez 19-05-80, J. Peron, person. Imprimatur Sant- Brieg, 26-07-80, Y. Le Breton, Vikel-vras.Antonennoù, Gwerzadoù, Pedennoù diwar al Leksionaloù : Imprimatur Sant-Brieg 1969, 1970, 1971, H. Gloagen, Vikel-vras.)HA TROIDIGEZHIOU AN AOTOUNEZ BELEION YANN-VARI UGUEN HA JOB AN IRIEN GANT AOTRE-EMBANN AOTROU'N ESKOB KEMPER HA LEON : (Levr nevez an Oferenn hag ar Gousperoù: Imprimatur Kemper, 10 meurzh 1922, A. Gogneau, vikel-vras. Pedenn an Deiz, embannet d'an 9 a viz kerzu 1988 hag erbedet gant an Aotrou Frañsez Barbu, eskob Kemper ha Leon).

HA SKRIDAOZET PAJENN-OUZH-PAJENNHERVEZ UR SKOUERENN E LATINEG EMBANNET GANT

LIBRERIA EDITRICE VATICANAMM

6

Deved Kenguzul ar Pab evit ar C'hehelerezh doueel (Decretum Congregationis pro Cultu Divino) 11 a viz Ebrel 1971 ............................................... .............................7Deved Kenguzul ar Pab war ar C’hehelerezh doueel, 7 a viz Ebrel 1985 ...............................................................................8 Deiziadur Roman hollek ........ ........................ ...........................17

Darnlevr al Lidamzervezh ......................................................................29Gouelioù-meur an Aotrou Krist o c'hoarvezout en amzer blaen ...............................................................................503Darn voutin ......................................................................................... 563 Songanaoueg dre IV sizhunvezhiad dasparzhet ...........................587 Klozlid...........................................................................................1105 Songanadenn klokaat....................................................................1123 Darnlevr Gouelioù ar Sent ...........................................1131 Rummeurlidoù arbennik ....................................................................1393 Eurlid an Anaon .................................................................................1653 Stagadenn ...................................................................................1687

7

KENGUZUL AR PAB EVIT AR C’HEHELEREZH DOUEEL(CONGREGATIO PRO CULTU DIVINO)Prot. N. 100/71

DEVED (Decretum) Liderezh an Eurioù, ez eo bet akourset hervez un henvoaz da lidañ e-kerzh an devezh, an Iliz a beurseven gourc’hemenn an Aotrou diwar-benn ar bedenn da vezañ morse paouezet ganti, ha war un dro e rent meuleudioù da Zoue an Tad, hag ez erbed evit silvidigezh ar bed. Rak-se, an Eil Holleskebvod er Vatikan, oc’h ober ar brasañ stad ouzh urzhiadur dazroet an Iliz, hag o c’hoantaat adnevesaat anezhañ, a brederias gant evezh, evit ma vefe graet un adaozadur dereat d’an obererezh-se a bedenn, en doare ma c’hellfe bezañ kaset da benn gwelloc’h ha peurglokoc’h, pe e ve a-berzh ar veleion pe e ve a-berzh izili all an Iliz. (Kv. Kenreizhadur war al Liderezh Santel, Const. De sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium, n. 84). Bremañ, al labour adaozañ o vezañ kaset da benn hag aprouet gant ar Pab Paol VI dre ar C’henreizhadur abostolek Laudis canticum sinet d’an deiz 1-añ a viz du 1970, ar C’henguzul-mañ evit ar C’hehelerezh doueel en deus graet war-dro al levr da vezañ embannet, skridaozet e Latineg evit lidañ Liderezh an Eurioù hervez an doare-lidañ roman, hag e tiskler ez eo an embannadur-mañ, bremañ diskouezet, an embannadur-skouer nemetañ.

Tra kontrol ebet o tizarbenn.

Eus Burevioù Kenguzul ar Pab evit ar C’hehelerezh doueel, d’an deiz 11 a viz ebrel er bloaz 1971, Deiz-an-Aotrou, Pask ha Dasorc’h an Aotrou.

ARTURUS Kard. TABERAPrefed

A. BUGNINI Sekretour

8

KENGUZUL AR PAB EVIT AR C’HEHELEREZH DOUEEL(CONGREGATIO PRO CULTO DIVINO)

Prot. N. 1814/84

DEVED (Decretum)

Liderezh an Eurioù, adaozet diwar deved an Eil Holleskebvod er Vatikan er bloaz 1971, e kement hag ez eo Pedenn an Iliz, e-lec’h ma vez, dre veulganoù, trugarekadennoù hag aspedennoù, santelaet holl red eurioù an devezh koulz hag holl drevelloù an den (Kv. Kenreizhadur hollek (Institutio generalis) Liderezh an Eurioù, nn. 2 hag 11), a c’houlenn ma vezo sanket donoc’h ar pinvidigezhioù speredel a zo goubarzhek dezhañ e-unan, dre veizerezh diabarzh an testennoù, a vez arveret e Pedenn voutin Doare-lidañ Roman dazroet dre voaz. Evit tizhout aesoc’h ar pal-se, eil embannadur-skouer Liderezh an Eurioù, a zo goude daou-ugent vloaz lakaet e gouloù, a ziskouez, evel perzh arbennik dezhañ, testenn embannadur Levrioù Sakr ar Vulgata Nevez, a zo erlec’hiet bremañ dre ret ouzh testenn ar Vulgata (troidigezh e latin poblek ar 4-re kantved) arveret en a-raok, hervez reolenn Kenreizhadur (Constitutio) Abostolek an Tad Santel ar Pab Yann Baol II Teñzor ar Skriturioù (Scripturarum Thesaurus) d’an deiz 25 a viz ebrel 1979. Ar pezh avat a zo dioutañ e-unan en embannadur-mañ a zo deskrivet resisoc’h evel-henn amañ da heul.

1) Troidigezh ar Vulgata Nevez a zo degemeret evit lennadennoù biblek Eurlid al lennadenn, hag an Nozveilhioù (vigilia), koulz hag evit lennadennoù berr ar Meullidoù (laudes), ar Pardaezlid (vespera), an Trede, C’hwec’hvet, Navet Eur hag ar C’hlozlid (completorii), ha kenkoulz all evit an holl lidkanoù (canticis) eus an Testamantoù Kozh ha Nevez.

Deved 9

2) Testennoù biblek ‘zo, lakaet er c’hentañ embannadur, hag a vank e troidigezh ar Vulgata Nevez, pe a wisk en hemañ ur ster all, en doare ma c’hwitont dre vihanoc’h azasted war ar pal ez int bet dibabet evitañ, ne vezont ket kavet ken, hag en o lec’h eo testennoù azasoc’h a vez kinniget. 3) Testenn ar Songanoù (Psalmorum), bet adreizhet a-c’houdevezh en embannadur ar Vulgata Nevez, a zo kemeret en embannadur-mañ Liderezh an Eurioù. 4) Pebeilganennoù (Responsoria) Eurlid al lennadenn, eo hervez testenn ar Vulgata Nevez ez int reizhet, nemet e c’hoarvezfe d’un abeg arbennik bennak a skridaozadur, pe a zazroadur, pe a gerzenn sonerezh pe notenn liderezh a virfe ouzh kemm an destenn. 5) An Antonennoù (Antiphonenae) nevez da Lidkan Zakaria Benedictus ha da Lidkan Mari Magnificat a zo lakaet er stumm m’emaint en Aviel Deizioù-an-Aotrou ha gouelioù, e vezont tennet anezho peurliesañ. 6) Skridaozadur ar Meulganoù (Hymnorum) a zo adtaolet kempenn, aketus, rimiet mat. 7) El lennadennoù biblek hiroc’h, er songanoù (Psalmis) ha lidkanoù (canticis) eus an Testamant Kozh koulz hag eus an hini Nevez, pep gwerzad a zo gantañ e niverenn e-giz m’emañ ez-voutin e levrioù ar Bibloù. 8) En embannadur-mañ emañ niverennet songanoù ’zo (Psalmi) gant div niverenn. Da gentañ eo merket an niverenn o deus atav douget en droidigezh c’hresianek, anvet ar Seikont (Septuaginta), e troidigezh kozh ar Vulgata, hag a vez dazroet gant an Tadoù hag al liderezh. An niverenn perzhiek d’an destenn hebraek koulskoude, hag alies arveret en hon amzer en embannadurioù hag en addisplegadurioù, a vez roet da eil etre krommelloù. 9) Er stagadenn e roer testennoù all, anezho bommoù-bennigañ gourlidek, ha greadoù a binijenn tennet eus al Levr-Oferenn Roman. An evezhiadennoù merket a-us, koulz hag ar c’hemmoù all degaset, hag a zo a nebeut a bouez, o deus da bal pelloc’h harpañ ar c’hwek ha frouezhus heuliad speredel a zegouezh etre 10

Liderezh an Eurioù ha lidadenn Sakramant an Aoter, kenkoulz

hag etre ar re-hont hag ar bloavezh liderezhel, “ hag en deus galloud dre nerzh hag efedusted sakramantel perzhiek peogwir ez eo ar C’hrist e-unan, en e visterioù, pe e kounlid (memoria) ar Sent, ha pergen e hini e Vamm, a gendalc’h gant hent e drugarez divent, en doare ma c’hell ar Gristenion feal, n’eo ket hepken eñvoriñ ha pleustriñ misterioù an Dasprenadur, met stekiñ outo dre m’en em genunanont ganto ha dre ma vevont drezo “ (Lidreol an Eskibion, n. 231). An embannadur all-mañ da Liderezh an Eurioù a zo bet aotreet gant Hon Tad Santel ar Pab Yann Baol II dre e Aotrouniezh Abostolek ; hag ar C’henguzul evit ar C’hehelerezh Doueel hen embann bremañ hag hen diskler embannadur-skouer nemetañ. Dre-se, an embannadur-mañ, skridaozet e latineg, eo, kerkent ha ma vo deuet er-maez, a grogo da vezañ lakaet da dalvezout ; an embannadurioù e yezhoù pep pobl, adkempennet hervez patrom reol an eil embannadurr-skouer-mañ, eo adalek an deiz a vezo termenet gant pep Kenvodad Eskibien.

Tra ebet kontrol o tizarbenn.

Eus burevioù ar C’henguzul evit ar C’hehelerezh Doueel, d’an deiz 7 a viz ebrel 1985, Deiz-an-Aotrou, gouel Pask ha Dasorc’h an Aotrou. Jezuz Krist.

+ AUGUSTINUS MAYERArc’heskob tit. Satrianensis

Pro Praefectus

+ VERGILIUS NOEArc’heskob. Tit. Voncariensis

a Secretis

11

TAOLENN AN DEIZIOU LIDEREZH

Diouzh ar Reoladoù hollvedel war ar bloavezhiad liderezhhag eztennet diouzh an Deiziadur, nn. 59-61

Ar brilec’hiadur (praecedentia) etre an Deizioù liderezh, evit pezh a sell al lidadur anezho, a zo kevreizhet diouzh an daolenn-mañ nemeti.

I

1. Tridevezhiad paskel Pasïon ha Dasorc’h an Aotrou Jezuz Krist.

2. Gouelioù Jezuz Ganet (Nativitas), Jezuz Diskouezet (Epiphania), Jezuz Savet d’an Neñv (Ascensio), hag ar Spered Santel o tiskenn d’ar 50-vet Deiz goude ar Pask (Pentecostes). Deizioù-an-Aotrou (Dominicae) e Lidamzervezh an Donedigezh (Adventus), 40 Devezh ar Rakpask (Quadragesimae), hag ar Pask. Deiz-lid IV, al Ludu. Deizioù-lid ar Sizhun santel, adalek an Deiz-lid II betek dibenn an deiz-lid V. An Deizioù-lid e-barzh eizhvedad ar Pask.

3 Gouelioù-meur an Aotrou, ar Werc’hez glorius Vari hag ar Sent enskrivet en Deiziadur hollek. Gouel an Anaon.

4. Gouelioù-meur goubarek (propriae), eleze :

a ) Gouel-meur Sant-paeron pennañ al lec’h, ar gêr pe ar vro. b ) Gouel-meur Dedi ha deiz-ha-bloaz Dedi an iliz c’houbarek (propriae). ch ) Gouel-meur Enhaoliad (Tituli) un iliz c’houbarek.

d ) Gouel-meur pe an Enhaoliad (Tituli), pe an Diazezer, pe ar Paeron pennañ d’an Urzh pe d’ar Vreuriezh leaned.

12 Taolenn an deizioù-liderezh

II

5. Gouelioù an Aotrou enskrivet en Deiziadur hollek.

6. Deizioù-an-Aotrou e Ldamzervezh an Nedeleg, ha Deizioù-an-Aotrou en Amzer blaen (per annum, war ar bloaz).

7. Gouelioù ar Werc’hez glorius Vari hag ar Sent enskrivet en Deiziadur hollek.

8. Gouelioù goubarek (propria), eleze :

a) Gouel Sant-paeron pennañ an eskobrann (diocesis).

b) Gouel deiz-ha-bloaz Dedi an iliz-kador (cathedralis).

ch) Gouel Sant-paeron pennañ ar rannvro pe rannbarzh ar vroad pe un diriegezh ledanoc’h.

d) Gouel Enhaoliad (tituli), Diazezer, Paeron pennañ un Urzh pe Breuriezh pe rannbarzh leaned, salv ar c’hemennadurioù dindan an n. 4.

e) Gouelioù all goubarek d’un iliz bennak.

f) Gouelioù all enskrivet e Deiziadur un eskobrann, pe c’hoazh un Urzh pe Breuriezh leaned.

9. Deizioù-lid amzer Donedigezh Jezuz, adalek ar 17 betek dibenn ar 24 a viz kerzu. An Deizioù-lid e-barzh Eizhvedad an Nedeleg. Deizioù-lid 40 devezh ar Rakpask (Quadragesimae).

III10. Deizioù-kounlid (memoriae) rediek enskrivet en Deiziadur hollek.

11. Deizioù-kounlid rediek goubarek (propriae), eleze :

a) Kounlid eil Sant-paeron lec’h, eskobrann, rannvro, pe rannbarzh relijiel.

13

b) An Deizioù-kounlid rediek all, enskrivet e Deiziadur un eskobrann bennak, pe c’hoazh un Urzh pe Breuriezh leaned.

12 An Deizioù-kounlid diredi, deskrivet m’emaint en un doare arbennik e Sturgemennadurioù Hollek al Levr Oferenn roman (in Institutionibus generalibus Missalis Romani) pe e Liderezh an Eurioù (Liturgia Horarum), a c’hell koulskoude bezañ graet ivez en deizioù ez eus anv anezho en n. 9. En hevelep doare, an Deizioù-kounlid rediek, a c’hoarvez dre zegouezh e Deizioù-lid 40 Devezh ar Rakpask, a c’hell bezañ lidet evel Kounlidoù diredi.

13 An Deizioù-lid e Lidamzervezh Donedigezh Jezuz betek dibenn ar 16 a viz kerzu. An Deizioù-lid en amzer an Nedeleg adalek an deiz 2 a viz genver betek ar Seizhvet-Deiz goude Gouel Jezuz Diskouezet. An Deizioù-lid e Lidamzervezh ar Pask adalek an Eil Deiz-lid goude eizhvedad ar Pask betek dibenn ar Seizhvet-Deiz (Sabatum) a-raok ar 50vet-deiz goude ar Pask (Pentecostes). An Deizioù-lid en amzer blaen (per annum, pe war ar bloaz)

A-ZIVOUT KEVEZEREZH ETRE LIDADURIOU ER MEMES DEIZ

Mar c’hoarvez meur a lidadur er memes deiziad, e vez graet Liderezh an hini a zalc’h ul lec’h uheloc’h e Taolenn an Deizioù Liderezh. Koulskoude, ur Gouel-meur na c’hellfe ket bezañ lidet en Deiz liderezh-se dre ma kerz hemañ ar brilec’h warnañ, a vefe treuzdouget d’an deiz nesañ a vefe dieub a-douez an Deizioù liderezh renket dindan an nn. 1-8 e Taolenn ar gevriegezh, salv ar Reoladoù war ar bloavezhiad liderezh a zo divizet en n. 5. An Deizioù liderezh a chomfe ouzhpenn a vez lamet evit ar bloaz-se. Ouzhpenn-se, mar befe da lidañ er memes deiz Pardaezlid an Eurlid o c’hoarvezout, ha Kentañ Pardaezlid an deiz da heul, e talvez da gentañ Pardaezlid al lidadur a zalc’h ul lec’h uheloc’h e Taolenn an Deizioù Liderezh ; en degouezh avat a gevatalder briegezh, eo Pardaezlid an deiz o c’hoarvezout, ha n’eo ket hini an deiz war-lerc’h.14

TAOLENN AMZERIAT

Deiz al Ludu

Deiz ar Pask Jezuz savet d’an Neñv

25 c'h17 c’h8 meu28 c’h

12 ebr4 ebr23 ebr15 ebr

24mae 13mae 1mez 24mae

13 c’h5 meu25 c’h9 c’h

31meu20 ebr11 ebr27meu

9 mae29mae 20mae 5 mae

1 meu21 c’h6c’h

25 c’h

16 ebr8 ebr

23meu12 eb

25mae 17mae 1 mae21mae

17c’h9 meu

22 c'h13 c'h

24 ebr4 ebr8 ebr

31meu

13mae 2 mez17mae 9mae

5 meu18 c'h10 ebr1 meu

20 ebr5 ebr

27meu 16 ebr

29ma14mae 5mae 25mae

14 c'h6 meu26 c'h17 c'h

1 ebr21 ebr12 ebr 4 ebr

10mae 30mae 21mae 13mae

2 meu 17 ebr 26mae

15

AR GOUELIOU HELOC’H

50vet deizgoude Pask

Sizhunioù an amzer blaenKent 40 devezh ar

rakpaskGoude Pask

Betek an deiz

sizhun Adalek an deiz

sizhun

31ma23ma11me3 mez

24c'h 16c’h 7meu 27c'h

7 6 9 8

1mez 24ma12me 4me

9 8 10 9

19ma 8 mez

30ma 15ma

12c’h 4meu

24c'h 8 c'hw

5 8 7 5

20ma 9mez 31ma 16ma

7 10 9 7

4mez 27ma 11ma31ma

28c’h20c’h 5c’h24c’h

8 7 4 7

5mez28ma12ma 1mez

9 8 6 9

23ma12me27ma19ma

16c’h 9meu 21c'h12c'h

6 9 7 5

24ma13me 28ma 20ma

8 11 8 7

8 mez24ma15ma 4mez

4meu17c'h 9c'hw28c'h

8 6 5 8

9 mez25ma16ma5 mez

10 8 7 9

20ma 9 mez31ma23ma

13c'h 5meu25c'h16c'h

6 8 7 6

21ma10me1 mez24ma

7 10 9 8

5 mez 1 meu 8 6 mez 10

16 Taolenn an deizioù liderezh

A-ZIVOUT LIZHERENN DEIZ-AN-AOTROU

Da bep hini eus deizioù ar bloaz e vez lakaet unan eus al lizherennoù-mañ : A, b, c, d, e, f, g, a arouez seizh deiz ar sizhun (kv. Deiziadur Roman hollek, 17-28, col. I). Eus al lizherennoù-se, eo anvet lizherenn Deiz-an-Aotrou an hini a ziskouez Deiz-an-Aotrou a-hed ar bloaz. Da skouer, er bloaz 2002 emañ lakaet lizherenn Deiz-an-Aotrou f (kv. Taolenn amzeriat, 14, col. II); an holl deizioù, a zo diskouezet gant al lizherenn-se, a zo Deizioù-an-Aotrou; 13, 20, 27 a viz genver, h.a. Er bloazioù bizeost avat eo aroueziet dre ziv lizherenn Deiz-an-Aotrou, an hini gentañ anezho a ziskouez Deizioù-an-Aotrou adalek deroù ar bloaz betek an deiz 24 a viz c’hwevrer, an hini all adalek an deiz 25 betek dibenn ar bloaz: addeiz e vez lavaret eus ar c’hwec’hvet eus kala meurzh, eleze d’an deizioù 24 ha 25 a viz c’hwevrer, hag ez adkemerer al lizherenn f, a servij div wezh evit an deizioù 24 ha 25. Da skouer : er bloaz 2004, eo div lizherenn Deiz-an-Aotrou a zo merket : d ha c. Al lizherenn d a ziskouez Deizioù-an-Aotrou brtek an deiz 24 a viz c’hwevrer : 3, 10, 17, ... 21 a viz c’hwevrer. Goude-se al lizherenn d a zo kemmet en he diagentadez c , a ziskouez Deizioù-an-Aotrou adalek an deiz 24 : 28 a viz c’hwevrer, 6, 13 a viz meurzh, h.a.

A-ZIVOUT LIZHERENNOU AMDRO DEIZIOU-AN-AOTROU:

E Taolenn amzeriat al lidadurioù heloc’h (kv. Bann III) lizherenn amdroiad al lennadennoù biblek evit Deizioù-an-Aotrou hag ar gouelioù a zo lakaet evit diskouez zoken an antonenn a vez arveret gant lidkan Zakaria “Benedictus” ha likan Mari “Magnificat”. Al lizherenn gentañ a ra dave d’ar bloaz lik (raknevet), da skouer 2002, bloaz A ; an eil avat d’ar bloaz liderezhel, a grog gant Deiz-an-Aotrou kentañ deiz lidamzervezh donedigezh Jezuz, da skouer 1-añ a viz kerzu 2002, ar bloaz B.

17

DEIZIADUR ROMAN HOLLEK

MIZ GENVER

A Kala. 1 En eizhvedad Ganedigezh Jezuz : GOUELL-MEUR MARI MAMM SANTEL DOUE Gouel-meurb IV 2 Sent Basilios Meur ha Gregorios Naziañza, esk. ha doct. a’n Iliz Kounlidc III 3 d Derc’hent 4e 5-vet deiz 5f VIII 6 JEZUZ DISKOUEZET Gouel-meur g VII 7 St Ramon Penyaford, beleg A VI 8b V 9 c IV 10d III 11e Derc’hent 12f Kreiz-miz 13 St Hilarius, esk. ha dokt. a’n Ilizg XIX 14A XVIII 15b XVII 16c XVI1 17 St Anton abad Kounlidd XV 18e XIV 19f XIII 20 St Fabianus, pab ha merzher St Sebastian, merzherg XII 21 StezAgnez,gwerc’hezhamerzherez KounlidA XI 22 Sant Visant, diagon ha merzherb X 23c IX 24 St Frañsez a Sal, esk. ha dokt.a’nIliz Kounlid d VIII 25 St PAOL ABOSTOL troet d'ar C’HRIST GouelcVII 26 Sent Timozeos haTitos, eskob. Kounlidf VI 27 Stez Angela Merisi, gwerc’hezg V 28 St Tomaz Akuino, beleg ha doktor a’n Iliz ..................................................... KounlidA IV 29 b III 30 cDerc’hent 31 St Yann Bosko, beleg .................................Kounlid

Deiz-an-Ao goude ar 6 genver :BADEZIANT AN AOTROU Gouel

* Pa n’eo ket spizet derez al lidadur eo Kounlid diredi.

18 Deiziadur Roman hollek

MIZ C’HWEVRER

d Kala 1e IV 2 JEZUZ KINNIGET EN TEMPL Gouelf III 3 St Bleaz, esk. ha merzher St Ansgar, esk.g Derc’hent 4 A 5vet deiz 5 Stez Agata, gwerc’hez ha merzherez Kounlidb VIII 6 St Paol Miki hag e gileed, merzherion Kounlid c VII 7d VI 8 St Jerom Emiliane V 9f IV 10 Stez Skolastika, gwerc’hez Kounlidg III 11 Itron Varia LourdaA Derc’hent 12b Kreiz miz 13c XVI 14 Ar sent Kurillos ha Metodios, esk. Kounlidd XV 15e XIV 16f XIII 17 Seizh Diazezer Urzh Servijerion ar Werc’hez glorius Varig XII 18A XI 19B X 20c IX 21 St Pêr Damian, esk. ha dokt. a’n Ilizd VIII 22 KADOR SANT PER, ABOSTOL Gouele VII 23 St Polikarpos, esk. ha merzher Kounlid f VI 24 g V 25A IV 26b III 27c Derc’hent 28

Deiziadur Roman hollek 19

MIZ MEURZH

d Kala 1e VI 2f V 3g IV 4 St Kazimir KounlidA III 5b Derc’hent 6c 5vet deiz 7 Ar santezed Perpetua ha Felisite, merzherezed Kounlidd VIII 8 Sant Yann Doue, leane VII 9 Stez Frañseza Romana, leanezf VI 10g V 11A IV 12b III 13c Derc’hent 14d Kreiz miz 15e XVII 16f XVI 17 St Padrig, esk.g XV 18 St Kurillos Jerusalem, esk. ha dokt. a’n IlizA XIV 19 SANT JOZEF, PRIED AR WERC’HEZ VARI Gouel-meurb XIII 20 c XII 21d XI 22e X 23 St Turibi Mongrovejo, esk.f IX 24 g VIII 25 EMZENADUR AN AOTROU KEMENNET DA VARI Gouel-meurA VII 26b VI 27c V 28d IV 29e III 30f Derc’hent 31


MIZ EBREL

g Kala 1A IV 2 St Frañsez a bPaola, penitiourb III 3c Derc’hent 4 St Isidor, esk. ha dokt. a’n Ilizd 5vet deiz 5 St Visant Ferrer, belege VIII 6f VII 7 St Yann-Vadezour ar Sal, beleg Kounlidg VI 8A V 9b IV 10c III 11 St Stanislas, esk. ha merzher Kounlidd Derc’hent 12e Kreiz miz 13 St Martin 1-añ, pab ha merzherf XVIII 14g XVII 15A XVI 16b XV 17c XIV 18d XIII 19e XII 20f XI 21 St Anselm, esk. ha dokt. a’n Ilizg X 22A IX 23 St Jord, merzher St Adalbert, esk. a merzherb VIII 24 St Fidel a Singmaringen, beleg ha merzherc VII 25 SANT MARK, AVIELOUR Goueld VI 26e V 27f IV 28 St Pêr Chanel, beleg ha merzher St Louis-Marie Grignion de Montfort, beleg g III 29 Stez Katell a Sienna, gwerc’h. ha dok. a’n Iliz KounlidA Derc’hent 30 St Pius V, pab

Deiziadur Romn hollek 21

MIZ MAE

b Kala 1 Sant Josef micherourc VI 2 St Atanazios, esk. ha dokt. a’n Iliz Kounlidd V 3 AR SENT FILIP HA JAKEZ, EBESTEL Gouele IV 4f III 5g Derc’hent 6A 5vet deiz 7b VIII 8c VII 9d VI 10 e V 11 IV 12 Ar sent Nere hag Akile, merzherionf St Pankras, merzher g III 13A Derc’hent 14 SANT MAZHEAZ, ABOSTOL Gouelb Kreiz miz 15c XVII 16d XVI 17e XV 18 St Yann 1-añ, pab ha merzherf XIV 19g XIII 20 St Bernardino Sienna, belegA XII 21b XI 22c X 23d IX 24e CIII 25 St Beda Enorus, beleg ha dokt. a’n Iliz St Gregor VII, pab Stez Mari Madalen a Bazzi, gwerc’hezf VII 26 St Filip Neri, beleg Kounlidg VI 27 St Aogustin Kêrgent, esk.A V 28b IV 29c III 30d Derc’hent 31 GWELADENN AR WERC’HEZ VARI Gouel

1-añ Deiz-an-Ao. goude 50-vet deiz ar Pask AN DREINDED SANTEL-MEURBET Gouel-meurDeiz-lid V goude An Dreinded santel-meurbet : KORF HA GWAD SANTEL-MEURBET AR C’HRIST Gouel-

meur22 Deiziadur Roman hollek

MIZ MEZHEVEN

e Kala 1 St Justinus, merzher Kounlidf IV 2 Sent Markellinus ha Petrus, merzheriong III 3 St Charlez Lwanga hag e gileed, merzherion KounlidA Derc’hent 4 b 5vet deiz 5 St Bonifas, esk. ha merzher Kounlidc VIII 6 St Norbert, esk.d VII 7 e VI 8f V 9 St Efrem, diagon ha dokt. a’n Ilizg IV 10A III 11 St Barnabaz, abostol Kounlid b Derc’hent 12c Kreiz miz 13 St Anton a Badova, beleg ha dokt. a’n Iliz Kounlidd XVIII 14e XVII 15f XVI 16g XV 17A XIV 18b XIII 19 St Romuald, abadc XII 20d XI 21 St Loeiz Gonzaga, lean Kounlide X 22 St Paolinus Nola, esk. Ar Sent John Fisher, esk. ha Tomaz Morus, merzherionf IX 23g VIII 24 GANEDIGEZH SANT YANN VADEZOUR Gouel-meur A VII 25b VI 26c V 27 St Kurillos Aleksandria, esk. ha dokt a’n Ilizd IV 28 St Irenaios, esk ha merzher Kounlide III 29 AR SENT PER HA PAOL, EBESTEL Gouel-meurf Derc’hent 30 Sent Merzherion gentañ Iliz santel Roma

Deiz-lid VI goude Eil Deiz-an-Ao. goude 50-vet deiz ar Pask : KALON SAKR-MEURBET JEZUZ Gouel-meurAr Seizhvet-Deiz goude 50-vet deiz ar Pask :

Kalon Dinamm ar Werc’hez glorius Vari KounlidDeiziadur Roman hollek 23

MIZ GOUHERE

g Kala 1A VI 2b V 3 SANT TOMAZ ABOSTOL Gouelc IV 4 Stez Elizabed Portugald III 5 St Anton Mari Zakaria, belege Derc’hent 6 Stez Maria Goretti, gwerc’hez ha merzherezf 5-vet deiz 7g VIII 8A VII 9b VI 10c V 11 St Benead, abad Kounlidd IV 12e III 13 St Herrif Derc’hent 14 St Kamilh Lellis, belegg Kreiz miz 15 St Bonaventura, esk. ha dokt. a’n Iliz KounlidA XVII 16 Itron Varia Menez Karmezb XVI 17c XV 18d XIV 19e XIII 20f XII 21 St Laorañs Brindisi, beleg ha dokt. a’n Ilizg XI 22 Stez Mari Madalen KounlidA X 23 Stez Brijida, leanezb IX 24c VIII 25 SANT JAKEZ, ABOSTOL Goueld VII 26 St Yoakim ha santez Anna, tad ha mamm ar Werc’hez Vari Kounlide VI 27f V 28g IV 29 Stez Marta KounlidA III 30 St Pêr Krizologos, esk. ha dokt. a’n Ilizb Derc’hent 31 St Ignas a Loiola, beleg Kounlid


MIZ EOST

c Kala 1 St Alfoñs Mari Ligori, esk. ha dokt. a’n Iliz Kounlidd IV 2 St Euzeb Verkelle, esk. St Pierre Julien Eymard, belege III 3f Derc’hent 4 St Yann Vari Vianney, beleg Kounlidg 5-vet deiz 5 Dedi iliz-veur Santez Mari e RomaA VIII 6 TREUZNEUZIADUR AN AOTROU KRIST Gouelb VII 7 St Sikstus II pab, hag e ziagoned merzherion St Gaetan, beleg c VI 8 St Dominig, beleg Kounlidd V 9e IV 10 ST LAORAÑS, DIAGON HA MERZHER Gouelf III 11 Stez Klara, gwerc’hez Kounlidg Derc’hent 12A Kreiz miz 13 St Pontianus, pab, ha st Hippolitos, beleg merzherion,b XIX 14 St Maksimilian Mari Kolbe, beleg, merzher Kounlidc XVIII 15 AR WERC’HEZ GLORIUS VARI SAVET D’AN NEÑV Gouel-meurd XVII 16 St Stefan Hungariae XVI 17f XV 18g XIV 19 St Yann Eudes, belegA XIII 20 St Bernez, abad ha dokt a’n Iliz Kounlidb XII 21 St Pius X, pab Kounlidc XI 22 Ar Werc’hez glorius Vari, Rouanez Kounlidd X 23 Stez Rozenn a Lima, gwerc’heze IX 24 SANT BARTOLOME, ABOSTOL Gouel f VIII 25 St Loeiz St Josef Kalasañz, belegg VII 26

A VI 27 Stez Monika Kounlid b V 28 St Aogustin, esk. ha dokt. a’n Iliz Kounlidc IV 29 Pasîon sant Yann Vadezour, merzher Kounlidd III 30e Derc’hent 31


MIZ GWENGOLO

f Kala 1 g IV 2A III 3 St Gregor Meur, pab ha dokt. a’n Iliz Kounlidb Derc’hent c 5-vet deiz 52d VIII 6e VII 7f VI 8 GANEDIGEZH AR WERC’HEZ VARI Gouelg V 9A IV 10b III 11c Derc’hent 12d Kreiz miz 13 St Yann Krizostomos, esk. ha dokt. a’n Iliz Kounlide XVIII 14 EN ENOR D’AR GROAZ SANTEL Gouelf XVII 15 Itron Varia ar Seizh glac’har Kounlidg XVI 16 Ar Sent Korneli, pab, ha Kiprian, esk. merzherion KounlidA XV 17 St Roparzh Bellarmino, esk. ha dokt. a’n Ilizb XIV 18 c XIII 19 St Genver, esk. ha merzherd XII 20 Ar Sent Andrev Kim Taegon, beleg, ha Paol Chong Hasang, hag o c’hileed merzherion Kounlide XI 21 ST MAZHEV ABOSTOL HAG AVIELOUR Gouelf X 22g IX 23A VIII 24b VII 25c VI 26 Ar Sent Kosma ha Damian, merzheriond V 27 St Visant a Baol, beleg Kounlide IV 28 St Wenseslaz, merzherf III 29 AR SENT MIKAEL, GABRIEL HA RAFAEL, ARC’HAELED Gouelg Derc’hent 30 St Jerom, beleg ha dokt. a’n Iliz Kounlid


MIZ HERE

A Kala I Stez Tereza ar Mabig Jezuz, gwerc’hez Kounlidb VI 2 An Aelez santel diwallerion Kounlidc V 3d IV 4 St Frañsez Asizi, diagon Kounlide III 5f Derc’hent 6 St Bruno, belegg 5-vet deiz 7 Itron Varia ar Rozera KounlidA VIII 8b VII 9 St Denez, esk. hag e gloer, merzherion St Yann Leonardi, belegc VI 10d V 11e IV 12f III 13g Derc’hent 14 St Kallist 1-añ, pab ha merzhetA Kreiz miz 15 Stez Tereza a Jezuz, gwerc’hez ha dokt. a’n Iliz Kounlid b XVII 16 Stez Hedwija, leanez Stez Marc’harid Mari Alakok, gwerc’hezc XVI 17 St Ignas Antiokeia, esk. ha merzher Kounlidd XV 18 SANT LUKAZ, AVIELOUR Gouele XIV 19 Ar Sent Yann Brebeuf hag Izaag Jogues beleion, hag o c’hileed, merzherion f XIII 20 St Paol ar Groaz, belegg XII 21A XI 22b X 23 St Yann Gapestran, belegc IX 24 St Anton Mari Klaret, esk.d VIII 25e VII 26 f VI 27g V 28 AR SENT SIMON HA JUD, EBESTEL GouelA IV 29b III 30c Derc’hent 31


MIZ DU

d Kala 1 AN HOLL SENT Gouel-meure IV 2 GOUEL AN HOLL FIDELED AET DA ANAONf III 3 St Marzhin Porres, leang Derc’hent 4 St Charlez Borromeo, esk. Kounlid A 5-vet deiz 5b VIII 6c VII 7d VI 8e V 9 DEDI PENN-ILIZ AL LATERANO Gouelf IV 10 St Leon Meur, pab ha dokt. a’n Iliz Kounlidg III 11 St Marzhin Tours, esk. KounlidA Derc’hen 12 St Yozafad, esk. ha merzher Kounlidb Kreiz miz 13c XVIII 14d XVII 15 St Alberzh Meur, esk. ha dokr. a’n Ilize XVI 16 Stez Marc’harid a Vro-Skos Stez Jertruda, gwerc’hezf XV 17 Stez Elizabed a Hungaria, leanez Kounlidg XIV 18 Dedi penn-Iliz sant Pêr ha penn-iliz sant Paol, ebestelA XIII 19b XII 20c XI 21 Ar Werc’hez Vari kinniget en Templ Kounlidd X 22 Stez Sesilia, gwerc’hez ha merzherez Kounlide IX 23 St Klement 1-añ, pab ha merzher St Koulm, abadf VIII 24g VII 25A VI 26b V 27 c IV 28d III 29e Derc’hent 30 SANT ANDREV, ABOSTOL Gouel

Diwezhañ Deiz-an-Aotrou en amzer blaen : HON AOTROU JEZUZ-KRIST, ROUE AN HOLLVED Gouel-meur


MIZ KERZU

f Kala 1 g IV 2A III 3 St Frañsez Zavier, beleg Kounlidb Derc’hent 4 St Yann Damask, beleg ha doktor. a’n Ilizc 5-vet deiz 5 d VIII 6 St Nikolaz, eskob.e VII 7 St Ambroaz, eskob. ha doktor. a’n Iliz Kounlidf VI 8 KROUEDIGEZH DINAMM AR WERC’HEZ VARI Gouel-meurg V 9A IV 10b III 11 St Damazius 1-añ, pabc Derc4hent 12 Stez Janed Frañseza a Chantal, leanezd Kreiz miz 13 Stez Lusia, gwerc’hez ha merzherez Kounlide XIX 14 St Yann ar Groaz, beleg ha doktor a’n Iliz Kounlidf XVIII 15g XVII 16A XVI 17b XV 18c XIV 19d XIII 20e XII 21 St Pêr Kanisius, beleg ha dokt. a’n Ilizf XI 22g X 23 St Yann Keti, belegA IX 24b VIII 25 GANEDIGEZH JEZUZ HON AOTROU Gouel-meurc VII 26 SANT STEFAN, Kentañ Merzher Goueld VI 27 SANT YANN, Abostol hag Avielour Gouele V 28 AN DIANTEGED SANTEL, merzherion Gouelf IV 29g III 30 A Derc4hent 31 St Silvestr 1-añ, pab

Deiz-an-Aotrou en eizhvedad an Nedeleg, pe, ma vank,d’an deiz 30 a viz kerzu : TIEGEZH SANTEL JEZUZ, MARI HA JOZEF Gouel

29

DARNLEVR AL LIDAMZERVEZH

30

PEDENNOU DEIZ-AN-AOTROU HAG AR PEMDEZ

D'an Deizioù-an-Aotrou (dominicis) en amzer blaen (per annum) d'an holl eurioù an Eurlid (officii) e lavarer ar bedenn-glozañ, a glot gant niverenn Deiz-an-Aotrou. D'an Deizioù-lid ar pemdez (feriis,) avat eo ar Pedenn-glozañ a zo pedenn c'houbarek Deiz-an-Aotrou diaraok, pe ma karer ur bedenn tennet eus ar rummad-mañ da heul.

I Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, selaou gant madelezh goulennoù ho Pobl o pediñ ; roit dezho ar c'hras da welout ar pezh o deus da ober, hag an nerzh da ober ar pezh o devo gwelet. Dre hon Aotrou Jezuz Krist ...

II

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, c'hwi a ren gant furnez traoù an Neñv ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho Pobl, ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer. Dre hon Aotrou ...

III

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, renit hon oberoù hervez ma plij deoc'h, evit ma c'hellimp, en anv ho Mab karet, bezañ gouest da reiñ frouezh e-leizh a oberoù mat. Dre hon Aotrou ...

IV

Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hon Aotrou hag hon Doue, da gaout doujañs ouzhoc'h a holl nerzh hon ene ha da garout pep den evel m'eo dleet. Dre hon Aotrou ...

V

Beilhit war ho tiegezh, Aotrou Doue, gant ho fealded diastal, evit ma vezo, hi hag en em harp hepken war esperañs ho kras eus an neñv, difennet bepred gant ho kwarez. Dre hon Aotrou ...32 Darnlevr al Lidamzervezh

VI

Aotrou Doue, c'hwi a lavar e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, roit dimp bezañ, dre ho kras, eus ar seurt tud a deurvezit chom enno. Dre hon Aotrou ...

VII Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc'halloudek, ma vezimp bepred o soñjal e madoù an ene evit ma ne raimp morse nemet ar pezh a blij deoc'h dre gomz koulz ha dre ober. Dre hon Aotrou ...

VIII Grit, ni ho ped Aotrou Doue, ma reno ar peoc'h dre ar bed evidomp hervez ho polontez ha m'he devo an Iliz levenez oc'h en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...

IX Aotrou Doue, ha na fazi ket ho ragevezh en he diarbennoù, hoc'h aspediñ a reomp da bellaat kement tra noazus, ha da reiñ dimp holl bezh a zo talvoudus. Dre hon Aotrou ...

X Aotrou Doue, c'hwi hag a zeu diganeoc'h kement mad a zo, roit gant largentez d'ar re hoc'h asped, ma soñjimp, awenet ganeoc'h, en traoù a zo reizh, ha, renet ganeoc'h, ma raimp anezho. Dre hon Aotrou ...

XI Aotrou Doue, c'hwi nerzh ar re a esper ennoc'h, selaouit gant madelezh ouzh hor pedennoù, ha, pa ne c'hell sempladurezh an den marvel ober netra hepdoc'h, roit dimp dalc'hmat sikour ho kras, ma c'hellimp en ur virout ho kourc'hemennoù, plijout deoc'h dre hor bolontez vat hag hon oberoù. Dre hon Aotrou ...

XII Aotrou Doue, grit m'hor bezo bepred evit hoc'h anv santel doujañs ha karantez, peogwir ne zistaelit morse eus ho kouarnerezh ar re a staelit e starter ho karantez. Dre hon Aotrou Pedennoù Deiz-an-Aotrou hag ar Pemdez 33

XIII Aotrou Doue, p'eo bet fellet deoc'h e teufemp, dre zonezon ho

kras, da vezañ « mibion ar sklerijenn », grit, ni ho ped, na vefemp paket gant teñvalijenn ar gaou, met ma chomimp bepred skedus eus splannder ar wirionez. Dre hon Aotrou ...

XIV Aotrou Doue, c'hwi hag hoc'h eus dre izeladur ho Mab, adsavet ar bed gourvezet er marv, roit, ni ho ped, d'ho tud fidel, levenez santel, evit ober d'ar re hoc'h eus tennet eus chadennoù ar pec'hed, tañva ar joaioù peurbadus. Dre hon Aotrou ...

XV Aotrou Doue, c'hwi hag a ziskouez d'an dud dianket sklerijenn ho kwirionez evit ma c'hellint dont en-dro war an hent mat, roit da gement hini a zo enskrivet war roll ar Gristenion, ar c'hras da zisteurel kement a zo kontrol d'an anv-se, ha d'en em stagañ ouzh kement a zere outañ. Dre hon Aotrou ...

XVI Bezit leun a druez, Aotrou Doue, e-keñver ho servijerien, ha gant trugarez skuilhit mui-oc'h-mui warno donezonoù ho kras, evit ma kendalc'hint bepred, birvidik en feiz, en esperañs hag en karantez, da virout evezhiek ho kourc'hemennoù. Dre hon Aotrou ...

XVII Gwarezer ar re a esper ennoc'h-c'hwi, Aotrou Doue ha n'eus hepdoc'h netra start, netra santel, skuilhit mui-oc'h-mui warnomp ho madelezh evit ma c'hellimp, heñchet ha renet ganoc'h, implij madoù tremeniat ar bed-mañ, en doare ma c'hellimp bezañ stag dija ouzh ar re na dremenont ket. Dre hon Aotrou ...

XVIII Bezit skoazell ho servijerien, Aotrou Doue, ha skuilhit bepred ho madelezh war ar re a zo ouzh ho pediñ, en doare da nevesaat er re a zo o gloar ho kaout-c'hwi da vestr ha da grouer, donezonoù ho karantez, ha d'o mirout e stad vat. Dre hon Aotrou ...34 Darnlevr al Lidamzervezh

XIX

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, c'hwi hag a

gredomp pediñ en ur lavarout deoc'h « hon tad », lakait da vat en hon c'halonoù ar spered a ra ac'hanomp mibion deoc'h, evit ma vimp dellezek da vont-tre en hêrezh prometet. Dre hon Aotrou ...

xx Aotrou Doue, c'hwi hag hoc'h eus aozet evit ar re ho kar madoù na c'hell ket al lagad gwelout, skuilhit en hon c'halonoù tan ho karantez, evit ma teuio da wir, dre ho karout c'hwi e pep tra ha dreist pep tra, ho promesaoù, hag a zo dreist da gement a c'heller c'hoantaat. Dre hon Aotrou ...

XXI Aotrou Doue, c'hwi hag a ra da speredoù ho tud fidel kaout ar memes bolontez, roit d'ho Pobl ar c'hras da garout ar pezh a c'hourc'hemennit, da c'hoantaat ar pezh a brometit, evit ma vo, e-kreiz cheñchamantoù ar bed-mañ, stag-mat hon c'halonoù aze e-lec'h m'emañ ar gwir joaioù. Dre hon Aotrou ...

XXII Aotrou Doue ar galloudoù, ez eo diganeoc'h e teu pep donezon peurvat, sankit don en hon c'halonoù ar garantez evit hoc'h anv, ha magit ennomp kement a zo mat dre greskiñ hon liammoù ganeoc'h, ha beilhit gant evezh war gement a zo bet maget dija ganeoc'h evit o mirout. Dre hon Aotrou ...

XXIII Aotrou Doue, ez eo drezoc'h eo deuet dimp an dasprenidigezh, ha profet an advabidigezh, sellit, ni ho ped, gant madelezh ouzh mibion ho karantez, evit ma vo roet d'ar re a gred e Jezuz Krist, ar gwir frankiz hag an hêrezh peurbadel. Dre hon Aotrou ...

XXIV Taolit ur sell warnomp, Aotrou Doue, krouer ha rener kement tra 'zo, hag evit ma santimp efed vat ho trugarez, roit dimp ar c'hras d'ho servijañ a holl galon. Dre hon Aotrou ... Pedennoù Deiz-an-Aotrou hag ar Pemdez 35

XXV

Aotrou Doue, c'hwi hag hoc'h eus dastumet kement a zo en ho lezenn santel er garantez en ho keñver hag e-keñver an nesañ, roit dimp ar c'hras da vezañ gouest, o sentiñ ouzh ho kourc'hemennoù,

da vont betek ar vuhez peurbadus. Dre hon Aotrou ...

XXVI

Aotrou Doue, c'hwi hag a ziskouez hoc'h hollc'halloudegezh dreist-holl o kaout truez hag o pardoniñ, skuilhit ho kras warnomp hep paouez, evit ober, dimp-ni a zo o redek gant hent ho promesaoù, bezañ kenlodek e madoù an Neñvoù. Dre hon Aotrou ...

XXVII

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, c'hwi hag a zo trec'h, dre vrokusted ho madelezh, da zellidoù ha da c'hoantoù ar re ho ped, skuilhit warnomp ho trugarez evit pardoniñ ar pezh a ra d'hon c'houstiañs spontañ, hag evit reiñ ouzhpenn ar pezh na gredomp ket goulenn. Dre hon Aotrou ...

XXVIII

Ho kras, ni ho ped, Aotrou, da zeuio bepred a-raok ha da heul pep ober, ma vezimp douget ganti bepred d'an oberoù mat. Dre hon Aotrou ...

XXIX Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, roit dimp ar c'hras da ouestlañ deoc'h bepred hor bolontez, ha da servijañ ho kloar gant ur galon leal. Dre hon Aotrou ...

XXX

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbadel, kreskit ennomp, ni ho ped, ar Feiz, an Esperañs hag ar Garantez, hag evit ma vimp gouest da dizhout ar pezh a brometit, grit dimp karout ar pezh a c'hourc'hemennit. Dre hon Aotrou ...36 Darnlevr al Lidamzervezh

XXXI

Aotrou Doue hollc'halloudek ha trugarezus, ez eo dre ho kras e teu d' ho tud fidel bezañ en ho servij en un doare dereat hag enorus, grit dimp, ni ho ped, ober hon redadenn hep skoilh na fazi war hent ar madoù a brometit. Dre hon Aotrou ...

XXXII

Aotrou Doue hollc'halloudek ha leun a drugarez, pellait diouzhimp en ho madelezh kement tra a zo a-dreuz d'hon hent, evit ma vimp, distrobet a gorf koulz hag a spered, e stad da ober a galon vat ho polontez santel. Dre hon Aotrou ...

XXXIII

Roit dimp, Aotrou hon Doue, bezañ laouen bepred ouzh ho servijañ a wir galon, peogwir n'eus na kaeroc'h na padusoc'h eürusted evidomp eget servijañ dalc'hmat Krouer an holl vadoù. Dre hon Aotrou ...

XXXIV

Entanit kalonoù ho tud fidel, ni ho ped, Aotrou Doue, ma klaskint gant muioc'h a c'hred frouezh an oberoù doueel, evit resev evel-se muioch a c'hrasoù digant ho madelezh. Dre hon Aotrou ...

37

SIZHUN I EN AMZER BLAEN

Songanoù ar Sizhun I

Er broioù ma lider Gouel-meur Jezuz-diskouezet (Epifaniezh), da Zeiz-an-Aotrou o c'hoarvezout d'ar 7 pe d' an 8 a viz genver, e lider

Eurioù gouel Badeziant an Aotrou d'an Deiz-lid II da heul. An Amzer blaen a grog gant an Deiz-lid III

EIL DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadenn LENNADENN GENTAÑ

Deroù levr Furnez Sirac'h 1, 1-25

Kevrin furnez Doue 1 Pep furnez a zeu eus an Aotrou Doue, ha gantañ eo bet atav hag emañ kent an amzer. 2 Traezh ar morioù, takennoù ar glav, deizioù ar bed, piv en deus o niveret ? Uhelder an neñvoù, led an douar, ha donder an islonk, piv en deus o muzuliet ? 3 Furnez Doue a zo a-ziagent d'an holl draoù piv en deus furchet war he lerc'h ? 4 A-raok pep tra e voe krouet ar Furnez, ha skiant ar poell, a-viskoazh. 5 Andon ar Furnez eo Komz Doue e barr an Neñvoù, hag hec'h hentoù eo ar gourc'hemennoù peurbad. 6 Gwrizienn ar Furnez, da biv e voe diskuliet ? He mennozhioù kuzh, piv en deus anavezet anezho ? 7 Gouiziegezh ar Furnez, da biv ez eo bet diskouezet ? hag he liesijinegezh, piv en deus hec'h anavezet ? 8 Unan hepken a zo an Uhelañ, krouer hollc'halloudek, roue kreñv, doujus-meurbet, an Hini azezet war e dron hag o ren, Doue. 9 Eñ e-unan en deus krouet anezhi er Spered Santel ; gwelet ha diniveret en deus anezhi ; 10 hag he skuilhet war e holl oberoù,38 Sizhun I en amzer blaen

ha war bep krouadur, hervez e largentez ; he roet en deus d'ar re a gar anezhañ.11 Doujañs an Aotrou a zo klod ha lorc'hentez, drantiz ha kurunenn a levenez.12 Doujañs an Aotrou a laouena ar galon, hag a ro joa, levenez hag hirhoal.

13 Evit neb a zouj an Aotrou ez ay mat en diwezh, ha da zeiz e varv e vezo benniget.14 Karout Doue a zo Furnez enorus ;15 ar re avat eo paret dirazo, a gar anezhi kerkent ha m'he gwelont ha ma anavezont hec'h oberoù meur.16 Deroù ar Furnez ez eo doujañ an Aotrou, ha gant ar feizidi, en askre, ez eo bet krouet evito ; E-touez an dud he deus graet he neizh, diazez peurbad, ha gant o diskennidi e vezo o chom, e fiziañs.17 Doujañs an Aotrou a zo deolïezh ar ouiziegezh ;18 an deolïezh a ziwallo hag a reizhaio ar galon, levenez ha joa a roio. (19)

20 Leunder ar Furnez ez eo doujañ an Aotrou Doue ; ha mezviñ a ra an dud gant he frouezh.21 O zi a-bezh a leugn gant he frouezh , hag o solieroù gant e deñzorioù.22 Kurunenn ar Furnez ez eo doujañs an Aotrou, a ra bleuniañ ar peoc'h ha frouezhiñ ar pare ;23 an daou dra avat a zo donezonoù Doue. 24 Gouiziegezh ha skiant ar poell en deus glaviet, ha gloar he dalc'hourion en deus uhelaet.25 Gwrizienn ar Furnez ez eo doujañ an Aotrou, hag he barradur hirhoal.

PEBEILGANENN Sir 1, 7a; 10. 1a. 9a

P/. Gouiziegezh ar Furnez, da biv ez eo bet diskouezet ? An Uhel-meurbet en deus he skuilhet war e holl oberoù, ha war bep krouadur,. * Hag he roet en deus d'ar re a gar anezhañ. U/. Pep furnez a zeu eus an Aotrou Doue, Eñ e-unan en deus krouet anezhi er Spered Santel. * Hag he roet en deus ...

Eil Deiz-lid 39

EIL LENNADENN

Diwar Lizher ar pab sant Klemens Kentañda Gorintiz

(Nn. 59, 2 --- 60, 4; 61, 3; Funk 1, 135-141)

Mammenn ar Furnez, Verb Doue e barr an Neñvoù

Hep ehan e pedimp hag ec'h aspedimp Krouer an holl draoù da virout divoulc'h, dre ar bed-holl, niver e dud dibabet dre e Vab karet, Jezuz Krist ; drezañ en deus hon galvet eus an deñvalijenn d'ar sklerijenn, eus an diouiziegezh da anaoudegezh e Anv glorius. Desket en deus dimp esperout en hoc'h Anv, hag a zo penn-kentañ (penndevoud) pep krouadur. Digoret hoc'h eus daoulagad hon c'halon evit m'hoc'h anavezfemp-c'hwi hepken, '' an Hini Uhelañ en uhelderioù, c'hwi ar Sant o tiskuizhañ e-mesk ho Sent, c'hwi hag a izela lorc'h ar re lorc'hus, c'hwi hag a gas da netra mennozhioù ar pobloù, a uhela an dud izel, a izela an dud uhel, a ro pinvidigezh ha paourentez, a ra mervel a salv hag a ra bevañ, c'hwi madoberour ar speredoù ha Doue pep krouadur, a furch en islonkoù'', a ensell oberoù an den, c'hwi, skoazell ar re en dañjer, , '' Salver ar re o tizesperout '', krouer ha diwaller pep spered ; c'hwi hag a liesa ar broadoù war an douar, hag a zibab eus a-douez pep hini anezho ar re ho kar dre Jezuz Krist ho Mab muiañ-karet, ez eo drezañ hoc'h eus hon c'helennet, hon santelaet, roet gloar dimp-ni. Ho pediñ a reomp, Aotrou, bezit hon sikour hag hon skoazell. Ar re eus hon tud hag a zo gwasket, disammit-i, ho pet truez ouzh an dud izel ; savit en-dro ar re a zo kouezhet ; dougit dorn d'ar re ezhommek : yac'hait ar re glañv ; degasit en-dro ar re eus ho Pobl hag a zo dianket ; magit ar re o deus naon ; dieubit ar re eus hon tud hag a zo er prizon ; grit d'ar re zinerzh chom en o sav ; kennerzhit ar re fallgalonet ; « an holl vroadoù da anavezo ez oc'h-c'hwi an Doue nemetañ, hag ez eo Jezuz Krist ho Mab, ha ni ho Pobl ha deñved ho tropell ''. C'hwi eo hoc'h eus diskouezet, dre hoc'h oberoù, urzh peurbadus ar bed ; c'hwi eo, Aotrou Doue, hoc'h eus diazezet an douar ; c'hwi a zo feal a-hed an holl remziadoù, reizh eo ho 40 Sizhun I en amzer blaen parnedigezhioù, estlammus eo ho nerzh hag ho meurdez ; fur e krouidigezh ar bed, ha skiantek evit derc'hel divrall ar grouadelezh ; madelezhus en traoù a weler , ha feal e-keñver ar re a lak o fiziañs ennoc'h, leun a drugarez hag a druez. Pardonit dimp hor fallagrïezh, hon dislealderioù, hor pec'hedoù hag hon gwalloberoù. Na rit ket ar gont eus pec'hedoù ho servijerion hag eus re ho

servijerezed, met hon glanait dre ho kwirionez, ha '' renit hon c'hammedoù evit ma kerzhimp gant ur galon c'hredus, reizh ha didroidell, ha ma raimp ar pezh a zo mat ha plijus '' ouzh ho taoulagad, koulz hag ouzh daoulagad ar re a vez ouzh hon gouarn. Ya, Mestr, '' lakait ho tremm da lugerniñ warnomp evit hon eurvad '', er peoc'h, evit ma vezimp gwarezet ''gant ho torn galloudus '', hag evit bezañ diwallet diouzh pep pec'hed ''gant ho prec'h nerzhus ''. Hon dieubit diouzh ar re o deus ouzhimp kasoni hep abeg ebet. Roit intent vat ha peoc'h dimp-ni ha da holl dud an douar, evel m'hoc'h eus bet roet d'hon tadoù pan ho pedent gant doujañs, '' er feiz hag er wirionez ''. C'hwi hepken a c'hell ober an traoù-se en hon c'heñver, ha reiñ dimp zoken madoù brasoc'h. Ho meuliñ a reomp dre Veleg-meur ha difenner hon eneoù, Jezuz Krist. Ra vo drezañ gloar ha galloud deoc'h, bremañ hag a rumm da rumm hag a gantved da gantved. Amen.

PEBEILGANENN S 76(77), 14b-16

P/. Piv a zo Doue bras evel hon Doue-ni ? * C’hwi eo an Doue a ra burzhudoù, U/. Diskouezet hoc’h eus ho kalloud e-touez ar pobloù, roet hoc’h eus gant nerzh ho prec’h frankiz d’ho Pobl * C'hwi eo ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, selaou gant madelezh goulennoù ho Pobl o pediñ ; roit dezho ar c'hras da welout ar pezh o deus da ober, hag an nerzh da ober ar pezh o devo gwelet. Dre hon Aotrou Jezuz Krist ....

Trede Deiz-lid 41

TREDE DEIZ-LID


Diwar levr Furnez Sirac'h 11, 12-30

Fiziañs e Doue hepken

12 Un den a zo lugudus, hag ezhomm en deus skoazell,n'en deus ket a nerzh, ha chom a ra er c'horkerezh ;13 met daoulagad an Aotrou o deus sellet outañ gant madelezh,hag e adsavet eus e izelder,hag uhelaet e benn ;ha souezhet eo bet diwar e benn kalz a dud.14 Madoù ha gwalloù, buhez ha marv,dienez ha pinvidigezh a zeu a-berzh an Aotrou Doue.15 Ar Furnez, ar skiant, hag anaoudegezh al Lezenn a zeu digant an Aotrou ;ar garantez hag ar vuhezegezh vat a zeu digantañ.16 Diboellegezh ha teñvalded a zo bet krouet evit ar bec'herien ;evit ar re a gemer lorc'h gant an droug, a gosha gant an droug.17 Largentez an Aotrou a chom gant an dud deol,hag e vadelezh a raio berzh da viken.18 Unan a zeu pinvidik dre berzh e evezh hag e dostoni,ha setu e lod a c'haredon19 pa lavar dezhañ e-unan : « Kavet em eus diskuizh,ha bremañ ez an da zebriñ eus va madoù » ;20 ne oar ket pegeit amzer a dremeno, hag e tostaio ar marv,hag e lezo e vadoù gant reoù all, hag e varvo.21 En em zalc'h gant da Emglev, ha bev gantañ,ha kosha gant labour da Emglev.22 Na souezh ket gant oberoù ar pec'her ;az pez fiziañs en Aotrou Doue, ha kendalc'h gant da drevell.23 Rak aes eo ouzh daoulagad an Aotroupinvidikaat, buan hag a-daol-trumm, an ezhommeg.24 Bennozh an Aotrou Doue eo garedon an den deol,hag e berr amzer e ra bleuniañ e vennozh.42 Sizhun I en amzer blaen

25 Na lavar ket : « Petra am eus ezhomm ?Ha petore madoù am eus da gaout hiviziken ? » .26 Na lavar ket : « A-walc'h am eus,petore droug a c'hoarvezo ganin hiviziken ? ». 27 Da zeiz an eurvad e tisoñjer an drougeur,ha da zeiz an drougeur ne vez ket soñj eus an eurvad,28 rak aes eo d'an Aotrou, da zeiz an diwezh,daskoriñ d'an den hervez e hentoù.

29 Poan un eurvezh a ra ankounaat an hevoud,hag e termen an den emañ diskuliadur e oberoù.30 A-raok e varv na lavar den evurus,rak en e finvez e vez anavezet an den.

PEBEILGANENN Sir 11, 19. 20; kv. Luk 12, 17. 18

P/. An deiz ma lavar an den pinvidik: Kavet em eus va diskuizh, ha bremañ ez an da zebriñ eus va madoù. * Ne oar ket e tostaio ar marv, hag e lezo e vadoù da reoù all, hag e varvo. U/. Soñjal a ra an den pinvidik en e galon : diskar a rin va grignolioù, ha re vrasoc'h a savin, hag eno e tastumin va madoù. * Ne oar ket ...

EIL LENNADENN

Diwar Levr Reoliadurioù displeget hiroc'hsant Bazilios Meur, eskob

( Resp. 2, 1; PG 31, 908-910 )

En hon c'hreiz emañ sanket an nerzh da garout

A dra sur ne deo ket karantez Doue un dra hag a vez desket en ur skol bennak. Rak, n'eo ket digant an dud all e teskomp tañva ar goulou, ha c'hoantaat ar vuhez, nag ivez karout hon tud hag ar re hor mag. Evel-se enta, pe gentoc'h ken meur rak-se, n'eo ket gant kentelioù eus an diavaez eo e tesker karantez Doue ; met kerkent ha ma vez furmet ar c'hrouadur bev-se – me 'lavar an den – e vez lakaet ennañ evel un had, pe un nerzh, hag a zo gantañ ar galloud hag ar pleg da garout. An nerzh-se, kerkent ha ma teu ar skol war

Trede Deiz-lid 43

gourc'hemennoù Doue d'hen degemer, e kustum hen diorren gant aket, hag hen magañ gant gred ; ha gant sikour Doue hen kas betek ar beurvadelezh. Setu perak e kavomp mat diouzh un tu, gant gras Doue, ar youl a ziskouezit dre maz eus ezhomm anezhi evit tizhout ar pal ; ha diouzh an tu all, gant sikour ho pedennoù, e poagnimp, hervez ar galloud hon eus bet digant ar Spered Santel , da zihuniñ ar fulenn eus tan karantez Doue kuzhet en ho kreiz.

Met, lavaromp da gentañ hon eus bet resevet diagent digant Doue an nerzh hag ar galloud da seveniñ an holl c'hourc'hemennoù bet roet dimp gantañ. Dre-se ne zleomp ket kaout diaes ober kement-se, evel pa vefe goulennet groñs diganimp ober un dra bennak dreistordinal. Dre-se ivez, ne zleomp ket kemerout gloar, evel pa zaskorfemp muioc'h eget n'eus bet roet dimp. Pa reomp un implij reizh ha dereat eus an nerzhioù-se e renomp gant deolïezh ur vuhez kaeraet gant ar vertuzioù ; hogen ma reomp implij fall anezho, neuze e kouezhomp en ur gwall si. Ha petra eo ar gwall si-se : ober un implij fall hag a-ziavaez eus gourc'hemennoù an Aotrou, eus ar galloudezhioù roet dimp gant Doue evit ober ar mad. Er c'hontrol, setu petra eo ar vertuz emañ Doue o c'houlenn diganimp : ober un implij vat eus ar galloudezhioù-se diwar atiz ur goustiañs vat, hervez gourc'hemenn Doue. P'emañ an traoù evel-se, e lavarimp heñvel diwar-benn ar garantez. Peogwir hon eus resevet urzh da garout Doue, neuze kerkent ha ma vezomp furmet, hon eus hon eus ennomp nerzh ha galloud da garout. N'eus ket ezhomm da brouiñ kement-se dre arguzennoù diazez ; pep hini a c'hell e-unan hen deskiñ. Rak douget ez omp dre natur da glask an traoù mat ha kaer, daoust ma ne deo ket ar memes tra eo a seblant bezañ mat ha kaer da hemañ pe da henhont. N'hon eus ket ezhomm e vefe desket dimp karout ar re ez omp tost dezho dre ar gwad, pe hon tud nesañ. Ac'hanomp hon-unan e tiskouezomp amgarausted e-heñver hon madoberourion. Ac'hanta, pa lavarin mat, petra a zo kaeroc'h eget kened Doue ? Peseurt soñj a zo plijusoc'h ha c'hwekoc'h eget ar soñj eus a splannder Doue ? Peseurt c'hoant a zo ken nerzhus ha ken taer44 Sizhun I en amzer blaen

evel ar c'hoant sanket gant Doue en un ene glanaet a bep youl fall, hag o lavarout gant ur santimant gwirion : « Gloazet on bet gant ar garantez » ? N'eus tu ebet da lavarout, na da ziskleriañ pegen trellus ez eo ar splannderioù eus kened an Aotrou Doue.

PEBEILGANENN S 17(18), 2b-3b

P/. Ho karout a ran, Aotrou, c'hwi va nerzh. * Aotrou,

c'hwi, va difenn ha va repu, c'hwi eo va silvidigezh. U/. O, va Doue, c'hwi eo ar roc'h a gavan bod enni. * Aotrou ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, selaou gant madelezh goulennoù ho Pobl o pediñ ; roit dezho ar c'hras da welout ar pezh o deus da ober, hag an nerzh da ober ar pezh o devo gwelet. Dre hon Aotrou Jezuz Krist ....

PEVARE DEIZ-LID


Diwar levr Furnez Sirac'h 24, 1b-33

Ar Furnez er grouadelezh hag en Istor Israel1b Ar Furnez a ra he meuleudi hec'h-unan, hag a gav hec'h enor e Doue,hag e-kreiz he Fobl e ra he c'hlod,2 hag e kevredigezh an Uhel-meurbet e tigor he genou,ha dirak e c'halloud e ra he c'hlod3 hag e-kreiz he Fobl e vezo savet uhel-meurbet,ha meulet e bodadeg an holl Sent,4 hag e-touez an holl dud dibabet e kavo meuleudi,ha benniget e vezo e-kreiz ar re venniget o lavarout :5 « Me a zo deuet eus genou an Uhel-meurbet,a-raok an holl grouadurien ez on bet ganet.

Pevare Deiz-lid 456 Me am eus lakaet da sevel en Neñvoù ur goulou divougadus,hag evel ur goabrenn em eus goloet an douar a-bezh.7 Me, en uhelderioù em eus skignet va zeltenn,ha va zron, war ur peul-koumoul.8 Kelc'henn an neñv am eus graet va-unan an dro anezhi,hag e kondon an islonkoù em eus baleet,9 war donnoù ar mor, ha dre holl war an douar ez on chomet,10 war bep pobl ha war bep broad em eus bet beli,11 mac'het em eus dindan va zreid gant va galloud

kalonoù an holl dud, bras ha bihan.Etrezo holl em eus klasket un diskuizh :hag en hêrezh pehini ober va annez ?12 Neuze en deus roet urzh din Krouer an holl draoùhag an Hini en deus va c'hrouet en deus arsavet va zeltenn13 ha lavaret : « E Yakob stign da deltennhag en Israel ra vezo da hêrezh,ha gra gwrizioù e-touez va zud dibabet ».14 A-raok ar c'hantvedoù adal an deroù en deus va c'hrouetha betek ar c'hantvedoù da zont ne ehanin ket.15 En deltenn santel em eus lidet dirazañ,hag evel-se, e Sion em eus graet va annez,hag er gêr muiañ-karet ivez en deus graet din arsav,hag e Yerousalem emañ va aotrouniezh.16 Gwriziennet em eus en ur Bobl uhelvrudet,e lodenn an Aotrou, en e hêrezh,hag e bodadeg an holl Sent emañ va annez.17 Kresket em eus evel ur sedrezenn war al Libanhag evel ur siprezenn war venezioù an Aermon.18 Evel ur balmezenn em eus kresket en En-gadi,hag evel plantennoù roz e Yeric'ho.19 Evel un olivezenn gaer er gompezenn,ha kresket em eus evel ur blatanenn tost d'an dour war al leurioù.20 Evel kinamona ha draeneg frondus em eus roet c'hwez-vat ;evel mir eus an dibab em eus roet frond c'hwek,21 evel storaks, galbanom, oniks ha stakt,evel moged an ezañs en Deltenn,22 Me, evel an dourmantinenn em eus ledet va barroù,ha va skourroù a zo skourroù a c'hloar hag a c'hras.46 Sizhun I en amzer blaen

23 Me, evel ar winienn em eus graet bountañ bourrusted,ha va bleuñv a zo frouezh a c'hloar hag a binvidigezh.24 Me a zo mamm d'ar garantez kaer ha d'an doujañs,d'an anaoudegezh ha d'an esperañs santel.25 Ennon-me emañ pep gras a hent hag a wirionez,ennon-me pep esper a vuhez hag a vertuz.26 Treuzit davedon, c'hwi a zo ouzh va c'hoantaat,hag ho pezet ho kwalc'h eus va frouezh.27 Rak va spered a zo c'hwekoc'h eget ar mel,

ha va hêrezh dreist ar mel hag an derenn vel ;28 an eñvor ac'hanon a gendalc'ho a-hed ar c'hantvedoù.29 Ar re am debr o devo c'hoazh naon,hag ar re am ev o devo c'hoazh sec'hed.30 An hini am selaou n'en devo ket mezh,hag ar re a labour ganin ne bec'hint ket :31 hag ar re a daol sklerijenn warnon o devo ar vuhez peurbad.32 Kement-se holl setu levr an Uhel-meurbet,33 al lezenn en deus kemennet dimp Mosezevel hêrezh evit bodadegoù Yakob.

PEBEILGANENN Yan 14, 6; Sir 24, 14

P/. Me eo an hent hag ar wirionez hag ar vuhez, * Den ebet ne zeu d'an Tad nemet drezon. U/. Me, ar Furnez, adal an deroù, a-raok ar c'hantvedoù ez on bet krouet, ha betek ar c'hantvedoù da zont ne ehanin ket. * Den ebet ...

EIL LENNADENN

Diwar Kelennskrid sant Eirenaios eskob, A-enep an disivoudoù

( Lib. 4, 6, 3. 5. 6. 7 : SCh 100, 442. 448-454 )

Anaout an Tad dre Emziskleriadur ar Mab

Ne c'hell den anaout an Tad hep Verb Doue, da lavarout eo nemet ar Mab hen diskuilhfe. Ha ne c'hell den anaout ar Mab hep youl vat an Tad. Ar Mab avat a gas da benn ar pezh a blij d'an Tad ; An Tad enta a gas ; ar Mab neuze a zo kaset hag a zeu. Kaer en deus an Tad bezañ diweladus ha didermenadus evidomp, e Vab

Pevare Deiz-lid 47

koulskoude hen anavez. Kaer en deus bezañ diziskleriadus, ar Verb hen diskler dimp. Diouzh an tu all den ebet ne anavez ar Verb nemet an Tad. An Aotrou eo en deus diskleriet dimp an div wirionez-se. Ha setu perak emañ ar Mab o tiskuilh an anaoudegezh eus an Tad dre e emziskleriadur e-unan. An anaoudegezh eus an Tad, setu petra eo Emziskleriadur ar Mab, rak diskleriet e vez pep tra dre ar Verb. M'en deus an Tad diskleriet ar Mab ez eo evit ma vefe diskleriet e-unan drezañ d'an holl, ha ma c'hellfe, e pep justis, ar

re a gred ennañ resev an divreinusted hag ar freskadurezh peurbadel. (Met krediñ ennañ a zo ober e volontez.) Evit gwir, emañ ar Verb, dre ar grouadelezh hec'h-unan, o tiskleriañ Doue, ar c'hrouer, hag o tiskleriañ dre ar bed an Aotrou oberour ar bed ; ha dre an traoù furmet, ar micherour en deus o furmet ; ha dre e stad a Vab, an Tad en deus e engehentet, eñ ar Mab. An holl a lavar an traoù-se an eil koulz hag egile, met krediñ an eil koulz hag egile ne reont ket. Hogen dre al Lezenn, hag ar Brofeded kenkoulz all, ec'h en em ro ar Verb da anaout, hag e ro ivez e Dad da anaout. Ar Bobl a-bezh, evit gwir, a glevas kerkoulz all an eil evel egile. Ha dre ar Verb e-unan deuet da vezañ gweladus, hag aes stekiñ outañ, ec'h en em ziskouezas an Tad. Zoken mar ne gredas ket an holl ennañ an eil koulz hag egile, e welas an holl an Tad er Mab, da vihanañ. Rak ar pezh na veze ket gwelet eus ar Mab, an Tad an hini 'oa, hag ar pezh na veze ket gwelet eus an Tad, ar Mab an hini 'oa. Ar Mab, en ur servijañ an Tad, a beurc'hra an holl draoù adalek ar penn kentañ betek ar penn diwezhañ, hag hepzañ ne c'hell den ebet anavezout Doue. Rak an anaoudegezh eus an Tad, ar Mab an hini eo : an anaoudegezh eus ar Mab, en Tad an hini emañ, ha dre ar Mab eo e vez diskleriet. Setu perak e lavare an Aotrou : Den ebet ne anavez ar Mab nemet an Tad, den ebet ne anavez an Tad nemet ar Mab hag ar re en devo ar Mab hen diskuliet dezho. Ar gerioù « m'en devo henn diskuliet » n'int ket bet lavaret e sell eus an amzer da zont hepken, evel pa vije bet kroget ar Verb da ziskuliañ an Tad pa voe ganet eus a Varia ; met implijet int bet en un doare resis evit an holl amzer. Rak adalek an deroù emañ ar Mab o reiñ sikour d'e grouadurien, o tiskuliañ an Tad d'an holl, d'ar re a fell d'an Tad, ha pa fell d'an Tad, hag evel48 Sizhun I en amzer blaen

ma fell d'an Tad. Ha setu perak eo en holl ha dre an holl draoù ez eus un Doue hepken, an Tad, ur Verb hepken, ar Mab, hag ur Spered hepken, hag ur silvidigezh hepken evit an holl a gred ennañ.

PEBEILGANENN Yan 1, 18; Mzh 11, 27b P/. Doue, den n'en deus e welet biskoazh ; * Ar Mab Unganet hag a zo en askre an Tad, hennezh en deus hen roet da anaout. U/. Den ebet ne anavez an Tad nemet ar Mab, hag an neb a blij

d'ar Mab hen diskuliañ dezhañ. * Ar Mab Unganet ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, selaou gant madelezh goulennoù ho Pobl o pediñ ; roit dezho ar c'hras da welout ar pezh o deus da ober, hag an nerzh da ober ar pezh o devo gwelet. Dre hon Aotrou Jezuz Krist ...

PEMPVET DEIZ-LID


Diwar levr Furnez Sirac'h 42, 15---43, 13

Meuleudi Doue er grouadelezh42,15 Kounaat a rin bremañ oberoù an Aotrou,ha dezrevellañ a rin ar pezh am eus gwelet :dre gomzoù an Aotrou e voe graet e oberoù,ha sentiñ a ra ar grouadelezh ouzh e youl,16 An heol o lugerniñ a sell ouzh pep tra,ha gant gloar an Aotrou ez eo leun e oberenn,17 N'eo ket bet roet da Sent an Aotrou danevellañ e holl vurzhudoù,ar pezh en deus diazezet an Aotrou hollc'halloudekevit ma vezo divrall an hollved en e c'hloar.18 Sonteal en deus graet an islonk hag ar galon,ha meizet en deus o zouelladennoù.

Pempvet Deiz-lid 4919 Rak anaout a ra an Uhel-meurbet pep gouiziegezh,ha sellout a ra ouzh arouezioù an amzer ;kemenn a ra an tremened hag an dazond,ha diskuliañ roudennoù an traoù kuzhet20 Ne dremen hebiou dezhañ mennozh ebet,ha n'eo kuzhet outañ neb lavarenn.21 Meuroberoù e Furnez en deus urzhiataet,eñ nemetañ a zo a-viskoazh ha da holl viken ;netra n'eo bet lakaet ouzhpenn, 22 netra dilamet,

ha n'en deus ezhomm a guzul ebet,23 Na pegen hetus e holl oberoù,hag evel un elienenn ar pezh a vez gwelet !24 Kement-se holl a vev hag a bad da viken,hag evit an holl ezhommoù, pap tra a zo sentus.25 Holl emaint daou-ha-daou, unan a-geñver egile,ha n'en deus graet netra diglok ;26 unan a ziogel mad unan all,ha piv en devo e walc'h o welout e c'hloar ?43,1 Lorc'hentez an uhelderioù, un oabl a c'hlanded,setu gwel an Neñv en e arvest a c'hloar.2 An heol o parañ a embann en ur darzhañpebezh tra vurzhudus, oberenn an Uhel-meurbet !3 En e greisteizvezh e tisec'h an douar,ha dirak e wrez piv a zalc'hfe ?Tommañ a reer ar forn evit labourat war domm,4 teir gwezh muioc'h ec'h entan an heol ar menezeier ;c'hweshañ a ra aezennoù leskidik,hag o strinkañ e vannoù e trell an daoulagad.5 Bras eo an Aotrou en deus graet anezhañ,ha war e urzhioù e tifrae e redadenn.6 Al loar ivez, bepred en he c'houlz,a verk an amzerioù, arouez ar beurbadelezh.7 Eus al loar e teu merk ar gouelioù,gant he sklaerder o tigreskiñ betek an diwezh.8 Loariad a zo diouzh hec'h anv,kreskiñ a ra souezhus en he c'helc'hdro,9 letern an armeoù en uhelder,gwelevus en ebr an neñvoù.50 Sizhun I en amzer blaen

10 Kaerder an neñv eo gloar ar steredegi,kinkladur lugernus e uhelderioù an Aotrou.11 War gomz ar Sant en em zalc'hont hervez e urzh,ha ne laoskaont ket en o gwardoù.12 Gwel ar ganevedenn, ha bennig an Hini en deus he graet ;kaer-meurbet en he splannder.13 Bolzañ a ra an neñv e kelc'henn e c'hloar,daouarn an Uhel-meurbet o deus stignet anezhi.

PEBEILGANENN Dsk 4, 11; Est 4, 17d. 17c P/. Dellezek ez oc'h, c'hwi hon Aotrou hag hon Doue, da resev ar c'hlod, an enor hag ar galloud, * Rak c'hwi eo hoc'h eus krouet kement tra 'zo, ha dre ho polontez-c'hwi int deuet da vezañ hag int bet krouet. U/. Graet hoc'h eus an neñv hag an douar ha kement a zo e kelc'h an neñv ; mestr an holl draoù ez oc'h-c'hwi. * Rak ...

EIL LENNADENNDiwar Areizhennoù sant Atanazios eskob, Enep ar baganed.

( Nn. 40-42: PG 25,79-83)

Verb an Tad a gempenn, a renk hag a zalc'h pep tra

Santel-meurbet, ha pell a-us d'an holl draoù krouet emañ Tad ar C'hrist, evel ur sturier eus an akuitañ. Dre e furnez e-unan, ha dre e Verb dezhañ, hon Aotrou ha Salver ar C'hrist, emañ o c'houarn, o renkañ hag oc'h ober pep tra e pep lec'h, evit hor silvidigezh, evel ma kav dezhañ ez eo reizh. Reizh eo enta d'an traoù bezañ evel m'int bet graet, hag evel m'o gwelomp o tont da vezañ, rak evel-se eo e fell da Zoue e vefent, - ar pezh, a dra sur n'eus den ebet o nac'h. Rak maz afe an traoù krouet war-raok hep abeg ebet, ha maz afe ar bed en-dro hep pal ebet, neuze, gant gwir abeg, ne vefe feiz ebet da gaout er pezh a leverer. Met mar deo gant poell, gant furnez ha gant skiant ez eo bet krouet ar bed ha kempennet a-zoare e pep stumm, neuze eo dav krediñ ne deo an oberour hag ar c'hempenner anezhañ, hini all ebet nemet Verb Doue. Un Doue bev hag oberiant, deuet eus Doue e-unan, an Doue mat, mestr ar bed-holl, eo a ran-me eus an hini a zo ar Verb dre natur. Dishemvel eo hemañ diouzh an holl draoù krouet. Bez' ez

Pempvet Deiz-lid 51

eo ar Verb gwirion nemetañ d'an Tad a vadelezh. Dre e ragevezh ez eo sklerijennet ar bed-mañ bet krouet gantañ. Eñ ar Verb mat d'an Tad mat, eo en deus renket hag urzhiet ar bed-holl, en deus unanet an traoù kontrol ouzh an traoù kontrol, ha graet ganto holl ur gensonadeg unan. Bez' ez eo an Doue nemetañ, an Unganet nemetañ hag a zo deuet, leun a vadelezh, eus an Tad evel eus an eienenn a vadelezh, hag a gempenn, a renk hag a zalc'h pep tra unanet. An Doue-se enta hag a reas an holl draoù dre ar Verb

peurbadel, hag a roas o natur d'an traoù krouet, ne vennas ket o lezel da vezañ kaset ha degaset gant o flegoù naturel o-unan, gant aon na zistrofent d'an netra ; met evel unan leun a vadelezh e c'houarn hag e harp an natur a-bezh evit ma c'hellfe, sklerijennet gant renerezh ar Verb, e ragevezh hag e skoazell, chom en he sav ha padout ; evel-se e teu da gaout perzh hec'h-unan e Verb an Tad, hag a zo ur boud gwirion, ha da vezañ sikouret gantañ, betegout na baouezfe da vezañ, ar pezh a c'hoarvezfe hep mar ebet, mar ne vefe ket diwallet gant ar Verb, da lavarout eo gant an Hini a zo skeudenn an Doue na weler ket, ar c'hentañ ganet eus an holl grouadelezh. Rak drezañ hag ennañ e chom an holl draoù en o sav, koulz ar re a weler, evel ar re na weler ket, hag Eñ eo penn an Iliz, evel ma tiskler ar Skridoù Santel, servijerion ar wirionez. Hemañ enta, Verb hollc'halloudek ha meurbet santel an Tad, a dreant an holl draoù ; hag o tispakañ e holl nerzhioù e pep lec'h, hag o skleriañ an holl draoù gwelus ha diwelus, e talc'h hag e stard anezho ennañ e-unan en doare na lez netra da ziflipañ eus e c'halloud ; met en holl ha dre an holl, koulz da bep hini en un doare ispisial evel d'an holl a-stroll, e ro, ha war un dro, e vir o buhez dezho.

PEBEILGANENN Kv. Krl 8, 22-30

P/. Er penn-kentañ, Doue, a-raok na vefe an douar, a-raok na ziazezfe an islonkoù, kent na groufe ar mammennoù-dour, * A-raok na blasfe ar menezioù, a-raok an holl dorgennoù, Doue am engehentas. U/. P'edo o prientiñ an neñvoù edon aze, oc'h urzhiañ pep tra a-unan gantañ. * A-raok ...52 Sizhun I en amzer blaen

Pedenn


C'HWEC'HVET DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadenn

LENNADENN GENTAÑ

Diwar levr Furnez Sirac'h 43, 14-37

Meuleudi Doue er grouadelezh14 Ouzh e c'hourc'hemenn (an Uhelañ) e tifrae an erc'h,hag hastañ a ra al luc'hed war e urzh.15 Setu perak e tigor ar mirlec'hioù,hag e tinij ar c'houmoul evel evned.16 Gant e vraster e ro nerzh d'ar c'houmoul,hag e vezont frigaset e mein-grizilh.Mouezh e gurun a c'hourdrouz an douar,17 hag ouzh e welout e vez brallet ar menezioù.Diouzh e c'hoant e c'hwezh an avel-c'hevred,18 hag ar c'horvent-sterenn hag ar barr-korbell.19 Evel evned o plavañ da gouezhañ e tastrew an erc'h,hag evel ar c'harveg o tiskenn e vez e ziskar ;20 kaerder e gannded a vam an daoulagad,ha pa gouezh e vez estlammet ar galon.21 Hag ar rev war an douar a skuilh evel holen,ha gant ar skorn e teu da vezañ broudoù spern.22 An avel-sterenn yen a c'hwezh,hag a galeta ar skorn war an dour ;war bep poullad-dour e tiskenn,hag evel gant un hobregon e vez gwisket an dour.23 Lonkañ a ra ar menezioù ha lesskiñ ar gouelec'h,ha pulluc'hañ a ra ar geot evel un tan.

C'hwec'hvet Deiz-lid 53

24 Ul louzaouenn da gement-se eo ur goabrenn drumm,ur c'hlizhenn o tont war-lerc'h avel-skarn a sedera.25 Gant e boell en deus sioulaet an islonk,ha plantet ennañ enezennoù.26 Ar re a vez war vor a zanevell o riskloù,ha gant ar pezh a glevomp e vez souezhet hon divskouarn.27 Bez' ez eus aze oberennoù iskis ha marzhus,morviled a bep seurt hag hil ar morviled.

28 En abeg dezhañ e c'hell e gannad sturiañ,ha gant e gomz e vez kempenn pep tra. 29 Kalz a c'hellfemp lavarout met ar gerioù a vank ;ha disoc'h ar c'homzoù eo : « Eñ a zo pep tra ! ».30 Evit e ganmeuliñ pelec'h kavout an nerzh ?Rak Eñ eo an Hini bras, dreist d'e holl oberoù.31 Doujus eo an Aotrou ha bras-meurbet.ha marzhus eo e c'halloud.32 Evit kanmeuliñ an Aotrou, uhelveulit anezhañ, kement ha ma c'hellit ;rak uheloc'h emañ c'hoazh,ha dreist da welout ar veurdez anezhañ. (33)

34 Evit hen uhelveuliñ, bezit leun a nerzh ;na faezhit ket, rak ne dizhot ket ar pal.35 Piv en deus e welet ha graet an danevell ?Ha piv hen meurekaio diouzh maz eo ?36 Kalz a draoù kuzhet a zo brasoc'h eget ar re-se ;ha nebeut hon eus gwelet eus e oberoù.37 Rak pep tra en deus graet an Aotrou,ha d'an dud deol en deus roet ar Furnez.

PEBEILGANENN Kv. Sir 43, 29. 30

P/. O veuliñ Doue e lavarimp kalz a draoù, ha berr e chomimp gant hor gerioù ; * Berr-ha-berr : « Bez' ez eo Eñ pep tra ! ». U/. Evit e ganmeuliñ pelec'h kavout an nerzh ? Rak Eñ eo an Hini bras, dreist d'e holl oberoù. * Berr-ha-berr ... 54 Sizhun I en amzer blaen

EIL LENNADENN

Diwar Areizhennoù sant Atanazios eskob, Enep ar baganed. ( Nn. 42-43: PG 25,83-87)

An holl draoù, evit gwir, a ra ur gensonadegdre ar C'hrist

N'eus hini eus an holl draoù a zo hag a zeu da vezañ, a gement n'eo ket bet graet ha na chom en e sav nemet er Verb ha dre ar Verb, evel ma tiskler ivez Yann an Teologour Meur. dre ar

c'homzoù-mañ : Er penn-kentañ edo ar Verb, hag ar Verb a oa gant Doue. Hag ar Verb a oa Doue. Drezañ eo bet graet pep tra, hag heptañ n'eus bet graet netra. Ur muzikour gant un delenn kempennet evit seniñ, ha neuze gant notennoù izel ha reoù uhel pe etre, kemmesket ampart gant notennoù all, a ra ur gensonadeg unan hepken ; evel-se ivez emañ kont gant Furnez Doue : derc'hel a ra ar bed-holl evel un delenn, unaniñ a ra traoù an aer gant re an douar, traoù an neñv gant reoù an aer ; juntrañ a ra an holl draoù war un dro gant pep hini anezho a-hiniennoù, hag ouzh o c'has en-dro gant e youl hag e volontez, e ra ur bed hepken, hag un urzh hepken er bed en un doare estlammus ha kempenn da vat. E-pad ar c'heit-se e chom Verb Doue e-unan difiñv en askre e Dad, tra ma ro lusk gant nerzh e natur hag e anien, d'an hol draoù e-giz ma plij d'an Tad. Hag an holl draoù diouzh o zu, gant sikour ar Verb, a vev hag a chom en o sav hervez o natur, hag a aoz drezañ kenetrezo ur gensonadeg eus ar c'haerañ, ha doueel e gwirionez. Evit ma vo tu da gompren un dra ken bras, dre ur skeudenn bennak, kemeromp da skouer ul laz-kanañ niverus. En ul laz-kanañ ez eus gwazed, bugale, merc'hed, tud kozh ha tud yaouank, gant unan, ar mestr, o ren ; kanañ a ra pep hini hervez e berzhioù naturel hag e c'halloud, ar gwaz evel ur gwaz, ar bugel evel ur bugel, an den kozh evel un den kozh, ar paotr yaouank evel ur paotr yaouank, ha daoust da se e reont holl war un dro ur gensonadeg hepken. Hon ene-ni ivez, lakomp, a ro lusk war un dro d'hor skiantoù hervez oberiantiz pep hini anezho, hag evel-se, dirak un dra hepken e vezont lakaet da oberiañ : al lagad a wel, ar skouarn a glev, an dorn a zornata, ar c'hwesa a glev c'hwez, an

D'ar Seizhvet-deiz 55

tañva a dañva, hag izili all ar c'horf a ra alies o labour ivez, da skouer, an treid a vale. Hag e vefe kont evel-se a dra sur gant natur ar bed-holl, daoust maz eo dister-meurbet ar skouer-se, e c'heller hen merzout evelkent gant lakaat ar spered da vont donoc'h. Da lavarout eo, dre ur sin hepken eus youl Verb Doue, e vez kempennet an holl draoù war un dro, en doare ma ra pep hini anezho ar pezh a sell outañ, ha maz eont holl a-gevret da ober un urzhiadur peurvat.

PEBEILGANENN Tob 12, 6b

P/. Bennigit Doue ha lavarit bennozh dezhañ dirak an holl dud vev evit ar pezh en deus graet evidoc'h a vat, * En ur vennigañ hag en ur ganañ e anv. U/. Diskouezit oberoù Doue d'an holl dud gant enor, ha na lureit ket evit e ganmeuliñ. * En ur vennigañ ...

Pedenn


D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diwar levr Furnez Sirac'h 44, 1b-2. 16,--- 45, 6

Meuleudioù an Tadoù : adal Henoc'h betek Moizez44,1b Meulomp enta an dud hollvrudethag hon hendadoù, en o rummadoù.2 Kalz a c'hloar en deus krouet an Aotrou,ha diskouezet e veurdez abaoe an Henamzer.56 Sizhun I en amzer blaen16 Henoc'h a blijas d'an Aotrou ha treuzdouget e voe d'ar baradoz,skouer an distro da Zoue evit ar broadoù.17 Noe a voe kavet peurvat ha reizh,en amzer ar gounnar e voe an divroc'hadenn ;18 a-drugarez dezhañ e voe un nemorant evit an douar,pa c'hoarvezas al liñvadeg :19 emglevioù peurbad a voe diazezet gantañ,evit na vije ken distrujet nep den gant ul liñvadeg.20 Abraham eo tad meur un tolpad a vroadoù,ha n'eus bet kavet nikun par dezhañ e klod ;mirout a reas Lezenn an Uhel-meurbet,

ha dont a reas en emglev gantañ.21 En e gorf e tiazezas an Emglev,hag en amprou e voe kavet feal.22 Setu perak e touas dezhañ dre ledouede vefe benniget ar broadoù en e lignez,e liesafe anezhañ evel uloc'h an douar,23 hag evel ar stered e lakfe uhel e lignez,hag e rofe da hêrezh dezho, adal ar mor betek ar mor,hag adal ar Stêr betek dibenn an douar.24 Ha gant Izaak e tiazezas hevelep traabalamour da Abraham, e dad.25 Bennozh an holl dud a roas dezhañ an Aotrou,hag an Emglev a gadarnaas war benn Yakob.26 E ziogeliñ a reas en e vennozhioù, ha reiñ dezhañ an hêrezh ;rannañ a reas he lodoù, hag o lodennañ etre an daouzek meuriad.27 Hag e tennas er-maez anezhañ un den mata gavas gras ouzh daoulagad an holl,45,1 a voe karet gant Doue hag an dud,Moses : an eñvor anezhañ da vezo benniget !2 Gloar a roas dezhañ, par da hini ar Sent,hag e vrasaat a reas evit spouron e enebourion,ha gant e gomzoù e reas paouez ar marzhoù,3 Gloar a roas dezhañ dirak ar rouaned ;gourc'hemennoù a roas dezhañ evit e Bobl,ha diskouez a reas dezhañ un diskeud eus e c'hloar.4 Er fealded hag en douster e santelaas anezhañ,hag e zilenn a reas a-douez an holl.


5 Ober a reas dezhañ klevout e vouezh,hag e lakaat da vont er goabrenn ;6 reiñ a reas dezhañ, tal-ouzh-tal, ar gourc'hemennoù,ul lezenn a vuhez hag a boellegezh,evit kelenn da Yakob an Emglev,hag e gemennadurioù da Israel.

PEBEILGANENN Kv. Adl 6, 3a; 7, 8 ; 6, 5

P/. Selaou, Israel, ha taol evezh da ober ar pezh en deus gourc'hemennet dit an Aotrou ; * Hag e ouezi ez eo Eñ an Doue kreñv ha feal a vir an emglev hag an drugarez d'ar re hen kar. U/ Karout a ri an Aotrou da Zoue gant da holl galon ha gant da holl ene ha gant da holl nerzh. * Hag e ouezi ...

EIL LENNADENN

Diwar Lizher ar pab sant Klemens Kentañda Gorintiz

(Nn. 31-33; Funk 1, 99-103)

Dre ar Feiz, Doue adalek ar penn-kentaña rentas reizh an holl

En em stagomp start ouzh bennozh Doue ha gwelomp pere eo hentoù ar bennozh-se. Adtremenomp dre ar spered war ar pezh a zo bet graet adalek ar penn-kentañ. Perak e voe benniget Abraham, hon Tad ? Daoust ha n'eo ket dre m'en devoa sevenet ar reizhded hag ar wirionez dre ar feiz ? Izaag, leun a fiziañs dre ma ouie petra a oa da vont da erruout, a voe kinniget a galon vat en aberzh. Yakob, leun a izelegezh a guitaas e vro en abeg d'e vreur, hag a yeas da di Laban hag en em lakaas en e servij ; ha roet e voe dezhañ daouzek bazh-roue Israel. Neb a bouezo ervat pep hini eus an degouezhioù-se a veizo kaerder an donezonoù roet gant Doue. Rak eus a Yakob e teuas an holl veleion hag al levidi a servij ouzh aoter Doue ; anezhañ eo bet ganet, hervez ar gwad, an Aotrou Jezuz ; anezhañ e teu

58 Sizhun I en amzer blaen

rouaned, priñsed ha pennrenerion, dre diegezh Youda. Hag ar meuriadoù all n'int ket lezet en ur renk hep nemeur a enor, rak an Aotrou en devoa prometet : Bez' e vo da lignez evel stered an oabl. An holl o deus bet gloar ha brasted, n'eo ket en abeg dezho o-unan, pe d'o oberoù, pe da labourioù a justis graet ganto, met dre volontez vat Doue, Ni enta hag a zo bet galvet er C'hrist Jezuz, dre ar volontez vat-se, n'eo ket ac'hanomp hon-unan, na dre hor furnez, na dre hor skiant, na dre hon deolïezh, na dre an oberoù hor befe graet gant ur galon santel, eo e vezomp lakaet just, met dre ar feiz ; rak dre ar feiz eo ez eo bet rentet just an holl dud, gant an Doue hollc'halloudek, dezhañ klod da virviken, Amen. Petra a raimp enta, breudeur ? Ha paouez a raimp da ober ar mad ? Ha dilezel a raimp ar garantez ? Arabat e permetfe biken an Aotrou e rafemp kement-se. Er c'hontrol, gant aket, ha gant un ene gredus, hastomp seveniñ pep oberenn vat. Rak, Krouer hag Aotrou ar bed-holl e-unan a gemer joa en e oberoù. Gant e c'halloud dreist ha bras-meurbet en deus startaet an Neñvoù, ha gant e furnez, a zo dreist da bep spered, en deus o c'hempennet ; dispartïet en deus an douar diouzh an dour a zo en-dro dezhañ, hag hen diazezet war sol divrall e youl dezhañ e-unan ; hag an traoù bev, a zo o vevañ warnañ, ez eo dre e urzh eo en deus roet ar bezañ dezho ; ar mor ivez, hag al loened bev a zo ennañ, goude bezañ graet anezho, e verkas un termen dezho gant e c'halloud. Ha war gement-se holl e furmas gant e zaouarn santel ha dinamm ar c'hrouadur bev ar gwellañ-holl, an hini uhelañ-holl en renk, dre maz eo speredek : an den ; ha stummet en deus anezhañ ar poltred eus e skeudenn e-unan. Rak evel-henn e lavar Doue : Greomp an den diouzh hor skeudenn hag hon hañvalidigezh ; ha Doue a grouas an den ; den ha denez e krouas anezho. Goude bezañ peurc'hraet an holl draoù-se e veulas anezho hag en o bennigas en ur lavarout : Kreskit ha deuit da vezañ niverus. Taolomp evezh enta ez eo kinklet an holl dud just gant oberoù mat, hag en deus an Aotrou e-unan kemeret levenez ouzh en em ginklañ gant e oberoù. P'hon eus enta ar skouer-se, hastomp plegañ hep diegi d'e volontez, ha gant hon holl nerzhioù greomp an oberoù a justis.


PEBEILGANENN Kv, Dan 9, 4b; Rom 8, 28

P/. An Aotrou Doue e-unan eo an Doue kreñv ha feal a vir an emglev hag an drugarez e-keñver ar re hen kar, * Hag e-keñver ar re a vir e c'hourc'hemennoù, U/. Evit ar re a gar Doue e kenlabour an holl draoù da eurvad, * Hag e-keñver ar re ...

Pedenn


60

EIL DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

(Songanou an eil sizhun)

D'ar 1-añ PardaezlidGant lidkan Mari, ant,

Er bloaz A

Setu Oan Doue, setu an hini a zilam pec'hed ar bed, allelouia.

Er bloaz B

An daou diskibl a glevas Yann hag ez ejont da gaout Jezuz en ur lavarout : Mestr, pelec'h emaoc'h o chom ? Lavarout a reas dezho : deuit ha gwelit,

Er bloaz CH

Un eured a voe e Kana Galilea, hag eno edo Jezuz gant Mari e vamm.

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an Neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh goulennoù ho Pobl, ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer, Dre hon Aotrou ,,,


LENNADENN GENTAÑ

Deroù eus levr an Adlezenn 1, 1, 6-18

Komzoù diwezhañ Moizez e Moab 1 Setu ar c'homzoù a lavaras Moshe d'an holl Israeliz en tu-hont d'ar Yarden, er gouelec'h, er stepenn a-dal da Souf, etre Paran ha Tofel, Lavan Haserot ha Dizahav : 6 “ An Aotrou, hon Doue, en deus komzet ouzhimp en Horev en ur lavarout : " Trawalc’h ez oc'h chomet war ar menez-mañ. 7 Troit ! Loc'hit ! Kit da venez an Emoriz hag etrezek o holl amezeien, d'ar stepenn,

Eil Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 61

koulz ha d'ar d'ar menez, d'an draonienn, d'an Negev hag e-kichen aod ar mor, da vro ar g/Kenaaniz, ha d'al Liban betek stêr vras Frat. 8 Setu, emezañ, lakaat a ran dirazoc'h ar vro ; it enni ha perc'hennit ar vro-se en devoa an Aotrou touet d'ho tadoù, da Avraham, da Is'hak ha da Yakov, reiñ dezho ha d'o lignez war o lerc'h ".

9 Hag em boa komzet ouzhoc'h er mare-se, en ur lavarout : ne c'hellan ket en va-unan dougen ac'hanoc'h. 10 An Aotrou, ho Toue, en deus kresket ac'hanoc'h, hag ez oc'h hiziv ken niverus ha stered an neñv. 11 An Aotrou, Doue ho tadoù, da gresko ac'hanoc'h c'hoazh mil gwezh. ha da vennigo ac’hanoc’h evel m'en deus lavaret deoc'h ! 12 Met penaos e tougin-me va-unan ar preder ganeoc'h, ar garg ac'hanoc'h, hag ho tabutoù ? 13

Kemerit evidoc'h gwazed leun a furnez hag a ouiziegezh, ha degemeret mat en o darempredoù en ho meuriadoù, evit m'o lakain en ho penn. 14 Hag ho poa respontet din en ur lavarout : “ Mat eo an dra-se a lavarez ober. “. 15 Hag e kemeris pennoù ho meuriadoù, gwazed fur ha gouiziek, hag e lakais anezho evel pennoù warnoc'h : ofiserien à vilieroù, ofiserien a gantoù, ofiserien a hanter-gantoù, hag ofiserien a zegoù, ha skribed evit pep meuriad. 16 Hag e rois urzhioù d'ho parnerien er mare-hont, en ur lavarout : Selaouit ho preudeur, ha barnit rik etre un den hag e vreurpe vefe hennezh ur c'henvroad pe e vefe un estrañjour. 17

Na sellit ket diouzh dremm an den pa varnit ; an hini bihan evel an hini bras a selaouot ; n'ho pet ket aon rak den : rak ar varn a zo da Zoue ; hag an aferioù re ziaes evidoc'h a ginnigot din hag o selaouin. 18 Hag e c'hourc'hemennis deoc'h er mare-se an holl draoù ho poa da ober ".

PEBEILGANENN Adl 10,17 ; 1,17b

P/ An Aotrou, ho Toue, eo Doue an doueed, Doue bras, kadarn ha spontus, * Na ra ket van ouzh diavaez an den, ha na vez ket prenet gant donezonoù. U/ An hini bihan evel an hini bras a selaouot, n'ho pezet ket aon rak den, ar varn a zo da Zoue. * Na ra ket van ouzh diavaez an den ...

62 Eil Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

EIL LENNADENN

Eus Lizher sant Ignatios Antiokeiaeskob ha merzher, da gristenien Efezos

(Nn. 2, 2 --- 5, 2; Funk 1, 175-177)

Kenemglev en unvaniezh

Dereout a ra ouzhoc'h reiñ gloar e pep stumm Jezuz Krist en deus roet gloar deoc'h, ma viot unanet ervat er sentidigezh, o soublañ d'an eskob ha d'ar bresbited, ha ma viot santelaet e pep tra. N'eo ket urzhioù a roan deoc'h, evel pa vefen un dra bennak. Rak kaer am eus bezañ chadennet abalamour da anv an Aotrou Krist, n'on ket c'hoazh peurc’hraet e Jezuz Krist. Bremañ ne ran nemet kregiñ da vezañ diskibl, hag e komzan ouzhoc'h evel ouzh kendiskibled din-me. Me eo am befe ezhomm da vezañ kreñvaet ganeoc'h dre ho feiz, dre ho kentelioù, dre ho pasianted, hoc'h hir c'houzañvusted. Met o vezañ n'am lez ket ar garantez da devel diwar ho penn, abalamour da se eo en ho tiaraogan evit ho kelenn da gerzhout a-unan gant menoz Doue. Rak Jezuz Krist, Eñ hor buhez ha na c'hell ket bezañ disrannet diouzhimp, a zo menoz Doue, evel m'emañ ivez an eskibien diazezet betek harzoù an douar, e menoz Jezuz Krist. Setu perak e tere ouzhoc'h kerzhout a-unan hervez menoz hoc’h eskob ; ar pezh a rit. Rak ho presbited brudet-mat ha dellezek eus Doue, a zo kendoniet ouzh an eskob evel ma'z eo ar c'herdin ouzh ar gitar ; dre-se gant unaniezh ho santimantoù, ha kensoniezh ho karantez e kanit enor da Jezuz Krist. Met bezit pep hini ac'hanoc'h ul laz-kanañ ; ha kendoniet kenetrezoc’h e c'hellot tapout ton Doue a-gevret, ha kanañ a-unvouezh, dre Jezuz Krist, ur meulgan d'an Tad. Neuze an Tad ho selaouo, hag e welo diouzh hoc'h oberoù ez oc'h izili e Vab. Talvoudek ez eo deoc'h ,enta, Chom en un unaniezh didorr, evit bezañ lodek e Doue, e pep amzer. Mar don deuet e ken nebeut a amzer da vez unanet gant hoc'h eskob dre ur vignoniezh ken don, mignoniezh ha n'eo ket unan denel, met unan speredel na pegen eürusoc'h ne doc'h-c'hwi ket pa'z oc'h ken stag outañ ha ma'z eo an Iliz ouzh Jezuz Krist, ha Jezuz Krist ouzh e Dad, evit ma vefe kendoniet an holl draoù

Eil Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 63

en unaniezh ? Arabat faziañ : neb n'emañ ket e diabarzh ar santual a dremen hep bara Doue. Mar he deus pedenn daou zen kement a nerzh, na pegement muioc'h n'he devo ket hini an eskob hag an Iliz a-bezh ?

PEBEILGANENN Efz 4,1.3-4

P/ Hoc'h aspediñ a ran, me prizoniad evit an Aotrou da ren ur vuhez dellezek eus ar c'halvedigezh a zo hoc'h hini, * Aketus da virout unander ar Spered dre chom liammet er peoc'h. U/ Ur c'horf hepken, hag ur spered hepken, evel maz oc’h bet galvet d'un esperañs hepken. * Aketus da virout ...

MEULGAN C'hwi Doue a veulomp ... 568.

D'ar Meullidoù-beure

Gant lidkan Zakaria, ant :Er bloaz A

Hemañ eo an testeni a zisklerias Yann : War va lerc'h e teu un den, a zo tremenet dirazon dre m'edo araozon o vezañ.

Er bloaz B

Dont a reas an diskibled hag e weljont e pelec'h edo Jezuz o chom, ha gantañ e chomjont en deiz-se.

Er bloaz CH

Lavarout a reas mamm Jezuz d'ar vevelien : Petra bennak a lavaro deoc'h, grit. Ha gourc'hemenn a reas Jezuz kargañ ar jarloù a zour, dour hag a voe troet e gwin.

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an Neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh goulennoù ho Pobl, ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer, Dre hon Aotrou ,,,

64 Sizhun II en amzer blaen

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, ant ::Er bloaz A

Diskenn a reas ar Spered eus an Neñv evel ur goulm, hag e chomas war Jezuz : Hennezh eo a vadez er Spered Santel.

Er bloaz B

Lavarout a reas Andrev d'e vreur Simon : Kavet hon eus ar Mesiaz. Hag e zegas a reas da Jezuz.

Er bloaz CH

Hennezh a voe penn-kentañ sinoù Jezuz e Kana Galilea, ma tiskouezas e c'hloar, ha ma kredas e ziskibien ennañ.

EIL DEIZ-LID


Diouzh levr an Adlezenn 4,1-8. 32-40

Prezegenn v Moizez d'ar Bobl

En deizioù-hont : Prezeg a reas Moizez d'ar Bobl en ur lavarout : 1 " Ha bremañ Israel, sent ouzh ar reolennoù ha setañsoù am eus-me desket deoc'h heuilh, evit bevañ ha mont da berc’hennañ ar vro emañ an Aotrou, Doue ho tadoù, o reiñ deoc'h. 2 Na lakait netra war ar pezh a c'hourc'hemennan deoc’h, ha na grennit kennebeut diouto, en ur virout gourc’hemennoù an Aotrou, ho Toue, am eus kemennet deoc'h. 3 Ho taoulagad o deus gwelet ar pezh en deus graet an Aotrou e Baal-Peor, penaos kement den a yae war-lerc'h Baal-Peor a voe distrujet gant an Aotrou, ho Toue, eus ho touez. 4 Met c'hwi, hag a zo stag ouzh an Aotrou, ho Toue, a zo bev holl ac'hanoc'h

Eil Deiz-lid 65

hiziv. 5 Ac'hanta ! Desket em eus deoc'h reolennoù koulz ha setañsoù evel m'en deus gourc'hemennet ouzhin an Aotrou, va Doue, evit ma heuilhfec'h anezho e-kreiz ar vro emaoc'h o vont e-barzh d'he ferc'hennañ. 6 hag evit m'o mirfec'h ha m'o sevenfec'h dre ober. Rak, an dra-se a vezo ho furnez, hag ho poell, ouzh daoulagad ar pobloù a glevo an holl reolennoù-mañ, hag a lavaro : " Ya, ur bobl fur ha poellek eo ar bobl vras-se ". 7

Rak petore pobl bras he deus doueoù ken tost dezhi, evel an Aotrou, hon Doue, bep gwezh ma pedomp anezhañ ? 8 Ha petore poblad all a zo brudet evel-se evit kaout ar reolennoù hag ar setañsoù reizh, evel an holl lezennoù-mañ am eus-me lakaet dirak ho taoulagad, hiziv an deiz ? 32 Goulennata diwar-benn an deizioù kentañ, ar re a zo bet ez-raok, adalek an deiz pa grouas Doue an den war an douar, ha diouzh penn an neñvoù betek dibenn an neñvoù, daoust hag-eñ ez eus bet graet un dra ken bras hag hemañ, daoust hag-eñ ez eus bet klevet kemend-all, 33 daoust hag-eñ he deus ur bobl klevet mouezh Doue o komz a-greiz an tan evel m'hec'h eus klevet-te, ha chomet bev ? 34 Pe c'hoazh, daoust hag-eñ en deus un doue esaeet mont da gerc'hat evitañ ur bobl eus a diabarzh ur bobl, gant amprouennoù, sinoù, ha marvailhoù, koulz ha gant brezel, dre un dorn kreñv hag ur vrec’h astennet, ha gant spontoù bras, ar pezh a reas evidoc'h an Aotrou, ho Toue, en Egipt, dirak ho taoulagad ? 35

Diskouezet ez int bet dit evit ma ouezfes ez eo an Aotrou ar gwir Doue, ha n'eus ket unan all estregetañ. 36 Diouzh an neñvoù en deus graet dit klevout e vouezh, evit da genteliañ-te ; ha war an douar en deus graet dit gwelout e dan bras-tre, ha klevet ec'h eus e gomzoù diouzh kreiz an tan. 37 Dre m'en deus karet da hendadoù en deus dibabet o lignez war o lerc'h, hag en deus tennet, ac'hanout drezañ e-unan, dre e nerzh bras, eus an Egipt, 38 en ur ziberc'hennañ pobloù brasoc'h ha kreñvoc’h egedout a-zirazout, evit da gas ha reiñ dit o bro evel hêrezh, evel ma-z eo en deiz a-vremañ. 39 Henn goar enta hiziv, ha preder warnañ ez kalon, ez eo an Aotrou e-unan gwir Doue, en neñv e-krec'h ha war an douar e-traoñ, ha n'eus ket unan all. 40 Hag e viri e reolennoù hag e


c'hourc’hemennoù a gemennan-me dit hiziv, evit ma-z pezo eurvad, te ha da vibion war da lerc'h, ha ma-z pezo hir deizioù war an douar en devo an Aotrou, da Zoue, roet dit, bepred ".

PEBEILGANENN Kv.Adl 4,1;31,19.20;S 80(81) 9

P/ Sent, Israel, ouzh reolennoù an Aotrou, ha skriv anezho en da galon evel en ul levr ; * Hag e roin dit ur vro ma tiver laezh ha mel. U/ Selaou, va fobl-me, ha da c'hourfediñ a ran ; Israel, mar selaoufes ouzhin ! * Hag e roin ...

EIL LENNADENN

Eus Lizher sant Ignatios Antiokeiaeskob ha merzher, da Efeziz

(Nn.13-18,1 : Funk 1,183-187)

Ho pezet feiz er Christ, ho karantez

Bezit aketus d'en en em vodañ aliesoc'h da drugarekaat an Aotrou Doue ha d'hen meuliñ. Rak, mar en em vodit alies en hevelep lec'h e vez diskaret nerzhioù Satanaz, ha distrujet e labour a varv gant kenemglev ho feiz. N'eus netra gwelloc'h eget ar peoc'h a gas da get pep brezel a-berzh galloudegezhioù an oabl ha re an douar. Netra eus an traoù-se ne deo kuzhet ouzhoc'h, m'hoc’h eus en un doare peurvat, e-keñver an Aotrou Krist, ar feiz hag ar garantez a zo ar penn kentañ hag ar penn diwezhañ eus ar vuhez ; ar feiz eo ar penn kentañ, hag ar garantez ar penn diwezhañ. O div, ar feiz hag ar garantez, Doue an hini eo, hag ar peurrest o sellout ouzh parfeted an den, a zeu da heul. Den ebet hag a anzav ar feiz ne bec'h, ha den ebet o kaout ar garantez en e greiz, ne c'hell magañ kasoni. "Anaout a reer ur wezenn diouzh he frouezh". Gant-se, ar re a ziskler bezañ d'ar C'hrist a vezo anavezet diouzh an oberoù a reont. Bremañ hon eus ezhomm n'eo ket da ober diskleriadur a feiz met da chom betek ar fin dindan lusk ar feiz. Gwelloc'h ez eo tevel ha bezañ, eget komz hep bezañ. Mat eo kelenn, ma ra an hini a gomz ar pezh a lavar. N'eus enta nemet

Eil Deiz-lid 67

ur Mestr : an Hini a lavaras hag e voe graet ; hag an oberoù a ra er sioulder a zo dellezek eus e Dad. Neb a biaou e gwirionez lavar Jezuz a c'hell hen klevout, zoken pa dav, evit bezañ peurvat, evit oberiañ dre e gomz ha bezañ anavezet dre e sioulder. N'eus netra kuzh ouzh an Aotrou, met hor sekredoù a zo e-tal dezhañ. Greomp enta pep tra gant ar soñj emañ o chom ennomp abalamour dimp da vezañ temploù dezhañ, ha dezhañ da vezañ ennomp-ni hon Doue, ar pezh ez eo e gwirionez hag ar pezh a ziskouezo bezañ dirak hor fas, mar hen karomp evel m'eo dleet. Arabat deoc’h faziañ, va breudeur : ar re a 1aka dizurzh er familhoù n'o devo ket rouantelezh Doue en hêrezh. Mar deo bet lakaet d'ar marv ar re a rae an dra-se e-keñver traoù ar bed-mañ, na gant pegement muioc'h a abeg ne vefe ket an hini a gasfe da goll gant e gelennadurezh fall ar feiz eo bet Jezuz Krist lakaet ouzh kroaz eviti ? An hini a zo bet en em vastaret er stumm-se a yelo d'an tan na varv ket ; ha kerkoulz all neb a selaou anezhañ. M'en deus an Aotrou resevet eoul sakr war e benn ez eo evit teurel en e Iliz ur frond a zivreinusted. Arabat deoc'h bezañ eouliet gant c'hwez fall kelennadurezh priñs ar bed-mañ, evit n'ho tapfe da brizonidi pell diouzh ar vuhez kinniget. Perak ned omp ket holl fur a-walc'h da resev anaoudegezh eus Doue ma-z eo Jezuz Krist ? Perak mont da goll, en ur stumm diskiant, dre nac'h anaout an donezon en deus an Aotrou degaset dimp e gwirionez ? Alan va buhez ez eo sakrifis ar Groaz, anezhi ur gwall-skoilh evit an dud difeiz, met evidomp-ni silvidigezh ha buhez peurbadus.

PEBEILGANENN Kol 3,17; 1 Kor 10,31b P/. Petra bennak a c'hellfec'h lavarout pe ober, * Ra vezo bepred en anv hon Aotrou Jezuz Krist, en ur rentañ bennozh drezañ da Zoue an Tad. U/ Grit pep tra evit klod Doue. * Ra vo bepred en anv hon Aotrou Jezuz Krist ...

Pedenn Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho pobl ha roit dimp ho peoc’h en hon amzer. Dre hon Aotrou ...


TREDE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr an Adlezenn 6, 4-25

Lezenn ar garantez

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 4 « Selaou, Israel : An Aotrou hon Doue, a zo Doue nemetañ. 5 Hag e kari an Aotrou da Zoue, a holl galon, a holl ene, a holl nerzh. 6 Hag e vo an traoù-se, a c’hourc’hemennan dit hiziv, war da galon, 7 hag o adlavari d'az mibien, hag e komzi diouto pa vi ez koazez ez ti, ha pa gerzhi war an hent, ha pa c'hourvezi ha pa savi 8 hag e stagi anezho en arouez war da zorn, hag e vezint e talgen, etre da zaoulagad 9 hag o skrivi war bostoù da di ha war da zorojoù. 10 Ha pa vi bet kaset gant an Aotrou, da Zoue, d'ar vro en deus touet d'az tadoù, da Abraham, da Izaag ha da Yakob reiñ dit, gant kêrioù bras ha mat n' po ket savet, 11 tiez leun a bep mad n'az po ket leuniet, puñsoù n'az po ket toullet, gwiniegi hag olivezegi n’az po ket plantet, hag e tebri da walc'h, 12 diwall da ankounac’haat an Aotrou, en deus tennet ac'hanout eus bro-Egipt, eus an ti sklaved : 13 An Aotrou, da Zoue a zouji, hag Eñ a serviji ha dre e Anv e toui. 14 N'eot ket war-lerc'h doueed all, eus doueed ar pobloù a vo en-dro deoc’h, 15 rak un Doue gwarizius eo an Aotrou da Zoue, ez touez ; entanañ a rafe kounnar an Aotrou da Zoue, ouzhit, hag e raskfe ac'hanout diwar c'horre an douar. 16

Amprouiñ an Aotrou, ho Toue, ne reot ket, evel m'ho poa graet e Masa. 17 Bezit aketus da virout gourc’hemennoù an Aotrou ho Toue, e destenioù, e reolennoù, en deus gourc'hemennet dit, 18

ober a ri ar reizh hag ar mad dirak an Aotrou, evit kaout eurvad,

Trede Deiz-lid 69

ha mont da berc'hennañ ar vro gaer en deus touet an Aotrou d'ho tadoù ; 19 hag ez argaso da holl enebourien dirazout, evel m'en deus lavaret an Aotrou.

20 Ha pa c'houlennataio ac’hanout da vab arc'hoazh en ur lavarout : "Petra eo an testenioù, ar reolennoù, ar setañsoù, en deus gourc'hemennet an Aotrou, hon Doue, deoc'h ? '', 21 e lavari d'az mab : "Sklaved e oamp gant Faraon en Egipt, hag e tennas ac'hanomp an Aotrou eus an Egipt gant un dorn kreñv. 22

hag e reas an Aotrou sinoù ha burzhudoù bras ha spontus enep an Egipt, enep Faraon hag e holl di, ouzh hon daoulagad ; 23 hag hon tennañ a reas ale-hont evit kas ac'hanomp da reiñ dimp ar vro en devoa touet d'hon tadoù. 24 Hag e c'hourc'hemennas dimp an Aotrou ober diouzh an holl reolennoù-se, en ur zoujañ an Aotrou, hon Doue, evit kaout eurvad holl deizioù hor buhez, evel hon eus hiziv. 25 Hag e vo hor reizhder bezañ aketus da virout an holl c’hourc’hemennoù-mañ, dirak an Aotrou hon Doue, evel m'en deus kemennet dimp" ».

PEBEILGANENN S 18(19), 8. 9b; Rom 13, 8b. 10b

P/.Peurvat eo lezenn an Aotrou, buhez, evit an ene ; gwirion eo testeni an Aotrou, furnez evit an dud eeun. * Glan eo urzhioù an Aotrou, sklerijenn evit an daoulagad. U/ An hini a gar e nesañ en deus gant se kaset al lezenn da benn ; leunder al lezenn ez eo ar garantez. * Glan eo urzhioù an Aotrou ...

EIL LENNADENN

Eus Lizher sant Klemañs Kentañ, Pab, da Gorintiz

(Nn.49-50 : Funk 1, 123-125)

Liamm karantez Doue, piv a c'hell komz diwar e benn ?

Neb en deus karantez er C'hrist, a zle heuliañ gourc’hemennoù ar C'hrist. Liamm karantez Doue, piv a c'hell hen diskleriañ ? Piv a c'hell komz eus braster he c'haerder ? Pegen uhel e vezer ma vezer savet gant ar garantez, ne c'heller ket hen

Eürus ez omp, va zud karet, ma sevenomp gourc'hemennoù an Aotrou Doue en unaniezh ar garantez, evit ma vo pardonet dimp hor pec'hedoù abalamour d'ar garantez. Rak, skrivet eo : Eürus ar re a zo pardonet dezho o fallagriezhoù ha goloet o fec'hedoù dezho. Eürus an den ha ne damall an Aotrou Doue pec'hed ebet ken dezhañ, an hini n'eus ket a douellerezh en e c'henou. Ar c’heloù-se a eürusted a sell ouzh ar re a zo bet dibabet gant Doue dre Jezuz Krist hon Aotrou ; dezhañ gloar da virviken. Amen.70 Sizhun II en amzer blaen

displegañ. Ar garantez hor stag ouzh an Aotrou Doue, ar garantez a c'holo braster diniver ar pec’hedoù, ar garantez a zoug pep tra, a c’houzañv pep tra gant pasianted ; n'eus netra divalav er garantez, netra lorc'hus ; ar garantez ne sav ket disrann diwarni, ar garantez ne laka ket a reveulzi da sevel, ar garantez a laka intent vat en holl draoù ; er garantez ez eo peurvat holl dud dibabet an Aotrou Doue, hep ar garantez n'eus netra degemeret mat gant an Aotrou Doue. Er garantez eo en deus an Aotrou hon c’hemeret evitañ ; abalamour d'ar garantez en devoa hon Aotrou Jezuz Krist en hor c’heñver, eo e roas, dre volontez Doue, e wad evidomp, hag e gorf evit hor c'horf, hag e vuhez evit hor buhezioù-ni. Gwelout a rit, va zud karet, pegen bras ha pegen boemus ez eo ar garantez, ha penaos n'eus tu ebet da ziskleriañ pegen parfet ez eo. Piv a zo gouest d'en em gaout enni, nemet ar re a fello da Zoue e vefent dellezek ? Pedomp enta ha goulennomp digant e drugarez, m'en em gavimp er garantez, didamall e-keñver nep tech fall eus hon natur-den. Adalek Adam betek an deiz a hiziv ez eo aet e-biou an holl remziadoù ; ar re a zo deuet da vezañ peurvat er garantez gant sikour gras Doue, ar re-se a zo bet roet dezho ul lec'h e bro ar Sent, ha diskouezet e vezint en deiz ma teuio rouantelezh ar C'hrist d'hor bizitañ. Rak, skrivet eo : Antreit en ho kambroù, e-pad ur pennadig bihan berr a amzer, ken na vo tremenet va c'hounnar ha va fulor ; hag e teuy da soñj din eus an deiz mat, ha me o lakaio da adsevel eus ho pezioù.

Pevare Deiz-lid 71

PEBEILGANENN 1 Yan 4,16.7a P/ Ni, hag hon eus kredet, hon eus anavezet ar garantez eus Doue en hor c’heñver. * An hini a chom er garantez-se â chom en Doue ha Doue ennañ. U/ En em garomp an eil egile, peogwir e teu ar garantez eus Doue. * An hini a chom ...

Pedenn Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c’hwi hag a ren gant furnez traoù an neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho Pobl, ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer. Dre hon Aotrou...

PEVARE DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh levr an Adlezenn 7, 6-14; 8, 1-6

Israel, Pobl dibabet

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar Bobl, en ur lavarout : 7,6 "Ur Bobl santel, ez out evit an Aotrou, da Zoue. Da zibabet en deus an Aotrou, da Zoue, evit kaout ur bobl dispar a-douez an holl bobloù a zo war c'horre an douar. 7 N'eo ket dre ma oas muioc'h eget an holl bobloù en deus en em staget an Aotrou ouzhoc'h ha dibabet ac'hanoc'h, peogwir ez oc'h nebeutoc'h eget an holl bobloù, 8 met dre m'en deus an Aotrou karet ac'hanoc'h, hag evit mirout al le en devoa touet d'hoc'h hendadoù, e tennas an Aotrou ac'hanoc'h dre un dorn kreñv, e tasprenas ac'hanout eus an ti sklaved, eus dorn Faraon, roue an Egipt. 9 Gouzout a rez ez eo an Aotrou, da Zoue, ar gwir Doue, an Doue feal, a zalc'h e emglev hag e vadelezh e-keñver ar re a gar anezhañ hag a vir e c’hourc’hemennoù, evit mil rumm. 10 Hag o fegement o devo e enebourien war o dremmoù, ken ez aint da goll. Ne zaleo ket gantar re a gasa anezhañ : war o dremmoù o devo. Mirout a ri ar gourc'hemennoù, ar reolennoù, ar setañsoù, a c'hourc'hemennan dit hiziv heuliañ anezho.


12 Mar sentit ouzh ar setañsoù-man, ha ma virit anezho, ha ma rit diouto, neuze e viro ivez ganit an Aotrou, da Zoue, an Emglev hag ar vadelezh en devoa touet d'az tadoù, 13 hag e karo ac'hanout, hag e vennigo ac'hanout, hag e kresko ac'hanout, hag e vennigo frouezh da gof ha frouezh da zouar, da winizh ha da fro, ha da eoul, klodadoù da saout ha toradoù da zeñved, war an douar en devoa touet d'az tadoù reiñ anezho dit. 14 Benniget e vezi dreist an holl bobloù. Ne vezo war da dro na gaonac’h, na gaonac'henn, kenkoulz e-touez an dud hag e-touez da dropelloù loened. 8,1 An holl c'hourc'hemennoù a gemennan-me dit hiziv, taol evezh d'o seveniñ gant gred, evit ma c'helli bevañ ha paotaat, ha mont da berc’hennañ ar vro en devoa touet diwar he fenn an Aotrou d'ho tadoù. 2 Ha soñj az pezo eus holl an hent en devoa graet dit kerzhout ennañ an Aotrou, da Zoue, e-pad daou-ugent bloavezh a-dreuz ar gouelec'h, evit da uvelañ hag ivez da amprouiñ, hag anavezout ar pezh a emdroe ez kalon, ha gouzout hag-eñ e virfes e c’hourc’hemennoù pe nann. 3 Ha pa oas izelaet ha marnaoniet, e roas dit da zebriñ ar Manna, n'anavezes ket, ha na anaveze ket da dadoù, evit reiñ da c'houzout dit n'eo ket diwar bara hepken eo e vev an den, met ez eo diwar kement a zeu er-maez eus genou an Aotrou e vev an den. 4 Da zilhad ne voent ket teuc'het warnout, ha da droad ne voe ket koeñvet e-pad an daou-ugent bloavezh-se. 5 Hag ec'h eus komprenet, ez kalon, penaos evel ma kastiz un den e vab, en devoa an Aotrou da Zoue, kastizet ac'hanout. Hag ec'h eus miret gourc’hemennoù an Aotrou, da Zoue, en ur gerzhout gant e hentoù, ha doujañ outañ ".

PEBEILGANENN 1 Yan 4, 10b.16a; kv.Ish 63, 8b. 9B

P/ Doue en deus hon c'haret ha kaset e Vab da vezañ lazhet evit dic'haou ar pec’hedoù. * Ha ni, hag hon eus kredet, anavezet hon eus ar garantez en deus Doue en hor c’heñver. U/ An Aotrou a zo deuet da vezañ hor Salver ; en e garantez en deus e-unan hon dasprenet. * Ha ni, hag hon eus kredet, anavezet hon eus ...

Pevare Deiz-lid 73

EIL LENNADENN Eus Kenreizhadur bongredennel Lumen Gentiuman Eil Holleskebvod er Vatikan, diwar-benn an Iliz

(Nn.2,16)

Setu me eo a salvo va fobl

An Tad peurbadel, dre ur mennad dizalc’h-krenn ha kevrinus eus e furnez hag eus e vadelezh, a grouas ar bed a-bezh ; divizout a reas sevel an dud betek kaout perzh en e vuhez a Zoue ; ha goude ma oant bet kouezhet en Adam, n'o dilezas ket hag e pourchasas bepred dezho sikourioù e sell d'ar silvidigezh, en ur zerc'hel kont eus ar C'hrist dasprener, a zo skeudenn an Doue na weler ket, an hini kentañ-ganet eus an holl grouadelezh. An holl dud dibabet gantañ, en Deus an Tad, a-raok an holl gantvedoù, o anavezet hag o rak-dilennet da vezañ heñvel ouzh patrom e Vab, ma vefe-eñ ar Mab henañ e-touez breudeur e-leizh. Ar re a gred er C’hrist en deus divizet o gervel en Iliz santel. Houmañ a oa bet, adalek penn-kentañ ar bed, diskleriet dre arouezioù, ragaozet e oa bet en un doare burzhudus, en Istor Pobl Israel ha dindan an Emglev Kozh. Diazezet eo bet en amzerioù-mañ hag a zo ar re ziwezhañ, ha diskouezet neuze pa oa bet skuilhet ar Spered Santel ; hag e dibenn an amzerioù e vo, peurechuet e-kreiz ar c'hloar. Neuze, evel ma lenner e skridoù an Tadoù santel, en em gavo bodet e-tal an Tad, en Iliz hollvedel, an holl dud just adalek Adam, adalek Abel, an den just, betek an hini diwezhañ dibabet. Ar re n'o deus ket c'hoazh resevet an Aviel a zo stag, hervez stummoù disheñvel, e-keñver Pobl Doue. Bez’ emañ da gentañ ar Bobl-se a voe roet dezhi an emglevioù hag ar promesaoù, hag a zo deuet ar C’hrist anezhi hervez ar gwad, ur Bobl meurbet-karet hervez an dibab graet anezhi, abalamour d'an Tadoù : rak Doue n'en deus ket a geuz d'e zonezonoù na d'e c'halvadenn. Met sellout a ra ivez ar mennad a silvidigezh ouzh ar re a anavez Doue krouer, ha da gentañ ar Vahomediz a embann o deus ganto Feiz Abraham, hag a azeul ganimp un Doue unan, trugarezus, a varno an dud d'an deiz diwezhañ.


Hag ar re a zo o klask c'hoazh, en deñvalijenn ha dindan skeudennoù, an Doue dizanav, Doue e-unan n'emañ ket pell diouto, peogwir e ro d'an holl ar vuhez, an alan ha pep tra, ha dre ma fell dezhañ, evel Salver, e vefe salvet an holl dud. Ar re n'anavezont ket Aviel ar C'hrist nag e Iliz, hep na vefe dre o faot, met a glask Doue koulskoude gant ur galon leal, hag a striv dindan lusk ar C'hras da seveniñ dre o oberoù, e volontez diskleriet ha merket dezho gant o c'houstiañs, a c'hell gounit ar silvidigezh peurbadus. Ragevezh an Aotrou Doue ne nac’h ket ar sikourioù a zo ezhomm, ouzh ar re n'o deus ket tizhet c'hoazh, hep faot ebet eus o ferzh, kaout un anaoudegezh sklaer eus Doue, hag a boagn gant sikour gras Doue evel-just, da ren ur vuhez reizh. Rak e gwirionez, kement a c'heller kaout enno a vad hag a wir, a zo sellet gant an Iliz evel ragaozadur d'an Aviel, hag evel un donezon a-berzh an Hini a sklaera pep den evit m'en defe ar vuhez a-barzh ar fin.

PEBEILGANENN Efz 1,9b-10; Kol 1,19-20a P/ Divizet en devoa Doue a-viskoazh, pa vefe deuet leunder an amzerioù, lakaat ar C'hrist da vezañ penn pep tra, * Koulz kement a zo en neñvoù, koulz kement a zo war an douar. U/ Ennañ eo bet plijet gant Doue lakaat pep leunder da chom, ha drezañ adunvaniñ ar bed a-bezh evitañ e-unan. * Koulz ....

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho pobl ha roit dimp ho peoc’h en hon amzer. Dre hon Aotrou...

Pempvet Deiz-lid 75

PEMPVET DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr an Adlezenn 9,7-21.25-29

Pec’hedoù ar bed, hag erbederezh Moizez

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar Bobl en ur lavarout : 7 « Dalc’h soñj ! N'ankoua ket ec'h eus hegaset an Aotrou, da Zoue, er gouelec'h ; adalek an deiz m'out deuet eus an Egipt, betek m'out erruet el lec'h-mañ ez out bet disentus gant an. Aotrou. 8 War an Horeb ivez ho poa hegaset an Aotrou, hag e kounnaras an Aotrou ouzhoc'h, darbet dezhañ distrujañ ac'hanoc'h. 9 Ha pa oan pignet war ar menez da gerc'hat an taolennoù mein, taolenn an Emglev a zivize an Aotrou ganeoc'h, e oan chomet war ar menez daou-ugent devezh ha daou-ugent nozvezh, bara n'am boa ket debret, dour n'am boa ket evet. 10 Hag e roas an Aotrou din an div daolenn vaen, skrivet gant biz Doue, ha warno an holl c’hourc’hemennoù en devoa divizet an Aotrou evidoc'h war ar menez a-greiz an tan, da zeiz an emvod. 11 Hag a-benn daou-ugent deiz ha daou-ugent noz e roas an Aotrou din an div daolenn vaen, taolennoù an Emglev. 12 Hag e lavaras an Aotrou din : "Sav ! diskenn buan ac'halen : o vreinañ emañ ar bobl az poa tennet eus an Egipt, distroet eo buan eus an hent am boa gourc'hemennet dezho, graet o deus ur skeudenn-deuz". 13

Hag e komzas an Aotrou ouzhin en ur lavarout : "Gwelout a ran eo ar bobl-se ur bobl kalet he c'hilpenn; 14 lez ac'hanon hag e tistrujin anezho hag e raskin o anv a-zindan an neñvoù, hag e rin ganit ur vro kreñvoc'h ha niverusoc'h egeto". 15 Ha pa ziskennen, distroet eus ar menez entanet, ha div daolenn an Emglev a zalc'hen etre va daouarn, 16 ha pa welis ho poa pec'het e-keñver an Aotrou, ho Toue, ha graet evidoc'h ul leue teuz, hag en em zistroet buan eus an hent en doa gourc'hemennet an Aotrou deoc'h. 17 e krogis en div daolenn hag o stlapis diwar va daouarn, hag o zrailhis dirak ho taoulagad ; 18 hag e kouezhis76 Sizhun II en amzer blaen

dirak an Aotrou ; evel diagent, e-pad daou-ugent devezh ha daou-ugent nozvezh, bara ne zebris na dour ne evis, en abeg d'an holl bec'hedoù ho poa graet, oc'h ober ar fall ouzh daoulagad an Aotrou, hag oc'h hegasiñ anezhañ. 19 Rak, spontet e voen gant ar gounnar hag ar fulor a feulze an Aotrou a-enep deoc'h, darbet dezhañ distrujañ ac'hanoc’h. Hag e selaouas an Aotrou ouzhin c'hoazh ar wezh-se, er mare-se. 20 Ouzh Aharon ivez e oa kounnaret an Aotrou meurbet darbet dezhañ e zistrujañ ; hag e pedis ivez evit Aharon er mare-se. 21 Hag ar pec'hed ho poa graet, al leue, a gemeris, hag e tevis anezhañ en tan, hag e vruzunis anezhañ, malet ken mat ma voe munut evel poultr. Hag e taolis e boultr e-barzh ar froud a ziskenne eus ar menez. 25 Hag e kouezhis dirak an Aotrou, ha daou-ugent deiz ha daou-ugent noz e voen stouet, oc'h aspediñ anezhañ da chom hep distrujañ ac'hanoc'h, evel m'en devoa gourdrouzet. 26 Hag e peden an Aotrou hag e lavaren : Aotrou, va Doue, na freuz ket da bobl ha da hêrezh ac'h eus dieubet eus an Egipt en da largentez hael gant un dorn kreñv. 27 Dalc'h soñj eus da servijerion : Abraham, Izaag ha Yakob ; na ra ket van ouzh kaleted ar bobl-se, nag ouzh he fallagriezh, nag ouzh he fec'hed, 28 gant aon na lavarfe an dud a chom er vro ac'h eus tennet ac'hanomp diouti : '' Dre ma ne c'helle ket an Aotrou o c'has d'ar vro en devoa prometet dezho, ha dre ma kasae anezho : setu perak en deus o zennet er-maez evit o lakaat da vervel er gouelec'h ''. 29 Int evelato a zo da bobl, da hêrezh ac'h eus ermaeziet gant da nerzh bras ha da vrec'h astennet ».

PEBEILGANENN Kv.Erm 32,11.13.14; 33,17

P/ Neuze Moizez a bedas an Aotrou, e Zoue, hag a lavaras : Perak, Aotrou, e savfe tan ha fulor a-enep ho pobl ? Distanit ho kounnar ; ho pezet soñj en Abraham, Izaag ha Yakob hoc’h eus touet dezho e rofec'h dezho un douar ma red al laezh hag ar mel. * Neuze en devoe keuz an Aotrou d'an droug en devoa lavaret e rafe d'e bobl. U/ Lavarout a reas an Aotrou da Voizez : Gras ac'h eus kavet dirak va daoulagad. ha da anaout a ran dre da anv. * Neuze en devoe keuz ... Pempvet Deiz-lid 77

EIL LENNADENN

Eus Lizher sant Fulgentius, eskob Ruspe en Afrika

(Epist.14,36-37 : CCL 91,429-431)

Ar C'hrist bev bepred da erbediñ evidomp

Un dra hag bon eus da gentañ da deurel evezh outañ ez eo hemañ : da glozañ an orezonoù e lavaromp, " Dre Jezuz Krist, ho Mab hag bon Aotrou ". Dre ar Spered Santel avat ne lavaromp e nep doare. N'eo ket hep abeg a dra sur, e ra an Iliz katolik a-bezh al lid-se ; abalamour d'ar mister-mañ an hini eo : hanterour etre Doue hag an dud ez eo deuet evel den Jezuz Krist, beleg da viken hervez urzh Melkisedek hag a zo antreet gant e wad e-unan, ur wezh evit mat, el lec'h santel, ha n'eo ket en ur santual graet gant dorn an dud skeudenn eus ar gwir santual, met en neñv e-unan eo antreet e-lec'h m'emañ en tu dehou da Zoue, oc'h erbediñ evidomp. 0 sellout ennañ ar garg a veleg-meur e lavar an Abostol : Drezañ enta kinnigomp bepred sakrifis ar veuleudi da Zoue, da lavarout eo, frouezh muzelloù oc'h embann meuleudi d'e anv. Drezañ neuze eo e kinnigomp sakrifis ar veuleudi hag ar bedenn, dre ma-z omp bet adunvanet dre e varv, peogwir e oamp enebourien. Evit gwir, drezañ-eñ hag en deus prizet dont da vezañ sakrifis evidomp, e c'hell hor sakrifis-ni bezañ lakaet dirak daoulagad Doue ha plijout dezhañ. Setu perak e teu an ali-mañ gant sant Pêr pa lavar : Ha c'hwi, evel mein bev, bezit danvez an templ speredel a zo o sevel ; deuit da vezañ ur velegiezh santel, evit kinnig sakrifisoù speredel plijus da Zoue, dre Jezuz Krist. Setu perak enta e lavaromp da Zoue an Tad : " Dre Jezuz Krist hon Aotrou ". Pa reer meneg eus ar beleg, eus petra ne gomzer ken, nemet eus mister hor Salver en em c'hraet den, eus ar mister ma teuas Mab Doue, daoust ma oa Doue dre natur, d'en em lakaat netra, dre gemer natur ar servijer ; hag hervez an natur-mañ e teu da vezañ sentus betek ar marv, ; da lavarout eo e voe izelaet Mab Doue, ha lakaet un tammig izeloc'h eget an aelez, daoust ma vire e natur Doue par da hini e Dad. Izelaet eo bet ar Mab, evitañ da78 Sizhun II en amzer blaen

chom par d’e Dad, dre m'en deus teurvezet dont da vezañ heñvelouzh an dud. Met eñ e-unan eo a zo en em izelaet pa en em reas netra dre gemer furm ar servijer An em izelaat evit ar Mab a oa en em ober netra met an emober netra ne oa ken nemet kemerout furm ar servijer. Ar C'hrist enta en ur chom en natur Doue, Mab Unganet da Zoue, hag a ginnigomp sakrifisoù dezhañ ha d'e Dad a-gevret, en deus kemeret natur ar servijer, ha deuet eo evel-se da vezañ beleg, evit ma c'hellfemp kinnig drezañ ur sakrifis bev, santel, o plijout da Zoue. Evelato n'hor bije ket gallet kinnig ar sakrifis-se mar ne vije ket bet deuet ar C'hrist da vezañ sakrifis evidomp, dre m'eo ennañ ez eo hon natur-den ar gwir sakrifis a silvidigezh. Diouzh an tu all, evel m'hon eus diskouezet, ez eo dre ar Beleg peurbadus, hon Aotrou, e vez kinniget hor pedennoù, e tiskleriomp emañ gantañ hor gwir natur-den, hervez ar gomz lavaret gant an Abostol : Pep arc'hbeleg kemeret eus a-douez an dud, a vez diazezet evit mad an dud d'ober war-dro o darempredoù gant Doue, ha da ginnig profoù ha sakrifisoù evit ar pec’hedoù. Pa lavaromp neuze : " Dre ho Mab ", ha pa stagomp : " a vev hag a ren ganeoc'h ha gant ar Spered Santel ", ec'h eñvoromp evel-just an unaniezh a zo dre natur etre an Tad hag ar Mab hag ar Spered Santel : ha dre eno e tiskouezer e ra ar C'hrist e-unan evidomp ar gefridi a veleg, hag ez eo unan dre natur gant an Tad hag ar Spered Santel.

PEBEILGANENN Heb 4,16.15a

P/. Tostaomp enta gant surentez ouzh tron ar c'hras. * Evit kaout trugarez ha resev ar c'hras da vezañ skoazellet e koulz vat. U/ N'hon eus ket un arc'hbeleg ha na c'hellfe ket kendrueziñ ouzh hor gwanderioù. * Evit kaout trugarez....

Pedenn

Aotrou Doue hollc’halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an neñvoù ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho pobl ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer. Dre hon Aotrou.... C'hwec'hvet Deiz-lid 79

CIHWECIHVET DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Eus levr an Adlezenn 10,12 - 11,9.26-28

Doue hepken eo a zleer da zibab

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 10,12 " Ha bremañ, Israel, petra emañ an Aotrou, da Zoue, o c'houlenn diganit, nemet doujañ an Aotrou, da Zoue, en ur vont gant e holl hentoù, ha karout anezhañ, ha servijañ an Aotrou, da Zoue, a holl galon, a holl ene, 13 ha mirout gourc’hemennoù an Aotrou, hag e reolennoù am eus kemennet dit hiziv, evit kaout eurvad ? 14 D'an Aotrou, ho Toue, eo an neñv ha neñv an neñvoù, an douar hag holl pezh a zo ennañ ; 15 hag erfin ouzh hoc'h hendadoù en em stagas an Aotrou, en ur garout anezho, hag en deus dibabet o lignez war o lerc'h, c'hwi, a-douez an holl bobloù, evel m'eo anat hiziv. 16 Amdroc'hit enta ho kalonoù di-amdroc'h, hag ho kilpennoù na galedit ken, 17 rak an Aotrou, ho Toue, eñ a zo Doue an doueed hag Aotrou an aotrounez, Doue bras, kadarn ha spontus, ha na uhela ket an dremmoù ha na gemer ket donezon ; 18 met ober a ra justis d'an emzivad ha d'an intañvez, karout a ra an estrañjour, reiñ a ra dezhañ bara ha dilhad. 19 Karout a reot an estrañjour, rak estrañjourien ez oc'h bet e bro-Egipt. 20 An Aotrou, da Zoue a zouji, eñ a serviji, hag outañ en em stagi, hag en e anv e toui. 21 Eñ a vo da veuleudi, eñ, da Zoue, en deus graet ez-keñver an traoù bras ha spontus o deus gwelet da zaoulagad. 22 Dek ha tri-ugent a dud e oa diskennet da hendadoù d'an Egipt ; ha setu bremañ en deus da lakaet an Aotrou da Zoue, evel stered an neñvoù, ken niverus. 11,1 Setu perak e kari an Aotrou, da Zoue, hag e viri e gustumoù, e reolennoù, e setañsoù hag e c'hourc'hemennoù e pep amzer. 80 Sizhun II en amzer blaen

2 Anavezit hiziv, c'hwi, ar pezh na oar ket ho mibien ha n'o deus ket gouezet, ha n'o deus ket gwelet, kentelioù an Aotrou ho Toue, e vraster, e zorn kreñv e vrec'h astennet, 3 ar sinoù hag an oberoù a reas e-kreiz an Egipt enep Faraon, roue Egipt, hag e holl vro, 4 ar pezh a reas da lu an Egiptiz, d'o mirc'hier, d'o c’hirri, pa ziruilhas doureier Mor ar Broenn warno pa c'haloupent war ho lerc’h, hag o c'hasas an Aotrou da get, betek hiziv. 5 Hag ar pezh a reas evidoc'h er gouelec'h, kent deoc'h erruout el lec’h-mañ. 6

Hag ar pezh a reas gant Datan hag Abiron, mibien Eliab mab Ruben, pa zistennas an douar e c'henou, o lonkas gant o ziegezhioù hag o zeltennoù hag holl beadra o devoa war o lerc'h, e-touez holl Israel. 7 Ho taoulagad o deus gwelet holl oberoù an Aotrou ar re vras en deus graet 8 evit ma virot an holl c'hourc’hemennoù a gemennan dit hiziv, evit bezañ kreñv, ha mont da berc’hennañ ar vro ez it da dremen e-barzh d'he ferc’hennañ, 9 hag evit kaout hir deizioù war an douar a douas an Aotrou d'ho tadoù reiñ dezho ha d'o lignez, ur vro o teverañ gant al laezh hag ar mel. 26 Lakaat a ran dirazoc'h hiziv bennozh ha mallozh : 27

bennozh pa sentot ouzh gourc’hemennoù an Aotrou ho Toue, a gemennan deoc'h hiziv, ha mallozh mar ne sentit ket ouzh gourc’hemennoù an Aotrou ho Toue, ha mar kuitait an hent a c’hourc’hemennan deoc'h hiziv, en ur vont war-lerc'h doueed all ha na anavezit ket ".

PEBEILGANENN 1 Yn 4,19; 5,3; 2,5a P/ Karomp Doue, peogwir ez eo eñ en deus hor c'haret da gentañ. Kement-mañ avat eo karout Doue, mirout e c'hourc'hemennoù. * Hag e c'hourc'hemennoù ned int ket ur bec'h. U/ An hini a vir lavar Doue, an den-se, e gwirionez, eo deuet karantez Doue da vezañ peurc'hraet ennañ. * Hag e c'hourc'hemennoù ...

- C'hwec'hvet Deiz-lid 81

EIL LENNADENNEus Pennadoù Diadoc'hos eskob Fotikeiz,Diwar-benn ar barfeted speredel.

(Cap.12.13.14 : PG 65,1171-1172)

Doue hepken a zo da vezañ karet

An neb en en em gar e-unan, ne c'hell ket karout Doue ; met an hini n'en em gar ket abalamour da binvidigezhioù dreist-par karantez Doue, hennezh a gar Doue. Rak-se, ne glask morse un den evel-se e glod dezhañ e-unan, met klod Doue. E gwirionez an neb en em gar, a glask e glod dezhañ e-unan ; met an hini a gar Doue, a gar klod e Grouer. Rak, tra un ene o karout Doue a holl galon ez eo klask bepred klod Doue, en holl c'hourc’hemennoù graet gantañ, ha kaout e blijadur o sujañ dezhañ ; rak ouzh Doue e tere ar c'hlod. E gwirionez en abeg d'e vrasted, hag ouzh mab-den e tere ar sujidigezh, rak evel-se eo e teuimp da vezañ mignoned da Zoue ; ha ma reomp-ni kement-se ouzh en em laouenaat gant klod an Aotrou Doue, neuze hervez skouer sant Yann Vadezour, e stagimp da lavarout hep tamm paouez nag ehan : Dezhañ eo kreskiñ, ha dimp-ni bihanaat. Anavezet em eus-me unan bennak hag a veze glac'haret o vezañ ma ne gare ket Doue evel ma karje. Ha koulskoude e kare kement an Aotrou Doue ma oa entanet e ene hep paouez gant ar c'hoant e kavje Doue klod ennañ e gwirionez, ha ma vije eñ e-unan evel netra. An hini a zo evel-se ne oar ket petra ez eo, zoken pa vez roet meuleudi dezhañ ; rak abalamour d'e c'hoant birvidik d'an izelegezh ne soñj ket en e renk enorus e-unan ; ober a ra e gwirionez servij Doue, evel ma c'hourc’hemenn al lezenn d'ar veleien ; koulskoude abalamour d'e youl da garout Doue ec'h en em sil en e greiz an ankouazh eus e renk, ha gant ar spered a izelegezh e kuzh, e donder e garantez evit Doue, ar c'hlod a c'hellfe tennañ diouzh e zellezegezh. Hag en doare-se ez eo, hervez e soñj, e kav dezhañ hiviziken ez eo bepred ur servijer didalvoud. Bez' ez eo evel estrañjour d'e zellezegezh gant ar c'hoant d'en em lakaat izel. Ni ivez, e gwirionez, setu ar pezh hon eus da ober, ha ret eo dimp tec'hel diouzh pep enor ha pep klod,82 Sizhun II en amzer blaen

abalamour da binvidigezhioù uhel-meurbet ar garantez e-keñver an Doue en deus hor c'haret kement e-unan e gwirionez. Neb a gar Doue a greiz kalon, hennezh a zo anavezet gant Doue. Ha seul vui ma resev, e donder e ene, karantez Doue, muioc'h . a se e kar anezhañ. Setu perak neb a zo er stad-se, a c'hoanta gredus-meurbet, ar sklerijenn a zeu da greskiñ e anaoudegezh, ken na zeufe d'hen trebarzhañ betek e zon-donañ ; hag eñ neuze ne oar mui petra ez eo e-unan o vezañ ma-z eo bet kemmet penn-da-benn gant ar garantez. Neb a zo evel-se a zo bepred er vuhez-mañ, ha n'emañ ken er vuhez. C'hoazh emañ o vevañ en e gorf, met en abeg d'e garantez, er-maez an hini emañ evit gwir, dre ma tec'h e ene hep paouez, koulz 1avarout, etrezek Doue. Hiviziken ez eo entanet-bras e galon gant tan ar garantez, hag e c'hoant, heñvel ouzh ur flamm-tan, hen stag ouzh Doue ; lavarout a rafed a-walc'h ez eo bet lakaet penn-da-benn er-maez eus e garantez evitañ e-unan, abalamour da garantez Doue ; rak evel, eme an Abostol, mard omp bet er-maez ac'hanomp, ez eo evit Doue, mard omp kerreizh, evidoc'h an hini eo.

PEBEILGANENN Yan 3, 16; 1 Yn 4, 10a. 19b

P/ Kement en deus Doue karet ar bed, ken en deus roet e Vab unganet, * Evit ned aio ket da goll an neb a gred ennañ, hogen m'en devo ar vuhez peurbad. U/.En dra-mañ emañ ar garantez : n'eo ket ni hon eus karet Doue, met eñ eo en deus hon c'haret da gentañ. * Evit ned aio ket da goll an neb ...

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi hag a ren gant furnez traoù an neñv ha traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho pobl ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer. Dre hon Aotrou....


D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTA Ñ

Diouzh levr an Adlezenn 16, 1-17 Ar gouelioù da vezañ lidet

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 1 Bez aketus e miz Aviv da ober Pask da Zoue, rak e miz Aviv ez tennas an Aotrou, da Zoue, eus an Egipt, da noz. 2 Aberzhañ a ri, evel Pask an Aotrou, da Zoue, deñved hag ejened, el lec'h en devo dibabet an Aotrou evit lakaat e anv da chom eno. 3 Ne zebri ket gantañ bara goet; e-pad seizh deiz e tebri gantañ bara dic'hoell, bara ar reuz, rak gant mall e oas deuet er-maez eus bro-Egipt, evit ma talc'hi soñj eus an deiz ma oas deuet eus bro-Egipt, holl zeizioù da vuhez. 4 Ne vo ket gwelet du-se goell ebet, war da holl diriad, e-pad seizh deiz, ha ne chomo ket a gig, sakrifiet d’abardaez, en deiz kentañ, betek ar beure. 5 N’helli ket sakrifiañ Pask en ur gêr all eus ar re a roio an Aotrou, da Zoue, dit ; 6 nemet el lec'h a zibabo an Aotrou, da Zoue, evit lakaat e anv da chom ennañ e ri sakrifis Pask, d’abardaez, da guzh-heol, d’an ampoent ma oas deuet er-maez eus an Egipt. 7 E boazhañ ha debriñ a ri el lec'h a zibabo an Aotrou, da Zoue, hag e tistroi diouzh ar beure, hag ez i d’az tinelloù. 8 C’hwec'h deiz-pad e tebri dic'hoell, ha d’ar seizhvet deiz e vo un emvod evit an Aotrou, da Zoue, Ne ri ket a labour. 9 Seizh sizhun a gonti ; adalek ma kroger gant ar falz en edeier e krogi da gontañ seizh sizhun. 10 Hag e ri gouel Sizhunioù an Aotrou, da Zoue : un tell a youl-vat eus da zorn a roi, diouzh m’en devo da venniget an Aotrou, da Zoue. 11 Hag ez po levenez dirak an Aotrou, da Zoue, te, da vab, da verc'h, da servijer, da vatezh, hag al Levit a vo ez kêrioù, gant an ostiziad, an emzivad hag an intañvez, a vezo du-se, el lec'h en


dibabet an Aotrou, da Zoue, evit lakaat da chom e anv ennañ ; 12 hag ez po soñj ez out bet sklav en Egipt, hag e vi aketus da ober diouzh ar reolennoù-mañ. 13 Gouel al Logelloù a ri e-pad seizh deiz goude bezañ dastumet (frouezh) da leur ha da waskell. 14 Hag ez po levenez gant ar gouel-mañ, te, da vab, da verc'h, da servijer, da vatezh, hag al Levit, an estrañjour, an emzivad, an intañvez a vo ez kêrioù. 15 E-pad seizh deiz e ri gouel an Aotrou, da Zoue, el lec'h a zibabo an Aotrou, p’en devo da venniget an Aotrou, da Zoue ez holl drevadoù, en holl oberoù da zaouarn, ha n’az po nemet levenez. 16 Teir gwech er bloaz e vo gwelet an holl baotred du-se, dirak an Aotrou, da Zoue, el lec'h dibabet, e-kerzh gouel an Dic'hoell, gouel ar Sizhunioù, ha gouel al Logelloù, ha ne weli ket dremm an Aotrou, dibourvez, 17 met pep hini gant ur prof en e zorn, hervez ar bennozh en devo an Aotrou, da Zoue, roet dit ».

PEBEILGANENN Adl 16,14.15; Nah 2,1

P/ Hag ez po levenez gant ar gouel-mañ, te, da vab, da verc'h, da servijer, da vatezh, hag al Levit, an estrañjour, an emzivad, an intañvez * P’en devo da venniget an Aotrou, da Zoue, ha n'az po nemet levenez. U/ Setu war ar menezioù treid ar c'hannad a gemenn ar peoc'h ; lid, Youda, da ouelioù. * P'en devo da venniget an Aotrou ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrid sant Eirenaios, eskob, A-enep an disivoudoù(Lib.4,18,1-2.4.5: SCH 100,596-598.606.610-612)

Profadenn c'hlan an Iliz

Profadenn an Iliz, bet desket dezhi gant an Aotrou, hag a oa da vezañ kinniget dre ar bed a-bezh, a zo sellet evel un aberzh glan dirak an Aotrou, ha plijus dezhañ. N'eo ket en defe ezhomm


a sakrifis eus hor perzh, met evit ma kavfe an hini her c'hinnig gloar e-unan er pezh a ginnig, mar bez degemeret e brofadenn. Pa vez profet un dra bennak d'ur roue e tiskouezer enor ha karantez en e geñver ; dre ma venne an Aotrou ma kinnigfemp hor profadenn e pep glanded ha pep dinammded e tisklerias : Pa ginnigez da brof ouzh an aoter, ma teu da soñj dit en deus da vreur un dra bennak a-enep dit, lez da brof dirak an aoter ha kae da gentañ da ober ar peoc'h gant da vreur, ha neuze, deus en-dro, da ginnig da brof. Dav enta kinnig da Zoue ar frouezh kentañ eus e grouadelezh, evel ma lavar Moizez : N'en em ziskouezi ket dibourvez dirak an Aotrou da Zoue ; evit ma c'hellfe an den, evel kannad plijus da Zoue, ober war-dro an traoù-se hen laka da blijout dezhañ, ha da resev an enor a zeu digantañ. N'eus bet distaolet stumm ebet a brofadennoù ; rak en Emglev kozh e oa profadennoù ; en Hini nevez ez eus ivez profadennoù ; loskaberzhoù gant pobl Israel, lidaberzhoù ivez en Iliz ; netra kemmet nemet ar stumm diavaez, rak bremañ n'eo, mui gant sklaved e vez kinniget an aberzh, met gant tud en o frankiz. Rak n'eus nemet un Aotrou, hag an hevelep hini ez eo ; perzhioù diouto o-unan avat, a zo stag ouzh aberzh ar sklaved, ha perzhioù diouto o-unan ouzh aberzh an dud en o frankiz, evit lakaat anat dre ar profadennoù merk ar frankiz. Gant Doue n'eus netra hep abeg, netra hep ster, netra hep ur mennad bennak. Setu perak e kensakre pobl Israel an dekvedenn eus o madoù. Met ar re o deus resevet ar frankiz a laka kement o deus e servij an Aotrou. Gant levenez hag a galon vat e roont an donezonoù-se, - ha n'eo ket ar re zisterañ - gant an esper da gaout madoù brasoc'h. Amañ e c'heller gwelout an intañvez paour-se o lakaat e teñzor Doue kement he deus evit bevañ. Dleet eo enta deomp ober profadennoù da Zoue hag e pep tra bezañ diouzh grad Doue, hor c'hrouer, gant ur menoz pur, feiz wirion, esperañs start, karantez virvidik, pa ginnigomp da Zoue ar frouezh kentañ eus e grouadurioù. Hag ar brofadenn-se, an Iliz he c'hinnig pur d'he c'hrouer pa ginnig dezhañ, gant anaoudegezh vat, traoù tennet eus ar grouadelezh. Rak kinnig a reomp dezhañ traoù hag a zo dezhañ-eñ, en ur ziskleriañ, en un doare dereat, kumunded hag unanded, hag en ur anzav dasorc'h ar c'horf hag ar spered d'ar vuhez. Evel ar bara hag


a zeu eus an douar, goude ma c'halver warnañ anv Doue, ned eo ket mui bara ordinal, met an Eukaristia gant daou dra ouzh hec'h ober : un dra eus an douar hag egile eus an neñv ; evel-se ivez hor c’horfoù o resev an Eukaristia ne dint mui galvet da vreinañ, met ganto emañ esper an adsav d'ar vuhez.

PEBEILGANENN Kv. Heb 10,1.14; Efz 5,2b

P/ 0 vezañ ma-z eo al Lezenn un damskeud eus ar madoù da zont, n'eo ket hi a c'hell, dîwar bouez ar sakrifisoù-se, bepred an hevelep re a zalc'her da ginnig a vloaz da vloaz, peurwellaat ar re a dosta ouzh Doue ; * Ar C'hrist avat, dre ur brofadenn hepken, en deus peurwellaet da viken ar re a zo santelaet. U/. Hor c’haret en deus hag en em roet evidomp oc’h en em brofañ da sakrifis a c'hwez vat da Zoue. * Ar C’hrist...

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, c'hwi a ren gant furnez traoù an neñv ha, traoù an douar, selaouit gant madelezh pedennoù ho pobl ha roit dimp ho peoc'h en hon amzer. Dre hon Aotrou ...

87

III-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù an trede sizhun

D'ar 1-añ Pardaez-lidGant lid-kan Mari, ant,

Er bloaz A Lavarout a reas an Aotrou : ho pezet keuz d'ho pec'hedoù ; rak tost emañ rouantelezh an neñvoù

Er bloaz B

Dont a reas Jezuz e Galilea oc'h embann keloù mat Aviel Doue , en ur lavarout : kaset eo da benn an amzerioù, tost emañ rouantelezh Doue ; ho pezet keuz d'ho pec'hedoù, ha kredit er C'heloù Mat.

Er bloaz CH

Dont a reas Jezuz dre nerzh ar Spered, hag e kelenne da zeiz ar Sabad er sinagogennoù, ha meulet e veze gant an holl.

Pedenn Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù evel ma plij deoc'h, evit ma c'hellimp dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh a santelezh hag a vertuz. Dre hon Aotrou ...

Da Eur-lid al lennadenn

LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr an Adlezenn 18,1-22

Al Levited, Profeded gwirion ha fals profeded

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 1 N’o devo ar veleien-levited, holl veuriad Levi, na lod na hêrezh gant Israel ; diwar an-aberzhoù d'an Aotrou ha diwar e hêrezh e tebrint. 2 Hêrezh n’o devo ket e-touez o breudeur : rak 88 III-de Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

an Aotrou eñ e-unan eo o hêrezh, evel m’en deus prometet dezho. e-unan 3 Ha setu gwirioù ar veleien diwar ar Bobl, digant an dud a brof aberzhoù ; pe e vefe un ejen pe vefe un dañvad a aberzhont, e roint d’ar beleg ar skoaz, an div javed hag an tor, 4 preveudioù da ed, da fro ha da eoul, preveudioù touz da zeñved a vo roet ivez dezhañ. 5 Rak ar re-mañ a zo bet dibabet gant an Aotrou, da Zoue, diouzh da holl veuriadoù, evit chom da lidañ en anv an Aotrou, int hag o mibien, a-hed an deizioù. 6 Pa-z erruo ul levit eus unan eus da gêrioù, eus ul lec'h bennak a Israel ma oa o chom eno, pa-z erruo, petra bennak a vo c'hoant e ene, el lec'h en devo dibabet an Aotrou, 7 e lido en anv an Aotrou, e Zoue, evel e holl vreudeur levited en em zalc'ho eno dirak an Aotrou ; 8 an hevelep lodenn a voued hag ar re all a resevo evel an hini a zebront, kuit a werzhañ diwar e leve tadel. 9 Pa vi erruet er vro ez a an Aotrou, da Zoue, da reiñ dit, lak evezh na c'hoantafes ket ober euzhusterioù evel ar pobloù-hont eno. 10 Ha na vo ket kavet du-se den ebet diouzhoc'h a dremen e vab pe e verc'h dre an tan, na da ober divinerezh, hudouriezh, achantouriezh, sorserezh, 11 na da ober strobinelloù, na goulennataer anaon hag igromañser nag enklasker ar re varv, 12 rak euzhus d’an Aotrou eo neb a ra an traoù-se, hag en abeg d’an euzhusterioù-se en deus an Aotrou, da Zoue, o diberc'hennet a-dirazout 13 Didamall e vi gant an Aotrou, da Zoue. 14

Rak ar pobloù, emaout o tiberc'hennañ, ouzh an hudourien hag ouzh an divinourien a sente, met dit-te n'eo ket aotreet kement-se gant an Aotrou, da Zoue. 15 Ur profed eus da greiz hag eus da vreudeur, eveldon, a savo dit an Aotrou, da Zoue : outañ e senti. 16 A-grenn evel m’az poa goulennet digant an Aotrou, da Zoue, en Horeb, da zeiz an Emvod, en ur lavarout : « Gant na adklevimp ken mouezh an Aotrou, hon Doue, hag an tan bras-se n’e welimp ken, pe e varvimp » 17 Hag en devoa lavaret an Aotrou din: «Mat o deus komzet ; 18 ur profed a savin evito a-douez o breudeur,

eveldout, hag e lakain va c'homzoù en e c'henou, hag e lavaro III-de Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 89

deoc'h an holl bezh a gemennin dezhañ. 19 Hag an den na selaouo ket ouzh va c'homzoù a lavaro em anv, me a c'houlenno kont digantañ. 20 Met ur profed a vefe rok a-walc'h da lavarout ur gomz em anv hep bezañ bet kemennet ganin da gomz, pe a gomzfe en anv doueoù all, mervel a ray ar profed-se». 21 Ha mar lavarez ez kalon: «penaos anavezin-me ar c'homzoù ha n’int ket bet lavaret gant an Aotrou?» 22 Pa gomzo ur profed en anv an Aotrou ha ne c'hoarvezo ket an dra-se, n’erruo ket, ar gomz-se ne vo ket bet lavaret gant an Aotrou. Gant rogentez en devo komzet ar profed-se, n’az po ket aon dioutañ.

PEBEILGANENN AdI 18,18; Luk 20,13b; kv. Yan 6,14b

P/ Ur profed a lakin da sevel evito ha lakaat a va c’homzoù en e c'henou ; * Hag e lavaro dezho an holl bezh a gemennin dezhañ. U/ Kas a rin va Mab karet. Hemañ eo e gwirionez ar profed a zle dont er bed. * Hag e lavaro ...

EIL LENNADENN

Eus Kenreizhadur Sacrosanctum Concilium an Eil Holleskebvod er Vatikan, diwar-benn al Liderezh santel

(N n. 7 - 8,10 6)

Bepred emañ ar C'hrist gant e Iliz d'he skoazellañ

Bepred emañ. ar C'hrist bezant gant e Iliz d'he skoazellañ, dreist-holl en oberoù a liderezh. Bezant ez eo e-kerzh sakrifis an Oferenn, ha dre hantererezh ar ministr ez eo an hevelep Hini en em ginnig bremañ dre zaouarn ar veleien hag an Hini en em ginnigas e-unan neuze war ar Groaz, ha neuze dreist-holl dindan spesoù Sakramant an Aoter. Bezant ez eo gant e nerzh er sakramantoù : evel-se pa vez unan bennak da vadeziñ ez eo ar C'hrist e-unan eo a vadez. Bezant ez eo en e lavar, o vezañ ma-z eo eñ eo a gomz pa lenner. ar Skriturioù Sakr en Iliz. Bezant ez eo

erfin pa vez an Iliz o pediñ hag o kanañ salmoù, rak, eñ e-unan en 90 III-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

deus prometet : E-lec'h ma vez bodet daou, pe dri em anv, emaon eno en o zouez. E gwirionez, en un oberenn ken bras, hag a denn da reiñ klod peurvat da Zoue, ha da santelaat an dud, ec'h unan ar C'hrist gantañ bepred an Iliz e bried muiañ-karet ; homañ a ra hec'h Aotrou anezhañ, hag a rent hec'h enor hag he doujañs drezañ d'an Tad peurbadel. Gant gwir abeg enta, ez eo sellet al liderezh evel labour Jezuz Krist oc'h ober e garg a veleg. El labour-se ez eo merket dre sinoù a weler hag a ra pep hini anezho e efed e santelidigezh an den ; ha sevenet e vez servij Doue penn-da-benn, en anv an holl, gant korf kevrinus Jezuz Krist, da lavarout eo penn ar c'horf hag an izili anezhañ. Dre-se: pep hini eus oberoù al liderezh sakr, o vezan ma-z eo labour ar C'hrist-beleg hag e gorf, da lavarout eo an Iliz, a zo ul labour sakr dreist-par, ha n'eus netra en Iliz a vefe da vezañ lakaet war an hevelep troad hag en hevelep keñver, evit pezh a sell ouzh an efedusted anezhañ. Kemer a reomp, perzh e liderezh an douar en ur dañva en a-raok hini ar baradoz a vez lidet er gêr santel a Jeruzalem emaomp-ni o vont di e-giz beajourien, e-lec’h m'emañ ar C'hrist azezet en tu dehou d'e Dad, evel ministr al lec'h santel, hag ar gwir deltenn ; gant holl vagadoù armead an neñvoù.,e kanomp meulgan gloar an Aotrou ; enoriñ a reomp an eñvor eus ar Sent, gant an esperañs da gaout lod en o c'hompagnunezh ; emaomp o c'hortoz evel salver, hon Aotrou Jezuz Krist, ken m'en em ziskouezo, eñ hor buhez, ha ma en em ziskouezimp a-unan gantañ leun a c'hloar. Hervez ur c'hiz deuet eus hengoun an Ebestel, hag a grogas en deiz end-eeun ma-z adsavas ar C'hrist a varv da vev, e lid an Iliz mister ar Pask bep sizhun, en deiz hag a zo anvet gant gwir abeg Deiz-an-Aotrou, pe ar Sul. Rak en deiz-se e tle tud fidel Jezuz Krist en em vodañ a-gevret en ur glevout komz Doue, en ur gemer perzh e Sakramant an Aoter gant ar soñj eus Pasïon, eus Dasorc'h, hag eus Gloar an Aotrou Jezuz, ha rentañ gras d'an Aotrou "en deus graet dimp bezañ adc'hanet dre adsavidigezh Jezuz Krist eus a-douez ar re varv, evit un esperañs a vuhez. Setu

perak ez eo Deiz-an-Aotrou an deiz-gouel kentañ-holl da vezañIII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 91

kinniget ha diskleriet d'an dud fidel, en doare ma vo evito ivez war un dro un deiz a levenez hag un deiz da ziskregiñ diouzh al labour. Al lidoù all, nemet e vefent a bouez bras-meurbet, arabat o lakaat uheloc'h eget Deiz-an-Aotrou pa-z eo hemañ an diazez hag ar vouedenn eus bloavezh al lidoù penn-da-benn.

PEBEILGANENN Augustinus, En : in Ps 85, 1

P/ Pediñ a ra ar C'hrist evidomp, evel hor beleg ; pediñ a ra ennomp evel hor penn ; pedet e vez ganimp evel hon Doue. * Anavezomp enta ennañ hor gerioù-ni hag e c'herioù-eñ ennomp. U/ Pa gomzomp ouzh Doue en ur bediñ, arabat deomp disrannañ ar Mab ac'hano. * Anavezomp ...

MEULGAN C'hwi Doue, 568.


Gant lid-kan Zakaria, antonenn :

Er bloaz A Evel ma hede mor Galilea e welas daou o teurel ar roued er mor, hag e c'halvas anezho. Hag int raktal, dilezet o rouedoù, a yeas d'e heul.

Er bloaz B Deuit d'am heul, eme an Aotrou ; ober a rin ac'hanoc'h pesketaerien, tud.

Er bloaz CH Spered an Aotrou a zo warnon, va c'haset en da zegemenn ar c’heloù mat d'ar beorien.

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù evel ma plij deoc'h, evit ma c'hellimp, dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh hag a vertuz. Dre hon

Aotrou ...92 Sizhun III en amzer blaen

Da Eurlid an Eil Abardaez

Gant lid-kan Mari, antonenn : Er bloaz A Embann a rae Jezuz Keloù mat ar Rouantelezh, hag e paree kement kleñved a oa er bobl.

Er bloaz B Dilezet o rouedo,û ganto ez int aet da heul an Aotrou ha Dasprener, allelouia.

Er bloaz CH O vezan adrollet al levr e stagas Jezuz da lavarout dezho : Hiziv e teu da wir al lavar-se eus ar Skritur o deus klevet ho tivskouarn.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑDiouzh levr an Adlezenn 24,1 – 25,4

Gourc’he mennoù diwar-benn an nesañ

En deizioù-hont : Komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 1 « P’en devo kemeret un den ur wreg, priedet ganti, hag e c'hoarvez ne gav ket homañ gras ouzh e zaoulagad, dre ma kav enni ur si bennak, e skrivo dezhi ul lizher-freuz a lakaio en he dorn, hag e gas a ray kuit eus e di. 2 Pa vo aet houmañ eus e di, mar deu da vezañ d’un den all, 3 ha mar en deus kas outi an den all-se, hag e skriv dezhi ul lizher-freuz a laka en he dorn ouzh he c'has kuit eus e di, mar varv an den diwezhañ-mañ en devoa he c'hemeret evel gwreg, 4 n’hallo ken he fried kentañ en devoa he c'haset kuit hec'h adkemer evit he c'haout da wreg goude maz eo bet saotret, rak euzhus e vefe se dirak an Aotrou; ha ne ri ket pec'hiñ ar vro en devo an Aotrou, da Zoue, roet dit en hêrezh.

5 Pa gemer un den ur wreg nevez, ned ay ket d’al lu, ha ne voEil Deiz-lid 93

lakaet warnañ karg ebet : diskarg e vo evit e di ur bloaz, hag e ray levenez ar wreg en deus kemeret. 6 Ne vo ket kemeret e kred ur maen-diazez nag ur maen-red, rak buhez unan eo ar c'hred-mañ. 7 Mar en em gav un den hag a laer unan eus e vreudeur, eus mibien Israel hag a ra ur sklav anezhañ hag en gwerzh, e varvo al laer-se, hag ez po skarzhet ar fallentez eus da greiz. 8 Diwall diouzh reuz al lorgnez, en ur vezañ aketus-tre da ober a-grenn ar pezh a gelenn deoc'h ar veleien, al levited : evel ma kemennont deoc'h, bezit aketus da ober. 9 Dalc'h soñj eus pezh a reas an Aotrou, da Zoue, evit Maria, war an hent pa zeuec'h eus an Egipt. 10 Pa ri d’az nesañ ur prest bennak, n’ i ket en e di da gemer e gred. 11 Er-maez en em zalc'hi, hag an den a bresti dezhañ a zeuio davedout gant ar c'hred, er-maez. 12 Ha mard eo un den reuzeudik, ne gouski ket gant e gred. 13 Rentañ a ri dezhañ ar c'hred pa yelo an heol (da guzh), hag e kousko en e vantell, ha da vennigañ a ray, ha dit e vo reizhded dirak an Aotrou, da Zoue. 14 Ne vac'hi ket ur gounideg reuzeudik ha paour, breur dit, pe estrañjour du-se, ez pro, ez torojoù. 15 Bemdez e roi e c'hopr dezhañ, ha ned ay ket warnañ an heol (da guzh), rak ur reuzeudig ez eo, ha war-zu ennañ eo douget e c'hoant ; ha ne hucho ket enep dit etrezek an Aotrou, ha ne vo ket warnout ur pec'hed. 16 Ne vo ket lakaet d’ar marv an tadoù evit ar vibien, nag ar vibien d’ar marv evit an tadoù ; pep hini evit e bec'hed a vo lakaet d’ar marv. 17 Gweañ barn un estrañjour, un emzivad, ne ri ket, na kemer evel kred dilhad un intañvez. 18 Dalc'h soñj ez out bet sklav en Egipt, hag en deus da zasprenet an Aotrou, da Zoue, ale-hont ; setu perak e tifennan dit ober an dra-se. 19 Pa ri an eost ez park, hag ez po ankouaet ur feskenn er park, ne zistroi ket d’he c'herc'hat : evit an estrañjour, an emzivad hag an intañvez e vo, evit m’az pennigo an Aotrou, da Zoue, e

kement tra a ray da zaouarn. 20 Pa vazhati da olived, n’adserri ket war da lerc'h : evit an estrañjour, an emzivad hag an 94 Sizhun III en amzer blaen

intañvez e vo. 21 Pa gutuilhi da winienn, ne distroi ket war da lerc'h : evit an estrañjour, an emzivad hag an intañvez e vo. 22

Dalc'h soñj ez out bet sklav e bro-Egipt. Setu perak e tifennan dit ober an dra-se. 25,1 Pa vezo bet tabut etre gwazed, hag e tostaint ouzh al lez-varn evit bezañ barnet, e vezo reishaet an hini reizh, kondaonet an hini kablus. 2 Ha mar deo dellezek a daolioù an hini kablus, e ray dezhañ gourvez ar barner, hag e vo bazhataet dirazañ, hervez ma-z eo bet kondaonet, an niver rik ; 3 evel- se daou-ugent taol en devo, ket muioc'h; ket muioc'h eget an taolioù-mañ; ur vazhadenn re vras a vefe disprizout da vreur ez taoulagad. 4 Ne vinwali ket un ejen o tornañ ».

PEBEILGANENN kv. Mrk 12, 32-33; Sir 35, 4b-5a

P/ Gant gwirionez hoc'h eus lavaret, Mestr, n'eus nemet un Doue, hag e tle bezañ karet a-greiz kalon ; * Ha karout an nesañ evel an-unan a zo trec'h d'an holl loskaberzhoù ha sakrifisoù. U/ Neb a ra an aluzen a ginnig ur sakrifis a veuleudi ; un dra hag a blij d'an Aotrou eo pellaat diouzh ar fallagriezh. * Ha karout ...

EIL LENNADENN

Eus Kenreizhadur pastorel "Gaudium et 8pes" an Eil Holleskebvod er Vatikan, diwar-benn an Iliz er bed a-vremañ

(N. 4S)

Santelezh ar briedelezh hag an tiegezh.

An den hag ar vaouez ha ne dint mui daou unan hepken en ur c'horf dre emglev ar briedelezh, a ro skoazell hag a rent servij

an eil d'egile dre unaniezh don o fersonded hag o oberoù ; evel-se teuont da santout an unaniezh a zo kenetrezo, ha d'he seveniñ mui-oc'h-mui bemdez.

Eil Deiz-lid 95

An unaniezh strizh-se etre daou zen hag en em ro an eil d'egile, koulz ha mad ar vugale, a c'houlenn groñs fealded leun etre ar priedoù, hag a venn ivez unanded didorrus etrezo. Bennozhioù puilh en deus skuilhet an Aotrou Krist war ar garantez liesdoare tarzhet eus an eienenn a garantez m'eo an Aotrou Doue, hag ur skeudenn eus ar garantez a zo etrezañ-eñ Jezuz Krist, hag an Iliz. Evel ma fellas gwezhall da Zoue skoulmañ gant e bobl un emglev a garantez hag a fealded, evel-se bremañ ivez e teu Salver an dud ha Pried an Iliz etrezek ar priedoù kristen dre sakramant ar briedelezh.. Kenderc’hel a ra da chom ganto evit ma c'hello ar priedoù, ouzh en em reiñ an eil d'egile, en em garout gant ur fealded padus, evel m'en deus e-unan karet an Iliz hag en em roet d'ar marv eviti. Ar gwir garantez etre ar priedoù a vez keñveriet gant karantez Doue ; renet e vez ha pinvidikaet gant galloud dasprener ar C'hrist, ha gant labour salvus an Iliz, evit heñchañ ar priedoù en un doare efedus etrezek Doue, evit o skoazellañ hag o c'hennerzhañ en o c'harg meurbet-uhel a dad hag a vamm. Setu perak ez eo kreñvaet ar priedoù kristen, hag evel sakret, gant ur sakramant a-ratozh, dezho da vezañ dellezek ouzh o renk enorus, ha gouest da ober dleadoù o stad. Gant sikour ar sakramant-se e c'hellont seveniñ o c'harg war dachenn ar briedelezh hag an tiegezh ; rak leuniet e vezont gant spered ar C'hrist a garg penn-da-benn o buhez, a feiz, a esperañs, hag a garantez, en doare ma c'hellont mui-ouzh-mui tizhout o farfeted dezho o-unan, hag en em santelaat an eil egile, ha labourat evel-se da rentañ gloar, o-daou a-gevret, d'an Aotrou Doue. Setu penaos, gant o zud o tiskouez an hent dezho dre o skouerioù ha dre ar pedennoù e kumun er gêr, e vez aesoc’h d'ar vugale, ha zoken da gement hini a zo o vevañ e-ser an tiegezh, kavout hent ar vuhez onest, ar silvidigezh, hag ar santelezh. Hag ar priedoù, ganto war o fenn ar gurunenn enorus eus o c'harg a dad hag a vamm, a raio gant koustiañs an dever o deus hag a sell outo da gentañ holl, da gelenn o bugale, dreist pep tra war

dachenn ar relijion. Ar vugale, evel izili bev an tiegezh, a genlabour en o stumm da santelaat o zud. Gant o anaoudegezh vat, o c'harantez a vugale,96 Sizhun III en amzer blaen

hag o fiziañs, e respontint a dra sur da vadelezhioù o zud, hag evel bugale vat, e roint sikour dezho en degouezhioù start ar vuhez hag e digenseurtezh ar gozhni.

PEBEILGANENN Efz 5, 32. 25b. 33b

P/Bras eo ar mister-mañ, ya, me a lavar ez eo bras e-sell eus ar C'hrist hag eus an Iliz ! * Ar C'hrist en deus karet an Iliz, hag en em roet e-unan d'ar marv eviti. U/ Ra garo pep unan e wreg eveltañ e-unan ; hag ar wreg ra zoujo he fried. * Ar C'hrist ...

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù evel ma plij deoc'h, evit ma c'hellimp, dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh hag a vertuz. Dre hon Aotrou ...

TREDE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr an Adlezenn 26, 1-19

Diskleriadur a feiz bugale Abraham

En deizioù-hont : komz a reas Moizez ouzh ar bobl en ur lavarout : 1 Ha pa vi aet e-barzh ar vro, ez a an Aotrou, da Zoue, da reiñ dit en hêrezh, hag e vi perc'henn hag annezad enni, 2 e kemeri preveudioù diwar an holl frouezh eus an douar, a denni eus ar vro en devo an Aotrou da Zoue roet dit, hag o laki en ur baner, hag ez i betek al lec'h en devo dibabet an Aotrou da Zoue evit lakaat da chom e anv ennañ. 3 Hag ez i da gaout ar

beleg a vo en deizioù-se, hag e lavari dezhañ: « Me a ziskler hiziv d’an Aotrou Doue ez on deuet er vro en devoa touet an Aotrou d’hor hendadoù reiñ dimp ». 4 Hag e kemero ar beleg ar baner eus da zorn, hag he lakaat a ray dirak aoter an Aotrou, da Trede Deiz-lid 97

Zoue. 5 Hag ez adkrogi da lavarout dirak an Aotrou, da Zoue: « Un Aramead kantreer e oa va zad, hag e tiskennas d’an Egipt, hag e chomas eno gant un nebeut tud, hag e teuas da vezañ ur Bobl vras, kreñv ha niverus. 6 Hag e voe drouk ouzhimp Egiptiz, oc'h ober poan dimp hag o lakaat warnomp labour start. 7 Hag hon eus garmet etrezek an Aotrou, Doue hon tadoù, hag en deus klevet an Aotrou hor mouezh ha gwelet hor poan, hon labour, hon gwask. 8 Hag hon tennañ a reas an Aotrou eus an Egipt gant un dorn kreñv, gant ur vrec'h astennet, gant ur spont bras, gant sinoù ha gant burzhudoù. 9 Hag hon c'has a reas d’al lec'h-mañ, o reiñ dimp ar vro-mañ a ziver gant laezh ha mel.

10 Ha bremañ e kasan ar preveudi eus frouezh an douar ac'h eus roet din, Aotrou ». 11 Hag o lakai dirak an Aotrou, da Zoue, hag e stoui dirak an Aotrou, da Zoue. Hag e vo stad ennout gant an holl eurvad a ro dit an Aotrou, da Zoue, ha d’az ti, ennout-te hag el levit hag en ostiziad a vo du-se. 12 Pa-z po echu da ober an deogoù eus da holl drevadoù, d’an trede bloaz, bloaz an deogoù, ha roet d’al levit ha d’an estrañjour ha d’an emzivad ha d’an intañvez, ma tebrint ez torojoù o gwalc'h, 13 e lavari dirak an Aotrou, da Zoue : « Lamet em eus ar santelañ eus an ti hag e roet d’al levit, d’an estrañjour, d’an emzivad ha d’an intañvez, hervez da holl c'hourc'hemennoù, az poa kemennet din ; n’em eus ket treuzet da c'hourc'hemennoù ha n’em eus ket o ankouaet. 14 N’em eus ket debret, pa oan e kañv, dioutañ; n’em eus ket lamet dioutañ en dic'hlanded, na roet dioutañ d’unan marv ; sentet em eus ouzh mouezh an Aotrou, va Doue, graet em eus a-grenn ar pezh a c'hourc'hemennez din. 15 Sell eus da neved santel, eus an neñvoù, ha bennig da Bobl Israel, hag an douar ac'h eus roet dimp, evel m’az poa touet d’hor hendadoù: ur vro o tiverañ laezh ha mel ».

16 Hiziv an Aotrou, da Zoue, a gemenn dit ober diouzh ar reolennoù hag ar setañsoù-mañ, hag e vi aketus da ober diouto, gant da holl galon, gant da holl ene. 17 Ober a rez d’an Aotrou adlavarout dit hiziv e vo da Zoue, gant ma kerzhi war e hentoù, ma viri e reolennoù, gourc'hemennoù ha setañsoù, ha ma senti ouzh e vouezh. 18 Hag98 Sizhun III en amzer blaen

an Aotrou a ra dit adlavarout hiziv bezañ e Bobl prevez evel m’en deus lavaret dit, ha mirout e c'hourc'hemennoù, 19 ha da lakaat a ray uheloc'h eget an holl bobloù en deus graet, e klod, brud ha splannder ; evit bezañ Pobl santel an Aotrou, da Zoue, evel m’en deus lavaret ».

PEBEILGANENN 1 Pêr 2, 9a.10 ; kv. Adl 7, 7.8 P/ C'hwi eo ar bobl bet prenet gant Doue, c 'hwi, na oac’h ket gwezhal l e bobl , a zo deuet da vezañ bremañ pobl Doue; * C'hwi ha n'ho poa ket gwezhall k a v e t t r u g a r e z , a z o b r e m a ñ a r r e a z o b e t g r a e t trugarez outo. U/ An Aotrou en deus ho tibabet dre m'en deus ho karet, hag ho tasprenet eus t i ar sklavelezh. * C'hwi ha n'ho poa ...

EIL LENNADENNEus Reoliadurioù displeget hiroc'h sant Bazilios Meur, eskob

(Resp. 2, 2-4: PG 31, 914-915)

P et r a a ren t i mp d ' an A o t rou evit an holl vad en deus graet dimp ?

Peseurt yezh a c'hell displegañ evel m 'eo dleet donezonoù an Aotrou Doue ? Ken bras eo ar gont anezho ma n'eus tu ebet d'o c1hontañ ; ken bras ha ken ta lvoudek eo pep h in i ken ma t leomp, na pa vefe nemet unan hepken anezho, rentañ grasoù e pep stumm d'an Hini a ro anezho. N a p a g a r f e m p n e c ' h e l l f e m p k e t t r e m e n w a r ar vadelezh-mañ, hag hep mar ebet ne c 'hel l ket , e stumm ebet, da vihanañ an hini a zo yac'h e spered, ha sk ian t -poe l l dezhañ , t eve l warn i daous t ma ne c 'he l ler komz anezhi eve l ma terefe . Doue en doa krouet an den hervez e skeudenn hag e

heñveled igezh ; an enor en doa graet dezhañ da reiñ dezhañ an anaoudegezh anezhañ; roe t en doa dezhañ sk iant ha poel l d rei s t an hol l grouadur ien a l l ; roe t en doa dezhañ ar ga l loud da dañva kaerded drei s t -muzul baradoz an douar, hag a-barzh ar f in en devoa hen lakaet da vezañ mes tr war hol l d raoù an douar. Goude-se, pa oa bet touellet gant an diaoul, ha ma oa Tr ede De iz - l i d 99

kouezhet er pec'hed, ha da heul, er marv hag er poanioù dleet. Padal Doue n'e zilezas ket. Reiñ a reas dezhañ skoazell al Lezenn ; aelez a gargas d 'e ziwal l ha d 'ober war e dro ; profeded a gasas da rebech e walloberoù, ha da zeskiñ ar vertuz dezhañ ; e dech d'ar fall a dor ras dre c 'hourdrouzoù ; gant promesaoù e vroudas e c'hoant d'ar mad ; alies, dre skouer tud a bep seurt , e tisklerias en a-raok an daou seurt finvez a zo o c 'hortoz mab-den ; ha daoust dimp da chom en hon aheurterezh, goude ar madelezhioù-se ha re all heñvel, ne droas ket kein dimp. Nann, madelezh Doue n'hon dilezas ke t , na n i , d re a r fo l l en tez ho l l akae d ' ober fae war an enorioù. a ginnige dimp, n'hon eus ket dis t rujet e garantez evidomp, kaer hor boa ober dismegañs dezhañ. Er c'hontrol, di frammet omp bet eus ar marv, ha daskoret dimp ar vuhez gant hor Salver Jezuz Krist . Hag amañ ez eus brasoc'h abeg da estlammiñ gant stumm ar vadelezh-se : Eñ hag a oa Doue dre natur, ne se l l as ke t e ve l e d ra chom en e renk a bar da Zoue ; met da netra eo en em laket dre gemer natur ar servijer. Ha zoken : hor gwanderioù en deus kemeret, douget en deus hor c’hleñvedoù, evidomp eo bet gloazet evit ma vefemp yac'haet gant e c’houlioù ; hag ivez : hon dasprenet en deus eus ar vallozh, ouzh en em ober mallozh evidomp ; gouzañv a reas ar marv dizenorusañ evit hon. degas en-dro d'ar vuhez c 'hlorius. Ne voe ket a-walc 'h gantañ daskor ar vuhez d 'a r re varv, roet en deus c 'hoazh dezho gant largentez enor e natur-Doue, hag aozet en deus un diskuizh peurbadus a zo trec’h, dre vrasted e levenez, da gement a c'hell an den soñjal.

Petra 'ta a rentimp-ni da Zoue evit an holl vadelezhioù en deus graet dimp ? Ken mat eo ma ne c 'houlenn digoll ebet , nemet bezañ karet en eskemm. Evidon, pa soñjan en dra-se e vezan spontet ha spouronet ; aon am eus na zeufen dre verrboel legezh pe gant preder an traoù goullo, d'en em zispartiañ diouzh karantez Doue ha da vezañ evel-se evi t an Aotrou Krist mezh ha dizenor.

100 Sizhun III en amzer blaen

PEBEILGANENN S 102(103), 2, 4; Gal 2, 20c P/ 0 va ene, bennig an Aotrou, ha n'ankoua hini ebet eus e vadelezhioù * Eñ a denn da vuhez eus poull ar marv, eñ az kurunenn gant gras ha trugarez. U / . Va c ' h a r e t e n d e u s , h a g e n e m r o e t d ' a r m a r v e v i d o n . * Eñ a denn ...

Pedenn Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù eve l ma p l i j deoc 'h , ev i t ma c ' he l l imp , dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh hag a vertuz. Dre hon Aotrou ...

PEVARE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑDiouzh levr an Adlezenn 29, 1-5. 9-28

Mallozh war ar re a dorr an Emglev

En deizioù-hont 1 e c'halvas Moizez holl Israel, hag e lavaras dezho : « C’hwi a wel an holl bezh en deus graet an Aotrou en ho taoulagad e bro-Egipt da Faraon ha d’e holl servijerien, ha d’e holl vro, 2 an amprouennoù bras o deus gwelet da zaoulagad, ar sinoù hag ar burzhudoù bras-se. 3 Met n’en deus ket roet an Aotrou deoc'h ur galon da gompren, na

daoulagad da welout, na divskouarn da glevout, betek hiziv. 4 Graet en deus deoc'h kerzhout daou-ugent vloaz er gouelec'h, ha ne voe ket teuc'h ho tilhad warnoc'h, nag ho solennoù teuc'het war ho treid. 5 Bara n’ho poa ket da zebriñ, na gwin na boeson da evañ; evel-se hoc'h eus gouezet e oan-me an Aotrou, ho Toue. 9 Emaoc'h en ho sav hiziv holl dirak an Aotrou, ho Toue, ho pennoù-meuriad, ho kozhidi, ho skribed, holl dud Israel, 10 da vugaligoù, da wragez, ar re a zo ostized e-barzh da Pevare De iz - l i d 101

gampoù, adalek da droc'herien-keuneud betek ar re a denn da zorioù, 11 evit tremen e-barzh Emglev an Aotrou, da Zoue, hag en e le, emañ an Aotrou, da Zoue, o tivizout ganit hiziv, 12

a-benn d’az sevel hiziv evel e Bobl, hag e vo da Zoue, evel m’en devoa prometet dit hag evel m'en devoa touet d’az tadoù Abraham, Izaak ha Yakob, 13 Ha n’eo ket ganeoc'h hepken e tivizan an Emglev-mañ, al le-mañ, 14 met ivez gant neb a zo amañ ganimp bezant hiziv dirak an Aotrou, hon Doue, ha gant ar re n’emaint ket amañ ganimp hiziv. 15 Rak c'hwi a oar penaos ez omp bet o chom e bro-Egipt, ha penaos ez omp tremenet e-mesk ar broioù hoc'h eus tremenet. 16 Hag hoc'h eus gwelet o euzhusterioù, an idoloù koad, maen, arc'hant hag aour o deus. 17 Gant na vo ket en ho touez na gwaz na maouez, na tiegezh na meuriad, o treiñ kalon hiziv diouzh an Aotrou, hon Doue, evit mont da servijañ doueoù ar broioù-se ! Kement-se a vefe en ho touez ur wrizienn o frouezhiñ ampoezon hag huelenn. 18 An hini a glevfe lavarioù al le-mañ, hag en em vennigfe en e galon o lavarout: «Peoc'h am bo ! ya, e c'hoantegezh va c'halon e kerzhin ! hag e torrin er vezventi va sec'hed !», 19 ne vezo ket mennet an Aotrou da bardoniñ dezhañ, ha neuze e vogedo kounnar an Aotrou hag e warizi enep an den-se, hag en em blado warnañ kement mallozh a zo bet skrivet el levr-mañ, hag e rasko an Aotrou e anv a-zindan an neñvoù; 20 hag e zispartiañ a ray an Aotrou, evit e walleur,

diouzh holl veuriadoù Israel, hervez holl vallozhioù an Emglev skrivet e levr al Lezenn-mañ. 21 Hag e lavaro ar rummadoù war-lerc'h, ho mibien a savo war o lerc'h, hag an estrañjourien a zeuio eus ar broioù pell, o welout reuzioù ar vro-mañ, hag ar c'hleñvedoù a ra an Aotrou enni: 22 Soufr ha holen ; tangwall war ar vro a-bezh ; en doare ma ne vero ket hadet diwezhatoc'h, ma ne ziwano, ha ma ne savo netra eno, geotenn ebet, evel ma oa bet eus reveulzi Sodom ha Gomora, Adama ha Seboim, a reveulzias an Aotrou en e gounnar hag en e vuanegezh. 23 Hag e lavaro an holl vroadoù: « Perak en deus an Aotrou graet evel-hen d’ar vro-mañ ? Perak ar barr-kounnar bras-se ? » 24 Hag e vezo respontet : 102 Sizhun III en amzer blaen

« Dre m’o devoa dilezet emglev an Aotrou, Doue o zadoù, en devoa divizet ganto, p’en devoa o zennet eus bro-Egipt, 25

hag ez int aet da servijañ doueoù all ha da stouiñ dirazo, doueoù n’anavezent ket ha n’o devo perzh ebet ganto ; 26 hag ez eo bet entanet kounnar an Aotrou ouzh ar vro-mañ, betek kas warni kement mallozh a zo skrivet el levr-mañ, 27 ha bet en deus o displantet an Aotrou diwar o douar, gant kounnar ha buanegezh, gant fulor bras, hag o zaolet e-barzh ur vro all, evel m'eo anat hiziv-an-deiz » 28 An traoù kuzhet a zo d’an Aotrou, hon Doue, hag ar re bet diskuliet a zo dimp ha d’hor mibien da viken, evit ober holl lavarioù al Lezenn-mañ.

PEBEILGANENN kv. Gal. 1, 13-14 ; kv. Adl 8, 14b

P/. Ar C'hrist a zo deuet da vezañ mallozh evidomp, evit ma tremenfe d’ar Broadoù bennozh Abraham, * Evit ma resevfemp dre ar feiz ar Spered prometet. U/.Hon tennet en deus Doue eus douar an Egipt, hag hon diframmet eus an ti sklaved. * Evit ma resevfemp ...

EIL LENNADENN

Eus Prezegennoù sant Bernez, abad,war Kanenn ar C'hanennoù

(Sermo 61, 35 : Opera omnia, 1839,1. 2, 3033)

E-lec'h ma voe fonnus ar pec'hed fonnus-bras e voe ar c'hras ivez

Pelec 'h emañ ar surentez hag an diskuizh asur ha divrall, nemet e goulioù hor Salver ? Seul suroc'h a se e

ran va lojeiz enno ha m'az eo galloudusoc'h da reiñ silvidigezh. Ar bed a zo kounnaret, ar c 'horf a wask, an

diaoul a stign pechoù, met kouezhañ ne ran ket , rak diazezet ez on war ar c 'haled. Pec'het em eus, graet em

eus ur pec'hed bras ; trubuilhet e vo va c’houstiañs, met strafuilhet ne vo ket, rak soñj am bezo eus goul ioù an

Aotrou. Rak, gloazet eo bet abalamour d'hor follentezioù . Petra 'zo ken tost d 'ar marv ha na vo ket

disammet gant marv ar C'hr i s t ? Ma teu da soñj Pevare De iz - l i d 103

din eus ur medisinerezh ken galloudus ha ken efedus, ne c'hellan mui bezañ spontet. Anat enta e fazie an hini a lavare Re vras eo va fallagriezh evit ma c'hel l fen bezañ pardonet . Ne oa ket unan eus izili ar C'hrist, n'en doa ke t pe rzh en e ve r i t ev i t e g emer evitañ, ha lavarout e oa dezhañ evel un ezel o kemer evitañ ar pezh a zo d'ar penn. Ar pezh a vank din dre natur, me avat hen tenn gant fiziañs eus askre an Aotrou, pa-z eus enni un teñzor a drugarez, ha n'eo ket an toulloù a vank ev i t skui lh an teñzor-se e r-maez . Tou l l e t o deus e zaouarn hag e dre id , hag e gos tez o deus t ou l l e t gan t u r goa f ; ha d re a r f aou toù - se e c'hellan sunañ mel tennet eus ur roc'hell hag eoul eus ur garreg kalet-meurbet , eleze, tañva ha gwelout pegen c’hwek eo an Aotrou. Gant soñjoù a beoc'h edo e spered, ha me ne ouien ke t . Piv en deus anaveze t soñj an Aot rou ? P iv a zo bet e guzulier ? Met un alc'houez da zigeriñ eo deuet da vezañ evidon an tachoù sanket ennañ, evit ma welfen bolontez an Aotrou. Perak ne welfen ket a-dreuz ar goulioù ? Embann a ra an tachoù, embann a ra ar goulioù emañ evit gwir Doue er C'hrist oc’h adunaniñ ar bed gantañ. An houarn en deus treuzet e gorf ha denesaet e galon evi t ma ouezo hiviziken gouzañv gant hon gwanderioù.

Parañ a ra kevrinoù e galon dre c 1houlioù e gorf ; gw e l e t e v ez an a t k ev r i n b r a s e va de l e zh , ka lo n drugarezus hon Doue, heol ar beure deuet d'hon gweladenniñ. Rak e petra e vefe bet gwelet o lugerniñ splannoc’h eget en ho koulioù, ez oc'h-c'hwi, Aotrou, dous hag ize l ek ha leun a d ruga rez ? Bra soc 'h t ruga rez n'en deus den ebet eget o reiñ e vuhez evit ar re barnet ha kondaonet d'ar marv. Va h o l l z e l l i d - m e e n t a t r u g a r e z a n A o t r o u . N e vin ket dibourvez a-grenn a zell id keit ha na vo ket eñ dibourvez a drugarez. Mar deo n i ve ru s t r ug a r ez i où an Ao t r ou , e z eo f r a nk ga n i n ar meritoù evelato. Petra 'ta ma santan va c 1houstians karget a bec'hedoù ? Met e-lec'h ma voe fonnus ar pec'hed fonnusoc'h-dreiste voe ivez ar c 'hras . Ha m 'emañ trugarezioù an104 S i zhun I I I en amzer b l aen

Aotrou a-holl-viskoazh da virviken , me ivez a gano trugarezioù an Aotrou da virviken. Daoust ha va reizhderioù-me eo a ganin ? Aotrou, me am bo soñj eus ho reizhded-c'hwi hepken.. Rak ar re izhded-se eo va hini me ivez, pa-z oc 'h en em c'hraet evidon reizhded a-berzh Doue.

P E B E I L G A N E N N I z 5 3 , 5 ; 1 P ê 2 , 2 4 P / G l o a z e t e o be t en abeg d 'hon to r f edoù , br eve t eo be t en abeg d'hor pec’hedoù ; ar c 'hastiz da reiñ dimp ar peoc'h a zo warnañ. * Ha dre e c'houlioù ez omp yac'haet. U/ Hor pec’hedoù en deus douget en e gorf war ar c'hoad evit hon lakaat da vervel d'hor pec'hedoù ha da vevan - e r re izhded . * Ha dre e c 'houl ioù eo ez omp yac'haet.

Pedenn Aotrou Doue holIc1halloudek ha peurbad, renit hon obe roù eve l ma p l i j deoc ' h , ev i t ma c ' he l l imp , d re zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh hag e vertuz. Dre hon Aotrou ... . . .

PEMPVET DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh levr an Adlezenn 30, 1-20

Promesa ar pardon goude an harlu En deizioù-hont e c'halvas Moizez holl Israel, hag e lavaras dezho : 1 Pa vo erruet warnout an holl draoù-mañ, bennozhioù ha mallozhioù, a lakan dirazout, o adlakai ez kalon e-barzh an holl vroioù en devo da vountet an Aotrou, da Zoue, enno. 2 Hag ez addeui war-zu an Aotrou, da Zoue, hag e selaoui ouzh e vouezh, ouzh kement tra a c'hourc'hemennan dit hiziv, te ha da vibien; a holl galon, a holl ene. 3 Hag e tistroio an Aotrou, da Zoue da brizonidi, hag en devo truez ouzhit, hag ec'h adtolpo ac'hanout diouzh an holl bobladoù en devoa da strewet an Aotrou, da Zoue,

Pempve t De iz - l id 105

enno; 4 nag e vefe da harluidi e dibenn an neñv, ale-hont e vo tolpet gant an Aotrou, da Zoue, hag ale-hont az kemero, 5 hag az kaso an Aotrou, da Zoue, etrezek ar vro a berc'henne da hendadoù hag a berc'henni; hag e roio eurvad dit hag az lakaio niverusoc'h eget da dadoù. 6 Hag ez amdroc'ho an Aotrou, da Zoue, da galon ha kalon da lignez, evit karout an Aotrou, da Zoue, a holl galon, a holl ene, evit ma c'helli bevañ. 7 Hag e lakaio an Aotrou, da Zoue, an holl vallozhioù-mañ war da enebourien ha war ar re o deus kas ouzhit ouzh da heskinañ. 8 Hag a-nevez e senti ouzh mouezh an Aotrou, en ur ober diouzh e holl c'hourc'hemennoù a gemennan dit hiziv. 9 Ha da zreist-fonnañ a ray an Aotrou, da Zoue, en holl oberoù da zaouarn, e frouezh da gof, e frouezh da chatal hag e frouezh da zouar, evit kaout eurvad ; rak adkregiñ a ray an Aotrou da reiñ levenez dit hag eurvad, evel ma roe levenez d’az tadoù. 10 Gant ma selaoui koulskoude mouezh an Aotrou, da Zoue, en ur virout e c'hourc'hemennoù hag e reolennoù skrivet e levr al Lezenn-mañ, pa zistroi davet an Aotrou, da Zoue, a holl galon, a holl ene. 11 Rak ar gourc'hemennoù-mañ a gemennan-me dit hiziv,

ned int ket re ziaes evidout, na lakaet re bell ; 12 n’emaint ket lec'hiet en neñvoù, en doare ma c'hellfes lavarout : « Piv a vo gouest da bignat evidomp d’an neñv da gerc'hat anezho dimp, da ober dimp klevout anezho, ha ma raimp diouto ? ». 13 Ha n’emaint ket tra-mor, ma klemmfes ha ma lavarfes : « Piv a c'hello tremen evidomp tra-mor d’o c'herc'hat dimp, d’o reiñ dimp da glevout, evit ma c'hellfemp o c'hlevout hag ober diouto? 14 Met tost dit emañ al Lavar, meurbet : ez kenou, ez kalon, evit hen ober. 15 Sell mat ! Lakaat a ran dirazout hiziv ar vuhez hag an eurvad, hag er c'hontrol, ar marv hag ar gwalleur. 16 Mar selaouez ouzh gourc'hemennoù an Aotrou, da Zoue hag a gemennan-me dit hiziv : karout an Aotrou, da Zoue, kerzhout gant e hentoù ha mirout e c'hourc'hemennoù, e reolennoù, e setañsoù, e vevi ; hag e kresko da niver, hag e vennigo ac'hanout an Aotrou, da Zoue, er vro emaout o vont enni d’he ferc'hennañ106 S i zhun I I I en amzer b l aen

17 Met mar tro da galon, mar ne sentez ket, mar en em lezez da vezañ bountet da azeuliñ doueoù all ha d’o servijañ, 18 e tisklerian deoc'h hiziv ez eot da goll ha ne reot ket hir deizioù war an douar emaoc'h o tremen ar Yordan da vont warnañ d’e berc'hennañ. 19 Testoù a lakan warnoc'h hiziv an neñv hag an douar: buhez ha marv am eus lakaet dirazout, bennozh ha mallozh ! Dibab ar vuhez evit bevañ, te ha da lignez ! 20 Kar an Aotrou, da Zoue, sent ouzh e vouezh hag en em stag outañ, rak eñ eo da vuhez, hag az po hir deizioù da chom war an douar en devoa touet d’az hendadoù Abraham, Izaak ha Yakob reiñ dezho».

PEBEILGANENN Yrm 29, 13-14a ; Mzh 7, 7b

P/. Va c'hlask a reot hag e kavot mar am c'hlaskit a holl galon; * Hag e vin kavet ganeoc'h, - diougan an Aotrou - hag e tistroin ho prizonidi. U/. Klaskit hag e kavot, skoit hag e vo digoret deoc'h. * Hag e vin kavet ...

EIL LENNADENN.

Eus Prezegennoù Ioannes Mediocris Neapolitanus, eskob

(Sermo 7 : PLS 4,785-786)

Kar an Aotrou Doue ha baie gant e hentoù

An Aotrou eo va sklerijenn ha va silvidigezh, piv a rafe din spontañ ? 0, brasat servijer, pa ouie penaos e veze sklerijennet ha peseurt e veze an hini a veze sklerijennet. Gouloù a wele, n'eo ket ar gouloù hag a ya etrezek an noz, met ar gouloù-se ha na wel ket al lagad anezhañ. Ar speredoù sklerijennet gant ar gouloù a gomzan anezhañ, ne gouezhont ket er pec'hedoù, ne sac'hont ket er gwallyouloù. Lavarout a rae an Aotrou : Baleit e-keit ha ma-z eus gouloù ennoc'h. A beseurt gouloù e komze eta, nemet diwar e benn e-unan ? eñ hag en deus lavaret : Me eo ar gouloù


deuet er bed , evit na welo ket ar re a wel, ha ma resevo an dud dall ar gouloù. An Aotrou enta, hor sklerijenn, heol a reizhded, en deus skedet e Iliz katolik skignet e pep lec’h, hag a huche ar Profed en e skeudenn :Va sklerijenn ha va silvidigezh eo an Aotrou, piv am lakfe da spontañ ? An den diabarzh ur wezh sklerijennet ne gamm ket, ne dec'h ket diwar an hent, gouzañv a ra pep tra. An hini a wel e vammvro eus a bell, a stourm ouzh an trubuilhoù, ne gemer ket a c'hlac'har gant traoù tremeniat, met kennerzh a gav e Doue ; izelaat a ra e galon ha derc’hel penn, hag abalamour d'e izelded en devez pasianted. Ar gouloù-mañ, an hini gwirion, hag a sklaera kement den a zeu er bed-mañ , en em ro d'ar re o deus doujañs en e geñver ; en em sil a ra en hini a fell dezhañ, 'lec’h ma fell dezhañ ; em ziskuilh a ra d'an hini a fell d'ar Mab. An hini a oa azezet en deñvalijenn hag e skeud ar marv, e teñvalderioù ha skeud ar pec'hedoù, pa sav ar gouloù ec'h euzh outañ e-unan, en em izela gant keuz, ruziañ gant ar vezh, hag e lavar : va sklerijenn ha va silvidigezh eo an Aotrou, piv am lakfe da spontañ ? .Silvidigezh vras, va breudeur. Ar

silvidigezh-se ne zouj ket ar sempladurezh, n'he deus ket aon rak ar skuizhder, ne wel ket ar boan. Dleet eo dimp enta krial a holl nerzh, n'eo ket gant hon teod hepken, met gant hor spered : va sklerijenn ha va silvidigezh eo an Aotrou, piv am lakfe da spontañ ? Mar deo Eñ a sklaera, a salv, piv a sponto ? Ra zeu io skeudoù a r gwa l l - a t i zoù , an Ao t rou eo va sk le r i jenn . Dont a c 'hel lont , t rec 'h iñ ne c 'he l lon t , tagañ hor c 'ha lon, ket he c'hounit. Ra zeuio dallentez ar wallc'hoantegezh, an Aotrou eo va sklerijenn . Hon nerzh eo Eñ hag en em ro dimp, ha ni en em ro dezhañ ivez. Redi t d 'ar mezeg , pa c 'hel l i t , betegout na c'hellfec'h ket pa vennit.

PEBEILGANENN Fur 9, 10. 4a P / Kasit , Aotrou, ho furnez eus kador veur ho klod, evit ma 'm skoazello ha ma labouro ganin ; * Ha ma-z anavin petra a blij deoc'h. U / Roi t d in , Ao t rou , a r fu rnez en em za l c ' h d i r ak ho tron. * Ma ouezin ...108 S i zhun I I I en amzer b l aen

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù eve l ma p l i j deoc’h , ev i t ma c ' he l l imp, dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santel ezh hag a vertuz. Dre hon Aotrou ...



LENNADENN GENTAÑDiouzh levr an Adlezenn 31, 1-15

Komzoù diwezhañ Moizez

En deizioù-hont : 1 ez eas Moizez da lavarout an traoù-mañ da holl Israel. 2 Lavarout a reas dezho : « Oadet a gant ugent vloaz ez on hiziv; n’hallan ken mont ha dont, hag an Aotrou en

deus lavaret din: ne dremeni ket ar Yordan-se. 3 An Aotrou, da Zoue, a dremeno ez raok hag a zistrujo ar pobloù-se a-dirazout hag o diberc'henno. Ha Josoua a dremeno ez raok evel m’en deus lavaret an Aotrou. 4 Hag e ray an Aotrou dezho evel m’en devoa graet da Sehon ha da Og, rouaned Amoriz, ha d’o bro, ouzh o distrujañ. 5 O lakaat a ray an Aotrou dirazout, hag e reot dezho a-grenn hervez an urzhioù am eus roet deoc'h. 6 Dalc'hit ho krog ! Bezit kreñv ha dizaon, dispont dirazo ! rak an Aotrou, da Zoue, a gerzh ganeoc'h: da zilezel, da zilezel ne raio ket ». 7 Hag e c'halvas Moizez Josoua, hag e lavaras dezhañ ouzh daoulagad holl Israel: « Dalc'h krog ! Bez kreñv ! rak te eo a yelo gant ar Bobl-mañ d’ar vro en deus touet an Aotrou d’o zadoù he reiñ dezho, hag he reiñ a ri en hêrezh dezho. 8 An Aotrou, Eñ, a gerzho ez raok, a vo ganit; da zilezel, da zilezel ne ray ket. Bez dizaon ! na gren ket ! » 9 Hag e skrivas Moizez al Lezenn-mañ, a roas d’ar veleien, mibien Levi, dougerien Arc'h Emglev an Aotrou, ha da holl gozhidi Israel. 10 Hag urzhioù a roas Moizez dezho en ur lavarout: «Bep seizh vloaz, gant gouel ar bloavezh Distaol, ha

C'hwec 'hve t D e iz - l i d 109

fest al Logelloù, 11 pa zeuio holl Israel da welout dremm an Aotrou, da Zoue, el lec'h en devo dibabet, e lenni al Lezenn-mañ dirak holl Israel, en o divskouarn. 12 Bod ar Bobl, ar wazed, gwragez, bugale, hag an ostizidi a vo ez torojoù, evit he selaou ha deskiñ, ha kaout doujañs an Aotrou, ho Toue, ma vezint aketus da ober diouzh holl lavarioù al Lezenn-mañ. 13 Hag o mibien, ha n’he anavezont ket, he c'hlevo hag a zesko doujañ an Aotrou, ho Toue, e-pad an holl zeizioù ma vevot war an douar ez it da dremen ar Yordan betek ennañ d’e berc'hennañ ». 14 Hag e lavaras an Aotrou da v/Moizez : « Setu ma-z eo tost an deizioù ma varvi; galv Josoua; en em zalc'hit e Teltenn an Emvod, hag e roin urzhioù dezhañ ». Hag ez eas Moizez ha Josoua, hag en em zalc'hjont e Teltenn an Emvod. 15 Hag en em ziskouezas an Aotrou en Deltenn, er peul-koabr, hag en em zalc'has ar peul-koabr war dreuzoù an Deltenn. 23 Hag e roas urzhioù da Josoua, mab Noun, en ur lavarout :

« Dalc'h da grog ha bez kreñv ; rak te a gaso mibien Israel d’ar vro am eus touet dezho, ha me a vo ganit ».

PEBEILGANENN Adl 31, 7b-8 ; Krl 3, 26

P/. Dalc'h krog ! Bez kreñv ! Rak an Aotrou, da Zoue, * Eñ a gerzho ez raok, Eñ a vo ganit ; bez dizaon. U/. Rak an Aotrou a vo ouzh da gostez, hag a viro ouzh da dreid a vezañ tapet. * Eñ a gerzho ...

EIL LENNADENN

Eus Addisplegadur sant John Fisher eskob ha merzher, war ar salmoù

(Ps 101 : Opera omnia, ed.1597, pp.1588-1589)

Burzhudoù an Aotrou Doue

Da gentañ e tennas Doue pobl Israel eus a sklavelezh an Egipt, en ur ober kalz a daolioù souezhus ha burzhudoù. Ober a reas dezho treuziñ ar Mor Ruz hep glebiañ o110 S i zhun I I I en amzer b l aen

z re id ; eus boued an neñv, Manna ha koailhed eo o magas er gouelec'h ; ha pa c'houzañvent sec'hed e tennas eus ur garreg kalet-tre ur stivell diheskus ; an t rec 'h a roas dezho war an holl enebourien a rae brezel garv outo ; d'ar Yordan e reas mont ur pennad a-enep d'he red naturel ; ar vro prometet a rannas hag a ingalas hervez niver o meuriadoù hag o ziegezhioù,. Met daous t m 'en doa pourchase t dezho gan t kemen t a ga ran t ez hag a l a rgen tez an t r aoù - se , an dud dizanaoudek-se, evel p'o dije ankounac’haet pep tra, dilezet ha distaolet s e rv i j Do ue , en em s t ag as a l i e s ouzh pec'hed argarzhus an idolerezh. Ha n i da c 'houde , p a oamp paganed, o vont d ’an ido loù mut diouzh ma vezemp kaset, e troc'has ac’hanomp diwar olivezenn but ar baganiezh evit hon imboudañ, goude bezañ torret zoken ar brankoù naturel, war an olivezenn wirion ma oa pobl ar Yuzevien, hag e reas dimp bezañ lodek e gwrizienn hag e druzoni e c'hras dezhañ e-unan. Hag

a-ba rzh a r f i n , " n 'en deus ke t e sperne t e Vab e -u n a n , m e t h e n ro e t e n d e u s ev i d o m p - h o l l , e v e l ur bro fadenn hag un aberzh a c 'hwez-vat da Zoue , evit hon dasprenañ a bep fallagriezh, ha glanaat evitañ e-unan ur bobl douget d'an oberoù mat". An holl vadelezhioù-se, daoust ma-z int, ne lavaran ket prouennoù, met tes tenioù diarvar eus karantez divuzul Doue en hor c'heñver hag eus e vadobererezh , n i ava t , t ud d i zanaoudek a -grenn , hag aet zoken pell en tu-hont da holl vevennoù an dizanaoudegezh, ne anzavomp ket brasted ar madoberoù-se, met disprizout a reomp kentoc'h krouer ha roer madoù ken bras. Fae a reomp warnañ zoken. Hag an drugarez dispar-se, diskouezet hep ehan e-keñver. pec'herien, n'hon doug ket zoken da urzhiañ hor buhez hag hor gizioù-bevañ hervez e c'hourc'hemenn santel-meurbet. Dellezek a dra sur eo an traoù-se da vezañ skrivet evit ar rummadoù da zont ma vo soñj anezho da viken ; evel-se, an holl dud hag a vo en amzer-da-zont merket war rol l ar gr is tenien, oc’h anaout ar vadelezh ken bras-se eus Doue en hor c'heñver, ne baouezint biken, da vare ebet, da ganañ meuleudioù an Aotrou Doue.


PEBEILGANENN S.67(68), 27; 95(96),1 P/ En emvodoù, kanit meuleudi da Zoue, * D'an Aotrou, c'hwi eus gouenn Israel. U/ Kanit d'an Aotrou ur ganenn nevez ; kanit d'an Aotrou, tud an douar a-bezh. * D'an Aotrou ...

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù eve l ma p l i j deoc 'h , ev i t ma c ' he l l imp , dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh. Dre hon Aotrou ...

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr an Adlezenn 32, 48-62; 34, 1-12

Marv Moisez

En deizioù-hont : 48 komz a reas an Aotrou ouzh Moizez, d’an hevelep deiz, en ur lavarout: 49 « Pign war venezioù an Abarim aze, da venez Nabo, a zo e bro Moab, rag-enep da Yeriko, ha sell ouzh bro-Ganaan a roin da vibien Israel da zomani. 50

Ha marv war ar menez-se, a vi pignet warnañ; hag e vi dastumet gant da dud, evel ma varvas Aaron, da vreur, e Hor-ar-Menez, hag e voe dastumet gant e dud. 51 Rak bet oc'h difeiz ouzhin e-touez mibien Israel, da zeizioù Meribat-Kades, e gouelec'h Sin: n’ho poa ket va santelaet e-touez mibien Israel. 52 A-dal eo e weli ar vro, met e-barzh ned i ket, e-barzh ar vro a roan da vibien Israel ». 34,1 Hag e pignas Moizez, eus stepennoù Moab, da venez Nabo, war benn ar Pisga, a zo rag-enep Yeriko. Hag e tiskouezas dezhañ an Aotrou an holl vro, ar Galaad betek Dan 2 hag holl Neftali, ha douar Efraim, ha douar Manase, hag holl112 S i zhun I I I en amzer b l aen

zouar Youda, betek ar Mor, a-dreñv, 3 an Negev hag ar Gampoullenn, saonenn Yeriko, kêr ar palmez, betek Sour. 4

Hag e lavaras an Aotrou dezhañ : « Setu ar vro am eus touet da Abraham, da Izaak ha da Yakob en ur lavarout : D’az lignez he roin. He diskouez a ran dit, ez taoulagad, met betek enni ne dreuzi ket ». 5 Hag e varvas eno Moizez, servijer an Aotrou, e bro Moab, war urzh an Aotrou. 6 Hag e voe beziet en draonienn, e bro Moab, rag-enep da v/Bet-Peor, ha den n’en deus anavezet e vez betek hiziv. 7 Ha Moizez en devoa kant ugent vloaz pa varvas. Ne oa ket gwanaet e lagad, ne oa ket dizeriet e sabr. 8

Hag e ouelas mibien Israel da v/Moizez, e stepennoù Moab,

tregont deiz. Hag ez echuas deizioù-gouelañ kañvoù Moizez. 9 Ha Josoua, mab Noun, a oa leun gant ar spered a furnez, rak harpet en devoa Moizez e zaouarn warnañ. Hag e sentas outañ mibien Israel, en ur ober hervez m’en devoa gourc'hemennet an Aotrou da v/Moizez. 10 Ne savas ken ur profed en Israel evel Moizez,en devoa e anavezet an Aotrou dremm ouzh dremm. 11 Nag a sinoù, a vurzhudoù e voe kaset gant an Aotrou da ober e bro-Egipt, enep Faraon, e holl servijerien hag e holl vro ! 12 Nag a draoù dre e zorn kreñv ! Pebezh spont bras a reas Moizez ouzh daoulagad holl Israel !

PEBEILGANENN Yn 1, 14bc.16a.17; Sir 24, 23

P / Ar Verb en deus save t e de l t enn en hon touez , leun a c 'hras hag a wirionez, hag eus e leunder hon e u s h o l l r e s e v e t ; r a k a l l e z e n n a z o b e t r o e t d r e Voizez , * Ar c ' h r as hag a r wi r ionez a zo deue t d re Jezuz Krist. U / Al l ezenn en deus kemennet d imp Moisez, eve l hêrezh evit bodadegoù Yakob. * Ar c'hras ...

D'ar Seizhvet-deiz 113 EIL LENNADENN

Eus Kenreizhadur pastorelezh Gaudium et spes an Eil Holleskebvod er Vatikan diwar-benn an Iliz en amzer a-vremañ

(Nn.18.22)

Mister ar marv

Dirak mister ar marv en em ziskouez en he gwashañ kudenn s t ad mab-den . Enkreze t eo mab-den gant ar boan, ha

dre ma-z a dismantr e gorf war gresk ; met en tu-hont da se, ha muioc'h c'hoazh, gant an aon da vezañ peurzistrujet da viken. Douget gant pleg naturel e galon, e varn ervat an traoù pa zistaol gant euzh, ha pa zinac'h an distruj leun, ha rivin dieil-tro e bersonelezh. An hadenn a beurbadelezh hag a zo en e greiz, pa ne c'hell ket bezañ sellet evel materi hepken, en em sav a-enep ar marv. Holl gavadennoù an deknikelezh, forzh pegen talvoudek ma-z int, n'emaint ket evit sioulaat e anken : ar vuhez hiraet gant sikour ar viologiezh. ne c'hell ket terriñ ar c'hoant-se d'ur vuhez all, hag a zo sanket ken don en e galon ma ne c'hell ket bezañ mouget. Dirak ar marv e chom berr ijin mab-den ; met an Iliz koulskoude, kelennet gant sklerijenn Doue, a lavar sklaer ez eo bet krouet an den evit ur finvez eürus, en tu all da reuzioù an douar-mañ. Ouzhpenn-se, marv ar c'horf, ha n'en dije ket bet an den da c’houzañv mar n'en dije ket pec'het, a vo trec'het un deiz, evel ma lavar ar Feiz kristen, pa vo rentet d'an den, gant ar Salver hollc'halloudek ha trugarezus, ar silvidigezh bet kollet dre e faot. Rak, Doue en deus galvet hag a c’halv an den evit m'en em stago outañ, gant e natur a-bezh, en unaniezh peurbadel ar vuhez doueel digemmus. An trec'h-se, ar C’hrist en deus e c’hounezet en ur adsevel a varv da vev, en ur zieubiñ mab-den eus ar marv dre e varv dezhañ e-unan. Da gement den a gar en em soñjal, ar feiz kinniget gant abegoù divrall a c'hell reiñ ur respont d'e anken diwar-benn e amzer da zont ; kinnig a ra tu ivez da chom unanet er C'hrist gant breudeur karet aet da Anaon, dre reiñ an esper o deus bet kavet e-tal Doue ar gwir vuhez.114 S i zhun I I I en amzer b l aen

A dra sur ez eo ret d'ar c’hristen, hag un dever ez eo evitañ, stourm ouzh an droug a-dreuz kalz a drubuilhoù, hag ivez gouzañv ar marv. Met lodek e mister Pask, o tont da vezañ heñvel ouzh ar C'hrist en e varv, ez ay, nerzhet gant an esperañs, etrezek an adsav d'ar vuhez. Kement-se avat a dalvez, n'eo ket hepken evit ar gristenien, met ivez evit an holl dud a volontez vat, gant ar c'hras o labourat en un doare diwelus en o c'halonoù. Peogwir ez eo bet marvet ar C'hrist evit an holl dud, ha pa-z eo pal diwezhañ galvedigezh an den an hevelep hini evito, da lavarout eo, Doue e-unan, e tleomp krediñ e ro ar Spered Glan, d'an holl, ar galloud, en ur stumm

anavezet gant Doue, da vezañ lodek e mister Pask. Setu aze petra eo, ha pegen bras eo, mister mab-den evel ma par dirak daoulagad an dud a feiz dre an Diskuliadur kristen. Dre ar C’hrist enta, hag er C’hrist ez eo sklerijennet kudenn ar boan ha kudenn ar marv a flastr ac'hanomp a-ziavaez d'e Aviel. Dasorc’het eo bet ar C’hrist ; dre e varv en deus distrujet ar marv, ha roet en deus dimp ar vuhez gant largentez, evit ma c'hellfemp dont da vezañ mibien er Mab, ha youc’hal er Spered Santel : Abba, Tad.

PEBEILGANENN S 26(27), 1; 22(23), 4ab

P/ Va sklerijenn ha va silvidigezh eo an Aotrou, piv am lakfe da spontañ ? * Difenn va buhez eo an Aotrou, piv am lakfe da grenañ ? U/ Ha pa gerzhin dre stankenn ar marv, n'em bo aon rak droug ebet, rak c'hwi a zo ganin. * An Aotrou ...

Pedenn

Aotrou Doue hollc'halloudek ha peurbad, renit hon oberoù eve l ma p l i j deoc 'h , ev i t ma c ' he l l imp , dre zellidoù ho Mab karet, dougen frouezh e-leizh a santelezh. Dre hon Aotrou ...

115

IV-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù ar pevare sizhun

D'ar 1-añ Pardaez-lidGant lidkan Mari, ant,

Er bloaz A 0 welout an engroezioù-tud-se e savas Jezuz war ur menez ; hag e tostaas outañ e ziskibien ; neuze e stagas da gomz ha d'o c'helenn dre lavarout : Eürus ar re a gar ar baourentez, rak dezho eo rouantelezh an neñvoù.

Er bloaz B Souezhet-bras e oa an holl gant kelennadurezh Jezuz ; rak, o c'helenn a rae e-giz un den o kaout beli.

Er bloaz CH Souezhet e oa an holl gant ar c'homzoù kaer a zeue eus genou Jezuz.

Pedenn Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑDeroù eus Lizher kentañ sant Paol abostol da d/Tesalonikaiz 1, 1 – 2, 12

Al liammoù etre sant Paol hag Iliz an Desalonikaiz

1 Paol, Silvan ha Timoteos, da Iliz an Desalonikaiz e Doue an Tad hag en Aotrou Jezuz Krist ; gras deoc'h ha peoc'h. 2 Bennozhioù dizehan a lavaromp da Zoue abalamour deoc'h-c'hwi holl, oc'h ober meneg ac'hanoc'h en hor pedennoù, 3 o kaout soñj bepred eus oberiantiz ho feiz, eus labour ho116 IV-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

karantez, eus dalc'husted hoc'h esperañs en hon Aotrou Jezuz Krist, dirak sell Doue hon Tad; 4 en ur c'houzout ivez, breudeur karet gant Doue, oc'h bet galvet gantañ; 5 rak p’hon eus prezeget deoc'h an Aviel, n’eo ket bet ur c'hemenn dre gomzoù hepken, met ivez dre vurzhudoù, dre oberoù a-berzh ar Spered Santel, ha gant surentez vras en hor c'halon. Gouzout a rit e gwirionez, omp bet en ho touez evit ho mad. 6 Ha c'hwi, eus ho tu, ez oc'h en em lakaet d’en em heñvelaat ouzhimp, hag ivez ouzh an Aotrou, en ur zegemer ar Gomz e-kreiz trubuilhoù a bep seurt, gant levenez ar Spered Santel; 7 en doare ma-z oc'h deuet da vezañ ur skouer evit an holl grederion e Makedonia hag en Ac'haia. 8 Rak eus ho

pro he deus tregernet Komz an Aotrou, n’eo ket hepken e Makedonia hag en Ac'haia, hogen ivez e pep lec'h eo en em skignet ho feiz e Doue, ken n’hon eus ket ezhomm ken da gomz diwar he fenn. 9 Rak, an dud du-hont a lavar o-unan peseurt degemer hon eus bet diganeoc'h, ha penaos hoc'h eus en em zistroet ouzh Doue, en ur zilezel an idoloù evit servijañ an Doue bev ha gwirion, 10 ha gortoz e Vab a zeuio eus an Neñv, eñ bet adsavet gantañ a-douez ar re varv, Jezuz, an hini hor salv eus ar gounnar o tont. 2 1 C’hwi hoc'h-unan, va breudeur, a oar petra eo bet hon donedigezh en ho touez, ha penaos n’eo ket bet difrouezh. 2

Goude m’hor boa gouzañvet poan ha ma oamp bet dismegañset e Filipos, evel ma ouzoc'h, hon eus kavet en hon Doue fiziañs e-leizh evit prezeg deoc'h Aviel Doue e-kreiz stourmadoù niverus. 3

Rak hor c'helennadurezh-ni ne denn ket he nerzh eus ur falskredenn bennak, nag eus droukc'hoantegezh ebet; n’eo ket unan diwar douellerezh; 4 met evel m’en deus Doue hor c'havet mat da fiziout ennomp e Aviel, evel-se e kelennomp, n’eo ket o klask plijout d’an dud, met da Zoue a vez oc'h arnodiñ hor c'halonoù. 5 Nann, biskoazh n’eus bet ganimp ur gomz lubanus, evel ma ouzoc'h; biskoazh ur menoz kuzh bennak da c'hounit arc'hant, Doue a zo test a gement-se; 6 nann, biskoazh n’hon eus klasket enor digant an dud, nag en ho touez, nag e lec'h-all; 7

daoust ma c'hellemp, evel abostoled ar C'hrist, bezañ bet o pouezañ warnoc'h. Er c'hontrol, ez omp en em c'hraet bugale vihan en ho touez. Evel ur vagerez o kemer preder gant he bugale, 8 evel-se, ni ivez, en hor c'harantez evidoc'h, hor bije karet IV-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 117

reiñ deoc'h n’eo ket hepken Aviel Doue, met hor buhez hec'h-unan, ken ker e oac'h deuet da vezañ evidomp. 9 Soñj hoc'h eus, va breudeur, eus hon trevell hag eus hor poan. Noz-deiz e vezempo labourat evit mirout na vijemp ur samm evit hini ebet ac'hanoc'h, e-keit ha ma prezegemp deoc'h Aviel Doue. 10 C’hwi a zo test ha Doue ivez, pegen santel, pegen leal, pegen didamall hon eus en em renet en ho keñver-c'hwi ar grederion; 11 ha gouzout a rit ivez penaos evit pep hini ac'hanoc'h ez omp bet evel

un tad e-keñver e vugale, 12 ouzh ho tougen d’ar mad, ouzh ho kalonekaat, ouzh hoc'h aspediñ da ren ur vuhez dellezek eus an Doue ho kalv d’e rouantelezh ha d’e c'hloar.

PEBEILGANENN 1 Tes 1, 9b-10; 3,12a.13 P/ En em zistroet hoc'h eus ouzh Doue evit servijañ an Doue bev ha gwirion ha gortoz e Vab a zeuio eus an neñv, eñ bet adsavet gantañ a-douez ar re varv, * En- an hini hor salv eus ar gonnar o tonet. U/ Plijet gant an Aotrou lakaat ho karantez da fonnaat evit ma vo startaet ho kalonoù er santelezh a-benn donedigezh an Aotrou. * Eñ an hini hor salv ....

EIL LENNADENN Eus Lizher sant Ignatios Antiokeia eskob ha merzher, da Smirnaiz

(Inscriptio nn.l,l - 4,1 : Funk1,235-237)

Ar C'hrist en deus hor galvet d'e rouantelezh ha d'e c'hloar

Ignas, pe Teoforos da Iliz Doue an Tad hag e Vab karet Jezuz Krist, resevet ganti pep donezon dre drugarez ; leun a feiz hag a garantez ne vank gras ebet dezhi ; karet-meurbet gant Doue hag o tougen frouezh santel ; dezhi a zo e Smirna en Azia, gant ur spered dinamm hag e komz Doue, e lavaran va gwellañ salud. Gloar a roan da Jezuz Krist Doue en deus ho rentet ken fur ; rak merzet em eus hoc'h eus ur feiz divrall evel staget gant tachoù ouzh kroaz Jezuz Krist, a gorf hag a spered, ha start er garantez dre wad ar C'hrist, hag o krediñ, gant ur feiz leun ha ferv en hon Aotrou, deuet eus gouenn David hervez ar gwad, Mab da Zoue hervez bolontez ha galloud Doue, ez eo bet ganet e gwirionez eus 118 IV-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

ar Werc'hez, badezet gant Yann, evit ma vefe kaset gantañ da benn pep reizhder. Staget eo bet e gwirionez evidomp gant tachoù en e gorf dindan Poñs Pilat hag Herodez an tetrark, ( a drugarez da frouezh e groaz ha d' e basion venniget eo ez eus ac'hanomp), ya, staget eo bet evit sevel er vann e vanniel evit c'hantvedoù, dre e adsav d'ar vuhez, ha bodañ ar sent hag e dud fidel, a-douez ar Yuzevien pe a-douez ar Jentiled, e korf nemetañ e Iliz. An holl draoù-se en deus gouzañvet evidomp, evit m'hor bege

ar silvidigezh. Gouzañvet en deus poan e gwirionez, evel m'en deus e gwirionez em savet e-unan da vev. Evidon-me a oar, hag a gred edo gant e gorf, zoken goude e adsav d'ar vuhez. Ha pa zeuas da gaout Pêr hag ar re a oa gantañ, e lavaras dezho : Tapit krog, stokit ouzhin ha gwelit ; ned on ket un tasmant digorf. Ha kerkent e stokjont outañ, hag e kredjont, unanet-start ouzh e gorf hag e spered. Setu perak e rejont fae war ar marv, hag e tiskouezent e oant trec'h d'ar marv. Goude ma oa adsavet d'ar vuhez, Jezuz a zebras hag a evas ganto, evel unan o kaout ur c'horf, daoust ma oa unanet dre e spered gant e Dad. Sed eta ar pezh a erbedan ouzhoc'h, va breudeur karet, daoust ma ouzon e soñjit c'hwi ivez evel-se.

PEBEILGANENN Gal 2, 19.20

P/ Marvet on bet d'al lezenn evit bevañ evit Doue ; ar pezh a vevan bremañ em c'horf a vevan er feiz e Mab Doue, * Eñ hag en deus va c'haret hag en em roet d'ar marv evidon. U/ A-unan gant ar C'hrist ez on stag ouzh ar groaz ; bev ez on, pe gentoc’h n'eo ket me eo a zo bev, ar C'hrist an hini a zo o vevañ ennon. * Eñ eo en deus va c'haret ...

MEULGAN C’hwi Doue ...568


Gant lidkan Zakaria, antonenn :

Er bloaz A Eürus ar re a zo glan a galon, rak int a welo Doue, eme an Aotrou.

Eil Deiz-lid 119

Er bloaz B En em c'houlenn a raent kenetrezo o lavarout Petra eo kement-mañ ? Ur gelennadurezh nevez ha roet gant beli ; ha d'ar speredoù hudur zoken emañ o c'hourc'hemenn hag e sentont outañ.

Er bloaz CH E gwirionez me a lavar deoc'h : Profed ebet ne vez degemeret mat en e vro.

Pedenn Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ....

Da Eurlid an Eil Abardaez

Gant lidkan Mari, antonenn : Er bloaz A Eürus ar re a laka ar peoc'h da ren, rak int a vo anvet bugale Doue , eme an Aotrou.

Er bloaz B Sebezet edo an holl, hag ar vrud anezhañ a redas kerkent e pep lec'h, dre an holl vro en-dro da C'halilea.

Er bloaz CH Argas a rejont Jezuz er-maez eus kêr evit e stlepel da draoñ an tarroz. Eñ avat, o tremen dre o c'hreiz, a yeas kuit.

EIL DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher kentañ da d/Tesalonikaiz 2, 13 – 3, 13

Mignoniezh Paol ha Tesalonikaiz

Breudeur, 2,13 En abeg da se, eus hon tu ivez, ne baouezomp ket da drugarekaat Doue, rak p’hoc'h eus resevet komz Doue diganimp, hoc'h eus he degemeret n’eo ket evel ur gomz a-berzh120 S i zhun IV en amzer b l aen

tud, met evel ma-z eo e gwirionez, evel komz Doue a labour gant nerzh ennoc'h-c'hwi, ar grederion. 14 Rak deuet oc'h, breudeur, da gemer skouer war Ilizoù Doue a zo e Youdea er C'hrist Jezuz, o vezañ m’hoc'h eus gouzañvet, c'hwi ivez, a-berzh ho kenvroiz, an hevelep poanioù hag int a-berzh ar Yuzevien; 15 ar re-se hag o deus lakaet d’ar marv an Aotrou Jezuz hag ar Brofeded, o deus hor gwallgaset, a zisplij da Zoue, a zo enebourien d’an holl dud, 16 pa harzont ouzhimp da brezeg d’ar Baganed evit o silvidigezh;

evel-se e kargont bepred betek ar barr muzul o fec'hedoù; met kouezhet eo warno ar gounnar d’an diwezh. 17 Evidomp-ni, breudeur, dispartiet ma oamp diouzhoc'h evit ur pennad-amzer, a gorf ha n’eo ket a spered, eo seul vuioc'h a hast hor boa d’ho kwelout en-dro; ya, c'hoant bras hor boa; 18 ha gant-se eo bet fellet dimp mont betek ennoc'h, me Paol, va-unan, hag ur wezh ha div wezh; met Satan en deus harzet ouzhimp d’en ober. 19 Rak piv a zo hor goanag, hol levenez, ar gurunenn hor bo lorc'h ganti, daoust ha n’eo ket c'hwi, dirak hon Aotrou Jezuz, da zeiz e Zonedigezh? 20 Ya sur, c'hwi eo hon enor hag hol levenez. 3, 1 Neuze, o vezañ n’hellemp ket padout pelloc'h, hon eus kavet gwell chom en Aten hon-unan-penn, 2 ha kaset hon eus deoc'h Timoteos, hor breur, servijer Doue en Aviel ar C'hrist, evit ho kreñvaat hag ho kennerzhañ en ho feiz, 3 evit na vefe den ebet distroadet e-kreiz an trubuilhoù-se. Gouzout a rit a-walc'h ez omp galvet d’o c'haout : 4 dija pa oamp en ho touez e roemp deoc'h da c'houzout hor befe da c'houzañv trubuilhoù, ar pezh a zo c'hoarvezet, evel a ouzoc'h. 5 En abeg da se, pa n’hellen ken padout, em eus e gaset da gaout keloù eus ho feiz, gant aon na vefec'h temptet gant an Tempter ha na vefe aet hol labour da goll. 6 Met bremañ Timoteos o paouez distreiñ davedomp eus du-se, en deus roet dimp keloù mat eus ho feiz hag eus ho karantez, ha lavaret dimp e virit atav soñj vat ac'hanomp, hag e c'hoantait hor gwelout en-dro, kement ha ni hon-unan a c'hoanta kement-se. 7

Gant se hoc'h eus roet frealz dimp e-kreiz hon holl ankenioù ha poanioù, ya, gant ho feiz; 8 ha bremañ ec'h advevomp, peogwir e chomit start en Aotrou. 9 Gant peseurt komzoù e c'hellfemp rentañ bennozh da Zoue diwar ho penn, evit an holl levenez hon eus en

Eil Deiz-lid 121

abeg deoc'h dirak hon Doue? 10 Nemet noz-deiz e talc'homp da c'houlenn digantañ ar c'hras d’ho kwelout en-dro evit klokaat ar pezh a vank d’ho feiz. 11 Plijet gant Doue hon Tad e-unan ha gant hor Salver Jezuz, kompezañ din an hent betek ennoc'h. 12 Ha c'hwi, ra blijo gant

an Aotrou ho lakaat da greskiñ ha da fonnaat er garantez an eil evit egile, evel ivez e-keñver an holl, diwar skouer ar garantez hon eus-ni en ho keñver. 13 Ra vo startaet ho kalonoù en ur santelezh didamall dirak Doue hon Tad, a-benn donedigezh hon Aotrou Jezuz gant e holl Sent. Amen.

PEBEILGANENN kv.Tes 3, 12.13a; 2 Tes 2, 16a.17a

P/ Ra blijo gant an Aotrou ho lakaat da greskiñ ha da fonnaat er garantez an eil evit egile, evel ivez e-keñver an holl, * D'ho startaat er santelezh. U/ An Aotrou e-unan da frealzo ho kalonoù. * D'ho startaat ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskridoù lakaet war anv Hilarius, diwar-benn ar salmoù (S.132: PLS 1,244-245)

An holl grederion n'o devoa nemet ur galon hag un ene

Gwelit pegen mat, pegen dous evit breudeur eo bezañ o chom unanet. Mat ha dous ez eo evit breudeur bezañ o chom unanet. Rak pa vezont unanet e vezont bodet e kevredigezh santel an Iliz ; ha ma c’heller reiñ dezho an anv a vreudeur eo dre ma vezont unan a galon, dre ar memes karantez hag an intent vat. Adal ma krogas an Ebestel da brezeg an Aviel ez eo hemañ eo a oa ar gourc'hemenn bras ; evel ma lennomp : Ne oa gant an holl grederion nemet ur galon hag un ene hepken. Anat eo diwar se e tere ouzh pobl Doue bezañ breudeur, pa n'o deus nemet un Tad, bezañ unan pa n'eus nemet ur Spered ouzh o ren, bevañ kalon-ouzh-kalon p'emaint dindan ar memes toenn, ha bezañ izili ur c'horf hepken p'emaint en ur c'horf hepken. Dous ha mat eo da vreudeur bezañ o chom unanet. Da ziskouez an dous hag ar mat-se e ra ar Profed ar geñveriadenn-mañ :122 S i zhun IV en amzer b l aen

lavarout a ra : Evel eoul c'hwezh-vat war ar penn, o teverañ war ar barv, o teverañ war varv Aaron, war c'houzougenn e sae. Eoul Aaron graet a louzeier c'hwezh-vat a implijer d'hen sakrañ da veleg. Evel-se e plijas d'an Aotrou Doue sakrañ da gentañ e veleg. Hon Aotrou-ni ivez a zo bet sakret, met en un doare diwelus,

dreist e genseurted. Ar sakradur pe an olevadur-se avat ne oa ket eus an douar. Sakret e veze ar rouaned gant eoul eus ur c'horn ; an Aotrou Krist avat, eo gant eoul al levenez an hini eo bet sakret. Neuze goude ma oa bet olevet pe sakret Aaron er stumm-se hervez al Lezenn, e oa bet anvet krist, da lavarout eo an olevad. An eoul-se a c'hwezh-vat, n'eus forzh pelec'h e vez skuilhet, a voug c'hwezhioù brein ar c'halonoù ; evel-se ivez, pa resevomp eoul ar garantez, e taolomp en-dro dimp c'hwezh an intent-vat, ar pezh a zo dous evit an Aotrou Doue. Evel ma lavar an Abostol : C'hwezh-vat ar C'hrist ez omp-ni. Neuze 'ta, evel ma plijas an eoul-se a c'hwezh-vat d'an Aotrou Doue er beleg kentañ Aaron, evel-se eo mat ha plijus evit breudeur bezan- o chom unanet. Diskenn a reas an eoul a c'hwezh-vat diwar ar penn war varv Aaron. Bez' ez eo ar barv ur merk eus an oad-gour. Ni kennebeut ne zleomp ket bezañ bugale, er C'hrist, nemet evit pezh a sell ouzh kement-mañ hag a zo bet lavaret er Skritur Sakr : bezañ bugale e-keñver fallagriezh, nann avat e-keñver poell. An holl dud difeiz, eme an Abostol, a zo bugaligoù dre ma-z int re wan da gemer boued fetis ; laezh an hini o deus ezhomm : Laezh, eme an Abostol, am eus roet deoc'h da evañ, n'eo ket boued fetis, ne oac'h ket gouest, ha n'oc'h ket c'hoazh, d'hen kemerout.

PEBEILGANENN Rom 12, 5; Efz 4, 7; 1 Kor 12, 13 P/ Evidomp da vezañ kalz, ez omp pep unan ezel an eil d'egile. * Da bep hini ac'hanomp e vez roet e lod eus ar c'hras, hervez ma plij d'ar C'hrist muzuliañ e zonezonoù. U/ Ni holl a zo bet badezet en hevelep Spered unan, evit dont d'ober ur c'horf hepken ; ni holl hon eus evet hor gwalc'h eus un hevelep Spered. * Da bep hini...

Pedenn Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ....

Trede Deiz-lid 123

TREDE DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher kentañ da d/Tesalonikaiz 4, 1-18

Buhez santel ha goanag an dasorc'h 4, 1 A-hend-all, breudeur, ho pediñ hag hoc'h aspediñ a reomp en Aotrou Jezuz da gaout soñj eus ar pezh hoc'h eus desket diganimp war an doare ma tleomp bevañ evit plijout da Zoue - hag evel-se dija en em renit evit gwir - nemet bepred it war wellaat muioc'h-mui. 2 Gouzout a rit peseurt gourc'hemennoù hon eus roet deoc'h a-berzh an Aotrou Jezuz. 3 Rak sed amañ bolontez Doue, ho santelidigezh, dilezel an hudurniezh, 4 da bep unan da c'houzout mirout e gorf er santelezh hag en onestiz, 5 ha n’eo ket en em reiñ d’ar c'hoantoù direizh evel ma ra ar Baganed n’anavezont ket Doue, 6 met chom hep ober war ar poent-se gaou pe zroug d’e vreur; rak an Aotrou a denn kastiz eus an dud evit an holl draoù-se, evel m’hon eus lavaret ha testeniet dija. 7

Rak Doue n’en deus ket hor galvet d’al loustoni, hogen d’ar santelezh. 8 Gant se enta, an hini a rafe fae war gement-se, n’eo ket fae war un den a rafe, met war Doue e-unan, an hini a ro deoc'h e Spered, ar Spered Santel. 9 Diwar-benn ar garantez etre breudeur n’hoc'h eus ket ezhomm e vefe skrivet deoc'h. Rak c'hwi hoc'h-unan eo gant Doue ez oc'h bet desket d’en em garout an eil egile. 10 Hag en ober a rit e-keñver an holl vreudeur, dre Vakedonia a-bezh. Nemet ho pedomp, breudeur,d’ober gwelloc'h c'hoazh 11 dre lakaat hoc'h enor da vevañ er peoc'h, da blediñ pep unan gant e aferioù, da labourat gant ho taouarn, evel m’hon eus kemennet deoc'h; 12

evel-se e vo enorus ar vuhez a renot da sell tud an diavaez, ha n’ho po ezhomm eus sikour den ebet. 13 Ne fell ket dimp, breudeur, e chomfec'h hep gouzout ar wirionez diwar-benn ar re varv, evit n’en em roiot ket d’an dristidigezh evel ar re all, ar re n’o deus ket esperañs. 14 Rak mar kredomp ez eo marvet Jezuz hag adsavet a-douez ar re varv, evel-se ivez Doue a zegaso da vevañ gant Jezuz ar re a vo marvet o kaout ar feiz ennañ. 15 Sed amañ enta petra a lavaromp deoc'h 124 S i zhun IV en amzer b l aen

hervez komz an Aotrou: Ni, ar re vev ar re a vo chomet war-lerc'h ar re all a-benn donedigezh an Aotrou, ne vezimp ket a-raok

ar re a vo marvet. 16 Rak an Aotrou e-unan, pa vo roet an urzh dre vouezh an Arc'hael ha son trompilhoù Doue, a ziskenno eus an neñv, hag ar re varv a zo er C'hrist a adsavo da gentañ. 17 Da c'houde, ni, ar re vev, ar re chomet amañ, a vo a-unan ganto dilamet ha savet war ar c'hoabrennoù evit mont a-benn-hent d’an Aotrou en aer, hag evel-se da viken e vezimp gant an Aotrou. 18

En em frealzit enta an eil egile dre ar soñjoù-se.

PEBEILGANENN 1Ts 4, 16a; Mrk 13, 27b; kv.Mzh 24, 31a P/ An Aotrou e-unan pa vo roet an urzh dre vouezh an arc'hael ha son trompilhoù Doue, a ziskenno eus an neñv * Hag e vodo e zibabidi eus ar pevar avel, eus penn pellañ an douar da benn pellañ an neñv. U/ Pa zeuio Mab an Den e kaso e aeled gant son vras un drompilh. * Hag e vodo ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrîd sant Eirenaios, eskob, A-enep an Disivoudoù (Lib.3,19,1,3 - 20,1: SCh 34,332.336-338)

Preveudioù an dasorc'h er C'hrist

Verb Doue a zo en em c'hraet den hag an Hini a zo Mab Doue a zo deuet da vezañ mab d'an den evit ma teufe an den, unanet gant Verb Doue hag o resev gras an advabadur, da vezañ mab da Zoue. Ne oa tu ebet deomp a-hend-all da resev an divreinusted hag an divarvelezh nemet unanet-strizh e vefemp bet gant an Divreinusted hag an Divarvelezh. Met penaos hor bije gallet bezañ unanet-strizh gant an Divreinusted hag an Divarvelezh nemet e teufe da gentañ an Divreinusted hag an Divarvelezh da vezañ ar pezh ez omp hon-unan, evit ma vefe lonket gant an Divreinusted ar pezh a oa breinus, ha gant an Divarvelezh ar pezh a oa marvel, abalamour dimp da vezañ lakaet e renk bugale Doue. Hemañ enta a zo Mab Doue, hon Aotrou ha Verb Doue. Bez' ez eo ivez Mab an den, dre m'eo bet ganet eus Maria. Homañ a oa eus gouenn an dud, da lavarout eo, den hi hec'h-unan. Anezhi-hi

Trede Deiz-lid 125

eo e voe engehentet evel den ha dont a eure da vezañ Mab an den.

Setu aze penaos e roas an Aotrou Doue deomp ur sin e donder an douar hag en uhelder an neñv, hep n'en defe an den hen goulennet. Evit gwir ne c’helle ket an den esperout e teufe unan hag a vefe gwerc’hez da vezañ brazez en ur chom gwerc'hez, ha da c'henel ur mab, hag e vefe ar mab-se "Doue ganeomp". Ne oa ket an den kennebeut evit esperout e tiskennfe ar Verb betek donder an douar da glask an dañvad kollet, (da lavarout eo an oberenn bet stummet gantañ end-eeun), hag e pignfe goude-se da uhelder an neñv da ginnig d'e Dad, ha da erbediñ outañ an den-se bet adkavet gantañ, ouzh en em ober evel-se ar preveudioù eus dasorc'hidigezh mab-den. Dre-se, evel m'eo bet dasorc'het ar Penn eus a-douez ar re varv, e tle ivez ar peurrest eus ar c'horf sevel en-dro d'ar vuhez, (da lavarout eo, kement den a vo kavet er vuhez goude bezañ graet an amzer a binijenn dleet d'an disentidigezh). Adsevel a ray ar c'horf-se gant e frammoù hag e juntoù unanet ha startaet gant ur c'hreskañs a-berzh Doue ; ha pep hini eus an izili en devo al lec'h dleet dezhañ- hag o tereout outañ. E-leizh a diez ez eus e-kichen an Tad, dre ma-z eus e-leizh a izili er c'horf. Frontal-meurbet eo bet an Aotrou Doue eta, rak, pa oa berr galloud an den ec’h urzhias an traoù en a-raok, en doare ma vefe roet an trec’h d'an den dre e Verb. 0 vezañ m'en em zispake an nerzh e-kreiz ar sempladurezh, e tiskoueze ar Verb evel-se madelezh Doue hag e c'halloud dreist-par.

PEBEILGANENN 1 Kor 15, 20. 22. 21 P/ Ar C'hrist a zo dihunet da vev a-douez ar re varv, an hini kentañ eus ar re gousket. * Hag evel ma varv an holl en Adam, evel-se ivez eo er C'hrist ec'h adkavo an holl ar vuhez. U/ Gant un den eo deuet ar marv, ha gant un den e teu adsavidigezh ar re varv. * Hag evel ...

Pedenn Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ...126 S i zhun IV en amzer b l aen


LENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher kentañ da d/Tesalonikaiz 5, 1-28

Buhezegezh bugale ar gouloù 5, 1 Evit ar mare hag ar c'houlz, n’hoc'h eus ket ezhomm, breudeur, e vefe skrivet deoc'h diwar o fenn. 2 C’hwi hoc'h-unan a oar mat penaos e teuio Deiz an Aotrou evel ul laer en noz. 3 Pa lavaro an dud : Peoc'h ha surentez ! eo neuze e kouezho a-daol-trumm an dismantr warno, evel gwentloù ar gwilioud gant ur wreg dougerez; ha n’hellint ket tec'hout dioutañ. 4 Met c'hwi, breudeur, n’emaoc'h ket en deñvalijenn en doare ma teufe an deiz-se da gouezhañ warnoc'h evel ul laer; 5 c'hwi holl, bugale ar sklerijenn ez oc'h ha bugale an deiz; n’omp ket eus an noz nag eus an deñvalijenn. 6 Neuze 'ta arabat dimp en em reiñ d’ar c'housked, evel ar re all; hogen chomomp dihun ha dilontek. 7 Rak ar gouskerien eo en noz e kouskont; ar vezvierien eo en noz en em vezvont. 8 Ni avat hag a zo eus an deiz, bezomp dilontek; gwiskomp warnomp hobregon ar feiz hag ar garantez, gant tok-houarn esperañs ar silvidigezh. 9 Rak Doue n’en deus ket hon lakaet a-gostez evit ar gounnar, met evit ma c'hounezimp ar silvidigezh dre hon Aotrou Jezuz Krist, 10 eñ hag a zo bet marvet evidomp, evit ma vezimp bepred o vevañ unanet outañ, pe dihun pe gousket e vefemp. 11 En abeg da se, en em gennerzhit an eil egile, ha roit skouer vat d’ar re all, evel ma rit a-dal bremañ. 12 Goulenn a reomp diganeoc'h, breudeur, dougen bri d’ar re a gemer poan en ho touez hag a ren warnoc'h hervez an Aotrou en ur glask hoc'h addresañ. 13 Ho pet evito brasañ karantez, en askont d’o labour. Bezit er peoc'h kenetrezoc'h. 14 Ho pediñ a reomp, breudeur, addresit ar re lezirek, kennerzhit ar re aonik, skoazellit ar re wan, ho pet pasianted e-keñver an holl. 15 Taolit pled na rentfe hini ebet an droug evit an droug, met bepred klaskit ober ar mad, kenetrezoc'h hag e-keñver an holl. 16 Bepred bezit laouen. 17 Hep ehan en em roit d’ar bedenn. 18 E pep degouezh, rentit bennozh ha trugarez da Zoue, rak honnezh

Pevare Deiz-lid 127

eo youl Doue en ho keñver, er C'hrist Jezuz. 19 Na vougit ket ar spered. 20 Na rit ket fae war an diouganoù. 21 Hogen arnodit pep tra; hag ar pezh a zo mat, mirit anezhañ. 22 En em ziwallit diouzh pep droug. 23 Doue ar peoc'h e-unan d’ho santelaat e kement a zo ac'hanoc'h; ho spered, hoc'h ene hag ho korf, da vezañ miret didamall, a-benn Donedigezh hon Aotrou Jezuz Krist ! 24 Feal eo an Hini ho kalv; eñ an hini a raio kement-se. 25 Breudeur, pedit ivez evidomp. 26 Saludit an holl vreudeur gant ur pok santel. 27 Hoc'h aspediñ a ran dre an Aotrou, ra vezo lennet al lizher-mañ d’an holl vreudeur. 28 Gras hon Aotrou Jezuz Krist da vo ganeoc'h !

PEBEILGANENN 1 Ts 5, 9-10; Kol 1, 13 P/ Doue n'en deus ket hon lakaet a-gostez evit ar gounnar, met evit ma c'hounezimp ar silvidigezh dre hon Aotrou Jezuz Krist, * Eñ hag a zo bet marvet evidomp, evit ma vezimp bepred o vevañ unanet outañ. U/ Hon tennet en deus Doue eus galloud an deñvalijenn evit hon. degas e rouantelezh e Vab karet. * Eñ hag a zo bet marvet ...EIL LENNADENN Eus Pennadoù Diadoc’hos, eskob Diwar-benn parfeted buhez an ene

(Cap.6.26.27.30 ; PG 65,1169.1175-1176)

Ar skiant evit barn ar mennadoù a vez gounezet dre un tañva eus an ene

Gouloù ar gwir anaoudegezh a denn da zishañvalañ hep fazi ar pezh a zo reizh diouzh ar pezh a zo direizh. Pa c'hoarvez kement-se, neuze dre hent ar reizhded, hag a gas an ene da gaout Doue heol ar reizhded, ez a an ene donoc'h-donañ e diabarzh ar gouloù dreistmuzul-se eus an anaoudegezh, peogwir emañ hiviziken gant fiziañs o klask ar garantez. Ret eo d'ar re a stourm (war dachenn ar vuhez speredel),

derc'hel bepred o spered er-maez eus houlennoù an trivliadoù, en128 S i zhun IV en amzer b l aen

doare ma c'hello o ene dishañvalañ ar menozioù en em gav gantañ, dastum ar re vat hag o tont digant Doue, e grignol e vemor, teurel ar re fall hag a-berzh an diaoul er-maez eus a solieroù an natur. Pa vez sioul ar mor ez eo sklaer betek e oueled evit ar besketaerien, en doare na vez kuzhet netra outo, koulz lavarout, evit pezh a sell ouzh done-mone ar pesked ; met ma vez hejet gant an avelioù e kuzh e-kreiz kabouilh ar barr-amzer, ar pezh a lez da welout aezet pa vez kalm gwenn ; ha neuze evel-se e chom didalvoud ampartiz ar re a vez oc'h ijinañ troioù da dapout pesked. Met d'ar Spered Santel, ha dezhañ hepken, ez eo glanaat an ene : mar ne zeu ket an Hini kreñv da zizorniañ al laer, biken ne vo tennet e breizh digantañ. Ret eo e pep tra enta laouenaat ar Spered Santel gant peoc'h ar galon, pe da vihanañ kaout ennomp war-enaou lamp an anaoudegezh. Gant al lamp-se bepred o c'houlaouiñ e diabarzh an ene, e vo dispaket taolioù ganas ha teñval an diaoul o tostaat, ha c'hoazh e vo torret o nerzh ivez da vat, ur wezh diskouezet evel-se gant ar gouloù santel ha glorius-se. Setu perak e lavar an Abostol : Na vougit ket ar Spered, da lavarout eo, na c'hlac'harit ket ar Spered Santel gant ho soñjoù drouk ha fall, betek gouzout na baouezfe d'ho kwareziñ gant e splannder. E gwirionez ne vez ket mouget ar pezh a zo peurbadel ha bevaus er Spered Santel, met kentoc'h da heul e dristidigezh, da lavarout eo, gant an euzh en devez hag a ra dezhañ pellaat e tilez an ene en amc'houlou hep sklerijenn ar skiant, ha gronnet a deñvalijenn. Galloud-tañva an ene o ta a ra dishañvalañ an traoù. Gant an tañva hag a zo unan eus a skiantoù ar c'horf, ez omp gouest, pa vezomp yac’h, da zishañvalañ, hep faziañ, an traoù mat diouzh an traoù fall, evit c'hoantaat ar re blijus. Evel-se ivez emañ kont gant hon ene. Pa vez deuet da vezañ yac'h-mat ha goullo a-grenn a bep preder, neuze e c'hell ivez, gant labour ar garantez, kaout soñj eus ar blaz-se a ro tu dezhañ da dañva an traoù ha da brizout ar re dalvoudusañ. Evel ma lavar an Abostol : Goulenn a ran kement-mañ : ma kresko muioc'h-mui ho karantez, en ur reiñ deoc’h ar ouiziegezh hag ar skiant-vat-se ho lakaio da brizout an

talvoudegezhioù gwirion.Pempvet Deiz-lid 129

PEBEILGANENN kv.Tob 4,19a; 14,8b P/ E pep degouezh bennig an Aotrou Doue, ha goulenn digantañ ma vezo reizh da hentoù, * Ha ma raio berzh da holl emelloù ha mennadoù. U/ Servij Doue ha gra ar pezh a blij dezhañ e gwirionez ha gant da holl nerzh. * Ha ma raio berzh ...

Pedenn

Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ...

PEMPVET DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Deroù eil Lizher sant Paol abostolda d-Tesalonikaiz 1, 1-12

Salud ha rentañ grasoù da Zoue

1 1 Paol, Silvan ha Timoteos, da Iliz an Desalonikaiz a zo e Doue hon Tad hag en Aotrou Jezuz Krist. 2 Gras deoc'h ha peoc'h digant Doue hon Tad ha digant an Aotrou Jezuz Krist. 3 Bennozhioù dizehan a zleomp rentañ da Zoue diwar ho penn ; reizh eo dimp en ober o vezañ ma talc'h ho feiz da greskiñ ha ma teu karantez pep unan ac'hanoc'h da vezañ brasoc'h-brasañ an eil e-keñver egile, 4 en doare m’hon eus fouge ganeoc'h dirak Ilizoù Doue, en abeg d’ho pasianted ha d’ho feiz, en holl heskinadurioù ha trubuilhoù hoc'h eus da c'houzañv. 5 Aze 'mañ dija ar sin eus barnedigezh reizh Doue,ho tiskouezo dellezek ouzh rouantelezh Doue, pa c'houzañvit ivez poan eviti. 6 Rak hennezh a vo labour reizhder Doue, rentañ glac'har d’ar re a ro glac'har deoc'h, 7 ha deoc'h-c'hwi ar re c'hlac'haret, reiñ an diskuizh a-unan ganimp,

d’an Deiz-se m’en em ziskulio an Aotrou Jezuz Krist o tont eus lein an neñv gant Aelez e c'halloud, 8 e-kreiz ar flamm-tan, evit130 S i zhun IV en amzer b l aen

tennañ dic'haou eus ar re n’anavezont ket Doue hag eus ar re na sentont ket ouzh Aviel hon Aotrou Jezuz. 9 Ar re-se a c'houzañvo kastiz ur gollidigezh peurbadus, pell diouzh dremm an Aotrou ha diouzh splannder e c'halloud, 10 d’an Deiz-se ma teuio evit tennañ gloar eus e Sent hag evit bezañ kavet souezhus e kement hini en devo kredet ; ha c'hwi, kredet hoc'h eus en hon testeni; evel-se e vo d’an deiz-se. 11 Er soñj-se, e pedomp dizehan evidoc'h, evit ma roio Doue deoc'h bezañ dellezek eus e c'halvidigezh, ma kaso da benn gant sikour e c'halloud hoc'h holl vennadoù mat ha labourioù ho feiz ; 12 en doare-se anv hon Aotrou Jezuz a gavo gloar ennoc'h ha c'hwi ennañ, hervez gras hon Doue hag hon Aotrou Jezuz Krist.

PEBEILGANENN kv. 2 Ts 1,10a; S.144(145), 13b

P/ Dont a raio an Aotrou da gaout gloar en e Sent, * Ha souezhus e vo kavet e kement hini en devo kredet. U/ Feal ez eo an Aotrou en e holl gomzoù ha santel en e holl oberoù. * Ha souezhus ...

EIL LENNADENN

Eus Katekizadurioù sant Kirillos Yerousalem, eskob

(Cat.13,1.3.6.23:. PG 33,771-774. 779.799.802)

Ra vo ar groaz evidout abeg a levenez zoken en amzer an heskinerezh

Digarez da fougeal evit an Iliz katolik ez eo kement tra en deus graet ar C'hrist ; met fouge ar fougeoù ez eo ar groaz. Sant Paol hag a ouie ervat kement-se, a lavar : Arabat din fougeal nemet gant kroaz ar C'hrist. Peadra da souezhiñ, a dra sur, a oa pan adkavas an den ganet dall ar gweled e feunteun Siloan : met petra e oa se e-keñver dalled ar bed-holl ? Un dra vras ha trec'h d'an natur e oa adsav Lazar d'ar vuhez goude pevar devezh : met ar c'hras-se a selle outañ-eñ-hepmuiken ; ha petra eo kement-se e-tal ar re a oa

marvet er bed-holl gant ar pec'hedoù ? Un dra estlammus, pemp baraenn o pourchas boued, e-giz ur vammenn, da bemp mil a

Pempvet Deiz-lid 131

dud : met petra eo kement-se e-skoaz ar re a oa dre an douar a-bezh gwasket gant naon an diouiziegezh ? Ur sebez, a dra sur, dishualañ ur vaouez hag a oa bet hualet e-pad triwec’h vloaz gant Satanaz : met petra eo an dra-se, mar sellez ouzhimp ni holl hag a oa dalc'het gant chadennoù hor pec’hedoù ? Met gloar ar groaz a roas ar gweled d'ar re a oa dall dre ziouiziegezh, a zigabestras ar re a oa dalc’het dindan o fec'hed, hag a zasprenas gouenn an dud en he fezh. Arabat deomp enta kaout mezh eus kroaz hor Salver, er c'hontrol, lakaomp hor gloar enni. Ar ger "kroaz" evit ar Yuzevien a oa ur vezh, evit ar baganed, follentez, hag evidomp-ni silvidigezh. Evit ar re a ya da goll ez eo follentez ; evidomp-ni avat hag a zo salvet, nerzh Doue an hini eo. N'eo ket un den, ha netra ken, eo a varve dre garantez evidomp, met Mab Doue, Doue deuet da vezañ den. En amzer-hont, an oan lazhet dre c'hourc’hemenn Moizez a bellae an distrujer ; Oan Doue avat, hag a zilam pec’hed ar bed, daoust ha ne zieubo ket ar bed eus ar pec'hedoù gant kalz muioc'h a abeg ? Gwad un dañvad direzon a roe ar silvidigezh ; gwad ar Mab Unganet hag-eñ ne zegasfe ket ar silvidigezh-se gant muioc’h a abeg ? N'eo ket dre redi eo e tilezas Jezuz e vuhez, ha n'eo ket dre nerzh eo bet lazhet, met dre e volontez e-unan eo e varvas. Selaouit petra a lavar : Ar galloud am eus da zilezel va buhez, hag ar galloud am eus d'hec'h adkemer. Dont a reas enta, diwar e ziviz e-unan, d'e basion, leun a- levenez, abalamour d'e oberenn gaer, leun a joa en abeg d'e gurunenn, eürus abalamour da silvidigezh an dud, hep kaout mezh eus ar groaz, rak ar silvidigezh a roe d'ar bed. N'eo ket un den a renk izel e oa an hini a c'houzañve, met Doue en em c'hraet den, hag o stourm da c’hounit priz ar sentidigezh. Arabat e vefe enta ar groaz joa ha levenez en amzer ar peoc'h hepken. Met, en amzer an heskinerezh ivez, dalc’h an hevelep feiz en he c’heñver, gant aon na vefes mignon da Jezuz en amzer ar peoc'h, hag enebour dezhañ en amzer ar brezel. Resev eta bremañ ar pardon eus da bec'hedoù, hag ar grasoù fonnus a ro da

Roue dit e donezon speredel. Pa vo ar brezel oc'h ober e reuz, stourm kalonek evit da Roue.132 S i zhun IV en amzer b l aen

Staget eo bet Jezuz ouzh kroaz evidout, Eñ ha n'en devoa graet pec'hed ebet, ha te ne garfes ket bezañ staget ouzh kroaz evit an Hini a zo bet tachet ouzh ar groaz abalamour dit ? N'eo ket te eo a ra ur vadelezh bennak, rak te eo ac'h eus resevet da gentañ ; met bennozh a lavarez evit paeañ da zle d'an Hini a zo bet staget ouzh ar groaz evidout war ar Golgota.

PEBEILGANENN 1 Kor 1, 18. 23 P/ Kentel ar groaz a zo sotoni evit ar re a ya da goll, * Met evit ar re a vez salvet, da lavaret eo, evidomp-ni, ez eo ur galloud eus Doue. U/. Ni a brezeg ur C'hrist bet staget, ouzh ar groaz, droukskoilh evit ar Yuzevien, follentez evit ar Jentiled. * Met evit ar re ...

Pedenn

Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ....


Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh an eil Lizher da d-Tesalonikaiz 2, 1-17

Deiz an Aotrou 2 1 Ho pediñ a reomp, breudeur, evit ar pezh a sell ouzh Donedigezh hon Aotrou Jezuz Krist hag hon emgav a-unan gantañ, 2 n’en em lezit ket ken buan-se da vezañ strafuilhet ho soñj na trechalet ho spered en abeg da ziouganoù, pe gomzoù, pe lizher bet kaset ganimp, hervez, a rofe da grediñ emañ aze Deiz an Aotrou. 3 Arabat da zen ebet ho touellañ e stumm ebet. A-raok eo ret e teufe ar renavierezh, hag en em ziskouezfe an Den a Fallagriezh, Mab ar Gollidigezh, 4 an Enebour, an

hini en em savo a-enep hag a-us da gement a zoug anv Doue pe a vez kehelet, betek mont da droniñ e-unan e santual Doue ha d’en em dremen e-unan da Zoue.

C'hwec'hvet Deiz-lid 133

5 Hag-eñ n’hoc'h eus ket soñj e lavaren kement-se deoc'h p’edon c'hoazh en ho touez ? 6 Ha gouzout a rit petra a vir bremañ outañ, evit n’en em ziskouezo nemet en e amzer. 7

Rak krog eo dija mister ar Fallagriezh gant e labour ; met a-walc'h eo ma vo tennet kuit an hini a harz outañ. 8 Hag en em ziskouezo neuze ar Fallakr ; hogen an Aotrou a zistrujo anezhañ gant c'hwezh e c'henou, hag a gaso anezhañ da get gant splannder e zonedigezh. 9 Donedigezh ar Fallakr-se a vo avat ouzh he heul, dre c'halloud Satan, a bep seurt oberoù galloudus, sinoù ha burzhudoù tromplus, 10 hag ivez holl douellerezh an droug, evit ar re a ya da 'n em goll dre faot bezañ digoret o c'halonoù da garantez ar wirionez he divije o salvet. 11 Rak-se Doue a gas dezho un nerzh a belbi, en doare ma teuont da grediñ er gaou, 12 ha ma vo kondaonet an holl dud-se n’o devo ket kredet er wirionez, met en em lakaet a-du gant an droug. 13 Ni avat, eo trugarekaat Doue a zleomp ober hep paouez abalamour deoc'h, breudeur karet gant an Aotrou, dre m’en deus Doue ho tibabet adalek ar penn kentañ evit bezañ salvet dre nerzh-santelaat ar Spered ha dre ar feiz er wirionez. 14 D’an dra-se en deus ho kalvet dre hor prezegerezh eus an Aviel, da berc'hennañ gloar hon Aotrou Jezuz Krist. 15 Neuze 'ta, breudeur, dalc'hit start ha mirit ar gelennadurezh hon eus roet deoc'h hag hoc'h eus desket diganimp dre gomz pe dre lizher. 16 Hon Aotrou Jezuz Krist e-unan ha Doue hon Tad hag en deus hor c'haret ha roet dimp dre c'hras frealzidigezh peurbadus hag esperañs eürus, ra frealzint ho kalonoù 17 ha ra greñvaint ac'hanoc'h e pep oberenn ha deskadurezh santel.

PEBEILGANENN Mzh 24, 30; 2 Ts 2, 8a

P/ En em ziskouez a raio sin Mab-an-Den en neñv, * Hag e welint Mab-an-Den o tont gant galloud ha gloar vras.

U/ Neuze en em ziskouezo ar Fallakr, hogen an Aotrou hen distrujo gant c'hwezh e c'henou. * Ha gwelout a raint ...

134 S i zhun IV en amzer b l aen

EIL LENNADENNEus Hegelennadurioù ur skrivagner speredel eus ar pevare kantved

(Hom. 18,7-11 : PG 34,639-642)

Bezañ leun eus ar C'hrist

Ar re a zo bet kavet dellezek da zont da vezañ mibien da Zoue ha da vezañ adc'hanet eus an nec'h, eus ar Spered Santel, hag o deus en o c'hreiz an Aotrou Krist ouzh o sklerijennañ hag ouzh o c'hennerzhañ, a vez renet gant ar Spered e stummoù liesseurt ha disheñvel. En un doare diwelus, en o c'halonoù, e vezont heñchet gant ar c'hras, e-kreiz peoc'h ar Spered. A-wezhioù e vezont evel e kañv hag o klemm abalamour da ouenn an dud ; pedennoù a-leizh a lavaront evit holl dud ar bed, ha neuze e tirollont da ouelañ hag emaint en dristidigezh, entanet ma vezont gant ar garantez a-spered e-keñver tud ar bed-holl. A-wezhioù all avat, e vezont tanflammet gant ar Spered betek ul laouenidigezh hag ur garantez ken bras, ma klozfent an holl dud e diabarzh o c'halon mar bije tu d'hen ober, hep derc'hel kont pe ez int tud vat pe ne dint ket. A-wezhioù all ec'h en em lakaont dindan an holl dud, dre o izelder a spered, dre m'en em sellont o-unan evel ar re vilañ hag ar re zispletañ eus an holl dud. A-wezhioù e vezont miret gant ar Spered en ur joa dilavarus. A-wezhioù e vezont evel un den kadarn a wisk holl armoù ar roue, hag a ya d'ar stourm evit en em gannañ kalonek ouzh an enebourien ha trec'hiñ warno. Evel-se emañ an den speredel : kemer a ra armoù neñvel ar Spered, fardiñ war an enebourien, digeriñ an emgann, ha teurel an enebourien dindan e dreid. A-wezhioù, en didrouz brasañ, er sioulder hag er peoc'h, e vez an ene o tiskuizhañ hag o 'n em gaout en dudi speredel ha tra ken, en ur peoc'h na c'heller ket diskleriañ, en ur stad eus ar gwellañ. A-wechoù eo ar c'hras e laka da veizañ, da dañva ha da anaout

en un doare dreist dre ar Spered, misterioù na c'hellont ket bezañ displeget na gant an teod na gant ar genou. A-wezhioù e vez heñvel ouzh kement den a zo. E meur a c'hiz enta, e ra ar c'hras he labour en traoù-se; heñchañ a ra an ene e kalz a stummoù, ouzh e gonfortiñ, hervez bolontez D'ar Seizhvet-deiz 135

Doue, hag ouzh e embreger e meur a zoare, evit ma vefe divlam, glan, didamall, dirak an Tad eus an neñv. Pedomp Doue enta, ni ivez, ha pedomp gant karantez ha goanag bras, evit ma roio dimp gant largentez ar c'hras eus an neñv m'eo donezon ar Spered. Ra zeuio ar Spered e-unan d'hor gouarn, d'hor ren evit ober penn-da-benn bolontez Doue, ha da reiñ dimp diskuizh e meur a zoare, d'hor c'hennerzhañ. Abalamour dimp enta d'en em gaout dellezek dindan ar renerezh-se ha gant labour ar c'hras hag an araokadenn speredel, da dizhout peurleunder ar C'hrist, evel ma lavar an Abostol : Evit ma viot leuniet betek leunder ar C'hrist.

PEBEILGANENN kv. l Yn 2, 20. 27; Yol 2, 23ab P/ C'hwi hoc'h eus resevet an olevadur a-berzh an Hini Santel ; hag an olevadur hoc’h eus resevet digantañ, ra chomo ganeoc’h. * Ha n'hoc'h eus ket ezhomm e vefe den ouzh ho kelenn, met e olevadur ho kelenn war bep tra. U/ Tridit ha bezit laouen en Aotrou, ho Toue, dre m'en deus roet deoc’h glav ar reizhded. * Ha n'hoc’h eus ket ...

Pedenn Roit dimp ar c'hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ...

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑDiouzh an eil Lizher da d-Tesalonikaiz 3, 1-18

Alioù ha kuzulioù

3 1 A-hend-all, breudeur, pedit evidomp evit ma-z aio war-raok komz an Aotrou, ha ma vo enoret, evel m’emañ kont du-se, 2

hag evit ma vimp disammet diouzh an dud diskiant ha fall-se; rak kaout feiz n’eo ket tra an holl. 3 Feal avat eo an Aotrou; Eñ an hini ho kreñvaio hag ho miro diouzh an Droug. 136 S i zhun IV en amzer b l aen 4 Ya, fiziañs hon eus en Aotrou, diwar ho penn, e talc'hit d’ober ar pezh a c'hourc'hemennomp deoc'h, hag e talc'hot d’ober. 5 An Aotrou da reno ho kalonoù e karantez Doue hag e pasianted ar C'hrist. 6 Urzh a roomp deoc'h, breudeur, en anv hon Aotrou Jezuz Krist, da bellaat diouzh kement breur a vev en diegi ha n’eo ket hervez ar gelennadurezh hoc'h eus resevet diganimp. 7 Gouzout a rit mat hoc'h-unan penaos hoc'h eus da gemer skouer warnomp. Rak n’hon eus ket bevet en ho touez hep labourat, 8 ha ne oa ket ur bara roet dimp en donezon an hini hon eus debret, met labouret ha poaniet hon eus deiz ha noz, evit diwall da sammañ hini ebet ac'hanoc'h. 9 N’eo ket n’hor boa ket ar gwir d’en ober, nemet e felle dimp en em reiñ deoc'h, ni hon-unan, evel ur skouer da heuliañ. 10 Kenkoulz all, p’edomp en ho touez, hon eus kemennet deoc'h an dra-mañ : Nep piv bennak na fell ket dezhañ labourat, ne zle ket debriñ kennebeut-all. 11 Hogen klevout a reomp lavarout ez eus en ho touez hiniennoù a vev en diegi, hep ober netra met o firbouchal bepred. 12 Ar re-se, kemenn a reomp dezho hag e c'houlennomp diganto, en anv an Aotrou Jezuz Krist, labourat er sioulder evit debriñ ur bara o devo gounezet o-unan.13

Ha c'hwi, breudeur, grit ar mad hep skuizhañ. 14 Mar bez unan bennak na sentfe ket ouzh ar pezh a lavaromp el lizher-mañ, notit-eñ, ha paouezit d’e zaremprediñ evit m’en devo mezh. 15

Evelato, na rit ket outañ evel ouzh un enebour, met divankit anezhañ evel ur breur. 16 Aotrou ar peoc'h e-unan da roio deoc'h ar peoc'h e pep amzer hag e pep doare ! An Aotrou da vezo ganeoc'h-holl. 17 Ar salud-mañ a zo eus va dorn din-me, Paol : hennezh eo ar sin d’am holl lizheroù, sed aze va skritur. 18 Gras hon Aotrou Jezuz Krist da vo ganeoc'h-holl.

PEBEILGANENN kv. 1 Ts 2,13b; kv. Efz 1, 13a

P/. P'hoc'h eus resevet komz Doue, * He degemeret hoc’h eus n'eo ket evel ur gomz a-berzh tud, met, evel ma-z eo e gwirionez, evel komz Doue. U/ Selaouet hoc’h eus komz ar wirionez, keloù mat ho silvidigezh. * He degemeret ...


EIL LENNADENNEus Kenreizhadur pastorelezh Gaudium et spes an Eil Holleskebvod er Vatikan diwar-benn an Iliz en amzer a-vremañ

(Nn.35.36)

Diwar-benn oberiantiz mab-den

Oberiantiz mab-den, e-giz ma teu eus an den, a zo urzhiet war-zu ennañ ivez. Rak an den, pa labour, a zegas kemm, n'eo ket hepken en traoù hag er gevredigezh, met en em wellaat a ra e-unan. Kalz a draoù a zesk ; displegañ a ra e c'halloudezhioù ; mont a ra er-maez anezhañ e-unan ha mont dreist ivez. Ar seurt kreskañs-se, mar bez komprenet evel m'eo dleet, a zo brasoc'h he zalvoudegezh eget ar bernioù pinvidigezhioù diavaez a c'heller dastum. Muioc'h e talvez an den dre ar pezh ez eo eget dre ar pezh en deus. Evel-se ivez, kement a ra an dud evit lakaat da ren brasoc'h reizhded, amploc'h breudeuriezh, deneloc'h urzh en darempredoù kevredadel, a zo brasoc'h e dalvoudegezh eget an araokadennoù teknikel. An araokadennoù-mañ, gwir eo, a c'hell pourchas danvez, lakaomp, da uhelaat stad an den, met ne c'hellont ket donet a-benn a gement-se drezo o-unan. Homañ eo enta reolenn oberiantiz mab-den : ma kloto, hervez mennad ha bolontez Doue, gant mad gwirion an Denelezh, ha ma permeto d'an den, evel hinienn pe evel ezel ar gevredigezh, diorren ha seveniñ e c'halvedigezh. Bez' ez eus koulskoude en hon amzer-ni, kalz a dud hag o deus aon, war a seblant, mar befe unanet re strizh oberiantiz mab-den ouzh ar relijion, na vefe kement-se ur riskl evit emc'houarnerezh an dud, ar c'hevredigezhioù pe ar skiantoù. Met

ma-z intenter dre ar gerioù emc'houarnerezh traoù an douar, o deus an traoù krouet, ar c'hevredigezhioù ivez, o lezennoù hag o zalvoudegezhioù dezho o-unan, hag a zle bezañ anavezet tamm-ha-tamm, implijet hag urzhiet gant an den, neuze ez eo reizh-meurbet goulenn groñs ur seurt emc'houarnerezh. Ha kement-se n'eo ket tud hon amzer hepmuiken a zo ouzh hen goulenn, met klotañ a ra ivez gant youl ar C’hrouer. Eus o stad a draoù krouet138 S i zhun IV en amzer b l aen

eo e teu d'an holl draoù o dalc'h e gwirionez, o madelezh dezho o-unan, o lezennoù hag o urzhiadur. Dleet eo enta d'an den doujañ kement-se hag anavezout doareoù-labourat ispisial pep skiant ha pep micher. Setu perak ez eo permetet klemm war droioù-spered 'zo, hag a gaver a-wezhioù zoken e-touez ar gristenien, dre na welont ket sklaer a-walc'h reizhded emc'houarnerezh ar skiant. Ac'hano e sav bec'h ha breutadeg, ar pezh en deus lakaet kalz a speredoù da grediñ ez eus enebiezh etre ar feiz hag ar skiant. Met ma-z intenter dre ar ger emc’houarnerezh traoù an douar n'emañ ket an traoù krouet dindan dalc’h an Aotrou Doue, hag e c'hell mab-den ober ganto hep derc'hel kont eus ar c'hrouer, neuze den ebet a gred e Doue hag hen anavez, a gement a c'hell chom hep santout pegen faos ez eo kredennoù ha tezennoù evel-se. Rak da get ez a ar Grouadelezh hep ar C'hrouer.

PEBEILGANENN Adl 2, 7; 8, 5b P/ Da venniget en deus en holl labourioù da zaouarn ; taolet en deus evezh ouzh da gerzhadeg a-dreuz ar gouelec'h bras, * Ganit-te edo an Aotrou, da Zoue, ha n'eus manket netra dit-te. U/ Evel ma kastiz un tad e vugel, evel-se en deus Doue da gastizet. * Ganit-te edo ...

Pedenn

Roit dimp ar c’hras, ni ho ped, c'hwi hor Mestr hag hon Doue, d'ho toujañ a-greiz hor c'halon, ha da gaout e-keñver pep den ar garantez dleet. Dre hon Aotrou ...

V-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù ar sizhun gentañ


Er bloaz A C’hwi eo holen an douar, hogen ma teu an holen da zivlaziñ, gant petra e vo sallet ? eme an Aotrou d'e ziskibled.

Er bloaz B Pa voe deuet an abardaez-noz e voe degaset dezhañ an holl glañvourien, ha yac'haat a reas klañvourien e-leizh taget gant drougoù a bep seurt.

Er bloaz CH Pignat a reas Jezuz er vag, hag o vezañ aet en e goazez e kelenne ar bobl.

Pedenn Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakomp ennoc'h hepken hon esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ

Deroù eil Lizher sant Paol abostold'ar C'halated 1, 1-12

Aviel Paol 1 1 Paol, abostol n’eo ket a-berzh an dud, na dre un den bennak, met dre youl Jezuz Krist ha Doue an Tad en deus e zihunet a-douez ar re varv ; 2 hag ivez an holl vreudeur a zo ganin, da Ilizoù Galatia. 3 Gras deoc'h ha peoc'h digant Doue hon Tad hag an Aotrou Jezuz Krist, 4 a zo en em roet e-unan en abeg d’hor pec'hedoù, evit hon diframmañ diouzh ar bed drouk a-vremañ,140 V-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

hervez bolontez Doue hon Tad ; 5 dezhañ ra vo ar c'hloar da holl viken. Amen. 6 Souezhet on ho pefe ken buan-se dilezet an Hini en deus ho kalvet dre c'hras ar C'hrist, evit tremen d’un Aviel all ; 7 daoust n’eus ket unan all, n’eus nemet tud 'zo a laka strafuilh en ho touez hag a fell dezho eilpennañ Aviel ar C'hrist. 8 Ac'hanta ! na pa zeufemp ni hon-unan, pe un ael eus an neñv, da gemenn deoc'h un Aviel disheñvel diouzh an hini hon eus kemennet deoc'h, ra vo milliget ! 9 En lavaret hon eus dija, hag hiziv en lavaran adarre, mar kemenn deoc'h unan bennak un Aviel disheñvel diouzh an hini hoc'h eus resevet, ra vo milliget ! 10 Gant-se, bremañ, hag-eñ eo grad-vat an dud a glaskan gounit pe hini Doue? Hag-eñ e klaskan plijout d’an dud ? Mar d-eo c'hoazh d’an dud e klaskfen plijout, n'eo ket servijer ar C'hrist e vefen ken. 11 En diskleriañ a ran deoc'h enta, breudeur, an Aviel am eus kemennet n’eo ket diouzh doare an den. 12 Rak n’eo ket digant un den em eus e resevet pe e zesket, met dre ziskuliadur Jezuz Krist.

PEBEILGANENN Gal 1, 3-4a. 10c

P/ Gras deoc'h ha peoc’h digant Doue hon Tad ha digant an Aotrou Jezuz Krist, * A zo en em. roet e-unan en abeg d'hor pec'hedoù. U/ Mar d-eo c'hoazh d'an dud eo e klaskfen plijout, ne vefen ken servijer ar C'hrist. * A zo en em roet ...

EIL LENNADENN

Eus Dispakadur sant Aogustin eskob,

diwar-benn al Lizher d'ar C'halated (Praefatio PL 35,2105-2107)

Komprenomp petra eo gras Doue

Skrivañ a reas an abostol Paol al Lizher d'ar C'halated evit ober dezho kompren e laboure gras Doue enno evit na vefent mui dindan al Lezenn gozh. Rak goude ma oa bet prezeget dezho gras an Aviel e oa en em gavet darn eus kostezenn ar Yuzevien - evito da zougen an anv a gristen - ha na gomprenent ket c'hoazh V-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 141

koulskoude efed madelezhus ar c’hras, hag a venne bepred chom dindan bec'hioù al Lezenn. Al Lezenn-se a oa bet roet gant an Aotrou Doue da dud na oant ket e servij ar wirionez, met ar pec'hed, abalamour da zizoleiñ o fec'hedoù ha n'eo ket d'o dilemel kuit. Rak o tilemel kuit ar pec'hedoù n'eus nemet gras ar feiz hag a labour dre ar garantez. Dindan ar c'hras-mañ an hini eo en em gave enta ar C'halated ; ar re all avat a venne o lakaat dindan bec'hioù al Lezenn, en ur lavarout ne servijfe an Aviel da netra dezho nemet amdroc'het e vefent ha degemer a rafent gizioù korfel all al liderezh Yuzevat. Setu perak e oant krog da gaout diskred war an abostol Paol, eñ hag en devoa prezeget dezho an Aviel, evel pa n'en dije ket bet dalc’het mat da c'hiz an ebestel all a redie ar baganed da Yuzevekaat. Pleget en devoa an abostol Pêr d'an dud-se dre ma vezent gwallskoueriet, ha kaset e oa bet betek mont d'ober seblant, evel pa gredfe e-unan zoken ne dalveze netra an Aviel d'ar baganed nemet e rafent hervez gourc’hemennoù pounner al Lezenn. Sant Paol avat en devoa rebechet an taol-se dezhañ, evel ma kont e-unan el lizher-mañ. An hevelep kudenn a gaver ivez el Lizher d'ar Romaned, nemet koulskoude e seblant ez eus un diforc'h bennak etrezo : el Lizher d'ar Romaned e tiskoulm ar gudenn hag e laka termen d'ar prosez a oa savet etre ar re a oa eus kostezenn ar Yuzevien hag ar re eus ar baganed o devoa degemeret ar feiz. El lizher-mañ avat e skriv d'ar re a oa lakaet da vrallañ gant levezon an dud a oa eus tu ar Yuzevien hag o redie da heuliañ gizioù al Lezenn. Krog e oant da fiziout enno, evel pa n'en dije ket Paol prezeget ar wirionez, dre n'en devoa ket goulet e vijent

bet amdroc'het. Setu perak e krog e lizher evel-hen : Souezhet on ho pefe ken buan-se dilezet an Hini en deus ho kalvet dre c'hras ar C'hrist, evit tremen d'un Aviel all. Gant an digoradur-se e verk berr-ha-berr doare ar gudenn. Diwallomp koulskoude ; rak er salud e-unan, pa lavar ez eo abostol neket a-berzh an dud, na dre un den bennak, (ar pezh na gaver e lizher all ebet, kaer a zo klask), e tiskouez a-walc’h edo ar re o alie d'ober ar seurt traoù-se, nann a-berzh Doue met a-berzh an dud ; hag e oa arabat ouzhpenn, evit pezh a sell ouzh ar veli da142 V-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

zougen testeni d'an Aviel, hen sellout evel un den ha na vefe ket par d'an ebestel all ; rak gouzout a ouie e oa abostol, neket a-berzh an dud na dre un den bennak, met dre Jezuz Krist ha dre Zoue an Tad.

PEBEILGANENN Gal 3, 24-25. 23 P/ Al Lezenn a voe hor mestr-studi da c'hortoz ar C'hrist, dimp da vezañ neuze lakaet reizh dre ar feiz ; * Met ur wezh deuet ar feiz n'emaomp ket ken dindan ar mestr-studi. U/ A-raok donedigezh ar feiz e oamp dalc'het dindan gward al Lezenn, da c'hortoz ma teufe ar feiz-se da vezañ diskuliet. * Met ur wezh ...

MEULGAN C'hwi Doue, 568.

D'ar Meullidoù-heure

Gant lidkan Zakaria, antonenn

Er bloaz A

C'hwi eo sklerijenn ar bed : ra lugerno ho sklerijenn-c'hwi dirak an dud, evit ma welint hoc'h oberoù mat ha ma teuint da veuliñ ho Tad a zo en neñvoù.

Er bloaz B

Pa oa teñval anezhi c'hoazh, e savas Jezuz da vont er-maez ha da bellaat betek ul lec’h distro, hag edo eno o pediñ.

Er bloaz CH

Mestr, a-hed an noz hon eus poaniet, ha mann n'hon eus paket , diwar da lavar avat e laoskin ar rouedoù e-barzh.

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ...

Eil Deiz-lid 143

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn Er bloaz A Ra lugerno ho sklerijenn-c'hwi evel ur gouloù lakaet war ur c'hantolor evit ma sklerijenno holl dud an ti.

Er bloaz B Simon hag ar re a oa gantañ a lavare : Emañ an holl ouzh da glask. Eñ a respontas dezho : Eomp da lec’h all da brezegiñ eno ivez : rak evit-se ez on aet er-maez.

Er bloaz CH Kae diouzhin, Aotrou, rak ur pec’her ez on-me, eme Bêr da Jezuz. N'a ket da spontañ, hiviziken ez eo tud a baki.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh al Lizher d'ar C'halated 1, 13 – 2, 10

Galvidigezh Paol hag e garg a abostol

Breudeur, 1, 13 Klevet hoc'h eus komz, sur mat, eus va doareoù a-wezhall er Yuzeviezh, pa vezen diouzh va gwashañ oc'h heskinañ Iliz Doue, ouzh he gwastañ 14 ha paz aen war-raok er Yuzeviezh, muioc'h eget kalz eus va c'henvroiz a oad ganin, en ur zerc'hel taer da hengounioù va Zadoù. 15 Hogen pa blijas d’an Hini en deus va lakaet a-gostez adalek korf va mamm hag en deus va galvet dre e c'hras, 16 diskuliañ din e Vab, evit ma prezegfen ar c'heloù mat anezhañ e-touez ar Broadoù, kerkent neuze, kuit da c'houlenn o ali digant ar c'hig hag ar gwad, 17 kuit da bignat da 144 S i zhun V en amzer b l aen

Jeruzalem da gaout an ebestel a oa bet em raok, ec'h is da Arabia, ha goude-se e teuis c'hoazh en-dro da Zamask. 18 Tri bloavezh goude-se e savis da Jeruzalem da welout Kefa, hag e chomis pemzek deiz gantañ. 19 Ne welis hini all ebet eus an ebestel, nemet hepken Jakez, breur an Aotrou. 20 Evit ar pezh a skrivan amañ deoc'h, en touiñ a ran dirak Doue, ne lavaran gaou ebet. 21 Goude-se ez on aet da vroioù Siria ha Kilikia ; 22 met ne oan ket anavezet dre va dremm gant Ilizoù Youdea a zo er C'hrist ; 23 klevet hepken e veze ganto penaos an heskiner a-wechall a brezege bremañ ar feiz a glaske diskar diagent ; 24 ha rentañ a raent gloar da Zoue abalamour din. 2, 1 Goude-se, a-benn pevarzek vloaz, e pignis adarre da Jeruzalem gant Barnaba ha Titos a gemeris ivez ganin. 2 Pignat a ris diwar un diskuliadur, ha displegañ a ris dezho an Aviel a brezegan d’ar Broadoù. Met a-ziforc'h diouzh ar re all e komzis gant ar re bennañ, gant aon da redek pe da vezañ redet evit netra. 3 Ac'hanta ! na Titos e-unan hag a oa ganin, eñ hag a oa gresian, ne voe ket rediet da vezañ amdroc'het. 4 Nemet e voe dre faot ar re aet e-barzh dre laer, ar fals-vreudeur-se a oa en em silet e-barzh evit spiañ ar frankiz hon eus er C'hrist Jezuz, hag ober ac'hanomp sklavourien ; 5 ar re-se avat, n’hon eus ket pleget dezho, pa ne vije nemet ur momed, dre ma felle dimp mirout evidoc'h en he fezh gwirionez an Aviel.

6 Hogen digant ar re bennañ, -petra e oant neuze ne vern ket din, rak Doue ne ra ket gant an dud diouzh o diavaezioù, ar re bennañ enta ne c'houlennjont ket diganin stagañ un dra bennak ouzh va c'helennadurezh. 7 Er c'hontrol, pa welent e oa bet fiziet ennon prezeg an Aviel d’ar re ziamdroc'h, evel fiziet e Pêr prezeg d’ar re amdroc'het, 8 rak an Hini en deus graet eus Pêr abostol ar re amdroc'het, en deus labouret ennon ivez d’ober ac'hanon abostol ar Broadoù, 9 neuze oc'h anavezout ar c'hras a oa bet roet din, Jakez, Kefa ha Yann, ar re bennañ-se, kolonennoù anezho, a stardas o dorn din-me ha da Varnaba, e sin a unvaniezh, dimp da vont d’ar Broadoù, ha dezho da vont da dud an amdroc'h. 10 Nemet e tleemp kaout soñj eus ar beorien, ar pezh end-eeun ez on bet aketus d’ober.

Eil Deiz-lid 145

PEBEILGANENN kv. 1 Kor 15, 10; Gal 2, 8 P/ Dre c'hras Doue ez on ar pezh ez on, * Hag e c'hras em c'heñver-me n'eo ket chomet difrouezh, met bepred e chom ennon. U/ Rak an Hini en deus graet eus Pêr abostol ar re amdroc'het, en deus labouret ennon ivez d'ober ac'hanon abostol ar Broadoù. * Hag e c'hras ...

EIL LENNADENN

Eus Berrzispleg sant Bonaventura eskob

(Prologus : Opera omnia 5,201-202)

Diwar an anaoudegezh eus Jezuz Krist e teuer da gompren ar Skritur-Sakr a-bezh

N'eo ket deuet ar Skritur Sakr diwar enklaskoù an dud ; met diskuliet eo bet gant Doue ha diskennet eus Tad ar gouleier, an Hini emañ pep tadelezh o tennañ hec'h anv dioutañ en neñvoù ha war an douar. Eus an Tad dre ar Mab e tiskenn ar Spered Santel ennomp ; ha dre ar Spered Santel o lodennañ hag oc'h ingaliñ e zonezonoù da bep unan, evel ma plij dezhañ, e vez roet ar feiz, ha dre ar feiz emañ ar C'hrist o chom er c'halonoù. Honnezh eo an anaoudegezh eus Jezuz Krist : diwar an anaoudegezh-se, evel eus

ur vammenn e teu he dalc'h d'ar Skritur Sakr a-bezh hag ar galloud d'he c'hompren. Setu perak ne c'hell den ebet soñjal antren en anaoudegezh-se, nemet e vefe bet skuilhet da gentañ en e greiz feiz Jezuz Krist, da lavarout eo, lamp, dor, ha zoken diazez ar Skritur a-bezh. Rak, bez' ez eo ar feiz hec'h-unan, e-keit ha m'emaomp o vevañ en harlu pell diouzh Doue, war un dro, dor o reiñ digor d'an holl sklaerderioù dreistnatur, diazez o harpañ, ha lamp o tiskouez an hent. Hervez muzul ar feiz-se eo e ranker ivez muzuliañ ar furnez roet dimp gant Doue, evit n'en em brizo den ebet "muioc'h eget n'eo dleet, met m'en em brizo gant furnez, pep unan hervez ar muzuliad feiz en deus Doue roet dezhañ. Gwir natur pe c'hoazh frouezhenn ar Skritur Sakr n'eo ket n'eus forzh pe hini, met leunder an eürusted peurbadel. Rak kement-mañ eo ar Skritur m'emañ enni komzoù ar vuhez ; ha 146 S i zhun V en amzer b l aen

skrivet eo bet n'eo ket hepken abalamour dimp da grediñ, met ivez abalamour dimp da resev en hêrezh ar vuhez peurbadel ; er vuhez-se e welimp, e karimp, ha deuet e vo da wir hon holl c'hoantoù gwitibunan ; ha pa vo bet peursevenet hor c'hoantoù, neuze ec'h anavezimp ar garantez a zo a-us da bep anaoudegezh, hag evel-se e vezimp leuniet gant holl leunder Doue. Ar pezh emañ ar Skritur Sakr o klask eo ober deomp antren el leunder-se, hervez gwirionez an diskleriadur emaomp o paouez klevout digant an Abostol. Er gwel eus ar pal-se enta, ha gant ar mennad-se, eo e tle ar Skritur Sakr bezañ studiet ha kelennet hag ivez selaouet. Evit tizhout ar frouezh hag ar pal-se, en ur zerc'hel da vale eeun gant hent eeun ar Skriturioù, e tleer kregiñ dre ar penn kentañ, da lavarout eo tostaat gant ur feiz digemmesk ouzh Tad ar gouleier, stouiñ war zaoulin hor c'halon, evit ma roio dimp dre e Vab, er Spered Glan, anaoudegezh eus Jezuz Krist ; ha gant an anaoudegezh-se, e garantez, evit ma c'hellimp e anaout hag e garout evel-se, ha kennerzhet er feiz ha gwriziennet er garantez, anavezout pegen ledan, pegen hir, pegen uhel ha pegen don ez eo ar Skritur Sakr ; ha dre an anaoudegezh-se erruout betek an anaoudegezh peurleun hag ar garantez dreist-muzul eus an Dreinded meurbet-eürus : etrezek ar pal-se emañ holl c'hoantoù ar Sent o tennañ, hag eno an hini emañ ment ha leunder pep gwirionez ha pep madelezh.

PEBEILGANENN Luk 24, 27.25b

P/ En ur gregiñ gant Moizez hag an holl brofeded, * Displegañ a reas dezho en holl Skriturioù ar pezh a oa diwar e benn. U/ 0 ! Tud dispered ha gorrek ho kalonoù da grediñ kement o deus lavaret an holl brofeded. * Displegañ a reas ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerion, ha peogwir e lakomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ... Tr ede De iz - l i d 147

TREDE DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher d'ar C'halated 2, 11 – 3, 14

An den just a vev eus ar feiz

Breudeur : 2,11 Met pa zeuas Kefa da Antiokia, e talc'his penn outañ dirazañ e-unan, dre ma oa ar gaou gantañ. 12 Rak a-raok ma teufe hiniennoù eus tud Jakez e kemere e bredoù gant ar re eus ar Broadoù; met pa zegouezhas ar re-se, en em laeras kuit hag en em dennas a-gostez, gant aon rak an dud eus an amdroc'h. 13 Ha diwar e skouer en em lakaas ar Yuzevien all d’ober gant tromplezon betek sachañ Barnaba e-unan d’ober kemend-all.14

Met pa ne oa ket reizh o doare e-keñver gwirionez an Aviel, e lavaris da Gefa dirak an holl : « Evidout da vezañ Yuzev, mar bevez e-giz tud ar Broadoù ha n’eo ket e-giz ar Yuzevien, penaos e c'hellfes rediañ tud ar Broadoù da vevañ e-giz ar Yuzevien ? ». 15 Ni hon-unan, daoust ma-z omp Yuzevien a ouenn ha n’eo ket pec'herien eus ar Broadoù, 16 pa ouzomp mat ne vez ket lakaet an den reizh dre oberoù al Lezenn, met hepken dre ar feiz er C'hrist Jezuz, ni ivez hon eus kredet er C'hrist Jezuz evit bezañ lakaet reizh dre ar feiz er C'hrist, ha n’eo ket dre oberoù al Lezenn,

peogwir dre oberoù al Lezenn n’eus den o kaout ar reizhder. 17 Met goude bezañ klasket hor reizhder er C'hrist, mar en em gavomp c'hoazh pec'herien ni ivez evel ar re all, hag-eñ eo ar C'hrist a vefe servijer ar pec'hed ? Doue ra viro ! 18 Rak mar adsavan a-nevez ar pezh am eus diskaret, eo me en em laka va-unan da bec'her. 19 Dre al Lezenn evit gwir ez on marv d’al Lezenn evit bevañ da Zoue ; gant ar C'hrist ez on bet staget ouzh ar Groaz; 20 ha mar bevan, n’eo ket me ken an hini a vev, met ar C'hrist a vev ennon. Evidon da vevañ bremañ en ur c'horf, e vevan er feiz-se am eus e Mab Doue en deus va c'haret hag en em roet d’ar marv evidon. 21 Ne lakaan ket gras Doue da vezañ netra ; rak mar deufe reizhder an den eus al Lezenn e vefe marvet ar C'hrist evit netra ». 3, 1 O ! Galated diskiant ! piv en deus ho teoget, c'hwi hag a zo bet skeudennet koulskoude dirak ho taoulagad Jezuz Krist stag148 S i zhun V en amzer b l aen

ouzh ar Groaz ? 2 Kement-mañ hepken a fell din gouzout diganeoc'h: hag-eñ eo dre seveniñ oberoù al Lezenn hoc'h eus resevet ar Spered, pe dre vezañ kredet er feiz? 3 Daoust ha ken diskiant-se e vefec'h da echuiñ bremañ e traoù ar c'horf goude bezañ kroget gant traoù ar spered ? 4 Kement a c'hrasoù ho pefe neuze resevet evit netra ? Ya, evit netra e vefe bet neuze evit gwir. 5 An Hini enta a ro deoc'h ar Spered gant largentez hag a ra gant nerzh burzhudoù en ho touez, hag-eñ e rafe kement-se dre ma sevenit oberoù al Lezenn, pe dre ma kredit er feiz ? 6 Evel-se, Abraham a gredas e Doue, ha kement-se a voe kontet dezhañ da reizhder. 7 Komprenit mat enta ez eo an dud a feiz ar re a zo mibien Abraham. 8 Hag ar Skritur o rakwelout eo dre ar feiz e rofe Doue ar reizhder d’ar Broadoù, a rakkemennas ar c'heloù mat-se da Abraham : « Ennout, emezi, e vo benniget an holl vroadoù », 9 en doare ma vez benniget an dud a feiz a-gevret gant Abraham, an den a feiz. 10 Ar re avat en em laka da oberourien al Lezenn, ar re-se a gouezh dindan ur vallozh. Rak skrivet eo: « Milliget ra vezo an neb na chom ket stag ouzh an holl c'hourc'hemennoù skrivet e levr al Lezenn evit o mirout . 11 Ha ne c'hell al Lezenn lakaat den ebet da vezañ reizh

dirak Doue, anat eo an dra-se, peogwir eo skrivet : An den reizh en devo buhez dre ar feiz . 12 Al Lezenn avat n’eo ket diazezet war ar feiz, er c'hontrol eo skrivet: « An neb a viro ar gourc'hemennoù-se en devo buhez ganto . 13 ar C'hrist eo an hini en deus hon dasprenet eus mallozh al Lezenn, deuet ma-z eo da vezañ mallozh evidomp, 14 paz eo skrivet: Milliget ra vo an neb a zo e pign ouzh ar c'hoad ; hag an dra-se evit ma tremenfe d’ar Broadoù e Jezuz Krist bennozh Abraham, evit ma resevfemp dre ar feiz ar Spered prometet.

PEBEILGANENN Gal 2, 16. 21b

P/ Ne vez ket lakaet an den reizh dre oberoù al Lezenn, met hepken dre ar feiz e Jezuz Krist. * Ni hon eus kredet er C'hrist Jezuz, evit bezañ lakaet reizh dre ar feiz er C'hrist ha n'eo ket dre oberoù al Lezenn. U/ Mar deufe reizhder an den eus al Lezenn, e vefe marvet ar C'hrist evit netra. * Ni hon eus kredet er C'hrist ..., Tr ede De iz - l i d 149

EIL LENNADENNDiouzh Hegelennadurioù Origenes beleg, war ar C'heneliezh

(Hom. 8,6.8.9; PG 12,206-209)

Aberzh Abraham

Kemer a reas Abraham ar c'hoad evit al loskaberzh hag hen lakaas war gein e Vab Izaag. Neuze e kemeras an tan e-unan hag ar gontell etre e zaouarn ; hag ez ejont war-raok a-gevret. Izaag enta o tougen evitañ e-unan ar c'hoad evit al loskaberzh, a zo ur skeudenn eus ar pezh a reas an Aotrou Krist e-unan o tougen e groaz. Met dougen ar c'hoad a zo e karg ar beleg. Neuze ez eo Izaag aberzh ha beleg. Ar c'homzoù-mañ da heul Hag ez ejont war-raok a-gevret a verk un hevelep mister ; rak daoust ma oa an tan hag ar gontell gant Abraham pa oa eñ a oa da lidañ an aberzh, ne vale ket Izaag war e lerc'h, met keñver-ha-ken-ver gantañ evit diskouez emañ ivez a-unan gant e dad oc'h ober ar garg a veleg. Met petra a zo goude-se er Skritur ? Lavarout a reas Izaag da Abraham e dad : Tad. Ar c'homzoù-se lavaret gant ar mab a oa en degouezh-se evel mouezh an amprouadur. Peseurt taol, a gav deoc'h, a skoas ar mab e kalon e dad gant ar c'homzoù-se p'edo

war-nes bezañ aberzhet ? Ha daoust ma oa Abraham start a-walc'h abalamour d'e feiz, e respontas dezhañ koulskoude gant ur vouezh karantezus, hag ec’h eilgerias : Petra a zo, va mab ? emezañ. Hag Izaag da lavarout : Setu amañ an tan hag ar c'hoad, met pelec’h emañ an oan evit al loskaberzh ? Abraham a respontas : Doue a bourchaso un oan dezhañ e-unan, evit al loskaberzh, va mab. Ur c'hlaouenn a sko em c'halon gant respont reizh-meurbet ha fur Abraham. Ne ouzon ket petra a wele dre e spered, rak e respont ne selle ket ouzh an amzer-se, met ouzh an amzer da zont. Doue a bourchaso un oan dezhañ e-unan ; traoù o sellout ouzh an amzer da zont eo a respontas d'e vab a rae goulennoù outañ diwar-benn an amzer o ren. Rak, e gwirionez edo an Aotrou Doue o pourchas un oan evitañ e-unan, en Aotrou Krist. Astenn a reas Abraham e zorn, hag e tapas ar gontell evit aberzhan- e vab. Met Ael an Aotrou hen galvas eus an neñv hag a lavaras : Abraham ! Abraham ! Hag hemañ a respontas : Setu me amañ ! An Ael a lavaras : Arabat dit lakaat da zorn war ar bugel,150 S i zhun V en amzer b l aen

nag ober droug dezhañ. Bremañ ec’h ouzon e toujez Doue". Keñveriomp ar c'homzoù-se ouzh ar re a lavar an Abostol diwar-benn Doue : N'en deus ket espernet e Vab dezhañ e-unan, met evidomp-holl en deus hen roet d'ar marv. Gwelit enta Doue o kevezañ ouzh an dud gant e largentez hep he far. Abraham o kinnig da Zoue e vab marvel ha na zlee ket mervel, ha Doue o reiñ d'ar marv evit an holl dud e Vab divarvel. Abraham a savas e zaoulagad, ha setu a-drek e gein e oa ur maout hag a oa sac'het e gerniel en ur bod-strouezh. Lavaret hon eus uheloc'h, a gav din, e oa Izaag ar rakskeudenn eus ar C'hrist, met ar maout amañ, daoust da se, a seblant bezañ ivez ur rakskeudenn eus ar C'hrist. Met penaos e c'hell an eil hag egile klotañ ouzh ar C'hrist : Izaag diouzh un tu ha n'eo ket lazhet, ha diouzh an tu all ar maout hag a zo lakaet d'ar marv ; talvezout a ra ar boan gouzout. Ar C'hrist a zo Verb Doue, met ar Verb a zo en em c'hraet den. An Aotrou Krist a ziwask poan, met en e natur-den gouzañv a ra ar marv, met en e gorf-den eo hen gouzañvas, ha skeudenn ar c'horf-se ez eo ar maout, evel ma lavare Yann e-unan : Setu Oan

Doue an hini a zilam pec'hed ar bed. Met ar Verb ne oa ket evit bezañ tizhet gant ar boan , ar Verb, da lavarout eo an Aotrou Krist hervez ar Spered, hag Izaag eo a oa ar skeudenn anezhañ. Bez' e oa war un dro enta, sakrifis ha beleg, hervez e natur speredel. Rak an hini a ginnig an aberzh d'an Tad, hervez e natur-den, hennezh eo a zo kinniget war aoter ar Groaz.

PEBEILGANENN Yan 19, 16-17a; Gen 22, 6a

P/ Kemer a rejont enta Jezuz d'e gas ganto. * Hag eñ o tougen e-unan e groaz, a yeas etrezek al lec'h anvet ar C'hlopenn. U/ Kemer a reas Abraham koad al loskaberzh hag hen lakaas war gein Izaag e vab. * Hag eñ o tougen ...

Pedenn

Plijet ganeoc’h, Aotrou Doue, diwan hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ... Peva re De iz - l i d 151

PEVARE DE IZ-L ID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Eus al Lizher d'ar C'halated 3, 15 - 4,7

Kefridi al Lezenn 3,15 Breudeur, keñveriañ a ran ouzh ar pezh a dremen war dachenn an dud: pa c'hoarvez d’un den sinañ da vat un testamant - hag evelato ned eo nemet un den - ne c'hell den all ebet goude-se nag e derriñ na lakaat warnañ addiviz ebet. 16 Evel-se ar promesaoù a zo bet graet da Abraham ha d’e ziskennadur. Ne lavar ket ar Skritur: «ha d’e ziskennidi» evel evit meur a hini, met evel evit unan : «ha d'az tiskennadur», a zo ar C'hrist. 17

Lavarout a ran enta : un testamant o vezañ bet divizet reizh ha mat gant Doue, n’eo ket al Lezenn deuet pevar c'hant tregont vloaz diwezhatoc'h a c'hellfe tennañ e nerzh digantañ, na lakaat ar bromesa da vezañ didalvoud. 18 Rak mar bije dre al Lezenn e teuje an hêrezh, ne vije ken en abeg d’ar bromesa ; met dre ur bromesa en deus Doue roet e c'hras da Abraham.

19 Perak 'ta al Lezenn ? E-sell eus ar pec'hedoù eo bet divizet a-c'houde-se, betek ma teufe an diskennadur e oa bet lakaet dezhañ ar bromesa. Diazezet eo bet dre ministrerezh an Aeled ha dre sikour un hanterour. 20 Hogen n’eus ket ezhomm eus un hanterour pa n’eus nemet ur gostezenn, ha Doue a zo e-unan-penn. 21 Al Lezenn enta a vefe a-enep da bromesaoù Doue? Tamm ebet ! Rak mar bije bet roet dimp ul Lezenn barrek da zegas ar vuhez, e vije e gwirionez eus al Lezenn e teuje ar reizhder. 22

Met al Lezenn he deus dalc'het pep tra dindan ar pec'hed, evit ma vefe roet ar bromesa dre ar feiz e Jezuz Krist d’ar re a gred. 23 A-raok ma teufe ar feiz e oamp bac'het, da c'hortoz e vefe diskuliet ar feiz-se. 24 Evel-se he deus servijet dimp al Lezenn da vestr-studi da c'hortoz ar C'hrist, dimp da vezañ neuze lakaet reizh dre ar feiz. 25 Met ur wezh deuet ar feiz, n’emaomp ken dindan ar mestr-studi. 26 Rak dre ar feiz er C'hrist Jezuz, ez oc'h c'hwi-holl bugale da Zoue. 27 C’hwi-holl hag a zo bet badezet er C'hrist, hoc'h eus gwisket ar C'hrist warnoc'h. 28 N’eus mui-ken na Yuzev na Gresian, n’eus mui-ken na gwaz na maouez rak c'hwi-holl n’oc'h ken nemet unan er C'hrist Jezuz. 29 Ha mard oc'h152 S i zhun V en amzer b l aen

d’ar C'hrist, ez oc'h enta diskennadur Abraham, heritourien hervez ar bromesa. 4 1 Kement-mañ enta a fell din lavarout : keit ha ma chom yaouank an heritour, n’eo ket disheñvel e stad diouzh hini ar sklavour, evitañ da vezañ perc'henn an holl vadoù. 2 Emañ dindan gwarded ha kulatored betek an amzer merket gant e dad. 3 Ni ivez, keit ha ma oamp yaouank, e oamp sujet da elfennoù ar bed. 4 Met pa-z eo deuet leunder an amzer, en deus Doue kaset e Vab, ganet eus ur vaouez, ganet dindan al Lezenn, 5 evit dasprenañ ar re a oa sujet d’al Lezenn, hag ober ac'hanomp e advibien. 6 Hag ar brouenn anat ez oc'h mibien, eo en deus kaset Doue en hor c'halonoù Spered e Vab o krial ennomp: «Abba, Tad !» 7 Neuze 'ta n’out ket sklavour ken, met mab, ha mard out mab ez out ivez heritour dre c'hras Doue.

PEBEILGANENN Gal 3, 27. 28; kv.Efz 4, 24

P/ C'hwi-holl hag a zo bet badezet er C'hrist, hoc'h eus gwisket ar C'hrist warnoc'h ; n'eus mui-ken na Yuzev na gresian, * Rak c'hwi-holl n'oc'h ken nemet unan er C'hrist Jezuz. U/ Gwiskit warnoc’h an Den nevez a zo bet krouet diwar skeudenn Doue er reizhded hag er santelezh, hervez ar wirionez. * Rak c'hwi-holl ...

EIL LENNADENN

Eus Lizheroù sant Ambrosius eskob

(EP.35,4-6.13; PL 16 (ed.1845), 1078-1079.1081)

Heritourien da Zoue ez omp, kenheritourien gant ar C'hrist

Mar lakait gant ar Spered oberoù ar c'horf da vervel ennoc'h, eme an Abostol, ho po ar vuhez. N'eo ket souezhus en defe ar vuhez, peogwir e teu an hini en deus Spered Doue, da vezañ graet mab da Zoue. Ya, bez' ez eo enta mab da Zoue, en doare ma n'eo ket ar spered a sklav eo a resev, met spered an advabelezh ; kement ha ken bihan ma ro ar Spered Santel testeni d'hor spered-ni ez omp bugale da Zoue. Ha setu amañ testeni ar Spered Peva re De iz - l i d 153

Santel : Eñ e-unan a youc'h en hor c'halonoù : Abba, Tad, evel m'eo skrivet el Lizher d'ar C'halated. Hag an testeni bras-se eo ez omp-ni bugale da Zoue : peogwir ez omp heritourien Doue ez omp kenheritourien gant ar C'hrist. Rak heritour gant ar C'hrist ez eo an neb a vez enoret a-unan gantañ : enoret e vez a-unan gantañ an neb a gemer perzh en e Basion, en ur c'houzañv poan evitañ. Evit hor c'halonekaat da c'houzañv poan e lavar c'hoazh sant Paol kement-mañ : Disterik ez eo an holl boanioù a c'houzañvomp ha ne veritont ket e vefe roet en amzer da zont, evit ar bec'h bet ganto, un digoll ken bras, digoll hag a vo diskouezet ennomp pan hor bo dellezet, goude bezañ bet adlakaet heñvel ouzh poltred Doue : gwelout e glod fas-ouzh-fas. Evit lakaat da splannañ braster an traoù a vo diskleriet, e lavar ouzhpenn emañ ar grouadelezh hec'h-unan o c'hortoz an

diskleriadur-se eus bugale Doue. Rak bremañ ez eo sujet ar grouadelezh d'ar skañvadurezh, neket anezhi hec'h-unan, met en esperañs ; rak, esperout a ra digant ar C'hrist ar c'hras d'ober servij Doue ; ha bez' ez eo dieubet hi ivez eus a servij ar vreinadurezh evit bezañ savet betek frankiz c'hlorius bugale Doue pa vo diskleriet gloar ar re-mañ. Dre ma tale an diskleriadur-se, emañ ar grouadelezh a-bezh o hirvoudiñ en ur c'hortoz gloar hon advabelezh hag hon dasprenadur, en ur c'henel dija ar spered-se a silvidigezh, hag en ur c'hoantaat bezañ dieubet eus a servij ar skañvadurezh. Sklaer ez eo ar ster, rak ar re o deus bet ar frouezh kentañ eus ar Spered, a glemm en ur c'hortoz advabelezh ar vugale, an advabelezh-se hag a zo dasprenadur ar c'horf a-bezh, pa welo an hini a zo deuet dre advabelezh da vezañ mab da Zoue, ar mad doueel ha peurbadel-se fas-ouzh-fas. Bez' emañ dija advabelezh ar vugale en Iliz an Aotrou, pa youc'h ar Spered : Abba, Tad , evel m'emañ skrivet el Lizher d'ar C'halated. Met peurc’hraet e vo pan adsavo en divreinusted, en enor, en gloar, kement hini a verit gwelout fas Doue ; rak neuze eo e kompreno ar c'hrouadur m'eo mab-den ez eo dasprenet e gwirionez. Setu perak e kemer an Abostol gloar pa lavar : En esperañs eo ez omp salvet. An esper a ro ar silvidigezh, evel ma ra ar feiz ivez, a lavarer diwar he fenn : Da feiz he deus da salvet.154 S i zhun V en amzer b l aen

PEBEILGANENN Rom 8, 17b; 5, 9 P/ Heritourien Doue ez omp, kenheritourien gant ar C'hrist ; * Peogwir e c’houzañvomp poan gantañ, da gaout gloar ivez a-unan gantañ. U/ 0 vezañ lakaet reizh dre nerzh e wad, e vezimp salvet gantañ diouzh ar gounnar. * Peogwir ...

Pedenn

Aotrou Doue, plijet ganeoc’h diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakaomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ...

PEMPVET DEI Z-LI D

LENNADENN GENTAÑ Diouzh al Lizher d'ar C'halated 4, 8 - 31

Hêrezh Doue ha frankiz an Emglev nevez Breudeur : 8 Gwezhall, pa n’anavezec'h ket Doue, e oac'h o servijañ doueed n’int ket doueed e gwirionez ; 9 bremañ avat m’hoc'h eus anavezet Doue, pe kentoc'h m’oc'h bet anavezet gantañ, penaos e tistroit adarre d’an elfennoù-se dister ha didalvoud pa fell deoc'h sujañ dezho adarre evel a-raok ? 10

Mirout a rit gant doujañs an deizioù, ar mizioù, mareoù ar bloaz, ar bloavezhioù ! 11 Aon am eus n'em befe en aner kemeret poan ganeoc'h. 12 Breudeur, me ho ped, deuit da vezañ heñvel ouzhin, peogwir em eus me va-unan en em lakaet da vezañ heñvel ouzhoc'h. N’hoc'h eus graet ouzhin gaou ebet. 13 Gouzout a rit penaos en abeg d’ur c'hleñved am dalc'he neuze, em eus bet tro da brezeg deoc'h an Aviel, ar wezh kentañ; 14 ha daoust d’an diaezamant a oa evidoc'h ar c'horf gwan-se, n’hoc'h eus diskouezet din na dispriz na heug, met va degemeret hoc'h eus evel un Ael a-berzh Doue, evel ar C'hrist Jezuz. 15 Pelec'h avat emañ bremañ hoc'h eürusted ? Rak an testeni-mañ a roan deoc'h ho pije diframmet ho taoulagad eus ho penn, mar bije bet gallet, evit o reiñ din-me. 16 Hogen, daoust hag ez on Pempve t De iz - l id 155

deuet da vezañ hoc'h enebour evit bezañ lavaret deoc'h ar wirionez ? 17 Ar vignoniezh a ziskouez deoc'h tud 'zo n’eo ket unan reizh ; klask a reont ho tistagañ diouzhin evit kaout ho mignoniezh evito o-unan. 18 Brav eo kaout mignoniezh digant ar re all, gant ma vo da vat ha bepred ; hag evidon, gant na vo ket hepken pa vezan en ho touez, 19 va bugaligoù, c'hwi hag a c'hanan adarre er boan betek ma vo stummet ar C'hrist ennoc'h. 20 Ya, me a garfe bezañ d’ar c'houlz-mañ en ho kichen evit stummañ diouzhoc'h va c'homzoù, rak n’ouzon ket penaos ober ganeoc'h. 21 Lavarit din, c'hwi hag a fell deoc'h sujañ d’al Lezenn, ne glevit ket petra a lavar al Lezenn ? 22 Rak skrivet eo en deus bet Abraham daou vab, unan eus ar sklavez, hag egile eus ar wreg en

he frankiz. 23 Met hini ar sklavez a voe ganet hervez ar c'horf, hini ar wreg en he frankiz dre nerzh ar bromesa. 24 Un skeudennadur hon eus aze, rak an div vaouez-se a zo skeudenn an daou emglev. An hini kentañ, diwar Menez Sinai, a c'han bugale evit ar sklavelez, Agar an hini eo. 25 Rak ar Sinai a zo ur menez en Arabia, hag ez eo ur skeudenn eus ar Jeruzalem a-vremañ, a zo evit gwir sklavez gant he bugale. 26 Met Jeruzalem an nec'h a zo en he frankiz, hag hor mamm ez eo ; 27 rak skrivet eo :

« Bez laouen, maouez gaonac'h, gwreg hep bugale,sav da vouezh gant levenez, te ha n’out ket bet er gwentloù,rak niverusoc'h eo bugale an hini dilezet eget re an hini he devoa ar pried ».

28 Ha c'hwi, breudeur, e-giz Izaag, c'hwi 'zo bugale ar bromesa. 29 Hogen, evel neuze pa veze ar bugel ganet hervez ar c'horf o wallgas an hini ganet hervez ar spered, evel-se emañ kont bremañ c'hoazh. 30 Petra avat a lavar ar Skritur : Kas ar sklavez kuit hag he bugale, rak ne zle ket mab ar sklavez bezañ heritour gant mab ar wreg en he frankiz . 31 Gant-se, breudeur, n’omp ket bugale ur sklavez, met bugale ar wreg en he frankiz.

PEBEILGANENN Kv. Gal 4, 28. 31; 5, 1a; 2 Kor 3, 17 P/ Ni, e-giz Izaag, a zo bugale ar bromesa. Gant-se n'omp ket bugale ur sklavez, met bugale ar wreg en he frankiz, * Rak ar C'hrist en deus hon dieubet da gaout ar frankiz. U/ An Aotrou eo ar Spered ; hag e-lec’h m'emañ Spered an Aotrou, eno emañ ar frankiz. * Rak ar C'hrist en deus hon ...156 S i zhun V en amzer b l aen

EIL LENNADENN Eus Dispakadur sant Aogustin eskob, war al Lizher d'ar C'halated

(Nn.37.38: PL 35,2131- 2132)

Ra vo stummet ar C'hrist ennoc'h

Lavarout a ra an Abostol : En em renit eveldon-me. Ya, me, daoust ma-z on bet ganet Yuzev a ra fae hiviziken war draoù ar c'horf, evel ma varn va spered. Rak me a zo eveldoc'h, da lavarout

eo, un den. Neuze e kemer e du, hag en un doare dereat, e tegas da soñj dezho eus e garantez, betek gouzout n'hen sellfent evel un enebour ; Breudeur, emezañ, n'hoc'h eus graet ouzhin gaou ebet. Kement-se a zo evel pa lavarfe : "Arabat deoc’h soñjal em befe c'hoant da ober gaou ouzhoc'h". Hag ouzh ar c'homzoù-se e stag kement-mañ d'o fediñ da gemer skouer diwarnañ, evel pa vefe o zad :Va bugaligoù, emezañ, c'hwi hag a c'hanan a-nevez er boan, betek ma vo stummet ar C'hrist ennoc’h. Met kement-se a lavare kentoc'h en anv an Iliz, rak e lec’h all e lavar : Deuet on da vezañ bugel en ho touez, evel ur vamm o vagañ gant karantez he bugale. Stummet e vez ar C'hrist, dre ar feiz, en hini a gred, en den a-ziabarzh, galvet da frankiz ar c'hras, dous hag izel a galon, hep fougeal gant meritoù e oberoù, pa-z int nul ; met o kregiñ gant ar c'hras hec'h-unan da zastum ur merit bennak en doare ma c'hello an Hini a lavar : P'hoc'h eus hen graet da unan eus va re vihan, eo din-me hoc'h eus hen graet, ober anezhañ "unan eus e dud vihan", da lavarout eo, Eñ e-unan. Rak ar C'hrist eo a vez stummet en hini a resev furm ar C'hrist ; stumm ar C'hrist eo a resev an hini en em stag ouzh ar C'hrist dre ar garantez speredel. Hag evel-se, dre gemer skouer diwar an Aotrou Krist, e teu da vezañ, e kement ha ma permet e renk dezhañ e-unan, ar pezh ez eo ar C'hrist. Neb a lavar emañ er C'hrist o chom, eme sant Yann, a zle ren e vuhez evel m'en deus graet ar C'hrist e-unan. Met o vezañ ma vez koñsevet an dud gant o mammoù da vezañ furmet, ha ma vezont ganet ha lakaet er bed goude ma vezont stummet, e c'heller bezañ lakaet souezhet gant ar pezh a zo bet lavaret : C'hwi hag a c'hanan adarre betek ma vo stummet ar C'hrist ennoc'h. Nemet eo dav kompren e talvez ar gwilioudiñ-se

C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 157 an enkrezioù hag ar prederioù bet gouzañvet gant Paol evit lakaat Galated er bed, abalamour dezho da vezañ ganet er C'hrist. Derc'hel a ra d'o adc'henel en abeg d'ar riskloù m'emaint da vezañ touellet, hag a zo o lakaat strafuilh en o zouez, evel ma wel e-unan. An nec'hamant da heul ar seurt prederioù, hag a ra dezhañ lavarout emañ bepred, en ur stumm bennak, o wilioudiñ, a bado betek m'en em gavint e barr an oad, betek leunder ar C'hrist, evit na vezint ket kaset-ha-digaset gant pep avel a gelennadurezh. N'eo ket enta un dra o sellout ouzh deroù o feiz, pa oant ganet dija, met un dra o sellout ouzh o nerzhañ hag ouzh o gwellaat eo a lavare an Abostol pa lavare : Va bugale hag a zalc'han da c'henel ken na vo stummet ar C'hrist ennoc'h. Ar gwilioudiñ-se a zo bet meneget gantañ e lec'h all gant gerioù disheñvel pa lavar : Va samm pemdeziek a boanioù, ar soursi gant an holl Ilizoù. Piv a zo sempl hep na vefen sempl ivez va-unan ? Piv a zeu da gouezhañ, hep na vefen devet gant an tan ?

PEBEILGANENN Efz 4, 15; KrI 4, 18 P/ Bevomp er wirionez hervez ar garantez * Kreskomp e pep doare diouzh an Hini a zo ar penn, ar C'hrist. U/ Gwenodenn an dud reizh a zo sklerijenn o tarzhañ, mont a ra war sklaeraat ken na vez splann an deiz. * Kreskomp ...

Pedenn Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakaomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ...


Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher d'ar C'halated 5, 1-25

Frankiz e buhez ar fideled

Breudeur: 1 Evit m’hor bo ar frankiz-se eo en deus ar C'hrist hon dieubet. Dalc'hit start enta, ha n’en em lakait ket en-dro dindan yev ar sklavelezh. 2 Ya, me, Paol, a lavar deoc'h kement

158 S i zhun V en amzer b l aen

-mañ: mar en em lakait da vezañ amdroc'het, ne dalvezo ar C'hrist da netra deoc'h. 3 En testeniañ a ran adarre da gement den en em laka da vezañ amdroc'het, dleet eo dezhañ mirout al Lezenn a-bezh. 4 Torret hoc'h eus diouzh ar C'hrist, c'hwi-holl hag a glask ar reizhder el Lezenn, kouezhet oc'h e-maez ar c'hras. 5 Ni avat eo digant ar Spered ha dre ar feiz e c'hortozomp ar reizhder esperet. 6 Rak er C'hrist Jezuz, nag amdroc'h na diamdroc'h n’o deus talvoudegezh, met hepken ar feiz oc'h oberiañ dre ar garantez. 7 Ken brav evel ma redec'h, piv en deus torret deoc'h ho lañs evit mirout ouzhoc'h da sentiñ ouzh ar wirionez? 8 An atizadur-se ne zeu ket eus an Hini en deus ho kalvet. 9 Un tamm goell a laka an toaz a-bezh da dreiñ. 10 Evidon-me em eus en Aotrou ar fiziañs-mañ en ho keñver, e chomo digemm ho soñj. An neb avat a zegas trubuilh en ho touez, a vezo kastizet diouzh se, piv bennak ez eo. 11 Evidon-me, breudeur, mar prezegan c'hoazh an amdroc'h, perak e vezan c'hoazh heskinet? Neuze eo echu gant drouk-skoilh ar Groaz ! 12 Perak n’afent ket betek en em spazhañ, int hag a laka mesk en hoc'h eneoù? 13 C’hwi, breudeur, eo d’ar frankiz oc'h bet galvet; nemet ne zle ket ar frankiz-se bezañ un digarez evit c'hoantegezh ar c'horf ; er c'hontrol, en em lakait dre ar garantez da sklav an eil d’egile. 14 Rak en ur gourc'hemenn hepken eo dalc'het berr-ha-berr al lezenn a-bezh gant he leunder: Karout a ri da nesañ eveldout da-unan. 15 Hogen mar bezit oc'h en em dagañ hag oc'h en em zebriñ an eil egile, diwallit n’afec'h d’en em zistrujañ holl a-gevret. 16 Sed aze petra lavaran : en em lezit da vezañ renet gant ar Spered, ha neuze n’eot ket da seveniñ droukc'hoantegezh ar c'horf. 17 Rak ar c'horf en deus c'hoantoù kontrol d’ar Spered, hag ar Spered c'hoantoù kontrol d’ar c'horf ; emaint oc'h enebiñ an eil ouzh egile, en doare n’hellit ket ober ar pezh a fell deoc'h. 18 Met mard oc'h renet gant ar Spered, n’emaoc'h ken dindan damall al Lezenn. 19 Anat eo d’an holl petra eo oberoù ar c'horf : riboderezh, loustoni, dirollerezh, 20idolouriezh, sorserezh, kasoni, dizunvaniezh, gwarizi, fulor, kabaduilh, dizemglev, disranniezh,

21 droukrañs, mezventi, lontegezh ha pec'hedoù seurt-se ; a-ziaraok e lavaran deoc'h evel m’em eus graet dija, penaos ar re a ra seurt pec'hedoù n’o devo ket lod e Rouantelezh Doue. 22 Er c'hontrol, frouezh ar Spered a zo : Karantez, levenez, peoc'h, C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 159

pasianted, hegarated, madelezh, fiziañs er re all, 23 douster, kerreizhded ; a-enep d’an oberoù-se n’eus lezenn ebet. 24 Ar re a zo d’ar C'hrist o deus enta staget ouzh ar Groaz o c'horf gant e youloù fall hag e c'hoantegezhioù. 25 Mar hon eus buhez dre ar Spered, bezomp renet ivez gant ar Spered.

PEBEILGANENN Gal 5, 18. 22a. 25

P/ Mar d-oc'h renet gant ar Spered n'emaoc'h ken dindan damani al Lezenn. * Frouezh ar Spered a zo karantez, levenez, peoc'h. U/ Mar hon eus buhez dre ar Spered, bezomp renet ivez gant ar Spered. * Frouezh ...

EIL LENNADENN

Eus Prezegennoù sant Leon Meur pab (Sermo in Nativitate Domini 7,2.6;

PL 54,217-218. 220-221)

Anavez renk uhel da natur

Dre e c'hinivelezh, hon Aotrou Jezuz Krist, ur gwir den anezhañ ha n'eo bet biskoazh paouezet da vezañ gwir Doue, a zigoras ennañ e-unan ar penn kentañ eus ar grouadelezh nevez, hag o tont er bed e roas e natur d'an dud evel mammenn buhez ar spered. Peseurt spered a c'hell kompren ar mister-se, peseurt teod a c'hell displegañ ar c'hras-se ? Dont a ra ar fallagriezh da vezañ dinammded, an traoù kozh da vezañ traoù nevez ; tud estren a zeu da vezañ bugale, ha tud diavaez a zeu da gaout lod en hêrezh. Dihun, o den, hag anavez renk uhel da natur. Bez soñj ez out bet graet diouzh poltred Doue, ha daoust ma voe disleberet ar poltred-se en Adam, ez eo bet adstummet er C'hrist. Gra implij eta, evel ma tleer ober, eus ar grouadurien a weler, evel ma rez

implij eus an douar, eus ar mor, eus an neñv, eus an aer, eus ar feunteunioù hag eus ar stêrioù ; ha kement a zo kaer enno hag estlammus, tro, kement-se e meuleudi hag e gloar ar C'hrouer. Gant skiantoù da gorf stok ouzh ar sklerijenn a weler, ha gant holl garantez da ene, briata ar gwir sklerijenn-se a sklaera 160 S i zhun V en amzer b l aen

pep den o tont er bed-mañ, hag a lavar ar profed diwar he fenn : Tostait dezhañ ha bezit sklerijennet ha ne ruzio ket ho tal gant ar vezh. Rak mar d'omp templ Doue, ha mar d'emañ Spered Doue o chom ennomp, neuze ez eo brasoc'h ar pezh en deus pep fidel en e galon eget ar pezh a wel en oabl. Ne verkomp ket kement-se deoc'h, breudeur karet, ha ne gomzomp ket a gement-se evit ober deoc'h disprizout oberoù Doue, pe evit ober deoc'h soñjal ez eus un dra bennak kontrol d'ho feiz en traoù krouet mat gant an Doue mat, met evit ma rafec'h implij gant poell ha furnez eus holl gened ar grouadurien hag eus holl vraventez ar bed-mañ : An traoù a weler, evel ma lavar an Abostol, a zo traoù tremeniat, hogen an traoù na weler ket a zo peurbad. Dre-se, dre ma-z omp bet ganet evit an traoù a-vremañ, hag adc'hanet evit an traoù da zont, arabat dimp bezañ stag ouzh madoù tremeniat, met troet gant ar madoù peurbadel ; hag evit ma c'hellfemp sellout a-dostoc'h ouzh ar pezh a zo hor goanag, soñjomp petra he deus roet gras Doue d'hon natur. Selaouomp an Abostol o lavarout : Marv ez oc’h, ha kuzhet eo ho puhez a-unan gant ar C'hrist en Doue. Met p'en em ziskouezo ar C'hrist, eñ hor buhez, neuze en em ziskouezot a-unan gantañ en e c'hloar dezhañ, eñ a vev hag a ren gant an Tad hag ar Spered Santel a-holl-viskoazh da virviken. Amen.

PEBEILGANENN S 143(144), 9; 117(118), 28

P/ Ur c'han nevez a fell din kanañ deoc’h, Aotrou Doue * Ho meuliñ war an delenn dek kordenn: U/ Va Doue ez oc'h-c'hwi hag ho trugarekaat a ran, va Doue, hag ho kanmeuliñ a fell din. * Ho meuliñ ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakaomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou . -. D'ar Seizhvet-deiz 161

D'AR SEIZHVET-DEIZ

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh al Lizher d'ar C'halated 5, 25 – 6, 18

Alioù war ar garantez hag ar gred

Breudeur :25 Mar hon eus buhez dre ar Spered, bezomp renet ivez gant ar Spered. 26 Arabat dimp klask an enorioù kleuz, na bezañ dichek gant ar re all, na kaout avi an eil ouzh egile. 6 1 Zoken ma c'hoarvez d’un den bezañ tapet en ur faot bennak, c'hwi ar re speredel, addresit-eñ gant douster a spered; met taol evezh te da-unan, rak te ivez a c'hellfe bezañ temptet. 2 Dougit ho sammoù an eil d’egile, ha gant se kasit da benn lezenn ar C'hrist. 3 Rak mar kred un den bezañ un dra bennak, pa ned eo netra, emañ o 'n em douellañ. 4 Ra sello pizh pep unan ouzh ar pezh a ra, ha neuze e kavo marteze ennañ e-unan, ha n’eo ket e-keñver ar re all, peadra d’en em veuliñ. 5 Rak pep unan en devo e garg e-unan da zougen. 6 Dleet eo d’an hini a vez kelennet ar Gomz dezhañ, reiñ eus e holl vadoù d’an hini a zo ouzh e gelenn. 7 N’it ket da faziañ: ne reer ket goap ouzh Doue. Rak ar pezh en devo hadet un den, eo an dra-se a vedo ; 8 rak an neb a had en e gorf eo diouzh ar c'horf e vedo, ar vreinadurezh ; met an neb a had er spered, diouzh ar spered e vedo ar vuhez peurbadel. 9 Arabat bezañ skuizh oc'h ober ar mad; en e amzer e teuy an eost evidomp, ma chomomp hep distardañ. 10 Evel-se 'ta, keit ha m’hon eus amzer, greomp ar mad e-keñver an holl, met dreist-holl e-keñver hor breudeur er feiz. 11 Gwelit pebezh lizherennoù a skrivan deoc'h pa ran gant va dorn-me.12 Tud hag a fell dezho en em ziskouez plijus e traoù ar c'horf, eo ar re a laka warnoc'h bezañ amdroc'het, hag an dra-se

eo hepken evit chom hep bezañ heskinet evit Kroaz ar C'hrist. 13

Rak an dud amdroc'het o-unan ne viront ket al Lezenn; c'hoant o deus avat e vefec'h amdroc'het, evit kaout en ho korf peadra da dennañ gloar dioutañ.14 Evidon-me, Doue ra viro e klaskfen tennañ gloar eus un dra bennak, nemet eus Kroaz hon Aotrou Jezuz Krist, rak drezañ ar bed a zo bet staget ouzh ar Groaz evidon, ha me evit ar bed.162 S i zhun V en amzer b l aen

15 Rak an amdroc'h n’eo netra, nag an diamdroc'h, ar pezh a dalv eo bezañ ur c'hrouadur nevez. 16 Ha da gement hini a heulio ar reolenn-se, peoc'h ha trugarez, hag ivez da Israel Doue. 17 Bremañ arabat da zen ober din diaezamantoù ken; rak a-walc'h eo din dougen em c'horf merkoù Jezuz. 18 Breudeur, gras hon Aotrou Jezuz Krist da vezo gant ho spered. Amen.

PEBEILGANENN Gal 6, 7b-8; Yan 6, 63a P/ Rak ar pezh en devo hadet un den, eo an dra-se a vedo ; rak an neb a had en e gorf, diouzh ar c'horf e vedo ar vreinadurezh ; * Met an neb a had er spered, diouzh ar spered e vedo ar vuhez peurbadel. U/ Ar spered eo a ro ar vuhez, ar c'horf ne dalv ket. * Met an neb a had ...

EIL LENNADENN

Eus Prezegennoù sant Izaag, abad manati ar Sterenn

(Sermo 31 : PL 194,1292-1293)

Dreistelezh ar garantez

Perak enta, breudeur, ez omp prederiet nebeut da glask an degouezhioù a silvidigezh an eil e-keñver egile, abalamour dimp da reiñ skoazell muioc'h an eil d'egile 'lec’h ma welomp ez eus muioc'h a ezhomm, hag abalamour dimp da zougen bec'hioù hor breudeur ? Rak an Abostol benniget, ouzh hon aliañ, a lavar : Dougit bec'hioù an eil egile, hag evel-se e sevenot lezenn ar C'hrist. Hag e lec’h all : En em c'houzañvit, emezañ, an eil egile,

gant karantez. Honnezh eo end-eeun lezenn ar C'hrist. Ar pezh a welan-me em breur, hag a zo dibareüs - daoust pe dre redi, pe dre ur gwander bennak a gorf pe a spered - , perak n'hen gouzañvan ket gant pasianted, ha n'hen dousaan ket a galon vat, evel ma-z eo skrivet : 0 bugale a vo douget war an divskoaz, ha frealzet war an daoulin ? Pe daoust hag e vank din ar vertuz-se a c'houzañv pep tra, a zo pasiant a-walc'h da c'houzañv, ha madelezhus a-walc'h da garout ? D'ar Seizhvet-deiz 163

Honnezh eo a dra sur, lezenn ar C'hrist, Eñ hag a gemeras e gwirionez hor gwanderioù en e Basion, hag a zougas hor poanioù dre druez, en ur garout ar re a zouge, hag en ur zougen ar re a gare. An neb a dag hag a damall e vreur en dienez, an neb a stign pechoù d'e vreur, n'eus forzh e peseurt gwander emañ, hennezh hep mar ebet, a suj da lezenn an diaoul, hag a heuilh anezhi. Bezomp enta leun a druez kenetrezomp, ha karomp hor breudeur, dougomp o gwanderioù ha tagomp hepken o sioù fall. Pep reolenn a vuhez hag a glask gant lealded vras karantez Doue, hag abalamour dezhañ ar garantez ouzh an nesañ, n'eus forzh e peseurt giz pe stumm emañ o vevañ, a zo gwelloc'h degemeret gant Doue. Rak ar garantez an hini eo hag a zle an holl draoù bezañ graet abalamour dezhi pe chom hep bezañ graet, bezañ kemmet pe lezet digemm. Hi eo e gwirionez an abeg perak, hag ar pal etrezek pelec'h, e tere eeunañ pep tra ; rak netra damallus ne vez graet pa reer un dra bennak, gant lealded, abalamour dezhi hag hervezi. Ar garantez-se, ra deurvezo he reiñ dimp-ni an Hini na c'hellomp ket plijout dezhañ hepti, ha na c'hellomp heptañ kennebeut ober netra ebet. Eñ a vev hag a ren, Doue a-dreuz ar c'hantvedoù divarvel. Amen.

PEBEILGANENN 1 Yn 3, 11; Gal 5, 14a

P/ Homañ eo ar gemennadurezh hoc’h eus klevet adal an deroù : * E tleomp en em garout an eil egile. U/ Rak en ur gourc'hemenn hepken eo dalc'het berr-ha-berr al lezenn a-bezh gant he leunder : * E tleomp en em garout an eil egile ...

Pedenn

Plijet ganeoc'h, Aotrou Doue, diwall hep ehan, gant karantez, ho servijerien, ha peogwir e lakaomp ennoc'h hepken hon holl esper, teurvezit hor mirout e pep amzer dindan ho kwarez. Dre hon Aotrou ...

164

VI-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù an Eil sizhun


Er bloaz A An neb en devo miret ha kelennet ar gourc'hemennoù, hennezh a vo graet anezhañ bras e Rouantelezh an Neñvoù, eme an Aotrou.

Er bloaz B Aotrou, mar fell dit e c'hellez va glanaat. Hag e lavaras Jezuz : Fellout a ra din, bez glanaet.

Er bloaz CH Eürus ez oc’h, c'hwi ar beorien, rak deoc’h ez eo Rouantelezh Doue. Eürus ez oc’h, c'hwi hag hoc'h eus naon bremañ, rak ho kwalc'h ho pezo.

Pedenn Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras, evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ

Deroù levr ar C'hrennlavarioù 1, 1-7. 20-33

Ali start da glask ar furnez1 Krennlavarioù Salomon, mab David, roue Israel.2 Evit gouzout furnez ha deskamant,evit meizañ lavarioù poellek ;3 tapout kelennadurezh fur,reizhded, gwirionded, eeunded ; VI-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 165

4 reiñ d’ar re silhek finesa,d’ar yaouankiz anaoudegezh ha skiant-poell;5 neb a selaou hag a zo fur a gresko e ouiziegezh,an den speredek, sturiennoù a bourvezo,6 evit kompren krennlavarioù, kudennoù,lavarioù ar furien hag o c'hevrinoù.7 Doujañs an Aotrou eo deroù an anaoudegezh,furnez ha deskadurezh gant ar sodien a vez disprizet.20 Ar furnez en diavaez a hopell,war al leurennoù e ro he mouezh;21 e-kreiz ar c'hroazhentoù e huch,war dreuzoù an dorojoù, e kêr, e lavar he c'homzoù;22 «Betek peur, tud diboell, en em blijot en ho tiboellachoù,genaoueien, oc'h ober goap ho po dudi,sodien, o kasaat an anaoudegezh ?23 Distroit d’am c'helennadur: me a ray birviñ evidoc'h va spered, me a zesko va lavarioù deoc'h.24 Dre m’em eus huchet ha n’hoc'h eus ket goulet,astennet va dorn ha n’hoc'h eus ket taolet pled,25 peogwir e tistaolit va holl alioù,hag eus va c'hentelioù ne c'houlit ket,26 ac'hanta, me ivez war ho kwalleur a c'hoarzho,a ray goap pa zeuio ar spont warnoc'h,27 pan erruo evel arnev ho spont warnoc'h,ar reuz warnoc'h evel korvent pa zeuio,pan erruo warnoc'h anken hag enkrez,28 neuze e huchint davedon met ne respontin ket,va c'hlask a raint met n’am c'havint ket.29 Dre m’o deus bet kasoni ouzh an deskadurezh,ha n’o deus ket dibabet doujañs an Aotrou30 dre n’o deus ket goulet eus va alioù,met graet fae ouzh va holl gentelioù,31 e tebrint eus frouezh o hent,ha gant o alioù o devo o gwalc'h32 Rak diheñchadur an dud diskiant o lazh,ha dibrederi ar sodien a goll anezho.33 Met an hini a selaou ouzhin a chom e savete,kuit a spontañ rak ar gwalleur.166 VI-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

PEBEILGANENN Rom 12, 16b; 1 Kor 3, 18b-19a; 1, 23a. 24b P/ N'en em blijit ket en ho furnez hoc'h-unan ; ma-z eus unan bennak en ho touez a soñj gantañ bezañ fur e-giz tud ar bed-mañ ra 'n em raio foll evit dont da vezañ fur ; * Rak furnez ar bed-mañ a zo follentez dirak Doue. U/ Ni avat a brezeg ur C'hrist bet staget ouzh ar Groaz, nerzh Doue ha furnez Doue. * Rak furnez ...

EIL LENNADENNEus Addisplegadur sant Efrem diagon war an Diatessaron.

(1,18-19 : SCh 121,52-53)

Komz Doue, mammenn diheskus a vuhez

Piv a c'hellfe, Aotrou Doue, meizañ ervat gant e spered, an holl binvidigezh a zo en unan hepken eus ho lavarioù ? Muioc'h a lezomp war hol lerc'h eget na zeuomp a-benn da gompren ; ni a zo evel tud sec’hedik oc'h evañ eus ur vammenn-dour. Rak e meur a stumm ec'h en em ziskouez komz an Aotrou hervez ar pezh a wel enni ar re a vez ouzh he studiañ. Kalz a livioù en deus lakaet an Aotrou en e Gomz en doare ma c'hellfe an hini a vefe ouzh he studiañ treiñ e selloù war ar pezh a blijfe dezhañ. teñzorioù a bep seurt en deus kuzhet en e Gomz evit ma c'hellfe pep hini ac'hanomp tennañ pinvidigezh eus ar pezh a studife. Ur wezenn a vuhez ez eo Komz Doue o kinnig dit, eus a gement lodenn a zo enni, frouezh benniget. Bez' ez eo evel ar garreg-se a voe digoret er gouelec'h, evit ma c'hellfe pourchas a bep tu evaj speredel. Debriñ a raent, eme an Abostol, boued speredel, hag ec'h event evaj speredel. An neb a zegouezh gantañ ul lodenn bennak eus teñzor ar Gomz ez eo arabat dezhañ krediñ n'eus e Komz Doue, nemet ar pezh en deus kavet e-unan ; dleet eo dezhañ kentoc'h krediñ n'en deus gallet kavout enni nemet un dra hepken eus a-douez an traoù niverus a zo enni. N'eo ket war zigarez n'eus bet nemet al lodenn-se o tegouezhout hag o 'n em gaout gantañ, e tle lavarout ez eo treut ha difrouezh ar Gomz, hag ober fae warni ; er c'hontrol dre ma ne c'hell ket he fakañ en he fezh e tle rentañ grasoù en abeg d'ar pinvidigezhioù a zo enni. Bez laouen enta dre m'ac’h eus bet VI-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 167

da walc'h, met arabat dit bezañ trist dre ma-z eo trec'h dit-te pinvidigezh ar Gomz. An hini en devez sec'hed a vez laouen pa ev, met ne vez ket trist dre ma ne c'hell ket kas da hesk ar feunteun. Gwell eo e torrfe ar vammenn da sec'hed, hep mont da hesk hec’h-unan, eget na zeufe da sec'hed da zisec’hañ ar vammenn, rak gallout a c'helli evañ ken lies gwezh ha ma kari ; met pebezh droug e teufe da vezañ evidout ma vefe kaset ar vammenn da hesk, ur wezh torret da sec'hed ganit. Lavar bennozh evit ar pezh ac’h eus resevet, ha na vez ket glac'haret abalamour d'ar pezh a zo manet dizimplij. Ar pezh ac'h eus resevet hag ar pezh ac’h eus tizhet kaout a zo da lodenn-te, hag ar pezh a zo manet a chomo bepred ez kerz. Ar pezh ne c'hellez ket resev en un eur en abeg d'az kwanded, e c'helli hen resev en amzerioù all dre da gendalc'husted. Arabat dit klask, gant ur spered fall, kemerout en ul lonkadenn hepken, ar pezh ne c'hell ket bezañ kemeret en un taol ; ha na bella ket dre da leziregezh diouzh ar pezh na c'hellez resev nemet tamm-ha-tamm.

PEBEILGANENN 1 Pêr 1, 25; kv. Bar 4, 1 P/ Komz an Aotrou a chom da virviken. * Honnezh eo ar gomz a zo bet degaset deoc'h ar c'heloù-mat anezhi. U/ Hi eo levr gourc'hemennoù Doue, hag al Lezenn a bad da viken ; an holl re a grog enni a yelo d’ar vuhez, * Honnezh eo ...

MEULGAN C'hwi Doue a veulomp, 568.



Er bloaz A Mar n'eo ket ho reizhded-c’hwi brasoc’h eget hini ar Skribed hag ar Farizianed, n'antreot ket e-barzh Rouantelezh Doue.

Er bloaz B Jezuz o kaout truez outañ a astennas e zorn hag a stokas ouzh an den lovr, ha raktal ez eas al lorgnez dioutañ, hag e voe glanaet.168 VI-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

Er bloaz CH Eürus ez oc’h c'hwi a ouel bremañ, rak c'hoarzhin a reot, eme an Aotrou.

Pedenn

Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn Er bloaz A Mar deuez da zegas da brof d'an aoter ha mar deu da soñj dit en deus da vreur un dra bennak a-enep dit, lez eno da brof dirak an aoter ha kerzh da gentañ d'ober ar peoc'h gant da vreur ; ha neuze deus da ginnig da brof, allelouia.

Er bloaz B Diwall da lavarout tra ebet da zen ebet, met kae d'en em ziskouez d'ar beleg, ma vo kement-se da desteni dezho. Hemañ avat, a-boan ma oa aet kuit, a stagas da embann ha da vrudañ ar c'heloù-se.

Er bloaz CH Eürus e viot pa vezot kasaet gant an dud abalamour da Vab an Den : bezit laouen en deiz-se ha tridit gant al levenez, rak setu ma vo bras ho kopr en Neñv.

E i l De iz - l i d 169

EIL DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar C'hrennlavarioù 3, 1-20

Penaos e kaver ar furnez 1 Va mab, va c'helennadurezh n’ankouai ket,va gourc'hemennoù a zalc'hi ez kalon,2 rak hirder a zeizioù ha bloavezhioù a vuhez,ha peoc'h a vo kresket evidout.3 Trugarez ha fealded n’az tilezint ket !Stag anezho ouzh da c'houzoug,skriv anezho war daolenn da galon.4 Hag e kavi gras hag intent mat ouzh daoulagad Doue hag an dud.5 Fizi en Aotrou a holl galon,war da venoz n’en em harp ket.6 Ez holl hentoù, hen anavez,hag eñ a ray eeun da raventoù.7 Na vez ket fur ouzh da zaoulagad,douj an Aotrou ha distro diouzh an droug8 Ur yec'hed e vo evit da gorf a-bezh,freskadur evit da eskern. 9 Ro gloar d’an Aotrou diwar da vadoù,gant preveudioù da holl drevadoù.10 Hag e vo leun da solieroù, a-builh,gant ar gwin nevez da donelloù a strako.11 Reizherezh an Aotrou, va mab, na zispriz ket,n’az pez ket heug ouzh e gentelioù.12 Rak an hini a gar an Aotrou a gastiz,evel un tad, e vab karedik.13 Eürus an den en deus kavet ar furnez,an den deuet da gaout skiant.14 Gwell eo ar gounid anezhi eget hini an arc'hant,eget an aour, an daspugn (anezhi).170 S i zhun VI en amzer b l aen

15 Priziusoc'h eo eget perlez,hag holl bezh a blij ar muiañ dit n’eo ket kevatal outi.16 Un hirder a zeizioù en he dehou,en he c'hleiz, pinvidigezh ha gloar.17 He hentoù a zo hentoù dudius,hec'h holl wenodennoù, peoc'h.18 Ur wezenn a vuhez ez eo evit ar re a stag outi,ar re a grog enni a vez eürus.19 An Aotrou, dre ar furnez, en deus diazezet an douar,krouet an neñvoù gant poell.20 Dre e skiant, an islonkoù a zo bet kleuziet,ar c'houmoul a strilh ar c'hlizhenn.

PEBEILGANENN KrI 3, 11.12; Heb 12, 7b

P/ Reizherezh an Aotrou, va mab, na zispriz ket, n’az pez ket heug ouzh e gentelioù. * Rak an hini a gar an Aotrou a gastiz, evel un tad, e vab karedik. U/ Evel ouzh mibien e ra Doue ouzhoc'h ; piv eo ar mab ha na vez ket kastizet gant e dad ? * Rak an Aotrou ...

EIL LENNADENN

Eus Prezegennoù sant Bernez abad (Sermo de diversis 15 : PL 183,577-579)

Klask ar furnez

Labouromp evit ar boued n'a ket da goll : greomp labour hor silvidigezh. Labouromp e gwinieg an Aotrou : evit ma tellezimp resev diner an devezh. Labouromp gant ar furnez a lavar dimp : Ar re a labour ganin ne bec'hint ket. Ar park eo ar bed eme ar Wirionez ; toullomp ennañ ; bez' ez eus un teñzor kuzhet, dizouaromp an teñzor-se. Honnezh eo ar furnez hec’h-unan hag a vez tennet eus donderioù kuzh. Holl e klaskomp anezhi, holl e c'hoantaomp anezhi. Mar klaskit, emezañ, klaskit ervat : distroit ha deuit. Emaout o klask eus a belec'h distreiñ ? Lavarout a ra : Distro diouzh da youloù-te. Ha mar ne gavan ket em youloù-me, pelec’h emezout, E i l De iz - l i d 171

e kavan ar furnez ? Rak gant kalz a nerzh emañ va ene ouzh he c'hoantaat ; ha ne vo ket a-walc’h gantañ bezañ he c’havet. Mar degouezh gantañ he c'havout e vo ret dezhi diskenn em barlenn ur muzuliad mat, kouchet-mat, hejet ha dihejet ha leun dreist ar barr. Ha gant gwir abeg a dra sur. Rak eürus an den a gav ar furnez hag a zo leun a avizded. Klask enta e-keit ha ma c'heller he c'haout ; ha tra m'emañ tost, galv anezhi. Fellout a ra dit klevout pegen tost emañ ? Tost eo ar gomz ez kalon hag ez kenou, gant m'he c’hlaskfes hepken gant ur galon reizh. Evel-se eo e gwirionez e kavi ar furnez gant da galon, hag e vo karget da c'henou a avizded ; met taol evezh da gargañ ha n'eo ket diskargañ pe dislonkañ. E gwirionez, mel an hini eo ac'h eus kavet, m'ac'h eus kavet ar furnez ; nemet arabat dit debriñ kalz, gant aon da vezañ heuget, ha d'hen dislonkañ. Debr en doare m'az pezo naon dalc’hmat. Rak, ar furnez hec’h-unan a lavar : Ar re am debro o devezo naon c'hoazh. Arabat dit soñjal ez eo bras ar pezh a zo ganit ; arabat dit en em gargañ re, betek gouzout na zeufes da zislonkañ, ha na vefe tennet diganit ar pezh end-eeun a hañvalez kaout, o vezañ ma vefes paouezet da glask a-raok ar c'houlz. Rak n'eo ket mat, pa c'heller he c'haout, ha p'emañ tost, paouez d'he c'hlask, pe d'he gervel. A-hend-all ivez, evel an hini a zebr kalz a vel, e-giz ma lavar c'hoazh Salomon, ha ne ra ket a vad dezhañ ; evel-se an hini a furch re e sekredoù an Doue Meur a vo flastret gant ar c'hloar. Met evel m'eo eürus an den a gav ar furnez, evel-se ivez ez eo eürus an den, pe zoken eürusoc’h, an hini a vezo o chom gant ar furnez ; rak marteze e sell ar gerioù-man ouzh al leunder a furnez. A dra sur gant an tri zra-mañ e vo leun-barr da c'henou a furnez hag a avizded : ma vez ez kenou an anzav eus da fallagriezh da-unan ; ma vez ez kenou anaoudegezh-vat ha mouezh ar veuleudi, ha ma vez ivez ur gomz a skouer-vat. Rak gant ur galon o krediñ e c'hounezer reizhder, ha gant ur genou o tiskleriañ ar feiz, e c’hounezer silvidigezh. Ha neuze er penn kentañ eus e gomzoù ez eo an den just e damaller dezhañ e-unan ; d'an eil enta meuliñ brasted Doue, ha d'an trede ivez (ma-z a fonnusted ar furnez betek eno) e tle reiñ skouer vat d'an nesañ.172 S i zhun VI en amzer b l aen

PEBEILGANENN Fur 7, 10ab.11a; 8, 2ac

P/ He c'haret em eus muioc'h eget yec'hed ha kened, muioc'h eget ar sklerijenn em eus prizet anezhi,* Ganti avat ez eo deuet din an holl vadoù, U/ Hi eo am eus karet ha klasket abaoe va yaouankiz, ha deuet on da vezañ karour he c'hened. * Ganti avat ez eo deuet din ...

Pedenn

Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras, evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

TRED E D EIZ- LID


LENNADENN GENTAÑ Diouzh levr ar C'hrennlavarioù 8, 1-5. 12-36

Meuleudi ar furnez peurbad1 Ha n’emañ ket ar Furnez o c'hervel,ar Skiant o reiñ he mouezh ?2 E penn ar c'hrec'hioù, war an hentoù,er c'hroazhentoù en em zalc'h.3 E tu an dorojoù, ouzh antre ar c'hêrioù,war dreuzoù ar porzhioù e youc'h: 4 « Deoc'h-hu, tudoù, e huchan,va mouezh a zo evit mibien Adam.5 Deskit, tud diskiant, bezañ furoc'h,sodien, lakait da gompren ho kalon.12 Me, ar Furnez, a zo o chom gant ar skiant-poell,skiant ar preder am eus kavet.13 Doujañs an Aotrou ez eo ar gasoni ouzh ar fall;brasoni, rogentez, hent an droug ha genou direizh a gasaan.14 Din eo ar c'huzul hag an trec'h,din, ar skiant, din, ar galloud. Tr ede De iz - l i d 173

15 Drezon, ar rouaned a ren,hag an uhelidi a ra lezennoù reizh.16 Drezon, ar briñsed a c'houarn,ar pennoù-bras hag holl varnerien an douar.17 Ar re am c'har a garan,ar re am c'hlask a gav ac'hanon.18 Pinvidigezh ha gloar a vez ganin,leve peurbad ha reizhded.19 Gwell eo va frouezh eget an aour ar glanañ,va zrevad, eget an arc'hant eus an dibab.20 War roudoù ar reizhded e kerzhan,dre wenodennoù ar gwir,21 evit reiñ d’ar re am c'har, madoùha kargañ o solieroù.22 An Aotrou en deus va c'hrouet e derou e hent,a-raok e oberoù a-wechall.23 A-viskoazh ez on bet diazezet,adal an derou, a-raok an douar.24 Ne oa ket a islonkoù, ma oan bet ganet,ne oa ket andonioù karget a zoureier.25 Kent d’ar menezioù bezañ bet sanket,a-raok an torgennoù e oan bet ganet,26 pa n’en devoa ket c'hoazh graet an douar hag ar maezioù,na kentañ poultrenn ar bed.27 Pa oa o tiazezañ an neñvoù, edon eno,pa drese ur c'helc'h war c'horre an islonk,28 pa fetisae ar c'houmoul en nec'h,pa roe nerzh d’andonioù an islonk,29 pa lakae d’ar mor e lezenn,d’an dour, harz da vont dreist an aod,pa sike diazezoù an douar,30 edon en e gichen (evel) mestr-oberourhag e oan eürus a-hed an deizioù,o c'hoari dirazañ e pep amzer,31 o c'hoari war bed e zouar,oc'h en em zudiañ gant mibien Adam.32 Ha bremañ, mibien, selaouit-me: eürus ar re a vir va hentoù !174 S i zhun VI en amzer b l aen

33 Selaouit ar gentel, ha bezit fur ;na vezit ket digas.34 Eürus an den am selaou,o veilhañ e-kichen va dorojoù bemdez,oc'h ober gward e-kichen postoù va dor.35 Rak kavout a ra buhez an hini am c'hav,o kaout grad-vat an Aotrou.36 An hini a bec'h enep din a gloaz e ene,an holl re o deus kas ouzhin a gar ar marv.

PEBEILGANENN KrI 8, 22; Yan 11

P/ An Aotrou en deus va c'hrouet e derou e hent, * A-raok e oberoù a-wezhall. U/ Er penn-kentañ edo ar Verb hag ar Verb a oa gant Doue hag ar Verb a oa Doue. * A-raok e oberoù ...

EIL LENNADENN

Eus Areizhennou sant Atanasius eskob, A-enep an Ariaded

(Oratio 2,78.81-82 : PG 26,311.319)

Anaout an Tad dre ar Furnez krouerez deuet da vezañ den

Furnez Unganet Doue, hag hi hec’h-unan eo a grouas hag a reas an holl draoù. Graet hoc'h eus an holl draoù, eme ar Skritur-Sakr, gant furnez, ha leuniet hoc’h eus an douar gant ho krouadurien. Neuze evit ma o defe an traoù krouet ar bezañ ha ma o defe ivez ur bezañ mat, e plijas gant an Aotrou Doue e teufe ar Furnez d'en em reizhañ diouzh an traoù krouet, evit lakaat da dremen en holl draoù hag e pep hini anezho ur seurt enlouc’hadur hag ur skeudenn eus e boltred e-unan ; ma vefe anat evel-se e oa bet kempennet an traoù gant ar Furnez, hag e oant oberoù dellezek ouzh Doue. Hol lavar-ni a zo ur skeudenn eus Lavar Doue, da lavarout eo, eus ar Verb, Mab da Zoue. Evel-se ivez ez eo ar furnez ennomp ur skeudenn eus ar Verb-se hag a zo ar Furnez dre natur. Dre ar furnez-se hon eus ar galloud da c'houzout ha da veizañ. Evel-se e Tr ede De iz - l i d 175

teuomp da vezañ gouest da resev ar Furnez Krouerez, ha da anaout drezi he Zad e-unan. Rak an hini en deus ar Mab gantañ en deus an Tad ivez, hag an hini am degemer a zegemer ivez an Hini en deus va c'haset. Peogwir emañ enta skeudenn grouet ar Furnez-se ennomp hag e pep tra, n'eo ket hep abeg e kemer ar Furnez wirion ha krouerez war he c'hont ar perzhioù a zo d'he skeudenn : "Doue, emezi, en deus va c'hrouet en e oberoù Met evel m'hon eus hen diskleriet, o vezañ n'en doa ket gallet ar bed gant e furnez e-unan anaout Doue en e Furnez a Zoue, eo bet plijet gant Doue salviñ dre follentez ar Prezegerezh an dud a feiz. Ha diwar neuze, ne fellas mui da Zoue, evel en amzerioù diaraok, bezañ anavezet a-dreuz poltred ha skeudenn ar Furnez a zo en traoù krouet, met plijout a eure dezhañ e kemerfe ar gwir Furnez hec’h-unan ur c'horf, ma teufe da vezañ den, ma c'houzañvfe ar marv war ar groaz, ha ma c’hellfe hiviziken an holl gredourien bezañ salvet dre ar feiz diazezet war ar Furnez-se. Ar Furnez-se end-eeun eo en em roe gwezhall da anaout hec'h-unan hag a roe ivez drezi he Zad da anaout dre he skeudenn merket en traoù krouet, (setu perak e lavarer ez eo krouet hec’h-unan). Met da c'houde eo deuet ar Furnez, da lavarout eo ar Verb, da vezañ den evel ma lavar sant Yann. Distrujañ a reas ar marv hag e tieubas hor gouenn, hag ec'h en em ziskouezas sklaeroc'h hec'h-unan, ha drezi e tiskouezas sklaeroc'h an Tad ; ac’hano ar c'homzoù-mañ lavaret ganti : Grit dezho hoc'h anaout c'hwi ar gwir Doue, hag an Hini hoc'h eus kaset, Jezuz Krist. Setu perak eo bet leuniet an douar gant an anaoudegezh anezhi. Peogwir n'eus nemet un anaoudegezh : anaoudegezh an Tad dre ar Mab, hag anaoudegezh ar Mab a-berzh an Tad : an Tad a gav e levenez en e Vab, hag an hevelep levenez-se eo ivez an hini a gav ar Mab en Tad, pa lavar : Me eo a oa e blijadur , bemdez e kaven va flijadur dirazañ.

PEBEILGANENN Kol 2, 6.9; Mzh 23, 10b P/ Bevit er C'hrist Jezuz an Aotrou, evel m'eo bet roet deoc'h da anaout. * Rak ennañ emañ o chom hag o kemer korf hol leunder an Doueelezh. U/ C'hwi n'hoc’h eus nemet ur mestr-kelenner, ar C'hrist. * Rak ...176 S i zhun VI en amzer b l aen

Pedenn

Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

PEVARE DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar C'hrennlavarioù 9, 18

Furnez ha follentez1 Ar Furnez he deus savet he zi,kizellet he seizh kolonenn,2 graet he deus hec'h aberzh, mesket he gwin,ha laket prest he zaol.3 Kaset he deus he mitizhion da huchalwar benn uhelennoù kêr: 4 «Neb a zo silhek, ra zeuio dre amañ !»Da neb a zo diboell e lavar: 5 «Deuit, debrit eus va bara,evit eus ar gwin am eus mesket.6 Paouezit a vezañ diot, hag e vevot !Kerzhit war hent ar skiant !»7 An hini a zivank ur goapaer a bren dismegañs,an hini a damall ar fallakr (a resev) kunujenn.8 Na ra ket rebechoù d’ur goapaer, pe en devo kas ouzhit,mar kenteliez un den fur, eñ da garo.9 Ro d’unan fur, hag e furaio c'hoazh,kelenn un den reizh, hag e kresko e ouiziegezh.10 Kentañ derez ar furnez eo doujañs an Aotrou,ha gouiziegezh ar sent, sed ar skiant !11 Drezon e liesaio da zeizioù,e kresko da vloavezhioù buhez.12 Mar bezez fur, e vi fur evidout,mar bezez goapaer, ez po da-unan da c'houzañv. Peva re De iz - l i d 177

13 Itron Sotoni a zo safarus,amoet, ne oar netra.14 Azezet eo war dreuzoù he zi,war un tron, war uhelennoù kêr,15 evit gervel ar re a dremen,hag a ya eeun gant o hent: 16 « Neb a zo silhek, ra zeuio dre amañ ! »Da neb a zo diboell e lavar: 17 « An dourioù laeret a zo dous,ar bara (bet) dre guzh, plijus ! »18 Ha ne oar ket ez eus skeudoù eno,hag emañ e donderioù ar Sheol he c'houvidi.

PEBEILGANENN Kv. Luk 14, 16-17. Krl 9, 5

P/ Un den a reas ur fest vras, hag a gasas e servijer, da eur ar fest, da lavarout d'ar gouvidi donet, * Rak prest eo pep tra. U/ Deuit, debrit eus va bara, hag evit eus ar gwin am eus prientet evidoc'h. * Rak ...

EIL LENNADENN

Eus Addisplegadur Prokopius eskob Gaza, war ar C'hrennlavarioù

(Cap.9 : PG 87-1, 1299- 1303)

Furnez Doue he deus prientet gwin evidomp ha kempennet un daol

Ar Furnez he deus savet un ti dezhi hec'h-unan. Galloud Doue an Tad hag en em zalc'h drezañ e-unan en deus kempennet un ti evitañ e-unan : ar bed holl e lec'h m'emañ o chom dre e nerzh, ha 'neuze ar c'hrouadur-se bet krouet hervez e skeudenn hag e heñveledigezh hag a zo graet gant un natur a weler hag un natur na weler ket. Kizellet he deus seizh piler. D'an den bet krouet da gentañ hag adstummet da c'houde hañval ouzh ar C'hrist, e roas Doue seizh donezon ar Spered Glan, evit ma kredfe er C'hrist ha ma virfe e c'hourc'hemennoù. A drugarez d'an donezonoù-se e vez bevaet an178 S i zhun VI en amzer b l aen

nerzh gant ar skiant, hag an nerzh d'e dro a ziskouez bevder ar skiant. Evel-se e teu an den speredel da vezañ peurc'hraet, ha gant an donezonoù-se e vez kreñvaet er feiz, ha douget da gemer perzh er madoù a zo dreist an natur. Kresket e vez sklerijenn naturel ar spered gant an donezonoù liesseurt-se. An. nerzh a zoug da glask gant gred, ha da c'hoantaat anaout gwir abegoù an traoù, da lavarout eo, mennadoù santel Doue ez eo bet krouet pep tra hervezo. Donezon ar c'huzul a ra disheñvelout mennadoù santel Doue diouzh ar re ne dint ket, mennadoù peurbadel ha divarvel hag a c'hell evel-se bezañ soñjet, displeget dre gomz ha sevenet. Neuze eo an avizded a laka da asantiñ ha da zegemer ar mennadoù-mañ ha n'eo ket ar re all. Kemmesket en deus e win en e hanaf ha kempennet e daol. En den-se hag a zo unanet ennañ, evel gwin en un hanaf, un natur speredel ha korfel, en deus lakaet a-unan gant an anaoudegezh naturel, an anaoudegezh anezhañ evel krouer ar bed holl. An anaoudegezh-se a ra d'ar spered bezañ mezvet, evel gant gwin, gant an traoù o sellout ouzh Doue. Hag evel-se, drezañ hag a zo bara eus an neñv, e ro magadurezh d'an eneoù d'o c'hennerzhañ ; o mezviñ hag o laouenaat a ra gant ar gelennadurezh, hag e kempenn kement-se holl e-giz meuzioù, evit ur banvez speredel, d'ar re o deus c'hoant da gemer perzh ennañ. Kas a reas he servijerien da embann a vouezh uhel ar gouviadenn da zont da evañ ar gwin. Kas a reas an Ebestel, servijerien e youl doueel, gant ar garg da embann an Aviel, karg trec'h d'al Lezenn skrivet ha naturel, pa zeu eus ar Spered, evit gervel an dud davetañ. Er Verb e-unan dre vister an Enkorfadur evel en un hanaf, ez eo bet unanet dre liamm e bersonelezh - met hep bezañ kemmesket an eil gant eben - an natur-Doue hag an natur-den. Dre an Ebestel ec'h embann komzoù evel-henn : Neb a zo diskiant, deuet d'am c'haout. Neb a zo diskiant dre ma soñj en e galon n'eus ket a Zoue, ra daolo kuit e zispriz e-keñver ar relijion evit treiñ dre ar feiz war-zu ennon, hag evit gouzout ez eo me a zo krouer ha mestr ar bed holl. D'ar re o deus ezhomm a furnez e lavar : Deuit, debrit bara ganin-me, hag evit ar gwin am eus kemmesket evidoc'h. Ha d'ar re o deus ezhomm eus oberoù ar feiz, hag a zo uheloc’h o gouiziegezh, e lavar : " Deuit, debrit va c'horf ho mag evel bara, Pempve t De iz - l id 179

hervez an nerzh a zo ennañ, hag evit va gwad ho laouena evel gwin, hervez ar ouiziegezh hag a ra doueed ganeoc'h. Rak va gwad am eus unanet en un doare burzhudus gant va Doueelezh evit ho silvidigezh ".

PEBEILGANENN KrI 9, 1-2b; Yan 6, 56 P/ Ar Furnez he deus savet he zi, kizellet he deus he seizh kolonenn * Mesket he deus he gwin ha lakaet prest he zaol.. U/ An hini a zebr va c'horf hag a ev va gwad a chom ennon ha me ennañ, eme an Aotrou. * Mesket he deus ...

Pedenn

Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras, evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

PEMPVET DEI Z-LI D


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar C'hrennlavarioù 10, 6-32

Mennozhioù a bep seurt6 Bennozhioù war benn an den reizh,genou ar fallakr a zo goloet a zireizhded.7 Eñvor an den reizh a venniger,anv ar re fallakr a vreino.8 Unan fur a galon a zegemer ar reolennoù,unan diboell a vuzelloù a ya da goll.9 An hini a gerzh didamall a ya diriskl,an hini a ya a-dreuz hentoù a vo anavezet.10 An hini a wilc'h e lagad a ray doan,an hini diboell a vuzelloù a ya da goll.11 Un andon a vuhez eo genou an den reizh,met genou ar fallakr a zo goloet a zireizhded.180 S i zhun VI en amzer b l aen

12 Kasoni a zihun tabut,met an holl vankoù a c'holo ar garantez.13 War vuzelloù un den a skiant e kaver furnez,ha n’eus nemet ar vazh evit kein an hini diboell.14 An dozien a deñzoria gouiziegezh,met genou ar sod a zo ur gwalleur tost.15 Madoù ar pinvidig a zo ur gêr greñv,rivin an ezhommeien eo o faourentez.16 Gopr an den reizh a zo evit bevañ,gounid ar fallakr, evit pec'hiñ.17 Hent ar vuhez eo mirout ar gelennadurezh,dilezel ar c'hentelioù a zo diankañ.18 Goleiñ ar gasoni a zo kaout muzelloù gaouiat,met distagañ droukkomzoù a zo bezañ sot.19 Pa vez kalz a gomzoù, ne vez ket diouer a bec'hed,neb a zalc'h e vuzelloù a zo poellek.20 Arc'hant eus an dibab eo teod an den reizh,kalon ar fallakr a zo nebeut a dra.21 Muzelloù an den reizh a voueta kalz,met ar sodien, dre ziouer a boell, a varv.22 Bennozh an Aotrou eo a binvidika, ne vez ket muioc'h a boan ganti.23 Evel ur c'hoari d’ar sod eo ober itrikoù,met ar furnez eo hini an den a skiant.24 Ar pezh a ra aon d’ar fallakr eo a zegouezh gantañ,ar pezh a c'hoanta an dud reizh a vez roet dezho..25 Tremenet ar gorventenn, n’eus ket eus ar fallakr,met an hini reizh en deus un diazez peurbad.26 Evel gwinegr evit an dent, pe moged evit an daoulagadsed al lochore evit ar re a zo ouzh e gas.27 Doujañs an Aotrou a gresk an deizioù,met bloavezhioù ar re fallakr a vez berraet.28 Goanag an dud reizh a zo levenez,esper ar re fallakr a ya da get.29 Un nerzh evit an didamall eo hent an Aotrou,met un argoll evit an drougoberourien.30 An den reizh da viken a vo divrall,ar re fallakr ne chomint ket war an douar. Pempve t De iz - l id 181

31 Genou an den reizh a zegas furnez,met an teod diroll a vo troc'het.32 Muzelloù an den reizh a oar plijout,genou ar re fallakr a zo dirollerezh.

PEBEILGANENN S 36(37), 30. 31a; 111(112), 6b. 7a P/ Genou an den reizh a vouskan ar furnez, hag e deod a gemenn ar reizhder. * En e galon emañ lezenn e Zoue. U/ Soñj an den reizh a bado da viken, n'en devo tamm aon ebet gant keloù a walleur. * En e galon ...

EIL LENNADENNEus Plaenadurioù war ar salmoù gant sant Ambrosius eskob

(S 36,65-66 : CSEL 64,123-25)

Digor da c'henou da gomz Doue

Ra vo bepred hor c'halon hag hor genou o prederiañ war ar Furnez, ra gomzo da deod diwar-benn ar varnedigezh, ra vo lezenn da Zoue ez kalon. Setu perak e lavar dit ar Skritur-Sakr : hag e komzi anezho pa vi ez koazez ez ti ha pa gerzhi war an hent, ha pa c'hourvezi, ha pa savi.. Komzomp enta eus an Aotrou Jezuz, rak Eñ eo ar Furnez, Eñ eo ar Gomz, ha Verb Doue. Rak skrivet eo kement-mañ ivez : Digor da c'henou da Gomz Doue. Neb a laka da zasseniñ lavarioù ar Verb, hag a brederi war e gomzoù, hen strew a bep tu. Komzomp bepred diwar e benn. Pa gomzomp eus ar Furnez, Eñ eo ar Furnez-se ; pa gomzomp eus ar vertuz, Eñ eo ar Vertuz-se ; pa gomzomp eus ar reizhded, Eñ eo ar Reizhded-se ; pa gomzomp eus ar peoc'h, Eñ eo ar Peoc’h-se ; pa gomzomp eus gwirionez, eus buhez, eus dasprenadur, Eñ eo. Digor da c'henou da Gomz Doue. Sed aze a zo merket er Skritur. Digor da c'henou enta, Eñ eo a gomz. Setu perak e lavaras David :Selaou a rin petra a lavaro an Aotrou ennon ; ha Mab Doue e-unan eo a lavaras : Digor da c'henou, ha me hen leunio. Met n'eo ket gouest an holl evel Salomon pe evel Daniel da dizhout parfeted ar Furnez. An holl koulskoude, hervez o galloud, a vez skuilhet enno Spered ar Furnez, pe da vihanañ en holl dud hag a zo tud a feiz. Mar kredez enta, neuze emañ Spered

ar Furnez ganit.182 S i zhun VI en amzer b l aen

Dre-se, prederi dalc'hmat war draoù an Aotrou Doue, komz diwar o fenn pa vezi azezet ez ti. Ar ger "ti" a c'hellomp kemerout evit an Iliz ; gallout a reomp hen kemerout evit bon ti-diabarzh, evit komz en bon diabarzh-ni. Komz gant avizded evit tec'hout diouzh ar pec’hed, gant aon na gouezhfes er pec'hed gant re a gomzoù. Komz ouzhit da-unan evel pa vefes o 'n em varn da-unan. Komz a-hed an hent evit na vi morse dibreder. Komz a rez a-hed an hent, mar komzez hervez ar C'hrist, rak ar C'hrist eo an hent. War an hent komz ouzhit-te, komz ouzh ar C'hrist. Klev ganin penaos e tleez komz outañ : Me a fell din, emezañ, e pedfe an dud e pep lec'h, en ur sevel er vann daouarn pur, hep kounnar na tabut. Komz, ô den, pa vezi o sorenniñ, betek gouzout na zeufe kousk ar marv d'az soupren. Klev penaos komz pa vezi war-nes menel kousket : Ne roin ket a gousked d'am daoulagad, na diskuizh d'am malvennoù, ken n'am bo kavet ul lec'h evit an Aotrou, un deltenn evit Doue Yakob. Pa savez, pan adsavez, komz diwar e benn evit seveniñ ar pezh a zo gourc'hemennet dit. Selaou penaos emañ ar C'hrist ouzh da zihuniñ. Lavarout a ra da ene : Mouezh va breur a glevan ouzh an nor, o c'houlenn digor, hag e lavar ar C'hrist : "Digor din, o va c'hoar, va fried. Klev penaos e c'hellez-te dihuniñ ar C'hrist : "Hoc’h aspediñ a ran, o merc'hed Jeruzalem, dihunit, dihunit va c'harantez". Ar garantez, ar C'hrist an hini eo.

PEBEILGANENN 1 Kor 1, 30b. 31; Yan 1, 16 P/ Ar C'hrist Jezuz a zo deuet da vezañ evidomp furnez a-berzh Doue, reizhded, santelidigezh, ha daspren ; * Evit ma vo gwir lavar ar Skritur : Mar fell d'un den bennak en em veuliñ, ra 'n em veulo en Aotrou. U/ Eus e leunder bon eus holl resevet, ha gras evit gras. * Evit ma vo ...

Pedenn Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras, evit ma plijo

ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 183

C 'HWEC'HVE T DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar C'hrennlavarioù 15, 8-9. 16-17. 25-26. 29. 33 ; 16, 1-9 ; 17, 5

Mab-den dirak Doue 15,8 Aberzh ar re fallakr a zo euzhus d’an Aotrou,pedenn an dud eeun a blij dezhañ.9 Euzhusted evit an Aotrou eo hent ar fallakr,an hini a bleustr ar reizhded a gar.16 Gwell eo nebeut gant doujañs an Aotroueget teñzor bras, ha trubuilh gantañ.17 Gwell eo ur pladad legumaj gant karantez ennañeget ejen lart gant kasoni.25 Ti al lorc'heien a ziskar an Aotrou,met adsevel a ra bonn an intañvez.26 Euzhus d’an Aotrou eo ar soñjoù drouk,met glan al lavarioù hegarat.29 Pell emañ an Aotrou diouzh an dud fallakr,met pedenn an dud reizh a selaou.33 Doujañs an Aotrou a zo ur skol a furnez,a-raok kaout gloar eo ret bezañ uvel.16,1 An den a ra mennadoù gant e galon,an Aotrou a respont gant e deod.2 Holl hentoù an den a zo glan ouzh e zaoulagad,met pouezer ar speredoù eo an Aotrou.3 En em ziskarg war an Aotrou evit da oberoù,hag e roio berzh d’az mennadoù.4 Pep tra en deus graet an Aotrou a respont dezhañ,zoken ar fallakr, da zevezh ar reuz.5 Euzhus d’an Aotrou an holl re uhelek a galon,a dra sur ne vo ket a bardon.6 Gant truez ha lealded e vezer pardonet eus ar pec'hed,

gant doujañs an Aotrou e tistroer diouzh ar gwalleur.

184 S i zhun VI en amzer b l aen

7 Mar plij d’an Aotrou hentoù un den,e enebourien zoken a lako e peoc'h gantañ.8 Gwell eo nebeut gant reizhdedeget kalz a drevad hep justis.9 Kalon an den a ijin e hent,met an Aotrou a ro diazez d’e gammedoù.17,5 An hini a ra goap ouzh ar paour a zismeg e grouer,an hini a vez laouen gant ur gwalleur ne vo ket akuitet.

PEBEILGANENN Adl 6, 12b.13a; Krl 15, 33 P/ Diwall d’ankouaat an Aotrou en deus da dennet eus bro-Egipt, * An Aotrou, da Zoue, a zouji hag Eñ a serviji . U/ Doujañs an Aotrou a zo ur skol a furnez, a-raok kaout gloar eo ret bezañ uvel. ; * An Aotrou da Zoue ...

EIL LENNADENN Eus Kelenn-skridoù sant Eosten eskob, war Lizher kentañ sant Yann

(Tract.4 : PL 35,2008-2009)

C'hoant ar galon a ya etrezek Doue

Petra a zo prometet deomp ? Heñvel e vezimp outañ dre ma hen gwelimp evel m'emañ. Evel ma c'helle e deod henn ober, en deus Yann komzet ; ar peurrest avat a zo da vezañ soñjet gant ar galon. Petra a c'helle Yann e-unan zoken diskleriañ e-keñver an Hini a zo ? Ha petra a c’hellomp-ni lavarout, pa-z omp ken pell war-lerc’h Yann ? Distroomp enta da soñjal en olevadur a oa ennañ, distroomp d'an olevadur-se hag a gelenn en hon diabarzh ar pezh na c’hellomp ket diskleriañ. Ha peogwir ne c’hellit ket gwelout bremañ, ez eo ho tever c'hoantaat gwelout.

Ur c'hoant santel ez eo holl vuhez ur c'hristen mat. Ar pezh a c'hoantaez n'hen gwelez ket c'hoazh, gwir eo : hogen war-bouez c'hoantaat ec’h en em gavi gouest da vezañ leuniet gantañ, p'en em gavo ganit ar mare da welout. Lakomp ez pefe c'hoant da leuniañ un dra gleuz bennak, hag ez eo bras ar pezh a vo roet dit, neuze e tigorfes ledan ar sac’h, ar C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 185

bezel, pe ar seurt ma-z eo. Pa ouzout pegement e ranki lakaat e-barzh, ha pa welez pegen bihan eo ar bezel, petra a rez ? Klask hen ledanaat evit ma-z aio muioc’h e-barzh. Evel-se ivez emañ kont gant an Aotrou Doue ; ouzh hol lakaat da c'hortoz, e ra d'hor c'hoant kreskiñ ha dre ar c'hoant e ra d'an ene ledanaat, hag ouzh hen ledanaat e ra dezhañ bezañ gouest da resev amploc'h. C'hoantaomp enta, va breudeur, rak graet omp evit bezañ leuniet. Sellit ouzh Paol oc'h astenn pleg e sae evit bezañ gouest da resev ar pezh a zle en em gavout. Lavarout a ra : N'eo ket em befe resevet dija, pe e vefen peurvat, va breudeur ; ne gav ket din em befe tizhet ar pal". Petra a rez enta ma n'ac'h eus ket tizhet ar pal ? Un dra hepken a ran : ankouaat an hent lezet ganin war va lerc’h, hag en em stegnañ da vont war-raok ; derc'hel da redek etrezek ar pal evit gounit ar priz ez omp galvet gant Doue da gaout en neñvoù. Lavarout a ra ez eo stegnet hag e talc'h da redek gant e holl nerzh. Santout a rae ne oa ket gouest da dizhout ar pezh n'o deus ket gwelet daoulagad an den, ha n'o deus ket klevet e zivskouarn, ar pezh n'he deus ket ijinet e galon. Homañ eo hor buhez : pleustradeg ar c'hoant. Ar c'hoant santel a zalc'h d'hor broudañ, seul vui ma tistagomp hor c'hoantoù diouzh karantez ar bed. Lavaret hon eus dija en un degouezh bennak e tleer bezañ goullo evit bezañ leuniet. Te a zo da vezañ leuniet gant ar Mad, dav eo dit skarzhañ an droug er-maez ac'hanout. Lakomp en defe c'hoant an Aotrou Doue d'az leuniañ a vel. Mar dont leun a winegr, pelec'h e laki ar mel ? Ret eo dit teurel kuit ar pezh a oa el lestr ; ret eo naetaat al lestr e-unan ; ret eo hen naetaat zoken gant poan en ur frotañ, ma vo mat da resev un dra bennak all. Lavaromp mel, lavaromp aour, lavaromp gwin, pe ar pezh a

garot, ne reomp nemet ober meneg eus ar pezh a fell dimp lavarout ha ne c'hell ket bezañ diskleriet : Doue an hini eo. Ha pa lavaromp Doue, petra a vennomp lavarout ? An div silabenn-se a verk kement a c'hortozomp. Dre se, kement ez omp bet barrek da lavarout a zo berr e-keñver ar wirionez. En em astennomp enta war-zu ennañ evit ma c'hello hol leuniañ pa zeuio. Heñvel e vezimp outañ dre m'hen gwelimp evel m'emañ.186 S i zhun VI en amzer b l aen

PEBEILGANENN S 36(37), 4-5a P/ Laka da blijadurezh en Aotrou, * Hag e roio dit diouzh goulenn da galon.

U/.Fiz en Aotrou da blanedenn, esper ennañ. * Hag e roio ...

Pedenn Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom er c'halonoù reizh ha leal, grit deomp bezañ evel-se gant sikour ho kras, evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑDiouzh levr ar C'hrennlavarioù 31, 10 -31

Meuleudi d'ar vaouez kreñv 10 Ur wreg talvoudek, piv a gavo ?Pell a-us d’ar perlez emañ he friz.11 Fiziañ a ra enni kalon he fried,preizh ne ray ket diouer morse (dezhi).12 E c'hoprañ a ra mat ha nann fallholl zeizioù he buhez.13 Klask a ra gloan ha lin,ha labourat hardizh gant he daouarn.14 Bez’ ez eo evel ul lestr marc'hadour,a-bell e kerc'h he bara.

15 Sevel a ra pa vez c'hoazh noz,ha reiñ boued d’he ziegezh,hag urzhioù d’he mitizhion.16 Soñjal a ra en ur park hag e berc'hennañ,diwar frouezh he daouarn e plant ur winienn.17 Gourizañ a ra a-nerzh he dargreizha kreñvaat he divrec'h.18 Santout a ra e ra berzh he graoù,ne voug ket, da noz, he goulaouenn. D'ar Seizhvet-deiz 187

19 He dorn a gas en-dro ar gegel,hag he daouarn a grog er werzhid.20 He dorn a astenn d’ar reuzeudig,he dorn a gas d’ar paour.21 N’he deus ket aon, evit he zi, rak an erc'h,rak hec'h holl diegezh en deus dilhad doubl.22 Pallennoù a ra eviti,gant lin fin ha limestra ez eo gwisket.23 Anavezet ouzh an dorojoù eo he fried,pa goazez gant kozhidi ar vro.24 Danvez a ra da werzhañ,gourizoù a ro d’ar varc'hadourien.25 A nerzh hag a gened ez eo gwisket,c'hoarzhin a ra d’an deiz war-lerc'h.26 He genou a zigor gant furnez,ul lezenn a vadelezh a zo war he zeod.27 Eveshaat a ra ouzh monedonea he ziegezh,bara an diegi ne zebr ket.28 Sevel a ra he bugale hag he lavaront eürus,he fried ivez, d’ober he meuleudi.29 Kalz merc'hed o deus labouret kalonus,met te a zo trec'h dezho holl !30 Touellus ar goantiz, moged ar gened,ar wreg a zouj an Aotrou eo a zo da veuliñ.31 Roit dezhi eus frouezh he daouarn,ha ra veulo anezhi, ouzh an dorojoù, hec'h oberoù !

PEBEILGANENN Kv. Krl 31, 17. 18; kv. S 45(46), 6

P/ Gourizañ a ra a-nerzh he dargreiz ha kreñvaat he divrec'h ; * Setu perak ne voug biken he goulaouenn. U/ En he c'hreiz emañ Doue, ha divrall e chomo. * Setu perak ne voug biken ...

188 S i zhun VI en amzer b l aen

EIL LENNADENNEus prezegenn ar pab Pius XIIda briedoù nevez

(Discorsi e Radiomessaggi, 11 mart. 1942 : 3,385-390)

Ar wreg, heol an tiegezh

Lugerniñ a ra an tiegezh gant sked ur seurt heol ma-z eo ar wreg. Petra a lavar ha petra a soñj ar Skritur-Sakr diwar he fenn, selaouit amañ : Ar wreg aketus a zo levenez hec'h ozhac'h. Ur c'hras dispar ez eo ur wreg santel ha glan. Evel an heol pa sav war venezioù an Aotrou Doue, emañ kened ur wreg vat o sklerijennañ he zi. A dra sur ez eo ar wreg hag ar vamm evel heol an tiegezh. Bez' ez eo heol dre hec'h haelded, ha dre he youl d'en em ouestlañ gant ur gred dizehan, un douster leun a evezh hag a aked e-keñver kement c'hell laouenaat buhez he fried hag he bugale. Skignañ a ra tro-war-dro dezhi hec’h-unan, sklerijenn ha tommder he spered. Mar d-emañ ar c'hiz da lavarout ez eo deuet ar briedelezh da benn-vat ma vez pep hini eus ar priedoù o klask, n'eo ket e eürusted e-unan, met hini egile, koulskoude ar santimant dispar-se hag ar youl-se, daoust ma sellont ouzh an eil hag egile, a zo koulskoude pennañ vertuz ar wreg. Rak homañ, dre he natur hec’h-unan, a zo douget da gaout santimantoù ur vamm, ha bez' he deus ur seurt furnez naturel hag avizded a galon a ra dezhi, ma tichañs dezhi gouzañv trubuilhoù a-berzh ar re all, diskouez hepken levenez ; ha ma tegouezh ganti bezañ dismegañset ne rent hepken en eskemm nemet enor ha doujañs ; e-giz an heol a laouena gant tarzh-an-deiz an amzer latarek, hag a sklerijenn ar

c'houmoul gant e vannoù alaouret pa vez o vont da guzh. Ar wreg a zo heol an tiegezh gant sklaerded he selloù ha tommder he c'homzoù. He daoulagad evit gwir hag he mouezh a ya gant douster betek diabarzh ar c'halonoù ; o flegañ a ra, o zeneraat, o sevel en-dro, dre bellaat trouz ar gwallyouloù ; gervel a reont en-dro an ozhac'h d'al laouenidigezh, en abeg d'ar mad ha da joa un diviz leun a vignoniezh, goude m'en devez hemañ labouret hep paouez hag alies gant poan a-hed an deiz, pe er burevioù, pe war ar maez, pe er c'henwerzh, pe el labouradegoù. D'ar Seizhvet-deiz 189

Ar wreg a zo heol an tiegezh gant ur seurt gwirionded naturel ha divlam, un eeunded sirius, un dereadegezh kristen hag enorus ; hag ivez, dre he soñjoù troet war-du he diabarzh, hag onestiz hec'h ene, hep komz, eus a stumm seven he c'horf hag he dilhad, he stumm d'en em gempenn, hag he gizioù fur ha dedennus. Santimantoù soutil hec'h ene, fiñvadennoù hegarat he dremm, he sioulder hag he c'hoarzh hep fallagriezh, hejadennoù he fenn hag a zo merkoù eus he madelezh, a ro dezhi koantiz ur vleunienn eus an dibab, met hep ardoù, o tigeriñ he c'hurunennig da resev ha da zisteurel livioù an heol. Gras deoc'h da c'houzout peseurt santimantoù don meurbet a garantez hag a anaoudegezh vat a laka da ziwan ha da sevel ar seurt poltred eus ar wreg hag eus ar vamm a familh e kalonoù an tad hag ar vugale.

PEBEILGANENN Sir 26,16a.

P/ Koantiz ur wreg aketus a raio levenez he gwaz. * Ur c'hras dispar ez eo ur wreg santel ha glan. U/ Un heol o sevel en uhelderioù an Aotrou eo kened ur vaouez vat en urzh vat he zi.. * Ur c'hras dispar ...

Pedenn

Aotrou Doue, pa lavarit e vezit o chom, er c'halonoù reizh ha leal, grit dimp bezañ evel-se gant sikour ho kras, evit ma plijo ganeoc'h dont da chom ennomp. Dre hon Aotrou ...

190

VII-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù an Trede sizhun


Er bloaz A Karit hoc’h enebourien ha pedit evit ar re a wallgas ac’hanoc’h, ma teufec'h da vezañ bugale ho Tad a zo en Neñvoù.

Er bloaz B Dont a reas da Jezuz tud o tougen un den seizet. 0 welout o feiz e lavaras Jezuz d'an den seizet va mab, distaolet eo dit da bec’hedoù.

Er bloaz CH Evel ma karit e rafe deoc'h an dud, evel-se ivez grit dezho, eme an Aotrou.

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc'halloudek, ma vimp troet bepred da soñjal en traoù santel, evit na glaskimp nemet plijout deoc’h dre gomz ha dre ober. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ

Deroù levr ar Prezeger 1, 1-18

Didalvoudegezh an holl draoù

Lavarioù ur Prezeger, mab David roue Jeruzalem.2 « Moged, moged ! - eme ar Prezeger - moged, moged, kement tra a zo moged ».3 Petra a van gant an den eus an holl boan en devez dindan an heol ? VII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 191

4 Ur rummad o vont, ur rummad o tont, hag an douar bepred en e sav.5 Tarzhañ a ra an heol, ha mont a ra kuit an heol ; d’al lec'h-se e hiraezh, ma tarzho c'hoazh dioutañ.6 Mont a ra d’ar c'hreisteiz, treiñ d’an hanternoz,treiñ-distreiñ a ra an avel, ha war he c'hiz e tistro an avel.7 An holl stêrioù a ya d’ar mor, hag ar mor ne vez ket leuniet ;d’al lec'h emañ ar stêrioù o vont, di e talc'hont da redek.8 An holl gomzoù a skuizh, n’hell ket an den lavarout.N’en devez ket e walc'h al lagad o welout,ne vez ket leun ar skouarn o klevout.9 Petra bennak a zo bet a vezo,petra bennak a zo bet graet a vo graet;n’eus netra nevez dindan an heol.10 Ha bez ’ez eus un dra ma lavarer : « Sell 'ta, nevez eo »,c’hoazh eo bet er c'hantvedoù a oa en hor raok.11 N’eus ket a soñj eus ar re a-ziagent,hag ar re a zeuio war-lerc'h, ne vo ket soñj anezho gant ar re a vo goude. 12 Me, Prezeger, a zo bet roue war Israel e Jeruzalem. 13 Hag em eus lakaet va c'halon da enklask ha da furchal, dre ar furnez, diwar-benn kement tra a vez graet dindan an neñvoù, ar pezh a zo ur gefridi fall en deus roet Doue da vibien Adam, da bleustriñ warni. 14 Gwelet em eus an holl oberoù a vez graet dindan an heol, ac'hanta ! an holl a zo moged ha heul an avel.15 Ar pezh a zo kromm n’hell ket bezañ eeunaet,hag ar pezh a ra diouer n’hell ket bezañ kontet. 16 Lavaret em eus ennon va-unan ar gomz-mañ : « Setu ma 'm eus dastumet, ha kresket e furnez, muioc'h eget an holl re a zo bet em raok e Jeruzalem, ha va c'halon he deus tañvaet kalz a furnez hag a skiant ». 17 Lakaet em eus va c'halon da zeskiñ ar furnez, ha da anavezout192 VII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

ar sotoni ivez hag ar follentez ; hag em eus gouezet e oa se ivez heul an avel.18 Rak kalz a furnez, kalz a anken,seul vuioc'h a skiant, seul vuioc'h a enkrez.

PEBEILGANENN Prz 1, 14; 5, 14; 1 Tim 6, 7 P/ Gwelet em eus an holl oberoù a vez graet dindan an heol ; Ac'hanta ! An holl a zo moged ha heul an avel. . * Evel m'eo deuet an den eus kof e vamm, en noazh e tistroio, ha netra ne gaso gantañ. U/ N'hon eus degaset netra ganimp o tont er bed-mañ, ha netra ne c'hellomp kas ganimp. * Evel ...

EIL LENNADENN

Eus Pennadoù sant Maksimus ar C'hofesour, abad,War ar garantez

(Centuria 1, cap.1,4-5.16-17.23-24.26-28.30-40 : PG 90,962-967)

Hep karantez ez eo pep tra avel an avelioù

Ar garantez a zo ur pleg mat eus ar spered, ha na laka netra a-raok an anaoudegezh eus Doue. An den avat, ne c'hell ket tizhout ar stad-se a garantez, mar bez stag a spered ouzh traoù an douar. Neb a gar Doue a laka da gentañ an anaoudegezh hag ar skiant anezhañ a-raok an holl draoù bet krouet gantañ ; ha kenderc'hel a ra hep paouez da bleustriñ warno gant c'hoant ha karantez e galon. Krouet eo bet an holl draoù gant Doue, hag evit Doue. Kalz a-us d'an traoù krouet gantañ emañ Doue. Dre se, ma tegouezh gant unan bennak dilezel Doue hag a zo hep muzul ebet dreist kement tra a zo, evit en em reiñ d'an traoù krouet hag a zo izeloc'h eget Doue, e tiskouez evel-se e priz nebeutoc'h Doue eget an traoù krouet gantañ. An neb am c'har, eme an Aotrou, a vir va gour-c'hemennoù. Hag hemañ, emezañ, eo va gourc’hemenn : m'en em garfec'h an

eil egile. Rak-se, an hini na gar ket e nesañ, ne vir ket ar VII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 193

gourc’hemenn. An hini na vir ket ar gourc'hemenn, hennezh ne c'hell ket karout an Aotrou Doue. Eürus an den a zo gouest da garout pep den, an eil koulz hag egile. An hini a gar Doue a gar ivez a-grenn e nesañ : an hini a zo evel-se ne c'hell ket mirout e arc'hant, met o dispign a ra en un doare meurbet-santel, ouzh o reiñ da gement hini en deus ezhomm. An hini a ra an aluzen, hervez skouer an Aotrou Doue, ne anavez diforc'h ebet etre an den mat hag an den fall, etre an hini reizh hag an hini direizh, evit pezh a sell ezhommoù ar c'horf. Met rannañ a ra etre an holl, en un doare ingal, hervez muzul an dienez, daoust ma c'hell, en abeg d'e volontez vat, prizout an hini a bleustr ar vertuz hag a vez aketus, a-raok an den fall. N'eo ket hepken dre reiñ arc'hant en aluzen e tiskouezer ar vertuz a garantez ; met kalz muioc'h dre rannañ kelennadurezh an Aotrou Doue ha dre seveniñ oberoù a drugarez. An hini a dro kein e gwirionez hag a-greiz e galon da draoù ar bed, hag en em laka e servij an nesañ, hag a ra en e geñver hep touellerezh ebet oberoù a garantez, hennezh en em gav dambrest distrob a bep gwall-bleg hag a bep youl fall, hag a zeu da vezañ lodek e karantez hag e skiant Doue. An hini en deus akuizitet karantez Doue ne skuizh ket ha ne feilh ket o vont da heul an Aotrou, e Zoue, evel ma lavar ar profed santel Yermia, met gouzañv a ra gant nerzh-kalon, poan, dismegañs, dislealded, hep soñjal an disterañ droug diwar den ebet. Arabat deoc'h lavarout, templ Doue ez omp, eme ar profed santel Yermia. Na kennebeut all, na lavar ket : "Ar feiz noazh, hep tra all ebet, ar feiz en Aotrou Jezuz Krist a c'hell degas ar silvidigezh ". Rak

ne c'hell kement-se en em gaout nemet ez pefe akuizitet gant da oberoù, ar garantez en e geñver. Rak evit pezh a sell ouzh derc'hel d'ar feiz hec’h-unan : An diaouled ivez a gred, hag a gren. Ezhomm ez eus a garantez, a vadelezh graet a wir galon da sikour an nesañ, a hir-c’houzañvusted hag a basianted, hag ivez a ober implij eus an traoù gant ur spered reizh.194 VII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen

PEBEILGANENN Kv. Yan 13, 34; 1 Yn 2, 10a. 3 P/ Ur gourc’hemenn nevez a roan deoc'h : m'en, em garfec'h an eil egile, evel m'am eus ho karet. * An hini a gar e vreur a chom er gouloù. U/ Dre gement-mañ ec'h ouzomp ec'h anavezomp ar C'hrist, ma viromp e c'hourc'hemennoù. * An hini a gar ...

MEULGAN C’hwi Doue a veulomp ..568.

D'ar Meullidoù-beureGant lidkan Zakaria, antonenn : Er bloaz A Ho Tad a lak e heol da bara war an dud fall evel war an dud vat, hag e c'hlav da gouezhañ war an dud reizh evel war an dud direizh..

Er bloaz B Lavarout a reas Jezuz : evit ma ouzfec'h en deus Mab an Den galloud da zisteurel ar pec’hedoù war an douar... me a lavar dit, emezañ d'an den seizet, sav, kemer da fled ha distro d'ar gêr.

Er bloaz CH Na varnit ket, ha ne vezot ket barnet ; rak diouzh an doare m'ho pezo barnet e viot barnet, eme an Aotrou.

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc'halloudek, ma vimp troet bepred da soñjal en traoù santel, evit na glaskimp nemet plijout deoc'h dre gomz ha dre ober. Dre hon Aotrou ...

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn :Er bloaz A : Bezit peurvat evel ma-z eo peurvat ho Tad a zo en Neñvoù, eme an Aotrou. E i l De iz - l i d 195

Er bloaz B An den seizet a gemeras ar fled ma oa bet gourvezet warnañ, en ur veuliñ Doue ; hag ar bobl o welout kement-se a rentas meuleudi da Zoue.

Er bloaz CH Pardonit hag e viot pardonet ; roit hag e vo roet deoc'h. Diouzh ar muzul a vuzuliot gantañ e vo muzuliet deoc'h.

EIL DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ Diouzh levr ar Prezeger 2, 1-3. 12-26

Avel ez eo ar plijadurioù ha furnez an dud 1 Lavaret em eus em c'halon: « Deus 'ta, ma rin amprou warnout dre al levenez : tañva an eurvad » ; ha kement-se ivez a zo moged. 2 Eus ar c'hoarzh em eus lavaret : « Sotoni eo ! », eus al levenez: « Petra a ra se ? ». 3 Klasket em eus em c'halon reiñ d’ar gwin va c'horf, ha va

c'halon da blediñ gant ar furnez, hag en em lakaat d’ar sotoni kement ha gwelout petra a zo mat evit kalon an den, petra ober dindan an neñv e-pad an niverig a zeizioù ma vever. 12 Troet em eus ivez va selloù, betek gwelout, etrezek furnez, sotoni ha follentez. Petra e vo an den a zeuio war-lerc'h ar roue ? Ar pezh a zo c'hoazh bet graet. 13 Ha gwelet em eus e vez muioc'h (a c'hounid) gant ar furnez eget gant ar follentez, evel ez eus muioc'h gant ar sklerijenn eget gant an deñvalijenn. 14 «An den fur en deus daoulagad en e benn, hag an diod en deñvalijenn a gerzh ». Ha gouzout a ran, me ivez, e c'hoarvez da unan ar pezh a c'hoarvez d’an holl. 15 Hag e lavaran-me em c'halon : « Ar pezh a c'hoarvez gant un diod, ganin-me ivez a c'hoarvezo. Perak ez on bet fur neuze 196 S i zhun VI I en amzer b laen

muioc 'h egetañ ? » . Hag e lavaran em c 'ha lon : kement -se ivez a zo moged. 16 Ne vez ket dalc'het soñj eus an hini fur nag eus an hini sot da viken : a-barzh nemeur en deizioù da zont, an holl a vezo ankouaet. Ha penaos e varv an hini fur evel an hini sot ! 17 Kasoni am eus bet ouzh ar vuhez : fall, a gav din, eo ar pezh a vez graet dindan an heol ; kement tra a zo moged ha heul an avel. 18 Kasaet em eus an holl boan am eus bet dindan an heol, peogwir e lezin se holl d’an den a vezo war va lerc'h. 19 Ha piv a oar ha fur e vo pe diskiant ? Hag e vo mestr war an holl labourioù am eus graet ! Hag ar furnez am bo bet dindan an heol a vo ivez moged. 20 Troet on da lezel dic'hoanag va c'halon evit an holl labourioù am eus graet dindan an heol. 21 Un den en deus labouret gant furnez, skiant ha berzh-mat, ha d’un den n’en deus ket labouret gantañ e roio e lod ! Se ivez a zo moged ha gwalleur bras. 22 Petra en devo an den evit e holl boanioù ha strivoù e galon o labourat dindan an heol? 23 E holl zeizioù ned int nemet glac'har, ha nemet trubuilh e drevell ; da noz zoken ne ziskuizh ket e galon ; kement-se ivez a zo moged. 24 N’eus gwelloc'h evit an den eget debriñ hag evañ, hag ober tañva d’e ene an

eurvad en e labour : gwelout a ran emañ kement-se eus dorn Doue : 25 « Piv end-eeun a c'hell debriñ ha kaout damant hepdon ? » 26 D’an den a vez mat dirazañ e ro (Doue) furnez ha skiant ha levenez, met d’ar pec'her e ro trevell da serriñ ha da zastum, evit reiñ, d’an hini a zo mat dirak Doue : Kement-se ivez a zo moged ha heul an avel.

PEBEILGANENN Prz 2, 26; 1 Tim 6, 10

P/ D'an den a vez mat dirazañ e ro Doue furnez ha skiant ha levenez, met d'ar pec'her e ro trevell da serriñ ha da zastum evit reiñ d'an hini a zo mat dirak Doue ; * Kement-se a zo moged ha heul an avel. E i l De iz - l i d 197

U/ Gwrizienn an holl drougoù eo karantez an arc’hant. Evit bezañ en em roet dezhi o deus hiniennoù en em dreuz-toullet gant poanioù e-leizh. * Kement-se ...

EIL LENNADENN Eus Hegelennadurioù sant Gregorius Nisa eskob, war Ar Prezeger

(Hom. 5 : PG 44,683-686)

Daoulagad an den fur a zo en e benn

Ma sav un ene e zaoulagad etrezek e benn - da lavarout eo etrezek ar C'hrist, evel ma tispleg sant Paol - e vo kontet eürus dre m'eo lemm sell e zaoulagad, o vezañ m'en deus e zaoulagad e-lec'h n'emañ ket teñvalijenn an droug. An den meur-se Paol, hag an dud all bras evel ma oa-eñ, o devoa o daoulagad en o fenn, hag ivez ar re holl a vev, a fiñv hag a zo er C'hrist. Un den hag a zo er gouloù ne c'hell ket gwelout teñvalijenn ; evel-se kennebeut all, an hini a bar e zaoulagad war ar C'hrist, ne c’hell ket o zreiñ war-zu tra c'houllo ebet. An neb enta hag en

deus e zaoulagad en e benn - ha pa lavaromp penn e komprenomp ar penn-kentañ eus ar bed-holl - hennezh en deus e zaoulagad stag ouzh ar vertuz, (ar C'hrist end-eeun eo ar vertuz peurvat ha peurc'hraet e pep keñver), ouzh ar wirionez, ouzh ar reizhded, ouzh an divarvelezh, ouzh pep mad. Daoulagad an den fur a zo en e benn ; an den sot a vale en deñvalijenn. An hini na laka ket e c'houlaouenn war ar c'hantolor, met he laka dindan e wele, a ra d'ar gouloù dont da vezañ teñvalijenn evitañ. Na kalz a dud avat ez eus er c'hontrol a gav o flijadur o stourm evit an traoù eus an nec’h, hag a vev en ur arvestiñ ouzh traoù gwirion, hag a vez sellet padal evel tud dall ha didalvez ! Sant Paol avat, a fougee bezañ evel-se, pa lavare e oa foll abalamour d'ar C'hrist. E avizded hag e furnez ne bleustrent war hini ebet eus an traoù ez omp-ni dalc’het er bed-man- gant ar garantez evito. Lavarout a ra Ni 'zo foll abalamour d'ar C’hrist , evel pa lavarfe : " Ni 'zo dall evit pezh a sell an traoù a aparchant 198 S i zhun VI I en amzer b laen

ouzh ar vuhez a rener er bed-mañ, dre ma sellomp ouzh an nec'h, ha dre m'hon eus hon daoulagad en hor penn ". Setu perak e oa hep ti nag aoz, paour, kantreer, noazh, gwasket gant an naon hag ar sec'hed. Piv n'en defe ket kredet e oa reuzeudik, ouzh hen gwelout chadennet, bazhataet e-kreiz an dizenor, bezañ taolet ha distaolet e-kreiz houlennoù ar mor goude ma oa aet e vatimant d'ar goueled, ha bezañ kaset amañ hag a-hont gant chadennoù ? Ha koulskoude, daoust ma oa evel-se e-touez an dud, ne zistroas ket e zaoulagad, hag o mirout a reas bepred en e benn ; evel ma lavare : Piv hon disranno diouzh karantez ar C'hrist Jezuz ? An drubuilh, an anken, ar gwallgaserezh, an naon, an noazhder, an dañjer, ar c'hleze ? Ar pezh a oa evel pa lavarfe : " Piv a denno va daoulagad eus va fenn, hag a raio dezho sellout ouzh ar pezh a vez mac'het dindan an treid ? " Dimp-ni ivez e c’hourc’hemenn ober heñvel, pa gelenn dimp tañva an traoù eus an nec'h ; ar pezh a zo evel pa lavarfe " kaout e zaoulagad en e benn ".

PEBEILGANENN S 122(123), 2; Yan 8, 12b

P/ Setu evel daoulagad servijerien etrezek daouarn o mistri,

* Evel-se hon daoulagad war-zu an Aotrou, hon Doue, o c'hortoz m'en devo touez ouzhimp. U/ Me eo sklerijenn ar bed ; an hini am heuilh ne vale ket en deñvalijenn, met sklerijenn ar vuhez en devo. * Evel-se hon daoulagad ...

Pedenn


Tr ede De iz - l i d 199

TRED E D EIZ- LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar Prezeger 3, 1-22

Disheñvel an amzerioù

1 Evit pep tra ez eus ur c'houlz,un amzer evit pep mennad dindan an neñvoù :2 un amzer evit genel, hag un amzer evit mervel ;un amzer evit plantañ, hag un amzer evit displantañ ;3 un amzer evit lazhañ, hag un amzer evit pareañ,un amzer evit diskar, hag un amzer evit batisañ ;4 un amzer evit gouelañ, hag un amzer evit c'hoarzhinun amzer evit klemm hag un amzer evit dañsal ;5 un amzer evit teurel mein, hag un amzer evit dastum mein ;un amzer evit pokat, hag un amzer evit pellaat diouzh ar pokoù ;

6 un amzer evit klask, hag un amzer evit koll ;un amzer evit mirout, hag un amzer evit disteurel ;7 un amzer evit fregañ, hag un amzer evit gwriat ;un amzer evit tevel, hag un amzer evit komz 8 un amzer evit karout, hag un amzer evit kasaat ;un amzer evit ar brezel, hag un amzer evit ar peoc'h.9 Petore gounid en devez al labourer gant ar pezh a ra o poaniañ ? 10Gwelet em eus an trevell a ro Doue da vibien Adam evit poaniañ warnañ. 11Kement tra en deus graet kaer, e koulz, ha zoken ar badelezh en deus lakaet en o c'halon, hep na kavfe an den ar pezh a ra Doue adal an derou betek an diwezh. 12 Gouezet em eus n’eus netra gwelloc'h evito eget kaout levenez ha fringal e-pad o buhez. 13Ya, kement den a zebr, a ev hag a dañva an eurvad en e drevell, kement-se a zo roet(dezhañ) gant Doue. 14 Gouezet em eus ez eo kement tra a ra Doue evit padout bepred ; war-se n’eus ket da lakaat, diwar-se n’eus ket da grennañ, ha Doue a ra diouzh m’hor befe doujañs dirazañ 15 Ar

200 S i zhun VI I en amzer b laen

pezh a zo bet c'hoazh a vo, hag ar pezh a zo da vezañ c'hoazh a zo bet, ha Doue a glask ar pezh a zo aet kuit. 16 C’hoazh em eus gwelet dindan an heol : e lez ar gwir emañ ar fallagriezh, e lez ar reizhder, enni ar fallagriezh. 17 Hag em eus lavaret em c'halon : an den reizh hag an hini fallakr a vezo barnet gant Doue, rak un amzer ez eus evit pep tra hag evit pep oberenn eno. 18 Lavaret em eus em c'halon a-fet mibien Adam : o amprouiñ e fell da Zoue, ma vo gwelet ez int loened, int ivez. 19 Rak tonkadur mibien Adam ha planedenn al loened a zo an hevelep planedenn : evel ma varv ar re-mañ e varv ar re-se; an hevelep anal o deus holl, ha netra muioc'h n’en deus an den eget al loen, netra, rak pep tra a zo moged. 20 Holl ez eont d’ar memes lec'h, holl e teuont eus ar poultr hag holl e tistroont d’ar poultr. 21 Piv a oar daoust pe spered mibien Adam a sav d’an nec'h, pe spered al loened a ziskenn d’an traoñ, d’an douar ? 22 Ha gwelet em eus n’eus (netra) gwelloc'h eget kaout levenez, evit an den, gant ar pezh a ra : sed aze e lodenn. Piv e gaso da welout petra a zo en e c'houde?

PEBEILGANENN 1 Kor 7, 29b. 31; Prz 3, 1 P/ Berr eo an amzer ganimp ; neuze ar re a implij traoù ar bed-mañ, ra vezint evel pa ne rafent ket ganto, * Rak tremen a ra ar bed-mañ a welomp. U/ Evit pep tra ez eus ur c'houlz, un amzer evit pep mennad dindan an neñvoù : * Rak tremen a ra ...

EIL LENNADENN

Eus Hegelennadurioù sant Gregor Nisa eskob war Ar Prezeger

(Hom.6 PG 44,702-703)

Un amzer da lakaat er bed, hag un amzer da vervel

Un amzer da vezañ ganet, hag un amzer da vervel, eme ar Prezeger. Boulc’het brav en deus e skrid, dre gomz war an

unaniezh dedennus etre an daou dra-se, da lavarout eo, Tr ede De iz - l i d 201

ganedigezh ha marv. War- le r c ’h ganedigezh e t eu mar v en undoare didec'hus, ha pep ginivelezh a ya d'en em goll er marv. Bez' ez eus, emezañ, un amzer da vezañ ganet, hag un amzer da vervel. Salv ma vo roet din-me ar c'hras da vezañ ganet e koulz vat ha da vervel e koulz vat ! Ne lavarfe den ebet emañ ar Prezeger oc’h ober meneg eus ar c'hanedigezh-se a zo er-maez eus ar volontez, hag eus ar marv naturel, evel pa vefent oberennoù a vertuz. Rak n'eo ket dre benn youl ar vaouez eo e teu ar gwilioudiñ ha n'emañ ket ar marv e dalc'h bolontez dieub ar re a varv. Hag ar pezh n'emañ ket en hor galloud, n'eus den hag a lavaro ez eo un oberenn a vertuz pe ur pec'hed. Dav kompren neuze emañ ar Prezeger o komz eus ur seurt gwilioud e koulz vat hag eus ur seurt marv oc'h en em gaout ivez e poent hag en amzer. D'am meno, setu amañ petra eo ar gwilioud a-benn an termen ha n'eo ket a-raok an termen : pa en devez unan bennak, evel ma lavar Izaia, koñsevet diwar zoujañs Doue, ha ma c'han e-unan e silvidigezh, koulz lavarout, gant poanioù e ene evel ur vaouez o c'henel bugale. Ni a zo tadoù dimp-ni hon-unan en ur stumm bennak, p'en em furmomp hon-unan dre ur stumm-soñjal reizh, ha dre hor bolontez dieub evit en em c'henel hon-unan, en em lakaat er bed hon-unan. Kement-se a reomp adal ma tegemeromp Doue ennomp. Dont a reomp da vezañ bugale da Zoue, bugale d'ar Vertuz, ha bugale d'an Hini Uhelañ. Met en em c'henel a reomp a-raok an termen hep bezañ echu ha peurc'hraet, pa n'hor bez ket furmet ar C'hrist ennomp, evel ma lavar an Abostol. Dav ez eo d'an den a Zoue bezañ klok ha peurc'hraet. Mar deo sklaer e petore stumm e vezomp ganet e koulz vat, ez eo sklaer ivez d'an holl e petore stumm e varvomp e poent hag en amzer. Evit sant Paol e oa mat pep amzer evit ur marv mat. Ret eo hen klevout en e lizheroù o krial dimp, evel d'hor gourfediñ en ur stumm bennak : Bemdez, emezañ, e varvan evit m'ho pefe gloar , ha kement-mañ : Abalamour deoc'h e vezomp lakaet bemdez d'ar marv. Ha ni hon eus santet ivez ennomp hon-unan hor barnedigezh d'ar marv. A dra sur ez eo sklaer-tre e petore mod e varv Paol bemdez :

ne vev morse evit ar pec'hed ; lakaat a ra izili e gorf a bec’hed da202 S i zhun VI I en amzer b laen

vervel ; dougen a ra gantañ e-unan, amañ hag a-hont, ar marv eus Korf ar C'hrist ; hep ehan e vez staget ouzh ar Groaz a-unan gant ar C'hrist ; morse ne vev evitañ e-unan, met ar C'hrist en deus ennañ e-unan, o vevañ. D'am meno e voe ar marv-se ur marv e koulz vat hag a bourchasas dezhañ ar gwir vuhez. Me, eme an Aotrou, a lako da vervel hag a lako da vevañ. Lavarout a ra kement-se abalamour d'an dud da grediñ diarvar ez eo un donezon eus e berzh bezañ marvet d'ar pec'hed, ha bezañ o vevañ dre ar Spered. Rak evit gwir, evel efed eus ar marv e promet komz Doue ar gwir vuhez.

PEBEILGANENN Adl 32, 39b; Dsk 1, 18c

P/ Me eo a ra mervel ha bevañ ; gloazañ a ran, ha pareañ. * Den, eus va dorn ne zieub. U/ Em dalc'h emañ alc'houezioù ar marv hag an Ifern. * Den, eus va dorn ne zieub ...

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc'halloudek, ma vimp troet bepred da soñjal en traoù santel, evit na glaskimp nemet plijout deoc'h dre gomz ha dre ober. Dre bon Aotrou ...

PEVARE DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar Prezeger 5, 9 --- 6,8

Didalvezded ar pinvidigezhioù

5,9 An neb a gar an arc'hant n’en devez ket e walc'h a arc'hant, hag an neb a gar ar madoù n’en devez ket o frouezh : kement-se ivez a zo moged. 10 Pa vez kalz a vadoù, e vez kalz debrerien ; ha petore gounid evit ar perc'henn, nemet o gwelout gant e

zaoulagad ? Peva re De iz - l i d 203

11 Flour eo kousked al labourer, pe nebeut pe galz en devez debret ;an hini avat en deus re a binvidigezh ne gav ket diskuizh en e gousk. 12 Bez’ ez eus ur gwall gleñved am eus gwelet dindan an heol ; pinvidigezh miret gant he ferc'henn evit e walleur. 13 Koll a ra ar binvidigezh-se e-barzh ur gwall-afer ; hag en devo ur mab na vezo netra en e zorn. 14 Evel m’eo deuet eus kof e vamm, en noazh e tistroio, o vont evel ma-z eo deuet, ha netra ne zougo eus e labour , (netra) da vont gant e zorn. 15 Kement-se, ya, a zo ur gwall gleñved ! En hevelep doare ma-z eo deuet e yelo, ha petore gounid evitañ da vezañ labouret evit an avel ? 16 E-pad e holl vuhez, en deñvalijenn en deus debret : setu-eñ azrec'het-kenañ, klañvet, brouezet. 17 Sed ar pezh am eus gwelet : mat ha brav eo debriñ hag evañ, ha tañva an eurvad gant an holl labourioù a ra (an den) dindan an heol, e-kerzh niver deizioù e vuhez, a ro dezhañ Doue, rak sed aze e lodenn. 18 Piv bennak ez eus bet roet dezhañ gant Doue pinvidigezh ha madoù, hag ar galloud da zebriñ diouto, da gaout e lod, ha levenez en e labour : se a zo un donezon digant Doue. 19 Rak ne vez ket kalz o soñjal e deizioù e vuhez : Doue a respont (dezhañ) gant levenez e galon.

6,1 Bez’ ez eus ur gwalleur am eus gwelet dindan an heol, hag a zo bras war an den: 2 Sed un den ma-z eus bet roet dezhañ gant Doue pinvidigezh, madoù ha gloar , ha netra ne vank d’e ene eus an holl bezh en deus c'hoant ; met n’eo ket bet roet dezhañ ar galloud gant Doue da zebriñ diouto, rak un den estren eo o debr : moged ha kleñved fall eo se ! 3 Mar en deus bet un den kant (bugel), ha kalz a vloavezhioù en deus bet (ivez), met daoust ha niverus eo bet deizioù e vloavezhioù, n’en deus ket e ene trawalc'h a eurvad, hag ur bez zoken n’en deus ket, lavarout a ran ez eo eürusoc'h egetañ ur sioc'han. 4 Rak evit moged ez eo deuet, hag en deñvalijenn ez a

kuit, hag en deñvalijenn e anv a vo goloet. 5 An heol n’en deus ket gwelet nag anavezet, diskuizh en deus bet muioc'h eget egile. 6 Nag en dije (hemañ) bevet mil bloaz div wezh hep kaout an


eurvad da dañva, daoust ha n’eo ket d’an hevelep lec'h emañ an holl o vont ?7 « Holl labour an den a zo evit e c'henou,hag e ene ne vez ket karget ». 8 Petra muioc'h en deus an den fur eget an hini sot ? Petra (muioc'h) ar paour a oar mont war-raok dirak ar re vev ?

PEBEILGANENN Krl 30, 8; S 30(31),15a.16a P/ Falsentez ha lavar gaouiat ra bellaio diouzhin, * Paourentez na pinvidigezh na ro ket din, met pourvez din ar bara am eus ezhomm, U/ Me avat am eus esper ennoc'h, Aotrou, etre ho taouarn emañ va flanedenn. * Paourentez ...

EIL LENNADENN

Eus Addisplegadur sant Jerom beleg, war ar Prezeger

(PL 23,1057-1059)

Klaskit an traoù eus krec'h

Pa ro Doue pinvidigezh ha madoù d'un den bennak e ro dezhañ ivez ar galloud da vevañ diwarno, da gaout e lod enno, ha da gaout levenez gant e labourioù ; kement-se a zo un donezon a-berzh Doue. N'en devo ket nemeur a soñj eus deizioù e vuhez, rak Doue a leugn e galon a levenez. Ouzh hen lakaat e-skoaz an hini, a vev diwar e binvidigezhioù e teñvalijenn an nec'hamant, hag a vergn, gant trubuilh e-leizh, traoù kollidik, e lavar Kohelet ez eo gwelloc'h stad an hini a oar tennañ ampled eus an traoù a zo dirazañ. En traoù-mañ ez eus plijadur, ha na pa vefe dister ; aze avat gwall brederioù hepmuiken. Ha reiñ a ra da c1houzout perak ez eo un donezon a-berzh Doue gallout ober e vad eus ar pinvidigezhioù. Rak, emezañ, n'en devezo ket nemeur a soñj eus deizioù e vuhez. Rak Doue hen galv da gaout levenez a galon : ne vo ket en dristidigezh, ne vo ket enkrezet gant e soñjoù, gounezet ma vo e galon gant al laouenidigezh hag ar blijadur a-vremañ. Met hervez an Abostol, ez eo gwelloc'h kompren e komzer amañ eus ar boued

Peva re De iz - l i d 205

speredel hag eus an died speredel roet gant Doue, ha gwelout amañ ar vad a denn pep hini eus e labourioù. Rak war-bouez poaniañ da vat ha studiañ, e c'hellomp dont a-benn da arvestiñ ouzh ar gwir vadoù. Honnezh eo hol lodenn-ni : ar frouezh a levenez a dennomp eus hor studi hag eus hol labour. Un dra vat eo kement-se, met koulskoude, ken na vo diskouezet ar C'hrist, Eñ hor buhez, ne deo ket kement-se ar mad penn-da-benn. "Holl labour an den a zo evit e c'henou, met ne vezo ket leuniet e ene. Petra en deus an den fur en tu-hont d'an hini foll, petra en tu-hont d'ar paour, nemet gouzout mont war-raok dirak ar re vev ?. Kement labour a ra an den er bed-mañ a vez kuzumet gant e c'henou, drailhet gant e zent, ha tremenet d'ar c'hof da ziazezañ. Ha pa vez o terriñ un tamm e lontegezh, neuze en devez un tamm plijadur e-keit ha ma vez ar boued o tremen dre e gorzailhenn. Met kaer en devo debriñ, ne vezo ket leuniet e ene : daoust pe dre m'en devo c'hoant adarre d'ar pezh a zebr, ha n'eus forzh pe hini, an den fur evel an den sot, ne c'hell bevañ hep boued, hag ar paour ne glask netra all nemet ar pezh a c'hell derc’hel lestr dister e gorf, hep hen lazhañ dre an disvoued ; pe daoust dre na denn an ene tamm vad ebet eus kennerzh ar c'horf, hag ez eo boutin ar boued d'ar fur evel d'ar sod, hag ez a ar paour d'al lec'h ma welo ez eus madoù. Gwelloc'h ez eo intent an dra-se diwar-benn ar C'hristen a zo desket war ar Skriturioù-Sakr, hag en deus bepred labour en e c'henou, hag e ene ne vez ket leuniet, peogwir e fell dezhañ kenderc’hel bepred da zeskiñ. Ha war ar poent-se en deus ar fur muioc'h eget ar sod, peogwir en em sant paour, (met evel ar paour-se a lavar an Aviel ez eo eürus), e hast afo tizhout an traoù a sell ouzh ar vuhez, ha kerzhout a ra gant an hent strizh hag enk a gas d'ar vuhez, met paour ez eo e-keñver oberoù fall, ha gouzout a oar e pelec’h emañ o chom ar C'hrist, an hini a zo buhez.

PEBEILGANENN Kv. Sir 23, 4-6.3b P/. Aotrou, Tad ha Doue va buhez, n'am dilezit ket er soñjoù fall ; na roit ket din rogentez an daoulagad, ha distroit diouzhin ar c'hoantegezh, c’hoantegezh ar c'hig ha darempredoù


ar c'horf gant na dapint ket ac'hanon, * Ha n’am deroit ket d’ar c'hoant dieleveziek. gant ur spered dizoujañs ha diboell. U/ N'am dilezit ket, Aotrou, evit na liesaio ket va fazioù, na fonnusaio ket va fec'hedoù. * N'am deroit ket

Pedenn


PEMPVET DEI Z-LI D


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar Prezeger 6, 11 --- 7, 28

Na vez ket fur en tu-hont d'ar muzul ret

6,11 Pa vez kalz a gomzoù, e vez kalz a voged : petra muioc'h en devez an den ? 12 Rak piv a oar petra a zo ar gwellañ evit an den er vuhez, e-kerzh niver an deizioù eus e vuhez a voged a dremen evel ur skeud ? Ha piv a zisklerio d’an den ar pezh a vezo war e lerc'h dindan an heol ? 7,1 Gwell eo brud eget eoul mat, ha deiz ar marv eget deiz ar c'hanedigezh. 2 Gwell eo mont d’an ti-kañv eget d’an ti-banvez, dre ma-z eo termen an holl dud ; an hini bev en deus da lakaat se en e galon.3 Gwell eo ar glac'har eget ar c'hoarzh, rak pa vez fall an dremm e wella ar galon.4 Kalon ar re fur a zo e ti ar c'hañv, ha kalon ar sodien e ti ar blijadur.5 Gwell eo selaou gourdrouz un den fur eget selaou kanaouenn ar sodien.6 Evel trouz ar spern dindan ar gaoter, evel-se c'hoarzhadenn ar re

sot. Pempve t De iz - l id 207

Ha kement-se ivez a zo moged.7 Rak mac'homerezh a ra sodiñ unan fur, ha koll ar galon a ra an donezon.8 « Gwell eo diwezh un dra eget e zerou, gwell eo hirded a spered eget bras a spered ». 9 Na hast ket, ez spered, d’en em chalañ, rak ar chal a ziskuizh en askre ar sodien. 10 Na lavar ket : « Perak e oa an deizioù a-ziagent gwelloc'h eget ar re-mañ ? ». Rak n’eo ket fur goulennata war gement-se. 11 Mat eo ar furnez, koulz hag un hêrezh, ur gounid eo evit ar re a wel an heol. 12 Dindan skeud ar furnez, pe dindan skeud an arc'hant ? : spletusoc'h eo ar skiant, ar furnez a ro buhez d’ar re o devez anezhi. 13 Sell oberoù Doue : piv a c'hell sonnaat ar pezh en deus graet kromm? 14 D’an deiz a eurvad, bez eürus, hag en deiz a reuz, sell : hemañ, koulz hag egile, o graet en deus Doue ma na gavo an den, a gement a vo war e lerc'h, netra ebet. 15 Kement-mañ am eus gwelet em deizioù a voged : an den reizh o vervel daoust d’e reizhded, hag an hini fallakr oc'h astenn e zeizioù daoust d’e fallentez.16 Na vez ket reizh betek re,na fur dreist-muzul !Perak en em zistrujañ?17 Na vez ket fallakr betek re, na diskiant !Perak mervel, ken na vezo da amzer ? 18 Mat eo dit kregiñ gant un dra, hag eus un dra all chom hep diskregiñ da zorn : an hini a zouj Doue, a ra mont pep tra. 19 Ar furnez a ra kreñvoc'h an den fur eget an dek mestr a zo e kêr. 20 N’eus ket a zen reizh war an douar oc'h ober ar vad hep pec'hiñ. 21 Neuze 'ta, ouzh an holl gomzoù a vez lavaret, na ro ket da galon, ha ne glevi ket da servijer ouzh da villigañ. 22 Meur a wezh - a oar da galon - ec'h eus ivez milliget ar re all. 23 Kement-se am eus arnodet gant furnez ; lavaret em eus :

« Fur e vezin ! ». Met se a zo (c'hoazh) pell diouzhin. 24 Pell emañ ar pezh a zo, ha don, don ! piv e gavo?


25 Poelladet em eus em c'halon, da c'houzout, da furchal, da glask furnez hag ar peragoù, da anaout ez eo ar fallagriezh ur sotoni, hag ar follentez un diskianterezh. 26 Kavet em eus eo c'hwervoc'h eget ar marv ur vaouez, dre ma-z eo ur pech ; ha rouedoù he c'halon, hag ereoù he daouarn. Neb a blij da Zoue a ziflipo diouti, met ar pec'her a vo paket ganti. 27 Sed ar pezh am eus kavet, - eme ar Prezeger - evit an eil hag eben em eus klasket ar perag. 28 Ha c'hoazh e klask va ene, ha n’em eus ket kavet: Ur gwaz e-touez mil a gavan,met ur vaouez a-douez an holl ne gavan ket.

PEBEILGANENN KrI 20, 9; Prz 7, 20; 1 Yn 1, 8. 9

P/ Piv a lavaro : « Glanaet em eus va c'halon, naet on eus va fec'hed »? * N’eus ket a zen reizh war an douar oc'h ober ar vad hep pec'hiñ. U/ Mar lavaromp ez omp dibec'h, en em douellomp hon-unan ; mar anzavomp hor pec'hedoù, Doue a zo neuze leal ha just evit pardoniñ dimp. * N'eus ket a zen reizh ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennadurioù sant Koulman Meur, abad

(Instr.1 de Fide, 3-5 : Opera, Düblinum, 1957, pp.62-66)

Donder bras Doue

Doue a zo e pep lec'h, divent penn-da-benn, hag e pep lec’h hervez e desteni diwar e benn e-unan : Me, emezañ, a zo un Doue tost, ha n'eo ket un Doue pell. Ne glaskomp ket enta un Doue o chom pell diouzhimp, p'hon eus anezhañ en hon diabarzh, mar henn meritomp. Rak en hon diabarzh, e gwirionez, emañ o chom evel hon ene en hor c’horf, da vihanañ ma-z omp izili yac'h dezhañ, mar d-omp marv d'ar pec'hed. Neuze, e gwirionez, ennomp emañ o chom an Hini en deus lavaret : Me a vo o chom ganto, hag a gerzho en o zouez. Hogen ma-z omp dellezek e vefe

ennomp, neuze e gwirionez, ez eo gantañ ez omp bevaet evel e Pempve t De iz - l id 209

izili bev : Ennañ, evit gwir, evel ma lavar an Abostol, e vevomp, e fiñvomp hag emaomp. Piv, a lavarin-me, a c'hello mont don en anaoudegezh eus an Uhelañ, hervez e vezoud dreist-lavar ha digomprenadus ? Piv a beurfurcho e donderioù Doue ? Piv a fougeo anaout an Doue divuzul a leugn an holl draoù, a ra an dro d'an holl draoù, a drebarzh an holl draoù, a zo brasoc’h eget an holl draoù, a endalc’h ha dreist-diraez an holl. draoù ? "Eñ ha n'en deus den ebet hen gwelet biskoazh. Arabat da zen kaout hardizhegezh a-walc'h da glask intent misterioù digomprenadus Doue : petra e voe, penaos e voe, piv e voe. An traoù-se a zo dilavaradus, diziraezadus, dianavezadus ; kred enta ken eeun ha tra, met gant nerzh, ez eo Doue hag e vo Doue evel ma voe, o vezañ ma-z eo un Doue na c'hell ket bezañ kemmet. Piv enta eo Doue ? An Tad, ar Mab hag ar Spered Santel, un Doue hepken. Na glask ket hiroc'h diwar-benn Doue ; rak ar re a fell dezho anaout un donder bras a zle teurel evezh da gentañ ouzh natur an traoù. An anaoudegezh eus an Dreinded a vez keñveriet, gant gwir abeg, ouzh donder ar mor, hervez ar gomz-mañ eus an Den Fur : Hag an donder bras , piv hen dizoloio ? Evel ma ne c'hell ket donder ar mor bezañ gwelet gant selloù mab-den, evel-se ne c'hell ket doueelezh an Dreinded bezañ tizhet gant skiantoù an den. Setu perak, ma fell biken, a lavaran, da unan bennak gouzout petra a zle da grediñ, arabat dezhañ soñjal e kompren muioc'h ha gwelloc’h pa gomz eget pa gred : rak kalz pelloc'h e tec'ho ar wirionez a glasker diwar-benn Doue, eget a-raok. Klask eta ar skiant veur, n'eo ket dre dabutoù gerioù, met dre barfeted ur vuhezegezh vat ; n'eo ket gant da deod met gant ar feiz a zeu eus eeunded ar galon ; n'eo ket eus tezennoù un difeiz desket, eo e vez gounezet. Mar klaskez enta, dre vreutadegoù, ar skiant dreist-lavar, e pellaio muioc'h diouzhit eget m'edo. Mar klaskez dre ar feiz, e chomo ar Furnez e-lec'h m'emañ o chom : e-tal an dorojoù ; ha lec'h m'emañ o vevan e vo gwelet, pe da vihanañ, lod anezhi. Met neuze, e gwirionez, e vez tizhet betek ur muzul 'zo, pa greder ez eo an diwelus dreist-diraez a-grenn ; rak ret eo krediñ ez eo Doue diwelus, evel m'emañ, daoust ma c’hell

bezañ gwelet, en ur stumm bennak, gant ur galon c'hlan.


PEBEILGANENN S.35(36), 6-7; Rom 11, 33

P/ Aotrou, betek an neñv e sav ho trugarez, ken uhel hag ar c'hoabr ho fealded. * Ho reizhder a zo bras evel ar menezioù, ho parnedigezhioù, ken don hag ar mor. U/ 0, donder dreist-muzul pinvidigezh, furnez, ha gouiziegezh Doue ! Pegen digomprenus eo e zivizoù * Ho reizhder ...

Pedenn


C'HWEC'HVE T DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar Prezeger 8, 5 --- 9, 10

Frealz ar Fur

8,5 An neb a vir ar gourc'hemenn ne anavez netra fall ; an amzer hag ar varn, o anaout a ra ar galon fur. 6 Rak, evit pep afer ez eus un amzer hag ur varn hag argoll an den a vez bras warnañ. 7 Ne oar ket petra a c'hoarvezo, ha pezh a c'hoarvezo piv a zisklerio dezhañ ? 8 N’eus den mestr war an anal evit lakaat e prizon an anal, na den mestr war deiz ar marv ; n’eus ket dale en emgann-se, ne salv ket ar fallagriezh he dalc'hourien. 9 Kement-se am eus gwelet, o lakaat va c'halon gant pep tra a vez graet dindan an heol, tra m’emañ an den mestr war an den, evit e wall. 10 Ha gant-se em eus gwelet tud fallakr kaset d’ar bez ; o vont eus al lec'h santel d’o c'has, ez ankouaed e kêr ar pezh o devoa graet : kement-se ivez a zo moged. 11 Pa ne vez ket graet kondaonidigezh an oberoù fall buan (a-walc'h), dre-se eo e

vez leun kalon mibien Adam gant ar c'hoant ober fall. 12 Ar C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 211

pec'her a ra an droug kant gwezh, daoust hag e vez pasianted gantañ, ec'h ouzon-me ez eus eurvad evit an dud a zouj Doue, ar re o deus doujañs dirazañ. 13 An eurvad n’eo ket evit ar fallakr , ne astenno ket e zeizioù (muioc'h) eget ur skeud, rak n’en deus tamm doujañs ebet dirak Doue. 14 Bez’ ez eus ur moged hag a vez graet c'hoazh war an douar : tud reizh a c'hoarvez ganto hervez oberoù ar re fallakr, ha tud fall a c'hoarvez ganto hervez oberoù an dud reizh. Lavarout a ran ez eo kement-se moged ! 15 Ha me am eus meulet al levenez-mañ : n’eus eurvad evit an den dindan an heol nemet o tebriñ hag oc'h evañ hag o festal ; an dra-mañ a chom gantañ en e boanioù, a-hed deizioù ar vuhez a roio dezhañ Doue dindan an heol. 16 Pa 'm eus lakaet va c'halon da anavezout ar furnez, ha da welout pegement a breder a vez kemeret war an douar, - rak na deiz na noz, ar c'housked gant an daoulagad ne weler - 17 em eus sellet ouzh holl oberoù Doue, met ne c'hell ket an den dizoleiñ an oberoù a vez graet dindan an heol : forzh pegement e labour an den da glask, ne gav ket. Ha zoken mar lavar ar fur en deus anaoudegezh, ne c'hell ket kavout. 9,1 Ya, kement-se am eus lakaet em c'halon, ha merzet em eus kement-mañ : an dud reizh, ar re fur o oberoù a zo e dorn Doue ; karantez, kasoni ? n’o anavez ket an den ; pep tra a zo dirak.2 Kement tra evit an holl, hevelep tonkad evit an den reizh hag ar fallakr,an hini mat, an hini fall,an hini glan, an hini dic'hlan, .evit an hini a ra aberzh hag an hini na ra ket.gant an hini mat evel gant ar pec'her,an hini a dou evel an hini na ra ket, gant aon. 3 Un droug ez eo, e kement a vez graet dindan an heol, n’eus ur blanedenn nemeti evit an holl ; ha kalon mibien Adam a vez leun a falloni, hag ar follentez a vez en o c'halon e-pad o buhez, ha goude-se, davet ar re varv ! 4 Rak an neb a zo keneil d’an holl re vev, ez eus fiziañs

(evitañ), rak ur c'hi bev a zo gwelloc'h eget ul leon marv. 5

Ar re vev a oar e varvint, met ar re varv n’ouzont netra, n'o deus


ken a c'hopr da gaout, ankouaet eo ar soñj anezho. 6 O c'harantezioù, kasonioù, gwarizioù, a zo aet da get ; o lod n’o devo ken biken eus kement a vez graet dindan an heol. 7 Kae, debr laouen da vara, ev a galon vat da win, rak dija e plij da Zoue da oberoù.8 Ra vo bepred da zilhad gwenn, hag eoul war da benn hep mank ! 9 Tañva ar vuhez gant ar wreg a garez, a-hed an holl zeizioù, ar vuhez a voged roet dit dindan an heol, - da holl zeizioù a voged -, rak setu da lod er vuhez, hag an trevell a rez dindan an heol. 10 Kement a gav da zorn da ober hervez da nerzh, hen gra, rak n’eus nag oberoù, na prederioù, na skiant, na furnez er Sheol emaout o vont e-barzh.

PEBEILGANENN 1 Kor 2, 9-10; Prz 8, 17a

P/ Ar pezh n'o deus ket gwelet daoulagad an den, ha n'o deus ket klevet e zivskouarn, ar pezh n'he deus ket ijinet e galon, eo kement-se en deus ragaozet Doue evit ar re a gar anezhañ, * Dimp-ni en deus Doue diskleriet se dre ar Spered a drebarzh pep tra, zoken donderioù Doue. U/ Ne c'hell ket an den dizoleiñ holl oberoù Doue. * Dimp-ni en deus ...

EIL LENNADENN

Eus Plaenadurioù sant Gregor eskob Agrigentum war Ar Prezeger

(Lib.8,6 : PG 98,1071-1074)

Ra drido va ene en Aotrou Doue

Kae, debr laouen da vara, ev a galon vat da win, rak dija e plij da Zoue da oberoù. Mar kemerfemp al lavar-se, hervez e ster anat ha boutin, e c'hellfemp, en ur stumm ha na vefe ket amzere, gwelout ennañ un


ali mat a-berzh ar Prezeger. Mar bevomp gant eeunded, mar en em stagomp ouzh kredenn ar gwir feiz e-keñver Doue, e lavar ar Prezeger e c’hellomp debriñ hor bara gant levenez, hag evañ gwin gant ur galon drant, en ur ziwall diouzh heuliañ kelennadurezh fall ha diouzh en em ren gant troidellerezh. Er c'hontrol, lavarout a ra dimp treiñ hor spered etrezek an traoù reizh, ha sikour hervez hor galloud, gant trugarez ha largentez, an dud ezhommek hag ar re baour, da lavarout eo, en em ouestlañ d'ar prederioù ha d'an oberoù a zo diouzh grad Doue e-unan. Hogen, e gwirionez, diskleriadur ar Skritur-Sakr hon sav war-du ur soñj uheloc'h, hag a zesk dimp treiñ hor spered war-du ar bara neñvel ha kevrinus diskennet eus an neñv, hag a zegasas ar vuhez d'ar bed ; deskiñ a ra dimp ivez evañ gant ur galon drant ar gwin speredel, da lavarout eo, an hini a ziveras eus ar gwir winienn, da goulz ar Basion Salvus. Diwar o fenn e lavar Aviel hor Silvidigezh :Goude bezañ kemeret bara, ha bezañ hen benniget, e lavaras Jezuz d'e ziskibien hag ebestel santel : Kemerit, debrit : hemañ eo va c'horf a zo torret evidoc’h evit ar pardon eus ar pec'hedoù. Ha goude bezañ graet heñvel gant ar c'halir e lavaras : Evit holl dioutañ : hemañ eo va gwad, gwad an Emglev nevez, a zo skuilhet evidoc’h hag evit an holl dud evit ar pardon :eus ar pec'hedoù. Ar re a zebr ar bara-mañ hag a ev ar gwin kevrinus, a gemer joa hag a drid gant al levenez hag a c'hell krial : Lakaet hoc'h eus levenez en hor c'halon". Hogen, war va meno, eo bet skeudennet en a-araok ar Bara hag ar Gwin e Levr ar C’hrennlavarioù gant Furnez Doue, ar Furnez-se hag en em zalc'h er bezañ hi hec’h-unan, ar C'hrist hor Salver, pa lavar : Deuit, debrit va bara hag evit ar gwin am eus prientet evidoc’h, en ur verkañ evel-se ar perzh kevrinus a gemerer er Verb. Ar re a vez pedet da gemerout perzh er Verb evel-se a zle dougen bepred dilhad gwenn, da lavarout eo, oberoù a sklerijenn a ra dezho bezañ ken splann hag ar sklerijenn hec’h-unan, evel ma tiskler an Aotrou en Aviel : "Ra lugerno ho sklerijenn dirak an dud en doare ma welint hoc’h oberoù mat, ha ma veulint ho Tad a zo en neñv. Ha gwelet e vo, zoken an eoul e-unan o fonnusaat bepred war o fenn, da lavarout eo, ar Spered a wirionez o diwallo hag o gwarezo ouzh pep tagadenn a-berzh ar pec’hed.


PEBEILGANENN S.15(16), 8b-9a. 5a

P/ An Aotrou a zo en tu dehou din, ne vrañsellin ket ; * Gant se eo laouen va c'halon, hag e trid va ene. U/ An Aotrou eo va lod, va c'haliriad. * Gant se ...

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc’halloudek, ma vimp troet bepred da soñjal en traoù santel, evit na glaskimp nemet plijout deoc'h dre gomz ha dre ober. Dre hon Aotrou ...

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar Prezeger 11, 7---12, 14

Lavarennoù war ar gozhni 11,7 Dous eo ar sklerijenn,brav evit an daoulagad gwelout an heol.8 Daoust d’ar bloavezhioù niverus en devo bevet un den,hag evito holl da vezañ bet eürus,ra soñjo en deizioù a deñvalijenn,ha pegen niverus e vezint ;kement a c'hoarvezo a zo moged.9 Bez eürus, krennard, ez yaouankiz;ha ra vezo eürus da galon e deizioù da yaouankiz,kerzh diouzh hent da galon hag hervez gweled da zaoulagad ;met goar diwar-benn kement-se e vi kaset gant Doue d’al lez-varn.10 Pella an dristidigezh diouzh da galon,kas kuit an droug diouzh da gorf:Yaouankiz, koulz ha kozhni, a zo moged !12,1 Bez soñj eus da Grouer e deizioù da yaouankiz,a-raok na zeuio deizioù a reuz,


na zegouezho bloavezhioù ma lavari (diouto) : « N’em eus ket a blijadur ganto » ;2 a-raok ma teñvalaio an heol, ar sklerijenn, al loar, ar stered, ha ma tistroio ar c'houmoul goude ar glav ;3 en deiz ma kren diwallerien an ti, ha ma pleg an dud bagol, ha ma paouez ar malerezed, deuet re nebeut, ha ma tisplanna ar sellerezed dre ar prenestroù;4 ha pa vez prennet ar stalafioù war ar straed, pa ziskenn mouezh ar vilin, pa saver gant geiz al laboused,pa wana holl verc'hed ar c'han ;5 neuze ur grapenn a ra aon, treantoù a vez war an hent, tra ma reer fae war an alamandez, ma vez ur samm ur c'harvegha ma vez freuzet ar c'hoantegezhioù ; rak mont a ra an den etrezek e di peurbadusha treiñ a ra war ar straed al leñverien.6 a-raok ma tistenn an neudenn arc'hant,ma torr ar voulenn aour,ma freuz ar picher e-tal ar feunteun,ma tiroudenn ar rod d’ar puñs,7 ha ma tistro ar poultr d’an douar evel ma oa,hag ar spered da Zoue en deus e roet.8 Moged ! moged ! eme ar Prezeger, kement tra 'zo a zo moged ! 9 Ouzhpenn ma-z eo bet ar Prezeger un den fur, en deus c'hoazh kelennet e ouiziegezh d’ar bobl ; pouezet en deus, klasket, urzhiet krennlavarioù e-leizh. 10 Klasket en deus ar Prezeger kavout lavarioù plijus ha skrivañ resis komzoù a wirionez. 11 Lavarioù ar furien a zo evel broudoù ; evel tachoù poentet e follennoù an dastumadoù ; roet int bet gant ar Pastor unel. 12 Hag ouzhpenn-se, va mab, diwall ! Ober levrioù e-leizh

n’en deus ehan ebet, ha studiañ kalz a skuizh ar c'horf 13 Diwezh


ar brezegenn. Pep tra a zo bet klevet. Doue a zo da zoujañ, e c'hourc'hemennoù da virout : sed aze peurvad an den. 14 Rak an holl oberoù, Doue o degaso d’ar varn, zoken ar pezh a zo kuzhet, mat pe fall.

PEBEILGANENN (S 70(71), 17. 9a ; kv. S 15(16), 11

P/ Aotrou Doue, c'hwi hoc’h eus va c'helennet adal va yaouankiz, ha betek bremañ em eus embannet ho purzhudoù. * N'am distaolit ket en amzer ar gozhni. U/ Va leuniañ a reot a levenez gant ho tremm, plijadurezh en tu dehou deoc’h da virviken. * N'am distaolit ket...

EIL LENNADENN

Eus Plaenadur sant Gregor eskob Agrigentum war ar Prezeger

(Lib.10,2; PG 98,1138-1139)

Tostait d'an Aotrou hag e viot sklerijennet

Dous ez eo ar gouloù-mañ, eme ar Prezeger, ha mat-tre ez eo sellout gant nerzh hon daoulagad ouzh an heol kaer-mañ. Mar befe dilamet kuit ar gouloù e vefe ar bed-mañ digened, hag ar vuhez hep buhez. Setu perak en doa Moizez, an arvestour-Doue-se, lavaret a-raok ar Prezeger : Ha Doue a welas ar gouloù, hag a lavaras : mat eo ! Ar pezh a zere ouzhimp-ni avat, ez eo soñjal er Gouloù bras, gwirion ha peurbadel, a sklaera pep den o tont er bed-mañ, da lavarout eo, ar C'hrist, salver ha dasprener ar bed, a zeuas da vezañ den, hag a ziskennas betek stad izelañ buhez mab-den. Diwar e benn e lavar ar profed David : Kanit d'an Aotrou, kanit ur salm d'e anv , grit un hent d'an hini a zo o sevel war-du ar C'huzh-heol ; an Aotrou eo e anv ; ha tridit dirazañ. Lavarout a reas e oa dous ar gouloù, hag e tiouganas e oa mat gwelout gant an daoulagad Heol ar C’hloar, da lavarout eo, an Doue-se a lavare d'ar c'houlz ma oa en em c’hraet den : Me eo sklerijenn ar bed ; an hini am heuilh ne valeo ket en deñvalijenn, met bez' en devo sklerijenn ar vuhez. Ha c’hoazh : Homañ eo ar


varnedigezh : ur sklerijenn a zo deuet er bed. Evel-se 'ta, gouloù an heol, hag a welomp gant daoulagad hor c'horf, a gemennas en a-raok gouloù speredel Heol ar Reizhded. Hemañ eo a oa dous-meurbet d'ar re a voe kavet dellezek da vezañ e ziskibien, ha d'hen gwelout gant o daoulagad p'edo o vevañ hag o chom e-touez an dud evel ne vern peseurt den, daoust na oa ket koulskoude evel pep hini eus an dud. Rak bez' e oa ivez gwir Doue, ha setu perak e reas d'an dud dall gwelout, d'ar re gamm bale, d'ar re vouzar klevout, glanaat a reas ar re goloet a lorgnez, ha gant ur ger hepken e lakaas tud varv da adsevel d'ar vuhez. Hogen bremañ zoken ez eo dous-meurbet, evit gwir, parañ warnañ daoulagad ar spered, arvestiñ ouzh e gened disi ha doueel, ha prederiañ warni ; ha neuze, diwar an unaniezh hag ar gevredigezh gantañ, bezañ sklerijennet, ha kaeraet, bezañ leuniet gant douster ar spered ha gwiskañ ar santelezh, gounit gouiziegezh, bezañ, a-barzh ar fin, karget gant ul laouenidigezh doueel a bado a-hed holl zevezhioù ar vuhez-mañ. An dra-se eo a verkas ivez ar Prezeger, an den fur, pa lavaras : Na pa vevfe an den e-pad kalz a zevezhioù, e vo leun a levenez a-hed an holl zevezhioù-se. Rak, e gwirionez, krouer pep levenez ez eo an Heol-se a Reizhded evit ar re a sell outañ : diwar-benn kement-se eo e lavar ar profed David : Ra drido an dud just dirak fas Doue. Ra vint e-kreiz ar joa hag al levenez ! Hag adarre : Tridit, tud just, gant al levenez en Aotrou ; ar re eeun a zere ar meuliñ outo.

PEBEILGANENN S 33(34), 4. 6; Kol 1, 12b-13a P/ Kanmeulit ganin braster an Aotrou, holl a-gevret enoromp uhelder e Anv. * Sellit outañ, ha sklerijennet e viot, ha n'ho po ket da ruziañ gant ar vezh. U/ Eñ en deus hol lakaet barrek da gaout lod en hêrezh ar sent er sklerijenn, hag en deus hon tennet eus galloud an deñvalijenn. * Sellit ...

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue hollc'halloudek, ma vimp troet bepred da soñjal en traoù santel, evit na glaskimp nemet plijout deoc'h dre gomz ha dre ober. Dre hon Aotrou...

218

VIII-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù an Pevare

sizhun


Er bloaz A Sellit ouzh laboused an neñv, ne hadont ket ha ne vedont ket, hag ho Tad a zo en Neñv a ro boued dezho. Daoust ha ne dalvezit ket muioc’h egeto ?

Er bloaz B Keit ha m'o deus an den nevez ganto, ne c'hellont ket yuniñ, eme an Aotrou.

Er bloaz CH Dilam da gentañ an treust a zo ez lagad, ha neuze e weli sklaer da zilemel ar blouzenn a zo e lagad da vreur, eme an Aotrou.

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp e-kreiz ar peoc’h dindan ho torn, ha m'he devo hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑDeroù levr Job 1, 1-22

Job tennet kuit e vadoù digantañ

1 Un den a oa, e bro Ous, Job e anv, hag an den-se, onest hag eeun, a zouje Doue hag a zistroe diouzh an droug. 2 Hag e oa

ganet dezhañ seizh mab ha teir merc'h. 3 Hag e oa e dropell: seizh mil a zeñved, tri mil kañval, pemp kant yevad oc'hen ha VIII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 219

pemp kant azenez ; hag en devoa servijerien niverus-meurbet ; hag e oa an den-se ar brasañ eus holl baotred ar reter. 4 Hag ez ae e vibien d’ober ur banvez e ti pep hini, d’e zevezh, hag e kasent da gouviañ o zeir c'hoar, evit debriñ hag evañ ganto. 5 Ha pa veze disoc'h deizioù ar banvez, e kase Job (d’o c'herc'hat) evit o santelaat. Abred-savet diouzh ar beure, e rae un holloskad evit pep hini anezho, rak; - a lavare Job - « marteze o deus pec'het va mibien ha sakreet Doue en o c'halonoù ». Evel-se e rae Job bewech. 6 He setu un deiz, ma oa deuet mibien Doue da gaout an Aotrou, e teuas ivez ar Satan en o zouez. 7 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan: « A belec'h e teuez? ». Hag e respontas ar Satan d’an Aotrou, en ur lavarout : « A foetañ bro, a vale dre-holl ». 8 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan : « Ha taolet ec'h eus evezh ouzh va servijer Job ? N’eus ket eveltañ war an douar , un den onest hag eeun, o toujañ Doue hag o tistreiñ diouzh an droug ». 9 Hag e respontas ar Satan d’an Aotrou : « Daoust hag evit mann e touj Job Doue ? 10 Gwarezet ec'h eus en-dro dezhañ, en-dro d’e di, en-dro da gement a zo dezhañ tro-war-dro. Oberoù e zaouarn ac'h eus benniget, hag e dropelloù en em led war ar vro. 11 Met kas eta da zorn, ha sko war gement tra en deus, (klaoustre) dirazout e vallozho a-dal dit ! ». 12 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan : ”Ac'hanta ! kement tra a zo dezhañ a zo ez torn, met warnañ na gas ket da zorn !». Hag ez eas ar Satan a-zirak dremm an Aotrou. 13 Hag un deiz ma oa e vibien hag e verc'hed o tebriñ hag oc'h evañ gwin e ti o breur henañ, 14 hag ur c'hannad o tont da gaout Job, ha da lavarout : « An ejened a oa oc'h arat, hag an azenezed o peuriñ en o c'hichen, 15 hag ez eo darvezet Sabaiz d’o zapout, hag ar servijerien a zo bet skoet dre lemm ar c'hleze ; hag em eus tec'het, me va-unan, da reiñ ar c'heloù dit ».

16 Edo c'hoazh o komz, hag unan all o tont da lavarout : « Tan Doue a zo kouezhet eus an neñv, hag en deus devet deñved ha mevelien, o losket, hag em eus tec'het, me va-unan, da reiñ ar

220 S i zhun VI I I en amzer b l aen

c'heloù dit ». 17 Edo c'hoazh o komz, hag unan all o tont da lavarout : « Kaldeiz, graet ganto tri bagad, o deus lammet war ar c'hañvaled hag o zapet, hag ar vevelien o deus lazhet dre lemm ar c'hleze. Hag em eus tec'het, me va-unan, da reiñ ar c'heloù dit ». 18 Edo c'hoazh o komz, hag unan all o tont da lavarout : « Da vibien ha da verc'hed a oa o tebriñ hag oc'h evañ gwin e ti o breur henañ, 19 hag un avel vras o tont eus an tu-hont d’ar gouelec'h, hag o skeiñ gant pevar c'horn an ti, a zo kouezhet war ar re yaouank-mañ, hag ez int marvet. Hag em eus tec'het, me va-unan, da reiñ ar c'heloù dit ». 20 Hag e savas Job, ha da fregañ e vantell, da douzañ e benn, da gouezhañ d’an douar, da stouiñ, 21 ha da lavarout:« Noazh ez on deuet eus kof va mamm,ha noazh e tistroin di.An Aotrou en deus roet, hag an Aotrou en deus adkemeret :Ra vezo Anv an Aotrou benniget ! » 22 En holl gement-se, ne bec'has ket Job, ha ne roas ket kunujennoù da Zoue.

PEBEILGANENN Job 2,10b ; 1, 21

P/ Eurvad hon eus bet digant Doue, ha gwalleur n'hor befe ket ? * An Aotrou en deus roet, hag an Aotrou en deus adkemeret ; evel ma plijas d'an Aotrou, evel-se e c'hoarvezas ; ra vezo benniget anv an Aotrou. U/ En noazh ez on deuet eus kof va mamm, hag en noazh e tistroin di. * An Aotrou ...

EIL LENNADENN

Eus al levr Buhezegezh gant sant Gregor Meur, pab , war Job (Lib.1,2.36 : PL 75,529-530. 543-544)

1.Un den eeun ha reizh, o toujañ Doue

Bez' ez eus darn hag a zo ken eeun ma ne ouzont ket petra eo ar pezh a zo reizh. Met koll a reont dinammded ar gwir eeunded, dre ma ne savont ket betek ar vertuz a reizhded ; rak pa

VIII-vet Deiz-an-Aotrou en amzer blaen 221

ne ouzont ket bezañ evezhiek dre ar reizhded, ne c'hellont ket kennebeut kenderc’hel tamm ebet da vezañ dinamm dre an eeunded. Setu perak e ro Paol an ali-mañ d'e ziskibien : Fellout a ra din e vefec'h fur evit ober ar mad, ha dizrouk e-keñver ar gwall. Ha c1boazh e lavar : Na vezit ket bugale e-keñver skiant-vat, met e-keñver fallagriezh bezit bugaligoù. Setu perak ar Wirionez hec'h-unan a c1hourc’hemenn d'he diskibien : Bezit evezhiek evel naered, hag eeun evel koulmed. An eil tra hag egile a unanas dre ret : abalamour da harpañ eeunded ar goulm gant finesa an naer, ha neuze ivez abalamour da gempouezañ finesa an naer gant eeunded ar goulm. Setu perak e tiskouezas ar Spered Santel e vezañs d'an dud, n'eo ket hepken dre ur goulm, met ivez dre an tan. Rak dre ar goulm eo aroueziet an eeunded, ha neuze dre an tan ez eo aroueziet ar gred. Dre ar goulm ha dre an tan eo skeudennet : rak an holl dud leun anezhañ, a servij douster an eeunded en doare ma-z int ivez entanet gant ar gred evit ar reizhded a-enep fazioù ar bec'herien. Eeun ha reizh, o toujañ Doue, hag o pellaat diouzh an droug. Neb a c'hoanta tizhout ar vammvro beurbadel, a vev hep mar ebet eeun ha reizh ; da lavarout eo, eeun e-keñver an ober, ha reizh e-keñver ar feiz, eeun evit pezh a sell ar madoù a ra (dre e natur izelañ), ha reizh evit pezh a, sell ar madoù uhelañ a sant e donder e galon. Rak bez' ez eus hiniennoù ha ne dint ket eeun evit pezh a sell ar madoù a reont, o vezañ na glaskont ket digoll enno, met ma klaskont ar grasoù mat en diavaez. Dre-se ez eo bet lavaret ervat gant un den fur : Gwa ar pec'her oc'h antren er bed dre zaou hent . Dre zaou hent e gwirionez, ec’h antre ar pec'her er bed, pa-z eo da Zoue ar pezh a ziskouez dre e oberoù, ha pa-z eo d'ar bed ar pezh emañ o klask dre e soñj. Lavaret mat eo kement-mañ : 0 toujañ Doue hag o pellaat diouzh an droug ; rak, Iliz santel ar re zibabet a grog gant doujañs gant hentoù an eeunded hag ar reizhded, met peurechuiñ a ra gant ar garantez. Eviti e tec'h a-grenn eus ar pec'hed, pa grog, dre garantez evit Doue, da vennout chom hep pec’hiñ hiviziken. Rak keit ha ma ra ar mad c'hoazh dre zoujañs, n'he deus ket


dilezet a-grenn an droug : rak pec'hiñ a ra end-eeun o vezañ ma karfe pec’hiñ, ma c'hellfe henn ober digastiz. Gant gwir abeg enta, pa lavarer en deus Job doujañs ouzh Doue, e tiskouezer e tec’h ivez diouzh an droug. Rak pa zeu ar garantez da heul an doujañs, ar pec’hed dilezet dija a spered, a vez trec’het dre un diviz eus ar volontez.

PEBEILGANENN Heb 13, 21; 2 Mk 1, 4

P/ Doue d'ho lakaio d'ober ar mad e pep degouezh, ha da gas e youl da benn ; * Ma seveno ennoc'h ar pezh a blij d'e zaoulagad dre Jezuz Krist. U Ra zigoro ho kalon d'e lezenn ha d'ar gourc'hemennoù. * Ma seveno ...

MEULGAN C'hwi Doue a veulomp ... 568.


Gant lidkan Zakaria, antonenn : Er bloaz A N'en em chalit ket ha na lavarit ket : petra a zebrimp, petra a evimp ? Ho Tad a zo en Neñv a oar hoc'h eus ezhomm anezho.

Er bloaz B Komz a rin ez kalon : Dimeziñ a rin ganit er fealded, hag ec'h anavezi an Aotrou.

Er bloaz CH Ne c'hell ket ur wezenn vat dougen frouezh fall, nag ur wezenn fall dougen frouezh mat.

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp e-kreiz ar peoc’h dindan ho torn, ha m'he devo hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...


D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn :Er bloaz A Klaskit da gentañ Rouantelezh Doue hag e reizhder, hag an holl draoù-se a vezo roet deoc’h en tu-hont.

Er bloaz B Den ebet ne laka gwin nevez e seier-lêr kozh, met ar gwin nevez eo e seier-lêr nevez e tleer e lakaat.

Er bloaz CH An den mat a denn traoù mat eus teñzor mat e galon, rak diouzh ar pezh a leugn ar galon e vez komz ar genou.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Job 2,1-13

Job goloet a c'houlioù, o kaout ur weladenn a-berzh e vignoned

1 Ha setu un deiz, ma oa deuet mibien Doue da gaout an Aotrou, e teuas ivez ar Satan en o zouez da gaout an Aotrou. 2 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan : « A belec'h e teuez ? ». Hag e respontas ar Satan d’an Aotrou hag e lavaras : « A foetañ bro, a vale dre-holl ». 3 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan : « Ha taolet ec'h eus pled ouzh va servijer Job ? N’eus ket eveltañ war an douar, un den onest hag eeun, doujus da Zoue, hag o pellaat diouzh an droug. Ha c'hoazh e talc'h d’e onestiz, goude m’ec'h eus va hegaset evit e lonkañ, evit mann ». 4 Hag e respontas Satan d’an Aotrou en ur lavarout : «Kroc'hen evit kroc'hen ! holl bezh en deus an den a roio evit e vuhez ! 5 N’ec'h eus nemet kas da zorn ha skeiñ war

e eskern ha war e gig. A dra sur, dirazout, ez milligo ! ».


6 Hag e lavaras an Aotrou d’ar Satan: «Emañ ez torn ! Nemet mir e vuhez dezhañ ! » 7 Hag ez eas ar Satan a-zirak an Aotrou, hag e reuzias Job gant gorioù fall adal sol e dreid betek e glopenn. 8 Hag e kemeras Job un darbod d’en em gravat, hag ec'h azezas e-mesk al ludu. 9 Hag e lavaras dezhañ e wreg : «Hag ez out c'hoazh stag ouzh da onestiz ? Millig Doue, ha marv ! ». 10 Met lavarout a reas dezhi : « Evel ma ra ur sodez e komzez ! Eurvad hon eus bet digant Doue, ha gwalleur n’hor befe ket ? ». En holl gement-se ne bec'has ket Job dre e vuzelloù. 11 Hag e klevas tri eus mignoned Job an holl walleurioù c'hoarvezet gantañ. Hag e teujont, pep hini eus e chomlec'h : Elifaz eus Teman, Baldad eus Soua, Sofar eus Naama; hag e tivizjont a-gevret evit mont da drueziñ outañ ha d’e frealziñ. 12 Hag o sevel o daoulagad a bell, n’e anavezjont ket. Hag e savjont o mouezh da ouelañ; hag e fregas pep hini e vantell, hag e strinkjont poultrenn war o fennoù d’an nec'h. 13 Hag azezet gantañ d’an douar e-pad seizh devezh ha seizh nozvezh, hini ebet ne lavaras dezhañ ur gomz, rak gwelout a raent e oa bras e c'hlac'har, meurbet.

PEBEILGANENN S 37(38), 2a. 3a. 4a. 12a

P/ Aotrou na damallit ket ac'hanon en ho kounnar, rak ho piroù a zo sanket ennon. * Netra dic’houli em c'horf gant ho puanegezh. U/ Va mignoned a chom pell diouzh va gouli. * Netra dic'houli ....


EIL LENNADENN

Eus levr Kentelioù Buhezegezh sant Gregor Meur, pab, war Job (Lib.3,15-16 : PL 75,606-608),

Eurvad hon eus bet digant Doue, ha gwalleur n'hor befe ket ?

Paol, o welout ennañ e-unan pinvidigezh ar furnez diabarzh, hag o 'n em welout ivez a-ziavaez evel ur c'horf galvet da vont da goll, a lavare : An teñzor-se a zougomp e listri-priaj. Setu, e Job benniget, al lestr-pri a santas a-ziavaez faoutoù ar goulioù ; met an teñzor-mañ a chomas divoulc'h en diabarzh. A-ziavaez, evit gwir, e frailhas dre ar goulioù, met an teñzor-se a furnez, hag a zalc'h, hep paouez, da vezañ produet en diabarzh, a ziveras er-maez dre gomzoù ur gelennadurezh santel. M'hon eus, emezañ, resevet madoù eus dorn Doue, an drougoù perak n'o gouzañvfemp-ni ket ? Ar madoù, da lavarout eo, donezonoù Doue, re an amzer-mañ pe ar re beurbadus. Drougoù a ra eus ar c'hastizoù a-vremañ, a lavar an Aotrou diwar o fenn dre ar Profed : Me eo an Aotrou, ha n'eus hini all ebet ; an hini a furm ar sklerijenn hag a grou an deñvalijenn, a ra ar peoc’h hag a grou an drougoù. A furm ar sklerijenn hag a grou an deñvalijenn, rak pa vez krouet a-ziavaez teñvalijenn ar boan gant ar gwalennoù-a-gastiz, e vez enaouet a-ziabarzh, dre ar gentel, gouloù ar spered. A ra ar peoc'h hag a grou an drougoù, rak neuze e vez rentet dimp ar peoc’h gant Doue, pa zeu an traoù hag a zo bet krouet ervat, met ne dint ket c1hoantaet ervat, da dreiñ er c'hastizoù-se hag a zo drougoù evidomp. Dre ar pec’hed, evit gwir, e teuomp da vezañ dizunvan gant Doue ; un dra just eo enta e tistrofemp d'ar peoc’h gantañ dre ar c'hastizoù, evit ma teufe kement tra krouet ervat da dreiñ e poan ennomp, da spered an hini kastizet da vezañ adlakaet dre e izelegezh e peoc’h e Grouer. Koulskoude en e gomzoù e tleer teurel evezh da vat ouzh kement-mañ : gant pebezh evezhiadenn akuit e oar Job dastum e nerzh a-enep d'e wreg : M'hon eus, emezañ, resevet ar madoù eus dorn Doue, an drougoù perak n'o gouzañvfemp-ni ket ? Peadra a zo, a dra sur, da gemer frealzidigezh vras, ma kounaomp, pa


vezomp o tiwaskañ trubuilhoù, donezonoù hor C'hrouer. Ne vezer ket diskaret gant ar pezh a weler o tont eus ar boan, ma teu da soñj d'ar spered eus ar pezh a zo un disamm dre vadelezh. Setu perak ez eo skrivet : E deiz ar madoù, arabat dit ankouazh an drougoù, hag e deiz an drougoù arabat dit ankouazh ar madoù. Rak an hini a resev donezonoù, met n'en deus en amzer an donezonoù tamm aon ebet rak ar c'hastizoù, a dap lamm dre 'n em sav re uhel gant levenez. Neb avat, a vez flastret dindan ar c'hastizoù, met na glask ket en amzer ma vez kastizet, tamm frealzidigezh ebet gant ar soñj eus ar madoù a zo bet degouezhet gantañ resev, a vez distroadet a-grenn e spered gant an dizesper. Evel-se eo dav juntañ an eil tra hag egile, ma vo bepred an eil o harpañ egile : ar soñj eus an donezonoù resevet o tousaat poan ar c'hastiz, hag ivez an disfiz hag an aon rak ar c'hastiz o tistanañ d'al laouenidigezh a zeu da heul ar grasoù. An den santel enta, evit frealziñ, e-kreiz ar goulioù, e spered gwasket, a daol evezh, e-kreiz poanioù ar c'hastizoù, ouzh an dudioù a oa da heul ar grasoù, ha lavarout a ra : M'hon eus resevet madoù eus dorn an Aotrou, perak ne c'houzañvfemp ket an drougoù ?

PEBEILGANENN Job 2,10b; 1, 21-22

P/ M'hon eus resevet madoù eus dorn an Aotrou, perak ne c'houzañvfemp ket drougoù ? * An Aotrou a roas, an Aotrou a zilamas kuit, evel ma plijas da Zoue e c'hoarvezas : ra vo benniget anv an Aotrou. U/ E kement-se holl ne bec'has ket Job gant e vuzelloù, na tra diskiant ebet a-enep Doue ne lavaras. * An Aotrou ...

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ....


TRED E D EIZ- LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh levr Job 3, 1-26

Glac'har Job1 Goude-se e tigoras Job e c'henou hag e villigas e zeiz: 2 Komz a reas Job en ur lavarout : 3 « Ra vo kollet an deiz ma-z on bet ganet,an noz a lavaras : « Koñsevet ez eus un den ! »4 An deiz-se da vezo teñvalijenn ;gant n’e glasko ket Doue eus an nec'h,na lugerno warnañ sked ebet !5 Ra vezo saotret gant teñvalded ha skeud an Ankoù ;ra vano warnañ ur goumoulenn,ra vezo spontet gant kounabr an deiz-se ! 6 An noz-se da vezo tapet gant an deñvalijenn ;gant na vo ket unanet ouzh deizioù ar bloaz,e niver al loariadoù gant na zeuio ket !7 Ya, an noz-se, ra vezo digevannez, gant na zeuio nep youc'hadenn enni !8 Ra villigo anezhi ar re a vallozh an deiz,hag a zo prest da zihunañ Leviatan !9 Ra vezo teñval stered he gouloù-deiz ;ra c'hortozo ar skleurenn ha na vo ket,gant na welo ket malvennoù tarzh-an-deiz !10 Rak n’he deus ket prennet dorojoù ar c'hof,na kuzhet ar boan ouzh va daoulagad.11 Perak ned on ket, adal ar mammog, marvet,eus ar c'hof a-boan er-maez, bet mouget ?12 Perak e oa em diaraog daoulin (d’am degemer),ha divronn, din da zenañ ?13 Bremañ e vijen gourvezet, sioul,e kouskfen hag em bije diskuizh,14 gant ar rouaned ha kuzulierien ar vro,o deus savet bezioù evito;15 pe gant ar briñsed o devoa aour,hag a leunie o zier gant arc'hant ;


16 pe, evel ur c'hollad douaret, ne vije ket ac'hanon,evel babiged n’o deus ket gwelet ar sklerijenn.17 Eno ar re fallakr a baouez o difreterezh,eno e tiskuizh ar re faezhet, hep nerzh.18 Evel-se emañ ar brizonidi e peoc'h,ne glevont ken mouezh ar mac'homer.19 Bihan ha bras, emaint eno,ar sklav dieubet eus e vestr.20 Perak reiñ d’an dud poaniet ar sklerijenn,buhez d’ar re c'hwerv o ene,21 d’ar re a c'hortoz ar marv, ha ne zeu ket,a furch d’e gaout muioc'h eget evit un teñzor ;22 a vefe laouen, o tridal,joa enno mar kavfent ur bez,23 d’an den ma-z eo e hent kuzhet,hag en deus klozet Doue en-dro dezhañ ?24 E-giz bara em eus hirvoudoù,hag e ruilh evel dour va yudoù. 25 Ar pezh em eus aon razañ a c'hoarvez ganin,ar pezh a spontan razañ a zegouezh din.26 N’em eus na peoc'h nag ehan na diskuizh,met deuet eo an drubuilh. »

PEBEILGANENN Job 3, 24-26; 6, 13

P/ E-giz bara em eus hirvoudoù, hag e ruilh evel dour va yudoù. Ar pezh am eus aon razañ a c'hoarvez ganin, ar pezh a spontan razañ a zegouezh din. * Met deuet eo an drubuilh. U/ N’em eus ket a harp ennon, ar skoazell a zo bet lamet diganin. * Met deuet eo ...

EIL LENNADENN

Eus levrioù Gourbannoù sant Aogustin,eskob (Lib.10,1.1 - 2.2; 5.7: CCL 27,155-158)

Dizolo ez on dirazoc'h, Aotrou, n'eus forzh petra ez on

Hoc'h anaout a fell din, c'hwi hag am anavez ; hoc'h anaout a fell din evel ma-z on anavezet ganeoc’h. C'hwi, nerzh va ene,


antreit ennañ, kempennit anezhañ diouzh ho krad evit ober gantañ ho peadra, ho tomani, hep lezel ennañ na mastar na roufenn. Honnezh eo va esperañs, hi eo a ra din komz. En esperañs-se emañ va levenez, pa vez glan va levenez. Gwir eo, traoù all ar vuhez a vez seul nebeutoc'h da ouelañ dezho ma oueler muioc’h dezho, ha seul vui e tleer gouelañ dezho ma oueler nebeutoc'h dezho. Setu m'hoc’h eus karet ar wirionez, rak an hini a ra anezhi a zeu d'ar sklerijenn. Mennout a ran hec’h ober dirazoc'h em c'halon ouzh ho meuliñ, ha dirak kalz a destoù dre va fluenn. Gwir eo, Aotrou, c'hwi hag a zo dispak dirazoc'h islonk koustiañs an den, petra a c'hellfe bezañ kuzhet ennon, zoken ma ne c'houlfen ket hen anzav ouzhoc'h ? Ho kuzhat ouzhin va-unan eo a rafen, ha n'eo ket en em guzhat-me ouzhoc'h. Bremañ avat, pa-z eo va hirvoud an testeni eus an displijadur am eus ouzhin va-unan, e lugernit adarre, hag e plijit din, ez oc'h karet ganin ha c'hoantaet ganin, en doare m'am eus mezh ouzhin va-unan, ha m'en em nac'han va-unan evit ho tibab c'hwi, ha na blijan mui deoc'h-c'hwi na din-me nemet abalamour deoc’h. Dizolo ez on dirazoc’h, Aotrou, dres evel m'emaon ; ha peseurt frouezh a c'hounezan ouzh ho meuliñ, am eus henn diskleriet dija. Ha ne ran ket an dra-se gant gerioù pe gomzoù va c'horf, met gant gerioù va ene hag ar griadenn-se eus va spered anavezet gant ho skouarn. Pa vezan fall, ho meuliñ ne d-eo nemet kemerout kas ouzhin-me va-unan ; pa vezan mat, ne d-eo ho meuliñ nemet chom hep lakaat an dra-se war va c'hont va-unan, Rak c'hwi a vennig an den reizh, met c'hwi hen rent just da gentañ. An anzav a ran dirazoc’h enta, va Doue, a vez graet sioul, hep bezañ sioul. Sioul ez eo e-keñver trouz, met youc'hal a ra dre garantez. C'hwi eo, Aotrou, am barn, rak daoust n'eus hini ebet a-douez an dud oc’h anaout ar pezh a zo d'an den, nemet spered an den a zo ennañ, bez' ez eus koulskoude un dra bennak en den ha na oar ket zoken ar spered a zo ennañ ; c'hwi avat, Aotrou, a anavez kement a zo anezhañ, c'hwi hag hoc’h eus hen krouet. Me, evit gwir, Aotrou, daoust din da gaout dispriz evidon va-unan dirazoc'h, ha d'en em brizout evel douar ha ludu, ec'h ouzon diwar ho penn un dra bennak ha na ouzon ket diwar va fenn va-unan. A dra sur bremañ e welomp en ur melezour, dre ur mister, ha n'eo ket fas-ouzh-fas ; ha setu perak keit ha m'emaon o veajiñ pell


diouzhoc'h, ez on tostoc'h din va-unan eget deoc’h-c'hwi, ha koulskoude ec'h ouzon ne c'heller e stumm ebet ober gaou ouzhoc’h ; me avat, ne ouzon ket ouzh peseurt temptadurioù e c'hellan derc'hel penn, nag ouzh pere ne c’hellan ket. Hag houmañ eo va esperañs : fidel ez oc’h, c'hwi ha na bermetit ket e vefemp temptet dreist d'ar pezh a c’hellomp dougen, hag a laka ivez ur fin d'an temptadur evit ma c'hellfemp padout. Anzav a rin enta petra a ouzon diwar va fenn va-unan, anzav a rin ivez petra na ouzon ket diwar va fenn. Rak ar pezh a ouzon diwar va fenn, a ouzon dre ma roit sklerijenn din ; hag ar pezh na ouzon ket diwar va fenn a chomo dizanav din ken na zeuio va zeñvalijenn da vezañ sklaer evel ar c'hreisteiz dirak ho tremm.

PEBEILGANENN S 138(139), 1b. 2b. 7 P/ Aotrou, va amprouet hoc’h eus, ha va anavezet * Eus a bell e welit diabarzh va soñjoù. U/ Pelec'h ez afen da bellaat diouzh ho spered, pelec’h da dec'hel diouzh ho selled ? * Eus a bell ...

Pedenn Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...

PEVARE DE IZ-L ID

Da Eurlid al LennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh levr Job 7, 1-21

Job skuizh gant ar vuhez, o klemm ouzh Doue

O respont e lavaras Job :1 Ha n’eo ket ur servij-soudard a ra an den war an douar,hag evel devezhioù ur mevel e zeizioù ?2 Evel ur sklav o hiraezhiñ d’an disheol,evel ur goprad engortoz d’e bae,3 evel-se eo va hêrezh loariadoù gaou,nozvezhioù poan eo va lod.


4 Pa c'hourvezan e lavaran: « Peur e savin ?Na hir eo an nozvezh ! »hag em bez va gwalc'h a ambren betek ar gouloù-deiz.5 Gwisket eo va c'hig a breñved, a drouskenn daraset,va c'hroc'hen a zo skalfet ha linek.6 Va deizioù a ya buanoc'h eget ur vulzunhag a zo echu, pa n’eus ken a neud.7 Dalc'h soñj ez eo avel va buhez,n’adwelo ken va daoulagad an eurvad.8 Ne sello ken ouzhin al lagad am gwele,da zaoulagad a vo warnon ha ne vin ken.9 Teuziñ a ra ar goumoulenn ha mont kuit,evel-se an hini a ziskenn d’ar Sheol n’adsav ket.10 Ne zistroio ken en e di,ne vo ken anavezet gant e gêr.11 Evidon-me, ne zalc'hin ken va genou,komz a rin en anken va spered,klemm a rin e c'hwervoni va ene.12 Daoust hag ur mor ez on, pe ur morvil,pa laker en-dro din ur gward?13 Pa lavaran: « Frealz am bo war va gwele,diboan eus va frederi war va golc'hed »,14 va spontañ a rez gant hunvreoù,gant gweledigezhioù am spouronez.15 Gwell e vefe din tag va ene, ar marv,kentoc'h eget va eskern !16 Dizeriañ a ran, ne vin ket bepred bev,paouez ganin pa n’eo nemet ur c'hwezhadenn va deizioù17 Petra eo an den, ma rez kement (a stad) anezhañ,ma lakez kement warnañ da galon,18 evit e zaremprediñ bep beure,ha da bep mare en amprouiñ !19 Peur e tiselli diouzhinhag am lezi da lonkañ va halo?20 Pec'het em eus ? Petra am eus graet dit,o gedour an den ?Perak va lakaat da breizh evidout,ha da vezañ din va-unan ur samm ?


21 Ha perak ne bardonfes ket va fazi,ne dremenfes ket war va fec'hed ?Bremañ-souden er poultr e c'hourvezin,va c'hlask a ri ha ne vo ken ac'hanon !

PEBEILGANENN, Job 7, 5. 7a. 6 P/ Gwisket eo va c'hig a breñved, a drouskenn daraset, va c'hroc'hen a zo skalfet ha linek. * Dalc'h soñj ez eo avel va buhez U/ Va deizioù a ya buanoc'h eget ur vulzun, hag a zo echu, pa n’eus ken a neud. * Dalc'h soñj ...

EIL LENNADENNEus levrioù Gourbannoù sant Aogustin, eskob

(Lib.10,26.37 - 29.40 : CCL 27,174-176)

Va holl esper a zo en ho trugarez Pelec'h em eus ho kavet, Aotrou Doue, evit ma teufen d'hoc’h anavezout ? Rak ne oac'h ket em memor, kent din hoc'h anavezout. Pelec’h enta em eus ho kavet evit ma teufen d'hoc’h anavezout, nemet ennoc'h-c'hwi hoc'h-unan a-us din-me ? Da lavarout eo a-ziavaez da bep lec'h ; daoust pe e pellaomp diouzhoc'h pe e tostaomp deoc'h, e gwirionez e c'hoarvez kement-se er-maez eus an ec’honder. E pep lec'h, o ! Gwirionez, emaoc'h o ren evit an holl dud a c'houlenn kuzul diganeoc'h, hag e respontit war un dro d'an holl re a c'houlenn kuzul a bep seurt diganeoc'h. Sklaer e respontit, met an holl ne glevont ket sklaer. An holl a c'houlenn kuzul diwar-benn ar pezh a vennont kaout, met ne glevont ket atav ar respont a garfent kaout. Ho kwellañ servijer eo an hini n'emañ ket e sell da glevout diganeoc'h ar pezh a fell dezhañ kaout, met kentoc'h, ar pezh a glevo ganeoc’h. Diwezhat em eus ho karet, o ! Kened ken kozh ha ken nevez, diwezhat em eus ho karet ! Bez' edoc'h em diabarzh ha me a oa er-maez, hag er-maez eo ho klasken. En em deurel a raen, ha me digened, er bed-se leun a gened graet ganeoc’h. Ganin-me edoc’h, me avat ne oan ket ganeoc’h. An traoù, ha na vefe ket anezho ma ne vefent ket ennoc’h, am dalc'he pell diouzhoc'h. Galvet hoc’h eus, kriet hoc’h eus, ha kaset kuit va bouzarded. Lugernet hoc'h eus, skedet hoc’h eus, hag argaset va dallentez.


Ho frond c'hwek hoc'h eus strewet, hen santet em eus, ha bremañ e huanadan war-zu ennoc’h. Ho tañvaet am eus ha bremañ em eus naon ha sec’hed ac'hanoc'h. Stoket hoc’h eus ouzhin, hag entanet emaon gant ar c'hoant da dizhout ho peoc'h. Pa 'n em stagin ouzhoc’h gant kement a zo ac'hanon, neuze ne vo mui neblec’h ebet, na poan na diaezamant evidon, ha bev e vo va buhez, leun-barr ma vo ac’hanoc'h-c'hwi. Bremañ avat, peogwir e tisammit an hini a leugnit, o vezañ ne d-on ket c'hoazh leun ac'hanoc'h, ez on ur samm evidon va-unan. Va joaioù, hag a zlefe va lakaat da ouelañ, a zo o stourm ouzh va enkrezioù, hag a zlefe reiñ levenez din-me, ha ne ouzon ket peseurt tu ez ay an trec'h. Siwazh din ! Stourm a ra va enkrezioù fall ouzh va joaioù mat, hag e peseurt tu emañ an trec'h ne ouzon ket. Siwazh din ! Aotrou, ho pet truez ouzhin ! Siwazh din ! Setu va goulioù, n'o c'huzhan ket. C'hwi a zo mezeg, me a zo klañv. C’hwi a zo trugarezus, me a zo reuzeudik. Daoust ha n'eo ket buhez mab-den ul labour start war an douar ? Piv a garfe kaout trubuilhoù ha diaesterioù ? Gourc'hemenn a rit o gouzañv ha n'eo ket o c'harout. Ne gar den ebet ar pezh à c’houzañv, zoken ma kar gouzañv. Daoust ma vez stad ennañ pa c'houzañv, e vez gwell gantañ koulskoude ma vefe seurt ebet da c’houzañv. Eurvad eo a c'hoantaan em zrubuilhoù ; hogen aon am eus rak trubuilhoù, pa vezan en eurvad. Men emañ ar c'hreiz etre an traoù kontrol-se, e-lec'h ne vo ket buhez mab-den ul labour start ? Gwa eürusterioù ar bed, ur wezh, div wezh, teir gwezh, dre ma vez aon enno rak an drougeur, ha dre ma-z a buan al levenez da goll ! Gwa drougeurioù ar bed, ur wezh, div wezh, teir gwezh, dre ma-z eus enno c'hoant d'an eurvad, ha dre ma-z eo garv an drougeur e-unan, ha ma c’hell ar c'houzañvusted ober peñse. Ya ! Daoust ha n'eo ket buhez mab-den ul labour start war an douar, hep ehan ebet ? Ha va holl esper ne d-eo nemet en ho trugarez vras.

PEBEILGANENN Luk 19, 10 P/ Diwezhat em eus ho karet, o Kened ken kozh ha ken nevez, diwezhat em eus ho karet ! * Galvet hoc'h eus, kriet hoc'h eus, ha skarzhet kuit va bouzarded. U/ Deuet eo Mab-an-Den da glask ha da salviñ ar pezh a oa kollet. * Galvet em eus ...


Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ....

PEMPVET DEI Z-LI D

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Job 11, 1-20

Menoz boutin an dud displeget gant Sofar1 Hag e respontas Sofar eus Naama en ur lavarout :2 D’ar brozennour-mañ ne vo ket respontet ?an den helavar-mañ en devo ar wirionez (gantañ) ?3 Da randonennoù a lakaio an dud da devel ?Ober a ri goap hep den d’ober mezh dit ?4 Lavarout a rez : « Glan eo va c'helennadurezh,ha didamall on ouzh da zaoulagad ! ».5 A ! mar en em lakfe Doue da gomz,da zigeriñ e vuzelloù ganit,6 mar disklerfe dit sekredoù ar furnez,rak doubl int evit ar meiz, e c'houfes ec'h ankoua Doue (lod) eus da bec'hedoù.7 Kevrin Doue a (fell) dit kavout ?Peurvad an Hollc'halloudeg (a fell dit) tapout ?8 Uheloc'h eget an neñv ez eo: petra a ri ?Donoc'h eget ar Sheol : penaos e anaout ?9 Hiroc'h eget an douar eo e vuzul,ledanoc'h eget ar mor.10 Mar tremen, hag e serr hag e vod,piv a harzo outañ ?11 Anavezout a ra an dud c'haouiat,ha gwelout a ra an droug hep ober van.12 An den diboell a gav skiant,un azenig gouez eo an den ez-yaouank.


13 Te, mar lakez prest da galon,ha mar astennez war-zu ennañ da zaouarn, 14 ma-z eus droug ez taouarn hag e pellaez (dioutañ),ha mar ne chom ket ez teltenn a zireizhded,15 neuze ec'h adsavi da zremm dinamm,hag e vi divrall, ha n’az po ket aon.16 Ar poanioù a zisoñji,evel eus dourioù tremenet az po soñj anezho.17 Kaeroc'h eget kreiz an deiz e vo da vuhez,an deñvalijenn evel ar beure a vezo.18 Hag e vi asur e vo ur goanag,ha graet (ganit) da enklask, ez i fizius da gousket.19 Hag e tiskuizhi didrubuilh,hag e flouro da zremm kalz a dud.20 Ha daoulagad ar re fallakr a vo toc'hor,ar repu a vezo kollet evito,o goanag eo dic'hwezhadenn o ene.

PEBEILGANENN 2 Kor 4, 8-9a. 10 P/ Gwasket omp a bep tu, met n'omp ket flastret, hep surentez met n'omp ket diasur * Gwallgaset omp, met n'omp ket dilezet. U/ Emaomp bepred o tougen en hor c'horf poanioù marv Jezuz, evit ma vo diskouezet ivez en hor c'horf, buhez Jezuz. * Gwallgaset ...

EIL LENNADENN Eus levr Kentelioù Buhezegezh sant Gregor Meur, pab, war Job

(Lib.10,7-8.10: PL 75,922.925-926)

Liesstumm ez eo Lezenn an Aotrou

Plijet gant Doue diskouez dit ez eus meur a dra empleget en e Lezenn. Petra a zo amañ da intent dre Lezenn Doue ? Ar garantez. Rak hi eo a ra d'hor spered bepred kompren e vez sevenet gourc’hemennoù ar vuhez en oberoù. Diwar-benn al Lezenn-se e klever mouezh ar Wirionez o lavarout : Hemañ eo va gourc'hemenn : m'en em garfec'h an eil egile. Diwar he fenn e lavar c'hoazh an Abostol : Leunder al Lezenn, ar garantez an


hini eo. Diwar he fenn e lavar adarre : Dougit ho sammoù an eil d'egile, hag evel-se e sevenot Lezenn ar C'hrist. Rak Lezenn ar C'hrist, penaos e c’hell bezañ gwelloc’h komprenet petra ez eo, nemet ar garantez a sevenomp e gwirionez pa c'houzañvomp sammoù hor breudeur dre garantez. Met al Lezenn-se a vez graet anezhi ivez ul lezenn liesstumm. Rak gant ur preder gredus e tizh ar garantez holl oberoù ar vertuzioù. Kregiñ a ra gant an daou c'hourc'hemenn e gwirionez, met en em astenn a ra d'ur bern diniver a c'hourc’hemennoù. Ober a ra Paol end-eeun ar roll hir anezho pa lavar : Ar garantez a zo leun a basianted, a drugarez ; ar garantez n' eo ket c'hoantaus ; ar garantez n'eo ket fougeüs na brasonius, ne ra netra dizereat ; ne glask ket he mad dezhi ; n'a ket e gouez, ne soñj ket e droug ; ne gemer ket plijadur gant ar pezh n'eo ket just, met plijadur he deus gant ar wirionez. Leun a basianted eo ar garantez, rak gouzañv a ra hep bezañ feuket, an drougoù a vez graet dezhi. Trugarezus eo, rak evit an drougoù, e ro madelezhioù gant largentez. N'eo ket c1hoantaus, rak, o vezañ n'emañ ket o klask kaout seurt ebet er bed-mañ, ne oar ket petra eo kaout avi ouzh berzhioù-mat an douar. N'eo ket fougeüs, rak, o vezañ m’emañ o klask gant nec’hamant, evel gopr, an digoll-diabarzh, ne denn gloar ebet eus ar madoù diavaez. Ne ra netra dizereat, rak, o vezañ ma laka he joa hepken e karantez Doue hag an nesañ, ne anavez ket ar pezh na glot ket gant an eeunded. N'eo ket brasonius, rak ken gredus eo ma pleustr en he diabarzh gant he zraoù hec’h-unan, ma ne c'hoanta, e stumm ebet, a-ziavaez, traoù ar re all. Ne glask ket he mad dezhi hec'h-unan, rak kement tra a zo amañ en he c'herz, evit ur pennad, e ra fae warnañ evel traoù tud all, pa n'anavez netra dezhi hec’h-unan nemet ar pezh a zo peurbadus. N'a ket e gouez, rak goude bezañ taget gant kunujennoù, n'en em lez ket da vont gant santimantoù a veñjañs, p'emañ o c'hortoz, evit poanioù bras, goproù bras diwezhatoc'h. Ne soñj ket en droug, rak kreñvaat a ra he spered e karantez ar c'hlanded, dre ziframmañ pep kasoni betek ar gwrizioù, ha n'eo ket gouest da bleustriñ a galon war ar pezh a louz. Ne gemer ket a blijadur gant ar pezh ne d-eo ket just, rak, o vezañ ma-z eo troet hepken da ziskouez karantez e-keñver an holl, n'he devez tamm joa ebet o welout hec’h enebourien


zoken o vont da goll. Met plijadur he deus gant ar wirionez, rak, o vezañ ma kar ar re all evelti hec’h-unan, dre an traoù reizh a wel er re all, ez eo laouen, evel pa vefe eus ur wellaenn bennak deuet enni hec'h-unan. Liesstumm ez eo enta al Lezenn-se da Zoue.

PEBEILGANENN Rom 13, 8. 10b; Gal 5, 14 P/ Na vezit e dle e-keñver den ebet, nemet e dle a gengarantez ; rak an hini a gar e nesañ en deus, gant se, kaset al Lezenn da benn. * Leunder al Lezenn eo ar garantez. U/ En ur gourc'hemenn hepken emañ dalc’het berr-ha-berr al Lezenn a-bezh : Karout a ri da nesañ eveldout da-unan. * Leunder...

Pedenn Grit, ni hoped,, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp, e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo hoc'h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...


Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh levr Job 12, 1-25

Job o tisplegañ ez eo trec'h Doue da holl furnez mab-den

1 Hag e respontas Job en ur lavarout :2 E gwirionez, c'hwi a zo tud,ganeoc'h e varvo ar furnez !3 Me am eus skiant eveldoc'h,n’on ket kouezhet dindanoc'h.Ha gant piv n’eus ket (traoù) evel-se ?4 Ur c'hoarzhadenn evit an amezeien ez on-me,an hini a bed Doue evit ma responto dezhañ : ur c'hoarzhadenn, an den reizh ha didamall !5 D’an droukverzh, dispriz ! gouez d’an dibreder,gwazh a se evit ar re jilgamm o zroad !


6 Sioul e vez tinelloù ar wasterien,diriskl, ar re a vez oc'h hegasiñ Doue,hag a zegas Doue en o dorn !7 Met goulenn eta digant al loened : da gelenn a raint;pe digant evned an neñv : diskleriañ a raint dit ;8 pe komz gant an douar, hag e tesko dit,pe e konto se dit pesked ar mor .9 Pehini ne oar ket, eus an holl re-se,ez eo dorn Doue en deus graet se ?10 Hag emañ en e zorn ene pep bev,ha c'hwezhadenn pep korf den.11 Ar skouarn, ar gerioù ne verz ket ?ar staoñ, ar boued ne dañva ket ?12 Gant ar blev gwenn emañ ar furnez,gant an hiroad, ar skiant.13 Gantañ, ar furnez hag ar galloud,dezhañ ar c'huzul hag ar skiant.14 Mar diskar, n’adsaver ket,mar prenn war un den, ne zigorer ket.15 Mar harz ouzh an doureier, e heskont,mar o laosk, ec'h eilpennont an douar.16 Gantañ emañ an nerzh hag an trec'h,dezhañ an diankad hag an dianker.17 Kas a ra da vale kuzulierien diarc'hen,barnerien a ra sodiñ.18 Ereoù ar rouaned a zibrenn,hag eren a ra ur gouriz ouzh o divgroazell.19 Kas a ra da vale beleien diarc'hen,hag ar c'halloudeien a ziskar.20 Lemel a ra ar gomz digant ar vailhed,o skiant, digant ar gozhidi a gemer.21 Skuilh a ra an dispriz war ar briñsed,gouriz an diranted a ziskoulm.22 Dizoleiñ a ra traoù eus an donañ teñvalijenn,ha tennañ d’ar sklaerder skeud an Ankoù.23 Uhelaat a ra pobloù hag o c'has da get,astenn a ra broadoù hag o strizhañ.


24 Diskiantañ a ra pennoù pobloù an douar,hag ober dezho kantren en digenvez dihentoù.25 Tastornat a reont en deñvalijenn, hep gouloù,hag ober a ra dezho kantreal evel tud vezv.

PEBEILGANENN Job 12, 13. 14; 23, 13 P/ Gantañ, ar furnez hag ar galloud, dezhañ ar c'huzul hag ar skiant. * Mar diskar, n’adsaver ket, mar prenn war un den, ne zigorer ket. U/ Met Eñ a zo a-bezh : piv a responto dezhañ ? Ar pezh en deus c'hoant, hen ober a ra. * Mar diskar ...

EIL LENNADENNEus levr Kentelioù Buhezegezh sant Gregor Meur, pab, war Job

(Lib.10,47-48: PL 75,946-947)

An test diabarzh An hini a vo goapaet, eveldon-me, gant e vignon, a bedo Doue, hag hemañ hen selaouo. Alies, ur spered gwan, pa vez aezhenn flour grasoù-mat an dud ouzh e heul, en abeg d'e oberoù-mat, a vez douget d'ar joaioù-diavaez ; reiñ a ra nebeut a bouez d'ar pezh a c'hoantae a-ziabarzh ; en em lezel a ra dinec'h-kaer da vont gant ar pezh a glev a-ziavaez, en hevelep doare ma-z eo mat dezhañ bezañ anvet eürus kentoc'h eget donet da vezañ e gwirionez. Pa c'hoanta c'hoantek ar mouezhioù a ro meuleudi dezhañ e teu da goll ar pezh e oa deuet da vezañ. Neuze e vez disrannet diouzh Doue, dres en abeg d'ar pezh a seblante meritout meuleudi dezhañ. A-wezhioù, gwir eo, e pleustr ar spered gant kalon war an oberoù mat, ha daoust da se e vez gwasket gant goapaerezh an dud ; traoù meulus a ra, ha karget e vez a zismegañsoù ; hag an hini en dije gallet bezañ sachet er-maez gant ar meuleudioù a zistro outañ e-unan p'en em wel argaset gant an dismegañserien ; ha neuze, seul greñvoc’h ec'h en em stag ouzh Doue, a-ziabarzh, ma ne gav ket er-maez ul lec'h bennak da gaout diskuizh. An hollesper neuze a vez staget ouzh ar C'hrouer, hag e kreiz-tre ar goapadennoù e vez pedet hepken an test diabarzh nemetañ. Seul dostoc’h a se ouzh Doue e teu spered an hini trubuilhet ha

m'emañ pelloc'h a se diouzh grasoù-mat an dud ; kerkent e krog


da bediñ, hag eñ gwasket a-ziavaez e vez naetaet ha puraet da vont don en traoù a-ziabarzh. Setu perak e lavarer gant gwir abeg bremañ Neb a vo goapaet eveldon gant e vignon, a bedo Doue, hag hemañ e selaouo, rak en ur ober tamalloù da spered an dud vat, e tiskouez an dud fall peseurt testoù d'o oberoù e klaskont. Hag ar spered-se leun a c'hlac'har, ouzh en em brientiñ dre ar bedenn, a dosta dre e ziabarzh ouzh Doue da vezañ selaouet gantañ, dres en abeg d'ar pezh hen disrann a-ziavaez diouzh meuleudi an dud. Ret eo merkañ ivez gant pebezh furnez eo lakaet "eveldon-me". Rak hiniennoù 'zo a vez diskaret gant goapadennoù an dud, ha na vezont ket selaouet koulskoude gant divskouarn Doue. Rak, ma sav goapaerezh a-enep d'ur fazi bennak, a dra sur ne c'hounezer merit ebet dre ar goapaerezh. Goapaet e vez eeunded an den just. Setu furnez ar bed-mañ : ar galon a guzh an traoù dre itrikoù ; mouchañ a ra gant gerioù ar gwir santimantoù, diskouez an traoù faos evel traoù gwirion, ha diskouez ez eo faos ar pezh a zo gwir. Er c'hontrol avat, setu furnez an dud reizh : chom hep ijinañ netra dre fougeerezh, diskouez fraezh gant gerioù ar santimantoù, karout ar wirionez evel m'emañ, tec'hout diouzh ar falsentez, ober vad evit netra, gouzañv an droug kentoc'h eget ober ; chom hep klask veñjiñ dismegañs ebet, soñjal eo ur gounid bezañ dismegañset evit ar wirionez. Met eeunded ar re just a vo goapaet, rak tud fur ar bed-mañ a gred eo ar vertuz a zinammded un dra sot. Kement tra a vez graet en un doare direbech a zo sellet ganto evel diskiant hep mar ebet ; ha kement a vez kavet mat en oberoù gant ar Wirionez, a dalvez kement ha sot evit furnez an den.

PEBEILGANENN S 118(119), 104b. 105; Yan 6, 68b P/ Kasaat a ran holl hentoù ar gaou. * Ul lamp eo ho lavar evit va c'hammedoù, ur gouloù evit va gwenodenn. U/ Aotrou, da gaout piv ez afemp ? Komzoù ar vuhez peurbadel a zo ganit. * Ul lamp ...

Pedenn Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp, e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo hoc'h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...


D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Job 13, 13 --- 14, 6

Job a ra engalv da varnerezh Doue13 Roit peoc'h din, hag e komzin,c'hoarvezet a c'hoarvezo !14 Evidon-me e tougan va c'hig etre va dent,va buhez a lakan etre va daouarn.15 Nag am lazhfec'h, ennañ em eus goanag,ha va hentoù dirazañ a zifennan.16 Eñ a vo va salver,rak dirazañ unan dizoue ne zeu ket.17 Selaouit eta va c'homzoù,ar pezh a zisklerian ouzh ho tivskouarn.18 Setu m’em eus urzhiet va c'haoz,gouzout a ran e vin reishaet19 Piv a vreutaio ganin ?Prest on da reiñ peoc'h, betek mougañ.20 Daou dra hepken na vez ket mennet d’ober ganin,ha dirazout ne guzhin ket: 21 da balvoù diwarnon, pella (anezho), ha gant da spont n’am spouron ket !22 Galv, hag e respontin,pe e komzin-me, hag e responti ouzhin.23 Pegement am eus a fazioù, a bec'hedoù ?Va mankoù ha va fec'hed, ro din da anaout.24 Perak, da zremm a guzhez,(perak) e sellez ouzhin evel da enebour ?25 Daoust hag un delienn o tec'hel a sponter,pe ur blouzenn sec'h e reder war he lerc'h,26 ma skrivez war va c'hont traoù c'hwerv,ma kondaonez ac'hanon evit fazioù va yaouankiz,


27 ma lakez en hualoù va zreid,ha ma eveshaez ouzh va holl vinotennoù,oc'h ober en-dro da seulioù va zreid ul louc'hadur ?28 Hag eñ a zo evel breinadur, teuc'het,evel ur pezh dilhad a zebr an tartouzed.14,1 An den, ganet eus ar vaouez, ez eo berr e zeizioù,hag en devez e walc'h a drubuilhoù.2 Evel ur vleunienn e tiwan hag e weñv,hag e tec'h evel ar skeud, ne bad ket.3 Hag ez eo warnañ e tigorez da zaoulagad,me eo a gasez d’al lez-varn ganit !4 Piv a denno unan glan eus unan dic'hlan ?Nikun !5 Paz eo merket dezhañ e amzer,(laket) niver e vizioù ganit,(hag ez eus) ul linenn graet ganit, na dremeno ket;6 disell diwarnañ, ma-z ehano,m’en devo gounezet, evel ur goprad, e zevezh.

PEBEILGANENN Kv.Job 13, 20. 21; kv.Yrm 10, 24

P/ Dirazout ne guzhin ket : da balvoù diwarnon, pella (anezho), * Ha gant da spont n’am spouron ket ! U/ Ro kentel din, Aotrou, met gant reizhded, ha nann hervez da gounnar, gant aon va disteraat. * Ha gant da spont ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskridoù sant Zenon, eskob Verona

(Tract.15,2; PL 11,441-443)

Job, skeudenn eus Jezuz Krist

Job, e kement ha ma c'heller kompren, va breudeur ker, a oa en-araok ur skeudenn eus ar C'hrist. Met, lakaomp anezho keñver-ouzh-keñver da welout ar wirionez. Job a voe anvet reizh gant Doue. Ar C'hrist eo ar Reizhded, hag eus ar vammenn


anezhañ o deus tañvaet an holl dud eürus ; rak diwar e benn eo bet lavaret : Sevel a raio evidoc’h Heol ar Reizhded. Job a zo bet anvet den gwirion. Met ar gwir wirionez ez eo an Aotrou, eñ hag a lavar en Aviel : Me eo an hent hag ar wirionez. Job a voe pinvidik. Ha piv a zo pinvidikoc'h eget an Aotrou ? E holl servijerien a zo pinvidik ; dezhañ ez eo ar bed holl hag an natur a-bezh, evel ma lavar David benniget : D'an Aotrou eo an douar hag e holl bobladur, ar bed a-bezh ha kement a zo ennañ.An diaoul a demptas Job teir gwezh. Evel-se ivez, hervez testeni an Avielour, e klaskas temptañ an Aotrou teir gwezh. Job a gollas al leveoù en devoa. An Aotrou ivez a reas fae war e vadoù eus an neñv dre garantez evidomp ; en em ober a reas paour evit ober ganeomp tud pinvidik. An diaoul e kounnar a lazhas mibien Job. Mibien an Aotrou ivez, ar Brofeded, a voe lazhet gant ar bobl diskiantet. Job a voe goloet gant goulioù hudur. An Aotrou ivez, o kemerout korf an holl dud, a zo bet disleberet gant loustoni ar pec’hedoù. Gwreg Job hen alie da bec'hiñ. Ar Sinagogenn a vroudo an Aotrou ivez da heuliañ breinadur ar Re Gozh. Job a weler e vignoned ouzh hen dismegañsiñ. Hon Aotrou ivez a voe dismegañset gant ar veleien, e servijerien. Job a zo azezet war ur bern-teil leun a breñved. An Aotrou ivez a zo bet o vevan- war ur bern-teil gwirion, da lavarout eo, e fank ar bed-mañ, e-touez tud o verviñ gant torfedoù ha c'hoantegezhioù a bep seurt, da lavarout eo, e-touez gwir breñved. Job a adkavas e yec'hed hag e binvidigezh. Met an Aotrou, o tasorc'hiñ, n'eo ket hepken ar yec’hed, met ivez an divarvelezh eo a roas d'ar re a gred ennañ, hag adkavout a reas e vestroni war an natur a-bezh, evel m'en deus testeniet e-unan : Pep tra a zo bet roet din gant va Zad. Job a c'hanas mibien da gemerout e blas war e lerc’h. An Aotrou ivez en deus, war-lerc’h ar Brofeded, krouet mibien : an Ebestel Santel. Job a varvas e peoc'h hag eürus. An Aotrou avat, a chom benniget da virviken, a-raok ar c'hantvedoù, abaoe ar c'hantvedoù hag evit holl gantvedoù ar c'hantvedoù.


PEBEILGANENN Heb 12, 1c-2a; kv. 2 Kor 6, 4-5

P/ Stourmomp gant dalc’hegezh evit trec'hiñ er redadenn kinniget dimp, * En ur stagañ hor selloù ouzh an Hini a ren hor feiz hag he c'has d'ar barfeted, Jezuz. U/ En em ziskouezomp dre un dalc'husted vras e-kreiz an trubuilhoù, an dienez, an ankenioù, dindan an taolioù-skourjez, er prizonioù, * En ur stagan ...

Pedenn

Grit, ni ho ped, Aotrou Doue, ma-z aio ar bed en-dro evidomp, e-kreiz ar peoc'h dindan ho torn, ha m'he devo, hoc’h Iliz al levenez d'en em reiñ didrubuilh d'an oberoù a relijion. Dre hon Aotrou ...

245

IX-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAENTelennganoù ar sizhun gentañ

D'ar 1-añ Pardaezlid

Gant lidkan Mari, ant,

Er bloaz A N’eo ket ar re a lavar : Aotrou, Aotrou, a yelo e-barzh Rouantelezh an Neñvoù, met ar re a ra bolontez va Zad a zo en Neñvoù eo a yelo e Rouantelezh an Neñvoù.

Er bloaz B Ar sabad a zo bet graet evit an den, ha n’eo ket an den evit ar sabad, eme an Aotrou.

Er bloaz CH O vezañ klevet ar c’hantener komz. diwar-benn Jezuz, e kasas d’e gaout un nebeut henaourien eus ar Yuzevien da c’houlenn digantañ dont da saveteiñ e vevel.

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a ren ar bed hep na zeufe ho furnez da faziañ, ni ho ped a-greiz kalon da bellaat diouzhimp an holl draoù noazus, ha da reiñ dimp kement a c’hen ober vad dimp. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Job 28, 1 --- 28

E-kichen Doue emañ ar furnez

Lavarout a reas Job :1 Bez’ ez eus evit an arc'hant ur vengleuz,ul lec'h evit an aour da vezañ glanaet.2 An houarn diouzh an douar a vez tennet,ha mein teuzet (a ro) arem.

246 IX -ve t De iz -an-A ot rou en amzer b laen

3 Un dibenn a laker d’an deñvalijenn,ha betek an holl-bellañ e furcherar vein teñval e teñvalded skeud an Ankoù.4 Kleuzet e vez kanioù e-lec'h n’eus ket a annezad,ha n’eo ket bet enno an troad,a-ispilh, (pell) diouzh an dud e vrañsellont. 5 An douar, dioutañ e vez tennet bara,a-zindan a zo evel drastet gant tan.6 Ul lec'h evit safir eo e vein,ha poultrenn aour a zo ennañ.7 An hent (da vont) di ne oar ket an evn-preizh,ha na wel ket lagad ar gup.8 Ne gerzh ket ennañ al loened gouez,ne dremen ket drezañ al leon.9 Er c'hailhastr e kaser an dorn,hag ec'h eilpenner gwrizioù ar menezioù.10 Er reier, gwazhennoù a gleuzer,hag an traoù priziusañ a wel al lagad.11 Eienenn an avenioù a baker,ha kuzhiadennoù a denner d’ar gouloù.12 Met ar furnez, pelec'h he c'havout ?E pe lec'h emañ ar skiant ?13 Ne oar ket an den he zalvoudegezh,n’he c'haver ket e bro ar re vev.14 An islonk a lavar: « N’emañ ket ennon ! »hag ar mor a lavar: « N’emañ ket du-mañ ! »15 Ne vez ket roet aour evit he c'haout,na pouezet arc'hant evit he faeañ.16 Ne vez ket kempouezet gant aour Ofir,gant an oniks prizius nag ar safir.17 Ne vez ket tizhet gant an aour nag ar gwer,nag eskemmet evit ur podad aour glan.18 Koural ha strink n’emaint ket da venegiñ,gwelloc'h eo kaout furnez eget perlez !19 N’emañ ket da geverata gant topaz Koush,gant aour glan ne vez ket kempouezet.20 Met ar furnez, a belec'h e teu ?Pelec'h emañ o chom ar skiant ?

IX-ve t De iz an-A ot rou en amzer b l aen 247

21 Kuzhet eo ouzh daoulagad an holl re vev,diouzh evned an neñvoù ez eo skoachet.22 An islonk hag an Ankoù a lavar : « Gant hon divskouarn hon eus klevet kel anezhi ».23 Doue a gompren he hent,hag a oar pelec'h emañ he chomlec'h.24 Rak betek dibenn an douar e sell,dre-holl dindan an neñvoù e wel.25 Pa rae evit an avel pouezioù,ha pa vuzulie an doureier gant ur sonderez,26 pa rae evit ar glav ur reolenn,hag un hent evit luc'hed ar c'hurun,27 neuze en devoa he gwelet ha prizet,ha diazezet ha zoken sonteet.28 Ha lavaret en devoa d’an den : « Ya, doujañ Doue a zo furnez,distreiñ diouzh an droug a zo skiant ».

PEBEILGANENN 1 Kor 2, 7; 1, 30a P. Prezeg a reomp furnez visterius Doue, an hini a oa chomet kuzh, * A oa bet ragaozet a-holl-viskoazh gant Doue evit hor gloar U/. C'hwi a zo er C’hrist Jezuz a zo bet graet evidomp furnez Doue. * A oa bet ragaozet ;;;

EIL LENNADENNEus levrioù Gourbannoù sant Aogustin eskob

(Lib.I, 1, 1; 2, 2; 15; 5 : CCL 27, 1-3)

Trubuilhet eo hor c’halon ken na ziskuizho ennoc’h

Bras ez oc’h Aotrou ha meulus-meurbet : bras eo ho kalloud, hag ho furnez n'eus muzul ebet dezhi. Ha setu ma fell d'an den, anezhañ lod eus ho krouadelezh, ho meuliñ ; an den-se o tougen tro-war-dro e natur varvel, o tougen tro-war-dro an testeni eus e bec'hed, hag ivez an testeni e talc’hit penn ouzh ar re lorc'hus, ha koulskoude e fell d'an den, anezhañ ul lodenn bennak eus ho krouadelezh, ho meuliñ. C'hwi eo a vroud an nen evit m'en em

248 IX -ve t De iz an -Ao trou en amzer b l aen

blijo ouzh ho meuliñ : rak hor graet hoc'h eus evidoc’h, ha trubuilhet eo hor c’halon ken na ziskuizho ennoc’h. Roit din ar c’hras, Aotrou, da c’houzout ha da gompren petra a zo da gentañ, pe ho pediñ, pe ho meuliñ ; ha petra a zo da gentañ, pe hoc’h anaout, pe ho pediñ. Met piv a c'hell ho pediñ hep hoc’h anavezout ? Pe gentoc'h, daoust hag e vezit pedet evit hoc'h anavezout ? Penaos avat e c’hellont pediñ an hini na gredont ket c’hoazh ennañ ? Ha penaos krediñ mar ne vez den o prezeg ? Ha meuliñ an Aotrou a raio ar re a glask anezhañ. Ar re hen klask hen kavo, hag ar re hen kav a veulo anezhañ. Salv m’ho klaskin, Aotrou, ouzh ho pediñ ; ha salv m'ho pedin o krediñ ennoc’h : rak prezeget ez oc’h bet dimp-ni. Va feiz, hag hoc’h eus roet din, ho ped, Aotrou, ar feiz-se hag hoc’h eus c’hwezhet ennon dre zenelezh ho Mab, dre vinistrerezh ho prezeger. Ha penaos ho pedin, va Doue, c'hwi va Doue ha va Aotrou ? Rak a dra sur hen gervel a rin da zont ennon pa hen pedin. Ha peseurt lec’h a zo ennon d'am Doue da zont ennon ? Da Zoue da zont ennon, an Doue en deus graet an neñv hag an douar ? Daoust hag ez eus ennon, o! Aotrou, va Doue, ul lec’h bennak evit hoc’h enklozañ ? Daoust hag an neñv hag an douar, hag a zo bet graet ganeoc’h hag ez on bet graet enno ganeoc’h, a c’hell hoc’h enklozañ ? Pe daoust hag o vezañ ne vefe hepdoc'h seurt ebet eus kement a zo, e tegouezh da gement a zo hoc’h enklozañ ? Ha dre ma-z eus ac'hanon ivez, perak goulenn ma teufec’h ennon pa ne vefen netra mar ne vefec'h ket ennon ? N'emaon ket c'hoazh dindan douar, ha padal emaoc’h eno. Rak na pa ziskennfen d'an ifern, eno emaoc’h. Ne vefe ket ac'hanon, va Doue, ne vefen e stumm ebet, ma ne vefec’h ket ennon. Pe gentoc’h ne vefe ket ac'hanon, mar ne vefen ket ennoc’h-c'hwi rak ac'hanoc'h emañ an holl draoù, drezoc'h emañ an holl draoù, ennoc’h emañ an holl draoù ? Evel-se emañ, Aotrou, evel-se emañ. Da belec’h ho kalvin da zont p'emaon ennoc’h ? Pe eus pelec’h e teufec’h ennon ? Da belec’h e redfen er-maez eus an neñv hag an douar evit ma teufe ac’hano ennon va Doue, eñ hag en deus lavaret : An neñv hag an douar a leunian ? Piv a roio din mont da ziskuizhañ ennoc’h ? Piv a roio din e teufec’h em c’halon evit he mezviñ, abalamour din da ankouazh va drougoù, ha d'ho priata c’hwi va - mad nemetañ ? Petra ez

IX-ve t De iz an-A ot rou en amzer b l aen 249

oc'h evidon ? Ho pet truez, ma c'hellin kaozeal. Petra ez on-me evidoc'h, pa c’hourc’hemennit din ho karout, ha mar ne ran ket e kounnarit ouzhin-me hag e c’hourdrouzit poanioù divent ? Daoust ha n'eo ket tra dister ma n'ho karfen ket ? Allas ! Lavarit din en anv ho trugarezioù, Aotrou, va Doue, petra ez oc’h evidon-me. Lavarit d'am ene : Da silvidigezh ez on-me. Lavarit evel-se evit ma klevin. Setu divskouarn va c’halon dirazoc’h, Aotrou ; digorit-i ha lavarit d'am ene : Da silvidigezh ez on-me. Redek a rin war-lerc’h ar vouezh-se, hag e tapin krog ennoc’h. Na guzhit ket ho tremm ouzhin-me : ra varvin, evit na varvin ket, abalamour din d'he gwelout.

PEBEILGANENN S 72(73), 25-26; 34(35) ,3b

P/ Piv am eus-me en neñv estregedoc’h ? Ha ganeoc’h-c’hwi n'em eus c'hoant ebet ken war an douar. Semplañ a ra va c’horf ha va c’halon ; * Doue va c’halon, ha va lod eo Doue da viken. U/ Lavarit d'am ene : da silvidigezh ez on-me. * Doue ...

MEULGAN C’hwi Doue a veulomp, 568.



Er bloaz A

Kement den a selaou ar c’homzoù-mañ a lavaran deoc’h, hag a ra diouto, a vezo heñvel ouzh un den fur en deus diazezet e di war ar roc’h.

Er bloaz B

Respont a reas Jezuz d'ar Farizianed : mestr eo Mab an Den zoken war ar sabad.

Er bloaz CH

Aotrou, n'on ket dellezek e teufes dindan va zoenn, met lavar ur gomz hepken, ha pareet e vo va servijer.

250 S i zhun IX en amzer b l aen

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a ren ar bed hep na zeufe ho furnez da faziañ, ni ho ped a-greiz kalon da bellaat diouzhimp an holl draoù noazus, ha da reiñ dimp kement a c’hell ober vad dimp. Dre hon Aotrou ...

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn Er bloaz A Froudoù dour hag avelioù a zo dilammet war di an den fur, ha n'eo ket kouezhet : rak diazezet edo war ar roc’h.

Er bloaz B Lavarout a reas Jezuz d'an den disec'het e zorn : astenn da zorn. En astenn a reas, ha setu yac'h e zorn en-dro.

Er b1baz CH Estlammet e voe Jezuz gant komzoù ar c’hantener, hag e lavaras : Lavarout a ran deoc'h, zoken en Israel n'em eus ket kavet ken bras feiz. Pa zistroas ar gannaded d'an ti e kavjont ar mevel yac’h.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑDiouzh levr Job 29, 1-10; 30, 1. 9-23

Job o klemm war e boan1 Hag e kendalc'has Job, adkroget gantañ e brezegenn en ur lavarout :2 Piv a zaskoro din al loariadoù a-wechall,an deizioù em boa Doue d’am diwall,3 pa lugerne e c'houlaouenn war va fenn,4 Evel ma oan e deizioù va dibenn-eost,e sekredoù Doue, e-kichen va zeltenn,

E i l De iz - l i d 2515 pa oa c'hoazh an Hollc'halloudeg ganin,hag en-dro din va re yaouank,6 pa walc'hen va zreid el laezh,hag ar roc'h a vere din gwazhioù eoul7 Mont a raen betek dor kêr,ha war al leurenn e laken va c'hador : 8 ouzh va gwelout, ar re yaouank a yae da guzh,hag ar gozhidi a save hag a chome en o sav.9 Ar briñsed a sac'he en o c'homzoù,hag an dorn a lakent war o genou.10 Mouezh ar pennoù bras a dave,o zeod ouzh o staoñ a bege.30,1 Ha bremañ e c'hoarzh ganin tud yaouankoc'h egedon,hag em boa re a zispriz evit o zadoùd’o lakaat gant chas va deñved.9 Ha bremañ e reont kanennoù warnon,hag ez on evito ur vojenn.10 Heuget ganin, e pellaont diouzhin,ouzh va fas n’espernont ket o skopoù.11 Va gwareg en deus distennet, va reuziet en deus,o c'habestr dirazon a gasont kuit.12 A-zehou, ur gorad a sav,va zreid a gasont kuit,ha fardañ a reont en-dro din o hentoù a walleur .13 Dispenn a reont va gwenodennoù,d’am reuz ec'h oberiont : n’o deus skoazell ebet da gaout.14 Evel dre un difreuz ledan e teuont,dindan an atredoù en em ruilhont.15 Treiñ a ra enep din ar spouronoù,argaset eo evel an avel va fiziañs,evel ur goumoulenn eo tremenet va silvidigezh.16 Ha bremañ, ennon en em skuilh va buhez,krog eo ennon an deizioù a reuz.17 E-kerzh an noz, va eskern a douller diwarnon,va gwazhied ne gouskont ket.18 Gant kalz a nerzh e tispletaer va dilhad,dre golier va zoneg em gourizer.


19 Ha stlapet on er fank,ha setu me hañval ouzh ar poultr hag al ludu.20 Huchal a ran war-zu ennout ha ne respontez ket,en em zerc'hel a ran (dirazout), ne rez ket a van ouzhin.21 Deuet out garv em c'heñver,da-unan gant da zorn em heskinez.22 Va c'has a rez gant an avel, evel ur marc'heg,ouzh va zeuziñ gant ar spouron.23 Ya, gouzout a ran, d’ar marv e rez din distreiñ,da lec'h-emvod an holl re vev.

PEBEILGANENN Job 30, 17. 19; 7, 16b

P/ E-kerzh an noz, va eskern a douller diwarnon, va gwazhied ne gouskont ket. * Ha stlapet on er fank, ha setu me hañval ouzh ar poultr hag al ludu. U/ Va espernit, Aotrou, va deizioù ne d-int nemet ur c'hwezhadenn. * Ha stlapet on ...

EIL LENNADENN

Eus Kentelioù sant Doroteus, abad

(Doct.7, De accusatione sui ipsius, 1-2 PG 88,1695-1699)

An abeg eus pep trubuilh : den ebet n’en em damall e-unan

Va breudeur, klaskomp eus a belec'h dreist-holl e c’hoarvez kement-mañ : pa glev unan bennak ur ger displijus bennak ez a alies gant e hent hep an disterañ poan-spered evel pa n'en dije klevet ; troioù all avat, kerkent ha m'en devez klevet, ec'h en em gav strafuilhet ha nec’het. Petra, e gwirionez, a zo kaoz d'an emzalc'hioù disheñvel-se ? Daoust hag un abeg hepken a zo, pe veur a hini ? Me a wel ez eus kalz a abegoù hag a gaozioù, met unan dreist-holl hag a zo pennkaoz d'an holl re all. Evel ma lavar unan bennak : a-wechoù eus ar stad ma vez unan bennak eo e c’hoarvez kement-se. Rak pa vezer kavet o pediñ pe o prederiañ e c’houzañver aes a-walc'h kunujennoù ur breur bennak hag e chomer difrom.


A-wezhioù en abeg ma vezer douget betek re war-zu ur breur bennak e c’houzañver an holl draoù eus e berzh gant kalz a basianted, dre garantez. A-wezhioù ivez dre fae, da lavarout eo, p'en devez unan dispriz ha ma ra fae war an hini a fell dezhañ hen trubuilhañ, ne deurvez ket zoken sellout outañ, evel pa vefe ar vilañ eus an holl dud, ne respont ger ebet dezhañ, pe ober a ra meneg gant un den bennak all eus e zismegañsoù hag eus e gunujennoù. Ac'hano enta, evel m'am eus lavaret, e tegouezh gant unan bennak disprizout, pe chom hep ober van da vezañ trubuilhet pe c’hlac’haret, mar bez lavaret ar seurt traoù-se dezhañ. Trubuilhet ha glac’haret e vezer koulskoude gant komzoù ur breur mar n'en em gaver tamm ebet en ur stad vat, pe dre ma kasaer ar breur-se. Bez' ez eus c’hoazh kalz a abegoù da gement-se, hag a zo diskleriet e meur a stumm. Met ar pennabeg da bep strafuilh, mar bez klasket gant evezh, ez eo hemañ : den ebet n'en em damall e-unan. Ac’hano e tered pep diaester ha glac’har, ac’hano eo e teu n'hor bez a-wezhioù tamm peoc'h ebet ; hag arabat bezañ souezhet gant kement-se. Rak klevet hon eus gant tud santel n'eus 'nemet an hent-se da dizhout ar peoc’h. Kalz a skouerioù a gement-se hon eus gwelet ; ha ni ivez, lezirek hag o karout hon tamm peoc’h, a esper pe a gred ez eo ac’hanomp-ni ez a an hent eeun, goude ma-z omp dihabask da vat, hep gouzañv morse en em damall hon-unan. Evel-se emañ kont ganeomp ! Kement vertuz en deus an den, na pa vefent diniver ha divuzul, m'en deus tec’het diwar an hent-se, biken ne gavo an diskuizh, hogen atav e vezo trubuilhet e-unan, pe e roio trubuilh d'ar re all, hag e kollo e-unan e holl boanioù.

PEBEILGANENN 1 Yn 1, 8. 9; Krl 28, 13

P/ Mar lavaromp n'hon eus ket a bec'hed, en em douellañ a reomp hon-unan. * Mar anzavomp hon pec’hedoù, feal ha reizh eo Doue evit disteurel dimp hon pec’hedoù. U/ An hini a guzh e walloberoù ne raio ket berzh. * Mar anzavomp ...


Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi hag a ren ar bed hep na zeufe ho furnez da faziañ, ni ho ped a-greiz kalon da bellaat diouzhimp an holl draoù noazus, ha da reiñ dimp kement a c’hell ober vad dimp. Dre hon Aotrou ...

TRED E D EIZ- LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Job 31, 1-8. 13-23. 35-37

Reizhded kozh Job

Lavarout a reas Job :1 « Un emglev am boa divizet gant va daoulagad, ha petore van a raen ouzh ur werc'hez ?2 Petra eo al lod (a ro) Doue eus krec'h,an hêrezh (a gas) an Hollc'halloudeg eus an nec'h ?3 Daoust ha n’eo ket ar reuz evit an torfedour,an droukverzh evit an droug-oberour ?4 Daoust ha ne wel ket va hentoù,ha va holl gammedoù ne niver ket ?5 Daoust ha kerzhet em eus gant ar gaou,hag hastet en deus war-zu an direizhded va zroad ?6 Ra bouezo ac'hanon war ur valañs just,hag e ouezo Doue va onestiz !7 Mar o deus dianket va c'hammedoù diouzh an hent,mar he deus war-lerc'h va daoulagad kerzhet va c'halonha ma-z eus ouzh va dorn peget ur c'housi,8 (ar pezh) am eus hadet, ra zebro unan all,ha va diskennidi da vezo diwriziennet !13 Mar em eus disprizet gwir va servijer pe va matezh,pa oant o vreutaat ganin,14 petra ober pa savo Doue ?pa ray enklask, petra a respontin ?


15 An Hini en deus va graet er c'hof en deus e c'hraet ivez,hor c'hrouet en deus en ur mammog peurheñvel.16 Ha nac'het em eus o c'hoant d’ar beorien,ha daoulagad an intañvez lezet da langisañ ?17 Ha debret em eus va zamm bara va-unan,hep ma tebrfe an emzivad dioutañ ?18 Adal va yaouankiz em eus e savet evel un tad,adalek kof va mamm, renet anezhi.19 Pa welen ur paour hep dilhad,hep pallenn, un ezhommeg,20 ha n’o deus ket va benniget o lounezhi,ha n’en deus ket gant kreoñ va oaned en em dommet ?21 Mar em eus savet war un emzivad va dorn,dre ma welen ouzh an Nor ur skoazell evidon,22 ra yelo va skoaz diwar va choug d’an traoñ,ha va brec'h diouzh va ilin da vezo diframmet !23 Rak spouron eo evidon bezañ gwasket gant Doue,ha gouzañv kement-se ne c'hellan ket.35 Piv a roio din unan d’am selaou ?Setu va sinadur : d’an Hollc'halloudeg da respont din !Ar paper skrivet gant an hini a vreuta ganin,36 war va skoaz en dougfen,skoulmet evel un tulban ganin.37 Niver va c'hammedoù a gontfen dezhañ,evel ur priñs e tostafen outañ ».

PEBEILGANENN Job 31, 3; Krl 15, 3; Job 31, 4

P/ Daoust ha n’eo ket ar reuz evit an torfedour, an droukverzh evit an droug-oberour ? * E pep lec'h emañ daoulagad an Aotrou, o teurel pled ouzh ar re fall hag ar re vat. U/ Daoust ha ne wel ket va hentoù, ha va holl gammedoù ne niver ket? * E pep ...


EIL LENNADENNEus Kentelioù sant Doroteus, abad

(Doct.13, De accusatione sui ipsius, 2-3; PG 88,1699)

Peoc’h faos an ene

An neb en em damall e-unan, n'eus forzh peseurt diaezamant, koll, dizenor, dismegañs pe n'eus forzh pe trubuilh all a c’hellfe degouezhout gantañ, hennezh a zegemer pep tra a galon laouen, a soñj bezañ an hini dellezekañ ouzh an holl zismegañsoù, ha ne c’hell e stumm ebet bezañ strafuilhet. Petra peoc’husoc’h eget an den-se a c’hellfed da gaout ? Met unan bennak marteze a enebo ouzhin : "Met lakomp e vefen glac’haret gant va breur, ha ma ne gavfen ket, goude klask, em befe roet digarez ebet dezhañ da gement-se, perak e plegfen d'en em damall va-unan ?" A dra sur, an neb a sell ervat gant evezh outañ e-unan, gant doujañs Doue, n'en em gavo morse direbech a-grenn, hag e welo en devez dre ober, pe dre gomz, pe dre e stumm, roet un digarez bennak da gement-se. Met ma kav ez eo direbech neuze, an holl draoù-se, a dra sur, en un degouezh bennak all, en deus bet poaniet ar breur-se, en dra-se pe en un dra bennak all ; pe marteze en deus diaezet ur breur all. Setu perak e tle reiñ digoll evit kement-se, pe evit ar pec’hedoù niverus graet gantañ a-hend-all. Setu unan all oc’h en em c’houlenn perak en em damallfe e-unan; hag eñ er peoc’h ha didrouz, sed ur breur o tegouezhout, hag oc'h ober an heg outañ gant ur ger bennak displijus pe zismegañsus, ha pa ne c’hell ket hen gouzañv e soñj gantañ ez eo gant gwir abeg e teu da gounnariñ ha da en em sevel ; rak, emezañ, ma ne vije ket kouezhet egile warnañ, ha mar n'en dije ket komzet ha degaset trubuilh, biken n'en dije pec’het ? Kement-se avat a zo fentus ha harpet war rezon vat ebet. Rak n'eo ket abalamour m'en devoa egile lavaret ur ger bennak e oa lakaet da fuloriñ ; er c’hontrol, diskouezet en deus peseurt si a oa en e greiz e-unan ; ha ma karfe e rafe pinijenn. Hemañ a zo deuet da vezañ heñvel ouzh ur wastell gwinizh pur ha lugernus, ha pa vez torret e vez dizoloet ar c’hailhar a zo enni. Evel-se enta an hini a zo o vevañ er peoc’h ha sioul, evel ma soñj gantañ, en deus en e greiz un tech fall na wel ket. En em gaout a ra ur breur hag a sko gantañ ur ger bennak, ha kerkent e


vez dislonket al lin brein, hag ar fank a oa kuzhet en e greiz. Setu perak, ma fell dezhañ e vefe diskouezet trugarez outañ e-unan, e tle ober pinijenn, en em c’hlanaat, poaniañ da vont war wellaat, ha neuze e welo e oa dleet dezhañ kentoc’h lavarout trugarez d'e vreur eget kanañ pouilh dezhañ d'e dro, p'eo bet rentet dezhañ ur servij ken bras. Goude-se ne vo ket glac’haret-bras gant amprouadurioù, met seul vui ma-z aio war wellaat, skañvoc’h a se e santo anezho. Rak seul vui ma-z a an ene war-raok, kreñvoc’h a se e teu da vezañ ha barrekoc’h a se da c’houzañv kement tra garv en em gav gantañ.

PEBEILGANENN Job 9, 2. 14; 15, 15

P/ E gwirionez ec'h ouzon ez eo evel-se : petore gwir en deus an den e-keñver Doue? * Seul-vui n’eo ket me a responto dezhañ, a zibabo komzoù a-enep dezhañ. U/ En e sent zoken ne fizi ket (Doue), an neñvoù n’int ket glan ouzh e zaoulagad. * Seul vui ...

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a ren ar bed hep na zeufe ho furnez da faziañ, ni ho ped a-greiz kalon da bellaat diouzhimp an holl draoù noazus, ha da reiñ dimp kement a c'hell ober vad dimp. Dre hon Aotrou ...

PEVARE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Job 32, 1-6. 33, 1-22

Elihou o komz diwar-benn kevrin Doue 32,1 Hag e paouezas an tri den-mañ da respont da Job, dre ma oa reizh ouzh o daoulagad. 2 Met entanañ a reas kounnar Elihou, mab Barac'hel, eus Bouz, eus tiegezh Ram, enep Job. Entanañ a reas e gounnar, dre m’en em reishae e-unan e-lec'h Doue. 3 Enep

e dri c'heneil ec'h entanas ivez e gounnar: pa ne gavent respont


ebet evit kondaoniñ Job. 4 Elihou en devoa gortozet Job keit ha ma komzent, dre ma oant koshoc'h egetañ en oad. 5 Pa welas Elihou ne oa respont ebet e genou an tri den, ec'h entanas e gounnar.6 Hag e respontas Elihou, mab Barac'hel eus Bouz, en ur lavarout : «Yaouank on en oad, ha c'hwi a zo kozhidi,setu perak e oan abaf hag em boa aonda ziskouez va gouiziegezh deoc'h.33,1 Marse 'ta, Job, e selaoui va c'homzoù, ouzh va holl lavarioù ro skouarn.2 Neuze 'ta e tigoran va genou,hag e komz va zeod em staoñ.3 Gwirionez va c'halon a lavaran,(traoù) skiantek va muzelloù, sklaer, a zistagan.4 Spered Doue eo en deus va graet,c'hwezh an Hollc'halloudeg eo a ro buhez din.5 Mar gellez, respont din,en em renk dirazon, en em zalc'h (prest).6 Me a zo eveldout, evit Doue,gant pri ez on bet mezet, me ivez.7 N’on ket ur spontailh d’ober aon dit,ha va dorn warnout ne bouezo ket.8 Met lavaret ec'h eus ouzh va divskouarn,da vouezh, da gomzoù am eus klevet : 9 « Glan on, dibec'hed,dinamm on, n’em eus ket a vankoù.10 Met digarezioù enep din en deus kavet (Doue),soñjal a ra dezhañ ez on un enebour evitañ ;11 laket en deus en hualoù va zreid,spiañ a ra va holl hentoù ».12 Aze n’out ket reizh, a respontan dit,rak brasoc'h eo Doue eget an den.13 Perak e vreutaez gantañ,peogwir da hini ebet eus da gomzoù ne responto ?14 Ur wech e komz Doue,

ha div, met ne vez ket graet a van. Peva re De iz - l i d 259

15 Dre huñvre, dre weledigezh-noz,pa gouezh ur c'housk war an dud, 16 neuze e tizolo skouarn an dud,e-kerzh ur voredenn war ar gwele,hag e ro kentelioù siellet dezho,17 evit distreiñ an den diouzh e oberoù,ha ma vezo ourgouilh an den kuzhet dioutañ,18 evit diwall e ene diouzh ar bez,e vuhez, diouzh taolioù ar goaf.19 Kastizet e vezer ivez dre ar boan war ur gwele,pa vez an tabut en eskern dalc'hmat.20 Heugiñ a ra ar vuhez ouzh ar boued,hag an ene da zebriñ n’en devez ket c'hoant.21 Dizeriañ a ra ar c'hig, ha distresañ,treut-eskern, n’emañ ket da sellout !22 Tostaat a ra ouzh ar bez an ene,buhez an den, ouzh hini an Anaon.

PEBEILGANENN Rom 11, 33-34

P/ 0! donder dreist-muzul pinvidigezh, furnez ha gouiziegezh Doue ! * Pegen digomprenus eo e zivizoù, pegen diveizus e hentoù ! U/ Piv en deus anavezet biskoazh soñjoù Doue ? Piv a zo bet biskoazh e guzulier ? * Pegen ...

EIL LENNADENN Eus levr Kentelioù Buhezegezh sant Gregor Meur, pab, war Job,

(Lib.2323-24; PL 76,265-266)

Ar gwir genteliañ a dec’h diouzh ar fouge

Klev, Job, va c'homzoù, ha selaou ouzh va holl lavaroù. Ar pezh dioutañ e-unan hag a zo gant kentelioù an dud lorc'hus eo ne ouzont ket displegañ gant izelegezh ar pezh a gelennont, ha ne c’hellont ket servijañ en ur stumm reizh an traoù reizh a anavezont. En o c’homzoù ec’h en em zispak kement-mañ : pa vezont o kelenn, e kav dezho emaint en o c’hoazez war gern ur

menez, hag ar re a gelennont a welont pell izeloc’h egeto, evel


en traoñ ; ha ma teurvezont a-boan komz outo n'eo ket evit o c'huzuliañ, met evit o mestroniañ. Gant gwir abeg avat en deus an Aotrou lavaret dezho dre ar profed : C’hwi a c’hourc’hemenne dezho gant rustoni ha gant galloud. Gant rustoni enta ha gant galloud e ra o mistri ar re a vez mall warno, n'eo ket difaziañ o sujidi dre boellata war o flaen, met o lakaat da blegañ dre rustoni en ur ober o aotrounez warno. Er c'hontrol avat, ar gwir gelenner a bella zoken a-ratozh-kaer ar gwalldech-se a fougeerezh, gant seul vui a nerzh ma-z argad taeroc’h a se, gant biroù e gomzoù, mestr bras ar fouge. Diwall a ra da zougen dorn gant e vuhezegezh lorc'hus d'an hini emañ o tagañ, gant komzoù ar Skritur Sakr, e kalonoù e selaouerien.. Rak mamm ha mestrez an holl vertuzioù ez eo an izelegezh. Er c’hontrol, poaniañ a ra, dre gomz ha . dre e stumm-bevañ, da zeskiñ an izelegezh da ziskibled ar wirionez, met muioc’h dre e skouerioù eget dre e gomzoù. Setu perak e klever Paol, evel p'en dije disoñjet uhelded e garg a abostol, o komz evel-henn ouzh kristenien Tesalonika : En em c’hraet ez omp bugale vihan en ho touez. Setu perak, an Abostol Pêr, goude bezañ lavaret : Bezit prest bepred da rentañ kont da gement hini a c'houlenno, eus an esperañs a zo ennoc’h, a ziskler ouzhpenn, evit pezh a sell skiant ar c’helenn, eo dav mirout ar stumm mat d'ober al labour-se : Grit an dra-se, emezañ, gant douster ha doujañs, en ur gaout koustiañs vat. Ar pezh a lavar sant Paol d'e ziskibl: Kemenn an traoù-se, ha kelenn gant pep beli, a zo ur meneg, n'eo ket eus mestroni ar galloud, met eus beli, ar stumm-bevañ. Gant beli e gwirionez eo e kelenner, pa reer da gentañ a-raok komz. Rak dilamet e vez ar fiziañs er gelennadurezh pa vez ar goustiañs o luziañ an teod. N'eo ket uhelded e gomzoù eo a ro beli d'ur c’helenner, met ar fiziañs a vez ennañ en abeg d'e oberoù mat. Setu perak ez eo skrivet kement-mañ diwar-benn an Aotrou : Bez' e veze o kelenn evel unan o kaout beli, ha n'eo ket evel ar Skribed hag ar Farizianed. En ur stumm dibar ha gant nerzh, Jezuz hepken eo a lavaras, gant e veli, komzoù mat, dre na reas droug ebet diwar sempladurezh. Dre ar galloud a oa gantañ evel Doue eo en doa ar pezh a servijas deomp dre an natur-den dinamm bet kemeret gantan.


PEBEILGANENN 1 Pèr 5, 5b; Mzh 11, 29b

P/ C’hwi holl, en em wiskit a izelegezh an eil e-keñver egile, * Rak Doue a stourm ouzh ar re lorc'hus, met ar re izel a galon e ro dezho e c’hras. U/ Deskit diganin ez on dous hag izelek a galon, ha diskuizh a gavot evit hoc'h eneoù * Rak Doue ...

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a ren ar bed hep na zeufe ho furnez da faziañ, ni ho ped a-greiz kalon da bellaat diouzhimp an holl draoù noazus, ha da reiñ dimp kement a c'hell ober vad dimp. Dre hon Aotrou ...

PEMPVET DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ Diouzh levr Job 38, 1-30

Doue o tislavarout Job1 Hag e respontas an Aotrou da Job, eus ar c'horvent, en ur lavarout :2 Piv eo a deñvala ar c'huzul gant kaozioù diskiant ?3 Gouriz enta, evel ur gwaz, da lounezhi;ez an d’az koulennata, hag e roi deskamant din.4 Emen e oas p’edon o tiazezañ an douar ?Diskler se, pa 'c'h eus gouiziegezh ha skiant.5 Piv a lakas e vuzulioù dezhañ, mar gouezez ?Ha piv a stennas warnañ ar gordenn ?6 War betra emañ e sichennoù sanket,ha piv en deus laket e vaen-korn,7 pa gane a-unvan stered ar beure,hag e youc'he holl vibien Doue ?8 Piv en deus serret, gant dorojoù, ar mor,pa darzhe eus ar mammog er-maez,9 pa laken koabrennoù d’e wiskañ,ha malkennoù du d’e vailhuriñ ?


10 Hag e tivizen evitañ va reolenn,en ur lakaat morailhoù ha talbennoù,11 hag e lavaren: « Betek amañ e teui ha nann pelloc'h,amañ e torro lorc'hentez da goummoù ! »12 D’an oad ac'h eus ha gourc'hemennet ec'h eus d’ar beure,desket d’ar gouloù-deiz pelec'h bezañ,13 evit kregiñ e bevennoù an douar,ha diskogellañ ar re fallakr dioutañ ?14 Kemmañ a ra evel pri dindan ar siell,evel o sevel ouzh en em wiskañ ;15 neuze e vez nac'het ouzh ar re fallakr kaout sklerijenn,hag ar vrec'h a save a vez torret.16 Hag aet out betek andonioù ar mor,e goueledoù an islonk ha baleet ec'h eus ?17 Ha digoret eo bet dit dorojoù ar marv,ha dorioù skeud an Ankoù, o gwelet ac'h eus ?18 Ha merzet ec'h eus ec'honderioù an douar ?Diskler, mar gouzout kement-se holl !19 Emen emañ hent chomlec'h ar sklerijenn,hag an deñvalijenn, pelec'h emañ he chomadur,20 dit d’he zapout war he harzoù,ha da anaout ar wenodenn d’he zi ?21 Gouzout a rez se, pa oas neuze ganet : niver da zeizioù a zo ken bras !22 Ha bet out er sanailhoù erc'h ;ha solieroù ar grizilh, hag o gweladennet ac'h eus,23 (ar re) a zalc'han evit amzer an enkrez,deiz an argad hag an emgann ?24 War betore hent en em zisrann ar gouloù,hag en em led an (avel)-reter war an douar ?25 Piv en deus freget evit an dourioù-bil ar c'hanolioù,ha graet un hent d’an tarzhioù-kurun,26 evit glaviañ war an douaroù didud,war gouelec'hioù n’eus den enno,27 evit reiñ o gwalc'h d’an digenvezioù mantrus,hag ober diwanañ tachennoù geot ?28 Ha bez’ en deus ar glav un tad ?Ha piv en deus engehentet an takennoù glizh ?


29 Diouzh kof piv ez eo deuet ar skorn,ha rev an neñv, piv en deus e c'hanet ?30 Evel mein, an dour a galeta,ha gorre an islonk a glerenna.

PEBEILGANENN Rom 9, 20; Job 38, 3 P/ Den, piv ez out-te evit tabutal gant Doue ? * Hag eñ e lavaro ar pod-pri d'an hini en deus e stummet : Perak ac'h eus graet ac'hanon er stumm-se ? U/ Gouriz, evel ur gwaz, da. lounezhi ; ez an d'az koulennata, hag e roi deskamant din. * Hag-eñ ...

EIL LENNADENNEus levr Kentelioù Buhezegezh sant Gregor Meur, pab, war Job,

(Lib.29,2-4; PL 76,478-480)

Mont a ra an Iliz war-raok evel gouloù-deiz o tarzhañ

0 vezañ ma teu strink-an-deiz pe darzh-an-deiz da dreiñ an deñvalijenn e sklerijenn, n'eo ket hep digarez eo e roer da Iliz ar re zibabet en he fezh, an anv a darzh-an-deiz pe gouloù-deiz. Rak, o vezan ma-z eo kaset eus noz an difeiz da c’houloù ar feiz e teu, e-giz gouloù-deiz, da dreiñ en deiz, goude an deñvalijenn dre sked ar sklerijenn eus an Neñv. Setu perak e lavarer en ur stumm mat e Kanenn ar C'hanennoù: Piv eo, honnezh a zeu war-raok evel gouloù-deiz o tarzhañ ? Rak, an Iliz Santel, gant ar c'hoant da c'hoproù buhez an Neñv, a vez graet gouloù-deiz anezhi, peogwir, dre ma tilez teñvalijenn ar pec’hedoù, e teu da lugerniñ gant sklerijenn ar Reizhded. Bez' ez eus evelato un dra bennak soutiloc’h da gompren, dre sellout pizh ouzh doareoù tarzh-an-deiz pe gouloù-deiz. Ar gouloù-deiz pe tarzh-an-deiz a gemenn eo aet an noz e-biou, met ne ziskouezont ket evelato an deiz en e sklaerañ, met a bep ma-z argasont an noz, e resevont sklerijenn an deiz, hag o devez gouloù mesket gant teñvalijenn. Petra 'ta ez omp-ni holl er vuhez-mañ, ni hag a heuilh ar wirionez, nemet ur seurt gouloù-deiz pe tarzh-an-deiz ? Rak, diouzh un tu e reomp oberoù a zo eus ar sklerijenn, ha padal, diouzh an tu all, evit traoù 'zo, n'hon eus ket c’hoazh distaolet holl restachoù an deñvalijenn. Sellit pezh a lavarer da


Zoue dre ar Profed : Ne vo kavet just den bev ebet dirak ho sell. Ha c’hoazh kement-mañ : E kalz traoù e tichañs deomp pec’hiñ. Setu perak, pa lavare sant Paol: An noz a zo aet e-biou, ne lavar ket da heul : Deuet eo an deiz, met : Emañ an deiz o tostaat. Goude reiñ da intent penaos, goude m'eo aet an noz en he roud, n'eo ket deuet c’hoazh an deiz, nemet emañ o tostaat, e tiskouez emeur, a dra sur, a-raok an heol, goude an deñvalijenn, da goulz gouloù-deiz. Neuze e vo deuet Iliz Santel an dud dibabet, da vezañ deiz leun, pa ne vo mui kemmesket enni amc’houloù ar pec’hed. Neuze e vo-hi deiz penn-da-benn, pa skedo gant nerzh peurvat ar sklerijenn-diabarzh. Setu perak ez eo diskouezet ervat ivez, evit pezh a sell an Iliz, emañ bepred tarzh-an-deiz en ur stad a dremen, pa lavarer : Ha diskouezet hoc’h eus e lec'h h da darzh-an-deiz. Neb a vez diskouezet e lec’h dezhañ a c’halver a dra sur da vont eus ul lec’h d'ul lec’h all. Ha pehini eo lec’h gouloù-deiz nemet sklaerded peurvat ar weledigezh peurbadel ? P'en em gavo eno, neuze n'en devo mui netra eus teñvalijenn an noz aet e-biou. 0 klask tizhout e lec’h edo strink-an-deiz, pa lavare ar Salmour : Sec’hed en deus va ene eus Doue, eus Doue ar vuhez ; pegoulz ez in da welout splannder Doue ? Etrezek al lec’h anavezet gantañ e haste strink-an-deiz erruout, pa lavare Paol en devoa c’hoant da vervel ha da vezañ gant ar C'hrist. Hag adarre : Evidon-me ez eo ar C’hrist bevañ, ha mervel ur gounid.

PEBEILGANENN Flp 1,3.6.9 P/ Bennozh a lavaran d'am Doue en ur gaout bepred soñj ac’hanoc’h. * Ha sur on eus an dra-se : an Hini en deus staget ennoc'h gant e labour kaer a zalc'ho gantañ betek e gas da benn evit Deiz ar C'hrist Jezuz. U/, Ha setu va fedenn : ma kresko mui-oc’h-mui ho karantez, en ur reiñ deoc’h gouiziegezh ha pep skiant. * Ha sur on ...

Pedenn Aotrou Doue, c'hwi hag a ren ar bed hep na zeufe ho furnez da faziañ, ni ho ped a-greiz kalon da bellaat diouzhimp an holl draoù noazus, ha da reiñ dimp kement a c’hell ober vad dimp. Dre hon Aotrou ....



Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh levr Job 40, 1-14 ; 42, 1-6

Job o plegañ dirak meurdez Doue40,1 Hag e komzas c'hoazh an Aotrou ouzh Job ha lavarout :2 « An hini a vreuta gant an Hollc'halloudeg,daoust ha kenteliañ a ray ?An hini a dabut gant Doue, daoust ha respont a ray war se? »3 Hag e respontas Job d’an Aotrou en ur lavarout : 4 « Ken vil ha ma-z on-me, petra a respontin dit ?Va dorn a lakan war va genou.5 Ur wech em eus komzet, n’ adkomzin ken,div wech, ha n’ adrespontin ket ».6 Hag e respontas an Aotrou da Job, eus ar c'horvent, en ur lavarout : 7 « Gouriz eta, evel ur gwaz, da lounezhi,ez an d’az koulennata, hag e roi deskamant din.8 Daoust ha terriñ a ri va justis,va c'hondaoniñ evit kaout ar gwir ganit ?9 Ha bez’ ec'h eus ur vrec'h evel hini Doue,ur vouezh evel e hini da ober kurun?10 En em fard neuze a lorc'hentez hag a vraster,a veurdez hag a splannder en em wisk !11 Lez da zic'hlannañ koummoù da gounnar,ha sell ouzh an holl re lorc'hus evit o izelaat.12 Sell ouzh an holl re otus d’o diskar,flastr an holl re fallakr war an dachenn.13 Skoach-int er poultr a-unan,o dremmoù, (o) fak en dindanennoù ;14 ha me neuze d’az meuliñda vezañ roet an trec'h dit gant da zehou ».42,1 Hag e respontas Job d’an Aotrou en ur lavarout : 2 « En gouzout a ran, hollc'halloudek ez out,n’eus dic'hallus evidout menoz ebet.3 Piv eo hennezh a deñvala ar c'huzulgant kaozioù diskiant? »


Ya, kaozeet em eus hep kompren,eus traoù re vurzhudus evidon ha n’anavezan ket.4 « Selaouit eta, din eo da gomz,ha d’az koulennata, ha da vezañ kenteliet .5 Klevet he devoa va skouarn, da glevet am boa,met bremañ eo va lagad en deus da welet.6 Rak-se, desped am eus, ha pened a ranwar ar poultr hag al ludu ».

PEBEILGANENN Job 42, 5-6; 40, 5.4b

P/ Klevet he devoa va skouarn, da glevet am boa, met bremañ eo va lagad en deus da welet ; rak-se, desped am eus, * Ha pened a ran war ar poultr hag al ludu. U/ Ur wech em eus komzet, n’adkomzin ken, div wech, ha n’adrespontin ket. Va dorn a lakan war va genou. * Ha pened a ran ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskridoù Baldouen eskob Kêrgent (Tract.6 PL 204,466-467)

An Aotrou dezvarner menozioù ha mennadoù ar galon

Anaout a ra Doue soñjoù ha mennadoù hor c'halon ; hep mar ebet ec’h anavez anezho holl diouzh e du ; ni avat ne anavezomp nemet ar re a ra dimp, dre c'hras an dezvarnerezh, anaout e-giz m'emaint. Ar spered, hag a zo en den, ne anavez ket kement a zo en den, hag evit pezh a sell ouzh e soñjezonoù a zeu dezhañ gant e ouiziegezh pe hep e ouiziegezh, n'o anavez ket atav evel m'emaint e gwirionez. Hag ar re a wel gant daoulagad e spered, n'o gwel ket atav spis ha fraezh, pa-z eus bepred teñvalijenn dirak e selloù. Alies, evit gwir, daoust pe gant e soñj e-unan, pe a-berzh an dud, pe a-berzh an tempter, e vez degaset en den, dindan skeud devosion, traoù ha na veritont ket, dirak daoulagad Doue, an digoll dleet d'ar vertuz. Bez' ez int evel seblantoù gwir vertuzioù, hag evel-se emañ kont ivez gant ar gwallyouloù, touellañ a reont


daoulagad ar galon, hag evel troioù-sigoterezh e trellont sell ar spered, kement ha ken bihan ma weler alies stumm ar mad en un dra n'eo ket mat, hag ivez kenkoulz all stumm an droug en un dra ha n'eo ket fall : honnezh eo hon lodenn a reuzeudigezh hag a ziouiziegezh, ul lodenn trist da vat, ha da vat siwazh. Rak skrivet eo : Bez' ez eus hentoù hag a hañval bezañ eeun d'an den, hag a echu en ifernioù. Sant Yann a ali ac’hanomp 'da ziwall diouzh ar riskl-se : Amprouit ar speredoù, emezañ, da welout hag eñ ez int eus Doue. Piv a c’hell amprouiñ hag eñ ez eo ar speredoù eus a-berzh Doue, nemet e vefe roet dezhañ gant Doue ar galloud da zezvarn ar speredoù, evit ma c'hellfe arnodiñ ar soñjezonoù speredel, ar santimantoù hag ar mennadoù, gant soutilded ha poell ? Ar skiant-dispartiañ-se, evit gwir, eo mamm an holl vertuzioù, hag ezhomm en deus pep hini anezhi, daoust pe evit ren buhez an nesañ, daoust pe evit gouarn pe reizhañ e vuhez e-unan. Reizh eo hor soñjezon diwar-benn an oberoù da ober pa vez renet gant youl Doue, ha vertuzius ez eo ar mennad pa vez eeunet gant lealded war-zu Doue e-unan. Evel-se, en ur ger, holl gorf hor buhez, pe pep unan eus hon oberoù, a vo er sklerijenn mar bez leal al lagad. Al lagad leal a zo lagad, ha leal, rak gwelout a ra gant ur soñj leal petra a vez da ober, ha gant ur mennad santel e ra gant lealded ar pezh na zle ket bezañ graet gant ur spered doubl. Ar soñjezon reizh n'a ket gant ar fazi ; ar mennad santel a skarzh kuit pep pilpouzerezh. Ar gwir zezvarnerezh enta eo hemañ : ar soñjezon reizh unanet gant ur mennad santel. Pep tra enta a zo da vezañ graet e sklerijenn an dezvarnerezh, evel e Doue, ha dirak Doue.

PEBEILGANENN Mi 6, 8; S 36(37), 3

P/ Diskleriet eo bet dit, den, petra a zo mat, ar pezh emañ an Aotrou o c'houlenn diganit : * Seveniñ ar reizhded, karout an drugarez, ha bout uvel o kerzhout gant da Zoue. U/ En em fiz en Aotrou ha gra ar mad, evit chom war an douar o tañva surentez. * Seveniñ ...


Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a ren ar bed hep na zeufe ho furnez da-faziañ, ni ho ped a-greiz kalon da bellaat diouzhimp an holl draoù noazus, ha da reiñ dimp kement a c’hell ober vad dimp. Dre hon Aotrou ...

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Job 42, 7-16

Job didamallet gant Doue dirak e eneberien

7 Ha setu, goude m’en devoa lavaret an Aotrou ar c'homzoù-se da Job, e lavaras an Aotrou da Elifaz eus Teman: «Tommañ a ra va c'hounnar enep dit hag enep da zaou genseurt, rak n’hoc'h eus ket komzet diouzhin ez-reizh evel va servijer Job.

8 Ha bremañ, kemerit ganeoc'h seizh kole ha seizh tourz, hag it da gaout va servijer Job, ha grit un holloskad evidoc'h ; ha Job, va servijer, a bedo evidoc'h. Moarvat, e zremm a savin, ha ne rin ket vil ganeoc'h, daoust ma n’hoc'h eus ket komzet diouzhin ez-reizh evel va servijer Job ». 9 Hag ez eas Elifaz eus Teman, Baldad eus Soua, ha Sofar eus Naama da ober evel ma lavare dezho an Aotrou. Hag e savas an Aotrou dremm Job. 10 Hag e reas an Aotrou distreiñ eus e brizonerezh Job, tra ma pede evit e nesañ. Hag e kreskas an Aotrou kement tra en devoa bet Job, d’an daou gementad. 11 Hag e teuas davetañ e holl vreudeur, e holl c'hoarezed, e holl anaoudeien a-ziagent, hag e tebrjont gantañ bara en e di. E gendrueziñ a rejont hag e frealziñ, goude an holl reuz en devoa kaset an Aotrou warnañ, hag e rojont dezhañ pep a bezh arc'hant ha pep a walenn aour.


12 Hag an Aotrou a vennigas goude-se Job muioc'h eget diagent. Hag en devoa pevarzek mil dañvad, c'hwec'h mil kañval, mil koublad ejened ha mil azenez. 13 Hag en devoe seizh mab ha teir merc'h, 14 hag e c'halvas anv unan Jemina, anv an eil Kezia, hag anv an deirvet Keren-ha-Pouc'h. 15 Ne voe ket kavet maouezed ken koant ha merc'hed Job dre ar vro a-bezh, hag e roas dezho o zad un hêrezh e-touez o breudeur. 16 Hag e vevas Job goude-se seizh-ugent vloaz, hag e welas e vibien ha mibien e vibien : pevar rummad.

PEBEILGANENN Kv. Job 42, 7. 8

P/ An Aotrou a lavaras da Elifas : Te ha da vignoned n'hoc’h eus ket komzet diouzhin ez-reizh, evel va servijer Job. * Eñ a bedo evidoc’h. U/ E zremm a savin, evit na vo ket tamallet deoc’h ho follentez. * Eñ ...

EIL LENNADENN

Eus Dispakadur sant Tomaz Akwinazbeleg, war sant Yann

(Cap.14, lect.2)

An hent evit en em gaout er gwir vuhez

An hent eo ar C'hrist e-unan, ha setu perak e lavar : Me eo an hent. Ar pezh a zo tre hervez ar wirionez, peogwir eo Dre ar C'hrist hon eus digor etrezek an Tad. Met peogwir ne c’heller ket dispartiañ an hent e-unan diouzh e dermen, peogwir ez eo unanet gantañ, e lavar hor Salver ouzhpenn : ar Wirionez hag ar Vuhez ; hag evel-se ez eo war un dro, hent ha termen : hent hervez e natur-den, termen hervez e natur-Doue. Evel-henn e lavar evel den : Me eo an hent ; evel Doue e lavar ouzhpenn : ar Wirionez hag ar Vuhez. Dre an daou c'her-se ez eo merket ervat termen an hent-mañ.


Rak termen an hent-mañ eo fin c’hoant mab-den. Rak an den a c'hoanta dreist-holl daou dra : da gentañ anaout ar wirionez, hag a zo un dra o sellout outañ evel den ; ha d'an eil, kenderc'hel da vezan, ar pezh a zo kumun d'an holl grouadurien. Ar C'hrist avat eo an hent evit erruout gant an anaoudegezh eus ar wirionez, daoust ma-z eo Eñ koulskoude ar Wirionez : Va renit, Aotrou, en ho kwirionez, hag e kerzhin gant hoc'h hent. Ar C'hrist ivez eo an hent evit erruout er vuhez, daoust ma-z eo Eñ koulskoude ar vuhez Roet hoc’h eus din da anaout hentoù ar vuhez. Ha setu perak en deus merket termen an hent-mañ dre ar wirionez hag ar vuhez : an div-mañ a zo bet lavaret a-us diwar-benn ar C'hrist. Da gentañ ez eo Eñ ar vuhez : setu perak ez eo skrivet edo ar vuhez ennañ ; d'an eil, bez' ez eo ar Wirionez, rak bez' e oa sklerijenn an dud ; ar sklerijenn eo ar wirionez. Mar klaskez enta dre belec’h tremen, kemer ar C'hrist, rak Eñ eo an hent : Hemañ eo an hent, kerzhit gantañ. Ha sant Aogustin a lavar : Kerzh dre an den hag ec’h errui gant Doue. Gwelloc’h eo bale war an hent en ur gammañ, eget bale hardizh er-maez eus an hent. Rak an neb a gamm war an hent, zoken ma ne da ket buan war-raok, a dosta d'an termen ; an neb avat a vale er-maez eus an hent, seul hardishoc'h e red, seul vui e pella diouzh an termen. Mar klaskez da belec'h emaout o vont, en em stag ouzh ar C'hrist, rak Eñ eo ar wirionez a c’hoantaomp tizhout : Va c’horzailhenn a vouskano ar wirionez. Mar klaskez pelec’h e c’helli peurbadout, en em stag ouzh ar C'hrist, rak Eñ eo ar vuhez : An hini am c’havo a gavo ar vuhez hag a denno ar silvidigezh eus Doue. En em stag enta ouzh ar C'hrist, ma fell dit bezañ e surentez : rak ne c’helli ket diheñchañ, o vezañ ma-z eo Eñ e-unan an hent. Dre-se, ar re en em stag outañ, ne valeont ket en ul lec’h hep hent, met gant an hent eeun. Evel-se ivez ne c’hell ket bezañ lakaet da faziañ, rak Eñ eo ar wirionez ha deskiñ a ra pep gwirionez ; rak, lavarout a ra : Evit kement-mañ ez on bet ganet er bed hag evit kement-man ez on deuet er bed : evit reiñ testeni d'ar wirionez. Hag evel-se c’hoazh ne c’hell ket bezañ nec’hañset, rak Eñ eo ar vuhez, hag e ro ar vuhez evel ma lavar : Me a zo deuet evit m'o defe ar vuhez, ha m'o defe anezhi gant fonnusted.


PEBEILGANENN Job 42,10,b. 11ab. 12a; 1 Kor 10, 13b

P/ Hag e kreskas an Aotrou kement tra en devoa bet Job, d’an daou gementad. Hag e teuas davetañ e holl vreudeur ; e gendrueziñ a rejont hag e frealziñ, * Hag an Aotrou a vennigas goude-se Job muioc'h eget diagent. U/ Feal eo Doue, ha ne bermeto ket e vefec’h temptet dreist ho nerzh, met gant an temptadur e roio deoc'h an tu da herzel outañ. * Hag an Aotrou ...

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a ren ar bed hep na zeufe ho furnez da faziañ, ni ho ped a-greiz kalon da bellaat diouzhimp an holl draoù noazus, ha da reiñ dimp kement a c’hell ober vad dimp. Dre hon Aotrou ...

272

X-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAENTelennganoù an eil sizhun



Er bloaz A Hag o tremen dre eno e welas Jezuz un den, anvet Mazhev, azezet e burev ar maltouterezh, hag e lavaras dezhañ : « Deus d’am heul ! » Hag eñ da sevel ha da vont d’e heul.

Er bloaz B Met mard-eo dre viz Doue ec'h argasan an drouksperedoù, neuze eo deuet evidoc'h Rouantelezh Doue.

Er bloaz CH An Aotrou, ouzh he gwelout a voe teneraet e galon outi, hag a lavaras dezhi : « Na ouel ket ! ».

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a zeu diganeoc'h kement mad a zo, roit dimp hor goulenn, hervez ho largentez : gant sklerijenn ho kras dougit hor spered da soñjal er pezh a zo reizh ha santel, hag hon renit c’hwi hoc’h-unan evit hen ober. Dre hon Aotrou ...


LENNADENNGENTAÑ

Diouzh levr Ben Sirac'h 46, 1-12

Meuleudioù Yoshoua ha Kaleb46 1 Un den kadarn er brezel e voe Yoshoua, mab Navewarlerc'hiad Moizez er garg a brofediezh,eñ a zeuas da vezañ hervez ma talv e anv,2 galloudus evit silvidigezh dibabidi an Aotrou,evit kastizañ an enebourien en em savet,ha lakaat Israel da antren en e hêrezh.

X-ve t De iz an -Ao t rou en amzer b l aen 273

3 Na bras ar c'hloar a c'hounezas pa savas e zaouarnha pa vannas ar c'hleze a-enep ar c'hêrioù !4 Piv araozañ a oa en em ziskouezet ken start ?Rak embreger a reas eñ e-unan emgannoù an Aotrou.5 Hag-eñ n'eo ket war e urzh e chomas an heol a-sav,ma teuas un devezh da dalvezout daou ?6 Aspediñ a reas an Uhel-meurbet, an hollc'halloudek,pa oa an enebourien ouzh e stardañ a bep tu ;hag an Aotrou meur a selaouas outañdre deurel mein kazarc'h spouronus o nerzh.7 En em deurel a reas war ar vroad enebourhag en diskenn e kasas da get an arsailherien8 evit diskuliañ d'ar broadoù galloudegezhioù e armoù,pa rene ar brezel a-berzh an Aotrou ;rak kerzhout a reas war-lerc'h ar Galloudeg.9 E deizioù Moizez en devoa diskouezet e vadelezh,eñ ha Kaleb, mab Yefonne,en ur zerc'hel a-dal d'ar vodadegen ur zistreiñ ar bobl diouzh ar pec'hedhag en ur sioulaat an hiboudoù fall.10 Int-i o-daou hepken a voe espernetwar c'hwec'h kant mil a droadeien,evit degas Israel en e hêrezh,en douar ma red ennañ laezh ha mel.11 Ha reiñ a reas an Aotrou nerzh da Galeb,ha betek en e gozhni e chomas gantañ,en ur lakaat anezhañ da bignat war uhelderioù ar vro ;en doare m'he deus bepred e lignez miret anezho da hêrezh,12 evit ma welo holl vibien Israelez eo un dra vat kerzhout da heul an Aotrou.

PEBEILGANENN Sir 46, 5a. 5b. 3a. 4a P/ Aspediñ a reas an Uhel-meurbet, an hollc'halloudek, pa oa an enebourien ouzh e stardañ a bep tu. * Hag an Aotrou meur a selaouas outañ dre deurel mein kazarc'h spouronus o nerzh. U/ Piv araozañ a oa en em ziskouezet ken start ? Hag-eñ n'eo ket war e urzh e chomas an heol a-sav, * Hag an Aotrou meur a selaouas outañ ...

274 X -ve t D e iz an- Aot rou en amzer b laen

EIL LENNADENN

Deroù Lizher sant Ignatios Antioc'heia eskob ha merzher, d'ar Romaned

(Inscriptio,l,l - 2,2 : Funk 1,213-215)

Ne vennan ket plijout d'an dud, met da Zoue

Ignatios, a vez graet c’hoazh Teoforos anezhañ, d'an Iliz he deus resevet trugarez dre haelded an Tad meurbet-uhel, hag hini Jezuz Krist, e Vab unganet : d'an Iliz karet ha sklerijennet gant bolontez an Hini en deus bet mennet kement tra a zo, hervez karantez Jezuz Krist, hon Doue ; an Iliz-se pennrenerez e korn-bro ar Romaned, dellezek ouzh Doue, dellezek a enor, dellezek da vezañ anvet eürus, dellezek a veuleudi, dellezek a verzh-mat, dellezek a c’hlanded, ha pennrenerez e strollad hollvedel ar garantez, ganti lezenn ar C'hrist, hag o tougen anv an Tad. He c’hevarc’hiñ a ran en anv Jezuz Krist, Mab Doue. D'ar re a zo, hervez ar c’horf hag ar spered, unanet gant e holl c'hourc'hemennoù, karget en un doare dirannadus gant gras Doue, glanaet diouzh pep livaj estren, e kasan, e Jezuz Krist, va gwellañ hetoù a eurvad dinamm. Bet em eus, dre va fedennoù da Zoue, ar c'hras da welout ho tremmoù dellezek ouzh Doue, rak, pedet em eus hep ehan evit kaout ar c'hras-se ; ha me enta chadennet er C'hrist Jezuz, a esper ho saludiñ, mar d-eo youl Doue e vefen kavet dellezek da vont betek ar penn, rak urzhiet-mat e oa an traoù er penn-kentañ, gant ma vin kavet dellezek da dizhout hep diaester ar pal merket din. Met aon am eus na rafe ho karantez noaz ouzhin. Aes eo deoc’h ober ar pezh a vennit ; met din-me eo diaes tizhout Doue, mar ne zamantit ket din-me. Ne fell ket din e klaskfec’h plijout d'an dud, met da Zoue, e-giz ma rit dija e gwirionez. Me avat, biken n'en em gavo ganin un degouezh evel hemañ da dizhout Doue ; na c’hwi kennebeut, mar tavit, ne c’hellot enskrivañ hoc'h anv evit gwelloc’h oberenn. Mar tavit war va fenn e teuin da vezañ Lavar, Verb Doue ; met mar karit va c’horf, e vin adarre ur vouezh hepken. Na bourchasit din netra ken nemet bezañ aberzhet da Zoue tra ma-z eo prest

X-ve t De iz an -Ao t rou en amzer b l aen 275

bepred an aoter ; hag evel-se, deuet da vezañ ul laz-kanañ a-unvan er garantez, e kanot gloar d'an Tad e Jezuz Krist, dre m'en deus an Aotrou Doue prizet dibab eskob Siria, ha graet dezhañ dont eus ar Sav-Heol d'ar C'huzh-Heol. Mat eo din menel kousket en ur guitaat ar bed da vont da gaout Doue, evit ma savin en-dro ennañ.

PEBEILGANENN Flp 1, 21; Gal 6, 14 P/ Ya, evidon-me, bevañ eo ar C'hrist, ha mervel ur gounid. * Arabat din tennañ gloar eus un dra bennak, nemet eus kroaz hon Aotrou Jezuz Krist. U/ Rak drezañ ar bed a zo bet staget ouzh ar Groaz evidon, ha me evit ar bed. * Arabat din ...

MEULGAN C’hwi Doue a veulomp ... 568.



Er bloaz A Setu ma teuas, kalz a druajerien hag a bec'herien da gemer o fred gant Jezuz hag e ziskibien.

Er bloaz B P'emañ an den kreñv hag armet-mat o tiwall e di, emañ e peoc’h kement en deus.

Er bloaz CH Den yaouank, me a lavar dit, sav. Hag an den marv da sevel en e goazez ha da stagan da gomz ; hag e roas anezhañ en-dro d'e vamm.

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi,hag a zeu diganeoc’h kement mad a zo, roit dimp hor goulenn, hervez ho largentez gant sklerijenn ho kras dougit hor spered da soñjal er pezh a zo reizh ha santel, hag hon renit c’hwi hoc’h-unan evit hen ober. Dre hon Aotrou ...

276 X -ve t s i zhun en amzer b l aen

D'ar Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn :

Er bloaz A

An drugarez a garan ha n'eo ket ar brofadenn. N'on ket deuet ervat da c’hervel ar re reizh, met ar bec'herien.

Er bloaz B

An neb a ra bolontez Doue, hennezh a zo breur din, ha c’hoar ha mamm, eme an Aotrou.

Er bloaz CH

Ur profed bras a zo savet en hon touez, deuet eo Doue da welout e bobl.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Josoua 1. 1-18

Josoua bet galvet gant Doue a ali ar Bobl da vezañ a-unvan

1 Ha setu, goude marv Moizez, servijer an Aotrou, e komzas an Aotrou ouzh Josoua, mab Noun, hag en devoa servijet Moizez, en ur lavarout: 2 «Moizez, va servijer, a zo marv. Ha bremañ, sav ! treuz ar Yordan, te hag an holl Bobl-se, etrezek ar vro ez an da reiñ dezho, da vibien Israel. 3 Kement lec'h ma kerzho sol ho troad warnañ, a roan deoc'h, evel em boa lavaret da v/Moizez. 4 Adalek ar gouelec'h hag al Liban-mañ betek ar Stêr vras, stêr Eufrata, holl vro ar Yordan, ha betek ar Mor bras er c'huzh-heol, a vo ho tiriad. Ne zalc'ho den dirazout. 5 Holl zeizioù da vuhez, evel ma-z on bet gant Moizez, e vin ganit, hep da zilezel, hep da

zileuskel. E i l De iz - l i d 277

6 Bez kreñv ha nerzhus, rak te eo a roio he hêrezh d’ar Bobl-mañ, ar vro am eus touet d’o zadoù reiñ dezho. 7 Ya ! bez kreñv ha nerzhus-meurbet ; ha taol pled da ober a-grenn diouzh al Lezenn en deus gourc'hemennet dit Moizez, va servijer. Na bella diouti nag a-zehou nag a-gleiz, evit ober berzh dre-holl ma kerzhi. 8 Ne guitaio ket levr al Lezenn-mañ eus da c'henou, ha prederiañ a ri warnañ noz-deiz, evit teurel pled da ober a-grenn evel m’eo skrivet ennañ ; neuze e ri berzh ez hentoù, neuze az po chañs. 9 Daoust ha n’em eus ket gourc'hemennet dit bezañ kreñv ha nerzhus, dispont, dizaon, rak ganit emañ an Aotrou, da Zoue, dre-holl ma kerzhi ». 10 Hag e c'hourc'hemennas Josoua da skribed ar Bobl, en ur lavarout : 11 « Tremenit e-barzh ar c'hamp, ha roit urzhioù d’ar Bobl en ur lavarout : Aozit deoc'h pourvezioù, rak a-barzh tri devezh e treuzot ar Yordan evit mont d’aloubiñ ar vro ez a an Aotrou, ho Toue, da reiñ deoc'h da berc'hennañ ». 12 Hag ouzh Rubeniz, hag ouzh Gadiz, hag ouzh hanter veuriad Manase e komzas Josoua en ur lavarout : 13 « Ho pezet soñj eus an dra en deus gourc'hemennet deoc'h Moizez, servijer an Aotrou, en ur lavarout : An Aotrou, ho Toue, a roio diskuizh deoc'h, a roio deoc'h ar vro-se. » 14 Ho kwragez, ho pugaligoù hag ho tropelloù a chomo er vro en deus roet deoc'h Moizez en tu-mañ d’ar Yordan ; ha c'hwi a dremeno, harnezet, a-raok ho preudeur, an holl baotred kadarn ac'hanoc'h, d’o skoazellañ, 15 ken na roio diskuizh an Aotrou d’ho preudeur evel deoc'h-c'hwi, ken na berc'hennint, int ivez, ar vro ez a an Aotrou, ho Toue, da reiñ deoc'h, hag e tistroiot d’ar vro a zo hoc'h hêrezh, d’he ferc'hennañ, an hini en deus roet deoc'h Moizez, servijer an Aotrou, en tu all d’ar Yordan, er sav-heol ». 16 Hag i da respont da Josoua en ur lavarout : « Holl bezh a c'hourc'hemennez dimp a raimp ; dre-holl ma vimp kaset ganit ez aimp. 17 A-grenn evel ma sentemp ouzh Moizez e

sentimp ouzhit. Nemet gant ma vo an Aotrou, da Zoue, ganit evel

278 X -ve t s i zhun en amzer b l aen

ma oa gant Moizez. 18 Piv bennak a zisento ouzh da urzhioù, na sento ket ouzh da gomzoù, evit holl bezh a c'hourc'hemenni, a varvo ! Nemet, bez kreñv ha nerzhus !»

PEBEILGANENN Kv. Jos 1, 5b. 9; kv. Adl 31, 20a

P/ Evel ma voen gant Moizez, e vin ganit, eme an Aotrou ; * Kemer kalon ha bez kreñv ; te a raio d'am fobl antren en douar e-lec’h ma red al laezh hag ar mel. U/ Na spont ket, rak ganit emaon ; e kement tra a embregi, n'az tilezin ket ha n'az laoskin ket. * Kemer kalon ...

EIL LENNADENN

Eus lazher sant Ignatios Antioc'heia eskob ha merzher, d'ar Romaned

(3,1 - 5,3 Funk 1,215-219)

Ra vin lavaret kristen, ha ra vin kavet kristen evit gwir

Biskoazh n’hoc’h eus touellet den, ha kelennet hoc'h eus ar re all. Me avat a fell din e chomfe divrall ar pezh a c’hourc’hemennit d'ar re all, dre ho kentelioù. Goulennit hepken evidon nerzh-diabarzh ha nerzh diavaez evit ma komzin, hag ouzhpenn ma vennin bezañ anvet kristen, ha ma vezin kavet kristen e gwirionez. Mar bezan kavet evel-se e c’hellin bezañ anvet kristen, ha neuze, pa ne vezin mui gwelet gant ar bed e vin gouest da vezan- ur fidel gwirion. Netra eus ar pezh a glask en em ziskouez n'eo mat. Rak-se, hor Salver Jezuz Krist e-unan en em ziskouez muioc’h bremañ goude m'eo distroet davet e Dad : peogwir ez eo kasaet ar gristeniezh gant ar bed, e welit a-walc’h ne d-eo ket ul labour-den da gendrec’hiñ ar speredoù, met ul labour diazezet war nerzh Doue. Skrivañ a ran d'an holl Ilizoù, hag e kemennan d'an holl ez eo a galon laouen eo e varvin evit Doue, gant na harzot ket ouzhin. Hoc’h aspediñ a ran, na ziskouezit ket em c’heñver madelezh amzere. Va lezit da vezañ boued al loened gouez, pa-z eo drezo eo e c'hellin kavout Doue. Gwinizh Doue ez on, ha ra vin malet


gant dent al loened gouez evit ma teuin da vezañ bara pur, en Aotrou Krist. Grit chalantiz d'al loened gouez kentoc’h, ma teuint da vezañ ur bez evidon, ha na lezint netra eus va c’horf, gant aon na vefen ur samm da unan bennak pa vin kousket ervat. Neuze e vin gwir ziskibl d'ar C’hrist pa ne welo mui ar bed va c’horf zoken. Pedit an Aotrou evidon ma teuin da vezañ en doare-se un aberzh da Zoue. N'eo ket evel Pêr ha Paol eo e roan urzhioù deoc’h. Ar re-se a oa ebestel, me un den kondaonet ; ar re-se a oa tud en o frankiz, me betek-henn ur sklavour. Met ma c’houzañvan e teuin da vezañ den frank Jezuz Krist, hag ennañ ez adsavin den dieub. Bremañ pa-z on chadennet e teskan chom hep c’hoantaat netra. Eus a Siria betek Roma emaon o stourm ouzh loened gouez war zouar ha war vor, noz ha deiz, staget ma-z on ouzh dek loupard, da lavarout eo, ouzh ur strollad soudarded ; ha zoken pa ran vad dezho, e teuont da vezañ gwashoc’h. Gant o dismegañsoùe teuan da vezañ desketoc’h, met ne don ket rentet just evit-se. Salv ma tennin va mad eus al loened gouez prientet evidon ; hetiñ a ran ma teuint fonnus warnon ; me a ray flourik dezho evit m'am debrint buan, ha n'eo ket kaout aon dirazon evel m'o deus bet dirak darn, ken n'o devoa ket stoket outo. Ma tiskouezont bolontez fall ha ma nac'hont, me o redio dre nerzh. Pardonit din ; rak me a oar petra a zo talvoudek evidon. Bremañ e krogan da vezañ diskibl. Arabat eo e teufe hini eus an traoù a c’heller gwelout pe eus an traoù ha na vezont gwelet gant an daoulagad, da douellañ va spered ha da herzel ouzhin da dizhout Jezuz Krist. Tan ha kroaz, bagadoù loened gouez, bezañ diskolpet, bezañ diempret, eskern disjoentet, izili troc'het, ar c’horf a-bezh bronduet, ra zeuio warnon holl jahinerezh yud an diaoul, gant ma c’hellin perc’hennañ Jezuz Krist.

PEBEILGANENN Gal 2, 19. 20 P/ Marv ez on d'al Lezenn evit bevañ da Zoue. Evidon da vevañ bremañ en ur c’horf, e vevan er feiz-se am eus e Mab Doue, * En deus va c'haret hag en em roet d'ar marv evidon. U/ Gant ar C'hrist ez on bet staget ouzh ar groaz ; ha mar bevan n'eo ket me ken an hini a vev, met ar C’hrist a vev ennon. * En deus va c'haret ...

280 X-ve t s izhun en amzer b l aen

Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi hag a zeu diganeoc’h kement mad a zo, roit dimp hor goulenn, hervez ho largentez : gant sklerijenn ho kras dougit hor spered da soñjal er pezh a zo reizh ha santel, hag hon renit c’hwi hoc'h-unan evit hen ober. Dre hon Aotrou ...

TREDE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Josoua 2. 1-24

Dre ar feiz, Rac'hab ar c'hasta zegemeras ar spierien gant madelezh

En deizioù-hont : 1 Hag e kasas Josoua, mab Noun, eus Settim, daou zen, spierien, dre guzh, en ur lavarout : « It da welout ar vro, ha Yeriko ». Hag ez ejont, hag ec'h errujont e ti ur vaouez, ribodez, hec'h anv Rac'hab, hag e kouskjont eno. 2

Hag e voe diskleriet se da roue Yeriko, en ur lavarout : « Setu, gwersed a zo deuet amañ henozh, eus mibien Israel, evit furchal ar vro ». 3 Hag e kasas roue Yeriko (tud) da gaout Rac'hab, da lavarout : « Kas er-maez ar wersed a zo deuet du-se, a zo deuet ez ti, rak evit furchal ar vro a-bezh ez int deuet ». 4 Met kemeret he devoa ar vaouez an daou zen hag o c'huzhet, hag e lavaras: «Ya, deuet 'zo amañ gwazed: ne ouien ket a belec'h e oant. 5

Hag e oa an nor da vout serret en deñvalijenn, hag ar baotred a zo aet kuit. N’em eus ket gouezet da belec'h ez ae ar wazed. Galoupit buan war o lerc'h hag o zapout a reot ». 6 Met hi he devoa graet dezho pignat war an doenn, hag o skoachet gant korz lin renket ganti war an doenn. 7 Hag ar soudarded a c'haloupas war o lerc'h war hent ar Yordan, etrezek ar roudourioù. An nor a oa bet prennet goude ma oa aet ar rederien war o lerc'h. 8 Ar re-mañ ne oant ket c'hoazh kousket, hag hi da bignat daveto war an doenn, 9 ha da lavarout d’ar baotred : « Gouzout a ran e ro an Aotrou deoc'h ar vro, hag ez eo kouezhet ar spont

razoc'h warnomp, hag e teuz holl annezidi ar vro dirazoc'h, Tr ede De iz - l i d 281

10 rak klevet hon eus en devoa disec'het an Aotrou dour Mor ar Broenn dirazoc'h pa zeuec'h eus an Egipt, ha petra ho poa graet da zaou roue an Amoriz a oa en tu all d’ar Yordan, da Sehon ha da Og, ha penaos ho poa o anaoueet. 11 Klevet hon eus se ha teuziñ a ra hor c'halon, ha n’eus ken a anal e den dirazoc'h, rak an Aotrou, ho Toue a zo Doue an neñvoù e-krec'h ha war an douar e-traoñ. 12 Ha bremañ, touit, mar plij, din, dre an Aotrou, peogwir em eus graet en ho keñver gant truez, e reot, c'hwi ivez, e-keñver ti va zad gant truez, hag e roiot din un arouez asur ; 13 hag e lezot da vevañ va zad ha va mamm, ha va breudeur ha va c'hoarezed hag an holl re a zo ganto, hag e tennot hon eneoù eus ar marv ». 14 Hag e lavaras dezhi ar baotred : « Hor buhezioù e-lec'h ho re-c'hwi da varvo, mar n’embannit ket an traoù-mañ ! Ha setu: pa roio dimp an Aotrou ar vro, e raimp ez-keñver gant truez ha fealded ». 15 Hag hi d’o diskenn gant ur gordenn dre ar prenestr, rak he zi a oa e moger ar ramparzh ; er ramparzh e oa o chom. 16 Hag e lavaras dezho : « Kit d’ar menez, gant aon na gouezhfe warnoc'h ar roderien, hag en em glenkit eno tri deiz, ken na vo distro ar glaskerien; ha goude ez eot gant hoc'h hent ». 17 Hag e lavaras dezhi ar baotred : « Seveniñ a raimp al le-mañ ez keñver, ar pezh hon eus touet, 18

evel-henn, pa-z erruimp er vro : ar gordennig a neud skarlek-mañ a skoulmi ouzh ar prenestr m’ec'h eus hon diskennet drezañ. Ha da dad, da vamm, da vreudeur, hag holl diegezh da dad, a vodi du-se, en ti. 19 Ha setu : neb a zeuio eus dorojoù da di er-maez, e wad a vo war e benn, ha ni a vo didamall, met kement hini a vo ganit en ti, e wad da vezo war hor penn mar be un dorn warnañ !20 Ha mar kontez hon c'homzoù-mañ, e vezimp kuites eus al le hon eus touet ». 21 Hag hi da lavarout : « Evel m’hoc'h eus lavaret, evel-se ra vezo ! ». Hag o lezel a reas da vont kuit, hag e skoulmas ar gordennig skarlek ouzh ar

prenestr.


22 Hag int neuze da vont, ha d’erruout war ar menez, ha da chom eno tri devezh, ken na voe distro ar glaskerien. Klasket o devoa ar re-mañ dre-holl war an hent hep kavout. 23 Ha distroet an daou baotr, diskennet eus ar menez, e treuzjont ar Yordan, ha mont da gaout Josoua, mab Noun, ha kontañ dezhañ kement tra c'hoarvezet ganto. 24 Hag e lavarjont da Josoua : «Lakaat a ra an Aotrou etre hon daouarn ar vro a-bezh : teuziñ a ra holl annezidi ar vro dirazomp ».

PEBEILGANENN Jak 2, 24-26; Heb 11, 31

P/ Dre an oberoù eo e vez lakaet an den da reizh, ha n'eo ket dre ar feiz hepken. Rac'hab, hag-eñ n'eo ket dre an oberoù e voe lakaet da reizh, pa roas degemer d'ar gannaded ha pa lakas anezho da zistreiñ dre un hent disheñvel ? * Evel ma-z eo marv ar c’horf hep an ene, evel-se ivez eo marv ar feiz hep an oberoù. U/ Dre ar feiz, Rac’hab, ar serc’h, ne voe ket lazhet a-gevret gant ar re zifeiz, dre m'he devoa degemeret gant peoc'h ar spierien. * Evel ...

EIL LENNADENN

Diouzh ul Lizher sant Ignatios Antioc'heiaeskob ha merzher, d'ar Romaned

(6,1 - 9,3 :Funk 19219-223) .

Va c’harantez a zo stag ouzh ar groaz

Da betra e talvez din plijadurioù ar bed ha rouantelezhioù an amzer-mañ. Gwelloc’h eo din mervel er C'hrist Jezuz eget bezañ mestr betek harzoù an douar. An hini a glaskan eo an hini a zo bet marvet evidomp ; an hini a fell din kaout eo an hini a zo bet adsavet da vev abalamour dimp. Me a zo war-nes bezañ ganet. Pardonit din-me, breudeur ! Na virit ket ouzhin da vevañ ; na c'hoantait ket va lakaat da vervel, me hag a c’hoanta bezañ da Zoue, n'am roit ket d'ar bed, n'am dedennit ket dre ar materi. Va lezit da resev ar sklerijenn c’hlan ; pa vin en em gavet eno, e vin un den. Permetit din kemer skouer war basion va Doue. Ma-z eus unan bennak o kaout ennañ va Doue, ra gompreno petra a fell


din, ha ra 'n devo truez ouzhin-me, pa oar petra a zo ouzh va gwaskañ. Priñs ar bed-mañ a fell dezhañ va diframmañ ha kas da goll va santimantoù mat e-keñver Doue. Arabat enta da hini ebet ac’hanoc’h-c’hwi hag a zo ahont e Roma, dougen dorn dezhañ ; bezit kentoc’h a-du ganin, da lavarout eo, a-du gant Doue. Na gomzit ket a Jezuz Krist, ha c’hwi o c’hoantaat ar bed. Arabat d'ar warizi bezañ o chom en ho kreiz. Ha pa vin dirazoc’h, zoken mar ho pedan, arabat deoc'h va c’hrediñ ; kredit kentoc’h ar pezh a skrivan deoc'h bremañ. Bev-mat ez on pa skrivan deoc’h, en ur c’hoantaat mervel. Va c’harantez-me a zo bet staget ouzh ar groaz, ha n'eus ket mui a dan ennon evit karout ar materi ; met bez' ez eus ennon dour bev o hiboudiñ hag o lavarout en diabarzh ennon : " Deus davet. an Tad ". Ne gavan ket a blijadur er boued kollidik, nag e dudioù ar bed-mañ. Bara Doue eo am eus c’hoant da gaout, da lavarout eo, korf Jezuz Krist, hag a zo diwar lignez David ; hag evel evaj e fell din kaout e wad, hag a zo ar garantez ha na dremen ket. Ne vennan mui pelloc’h bevañ hervez giz an dud. Dont a ray kement-se da wir, mar karit. Henn mennit enta, me ho ped, evit ma ho po lod hoc’h-unan e bolontez vat Doue. E berr gomzoù e ran va goulenn ouzhoc’h : kredit ac’hanon ! Jezuz a ziskouezo deoc’h e lavaran ar wirionez ; Eñ eo ar genou gwirion en deus an Tad komzet drezañ e gwirionez. Goulennit enta m'am bezo va mennad. N'eo ket hervez ar c’horf eo e skrivan deoc’h, met hervez spered Doue. Mar gouzañvan va fasion, e vo dre m’ho pezo c’hoantaet va eurvad ; mar bezan distaolet, e vo dre m'ho pezo bet kasoni ouzhin. Ho pet soñj en ho pedennoù, ouzh Iliz Siria, he deus Doue, em lec’h-me, evel pastor. Jezuz Krist hepken he reno e-giz eskob, hag ho karantez. Ruziañ a ran gant ar vezh o vezañ kontet evel unan anezho ; ne d-on ket dellezek a gement-se pa-z on an hini diwezhañ anezho, hag ur sioc’han. Met gwir eo, resevet em eus trugarez da vezañ unan bennak, mar gallan kaout Doue. Va spered ho salud, hag ivez karantez an Ilizoù o deus bet va degemeret en anv Jezuz Krist, ha n'eo ket evel un tremeniad hepken. Rak an Ilizoù, ha n'o doa netra d'ober ganin war an hent a zo hervez ar bed-mañ, a zeue d'am diambroug eus an eil kêr d'eben.


PEBEILGANENN Kol 1, 24. 29 P/ Va levenez a gavan er poanioù a c’houzañvan, * Rak peurleuniañ a ran ar pezh a vank da groaz ar C'hrist, gant ar pezh a c’houzañvan em c’horf, evit e gorf dezhañ-Eñ hag a zo an iliz. U/ Evit se eo e stourman betek skuizhañ, gant skoazell e nerzh a labour ennon gant galloud. * Rak peurleuniañ a ran

Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi hag a zeu diganeoc’h kement mad a zo, roit dimp hor goulenn, hervez ho largentez : gant sklerijenn ho kras dougit hor spered da soñjal er pezh a zo reizh ha santel, hag hon renit c’hwi hoc’h-unan evit hen ober. Dre hon Aotrou ...

PEVARE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑDiouzh levr Josoua 3. 1-17; 4, 14-19; 5, 10-12

Tremen a ra ar Bobl dre ar Yordan hag e lid ar Pask

En deizioù-hont : 3,1 Hag e savas Josoua abred, hag e loc'hjont eus Settim, hag ez ejont betek ar Yordan, eñ hag holl vibien Israel, ha da nozvezhiañ eno a-raok treuziñ. 2 Hag a-benn tri deiz e tremenas ar skribed e-barzh ar c'hamp, 3 da reiñ urzhioù d’ar Bobl, en ur lavarout : « Pa welot Arc'h Emglev an Aotrou, ho Toue, hag ar veleien-levied ouzh he dougen, e loc'hot eus ho lec'hioù, hag ez eot war he lerc'h. 4 Met un hedad a vo etrezoc'h-c'hwi hag houmañ, a zaou vil ilinad bennak ; n’it ket tostoc'h dezhi, hag ec'h anavot dre be hent mont, peogwir n’hoc'h eus ket tremenet dre an hent-se en a-raok ». 5 Hag e lavaras Josoua d’ar Bobl : « En em santelait, rak arc'hoazh e ray an Aotrou en ho touez burzhudoù ». 6 Hag e komzas Josoua ouzh ar veleien en ur lavarout : « Dougit Arc'h an Emglev, ha treuzit a-raok ar Bobl ». Hag e tougjont Arc'h an Emglev, hag e

kerzhjont dirak ar Bobl. Peva re De iz - l i d 285

7 Hag e lavaras an Aotrou da Josoua : « Hiziv e krogan d’az prasaat ouzh daoulagad holl Israel, ma ouezint penaos, evel ma’z on bet gant Moizez, e vin ganit. 8 Hag e roi urzhioù d’ar veleien a zoug Arc'h an Emglev, en ur lavarout : « Pa viot erruet gant an dour war ribl ar Yordan ec'h arsavot er Yordan ».

9 Hag e lavaras Josoua da vibien Israel : « Tostait amañ ha selaouit komzoù an Aotrou, ho Toue ». 10 Hag e lavaras Josoua : « Dre gement-mañ e ouezot ez eus un Doue bev en ho touez, hag a ziberc'henno dirazoc'h Kanaaniz, Hitiz, Hiviz, Pereziz, Gergesiz, Amoriz ha Jebousiz ; 11 setu Arc'h Emglev Aotrou an douar a-bezh a dremeno en ho raok er Yordan. 12 Ha bremañ, kemerit-hu daouzek den eus meuriadoù Israel, un den dre veuriad ; 13 ha p’o devo lakaet solioù o zreid ar veleien a zoug Arc'h an Aotrou, Aotrou an douar a-bezh, e dour ar Yordan, doureier ar Yordan en em ranno : an doureier a ziskenn eus krec'h en em zalc'ho evel en ur bern ». 14 Ha setu: pa loc'has ar Bobl eus o zinelloù evit treuziñ ar Yordan, ar veleien a zouge Arc'h an Emglev a voe en a-raok d’ar Bobl. 15 Ha pa zeuas dougerien an Arc'h e-kichen ar Yordan, ha treid ar veleien a zouge an Arc'h da soubañ e bord an dour, - hag ar Yordan a vez leun war e holl ribloù e-kerzh amzer an eost - 16 e chomas an doureier a ziskenne eus krec'h a-sav, en ur bern ; pell-tre, en Adam, ur gêr a-gostez Sartan ; hag ar re a ziskenne da Vor ar gampoullenn, Mor an Holen, a voe a-grenn disrannet, hag ar Bobl a dreuzas a-dal da Jeriko. 17 Hag en em zalc'has ar veleien a zouge Arc'h Emglev an Aotrou war ar sec'h e-kreiz ar Yordan, a-sav, hag holl Israel a dreuzas war ar sec'h, ken n’he devoa echu ar Bobl a-bezh da dreuziñ ar Yordan. 4,14 En deiz-se e vrasaas an Aotrou Josoua ouzh daoulagad holl Israel, a zoujas dezhañ, evel m’en devoa doujet da v/Moizez e-keit ha ma vevas. 15 Hag e komzas an Aotrou ouzh Josoua en ur lavarout :

16 « Ro urzh d’ar veleien a zoug Arc'h an Testeni da bignat eus ar Yordan ». 17 Hag e kemennas Josoua d’ar veleien en ur lavarout :


« Pignit eus ar Yordan ! » 18 Ha setu: pa bignas ar veleien a zouge Arc'h Emglev an Aotrou eus kreiz ar Yordan, a-vec'h m’o devoa stoket solioù treid ar veleien war an douar sec'h, ez addeuas doureier ar Yordan d’o lec'h, hag ez ejont evel diagent war o ribloù. 19 Hag ar Bobl a bignas eus ar Yordan d’an dekvet eus ar miz kentañ, hag a gampas e Gilgal, e tu reter Yeriko. 5,10 Hag e kampas mibien Israel e Gilgal, hag e rejont Pask d’ar pevarzekvet deiz eus ar miz, d’abardaez, e gwaremmoù Yeriko. 11 Hag e tebrjont eus trevadoù ar vro antronoz Pask, bara dic'hoell hag ed rostet, en hevelep deiz-mañ. 12 Hag e paouezas ar manna antronoz; peogwir e tebrent eus trevad ar vro, ne voe ken, evit mibien Israel, a vanna, hag e tebrjont eus frouezh bro-Ganaan er bloaz-se.

PEBEILGANENN Jos 4, 22-25; S 113A(114), 5 P/ War ar sec'h e treuzas Israel ar Yordan, rak disec'het en devoa an Aotrou Doue, dour ar Yordan, evel m’en devoa graet da gentañ evit Mor ar Broenn, * Evit ma ouezo holl bobloù an douar pegen kreñv eo dorn an Aotrou. U/ Petra a c'hoarvez ganit, o! Mor, pa dec’hez kuit ? Ha ganit-te, Yordan, pa zistroez war da giz ? * Evit ma ouezo ...

EIL LENNADENN

Eus Hegelennadurioù Origenes beleg, war levr Josoua mab Noun (Hom.4,1 : PG 12,842- 843)

Treuziñ ar Yordan,

Er Yordan ez eo arc’h an Emglev eo a oa o ren pobl Doue. Chom a reas Urzh ar Veleien hag al Levied a-sav, hag an dourioù, evel o tiskouez doujañs e-keñver ministred Doue, a c’horrekaas o redadenn hag en em zastumas en. ur bern. en ur lezel gant Pobl Doue un hent dizañjer. Ha betek-gouzout na chomfes souezhet o klevout kontañ dit ar pezh a oa bet graet evit Pobl kentañ Doue, dit-te, o! kristen, te hag ac’h eus tremenet dourioù ar Yordan dre

sakramant ar Vadeziant, e promet komzoù Doue traoù kalz Peva re De iz - l i d 287

brasoc’h hag uheloc’h, dre ma c’hrata dit un hent hag un tremen, zoken a-dreuz an aer. Selaou enta Paol o lavarout diwar-benn: an dud reizh : Savet e vimp, emezañ, er c’hoabr, da ziambroug ar C’hrist en aer , hag evel-se e vimp bepred gant an Aotrou. N'eus tra ebet a gement a c’hellfe ober aon d'ar c’hristen, rak ar grouadelezh a-bezh a zo en e servij. Selaou erfin e peseurt stumm e ra c'hoazh Doue o prometiñ dimp dre ar profed : Mar tremenez a-dreuz an tan, ar flamm n'az tevo ket, rak me eo an Aotrou da Zoue. Pep lec'h a zo prest da zegemer an den just, hag an holl grouadelezh en em laka en e servij. Ha gant aon na soñjfes ez eo bet graet an traoù-se evit gwir evit tud an Testamant kozh, met na vez graet netra heñvel ez keñver-te hag a zo o selaou bremañ kontañ anezho, e vezont sevenet holl ennout-te en un doare kevrinus. Rak te, hag ac'h eus dilezet nevez 'zo teñvalijenn an idolerezh, hag a fell dit tostaat da glevout Lezenn Doue, bremañ enta emaout o tilezel an Ejipt. Pa-z out bet resevet e-touez ar gatekizidi, ha pa-z out bet kroget da sentiñ ouzh gourc’hemennoù an Iliz, ec’h eus tremenet ar Mor Ruz, ha bremañ en ehanlec’hioù ar gouelec’h, en em roez bemdez da selaou Lezenn Doue ha da sellout ouzh dremm Moizez bet dizoloet gant gloar an Aotrou. Hogen mar dout deuet da feunteun gevrinus ar Vadeziant, ha mar 'c'h eus bet resevet digant Urzh ar Veleien hag al Levied, en o sav eno, ar misterioù-se santel ha kaer-meurbet, hag a zo anavezet gant ar re eo bet permetet dezho o anaout, neuze ivez, dre vinistrerezh ar veleien, ec’h eus treuzet ar Yordan, hag ez out antreet e douar ar bromesa. Eno en deus Jezuz, war-lerc’h Moizez, da zegemeret, ha deuet ez eo da vezañ evidout da vleiner evit an hent nevez. Ha te, o kaout soñj eus burzhudoù ken niverus ha ken bras, pa-z eo bet rannet ar mor evidout, ha pa-z eo bet chomet dour ar ster a-sav, te a zistroio war-zu enno hag a lavaro : Petra a c’hoarvez ganit, o! mor, pa dec’hez kuit ? Ha ganit-te Yordan, pa zistroez war da giz ? Petra, menezioù, pa lammit evel maouted, ha c'hwi torgennoù, evel oanedigoù ? Met respont a raio komz santel Doue, hag e lavaro : Dirak an Aotrou en deus krenet an douar, dirak splannder Doue Jakob, a dro ar garreg en ur

vammenn dour hag ar roc'h en ur stivell.


PEBEILGANENN Fur 17, 1a; 19, 22a; S 76(77), 20a

P/ Bras eo ho parnedigezhioù, Aotrou Doue, ha diveizus ; * Roet hoc'h eus d'ho Pobl braster ha klod, U/ Er mor e voe hoc'h hent, ho kwenodenn en doureier meur. * Roet hoc’h eus d'ho Pobl braster ...

Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi hag a zeu diganeoc'h kement mad a zo, roit dimp hor goulenn, hervez ho largentez : gant sklerijenn ho kras dougit hor spered da soñjal er pezh a zo reizh ha santel, hag hon renit c'hwi hoc'h-unan evit hen ober. Dre hon Aotrou ...

PEMPVET DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Josoua 5. 1-13 --- 6, 21

)Kreñvañ kêr an enebourien, distrujet

En deizioù-hont : 5,13 Ha setu : pa voe Josoua e Yeriko, e savas e zaoulagad, hag e welas un den en e sav a-dal dezhañ, e gleze dic'houinet en e zorn. Hag ez eas Josoua davetañ, hag e lavaras : « Evidomp ez out ? pe eus hon enebourien ». 14

Hag e lavaras : « Nann ! Me eo penn lu an Aotrou, emaon oc'h erruout ». Hag e kouezhas Josoua war e zremm d’an douar, hag e stouas ; hag e lavaras : « Petra en deus va aotrou da lavarout d’e servijer ? » 15 Hag e lavaras penn lu an Aotrou da Josoua : « Lem da solennoù eus da dreid, rak al lec'h emaout warnañ a zo santel ». Hag e reas Josoua evel-se. 6, 1 Ha Yeriko a oa kloz ; klozet e oa bet rak mibien Israel : den ne d-ae e-maez, den ne d-ae e-barzh. 2 Hag e lavaras an Aotrou da Josoua : « Sell ! Lakaat a ran ez torn Yeriko hag he roue, soudarded kadarn anezho. 3 Ober a reot tro kêr, an holl dud a vrezel, tro kêr, ur wech, hag evel-se e reot c'hwec'h devezh. 4 Ha seizh beleg a zougo seizh


korn-boud dirak an Arc'h, ha d’ar seizhvet deiz e reot tro kêr seizh gwech, hag ar veleien a sono ar c'horn. 5 Ha setu: pa vo kendalc'het gant ar c'horn, pa glevot son ar c'horn, e youc'ho an holl dud ur youc'hadenn vras, hag e kouezho ramparzh kêr en e boull, hag e pigno an dud, pep hini dirazañ ». 6 Hag e c'halvas Josoua, mab Noun, ar veleien hag e lavaras dezho : « Dougit Arc'h an Emglev, ha seizh beleg a zougo seizh korn-boud dirak Arc'h an Aotrou ». 7 Hag e lavaras d’an dud : « Tremenit ha grit tro kêr ; ar vrezelourien a dremeno dirak Arc'h an Aotrou ». 8 Hag evel m’en devoa lavaret Josoua d’an dud, seizh beleg a zougas seizh korn-boud ; dirak an Aotrou e tremenjont en ur son ar c'horn, Arc'h Emglev an Aotrou o vont war o lerc'h. 9 Hag ar vrezelourien a yae dirak ar veleien o son ar c'horn, hag an engroez a yae war-lerc'h an Arc'h, hag e kerzhed ouzh son ar c'hern. 10 Ha d’an dud en devoa roet urzhioù Josoua en ur lavarout : « Na youc'hit ket, na rit ket klevout ho mouezh, na zeuio eus ho kenou ger ebet, betek an deiz ma lavarin deoc'h : «Youc'hit‘, ha (neuze) e youc'hot ». 11 Hag e reas Arc'h an Aotrou tro kêr, un dro ar wech kentañ, hag ez ejont er c'hamp da nozvezhiañ er c'hamp. 12 Hag e savas Josoua abred; hag e tougas ar veleien Arc'h Emglev an Aotrou. 13 Hag ar seizh beleg a zouge seizh korn-boud dirak Arc'h an Aotrou a gerzhe en ur son ar c'horn; ar vrezelourien a gerzhe en a-raok, hag an engroez a gerzhe war-lerc'h Arc'h an Aotrou, ouzh son ar c'horn. 14 Hag e rejont tro kêr, d’an eil deiz, ur wech, hag e tistrojont d’ar c'hamp ; evel-se e rejont c'hwec'h deiz. 15 Ha d’ar seizhvet deiz, setu i o sevel pa darzhe ar gouloù-deiz ha d’ober tro kêr, e-giz-se, seizh gwech ; nemet en deiz-se e rejont tro kêr seizh gwech. 16 Ha d’ar seizhvet gwech e sonas ar veleien er c'horn hag e lavaras Josoua d’an dud : « Youc'hit ! rak reiñ a ra an Aotrou deoc'h ar gêr. 17 Hag e vo ar gêr anaoueet, hi ha kement tra a vo

enni, evit an Aotrou. Met Rac'hab, ar ribodez, hi hag an holl re a


vo ganti en ti, rak kuzhet he devoa ar gannaded hor boa kaset. 18 Nemet diwallit gant an anaoue: mar anaoueit hag e kemerit eus an anaoue, e lakaio kamp Israel da vout anaoueet, hag e vo glac'har warnañ. 19 Kement tra arc'hant hag aour, ha traoù arem pe houarn a vo, santel e vezint d’an Aotrou, da deñzor an Aotrou ez aint ». 20 Hag e youc'has an dud, hag e voe sonet er c'hern, ha kerkent ha ma klevas an dud son ar c'hern, e youc'has an dud ur youc'hadenn vras, hag e kouezhas ar ramparzh en e boull, hag e pignas an dud e kêr, pep hini dirazañ, hag e tapjont ar gêr. 21 Hag ez anaouejont kement tra a oa e kêr, paotr ha plac'h, yaouank ha kozh, kole, oan hag azen, dre varvenn ar c'hleze.

PEBEILGANENN Kv. Iz 25, 1ab. 2ad; Heb 11, 30

P/ Aotrou, va Doue ez oc'h-c'hwi, ho kanmeuliñ a rin, lidañ a rin hoc'h anv ; * Rak graet hoc'h eus ur bern mein gant ar geoded, ha he vo ket ken adsavet. U/ Dre ar feiz e kouezhas mogerioù Yeriko en o foull, goude ober an dro dezho e-pad seizh devezh. * Rak graet hoc’h eus ...

EIL LENNADENN

Eus Hegelennaduriou Origenes beleg, war levr Josoua mab Noun (Hom. 6,4 : PG 12,855- 856)

Diwar-benn Kêr Yeriko kemeret

Kelc’hiet eo kêr Yeriko, dav eo he c’hemerout dre argad. Penaos ez eo enta kemeret Yeriko ? Ne denner ket ar c'hleze a-enep dezhi ; ne d-eo ket brañsellet an tourter-brezel a-enep dezhi ; ne vanner ket daredoù kennebeut ; trompilhoù ar veleien hepken a implijer, ha gant ar re-mañ eo diskaret mogerioù Yeriko. Er Skritur-Sakr e weler alies ez eo implijet Yeriko evel ur skeudenn eus bed an droug hag ar fazi. Sellit en Aviel ar pezh a lavarer diwar-benn an den a oa o tiskenn eus a Jeruzalem da Yeriko hag en em gavas gant laeron. Bez' e oa sur-mat an den-se ur skeudenn eus an Adam a oa bet skoet er-maez eus ar baradoz,


en harlu ar bed-mañ. Ar re dall-se, hag a oa e Yeriko hag a zeuas Jezuz d'o c’haout evit ober dezho gwelout, ar re-se a arouezie ar re a oa gwasket er bed-mañ gant dallentez an diouiziegezh hag a zeuas Mab-Doue daveto. Ar Yeriko-mañ, da lavarout eo ar bed-mañ, a zo galvet da gouezhañ en e boull. Pell hag amzer 'zo ez eo bet embannet an diwezh anezhañ, el Levrioù-Sakr. Penaos 'ta e vo kemennet an diwezh anezhañ ? Gant peseurt binvioù ? Gant mouezhioù trompilhoù. Mouezhioù peseurt trompilhoù ? Sant Paol da ziskulio dit kevrin ar mister-se ! Selaou ar perzh a lavar : Seniñ a raio an drompilh, emezañ, hag ar re varv hag a zo er C'hrist a savo da vezañ divreinus, hag an Aotrou e-unan, pa vo roet urzh, pa vo klevet mouezh an arc’hael ha trompilh Doue, a ziskenno eus an neñv. Neuze 'ta, Jezuz, hon Aotrou, a drec’ho war Yeriko gant trompilhoù, hag he flastro, war an douar, en doare ma ne vo salvet anezhi nemet ar vaouez a vuhez fall hag bec’h holl diegezh. Dont a raio, emezañ, hon Aotrou Jezuz, hag e teuy ouzh mouezh an trompilhoù. An Aotrou enta ra salvo ar wreg-se hepken hag a zegemeras e spierien, da lavarout eo a lojas e Ebestel e solieradur uhelañ he zi, goude o degemer gant feiz ha sentidigezh. Ra vo kevredet hag unanet ar vaouez-se a vuhez fall ouzh tiegezh Israel. Met hiviziken arabat dimp degas soñj eus he fec'hed kozh hag hen tamall dezhi. Ur wezh bennak e oa bet ur vaouez a vuhez fall, bremañ avat ez eo unanet evel ur werc'hez c'hlan ouzh ur gwaz glan, unan hepken, ar C'hrist. Selaou an Abostol o lavarout diwar he fenn : Divizet em eus kement-mañ : ho timezet em eus d'ur gwaz hepken, evel ur werc’hez c’hlan d'ar C'hrist. Eus he gouenn e oa e-unan an hini a lavare : Bez' e voemp ni ivez diskiant, diskredik, dianket, o servijañ youloù ha plijadurioù a bep seurt. C'hoant ac’h eus da zeskiñ muioc’h c’hoazh ne d-eo ket mui ur vaouez fall ar vaouez-se a vuhez fall ? Selaou c'hoazh ouzh Paol. o lavarout : Kement-se ez oc'h bet ivez, met gwalc'het ez oc'h bet, met santelaet ez oc’h bet en anv an Aotrou Jezuz Krist, ha dre Spered hon Doue. Evit na varvfe ket gant Yeriko he devoa bet digant ar spierien ur merk galloudus-meurbet a silvidigezh, ur gordennig ruz-skarlek. Dre wad ar C'hrist, e gwirionez, ez eo salvet an Iliz-mañ en he fezh, en Jezuz Krist e-unan, hon Aotrou, dezhañ klod ha mestroni da holl viken. Amen.


PEBEILGANENN Iz 49, 22bc. 26cd; Yan 8, 28a P/ Sevel a rin va dorn evit ober sin d'ar broadoù, ha bannañ a rin va banniel da c'hervel ar pobloù., * Ha pep den a anavezo eo me, an Aotrou, a zo da salver, ez eo Doue galloudus Jakob da zasprener. U/ Pa ho pezo uhelsavet Mab an Den, neuze ec'h anavezot ez on-me an hini o vezañ. * Ha pep den a anavezo ...

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a zeu diganeoc’h kement mad, a zo, roit. dimp hor goulenn, hervez ho largentez : gant sklerijenn ho kras dougit hor spered da soñjal er pezh a zo reizh ha santel, hag hon renit c'hwi hoc’h-unan evit hen ober. Dre hon Aotrou ...



LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Josoua 10, 1-14; 11, 15-17

Pobl Doue o perc’hennañ an douar 1 Ha pa glevas Adonisedek, roue Jeruzalem, en devoa tapet Josoua Hai hag hec'h anaoueet; evel m’en devoa graet evit Yeriko hag he roue, en devoa graet gant Hai hag he roue, hag o devoa graet peoc'h annezidi Gabaon gant Israel, hag e oant en o zouez, 2 en devoe aon meurbet, rak ur gêr vras e oa Gabaon, evel kêr-benn ur rouantelezh, brasoc'h eget Hai, hag hec'h holl annezidi, kadarn. 3 Hag e kasas Adonisedek, roue Jeruzalem, davet Oham, roue Hebron, ha davet Piream, roue Yarmout, ha davet Iafia, roue Lakis, ha davet Dabir, roue Eglon, da lavarout : 4

« Pignit davedon d’am sikour, hag e skoimp war Gabaon, peogwir he deus graet peoc'h gant Josoua ha gant mibien Israel ». 5 Hag en em gevredjont, hag e pignas pemp roue an Amoriz, roue Jeruzalem, roue Hebron, roue Yarmout, roue Lakis, roue

./. C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 293

Eglon, gant o holl gampoù hag e kampjont e-kichen Gabaon, hag e rejont brezel dezhi. 6 Hag e kasas tud Gabaon davet Josoua, da gamp Gilgal, kannaded da lavarout : « Na zilez ket da zorn diouzh da servijerien, pign davedomp buan d’hor salviñ ; ro sikour dimp, rak kevredet eo enep dimp holl rouaned an Amoriz a zo o chom war ar menezioù ». 7 Hag e pignas Josoua eus Gilgal, eñ hag e holl dud a vrezel gantañ, e holl gadarnañ soudarded. 8 Hag e lavaras an Aotrou da Josoua : « Bez hep aon razo, rak ez torn o lakan, ne zalc'ho den anezho dirazout ». 9 Hag ez erruas warno Josoua a-daol-trumm: e-pad an noz e oa pignet eus Gilgal. 10 Hag o spontañ a reas an Aotrou dirak Israel, a skoas ganto un taol bras e Gabaon hag o heskinas etrezek krav Betoron hag o filas betek Azeka ha Makeda. 11 Hag evel ma tec'hent dirak mibien Israel, ha ma oant war zinaou Betoron, e taolas an Aotrou warno grizilh bras eus an neñvoù, betek Azeka, hag e varvent ; muioc'h a varvas gant ar mein-grizilh eget na lazhas mibien Israel gant ar c'hleze. 12

Neuze e komzas Josoua ouzh an Aotrou, en deiz ma lakas an Aotrou an Amoriz dirak mibien Israel, hag e lavaras ouzh daoulagad Israel :« Heol ! War Gabaon arsav !Ha te, Loar, war draonienn Aialon ! » 13 Hag ec'h arsavas an heol, hag al loar a chomas a-sav, ken na voe dialet ar Bobl eus hec'h enebourien. Daoust ha n’eo ket skrivet se war Levr ar Gwir ? Hag e chomas a-sav an heol e-kreiz an neñvoù, hep tizh warnañ da vont, war-dro un devezh leun. 14 Ne voe ket evel an deiz-se en a-raok na da c'houde, ma sentas an Aotrou ouzh mouezh un den, rak an Aotrou a vrezelas evit Israel.

11,15 Evel m’en devoa gourc'hemennet an Aotrou da v/Moizez, e servijer, evel m’en devoa gourc'hemennet Moizez da Josoua, evel-se e reas Josoua : ne vankas da netra a gement en devoa

kemennet an Aotrou da v/Moizez. 16 Hag e kemeras Josoua an holl vro-se : ar menez, an Negev a-bezh, holl vro Gesen, an izel-vro, ar gampoullenn, menez ./.


Israel hag e draoniennoù. 17 Adalek ar Menez Moal, pa bigner da Seir, betek Baalgad, e saonenn al Liban, e traoñ Menez Hermon, o holl rouaned a dapas hag e roas dezho taol ar marv.

PEBEILGANENN Yez 34, 12. 15 P/ Dastum a rin va deñved a-douez ar broioù hag o c'has war o douar. * Ha me o lako da beuriñ war venezioù Israel, en traoniennoù hag e holl lec’hioù annezet ar vro. U/ Me eo a basko va deñved ha me a roio diskuizh dezho * Ha me o lako da beuriñ ...

EIL LENNADENN

Eus Plaenadurioù Salmoù, sant Ambrozius eskob,

(Ps 1,4.7-8 : CSEL 64,4-7)

Levr dous ar salmoù

Daoust m’emañ ar Skritur-Sakr penn-da-benn o tizanaliñ gras Doue, ez eo koulskoude levr dous ar Salmoù eo a ra ar muiañ. Sellit ouzh Moizez. Skrivet en deus e yezh plaen istor an Tadoù. Kerkent avat ha men devoa graet da bobl an Tadoù tremen ar Mor Ruz en un doare din da vezan eñvoret, pa welas e oa beuzet ar roue Faraon hag e rejimantoù, e savas e ijin-meur etrezek traoù uheloc’h (rak traoù dreist c'halloud e-unan en devoa graet), hag e kanas d'an Aotrou kan an trec’h. Maria ivez o tapout he zaboulinig a atize ar merc’hed all en ur lavarout : Kanomp d'an Aotrou, rak lakaet en deus e c’hloar da skediñ ; marc'h ha marc’heger en deus taolet er mor. An Istor a ro kentel, al Lezenn a gelenn, an Diougan a gemenn an Tamall a gastiz, Skiant ar Vuhezegezh a ali ; e Levr ar Salmoù ez eus araokadenn evit an holl, hag ur seurt louzoù o reiñ d'an dud ar silvidigezh. N'eus forzh piv a lenno, hennezh a gavo gant peseurt medisinerezh ispisial e c’hello yac’haat goulioù e wallyouloù. Neb a garo sellout a c’hello kaout a-hed dorn, evel war un dachenn-c'houren digor d'an holl eneoù, pe ur sportva da ./.


embreger ar vertuzioù, kevezadegoù a bep seurt ; n'en deus nemet dibab ar sport a gav dezhañ ez eo ar muiañ tuet dezhañ en doare ma c’hello gounit aesoc’h ar gurunenn. Mar fell da unan bennak hag a zo troet da ober ar roll eus oberoù an Hendadoù ha da gemer skouer diwarno, e kavo en ur salm hepken, war e hed istor an Tadoù, en doare ma sanailho un teñzor-istor en e vemor, gant ul lennadenn verr. Ma-z eus unan bennak hag a zo o klask anaout nerzh al Lezenn, hag a zo holl e skoulm ar garantez (rak an hini a gar e nesañ a a ra al Lezenn a-bezh), ra lenno gant pebezh karantez nerzhus penaos, evit dilemel ar vezh diwar ar Bobl a-bezh, ec’h en em lakaas un den hepken, ar Salmour, e-kreiz dañjerioù bras ; hag ennañ ec’h anavezo n'eo ket izeloc'h gloar ar garantez eget an trec’h gounezet gant an nerzh-kalon. Petra a lavarin-me diwar-benn nerzh ar brofediezh ? Ar pezh a embannas ar re all dre skeudennoù, a seblant bezañ bet prometet sklaer ha dizolo da Zavid hepmuiken, da lavarout eo, e tlee an Aotrou Jezuz bezañ ganet diwar e lignez, evel ma lavaras an Aotrou dezhañ : Eus frouezh da gorf e lakain unan war da dron. Er salmoù enta ne welomp ket hepken Jezuz o tont er bed, met ivez o c’houzañv en e gorf ar basion eürus, o tiskuizhañ er bez, o tasorc'hiñ, o pignat d'an neñv, oc'h azezañ en tu dehou d'e Dad. Ar pezh n'en devoa den ebet kredet lavarout, unan hepken, ar profed-mañ, hen kemenn, ha diwezhatoc'h an Aotrou e-unan hen embannas en Aviel.

PEBEILGANENN S 56(57), 8-9 P/ Start eo va c'halon, o! Doue, start eo va c'halon, * Kanañ a rin, kanañ a rin ur meulgan. U/ Dihun, o! va ene ! Dihunit, telenn ha kitar, ma tivoredin ar gouloù-deiz. * Kanañ a rin ...

Pedenn Aotrou Doue, c'hwi hag a zeu diganeoc'h kement mad a zo, roit dimp hor goulenn, hervez ho largentez : gant sklerijenn ho kras dougit hor spered da soñjal er pezh a zo reizh ha santel, hag hon renit c’hwi hoc’h-unan evit hen ober. Dre hon Aotrou ... ./.


D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Josoua 24, 1-7. 13-28

An Emglev nevesaet e douar ar bromesa

En deizioù-hont : 24, 1 Hag e vodas Josoua holl veuriadoù Israel e Sichem, hag e c'halvas kozhidi Israel, e bennoù, e varnerien, e skribed, hag en em zalc'hjont dirak Doue. 2 Hag e lavaras Josoua d’an holl Bobl : « Evel-henn e komz an Aotrou, Doue Israel : En tu all d’ar stêr e oa o chom ho tadoù gwechall, Tare, tad Abraham, ha tad Nac'hor, hag e servijent doueoù all. 3 Hag e kemeris ho tad Abraham eus an tu all d’ar stêr, hag e gas a ris dre holl vro g/Kanaan, hag e kreskis e ouenn, en ur reiñ dezhañ Izaak. 4 Hag e rois da Izaak Yakob hag Esaou, hag e rois da Esaou menez Seir da berc'hennañ; ha Yakob hag e vibien a ziskennas d’an Egipt. 5 Hag e kasis Moizez hag Aaron, hag e skois war an Egipt ken na ris, en he diabarzh; ha goude e tennis ac'hanoc'h er-maez, 6 hag e tennis ho tadoù eus an Egipt ; hag ez oc'h deuet betek ar Mor, hag o deus redet an Egiptiz war-lerc'h ho tadoù gant kirri ha marc'heien betek Mor ar Broenn. 7 Hag o devoa garmet etrezek an Aotrou, a lakas teñvalijenn etrezoc'h-c'hwi hag an Egiptiz, hag a gasas warno ar mor o c'holoas. Hag o deus gwelet ho taoulagad ar pezh a ris d’an Egiptiz ; hag ez oc'h chomet er gouelec'h pell amzer 13 Hag e rois deoc'h ur vro n’ho poa ket poaniet enni, kêrioù n’ho poa ket savet, hag e chomjoc'h enno ; gwini hag olived n’o poa ket plantet a zebrjoc'h (diouto). 14 Neuze 'ta, doujit an Aotrou ha servijit-eñ gant eeunded ha fealded; lamit an doueed a servije hoc'h hendadoù en tu all d’ar stêr hag en Egipt, ha servijit anezhañ an Aotrou.

15 Ha mard eo fall ouzh ho taoulagad servijout an Aotrou, - D'ar Seizhvet-deiz 297

dibabit hiziv piv a servijot, pe an doueoù a servije ho tadoù en tu all d’ar stêr, pe doueoù an Amoriz emaoc'h o chom war o douar. Hogen, me ha va ziegezh, ni a servijo an Aotrou ». 16 Hag e respontas ar Bobl en ur lavarout : « Disakr e vefe dimp dilezel an Aotrou ha servijout doueoù all, 17 rak an Aotrou, hon Doue, eo en deus hor savet, ni hag hon tadoù, eus bro-Egipt, eus an ti-sklaved, ha graet dirazomp ar sinoù bras-se, hag hon diwallet en holl hentoù ma kerzhemp enno, e-touez an holl bobloù ma tremenemp en o zouez. 18 Hag ez argase an Aotrou an holl bobloù, hag an Amoriz a oa o chom er vro, eus hor raok. Ni ivez a servijo an Aotrou : eñ eo hon Doue ! » 19 Hag e lavaras Josoua d’ar Bobl : « N’hellfec'h ket servijout an Aotrou, rak un Doue santel eo, un Doue gwarizius, ha ne bardonfe ket ho mankoù, ho pec'hedoù ; 20 mar dilezit an Aotrou, ha mar servijit doueoù estren, ez adkrogo d’ober droug deoc'h ha d’hoc'h echuiñ, goude bezañ graet vad deoc'h » 21 Hag e lavaras ar Bobl da Josoua : « Nann ! an Aotrou eo a servijimp ! » 22 Hag e lavaras Josoua d’ar Bobl : « Testoù ez oc'h enep deoc'h hoc'h-unan : dibabet hoc'h eus an Aotrou evit e servijout ». Hag e lavarjont : « Testoù omp ! » 23

« Ha bremañ, lamit an doueoù estren a zo en ho touez, ha troit ho kalonoù ouzh an Aotrou, Doue Israel ! » 24 Hag e lavaras ar Bobl da Josoua : « An Aotrou, hon Doue, a servijimp, hag ouzh e vouezh e sentimp ! » 25 Hag e tivizas Josoua un emglev gant ar Bobl en deiz-se, hag e lakas warno reolennoù ha lezennoù e Sichem. 26 Hag e skrivas Josoua an traoù-mañ e levr Lezenn Doue. Hag e kemeras ur maen bras ha d’e sevel eno dindan an Dervenn a oa e lec'h santel an Aotrou. 27 Hag e lavaras Josoua d’an holl dud : « Setu, ar maen-mañ a vo test enep dimp, rak klevet en deus holl

lavarioù an Aotrou a gomze ouzhimp, hag e vefe enep deoc'h test, mar dinac'hfec'h ho Toue ». 28 Hag e lezas Josoua ar Bobl da vont pep hini d’e hêrezh. -


PEBEILGANENN Jos 24, 16. 24; 1 Kor 8, 5. 6a P/ Disakr e vefe dimp dilezel an Aotrou ha servijout doueoù all, * An Aotrou, hon Doue, a servijimp, hag ouzh e vouezh e sentimp ! U/ Petra bennak ma-z eus reoù 'zo a vez lakaet da zoueoù, pe en neñv pe war an douar, evidomp-ni, n'eus forzh penaos, n'eus nemet un Doue hepken. * An Aotrou ...

EIL LENNADENN Eus Plaenadurioù salmoù, sant Ambrozius eskob

(Ps 1,9-12 : CSEL 64,7,9-10)

Kanañ a spered a rin, kanañ gant va ene

Petra a zo plijusoc'h eget ur salm ? Setu perak e lavar ken brav David e-unan : Meulit an Aotrou, emezañ, rak mat eo ur salm : ra vo plijus ha brav hor meuleudi d'hon Doue. Ha gwir eo ; rak bennozh ez eo ur salm evit ar bobl, meuleudi da Zoue, meulgan ar bobl, asant an holl, lavar an holl, mouezh an Iliz, anzav-a-feiz war gan, relijion leun a wirionez, levenez ar frankiz, kri a laouenidigezh, dasson a joausted. Dousaat a ra ar gounnar, argas a ra ar preder, skañvaat ar glac'har. Armoù en noz, kelennoù en deiz ; skoed ouzh ar spont, gouel er santelezh, skeudenn ar sioulder, arrez eus ar peoc'h hag eus emglev ar c’halonoù, e-giz ur gitar gant tonioù disheñvel ha liesseurt oc'h ober ur gensonadeg hepken. Strink an deiz a laka ur salm da zasseniñ, ar serr-noz a ra dezhañ tregerniñ adarre. En ur salm ez eus helebini etre kelennadurezh ha grasiusted ; hen kanañ a reer evit ar blijadur, hag hen deskiñ a reer da zastum deskadur. Petra a zo ha na zeu ket war da spered pa lennez ar salmoù ? Enno e lennan : Kanenn d'an hini karet, hag e vezan entanet gant ar youl d'ar garantez santel ; enno ec'h adtremenan war grasoù an diskuliadur, war destenioù an dasorc'hidigezh, war zonezonoù ar bromesa ; enno e teskan diwall diouzh ar pec'hed, e tisoñjan kaout mezh oc'h ober pinijenn evit ar pec’hedoù. Petra eo ur salm enta nemet telenn ar vertuzioù bet sonet gant ar profed enorus, gant gwaregig ar Spered Santel, da lakaat da zasseniñ war an douar an douster eus muzik ar baradoz. Hor ./.


Salmour war gerdin an delenn hag al lourenn, anezho, dilerc'hioù divuhez eus traoù bet bev, en ur c'hoari notennoù disheñvel, a lakae da sevel betek an neñvoù kanenn meuleudioù Doue ; hag evel-se e teskas deomp e tleomp da gentañ mervel d'ar pec'hed, ha neuze da c'houde ober en hor c'horf oberoù liesseurt ar vertuzioù a laka hor relijion da sevel betek an Aotrou Doue, evel ur prof plijus dezhañ. Desket en deus David dimp-ni e tleomp kanañ a-ziabarzh, salmiñ a-ziabarzh, evel ma kane Paol : Pediñ a rin gant va spered uhel, met pediñ a rin ivez gant va skiant-poell ; meuliñ a rin gant va spered uhel, met meuliñ a rin ivez gant va skiant-poell. Desket en deus dimp ivez stummañ hor buhez hag hon oberoù da arvestiñ ouzh an traoù eus krec'h gant aon na zeufe an dudi a gavomp gant an traoù plijus, da vroudañ youloù hor c'horf, youloù ha n'int mat, neket da zasprenañ hon ene, met d'e bounneraat hepken. Ar profed santel avat en deus degaset da soñj e kane evit dasprenañ e ene : Kanañ a rin salmoù deoc'h-c'hwi, Aotrou, emezañ, war an delenn, o! sant Israel ; laouen e vo va muzelloù pa ganin deoc'h, hag ivez va ene bet ganeoc'h dasprenet.

PEBEILGANENN S 91(92), 2. 4

P/ Mat eo rentañ gloar d'an Aotrou, * Ha kanañ meuleudi d'hoc'h anv, Doue meurbet-uhel. U/ War an delenn dek kordenn hag al lourenn, gant son liesdoare ar gitar. * Ha kanañ ...

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a zeu diganeoc'h kement mad a zo, roit dimp hor goulenn, hervez ho largentez : gant sklerijenn ho kras dougit hor spered da soñjal er pezh a zo reizh ha santel, hag hon renit c’hwi hoc'h-unan evit hen ober. Dre hon Aotrou ...

. ./.300

XI-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAENTelennganoù an trede sizhun


Er bloaz A 0 welout an engroezioù tud-se en devoe Jezuz truez outo, rak skuizh e oant ha mantret evel deñved hep mesaer. Er bloaz B Evel-henn emañ Rouantelezh Doue, evel un den en deus taolet had en douar, hag e tiwan an had hag e kresk, hep gouzout dezhañ penaos.

Er bloaz CH Ha sed ur vaouez, ur bec'herez eus kêr, a gemeras ul lestr alabastr leun a. c'hwez-vat, en ur ouelañ e krogas da cIh1ebiañ.treid Jezuz gant he daeroù, hag e poke dezho, hag e skuilhe warno louzoù c’hwez-vat.

Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi nerzh ar re a esper ennoc'h, selaouit gant madelezh ouzh hor pedennoù : pa ne c'hell sempladurezh an den marvel ober hepdoc'h netra santel, roit dimp bepred ho kras d'hor skoazellañ, ma c’hellimp heuliañ. ervat ho kourc’hemennoù, ha plijout deoc'h dre hor bolontez vat hag hon oberoù. Dre hon Aotrou ...

Da Eurlid al lennadennLENNADENNGENTAÑDiouzh levr ar v/Barnerien 2, 6 --- 3, 4

Un dremmsell war amzer ar Varnerien

En deizioù-hont : 2,6 Kaset en devoa Josoua an dud, hag e oa aet mibien Israel pep hini d’e hêrezh, da berc'hennañ ar vro. 7 Hag o devoa servijet an dud an Aotrou holl zeizioù Josoua hag holl zeizioù ar gozhidi o devoe hiroc'h deizioù war-lerc'h Josoua, hag ./.

XI -ve t De iz an-A ot rou en amzer b l aen 301

o devoa gwelet holl oberoù an Aotrou, ar marzhioù en devoa graet evit Israel. 8 Hag e oa marvet Josoua, mab Noun, servijer an Aotrou, oadet a gant dek vloaz. 9 Hag e voe beziet e tiriad e hêrezh, e Tamnatsare, war venez Efraim, ouzh hanternoz menez Gaas. 10 Hag an holl rummad-se a voe dastumet gant o hendadoù, hag e savas ur rummad all war o lerc'h; ar re-mañ n’anavezent ket an Aotrou, nag an oberoù en devoa graet evit Israel. 11 Hag e reas mibien Israel an droug ouzh daoulagad an Aotrou, hag e servijjont Baal, 12 hag e tilezjont an Aotrou, Doue o zadoù, en devoa o zennet eus bro-Egipt, hag ez ejont war-lerc'h doueoù all, doueoù ar pobloù a oa en-dro dezho, hag e stoujont dirazo, o hegasiñ an Aotrou. 13 Hag e tilezent an Aotrou hag e servijent Baal hag Astarot. 14 Hag e tommas kounnar an Aotrou ouzh Israel, hag o lakas e dorn skraperien : skrapet ha gwerzhet e vezent ganto etre daouarn o enebourien diwar-dro ; n’hellent ken derc'hel dirak o enebourien. 15 Dre-holl ma-z aent, dorn an Aotrou a veze warno evit o gwalleur, evel m’en devoa lavaret an Aotrou, evel m’en devoa touet an Aotrou dezho, hag enkrez o devoe meurbet. 16 Hag e savas an Aotrou barnerien d’o salviñ eus dorn o skraperien. 17 Ouzh ar varnerien avat ne selaouent ket, met gastaouiñ a raent war-lerc'h doueoù all, hag e stouent dirazo, hag e tistroent buan eus an hent ma kerzhe warnañ o hendadoù, o devoa sentet ouzh gourc'hemennoù an Aotrou : ne raent ket kement-all. 18 Pa save an Aotrou dezho barnerien, e veze an Aotrou gant ar varnerien hag o salve eus dorn o enebourien, holl zeizioù ar varnerien, rak truez en devoa an Aotrou ouzh o hirvoudoù dirak o mac'homerien, o bourevien. 19 Pa varve ar varnerien, ez adkrogent gwashoc'h eget o zadoù da vont war-lerc'h doueoù all, d’o servijout, da stouiñ dirazo, hep dilezel o oberoù hag o doareoù aheurtet.

302 X I -ve t De iz an -Ao trou en amzer b l aen

20 Hag e tommas kounnar an Aotrou ouzh Israel hag e lavaras : « Peogwir he deus torret ar Bobl-mañ va Emglev, an hini am boa gourc'hemennet d’o zadoù, ha n’o deus ket sentet ouzh va mouezh, 21 me, kennebeut, ne ziberc'hennin nikun a dirazo eus ar pobloù en devoa lezet Josoua a-raok mervel. 22 Evel-se e vo amprouet ganto Israel : ha mirout a raint hent an Aotrou en ur gerzhout gantañ, evel ma reas o hendadoù, pe nann ? » 23 Hag en devoa lezet an Aotrou ar pobloù-se hep o diberc'hennañ re vuan, hep o lakaat e dorn Josoua. 3, 1 Sed amañ ar pobloù a lezas an Aotrou evit amprouiñ drezo an Israeliz: an holl re anezho n’o devoa ket anavezet brezelioù Kanaan, 2 ha se evit kenteliañ rummoù mibien Israel, evit deskiñ dezho brezelekaat, ar re n’o devoa ket bet diagent un tamm kentel : 3 pemp satrap ar Pelishtiz, an holl g/Kanaaniz, Sidoniz ha Hiviz a oa o chom war venez al Liban, adalek menez Baalhermon betek Emat. 4 Ar re-se a oa evit amprouiñ drezo Israel, da c'houzout hag-eñ e sentfent ouzh gourc'hemennoù an Aotrou, en devoa kemennet d’o zadoù dre v/Moizez.

PEBEILGANENN S 105(106), 40a.41a, 44; Brn 2, 16

P/ Neuze e flammas kounnar an Aotrou enep e Bobl ; o droukreiñ a reas etre daouarn ar baganed ; * Sellout a rae gant truez ouzh o anken pa gleve o garmadennoù. U/ Hag e savas an Aotrou barnerien d’o salviñ eus dorn o skraperien * Sellout ...

EIL LENNADENN

Eus .Kelennskrid sant Kiprianus eskob ha merzher, war Bedenn an Aotrou

(Nn.4-6 CSEL 3,268-270)

Eus ur galon izelek e tle dont ar beden

Ar re a bed a zle bezañ en o c’homzoù hag en o goulennoù a-unan gant ur spered a emreizherezh, a barfeted, a zoujañs.

Soñjomp emaomp dindan selloù Doue. Dav eo plijout da XI -ve t De iz an-A ot rou en amzer b l aen 303

zaoulagad an Aotrou Doue dre emzalc’h ar c'horf ha doare ar vouezh. Merk an dud divergont ez eo ober trouz ha krial ; er c'hontrol, dereout a ra ouzh un den savet-mat pediñ gantdereadegezh ha parfeted. Ha neuze, an Aotrou en e gentelioùen deus gourc'hemennet deomp pediñ er sekred, elec’hioù kuzhet ha distro, zoken er c’hambroù ; klotaña ra kement-se eus ar gwellañ gant ar feiz, dre ma ouzomp emañ Doue e pep lec'h, hag e klev hag e wel ac'hanomp, hag e tizh gant leunder e veurdez an traoù kuzh ha disgwel zoken, evel ma-z eo skrivet : Me, emezañ, a zo un Doue tost, ha n'eo ket un Doue pell, Mar bez kuzhet un den e lec’hioù kuzh, daoust ha n' hen gwelin ket ? Daoust ha ne leunian ket an neñv hag an douar ? Ha c'hoazh : e pep lec'h emañ daoulagad Doue o parañ war an dud vat ha war an dud fall. Ha p'en em vodomp a-gevret gant hor breudeur, ha pa lidomp misterioù Doue a-unan gant beleg Doue, e tleomp kaout soñj ouzh an doujañs hag ouzh an urzh vat, ha n'eo ket teurel dibreder en aer, hor pedennoù, gant komzoù difurlu, na tatouilhat evel ur vilin-avel ur goulenn hag a zle bezañ erbedet ouzh Doue gant parfeted ; rak n'eo ket selaou ar vouezh eo a ra Doue, met ar galon ; n'en deus ezhomm ebet da vezañ galvet gant kriadennoù, pa wel zoken ar soñjoù, evel ma lavar ha m'henn diskouez hon Aotrou e-unan : Perak e soñjit drouk en ho kalonoù, hag en ul lec’h all: Hag e ouezo an holl Ilizoù ez eo me an hini a furch el lounezhi hag er galon. Anna, e levr kentañ ar Rouaned, hag a arouezie an Iliz, a daol evezh da heuliañ ar stumm-se da bediñ ; rak n'eo ket en ur huchal e rae he goulenn, met sioul ha dilorc’h e pede, e diabarzh he c'halon. Komz a rae gant ur bedenn guzh, met gant ur feiz anat. Komz a rae, n'eo ket gant he mouezh, met gant he c'halon dre ma ouie e oa evel-se e oa e kleve Doue ; hag e resevas, e gwirionez, ar pezh a c'houlenne, dre ma c’houlennas gant feiz. Setu ar pezh a lavar ar Skritur-Sakr : Komz a rae en he c'halon, he muzelloù a fiñve, met he mouezh na gleved ket ; hag an Aotrou a selaouas anezhi. Heñvel a lennomp er salmoù : Komzit en ho kalonoù, ha war ho kweleoù soñjit gant glac’har. Dre Yermia, ivez e ro ar Spered Santel an hevelep alioù, hag e tiskler :Gant skiant eo dleet

deoc'h an azeuliñ, Aotrou.

304 X I -ve t De iz an -Ao trou en amzer b l aen

Va breudeur karet, an hini a vez oc'h azeuliñ, eo arabat dezhañ disoñjal penaos e pedas en Templ ar publikan gant ar Farizian : ar publikan ne oa ket savet e zaoulagad hep doujañs ebet, nag e zaouarn gant divergontiz, war-zu an neñv ; skeiñ. a rae war boull e galon, hag ec'h anzave e bec’hedoù klozet en e greiz, hag e c’houlenne ouzh Doue reiñ sikour dezhañ dre druez, tra m'en em gavas ar Farizian, mat evel ma oa. Setu perak an hini a veritas bezañ kentoc'h santelaet eo an hini a bedas er stumm-se, ha n'en devoa ket lakaet esper e silvidigezh er fiziañs en e zinammded e-unan, pa n'eus den ebet divlam. Met pediñ a rae gant izelegezh en ur anzav e bec’hedoù, hag an Hini a bardon d'an dud izel a galon a selaouas e bedenn.

PEBEILGANENN P/ Sonjomp ervat e peseurt stumm e tleomp bezañ dirak Doue ha dirak an Aelez, * Hag en em zalc'homp evit kanañ en doare ma kengano hor spered gant hor mouezh. U/ Ret eo deomp gouzout n'eo ket gant hir-gomzoù, met gant glanded ar galon ha glac’har an daeroù e vezomp selaouet. * Hag en em zalc'homp ...

MEULGAN, C'hwi Doue a veulomp 568

D'ar Meullidoù-beureGant lidkan Zakaria, ant. Er bloaz A Kas a reas Jezuz an daouzek abostol da visioniñ, en ur gemenn dezho kement-mañ : It etrezek deñved kollet ti Israel.

Er bloaz B Heñvel eo Rouantelezh an Neñvoù ouzh ur c’hreunenn sezo a zo an hini vihanañ eus an holl hadoù ; met pa vez badet e sav hag e teu da vezañ brasoc'h eget an holl louzeier all.

Er bloaz CH Distaolet eo dezhi he fec’hedoù niverus, o vezañ m'he deus karet kalz ; hogen an hini a bardoner nebeut dezhañ a gar nebeut ivez.


Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi nerzh ar re a esper ennoc’h, selaouit gant madelezh ouzh hor pedennoù : pa ne c’hell sempladurezh an den marvel ober hepdoc’h netra santel, roit dimp bepred ho kras d'hor skoazellañ ma c'hellimp heuliañ ervat ho kourc’hemennoù ha plijout deoc’h dre hor bolontez vat hag hon oberoù. Dre hon Aotrou ..

D'ar Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonennEr bloaz A War hoc’h hent embannit Aviel ar rouantelezh : resevet hoc’h eus evit netra, roit evit netra.

Er bloaz B Ha gant e-leizh a barabolennoù e prezege Jezuz ar Gomz. Met d'e ziskibien , pa oant en o fart, e tisplege pep tra.

Er bloaz CH Lavarout a reas Jezuz d'ar vaouez : da feiz he deus da salvet ; kae e peoc'h.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar v/Varnerien 4-1-24

Debora ha Barak En deizioù-hont : 4,1 Hag ez adkrogas mibien Israel d’ober an droug ouzh daoulagad an Aotrou, Ehoud o vezañ marv. 2 Hag o gwerzhañ a reas an Aotrou e dorn Iabin, roue Kanaan, a rene en Asor. Penngadour e lu a oa Sisera, hag a oa o chom e Haroset ha Goim. 3 Hag e c'harmas mibien Israel etrezek an Aotrou, rak nav c'hant karr houarnet en devoa, hag e vac'home

mibien Israel garv, abaoe ugent vloaz.


4 Debora, ur vaouez profedez, gwreg, Lapidot a varne Israel d’ar mare-se. 5 En he c'hoazez e veze dindan Palmezenn Debora, etre Rama ha Betel, war venez Efraim; hag e pigne daveti mibien Israel evit bezañ barnet. 6 Hag e kasas gervel Barak, mab Abinoam, eus Kedes Neftali, hag e lavaras dezhañ : « Un urzh en deus roet an Aotrou, Doue Israel : Kae da strollañ (soudarded) war venez Tabor ; ganit dek mil den eus mibien Neftali hag eus mibien Zaboulon. 7 Hag e sachin davedout, war-zu froud Kishon penngadour lu Iabin, e girri hag e dolpad, hag e lakaat a rin ez torn ». 8 Hag e lavaras dezhi Barak : « Mar kerzhez ganin, e kerzhin ; mar ne gerzhez ket ganin, ne gerzhin ket ». 9 Hag hi da lavarout : « Kerzhout a rin ganit, met ne vo ket glorius evidout an hent a ri, rak e dorn ur vaouez e werzho an Aotrou, Sisera ». Hag e savas Debora evit mont gant Barak da g/Kades. 10 Hag e c'halvas Barak Zaboulon ha Neftali da Gedes, hag e pignas war e roudoù dek mil soudard, hag e pignas gantañ Debora. 11 Haber, ar C'heniad, a oa dispartiet eus Kaïn, eus mibien Hobab, breur-kaer Moizez, hag en devoa stennet e deltenn betek Dervenn Saananim, e-kichen Kades. 12 Hag e voe roet keloù da Sisera e pigne Barak, mab Abinoam, da venez Tabor. 13 Hag ec'h engalvas Sisera e holl girri, nav c'hant karr houarnet, hag an holl dud en devoa, eus Haroset -ha Goim da froud Kishon. 14 Hag e lavaras Debora da v/Barak : « Sav ! rak hiziv e lakaio an Aotrou Sisera ez torn : emañ an Aotrou o kerzhout ez raok ! » Hag e tiskennas Barak eus menez Tabor, dek mil den war e lerc'h. 15 Hag e spontas an Aotrou Sisera, e holl girri hag e holl gamp, gant barvenn ar c'hleze, dirak Barak hag e tiskennas Sisera diwar e garr, hag e tec'has war droad. 16 Ha Barak a redas war-lerc'h ar c'hirri ha war-lerc'h ar

c'hamp, betek Haroset ha Goim ; E i l De iz - l i d 307

hag e kouezhas holl gamp Sisera dindan barvenn ar c'hleze; ne vanas hini ebet. 17 Sisera a oa tec'het war e dreid betek tinell Yael, gwreg Haber, ar C'heniad, rak peoc'h e oa etre Iabin, roue Asor, ha ti Haber, ar Kina. 18 Hag e teuas er-maez Yael a-ziarbenn da Sisera, hag e lavaras dezhañ: « Deus tre, aotrou, deus tre du-mañ hep aon ! ». Hag ez eas ganti en he zinell, hag e c'holeiñ a reas-hi gant ur pallenn. 19 Hag e lavaras dezhi : « Ro din da evañ, mar plij, ur banne dour rak sec'hed am eus ! ». Hag hi da zigeriñ ur sac'had-ler laezh, da reiñ da evañ dezhañ ha d’e c'holeiñ. 20 Hag e lavaras dezhi : « Chom war dreuzoù an dinell, ha ma c'hoarvez d’unan bennak dont ha d’az koulennata en ur lavarout : Hag amañ, n’eus den ? e lavari : Nann ! ». 21Hag e kemeras Yael, gwreg Haber, ur piked tinell hag e lakas un horzh en he dorn, hag ez eas davetañ goustadik, hag e sankas ar piked en e ividig hag e fichas anezhañ en douar : hemañ, morgousket ha divi, a varvas. 22Hag e teuas Barak, war-lerc'h Sisera. Hag ez eas er-maez Yael a-ziarbenn dezhañ, hag e lavaras dezhañ : « Deus da welout an den a glaskez ». Hag ez eas ganti ; hag e oa eno Sisera, ledet marv, ar piked en e ividig. 23 Hag e sujas Doue, en deiz-se, Iabin, roue Kanaan, dirak mibien Israel. 24 Hag ez eas dorn mibien Israel garvoc'h e-keñver Iabin, roue Kanaan, ken n’o devoe distrujet Iabin, roue Kanaan.

PEBEILGANENN 1 Kor 1, 27b. 29; 2 Kor 12, 9a; 1 Kor 1, 18b

P/. Ar pezh a zo dinerzh er bed-man a zo bet dibabet gant Doue d'ober mezh d'ar re greñv, evit na c’hello den ebet en em veuliñ dirak Doue. * Rak an nerzh a gav e leunder e-kreiz ar sempladurezh. U/ Ar pezh n'eo-netra a. zo bet dibabet gant Doue evit kas da netra ar. re a zo un dra bennak. * Rak an nerzh ...


EIL LENNADENNEus Kelennskrid, sant Kiprianus eskob ha merzher, war Bedenn an Aotrou

(Nn.8-9 : CSEL 3, 271-272),

Ur bedenn foran ha kumun evidomp-ni

A-raok pep tra ne fellas ket d'ar C'hrist, Doktor ar peoc'h ha Mestr an unaniezh, e vefe ar bedenn afer pep hini en e bart e-unan, un dra graet. ez-prevez, pep hini,o pediñ evitañ e-unan hepken. Ne lavaromp ket Va Zad, hag a zo en neñvoù, na : Roit din hiziv va bara ! ; den ebet kennebeut ne c'houlenn evitañ e-.unan ma vefe pardonet dezhañ-eñ hepken e bec’hedoù, pe na vefe ket lezet da gouezhañ en temptadur, ha ma vefe diwallet diouzh an droug. Ur bedenn foran ez eo evidomp, ur bedenn gumun ; pa bedomp ne d-eo ket evit unan hepken, met evit ar Bobl a-bezh eo e pedomp ; rak, ni, ar Bobl a-bezh, ne reomp nemet unan hepken. Doue ar peoc'h ha Mestr an emglev mat en deus kelennet an unaniezh ; mennet eo bet gantañ ma pedfe pep unan evit an holl, evel m'en deus e-unan douget an holl en e greiz e-unan. Miret e voe al lezenn-se e-keñver ar bedenn gant an tri bugel bac’het e forn an tan ; pediñ a raent a-unan hag a-un galon, en unaniezh ar speredoù ; ar Skritur-Sakr, hag a zellez bezañ kredet, eo a gont kement-se, hag en ur ziskleriañ e peseurt stumm e pede an tri-se e ro ur skouer hag a zleomp-ni da heuliañ en hor pedennoù, evit ober hon-unan evelto. Neuze, eme ar Skritur, an tri den-se, evel gant ur genou hepken, a gane ur meulgan hag a lavare bennozh da Zoue. Komz a raent evel gant ur vouezh hepken, daoust n'en devoa ket ar C'hrist desket dezho c'hoazh pediñ. Meritout a rae o fedenn bezañ selaouet : efedus e voe, rak ur bedenn beoc'hus, didroidell ha speredel a c'hounez grasoù-mat an Aotrou. Evel-se e welomp o devoa an Ebestel ivez pedet a-unan gant an diskibien, goude ma oa savet an Aotrou d'ar baradoz : Holl e kendalc'hent da bediñ unan a galon, gant un nebeut gwragez ha Mari, Mamm Jezuz, ha gant e vreudeur. Kenderc'hel a raent da bediñ, unan a galon, en ur ziskouez war un dro nerzh


ha kumuniezh o fedenn ; rak Doue hag a laka an dud da vevañ unanet en un ti ne zegemer en e di doueel ha peurbadel nemet ar re a bed a-un galon. Na pegen bras, na pegen niverus, va breudeur karet, ez eo ar misterioù diskleriet e pedenn hor Salver ! Dastumet ez int e berr gomzoù, met pinvidik ez int e-keñver nerzh speredel. N'eus netra a-grenn en hor pedennoù hag en hon orezonoù hag a vefe bet ankounac'haet enklozañ en diverrañ-se eus kelennadurezh an neñv. Evel-henn, eme hor Salver, ec'h azeulot : Hon Tad hag a zo en neñvoù. An den nevez, adc'hanet hag adlakaet gant Doue en e stad kentañ dre ar c'hras, a lavar da gentañ holl : Tad, rak deuet eo bremañ da vezañ mab. Deuet eo en e dra, eme sant Yann, hag e re n'o deus ket e zegemeret. Met da gement hini en deus e zegemeret en deus roet ar galloud da vezañ bugel da Zoue ; da neb a gred en e anv. Neb enta en deus kredet en e anv, hag a zo deuet da vezañ mab da Zoue, a zle kregiñ da lavarout trugarez, hag anzav ez eo Mab da Zoue peogwir ez eo krog da reiñ an anv a Dad d'an Doue a zo en neñvoù.

PEBEILGANENN S 21(22), 23; 56(57), 10

P/ Embann a rin hoc'h anv d'am breudeur * Ho meuliñ a rin e-kreiz ar vodadeg. U/ Ho meuliñ a rin e-touez ar pobloù, Aotrou, kanañ a rin deoc'h e mesk ar broadoù. * Ho meuliñ a rin ...

Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi nerzh ar re a esper ennoc'h, selaouit gant madelezh ouzh hor pedennoù : pa ne c'hell sempladurezh an den marvel ober hepdoc'h netra santel, roit dimp bepred ho kras d'hor skoazellañ ma c'hellimp heuliañ ervat ho kourc’hemennoù ha plijout deoc'h dre hor bolontez vat hag hon oberoù. Dre hon Aotrou ...

-

310 XI -ve t s i zhun en amzer b l aen

TREDE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar v/Varnerien 6. 1-6. 11-24

Galvidigezh Gedeon

En deizioù-hont : 1 e reas mibien Israel an droug ouzh daoulagad an Aotrou, hag o lakas an Aotrou e dorn Madian, seizh vloaz. 2 Hag e voe rust dorn Madian war Israel. Gant aon rak Madian e reas mibien Israel trepasioù ha kevioù ha kreñvlec'hioù. 3 Pa 'n deveze hadet Israel, e pigne Madian hag Amalek, ha paotred ar Reter, hag ez aent dezho ; 4 hag e kampent en-dro dezho hag e tistrujent trevadoù an douar, hag e teuent betek Gaza. Ne lezent ket bevañs en Israel, na dañvad, nag ejen, nag azen. 5 Gant o zropelloù e pignent, ha gant o zeltennoù e teuent ; kement ha karveged e oant niverus : i hag o c'hañvaled a oa diniver, hag e teuent e-barzh ar vro d’he distrujañ. 6 Hag e paouraas Israel meurbet en abeg da v/Madian, hag e c'harmas mibien Israel etrezek an Aotrou. 11 Hag e teuas Ael an Aotrou, a goazezas dindan an dervenn a oa en Efra, hag a oa da Joas eus Abiezer ; Gedeon, e vab, a oa o tornañ ed war ar waskell, evit e zistreiñ digant Madianiz. 12 Hag en em ziskouezas dezhañ Ael an Aotrou, a lavaras dezhañ : «An Aotrou ganit ! soudard kadarn ! » 13 Hag e lavaras dezhañ Gedeon : « Mar plij, Aotrou, mard emañ an Aotrou ganimp, perak e c'hoarvez ganimp kement-mañ ? Pelec'h emañ e holl vurzhudoù, o devoa kontet dimp hon tadoù en ur lavarout : Ya, eus an Egipt en deus hon savet an Aotrou. Bremañ avat, hon dilezel a ra an Aotrou hag hon lakaat e palv Madianiz ». 14 Hag e troas outañ an Aotrou hag e lavaras : « Kae gant an nerzh ac'h eus, ha salv Israel eus palv Madian. Daoust ha n’az kasan ket ? » 15 Hag e lavaras dezhañ : « Mar plij, Aotrou ! gant petra e

salvin Israel ? Bez’ ez eo va ziegezh an hini paourañ e Manase, Tr ede De iz - l i d 311

ha me ar yaouankañ e ti va zad ». 16 Hag e lavaras dezhañ an Aotrou : « Me a vo ganit, hag e torni Madian evel un den en e unan ». 17 Hag e lavaras dezhañ : « Ac'hanta ! mar em eus kavet gras ouzh da zaoulagad e ri evidon ur sin eo te ac'h eus komzet ouzhin. 18 Na guita ket alese ken na zeuin d’az kaout hag em bo degaset va frof, a lakain dirazout ». Hag e lavaras : «Chom a rin ken na vi distro ». 19 Ha Gedeon a yeas da aozañ ur menn-gavr, gant un efa flourenn ha bara-kan. Ar c'hig a lakas en ur gest hag ar chaous en ur pod; hag ez eas d’e gaout dindan an dervenn, d’o c'hinnig. 20 Hag e lavaras dezhañ Ael an Aotrou : « Kemer ar c'hig hag ar bara dic'hoell hag o laka war ar roc'h-mañ, hag ar chaous a skuilhi ». Hag e reas evel-se. 21 Hag e kasas Ael an Aotrou beg ar vazh a oa en e zorn da stokañ ouzh ar c'hig hag ouzh ar bara-kan. Hag e pignas an tan eus ar roc'h, hag e tevas ar c'hig hag ar bara-kan ; hag Ael an Aotrou a yeas diouzh e zaoulagad. 22 Hag e welas Gedeon e oa Ael an Aotrou hemañ hag e lavaras Gedeon « Gwa, me ! Aotrou Doue, pa ’m eus gwelet Ael an Aotrou dremm ouzh dremm ! » 23 Hag e lavaras dezhañ an Aotrou : « Peoc'h dit ! bez dizaon, ne varvi ket ! » 24 Hag e savas eno Gedeon un aoter d’an Aotrou, hag he gervel a reas : « Aotrou-Peoc'h ». Betek hiziv emañ c'hoazh en Efra - Abiezer.

PEBEILGANENN Iz 45, 3cd. 4Ab; Brn 6, 14b; kv.Iz 45, 6

P/ Me, an Aotrou, an hini az kalv dre da anv, en abeg da Yakob, va servijer, ha da Israel va dilennad. * Kae gant an nerzh-se hag e tieubi Israel. U/ Ma ouezo an holl ez eo me an Aotrou ha n'eus hini all ebet. * Kae ...


EIL LENNADENN Eus Kelennskrid sant Kiprianus eskob ha merzher war bedenn an Aotrou

(Nn.1 1 - 12 CSEL 3,274-275)

Hoc'h anv bezet santelaet

Na pebezh trugarez a-berzh hor Salver, na pebezh teñzor a hegarated hag a vadelezh en hor c’heñver ! Fellet. ez eus bet dezhañ e lidfemp hor pedenn dirak Doue en doare ma rofemp d'an Aotrou Doue an anv a Dad, ha ma vefemp anvet ivez ni hon-unan mibien da Zoue, evel ma-z eo Eñ, ar C'hrist mab da Zoue. Biken n'en dije kredet hini ebet ac'hanomp implij an anv-se, mar n'en dije ket e-unan permetet dimp evel-se. Setu perak, va breudeur karet, e tleomp kaout soñj ha gouzout penaos, pa reomp hon Tad eus Doue, e tleomp en em ren evel bugale da Zoue, en hevelep feson m'en em blijo Doue an Tad ennomp-ni evel m'en em blijomp hon-unan ennañ. Bevomp evel temploù da Zoue, ma vo anat emañ an Aotrou Doue o chom ennomp. Arabat ivez e vefe hon oberoù dizoare e-keñver ar Spered, rak, pa-z omp krog da vezañ tud speredel ha neñvel, e tleomp bezañ troet hepken da soñjal ha da ober traoù ar Spered ha traoù an Neñv. Rak an Aotrou Doue e-unan en deus lavaret : Ar re a roio gloar din, e roin-me gloar dezho, hag ar re am disprizo, me o disprizo. An Abostol benniget ivez, en unan. eus e lizheroù, a lavar : N'emaoc’h ket deoc'h-hu hoc'h-unan, rak prenet oc'h bet ha paeet ker. Roit gloar da Zoue ha dougit-eñ en ho korf. Goude-se e lavaromp : Hoc’h anv bezet santelaet. N'eo ket e c’houlennfemp evit hon Tad ma vefe santelaet gant hor pedennoù, met dre ma reketomp digant an Aotrou ma vefe santelaet e anv ennomp-ni. Evit gwir, gant piv e c’hellfe Doue bezañ santelaet, pa-z eo Eñ a ro ar santelezh ? Met p'en deus lavaret e-unan : Bezit santel pa-z on santel va-unan, e pedomp hag e c'houlennomp, pa-z omp bet santelaet dre ar vadeziant, ma kendalc'himp da vezañ ar pezh ez omp krog da vezañ. Ha bemdez e pedomp evit se. Bemdez hon eus ezhomm da vezañ santelaet ; peogwir e kouezhomp bemdez, e tleomp en em zizober eus hor pec’hedoù ouzh en em santelaat hep paouez.


Petra eo ar santelezh-se hag a vez roet dimp gant madelezh tener an Aotrou Doue ? An Abostol hen lavar dimp : Na gadaled, nag idolerien, na paotred lik, nag avoultrerien, nag orgederien ouzh paotred, na laeron, na skraperien-arc'hant, na mezvierien, na droukprezegerien, na c’hwil-laeron, n'o devo perzh e rouantelezh Doue. Hag evit gwir, kement-se ez oc'h bet darn ac'hanoc'h, met en em c’hlanaet, en em santelaet, en em reizhet oc'h dre anv hon Aotrou Jezuz Krist ha dre Spered hon Doue. Lavarout a ra ez omp bet santelaet dre anv an Aotrou Jezuz Krist ha dre Spered hon Doue. Pediñ a reomp evit ma chomo ennomp ar santelezh-se. Ha peogwir e ro hon Aotrou hag hor Barner urzh d'an hini bet santelaet hag advevet gantañ da chom hep pec’hiñ hiviziken, betek gouzout n'en em gavfe gwashoc’h gantañ, e c’houlennomp outañ hep paouez en hor pedennoù, hen aspediñ a reomp noz-deiz, da ziwall ha da. wareziñ ar santelezh hag ar vuhez-se a zeu dimp eus gras Doue.

PEBEILGANENN Yez 36, 123a.25a. 26a.27b; Lev 11, 44b

P Hag e santelain va anv bras. Hag e sparfin warnoc'h dour glan, hag e roin deoc'h ur galon nevez, ha va Spered a lakain en ho kreiz * Hag e rin diouzh ma kerzhot em reolennoù ha ma virot va setañsoù ha m'o sevenot. U/. Bezit santel, rak santel on-me. * Hag e rin diouzh ma kerzhot ...

Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi nerzh ar re a esper ennoc'h, selaouit gant madelezh ouzh hor pedennoù : pa ne c'hell sempladurezh an den marvel ober hepdoc'h netra santel, roit dimp bepred ho kras d'hor skoazellañ ma c'hellimp heuliañ ervat ho kourc’hemennoù ha plijout deoc'h dre hor bolontez vat hag hon oberoù. Dre hon Aotrou ...

-


PEVARE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar v/Varnerien 6. 33 --- 7, 8.16-22

Gedeon o trec'hiñ gant un arme dister

En deizioù-hont : 33 Holl Vadian hag Amalek, ha paotred ar Reter en em vodas a-gevret, hag a dreizhas (ar Yordan) hag a gampas e traonienn Israel. 34 Ha Spered an Aotrou a wiskas Gedeon ; hemañ a sonas ar c'horn, hag en em gevredas Abiezer war e lerc'h. 35 Ha kannaded a gasas da holl v/Manase, hag en em gevredas hemañ ivez war e lerc'h. Ha kannaded a gasas da Aser ha da Zaboulon ha da Neftali, hag e pignont davetañ.

36 Hag e lavaras Gedeon da Zoue : « Ma ’z out evit reiñ an trec'h dre va dorn, da Israel evel m’ec'h eus lavaret, 37

ac'hanta ! lakaat a ran ur c'hreoñ glan war al leur, ha mar bez glizh war ar c'hreoñ hepken, hag an holl zouar sec'h, ec'h ouezin e roi an trec'h, dre va dorn, da Israel evel lavaret ganit». 38 Hag e voe evel-se : savet antronoz, e waskas ar c'hreoñ, hag e tizouras glizh eus ar c'hreoñ, leun ur plad a zour. 39 Hag e lavaras Gedeon da Zoue : « Gant na dommo ket da gounnar ouzhin ! Ne gomzin nemet ur wech : ez an d’amprouiñ, c'hoazh ur wech, gant ar c'hreoñ: ra vo sec'h war ar c'hreoñ hepken, ha dre-holl war an douar, ra vo glizh ! » 40 Hag e reas Doue evel-se, d’an noz-se: bez’ e voe sec'h war ar c'hreoñ hepken, ha war an holl zouar e voe glizh. 7, 1 Hag e savas Jerobbaal, a zo Gedeon, hag an holl dud a oa gantañ, hag e kampjont e-kichen feunteun Harod, kamp Madian o vezañ evito ouzh an hanternoz, adalek run More, en draonienn. 2 Hag e lavaras an Aotrou da c'h/Gedeon : « Re a dud a zo ganit, din da lakaat Madian en o daouarn; re lorc'hus e vefe diwar va c'houst Israel, hag e lavarfe : Va dorn en deus roet an

trec'h din ! 3 Neuze 'ta, embann ouzh divskouarn an dud, en ur Peva re De iz - l i d 315

lavarout : Neb piv bennak en deus aon hag a gren, ra zistroio war e giz dre venez Galaad ! » Hag e tistroas, a dud, daou vil warn-ugent, ha dek mil a vanas. 4 Hag e lavaras an Aotrou da c'h/Gedeon : « C’hoazh re a dud ! gra dezho diskenn davit dour, hag o amprouiñ a rin evidout eno : an hini ma lavarin dit : Hemañ a yelo ganit, hennezh a yelo ganit ; hag an hini ma lavarin dit : « Hennezh n’ay ket ganit, hennezh ned ay ket ». 5 Hag e reas d’an dud diskenn davit dour hag e lavaras an Aotrou : « Neb a lapo gant e deod dour evel ma lap ur c'hi, a laki a-gostez, hag ivez neb a blego war e zaoulin evit evañ ». 6 Hag e voe niver ar re a lape en o dorn etrezek o genou tri c'hant den ; an holl dud all a blege war o daoulin da evañ dour. 7 Hag e lavaras an Aotrou da c'h/Gedeon : « Gant an tri c'hant den a lape e roin an trec'h deoc'h, hag e lakain Madian ez torn. Hag an holl dud (all) a yelo pep hini d’ar gêr ». 8 Hag e kemeras an dud pourvezioù en o daouarn, hag o c'hern. Hag an holl dud eus Israel a gasas (Gedeon) pep hini d’e deltenn, met an tri c'hant den-mañ a zalc'has; ha kamp Madian a oa dindanañ en draonienn. 16 Hag e rannas an tri c'hant den e tri bagad, hag e lakas ur c'horn e dorn pep hini anezho ha podoù goullo gant lampoù e-barzh ar podoù. 17 Hag e lavaras : « Ouzhin e sellot hag eveldon e reot : emaon o vont da zibenn ar c'hamp hag evel ma rin e reot ! 18 Pa sonin ar c'horn, me hag an holl re a zo ganin, e sonot ar c'horn, c'hwi ivez, tro-dro d’ar c'hamp a-bezh en ur lavarout : Evit an Aotrou ! hag evit Gedeon ! » 19 Hag ez erruas Gedeon hag ar c'hant den a oa gantañ e dibenn ar c'hamp, da zerou gward hanter-noz, a-boan ma oa bet adsavet ar warded. Hag int da seniñ er c'hern en ur derriñ ar podoù a oa en o daouarn. 20 Hag e sonas an tri bagad er c'hern en ur derriñ ar podoù ; ha krog o dorn kleiz en o lampoù hag o dorn dehou er c'hern e sonent hag e huchent : « Kleze ! evit an Aotrou ! evit

Gedeon ! »

21 Hag en em zalc'hent pep hini en e lec'h tro-dro d'ar c'hamp. Hag e redas an holl gamp en ur skrijal,316 XI -ve t s i zhun en amzer b l aen

hag e tec'hjont. 22 Hag e sone an tri c'hant den, hag e lake an Aotrou kleze an eil enep egile dre-holl er c'hamp hag e tec'has ar c'hamp betek Betsetta, betek Sareda, betek ribl Abel-Mehula, e-kichen Tebbat.

PEBEILGANENN 1 Kor 1, 27b-29; Luk 1, 52 P/.Ar pezh a zo dinerzh er bed-mañ a zo bet dibabet gant Doue d'ober mezh d'ar re greñv ; hag ar pezh a zo dilignez er bed-man-, ar pezh a zo disprizet, a zo bet dibabet gant Doue ; ar pezh +n'eo netra, dibabet evit kas da netra ar re a zo un dra bennak, * Evit na c'hello den ebet en em veuliñ dirak Doue. U/ Diskaret en deus an Aotrou ar re c'halloudek diwar o zron hag uhelaet an dud izel. * Evit na ...

EIL LENNADENNEus Kelennskrid sant Kiprianus eskob ha merzher, War bedenn an Aotrou

(Nn 3-15 CSEL 3,275-278)Ho rouantelezh deuet deomp, ho polontez bezet graet

Kenderc’hel a ra er bedenn : Ra zeuio ho Rouantelezh. Goulenn a reomp ma vo degaset deomp Rouantelezh Doue, evel ma hetomp e vefe santelaet e anv ennomp. Rak evit pezh a sell ouzh Doue, pegoulz n'emañ ket o ren, pegoulz e krog da vezañ ar pezh a voe a-viskoazh ha na baouez ket da vezañ ? Goulenn a reomp enta ma teufe da wir ar Rouantelezh bet prometet dimp gant Doue, hag a zo bet gounezet gant gwad ha pasion ar C'hrist evit ma teufemp, goude bezañ bet sklaved ar bed diagent, da ren bremañ, dindan veli ar C'hrist, hervez e bromesa hag e lavar e-unan : Deuit,tud benniget gant va Zad, resevit en hêrezh ar Rouantelezh aozet evidoc'h abaoe ar penn-kentañ eus ar bed. Met e gwirionez, va breudeur karet, e c'hell ar C'hrist e-unan bezañ ar Rouantelezh-se da Zoue, a c'hoantaomp bemdez e teufe, hag a hetomp en em gavfe buan ganeomp an donedigezh anezhi. Bez' ez eo ar C'hrist an dasorc’hidigezh, peogwir ez eo ennañ eo e

tasorc'homp, evel-se ivez e c'hell bezañ sellet e-unan evel Rouantelezh Doue, rak ennañ eo e renimp. Goulenn a reomp ervat Rouantelezh Doue, da lavarout eo, ar Rouantelezh eus an Neñv, rak bez' ez eus ivez ur rouantelezh eus an douar. Peva re De iz - l i d 317

Met an hini en deus troet kein hiviziken d'ar bed, a zo a-us d'an enorioù anezhañ ha d'e rouantelezh. Lavarout a reomp ouzhpenn : Ho polontez bezet graet war an douar evel en neñv. N'eo ket ne c'hellfe Doue ober ar pezh a gar, met abalamour dimp da c'hellout ober ar pezh a gar Doue. Rak petra a c’hell herzel ouzh Doue d'ober ar pezh a gar ? Met dre ma vez harzet ouzhimp gant an diaoul na sentfe hor spered hag hon oberoù e pep tra ouzh Doue, e pedomp hag e c’houlennomp ma vefe graet bolontez Doue ennomp. Met evit ma vefe graet ennomp hon eus ezhomm a volontez Doue, da lavarout eo, e sikour hag e warez, rak den ebet n'eo gouest gant e nerzh e-unan nemet diwallet e vefe gant trugarez ha truez Doue. Ha neuze, hor Salver o tiskouez gwanded an natur-den edo o tougen, a lavar : Tad, mar gall se bezañ, ra bellaio ar c’halir-mañ diouzhin . Ha da reiñ skouer d'e ziskibien, evit na rafent ket o bolontez o-unan, met bolontez Doue, e lavar ouzhpenn : Koulskoude, nann ar pezh a vennan-me, met ar pezh a vennit-c'hwi. Bolontez-Doue enta, setu ar pezh a reas hag a gelennas an Aotrou Krist. Izelded er vuhez, startijenn er feiz, onestiz er c’homzoù, reizhded er fedoù, trugarez en oberoù, spered a sentidigezh er vuhezegezh, bezañ hep gallout ober gaou, ha gallout hen gouzañv pa vez graet d'an unan, chom e peoc’h gant ar vreudeur, karout Doue a-greiz-kalon, karout ennañ ar pezh ez eo Tad, doujañ ar pezh ez eo Doue, lakaat netra ebet a-raok ar C'hrist, rak eñ e-unan ne lakaas netra ebet araozomp, en em stagañ ouzh ar garantez ez-dirannus, chom gant kalon ha gant fiziañs e-tal ar Groaz pa vez meneg da stourm evit e anv hag e enor, diskouez en hor c’homzoù an dalc'husted a ra deomp anzav er prosezoù gant pebezh fiziañs e krogomp gant an emgann, er marv gant pebezh pasianted e c'hounezomp hor c'hurunenn : da lavarout eo, mennout bezañ kenhêr d'ar C'hrist, setu petra ez eo ober gourc'hemenn Doue, setu petra eo seveniñ bolontez an Tad.

PEBEILGANENN Mzh 7, 21b; Mrk 3, 35

P/ An hini a ra bolontez va Zad a zo en Neñvoù, * Hennezh a yelo e-barzh Rouantelezh an neñvoù U/ An neb a ra bolontez Doue, hennezh a zo breur din, ha c'hoar ha mamm. * Hennezh ...


Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi nerzh ar re a esper ennoc'h, selaouit gant madelezh ouzh hor pedennoù : pa ne c'hell sempladurezh an den marvel ober hepdoc'h netra santel, roit dimp bepred ho kras d'hor skoazellañ ma c'hellimp heuliañ ervat ho kourc'hemennoù ha plijout deoc’h dre hor bolontez vat hag . hon oberoù. Dre hon Aotrou ...

PEMPVET DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar v/Varnerien 8. 22-23. 30-32; 9, 1-15. 19-20

Pobl Doue o klask diazezañ ur roue

En deizioù-hont 8,22 Hag e lavaras tud Israel da c'h/Gedeon : «Bez mestr warnomp, te ha da vab; hon salvet ac'h eus diouzh dorn Madian ». 23 Hag e lavaras dezho Gedeon : « Ne vin ket mestr me, warnoc'h; an Aotrou a vo mestr warnoc'h ! ». 30 Ha Gedeon en devoe dek mab ha tri-ugent, deuet eus e vorzhed, rak gwragez e-leizh en devoa. 31 Ur serc'h en devoa e Sichem, a c'hanas dezhañ ur mab. Hag e lakas e anv:Abimelek. 32 Hag e varvas Gedeon, mab Joas, en ur gozhni vat, hag e voe beziet e bez Joas, e dad, en Efra/Abiezer. 9,1 Hag ez eas Abimelek, mab Jerobbaal, da Sichem, da gaout breudeur e vamm; hag e komzas outo hag ouzh holl gerentiezh tadel e vamm,en ur lavarout : 2 « Lavarit, mar plij, e divskouarn holl vourc'hizien Sichem ; Petra a zo gwelloc'h deoc'h, e vefe mistri warnoc'h dek den ha tri-ugent, holl vibien Jerobbaal, pe mestr warnoc'h un den hepken ? Ho pet soñj ez on hoc'h eskern hag ho kig, me ».

3 Hag e lavaras breudeur e vamm evitañ, e divskouarn Pempve t De iz - l id 319

holl vourc'hizien Sichem, an holl gomzoù-se, hag e voe tuet o c'halon war-lerc'h Abimelek, rak - emezo - «hor breur eo ». 4 Hag i ha reiñ dezhañ dek pezh arc'hant ha tri-ugent eus ti Baalberit. Hag e paeas ganto Abimelek paotred a netra, forbanned da vont war e lerc'h. 5 Hag ez eas da di e dad en Efra, hag e lazhas e vreudeur, mibien Jerobbaal, dek den ha tri-ugent war an hevelep maen. Met manet e oa Joatam, mab yaouankañ Jerobbaal, a oa bet kuzhet. 6 Hag en em vodas holl vourc'hizien Sichem, hag holl diegezh Mello, da vont d’ober Abimelek roue, e-kichen Dervenn ar Maen-sav a oa e Sichem. 7 Hag e voe kontet se da Joatam; hag eñ da vont, hag en e sav war benn menez Garizim, e savas e vouezh hag e huchas en ur lavarout dezho : « Selaouit-me, bourc'hizien Sichem, hag e selaouo ouzhoc'h Doue : 8 Aet e oa ar gwez da oleviñ evito ur roue, hag e lavarjont d’an olivezenn ; ' Ren warnomp ! ' 9 Hag e lavaras dezho an olivezenn : Hag e tilezfen va eoul, ma-z enorer drezañ doueed ha tud, evit mont da vrañskellat a-us d’ar gwez ? 10 Hag e lavaras ar gwez d’ar fiezenn : ' Deus, te ! Ren warnomp ' 11 Hag e lavaras dezho ar fiezenn : ' Hag e tilezfen va douster ha va frouezh mat, evit mont da vrañskellat a-us d’ar gwez ? ' 12 Hag e lavaras ar gwez d’ar winienn : ' Deus, te, da ren warnomp ! ' 13 Hag e lavaras dezho ar winienn: ' Hag e tilezfen va fro, a laouena doueed ha tud evit mont da vrañskellet e-us d’ar gwez? ' 14 Hag e lavaras an holl wez d’ar spernenn : ' Deus, te ! Ren warnomp ! ' 15 Hag e lavaras ar spernenn d’ar gwez : ' Mard eo evit gwir am olevit da roue warnoc'h, deuit da c'houdoriñ dindan va skeud ; ha mar n’eo ket, ra zeuio un tan diouzh ar spern, ha ra zevo sedrez al Liban ! ' 19 ma-z eo evit gwir ha didro hoc'h eus graet se e-keñver Jerobbaal hag e di hiziv, en em laouenait gant Abimelek ! ra vo laouen, eñ ivez, ganeoc'h !

20 Mar n’eo ket se, ra zeuio un tan eus Abimelek ha ra zevo bourc'hizien Sichem ha ti Mello ! ra zeuio un tan eus bourc'hizien Sichem, eus ti Mello, ha ra zevo Abimelek ! »


PEBEILGANENN Brn 8, 23. Dsk 5, 1 3b P/ Ne vin ket mestr me, warnoc'h; * An Aotrou a vo mestr warnoc'h !. U/ D'an hini azezet war an tron ha d'an oan, bennozh, enor, klod ha galloud da virviken. * An Aotrou ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrid sant Kiprianus eskob ha merzher, War Bedenn an Aotrou

(Nn.18,22 : CSEL 3,280-281.283-284)

Goude goulenn bevañs evit ar c'horf hag e ene e c'houlenner pardon

En ur genderc'hel gant hor pedenn e c’houlennomp hag e lavaromp : Roit dimp hiziv hor bara pemdeziek. Ar pezh a c'hell bezañ komprenet en un doare speredel pe en un doare lizherennel ; rak hervez mennad Doue ez eo talvoudus an eil ster hag egile d'hor silvidigezh. Evit gwir, bara ar vuhez ez eo ar C'hrist, hag ar bara-mañ ne d-eo ket bara an holl met hon hini-ni. Lavarout a reomp "Hon Tad" o vezañ ma-z eo Tad ar re hen anavez hag a gred ; evel-se ivez e komzomp eus "hor bara", o vezañ ma-z eo ar C'hrist bara ar re eveldomp-ni hag a aparchant ouzh e gorf. Goulenn a reomp ma vefe roet dimp bemdez ar bara-mañ ; rak ni hag a zo er C'hrist hag a resev bemdez e Eukaristiezh evel boued ar silvidigezh, ez eo arabat deomp e teufe ur pec'hed grevus d'hon derc'hel a-gostez, da herzel ouzhimp a gomuniañ hag o tifenn ouzhimp resev sev ar bara eus an neñv, en doare da vezañ disrannet diouzh korf ar C'hrist, p'en deus diskleriet hag embannet : Me eo ar bara diskennet eus an neñv. Neb a zebro eus va bara a vevo da viken. Ar bara a roin-me eo va c'horf evit buhez ar bed. Lavarout a ra e vevo da viken an hini a zebro eus e vara : sklaer eo enta ez eo bev ar re a gemer e gorf, a resev an Eukaristiezh, hervez ar gwir o deus da gomuniañ. Met er c'hontrol, digarez hor befe da vezañ nec’het mar befemp berzet ha lakaet er-maez eus kumuniezh an Iliz : rak e riskl e vefemp da vezañ dispartiet diouzh korf ar C'hrist, ha da chom pell diouzh ar silvidigezh. Pedomp enta an Aotrou evit n'en em gavo ket ur seurt


taol ganimp ; rak ar C'hrist e-unan eo a ra ar gourdrouz-mañ : Mar ne zebrit ket korf Mab-an-Den ha mar ne evit ket e wad, n'ho po ket ar vuhez ennoc'h. Setu perak e c’houlennomp ma vefe roet dimp bemdez hor bara, da lavarout eo, ar C'hrist, evit na vefemp ket pellaet diouzh e santelezh ha diouzh e gorf, ni hag a zo o chom hag o vevañ er C'hrist. Goude-se e pedomp ivez evit hor pec'hedoù ; lavarout a ra deomp Ha pardonit hor mankoù evel ma pardonomp ni ivez d'ar re o deus manket en hor c'heñver. Goude bezañ goulennet sikour ar bara e c'houlenner ivez ar pardon evit ar pec'hed. Na pegen ret, na pegen fur, na pegen mat evit hor silvidigezh ez eo degas da soñj deomp ez omp pec'herien, pa zleomp pediñ evit hor pec’hedoù ! Evel-se, pa c'houlenner pardon digant Doue e teu da soñj d'an ene ouzh a stad e goustiañs ; ne c'hell den ebet en em blijout ennañ e-unan evel pa vefe dibec'h, gant ar riskl c'hoazh da vont da goll dre en em brizout en tu-hont d'ar muzul just. Dre ar gourc'hemenn graet dezhañ da bediñ bemdez evit e bec’hedoù e vez desket dezhañ, ha diskouezet dezhañ e ra bemdez pec'hedoù. Evel-se c'hoazh e lavar sant Yann ivez en e lizher : Mar lavaromp ez omp dibec'h en em douellomp hon-unan ha n'emañ ket ar wirionez ennomp. Mar anzavomp hor pec’hedoù, an Aotrou a zo neuze leal ha just evit pardoniñ dimp hor pec’hedoù. En e lizher en deus lakaet a-gevret an eil tra hag egile : e tleomp pediñ evit hor pec’hedoù, hag e vez roet dimp ar pardon pa c'houlennomp. Ha lavarout a ra ivez ez eo feal an Aotrou o vezañ ma talc’h, hervez e c'her, d'ar bromesa graet gantañ da bardoniñ hor pec’hedoù, rak an hini en deus desket deomp pediñ evit hor mankoù hag hor pec’hedoù, en deus grataet trugarez e Dad, hag ar pardon da heul.

PEBEILGANENN S.30(31), 2a. 4; 24(25), 18

P/ Ennoc'h, Aotrou, e klaskan va goudor, grit na vin morse divarc'het. Rak c'hwi a zo va goudor ha va difenn, * Evit enor hoc'h anv va bleinit ha va renit. U/ Gwelit va reuzeudigezh ha va zrevell, ha pardonit din va

holl bec’hedoù. * Evit ...


Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi nerzh ar re a esper ennoc’h, selaouit gant madelezh ouzh hor pedennoù: pa ne c'hell sempladurezh an den marvel ober hepdoc’h netra santel, roit dimp bepred ho kras d'hor skoazellañ ma c'hellimp heuliañ ervat ho kourc’hemennoù ha plijout deoc'h dre hor bolontez vat hag hon oberoù. Dre hon Aotrou ...



LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar v/Varnerien 13, 1-25

Pobl Doue o klask diazezañ ur roue

En deizioù-hont : 13 1 Hag ec'h adkrogas mibien Israel d’ober an droug ouzh daoulagad an Aotrou. Hag o lakaat a reas an Aotrou e dorn ar Pelishtiz daou-ugent vloaz. 2 Bez’ e oa un den eus Sorea, eus kerentiezh Dan, e anv Manoa. Hag e wreg a oa gaonac'h, n’he devoa ket a vugale. 3 Hag en em ziskouezas Ael an Aotrou d’ar wreg, hag e lavaras dezhi : « Te a zo gaonac'h, n’ec'h eus ket a vugale, met brazez e vi hag e c'hani ur mab. 4 Ha bremañ diwall da evañ gwin na boeson, na da zebriñ tra dic'hlan. 5 Bez’ e vi brazez hag e c'hani ur mab hag aotenn ebet ne savo war e benn, rak nazir Doue e vo ar paotr adalek ar c'hof : hemañ a grogo da salviñ Israel eus dorn ar Pelishtiz ». 6 Hag ez eas ar wreg da gomz ouzh he gwaz en ur lavarout : « Un den a Zoue a zo deuet davedon, hag e stumm a oa stumm un Ael Doue, doujus-meurbet. N’em eus ket goulennet gantañ a belec'h e oa, hag e anv n’en deus ket diskleriet din. 7

Lavaret en deus din : Brazez e vi hag e c'hani ur mab; ha bremañ, na ev na gwin na boeson, na zebr netra dic'hlan, rak nazir Doue e

vo ar paotr adalek ar c'hof betek devezh e varv ». C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 323

8 Hag ec'h aspedas Manoa an Aotrou en ur lavarout : « Lez, Aotrou, an den a Zoue ac'h eus kaset da zont c'hoazh davedomp, da zeskiñ dimp petra ober evit ar paotr pa vo ganet ». 9 Hag e selaouas Doue mouezh Manoa, hag e teuas Ael Doue c'hoazh davet e wreg. Edo en he c'hoazez en ur park, ha Manoa, he gwaz, ne oa ket ganti. 10 Hag e tifraeas ar wreg da redek evit reiñ keloù d’he gwaz en ur lavarout dezhañ : « En em ziskouezet en deus din an den a oa deuet an deiz (all) du-mañ ». 11 Hag e savas, hag ez eas Manoa war-lerc'h e wreg, hag ez erruas e-tal an den, hag e lavaras dezhañ : « Ha te eo an den en deus komzet ouzh ar wreg ? » Hag e lavaras : « Me eo ». 12 Hag e lavaras Manoa : « Pa vo c'hoarvezet da gomzoù, petore reolenn en devo ar paotr, petra da ober ? » 13 Hag e lavaras Ael Doue da v/Manoa : « Eus kement tra am eus lavaret dezhi e tiwallo » 14

A gement tra a zeu eus ar gwini, evel gwin, ne zebro ; gwin na boeson ne evo, netra dic'hlan ne zebro, eus kement tra am eus difennet outi e tiwallo ». 15 Hag e lavaras Manoa da Ael an Aotrou : « Hon lez da zerc'hel warnout ha da aozañ dirazout ur menn-gavr ». 16Hag e lavaras Ael an Aotrou da v/Manoa : « Ma talc'hez ac'hanon, ne zebrin ket eus da voued, met ma rez un holloskad d’an Aotrou, kinnig-anezhañ ». N’ouie ket Manoa e oa Ael an Aotrou ; 17

hag e lavaras Manoa da Ael an Aotrou : « Petore anv ac'h eus ? ha pa c'hoarvezo da gomzoù e raimp enor dit». 18 Hag e lavaras dezhañ Ael an Aotrou : «Perak e c'houlennez va anv ? Burzhudus eo ! » 19 Hag e kemeras Manoa ur menn-gavr hag ar brofadenn a ginnigas war ar roc'h d’an Aotrou, hag ur burzhud a c'hoarvezas, ha Manoa hag e wreg en gwelas: 20 Pa savas ar flammenn diwar an aoter war-zu an neñv, e savas Ael an Aotrou e flammoù an aoter. Ha Manoa hag e wreg, o welout se, a gouezhas war o dremmoù d’an douar. 21 Ha n’adkrogas ken Ael an Aotrou da 'n em ziskouez da v/Manoa na d’e wreg. Met gouzout a rae Manoa eo Ael an Aotrou a oa bet. 22 Hag e

lavaras Manoa d’e wreg : « Ez eomp da vervel ! Doue hon eus gwelet ! » 23 Hag e lavaras dezhañ e wreg : « M’en dije bet c'hoant an Aotrou d’ober dimp mervel, n’en dije ket degemeret . eus hon


dorn holloskad na profadenn, na graet dimp gwelout an holl draoù-se, na kennebeut klevout kement-se ». 24 Hag e c'hanas ar wreg ur mab, hag e c'halvas e anv Samson, hag e kreskas ar paotr hag e vennigañ a reas an Aotrou. 25 Hag e krogas spered an Aotrou da reiñ lusk dezhañ, e kamp Dan, etre Sorea hag Estaol.

PEBEILGANENN Luk 1, 13b. 15b; Brn 13, 3a. 5 P/ Lavarout a lavaras an ael da Zakaria : da bried a c'hano dit ur mab, hag e roi dezhañ an anv a Yann ; ne evo na gwin nag evaj kreñv, leun e vo eus ar Spered Santel adalek korf e vamm, * Rak nazir Doue e vo. U/ Hag en em ziskouezas Ael an Aotrou da wreg Manoa hag e lavaras dezhi : Bez’ e vi brazez hag e c'hani ur mab hag aotenn ebet ne savo war e benn . * Rak nazir Doue e vo ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrid sant Kiprianus eskob ha merzher, War,.Bedenn an Aotrou

(Nn.23-24 : CSEL 3,284-285)

Ni hag a zo. bugale da Zoue, chomomp e peoc’h Doue

Gourc’hemennet, en deus hor Salver pedin evit goulenn pardon digant Doue, met ul lezenn strizh en deus. staget ouzh kement-se : Mar fell dimp bezañ pardonet e tleomp, diouzh hon tu, pardoniñ d'ar re o deus manket ouzhimp. Dav eo dimp gouzout ne c'hellomp ket kaout ar pezh a c'houlennomp evit hor pec’hedoù, mar ne reomp ket evel-se hon-unan e-keñver ar re a bec'h a-enep deomp.. Setu perak e lavar c'hoazh an Aotrou Krist en ul lec’h all : hervez ar muzul ho po implijet e vo muzuliet deoc'h d'ho tro. Ho pet soñj ivez eus ar servijer-se ha na vennas ket daskor e zle d'e genservijer, goude ma oa bet disammet e-unan gant e vestr eus e holl zle : taolet eo en toull-bac’h. Dre na fellas ket dezhañ pardoniñ d'e genservijer e kollas ar pezh a oa bet distaolet dezhañ e-unan gant e vestr. Gant muioc’h a nerzh c'hoazh e tisklerias ar C'hrist an dra-se en e c’hourc’hemennoù, ha startaet gant holl bouez e veli : Pa

viot, emezañ,o pediñ, pardonit, m'hoc'h eus un dra bennak C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 325

a-enep unan bennak, evit ma pardono ivez ho Tad a zo en neñvoù ho pec’hedoù deoc’h. Met ma ne bardonit ket, ho Tad hag a zo en neñvoù ne bardono ket deoc'h ho pec’hedoù kennebeut a1l. Ne chomo digarez ebet ganit, deiz ar varn, peogwir e vi barnet hervez da setañs-te, hag ar pezh az po graet a c’houzañvi da-unan. Rak Doue en deus gourc'hemennet bezañ peoc'hus hag unvan, ha bevañ a-un galon en e di. Fellout a ra dezhañ e kendalc'hfemp, ur wezh adc'hanet, er stad m'omp lakaet gant an eil ganedigezh. Da lavarout eo, pa-z omp bugale da Zoue e tleomp chom e peoc'h Doue ; ha dre m' hon eus resevet un hevelep spered, e t1eomp bezañ unvan a ene hag a santimantoù kenetrezomp. Ur skouer all : Doue ne zegemer ket aberzh an den fachet, hag e ro urzh dezhañ da guitaat an aoter ha da vont da ober ar peoc'h da gentañ gant e vreur, evit ma c'hello Doue e-unan bezañ peoc'haet gant pedennoù a beoc'h. Ar sakrifis brasañ da ginnig da Zoue eo hor peoc'h hag intent vat etre breudeur, hag ar bobl bodet dre an unaniezh a zo etre an Tad hag ar Mab hag ar Spered Glan. Abel ha Kain a voe ar re gentañ o kinnig sakrifisoù, met n'eo ket ouzh o frofoù e selle Doue, met ouzh o c’halonoù ; hag an hini a blije e brof dezhañ e oa an hini a blije e galon dezhañ. Abel, an den peoc'hus ha reizh, en ur ginnig da Zoue un aberzh divlam, a roe kentel d'ar re all hag a zeske dezho e tleont, pa ginnigont profoù war an aoter, dont gant doujañs-Doue, gant ur galon eeun, hervez lezenn ar reizhded, ha gant peoc'h hag intent vat. Er stad-se edo Abel pa ginnige e sakrifis da Zoue ; dre-se e veritas dont da vezañ diwezhatoc'h e-unan sakrifis da Zoue. Dont a reas da vezañ ar c'hentañ merzher, ha gant e wad glorius e tigoras Pasion an Aotrou, pa oa ennañ reizhded ha peoc’h an Aotrou. An dud evel-se hepken eo a vo kurunennet gant an Aotrou, hag a vo, e deiz ar varn, diskleriet dinamm a-unan gant an Aotrou. A-hend-all, neb a zo dizunvan ha fachet hag hep peoc'h gant e vreudeur, neuze, hervez testeni an Abostol santel hag ar Skritur Sakr, zoken ma vefe lakaet d'ar marv en abeg d'e anv a gristen, ne c'hellfe ket tec'hel eus tamall an dizunvaniezh, rak evel ma-z eo skrivet : Neb a gasa e vreur, a zo ur muntrer, hag ur muntrer ned-a ket da rouantelezh an neñvoù, ha ne c'hell ket bevañ gant an Aotrou. Ne c'hell ket bezañ gant ar C'hrist an hini a zo bet gwell

gantañ kemer skouer war Judaz eget war ar C'hrist.


PEBEILGANENN Efz 4, 1. 3-4b; Rom 15, 5b. 6a

P/ Hoc'h aspediñ a ran da ren ur vuhez dellezek ouzh ar c'halvedigezh a zo hoc'h-hini, aketus da virout unanded ar Spered dre chom liammet er peoc'h. * Evel ma n'eus nemet un esperañs ez oc'h bet galvet da vevañ enni. U/ Doue da roio deoc'h ar c'hras da vezañ unvan an eil re gant ar re all, evit ma c'hellot gant un hevelep kalon hag un hevelep mouezh rentañ gloar da Zoue. * Evel ...

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi nerzh ar re a esper ennoc'h, selaouit gant madelezh ouzh hor pedennoù : pa ne c'hell sempladurezh an den marvel ober hepdoc'h netra santel, roit dimp bepred ho kras d'hor skoazellañ ma c'hellimp heuliañ ervat ho kourc’hemennoù ha plijout deoc’h dre hor bolontez vat hag hon oberoù. Dre hon Aotrou ...

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr ar v/Barnerien 16, 1-6. 16-31

Trubarderezh Dalila ha marv Samson

En deizioù-hont : 4 Ha setu, goude-se, e karas ur vaouez e-kichen froud Sorek, hec'h anv Dalila. 5 Hag e pignas d’he c'haout satraped ar Pelishtiz, hag e lavarjont dezhi : « Hoal anezhañ ; sell e petra emañ e nerzh bras, ha gant petra e trec'himp warnañ, hag en ereimp, hag e vo doñvaet; hag e roimp dit, pep hini, unnek kant pezh arc'hant ». 6 Hag e lavaras Dalila da Samson : « Diskler, mar plij, din e petra emañ da nerzh bras, ha gant petra e ve ret da eren evit da zoñvaat » .16 Hag evel ma waske warnañ gant he c'homzoù bemdez, evit e rediañ, e voe digalonekaet da vervel. 17 Hag e

tibunas dezhi e holl galon hag e lavaras dezhi : « An aotenn n’eo D'ar Seizhvet-deiz 327

ket bet savet war va fenn : gouestlad Doue ez on adalek kof va mamm. Mar befen razhet, e kuitafe diouzhin va nerzh hag e vefen dihet hag e teufen evel n’eus forzh petore den ». 18 Hag e welas Dalila en devoa dibunet dezhi e holl galon, hag e kasas gervel satraped ar Pelishtiz en ur lavarout : « Deuit ! ar wech-mañ en deus dibunet e holl galon ». Hag e pignas daveti satraped ar Pelishtiz, hag e tegasjont an arc'hant en o daouarn. 19 Ha hi o vezañ e laket da gousket war he barlenn, da c'hervel un den, a razhas seizh plezh e benn ; kroget e oa houmañ d’e zoñvaat, aet e oa e nerzh digantañ. 20 Ha hi da lavarout : « Pelishtiz warnout, Samson ! » Hag e tihunas eus e gousk, hag e lavaras : « Dont a rin a benn evel bewech d’en em zieubiñ ». Met ne ouie ket e oa aet an Aotrou digantañ. 21 Hag e krogas ennañ ar Pelishtiz, hag e toulljont e zaoulagad ha d’e ziskenn da Gaza, ereet gant chadennoù, hag e voe maler en ti-bac'h. 22 Hag e krogas blev e benn da advountañ goude ma oa bet razhet. 23 Ha satraped ar Pelishtiz en em vodas d’ober ur sakrifis bras evit Dagon, o doue, ha d’ober chervad. Hag e lavarent :« Lakaet en deus hon doueen hon daouarn Samson hon enebour ». 24 Hag ouzh e welout, an dud a veule o doue:« Ya, emezo, lakaet en deus hon doueetre hon daouarn hon enebour,an hini a «waste hor brohag a rae kement a lazhidi ». 25 Hag evel ma oa laouen o c'halon, e lavarjont : « Galvit Samson, ma c'hoario evidomp ! » Hag e voe galvet Samson eus an ti-bac'h, hag e c'hoarias dirazo. Lakaet e oa bet etre ar pileroù; 26 hag e lavaras Samson d’ar paotr yaouank a oa krog en e zorn : « Va lez da dastornat ar pileroù emañ an ti diazezet warno, ma 'n em harpin outo ». 27 Hag an ti a oa leun a baotred hag a verc'hed, hag e oa

eno holl satraped ar Pelishtiz, ha war an doenn war-dro tri mil


paotr ha plac'h o sellout ouzh c'hoarioù Samson. 28 Hag e pedas Samson an Aotrou en ur lavarout : « Aotrou Doue, az pez soñj ac'hanon ! kennerzh-me evit ar wech-mañ, o Doue, hag e tennin veñjañs, evit va daoulagad, eus ar Pelishtiz ! » 29 Hag e vriatas Samson an daou biler kreiz, ma oa an ti diazezet warno, ha, harpet outo, ouzh unan gant e zehou, ouzh egile gant e gleiz, 30 e lavaras Samson : « Ra varvo va ene gant ar Pelishtiz ! » Hag e stennas gant nerzh, hag e kouezhas an ti war ar Pelishtiz ha war an holl dud a oa e-barzh. Hag e voe ar re varv, a lazhas en ur vervel, niverusoc'h eget ar re a lazhas en e vuhez. 31 Hag e tiskennas e vreudeur hag holl diegezh e dad d’e gerc'hat, hag ez ejont d’e veziañ etre Sorea hag Estaol, e bez Manoa, e dad. Barnet en devoa Israel ugent vloaz.

PEBEILGANENN S. 42(43), 1a; 30(31), 4a; Brn 16, 28b

P/ Va barnit en ho justis, Aotrou Doue, ha difennit va c'haoz a-enep ur bobl didruez, * Rak c'hwi a zo va goudor ha va difenn. U/ Aotrou Doue, az pez soñj ac'hanon ! kennerzh-me evit ar wech-mañ * Rak...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrid sant Kiprianus eskob ha merzher, War bedenn an Aotrou

(Nn.28-30 CSEL 3,287-289)

N'eo ket gant gerioù hepken, met gant oberoù eo e tleer pediñ

Petra a zo dreist-ordinal, va breudeur karet, e vefe ar bedenn-se ur bedenn desket dimp gant Doue ? Bez' en deus en e gelennadurezh dastumet hon holl bedenn e berr gomzoù salvus. Kement-se a oa bet diouganet diagent dre ar profed Izaia ; hemañ, leun eus ar Spered Santel, a lavare diwar-benn meurdez ha


madelezh Doue: Ur gomz peurvat eo, emezañ, a zo enni pep reizhded. Rak dre an douar a-bezh e lavaro Doue ur ger berr. E gwirionez, pa zeuas an Hini a zo Lavar Doue, da lavarout eo Verb Doue, hon Aotrou Jezuz Krist, evit an holl dud, ec'h unanas a-gevret tud desket ha tud dizesk, hag e roas d'an dud a bep rummad hag a bep oad, paotred ha merc’hed, gourc’hemennoù ar silvidigezh ; ober a reas un diverrañ a dalvoudegezh eus ar gourc’hemennoù evit na vefe ket diaes da vemor an dud deskiñ kelennadurezh an neñv, hogen ma teskfent buan ar pezh a zo ezhomm evel diazez ar feiz. Evel-se p'edo o kelenn petra eo ar vuhez peurbadel, e tisklerias mister ar vuhez gant komzoù berr ha doueel ; Homañ, emezañ, eo ar vuhez peurbadel : hoc'h anavezout c'hwi an Doue nemetañ ha gwirion, hag an Hini hoc'h eus degaset, Jezuz Krist. En hevelep stumm c'hoazh e reas pa dennas eus al Lezenn hag eus ar Brofeded ar gourc'hemennoù kentañ ha brasañ : Selaou Israel, emezañ, an Aotrou da Zoue eo an Aotrou nemetañ, ha : "Karout a ri an Aotrou da Zoue a-greiz da galon ha gant da holl ene ha gant da holl nerzh. Hennezh eo ar gourc’hemenn kentañ, an eil a zo heñvel outañ : Karout a ri da nesañ eveldout da-unan. En daou c’hourc’hemenn-se emañ al Lezenn a-bezh hag ar Brofeded. Hag adarre : Kement vad ho pefe c'hoant e rafe an dud deoc'h, grit dezho evel-se c'hwi hoc'h-unan. Honnezh eo al Lezenn hag ar Brofeded. N'eo, ket dre gomz hepken, met ivez dre ober en deus Doue desket dimp pediñ. Eñ e-unan a bede alies hag a aspede ; ha diskouez a rae gant testeni e skouer, petra a zleomp da ober ni ivez ; evel m'emañ skrivet en Aviel : Eñ e-unan en em denne da lec’hioù distro, hag a azeule ; hag en ul lec’h all : Mont a reas er-maez war-zu ar menez, hag eno e tremenas an noz penn-da-benn o pediñ. Pediñ a rae an Aotrou, ha goulenn a rae grasoù, n'eo ket evitañ e-unan, - petra en dije gallet goulenn pa oa dibec'h ? - pediñ a rae evit hor pec’hedoù, evel ma tispleg e-unan pa lavar da Bêr : Setu m'edo Satanaz o c'houlenn hoc’h hejañ evel gwinizh. Me am eus pedet evidout gant aon ne zeufe da feiz da vankout. Ha goude-se e pedas evit an holl : N'eo ket evit ar re-mañ hepken eo e pedan, met ivez evit ar re a gredo ennon diwar o lavar , evit ma vezint unan, evel ma-z oc'h-c'hwi, Tad, ennon ha me ennoc'h, evit ma vint i o-unan ennomp-ni.


Bras eo madelezh ha karantez Doue evit pezh a sell ouzh hor silvidigezh ; rak ne oa ket trawalc'h gantañ hon dasprenañ gant e wad, mont a ra zoken betek pediñ evidomp. Gwelit, enta peseurt c'hoant a oa e hini pa bede : ma chomfemp ni ivez en unaniezh, evel m'eo unan an Tad hag ar Mab.

PEBEILGANENN S. 24(25), 1-2a. 5

P/ Etrezek ennoc'h, Aotrou, e savan va ene * Va Doue, ennoc'h e fizian, grit na vin ket distroadet. U/ Va heñchit en ho kwirionez, va c’henteilhit, rak c'hwi eo Doue va silvidigezh, hag ennoc'h ec'h esperan dalc'hmat. * Va Doue

Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi nerzh ar re a esper ennoc'h, selaouit gant madelezh ouzh hor pedennoù : pa ne c'hell sempladurezh an den marvel ober hepdoc’h netra santel, roit dimp bepred ho kras d'hor skoazellañ ma c'hellimp heuliañ ervat ho kourc’hemennoù ha plijout deoc'h dre hor bolontez vat hag hon oberoù. Dre hon Aotrou ...

-

331

XII-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù ar sizhun IV



Er bloaz A Ar pezh a lavaran deoc'h en deñvalijenn, en lavarit er sklerijenn ; ar pezh a glevit e pleg ho skouarn, en embannit war leur an toennoù.

Er bloaz B Aotrou, hor savete, emaomp o vont da goll ; gourc’hemennit ha grit, Aotrou Doue, ma sioulaio.

Er bloaz CH Lavarout a reas Jezuz d'e ziskibion : Ha c’hwi, piv a lavarit ez on-me ? Ha Pêr da respont : Krist Doue.

Pedenn

Aotrou Doue, grit m'hor bo bepred doujañs ha karantez evit hoc’h Anv Santel, rak ne vankit morse da ziwall ha da heñchañ ar re a stagit ouzhoc’h gant liamm start ar garantez. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ Samouel 16, 1-13

David sakret da roue En deizioù-hont : 1e lavaras an Aotrou da Samouel : «Betek peur ez po glac'har gant Saoul, peogwir em eus e zistaolet evel roue war Israel ? Leugn da gorn gant eoul ha kae ! Da gas a ran davet Yese, eus Betlehem : gwelout a ran, e-touez e vibien,

332 X I I -ve t De iz an -Ao tr ou en amzer b l aen

evidon ur roue ». 2 Hag e lavaras Samouel : « Penaos ec'h in ? Mar klev se Saoul, e vin lazhet gantañ ! ». Hag e lavaras an Aotrou : « Un annoar a gemeri ganit, hag e lavari : Evit aberzhiñ d’an Aotrou eo e teuan. 3 Hag e pedi Yese d’ar sakrifis, hag e rin dit gouzout ar pezh a vo d’ober evit oleviñ evidon an hini a lavarin dit ». 4 Hag e reas Samouel ar pezh en devoa lavaret an Aotrou, hag ez eas da v/Betlehem; hag e krene kozhidi kêr o tont d’e gaout en ur lavarout : « Gant peoc'h e teuez ? » 5 Hag e lavaras : « Gant peoc'h ! Evit aberzhiñ d’an Aotrou e teuan. En em santelait, hag e teuiot ganin d’ar sakrifis ». Hag e lakas da 'n em santelaat Yese hag e vibien ; hag o fediñ a reas d’ar sakrifis. 6 Pa oant oc'h erruout, e welas Eliab hag e lavaras : « Sur ! Emañ dirak an Aotrou e olevad ! ». 7 Hag e lavaras an Aotrou da Samouel : « Na sell ket ouzh e stumm nag ouzh uhelder e vent : e zisteurel a ran ; n’eo ket ar pezh a wel an den (a gont), rak an den a sell gant an daoulagad, hag an Aotrou a sell ouzh ar galon ». 8 Hag e c'halvas Yese Abinadab, a lakas da dremen dirak Samouel, a lavaras : « N’eo ket hemañ en deus dibabet an Aotrou ». 9 Hag e tremenas Yese Samma, hag e lavaras (Samouel) : « N’eo ket hennezh c'hoazh en deus dibabet an Aotrou ». 10 Hag e tremenas Yese e seizh mab dirak Samouel, hag e lavaras Samouel da Yese : « N’en deus ket an Aotrou dibabet ar re-mañ ». 11 Hag e lavaras Samouel da Yese : « N’eus ken a baotred ? ». Hag e lavaras : « C’hoazh e van an hini yaouankañ : emañ o vesa an deñved ». Hag e lavaras Samouel da Yese : « Kas d’e gerc'hat ; ne goazezimp ket, ken na vo deuet amañ ». 12 Hag e voe kerc'het ha degaset : rous e oa, kaer e zaoulagad ha brav da welout. Hag e lavaras an Aotrou : « Sav ! Olev anezhañ, rak eñ eo ! ». 13 Hag e kemeras Samouel ur c'hornad eoul hag en olevas e-touez e vreudeur. Hag e strinkas Spered an Aotrou war David adalek an deiz-se ha da c'houde. Hag e savas Samouel hag ez eas da Rama.

- XI I - ve t D e iz an-A ot rou en amzer b laen 333

PEBEILGANENN S 88(89), 20bc. 22a. 21

P/ Laket em eus ur gurunenn war benn un den kadarn, uhelsavet em eus an hini am eus dibabet a-douez ar bobl. * Va dorn a vo bepred aze d'e skoazellañ. U/ Kavet em eus David va servijer, e sakret em eus gant va eoul santel. * Va dorn ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrid Faustinus Luciferanus, beleg, War an Drinded

(Nn.39-40 CCL 69,340-341)

Ar C'hrist roue ha beleg da virviken

Hor Salver a zo deuet da vezañ e gwirionez Krist (pe Mesiaz), hervez e natur-den, hag ivez war un dro gwir roue ha gwir veleg. Bez' ez eo war un dro an eil hag egile evit na vefe mank ebet en hor Salver. Selaouit anezhañ o tiskleriañ ez eo deuet da roue : Me, emezañ, a zo bet diazezet da roue gant Doue war Sion, e venez santel. Beleg ez eo ivez : klevit testeni e Dad oc'h embann : Te a zo beleg da viken hervez urzh Melkisedek. Aaron eo a voe da gentañ el Lezenn gozh o tont da vezañ beleg, pa oa bet olevet gant ar C'hrisma. Ne lavarer ket "hervez urzh Aaron" betek gouzout, na vefe kredet e oa tu da resev belegiezh hor Salver a rumm da rumm en hêrezh. Ar velegiezh-se, hini Aaron, ez eo dre hêrezh e veze roet. Belegiezh hor Salver avat, ne dremen ket dre hêrezh eus an eil d'egile, dre ma chom-Eñ beleg atav, hervez ar pezh a zo skrivet : Te a zo beleg da viken hervez urzh Melkisedek. Bez' ez eo salver enta, hervez e natur-den, met ivez roue. ha beleg. Ar rouaned hag ar veleien gant Israeliz a veze olevet o c'horf gant olev-sakr evit bezañ sakret rouaned ha beleien. Met ne oa ket pep unan anezho, an eil tra hag egile. Bez' e veze pep hini anezho pe roue pe veleg. D'ar C'hrist hepmuiken e oa dleet ar glokted hag al leunded e pep tra, pa oa deuet da beurober al

Lezenn.

334 X I I -ve t De iz an -Ao tr ou en amzer b l aen

Met daoust ne veze ket pep unan anezho beleg ha roue war un dro, evelkent o vezañ ma veze olevet o c'horf gant olev ar rouaned hag ar veleien, e veze graet "kristed" anezho-holl. Ar Salver avat, o vezañ ma-z eo Ar C'hrist e-gwirionez, a zo bet sakret gant ar Spered Santel evit ma teufe da wir ar pezh a zo skrivet diwar e benn : Setu perak en deus Doue, da Zoue, da sakret gant un eoul a levenez a-us d'az mignoned . Dreist e vignoned, dezho koulskoude an hevelep anv hag Eñ, ez eo bet sakret gant un eoul a levenez, eoul hag a verk ar Spered Santel nemetken. Dre hor Salver e-unan ec’h ouzomp ez eo gwir kement-se. Pa voe roet dezhañ levr ar profed Izaia e tigoras anezhañ hag e lennas ennañ : Spered an Aotrou warnon : setu perak en deus va sakret gant olev. Ha neuze e tisklerias e oa deuet an diougan-se da wir evit ar re a oa ouzh e selaou. Pêr, priñs an Ebestel, en deus diskleriet ez eo an olev sakr-se hag a ziskouez ez eo hor Salver Krist ar Spered Glan, da lavarout eo, nerzh Doue e-unan. Evel ma konter e levr Oberoù an Ebestel, p'edo Pêr o komz ouzh an den-se leun a feiz ha leun a drugarez ma oa ar c’hantener, e lavaras e-touez traoù all : Jezuz a Nazared a grogas da gentañ e Galilea goude ar vadeziant bet prezeget gant Yann. Doue en devoa e olevet gant ar Spered Santel ha gant galloud. Eñ a zo tremenet en ur ober burzhudoù hag oberoù bras, hag o tieubiñ kement hini a oa dalc'het gant an diaoul. Gwelout a rit e lavaras Pêr ivez e oa bet olevet ar Jezuz-se hervez e natur-den, gant ar Spered Santel ha gant galloud. Neuze enta ez eo gwir ez eo deuet Jezuz e-unan, hervez e natur-den, da vezañ Krist, rak olevet eo bet gant ar Spered Santel ha deuet da vezañ roue ha beleg war un dro da viken.

PEBEILGANENN Kv. Heb 6, 20 P/ Sellit pegen bras ez eo hennezh hag a zo o tont da salviñ ar pobloù : * Eñ eo Roue ar Reizhded ha n'eus fin ebet d'e lignez. U/ Antreet eo evel diaraoger evidomp, deuet da vezañ da virviken arc'hbeleg hervez urzh Melkisedek. * Eñ eo ...


XI I - ve t D e iz an-A ot rou en amzer b laen 335


Gant lidkan Zakaria, antonenn, Er bloaz A Blev ho penn a zo bet kontet holl. N'ho pet ket aon eta, eme an Aotrou.

Er bloaz B Jezuz o vezañ dihunet a c’hourdrouzas an avel hag a lavaras d'ar mor : Tav, sioula. Hag e kouezhas an avel, hag e teuas kalm gwenn.

Er bloaz CH Ret eo da Vab an Den gouzañv kalz ha bezañ distaolet, ha bezañ lakaet d'ar marv hag adsevel da vev d'an trede deiz.

Pedenn

Aotrou Doue, grit m'hor bo bepred doujañs ha karantez evit hoc'h Anv Santel, rak ne vankit morse da ziwall ha da heñchañ ar re a stagit ouzhoc'h gant liamm start ar garantez. Dre hon Aotrou ...

D'an eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn,

Er bloaz, A Kement hini en devo anzavet ac'hanon dirak an dud, ec’h anzavin me ivez anezhañ dirak va Zad a zo en Neñvoù.

Er bloaz B Aon o devoe an diskibien, aon bras, hag e lavarent kenetrezo : Piv 'ta eo hemañ pa sent outañ an avel hag ar mor.

Er bloaz CH Mar fell da unan bennak donet war va lerc'h, ra en em zinac'ho e-unan, ra sammo e groaz ha ra zeuio d'am heul, eme an Aotrou.

336 XI I - ve t s i zhun en amzer b laen

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ Samouel 17, 1-10. 32. 38-51

Emgann David ha Goliat

En deizioù-hont : 1 Hag e vodas ar Pelishtiz o c'hampoù evit ar brezel, hag en em vodjont e Soc'ho, a zo e Youda, hag e kampjont etre Soc'ho hag Azeka, en Afesdommim. 2 Saoul ha tud Israel en em vodas hag a gampas e traonienn Ela war renk a vrezel da ziarbenn ar Pelishtiz. 3 Ar Pelishtiz en em zalc'he war ar menez, eus an tu, hag Israel en em zalc'he war ar menez, eus an tu all, ar saonenn etrezo. 4 Hag e teuas war-raok un hanterour eus kampoù ar Pelishtiz, Goliat e anv, eus Gat. E uhelder a oa c'hwec'h ilinad hag ur rahouennad. 5 Un dokenn arem en devoa war e benn gant un hobregon skantek e oa gwisket ha pouez an hobregon-se a oa pemp mil shekel arem. 6 Bodreoù arem en devoa war e zivhar, hag ur speg arem war e zivskoaz ; 7 koad e c'hoaf a oa evel karvan ur gwiader ; laonenn e c'hoaf he devoa c'hwec'h kant shekel, en houarn. Un douger skoed a gerzhe dirazañ. 8 Hag en em zalc'has hag e huchas war renkadoù Israel en ur lavarout : « Hag-eñ n’on ket me ar Filistiad, ha c'hwi, sklaved Saoul ? Dibabit deoc'h un den, a ziskenno davedon. 9 Mar gall brezelekaat ganin hag e ven skoet gantañ, e vezimp ho sklaved; ha mar bezan-me trec'h dezhañ hag eñ skoet ganin, e vezot c'hwi hor sklaved ha servijerien dimp ». 10 Hag e lavare ar Filistiad : « Me a ra fae ouzh renkadoù Israel, hiziv: roit din un den, hag en em gannañ a raimp etrezomp».

32 Hag e lavaras David da Saoul : « Gant na fallgalono E i l De iz - l i d 337

den gant hennezh ! da servijer a yelo d’ober brezel d’ar Filistiad/se ». 38 Hag e wiskas Saoul da Zavid e zilhad, hag e lakas un dokenn arem war e benn, hag e wiskas dezhañ un hobregon. 39 Hag e c'hourizas David e gleze war e zilhad, hag e vennas kerzhout, met ne oa ket boas. Hag e lavaras David da Saoul : « N’hallan ket kerzhout gant an traoù-mañ; n’on ket boas ». Hag o lemel a reas David diwarnañ. 40 Hag e kemeras e vazh en e zorn hag e tibabas pemp bilienn eus ar froud, a lakas er sac'h-mesaer en devoa hag en e c'hodell ; hag e vatalm en e zorn, e tostaas ouzh ar Filistiad. 41 Hag e kerzhas ar Filistiad hag e tostaas ouzh David, e zouger-skoed dirazañ. 42 Hag e sellas ar Filistiad, hag o welout David, e reas goap anezhañ dre ma oa yaouank ha rous, ha koant da welout. 43 Hag e lavaras ar Filistiad da Zavid : « Ur c'hi ez on-me, pa zeuez davedon gant ur vazh? ». Hag e villigas ar Filistiad David dre e zoueoù. 44 Hag e lavaras ar Filistiad da Zavid : « Deus din, hag e roin da gig da evned an neñvoù ha da loened ar maezioù ! » 45 Hag e lavaras David d’ar Filistiad : « Te a zo o tont din gant kleze ha goaf ha speg, ha me a ya dit en anv Aotrou ar Strolladoù, Doue renkadoù Israel, a zismegañsez. 46 Hiziv e vi paket gant an Aotrou em dorn, skeiñ a rin warnout, hag e lamin da benn diwarnout, hag e roin korfoù eus kamp ar Pelishtiz da evned an neñvoù ha d’al loened gouez, hag e ouezo an douar a-bezh ez eus un Doue evit Israel ! 47 Hag e ouezo an holl gevredigezh-mañ n’eo ket dre gleze na goaf e trec'h an Aotrou, rak an Aotrou eo mestr ar brezel, hag ho lakaat a ray en hon dorn ». 48 Hag evel ma talc'he ar Filistiad da gerzhout ha da dostaat a-ziarbenn David, e hastas David redek war-zu an talbenn etrezek ar Filistiad. 49 Hag e kasas David e zorn d’e sac'h, hag e kemeras dioutañ ur maen, a vatalmas, a skoas gant ar Filistiad ouzh e dal.

Sankañ a reas ar maen en e dal, hag e kouezhas war e zremm d’an douar. 338 XI I - ve t s i zhun en amzer b laen

50 Trec'het en devoa David war ar Filistiad gant ur vatalm hag ur maen, ha roet d’ar Filistiad taol ar marv ; ne oa ket a gleze e dorn David. 51 Hag e redas David hag ec'h arsavas e-kichen ar Filistiad, hag e kemeras e gleze, a dennas eus e c'houin, hag en lakas d’ar marv, hag e troc'has e benn.

PEBEILGANENN Kv. 1 Sam 17, 37; S. 56(57), 4c. 5a

P/ An Aotrou, hag am zennas eus pav al leon hag eus pav an arzh, * Eñ eo am diframmo eus daouarn va enebourien. U/ Doue en deus degaset e drugarez hag e wirionez : diframmet en deus va buhez eus a-douez kolened al leoned. * Eñ eo ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrid sant Gregorios Nisa, eskob, War skouer vat ar c’hristen

(PG 46,254- 255)

Ar c'hristen, ur C'hrist all

Sant Paol, en ur stumm perveshoc’h eget den ebet, en deus komprenet piv e oa an Aotrou Krist, ha dre e stumm-bevañ e-unan en deus diskouezet penaos e tle bezañ ar re o deus bet resevet e anv e-unan. Kemeret en deus skouer diwarnañ gant kement a aked ma tiskoueze ennañ e-unan evel ar poltred bev anezhañ. Gant kement a breder e kemeras skouer war ar C’hrist ma teuas santimantoù e ene da vezañ heñvel ouzh re e batrom, en hevelep doare ma ne seblante ket mui e oa Paol eo a gomze, met ar C'hrist. Dres evel ma lavaras Paol e-unan, eñ hag a gomprene mat-tre peseurt madoù a oa en e greizon e-unan : O klask emaoc’h, emezañ, ar brouenn emañ ar C'hrist o komz ennon. Ha c'hoazh : Mar, bevan. n'eo ket me ken an hini a vev, met ar C'hrist a vev ennon.

Dizoloet en deus enta dimp pebezh nerzh a zo en anv Krist, pa lavare e oa ar C’hrist nerzh ha furnez Doue. Ober a rae E i l De iz - l i d 339

c’hoazh anezhañ ar peoc’h, ar sklerijenn dreist diraez e-lec'h m’emañ Doue o chom, an dic'haou hag an daspren, ar beleg-meur, ar Pask, aberzh evit pec’hedoù an eneoù, ar sked eus klod Doue, ha skeudenn e anien, krouer ar c’hantvedoù, boued hag evaj speredel, roc’hell ha dour, diazez ar feiz, maen-korn, poltred an Doue diwelus, Doue meur, ar penn eus e gorf a zo an Iliz, kentañ-ganet ar grouadelezh nevez, preveudi ar re kousket er marv, kentañ-ganet eus a-douez ar re varv, kentañ-ganet e-touez kalz a vreudeur, hanterour etre Doue hag an dud, ar Mab unganet kurunennet a glod hag a enor, Aotrou ar C'hloar ha deroù an holl draoù, roue ar reizhded, hag, ouzhpenn, roue ar peoc’h ha roue an holl, o kaout beli war ur rouantelezh ha n'eo bevennet gant termen ebet. An anvioù-se, ha re all heñvel, a roas sant Paol dezhañ. Met ken niverus ez int, ma ne vefe ket aes, en askont d'o niver bras, ober ar roll anezho. Met, mar befe lakaet a-gevret an holl anvioù-se, ha mar befe unanet ster disheñvel pep hini anezho, e rofent dimp da intent an nerzh estlammus a zo en anv Krist, hag ivez nerzh e veurdez ha na c'hell ket bezañ diskleriet gant gerioù. Dizoleiñ a rafent da vihanañ kement a c'hell hor c'halon hag hor spered kompren. Madelezh an Aotrou he deus graet dimp kaout perzh en anv a zo an hini kentañ, an hini brasañ hag an hini santelañ eus an holl anvioù, en doare m'hon eus an enor da zougen anv an Aotrou Krist, peogwir e vez graet ''kristenien'' ac’hanomp. Dre-se enta eo ret e vefe gwelet anat ennomp-ni ivez an holl sterioù klozet en anv, evit na seblantimp ket bezañ anvet e gaou ''kristenien", met ma tougo hor buhez testeni a-du ganimp war ar poent-se.

PEBEILGANENN S 5, 12; 88(89), 16b-17a

P/ Roit levenez d'ar re en em repu ennoc'h, levenez peurbadel. Gwarezit anezho, hag ennoc'h e trido, * Ar re a gar hoc’h anv.

U/ Aotrou, ar re a gerzh e sklerijenn ho tremm, ar re a gav bepred o levenez en hoc'h anv, * Ar re a gar ...340 XI I - ve t s i zhun en amzer b laen

Pedenn


TREDE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ Samouel 17, 57 --- 18, 9. 20-30

Gwarizi Saoul ouzh David.

En deizioù-hont : 57 Hag evel ma tistroe David a vezañ lazhet ar Filistiad, e voe kemeret gant Abner ha degaset dirak Saoul, penn ar Filistiad en e zorn. 58 Hag e lavaras dezhañ Saoul : « Mab piv out-te, paotr yaouank? ». Hag e lavaras David : « Mab da servijer Yese, eus Betlehem ». 18,1 P’en devoe echu (David) da gomz ouzh Saoul, ene Jonatan en em stagas ouzh ene David, hag e garout a reas Jonatan evel e ene. 2 Hag e degemer a reas Saoul en deiz-se, n’e lezas ket da ziskenn da di e dad 3 Hag e tivizas Jonatan gant David un emglev, peogwir e garout a rae evel e ene. 4 Hag e tiwiskas Jonatan ar vantell en devoa d’he reiñ da Zavid, gant e harnez, e gleze, e wareg hag e c'houriz. 5 Hag ez eas David, ha dre-holl ma veze kaset gant Saoul e rae berzh; e lakaat a reas Saoul e penn ar vrezelourien, hag e voe mat se ouzh daoulagad an holl dud hag ouzh daoulagad servijerien Saoul.

6 Edont oc'h erruout, pa zistroe David a vezañ dornet ar Filistiad, hag ez ae er-maez ar maouezed eus kêrioù Israel en ur ganañ ha dañsal en arbenn da Saoul, ar roue, gant taboulinoù, el Tr ede De iz - l i d 341

levenez, ha tri-c'hornioù. 7 Hag e tiskane ar maouezed, hag en ur c'hoarzhin e lavarent :« Pilet en deus Saoul e vilieroù,ha David e zek-milieroù ». 8 Hag e kounnaras Saoul, meurbet : fall e oa ouzh e zaoulagad ar c'homzoù-se, hag e lavaras : « Roet o deus da Zavid an dek-milieroù ha din-me ar milieroù; prestik en devo ar rouantelezh ! ». 9 Ha Saoul a sellas a-dreuz ouzh David adalek an deiz-se, ha da c'houde. 20 Hag e karas Mic'hol, merc'h Saoul, David, hag e voe kontet se da Saoul, hag e voe reizh an dra ouzh e zaoulagad. 21 Hag e lavare Saoul : « Reiñ a rin houmañ dezhañ, ma vo evitañ ur pech, hag e vo warnañ dorn ar Pelishtiz ». Hag e lavaras Saoul da Zavid : « Dre eben e vi mab-kaer din hiziv ». 22 Hag e c'hourc'hemennas Saoul d’e servijerien : « Komzit ouzh David e kuzh, en ur lavarout : Plijout a rez d’ar roue, hag e holl servijerien az kar : bremañ eta, bez mab-kaer d’ar roue ! ». 23 Hag e lavaras servijerien Saoul ouzh divskouarn David ar c'homzoù-se ; hag e lavaras David : « Hag-eñ ez eo aezet, ouzh ho taoulagad, bezañ mab-kaer d’ar roue ? me a zo un den paour ha dister ». 24 Hag e kontas se servijerien Saoul dezhañ en ur lavarout : « Kement-mañ en deus lavaret David ». 25 Hag e lavaras Saoul : « Evel-henn e komzot ouzh David : Ne c'hoanta ar roue evel argouroù nemet kant amdroc'had Pelishtiz evit en em veñjiñ eus enebourien ar roue ». Ha Saoul a soñje lakaat da gouezhañ David e dorn ar Pelishtiz. 26 Hag e kontas e servijerien da Zavid an traoù-mañ. Hag e voe reizh an dra ouzh daoulagad David, evit bezañ mab-kaer d’ar roue. Ha ne oa ket peurdremenet an deizioù, 27 ma voe savet David hag aet gant e dud da lazhañ d’ar Pelishtiz daou c'hant den. Hag en devoa degaset David o amdroc'hadoù, a beurgontas d’ar roue, evit bezañ mab-kaer d’ar roue. Hag e roas

dezhañ Saoul Mic'hol, e verc'h, da wreg. 28 Gwelet en devoa Saoul, gouezet en devoa e oa an Aotrou gant David ; ha Mic'hol, merc'h Saoul, a garas anezhañ. 29 Muioc'h a se en devoe Saoul aon rak David c'hoazh, hag e voe Saoul342 XI I - ve t s i zhun en amzer b laen

enebour da Zavid dalc'hmat. 30 Argadiñ a rae ofiserien ar Pelishtiz, hag a-feur ma-z argadent, e rae berzh David, muioc'h eget servijerien Saoul, hag e voe prizet e anv meurbet.

PEBEILGANENN S 55(56), 2. 4b. 14ab

P/ Ho pet truez ouzhin, Aotrou Doue, rak flastret on gant an den, a-hed an deiz emañ va enebour ouzh va gwaskañ. * Me a lako va fiziañs ennoc'h-c'hwi. U/ Rak salvet hoc'h eus va ene eus ar marv, ha diwallet va zreid diouzh an drouklamm. * Me ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrid sant Gregorios Nisa eskob, Diwar-benn buhez peurvat ar c’hristen

(PG. 46,283-286)

Diskleriomp ar C'hrist dre hor buhez penn-da-benn

Bez' ez eus tri zra o tiskleriañ hag o tisheñvelaat buhez ar c’hristen : an ober, ar gomz, ar soñj. Eus an tri zra-se emañ ar soñj da gentañ ; da eil e lakaer ar gomz a ro da c'houzout hag a ziskler gant gerioù, ar soñj koñsevet ha krouet er spered ; war-lerc'h ar soñj hag ar gomz e labour, hervez urzh an traoù, an ober hag a ra d'ar pezh en deus soñjet ar spered, tremen en oberoù. Evel m’eo naturel, e vezomp douget gant degouezhioù a bep seurt, da ober, da soñjal, pe da gomz ; kement-se holl avat : komzoù, oberoù, soñjoù, a zo da vezañ urzhiet ha reizhet hervez ar reolenn doueel m’eo an anaoudegezhioù war gwir natur ar C'hrist, en doare ma ne soñjimp netra, na lavarimp netra, na raimp netra a gement na glotfe ket gant ar reolenn meurbet-uhel-se,. Petra enta a zle ober an hini a zo deuet da vezañ dellezek da

zougen anv meur ar C'hrist, nemet sellout pizh ha pervezh ouzh e holl soñjoù, ouzh e holl gomzoù, hag ouzh e holl oberoù, evit gwelout hag-eñ e tenn pep hini anezho d'ar C'hrist, pe daoust ha ne d-int ket traoù estren dezhañ ? E kalz a stummoù e vez graet an imbourc’h dispar-se. Evit gwir, kement a vez graet pe a vez Tr ede De iz - l i d 343

soñjet pe a vez lavaret diwar lusk ur gwallbleg, kement-se ne glot tamm ebet gant ar C'hrist ; dougen a ra kentoc’h merk ha siell an enebour. Hemañ a vesk, e perlezenn an ene, fank ar gwall-luskoù, da zisleberiñ ha da zistrujañ sked ar maen prizius-se. Hogen ar pezh a zo disamm ha glan a bep c’hoantegezh lous, a denn a dra sur da oberour ha priñs ar peoc'h, dalavarout eo, d'ar C'hrist. An hini a gemer hag a denn eus ar C'hrist evel eus ur vammenn pur ha divastar, e venozioù hag e santimantoù, a zeuio da vezañ heñvel ouzh an hini a zo ar penn kentañ hag ar pennorin anezhañ, e-giz ma c'hoarvez gant an dour o redek. er wazhig-dour hag o skediñ en anforenn : heñvel eo ouzh dour ar feunteun hec’h-unan. Ar memes glanded eo a weler en Aotrou Krist hag en hon eneoù hon-unan, nemet e tarzh glanded ar C'hrist eus ar vammenn hec'h-unan, tra ma strink hon hini eus ar C'hrist betek ennomp en ur lakaat kened an anaoudegezhioù-se da dreiñ e buhez. Evel-se eo e teu anat an unaniezh hag ar gensoniezh a zo etre an den a-ziabarzh na weler ket, hag an den a-ziavaez a weler, o vezañ ma-z eo an anaoudegezhioù a zeu eus ar C'hrist eo a c’houarn ar vuhez hag a ro lusk dezhi evit an urzh vat hag an onestiz. Setu, hervez va soñj-me, e pelec'h emañ ar beurvadelezh evit pezh a sell ouzh ar vuhez kristen : meizañ ervat an termenioù liesseurt o tisplegañ anv an Aotrou Krist, ha lakaat an nerzh anezho, d'en em ziskouez en hor c'halon, en hor pedenn, en hon doareoù-bevañ.

PEBEILGANENN Kol 3, 17; Rom 14, 7

P/ Ha petra bennak a c'hellfec'h lavarout pe ober, * Ra vo bepred en anv an Aotrou Jezuz, U/ Hini ebet ac'hanomp ne vev evitañ e-unan, na kennebeut all hini ebet ne varv evitañ e-unan. * Ra vo bepred ...

Pedenn

Aotrou Doue, grit m'hor bo bepred doujañs ha karantez evit hoc’h Anv Santel, rak ne vankit morse da ziwall ha da heñchañ ar re a stagit ouzhoc'h gant liamm start ar garantez. Dre hon Aotrou ...


PEVARE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ Samouel 19. 8-10; 20, 1-17

Mignoniezh David ha Jonatan

En deizioù-hont : 19,8 Hag e voe adarre brezel, hag ez eas David da vrezelekaat enep ar Pelishtiz, hag e skoas warno un taol bras, hag e tec'hjont dirazañ. 9 Hag e voe ur spered fall a-berzh an Aotrou war Saoul: edo en e di en e goazez, e c'hoaf en e zorn, ha David a rae sonerezh gant e zorn. 10 Hag e klaskas Saoul skeiñ gant ar goaf David ouzh ar speurenn. Met diflipañ a reas hemañ a-zirak Saoul, a skoas ar goaf er speurenn, ha David a dec'has hag a zifloupas. D’an noz-se, 20,1 Hag e tec'has David eus Naiot/Rama, hag e teuas da lavarout dirak Jonatan « Petra am eus graet ? petore fazi, petore pec'hed dirak da dad, p’emañ o klask va buhez ? » 2 Hag e lavaras dezhañ (Jonatan) : « Nann ! ne varvi ket ! ne ra va zad netra, bras pe vihan, hep en diskleriañ d’am skouarn....ha perak e kuzhfe va zad ouzhin an afer-mañ ? Se ne vo ket ! » 3 Hag e teuas c'hoazh David en ur lavarout : « Gouzout a oar da dad em eus kavet gras ouzh da zaoulagad, hag e lavar :Gant na ouio ket Jonatan, pe en defe glac'har ; ha marse, - bevet an Aotrou, ha bevet da ene ! - n’eus ket ur c'hammed etrezon-me hag ar marv ». 4 Hag e lavaras Jonatan da Zavid : «Petra bennak a lavari, te da-unan, a rin evidout ». 5 Hag e lavaras David da Jonatan : « Setu al loar nevez arc'hoazh, hag em bo da azezañ gant ar roue evit debriñ. Va

lez da vont da guzhat war ar maezioù betek an abardaez, an trede Peva re De iz - l i d 345

deiz. 6 Mar klask da dad ac'hanon, e lavari : Goulennet en deus diganin David redek da v/Betlehem, e gêr : ur sakrifis-bloaz ez eus eno evit e holl gerentiezh. 7 Mar lavar : Mat !, e vo peoc'h evit da servijer, met mar bez fuloret, e ouezi ez eo divizet ur gwalleur eus e berzh. 8 Hag e ri un drugarez e-keñver da servijer, rak dre un emglev dirak an Aotrou ec'h eus degaset da servijer du-se, ma 'z eus ennon ur fazienn, va lakaat a ri da-unan d’ar marv ; betek da dad, perak va c'has ? » 9 Hag e lavaras Jonatan : « Nebaon ! mar deuan da c'houzout ez eo divizet ar gwalleur a-berzh va zad da vont warnout, daoust hag-eñ ne roin ket keloù dit ? » 10 Hag e lavaras David da Jonatan : « Piv a roio keloù din, ma respontfe dit da dad ez-garv ? ». 11 Hag e lavaras Jonatan da Zavid : « Deus ! deomp war ar maezioù ! ». Hag ez ejont o-daou war ar maezioù. 12Hag e lavaras Jonatan da Zavid : « Dre an Aotrou, Doue Israel ! ez an da furchal va zad etre arc'hoazh hag an deiz war-lerc'h, hag-eñ eo tuet mat e-keñver David. Ha mar ne gasan ket davedout d’en diskleriañ d’az skouarn, 13 evel-henn da raio an Aotrou da Jonatan, hag evel-hont ouzhpenn ! Mar d-eo gwell gant va zad ober droug dit, en diskleriañ a rin d’az skouarn, ha da lezel a rin da vont, hag ez i e peoc'h, hag e vo an Aotrou ganit, evel ma-z eo bet gant va zad. 14 Mar ben c'hoazh bev, e ri em c'heñver trugarez, en anv an Aotrou, ha mar ben marv, 15 ne lami ket da drugarez digant va ziegezh biken, zoken pa zistrujo an Aotrou enebourien David, holl (anezho), diwar c'horre an douar ». 16 Hag e tivizas Jonatan un emglev gant tiegezh David, hag e pedas an Aotrou (d’e dennañ) eus dorn enebourien David. 17 Hag ec'h adkrogas Jonatan da aspediñ David, dre e garantez evitañ, rak e garout a rae eveltañ e-unan.


PEBEILGANENN kv. Krl 17, 17; 1Yn 4, 7b

P/ Bepred en devo karantez ur mignon, * Met ur breur evit kerse a zo ganet. U/ Kement hini en deus karantez a zo ganet eus Doue, hag a anavez Doue. * Met ur breur ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrid sant Aelred, abad, Diwar-benn ar vignoniezh speredel

(Lib.3 PL 195,692-693)

Ar gwir vignoniezh peurvat ha peurbadus

Ar gwellañ baotr yaouank, Jonatan, hep gortoz arouezioù ha galloud ar renerezh, a skoulmas emglev gant David, hag a lakas mestr ha servijer war ar memes renk e-keñver mignoniezh ; ha pa oa David o tec'hel kuit dirak e dad, pa oa kuzhet er gouelec'h, pa oa barnet d'ar marv, e lakaas anezhañ araozañ, hag ouzh e sevel uhel e lavaras : Te a vo roue, ha me a vo an eil war da lerc'h. 0! melezour dispar eus ar gwir vignoniezh ! Souezhusat tra ! Fuloret e oa ar roue a-enep d'ur servijer, ha lakaat a rae ar vro a-bezh da sevel a-enep dezhañ evel a-enep d'ur c'hevezer o klask laerezh e dron digantañ ; tamall a ra d'ar veleien bezañ trubarded, hag evit un diskred hepken e laka anezho d'ar marv ; bale a ra a-dreuz koadoù, furchal en traoniennoù, sezizañ menezioù ha reier gant soudarded ; an holl a bromet veñjiñ an dismegañs graet d'ar roue. Jonatan hepken, ha na oa nemetañ en dije gallet kaout droug ennañ gant muioc’h a abeg, a soñjas e tlee derc’hel penn d'e dad, mont a-du gant e vignon, reiñ. kuzul 'dezhañ en un degouezh ken risklus, hag, o lakaat ar vignoniezh a-us d'ar rouantelezh, e lavar : Te a vo roue, ha me a vo an eil war da lerc'h. Ha sellit e petore stumm e vroude an tad gwarizi e vab, paotr yaouank, a-enep d'e vignon : hen kunujenniñ a ra, gourdrouz hen dizornañ eus ar rouantelezh, ha dilemel e enor digantañ. Goude m'en devoa ar roue douget ur setañs a varv a-enep David, ne vankas ket Jonatan da zougen dorn dle vignon : Perak e varvfe David ? Petore droug en deus graet ? Risklet en deus e vuhez, ha diskaret ar Filistad, ha te a oa stad ennout. Perak enta


e tlefe mervel ? Met ar roue, aet sot o klevout ar respont-se, a glaskas, gant un taol-goaf, toullañ Jonatan d'hen pegañ ouzh ar voger ; hag o stagañ kunujennoù ouzh gourdrouzoù, e lavaras : Mab ar c'hast, bremañ ec'h ouzon, e karez anezhañ evit da vrasañ dizenor-te hag evit dizenor noazhder da vamm. Neuze e tislonkas an holl vinim a oa en e galon d'hen skuilh war galon an den yaouank, en ur lavarout ouzhpenn, evit broudañ e vrasoni, atizañ e gasoni, entanañ e warizi hag e c'hwervoni : Keit ha ma vo bev mab Ishai, ne vo ket diazezet divrall da dron a roue. Piv na vefe ket broudet gant ar c’homzoù-se, piv na gemerfe ket kasoni ? Karantez piv, madelezh piv, ha mignoniezh piv ne vefe ket kollet, bihanaet, distrujet ganto ? Hemañ avat, ar paotr yaouank-mañ leun a garantez, a viras gwirioù ar vignoniezh, kalonek a-enep ar gourdrouzoù, pasiant dindan ar c'hunujennoù, o tisprizout ar gurunenn a roue abalamour d'e vignoniezh, o tisoñjal an enorioù met o kaout soñj eus e vadelezh e lavaras : Te a vo roue, ha me a vo an eil war da lerc'h. Honnezh eo ar vignoniezh wirion, peurvat, stabil, hollbadus. Honnezh ne vez ket breinet gant ar warizi, na bihanaet gant an diskred, na distrujet gant ar vrasoni. Eviti da vezañ bet arnodet er stumm-se n'he deus ket pleget. Eviti da vezañ resevet taolioù bount er stumm-se n'eo ket bet kouezhet. Eviti da vezañ bet broudet gant kement a gunujennoù he gweler bepred divrall. Eviti da vezañ bet argadet gant kement a zismegañsoù ez eo bet chomet diflach. Te, kae 'ta, ha gra heñvel.

PEBEILGANENN Sir 6, 14.17

P/ Ar mignon feal a zo ur repu start, * An neb en kav a gav un teñzor. U/ . Doujer an Aotrou a ren mat e vignoniezh, rak evel ma-z eo, evel-se ivez e gompagnun. * An neb ...

Pedenn



PEMPVET DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ Samouel 21. 2-10; 22, 1-5

David dindan dec'h

En deizioù-hont : 21,2 Hag ez eas David da Nov, davet Ac'himelek, ar beleg ; hag e krene Ac'himelek pa 'n em gavas gant David ; hag e lavaras dezhañ : « Perak ez out da-unan, ha n’eus den ganit ? ». 3 Hag e lavaras David da Ac'himelek, ar beleg «Ar roue en deus gourc'hemennet din un dra en ur lavarout din : '' Gant na ouezo den da betra ez kasan, nag an urzh am eus roet dit ''. D’ar baotred em eus roet emgav e lec'h-mañ-lec'h. 4

Ha bremañ, petra ac'h eus dindan da zorn ? Laka pemp baraenn em dorn, pe seurt a zo ». 5 Hag e respontas ar beleg da Zavid en ur lavarout : « N’em eus ket bara boutin dindan va dorn, met bara santel a zo, mar o deus en em viret da baotred, evel-just, diouzh ar merc'hed ». 6 Hag e respontas David d’ar beleg en ur lavarout dezhañ : « Ar merc'hed a zo berzet ouzhimp abaoe dec'h ha derc'hent dec'h ; pa vrezelan, e vez korfoù ar baotred santel ; homañ a zo ur veaj boutin, met daoust da se, hiziv ez int santel en o c'horfoù ». 7

Hag e roas dezhañ ar beleg bara santel, peogwir ne oa eno, a vara, nemet bara-bezañs, a oa bet tennet a-zirak an Aotrou evit lakaat bara fresk en deiz ma vez dilamet. 8 Met bez’ e oa eno un den, ur servijer da Saoul, en deiz-se, chomet dirak an Aotrou, e anv Doeg an Edomiad, mestr war vesaerien Saoul. 9 Hag e lavaras David da Ac'himelek : « N’eus ket amañ dindan da zorn ur goaf pe ur c'hleze ? Na va c'hleze na va armoù n’am eus kemeret ganin, rak kefridi ar roue a oa difraeüs ». 10 Hag e lavaras ar beleg : « Kleze Goliat, ar Filistiad, az poa lazhet e traonienn an Dervenn, a zo amañ,

paket en ur vantell, drek an efod: mar goulez e gemer, kemer Peva re De iz - l i d 349

anezhañ, rak n’eus hini all ebet amañ ». Hag e lavaras David : « N’eus ket eveltañ, ro anezhañ din ». 22,1 Hag ez eas David alese, hag e tec'has da gev Odollam. Hag e klevas se e vreudeur hag holl diegezh e dad, hag e tiskennjont davetañ betek eno. 2 Hag en em vodas gantañ an holl dud wasket, an holl dud o devoa dle hag an holl dud a oa c'hwerv o ene ; hag e voe warno evel kabiten, hag e voe gantañ war-dro pevar c'hant den. 3 Hag ez eas David alese betek Mispa Moab, hag e lavaras da roue Moab : « Ra zeuio, mar plij, va zad ha va mamm ganeoc'h, ken na ouezin petra a ray din Doue ». 4 Hag o degas a reas davet roue Moab, hag e chomjont gantañ e-keit ha ma voe David en e greñvlec'h. 5 Hag e lavaras Gad, ar profed, da Zavid : « Na chom ket er c'hreñvlec'h; kerzh ! Kae da vro Youda ! » Hag ez eas David, hag ez erruas betek koad Haret.

PEBEILGANENN Rom 7, 6; Mrk 2, 25. 26

P/ Bremañ avat ez omp distrob diouzh al lezenn, marv ma-z omp d'ar pezh hon dalc’he prizoniet, * Servijomp e yaouankiz ar Spered, ha n'eo ken e kozhni al lizherenn. U/ Ha biskoazh n'hoc'h eus lennet petra a reas David pa voe en ezhomm ha naon dezhañ ? Penaos ez eas e ti Doue, hag e tebras baraennoù ar c'hinnig. * Servijomp...

EIL LENNADENN

Eus Hegelennadurioù sant Gregorios Nisa eskob (Orat.6 De beatitudinibus : PG 44,1263-1266)

Doue a zo evel ur garreg dreistdiraez

Ar pezh en em gav gant ar re a sell diwar gern uhel ur menez bennak, ouzh un dachennad-vor bennak ledan, en em gav ganin-me ivez pa sellan diwar uhelder komz Doue, evel diwar

beg uhel ur menez, ouzh donder digomprenus menozioù Doue.


E kalz a lec’hioù war ribl ar mor e c'heller gwelout ur menez, diouzh un tu hag a sell ouzh ar mor, evel pa vefe troc'het dre an hanter ha krennet a-serzh adal e gern betek goueled ar mor, gant ur beg bennak anezhañ o valirañ a-us d'ar mor don. Ac'hanta ! Evel an efed a rafe war an hini a daolfe e selloù war ar mor don, evel-se bremañ ez eo krog va spered da vezevelliñ, koulz lavarout, dalc'het ma-z eo e-pign gant ar ger bras-mañ lavaret gant an Aotrou : Eürus ar re a zo glan o c'halon ; rak ar re-se a welo Doue. Doue da vezañ arvestet outañ, sed ar pezh a ginniger d'ar re a vezo bet glanaet o c'halon en o c'hreiz. Met den n'en deus gwelet Doue biskoazh, evel ma lavar an Abostol bras, sant Yann ; kadarnaat a ra sant Paol e-unan ar c'homzoù-se gant e spered uhel-meurbet, pa lavar : An Hini n'en deus den ebet gwelet, ha na c'hell den ebet hen gwelout. Honnezh eo ar roc'h lufr, krennet ha serzh, ha na ziskouez enni hec'h-unan na harp na krog d'hor menozioù. Moizez ivez a lavaras en e gentelioù ez eo dreist-diraez ha ne c'hello biken hor spered mont betek enni, n'eus forzh petra a c'hello kompren gant e strivoù, n'eus forzh betek pelec’h e c'hello en em sevel a-hed tor ar menez, krennet dre al lavar-mañ : N'eus den, emezañ, gouest da welout Doue ha da chom bev. Hogen gwelout Doue a zo ar vuhez peurbadel. Ne c’heller ket gwelout Doue, evel ma lavar pilerioù ar feiz, Yann ha Paol ha Moizez. Gwelout a rit pebezh mezevellidigezh a sach an ene etrezek donder an traoù emaomp o studiañ er brezegenn-mañ. Mar d-eo Doue buhez, neb na wel ket Doue ne wel ket ar vuhez. Ha na c’hellfemp ket gwelout Doue : ar Brofeded, an Ebestel renet gant Spered Doue o deus hen testeniet. E peseurt diaesterioù ez eo lakaet esperañs an dud ? E gwirionez, an Aotrou eo a souten an esperañs o semplañ. Evel ma reas evit Pêr : hemañ, en arvar da vezañ beuzet, a voe savet ha lakaet war zour kalet, barrek da harpañ e gammedoù. Neuze 'ta, ma vez astennet betek ennomp ivez dorn ar Verb, ha ma ra dimp-ni, hag a zo distabil e-kreiz mor don hor prederiadennoù, bezañ diazezet start en hini pe hini eus ar menozioù-se, neuze e vezimp hep tamm aon ebet, o vezañ ma


vimp stag mat ouzh ar Verb ouzh hon henchañ gant e zorn koulz lavarout : Eürus, emezañ, ar re o deus ur galon c’hlan, rak ar re-se a welo Doue.

PEBEILGANENN Yan 1,18; S 144(145), 3

P/ Doue, den ebet n'en deus e welet biskoazh. * Ar Mab Unganet, Doue, an hini a zo en askre an. Tad, hennezh en deus e roet da anaout. U/ Bras eo an Aotrou Doue, ha din-meurbet a veuleudi, rak e vrasted a zo dreist-muzul. * Ar Mab ...

Pedenn

Aotrou Doue, grit m'hor bezo bepred doujañs ha karantez evit hoc'h Anv Santel, rak ne vankit morse da ziwall ha da heñchañ ar re a stagit ouzhoc'h gant liamm start ar garantez. Dre hon Aotrou ...



LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ Samouel 25. 14-24. 28-39

David hag Abigail

En deizioù-hont : 14 Hag Abigail, gwreg Nabal, he devoe keloù digant unan eus ar baotred, a lavaras : « Kaset en deus bet David kannaded eus ar gouelec'h evit bennigañ hon aotrou, met lammet en deus ganto. 15 Hag an dud-se a oa bet mat-tre evidomp, ha n’o devoa ket graet vil dimp, ha n’eus manket netra dimp e-keit hag hon eus kerzhet ganto pa oamp war ar maez. 16 Ur ramparzh ez int bet en-dro dimp noz-deiz e-keit ma-z omp bet ganto mesaerien deñved. 17 Bremañ ez eo dit gouzout ha gwelout petra d’ober ; a-hend-all eo divizet ar gwalleur enep hon aotrou hag enep e holl diegezh. Hemañ a zo

ur paotr-a-netra ; n’eus ket da gomz outañ ».


18 Hag e tifraeas Abigail da gemer daou c'hant baraenn ha daou sac'had gwin, pemp a zeñved aozet, pemp muzul greun rostet, kant kouign-rezin ha daou c'hant a fiez, hag o lakas war an ezen. 19 Hag e lavaras d’he faotred : « Tremenit em raok, ha me, war ho lerc'h a yelo ». D’he gwaz Nabal ne lavaras doare. 20 Edo homañ a-c'haoliad war un azen o tiskenn, dre guzh, eus ar menez, ha setu David gant e soudarded o tiskenn en arbenn dezhi, hag e tegouezhas ganto. 21 Ha David a lavare : « Ya, en aner em eus diwallet peadra hemañ er gouelec'h ; n’eus bet dianket eus holl bezh en devoa, netra ; met va faeañ a ra fall evit ar mad-se. 22 Evel-henn da raio Doue da enebourien David, hag evel-hont ouzhpenn, mar lezan, a-douez holl bezh en deus, ac'hann da veure, zoken ur staoter ouzh ar voger ! ». 23 Pa welas Abigail David, e hastas diskenn diwar an azen, ha kouezhañ dirak David war he dremm, en ur stouiñ d’an douar. 24 Ha kouezhet e-harz e dreid, e lavaras : « Warnon, aotrou, ar fazi ! met ra gomzo da vatezh ez tivskouarn ! ha selaou komzoù da vatezh ! 28 Pardon enta mank da servijerez. Rak ober a ray an Aotrou d’am aotrou un ti padus, brezelioù an Aotrou emañ va aotrou oc'h ober ; falloni ebet n’eus bet kavet ennout a-viskoazh. 29 Mar sav un den da redek war da lerc'h, da glask da vuhez, ra vezo buhez va aotrou miret e-touez ar re vev gant an Aotrou, da Zoue, ha buhez da enebourien da vezo batalmet a-greiz palv ar vatalm ! 30 Ha p’en devo graet an Aotrou Doue d’am aotrou kement m’en deus lavaret a vad diwar e benn, ha p’en devo roet urzh ma vi rener war Israel, 31 ne vo ket se evidout un asoup, n’en devo ket ur skoilh-kalon va aotrou da vout skuilhet gwad, diabeg, en ur drec'hiñ, aotrou, drezout da-unan. P’en devo roet berzh an Aotrou Doue d’am aotrou, az pez soñj eus da vatezh ». 32 Hag e lavaras David da Abigail : « Benniget an Aotrou, Doue Israel, en deus da gaset hiziv war arbenn din ! 33 Benniget da furnez ha bennozh dit da vout harzet ouzhin hiziv da vont betek ar gwad ha da drec'hiñ drezon

va-unan. 34 Ya, evelkent ! Bevet an Aotrou, Doue Israel, en deus miret ouzhin d'ober droug dit, ha mar n'az pije ket hastet C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 353

dont war-arbenn din, ne vije ket manet da Nabal, ac'hann da gouloù-deiz, ur staoter ouzh ar voger ! » 35 Hag e kemeras David eus he dorn ar pezh a gase dezhañ, ha dezhi e lavaras : «Kae e peoc'h d’ar gêr ; sell ! selaouet em eus ouzh da vouezh, ha savet da zremm ». 36 Hag ez eas Abigail davet Nabal, hag e oa ur banvez en e di, evel ur banvez-roue, ha kalon Nabal a oa laouen ennañ ; mezv e oa ken e oa ; ne gontas hi dezhañ netra, bihan pe vras, ac'hann gouloù-deiz. 37 Diouzh ar beure, aet ar gwin diouzh Nabal, e kontas dezhañ e wreg an darvoudoù, hag e semplas e galon en e greiz, hag e voe evel ur maen. 38 Hag a-benn dek devezh e roas an Aotrou da Nabal taol ar marv. 39 Pa glevas David e oa marvet Nabal, e lavaras : « Benniget an Aotrou en deus difennet va c'haoz pa-z on bet dismegañset gant Nabal ! Ouzh e servijer en deus harzet d’ober droug, ha fallentez Nabal en deus distroet an Aotrou war e benn ». Hag e kasas David da lavarout da Abigail he c'hemere da wreg.

PEBEILGANENN 1 Sam 25, 32a. 33b; Mzh 5, 7

P/ Benniget ra vezo an Aotrou, Doue Israel, en deus da gaset hiziv war arbenn din ! * Harzet hoc'h eus ouzhin hiziv da vont betek ar gwad ha da drec'hiñ drezon va-unan. U/ Eürus ar re a zo trugarezus, rak int ivez a vo graet trugarez outo. * Harzet hoc’h eus ...

EIL LENNADENN

Eus Hegelennadurioù sant Gregorios Nisa, eskob (Orat.6 De beatitudinibus : PG 44e1266-1267)

An esper da welout Doue

Ken bras ez eo a dra sur promesa Doue ma tizh pelloc'h

eget termen pennañ an eürusted. Rak, e gwirionez, peseurt madelezh a c'hellfe unan bennak c'hoantaat c'hoazh p'en devo pep tra en Hini a welo ? Rak gwelout, hervez giz ar Skritur-Sakr, a


dalvez an hevelep tra ha perc’hennañ. Lakaomp : Ra weli madoù Jeruzalem, a zo gerioù o talvezout gras dit da gaout ; ha : Ra vo dilamet kuit an den dizoue evit na welo ket gloar an Aotrou, dre ar gerioù evit na welo ket e fell d'ar Profed lavarout evit na vo ket lodek enni. Neuze, an hini a wel Doue, a resev ouzh hen gwelout, kement tra a zo kontet e-touez madoù : buhez hep fin, divreinusted peurbadus, eürusted, divarvel, rouantelezh hep termen, levenez dizehan, ar gwir sklerijenn, ur vouezh speredel ha dous, gloar dibaouez, laouenidigezh diastal, en ur ger pep madelezh. E gwirionez, ar pezh a zo kinniget dre an esperañs, e promesa ar wenvidigezh, a zo evel-se ha ken bras-se ; met diskouezet ez eus bet diaraok, penaos ar pezh a zo ezhomm evit gwelout Doue ez eo bezañ pur a galon. Amañ adarre e verv va spered evel pa vefe mezevellet ; en em c'houlenn a ra daoust ha n'eo ket ar c’hlanded a galon unan eus an traoù ha na c'hellont bezañ graet hag a zo trec'h d'hon natur hag en tu-hont dezhi ? Rak mar d-eo dre ar c'hlanded-se eo e weler Doue, neuze Moizez ha Paol n'o deus ket gwelet, o vezañ ma lavaront ne c'hell Doue bezañ gwelet na ganto na gant den all ebet ; ar pezh a zo kinniget bremañ gant ar Verb e-sell eus an eürusted a seblant bezañ un dra ha na c'hell bezañ na graet na diskouezet. Peseurt gounid enta a zeu dimp diwar anaout penaos e vez gwelet Doue, ma vank nerzh da dizhout ar pezh a soñjer ? Se a zo memestra evel pa lavarfe unan bennak emeur eürus en neñvoù o vezañ ma weler eno an traoù na vezont ket gwelet er bed-mañ. Mar befe diskouezet dre gomz, ur stumm bennak d'ober hent etrezek ar baradoz, e vefe talvoudus d'ar selaouerien deskiñ emeur eürus er baradoz. Hogen, keit ha n'eo ket aes pignat di, peseurt gounid a zo oc'h anaout eürusted an neñvoù pa na rofe an anaoudegezh-se nemet trubuilh ha nec'hamant dre reiñ dimp da c’houzout eus peseurt traoù e vezomp dizorniet, hag a rankomp dioueriñ, dre ma-z eo diaes pignat di ? Neuze enta, daoust hag emañ an Aotrou ouzh hor broudañ da glask ar pezh a zo trec'h d'hon natur, hag ez eo braster ar gourc’hemenn en tu-hont da nerzhioù an den ?


Met n'eo ket evel-se, an hini emañ kont. Rak an Aotrou Doue ne c’hourc’hemenn ket d'al loened krouet gantañ hep divaskell bevañ evel laboused ; ha d'al loened graet gantañ evit bevañ war an douar ne ro ket urzh dezho da vevañ en dour. Mar klot al lezenn en holl grouadurien all gant galloud ar re he resev, ha mar ne redi krouadur ebet d'ober traoù a-us d'e natur, e komprenimp ez eo ivez dereat a-grenn kement-mañ, da lavarout eo, ne zleer ket dizesperiñ tizhout ar pezh a zo diskouezet en a-raok dre an eürusted ; ha na Yann, na Paol, na Moizez, pe ar re all heñvel outo, n'o deus ket kollet an eürusted-se meurbet uhel, hag a zo gwelout Doue fas-ouzh-fas ; nag an hini en deus lavaret : Lakaet eo bet a-gostez evidon ar gurunenn a reizhded a roio din ar barner reizh, nag an hini a harpas e benn war galon Jezuz, nag an hini a glevas digant mouezh Doue : Da anavezet em eus dreist ar re all. Pa n'eus arvar ebet ez eo eürus ar re-se hag a lavare e oa gwelout Doue un dra dreist o nerzh, ha pa-z eo gwir e teu an eürusted diwar gwelout Doue, hag e tegouezh da unan bennak gwelout Doue mar bez glan e galon, neuze, a dra sur, ne d-eo ket glanded ar galon anezhi an hent a gas d'an eürusted, unan eus an traoù ha ne c’hellont ket bezañ sevenet. Penaos e c’heller enta lavarout diouzh un tu emañ ar wirionez gant ar re a ziskler a-unan gant Paol emañ gwelout Doue un dra dreist an nerzh, ha diouzh an tu all lavarout ne d-a ket komz an Aotrou a-enep dezho pa bromet ez eo dre ar c’hlanded a galon e teuer da welout Doue ?

PEBEILGANENN S 62(63),2bc; 16(17), 15 P/ Sec'hed ac'hanoc'h en deus va ene, * Ha va c’horf a langis etrezek ennoc'h. U/ Me avat e vo justis evidon pa 'n em ziskouezo din ho splannder, d'am dihun em bo va gwalc'h gant ar gwel ac'hanoc'h. * Ha va c'horf ...

Pedenn Aotrou Doue, grit m'hor bezo bepred doujañs ha karantez evit hoc'h Anv Santel, rak ne vankit morse da ziwall ha da heñchañ ar re a stagit ouzhoc'h gant liamm start ar garantez. Dre hon Aotrou ...


D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ


David o tiskouez e spered hael e-keñver Saoul

En deizioù-hont : 5 Hag e savas David, hag ez eas betek al lec'h ma kampe Saoul. Hag e welas David pelec'h e kouske Saoul hag Abner, mab Ner, penngadour e lu. Saoul a gouske er c'hreiz, hag ar soudarded a gampe en-dro dezhañ. 6 Hag e komzas David en ur lavarout da Ac'himelek, an Hittit, ha da Abisai, mab Sarvia, breur Joab, evel-henn : « Piv a ziskenno ganin betek Saoul d’ar c'hamp ? » Hag e lavaras Abisai: « Me a ziskenno ganit ». 7 Hag ez erruas David hag Abisai betek ar soudarded, e-kerzh an noz ; edo Saoul gourvezet, o kousket er c'hreiz, e c'hoaf sanket en douar e-kichen e benn, hag Abner gant ar soudarded gourvezet en-dro dezhañ. 8 Hag e lavaras Abisai da Zavid : « Serret en deus Doue, hiziv, da enebour ez torn ; va lez da skeiñ warnañ gant ar goaf d’an douar, en un taol, kuit da adskeiñ ! » . 9 Hag e lavaras David da Abisai : « N’e zistruj ket ! piv a gasfe e zorn war olevad an Aotrou, hep bezañ kastizet ? » 10 Hag e lavaras David : « Bevet an Aotrou ! an Aotrou eo a skoio gantañ, pe e zevezh a zeuio, hag e varvo, pe d’ar brezel e tiskenno hag e vo falc'het ! 11 Nann ! dre an Aotrou ! ne gasin ket va dorn war olevad an Aotrou ! met evit bremañ, kemer ar goaf a zo e-kichen e benn hag ar podad dour, ha deomp kuit ! » 12 Hag e kemeras David ar goaf hag ar podad dour eus kichen penn Saoul, hag int kuit. Den n’o gwelas, den ne ouezas, den ne zihunas, holl e kouskent ur c'housk pounner a-berzh an

Aotrou a oa kouezhet warno. D'ar Seizhvet-deiz 357

13 Hag e tremenas David en tu all ; hag en e sav, war benn ar menez, a-bell ha kalz a blas etrezo, 14 e huchas David d’ar soudarded ha da Abner, mab Ner, en ur lavarout : « Ne responti ket, Abner ? ». Hag e respontas Abner en ur lavarout : « Piv out, te hag a huch war ar roue ? ». 15 Hag e lavaras David da Abner : « Daoust ha ne oas ket ur gwaz ? Piv a oa eveldout en Israel ? Perak ne ziwallez ket da aotrou, ar roue ? Aet 'zo bet unan eus ar Bobl evit distrujañ ar roue, da aotrou ! 16 N’eo ket brav an dra-se ac'h eus graet ! Bevet an Aotrou ! mibien an Ankoù ez oc'h, pa ne ziwallit ket hoc'h aotrou, bet olevet gant an Aotrou ! Ha bremañ, sell pelec'h emañ goaf ar roue hag ar podad dour a oa ouzh e benn ! ». 17 Hag ec'h anavezas Saoul mouezh David, hag e lavaras : « Ha da vouezh eo, va mab David ? ». Hag e lavaras David : « Va mouezh eo, aotrou roue !». 18 Hag e lavaras : « Perak emañ va aotrou o redek war-lerc'h e servijer ? petra am eus graet ? petra a zo em dorn, a fall ?. 19 Bremañ enta, ra selaouo an aotrou roue komzoù e servijer : mar d-eo an Aotrou en deus da iset enep din, ra zegemero ur brofadenn ! met mar d-eo tud, ra vezint milliget dirak an Aotrou, rak va argas a reont hiziv, evit va distagañ diouzh hêrezh an Aotrou, en ur lavarout : Kae da servijañ doueoù all ! 20 Met bremañ, gant na gouezho ket va gwad d’an douar, pell diouzh dremm an Aotrou ! Aet eo roue Israel da glask ur c'hwenenn evel ma chaseer ar c'hlujar war ar menezioù ! ». 21 Hag e lavaras Saoul : « Pec'het em eus ! Distro, va mab David, ne vin ken drouk ouzhit, peogwir ez eo bet ker va buhez ouzh da zaoulagad hiziv. Bet on diskiant, dianket kalz-meurbet ». 22 Hag e respontas David en ur lavarout : « Setu ar goaf, o roue ! ra dreuzo unan eus da floc'hed d’e gerc'hat ! 23 Hag an Aotrou da rento da bep hini hervez e reizhded hag e fealded ! da laket en devoa an Aotrou hiziv em

dorn, met n’em eus ket goulet kas va dorn war olevad an Aotrou. 24 Hag evel m’eo bet bras da vuhez ouzh va


daoulagad, ken bras ra vezo va buhez ouzh daoulagad an Aotrou, ma vin saveteet gantañ diouzh pep enkrez » . 25 Hag e lavaras Saoul da Zavid : « Benniget out-te, va mab David ! ya, ez oberoù e ri berzh ! ». Hag ez eas David gant e hent, ha Saoul a zistroas d’ar gêr.

PEBEILGANENN S 53(54), 5ab. 3. 8a. 4a

P/ Tud a lorc’h a zo savet d'am diskar, tud kriz a glask distrujañ va buhez ; e nerzh hoc'h anv va salvit, o! Doue, * Hag en ho kalloud difennit va c'haoz. U/ A greiz kalon, e profin deoc'h sakrifisoù ; o! Doue, selaouit va fedenn. * Hag en ho kalloud ...

EIL LENNADENN

Eus Hegelennadurioù sant Gregorios Nisa, eskob(Orat.6 De beatitudinibus : PG 44,1270-1271)

Doue a c'hell bezañ kavet e kalon mab-den

Un dra vat ez eo evit buhez an den yec’hed ar c’horf, met an eürusted ne d-eo ket hepken anaout natur ar yec'hed, met bevañ er yec'hed. Lakomp da skouer, unan bennak hag en deus kanet meuleudioù ar yec'hed, hag a gemer boued o reiñ imorioù fall ha kleñvedoù, da betra e servij dezhañ bezañ bet meulet ar yec’hed, p'emañ o c’houzañv kleñvedoù ? Er memes stumm enta, komprenomp ivez ar brezegenn displeget dimp : an Aotrou ne lavar ket dimp ez eo un dra gaer evit un den anaout un dra bennak d[war-benn Doue, Met, ez eo un dra gaer kaout Doue ennomp hon-unan. Lavarout a ra : Eürus ar re a zo glan o c’halon, rak ar re-se a welo Doue. War va meno, ne gav ket. din e tleer prometiñ d'an hini a zo bet naetaet lagad e ene, e welo Doue fas-ouzh-fas, met marteze emañ al lavar kaer-se oc’h ober dimp un damveneg eus ar pezh a zo bet diskleriet fraeshoc’h el lec'h ma lavarer : En ho kreiz emañ rouantelezh Doue. Dimp enta da c’houzout penaos an hini en deus glanaet e galon eus pep krouadur hag eus pep tech fall a zle sellout en e gaerder e-unan ouzh ar skeudenn eus natur-Doue.


Me 'gav din en deus ar Verb dastumet e berr gomzoù lavaret gantañ an ali-mañ : 0 c'hwi, tud, hag a zo en ho kreiz ur c’hoant bennak da arvestiñ ouzh ar pezh a zo mat e gwirionez, pa glevit ez eo meurdez Doue savet uhel-meurbet a-us d'an neñvoù, hag ez eo re vras e c'hloar da vezañ diskleriet, re gaer e gened da vezañ displeget, ha ne c’heller ket kompren na merzout e natur, arabat deoc’h en em lezel da gouezhañ en dizesper, dre ma ne c'hellit ket gwelout ar pezh a c’hoantait. Rak, mar gwalc’hez adarre gant ur vuhez leun a aked hag a breder, ar gramenn a zo o vastariñ hag o c’holeiñ da galon, e skedo ennout kened an Aotrou Doue. Sellit ar pezh a c’hoarvez gant an houarn : hemañ hag a oa du bremaik, ur wezh rasket kuit gant ur maen higolenn ar mergl a oa warnañ, a zeu da vezañ lugernus en heol ha da deurel bannoù sklerijenn en-dro dezhañ ; e-giz-se emañ an traoù gant an den diabarzh, hag a zo anvet kalon gant an Aotrou ; p'en devezo naetaet ar gramenn, ar mergl hag a zo en em ledet war e gened evel louedadur fall, neuze ec’h addeuio da vezañ heñvel ouzh e gened kentañ ha gwirion, ha mat e vezo. Rak ar pezh a zo heñvel ouzh ar mad, a zo mat a-grenn. Neuze 'ta, an hini en em wel, a wel ennañ e-unan ar pezh emañ o c'hoantaat ; hag evel-se, an hini en deus ur galon bur a zeu da vezañ eürus, rak, pa sell ouzh e c'hlanded e-unan, e wel, a-dreuz ur skeudenn, ar gened veur. Ar re a wel an heol en ur melezour, zoken ma ne baront ket o daoulagad war an oabl e-unan, a wel an heol evelkent e glanded ar melezour koulz hag ar re a sell ouzh boull an heol ; evel-se, c'hwi ivez, eme hor Salver, c'hwi, zoken ma vank nerzh a-walc’h deoc'h evit arvestiñ ha sellout ouzh ar gouloù dreist-diraez, mar adkavit kened ar poltred a zo bet moullet ennoc'h adalek ar penn kentañ, hag ar c'hras, neuze emañ ganeoc'h en ho kreiz ar pezh emaoc’h o klask. Rak ar c'hlanded, an ezvezañs a walldechoù hag a wallblegoù, hag an disparti a bep droug, a zo tra Doue. Neuze enta m'emaint ennout, Doue hep mar a zo ennout. Ac’hanta ! pa vo urzhiet an traoù ennout en doare da vezañ pur a bep si fall, dieub a bep gwalldech, a bep gwallyoul, ha disparti diouzh pep kousi, neuze emaout eürus abalamour da grakter ha sklaerder da


sell ; rak ar pezh a zo kuzhet ouzh sell ar re n'int ket bet glanaet, te avat, pa-z out bet naetaet, hen gwel ; ha pa-z eo bet tennet kuit eus daoulagad da spered an deñvalijenn danvezel, e welez splann a-dreuz sioulder glan da galon un arvest eürus. Ha petra eo an arvest-se ? Santelezh, glanded, dinammded, an holl bannoù splann a seurt-se eus natur Doue, hag a c’heller drezo gwelout Doue.

PEBEILGANENN Yan 14, 6a. 9b; 6, 47b

P/ Lavarout a ra an Aotrou : Me eo an Hent, ar Wirionez hag ar Vuhez. * An hini am gwel a wel ivez an Tad. U/ An hini a gred en deus ar vuhez peurbadel. * An hini am gwel ...

Pedenn

Aotrou Doue, grit m'hor bezo bepred doujañs ha karantez evit hoc'h Anv Santel, rak ne vankit morse da ziwall ha da heñchañ ar re a stagit ouzhoc'h gant liamm start ar garantez. Dre hon Aotrou ...

-

361

XIII-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù ar sizhun I



Er bloaz A An neb na gemer ket e groaz ha na zeu ket war va lerc'h, n'eo ket dellezek ac'hanon, eme an Aotrou.

Er bloaz B Lavarout a rae ar vaouez outi hec'h-unan : ha pa ne rafen nemet stekiñ ouzh e zilhad e vin saveteet.

Er bloaz CH Al lern o deus toulloù ha laboused an neñv o deus neizhioù. Mab an Den avat n'en deus lec'h ebet da harpañ e benn.

Pedenn

Aotrou Doue, fellet ez eus bet deoc'h reiñ dimp ar c'hras da vezañ ho pugale evit ober ganimp servijerien ar sklerijenn, plijet ganeoc'h enta, ni ho ped, mirout na vefemp paket gant teñvalijenn ar gaou, hag ober ma talc'himp bepred da lugerniñ e-kreiz splannder ar wirionez. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ


Saoul e ti an divinerez en Endor En deizioù-hont : 3 Ha Samouel a oa marvet hag en devoa graet kañv dezhañ holl Israel hag e veziet e Rama, e gêr. Ha Saoul en devoa skarzhet an igromañserien hag an divinourien eus ar vro.

362 X I I I -ve t De iz an -Ao t rou en amzer b l aen

4 Hag en em vodas ar Pelishtiz, hag e teujont da gampañ e Sounam. Hag e vodas Saoul holl Israel, hag e kampjont e Gelboe. 5 Hag e welas Saoul kamp ar Pelishtiz, hag en devoa aon, hag e krenas e galon, meurbet. 6 Hag e c'houlennatas Saoul an Aotrou, ha ne respontas dezhañ an Aotrou na dre huñvreoù na dre an ‘Ourim’, na dre an diouganerien.= 7 Hag e lavaras Saoul d’e servijerien : « Klaskit din ur vaouez, mestrez war an igromañsoù ma-z in daveti d’he goulennata ». Hag e lavaras e servijerien dezhañ : « Bez’ ez eus ur vaouez igromañserez en En-Dor ». 8 Hag en em zic'hizas Saoul en ur wiskañ dilhad all, hag ez eas, eñ ha daou zen gantañ, hag ez errujont e ti ar vaouez, da noz, hag e lavaras : « Sav din, mar plij, gant da igromañsoù, sav din an hini a lavarin dit ». 9 Hag e lavaras ar vaouez dezhañ : « Gouzout a rez ar pezh en deus graet Saoul : rasket en deus an igromañserien hag an divinourien eus ar vro ; perak e lakez ur pech d’am buhez d’ober din mervel ? ». 10 Hag e touas dezhi Saoul dre an Aotrou en ur lavarout : « Bevet an Aotrou ! n’az po pec'hed ebet gant an dra-se ! » 11 Hag e lavaras ar vaouez : « Piv a savin dit ? ». Hag e lavaras : « Samouel ! sav-eñ din ! ». 12 Ha pa welas ar vaouez Samouel, e huchas a vouezh uhel, hag e komzas ar vaouez ouzh Saoul en ur lavarout : « Perak ec'h eus va zouellet ? te eo Saoul ! ». 13 Hag e lavaras dezhi ar roue : « Bez dizaon ! petra a welez ? ». Hag e lavaras ar vaouez da Saoul : « Un anaon a welan o pignat eus an douar ». 14 Hag e lavaras dezhi : « Petore stumm en deus ? ». Hag e lavaras hi : « Un den kozh a bign, paket en ur vantell ». Hag e ouezas Saoul eo Samouel e oa, hag e taoublegas, e zremm d’an douar, hag e stouas. 15 Hag e lavaras Samouel da Saoul : « Perak va zrubuilhañ, ouzh va sevel ? ». Hag e lavaras Saoul : « Anken am eus, meurbet ; ar Pelishtiz a ra brezel ouzhin, ha Doue en deus va c'huitaet, ne respont ket din ken, dre ar brofeded na dre huñvreoù ; hag em eus da galvet evit reiñ din da c'houzout petra ober ». 16 Hag e lavaras

Samouel : « Perak va goulennata, ma-z eo an Aotrou kuitaet diouzhit, ha mard emañ a-enep dit ? 17 Graet en deus an Aotrou XI I I -ve t D e iz an- Aot rou en amzer b laen 363

evidout ar pezh en devoa lavaret drezon, ha diframmañ a ra an Aotrou ar rouantelezh eus da zorn, evit he reiñ d’ur c'heneil dit, da Zavid. 18 N’ec'h eus ket sentet ouzh mouezh an Aotrou. N’ec'h eus ket sevenet gwrez e gounnar war Amalek : alese an dra-mañ a ra dit an Aotrou hiziv: 19 lakaat a ra an Aotrou Israel, ha te da heul, etre daouarn ar Pelishtiz ; arc'hoazh, te ha da vibien a vo ganin, ha kamp Israel a vo lakaet gant an Aotrou e dorn ar Pelishtiz ». 20 Hag afo Saoul a gouezhas war e hed d’an douar, aon dezhañ meurbet rak komzoù Samouel, hag ouzhpenn, dinerzh dre ma n’en devoa ket debret boued e-pad an deiz nag e-pad an noz. 21 Hag e teuas ar vaouez davet Saoul, aon dezhi ken e krene meurbet, hag e lavaras dezhañ : « Sentet he deus da servijerez ouzh da vouezh ; laket em eus va buhez en arvar ha sentet ouzh ar c'homzoù a lavares din. 22 Met bremañ, selaou eta, te ivez, ouzh mouezh da servijerez : lakaat a ran dirazout un tamm bara : debr, hag az po nerzh da vont gant an hent ». 23 Met n'houlle ket, hag e lavaras : «Ne zebrin ket ! ». Met pouezañ a reas warnañ e servijerien hag ar vaouez, hag e sentas ouzh o mouezh, hag e savas eus an douar, hag e koazezas war ar gwele. 24 Bez’ he devoa ar vaouez ul leue lart er c'hraou; difraeañ a reas d’e lazhañ, hag e kemeras bleud, en meras hag e poazhas bara dic'hoell. 25Hag e kinnigas se da Saoul ha d’e servijerien. Hag e tebrjont, hag e savjont, hag ez ejont kuit en noz-se.

PEBEILGANENN l Dnv 10, 13. 14

P/ Hag e oa marvet Saoul en arbenn d’an dislealded en devoa bet e-keñver an Aotrou, en abeg da gomz an Aotrou n’en devoa ket sevenet, * Doue a reas distreiñ ar rouantelezh da Zavid

U/ Hag ha dre m’en devoa aterset an igromañserez evit goulennata. N’en devoa ket goulennataet an Aotrou, * Doue a reas distreiñ ar rouantelezh da Zavid.

364 X I I I -ve t De iz an -Ao t rou en amzer b l aen

EIL LENNADENN Eus Hegelennadurioù Paol VI pab

(Hom. Manilae habita die 29 novembris 1970)

Ar C'hrist a brezegomp betek harzoù an douar

Gwa me mar ne brezegan ket an Aviel. Gantañ ez eo, ya, gant ar C'hrist e-unan, ez on bet kaset d'ober al labour-mañ. Me a zo Abostol, ha bez' ez on test ivez. Seul belloc'h ar pal, seul ziaesoc’h ar gefridi, ha startoc'h a se ez on gwasket gant ar garantez. Prezeg e anv a rankan ober. Jezuz eo a zo ar C'hrist, Mab an Doue bev ; Eñ eo en deus diskouezet dimp an Doue diwelus, Eñ eo an hini kentañ-ganet eus ar grouadelezh a-bezh ; drezañ e talc'h pep tra da vezañ. Eñ, mestr an dud, hag o dasprener, Eñ bet ganet, bet marvet ha dasorc'het evidomp. Eñ eo kreizenn an Istor hag an holl draoù ; hon anaout hag hor c'harout a ra Eñ kompagnun ha mignon hor buhez, den a c'hlac’har hag a esperañs ; Eñ a dra sur hag a zistroio a-nevez, hag a vo er fin hor barner, hag ivez, evel ma-z esperomp, leunder peurbadus hor buhez, hag hor gwenvidigezh. Biken ne baouezfen da gomz diwar e benn : Eñ eo a zo ar sklerijenn, Eñ eo a zo ar vuhez, ha zoken an Hent, ar Wirionez hag ar Vuhez ; Eñ eo a zo ar bara hag ar vammenn dour bev, o terriñ hon naon hag hor sec'hed ; Eñ hor pastor, hor rener, hor skouer, hor frealz, hor breur. Eveldomp-ni, ha muioc’h egedomp-ni, e voe bihan, paour, izelaet, sammet a boanioù, gwasket, pasiant. Evidomp-ni en deus komzet, graet burzhudoù, savet ur rouantelezh nevez e-lec’h ma-z eo, eürus ar beorien, e-lec’h ma-z eo ar peoc'h mammenn ha diazez ar vuhez kumun, e-lec'h ma vez uhelsavet ha frealzet ar re a zo glan a galon, hag ar re o ouelañ, ha roet o gwalc'h d'ar re o deus naon eus ar reizhded, e-lec'h ma c'hell ar bec’herien kaout ar pardon, e-lec'h ma-z eo an holl breudeur. Hemañ eo, setu, ar C'hrist Jezuz hoc'h eus klevet o komz anezhañ a dra sur, hag ez oc'h dija dezhañ an darn vuiañ ac'hanoc'h, pa-z oc'h kristenien. Deoc'h-c'hwi enta, o! kristenien, ec'h adlavaran e anv, d'an holl ec’h embannan anezhañ : Ar C'hrist Jezuz eo ar penn kentañ hag ar penn diwezhañ, an alfa hag an

XI I I -ve t D e iz an- Aot rou en amzer b laen 365

omega, roue ar bed nevez, ar patrom kevrinus hag uhelañ eus istor ar bed hag eus hor planedenn ; Eñ eo an hanterour hag ar pont en ur stumm bennak etre an douar hag an neñv ; Eñ dreist-holl ha gwelloc'h eget an holl a zo Mab-an-Den, dre ma-z eo Mab da Zoue, peurbadel, divent, ha mab ar Werc'hez Vari, ar vaouez benniget dreist an holl gwragez, e vamm dezhañ hervez e natur den, hag hor mamm dimp-ni, dre m'hon eus perzh e Spered e Gorf kevrinus. Jezuz Krist ! Ho pet soñj, Eñ eo a brezegomp deoc'h evit ar beurbadelezh ; hag e anv a vennomp lakaat da dregerniñ betek harzoù an douar a-bezh hag evit kantvedoù ar c’hantvedoù,

PEBEILGANENN 2 Tim 1, 10b; Yan 1, 16; Kol 1, 16b-17

P/ Hor Salver Jezuz Krist en deus diskaret ar marv ha lakaet ar vuhez hag an divarvelezh da splannañ dre an Aviel. * Hag eus e leunder hon eus resevet holl, ha gras evit gras. U/ Pep tra a zo bet krouet drezañ hag evitañ, hag Eñ a zo a-raok pep tra, ha drezañ e talc'h pep tra da vezañ. * Hag eus e leunder ...

MEULGAN C'hwi Doue a veulomp ...568



Er bloaz A An neb ho tegemer am degemer hag an neb am degemer a zegemer an Hini en deus va c’haset.

Er bloaz B Jezuz o 'n em dreiñ hag o welout ar vaouez a lavaras : Va merc'h, da feiz he deus da saveteet ; kerzh e peoc'h.

Er bloaz CH Lez ar re varv da sebeliañ o re varv : ha te, kae da gemenn Rouantelezh Doue.

366 X I I I -ve t s izhun en amzer b l aen

Pedenn


D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn

Er bloaz A Piv bennak en devo roet ur werennad dour fresk hepken da unan eus ar re vihan-se dre ma-z eo diskibl din-me, en lavarout a ran deoc'h, e gwirionez, ne gollo ket e c'hopr.

Er bloaz B Ar plac'hig n'eo ket marv, met o kousket emañ. Ha tapet krog e dorn ar plac'hig e lavar dezhi : Merc'hig, me a lavar dit, dihun.

Er bloaz CH Neb a grog e lost an alar hag a sell a-dreñv, n'eo ket doareet diouzh Rouantelezh Doue.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑDiouzh levrioù Samouel 1 Sam 31, 1-4; 2 Sam 1, 1-16

Marv Saoul

En deizioù-hont : 1 Ar Pelishtiz a reas brezel da Israel, hag e tec'has soudarded Israel dirak ar Pelishtiz, hag e kouezhas muntridi war venez Gelboe. 2 Hag e pegas ar Pelishtiz ouzh Saoul hag ouzh e vibien, hag e lazhas ar Pelishtiz Jonatan, hag Abinadab ha Melkisoua, mibien Saoul.


3 Hag e pounneraas an emgann war Saoul; hag e voe kavet gant tennerien, gant gwaregerien, hag e voe gloazet grevus gant an dennerien-se. 4 Hag e lavaras Saoul d’e zouger-armoù : « Dic'houin da gleze ha toull-me gantañ, ma n’erruo ket an diamdroc'hidi-se d’am zoullañ ha d’am gwallgas ». Met n'houlle ket e zouger-armoù : aon en devoa meurbet Hag e kemeras Saoul ar c'hleze hag e kouezhas warnañ. 1,1 Ha setu, goude marv Saoul, ha David da zistreiñ, dornet gantañ Amalek ; hag e chomas David e Siklag daou zevezh. 2 Ha d’an trede deiz, setu un den o tont eus ar c'hamp, a-zigant Saoul, e zilhad freget ha douar war e benn. Hag erruet e-kichen David, e kouezhas d’an douar hag e stouas. 3 Hag e lavaras dezhañ David : « A belec'h e teuez », Hag e lavaras dezhañ : « Eus kamp Israel ez on diflipet ». 4 Hag e lavaras dezhañ David : « Petra 'zo bet? diskler din ». Hag e lavaras e oa tec'het an dud eus an emgann, hag e oa kalz kouezhet eus an dud, ha marvet, hag e oa ivez Saoul ha Jonatan, e vab, marvet. 5 Hag e lavaras David d’ar paotr a zegemenne se dezhañ : « Penaos ec'h eus gouezet e oa marvet Saoul ha Jonatan, e vab ? » 6 Hag e lavaras ar paotr en devoa roet ar c'heloù dezhañ : « Dre zarvoud e oan degouezhet war venez Gelboe ; hag e oa Saoul harpet war e c'hoaf, kirri ha marc'heien ouzh e waskañ ; 7 hag o sellout a-dreñv dezhañ em gwelas hag e huchas warnon ; hag e lavaris : « Setu me ! ». 8 Hag e lavaras din : « Piv out ? », hag e lavaris dezhañ : « Un Amalekiad on ». 9 Hag e lavaras din : « chom eta em c'hichen, ha va laka d’ar marv, rak kregiñ a ra ennon ur falladenn, daoust ha m’emañ c'hoazh va holl vuhez ennon ». 10 Hag e chomis en e gichen, hag e lakaat a ris d’ar marv, peogwir e ouien ne vevje ket goude ma oa kouezhet. Hag e kemeris e gurunenn diwar e benn hag e chadennig diwar e vrec'h hag o c'hasan d’am aotrou amañ. 11 Hag e krogas David en e zilhad hag o fregas, ha kement-all (a reas) an holl soudarded a oa gantañ.

12 Hag e voe klemmvan ha daeroù ha yun betek an abardaez war Saoul ha war Jonatan, e vab, ha war Bobl an


Aotrou, ha war di Israel, dre ma oant kouezhet dre ar c'hleze. 13 Hag e lavaras David d’ar paotr en devoa roet ar c'heloù dezhañ : «A belec'h ez out ? ». Hag e lavaras : « Mab un den estren, un Amalekiad, ez on ». 14 Hag e lavaras dezhañ David : « Penaos n’ec'h eus ket bet aon da gas da zorn da zistrujañ olevad an Aotrou ? ». 15 Hag e c'halvas David unan eus ar baotred hag e lavaras : « Tosta ! Tizh-eñ ! ». Hag e skoas warnañ hag e varvas. 16 Hag e lavaras dezhañ David : « Da wad da vezo war da benn ! da c'henou en deus respontet enep dit p'ec'h eus lavaret : Me am eus laket d’ar marv olevad an Aotrou ».

PEBEILGANENN 2 Sam 1, 21a. 27a

P/ Menezioù Gelboe, gant na vo ken na glizh na glav warnoc'h ! * Penaos ez eo kouezhet an harozed ! U/ Holl venezioù, hag a zo en dro dezhañ, ra zeuio an Aotrou d'ho kwelout ; met ra dremeno e-biou da venez Gelboe. * Penaos ...

EIL LENNADENN

Eus Prezegadurioù sant Aogustin eskob

(Serm.47,1.2.3.6, De ovibus : CCL 41,572-573. 575-576)

Eñ eo hon Aotrou, hon Doue, ha ni pobl e beurvan Ar c’homzoù hon eus kanet a zo enno an anzav a reomp ez omp deñved Doue Rak, eñ eo an Aotrou, hon Doue, en deus hor c'hrouet. Eñ eo hon Doue ; ha ni pobl e beurvan ha deñved renet gant e zorn. An dud hag a zo pastored, n'eo ket int-i eo o deus ganet an deñved o deus, hag an deñved a vesaont n'eo ket int o deus o c'hrouet. Hon Aotrou-ni avat, hon Doue, dre ma-z eo Doue ha krouer, en deus graet evitañ an deñved, evit o c'haout hag evit o mesa. N'eo ket gant unan bennak all ez eo bet graet an deñved a vez mesaet gantañ e-unan ; hag an deñved bet savet gantañ n'eo ket unan all eo o mesa.


Diskleriet hon eus enta er ganenn-se ez omp e zeñved, pobl e beurvan, deñved renet gant e zorn ; klevomp petra emañ o lavarout dimp-ni, evel d'e zeñved. Kent, e komze ouzh ar bastored ; bremañ avat, emañ o komz ouzh an deñved. Er c’homzoù-se lavaret gantañ ergentaou e selaouemp-ni en ur grenañ, ha c'hwi distrafuilh. Met petra enta a zo er c’homzoù-mañ lavaret hiziv gantañ ? Daoust hag ar c'hontrol eo e vo : ni o selaou distrafuilh, ha c'hwi en ur grenañ ? Tamm ebet. Rak, da gentañ, daoust ma-z omp pastored, e klev ar pastor en ur grenañ n'eo ket hepken ar pezh a lavarer d'ar bastored, met ivez ar pezh a lavarer d'an deñved. Ar pastor, mar klev distrafuilh ar pezh a lavarer d'an deñved, neuze n'eo ket prederiet gant an deñved. Ha goude, evel m'am boa lavaret dija deoc'h-hu, breudeur a garantez, ez eus daou dra ennomp hag a zo da vezañ sellet. An dra gentañ : kristenien ez omp ; an eil : eskibien ez omp. Evel eskibien emaomp da lakaat e-touez ar bastored ; evel kristenien avat, ez omp-ni ivez deñved a-gevret ganeoc’h. Daoust pe e vo an Aotrou o komz ouzh ar bastored pe ouzh an deñved, e tleomp-ni selaou pep tra en ur grenañ, hag arabat eo argas soursi ha preder eus hor c'halonoù. Selaouomp enta, breudeur, penaos en em gemer an Aotrou da reizhañ an deñved dizoare, ha petra a c’hrata d'e zeñved : Ha c’hwi, emezañ, eo va deñved. Da gentañ, va breudeur, pa chom an den da soñjal pebezh eürusted ez eo bezañ tropellad Doue, e sav levenez vras ennañ, zoken e-kreiz daeroù ha trubuilhoù ar bed-mañ. An Hini a zo bet lavaret dezhañ : Te hag a zo pastor Israel, eo an Hini a zo bet lavaret diwar e benn : Ne sorenn ket ha ne gousk ket an Hini a ziwall Israel. Hennezh a veilh warnomp pa vezomp dihun, beilhañ a ra warnomp pa vezomp kousket. Mar bez tropellad un den bennak e surentez en abeg d'e vesaer ha n'eo nemet un den, na peger bras ne zle ket bezañ hor surentez-ni pa-z eo Doue hor mesaer. Ha n'eo ket hepken dre ma-z eo hor mesaer, met dre ma-z eo gantañ ez omp bet graet. Deoc’h-c’hwi hag a zo va deñved, setu petra a lavar an Aotrou Doue : Setu ma varnan etre dañvad ha dañvad, etre meot ha bouc'hed. Petra emañ ar bouc'hed oc'h ober amañ e tropellad Doue ? En hevelep peurvanoù, e-tal an hevelep feunteunioù ? Ar bouc’hed, merket koulskoude evit an tu kleiz, a zo mesket gant an deñved merket evit. an tu dehou ; bremañ e vezont gouzañvet,


met diwezhatoc'h e vezint dispartiet. Amañ ec'h amprouer pasianted an deñved hervez skouer pasianted Doue. Rak gantañ eo e vo graet an disparti a lako darn en tu dehou ha darn all en tu kleiz.

PEBEILGANENN Yan 10, 27-28; Yez 34, 15 P/ Va deñved a selaou va mouezh ha me a anavez anezho, hag int a zeu war va lerc'h, ha reiñ a ran dezho ar vuhez peurbadel ; * Ha biken ken ne d-aint da goll, ha den ne ziframmo anezho eus tre va daouarn. U/ Me eo a basko va deñved ha me a roio diskuizh dezho,. * Ha biken ken ...

Pedenn

Aotrou Doue, fellet ez eus bet deoc'h reiñ dimp ar c’hras da vezañ ho pugale evit ober ganimp servijerien ar sklerijenn, plijet ganeoc'h enta, ni ho ped, mirout na vefemp paket gant teñvalijenn ar gaou, hag ober ma talc'himp bepred da lugerniñ e-kreiz splannder ar wirionez. Dre hon Aotrou ...

TREDE DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh eil levr Samouel 2, 1-11; 3, 1-5

David sakret da roue Youda en Hebron

En deizioù-hont : 2,1 Ha goude-se e c'houlennatas David an Aotrou en ur lavarout : « Ha pignat a rin da unan eus kêrioù Youda ? ». Hag e lavaras an Aotrou dezhañ : «Kae ! » hag e lavaras David : « Da belec'h ez in ? », hag e lavaras : « Da Hebron ». 2 Hag e pignas dezhi David gant e ziv wreg, Ac'hinoam eus Iezrahel, hag Abigail, bet gwreg Nabal, eus Karmel. 3 Ar soudarded a oa gantañ a gasas ivez David, pep hini gant e diegezh, hag e chomjont e kêrioù Hebron. Hag e teuas tud Youda da oleviñ eno David da roue war di Youda. Hag e voe roet ur c'heloù da Zavid : lavaret e voe dezhañ : « Tud Iabes/Galaad o deus beziet Saoul ». 5 Hag e kasas David Tr ede De iz - l i d 371

kannaded da dud Iabes/Galaad, da lavarout dezho : « Benniget oc'h gant an Aotrou, da vezañ graet truez e-keñver hoc'h aotrou Saoul hag e veziet. 6 Ha bremañ e ray an Aotrou ouzhoc'h truez ha fealded, ha me ivez a ray en ho keñver an hevelep madelezh, peogwir hoc'h eus graet an dra-se. 7 Neuze 'ta, kennerzhit ho taouarn ha bezit paotred kadarn ! Marvet eo hoc'h aotrou Saoul, ha me 'zo bet olevet gant ti Youda da roue warnoc'h ! ». 8 Met Abner, mab Ner, penngadour lu Saoul, en devoa kemeret Isbaal, mab Saoul, hag e oa tremenet gantañ e Mahanaim, 9 hag e c'hraet roue war Galaad, war Aseriz, war Iezrahel, war Efraim, war Benjamin ha war Israel a-bezh. 10 An oad a zaou-ugent vloaz en devoa Isbaal, mab Saoul, pa voe roue war Israel, ha daou vloaz e renas ; ti Youda hepken a voe war-lerc'h David. 11 Hag e voe niver ar bloavezhioù ma voe David roue en Hebron war di Youda, seizh vloaz ha c'hwec'h miz. 3,1 Hag e voe ar brezel padus etre ti Saoul ha ti David. David a yae war greñvaat, ha ti Saoul a yae war wanaat. 2 Hag en devoe David mibien en Hebron. Hag e voe e vab henañ Amnon, eus Ac'hinoam, an Izreeliadez ; 3 hag an eil, Kelaab, eus Abigail, bet gwreg Nabal, eus Karmel ; hag an trede, Absalom, mab Maac'ha, merc'h Tolmai, roue Gesour ; 4 hag ar pevare, Adonias, mab Haggit; hag ar pempvet, Safiatia, mab Abital ; 5 hag ar c'hwec'hvet, Ietraam, eus Egla, gwreg David. Ar re-se en devoe David en Hebron.

PEBEILGANENN Gen 49, 10. 8ac

P/ Ne vo ket lamet ar vazh-roue digant Youda, ar wialenn eus etre e dreid, * Ken na zeuio an hini ez eo dezhañ, hag outañ e sento ar pobloù. U/ Youda ! te a vo meulet gant da vreudeur, stouiñ a raio ouzhit mibien da dad. * Ken na ...


EIL LENNADENN

Eus Prezegadurioù sant Aogustin eskob (Serm.47,12-14, De ovibus : CCL 41,582-584)

Mar klaskfen plijout d'an dud,ne vefen ket servijer ar C'hrist.

Hor gloar-à-ni ez eo kement-mañ : testeni hor c’houstiañs. Bez' ez eo an dud barnerien re her, drouk prezegerien, bourbouterien, chaokerien, techet da argrediñ ar pezh na welont ket, techet da vrudañ traoù na soñjont ket zoken enno : a-enep d'ar seurt-se petra a chom ganimp, nemet testeni hor c’houstiañs ? E gwirionez, va breudeur, zoken er re a fell dimp plijout dezho, n'eo ket hor gloar eo a glaskomp, pe a zleomp da glask, o silvidigezh ne lavaran ket, en doare na vint ket diheñchet o tont war hol lerc'h, mar kerzhomp hon-unan evel m'eo dleet. Ra gemerint skouer warnomp, ma heuliomp-ni skouer ar C'hrist ; ha mar ne heuliomp ket e gwirionez, roudoù ar C'hrist, ra vo ar C'hrist e-unan ur skouer evito. Rak, Eñ eo pastor an tropell, ha n'eus nemetañ a-gevret gant ar re a ra ervat o labour a bastored, rak holl emaint ennañ, N'eo ket hor gounid-ni eo a c'hoantaomp pa glaskomp plijout d'an dud, met kaout joa enno, da lavarout eo, kaout hor joa enno ouzh o gwelout o karout ar pezh a zo mat, ha kement-se evit o brasañ gounid o-unan ha n'eo ket abalamour d'hon enor-ni hon-unan. Sklaer eo a-enep da beseurt tud en deus lavaret an Abostol : Mar klaskfen plijout d'an dud, ne vefen ket servijer ar C'hrist . Ha sklaer eo evit piv en deus lavaret : Klaskit plijout d'an holl e pep tra, evel ma klaskan me va-unan plijout d'an holl e pep tra. An eil lavar hag egile a zo splann, an eil hag egile a zo plaen, an eil hag egile a zo pur, an eil hag egile a zo distrafuilh. Ar pezh ac'h eus da ober hepken ez eo mesa ha kas d'an dour, ha n'eo, ket mac’hañ dindan da dreid ha lakaat strafuilh. Klevet hoc'h eus, a dra sur, hor Salver Jezuz Krist e-unan, mestr an Ebestel, o lavarout : "Ra lugerno hoc'h oberoù dirak an dud, ma welint hoc’h oberoù-mat ha ma roint klod d'ho Tad a zo en neñvoù, da lavarout eo, d'an Hini en deus ho kraet evel ma-z oc'h. Ni a zo pobl e beurvan ha deñved renet gant e zorn. Ra vo meulet enta an hini en deus da c'hraet mat, mar dout mat, ha n'eo


ket te eo a zo da vezañ meulet, rak drezout-te da-unan ne c’hellez bezañ nemet fall. Perak e fell dit enta treiñ ar wirionez war an tu kontrol, pa fell dit bezañ meulet pa rez un tamm mad bennak, ha tamall d'an Aotrou pa vez un dra bennak fall ? Rak, a dra sur, an Hini en deus lavaret : Ra lugerno hoc'h oberoù dirak an dud, ez eo an Hini en deus lavaret en hevelep prezegenn : Arabat deoc'h ober oberoù mat dirak an dud. Met evel ma seblante an traoù-se dit-te bezañ kontrol an eil d'egile, e lizher an Abostol, evel-se ivez e seblantont bezañ en Aviel. Met mar ne strafuilhez ket dour da galon, ec'h anavezi amañ ivez peoc'h ar Skriturioù, hag, a-unan ganto, ez po ar peoc'h te ivez. Taolomp evezh enta, breudeur, n'eo ket hepken da vevañ evel ma-z eo dleet, met ivez da ren hor buhez dirak an dud, evel ma-z eo dleet ; ha n'eo ket hepken evit kaout ur goustiañs vat, met ivez, e kement ha ma c'hell henn ober hor gwanded, e kement ha ma c'hell henn ober evezhiegezh an den gwan, taolomp evezh ivez evit chom hep ober netra hag a c'hellfe bezañ evit ur breur dinerzh, abeg a zrouksoñj, gant aon na zeufemp o tebriñ geot mat hag oc'h evañ dour pur, da vac’hañ peurvanoù Doue, ha na zebrfe an deñved dinerzh ar geot mac'het ha na evfent dour strafuilhet.

PEBEILGANENN Flp, 2, 2. 3-4; 1 Ts 5, 14b. 15b

P/ Kasit va levenez betek he barr uhelañ dre chom unanet-mat kenetrezoc'h ; ho pet un hevelep karantez ; met diwar-bouez an izelegezh ra soñjo pep unan ez eo trec'h ar re all dezhañ e-unan. * Arabat deoc'h klask hepken ho kounid hoc'h-unan, met ivez hini ar re all. U/ Skoazellit ar re wan, ho pet pasianted e-keñver an holl, klaskit bepred ober ar mad, kenetrezoc'h hag e-keñver an holl. * Arabat deoc'h ...

Pedenn

Aotrou Doue, fellet ez eus bet deoc'h reiñ dimp ar c’hras da vezañ ho pugale evit ober ganimp servijerien ar sklerijenn, plijet ganeoc'h enta, ni ho ped, mirout na vefemp paket gant teñvalijenn ar gaou, hag ober ma talc'himp bepred da lugerniñ e-kreiz splannder ar wirionez. Dre hon Aotrou ....


PEVARE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh eil levr Samouel 4, 2 --- 5, 7

David roue Israel, Jeruzalem kemeret

En deizioù-hont : 4,2 Daou zen, penn strolladoù, en devoa mab Saoul : anv unan a oa Baana, hag anv egile, Rec'hab, mibien da Remon, eus Berot, paotred a v/Benjamin, rak Berot a veze kontet gant Benjamin. 3 Tec'het o devoa tud Berot betek Gettaim, hag e oant eno o chom betek an deiz-se. 4 Ha Jonatan, mab Saoul, en devoe bet ur mab nammet e zivhar : ur paotrig a bemp bloaz e oa pa zeuas ar c'heloù diwar-benn Saoul ha Jonatan, eus Iezrahel ; hag he devoa e sammet e vagerez en ur dec'hout, ha gant he hast da dec'hout, e oa kouezhet hemañ ha kammet. Hag e anv a oa Meribbaal. 5 Hag ez eas mibien Remon, eus Berot, Rec'hab ha Baana, hag ez errujont, tomm an deiz, betek ti Isbaal, a oa oc'h ober e gousk-kreisteiz. 6 Hag int o vont e diabarzh an ti, evel evit kerc'hat gwinizh, hag o skeiñ gantañ en e gof. Ha Rec'hab ha Baana e vreur da skarzhañ. 7 Pa oant aet en ti, e oa o kousket war e wele, en e gambr-gousket, ha roet dezhañ taol ar marv, o devoa distaget e benn, ha kemeret ganto e benn, e kerzhjont war hent an Araba e-pad an noz. 8 Hag ez errujont gant penn Isbaal e ti David en Hebron, hag e lavarjont d’ar roue : « Setu penn Isbaal, mab Saoul, da enebour, a glaske da ene. Roet en deus an Aotrou d’hon aotrou, ar roue, veñjañs hiziv eus Saoul hag eus e ouenn ». 9 Hag e respontas David da Rec'hab ha da v/Baana, e vreur, mibien Remon, eus Berot, en ur lavarout : « Bevet an Aotrou, en

deus dasprenet va ene eus pep anken ! 10 Met an hini a roas keloù Peva re De iz - l i d 375

din en ur lavarout : Marvet eo Saoul - hag e oa se ur c'heloù mat ouzh e zaoulagad - a grogis ennañ hag a lazhis e Siklag, evit paeañ dezhañ e geloù-mat ! 11 Seul vuioc'h pa o deus tud fallakr lazhet un den reizh en e di war e wele, evel bremañ, daoust ha ne glaskin ket e wad eus ho torn ouzh ho skubañ diwar an douar ? ». 12 Hag e roas David urzh d’ar baotred d’o lazhañ ha da droc'hañ o daouarn hag o zreid, a lakjont a-ispilh e-kichen lenn Hebron. Ha penn Isbaal a voe kemeret ha beziet e bez Abner en Hebron.

5,1 Hag e teuas holl veuriadoù Israel da gaout David en Hebron ha da gomz outañ en ur lavarout : « Setu ! da eskern ha da gig ez omp-ni. 2 Abaoe pell-amzer, pa oa Saoul roue warnomp, eo te a gase hag a zegase Israel ; hag en devoa lavaret an Aotrou dit : '' Te a beuro va Fobl Israel, te a vo rener war Israel '' ». 3 Hag e teuas holl gozhidi Israel da gaout ar roue en Hebron, hag e tivizas ganto ar roue David un emglev en Hebron dirak an Aotrou, hag e voe olevet David da roue war Israel. 4 Tregont vloaz en devoa David pa renas, ha daou-ugent vloaz e renas. 5 En Hebron e renas war Youda seizh vloaz ha c'hwec'h miz; hag e Jeruzalem e renas tri bloaz ha tregont war holl Israel ha Youda. 6 Hag ez eas ar roue hag e soudarded da Jeruzalem enep ar Jevouziz a oa o chom er vro-se, a gomzas ouzh David en ur lavarout : « Ne zeui ket amañ, pe az kaso kuit an dud dall hag ar re gamm » da lavarout eo : « Ne zeuio ket David amañ ! ». 7 Hag e tapas David kreñvlec'h Sion, a voe Kêr David.

PEBEILGANENN S 2, 2. 6. 1

P/ En em sevel a ra rouaned an douar, hag ar briñsed en em stroll a-unan, a-enep an Aotrou hag a-enep e Grist. * Me eo am eus sakret va Roue, war Sion, va menez santel.

U/ Perak e ragach ar broadoù, perak e kroz ar pobloù gant komzoù goullo ? * Me eo ...


EIL LENNADENN

Diouzh Levr santez Tereza, gwerc’hez, War hent ar barfeted (Cap.30,1-5 : Oeuvres complètes, Desclée De Brouwer,

Paris, 1954,467-468)

Ho rouantelezh deuet dimp

Piv enta, ne vern pegen berr-speredet ha berrboellik e vefe, mar fell dezhañ goulenn un dra bennak digant un den a-bouez hag enorus, ne chom ket d'en em soñjal ha da glask en e spered penaos e komzo outañ en doare da blijout dezhañ hep hen feukañ pe hen diaezañ ; hag ouzhpenn, petra emañ o vont da c’houlenn, hag evit petra en deus ezhomm eus ar pezh a c’houlenn, dreist-holl mar bez anv eus un dra bennak dreist-ordinal hag uhel ? Daoust ha n'eo ket evel-se eo e tesk deomp hor Jezuz mat goulenn ? Ha kement-se, sur mat, d'am meno, a zo da verkañ da gentañ. Daoust ha n'ho pije ket gallet klozañ pep tra en ur ger, o! Aotrou, ha lavarout : « Tad, roit dimp kement a zo ezhomm ha dereat ». Evit gwir, war a seblante, ne oa ket dav lavarout hiroc'h, dreist-holl pa gomzer ouzh unan hag a gompren ken mat ha ken klok an holl draoù. An dra-se, sur mat, o! Furnez peurbadel, a oa trawalc'h evit kement a sell ouzhoc’h hag ouzh ho Tad eus an neñv ; hag evel-se eo ho poa pedet e liorzh Getsemani. Ho polontez hag ho spont ho poa roet da anaout dezhañ eno, daoust ma en em lakec’h penn-da-benn en e volontez. Ni avat, va Aotrou, evel ma ouzoc'h, n'omp ket tud da blegañ evel m'ho poa c'hwi pleget, da youl ho Tad ; ha gouzout a ouiec'h ivez hor boa ezhomm da c'houlenn an traoù hini-ha-hini hag an eil disparti diouzh egile, abalamour dimp d'en em soñjal evit gwelout hag-eñ e vefe talvoudus ha dereat ar pezh a c'houlennfemp, hag abalamour dimp da ehanañ gant hor goulenn mar gwelfemp ne vefe ket talvoudus tamm ebet. Evel-henn an hini ez omp graet : mar ne vez ket roet dimp ar pezh a c'houlennomp, (ha kement-se abalamour d'ar frankiz-se a zo dimp), ne vezomp ket troet da zegemer an traoù emañ Doue e sell da reiñ dimp. Zoken ma vefe kement-se kalz gwelloc'h


evidomp, mar ne welomp ket an arc'hant prest ha dispak war an dorn, (evit komz evel-se), e kav dimp ne vimp biken tud pinvidik. Deskiñ a ra dimp ar Jezuz mat lavarout ar c’homzoù-mañ a c'houlennomp ganto ma teuio dimp ar rouantelezh-se : Hoc’h anv bezet santelaet, ho rouantelezh deuet dimp Bremañ enta, me ho ped, sellit pizh ouzh furnez dispar hor Mestr-kelenner. E gwirionez, pa soñjan amañ ouzhin va-unan, un dra vat a dra sur ez eo dimp intent petra a c’houlennomp dre ar rouantelezh-se. Hor Salver, en e veurded, a wele a-walc’h ne oamp ket gouest da santelaat an anv santel-se, anv e Dad, na d'e enoriñ, dre ma-z eo berr ha dister ar galloud-se ganimp, (me a lavar henn ober e-giz ma tere), nemet e pourchasfe e Veurded dimp-ni kement-se, en ur reiñ dimp amañ e rouantelezh ; setu perak en deus hor Jezuz madelezhus unanet ha staget an eil goulenn ouzh egile. Dre-se, evit ma komprenimp ar pezh a c'houlennomp, ha pegen pouezus ez eo goulenn kement-se e koulz vat hag e koulz fall ha gant gred, hag ivez ober ar pezh a c'hellomp da beoc'haat ha da zigoll an Hini a resevomp an dra-se digantañ, e fell din-me bremañ displegañ ha lavarout deoc'h penaos e komprenan-me an traoù evit pezh a sell ouzh ar poent-se. Ac’hanta ! Ar mad uhelañ, hag a zo, war a seblant din, bezañ rouantelezh an neñvoù (kuit a gomz a draoù all), setu petra ez eo : da gentañ evit pezh a sell holl draoù an douar hag ar bed-mañ, o frizout evit netra, ha neuze ouzhpenn-se, da c'houde, ul levenez ispisial o tont eus m’emañ an holl el levenez, ur peoc’h padus, ha stad bras-meurbet ennañ e-unan dre ma wel an ene ez eo santelaet Doue ha meulet gant an holl dud varvel gwitibunan, hag ez eo benniget e anv santel, ha den ebet ouzh hen dismegañsiñ gant e bec’hedoù, en ur ger, Doue karet gant holl dud ar bed ; hag ouzhpenn-se, pa lavarin ervat, an ene-se e-unan ne bled gant netra all ebet estreget karout, hag e gwirionez ne c’hell ket chom hep karout Doue pa-z anavez anezhañ. Karomp enta anezhañ evel-se er bed-mañ ; daoust ne vo ket hor c’harantez ken parfet nag eus ar memes natur hag hini ar baradoz, e karfemp Doue evelato en ur stumm kalz uheloc'h eget na reomp bremañ, mar hen anavezfemp.


PEBEILGANENN P/ An Hini a oar reiñ traoù mat d'e vugale, hor redi da bediñ, da c'houlenn, ha da skeiñ war an nor. * Muioc’h e resevimp, seul fideloc'h a se e kredimp kement-se, ha ma-z esperimp startoc'h, ha ma c'hoantaimp gredusoc’h. U/ Peurvuiañ e vez graet al labour-se muioc’h dre hirvoudoù eget dre gomzoù, muioc'h dre zaeroù eget dre c’herioù. * Muioc'h a resevimp ...

Pedenn


PEMPVET DEIZ-LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh eil levr Samouel 6, 1-23

An arc'h kaset da Jeruzalem

En deizioù-hont : 1 Hag e vodas c'hoazh David an holl zibab eus Israel : tregont mil (den). 2 Hag e savas, hag ez eas David, hag ar Bobl a-bezh a oa gantañ, eus Baala-Youda, en ur zegas alese Arc'h Doue, al lec'h ma veze galvet an Anv, anv Aotrou ar Strolladoù, a veze o chom etre ar geroubed warni. 3 Hag e voe degaset Arc'h an Aotrou war ur c'harr nevez, douget eus ti Abinadab, war ar run ; hag Oza hag Ahio, mibien Abinadab, a vlenie ar c'harr nevez. 4 Douget e voe eus ti Abinadab, war ar run, hag int gant Arc'h Doue, hag Ahio a gerzhe dirak an Arc'h. 5 David hag holl di Israel a rae ebatoù dirak an Aotrou, gant pep a skourr siprez ha gant lourennoù, telennoù, taboulinoù, sistrennnoù ha simbalennoù. 6 Oc'h erruout e-kichen leur Nac'hon, e kasas Oza (e zorn)

etrezek Arc'h Doue hag e krogas enni, rak risklet o devoa an Pempve t De iz - l id 379

oc'hen. 7 Hag e tommas kounnar an Aotrou enep Oza, a voe skoet eno gant an Aotrou en abeg d’ar fazienn-se; hag e varvas eno e-kichen Arc'h Doue. 8 Hag e kounnaras David, dre m’en devoa an Aotrou freuzet Oza, hag e c'halvas al lec'h-se Paresoza, a zo c'hoazh hiziv. 9 Hag e toujas David an Aotrou en deiz-se hag e lavaras : « Penaos e teuio du-mañ Arc'h an Aotrou ? ». 10 Ha n'houlle ken David distreiñ gantañ Arc'h an Aotrou da Gêr/David, hag e tiheñchas anezhi David da di Obededom, eus Gat. 11 Hag e chomas Arc'h an Aotrou e ti Obededom eus Gat tri miz, hag e vennigas an Aotrou Obededom hag e holl diegezh. 12 Hag e voe roet keloù d’ar roue David en ur lavarout : « Benniget en deus an Aotrou ti Obededom hag e holl dud abalamour da Arc'h Doue ». Hag ez eas David da gerc'hat Arc'h Doue eus ti Obededom da Gêr/David, el levenez. 13 Adal m’o devoe kerzhet dougerien Arc'h an Aotrou c'hwec'h kammed, e voe aberzhet un ejen hag ul leue lart. 14 Hag e rae David dañs-tro a-holl-nerzh dirak an Aotrou, ha David a oa gourizet gant un efod lin. 15 Ha David hag holl diegezh Israel a ambrouge Arc'h an Aotrou gant youc'hadennoù ha son ar c'horn-boud. 16 Hag evel ma oa Arc'h an Aotrou oc'h erruout e Kêr/David, setu Mic'hol, merc'h Saoul, o sellout dre ar prenestr hag e welas ar roue David o korolliñ hag o troidellañ dirak an Aotrou, hag e zisprizañ a reas en he c'halon. 17 Hag e voe kaset Arc'h an Aotrou ha lakaet en he lec'h e-kreiz an deltenn en devoa stignet eviti David. Hag e kinnigas David holloskadoù dirak an Aotrou ha peoc'h-aberzhoù. 18 Hag echuet gant David da ober an holloskadoù hag ar peoc'h-aberzhoù, e vennigas an dud en anv Aotrou ar Strolladoù. 19 Hag e roas o lod d’an holl dud, da holl engroez Israel, paotred ha merc'hed, da bep hini ur gachenn-vara hag ul lod-kig hag ul lod-rezin; hag ez eas an holl dud, pep hini d’ar gêr.

20 Hag e tistroas David da vennigañ e diegezh, hag e teue Mic'hol, merc'h Saoul, war arbenn da Zavid, hag e lavaras


homañ : « Pebezh enor hiziv da roue Israel en em zizoloet hiziv dirak mitizhion e servijerien, evel m’en em zizolo an dud-a-netra ! » 21 Hag e lavaras David da v/Mic'hol : « Dirak an Aotrou an hini e oa, eñ hag en deus va dibabet e-lec'h da dad hag e holl diegezh, ouzh va urzhiañ da rener war Bobl an Aotrou, war Israel ; graet em eus ebatoù dirak an Aotrou. 22 Nag e vefen disprizet c'hoazh muioc'h, hag izelaet ouzh va daoulagad, gant ar mitizhion a lavarez, ganto e vin enoret ! » 23 Ha Mic'hol, merc'h Saoul, n’he devoe ket a vugale betek devezh he marv.

PEBEILGANENN S 131(132), 8. 9; S 23(24), 7. 9

P/ Savit Aotrou, da vont da lec'h ho tiskuizh, c'hwi hag Arc’h ho splannder. * Ho peleion da wisko warno ar santelezh, hag ho tud fidel da drido gant ar joa. U/ 0! porzhioù kozh, digorit bras ho torojoù, en em zigorit, o! porzhioù kozh, ma-z antreo Roue ar c'hloar. * Ho peleion da wisko ...

EIL LENNADENN

Hegelennadenn sant Jerom, beleg, diwar-benn ar Salm 41, d'ar gristenien nevez

(CCL 78,542-544)

Mont a rin da lec'h an deltenn estlammus

Evel ma hirvoud ar c'harv etrezek an dourioù bev , evel-se emañ va ene ouzh ho c'hoantaat, Aotrou Doue. Evel ma hirvoud ar c'hirvi-se etrezek an dourioù-bev, evel-se emañ hor c'hirvi-ni, goude bezañ dilezet an Egipt hag ar bed, ha lazhet Faraon en e zourioù ha graet d'e holl armead mervel er vadeziant, a hirvoud etrezek mammennoù an Iliz, an Tad hag ar Mab hag ar Spered Santel. Diwar-benn an Tad, hag o tiskouez ez eo ur vammenn, ez eo skrivet e levr Jeremia : Va dilezet o deus me, ar vammenn


dour-bev, ha toullet o deus stankoù faout ha ne c'hellont ket derc'hel an dour. Diwar-benn ar Mab ez eo skrivet en ul lec'h bennak : Dilezet o deus mammenn ar Furnez. Evit pezh a sell ouzh ar Spered Santel : An hini a evo eus an dour a roin-me dezhañ, e savo en e greiz ur vammenn dour o strinkañ evit ar vuhez peurbadel ; kerkent goude ar c’homzoù-se e tisklerier, hervez testeni an Avielour, ez eo diwar-benn ar Spered Santel e oa kaoz gant hor Salver. Ac'hano ez eo diskouezet sklaer-meurbet ez eo teir eienenn an Iliz mister an Dreinded. Ar mammennoù-se an hini emañ ene an den a feiz o c'hoantaat, emañ ene an hini badezet o c'hoantaat, hag e lavar : Sec’hed en deus va ene eus Doue mammenn dour-bev. N'eo ket diwar skañv eo e vennas gwelout Doue, met hen c'hoantaat a reas gant e holl nerzh ; sec'hed en deus bet, devet ma oa penn-da-benn gant an tan. Kent m'o dije resevet ar vadeziant e komzent etrezo, hag e lavarent : Peur e teuin hag en em ziskouezin dirak fas Doue ? Setu m'eo sevenet ar pezh a c'houlennent : dont a rejont hag e chomjont en o sav dirak fas Doue, hag en em ziskouez a rejont a-wel d'an aoter ha dirak mister ar Salver. Aotreet da dostaat ouzh Korf ar é1hrist, hag adc'hanet e feunteun ar vuhez, e komzont gant fiziañs hag e lavaront : Tremen a rin da lec’h an deltenn estlammus, betek ti Doue. Ti Doue, an Iliz an hini eo, honnezh eo an deltenn estlammus : rak enni emañ o chom mouezh al laouenidigezh hag ar veuleudi, ha trouz an dud o vanvezañ. Lavarit enta, c'hwi hag hoc'h eus gwisket ar C'hrist warnoc'h, c'hwi hag a zo bet savet, da heul hor c’helennadurezh, eus islonk ar bed-mañ, dre gomz Doue, evel pesked bihan sachet gant an higenn : Ennomp eo bet kemmet an natur. Rak ar pesked hag a vez tennet eus ar mor a varv ; ni avat, an Ebestel o deus hon tennet eus mor ar bed-mañ hag hor pesketaet, evit ma teufemp da vezañ bev, eus a varv ma oamp. Keit ha m'edomp er bed, edo, hon daoulagad e donder ar mor, hag e tremene hor buhez el lec’hid ; met goude ma-z omp bet tennet eus an dour, ez omp bet kroget da welout an heol, ez omp bet kroget da welout ar gouloù gwirion, ha strafuilhet diwar re a levenez e lavaromp d'hon ene : Esper en Doue, rak hen meuliñ a rin c’hoazh, eñ silvidigezh va dremm ha va Doue.


PEBEILGANENN S 26(27), 4 P/ Un dra a c'houlennan digant an Aotrou, sed ar pezh a glaskan : * Ma vin o chom e ti an Aotrou a-hed deizioù va buhez. U/ Ma tañvain douster an Aotrou, en ur servijañ en e dempl. * Ma vin o chom ...

Pedenn

Aotrou Doue, fellet ez eus bet deoc'h reiñ dimp ar c'hras da vezañ ho pugale evit ober ganimp servijerion ar sklerijenn, plijet ganeoc'h enta, ni ho ped, mirout na vefemp paket gant teñvalijenn ar gaou, hag ober ma talc'himp bepred da lugerniñ e-kreiz splannder ar wirionez. Dre hon Aotrou ...



LENNADENN GENTAÑ

Diouzh eil levr Samouel 7, 1-25

Diougan Natan war ar Mesiaz

En deizioù-hont : 1 Ha setu, p’en devoa annezet ar roue en e di hag en devoa an Aotrou roet diskuizh dezhañ a-ziwar-dro eus e holl enebourien, 2 e lavaras ar roue da Natan, ar profed : «Sell eta ! Me a zo o chom en un ti sedrez, hag Arc'h Doue a zo o chom edan stignoù ! ». 3 Hag e lavaras Natan d’ar roue : « Kement tra a zo ez kalon, kas d’en ober, rak an Aotrou a zo ganit ». 4 Ha d’an noz-se end-eeun, e voe komz an Aotrou ouzh Natan, o lavarout : 5 « Kae ! hag e lavari d’am servijer David : Evel-henn e komz an Aotrou : Ha te eo a savo din un ti da chom e-barzh ? 6 Rak n’on ket bet o chom en un ti abaoe an deizioù m’em boa savet mibien Israel eus an Egipt : baleet em eus en un deltenn evel chomlec'h. 7 E-keit ma-z on bet o vale gant holl vibien Israel, hag

un dra bennak am eus lavaret da unan eus rummadoù barnerien C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 383

Israel, em boa gourc'hemennet dezho peuriñ va Fobl Israel ? ha lavaret em boa: perak ne savit ket din un ti sedrez ? 8 Ac'hanta ! evel-henn e lavari d’am servijer David : Evel-henn e komz Aotrou ar strolladoù : da gemeret am boa eus ar peurvanoù, a-dreñv d’an deñved evit bezañ rener war va Fobl Israel. 9 Hag ez on bet ganit dre gement lec'h m’ec'h eus kerzhet, hag em eus distrujet da holl enebourien a-zirazout, hag em eus graet dit un anv bras evel anv ar re vrasañ war an douar ; 10 hag em eus lakaet ul lec'h d’am Fobl Israel, hag em eus he flantet hag e chomo el lec'h-se ; ha ne vo ket trubuilhet ken, ha ne zalc'ho ket an dorfedourien d’he foaniañ evel diagent. 11 Abaoe an deiz em eus urzhiet barnerien war va Fobl Israel, e roan diskuizh dit hepken eus da holl enebourien hag en diskouez a ra dit an Aotrou: un ti en deus graet dit an Aotrou. 12 Pa vo leun da zeizioù hag e c'hourvezi gant da hendadoù, e savin da ouenn war da lerc'h : da unan a zeuio eus da gorf e prientan ar rouantelezh. 13 Eñ eo a savo un ti d’am anv, hag e rin sonn tron e rouantelezh da viken. 14 Bez’ e vin evitañ un Tad, hag eñ a vo din ur mab. Pa bec'ho, e skoin warnañ gant ur wialenn, evel an dud, gant reuzioù mab-den. 15 Met va c'hras ne lamin ket digantañ evel em boa lamet digant Saoul, am eus lamet a-zirazout. 16 Asur e vo da di, da rouantelezh da viken dirazon ; da dron a vo diazezet da viken ». 17 Setu ar c'homzoù, setu a-grenn ar weledigezh a lavaras Natan da Zavid. 18 Hag ez eas ar roue David da azezañ dirak an Aotrou, hag e lavaras : « Piv on, Aotrou Doue, ha petra eo va zi, p’am c'hasez betek amañ ? 19 Ha re nebeut c'hoazh eo se ouzh da zaoulagad, Aotrou Doue, pa gomzez zoken eus ti da servijer evit pelloc'h ? Daoust ha se eo lezenn an den, Aotrou Doue? 20 Ha petra muioc'h en deus David c'hoazh da lavarout

dit ? Anavezout a rez da servijer, Aotrou Doue ! 21 Evit da servijer, hervez da galon ec'h eus graet kement a vrasterioù evit


kelenn da servijer ! 22 Ya, bras out, Aotrou Doue, n’eus ket eveldout ! n’eus ket a Zoue estregedout, hervez kement hon eus klevet gant hon divskouarn ! 23 Ha pehini, evel da Bobl, evel Israel, ar Bobl nemeti war an douar ma-z eo aet Doue d’he dasprenañ evit bout e Bobl, en ur lakaat warni un anv, en ur ober eviti traoù marzhus ha spontus, evit da zouar, (en ur argas) dirak da Bobl ac'h eus dasprenet evidout eus an Egipt, ar baganed hag o doueoù ? 24 Lakaet ec'h eus da Bobl Israel da vezañ da Bobl da viken. Ha te, Aotrou, a zo o Doue. 25 Ha bremañ, Aotrou Doue, ar gomz ac'h eus lavaret war da servijer ha war e diegezh, seven anezhi da viken, gra evel m’ec'h eus lavaret.

PEBEILGANENN Luk 1, 30-33; S 131(132), 11

P/ An ael Gabriel a gomzas ouzh Maria hag a lavaras dezhi : Setu ma vi dougerez, ha ma c'hani ur mab, hag an Aotrou Doue a roio dezhañ tron David e dad. * Ha ren a raio war diegezh Yakob da virviken. U/ Touet en deus an Aotrou da Zavid ur bromesa divrall ha na dorro biken : Ur mab dit-te, unan eus da wad, a lakin da roue war da dron. * Ha ren a raio ...

EIL LENNADENN

Eus levr sant Aogustin, eskob,Diwar-benn raktonkadur ar Sent

(Cap.15,30-31 : PL 44,981-983)

Jezuz Krist a zo diwar lignez David, hervez e natur-den

Ur sklerijenn eus al lugernusañ war ar raktonkadur hag ar c'hras, ez eo ar Salver e-unan, Eñ hanterour etre Doue hag an dud, an den Jezuz Krist ; dre beseurt dellidoù a-ziaraok bet dastumet ganti dre hec'h oberoù pe dre he feiz he deus an natur-den a zo ennañ tizhet kaout ur renk ken uhel ? Respontit din, me ho ped, : an den-se, bet kemeret gant ar Verb ken-beurbadus gant e Dad, en unaniezh ur bersonelezh doueel, daoust petra en deus graet evit


meritout kement-se ? Peseurt mad bennak, lakomp n'eus forzh pe hini, a zo bet graet gantañ diagent ? Petra a reas a-ziaraok, petra en deus kredet, petra en deus goulennet, evit en em gaout er renk dispar-se ha dreist-lavar ? Daoust ha n'eo ket dre m'en deus ar Verb, graet kement-se en ur gemer an natur-den, ma-z eo deuet an den-se adalek ar mare ma krogas da vezañ, da vezañ Mab Unganet da Zoue ? Bezet sklaer enta evidomp ez eo en hini a zo hor penn emañ ar vammenn eus ar c'hras en em skuilh ac'hano dre an holl izili, hervez muzul pep hini. Dre ar c'hras-se, adalek ma teu da grediñ, e teu pep den da vezañ kristen, evel ma-z eo dre ar c'hras-se eo e teuas an Den-se da vezañ ar C'hrist, adalek ar penn kentañ adc'hanet e vez ar c'hristen gant an hevelep spered ha ma voe ganet ar C'hrist ; en em gaout a ra ennomp ar pardon eus ar pec'hedoù dre ar memes Spered a ziwallas ar C'hrist a bep pec'hed. An holl draoù-se, Doue a ouie; a dra sur a-ziaraok, e raje anezho. Hennezh eo raktonkadur ar Sent a skedas dreist-holl e Sant ar Sent ; piv eus ar re a gompren ervat ar wirionez a c'hellfe nac'h an dra-se ? Rak, e gwirionez, desket hon eus e oa raktonket Aotrou ar c'hloar, e kement ha ma-z eo deuet Mab Doue da vezañ den Raktonket, eo bet Jezuz enta, Eñ hag a zlee dont da vezañ mab da Zavid hervez ar gwad, a oa raktonket da vezañ gant galloud, Mab da Zoue hervez ar Spered a Santelezh ; setu perak ez eo bet ganet eus ar Spered Santel hag eus ar Werc'hez Vari. Dre-se ez eus bet kemeret un natur-den en ur stumm dreistlavar gant ar Verb Doue, en doare ma-z eo e gwirionez war un dro Mab-Doue ha mab-den, mab-den p'en deus kemeret un natur-den, ha Mab-Doue pa-z eo Mab Unganet Doue eo a gemer an natur-den ; anez e vefe ret krediñ n'eus ket un Dreinded, met ur Pevarad. Raktonket e voe ar c'horroidigezh-se ken bras, ken uhel, ken meur, eus an natur-den, en doare ma ne c'helle ket bezañ savet uheloc'h ; evel-se ivez diouzh an tu all ne c'helle ket an doueelezh en em izelaat evidomp muioc'h eget n'he deus graet o kemer an natur-den, gant gwanded ar c'horf betek ar marv war ar groaz. Evel-se, evel ma ne voe nemetañ o vezañ raktonket da vezañ hor penn-ni, evel-se ni ivez, kaer hon eus bezañ niverus, a zo bet raktonket da vezañ e izili. Dre-se enta, ra davo ar meritoù a oa aet


da goll dre Adam, ha ma reno gras Doue, ar c'hras-se hag a ren dre Jezuz Krist, hon Aotrou, Mab Unganet da Zoue, hag an Aotrou nemetañ. An neb enta hag en devo dizoloet ez oa dleet ganedigezh dibar an Hini a zo hor penn, d'ar meritoù gounezet gantañ diaraok, ra glasko ivez ennomp-ni, e izili, meritoù gounezet diaraok hag a vefe dleet dezho ar c'hanedigezh lieskementet-se.

PEBEILGANENN Kv. Gal 4, 4-5; Efz 2, 4; Rom 8, 3 P/ Setu m'eo deuet leunder an amzer ma kasas Doue war an douar e Vab ganet eus ar Werc'hez, ganet dindan al lezenn ; * Evit dasprenañ ar re a oa sujet d'al lezenn. U/ Dre ar garantez vras en deus Doue hor c'haret ganti, e kasas e Vab en ur c'horf heñvel ouzh hini ar pec'hed. * Evit dasprenañ ...

Pedenn

Aotrou Doue, fellet ez eus bet deoc'h reiñ dimp ar c'hras da vezañ ho pugale evit ober ganimp servijerion ar sklerijenn, plijet ganeoc'h enta, ni ho ped, mirout na vefemp paket gant teñvalijenn ar gaou, hag ober ma talc'himp bepred da lugerniñ e-kreiz splannder ar wirionez. Dre hon Aotrou ...

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh eil levr Samouel 11, 1-17. 26-27

Pec'hed David

1 Ha setu, da zistro ar bloaz, d’ar mare ma-z ermaez ar rouaned, e kasas David Joab hag e servijerien gantañ, hag holl Israel ; drastañ a rejont mibien Amon hag e lakjont ar seziz war Rabba ; ha David a oa chomet e Jeruzalem.


2 Ha setu, da goulz an abardaez, ma savas David diwar e wele, hag e valeas war doenn ti ar roue, hag e welas ur vaouez o kibellañ, diwar an doenn. Hag ar vaouez a oa kaer da welout, meurbet. 3 Hag e kasas David da enklask diwar ar vaouez, hag e voe lavaret : « Honnezh eo Betsabea, merc'h Eliam, gwreg Ouria an Hittit ». 4 Hag e kasas David kannaded d’he c'herc'hat; hag e teuas hi davetañ; hag e kouskas ganti; hag hi, en em santelaet eus he dic'hlanded, a zistroas d’ar gêr. 5 Koñsevet he devoa ar vaouez, hag e kasas da reiñ keloù da Zavid, en ur lavarout: « Koñsevet em eus ». 6 Hag e kasas David davet Joab : « Kas din Ouria an Hittit ». Hag e kasas Joab Ouria da Zavid. 7 Hag ez erruas Ouria en e betek ; hag e c'houlennas David keloù eus Joab, keloù eus al lu ha keloù eus an emgann. 8 Hag e lavaras David da Ouria : « Diskenn du-se ha gwalc'h da dreid ». Hag ez eas Ouria eus ti ar roue; hag ez eas war e lerc'h prof ar roue. 9 Met kousket a reas Ouria war dreuzoù dor ar roue gant holl servijerien e vestr, hep diskenn d’e di. 10 Hag e voe roet keloù da Zavid en ur lavarout : « N’eo ket diskennet Ouria d’e di ». Hag e lavaras David da Ouria : « Eus ur veaj ez out o tont, ha n’out ket diskennet d’az ti? » 11 Hag e lavaras Ouria da Zavid : «An Arc'h, gant Israel ha Youda, a zo o chom dindan logoù, hag an aotrou Joab ha soudarded va aotrou a zo war c'horre ar maezioù o kampiñ, hag ez afen d’am zi evit debriñ, evañ ha kousket gant va gwreg ? War da vuhez ! bevet da ene ! ne rin ket an dra-se ! ». 12 Hag e lavaras David da Ouria : « Chom amañ c'hoazh hiziv, hag arc'hoazh ez kasin ». Hag e chomas Ouria e Jeruzalem an deiz-se hag antronoz. 13 Hag e bediñ a reas David da zebriñ dirazañ ha da evañ, ha d’e vezviñ. Hag ez eas d’abardaez da gousket war e gravazh gant servijerien e aotrou, met d’e di ne ziskennas ket. 14 Ha diouzh ar beure e skrivas David ul lizher da Joab, a gase dre zorn Ouria. 15 Hag e skrive el lizher ar c'homzoù-mañ : « Lakait


Ouria dirak tal an emgann, pa vo start, ha souzit a-dreñv dezhañ, ma vo skoet d’ar marv ! ». 16 Hag evel ma eveshae Joab ouzh ar gêr, e lakas Ouria el lec'h ma ouie e oa tud kadarn. 17 Hag ez eas soudarded kêr evit an emgann enep Joab, hag e kouezhas tud eus servijerien David ; hag e varvas ganto Ouria an Hittit. 26 Hag e klevas gwreg Ouria e oa marvet Ouria, he gwaz, hag e reas kañv war he fried. 27 Ha pa voe tremenet ar c'hañvoù, e kasas David (tud) d’he c'hemer evit e di. Hag e voe dezhañ da wreg, hag e c'hanas dezhañ ur mab. Met fall e oa an dra en devoa graet David ouzh daoulagad an Aotrou.

PEBEILGANENN 2 Sam 12, 9; Erm 20, 2. 13. 14

P/ Ouria an Hittit ac'h eus lazhet gant ar c'hleze; e wreg ac'h eus kemeret evidout da wreg, * Perak ec'h eus disprizet komz an Aotrou, en ur ober an droug ouzh e zaoulagad ? U/ Me eo an Aotrou da Zoue, en deus da dennet eus bro-Egipt. Ne vi ket muntrer. Ne vi ket avoultrer. * Perak ec'h eus ...

EIL LENNADENN

Eus Katekizadurioù sant Kirillos eskob Jeruzalem (Cat.1,2-3 : PG 33,371.375-378)

Kofesaat d'ar c'houlz-vat

Ma-z eus amañ unan bennak hag a zo sklav d'ar pec’hed, ra vo prest dre ar feiz da resev eil ganedigezh bugale dieub an Aotrou Doue ; ha goude bezañ dilezet ar sklavelezh washañ a zo, hini ar pec’hedoù, ha resevet sklavelezh eürus-meurbet an Aotrou Doue, ra vo kontet evel dellezek da gaout en hêrezh rouantelezh an neñvoù. Tennit diwarnoc'h, dre ar c'hofes, ar samm eus pec’hedoù an den kozh a ya da goll hervez c'hoantoù ar gaou, evit


gwiskañ an den nevez a ya war nevesaat hervez an anaoudegezh eus an Hini en deus e grouet. Akuizitit arrez ar Spered Santel dre ar feiz, ma c'hellot bezañ degemeret en teltennoù peurbadel. Tostait ouzh sakramant ar siell kevrinus ma c'hellot bezañ anavezet gant enor gant ar Mestr. Bezit kontet e-touez tropellad santel ha poellek ar C'hrist, ma viot dispartiet diouzh ar re all un deiz, ha lakaet en tu dehou dezhañ, ha ma resevot en hêrezh ar vuhez aozet evidoc'h. Ar re hag a zo c'hoazh goloet gant kroc'hen rust ar pec’hedoù a vo lakaet en tu kleiz, dre na vint ket bet tostaet ouzh gras Doue a vez roet dre ar C'hrist en eil ganedigezh ar vadeziant. Pa gomzan eus eil ganedigezh n'eo ket eus eil ganedigezh ar c’horfoù, met eus ginivelezh speredel an ene. Rak, ganet e vez ar c'horfoù gant tadoù ha mammoù a weler, hag eilganet e vez an eneoù dre ar feiz : rak c’hwezhañ a ra ar Spered e-lec'h ma kar. Neuze 'ta, mar deuez da vezañ dellezek, e c'helli klevout : Mat-tre, servijer mat ha fidel ; da lavarout eo, gant ma vi kavet hep mastar ebet a bilpouzerezh war da goustiañs. Dre-se, ma-z eus unan bennak e-touez ar re a zo amañ, hag a esper ober an amprou eus gras Doue, ec'h en em douell e-unan, ha ne oar ket petra eo talvoudegezh an traoù. Ho pet enta, o! den, un ene gwirion hag hep falsentez, abalamour d'an Hini a furch er c’halonoù hag el lounezhi. An amzer-mañ eo amzer an anzav. Anzav an droug ac'h eus graet dre gomz pe dre ober, pe en noz pe en deiz. Anzav en amzer vat, hag e deiz ar silvidigezh resev an teñzor eus an neñv. Naeta da lestr, ma c’hello resev fonnusoc’h gras ar pardon diouzh ar pec'hedoù a vez roet heñvel d'an holl ; gras ar Spered Glan avat, a vez roet hervez muzul feiz pep hini. Mar ne gemerez ket nemeur a boan, e resevi nebeut ; met ma labourez kalz, e vo bras da bae. Evidout-te eo e redez, taol evezh enta ouzh da interest ha gra ar pezh a zere ouzhit. M'ac'h eus un dra bennak a-enep unan bennak, pardon dezhañ. P'emaout o tostaat evit resev ar pardon evit da bec’hedoù, eo ret dit-te ivez disteurel d'an hini en deus pec'het a-enep dit.


PEBEILGANENN KrI 28, 13; 1 Yn 1, 9

P/ An hini a guzh e vankoù ne ray ket berzh, * An hini o anzav hag o dilez en devo trugarez. U/ Mar anzavomp hor pec’hedoù, Doue a zo neuze leal ha reizh evit pardoniñ dimp hor pec’hedoù. * An hini a anzavo ...

Pedenn

Aotrou Doue, fellet ez eus bet deoc’h reiñ dimp ar c'hras da vezañ ho pugale evit ober ganimp servijerion ar sklerijenn, plijet ganeoc'h e ta, ni ho ped, mirout na vefemp paket gant teñvalijenn ar gaou, hag ober ma talc'himp bepred da lugerniñ e-kreiz splannder ar wirionez. Dre hon Aotrou ...

-

391

XIV-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù ar sizhun II



Er bloaz A Bennozh a lavaran dit, Tad, Aotrou an neñv hag an douar, dre m'ac'h eus kuzhet an traoù-se ouzh ar re fur ha desket, ha m'ac’h eus o diskuliet d'ar vugaligoù.

Er bloaz B An darn vrasañ ouzh e glevout a oa souezhet holl gant kelennadurezh Jezuz, hag e lavarent : A belec'h e teu kement-se da hemañ ? Daoust ha n'eo ket hennezh ar c’halvez, mab Mari ?

Er bloaz CH Stank eo an eost, distank avat al labourerion. Pedit enta mestr an eost ma kaso war e eost labourerion.

Pedenn

Aotrou Doue, dre ho Mab en em c'hraet izel-meurbet, hoc'h eus adsavet ar bed gourvezet er marv : roit enta, ni ho ped, d'ho tud fidel, levenez santel, ha peogwir hoc'h eus o zennet eus chadennoù ar pec’hed, grit dezho tañva un deiz, gwalc'h o c’halon, an eürusted peurbadus. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh eil levr Samouel 12, 1-25

Pinijenn David

En deizioù-hont : 1 Hag e kasas an Aotrou Natan da Zavid, Hag e teuas davetañ, hag e lavaras dezhañ : « Daou zen a oa en ur gêr : unan pinvidik, hag unan paour. 2 An hini pinvidik

en devoa deñved ha saout e-leizh-meurbet. 3 Ar paour n’en devoa

392 X IV-ve t De iz an -Aot rou en amzer b l aen

netra nemet un dañvadez vihan en devoa prenet, ha bevet, hag a greske gantañ ha gant e vibien a-gevret : eus e lod e tebre, eus e gop ec'h eve, war e varlenn e kouske, hag e oa dezhañ evel ur verc'h. 4 Met dont a reas ur beajer davet an den pinvidik ; hag evit espern kemer eus e zeñved hag e saout da aozañ evit ar beajer a oa deuet d’e gaout, e tapas dañvadez an den paour, a aozas d’an den a oa deuet d’e gaout ». 5 Hag e tommas kounnar David ouzh an den-se, meurbet, hag e lavaras da Natan : « Bevet an Aotrou ! Mab an Ankoù eo an den en deus graet se ! 6 Hag an dañvadez a baeo d’ar pevarc'hement, peogwir en deus graet an dra-se, peogwir ez eo bet didruez ! ». 7 Hag e lavaras Natan da Zavid : « Te eo an den-se ! Evel-henn e komz an Aotrou, Doue Israel : Da olevet am eus da roue war Israel, ha da dennet am eus eus dorn Saoul, 8 roet em eus dit ti da aotrou, gwragez da aotrou war da varlenn, roet em eus dit ti Israel ha Youda, ha ma oa re nebeut, em bije lakaet ouzhpenn, tra pe dra. 9 Perak ec'h eus disprizet komz an Aotrou, en ur ober an droug ouzh e zaoulagad ? Ouria an Hittit ac'h eus lazhet gant ar c'hleze; e wreg ac'h eus kemeret evidout da wreg, hag e lazhet ac'h eus dre gleze mibien Amon. 10 Bremañ ne guitaio ket ar c'hleze eus da di, biken, peogwir ec'h eus va disprizet ha tapet gwreg Ouria an Hittit da vezañ da wreg. 11 Evel-henn e lavar an Aotrou : Setu ma savin enep dit an drougeur, eus da diegezh, hag e kemerin da wragez ouzh da zaoulagad evit o reiñ d’az nesañ a gousko gant da wragez dirak an heol ! 12 Rak graet az poa se e kuzh, met me a ray an dra-mañ dirak holl Israel ha dirak an heol ». 13 Hag e lavaras David da Natan : « Pec'het em eus e-keñver an Aotrou ! ». Hag e lavaras Natan da Zavid : «An Aotrou a dremeno war da bec'hed : ne varvi ket ! 14 Met peogwir ec'h eus lakaet enebourien an Aotrou da vallozhiñ gant an dra-se, ar mab ac'h eus bet a varvo ! ». 15 Hag ez

eas Natan d’ar gêr. XIV-ve t De iz an-Ao t rou en amzer b l aen 3 93

Hag e tizhas an Aotrou ar bugel he devoa ganet gwreg Ouria da Zavid, hag e voe gwall-glañv. 16 Hag ec'h aspedas David Doue evit ar paotrig, hag e reas David ur yun, hag ez ae, da noz, da gousket war an douar. 17 Hag e savas kozhidi e diegezh en-dro dezhañ, ma savje diwar an douar. Met n’houllas ket debriñ ganto pred ebet. 18 Ha setu, d’ar seizhvet deiz e varvas ar bugel. Aon o devoa servijerien David da reiñ ar c'heloù dezhañ e oa marvet ar bugel, rak, emezo, «pa oa ar bugel bev, e komzemp gantañ ha ne selaoue ket ouzh hor mouezh; penaos eta e lavarimp dezhañ: marvet eo ar bugel ? Ober a ray ur gwalleur !». 19 Met gwelout a rae David e servijerien o vouskomz, hag e komprenas David e oa marv ar bugel, hag e lavaras David d’e servijerien : « Ha marvet eo ar bugel ? ». Hag e lavarjont : « Marv eo ». 20 Hag e savas David eus an douar hag en em walc'has, hag e lakas frondoù hag e cheñchas e zilhad, hag ez eas da di an Aotrou, hag e stouas. Hag erruet er gêr e c'houlennas, hag e voe lakaet dezhañ boued hag e tebras. 21 Hag e lavaras e servijerien dezhañ : « Petra ac'h eus graet aze ? e-keit ma oa ar bugel bev ec'h eus yunet ha gouelet, ha pa-z eo marv ar bugel e savez hag e tebrez boued ? ». 22 Hag e lavaras : « Pa oa ar bugel bev, e yunen hag e ouelen, o lavarout : Piv a oar ? Marse en devo truez ouzhin an Aotrou, hag e vevo ar bugel ; 23 met bremañ paz eo marv, perak e yunfen ? Hag-eñ e c'hellfen e lakaat da addont ken ? Me a yelo davetañ, met eñ ne zeuio ken davedon ». 24Hag e frealzas David Betsabea, e wreg, hag ez eas daveti hag e kouskas ganti. Hag houmañ a c'hanas ur mab, hag eñ a c'halvas e anv Salomon, hag an Aotrou en karas, 25 hag a gemennas dre Natan, ar profed, gervel e anv: Iedidia, abalamour d’an Aotrou.

PEBEILGANENN Pedenn Manasse 9,10. 12; S 50(51), 5. 6a P/ Brasoc'h eo niver va fec’hedoù eget niver traezh ar mor,

ha kresket eo bet va fec’hedoù, ha ne d-on ket dellezek da welout


an oabl uhel abalamour d'am fallagriezh vras, dre m'am eus ho lakaet da gounnariñ, * Ha graet am eus an droug dirazoc’h. U/ Rak anavezout a ran va fallentez, dirazon emañ dalc'hmat va fec'hed, a-enep deoc'h hepken em eus pec'hed. * Ha graet am eus an droug ...

EIL LENNADENN Eus Prezegadurioù sant Aogustin eskob

(Serm.192-3; CCL 41,252-254)

Ar sakrifis evit Doue ez eo ur spered mantret

Va zorfed, eme David, a anavezan. Mar anavezan-me, neuze enta, C'hwi, pardonit. Tud o vevañ ervat hep pec'hed, arabat dimp tamm ebet krediñ ez omp evel-se. Ra vo meulet ar vuhez en doare da c'houlenn pardon. An dud hag a c'heller dizesperiñ eus o silvidigezh, ar re-se, seul nebeutoc'h e taolont evezh ouzh o fec’hedoù, ha muioc'h a se ez int techet da deurel evezh ouzh pec’hedoù ar re all. N'emaint ket o klask petra o deus da eeunañ, met petra a c'hellont abegiñ. Ha pa ne c'hellont ket en em zidamall o-unan ez int prest da damall ar re all. N'eo, ket evel-se eo en deus David diskouezet dimp ar skouer da bediñ Doue ha d'hen dic'haouiñ : Rak, emezañ, va zorfed a anavezan, ha va fec'hed a zo dirazon dalc'hmat. Ne oa ket hemañ o teurel evezh ouzh pec'hedoù ar re all. En em gemer a rae da dest dezhañ e-unan, ha n'eo ket en em veuliñ an hini a rae, met antren ennañ e-unan, ha diskenn donoc'h ennañ e-unan. Ne bardone ket dezhañ e-unan, hag evit ma vefe pardonet dezhañ e pede hep divergontiz. Fellout a ra dit terriñ da gounnar Doue ? Klask gouzout petra da ober ganit-te, evit lakaat Doue da habaskaat en da geñver. Taol evezh en hevelep salm ; rak eno e lenner : Mar ho pije bet c'hoant da gaout un aberzh em bije roet a dra sur ; al loskaberzhoù ne blijont ket deoc'h. Bez' e vi enta hep sakrifis ? N'az po netra da ginnig, n'az po profadenn ebet evit plijout en dro da Zoue ? Dalc'h da vont ; selaou, ha lavar neuze : "An aberzh da Zoue ez eo ur spered mantret ; ur galon brevet ha glac’haret, Doue n'he dispriz ket. Goude bezañ taolet kuit ar pezh edos o kinnig, ec’h eus kavet peadra da ginnig. Kinnig a raes, hervez giz

XIV-ve t De iz an-Ao t rou en amzer b l aen 3 95

an Tadoù, deñved evel profadennoù, hag e veze graet aberzhoù anezho. Mar ho pije bet c'hoant da gaout un aberzh, em bije roet a dra sur. N'eo ket ar sakrifisoù-se eo emaout o klask, ha koulskoude emaout o klask ur sakrifis. Al loskaberzhoù, ne blijint ket deoc'h. Peogwir ne blijo ket al loskaberzhoù deoc’h-c’hwi, daoust hag e rankot tremen hep aberzh eus va ferzh ? Arabat krediñ se ! An aberzh da Zoue ez eo ur spered mantret ; ur galon brevet hag izelaet, Doue n'he dispriz ket. Sed aze dit peadra da ginnig. N'eo ket mont d'ober tro da vagad-loened an hini ac'h eus d'ober, na paramantiñ listri, na merdeiñ betek ar rannvroioù pellañ da gerc'hat louzeier a c'hwez-vat ac’hano. Klask ez kalon ar pezh a blijfe da Zoue. Ar galon an hini a zo da vreviñ. Perak kaout aon e varvfe mar befe brevet ? Er salm e kavez : Ur galon c'hlan krouit ennon, o! Doue ! Evit ma vefe krouet ur galon c'hlan eo dav breviñ ar galon dic'hlan. Displijomp dimp hon-unan pa bec'homp, o vezañ ma tisplij ar pec’hedoù da Zoue. Ha peogwir n'emaomp ket hep pec'hed, bezomp enta heñvel ouzh Doue war ar poent-se, da lavarout eo, dre ma tisplij dimp-ni ar pezh a zisplij dezhañ-eñ. Diouzh un tu bennak ec'h en em unani gant bolontez Doue, dre ma tisplij dit ennout-te ar pezh a gasa an Hini en deus da grouet.

PEBEILGANENN S 50(51), 12

P/ Va fec’hedoù, Aotrou Doue, evel biroù a zo sanket ennon ; met a-raok ma teufent da lakaat goulioù da sevel ennon, * Va yac'hait, Aotrou, gant louzoù ar binijenn, o! Doue. U/ Krouit ennon, ur galon dinamm o! Doue, hag a-nevez lakait ennon ur spered nerzhus. * Va yac'hait ...

MEULGAN : C’hwi Doue a veulomp, 568.



Er bloaz A

Kemerit warnoc'h va yev, ha deskit diganin ez on dous hag izelek a galon, ha diskuizh a gavot evit hoc'h eneoù.


Er bloaz B E gwirionez, me a lavar deoc'h, profed ebet ne vez degemeret mat en e vro.

Er bloaz CH E kement ti ma-z eot lavarit da gentañ : Peoc'h d'an ti-mañ. Hag e tiskenno ho peoc'h warnañ.

Pedenn

Aotrou Doue, dre ho Mab en em c'hraet izel-meurbet, hoc'h eus adsavet ar bed gourvezet er marv : roit enta, ni ho ped, d'ho tud fidel, levenez santel, ha peogwir hoc'h eus o zennet eus chadennoù ar pec’hed, grit dezho tañva un deiz, gwalc'h o c’halon, an eürusted peurbadus. Dre hon Aotrou ...

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn

Er bloaz A Aes eo va yev, ha skañv eo va samm.

Er bloaz B Aet kuit Jezuz eus e vro, ez ae dre ar bourc'hioù tro-war-dro en ur gelenn.

Er bloaz CH Bezit laouen ha tridit gant al levenez, dre m’emañ skrivet hoc'h anvioù en neñvoù, eme an Aotrou.

-


EIL DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh eil levr Samouel 15, 7-14. 24-30; 16, 5-13

Dispac'h Absalom ha tec'hadenn David

En deizioù-hont : 15, 7 Hag a-benn pevar bloaz e lavaras Absalom d’ar roue : « Va lez, mar plij, da seveniñ ar gouestl am boa graet d’an Aotrou en Hebron. 8 Ur gouestl am boa graet, me da servijer, pa oan o chom e Gesour, en Aram, en ur lavarout : Mar am distro an Aotrou da Jeruzalem, e servijin an Aotrou ! ». 9 Hag e lavaras dezhañ ar roue : « Kae e peoc'h ! ». Hag e savas hag ez eas da Hebron. 10 Hag e kasas Absalom spierien dre holl veuriadoù Israel da lavarout : « Pa glevot son ar c'horn-boud, e lavarot : ''Ren a ra Absalom en Hebron ! ''». 11 Ha gant Absalom e oa aet daou c'hant den eus Jeruzalem, galvet hag aet hep disfiz, hep gouzout netra. 12 Hag e reas Absalom kerc'hat Ahitofel, kuzulier David eus e gêr, Gilo, e-keit ha ma kinnige aberzhoù; hag an irienn a voe kreñv, hag an dud a yae niverus gant Absalom. 13 Hag e teuas ur c'hannad da gaout David en ur lavarout : « Emañ kalon tud Israel war-lerc'h Absalom ». 14 Hag e lavaras David d’e holl servijerien en devoa e Jeruzalem : « Savit ! ha skarzhomp ! pe n’hor bo tec'h ebet dirak Absalom. Hastit mont, pe e hasto eñ, hag hon tizho hag e vounto warnomp ar gwalleur, hag e skoio gant kêr dre lemm ar c'hleze ». 24 Ha Sadok, hag an holl levited gantañ a zouge Arc'h Emglev Doue ; hag e tisammjont eus Arc'h Doue, ma oa deuet Abiatar ganti, ken n’o devoe echu an holl dud da dremen eus kêr.

25 Hag e lavaras ar roue da Sadok : « Adkas Arc'h Doue e kêr. 398 X IV-ve t s i zhun en amzer b l aen Mar kavan gras ouzh daoulagad an Aotrou, e ray din distreiñ hag he gwelout en-dro hag he chomlec'h. 26 Ha mar lavar : '' N’em eus ket c'hoant ac'hanout '', ac'hanta, e ray din evel ma vo mat ouzh e zaoulagad ! » 27 Hag e lavaras ivez ar roue da Sadok, ar beleg : «Gwelout a rez ? Distro e kêr, e peoc'h, gant Akimaas, da vab, ha Jonatan, mab Abiatar, ho taou vab ganeoc'h. 28 Sellit ! Me a c'houlerc'ho en odeoù ar gouelec'h, ken na zeuio ur gomz eus ho perzh da reiñ keloù din ». 29 Hag e tegasjont, Sadok hag Abiatar, Arc'h Doue da Jeruzalem, hag e chomjont eno. 30Ha David a bigne gant kra an olivez, hag en ur bignat, e ouele, e benn gantañ mouchet; hag e kerzhe diarc'hen. Hag an holl dud a oa gantañ, mouchet ganto o fenn, a bigne ivez en ur ouelañ. 16, 5 Hag ez eas ar roue David betek Bahurim. Ha setu alese un den o tont, eus kerentiezh ti Saoul, e anv Semei, mab Gera. Hag e teue en ur vallozhiñ, 6 hag e skoe mein gant David ha gant holl servijerien ar roue David, en devoa e holl dud, e holl soudarded, a-zehou hag a-gleiz dezhañ. 7 Hag evel-henn e komze Semei, ouzh e villigañ : «Kae kuit ! kae ! den-a-wad, den-a-netra ! 8 Distreiñ a ra warnout an Aotrou holl wad ti Saoul, ma renez en e lec'h, ha laket en deus an Aotrou ar rouantelezh e dorn Absalom, da vab, hag ez out er gwalleur dre ma-z out bet un den-a-wad». 9 Hag e lavaras Abisai, mab Sarvia, d’ar roue : « Perak e vallozh ar c'hi marv-mañ an aotrou roue ? Va lez da vont da lemel e benn digantañ ». 10 Hag e lavaras ar roue : « Petra am eus ganeoc'h, mibien Sarvia ? Ma vallozh hemañ, eo an Aotrou en deus lavaret dezhañ milligañ David. Piv neuze a lavarfe : perak e rez se ? ». 11 Hag e lavaras David da Abisai ha d’e holl servijerien peogwir va mab, deuet eus va c'horf, a glask va buhez, ma ra bremañ ivez ar Benjaminiad-mañ, lezit-eñ da villigañ, mar lavar se dezhañ an Aotrou.

12 Marse e welo an Aotrou va reuzeudigezh, hag e rento an Aotrou din an eurvad e-lec'h ar vallozh a-hiziv ». E i l De iz - l i d 399

13 Hag ez eas David hag e dud gant o hent, Semei o kerzhout gant tor ar menez, a-gostez dezho, hag o terc'hel da villigañ ha da stlepel poultr.

PEBEILGANENN S 40(41), 10; Mrk 14, 18b

P/ Va c'heneil zoken hag am boa fiziañs ennañ, * Eñ hag a zebre eus va bara en deus savet e droad d'am flastrañ. U/ Unan ac'hanoc'h a ya d'am gwerzhañ, unan hag a zo o tebriñ ganin. * Eñ hag a zebre ...

EIL LENNADENN Eus Lizher ar pab sant Klemens Kentañ da Gorintiz

(Nn.46,2 - 47,4; 48,1-6 : Funk 1,119-123)

Ra glasko pep hini mad ar re all,ha n’eo ket e vad dezhañ e-unan

Skrivet eo : En em stagit ouzh ar sent, rak ar re en em stag outo a vo santelaet. Hag en ul lec'h all : Gant an den pur e vi pur, gant an den a-zibab e vi den a-zibab, ha gant an den gwall-droet e vi den gwall-droet. En em stagomp enta ouzh an dud pur ha reizh ; ar re-se eo tud dibabet Doue. Perak ez eus kenetrezoc'h rendaeloù, barroù-kounnar, disrannoù, dispartioù ha brezel ? Daoust ha n'hon eus ket un Doue hepken, hag ur C'hrist hepken, hag ur Spered hepken a garantez bet skuilhet warnomp, hag ur c’halvedigezh hepken en Aotrou Krist ? Perak diframmañ ha dibezhiañ izili ar C'hrist, ha lakaat dispac’h da sevel a-enep hor c'horf e-unan, ha dont da vezañ diskiant a-walc'h betek ankouazh ez omp izili 'an eil d'egile ? Ho pet soñj eus komzoù Jezuz, hon Aotrou. Lavaret en deus : Gwa an -den-se! Gwelloc'h e vije dezhañ ne vije ket bet ganet,

eget gwallskoueriañ unan hepken eus va zud dibabet ; gwelloc'h e vije dezhañ ma vije bet staget ur maen-milin en dro d'e

400 X IV-ve t s i zhun en amzer b l aen

c'houzoug, ha ma vije bet taolet er mor, eget gwall goll unan eus va. zud dibabet. Hogen ho skism (disrann) en deus lakaet kalz da wall-dreiñ, kalz da goll kalon, kalz da vezañ distart, hon taolet en deus holl en dristidigezh, hag hon leuniet holl a c'hlac'har ; hag e pad atav ho rioterezh. Tapit enta en ho torn lizher an Abostol benniget Paol. Petra a skrivas deoc'h e penn kentañ an Aviel ? A dra sur e oa awenet gant Spered Doue pa skrivas deoc'h ul lizher diwar: e benn e-unan, diwar-benn Kefas ha diwar-benn Apollos ; rak d'ar mare-se dija e oa disrannoù etrezoc'h ha brizh-kenseurtiezhoù. Met an disrann-se a voe bihanoc'h pec'hed evidoc'h, rak douget e oac'h war-zu Ebestel brudet evit o oberoù kaer, ha war-zu un den a-bouez aprouet ganto. Tennomp kuit enta an dra-se buan-ha-buan ; en em daolomp e-harz treid an Aotrou, ha gant daeroù pedomp anezhañ a wir galon d'en em ziskouez trugarezus en hon c'heñver evit adskoulmañ ar peoc'h etrezomp ha lakaat da advleuniañ en hon touez oberoù santel ha glan hon c'harantez-a-vreudeur. Honnezh eo dor ar reizhded hag a ro digor d'ar vuhez, evel m'eo skrivet : Digorit din dorojoù ar reizhded ; mont a rin drezo hag e veulin an Aotrou : homañ eo dor an Aotrou, drezi eo e tremeno an dud reizh. Bez' ez eus kalz a zorojoù digor, met hini ar reizhded, honnezh eo hini ar C'hrist ; eürus kement hini a antreas drezi, hag a eeunas e hent er santelezh hag er reizhded, en ur ober pep tra gant parfeted. Ha bez' ez eus unan bennak hag a zo leun a feiz, pe akuit da ziskleriañ un anaoudegezh bennak, pe fur a-walc'h evit pezh a sell dezvarn ar yezhoù, glan en e oberoù ? Seul uveloc'h e tle bezañ ma seblant uheloc'h, ha klask neuze mad an holl ha n'eo ket e vad dezhañ e-unan.

PEBEILGANENN 1Kor 9, 19a. 22; Job 29, 15-16a

P/ Goude ma oan em frankiz e-keñver an holl, ez on en em c'hraet sklav an holl. Deuet on da vezañ sempl gant ar re sempl. * Gant an holl ez on deuet da vezañ pep tra, evit dont a-benn da salviñ hiniennoù. U/ Daoulagad e oan d'an den dall, ha treid evit ar re gamm, un tad e oan evit 'ar beorien. * Gant an holl ...


Pedenn

Aotrou Doue, dre ho Mab en em c'hraet izel-meurbet hoc'h eus adsavet ar bed gourvezet er marv : roit enta, ni ho ped, d'ho tud fidel, levenez santel, ha peogwir hoc'h eus o zennet eus chadennoù ar pec’hed, grit dezho tañva un deiz, gwalc'h o c'halon, an eürusted peurbadus. Dre hon Aotrou ...

TRED E D EIZ- LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh eil levr Samouel 18, 6-17, 24 -- -19, 5

Marv Absalom ha kañv David

En deizioù-hont : 18, 6 Hag ez eas an dud war ar maezioù war arbenn da Israel ; hag e voe an emgann e koad Efraim. 7 Hag e voe pilet eno pobl Israel gant servijerien David ; hag eno e voe pilet kalz en deiz-se : ugent mil (a dud). 8 Hag alese en em astennas ar brezel war c'horre ar vro, ha muioc'h gant ar c'hoad e voe debret a dud, eget ne zebras ar c'hleze, en deiz-se. 9 Hag e tegouezhas Absalom dirak servijerien David. Absalom a valee war ur mul, hag ez erruas ar mul dindan barradur un dervenn vras, hag e krogas e benn en dervenn, hag en em gavas etre an neñv hag an douar, ar mul dindanañ o vezañ dalc'het (da vont). 10 Hag e welas se un den, a roas keloù da Joab en ur lavarout : « Gwelet em eus Absalom skourret ouzh un dervenn ». 11 Hag e lavaras Joab d’an den a roe ar c'heloù dezhañ : « E welet ac'h eus ? Ha perak n’ec'h eus ket e ziskaret d’an douar ? Bet em bije roet dit dek pezh-arc'hant hag ur gouriz ! » 12 Hag e lavaras an den da Joab : « Nag e tibouezfen war va daouarn mil pezh-arc'hant, ne gasfen ket va dorn war vab ar roue, rak ouzh hon divskouarn en deus gourc'hemennet dit ha da Abisai ha da

Etai en ur lavarout : Diwallit pep hini ar paotr Absalom ! 13 Nag


em bije lavaret en desped din ur gaou, - met netra ne guzher ouzh ar roue - az pefe en em laket enep din ». 14 Hag e lavaras Joab : « Ne zalein ket evel-se ganit ». Hag e kemeras tri dared en e zorn, hag o fichas e kalon Absalom, c'hoazh bev e kalon an dervenn. 15 Hag e teredas tro-dro dek floc'h a zouge armoù Joab, da reiñ da Absalom taol ar marv. 16 Hag e sonas Joab er c'horn, hag e tistroas an dud a redek war-lerc'h Israel : harzet en devoa Joab ar soudarded. 17 Kemeret e voe Absalom ha taolet er c'hoad e-barzh un toull bras ; lakaet e voe warnañ ur bern mein bras-meurbet, hag holl Israel a dec'has pep hini d’e dinell. 24 Hag e oa David en e goazez etre an div zor; hag e kerzhe ar gedour war lein toenn an nor, a-us d’ar ramparzh, hag e savas e zaoulagad hag e welas e oa un den o redek e-unan. 25 Hag e huchas ar gedour da gemenn se d’ar roue ; hag e lavaras ar roue : « Mard emañ e-unan, ez eus ur c'heloù mat en e c'henou ». Hag ez ae war dostaat. 26 Hag e welas ar gedour un den all o redek; hag e huchas ar gedour d’ar porzhier en ur lavarout : «Setu un den o redek e-unan ». Hag e lavaras ar roue : «Hennezh ivez a zo ur c'helaouer mat ! ». 27 Hag e lavaras ar gedour : « Gwelout a ran e red an hini kentañ evel ma red Akimaas, mab Sadok ». Hag e lavaras ar roue : « Un den mat eo ; evit ur c'heloù mat e teu ». 28 Hag e huchas Akimaas en ur lavarout d’ar roue : « Peoc'h !», hag e stouas dirak ar roue, e fri d’an douar, hag e lavaras : «Benniget ra vo an Aotrou, da Zoue, en deus paket an dud o devoa savet o dorn war an aotrou roue ». 29 Hag e lavaras ar roue : «Ha salv eo ar paotr Absalom ? » Hag e lavaras Akimaas : « Gwelet em eus un tousmac'h bras, pa voe kaset ur servijer d’ar roue a-berzh Joab, da servijer, ha n’ouzon doare ». 30 Hag e lavaras ar roue : « A-gostez !, chom aze ! », Hag ez eas a-gostez, en e sav. 31 Hag ar C'housiad da erruout: hag e lavaras ar C'housiad : « Ur c'heloù mat, aotrou roue ! Da zieubet en deus an Aotrou hiziv eus dorn an holl re savet enep dit ». 32 Hag e lavaras ar roue d’ar C'housiad : « Ha salv eo

ar paotr Absalom ? » Tr ede De iz - l i d 403

Hag e lavaras ar C'housiad : « Ra vezo evel ar paotr-se enebourien an aotrou roue, hag an holl re a sav enep dit, da noazout !». 19 1 Hag e voe trefuet ar roue, hag e pignas d’ar gambr uhel, a-us d’an nor, hag e ouelas. Hag evel-henn e lavare en ur ouelañ : «Va mab Absalom ! va mab ! va mab Absalom ! Salv din e vijen marvet ez lec'h ! Absalom, va mab ! va mab ! ». 2 Hag e voe kontet da Joab : « Emañ ar roue o ouelañ hag oc'h ober kañv war Absalom ». 3 Hag e voe an trec'h, en deiz-se, evel ur c'hañv evit ar bobl a-bezh, rak klevet o devoa an dud, en deiz-se, o lavarout : « Glac'haret eo ar roue gant e vab ». 4 Hag evel dre laer e voe ar soudarded, en deiz-se, o tont e kêr, dre laer, evel tud mezhek o vezañ tec'het er brezel. 5 Ar roue en devoa mouchet e zremm. Hag e c'harme ar roue a vouezh uhel : « Va mab Absalom ! va mab ! va mab ! ».

PEBEILGANENN S 54(55), 13a. 14a. 15a; kv. 40(41), 10b; 2 Sam 19,1 P/ Ma vefe c'hoazh un enebour am dismegañsfe, e c’hellfen en gouzañv * Met te, un den eus va renk, te hag am boa dudi o taremprediñ, ac'h eus savet da droad a-enep din. U/ Trefuet e voe ar roue hag e savas da gambr uhel a-us d'an nor hag e ouelas. Hag evel-henn e lavare en ur ouelañ : " Va mab Absalom ! Va mab ! ". * Met te ...

EIL LENNADENN

Eus Dezrevelladurioù sant Aogustin eskob,war ar salmoù

(S 32,29 : CCL 38,272-273)

Ar re a zo en diavaez, pe e plij dezho, pe ne blij ket, a zo breudeur dimp

Breudeur, hoc'h aliañ start a ran da gaout karantez, n'eo ket hepken etrezoc’h hoc'h-unan, met ivez e-keñver ar re a zo en diavaez, daoust pe ez int bepred paganed, hep krediñ c'hoazh en Aotrou Krist, pe disrannet diouzhimp, met oc'h anzav ar C'hrist

evel o fenn e-giz ma reomp, evito da vezañ dispartiet diouzh ar c'horf. Bezomp glac'haret, va breudeur, abalamour dezho, pa-z


int breudeur dimp. Pe e plij dezho, pe ne ra ket, hor breudeur ez int. Paouez a raint neuze da vezañ hor breudeur,ma paouezont da lavarout Hon Tad. Lavaret en deus ar Profed diwar-benn darn anezho : D'ar re a lavar deoc'h : ne doc’h ket breudeur dimp, respontit : Hor breudeur ez oc’h-c’hwi. Grit ur sell tro-war-dro, da c’houzout diwar-benn pere en defe gallet lavarout an dra-se : daoust hag e vefe diwar-benn ar baganed ? Ne oa ket, rak ni kennebeut ne lavaromp ket ez int hor breudeur, hervez ar Skriturioù nag hervez ar stumm da gomz gant an Iliz. Daoust hag e vefe diwar-benn ar Yuzevien, an dud-se ha n'o doa ket kredet er C'hrist ? Lennit lizheroù sant Paol, hag e welot penaos pa lavar sant Paol breudeur hep stagañ seurt ouzh ar ger, ne fell dezhañ komz nemet eus ar gristenien : Te, perak e varnez da vreur, pe, perak e rez-te fae war da vreur ? Hag en ul lec’h all : C’hwi, emezañ, a ra dislealded, hag e rit gaou, hag an dra-se e-keñver breudeur. Diskibien Donatus hag a lavar dimp : " C’hwi n'oc'h ket breudeur dimp ", a lavar ez omp paganed. Setu perak e fell dezho, hor badeziñ en-dro, en ur lavarout n'emañ ket ganimp ar pezh a roont o-unan. Setu perak e faziont, hag e nac'hont ez omp breudeur dezho. Met perak e lavar ar Profed dimp-ni : "C’hwi, respontit dezho : hor breudeur ez oc'h c’hwi, nemet dre ma-z anavezomp emañ ganto e gwirionez ar pezh na adnevezomp ket ? An dud-se, pa na anavezont ket hor badeziant-ni, a nac’h ez omp breudeur dezho ; ni avat a chom hep adober o badeziant-i, hag anavezout a reomp emañ ganto hor badeziant-ni, ha setu perak e lavaromp-ni dezho : Hor breudeur ez oc'h. Lakomp e lavarfent : " Perak e klaskit ac'hanomp, petra a fell deoc'h kaout diganimp ? ". Neuze e respontfemp : Hor breudeur-ni ez oc’h. Ha ma lavaront : " Kit diwar hon tro, ni n'hon eus netra d'ober ganeoc'h ", ec'h eilgeriimp : Ni avat hon eus darempredoù da gaout ganeoc'h a-grenn ; ur C'hrist hepken a anzavomp, neuze e tleomp bezañ en ur c'horf hepken, dindan ur penn hepken . Hoc’h aspediñ a reomp enta, breudeur, en anv ar garantez hor mag gant he laezh, hor c’hreñva gant he bara, en anv ar C'hrist, hon Aotrou, en anv e zouster, ho kourfediñ a reomp, (deuet eo an amzer da implij en o c’heñver karantez vras, trugarez fonnus, dre bediñ Doue evito, evit ma roio dezho, ur wezh bennak, skiant


reizh, ma savo keuz dezho ha m'en em welint e-giz m'emaint, pa n'o deus netra da abegiñ a-enep ar wirionez ; ne chom ganto nemet gwanded ar gasoni hag a zo seul semploc'h ha ma soñj ganti bezañ leun a nerzh). Ma ! Evit tud dinerzh, evit tud fur hervez ar bed, troet gant traoù ar c'horf ha traoù an douar, met breudeur dimp evelato, breudeur o lidañ an hevelep misterioù ha ni, daoust n'o lidont ket a-unan ganimp, ez int ar memes reoù, breudeur o respont an Amen nemetañ, daoust ma ne reont a-gevret ganeomp ; skuilhit ar mel eus ho karantez dirak Doue evito.

PEBEILGANENN Efz 4, 1. 3. 4 P/ Hoc'h aspediñ à ran en Aotrou, da ren ur vuhez dellezek ouzh ar c'halvedigezh a zo hoc'h hini. * Aketus da virout unander ar spered dre chom liammet er peoc’h. U/ N'eus nemet ur c'horf, nemet ur Spered, evel kennebeut-all n'eus nemet un esperañs ez oc'h bet galvet da vevañ enni. *Aketus ...

Pedenn Aotrou Doue, dre ho Mab en em c'hraet izel-meurbet, hoc'h eus adsavet ar bed gourvezet er marv : roit enta, ni ho ped, d'ho tud fidel, levenez santel, ha peogwir hoc'h eus o zennet eus chadennoù ar pec'hed, grit dezho tañva un deiz, gwalc'h o c'halon, an eürusted peurbadus. Dre hon Aotrou ...

PEVARE DE IZ-L ID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ

Diouzh eil levr Samouel 24, 1-4. 10-18. 24b-25

Niveradeg ar Bobl ha savidigezh an aoter En deizioù-hont : 1 Hag ec'h adkrogas kounnar an Aotrou da dommañ enep Israel, hag e vountas David enep dezho en ur lavarout : « Kae da niveriñ Israel ha Youda ! » 2 Hag e lavaras ar roue da Joab, penngadour al lu, a oa gantañ : « Kerzh dre holl veuriadoù Israel, eus Dan betek Bersabea, ha diniverit ar Bobl, ma ouezin niver an dud !» 3 Hag e lavaras Joab d’ar roue : « Ra


gresko an Aotrou, da Zoue, ar Bobl, e-keñver ar pezh emañ, kant gwech, ha daoulagad ar roue d’o gwelout ! Met, aotrou roue, perak c'hoantaat an dra-se ? ». 4 Hogen, kemer e greñv a reas komz ar roue war Joab ha war ofiserien al lu ; ha Joab hag ofiserien al lu a yeas, a-berzh ar roue, da ziniveriñ pobl Israel.

10 Hag e voe rannet kalon David goude bezañ niveret ar Bobl, hag e lavaras David d’an Aotrou : « Pec'het em eus meurbet gant ar pezh am eus graet ! Met bremañ, Aotrou, pardon, mar plij, fazi da servijer : bet on diboell-meurbet ». 11 Ha pa savas David antronoz, en devoa komzet an Aotrou ouzh Gad, ar profed, gweler David, en ur lavarout : 12 « Kae da lavarout da Zavid : Evel-henn e komz an Aotrou : Tri dra a ginnigan dit : dibab unan anezho a rin evidout ». 13 Hag ez eas Gad da gaout David, hag e tisklerias se dezhañ en ur lavarout : « Pe e teuio dit seizh vloaz naon ez pro, pe tri miz e vi o tec'hel dirak da waskerien ouzh da hemolc'hiñ, pe e vo tri deiz bosenn ez pro. Bremañ ez eo dit gouzout ha gwelout petra a responti d’an hini en deus va c'haset: petra ? ». 14 Hag e lavaras David da Gad : « Enkrez am eus meurbet ; kouezhomp eta e dorn an Aotrou ; kalz a druez en deus, met e dorn an dud, gant na gouezhin ket ! ». 15 Hag e lakas an Aotrou bosenn en Israel, adalek ar beure betek ar mare divizet. Hag e varvas, a dud, eus Dan betek Bersabea, dek mil ha tri-ugent a dud. 16 Kaset en devoa e zorn an ael war Jeruzalem evit he distrujañ, met keuz en devoe an Aotrou d’ar gwalleur-se, hag e lavaras d’an ael a zistruje an dud : « A-walc'h bremañ ! diskrog da zorn ! ». Hag ael an Aotrou a oa e-kichen leur Areuna, ar Jebousiad. 17 Hag e komzas David ouzh an Aotrou, pa welas an ael o skeiñ gant an dud, hag e lavaras : « Manket em eus, pec'het em eus ! Met an deñved-mañ, petra o deus graet ? Ra vo eta da zorn

warnon ha war diegezh va zad ! ». Peva re De iz - l i d 407

18 Hag ez eas Gad da gaout David en deiz-se, hag e lavaras dezhañ : « Kae ! sav d’an Aotrou un aoter war leur Areuna, ar Jebousiad ! ». 24b Hag e prenas David al leur hag an oc'hen evit arc'hant, hanter kant shekel. 25 Hag e savas eno David un aoter d'an Aotrou, hag e kinnigas holloskadoù ha peoc'h-aberzhoù. Hag e voe grad-vat an Aotrou war ar vro, hag e harzas ar reuz diwar Israel.

PEBEILGANENN Kv. 1 Dnv 21, 15; kv. 2 Sam 24, 17 P/ Ho.pet soñj, Aotrou, eus hoc'h Emglev ha lavarit d'an ael a zo o skeiñ : Ra baouezo ho torn bremañ, * Evit na vo ket diboblet an douar, ha na gollit ket pep krouadur bev. U/ Manket em eus, pec'het em eus ; met an deñved-mañ, petra o deus graet ? . Ra vo eta da zorn warnon ha war diegezh va zad ! * Evit na ...

EIL LENNADENN

Eus un oberennig kozh anvet "Doctrina duodecim Apostolorum" (Kelennadurezh an daouzek Abostol)

(Nn.9,1 - 10,6 : Funk 2,19-22.26)

Diwar-benn an Eukaristiezh

Rentit grasoù evel-henn : Da gentañ evit pezh a sell ouzh ar c'halir : « Ho trugarekaat a reomp, c'hwi, hon Tad, evit gwinienn santel David, ho servijer, hag hoc'h eus roet dimp da anaout dre Jezuz, ho servij er ; deoc'h-c'hwi gloar hag:enor da virviken ». Diwar-benn ar bara torret : « Ho trugarekaat a reomp, c'hwi, hon Tad, evit ar vuhez hag ar skiant hoc'h eus roet dimp da anaout dre Jezuz, ho servijer ; deoc’h-c’hwi gloar hag enor da virviken. Evel ma oa strewet ar bara-mañ war ar menezioù ha dastumet evit dont da vezañ unan hepken, evel-se eo dastumet hoc'h Iliz eus pevar c'horn ar bed en ho rouantelezh ; rak deoc'h-c'hwi emañ ar c'hloar hag an nerzh dre Jezuz Krist da virviken ». Arabat da zen debriñ pe evañ eus hoc'h Eukaristiezh, nemet ar re a zo bet badezet en anv an Aotrou ; rak diwar he fenn eo en

deus lavaret an Aotrou : Na skoit ket an traoù» santel d'ar chas.


Ur wezh bet ho kwalc’h ganeoc'h, lavarit bennozh evel-hen : « Ho trugarekaat a reomp, o! Tad Santel, evit hoc'h anv santel hoc'h eus kempennet un tron evitañ en hor c’halonoù, hag evit ar skiant, ar feiz hag an divarvelezh hoc'h eus diskouezet dimp dre Jezuz ho servijer ; deoc'h-c'hwi klod hag enor da virviken. C'hwi, Aotrou hollc'halloudek, hoc'h eus krouet pep tra evit hoc'h anv ; boued hag evaj hoc'h eus roet d'an dud da dañva evit m'ho trugarekafent, dimp-ni avat hoc'h eus roet ur boued hag un evaj speredel hag ar vuhez peurbadel dre ho servijer. A-raok pep tra, e lavaromp bennozh deoc'h dre ma-z oc’h galloudek ; deoc'h-c'hwi klod hag enor da virviken. Ho pet soñj, Aotrou, ouzhs hoc'h Iliz, evit he difenn a bep droug hag evit ober dezhi mont war-raok en ho karantez ; goude bezañ he santelaet, bodit anezhi eus ar pevar avel, en ho rouantelezh hoc’h eus prientet eviti ; rak deoc'h-c'hwi emañ ar galloud da virviken. Ra zeuio ar c'hras ha ra dremeno ar bed-mañ ! Hosanna da Zoue David ! Ma-z eus unan bennak hag a zo santel, ra dostaio ; a-hend-all, ra savo keuz dezhañ ; deuit, Aotrou, amen ». Bodet enta d'ar Sul, torrit ar bara ha rentit grasoù, goude bezañ kofesaet ho pec’hedoù, evit ma vo glan hoc'h aberzh. Kement hini hag a zo en prosez gant e nesañ, arabat dezhañ en em unaniñ ganeoc'h ken n'o devezo graet ar peoc'h kenetrezo gant aon na vefe disakret hoc'h aberzh. Rak kement-mañ a zo bet lavaret gant an Aotrou : E pep lec'h hag e pep amzer, ra vo kinniget din un aberzh glan, rak ur roue bras ez on, eme an Aotrou, hag estlammus ez eo va anv e-touez ar pobloù.

PEBEILGANENN 1 Kor 10, 16-17

P/ Ar c'halir a vennozh a vennigomp, hag-eñ n'eo ket ur gomunion ouzh gwad ad ar C'hrist ? * Hag ar bara a rannomp 'hag-eñ n'eo ket ur gomunion ouzh korf ar C'hrist ? U/ Peogwir n'eus nemet ur bara hepken, ne d-omp ni holl nemet ur c'horf hepken, rak holl e kemeromp hol lod eus ar bara unan-se. * Hag ar bara ...


Pedenn

Aotrou Doue, dre ho Mab en em c'hraet izel-meurbet, hoc'h eus adsavet ar bed gourvezet er marv : roit enta, ni ho ped, d'ho tud fidel, levenez santel, ha peogwir hoc'h eus o zennet eus chadennoù ar pec'hed, grit dezho tañva un deiz, gwalc’h o c'halon, an eürusted peurbadus. Dre hon Aotrou ...

PEMPVET DEI Z-LI D


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ an Danevelloù 22, 5-19

David o prientiñ peadra da sevel an templ En deizioù-hont : 5 hag e lavaras David : « Salomon, va mab, a zo yaouank ha youst, hag an Ti a zo da sevel d’an Aotrou en deus da vout savet uhel evit kaout brud ha klod en holl vroioù ; me a ra eta ar pourchasoù evitañ ». Hag e prientas David ur bern traoù a-raok mervel. 6 Hag e c'halvas Salomon, e vab, hag e kemennas dezhañ sevel un Ti d’an Aotrou, Doue Israel. 7 Hag e lavaras David da Salomon : « Va mab, edo em c'halon sevel un Ti da Anv an Aotrou, va Doue ; 8 hag em eus bet komz an Aotrou, o lavarout: Gwad e-leizh ac'h eus skuilhet, ha brezelioù bras ac'h eus graet: ne savi ket un Ti d’am Anv, rak gwad a-fonn ac'h eus skuilhet d’an douar dirazon. 9 Setu: ur mab a c'hano dit; eñ a vezo un den a beoc'h, ha peoc'h a roin dezhañ dirak e holl enebourien a-diwar-dro. Salomon a vo e anv, ha peoc'h ha sioulder a lakain war Israel en e zeizioù. 10 Sevel a ray un Ti d’am Anv ; bez’ e vo evidon ur mab, ha me evitañ un Tad, hag e startain tron e rouantelezh war Israel da viken. 11 Bremañ, va mab, ra vezo an Aotrou ganit ! dit ober berzh ha sevel Ti an Aotrou, da Zoue, evel m’en deus komzet

evidout. 12 Nemet da roio dit an Aotrou furnez ha skiant pa


roio beli dit war Israel, ma viri Lezenn an Aotrou da Zoue. 13 Neuze e ri berzh, mar bezez evezhiek da seveniñ ar reolennoù hag ar setañsoù en deus kemennet an Aotrou da v/Moizez evit Israel. Bez kreñv ha kadarn, dispont ha dizaon ! 14 Setu m’em eus gant poan pourchaset evit Ti an Aotrou, aour: kant mil talant, hag arc'hant: ur milion a dalantoù; evit an arem hag an houarn n’eus ket a bouez, rak a-vernioù ez eus; ha prenn ha mein am eus pourchaset, ha warno ec'h adlakai. 15 Ganit ez eus a-builh a vicherourien evit ober al labour : mengleuzierien, benerien mein ha koad hag a bep seurt tud ampart e kement labour a zo. 16 Eus an aour, an arc'hant, an arem hag an houarn n’eus ket a niver. War-sav ! d’al labour ! Ha ra vezo an Aotrou ganit ! ». 17 Hag urzh a roas David da holl briñsed Israel da skoazellañ Salomon, e vab. 18 « Ha n’emañ ket an Aotrou, ho Toue, ganeoc'h? Ha n’en deus ket roet diskuizh deoc'h a bep tu? rak laket en deus em dorn annezidi ar vro, hag ez eo sujet ar vro dirak an Aotrou ha dirak e bobl. 19 Bremañ, lakait ho kalonoù hag hoc'h eneoù da glask an Aotrou, ho Toue ! War-sav ! ha savit santual an Aotrou Doue, evit degas Arc'h Emglev an Aotrou, ha listri sakr Doue d’an Ti a vo savet da Anv an Aotrou ».

PEBEILGANENN 1 Dnv 22, 19; S 131(132), 7; Iz 56, 7c

P/ Bremañ lakait ho kalonoù hag hoc'h eneoù da glask an Aotrou, ho Toue !, kit en ho sav ha savit ur santual d'an Aotrou Doue. * Deomp eta betek al lec'h m'emañ ennañ, stouomp e-harz skabell e dreid. U/ Lavarout a ra an Aotrou : anvet e vo va zi ti ar bedenn evit an holl bobloù. * Deomp ...


EIL LENNADENN

Eus Dispakadur sant Ambrosius eskob, war ar salm triwec'h ha kant

(Nn.12,13-14 : CSEL 62,258-259)

Templ Doue a zo santel, ha c'hwi eo an Templ-se

Me ha va Zad a zeuio hag hon annez a raimp ennañ. Ra vo digor ledan da zor d'an hini a zo o tont ; digor enta da ene, ledana barlenn da spered, ma welo pinvidigezhioù an eeunded, teñzorioù ar peoc'h, c’hwekted ar c'hras. Astenn da galon, kae da ziambroug heol ar gouloù peurbadus a sklaera pep den o tont er bed. Hag ar gouloù gwirion-se a lugern evit an holl ; met nep a serrfe e brenestri, en em zibourvezfe e-unan eus ar gouloù peurbadus. Er maez enta e vez lezet ar C'hrist e-unan, mar klozez dor da spered. Daoust ma c'hellfe dont-tre, ne venn ket anezhañ koulskoude antren dre nerzh, evel unan tregasus, ne venn ket anezhañ rediañ an dud en desped dezho. Evel an heol o sevel ez eo deuet eus askre ar Werc’hez, en ur sklerijennañ holl draoù ar bed holl, da lugerniñ evit an holl. Ar re hen resev eo ar re a c’hoanta sklaerder ar splannder peurbadus, ha na vez troc’het gant noz ebet. War-lerc'h an heol-mañ hag a welomp bemdez e teu an noz teñval ; met heol ar Reizhded ne d-a morse da guzh, rak ne zeu ket ar fallagriezh war-lerc'h ar furnez. Eürus an hini hag a zeu ar C'hrist da skeiñ war e zor. Hon dor-ni ez eo ar feiz, a ziwall an ti a-bezh, mar d-eo kreñv. Dre an nor-se ec'h antre ar C'hrist. Setu perak e lavar an Iliz ivez e Kanenn ar C'hanennoù : Mouezh va breur a sko war an nor. Selaou an hini a zo o skeiñ, selaou an hini en deus c'hoant da antren. Digor din, va c'hoar, va fried, va c'houlm, va hini disi, rak leun eo va fenn a c'hlizh, ha va blev gant takennoù an noz. Sell ervat, dreist-holl pa sko ouzh da zor an Doue Verb, rak leun eo e benn gant glizh an noz. Rak teurvezout a ra dont d'ober ur gwel d'ar re a zo en trubuilh hag e-kreiz temptadurioù, gant aon na blegfe marteze unan bennak, trec'het gant an enkrezioù. Leun eo e benn enta gant glizh, pe gant beradoù an noz, pa vez e gorf o c’houzañv poan. Neuze eo e tleer bezañ war evezh, betek


gouzout na gavfe ar pried fas-koad pa zeuio, ha na rankfe mont kuit evel-se. Mar kouskez, ha mar ne veilh ket da galon, e tec'h kuit a-raok goulenn digor ; mar bez da galon o veilhañ, e sko hag e c'houlenn ma vefe digoret an nor dezhañ. Bez' hon eus enta un nor war hon ene, bez' hon eus ivez dorojoù hag a lavarer diwar o fenn : Dorojoù, savit ho pennoù ! Savit, o! dorojoù peurbadus hag e teuio-tre Roue ar C'hloar. Mar fell dit sevel dorojoù da feiz, ec'h antreo, ez petek Roue ar C'hloar, en ur zougen gantañ arouez-trec'h e Basion e-unan. Bez' he deus ivez ar Reizhded dorojoù. Rak, diwar o fenn ivez e komz ar Skritur-Sakr, el lec’h ma lavar an Aotrou Jezuz dre c'henou e Brofed : Digorit din dorioù ar Reizhded. Bez' ez eus enta eneoù hag o deus un nor, bez' ez eus eneoù hag o deus dorojoù. D'an nor-se e teu ar C'hrist hag e sko, skeiñ a ra war an dorojoù-se Digor enta dezhañ ; fellout a ra dezhañ antren, fellout a ra dezhañ kaout e bried o veilhañ.

PEBEILGANENN Dsk 3, 20; Mzh 24, 46

P/ Setu m'emaon ouzh an nor ha ma skoan ; ma-z eus unan bennak o klevout va mouezh hag o tigeriñ din e zor, * Ec'h antrein d'e gaout. hag e koagnin gantañ, hag eñ ganin. U/ Eürus ar servijer-se a vo kavet gant e vestr pa zistroio, oc'h ober evel-se. * Ec'h antrein ...

Pedenn

Aotrou Doue, dre ho Mab en em c'hraet izel-meurbet, hoc'h eus adsavet ar bed gourvezet er marv : roit enta, ni ho ped, d'ho tud fidel, levenez santel, ha peogwir hoc'h eus o zennet eus chadennoù ar pec’hed, grit dezho tañva un deiz, gwalc'h o c'halon, an eürusted peurbadus. Dre hon Aotrou ...

-




LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ ar Rouaned 11-15; 2, 10-12

David o tibab Salomon da vezañ roue war e lerc'h

En deizioù-hont : 1, 11 e komzas Natan ouzh Betsabea, mamm Salomon, en ur lavarout : « Ha n’ec'h eus ket klevet e ren Adonias, mab Haggit ? Hag hon aotrou, David, ne oar ket ?. 12 Ha bremañ, kae ! hag e roan dit an ali-mañ: Salv da vuhez ha buhez da vab Salomon. 13 Kae da gaout ar roue David ha lavar dezhañ: Ha n’az poa ket, aotrou roue, touet d’az matezh en ur lavarout : « Salomon, da vab, a reno war va lerc'h hag a goazezo war va zron » ? Ha perak e ren Adonias ?. 14 Ha setu ! e-keit ha ma vi o komz eno gant ar roue, ez in-me war da lerc'h hag e harpin da gomzoù ». 15 Hag ez eas Betsabea da gaout ar roue en e gambr. Ar roue a oa kozh-meurbet, hag Abisag, ar Sunamiadez, a servije ar roue. 16 Hag e taoublegas Betsabea hag e stouas dirak ar roue ; hag e lavaras ar roue : « Petra ac'h eus ? » 17 Hag hi da lavarout dezhañ : « Aotrou, touet az poa dre an Aotrou, da Zoue, d’az matezh : Salomon, da vab, a reno war va lerc'h hag a goazezo war va zron, 18 met bremañ, emañ Adonias o ren, ha kement-se, aotrou roue, ne ouies ket ! 19 Lidlazhet en deus oc'hen ha leueoù lart ha deñved e-leizh, ha kouviet holl vibien ar roue, hag Abiatar, ar beleg, ha Joab, penngadour al lu ; met Salomon, da servijer, n’en deus ket kouviet. 20 Warnout, aotrou roue, emañ daoulagad holl Israel, ma tiskleri dezho piv a goazezo war dron an aotrou roue war e lerc'h. 21 Pa vo aet da gousket an aotrou roue gant e hendadoù, e vin-me ha va mab Salomon gwall-vec'hiet ».

22 Edo c'hoazh o komz gant ar roue, ha Natan, ar profed, oc'h erruout. 23 Hag e voe kemennet se d’ar roue, en ur lavarout :


« Setu Natan, ar profed !» Hag ez erruas dirak ar roue, hag e stouas dirak ar roue, e zremm d’an douar. 24 Hag e lavaras Natan : « Aotrou roue, lavaret ec'h eus : Adonias a reno war va lerc'h hag a goazezo war va zron ? 25 Diskennet eo hiziv ha lidlazhet en deus oc'hen, leueoù lart ha deñved e-leizh, ha kouviet en deus holl vibien ar roue hag ofiserien al lu hag Abiatar, ar beleg ; hag emaint o tebriñ hag oc'h evañ dirazañ, hag o lavarout : '' Bevet ar roue Adonias ! '' 26 Met me, me da servijer, ha Sadok, ar beleg, ha Banaias, mab Joiada, ha Salomon da servijer, n’en deus ket kouviet. 27 Hag-eñ eo a-berzh an aotrou roue eo c'hoarvezet an dra-se ? hep n’az pije roet da c'houzout d’az servijerien piv a goazezo war dron an aotrou roue war e lerc'h ? ». 28 Hag e respontas ar roue David en ur lavarout : « Galvit davedon Betsabea ». Hag ez erruas houmañ dirak ar roue hag en em zalc'has dirak ar roue. 29 Hag e touas ar roue hag e lavaras : « Bevet an Aotrou, en deus tennet va buhez eus pep enkrez ! 30 Evel em boa touet dit dre an Aotrou, Doue Israel, en ur lavarout : Ya, Salomon, da vab a reno war va lerc'h hag a goazezo war va zron em lec'h, evel-se e rin hiziv ». 31 Hag e taoublegas Betsabea, he dremm d’an douar, o stouiñ dirak ar roue hag o lavarout : « Bevet an aotrou roue David da viken ! ». 32 Hag e lavaras ar roue David : « Galvit davedon Sadok, ar beleg, ha Natan, ar profed, ha Banaias, mab Joiada ». Hag e teujont dirak ar roue. 33 Hag e lavaras ar roue dezho : « Kemerit ganeoc'h servijerien hoc'h aotrou, ha baleit Salomon, va mab, war va mulez, ha diskennit anezhañ betek Gihon. 34 Hag en oleviñ a ray eno Sadok, ar beleg, ha Natan, ar profed, evel roue war Israel, hag e sonot er c'horn hag e lavarot : '' Bevet ar roue Salomon ! '' . 35 Hag e pignot war e lerc'h, hag e yelo-eñ d’azezañ war va zron, hag e reno em lec'h. Dezhañ e roan urzh da vezañ rener war Israel ha war Youda ».

2,10 Hag e c'hourvezas David gant e hendadoù, hag e

voe beziet e Kêr David. 11 An amzer ma renas David war Israel a voe daou-ugent vloaz : en Hebron e renas seizh vloaz hag C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 415

e Jeruzalem e renas tri bloaz ha tregont. 12 Ha Salomon a goazezas war dron David, e dad, hag e voe divrall e rouantelezh, da vat.

PEBEILGANENN Kan 3, 11; S 71(72), la. 2b

P/ Deuit er-maez, merc'hed Sion, hag arvestit ouzh ar Roue Salomon o tougen an talgen he deus roet dezhañ e vamm. .* E deiz laouenidigezh e galon. U/ Aotrou Doue, roit d'ar roue ho reizhder evit barn ; hag ho pennozh hervez ar gwir. * E deiz ...

EIL LENNADENN

Eus Lizher ar pab sant Klemens Kentañda Gorintiz

(Nn.50,1 - 51,3;54,1-4 : Funk 1,125-127.129)

Eürus ez omp, pa sevenomp gourc’hemennoù Doue en unaniezh ar Garantez

Gwelout a rit, breudeur karet, pegen bras ha pegen kaer ez eo ar garantez, ha n'eus tu ebet da ziskleriañ ar beurvadelezh anezhi. Piv enta a c'hell bezañ gouest da dizhout anezhi, nemet an hini en deus bet ar c’hras-se digant Doue ? Pedomp enta ha goulennomp digant e drugarez bezañ degemeret er garantez, direbech eus pep doug denel. An holl remziadoù adalek Adam betek an deiz a hiziv a zo aet e-biou ; met ar re a zo bet peurc'hraet er garantez dre c'hras Doue, a gemer o flas e-touez an dud santel, ha pa zeuy rouantelezh ar C'hrist e vint gwelet. Rak skrivet eo : Antreit en ho kambroù ur pennadig, ken na vo tremenet va c'hounnar ha va fulor ; ha soñj am bezo eus un deiz mat, ha me ho tenno eus ho pezioù. Eürus ez omp, va breudeur karet, ma sevenomp gourc’hemennoù Doue en unaniezh ar garantez, evit ma vo pardonet hor pec’hedoù dre ar garantez. Er Skritur-Sakr e

kavomp : Eürus ar re a zo distaolet dezho o fallagriezhoù, ha goloet o fec’hedoù. Eürus an den ha na damall ket Doue e


bec'hed dezhañ ha n'eus ket a douellerezh en e c'henou . Sellout a ra an eürusted-se ouzh ar re a zo bet dibabet gant Doue dre hon Aotrou Jezuz Krist, dezhañ klod hag enor da virviken. Kement mank hon eus bet ha kement pec’hed hon eus graet, touellet ma oamp gant unan bennak eus a servijerien an enebour, goulennomp pardon evito ; ar re avat, hag a voe pennkaoz d'an dispac'h ha d'an dizunvaniezh, a zle sellout petra eo hor goanag dimp-ni holl. Ar re a dremen o buhez e doujañs Doue hag en e garantez a zo gwell ganto gwelout gwallgaserezh o kouezhañ warno eget war o nesañ ; gwell eo ganto gouzañv rebechoù o-unan eget gwelout abegiñ an intent-vat deuet betek ennomp en un doare ken kaer ha ken reizh. Gwelloc'h eo d'an den anzav e bec'hedoù eget lezel e galon da galediñ. Piv enta en ho touez a zo a ouenn vat, piv a zo trugarezus, piv a zo leun a garantez ? Ra lavaro enta : " Mar deo abalamour din-me ez eo bet savet ar reveulzi, an dizunvaniezh hag an disrannoù-se, neuze ez an kuit. Mont a rin d'al lec'h a garot ; ober a rin ar pezh a zivizo ar gumuniezh ; evit ma vevo tropell ar C'hrist er peoc'h a-unan gant ar bresbiterien e-karg ". An hini a raio ar jestr-se a c'hounezo klod bras er C'hrist, hag a vo degemeret mat n'eus forzh da belec'h ez aio. "D'an Aotrou eo an douar ha kement a zo ennañ. Sed aze petra a ra hag a raio ar re a ren ur vuhez dellezek ouzh Doue, ur vuhez ha na vez morse keuz dezhi.

PEBEILGANENN l Yn 4, 21; Mzh 22, 40

P/ Hemañ eo enta ar gourc’hemenn hon eus bet digant Doue, * An nep a gar Doue, dezhañ da garout e vreur ivez. U/ En daou c'hourc'hemenn-se emañ al Lezenn a-bezh hag ar Brofeded. * An nep ...

Pedenn

Aotrou Doue, dre ho Mab en em c'hraet izel-meurbet, hoc'h eus adsavet ar bed gourvezet er marv : roit enta, ni ho ped, d'ho tud fidel, levenez santel, ha peogwir hoc'h eus o zennet eus chadennoù ar pec'hed, grit dezho tañva un deiz, gwalc'h o c'halon, an eürusted peurbadus. Dre hon Aotrou....


D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr Sirac'h 47, 14-31

Istor an Tadoù adalek Salomon betek Jeroboam

14 War-lerc'h David en em ziskouezas ur Mab dezhañ leun a skiantegezh,a vevas en abeg dezhañ el largentez.15 Salomon a renas en amzerioù a beoc'h,pa roas Doue dezhañ sioulder tro-war-dro,ma c'hellfe diazezañ un ti d'e Anvhag aozañ dezhañ ur santual da viken.Na fur out bet ez yaouankiz,16 leun a skiantegezh evel ur stêr vras !Da spered en deus goloet an douar,17 ha leuniet anezhañ gant setañsoù divinadellus. Brud da anv a zo aet betek an inizi da bell,ha karet e oas evit da beoc'h.18 Da ganoù, da grennlavarioù, da sturiennoù,ha da respontoù fur o deus sebezet ar broioù.19 En anv an Aotrou, an Doue,an hini a vez anvet Doue Israel,20 ec'h eus berniet aour evel staen,ha daspugnet arc'hant evel plom.21 Roet ac'h eus avat da gorf d'ar merc'hed,ha perc'hennet out bet gant al likentez.22 Merket ac'h eus ur saotradur war da c'hloar,ha disakret ac'h eus da ouenn,en doare m'ac'h eus sachet ar gounnar war da vugale,ha degaset trubuilh warno gant da follentez.23 Ar vestroniezh a voe disrannet e daou hag eus Efraim e savas ur rouantelezh dispac'hus.


24 An Aotrou avat ne zinac'ho ket e drugarez,ne ziverko hini ebet eus e gomzoù,ne gaso ket da get ganadur e zibabad,ne zichafranto ket gouenn an hini en deus karet.25 Gant se en deus roet ur restad da Jakob,ha da Zavid un distaoladenn diwarnañ.26 Ha goude-se ez eas Salomon da ziskuizhañ gant e dadoù,27 en ur lezel war e lerc'h unan eus e vugale,an hini diskiantañ eus ar bobl, 28 Roboam, da gemmañ he mennad.29 Evit Jeroboam, mab Nabat, eo eñ a lakaas Israel da bec'hiñ,hag a zeskas da Efraim hent an droug,ma paotas kement o fec'hedoù,30 ma voent harluet diouzh o bro.31 Rak klask a raent ober a bep seurt fallagriezhoùbetek ma teuas ar c'hastiz warno.

PEBEILGANENN Yez 37, 21c. 22b. 23a; Yan 10, 16

P/ Me a gerc'ho mibien Israel, ha ne vezint ken div bobl, ha n'en em saotrint ken gant o idoloù. * Bez' e vint va fobl din-me, hag ur pastor hepken a vo evito, holl. U/ Deñved all am eus ha ne d-int ket eus ar c’hloz-mañ ; ar re-se ivez eo din o degas e-barzh, ha ne vo neuze nemet ur bagad, ur pastor. * Bez' e vint ...

EIL LENNADENN

Eus Dezrevelladurioù sant Aogustin eskob, war ar Songanoù

(S 126,2 : CCL 40,1857-1858)

Ar gwir Salomon, Jezuz Krist an hini eo

Dre m'en devoa Salomon savet un templ d'an Aotrou, evel ar skouer hag ar skeudenn eus an Iliz da zont hag eus Korf an Aotrou, setu perak e lavar hor Salver en Aviel : Diskarit an templ-mañ, hag en ur ober tri devezh, ec'h adsavin anezhañ ; peogwir en devoa Salomon savet an templ kentañ-se, e savas ar gwir Salomon, hon Aotrou Jezuz Krist, ar gwir den a beoc'h, un


templ evitañ e-unan. Anv Salomon, evit gwir, a dalvez da lavarout "Den-a-beoc'h", met ar gwir den a beoc'h eo an Hini a lavar an Abostol diwar e benn : Eñ eo hor peoc'h, eñ hag a lakaas an div bobl en unan. Eñ eo ar gwir den-a-beoc'h, a unanas ennañ e-unan an div vogerenn, o div o tont eus daou du disheñvel ; evito e teuas da vezañ ar maen-korn : evit pobl ar gredourion a oa o tont eus ar Yuzevion amdroc’het, hag evit pobl diamdroc'h ar Baganed hag a oa kredourion ivez ; un Iliz hepken a reas gant div bobl ; dre ma oa deuet da vezañ evito ar maen-korn, ha dre-se gwir den-a-beoc'h. Met ar gwir Salomon-se, ar Salomon-se hag a oa mab da Zavid eus Bat-Sheva, ha roue Israel, a oa ur rakskeudenn eus ar C'hrist, den-a-beoc'h, p'edo o sevel an templ ; setu perak, gant aon na gredfes e oa ar Salomon-se an hini a savas un ti da Zoue, emañ ar Skritur-Sakr o tiskouez dit ur Salomon all, dre lavarout e penn kentañ unan eus ar salmoù : Mar n'eo ket an Aotrou a savfe an ti, ne dalv netra labour ar vañsonerion. An Aotrou eo a sav an ti, an Aotrou Jezuz Krist eo a sav e di. Bez' ez eus kalz o labourat evit hen sevel, met mar n'eo ket eñ a sav an ti, ne dalv netra labour ar vañsonerion. Piv eo ar re a labour da sevel an ti ? An holl dud hag a brezeg en Iliz komz Doue, ministred misterioù Doue. Holl e poaniomp, tizh warnomp, holl e labouromp, holl e savomp an ti ; en hor raok avat e voe re all a boanias, tizh warno, a labouras hag a savas an ti ; met mar n'eo ket an Aotrou a savfe an ti ne dalv netra labour ar vañsonerion. Rak-se enta, an Ebestel ha sant Paol end-eeun o welout darn eus an dud o kouezhañ, a lavar : Mirout a rit gant doujañs an deizioù,, ar mizioù, mareoù ar bloaz, ar bloavezhioù ; met aon am eus em befe en aner kemeret poan ganeoc'h. Dre ma ouie e oa savet e-unan en e ziabarzh gant an Aotrou, e klemme war ar re-se, dre m'en devoa labouret en aner en o zouez. Ni enta a gomz eus an diavaez, eñ, an Aotrou, a sav an ti eus an diabarzh. Ni a wel penaos e selaouit ; met, petra a soñjit, an Aotrou hepken hen goar dre ma wel ho soñjoù. Eñ eo a sav, eñ eo a gelenn, en eo a ra aon, eñ eo a zigor ar spered, eñ eo a dro hoc'h anaoudegezh war-zu ar feiz ; ha padal e labouromp ivez hag ez omp evel labourerion.


PEBEILGANENN Yan 2, 19

P/ Savet e voe an Templ, ha leuniañ a rae gloar an Aotrou ti an Aotrou ; ar roue a savas levenez en e greiz hag a lavaras : * Benniget ra vo an Aotrou, Doue Israel, en deus komzet gant e c'henou ouzh David, va zad. U/ Diskarit an Templ-mañ, hag en ur ober tri devezh ec'h adsavin anezhañ. * Benniget ra vo ...

Pedenn

Aotrou Doue, dre ho Mab en em c'hraet izel-meurbet hoc'h eus adsavet ar bed gourvezet er marv : roit enta, ni ho ped, d'ho tud fidel, levenez santel, ha peogwir hoc'h eus o zennet eus chadennoù ar pec'hed, grit dezho tañva un deiz, gwalc'h o c'halon, an eürusted peurbadus. Dre hon Aotrou ...

-

421

XV-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù ar sizhun III



Er bloaz A Komz a reas Jezuz ouzh an engroezioù dre barabolennoù en ur lavarout : setu ma-z eas an hader er-maez da hadañ e had.

Er bloaz B

Gervel a reas Jezuz an Daouzek, hag e roas dezho galloud war ar speredoù hudur.

Er bloaz CH

Karout a ri an Aotrou, da Zoue, gant da holl galon, ha da nesañ eveldout da-unan.

Pedenn

Aotrou Doue, d'an dud dianket e tiskouezit sklerijenn ho kwirionez evit o degas en-dro war an hent mat, grit enta, ni ho ped, da gement hini a zo enskrivet war roll ar gristenien, dilezel kement a zo kontrol d'an anv-se, ha klask a-greiz kalon kement a zere outañ. Dre hon Aotrou ...


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ ar Rouaned 16, 29 -17, 16

Deroù ar profed Elia en amzer Ac'hab, roue Israel 16,29 Hag Ac'hab, mab Omri, a renas war Israel er bloaz eizh ha tregont eus Asa, roue Youda; hag e renas Ac'hab, mab Omri, war Israel, e Samaria e-pad daou vloaz warn-ugent. 30 Hag e reas Ac'hab, mab Omri, gwashoc'h ouzh daoulagad

422 XV-ve t De iz -an -Aot rou en amzer b l aen

an Aotrou eget an holl re a oa bet a-raok dezhañ. 31 Evel ma vije bet re nebeut dezhañ kerzhout e pec'hedoù Jeroboam, mab Nabat, e kemeras da wreg Yezabel, merc'h Etbaal, roue ar Sidoniz, hag ez eas da servijout ar Baal ha da stouiñ dirazañ. 32 Hag e savas un aoter d’ar Baal e-barzh ti ar Baal en devoa savet e Samaria. 33 Hag e reas Ac'hab un Ashera, ha muioc'h a reas Ac'hab evit hegasiñ an Aotrou, Doue Israel, eget holl rouaned Israel a oa bet en e raok. 34 En e amzer ec'h adsavas Hiel, eus Betel, Yeriko. Diwar-goust Abiram, e vab henañ, he diazezas, ha diwar-goust Segoub, ar yaouankañ, e savas he dorojoù, hervez komz an Aotrou en devoa lavaret dre Josoua, mab Noun. 17 1 Hag e lavaras Elia, eus Tesbi, un annezad eus Galaad, da Ac'hab : « Bevet an Aotrou, Doue Israel, en em zalc'han dirazañ ! Ne vo, er bloazioù-mañ, na glizh na glav, nemet dre ma lavarin ! ». 2 Hag e komzas an Aotrou outañ en ur lavarout : 3 « Kae ac'halen ! sko d’ar reter, da guzh e froud Karit, a zo a-dal d’ar Yordan. 4 Eus ar froud ec'h evi, ha d’ar brini e roan urzh d’az magañ eno ». 5 Hag ez eas, hag e reas hervez lavar an Aotrou : mont da chom e froud Karit, a oa a-dal d’ar Yordan. 6 Ha brini a zegase dezhañ bara ha kig diouzh ar beure, bara ha kig d’abardaez; hag eus ar froud ec'h eve. 7 Hag a-benn ur pennad e voe hesk ar froud: ne oa ket glav er vro. 8 Hag e komzas an Aotrou outañ en ur lavarout : 9

« Sav ! Kae da Sarepta, a zo eus Sidon, da chom eno : roet em eus urzh eno d’ur vaouez intañvez d’az magañ ». 10 Hag e savas, hag ez eas da Sarepta, hag ez erruas gant dor ar gêr, hag e oa eno ur vaouez intañvez o keuneuta. He gervel a reas en ur lavarout : « Kerc'h din ur banne dour em fod, mac'h evin». 11 Hag ez eas houmañ da gerc'hat. Hag e huchas warni en ur lavarout : « Kerc'h, mar plij, din un tamm bara ez torn ! ». 12 Hag hi da lavarout : « Bevet an Aotrou, da Zoue !

N’em eus ket a gachenn, met un dornad bleud en ur skudell hag XV-ve t De iz an -Ao t rou en amzer b l aen 42 3

ur banne eoul er jarl; hag e serran daou (damm) koad da vont da aozañ evidon hag evit va mab, hag e tebrimp, hag e varvimp !» 13 Hag e lavaras dezhi Elia : « Bez dizaon; kae da ober evel ma lavarez, met ober a ri evidon ur gachenn vihan da gentañ, hag he degasi din; hag evidout-te hag evit da vab e ri goude. 14 Rak evel-hen e komz an Aotrou, Doue Israel :«Ar skudellad bleud n’echuo ket,ar jarl eoul ne goazho ket,betek an deiz ma roio an Aotrouglav war c'horre an douar ! ». 15 Hag ez eas hag e reas hervez lavar Elia, hag e tebrjont, hi, hag eñ, hag he ziegezh, deizioù-pad: 16 Ar skudellad bleud n’ehanas ket, ar jarl eoul ne goazhas ket, hervez promesa an Aotrou lavaret gant Elia..

PEBEILGANENN Jak 5, 17. 18; Sir 48, 1. 3a P/ Ar profed Elia a bedas evit na gouezhfe ket a c’hlav, ha ne gouezhas ket a c'hlav. * Hag adarre e pedas, hag an neñv a roas glav. U/ Hag e savas Elia evel un tan, hag e brezeg a loske evel un etev goulaouiñ. ; dre gomz Doue e serras an neñv. * Hag adarre e pedas ...

EIL LENNADENN

Deroù eus Kelenn-skrid sant Ambrosius, eskob, War ar misterioù

(Nn.1-7 : SCH 25 bis, 156-158)

Katekiz war al lidoù a-raok ar vadeziant

Bemdez hon eus komzet ouzhoc’h-c’hwi, katekizidi, diwar-benn reolennoù ar vuhezegezh vat, pa veze lennet oberoù ar batriarked pe gentelioù ar C’hrennlavarioù, abalamour deoc'h da vezañ stummet ha kelennet drezo, hag abalamour deoc'h da gustumiñ heuliañ roudoù an hendadoù, kemer an hent darempredet ganto, ha sentiñ neuze ouzh divizoù an Aotrou Doue. Ha dre-se ur wezh renevezet gant ar Vadeziant, evit m'en em

rofec'h da ren ar vuhez a zere ouzh tud bet gwalc’het gant an Dour-meur.

424 XV-ve t De iz -an -Aot rou en amzer b l aen

Bremañ avat, ez eo mall komz ouzhoc'h diwar-benn ar misterioù sakr, ha displegañ gwir natur ar sakramantoù. M'hor bije bet graet kement-se a-raok ar vadeziant, da dud ha na oant ket deskoniet c'hoazh, e vije bet tamallet dimp ober treitouriezh kentoc'h eget displegañ ar. gelennadurezh-se. Ha neuze gwelloc'h a se ec'h en em sil sklerijenn ar misterioù donoc'h er re na vezont ket en gortoz, eget na rafe mar o dije bet dija ur gentel diwar o fenn. Digorit enta ho tivskouarn ha dastumit c'hwez-vat ar vuhez peurbadus skuilhet ennoc'h gant donezon ar misterioù. Sed ar pezh hor boa roet deoc'h da intent p'hor boa lavaret deoc'h, en ur ober lid an digoradur : Effeta, da lavarout eo : Digorit, evit ma oufe kement hini a oa o tont da c'houlenn ar c'hras, war betra e vefe goulennataet, ha ma tlefe kaout soñj petra da respont. Al lid-se a voe graet gant ar C'hrist, evel ma lennomp en Aviel, pa bareas an den mut ha bouzar. Goude-se eo bet dibrennet evidoc'h al lec'h santelañ, hag aet oc'h tre e santual an eil ganedigezh. Adlavarit petra a zo bet goulennet diganeoc'h, anavezit en-dro petra ho poa respontet. Troet ac'h eus kein d'an diaoul ha d'e oberoù, d'ar bed ha d'e vrasoni ha d'e blijadurioù. Miret eo ho respont, n'eo ket e bez ar re varv, met e levr ar re vev. Gwelet hoc'h eus al leviad, gwelet hoc'h eus ar beleg, gwelet hoc'h eus ar beleg-meur. Arabat chom da sellout ouzh stumm diavaez o c’horfoù, met ouzh gras o servijoù sakr. A-wel da gannaded Doue hoc'h eus komzet, evel ma-z eo skrivet : Muzelloù ar beleg a vir ar skiant, ha goulennet e vez al lezenn eus e c'henou, rak bez' ez eo kannad an Aotrou Doue hollc'halloudek. N'eus ket da faziañ, n'eus ket da nac'h ; ur c'hannad a gemenn rouantelezh ar C'hrist, a gemenn ar vuhez peurbadel. N'eo ket diouzh an diavaez 'e tleit hen prizout, met hervez e garg. Sellit petra en deus tremenet deoc'h, pouezit an dalvoudegezh anezhañ, hag anavezit e stad. Ur wezh antreet enta evit gwelout hoc’h enebour, hoc'h eus hen dianzavet e-kreiz e fas hag ez oc'h bet en em droet war-zu ar Sav-heol : rak neb a nac'h an diaoul en em dro war-zu ar C'hrist, hag hen gwel gant ur sell eeun. 1 .

XV-ve t De iz an -Ao t rou en amzer b l aen 42 5

PEBEILGANENN Tit 3, 3. 5b; Efz 2, 3

P/ Gwezhall e oamp, ni ivez, diskiant, disent, tud diheñchet, o vevañ en drougiezh hag er warizi, heugus, leun a gasoni an eil re ouzh ar re all ; * Met diwar doug e drugarez en deus Doue hor salvet, en ur reiñ dimp bezañ ganet d'ur vuhez nevez dre walc'hadenn ar Spered Santel. U/ Ni holl gwezhall a veve hervez c’hoantegezhioù hor c'horfoù, en doare ma oamp dre natur bugale dleet dezho ar gounnar. * Met diwar doug ...




Er bloaz A

Deoc'h-c'hwi eo bet roet anaout misterioù Rouantelezh an Neñvoù ; d'ar re all avat eo dre barabolennoù, eme Jezuz d'e ziskibion.

Er bloaz B

Aet kuit e prezege an diskibion d'an dud kaout keuz d'o fec’hedoù.

Er bloaz CH

Ur Samariad hag a oa o veajiñ, a zegouezhas e-kichen an hini a oa bet kouezhet etre daouarn al laeron, hag ouzh en gwelout e voe karget e galon a druez hag e louzaouas e c’houlioù.

Pedenn

Aotrou Doue, d'an dud dianket e tiskouezit sklerijenn ho kwirionez evit o degas en-dro war an hent mat, grit enta, ni ho ped, da gement hini a zo enskrivet war roll ar gristenion, dilezel kement a zo kontrol d'an anv-se ha klask a-greiz kalon kement a zere outañ. Dre hon Aotrou ... -

426 XV-ve t s izhun en amzer b l aen

D'an Eil Pardaezlid


Er bloaz A

An had a zo komz Doue, an hader avat a zo ar C'hrist, kement hini a selaou outañ a van da virviken.

Er bloaz B

An diskibion a argase diaouloù e-leizh, hag eouliañ a raent kalz a glañvourien hag o fareañ.

Er bloaz CH

Pehini, a gav dit, a zo bet nesañ an den kouezhet etre daouarn al laeron ? Respont a reas : An hini a zo bet trugarezus en e geñver. Kae ha te ivez gra heñvel.

EIL DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ ar Rouaned 18, 16b - 40

Elia o trec'hiñ war veleien Baal

En deizioù-hont : 16b Hag ez eas Ac'hab en arbenn da Elia. 17 Ha pa welas Ac'hab Elia, e lavaras Ac'hab dezhañ : « Ha te eo, trubuilher Israel ? » 18 Hag e lavaras : « Ne drubuilhan ket Israel, met te a ra, ha tiegezh da dad, pa zilezit gourc'hemennoù an Aotrou, ha pa gerzhit war-lerc'h baaled ! 19 Ha bremañ, kas da zastum davedon holl Israel war venez Karmel, gant profeded Baal, pevar c'hant hanter-kant, ha profeded an Ashera, pevar c'hant, a zebre ouzh taol Yezabel ». 20 Hag e kasas Ac'hab (kannaded) e-touez holl vibien Israel da zastum ar brofeded war venez Karmel. 21 Hag e tostaas Elia dirak an holl dud, hag e lavaras : « Betek peur e viot o

kammañ eus an daou du ? Mar d-eo an Aotrou a zo Doue, kit war E i l De iz - l i d 427

e lerc'h; ha mar d-eo ar Baal, kit war e lerc'h ! ». Ha ne responte ar Bobl dezhañ netra. 22 Hag e lavaras Elia d’ar Bobl : «Me a zo manet evel profed an Aotrou, va-unan, ha profeded Baal a zo pevar c'hant hanter-kant den. 23 Roit dimp daou gole. Int-i a zibabo evito ur c'hole, a zidammint hag a lakint war ar c'hoad ; tan ne lakint ket. Ha me a briento ar c'hole all, a lakain war ar c'hoad ; tan ne lakain ket. 24 Hag e pedot anv ho toueoù, ha me a bedo anv an Aotrou. Hag an doue a responto dre an tan a zo Doue ». Hag e respontas an holl dud en ur lavarout : « Mat e komzez ! ». 25 Hag e lavaras Elia da brofeded Baal : « Dibabit deoc'h ur c'hole hag aozit da gentañ, rak c'hwi a zo niverusoc'h, ha pedit en anv ho toueoù, met an tan ne lakot ket ». 26 Hag e kemerjont ar c'hole a voe roet dezho, a brientjont, hag e pedjont en anv Baal abaoe ar beure betek kreisteiz en ur lavarout : «O! Baal, respont dimp ! ». Met ne voe mouezh ebet, respont ebet. Hag e kammigellent en-dro d’an aoter o devoa graet. 27 Ha pa voe kreisteiz, e reas goap outo Elia en ur lavarout : « Huchit a vouezh kreñvoc'h, rak un doue eo, hag emañ o prederiañ, pe en distro, pe e beaj ; marteze eo kousket, hag e tihuno ! ». 28 Hag int da huchal a vouezh kreñvoc'h, ouzh en em droc'hata, hervez o c'hustum, gant klezeier ha goafioù, ken e ruilhe ar gwad warno. 29 Ha pa voe tremenet kreisteiz, e tiouganjont betek (an ampoent) ma vez kinniget ar brofadenn, met ne voe na mouezh, na respont, na sin a evezh. 30 Hag e lavaras Elia d’ar Bobl : « Tostait ouzhin ! ». Hag e tostaas an holl dud outañ. Hag e voe adsavet aoter an Aotrou a oa bet diskaret. 31 Hag e kemeras Elia daouzek maen, hervez niver meuriadoù mibien Yakob, en devoa komzet an Aotrou outañ en ur lavarout : « Israel eo da anv ! » 32 Hag e savas gant ar vein-se un aoter en anv an Aotrou; hag e reas un douflez, bevenn ul leurenn a ziv sea gorread, en-dro d’an aoter.

33 Kempenn a reas ar c'hoad ha didammañ ar c'hole, a lakas war ar c'hoad. 34 Hag e lavaras : « Leugnit pevar c'helorniad


hag o skuilhit war an holloskad ha war ar c'hoad ». Hag e lavaras : « Un eil gwech ! ». Hag e voe graet ; hag e lavaras : « Un deirvet gwech !» hag e voe graet. 35 Mont a rae an dour tro-dro d’an aoter, hag an douflez a voe leun a zour. 36 Ha pa voe ar mare da ginnig ar brofadenn, e tostaas Elia ar profed, hag e lavaras : « Aotrou ! Doue Abraham, Izaak hag Israel ! Ra vezo hiziv anat ez out Doue Israel hag ez on da servijer, hag ez eo diwar da gomzoù e ran an holl draoù-mañ ! 37 Respont din, Aotrou ! respont din ! hag e ouezo ar Bobl-mañ ez out an Aotrou Doue ; hag e tistroi o c'halon en-dro ». 38 Hag e kouezhas tan an Aotrou, hag e tevas holloskad, koad ha mein ha poultr, ha dour an douflez zoken a lipas ! 39 Hag ouzh e welout, an holl dud a gouezhas war o dremmoù en ur lavarout : « An Aotrou a zo Doue ! An Aotrou a zo Doue ! ». 40 Hag e lavaras Elia dezho : « Krogit e profeded Baal ! den da dec'hout ! ». Hag e krogjont enno, hag o diskenn a reas Elia da froud Kishon, hag o aberzhiñ eno.

PEBEILGANENN l R 18, 21ab; Mzh 6, 24ac

P/ Hag e tostaas Elia dirak an holl dud, hag e lavaras : « Betek peur e viot o kammañ eus an daou du ? * Mar d-eo an Aotrou a zo Doue, kit war e lerc'h. U/ Den ebet ne c'hell servijañ daou vestr : ne c’hellit ket servijañ war un dro Doue ha g an arc'hant.. * Mar d-eo an Aotrou ...

EIL LENNADENN

Eus Kelennskrid sant Ambrosius, eskob, war ar Misterioù(Nn 8-11-è SCh 25 bîsp 158- 160)

Adc'hanet e vezomp eus an dour hag eus ar Spered Santel

Petra hoc'h eus gwelet er maen-font ? Dour a dra sur, hogen estreget dour : al levied eno oc'h ober ar servij, ar beleg-meur oc’h ober goulennoù hag o kensakriñ. Da gentañ holl en deus an

Abostol desket deoc'h ne zleomp ket sellout ouzh an traoù a E i l De iz - l i d 429

welomp, met ouzh an traoù na welomp ket, rak traoù tremeniat eo an traoù a welomp, ha traoù peurbadus an traoù na welomp ket. Hag e lec'h all e kaver : "Dre ar bed krouet e weler perzhioù diwelus Doue, a-dreuz an traoù krouet, e c'halloud peurbadus, hag e zoueelezh a vez anavezet dre e oberoù. Setu perak e lavar an Aotrou e-unan : Mar n'am c'hredit ket, kredit em oberoù da vihanañ". Kred enta emañ aze galloudegezh Doue oc'h oberiañ. Krediñ a rez en oberiantiz, ha ne gredez ket er vezañs ? Eus a belec'h e teufe an obererezh, ma ne vefe ket da gentañ eno ar vezañs ? Evesha pegen kozh vister ez eo hag a zo bet rakskeudennet e penn kentañ ar bed e-unan. En deroù end-eeun,pa grouas Doue an neñv hag an douar, eme ar Skritur, e plave ar Spered war an dourioù. Daoust ha ne oberie ket an hini a blave war an dourioù ? Anavez edo oc'h oberiañ e krouidigezh-se ar bed, pa lavar dit ar Profed : Dre gomz Doue eo bet startaet an neñvoù, ha dre spered e c'henou o holl armead. An eil tra hag egile a zo harpet war desteni ar Skritur-Sakr, da lavarout eo, edo oc'h oberiañ hag e oa douget war an dour. Plavañ a rae, hervez testeni Moizez, hag oberiañ a rae, hervez testeni David. Degemer un testeni all c’hoazh. Breinet e oa pep krouadur gant e fallagriezhoù. Ne chomo ket, eme an Aotrou Doue, va spered en dud, rak korfoù ne dint ken. Dre-se emañ Doue o tiskouez e vez argaset gras ar Spered Santel gant kousioù ar c'horf ha loustoni ar pec'hed grevusoc'h. Neuze Doue gant ar c'hoant da adkempenn ar pezh en devoa roet, a reas an dic'hlann, hag a roas urzh da Noe, an den reizh, da bignat en arc'h. P'edo an dic’hlann oc’h izelaat, e lezas ur vran da vont da gentañ er-maez, ha goude-se e laoskas ur goulm, hag homañ, hervez ar pezh a lenner, a zistroas gant ur skourr-olived. An dour a welit, ar c’hoad a welit, ar goulm a welit, hag e chomit da arvariñ diwar-benn ar mister ? An dour eo hag a vez soubet ar c'horf ennañ evit ma vefe gwalc'het holl bec'hed an natur-den. Ennañ e vez sebeliet pep gwallyoul. Ar c'hoad eo hag a voe tachet outañ an Aotrou Jezuz pa c'houzañvas e Basion evidomp. Ar goulm eo hag a ziskennas ar Spered Santel dindan ar stumm anezhi, evel m'hoc'h eus desket en Testamant Nevez, hag a c'hwezh ennout peoc'h an ene ha

sioulded ar spered.


PEBEILGANENN Kv. Iz 44, 3. 4; Yan 4, 14b

P/ Skuilhañ a rin dourioù war an douar sec'hedet ha gwazhioù-dour war ar vro krazet ; skuilhañ a rin va spered. * Hag e tiwanint evel haleg a-hed ar gwazhioù-red. U/ Dont a ray da vezañ ur vammenn-dour o strinkañ evit ar vuhez peurbadel. * Hag e tiwanint ...

Pedenn

Aotrou Doue, d'an dud dianket e tiskouezit sklerijenn ho kwirionez evit o degas en-dro war an hent mat, grit enta, ni ho ped, da gement hini a zo enskrivet war roll ar gristenien, dilezel kement a zo kontrol d'an anv-se ha klask a-greiz kalon kement a zere outañ..Dre hon Aotrou ...

TREDE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ ar Rouaned 19, 1-9a. 11-21

An Aotrou en em ziskuilh da Elia

En deizioù-hont : 1 Hag e kontas Ac'hab da Yezabel kement tra en devoa graet Elia, ha penaos en devoa lazhet an holl brofeded dre ar c'hleze. 2 Hag e kasas Yezabel ur c'hannad da Elia, da lavarout: «Evel-hen da raio an doueoù hag evel-hont ouzhpenn mar ned an ket, d’ar c'houlz-mañ arc'hoazh, da lakaat da ene evel ene unan anezho ! ». 3 O welout se, e savas (Elia) hag ez eas kuit, en abeg d’e vuhez, hag ez erruas e Bersabea, a oa eus Youda, hag e lezas e servijer eno. 4 Hag e kerzhas er gouelec'h, un devezh hent, hag ez erruas da azezañ dindan ur vanalenn, hag e hetas dezhañ e-unan ar marv : lavarout a rae : « Trawalc'h bremañ, Aotrou ! kemer va buhez, rak ned on ket gwelloc'h eget va zadoù ». 5 Hag e c'hourvezas, hag e kouskas dindan ar bod-banal. Ha setu un ael da stekiñ outañ ha da lavarout dezhañ: «Sav ! Debr ! » 6 Hag e sellas, hag e oa, e-harz e benn, ur

gouignenn (pobet) waran oaled hag ur picherad dour. Hag e tebras Tr ede De iz - l i d 431

hag ec'h evas, hag ec'h adc'hourvezas. 7 Hag ez addeuas ael an Aotrou un eil gwech, hag e stokas outañ hag e lavaras : « Sav ! debr ! rak re hir eo evidout ar veaj ». 8 Hag e savas, debras, evas hag eas, kennerzhet gant ar boued-se, daou-ugent devezh ha daou-ugent nozvezh, betek menez Doue, an Horeb. 9 Hag ez eas eno en ur c'hev hag e nozvezhias eno. Hag e komzas an Aotrou outañ 11 Hag e lavaras : « Kae ! hag en em zalc'h war ar menez dirak an Aotrou ». Ha setu an Aotrou o tremen : un avel vras ha kreñv, da zispenn ar menezioù ha da zrailhañ reier dirak an Aotrou : Ne oa ket en avel an Aotrou. Ha goude an avel, ur stroñsadenn : Ne oa ket er stroñsadenn an Aotrou. 12 Ha goude ar stroñsadenn, un tan : Ne oa ket en tan an Aotrou. Ha goude an tan, ur vouezh, sioul ha mistr. 13 Kerkent ha m’he c'hlevas Elia, e vouchas e zremm gant e vantell, hag ez eas en e sav e digor ar c'hev. Ha setu outañ ur vouezh o lavarout : «Petra a rez amañ, Elia? ». 14 Hag e lavaras : « Gred am eus, gred evit an Aotrou, Doue ar strolladoù, rak dilezet o deus da emglev, mibien Israel, da aoterioù o deus diskaret, ha da brofeded o deus lazhet dre ar c'hleze, hag ez on manet va-unan, hag e klaskont va buhez evit he zapout. 15 Hag e lavaras an Aotrou dezhañ : « Kae en-dro gant da hent er gouelec'h betek Damas. Erruet eno, ez olevi Hazael da roue war Aram, 16 Ha Yehou, mab Namsi, a olevi da roue war Israel. Hag Elisa, mab Safat, eus Abel-Mehula, a olevi da brofed war da lerc'h. 17 An hini a ziflipo diouzh kleze Hazael a vo laket d’ar marv gant Yehou, hag an hini a ziflipo diouzh kleze Yehou a vo lakaet d’ar marv gant Elisa. 18 Hag e lezin en Israel seizh mil (den), an holl zaoulinoù n’o devo ket pleget dirak Baal, an holl c'henaouioù n’o devo ket poket outañ». 19 Hag aet alese, e kavas Elisa, mab Safat, a oa oc'h arat, daouzek koublad (ejened) dirazañ, hag eñ a oa gant an daouzekvet. Hag e tremenas Elia e-biou dezhañ, hag e taolas e vantell warnañ.

20 Hag o lezel an ejened, e redas (Elisa) war-lerc'h Elia, hag e lavaras: «Va lez da bokat, mar plij, d’am zad ha d’am mamm, hag


ez in war da lerc'h ». Hag e lavaras dezhañ : « Kae en-dro ! rak petra am eus graet dit? ». 21 Hag o tistreiñ diwar e lerc'h, e kemeras ur c'houblad ejened hag o aberzhas, ha gant yev an ejened e poazhas o c'hig, hag e roas d’an dud da zebriñ. Hag e savas hag ez eas war-lerc'h Elia hag e voe e servijer.

PEBEILGANENN Erm 33, 22. 20b; Yan 1, 18

P/ Lavarout a eure an Aotrou da Voizez : ha pa dremeno va gloar, az lakain e faoutenn ar roc'h hag e lakain va dorn warnout ken na vin tremenet. * Rak ne c’hell ket un den va gwelout ha chom bev. U/ Doue, den ebet n'en deus e welet biskoazh ; ar Mab unganet, Doue, an hini a zo en askre an Tad, hennezh en deus e roet da anaout.. * Rak ne c'hell ...

EIL LENNADENNEus Kelenn-skrid sant Ambrosius, eskob, war ar Misterioù

(Nn 12-11-16. 19 :SCh 25 bîs 162- 164)

Kement tra a 'n em gave ganto a oa arouezioù

Sed amañ ar pezh a gelenn dimp an abostol Paol : Hon Tadoù a zo bet holl dindan ar goabrenn, hag holl o deus treuzet ar Mor, hag holl o deus resevet evit bezañ da Voizez, evel ur vadeziant er goabrenn hag er Mor. Ha neuze Moizez e-unan a lavar en e gantik : "Kaset hoc'h eus ho spered hag ar mor o goloas". Gwelout a rit penaos en dreizhadenn-se eus ar Mor gant an Hebreed ez eus dija ur rakskeudenn eus ar Vadeziant santel ; mervel a reas Egiptiz ha diwallet e voe Hebreiz. Peseurt kentel a ro dimp bemdez ar sakramant-mañ, nemet ez eo beuzet ar pec'hed ha distrujet ar falskredenn, tra ma ra ar relijion hag an dinammded an dreizhadenn penn-da-benn. Klevout a rit e oa bet hon Tadoù dindan ar goabrenn vadelezhus a yenaas tan gwallyouloù hon natur, ya ur goabrenn vadelezhus : disheol a ro d'ar re a vez gweladennet gant ar Spered. Dont a reas war ar Werc'hez Vari, ha nerzh an Hini Uhelañ he goloas, pa c'hanas an Dasprener evit pobl an douar. Hag ar burzhud-hont a


voe graet dre Voizez evit bezañ un arouez. Met ma voe evel ur skeudenn eus ar Spered, daoust ha n'emañ ket ar Spered amañ e gwirionez, pa lavar deoc'h ar Skritur : Al Lezenn a zo bet roet dre Voizez, ar c'hras avat hag ar wirionez a zo deuet dre Jezuz Krist. Mara a oa ur vammenn c'hwerv, Moizez a lakaas enni un tamm koad hag e teuas da vezañ dous. An dour, e gwirionez, hep prezegerezh Kroaz an Aotrou, ne dalvez da netra evit ar silvidigezh,,da zont ; met pa vo bet sakret dre vister ar Groaz salvus, neuze ez eo laket er stad da servijañ gwalc'hadenn an ene hag evit kaliriad ar silvidigezh. Evel ma lakaas Moizez, hag eñ profed, un tamm koad er vammenn-se, evel-se er vammenn-mañ ivez ivez e laka ar beleg prezegerezh Kroaz hor Salver, hag e teu an dour da vezan dous a-walc'h evit ar c'hras. Arabat deoc'h enta krediñ hepken daoulagad ho korf : muioc'h a zo da welout eget ar pezh a weler, rak ar pezh a weler a zo tremeniat, hag ar pezh na weler ket a zo peurbadel. Muioc'h a vez merzet eget ar pezh a dizher gant an daoulagad ; dre ar spered hag an ene eo e vez diverzet. Neuze ho pet kentel gant al lennadenn eus levr ar Rouaned. Naaman a oa Siriad ha gant al lorgnez edo, ha ne c'helle den e c'hlanaat. Neuze ar plac'h yaouank, hag a oa unan eus ar re bet tapet da brizonidi, a lavaras e oa ur profed en Israel hag a oa gouest d'e naetaat eus e lorgnez. Goude bezañ kemeret aour hag arc'hant, eme ar Skritur-Sakr, ez eas en hent etrezek roue Israel. Hemañ, pa glevas perak e oa deuet d'e gaout, a rogas e zilhad, en ur lavarout e oa deuet kentoc'h d'e amprouiñ pa c’houlenned digantañ traoù ha na oant ket en e c'halloud a roue. Met Elisa a gemennas d'ar roue degas dezhañ ar Siriad, evit ma ouije hemañ e oa un Doue en Israel. Ha pa oa en em gavet e c’hourc’hemennas outañ en em soubañ seizh gwezh er ster Yordan. Neuze e krogas hemañ da soñjal e oa gwelloc'h dourioù stêrioù e vro, e-lec’h ma oa en em soubet alies hep na vije bet gwalc’het eus e lorgnez ; ha gant ar soñj-se ne venne ket sentiñ ouzh urzhioù ar profed. Met kelennet ha gounezet gant alioù e servijerien ec'h asantas hag ez eas d'en em soubañ er stêr ; glanaet e voe, ha kerkent e komprenas n'eo ket dre vertuz an dour eo e vez glanaet an den, met dre nerzh ar c'hras. Hemañ enta a chome da arvariñ a-raok bezañ yac’haet ; c'hwi avat a zo yac'h bremañ, rak-se ne zleit ket chom da argrediñ.


PEBEILGANENN S 77(78), 52a. 53; 1 Kor 10, 2

P/ Bleinet en devoa an Aotrou e bobl er-maez evel ur bagad deñved, hag o gouarn a rae en surentez ha dizaon ; * Tra ma veuze o enebourion er mor. U/ Resevet o deus holl evit bezañ da Voizez, evel ur vadeziant er goabrenn hag er mor. * Tra ma veuze o enebourion ...

Pedenn

Aotrou Doue, d'an dud dianket e tiskouezit sklerijenn ho kwirionez evit o degas en-dro war an hent mat, grit enta, ni ho ped, da gement hini a zo enskrivet war roll ar gristenion, dilezel kement a zo kontrol d'an anv-se, ha klask a-greiz kalon kement a zere outañ. Dre hon Aotrou ...

PEVARE DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh levr kentañ ar Rouaned 21, 1-21. 27-29

Elia difenner lealded e-keñver ar beorion

En deizioù-hont : 1 Ha setu, goude an darvoudoù-mañ : Ur winienn en devoa Navot, an Izreeliad, hag a oa en Israel e-kichen palez Ac'hab, roue Samaria. 2 Hag e komzas Ac'hab ouzh Navot en ur lavarout : « Ro din da winienn, hag em bo ul louzaoueg tre e-kichen va zi. Hag e roin dit eviti ur winienn welloc'h, pe, mard eo gwelloc'h ouzh da zaoulagad, e roin dit, en arc'hant, ar priz ». 3 Hag e lavaras Navot da Ac'hab : « Nann da ! dre an Aotrou ! ne roin ket hêrezh va hendadoù dit !». 4 Hag ez eas Ac'hab d’ar gêr, displijet ha kounnaret gant ar pezh en devoa lavaret dezhañ Navot, an Izreeliad, o lavarout: «Ne roin ket dit hêrezh va zadoù» hag e c'hourvezas war e wele, hag e


tistroas e zremm, ha ne zebras ket a voued. 5 Mont a reas d’e gavout Yezabel, e wreg, a lavaras dezhañ : « Perak emañ da spered en displijadur, ha ne zebrez ket a voued ? ». 6 Hag e lavaras dezhi : « Komzet em eus ouzh Navot, an Izreeliad, ha lavaret dezhañ : Ro din da winienn evit arc'hant, pe mac'h eus c'hoant, e roin dit ur winienn all eviti. Hag en deus lavaret : Ne roin ket dit va gwinienn ». 7 Hag e lavaras dezhañ Yezabel, e wreg : « Ha te eo a zo bremañ oc'h ober roue war Israel ? Sav ! debr boued hag e vo gwell da galon ! me a roio dit gwinienn Navot, an Isreeliad ». 8 Hag hi da skrivañ lizheroù en anv Ac'hab, ha d’o siellañ gant e siell ha da gas al lizheroù-mañ d’ar gozhidi ha d’an uhelidi a oa e kêr, keneiled da Navot. 9 Hag e skrivas el lizheroù kement-mañ : « Embannit ur yun, ha lakait da azezañ Navot e penn ar bobl. 10 Ha lakait da azezañ daou waz, paotred-a-netra, dirazañ en ur lavarout : « Mallozhet ec'h eus Doue hag ar roue ! Hag e gas a reot da vezañ meinataet, hag e varvo ! ». 11 Hag e reas gwazed kêr, ar gozhidi hag an uhelidi a oa o chom e kêr, evel m’he devoa kaset (da lavarout) dezho Yezabel, evel ma oa skrivet el lizheroù he devoa kaset dezho. 12 Embannet e voe ur yun ha lakaet da azezañ Navot e penn ar bobl. 13 Hag ez erruas daou baotr, paotred-a-netra, da azezañ dirazañ ; hag e testas enep dezhañ ar baotred-a-netra, enep Navot, dirak ar bobl, en ur lavarout : « Mallozhet en deus Navot Doue hag ar roue ! ». Hag e voe kaset er-maez eus kêr ha labezet gant mein, hag e varvas. 14 Hag e voe kaset davet Yezabel da lavarout : « Bet eo meinataet Navot : marv eo ! ». 15 Adal ma klevas Yezabel e oa bet meinataet Navot hag e oa marvet, e lavaras Yezabel da Ac'hab : « Sav, da berc'hennañ gwinienn Navot an Izreeliad, ha na c'houle ket he reiñ dit evit arc'hant, rak n’eo ket Navot bev ken, marv eo ! ». 16 Pa glevas Ac'hab e oa marvet Navot, e savas Ac'hab evit diskenn da winienn Navot an Izreeliad d’he ferc'hennañ.


17 Met komz a reas an Aotrou ouzh Elia, an Tesbiad, en ur lavarout : 18 « Sav ! diskenn da gavout Ac'hab, roue Israel, a zo e Samaria. Emañ e gwinienn Navot : diskennet eo di d’he ferc'hennañ. 19 Komz a ri outañ en ur lavarout : Evel-hen e lavar an Aotrou: Muntrer ha diberc'henner ! Hag e komzi outañ en ur lavarout : Evel-hen e lavar an Aotrou : El lec'h ma lipas ar chas gwad Navot, e lipo ar chas da wad-te ivez ! ». 20 Hag e lavaras Ac'hab da Elia : « Va c'havet ac'h eus, va enebour ? ». Hag e lavaras : « Da gavet am eus, rak en em werzhet ac'h eus, oc'h ober an droug ouzh daoulagad an Aotrou. 21 Kas a rin warnout ar gwalleur, hag e skubin war da lerc'h, hag e lamin eus Ac'hab (betek) an hini a staot ouzh ar voger, hualet pe dishual, en Israel ! 27 Pa glevas Ac'hab ar c'homzoù-se, e fregas e zilhad hag e lakas ur sac'h war e gorf, hag e yunas; hag e c'hourvezas gant ar sac'h-mañ hag e kerzhas goustadik. 28 Hag e komzas an Aotrou ouzh Elia, an Tesbiad, en ur lavarout :29 « Ha gwelet ec'h eus pegen glac'haret eo Ac'hab dirazon ? Peogwir eo glac'haret dirazon ne gasin ket ar gwalleur-se en e zeizioù,e deizioù e vab e kasin ar gwalleur war e diegezh ».

PEBEILGANENN Jak 4, 8b. 9a. 10a; kv. 5, 6 P/ Gwalc'hit ho taouarn, pec’herion, naetait ho kalonoù, tud daouek ; * Dougit kañvoù ha leñvit, en em izelait dirak an Aotrou. U/ Kondaonet hoc'h eus ha muntret hoc'h eus an den reizh, ha n'en deus ket harzet ouzhoc'h. * Dougit kañvoù ...

EIL LENNADENN

Eus Kelenn-skrid sant Ambrosius, eskob, war ar Misterioù (Nn.19-21.24.26-28 : SCh 25bis,164-170)

An dour ne c'hlana ket hep ar Spered Glan

Ar pezh a zo bet lavaret deoc'h diagent, a zo bet lavaret evit na gredfec'h ket hepken ar pezh a welec'h, betek gouzout na

lavarfec'h c'hwi ivez : Hemañ eo ar mister bras-se n'en deus ket al Peva re De iz - l i d 437

lagad gwelet, n'he deus ket ar skouarn klevet, ha n'eo ket bet ijinet gant kalon mab-den ? Dour a welan, a-seurt a welan bemdez, daoust hag hennezh eo a zle va glanaat ? Alies ez on bet diskennet ennañ, ha biskoazh n'on bet glanaet. Ma ! Klevit 'ta : An dour ne c’hlana ket hep ar Spered Glan. Setu perak hoc'h eus lennet ez eo an tri dest er vadeziant unan hepken : an dour, ar gwad hag ar Spered. Ma tennit kuit unan hepken anezho, ne d-eo ket mat sakramant ar vadeziant. Rak, petra eo an dour hep kroaz ar C'hrist, nemet danvez ordinal hep gwelladenn ar sakramant ? Hag a-hend-all, hep dour n'eus mui sakramant ebet eus an eil ganedigezh : rak, mar ne vez ket ganet unan bennak a-nevez eus an dour hag eus ar Spered, ne c'hell ket `mont tre e Rouantelezh Doue. Krediñ a ra ar c'hatekizad e kroaz an Aotrou Jezuz, ha merket e vez ganti eñ ivez, met mar ne vez ket badezet en anv an Tad hag ar Mab hag ar Spered Santel, ne c'hell ket resev ar pardon eus e bec’hedoù, na kaout donezon ar c'hras speredel. Ar jeneral Siriat-se, en amzer al Lezenn, a soubas seizh gwezh, ha c'hwi a zo bet badezet en anv an Dreinded. Diskleriet hoc'h eus ho feiz en Tad - ho pet soñj eus ar pezh hoc'h eus graet - diskleriet hoc'h eus ho feiz er Mab, diskleriet ho feiz er Spered. Dalc'hit mat da urzh an traoù-se Er feiz-se ez oc'h marvet d'ar bed, ez oc'h savet da vev evit Doue, hag evel pa vijec'h sebeliet en danvez-se eus ar bed ez oc'h marvet d'ar pec'hed ha dasorc'het evit ar vuhez peurbadel. Kredit enta n'eo ket goullo an dour. Sellit c'hoazh an den seizet-se, (hini Lenn an Deñved), o c'hortoz un den edo. 0 c'hortoz piv, nemet hennezh, an Aotrou Jezuz, ganet eus ar Werc'hez, ha pa zeufe, n'eo ket mui ur skeud eo a yac'hafe an dud a-hiniennoù, met ar wirionez eo a yac'hafe an holl dud ? An hini a oad enta o c'hortoz da ziskenn, e oa an hini en devoa lavaret Doue an Tad da Yann Vadezour diwar e benn : An hini a weli ar Spered o tiskenn warnañ eus an neñv hag o chom warnañ, hennezh eo a vadez dre ar Spered Santel. Ha diwar e benn e tougas Yann an testeni-mañ : Gwelet em eus ar Spered o tiskenn eus an neñv evel ur goulm, hag o chom warnañ . Ha bremañ enta, perak e tiskennas ar Spered evel ur goulm, nemet abalamour dit ivez da welout, abalamour dit ivez da anaout

penaos ar goulm-se hag a voe laosket da vont kuit eus an arc'h


gant Noe an den just, a oa ur rakskeudenn da homañ, abalamour dit da anaout ur ragarouez eus sakramant ar vadeziant ? Daoust hag un digarez az pefe c'hoazh evit chom en arvar ? P'emañ an Tad o youc'hal fraezh dit-te en Aviel, hag o lavarout : Hemañ eo va Mab am eus kavet ennañ va levenez ; emañ ar Mab o youc'hal dit, eñ hag en em ziskouezas warnañ ar Spered Santel evel ur goulm ; p'emañ ivez o youc'hal ar Spered Santel a ziskennas evel ur goulm ; p'emañ David o krial : Mouezh an Aotrou war an dourioù, an Doue meur o taranal, an Aotrou war an dourioù bras ; emañ ar Skritur-Sakr o testeniañ e tiskennas an tan eus an neñv diwar bedennoù Yeroboal, hag e voe c'hoazh diwar bedenn Elia degaset tan da sakrañ e aberzh. Na chomit ket da sellout ouzh an dud, met ouzh ministrerezh ar veleien. Pe, mar chomit da sellout ouzh an dellidoù, evel ma sellfec'h ouzh Elia, sellit ivez ouzh dellidoù Pêr pe Baol o deus tremenet deomp ar sakramant-mañ o doa resevet digant an Aotrou Jezuz. Tan, hag a weled, a voe kaset dezho evit ma kredfent, tan na weler ket eo a labour evidomp-ni hag a gred, evito evel arouez, hag evidomp evel kelennadurezh. Krediñ a ran enta emañ ar C'hrist oc'h oberiañ aze pa vez galvet gant pedennoù ar beleg, rak lavaret en deus : E-lec’h ma vo daou pe dri, eno e vin me ivez. Ken meur rak-se, e-lec’h m'emañ an Iliz, e-lec'h m'emañ ar misterioù, eno e teurvez an Aotrou dont e-unan gant e c'halloud. Diskennet ez oc'h bet enta. Ho pezet soñj petra hoc’h eus respontet : Me a gred en Tad, me a gred er Mab, me a gred er Spered Santel. N'eus ket aze en ho komzoù : Me a gred en hini brasañ, en hini bihanañ hag en hini diwezhañ, met rediet ez oc'h gant gwarantiz ho tiskleriadur dre gomz, da grediñ heñvel er Mab evel ma kredit en Tad, da grediñ heñvel er Spered evel ma kredit er Mab war-bouez an dra-mañ e-keñver ar Groaz, e sell homañ ouzh Jezuz Krist hepmuiken.

PEBEILGANENN Mzh 3, 11b; Iz 1, 16c. 17a. 18b P/ An hini a zeu war va lerc’h a zo galloudusoc'h egedon, ha ne don ket dellezek da dennan dezhañ e sandalennoù ; * Eñ ho padezo r Spered Santel hag en tan. U/.Ehanit d'ober an droug, deskit ober ar mad, eme an Aotrou. * Eñ ...


Pedenn

Aotrou Doue, d'an dud dianket e tiskouezit sklerijenn ho kwirionez evit o degas en-dro war an hent mat, grit enta, ni ho ped, da gement hini a zo enskrivet war roll ar gristenion, dilezel kement a zo kontrol d'an anv-se, ha klask a-greiz kalon kement a zere outañ. Dre hon Aotrou ...

PEMPVET DEIZ-LID


LENNADENN GENTAÑDiouzh levr kentañ ar Rouaned 22, 1-9. 15-23. 29. 34-38

Mennad an Aotrou Doue war Ac'haba ziskouez eo hemañ ur roue disakr.

En deizioù-hont : 1 Hag e voe diskuizh e-pad tri bloaz hep brezel etre Aram hag Israel. 2 Met a-benn tri bloaz e tiskennas Josafat, roue Youda, da gavout roue Israel. 3 Hag e lavaras roue Israel d’e servijerien : « Gouzout a rit ez eo dimp Ramot/Galaad ? Hag emaomp o termal e-lec'h hec'h adtapout eus dorn roue Aram ! ». 4 Hag e lavaras da Josafat : « Dont a rez ganin d’ober brezel da Ramot/Galaad ? ». Hag e lavaras Josafat da roue Israel : « Me a zo eveldout, va fobl evel da bobl, va c'hezeg evel da gezeg ». 5 Hag e lavaras Josafat da roue Israel : « Goulenn, mar plij, hiziv lavar an Aotrou ». 6 Hag e vodas roue Israel ar brofeded, war-dro pevar c'hant den; hag e lavaras dezho : « Ha mont a rin enep Ramot/Galaad d’an emgann, pe ne rin ket ? ». Hag e lavarjont : « Kae war-raok ! o lakaat a ra an Aotrou e dorn ar roue ». 7 Hag e lavaras Josafat : « Ha n’eus ket amañ ur profed d’an Aotrou, ma c'houlennimp digantañ ? ». 8 Hag e lavaras roue Israel da Josafat : « C’hoazh ez eus un den, ma c'houlennater an Aotrou drezañ, met kas am eus outañ, rak ne ziougan warnon netra vat, met traoù fall : Mic'hea, mab Iemla ! ». Hag e lavaras Josafat : « Na gomz ket, o roue, evel-se »


9 Hag e c'halvas roue Israel ur spazhard, hag e lavaras : «Timat ! Mic'hea, mab Iemla ! ». 15 Hag ez eas davet ar roue ; hag e lavaras ar roue dezhañ : «Mic'hea ! Hag-eñ ez aimp da Ramot/Galaad da vrezeliñ, pe ned aimp ket ? ». Hag e lavaras dezhañ : « Pign ! Hag e ri berzh ! Hag he lakaat a ray an Aotrou e dorn ar roue ! ». 16 Hag e lavaras dezhañ ar roue : « Betek pet gwech az aspedin ma na lavari din nemet ar wirionez en anv an Aotrou ? ». 17 Hag e lavaras :« Gwelet em eus holl Israel strewet war ar menezioùevel deñved hep mesaer.Hag e lavare an Aotrou : Hep mistri emaint;ra zistroint pep hini d’ar gêr, e peoc'h ! ». 18 Hag e lavaras roue Israel da Josafat : « Daoust ha n’em boa ket lavaret dit ne ziougane warnon netra vat, met traoù fall ?». 19 Hag e lavaras (Mic'hea) : « Setu perak, klev komz an Aotrou. Gwelet em eus an Aotrou en e goazez war e dron, hag holl strolladoù an neñvoù en em zalc'he en-dro dezhañ, a-zehou hag a-gleiz. 20 Hag e lavare an Aotrou : Piv a douello Ac'hab, hag ez ay war-raok, hag e kouezho e Ramot/Galaad ? Hag e lavare unan e giz-mañ, hag un all e giz-se. 21 Hag e teuas ar spered, hag en em zalc'has dirak an Aotrou, hag e lavaras : E douellañ a rin-me. Hag e lavaras an Aotrou dezhañ : Penaos? 22 Hag e lavaras: Mont a rin, hag e vin ur spered gaouiat e genou e holl brofeded. Hag e lavaras (an Aotrou): Touellañ a ri ; gallout a rez ! Kae d’ober evel-se ! 23 Setu penaos en deus lakaet an Aotrou ur spered gaouiat e genou da holl brofeded amañ. Met an Aotrou en deus divizet warnout ur gwalleur !». 29 Hag e pignas roue Israel ha Josafat, roue Youda, da Ramot/Galaad. 34 Met un den a dennas gant e wareg dre zegouezh, hag e skoas war roue Israel etre juntoù an hobregon. Hag e lavaras ar roue d’e charretour : « Tro da zorn ha kas-me kuit eus ar c'hamp, rak klañv on ».


35 Hag e voe taer an emgann en deiz-se. Hag ar roue a oa en e sav war e garr a-dal da Aram, met mervel a reas d’abardaez. Deveret e oa gwad e c'houli e-barzh ar c'harr. 36 Hag e tremenas ur youc'hadeg er c'hamp, da guzh an heol, o lavarout : « Pep hini d’ar gêr ! Pep hini d’e zouar ! ». 37 Ha pa voe marv ar roue, e voe kaset da Samaria, hag e voe beziet ar roue e Samaria. 38 Gwalc'het e voe ar c'harr e-kichen stank Samaria, hag e lipas ar chas e wad, ha gisti a gouronkas eno, hervez lavar an Aotrou, en devoa divizet se.

PEBEILGANENN Yrm 29, 8b. 9a. 11a; Adl 18, 18a

P/ Na vezit ket touellet gant ho tivinourien, rak gevier a ziouganont deoc'h em anv ; * Rak gouzout a ouzon ar mennozhioù a ran evidoc'h, diougan an Aotrou. U/ .Ur profed a savin evito a-douez o breudeur, eveldout, hag e lakain va c'homzoù en e c'henou, * Rak gouzout a ouzon ...

EIL LENNADENN

Eus Kelenn-skrid sant Ambrosius eskob, war ar Misterioù (Nn.29-30.34-35.37.42 : SCh 25 bis, 172-178)

Katekiz war al lidoù goude ar vadeziant

Goude bezañ bet diskennet er foñs-badeziant, ez oc'h savet en-dro da gaout ar beleg. Sellit pizh petra a zo en em gavet goude-se. Daoust ha n'eo ket ar pezh a lavar David : Evel eoul c’hwez-vat war ar penn, o tiverañ war ar barv, o tiverañ war barv Aaron ?. Hennezh eo an eoul c'hwez-vat hag a lavar Salomon ivez diwar e benn : Eoul c'hwez-vat strilhet ez eo hoc'h anv ; setu perak o deus ar merc’hed yaouank ho karet hag ho sachet ganto. Na pegement a eneoù bet nevezet hiziv, o deus ho karet, Aotrou Jezuz, en ur lavarout : Hor sachit war ho lerc'h, war-lerc'h c'hwez vat ho tilhad e redimp, evit sunañ c'hwez vat an dasorc'h. Komprenit perak e c'hoarvez kement-se, dre m'emañ daoulagad an den fur en e benn. Diverañ a reas an eoul war ar barv, da lavarout eo, war gened ar yaouankiz, diverañ a reas war barv


Aaron evit ma teufec'h-c'hwi da vezañ ur ouenn dibabet, ur ouenn veleien, ur ouenn a briz bras. Rak holl e vezomp eouliet gant ar c'hras speredel evit dont da vezañ ur rouantelezh hag ur velegiezh da Zoue. Goude-se hoc'h eus resevet dilhad gwenn, evit merkañ hoc'h eus taolet kuit gwisk ar pec’hedoù, hag e wiskit gouel c'hlan an dinammded en deus ar profed lavaret diwar he fenn : Strinkit dour warnon gant ur barr sikadez, va gwalc’hit hag e vin gwennoc'h h eget an erc'h. Neb a zo badezet a seblant bezañ glanaet hervez al Lezenn hag ivez hervez an Aviel : hervez al Lezenn, dre ma strinke Moizez gwad an oan gant ur bod sikadez ; hervez an Aviel, dre ma oa gwenn kann evel an erc'h gwiskamant ar C'hrist pa ziskoueze gloar e zasorc'hidigezh en Aviel. Dreist an erc'h e teu da vezañ gwenn an hini à bardoner e bec'hed dezhañ. Setu perak e lavar an Aotrou dre c'henou ar profed Izaia : Na pa vefe ho pec’hedoù evel skarleg, me ho lako gwenn evel an erc'h. Gwisket ganti an dilhad-se kemeret ganti dre walc'hadenn an eil ganedigezh, e lavar an Iliz e Kanenn ar C'hanennoù : Du ez on ha kaer, o! merc'hed Jeruzalem. Du en abeg da sempladurezh an natur-den, kaer avat dre ar c'hras, du dre ma-z eo deuet eus ar pec’hedoù, kaer avat dre sakramant ar feiz. 0 welout an dilhad-se e chom souezhet merc'hed Jeruzalem, hag e lavaront : Piv eo homañ a zo o tont war grec'h, gwisket e gwenn ?. Homañ a oa du, penaos emañ bremañ gwennaet en un taol ? Ar C'hrist avat, o welout e Iliz gwisket gant dilhad gwenn kann, - eviti end-eeun, evel m'eo merket e levr ar profed Zakaria, en devoa e-unan kemeret dilhad lous - evel an ene glanaet gant gwalc'hadenn an eil ganedigezh, a lavar : Setu ma-z out leun a gened, va mignonez, setu ma-z out leun a gened, da zaoulagad a zo evel re ur goulm, hag a oa ar stumm kemeret gant ar Spered Glan pa ziskennas eus an neñv. Dre-se adlavarit hoc'h eus resevet ar siell speredel, da lavarout eo, ar Spered a furnez hag a skiant, ar Spered a guzul hag a nerzh, ar Spered a ouiziegezh hag a zeoliezh, Spered an doujañs santel, ha mirit ar pezh hoc'h eus resevet. Doue an Tad en deus ho siellet, ar C'hrist, an Aotrou, en deus ho kreñvaet ha roet deoc'h ar Spered evel arrez en ho kalonoù, evel m'hoc'h eus desket en ur glevout lenn lizher an Abostol.


PEBEILGANENN Efz 1, 13b-14; 2 Kor 1, 21b-22

P/ C'hwi o vezañ kredet a zo bet merket evel gant ur siell gant Spered ar bromesa, ar Spered Santel, eñ hag a zo ennomp arrez hon hêrezh, * Hag a labour da zieubidigezh ar Bobl en deus Doue gounezet dezhañ e-unan evit meuleudi e c'hloar. U/ Doue en deus hor merket gant e siell en ur reiñ dimp en hor c’halonoù, evel arrez, ar Spered. * Hag a labour ...

Pedenn

Aotrou Doue, d'an dud dianket e tiskouezit sklerijenn ho kwirionez evit o degas en-dro, war an hent mat, grit enta, ni ho ped, da gement hini a zo enskrivet war roll ar gristenion, dilezel kement a zo kontrol d'an anv-se, ha klask a-greiz kalon kement a zere outañ. Dre hon Aotrou ...



LENNADENN GENTAÑ

Diouzh eil levr an Danevelloù 20, 1-9. 13-24

Danevell flemmus war ar sikour roet gant Doue d'ar roue fidel Josafat

En deizioù-hont : 1 Ha goude-se e teuas mibien v/Moab ha mibien Amon, ha ganto Maoniz, a-enep Josafat da vrezeliñ. 2 Hag e teujod da reiñ keloù da Josafat en ur lavarout : « Dont a ra warnout un engroeziad bras eus tra-mor, eus Edom : emaint e Asasontamar, pe Engadi ». 3 Hag en devoe aon ; hag e lakas Josafat e zremm da glask an Aotrou, hag ec'h embannas ur yun war holl Youda. 4 Hag en em vodas Youda evit goulennata an Aotrou : eus holl gêrioù Youda e teued d’en em erbediñ ouzh an Aotrou. 5 Hag en em zalc'has Josafat e bodadeg Youda e Jeruzalem, e Ti an Aotrou, dirak ar porzh nevez,

444 XV-ve t s izhun en amzer b l aen 6 hag e lavaras : « Aotrou, Doue hon tadoù, ha n’eo ket Te a zo Doue an neñvoù ha mestr war holl rouantelezhioù ar broadoù ? Hag ez torn emañ an nerzh hag ar galloud, ha den ouzhit n’eo evit derc'hel. 7 Ha n’eo ket Te, hon Doue, en deus diberc'hennet annezidi ar vro-mañ dirak da bobl Israel, hag he roet da ouenn Abraham, da vignon, evit bepred ? 8 Ha chomet enni o deus savet dit, e-barzh, ur santual evit da Anv, en ur lavarout : 9 Mar deu warnomp ur gwalleur, kleze, kastiz, bosenn pe naonegezh, en em zalc'himp dirak an Ti-mañ ha dirazout, rak da Anv a zo en Ti-mañ ; garmiñ a raimp etrezek ennout hag e vi hor salver. 13 Hag holl (dud) Youda en em zalc'he dirak an Aotrou, gant o bugale, o gwragez hag o mibien. 14 Ha Iahaziel, mab Zakaria, mab Banaias, mab Iehiel, mab Mattanias, al levit, eus mibien Azaf, a voe warnañ spered an Aotrou, e-kreiz ar gevredigezh. 15 Hag e lavaras : « Selaouit, c'hwi-holl, Youda hag annezidi Jeruzalem hag ar roue Josafat ! evel-hen e komz an Aotrou ouzhoc'h : Bezit dizaon, dispont dirak an engroeziad bras-se, rak n’eo ket deoc'h ar brezel met da Zoue. 16 Arc'hoazh e tiskennot enep dezho, hag e vezint o krapañ dre c'hrav ar Vleunienn, hag o c'havout a reot e lost ar ganienn a zo dirak gouelec'h Ierouel. 17 N’ho pezo ket da stourm enep dezho eno ; en em zalc'hit eno hag e welot silvidigezh an Aotrou en ho keñver ; Youda ha Jeruzalem, bezit dizaon ha dispont ! Arc'hoazh, kit war-arbenn dezho, hag an Aotrou a vezo ganeoc'h ! ». 18 Hag e stouas Josafat, e zremm d’an douar hag holl (dud) Youda hag annezidi Jeruzalem a gouezhas dirak an Aotrou evit azeuliñ an Aotrou.

19 Hag e savas al levited, eus mibien ar g/Kaatiz,hag eus mibien ar g/Koreiz evit meuliñ an Aotrou, Doue Israel, a vouezh uhel ha kreñv. 20 Ha beure-mat, ez ejont da ouelec'h Tekoa. Ha tra ma oant oc'h ermaeziañ, e talc'he Josafat da lavarout : « Selaouit-me, Youda hag annezidi Jeruzalem ! Kredit en Aotrou,

ho Toue, hag e viot kreñv ! Kredit en e brofeded hag e reot C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 445

berzh ! » . 2 1 Hag e kemeras kuzul digant ar bobl hag e lakas kanerien an Aotrou evit e veuliñ, gant gwiskamantoù sakr, ha kerzhout dirak ar vrezelourien, en ur lavarout : « Kanmeulit an Aotrou, rak da viken eo e drugarez ! ». 22 D’an ampoent ma krogent da youc'hal ha da veuliñ, e lakas an Aotrou antelloù dirak mibien Amon, Moab ha menez Seir a oa o tont war Youda, hag e voe pilet ar re-se. 23 Hag en em lakas mibien Amon ha Moab enep annezidi menez Seir evit o distrujañ hag o feurechuiñ. Ha p’o devoe echu ganto, gant annezidi Seir, e rojont dorn an eil d’egile evit en em zispenn kenetrezo. 24 Ha Youda, aet da eveshaat ouzh ar gouelec'h, a sellas ouzh an engroeziad: ne oa nemet korfoù marv kouezhet d’an douar, ha ne oa den saveteet.

PEBEILGANENN Efz 6, 12. 14a; 2 Dnv 20, 17a

P/ N'eo ket a-enep tud gant kig ha gwad hor befe da stourm, met a-enep d'ar Priñselezhioù, d'ar Galloudoù, a-enep speredoù an droug. * En em lakit enta en ho sav, gant ar wirionez da c'houriz. U/ En em zalc'hit eno hag e welot silvidigezh an Aotrou en ho keñver * En em lakit enta en ho sav, ...

EIL LENNADENN

Eus Kelenn-skrid sant Ambrosius eskob, war ar Misterioù (Nn.43.47-48 : SCh 25bis,178-180.182)

An Eukaristiezh d'ar gristenien nevez

Ur wezh gwalc'het, ez a ar bobl pinvidikaet gant ar merkoù enorus-se etrezek an aoterioù en ur lavarout : Sevel a rin ouzh hoc'h aoter Doue va levenez. Tennet diwarni kozh traoù ar fazi, nevesaet da yaouankiz evel hini an erer, emañ o hastañ mont d'ar banvez speredel-se. Dont a ra enta hag o welout an aoter sakr ha

santel kempennet, e laosk ur griadenn : Aozet hoc'h eus un daol446 XV-ve t s izhun en amzer b l aen

dirazon. David he diskouez pa lavar : Va fastor eo an Aotrou, n'eus tra ebet o vankout din. War bradeier leton glas em laka da c'hourvez. Va ren a ra d'an dourioù diskuizhus. Hag izeloc’h : Ha pa gerzhin dre stankenn ar marv, n'am bo aon rak droug ebet, c'hwi em c'hichen gant ho pazh hag ho kammell a laka dinec'h va ene. Evidon ec'h aozit ur pred a-dal d'am enebourion. War va fenn e skuilhit ho c'hwez-vat, va c'halir 'zo leun-barr. Un estlamm eo Doue kas ar mann evel glav war hon Tadoù, hag int maget bemdez gant boued eus an neñv. Setu perak e lavared : An den a zebras bara an Aelez. Met koulskoude an holl dud hag a zebras eus ar bara-se er gouelec’h a varvas ; met ar boued-mañ kemeret ganeoc'h, hemañ eo ar bara diskennet eus an neñv, hag a bourchas sikour evit ar vuhez peurbadel, hag an neb a zebro, eus ar bara-mañ ne varvo biken, rak korf ar C'hrist eo. Sellit ervat bremañ pehini eo an uhelañ : bara an aelez pe gorf ar C'hrist hag a zo, e gwirionez korf ar vuhez. Ar mann a zeue eus an neñv, hag ar C'hrist a zo uheloc'h eget an neñv ; ar mann a oa eus an neñv, korf an Aotrou eus an neñvoù ; hennezh a oa techet da vreinañ mar beze miret a-benn an deiz war-lerc'h, hemañ a oa a-grenn er-maez a bep breinadur, hag an neb en devo tañvaet anezhañ gant doujañs Doue, ne c'hello mui santout breinadurezh. Evit pobl an Hebreed e redas dour eus ar garreg, evidout-te ez eo ar gwad strinket eus kalon ar C'hrist ; ar re-se a voe torret o sec'hed ur pennadig, c’hwi avat, ar gwad-se ho kwalc’h da virviken. Ar Yuzev a ev hag en devez sec’hed bepred, c'hwi avat, pan ho po evet ne c'hellot ket mui kaout sec'hed ; ar pezh en em gavas gant an Hebreed a oa un arouez, met c'hwi, ar pezh en em gav ganeoc'h eo ar wirionez. Mar d-eo ur skeudenn hepken ar pezh ho laka estlammet, na pegen estlammetoc'h e viot gant an dra e-unan ez estlammit dirak an arouez anezhañ. Selaouit peseurt arouez eo ar pezh a voe graet e-touez an Tadoù : Evañ a raent, eme Baol, eus ar roc'h a oa o vont ganto, ar roc'h-se a oa ar C'hrist. Hogen n'eo ket al lodenn vrasañ anezho o deus plijet da Zoue, rak o c'horfoù marv a zo chomet er gouelec'h. Kement-se a zo c'hoarvezet evit ma vo ur skouer evidomp. Bremañ ez anavezit pere eo an traoù uhelañ : gwell eo ar gouloù eget ar skeud, ar wirionez eget an arouez, korf

ar C'hrouer eget mann diskennet eus an neñv. D'ar Seizhvet-deiz 447

PEBEIGANENN 1Kor 10, 1b-2. 11a. 3-4a P/ Hon Tadoù gwezhall a zo bet holl dindan ar goabrenn, o deus holl treuzet ar Mor, o deus holl resevet evit bezañ da Voizez, evel ur vadeziant er goabrenn hag er Mor ; * Kement-se a c’hoarveze, dezho evit servijout da arouez. U/ Holl o deus debret eus an hevelep boued speredel, hag holl o deus evet eus an hevelep evaj speredel. * Kement-se ...

Pedenn

Aotrou Doue, d'an dud dianket e tiskouezit sklerijenn ho kwirionez evit o degas en-dro war an hent mat, grit enta, ni ho ped, da gement hini a zo enskrivet war, roll ar gristenien, dilezel kement a zo kontrol d'an anv-se, ha klask a-greiz kalon kement a zere outañ. Dre hon Aotrou ....

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑDiouzh eil levr ar Rouaned 2, 11-15

Elia sskrapet d'an neñvoù

En deizioù-hont : 1 Ha setu, pa savas an Aotrou Elia er gorventenn d’an neñvoù, e oa Elia hag Elisa o tont eus ar Gilgal. 2 Hag e lavaras Elia da Elisa : « Chom amañ, mar plij ! rak an Aotrou am c'has da v/Betel ». Hag e lavaras Elisa : « Bevet an Aotrou ! Ha bevet da ene ! N’az tilezin ket ! ». Hag e tiskennjont da v/Betel. 3 Hag ez eas mibien ar brofeded a oa e Betel da gavout Elisa, hag e lavarjont dezhañ : « Ha gouzout a rez ez a hiziv an Aotrou da gemer da vestr a-us d’az penn ? ». Hag e lavaras : « Gouzout a ran. Peoc'h ! ». 4 Hag e lavaras dezhañ Elia : « Elisa ! chom, mar plij, amañ, rak an Aotrou am c'has da Yeriko ». Hag e lavaras : « Bevet an Aotrou ! Ha bevet da ene ! N’az tilezin ket ! ». Hag ez ejont da Yeriko. 5 Hag e tostaas mibien ar brofeded a oa e Yeriko

davet Elisa, hag e lavarjont dezhañ : « Ha gouzout a rez ez a hiziv 448 XV-ve t s izhun en amzer b l aen

an Aotrou da gemer da vestr a-us d’az penn? ». Hag e lavaras : « Gouzout a ran. Peoc'h ! ». 6 Hag e lavaras dezhañ Elia : « Chom, mar plij, amañ, rak an Aotrou am c'has d’ar Yordan ». Hag e lavaras : « Bevet an Aotrou, ha bevet da ene ! N’az tilezin ket ! ». Hag ez ejont o-daou. 7 Ha hanter-kant den eus mibien ar brofeded a yeas hag en em zalc'has rag-enep, a-bell; hag o-daou ec'h arsavjont e-kichen ar Yordan. 8 Hag e kemeras Elia e vantell, he rollas hag e skoas war an doureier, a ziskennas ac'han hag ale-hont, hag e tremenjont o-daou war ar sec'h. 9 Ha pa voent tremenet, hag Elia da lavarout da Elisa : « Goulenn petra a rin evidout, a-raok bezañ kemeret a-ziganit ». Hag e lavaras Elisa : « Ra vezo, mar plij, un daougementad eus da spered warnon ! ». 10 Hag e lavaras : « Un dra diaes a c'houlennez ! Mar am gwelez e-keit ha ma vin kemeret a-ziganit, (neuze) az po kement-se; anez se, n’az po ket ». 11 Edont o kerzhout en ur gaozeal, ha setu ur c'har tan ha mirc'hi tan da zisrannañ an eil diouzh egile ; hag e pignas Elia er gorventenn d’an neñvoù. 12 Hag Elisa, o welout se, da huchal : « Va zad ! va zad ! karr Israel hag e varc'heien ! ». Ha pa n’e welas ken, e krogas en e zilhad hag o fregas e daou damm. 13 Hag e serras mantell Elia, kouezhet diwarnañ, hag e tistroas, hag en em zalc'has war ribl ar Yordan. 14 Kemer a reas mantell Elia, kouezhet diwarnañ, hag e skoas war an dour en ur lavarout : « Pelec'h emañ an Aotrou, Doue Elia ? ». Hag eñ ivez da skeiñ war an doureier, a voe disrannet ac'han hag ale-hont, hag e tremenas Elisa. 15 Hag e welout a reas mibien ar brofeded a oa e Yeriko, rag-enep, hag e lavarjont : « Emañ spered Elia war Elisa ». Hag e teujont d’e gavout, hag e stoujont dirazañ d’an douar.

- D'ar Seizhvet-deiz 449

PEBEILGANENN Mal 3, 23-24b; Luk 1, 15a. 17a

P/ Setu ma kasan deoc'h Elia, ar profed, a-barzh ma teuio deiz an Aotrou, bras ha spouronus. * Deren a ray kalon an tadoù davet ar vibion, ha kalon ar vibion davet o zadoù. U/ Bras e vo Yann dirak an Aotrou, hag eñ e-unan a gerzho dirazañ gant spered ha galloud Elia. * Hag e troio ...

EIL LENNADENN

Eus Kelenn-skrid sant Ambrosius eskob, war ar Misterioù(Nn.52-54.58 :SCh,25bis,186-188.190)

Ar sakramant-mañ hag a resevez,a vez graet dre gomz ar C’hrist

Gwelout a reomp he deus ar c’hras muioc’h a c'halloud eget an natur, ha c'hoazh e verzomp gras bennozh ar brofeded. Mar d-oa ken efedus bennozh un den evit kemmañ an natur, petra a lavaromp eus ar gensakridigezh doueel hec’h-unan, e-lec’h m'emañ komzoù hon Aotrou ha Salver oc'h oberiañ ? Rak ar sakramant a resevez a vez graet dre gomzoù ar C'hrist. Mar d-oa bet ken efedus komz Elia, ma lakaas tan da gouezhañ eus an neñv, daoust ha ne vo ket efedus a-walc’h komz an Aotrou Krist da gemmañ natur an danvezioù (bara ha gwin) ? Diwar-benn oberoù ar bed holl hoc'h eus lennet An Aotrou Doue a gomzas hag e voent graet, gourc'hemenn a reas hag e voent krouet . Komz ar C'hrist enta, hag a c’hellas eus a netra ober ar pezh na oa ket anezhañ diaraok, daoust ha ne c'hell ket treiñ an traoù a zo, er pezh na oant ket ? Rak n'eo ket disteroc'h labour krouiñ traoù nevez eget kemmañ o natur. . Met war beseurt abegoù e c'hellomp en em harpañ ? Kemeromp enta skouerioù digant an Aotrou Krist, ha gant skoazell misterioù e enkorfadur prouomp gwirionez ar mister a gomzomp anezhañ. Daoust hag e oa ar c'hiz gant an natur d'ober traoù evel-se kent na vije bet ganet an Aotrou Jezuz eus ar Werc'hez Vari ? Ma sellomp ouzh urzh an natur e tle ur vaouez en em unanin gant ur gwaz evit engehentañ buhez. Anat eo enta he deus ar Werc'hez engehentet buhez a-ziavaez eus urzh naturel ar

bed. Hag ar c’horf a gensakromp-ni eo an hini deuet eus ar 450 XV-ve t s izhun en amzer b l aen

Werc’hez. Perak klask amañ an urzh naturel evit pezh a sell ouzh korf ar C'hrist, peogwir ez eo bet, an Aotrou Jezuz e-unan, ganet a-ziavaez eus urzh en, natur, eus ur werc’hez ? Gwirion e oa korf ar C’hrist a zo bet staget ouzh ar groaz, a zo bet lakaet er bez. Ya, e gwirionez, bez' ez eo ar sakramant-mañ sakramant e gorf. Krial a ra an Aotrou Jezuz e-unan : Hemañ eo va c’horf. Kent bennozh ar c’homzoù eus an neñv o deus an traoù-se un anv all ; goude ar gensakridigezh ez int anvet korf ar C'hrist. Eñ e-unan a lavar ez eo e wad. A-raok ar gensakridigezh e lavarer un dra all, goude ar gensakridigezh ez eo anvet gwad. Hag e respontit : " Amen ", da lavarout eo, '' gwir eo ". Ar pezh à lavar ar genou e tle ar spered henn anzav en diabarzh ; ar pezh a ziskler ar gomz, e tle ar galon henn krediñ. Setu perak an Iliz hec'h-unan, o welout ur c'hras ken bras, a ali he bugale, a ali he zud da dostaat ouzh ar sakramantoù : Debrit, emezi, c'hwi va zud nesañ, evit hag en em vezvit, va breudeur Petra a zebromp, petra a evomp, en deus ar Spered Santel henn diskleriet deoc’h e lec’h all dre c’henou ar Profed : Tañvait ha gwelit pegen dous eo an Aotrou, eürus an den a laka e fiziañs ennañ. Er sakramant-se emañ ar C'hrist, rak korf ar C'hrist ez eo. N'eo ket enta ur boued evit ar c'horf, met ur boued speredel. Setu perak e lavar an Abostol, en ur gomz diwar-benn ar skeudenn anezhañ : Hon Tadoù o deus debret ur boued speredel, hag evet un evaj speredel. Korf Doue a zo ur c’horf speredel, korf ar C'hrist a zo korf ur spered doueel, rak spered ar C'hrist, evel ma lennomp, Ur Spered dirak ho fas ez eo ar C'hrist, an Aotrou. Hag e lizher sant Per hon eus, : Hag ar C'hrist a zo bet marvet evidomp. A-barzh ar fin, ar boued-se a greñva hor c’halon, hag an evaj-se a 1aouena kalon an den, evel m'en deus ar Profed her meneget.

PEBEILGANENN Mzh 26, 26; kv. Job 31, 31

P/ E-pad ma tebrent e kemeras Jezuz bara, hag o vezañ lavaret ur vennigadenn e rannas anezhañ hag en roas d'e ziskibion, en ur lavarout : * Kemerit ha debrit : va c'horf eo kement-mañ. U/ Hag-eñ ne lavare ket tud va zeltenn :Piv n'en deus ket bet e

walc'h eus e gig ? * Kemerit .... D'ar Seizhvet-deiz 451

Pedenn

Aotrou Doue, d'an dud dianket e tiskouezit sklerijenn ho kwirionez evit o degas en-dro, war an hent mat, grit enta, ni ho ped, da gement hini a zo enskrivet war roll ar gristenion, dilezel kement a zo kontrol d'an anv-se, ha klask a-greiz kalon kement a zere outañ. Dre hon Aotrou ...

-452

XVI-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù an pevare sizhun


Er bloaz A Tennit da gentañ an dreog, hag endrammit anezho en hordennoù da zeviñ, ar gwinizh avat o dastumit em solier, eme an Aotrou.

Er bloaz B

Oc'h en em vodañ en-dro da Jezuz, an Ebestel a zanevellas dezhañ kement o devoa graet ha kement o devoa kelennet.

Er bloaz CH

Mont a reas Jezuz en ur vourc'h, hag ur vaouez, Marta hec'h anv, en degemeras en he zi.

Pedenn

Bezit leen a druez, Aotrou Doue, ouzh ho servijerion, hag en ho madelezh kargit anezho gant donezonoù ho kras, ma vo birvidik en o c'hreiz ar feiz, an esperañs hag ar garantez, ha ma vint bepred war-evezh evit mirout ho kourc’hemennoù. Dre hon Aotrou ...

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDeroù eil Lizher sant Paol abostol da Gorintiz 1, 1-14

Trugarekaat Doue e-kreiz trubuilhoù

1 Paol, abostol ar C'hrist Jezuz dre zivizadenn youl Doue, ha Timoteoz hor breur, da Iliz Doue a zo e Korintos, ha

d'an holl Sent a zo en Ac'haia a-bezh : XVI- ve t D e iz an- Aot rou en amzer b laen 45 3

2 gras deoc'h ha peoc'h digant Doue hon Tad ha digant an Aotrou Jezuz Krist. 3 Ra vo benniget Doue, Tad hon Aotrou Jezuz Krist, Tad an trugarezioù ha Doue pep frealzidigezh, 4 eñ hag a ro frealz dimp en hon holl drubuilhoù, evit ma c’hellimp ni ivez, dre ar frealzidigezh a resevomp hon-unan digant Doue, frealziñ ar re all e kement trubuilh m'en. em gavont ennañ. 5 Evel ma-z eo bras al lod hon eus e poanioù ar C'hrist, evel-se dre ar C'hrist ez eo bras ivez hon frealzidigezh. 6 Mar hon eus trubuilh ez eo evit ho frealz hag ho silvidigezh-c’hwi. Mar hon eus frealz ez eo c'hoazh evit ho frealz-c’hwi, ma lakaio ac'hanoc'h da c’houzañv, gant pasianted an hevelep poanioù hon eus ni hon-unan da ziwaskañ. 7 Ya, start eo an esperañs hon eus diwar ho penn, ha gouzout a reomp penaos, goude bezañ bet lod en hor poanioù, ho po lod ivez en hor frealzidigezh. 8 N'houllomp ket e vefec'h hep gouzout, breudeur, diwar-benn ar reuz a zo kouezhet warnomp en Azia, ez eo bet evidomp unan ponner-kenañ, ez omp bet sammet gantañ dreist hon nerzh, ken m'hor boa kollet an esper da chom e buhez. 9 Ennomp hon-unan e santemp evit gwir hor barnedigezh d'ar marv. Kement-se a oa evit mirout ouzhimp da lakaat hor fiziañs ennomp hon-unan, evit kentoc’h esperout e Doue a lak ar re varv da adsevel da vev. 10

Eñ eo en deus hon tennet eus ur seurt marv hag hon tenno c'hoazh. Ya, en esperout a reomp, hon tennañ a raio c'hoazh dioutañ. 11 Ha c'hwi hoc'h-unan, hor skoazellit dre ho pedennoù evidomp ; neuze o vezañ ma vo bet kalz a dud o c'hounit dimp ar c'hras-se, e vo kalz ivez a c'hello trugarekaat Doue en abeg dimp. 12 Ar pezh a laka stad ennomp eo an testeni-mañ eus hor c’houstiañs, ez omp en em renet er bed ha dreist-holl en ho keñver, gant santelezh ha lealded Doue, n'eo ket o vont diouzh ur furnez douarel, met diouzh gras Doue. 13 Rak em lizheroù n'eus netra en tu-hont d'ar pezh a lennit hag a gomprenit enno. Hag esperout a ran e komprenot en un doare parfet, - peogwir hoc’h eus dija komprenet ac'hanomp evit ul lod, ez omp-ni hoc'h enor, evel ma-z oc'h-c'hwi hon hini evit Deiz hon Aotrou Jezuz Krist.

454 XVI- ve t D e iz - an-Ao t rou en amzer b l aen

PEBEILGANENN S 93(94), 18b-19; 2 Kor 1, 5

P/ Ho madelezh, Aotrou, a zeu d'am souten. * Pa-z eus em c’halon re-holl a anken, ho frealz a ro en-dro joa d'am ene. U/.Evel ma-z eo bras al lod hon eus e poanioù ar C'hrist, evel-se dre ar C'hrist ez eo bras ivez hon frealzidigezh. * Pa-z eus em c'halon ...

EIL LENNADENN

Deroù Lizher sant Ignatios Antiokeia, eskob ha merzher, da vMagnesiz

(14nl,l - 592 : Funk 1,191-195)

Dereat eo bezañ anvet kristen, met n'eo ket a-walc'h, ret eo henn bout.

Ignatios, pe c'hoazh Teoforos (Douger-Doue), d'an hini a zo benniget gant gras Doue an Tad, er C'hrist Jezuz hor Salver. Er C'hrist Jezuz e saludan an Iliz a zo e Magnesia, e-tal ar Maiandros, hag e hetan dezhi pep berzh mat e Doue an Tad, hag e Jezuz Krist. 0 vezañ klevet ez eo urzhiet eus ar gwellañ ho karantez hervez Doue, neuze en ur dridal gant al levenez, e feiz Jezuz Krist, em eus divizet kas deoc'h ur ger bennak. Enoret ma-z on gant un anv illur-meurbet er chadennoù a zougan a bep tu, e veulan an Ilizoù, ha dezho e hetan unaniezh e Korf ha Spered Jezuz Krist a zo hor buhez peurbadel, unaniezh er feiz hag er garantez, n'eus netra gwelloc'h eget se, ha neuze dreist-holl unaniezh gant Jezuz hag an Tad ; en dra-se e harpimp ouzh holl nerzh priñs ar bed-mañ hag e tec’himp dioutañ hag e tizhimp an Aotrou Doue. Peogwir em eus bet an enor d'ho kwelout-c’hwi dre Zamaz hoc’h eskob dellezek eus Doue, ha dre ar bresbiterion (henaourion) dellezek Bassos hag Apollonios, ha dre va c’hen-servijer an diagon Zotion, salv ma c'hellin e gaout tost din-me, rak sujañ a ra d'an eskob evel da c'hras Doue ha d'e guzul a henaourion (ar presbiterium) evel da lezenn Jezuz Krist.

XVI- ve t D e iz an- Aot rou en amzer b laen 455

Hogen ouzhoc’h e tere diwall da vezañ re hardizh en ho tarempredoù gant hoc'h eskob en abeg d'e oad, met dre zoujañs ouzh galloud Doue an Tad, dougit bri dezhañ e pep stumm ; gouzout a ouzon e gwirionez, n'o deus ket ho presbiterion santel kemeret o c’hreñv warnañ abalamour d'e yaouankiz flamm, met evel tud skiantek e Doue, o deus pleget dezhañ, pe gentoc'h n'eo ket dezhañ, met da Dad Jezuz Krist, eskob an holl. Dre zoujañs evit an Hini lor c'har e tere sentiñ hep tamm pilpouzerezh ebet, rak n'eo ket an eskob a weler eo a doueller, met an eskob na weler ket eo a glasker touellañ. En degouezhioù evel-se, n'eo ket eus traoù ar bed eo ez eus anv, met eus traoù o sellout ouzh Doue hag a anavez an traoù kuzh. Dereout a ra enta, neket hepken bezañ anvet kristenion, met henn bout e gwirionez ; evel ma-z eus darn hag a gomz diwar-benn an eskob, hag a ra pep tra hep tremen drezañ. Ar seurt tud-se, war a gav din, n'o deus ket ur goustiañs direbech, rak ne d-eo ket reizh o emvodoù, nag hervez gourc'hemenn hor Salver. Bez' o deus an traoù, ur fin bennak ; daou dra a zo kinniget : ar marv hag ar vuhez, hag e tle pep den mont d'e lec'h dezhañ e-unan ; evel ma-z eus daou seurt pezhioù-moneiz, hini Doue, hag egile hini ar bed-mañ, ha war bep hini anezho ez eo merket e siell dezhañ e-unan. An dud difeiz a zoug merk ar bed-mañ, met an dud a feiz, hag a zo e karantez Doue, a zo warno merk Doue an Tad, dre Jezuz Krist. Ha ni, gant sikour e c’hras, mar ne d-omp ket prest da vervel evit kaout perzh en e basion, n'emañ ket e vuhez ennomp.

PEBEILGANENN 1 Tim 4, 12b. 16b. 15

P/ En em ziskouez d'ar re a gred, evel ur skouer dre da gomzoù, da vuhez vat, da garantez, da feiz, da c'hlanded. * Rak en ur ober kement-se en em salvi da-unan, hag ivez ar re az selaou. U/ Soñj ervat en traoù-se hag en em ro dezho a-grenn evit ma vo anat d'an holl da gresk er santelezh. * Rak en ur ober kement-se ...

MEULGAN C'hwi Doue a veulomp, 568

456 XVI- ve t D e iz - an-Ao t rou en amzer b l aen



Er bloaz A Heñvel eo rouantelezh an neñvoù ouzh ar goell a gemer ur vaouez evit e veskañ gant tri muzuliad bleud, ken na zeu an holl doaz da sevel.

Er bloaz B Deuit en ho part, c'hwi hoc’h-unan, d'ul lec’h distro, ha diskuizhit un tammig, eme an Aotrou.

Er bloaz CH Mariam o vezañ aet da azezañ ouzh treid an Aotrou a selaoue e gomzoù.

Pedenn

Bezit leun a druez, Aotrou Doue, ouzh ho servijerion, hag en ho madelezh kargit anezho gant donezonoù ho kras, ma vo birvidik en o c'hreiz ar feiz, an esperañs hag ar garantez, ha ma vint bepred war-evezh evit mirout ho kourc’hemennoù. Dre hon Aotrou ...

D'an Eil Pardaezlid

Gant lidkan Mari, antonenn ::

Er bloaz A Neuze, e fin ar bed, an dud santel a skedo evel an heol e Rouantelezh o Zad.

Er bloaz B Gwelout a reas Jezuz un engroeziad stank a dud ha truez a gemeras outo, dre ma oant evel deñved hep mesaer.

Er bloaz CH Mariam he deus dibabet al lodenn wellañ, ha ne vo ket lamet diganti.


EIL DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh an eil Lizher da g/Korintiz 1, 15 --- 2, 11

Perak en devoa Paol cheñchet a hent

Breudeur : 15 o kaout ur seurt fiziañs em boa graet va soñj da vont du-se da gentañ, evit m'ho pefe plijadur doubl : 16 va mennad a oa tremen en ho touez evit mont da v/Makedonia, hag adarre distreiñ eus Makedonia du-se, evit bezañ lakaet ganeoc'h war hent Judea. 17 0 lakaat se em soñj, hag-eñ em befe diskouezet skañv-bennegezh ? Pe va mennadoù a vefe diwar abegoù douarel, en doare ma vefe ganin ar ya hag an nann war un dro ? 18 Met test feal eo Doue ne oa ket ar promesaoù am boa graet deoc'h, ya ha nann war un dro. 19 Rak Mab Doue, ar C'hrist Jezuz, an hini hon eus prezeget en ho touez, Silvan, Timoteoz ha me, n'eo ket bet ya ha nann ; n'eus bet ennañ nemet ya. 20 Kement a oa eus promesaoù Doue o deus kavet ennañ o ya ; ha gant se eo drezañ ivez e lavaromp an Amen da Zoue evit e c'hloar. 21 Eñ Doue, hag a ro dimp a-gevret ganeoc'h, kaout kennerzh er C'hrist ha bezañ sakret ennañ, 22 eñ ivez eo an hini en deus hor merket gant e siell en ur reiñ dimp en hor c’halonoù, evel arrez, ar Spered. 23 Evidon-me, kemer a ran Doue da dest war va buhez, eo dre zamant ouzhoc'h n'on ket distroet c'hoazh da Gorintoz.24 Nann, ne glaskomp ket ober hor mestr war ho feiz ; er c'hontrol eo kenlabourat d’ho levenez a fell dimp ; rak evit ho feiz, emaoc’h start enni. 2,1 Divizet em boa eta ennon va-unan chom hep mont en-dro betek ennoc’h em zristidigezh. 2 Rak mar gran-me poan deoc’h, piv neuze a roio din levenez, nemet an hini am bo graet poan dezhañ ? 3 Mar em eus skrivet al lizher-se eo evit na vefen ket glac’haret, ur wech degouezhet, gant ar re a zlefe reiñ din levenez. Rak krediñ a ran diwar ho penn deoc’h-c'hwi holl, e lakit c'hwi holl ivez va levenez da vezañ hoc'h hini. 4 Gant mantridigezh vras hag anken em c’halon em boa skrivet an traoù-se deoc’h, gant forzh daeroù em daoulagad, ne oa ket evit ober

458 X VI-ve t s izhun en amzer b l aen

poan deoc'h, met evit reiñ deoc’h da anaout ar garantez bras-meurbet am eus en ho keñver 5 Ha ma-z eus bet un den evit bezañ pennkaoz a dristidigezh, n'eo ket me va-unan-penn en deus doaniet, met c'hwi holl, ul lod ac’hanoc’h da vihanañ, evit chom er wirionez. 6 Trawalc'h eo bet d'an den-se ar c'hastiz en deus resevet digant an darn vrasañ ac'hanoc'h, 7 en doare ma tleit kentoc’h bremañ e bardoniñ hag e frealziñ, gant aon na gouezfe an den-se en ur glac’har re vras. 8

Ho pediñ a ran eta da lakaat en e genver ar garantez da drec’hin. 9

Ar c’hoant-se am boa ivez en ur skrivañ deoc’h va lizher, arnodiñ ho fealded ha gouzout ha sentus ez' oc'h e pep tra. 10 D'an hini a bardonit e pardonan me ivez ; rak me ivez, ar pezh am eus pardonet, e kement ha m'am boa da bardoniñ, eo en abeg deoc'h am eus en graet, dindan sell ar C'hrist, 11 evit na vefemp ket touellet gant Satan ; e ratozhioù a anavezomp holl

PEBEILGANENN 2 Kor 1, 21-22; kv. AdI 5, 2. 4 P/ Eñ, Doue, hag a ro dimp a-gevret ganeoc'h kaout kennerzh er C'hrist ha bezañ sakret ennañ, eñ ivez eo an hini en deus hor merket gant e siell, * En ur reiñ dimp en hor c'halonoù , evel arrez, ar Spered. U/ An Aotrou hon Doue en deus divizet ganimp un emglev, komzet en deus fas-ouzh-fas ganimp. * En ur reiñ dimp ...

EIL LENNADENN

Diouzh Lizher sant Ignatios Antiokeia eskob ha merzher, da vMagneziz

(Nn.6,1 - 9,2 .Funk 1,195-199)

Ur bedenn, ur goanag er garantez, el levenez santel

Dre-se o vezañ m'am eus, en dud anvet uheloc'h ganin, gwelet ha kavet dre ar feiz ho kumuniezh a-bezh, me hoc'h asped da strivañ da ober pep tra en unvaniezh gant Doue : an eskob evel kadoriad e-lec'h Doue, ar bresbiterion e-lec'h sened an Ebestel, an diagoned ken tost d'am c'halon hag a zo bet fiziet enno servij Jezuz Krist, a oa a-raok ar c’hantvedoù en askre e Dad hag a zo en em ziskouezet a-benn an termen divizet. Holl enta, p'hoc'h eus resevet an hevelep reolennoù-bevañ digant Doue, en em zougit an


eil egile, hag arabat da nikun sellout ouzh e nesañ hervez ar bed, hogen en em garit bepred kenetrezoc’h e Jezuz Krist. Arabat e vefe tra a c'hellfe lakaat disrann etrezoc'h, met en em unanit gant an. eskob hag ar pennadurezhioù, evel ur skeudenn hag ur gentel a zivarvelezh. Evel na reas an Aotrou netra, na drezañ e-unan, na dre an Ebestel, hep e Dad, unanet ma-z eo gantañ, evel-se na c'hwi ivez kennebeut, na rit netra hep an eskob hag hep ar bresbiterion. Na glaskit ket bezañ sellet evel un dra dereat ar pezh a rit en ho part hoc'h-unan, met en em unanit d'ober pep tra e kumun : ra vo ur bedenn hepken, ur c’houlennadeg hepken, ur spered hepken, ur goanag hepken er garantez, e-kreiz levenez direbech : n'eus nemet ur Jezuz Krist ha n'eus netra gwelloc’h egetañ. Deredit enta d'en em vodañ evel en un templ hepken da Zoue, evel en-dro d'un aoter hepken, davet Jezuz Krist n'eus nemetañ ; deuet eo bet eus an Tad nemetañ, ennañ edo an Unganet, ha distroet eo bet davetañ. N'en em lezit ket da vezañ hoalet gant kelennadurezhioù estren na gant mojennoù kozh ha n'o deus tamm talvoudegezh ebet. Mar bevomp c’hoazh dindan al Lezenn e-giz Yuzevion, ec’h anzavomp n’hon eus ket resevet ar c'hras. Ar brofeded meurbet-doueel o deus bevet hervez Jezuz Krist. Setu perak o deus gouzañvet gwallgaserezh ; awenet e oant gant gras Jezuz Krist evit ma vefe lakaet an dud difeiz da vezañ sur n'eus nemet un Doue hag a zo en em ziskouezet dre e Vab Jezuz Krist ; hemañ eo e Verb deuet er-maez eus ar sioulder, hag a blijas e pep tra d'an Hini en devoa e gaset. Neuze 'ta, mar d-eo deuet ar re a oa o vevañ dindan urzh kozh an traoù d'ar goanag nevez, ha mar ne verzont mui ar sabad, met deiz ar Sul, an deiz ma savas hor buhez ivez drezañ hor Salver ha dre e varv (bez' ez eus darn hag a nac'h kement-se, met dre ar mister-se eo hon eus resevet ar feiz ha setu perak e talc'homp start, abalamour dimp da vezañ kavet gwir ziskibien Jezuz Krist, hor mestr-kelenner nemetañ) ; penaos enta e c’hellfemp-ni bevañ heptañ, peogwir eo ar brofeded ivez, o vezan ma oant diskibled dezhañ a spered, a oa ouzh hen gortoz evel o mestr-kelenner ? Ha setu perak, an hini edont gant gwir abeg ouzh e c'hortoz, en deus o dasorc’het eus a-douez ar re varv, p-az erruas.


PEBEILGANENN Kv. 1 Pêr 3, 8. 9b; Rom 12, 10. 11c P/ Bezit holl unanet kenetrezoc'h, leun a druez, a gengarantez, a drugarez, a zouster hag a izelegezh ; * Rak galvet oc'h bet end-eeun da gaout ar vennozh da lod-hêrezh. U/ Evel breudeur ho pet an eil ouzh egile kengarantez tener, hag enorit ar re all, bezit gredus hep diegi, bezit o virviñ gant ar Spered, servijit an Aotrou. * Rak galvet ez oc'h bet ...

Pedenn Bezit leun a druez, Aotrou Doue, ouzh ho servijerion, hag en ho madelezh kargit anezho gant donezonoù ho kras, ma vo birvidik en o c'hreiz ar feiz, an esperañs hag ar garantez, ha ma vint bepred war-evezh evit mirout ho kourc’hemennoù. Dre hon Aotrou ...

TRED E D EIZ- LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh an eil Lizher da g/Korintiz 2, 12 --- 3, 6

Perak en devoa Paol cheñchet a hent

Breudeur : : 2,12 Degouezhet e oan eta e Troiaz evit prezeg eno Aviel, ar,C’hrist, ha daoust ma 'n em zigore din un dachenn vras en Aotrou, 13 ne oa ket va spered e peoc'h, o vezañ n'em boa ket kavet eno Titoz, va breur ; neuze em eus lavaret kenavo dezho evit mont da v/Makedonia. 14 Ra vo bennozh da Zoue, eñ hag a ro dimp e pep amzer kaout an trec'h er C'hrist hag a skuilh drezomp e pep lec’h porfum e anaoudegezh. 15 Rak c'hwez-vat ar C'hrist ez omp e gwirionez evit servij Doue, e-keñver ar re en em salv, evel e-keñver ar re en em goll : 16 evit ar re-mañ, ez omp ur c'hwez a varv ouzh o c'has d'ar marv ; evit ar re-se ur c'hwez a vuhez ouzh o c'has d'ar vuhez. Met evit ur seurt labour piv a zo a-walc'h ? N'omp ket da vihanañ evel kalz a reoù all a vez o veskañ komz Doue ; ni avat eo gant lealded, evel kannaded a-berzh Doue, e komzomp er C'hrist. 3,1 Ha kregiñ a rafemp c'hoazh d'en em veuliñ ? Pe daoust hag ezhomm hon eus, evel hiniennoù, eus lizheroù erbediñ da


ziskouez deoc’h pe da resev diganeoc’h ? 2 Hol lizher-ni eo c'hwi hoc’h-unan, ul lizher skrivet en ho kalonoù, anavezet ha lennet gant an holl dud. 3 Ya, anat eo ez oc'h ul lizher eus ar C'hrist, bet savet ganimp, ha bet skrivet n'eo ket gant liv du, met gant Spered an Doue bev, n'eo ket war daolennoù-maen, met war daolennoù-kig ho kalonoù. 4 Mar hon eus ur seurt surentez dirak Doue ez eo dre ar C'hrist. 5 Drezomp hon-unan n'omp ket barrek da lakaat un dra bennak war hor c’hont evel pa vefe ac'hanomp-ni ; hon barregezh a zeu eus Doue ; 6 eñ eo en deus hol laket barrek da vezañ ministred un Emglev Nevez, ha n'eo ken hini al lizherenn, met hini ar Spered : rak al lizherenn a lazh, ar Spered avat a ro buhez.

PEBEILGANENN 2 Kor 3, 4. 6. 5

P/ Mar hon eus ur seurt surentez dirak Doue, ez eo dre ar C'hist., * Eñ eo en deus 1 hol lakaet barrek da vezañ ministred un Emglev Nevez, ha n'eo ken hini al lizherenn met hini ar Spered. U/ Drezomp hon-unan n'omp ket barrek da lakaat un dra bennak war hor c’hont, evel pa zeufe ac'hanomp-ni ; hon barregezh a zeu eus Doue. * Eñ eo en deus ...

EIL LENNADENN

Tennet eus Lizher sant Ignatioz Antiokeia eskob ha merzher, da vMagneziz

(Nn.10,1-15: Funk 1,199-203)

Ho pet,ar C'hrist ennoc'h

Na chomomp ket enta digas ouzh madelezh ar C'hrist. Rak, mar kemerfe skouer e-unan diwar ar pezh a reomp-ni, e oa echu ganimp. Dre-se, pa-z omp deuet da vezañ e ziskibion, deskomp bevañ hervez ar gristeniezh. Rak, an neb a zoug un anv all estreget hemañ, n'eo ket da Zoue. Taolit kuit enta ar goell fall, kozh ha trenket, ha deuit da vezañ ar goell nevez ez eo Jezuz Krist. Ra vo Jezuz Krist holen ho puhez evit ne d-aio hini ebet ac'hanoc'h da fall, rak diouzh ho c'hwez eo e viot barnet. Dizoare ez eo komz diwar-benn ar C'hrist Jezuz, hag heuliañ giz ar


Yuzevien ; n'eo ket ar gristeniezh eo he deus kredet er yuzeviezh, met ar yuzeviezh eo he deus kredet er gristeniezh, hag en homañ eo bet tolpet an holl dud a gred e Doue. Kement-se a skrivan deoc'h, va zud karet, n'eo ket dre ma oufen e vefe darn ac'hanoc'h troet gant ar santimantoù-se, met, daoust din da vezañ bihanoc'h egedoc'h, e fell din ho lakaat war evezh, gant aon na vefec’h tapet gant higennoù ar gelennadurezh didalvoud. Er c'hontrol, bezit sur hag asur diwar-benn ginivelezh Jezuz Krist, e basion hag e adsav d'ar vuhez en em gavet en amzer ma oa Poñs Pilat prefed. An holl draoù-se a zo bet sevenet e gwirionez hag hep mar ebet, gant Jezuz Krist hon esper ; arabat e tegouezhfe gant hini ac'hanoc'h dilezel an esper-se. Gras din da vezañ ho kenseurt e pep tra, mar d-on dellezek. Rak kaer am eus bezañ chadennet n'emaon ket da vezañ lakaet skoaz-ouzh-skoaz ganeoc’h-c'hwi hag a zo tud dieub. Gouzout a ouzon ne d-oc’h ket tud d'en em c’hwezhañ ; rak bez' hoc'h eus Jezuz Krist ennoc'h. Ha muioc'h a se, pan ho meulan, ec'h ouzon e ruziit gant ar vezh, evel m'eo skrivet : An den reizh a zo e damaller dezhañ e-unan. Lakait ho poan enta d'en em startaat war gelennadurezh an Aotrou hag an Ebestel, evit ma teuio da vat kement a rit, e-keñver korf ha spered, er feiz hag er garantez, er Mab hag en Tad hag er Spered Glan, er penn kentañ hag er penn diwezhañ, gant hoc'h eskob meurbet-enorus ha kurunennad speredel plezhet ervat ho presbiterium ha gant ho tiagoned santel. Plegit enta d'an eskob hag an eil d'egile, evel ma sujas ar C'hrist evel den, d'an Tad, hag an Ebestel d'ar C'hrist ha d'an Tad ha d'ar Spered, evit ma vo an unvaniezh war un dro korfel ha speredel. Pa ouzon ez oc'h leun eus Doue, eo e berr-gomzoù em eus hoc’h aliet. Ho pet soñj ac'hanon en ho pedennoù, evit ma kavin Doue. Ho pet soñj ivez ouzh an Iliz a zo e Siria, (n'on ket din da vezañ anvet ezel anezhi ; rak ezhomm am eus ho pedenn hag ho karantez unanet en Doue), evit ma verito an Iliz a zo e Siria resev glizh Doue, dre berzh hoc’h Iliz-c’hwi., Eus a Smirna, e-lec’h ma skrivan deoc'h, e ra Efeziz o gourc’hemennoù deoc'h. Amañ ez int deuet evit gloar Doue ; eveldoc’h-c’hwi o deus va c’honfortet e pep tra a-unan gant Polikarpos, eskob Smirna. An Ilizoù all ho salud ivez en enor da


Jezuz Krist. Kenavo ! Chomit unanet gant , Doue, hag o kaout ennoc’h ar Spered dirannadus m'eo Jezuz Krist.

PEBEILGANENN Efz 3, 16a. 17. 19b; Kol 2, 6b-7a P/ Plijet gant Doue ma vo ar C'hrist o chom dre ar feiz en ho kalonoù ; * Ma vo ar garantez gwrizienn ha diazez ho puhez, evit bezañ leuniet gant holl leunder Doue. U/ Bevit er C'hrist Jezuz, bezit gwriziennet ennañ, diazezet warnañ, o 'n em harpañ war ar feiz. * Ma vo ar garantez ...

Pedenn Bezit leun a druez, Aotrou Doue, ouzh ho servijerion, hag en ho madelezh, kargit anezho gant donezonoù ho kras, ma vo birvidik en o c’hreiz ar feiz, an esperañs hag ar garantez, ha ma vint bepred war evezh evit mirout ho kourc’hemennoù. Dre hon Aotrou ...

PEVARE DE IZ-L ID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh an eil Lizher da g/Korintiz 3, 7 – 4, 4

Gloar ministrerezh an testamant nevez

Breudeur :3,7 Mar en deus ar ministrerezh a varv bet skrivet war vein gant lizherennoù, skedet gant kement a c'hloar ma n'helle ket bugale Israel sellout a-dal ouzh dremm Moizez en abeg da splannder an dremm-se, hag eñ dibad koulskoude, 8 penaos neuze ministrerezh ar Spered ne vo ket c'hoazh splannoc'h e c'hloar ? 9

Mar d-eo bet glorius ministrerezh ar gondaonidigezh, na pegement brasoc'h ne vo ket gloar ministrerezh ar santelezh. 10

Nann, en doare-se n'heller ket komz eus gloar, evit ar ministrerezh kentañ, pa lakaer anezhañ e-skoaz gant gloar uhel-dreist egile. 11 Rak mar d-eo en em ziskouezet gloar gant ar pezh a oa berrbadus, na pegement muioc'h ne vo ket gloar gant ar pezh a zo padus ? 12 0 vezañ eta m'hon eus ur seurt esper, ez omp leun a surentez. 13 Ne reomp ket evel Moizez a lakae ur ouel war e zremm, evit mirout ouzh bugale Israel da welout ar

fin eus ar sked-se dibadus. 14 Met dall eo aet o speredoù. 464 X VI-ve t s izhun en amzer b l aen

Betek hiziv ar ouel-se, pa vez lennet an Testamant Kozh, a chom evito hep bezañ tennet-kuit, pa ne vez ket dizoloet dezho ez eo echuet er C'hrist an Emglev-se. Ya, betek en deiz hiziv c'hoazh, pa vez lennet Moizez, e chom ur ouel war o c’halonoù. 16 Hogen pa zistroer ouzh Doue eo neuze evez dilamet ar ouel. 17 Rak an Aotrou eo ar Spered hag e-lec’h m'emañ Spered an Aotrou, eno emañ ar frankiz. 18 Ha ni holl, pa skeudennomp war hon dremmoù dizolo, evel en ur melezour, gloar an Aotrou, e vezomp troet er skeudenn-se, a zeu da Vezañ ennomp splannoc’h-splannañ, dre labour an Aotrou a zo Spered. 4,1 Setu perak o kaout ar garg-se dre drugarez Doue en hor c’heñver, ne gollomp ket kalon. Pell diouzhimp kaout mezh ha tevel, pe bale gant gwidre, pe farlotiñ komz Doue ; 2 er c'hontrol, dre ziskouez ar wirionez en em erbedomp da goustiañs pep den dirak Doue. 3 Mar chom hon Aviel ivez goloet gant ur ouel, n'en deus ur ouel nemet evit ar re en em goll, 4 evit an dud difeiz, bet dallet o spered gant doue ar bed-man, da virout na splannfe gant e sklerijenn dirak o daoulagad Aviel gloar ar C'hrist, eñ hag a zo skeudenn Doue.

PEBEILGANENN 2 Kor 3, 18; Flp 3, 3b P/ Ni holl, pa skeudennomp, war hon dremmoù dizolo, evel en ur melezour, gloar an Aotrou, * E vezomp troet er skeudenñse a zeu da vezañ ennomp splannoc'h-splannañ. U/ Ni hag a zouj Doue dindan lusk ar Spered, a fouge ivez er C'hrist Jezuz. * E vezomp troet er skeudenn-se ...

EIL LENNADENN

Eus Levr Jezuz Krist skouer ar gristenion. (Lib.2,1,1-6)

Rouantelezh Doue a zo peoc'h ha levenez:er Spered

Distroit d'an Aotrou Doue a-greiz ho kalon ha dilezit ar bed reuzeudik-mañ, hag e kavo hoc'h ene ar peoc'h. Rak, evit gwir,

rouantelezh Doue a zo peoc'h ha laouenidigezh ar Spered Santel : Peva re De iz - l i d 465

dont a raio Jezuz Krist davedoc'h d'ho frealziñ, mar lakait hoc’h ene e stad vat evit hen degemer. An holl c'hloar hag an holl gened a fell dezhañ a zeu eus an diabarzh , hag eno eo e kar Jezuz bezañ. Daremprediñ a ra alies an den a zo distag e galon diouzh an traoù a-ziavaez : komz c'hwek a ra outañ, her frealziñ mat a ra, reiñ a ra dezhañ ur peoc'h bras, bez' en deus outañ ur garantez hen laka souezhet. Poagnit enta, ene fidel, digorit ho kalon d'ar pried-mañ, evit ma plijo gantañ dont d'ho kaout ha chom ennoc’h. Rak lavaret en deus : Mar kar unan bennak ac'hanon, e talc'ho mat d'am, c’homzoù, ha va Zad hen karo hag e teuimp hon daou d'e gaout, hag e chomimp ennañ. Roit plas enta d'ar C'hrist. Mar d-emañ ar C'hrist ganeoc'h ez oc'h pinvidik : a-walc'h hoc'h eus gantañ. Reiñ a raio, pourchas a raio pep tra deoc'h, ha n'ho pezo ezhomm ebet da lakaat ho fiziañs en dud. Lakait hoc'h holl fiziañs e Doue, n'ho pezet doujañs ha karantez nemet evitañ hepken. Kret e vezo evidoc'h, hag ober a raio pep tra evit ar gwellañ. N'emaoc'h ket amañ. el lec'h ma chomot, hag e pelec'h bennak e viot ne viot ken nemet un divroad hag un tremeniad ; biken ivez n'ho pezo ar peoc'h nemet bezañ e vefec'h a-unan gent Jezuz. Krist a wir galon. Troit soñj ho spered war-zu an Hini Uhel-meurbet. Ra savo hep paouez ho pedennoù etrezek Jezuz Krist. Mar n'oc'h ket evit prederiañ war draoù uhel, war draoù an neñv, grit ho tiskuizh e pasion Jezuz Krist, hag en em blijit o chom a galon vat en e c'houlioù sakr. Gouzañvit enta gant Jezuz Krist hag evit Jezuz Krist, mar fell deoc'h kaout ho lod e rouantelezh Jezuz Krist. Ma vijec’h aet don ur wezh bennak e kalon Jezuz, ha mar ho pije tañvaet un draig bennak eus e garantez virvidik, neuze ne rafec'h forzh ebet pe e ve aes pe ziaes ho toare. En enep, muioc'h-a-se a blijadur ho pefe da vezañ disprizet gant an dud, rak karantez Jezuz a ra. d'an den en em zisprizout e-unan.

PEBEILGANENN S 70(71), 1-2a. 5 P/ Ennoc'h, Aotrou, e klaskan va goudor, grit n'am bo morse da gaout keuz. ; * En ho reizhder va disammit, va dieubit. U/ Rak c'hwi eo va esper, o! Va Doue, va fiziañs, Aotrou, adal

va yaouankiz. * En ho reizhder ...466 X VI-ve t s izhun en amzer b l aen

Pedenn

Bezit leun a druez, Aotrou Doue, ouzh ho servijerion hag en ho madelezh' kargit anezho, gant donezonoù ho kras, ma vo birvidik en o c'hreiz ar feiz, an esperañs hag ar garantez, ha ma vint bepred war evezh evit mirout ho kourc’hemennoù. Dre hon Aotrou,...

PEMPVET DEI Z-LI D

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh an eil Lizher da g/Korintiz 4, 5- 18

Gwanded ha fiziañs an Abostol

Breudeur : 5 N'eo ket ni ar re a brezegomp, met ar C'hrist Jezuz, an Aotrou ; ned omp ni nemet servijerion deoc'h dre garantez evit Jezuz. 6 Rak, an Doue hag en. deus lavaret : Eus an deñvalijenn ra splanno ar sklerijenn, eo an hini en deus laket da splannañ en hor c’halonoù e sklerijenn, m'hor bo ar skiant eus gloar Doue o skediñ war dremm ar C'hrist. 7 Met an teñzor-se a zougomp e listri-priaj, ma vo anat e teu eus Doue ar galloud-se dreist-hini ha n'eo, ket ac'hanomp-ni. 8

Gwasket omp a bep tu, met n'omp ket flastret ; hep surentez, met n'omp, ket diasur ; 9 gwallgaset, met n'omp ket dilezet ; diskaret, met n'omp ket kaset - da netra ; emaomp. 10 bepred o tougen en hor c'horf poanioù marv Jezuz, evit ma vo diskouezet ivez en hor c'horf buhez Jezuz. 11 Rak evidomp da vezañ bev, e vezomp bepred droukroet d'ar marv en abeg da Jezuz, evit ma vo diskouezet ivez buhez Jezuz en hor ' c'horf marvel. 12 Evel-se eo ar marv a labour ennomp, hag ennoc'h ar vuhez. 13 Douget eta gant ar spered-se a feiz a zo bet skrivet diwar e benn Kredet em eus, setu perak em eus komzet, e kredomp ni ivez, ha gant se e komzomp, 14 rak gouzout a reomp penaos. an Hini en deus dihunet an Aotrou Jezuz a-douez ar re varv, hon adsavo ni ivez war un dro gant Jezuz, hag hon lakaio d'en em ziskouez dirazañ a-gevret ganeoc'h. 15 Ha kement-se a c'hoarvez ganimp en abeg deoc'h, evit ma teuio gant fonnusoc’h gras, pedennoù a drugarez da sevel fonnusoc'h e kalon un niver

brasoc’h a dud, evit gloar Doue. 16 Setu perak ne gollomp ket Pempve t De iz - l id 467

kalon, er c'hontrol, daoust m'emañ oc'h en em zispenn an den diavaez ennomp, emañ an den diabarzh o nevesaat a zeiz da zeiz. 17 Ya, trubuilhoù skañv ur predig amzer a vez oc'h aozañ dimp un teñzor, hag unan dreist-muzul, a c’hloar beurbadel ; 18 neuze ne sellomp ket ouzh an traoù gwelus, met ouzh an traoù diwelus ; rak ar re welus n'o deus nemet un amzer, ar re ziwelus avat a zo peurbadel.

PEBEILGANENN 2 Kor 4, 6; Adl 5, 24a P/ An Doue hag en deus lavaret : "Eus an deñvalijenn ra splanno ar sklerijenn", * Eñ eo an hini en deus laket da splannan en hor c’halonoù e sklerijenn, m'hor bo ar skiant eus gloar Doue o skediñ war dremm ar C'hrist. U/ Setu ma tiskouez dimp an Aotrou, hon Doue, e c'hloar hag e vraster, hag e vouezh a glevomp . * Eñ eo an hini ...

EIL LENNADENN

Eus Plaenadurioù ar salmoù gant sant Ambrosius eskob

(S 43,89-90 : CSEL 64,324-326)

Merket eo bet ennomp sklerijenn ho tremm

Perak e kuzhit ho tremm ? Soñjal a ra ganimp e tistro Doue e fas diouzhimp, p'en em gavomp en un drubuilh bennak, en doare ma teu an deñvalijenn da vouchañ hor skiant, ha da herzel ouzhimp da verzout gant hon daoulagad splannder ar wirionez. Rak e gwirionez, ma taolfe Doue evezh ouzh hor pleg naturel ha ma prizfe dont da ober ur gwel d'hor spered, n'eus arvar ebet evidomp ne c'hellfe ket tra ebet hor goleiñ a deñvalijenn. Dremm un den a splann muioc'h eget e izili all, ha ne vern ouzh piv e sellomp, ec’h anavezomp an hini a oa dizanav deomp, pe ec'h anavezomp en-dro, unan a anavezemp dija, ha ne c'hell ket bezañ kuzhet ouzh hor sell ; hogen daoust ha ne daol ket dremm Doue muioc'h a sklerijenn war an hini a sell outañ ? Diwar-benn kement-se, evel diwar-benn an traoù all heñvel, setu amañ ul lavar kaer gant an Abostol a zo gwir jubennour ar

C'hrist ; evit ma c'hellfe en ur stumm ha gant gerioù dereatoc'h468 X VI-ve t s izhun en amzer b l aen

ober d'hor speredoù kompren ar C’hrist, e lavar : Doue hag en deus lavaret : Eus an deñvalijenn ra splanno ar sklerijenn", eo an hini en deus laket da splannañ en hor c’halonoù e sklerijenn, m'hor bo an anaoudegezh eus gloar Doue o skediñ war dremm ar C’hrist. Emaomp o paouez klevet e pelec'h enta emañ ar C'hrist o lugerniñ. Eñ eo e gwirionez, splannder peurbadus an eneoù hag a zo bet kaset gant an Tad war an douar, en doare ma teufemp da vezañ sklerijennet gant e zremm ha da vezañ gouest da sellout ouzh an traoù peurbadus ha neñvel, ni hag a oa dalc'het diagent gant teñvalijenn an douar-mañ. Petra a lavarfen-me diwar-benn ar C'hrist, p'en deus an Abostol Pêr zoken lavaret d'an den-se, kamm ma oa ganet : Sell ouzhimp ? Hemañ a sellas ouzh Pêr ha sklerijennet e voe gant gras ar feiz ; a dra sur, n'en dije ket resevet ar pare, mar n'en dije ket kredet gant feiz. Dre-se, o vezañ ma oa ur c’hloar ken bras e-touez an Ebestel, Zake o klevout edo an Aotrou Jezuz o tremen a bignas en ur wezenn, dre ma oa dister ha bihan ha na c'helle dre-se hen gwelout e-touez ar bobl. Gwelout ar C'hrist a reas hag e kavas ar sklerijenn ; hen gwelout a reas, hag eñ a laere traoù ar re all diagent, a roas e draoù e-unan.Perak e tistroit ho fas ? Eleze : zoken ma tistroit, Aotrou, ho fas diouzhimp, merket eo bet ennomp sklerijenn ho fas, Aotrou. He derc'hel a reomp en hor c’halonoù, ha skediñ a ra e don hor skiant rak, e gwirionez, ne c’hell nikun padout, ma tistroit ho fas.

PEBEILGANENN Efz 5, 8. 11a; Heb 10, 32 P/ Rak gwechall e oac'h teñvalijenn, bremañ avat ez oc'h sklerijenn en Aotrou. * En em renit evel bugale ar sklerijenn ha na gemerit perzh ebet en oberoù difrouezh an deñvalijenn. U/ Ho pet soñj eus an deizioù kentañ-se m'ho poa, goude bezañ bet sklerijennet, gouzañvet gant kalon, ur c’hrogad bras a boanioù. * En em renit ...

Pedenn Bezit leun a druez, Aotrou, Doue, ouzh ho servijerion, hag en ho madelezh, kargit anezho gant donezonoù ho kras, ma vo birvidik em o c'hreiz ar feiz, an esperañs hag ar garantez, ha ma vint bepred war evezh evit mirout ho kourc’hemennoù. Dre hon

Aotrou ... C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 469


Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh an eil Lizher da g/Korintiz 5, 1-21

Esperañs ar Baradoz. Ministrerezh an adunvaniñ

Breudeur : 15 henn gouzout a reomp, ma c’hoarvez d'hor chomadur douarel, d'an deltenn-mañ, bezañ distrujet, e resevomp ur chomadur all digant Doue, un ti n'eo ket diwar dorn an den, unan peurbadel en neñvoù. 2 Pe gentoc'h eo ar c’hoant bras-mañ hol laka da hirvoudiñ, gwiskañ hon ti neñvel war-c'horre egile. 3

Evel just, gant ma vefemp neuze kavet gwisket c’hoazh, ha n'eo ket en noazh. 4 Rak, keit ha m'emaomp o chom en delten-mañ ec’h huanadomp dindan hor bec'h, dre ma fell dimp, n'eo ket bezañ diwisket, met lakaat an eil gwiskamant-se war-c'horre, evit ma vo kemeret gant ar vuhez ar pezh a zo marvel ennomp. 5

Hag an Hini en deus roet dimp ur seurt galvidigezh, Doue, eo an Hini en deus roet dimp ivez arrez ar Spered. 6 Bepred leun a surentez eta hag o c’houzout emaomp o chom pell diouzh an Aotrou keit ha ma lojomp er c’horf-mañ, 7rak amañ e kerzhomp er feiz ha n'eo ket er weladurezh ...8leun a surentez eta ez eo koulskoude gwelloc'h ganimp kuitaat hor c’horf evit mont da vevañ gant an Aotrou. 9 Ha gant se ar pezh a glaskomp a galon, pe o chom amañ e vefemp, pe aet kuit, eo plijout dezhañ. 10

Rak pep unan ac'hanomp a ranko mont dirak lez-varn ar C'hrist da vezañ laket er sklerijenn ha da gaout en-dro ar pezh en devo graet e-pad e vuhez en e gorf, pe ar mad pe ar fall. 11 Leun eus an doujañs dleet d'an Aotrou, e klaskomp eta gounit an dud d'ar wirionez. Doue avat ez omp anat dezhañ, hag esper am eus ez omp ivez anavezet mat ganeoc’h en ho koustiañsoù. 12 Met n'eomp ket a-nevez d'en em veuliñ dirazoch, ar pezh a fell dimp eo reiñ deoc’h an tu da gaout lorc’h ganimp, ma c’hellot respont d'ar re a denn o lorc’h eus ar pezh a vez gwelet ha n'eo ket eus ar pezh a zo er galon. 13 Mar d-omp aet er-maez eus ar skiant-vat, ez eo evit Doue ; mar d-omp skiantek, evidoc’h ez eo. 14 Rak karantez ar C'hrist a wask ac'hanomp, pa soñjomp

penaos, ma-z eus bet unan marvet :evit an holl, eo an holl ivez a 470 X VI-ve t s izhun en amzer b l aen

zo marvet ennañ ; 15 ya, evit an holl ez eo marvet evit na vevo mui ar re yev evito o-unan, met evit an hini a zo marvet hag adsavet da vev evito. 16 Evel-se ne anavezomp den ebet hiviziken gant daoulagad ar c'horf. Ha ma-z eus bet ur c'houlz ma anavezemp ar C'hrist gant daoulagad ar c'horf, n'eo ket evel-se ken ec'h anavezomp anezhañ bremañ. 17 Neuze an neb a zo er C'hrist a zo ur c’hrouadur nevez ; an traoù kozh a zo tremenet, setu m'eo deuet nevez pep tra.18 Ha kement-se holl a zeu eus Doue, eñ hag en deus hon adunvanet gantañ er C'hrist ha roet dimp ministrerezh an adunvaniñ-se ; 19 rak Doue eo an hini a oa er C'hrist oc’h adunvaniñ ar bed gantañ e-unan, hep derc’hel kont ken eus pec’hedoù an dud, an hini en deus laket warnomp embann an adunvanidigezh-se. 20 Kannaded en anv ar C'hrist ez omp eta, evel pa vefe Doue o c’hervel an dud drezomp-ni. Hoc'h aspediñ a reomp en anv ar C’hrist : en em adunvanit gant Doue. 21 An hini n'anaveze ket ar pec'hed a zo bet laket gantañ da vezañ pec’hed evidomp, evit ma teufemp ni da gaout ennañ reizhder Doue.

PEBEILGANENN 2 Kor 5, 18b; Rom 8, 32a

P/ Doue en deus hon adunvanet gantañ er C'hrist, * Ha roet dimp ministrerezh an adunvaniñ-se. U/ Doue n'en deus ket espernet e Vab e-unan, met en deus e roet d'ar marv evidomp-holl. * Ha roet dimp ...

EIL LENNADENN

Eus levrioù Gourbannoù sant Aogustin eskob (Lib.10,43,68-70: CCL 27,192-193)

Marvet eo ar C'hrist evit an holl dud

An hanterour gwirion he deus ho trugarez diskouezet d'an dud izel, hag hoc'h eus kaset dezho, evit ma teskfent diwar e skouer petra eo ar gwir izelegezh, an hanterour-se etre Doue hag an dud, an den Jezuz-Krist, en em ziskouezas etre ar bec'herien varvel ha Doue an Hini reizh divarvel, hag eñ marvel, pa-z eo

den, gant an dud, ha reizh, pa-z eo Doue, gant Doue. Bez' ez eo C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 471

ar vuhez hag ar peoc'h, ar gopr eus ar reizhded, met dre ar reizhded hag a unan anezhañ gant Doue, ez eo deuet da zistrujañ en dud dizoue bet rentet just, ar marv hag a vennas e-unan kaout e kumun ganto. Kement hoc’h eus hor c'haret, Tad madelezhus, ma n'hoc’h eus ket espernet ho Mab unganet, met hen roet d'ar marv evidomp tud dizoue. Na pegement hoc’h eus-hu hor c'haret-ni, pa n'en deus ket sellet Jezuz, abalamour dimp, evel e dra, chom en e renk a bar deoc’h-c'hwi, met pa-z eo bet en em izelaet dre sentiñ betek ar marv war ar groaz ; eñ an hini nemetañ dieub e-touez ar re varv, o kaout ar galloud da zilezel e vuhez hag ar galloud d'hec’h adkemer en-dro ; trec’hour hag aberzh evidoc’h abalamour dimp, ha trec’hour dre ma oa deuet da vezañ aberzh ; abalamour dimp, beleg ha sakrifis evidoc'h ha beleg dre ma oa sakrifis ; ouzh hon ober-ni evidoc'h bugale eus a sklaved ma oamp, ganet ac’hanoc’h, hor servijer dimp-ni. Gant gwir abeg em eus esperañs start ennañ e yac’haot va holl wanderioù, dre an hini a zo azezet en tu dehou deoc’h hag ho ped evidomp ; a-hend-all e kouezhfen en dizesper. Rak niverus ha bras ez eo va gwanderioù ; met brasoc’h ez eo ho medisinerezh. Gallet hor bije soñjal e oa pell ho Verb eus kevredigezh an dud, ha dizesperiñ diwar hor penn hon-unan, mar ne vefe deuet da vezañ den ha da chom en hon touez. Spouronet gant va fec’hedoù ha bec’h pounner va reuzeudigezh em boa soñjet em c'halon ha divizet am boa tec’hel d'ar gouelec’h, met harzet hoc’h eus ouzhin, ha va c'hennerzhet en ur lavarout : Marvet eo bet ar C'hrist evit an holl, abalamour d'ar re a zo bev da chom hep bevañ ken evito o-unan, met evit an hini a zo bet marvet evito. Setu, Aotrou, teurel a ran va freder ennoc’h, evit ma vevin ha ma-z arvestin ouzh traoù burzhudus ho lezenn. Anaout a rit va diampartiz ha va sempladurezh : va c’helennit ha va yac'hait. Hennezh, ho Mab Unganet, hag a zo kuzhet ennañ holl deñzorioù ar furnez hag ar skiant, en deus va dasprenet gant e wad. Arabat. d'an dud lorc'hus va droukprezeg : rak soñjal a ran en Hini en deus va dasprenet, hen debriñ a ran, hen evañ, hen lodennañ ; ha me paour, am eus c’hoant da gaout va gwalc'h anezhañ e-touez ar re a zebr:hag a dorr o naon. Ha meuliñ an

Aotrou a raio ar re hen klask.472 X VI-ve t s izhun en amzer b l aen

PEBEILGANENN 2 Kor 5, 14. 15b; Rom 6, 10 P/ Karantez ar C'hrist a wask ac'hanomp, pa soñjomp ez eo marvet ar C'hrist evit an holl. * Evit na vevo mui ar re vev evito o-unan, met evit an hini a zo marvet hag adsavet da vev evito. U/ E varv a voe ur marv d'ar pec’hed met e vuhez a zo ur vuhez evit Doue. * Evit na vevo ...

Pedenn

Bezit leun a druez, Aotrou Doue, ouzh ho servijerion, hag en ho madelezh, kargit anezho gant donezonoù ho kras, ma vo birvidik en o c'hreiz ar feiz, an esperañs hag ar garantez, ha ma vint bepred war evezh evit mirout ho kourc’hemennoù. Dre hon Aotrou ...

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑDiouzh an eil Lizher da g/Korintiz 6, 1--- 7, 1

Trubuilhoù sant Paol, hag e alioù d'ar santelezh,

Breudeur : 6,1 Peogwir ez omp e genlabourerion ho pedomp start na vo ket en aner e resevot gras Doue. 2 Rak lavarout a ra : « En amzer an drugarez em eus da selaouet hag en deiz ar silvidigezh em eus da sikouret ».Setu bremañ da vat, amzer an drugarez, setu bremañ deiz ar silvidigezh. : 3 E stumm ebet, da zen ebet, na roomp skouer fall : arabat e vefe kavet abeg en hor ministrerezh ; 4 er c'hontrol en em ziskouezomp e pep tra evel gwir servijerion da Zoue, dre un dalc’husted vras e-kreiz an trubuilhoù, an dienez, an ankenioù, 5 dindan an taolioù-skourjez, er prizonioù, e-kreiz ar c’haouadoùdispac’h, er skuizhderioù, er beilhadegoù, er yunioù, 6 dre hor purentez, hor gouiziegezh, hor gouzañvegezh, hor madelezh, dre ar Spered Santel, dre ur garantez wirion, 7 dre ar gomz a wirionez : dre nerzh Doue, dre armoù ar reizhder a-gleiz hag

a-zehou, 8 en enor hag en dismegañs, e-kreiz ar brud fall evel D'ar Seizhvet-deiz 473

e-kreiz ar brud mat, tremenet da douellerion ha ni gwirion koulskoude, 9 evel tud dianav ha ni anavezet mat, evel tud e par ar marv ha ni leun a vuhez, evel tud a gastizer ha ni hep mervel, 10 evel tud trist ha ni laouen atav, evel peorion ha ni o pinvidikaat ur c'halz, evel tud didra ha ni o perc’hennañ pep tra. 11 Komzet em eus deoc'h gant frankiz, o Korintiz, a galon digor. 12 N'eo ket en hor c’hreiz e c’hellfec’h en em gavout en-strizh ; mar en em gavit en-strizh eo en ho kalonoù-c'hwi. 13

Neuze paeit din diouzh ar pezh a roan ; komz a ran ouzhoc'h evel ouzh va bugale ; digorit frank, c’hwi ivez, ho kalonoù. 14 N'it ket d'en em lakaat en un hevelep sternaj gant tud difeiz ! Rak peseurt kevredadurezh a c’hell bezañ etre ar reizhder hag ar fallagriezh ? Peseurt unvaniezh etre ar sklerijenn hag an deñvalijenn ? 15 Peseurt emglev etre "ar C'hrist ha Beliar ? Peseurt darempred etre an den a feiz hag an den difeiz ? 16

Peseurt kengarantez etre Templ Doue hag an idoloù ? C'hwi eo Templ an Doue bev, evel m'en deus lavaret Doue e-unan :Chom a rin en o zouez ha kerzhout a rin en o metoù, hag e vin o Doue, hag int a vo va fobl. 17 It eta er-maez eus an dud-se hag en em zisrannit diouto, eme an Aotrou, na stokit ouzh netra dic’hlan ;ha me ho tegemero hag e vin evidoc'h un tad,ha c'hwi a vo evidon mibion ha merc’hed,eme an Aotrou hollc'halloudek. 7,1 Peogwir hon eus seurt promesaoù, va re vuiañ-karet, en em naetaomp eus pep loustoni a gorf hag a spered en ur gas da benn hor santelidigezh en doujañs Doue.

PEBEILGANENN 2 Kor 6, 14b. 16; l Kor 3, 16

P/ Peseurt kevredadurezh a,c’hell bezañ etre ar reizhder hag ar fallagriezh ? Peseurt kengarantez etre Templ Doue hag an idoloù ? * Rak c'hwi eo Templ an Doue bev, U/ Ha n'ouzoc'h ket ez oc'h santual Doue, hag emañ Spered Doue o chom ennoc’h ? * Rak c'hwi ...

-474 X VI-ve t s izhun en amzer b l aen

EIL LENNADENN

Eus Hegelennadurioù sant Yann Krizostomos eskobwar an eil Lizher da g/Korintiz

(Hom.13,1-2: PG 61,491-492)

Ledanaat hor c’halon

Ledanaet eo bet hor c'halon. E-giz ma ouzer e laka an tommder an traoù da astenn, evel-se ivez ez eo karg ar garantez lakaat an traoù da astenn rak ur vertuz tomm ha gwrezus ez eo ar garantez. Homañ ivez a lakae genou Paol da zigeriñ, hag e galon da ledanaat. N'eo ket a c’henou hepken eo e karan, emezañ ; va c'halon hec’h-unan a glot ivez gant ar garantez : setu perak e komzan gant fiziañs a-greiz va genou hag a-greiz va spered... Ne oa netra ledanoc'h eget kalon sant Paol, e-giz ur seurt amourouz e vriatae an 'holl dud fidel gant ur garantez start-meurbet, hep na zeufe e deneridigezh d'en em rannañ pe da vezañ gwanoc'h, met o chom en he fezh e-keñver pep hini. Ha penaos bezañ estonet e vefe bet evel-se e-keñver an dud fidel, pa vriatae e galon an dud difeiz er bed a-bezh ? Setu perak ne lavaras ket : « Ho karout a ran », met lavarout a ra ur gomz hag a zo muioc’h a don ganti : Digor eo va genou, ledanaet eo va c'halon ; an holl a zo klozet en hor c1breiz, ha n'eo ket n'eus forzh penaos, met en ur muzul frank-meurbet. Rak an hini a vez karet a zeu hag a ya hep aon ebet e diabarzh kalon an hini e gar ; setu perak e lavar : N'oc'h ket en enk ennomp : c’hwi an hini a zo bet strishaet ho kalonoù. Gwelit eno ur rebech dousaet gant un drugarez vras : ar pezh a zo tra dreist-holl ar garourien. Ne lavaras ket "C’hwi n'am c’harit ket", met "Er memes muzul" ne fell ket dezhañ o zagan re rust. Met amañ hag ahont e c'heller gwelout gant peseurt karantez dreist-kred ez eo entanet e-keñver an dud fidel mar dibaber testenioù tennet eus e lizheroù. El lizher d'ar Romaned e skriv : C'hoant bras am eus d'ho kwelout, hag : Alies em eus divizet mont betek ennoc'h, ha : Mar en em gav ganin un degouezh mat ur wezh bennak da vont d'ho kaout. D'ar C'halated e skriv kement-

mañ : Va bugaligoù, hag a lakan er bed a-nevez ; da Efeziz ivez : D'ar Seizhvet-deiz 475

En abeg d'ar c'hras-se e plegan va daoulin abalamour deoc'h ; ha da d/Tesalonikeiz "Pehini eo va goanag pe va levenez pe kurunenn va c'hlod ? Daoust ha n'eo ket c’hwi an hini eo ?". Rak lavarout a rae en o douge gantañ en e galon hag en e chadennoù. Ha neuze pa skriv da g/Koloseiz : "C'hoant am eus, emezañ, e welfec’h pebezh krogad am eus da c’houzañv evidoc’h, hag evit kement hini n'en deus biskoazh gwelet va dremm ; abalamour d'ho kalonoù da gaout, frealzidigezh" ; ha da d/Tesalonikeiz : Evel ur vamm oc’h ober war-dro he bugale, evel-se gant ar c’hoant ac’hanoc’h, e felle deomp reiñ deoc'h n'eo ket hepken an Aviel, met hor buhez zoken. Ha n’emaoc’h ket en enk en hor c'hreiz, emezañ. Ha ne lavar ket hepmuiken e kar anezho, met ez eo karet ivez ganto, en doare da zedennañ evel-se o eneoù ivez. Ha setu end-eeun an testeni a ro diwar o fenn : En em gavet .eo Titos, o tisplegañ deomp ho c'hoant, ho kouelvan, hag ho karantez c'hredus.

PEBEILGANENN 1 Kor 13, 4. 6; KrI 10, 12

P/ Ar garantez a zo leun a basianted, a drugarez, n'eo ket c'hoantaus, ar garantez n'eo ket fougeüs ; * Ne gemer ket plijadur gant ar pezh n'eo ket just, met plijadur he deus gant ar wirionez. U/ Ar gasoni a zihun tabut, hag ar garantez a c’holo, an holl vankoù. * Ne gemer ket ...

Pedenn

Bezit leun a druez, Aotrou Doue, ouzh ho servijerion, hag en ho madelezh, kargit anezho gant donezonoù ho kras, ma vo birvidik en o c'hreiz ar feiz, an esperañs hag ar garantez, ha ma vint bepred war evezh evit mirout ho kourc’hemennoù. Dre hon Aotrou ...

-476

XVII-VET DEIZ-AN-AOTROU EN AMZER BLAEN

Telennganoù ar c'hentañ sizhun

D'ar 1-añ PardaezlidGant lidkan Mari, ant,Er bloaz A Heñvel eo rouantelezh an neñvoù ouzh ur marc'hadour a glaske perlezennoù kaer. Kavet gantañ ur berlezenn brizius-meurbet, ez eo aet da werzhañ e holl beadra evit prenañ anezhi.

Er bloaz B Jezuz o vezañ savet e zaoulagad, hag o welout e oa ur bobl a dud o tont etrezek ennañ, a lavaras da Filip : Pelec'h e prenimp bara d'ar re-mañ da zebriñ ? Komz a rae evel-se evit e amprouiñ : rak eñ a ouie mat petra edo o vont d'ober.

Er bloaz CH Un deiz ma oa Jezuz en ul lec'h bennak o pediñ, e lavaras dezhañ unan eus e ziskibion : Mestr, desk dimp pediñ.

Pedenn Aotrou Doue, c'hwi hag a ziwall ar re a laka o fiziañs ennoc’h, ha n'eus hepdoc’h netra start, netra santel, skuilhit warnomp ho krasoù gant largentez, evit ma c'hellimp, heñchet ha renet ganeoc’h, tennañ implij eus madoù tremeniat ar bed-mañ, en doare da vezañ stag dija ouzh ar re na dremenont ket. Dre hon Aotrou ..

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh an eil Lizher da Gorintiz 7, 2-16

Frealzet e voe an Abostolo klevout o doa Korintiz graet pinijenn

Breudeur : 2 Roit dimp plas en ho kalonoù ! N'hon eus graet gaou ouzh den ebet, n'hon eus rivinet den ebet, n'hon eus tennet

droukgounid eus den. ebet. 3N'eo ket evit ho kondaoniñ e lavaran XVII -ve t De iz an -Aot rou en amzer b l aen 477

an dra-se ; rak evel m'am eus lavaret deoc'h dija, emaoc’h en hor c’halonoù, din da vervel pe da vevañ. 4 Fiziañs vras am eus ennoc'h ; kalz a lorc'h am eus ganeoc'h ; karget on a frealzidigezh, emaon e barr al levenez e-kreiz va holl diaesterioù. 5 Evit gwir, ur wech en em gavet e Makedonia, an den paour a zo ac’hanon n'en deus anavezet tamm diskuizh ebet ; e-kreiz reuzioù a bep seurt e oamp : stourmadoù en diavaez, nec’hamantoù en diabarzh. 6 Met an Doue hag a ro frealz d'an dud izel, en deus hor frealzet gant donedigezh Titos ; 7ha n'eo ket gant e zonedigezh hepken, met c'hoazh gant ar frealzidigezh en devoa bet e-unan diganeoc'h, rak diskleriet en deus dimp ho c'hoant bras, ho kouelvan, ho youl-vat em c’heñver, en doare m'eo bet kresket din va levenez. 8 Neuze mar em eus doaniet ac'hanoc'h gant va lizher, n'em eus tamm keuz ebet ; ha mar em eus bet keuz, - rak gwelout a ran ez oc'h bet glac'haret gant al lizher-se, ha goude na vefe bet nemet evit ur pennad -, 9 em eus joa bremañ avat gant se, n'eo ket o vezañ m'oc'h bet glac'haret, met o vezañ m’oc’h bet laket gant an dristidigezh-se da gaout keuz. Evel-se eo bet ho tristidigezh unan hervez Doue, ha n'hoc'h eus bet koll ebet eus hor perzh. 10 Rak an dristidigezh hervez Doue a lak an ene da gaout keuz evit e silvidigezh, ur c'heuz ha n'eus war e lerc'h kerseenn ebet ; tristidigezh ar bed, hi avat, a ro ar marv. 11 Sellit eta petra he deus an dristidigezh-se hervez Doue degaset deoc'h : nag a c'hred ? Petra a: lavaran ? Nag a zigarezioù, nag a daerijenn, nag a nec’hamant, nag a c'hoant, nag a verv, pebezh kastiz ! Diskouezet hoc’h eus e pep stumm e oac'h direbech en afer-se. 12 Neuze mar em eus skrivet deoc'h, n'eo ket en abeg d'an dismegañser na d'an hini dismegañset, met evit m'en em ziskouezfe en ho touez dirak Doue, ar gred hoc'h eus en hor c'heñver. 13 Ha gant se omp bet frealzet. En tu-hont d'ar frealz-se evidomp hon-unan hon eus bet brasoc'h levenez c'hoazh o welout joa Titos a zo bet kennerzhet e spered ganeoc'h-c'hwi holl. 14 Ha mar em boa en em veulet un tammig dirazañ diwar ho penn, n'em eus ket bet a geuz ; rak evel m'hon eus lavaret deoc’h ar wirionez bepred e pep tra, evel-se ez eo en em gavet gwirion ar pezh hor boa fougeet gantañ dirak

Titos. 15 Hag e garantez a gresk c'hoazh en ho keñver pa zeu

478 X VII -ve t De iz -an -Ao tr ou en amzer b l aen

da soñj dezhañ eus ho sentidigezh hag eus an doare m'hoc'h eus degemeret anezhañ gant doujañs ha respet. En em laouenaat a ran pa c'hellan e pep tra kaout fiziañs ennoc'h.

PEBEILGANENN Kv. 2 Kor 7, 10. 9b

P/ An dristidigezh hervez Doue a lak an ene da gaout keuz evit e silvidigezh, ur c'heuz ha n'eus war e lerc'h kerseenn ebet. * Tristidigezh ar bed, hi avat, a ro ar marv. U/ Evel-se eo bet hon tristidigezh unan hervez Doue, ha n'hon eus bet koll ebet. . * Tristidigezh ar bed ...

EIL LENNADENN

Eus Hegelennadurioù sant Yann Krizostomos eskob war an eil Lizher da g/Korintiz

(Hom.14,1-2 : PG 61,497-499)

Leun-barr ez on a levenez e pep trubuilh

Sede Paol a gomz a-nevez eus ar garantez en ur zousaat rustoni an tamall. Rak, goude bezañ graet tamalloù dezho, ha rebechet dezho ne respontent ket dre o c'harantez, evito da vezañ karet, hag o devoa er c'hontrol troet kein d'e garantez hag aet da heul tud all leun a fallentez, neuze e tousa adarre c'hwervoni ar rebech en ur lavarout : Roit dimp plas en ho kalonoù!, da lavarout eo : « Karit ac’hanon ! ». Ur vadelezh ha n'eo ket diaes tamm ebet a c'houlenn diganto, hag a zo talvoudusoc'h d'ar re a ro eget d'ar re a resev. Ne lavaras ket « Karit », met ur gomz all ganti blaz an drugarez : Roit dimp plas en ho kalonoù !. Piv enta, emezañ, en deus hon diframmet eus ho speredoù ? Piv en deus hor skoet er-maez ? Petra a zo kaoz ez omp en enk en ho kalonoù ? Rak lavaret en doa uheloc'h : C’hwi an hini a zo strishaet ho karantez en hor c’heñver ; amañ avat, e lavar kement-se fraeshoc'h : "Roit din plas en ho kalonoù, ha gant an abeg-se c'hoazh e tedenn anezho davetañ. Rak n'eus tra ebet evit gounit karantez, evel pa gompren an hini a zo karet, emañ an hini e gar o c'hoantaat da vat e garantez.

XVII -ve t De iz an -Aot rou en amzer b l aen 479

Lavaret em eus deoc’h dija emaoc'h en hor c’halonoù a-unan ganin evit mervel hag evit bevañ. Sed aze brasañ nerzh e garantez pa fell dezhañ, daoust m'eo bet disprizet, mervel ganto ha bevañ ganto. N’eo ket n'eus forzh penaos an hini emaoc'h en hor c'halon-ni, met er c'hiz m’hon eus lavaret deoc'h. A-wezhioù e c'heller kaout unan bennak o karout, met a dec'h dirak an dañjerioù, me avat n'eo ket evel-se emañ kont ganin-me. Karget on a frealzidigezh. Peseurt frealzidigezh ? Unan eus ho perzh : rak distroet ez oc'h da reishoc'h buhez, ha dre hoc’h oberoù hoc'h eus va frealzet. 17ra an hini a gar ez eo goulenn perak ne deo ket karet e-unan, ha kaout aon ivez da vont dreist ar muzul en e rebechoù, ha da ober poan. Setu perak e lavar :Karget on -a frealzidigezh, emaon e barr al levenez. Evel pa lavarfe : «Kalz a c'hlac'har am eus santet en abeg deoc'h-hu ; met un digoll frank hoc'h eus roet din, ha degaset konfort din-me ; rak n'eo ket hepken dilemel diganin abeg va glac'har an hini hoc'h eus graet, met va c’hargañ zoken gant brasoc'h levenez ». Neuze goude-se e tiskouez braster al levenez-se, n'eo ket hepken dre m'en deus lavaret : Emaon leun-barr a levenez, met dre ar pezh a lavar war-lerc’h E-kreiz hon holl drubuilhoù. Ken bras e oa ar blijadur-se am eus resevet diganeoc’h, emezañ, ken n'he. deus ket gallet bezañ teñvalaet zoken gant ur glac'har ken bras, ken n'he deus er c'hontrol, ar vrasted dreistmuzul anezhi, diskaret an holl drubuilhoù kouezhet warnomp, hep permetiñ e santfemp anezho.

PEBEILGANENN 2 Kor 12, 12. 15

P/ Ar sinoù a verk ar gwir abostol, o gwelet hoc'h eus dre hol labour en ho touez * Pasianted e pep keñver, burzhudoù, marzhennoù, oberoù a c'halloud Doue. U/ Me avat eo a galon laouen e rofen pep tra hag en em rofen va-unan evit hoc'h eneoù. * Pasianted e pep keñver ...

MEULGAN C'hwi Doue a veulomp, 568. -

480 X VII -ve t De iz -an -Ao tr ou en amzer b l aen

D'ar Meullidoù-beureGant lidkan Zakaria, antonenn Er bloaz A

Heñvel eo rouantelezh an neñvoù ouzh ur roued taolet er mor a zastum pesked a bep seurt: Ur wech leun, ar besketaerion o deus tennet anezhi war an aod, hag aet en o c'hoazez, o deus dibabet ar re vat en o faneroù, hag ar re fall o deus taolet kuit.

Er bloaz B

Magañ à reas an Aotrou pemp mil den gant pemp baraenn ha daou besk.

Er bloaz CH

Goulennit hag e vo roet deoc'h ; klaskit hag e kavot, skoit hag e vo digoret deoc'h.

Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi hag a ziwall ar re a laka o fiziañs ennoc'h, ha n'eus hepdoc'h netra start, netra santel, skuilhit warnomp ho krasoù gant largentez, evit ma c'hellimp, heñchet ha renet ganeoc'h, tennañ implij eus madoù tremeniat ar bed-mañ, en doare da vezañ stag dija ouzh ar re na dremenont ket. Dre hon Aotrou ..

D'an Eil PardaezlidGant lidkan Mari, antonenn : Er bloaz A

Kement skrib a vo deuet da vezañ skoliet-mat diwar-benn rouantelezh an neñvoù a vo heñvel ouzh ur penn-tiegezh a denn eus e deñzor traoù nevez ha traoù kozh.

Er bloaz B

Hag an dud o welout ar sin graet gant Jezuz, a lavare : Hemañ eo e gwirionez ar profed a dle dont er bed.


Er bloaz CH

C'hwi eta, evidoc'h da vezañ fall, mar gouzoc'h reiñ traoù mat d'ho pugale, na pegen muioc'h ne roio ket an Tad eus an Neñv ar Spered Santel. d'ar re a c'houlenno !

EIL DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ Diouzh an eil Lizher da g/Korintiz 8, 1 – 24

Paol o komz diwar-benn ar gest d'ober evit Jeruzalem

1 Fellout a ra dimp, breudeur,-reiñ deoc'h da anaout ar c'hras en deus graet Doue da Ilizoù Makedonia : 2 e-kreiz an trubuilhoù niverus a oa ouzh o gwaskañ, eo bet o joa trec'h da bep tra, hag eus o faourentez bras-kenañ o deus skuilhet teñzorioù a largentez. 3 Rak, hervez o galloud, en testeniañ a ran, hag en tu-hont d'o galloud zoken, eus o fenn o-unan, 4 o deus aspedet ac'hanomp ha goulennet start diganimp kaout ar c'hras da gemer perzh er garitez-se a brienter evit ar Sent. 5 Hag o vont en tu-hont d'ar pezh a esperemp, o deus en em roet d'an Aotrou da gentañ, ha dimp ivez goude-se, dre youl Doue. 6 En askont da se, evel ma oa Titos en devoa dija kroget ganti hon eus goulennet digantañ, kas da benn en ho touez ivez, an oberenn-se a garitez. 7 Ha peogwir emaoc’h er penn kentañ evit pep tra, feiz, helavarded, anaoudegezh, gred leun, karantez tremenet eus hor c'halon en hoc'h hini, eo ret deoc'h ivez bezañ er penn kentañ evit ar garitez-se. 8 N'eo ket un urzh a roan deoc'h ; met dre ginnig deoc'h, evel ur skouer, gred ar re all, e fell din arnodiñ ha gwirion eo ho karantez. 9 Anavezout a rit karitez hon Aotrou Jezuz Krist : abalamour deoc'h, goude ma oa pinvidik, ez eo en em c’hraet paour, evit ho pinvidikaat dre e baourentez. 10 Un ali eo eta a roan deoc'h amañ. Ha sed ar pezh a zo a-walc'h evidoc'h-c'hwi hag a zo bet ar re gentañ, a-dal warlene, o kas war-raok an oberenn-se ha zoken o kaout ar mennad anezhi. 11 Bremañ eta eo deoc'h d'ober ha da gas an traoù da benn, en doare ma responto

482 X VII -ve t s izhun en amzer b l aen

hoc'h oberoù, hervez ho kalloud, da vrokusted ho mennad. 12 Pa roer un dra bennak a galon, e vez deuet mat ar pezh a vez. N'eus ket avat da reiñ ar pezh n'hon eus ket. 13 Rak evit divec’hiañ ar re all, n'hoc'h eus ket d'en em lakaat c’hwi hoc'h-unan en diaezamant : ar pezh a zo d'ober eo ma vo ingalded. 14 En degouezh-mañ, eo d'ho puilhentez da reiñ pourvez d'o faourentez, evit ma teuio ivez o fuilhentez-int da sikour ho paourentez-c'hwi. En doare-se e vo kempouez gant an traoù, 15 hervez ma-z eo skrivet : An hini en devoa dastumet kalz, n'en devoa mann ebet a re, hag an hini en devoa dastumet nebeut ne vanke netra dezhañ. 16 Bennozh da Zoue a lak en ho keñver e kalon Titos an hevelep gred hag ennon. 17 Respontet en deus d'hor goulenn ; kentoc'h c'hoazh, mall warnañ, en deus divizet anezhañ e-unan mont du-se. 18 Kas a reomp gantañ ar breur a vez graet e veuleudi dre an holl Ilizoù a-zivout an Aviel. 19 Ouzhpenn-se, eñ eo an hini a zo bet dibabet gant an Ilizoù da vezañ hor c'hompagnun en hor beajoù evit an oberenn-se a garitez, en em roomp dezhi evit gloar an Aotrou e-unan hag evit respont da c'hoant hor c'halon. 20 Gant se e fell dimp en em ziwall diouzh pep rebech e-keñver an arc'hant bras-se hon eus d'ober war e dro ; 21 rak evezh-mat a lakomp d'ober ar pezh a zo mat, n'eo ket hepken da sell an Aotrou, met ivez da sell an dud. 22 Ganto ivez e kasomp ar breur-se dimp hon eus alies, e kalz a draoù, arnodet e c'hred, hag en em ziskouez en degouezh a-vremañ kalz gredusoc'h c'hoazh en abeg d'ar fiziañs vras en deus ennoc'h.23 Evit ar pezh a sell ouzh Titos, eñ eo va c'heveler ha va c’henlabourer en ho keñver ; hag evit hor breudeur, ez int, kannaded an Ilizoù, gloar ar C'hrist. 24 Roit eta dezho dirak an Ilizoù, ar brouenn eus ho karantez ha diskouezit hon eus bet digarez mat d'en em veuliñ dirazo diwar ho penn.

PEBEILGANENN 2 Kor 8, 9; Flp 2, 7a

P/ Anavezout a rit karitez an Aotrou Jezuz Krist, abalamour deoc'h, goude ma oa pinvidik, ez eo en em c'hraet paour, * Evit ho pinvidikaat dre e baourentez. U/ Da netra eo en em laket, dre gemer stumm ar servijer. * Evit ho pinvidikaat ...


EIL LENNADENN Eus Prezegadurioù sant Kaesarius eskob Arelas (Arlez)

(Sermo 25,1 : CCL 103,111-112)

Trugarez Doue ha trugarez an dud

Eürus ar re drugarezus, rak ar re-se a gavo trugarez. Dous ez eo anv an drugarez, va breudeur ker, ha mar d-eo dous an anv, na pegement muioc'h an dra e-unan ? Ha daoust m'o deus an holl dud resevet trugarez, gwashañ pezh a zo, ne reont ket holl diouzh dellezout he resev ; daoust ma fell d'an holl resev trugarez, ez eus nebeut o vennout diskouez trugarez. 0! den, gant peseurt bizaj e fell dit goulenn ar pezh a zo fae ganit reiñ ? Er bed-mañ enta eo dleet d'an hini a het he resev er baradoz, ober trugarez. Setu perak, va breudeur karet, dre ma vennomp holl kaout trugarez, greomp ganti hon alvokadez er bed-mañ, evit m'hon dieubo er bed da zont. Rak, bez' ez eus er baradoz un drugarez hag ez eer daveti dre drugarezioù an douar. Evel-henn e lavar ar Skritur-Sakr : Aotrou, en neñv emañ ho trugarez. Bez' ez eus enta un drugarez eus an douar hag unan all eus an neñv, unan denel hag unan all doueel ivez. Peseurt eo an drugarez denel ? An hini a ra dit teurel da selloù war reuzeudigezhioù ar beorien. Peseurt eo an drugarez doueel ? Honnezh a dra sur eo an hini a ro ar pardon eus ar pec’hedoù. Kement a ro trugarez mab-den war hent ar bed-mañ, trugarez Doue hen daskor er vammvro. Rak, e gwirionez, emañ Doue er bed-mañ, o kaout riv hag o kaout naon en holl beorien, evel m'en deus lavaret e-unan : Ken lies gwezh ha m'hoc'h eus graet un dra bennak da unan eus ar re vihan-mañ, eo din-me va-unan hoc'h eus hen graet. Doue enta, hag a briz reiñ donezonoù e lein an neñvoù, a fell dezhañ ivez resev war an douar. Peseurt tud ez omp-ni hag a fell dimp resev, pa vez Doue o reiñ, met a nac'h reiñ, pa vez o c'houlenn ? Pa vez ur paour o kaout naon, ar C'hrist an hini eo en deus ezhomm, evel m'en deus lavaret e-unan : Naon am eus bet ha n'hoc'h eus ket roet din da zebriñ. Arabat dit enta disprizout mizer ar beorien, mar fell dit esperout gant surentez pardon da bec’hedoù. Bremañ, va


breudeur, emañ ar C'hrist o kaout naon ; bremañ e teurvez kaout naon ha sec'hed e-unan en holl beorien, hag ar pezh a resev war an douar, hen rentañ a ra er baradoz. Goulenn a ran diganeoc'h, va breudeur, petra a fell deoc'h pe betra a glaskit pa zeuit d'an Iliz ? Petra evit gwir, nemet trugarez ? Grit trugarez war an douar, ha trugarez an neñv a resevot. Bez' emañ ar paour o c'houlenn diganit-te, ha te o c'houlenn digant Doue : hennezh ur c'henaouad bara, ha te ar vuhez peurbadel. Ro d'ar c’hlasker-bara ar pezh a veriti resev digant ar C'hrist ; klev anezhañ o lavarout : Roit hag e vo roet deoc'h. Ne ouzon ket gant peseurt bizaj e karfes-te resev ar pezh na fell ket dit reiñ. Setu perak, pa zeuit d'an Iliz, roit aluzen d'ar beorien, hervez ho kalloud, na pa vefe un dra dister.

PEBEILGANENN Luk 6, 36. 37c-38a; Mzh 5, 7 P/ Bezit trugarezus evel m'eo ho Tad trugarezus ; * Pardonit hag e viot pardonet ; roit hag e vo roet deoc'h. U/ Eürus ar re drugarezus, rak int-i ivez a vo graet trugarez outo. * Pardonit ...

Pedenn Aotrou Doue, c'hwi hag a ziwall ar re a laka o fiziañs ennoc'h, ha n'eus hepdoc'h netra start, netra santel, skuilhit warnomp ho krasoù gant largentez, evit ma c'hellimp, heñchet ha renet ganeoc'h, tennañ implij eus madoù tremeniat ar bed-mañ en doare da vezañ stag dija ouzh ar re na dremenont ket. Dre hon Aotrou >...

TRED E D EIZ- LID

Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑDiouzh an eil Lizher da g/Korintiz 9, 1 - 15

Frouezh speredel ar gest

Breudeur : 1 Evit ar pezh a sell ar sikour da reiñ d'ar Sent, n'em eus ket ezhomm da skrivañ deoc'h diwar e benn ; 2 rak anavezout a ran gred ho kalon, ha diwar e benn e veulan ac'hanoc'h dirak


Makedoniz : Ac’haia, emezon, a zo prest abaoe warlene ! Ya, ho kaloniezh he deus broudet al lodenn vrasañ. 3 Kaset em eus deoc'h koulskoude hor breudeur, evit na vo ket dislavaret war ar poent-se ar veuleudi am eus roet deoc'h, hag evit ma viot prest, evel m'am eus lavaret e vefec'h. 4 Anez da se, lakomp e teufe ganin Makedoniz, hag e kavfent ac'hanoc'h dibrest, neuze ar surentez kaer-se diskouezet ganimp a drofe d'hor mezh, kuit da lavarout e vefe ivez d'hoc'h hini. 5 Soñjet em eus eta e oa ret din pediñ hor breudeur da vont a-raok dimp betek ennoc'h, evit ragaozañ an donezon-se bet dija kemennet ganeoc'h ; evel-se e vo prest pep tra, en doare ma vo gwir largentez ha n'eo ket tostoni. 6 Gouezit an dra-se : an hini a had rouez a vedo rouez ivez ; hag an hini a had stank a vedo stank ivez. 7 Da bep unan da reiñ hervez m'en devo kavet mat en e galon, ha n'eo ket gant keuz pe dre heg : rak Doue a gar an neb a ro gant levenez. 8 A-hend-all, barrek eo Doue d'ho kargañ gant donezonoù a bep seurt, evit m'ho pefe bepred hag e pep tra, kement hoc'h eus ezhomm ha ma chomfe c'hoazh peadra evit oberoù mat a bep seurt, 9

hervez ar pezh a zo skrivet :« Gant largentez en deus roet d'ar beorion, e reizhder a bad da virviken ». 10 An hini a ro had d'an hader ha bara dezhañ da zebriñ, a bourchaso had deoc'h ivez, had fonnus, hag a lakaio da baotaat frouezh ho reizhder. 11 Pinvidikaet e pep doare, e c'hellot neuze reiñ gant pep largentez, hag houmañ a lakaio hor grasoù da sevel etrezek Doue. 12 --- Evel-se ar sikour-se, ar brofadenn-se, goude respont gant leunder da ezhommoù ar Sent, a vo en tu-hont da se un abeg evito da rentañ grasoù e-leizh da Zoue. --- 13 0 kaout gant ho sikour ur merk anat eus ho karantez, e veulint Doue evit ar sentidigezh a ziskleriit e-keñver aviel ar C'hrist, hag evit brokusted hoc'h aluzon en o c’heñver evel e-keñver an holl. 14 Hag o fedenn evidoc'h a vo hini kalonoù teneraet gant gwel ar c'hras dreist-par skuilhet warnoc'h gant Doue. 15 Grasoù da Zoue evit e zonezon dilavarus !

-


PEBEILGANENN Luk 6, 38; 2 Kor 9, 7a P/ Roit hag e vo roet deoc'h ; ur muzuliad kaer, stardet, hejet ha dihejet, leun dreist ar barr, a vo diskennet deoc'h en ho parlenn. * Diouzh ar muzul a vuzuliot gantañ e vo muzuliet deoc'h ivez d'ho tro. U/ Da bep unan da reiñ hervez m'en devo kavet mat en e galon, n'eo ket gant keuz pe dre heg. * Diouzh ar muzul ...

EIL LENNADENN Eus Hegelennadurioù sant Bazilios Meur eskob

(Hom.6 De caritate, 3,6 : PG 31,266-267.275)

Hadit evidoc'h-c'hwi hoc'h-unan evit ar reizhded

Kemer skouer, o! den, diwar an douar ; doug frouezh evel ma ra eñ, betek gouzout na hañvalfes bezañ izeloc'h eget un dra diene. An douar a vag frouezh daoust ne d-eo ket eñ o implijo, met evit servijañ ac’hanout. Te avat, kement seurt frouezh a vadelezh az po taolet, ez eo evidout ez po o dastumet, peogwir e vez daskoret gras ha gopr an oberoù mat d'ar re o ro. Roet ac'h eus d'un den naoniek, hag ar pezh a zo bet roet a zeu da vezañ da beadra-te, ha daskoret e vez dit gant kresk. Evel ma tro ar gwinizh a gouezh war an douar da c'hounidigezh evit an hini en deus o hadet, evel-se ivez ar bara kinniget d'un den naoniek a zegaso dit diwezhatoc'h kalz 1 a ampled. Ra vo enta pal da labourkregiñ da hadañ evit buhez an neñv. Hadit, eme an Aotrou, evidoc'h hoc’h-unan , da c'hounit ar reizhded. Amañ e tilezi da arc'hant, zoken en desped dit ;er c'hontrol, ar c’hloar gounezet gant da oberoù mat a yelo ganit betek an Aotrou, pa vo an holl bobl bodet en-dro dit dirak barner an holl ouzh da c'hervel mager ha madoberour, hag o reiñ dit an holl anvioù o verkañ da zeneliezh ha da vadelezh. Daoust ha ne welez ket ar re a vez o foranañ pinvidigezhioù bras gant c'hoariva, gourenadegoù, furlukined, gant tud oc'h en em gannañ gant loened gouez, - ar gwel anezho, na pa ve ken, a laka an nen da gaout rukun -, oc'h ober an dispignoù foll-se evit kaout un tamm gloar, evit klevout ar bobl o youc'hal en o enor hag o strakal o daouarn dezho ?


Te avat, perak ez out pizh ha sellant gant dispignoù hag a zle pourchas dit gloar ken bras ? Rak Doue en em zisklerio a-du ganit, an Aelez a-gevret az meulo, kement den a zo bet abaoe m'eo krouet ar bed a embanno ez out eürus ; gloar beurbadel, kurunenn ar reizhded, rouantelezh an neñvoù a resevi evel paeamant evit traoù tremeniat bet meret mat ganit. Met war a seblant, ne d-out ket trechalet gant kement-se, te hag a zispriz ar madoù prientet hag hon eus-ni esperañs da resev, o vezañ m'emañ da garantez-te gant madoù an amzer-mañ. Ac'hanta ! Mer ar pinvidigezhioù e meur a stumm all, bez largentezus ha brokus- meurbet evit ober dispignoù war-dro an ezhommeien. Ra vo lavaret ivez diwar da benn : Gant largentez e ro aluzen d'ar paour ; e reizhded a bado da virviken. Nag a anaoudegezh vat e tleez kaout e-keñver ar paour pa-z eo madoberour brokus evidout, na seder e tlefes bezañ, na laouen abalamour d'an enor a vez roet dit o vezañ ma n'eo ket ret dit mont da hejañ dorojoù tud all, tra m'emañ an dud all o c’hronnañ da re-te ? Bremañ ez out imoret-fall, hag a-boan ez eus tu da dostaat ouzhit ; diwall a rez d'en em gaout gant an dud all betek gouzout na vefes rediet da lezel da vont eus da zaouarn na pa vefe un dister dra. Ur gomz hepken a anavezez : « N'am eus ket, ne c'hellan ket reiñ, rak paour ez on ». Ya, e gwirionez, te 'zo paour hag en dienez eus a bep tra ; paour a garantez, paour a vadelezh, paour a feiz e Doue, paour a esperañs er vuhez peurbadel.

PEBEILGANENN Kv. Iz 58, 7-8 P/ Rann ar bara gant an hini naoniek, degemer en ti ar beorien dic'houdor ; * Neuze e paro da sklerijenn evel ur gouloù-deiz, ha dirazout e kerzho da reizhder. U/ Gwisk an neb a welez en noazh, chom hep treiñ kein d'ur breur * Neuze e paro ...

Pedenn Aotrou Doue, c’hwi hag a ziwall ar re a lak o fiziañs ennoc'h, ha n'eus hepdoc'h netra start, netra santel, skuilhit warnomp ho krasoù gant largentez, evit ma c'hellimp, heñchet ha renet ganeoc'h, tennañ implij eus madoù tremeniat ar bed-mañ en doare da vezañ stag dija ouzh ar re na dremenont ket. Dre hon Aotrou ...


PEVARE DE IZ-L ID


LENNADENN GENTAÑ

Diouzh an eil Lizher da g/Korintiz 10, 1 – 11,6

Sant Paol oc’h en em zifenn

Breudeur : 10,1 Me, Paol, me va-unan a bed ac'hanoc'h dre habaskter ha trugarez ar C'hrist, me hag a zo ken abaf pa 'n em gavan dirazoc'h, hag a zo ken hardizh pa vezan pell. 2 Ho pediñ a ran, arabat e vefe ret din, pa vin du-se, implijout an hardizhegezh-se ez on mennet mat d'ober ganti e-keñver hiniennoù a gred e vefen o 'n em ren diouzh soñjoù ar c'horf. 3 En ur c'horf, evel just, emaomp o vevañ, met ne stourmomp ket diouzh soñjoù ar c'horf. 4 Armoù ar brezel a renomp n'int ket armoù korfel, met armoù o deus ar galloud, evit kaoz Doue, da ziskar kreñvlec’hioù. Rak diskar a reomp ar falsarguzennoù 5

ha kement lorc'hentez a sav a-enep anaoudegezh Doue, hag e pakomp da brizoniad pep soñjezon evit he degas da sentiñ ouzh ar C'hrist. 6 Ha prest omp da gastizañ pep disentidigezh, adal ma vo deuet ho sentidigezh da vezañ leun. 7 Sellout a rit ouzh diavaez an traoù. Ma-z eus unan bennak a gred ennañ e-unan bezañ d'ar C'hrist, ra 'n em soñjo adarre, ha ra welo ez omp d'ar C'hrist ni ivez kement hag eñ. 8

Ha goude m'en em veulfen un tammig re eus hor galloud, eus ar galloud-se hag en deus an Aotrou roet dimp evit ho lakaat da sevel ha n'eo ket evit ho tiskar, n'em bo tamm mezh ebet. 9

Nann, ne fell ket din seblantout klask ho spontañ gant va lizheroù. 10 « E lizheroù-eñ, --- eme an dud-se ---, a zo pouezus, nerzhus ; met pa vez amañ dirazomp, eo dister e zoare, ha didalvoud e gomz ». 11 Ra gredo mat an dud-se kement-mañ : evel ma vezomp en hor c’homzoù, eo evel-se e vezimp en hon oberoù, pa vezimp tost. 12 A dra sur, n'omp ket hardizh a-walc'h evit en em lakaat war an hevelep renk, pe skoaz ouzh skoaz, gant tud seurt-se o 'n


em veuliñ o-unan. Ar re-se pa 'n em gemeront da vuzul evit en em vuzuliañ, ha pa 'n em lakont e-skoaz ganto o-unan, n'o deus skiant-vat ebet. 13 Ni avat, n'aimp ket d'en em veuliñ dreist-muzul ; ar muzul a gemerimp eo ar reolenn merket dimp gant Doue : met roet en deus dimp da lod mont betek ennoc'h ivez. 14 N'eo ken evel pa ne vijemp ket aet dija betek ennoc'h ; ne glaskomp ket en em astenn en tu-hont d'hon tachenn ; rak betek en ho touez ivez omp deuet gant Aviel ar C'hrist. 15 Neuze n'en em veulomp ket dreist-muzul, diwar goust labour reoù all ; esper hon eus avat gant ho feiz o kreskiñ, e teuimp da gaout gloar ganeoc'h mui-oc'h-mui, hervez hor reolenn dimp-ni, a zo klask muioc'h bepred, 16 e c’hellimp mont pelloc’h c'hoazh eget du-se da brezeg an Aviel, e-lec’h ober gant reolennoù reoù all a zo tennañ lorc’h eus labourioù kaset da benn. 17 An hini en em veul, ra 'n em veulo en Aotrou. Rak n'eo ket an hini en em erbed e-unan a vefe den aprouet e dalvoudegezh, met an hini a zo erbedet gant an Aotrou.11,1A ! Ma c'hellfec'h gouzañv eus va ferzh un tamm follentez ! Ya, va gouzañvit ! 2 Gwarizi am eus en ho keñver, gwarizi doueel, rak ho timezet em eus d'ur pried unel ; evel ur werc'hez c’hlan em eus ho kinniget d'ar, C'hrist. 3 Met aon am eus na rafec'h evel Eva, a voe touellet gant trubarderezh an Aerouant, na lezfec'h ho soñjoù da vezañ kontammet ha da goll ho lealded e-keñver ar C'hrist. 4 Rak pa-z en em laka an hini kentañ o tont, da brezeg deoc'h ur Jezuz all, dishañval diouzh an hini hon eus prezeget, pa-z eus kaoz da resev ur spered all, dishañval diouzh an hini hoc'h eus resevet, pe un Aviel all, dishañval diouzh an hini hoc'h eus degemeret, en em zigorit mat da se. 5 Krediñ a ran koulskoude n'on bet e tra ebet disteroc'h eget an dreistabostoled-se. 6 Mar d-on diampart e-keñver komz, n'eo ket heñvel evit ar skiant ; en diskouezet hon eus deoc’h, e pep tra hag e pep stumm.

PEBEILGANENN 2 Kor l0, 3-4a; Efz 6, 16a.17b P/ En ur c'horf emaomp o vevan, met ne stourmomp ket diouzh soñjoù ar c'horf. * Armoù ar brezel a renomp n'int ket armoù korfel. U/ Dalc'hit bepred en ho torn skoed ar feiz ha kleze ar Spered, da lavarout eo komz Doue. * Armoù ...


EIL LENNADENN Eus Katekizadurioù sant Kirillos eskob Jeruzalem

(Cat.18,23-25 : PG 33, 1043-1047)

An Iliz, pe Emvod pobl Doue

Katolik pe hollvedel ez eo anvet an Iliz dre ma-z eo skignet dre ar bed a-bezh, eus an eil penn d'egile d' an douar, ha dre ma kelenn en o fezh hag hep mank an holl gredennoù hag a zle dont da vezañ anavezet gant an dud, diwar-benn an traoù a weler hag an traoù na weler ket, an traoù o tennañ d' an neñv pe an traoù o tennañ d an douar ; ouzhpenn da se e vez graet katolik anezhi dre ma ra da holl ouenn an dud sujañ d'ar relijion reizh, pennoù-bras ha prevezidi, tud desket ha tud dizesk ; hag erfin ez eo anvet katolik, dre ma wella ha ma yac'ha holl gwitibunan diouzh kement seurt pec’hedoù a vez graet dre an ene hag ar c'horf ; erfin dre m'emañ enni kement seurt vertuz a zo, n'eus forzh petore anv a vez graet anezho, daoust evit pezh a sell ouzh an oberoù pe ar c’homzoù, pe an donezonoù speredel eus kement seurt a c'hell bezañ.. An anv-se a Iliz, pe, Galvadeg d'an Emvod, a zo enta un anvadur a zere penn-da-benn ouzh an Iliz katolik dre ma c'halv an holl dud, ha dre m'o bod a-unan, evel ma c'hourc'hemenn an Aotrou e Levr al Leviegezh : Galv ar Vodadeg a-bezh dirak dor teltenn an Testeni. Talvezout a ra pouezañ war ar ger-mañ « Galv », rak implijet eo evit ar wezh kentañ er Skritur-Sakr en arroudenn-mañ, pa ziazezas an Aotrou, evel beleg-meur, Aaron. Hag e Levr an Adlezenn e lavar an Aotrou da v/Moizez : Galv ar bobl davedon, ha ra glevint va c’homzoù evit ma teskint va doujañ. Meneg a ra c'hoazh eus anv an Iliz, pa lavar diwar-benn taolennoù al Lezenn : Ha warno e oa skrivet an holl gomzoù en deus lavaret an Aotrou deoc'h-hu, war ar Menez, eus a-greiz an tan, e deiz an Iliz , da lavarout eo ar C'halvadeg, evel. pa lavarfe en-sklaeroc'h : En deiz ma oac'h bet galvet gant Doue d'en em vodañ. Ar Salmour

Pevare De iz - l i d 491

e-unan a lavar : Ho meuliñ a rin Aotrou, en Iliz vras ; e-kreiz ur bobl niverus me ho meulo. Kent avat, en devoa kanet ar Salmour : En Iliz, bennigit an Aotrou, eus a feunteunioù Israel. An eil Iliz a voe savet diwar ar pobloù pagan gant hor Salver, hon Iliz, santel-ni, hini. ar gristenion ; diwar he fenn e lavaras da sant Pêr : Ha war ar maen-se e savin va Iliz, ha nerzhioù ar marv ne drec'hint ket warni. Taolet e voe kuit an Iliz nemeti hag a oa e Judea, ha neuze, dre ar bed-holl adalek neuze, e talc'h Ilizoù ar C'hrist da vont war stankaat, ha diwar o fenn ez eus bet lavaret er salmoù : Kanit d'an Aotrou ur c'hantik nevez ; e veuleudi a zo en Iliz ar Sent. Traoù o klotañ gant ar re-se en doa lavaret ar Profed d'ar Yuzevion : N'emañ ket va grasoù-mat ganeoc'h, eme an Aotrou hollc'halloudek ; ha kerkent e lavar ouzhpenn : Setu perak adal ar sav-heol betek ar c'huzh-heol ez eo enoret va anv e-touez ar pobloù pagan. Diwar-benn an hevelep Iliz santel katolik a skriv Paol da d/Timoteos : Evit ma ouezi penaos e tleer en em ren e ti Doue hag a zo Iliz an Doue bev, piler ha diazez ar wirionez.

PEBEILGANENN l Pêr 2, 9-10a

P/ C'hwi avat a zo ar ouenn dibabet, ar vroad santel, ar bobl bet prenet gant Doue, * Evit embann oberoù galloudus an Hini en deus ho kalvet eus an deñvalijenn d'e sklerijenn vurzhudus. U/ Ha c'hwi pa ne oac'h ket gwezhall e bobl, a zo deuet da vezañ bremañ pobl Doue. * Evit embann ...

Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi hag a,ziwall ar re a laka o fiziañs ennoc'h, ha n'eus hepdoc’h netra start, netra santel, skuilhit warnomp ho krasoù gant largentez, evit ma c’hellimp, heñchet ha renet ganeoc'h, tennañ implij eus madoù tremeniat ar bed-mañ en doare da vezañ stag dija ouzh ar re na dremenont ket. Dre hon Aotrou..

-492 X VII -ve t s izhun en amzer b l aen

PEMPVET DEI Z-LI D


LENNADENN GENTAÑ Diouzh an eil Lizher da g/Korintiz 11, 7-29

A-enep ar fals-ebestel

Breudeur : 7 Va fec'hed, hag-eñ eo bet en em izelaat evit -hoc’h uhelaat c'hwi, pa 'm eus prezeget deoc'h evit mann Aviel Doue ? 8 Ilizoù all am eus dibourvezet, en ur resev diganto va feadra evit gallout ho servijañ. 9 Ha goude bezañ en ho touez, pa-z on bet en ezhomm, n'em eus bec'hiet den ebet ; ar vreudeur deuet eus Makedonia eo ar re o deus pourvezet d'am ezhommoù. E pep doare em eus diwallet da vevañ diwar ho koust, hag e rin c'hoazh. 10 Ken gwir hag emañ ennon gwirionez ar C'hrist, nann, ne c'hello ket an abeg-se a c'hloar bezañ tennet diganin e bro Ac'haia. 11 Perak ? 0 vezañ n'ho karan' ket ? Doue a oar. 12 Met ar pezh a ran a zalc'hin d'ober, evit tennañ pep digarez digant ar re a blijfe mat dezho kaout un digarez bennak d'en em ziskouez kement ha ni war ar poent ma fougeont gantañ. 13 Ar re-se n'int nemet falsabostoled, micherourion trubard, dic'hizet en ebestel ar C'hrist. 14 Hag aze netra souezhus ! Rak Satan e-unan en em zic'hiz en un ael a sklerijenn. 15 N'eo ket ur souezh eta, mar deu e vevelion d'en em zic’hizañ int ivez e servijerion ar Reizhder. Met o diwezh a vo diouzh o oberoù. 16 En lavarout a ran adarre : arabat va c'hemerout evit un den diskiant ; pe neuze, va lezit d'ober an diskiant, ma c'hellin me ivez fougeal un tammig. 17 Ar pezh ez an da lavarout, n'eo ket hervez an Aotrou en lavarin, met evel dre follentez• pa 'n em veulin gant kement a hardizhegezh. 18 Pa-z eo gwir ez eus kalz reoù all a denn lorc'h eus o donezonoù korfel, ez an da fougeal me ivez. 19 Ken aes e c’houzañvit an dud foll, c'hwi, ar re fur ! 20 Ya, gouzañv a rit e teufed d'ober sklaved ac'hanoc'h, d'ho, tebriñ, da skrapañ ho peadra, d'ober deoc'h gant rogoni, da reiñ deoc'h fasadoù. Pempve t De iz - l id 493

21 Evit va mezh e lavaran kement-se ; krediñ a ran e vijen bet re laosk. Met n'eus forzh petra e fougeont gantañ, evel un den foll e komzan bremañ, e c'hellan en em fougeal me ivez. 22 Hebreed int ? Me ivez. Israeliz ? Me ivez. Eus gouenn Abraham ? Me ivez. 23 Ministred ar C'hrist ? Follentezioù a lavaran, me 'zo muioc’h egeto. Muioc’h egeto dre al labourioù, muioc'h egeto dre ar prizonidigezhioù, kalz muioc'h dre an taolioù resevet. Alies on bet e riskl ar marv. 24 Pemp gwech em eus resevet digant ar Yuzevion, daou-ugent taol-skourjez nemet unan. 25 Teir gwech on bet kelastrennet, ur wech on bet labezet ; teir gwech em eus graet peñse ; c'hoarvezet eo ganin tremen un devezh, hag un nozvezh e dour ar mor don. 26 Beajoù diniver, risk1où gant ar stêrioù, risk1où gant al laeron, riskloù a-berzh va c’henvroiz, riskloù a-berzh ar Baganed, riskloù ar c'hêrioù, riskloù ar gouelec’hioù, riskloù ar mor, riskloù a-berzh ar falsvreudeur. 27 Labour ha skuizhder, beilhadegoù stank, naon ha sec’hed, yun alies, yenijenn ha noazhder. 28 Hag hep komz eus ar peurrest, va bec’hiad din bemdez, va soursi gant an holl Ilizoù. 29 Piv 'zo sempl hep na vefen sempl ivez ? Piv a zeu da gouezhañ, hep na vefen devet gant an tan ?

PEBEILGANENN Gal 1. 11b. 12: 2 Kor 11. 10a. 7b P/ An Aviel am eus kemennet n'eo ket diouzh diouzh doare an den ; * Rak n'eo ket digant un den em eus resevet pe desket anezhañ, met dre ziskuliadur Jezuz Krist. U/ Ken gwir hag emañ ennon gwirionez ar C'hrist, ez eo Aviel Doue am eus prezeget deoc'h evit mann. * Rak n'eo ket

EIL LENNADENN

Eus Katekizadurioù sant Kirillos eskob Jeruzalem

(Cat.18,,26-29 : PG 33,1047-1050)

An Iliz, pried Jezuz Krist

Iliz « katolik » : rak hennezh eo gwir anv ar vamm santel-mañ hor mamm dimp-ni holl ; bez' ez eo ivez pried hon Aotrou Jezuz Krist Mab unganet da Zoue, (rak skrivet ez eo : Evel ma karas ar494 X VII -ve t s izhun en amzer b l aen

C'hrist an Iliz, ha m'en em roas d'ar marv eviti, hag ar pezh a zo da heul), bez' ez eo ivez skeudenn hag heñveledigezh ar Jeruzalem eus an neñv a zo dieub hag hor mamm dimp-ni holl. Bet e oa divugel da gentañ, met bremañ ez eo mamm d'ul lignez niverus. Ur wezh argaset kuit ar wreg kentañ, neuze en eil, da lavarout eo, en Iliz katolik, Doue, evel ma lavar sant Paol, en deus lakaet hiniennoù, da gentañ da ebestel, d'an eil da brofeded, d'an trede da zoktored, war o lerc'h emañ ar galloud d'ober burzhudoù, ha goude-se an donezon da yac’haat, da skoazellañ, da c'houarn, da gomz e meur a yezh, ha pep doare vertuz : ar furnez, a lavaran, ar ouiziegezh, ar gerreizhded hag ar justis, an drugarez hag ar vadelezh, hag ar basianted didrec'hus en heskinerezhioù. An Iliz dre armoù ar reizhded, ar re da dagañ ha d'en em zifenn, a-dreuz gloar ha dizenor, da gentañ en heskinadegoù hag en trubuilhoù, he deus lakaet war bennoù ar verzherien santel kurunennoù ar basianted plezhennet gant garlantezioù disheñvel ha graet gant bleunioù liesseurt. Bremañ avat, en amzerioù-mañ a beoc’h, e resev, a-drugarez da Zoue, an enorioù dleet dezhi, a-berzh ar rouaned, tud anavezet abalamour d'o c’hargoù uhel, en ur ger, a-berzh tud a bep rumm hag a bep doare. Ar rouaned, er broioù a gaver e lec’hioù disheñvel, a zo bevennet o beli ; n'eus nemet an Iliz santel katolik hag he deus dre ar bed holl ur veli divevenn. Rak an Aotrou Doue, evel m'eo skrivet, "en deus laket dezhi evel bevennoù : ar peoc’h. En Iliz santel katolik-mañ, ni, hag a vez stummet gant gourc’hemennoù koulz ha gant gizioù kaer-estlammus d'an holl dud, hor bo rouantelezh an neñvoù, hag e c'hounezimp evel hêrezh ar vuhez peurbadel ; e sell d'ar vuhez-se eo e c’houzañvomp pep tra, evit he resev digant an Aotrou. Rak n'eo ket e traoù dister eo merket dimp ar pal da dizhout ; met gounit ar vuhez peurbadus, setu aze ar stourmad hon eus da ober. Setu perak, en diskleriadur a feiz, e vez desket dimp, goude ar gerioù-man : Hag e dasorc'hidigezh ar c’horfoù, da lavarout eo, adsav ar re varv da vev (komzet hon eus diwar-benn se), hon eus da grediñ er vuhez peurbadel, hon eus ni, kristenion, d'en em gannañ evit he zizhout. C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 495

Neuze 'ta, buhez ez eo Doue an Tad, e gwirionez hag hep mar ebet ; dre e Vab, evel eus ur vammenn, e skuilh warnomp holl, er Spered Santel, donezonoù an neñv, ha dre e vadelezh ez eo prometet ivez evit gwir, d'an dud ma-z omp, madoù ar vuhez peurbadus.

PEBEILGANENN Kv. S 32(33), 12

P/ Dellezek a veuleudi eo ar bobl en deus Aotrou an Armeoù benniget en ur lavarout : * Labour va daouarn ez out, te va feadra, o! Israel. U/ Eürus ar vroad eo an Aotrou a zo he Doue, ar bobl en deus dibabet evit e zomani. * Labour ...

Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi hag a ziwall ar re a laka o fiziañs ennoc'h, ha n'eus hepdoc'h netra start, netra santel, skuilhit warnomp ho krasoù gant largentez, evit ma c'hellimp, heñchet ha renet ganeoc'h, tennañ implij eus madoù tremeniat ar bed-mañ, en doare da vezañ stag dija ouzh ar re na dremenont ket. Dre hon Aotrou ...


Da Eurlid al lennadennLENNADENN GENTAÑ Diouzh an eil Lizher da g/Korintiz 11, 30 – 12, 13

An Abostol en em veul en abeg d'e wanderioù

Breudeur 11,30 Mar d-eo ret en em fougeal, eo eus va gwanderioù-me en em fougein. 31 Doue, Tad an Aotrou Jezuz Krist, benniget ra vezo da viken, a oar ne lavaran ket gevier. 32 E Damask, gouarnour ar roue Aretaz, en devoa laket diwall kêr Damask evit gallout va fakañ. 33 Met dre ur prenestr, en ur bouteg, e voen diskennet a-hed ar voger, hag en em dennis a-dre e zaouarn. 12,1 Mar ranker fougeal, ne dalv mann ebet koulskoude, e teuin da gomz eus gweledigezhioù ha diskuliadurioù an Aotrou.496 X VII -ve t s izhun en amzer b l aen

2 Anavezout a ran un den er C'hrist, a zo bet savet, bremañ ez eus pevarzek vloaz, pe gant e gorf pe hep e gorf, n'ouzon ket, Doue a oar - , an den-se a voe savet betek an trede neñv. 3 Ya, en gouzout a ran, an den-se, - pe gant e gorf pe hep e gorf, n'ouzon ket, Doue a oar - , 4 a voe savet betek ar Baradoz, hag a glevas komzoù dilavarus, n'eo ket permetet da zen o diskleriañ. 5 Evit an den-se e c’hellan fougeal ; evidon-me avat ne glaskin fougeal nemet eus va sempladurezh. 6 Ma karfen en em veuliñ ne vefen ket diskiant, ne lavarfen nemet ar wirionez ; met mirout a rin d'en ober, gant aon na soñjfe unan bennak diwar va fenn en tu-hont d'ar pezh a weler ennon pe a glever diganin. 7 Hag en abeg d'an diskuliadurioù=se bezañ ken uhel, evit na zeufen ket da dennañ lorc’h diouto, ez eus bet laket din ur broud em c'horf, un ael a Satan, karget da zistagañ din jodadoù, evit herzel ouzhin d'en em uhelaat. 8 Diwar-benn se, dre deir gwech, em eus pedet an Aotrou da bellaat se diouzhin. 9 Met diskleriet en deus din : « Va gras a zo a-walc'h evidout ; rak va nerzh a gav e leunder e-kreiz ar sempladurezh ». A galon laouen eta, eo kentoc'h eus va gwanderioù en em veulin, evit ma vo nerzh ar C'hrist o chom ennon. 10 Neuze en em blijout a ran em gwanderioù. en dismegañsoù, en enkrezioù, en heskinadegoù, en ankenioù gouzañvet evit ar C'hrist rak pa vezan sempl, eo neuze e vezan nerzhus. 11 Setu me aet da foll ! C'hwi hoc’h eus va rediet d'ober. Deoc'h e oa d'ober stad ac'hanon. Rak e tra ebet n'on bet disteroc'h eget. an dreistabostoled-se, evidon da vezañ netra. 12

Ar sinoù a verk ar gwir abostol, o gwelet hoc'h eus dre hol labour en ho touez : pasianted e pep keñver, burzhudoù. marzhennoù, oberoù a c'halloud Doue.13 Petra hoc'h eus bet nebeutoc'h eget an Ilizoù all, nemet n'em eus ket bevet diwar ho koust ? Pardonit din an dra dijust-se !

PEBEILGANENN 2 Kor 12, 9ba; 4, 7 P/ A galon laouen enta eo kentoc'h eus va gwanderioù en em veulin, evit ma vo nerzh ar C'hrist o chom ennon, * Rak va nerzh a gav e leunder e-kreiz ar sempladurezh. U/ Met an teñzor-se a zougomp e listri-priaj, evit ma vo anat e teu eus Doue ar galloud-se dreist-hini. * Rak va nerzh ... C 'hwec 'hve t D e iz - l i d 497

EIL LENNADENNDeroù Lizher sant Ignatios Antiokeia eskob ha merzher, da b/Polikarpos

(Inscriptio ; nn.1,1 - 4,3 s Funk 1,247-'249)

Ret eo dimp gouzañv pep tra abalamour da Zoue evit ma roio ivez e skoazell dimp-ni

Ignatios, hag a vez graet ivez Teoforos anezhañ, a het pep seurt madoù da b/Polikarpos, eskob Iliz Smirna, pe gentoc'h, en deus e-unan evel eskob,, Doue an Tad hag an Aotrou Jezuz Krist. Da veuliñ a ran evit da zeoliezh diazezet start evel war ur roc'h divrall, hag e rentan gloar hag enor da Zoue dre m'en deus va aotreet da welout da zremm direbech ; gras din da c'hellout en em vataat anezhi dalc'hmat e Doue. Da c’hourfediñ a ran dre ar c'hras ez out ganti gwisket, da vuanaat da redadenn ha da atizañ an holl vreudeur gant da alioù, ma vint salvet. Diskouez emaout e karg a eskob e pep tachenn, korfel ha speredel. Laka da breder war an unaniezh, rak n'eus netra gwelloc'h. Doug gant pasianted an holl vreudeur evel m’emañ an Aotrou e-unan ouzh da zougen-te. Bez leun a basianted hag a garantez ouzh an holl, evel ma rez dija. En em ro dizehan d'ar bedenn ; goulenn ur furnez brasoc'h c'hoazh eget an hini ac'h eus. Bez war evezh gant ur spered dihun. Komz ouzh pep hini en e bart e-unan e-giz ma ra an Aotrou Doue. Doug gwanderioù an holl evel un atletour peurc'hraet. E-lec'h ma-z eus muioc'h a boan, ez eus muioc’h a c'hounid. Mar ne garez nemet an diskibled vat ne veritez ket kalz a anaoudegezh Ar re muiañ-kontammet eo a zleez da c'hounit gant da zouster. Ne vez, ket graet gant un hevelep palastr war-dro an holl c’houlioù. Dousa d'ar barroù terzhiennek gant palastroù gleb. Bez e pep tra evezhiek evel an naer, hag eeun bepred evel ar goulm. Te 'zo korf ha spered evit ober gant douster war-dro an traoù a welez ; evit ar re na weler ket goulenn ma vint diskuliet dit evit na vanko netra dit ha ma vo roet dit a-fonn an holl zonezonoù speredel. Evel ma c'hortoz ar sturier avel a-du, hag evel ma c'hed an den taolet ha distaolet gant ar gorventenn ar porzh-mor, evel-se emañ an amzer-mañ ouzh da c'hervel d'al labour, evit ma c’helli tizhout Doue a-unan gant da dud. Bez kerreizh evel un atletour da Zoue : ar priz a zo an divarvelezh hag ar vuhez peurbadel, evel ma c'houzout mat-tre. E pep tra e498 X VII -ve t s izhun en amzer b l aen

kinnigan evidout-te en aberzh, va buhez, hag ar chadennoù-mañ ac'h eus bet poket dezho. Na spont ket dirak an dud-se hag a hañval bezañ dellezek a feiz, met a gelenn ur gredenn all. Dalc'h start evel an annev dindan ar morzhol. Merk un atletour bras eo en em lezel da vezañ bloñset a daolioù, ha trec’hiñ. Dleet eo dimp gouzañv pep tra evit Doue dreist-holl, evit m'hor gouzañvo-ni e-unan. Bez gredus-oc’h-gredus. Gra diouzh anaout doare an amzerioù. Esper en Hini a zo en tu-hont d'an amzer, er-maez an amzer, diwelus, met cm c’hraet gwelus evidomp, an Hini na c'hell ket bezañ touchet, ha na c'hell ket gouzañv, met a zo en em c'hraet gouzañvus evidomp-ni, hag en deus santet poanioù a bep seurt evidomp-ni. Na zilez ket an intañvezed : war-lerc'h an Aotrou eo te a zle kemer preder ganto. Arabat e vefe graet un dra bennak hep da ali, na te kennebeut na ra netra hep Doue; forzh penaos ne rez ket kennebeut. Bez ferv. Ra vo graet bodadegoù aliesoc'h, kouvi pep hini dre e anv. Na zispriz ket ar sklaved, paotred pe verc'hed ; met int-i diouzh o zu arabat dezho en em c’hwezhañ. Er c'hontrol, da raint o servij evit klod Doue gant brasoc'h aked evit kaout digant Doue ur frankiz uheloc'h. Arabat dezho klask bezañ dieubet diwar goust ar gumuniezh, gant aon na zeufent da vezañ sklaved o gwallc'hoantegezh.

PEBEILGANENN 1 Tim 6, l1b-12a; 2 Tim 2, 10a

P/ Te, o! den Doue, klask ar reizhded, an doujañs-Doue, ar feiz, ar garantez, ar basianted, an douster * Kas en-dro emgann santel ar feiz, gounez ar vuhez peurbadus. U/ Rak-se e c'houzañvan pep tra evit ar re zibabet, evit ma c'hounezint int ivez, ar silvidigezh. * Kas en-dro emgann santel ...

Pedenn

Aotrou Doue, c'hwi hag a ziwall ar re a laka o fiziañs ennoc'h, ha n'eus hepdoc'h netra start, netra santel, skuilhit warnomp ho krasoù gant largentez, evit ma c'hellimp, heñchet ha renet ganeoc'h, tennañ implij eus madoù tremeniat ar bed-mañ, en doare da vezañ stag dija ouzh ar re na dremenont ket. Dre hon Aotrou... D'ar Seizhvet-deiz 499

D'AR SEIZHVET-DEIZ


LENNADENN GENTAÑDiouzh an eil Lizher da g/Korintiz 12, 14 --- 13, 13

Keloù gant an Abostol eus e weladennda gristenien g/Korintoz d'o reizhañ

Breudeur : 12,14 Setu ma-z on prest da vont du-se evit an trede gwech, ha ne vevin ket c’hoazh diwar ho koust ; rak ne glaskan ket ar pezh a zo deoc'h, met c’hwi hoc'h-unan. Rak n'eo ket d'ar vugale dastum arc'hant evit o zud, met d'ar gerent evit o bugale. 15 Me avat eo a galon laouen e rofen pep tra hag en em rofen va-unan evit hoc'h eneoù, zoken mar dlefen, ouzh ho karout muioc’h, bezañ karet nebeutoc'h. 16 Lakomp, a lavaro tud 'zo. Me va-unan n'on ket bet ur samm evidoc'h ; met gaouiat evel ma-z on, em eus tapet ac'hanoc'h dre widre. 17 Hag-eñ em eus tennet ur falsgounid bennak ac'hanoc'h dre unan eus ar re am eus kaset deoc'h ? 18 Aspedet em boa Titos da vont ha kaset em boa gantañ ar breur a. ouzoc’h. Hag-eñ eo Titos en deus tennet, falsgounid ac'hanoc'h ? Hag-eñ n'eo ket gant an hevelep spered hon eus en em renet ? En ur heuliañ an hevelep roudoù ? 19 Abaoe pell dija e soñjit moarvat e klaskomp amañ en em zidamall. N'eo ket ! Dindan sell Doue hag er C’hrist eo e komzomp ; ha kement-se holl, va re vuiañ-karet, evit ho lakaat da adsevel. 20 Rak aon am eus n'ho kavfen ket, pa zegouezhin, evel ma karfen e vefec’h-c'hwi, ha me, na vefen kavet ganeoc’h, evel ma plijfe deoc'h. Aon am eus na vefe en ho touez rendaeloù gwarizi, droukrañsoù, dizemglev, droukkomzoù, klakennerezh, lorc'hajoù, dizurzhioù. 21 Aon am eus na rofe Doue din mezh ganeoc'h pa zistroin d'ho kaout, ha n'am befe da ouelañ war veur a. bec’her kozh chomet hep ober pinijenn evit o buhez a hudurniezh, a riboderezh hag a c'hadaliezh. 13,1 Setu an trede gwech ma-z an du-se. Pep afer eo war gomz daou pe dri dest a vo klasket diskoulm dezhi. 2 En lavaret em eus d'ar bec'herion gozh kenkoulz ha d'an holl reoù all, hag en500 X VII -ve t s izhun en amzer b l aen

lavarout a ran adarre, bremañ pa-z on pell diouzhoc’h, evel e-pad ma oan en ho touez evit an eil gwech : mar distroan, e vin didruez er wech-mañ. 3 Ya, fellout a ra deoc'h kaout ar brouenn emañ ar C'hrist o komz ennon, eñ ha n'en deus gwanded ebet en ho keñver met en em ziskouez galloudus en ho touez. 4 Staget eo bet moarvat ouzh ar Groaz en e sempladurezh, met bev ez eo dre c'halloud Doue. Ni ivez en hevelep doare hon eus sempladurezh ennañ, met bev e vezimp a-gevret gantañ dre c'halloud Doue, en hon doare d'en em ren en ho keñver. 5 En em sellit hoc'h-unan da welout hag-eñ emaoc’h er feiz ; en em aprouit hoc'h-unan. Daoust ha n'anavezit ket emañ Jezuz Krist ennoc’h ? Nemet ne vefec'h ket kavet mat gantañ. 6 Esper am eus ez anavezot ez omp ni kavet-mat. 7 Pediñ a reomp Doue, na rafec'h droug ebet ; ne glaskomp ket en em ziskouez den aprouet, c'hoant ton eus ma rafec’h-c’hwi ar pezh a zo mat, ha n’hor befe ket ni d'en em ziskouez den aprouet. 8 Rak n'hon eus ket galloud a-enep d'ar wirionez, met evit ar wirionez. 9 Ha laouen omp, pa vezomp-ni dic’halloud, ha c'hwi leun a nerzh. Ya, sed ar pezh. a c’houlennomp en hor pedennoù, hoc'h addresidigezh. 10 En abeg da se e skrivan an traoù-se deoc'h, tra m’emaon, pell, evit na rankin ket, pa vezin en ho touez, ober garv ouzhoc'h, hervez ar galloud en deus an Aotrou roet din, evit sevel an ti ha n'eo ket evit diskar. 11 A-hend-all, breudeur, bezit laouen, labourit d'ho santelidigezh, en em frealzit an eil egile, bezit unan a spered, bevit er peoc'h, ha Doue ar garantez hag ar peoc'h a vezo ganeoc'h. 12 En em saludit an eil egile dre ar pok santel. An holl Sent ho salud. 13 Gras an Aotrou Jezuz Krist, karantez Doue, hag unvanidigezh ar Spered Santel da vezo ganeoc'h holl !

PEBEILGANENN 2 Kor, 13, 11; Flp 4, 7 P/ Bezit laouen, labourit d'ho santelidigezh, bevit e peoc'h, * Ha Doue ar garantez hag ar peoc'h a vezo ganeoc'h. U/ Peoc'h Doue an hini a zo dreist da bep skiant, d'ho miro dindan e ward, kalon hag ene, er C'hrist Jezuz. * Ha Doue ...

- D'ar Seizhvet-deiz 501

EIL LENNADENN Diouzh Lizher sant Ignatios Antiokeia eskob ha merzher, da b/Pohkarpos

(Nn.5,1 - 8,1.3 Funk 1,249-253)

Ra vo graet pep tra evit enor Doue

Tec'h diouzh ar micherioù fall ; pe gentoc’h, prezeg d'ar bobl enep dezho. Lavar d'am c'hoarezed karout an Aotrou, ha bezañ fidel d'o fried a gorf hag a spered. En hevelep doare, kemenn d'am breudeur en anv Jezuz Krist karout o gwragez evel m'en deus an Aotrou karet an Iliz. Mar gell unan bennak bevañ er c’hlanded en enor da gorf an Aotrou, ra chomo en uvelded. Mar kemer gloar diwar-se, ez eo kollet ; mar kav dezhañ ez eo trec'h d'an eskob, ez eo kollet dija. Dereat ez eo ivez d'ar wazed ha d'ar maouezed a zimez, skoulmañ o unaniezh gant asant an eskob, evit ma vo o friedelezh hervez an Aotrou, ha n'eo ket hervez ar wallc’hoantegezh. Bezet graet pep tra evit enor Doue. En em stagit ouzh an eskob, evit m'en em stago Doue ouzhoc'h-hu ivez. Va buhez a ginnigan evit ar re a suj d'an eskob, d'ar veleion, d'an diagoned, gras din da gaout lod ganto e Doue. Dougit dorn an eil d'egile ; stourmit a-gevret, redit a-gevret, gouzañvit a-gevret, it d'ho repoz a-gevret, ha savit a-gevret, o vezañ ma-z oc'h merourion Doue, e skorerion, e servijerion. Klaskit plijout d'an hini a rit ho servij-soudard dindan e urzhioù, hag a ro ho pae deoc'h-c'hwi ; arabat e vefe dizertour ebet en ho touesk. Ra chomo ho padeziant evel ho skoed, ar feiz evel ho tokarn, ar garantez evel ho koaf, ar basianted evel ho houarnwisk ; hoc’h arc'hant plaset ez eo hoc'h oberoù mat evit ma c'hellot resev e koulz vat an digoll a zo dleet deoc'h. Bezit pasiant an eil e-keñver egile, en douster e-giz ma-z eo Doue en ho keñver. Nag e karfen kaout ar joa da vezañ bepred ganeoc'h. An Iliz hag a zo en Antiokeia, e Siria, evel ma-z eus bet roet da c'houzout din, a zo e peoc'h, a-drugarez d'ho pedennoù. Evel-se me ivez en em sant dinec'hoc'h, en em-zilez e Doue, ha va c'hoant nemetañ eo tizhout Doue, a-dreuz va foanioù, evit ma vin anavezet evel ho tiskibl e deiz an advevadeg. Mat e vefe, o! Polikarpos benniget, ober un emvod plijus da Zoue, ha dibab502 X VII -ve t s izhun en amzer b l aen

unan karet-kenañ ganeoc'h ha leun a c'hred, hag a c'hellfe bezañ anvet kannad Doue. Hemañ a rofes dezhañ ar garg da vont da Siria ha da reiñ da anaout ho karantez difaezhus, evit brasañ gloar Doue. Ar c'hristen n'eo ket mestr warnañ e-unan, met e servij Doue emañ. Al labour-se, mar karit hen seveniñ, a zo labour Doue hag hoc'h hini. Fiziañs am eus er c'hras hag e kredan ez oc'h prest da seveniñ un oberenn vat evit servij Doue. O vezañ ma-z anavezan ho karantez virvidik evit ar wirionez, ez eo ul lizher berr a ali mat eo am eus skrivet deoc’h. N'em eus ket gallet skrivañ d'an holl Ilizoù dre m'em boa ranket mont d'al lestr prim-ha-prim e Troas evit mont da Neapolis, hervez an urzhioù. Skriv enta da Ilizoù ar reter, te hag a anavez menoz Doue, ma raint o-unan ar memes tra. Ar re a c’hello a gaso kannaded, hag ar re all lizheroù dre an dud a vo bet kaset ganit. Evel-se e resevot gant gwir abeg klod peurbadus evel ma veritez. Hetiñ a ran deoc'h bezañ yac'h bepred en hon Doue Jezuz Krist. Gras deoc'h da chom drezañ en unaniezh ha dindan evezherezh Doue. Bezit yac'h en Aotrou.

PEBEILGANENN 1 Kor 15, 58; 2 Tes 3, 13 P/ Bezit start, divrall, o terc'hel da vont war-raok e labour an Aotrou, * En ur c'houzout ne vo ket didalvoud ho poan en Aotrou. U/ Grit ar mad hep skuizhañ. * En ur c'houzout ...

Pedenn

Aotrou Doue, c’hwi hag a ziwall ar re a laka o fiziañs ennoc'h, ha n'eus hepdoc’h netra start, netra santel, skuilhit warnomp ho krasoù gant largentez, evit ma c'hellimp, heñchet ha renet ganeoc'h, tennañ implij eus madoù tremeniat ar bed-mañ, en doare da vezañ stag dija ouzh ar re na dremenont ket. Dre bon Aotrou...

1 · Web view1 Setu ar c'homzoù a lavaras Moshe d'an holl Israeliz en tu-hont d'ar Yarden, er...

Documents

Transcript of 1 · Web view1 Setu ar c'homzoù a lavaras Moshe d'an holl Israeliz en tu-hont d'ar Yarden, er...