Q4: Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp-CAM'i Anlamak...

www.apiedu.eu Be(e) theraphy www.apiedu.eu Be(e) theraphy

1

ERASMUS+

YÜKSEKÖĞRETĠM ĠÇĠN STRATEJĠK ORTAKLIK (KA 203)

‘Yüksek Öğretimde Apiterapinin Terapötik Etkileri-Be(e) Therapy

(2017-1-TR01-KA203-045990)

Q4: Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp-CAM'i Anlamak Ġçin

Rehber Kitap

Hazırlayan

Prof. Dr. Ergün Demir, BAUN

‘Bu proje Avrupa Komisyonunun desteğiyle finanse edildi. Bu yayın sadece yazar ve proje ortaklarının görüşlerini yansıtmaktadır ve Komisyon burada yer alan bilgilerin herhangi bir şekilde kullanılmasından sorumlu tutulamaz.’


2

Çıktı Tanımı

Q4

Çıktı Başlığı

Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp-CAM'i Anlamak Ġçin

Rehber Kitap

Durum

Final

Hazırlayan

Prof. Dr. Ergün Demir

Yardımcılar: Prof. Dr. Kemal Çelik, Prof. Dr. Murat Yılmaz, Dr. Fatih

Aşgun, Dr. Fatmagül Tolun, Murat Sabri Saran

Yer/Tarih

Türkiye

07.06.2018-10.12.2018


3

Ġçindekiler Sayfa

Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp-CAM… .. ……………………….................................……… .4

CAM Nedir? ............................................ ...................................................................................4

CAM'a neden ihtiyacımız var? ............................................................ .......................................5

Farklı CAM türleri nelerdir? ........................................ ............................................................ .5

CAM güvenli midir? .............................................. ..................................................................11

Her terapi herkes için doğru olabilir mi? ........................................ .... ....................................12

CAM‟ın Avrupa‟daki Yasal Durumu ……………………………………………………….. 14

Türkiye'de CAM'ın Yasal Durumu ………………………………………………… .............15

Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Olarak Apiterapi…. ............................................................. .18

Bal arısı kolonisi nedir? .................................................. ..................... .................................18

Apiterapi …………………………………………………… ................................................19

Apiterapide kullanılan arı ürünleri .........................................................................................23

BAL................................................. ......................................................................................23

PROPOLIS ................................................. ................................................. ........................29

ARI POLENĠ................................................ ............................................ ...........................38

ARI BALMUMU ............................................ ................................................................... 44

ARI SÜTÜ ............................................. ............................................................................ 47

ARI ZEHĠRĠ................................................ ........................................................................53

APILARNIL ................................................. .....................................................................57

Apiterapi için rehber............................................................................................................61

Kaynaklar................................................. .................................................. .......................66

EK : Türkiye Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği……...68


4

Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp-CAM

CAM nedir?

Geleneksel tıp temel olarak semptomlara yol açan altta yatan problemlerin anlaĢılmasına ve

düzeltilmesine odaklanır. Birçok durumda, bunlar tam olarak anlaĢılmamıĢtır, ancak son yıllarda

özellikle romatoid artrit tedavisinde CAM ile büyük ilerlemeler kaydedilmiĢtir. Konvansiyonel tıp,

sizi, kiĢi olarak değil, durumu ve tedaviyi kabul etmenizi beklediğiniz için tedavi etmekle eleĢtirilir.

Hasta tedavisine hastanın desteğinin ve tercihinin önemi giderek daha artmaktadır.

Bununla birlikte, tamamlayıcı ve alternatif tıp bütünsel olma eğilimindedir ve çeĢitli tarihi ve

kültürel kökenden gelen tedavileri içerir. YaĢam tarzınızdaki değiĢikliklerle (örneğin diyet,

egzersiz, meditasyon veya psikolojik egzersizler) kendi tedavinizde aktif bir rol almanızı ister ve

doğal ve kökene göre farklı olan tedavileri içerir. Bu tedavilerin nasıl çalıĢtığı düĢünülen yöntemler

de çeĢitlidir; ancak birçoğu vücudunuzun kendini iyileĢtirme kabiliyetini sağlama fikrine dayanır.

CAM (tamamlayıcı) veya (alternatif) standart tedavilerin yerine kullanılan tamamlayıcı tedavi

Ģekilleridir. Bu uygulamalar genellikle standart tıbbi yaklaĢımlar olarak kabul edilmez. Standart

tedaviler, güvenli ve etkili olduklarını kanıtlamak için uzun ve dikkatli bir araĢtırma sürecinden

geçer. Ancak çoğu tamamlayıcı ve alternatif tıp türü hakkında daha az Ģey bilinmektedir.

Tamamlayıcı ve alternatif tıp, diyet takviyeleri, megadoz vitaminleri, bitkisel preparatlar, özel

çaylar, akupunktur, masaj terapisi, mıknatıs terapisi, ruhsal Ģifa ve meditasyon içerebilir.

Tamamlayıcı ve alternatif tıp, belirli bir tarihsel dönemde belirli bir toplumun veya kültürün

politik olarak baskın sağlık sistemine özgü olanlar dıĢında, tüm sağlık sistemlerini, modellerini ve

uygulamalarını, bunlara eĢlik eden teori ve inançları kapsayan geniĢ bir Ģifa kaynağı alanıdır.

CAM, kullanıcıları tarafından hastalığın önlenmesi veya tedavisi veya sağlık ve iyileĢmenin teĢvik


5

edilmesi olarak tanımlanan bu tür tüm uygulamaları ve fikirleri içerir.

CAM, genellikle geleneksel tıbbın bir parçası olarak görülmeyen çeĢitli tıbbi ve sağlık sistemleri,

uygulamaları ve ürünleri grubudur. Tamamlayıcı tıp, geleneksel tıpla birlikte ve geleneksel tıp

yerine alternatif tıp kullanılır. BütünleĢtirici tıp, güvenlik ve etkinlik kanıtı bulunan geleneksel ve

CAM tedavilerini birleĢtirir. Bazı CAM tedavilerine iliĢkin bilimsel kanıtlar mevcut olmakla

birlikte, çoğu için bu tedavilerin güvenli olup olmadıkları ve kullanım amacına uygun olarak

çalıĢtığına iliĢkin iyi tasarlanmıĢ bilimsel araĢtırmalar olmayıp henüz bazı soruları cevaplayabilecek

bulgular yoktur.

CAM'a neden ihtiyacımız var?

Ġnsanlar tamamlayıcı ve alternatif tıbbı kullanırlar. Çünkü:

- Daha doğal olan tedavileri kullanmak ve daha iyi hissetmelerini sağlamak isterler.

- Sürekli acı çekiyorlardır.

- Ġlacın yan etkileri konusunda endiĢeleri vardır.

- Belirtileri geleneksel tıp tarafından tam olarak kontrol edilmemektedir.

Farklı CAM türleri nelerdir?


6

CAM, standart tıbbi terapinin bir parçası olmayan tıbbi ürünler ve uygulamalar için kullanılan

terimdir. Standart tıbbi terapi, tıp doktoru veya osteopati derecesi olan sağlık çalıĢanları tarafından

uygulanan ilaçtır. Fiziksel terapistler, doktor asistanları, psikologlar ve kayıtlı hemĢireler gibi diğer

sağlık profesyonelleri tarafından da uygulanmaktadır. Bazı standart tıbbi terapi uygulayıcıları aynı

zamanda CAM uygulayıcılarıdır.

Tamamlayıcı terapi ile alternatif terapi arasında önemli bir fark vardır. Tamamlayıcı terapi ve

alternatif terapi genellikle aynı Ģeyi ifade ediyormuĢ gibi kullanılır. Tamamlayıcı ve alternatif

tedaviler aynı zamanda tek bir cümleyle birleĢtirilebilirler. Tamamlayıcı bir terapi, geleneksel tıbbi

tedavinizle birlikte kullanabileceğiniz anlamına gelir. Tedavinizde daha iyi hissetmenize ve

hastalıkla daha iyi baĢa çıkmanıza yardımcı olabilir. Tamamlayıcı tedaviler, doktorunuz tarafından

verilen geleneksel tıbbi tedavilerle birlikte kullanılır. Kanserli kiĢilerin kendilerini daha iyi

hissetmelerine yardımcı olabilir ve yaĢam kalitesini de iyileĢtirir. Ayrıca, kanserin neden olduğu

belirtiler veya kanser tedavisinin neden olduğu yan etkiler ile daha iyi baĢa çıkılmasına yardımcı

olabilirler.

Ġyi bir tamamlayıcı terapist, tamalayıcı tedavinin kanseri tedavi edeceğini iddia etmeyecektir. Her

zaman tedavilerinizi kanser doktorunuzla veya doktorunuzla konuĢmaya teĢvik edecektir.

Birçok sağlık uzmanı, tamamlayıcı tedavileri kullanan kanserli insanları desteklemektedir. Ancak

hastalarının onları kullanmasına olumsuz bakan hekimler de bulunmaktadır. Bunun nedeni

genellikle birçok tedavinin geleneksel tedavilerle aynı Ģekilde bilimsel olarak test edilmemiĢ

olmasıdır.


7

Tamamlayıcı tedavilerin kanserli insanlar için ne kadar iyi çalıĢtığını görmek için araĢtırmalar

yapılmıĢtır. Ancak tamamlayıcı tedavilerin en iyi nasıl kullanılacağını bulmak için daha fazlasına

ihtiyacımız vardır.

Geleneksel tıbbi tedavi yerine genellikle alternatif bir terapi kullanılır. Kanserli kiĢilerin alternatif

tedavileri denemeyi istemeleri için çeĢitli nedenleri vardır. Alternatif tıp, standart tıbbi tedaviler

yerine kullanılan tedavilerdir.

Alternatif tedavilerin kanseri tedavi edebileceğini gösteren hiçbir bilimsel veya tıbbi kanıt yoktur.

Bazı alternatif tedaviler güvenli değildir ve zararlı yan etkilere neden olabilir. Veya geleneksel tıbbi

tedavinizle etkileĢime girebilirler. Bu, zararlı yan etki riskini artırabilir veya geleneksel tedavinin iyi

çalıĢmasını durdurabilir. Geleneksel kanser tedavinizi bırakmak, kanserinizi iyileĢtirme veya

kontrol etme Ģansınızı azaltabilir.

Bazı alternatif tedaviler umut verici görünmekle beraber bazı iddialar bilimsel kanıtlarla

desteklenememekte ve bazı insanlara yanlıĢ umutlar verebilmektedir. Kemoterapi ve radyoterapi

gibi tüm geleneksel kanser tedavilerinin iĢe yaradıklarını kanıtlamak için yasalarca sıkı testlerden

geçmelidir. Alternatif tedavilerin çoğu böyle bir testten geçmemiĢtir ve çalıĢtıklarına dair bilimsel

bir kanıt yoktur. Bazı alternatif terapi türleri tamamen güvenli olmayabilir ve zararlı yan etkilere

neden olabilir. Tamamlayıcı veya alternatif tedaviler kullanmayı düĢünüyorsanız, kanser

doktorunuzla veya uzman hemĢirenizle konuĢun. Bazı tedaviler etkileĢime girebilir. Ayrıca

tamamlayıcı veya alternatif terapistinize geleneksel kanser tedaviniz hakkında bilgi verin.

BütünleĢtirici sağlık, standart tıbbı güvenli ve etkili olduğu gösterilen CAM uygulamaları ile

birleĢtiren tıbbi tedavi için toplam bir yaklaĢımdır. Hastanın aklını, bedenini ve ruhunu tedavi eder.

BütünleĢtirici sağlık hizmetleri genellikle geleneksel ve tamamlayıcı yaklaĢımları koordineli bir


8

Ģekilde bir araya getirir. Sağlık hizmeti ve sağlık için - genellikle zihinsel, duygusal, iĢlevsel,

manevi, sosyal ve toplum yönleri dahil olmak üzere - bütünsel, hasta odaklı bir yaklaĢımı ve

örneğin tüm organları tek bir organ sistemi olarak tedavi etmeyi vurgulamaktadır. Farklı sağlık

kurumları arasında iyi koordine edilmiĢ bir tedaviyi amaçlamaktadır.

Ġnsanlar sıklıkla alternatif ve tamamlayıcı tıbbı birbirlerinin yerine kullanırlar, ancak iki terim farklı

kavramları ifade eder: Eğer ana tedavi olmayan bir uygulama, geleneksel tıp ile birlikte

kullanılıyorsa, tamamlayıcı olarak kabul edilir.

Tamamlayıcı tıp; standart tıbbi tedavilerle birlikte kullanılan, ancak standart tedaviler olarak kabul

edilmeyen tedavilerdir. Örnek, kanser tedavisinin bazı yan etkilerini azaltmaya yardımcı olmak için

akupunktur kullanmaktır. Tamamlayıcı tıp, geleneksel sağlık hizmetlerinin öğretildiği ve sağlandığı

kurumların dıĢında büyük ölçüde var olan bir grup terapötik ve tanısal disiplinleri belirtir.

Tamamlayıcı tıp, sağlık tedavisi uygulamalarının artan bir özelliğidir; ancak tam olarak ne olduğu

ve bu terime dahil olan disiplinlerin geleneksel tıpla ilgili olarak hangi pozisyonda olması gerektiği

konusunda ciddi bir kafa karıĢıklığı devam etmektedir.

CAM tedavileri temel olarak beĢ kategoriye veya alana ayrılabilir:

1. Alternatif tıbbi sistemler (örneğin, homeopati, naturopati ve geleneksel Çin tıbbı),

2. Zihin – beden müdahaleleri,

3. Biyolojik temelli tedaviler (örneğin, yiyecekler, vitaminler, Ģifalı bitkiler),

4. Manipülatif ve vücut temelli yöntemler (örneğin, kayropraktik, masaj)


9

5. Enerji tedavileri (örneğin, Terapötik DokunuĢ, Çigong)

Tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamaları birçok farklı alanda uygulanır. Ek olarak, bir alanın

birçok bölümü baĢka bir alanın bölümleriyle çakıĢabilir. Örneğin, akupunktur geleneksel tıpta da

kullanılır.

CAM örnekleri şunları içerir:

Geleneksel alternatif tıp: Bu alan akupunktur ve homeopati uygulamaları gibi daha yaygın ve kabul

gören terapi biçimlerini içerir. Bu tedaviler dünya çapında yüzyıllardır uygulanmaktadır. Geleneksel

alternatif tıp Ģunları içerebilir:

- Aromaterapi

- Akupunktur

- Bitkisel ilaç

- Masaj terapisi

- Yoga

Vücut: Dokunma, tıpta tıbbi tedavinin ilk günlerinden beri kullanılmaktadır. Dokunarak iyileĢme,

vücudun bir bölgesindeki hastalık veya yaralanmanın vücudun tüm bölümlerini etkileyebileceği

fikrine dayanır. Manuel manipülasyon ile, diğer parçalar optimum sağlık durumuna getirilebilirse,

vücut tamamen yaralanma veya hastalık bölgesinde iyileĢmeye odaklanabilir. Vücut teknikleri

genellikle akıl ile birleĢtirilir. Vücut terapilerine örnekler:

- Kayropraktik ve osteopatik ilaç

- Masaj


10

- Vücut hareket terapileri

- Tai chi

- Yoga

Diyet ve şifalı bitkiler: Yüzyıllar boyunca insan, et, meyve, sebze ve tahıllardan oluĢan basit bir

diyetten, çoğunlukla yağ ve kompleks karbonhidratlardan zengin yiyeceklerden oluĢan bir diyete

geçmiĢtir. AĢırı beslenme ve beslenme yetersizliği, günümüz toplumunda her ikisi de belirli kronik

hastalıklara yol açan problemler haline gelmiĢtir. Birçok diyet ve bitkisel yaklaĢım, vücudun

dengelemesini amaçlar. Diyet ve bitkisel yaklaĢımlar Ģunları içerebilir:

- Diyet takviyeleri

- Bitkisel ilaç

- Beslenme / Diyet

Harici enerji: Bazı insanlar nesnelerden veya diğer kaynaklardan gelen dıĢ enerjilerin kiĢinin

sağlığını doğrudan etkilediğine inanır. Harici enerji terapisine bir örnek:

- Elektromanyetik terapi

- Reiki

- Çigong

Zihin: Standart veya geleneksel tıp bile, zihin ile beden arasındaki bağlantının gücünü tanır.

AraĢtırmalar, duygusal ve zihinsel sağlığı iyi olduğunda, insanların daha çabuk iyileĢtiğini

bulmuĢlardır. Zihni kullanan terapiler Ģunları içerebilir:

- Meditasyon

- Nöroterapi

- Hipnoz


11

Duyular: Bazı insanlar duyuların, dokunmanın, görmenin, duymanın, koklamanın ve tadını

hissetmenin genel sağlığı etkileyebileceğine inanır. Duyuları içeren terapilere örnek olarak Ģunlar

verilebilir:

- Sanat, dans ve müzik

- GörselleĢtirme ve rehberli imge

CAM çok çeĢitli yöntemler ve terapi kategorileri içerir. Türkiye Ulusal Tamamlayıcı ve Alternatif

Tıp Merkezi'ne göre, CAM terapileri dört kategoride sınıflandırılmaktadır:

1. Bitkisel ilaçlar (bitkisel), vitaminler ve mineraller gibi doğal ürünler ve takviyeler.

2. Meditasyon, yoga, akupunktur, dua, zihin ve beden uygulamaları gibi zihin-beden

müdahaleleri (derin nefes alma egzersizleri, hipnoterapi, gevĢeme, qi gong).

3. Manipülasyonlar ve kayropraktik, osteopatik manipülasyon ve masaj gibi vücuda dayalı

yöntemler.

4. Enerji terapileri (mıknatıs tedavisi, ıĢık tedavisi, qi gong, Reiki, Ģifa dokunuĢu) ve

geleneksel Çin Tıbbı ve Ayurveda gibi alternatif tıbbi sistemler.

Bu uygulamalar genellikle standart tıbbi yaklaĢımlar olarak kabul edilmez. Standart tedaviler,

güvenli ve etkili olduklarını kanıtlamak için uzun ve dikkatli bir araĢtırma sürecinden geçer, ancak

çoğu tamamlayıcı ve alternatif tıp türü hakkında daha az Ģey bilinir. Tamamlayıcı ve alternatif tıp,

diyet takviyeleri, megadoz vitaminleri, bitkisel preparatlar, özel çaylar, akupunktur, masaj terapisi,

mıknatıs terapisi, ruhsal Ģifa ve meditasyon içerebilir.

CAM güvenli midir?

Ġnsanlar binlerce yıldır CAM uygulamalarını kullandılar. Ancak birçok uygulama derinlemesine


12

klinik deneylerden geçmemiĢtir. Bu tedavilerin çoğunun ne kadar güvenli veya etkili olduğu açık

değildir. Doktorlar bu uygulamaların çoğunu önermemektedir.

Genel olarak bakıldığında, tamamlayıcı ve alternatif tıp nispeten güvenlidir; ancak tedaviye

baĢlamadan önce mutlaka doktorunuzla konuĢmalısınız. Belirli tedavilerle iliĢkili bazı riskler

vardır. Örneğin, bazı bitkisel tedavilerin önemli yan etkileri olabilir veya reçete edilen ilaçlarla

etkileĢime girebilir.

Birçok durumda tamamlayıcı ve alternatif tıpla iliĢkili riskler, terapistle terapiden daha fazladır. Bu

nedenle yasal olarak tescilli bir terapiste ya da etik kuralları belirlenmiĢ ve tamamen uzman birine

gitmeniz önemlidir.

CAM'ın sağlık hizmetleri sistemleri için giderek daha önemli bir konu olarak görüldüğüne dair

kanıtlar vardır. Yüksek CAM kullanım oranları, sağlık hizmetleri ve politika endiĢelerinin

artmasına neden olmuĢtur.

- CAM mesleklerini ve doğal sağlık ürünlerini nasıl düzenleyeceğinizi,

- Güvenli CAM tedavilerinin ana tedavi planlarına nasıl dahil edileceği ve

- Halkı geniĢ kapsamlı olası CAM konvansiyonel ilaç etkileĢimlerinden korumak için en iyi

yöntem.

Kullanıcıların CAM'ın güvenli olduğu algısı yaygın olduğu için son nokta önemlidir. Çünkü bu

tedavi “doğal” dır. Sağlık sistemi, CAM kullanımındaki artıĢa yavaĢça karĢılık vermektedir. Pek

çok doktor, CAM pratisyenlerine atıfta bulunmakta ya da kendilerinin CAM formlarını

uygulamaktadır. CAM ile geleneksel tıbbı birleĢtiren yeni bütünleĢtirici sağlık hizmetleri modelleri

de geliĢtirilmektedir.

CAM tedavileri diyet takviyeleri, bitkisel takviyeler ve vitaminler gibi çok çeĢitli bitkisel ve

besleyici ürünler içerir. Bu "doğal" ürünlerin birçoğunun güvenli olduğu kabul edilir. Bunlar


13

doğada bulunurlar veya üretilirler. Ancak, bu tüm durumlarda doğru değildir. Ayrıca, bazıları diğer

ilaçların vücudunuzda çalıĢmasını da etkileyebilir. Örneğin, bazı insanların depresyon için

kullandığı ot St. John's wort, bazı antikanser ilaçlarının olması gerektiği gibi çalıĢmamasına neden

olabilir.

Her terapi herkes için doğru olabilir mi?

Tamamlayıcı ve alternatif tedavilerin sizin için iĢe yarayıp yaramadığını kesin olarak söylemek

zordur. Bunun nedeni herkesin tedavilere farklı tepkiler vermesidir. Bu tedavilerin bir çoğu aktif

katılımınızı ve olası sonucu hakkında belirli bir inancınızı gerektirir. Bu, plasebo etkisi; psikolojik

umut ve bir tedavinin yardımcı olacağı inancıdır.

Birçok bilimsel araĢtırma, hastaların koĢullarındaki değiĢikliklerin, durumdaki doğal

değiĢikliklerden mi, yoksa tedavinin iĢe yarayacağına dair bir inanç gibi 'spesifik olmayan etkiler'

denilen Ģeyden kaynaklanıp kaynaklanmadığını bulmayı amaçlamaktadır. Bununla birlikte,

tamamlayıcı tedavilerin sizin için iĢe yaradığını tespit ederseniz, bu durum tedavinin nasıl veya

niçin çalıĢtığından daha önemli bir husus olabilir.

Tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanmayı düĢünürseniz dikkate almanız gereken bazı önemli

noktalar vardır.

- Neyi baĢarmayı umuyorum? Ağrı kesici? Daha fazla enerji? Daha iyi uyku? Ġlaçlarda

azalma mı?

- Terapist kim? Nitelikli, tescilli ve sertifikalı mı?


14

- Terapi ile mutlu muyum? Ġğne fobiniz varsa akupunktur uzmanına gitmenin bir faydası

yoktur. Yapamayacağınız ciddi yaĢam tarzı değiĢikliklerini tavsiye edecek bir terapisti

görmek de aynıdır.

- Herhangi bir risk var mı? Onlar güvenli mi?

- Etkinlikleri için herhangi bir kanıt var mı?

Kemoterapi ve radyoterapi gibi tüm geleneksel kanser tedavileri, iĢe yaradıklarını kanıtlamak için

yasalarca sıkı testlerden geçmelidir. Alternatif tedavilerin çoğu böyle bir testten geçmemiĢtir ve

çalıĢtıklarına dair bilimsel bir kanıt yoktur. Birçok sağlık uzmanı, tamamlayıcı tedavileri kullanan

kanserli insanları desteklemektedir. Hastalarının onları kullanma konusunda isteksiz olduğu bazı

sağlık çalıĢanları da vardır. Bunun nedeni genellikle birçok tedavinin geleneksel tedavilerle aynı

Ģekilde bilimsel olarak test edilmemiĢ olmasıdır. Tamamlayıcı / alternatif tıp, biyomedikal olarak

kabul edilmeyen herhangi bir kanser tedavisi yöntemi olarak tanımlanmıĢtır. Özellikle tamamlayıcı

tıp, geleneksel tedavilerin etkisini arttıran uygulamaları belirtirken alternatif tıp, bir hastalığı

önlemek, tedavi etmek veya hafifletmek için kullanılan geleneksel olmayan yaklaĢımları ifade eder.

Kanser hastaları arasında özellikle etkili olan CAM için dünya çapında popülerlik artmaktadır.

Birçok durumda, CAM, tamamlayıcı bir tedavi olarak kullanılmakta ve geleneksel tedavilerin

yerine geçme amaçlı değildir.

Tamamlayıcı tedavilerin kanserli insanlar için ne kadar iyi çalıĢtığını görmek için araĢtırmalar

yapılmaktadır. Ancak tamamlayıcı tedavilerin en iyi nasıl kullanılacağını bulmak için daha fazlasına

ihtiyacımız var.


15

Avrupa'da CAM'ın Hukuki Durumu

17 ülkede genel bir CAM mevzuatı, bu ülkelerin 11'inde belirli bir CAM kanunu ve 6'sında genel

sağlık mevzuatında CAM bölümleri bulunan ülkeler var. Genel CAM mevzuatına ek olarak, bazı

ülkelerin özel CAM tedavileriyle ilgili düzenlemeleri vardır. 15 orijinal AB üyesi ülkenin

(1996‟dan önce AB‟ye katıldı), 3‟ünün (Belçika, Almanya ve Portekiz) genel CAM yasaları

bulunmaktadır. Danimarka'da “alternatif uygulayıcılar için kendi kendini düzenleyen bir kayıt

sistemine iliĢkin bir yasa” bulunmaktadır. Bu 4 ülkenin özel CAM tedavileriyle ilgili ek

düzenlemeleri vardır. Orijinal AB üye ülkelerinin 10'unun spesifik CAM tedavileriyle ilgili

düzenlemeleri mevcuttur (Avusturya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Yunanistan, Ġtalya,

Lüksemburg, Ġspanya, Ġsveç, Ġngiltere). Ġrlanda'da herhangi bir CAM tedavisi için özel

düzenlemeler yoktur. 4 EFTA ülkesinin tümü (Ġzlanda, LihtenĢtayn, Norveç ve Ġsviçre) genel bir

CAM mevzuatına sahiptir. Ġzlanda, LihtenĢtayn ve Norveç'in CAM yasaları bulunmakta ve Ġsviçre

genel sağlık mevzuatı konusunda CAM'i düzenlemiĢtir.

2004‟te AB‟ye katılan 10 ülkenin 3‟ünde genel bir CAM mevzuatı iĢlemektedir. Macaristan ve

Slovenya'da CAM yasaları bulunmakta ve Malta genel sağlık mevzuatlarında yer alan genel CAM

mevzuatına sahiptir. 2004 yılında katılan diğer 7 üye ülkenin (Güney Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti,

Estonya, Letonya, Litvanya, Polonya ve Slovakya) özel CAM tedavileriyle ilgili düzenlemeleri

uygulamaktadır. AB'ye 2007'de, katılan Bulgaristan'da ve Romanya'da genel CAM mevzuatının

yanı sıra özel CAM tedavi düzenlemeleri yer almaktadır. 4 aday ülkenin farklı düzenlemeleri

bulunmaktadır. Makedonya'nın genel bir CAM mevzuatı olmakla beraber CAM yasası yoktur.

Türkiye'de bazı özel CAM tedavi düzenlemeleri bulunmakta ve Hırvatistan ve Karadağ'da CAM

düzenlemeleri yoktur. Karadağ'ın devam etmekte olan bir CAM yasası vardır. Her 3 potansiyel aday

ülkenin de bazı genel CAM düzenlemeleri vardır. Sırbistan‟ın bir CAM yasası bulunmakta,


16

Arnavutluk ve Bosna-Hersek‟in genel sağlık mevzuatı çerçevesinde bazı genel CAM düzenlemeleri

bulunmaktadır. Bosna Hersek devam eden bir CAM yasasına sahiptir.

CAM düzenlemeleri çok genel veya çok ayrıntılıdır ve CAM yasaları veya genel CAM mevzuatı

bulunan ülkeler arasında yalnızca belirli CAM tedavi düzenlemelerine sahip ülkeler arasında hiçbir

benzerlik bulunmamaktadır. Genel düzenlemelerden bazıları, yalnızca Sağlık Bakanlığı'nın veya

meslek birlikleri tarafından yayınlanan ek düzenlemeler veya Ģartnamelerle desteklenmesi için

CAM'ın ne olduğunun bir belirtimidir. Bazı ülkelerde ilave spesifikasyonlar yapılmamıĢtır. Örnek

olarak, hem Norveç hem de Macaristan'ın CAM yasaları vardır. Ülkeler arasındaki spesifik CAM

tedavilerinin düzenlemelerinde benzerliklerin çok az olduğu görülmekte ve farklı tedavileri “kimin

uygulamasına izin verdiğini tesbit etmek zordur.

Türkiye'de CAM'in Hukuki Durumu

Türk Hükümeti, Türkiye'de Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp için yeni bir Yönetmelik yayınladı.

Türkiye'de yaygın olarak “tamamlayıcı” veya “alternatif” tıp olarak adlandırılan geleneksel tıp ve

tıbbi uygulamaları ele alan yeni bir düzenleme getirilmiĢtir. Bu tür uygulamalar Türkiye'de giderek

daha popüler hale gelmiĢ ve Ģimdi 27 Ekim 2014'te yürürlüğe giren Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp

Uygulamaları Yönetmeliği ile ele alınmıĢtır (27 Ekim 2014 tarihli ve 29158 sayılı Resmi Gazete).

Yönetmelik, yasal araçlar oluĢturmak ve geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarıyla ilgili

kuralları netleĢtirmek için olumlu bir adım teĢkil etmektedir. Bunlar, uygulayıcı eğitimini, bu tür

tedavilerin uygulanma koĢullarını ve uygulanabilecekleri yasal kapsamın tanımını içerir.

Yönetmeliğin amacı:

- Geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarını tanımlamak,

- Geleneksel uygulayıcıların eğitimini ve yetkilendirmelerini düzenlemek ve


17

- Bu geleneksel ve tamamlayıcı terapilerin uygulandığı kuruluĢların yöntem ve ilkelerini

belirlemek.

Yasa koyucunun stratejisi, uygun olduğunda geleneksel ve tamamlayıcı tıbbın mevcut ulusal sağlık

sistemine entegre edilmesini teĢvik ediyor gibi görünmektedir. Geleneksel tıp pratisyenlerinin

faaliyeti, güvenlik, etkinlik ve kalite de dahil olmak üzere Tüzük'te belirtilen Ģartları ve standartları

karĢılamalıdır.

Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra, ilgili diğer bazı kanunlar getirilmiĢtir. Buna göre, Türk

Sağlık Enstitüleri Kurulması Hakkında Kanun ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde

Kararnamelerde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Kanun 26 Kasım 2014 tarihinde yürürlüğe girmiĢtir

ve bu kanun, sağlık hizmeti sağlama amacıyla kamuya açık bir kuruluĢ olan Türk Sağlık

Enstitüsünü oluĢturmaktadır. Türkiye Sağlık Enstitü Müdürlüğü bünyesinde bulunan Geleneksel ve

Tamamlayıcı Tıp Enstitüsü kurulacaktır. Düzenlemeden önce, Türkiye'de geleneksel ve

tamamlayıcı tıbbı özel olarak ele alan tek mevzuat, Akupunktur Tedavisinin Uygulandığı Özel

Sağlık KuruluĢları Yönetmeliği ve Bu Tedavinin Uygulanması idi. Yeni Yönetmeliğin yürürlüğe

girmesiyle, bu akupunktura özgü düzenleme yürürlükten kaldırıldı. Yeni rejim uyarınca, 15 ayrı

geleneksel ve tamamlayıcı tıp türü bir genel Yönetmelik kapsamında ele alınmıĢtır. Yönetmelik,

ekinde geleneksel ve tamamlayıcı tıp için 15 ayrı uygulama yöntemi belirtmektedir. Bunlar arasında

akupunktur, apiterapi, fitoterapi, hipnoz, hirudo, homeopati ve mezoterapi sayılabilir.

Yönetmelik, geleneksel ve tamamlayıcı tıbbı kimin uygulayabileceğini kısıtlayan bir yetki belgesi

sistemi sunmaktadır. Tüzüğün ekinde belirtilen uygulamalar yalnızca (i) Sağlık Bakanlığı tarafından

yetki belgesi verilen hekimler ve (ii) diĢhekimleri (bu uygulamaların diĢ hekimliği ile ilgili olduğu

ölçüde) yapılabilir.


18

Yönetmelik ayrıca Türkiye'de geleneksel ve tamamlayıcı tıp için bir kontrol mekanizması

kurmaktadır. Tüzüğün 10. Maddesine göre, Sağlık Bakanlığı 11 üyeden oluĢan “Geleneksel ve

Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Bilim Komisyonu” adlı bir organı kurmalıdır. Komisyonun amacı,

geleneksel ve tamamlayıcı tıpla ilgili konularda görüĢ bildirmektir. Bunlara uygulama yöntemleri,

uygulayıcılar, uygulayıcıların bu uygulamaları kullandığı merkezler ve uygulamaların yan etkileri

dahildir. Komisyon‟un görevi görünüĢte yalnızca Sağlık Bakanlığına görüĢ vermek içindir.

Komisyonun bağlayıcı bir karar verme yetkisine sahip olup olmadığı açık değildir.

Ġlginçtir ki, Yönetmelik “geleneksel tıp” veya “tamamlayıcı tıp” için herhangi bir tanım

içermemektedir. Bu nedenle, geleneksel tıp ile tamamlayıcı tıbbın Yönetmelik uyarınca nasıl ele

alındığı arasında bir fark yoktur.

Sonuç olarak, Yönetmelik belirsiz olduğu için eleĢtirildi. Yönetmelikte anahtar tanımların

bulunmaması, Türkiye Biyoetik Derneği de dahil olmak üzere birçok kesimden eleĢtiri almıĢtır.

Türk Tabipler Birliği, Yönetmeliğin kanıtlanmamıĢ uygulamaların hastalar üzerinde yapılmasına

izin verdiğini belirtti. Birlik, Tüzüğün tıp fakültelerinde ve mesleki eğitimde öğretilmeyen, bilimsel

geçerliliği veya olası zararlı sonuçları hakkında çok az bilgisi olan uygulamalara izin verdiğini

belirtti. Bu eleĢtirilere rağmen, Türkiye'deki bazı üniversitelerin birlikte faaliyete baĢlamıĢ olması

dikkat çekicidir.

Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Olarak

APĠTERAPĠ

Bal arısı kolonisi nedir?

Arı, sosyal yaĢamı ve ailedeki bireylerin organizasyonu ile karakterize edilen, böceklerin en

geliĢmiĢ gruplarından biri olan Hymenoptera familyasına aittir. Bir arı ailesinin temel özellikleri,


19

üyeleri arasındaki iĢbölümüdür. GeliĢen bir arıcılık için, arıcının 30.000 ila 50.000 kiĢilik bir aile

olarak arıları bir koloni olarak görmesi ve anlaması zorunludur. Bir arı kolonisinin üç bileĢene

ihtiyacı vardır: kraliçe, çok sayıda erkek ve bir iĢçi arısı ordusu. Erkek arılar kıĢ aylarında kaybolur.

Fonksiyonel bir koloninin uygun bir Ģekilde bakımı için, arı ailesinin üç bileĢeni birbirini tamamlar.

Arı ailesi kraliçe, erkek arı ve işçilerden oluşur

Kraliçe arı, üreme kabiliyetine sahip, erkek arılar ile çiftleĢme (tipik olarak 10 erkek arıya kadar

çiftleĢme) kabiliyetine sahip diĢi arıdır. Diğer arılardan Ģekil ve büyüklük bakımından biraz

farklıdır.

İşçi arılar, arı ailesinin en küçük bireyleri, geliĢmemiĢ yumurtalıklı diĢiler olup üreme yeteneğine

sahip değildir.

Erkek arı, arı ailesinin erkeklerini temsil eder ve onlar döllenmemiĢ yumurtalardan çıkarlar. Erkek

arılar, türlerin sürekliliğini sağlamak için kraliçelerle üreme rolüne sahiptir. Erkek arılar kovan

faaliyetlerine katkıda bulunmadığından, Temmuz ayından itibaren artık hoĢgörü

gösterilmemektedir. Erkek arılarkıĢın yararsız olarak kabul edilir.


20

Arılar hayati biyolojik kaynaklar olarak kabul edilebilir. Zira tozlaĢma ve bitkilerin döllenmesi ile

meyve oluĢumunda önemlidirler.

Apiterapi

Son yıllarda, ilaç verimliliğinde azalma, yan etkilerin ortaya çıkması ve ekonomik kayıplar gibi

birçok sorun nedeniyle doğal ürünlere olan eğilim artmaktadır. Arı ürünleri bu eğilimdeki en önemli

gruplardan biridir. Arı ürünleri özellikle medikal, ilaç ve gıda endüstrisinde antibakteriyel,

antioksidan, antifungal, antienflamatuar, anti-tümör, antiseptik etkileriyle dikkat çekmektedir.

Dünyadaki ülkelerin çoğunda, arı ürünleri ile tedavi (apiterapi) uygulanmakta ve bilimsel izinler

alınarak tıbbi destek olarak kabul edilmektedir. Günümüzde apiterapi ve arı ürünleri, tüketicilerin

dünyadaki dikkatini çekmekte ve yeni bir pazar geliĢmektedir. "Doğal antibiyotik" denilen propolis

üzerinde en yoğun araĢtırmalar yapılan arı ürünüdür.

Apiterapi terimi, "arı" anlamına gelen Latince apis'ten gelmektedir. Apiterapi veya arı tedavisi, bal

arısı ürünlerinin tedavi amaçlı kullanılmasıdır.

Apiterapi tarihi eski Mısır, Yunanistan ve Çin'e kadar uzanır. "Tıbbın babası" olarak bilinen Yunan

doktor Hipokrat bile, artrit ve diğer eklem sorunlarını tedavi etmek için arı zehirini kullanmıĢtır.

Avusturyalı doktor Phillip Terc, 1888'de "Arılar ve Romatizma Arasındaki Tuhaf Bir Bağlantı

Hakkında Rapor" baĢlıklı makalesini yayınladığında modern arı zehiri ve arı iğnesi çalıĢmasını

baĢlattı. Amerika BirleĢik Devletleri'nde son 60 yıl boyunca arı zehiri tedavisi geliĢti.

Arı ürünleri, tarihinbaĢlangıcından bu yana, gıda takviyesi ve iyileĢme, daha sonra insanın

sağlığının iyileĢtirilmesi için kullanılan doğal unsurlar arasında tescil edilmiĢtir. Apiterapi,

geleneksel bir uygulama olarak, insanlık tarihinin eski zamanlarından kalmadır.


21

Bugün dünyada apiterapiyi kullanan için birçok toplum vardır. Bu kapsamda arıcılık derneklerinin,

bilimsel kurumların iĢbirliğini koordine eden Uluslararası Arıcılık Dernekleri Federasyonu

Apimondia'da apiterapi komisyonu bulunmaktadır.

Apiterapi, arı ve arı ürünlerini kullanan, bazı hastalıklarda tamamlayıcı ve destekleyici bir tedavi

olarak bilinen bir uygulamadır. Bal arısı zehiri ve / veya arı ürünlerini (bal, propolis, arı sütü, polen

vb.) kullanarak bağıĢıklık sistemini desteklemeyi ve kas-iskelet sisteminde görülen bazı ilerleyici

hastalıkların semptomlarını azaltmayı amaçlar.

Bununla birlikte, apiterapinin kullanılmasına yönelik tavsiyelere bağlı kalınmalı, sadece kesin tıbbi

teĢhis, laboratuvar testleri, radyolojik ve gerekli diğer incelemeler temelinde apiterapi uygulamaları

yapılmalıdır.

Arılar tarafından toplanan ve iĢlenen ürünlere dayalı tedavilerin faydaları, ampirikten bilimsel tıbba

geçmiĢ olup bu, arı ürünlerinin çeĢitli hastalıkların iyileĢmesindeki yadsınamaz değerini teyit

etmektedir.

Arı ürünlerinin kullanıcıları için birçok faydası vardır;

- Düzenli olarak tüketildiklerinde hastalıkların önlenmesi;


22

- Kimyasal iĢlemlerin tersine, arı ürünlerinin doğru kullanıldığında yan etkileri yoktur;

- Ġnsan vücudunu çeĢitli hastalıklara karĢı koruyabilen besinler ve aktif bileĢikler bakımından

son derece zengindirler.

Arı ürünleri, ömür boyu vazgeçilmez maddeler içeren doğal gıdalardır. Temel olarak, arı

ürünlerinde, insan vücudunda, lipidlerde, enzimlerde, ko-enzimlerde, organik asitlerde, vb. herhangi

bir iĢlem yapılmadan doğrudan emilen besin maddeleri bulunmakta ve vitaminler, mineraller,

proteinler, karbonhidratlar ile tüm temel amino asitler bulunmaktadır.

Arı ürünlerinin, arı zehirinin, romatizmal ve eklem ağrıları, kronik enflamatuar hastalıklar (tendinit,

bursit) ve Multipl Skleroz tedavisi amacıyla en iyi ve en eski terapötik kullanıma sahip olduğu

bilinmektedir. 1950'den sonra dünya çapında yapılan çalıĢmalar, geleneksel olarak bal ve propolis

ile iliĢkilendirilen etkilerindaha iyi anlaĢılmasını sağlamıĢtır. Ayrıca, o zamana kadar bilinmeyen

polen ve arı sütünün de faydaları ortaya konulmuĢtur.

Arılar tarafından salgılanan veya üretilen maddeler, insanın kovandan veya doğrudan arılardan

(zehir) toplayabileceği doğal maddeleri toplayarak, iĢleyerek ve depolayarak elde edilir.

Bu arı ürünlerinin kozmetik amaçlı tedavilerdeki etkinlikleri kanıtlanmıĢtır. Arı ürünlerine dayalı

kozmetikler, cilt hücrelerinin fizyolojik iĢlevlerini olumlu yönde etkiler; yeniler, cildi serbest

radikallerden korur, çevrenin zararlı etkilerini önler, metabolizmayı ayarlar, kollajen üretimini

uyarır, dejeneratif değiĢiklikleri geciktirir, savunma gücünü arttırır, deri elastikiyetini, rengi, cildin

esnekliğini ve pürüzsüzlüğünü gözle görülür Ģekilde geliĢtirirler. Bal, balmumu ve propolis, sabun,

dudak balsamı, kremler, merhemler ve losyonlar dahil birçok vücut bakım ürününde Ģifa verici ve

ajanlar olarak kullanılır.


23

Apiterapide Kullanılan Arı Ürünleri

1) BAL


24

Bal, 2.000'den fazla çiçekten arılar tarafından üretilir. Balın son derece değiĢken özelliklere sahip

olması nedeniyle, terapistin genel bal kalitesini ve / veya terapötik özelliklerini belirleyebilmesi

gerekir. Bal, dünya çapında yiyecek olarak ilaçtan daha iyi bilinmektedir. Günümüzde balın insan

ve hayvan sağlığı için önemi yeniden ele alınmaktadır.

Bilim adamları ve uzmanlar, balın bazı durumlarda tıbbi bir ürün olduğunu belirlemiĢtir. Ham bal,

ister iç ister lokal olarak tatbik edilsin, etkili bir ilaçtır. Kimyasal bileĢimine bakıldığında Ģeker ile

olandaki gibi aynı Ģekilde insülin salgılanmasını uyarmaz. Beyin, fonksiyonlarını sürdürmek ve

yerine getirmek için insane tek gıdası olan glikoza ihtiyaç duyar. Çok küçük farklara sahip olan bal,

doğrudan yaklaĢık olarak özdeĢleĢtirilebilir monosakaritler kategorisinin bir parçası olan, genellikle

yaklaĢık% 32 glikoz içerir. Balda bulunan glikoz, yavaĢ hızlı fiziksel ve entelektüel enerji vericidir.

Bal tüketiminin kg vücut ağırlığı baĢına günde 1-3 g olması yeterlidir. Vücudun yutulan balı hemen

hemen tümünü emebilmesi, diğer gıdalar için asimilasyon seviyesini aĢmaktadır.

Bal ıĢığa duyarlı olduğundan, özelliklerini korumak için bal doğrudan güneĢ ıĢığına maruz

bırakılmamalıdır. Bal steril bir besindir; bakterilerden ve diğer tehlikeli mikroorganizmalardan zarar

görmez, çünkü bakterilerin yaĢamak için suya ihtiyacı vardır, ancak bal, güçlü bir Ģekilde hidrofilik

olan, suyu çıkarır ve bakteriler yaĢayamaz.

Balın terapötik ve iyileştirici özellikleri


25

Bal, yüzyıllardır geleneksel tıpta değerli bir yere sahiptir. Bununla birlikte, modern tıpta bilimsel

destek eksikliği nedeniyle sınırlı bir kullanımı vardır. Uzun süredir, balın karaciğer, kardiyovasküler

ve gastrointestinal problemlerin üstesinden gelmek için kullanılabileceği görülmüĢtür. Eski

Mısırlılar, Asurlular, Çinliler, Yunanlılar ve Romalılar bağırsak hastalıkları için bal kullandılar.

Birkaç on yıl önce, bal, birkaç araĢtırma grubu tarafından laboratuvar ve klinik araĢtırmalara tabi

tutuldu. En dikkat çekici buluĢ, birçok çalıĢmada söz edilen balın antibakteriyel etkinliği idi. Doğal

bal, Salmonella, Shigella, Escherichia coli, Helicobacter pylori, vb. dahil olmak üzere birçok

organizmaya karĢı antibakteriyel aktivite sergiler. Ġltihaplı bir kolit modelinde bal, prednisolon

tedavisi kadar etkiliydi. AraĢtırma ayrıca, balın anti-enflamatuar aktiviteye sahip olabileceğini ve

bağıĢıklık tepkilerini uyarabildiğini göstermiĢtir. Ġlginç bir Ģekilde, balın bazı in vitro çalıĢmalarda

reaktif oksijen türlerinin neden olduğu düĢük yoğunluklu lipoprotein (LDL) oksidasyonunu önlediği

ve böylece yararlı kardiyovasküler koruma sergilediği gösterilmiĢtir. Bal ayrıca deneysel mesane

kanserinde antineoplastik aktiviteye sahiptir.

Antibakteriyel, antibiyotik ve antioksidan özellikleri

Balın bileĢimi, içinde bulunan bakterilerin yaĢaması için uygun değildir. Balın az miktarda su, yağ

ve protein içerdiği bilinmektedir, nispeten düĢük bir pH'a, yüksek ozmolariteye sahiptir. Bu koĢullar

bakteri geliĢimi için uygun değildir. Baldaki birçok enzim ve bioflavonoidin doğrudan


26

antibakteriyel etkisi vardır. Balın antioksidan kapasitesi bulunmakta ve bu durum gıdalardaki

oksidasyonu azaltmaktadır.

Bal ve kardiyovasküler hastalıklar

Balda bulunan antioksidanlar C Vitamini, monofenolikler, flavonoidler ve polifenolikleri içerir.

Düzenli flavonoid alımı, kardiyovasküler hastalık riskinde azalma ile iliĢkilidir. Balda,

kardiyovasküler hastalıkların tedavisinde ümit verici etkiye sahip çok çeĢitli fenolik bileĢikler

mevcuttur. Koroner kalp hastalığında fenolik bileĢiklerin koruyucu etkileri, baĢlıca antitrombotik,

anti-iskemik, antioksidan ve vazorelaxant etkileri bilinmektedir. Flavonoidlerin koroner kalp

hastalığı riskini üç ana yolla azalttığı öne sürülmektedir: koroner vazodilatasyonun iyileĢtirilmesi,

kandaki trombositlerin pıhtılaĢma yeteneğinin azaltılması ve LDL'lerin oksitlenmesinin önlenmesi.

Bal nitrik oksit metabolitleri içerebilir ve baldaki nitrik oksit seviyelerinin artması, kardiyovasküler

hastalıklarda koruyucu bir iĢleve sahip olabilir.

Mide rahatsızlıklarının giderilmesi

Bal, gastrit, duodenit ve bakteri ve rotavirüsün neden olduğu mide ülseri gibi gastrointestinal

enfeksiyonları tedavi etmek ve korumak için kullanılır. Bakterilerin mukozal epitel hücrelere

bağlanması, gastrointestinal sistemin bakteriyel enfeksiyonlarının geliĢmesinde ilk olay olarak

kabul edilir. Literatüre göre, balın gösterdiği bakteriyel yapıĢmanın önlenmesi bakterilerin bal ile

kaplanması yoluyla spesifik olmayan mekanik inhibisyon ile açıklanabilir.

Anti-enflamatuar özellikler

Balın antioksidan özelliği vardır ve bu durum anti-enflamatuar özelliklere sahip

biyoflavonoidlerden gelir. Geleneksel Çin Tıbbı'na göre bal iltihaplı bölgeleri etkiler.


27

-

Biyo-stimulan özellikler

Bal, çok fazla biyolojik enerjiye sahip bir besindir ve canlı hücreler için kaliteli enerji sağlar. Balın

karbonhidratları metabolizmada kolayca yanar. Baldaki fruktoz, insan vücudunun enerji seviyesini

arttırır.

Bal ve şeker hastalığı

Tip I ve Tip II diyabette bal kullanımı, normal diyabette glikoz veya sukrozdan anlamlı derecede

düĢük glisemik indeks ile iliĢkilendirilmektedir. Dekstroz ile karĢılaĢtırıldığında bal, diyabetik

deneklerde plazma glukoz seviyelerinde anlamlı bir düĢüĢe neden olmuĢtur. Ayrıca normal ve

hiperlipidemik deneklerde kan lipidleri, homosistein düzeyleri ve C-reaktif protein (CRP)

seviyelerinin düĢmesine neden olmuĢtur. Daha önceki gözlemlerde, balın insülin sekresyonunu

uyardığı, kan glukoz seviyelerini düĢürdüğü, hemoglobin konsantrasyonunu arttırdığı ve lipit

profilini iyileĢtirdiği bulunmuĢtur.

Depuratif özellikler

Vücudun detoksifikasyon mekanizmalarına yardım eder; özellikle akasya balı, karaciğerin enerjik

mekanizmalarına doğrudan yardımcı olur ve sağlıklı bir karaciğer daha iyi bir biyokimyasal

detoksifikasyon yapar.

Besleyici ve müshil özellikleri

Bal karbonhidratları, konjonktif doku yapımında destek sağlar ve bal, kalp de dahil olmak üzere

tüm kaslar için en iyi enerjiyi sağlar. Bal higroskopiktir ve bağırsak florasını düzenler. Pankreas ve

karaciğer fonksiyonlarını destekleyerek daha fazla sindirim suyu ve enzimi salgılar.


28

Endikasyonları

- Tüm vücudu etkileyen hastalıklar: Anoreksi, iyileĢme, ateĢ, bakteri, virüsler;

- Ağız ve dudak hastalıkları: Ülserasyon, çürük, diĢ eti iltihabı;

- Kulak Burun Boğaz: Farenjit ve boğaz ağrısı;

- Solunum yolu hastalıkları: Astım, öksürük, soğuk algınlığı;

- Kardiyovasküler hastalıklar: kalp hastalıkları, kan basıncı;

- Sinir sistemi bozuklukları: Asteni; uykusuzluk, nevrasteni;

- Hepatik hastalıklar: karaciğer sirozu,

- Kan hastalıkları: anemi.

Bazı bal türlerinin, kökenlerine bağlı olarak kendine has özellikleri ve etkileri vardır:

- Nane balı: Antitussif, analjezik, antispazmodik, sindirimi kolaylaĢtırır ve ĢiĢkinlikle savaĢır.

- Ayçiçeği balı: Tonik özellikler, afrodizyak ve bağıĢıklığı uyarır.

- Manna balı: Müshil, antienflamatuar, toksinlerin yok edilmesi.

- Akasya balı: Öksürük, antiseptik, nevroz tedavisi.

- Kişniş balı: Ülser ve hiperasit gastritini tedavi etmek, kabızlığı gidermek, ĢiĢirmek ve

sindirmek.

- Ihlamur balı: Antiseptik, sinir sistemi bozuklukları, uykusuzluk, ateĢ, mide ağrısı, migren

önleme, zatüre önleme, astım, tüberküloz.

- Kozalaklı bal: Akciğerler ve solunum sistemi, antienfektif ve antitusif özellikler.

- Polyfloral bal: Dezenfektan, antiseptik, yatıĢtırıcı, idrar söktürücü, müshil.

Balın kontrendikasyonları ve olası yan etkileri


29

- Bal için en önemli kontrendikasyon Ģeker hastalığıdır. Ġstisna olarak sabahları az miktarda

verilebilecek çoğunlukla fruktoz içeren akasya balı söylenebilir. Bal tatlıdır çünkü % 70

oranında karbonhidrat içerir ve hiperglisemi olan insanlara büyük miktarlarda verilemez.

- Balın önerilmediği baĢka bir durum daha var: Özellikle sindirim sistemi ile ilgili polen

alerjisi. Bal, bileĢiminde % 1'den fazla polen içerir. Bu hastalıktan muzdarip insanlar bal

yiyemez. Çünkü polen alerjilerinde aĢırı düĢük içerikler bile sindirim veya solunum yolu

alerjilerine yol açabilir.

- Bal nispeten olumsuz etkilere sahip değildir. Balın topikal uygulanması geçici acıma hissine

neden olabilir. Aksi halde farklı Ģekillerde yatıĢtırıcı, ağrıyı hafifletici, tahriĢ edici olmayan

ve ağrısız bir pansuman değiĢikliği Ģeklinde tarif edilir.

- Bala alerji nadirdir; ancak baldaki polen veya arı proteinlerine karĢı alerjik bir reaksiyon

olabilir.

- AĢırı bal uygulaması dokuların dehidrasyonuna yol açabilir.

- Diyabetiklerde büyük açık yaralara uygulandığında, kan Ģekeri seviyelerindeki teorik artıĢ

riski her zaman olabilir.

- Clostridia sporlarının varlığına bağlı olarak yara botulizmi riski, herhangi bir antibakteriyel

aktivite kaybı olmadan clostridia sporlarını öldürecek olan gama ıĢımasıyla en aza

indirilebilir.


30

2) PROPOLIS

Propolis, bal arıları tarafından toplanan bitki reçinelerinden elde edilen doğal bir üründür. Arılar

tarafından tutkal, genel amaçlı bir sızdırmazlık maddesi ve arı kovanları için çekirdekli ekstrüder

olarak kullanılır. Propolis yüzyıllardır halk hekimliğinde kullanılmıĢtır. Propolisin anti-mikrobiyal,

antioksidan, anti-ülser ve anti-tümör aktivitelerine sahip olduğu bilinmektedir. Bu nedenle propolis,

son yıllarda ilaç ve kozmetik ürünlerinde kullanılan faydalı veya potansiyel bir madde olarak büyük

ilgi görmüĢtür. Propolis, araĢtırmacılar tarafından en "tıbbi" arı ürünleri olarak gösterilmektedir.

Propolis çok sayıda bileĢik içerir.

Propolis, arıların arı kovanlarındaki açıklıkları kapatmak için kullanılır, bu yüzden "arı tutkalı"

olarak da adlandırılır. Malzemeler genellikle yapraklardan, ağaç kabuğundan, çiçek

tomurcuklarından ve diğer bitki kısımlarından alınır. Bunlar daha sonra kovan deliklerine

yapıĢtırılan arı tükürüğü, balmumu ve polen ile birleĢtirilir.

Bununla birlikte, propolisin arı kovanındaki iĢlevi delik sızdırmazlık maddesi ile sınırlı değildir.

AraĢtırmalar arıları bakteriyel enfeksiyonlardan ve tüm koloniyi tehlikeye sokabilecek olası dıĢ

elementlerden koruduğunu göstermektedir. Bazı durumlarda, kovan davetsiz misafirlerinin

sızmasını, bakterilerin yayılmasını durdurmak için propolis de kullanılabilir.

Propolis, yiyecek ve içeceklerde yaygın olarak kullanılır, çünkü insan sağlığını geliĢtirir.

Polifenoller, fenolik aldehitler, sekiterpen-kinonlar, kumarinler, amino asitler, steroidler ve

inorganik bileĢikler gibi 300'den fazla doğal bileĢik içerir. Propolis, antimikrobiyal, antioksidan,

antienflamatuvar, immünomodülatör, antitümör, antikanser, antiülser, hepatoprotektif,


31

kardiyoprotektif ve nöroprotektif eylemler gibi geniĢ bir biyolojik ve farmakolojik özellik yelpazesi

sergiler. Propolisin kimyasal bileĢimi ve faydalı özellikleri fito- coğrafik alanlara, mevsimsel

toplanma süresine ve botanik kaynağa bağlı olarak büyük ölçüde değiĢir. Meyvelerde ve sebzelerde

bulunan polifenoller, sinir hücrelerinin oksidatif stres ve normal yaĢlanma ve kronik yaĢa bağlı

hastalıklarla iliĢkili nöroinflamasyondan korunmasındaki hayati rolleri nedeniyle artan ilgi görmeye

baĢlamaktadır. Propolis, en bol bulunan polifenol kaynaklarından biridir. Bu genel bakıĢ, propolisin

insan sağlığı ve nörolojik hastalıklar üzerindeki potansiyel yararlı etkilerinin altında yatan

moleküler mekanizmayı tartıĢma giriĢimidir.

Propolisin kompozisyonu, toplandığı bölgeye ve kullanılan ağaçların ve diğer bitkilerin çeĢitliliğine

bağlı olarak değiĢebilir.

Propolis'in niceliksel bileşenleri

- % 55 reçine: Doğal maddeler, sıvı veya yarı sıvı olan çözünmez ve balsamlar nedeniyle suda

veya organik çözücülerde genellikle yapıĢkan ve çözünmeyen veya hafif çözünür olan

maddeler için kullanılan bir terimdir;

- % 7.5 ila 35 balmumu: Balmumu, propolisin temel bir bileĢenidir. Oranı, arılar tarafından

çıkarıldığı bölgeye, toplama yöntemine ve diğer faktörlere bağlıdır;

- Terpenler ve tanenler: Bu maddeler arıların tükrük bezlerinden salgılanır;

- Essential Uçucu yağların% 10'u: Bunlar genellikle hoĢ kokulara sahip uçucu yağlardır;

- % 5 polen,% 5 yağ asidi,% 4.40 ila 19 safsızlık;

Propolisin niteliksel bileşenleri

- Flavonoidler, alifatik asitler ve bunların esterleri,

- Uzun zincirli alifatik asitler,


32

- Kısa zincirli yağlar, kısa zincirli yağların esterleri,

- Aromatik asitler ve bunların esterleri,

- Benzoik asit ve türevleri,

- Aldehitler, alkoller,

- Sinamik asit ve türevleri,

- Ketonlar, fenoller ve aromatikler, terpenler,

- Uçucu hidrokarbonlar,

- Alifatik hidrokarbonlar sterolleri ve steroidleri,

- ġekerler, laktonlar, alfa ve beta - amilazlar, amino asitler, nükleik asit türevleri, vitaminler,

mineraller,

- Suda ve organik çözücülerde ve kirlilikte çözünmeyen diğer maddeler.

-

Propolis, Ģimdiye kadar insan tarafından kullanılan en doğal antibiyotiktir. Bu keĢifin 2000 yıl

öncesine dayanması dikkat çekicidir. Halk hekimliğinde propolis iyi bilinmekte ve yaygın olarak

kullanılmaktadır. Yunanlılar, Romalılar ve Mısırlılar, özellikle cilt lezyonlarında, iyileĢtirici

özellikleri için propolis kullanıldığını bildirmiĢtir. Bugün bu özellikler bilimsel olarak

gösterilmiĢtir. Propolis, endüstriyel olarak üretilen antibiyotikler gibi stafilokoklar, streptokoklar ve

diğer bakteriler gibi bir mikrop grubu üzerinde belirleyici etkiye sahiptir. Propolisin antibiyotik


33

etkisi muhtemelen saç büyümesinde rol oynayan ve kan dolaĢımını uyaran yüksek flavonoid

içeriğinden gelir. Ayrıca, tüm vücut üzerinde adrenal bir etkiye sahip olan safra, idrar ve endokrin

salgısının, özellikle tiroid bezinin, pankreasın salgısını uyarır.

Propolisin tedavi edici ve iyileştirici özellikleri

Antik Yunanlılar, Romalılar ve Mısırlıların zamanına dayanan çeĢitli vücut sistemleri üzerindeki

etkisi nedeniyle propolis, halk hekimliğinde yıllardır kullanılmaktadır. Aslında, Hipokrat propolisin

hem iç hem de dıĢ yara iyileĢmesini arttırmada yararlı olduğunu belirtirken, Pliny Elder propolisin

tümörleri, kas ağrısını ve ülserleri tedavi etmek için kullanılabileceğini belirtir.

Propolisin olası etkileri Ģunlardır: antibakterieal, antifungal, antiviral (anti-HIV-1 aktivitesi dahil)

antioksidan, antikarinojenik, antitrombotik ve immünomodülatör.

Propolisin olası etkilerinin mekanizması, içinde bulunan bileĢiklerin bazıları hakkındaki araĢtırma

bulgularını gözden geçirerek anlaĢılabilir. Propoliste antibakteriyel etkinliğe sahip bulunan bileĢik

bir poliizoprenillenmiĢ benzofenon galangin, pinobanksin ve pinokembrin içerir. Bu bileĢiklerin

antimikrobiyal etkilerinin tam mekanizması bilinmemektedir.

Propolis dünya çapında insan sağlığını korumak ve geliĢtirmek için bir diyet takviyesi olarak

kullanılmıĢtır. Bu günlerde, enfeksiyonlar, alerji, enflamatuar hastalıklar, astım, diyabet,

hipertansiyon ve birçok insan hastalığının birçok model sistemini tedavi etmek için birçok tıbbi

formülde de kullanılır. Propolis ayrıca topikal merhem, krem, losyon, ağız durulama maddeleri ve

kozmetik ürünlerinde de mevcuttur; ancak bu preparatlardaki propolis konsantrasyonunun ve

bileĢenlerinin bilimsel araĢtırma çalıĢmalarında kullanılan topikal propolis ürünlerine çok benzeyip

benzemediği garanti edilmez. Toplu kanıt, propolisin önemli sağlık yararları hakkında güvenilir ve


34

göreceli olarak tutarlı bilimsel veriler göstermesine rağmen, dozlarının etkinliğinin ve güvenliğinin

daha da belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle, potansiyel bir terapötik madde olarak rolü

hakkında net bir öneride bulunulmadan önce, daha geniĢ gruptaki denekler, uygun doz yanıtı ve

farklı propolis uygulama sıklığı ile ek araĢtırma ve klinik çalıĢmalara ihtiyaç vardır.

Propolis bakteri, virüs ve mantarlara karĢı aktiviteye sahip gibi görünmektedir. Ayrıca anti-

enflamatuar etkileri olabilir ve cildin iyileĢmesine yardımcıdır. Propolis, kanser yaraları ve

bakterilerin (tüberküloz ve üst solunum yolu enfeksiyonları dahil) neden olduğu enfeksiyonlar,

virüsler (HIV, H1N1 "domuz" gribi ve soğuk algınlığı dahil), mantarlar ve protozoan adı verilen tek

hücreli organizmaların neden olduğu enfeksiyonlar için kullanılır. . Propolis ayrıca burun ve boğaz

kanseri için, siğilleri tedavi etmek ve peptik ülser hastalığında Helicobacter pylori enfeksiyonu

dahil gastrointestinal problemlerin tedavisi için kullanılır

Ġnsanlar bazen yara temizliği, genital herpes, uçuk (herpes labialis), vajinal ĢiĢlik (vajinit) ve küçük

yanıklar için doğrudan cilde propolis uygularlar. Propolis ayrıca ağrılı ağız yaraları ve iltihabı (ağız

mukozitleri) ve pamukçukları (orofaringeal kandidiyazis) tedavi etmek ve oral cerrahi sonrası

iyileĢmeyi hızlandırmak için ağızda durulama olarak kullanılır.

Propolisin 70'in üzerinde kanıtlanmıĢ farmakolojik özelliği vardır. Gerçek bir "hayat koruyucusu"

olan Propolis, aĢağıdaki tıbbi alanların hastalıklarının tedavisinde baĢarıyla kullanılmıĢtır:

Bağışıklık ve antitümör etkisi

Propolis içindeki kafeik asit fenetil ester (CAPE), araĢidonik asidin lipoksigenaz yolunu inhibe

ederek anti-enflamatuar aktivite ile sonuçlanır. CAPE'nin ayrıca antikarsinojenik, antimitojenik ve

immünomodülatör özelliklere sahip olduğu bilinmektedir.


35

Artepillin C, Brezilya propolisinden elde edilmiĢtir. Artepilin C (3,5-diprenil-4-hidroksisinamik

asit) antibakteriyel etkinliğe sahiptir. Artepilin C in vitro ve in vivo olarak habis tümör hücrelerine

uygulandığında, artepilin C bir sitotoksik etki sergilemiĢ ve tümör hücrelerinin büyümesi belirgin

Ģekilde inhibe edilmiĢtir.

Nörolojik hastalıklar

Propolis, felç, kas güçsüzlüğü, biliĢsel ve motor gerileme, hafıza kaybı, nöbet, ağrı, bilinç

değiĢikliği ve kafa karıĢıklığı gibi nörolojik hastalıklar üzerinde etkilidir. Nörolojik hastalıklar,

artan reaktif oksijen türlerinin oluĢumu, artan proinflamatuar lipit mediatörlerinin üretimi, artan

proinflamatuar sitokin salgılanması, iyon homeostazındaki değiĢiklikler, ATP'nin kusurlu üretimi ve

beyindeki hücresel redokstaki değiĢiklikler ile eĢlik eder. Ek olarak, mitokondriyal disfonksiyon,

nörolojik hastalıklarda nöronların dejenerasyonuna katkıda bulunabilecek baĢka bir nörokimyasal

değiĢikliktir.

Propolis ve flavonoid bileĢenlerinin, antioksidan, antienflamatuar ve immünomodülatör etkileriyle

in vitro ve in vivo çalıĢmalarda nöroprotektif özellikler sergiledikleri bildirilmiĢtir.

Antibakteriyel, antiviral, antifungal ve antiprotozoal aktivite

- Birçok araĢtırmacı, propolisin ve ekstraktlarının Gram pozitif ve Gram negatif suĢlara karĢı

antibakteriyel aktivitesini araĢtırmıĢ ve propolisin geniĢ bir Gram pozitif bakterilere karĢı

antibakteriyel aktiviteye sahip olduğunu ancak Gram negatif bakterilere karĢı sınırlı bir

aktiviteye sahip olduğunu bulmuĢlardır.


36

- Kavak tomurcuklarından Herpes simplex virüs tip 1'e karĢı izole edilmiĢ 3-metil-but-2-enil

caffeat'in in vitro aktivitesi araĢtırılmıĢtır. Propolisin küçük bir bileĢeni olarak bu bileĢiğin

virüs titresini ve viral DNA sentezini etkili bir Ģekilde azalttığı bulunmuĢtur.

- 80 Candida maya suĢu üzerinde duyarlılık testlerinde propolis antifungal aktivitesi: 20

Candida albicans suĢu, 20 Candida tropicalis suĢu, 20 Candida krusei suĢu ve 15 Candida

guilliermondii suĢu. Mayalar, aĢağıdaki duyarlılık derecesine sahip açık bir antifungal

aktivite sergilemiĢtir: C. albicans> C. tropicalis> C. krusei> C. guilliermondii. Hidroalkolik

bir propolis özü kullanan hastalarda Candida sayısında azalma görülmüĢtür.

- Propolisin etanolik ve dimetil-sülfoksit ekstraktları protozoa, Trypanosoma cruzi'ye karĢı

aktif ve Trichomonas vaginalis'e karĢı öldürücüdür.

Ağız boşluğu ve gargara

Propolis, diĢeti iltihabı ve ağızdaki bakterilerin bolluğundan kaynaklanan diğer oral problemlerle

mücadelede faydalı olabilecek antibakteriyel özellikler içerir. 2011 yılında yapılan bir çalıĢmada

hastalardan fırçalama sonrası alkolsüz bir propolis gargara kullanmaları istenmiĢtir. Gargara

kullandıktan 45 gün sonra plak ve diĢeti indeksinde anlamlı azalma olduğu gözlendi. Yaygın kronik

tekrarlayan pamukçuk, moniliazis, kronik periferik periodontit, tonsillektomi sonrası stomatit,

ülseratif stomatit, ülseronekrotik stomatit.

Bugün piyasada propolis içeren çok sayıda gargara mevcuttur. Eklenen antibakteriyel ve anti-

enflamatuar özellikler, ağız sağlığının daha iyi geliĢmesine ve ağız yaralarının ve diğer oral

enfeksiyonların iyileĢmesini hızlandırmaya yardımcı olabilir. Ağız cerrahisi geçiren hastaların

iyileĢmesini de hızlandırabilir.

Kulak burun boğaz ve oftalmoloji


37

Propolisin akut tonsillit, orta kulağın akut enflamasyonu, kronik farenjit, travma sonrası farenjit,

iĢitme kaybı gibi durumlarda yararlı etkisi bulunmaktadır.

Gözün ön kutbunun mikrobiyal enflamatuar hastalığı, oküler eklerin yanması, göz yaralanmaları,

oküler eklerin travmasında da proplis etkilidir.

Cilt sağlığı

Propolis tipik olarak antienflamatuar ve antimikrobiyal özellikleri nedeniyle dermatolojik ürünlerde

kullanılır. Aynı zamanda ciltte serbest radikal aktiviteyi azaltarak ve kollajen üretimini teĢvik

ederek yara iyileĢmesine yardımcı olur.

Akciğer hastalıkları (Pulmonoloji)

Astım, bronĢektazi, astımlı bronĢitte etkilidir.

Sindirim hastalıkları

Subakut ve kronik kolit, kabızlık, gastritte etkili bir arı ürünüdür.

Farklı yöntemler kullanılarak propolis ürünleri hazırlanabilir. Genel yöntem:

- 80 ° - 86 ° arası 100 g alkolde, buzdolabında 20 g katı propolis eklenir.

- Propolis ile karıĢtırılmıĢ alkol kombinasyonu bir ĢiĢeye yerleĢtirilir, 30 ° C - 40 ° C'ye ısıtılır

ve iyice karıĢtırılır.

- Bu prosedür haftada 6-7 kez tekrarlanır, ardından temiz sıvının dökülmesi için karıĢımın

oturması sağlanır.

Propolisin Kontrendikasyonları ve Muhtemel Yan Etkileri


38

Doğal bir ürün olarak, propolis çoğu insan için nispeten güvenlidir ve toksisiteye neden olmaz.

Ancak, önceden var olan alerjilerden kaynaklanan bazı kontrendikasyonlar vardır. AĢağıdaki

kategorilerden herhangi birine girerseniz, bu maddeyi mümkün olduğunca kullanmaktan

kaçınmanız en iyisi olacaktır:

- Hamile ve emziren kadınlar - Propolisin hamilelik sırasında güvenli olduğunu ve

emzirirken güvenli olamayacağını gösteren yetersiz çalıĢmalar nedeniyle, olası

komplikasyonları önlemek için bu maddeden uzak durmanız en iyisi olacaktır.

- Astımlı hastalar - Propoliste astımı daha da kötüleĢtirebilecek bazı bileĢikler vardır.

Astımınız varsa, propolis takviyesi ve / veya ürün kullanmaktan kaçının.

- Kanama bozukluğu olan hastalar - Kan pıhtılaĢma sorunları olan hastalar, kanın

pıhtılaĢmasını yavaĢlatacağından ve aĢırı kanama riskinizi artıracağından propolis

kullanmamalıdır. Ameliyat olacak hastalar da planlanan iĢlemlerinden birkaç hafta önce

propolis almayı bırakmalıdır.

- Arı yan ürünlerine alerjisi olan kişiler - Bal gibi arı ürünlerine alerjisi olan kiĢiler, alerjik

reaksiyonları tetikleyen aynı maddeleri içerebileceğinden propolisten kaçınmalıdır. Propolis

alerjisi olan veya kompozisyonuna giren bazı maddelere alerjik reaksiyon gösterenler

yaklaĢık % 1-2'si düzeyindedir. Alerji sonucu, bu tür alerjilerden muzdarip olanlara propolis

önerilmemektedir.


39

3) ARI POLENĠ

Bu arı ürünü 1000'in üzerinde farklı çiçek potansiyeli kaynağına sahiptir; sonuç olarak bileĢimi ve

elbette özellikleri oldukça değiĢkendir. Arı poleni, çiçek poleni, nektar, enzimler, bal, balmumu ve

arı salgılarının bir karıĢımıdır. Bal arıları bitkilerden polen toplar ve koloni için depolandığı ve

yiyecek olarak kullanıldığı arı kovanına taĢır. Arı poleni, bal, arı sütü veya bal peteği gibi diğer arı

ürünleri ile karıĢtırılmamalıdır. Bu ürünler polen içermeyebilir veya baĢka maddeler içerebilir. Arı

poleni; vitaminler, mineraller, karbonhidratlar, lipitler ve protein içerir. Arıların vücudunda

toplanan polenden gelir.


40

Arı poleni ayrıca arı tükürüğü içerebilir. Arı poleni granülleri yaklaĢık olarak Ģunlardan oluĢur:

- Karbonhidrat: % 40

- Protein: % 35

- Su: % 4-10

- Yağlar: % 5

- Diğer maddeler: % 5-15

Diğer maddeler vitaminleri, mineralleri, antibiyotikleri ve antioksidanları içerir. Arı poleni,

selenyumun en zengin doğal kaynaklarından biridir. Vitaminleri, mineralleri, eser elementler ve amino

asitleri içerir.

Yapısındaki maddelerin karmaĢıklığından dolayı, polen uzun süre "ilaç" veya "büyüme için uyarıcı"

olarak kullanılmıĢtır. Polen, hücrelerimize yüksek kalitede besinler ve aktif bileĢikler sağlamak için

çok önemlidir.

Polenin terapötik veya iyileştirici özellikleri

Polen, beslenme yetersizlikleriyle mücadelede yardımcı olur. Karaciğer, böbrek, mide, bağırsak ve

sinir sisteminin aktivitesini düzenler, zihinsel ve fiziksel yorgunluğa, sinirlilik, uykusuzluğa karĢı

savaĢır ve antiviral ve antibakteriyel etkilere sahiptir. Arı poleni birçok sağlık gıda mağazasında


41

bulunmaktadır. Arı polenini diğer doğal besin takviyelerinin yanı sıra, bebek bezinin kızarıklığı

veya egzamasında kullanılan ten yumuĢatma ürünlerinde de bulabilirsiniz. Ayrıca alkolizm, astım,

alerji, sağlık bakımı veya mide problemleri için arı poleni kullanma önerileri duyabilirsiniz; ancak

bu koĢullara yardımcı olduğuna dair bir kanıt yoktur. Sağlık durumu için herhangi bir doğal ürün

almadan önce doktorunuza danıĢın.

Antioksidan özellikleri

Arı poleni, aralarında flavonoidler, karotenoidler, kersetin, kaempferol ve glutatyon gibi çok çeĢitli

antioksidanlarla doludur. Antioksidanlar, vücudunuzu serbest radikal adı verilen potansiyel zararlı

moleküllere karĢı korur. Serbest radikallerin zarar görmesi, kanser ve tip 2 diyabet gibi kronik

hastalıklarla bağlantılıdır. Tüp, hayvan ve bazı insan çalıĢmaları, arı poleni antioksidanlarının

kronik enflamasyonu azaltabildiğini, zararlı bakterileri ortadan kaldırabildiğini, enfeksiyonlarla

savaĢabileceğini ve tümörlerin büyümesi ve yayılmasına karĢı savaĢabileceğini göstermiĢtir.

Bununla birlikte, arı poleninin antioksidan içeriği de bitki kaynağına bağlıdır.

Antialerjik etkiler

Arı poleni için en yaygın kullanım alanlarından biri, saman nezlesi gibi mevsimsel alerjilerin

yönetimidir. Polenleri almanın, vücudun bu potansiyel alerjenlere direnç oluĢturmasına ve buna

bağlı olarak alerji semptomlarını azaltmasına yardımcı olacağı düĢünülmektedir. Her ne kadar çok

az çalıĢma mevsimsel alerjiler için arı poleni kullanımını bir çare olarak test etmiĢ olsa da, bazı

hayvan temelli araĢtırmalar arı poleninin anti alerji etkileri sağlayabileceğini göstermektedir.

Anti-aterosklerotik özellikler

Polenin karmaĢık bileĢimi, kan basıncını düĢürür, karaciğer fonksiyonunu iyileĢtirerek kan

dolaĢımını iyileĢtirir ve arteriyel endotelin hücre yenilenmesini destekler. Hem yüksek kan lipitleri


42

hem de yüksek kan kolesterolü, kalp hastalığı riskinin artmasıyla bağlantılıdır. Ġlginçtir ki, arı poleni

bu risk faktörlerini düĢürebilir. Örneğin, hayvan çalıĢmaları arı poleni ekstraktlarının kan kolesterol

seviyelerini, özellikle “kötü” LDL kolesterolü düĢürdüğünü göstermiĢtir. TıkanmıĢ arterlerin neden

olduğu az göreceliğe sahip kiĢilerde, arı poleni, görme alanını artıran kan kolesterol seviyelerini

düĢürür. Ek olarak, arı polenindeki antioksidanlar lipitleri oksitlenmeden koruyabilir. Lipitler

okside olduklarında topaklaĢabilir, kan damarlarını kısıtlayabilir ve kalp hastalığı riskinizi

artırabilir. Arı poleni, yüksek kolesterolü düĢürmeye yardımcı olabilir. Ġki hayvan çalıĢmasında arı

poleninin LDL'yi ve toplam kolesterol seviyesini düĢürdüğü bulundu. Bununla birlikte, insanlarda,

kolesterolü düĢürmek için arı poleni önerilmeden önce bu sonuçları doğrulamak için araĢtırma

yapılması gerekmektedir.

Antibakteriyel ve immün artırıcı özellikler

Polen, bioflavonoidler gibi antibakteriyel maddeler içerir. Arı poleni, bağıĢıklık sisteminizi

güçlendirebilir ve hastalıklardan ve istenmeyen reaksiyonlardan kaçınmanıza yardımcı olabilir.

Birincisi, araĢtırmalar alerjilerin ciddiyetini ve baĢlangıcını azaltabileceğini göstermiĢtir. Birkaç tüp

çalıĢması, arı poleninin güçlü antimikrobiyal özelliklere sahip olduğunu doğrulamıĢtır. Arı poleni

ekstresinin, E. coli, Salmonella, Pseudomonas aeruginosa gibi zararlı bakterileri ve ayrıca stafilakok

enfeksiyonlarına iyi geldiği gözlenmiĢtir.

Osteoporoz

Arı poleni osteoporoz tedavisinde umut vericidir. Sıçanlarda yapılan testlerde arı poleninin kemik

kalsiyum ve fosfat seviyelerini artırmaya yardımcı olabileceği ve osteoporoz ile iliĢkili kemik

kaybına karĢı koruyabileceği tespit edilmiĢtir.

Anabolik özellikler


43

Polen, iĢtah artırmada rol oynayan ve yeni hücreler oluĢturmaya yardımcı olan birçok vitamin ve

diğer besinleri içerir.

Antidepresan özellikleri

Sinir sistemi için ihtiyaç duyulan amino asitler polen içindedir. Onlar endorfinler gibi kendi doğal

antidepresanlarını oluĢturur.

Anti-enflamatuar özellikler

Polen, güçlü anti-enflamatuar maddelerle bilinen az miktarda biyoflavonoid içerir. Arı poleni,

araĢidonik asit gibi omega-6 yağ asitlerinin üretimini azaltan antioksidan kersetin de dahil olmak

üzere iltihabı ve ĢiĢmeyi azaltabilen birkaç bileĢik içerir.

Antikanser özellikleri

Sistus (Cistus incanus L.) ve beyaz söğüt (Salix alba L.) kaynaklı polen, meme, prostat ve uterus

kanseri riskini azaltabilecek anti-östrojen özelliklere sahip olabilir.

Diyetetik özellikleri

Polen iyi vejetaryen bir besin kaynağıdır. Obezite, hipertansiyon ve gut için tavsiye edilir.

Beyin fonksiyonları

Kompozisyonunda bulunan farklı besinlerin varlığı nedeniyle polen tüm nöron hücrelerini besler.

Karaciğer üzerine etkileri


44

Hayvan çalıĢmaları, arı poleninin detoksifikasyon yeteneklerini artırabileceğini göstermektedir.

Daha yaĢlı hayvanlarda arı poleni karaciğerin antioksidan savunmasını güçlendirmiĢ ve

malondialdehit ve üre gibi daha fazla atık ürünü kandan uzaklaĢtırmıĢtır. Diğer hayvan çalıĢmaları,

arı poleni antioksidanlarının karaciğeri, aĢırı doz ilaçları da dahil olmak üzere çeĢitli toksik

maddelerden zarar görmeye karĢı koruduğunu göstermektedir. Arı poleni karaciğerde iyileĢmeyi de

sağlar. Bazı hayvan çalıĢmaları arı poleninin karaciğeri hasara karĢı korumaya yardımcı olduğunu

ve hatta alkolizm ve uyuĢturucu kullanımından kaynaklanan karaciğer hasarını onarmaya yardımcı

olabileceğini göstermektedir.

Arı poleninin kontrendikasyonları ve olası yan etkileri

- Arı poleni, en azından kısa süreliğine alındığında, çoğu insan için güvenli görünmektedir.

Polen allerjisi vakalarının çoğundan kaçınmak için hastalara polen tüketimine çok küçük

miktarlarda baĢlamalarını tavsiye etmek iyi bir fikirdir. Potansiyel olarak hayati tehlike arz

eden anafilaksi dahil arı polenine karĢı ciddi alerjik reaksiyonlar bildirilmiĢtir. Belirtileri

kaĢıntı, ĢiĢme, nefes darlığı, sersemlik ve Ģiddetli tüm vücut reaksiyonları olabilir. Bu

reaksiyonlar az miktarda arı poleni ile (yani bir çay kaĢığı az) meydana gelir. Bu vaka

raporlarının çoğu polenlere bilinen alerjileri olan insanları içermektedir. Polen alerjiniz

varsa, arı polenini tüketmeden önce dikkatli olmanız ve doktorunuza danıĢmanız çok

önemlidir.

- Arı poleni, nefes darlığı, kurdeĢen, ĢiĢme ve anafilaksi dahil olmak üzere ciddi bir alerjik

reaksiyona neden olabilir. Bazı insanlar polenlere alerjiler geliĢtirebilir veya mide veya

sindirim sistemlerinde, ağır mide Ģikayetleri, ĢiĢkinlik vb. Durumları çok iyi

destekleyemezler.


45

- Arı poleni hamile kadınlar için güvenli değildir. Bir kadın emziriyorsa arı poleni

kullanmaktan da kaçınmalıdır.

- Arı poleni, warfarin gibi bazı kan sulandırıcılarla alındığında kanamanın artmasına neden

olabilir. Herhangi bir ilaç, reçetesiz ilaç veya bitki kullanıyorsanız, arı polenini almadan

önce doktorunuza danıĢın.

Dozaj ve hazırlık

- Arı poleni granül olarak satılmaktadır. Arı poleni için uygun doz aralığını belirlemek için

yeterli bilimsel bilgi yoktur. Alternatif sağlık destekçileri, günde 2 çorba kaĢığı yavaĢ yavaĢ

artan 1/4 çay kaĢığı dozu ile baĢlamayı önermekte ve kaĢıntı, ĢiĢme, nefes darlığı, baĢ

dönmesi ve Ģiddetli tüm vücut reaksiyonları gibi advers bir reaksiyon belirtileri izlemelidir.

- Arı poleni çiğ olarak yenebilir veya en sevdiğiniz tahıllara, yoğurt veya sıcak içeceğe

eklenebilir. Polen için belirlenmiĢ bir doz yoktur, ancak 5-10 g (1-2 çay kaĢığı) günlük bir

doz önerilir.

- Çocuklar sadece birkaç granül ile baĢlamalıdır.

- Arı poleni, kiler, buzdolabı veya dondurucu gibi serin ve karanlık bir yerde muhafaza

edilmeli ve doğrudan güneĢ ıĢığından uzak tutulmalıdır.

4) ARI BALMUMU

Balmumu, bal, polen ve arı sütü ile etkileĢmeyen ve apiterapistler için bazı önemli özelliklere sahip

stabil bir madde olarak arılar tarafından üretilir. Balmumu özellikleri, içerdiği maddelerle doğrudan

iliĢkilidir; fakat aynı zamanda arıların, bal peteğinin her bir hücresine, özellikle ilk önce larvalar

için yapılmıĢ olanlarda, küçük miktarlarda propolis ekledikleri gerçeğiyle de ilgilidir.


46

Erken evrede arı balmumu, arıların midesinde bulunan bezler tarafından üretilen renksiz bir sıvıdır.

Çiğnendikten ve iĢlendikten sonra, bal peteğine tutturulur. Arı balmumu besinlerde yüksek oranda

bulunur. Ana bileĢenler arı balmumunu tamamen toksik olmayan bir arı ürünü yapar. Kovanda,

arıların bal ve yumurta depoladığı altıgen hücrelerde Ģekillenir, yeni nesil böcekleri besler ve

büyütür. Kovanda bir yapı malzemesi olarak kullanılan arı balmumu, bileĢimini aĢamalı olarak

değiĢtiren maddelerle yüklenir ve birkaç yıl sonra sarı, ardından kahverenginin siyah tonlarından

geçer ve neredeyse siyah renkte geçer. Balmumu kimyasal bileĢimi bezleri tarafından salgılanan saf

bir ürün olarak çok kararlıdır. Arı balmumu, balmumlarının büyük bir kimyasal ailesi içindedir.

Tüm balmumları benzer kimyasal özelliklere sahiptir. Kompozisyonlarında sadece karbon, hidrojen

ve oksijen bulunur.

Balmumu cildin pürüzsüz ve elastik bir yapıya sahip olmasına yardımcı olur, bu yüzden kozmetikte

maske hazırlamak için yaygın olarak kullanılır. Arı balmumu da epilasyon için kullanılır. Balmumu,

antiseptik, yumuĢatıcı, antienflamatuar, iyileĢme gibi özelliklere sahiptir. Arı balmumu

endikasyonları iç ve dıĢ kullanımlara bağlıdır:

Harici kullanım: Sırt ağrısı, artroz, akne, epilasyon;

Dahili kullanım: Saman nezlesi, diĢ eti hastalığı, kabızlık.


47

Arı balmumu uygulamak için genel yöntemler Ģunlardır:

Cilt veya dudaklarda dış uygulama: Arı balmumu tek baĢına kullanılabilir veya dıĢ lokalize ağrıya

karĢı ham propolis, propolis özü, reçineler, ayçiçek yağı veya zeytinyağı ile birlikte dikkate

alınabilir. Birkaç cilt hastalıkları, akne, cilt enfeksiyonları ve ayak nasırları için değerlendirilebilir.

Ağız, burun, sinüsler, farinks, gırtlak hastalıkları için arı balmumu iç uygulama: Arı

balmumunun ekstraksiyonu balın çıkarılmasından önce yapılır. Bu balmumu az miktarda bal ve

propolis veya az miktarda polen içerir ve tek baĢına kullanımdan daha aktiftir. Uygulama yolu

balmumunun en az 15 dakika çiğnenmesidir.

Arı balmumu oral uygulaması: Arı balmumu iyi bir nemlendiricidir ve böylece iç tahriĢe ve hatta

ağız boĢluğunda iltihaplanmaya karĢı diğer ilaçlara ek olarak kullanılabilir. Arı balmumu,

gastrointestinal tahriĢi / iltihabı hafifletmek için kolayca kullanılabilir.

Arı balmumunun yumuşatıcı olarak verilmesi: Arı balmumu, propolis ve balın birleĢimi ile kalın

bağırsak hastalıkları için dahili olarak kullanılabilir.

Arı balmumunun kontrendikasyonları ve olası yan etkileri

Saf arı balmumu esas olarak inert maddeler içerir, ancak bazen belirli advers reaksiyonlardan

sorumlu olabilecek az miktarda propolis ve / veya polen içerebilir. Arı balmumu, ilave bileĢikleri

sayesinde alerjik reaksiyonlara da neden olabilir.


48

5) ARI SÜTÜ

Arı sütü, ana arıyı beslemek için iĢçi arılar tarafından üretilen karmaĢık bir maddedir. Besin

konsantrasyonu, kraliçenin 5 yıldan fazla hayatta kalmasına izin verirken, bir iĢçi arının ortalama

ömrü sadece 2-4 aydır. Arı sütünün bileĢimi o kadar besleyicidir ki ana arı bir günde 2.000-3.000

yumurta bırakabilir.


49

Arı sütü, iĢçi bal arıları tarafından üretilen süt salgısıdır. Arı sütünün kimyasal yapısı tam olarak

bilinmemektedir, ancak sağlık üzerindeki olumlu etkilerinin kendine has proteinlerinden ve yağ

asitlerinden kaynaklandığı düĢünülmektedir. Tipik olarak yaklaĢık% 60 ila% 70 su,% 12 ila% 15

protein,% 10 ila% 16 Ģeker,% 3 ila% 6 yağ ve% 2 ila% 3 vitamin, tuz ve amino asit içerir.

Kompozisyonu coğrafyaya ve iklime bağlı olarak değiĢir. Bu ürün adını, arıların kraliçe arıların

geliĢimi ve beslenmesi için kullandığı gerçeğinden alır. Bazı insanlar arı sütünü ilaç olarak kullanır.

Su, yaklaĢık 2/3 oranında taze arTaze arı sütünün 2/3‟ünü su oluĢturur. Ancak kuru kısımda,

proteinler ve Ģekerler en büyük fraksiyonlardır. Arı sütü toplam 29 amino asit içerir ve insan vücudu

için gerekli tüm amino asitler arı sütünde bulunur. Arı sütü ayrıca asit 10-hidroksil-dekenoik içerir.

Bu,% 1.8'den fazla kuru madde içermelidir.

Bu arı ürünü, farklı arı kolonileri ırklarından elde edilen oldukça stabil bir bileĢime sahiptir.

Stabilitesi muhtemelen arı kolonisinin genetik stabilitesine bağlıdır. Arı sütü koloninin yaĢamı için

son derece önemlidir. Çünkü kraliçe arı, arı sütü ile beslenir.

Arı sütü, insan vücudu için faydalı, oldukça güçlü bir biyolojik üründür. Hastalıkların önlenmesi ve

tedavisi için kullanılabilir. Arı sütü kozmetik endüstrisinde kullanılabilir ve bozulabilir bir üründür.

Bu nedenle depolama ve tedarik için yöntemlerin standartlaĢtırılması Ģiddetle tavsiye edilir. Modern

ilaç endüstrisi için umut verici bir üründür.


50

Makro ve mikro besinlerin karmaĢık kombinasyonu, arı sütünün biyolojik etkilerini belirler.

Büyüyen farmasötik faydalarını belirleyen ve çalıĢmalarına artan ilgiyi belirleyen anti-enflamatuar,

antibakteriyel, antioksidan, antitümör, anti-alerjik ve antihipertansif özellikleri bilinmektedir.

Endikasyonları

- Beslenme ve metabolik hastalıklar, diyabet,

- Kan hastalıkları, kardiyovasküler hastalıklar,

- Akciğerler, kulak burun boğaz ve stomatoloji hastalıkları,

- BağıĢıklık sistemi hastalıkları, böbrek, romatoloji, endokrinoloji,

- Adrenal bezlerin hastalıkları,

- Enfeksiyon hastalıkları, çocuk hastalıkları ve onkoloji.

Antioksidan ve antienflamatuar etkiler

- Arı sütünün iltihaplanmayı ve oksidatif stresi azalttığı iddia edilmiĢtir. Çoklu tüp ve hayvan

çalıĢmalarında, spesifik amino asitler, yağ asitleri ve arı sütünde bulunan fenolik bileĢikler

güçlü antioksidan etkilere sahip gibi görünmektedir. Bu sonuçlar ümit verici olsa da, insan


51

çalıĢmaları eksiktir. Arı sütü ile iltihap tedavisi konusunda kesin sonuçlar çıkarmak için

daha fazla veriye ihtiyaç vardır.

- Aseptik enflamatuar sürecin ilerlemesini uyarır ve hızlandırır;

- Ġltihaplı dokuların iyileĢmesine yardımcı olur.

Kolesterol seviyeleri, kan basıncı ve kalp hastalıkları

Hem hayvan hem de insan çalıĢmaları, arı sütünün kolesterol seviyelerini olumlu yönde

etkileyebileceğini ve böylece kalp hastalığı riskini azalttığını göstermektedir. Kesin mekanizma

belirsiz olsa da, arı sütü içindeki spesifik proteinler kolesterolü düĢürmeye yardımcı olabilir. Arı

sütü ile desteklenmiĢ tavĢanların toplam ve “kötü” LDL kolesterol seviyelerinin sırasıyla% 28 ve%

23 oranında azaldığı saptanmıĢtır.

- Arı sütü, kan basıncını düĢürerek kalbi ve dolaĢım sistemini koruyabilir. ÇalıĢmalar, arı

sütünde spesifik proteinlerin damarlarda ve arterlerde yumuĢak kas hücrelerini gevĢettiğini

ve böylece kan basıncını düĢürdüğünü göstermektedir. Arı sütünün kan basıncıyla iliĢkisini

anlamak için daha fazla araĢtırmaya ihtiyaç vardır.

Yaşlanma karşıtı etki

Arı sütü yaĢlanma sürecini birkaç Ģekilde yavaĢlatabilir. Sıçanlarda yapılan araĢtırmalar, kullanım

süresinin artmıĢ olduğunu ve arı sütü ile oral olarak tedavi edilen sıçanlarda biliĢsel performansın

arttığını göstermektedir. Arı sütü, sağlıklı ve genç görünümlü cildin bakımını desteklemek için

topikal cilt bakım ürünlerine bazen eklenir.

Bağışıklık sistemi


52

Arı sütü vücudun yabancı bakteri ve virüslere karĢı doğal bağıĢıklık tepkisini artırabilir. Arı sütü

içerisindeki maddelerin, enfeksiyon insidansını azaltabilen ve bağıĢıklık fonksiyonunu

destekleyebilen antibakteriyel aktiviteyi teĢvik ettiği bilinmektedir. Bununla birlikte, en

uygulanabilir veriler hayvan ve tüp araĢtırması ile sınırlıdır. Bu nedenle, bu etkileri doğrulamak için

daha fazla insan çalıĢmasına ihtiyaç vardır.

Yara iyileşmesi ve cilt onarımı

Arı sütü yara iyileĢmesini ve diğer enflamatuar cilt hastalıklarını destekleyebilir. Yaraları temiz ve

enfeksiyondan uzak tutan antibakteriyel bir etkiye sahip olduğu bilinmektedir. Tersine, daha yakın

tarihli bir insan çalıĢmasında, kontrol grubu ile diyabetik ayak ülserlerini topikal olarak arı sütü ile

tedavi eden katılımcılar arasında yara iyileĢmesinde herhangi bir fark bulunmadı.

Kan şekeri

Arı sütü ayrıca oksidatif stres ve iltihabı azaltarak kan Ģekeri kontrolünü ve insülin hassasiyetini

artırabilir. Hayvan çalıĢmaları, artan insülin duyarlılığını ve arı sütü ile tedavi edilen obez, diyabetik

sıçanlarda pankreas, karaciğer ve üreme dokusu üzerinde belirgin bir koruyucu etki gösterdiğini

göstermiĢtir. Ancak bu konuda araĢtırmalar sınırlıdır.

Beyin fonksiyonu

Arı sütü beyin fonksiyonlarını artırabilir. Bir çalıĢma, arı sütü ile tedavi edilen stres kaynaklı

farelerin, kontrol grubundan daha düĢük düzeyde stres hormonu ve daha güçlü bir merkezi sinir

sistemine sahip olduğunu ortaya koydu. Bu çalıĢmaların çoğu, beyin ve sinir dokusu üzerindeki

koruyucu etkiyi arı sütünün antioksidan kapasitesine bağlamaktadır. Bu veriler cesaret verici olsa

da, insan araĢtırması gereklidir.


53

Gözyaşı salgısı

Arı sütü, ağız yoluyla alındığında göz kuruluğunu tedavi edebilir. Bu çok küçük veri örneğinin, arı

sütünün çoğu insanın göz kuruluğunu tedavi edebileceğini göstermediği belirtildi. Sonuçta, daha

fazla araĢtırmaya ihtiyaç vardır.

Kanser ve diyabet

AraĢtırmalar, iĢlenmiĢ bal ve arı sütü karıĢımının alınmasının, kanserli bazı insanlarda yorgunluk

duygularını iyileĢtirdiğini göstermektedir.

Bazı araĢtırmalar, arı sütünü ağızdan almanın Ģeker hastalığı olan kiĢilerde ortalama kan Ģekeri ve

kan insülini seviyelerini iyileĢtirdiğini göstermektedir. AraĢtırmalar, ölü dokuların

temizlenmesinden ve çıkarılmasından sonra arı sütü ve pantenol içeren özel bir merhem

uygulanmasının, diyabetik ayak ülserlerinin iyileĢmesini iyileĢtirebileceğini göstermektedir.

Kemoterapi ve diğer kanser tedavileri, kalp yetmezliği, iltihaplanma ve mide-bağırsak sorunları

dahil olmak üzere önemli olumsuz yan etkilerle gelir. Arı sütü, bazı kanser tedavileriyle iliĢkili bazı

olumsuz yan etkileri azaltabilir

Uygulama yöntemleri

Ağız alanı: tek baĢına veya diğer doğal ilaçlarla birlikte; ham arı sütü, diĢ eti kanaması gibi ağız

boĢluğu koĢullarını tedavi etmek için yerel olarak kullanılabilir.

Faringeal-laringeal bozukluklar: Liyofilize arı sütü spreyi;

Gastrointestinal bölge: Çiğ, yalnız veya bal, Ģifalı otlar ve diğer doğal ilaçlar ile birlikte;


54

Ek veya tıbbi ürün: Tabletler, kapsüller, liyofilize.

Subkutan enjeksiyonlar: Özellikle yaĢlılar için bağıĢıklık sisteminin uyarılmasına yardımcı olur.

Oküler bozukluklar: Moleküler miseller olarak; arı sütü, gözlerindeki mikro püskürtme fizyolojik

tuzlu su ile özel bir cihazla birleĢtirilebilir. Göz kapağı hastalıkları için bir merhem olabilir.

Sağlıklı ciltler için: Kremler, losyonlar, Ģampuanlar, sabunlar.

Uygulama dozları:

- YetiĢkinler için normal günlük doz yaklaĢık 500 mg'dır.

- Dozaj, çocuklar için normal yetiĢkin dozunun% 30-50'sidir.

- Ağızdan tatbikat için dil altına, liyofilize tabletlere veya tükürükte (en az 2-5 dakika)

tamamen çözülene kadar çiğ arı sütü almak iyidir.

Arı sütü kontrendikasyonları ve olası yan etkileri

Büyük olasılıkla çoğu için güvenli olsa da, arı sütü risksiz değildir. Bir arı ürünü olduğu için, arı

sokmasına, polenlere veya diğer çevresel alerjenlere alerjisi olan kiĢiler dikkatli olmalıdır.

Pestisitler gibi bazı çevresel kirleticiler arı sütünde de bulunur ve alerjik reaksiyonlara neden

olabilir. Arı sütünün kullanılması çoğu insan için güvenli olsa da, zaman zaman ortaya çıkan ciddi

advers reaksiyonlar bildirilmiĢtir: Astım, anafilaksi, kontakt dermatit, bu aĢırı reaksiyonların

bazıları ölümcül olabilir.


55

6) ARI ZEHĠRĠ

Arı zehri, arılar için mükemmel bir Ģekilde oluĢturulmuĢ bir bileĢiktir. ĠĢçi arıların ve ana arıların

zehir bezlerinde sentezlenir ve zehir torbalarda saklanır. Delme iĢlemi sırasında, zehir iğnenin

içinden sıvı halde salınır.

Arı zehiri tedavisinin, 5.000 yıldan uzun bir süredir hastalıkların ve yaralanmaların tedavisinde

yardımcı olduğu bilinmektedir. Ġlk avcı-toplayıcılar, bal arısını tıbbi tedavi kaynağı olarak gösteren

kayalara imgeler çizdiler. Arı zehiri tedavisi Mısırlılar, Çinliler ve Hipokratlar dahil Yunan

terapistleri tarafından uygulandı.

Arı zehirinin aktif bileĢenleri, eğitimli insanlar tarafından kiĢiselleĢtirilmiĢ bir Ģekilde

uygulandığında insan sağlığına çok faydalı olabilir. YanlıĢ uygulanırsa, istemeden, arı zehiri bazı

kiĢilerde, alerjik reaksiyonlara ve tahriĢe neden olabilir. Bu nedenle tüm önlemleri almak, terapötik

amaçlar için kullanılmadan önce gereklidir. Alerji testi yapmak ve doğru dozu kullanmak önemlidir.


56

Arı zehrinin terapötik özellikleri antik çağlardan bile uzun zamandır bilinmektedir. Ağrılı

romatizmal eklemlerin arı sokması nedeniyle ağrısız hale geldiğini gözlemleyen arıcılar tarafından

bildirilmiĢtir. Son yıllarda, arı zehiri tedavisinin popülaritesi artmıĢtır. ġimdi romatoid artrit, lupus,

skleroderma ve MS dahil olmak üzere birçok otoimmün hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır.

Arı zehirinin iki ana formu vardır:

Sıvı form: Ekstraksiyondan sonra veya bir arı tarafından iğneye enjekte edilir edilmez olur.

Kuru form: Zehir toplayıcıları ile toplandıktan sonar saf kurutulmuĢ zehir sarı - kahverengimsi bir

renge sahiptir.

Arı zehirinin terapötik ve iyileştirici özellikleri

Antibiyotik özellikleri

Arı zehiri, Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, Escherischia coli, Salmonella typhi,

Bacillus brevis, Bacillus cereus gibi bakteri ve mantarların büyümesini inhibe eder.

Arı sokmalarına karşı alerjik reaksiyonların şiddetini azaltmak

Derinin altındaki bir dizi arı zehiri (arı zehiri immünoterapi), arı sokmalarına karĢı ciddi alerjisi

olan kiĢilerde arı sokmalarına verilen reaksiyonları azaltmada etkili görünmektedir. Arı zehiri

immünoterapisi, arı sokma reaksiyonlardan %98-99 koruma sağlar. Deri altı enjeksiyonu için

saflaĢtırılmıĢ arı zehiri FDA onaylı bir üründür.

Artrit


57

Ġnsanlar arı zehirinin artrit için faydalı bir tedavi olabileceğini düĢünüyorlardı. Bu teori, büyük

ölçüde arı zehirinin ĢiĢmeyi azaltan (iltihabi önleyici) etkilerinden ve birçok arıcıların artrit

geliĢtiremediği gözleminden kaynaklanmaktadır. Ancak, araĢtırma sonuçları bunu desteklememiĢtir.

Multipl skleroz (MS)

Canlı arı sokmalarının, haftada üç kez verilen 20 sokmaya kadar kademeli olarak artan dozlarda

verilmesi, multipl sklerozu iyileĢtirmemiĢtir. 24 hafta tedavi, yorgunluk, sakatlık veya yaĢam

kalitesini arttırıyor gibi görünmemektedir.

Arı zehiri, arı zehirinin birkaç kez uygulandığı bazı bölgelerde ağrıyı azaltır. Sinir uyarılarının

iletimini engeller ve sinirdeki uyaranın iletim hızını azaltır.

Cilt ve mide

Tıbbi arı zehirinin daha iyi kan dolaĢımı ve kılcal damarların geçirgenliğinin artması nedeniyle cilt

gençleĢtirme etkisi vardır. Mide suyunun üretimini arttırır.

Uygulama yöntemleri

Arı zehrinin ana uygulama yöntemi deridendir. Ancak, zehirin en az dört yaygın uygulama yöntemi

vardır:

- Arı iğnesi yoluyla tatbik edilen saf arı zehiri.

- Enjeksiyonla uygulanan arı zehirinin çözeltileri.


58

- Arı zehirli kremler ve merhemler, genellikle basit yerel uygulamalarla masaj ve / veya

akupressür yoluyla uygulanır.

- Arı zehiri tek baĢına veya ideal olarak diğer tedavi yöntemleriyle birlikte uygulanabilir.

Basit bir ısırık veya arı zehiri enjeksiyonu, yalnız kullanılırsa sağlığımıza bir fayda getirmez.

Arı zehirinin kontrendikasyonları ve olası yan etkileri

- Tüm arı ürünlerinden en tehlikeli olanıdır.

- Arı zehiri, eğitimli bir tıbbi uzman tarafından cilt altına enjekte edildiğinde çoğu insan için

güvenlidir.

- Bazı insanlar enjeksiyonun yapıldığı yerde kızarıklık ve ĢiĢlik hissedebilir.

- Yan etkileri kaĢıntı, anksiyete, solunum zorluğu, göğüste sıkıĢma, kalp çarpıntısı, baĢ

dönmesi, bulantı, kusma, ishal, uykululuk, konfüzyon, bayılma ve düĢük tansiyondur.

- Arı sokmasına en fazla alerjisi olan kiĢilerde, balarısı zehiri ile tedavi edilen kiĢilerde ve

kadınlarda yan etkiler daha yaygındır.

- Arı zehiri, cilt altına, tavsiye edilen dozlarda eğitimli bir tıbbi uzman tarafından enjekte

edildiğinde güvenli görünmektedir. Normal dozlarda zararlı etkiler bildirilmese de, bazı

sağlık hizmetleri sağlayıcıları hamilelik sırasında bakım dozunu yarı yarıya azaltır.

- Yüksek doz arı zehiri hamilelikte güvenli değildir. Çünkü uterusun kasılmasına neden

olabilecek histamin denilen bir kimyasal salınımını artırabilirler. Bu düĢüğe yol açabilir.

Hamileyseniz yüksek dozda arı zehirinden kaçının.

- Arı zehiri bağıĢıklık sisteminin daha aktif hale gelmesine neden olabilir ve bu, oto-bağıĢıklık

hastalıklarının belirtilerini artırabilir. Multipl skleroz, lupus ve romatoid artrit gibi “oto-

bağıĢıklık hastalıkları” varsa, arı zehirini kullanmaktan kaçınmak en iyisidir.


59

- Bu nedenle, herhangi bir tıbbi arı zehiri tedavisini uygulamadan önce hastaları alerji için test

etmek gerçekten önemlidir.

7) APILARNIL

Apilarnil, erkek arı larvalarından elde edilen ve belirli bir larva safhasında toplanan bir arı

ürünüdür. Arı sütünün erkek arı tarafından üretilenidir. Erkek larvalarından elde edilir ve hormon

öncüleri, mineraller ve vitaminler içeren besleyici bileĢenlerden yapılmıĢ doğal bir arı ürünüdür.

Apilarnilin bileĢimi, arı sütü ile benzer Ģekilde oldukça karmaĢıktır. 19 amino asit, beta karoten, A

vitamini, B1, B2, B6, E, mineraller ve eser elementler, proteinler, karbonhidratlar ve lipidler içerir.

Apilarnil formları

- Taze hasat (homojenize edilmemiĢ ve filtre edilmemiĢ);

- Homojenize ve filtrelenmiĢ;

- Liyofilize.


60

Apilarnil homojen bir kıvamda, gri tonlarında sütlü sarı bir renk ve hafif sıkılaĢtırıcı bir tada

sahiptir. Bozulabilir ve bu nedenle dondurucuda ham halde saklanmalıdır.

Kovanlardaki apilarnil üretimi, kraliçe tarafından erkek arı yumurtaları ile döllenen çerçeveler

kullanılarak elde edilir. Bu arı ürününün elde edilmesi iĢlemi, kovanlardaki erkek arıların belirli bir

larva aĢamasına sürekli olarak artmasını ve ardından hasadı içerir. Apilarnilin üretimi için en uygun

dönem, Nisan-Mayıs aylarında, havanın yeterince sıcak olduğu meyve ağaçlarının çiçeklenmesiyle

baĢlar ve Temmuz, Ağustos baĢında sona erer.

Arı sütünün içeriğine benzerliklerinden dolayı, apilarnil doğal, biyolojik olarak aktif ve enerji veren

bir arı ürünüdür. Bu nedenle, saf veya diğer arı ürünleri veya ilaçlarla karıĢtırılmıĢ bazı hastalıkların

önlenmesi veya tedavisi için kullanılır.

Terapötik ve iyileştirici özellikleri

- Biyostimulan, psiko-uyarıcı, uyarıcı anabolizma

- Antiviral etki;

- BağıĢıklık sisteminin gücünü arttırır;

- Belleği geliĢtirir;

- Endokrin dengesi nedeniyle, kadınlar için adet döngüsünü iyileĢtirir;

- Ġlkokullardaki çocukların entelektüel performansını arttırır;


61

- Anabolik uyarıcı etkisinin iĢtahını artırır;

- Hastalıklara karĢı toplam direnci arttırır;

Apilarnil, diyabet, obezite, gut gibi metabolik hastalıkların tedavisi için önerilmektedir. Yorgunluk,

asteni, kronik yorgunluk sendromu; mide ve karaciğer hastalıkları (sindirim sistemi); sinir sistemi

bozuklukları; uykusuzluk hastalığı; adet öncesi sendromu; grip ve çeĢitli enfeksiyonlar için de

kullanılabilir

Kullanım şekli

Apilarnil'in hem dahili hem de yerel olarak ve ayrıca harici olarak uygulanması önerilmektedir.

Dahili kullanım

Ağız ve boğaz bölgesi: Yalnız veya diğer doğal ürünlerle birlikte; ağız kanaması gibi ağız

koĢullarını tedavi etmek için lokal olarak kullanılabilir;

Gastrointestinal bölge: Tek baĢına veya bal, Ģifalı otlar ve diğer doğal ilaçlarla birlikte; tonik

çözeltiler ve Ģuruplar; bu ürünler ayrıca küçük ĢiĢelerde saklanabilir;

Ek veya tıbbi ürün: Tabletler, liyofilize apilarnil; balda liyofilize edilmiĢ apilarnil olarak

kullanılabilir.

Harici kullanım:

Oftalmik hastalıklar: Gözler için solüsyon (damla), göz kapağı hastalıklarını tedavi etmek için

merhem olarak;

Burun Hastalıkları: Sulandırıcılar, damlalar, sprey, aerosoller, inhalasyonlar, lavaj (yıkama) olarak

seyreltilmiĢ solüsyonlar.


62

Kulak hastalıkları: Kulak kurumları, merhemler, tozlar, fitiller olarak.

Cilt hastalıkları: Cilt bakımı, kremler, losyonlar, Ģampuanlar için; cilt hastalıkları için ıslak

kompresler, losyonlar, merhemler, sprey.

Kozmetik ürünlerde: Kremler, losyonlar, Ģampuanlar, yüz maskeleri vb.

Apilarnil dozu

- YetiĢkinler için günde yaklaĢık 300 mg;

- Çocuklar için normal yetiĢkin dozunun yaklaĢık % 30-50'sidir.

- Ağız yoluyla alımda apilarnil liyofize olarak veya tabletler halinde dilaltı halinde

eriyinceye kadar tutulması (en az 2-5 dakika), daha sonra yutulması gerekir.

- Ġlk önce apilarnil kullanımı için, tedavi edilen kiĢinin alerjisi olup olmadığını belirlemek

için küçük dozlarda kullanılmalıdır.

- 1 veya 2 aylık tedaviden sonra, bireyin durumuna göre bir ara verilmelidir.

- Apiterapi açısından, taze apilarnil iĢlenmiĢ ürünlerden daha iyidir.

- Apilarnil içeren tüm ürünleri buzdolabında saklayın, çünkü apilarnil yüksek sıcaklıklarla

hızla tahrip olur. Eğer soğutulmamıĢ veya liyofilize edilmemiĢse, ömrü önemli ölçüde

azalır.

Kontrendikasyonlar ve Apilarnilin yan etkileri


63

ġimdiye kadar apilarnil kullanımıyla iliĢkili toksik veya alerjik olarak advers reaksiyona

rastlanmamıĢtır. Ancak, apilarnil az miktarda polen, propolis ve bal içerdiğinden, kullanımının,

benzer risklere yol açabileceğini varsaymak gerekir.

8) Apiterapi Ġçin Rehber

Dr. Stangaciu, apiterapinin önde gelenlerinden birisi olup ve arı ürünleri ile 7000'den fazla tedavide

baĢarısı olduğunu belirten bir araĢtırmacıdır. Dr. Stangaciu Apiterapi için kılavuzlar geliĢtirmiĢtir.

Onun tavsiyeleri aĢağıda özetlenmiĢtir:

- Apiterapiye baĢlamadan önce, bedeni farklı “detoksifiye” yöntemlerle “temizlemelisiniz”:

gerekirse özel diyetler, oruç tutma, kolon temizliği gibi.


64

- Taze, organik arı ürünleri genellikle endüstriyel iĢlenmiĢ olanlardan daha iyi etkilere

sahiptir; aĢırı ısınma, aĢırı filtrasyon ve arıtma zararlıdır.

- Arı ürünlerini kökeni, bileĢimi ve farmakolojik özelliklerine göre dikkatle seçin.

- Kalitesini ve depolama yöntemleri önemlidir.

- Üreticinin tavsiyelerini uygulayın.

- Tedaviye baĢlamadan önce daima alerjileri test edin.

- Arı ürünlerinin dozlarını kademeli olarak arttırın.

- Etkilenen bölgeye daha iyi nüfuz etmek için sıvılar (çay, su, meyve suları), kremler /

merhemler; inhalasyon; fitiller, enjeksiyonlar vb. kullanın

- Her arı ürününün dozu, her hastanın yaĢı, ağırlığı, genel / yerel durumu, uygulama süresi vb.

dikkate alınarak belirlenmelidir.

- „Simillia simillibum curantur‟: arı ürün alerjileri (polen, arı zehiri ve bal alerjilerinde

olduğu gibi) küçük dozlarla oluĢur. Doz zehir oluĢturur.

- Tedavi süreleri farklı biyoritimlerle uyumlu olmalıdır; Bu ritimler hastaya, hastalığa,

mevsime, günün saatine vb. değiĢir.

- Apiterapi “her derde deva” değildir ve Fitoterapi, Aromaterapi, Akupunktur, Organik diyet,

Ayurveda gibi diğer doğal Ģifa yöntemleri ile uyumlu olarak uygulanmalıdır.

- „„ Primum non nocere ‟! Hastayı deneme olarak kullanmayın! Sadece güvenli yöntemler ve

yüksek kaliteli ürünler kullanın!

- Farklı yöntemlerle kan akıĢını iyileĢtirmek çok önemlidir.

- Ġyi uyku ve rahatlama, arı ürünlerinin etkisini artırır.

- Ġyi ortam (temiz, düzenli) ve “pozitif düĢünen” bir aile / arkadaĢ grubu da faydalıdır.

- Tedavinizi bireyselleĢtirin! Her hasta Benzersizdir ve eĢsiz bir tedavi almalıdır!


65

- Kompozisyonları nedeniyle, tüm arı ürünleri, tüm hastalarda, az ya da çok faydalı etkilere

sahiptir.

- Apitherapy “blitz” yöntemi değildir! Özellikle kronik hastalıklarda azim ve sabır gereklidir.

- Tedavileriniz öncesinde, sırasında ve sonrasında hastalarınızı eğitin; onları gerçek arı

sevenler ve koruyucular yapın! Her hasta, zamanla kendi apitherapisti olmalıdır.

- Ġyi bir apsistist arı kolonisinin hayatını ayrıntılı olarak bilmelidir. Ayrıca en azından iyi bir

amatör arıcı olmalıdır.


66

Kaynaklar

1. Alp, H.,2018. Effects of Propolis on Immune System. ANADOLU, J. of AARI,28 (2) 2018, 99 – 104

2. Çelik, K., AĢgun, F., 2016. Apitherapy - health and healing from the bees. Handbook of EU Apitherapy

Project.

3. Chamova, R.Hr., 2018. The role of royal jelly to human health. International Journal of Scientific Research.

7(7):1-2

4. Erim, M., 2015. New Regulation for Traditional and Complementary Medicine in Turkey.

https://morogluarseven.com/news/regulation-traditional-complementary-medicine-turkey-2

5. Farooqui T., and Farooqui AA.,2012. Beneficial effects of propolis on human health and neurological

diseases. Front Biosci (Elite Ed). 2012 Jan 1;4:779-793

6. http://www.e-miere.ro/wp-content/uploads/2011/04/apilarnil.png

7. https://www.refinery29.com/en-us/bee-pollen-health-benefits

8. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/279337/hymenopteran/39804/Communication

9. https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-972/bee-venom

10. https://www.healthline.com/nutrition/royal-jelly#section14

11. https://www.indigo-herbs.co.uk/natural-health-guide/benefits/bee-pollen

12. https://www.verywellhealth.com/bee-pollen-what-should-i-know-about-it-88312

13. https://nccih.nih.gov/research/statistics/2007/camsurvey_fs1.htm

14. https://www.webmd.com/balance/bee-pollen-benefits-and-side-effects

15. https://nccih.nih.gov/health/integrative-health

16. https://www.versusarthritis.org/about-arthritis/complementary-and-alternative-treatments/what-are-

complementary-and-alternative-treatments/

17. https://www.healthline.com/nutrition/bee-pollen#section8

18. https://familydoctor.org/complementary-alternative-medicine-cam/

19. http://www.123rf.com/stock-photo/propolis.html

20. http://lataifas.ro/frumusete/20448/crema-de-fata-cu-ulei-de-catina-ceara-de-albine-si-plante/

21. https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-390/propolis

22. http://inhabitat.com/study-finds-that-nanoparticles-loaded-with-bee-venom-can-kill-hiv/

23. http://www.neurologycare.net/bee-venom-therapy.html

24. http://keepingbee.org/wp-content/uploads/2012/10/Honey-bee-venom.jpg

25. http://www.feelguide.com/2013/06/19/everything-you-need-to-know-about-bee-pollen-one-of-the-most-

powerful-superfoods-on-earth/

26. http://santmagazine.com/wp-content/uploads/2014/11/generic-honey-image-from-a-number-of-different-

sources-on-google.jpg

27. http://www.feelguide.com/2013/06/19/everything-you-need-to-know-about-bee-pollen-one-of-the-most-

powerful-superfoods-on-earth/

https://morogluarseven.com/news/regulation-traditional-complementary-medicine-turkey-2

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Farooqui%20T%5BAuthor%5D&cauthor=true&cauthor_uid=22201913

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Farooqui%20AA%5BAuthor%5D&cauthor=true&cauthor_uid=22201913

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22201913

http://www.e-miere.ro/wp-content/uploads/2011/04/apilarnil.png

https://www.refinery29.com/en-us/bee-pollen-health-benefits

http://www.britannica.com/EBchecked/topic/279337/hymenopteran/39804/Communication

https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-972/bee-venom

https://www.healthline.com/nutrition/royal-jelly#section14

https://www.indigo-herbs.co.uk/natural-health-guide/benefits/bee-pollen

https://www.verywellhealth.com/bee-pollen-what-should-i-know-about-it-88312

https://nccih.nih.gov/research/statistics/2007/camsurvey_fs1.htm

https://www.webmd.com/balance/bee-pollen-benefits-and-side-effects

https://nccih.nih.gov/health/integrative-health

https://www.versusarthritis.org/about-arthritis/complementary-and-alternative-treatments/what-are-complementary-and-alternative-treatments/

https://www.versusarthritis.org/about-arthritis/complementary-and-alternative-treatments/what-are-complementary-and-alternative-treatments/

https://www.healthline.com/nutrition/bee-pollen#section8

https://familydoctor.org/complementary-alternative-medicine-cam/

http://www.123rf.com/stock-photo/propolis.html

http://lataifas.ro/frumusete/20448/crema-de-fata-cu-ulei-de-catina-ceara-de-albine-si-plante/

https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-390/propolis

http://inhabitat.com/study-finds-that-nanoparticles-loaded-with-bee-venom-can-kill-hiv/

http://www.neurologycare.net/bee-venom-therapy.html

http://keepingbee.org/wp-content/uploads/2012/10/Honey-bee-venom.jpg

http://www.feelguide.com/2013/06/19/everything-you-need-to-know-about-bee-pollen-one-of-the-most-powerful-superfoods-on-earth/

http://www.feelguide.com/2013/06/19/everything-you-need-to-know-about-bee-pollen-one-of-the-most-powerful-superfoods-on-earth/

http://santmagazine.com/wp-content/uploads/2014/11/generic-honey-image-from-a-number-of-different-sources-on-google.jpg

http://santmagazine.com/wp-content/uploads/2014/11/generic-honey-image-from-a-number-of-different-sources-on-google.jpg


67

28. https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/cancer-in-general/treatment/complementary-alternative-

therapies/about/difference-between-therapies

29. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1d/European_honey_bee_extracts_nectar.jpg

30. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/18/Bee-pollen-macro_-_Virginia_-_ForestWander.jpg

31. https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-503/royal-jelly

32. https://articles.mercola.com/vitamins-supplements/propolis.aspx

33. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2585340/

34. http://cam-regulation.org/en/turkey

35. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/18/Bee-pollen-macro_-_Virginia_-_ForestWander.jpg

36. https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/types-of-complementary-and-alternative-

medicine

37. https://www.google.com/search?rlz=1C1OKWM_trTR834TR834&q=complementary+and+alternative+therap

y+foto&tbm=isch&source=univ&sa=X&ved=2ahUKEwjy9-H-

hdDhAhUC2aYKHQlyC5QQsAR6BAgJEAE&biw=1366&bih=657#imgrc=ye5ugP7-_ESk1M:

38. http://www.neurologycare.net/bee-venom-therapy.html

39. https://www.alternatifterapi.com/icerik/devlet-tamamlayici-ve-alternatif-tibbi-resmen-tanidi

40. https://home.liebertpub.com/publications/alternative-and-complementary-therapies/3/overview#aims

41. http://www.cam-europe.eu/dms/files/CAMbrella_Reports/CAMbrella-WP2-part_1final.pdf

42. https://familydoctor.org/complementary-alternative-medicine-cam/

43. https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam

44. https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/complementary-and-alternative-medicine

45. http://lataifas.ro/frumusete/20448/crema-de-fata-cu-ulei-de-catina-ceara-de-albine-si-plante/

46. http://www.beelovable.com.au/beeswax-uses/

47. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/279337/hymenopteran/39804/Communication

48. http://keepingbee.org/wp-content/uploads/2012/10/Honey-bee-venom.jpg

49. https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/cancer-in-general/treatment/complementary-alternative-

therapies/about/difference-between-therapies

50. https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam

51. http://apitherapy-project.eu/bee/

52. Liyanage D.A.M., Arawwawala1 , Horadugoda G.S.P. Hewageegana, 2017. Health benefits and traditional

uses of honey: A review. Journal of Apitherapy, 2(1):1-6.

53. Lofty, M., 2006. Biological Activity of Bee Propolis in Health and Disease. Asian Pac J Cancer Prev, 7, 22-31.

54. Stangaciu S. What is apitherapy? [(Accessed 27.10.06)]. www.apitherapy.com

55. Tahereh Eteraf-Oskouei2 and Moslem Najafi, 2013. Traditional and Modern Uses of Natural Honey in Human

Diseases: A Review. Iran J Basic Med Sci. 2013 Jun; 16(6): 731–742.

56. Yaren, A., Demiray, G., TaĢköylü, B.Y., Ergin, A., 2014. Complementary/Alternative Medicine Experience in

Cancer Patients: A Questionnaire-Based Survey. UHOD, 1 (24): 45-53.

57. Yildiz, Ġ., Ozguroglu, M., ToptaĢ, T., Turna, H., ġen, F., Yıldız, M., 2013. Patterns of Complementary and

Alternative Medicine Use among Turkish Cancer Patients. Journal of Palliative Medicine, 16 (30): 1-8.

58. Yücel, B., Topal, E., Akçiçek, E.,Kösoğlu, M., 2014. Effects of Propolis on Human Health. ANADOLU, J. of

AARI , 24 (2) 2014, 41 – 49.

59. Zollman, C and Vickers, A., 1999. What is complementary medicine?

BMJ 1999; 319 doi: https://doi.org/10.1136/bmj.319.7211.693

https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/cancer-in-general/treatment/complementary-alternative-therapies/about/difference-between-therapies


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1d/European_honey_bee_extracts_nectar.jpg

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/18/Bee-pollen-macro_-_Virginia_-_ForestWander.jpg

https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-503/royal-jelly

https://articles.mercola.com/vitamins-supplements/propolis.aspx

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2585340/

http://cam-regulation.org/en/turkey

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/18/Bee-pollen-macro_-_Virginia_-_ForestWander.jpg

https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/types-of-complementary-and-alternative-medicine

https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/types-of-complementary-and-alternative-medicine

https://www.google.com/search?rlz=1C1OKWM_trTR834TR834&q=complementary+and+alternative+therapy+foto&tbm=isch&source=univ&sa=X&ved=2ahUKEwjy9-H-hdDhAhUC2aYKHQlyC5QQsAR6BAgJEAE&biw=1366&bih=657#imgrc=ye5ugP7-_ESk1M:



http://www.neurologycare.net/bee-venom-therapy.html

https://www.alternatifterapi.com/icerik/devlet-tamamlayici-ve-alternatif-tibbi-resmen-tanidi

https://home.liebertpub.com/publications/alternative-and-complementary-therapies/3/overview#aims

http://www.cam-europe.eu/dms/files/CAMbrella_Reports/CAMbrella-WP2-part_1final.pdf

https://familydoctor.org/complementary-alternative-medicine-cam/

https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam

https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/complementary-and-alternative-medicine

http://lataifas.ro/frumusete/20448/crema-de-fata-cu-ulei-de-catina-ceara-de-albine-si-plante/

http://www.beelovable.com.au/beeswax-uses/

http://www.britannica.com/EBchecked/topic/279337/hymenopteran/39804/Communication

http://keepingbee.org/wp-content/uploads/2012/10/Honey-bee-venom.jpg



https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam

http://apitherapy-project.eu/bee/

http://www.apitherapy.com/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Eteraf-Oskouei%20T%5BAuthor%5D&cauthor=true&cauthor_uid=23997898

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Najafi%20M%5BAuthor%5D&cauthor=true&cauthor_uid=23997898

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3758027/

https://doi.org/10.1136/bmj.319.7211.693


68

EK : Türkiye Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği

27 Ekim 2014

PAZARTESĠ Resmî Gazete Sayı : 29158

YÖNETMELĠK

Sağlık Bakanlığından:

GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIP UYGULAMALARI YÖNETMELĠĞĠ

BĠRĠNCĠ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, insan sağlığına yönelik geleneksel ve

tamamlayıcı tıp uygulama yöntemlerini belirlemek, bu yöntemleri uygulayacak kiĢilerin

eğitimi ve yetkilendirilmeleri ile bu yöntemlerin uygulanacağı sağlık kuruluĢlarının

çalıĢma usul ve esaslarını düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının

yapıldığı kamu ve özel hukuk tüzel kiĢileri ile gerçek kiĢilere ait sağlık kuruluĢları ve bu

kuruluĢlarda yöntemleri uygulayacak kiĢileri kapsar.

Dayanak


69

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet

ve ġuabatı San‟atlarının Tarzı Ġcrasına Dair Kanunun Ek 13 üncü maddesine, 7/5/1987

tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 9 uncu maddesinin (c)

bendine ve Ek 11 inci maddesine, 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve

Bağlı KuruluĢlarının TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin

8 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (ğ) bentlerine ve 40 ıncı maddesine

dayanılarak hazırlanmıĢtır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,

b) Bilim Komisyonu: Bakanlıkça oluĢturulan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp

Uygulamaları Bilim Komisyonunu,

c) Genel Müdürlük: Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,

ç) Müdürlük: Ġl Sağlık Müdürlüğünü,

d) Sağlık kuruluĢu: Kamu kurum ve kuruluĢlarına bağlı hastaneler, tıp fakültesi

veya diĢ hekimliği fakültesi sağlık uygulama ve araĢtırma merkezi, 27/3/2002 tarihli ve

24708 sayılı Resmî Gazete‟de yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliğine göre

ruhsatlandırılmıĢ özel hastaneler ile 15/2/2008 tarihli ve 26788 sayılı Resmî Gazete‟de

yayımlanan Ayakta TeĢhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık KuruluĢları Hakkında


70

Yönetmelik hükümlerine göre ruhsatlandırılmıĢ sağlık kuruluĢlarını,

e) Sertifikalı tabip: Geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları ile ilgili olarak

Bakanlıkça tescil edilmiĢ sertifikaya sahip tabibi,

f) Sertifikalı diĢ tabibi: Geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları ile ilgili

olarak Bakanlıkça tescil edilmiĢ sertifikaya sahip diĢ tabibi,

g) Uygulama: Geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarını,

ğ) Uygulama merkezi: Ġlgili alanda sertifikası bulunan tabip ve/veya diĢ tabibi

sorumluluğunda ve bu Yönetmelikte belirlenen uygulamaları yapmak üzere eğitim ve

araĢtırma hastanesi ve tıp fakültesi veya diĢ hekimliği fakültesi sağlık uygulama ve

araĢtırma merkezi bünyesinde kurulan ve Bakanlıkça yetkilendirilmesi halinde eğitim

verilebilecek merkezi,

h) Ünite: Ġlgili alanda sertifikası bulunan tabip ve/veya diĢ tabibi sorumluluğunda

ve bu Yönetmelikte belirlenen uygulamaları yapmak üzere, kamu ve özel hukuk tüzel

kiĢileri ile gerçek kiĢilere ait sağlık kuruluĢları bünyesinde kurulan birimleri,

ifade eder.

ĠKĠNCĠ BÖLÜM

Bilim Komisyonu, Görevleri ve ÇalıĢma Usulü

Bilim komisyonunun kuruluşu


71

MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelikte öngörülen uygulamalar, uygulamaları yapacak

kiĢiler, ünite ve uygulama merkezlerinin standartları ile ilgili görüĢ vermek üzere,

Bakanlıkça Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Bilim Komisyonu

oluĢturulur.

(2) Bilim komisyonu:

a) Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü veya görevlendireceği yetkilinin

baĢkanlığında,

b) Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünden ilgili daire baĢkanı,

c) Ġlgili alanlarda bilimsel çalıĢması bulunan üniversite öğretim üyesi veya

Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı eğitim ve araĢtırma hastanelerinde uzmanlık

eğitimi verme yetkisine sahip tabipler arasından seçilecek üç üye,

ç) Eczacılık fakültelerinin farmakognozi alanından bir üye,

d) Tıp fakültelerinin farmakoloji alanından bir üye,

e) Sertifikalı iki tabip üye,

f) Öğretim üyesi veya eğitim görevlisi tıbbi onkoloji uzmanı bir üye,

g) Tıbbi etik veya tıp tarihi ve deontoloji alanlarında uzmanlık veya doktora

eğitimi almıĢ bir üye,


72

olmak üzere 11 üyeden teĢekkül eder.

(3) Bilim komisyonu üyeleri Bakan tarafından belirlenir. Üyeler iki yıl süreyle

görev yapar.

Bilim komisyonunun çalışma usulü

MADDE 6 – (1) Bilim Komisyonu, Genel Müdürlüğün daveti üzerine yılda en az

iki defa toplanır. Bakanlık gerektiğinde Bilim Komisyonunu toplantıya çağırabilir.

(2) Bilim Komisyonu, gündem maddelerini görüĢerek raporunu hazırlar. Toplantı

gündemi genel müdürlükçe en az yedi gün önceden üyelere bildirilir.

(3) Bilim Komisyonu, en az dokuz üye ile toplanır ve salt çoğunlukla karar alır.

Oylarda eĢitlik halinde BaĢkanın tarafı olduğu görüĢ geçerli sayılır.

(4) Bilim Komisyonunun sekretarya hizmetlerini Genel Müdürlük yürütür.

Bilim komisyonunun görevleri

MADDE 7 – (1) Bilim komisyonunun görevleri Ģunlardır:

a) Uygulama alanlarının belirlenmesine, uygulamaların endikasyon ve

oluĢabilecek yan etkilerine iliĢkin görüĢ vermek,

b) Uygulama yapılan ünite ve merkezlerde bulunması gerekli tıbbi araç ve gereç,

personel, fiziki standartların oluĢturulması hususunda görüĢ bildirmek,


73

c) Ünite ve uygulama merkezi baĢvurularını bilimsel, teknik alt yapı ve personel

yönünden değerlendirerek, uygunluğu hususunda görüĢ vermek,

ç) Bu Yönetmelikte tanımlanmamıĢ uygulamalarla ilgili bilimsel ve teknik

çalıĢmaları yapmak,

d) Uygulamalar ile ilgili yönlendirici, aydınlatıcı ve bilimsel çalıĢmalar yapmak

ve yaptırmak,

e) Ġhtiyaç duyulan konularda çalıĢma yapmak üzere alt komisyonlar kurmak.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Uygulama Esasları, Sağlık KuruluĢlarının Türleri

ve ÇalıĢma Esasları, Eğitim

Uygulamaların genel esasları

MADDE 8 – (1) Uygulamalar bu Yönetmelikte belirlenen alanlarla sınırlıdır.

Bakanlık gerektiğinde ünite ve uygulama merkezinde yapılan ve yapılabilecek yeni

uygulamaların bilimsel yönden bilim komisyonunda değerlendirilmesini isteyebilir.

Bilim komisyonu, uygulamaların bilimsel kanıtlarını inceleyerek kiĢilere uygulanıp

uygulanmayacağı ve uygun görülenlerden hangilerinin ünite veya uygulama merkezinde

uygulanabileceği hususunda Bakanlığa görüĢ verir.

(2) Bu Yönetmelik ekinde bulunmayan uygulamalar için 13/4/2013 tarihli ve


74

28617 sayılı Resmî Gazete‟de yayımlanan Ġlaç ve Biyolojik Ürünlerin Klinik

AraĢtırmaları Hakkında Yönetmelik kapsamında sadece uygulama merkezlerinde

araĢtırma yapılabilir ve yapılan araĢtırmaya iliĢkin dosyaların bir örneği de Genel

Müdürlüğe gönderilir. Gönderilen bu çalıĢmalar uygulamaların ülke genelindeki

geliĢimi, etkinliği ve kanıt düzeyi açısından Bilim Komisyonu tarafından

değerlendirilir. Gönderilen bu veri ve çalıĢmalar kiĢilerin bilgi ve izni olmaksızın kiĢisel

bilgileri belli edecek Ģekilde kullanılamaz.

(3) Ünitelerde, Ek-3‟de sayılı listede, ünitelerde yapılabileceği belirtilen

uygulamalardan baĢka iĢlem yapılamaz. Uygulama merkezi, ünite için belirlenen

uygulamaları da yapabilir.

(4) Uygulamalar hastalığın standart tedavisinin yerine geçecek ve devam eden

tedaviyi aksatacak Ģekilde yapılamaz. Bu husus bireylere açık bir Ģekilde anlatılır ve

onaylanmıĢ rıza formunda belirtilir.

(5) Tabip ve diĢ tabibi olmayan uygulama alanında temel eğitimi bulunan sağlık

meslek mensupları sertifikalı tabip ve diĢ tabiplerinin gözetimi ve denetimi altında

uygulamalara katılırlar.

Uygulamaların yapılabileceği yerler ve yetkili kişiler

MADDE 9 – (1) Uygulamalar, Bakanlıkça yetkilendirilmiĢ ünite ile uygulama

merkezlerinde ve ilgili alanda “uygulama sertifikası” bulunan tabip ve sadece diĢ

hekimliği alanında olmak üzere diĢ tabibi tarafından yapılabilir. Uygulama alanında


75

temel eğitimi bulunan sağlık meslek mensupları merkez ve ünitelerde sertifikalı

tabiplere uygulamada yardımcı olabilirler.

(2) DiĢ hekimliği uygulama ve araĢtırma merkezlerinde, diĢ hastanelerinde ve ağız

ve diĢ sağlığı merkezleri ile diĢ polikliniklerinde sadece diĢ hekimliği alanında

uygulama yapılabilir.

Uygulama merkezi ve ünitelerin çalışma usul ve esasları

MADDE 10 – (1) Uygulama merkezi veya ünite, Bakanlığın sağlık

kuruluĢu/tesisi planlaması kapsamında açılabilir, bu yöndeki izinler yeni bir özel sağlık

kuruluĢu açılması veya kapasite artıĢı için ayrıca hak oluĢturmaz. Uygulama merkezi

veya ünite açmak isteyen kamu ve özel hukuk tüzel kiĢileri ile gerçek kiĢilere ait sağlık

kuruluĢları Ek-1‟de yer alan belgelerle birlikte Bakanlığa baĢvurur. Uygulama merkezi

ve/veya ünite açma baĢvuruları, standartlara uygunluk ve baĢvuru yapılan ilde ihtiyaç

bulunup bulunmadığı bakımından Bilim Komisyonunca değerlendirilir. Bilim

Komisyonunca uygun görülen baĢvuruların Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde

uygulama merkezi ve/veya ünite açma izni verilir. Ünite ve uygulama merkezi ile

buralarda yapılacak uygulamalar, sağlık kuruluĢunun ruhsatına veya faaliyet izin

belgesine iĢlenir.

(2) Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama tesislerinde, tesiste

konaklayan ve sadece akut tedavisi tamamlanmıĢ kiĢilere uygulanmak kaydıyla

Bakanlıkça uygun görülen uygulamalara yönelik birim, planlama kapsamında

kurulabilir. Konaklama tesisinin bulunduğu ildeki özel hastaneler ile Ayakta TeĢhis ve


76

Tedavi Yapılan Özel Sağlık KuruluĢları Hakkında Yönetmelik kapsamındaki özel sağlık

kuruluĢları tarafından kendi kadro ve kapasitesinin kullanılması kaydıyla planlamadan

istisna olarak konaklama tesislerinde birim olarak açılabilir. Bu birim baĢvuruları özel

sağlık kuruluĢunun mesul müdürünce müdürlüğe yapılır ve faaliyetlerinden bağlı

oldukları özel sağlık kuruluĢu sorumludur.

(3) Ünite ve uygulama merkezinde, yapılan tüm uygulamalar ile ilgili olarak

hastalara ait hasta dosyası hazırlanır. Hastaya ve uygulamalara iliĢkin verilerin

elektronik ortamda talep edilmesi halinde, kiĢisel sağlık verilerinin mahremiyeti

gözetilerek, Bakanlığa gönderilmesi zorunludur.

(4) Yapılan uygulamalara bağlı olarak hastalarda ortaya çıkan her türlü

istenmeyen etki, her ay düzenli olarak müdürlüğe bildirilir ve bu bilgiler Bakanlığa

gönderilir.

(5) Uygulamalar için 1/8/1998 tarihli ve 23420 sayılı Resmî Gazete‟de

yayımlanan Hasta Hakları Yönetmeliğine uygun “Bilgilendirme ve Rıza Formu”

hazırlanır ve uygulama yapılacak tüm hastalardan rıza alınır.

Ücretlendirme

MADDE 11 – (1) Kamuya bağlı sağlık kuruluĢlarınca yapılacak uygulamaların

sağlık hizmet ücret tarifesi Bakanlıkça belirlenerek ilan edilir.

Tanıtım ve bilgilendirme


77

MADDE 12 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren ünite ve

uygulama merkezleri Bakanlıkça belirlenen bilgilendirme ve tanıtım mevzuatına uymak

zorundadır. Bakanlıkça belirlenen bilgilendirme ve tanıtım hükümlerinin ihlali halinde

sağlık kuruluĢunun tabi olduğu ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki uygulamalara iliĢkin tıbbi ürünler hakkındaki

tanıtımlarda tıbbi ürün tanıtımına iliĢkin mevzuat hükümleri uygulanır.

Eğitim

MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki sertifikalı

eğitimler, 4/2/2014 tarihli ve 28903 sayılı Resmî Gazete‟de yayımlanan Sağlık

Bakanlığı Sertifikalı Eğitim Yönetmeliği kapsamında, Bakanlıkça eğitim vermek üzere

yetkilendirilmiĢ merkezler tarafından verilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Ünite ve Uygulama Merkezinde Bulundurulması Zorunlu Asgari Birimler,

Tıbbi Cihaz, Malzeme ve Ġlaçlar

Ünite ve uygulama merkezinde bulundurulması zorunlu asgari birimler

MADDE 14 – (1) Ünite ve uygulama merkezinde asgari olarak aĢağıda belirtilen

bölümler bulunur:

a) Asgari 12 metrekare yüzölçümünde muayene ve uygulama için gerekli asgari


78

tıbbi malzemenin ve donanımın bulunduğu muayene ve uygulama odası.

b) Hasta kabul ve bekleme alanı.

c) ArĢiv.

(2) Sağlık kuruluĢlarında hasta kabul ve bekleme alanı ile arĢiv alanı ortak olarak

kullanılabilir.

(3) Sağlık kuruluĢu bünyesindeki ünite veya uygulama merkezinin kuruluĢun

hizmet binası dıĢında farklı bir alanda oluĢturulması halinde hasta kabul ve bekleme

alanı, arĢiv gibi alanlar Ayakta TeĢhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık KuruluĢları

Hakkındaki Yönetmelikte sağlık kuruluĢları için belirlenen asgari fiziki Ģartlara uygun

Ģekilde hazırlanır.

(4) Bakanlıkça açma izni verilen ünite ve uygulama merkezleri Ek-3‟te yer alan

uygulamaları Bakanlıktan izin almak kaydıyla yapabilirler. Ünite ve uygulama

merkezleri Ek-3‟te yer alan her yeni uygulama için Bakanlıktan izin almak zorundadır.

Bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösterilecek yerlerde, ilgili mevzuatlarına göre

zorunlu ilaç, cihaz ve malzemelerin bulundurulması gerekir.

Tıbbi cihaz, malzeme ve ilaçlar

MADDE 15 – (1) Ünite ve uygulama merkezinde Ek-2‟de yer alan asgari tıbbi

cihaz, araç gereç ve ilaçlar ile ayrıca her uygulama için gerekli olan tıbbi cihaz, araç ve

gereç ile ilaçların bulundurulması zorunludur.


79

BEġĠNCĠ BÖLÜM

Denetim, Uyulması Gereken Diğer Hususlar, Yasaklar ve Ġdari Müeyyideler

Denetim

MADDE 16 – (1) Ünite ve uygulama merkezleri, Ģikâyet, soruĢturma veya

Bakanlıkça yapılacak olağan dıĢı denetimler hariç olmak üzere, Müdürlükçe en az

bir dahili branĢlardan uzman ve bir cerrahi branĢlardan uzman tabibin yer aldığı en az 3

kiĢilik bir ekip tarafından yılda en az bir defa denetlenir. Denetim, Ek-5‟te yer alan

denetim formu kullanılarak yapılır. Ġki nüsha olarak düzenlenecek formun bir nüshası

denetlenen ünite veya uygulama merkezinin bulunduğu kurum veya kuruluĢta muhafaza

edilmek üzere bırakılır.

Uyulması gereken diğer hususlar ve yasaklar

MADDE 17 – (1) Ünite ve uygulama merkezlerinde, aĢağıda belirtilen hususlara

uyulmak zorundadır:

a) Ünite ve uygulama merkezi Bakanlıktan izin almadan hizmet veremez.

b) Ünite ve uygulama merkezinde bu Yönetmelik ve eklerinde yer alan

bulundurulması zorunlu asgari birimler yer almak zorundadır.

c) Ünite ve uygulama merkezleri amacı dıĢında faaliyet gösteremez.

ç) Ünite ve uygulama merkezlerinde herhangi bir faaliyet alanının veya biriminin,


80

yetkisi olmayan kiĢiler tarafından kullanılması yasaktır.

d) Ünite ve uygulama merkezlerinde Bakanlıkça ilgili mevzuat hükümlerine göre

ilgili alanda sertifikaları bulunmayan ve gerekli çalıĢma izinleri olmayan tabip, diĢ

tabibi ve diğer sağlık personeli çalıĢtırılamaz.

e) Tabip ve diĢ tabipleri uygulama sertifikası ile yetkilendirildikleri alan dıĢında

uygulama yapamazlar.

Ġdari müeyyideler

MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uymayanlar

hakkında, Ek-4‟te yer alan idari müeyyideler uygulanır.

(2) Ünite ve uygulama merkezlerine iliĢkin hüküm bulunmayan hallerde,

uygulamanın yapıldığı ilgili sağlık kuruluĢunun tabi olduğu mevzuatta yer alan idari

müeyyideler ile ilgili mevzuatta belirlenen diğer idarî müeyyideler uygulanır.

ALTINCI BÖLÜM

ÇeĢitli ve Son Hükümler

Hüküm bulunmayan haller

MADDE 19 – (1) Ünite ve merkezlerin fiziki standartlarına, hizmet sunumuna ve

idari müeyyidelerine iliĢkin bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde diğer ilgili

mevzuat hükümleri uygulanır.


81

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

MADDE 20 – (1) 17/9/2002 tarihli ve 24879 sayılı Resmî Gazete‟de yayımlanan

Akupunktur Tedavisi Uygulanan Özel Sağlık KuruluĢları ile Bu Tedavinin

Uygulanması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıĢtır.

Akupunktur uygulaması için uyum süreci

GEÇĠCĠ MADDE 1 – (1) Akupunktur uygulaması için Bakanlıkça

yetkilendirilmiĢ olan kurum ve kuruluĢlar 1/1/2016 tarihine kadar bu Yönetmeliğe

uyum sağlamak zorundadır. Bu süre sonunda uyum sağlamayan kurum ve kuruluĢların

yetki belgesi geçersiz sayılır.

Yürürlük

MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.


82

Q4: Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp-CAM'i Anlamak...

Documents

Transcript of Q4: Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp-CAM'i Anlamak...