iL E^F I *, {i, /r-stte/phy217F16/lectures/wk10.pdf · B(e) ,
TABLE ANALYTIQUE UTU - Larciereditionslarcier.larciergroup.com/resource/extra...le corps de...
Transcript of TABLE ANALYTIQUE UTU - Larciereditionslarcier.larciergroup.com/resource/extra...le corps de...
TABLE ANALYTIQUE UTU
Cette table présente le Thésaurus officiel UTU tel qu’il existe en quatre niveaux. Les quatre niveauxd’approfondissement des notions sont symbolisés par des petites icônes identiques à celles présentes dansle corps de l’ouvrage. À côté de chaque niveau de l’arborescence, figure la page à laquelle il se situe.On n’y retrouve toutefois que les mots-clés sous lesquels des documents sont répertoriés. Les mots-clés ne contenant que la mention « néant » dans l’ouvrage, ne sont pas repris ici.
DROIT JUDICIAIRE
� DROIT JUDICIAIRE - PRINCIPES GENERAUX . . . . . . . . . . 3
� Principes (droit judiciaire - principes generaux) . . 3
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
� Droit commun de la procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
� Notions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
� Demande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
� Demande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
� Demande incidente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
� Demande reconventionnelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
� Demande en intervention . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
� Demande nouvelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
� Jugement - arret . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
� Jugement avant dire droit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
� Nullite et jugement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
� Litispendance - connexite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
� Indivisibilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
� Motifs des jugements et arrets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
� Action en justice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
� Qualite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
� Interet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
� Chose jugee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
� Chose jugee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
� Force de chose jugee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
� Signification - notification . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
� Modes de signification . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
� A la personne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
� Au domicile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
� A l’etranger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
� Au procureur du Roi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
� Significations particulieres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
� Conditions de validite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
� Notification . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
� Forme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
� Delais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
� Modification et adaptation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
� ORGANISATION JUDICIAIRE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
� Generalites (organisation judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . 12
� Organisation et service tribunaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
� Tribunal d’arrondissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
� Tribunal de premiere instance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
� Tribunal correctionnel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
� Tribunal de la jeunesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
� Tribunal d’application des peines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
� Tribunal de commerce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
� Organisation et service cours . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
� Cour d’appel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
� Ministere public . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
� Caracteristiques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
� Mission . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
� Auditeur du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
� Referendaires et juristes de parquet . . . . . . . . . . . . . . . . 13
� Greffiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
� Siege . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
� Nomination des membres de l’ordre judiciaire . . . 14
� Magistrats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
� Conditions pour differentes fonctions . . . . . . . . . . . . . . 14
� Examen d’aptitude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
� Procedure de nomination et designation . . . . . . . . . . . . 14
� Fonctions judiciaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
� Conditions pour l’exercice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
� Discipline ordre judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
� COUR DE CASSATION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
956 Table analytique UTU
� Mission et raison d’etre de la Cour . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
� Competence et role de la Cour . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
� Autres (Cour de cassation) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
� CONSEIL SUPERIEUR DE LA JUSTICE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
� Generalites (Conseil Superieur de la Justice) . . . . . . 15
� BARREAU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
� Generalites (barreau) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
� Conditions professionnelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
� Droits et devoirs des avocats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
� Representation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
� Honoraires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
� Secret professionnel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
� Discipline barreau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
� Avocats europeens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
� Avocats pres la Cour de cassation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
� Ordre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
� Ordre des barreaux francophones et germanophone 19
� Responsabilite avocats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
� Autres (barreau) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
� AIDE JURIDIQUE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
� Generalites (aide juridique) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
� Aide de deuxieme ligne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
� Assistance judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
� HUISSIER DE JUSTICE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
� Conditions de nomination huissier de justice . . . . . 20
� Devoirs huissier de justice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
� Tarif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
� Responsabilite huissier de justice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
� Autres (huissier de justice) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
� COMPETENCE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
� Generalites (competence) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
� Criteres de competence materielle . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
� Instance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
� Demande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
� Incidents . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
� Competence materielle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
� Tribunal de premiere instance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
� Competence ordinaire (tribunal de premiere ins-tance) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
� Appel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
� Cas particuliers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
� Tribunal de commerce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
� Competence generale (tribunal de commerce) . . . . 23
� Cas particuliers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
� Tribunal du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
� Competence generale (tribunal du travail) . . . . . . . . . 23
� Reglement collectif de dettes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
� Droit du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
� Accidents du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
� Securite sociale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
� Cas particuliers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
� President du tribunal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
� Refere (competence president) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
� Cas particuliers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
� Juge de paix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
� Tribunal de police . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
� Cour d’appel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
� Cour du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
� Competence territoriale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
� Reglement conflits de competence . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
� Devoir de renvoi (droit judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
� Reglement de juges (affaires civiles) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
� Dessaisissement de l’affaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
� Motifs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
� Conventions de competence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
� PROCEDURE JUDICIAIRE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
� Generalites (procedure judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
� Principes generaux du droit procedural . . . . . . . . . . . . 31
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
� Droit de la defense . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
� Abus de droit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
� Proces equitable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
� Principe dispositif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
� Delai raisonnable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
� Audience publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
� Introduction de l’affaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
� Exploit de citation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
� Requete contradictoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
� Requete unilaterale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
� Delais de citation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
� Dossier de la procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
� Comparution des parties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
� En personne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
� Par avocat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
� Autre personne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
� Omission et radiation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
� Conciliation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
� Instruction de la cause . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
� Debats succincts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
� Conclusions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
� Depot et communication . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
� Delais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
� Audience . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Table analytique UTU 957
� Plaidoirie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
� Communication au ministere public . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
� Jugement de la cause . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
� Cloture des debats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
� Reouverture des debats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
� Prononce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
� Jugement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
� Juges presents . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
� Signature . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
� Redaction du jugement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
� Motivation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
� Feuille d’audience . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
� Controle ministere public . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
� Interpretation et rectification . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
� Jugement par defaut (Code judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . 41
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
� Incidents . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
� Demande incidente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
� Demande nouvelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
� Modification demande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
� Intervention . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
� Volontaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
� Forcee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
� Reprise d’instance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
� Desistement (droit judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
� Action . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
� Recusation (droit judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
� Exceptions (Code judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
� Declinatoires de competence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
� Appel en garantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
� Nullite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
� Texte de loi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
� Ordre public . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
� Preuve (Code judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
� Charge de la preuve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
� Renseignements ministere public . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
� Production de documents . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
� Enquete (droit judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
� Comparution temoins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
� Audition temoins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
� Audition mineurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
� Expertise (droit judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
� Designation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
� Mission . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
� Recusation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
� Remplacement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
� Rapport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
� Honoraires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
� Interrogatoire des parties (droit judiciaire) . . . . . . . . . . . 51
� Serment (droit judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
� Descente sur les lieux (droit judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . 51
� Frais et depens (droit judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
� Liquidation des depens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
� Indemnite de procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
� Condamnation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
� Assurance assistance judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
� Requete unilaterale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
� REFERE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
� Generalites (refere) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
� Nature de la mesure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
� Delais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
� Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
� Autres (refere) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
� VOIES DE RECOURS - DROIT JUDICIAIRE ET CAS-SATION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
� Acquiescement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
� Mesures d’ordre interne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
� Opposition (droit judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
� Conditions opposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
� Forme opposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
� Delais opposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
� Effets opposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
� Appel (droit judiciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
� Conditions de l’appel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
� Jugement avant dire droit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
� Decision sur la competence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
� Ressort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
� Delais appel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
� Litige indivisible . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
� Appel incident . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
� Forme de l’appel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
� Procedure de l’appel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
� Effets de l’appel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
� Devolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
� Suspension . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
� Evocation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
� Pourvoi en cassation dans l’interet de la loi . . . . . . . 63
� Pourvoi en cassation en matiere civile . . . . . . . . . . . . . . 63
� Personnes ayant la qualite pour se pourvoir ou contrelesquelles on doit se pourvoir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
� Consequences de l’irrecevabilite a l’egard des parties 63
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
� Delais de pourvoi en cassation et signification . . . . . . 64
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
� Duree, point de depart et fin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
� Formes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
958 Table analytique UTU
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
� Forme du pourvoi et indications . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
� Forme et delai de signification et/ou de depot . . . . . 64
� Forme et delai pour memoires et pieces . . . . . . . . . . . . 64
� Pieces a joindre (au pourvoi ou au memoire) . . . . . . 64
� Causes indivisibles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
� Decisions contre lesquelles on peut se pourvoir . . . . . 65
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
� Pourvoi en cassation en matiere repressive . . . . . . . . 65
� Personnes ayant la qualite pour se pouvoir ou contrelesquelles on doit se pourvoir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
� Action publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
� Action civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
� Formes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
� Forme du pourvoi en cassation et indications . . . . . 65
� Forme et delai de signification et/ou de depot . . . . . 65
� Pieces a joindre (au pourvoi ou au memoire) . . . . . . 65
� Decisions contre lesquelles on peut se pourvoir . . . . . 65
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
� Action publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
� Desistement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
� Divers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
� Pourvoi en cassation en matiere fiscale . . . . . . . . . . . . 66
� Formes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
� Forme du pourvoi en cassation et indications . . . . . 66
� Decisions contre lesquelles on peut se pourvoir . . . . . 67
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
� Pourvoi en cassation - Arrets du Conseil d’Etat . . . 67
� Moyens de cassation en matiere civile . . . . . . . . . . . . . . 67
� Interet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
� Moyen nouveau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
� Appreciation souveraine par le juge du fond . . . . . . . . 67
� Indications requises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
� Moyens de cassation en matiere repressive . . . . . . . . 68
� Interet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
� Moyen nouveau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
� Moyen imprecis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
� Lien avec la decision attaquee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
� Appreciation souveraine par le juge du fond . . . . . . . . 68
� Moyens de cassation en matiere fiscale . . . . . . . . . . . . 68
� Appreciation souveraine par le juge du fond . . . . . . . . 68
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
� Cassation - Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
� Etendue de la cassation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
� En matiere civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
� Renvoi apres cassation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
� En matiere civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
� En matiere penale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
� En d’autres matieres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
� Tierce opposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
� Conditions tierce opposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
� Procedure tierce opposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
� Effets tierce opposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
� Requete civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
� Causes requete civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
� Delais requete civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
� Procedure requete civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
� PROCEDURES PARTICULIERES (AFFAIRES CIVILES) . 70
� Scelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
� Apposition des scelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
� Opposition a la levee des scelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
� Inventaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
� Vente d’immeubles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
� Vente publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
� Vente de gre a gre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
� Biens indivis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
� Partage amiable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
� Partage judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
� Succession vacante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
� Adoption (procedure) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
� Adoption interne (procedure) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
� Adoption internationale (procedure) . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
� Divorce (procedure) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
� Divorce par consentement mutuel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
� Divorce sur la base d’une desunion irremediable . . . 75
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
� Aliments (procedure) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
� Octroi de delai de grace et facilites de paiement . . 76
� Louage et expulsion (procedure) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
� Bail a ferme et droit de preemption - Procedure . . 76
� Bail a ferme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
� Offre de paiement et de consignation . . . . . . . . . . . . . . . 77
� Actions possessoires (procedure) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
� Contentieux concernant l’application d’une loid’impot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
� ASTREINTE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
� Generalites (astreinte) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
� Conditions astreinte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
� Suppression, reduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
� Prescription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
� Autres (astreinte) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
� SAISIES ET VOIES D’EXECUTION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
� Generalites (saisies et voies d’execution) . . . . . . . . . . . 81
� Regles preliminaires (saisies et voies d’execution) 81
� Titre executoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
� Avis de saisie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
� Juge des saisies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Table analytique UTU 959
� Competence materielle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
� Procedure devant juge des saisies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
� Execution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
� Execution provisoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
� Cantonnement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
� Biens saisissables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
� Biens insaisissables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
� Saisie revenus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
� Saisie conservatoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
� Conditions saisie conservatoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
� Basee sur un jugement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
� Basee sur une autorisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
� Urgence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
� Saisie-arret conservatoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
� Saisie-gagerie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
� Saisie-revendication . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
� Saisie conservatoire sur navires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
� Transformation en saisie-execution . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
� Saisie-execution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
� Saisie-execution mobiliere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
� Biens sur lesquels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
� Revendication . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
� Saisie-arret-execution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
� Declaration tiers saisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
� Saisie-execution sur navire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
� Saisie-execution immobiliere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
� Commandement et transcription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
� Saisie et transcription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
� Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
� Designation notaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
� Vente de gre a gre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
� Cahier des charges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
� Enchere et adjudication . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
� Sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
� Distribution par contribution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
� Ordre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
� Liquidation saisie de navires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
� Saisie en matiere de contrefaçon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
� REGLEMENT COLLECTIF DE DETTES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
� Generalites (reglement collectif de dettes) . . . . . . . . . 90
� Introduction procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
� Reglement amiable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
� Reglement judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
� Remise totale de dettes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
� Dispositions communes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
� Mediateur de dettes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
� Autres (reglement collectif de dettes) . . . . . . . . . . . . . . . 94
� ARBITRAGE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
� Generalites (arbitrage) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
� Convention . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
� Nullite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
� Exequatur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
� MEDIATION (AFFAIRES CIVILES) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
� Generalites (mediation (affaires civiles)) . . . . . . . . . . . . 95
� Principes generaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
� Mediation judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
� NOTARIAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
� Generalites (notariat) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
� Fonction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
� Actes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
� Organisation de la fonction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
� Conditions de nomination . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
� Organisation professionnelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
� Chambre des notaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
� Discipline notariat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
� Autres (notariat) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
� EMPLOI DES LANGUES EN MATIERE JUDICIAIRE . . . . 99
� Generalites (emploi des langues en matiere judi-ciaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
� Emploi des langues en matiere penale . . . . . . . . . . . . . . 99
� Dispositions generales (emploi des langues) . . . . . . . 99
� Autres (emploi des langues en matiere judiciaire) 100
� CONSEIL CONSULTATIF DE LA MAGISTRATURE . . . . . . 100
� Missions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
� PHENIX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
� COMMISSION DE MODERNISATION DE L’ORDRE JU-DICIAIRE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
� INSTITUT FORMATION JUDICIAIRE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
� DROIT JUDICIAIRE EUROPEEN ET INTERNATIONAL 101
� Signification . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
� Reglement CE n 1348/2000 du 29 mai 2000 - Signi-fication et notification des actes judiciaires et ex-trajudiciaires en matiere civile et commerciale . . . . . . 101
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
� Competence et execution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
� Convention de La Haye du 25 octobre 1980 -Enlevement d’enfants . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
� Reglement CE n 44/2001 du 22 decembre 2000 -Competence judiciaire et execution des decisions enmatiere civile et commerciale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
� Competence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
� Reconnaissance et execution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
� Reglement CE n 2201/2003 du 27 novembre 2003- Competence, reconnaissance et execution desdecisions en matiere matrimoniale et responsabi-lite parentale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
� Reglement CE n 805/2004 du 21 avril 2004 - Titreexecutoire europeen pour les creances incontestees 104
� Titre executoire europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
� Obligations alimentaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
� Convention de La Haye du 15 avril 1958 - Recon-naissance et execution des decisions en matiered’obligations alimentaires envers les enfants . . . . . . . . 104
960 Table analytique UTU
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
� Aide judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
� Reglement CE n 1206/2001 du 28 mai 2001 -Cooperation dans le domaine de l’obtention des preu-ves en matiere civile ou commerciale . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
� Autres (droit judiciaire international) . . . . . . . . . . . . . . . 104
DROIT CIVIL
� DROIT CIVIL - PRINCIPES GENERAUX . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
� Generalites (droit civil - principes generaux) . . . . . . 107
� Lois . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
� Application dans le temps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
� Ordre public - bonnes moeurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
� Abus de droit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
� PERSONNES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
� Generalites (personnes) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
� Personnalite juridique (concept) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
� Notion - conditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
� Droits lies a la personnalite civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
� Sexe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
� Identification . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
� Etat civil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
� Naissance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
� Mariage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
� Domicile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
� VIE PRIVEE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
� Generalites (vie privee) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
� Traitement donnees a caractere personnel . . . . . . . . 111
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
� Conditions des traitements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
� Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
� Defense de traitement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
� Droits de la personne concernee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
� Obligations du responsable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
� Vie privee - droit europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
� Autres (vie privee) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
� FIANÇAILLES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
� MARIAGE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
� Conditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
� Conditions de fond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
� Consentement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
� Mariage anterieur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
� Nullite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
� Mariage fictif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
� Conditions de forme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
� Effets mariage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
� Protection de l’immeuble qui sert au logement prin-cipal de la famille . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
� Solidarite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
� Obligations et sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
� Secours - aliments . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
� Contribuer aux charges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
� Mesures urgentes et provisoires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
� DIVORCE (ANCIEN) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
� Generalites (divorce (ancien)) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
� Divorce pour cause determinee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
� Divorce pour separation de fait . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
� Separation de fait . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
� Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
� Personnes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
� DIVORCE (NOUVEAU) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
� Generalites (divorce (nouveau)) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
� Desunion irremediable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
� Consentement mutuel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
� Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
� Personnes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
� Biens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
� FILIATION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
� Generalites (filiation) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
� Filiation biologique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
� Etablissement maternite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
� Etablissement paternite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
� Presomption . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
� Reconnaissance par le pere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
� Recherche de paternite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
� Actions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
� Contestation paternite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
� Nom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
� Changement de nom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
� Adoption . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
� Adoption - droit interne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
� Adoption - droit international . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
� CAPACITE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
� Minorite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
� Autorite parentale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
� Exercice de l’autorite parentale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
� Autorite sur la personne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
� Hebergement et surveillance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
� Education . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
� Formation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
� Droit aux relations personnelles avec grands-parents 129
� Autorite sur les biens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
� Moyens d’execution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
� Tutelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
� Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
� Tuteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
� Fonctionnement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
� Biens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
Table analytique UTU 961
� Tutelle officieuse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
� Emancipation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
� Cas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
� Emancipation juridique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
� Minorite prolongee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
� Administration provisoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
� Conditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
� Designation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
� Administrateur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
� Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
� Personne malade mentale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
� A l’hopital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
� Recours . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
� Dispositions penales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
� OBLIGATIONS ALIMENTAIRES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
� Generalites (obligations alimentaires) . . . . . . . . . . . . . . 134
� Aliments . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
� Parents/enfants . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
� Autres conditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
� Service recouvrement des creances alimentaires . 137
� Autres (obligations alimentaires) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
� DROITS REELS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
� Patrimoine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
� Propriete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
� Notion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
� Copropriete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
� Modalites pour copropriete ordinaire et forcee . . . . . . 138
� Droit groupes d’immeubles batis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
� Acte de base/Reglement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
� Personne morale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
� Gestion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
� Action en justice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
� Usage a temps partiel des immeubles . . . . . . . . . . . . . . . . 140
� Possession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
� Nuisance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
� Troubles de voisinage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
� Usufruit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
� Notion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
� Droits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
� Fin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
� Usage et habitation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
� Servitude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
� Definition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
� Situation des lieux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
� Eau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
� Par la loi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
� Mur et fosse mitoyens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
� Distance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
� Vue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
� Issue et passage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
� Par l’homme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
� Droits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
� Emphyteose . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
� Superficie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
� SUCCESSIONS ET DONATIONS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
� Generalites (successions et donations) . . . . . . . . . . . . . 145
� Successions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
� Ordres divers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
� Conjoint survivant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
� Acceptation et repudiation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
� Renonciation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
� Acceptation sous benefice d’inventaire . . . . . . . . . . . . . 146
� Successions vacantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
� Partage et rapports . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
� Sortie d’indivision . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
� Paiement de dettes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
� Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
� Petits heritages . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
� DONATIONS ET TESTAMENTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
� Generalites (donations et testaments) . . . . . . . . . . . . . . 148
� Dons . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
� Capacite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
� Portion disponible . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
� Reduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
� Donations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
� Donation notariale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
� Conditions de validite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
� Donation manuelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
� Donation deguisee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
� Donation indirecte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
� Revocation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
� Testaments . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
� Formes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
� Olographe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
� Formalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
� Legs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
� Legs universel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
� Registre central des testaments . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
962 Table analytique UTU
� Partage d’ascendant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
� Donation contrat de mariage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
� Entre conjoints . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
� Tontine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
� DROIT DES OBLIGATIONS - PRINCIPES GENERAUX . 151
� Generalites (droit des obligations - principesgeneraux) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
� Obligation naturelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
� Acte juridique unilateral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
� Quasi-contrats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
� Gestion d’affaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
� Paiement indu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
� Enrichissement sans cause . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
� Modalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
� Obligation conditionnelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
� Potestative . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
� Effet retroactif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
� Condition suspensive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
� Condition resolutoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
� Obligation solidaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
� In solidum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
� Concours regimes de responsabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
� Contractuelle - non contractuelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
� Interets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
� Moratoires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
� Compensatoires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
� Anatocisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
� OBLIGATIONS CONVENTIONNELLES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
� Generalites (obligations conventionnelles) . . . . . . . . 157
� Types d’obligations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
� Unilaterale - synallagmatique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
� Principal - accessoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
� Intuitu personae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
� Obligation de moyen - Obligation de resultat . . . . . . . 157
� Fondements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
� Autonomie de la volonte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
� Clauses standard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
� Contrat d’adhesion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
� Consensualisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
� Contrat solennel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
� Force obligatoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
� Droit de renonciation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
� Bonne foi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
� Formation des conventions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
� Offre et acceptation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
� Responsabilite precontractuelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
� Conditions de validite des conventions . . . . . . . . . . . . . 160
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
� Consentement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
� Notion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
� Erreur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
� Violence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
� Dol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
� Lesion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
� Incapacite civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
� Objet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
� Successions non ouvertes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
� Cause . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
� Interpretation des conventions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
� Effets des obligations entre parties . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
� Obligation de ne pas faire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
� Effets des conventions a l’egard des tiers . . . . . . . . . . . 163
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
� Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
� Stipulation pour autrui . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
� Action oblique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
� Action paulienne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
� Tierce complicite - rupture contrat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
� Action directe (en general) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
� Execution de l’obligation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
� Mise en demeure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
� Force majeure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
� Exoneration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
� Exception de non-execution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
� Execution en nature . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
� Dissolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
� Clauses de dissolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
� Dommages et interets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
� Resultant de l’inexecution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
� Etendue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
� Dol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
� Contrats avec clause penale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
� Extinction de l’obligation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
� Paiement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
� Regles generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
� Delai de grace . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
� Paiement avec subrogation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
� Imputation des paiements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
� Novation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
� Remise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
� Compensation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
� Action en nullite ou rescision des conventions . . . 169
� PREUVE DES OBLIGATIONS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
� Generalites (preuve des obligations) . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Table analytique UTU 963
� Charge de la preuve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
� Preuve litterale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
� Acte authentique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
� Acte sous seing prive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
� Signature . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
� Signature electronique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
� Force probante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
� Temoins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
� Presomptions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
� Aveu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
� Serment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
� Serment decisoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
� Autres moyens de preuve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
� Regles particulieres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
� Droit social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
� OBLIGATION (QUASI) DELICTUELLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
� Generalites (obligation (quasi) delictuelle)) . . . . . . . . 172
� Responsabilite directe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
� Faute - acte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
� Imprudence - negligence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
� Infraction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
� Responsabilite objective . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
� Faute - imputabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
� Imputabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
� Mineurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
� Faute de la victime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
� Lien de causalite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
� Conditio sine qua non - regle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
� Differentes causes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
� Rupture lien de causalite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
� Notion de dommage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
� Obligation de reparation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
� Perte d’une chance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
� Solidarite (responsabilite quasi delictuelle) . . . . . . . . . . 179
� Pere - Mere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
� Maıtres et commettants . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
� Choses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
� Animaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
� Demence - Desequilibre mental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
� Responsabilite publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
� Pouvoir executif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
� Pouvoir legislatif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
� Determination dommage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
� Principes generaux determination dommage . . . . . . . 185
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
� Integralite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
� Precision - ex aequo et bono . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
� Moment determination dommage . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
� Dommage futur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
� Deces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
� Lesions/Blessures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
� Incapacite de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
� Invalidite permanente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
� Dommage moral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
� REGIMES MATRIMONIAUX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
� Generalites (regimes matrimoniaux) . . . . . . . . . . . . . . . . 190
� Dispositions generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
� Modifications regime matrimonial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
� Regime legal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
� Composition patrimoines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
� Creanciers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
� Gestion des patrimoines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
� Dissolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
� Contrats matrimoniaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
� Extension patrimoine commun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
� Preciput . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
� Partage inegal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
� Separation de biens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
� Dispositions transitoires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
� COHABITATION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
� Cohabitation legale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
� Conditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
� Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
� Fin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
� Cohabitation de fait . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
� CONTRATS SPECIAUX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
� Generalites (contrats speciaux) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
� Vente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
� Dispositions generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
� Parfaire la vente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
� Prix de vente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
� Vente des choses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
� Obligations du vendeur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
� Delivrance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
� Garantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
� Vente a des consommateurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
� Nullite - resolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
� Rachat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
� Vices redhibitoires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
964 Table analytique UTU
� Licitation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
� Transport de creances . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
� Vente internationale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
� Vente sur plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
� Louage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
� Louage - dispositions generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
� Baux biens immeubles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
� Formation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
� Sous-louer - ceder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
� Droits et obligations du bailleur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
� Droits et obligations du preneur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
� Etat des lieux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
� Dommage et incendie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
� Fin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
� Residence principale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
� Etat du bien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
� Duree du bail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
� Cession - sous-location . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
� Loyer et charges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
� Renovation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
� Vente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
� Garantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
� Circonstances exceptionnelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
� Bail commercial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
� Duree . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
� Revision . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
� Cession et sous-location . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
� Transmission du bien loue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
� Renouvellement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
� Indemnite d’eviction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
� Bail a ferme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
� Conge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
� Exploitation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
� Sous-location et cession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
� Indemnites preneur sortant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
� Alienation - droit de preemption . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
� Louage d’ouvrage et d’industrie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
� Droit de la construction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
� Contrat d’entreprise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
� Notion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
� Responsabilite decennale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
� Responsabilite autre que la responsabilitedecennale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
� Resiliation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
� Action directe (contrat d’entreprise) . . . . . . . . . . . . . . . . 222
� Construction et vente d’habitation (loi Breyne) . . . . . 222
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
� Depot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
� Types . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
� Contrats aleatoires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
� Jeu - pari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
� Rente viagere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
� Mandat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
� Nature et forme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
� Obligations du mandataire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
� Obligations du mandant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
� Mandat fictif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
� Transaction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
� CABLES ET LIGNES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
� SURETES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
� Generalites (suretes) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
� Concours . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
� Surete personnelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
� Caution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
� Modalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
� Creancier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
� Debiteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
� Caution legale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
� Surete reelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
� Gage civil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
� Acte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
� Possession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
� Droit de retention . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
� Reserve de propriete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
� Gage fonds de commerce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
� Autres (suretes) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
� PRIVILEGES ET HYPOTHEQUES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
� Generalites (privileges et hypotheques) . . . . . . . . . . . . . 228
� Publicite immeuble . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
� Transcription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
� Quels actes ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
� Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
� Mention en marge de l’inscription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
� Privileges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
� Privileges particuliers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
Table analytique UTU 965
� Gage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
� Vendeur non paye . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
� Privileges sur les biens immeubles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
� Vendeur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
� Hypotheque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
� Types . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
� PRESCRIPTION (DROIT CIVIL) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
� Generalites (prescription (droit civil)) . . . . . . . . . . . . . . . 229
� Dispositions generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
� Possession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
� Causes empechant la prescription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
� Interruption - suspension . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
� Interruption . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
� Suspension . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
� Duree . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
� Delais generaux de prescription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
� 30 ans actions reelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
� 10 ans actions personnelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
� 5 + 20 ans extracontractuelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
� Prescriptions particulieres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
� Experts (prescription) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
� Mediateurs de dettes (prescription) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
� 5 ans - Arrerages de rente (prescription) . . . . . . . . . . . . . 233
� 2 ans - Prestataires de soins (prescription) . . . . . . . . . . . 234
� Possession vaut titre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
� Prescription creance sur l’Etat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
� NOTIFICATION (DROIT CIVIL) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
� DROIT AGRAIRE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
� Protection des vegetaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
� Regime successoral des exploitations agricoles . . . 235
� Autres (droit agraire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
� DROIT DE LA JEUNESSE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
� Loi relative a la protection de la jeunesse . . . . . . . . . . 236
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
� Protection sociale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
� Mesures de protection . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
� A l’egard des mineurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
� Dispositions generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
� Dispositions penales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
� Communaute flamande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� Assistance speciale a la jeunesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� Protection judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� Services sociaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� Communaute française . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� Aide a la jeunesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� Droits des jeunes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� Aide . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� Enfants maltraites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� ASSOCIATIONS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
� Generalites (associations) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
� ASBL belge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
� Constitution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
� Fonctionnement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
� Transformation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
� Formalites de publicite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
� Autres (associations) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
� PROFESSIONS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
� Generalites (professions) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
� Expert-comptable et conseiller fiscal . . . . . . . . . . . . . . . . 241
� Pharmacien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
� Architecte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
� Responsabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
� Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
� Discipline . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
� Medecin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
� Responsabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
� Discipline . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
� Reviseur d’entreprises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
� Comptable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
� Veterinaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
� Journaliste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
� Responsabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
� Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
� Kinesitherapeute . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
� Geometre-expert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
� Discipline . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
� Dentiste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
� Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
� Agent immobilier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
� Responsabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
� DROIT MEDICAL - DROIT DE LA SANTE . . . . . . . . . . . . . . . . 248
� Generalites (droit medical - droit de la sante) . . . . . 249
� Homme et corps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
966 Table analytique UTU
� Organes et transplantation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
� Substances d’origine humaine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
� Embryons . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
� Procreation medicalement assistee . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
� Notions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
� Fertilisation in vitro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
� Gametes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
� Mere porteuse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
� Medecine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
� Dossier medical general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
� Exercice illegal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
� Commissions medicales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
� Medicaments . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
� Distribution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
� Delivrance a l’utilisateur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
� Enregistrement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
� Droits des patients . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
� Soin et traitement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
� Libre choix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
� Consentement informe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
� Dossier medical . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
� Fonction de mediateur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
� Commission des droits du patient . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
� Sante publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
� Etablissements de soins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
� Personnel hospitalier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
� Soins a domicile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
� Soins de sante preventifs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
� Organes et materiel humains . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
� Organes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
� Sang et derives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
� Droit biomedical . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
� Experimentations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
� Aide urgente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
� Autres (droit medical - droit de la sante) . . . . . . . . . . . 259
DROIT PENAL
� DROIT PENAL - PRINCIPES GENERAUX . . . . . . . . . . . . . . . . 263
� Generalites (droit penal - principes generaux) . . . . . 263
� Legalite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
� Application dans le temps (droit penal) . . . . . . . . . . . . 264
� Territorialite (droit penal) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
� Interpretation restrictive (droit penal) . . . . . . . . . . . . . . 264
� Non bis in idem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
� Droit de la defense . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
� Chose jugee en matiere penale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
� Responsabilite penale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
� Personne morale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
� Immunite penale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
� Delits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
� Types . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
� Delits de presse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
� Elements constitutifs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
� Peines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
� Peines privatives de liberte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
� Peines criminelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
� Peines correctionnelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
� Peines accessoires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
� Interdiction des droits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
� Interdiction d’exercer les droits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
� Fermeture d’etablissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
� Peines de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
� Amende . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
� Amende personne morale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
� Decimes additionnels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
� Peine d’emprisonnement subsidiaire . . . . . . . . . . . . . . . 274
� Confiscation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
� Autres condamnations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
� Cumul . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
� Recidive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
� Concours . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
� Autres delits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
� Peine la plus forte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
� Participation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
� Causes de justification et d’excuse . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
� Contrainte irresistible . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
� Erreur invincible . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
� Provocation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
� Extinction de la peine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
� Prescription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
� Autres dispositions (C. pen., art.100-100ter) . . . . . . . 278
� Mineur - art. 100ter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
� DELITS ET LEURS PEINES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
� Generalites (delits et leurs peines) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
� Crimes contre l’humanite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
� Terrorisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
Table analytique UTU 967
� Crimes et delits contre la foi publique . . . . . . . . . . . . . . 281
� Faux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
� En ecritures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
� Crimes et delits contre l’ordre public par fonction-naires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
� Concussion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
� Prise d’interet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
� Corruption . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
� Crimes et delits contre l’ordre public par particu-liers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
� Loterie, jeux et paris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
� Jeux et paris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
� Crimes et delits contre la securite publique . . . . . . . 282
� Association de malfaiteurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
� Crimes et delits contre la famille et la moralite . . . 282
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
� Attentat a la pudeur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
� Viol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
� Debauche et prostitution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
� Outrage public aux bonnes moeurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
� Abandon de famille . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
� Crimes et delits contre les personnes . . . . . . . . . . . . . . . 284
� Homicide volontaire et coups . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
� Homicide involontaire et coups . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
� Abstention coupable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
� Atteinte aux mineurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
� Non-representation d’enfant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
� Exploitation de la mendicite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
� Traite des etres humains . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
� Abus de la vulnerabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
� Harcelement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
� Calomnie et diffamation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
� Injure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
� Secret professionnel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
� Delits contre les biens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
� Vol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
� Insolvabilite frauduleuse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
� Abus de confiance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
� Abus de biens sociaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
� Escroquerie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
� Recel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
� Delits informatiques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
� Contraventions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
� Destruction de biens mobiliers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
� TITRE PRELIMINAIRE C. proc. pen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
� Delit a plainte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
� Mandataire ad hoc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
� Victimes et personnes lesees . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
� Interesse(e)s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
� Action civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
� Extraterritorialite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
� Extinction de l’action publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
� Prescription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
� Delai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
� Interruption . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
� Suspension . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
� Delai raisonnable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
� INFORMATION - INSTRUCTION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
� Generalites (information - instruction) . . . . . . . . . . . . . 294
� Officiers de police judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
� Police judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
� Procureur du Roi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
� Information . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
� Enquete proactive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
� Denonciation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
� Saisie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
� Flagrant delit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
� Expertise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
� ADN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
� Identification appel telephonique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
� Audition de personnes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
� Methodes particulieres de recherche . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
� Observation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
� Infiltration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
� Indicateurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
� Controle sur la legalite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298
� Instruction judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298
� Mission du juge d’instruction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298
� Instruction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
� Secret . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
� Consultation du dossier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
� Levee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
� Actes d’instruction complementaires . . . . . . . . . . . . . . . 300
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
� Actes d’instruction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
� Audition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
� Communication telephonique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
� ADN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
� Audition de mineur victime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
� Temoin menace . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
� Rapport chambre du conseil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
� Non-lieu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
� Renvoi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
� Nullites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
968 Table analytique UTU
� Transmission de pieces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
� Voies de recours . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
� Controle par la chambre des mises en accusation . . . 304
� COMPETENCE - PROCEDURE - RECOURS JURIDIC-
TIONS REPRESSIVES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306� Generalites (competence - procedure - recours juri-
dictions repressives) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
� Partie civilement responsable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
� Tribunal de police . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
� Competence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
� Transaction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
� Tribunal correctionnel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
� Competence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
� Saisine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
� Citation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
� Citation directe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
� Comparution volontaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
� Audience . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
� Jugement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
� Motiver - precis - sommaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
� Frais de justice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
� Appel (droit penal) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
� Decisions susceptibles d’appel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
� Forme et delai appel principal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
� Cour d’assises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
� Reouverture de la procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
� PREUVE (DROIT PENAL) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
� Generalites (preuve (droit penal)) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
� Charge de la preuve - liberte d’appreciation . . . . . . . 312
� Moyens de preuve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
� PROCEDURES PARTICULIERES (DROIT PENAL) . . . . . . 314
� Perquisition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
� Moment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
� MEDIATION (AFFAIRES PENALES) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
� EXECUTION DES PEINES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
� Reglement penitentiaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
� Statut juridique externe des personnes con-damnees . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
� Victime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
� Modalites accordees par le tribunal d’application despeines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
� Traitement par le tribunal d’application des peines . 316
� Procedure d’octroi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
� Modifications . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
� Transfert de condamnes entre Etats . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
� Casier judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
� Effacement - Rehabilitation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
� Rehabilitation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
� Autres (execution des peines) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
� RENVOI D’UN TRIBUNAL A L’AUTRE (DROIT PENAL) 317
� DROIT MILITAIRE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
� Armee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
� Code penal militaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
� Autres (droit militaire) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
� MANDAT D’ARRET EUROPEEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
� Principes generaux (mandat d’arret europeen) . . . 318
� Mandat d’arret d’un autre Etat membre . . . . . . . . . . . . 319
� Mandat d’arret de la Belgique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
� EXTRADITION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
� Generalites (extradition) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319
� Loi sur les extraditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
� Traites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
� Autres (extradition) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
� LOIS PENALES PARTICULIERES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
� Chasse et peche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
� Chasse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
� Region flamande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
� Drogues - Substances psychotropes . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
� Infractions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
� Controle et inspection . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
� Peines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
� Infractions maritimes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Armes - Munitions - Explosifs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Armes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Loi sur les armes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Animaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Bien-etre des animaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Sante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Sport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Lutte contre le dopage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Disciplines sportives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Football . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
� Cyclisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
� Actes de violence concernant les evenements sportifs 324
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
� Communaute flamande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
� LOI SUR LA PROBATION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
� Sursis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
� Probation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
� ROULAGE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
� Generalites (roulage) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
� Loi relative a la police de la circulation routiere -16 mars 1968 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
Table analytique UTU 969
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
� Placement de la signalisation - art. 13-20 . . . . . . . . . . . . 326
� Permis de conduire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
� Regles generales - art. 21-22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
� Conditions d’obtention - art. 23-24 . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
� Infractions - art. 29 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
� Delit de fuite - art. 33 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
� Intoxication - ivresse - art. 34-37 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
� Decheance - art. 38-49 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327
� Retrait immediat du permis de conduire - art. 55-58 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
� Test d’haleine - art. 59-61 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
� Recherche et constatation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
� Appareils automatiques - art. 62.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
� Proces-verbal - art. 62.8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
� Responsable civile - art. 67 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
� Conducteur presume - art. 67bis-ter . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
� Code de la route 1er decembre 1975 . . . . . . . . . . . . . . . . 329
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
� Champ d’application - art. 1-2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
� Signalisation routiere - art. 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
� Comportement de l’usager - art. 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
� Place sur la voie publique - art. 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
� Vitesse - art. 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
� Limitations de vitesse - art. 11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
� Priorite - art. 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
� Manoeuvre - art. 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
� Depassements - art. 16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
� Changement de direction - art. 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
� Circulation sur les voies ferrees - art. 20 . . . . . . . . . . . . . . 330
� Arret et stationnement - art. 23-27ter . . . . . . . . . . . . . . . . 331
� Pietons - art. 42 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
� Changement - art. 45-47bis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
� Accident - art. 52 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
� Signaux lumineux de signalisation - art. 61-64 . . . . . . 331
� Marques routieres - art. 72-77 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
� Signalisation des chantiers - art. 78 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
� Placement de la signalisation routiere . . . . . . . . . . . . . . 332
� Conditions techniques vehicules automoteurs . . . 332
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
� Immatriculation vehicules . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
� Tachygraphe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
� Roulage - droit international . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
� Convention La Haye du 4 mai 1971 - Loi applicableen matiere d’accidents de la circulation routiere . . . . 332
� DISCRIMINATION - RACISME - XENOPHOBIE . . . . . . . . . 333
� Generalites (discrimination - racisme - xenophobie) 333
� Loi anti-racisme - 30 juillet 1981 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
� Centre pour l’egalite des chances . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
� Loi anti-discrimination - 25 fevrier 2003 . . . . . . . . . . . 333
� Definitions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
� Handicap - art. 2, § 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
� Dispositions civiles - art. 18-22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
� Discrimination - racisme - xenophobie : droit inter-national . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
� Convention New York 18 decembre 1979 - Eliminationde toutes formes de discrimination a l’egard des fem-mes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
� DETENTION PREVENTIVE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
� Generalites (detention preventive) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
� Arrestation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
� Mandat d’arret . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
� Maintien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
� Mainlevee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
� Consequences du reglement de la procedure . . . . . . . . 338
� Appel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
� Prolongation du delai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
� Liberation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
� Liberte sous caution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
� Detention preventive inoperante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
� Detention illegale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
� Autres (detention preventive) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
� TROUBLE MENTAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
� Mise en observation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
� Commission de defense sociale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
� Mise a la disposition du gouvernement . . . . . . . . . . . . . 340
� POLICE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
� Services de securite et d’information . . . . . . . . . . . . . . . 340
� Controle des informations - Services de securite . . . . 340
� Services de police integres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
� Police locale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340
� Fonction de la police . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
� Autorite et direction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
� Attributions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
� Personnel de police . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
� Fonctionnaires avec competence de police . . . . . . . . 342
� SECURITE PRIVEE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
� Entreprises de gardiennage et de securite . . . . . . . . . . 342
� DROIT PENAL EUROPEEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
� Generalites (droit penal europeen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
� Schengen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
� Autres (droit penal europeen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
� DROIT PENAL INTERNATIONAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
� Cour penale internationale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
� Entraide judiciaire internationale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
� Corruption . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
� Decision-cadre 2003/568 du 22 juillet 2003 - Corrup-tion dans le secteur prive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
� Autres (droit penal international) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
� TARIF EN MATIERE CRIMINELLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
970 Table analytique UTU
� Frais de justice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
DROITS ECONOMIQUE, COMMERCIAL ET FINANCIER
� PRINCIPES GENERAUX DE DROIT ECONOMIQUE . . . 347
� Ordre public economique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
� Liberte du commerce et de l’industrie . . . . . . . . . . . . . . 347
� Autres (principes generaux de droit economique) 347
� ACTE DE COMMERCE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
� Notion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
� Autres (acte de commerce) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
� COMMERÇANT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
� Conditions requises pour acquerir la qualite . . . . . . 348
� Autres (commerçant) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
� COMPTABILITE ET COMPTE ANNUEL - GENERALITES 348
� Generalites (comptabilite et compte annuel -generalites) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
� Comptes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
� Harmonisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
� Autres (comptabilite et comptes annuels -generalites) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
� ETABLISSEMENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
� Implantations commerciales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
� INTERDICTION PROFESSIONNELLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
� Generalites (interdiction professionnelle) . . . . . . . . . . 349
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
� ENTREPRISE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
� Entreprise publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
� Banque-carrefour de l’entreprise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
� Autres (entreprise) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
� INDEPENDANTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
� Fermeture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
� Autres (independants) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
� FACTURE - BON DE COMMANDE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
� Generalites (facture - bon de commande) . . . . . . . . . . 350
� Preuve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
� Clauses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
� Autres (facture - bon de commande) . . . . . . . . . . . . . . . . 351
� FONDS DE COMMERCE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
� Notion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
� Cession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
� Autres (fonds de commerce) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
� PREUVE EN MATIERE COMMERCIALE . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
� Moyens de preuve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
� TRANSACTIONS COMMERCIALES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
� Retard de paiement dans les transactions commer-ciales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
� Autres (transactions commerciales) . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
� SOCIETES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
� Societes - Principes generaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
� Societe - definition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
� Objet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
� Societe - classification . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
� Societe commerciale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
� Societe civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
� Societe civile a forme commerciale . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
� Societe cotee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
� Petite societe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
� Controle et groupes de societes - definitions . . . . . . . . . 356
� Controle de societes - Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
� Participation et lien de participation . . . . . . . . . . . . . . . . 356
� Societe mere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
� Societes liees . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
� Dispositions communes a toutes les societes . . . . . 356
� Engagements des associes entre eux . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
� La societe de droit commun, la societe momentaneeet la societe interne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
� Societe de droit commun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
� Societe momentanee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
� Liquidation et dissolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
� Societes dotees de la personnalite juridique - Dis-positions generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
� Organes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
� Representation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
� Nom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
� Siege . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
� Deplacement de siege . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
� Formalites de publicite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
� Comptabilite des societes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
� Comptes annuels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
� Comptes consolides . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
� Dissolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
� Liquidation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
� Actions et prescriptions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
� Societe en nom collectif - societe en commanditesimple . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
� Societe en nom collectif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
� Definition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
� Responsabilite des associes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
� Societe en commandite simple . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
� Responsabilite des associes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
� Gestion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
� Societe privee a responsabilite limitee . . . . . . . . . . . . . . 361
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
� Constitution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
� Transfert et transmission . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
� Gestion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
� Gerant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
� Assemblee generale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
Table analytique UTU 971
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
� Capital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
� Conflits internes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
� Duree et dissolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
� Dissolution judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
� Societe cooperative (a responsabilite illimitee) . . . 362
� Constitution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
� Gestion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
� Assemblee generale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
� Societe cooperative a responsabilite limitee . . . . . . . 363
� Changements dans la composition de la societe . . . . 363
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
� Demission des associes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
� Associes exclus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
� Gestion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
� Responsabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
� Pouvoir de representation externe . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
� Assemblee generale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
� Duree et dissolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
� Societe anonyme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
� Titres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
� Transfert et transmission . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
� Gestion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
� Fonction des administrateurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
� Competence du conseil d’administration . . . . . . . . . . 365
� Responsabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
� Gestion journaliere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
� Statut des administrateurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
� Assemblee generale des actionnaires . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
� Assemblee generale des obligataires . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
� Capital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
� Maintien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
� Conflits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
� Duree et dissolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
� Societe en commandite par actions . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
� Restructuration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
� Fusions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
� Fusion par absorption - definition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
� Procedure a suivre lors de la fusion par absorption 367
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
� Scission . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
� Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
� Fixation de suretes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
� Apport d’universalite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
� Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
� Transformation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
� Societe europeenne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
� GESTION PUBLIQUE DE L’ECONOMIE . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
� Generalites (gestion publique de l’economie) . . . . . 368
� Aide publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
� POIDS ET MESURES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
� PRIX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
� Fixation des prix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
� Infraction sur la reglementation des prix . . . . . . . . . . 368
� Autres (prix) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
� IMPORTATION, EXPORTATION, TRANSIT . . . . . . . . . . . . . . 369
� Marchandises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
� OPERATIONS COMMERCIALES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
� Generalites (operations commerciales) . . . . . . . . . . . . . 369
� Usages honnetes et pratiques commercialesdeloyales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
� Clauses abusives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
� Ventes a perte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
� Ventes en solde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
� Publicite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
� Methodes de vente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
� Vente a prix reduit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
� Offre conjointe et vente avec prime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
� Vente publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
� Vente a distance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
� Application et repression . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
� Autres (operations commerciales) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
� ACCREDITATION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
� COMMERCE DES PRODUITS DE L’AGRICULTURE, DE
L’HORTICULTURE, DE L’ELEVAGE ET DE LA PECHEMARITIME . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
� Agriculture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
� Elevage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
� Autres (commerce de produits de l’agriculture, del’horticulture, de l’elevage et de la peche) . . . . . . . . . . 376
� QUALITE DES PRODUITS ET SERVICES . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
� Produits alimentaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
� Responsabilite du fait des produits et des services 376
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
� Definitions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
� Responsabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
� CONCURRENCE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
� Generalites (concurrence) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
� Droit belge de la concurrence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
� Pratiques restrictives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
� Concentrations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
� Organes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
� Droit europeen de la concurrence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
� Accords horizontaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
� Accords verticaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
� Distribution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380
� Aides d’ Etats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380
972 Table analytique UTU
� Pratiques concertees . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
� Concentrations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
� Position dominante - abus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
� DROITS INTELLECTUELS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
� Generalites (droits intellectuels) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Respect des droits - droits international et eu-ropeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Respect des droits - Droit international . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Respect des droits - Droit europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Douane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Nom de domaine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Nom commercial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Know-how et secret de fabrication . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Obtention vegetale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Marque - Marque Benelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Signes susceptibles de constituer une marque . . . . . . . 385
� Caractere distinctif - acquisition de caractere distinctifpar usage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
� Acquisition du droit a la marque Benelux . . . . . . . . . . . . 387
� Obligation d’enregistrer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
� Examen pour motifs absolus - marque Benelux . . . . . 387
� Opposition - marque Benelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
� Etendue de la protection - marque Benelux . . . . . . . . . . 387
� Signe similaire - confusion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
� Marque de renommee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388
� Marque Benelux comme objet de propriete . . . . . . . . . 389
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
� Marque Benelux collective . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
� Competence et procedure marque Benelux . . . . . . . . . . 389
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
� Marque - Marque communautaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
� Signes susceptibles de constituer une marque com-munautaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
� Caractere distinctif - acquisition de caractere distinctifpar usage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
� Examen pour motifs absolus - marque communau-taire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
� Opposition marque communautaire . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
� Etendue de la protection - marque communautaire 392
� Signe identique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392
� Signe similaire - confusion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
� Marque de renommee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
� Application complementaire du droit national . . . . 395
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
� Marque - Droit International . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
� Dessin ou modele - Benelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
� Dessin ou modele - Modele communautaire . . . . . . . 395
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
� Modele communautaire enregistre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396
� Etendue de la protection - modele communautaire . 396
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396
� Respect du droit au modele communautaire . . . . . . . . 396
� Reparation des dommages et autres actions . . . . . . . 396
� Brevet - Brevet national . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
� Conditions de protection . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
� Nouveaute . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
� Activite inventive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
� Etendue de la protection - brevet national . . . . . . . . . . . 399
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
� Actes constitutifs de contrefaçon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
� Produit ou procede contrefaisant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
� Respect du droit au brevet national . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
� Reparation des dommages et autres actions . . . . . . . 399
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
� Brevet - Brevet europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400
� Convention sur le brevet europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401
� Demande de brevet europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
� Droit au brevet europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
� Droit d’auteur et droits voisins - Droit d’auteur . . . 402
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
� Conditions de la protection du droit d’auteur . . . . . . . 402
� Etendue de la protection - droit d’auteur . . . . . . . . . . . . . 404
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
� Droits patrimoniaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
� Droit moral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
� Exceptions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
� Duree de la protection du droit d’auteur . . . . . . . . . . . . . 406
� Cession et transmission du droit d’auteur . . . . . . . . . . . . 406
� Cession de droit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
� Titulaire du droit d’auteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
� Regles de base . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
� Contrat de travail/statut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
� Oeuvre posthume . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
� Oeuvre litteraire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
� Oeuvre plastique - droit de suite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
� Oeuvre audiovisuelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
� Droit d’auteur et droits voisins - Droits voisins . . . 407
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
� Droit de l’artiste executant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
� Organisme de radiodiffusion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
� Droit d’auteur et droits voisins - Dispositions com-munes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
Table analytique UTU 973
� Satellite et cable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
� Licences obligatoires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408
� Remuneration pour copie privee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
� Pret public . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
� Societe de gestion des droits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
� Respect du droit d’auteur et des droits voisins . . . . . . . 410
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
� Sanctions (droit penal) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
� Action en cessation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
� Reparation des dommages et autres actions . . . . . . . 412
� Droit d’auteur et droits voisins - Droit international 412
� Convention de Berne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
� Droit d’auteur et droits voisins - Droit europeen . . . . 413
� Programmes d’ordinateur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
� Respect du droit programmes d’ordinateur . . . . . . . . . . 413
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
� Programmes d’ordinateur - Droit europeen . . . . . . . . . 413
� Programmes d’ordinateur - Droit international . . . . . 413
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
� Base de donnees . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
� Conditions de la protection base de donnees . . . . . . . . 414
� Etendue de la protection base de donnees . . . . . . . . . . . 414
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
� Autres (droits intellectuels) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
� BANQUE ET CREDIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
� Generalites (banque et credit) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
� Droit bancaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
� Responsabilite du banquier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
� Secret bancaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415
� Protection de l’epargnant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
� Droit bancaire public . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
� Banque Nationale de Belgique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
� Banque Centrale Europeenne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
� Controle des banques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
� Controle de la Commission bancaire, financiere et desassurances (CBFA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
� Direction et dirigeants . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
� Operations bancaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
� Compte en banque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
� Carte bancaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
� Credit hypothecaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
� Reglementation des credits hypothecaires . . . . . . . . . . . 417
� Droit bancaire international . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418
� Droit bancaire europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418
� CAISSE DES DEPOTS ET CONSIGNATION . . . . . . . . . . . . . . 418
� SURENDETTEMENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418
� CBFA (COMMISSION BANCAIRE, FINANCIERE ET DESASSURANCES) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418
� Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
� Competences . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
� EFFETS DE COMMERCE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
� DROIT FINANCIER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
� Generalites (droit financier) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
� Protection des depots . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
� Marches financiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
� Regles des marches . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
� Abus de marche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
� Societe de bourse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
� Institutions et intermediaires financiers . . . . . . . . . . . 421
� Cession collective portefeuille d’investissement . . . . . 421
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
� Entreprise d’investissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
� Mediateurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
� Services d’investissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
� Instruments financiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
� Gestion de fortune et conseiller en placement . . . . . . . 421
� Inscription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
� Accord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
� Remise d’information . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
� Titres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
� Depossession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
� Titres au porteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
� Titres dematerialises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
� Transparence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
� Offre d’acquisition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
� Offre publique d’acquisition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
� Offre de reprise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
� Blanchiment de capitaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
� Droit financier europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
� Autres (droit financier) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
� DROIT DE LA CONSOMMATION - DROIT INTERNATIO-NAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
� DROIT DE LA CONSOMMATION - DROIT EUROPEEN 424
� DROIT DE LA CONSOMMATION - DROIT NATIONAL 426
� Generalites (droit de la consommation - droit na-tional) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
� Information du consommateur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
� Credit a la consommation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
� Contrat de credit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
� Regles particulieres concernant contrat de credit . . . 426
� Vente a temperament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
� Pret a temperament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
� Ouvertures de credit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
� Reglementation de certains contrats particuliers 427
� Autres (droit de la consommation) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
� NAVIRE ET NAVIGATION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
974 Table analytique UTU
� Generalites (navire et navigation) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
� Navigation interieure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
� Navigation maritime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
� Port . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
� Securisation maritime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
� Connaissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428
� Autres (navire et navigation) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
� TRANSPORT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
� Generalites (transport) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
� Taxis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
� Transport de personnes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
� Transport aerien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
� Transport ferroviaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
� Transport maritime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
� Transport par route . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432
� Transport international - Convention C.M.R. . . . . . . . . . 432
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
� Transport multimodal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
� Transport - Droit europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
� Autres (transport) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
� ASSURANCES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
� Generalites (assurances) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
� Assurance vehicules a moteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
� Generalites (assurance vehicules automoteurs) . . . . . 434
� Usager faible . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
� Action directe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438
� Assurances terrestres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
� Contrat d’assurance en general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
� Assurances de dommage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
� Assurance de choses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
� Assurances responsabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442
� Assurances assistance judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443
� Assurances de personnes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443
� Assurance contre l’incendie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
� Assurance vie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
� Assurance maritime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
� Action recursoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446
� Intermediaires de l’assurance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
� Assurances - Droit europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
� INTERMEDIAIRES COMMERCIAUX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
� Agent commercial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
� Concession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
� Courtier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
� CONTRATS COMMERCIAUX SPECIAUX . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
� Contrat de brasserie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
� Location-financement - leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
� Autres (contrats commerciaux speciaux) . . . . . . . . . . . 450
� USAGES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
� COMMERCE ELECTRONIQUE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
� Generalites (commerce electronique) . . . . . . . . . . . . . . . 450
� Principes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
� Responsabilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
� Controles et sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
� Autres (commerce electronique) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
� TOURISME ET HOTELLERIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
� Generalites (tourisme et hotellerie) . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
� Entreprises d’hebergement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
� Agence de voyage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
� Contrat de voyage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
� Tourisme - Droit international . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
� Autres (tourisme et hotellerie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452
� INSOLVABILITE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
� Generalites (insolvabilite) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
� Faillite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
� Definition et conditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
� Competence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
� Effets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
� Personnes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
� Biens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457
� Obligations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 458
� Droits des creanciers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 458
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459
� Concordats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459
� Insolvabilite transnationale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460
� Autres (insolvabilite) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460
� MONNAIE ET POLITIQUE MONETAIRE . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
� Euro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
� Banque Nationale de Belgique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
� Banque Centrale Europeenne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462
� Autres (monnaie et politique monetaire) . . . . . . . . . . . 462
DROIT SOCIAL
� DROIT SOCIAL - PRINCIPES GENERAUX . . . . . . . . . . . . . . . 465
� Generalites (droit social - principes generaux) . . . . 465
� Droit de la defense . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465
� Amendes administratives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465
� Inspection du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
� Documents sociaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
� Emploi des langues en matiere sociale . . . . . . . . . . . . . . 466
� Volontaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
� Indemnites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 466
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
� TRAVAIL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
� Generalites (travail) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
� Nature de la relation de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
� Legislation du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
� Travail interdit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
Table analytique UTU 975
� Travail clandestin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
� Temps de travail et de repos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
� Repos du dimanche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
� Duree du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
� Horaires de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
� Intervalles de repos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
� Heures supplementaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
� Protection de la maternite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
� Conge de maternite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
� Protection contre le licenciement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
� Allaitement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
� Conge parental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
� Surveillance et sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
� Loi sur le reglement de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
� Contrat de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
� Notion - conditions d’existence - forme . . . . . . . . . . . . . . 473
� Notion - conditions d’existence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474
� Sortes de contrats de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474
� Travail a temps partiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
� Preuve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
� Prescription (contrat de travail) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
� Droits et devoirs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
� Modification unilaterale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
� Responsabilite (contrat de travail) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477
� Suspension du contrat de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477
� Fin du contrat de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478
� Modification unilaterale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478
� Licenciement abusif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478
� Preavis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478
� Indemnite de conge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479
� Indemnite d’eviction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
� Motif grave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
� Autres modalites de rupture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483
� Clause de non-concurrence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
� Ouvriers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
� Clause d’essai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
� Licenciement arbitraire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
� Employes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
� Representants de commerce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
� Travailleurs a domicile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
� Etudiants . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
� Sportif remunere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
� Conseil du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
� Conseil national du travail - L. 29 mai 1952 . . . . . . . . . 486
� Organe consultatif - art. 20-22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
� Reglement de travail - L. 8 avril 1965 . . . . . . . . . . . . . . . 487
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
� Services publics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
� Organisation de l’entreprise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
� Conseil d’entreprise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
� Comite pour la prevention et la protection au travail 488
� Nouvelle technologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488
� Protection contre le licenciement des delegues dupersonnel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488
� Comite d’entreprise europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
� Interruption de carriere professionnelle - Credit-temps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
� Interruption de carriere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
� Allocation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
� Credit-temps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
� Credit-temps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
� Diminution 50 ans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Accord employeur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Regles d’organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Prepension . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Mi-temps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Travailleurs etrangers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Permis de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Loi C.C.T. - 5 decembre 1968 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
� Organisations representatives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
� Conventions collectives de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
� Nullite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
� Convention obligatoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
� Commissions paritaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
� Institution et competence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
� Cheques-services . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
� Vacances annuelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493
� Pecule de vacances . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493
� Remuneration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493
� Notion - droit au salaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493
976 Table analytique UTU
� Etendue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
� Remuneration minimale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
� Protection de la remuneration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
� Definition remuneration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
� Paiement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
� Action en paiement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
� Cession de la remuneration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
� Systeme de prime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
� Frais de transport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
� Cession d’entreprise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
� Conge politique - L. 19 juillet 1976 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
� Protection contre le licenciement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
� Fermeture d’entreprise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
� Indemnite de fermeture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
� Travail temporaire et interimaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
� Travail a temps partiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
� Travail interimaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
� Mise a la disposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
� Delegue syndical . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
� Formation du travailleur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
� Promotion sociale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
� Conge-education . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
� Bien-etre du travailleur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
� Prevention . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
� Obligations du travailleur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 499
� Violence, harcelement moral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 499
� Transfert d’entreprise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Controle medical travailleurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Emploi - Formation professionnelle . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Outplacement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Formation professionnelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Communaute flamande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Emploi - National . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Emploi et chomage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
� Agences Locales pour l’Emploi (A.L.E.) . . . . . . . . . . . . . 501
� Premier emploi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
� HANDICAPES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
� Generalites (handicapes) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
� Reclassement social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
� Allocations et indemnites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
� Conditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
� Autres (handicapes) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
� SECURITE SOCIALE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
� Generalites (securite sociale) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504
� Charte de l’assure social - L. 11 avril 1995 . . . . . . . . . . . 504
� Banque-carrefour securite sociale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504
� Accident du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 505
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 505
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
� Notion et preuve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506
� Accident sur le chemin du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507
� Allocation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 508
� Evaluation incapacite de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509
� Remuneration de base . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 510
� Paiement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 510
� Responsabilite civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 510
� Concours avec art. 29bis de la loi relative a l’assuranceobligatoire de la responsabilite en matiere devehicules automoteurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511
� Assurance accident du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511
� Assurance libre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511
� Fonds des accidents du travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514
� Revision . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514
� Prescription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 514
� Accident du travail - Maladie professionnelle - Ser-vices publics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
� Indemnisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
� Responsabilite civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
� Contestations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516
� Maladie professionnelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516
� Indemnisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 516
� Revision . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
� Allocations familiales garanties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
� Allocations familiales - Travailleurs salaries . . . . . . . 517
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
� Allocations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
� Allocations familiales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
� Prime d’adoption . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
� Allocations familiales - Travailleurs independants 517
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
� Pension - Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
� Paiement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
� Prescription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
Table analytique UTU 977
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
� Pension - Travailleurs salaries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
� Prepension . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
� Pension de survie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
� Pension militaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
� Conjoint . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
� Financement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
� Sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
� Pension complementaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 518
� Estimation droit de pension . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
� Pension - Travailleurs independants . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
� Beneficiaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519
� Pension - Harmonisation secteur public . . . . . . . . . . . . 519
� Pension - Fonds de vieillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
� Securite sociale - Regimes particuliers . . . . . . . . . . . . . . 520
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
� Securite sociale - Travailleurs salaries . . . . . . . . . . . . . . . 520
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
� Office national de securite sociale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
� Cotisations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521
� Cotisations de securite sociale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521
� Cotisations particulieres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
� Calcul . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
� Perception . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
� Paiement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
� Recouvrement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
� Surveillance et sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 524
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 524
� Diminution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 524
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
� Securite sociale - Travailleurs independants . . . . . . . 525
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
� Statut social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
� Obligations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526
� Structures administratives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526
� Prescription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
� Chomage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
� Office national de l’emploi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
� Indemnisation du chomage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 528
� Conditions d’admissibilite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 528
� Delai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 528
� Conditions d’octroi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 528
� Privation de travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 528
� Disponibilite pour le marche de l’emploi . . . . . . . . . . . 528
� Aptitude au travail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 528
� Autres conditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
� Declaration et controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
� Regimes particuliers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
� Calcul allocation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
� Autres allocations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
� Surveillance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
� Decision . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
� Sanctions administratives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
� Paiement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 531
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 531
� Dispositions penales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 531
� Prescription . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
� Mutualites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
� Legislation soins de sante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
� I.N.A.M.I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
� Assurance soins de sante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 534
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 534
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 534
� Prestations de sante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
� Facture maximum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
� Rapport avec les dispensateurs de soins . . . . . . . . . . . . 535
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
� Assurance indemnites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
� Indemnite d’incapacite primaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
� Indemnite d’invalidite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
� Evaluation de l’incapacite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
� Assurance maternite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
� Periodes de protection . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
� Conditions d’octroi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
� Dispositions communes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
� Controle - contestations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
� Controle administratif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
� Travailleurs independants . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
� Autres (securite sociale) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
� DROIT SOCIAL EUROPEEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
� Generalites (droit social europeen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
� Reglement CE n 1612/68 du 15 octobre 1968 -Libre circulation des travailleurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
� Reglement CE n 883/2004 du 29 avril 2004 - Coor-dination des systemes de securite sociale . . . . . . . . . . 538
� Charte sociale europeenne du 18 octobre 1961 . . 538
� Charte sociale europeenne revisee du 3 mai 1996 538
� Autres (droit penal europeen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 538
� DROIT SOCIAL INTERNATIONAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 538
� Organisation internationale du travail - O.I.T. . . . . . . 538
978 Table analytique UTU
� Traites multilateraux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 539
� Autres (droit social international) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 539
DROIT FISCAL
� DROIT FISCAL - PRINCIPES GENERAUX . . . . . . . . . . . . . . . . 543
� Generalites (droit fiscal - principes generaux) . . . . . 543
� Principes generaux du droit fiscal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543
� Legalite impots . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543
� Annualite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 544
� Egalite - art. 10-11bis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 544
� Droit de la defense . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 544
� Non-retroactivite impots . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
� Le fisc - tiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
� Ordre public impots . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
� Fraude fiscale et simulation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
� Choix de la voie la moins impose . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 546
� Interpretation droit fiscal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 546
� Charge de la preuve droit fiscal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 546
� Relation droit fiscal - droit commun . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547
� Relation droit fiscal interne - international . . . . . . . . . . 547
� Non bis in idem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547
� Principes de bonne administration - Droit fiscal . . . . 547
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
� Sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
� Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
� Autres (droit fiscal - principes generaux) . . . . . . . . . . . 549
� IMPOT SUR LES REVENUS - IMPOT DES PERSONNESPHYSIQUES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
� Generalites (impot des personnes physiques) . . . . . 549
� Personnes assujetties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550
� Assiette . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550
� Biens immeubles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550
� Biens meubles et capitaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 551
� Revenus professionnels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552
� Revenus imposables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552
� Revenus exoneres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556
� Determination du revenu net . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
� Frais professionnels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
� Exonerations a caractere economique . . . . . . . . . . . . . . 562
� Pertes professionnelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563
� Revenus divers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563
� Definition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563
� Determination du revenu net . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
� Depenses deductibles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
� Dispositions generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
� Donations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
� Deduction pour habitation unique . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565
� Calcul de l’impot des personnes physiques . . . . . . . . 566
� Regime ordinaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 566
� Regimes speciaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 566
� Bonification pour versement anticipe . . . . . . . . . . . . . . . . 567
� Indexation annuelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567
� IMPOT SUR LES REVENUS - IMPOT DES SOCIETES . . 567
� Generalites (impot sur les revenus - impot dessocietes) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567
� Societes assujetties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567
� Assiette . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 568
� Base de l’impot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 568
� Revenus exoneres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 569
� Determination du montant net du revenu . . . . . . . . . . . 570
� Dissolution et liquidation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573
� Calcul impot des societes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574
� Regime ordinaire de taxation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574
� Cotisations distinctes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574
� IMPOT SUR LES REVENUS - PERSONNES MORALES . 575
� Generalites (impot sur les revenus - personnes mo-rales) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
� Personnes morales assujetties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
� Assiette . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
� IMPOT SUR LES REVENUS - IMPOT DES NON-
RESIDENTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575� Generalites (impot sur les revenus - impot des non-
residents) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
� Assiette . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
� Revenus imposables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
� Revenus exoneres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
� Globalisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
� Depenses deductibles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
� Calcul de l’impot des non-residents . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
� Autres (impot sur les revenus - impot des non-residents) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
� IMPOT SUR LES REVENUS - PRECOMPTE ET CREDIT
D’IMPOT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576� Precompte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
� Precompte immobilier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
� Precompte mobilier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577
� Precompte professionnel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579
� Imputations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579
� Precompte mobilier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579
� Quotite forfaitaire d’impot etranger . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579
� Credit d’impot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579
� IMPOT SUR LES REVENUS - ETABLISSEMENT ET RE-COUVREMENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580
� Declaration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580
� Revenus divers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580
� Precompte mobilier - precompte professionnel . . . . . 580
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580
� Investigation et controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
� Obligations du contribuable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
� Obligations des tiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
Table analytique UTU 979
� Obligations des organes publics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
� Droit d’enquete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
� Echange d’informations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583
� Secret professionnel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583
� Assistance mutuelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583
� Moyens de preuve de l’administration . . . . . . . . . . . . . . 583
� Procedure de taxation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
� Rectification de la declaration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
� Taxation d’office . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586
� Imposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586
� Delais d’imposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586
� Exercice d’imposition et periode imposable . . . . . . . . . 590
� Voies de recours . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 590
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 590
� Recours administratif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 590
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
� Recouvrement de l’impot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
� Redevables de l’impot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 592
� Entrepreneur enregistre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 593
� Impots contestes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 593
� Interet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 593
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 593
� Droits - privileges du Tresor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
� Hypotheque Tresor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
� Responsabilite fonctionnaire publique e.a. . . . . . . . . . . 595
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
� Prescription (droit fiscal) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
� Suspension . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
� Opposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
� Sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
� Sanctions administratives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596
� Sanctions penales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
� IMPOT SUR LES REVENUS - IMPOTS ETABLIS PAR
D’AUTRES AUTORITES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 598� Generalites (impot sur les revenus - impots etablis
par d’autres autorites) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 598
� Taxes additionnelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 598
� Autres (impot sur les revenus - impots etablis pard’autres autorites) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 598
� IMPOT SUR LES REVENUS - REVENU CADASTRAL . . . 599
� Generalites (revenu cadastral) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
� Fixation revenu cadastral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
� Declaration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
� Reclamation revenu cadastral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
� Instruction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
� TAXES ASSIMILEES AUX IMPOTS SUR LES REVENUS 599
� Generalites (taxes assimilees aux impots sur lesrevenus) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
� Taxe de circulation sur les vehicules automobiles 600
� Taxe sur les jeux et paris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
� Taxe sur les appareils automatiques de divertisse-ment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
� Taxe de mise en circulation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
� Dispositions europeennes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
� Eurovignette . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
� TAXE SUR LA VALEUR AJOUTEE (T.V.A.) . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
� Generalites (taxe sur la valeur ajoutee) . . . . . . . . . . . . . 602
� Etablissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
� Assujettissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
� Assujettis ordinaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
� Personnes morales publiques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603
� Livraisons de biens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603
� Prestation de services . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603
� Acquisitions intracommunautaires de biens . . . . . . . . . 604
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
� Base d’imposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
� Taux de la taxe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
� Exemptions T.V.A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 605
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 605
� Exportations, importations, livraisons et acquisitionsintracommunautaires et transports internationaux . 605
� Autres exemptions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606
� Deduction de la T.V.A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607
� Etendue du droit de deduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607
� Exercice du droit de deduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 609
� Revision de la deduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 609
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
� Mesures tendant a assurer le paiement de la T.V.A. 610
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
� Identification . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
� Redevable de l’impot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
� Obligation des assujettis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
� Regimes particuliers (T.V.A.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
� Exploitations agricoles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
� Preuve - controle T.V.A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610
� Sanctions T.V.A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
� Amendes fiscales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611
� Peines correctionnelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
� Restitution de la T.V.A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
� Prescription T.V.A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
� Poursuites et instances - suretes donnees au Tresor(T.V.A.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
� Responsabilite et obligations fonctionnaires pu-blics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
� T.V.A. - Droit europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
� Autres (taxe sur la valeur ajoutee) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
� DOUANES ET ACCISES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
� Generalites (douanes et accises) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
� Loi generale sur les douanes et accises . . . . . . . . . . . . . 618
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
980 Table analytique UTU
� Determination du taux ou montant applicable . . . . . . 618
� Verification des marchandises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
� Visites et recensements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
� Mesures de controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
� Douane - Droit europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
� Code des douanes communautaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620
� Dispositions particulieres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620
� Accises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620
� Sectorielles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620
� Accises - europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
� CODE DROITS ET TAXES DIVERS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
� Generalites (Code droits et taxes divers) . . . . . . . . . . . . 621
� Droits d’ecriture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
� Etablissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621
� Fixation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
� Exemptions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
� Taxes diverses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
� Operations de bourse et reports . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
� Titres au porteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
� Contrats d’assurance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
� DROITS DE SUCCESSION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622
� Generalites (droits de succession) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
� Legislation de base - Region flamande . . . . . . . . . . . . . . 623
� Etablissement droits de succession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
� Actif imposable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
� Evaluation de l’actif imposable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
� Passif admissible . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
� Declaration de succession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
� Tarif des droits de succession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
� Exemptions et reductions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
� Liquidation des droits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
� Paiement des droits et amendes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
� Garanties de l’Etat - droits de succession . . . . . . . . . . . . . 625
� Moyens de preuve - droits de succession . . . . . . . . . . . . . 625
� Prescription (droits de succession) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
� Legislation de base - Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . 625
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
� Etablissement droits de succession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
� Actif imposable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
� Evaluation de l’actif imposable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
� Passif admissible . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
� Tarif des droits de succession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
� Exemptions - reductions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626
� Liquidation des droits . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626
� Paiement des droits et amendes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626
� Garanties de l’Etat - droits de succession . . . . . . . . . . . . . 626
� Restitution (droits de succession) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626
� Prescription (droits de succession) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626
� Legislation de base - Region de Bruxelles-capitale 627
� Etablissement droits de succession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
� Evaluation de l’actif imposable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
� Declaration de succession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
� Tarif des droits de succession . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
� Exemptions - reductions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
� Paiement des droits et amendes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
� Garanties de l’Etat - droits de succession . . . . . . . . . . . . . 627
� Prescription (droits de succession) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
� Dispositions particulieres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
� Entreprises familiales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
� Autres (droits de succession) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
� DROIT D’ENREGISTREMENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627
� Generalites (droit d’enregistrement) . . . . . . . . . . . . . . . . 628
� Division droits et regles de perception . . . . . . . . . . . . . . 628
� Fixation des droits d’enregistrement . . . . . . . . . . . . . . . . 628
� Transmission biens immeubles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628
� Baux (droits d’enregistrement) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630
� Hypotheques, gage sur fonds de commerce, privilegeagricole (droits d’enregistrement) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630
� Partages (droits d’enregistrement) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630
� Societes (droits d’enregistrement) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630
� Donations (droits d’enregistrement) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630
� Jugements et arrets (droits d’enregistrement) . . . . . . . 631
� Droit fixe general . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
� Enregistrement gratuit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
� Exemption de la formalite de l’enregistrement . . . 631
� Assurer la perception des droits (droitsd’enregistrement) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
� Insuffisance d’estimation, dissimulation, simula-tion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
� Restitution droit d’enregistrement . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632
� Flandre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632
� Prescription (droits d’enregistrement) . . . . . . . . . . . . . . 632
� Poursuites et litiges (droits d’enregistrement) . . . . . 633
� Renseignements droits d’enregistrement reçus . . . 633
� DROIT D’HYPOTHEQUE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
� Generalites (droit d’hypotheque) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
� DROITS DE GREFFE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633
� DROIT DE TIMBRE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
� BOISSON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
� Autres (boisson) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
� REDEVANCES RADIO-TELEVISION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
� Autres (redevances radio-television) . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
� ECOTAXE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
� Generalites (ecotaxes) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
� Autres (ecotaxes) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
� COTISATIONS SUR L’ENERGIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
� IMPOTS SPECIFIQUES ET TEMPORAIRES . . . . . . . . . . . . . . 635
� Options sur actions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
� Centres de coordination - A.R. n 187 et L. 30decembre 1982 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
� Declaration liberatoire unique - L. 31 decembre2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
� Regularisation fiscale - L. 27 decembre 2005 . . . . . . 635
Table analytique UTU 981
� Autres (impots specifiques et temporaires) . . . . . . . . 635
� IMPOTS LOCAUX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636
� Generalites (impots locaux) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636
� Taxes provinciales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636
� Taxes communales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636
� Etablissement, recouvrement et instances (impotslocaux) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642
� IMPOTS REGIONAUX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
� Generalites (impots regionaux) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
� Region flamande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
� Region de Bruxelles-capitale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644
� DROIT FISCAL PENAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 645
� Generalites (droit fiscal penal) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 645
� Application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 645
� DROIT EUROPEEN : IMPOTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 646
� Traite CE (dispositions droit fiscal) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 646
� Reglementation derivee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647
� Reglementation fiscale des societes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647
� Cooperation administrative en matiere d’impots indi-rects . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 649
� Cooperation administrative en matiere d’impots di-rects . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 649
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 649
� DROIT FISCAL INTERNATIONAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 649
� Conventions doubles impositions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 649
� Travailleurs transfrontaliers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 651
� Autres (droit fiscal international) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 651
DROIT PUBLIC ET ADMINISTRATIF
� DROIT CONSTITUTIONNEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655
� Droits et libertes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655
� Egalite - art. 10-11bis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655
� Liberte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
� Personne, protection juridique - art. 12-13 . . . . . . . . . 657
� Legalite peine - art. 14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658
� Inviolabilite du domicile - art. 15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658
� Expropriation, confiscation - art. 16-17 . . . . . . . . . . . . . 658
� Liberte d’opinion - art. 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658
� Liberte de cultes - art. 19-21 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 659
� Respect vie privee et familiale - art. 22 . . . . . . . . . . . . . . 659
� Integrite personnelle - art. 22bis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 660
� Vie conforme a la dignite humaine - art. 23 . . . . . . . . 660
� Liberte d’enseignement - art. 24 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 660
� Liberte de la presse - art. 25 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 660
� Liberte de reunion - association - art. 26-27 . . . . . . . . 661
� Secret des lettres - art. 29 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
� Publicite administration - art. 32 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
� Pouvoirs constitutionnels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
� Principes generaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
� Separation des pouvoirs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
� Pouvoir residuaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
� Pouvoir federal legislatif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
� Enquete - art. 56 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
� Chambre - art. 61-66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
� Senat - art. 67-73 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
� Irresponsabilite et inviolabilite - art. 58-59 . . . . . . . . . 663
� Procedure uni- ou biparlementaire - art. 74-83 . . . . 663
� Pouvoir federal executif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663
� Gouvernement - art. 96-104 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663
� Communautes et regions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663
� Organes - art. 115-126 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663
� Competences - art. 127-140 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663
� Pouvoir judiciaire - art. 144-159 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 664
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 664
� Droits civils et politiques - art. 144-145 . . . . . . . . . . . . . 664
� Juridictions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665
� Cour de cassation - art. 147 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665
� Devoir de motivation - art. 149 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665
� Conflits d’attribution - art. 158 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 667
� Institutions provinciales et communales - art. 162-166 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 667
� Relations internationales - art. 167-169 . . . . . . . . . . . . . . 668
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668
� Finances publiques - art. 170-181 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668
� Force publique - art. 182-186 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668
� Revision de la constitution - art. 195-198 . . . . . . . . . . 668
� LOIS, DECRETS, ORDONNANCES, ARRETES . . . . . . . . . . . 668
� Generalites (lois, decrets, ordonnances, arretes) . . 668
� Publication . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668
� Interpretation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 669
� Application dans le temps et dans l’espace . . . . . . . . 669
� Legalite des arretes et reglements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670
� Autres (lois, decrets, ordonnances, arretes) . . . . . . . . 670
� COMMUNAUTES - REGIONS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670
� Generalites (communautes - regions) . . . . . . . . . . . . . . . 671
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
� Repartition des competences . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
� Communautes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
� Matieres culturelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
� Matieres personnalisables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
� Regions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
� Amenagement du territoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
� Environnement et politique de l’eau . . . . . . . . . . . . . . . . 672
� Renovation rurale, conservation de la nature . . . . . . 672
� Logement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672
� Economie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672
� Energie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672
� Pouvoirs subordonnes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672
� Travaux publics et transport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673
� Cooperation au developpement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673
� Controle administratif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673
982 Table analytique UTU
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674
� Exercice competence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
� Organes et personnel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
� Parlements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
� Gouvernements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
� Cooperation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
� Entre Etat et entites federees . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
� Poursuites judiciaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
� Organisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
� Communaute française . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
� Region de Bruxelles-capitale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
� Financement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
� PROVINCE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
� Generalites (province) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
� Region flamande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 678
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 678
� COMMUNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
� Generalites (commune) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
� Nouvelle loi communale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
� Administration et organes administratifs (commune) 680
� Competences communes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 682
� Personnel communal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685
� Administration communale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686
� Budget communal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686
� Surveillance communale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 687
� Actions judiciaires commune . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 687
� Voiries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688
� Etablissements publics commune . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 689
� Discipline personnel communal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 689
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
� Decret communal flamand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
� Fonctionnement commune . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
� Participation du citoyen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
� Decret communal wallon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 694
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 694
� Organisation de la commune . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 694
� Administration de la commune . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
� Financement de la commune . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
� Autres (commune) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 696
� COUR CONSTITUTIONNELLE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 696
� Generalites (Cour constitutionnelle) . . . . . . . . . . . . . . . . 696
� Competence d’annulation (Cour constitutionnelle) 697
� Question prejudicielle (Cour constitutionnelle) . . . 697
� Organisation (Cour constitutionnelle) . . . . . . . . . . . . . . 698
� Procedure (Cour constitutionnelle) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698
� Demande de suspension (Cour constitutionnelle) 698
� Autres (Cour constitutionnelle) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698
� CONSEIL D’ETAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698
� Generalites (Conseil d’Etat) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 698
� Section legislation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 699
� Section contentieux administratif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 699
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 699
� Competences . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 699
� Refere administratif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706
� Procedure (Conseil d’Etat) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 707
� Arrets (Conseil d’Etat) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 713
� Voies de recours (Conseil d’Etat) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 714
� Astreinte (Conseil d’Etat) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 714
� Amende pour recours abusif (Conseil d’Etat) . . . . . . 715
� Emploi des langues (Conseil d’Etat) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
� Organisation (Conseil d’Etat) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
� Autres (Conseil d’Etat) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 715
� DROIT ADMINISTRATIF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716
� Generalites (droit administratif) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716
� Autorite administrative . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716
� Acte juridique administratif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717
� Sanctions administratives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 719
� Principe de bonne administration - Droit adminis-tratif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 719
� Representation equilibree homme - femme . . . . . . . 721
� Motivation des actes administratifs . . . . . . . . . . . . . . . . . 722
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 722
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 722
� Devoir de motivation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 722
� Publicite actes administratifs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 726
� Service public . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 727
� Droit de la defense . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 728
� Autres (droit admnistratif) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 728
� PENSIONS DE L’ETAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 728
� Pensions de retraite fonctionnaires . . . . . . . . . . . . . . . . . 728
� Pensions de retraite des contractuels . . . . . . . . . . . . . . . 728
� FINANCES PUBLIQUES - BUDGET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 729
� Generalites (finances publiques - budget) . . . . . . . . . . 729
� Dette publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 729
� Autres (finances publiques - budget) . . . . . . . . . . . . . . . . 729
� CULTE - IDEOLOGIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 729
� Generalites (cultes - ideologie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 729
� Cultes reconnus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 729
� Autres (cultes - ideologie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 730
� FABRIQUES D’EGLISES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 730
� Generalites (fabriques d’eglises) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 730
� Regie des biens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 730
� Autres (fabriques d’eglises) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 730
� LEGISLATION ELECTORALE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 730
� Generalites (legislation electorale) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 730
� Elections federales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 730
� Elections provinciales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 731
� Elections communales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 731
� BIENS PUBLICS ET DOMAINE PUBLIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . 731
� Generalites (biens publics et domaine public) . . . . 731
Table analytique UTU 983
� Biens publics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 731
� Gestion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 731
� Statut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 731
� Routes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 731
� Voies navigables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 732
� Mines et carrieres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 732
� Autres (biens public et domaine public) . . . . . . . . . . . . 732
� REQUISITIONS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 733
� FONCTION PUBLIQUE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 733
� Generalites (fonction publique) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 733
� Principes generaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 733
� Fonction publique - Federal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 733
� Fonction publique - Region Bruxelles-capitale . . . . . 733
� Autres (fonction publique) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 734
� ETABLISSEMENTS D’UTILITE PUBLIQUE - ENTREPRI-SES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 734
� Etablissements d’utilite publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 734
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 734
� Entreprises publiques (federales, regionales et com-munales) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 734
� ARCHIVES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 734
� ENSEIGNEMENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 734
� Generalites (enseignement) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 735
� Reseaux d’enseignement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 735
� Enseignement communautaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 735
� Enseignement libre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 735
� Enseignement communal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 735
� Enseignement provincial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 735
� Obligation scolaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 736
� Etablissement scolaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 736
� Enseignement de base . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 736
� Enseignement secondaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 736
� Enseignement superieur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 736
� Universite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 737
� Soutien scolaire et controle medical scolaire . . . . . . . . 737
� Soutien pedagogique - inspection . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 737
� Regime linguistique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 737
� Reconnaissance des diplomes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 737
� Autres (enseignement) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 737
� AMENAGEMENT DU TERRITOIRE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 738
� Generalites (amenagement du territoire) . . . . . . . . . . . 739
� Region flamande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 739
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 739
� Objectifs et definitions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 739
� Fonctionnaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 739
� Schemas de structure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 740
� Plans d’execution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 740
� Reglements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741
� Reglements urbanistiques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741
� Lotissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741
� Schema de la politique fonciere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741
� Expropriation (realisation plan) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741
� Plans d’alignement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 742
� Dommage resultant de la planification spatiale -benefices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 742
� Permis et attestation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 742
� Securite juridique - permis accorde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 745
� Plan d’affectation regional (dispositions particulieres) 745
� Infractions et sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 746
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 746
� Dispositions penales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 746
� Inscription bureau des hypotheques . . . . . . . . . . . . . . . . 748
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 748
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 748
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 748
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 748
� Conception de l’amenagement du territoire . . . . . . . . . 748
� Plan d’amenagement du territoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 748
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 748
� Plans regionaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 748
� Plans communaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 748
� Reglements d’urbanisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 749
� Permis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 749
� Infractions et sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 750
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 751
� Region de Bruxelles-capitale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 751
� Expropriation (realisation plan) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 751
� Permis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 751
� Infractions et sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 751
� Autres (amenagement du territoire) . . . . . . . . . . . . . . . . . 751
� EXPROPRIATION . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 751
� Generalites (expropriation) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 752
� Extreme urgence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 752
� Conditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 752
� Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 752
� Indemnisation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 752
� Etendue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 752
� Locataire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753
� Loi sur l’expropriation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753
� Phase administrative . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753
� Phase judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753
� Autres (expropriation) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753
� PROTECTION CIVILE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753
� Generalites (protection civile) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753
� Catastrophes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753
� Pompiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753
� Incendie et explosion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 755
� Plan d’urgence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 756
� LANGUE EN MATIERE ADMINISTRATIVE . . . . . . . . . . . . . . 756
� Generalites (langue en matiere administrative) . . . 756
� Federal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 756
� Reglement emploi des langues . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 756
� Sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 757
� Region de Bruxelles-capitale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 758
� LOGEMENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 758
� Federal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 758
984 Table analytique UTU
� Normes de securite logement mis en location . . . . . . . 758
� Flandre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 758
� Code flamand du logement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 758
� Inoccupation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 759
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 759
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 760
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 760
� Instruments . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 760
� Abandon d’immeuble . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 760
� Organes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 760
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 760
� Region de Bruxelles-capitale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 760
� Instruments de la politique du logement . . . . . . . . . . . . 760
� Abandon d’immeuble . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 761
� Logement social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762
� Autres (logement) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762
� CIMETIERE - POMPES FUNEBRES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762
� Flandre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762
� Cimetieres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762
� CULTURE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762
� Culture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762
� Arts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762
� MONUMENTS, PAYSAGES, VUE DU VILLAGE ET PATRI-MOINE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762
� Flandre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762
� ASSISTANCE AUX PERSONNES - CENTRE PUBLICD’ACTION SOCIALE (C.P.A.S.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 763
� Generalites (assistance aux personnes - centre pu-blic d’action sociale (C.P.A.S.)) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 764
� Organes et personnel C.P.A.S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 764
� Conseil et Bureau permanent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 764
� Personnel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 764
� Missions C.P.A.S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 766
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 766
� Aide C.P.A.S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 766
� Etrangers C.P.A.S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 767
� Recours decisions C.P.A.S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 768
� Delai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 768
� Remboursement des frais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 768
� Recouvrement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 768
� Financement C.P.A.S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 768
� Tutelle administrative C.P.A.S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 768
� Contestations C.P.A.S. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 768
� Autres (assistance aux personnes - centre publicd’action sociale (C.P.A.S.)) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 769
� CALAMITES NATURELLES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 769
� MARCHES PUBLICS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 769
� Generalites (marches publics) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 769
� Marches publics de travaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 770
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 770
� Champ d’application . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 770
� Autorite competente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 771
� Modalite d’adjudication . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 771
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 771
� Adjudication - appel d’offre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 772
� Procedure negociee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 774
� Information . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 774
� Specifications techniques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 774
� Concession (marches publics) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 774
� Dispositions generales d’execution (marches pu-blics) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 775
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 775
� Marches publics de travaux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 775
� Publicite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 775
� Selection qualitative . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 775
� Marches de promotion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 775
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 776
� Marches publics de fournitures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 776
� Selection qualitative . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 776
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 776
� Marches publics de services . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 777
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 777
� Selection qualitative . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 777
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 777
� Specifications techniques (marches publics) . . . . . . . . . 777
� Prix (marches publics) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 778
� Offre et appel d’offre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 778
� Procedure negociee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 781
� Agreation entrepreneurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 781
� Autres (marches publics) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 781
� TACHE PUBLIQUE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 783
� ETRANGERS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 784
� Generalites (etrangers) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 784
� Legislation sur les etrangers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 784
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 784
� Acces et sejour . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 784
� Conseil consultatif des etrangers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 792
� Categories particulieres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 793
� Ressortissants UE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 793
� Candidats refugies - demandeurs d’asile . . . . . . . . . . . 794
� Refugies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 797
� Expatries - Apatrides . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 798
� Mineurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 799
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 800
� Voies de recours . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 801
� Obligations en rapport avec l’acces au territoire . . . . 801
� A la frontiere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 801
� Sanctions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 801
� Regroupement familial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 801
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 803
� Etrangers - Droit international . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 803
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 803
� Convention Geneve 28 juillet 1951 - Refugies . . . . . . . 803
� REGISTRE NATIONAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 805
� Carte d’identite et passeport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 805
� Carte d’identite electronique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 805
� Registre de la population . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 805
Table analytique UTU 985
� NATIONALITE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 805
� Acquisition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 805
� Declaration de nationalite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 805
� Conjoint etranger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 806
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 806
� Recouvrement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 806
� Nationalite - Droit international . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 806
� MEDIAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 807
� Generalites (medias) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 807
� Medias audiovisuels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 807
� Presse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 807
� Autres (medias) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 807
� TELECOMMUNICATIONS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 808
� Generalites (telecommunications) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 808
� Telephone, telegraphe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 808
� IBPT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 808
� Communication electronique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 808
� Autres (telecommunication) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 811
� INTERCOMMUNALES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 812
� Generalites (intercommunales) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 812
� Federal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 813
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 813
� ENVIRONNEMENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 813
� Generalites (environnement) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 814
� Nature et preservation de la nature . . . . . . . . . . . . . . . . . 815
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 815
� International . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 815
� Europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 815
� Flandre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 815
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 816
� Biodiversite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 816
� Biotechnologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 816
� Politique de l’environnement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 817
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 817
� Europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 817
� Flandre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 817
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 818
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 818
� Permis d’environnement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 818
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 818
� Flandre - D. 28 juin 1985 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
� Obligation de mention - art. 4, § 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
� Protection de l’environnement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
� Nouveaux etablissements - art. 9-19ter . . . . . . . . . . . . . 819
� Obligations de l’exploitant - art. 20-22bis . . . . . . . . . . 819
� Recours - art. 23-26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
� Changement - art. 27 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
� Classification des entreprises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
� Region wallonne - D. 11 mars 1999 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
� Declaration - art. 14-15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
� Rapport incidences environnementales . . . . . . . . . . . . 819
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 819
� Flandre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 820
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 821
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 821
� Acces a l’information (environnement) . . . . . . . . . . . . . 821
� Europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 822
� Federal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 822
� Actions environnementales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 822
� Eau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 822
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 822
� Eau de surface . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 822
� Politique de l’eau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823
� Air et climat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823
� International . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823
� Europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823
� Region de Bruxelles-capitale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823
� Bruit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823
� Europeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 823
� Region wallonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 824
� Region de Bruxelles-capitale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 824
� Dechets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 824
� Federal et regional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 824
� Sortes de dechets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 824
� Gestion des dechets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 824
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 825
� Pollution du sol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 826
� Substances dangereuses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 827
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 827
� Transport de substances dangereuses . . . . . . . . . . . . . . . . 827
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 827
� Engrais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 827
� Flandre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 827
� Mer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 827
� Droit penal de l’environnement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 827
� Autres (environnement) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 829
� ENERGIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 829
� Generalites (energie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 829
� Electricite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 829
� Gaz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 832
� Energie nucleaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 833
� Energie renouvelable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 833
� Politique de l’energie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 833
� Autres (energie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 833
� COLLECTE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 834
� STATISTIQUE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 834
� SONDAGES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 834
� RELATIONS INTERNATIONALES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 834
� Rapports diplomatiques et consulaires . . . . . . . . . . . . . 834
� Droit diplomatique et consulaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 834
� Visa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 834
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 834
� Conflits (internationaux) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 835
986 Table analytique UTU
� Maintien de l’ordre public . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 835
� Droit humanitaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 835
DROIT INTERNATIONAL
� DROITS DE L’HOMME - CEDH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 839
� Generalites (droits de l’homme - CEDH) . . . . . . . . . . . . 839
� Obligation de respecter - art. 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 839
� Droits - libertes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 839
� Vie - art. 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 839
� Droit a la vie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 839
� Torture - art. 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 840
� Esclavage, travail force - art. 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 841
� Esclavage ou servitude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 841
� Travail force ou obligatoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 841
� Liberte, securite - art. 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 841
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 841
� Liberte personnelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 842
� Privation de liberte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 842
� Droits personne arretee : raisons des arresta-tions/accusations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 843
� Droits personne arretee : comparution devant lejuge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 843
� Droit personne arretee : recours aupres du juge . . . 843
� Proces equitable - art. 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 844
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 844
� Procedure equitable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 844
� Delai raisonnable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 846
� Independance, impartialite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 849
� Application des principes en droit public . . . . . . . . . . 852
� Application des principes en droit civil . . . . . . . . . . . . . 852
� Application des principes en droit penal . . . . . . . . . . . 853
� Application des principes en droit fiscal . . . . . . . . . . . . 856
� Application des principes en droit disciplinaire . . . 857
� Presomption d’innocence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 857
� Droits en cas de poursuite penale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 857
� Pas de peine sans loi - art. 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 859
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 859
� Infraction d’apres les principes generaux de droit . 859
� Respect de la vie privee - art. 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 859
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 859
� Vie privee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 860
� Vie familiale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 861
� Correspondance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 862
� Pensee, conscience et religion - art. 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . 862
� Liberte de religion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 862
� Limitations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 863
� Liberte d’expression - art. 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 863
� Liberte d’expression . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 863
� Formalites, conditions, limitations, sanctions . . . . . . 864
� Reunion et association - art. 11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 865
� Syndicats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 865
� Mariage - art. 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 865
� Recours effectif - art. 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 865
� Interdiction de discrimination - art. 14 . . . . . . . . . . . . . . . 865
� Cour europeenne des droits de l’homme . . . . . . . . . . . 866
� Autres (droits de l’homme CEDH) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 867
� DROITS DE L’HOMME - PROTOCOLES CEDH . . . . . . . . . 867
� Protocole additionnel a la CEDH du 20 mars 1952 867
� Protection de la propriete - art. 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 867
� Droit a l’instruction - art. 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 868
� Quatrieme protocole du 16 septembre 1963 a laCEDH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 868
� Interdiction de l’expulsion collective d’etrangers - art.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 868
� Septieme protocole du 22 novembre 1984 a laCEDH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 868
� Droit a ne pas etre juge ou puni deux fois - art. 4 . . . 868
� Autres (droits de l’homme - protocoles CEDH) . . . . 868
� DROITS DE L’HOMME - AUTRES CONVENTIONS . . . . . 869
� Generalites (droits de l’homme - autres conven-tions) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 869
� Convention de New York du 19 decembre 1966 -Droits economiques sociaux et culturels (ONU) . . 869
� Convention New York du 19 decembre 1966 - Droitscivils et politiques (NU) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 869
� Protocole facultatif du 19 decembre 1966 se rap-portant au Pacte international relatif aux droits ci-vils et politiques (ONU) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 870
� Convention europeenne du 26 novembre 1987pour la prevention de la torture et des peines outraitements inhumains ou degradants . . . . . . . . . . . . . . 870
� Convention de New York du 20 novembre 1989 -Droits de l’enfant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 870
� Convention du 1er fevrier 1995 - Protection desminorites nationales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 871
� Autres (droits de l’homme - autres conventions) . . 871
� DROIT EUROPEEN - TRAITE - CE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 871
� Generalites (droit europeen - traite - CE) . . . . . . . . . . . 871
� Principes europeens - Traite CE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 872
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 872
� Interpretation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 872
� Interpretation conforme a la Directive . . . . . . . . . . . . . 872
� Principe de legalite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 872
� Discrimination fondee sur la nationalite . . . . . . . . . . . . . 872
� Autres formes de discrimination . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 872
� Marche interne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
� Politique de la Communaute . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
� Libertes - generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
� Libre circulation des marchandises . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
� Restrictions quantitatives - Mesures d’effetequivalent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
� Libre circulation des personnes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 874
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 874
� Travailleurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 874
� Droit d’etablissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 874
� Exercice autorite publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 876
� Reconnaissance des diplomes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
� Societes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
� Libre circulation des services . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
Table analytique UTU 987
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 878
� Libre circulation des capitaux et paiements . . . . . . . . . . 879
� Agriculture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 881
� Politique economique et monetaire CE . . . . . . . . . . . . . 881
� Politique de l’emploi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 882
� Politique commerciale commune . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 882
� Politique sociale, education, formation profession-nelle et jeunesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 882
� Dispositions sociales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 882
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 882
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 883
� Education, formation professionnelle et jeunesse . . . 883
� Culture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 883
� Sante publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 884
� Cohesion sociale et economique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 884
� Recherche et developpement technologique . . . . . . 884
� DROIT EUROPEEN : INSTITUTIONS DES COMMU-
NAUTES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 884� Generalites (droit europeen : institutions des com-
munautes) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 884
� Commission . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 884
� Cour de justice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 884
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 884
� Cour de justice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 885
� Procedure europeenne et protection juridique . . . . . . 886
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 886
� Competence de pleine juridiction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 886
� Procedure de nullite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 886
� Execution des arrets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 886
� Questions prejudicielles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 886
� Responsabilite quasi delictuelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 887
� Competences attribuees . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 888
� Competence du juge national . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 888
� Droit de defense . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 888
� Reglement de procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 888
� Cour des comptes CE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 888
� Dispositions communes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 888
� Reglements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 888
� Directives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 888
� Acces aux documents . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 889
� Dispositions financieres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 890
� DROIT EUROPEEN - UNION EUROPEENNE . . . . . . . . . . . . 890
� Generalites (droit europeen - Union europeenne) 890
� Dispositions communes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 891
� Cadre institutionnel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 891
� Citoyennete de l’Union . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 891
� Politique etrangere et de securite commune . . . . . . 891
� Cooperation policiere et judiciaire en matierepenale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 892
� Autres (droit europeen - Union europeenne) . . . . . . 893
� CHARTE DES DROITS FONDAMENTAUX (7 decembre2000) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 893
� Generalites (Charte des droits fondamenteaux (7decembre 2000)) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 893
� Egalite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 893
� Autres (Charte des droits fondamenteaux (7decembre 2000)) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 893
� DROIT DES FONCTIONNAIRES EUROPEENS . . . . . . . . . . 893
� Generalites (droit des fonctionnaires europeens) 893
� Autres (droit des fonctionnaires europeens) . . . . . . . 893
� BUDGET EUROPEEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 893
� Revenus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 893
� DROIT EUROPEEN - PRIVILEGES ET IMMUNITES . . . . 894
� Fonctionnaires et membres du personnel . . . . . . . . . . 894
� Autres (droit europeen - privileges et immunites) 894
� DROIT INTERNATIONAL PUBLIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 894
� Droit coutumier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 894
� Naissance, mutations et disparition . . . . . . . . . . . . . . . . . 894
� Droit des traites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 894
� Respect, application, interpretation . . . . . . . . . . . . . . . . . . 894
� Autres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 894
� Immunite des Etats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 895
� DROIT INTERNATIONAL PUBLIC - TERRITOIRES IN-TERNATIONAUX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 895
� Mer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 895
� Cours d’eau transfrontaliers et lacs internationaux 895
� ORGANISATIONS INTERGOUVERNEMENTALES . . . . . . 895
� Generalites (organisations intergouvernementales) 895
� Nations unies - Charte du 26 juin 1945 . . . . . . . . . . . . 895
� OTAN - Traite du 4 avril 1949 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 896
� Conseil de l’Europe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 896
� Autres (organisations intergouvernementales) . . . . 896
� BENELUX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 896
� Traite Benelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 896
� DROIT INTERNATIONAL PRIVE - PRINCIPES
GENERAUX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 896� Generalites (droit international prive - principes
generaux) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 896
� Conflits de lois . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 896
� DROIT INTERNATIONAL PRIVE - CODE DIP . . . . . . . . . . . 897
� Generalites (droit international prive - Code DIP) 898
� Dispositions generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 898
� Competence judiciaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 898
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 898
� Connexite internationale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 899
� Attribution exceptionnelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 899
� Conflits de lois . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 899
� Application du droit etranger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 899
� Fraude a la loi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 899
� Exception d’ordre public . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 899
� Effet des decisions judiciaires etrangeres et des actesauthentiques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 899
� Reconnaissance et declaration de la force executoiredes decisions judiciaires etrangeres . . . . . . . . . . . . . . . . . 899
� Reconnaissance et force executoire des actes au-thentiques etrangers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 899
� Personnes physiques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 900
� Etat et capacite, autorite parentale et protection del’incapable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 900
988 Table analytique UTU
� Competence internationale en matiere d’autoriteparentale, de tutelle et de protection de l’incapable 900
� Droit applicable en matiere d’autorite parentale, detutelle et de protection de l’incapable . . . . . . . . . . . . . . 900
� Nom et prenoms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 900
� Determination ou changement a l’etranger . . . . . . . 900
� Relations matrimoniales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 901
� Droit applicable au mariage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 901
� Droit applicable a la formation du mariage . . . . . . . . 901
� Droit applicable aux formalites du mariage . . . . . . . . 901
� Dissolution du mariage et separation de corps . . . . . . 902
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
� Droit applicable au divorce et a la separation decorps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
� Filiation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
� Filiation biologique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
� Droit applicable a la filiation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
� Droit applicable aux formalites de la reconnaissance 902
� Filiation adoptive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
� Reconnaissance d’une adoption etablie a l’etranger 902
� Obligations alimentaires . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
� Domaine du droit applicable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
� Successions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Competence internationale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Choix du droit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Biens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Competence internationale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Droit applicable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Droit applicable aux biens culturels . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Droit applicable a la propriete intellectuelle . . . . . . . 903
� Obligations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Competence internationale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Obligations contractuelles et non contractuelles . . 903
� Droit applicable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Droit applicable aux obligations contractuelles . . . 903
� Personnes morales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Transfert de l’etablissement principal . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Trust . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Generalites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� OBLIGATIONS CONTRACTUELLES - DROIT APPLICA-BLE (Convention du 19 juin 1980) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903
� Liberte de choix par les parties - art. 3 . . . . . . . . . . . . . . . . 904
� Loi applicable a defaut de choix - art. 4 . . . . . . . . . . . . . . . 904
� Contrats conclus par les consommateurs - art. 5 . . . . 904
� Contrat individuel de travail - art. 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 904