ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed...

212

Transcript of ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed...

Page 1: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm
Page 2: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

ESPOIR

HÊVÎ 50 FFRevue culturelle kurdeN°6 - Août1987

Directeur de la publication : Mehmed UZUNRêalisation : Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH,

Mohamad HASSAN, Suleiman JANY

Rêdaction : Ibrahîm AHMED (Angleterre), Rojen BARNAS (Suede), Mihemed BEKIR (Suêde),Firat CEWERÎ (Suêde), KENDAL (France), MALMÎSANIJ (Suêde), Hesen SEYF (Suêde),Mehmed UZUN (France).

SOMMAIRE

- Cigerxwîn, poête des lumiêres et de l'êveil national, Rojen Barnas 7- Souvenirsd'lhsanNouri Pacha sur la rêvolte d'Agrî (V) 27- Un entretien avec Osman Sebrî, poête et êcrivain kurde contemporain 40- Le centenaire de la naissance d'I.A. Orbelî, orientaliste et kurdologue soviêtique

Rohat et T. Reşît 46- Les petits porte-faix (II) (nouvelle), FiratCewerî 52- Retour au foyer (rêcit), Ş. Bekir Soreklî 60- A propos du « Destin de M. Karataş », critique littêraire de Mehmed UZUN 64- Quelques textes en dialecte dumilî recueillis en 1 857 par Peter Ivanoviç Lerch 69- Deux contes par K. Berz et E.E. Dervişyan 80- La version dumilî du conte« LaBelledu monde » U. ElletA.V. LeCoq 104- Le Satan et les Kurdes Cheikhbizini d'Anatolie Centrale (conte), Koyo Berz 1 09- Poêmes de Malmisanij, H. Dersimî, Firatet H. Wetenî 112- Bibliographie dumilî (IV) - Malmisanij 121

- La retraite des Barzani du Kurdistan Iranien, E.H. Tevrîşyan 203- Un poême d'A Arif 178- Pardonnez-moi (nouvelle) 168- La secte des Ahl-ê Haqq (Fidêles de Vêritê) en Iran, E. Qadir Mihemed 1 39

La revue Hêvî (Espoir) est une publication bi-annuelle de l'Institut Kurde de Paris. Elle est ouverte a tousles courants de la vie culturelle kurde.

Les textes publiês n'engagent que la responsibilitê de leur auteur.

Pourtoutecorrespondance, êcrirea : Institut Kurde de Paris,106, rue La Fayette, 75010 PARIS - FRANCE - têl. : (1) 48 24 64 64

ESPOIR

HÊVÎ 50 FFRevue culturelle kurdeN°6 - Août1987

Directeur de la publication : Mehmed UZUNRêalisation : Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH,

Mohamad HASSAN, Suleiman JANY

Rêdaction : Ibrahîm AHMED (Angleterre), Rojen BARNAS (Suede), Mihemed BEKIR (Suêde),Firat CEWERÎ (Suêde), KENDAL (France), MALMÎSANIJ (Suêde), Hesen SEYF (Suêde),Mehmed UZUN (France).

SOMMAIRE

- Cigerxwîn, poête des lumiêres et de l'êveil national, Rojen Barnas 7- Souvenirsd'lhsanNouri Pacha sur la rêvolte d'Agrî (V) 27- Un entretien avec Osman Sebrî, poête et êcrivain kurde contemporain 40- Le centenaire de la naissance d'I.A. Orbelî, orientaliste et kurdologue soviêtique

Rohat et T. Reşît 46- Les petits porte-faix (II) (nouvelle), FiratCewerî 52- Retour au foyer (rêcit), Ş. Bekir Soreklî 60- A propos du « Destin de M. Karataş », critique littêraire de Mehmed UZUN 64- Quelques textes en dialecte dumilî recueillis en 1 857 par Peter Ivanoviç Lerch 69- Deux contes par K. Berz et E.E. Dervişyan 80- La version dumilî du conte« LaBelledu monde » U. ElletA.V. LeCoq 104- Le Satan et les Kurdes Cheikhbizini d'Anatolie Centrale (conte), Koyo Berz 1 09- Poêmes de Malmisanij, H. Dersimî, Firatet H. Wetenî 112- Bibliographie dumilî (IV) - Malmisanij 121

- La retraite des Barzani du Kurdistan Iranien, E.H. Tevrîşyan 203- Un poême d'A Arif 178- Pardonnez-moi (nouvelle) 168- La secte des Ahl-ê Haqq (Fidêles de Vêritê) en Iran, E. Qadir Mihemed 1 39

La revue Hêvî (Espoir) est une publication bi-annuelle de l'Institut Kurde de Paris. Elle est ouverte a tousles courants de la vie culturelle kurde.

Les textes publiês n'engagent que la responsibilitê de leur auteur.

Pourtoutecorrespondance, êcrirea : Institut Kurde de Paris,106, rue La Fayette, 75010 PARIS - FRANCE - têl. : (1) 48 24 64 64

Page 3: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

HÊVlKovara Çandîya Giştî

)

HEJMAR 6 / TEBAX 1987

HÊVlKovara Çandîya Giştî

)

HEJMAR 6 / TEBAX 1987

Page 4: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Imprimê en Italie

INSTITUT KURDE DE PARIS - 1987 - ISSN 0761-1242

Imprimê en Italie

INSTITUT KURDE DE PARIS - 1987 - ISSN 0761-1242

Page 5: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Kurmanc di dewleta dinê daAya bi çi wechî mane mehrûm ?

Bîlcimle ji bo çi bûne mehkûm ?

Ehmedê Xanî fsedsala XVII)

S

Kurmanc di dewleta dinê daAya bi çi wechî mane mehrûm ?

Bîlcimle ji bo çi bûne mehkûm ?

Ehmedê Xanî fsedsala XVII)

S

Page 6: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Xwendevanên hêja,

Ji ber sebebên teknîkî, ev hejmara kovarê, ji her carî zêdetir,bi derengî ket. Herwekî hûn ê bibînin, rûpeline kovarê nerast in. Aliyê rastê ye rûpeline bi dûzan derneketine.

Lê me hêvî heye ku kovara we, ji îroj pê ve, hîn çêtir û diwextê xwe de derkeve. Em ji niha ve dikarin bibêjin kuhejmara heftan ê di wextê xwe de derkeve.

Em li hêviya rexne, pêşniyar, name û nivîsarên we ne.

Redaksiyon

Xwendevanên hêja,

Ji ber sebebên teknîkî, ev hejmara kovarê, ji her carî zêdetir,bi derengî ket. Herwekî hûn ê bibînin, rûpeline kovarê nerast in. Aliyê rastê ye rûpeline bi dûzan derneketine.

Lê me hêvî heye ku kovara we, ji îroj pê ve, hîn çêtir û diwextê xwe de derkeve. Em ji niha ve dikarin bibêjin kuhejmara heftan ê di wextê xwe de derkeve.

Em li hêviya rexne, pêşniyar, name û nivîsarên we ne.

Redaksiyon

Page 7: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

SERECEM

Şaîrê ronahî û hişyariyê Cigerxwîn - Rojen BARNAS 7Bîranînên Ihsan Nûrî Paşa (V) 27Hevpeyvîn bi Osman Sebrî re - AMED, ZÎN 401 00 saliya bûyina I.A. Orbelî - ROHAT 46Akademîk Hovsêp Orbelî - Tosinê REŞÎT 49Barkêşên biçûk (I I) - Firat CEWERÎ . 52Vegera mal - Şahînê B. SOREKLÎ 60Siûda Mehmet Karataş - Mehmed UZUN 64Çend tekstên dimilkî (zazakî) : 1 857 - Peter Ivanoviç LERCH 69Na xumxuma kerameta girana pey ra dima - Koyo BERZ 80Bey - Elî Eşref DERVÎŞYAN 95Ebi zazakî hikaya « Dunya guzelî » - Umerê ELÎ, A. V. LE COQ 1 04Şeytan û şêxbiziniya - Koyo BERZ 1 09Dişaîrî - MALMISANIJ 112Di deyîrê (lawikê) dersimî - Haydarê SERSIMÎ 1 1 6Welat- FIRAT 119Yew deyîra destnuşta - Hesreta WETENÎ 1 20Bibliografya dimilî (zaza) (IV) - MALMISANIJ 121PaŞekêşey Barzanîyekan li Kurdistanî îran - Ebû Hesenî TEVRÎŞYAN 203Sozî awazekî yêr xurbet - EhmedARIF 1 78Dawayî lê bûrdin 1 68Mezhebî Ehlê Heq li îran - Enwer Qadir MIHEMED 1 39

SERECEM

Şaîrê ronahî û hişyariyê Cigerxwîn - Rojen BARNAS 7Bîranînên Ihsan Nûrî Paşa (V) 27Hevpeyvîn bi Osman Sebrî re - AMED, ZÎN 401 00 saliya bûyina I.A. Orbelî - ROHAT 46Akademîk Hovsêp Orbelî - Tosinê REŞÎT 49Barkêşên biçûk (I I) - Firat CEWERÎ . 52Vegera mal - Şahînê B. SOREKLÎ 60Siûda Mehmet Karataş - Mehmed UZUN 64Çend tekstên dimilkî (zazakî) : 1 857 - Peter Ivanoviç LERCH 69Na xumxuma kerameta girana pey ra dima - Koyo BERZ 80Bey - Elî Eşref DERVÎŞYAN 95Ebi zazakî hikaya « Dunya guzelî » - Umerê ELÎ, A. V. LE COQ 1 04Şeytan û şêxbiziniya - Koyo BERZ 1 09Dişaîrî - MALMISANIJ 112Di deyîrê (lawikê) dersimî - Haydarê SERSIMÎ 1 1 6Welat- FIRAT 119Yew deyîra destnuşta - Hesreta WETENÎ 1 20Bibliografya dimilî (zaza) (IV) - MALMISANIJ 121PaŞekêşey Barzanîyekan li Kurdistanî îran - Ebû Hesenî TEVRÎŞYAN 203Sozî awazekî yêr xurbet - EhmedARIF 1 78Dawayî lê bûrdin 1 68Mezhebî Ehlê Heq li îran - Enwer Qadir MIHEMED 1 39

Page 8: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm
Page 9: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

ŞA'IRÊ RONAHÎ Û HIŞYARIYÊCEGERXWÎN

Rojen BARNAS

Mele Şêxmûsê Hesenê Hesarî di çaryeka pêşîn a sedsala bîstî de bipeyatî kete meydana şi'ra kurmancî, li hespê têkoşîna rizgariyê siwar bû, binavê Cegerxwîn pêncî û neh sal bêî ku raweste hespê xwe li vê meydanêbezand. Bi dostan, bi neyaran, bi kalan, bi sûtalan navê xwe da bihîstin ûpejirandinê. Ev nav bû mertaleke nependî, zexim û stûr, li ber pêjnênwelatparêziyê li hemberî tîr û êrîşên propaganda û kirên dewletênKurdistanê parvekir, û tevkarên wan ên hundirîn. Dengê wî bû tovêhişyariya li şexsiyeta xwe ya milî ya kurdî derketinê, bi taybetî di nav meKurdên Kurdistana bakur de.

Dengê Cegerxwîn bi destê feqeh û melayên welatparêz cara pêşîn hate diguhên me de olan da. Ji ber xisûsiyeta xwendina wan ku ew gund bi gund,bajar bi bajar li cih û deverên welêt digeriyan, ji ber ku metoda hînbûna wanli se jiberkirinê bû, û di nav rewş enbîrên kurd ên wê demê de yên ku xwewarisê tevgerên milî yên Kurdistanê wek yên Şêx Seîd, Şêx Ubeydullah,Şêx Şehabedîn-Seyid Elî-Mele Selîm didîtin, ew bûn ; vê qasidiya mêjûyî lixwe girtin.

Di çûnûhatina xwe ya xwendinê de feqeh bi navtêdan û piştgiriyaseydayên xwe, şi'rên Cegerxwîn ji devkî ji ber dikirin, li gora xwe bi awayêbêlimteyê (bêrûte/bêlûte) bi meqam vedikirin, di dawet û dîlanan de wekdîlok distran :

Welatê min tiwî bûka cihanîHemî bax û bihiş t û mêrg û kanî

Di civatên mela, şêx û axayên welatparêz de şi'rên wî bi meqamên xezelû qesîde dihatin xwendinê, ku di wan civatan de ji mêj ve timî Cizîrî, FeqehêTeyran, Bateyî, Xanî û Aqtepî bi wecdeke bilind dihatin xwendin. Di civatên

ŞA'IRÊ RONAHÎ Û HIŞYARIYÊCEGERXWÎN

Rojen BARNAS

Mele Şêxmûsê Hesenê Hesarî di çaryeka pêşîn a sedsala bîstî de bipeyatî kete meydana şi'ra kurmancî, li hespê têkoşîna rizgariyê siwar bû, binavê Cegerxwîn pêncî û neh sal bêî ku raweste hespê xwe li vê meydanêbezand. Bi dostan, bi neyaran, bi kalan, bi sûtalan navê xwe da bihîstin ûpejirandinê. Ev nav bû mertaleke nependî, zexim û stûr, li ber pêjnênwelatparêziyê li hemberî tîr û êrîşên propaganda û kirên dewletênKurdistanê parvekir, û tevkarên wan ên hundirîn. Dengê wî bû tovêhişyariya li şexsiyeta xwe ya milî ya kurdî derketinê, bi taybetî di nav meKurdên Kurdistana bakur de.

Dengê Cegerxwîn bi destê feqeh û melayên welatparêz cara pêşîn hate diguhên me de olan da. Ji ber xisûsiyeta xwendina wan ku ew gund bi gund,bajar bi bajar li cih û deverên welêt digeriyan, ji ber ku metoda hînbûna wanli se jiberkirinê bû, û di nav rewş enbîrên kurd ên wê demê de yên ku xwewarisê tevgerên milî yên Kurdistanê wek yên Şêx Seîd, Şêx Ubeydullah,Şêx Şehabedîn-Seyid Elî-Mele Selîm didîtin, ew bûn ; vê qasidiya mêjûyî lixwe girtin.

Di çûnûhatina xwe ya xwendinê de feqeh bi navtêdan û piştgiriyaseydayên xwe, şi'rên Cegerxwîn ji devkî ji ber dikirin, li gora xwe bi awayêbêlimteyê (bêrûte/bêlûte) bi meqam vedikirin, di dawet û dîlanan de wekdîlok distran :

Welatê min tiwî bûka cihanîHemî bax û bihiş t û mêrg û kanî

Di civatên mela, şêx û axayên welatparêz de şi'rên wî bi meqamên xezelû qesîde dihatin xwendinê, ku di wan civatan de ji mêj ve timî Cizîrî, FeqehêTeyran, Bateyî, Xanî û Aqtepî bi wecdeke bilind dihatin xwendin. Di civatên

Page 10: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

wisa, hînbûyiyê şi'ra kurdî de bi dengekî zîz û sotî ku melakî destê xwe bideber guhê xwe û bistrê :

Nalînek tê guhê min, lê winda û nîhan eAgir berda dilê min, tev bû pêt û dûxan eBarek da ser milê min, lê barekî giran eDane ser hev kulê min, hemû derd û bela ne

Iro roja xebatê, serxwebûn e doza weDema jîn û felatê, li kû maye soza weHon tev şêrên di latê, rovî kete koza weŞikestine di matê ; dijmin biriye boza we.

Kî heye gelo ku xwe li berê ragire, şewat, pêt, dû û dûxanên li welêt bibîr neyne.

Ji civatên mela, şêx û axayên welatparêz herwekî ku xuya ye mebestame helbet giştahiya mela, şêx û axayên Kurdistanê nîne. Ji xwe ku bi giştanre ev pêjnên welatparêzî hebiwa ; tevgerên milî têknediçûn, qîrîn û nalînaCegerxwîn jî tebîi ye ku bi vî awayî helnedibû.

Şi'ra Cegerxwîn hêdî hêdî ji hucrik û medreseyên feqeh û melayanderket, li nav xwendevanên xwendegehan, li nav gêncên nûhatî, li navsazbend û mitribên Kurdistanê belav bû. Di "mîtîngên rojhelat" de dehol ûzirne li pêşiya karwanê welatparêzan ku ji Qers, Agrî, ji Cizîr û Hekarê, jiDêrsim û Ruhayê hatî, meqamê :

Welatê Kurda tev xêr û bêr eHemî maden e, tev zîv û zêr eLê çi bikim îro maye j'xelkê re

lêdixistin. Li ser kursiyê axaftinê "Helval Paul Robson" dihate xwendin.Di salonên mehkeme û di hewşên bendîxanên siyasî de şi'rên wî bi sirûdî jidevekî li hember kirinên kolonyalîzmê dihatin gotin. Li hember biryarênmehkemê yên 8-16 sal hebsa giran, bi sirûdî xwendina "Ala Min" ku jidevekî digotin :

Te bi zîv zêr tev de kil dimRoja cengê ez te hildimGer ez bimrim, ger ez rabimCegerxwîn im, serbilind im

wisa, hînbûyiyê şi'ra kurdî de bi dengekî zîz û sotî ku melakî destê xwe bideber guhê xwe û bistrê :

Nalînek tê guhê min, lê winda û nîhan eAgir berda dilê min, tev bû pêt û dûxan eBarek da ser milê min, lê barekî giran eDane ser hev kulê min, hemû derd û bela ne

Iro roja xebatê, serxwebûn e doza weDema jîn û felatê, li kû maye soza weHon tev şêrên di latê, rovî kete koza weŞikestine di matê ; dijmin biriye boza we.

Kî heye gelo ku xwe li berê ragire, şewat, pêt, dû û dûxanên li welêt bibîr neyne.

Ji civatên mela, şêx û axayên welatparêz herwekî ku xuya ye mebestame helbet giştahiya mela, şêx û axayên Kurdistanê nîne. Ji xwe ku bi giştanre ev pêjnên welatparêzî hebiwa ; tevgerên milî têknediçûn, qîrîn û nalînaCegerxwîn jî tebîi ye ku bi vî awayî helnedibû.

Şi'ra Cegerxwîn hêdî hêdî ji hucrik û medreseyên feqeh û melayanderket, li nav xwendevanên xwendegehan, li nav gêncên nûhatî, li navsazbend û mitribên Kurdistanê belav bû. Di "mîtîngên rojhelat" de dehol ûzirne li pêşiya karwanê welatparêzan ku ji Qers, Agrî, ji Cizîr û Hekarê, jiDêrsim û Ruhayê hatî, meqamê :

Welatê Kurda tev xêr û bêr eHemî maden e, tev zîv û zêr eLê çi bikim îro maye j'xelkê re

lêdixistin. Li ser kursiyê axaftinê "Helval Paul Robson" dihate xwendin.Di salonên mehkeme û di hewşên bendîxanên siyasî de şi'rên wî bi sirûdî jidevekî li hember kirinên kolonyalîzmê dihatin gotin. Li hember biryarênmehkemê yên 8-16 sal hebsa giran, bi sirûdî xwendina "Ala Min" ku jidevekî digotin :

Te bi zîv zêr tev de kil dimRoja cengê ez te hildimGer ez bimrim, ger ez rabimCegerxwîn im, serbilind im

Page 11: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Ev xwendin an ev şi'rên wî helbet jimara salên bendîxanê danedixist,lêbelê hêza xwelipiyahiş tinê xurt dikir.

Welatê Kurdan hemî çîmen eEgîd û şêr û piling tê heneHemî heval û pismamê me ne.

ji devê dengbêj û bi awazên spehî yên sazbendên Radyoya Erîvanê lipanahiya Kurdistanê gava diweşiya, pê re kaxizê piştrastiya huwiyeta milîdikir berîka gelê kurd.

îro ji heft heta heftê salî yên ku carek an du car ji Aramê Dîkran,Mihemed Şêxo, Mahmûd Ezîz, Temo, Şivan-Gulîstan, Ciwan Haco, Dilgeş ,

Hişyar li yekî guhdarî kiribin, û nav û şi'ra Cegerxwîn nebihîstibin, pê bestawan a kurd-bûnê, hêrsa wan a raperikînê geş nebûbe, gelo heye ?

Ne bi tenê di nav Kurdan de, di van salên dawî yên berî 12ê îlona 1980yî, hin şa'rên tirk ên pêşverû wek sembolekê navê Cegerxwîn, Xanî, Mem ûZîn bi hevdû re di şi'rên xwe de bi kar tanîn.

Seyda çi bigre nêzîkî şêst salî bi mexlesa xwe ya Cegerxwîn jî. Navê wîherwekî xwendevan pê dizanin ; Şêxmûs bû. Lê wî mexlesa xwe yaCegerxwîn ew çend li xwe girt ku gengaz e carna navê xwe yê berayî ji bîrkiribe.

Di edebiyata dîwanî de mexles çi bigre hêmaneke esasî ya vê edebiyatêye û çi bigre zerûrî ye : herwekî navên artistik ên aktor û aktrîstên îroyîn.

Cegerxwîn mexlesa Seyda a didiwan e. Cara pêşîn wî mexlesa "MûsayêHesarî" an tiqûtenê "Mûsa" bi kar aniye. Di nivisandina "Cegerxwîn" deSeyda tucar bi awakî nenivisandiye : "Cegerxwîn", "Cigerxwîn","Qgerxwîn", "Cîgerxûn", "Ciger (bi)...xûn". Herwekî li ser dîwana pêşîn ûa diduya "Cegerxwîn", lê li ser ên dinê yên dûmahiyê "Cegerxwîn" hatiyenivisandinê ku gava meriv bixwaze wek Seyda mexlesa wî binivisîne,bivê-nevê dikeve dudiliyê.

DI ŞI'RA KURMANCÎ DE CIYÊ CEGERXWÎN

Cegerxwîn şa'irekî ji şa'irên kurmanciya jorîn e ku rûpela şi'ra kurmancîya sedsala me bi navê wî geş biye. Giringî û mezinahiya wî dergehê şi'ratêkoşînê li edebiyata kurmancî vekiriye.

Şi'ra kurmancî helbet bi Cegerxwîn dest pê nake. Hetanî Cegerxwînşi'ra kurmancî pênc sed - şeş sed salekê li pey xwe hiştiye ku di destpêka wêde hê hisûpisa hin ziman, gel û dewletên modern ên îroyîn tune biye.

Ev xwendin an ev şi'rên wî helbet jimara salên bendîxanê danedixist,lêbelê hêza xwelipiyahiş tinê xurt dikir.

Welatê Kurdan hemî çîmen eEgîd û şêr û piling tê heneHemî heval û pismamê me ne.

ji devê dengbêj û bi awazên spehî yên sazbendên Radyoya Erîvanê lipanahiya Kurdistanê gava diweşiya, pê re kaxizê piştrastiya huwiyeta milîdikir berîka gelê kurd.

îro ji heft heta heftê salî yên ku carek an du car ji Aramê Dîkran,Mihemed Şêxo, Mahmûd Ezîz, Temo, Şivan-Gulîstan, Ciwan Haco, Dilgeş ,

Hişyar li yekî guhdarî kiribin, û nav û şi'ra Cegerxwîn nebihîstibin, pê bestawan a kurd-bûnê, hêrsa wan a raperikînê geş nebûbe, gelo heye ?

Ne bi tenê di nav Kurdan de, di van salên dawî yên berî 12ê îlona 1980yî, hin şa'rên tirk ên pêşverû wek sembolekê navê Cegerxwîn, Xanî, Mem ûZîn bi hevdû re di şi'rên xwe de bi kar tanîn.

Seyda çi bigre nêzîkî şêst salî bi mexlesa xwe ya Cegerxwîn jî. Navê wîherwekî xwendevan pê dizanin ; Şêxmûs bû. Lê wî mexlesa xwe yaCegerxwîn ew çend li xwe girt ku gengaz e carna navê xwe yê berayî ji bîrkiribe.

Di edebiyata dîwanî de mexles çi bigre hêmaneke esasî ya vê edebiyatêye û çi bigre zerûrî ye : herwekî navên artistik ên aktor û aktrîstên îroyîn.

Cegerxwîn mexlesa Seyda a didiwan e. Cara pêşîn wî mexlesa "MûsayêHesarî" an tiqûtenê "Mûsa" bi kar aniye. Di nivisandina "Cegerxwîn" deSeyda tucar bi awakî nenivisandiye : "Cegerxwîn", "Cigerxwîn","Qgerxwîn", "Cîgerxûn", "Ciger (bi)...xûn". Herwekî li ser dîwana pêşîn ûa diduya "Cegerxwîn", lê li ser ên dinê yên dûmahiyê "Cegerxwîn" hatiyenivisandinê ku gava meriv bixwaze wek Seyda mexlesa wî binivisîne,bivê-nevê dikeve dudiliyê.

DI ŞI'RA KURMANCÎ DE CIYÊ CEGERXWÎN

Cegerxwîn şa'irekî ji şa'irên kurmanciya jorîn e ku rûpela şi'ra kurmancîya sedsala me bi navê wî geş biye. Giringî û mezinahiya wî dergehê şi'ratêkoşînê li edebiyata kurmancî vekiriye.

Şi'ra kurmancî helbet bi Cegerxwîn dest pê nake. Hetanî Cegerxwînşi'ra kurmancî pênc sed - şeş sed salekê li pey xwe hiştiye ku di destpêka wêde hê hisûpisa hin ziman, gel û dewletên modern ên îroyîn tune biye.

Page 12: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Çawa ku şi'ra kurmancî bi wî dest pê nekiriye her wisa jî ostayê mezin êşi'ra kurmancî yê pêşîn jî ne ew e. Di rûpelên şi'ra kurmanciya jorî de ElîHerîrî, Melayê Cizîrî, Feqehê Teyran, Melayê Bateyî (Batî), Axayê Bêdarî,Ehmedê Xanî, Smaîlê Beyazîdî, Siyehpûş, Axayok, Mela Yehyayê Mizûrî,Mela Xelîlê Sêrtî, Hacî Fetahê Hezroyî, Şêx Mihemedê Hadî, Şêx NûredînêBirifkanî, Şêx Evdirehmanê Taxê, Şêx Evdirehmanê Axtepî (Aqtepî),Mensûr Gergaşî, Mîna, Macin, Sadiq, Bekir Begê Erzî, Pertew Begê Hekarî,Evdirehîm Rehmî hatine îmzayên xwe avêtinê. Ji vana yên di huner ûedebiyatê de herî xurt sê-çar osta ne ku her yek ji xwe re rêke arizî vekiriye,yên mayî çi bigre bûne dûajo, an texlîtkirên wan. An jî di ş a'irî û arizî bûnêde lewaz mane.

Di rêzeçiyayê şi'ra me ya bûrî de ostayên navser ev in :

1. Melayê Cizîrî2. Feqehê Teyran3. MelayêBateyî4. Şêx Ehmedê XanîÇi bi osta, çi bi şagirt û nîv-ostayên xwe ve şi'ra me ya heta dema

Cegerxwîn, şî'ra dîwanî bû.Bêî pêzanîna bi xisûsiyetên edebiyata an şi'ra dîwanî, têgihîştina ji

şa'irên me yên wê demê ne gengaz e, û tesbîdcirina ciyê Cegerxwîn di şi'rakurmancî de wê yaxurî be. Ku kevin neyê zanîn ; hêjayî bi nû dayinê, li rûdimîne. An di xisûsa "qels" de pêzanîneke me tune be, dê emê çawa bizaninku "xurt" çi ye ? Ji ber vî çendî ji bona pêzanînên hin xwendevanan tazebikin, divê piçekê li ser xisûsiyetên şi'ra dîwanî rawestin, di pey de wê û yaCegerxwîn bidin ber hev, da bikaribin jê bigihîjin netîcekê.

XISÛSIYETÊN ŞI'RA DÎWANÎ

Bi derketin û belavbûna dînê îslamê, je ber ku zimanê Qur'anê bi erebîbû, erebî di nav gelên musulman-bûyî an musulman-kirî de bû zimanê resmîyê dînî û kete rewacê. Li Misrê û li bakurê Afrîkayê zimanên gelêrî yênmedeniyetên kevin ji meydanê birand, zimanên samî yên rojhelatanavîn dinava xwe de asîmîle kir.

Erebî, herwekî welatên dinê bi rêgeha Qur'anê kete nav jiyana gelênîranî û tûranî jî. îran di navbera Roma (rojava) û rojhelatadûr (rojhelat) demerkezeke siyasî ya nawendî bû. Ji ber vê xisûsiyetê di adapte bûn û adaptekirinê de zîrek bû. Bi deriyên xwe vekirina ji zimanê erebî re, şi'ra farisî ûşira erebî leqayî hevûdu bûn. Cazîbeya muzîka wezina şi'ra erebî ; 'erûz lixweş a ş a'irên Iranê çû. Sîstema wezin, qafiye, redîf û hunerên belaxetê yên

10

Çawa ku şi'ra kurmancî bi wî dest pê nekiriye her wisa jî ostayê mezin êşi'ra kurmancî yê pêşîn jî ne ew e. Di rûpelên şi'ra kurmanciya jorî de ElîHerîrî, Melayê Cizîrî, Feqehê Teyran, Melayê Bateyî (Batî), Axayê Bêdarî,Ehmedê Xanî, Smaîlê Beyazîdî, Siyehpûş, Axayok, Mela Yehyayê Mizûrî,Mela Xelîlê Sêrtî, Hacî Fetahê Hezroyî, Şêx Mihemedê Hadî, Şêx NûredînêBirifkanî, Şêx Evdirehmanê Taxê, Şêx Evdirehmanê Axtepî (Aqtepî),Mensûr Gergaşî, Mîna, Macin, Sadiq, Bekir Begê Erzî, Pertew Begê Hekarî,Evdirehîm Rehmî hatine îmzayên xwe avêtinê. Ji vana yên di huner ûedebiyatê de herî xurt sê-çar osta ne ku her yek ji xwe re rêke arizî vekiriye,yên mayî çi bigre bûne dûajo, an texlîtkirên wan. An jî di ş a'irî û arizî bûnêde lewaz mane.

Di rêzeçiyayê şi'ra me ya bûrî de ostayên navser ev in :

1. Melayê Cizîrî2. Feqehê Teyran3. MelayêBateyî4. Şêx Ehmedê XanîÇi bi osta, çi bi şagirt û nîv-ostayên xwe ve şi'ra me ya heta dema

Cegerxwîn, şî'ra dîwanî bû.Bêî pêzanîna bi xisûsiyetên edebiyata an şi'ra dîwanî, têgihîştina ji

şa'irên me yên wê demê ne gengaz e, û tesbîdcirina ciyê Cegerxwîn di şi'rakurmancî de wê yaxurî be. Ku kevin neyê zanîn ; hêjayî bi nû dayinê, li rûdimîne. An di xisûsa "qels" de pêzanîneke me tune be, dê emê çawa bizaninku "xurt" çi ye ? Ji ber vî çendî ji bona pêzanînên hin xwendevanan tazebikin, divê piçekê li ser xisûsiyetên şi'ra dîwanî rawestin, di pey de wê û yaCegerxwîn bidin ber hev, da bikaribin jê bigihîjin netîcekê.

XISÛSIYETÊN ŞI'RA DÎWANÎ

Bi derketin û belavbûna dînê îslamê, je ber ku zimanê Qur'anê bi erebîbû, erebî di nav gelên musulman-bûyî an musulman-kirî de bû zimanê resmîyê dînî û kete rewacê. Li Misrê û li bakurê Afrîkayê zimanên gelêrî yênmedeniyetên kevin ji meydanê birand, zimanên samî yên rojhelatanavîn dinava xwe de asîmîle kir.

Erebî, herwekî welatên dinê bi rêgeha Qur'anê kete nav jiyana gelênîranî û tûranî jî. îran di navbera Roma (rojava) û rojhelatadûr (rojhelat) demerkezeke siyasî ya nawendî bû. Ji ber vê xisûsiyetê di adapte bûn û adaptekirinê de zîrek bû. Bi deriyên xwe vekirina ji zimanê erebî re, şi'ra farisî ûşira erebî leqayî hevûdu bûn. Cazîbeya muzîka wezina şi'ra erebî ; 'erûz lixweş a ş a'irên Iranê çû. Sîstema wezin, qafiye, redîf û hunerên belaxetê yên

10

Page 13: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

erebî anîn tevî terkîb û mezmûn (sembol) ên erebî-farisî adapteyê zewqajiyana xwe kirin. Ji vê, moda edebiyateke nû afirî ku ev edebiyata bilind bû.Ev edebiyateke bilind bû, lewra xîtabî ehlê serayê û medreseyan dikir,şa'irên wê kultureke bilind a zadeganî stendibûn û xîtabî tebeqa bilinddikirin. Şa'irên vê ; şi'rên xwe li gora herfa paşîn a qafiya şi'rê, ji "elîf'ê heta"yê" li rêzê di defterekê de dicivandin ku ji vê defterê an berhevokê redîwan dihate gotin. Navê şi'ra dîwanî ji vê "dîwan"ê tê.

Ev edebiyata ha di îranê de hate dinyayê, givrik bû. Hêdî hêdî şewqaxwe da ser edebiyatên hawirdorî. Tirkên azerî, çagatayî û osmanî ketin binêtesîra wê û hewil dan xwe ku bigihîjin ostayiya şa'irên farisî.

Kurd jî xelkekî ji xelkên rojhelatanavîn bûn, îranî bûn. Bivê nevê ew jîli gora moda wê rojê li riya şi'rê kudandin.

0 Ev edebiyat bi ziman, kultur û zewqa xwe xitabî tebeqa bilind dikir. Qû warê wê seray û koşkên şah, sultan, mîr û tekya û medreseyên şêx ûmelayan bûn.

0 Wezin an pîvana ristê (misraê) 'erûz e. 'Erûz ji gelek behran û herbehrek jî ji gelek qaliban pêk tê. Qalib li ser hîmên kîteyên (heceyên) kin (anvekirî) û drêj (an girtî) hatine avakirin.

0 Yekîneka nezmê beyit (malik) e. Beyit du rêzik in. Mane û mentiqagotinê ji serê beyitê dest pê dike û di dawiya beyitê de diqede. Di xezelekdwanzdeh an di qesîdeyek bîst û çar beyit de tiştinên ku beyitan bi hevûdugirê bide, ne mane, ne mentiqan jî ne mijara tevahî ye, lêbelê tiqûtenê qafiye,redîf û wezin e. Beyita pêş an ya di pey de yekînekên serbixwe ne.

0 Ev edebiyat bi jêderk û xîtabkirina xwe ya şêx, mela, mîr, şah ûsultanan ya xwenda û hakima ye. Şair ji wan e û xîtabî zewq û kultura wandike. Ji ber vê jî zimanê wê ji yê xelkê awartetir e. Ji terkîbên erebî-farisîyên giran û mezmûn (sembol) ên mîtolojiya kevin zimanekî çêkirî tê pê kucarna zimanê eslî yê milî di şi'rê de nayê xuyan Idrin. Herwekî :

Mezmûnê miraselatê lareybMeşhûdê mikaşefatê bîlxeyb

Mehbûbê qulûbê men lehul-qelbQelban tu dikî bi bal xwe ve celb

Xanî, Mem û ZSn (1/6,7)

îi

erebî anîn tevî terkîb û mezmûn (sembol) ên erebî-farisî adapteyê zewqajiyana xwe kirin. Ji vê, moda edebiyateke nû afirî ku ev edebiyata bilind bû.Ev edebiyateke bilind bû, lewra xîtabî ehlê serayê û medreseyan dikir,şa'irên wê kultureke bilind a zadeganî stendibûn û xîtabî tebeqa bilinddikirin. Şa'irên vê ; şi'rên xwe li gora herfa paşîn a qafiya şi'rê, ji "elîf'ê heta"yê" li rêzê di defterekê de dicivandin ku ji vê defterê an berhevokê redîwan dihate gotin. Navê şi'ra dîwanî ji vê "dîwan"ê tê.

Ev edebiyata ha di îranê de hate dinyayê, givrik bû. Hêdî hêdî şewqaxwe da ser edebiyatên hawirdorî. Tirkên azerî, çagatayî û osmanî ketin binêtesîra wê û hewil dan xwe ku bigihîjin ostayiya şa'irên farisî.

Kurd jî xelkekî ji xelkên rojhelatanavîn bûn, îranî bûn. Bivê nevê ew jîli gora moda wê rojê li riya şi'rê kudandin.

0 Ev edebiyat bi ziman, kultur û zewqa xwe xitabî tebeqa bilind dikir. Qû warê wê seray û koşkên şah, sultan, mîr û tekya û medreseyên şêx ûmelayan bûn.

0 Wezin an pîvana ristê (misraê) 'erûz e. 'Erûz ji gelek behran û herbehrek jî ji gelek qaliban pêk tê. Qalib li ser hîmên kîteyên (heceyên) kin (anvekirî) û drêj (an girtî) hatine avakirin.

0 Yekîneka nezmê beyit (malik) e. Beyit du rêzik in. Mane û mentiqagotinê ji serê beyitê dest pê dike û di dawiya beyitê de diqede. Di xezelekdwanzdeh an di qesîdeyek bîst û çar beyit de tiştinên ku beyitan bi hevûdugirê bide, ne mane, ne mentiqan jî ne mijara tevahî ye, lêbelê tiqûtenê qafiye,redîf û wezin e. Beyita pêş an ya di pey de yekînekên serbixwe ne.

0 Ev edebiyat bi jêderk û xîtabkirina xwe ya şêx, mela, mîr, şah ûsultanan ya xwenda û hakima ye. Şair ji wan e û xîtabî zewq û kultura wandike. Ji ber vê jî zimanê wê ji yê xelkê awartetir e. Ji terkîbên erebî-farisîyên giran û mezmûn (sembol) ên mîtolojiya kevin zimanekî çêkirî tê pê kucarna zimanê eslî yê milî di şi'rê de nayê xuyan Idrin. Herwekî :

Mezmûnê miraselatê lareybMeşhûdê mikaşefatê bîlxeyb

Mehbûbê qulûbê men lehul-qelbQelban tu dikî bi bal xwe ve celb

Xanî, Mem û ZSn (1/6,7)

îi

Page 14: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Di Şi'ra Dîwanî de Mijar û Tem

Di şi'ra dîwanî de awayê jiyana zadeganî ya îranî û zewqa honandinabêjeyê ji ya farisî hakimê mijar û temayê ye.

Mîtolojiya îran û Ereb a musulmankirî ku di eslê xwe de bi çend sed ançend hezar salan berî îslamiyetê hebiye, tevî qehremanên xwe ve mijarên vêedebiyatê ne.

Cografyake ku tixûbên wê li ser riyê erda dinya me bi xumam e ; çîn ûmaçîn, milkê freng, çiyayê Qaf cografya wê ye.

Evîn

Evîna şi'ra dîwanî bi xetên xwe yên gelemper en evîna însanî ye. Aşiqheye, maşûq heye. Aşiq ş a'ir bi xwe ye ; zelîl e, mexdûr e, mezlûm e, hêsîr e.Maşûq di sifetê keçekê an jinekê de tê wesif kirin, lêbelê ew bi eslê xweXweda ya (li Cizîrî binêrin), resûlê Xwedê ye (li Bateyî binêrin), şah e,sultan e, mîr e. Di Mem û Zînê de Zîn dewlet e.

Dibe, ji ber ku dewleta me tune biye û gelê kurd bê ş ah û sultan bûne,şa'irên me yên dîwanî Cizîrî, Feqiyê Teyran, Xanî Xwedê û Bateyî jîpêxember ji xwe re kirine maş ûq.

Pêjin bi mezmûnan (sembol) tên vegotin ku pêzanîna van mezmûnan biserê xwe şaxeke ilmê ye di nav edebiyatê de. Merîx, Zelîx, Zuleyxa ûSureya ya ku Cizîrî çêl lê dike, ne stêrkên rût ên li asîmana ne ; ew dimîstîsîzmê de îşaretên hin derece û meqamên gihîştina fenafîlahiyê ne. Bivan maneyan jî ew kesên ku kultureke bilind a mîstîsîzmê nestendibin, pênizanin.

Felsefa Şi'ra Diwanî

Can û cesedê şi'ra dîwanî ku pîvan (wezin), teşe (form), mijar, tem, evînû zîhniyeta cografî ya wê be, bêguman ruhê wê jî felsefa wê bi xwe ye.

Felsefa şi'ra dîwanî, ne felsefeke bi xasê şi'rê bi tenê ye, lêbelê di herawayê jiyanê de hakimê dîtina yê vê derûdorê ye.

Ev felsefe ji sê hêmanên girîng tên pê :

a. Mîstîsîzm (mysticisme),b. Sê hêmanên baweriya îslamî,c. Duperestî (Dualism) ya Misir, Hind û îranî.

12

Di Şi'ra Dîwanî de Mijar û Tem

Di şi'ra dîwanî de awayê jiyana zadeganî ya îranî û zewqa honandinabêjeyê ji ya farisî hakimê mijar û temayê ye.

Mîtolojiya îran û Ereb a musulmankirî ku di eslê xwe de bi çend sed ançend hezar salan berî îslamiyetê hebiye, tevî qehremanên xwe ve mijarên vêedebiyatê ne.

Cografyake ku tixûbên wê li ser riyê erda dinya me bi xumam e ; çîn ûmaçîn, milkê freng, çiyayê Qaf cografya wê ye.

Evîn

Evîna şi'ra dîwanî bi xetên xwe yên gelemper en evîna însanî ye. Aşiqheye, maşûq heye. Aşiq ş a'ir bi xwe ye ; zelîl e, mexdûr e, mezlûm e, hêsîr e.Maşûq di sifetê keçekê an jinekê de tê wesif kirin, lêbelê ew bi eslê xweXweda ya (li Cizîrî binêrin), resûlê Xwedê ye (li Bateyî binêrin), şah e,sultan e, mîr e. Di Mem û Zînê de Zîn dewlet e.

Dibe, ji ber ku dewleta me tune biye û gelê kurd bê ş ah û sultan bûne,şa'irên me yên dîwanî Cizîrî, Feqiyê Teyran, Xanî Xwedê û Bateyî jîpêxember ji xwe re kirine maş ûq.

Pêjin bi mezmûnan (sembol) tên vegotin ku pêzanîna van mezmûnan biserê xwe şaxeke ilmê ye di nav edebiyatê de. Merîx, Zelîx, Zuleyxa ûSureya ya ku Cizîrî çêl lê dike, ne stêrkên rût ên li asîmana ne ; ew dimîstîsîzmê de îşaretên hin derece û meqamên gihîştina fenafîlahiyê ne. Bivan maneyan jî ew kesên ku kultureke bilind a mîstîsîzmê nestendibin, pênizanin.

Felsefa Şi'ra Diwanî

Can û cesedê şi'ra dîwanî ku pîvan (wezin), teşe (form), mijar, tem, evînû zîhniyeta cografî ya wê be, bêguman ruhê wê jî felsefa wê bi xwe ye.

Felsefa şi'ra dîwanî, ne felsefeke bi xasê şi'rê bi tenê ye, lêbelê di herawayê jiyanê de hakimê dîtina yê vê derûdorê ye.

Ev felsefe ji sê hêmanên girîng tên pê :

a. Mîstîsîzm (mysticisme),b. Sê hêmanên baweriya îslamî,c. Duperestî (Dualism) ya Misir, Hind û îranî.

12

Page 15: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

a. Mîsösîzm

Mîstîsîzma herî kevin û ya biye bingehê mîstîsîzma Yewnanî ûrojhelatanavîn, ya Misira kevin e ku jê re Hermesîzm jî tê gotinê. Li gora vêruh ronahî, made jî tarîtî ye. Ronahî ji tebeqa hefta ya esmana datê dinya tarî,dikeve made ku ev jî cesed e. Ev dahatin îmtîhan e. Ji bona ku ruh dîsabigihîje nemirinê divê lê bitêkoşe ku here tebeqa hefta ya jê hatî. Di vê deheft gehînek hene :

Heyv : Li tebeqa pêşîn a esman e, dehaya ramanê ye.Utarît : Li tebeqa didiwan a esmana ye, dehaya toriniyê (esalet) ye.Zuhre : Li tebeqa sisiya ya esmana ye, dehaya evînê ye.Roj : Li tebeqa çara ye, dehaya bedewiyê ye.Merîx : Li tebeqa pênca ye, dehaya dadiyê (edalet) ye.Muşjerî: Li tebeqa şeşa ye, dehaya zanînê (ilmê) ye.Zuxal : Li tebeqa hefta ye, cihê sirên eqlê kaînatî ye. Ji vê derê meriv,

yanî ruh derdikeve bêmiriniyê. Di destpêkê de ruh wekî ronahî ji vê derêdahatibû dinyayê, cihê made û tarîtiyê.

Kesên ku ne ehil bin, ne layiq bin, nikarin bigihîjin vê bêmiriniyê. Evbêmirinî heqîqet e, heqîqeta mezin e. Yanî Xwedê ye. Lê ne ew Xwedayê kuMûsa, îsa û Muhemed jê behs dikin. Ji ber ku herkes ne ehil e, divê bi vêheqîqetê herkes nizanibe, ev nependî bimîne. Tiqûtenê yên ehil hêdî hêdî dipey hin îmtîhanan de pê bizanîn. Orfeyîzm û Pîsagorasî ya Yewnana kevin,batinitî, hurûfîtî yên îranî ya musulman duajoyên vêne, lêbelê di navherikîna zeman de hin reng û rûçikên nû welgirtine.

Bi kurtî mîstîsîzm (nependîtî) ev e : ji ber ku herkes ne ehilê xwegihandina rastî û zanîna mezin (an mutlaq) e, divê rastî û zanîn nependî bêhiş tin, ji herkesî re neyê gotin.

b. Sê hêmanên Baweriya îslamî

Di bareya felsefa jiyanê ya dinyayê de felsefa îslamî di sê niqteyan dedihêwire :

1. Bê hewil û qeweta Xwedê tu tiştekî nabe, çênabe, nayê kirin, nayêguhartin. Razîbûna bi qedera xwe çara tiqûtenê ye.

2. Qedera ku Xwedê hê di wextê «qalûbela»yê de li eniya merivnivisandiye, bi tu awakî betal nabe, nayê guherandin. Li hember vê têkoşînû kefteleft bereday e. Divê meriv di her awayî de bi tewekul xwe bispêre lihêviya Xwedê.

13

a. Mîsösîzm

Mîstîsîzma herî kevin û ya biye bingehê mîstîsîzma Yewnanî ûrojhelatanavîn, ya Misira kevin e ku jê re Hermesîzm jî tê gotinê. Li gora vêruh ronahî, made jî tarîtî ye. Ronahî ji tebeqa hefta ya esmana datê dinya tarî,dikeve made ku ev jî cesed e. Ev dahatin îmtîhan e. Ji bona ku ruh dîsabigihîje nemirinê divê lê bitêkoşe ku here tebeqa hefta ya jê hatî. Di vê deheft gehînek hene :

Heyv : Li tebeqa pêşîn a esman e, dehaya ramanê ye.Utarît : Li tebeqa didiwan a esmana ye, dehaya toriniyê (esalet) ye.Zuhre : Li tebeqa sisiya ya esmana ye, dehaya evînê ye.Roj : Li tebeqa çara ye, dehaya bedewiyê ye.Merîx : Li tebeqa pênca ye, dehaya dadiyê (edalet) ye.Muşjerî: Li tebeqa şeşa ye, dehaya zanînê (ilmê) ye.Zuxal : Li tebeqa hefta ye, cihê sirên eqlê kaînatî ye. Ji vê derê meriv,

yanî ruh derdikeve bêmiriniyê. Di destpêkê de ruh wekî ronahî ji vê derêdahatibû dinyayê, cihê made û tarîtiyê.

Kesên ku ne ehil bin, ne layiq bin, nikarin bigihîjin vê bêmiriniyê. Evbêmirinî heqîqet e, heqîqeta mezin e. Yanî Xwedê ye. Lê ne ew Xwedayê kuMûsa, îsa û Muhemed jê behs dikin. Ji ber ku herkes ne ehil e, divê bi vêheqîqetê herkes nizanibe, ev nependî bimîne. Tiqûtenê yên ehil hêdî hêdî dipey hin îmtîhanan de pê bizanîn. Orfeyîzm û Pîsagorasî ya Yewnana kevin,batinitî, hurûfîtî yên îranî ya musulman duajoyên vêne, lêbelê di navherikîna zeman de hin reng û rûçikên nû welgirtine.

Bi kurtî mîstîsîzm (nependîtî) ev e : ji ber ku herkes ne ehilê xwegihandina rastî û zanîna mezin (an mutlaq) e, divê rastî û zanîn nependî bêhiş tin, ji herkesî re neyê gotin.

b. Sê hêmanên Baweriya îslamî

Di bareya felsefa jiyanê ya dinyayê de felsefa îslamî di sê niqteyan dedihêwire :

1. Bê hewil û qeweta Xwedê tu tiştekî nabe, çênabe, nayê kirin, nayêguhartin. Razîbûna bi qedera xwe çara tiqûtenê ye.

2. Qedera ku Xwedê hê di wextê «qalûbela»yê de li eniya merivnivisandiye, bi tu awakî betal nabe, nayê guherandin. Li hember vê têkoşînû kefteleft bereday e. Divê meriv di her awayî de bi tewekul xwe bispêre lihêviya Xwedê.

13

Page 16: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

3. Li dinyayê rahetî tune ye. Dinya bi mirin e, fanî ye, lewra jiyana li vêdinyayê ne hêja ye ku meriv serê xwe pê re biêşîne. Li vê dinyayê li rahetiyêgerîn karê ehmeqa ye.

«La hewla wela quwete îla bîlahî-1 elî-yul ezîm», «E1 qeder lamuxeyyer» û «La rahetî fî-dunya» di baweriya felsefa îslamê de ewçendhişk û qutebir in ku wek qanûn in û reda vana kirin an nerastiya vana gotin,kufr e : Cezayê wê jî di rêzika şerîetê de kuştin e, yanî qetila yê gotî helal e.

c. Riya Gilî û Gazinan : Duperestî

Dualîzm (dualîtî an duperestî) dîtineke felsefî ya gelek kevin e. Li serbingehê duyîtiya maldaran û bêmalan ava biye ; di dîn de xwe wek qencî ûxerabî daye nîş an danê. Xwedeyên erdê û esman ên Sumeriyan, xwedeyênqenciyê û xerabiyê yên Misiriyên kevin, xwedeyên ronahiyê û tariyê yênÇîn, Hind î îrana kevin numûneyên dualîtiya dînî ne.

Di îslamê de herçend Xwedê û Şeytan hebin jî, Şeytan xwede nîne.Qewet û qudreta li ser qederê û dahatûya mirovan tiqûtenê di destê Xwedêde ye. «Cuza îxtiyarî» di destê meriv de heye, lêbelê ev jî nikare qederêbiguhêre. Û ev li ser ber «îrada kul-lî» yanî îrada Xwedê ne wek di qewetaronahiya gûstêrkê li hember qeweta ronahiya Rojê de ye.

Ku rnirov ji rewşa xwe ya têdayî razî bûna, zûbizû wê negihîştinagehîneka medeniyeta îroyîn. Xisûsiyeteke mirov bûnê jî ev e ku li hemberbendên qedexe û qanûnan ; çi yên tebîetê, çi yên dîn û ekonomiyê tucardestgirêdayî nemane. Wan qedexe û qanûnên hêdî hêdî gêrane, kirine binemrê xwe.

Şa'irên edebiyata dîwanî jî bi vî awayî ji xwe re riyekê bijartine. Ev rênerazîbûna ji qederê nîne, lê rexnegirtina li bext, talih, qirdê xwe ye. . . Lihember derketina Qadirê qederê (Xwedê) nîne, lê raperikîna li hember evaku çerx û dolaba bextê meriv digerîne : 'feleka xayin, feleka bi fetl û ger,feleka bêbext'e.

«Qeder, qencî û xerabî ji Xwedê ne» ş ertekî ji ş eş ş ertên îmanê ya dînêîslamê ye. Ji bilî Xwedê tu hêz û tişt nikare bi serê xwe tiştekî bike, ev jîhîmekî ji hîmên baweriya îslamê ye. Li bervajiyê vê fikir kirin şerîk û hevalji Xwedê re çêkirin e ku ev jî «şirk» e û şirk jî kufr e. Li hemberê vê«felekek» heye ku li ser bext (talih, qird) ê meriv, bi rastî li ser qedera merivxwedî qudret û gotin e, lê ev wek «şirk» nehatiye dîtin. Ev «felek» biyekevirê çikandî yê kevirê gilî û gazinan avêtinê.

Ev bermayera dualîtiyek jibîrkirî ye. Yê ku nikaribiye bi zîhniyetê retêbikoşe, kevirê xwe daweşandiye felekê.

14

3. Li dinyayê rahetî tune ye. Dinya bi mirin e, fanî ye, lewra jiyana li vêdinyayê ne hêja ye ku meriv serê xwe pê re biêşîne. Li vê dinyayê li rahetiyêgerîn karê ehmeqa ye.

«La hewla wela quwete îla bîlahî-1 elî-yul ezîm», «E1 qeder lamuxeyyer» û «La rahetî fî-dunya» di baweriya felsefa îslamê de ewçendhişk û qutebir in ku wek qanûn in û reda vana kirin an nerastiya vana gotin,kufr e : Cezayê wê jî di rêzika şerîetê de kuştin e, yanî qetila yê gotî helal e.

c. Riya Gilî û Gazinan : Duperestî

Dualîzm (dualîtî an duperestî) dîtineke felsefî ya gelek kevin e. Li serbingehê duyîtiya maldaran û bêmalan ava biye ; di dîn de xwe wek qencî ûxerabî daye nîş an danê. Xwedeyên erdê û esman ên Sumeriyan, xwedeyênqenciyê û xerabiyê yên Misiriyên kevin, xwedeyên ronahiyê û tariyê yênÇîn, Hind î îrana kevin numûneyên dualîtiya dînî ne.

Di îslamê de herçend Xwedê û Şeytan hebin jî, Şeytan xwede nîne.Qewet û qudreta li ser qederê û dahatûya mirovan tiqûtenê di destê Xwedêde ye. «Cuza îxtiyarî» di destê meriv de heye, lêbelê ev jî nikare qederêbiguhêre. Û ev li ser ber «îrada kul-lî» yanî îrada Xwedê ne wek di qewetaronahiya gûstêrkê li hember qeweta ronahiya Rojê de ye.

Ku rnirov ji rewşa xwe ya têdayî razî bûna, zûbizû wê negihîştinagehîneka medeniyeta îroyîn. Xisûsiyeteke mirov bûnê jî ev e ku li hemberbendên qedexe û qanûnan ; çi yên tebîetê, çi yên dîn û ekonomiyê tucardestgirêdayî nemane. Wan qedexe û qanûnên hêdî hêdî gêrane, kirine binemrê xwe.

Şa'irên edebiyata dîwanî jî bi vî awayî ji xwe re riyekê bijartine. Ev rênerazîbûna ji qederê nîne, lê rexnegirtina li bext, talih, qirdê xwe ye. . . Lihember derketina Qadirê qederê (Xwedê) nîne, lê raperikîna li hember evaku çerx û dolaba bextê meriv digerîne : 'feleka xayin, feleka bi fetl û ger,feleka bêbext'e.

«Qeder, qencî û xerabî ji Xwedê ne» ş ertekî ji ş eş ş ertên îmanê ya dînêîslamê ye. Ji bilî Xwedê tu hêz û tişt nikare bi serê xwe tiştekî bike, ev jîhîmekî ji hîmên baweriya îslamê ye. Li bervajiyê vê fikir kirin şerîk û hevalji Xwedê re çêkirin e ku ev jî «şirk» e û şirk jî kufr e. Li hemberê vê«felekek» heye ku li ser bext (talih, qird) ê meriv, bi rastî li ser qedera merivxwedî qudret û gotin e, lê ev wek «şirk» nehatiye dîtin. Ev «felek» biyekevirê çikandî yê kevirê gilî û gazinan avêtinê.

Ev bermayera dualîtiyek jibîrkirî ye. Yê ku nikaribiye bi zîhniyetê retêbikoşe, kevirê xwe daweşandiye felekê.

14

Page 17: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Form û Pîvanên Nezma Dîwanî

Li ser hîmên malikê (beyit) xezel, qesîde, mesnewî, mustezad û yên biteş eyên xwe ji vana rakiş andî ne.

Li ser hîmên rêzê (misra) rubaî, tuyûx, musammat in.Pîvana nezma dîwanî pîvana (wezin) 'erûzê ye.

XISÛSIYETÊN ŞA'IRÊN ME YÊN OSTA YÊN ŞI'RADÎWANÎ

MelayêCizîrîOstayê mezn ê pêşîn yê edebiyata kurmancî Melayê Cizîrî ye. Di lîrîzm

û hunermendiya edebiyatê de tu şa'irekî me hê negihîştiye dereca şarezatiyawî. Herikîna şi'riyeta şi'ra wî û mîstîsîzma wî ya kûr û bilind di şi'rakurmancî de numûna yekta ye. Zimanê şi'ra wî zimanê seray û medresê ye,girane.

Di tesewufê de ji ehlê «Wehdet el wicûd» e.Di warê xezelan de Şiraziyê kurdî ye.

FeqiyêTeyranDi edebiyata kurmancî de çîroka menzûme ji wî dest pê dike. Di

mîstîsîzmê de kûr e. Ji ehlê «Wehdet el-wicûd»ê ye. Zimanê wî yê şi'rê ji yêCizîrî siviktir e, lêbelê di bikaranîna pîvana 'erûzê de bi qasî Cizîrî ş arezanîne.

MelayêBateyîDi tesewufê de aşiqekî mirî yê pêxember Muhemed e. Mewlûda xwe ya

kurmancî jî vê mebestê nivisandiye. Di ahengê de xurt e, nezma wîherikandî ye. Zimanê şi'ra wî çi bigre zimanê şivan, gavan û gundiyênkurmanca ye. Ew bi xwe bi zimanê bilind î serayê bi qasî hevalên xwedizane, lêbelê ji ber ku erka propaganda Muhemed pêxember û dînê wî lixwe girtiye, zimanê propagandayê yê xelkê ji xwe re bijartiye ku viya jî bizanîn kiriye.

Mewlûda wî bi forma mesnewî hatiye nivisandin. Ji bilî Mewlûdê xezelû musammatên wî jî hene ku gelek spehî ne.

Sêx EhmedêXanîBavê fikra dewlet danîn û rizgarîxwaziya Kurda ye. Di mijarê de milî

ye. Herwekî şa'irên di dema wî û yên berî wî di mijara çîrokên menzûm deji xwe re «Leyl û Mecnûn». «Ferhad û Şîrîn», «Wamiq û Azra», «Yûsif û

15

Form û Pîvanên Nezma Dîwanî

Li ser hîmên malikê (beyit) xezel, qesîde, mesnewî, mustezad û yên biteş eyên xwe ji vana rakiş andî ne.

Li ser hîmên rêzê (misra) rubaî, tuyûx, musammat in.Pîvana nezma dîwanî pîvana (wezin) 'erûzê ye.

XISÛSIYETÊN ŞA'IRÊN ME YÊN OSTA YÊN ŞI'RADÎWANÎ

MelayêCizîrîOstayê mezn ê pêşîn yê edebiyata kurmancî Melayê Cizîrî ye. Di lîrîzm

û hunermendiya edebiyatê de tu şa'irekî me hê negihîştiye dereca şarezatiyawî. Herikîna şi'riyeta şi'ra wî û mîstîsîzma wî ya kûr û bilind di şi'rakurmancî de numûna yekta ye. Zimanê şi'ra wî zimanê seray û medresê ye,girane.

Di tesewufê de ji ehlê «Wehdet el wicûd» e.Di warê xezelan de Şiraziyê kurdî ye.

FeqiyêTeyranDi edebiyata kurmancî de çîroka menzûme ji wî dest pê dike. Di

mîstîsîzmê de kûr e. Ji ehlê «Wehdet el-wicûd»ê ye. Zimanê wî yê şi'rê ji yêCizîrî siviktir e, lêbelê di bikaranîna pîvana 'erûzê de bi qasî Cizîrî ş arezanîne.

MelayêBateyîDi tesewufê de aşiqekî mirî yê pêxember Muhemed e. Mewlûda xwe ya

kurmancî jî vê mebestê nivisandiye. Di ahengê de xurt e, nezma wîherikandî ye. Zimanê şi'ra wî çi bigre zimanê şivan, gavan û gundiyênkurmanca ye. Ew bi xwe bi zimanê bilind î serayê bi qasî hevalên xwedizane, lêbelê ji ber ku erka propaganda Muhemed pêxember û dînê wî lixwe girtiye, zimanê propagandayê yê xelkê ji xwe re bijartiye ku viya jî bizanîn kiriye.

Mewlûda wî bi forma mesnewî hatiye nivisandin. Ji bilî Mewlûdê xezelû musammatên wî jî hene ku gelek spehî ne.

Sêx EhmedêXanîBavê fikra dewlet danîn û rizgarîxwaziya Kurda ye. Di mijarê de milî

ye. Herwekî şa'irên di dema wî û yên berî wî di mijara çîrokên menzûm deji xwe re «Leyl û Mecnûn». «Ferhad û Şîrîn», «Wamiq û Azra», «Yûsif û

15

Page 18: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Zuleyxa» dibijartin, lê Xanî mijara çîroka xwe ya Mem û Zîn ji çîrokekegelêrî ya kurmancî ji ya Memê Alan û Zîna Zêdan helbijart.

Di tesewufê de sofiyekî musulman e.Zimanê wî yê şi'rê nemaze di Mem û Zînê de gelek giran e. Wisa ku

meriv dikare bêje di aliyê ziman de tu şa'irekî kurmanc bi qasî wî zimanekî jiterkîbên erebî-farisî tevlîhev û giran nenivisandiye.

HETA DEMA CEGERXWÎN REWŞA SIYASÎ Û CIVAKÎYA KURDISTANÊ

Xanî şa'irekî mezin bû. Mezinahiya wî ev bû ku rewş û dahatûya miletêxwe dît, vê tesbîtê kir ku heta Kurd dewleta xwe ya serbixwe daneynin jiber tomik û teşqeleyan nafilitin, di nav miletên dinê de serfiraz najîn.

Ew di nav kelîna reş-êwrên li ser serxwebûna mîrîtiyên Kurdistanê deçavê xwe li jiyanê vekir. Hê 125 sal di ser lihevkirina Sultanê OsmanîYavûz Selîm û mîrên Kurdistanê de derbas bûbûn an nebûbûn kuOsmaniyan niyeta xwe ya kirêt a di mijara Kurdistanê de hêdî hêdî azlûdikirin. Di 1639a de serxwerabûna Çiyayê Şengalê, di 1665a deberxwedana Evdal Xan mîrê Bedlîsê xwe nîşan dan. Çi bi serxwerabûnî, çibi berxwedanî tevgerên gelê kurd li hember niyet û kirên Osmanîranewestan. Di 1805a de serxwerabûna Evdirehman Paşayê Babanî, 1820serxwerabûna Kurdên Zaza, 1828-39 serxwerabûnên Rewandûzê, Hekarê,Tûr-Abidîn, Çiyayê Şengalê, Diyarbekirê, 1847 serxwerabûna bi mebestadewlet danînê ya Bedir Xan beg mîrê Botan, 1857 tevgera Yezdan Şêr,1890 tevgera Şêx Ubeydulah, 1909 tevgera Şêx Mehmûdê Berzencî, 1910tevgera şêxên Barzaniyan, 1914 serxwerabûn û cara pêşîn alayaserxwebûna Kurdistanê helkirina Seyid Elî, Mele Selim û Şêx Şabedîn liBedlîsê, tevgera Koçgirî, 1925 serxwerabûna Şêx Seîd efendî,serxwerabûna Agirî û 1936-38 ya Dêrsimê xelekên zincîra têkoşînênrizgarîxwaziya milî yên Kurdî ne.

Gava Xanî çavê xwe li dinya siyaset û zanînê vekir, bîhna xetereta li serserbestî an nîvserbestiya Kurdistanê hilanî. Ji ber dûrbênahiya xwe yarewşenbîrî hunerê edebiyatê kir xizmeta îdeolojiya xwe ya siyasî ku ev jîfikra «Dewleta Kurdî» danînê bû. Xwest dengê xwe bigihîne xan û mîrênKurda. Lêbelê çi ji ber kurtebênahiya wan çi ji ber hoyên siyasî û civakî yênwê rojê, ew dengê Xanî nebirin xwe. Di pey Xanî de gelek şa'ir hatinmeydana edebiyata kurmancî, lê ew jî wek mîrên Kurda kurtebîn bûn,heqîqeta komelayetîyê nedîtin, riya navdarbûyinê di dûvajoyiya mîstîsîzmaCizîrî û Feqiyê Teyran, di sofîtiya an heyraniya Muhemed pêxember de

16

Zuleyxa» dibijartin, lê Xanî mijara çîroka xwe ya Mem û Zîn ji çîrokekegelêrî ya kurmancî ji ya Memê Alan û Zîna Zêdan helbijart.

Di tesewufê de sofiyekî musulman e.Zimanê wî yê şi'rê nemaze di Mem û Zînê de gelek giran e. Wisa ku

meriv dikare bêje di aliyê ziman de tu şa'irekî kurmanc bi qasî wî zimanekî jiterkîbên erebî-farisî tevlîhev û giran nenivisandiye.

HETA DEMA CEGERXWÎN REWŞA SIYASÎ Û CIVAKÎYA KURDISTANÊ

Xanî şa'irekî mezin bû. Mezinahiya wî ev bû ku rewş û dahatûya miletêxwe dît, vê tesbîtê kir ku heta Kurd dewleta xwe ya serbixwe daneynin jiber tomik û teşqeleyan nafilitin, di nav miletên dinê de serfiraz najîn.

Ew di nav kelîna reş-êwrên li ser serxwebûna mîrîtiyên Kurdistanê deçavê xwe li jiyanê vekir. Hê 125 sal di ser lihevkirina Sultanê OsmanîYavûz Selîm û mîrên Kurdistanê de derbas bûbûn an nebûbûn kuOsmaniyan niyeta xwe ya kirêt a di mijara Kurdistanê de hêdî hêdî azlûdikirin. Di 1639a de serxwerabûna Çiyayê Şengalê, di 1665a deberxwedana Evdal Xan mîrê Bedlîsê xwe nîşan dan. Çi bi serxwerabûnî, çibi berxwedanî tevgerên gelê kurd li hember niyet û kirên Osmanîranewestan. Di 1805a de serxwerabûna Evdirehman Paşayê Babanî, 1820serxwerabûna Kurdên Zaza, 1828-39 serxwerabûnên Rewandûzê, Hekarê,Tûr-Abidîn, Çiyayê Şengalê, Diyarbekirê, 1847 serxwerabûna bi mebestadewlet danînê ya Bedir Xan beg mîrê Botan, 1857 tevgera Yezdan Şêr,1890 tevgera Şêx Ubeydulah, 1909 tevgera Şêx Mehmûdê Berzencî, 1910tevgera şêxên Barzaniyan, 1914 serxwerabûn û cara pêşîn alayaserxwebûna Kurdistanê helkirina Seyid Elî, Mele Selim û Şêx Şabedîn liBedlîsê, tevgera Koçgirî, 1925 serxwerabûna Şêx Seîd efendî,serxwerabûna Agirî û 1936-38 ya Dêrsimê xelekên zincîra têkoşînênrizgarîxwaziya milî yên Kurdî ne.

Gava Xanî çavê xwe li dinya siyaset û zanînê vekir, bîhna xetereta li serserbestî an nîvserbestiya Kurdistanê hilanî. Ji ber dûrbênahiya xwe yarewşenbîrî hunerê edebiyatê kir xizmeta îdeolojiya xwe ya siyasî ku ev jîfikra «Dewleta Kurdî» danînê bû. Xwest dengê xwe bigihîne xan û mîrênKurda. Lêbelê çi ji ber kurtebênahiya wan çi ji ber hoyên siyasî û civakî yênwê rojê, ew dengê Xanî nebirin xwe. Di pey Xanî de gelek şa'ir hatinmeydana edebiyata kurmancî, lê ew jî wek mîrên Kurda kurtebîn bûn,heqîqeta komelayetîyê nedîtin, riya navdarbûyinê di dûvajoyiya mîstîsîzmaCizîrî û Feqiyê Teyran, di sofîtiya an heyraniya Muhemed pêxember de

16

Page 19: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

dîtin. Texlît her texlît dimîne, nabe orîjînal. Lewra ew jî texlît rêber, lêbelê jiber lirûbûyina kûrayiya xwe ya rewş enbîrî ; dêlva ku ewê aliyê Xanî yêsiyasi ji xwe re hilgire, aliyê wî yê sofîtiyê hilbijart.

Ji 1898 bi derketina rojnama "Kurdistan"ê_ pê de pêlên pêjnênkurdayetîyê hilbûn, milmilîn. Li paytextê Osmanê îstanbûlê desteke xwendaû rewşenbîrên Kurd ên bilind derketin ku di cîgahên bilind ên seltenetê dexwedî nav û nîşan bûn. Tenê ne di cîgahên burokrasiyê de, lê di jiyanakulturî û rojnamegêrî, di jiyana siyasî herwekî damezrandin û têdekarkirinaItîhat Tereqî de xwedî paye û gotin bûn. Ev desteya bijarte ya rewşenbîrênKurd li gora rewş û hoyên rojê bi baldarîke nûjen bîra kurdayetiyê geşdikirin, li hember despotîzma seltanetê têdikoşîn. Bi Kurdî-Tirkî rojname ûkovar derdixistin. Li bajarên Kurdistanê yên nawendî «Qlûba Kurdî»dihatin damezrandinê ku serekên wan ew rewşenbîr bûn ku di navrewşenbîrên împaratoriyetê de naskirî bûn.

Feqe Şêxmûs di van hoy û rewşan de li gora îro li çar, li gora wê gavê lidu perçeyên Kurdistanê çi bigre ji serîkî heta seriyê dinê gund bi gundpeyatî digeriya, feqetî dikir. Di wan gavan de dengê Hacî Qadirê Koyî çiyê,neçiyê pê nizanim, lêbelê di hicrikê medresê de piçek texlîta Xanî û lê bêtirdûvajotiya Melayê Bateyî kir. Şi'ra wî ya herî pêşîn ku di dawiya dîwana wîya sisiyan de bi navê «Sebebê Çêkirina Ristê Min» çapkirî, vê baweriyêdide meriv : Seyda bi dengê Melayê Bateyî û bi texlîta Xanî dest bikudandina li riya şi'rê kiriye, 1925.

Wextê min dî qewmê kurdî pir delalEw di nêv ehlê cihan de bê heval

Ba sexawet, ba diyanet, ba hinerMin lê goşê lewhê qelbim kir xeter

Ko beyan kim esl û ewsafên di wanMilk û hikm û padîş ah û hem ziman

Der belaxetgahê çûme pêşî yeDa nebêjin : Qewmê kurdî wehşî ye

Tevî ku bi çend sed salan berî wan şi'ra nivîskî ya kurmancî dest pêkiriye û dêwekî mîna Cizîrî wê kompleksa kêm dîtina kurdîtiyê nedîtiye ;

tiştekî per ecêb e ku çi Xanî, çi Axtepî (Aqtepî) û çi Cegerxwîn sebebê bikurmancî şi'r nivîsandinên xwe anîne bi vê girêdane : "Bila miletên dinênebêjin ku qewmê Kurd hov e, wehşî ye, bê marîfet e... Bi zimanê wî şi'rnehatiye nivîsîn û h.d" Helbet bi zimanê xwe yê neteweyî nivisandin, eser

17

dîtin. Texlît her texlît dimîne, nabe orîjînal. Lewra ew jî texlît rêber, lêbelê jiber lirûbûyina kûrayiya xwe ya rewş enbîrî ; dêlva ku ewê aliyê Xanî yêsiyasi ji xwe re hilgire, aliyê wî yê sofîtiyê hilbijart.

Ji 1898 bi derketina rojnama "Kurdistan"ê_ pê de pêlên pêjnênkurdayetîyê hilbûn, milmilîn. Li paytextê Osmanê îstanbûlê desteke xwendaû rewşenbîrên Kurd ên bilind derketin ku di cîgahên bilind ên seltenetê dexwedî nav û nîşan bûn. Tenê ne di cîgahên burokrasiyê de, lê di jiyanakulturî û rojnamegêrî, di jiyana siyasî herwekî damezrandin û têdekarkirinaItîhat Tereqî de xwedî paye û gotin bûn. Ev desteya bijarte ya rewşenbîrênKurd li gora rewş û hoyên rojê bi baldarîke nûjen bîra kurdayetiyê geşdikirin, li hember despotîzma seltanetê têdikoşîn. Bi Kurdî-Tirkî rojname ûkovar derdixistin. Li bajarên Kurdistanê yên nawendî «Qlûba Kurdî»dihatin damezrandinê ku serekên wan ew rewşenbîr bûn ku di navrewşenbîrên împaratoriyetê de naskirî bûn.

Feqe Şêxmûs di van hoy û rewşan de li gora îro li çar, li gora wê gavê lidu perçeyên Kurdistanê çi bigre ji serîkî heta seriyê dinê gund bi gundpeyatî digeriya, feqetî dikir. Di wan gavan de dengê Hacî Qadirê Koyî çiyê,neçiyê pê nizanim, lêbelê di hicrikê medresê de piçek texlîta Xanî û lê bêtirdûvajotiya Melayê Bateyî kir. Şi'ra wî ya herî pêşîn ku di dawiya dîwana wîya sisiyan de bi navê «Sebebê Çêkirina Ristê Min» çapkirî, vê baweriyêdide meriv : Seyda bi dengê Melayê Bateyî û bi texlîta Xanî dest bikudandina li riya şi'rê kiriye, 1925.

Wextê min dî qewmê kurdî pir delalEw di nêv ehlê cihan de bê heval

Ba sexawet, ba diyanet, ba hinerMin lê goşê lewhê qelbim kir xeter

Ko beyan kim esl û ewsafên di wanMilk û hikm û padîş ah û hem ziman

Der belaxetgahê çûme pêşî yeDa nebêjin : Qewmê kurdî wehşî ye

Tevî ku bi çend sed salan berî wan şi'ra nivîskî ya kurmancî dest pêkiriye û dêwekî mîna Cizîrî wê kompleksa kêm dîtina kurdîtiyê nedîtiye ;

tiştekî per ecêb e ku çi Xanî, çi Axtepî (Aqtepî) û çi Cegerxwîn sebebê bikurmancî şi'r nivîsandinên xwe anîne bi vê girêdane : "Bila miletên dinênebêjin ku qewmê Kurd hov e, wehşî ye, bê marîfet e... Bi zimanê wî şi'rnehatiye nivîsîn û h.d" Helbet bi zimanê xwe yê neteweyî nivisandin, eser

17

Page 20: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

afirandin welatparêzî ye, ji ziman û edebiyata gelê xwe re xizmet e. Lêbelêku qabiliyeta ş a"irî an nivîskariyê di meriv de tune be herçend meriv bi pêlênwelatparêzî û xîretkêşiya neteweyî dagirtî be jî gelo meriv dikare ristekê anrêzekê binivîsîne. An jî ku ev qabiliyet bi meriv re hebe jixwe dê meriv bizimanekî binivîsîne ku zimanê herî çêtir ê bîr, raman, xwezî û daxwaziyênmeriv axleb di şi'rê de dê bi kêrî vegotinê bê, zimanê meriv î gelerî ye. Wêgavê jî ne hewce ye ku meriv mineta nivisandina xwe li gelê xwe an lizimanê gelê xwe bike.

JI ŞA'IRÊ MEDRESÊ BÛYINA ŞA'IRÊ SERXWEBÛNÊ

Mele Şêxmûs di 1924 de li ber destê Şewqî Begê Erxeniyê li bîraKurdayetiyê şiyar dibe (Keyo Cegerxwîn, Hêvî hej.3 - Sebat 1985). Ditenga xwe de ez ji vê kira Şewqî Begê re spasdar im ku xizmeteke mezin bome kiriye.

Di pey serxwerabûna Şêx Seîd efendî de dest bi xebata siyasî dike. Di1928a de dibe seyda û dizewice, di 1930 de şoreşa nefsa xwe dike ; şaşik,cube û rihê melatiyê davêje.

Seyda cara pêşîn li ser destê Şewqî Beg li siyasetê şiyar dibe. Lêbelê dipey de bi kîjan rewşenbîrên Kurda re dide û distîne, ji kî îstifade dike, an kîne ku dîna wî ya kurdayetiyê pêş ve dibin, mixabin ji ber ku nehatinenivisandinê, an jî çavê min pê neketiye pê nizanim. Bîranînên wî yên çapkirîtune ne. Li gora ku min ji Azad Cegerxwîn bihîstiye, bîranînên Seyda yênnivisandî hene li gora programa wan dê bên çapkirinê. Hêvîdar im ku Seydaçêl li vî aliyê xwe kiribe da ku ev aliyê wî derkeve ronahiyê.

Serxwerabûna Şêx Seîd efendî di 1925a de dest pê kir û di nava çendmehan de mixabin têk çû. Lêbelê hê berî vê hin rewşenbîrên ji pêşewayêndoza kurdayetiyê yên bijarte derbasî Sûriya bin hikmê Fransiz bûbûn, li wêderê xebata xwe ya siyasî dimeş andin. Tevî lihevkirina peymana Lozanê yadi navbera Tirkiyê û dewletên alîgir jî, heta dawiya Şerê duduyan ê cihanîhêviya van rewşenbîr û kurdperwerên hanê ji danîna Kurdistanekeserbixwe an otonom nehatibû birînê.

Ji alîkî ve li Kurdistanê dû û dûxan hildibû û ji aliyê dinê ve pêşkêsênvê dozê li gora hoy û rewşên wê rojê û di tenga karîna xwe de xebatênrêxistinî, siyasî û çandeyî pêş ve dibirin. Pêşkêşên vê dozê ew kes bûn ku dinav civaka kurdî de hem ji aliyê rewşenbîrî hem jî ji aliyê cîgahê civakî dexuyanî bûn : yanî torin bûn, maqûl bûn. Di wê gavê de ji xwe kurdayetîkarê maqûlan bû, lewra di Kurdistanê de sinifa karkêr tune bû û gundîrî jî bitêkiliyên şidandî yên êl û eşîrê girêdayê bi sermiyanên xwe yên feodalî vebûn.

18

afirandin welatparêzî ye, ji ziman û edebiyata gelê xwe re xizmet e. Lêbelêku qabiliyeta ş a"irî an nivîskariyê di meriv de tune be herçend meriv bi pêlênwelatparêzî û xîretkêşiya neteweyî dagirtî be jî gelo meriv dikare ristekê anrêzekê binivîsîne. An jî ku ev qabiliyet bi meriv re hebe jixwe dê meriv bizimanekî binivîsîne ku zimanê herî çêtir ê bîr, raman, xwezî û daxwaziyênmeriv axleb di şi'rê de dê bi kêrî vegotinê bê, zimanê meriv î gelerî ye. Wêgavê jî ne hewce ye ku meriv mineta nivisandina xwe li gelê xwe an lizimanê gelê xwe bike.

JI ŞA'IRÊ MEDRESÊ BÛYINA ŞA'IRÊ SERXWEBÛNÊ

Mele Şêxmûs di 1924 de li ber destê Şewqî Begê Erxeniyê li bîraKurdayetiyê şiyar dibe (Keyo Cegerxwîn, Hêvî hej.3 - Sebat 1985). Ditenga xwe de ez ji vê kira Şewqî Begê re spasdar im ku xizmeteke mezin bome kiriye.

Di pey serxwerabûna Şêx Seîd efendî de dest bi xebata siyasî dike. Di1928a de dibe seyda û dizewice, di 1930 de şoreşa nefsa xwe dike ; şaşik,cube û rihê melatiyê davêje.

Seyda cara pêşîn li ser destê Şewqî Beg li siyasetê şiyar dibe. Lêbelê dipey de bi kîjan rewşenbîrên Kurda re dide û distîne, ji kî îstifade dike, an kîne ku dîna wî ya kurdayetiyê pêş ve dibin, mixabin ji ber ku nehatinenivisandinê, an jî çavê min pê neketiye pê nizanim. Bîranînên wî yên çapkirîtune ne. Li gora ku min ji Azad Cegerxwîn bihîstiye, bîranînên Seyda yênnivisandî hene li gora programa wan dê bên çapkirinê. Hêvîdar im ku Seydaçêl li vî aliyê xwe kiribe da ku ev aliyê wî derkeve ronahiyê.

Serxwerabûna Şêx Seîd efendî di 1925a de dest pê kir û di nava çendmehan de mixabin têk çû. Lêbelê hê berî vê hin rewşenbîrên ji pêşewayêndoza kurdayetiyê yên bijarte derbasî Sûriya bin hikmê Fransiz bûbûn, li wêderê xebata xwe ya siyasî dimeş andin. Tevî lihevkirina peymana Lozanê yadi navbera Tirkiyê û dewletên alîgir jî, heta dawiya Şerê duduyan ê cihanîhêviya van rewşenbîr û kurdperwerên hanê ji danîna Kurdistanekeserbixwe an otonom nehatibû birînê.

Ji alîkî ve li Kurdistanê dû û dûxan hildibû û ji aliyê dinê ve pêşkêsênvê dozê li gora hoy û rewşên wê rojê û di tenga karîna xwe de xebatênrêxistinî, siyasî û çandeyî pêş ve dibirin. Pêşkêşên vê dozê ew kes bûn ku dinav civaka kurdî de hem ji aliyê rewşenbîrî hem jî ji aliyê cîgahê civakî dexuyanî bûn : yanî torin bûn, maqûl bûn. Di wê gavê de ji xwe kurdayetîkarê maqûlan bû, lewra di Kurdistanê de sinifa karkêr tune bû û gundîrî jî bitêkiliyên şidandî yên êl û eşîrê girêdayê bi sermiyanên xwe yên feodalî vebûn.

18

Page 21: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Seyda jî bi rêgeha xwendatiya xwe yek ji maqûlên, rewşenbîrên civakakurdî bû. Wî jî di vê çeperê de ciyê xwe yê ber bi pêşveçûna tarîxê fesilandû girt. Ji şa'ir «Mûsayê Hesarî» gêra bû Seyda Cegerxwîn.

Netewayê kurd an doza kurdayetiyê li benda şa'irekî gelêrî bû ku wî vêpejnê hilanî, bersîva erînî ya vê hewcedariyê dayê.

Rewşenbîr û pêşewayên doza kurdayetiyê rûmetek bilind dan SeydayêCegerxwîn. Mîr Celadet di hejmarên 26, 27 û 28 ên Ronahiyê de biqedirzanîneke bilind û pesindayinên hêja çêl li Cegerxwîn dike. MîrKamûran di Roja Nû de şi'rên Seyda wergerandiye Fransizî. Bi munasebetaola Yêzidiya Osman Sebrî bi şêxên Yêzidiyan re roportajek an lêkolînekçêdike, di vê nivîsara xwe de gava çêl li Cegerxwîn dike, wî «şa'irê me yêmilî Cegerxwîn» dide nasînê ku paya «şa'irê milî» payeke wisa hêsan nîne.Ji Haco axa heta Qedrî Cemîl Paşa gelek welatparêz û rewşenbîrên kurd çimadî çi manewî piştgiriya Seyda kirine. Bi dîtina min ku piştgiriya wanhêzan tune biwa êrîşên Seyda yên li hember xurafe, şêx, axa, beg û«dewlemendên bêşeref» yanî yên newelatparêz an negelperwer wê piçekdijwar biwa. Ew kesên ku kuştina mêrekî û ya mêşekê li cem wan wekî hevbûn, ku paxava wan ji van hêzên piştgirên Cegerxwîn ên welatparêz tunebûna bi dîtina min an wê Seyda ew çend nejiya an jî wan şi'rên xwe yênxweş ên dîdakfîk dê nenivisanda. Lê divê meriv ji bîr neke piştgirî tevkar e,lê cewher bi xwe cewherê Seyda ye, Seyda bi xwe ye.

XISÛSIYETÊN ŞI'RA CEGERXWÎN

Şa'ir û seydayê me yê gelerî Cegerxwîn bi tarîxa ku em pê dizanin ji1925 heta mirina xwe bêrawestan nivisand. Di warê ferhengê, gramerê,tarîxê, cografyayê de jî nivisand. îro di kutubxana kurdî de heşt dîwanên wîhene, dîwaneke wî jî li ber çapê ye, ku di nêz de dê bikeve destêxwendevanên Kurd.

Di van heşt-neh dîwanan de ji heşt sedî bêtir bi formên cihê cihê şi'rhene ku tu şa'irekî Kurmanc ewçend şi'r nenivisandiye. Helbet di aliyêhejmarî de pir an hindik şi'r nivisandin nabe sedemê hêjabûn an nehêjabûnaşa'irekî. Hejayiya şa'irekî ; bi hêjayî, nûyîtî û xurtiya hunera edebî ya şi'rê wîve girêdayî ye.

Ji bona têgihîştina hêjayî an nehêjayiya şi'ra Cegerxwîn, divê meriv şi'rawî li çar bêjingên şi'rê xe. Ev bêjing jî ev in : Mijar, teşe û pîvan, nûyîtiya binîsbeta ya kevin an têkiliya bi ya kevin re, felsefa hunerê û jiyanê.

19

Seyda jî bi rêgeha xwendatiya xwe yek ji maqûlên, rewşenbîrên civakakurdî bû. Wî jî di vê çeperê de ciyê xwe yê ber bi pêşveçûna tarîxê fesilandû girt. Ji şa'ir «Mûsayê Hesarî» gêra bû Seyda Cegerxwîn.

Netewayê kurd an doza kurdayetiyê li benda şa'irekî gelêrî bû ku wî vêpejnê hilanî, bersîva erînî ya vê hewcedariyê dayê.

Rewşenbîr û pêşewayên doza kurdayetiyê rûmetek bilind dan SeydayêCegerxwîn. Mîr Celadet di hejmarên 26, 27 û 28 ên Ronahiyê de biqedirzanîneke bilind û pesindayinên hêja çêl li Cegerxwîn dike. MîrKamûran di Roja Nû de şi'rên Seyda wergerandiye Fransizî. Bi munasebetaola Yêzidiya Osman Sebrî bi şêxên Yêzidiyan re roportajek an lêkolînekçêdike, di vê nivîsara xwe de gava çêl li Cegerxwîn dike, wî «şa'irê me yêmilî Cegerxwîn» dide nasînê ku paya «şa'irê milî» payeke wisa hêsan nîne.Ji Haco axa heta Qedrî Cemîl Paşa gelek welatparêz û rewşenbîrên kurd çimadî çi manewî piştgiriya Seyda kirine. Bi dîtina min ku piştgiriya wanhêzan tune biwa êrîşên Seyda yên li hember xurafe, şêx, axa, beg û«dewlemendên bêşeref» yanî yên newelatparêz an negelperwer wê piçekdijwar biwa. Ew kesên ku kuştina mêrekî û ya mêşekê li cem wan wekî hevbûn, ku paxava wan ji van hêzên piştgirên Cegerxwîn ên welatparêz tunebûna bi dîtina min an wê Seyda ew çend nejiya an jî wan şi'rên xwe yênxweş ên dîdakfîk dê nenivisanda. Lê divê meriv ji bîr neke piştgirî tevkar e,lê cewher bi xwe cewherê Seyda ye, Seyda bi xwe ye.

XISÛSIYETÊN ŞI'RA CEGERXWÎN

Şa'ir û seydayê me yê gelerî Cegerxwîn bi tarîxa ku em pê dizanin ji1925 heta mirina xwe bêrawestan nivisand. Di warê ferhengê, gramerê,tarîxê, cografyayê de jî nivisand. îro di kutubxana kurdî de heşt dîwanên wîhene, dîwaneke wî jî li ber çapê ye, ku di nêz de dê bikeve destêxwendevanên Kurd.

Di van heşt-neh dîwanan de ji heşt sedî bêtir bi formên cihê cihê şi'rhene ku tu şa'irekî Kurmanc ewçend şi'r nenivisandiye. Helbet di aliyêhejmarî de pir an hindik şi'r nivisandin nabe sedemê hêjabûn an nehêjabûnaşa'irekî. Hejayiya şa'irekî ; bi hêjayî, nûyîtî û xurtiya hunera edebî ya şi'rê wîve girêdayî ye.

Ji bona têgihîştina hêjayî an nehêjayiya şi'ra Cegerxwîn, divê meriv şi'rawî li çar bêjingên şi'rê xe. Ev bêjing jî ev in : Mijar, teşe û pîvan, nûyîtiya binîsbeta ya kevin an têkiliya bi ya kevin re, felsefa hunerê û jiyanê.

19

Page 22: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

I. JI ALIYE MIJARÊ VE

A. Şi'rên siyasî û komelayetî : xisûsiyeta herî nû û mezin a şi'raCegerxwîn ji vê tê. Di şi'rên xwe yên li ser mijara siyasî û komelayetî deSeyda dîdaktîk e. Yanî hînkir e, şîretkir e. Ev di şi'ra kurmancî de nûyîfîkîye ku bi wî dest pê dike.

Aa. Şi'ra Cegerxwîn têkoşer e : ji bo rizgariya Kurdistanê, ji boserbestiya gelê kurd, ji bo wekheviya qor û çînên civakî, ji bo rakirinadamezranên kevnare ku li ber serbestiya gel, û wekheviya qor û çînên civakîdibin bend, ji bo maliştina xurafe û baweriyên pûç û ji bo avakirina dinyakeaşîtîxwaz têdikoşe. Êrîşên şi'ra wî yên li ser dewletên Kurdistanê dagirkir bimebesta rizgarkirina Kurdistanê û gelê kurd e. Piştî ku Kurdistan rizgarbibe, gelê kurd bigihîje serbestiya xwe, wê çi dijminahiya Cegerxwîn yanîya gelê kurd li hember Ereb, Faris û Tirkan bimîne. Divê meriv viya jî ji bîrneke ku gava çi Cegerxwîn çi yekî mîna wî bi êrîşkirin ji «Ereb», «Faris»an ji «Tirk» xeber dide, mebesta wî ji bilî hêvotkarên dewletê û çînên hakimên wan welatan pê ve tiştekî dîtir nîne.

Şi'ra Cegerxxwîn têkoşer e :

Kurdino, merdino, pir xweş e serxwebûnEw demên tar û teng ko me dîn vane çûn

Dest bidin hev hemî pêş kevin em hemîDa biçin bo welat yan mirin yan felat

Roj li me hate der, zû şiyar bûn ji xewEv dema ceng û şer, paş ketin êdî hew

Dest bidin hev hemî pêş kevin em hemîDa biçin bo welat yan mirin yan felat

Ab. Şi'ra Cegerxwîn ronîkir e : Ji ber şer û êrîşên lejkerî yên Romî,Bîzansî, Mongolî, Ereb û h.d. welatê me Kurda timî biye ciyê talan û tajanê,dû û dûxanê. Di zemanê Osmanî û dewleta Kemalîst de jî çi bigre ji dehsalan carekê ev hatiye carîkirin. Herçend me serî li ber dijminên xwedananîbe jî, ji aliyê lejkerî ve em têkçûne. Di vê têkcûnê de hebûna me yamadî yanî dewlemendiya me ya aborî ji aliyê talankiran ve hatiye maliştin.Di pey vê têkçûnê de gelê me li jiyan û aboriya xwe xebitiye, piçek piştaxwe rast kiriye dîsa bi ser de lehiya êrîşeke nû hatiye. Gava şerê lejkerî liSêrtê, Hekarê biye ew der ji xwe hatine talankirinê lêbelê pê re jî KurdênSêwas û Malatyayê jî bi riya bertîlên şexsî an alîkariya ji bo dewletê hatine

20

I. JI ALIYE MIJARÊ VE

A. Şi'rên siyasî û komelayetî : xisûsiyeta herî nû û mezin a şi'raCegerxwîn ji vê tê. Di şi'rên xwe yên li ser mijara siyasî û komelayetî deSeyda dîdaktîk e. Yanî hînkir e, şîretkir e. Ev di şi'ra kurmancî de nûyîfîkîye ku bi wî dest pê dike.

Aa. Şi'ra Cegerxwîn têkoşer e : ji bo rizgariya Kurdistanê, ji boserbestiya gelê kurd, ji bo wekheviya qor û çînên civakî, ji bo rakirinadamezranên kevnare ku li ber serbestiya gel, û wekheviya qor û çînên civakîdibin bend, ji bo maliştina xurafe û baweriyên pûç û ji bo avakirina dinyakeaşîtîxwaz têdikoşe. Êrîşên şi'ra wî yên li ser dewletên Kurdistanê dagirkir bimebesta rizgarkirina Kurdistanê û gelê kurd e. Piştî ku Kurdistan rizgarbibe, gelê kurd bigihîje serbestiya xwe, wê çi dijminahiya Cegerxwîn yanîya gelê kurd li hember Ereb, Faris û Tirkan bimîne. Divê meriv viya jî ji bîrneke ku gava çi Cegerxwîn çi yekî mîna wî bi êrîşkirin ji «Ereb», «Faris»an ji «Tirk» xeber dide, mebesta wî ji bilî hêvotkarên dewletê û çînên hakimên wan welatan pê ve tiştekî dîtir nîne.

Şi'ra Cegerxxwîn têkoşer e :

Kurdino, merdino, pir xweş e serxwebûnEw demên tar û teng ko me dîn vane çûn

Dest bidin hev hemî pêş kevin em hemîDa biçin bo welat yan mirin yan felat

Roj li me hate der, zû şiyar bûn ji xewEv dema ceng û şer, paş ketin êdî hew

Dest bidin hev hemî pêş kevin em hemîDa biçin bo welat yan mirin yan felat

Ab. Şi'ra Cegerxwîn ronîkir e : Ji ber şer û êrîşên lejkerî yên Romî,Bîzansî, Mongolî, Ereb û h.d. welatê me Kurda timî biye ciyê talan û tajanê,dû û dûxanê. Di zemanê Osmanî û dewleta Kemalîst de jî çi bigre ji dehsalan carekê ev hatiye carîkirin. Herçend me serî li ber dijminên xwedananîbe jî, ji aliyê lejkerî ve em têkçûne. Di vê têkcûnê de hebûna me yamadî yanî dewlemendiya me ya aborî ji aliyê talankiran ve hatiye maliştin.Di pey vê têkçûnê de gelê me li jiyan û aboriya xwe xebitiye, piçek piştaxwe rast kiriye dîsa bi ser de lehiya êrîşeke nû hatiye. Gava şerê lejkerî liSêrtê, Hekarê biye ew der ji xwe hatine talankirinê lêbelê pê re jî KurdênSêwas û Malatyayê jî bi riya bertîlên şexsî an alîkariya ji bo dewletê hatine

20

Page 23: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

talankirinê. Ev bûyer bi sedsalan her wisa berdewam biye. Xizanî makanezanînê ye. Hingî em têk çûne em xizan bûne, hingî em xizan bûne emnezan mane. Xurafe û baweriyên pûç di tarîtiya vê nezaniyê de xwe li merapêçane. Cegerxwîn bi vê zane û lewra di her firsetî de dixwaze gelê xweronî bike :

Bes e paçik ji guh derxe çi hawar û çi qîrîn eXwe rapêçe ji bo cengê bi zor heqê xwe bistîne

Dizî û cirm û bêş û zor, bes e milet li te şerm eDema tang û firoka ye, çi xiş t û def û tizbî ne ?

Bixwîne da ku serbest bî, bi xurtî bighê doza xweBinêr her tişt li dinyayê wekî cenga Filestîn e.

Cegerxwîn tim dikî qêrîn, sitem dimrî bi hikmê demJi min bawer ke ey milet nebê dîn e ne bê dîn e.

Di ronîkirina xwe de Cegerxwîn rexnekir e jî :

Nifrînekê ji Yezdan dikim, tu bêje amînŞêx û melayên Kurdan belengaz û geda bin

Lewra yekî ji wana qanûn bi zarê kurdîJi bo me çênekir e qet, ji ber vê em nezanin

Feqî bi xwe nezan e, seyda dinêrî qamûsHer yek bi dil dibêjin em miftiyê zeman in.

Bi kurdî ger bixwînin bê renc û bê giranîBê qeyd û şerh û haşî cahil bi xwe dizanin.

Ac. Şi'ra Cegerxwîn qîrîn, hawar û gaziya gelê kurd e : li ber çavêdinyayê, li ber çavê azadîxwaz, demokrasîxwaz, aşîtîxwazên dinyayê welatêKurda dû û dûxan, gelê kurd li ber zor û sitemê di gola xwînê de bê dost ûheval û perîşan e. Mafê gelê Kurd ê di dest de bi tenê qîrîn û gazina wîdimîne. Diqîre ka ku dengê wî bibihîzin, ka ku yên ji wî bi xwe dengê xwebibihîzin :

21

talankirinê. Ev bûyer bi sedsalan her wisa berdewam biye. Xizanî makanezanînê ye. Hingî em têk çûne em xizan bûne, hingî em xizan bûne emnezan mane. Xurafe û baweriyên pûç di tarîtiya vê nezaniyê de xwe li merapêçane. Cegerxwîn bi vê zane û lewra di her firsetî de dixwaze gelê xweronî bike :

Bes e paçik ji guh derxe çi hawar û çi qîrîn eXwe rapêçe ji bo cengê bi zor heqê xwe bistîne

Dizî û cirm û bêş û zor, bes e milet li te şerm eDema tang û firoka ye, çi xiş t û def û tizbî ne ?

Bixwîne da ku serbest bî, bi xurtî bighê doza xweBinêr her tişt li dinyayê wekî cenga Filestîn e.

Cegerxwîn tim dikî qêrîn, sitem dimrî bi hikmê demJi min bawer ke ey milet nebê dîn e ne bê dîn e.

Di ronîkirina xwe de Cegerxwîn rexnekir e jî :

Nifrînekê ji Yezdan dikim, tu bêje amînŞêx û melayên Kurdan belengaz û geda bin

Lewra yekî ji wana qanûn bi zarê kurdîJi bo me çênekir e qet, ji ber vê em nezanin

Feqî bi xwe nezan e, seyda dinêrî qamûsHer yek bi dil dibêjin em miftiyê zeman in.

Bi kurdî ger bixwînin bê renc û bê giranîBê qeyd û şerh û haşî cahil bi xwe dizanin.

Ac. Şi'ra Cegerxwîn qîrîn, hawar û gaziya gelê kurd e : li ber çavêdinyayê, li ber çavê azadîxwaz, demokrasîxwaz, aşîtîxwazên dinyayê welatêKurda dû û dûxan, gelê kurd li ber zor û sitemê di gola xwînê de bê dost ûheval û perîşan e. Mafê gelê Kurd ê di dest de bi tenê qîrîn û gazina wîdimîne. Diqîre ka ku dengê wî bibihîzin, ka ku yên ji wî bi xwe dengê xwebibihîzin :

21

Page 24: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Welatê Kurda tev xêr û bêr eHemî maden e tev zîv û zêr eLê çi bikim îro maye j'xelkê re

Welatê Kurda hemî çîmen eEgîd û ş êr û piling tê heneHemî heval û pismamê me ne

Koma miletan ma qey tu ker îÇavê te kor e tu l'me nanêrîYaxud dijmin î, ji me nagerî

Gunhê me çi ye bo çi deng nakîPirsê ji halê me Kurdan nakîEm kêm ketine, tu me ranakî

Ma ne hêja ye, em herdem ba kinAx û xweliyê bi ser xwe dakinYan bibne dewlet, yan bêne kuş tinYan dilxweş bimrin, yan dil bi matem.

***

Xakî Kurdistan bi qurban pir ciwan û paqij îXwîn rijandin pir kurên te wa li her alî rijîMiletê kurd ta ku sax e ew ji vê rê nagerî

aferî... aferî...Qadî Mihemed aferî

Ey Tirûman kuş tina Qadî Mihemed ka çi ye ?

Qey edalet tim wisa ye, hukmê dîmûkratî yeLê bi kuştin û bi zîndan miletê kurd namirî

aferî... aferî...Qadî Mihemed aferî

Meriv dikare şi'rên siyasî û komelayetî yên Cegerxwîn li gora temayênwan bi vî awayî par veke :

1. Li ser rizgariya Kurdistanê2. Li ser yekîtiya an yekîtîxwaziya gelê kurd

22

Welatê Kurda tev xêr û bêr eHemî maden e tev zîv û zêr eLê çi bikim îro maye j'xelkê re

Welatê Kurda hemî çîmen eEgîd û ş êr û piling tê heneHemî heval û pismamê me ne

Koma miletan ma qey tu ker îÇavê te kor e tu l'me nanêrîYaxud dijmin î, ji me nagerî

Gunhê me çi ye bo çi deng nakîPirsê ji halê me Kurdan nakîEm kêm ketine, tu me ranakî

Ma ne hêja ye, em herdem ba kinAx û xweliyê bi ser xwe dakinYan bibne dewlet, yan bêne kuş tinYan dilxweş bimrin, yan dil bi matem.

***

Xakî Kurdistan bi qurban pir ciwan û paqij îXwîn rijandin pir kurên te wa li her alî rijîMiletê kurd ta ku sax e ew ji vê rê nagerî

aferî... aferî...Qadî Mihemed aferî

Ey Tirûman kuş tina Qadî Mihemed ka çi ye ?

Qey edalet tim wisa ye, hukmê dîmûkratî yeLê bi kuştin û bi zîndan miletê kurd namirî

aferî... aferî...Qadî Mihemed aferî

Meriv dikare şi'rên siyasî û komelayetî yên Cegerxwîn li gora temayênwan bi vî awayî par veke :

1. Li ser rizgariya Kurdistanê2. Li ser yekîtiya an yekîtîxwaziya gelê kurd

22

Page 25: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

3. Pesnê qehremanên tarîxî-mîtolojîk ên kurd û îranî4. Êrîşên li dijî şêx, axa, beg û dewlemendên ku li ber yekîtiya gelê kurd

û rizgariya Kurdistanê bend in û tevkarê dijmin in.5. Aşîtî û demokrasîxwaziya cîhanê6. Li ser têkoşîna çîna proletar û gundiyan7. Şîretên li ser pîr û pergal, rabûn û rûniştinê.Şi'rên wî yên siyasî komelayetî bi piranî bi mebesta propaganda û

ajîtasyonê hatine nivisandinê. Ji ber vî çendî dengê wan gurr e. Yênxwendina li meydan û kolana ne, yên li xwexistin û serxwerabûnê ne.

B. Şi'rên evîndariyê : şi'rên Seyda yên evîndariyê di du tofan de berhevdibin. Tofa pêşîn ew in ku dilketiya Seyda jin e an keç e, lêbelê ev jin, keçan dayik bi xwe sembola Kurdistanê ne. Di xwendina şi'rên ji vî celebî gavaçêl li dilketiya xwe dike, jineke bi ser û sinc, bi laş û gewde dixuyê. Lêbelêev jina ji aliyê Seyda ve hembêzkirî û li ber ramîsana nişka ve dibe «dayikawelat», «dayika Kurdistan». Şi'rên wî yên ji vê tofê, meriv dikare bêje kuberdewama şi'ra me ya klasîk e, bi vê têveliyê ku di şi'ra klasîk de «Xwedê»di ya Cegerxwîn de cihê xwe daye «welat» an «Kurdistanê».

Şi'rên wî yên tofa diduyan rasterast yên li ser evîna muşexes (konkret)e. Dilketiya Seyda jineke an keçeke zindî ye : bi çente, qundere, kember,bazin, guhar e. Bi Seyda re li konser, meyxane û tiyatroyê ye, di locayê decarina bi hev şadibin. Bi hev re şerabê vedixwin, Seyda bi sêvên wêdileyize.

Şi'rên Seyda yên tofa pêşiyê dûmahîka şi'ra me ya klasîk e ku şa'ir evînaxwe ya beşerî ji ber şerm û fediya dinyayê ku bixwesta jî nikaribû bianiyaziman, çêl lê bikira. Kirasê Xwedê li dilketiya xwe kirin meşrûiyetê didaevîna şa'ir. Ku meriv hin şi'rên Cizîrî ji «kirasê Xwedetiyê» bişêlihîne, ewêrasterast bibin şi'rên evîndariya beşerî, belkî piçek bîhna mustehceniyê jî jêbên. Seydayê Cegerxwîn vî «kirasê Xwedetiyê» jê şêlihandiye, lêbelê«kirasê welat an Kurdistanê» lêkiriye.

Di şi'rên tofa diduyan de Seyda rêçika evîndariya folklorîk ajotiye. Distranên folklorîk an gelêrî yên kurdî de ji hezkirina keç û xort, jin û mêr retixûbek kişandî tune. Nemaze di dûrikan de ji navê berjêr û ji navê berjorewçend tişt têne gotinê ku yên hîn nebûyî ji berê şerm dikin. Ji aliyê biserbestî gotina li ser evîna beşerî Seyda rêçika folklorê ajotiye, lê di aliyêform, aheng û gotinê de en'eneya xezelê meşandiye.

23

3. Pesnê qehremanên tarîxî-mîtolojîk ên kurd û îranî4. Êrîşên li dijî şêx, axa, beg û dewlemendên ku li ber yekîtiya gelê kurd

û rizgariya Kurdistanê bend in û tevkarê dijmin in.5. Aşîtî û demokrasîxwaziya cîhanê6. Li ser têkoşîna çîna proletar û gundiyan7. Şîretên li ser pîr û pergal, rabûn û rûniştinê.Şi'rên wî yên siyasî komelayetî bi piranî bi mebesta propaganda û

ajîtasyonê hatine nivisandinê. Ji ber vî çendî dengê wan gurr e. Yênxwendina li meydan û kolana ne, yên li xwexistin û serxwerabûnê ne.

B. Şi'rên evîndariyê : şi'rên Seyda yên evîndariyê di du tofan de berhevdibin. Tofa pêşîn ew in ku dilketiya Seyda jin e an keç e, lêbelê ev jin, keçan dayik bi xwe sembola Kurdistanê ne. Di xwendina şi'rên ji vî celebî gavaçêl li dilketiya xwe dike, jineke bi ser û sinc, bi laş û gewde dixuyê. Lêbelêev jina ji aliyê Seyda ve hembêzkirî û li ber ramîsana nişka ve dibe «dayikawelat», «dayika Kurdistan». Şi'rên wî yên ji vê tofê, meriv dikare bêje kuberdewama şi'ra me ya klasîk e, bi vê têveliyê ku di şi'ra klasîk de «Xwedê»di ya Cegerxwîn de cihê xwe daye «welat» an «Kurdistanê».

Şi'rên wî yên tofa diduyan rasterast yên li ser evîna muşexes (konkret)e. Dilketiya Seyda jineke an keçeke zindî ye : bi çente, qundere, kember,bazin, guhar e. Bi Seyda re li konser, meyxane û tiyatroyê ye, di locayê decarina bi hev şadibin. Bi hev re şerabê vedixwin, Seyda bi sêvên wêdileyize.

Şi'rên Seyda yên tofa pêşiyê dûmahîka şi'ra me ya klasîk e ku şa'ir evînaxwe ya beşerî ji ber şerm û fediya dinyayê ku bixwesta jî nikaribû bianiyaziman, çêl lê bikira. Kirasê Xwedê li dilketiya xwe kirin meşrûiyetê didaevîna şa'ir. Ku meriv hin şi'rên Cizîrî ji «kirasê Xwedetiyê» bişêlihîne, ewêrasterast bibin şi'rên evîndariya beşerî, belkî piçek bîhna mustehceniyê jî jêbên. Seydayê Cegerxwîn vî «kirasê Xwedetiyê» jê şêlihandiye, lêbelê«kirasê welat an Kurdistanê» lêkiriye.

Di şi'rên tofa diduyan de Seyda rêçika evîndariya folklorîk ajotiye. Distranên folklorîk an gelêrî yên kurdî de ji hezkirina keç û xort, jin û mêr retixûbek kişandî tune. Nemaze di dûrikan de ji navê berjêr û ji navê berjorewçend tişt têne gotinê ku yên hîn nebûyî ji berê şerm dikin. Ji aliyê biserbestî gotina li ser evîna beşerî Seyda rêçika folklorê ajotiye, lê di aliyêform, aheng û gotinê de en'eneya xezelê meşandiye.

23

Page 26: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

H. JI ALIYÊ TESE Û PÎVANÊ VE

Çi yên siyasî-komelayetî çi yên evîndariyê şi'rên Cegerxwîn ji aliyêteşeyên (form) xwe ve klasîk in. Piraniya wan bi teşeyê xezel û mesnewîhatine nivisandinê. Wekî Paul Robson mustezadên serbest û hirt ênmustezad jî hene. Wekî dinê bi teşeyê musammat jî şi'rên wî hene ku evgişt ji aliyê teşe ve teşeyên klasîk in. Ji bilî vana Seyda bi teşeyê dûrikên bertembûrê jî çend şi'r nivisandiye ku «Ji Hevalekê re», «Gulperî», «PadîşehaEvînê» ji vana çend numûne ne.

Ji aliyê pîvanê (wezin) de şi'rên Seyda piranî bi erûzê ne.Çi ji aliyê teşe çi ji aliyê pîvanê de şi'ra Cegerxwîn şi'reke nû nîne, bi

maneya kevinî klasîk e. Lê divê meriv vê jî ji bîr neke heke ew bi teşe ûpîvana xwe ji ya kevin awarte biwa ji aliyê xelkê ve belkî ewçend nehatagirtin û hezkirinê, di xwendina li meydan û kolanan belkî ewçend tesîr li gelnekira.

m. JI ALIYÊ NÛYÎTÎ Û KEVINTrYÊ VE

1. Ji aliyê teşe, pîvan, deng û ahengê ve şi'ra Cegerxwîn şi'ra Cizîrî ya bêmîstîsîzm, ya jiyana sedsala me ye. Qalib kevin e ruh nûjen e.

2. Ji aliyê ziman û xîtabî xelkê kirinê de Cegerxwîn Bateyî yê sedsalame ye. Bi zimanekî ku herkes jê têbigihîje û bi mebesta propagandayê herdûjî şi'r nivisandine. Bateyî propaganda dînî, ya hezretî Muhemed dikir,Cegerxwîn ya rizgariya Kurdistanê dike.

3. Xanî fikra dewlet danînê bi diyarî berpêşî miletê kurd kiriye. LêbelêXanî di vê de bêtir wek alim, fîlozof û dîplomat xebatê kiriye. Xanî dayetî ûmamostayiya vê fikrê kiriye, lê Cegerxwîn mîlîtan û ajîtatorê vê dozê ye :

gotina xwe rasterast bi hêrs, qîrîn û navtêdanê dibêje. Ji bona ku meriv jiXanî fêm bike divê ku meriv xwenda û zana be, lê ji bona fêmkirina jiCegerxwîn ne hewce ye ku meriv xwenda û zana be. Herdû jî hunererê(sen'et) kirine xizmeta siyasetê û civakê, lê hunera Xanî arîstokrat e, yaCegerxwîn gelêrî ye.

IV. JI ALIYÊ FELSEFA JTYANE VE

Di şi'ra kurmanciya bakur de şa'irê pêşîn ku felsefa jiyanê ya komelayetîû şi'ra kevin girtiye avêtiye, Cegerxwîn e. Di hoyên îroyîn de ev ji me regelek manîdar neyê jî, di hoyên salên 1920 hetanî 1960 yên Kurdistanê de

24

H. JI ALIYÊ TESE Û PÎVANÊ VE

Çi yên siyasî-komelayetî çi yên evîndariyê şi'rên Cegerxwîn ji aliyêteşeyên (form) xwe ve klasîk in. Piraniya wan bi teşeyê xezel û mesnewîhatine nivisandinê. Wekî Paul Robson mustezadên serbest û hirt ênmustezad jî hene. Wekî dinê bi teşeyê musammat jî şi'rên wî hene ku evgişt ji aliyê teşe ve teşeyên klasîk in. Ji bilî vana Seyda bi teşeyê dûrikên bertembûrê jî çend şi'r nivisandiye ku «Ji Hevalekê re», «Gulperî», «PadîşehaEvînê» ji vana çend numûne ne.

Ji aliyê pîvanê (wezin) de şi'rên Seyda piranî bi erûzê ne.Çi ji aliyê teşe çi ji aliyê pîvanê de şi'ra Cegerxwîn şi'reke nû nîne, bi

maneya kevinî klasîk e. Lê divê meriv vê jî ji bîr neke heke ew bi teşe ûpîvana xwe ji ya kevin awarte biwa ji aliyê xelkê ve belkî ewçend nehatagirtin û hezkirinê, di xwendina li meydan û kolanan belkî ewçend tesîr li gelnekira.

m. JI ALIYÊ NÛYÎTÎ Û KEVINTrYÊ VE

1. Ji aliyê teşe, pîvan, deng û ahengê ve şi'ra Cegerxwîn şi'ra Cizîrî ya bêmîstîsîzm, ya jiyana sedsala me ye. Qalib kevin e ruh nûjen e.

2. Ji aliyê ziman û xîtabî xelkê kirinê de Cegerxwîn Bateyî yê sedsalame ye. Bi zimanekî ku herkes jê têbigihîje û bi mebesta propagandayê herdûjî şi'r nivisandine. Bateyî propaganda dînî, ya hezretî Muhemed dikir,Cegerxwîn ya rizgariya Kurdistanê dike.

3. Xanî fikra dewlet danînê bi diyarî berpêşî miletê kurd kiriye. LêbelêXanî di vê de bêtir wek alim, fîlozof û dîplomat xebatê kiriye. Xanî dayetî ûmamostayiya vê fikrê kiriye, lê Cegerxwîn mîlîtan û ajîtatorê vê dozê ye :

gotina xwe rasterast bi hêrs, qîrîn û navtêdanê dibêje. Ji bona ku meriv jiXanî fêm bike divê ku meriv xwenda û zana be, lê ji bona fêmkirina jiCegerxwîn ne hewce ye ku meriv xwenda û zana be. Herdû jî hunererê(sen'et) kirine xizmeta siyasetê û civakê, lê hunera Xanî arîstokrat e, yaCegerxwîn gelêrî ye.

IV. JI ALIYÊ FELSEFA JTYANE VE

Di şi'ra kurmanciya bakur de şa'irê pêşîn ku felsefa jiyanê ya komelayetîû şi'ra kevin girtiye avêtiye, Cegerxwîn e. Di hoyên îroyîn de ev ji me regelek manîdar neyê jî, di hoyên salên 1920 hetanî 1960 yên Kurdistanê de

24

Page 27: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

gelek gelek manîdar e. Şa'irekî ku ji melatiyê hatiye, bi salan bi vê felsefakevnare ya di ruhê mirovan de hestî-girtî xwendin û gihîştina xwe biriyeserî, belkî heta wê demê ew û felsefa nûjen a rojava qet rûbarê hevûdunebûbin, di nav komela kurdî de bi carekê radibe li dijî prensîbên bingehînên vê felsefê derdikeve. Li hember «La hewla wela quwete îla bîlahî-1 elî yulezîm», «Er rizqû 'el-ellah», «E1 qeder la muxeyyer», «La rahetî fîd-dunya» ;

ji bona ku miletê kurd, karkêr û gundî, mirovên li dinyayê ji sitem ûbindestiyê bifilitin, di dinyake xweş û şîrîn de bi hev re bijîn rabûn û qîrîn,navtêdan di komelake mîna komela kurdî paşvemayî de tiştekî hindik û hêsanîne, rasterast şoreşa bîr û ramanî ye. Gava ku meriv bide bîra xwe dihoyên îroyîn yên 1986 de tevî pêstûrî û sitema kemalîzmê li ser dezgeh ûdamezranên dînî yên Tirkiyê, ji bo ray stendinê partiyên Sosyal Demokratênendam an nîvendamên Enternasyonala Sosyalîst diçin xwe davêjin şêxênBîngolê, Bedlîsê, di ber wan digerin. Hebûna van «şêx», «dede», «pîr» ûruhbanan, nîşana bi hêz bûn vê felsefa kevin û hê ji hev nebişkifîna avahiyakomelayetiya kevnare ye. Di vê rewşê û di hoyên 1920, 30, 40, 50yan de bêpiştgiriya siyaset an îdeolojiya resmî ya dewletekê li hember vê felsefakevin têkoşîn barekî giran, karekî zehmet e.

Ruhê ku jiyanê dide ş i'rên siyasî û komelayetî yên Cegerxwîn ev felsefawî ye. Ev felsefa wî ye ku bizota têkoşînê û ji kurdbûna xwe nefedîkirinê,berevajî ji kurd-bûna xwe serê bilind ragirtinê da nifşa me.

BÊŞANSIYA CEGERXWÎN

Rewşenbîrên hevalên Cegerxwîn yên wekî Bedir-Xaniyan,Cemîlpaş azadeyan li îstanbûlê, li Ewrûpayê xwendina li gora hoyên wê rojêya bilind û nûjen xwendibûn. Bi hindikî bi çend zimanên rojavayî zanibûn,ew û kultura rojava rûbarî hevûdu bûbûn. Bi hindikî di aliyê şi'r û edebiyatêde naskiriyên Namik Kemal, Tevfik Fikret û Halit Ziya bûn ku ev jî neynikaedebiyata fransiz ya li Dewleta Alî Osman bûn. îstanbûl merkeza tevgerahuner û edebiyatê bû. Cegerxwîn ji van îmkanên hevalên xwe bêpar bû.Teoriya wî ya edebiyatê teoriya belaxeta li hucrik û medreseyan, ya dinavbera melayan de bû. Feqehên ji malan şîv berhevkir, melayên mirî-şo nebi alîkariya hin «musulmanên ehlê xêr» be, nikarin kitêbên xwe yênxwendinê bikirin, di ku de ewê kitêbên kultura giştî ya ji dervayê xwendinamecbûrî an yên li ser huner û edebiyata nûjen bikirin.

Cegerxwîn di van hoyan de jî. Di jiyana xwe de timî çi bigre «qaçax»bû. Gava ku Nazim Hikmet ji Tirkiyê reviya cihekî mîna Sovyetê lê sitarîkir, lêbelê cihekî ku li Cegerxwîn sitarî bikira tunebû. Ne Tirkiye, ne Sûriyê,ne îraq û heta şoreşa 1961-1975 jî lê sitariyê nekir.

25

gelek gelek manîdar e. Şa'irekî ku ji melatiyê hatiye, bi salan bi vê felsefakevnare ya di ruhê mirovan de hestî-girtî xwendin û gihîştina xwe biriyeserî, belkî heta wê demê ew û felsefa nûjen a rojava qet rûbarê hevûdunebûbin, di nav komela kurdî de bi carekê radibe li dijî prensîbên bingehînên vê felsefê derdikeve. Li hember «La hewla wela quwete îla bîlahî-1 elî yulezîm», «Er rizqû 'el-ellah», «E1 qeder la muxeyyer», «La rahetî fîd-dunya» ;

ji bona ku miletê kurd, karkêr û gundî, mirovên li dinyayê ji sitem ûbindestiyê bifilitin, di dinyake xweş û şîrîn de bi hev re bijîn rabûn û qîrîn,navtêdan di komelake mîna komela kurdî paşvemayî de tiştekî hindik û hêsanîne, rasterast şoreşa bîr û ramanî ye. Gava ku meriv bide bîra xwe dihoyên îroyîn yên 1986 de tevî pêstûrî û sitema kemalîzmê li ser dezgeh ûdamezranên dînî yên Tirkiyê, ji bo ray stendinê partiyên Sosyal Demokratênendam an nîvendamên Enternasyonala Sosyalîst diçin xwe davêjin şêxênBîngolê, Bedlîsê, di ber wan digerin. Hebûna van «şêx», «dede», «pîr» ûruhbanan, nîşana bi hêz bûn vê felsefa kevin û hê ji hev nebişkifîna avahiyakomelayetiya kevnare ye. Di vê rewşê û di hoyên 1920, 30, 40, 50yan de bêpiştgiriya siyaset an îdeolojiya resmî ya dewletekê li hember vê felsefakevin têkoşîn barekî giran, karekî zehmet e.

Ruhê ku jiyanê dide ş i'rên siyasî û komelayetî yên Cegerxwîn ev felsefawî ye. Ev felsefa wî ye ku bizota têkoşînê û ji kurdbûna xwe nefedîkirinê,berevajî ji kurd-bûna xwe serê bilind ragirtinê da nifşa me.

BÊŞANSIYA CEGERXWÎN

Rewşenbîrên hevalên Cegerxwîn yên wekî Bedir-Xaniyan,Cemîlpaş azadeyan li îstanbûlê, li Ewrûpayê xwendina li gora hoyên wê rojêya bilind û nûjen xwendibûn. Bi hindikî bi çend zimanên rojavayî zanibûn,ew û kultura rojava rûbarî hevûdu bûbûn. Bi hindikî di aliyê şi'r û edebiyatêde naskiriyên Namik Kemal, Tevfik Fikret û Halit Ziya bûn ku ev jî neynikaedebiyata fransiz ya li Dewleta Alî Osman bûn. îstanbûl merkeza tevgerahuner û edebiyatê bû. Cegerxwîn ji van îmkanên hevalên xwe bêpar bû.Teoriya wî ya edebiyatê teoriya belaxeta li hucrik û medreseyan, ya dinavbera melayan de bû. Feqehên ji malan şîv berhevkir, melayên mirî-şo nebi alîkariya hin «musulmanên ehlê xêr» be, nikarin kitêbên xwe yênxwendinê bikirin, di ku de ewê kitêbên kultura giştî ya ji dervayê xwendinamecbûrî an yên li ser huner û edebiyata nûjen bikirin.

Cegerxwîn di van hoyan de jî. Di jiyana xwe de timî çi bigre «qaçax»bû. Gava ku Nazim Hikmet ji Tirkiyê reviya cihekî mîna Sovyetê lê sitarîkir, lêbelê cihekî ku li Cegerxwîn sitarî bikira tunebû. Ne Tirkiye, ne Sûriyê,ne îraq û heta şoreşa 1961-1975 jî lê sitariyê nekir.

25

Page 28: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Şa'ir, nivîskar, hunermend ku dîsa dîsa nexwîne, negere, nebîne lênekoledê çawa pêşve bibe ? Ku ew pêşve nebe dê çawa bikare tiştên nûtir û hêjatirbiafirîne ? Ji Sûriyê heta îraqê, ji îraqê heta Lubnanê, ji Lubnanê heta SwêdêCegerxwîn ji ber zor û sitemê reviya, ne ku geriya. Ev ger ne gera kulturîbû, lê reya zerûrî bû. Loma ji dîwana diduyan Sewra Azadî pê de êdînûyîtiyek, xweberiyek di şi'rên wî de dîtin, dengekî nûtir bihîstin zor e.

GOTTNA DAWÎ YA VÊ NIVÎSARÊ

Şi'ra kurmanciya bakur ku bi şi'ra Cizîrî li asoyê edebiyata me geş bûbû,bi şi'ra Xanî kete xizmeta îdeolojiya milî. Di pey Xanî de hebûneke xurtnîşan neda, di nav mirin û jiyanê de ma. Cegerxwîn bi giyaneke nû jiyanêdayê, şi'rê ji dîwan î dîwanxana derxist, bire meydan û kolanan.

Cegerxwîn rûpela dîdaktîzmê li şi'ra kurmancî zêde kir. DîdaktîzmaCegerxwîn di hindava guhartina rewşa siyasî û komelayetî de ye : hişyarkire, ronîkir e, têkoşer e. Heta şoreşa Kurdistanê serkeve wê şi'ra Cegerxwîn jiaktueliya xwe, ji jîndariya xwe tu tiş tekî winda neke, wê her van erkên xwebi cih bîne û bi wî awayî jî Cegerxwîn dê bijî.

26

Şa'ir, nivîskar, hunermend ku dîsa dîsa nexwîne, negere, nebîne lênekoledê çawa pêşve bibe ? Ku ew pêşve nebe dê çawa bikare tiştên nûtir û hêjatirbiafirîne ? Ji Sûriyê heta îraqê, ji îraqê heta Lubnanê, ji Lubnanê heta SwêdêCegerxwîn ji ber zor û sitemê reviya, ne ku geriya. Ev ger ne gera kulturîbû, lê reya zerûrî bû. Loma ji dîwana diduyan Sewra Azadî pê de êdînûyîtiyek, xweberiyek di şi'rên wî de dîtin, dengekî nûtir bihîstin zor e.

GOTTNA DAWÎ YA VÊ NIVÎSARÊ

Şi'ra kurmanciya bakur ku bi şi'ra Cizîrî li asoyê edebiyata me geş bûbû,bi şi'ra Xanî kete xizmeta îdeolojiya milî. Di pey Xanî de hebûneke xurtnîşan neda, di nav mirin û jiyanê de ma. Cegerxwîn bi giyaneke nû jiyanêdayê, şi'rê ji dîwan î dîwanxana derxist, bire meydan û kolanan.

Cegerxwîn rûpela dîdaktîzmê li şi'ra kurmancî zêde kir. DîdaktîzmaCegerxwîn di hindava guhartina rewşa siyasî û komelayetî de ye : hişyarkire, ronîkir e, têkoşer e. Heta şoreşa Kurdistanê serkeve wê şi'ra Cegerxwîn jiaktueliya xwe, ji jîndariya xwe tu tiş tekî winda neke, wê her van erkên xwebi cih bîne û bi wî awayî jî Cegerxwîn dê bijî.

26

Page 29: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

BfRANtNÊN IHSAN NÛRÎ PAŞA (V)

Roja din qomandarê kurd zanî ku tîpek hêzên Yekîtiya Sovyetî ji bo yarîdeya bihêzên pelamader ên Dewleta Tirkiyê ji çemê Aras derbas bûye, palên bakurêrohelat ên Agriya Piçûk dagir kirine. Ev êdî ji bona têkoşeran girîng nebû, ji ber kuew li nav deryaya neyar ketibûn, ava wê deryayê ji bona xeniqandina wan zehf zehfbû, çiqas zêdetir bibûya bê tefawut bû. Têkoşerên Agrî li pêşiya ev hêzên mezin ûhevkariya dewletên Sovyet û Iranê bi dewleta Tirkiyê ji bo jinavbirina* navendatêkoşerên kurd ên azad têgihîştibûn ku bergiriya qors hêç kelk û faîde nîne. Bitaybetî ku jin û zaro ji hemû aliyan de ketibûn bin guleyên neyar, rizgarkirina wangelek giran bû, dîsa dilê wan nedihejiya. Serokên Agrî civînek pêk anîn û paşaxaftin û wurdbûnan* qerar dan ku ku ta giyanê wan heye ji Agrî dernekevin, şerdirêjî bidin û bergiriya Agrî bikin. Biryar dane ku paş teqîna fişenga dawîn bi xencerû kulm bikevine nav neyar. Wan ên ku dixwazin kela azadî ya Kurdan helşînin zikêwan bidirrînin, bi diran tike tike bikin, bi hevra bimirin, ev rêya azadî ya neteweyî kuêdî nikarin ta amancê bipîvin, qenebe bi bîreweriya xwe ku hatine kuştin biserbilindî û nebezî ji bona girtina mafên neteweyî yên kurd bi diyarî bi cî bihêlin, taser meşqê ji bona ên mayî û zar û piçûkanên neteweyê kurd bin.

Çi çak dibû wan ên ku meznayetiya hissa canbihurî ya kurd li pênava destxistinû parastina azadiya neteweyî ya xwe de dudil in, bawer nakin, vê menzera bişehamet bi çavê xwe bidîtina. Mîna ku çiya û newalên Agrî bi lawên xwe hemawazbûne dibêjin :

Neyzeyên Tirkan dirandin zikanJi xwîna Kurdan sor bûn newalanDengê tifingan çiyayan hildanMêrxasên welat hawarbigihên

DERYA NEYARAN

Pelamarên dilêran ên Kurdan dest pê kiribûn, Belam çi faîde ! Wekî guleyek li

nav deryayê bavêjin di pêlên xeşîmgîn de dişkevt, diçû êdî nedizvirî, li dawiyê

27

BfRANtNÊN IHSAN NÛRÎ PAŞA (V)

Roja din qomandarê kurd zanî ku tîpek hêzên Yekîtiya Sovyetî ji bo yarîdeya bihêzên pelamader ên Dewleta Tirkiyê ji çemê Aras derbas bûye, palên bakurêrohelat ên Agriya Piçûk dagir kirine. Ev êdî ji bona têkoşeran girîng nebû, ji ber kuew li nav deryaya neyar ketibûn, ava wê deryayê ji bona xeniqandina wan zehf zehfbû, çiqas zêdetir bibûya bê tefawut bû. Têkoşerên Agrî li pêşiya ev hêzên mezin ûhevkariya dewletên Sovyet û Iranê bi dewleta Tirkiyê ji bo jinavbirina* navendatêkoşerên kurd ên azad têgihîştibûn ku bergiriya qors hêç kelk û faîde nîne. Bitaybetî ku jin û zaro ji hemû aliyan de ketibûn bin guleyên neyar, rizgarkirina wangelek giran bû, dîsa dilê wan nedihejiya. Serokên Agrî civînek pêk anîn û paşaxaftin û wurdbûnan* qerar dan ku ku ta giyanê wan heye ji Agrî dernekevin, şerdirêjî bidin û bergiriya Agrî bikin. Biryar dane ku paş teqîna fişenga dawîn bi xencerû kulm bikevine nav neyar. Wan ên ku dixwazin kela azadî ya Kurdan helşînin zikêwan bidirrînin, bi diran tike tike bikin, bi hevra bimirin, ev rêya azadî ya neteweyî kuêdî nikarin ta amancê bipîvin, qenebe bi bîreweriya xwe ku hatine kuştin biserbilindî û nebezî ji bona girtina mafên neteweyî yên kurd bi diyarî bi cî bihêlin, taser meşqê ji bona ên mayî û zar û piçûkanên neteweyê kurd bin.

Çi çak dibû wan ên ku meznayetiya hissa canbihurî ya kurd li pênava destxistinû parastina azadiya neteweyî ya xwe de dudil in, bawer nakin, vê menzera bişehamet bi çavê xwe bidîtina. Mîna ku çiya û newalên Agrî bi lawên xwe hemawazbûne dibêjin :

Neyzeyên Tirkan dirandin zikanJi xwîna Kurdan sor bûn newalanDengê tifingan çiyayan hildanMêrxasên welat hawarbigihên

DERYA NEYARAN

Pelamarên dilêran ên Kurdan dest pê kiribûn, Belam çi faîde ! Wekî guleyek li

nav deryayê bavêjin di pêlên xeşîmgîn de dişkevt, diçû êdî nedizvirî, li dawiyê

27

Page 30: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

xurekê avê dibû. Li rastî de tenasubê hejmara hêzên Kurd û Tirk dilopek av li navderya bû. Jiyan hêjahiya xwe ji çeng dabû, kuştin û kujran karekê adî bûbû. Li berêbakur ji aliyê Qorxan bi çiyayê Kûpgol ku bi destên Tirkan ketibû rikêbên qors kirin,hin ciyan girtin, Tirkan bi aliyê Qabaq Tepe paşekêş kirin, aliyek bi Mîx Tepe aliyêdin bi zinya Agrî şalavayeke xurt birin, neyar pare direviya, belam beramberêhejmareke bêhisab ê neyar akamê* ku dixwastin bi dest nehat. Dîl ku digirtin çekênwan distendin û wan di cî de berdidan. Ew navçeya ku di destên Agriyiyan mabû,şewat tê nebû, av jî kêm bû, birçîtî zêde dibû. Çend rojek her çawa bû, şer dirêjîkêşa. Frokeyên tirk kela azadî ya Kurdistan timî bombaran dikirin, qurban zor bûn.Birîndarê kurd di ev halê şerpezeyî de jî dîsa vîneyeke* azayetî û bicergî nîşandida, bomb hestiyê çongê wî çend tike kiribû, hêviya jîna wî nemabû kuparepareyê wan ên çongê şikesteyê xwe li pêşiya wan ên ku hatibûn serî dilivî,çaxê qomandar li halê wî pirsî gote wî : "Ez zehf pîr im, çak dizanim ev birîna minêdî çak nabe, ezê bimirim, şukir ji Xwedê dikim îro me qurbanê riya azadiya kurdkir, hêç xesarek din bi zariyên Agrî nehat, têkoşeran parast." Min ji wî re negot EdoEmkî hatiye kuştin.

Paş çend roj hêzên Agrî ji tariya şevê kelk girt, xwe bi nêzikê bajêrê Başkendgihand. Başkend li bakûrê rohelata Agrî û rohelata deşta Ixdirê, navenda navçeyaAraliq bû, rûniştevanên wê tirkziman, nêzikî çemê Aras -sînorê Sovyet- bû. Berîbeyanî şer dest pê kir û saetek paş derketina tavê hêzên Kurd bajêr dagir kirin.Eskerên tirk bajêr berdan, hêzên kurd bi dû wan ketin. Şer dirêj kêşa, Kurdan rêyaIxdir li wan birrîbûn, ew nikaribûn xwe bifilitînin, bi aliyê sînorê Sovyetî paşekêşkirin, paş dayîna xesarek zehf nîvê esker dîl ketin, ku hejmara wan sed û pêncî kesdibûn. Sî esker jî li nav bajêr dîl ketibûn, ên mayîn xwe gihand qerexê Çemê Aras,bi sînorê rûs. Rûsan Kurdan li bin agirê reşaş û guleyan girtin, eskerên tirk ji destênKurdan rizgar kirin, pena* bi Rûsya birin. Paşê hate bihîstin ku dewleta .YekîtiyaSovyetî gelek qedrê wan girtiye û wan bi çek û cebxana wan ji perrê Narqara bişarê Ixdirê rewan kiriye.

Rûniştevanên Başkendê ji hatina hêzên Agrî gelek xweşhal bûn, bi germîbixêrhatinî kirin û li pêşiya ala Kurdistana azad ku li ciyê ala Komara Tirkiyê li serbanê xaniyê hikûmetê yê nahiya Başkendê kêşan pez qurbanî kirin.

Mela Huseyn, têkoşerê eyan û niştimanî ku ji navçeya Wanê hatibû Agrî û li navxêla Geltûrî dijî, li gel Emerê Besê, serekê xêla Geltûrî, li gel hêzên pêwist hildabûnser xwe ku çaxê pelamardana Başkendê, Taş Burun dagir kin û rêyan ji hêzênarîkarî yên tirk bigirin. (Ev Taş Burun ne Taş Buruna Bayzîdê ye, cîyek e li ser rêyaIxdir û Başkendê). Belam ew jî ta nîvê rê çûbûn, dîtibûn ji Tirkan xeber nîne,zivirîbûn ser Başkendê. Ev şer heşt saet kêşa. Ji vî şerî jî Zuhdî Guven bas kiriye,dibêje ku pey vî şerî, roja din Tirkan alayek esker şandiye, vê Taş Burunê girtine.Paş çend rojan, Emerê Besê, serokê hêza Geltûrî ji bona cubrana heleyê pêş, xwerasperdira bi hêzên xwe pelamara Taş Burun bide û bigire. Wan bi mêrxasî ûfedekarî rikêb kirin, eskeran ji çadirên xwe derxistin, belam bedaxewe* di vê demê

28

xurekê avê dibû. Li rastî de tenasubê hejmara hêzên Kurd û Tirk dilopek av li navderya bû. Jiyan hêjahiya xwe ji çeng dabû, kuştin û kujran karekê adî bûbû. Li berêbakur ji aliyê Qorxan bi çiyayê Kûpgol ku bi destên Tirkan ketibû rikêbên qors kirin,hin ciyan girtin, Tirkan bi aliyê Qabaq Tepe paşekêş kirin, aliyek bi Mîx Tepe aliyêdin bi zinya Agrî şalavayeke xurt birin, neyar pare direviya, belam beramberêhejmareke bêhisab ê neyar akamê* ku dixwastin bi dest nehat. Dîl ku digirtin çekênwan distendin û wan di cî de berdidan. Ew navçeya ku di destên Agriyiyan mabû,şewat tê nebû, av jî kêm bû, birçîtî zêde dibû. Çend rojek her çawa bû, şer dirêjîkêşa. Frokeyên tirk kela azadî ya Kurdistan timî bombaran dikirin, qurban zor bûn.Birîndarê kurd di ev halê şerpezeyî de jî dîsa vîneyeke* azayetî û bicergî nîşandida, bomb hestiyê çongê wî çend tike kiribû, hêviya jîna wî nemabû kuparepareyê wan ên çongê şikesteyê xwe li pêşiya wan ên ku hatibûn serî dilivî,çaxê qomandar li halê wî pirsî gote wî : "Ez zehf pîr im, çak dizanim ev birîna minêdî çak nabe, ezê bimirim, şukir ji Xwedê dikim îro me qurbanê riya azadiya kurdkir, hêç xesarek din bi zariyên Agrî nehat, têkoşeran parast." Min ji wî re negot EdoEmkî hatiye kuştin.

Paş çend roj hêzên Agrî ji tariya şevê kelk girt, xwe bi nêzikê bajêrê Başkendgihand. Başkend li bakûrê rohelata Agrî û rohelata deşta Ixdirê, navenda navçeyaAraliq bû, rûniştevanên wê tirkziman, nêzikî çemê Aras -sînorê Sovyet- bû. Berîbeyanî şer dest pê kir û saetek paş derketina tavê hêzên Kurd bajêr dagir kirin.Eskerên tirk bajêr berdan, hêzên kurd bi dû wan ketin. Şer dirêj kêşa, Kurdan rêyaIxdir li wan birrîbûn, ew nikaribûn xwe bifilitînin, bi aliyê sînorê Sovyetî paşekêşkirin, paş dayîna xesarek zehf nîvê esker dîl ketin, ku hejmara wan sed û pêncî kesdibûn. Sî esker jî li nav bajêr dîl ketibûn, ên mayîn xwe gihand qerexê Çemê Aras,bi sînorê rûs. Rûsan Kurdan li bin agirê reşaş û guleyan girtin, eskerên tirk ji destênKurdan rizgar kirin, pena* bi Rûsya birin. Paşê hate bihîstin ku dewleta .YekîtiyaSovyetî gelek qedrê wan girtiye û wan bi çek û cebxana wan ji perrê Narqara bişarê Ixdirê rewan kiriye.

Rûniştevanên Başkendê ji hatina hêzên Agrî gelek xweşhal bûn, bi germîbixêrhatinî kirin û li pêşiya ala Kurdistana azad ku li ciyê ala Komara Tirkiyê li serbanê xaniyê hikûmetê yê nahiya Başkendê kêşan pez qurbanî kirin.

Mela Huseyn, têkoşerê eyan û niştimanî ku ji navçeya Wanê hatibû Agrî û li navxêla Geltûrî dijî, li gel Emerê Besê, serekê xêla Geltûrî, li gel hêzên pêwist hildabûnser xwe ku çaxê pelamardana Başkendê, Taş Burun dagir kin û rêyan ji hêzênarîkarî yên tirk bigirin. (Ev Taş Burun ne Taş Buruna Bayzîdê ye, cîyek e li ser rêyaIxdir û Başkendê). Belam ew jî ta nîvê rê çûbûn, dîtibûn ji Tirkan xeber nîne,zivirîbûn ser Başkendê. Ev şer heşt saet kêşa. Ji vî şerî jî Zuhdî Guven bas kiriye,dibêje ku pey vî şerî, roja din Tirkan alayek esker şandiye, vê Taş Burunê girtine.Paş çend rojan, Emerê Besê, serokê hêza Geltûrî ji bona cubrana heleyê pêş, xwerasperdira bi hêzên xwe pelamara Taş Burun bide û bigire. Wan bi mêrxasî ûfedekarî rikêb kirin, eskeran ji çadirên xwe derxistin, belam bedaxewe* di vê demê

28

Page 31: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

de guleyek neyar singê vî qaremanî qul kir, tevî şuhedayên azadiya kurd kir.Şerkaran şer domandin, çend giran ji destên Tirkan derxistin, belam wê çaxêhawara Tirkan ji Ixdirê bi maşînên* barî gihîşt, êdî nikaribûn ev ciyên ku dagirkiribûn biparêzin. Serokê wan jî şehîd ketibû, ji pêşiya bomb û mîtralyozên neyarzivirîn şûna xwe ya berê.

Zuhdî Giiven li ser vî şerî jî dinivîse : "Li tarîxa 7 avgust* şaqiyên malbendaAraliq helperanek numayîşî çêkirin. Li ser vî, tabûrek peya û çar top, li bin fermanaqomandarê alayê Kamil Beg bi Taş Burun, navbera Ixdir-Araliq şandin xeyn ji wîbolûkek siwarî û tabûra sînorî ya Ixdir li jêr fermana alayê danîn. Li Taş Burun em li

çavnêriya karesat* bûn. Li Tarîxa 9 avgust bi telefonê bi qomandarê alayê gotinku li navçeya Araliq Kurd dixwazin şebxonek* xin. Bolukek sînorî û tabûrek ji alayame li bin fermana Fuad Beg li gel hêzên din bi navçeya Araliqê çûn. Paşê tê gihîştinku bi şev Kurdan bi Taş Burunê şevxon dane, bi zabitan û eskeran kuştî û birîndardane. Paş lêkolînewe em tê gihîştin ku Ihsan Nûrî ji bona ku çek û muhîmatê TaşBurunê bi dest xe, li raperîna girîng a xwe kelk bigire, çun zanî ku li wê derê hêzênesker gelek e, ji bona ku ew hêzan du beş ke bi çar sed mêr li aliyê Araliqênumayişê daye, qomandarê me xapandiye, midirê navçeyê tirsiyaye feryadê bilindkiriye, me jî vê hêzê şandiyê aliyê Araliqê, wê çaxê Ihsan Nûrî li jêr fermana EmerêBesê hêzek şandiye Taş Burun û xesaretê daye hêzên me."

Rojnameya Tirkiyê bi navê Cumhuriyet rûdavên ku çil sal berê çêbûnê dinivîse, li

nava wan ên ku li ser Kurdistanê bûne û bi destên min gihîştine li vê derê dinivîsim.Ji Cumhuriyeta 27 julî* 1930 "Kurdên Hekariyê". "Eşqiya ku ta îro li sînorê me û

erdê me pelamarê kirine, ji beyn birine, îcarjîji aliyê Iraq hedîseyek derxistine. ŞêxHerzel ku li navçeya Mûsilê rûdinê, 500 suwariyên wî 21-22 julî li malbendanavçeya Hekariyê pelamar dane, hêzên sînoran qors pêşiya wan girtine, zorxesaret dane wan, ji sînor derxistine. Mebesta wan her çi be hêzên me di nîvro debêhêztir kirine.

Li Çiyayê Agrî rûdave mîna berê ye. Qomandarê hêzên mezin ku li ser şaqiyênAgrî wê pelamar bike, Salih Paşa - Omurtag- di vê babetê de wisa gotiye :

«Pelamara me ya diduya wê di van nêzikan de dest pê dike. Şaqiyên kuji ev ciyacar-caran bi deşta Ixdirê dikevin, xesaretê didin, emê bi tevayî bigirin. Wan ên ku liÇiyayê Agrî rûniştine, pişta wan hatiye girtin, di gemaro de ne, nikarin bi Iranbiçin. ..». Evê ku li Çiyayê Agrî şaqiyan îdare dike Ihsan Nûrî ye. Ew zabitekî ye ku jiordûya me reviye. Xaîn berê tevî Kongrey (helperan) bûye, bi Hezretî Gazî* erzîtazîm kiriye. Ihsan Nûrî di vê kongreya şer de li babetê kurd hinek tiştan xwastiye,dîtiye qebûl nebûye, xeyidiye, xwe hilkêşaye çiya. Eşqiya ji wî re Mişîr xîtab dikin,ev xelkê Bedlîsê ye, jina wî tirk e".

Ji Cumhuriyeta 29 julî 1930 :

".. Wez'ê Agrî mîna berê ye. Şaqiyên ku li bin bombên frokeyên me naumîd û bêhalbûne, taqeta pelamara wan nemaye, tenê van rojan beyaniyan avêtine ku sûretêwan lijêr e : "Gelê brayên kurd liyaqeta we heye bibin neteweyekî mezin ! Temamî

29

de guleyek neyar singê vî qaremanî qul kir, tevî şuhedayên azadiya kurd kir.Şerkaran şer domandin, çend giran ji destên Tirkan derxistin, belam wê çaxêhawara Tirkan ji Ixdirê bi maşînên* barî gihîşt, êdî nikaribûn ev ciyên ku dagirkiribûn biparêzin. Serokê wan jî şehîd ketibû, ji pêşiya bomb û mîtralyozên neyarzivirîn şûna xwe ya berê.

Zuhdî Giiven li ser vî şerî jî dinivîse : "Li tarîxa 7 avgust* şaqiyên malbendaAraliq helperanek numayîşî çêkirin. Li ser vî, tabûrek peya û çar top, li bin fermanaqomandarê alayê Kamil Beg bi Taş Burun, navbera Ixdir-Araliq şandin xeyn ji wîbolûkek siwarî û tabûra sînorî ya Ixdir li jêr fermana alayê danîn. Li Taş Burun em li

çavnêriya karesat* bûn. Li Tarîxa 9 avgust bi telefonê bi qomandarê alayê gotinku li navçeya Araliq Kurd dixwazin şebxonek* xin. Bolukek sînorî û tabûrek ji alayame li bin fermana Fuad Beg li gel hêzên din bi navçeya Araliqê çûn. Paşê tê gihîştinku bi şev Kurdan bi Taş Burunê şevxon dane, bi zabitan û eskeran kuştî û birîndardane. Paş lêkolînewe em tê gihîştin ku Ihsan Nûrî ji bona ku çek û muhîmatê TaşBurunê bi dest xe, li raperîna girîng a xwe kelk bigire, çun zanî ku li wê derê hêzênesker gelek e, ji bona ku ew hêzan du beş ke bi çar sed mêr li aliyê Araliqênumayişê daye, qomandarê me xapandiye, midirê navçeyê tirsiyaye feryadê bilindkiriye, me jî vê hêzê şandiyê aliyê Araliqê, wê çaxê Ihsan Nûrî li jêr fermana EmerêBesê hêzek şandiye Taş Burun û xesaretê daye hêzên me."

Rojnameya Tirkiyê bi navê Cumhuriyet rûdavên ku çil sal berê çêbûnê dinivîse, li

nava wan ên ku li ser Kurdistanê bûne û bi destên min gihîştine li vê derê dinivîsim.Ji Cumhuriyeta 27 julî* 1930 "Kurdên Hekariyê". "Eşqiya ku ta îro li sînorê me û

erdê me pelamarê kirine, ji beyn birine, îcarjîji aliyê Iraq hedîseyek derxistine. ŞêxHerzel ku li navçeya Mûsilê rûdinê, 500 suwariyên wî 21-22 julî li malbendanavçeya Hekariyê pelamar dane, hêzên sînoran qors pêşiya wan girtine, zorxesaret dane wan, ji sînor derxistine. Mebesta wan her çi be hêzên me di nîvro debêhêztir kirine.

Li Çiyayê Agrî rûdave mîna berê ye. Qomandarê hêzên mezin ku li ser şaqiyênAgrî wê pelamar bike, Salih Paşa - Omurtag- di vê babetê de wisa gotiye :

«Pelamara me ya diduya wê di van nêzikan de dest pê dike. Şaqiyên kuji ev ciyacar-caran bi deşta Ixdirê dikevin, xesaretê didin, emê bi tevayî bigirin. Wan ên ku liÇiyayê Agrî rûniştine, pişta wan hatiye girtin, di gemaro de ne, nikarin bi Iranbiçin. ..». Evê ku li Çiyayê Agrî şaqiyan îdare dike Ihsan Nûrî ye. Ew zabitekî ye ku jiordûya me reviye. Xaîn berê tevî Kongrey (helperan) bûye, bi Hezretî Gazî* erzîtazîm kiriye. Ihsan Nûrî di vê kongreya şer de li babetê kurd hinek tiştan xwastiye,dîtiye qebûl nebûye, xeyidiye, xwe hilkêşaye çiya. Eşqiya ji wî re Mişîr xîtab dikin,ev xelkê Bedlîsê ye, jina wî tirk e".

Ji Cumhuriyeta 29 julî 1930 :

".. Wez'ê Agrî mîna berê ye. Şaqiyên ku li bin bombên frokeyên me naumîd û bêhalbûne, taqeta pelamara wan nemaye, tenê van rojan beyaniyan avêtine ku sûretêwan lijêr e : "Gelê brayên kurd liyaqeta we heye bibin neteweyekî mezin ! Temamî

29

Page 32: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

neteweyan ji bona serbixoyiya *xwe qors dixebitin. Îro neteweyê aza yê me kurd hêli bin destên mezalima tirkan dîl maye. Gelo ji vê şûnde jî ji vê jîna dîl tehemuldikin ? Bi me li rojava ta sînorê iran û li nîvro ta sînorê Iraq erdê fire hatibû dayin. Evzeviyên ku ji zor kevn de malê me bû, em ji bo girtina wan bi ser xwe rabûne,helsane, bi ev cîhada muqedesane bizeliqînin !.." Di aliyê din jî xeyn ji civataXoybûn me bihîstiye komeleyek din jî pêk anîne ku amanca wê yekkirina temamîKurdan."

Dîsa ev rojname di tarîxa 3 julî 1930 de nivîsiye : "Giliyê axir ê me bi Iran""Muxbîrê rojnameya The Times ji Istanbul li rojnameya xwe nivîsiye : "Li ÇiyayêArarat bi hezaran şaqiyên kurd ciyên mustehkem ji xwe re girtine. Kurdên Iran jî biwan alîkariyê dikin, yarmetî didin. Erkanî Herbiye ya Tirkiyê ji bona temirandinaŞoreşê hêzek 66 hezar esker û cendirme û 100 froke bi navçeyên Wan û Bayzîdêşandiye, ev hêza mezin ji bona temirandina wê bes e.." Hikûmeta me siyasetê dikêleka Dewleta Iranê ber bi çavên xwe girtiye, di nav 4-5 rojan de giliyê axir binoteyek dayê wê. Ev note ku tewsiye û tenbîhek e bi Iranê, zor şedîd bû. Iran diwelama noteya yeka de gotibû "munasebetên muşterek ên me semîmî û brayanene. Tiştê ku li nav note nivîsîne neheq e û li babetê ev helsan tucar têkeliya menîne". Di noteya duwemîn a me de : "Di munasebetên dostayetî de pêwîst e sînorêmişterek bi hevra biparêzin. Berê kesan ji zevîyên xwe helperîn bi sînorê cîran re têgotin tecawiz. Dewleta ku li gel şaqiyan yek be iddiaya dostayetîya ev dewlet pûçe, bê ehemiyet e. Heke îmkandayina muzaheret bi helsanê şaqiyan dirêjî bidin, ligel çekên meşrû yên parastina xweji beynbîrina şaqiyan li Iranê pêwist dizanin !"

Çend roj beriya wî li Iranê karesatek qewimî ku bû sebebê têkçûn û pejarey zehfAgriyiyan û arîdana Iran bi Tirkiyê, bi ev çeşne rûxana* binageya Agrî pêk hêna.Paş şkana Geliyê Zîlan, birek jin û zariyên wan çûne nav xêla Celaliyên Iranê ku li

nav sînorê Tirkiyê çadir daçikandibûn. Zozanê hoza Xelkan ji Celaliyan li rûyê xetasînorê Iran-Tirkiye, li navçeya Ovacîk bû. Hêzên tirk bi bihna hatina mihacirên kurdbi Tirkiyê pelamar da ser vê malbendê, bi çeşnê ku frokeyên wan navçeyaÇaldiran, li Iranê, bombaran kir. Xalid Axa, serokê xêla Celalî, û reşmalên xêla wî diber pelamara Tirkan ketibû. Ji bona ku jin û zaro û keriyên Xêlê bi destên Tirkannekevin û ji ber ku ji xwe çaxê daketin ji zozan jî gihiştibû, paş şerek li bingulebarana Tirkan geriyan deşta Ovacikê. Tirkan şûna wan dagir kirin. Di welamaev dagirkirin û bombarana erdê Iranê, fermandarê sînorê Iranê hêç karê berbere-kanî nekir, tenê fermandarê navçeya Mako ferman da xêlê ku ew tevî jin û pez ûdewarên xwe bi ew şûna ku li ber pelamara Tirkan ketî, hêzên Tirkan dagir kiribûn,bizvirin ! Ev ferman ji bona xêlê diyar nekiribû an bizvirin tevî jin û zariyên xwewerine kuştin, an teslîmê Tirkan bibin ! Ji bona wî ku ji aliyek sar û serma, ji aliyêdin birina jin û zaro û keriyan nav agirê neyar ! Ev ne tu rê bû !

Xalid Axa, di welama vê fermanê de bi fermandar got : «Hêzên Tirkan pelamaraerdê Iran kiriye û birrekî dagir kiriye. Em ji bo parastin û derxistina neyar ji axa Iran

30

neteweyan ji bona serbixoyiya *xwe qors dixebitin. Îro neteweyê aza yê me kurd hêli bin destên mezalima tirkan dîl maye. Gelo ji vê şûnde jî ji vê jîna dîl tehemuldikin ? Bi me li rojava ta sînorê iran û li nîvro ta sînorê Iraq erdê fire hatibû dayin. Evzeviyên ku ji zor kevn de malê me bû, em ji bo girtina wan bi ser xwe rabûne,helsane, bi ev cîhada muqedesane bizeliqînin !.." Di aliyê din jî xeyn ji civataXoybûn me bihîstiye komeleyek din jî pêk anîne ku amanca wê yekkirina temamîKurdan."

Dîsa ev rojname di tarîxa 3 julî 1930 de nivîsiye : "Giliyê axir ê me bi Iran""Muxbîrê rojnameya The Times ji Istanbul li rojnameya xwe nivîsiye : "Li ÇiyayêArarat bi hezaran şaqiyên kurd ciyên mustehkem ji xwe re girtine. Kurdên Iran jî biwan alîkariyê dikin, yarmetî didin. Erkanî Herbiye ya Tirkiyê ji bona temirandinaŞoreşê hêzek 66 hezar esker û cendirme û 100 froke bi navçeyên Wan û Bayzîdêşandiye, ev hêza mezin ji bona temirandina wê bes e.." Hikûmeta me siyasetê dikêleka Dewleta Iranê ber bi çavên xwe girtiye, di nav 4-5 rojan de giliyê axir binoteyek dayê wê. Ev note ku tewsiye û tenbîhek e bi Iranê, zor şedîd bû. Iran diwelama noteya yeka de gotibû "munasebetên muşterek ên me semîmî û brayanene. Tiştê ku li nav note nivîsîne neheq e û li babetê ev helsan tucar têkeliya menîne". Di noteya duwemîn a me de : "Di munasebetên dostayetî de pêwîst e sînorêmişterek bi hevra biparêzin. Berê kesan ji zevîyên xwe helperîn bi sînorê cîran re têgotin tecawiz. Dewleta ku li gel şaqiyan yek be iddiaya dostayetîya ev dewlet pûçe, bê ehemiyet e. Heke îmkandayina muzaheret bi helsanê şaqiyan dirêjî bidin, ligel çekên meşrû yên parastina xweji beynbîrina şaqiyan li Iranê pêwist dizanin !"

Çend roj beriya wî li Iranê karesatek qewimî ku bû sebebê têkçûn û pejarey zehfAgriyiyan û arîdana Iran bi Tirkiyê, bi ev çeşne rûxana* binageya Agrî pêk hêna.Paş şkana Geliyê Zîlan, birek jin û zariyên wan çûne nav xêla Celaliyên Iranê ku li

nav sînorê Tirkiyê çadir daçikandibûn. Zozanê hoza Xelkan ji Celaliyan li rûyê xetasînorê Iran-Tirkiye, li navçeya Ovacîk bû. Hêzên tirk bi bihna hatina mihacirên kurdbi Tirkiyê pelamar da ser vê malbendê, bi çeşnê ku frokeyên wan navçeyaÇaldiran, li Iranê, bombaran kir. Xalid Axa, serokê xêla Celalî, û reşmalên xêla wî diber pelamara Tirkan ketibû. Ji bona ku jin û zaro û keriyên Xêlê bi destên Tirkannekevin û ji ber ku ji xwe çaxê daketin ji zozan jî gihiştibû, paş şerek li bingulebarana Tirkan geriyan deşta Ovacikê. Tirkan şûna wan dagir kirin. Di welamaev dagirkirin û bombarana erdê Iranê, fermandarê sînorê Iranê hêç karê berbere-kanî nekir, tenê fermandarê navçeya Mako ferman da xêlê ku ew tevî jin û pez ûdewarên xwe bi ew şûna ku li ber pelamara Tirkan ketî, hêzên Tirkan dagir kiribûn,bizvirin ! Ev ferman ji bona xêlê diyar nekiribû an bizvirin tevî jin û zariyên xwewerine kuştin, an teslîmê Tirkan bibin ! Ji bona wî ku ji aliyek sar û serma, ji aliyêdin birina jin û zaro û keriyan nav agirê neyar ! Ev ne tu rê bû !

Xalid Axa, di welama vê fermanê de bi fermandar got : «Hêzên Tirkan pelamaraerdê Iran kiriye û birrekî dagir kiriye. Em ji bo parastin û derxistina neyar ji axa Iran

30

Page 33: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

bi hemû çeşne amade ne. Zabitek û çend esker bidin. Em temamî tifingên xwebidin bin fermana vî zabitî û tev bi hevra herin axa xwe ji destên neyarê dagirkerderînin. Ji ber ku birina jin û zaro bi nav şer nabe, bipezirin ku reşmalên me dîsa li

vir bimînin.» Belam fermandarê Mako di qiseya xwe ya pêşî de israr kir.Roja din, yawer -bînbaşî- Fethullah Xan li gel desteyeke siwar, ku birrek wan ji

rûniştevanên tirkziman ên Mako bûn, hate nav Celaliyan. Mihemed Emîn Axa, kubrayê Xalid Axa û reîsê ev beşê xêlê bû, çû peşiya wan, bixêrhatinî got. Yawerdestûr dide :

- Ji Mako bar kin, şûna zozanê xwe, bi aliyê sînor herin !

Mihemed Emîn bi welamê dibêje :

- Şûna reşmalên me eskerên tirk girtine, birina jin û zaro, kerî û malên me dihewla me de nîne. Belam ez bi xwe û çekdarên min li jêr fermana te ne, li ku fermandidî, em diçin !

Yawer Fethullah dibêje :

- Pêwîst e li gel jin û mindal û pêz û dewar tev herin, û niha jî dest pê bikin !

Mihemed Emîn Axa lê vedigerîne ?

- Ji bo çi jin û zariyan bavêjin pêş guleyên neyar, bidin kuştin. Em bi xwe hazir inbiçin.

Di vê axaftinê de Yawer Fethullah heftîra xwe hildikşîne, Mihemed Emîn Axa li

pêşiya konên wî dikuje û hespê xwe dibezîne direve ! Mirovên Mihemed Emîn Axaku hemû çekdar bûne, ji bo xatirê Dewletê li pey wî guleyek jî navêjin, tenê siwarênçirîk* ku li gel wî hatibûn digirin, tifingên wan ji destên wan distînin, ber didin.

Xalid Axa, çaxê hate ser cenazeyê brayê xwe, kaxizek bi serokayetiya Makodinivîsê, dibêje : «Brayê min hatiye kuştin, bi qurbana Şahenşah be ! Çun payîz e,xêl ber bi şûna niştecî ya xwe diçe, tikam wa ye peşiya wan negirin !»

Bi şev bar dikin, dikevin ser riya xwe ya zivistanî. (Xêl di hatin û çûyina zozanande bi şev diçin, bi roj dimînin, pez û dewarên xwe diçêrînin). Nêzîka nîvêşevêdigihên tenga Gacot. Postê eskerî pê dihise, jin û zariyan gulebaran dike, çekdarênxêlê jî rikêbê ser postê eskerî dikin, eskeran û zabitê wan digirin, çekên wandistînin, rêya xwe vedikin.

Yawer Fethullah Xan bi ev çeşne pîlan û nexşeya çepelê xwe ku yarîdeyê Tirkiyêbûye bi rê ve dibe û xizmeteke baş bi Tirkan dike.

Roja din ev deng û bas gihişte Agrî. Ji ber ku ev karesata naxoş bi çakî temambibe, fermandarê kurd li gel çend kes ji serekên mezin ên Agrî çûne nav xêlaCelaliyan, wan zabit û eskerên Iranî ku dîl ketibûn û Kurdan li gel xwe anîbûn daneberdan û çekên wan dan şandin aliyê Mako. Ji bo bicihkirina vê karesatê ûdawîpêhênanê bi qomandarê leşker Hesen Xanê Muqedem xeber şand got :

«Li babeta vê karesatê her çawa ku Dewlet pê xweş be û her fermana ku bidinwê di layê fermandarê kurd de cî bi cî bibe.» Qomandarê leşker general HesenXan, zabitek bi navê Agalarof şand cem qomandarê kurd, gotûbêj kirin. Agalarof

31

bi hemû çeşne amade ne. Zabitek û çend esker bidin. Em temamî tifingên xwebidin bin fermana vî zabitî û tev bi hevra herin axa xwe ji destên neyarê dagirkerderînin. Ji ber ku birina jin û zaro bi nav şer nabe, bipezirin ku reşmalên me dîsa li

vir bimînin.» Belam fermandarê Mako di qiseya xwe ya pêşî de israr kir.Roja din, yawer -bînbaşî- Fethullah Xan li gel desteyeke siwar, ku birrek wan ji

rûniştevanên tirkziman ên Mako bûn, hate nav Celaliyan. Mihemed Emîn Axa, kubrayê Xalid Axa û reîsê ev beşê xêlê bû, çû peşiya wan, bixêrhatinî got. Yawerdestûr dide :

- Ji Mako bar kin, şûna zozanê xwe, bi aliyê sînor herin !

Mihemed Emîn bi welamê dibêje :

- Şûna reşmalên me eskerên tirk girtine, birina jin û zaro, kerî û malên me dihewla me de nîne. Belam ez bi xwe û çekdarên min li jêr fermana te ne, li ku fermandidî, em diçin !

Yawer Fethullah dibêje :

- Pêwîst e li gel jin û mindal û pêz û dewar tev herin, û niha jî dest pê bikin !

Mihemed Emîn Axa lê vedigerîne ?

- Ji bo çi jin û zariyan bavêjin pêş guleyên neyar, bidin kuştin. Em bi xwe hazir inbiçin.

Di vê axaftinê de Yawer Fethullah heftîra xwe hildikşîne, Mihemed Emîn Axa li

pêşiya konên wî dikuje û hespê xwe dibezîne direve ! Mirovên Mihemed Emîn Axaku hemû çekdar bûne, ji bo xatirê Dewletê li pey wî guleyek jî navêjin, tenê siwarênçirîk* ku li gel wî hatibûn digirin, tifingên wan ji destên wan distînin, ber didin.

Xalid Axa, çaxê hate ser cenazeyê brayê xwe, kaxizek bi serokayetiya Makodinivîsê, dibêje : «Brayê min hatiye kuştin, bi qurbana Şahenşah be ! Çun payîz e,xêl ber bi şûna niştecî ya xwe diçe, tikam wa ye peşiya wan negirin !»

Bi şev bar dikin, dikevin ser riya xwe ya zivistanî. (Xêl di hatin û çûyina zozanande bi şev diçin, bi roj dimînin, pez û dewarên xwe diçêrînin). Nêzîka nîvêşevêdigihên tenga Gacot. Postê eskerî pê dihise, jin û zariyan gulebaran dike, çekdarênxêlê jî rikêbê ser postê eskerî dikin, eskeran û zabitê wan digirin, çekên wandistînin, rêya xwe vedikin.

Yawer Fethullah Xan bi ev çeşne pîlan û nexşeya çepelê xwe ku yarîdeyê Tirkiyêbûye bi rê ve dibe û xizmeteke baş bi Tirkan dike.

Roja din ev deng û bas gihişte Agrî. Ji ber ku ev karesata naxoş bi çakî temambibe, fermandarê kurd li gel çend kes ji serekên mezin ên Agrî çûne nav xêlaCelaliyan, wan zabit û eskerên Iranî ku dîl ketibûn û Kurdan li gel xwe anîbûn daneberdan û çekên wan dan şandin aliyê Mako. Ji bo bicihkirina vê karesatê ûdawîpêhênanê bi qomandarê leşker Hesen Xanê Muqedem xeber şand got :

«Li babeta vê karesatê her çawa ku Dewlet pê xweş be û her fermana ku bidinwê di layê fermandarê kurd de cî bi cî bibe.» Qomandarê leşker general HesenXan, zabitek bi navê Agalarof şand cem qomandarê kurd, gotûbêj kirin. Agalarof

31

Page 34: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

got : «Mûsa Ibrahîm, serokê hoza Sakî, raportê daye, gotiye ku siwarên Agrî xwehazir kirine, rikêbê sînorê Iran bikin !»

Mûsa Ibrahîm tevî binemala xwe li ser girê Ayibey, li kêleka sînorê Iran konvegirtibû. Tê gotin Mûsa Ibrahîm ji aliyê Yûsûf Xan, naîb-serokê postê sînor êAyibey vadar bi nivîsîna vê raportê bûye, zabitê navberê jî tirkziman bû, ji bonatemamkirina nexşeya reîsê xwe Yawer Fethullah Xan ji wî destûr girtîbûye. Belamqomandarê leşker di dawiya lêkolînan û bi cêribandinên xwe yên çend salanamanc û mebesta Agriyiyan çak dizanibû, gotibû «Bawerkirin nîne ! Ihsan Nûrî vîkarî nake !»

Ji bona mutme'în kirina dewleta Iranê Xalid Axa ji serokayetiya xêla Celalî hildan,kurê mezin ê wî Emo Axa kirin reîsê Celaliyan, brayê wî Mistefa û kurapê wîHesenê Xalid ji bo nîşandayina hesta pakî ya xwe şand Mako xizmeta qomandarêleşker. Qomandarê leşker Mistefa li gel xwe bi Tebrîz bir, bi riz û hurmeteke zehfdîsa anî Mako, ji rehma dewletê mutme'în kir.

Xalid Axa li nav bajêrê mako de dostên berêz hebûn ; her wê rojê ji wan yekî biMistefa kurê Xalid dibêje : «îşev hêzên esker û çirîk her aliyên konê bavê te gemarodikin, wê Xalid Axa bi jiyan an mirî bigirin, zû here ji wî re bêje.» Mistefa bi lez ji

Mako bi rê dikeve, bi zomayê bavê xwe diçe, li mala bavê xwe nexşeya emîrêleşkeran dibêje. Xalid Axa ciyê zomayê xwe diguhire, hinek dûrtir diçe, çunkîbawerî zehf bi ew dostê xwe hebû. Kurapê Xalid Axa, Hesoyê Eyûb, ku konê wîparre li nêzikî Irxin bû, bawer nekir, ji ciyê xwe nelibitî.

Giliyê dostê Xalid Axa rast derket. Wê şevê desteyek ji hêzên dewletî çûbûn,esker û çirîk-evanan esker nîn in ji bo arîkariya dewletê bi destên xwe çek dane- dor û berê ciyê zomaya Xalid Axa dixwazin bigrin, dibînin cî vala ye, pêş de diçin,çadira Hesoyê Eyûb gemaro didin. Sibê zû, Hesoyê Eyûb çaxê dixwaze pez ûdewaran bi rê ke lê dixin, dikujin, çadiran jî gulebaran dikin û jina wî jî tê kuştin.Şivan û gavan û çend mêr ku li zomayê bûn dest bi şer dikin. Bi dengê tifingandesteyek siwarên kurd tên, tevî şer dibin, hêzên dewletê dişkênin. Pey şkestê Kurdpey wan bernadin, xesarek zehf didin wan, bi taybetî ji çirîkan gelek hatin kuştin.

Serokên Agrî ketin navê, pêşiya xêla Xelkan girtin û îtaeta wan bi dewleta Iranêtemîn kirin. Belam tê gotin ku ji dewletê sar bûbûn, êdî baweriya wan nemabû. Evkaresatan ku bi hêç çeşnê Kurdan tavanbar nebûn, ez nizanim deng û basên wançawa bi dewletê gihandine ku li layên Dewleta Şahenşahî Kurdan hemû şaqîdizandiran, ku serencî e'la Hezretî Şah bi layê Tirkan rakêşa û yarîdeya wan kir taKurdan ji beyn bibin û Agrî belav bikin. Her çend pêş de gotibûm, zor tê ihtîmaldayîn ku ji rûyê raporta derew û muxrizane ya Yawer Fethullah ê tirkziman, ku li gelbinemaleya Serdarê Mako jî xizmayetî kiribû, bibe belam nedibû karê çarsale yêAgriyiyan beramber bi dewleta Iranê ber çav bigirin li vê raportê, fikir bikiranatenanet fermandarê kurd, zor pêş vê rûdavê de çaverewanê rojeke wa bûna pêşîgirtin ji dewleta Şahenşah re çend têk û sekalayeke kiribû.

32

got : «Mûsa Ibrahîm, serokê hoza Sakî, raportê daye, gotiye ku siwarên Agrî xwehazir kirine, rikêbê sînorê Iran bikin !»

Mûsa Ibrahîm tevî binemala xwe li ser girê Ayibey, li kêleka sînorê Iran konvegirtibû. Tê gotin Mûsa Ibrahîm ji aliyê Yûsûf Xan, naîb-serokê postê sînor êAyibey vadar bi nivîsîna vê raportê bûye, zabitê navberê jî tirkziman bû, ji bonatemamkirina nexşeya reîsê xwe Yawer Fethullah Xan ji wî destûr girtîbûye. Belamqomandarê leşker di dawiya lêkolînan û bi cêribandinên xwe yên çend salanamanc û mebesta Agriyiyan çak dizanibû, gotibû «Bawerkirin nîne ! Ihsan Nûrî vîkarî nake !»

Ji bona mutme'în kirina dewleta Iranê Xalid Axa ji serokayetiya xêla Celalî hildan,kurê mezin ê wî Emo Axa kirin reîsê Celaliyan, brayê wî Mistefa û kurapê wîHesenê Xalid ji bo nîşandayina hesta pakî ya xwe şand Mako xizmeta qomandarêleşker. Qomandarê leşker Mistefa li gel xwe bi Tebrîz bir, bi riz û hurmeteke zehfdîsa anî Mako, ji rehma dewletê mutme'în kir.

Xalid Axa li nav bajêrê mako de dostên berêz hebûn ; her wê rojê ji wan yekî biMistefa kurê Xalid dibêje : «îşev hêzên esker û çirîk her aliyên konê bavê te gemarodikin, wê Xalid Axa bi jiyan an mirî bigirin, zû here ji wî re bêje.» Mistefa bi lez ji

Mako bi rê dikeve, bi zomayê bavê xwe diçe, li mala bavê xwe nexşeya emîrêleşkeran dibêje. Xalid Axa ciyê zomayê xwe diguhire, hinek dûrtir diçe, çunkîbawerî zehf bi ew dostê xwe hebû. Kurapê Xalid Axa, Hesoyê Eyûb, ku konê wîparre li nêzikî Irxin bû, bawer nekir, ji ciyê xwe nelibitî.

Giliyê dostê Xalid Axa rast derket. Wê şevê desteyek ji hêzên dewletî çûbûn,esker û çirîk-evanan esker nîn in ji bo arîkariya dewletê bi destên xwe çek dane- dor û berê ciyê zomaya Xalid Axa dixwazin bigrin, dibînin cî vala ye, pêş de diçin,çadira Hesoyê Eyûb gemaro didin. Sibê zû, Hesoyê Eyûb çaxê dixwaze pez ûdewaran bi rê ke lê dixin, dikujin, çadiran jî gulebaran dikin û jina wî jî tê kuştin.Şivan û gavan û çend mêr ku li zomayê bûn dest bi şer dikin. Bi dengê tifingandesteyek siwarên kurd tên, tevî şer dibin, hêzên dewletê dişkênin. Pey şkestê Kurdpey wan bernadin, xesarek zehf didin wan, bi taybetî ji çirîkan gelek hatin kuştin.

Serokên Agrî ketin navê, pêşiya xêla Xelkan girtin û îtaeta wan bi dewleta Iranêtemîn kirin. Belam tê gotin ku ji dewletê sar bûbûn, êdî baweriya wan nemabû. Evkaresatan ku bi hêç çeşnê Kurdan tavanbar nebûn, ez nizanim deng û basên wançawa bi dewletê gihandine ku li layên Dewleta Şahenşahî Kurdan hemû şaqîdizandiran, ku serencî e'la Hezretî Şah bi layê Tirkan rakêşa û yarîdeya wan kir taKurdan ji beyn bibin û Agrî belav bikin. Her çend pêş de gotibûm, zor tê ihtîmaldayîn ku ji rûyê raporta derew û muxrizane ya Yawer Fethullah ê tirkziman, ku li gelbinemaleya Serdarê Mako jî xizmayetî kiribû, bibe belam nedibû karê çarsale yêAgriyiyan beramber bi dewleta Iranê ber çav bigirin li vê raportê, fikir bikiranatenanet fermandarê kurd, zor pêş vê rûdavê de çaverewanê rojeke wa bûna pêşîgirtin ji dewleta Şahenşah re çend têk û sekalayeke kiribû.

32

Page 35: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Bedaxewe hinektirkzimanên Azerbeycanê binaxeyê* xwîn û rêgezê xwe nizanin !

Heke di vê babetê de lêkolîne vebin, mêjûyê kevn ê Iranê bixwînin, bi çakî dibîninku berî ku Moxolan û serdarên tirk hatine Iranê, rûniştevanên pir ên vê malbendêIranî bûn û paşê jî niştimanê* bav û kalên xwe nehiştine, bi ciyên din neçûne. Evqas salên dûr û dirêj, li jêr Azarên hakim ên tirk ji tirsa xwe fêrî zimanê tirkî bûne,zimanê dayik û bavê xwe ji bîr kirine, îro jî xwe Tirk dizanin û Tirkan dixwazin. Bi evçeşnî ji rêgez û netewayê rasteqîn ê xwe xiyanet dikin. Belam di nav wan de zehfêntêgihîştî henin ku rêgezê xwe dizanin.

&&"&

Ji welat dûrketinan (mihacir) ên Geliyê Zîlan hatin Çiyayê Agrî. Bi vî teherî jin ûzaro zor rijiyane Agrî, di babetê xwarin de zor tengasî peyda bû. Di vî şerê dûr ûdirêj de pêşmerge tifing û fişengên xwe ji destên neyarên xwe digirtin, belamfişeng têra wan nedikirin û ji hêç ciyî yarmetî nedihat.

Zomayê Lezgîn Silo, mezinê serokên Sakî ku li nav Zinya Agrî konê xwevekiribûn, pez û dewarên xwe ji kaniyek ku ji wê derê derdiket av didan. Saetadûrketinan ên welêt ên Geliyê Zîlan gihiştine ser kaniyê, ava ev kaniyê ku xuşexuşdikir, çikiya, êdî qet av nehat. Xwedê dizane temenê vê kaniyê çend hezar sale bû,ev av bi ku çû ne eyan e !

PELEMARA DAWÎN

Frokeyên Tirkiyê bi nexşeyek, rûniştevanên Agrî li bin bombên derzî yên qoikirîyên xwe girtibûn û zû bi zû li ser esmanê Agrî difirin. Carcaran Kurdan bi guleyan lêdixistin, saiim bi şûna daxistina xwe nedizivrîn. Yek ji wan frokeyan ji bona xwezehf bilind firiye, xwe bi bilindtirîn qocê Axrî gihand. Ev êdî ji bona Axrî qabilêtehemul nebû, li ber mezinatiya wî giran dihat, sirrên ku ta îro ji çavên Benî Ademveşartibû îro Agrî nedibû rê bide neyarê lawên xwe, ê ku ev qas cesûr bibe, bilindbifire, serê wî bibîne ; kulmeke xurt a bayê Agrî frokeyê bi navçeya Araliq avêtxwarê !

Ser û bendê geranê ji bo serbinî û avadanî hatibû. Konên Agriyiyan hinekî berjêrhatin. Kurê aza û nebez ê Huseyn Paşa, Nadir Beg, li gel siwarên xwe ji Agrî derketçû xwarinê peyda bike. Li vir pêwîst e bêjim ku Huseyn Paşa Memo û Nadir, bipêçevaneyê bavê xwe, li pênava azadî û xebat bi neteweyê kurd canbaziyê kirine ûli layên hemî niştimanperweran riz û hurmeta wan gelek bû. Pêwîst e dîsa bêjim kukuştina Huseyn Paşa, tevî hemû sûc û tavanên ku bi qewl û li pênava neteweyêxwe kiribû hemû niştimanperweran muteesif kir, bi çeşnê ku qatilê wî Medenî, kukurê Hecî Mûsa Beg, mezinê navçeya Mûş û netewexwaz bû, bi tavankar û xayinzandin.

33

Bedaxewe hinektirkzimanên Azerbeycanê binaxeyê* xwîn û rêgezê xwe nizanin !

Heke di vê babetê de lêkolîne vebin, mêjûyê kevn ê Iranê bixwînin, bi çakî dibîninku berî ku Moxolan û serdarên tirk hatine Iranê, rûniştevanên pir ên vê malbendêIranî bûn û paşê jî niştimanê* bav û kalên xwe nehiştine, bi ciyên din neçûne. Evqas salên dûr û dirêj, li jêr Azarên hakim ên tirk ji tirsa xwe fêrî zimanê tirkî bûne,zimanê dayik û bavê xwe ji bîr kirine, îro jî xwe Tirk dizanin û Tirkan dixwazin. Bi evçeşnî ji rêgez û netewayê rasteqîn ê xwe xiyanet dikin. Belam di nav wan de zehfêntêgihîştî henin ku rêgezê xwe dizanin.

&&"&

Ji welat dûrketinan (mihacir) ên Geliyê Zîlan hatin Çiyayê Agrî. Bi vî teherî jin ûzaro zor rijiyane Agrî, di babetê xwarin de zor tengasî peyda bû. Di vî şerê dûr ûdirêj de pêşmerge tifing û fişengên xwe ji destên neyarên xwe digirtin, belamfişeng têra wan nedikirin û ji hêç ciyî yarmetî nedihat.

Zomayê Lezgîn Silo, mezinê serokên Sakî ku li nav Zinya Agrî konê xwevekiribûn, pez û dewarên xwe ji kaniyek ku ji wê derê derdiket av didan. Saetadûrketinan ên welêt ên Geliyê Zîlan gihiştine ser kaniyê, ava ev kaniyê ku xuşexuşdikir, çikiya, êdî qet av nehat. Xwedê dizane temenê vê kaniyê çend hezar sale bû,ev av bi ku çû ne eyan e !

PELEMARA DAWÎN

Frokeyên Tirkiyê bi nexşeyek, rûniştevanên Agrî li bin bombên derzî yên qoikirîyên xwe girtibûn û zû bi zû li ser esmanê Agrî difirin. Carcaran Kurdan bi guleyan lêdixistin, saiim bi şûna daxistina xwe nedizivrîn. Yek ji wan frokeyan ji bona xwezehf bilind firiye, xwe bi bilindtirîn qocê Axrî gihand. Ev êdî ji bona Axrî qabilêtehemul nebû, li ber mezinatiya wî giran dihat, sirrên ku ta îro ji çavên Benî Ademveşartibû îro Agrî nedibû rê bide neyarê lawên xwe, ê ku ev qas cesûr bibe, bilindbifire, serê wî bibîne ; kulmeke xurt a bayê Agrî frokeyê bi navçeya Araliq avêtxwarê !

Ser û bendê geranê ji bo serbinî û avadanî hatibû. Konên Agriyiyan hinekî berjêrhatin. Kurê aza û nebez ê Huseyn Paşa, Nadir Beg, li gel siwarên xwe ji Agrî derketçû xwarinê peyda bike. Li vir pêwîst e bêjim ku Huseyn Paşa Memo û Nadir, bipêçevaneyê bavê xwe, li pênava azadî û xebat bi neteweyê kurd canbaziyê kirine ûli layên hemî niştimanperweran riz û hurmeta wan gelek bû. Pêwîst e dîsa bêjim kukuştina Huseyn Paşa, tevî hemû sûc û tavanên ku bi qewl û li pênava neteweyêxwe kiribû hemû niştimanperweran muteesif kir, bi çeşnê ku qatilê wî Medenî, kukurê Hecî Mûsa Beg, mezinê navçeya Mûş û netewexwaz bû, bi tavankar û xayinzandin.

33

Page 36: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Fermandarê Mako ev hemû bawerî û hêviya ku Agriyiyan bi wî û bi dewleta Iranhebûn ber ba da, bi çeşnê ku mulazimê ewel Agalarof bi sînorê Agrî şand, bifermandarê kurd spart ku Argriyî dikarin karwanek bi Mako bişînin, her tiştê kuihtiyaca wan heya, bigirin, bibin, ta roja ku balyozê sovyetî, yê ku li Mako dima,hatina karwanê me didît û bi Tirkan xeber dida. Heke bi rastî ev pêşneyar rast ûbêxerez bibûya yarmetiyek mezin dibû ji bona Agriyiyan di van. rojên tengiyê de.Belam bedaxewe ev jî ajavaneyek* bû ji bona fêl lê kirina xebat û kêmkirina hêzênbergirî yên Agrî !

Agriyiyan, her wekî di laperên pêşî de min nivîsiye, xwe ji rêgezê pakê AryayênIran dizanî, çaverêya hêç çeşne karê neyarane ji Iran nebûn. Ji bona wî biyarîdedana qomandarê Mako gelek kêfxweş bûn, bi şukrane û imtihane karwanekmezin durist kirin û bi rê xistin. Mixabin Agriyiyan êdî rûyê vê karwanê nedîtin.Çunkî roja din a birêketina karwanê ordûyek sî û sê hezar Tirk, bi top û bomb ûfrokeyên duwayîn û mezintirîn êrîşa xwe ser bingeya Agrî dest pê kiribû. Ew beşêaxê Iran ku ketibû pişta Agrî ji bona serkubî Kurdan ji aliyê dewleta Iran dabûn bindestên ordûya tirk. Wa derket ku fermandarê Mako li ciyê ku vê axa navberê dayebin destên ordûya Tirkan bi fermandarê Kurdan bighîne, wî xapandiye, hinekhêzên çekdarên wî û dewarên wî ji destên wî girtiye bi Iran biriye. Xeyn ji wî, bidûrxistina xeta Iran ji sînorê Agrî bêşik ji xêla Qizilbaşoglu ku çend sal bûn hatibûnbi Tirkiye, di ev şerê azadî de rasperdeya parastina bakurê-rohelat a Agrî -SerdarBulaxê- kiribûn, ji aliyê fermandarê mako axaftin, bi wan dayina dilxoşî û emandanêbi Iran kêşa bûn. Çendik li navber jî hikûmata Tirkiyê bi dek û dolab, fêl û fişal û li

gel tirsandin dixwast têkoşeranên Agrî ji Agrî biqetîne û di bin fermana xwe ke. Bitaybetî di nav ji welat dûrketinan ên Heyderî gelek hewil da. Kaxizek ji Bro Heskî ûŞêx Abdulqadir re nivîsî û dilxoşî dane wan û ji tavaneyan bihurî û pêşneyar dikirku çekdarên Celalî û Heyderî bizvirin bi ser gundên xwe yên berê. Fedayînên kurdbi pêçevaneyê vê pêşneyarê, birçîtî, şerpezeyî û tenanet mirinê li jêr sîbera* alanetewayî ya xwe ji zivirîn bi jêr hikmê Tirkan çaktir didîtin. Li nav wan de tenêHesen Axa Heyderî li gel kurê xwe Bayzîd Axa zivirîne Tirkiyê. Gerçî pêşmergeyênHeyderî pêşiya wan birrîn, xwastin wan bikujin, belam serokên Agrî pêşiya wangirtin, nehiştin bi ew kalemêr azarî bighînin ! Paşê hate gotin ku pey şkeşta AgrîTirkan bi ev kalemêr ew qas lê dabûn ku ew li jêr şellaq de miribû.

Pelamardana bi Agrî dest pê kir. Firqeyên leşkerên tirk bi pêş ve dihatin,Agriyiyan ji pişt, ji sînorê Iranê emîn bûn, vê navçeyê bêlayen* dizanîn, jin û zaro,pez û dewarên xwe bi vî aliyê nêzikê sînorê Iranê verê kirin. Pêşmerge pêşiyarikêba Tirkan girtin, dixwastin mîna salên pêş hêdî hêdî neyaran bi aliyê navendaAgrî bikêşin, biwestînin, li nav kevirên mezin, zinarên bilind û newalên kûr belavbikin û ji nav bibin.

Desteyek frokeyên neyar li esmanê Agrî difiriyan, bombên xwe bi ser jin ûzariyên bêtavan direşandin. Çaxê ev deste diçû, desteyên din diyar dibûn,bombaran dikirin. Broyê Heskî li gel çend kesên Hesesorî bi layê rastê biribû,

34

Fermandarê Mako ev hemû bawerî û hêviya ku Agriyiyan bi wî û bi dewleta Iranhebûn ber ba da, bi çeşnê ku mulazimê ewel Agalarof bi sînorê Agrî şand, bifermandarê kurd spart ku Argriyî dikarin karwanek bi Mako bişînin, her tiştê kuihtiyaca wan heya, bigirin, bibin, ta roja ku balyozê sovyetî, yê ku li Mako dima,hatina karwanê me didît û bi Tirkan xeber dida. Heke bi rastî ev pêşneyar rast ûbêxerez bibûya yarmetiyek mezin dibû ji bona Agriyiyan di van. rojên tengiyê de.Belam bedaxewe ev jî ajavaneyek* bû ji bona fêl lê kirina xebat û kêmkirina hêzênbergirî yên Agrî !

Agriyiyan, her wekî di laperên pêşî de min nivîsiye, xwe ji rêgezê pakê AryayênIran dizanî, çaverêya hêç çeşne karê neyarane ji Iran nebûn. Ji bona wî biyarîdedana qomandarê Mako gelek kêfxweş bûn, bi şukrane û imtihane karwanekmezin durist kirin û bi rê xistin. Mixabin Agriyiyan êdî rûyê vê karwanê nedîtin.Çunkî roja din a birêketina karwanê ordûyek sî û sê hezar Tirk, bi top û bomb ûfrokeyên duwayîn û mezintirîn êrîşa xwe ser bingeya Agrî dest pê kiribû. Ew beşêaxê Iran ku ketibû pişta Agrî ji bona serkubî Kurdan ji aliyê dewleta Iran dabûn bindestên ordûya tirk. Wa derket ku fermandarê Mako li ciyê ku vê axa navberê dayebin destên ordûya Tirkan bi fermandarê Kurdan bighîne, wî xapandiye, hinekhêzên çekdarên wî û dewarên wî ji destên wî girtiye bi Iran biriye. Xeyn ji wî, bidûrxistina xeta Iran ji sînorê Agrî bêşik ji xêla Qizilbaşoglu ku çend sal bûn hatibûnbi Tirkiye, di ev şerê azadî de rasperdeya parastina bakurê-rohelat a Agrî -SerdarBulaxê- kiribûn, ji aliyê fermandarê mako axaftin, bi wan dayina dilxoşî û emandanêbi Iran kêşa bûn. Çendik li navber jî hikûmata Tirkiyê bi dek û dolab, fêl û fişal û li

gel tirsandin dixwast têkoşeranên Agrî ji Agrî biqetîne û di bin fermana xwe ke. Bitaybetî di nav ji welat dûrketinan ên Heyderî gelek hewil da. Kaxizek ji Bro Heskî ûŞêx Abdulqadir re nivîsî û dilxoşî dane wan û ji tavaneyan bihurî û pêşneyar dikirku çekdarên Celalî û Heyderî bizvirin bi ser gundên xwe yên berê. Fedayînên kurdbi pêçevaneyê vê pêşneyarê, birçîtî, şerpezeyî û tenanet mirinê li jêr sîbera* alanetewayî ya xwe ji zivirîn bi jêr hikmê Tirkan çaktir didîtin. Li nav wan de tenêHesen Axa Heyderî li gel kurê xwe Bayzîd Axa zivirîne Tirkiyê. Gerçî pêşmergeyênHeyderî pêşiya wan birrîn, xwastin wan bikujin, belam serokên Agrî pêşiya wangirtin, nehiştin bi ew kalemêr azarî bighînin ! Paşê hate gotin ku pey şkeşta AgrîTirkan bi ev kalemêr ew qas lê dabûn ku ew li jêr şellaq de miribû.

Pelamardana bi Agrî dest pê kir. Firqeyên leşkerên tirk bi pêş ve dihatin,Agriyiyan ji pişt, ji sînorê Iranê emîn bûn, vê navçeyê bêlayen* dizanîn, jin û zaro,pez û dewarên xwe bi vî aliyê nêzikê sînorê Iranê verê kirin. Pêşmerge pêşiyarikêba Tirkan girtin, dixwastin mîna salên pêş hêdî hêdî neyaran bi aliyê navendaAgrî bikêşin, biwestînin, li nav kevirên mezin, zinarên bilind û newalên kûr belavbikin û ji nav bibin.

Desteyek frokeyên neyar li esmanê Agrî difiriyan, bombên xwe bi ser jin ûzariyên bêtavan direşandin. Çaxê ev deste diçû, desteyên din diyar dibûn,bombaran dikirin. Broyê Heskî li gel çend kesên Hesesorî bi layê rastê biribû,

34

Page 37: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

rojavayê me girtibû, weka bizmar xwe bi zeviyê kutabû. Pelamara peyderpey aTirkan nikaribû wî ji ciyê wî bilibitînin ; tenê ecel dikaribû dengê tifinga Brobitemirîne.

Roja duwemîn şer awa bû ku herdu alî bi hesabê xwe ji akamên şer razî bûn.Roja sisiya pêşmergeyên Agrî ji xwe re bi fedakariyek zêde bi berdên bîrewer ênbav û bapîrên xwe pal dabûn, ketibûn şerekî qors û xwînîn. Wê çaxê ji Ayibey,postê sînorê Iranê, berê dengê topê, pey wî dengên tifing, reşaş û mîtralyozanbilind bûn û dirêj kêşan. Ji bo pêşmergeyên Agrî zehf naxoş û nalebar bû ku li gelnîzamiyên Iran bikevine şer. Fermandarê kurd ev hatinê ji bed tê gihîştin qewimiyezanî, bi wî alî çû, bi hêviya ku bikare meselê bi çakî temam bike. Destûr da ku li

pêşiya hêzên Iranê şer mekin, belam çaxê gihîşte ser sînor, bi pêçevaneyêçavnihêrî, dît ku hinek hêzên tirk ji erdê Iranê jî di pişt de dest bi pelamarê kirine.Wa derket ku dewleta Iran li ser daxwaza dewleta Komara Tirkiyê ev beşê ciyê xweku ketibû pişta Agrî, ji bona jinavbirina navenda têkoşerên netewî yên kurd, xakarêgezê Arya yê Iran bi jêrî fermana serokayetiya tirk daniye. Nivîser* li vir de heq yaneheqbûnê, giliyên Agriyiyan ku xwe bi kevntirîn rêgezê Aryayê Iran dizanin û dinav ev çend salên helperanê li gel de'wleta Tirkiyê de li pêşiya dewleta Şahenşahîya Iran xeyn ji sedaqet û dilpakî karê xîlaf nekiribûn, li ber çavên ronakbîr ûniştimanxwazên Iranê datînim.

Dewir guhurîbû. Wez'ê şerê Kurd bedtir bûbû. Dagirtina vê cepheya zor freh ji

bona kulmek pêşmerge mimkin nebû. Ji ber wî, naçar, ber bi bilindahiyên Agrîhilkêşan û ew roj jî şev gihîşt. Roja çaran pêşmerge her bihust axa xwe ta bi xwînasor avyarî nedikirin, ber nedidan, tenanet dest bi pelamarên zor dan. Bergiriyazêde û êrîşa aza ya Kurdan general Salih Paşa mecbûr kir, ji serokayetiya giştî hêzyarmetî bixwaze ta biqedîne şûna eşkerên kuştî tejî bike û pêşiya rikêba Kurdanbigire. Ji hêzên yarmetiyê taqimek di roja axir de bi destên Kurdan dîl ketin, hatezanîn ku wan -alay- ji navçeya Başqele şev û roj rê hatine, xwe gihandine Agrî. Bipêçevaneyî, Kurd ji hêç cî hêviya yarmetiyê nebû. Çawa ku min ji rojnameya tirkwergerand û di nav laperên jorîn de nivîsiye, dewleta Tirkiyê ji bona temirandinaagirê Şoreşa Kurdan, şêst û şeş hezar esker û cendirme û sed froke şandibûye. Jiwan hêzên mezin, beşê zêde bi ser Çiyayê Agrî pelamar daye, ên mayîn ji bonanehiştina yarmetîdana Kurdan bi Agriyiyan, çi Kurdên Tirkiyê çi Kurdên Iran bi çavnedigirt, reşmaleyên Mûsa Ibrahîm Sakî, ku li kêleka postê sînorê Iran li girê Ayibeybûn, bombaran kirin û çend kesên wan kuştin. Jin û zaro li jêr guleyên top ûtifingan vî alî, wî alî dibeziyan di nav pêlên mirinê de ; jinan lava dikirin ku bi destênmêrên xwe bên kuştin, ew û zariyên xwe bi destên neyar nekevin, dîl nebin.

Rêzên gemaro wisa teng bûbûn ku neyar ji her alî dikaribû agirê xwe li şûneketaybetî bicivîne ; êdî mîna meydana Kerbela bûbû, bi vê cewaziyê* ku pelamarke-rên ereb karê wan bi jin û zaro nebûn, belam pelamardernanên tirk zikê jinên avisên kurd bi nîzê* didirrî, zariyan bi serê nîzê ji zik derdixistin, diavêtin. Şekir, jina

35

rojavayê me girtibû, weka bizmar xwe bi zeviyê kutabû. Pelamara peyderpey aTirkan nikaribû wî ji ciyê wî bilibitînin ; tenê ecel dikaribû dengê tifinga Brobitemirîne.

Roja duwemîn şer awa bû ku herdu alî bi hesabê xwe ji akamên şer razî bûn.Roja sisiya pêşmergeyên Agrî ji xwe re bi fedakariyek zêde bi berdên bîrewer ênbav û bapîrên xwe pal dabûn, ketibûn şerekî qors û xwînîn. Wê çaxê ji Ayibey,postê sînorê Iranê, berê dengê topê, pey wî dengên tifing, reşaş û mîtralyozanbilind bûn û dirêj kêşan. Ji bo pêşmergeyên Agrî zehf naxoş û nalebar bû ku li gelnîzamiyên Iran bikevine şer. Fermandarê kurd ev hatinê ji bed tê gihîştin qewimiyezanî, bi wî alî çû, bi hêviya ku bikare meselê bi çakî temam bike. Destûr da ku li

pêşiya hêzên Iranê şer mekin, belam çaxê gihîşte ser sînor, bi pêçevaneyêçavnihêrî, dît ku hinek hêzên tirk ji erdê Iranê jî di pişt de dest bi pelamarê kirine.Wa derket ku dewleta Iran li ser daxwaza dewleta Komara Tirkiyê ev beşê ciyê xweku ketibû pişta Agrî, ji bona jinavbirina navenda têkoşerên netewî yên kurd, xakarêgezê Arya yê Iran bi jêrî fermana serokayetiya tirk daniye. Nivîser* li vir de heq yaneheqbûnê, giliyên Agriyiyan ku xwe bi kevntirîn rêgezê Aryayê Iran dizanin û dinav ev çend salên helperanê li gel de'wleta Tirkiyê de li pêşiya dewleta Şahenşahîya Iran xeyn ji sedaqet û dilpakî karê xîlaf nekiribûn, li ber çavên ronakbîr ûniştimanxwazên Iranê datînim.

Dewir guhurîbû. Wez'ê şerê Kurd bedtir bûbû. Dagirtina vê cepheya zor freh ji

bona kulmek pêşmerge mimkin nebû. Ji ber wî, naçar, ber bi bilindahiyên Agrîhilkêşan û ew roj jî şev gihîşt. Roja çaran pêşmerge her bihust axa xwe ta bi xwînasor avyarî nedikirin, ber nedidan, tenanet dest bi pelamarên zor dan. Bergiriyazêde û êrîşa aza ya Kurdan general Salih Paşa mecbûr kir, ji serokayetiya giştî hêzyarmetî bixwaze ta biqedîne şûna eşkerên kuştî tejî bike û pêşiya rikêba Kurdanbigire. Ji hêzên yarmetiyê taqimek di roja axir de bi destên Kurdan dîl ketin, hatezanîn ku wan -alay- ji navçeya Başqele şev û roj rê hatine, xwe gihandine Agrî. Bipêçevaneyî, Kurd ji hêç cî hêviya yarmetiyê nebû. Çawa ku min ji rojnameya tirkwergerand û di nav laperên jorîn de nivîsiye, dewleta Tirkiyê ji bona temirandinaagirê Şoreşa Kurdan, şêst û şeş hezar esker û cendirme û sed froke şandibûye. Jiwan hêzên mezin, beşê zêde bi ser Çiyayê Agrî pelamar daye, ên mayîn ji bonanehiştina yarmetîdana Kurdan bi Agriyiyan, çi Kurdên Tirkiyê çi Kurdên Iran bi çavnedigirt, reşmaleyên Mûsa Ibrahîm Sakî, ku li kêleka postê sînorê Iran li girê Ayibeybûn, bombaran kirin û çend kesên wan kuştin. Jin û zaro li jêr guleyên top ûtifingan vî alî, wî alî dibeziyan di nav pêlên mirinê de ; jinan lava dikirin ku bi destênmêrên xwe bên kuştin, ew û zariyên xwe bi destên neyar nekevin, dîl nebin.

Rêzên gemaro wisa teng bûbûn ku neyar ji her alî dikaribû agirê xwe li şûneketaybetî bicivîne ; êdî mîna meydana Kerbela bûbû, bi vê cewaziyê* ku pelamarke-rên ereb karê wan bi jin û zaro nebûn, belam pelamardernanên tirk zikê jinên avisên kurd bi nîzê* didirrî, zariyan bi serê nîzê ji zik derdixistin, diavêtin. Şekir, jina

35

Page 38: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Dîwane, brazayê Bro Heskî û jinên din ku bi destên Tirkan diketin rastî vêsernivîştê bûn.

Endîşeyên namûsperestî û xîretperwerî dîlwarên Agriyî yên me mecbûr kir kutesmîma berê ya xwe biguhêrin, jin û zariyên xwe bi destên neyar nehêlin.Desteyek ji xêlên Heyderî û Gelturî pelamar ji aliyê Başkendê bi hêzên Tirkan birin,wan dûr avêtin, berjêr kirin. Di vê pelamarê de hêzên bergirî gihîştibûn helqeyagemaro. Çaxê rojê, pez û dewar bi cî hiştin, li gel jin û zar li du şûnan helqeyagemaroyan têk şkênandibû, roja din çend saet ji rojê bihurîbû, derketibûn. IhsanNûrî li gel vê desteyê bû. Ev deste li ser rêya xwe çend esker dîl girtin. Desteyaduwemîn nikaribûn derkevin, li nav kîşargeha newala Axorîk de mabûn. şevaduduya ew jî derbas bûn. Bro Heskî li gel wê desteyê bû.

Resûlê Silo serokê nebez ê hoza Bikran li gel mirovên xwe û Seyîd Resûl li gelçend kes ji aliyê Qorxan çûne navçeya Ixdirê. Reşoyê Silo li gel mirovên xwemaweyek li nav Geliyê Zîlan ma, çend car hêzên Tirkan çûbûn ser wî, wanşkandibû. Di dawiyê de di şerek de hate kuştin. Seyid Resûl Berzencî li gel çendkes li serê çiyayek nêzikê Bayzîdê çend roj birçî ma, dawiyê bi destên Tirkan ket,şehîd kirin. Bi vê çeşnê Çiyayê Agrî, navenda azadî ya kurdî bi destên neyar ket ûTirkan êdî siyaseta kurd kujî li hemû layek dest pê kir.

Mihoyê Temir, ji serokên Adenî, zehf kal û nexweş bû, ji kar ketibû, nikaribû rêhere. Paş şkana Ercîş bi her çeşnê, bi yarmetiya peyayên xwe, xwe bi Agrîgihandibû û Elîkoyê Hesenî, ku ji ber nêştirkarî ji serê xwe nexweş û bêhiş ketibû, ûhin peyayên kal ên din ku vir de, wê de mabûn, bi destên Tirkan ketibûn, di çaxêdîlbûniyê de laşê bêhal ên wan amanca têgihandin a tûj a nîzeyên eskerên tirkbûbûn. Heval, jina Elîko, jineke ciwan û salim bû, çun bi mêrê xwe wefadar ûemekdar bû, di çaxê tengasiyê de wî li cî nehiştibûn, li gel pita -qîza piçûk- xwe li

cem wî mabûn. Qîza dina wî ku pêşiyê jina Ferzende bû, zivirîbû, xwe bi nav ûdayika xwe gihandibû. Her çar jî amanca nîzeyên Tirk bûbûn. Ruhên wan çaxê firîbi esman ji hev neqetiyan, wefadarî û emekdariya xêzanên kurd bi numayişdanîbûn.

Tenanet paş ketina Agrî, bîst û heft jin û zaro û xêzan ên Ehmedê Hecî Bro yêHeyderî û brayên wî ku ji şerkarên navdera Agrî bûn, li nêzikî sînorê Iran, li

malbenda Serê Kanî bû, bi destên eskerên tirk ketin, temamî 27 kesên bêsûc ûbêtavan û bê difa' ratirbaran kirîbûn. Laşên wan midetek cuda man.

Ehmedê Hecî Bro, ku brayê wî Safî Paşa li dawiya şerê Agrî de hatibû kuştin, li

gel du brayên din ên xwe, Arslan û Abdullah, çaxê gihiştine kuştarên jin û zariyênbêsûc ên xwe dîtin ku di nav xwînê de digevizin ! Ewan dawaya qurbaniyê nebûn,ku xêzanên Hecî Bro li pênava azadiya neteweyî ya kurd de nebûn. Belkû ev fexr ûşanaziyê ji bona Ehmed û du brayên wî, Abdullah û Arslan, hiştibûn. Ewanan jî paşçendîn ev cinayetên şermawer ên Tirkan, şerê Tirkan kirin û li cem şuhedayênazadiyê ciyên xwe girtin.

36

Dîwane, brazayê Bro Heskî û jinên din ku bi destên Tirkan diketin rastî vêsernivîştê bûn.

Endîşeyên namûsperestî û xîretperwerî dîlwarên Agriyî yên me mecbûr kir kutesmîma berê ya xwe biguhêrin, jin û zariyên xwe bi destên neyar nehêlin.Desteyek ji xêlên Heyderî û Gelturî pelamar ji aliyê Başkendê bi hêzên Tirkan birin,wan dûr avêtin, berjêr kirin. Di vê pelamarê de hêzên bergirî gihîştibûn helqeyagemaro. Çaxê rojê, pez û dewar bi cî hiştin, li gel jin û zar li du şûnan helqeyagemaroyan têk şkênandibû, roja din çend saet ji rojê bihurîbû, derketibûn. IhsanNûrî li gel vê desteyê bû. Ev deste li ser rêya xwe çend esker dîl girtin. Desteyaduwemîn nikaribûn derkevin, li nav kîşargeha newala Axorîk de mabûn. şevaduduya ew jî derbas bûn. Bro Heskî li gel wê desteyê bû.

Resûlê Silo serokê nebez ê hoza Bikran li gel mirovên xwe û Seyîd Resûl li gelçend kes ji aliyê Qorxan çûne navçeya Ixdirê. Reşoyê Silo li gel mirovên xwemaweyek li nav Geliyê Zîlan ma, çend car hêzên Tirkan çûbûn ser wî, wanşkandibû. Di dawiyê de di şerek de hate kuştin. Seyid Resûl Berzencî li gel çendkes li serê çiyayek nêzikê Bayzîdê çend roj birçî ma, dawiyê bi destên Tirkan ket,şehîd kirin. Bi vê çeşnê Çiyayê Agrî, navenda azadî ya kurdî bi destên neyar ket ûTirkan êdî siyaseta kurd kujî li hemû layek dest pê kir.

Mihoyê Temir, ji serokên Adenî, zehf kal û nexweş bû, ji kar ketibû, nikaribû rêhere. Paş şkana Ercîş bi her çeşnê, bi yarmetiya peyayên xwe, xwe bi Agrîgihandibû û Elîkoyê Hesenî, ku ji ber nêştirkarî ji serê xwe nexweş û bêhiş ketibû, ûhin peyayên kal ên din ku vir de, wê de mabûn, bi destên Tirkan ketibûn, di çaxêdîlbûniyê de laşê bêhal ên wan amanca têgihandin a tûj a nîzeyên eskerên tirkbûbûn. Heval, jina Elîko, jineke ciwan û salim bû, çun bi mêrê xwe wefadar ûemekdar bû, di çaxê tengasiyê de wî li cî nehiştibûn, li gel pita -qîza piçûk- xwe li

cem wî mabûn. Qîza dina wî ku pêşiyê jina Ferzende bû, zivirîbû, xwe bi nav ûdayika xwe gihandibû. Her çar jî amanca nîzeyên Tirk bûbûn. Ruhên wan çaxê firîbi esman ji hev neqetiyan, wefadarî û emekdariya xêzanên kurd bi numayişdanîbûn.

Tenanet paş ketina Agrî, bîst û heft jin û zaro û xêzan ên Ehmedê Hecî Bro yêHeyderî û brayên wî ku ji şerkarên navdera Agrî bûn, li nêzikî sînorê Iran, li

malbenda Serê Kanî bû, bi destên eskerên tirk ketin, temamî 27 kesên bêsûc ûbêtavan û bê difa' ratirbaran kirîbûn. Laşên wan midetek cuda man.

Ehmedê Hecî Bro, ku brayê wî Safî Paşa li dawiya şerê Agrî de hatibû kuştin, li

gel du brayên din ên xwe, Arslan û Abdullah, çaxê gihiştine kuştarên jin û zariyênbêsûc ên xwe dîtin ku di nav xwînê de digevizin ! Ewan dawaya qurbaniyê nebûn,ku xêzanên Hecî Bro li pênava azadiya neteweyî ya kurd de nebûn. Belkû ev fexr ûşanaziyê ji bona Ehmed û du brayên wî, Abdullah û Arslan, hiştibûn. Ewanan jî paşçendîn ev cinayetên şermawer ên Tirkan, şerê Tirkan kirin û li cem şuhedayênazadiyê ciyên xwe girtin.

36

Page 39: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Qomandarê tirk, li ser û bendê şerên Agrî de bi Xalid Axa, serokê xêla CelaliyênIranê ku ji aliyê qomandarê Mako xesarek zor dîtibû, welam şand, wî xapand, li gelxêla xwe bi Tirkiye gazî kir. Paş ketina Agrî, ji tirsa dewleta Iranê li gel xêla Xelkanxêla Celaliyên Iranê welatê xwe Iran bi cî hiştin, çûn nav Tirkiyê. Di vê babetê deZuhdî Giiven dinivîse : "Li pêşan, di meha avgostê de bihîstibûn ku ji hozên Iranêserokê xêla Xelkan Xalid Axa maweyek li gel hêzên Iranê li hev dixin. Di van şerande ji sed zêdetir telefatê bi Iran daye û bi Çiyayên Ayibey hilkêşaye. Di van rojan dezabitê sînorê ye Sovyet bi zabitê sînorê ye me wisa xeber şandibû : "Çar sedmalên xêla Xelkan ku van rojan bi navçeya Dîl -Aralaq- bi erdê Tirkiyê derbas bûne.Ev xêl heşt sed çekdarên wê hene. Rûniştevanên sovyetî ku li qerexê çemê Arasêrûdinên zehf ji xwe ditirsin. Heke hun vî karî nakin, bihêlin em vanan parrebizvirînin I".

Dibe ku ji vê bûnê bûye ku hêzên sovyetî bi yarmetiya hêzên Tirkiyê hatibûn ûbakurê-rohelat a Agriya Piçûk girtibûn. Nuwînerê Taşnaq, Vahan, çend roj berîtêkçûna Agrî, çaxê ji navçeya Agrî derdiket, ji tariya şevê kelk girtibû, çûbû, li serrêya xwe Rûsan dîtibû, bi zimanê rûsî welamê daye, tariya şevê derfet zanî, xwederbas kiribû.

Li pêşiyê gotibûn ku firehiya helsana neteweyî ya kurd li pênava azadiyê ji navaAgrî ta sînorên Iraqê û Sûriyê dikêşa. Ev raperîn her mexsûsê navçe û dor û berêÇiyayê Agrî nebû. Tenê hêzên Agrî vê navçeyê dagir kirî, îdareyek azad a kurdîçêkiribû û ala serbixoyî ya Kurdistanê daçikandibû. Di navçeyên Kurdistanê yêndin de desteyên canbêzarên binecî yên kurd çeşnê çete dixebitîn.

Li ber ev e ku tenê mêjûyeke* kurt a Agrî ber bi çavên xwendevanan bighînim,basa canbihuriya kurd li pênava bi destxistina mafên neteweyî yên xwe li navçeyêndin ên Kurdistana Tirkiyê de bi Tirkan xesar didan, hêzên tirk ku li gel wan li

hevdixistin, nakim. Zehf ji wan paş şkesta Agrî jî xebata xwe dirêj didan. Li çiyayênSason û Dêrsimê, bi çeşnê ku Doktor Kamuran Bedirxan jî li gotera bi navêKurdistan li rojnameya "Le Jour" bi zimanê fransawî ku li Beyrût derdiket nivîsîbû,ev xebat ta sala 1 938 dirêjî da.

Rûxan* û têkçûna Agrî bi zimanê karbidest û qelema nivîserên tirk can dida.Mahmûd Esat, Wezîrê edliye yê Komara Tirkiyê di gotarek de ku li bajarê Ödemişdaye û rojnama "Milliyet" li berwara 19 septembir* 1930 de belavkiriye, gotibû«Dost û neyar divê bizanin ku efendiyê vî welatî Tirk e ; Wan ên ku xwîna pak ûzelala tirk di reh û damarê wan de nebe li nav niştimanê Tirkiyê tenê mafek wanheye, ew jî xulamî û dîlbûn e !».

Neteweyê aza yê kurd bi vê siyaseta Komara Tirkiyê hisiyabû. Nikaribû xulamî ûdilî bigire stûyê xwe. Ji bona parastina şerefa neteweyî ya xwe û bidestanînaazadiyê bi hezaran qurban da, îro jî li ber mehkemeya edaletê azadîxwazan evbelgeya ku bi xwîna şuhedayên azadî yên xwe hatiye nivîsandin bi destênparezderan ên mafên xwe daye.

37

Qomandarê tirk, li ser û bendê şerên Agrî de bi Xalid Axa, serokê xêla CelaliyênIranê ku ji aliyê qomandarê Mako xesarek zor dîtibû, welam şand, wî xapand, li gelxêla xwe bi Tirkiye gazî kir. Paş ketina Agrî, ji tirsa dewleta Iranê li gel xêla Xelkanxêla Celaliyên Iranê welatê xwe Iran bi cî hiştin, çûn nav Tirkiyê. Di vê babetê deZuhdî Giiven dinivîse : "Li pêşan, di meha avgostê de bihîstibûn ku ji hozên Iranêserokê xêla Xelkan Xalid Axa maweyek li gel hêzên Iranê li hev dixin. Di van şerande ji sed zêdetir telefatê bi Iran daye û bi Çiyayên Ayibey hilkêşaye. Di van rojan dezabitê sînorê ye Sovyet bi zabitê sînorê ye me wisa xeber şandibû : "Çar sedmalên xêla Xelkan ku van rojan bi navçeya Dîl -Aralaq- bi erdê Tirkiyê derbas bûne.Ev xêl heşt sed çekdarên wê hene. Rûniştevanên sovyetî ku li qerexê çemê Arasêrûdinên zehf ji xwe ditirsin. Heke hun vî karî nakin, bihêlin em vanan parrebizvirînin I".

Dibe ku ji vê bûnê bûye ku hêzên sovyetî bi yarmetiya hêzên Tirkiyê hatibûn ûbakurê-rohelat a Agriya Piçûk girtibûn. Nuwînerê Taşnaq, Vahan, çend roj berîtêkçûna Agrî, çaxê ji navçeya Agrî derdiket, ji tariya şevê kelk girtibû, çûbû, li serrêya xwe Rûsan dîtibû, bi zimanê rûsî welamê daye, tariya şevê derfet zanî, xwederbas kiribû.

Li pêşiyê gotibûn ku firehiya helsana neteweyî ya kurd li pênava azadiyê ji navaAgrî ta sînorên Iraqê û Sûriyê dikêşa. Ev raperîn her mexsûsê navçe û dor û berêÇiyayê Agrî nebû. Tenê hêzên Agrî vê navçeyê dagir kirî, îdareyek azad a kurdîçêkiribû û ala serbixoyî ya Kurdistanê daçikandibû. Di navçeyên Kurdistanê yêndin de desteyên canbêzarên binecî yên kurd çeşnê çete dixebitîn.

Li ber ev e ku tenê mêjûyeke* kurt a Agrî ber bi çavên xwendevanan bighînim,basa canbihuriya kurd li pênava bi destxistina mafên neteweyî yên xwe li navçeyêndin ên Kurdistana Tirkiyê de bi Tirkan xesar didan, hêzên tirk ku li gel wan li

hevdixistin, nakim. Zehf ji wan paş şkesta Agrî jî xebata xwe dirêj didan. Li çiyayênSason û Dêrsimê, bi çeşnê ku Doktor Kamuran Bedirxan jî li gotera bi navêKurdistan li rojnameya "Le Jour" bi zimanê fransawî ku li Beyrût derdiket nivîsîbû,ev xebat ta sala 1 938 dirêjî da.

Rûxan* û têkçûna Agrî bi zimanê karbidest û qelema nivîserên tirk can dida.Mahmûd Esat, Wezîrê edliye yê Komara Tirkiyê di gotarek de ku li bajarê Ödemişdaye û rojnama "Milliyet" li berwara 19 septembir* 1930 de belavkiriye, gotibû«Dost û neyar divê bizanin ku efendiyê vî welatî Tirk e ; Wan ên ku xwîna pak ûzelala tirk di reh û damarê wan de nebe li nav niştimanê Tirkiyê tenê mafek wanheye, ew jî xulamî û dîlbûn e !».

Neteweyê aza yê kurd bi vê siyaseta Komara Tirkiyê hisiyabû. Nikaribû xulamî ûdilî bigire stûyê xwe. Ji bona parastina şerefa neteweyî ya xwe û bidestanînaazadiyê bi hezaran qurban da, îro jî li ber mehkemeya edaletê azadîxwazan evbelgeya ku bi xwîna şuhedayên azadî yên xwe hatiye nivîsandin bi destênparezderan ên mafên xwe daye.

37

Page 40: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Mahmûd Esat bi sifetê wezîrekî Komara Tirkiyê dîtina rêgezê tirk ragiyandibûRojnameya "Milliyet" vê serketina dewleta Tirkiyê, ew jî bi şêst û şeş hezar esker ûcendirme, sed froke û top û reşaş û bi saya yarmetî û yarîdeyiya dewletaŞahenşahê Iranê, paş çend sal xwîn rijandin dikaribû bi çeng bîne, dawiyahelsorana Kurdan ji bona girtina mafên neteweyî bi wêneyek* nîşan dida : qebrek*li ser Çiyayê Agriya Mezin, piyê wê li ser Agriya Piçûk dikêşa, li ser kêlîkê qebrênivîsandibûn : "Kurdistana xeyalî li vir çal kirine". Hêç nizanîbû ku bîra azadî yaneteweyî mîna sûlave ya ku ruhê bêzar û zecir dikêşe, benda ku ji bona girtinapêşiya wê çê dikin her çiqas qaîm û mehkem be, di axirê de bi feşarê zêde ku ji

serhehatina vê avê çê dibe bendê hildişîne, gelek xerabiyên ku nayên durist kirinçê dike. Çêtir ev e bi vekirina cih û cobar ji ava vê sûlavanê ji bona avdayina zevî,zêdekirina mahsûl kelk bigirin. Nivîser li vir li ser nivîsara kêlikê qebrê bîr û rayêxwe nabêje, dahatû* wê nîşan bide aya Kurdistana Xeyalî an hakimiyeta Tirkiyê li

ser Kurdistanê li nav vê qebrê de çal bibe û daîm bixewe. Tiştek ku diyar bûye ev eku, pey ev tîmsala ku rojnameya Milliyet kiriye, merivê li singê Agrî de "çalkirî" li

nav çiyayên Kurdistana Tirkiyê çend car teqînî bi xwe daye, nîşan daye kunemiriye û namire.

Niha ku xwendewarê berêz* ta radeyek basa çunyeta fedakarî û canbihurî yaKurdan li pênava azadiya neteweyî de ronak bû, îcaze dixwazim li berizbûnaşehîdan ên azadiya kurdî ku xwîna ji bona rizgarkirina neteweyê xwe rijandine, diqurbaniya giyanê xwe de kêmasî nekirine û jiyan û şanaziya ebedî bi dest anîne, li

pêşiya ruhên wan mezinan banihayet ihtiram û tazîm serê xwe xwar dikim, ji ênmayî yên wan re silav û terbiyet pêşkêş dikim.

PAŞGOTAR

Xeberçînê rojnameya The Times ku di babeta Çiyayê Agrî de deng û bas birojnameya xwe dabû, diyar e ev deng û basan ji Erkanê Şer ê giştî yê Tirkiyêgirtibû. Min li hêç cî de hejmara şerkarên kurd ên Agrî nenivîsiye. Çun ev karesataşkeste xwar û dewleta wê çaxê ya Tirkiyê û rojnamenivîsên wan zor şananazîdabûn, bi vê xisûsê piçek mijûl bim. Ev mêrxasên ku pênc sal û nîv li nav Tirkiyêciyek diyar girtine, îdareyek kurdî çêkirine, ala serbixoyî ya Kurdistanê li ber çavênhikûmat û hêzên çekdar ên Tirkiye li ser qûçên Agrî dacikandine, her çarpelamarên hêzên çekdar ên Tirkiyê şkandine, çaxê min hejmara wan difikirî, bineteweyê kurd aferîn gotim, çun ez bi xwe jî Kurd im, zehf girûr û şanazî pê dikim.

Tenanet hejmara van qaremanan hinek zêdetir ji wan nivîsîne ; tenê evî bêjim kuli şerê Kanî Kork de hêzên çekdarên Agrî hemî ewanan bû ku ketibûn şer, ewan ênku paşê hatin, li gel hêzên siwar ên tirk ên ji bona parastina frokeyan çûbûn, li gelwan ketin şer, ewanan bûn çûbûn Zinya Agrî, dîtibûn li ev alî xeber nîne, zivirîbûn li

gel siwarên neyar ketibûn şer. Kesê ku li frokê dabû, anînbû xwarê Ibrahîmêbraziyê Bro û kurê Eyûb Axa bû. Li pelamara dawî ya Tirkan bi ser Agrî ku bi

38

Mahmûd Esat bi sifetê wezîrekî Komara Tirkiyê dîtina rêgezê tirk ragiyandibûRojnameya "Milliyet" vê serketina dewleta Tirkiyê, ew jî bi şêst û şeş hezar esker ûcendirme, sed froke û top û reşaş û bi saya yarmetî û yarîdeyiya dewletaŞahenşahê Iranê, paş çend sal xwîn rijandin dikaribû bi çeng bîne, dawiyahelsorana Kurdan ji bona girtina mafên neteweyî bi wêneyek* nîşan dida : qebrek*li ser Çiyayê Agriya Mezin, piyê wê li ser Agriya Piçûk dikêşa, li ser kêlîkê qebrênivîsandibûn : "Kurdistana xeyalî li vir çal kirine". Hêç nizanîbû ku bîra azadî yaneteweyî mîna sûlave ya ku ruhê bêzar û zecir dikêşe, benda ku ji bona girtinapêşiya wê çê dikin her çiqas qaîm û mehkem be, di axirê de bi feşarê zêde ku ji

serhehatina vê avê çê dibe bendê hildişîne, gelek xerabiyên ku nayên durist kirinçê dike. Çêtir ev e bi vekirina cih û cobar ji ava vê sûlavanê ji bona avdayina zevî,zêdekirina mahsûl kelk bigirin. Nivîser li vir li ser nivîsara kêlikê qebrê bîr û rayêxwe nabêje, dahatû* wê nîşan bide aya Kurdistana Xeyalî an hakimiyeta Tirkiyê li

ser Kurdistanê li nav vê qebrê de çal bibe û daîm bixewe. Tiştek ku diyar bûye ev eku, pey ev tîmsala ku rojnameya Milliyet kiriye, merivê li singê Agrî de "çalkirî" li

nav çiyayên Kurdistana Tirkiyê çend car teqînî bi xwe daye, nîşan daye kunemiriye û namire.

Niha ku xwendewarê berêz* ta radeyek basa çunyeta fedakarî û canbihurî yaKurdan li pênava azadiya neteweyî de ronak bû, îcaze dixwazim li berizbûnaşehîdan ên azadiya kurdî ku xwîna ji bona rizgarkirina neteweyê xwe rijandine, diqurbaniya giyanê xwe de kêmasî nekirine û jiyan û şanaziya ebedî bi dest anîne, li

pêşiya ruhên wan mezinan banihayet ihtiram û tazîm serê xwe xwar dikim, ji ênmayî yên wan re silav û terbiyet pêşkêş dikim.

PAŞGOTAR

Xeberçînê rojnameya The Times ku di babeta Çiyayê Agrî de deng û bas birojnameya xwe dabû, diyar e ev deng û basan ji Erkanê Şer ê giştî yê Tirkiyêgirtibû. Min li hêç cî de hejmara şerkarên kurd ên Agrî nenivîsiye. Çun ev karesataşkeste xwar û dewleta wê çaxê ya Tirkiyê û rojnamenivîsên wan zor şananazîdabûn, bi vê xisûsê piçek mijûl bim. Ev mêrxasên ku pênc sal û nîv li nav Tirkiyêciyek diyar girtine, îdareyek kurdî çêkirine, ala serbixoyî ya Kurdistanê li ber çavênhikûmat û hêzên çekdar ên Tirkiye li ser qûçên Agrî dacikandine, her çarpelamarên hêzên çekdar ên Tirkiyê şkandine, çaxê min hejmara wan difikirî, bineteweyê kurd aferîn gotim, çun ez bi xwe jî Kurd im, zehf girûr û şanazî pê dikim.

Tenanet hejmara van qaremanan hinek zêdetir ji wan nivîsîne ; tenê evî bêjim kuli şerê Kanî Kork de hêzên çekdarên Agrî hemî ewanan bû ku ketibûn şer, ewan ênku paşê hatin, li gel hêzên siwar ên tirk ên ji bona parastina frokeyan çûbûn, li gelwan ketin şer, ewanan bûn çûbûn Zinya Agrî, dîtibûn li ev alî xeber nîne, zivirîbûn li

gel siwarên neyar ketibûn şer. Kesê ku li frokê dabû, anînbû xwarê Ibrahîmêbraziyê Bro û kurê Eyûb Axa bû. Li pelamara dawî ya Tirkan bi ser Agrî ku bi

38

Page 41: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

gotinên xeberçînê rojnameya The Times Erkanî Şer ê Tirkiyê şêst hezar esker ûcendirman û sed froke bi navçeyên Bayzîd û Wanê şandibûn. Ji wan hêzan qenebe nîvê wan, yanî sî û sê hezarên wan û pêncî froke bi şerê Agrî beşdar bûne, bipêçevaneyê xebernivîsê rojnameya The Times ku gotiye, «bi hezaran Kurd ênçekdar li Çiyayê Agrî, çiyayên mustehkem de cî girtine», heke li vî şerî de tenêpênc sed çekdarên kurd li Agrî hebûna û bi vî şerî beşdar bibûna, çawa SalihOmurtag Paşa mecbûr kiribûn ku ji hêzên navçeya Wanê yarmetî bixwaze û bîne,dibe ku aqama -netîca- şer jî diguhirandin.

Mebesta min eva nîn e ku bi kifayetê eskerên Tirkan nîşan bidin. Ez bi xweçendîn sal li nav ordûya osmanî û tirk de kar kirî, li kêleka eskerên tirk di şerênAmawutliq û Yemen, Rûs, Gurcî û Ermenistan hevbeş bûme û şahîdê mêrxasî ûşerkariya wan, bi taybetî ê şehameta hevmeslekên xwe zabitên tirk bûme. Belamtercrûbeyên şerên Agrî bi hemûyan diyar kiriye ku ew li pêşiya Kurdan nikarindewam bînin. Kurd di şer de agirpare ne, qet jimara xwe nafikirin ; neteweyê kurdheke bi dil şer bike, ji hevra xiyanet neke, ji bona neyarên neteweyê xwe yarmetînede, hêç neyar tucar nikare pişta wî bişkêne, pê re serî derkeve.

NEMA

39

gotinên xeberçînê rojnameya The Times Erkanî Şer ê Tirkiyê şêst hezar esker ûcendirman û sed froke bi navçeyên Bayzîd û Wanê şandibûn. Ji wan hêzan qenebe nîvê wan, yanî sî û sê hezarên wan û pêncî froke bi şerê Agrî beşdar bûne, bipêçevaneyê xebernivîsê rojnameya The Times ku gotiye, «bi hezaran Kurd ênçekdar li Çiyayê Agrî, çiyayên mustehkem de cî girtine», heke li vî şerî de tenêpênc sed çekdarên kurd li Agrî hebûna û bi vî şerî beşdar bibûna, çawa SalihOmurtag Paşa mecbûr kiribûn ku ji hêzên navçeya Wanê yarmetî bixwaze û bîne,dibe ku aqama -netîca- şer jî diguhirandin.

Mebesta min eva nîn e ku bi kifayetê eskerên Tirkan nîşan bidin. Ez bi xweçendîn sal li nav ordûya osmanî û tirk de kar kirî, li kêleka eskerên tirk di şerênAmawutliq û Yemen, Rûs, Gurcî û Ermenistan hevbeş bûme û şahîdê mêrxasî ûşerkariya wan, bi taybetî ê şehameta hevmeslekên xwe zabitên tirk bûme. Belamtercrûbeyên şerên Agrî bi hemûyan diyar kiriye ku ew li pêşiya Kurdan nikarindewam bînin. Kurd di şer de agirpare ne, qet jimara xwe nafikirin ; neteweyê kurdheke bi dil şer bike, ji hevra xiyanet neke, ji bona neyarên neteweyê xwe yarmetînede, hêç neyar tucar nikare pişta wî bişkêne, pê re serî derkeve.

NEMA

39

Page 42: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

HEVPEYVÎNEK BI OSMAN SEBRI RE

ZÎN ÛAMED

Zîn : Apê Osman, böna ku hevalê Amed wê biçe Ensötuya Kurdî yaParîsê ji aliyekî de, û ji ber ku tu endamekî damezrandin a Enstîtuyê ye, dialiyê din de, û li ser arîkirina bi daxwaz a serokê Ensfîtu, birader KendalNezan, ji aliyê sisyan de, me dil kir em hevpeyvîneke bi te re bikin.

Apo : Hûn dikarin bipirsin. Piştî ez bizanbim ezê ji we re bêjim.

Zîn : Hinekê ji kurtiya jîna xwe, nemaze jîna te ya rojan e?Apo : Mesela jîna min çîrokeke dirêj e. Gotina wê gelekî wext jê re

dixwaze. Ne karê rojekê ye, mehekê ye, salekê ye, lê şêst sal e. Ev şêst salêhane mero nikare serhevdu bîne. Tenê ez dikarim tiştekî bêjim : ez merivekîgundî me, lawê axayekî me. Bavê min burciwaziyeke mezin bû. Paşê, mee'malên (karên) axan û xirabiyên wan ji milet re da fam kirin. Ji wê roja kuez şiyar bûme heya niha ez şerê beg û axan, û şêx û melan dikim. Ji ber kume dît evana xirabiya miletê xwe dikin e, miletê xwe bi şûn de hiştin e, ûberê milet dane rêya xirab. Jîna me bi vî hesabî çûye. Me gelekî tiştên nebaşdîtin e, Ev tiştên nebaş dîtin, gotina wan tiştekî ne rast e. îro, milletê mebavê me ye. Xelk dikare li ser wî bibê : xirab e, lê, merov nikare xirabiyabavê xwe bêje. Gava merov bêje, ew neheqyan li xwe dike. îcar ji bo vantiştên ku li ser buhirên, di warê siyasî de, ez nikarim tiştekî bibêjim. Wekîdinê jî, çiqas îmkanên min hebe ez ji bo ziman hez dikim bixebitim. Gelekkes henin ku ez alîkariya wan dikim, nivîsarên xwe ji min re tînin û ez jiwan re rast dikim. Hinik din tên, dixwazin ziman hîn bibin, ez ziman hînîwan dikim. Tiştê ji destê min tê ez dikim ! Û ez bi vê jî dilxweş im. Dekerem ke.

Zîn : Bûyina te, Apo, kîjan sal û li ku derê bû ?

Apo : Ez sala 1905an, li nav eşîra Mirdêsa, ji gundê Naricê, hatime dinê.

40

HEVPEYVÎNEK BI OSMAN SEBRI RE

ZÎN ÛAMED

Zîn : Apê Osman, böna ku hevalê Amed wê biçe Ensötuya Kurdî yaParîsê ji aliyekî de, û ji ber ku tu endamekî damezrandin a Enstîtuyê ye, dialiyê din de, û li ser arîkirina bi daxwaz a serokê Ensfîtu, birader KendalNezan, ji aliyê sisyan de, me dil kir em hevpeyvîneke bi te re bikin.

Apo : Hûn dikarin bipirsin. Piştî ez bizanbim ezê ji we re bêjim.

Zîn : Hinekê ji kurtiya jîna xwe, nemaze jîna te ya rojan e?Apo : Mesela jîna min çîrokeke dirêj e. Gotina wê gelekî wext jê re

dixwaze. Ne karê rojekê ye, mehekê ye, salekê ye, lê şêst sal e. Ev şêst salêhane mero nikare serhevdu bîne. Tenê ez dikarim tiştekî bêjim : ez merivekîgundî me, lawê axayekî me. Bavê min burciwaziyeke mezin bû. Paşê, mee'malên (karên) axan û xirabiyên wan ji milet re da fam kirin. Ji wê roja kuez şiyar bûme heya niha ez şerê beg û axan, û şêx û melan dikim. Ji ber kume dît evana xirabiya miletê xwe dikin e, miletê xwe bi şûn de hiştin e, ûberê milet dane rêya xirab. Jîna me bi vî hesabî çûye. Me gelekî tiştên nebaşdîtin e, Ev tiştên nebaş dîtin, gotina wan tiştekî ne rast e. îro, milletê mebavê me ye. Xelk dikare li ser wî bibê : xirab e, lê, merov nikare xirabiyabavê xwe bêje. Gava merov bêje, ew neheqyan li xwe dike. îcar ji bo vantiştên ku li ser buhirên, di warê siyasî de, ez nikarim tiştekî bibêjim. Wekîdinê jî, çiqas îmkanên min hebe ez ji bo ziman hez dikim bixebitim. Gelekkes henin ku ez alîkariya wan dikim, nivîsarên xwe ji min re tînin û ez jiwan re rast dikim. Hinik din tên, dixwazin ziman hîn bibin, ez ziman hînîwan dikim. Tiştê ji destê min tê ez dikim ! Û ez bi vê jî dilxweş im. Dekerem ke.

Zîn : Bûyina te, Apo, kîjan sal û li ku derê bû ?

Apo : Ez sala 1905an, li nav eşîra Mirdêsa, ji gundê Naricê, hatime dinê.

40

Page 43: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Zîn : Kengî tu hatî Sûriyê ?

Apo : Sala 1929an, taliya salê, di meha 1 lan de, ez hatime Sûriyê.

Zîn : Kengî û çawa te dest bi xebata xwe ya siyasî kir ?

Apo : Berî ku ez werim Sûriyê, me dest bi xebata siyasî kir. Ne me destpê kir. Tirkan hiştin em dest pê bikin. Me bi xwe xebata siyasî nas nediMr.Icar, Tirkan rabûn bi gewriya me girtin, û em xistin hebsa. Tê de çavê mevebûn, me camêr dîtin, û me berê xwe da xebata siyasî.

Amed : Apo, sala ku te dikirî sertefîka bibira, mamosteyekî te hebû, bîr ûbaweriyên wî ya ... ?

Apo : Na. Piştî ku min sertefîka xelas kiribû, mamosteyek şandibûngundê me. Navê wî îsmaîl Efendî bû. Ew jî kurd bû. Mamosteyê E'dadî (mekteba navîn) bû, ji ber ku ramanên sosyalîst pêre hatibû dîtin rabûn kirinmamosteyê ibtîdayî (mekteba pêşîn), û şandin gundê me. îcar wî jî ez dîtimdi nava gund de, û ramanên xwe xiste serê min. Ji wê rojê de, ez û axatî,melatî, û şêxîtî ji hev dûr ketin.

Amed : Çep bûna te çawa hatiye nas kirin ?

Apo : Ji berê de ez çep im. Ji xwe li ser vê yekê min helbesteke dûr ûdirêj nivîsiye. Çepbûna min, min holê naskiriya : Li Parlemana Fransizîhatiye gotin : Ên ku di aliyê melekê xwe dane hêla rast e, û ku di aliyêmiletê xwe dane hêla çep e. Çepbûn, me ji wê biriye. Me jî xwe daye aliyêmilet. Ji bo vê yekê em dibêjin em çep in.

Zîn : Çend kur û keçên te hene ?

Apo : Sê law û sê keçên min hene.

Amed : Navên wan, Apo ?

Apo : Kuran : Hoşeng, Hoşîn û Kemal. Keçan jî : Kewê, Hingûr ûHêvîn.

Amed : Hingûr, Apo ?

Apo : Hingûr, bi kurdî "Şefeq". Hing + ûr. Hing : mêşhunguv e. ûr :

wexta ku mêşunguv radibe. Mêşhunguv di şefeqê de radibe xebatê. Piştî kubûne Misilman, hinga girtine "şefeq" ji ereba birine.

Zîn : Berbang ?

Apo : Ha, ew jî piştî ku bûne Misilman ; ango, berî bangê ; berî azanê.

41

Zîn : Kengî tu hatî Sûriyê ?

Apo : Sala 1929an, taliya salê, di meha 1 lan de, ez hatime Sûriyê.

Zîn : Kengî û çawa te dest bi xebata xwe ya siyasî kir ?

Apo : Berî ku ez werim Sûriyê, me dest bi xebata siyasî kir. Ne me destpê kir. Tirkan hiştin em dest pê bikin. Me bi xwe xebata siyasî nas nediMr.Icar, Tirkan rabûn bi gewriya me girtin, û em xistin hebsa. Tê de çavê mevebûn, me camêr dîtin, û me berê xwe da xebata siyasî.

Amed : Apo, sala ku te dikirî sertefîka bibira, mamosteyekî te hebû, bîr ûbaweriyên wî ya ... ?

Apo : Na. Piştî ku min sertefîka xelas kiribû, mamosteyek şandibûngundê me. Navê wî îsmaîl Efendî bû. Ew jî kurd bû. Mamosteyê E'dadî (mekteba navîn) bû, ji ber ku ramanên sosyalîst pêre hatibû dîtin rabûn kirinmamosteyê ibtîdayî (mekteba pêşîn), û şandin gundê me. îcar wî jî ez dîtimdi nava gund de, û ramanên xwe xiste serê min. Ji wê rojê de, ez û axatî,melatî, û şêxîtî ji hev dûr ketin.

Amed : Çep bûna te çawa hatiye nas kirin ?

Apo : Ji berê de ez çep im. Ji xwe li ser vê yekê min helbesteke dûr ûdirêj nivîsiye. Çepbûna min, min holê naskiriya : Li Parlemana Fransizîhatiye gotin : Ên ku di aliyê melekê xwe dane hêla rast e, û ku di aliyêmiletê xwe dane hêla çep e. Çepbûn, me ji wê biriye. Me jî xwe daye aliyêmilet. Ji bo vê yekê em dibêjin em çep in.

Zîn : Çend kur û keçên te hene ?

Apo : Sê law û sê keçên min hene.

Amed : Navên wan, Apo ?

Apo : Kuran : Hoşeng, Hoşîn û Kemal. Keçan jî : Kewê, Hingûr ûHêvîn.

Amed : Hingûr, Apo ?

Apo : Hingûr, bi kurdî "Şefeq". Hing + ûr. Hing : mêşhunguv e. ûr :

wexta ku mêşunguv radibe. Mêşhunguv di şefeqê de radibe xebatê. Piştî kubûne Misilman, hinga girtine "şefeq" ji ereba birine.

Zîn : Berbang ?

Apo : Ha, ew jî piştî ku bûne Misilman ; ango, berî bangê ; berî azanê.

41

Page 44: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Amed : Tu roja xwe, ango, jîna te ya rojane, çawa derbas dikî?Apo : Bi rûniştinê ez derbas dikim. Serê min nema alîkariya min dike.

Amed : Çûn û hatinên hevala li ser te çawa ye ?

Apo : Hinek însan hene ku ji min hez dikin. Ne ji bo menfe'etê hevalênmin bûne, ji bo qewmiyetê hevalên min bûne. Ewana hên derin û tên, û xwejî bi min re diwestînin. Hinek jî tên li ser min casûsiyê dikin. Hinek têndixwazin ziman hîn bibin. Hinek tên dixwazin min nas bikin. Her yek biawakî tê.

Amed : Sebra te, Apo, wilo tê ?

Apo : Ne xema min e. Hatin ser çavan, nehatin bi tenê bîna min tengnabe. Di hebsê de, min lingên xwe di ser text dirêj dikirin û rûdiniş tim.

Zîn : Apo, koçbar kirina dêya Hoşeng çi salayî di jîna te de peyda kir ?

Apo : Insanekê 46 salan bi min re maye. Helbet, gelekî bi min rewestiyaye. Hema ew bi min re bûye û ez nêzîka deh caran bêtir ketimehebsê û tim wê zarok xwedî kirine û hevalên min arîkariya wê dikirin.

Amed : Sebra wê dihat, Apo ?

Apo : Ew xurt bû. Gava dihate hebsê cem min, dilê hebsiyan gişan bimin diman. Jinên wan giş an rûyên xwe tirş dikirin û her gav rûyê wê bi kenbû. Min bawer dikir ku mala me tijî xwarin e. Dilê wê xurt bû. Qîza mêrekîçê bû. Di nava Çerkezan de hemberê wî tine bûn. Giraniya mirina wê hebû,ne tune bû. Min bawer dikir ku ezê berê wê bimrim çima ew ji min 10-11salan biçîktir bû.

Amed : Alîkariya heval, dost û hogira di rahiştina termê wê de, Apo ?

Apo : Gelek baş bû. Herdu seriyan - ew çerkez bû û ez kurd bûm -kêmanî nekirine.

Zîn : Heya bi ku te beşdarî di kovarên kurdî de kiriye ?

Apo : Serekê, ez bi Celadet Bedirxan re, di Hawar û Ronahî yê de,xebitîme.

Amed : Te alîkarî ji bo danîna Elfebêya kurdî kiriye ?

Apo : Na, Celadet Elfebe danî ye. Gava wî dannî min jî î'tirad dkiriye.Min gotiye : çar tîpên wê kêmin "p.ç.k.t" lê gişan gotin ev bes e.

42

Amed : Tu roja xwe, ango, jîna te ya rojane, çawa derbas dikî?Apo : Bi rûniştinê ez derbas dikim. Serê min nema alîkariya min dike.

Amed : Çûn û hatinên hevala li ser te çawa ye ?

Apo : Hinek însan hene ku ji min hez dikin. Ne ji bo menfe'etê hevalênmin bûne, ji bo qewmiyetê hevalên min bûne. Ewana hên derin û tên, û xwejî bi min re diwestînin. Hinek jî tên li ser min casûsiyê dikin. Hinek têndixwazin ziman hîn bibin. Hinek tên dixwazin min nas bikin. Her yek biawakî tê.

Amed : Sebra te, Apo, wilo tê ?

Apo : Ne xema min e. Hatin ser çavan, nehatin bi tenê bîna min tengnabe. Di hebsê de, min lingên xwe di ser text dirêj dikirin û rûdiniş tim.

Zîn : Apo, koçbar kirina dêya Hoşeng çi salayî di jîna te de peyda kir ?

Apo : Insanekê 46 salan bi min re maye. Helbet, gelekî bi min rewestiyaye. Hema ew bi min re bûye û ez nêzîka deh caran bêtir ketimehebsê û tim wê zarok xwedî kirine û hevalên min arîkariya wê dikirin.

Amed : Sebra wê dihat, Apo ?

Apo : Ew xurt bû. Gava dihate hebsê cem min, dilê hebsiyan gişan bimin diman. Jinên wan giş an rûyên xwe tirş dikirin û her gav rûyê wê bi kenbû. Min bawer dikir ku mala me tijî xwarin e. Dilê wê xurt bû. Qîza mêrekîçê bû. Di nava Çerkezan de hemberê wî tine bûn. Giraniya mirina wê hebû,ne tune bû. Min bawer dikir ku ezê berê wê bimrim çima ew ji min 10-11salan biçîktir bû.

Amed : Alîkariya heval, dost û hogira di rahiştina termê wê de, Apo ?

Apo : Gelek baş bû. Herdu seriyan - ew çerkez bû û ez kurd bûm -kêmanî nekirine.

Zîn : Heya bi ku te beşdarî di kovarên kurdî de kiriye ?

Apo : Serekê, ez bi Celadet Bedirxan re, di Hawar û Ronahî yê de,xebitîme.

Amed : Te alîkarî ji bo danîna Elfebêya kurdî kiriye ?

Apo : Na, Celadet Elfebe danî ye. Gava wî dannî min jî î'tirad dkiriye.Min gotiye : çar tîpên wê kêmin "p.ç.k.t" lê gişan gotin ev bes e.

42

Page 45: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Amed : Apo, her du dengdar "a" û "e" carna di ristê de dibin "ê". Çawaye ku merov (a = ê) û (ê = ê) dayne da ku guhartina herduyan digeldengdara "ê", ji ser hev werin naskirin ?

Apo : Ezbenî, ew guhartin heye. "welat" dibe "welêt". Jê re tewandek têgotin.

Amed : Apo, gava yekî biyanî an kurdekî ku tewandek di zaravê wî detine be, rastî şoreke nenas were an vê ristê bixwîne : "rêz", wê çawa bizaneku "pez" di ferhangê de heye, ne, ne "rêz" dema ku bixwaze wataya wê şoranenas ji ferhengê derîne û bizane ?

Apo : Gava rêzimana kurdî bixwîne wê bizane.

Zîn : îro, tu rewşa jina kurd çawa dibînî ?

Apo : Keça min, berî gişî, divê mêrkê kurd keça xwe nefroşe. Paşê bidexwendin û rêya xebatê li ber wê veke. Divê jin û mêr li ser esasî hezkirinêhevudin bikin, ne li ser esasê qelng. Divê em heqê jin nas bikin, ew jî heqênasbike. Lê bila keça kurd bizanibe wacibê wê yê mezin dê ye. Dêbûn li serhertişfî re ye. Gava ew bikaribe lawekî hêja an qîzekê hêja ji bo miletê xwebighîne, di çavên min de ew tiştekî mezin e. Dêbûn her tişt e di jîna merovde. Gava dê wacibê xwe nikaribe bike, civak wunda dibe. Civaka Kurd jidest dê wunda bûye. Dê hatiye kirîn û firotin.

Zîn : Di warê parastina zimanê kurdî de, Apo, gotina te çiye ?

Apo : Ne hewceyê gotinê ye. Yek ji zanayên civakî dibêje : "Gava tudixwazî gelparêziya însanekî fahm bikî ta kîjan derecê pêşve çûye, binêreçiqas der bi zimanê xwe re bendewar e." Mirovê ko bi zimanê xwe rebendewar nebe, nikare îdî'a bike ku ew ji welatê xwe hez dike. Neteweyetîziman e û hinek adet in, ne tiştek e dinê ye. Xwîna me gişka yek e. Merovku ehemiyet nede zimanê xwe, di jîna neteweyî de tune ye. Mixabin, ta îro,

xortên me ehemiyeta ziman fam nekirine, tevî ku xwe xwenda dizanin ûxwe pêşverû dizanin, hîn nizanin bi zimanê xwe bixwînin.

Amed : Mirov kovarnî kurdî dixwîne, rastî pir peyvên xwe dest û çêkirîtê?

Apo : Binêre, ezbenî. Ev şaş e, ziman nizanin û dixwazin destê xwetêxinê. Min li ser vê yekê gotarek ji Berbangê re nivîsî bû. Min gotiye : Herbêjeyek kevirekî avahiya ziman e. Hinek keviran dibirin, hinek şê dikin ûhinek jî dîwar lê dikin. Evane yek karê ê dinê nizane. Herkes karê xwedizane. Gava yek karên yê dinê jiyanê nizane. Herkes karê xwe dizan e.Gava kevirekî neçêkirî binî, têxî nav kevirên şekirî û çêkirî, dîwar wê xwar

43

Amed : Apo, her du dengdar "a" û "e" carna di ristê de dibin "ê". Çawaye ku merov (a = ê) û (ê = ê) dayne da ku guhartina herduyan digeldengdara "ê", ji ser hev werin naskirin ?

Apo : Ezbenî, ew guhartin heye. "welat" dibe "welêt". Jê re tewandek têgotin.

Amed : Apo, gava yekî biyanî an kurdekî ku tewandek di zaravê wî detine be, rastî şoreke nenas were an vê ristê bixwîne : "rêz", wê çawa bizaneku "pez" di ferhangê de heye, ne, ne "rêz" dema ku bixwaze wataya wê şoranenas ji ferhengê derîne û bizane ?

Apo : Gava rêzimana kurdî bixwîne wê bizane.

Zîn : îro, tu rewşa jina kurd çawa dibînî ?

Apo : Keça min, berî gişî, divê mêrkê kurd keça xwe nefroşe. Paşê bidexwendin û rêya xebatê li ber wê veke. Divê jin û mêr li ser esasî hezkirinêhevudin bikin, ne li ser esasê qelng. Divê em heqê jin nas bikin, ew jî heqênasbike. Lê bila keça kurd bizanibe wacibê wê yê mezin dê ye. Dêbûn li serhertişfî re ye. Gava ew bikaribe lawekî hêja an qîzekê hêja ji bo miletê xwebighîne, di çavên min de ew tiştekî mezin e. Dêbûn her tişt e di jîna merovde. Gava dê wacibê xwe nikaribe bike, civak wunda dibe. Civaka Kurd jidest dê wunda bûye. Dê hatiye kirîn û firotin.

Zîn : Di warê parastina zimanê kurdî de, Apo, gotina te çiye ?

Apo : Ne hewceyê gotinê ye. Yek ji zanayên civakî dibêje : "Gava tudixwazî gelparêziya însanekî fahm bikî ta kîjan derecê pêşve çûye, binêreçiqas der bi zimanê xwe re bendewar e." Mirovê ko bi zimanê xwe rebendewar nebe, nikare îdî'a bike ku ew ji welatê xwe hez dike. Neteweyetîziman e û hinek adet in, ne tiştek e dinê ye. Xwîna me gişka yek e. Merovku ehemiyet nede zimanê xwe, di jîna neteweyî de tune ye. Mixabin, ta îro,

xortên me ehemiyeta ziman fam nekirine, tevî ku xwe xwenda dizanin ûxwe pêşverû dizanin, hîn nizanin bi zimanê xwe bixwînin.

Amed : Mirov kovarnî kurdî dixwîne, rastî pir peyvên xwe dest û çêkirîtê?

Apo : Binêre, ezbenî. Ev şaş e, ziman nizanin û dixwazin destê xwetêxinê. Min li ser vê yekê gotarek ji Berbangê re nivîsî bû. Min gotiye : Herbêjeyek kevirekî avahiya ziman e. Hinek keviran dibirin, hinek şê dikin ûhinek jî dîwar lê dikin. Evane yek karê ê dinê nizane. Herkes karê xwedizane. Gava yek karên yê dinê jiyanê nizane. Herkes karê xwe dizan e.Gava kevirekî neçêkirî binî, têxî nav kevirên şekirî û çêkirî, dîwar wê xwar

43

Page 46: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

bibe. Ha, peyayên ku bi zimanan nizanibin û li ser ziman nexebitîbin, gavatînin pirsa li cem xwe çêdikin welê zimanê xwe xirab dikin. Pir yê wilohenin. Ên ku du roj dest bi ziman kirine xwe feylesûf dihesibînin. Karênezana holê ye. Ziman wek asoyê behrê ye, nêzîk xuyanî dike, lê tu çiqasdiherî tim ew e. Heya merî pir bi nava ziman de neçe, merî ehemiyet ziman ûmezinatiya ziman nizane. Ê min bû 35 sal pê dikxebitim, ji zaravê kurmancîpirtirî 3000 bêje - eger hin ne pir be - ez nizanim çima ziman nehatiyecivandin û nehatiye xwendin.

Zîn : Apo, di vê kalbûnê de, çi ji te ve, warê kurd û Kurdistanê diyar e ?

Apo : Bi Xwedê, tevî ku ez xwe diyarê gorê dibînim, ez wilo bawer imku ezê Kurdistanê bibînim û paşê bimrim. Ez di vê baweriyê de me.

Zîn : Apo, ev ne. . . ?

Apo : Keça min, em kiird negîhanin warên bikaribin welat xelas bikin, lêneyarê me pir ehmeq in. Wê bi kêrî me bên. Bi Xwedê, sê ehmeqên mînaKenan Evren, Xomeynî û Saddam kêm têne dîtin. Ewê me hişiyar bikin.Milet bi du tiştan hişyar dibin : Yan bidarê zulmê yan bi xwendinê. Kurd dêxwe xelas bikin, lê heyf wê pir hevudu bikujin.

Amed : Belavbûna hêzên milet û pira partiyan, gotine te di vî warê deçiye, Apo?

Apo : Ezbenî, ew, şûndebûna milet e. Milet di şûn de ye.

Zîn : Gotina te Apo, ji braderên Enstîtuyê re çiye ?

Apo : Berî her tişti, Xwedê bi qeweta wan re be. Divê bizanibin ku ewxizmekteke mezin ji bo welatê xwe dikine. Heger ew bi ziman mijûl dibine,meselekî girîng xistine destê xwe. Divê pir xurt pê bigrin û gelekî xwe pê rebiwestimn. Em Kurd divê em hêdî bikin. Em miletekî bê ziman bûne. Em jizimanê xwe re nexebitîn. Em çûne ji zimanê xelkê re xebitîne. Ev şerefekîmezin e ji bo wan ku ji bo zimanê xwe bixebitin. Lê ez gelekî hêvîdar im kuher yek ji wan divê berî gişî qelsiya xwe bizanibe heya bikaribe pêşve here.Em Kurd çiqas pêşkevin, emê bi şunda bimînin. Çima ? Mecala ku em têbixebitin hên dirêj e. Zimanê mê li erdê maye. Di nava 800 eşir de belavbûye. Ev ên kurmancî û ên dinê di nava 600 eşîr de maye. Ên me yên ku biziman nizanin bawer dikin ku mesele ziman tiştekî gelekî rehet e. Zimanêerebî piştî 120 salan xebitîbûn û tevî Quran, Ehadîs û helbestên Cahîlî bi vîzimanAi hatibûn, gava dane ber zimanê farisî di dema Harûn el-Reşîd de,zimanê erebî ket çima zimanê farisî wê çaxê 1400 sal bû. Binêre, 120 sal ûhên negihabûn mecalekî hêja. Ango, bila bizanin wacibê wan gelekî mezin e

44

bibe. Ha, peyayên ku bi zimanan nizanibin û li ser ziman nexebitîbin, gavatînin pirsa li cem xwe çêdikin welê zimanê xwe xirab dikin. Pir yê wilohenin. Ên ku du roj dest bi ziman kirine xwe feylesûf dihesibînin. Karênezana holê ye. Ziman wek asoyê behrê ye, nêzîk xuyanî dike, lê tu çiqasdiherî tim ew e. Heya merî pir bi nava ziman de neçe, merî ehemiyet ziman ûmezinatiya ziman nizane. Ê min bû 35 sal pê dikxebitim, ji zaravê kurmancîpirtirî 3000 bêje - eger hin ne pir be - ez nizanim çima ziman nehatiyecivandin û nehatiye xwendin.

Zîn : Apo, di vê kalbûnê de, çi ji te ve, warê kurd û Kurdistanê diyar e ?

Apo : Bi Xwedê, tevî ku ez xwe diyarê gorê dibînim, ez wilo bawer imku ezê Kurdistanê bibînim û paşê bimrim. Ez di vê baweriyê de me.

Zîn : Apo, ev ne. . . ?

Apo : Keça min, em kiird negîhanin warên bikaribin welat xelas bikin, lêneyarê me pir ehmeq in. Wê bi kêrî me bên. Bi Xwedê, sê ehmeqên mînaKenan Evren, Xomeynî û Saddam kêm têne dîtin. Ewê me hişiyar bikin.Milet bi du tiştan hişyar dibin : Yan bidarê zulmê yan bi xwendinê. Kurd dêxwe xelas bikin, lê heyf wê pir hevudu bikujin.

Amed : Belavbûna hêzên milet û pira partiyan, gotine te di vî warê deçiye, Apo?

Apo : Ezbenî, ew, şûndebûna milet e. Milet di şûn de ye.

Zîn : Gotina te Apo, ji braderên Enstîtuyê re çiye ?

Apo : Berî her tişti, Xwedê bi qeweta wan re be. Divê bizanibin ku ewxizmekteke mezin ji bo welatê xwe dikine. Heger ew bi ziman mijûl dibine,meselekî girîng xistine destê xwe. Divê pir xurt pê bigrin û gelekî xwe pê rebiwestimn. Em Kurd divê em hêdî bikin. Em miletekî bê ziman bûne. Em jizimanê xwe re nexebitîn. Em çûne ji zimanê xelkê re xebitîne. Ev şerefekîmezin e ji bo wan ku ji bo zimanê xwe bixebitin. Lê ez gelekî hêvîdar im kuher yek ji wan divê berî gişî qelsiya xwe bizanibe heya bikaribe pêşve here.Em Kurd çiqas pêşkevin, emê bi şunda bimînin. Çima ? Mecala ku em têbixebitin hên dirêj e. Zimanê mê li erdê maye. Di nava 800 eşir de belavbûye. Ev ên kurmancî û ên dinê di nava 600 eşîr de maye. Ên me yên ku biziman nizanin bawer dikin ku mesele ziman tiştekî gelekî rehet e. Zimanêerebî piştî 120 salan xebitîbûn û tevî Quran, Ehadîs û helbestên Cahîlî bi vîzimanAi hatibûn, gava dane ber zimanê farisî di dema Harûn el-Reşîd de,zimanê erebî ket çima zimanê farisî wê çaxê 1400 sal bû. Binêre, 120 sal ûhên negihabûn mecalekî hêja. Ango, bila bizanin wacibê wan gelekî mezin e

44

Page 47: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

di nava milet de. Xebata wan ji a Pêşmerge pêştir e, ji a her tiştî pêştire.Xebata wan li ser zimanê miletê kurd. Ez bi xwe ji wan re xêrê ûkamîraniyê dixwazim.

45

di nava milet de. Xebata wan ji a Pêşmerge pêştir e, ji a her tiştî pêştire.Xebata wan li ser zimanê miletê kurd. Ez bi xwe ji wan re xêrê ûkamîraniyê dixwazim.

45

Page 48: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

100 SALIYA BUYÎNA î. A. ORBELÎ(1887 - 1987)

ROHAT

îsal pê ra li ser bûyîna î. A. Orbelî re 100 sal derbas dibin. Ew disedsaliya bîstan de li Sovyetê wek rojhelatzanekî herî bi nav û deng têzanîn. Ji bo pêşvabirina çanda gelên pişt Kavkazyê, gelên ermenî, gurcî ûkurd wî karekî bêhempa û bêpîvan pêk aniye. Wek kurdzan (kurdolog) î. A.Orbelî li Sovyetê bingeh û hîmên kurdzaniyê avîtiye. Di vî warî de heta rojadawiyê, Orbelî bûye organizator û rêberekî mezin.

Orbelî di sala 1887'an de hatiye rûbarê dinê. Ew paşê di UnîversîtaPetersburgê de dixwîne û di sala 1911'an de xwendine xwe diqedîne. Wî dufakulte li ser hev xwendine, fakulta Dîrok-Fîlolojiyê û fakulta Zimanênrojhelatê (ermenî, gurcî, farisî).

Rojhelatzane yê mezin, piştî xelaskirina xwendinê, ji bo zanina xwe liser çanda van gelan pêş de bibe, ew di navbera salên 191 1 - 1912'an de diçehêla bajarê Wanê li navça Muksîyê da lêgerîn û lêkolînan çê dike. Ew diwarê ziman, zarav, etnografiya û jiyîna civakî ya gelên ermenî û kurd degelek materiyelan berhev dike, ew paşê tên çapkirin. Ji van materiyelanbeşek, di sala 1982'an de wek pirtûkek e cûda tê çapkirin (1).

Orbelî di sala 1934'an de dibe doktorê arkeolojiyê. Wî di sala 1914'ande mamosteyî li fakulta rojhelatê de kiriye û sala 1955'an de jî dibe dekanêvê fakultê. Ew wisan jî di sala 1943'an de wek serokê pêşîn yê AkademîyaZanistîyan li Ermenîstanê kar kiriye. Di navbera salên 1934- 195 l'an de li

1. Folklor î Bit Moksa (Folklor û Jiyîn L. Muksiyê) Î.A. Orbelî, Moskova, 1982, 140rûpel

46

100 SALIYA BUYÎNA î. A. ORBELÎ(1887 - 1987)

ROHAT

îsal pê ra li ser bûyîna î. A. Orbelî re 100 sal derbas dibin. Ew disedsaliya bîstan de li Sovyetê wek rojhelatzanekî herî bi nav û deng têzanîn. Ji bo pêşvabirina çanda gelên pişt Kavkazyê, gelên ermenî, gurcî ûkurd wî karekî bêhempa û bêpîvan pêk aniye. Wek kurdzan (kurdolog) î. A.Orbelî li Sovyetê bingeh û hîmên kurdzaniyê avîtiye. Di vî warî de heta rojadawiyê, Orbelî bûye organizator û rêberekî mezin.

Orbelî di sala 1887'an de hatiye rûbarê dinê. Ew paşê di UnîversîtaPetersburgê de dixwîne û di sala 1911'an de xwendine xwe diqedîne. Wî dufakulte li ser hev xwendine, fakulta Dîrok-Fîlolojiyê û fakulta Zimanênrojhelatê (ermenî, gurcî, farisî).

Rojhelatzane yê mezin, piştî xelaskirina xwendinê, ji bo zanina xwe liser çanda van gelan pêş de bibe, ew di navbera salên 191 1 - 1912'an de diçehêla bajarê Wanê li navça Muksîyê da lêgerîn û lêkolînan çê dike. Ew diwarê ziman, zarav, etnografiya û jiyîna civakî ya gelên ermenî û kurd degelek materiyelan berhev dike, ew paşê tên çapkirin. Ji van materiyelanbeşek, di sala 1982'an de wek pirtûkek e cûda tê çapkirin (1).

Orbelî di sala 1934'an de dibe doktorê arkeolojiyê. Wî di sala 1914'ande mamosteyî li fakulta rojhelatê de kiriye û sala 1955'an de jî dibe dekanêvê fakultê. Ew wisan jî di sala 1943'an de wek serokê pêşîn yê AkademîyaZanistîyan li Ermenîstanê kar kiriye. Di navbera salên 1934- 195 l'an de li

1. Folklor î Bit Moksa (Folklor û Jiyîn L. Muksiyê) Î.A. Orbelî, Moskova, 1982, 140rûpel

46

Page 49: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Muzeya Ermitajê da (Muzeke her bi nav û denge li hemû Qhanê) dibeserok.

Orbelî di gelek zanîngeh, unîversite û sazgehên lêgeri (vekolinan) dexebitiye, gelek kadro amadekirin.

Akademîk Orbelî ji berê de guhdarîke mezin daye li ser pêşketina karênkurdzaniyê. Li Lenîngradê di sala 1959'an de cara pêşîn beşekî kurdzaniyêtê vekirin, î. A. Orbelî dibe serokê ev beş . Çawa tê zanîn, ev beş di warêpêşçûyîna kur mezin, di warê lêkolîn û lêgerînên li ser Kurd û Kurdistanê.Orbelî du salan li dzaniyê de, heta niha, roleke gelek girîng lîstiye. Ev beş ,

bûye navçeke here ser vî karî dimîne, ew di sala 1961'an de diçe dilovaniyaxwe. Piştî mirina Orbelî şagirtê wî Qanatê Kurdo cihê mamostê xwe digre,û heta sala 1985'an li ser vî karî dimîne.

î. A. Orbelî bi taybetî li ser çandên gelên ermenî, gurcî û kurdî kar kir,nêzkaya 200 xebatên wî yên zanistî hatine weş andin. Orbelî giraniya xwedabû ser safîkirina pirsên van gelên rojhelatê, di dewra navîn de.

Zanayê mezin ji aliyê din de, li gelek welatan mabû, wek EmerîkaYekbûyî, Ingîltere, Elmanya Federal û Iranê, endamê gelek zanîngeh ûsazgehên arkeolociyê bû. Di sala 1944'an de ew tê hilbijartin wekprofesoreke bi hurmet li Unîversîta Tehranê.

Piştî Şoreşa Oktobrê, cara pêşîn Orbelî baweriyên xwe diyar dike, kualfabeke bi tîpên latinî ji bo Kurdan bê amadekirin. An gorî Orbelî alfabaermenî û rûsî têrî zimanê kurdî nake û ew li hev nayên (2).

Orbelî, di nivîsareke xwe de, dema ku li ser edebiyata rojhelatê disekine,ew navê sê helbestvanên rojhelatê gêri herî mezin dide; ji Iranê Fîrdewsî, jiGurcistanê Rustavelî û ji Kurdistanê Ahmedê Xanê (3). Ev baweriya mezinpaşê tesîreke girîng li ser karên lêkolîna edebiyata kurdî de dilîze.

Di dîroka ferheng nivîsandina kurdî de, cara pêşîn, di sala 1957'an deferhengeke kurdî-rusî ji aliyê Prof. Çerkez Bakaev ve tê nivîsandin. Hetawê demê ferhengeke kurdî-rûsî nehatibû çapkirin. Ev ferhenga hêja di binredaktoriya Orbelî de tê amadekirin, Orbelî bi xwe jî, pêşgotinek ji ferhengêredinivîse (4).

2. Kurdskiy Alfabit (Alfebaya Kurdî), zara Voştoka, 1927, Hejmar 1444, Tîblîs.3. Pametniki Epoxi Rustaveli (Abîdeyên Dewra Rustavelî), Lenîngrad, 1938 rûpel 3, 6.4. Kurdsko-Russkiy Slovar (Ferhenga Kurdî-Rûsî) amadekar, Çerkezê Beko,

Moskova, 1957.

47

Muzeya Ermitajê da (Muzeke her bi nav û denge li hemû Qhanê) dibeserok.

Orbelî di gelek zanîngeh, unîversite û sazgehên lêgeri (vekolinan) dexebitiye, gelek kadro amadekirin.

Akademîk Orbelî ji berê de guhdarîke mezin daye li ser pêşketina karênkurdzaniyê. Li Lenîngradê di sala 1959'an de cara pêşîn beşekî kurdzaniyêtê vekirin, î. A. Orbelî dibe serokê ev beş . Çawa tê zanîn, ev beş di warêpêşçûyîna kur mezin, di warê lêkolîn û lêgerînên li ser Kurd û Kurdistanê.Orbelî du salan li dzaniyê de, heta niha, roleke gelek girîng lîstiye. Ev beş ,

bûye navçeke here ser vî karî dimîne, ew di sala 1961'an de diçe dilovaniyaxwe. Piştî mirina Orbelî şagirtê wî Qanatê Kurdo cihê mamostê xwe digre,û heta sala 1985'an li ser vî karî dimîne.

î. A. Orbelî bi taybetî li ser çandên gelên ermenî, gurcî û kurdî kar kir,nêzkaya 200 xebatên wî yên zanistî hatine weş andin. Orbelî giraniya xwedabû ser safîkirina pirsên van gelên rojhelatê, di dewra navîn de.

Zanayê mezin ji aliyê din de, li gelek welatan mabû, wek EmerîkaYekbûyî, Ingîltere, Elmanya Federal û Iranê, endamê gelek zanîngeh ûsazgehên arkeolociyê bû. Di sala 1944'an de ew tê hilbijartin wekprofesoreke bi hurmet li Unîversîta Tehranê.

Piştî Şoreşa Oktobrê, cara pêşîn Orbelî baweriyên xwe diyar dike, kualfabeke bi tîpên latinî ji bo Kurdan bê amadekirin. An gorî Orbelî alfabaermenî û rûsî têrî zimanê kurdî nake û ew li hev nayên (2).

Orbelî, di nivîsareke xwe de, dema ku li ser edebiyata rojhelatê disekine,ew navê sê helbestvanên rojhelatê gêri herî mezin dide; ji Iranê Fîrdewsî, jiGurcistanê Rustavelî û ji Kurdistanê Ahmedê Xanê (3). Ev baweriya mezinpaşê tesîreke girîng li ser karên lêkolîna edebiyata kurdî de dilîze.

Di dîroka ferheng nivîsandina kurdî de, cara pêşîn, di sala 1957'an deferhengeke kurdî-rusî ji aliyê Prof. Çerkez Bakaev ve tê nivîsandin. Hetawê demê ferhengeke kurdî-rûsî nehatibû çapkirin. Ev ferhenga hêja di binredaktoriya Orbelî de tê amadekirin, Orbelî bi xwe jî, pêşgotinek ji ferhengêredinivîse (4).

2. Kurdskiy Alfabit (Alfebaya Kurdî), zara Voştoka, 1927, Hejmar 1444, Tîblîs.3. Pametniki Epoxi Rustaveli (Abîdeyên Dewra Rustavelî), Lenîngrad, 1938 rûpel 3, 6.4. Kurdsko-Russkiy Slovar (Ferhenga Kurdî-Rûsî) amadekar, Çerkezê Beko,

Moskova, 1957.

47

Page 50: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Arkeolog, rojhelatzan, fîlolog, kurdolog û zanayê navdar î. A. Orbelî, diwarê amadekirina kurdologan de û di nav rojhelatzaniyê de ji bo nîşankirinacihê kurdzaniyê, bi aktîfî kar kiriye. Di sala 1959'an de vekirina beşakurdzaniyê dibe armanceke cedandiye ku kurdzanî di nav rojhelatzaniyê decîhê xwe yê bi rûmed bigre.

Wezîrê Eşo çawa di nivîsareke xwe de nîşan dide wekî li ser Î.A. Orbelîgelek dokumentên nû ji arşîvên cuda-cuda hatine dîtin. Ev dokumentên kudi navbera salên 1904-1960'an de hatine nivîsandin, ji wana 118 heb, evcara pêşî ye ku têne zanîn, û derketine ronahiyê. Wezîrê Eşo dîsa çawadiyar dike ku hin dokument hene nîşan didin wekî Orbelî di sala 1915'an deUnîversîta Lenîngradê dersên zimanê kurdî-fransizî xebitiye (5).

Piş tî mirina î.A. Orbelî, gelek pirtûk, bend û lêkolînên zanistî li ser karênwî, şaxsiyeta wî hatine weşandin, wek xebatên K.N. Yuzbaşiyan (6),Qanatê Kurdo (7), Î.V. Megrelîdze (8).

5. Dokumentêd Arxîvêye Teze Derheqa Akademik I. A. Orbelî de, WezîrêEşo, Rîya Teze, Erîvan, 4.8.1980.

6. Akademîk Isuf Abgroviç Orbelî, K. N. Yuzbaşyan, Moskova 1964, 159 rûpel (Evpirtûka li ser Orbelî, wisan jî di sala 1971'an da li Erîvanê wek 199 rûpelan ji nûh va bi zimanêErmenî hatiye çapkirin.

7. Akademîk I. A. Orbelî i Kurdovedenie (Akademîk I. A. Orbelî û Kurdzanî),Qanatê Kurdo, Kovara Dîrokî û Fîlolojiyê, Erîvan, 1973, rûpel 61-70 (Ev benda di sala 1975'anda ji aliyê Dr. Abdul Rahman Hacî Maruf da hatiye wergerandin û di Kovara Korî Zanyarî Kurd,hejmara 3'an da çap bûye rûpel 113-142).

8. Isuf Orbelî, I. V. Megrelidze, Tiblîs, 1983, 156 rûpel.

48

Arkeolog, rojhelatzan, fîlolog, kurdolog û zanayê navdar î. A. Orbelî, diwarê amadekirina kurdologan de û di nav rojhelatzaniyê de ji bo nîşankirinacihê kurdzaniyê, bi aktîfî kar kiriye. Di sala 1959'an de vekirina beşakurdzaniyê dibe armanceke cedandiye ku kurdzanî di nav rojhelatzaniyê decîhê xwe yê bi rûmed bigre.

Wezîrê Eşo çawa di nivîsareke xwe de nîşan dide wekî li ser Î.A. Orbelîgelek dokumentên nû ji arşîvên cuda-cuda hatine dîtin. Ev dokumentên kudi navbera salên 1904-1960'an de hatine nivîsandin, ji wana 118 heb, evcara pêşî ye ku têne zanîn, û derketine ronahiyê. Wezîrê Eşo dîsa çawadiyar dike ku hin dokument hene nîşan didin wekî Orbelî di sala 1915'an deUnîversîta Lenîngradê dersên zimanê kurdî-fransizî xebitiye (5).

Piş tî mirina î.A. Orbelî, gelek pirtûk, bend û lêkolînên zanistî li ser karênwî, şaxsiyeta wî hatine weşandin, wek xebatên K.N. Yuzbaşiyan (6),Qanatê Kurdo (7), Î.V. Megrelîdze (8).

5. Dokumentêd Arxîvêye Teze Derheqa Akademik I. A. Orbelî de, WezîrêEşo, Rîya Teze, Erîvan, 4.8.1980.

6. Akademîk Isuf Abgroviç Orbelî, K. N. Yuzbaşyan, Moskova 1964, 159 rûpel (Evpirtûka li ser Orbelî, wisan jî di sala 1971'an da li Erîvanê wek 199 rûpelan ji nûh va bi zimanêErmenî hatiye çapkirin.

7. Akademîk I. A. Orbelî i Kurdovedenie (Akademîk I. A. Orbelî û Kurdzanî),Qanatê Kurdo, Kovara Dîrokî û Fîlolojiyê, Erîvan, 1973, rûpel 61-70 (Ev benda di sala 1975'anda ji aliyê Dr. Abdul Rahman Hacî Maruf da hatiye wergerandin û di Kovara Korî Zanyarî Kurd,hejmara 3'an da çap bûye rûpel 113-142).

8. Isuf Orbelî, I. V. Megrelidze, Tiblîs, 1983, 156 rûpel.

48

Page 51: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

AKADEMÎK HOVSÊP ORBELÎ

Tosinê REŞÎD

Di warê lêgerîna ziman, dîrok, lîteratur û çanda gelê kurd zanayênermeniyan karekî berbiçav kirine. Wan di sedsalên navîn de destpêkirine,mijûlî pirsên kurdzaniyê bûne û di dîroka kurdzaniyê de erhede cihên xweyê hêja girtine ; nivîskar û ronakbîrên ermeniyan yên bi nav û deng, XasatûrAbovyan, kompozitor, û zanayê sazbendiyê Komîtas û rojhelatnasê naskirîHovsêp Orbelî û hinên din.

Rojhelatnasê bi nav û deng serokê Akademiya Komara ErmenîstanêZanyariyê pêsîn H. Orbelî dostekî gelê kurd yê şîrhelal, pêşewitîkî çandakurdan yê êgîn bû. H. Orbelî êdî di salên xortaniya xwe de mijûlî pirsênkurdzaniyê dibe. Sala 191 lan ji bo lêgerîna zaravayê ermenî navça MoksêAkademiya Urisêtêye zanyarê H. Orbelî yê xort dişîne wîlayeta Wanê. Ewwîze pênc hefteyan nimûna ziman û zargotina Ermeniyan dinivîse,malûmatên netewenasiyê (etnografiyê) berhev dike. Lê zûtirkê ew di navazaravayê ermenî yê Moksê da rastî ewqas gotinên kurdî tê û yekşivêtyawisa nava peyivandina Kurdan û Ermeniyan de dibîne, wekî tê ser wêbaweriyê, ku lêgerîna zarav, zargotin û deba gelê navçê gerek bi hev re bêtekirin. Paşê jî mîna seydayê xwe yê mezin Nikolay Mar, Orbelî jî têdigihîjeku lêgerîna Kurdan dê gelek pirsên dîrok, ziman û çanda gelên RojhelataNêzîk û pişkavkazê rohnî bike. Lema jî nîsana sala 1912an ew dîsanvedigere Moksê û vê carê dibe mêvanê Murtule begê, qaymeqamê navçaMoksê. Orbelî di derheqa Murtule begê de dinivîse, ku ew mirovekî zane ûtêgihiştî, gelek pirsan de xwedanê bîr û baweriyên pêşverû û piştovanêdostaniya Kurdan û Ermeniyan. bû. Orbelî di niviştokên xwe yên wan salande dinivîse ku dem û dezgê mala Murtule begê ewrûpî bûn, li mala wî dinava mêvanan de tenê gava ku memûrên Tirkan hebî wana bi tirkî dihatepeyivandin.

49

AKADEMÎK HOVSÊP ORBELÎ

Tosinê REŞÎD

Di warê lêgerîna ziman, dîrok, lîteratur û çanda gelê kurd zanayênermeniyan karekî berbiçav kirine. Wan di sedsalên navîn de destpêkirine,mijûlî pirsên kurdzaniyê bûne û di dîroka kurdzaniyê de erhede cihên xweyê hêja girtine ; nivîskar û ronakbîrên ermeniyan yên bi nav û deng, XasatûrAbovyan, kompozitor, û zanayê sazbendiyê Komîtas û rojhelatnasê naskirîHovsêp Orbelî û hinên din.

Rojhelatnasê bi nav û deng serokê Akademiya Komara ErmenîstanêZanyariyê pêsîn H. Orbelî dostekî gelê kurd yê şîrhelal, pêşewitîkî çandakurdan yê êgîn bû. H. Orbelî êdî di salên xortaniya xwe de mijûlî pirsênkurdzaniyê dibe. Sala 191 lan ji bo lêgerîna zaravayê ermenî navça MoksêAkademiya Urisêtêye zanyarê H. Orbelî yê xort dişîne wîlayeta Wanê. Ewwîze pênc hefteyan nimûna ziman û zargotina Ermeniyan dinivîse,malûmatên netewenasiyê (etnografiyê) berhev dike. Lê zûtirkê ew di navazaravayê ermenî yê Moksê da rastî ewqas gotinên kurdî tê û yekşivêtyawisa nava peyivandina Kurdan û Ermeniyan de dibîne, wekî tê ser wêbaweriyê, ku lêgerîna zarav, zargotin û deba gelê navçê gerek bi hev re bêtekirin. Paşê jî mîna seydayê xwe yê mezin Nikolay Mar, Orbelî jî têdigihîjeku lêgerîna Kurdan dê gelek pirsên dîrok, ziman û çanda gelên RojhelataNêzîk û pişkavkazê rohnî bike. Lema jî nîsana sala 1912an ew dîsanvedigere Moksê û vê carê dibe mêvanê Murtule begê, qaymeqamê navçaMoksê. Orbelî di derheqa Murtule begê de dinivîse, ku ew mirovekî zane ûtêgihiştî, gelek pirsan de xwedanê bîr û baweriyên pêşverû û piştovanêdostaniya Kurdan û Ermeniyan. bû. Orbelî di niviştokên xwe yên wan salande dinivîse ku dem û dezgê mala Murtule begê ewrûpî bûn, li mala wî dinava mêvanan de tenê gava ku memûrên Tirkan hebî wana bi tirkî dihatepeyivandin.

49

Page 52: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Cihê bê gotin, wekî dema qira Ermeniyan sala 1915an kurdê Moksê biseroketiya Murtule begê nehîş tin ermeniyên cînarê wan bêne xezakirin.

H. Orbelî di dema mêvandariya xwe ya li Moksê mijûlî pirsên rêzimanakurdî dibe, ferhenga kurdî-rûsî çêdike û pir nimûnên zargotina kurdîdinivîse ; di nav wan de wilo jî perçakî ji destana'Mem û Zîn ".

Zanayê marîfet yê dilpaqij, tragedya gelê kurd ya ji aliyê dîrokê dejibîrkirî zû texmîn kir. Wî dît, wekî ku pêşberî wî gelekî xweyê çandadewlemend e. Lê tragêdya wî gelî, çawa Orbelî paşê bi xwe dinivîse ew bû,ku lawên wî yên here bas bi navê Tirkan, Eceman, Ereb û Ermeniyan dîrokaRojhelatê xemilandine.

Kurdzan M. Rûdênko di gotareke xwe de dinivîse ku Orbelî ji wan redigot, pirseke kurdzaniyê ya girîng jî ew e, wekî wan mirovên bi nav ûdeng, zanyar, nivîskar, hunermend û ş uxulvanên çandeya ku di dîrokê de binavê gelên mayin bi pêş de hatine, dîsan vegerîne ser navê gelê kurd.

Ji bo pêşdebirina lêgerîna ziman û zargotina Kurdan H. Orbelî sala1927an diçe nava Kurdên Ermenîstanê, navça Axbaranê û gelek nimûnênzargotinê berhev dike. Nava wan nimûnan de wisan jî şaxên destanên"Mem û Zîn " û "Leyl û Mecnûn "hebûn.

Sala 1914an, gava bi berpêyvkirina Mar, Orbelî dibe Seydayê zanîngehaPetersbûrgê yê zimanê kurdî, ew krêstomatya (berhevoka têksta) kurdîamade dike.

Di destpêka sedsala bîstan li Kurdistanê çend komeleyên ku dixwestinxwendin û zanebûnê di nava gelê kurd de belav bikin û bi wî tehrî Kurdanji tarîtiyê û ji rewsa zelûliyê derxin, têne avakirin. Komeleke wisan ya binavê "Gîhandin" sala 1913an nonerê xwe Ebdûl Rezaq ji bo pirsa sazkirinaalfabeya kurdî ya nû disîne Petersbûrgê (Lenîngradê). Ebdûl Rezaqê jimalbata Bedirxanan bi nav û deng bû. Bi gotina Orbelî ew merivekîxwende û têgihiştî bû. Wî gelek bas bi zimanê tirkî, fransizî û farisîdizanîbû. Wî qeyd û çîdar bi xwe re anîbûn Petersbûrgê, bi kîjana ew lihebsên Tirkiyê de xwedî dikirin. Wî ji bo wan qeydan digot, ku gelê kurdgişk bi qeyd û çîdarê wisan zîndankiriye.

Bi biryara wezîreta Urisêtê yê karê der, Akademiya zanyariyê pirsasazkirina alfabeya kurdî dispêre Orbelî. Orbelî alfabeyekê li ser binaxa tîpênermenî û rûsî saz dike, lê dawiyê bi xwe jî tê ser wê baweriyê ku ji bozimanê kurdî alfabeya baştir dê ser binaxa tipên latînî be. Hema biberpeyvka Orbelî jî Erebê Şemo û Isahak Maragûlov sala 1929an alfabeyakurdî ya bi tîpên latînî saz dikin.

Zanyarê dilpaqij yê mezin Orbelî, di nava nivîsarên xwe de gelek carandi derheqa wê rola mezin, ya ku gelê kurd di dîroka gelên Asya Nêzîk deleyistiye, nivîsandiye.

50

Cihê bê gotin, wekî dema qira Ermeniyan sala 1915an kurdê Moksê biseroketiya Murtule begê nehîş tin ermeniyên cînarê wan bêne xezakirin.

H. Orbelî di dema mêvandariya xwe ya li Moksê mijûlî pirsên rêzimanakurdî dibe, ferhenga kurdî-rûsî çêdike û pir nimûnên zargotina kurdîdinivîse ; di nav wan de wilo jî perçakî ji destana'Mem û Zîn ".

Zanayê marîfet yê dilpaqij, tragedya gelê kurd ya ji aliyê dîrokê dejibîrkirî zû texmîn kir. Wî dît, wekî ku pêşberî wî gelekî xweyê çandadewlemend e. Lê tragêdya wî gelî, çawa Orbelî paşê bi xwe dinivîse ew bû,ku lawên wî yên here bas bi navê Tirkan, Eceman, Ereb û Ermeniyan dîrokaRojhelatê xemilandine.

Kurdzan M. Rûdênko di gotareke xwe de dinivîse ku Orbelî ji wan redigot, pirseke kurdzaniyê ya girîng jî ew e, wekî wan mirovên bi nav ûdeng, zanyar, nivîskar, hunermend û ş uxulvanên çandeya ku di dîrokê de binavê gelên mayin bi pêş de hatine, dîsan vegerîne ser navê gelê kurd.

Ji bo pêşdebirina lêgerîna ziman û zargotina Kurdan H. Orbelî sala1927an diçe nava Kurdên Ermenîstanê, navça Axbaranê û gelek nimûnênzargotinê berhev dike. Nava wan nimûnan de wisan jî şaxên destanên"Mem û Zîn " û "Leyl û Mecnûn "hebûn.

Sala 1914an, gava bi berpêyvkirina Mar, Orbelî dibe Seydayê zanîngehaPetersbûrgê yê zimanê kurdî, ew krêstomatya (berhevoka têksta) kurdîamade dike.

Di destpêka sedsala bîstan li Kurdistanê çend komeleyên ku dixwestinxwendin û zanebûnê di nava gelê kurd de belav bikin û bi wî tehrî Kurdanji tarîtiyê û ji rewsa zelûliyê derxin, têne avakirin. Komeleke wisan ya binavê "Gîhandin" sala 1913an nonerê xwe Ebdûl Rezaq ji bo pirsa sazkirinaalfabeya kurdî ya nû disîne Petersbûrgê (Lenîngradê). Ebdûl Rezaqê jimalbata Bedirxanan bi nav û deng bû. Bi gotina Orbelî ew merivekîxwende û têgihiştî bû. Wî gelek bas bi zimanê tirkî, fransizî û farisîdizanîbû. Wî qeyd û çîdar bi xwe re anîbûn Petersbûrgê, bi kîjana ew lihebsên Tirkiyê de xwedî dikirin. Wî ji bo wan qeydan digot, ku gelê kurdgişk bi qeyd û çîdarê wisan zîndankiriye.

Bi biryara wezîreta Urisêtê yê karê der, Akademiya zanyariyê pirsasazkirina alfabeya kurdî dispêre Orbelî. Orbelî alfabeyekê li ser binaxa tîpênermenî û rûsî saz dike, lê dawiyê bi xwe jî tê ser wê baweriyê ku ji bozimanê kurdî alfabeya baştir dê ser binaxa tipên latînî be. Hema biberpeyvka Orbelî jî Erebê Şemo û Isahak Maragûlov sala 1929an alfabeyakurdî ya bi tîpên latînî saz dikin.

Zanyarê dilpaqij yê mezin Orbelî, di nava nivîsarên xwe de gelek carandi derheqa wê rola mezin, ya ku gelê kurd di dîroka gelên Asya Nêzîk deleyistiye, nivîsandiye.

50

Page 53: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Li Yekîtiya Sovyet Hovsêp Orbelî zanayê pêşîn bû, ku nirxê "Mem ûZîn" a Ahmedê Xanî yê nemir nîsan da. Wî di nivîsarên xwe de navêAhmedê Xanî bi rastî datanî kêleka navên hozanên mezintirîn yênRojhelatê, Fîrdewsî û Rûstavêlî.

Hovsêp Orbelî di dereca amadekirina kadroyên kurdzaniyê de karekîmezin kiriye. Hê sala 1928an, gava komîteya Navbendî ya PartiyaKomunîst ya Ermenîstanê, komeke xortên Kurdan ji bo xwendinê dişîneLênîngradê û ew bi xwe jî dibe seydayê wan yê zimanê kurdî yê pêsîn.Salên cenga cîhanê ya duwemîn de, gava ew prezident bû, li ocaxênErmenîstanê yên zanyariyê mecal têne sazkirin.

Sala 1955an H. Orbelî dibe serokê para Lenîngradê yê AkademiyaYekîtiya Sovyet ya zanyariyê. Di sala 1959an de (l'ê Adarê) li Akademiyêbeşê kurdzaniyê tê sazkirin. H. Orbelî dibe serokê vî beşî û paşê jîserokatiya komê dispêre Qanatê Kurdo.

Hovsêp Orbelî di sala 1961an de mir. Rojhelatzanê mezin tu caranzanebûn û êqinya xwe nehêvşand bona pêsvebirin û amadekirina kadrênkurdzaniyê yên jêhatî.

51

Li Yekîtiya Sovyet Hovsêp Orbelî zanayê pêşîn bû, ku nirxê "Mem ûZîn" a Ahmedê Xanî yê nemir nîsan da. Wî di nivîsarên xwe de navêAhmedê Xanî bi rastî datanî kêleka navên hozanên mezintirîn yênRojhelatê, Fîrdewsî û Rûstavêlî.

Hovsêp Orbelî di dereca amadekirina kadroyên kurdzaniyê de karekîmezin kiriye. Hê sala 1928an, gava komîteya Navbendî ya PartiyaKomunîst ya Ermenîstanê, komeke xortên Kurdan ji bo xwendinê dişîneLênîngradê û ew bi xwe jî dibe seydayê wan yê zimanê kurdî yê pêsîn.Salên cenga cîhanê ya duwemîn de, gava ew prezident bû, li ocaxênErmenîstanê yên zanyariyê mecal têne sazkirin.

Sala 1955an H. Orbelî dibe serokê para Lenîngradê yê AkademiyaYekîtiya Sovyet ya zanyariyê. Di sala 1959an de (l'ê Adarê) li Akademiyêbeşê kurdzaniyê tê sazkirin. H. Orbelî dibe serokê vî beşî û paşê jîserokatiya komê dispêre Qanatê Kurdo.

Hovsêp Orbelî di sala 1961an de mir. Rojhelatzanê mezin tu caranzanebûn û êqinya xwe nehêvşand bona pêsvebirin û amadekirina kadrênkurdzaniyê yên jêhatî.

51

Page 54: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

BARKÊŞÊN BIÇÛK

Firat CEWERÎ

(n)

Di rê de îbrahîm wa bi hêrs got :

- Ez di şansê xwe nim. Şansê min her tim wisa xerab e. Roja ku ez çendquruşan kai bikim, ewê her tim bobelatên wilo bi serê min de bên. Ewê hertim tiştin bibe. Ma nayê bîra te Ferzend ? Nayê bîra te ku carek din jî eynîwilo bi serê min de hat ? Dîsa çi bûbû ? Hii... Hingî waliyê Mêrdînê hati bûvir. Bi derewan gotin, ku yanî min ji walî fe xeber daye. Rabûn ez girtim ûdîsa weke îro ez dame bef kulm û daran. Şansê min xerabe ! Şansê mintuneye ! Ez di ş ansê xwe nim !

Ferzend henek pê kir :

- Ku ş ansê te hebûya, dê diya te tu keçik bianiya.Bi vê gotina Ferzend îbrahîm êşiya. Ew xwîna hişk, ya ku li bin çenga

wî mabû bi neynûkên xwe xeritand û bi kelegirî got :

- Bes e lo, Ferzend ! Tu jî hertim henekê xwe bi mirov dikî. Welehhevaltiya bi te re heram e.

Ferzend li ber wî geriya :

- Min henek kir îbo. Ez peyya xwe bi paş de digirim.- Çi, lo ! Weleh tu hertim wisa dikî. Ma qey kêfa te bi vê rewş a me tê ?

Ferzend dîsa got :

- Weleh min henek kir, malxerab. Ma çawa dê kêfa min bê ? (Destê xweavêt ser stûyê wî). Min bibexşîne, ez peyva xwe bi paş de digirim.

Herdiwan li çavên hevdu nihêrîn, keniyan û bi gavên xurt ketine hewş anexweşxanê.

Li hundir nexweşxanê mirov ax biavêta li erdê nediket. Nêzîkî pêncîşêst kesan li ber deriyê oda doktor hatibûne ser hev. Piraniya wan kesan jî jilixwekirina wan mirov zanî bû ku gundî ne. Nêvî ji wan pîrekên bi zarok

52

BARKÊŞÊN BIÇÛK

Firat CEWERÎ

(n)

Di rê de îbrahîm wa bi hêrs got :

- Ez di şansê xwe nim. Şansê min her tim wisa xerab e. Roja ku ez çendquruşan kai bikim, ewê her tim bobelatên wilo bi serê min de bên. Ewê hertim tiştin bibe. Ma nayê bîra te Ferzend ? Nayê bîra te ku carek din jî eynîwilo bi serê min de hat ? Dîsa çi bûbû ? Hii... Hingî waliyê Mêrdînê hati bûvir. Bi derewan gotin, ku yanî min ji walî fe xeber daye. Rabûn ez girtim ûdîsa weke îro ez dame bef kulm û daran. Şansê min xerabe ! Şansê mintuneye ! Ez di ş ansê xwe nim !

Ferzend henek pê kir :

- Ku ş ansê te hebûya, dê diya te tu keçik bianiya.Bi vê gotina Ferzend îbrahîm êşiya. Ew xwîna hişk, ya ku li bin çenga

wî mabû bi neynûkên xwe xeritand û bi kelegirî got :

- Bes e lo, Ferzend ! Tu jî hertim henekê xwe bi mirov dikî. Welehhevaltiya bi te re heram e.

Ferzend li ber wî geriya :

- Min henek kir îbo. Ez peyya xwe bi paş de digirim.- Çi, lo ! Weleh tu hertim wisa dikî. Ma qey kêfa te bi vê rewş a me tê ?

Ferzend dîsa got :

- Weleh min henek kir, malxerab. Ma çawa dê kêfa min bê ? (Destê xweavêt ser stûyê wî). Min bibexşîne, ez peyva xwe bi paş de digirim.

Herdiwan li çavên hevdu nihêrîn, keniyan û bi gavên xurt ketine hewş anexweşxanê.

Li hundir nexweşxanê mirov ax biavêta li erdê nediket. Nêzîkî pêncîşêst kesan li ber deriyê oda doktor hatibûne ser hev. Piraniya wan kesan jî jilixwekirina wan mirov zanî bû ku gundî ne. Nêvî ji wan pîrekên bi zarok

52

Page 55: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

bûn. Nêviyê din jî kal û pîrên ku ji dest û lingan keti bûn. Yê herî li dawîkalekî rihspî, bi şalwar û şewqe, bi wê pişta xwe ya tewiyayî xwe dabû sergopalê xwe û laşê wî weke hêlkanê dihejiya. Li pêşiya kalo jî jineke ciwan,biskên wê yên reş weke serê du maran di bin kofiya wê ya kesk de dixuya,hêsirên ku ji çavên wê yê şîn dihatin pakij dikir û zaroka di destê xwe de aşdikir. Ser çavê zarokê ji pirzikan winda bûbû. Ji girî qet tebatî nediketekeçikê. Diya wê her destên xwe li pişta wê û li kûna wê dixist û bi gotinênxwe yên xweş dixwest ku keçika xwe aş bike. Her carê ku wê destê xwe lipişta keçikê dixist, mêşên ser çavên wê difiriyan, bîskê li hundir digeriyan ûdîsa bi paş de dihatin xwe li ser ruyê keçikê datanîn. Lê çend mêşên ku jiser ruyê keçikê firiyan, çûn xwe li ser gepên îbrahîm danîn û xwestin kuxwîna li ser ruyê wî hişk bû ye bixwin. Lê îbrahim bi hêrs destê xwe li serçavê xwe xist, destê wî li şûna diranên wî yên rabûyî ket, êşiya û janê dadilê wî. îbrahîm bi dengekî bilind kire axîn. Bi axîna wî re hemî li paş xwezivirîn û li wî nihêrîn.

îbo li ser tûtikan rûnişt, serê xwe xiste nava herdu çokên xwe û xweepişande ser hev. Ferzend jî'li ba wî rûnişt. Çend hebên din jî li ser wankom bûn. Gava ku hemşîrê deriyê dayira diktor vekir, ew kesên ku li serwan kom bûbûn hemû reviyane cihê xwe. Hingî herdu zarok jî rabûn û berbi dayira doktor ve bazdan. îbo kirî destê xwe biavêta deriyê doktor, peyakîgirs û bi simbêlên boq, bi destê wî girt û bi ser de qêriya :

- Tu dikî bi ku de herî bêjî ? Here têkeve dorê !

Ferzend got :

- Diranên wî şikestine apo, berde bila here hundir.Mêrik hema bi lez bişkokên gomlegê xwe vekirin, birîna xwe nîşanî wî

da, bi hêrs û bi dengekî gur got :

- Ma diranên wî ji vê birîna min xerabtir e ? Herê ?

Birîna mêrik şûna kêrekê xuya dikir. Pêşî bi ta hati bû dirûtin, dû re biçengelan bi hev hatibû cebirandin. Lê du çengel jê vebûbûn. Ji ber vê yekênêmeke zer ji birînê dihat. Xwîneke sore-reş jî li dor birînê hişk bûbû.

Gava ku Ferzend çav li wê birînê ket, diranên xwe qiriçandin û çavênxwe girtin. Serê wî gêj bû, dilê wî li hev ket û kirî vereşiya.

Mêrik dîsan got :

- De bêje ha, ma diranên wî ji vê birîna min xerabtir e ?

Ferzend tişt negot. îbo jî dest avêt gepa xwe û dîsan çû dawiya wanmirovan rawestan.

- Weleh ku wa be heya bi êvarî dor nagihêje me. Ma tu nanihêrî her jisaetekê carekê yek nakeve hundir.

îbo:- Ma em çi bikin ? Ma emê çawan bi vî awayî herine mal ?

53

bûn. Nêviyê din jî kal û pîrên ku ji dest û lingan keti bûn. Yê herî li dawîkalekî rihspî, bi şalwar û şewqe, bi wê pişta xwe ya tewiyayî xwe dabû sergopalê xwe û laşê wî weke hêlkanê dihejiya. Li pêşiya kalo jî jineke ciwan,biskên wê yên reş weke serê du maran di bin kofiya wê ya kesk de dixuya,hêsirên ku ji çavên wê yê şîn dihatin pakij dikir û zaroka di destê xwe de aşdikir. Ser çavê zarokê ji pirzikan winda bûbû. Ji girî qet tebatî nediketekeçikê. Diya wê her destên xwe li pişta wê û li kûna wê dixist û bi gotinênxwe yên xweş dixwest ku keçika xwe aş bike. Her carê ku wê destê xwe lipişta keçikê dixist, mêşên ser çavên wê difiriyan, bîskê li hundir digeriyan ûdîsa bi paş de dihatin xwe li ser ruyê keçikê datanîn. Lê çend mêşên ku jiser ruyê keçikê firiyan, çûn xwe li ser gepên îbrahîm danîn û xwestin kuxwîna li ser ruyê wî hişk bû ye bixwin. Lê îbrahim bi hêrs destê xwe li serçavê xwe xist, destê wî li şûna diranên wî yên rabûyî ket, êşiya û janê dadilê wî. îbrahîm bi dengekî bilind kire axîn. Bi axîna wî re hemî li paş xwezivirîn û li wî nihêrîn.

îbo li ser tûtikan rûnişt, serê xwe xiste nava herdu çokên xwe û xweepişande ser hev. Ferzend jî'li ba wî rûnişt. Çend hebên din jî li ser wankom bûn. Gava ku hemşîrê deriyê dayira diktor vekir, ew kesên ku li serwan kom bûbûn hemû reviyane cihê xwe. Hingî herdu zarok jî rabûn û berbi dayira doktor ve bazdan. îbo kirî destê xwe biavêta deriyê doktor, peyakîgirs û bi simbêlên boq, bi destê wî girt û bi ser de qêriya :

- Tu dikî bi ku de herî bêjî ? Here têkeve dorê !

Ferzend got :

- Diranên wî şikestine apo, berde bila here hundir.Mêrik hema bi lez bişkokên gomlegê xwe vekirin, birîna xwe nîşanî wî

da, bi hêrs û bi dengekî gur got :

- Ma diranên wî ji vê birîna min xerabtir e ? Herê ?

Birîna mêrik şûna kêrekê xuya dikir. Pêşî bi ta hati bû dirûtin, dû re biçengelan bi hev hatibû cebirandin. Lê du çengel jê vebûbûn. Ji ber vê yekênêmeke zer ji birînê dihat. Xwîneke sore-reş jî li dor birînê hişk bûbû.

Gava ku Ferzend çav li wê birînê ket, diranên xwe qiriçandin û çavênxwe girtin. Serê wî gêj bû, dilê wî li hev ket û kirî vereşiya.

Mêrik dîsan got :

- De bêje ha, ma diranên wî ji vê birîna min xerabtir e ?

Ferzend tişt negot. îbo jî dest avêt gepa xwe û dîsan çû dawiya wanmirovan rawestan.

- Weleh ku wa be heya bi êvarî dor nagihêje me. Ma tu nanihêrî her jisaetekê carekê yek nakeve hundir.

îbo:- Ma em çi bikin ? Ma emê çawan bi vî awayî herine mal ?

53

Page 56: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Ferzend milên xwe hejandin û tiş t negot.Piştî demekê dîsan deriyê dayira doktor vebû, lê îcar hemşîrê bang kesî

nekir. Doktor çakêtekî spî heya bi çokê lê bû, cigara wî di devê wî de bû,berçavka wî di dest de bû, derket der ve û di ber koma wan mirovan dederbas bû û çû oda çayvexwarinê.

Li odê sê-çar doktorên din jî runiş ti bûn, çayê û cigara wan li ber wanbû, dipeyivîn, henek dikirin û dikeniyan.

Doktor jî ji xwe re çayek dagirt, li ba wan rûniş t û bi wan re ketesohbetê.

Nexweş hîn di dorê de bûn û bê sebir çavên wan li riya doktor bûn.Deh deqîqe derbas bûn doktor nehat, bîst derbas bûn nehat, nîvsaet derbasbûn nehat. Lê tenê dengê ken û henekên wan dihat.

Kalekî ji nav wê komê bang kir :

- Lawo hela yek ji we yê ku bi tirkî zane here bang doktor kin. Ma emêheya kengî li vir bimînin ? Niha ne tirimpêlên gund mane, ne tu tişt. Ma emêxwe çawan bigihînin gund îşev ?

Hingî Ferzend çû, li derî xist û kete hundir. Lê ew qet li Ferzend hayînebûn, ken û henekên xwe domandin.

Ferzend sê-çar caran li ser hev got :

- Doktor beg, doktor beg.Lê doktor her bi dengê xwe yê gur kenê xwe didomand.Ferzend dîsan got :

- Doktor beg, doktor beg em. . .

Doktor bi hêrs li ser stûyê xwe zîvirî û bi sert got :

- Çi ye ? Derkeve der ve !

Ferzend derneket, dîsan got :

-Doktorbeg tu...- Derkeve der ve ! . . .

Ferzend serê xwe kil kir û bi hêrs ber bi nexweş an ve çû. Bi dû wî de jîdoktor derket, bi bayê bezê deriyê dayira xwe vekir û kete hundir. Piştî kudoktor kete hundir bi çend deqîqan, hemşîre derket. Bi derketina hemşîrê renexweşên ku di dorê de bûn, ber bi pêş ve kişiyan ku têkevin hundir. Lêhemşîrê nehişt û got :

- Saeta doktor îro xelas bû, ew hew kare kesî bigire hundir. Lê hunsibehê karin dîsan werin. Cihê xwe jî ji bîr nekin ku hun hatin.

Çend kesên ku li dawiyê bûn xwe dane pêş ku ji hemşîrê re tiştekîbibêjin, lê hemşîrê zû derî girt.

Hum û gum kete nav wê koma mirovan, yên ku di ber xwe de ji doktorû hukûmetê re xeber dan, yên ku ji rewşa xwe re kufur bûn û yên ku hêrs

54

Ferzend milên xwe hejandin û tiş t negot.Piştî demekê dîsan deriyê dayira doktor vebû, lê îcar hemşîrê bang kesî

nekir. Doktor çakêtekî spî heya bi çokê lê bû, cigara wî di devê wî de bû,berçavka wî di dest de bû, derket der ve û di ber koma wan mirovan dederbas bû û çû oda çayvexwarinê.

Li odê sê-çar doktorên din jî runiş ti bûn, çayê û cigara wan li ber wanbû, dipeyivîn, henek dikirin û dikeniyan.

Doktor jî ji xwe re çayek dagirt, li ba wan rûniş t û bi wan re ketesohbetê.

Nexweş hîn di dorê de bûn û bê sebir çavên wan li riya doktor bûn.Deh deqîqe derbas bûn doktor nehat, bîst derbas bûn nehat, nîvsaet derbasbûn nehat. Lê tenê dengê ken û henekên wan dihat.

Kalekî ji nav wê komê bang kir :

- Lawo hela yek ji we yê ku bi tirkî zane here bang doktor kin. Ma emêheya kengî li vir bimînin ? Niha ne tirimpêlên gund mane, ne tu tişt. Ma emêxwe çawan bigihînin gund îşev ?

Hingî Ferzend çû, li derî xist û kete hundir. Lê ew qet li Ferzend hayînebûn, ken û henekên xwe domandin.

Ferzend sê-çar caran li ser hev got :

- Doktor beg, doktor beg.Lê doktor her bi dengê xwe yê gur kenê xwe didomand.Ferzend dîsan got :

- Doktor beg, doktor beg em. . .

Doktor bi hêrs li ser stûyê xwe zîvirî û bi sert got :

- Çi ye ? Derkeve der ve !

Ferzend derneket, dîsan got :

-Doktorbeg tu...- Derkeve der ve ! . . .

Ferzend serê xwe kil kir û bi hêrs ber bi nexweş an ve çû. Bi dû wî de jîdoktor derket, bi bayê bezê deriyê dayira xwe vekir û kete hundir. Piştî kudoktor kete hundir bi çend deqîqan, hemşîre derket. Bi derketina hemşîrê renexweşên ku di dorê de bûn, ber bi pêş ve kişiyan ku têkevin hundir. Lêhemşîrê nehişt û got :

- Saeta doktor îro xelas bû, ew hew kare kesî bigire hundir. Lê hunsibehê karin dîsan werin. Cihê xwe jî ji bîr nekin ku hun hatin.

Çend kesên ku li dawiyê bûn xwe dane pêş ku ji hemşîrê re tiştekîbibêjin, lê hemşîrê zû derî girt.

Hum û gum kete nav wê koma mirovan, yên ku di ber xwe de ji doktorû hukûmetê re xeber dan, yên ku ji rewşa xwe re kufur bûn û yên ku hêrs

54

Page 57: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

bûn û nizanî bûn ku ji hêrsan çi bibêjin. Bi wî awayî hemû hêdî hêdî jihundir nexweşxanê derketin.

Wê roja ku berî niha bi saetekê paş stûyê mirov dişewitand, teyr û teba,kûçik û heywanên din hewcedarî siyê dikir, niha bê tesîr mabû. Ew jî wekewan nexweşan hêdî hêdî winda dibû.

Hinî gundî ji bo ku bigihîjin ser otobusên gund, bi gavên xurt ber bisûkê de baz dan. Yên din jî hêdî hêdî dil bi kul û keder meşiyan. îbo ûFerzend jî bi wan re dimeş iyan. Êş û jana diranên îbo zêdetir dibû. Wî jî bixwe nikarî bû, her zimanê xwe di şûna diranên xwe de dibir û tanî, êş û janadiranên wî zêdetir dibû.

Ferzend ji nişkê ve bi milê wî girt :

- Min dît.îbo ş aş ma :

- Te çi dît ?

- Dermanê diranê te, min dermanê diranê te dît. Dermanê diranê te xwêye. Ji xwê pê ve tu tişt arîkariya diranê te nake. Û em ji sibehê bêsebeb li vênexweşxana mîrat sekenîne. Dermanê diranê ji xwê pê ve ne tiştek e. Berê ligundê me diranên kê têşiya xwê datanîn ser. Yên hinan jî bi şîşa sordikewandin. Lê diranên te kurmexwarî nebûne û êş neketiye wan. An name karî bû bi şîşeke sorkirî bikewanda. Lê niha dermanê wê xwê ye. Xwêbi yek carê re dikewîne. Xwê bîra bîra ye.

îbo pê keniya :

- Malxerabo ma ji ku xwê bîra bîra ye ? Xwê mala mirov xerab dike,birînan dişewitîne.

- Hela tu bi a min bikî, bê dibe an anbe.- Baş e, ezê bi a te bikim.Êdî ketine nava bajêr, di ber çend dikanan de derbas bûn û çûne

dikaneke nas. Hinek xwê ji dikandar stendin û derketin der ve. Ku ewderketin, li ber devê dikanê çavên wan li hevalekî wan bi navê Ziya ketin.Emrê Ziya li dor çardehan bû. Bejna wî dirêj bû. Gava ku dimeşiya bihêlekê dibû. Hertim çakêtekî eskeran lê bû. Porê wî yê dirêj û zer ser çavênwî winda kiribû. Kebabek di nav nanekî tenik di dest de bû û dixwar. Ziyabi xwe li wan hayî nebû, lê Ferzend bang kirê :

- Ziya, ziya !

Ziya li paş xwe zîvirî, qertek din jî li nanê xwe xist û bi lez ber bi wan veçu.

Kuro min bihîst ku hun hatibûn girtin, rast e ?

Ferzend :

- Erê, rast e. Ma te çi kir îro ?

- Hih. . . Min çi kir ? îro kar weke axê bû, ax. . .

55

bûn û nizanî bûn ku ji hêrsan çi bibêjin. Bi wî awayî hemû hêdî hêdî jihundir nexweşxanê derketin.

Wê roja ku berî niha bi saetekê paş stûyê mirov dişewitand, teyr û teba,kûçik û heywanên din hewcedarî siyê dikir, niha bê tesîr mabû. Ew jî wekewan nexweşan hêdî hêdî winda dibû.

Hinî gundî ji bo ku bigihîjin ser otobusên gund, bi gavên xurt ber bisûkê de baz dan. Yên din jî hêdî hêdî dil bi kul û keder meşiyan. îbo ûFerzend jî bi wan re dimeş iyan. Êş û jana diranên îbo zêdetir dibû. Wî jî bixwe nikarî bû, her zimanê xwe di şûna diranên xwe de dibir û tanî, êş û janadiranên wî zêdetir dibû.

Ferzend ji nişkê ve bi milê wî girt :

- Min dît.îbo ş aş ma :

- Te çi dît ?

- Dermanê diranê te, min dermanê diranê te dît. Dermanê diranê te xwêye. Ji xwê pê ve tu tişt arîkariya diranê te nake. Û em ji sibehê bêsebeb li vênexweşxana mîrat sekenîne. Dermanê diranê ji xwê pê ve ne tiştek e. Berê ligundê me diranên kê têşiya xwê datanîn ser. Yên hinan jî bi şîşa sordikewandin. Lê diranên te kurmexwarî nebûne û êş neketiye wan. An name karî bû bi şîşeke sorkirî bikewanda. Lê niha dermanê wê xwê ye. Xwêbi yek carê re dikewîne. Xwê bîra bîra ye.

îbo pê keniya :

- Malxerabo ma ji ku xwê bîra bîra ye ? Xwê mala mirov xerab dike,birînan dişewitîne.

- Hela tu bi a min bikî, bê dibe an anbe.- Baş e, ezê bi a te bikim.Êdî ketine nava bajêr, di ber çend dikanan de derbas bûn û çûne

dikaneke nas. Hinek xwê ji dikandar stendin û derketin der ve. Ku ewderketin, li ber devê dikanê çavên wan li hevalekî wan bi navê Ziya ketin.Emrê Ziya li dor çardehan bû. Bejna wî dirêj bû. Gava ku dimeşiya bihêlekê dibû. Hertim çakêtekî eskeran lê bû. Porê wî yê dirêj û zer ser çavênwî winda kiribû. Kebabek di nav nanekî tenik di dest de bû û dixwar. Ziyabi xwe li wan hayî nebû, lê Ferzend bang kirê :

- Ziya, ziya !

Ziya li paş xwe zîvirî, qertek din jî li nanê xwe xist û bi lez ber bi wan veçu.

Kuro min bihîst ku hun hatibûn girtin, rast e ?

Ferzend :

- Erê, rast e. Ma te çi kir îro ?

- Hih. . . Min çi kir ? îro kar weke axê bû, ax. . .

55

Page 58: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Bi destekî bi kebaba xwe girt, destê din jî xiste bêrîka xwe û neh dehpelên deh lîra û pênc lîra derxist û nîş anî wan da :

- A min îro ev kar kirin. Ku min bixwesta min karî bû hîn bêtir karbikira. Hun jî dev ji kar berdidin û diharin çentê xelkê ji destê wandirevînin. Şerm e, şerm. . . Ma qey gunehê we bi gundiyan nayê ? Kî çi zanebê rebenê bi çi awayî ew bi pere bi destên xwe xisti bû ? Şerm e, şerm...Weleh min ev ji we nedipa. îro bajar hemî bi we zanin. Navê we êdî bidizîtiyê derket. Kes hew tu karî jî bi we dike.

Ferzend bi milê wî girt :

- De hela tu bimeşe lo !

Hersê bi hev re meşiyan, ji nav dikanan derketin û çûne cihekî xalî.Ferzend xwest ku wê xwêya ku ji dikandar stendibû deyne ser şûna diranênîbo, yên rabûyî.

Heta bi wê kêlîkê jî Ziya bi çîroka diranên îbo neheseya bû. Ku çav lêket, xwe avêt herdu milên wî û bi hêrs jê pirsî :

- Çi bû ye îbo ? Te û hinan li hev xistiye, an eskeran li te xistiye? Debêje_ ! Çi bû ye ?

îbo milê xwe hejand û bê deng ma.Ziya dîsa milên wî hejand :

- De bêje ha, ma çi bû ye ?

Ferzend Ziya da aliyekî û ew xwê danî ser. Gava ku wî xwê danî ser,janekê da dilê îbo, ji cihê xwe pekiya, kire qîrîn û herdu destên xwe avêtindevê xwe.

Ziya êdî hêrs bû :

- De ka bêjin ha ! Ji bo çi hun ji min re nabêjin ? Ma qey hun baweriyaxwe bi min naynin ?

Ferzend bi kurtebirî serpêhatiya xwe jê re got. Lê Ziya dîsa bawer nekir.- Na, na. De bêje, bêje, rast bibêje.- Bi şeref ez rast dibêjim. Ma çima emê derewan bikin.Êdî kete serê Ziya. Diranên xwe qiriçand û serê xwe hejand. Ew jî

carekê wilo bê sûc hati bû girtin, îşkence û lêdan lê hatibû kirin. Şevekêeskeran girtibû ser mala wan û ji berdêla birayê wî yê mezin ew girtî bûn.Her çiqas Ziya li ber xwe da bû û gotibû : «Ez cihê birayê xwe nizanim» jî,dîsan pere nekiribû. Eskeran ew kiribûn felaqê û heta ku binê lingên wîwerimandibûn, lêxisti bûn û goti bûn : «Cihê birayê xwe ji me re bibêje».Ne Ziya, ne jî dê û bavê Ziya zanî bûn, ku lawik bi ku de çû ye. Hinandigotin çû ye îrakê, li wir bi Kurdan re li hember hikûmetê şer dike. Hinandigotin bi refek xortên din re derketiye çiyan li hember eskerên tirk şer dike.Hinan jî digotin çûye nava filîstîniyan, li wir bi wan re li hember cihûdanşer sike. Her kesî tiştek digotin. Lê dawî dawî li paş qereqolek eskeranmeytê wî hatibû dîtin. Hîngî Ziya hati bû berdan.

56

Bi destekî bi kebaba xwe girt, destê din jî xiste bêrîka xwe û neh dehpelên deh lîra û pênc lîra derxist û nîş anî wan da :

- A min îro ev kar kirin. Ku min bixwesta min karî bû hîn bêtir karbikira. Hun jî dev ji kar berdidin û diharin çentê xelkê ji destê wandirevînin. Şerm e, şerm. . . Ma qey gunehê we bi gundiyan nayê ? Kî çi zanebê rebenê bi çi awayî ew bi pere bi destên xwe xisti bû ? Şerm e, şerm...Weleh min ev ji we nedipa. îro bajar hemî bi we zanin. Navê we êdî bidizîtiyê derket. Kes hew tu karî jî bi we dike.

Ferzend bi milê wî girt :

- De hela tu bimeşe lo !

Hersê bi hev re meşiyan, ji nav dikanan derketin û çûne cihekî xalî.Ferzend xwest ku wê xwêya ku ji dikandar stendibû deyne ser şûna diranênîbo, yên rabûyî.

Heta bi wê kêlîkê jî Ziya bi çîroka diranên îbo neheseya bû. Ku çav lêket, xwe avêt herdu milên wî û bi hêrs jê pirsî :

- Çi bû ye îbo ? Te û hinan li hev xistiye, an eskeran li te xistiye? Debêje_ ! Çi bû ye ?

îbo milê xwe hejand û bê deng ma.Ziya dîsa milên wî hejand :

- De bêje ha, ma çi bû ye ?

Ferzend Ziya da aliyekî û ew xwê danî ser. Gava ku wî xwê danî ser,janekê da dilê îbo, ji cihê xwe pekiya, kire qîrîn û herdu destên xwe avêtindevê xwe.

Ziya êdî hêrs bû :

- De ka bêjin ha ! Ji bo çi hun ji min re nabêjin ? Ma qey hun baweriyaxwe bi min naynin ?

Ferzend bi kurtebirî serpêhatiya xwe jê re got. Lê Ziya dîsa bawer nekir.- Na, na. De bêje, bêje, rast bibêje.- Bi şeref ez rast dibêjim. Ma çima emê derewan bikin.Êdî kete serê Ziya. Diranên xwe qiriçand û serê xwe hejand. Ew jî

carekê wilo bê sûc hati bû girtin, îşkence û lêdan lê hatibû kirin. Şevekêeskeran girtibû ser mala wan û ji berdêla birayê wî yê mezin ew girtî bûn.Her çiqas Ziya li ber xwe da bû û gotibû : «Ez cihê birayê xwe nizanim» jî,dîsan pere nekiribû. Eskeran ew kiribûn felaqê û heta ku binê lingên wîwerimandibûn, lêxisti bûn û goti bûn : «Cihê birayê xwe ji me re bibêje».Ne Ziya, ne jî dê û bavê Ziya zanî bûn, ku lawik bi ku de çû ye. Hinandigotin çû ye îrakê, li wir bi Kurdan re li hember hikûmetê şer dike. Hinandigotin bi refek xortên din re derketiye çiyan li hember eskerên tirk şer dike.Hinan jî digotin çûye nava filîstîniyan, li wir bi wan re li hember cihûdanşer sike. Her kesî tiştek digotin. Lê dawî dawî li paş qereqolek eskeranmeytê wî hatibû dîtin. Hîngî Ziya hati bû berdan.

56

Page 59: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Ziya weke birayê xwe siyasî kar nedikir, lê yek caran wî jî bi xortan rebelavok belav dikirin. Piştî wê girtina xwe, carek din jî hati bû girtin. Caradidiwan ku hati bû berdan êdî xwesti bû ku ji wî bajarî bar bike. Lê ji xwere li hevalan digeriya.

Ziya destê xwe yê rastê kir hutik, li kefa destê xwe yê çepê xist û got :

- Weleh heyata li vî welatî heram e. Heqê mirov ji vir bar bike û herecihekî dûr. Lê hun zanin, werin em herin bajarên mezin. Em herin bajarekîdûr, bajarekî ku tirs û birçîbûn lê tune be. Bajarekî ku kar lê hebe. Bajarekîku esker bi şev û roj li kuçan nagerin. Bajarekî ku polîs zarokan nagirin, liwan naxin û îşkencê bi wan nakin. Werin, werin hevalno em herin ! Emherin Izrnîrê, herin Istanbûlê, herin Ankarayê. . . Em herin dûr. . .

îbo peyva wî birî :

- Imh, ma qey çûyina wan deran rihet e ? Divê ku perên mirov hebin,bajarê ku mirov dihariyê divê ku nasê mirov lê hebin. An na mirov dê jibirçîna bimire. Bajarên mezin ne weke bajarên bicûk in... Xelk hevdu likuçan dikujin. Ma te wî çendê berê gazete nexwend ? Di rûpelê pêşî derismê jineke mirî lê hebû. Di ser risim de jî bi herfên mezin nivîsî bûn, kujinek sî û çar salî ji bo bazinê xwe yê zêr heft kêr xwari bû. Û destê wê jêkiribûn û tevlî bazinan revandibûn. Kesî nizanî bûn ku kê kiribû. Polîs şopnebiribû ser tu kesî.

Ziya :

- Na, lo. Gazete zêde tiştan mezin dike. Nêviyê gundiyên me li Izmîrê'nerojekê tiştek bi yekî nehat. Ku mirov kar û îşê xwe bike û pozê xwe nexenav karên xelkê, tu kes jî karê xwe ji mirov naynin. Û tu dibêjî gerek nasênmirov hebin. Çi nas û çi hal. . . Weleh bajarên mezin cenet e, cenet... Tenê kuem xwe bi wir ve bigihînin bese. Ku em bigihêjin wir her tişt li min. Cihêrazanê, pere, kar. . .

Ferzend xwe avêt ortê :

- Ma tu kesî li wan bajaran nas dikî ?

- Lo lo, ma ez kesî nas dikim ? Nêviyên gundiyên me li Izmîrê ne. Karêhemûyan jî baş e. Hin ji wan şeytanokan difiroşin, hin ji wan meywe, hincigaran û yên hinan jî dîkan û çayxanên wan hene. Rojekê yekî gundiyê meji min re got :

«Were Izmîrê û li çayxana min şagirtiyê bike.» Lê min nexwest û ezneçûm. Lê bê dilê dê û bavê min bû, ez loma neçûm. Hun zanin ku wê çaxêjî hîn nû birayê min hati bû kuştin. Ku ez çûbûma, niha ez ji vê humaltiyêxelas bûbûm. Niha wê perên min pir bûya. Min ê karibiwa hem bisiklêt ûhem jî motorbisiklêt ji xwe re bikirya. Lê ez neçûm, ma ez çi bikim ?

Gotinên Ziya di serê îbrahîm û Ferzend de cih girtin. Heta bi wê deqîqêjî ew qet li çûyina bajarê mezin nefikirî bûn. Ku li ber guhên wan keti bû jî,guh nedabûnê.

57

Ziya weke birayê xwe siyasî kar nedikir, lê yek caran wî jî bi xortan rebelavok belav dikirin. Piştî wê girtina xwe, carek din jî hati bû girtin. Caradidiwan ku hati bû berdan êdî xwesti bû ku ji wî bajarî bar bike. Lê ji xwere li hevalan digeriya.

Ziya destê xwe yê rastê kir hutik, li kefa destê xwe yê çepê xist û got :

- Weleh heyata li vî welatî heram e. Heqê mirov ji vir bar bike û herecihekî dûr. Lê hun zanin, werin em herin bajarên mezin. Em herin bajarekîdûr, bajarekî ku tirs û birçîbûn lê tune be. Bajarekî ku kar lê hebe. Bajarekîku esker bi şev û roj li kuçan nagerin. Bajarekî ku polîs zarokan nagirin, liwan naxin û îşkencê bi wan nakin. Werin, werin hevalno em herin ! Emherin Izrnîrê, herin Istanbûlê, herin Ankarayê. . . Em herin dûr. . .

îbo peyva wî birî :

- Imh, ma qey çûyina wan deran rihet e ? Divê ku perên mirov hebin,bajarê ku mirov dihariyê divê ku nasê mirov lê hebin. An na mirov dê jibirçîna bimire. Bajarên mezin ne weke bajarên bicûk in... Xelk hevdu likuçan dikujin. Ma te wî çendê berê gazete nexwend ? Di rûpelê pêşî derismê jineke mirî lê hebû. Di ser risim de jî bi herfên mezin nivîsî bûn, kujinek sî û çar salî ji bo bazinê xwe yê zêr heft kêr xwari bû. Û destê wê jêkiribûn û tevlî bazinan revandibûn. Kesî nizanî bûn ku kê kiribû. Polîs şopnebiribû ser tu kesî.

Ziya :

- Na, lo. Gazete zêde tiştan mezin dike. Nêviyê gundiyên me li Izmîrê'nerojekê tiştek bi yekî nehat. Ku mirov kar û îşê xwe bike û pozê xwe nexenav karên xelkê, tu kes jî karê xwe ji mirov naynin. Û tu dibêjî gerek nasênmirov hebin. Çi nas û çi hal. . . Weleh bajarên mezin cenet e, cenet... Tenê kuem xwe bi wir ve bigihînin bese. Ku em bigihêjin wir her tişt li min. Cihêrazanê, pere, kar. . .

Ferzend xwe avêt ortê :

- Ma tu kesî li wan bajaran nas dikî ?

- Lo lo, ma ez kesî nas dikim ? Nêviyên gundiyên me li Izmîrê ne. Karêhemûyan jî baş e. Hin ji wan şeytanokan difiroşin, hin ji wan meywe, hincigaran û yên hinan jî dîkan û çayxanên wan hene. Rojekê yekî gundiyê meji min re got :

«Were Izmîrê û li çayxana min şagirtiyê bike.» Lê min nexwest û ezneçûm. Lê bê dilê dê û bavê min bû, ez loma neçûm. Hun zanin ku wê çaxêjî hîn nû birayê min hati bû kuştin. Ku ez çûbûma, niha ez ji vê humaltiyêxelas bûbûm. Niha wê perên min pir bûya. Min ê karibiwa hem bisiklêt ûhem jî motorbisiklêt ji xwe re bikirya. Lê ez neçûm, ma ez çi bikim ?

Gotinên Ziya di serê îbrahîm û Ferzend de cih girtin. Heta bi wê deqîqêjî ew qet li çûyina bajarê mezin nefikirî bûn. Ku li ber guhên wan keti bû jî,guh nedabûnê.

57

Page 60: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Ferzend ji Ziya pirsî :

- Ê baş e, va em çûn, ka kî dê ji me re kar bibîne ?

Ziya keniya :

- Tu dîsa qala kar dikî. Malxerab, ez dibêjim nêviyên gundiyên me liIzmîrê ne. Ma qey yekê ji wan ji me re kar nebîne ? Bi firotina cigaran mabeemê xwe xelas bikin. Zarokên gundiyên me yên di emrê me de hemûcigaran difiroşin. Ku em rojê bi tenê deh pakêt cigare bifiroşin dê roja mederkeve. Ne tenê deh, lê ez baş zanim ku emê rojê bîst pakêtan jî bifiroşin.

Kaxiz û pênûs ji bêrîka xwe derxist, li ser kaxizê nivîsand û peyva xwedomand:

- Ku em rojê bîst pakêtan bifiroşin her yekî sed lîra di destê me dedimîne. Ew jî liba kirîna pakêtê bi deh lîran dihesibînim. Ku em li ser hevbikirin, em ê liba pakêtê bi heşt-neh lîran jî bi destên xwe bixînin. Ku serêpakêtê heft-heşt lîra di destên me de bimînin ne hindik e. Rojê sed lîra, mehêdike sê hezar. Salê tam dike sî û şeş hezar. Em bêjin bila salê şanzdeh hezarli mesrefa me here, dîsan heryekî bîst hezar di destên me de dimîne. Ez başzanim ku tu caran ş anzdeh hezar li mesrefa me naçe. Lê em wa bihesibîninçêtir e. Ev karê cigarefirotinê jî rojê tenê du-sê saet in. Em li vir şefaqêradibin û heya bi roava kar dikin dîsa jî bi zorê bîst-sîh lîra di destên me dedimîne. Rojinan jî em destevala vedigerin malê. Weleh hun bi a min bikin, aemê niha herin. Lê hun zanin,li wir esker merker jî tunene. Mirov çi bikekare bike. Kes têkîlî karê kesî nabin. Li wir tu bi çi zimanî jî bipeyive tukare bipeyive. Tu dixwazî bi almanî, bi gawirî , bi ermenîkî, bi kurdî. . . Liwir qet kurdî ne yasax e. Tew kes nizane ku kurdî ye. Gundiyekî me li wirbi kurdî distirê, bantan dadigire û dû re bantên xwe li bajêr digerîne ûdifiroşe. Tu kes jî karê xwe jê naynin. Ew wan bandên xwe di gel bandênkurdî yên din li erebokekê dike û di nava bajêr de digerîne û difiroşe...Esker û polîs tê de derbas dibin, lê qet têkîlî wî nabin. Lê li vir? Ma mirovkare li vir jî wisan bike ? Ma we nebihîst ku wê rojê du heb li sûkê bi kurdîbi hev re peyivî bûn, eskeran ew girtibûn û ew biribûn Mêrdînê. Li wir jî ewxisti bûn hepsê. Weleh ê min ez hew disekinim. Ku hun neyên jî ezê bi tenêherim. Ez hew li vir îdare dikim.

îbo:- Belkî gundiyên te tenê arîkariyê bi te bikin. Ma ewê ji ku ji me

hersiyan re kar bibînin û me bi cih bikin?- Ew li min. Razana we jî, kar jî, pere jî. . . Her tişt. . . Her tişt li min.Ferzend :

- Baş e, emê heqê rê ji ku bînin ? (Destê xwe xiste bêrîka xwe, dehlîrayê di bêrîka xwe de derxist û domand.) Yê min ji vî deh lîrayî pê veperên min tune ye.

58

Ferzend ji Ziya pirsî :

- Ê baş e, va em çûn, ka kî dê ji me re kar bibîne ?

Ziya keniya :

- Tu dîsa qala kar dikî. Malxerab, ez dibêjim nêviyên gundiyên me liIzmîrê ne. Ma qey yekê ji wan ji me re kar nebîne ? Bi firotina cigaran mabeemê xwe xelas bikin. Zarokên gundiyên me yên di emrê me de hemûcigaran difiroşin. Ku em rojê bi tenê deh pakêt cigare bifiroşin dê roja mederkeve. Ne tenê deh, lê ez baş zanim ku emê rojê bîst pakêtan jî bifiroşin.

Kaxiz û pênûs ji bêrîka xwe derxist, li ser kaxizê nivîsand û peyva xwedomand:

- Ku em rojê bîst pakêtan bifiroşin her yekî sed lîra di destê me dedimîne. Ew jî liba kirîna pakêtê bi deh lîran dihesibînim. Ku em li ser hevbikirin, em ê liba pakêtê bi heşt-neh lîran jî bi destên xwe bixînin. Ku serêpakêtê heft-heşt lîra di destên me de bimînin ne hindik e. Rojê sed lîra, mehêdike sê hezar. Salê tam dike sî û şeş hezar. Em bêjin bila salê şanzdeh hezarli mesrefa me here, dîsan heryekî bîst hezar di destên me de dimîne. Ez başzanim ku tu caran ş anzdeh hezar li mesrefa me naçe. Lê em wa bihesibîninçêtir e. Ev karê cigarefirotinê jî rojê tenê du-sê saet in. Em li vir şefaqêradibin û heya bi roava kar dikin dîsa jî bi zorê bîst-sîh lîra di destên me dedimîne. Rojinan jî em destevala vedigerin malê. Weleh hun bi a min bikin, aemê niha herin. Lê hun zanin,li wir esker merker jî tunene. Mirov çi bikekare bike. Kes têkîlî karê kesî nabin. Li wir tu bi çi zimanî jî bipeyive tukare bipeyive. Tu dixwazî bi almanî, bi gawirî , bi ermenîkî, bi kurdî. . . Liwir qet kurdî ne yasax e. Tew kes nizane ku kurdî ye. Gundiyekî me li wirbi kurdî distirê, bantan dadigire û dû re bantên xwe li bajêr digerîne ûdifiroşe. Tu kes jî karê xwe jê naynin. Ew wan bandên xwe di gel bandênkurdî yên din li erebokekê dike û di nava bajêr de digerîne û difiroşe...Esker û polîs tê de derbas dibin, lê qet têkîlî wî nabin. Lê li vir? Ma mirovkare li vir jî wisan bike ? Ma we nebihîst ku wê rojê du heb li sûkê bi kurdîbi hev re peyivî bûn, eskeran ew girtibûn û ew biribûn Mêrdînê. Li wir jî ewxisti bûn hepsê. Weleh ê min ez hew disekinim. Ku hun neyên jî ezê bi tenêherim. Ez hew li vir îdare dikim.

îbo:- Belkî gundiyên te tenê arîkariyê bi te bikin. Ma ewê ji ku ji me

hersiyan re kar bibînin û me bi cih bikin?- Ew li min. Razana we jî, kar jî, pere jî. . . Her tişt. . . Her tişt li min.Ferzend :

- Baş e, emê heqê rê ji ku bînin ? (Destê xwe xiste bêrîka xwe, dehlîrayê di bêrîka xwe de derxist û domand.) Yê min ji vî deh lîrayî pê veperên min tune ye.

58

Page 61: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Ibo :

- Yê min jî tune ye. Ji bo ku em bigihêjin heta bi îzmîrê an Stenbolêdivê ku bêrîka me tije pere be. Dibe ku em qet gundiyên we nebînin. An kuem bibînin, li me xwedî dernekevin. Yê min ez bê pere naçime tu deran. Minpir rezîlî dîtiye. Ez naxwazim carek din jî rezîl bibim. Yê min ez hew karimbisekinim. Diranên min bi min diarin. Bi xatirê we.

Kirî ber bi mal ve bimeşiya, lê Ziya ew da rawestan û got :

- Wêêw... Hun çi tirsonek in lawo ! Hema hun dibêjin qey emê herinwir û li ber deriyan bimînin. Malneketno, qe bila cesaret bi we re hebe gidî !

Çi hun biziyan e.Hersê heval jî ber bi mal ve meşiyan. Hersê cîranê hev bûn û malên

wan hebekî derveyî bajêr, li ba pira alman bû. Heta ku gihîştin mal jî herqala çûyina xwe û bajarên mezin kirin.

(Dûmahik heye)

59

Ibo :

- Yê min jî tune ye. Ji bo ku em bigihêjin heta bi îzmîrê an Stenbolêdivê ku bêrîka me tije pere be. Dibe ku em qet gundiyên we nebînin. An kuem bibînin, li me xwedî dernekevin. Yê min ez bê pere naçime tu deran. Minpir rezîlî dîtiye. Ez naxwazim carek din jî rezîl bibim. Yê min ez hew karimbisekinim. Diranên min bi min diarin. Bi xatirê we.

Kirî ber bi mal ve bimeşiya, lê Ziya ew da rawestan û got :

- Wêêw... Hun çi tirsonek in lawo ! Hema hun dibêjin qey emê herinwir û li ber deriyan bimînin. Malneketno, qe bila cesaret bi we re hebe gidî !

Çi hun biziyan e.Hersê heval jî ber bi mal ve meşiyan. Hersê cîranê hev bûn û malên

wan hebekî derveyî bajêr, li ba pira alman bû. Heta ku gihîştin mal jî herqala çûyina xwe û bajarên mezin kirin.

(Dûmahik heye)

59

Page 62: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

VÊGERA MAL

Şahînê B. SOREKLÎ

«Yadê, bavo ê kengê vegere ?» pirsî Azad bi dengek nizim. Te digotbelkî ne dixwest kesek din xeyn ji dayka wî vê pirsê bibihîse. Nazê kir kuwê dengê kurê xwe ne bihîst, lê niherî û got : «Zû qedeha xwe vala ke, bo ezji te re dîsa tijî kim. Zû, zû, hengê çay sar ne bûye.» Azad dest ne avêtqedehê û ne jî li dayka xwe niherî. Ber çend salan, dema ew hê mindalekbiçûk bû, wî sê çar qedeh çay li ser xwarina firavînê vedixwarin, lêbelê çayaîroj wek ava dilopan soravîn bû, ne tama xwe tama çayê bû û ne jî şêraniyaxwe. Wek rojên kevin şekirê kapikîn jî di tasê de tune bû, bo mirov çekedevê xwe û çayê li dû bi ser xwe ve ke. «Yadê, bavo ê kengê vegere ?»Dîsa pirsî Azad ji dayka xwe, ya ku ji dest ne hat der carek din guhên xwedi derheqê pirsa lawê xwe de ker bihêle ; rabû ser xwe, bervê Azad meşiya,li ber wî daniş t, her du destên xwe li dora wî gerandin, ew hembêz kir û bidengek pirr nizim di guhê Azad yê çepê de got : «Azad, min jî bîra bavokiriye, wek te ; an belkî hê bêtir. Ew ê were; îşellah hefta li pêş. Ger na,meha tê ew ê were. Têye bîra te ew çawa şevekê tev hevalek xwe rakirî ûtûrikên şekir û xurman kirin destên te. Ew ê di van rojan de dîsa were ; ezdizanim.»

Hejmara lêxistina dilê Azad bi bersîva dayka wî re rabû jor û baş hatbîra wî, çawa bavê wî ew di kûraniya şevê de cara berê ji xew rakir. Berfwê demê hê tune bû ; dawiya payîzê bû, li derve vîze vîza bê bû. Ew seetawê şevê wek xewnek şêrîn dihat bîra wî. Hindir xaniyê wan ji dûyê cixarantiji bûbû. Mirovek zexim, damençe li piştê, tifing li pêş, ser dawiya doşegawî rûniş tibû û bavê wî jî ew kiribû hembêza xwe, radimûsa û tûrikênarmûxanan didan wî. Dû rohilat, dema ew ji xew rabû, ji şeva çûnî tenê bînadûyê cfxaran di hindir de mabû. Dayka wî tûrikên şekir û xurmanveşartibûn. Diva bû ku ew haya kesekî ne gihîne hatina bavikê ya şevabuhirî, Nazê, dayka wî, tenbe li wî kiribû.

60

VÊGERA MAL

Şahînê B. SOREKLÎ

«Yadê, bavo ê kengê vegere ?» pirsî Azad bi dengek nizim. Te digotbelkî ne dixwest kesek din xeyn ji dayka wî vê pirsê bibihîse. Nazê kir kuwê dengê kurê xwe ne bihîst, lê niherî û got : «Zû qedeha xwe vala ke, bo ezji te re dîsa tijî kim. Zû, zû, hengê çay sar ne bûye.» Azad dest ne avêtqedehê û ne jî li dayka xwe niherî. Ber çend salan, dema ew hê mindalekbiçûk bû, wî sê çar qedeh çay li ser xwarina firavînê vedixwarin, lêbelê çayaîroj wek ava dilopan soravîn bû, ne tama xwe tama çayê bû û ne jî şêraniyaxwe. Wek rojên kevin şekirê kapikîn jî di tasê de tune bû, bo mirov çekedevê xwe û çayê li dû bi ser xwe ve ke. «Yadê, bavo ê kengê vegere ?»Dîsa pirsî Azad ji dayka xwe, ya ku ji dest ne hat der carek din guhên xwedi derheqê pirsa lawê xwe de ker bihêle ; rabû ser xwe, bervê Azad meşiya,li ber wî daniş t, her du destên xwe li dora wî gerandin, ew hembêz kir û bidengek pirr nizim di guhê Azad yê çepê de got : «Azad, min jî bîra bavokiriye, wek te ; an belkî hê bêtir. Ew ê were; îşellah hefta li pêş. Ger na,meha tê ew ê were. Têye bîra te ew çawa şevekê tev hevalek xwe rakirî ûtûrikên şekir û xurman kirin destên te. Ew ê di van rojan de dîsa were ; ezdizanim.»

Hejmara lêxistina dilê Azad bi bersîva dayka wî re rabû jor û baş hatbîra wî, çawa bavê wî ew di kûraniya şevê de cara berê ji xew rakir. Berfwê demê hê tune bû ; dawiya payîzê bû, li derve vîze vîza bê bû. Ew seetawê şevê wek xewnek şêrîn dihat bîra wî. Hindir xaniyê wan ji dûyê cixarantiji bûbû. Mirovek zexim, damençe li piştê, tifing li pêş, ser dawiya doşegawî rûniş tibû û bavê wî jî ew kiribû hembêza xwe, radimûsa û tûrikênarmûxanan didan wî. Dû rohilat, dema ew ji xew rabû, ji şeva çûnî tenê bînadûyê cfxaran di hindir de mabû. Dayka wî tûrikên şekir û xurmanveşartibûn. Diva bû ku ew haya kesekî ne gihîne hatina bavikê ya şevabuhirî, Nazê, dayka wî, tenbe li wî kiribû.

60

Page 63: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Azad hê di hembêza Nazê de bû, dema dayka wê hat bîra wê. Zarokiyadayka wê jî wek ya Azad derbas bûbû. Kalê Nazê, Heme, di navbera salên1946 û 48 an de tenê sê caran di nivên şevan de hatibûye mal û dûvreşevekê li ser sînor hatibûye . kuştin. Çavên Nazê nedikaribûn êdî hêstiran paşve vegerînin, yên ku dest pê kirin li ser rûyê Azadbibarin. Kur û dê dilên xwe bi girî honik kirin.

*#*

Mam Reşîd ji bîrê av dikişand. Vê sibê dinê pirr sar bû ; bayê şevabuhirî berf li ser erdê işk û luht kiribû. Her roj keça wî Bihar diçû avê,lêbelê îroj Mam Reşîd zû ji xew ra bûbû, nimêja sibê kiribû û hatibû ser bîrêavê ji ber qîza xwe ve bikişîne. Rojên Mam Reşîd hemî li vî gundî derbasbûbûn. Di wan de yên xweş jî û yên reş jî hebûn, lê tev hemî kêmasiyan jî,ew ji jiyana xwe razî bû, ta sala buhirî, dema kulfeta wî rojekê nexweşketibû û dû sê rojan miribû. Mirina şûya wî şahiya dilê wî jî bi xwe rekiribû axa gornê û nema êdî kesekî ken li ser lêvên wî dîtibû.

Ji zaroyên Mam Reşîd tenê Bihar hê bêkar bû. Ewên din hemî xudankulfet bûn û îroj li şûnên din diman. Lêbelê nuha bûkek wî tev mindalê xwebi wî û Biharê re li gund rûniştibûn, çiku kurê wî Seyid jî wek mêrê Nazêpêşmerge bû.

Mam Reşîd satila xwe tijî kir, ew li şûnê hişt û hebkî wêde çû, li serkevirek reş rûnişt, tûrikê titûnê ji beriya xwe derxist û dest pê kir cixarekêbipêje. Keleboxa ji satila avê radibû bi kinî bala wî kişand ser xwe, lê dûvreher du çavên wî xaniyên gund bo xwe kirin nêş an. Hat bîra wî ku çawa wîû Resûl Mamend, xezûrê Nazê, ber salne pirr xaniyên xwe di hindir zikê sêheftan de, yek li kêleka yê din lêkirin. Bê ku bixwaze, stûyê wî berve hêlamerzelê gund leviya û çavên wî têkoşiyan ku gora Resûl di nav yên din debi cih bikin. Dûyê cixarê giran giran di her du bêvîlên wî re derdiket û xwedi nav bayê sar de wenda dikir. Tama cixarê ji her dem bêtir tal bû di devêwî de û li kêfa î ne dihat, lê carekê hatibû vêxistin û divabû ku werekişandin. Di dilê xwe de Mam Reşîd li pêçandina wê poşman bûbû, çiku wîpirr caran biryar dabû ku êdî li xurinî cixarê ne kişîne. Waye cixareyek livala çû, di ev rojên teng de, dema ku tiştên wek titûn û çayê û şekir bûbûnwek dermên.

Mam Reşîd kutek din li cixarê xist, ew di bin lingek xwe vemirand, rabûser xwe, satila avê bi destê rastê rakir û hêdî hêdî ber bi mal meşiya.Valabûna destê çepê di qafê wî de fikrek peyda kir, ku xweziya wî satilaNazê jî bi xwe re anî ba, bo tijî av bike. Her der vê sibê gewr sipî xuya dikirxeyn ji malan. Serên kaşên li derdora gund ji mij xuya ne dikirin. Xeyn ji

61

Azad hê di hembêza Nazê de bû, dema dayka wê hat bîra wê. Zarokiyadayka wê jî wek ya Azad derbas bûbû. Kalê Nazê, Heme, di navbera salên1946 û 48 an de tenê sê caran di nivên şevan de hatibûye mal û dûvreşevekê li ser sînor hatibûye . kuştin. Çavên Nazê nedikaribûn êdî hêstiran paşve vegerînin, yên ku dest pê kirin li ser rûyê Azadbibarin. Kur û dê dilên xwe bi girî honik kirin.

*#*

Mam Reşîd ji bîrê av dikişand. Vê sibê dinê pirr sar bû ; bayê şevabuhirî berf li ser erdê işk û luht kiribû. Her roj keça wî Bihar diçû avê,lêbelê îroj Mam Reşîd zû ji xew ra bûbû, nimêja sibê kiribû û hatibû ser bîrêavê ji ber qîza xwe ve bikişîne. Rojên Mam Reşîd hemî li vî gundî derbasbûbûn. Di wan de yên xweş jî û yên reş jî hebûn, lê tev hemî kêmasiyan jî,ew ji jiyana xwe razî bû, ta sala buhirî, dema kulfeta wî rojekê nexweşketibû û dû sê rojan miribû. Mirina şûya wî şahiya dilê wî jî bi xwe rekiribû axa gornê û nema êdî kesekî ken li ser lêvên wî dîtibû.

Ji zaroyên Mam Reşîd tenê Bihar hê bêkar bû. Ewên din hemî xudankulfet bûn û îroj li şûnên din diman. Lêbelê nuha bûkek wî tev mindalê xwebi wî û Biharê re li gund rûniştibûn, çiku kurê wî Seyid jî wek mêrê Nazêpêşmerge bû.

Mam Reşîd satila xwe tijî kir, ew li şûnê hişt û hebkî wêde çû, li serkevirek reş rûnişt, tûrikê titûnê ji beriya xwe derxist û dest pê kir cixarekêbipêje. Keleboxa ji satila avê radibû bi kinî bala wî kişand ser xwe, lê dûvreher du çavên wî xaniyên gund bo xwe kirin nêş an. Hat bîra wî ku çawa wîû Resûl Mamend, xezûrê Nazê, ber salne pirr xaniyên xwe di hindir zikê sêheftan de, yek li kêleka yê din lêkirin. Bê ku bixwaze, stûyê wî berve hêlamerzelê gund leviya û çavên wî têkoşiyan ku gora Resûl di nav yên din debi cih bikin. Dûyê cixarê giran giran di her du bêvîlên wî re derdiket û xwedi nav bayê sar de wenda dikir. Tama cixarê ji her dem bêtir tal bû di devêwî de û li kêfa î ne dihat, lê carekê hatibû vêxistin û divabû ku werekişandin. Di dilê xwe de Mam Reşîd li pêçandina wê poşman bûbû, çiku wîpirr caran biryar dabû ku êdî li xurinî cixarê ne kişîne. Waye cixareyek livala çû, di ev rojên teng de, dema ku tiştên wek titûn û çayê û şekir bûbûnwek dermên.

Mam Reşîd kutek din li cixarê xist, ew di bin lingek xwe vemirand, rabûser xwe, satila avê bi destê rastê rakir û hêdî hêdî ber bi mal meşiya.Valabûna destê çepê di qafê wî de fikrek peyda kir, ku xweziya wî satilaNazê jî bi xwe re anî ba, bo tijî av bike. Her der vê sibê gewr sipî xuya dikirxeyn ji malan. Serên kaşên li derdora gund ji mij xuya ne dikirin. Xeyn ji

61

Page 64: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

dengê segekî tu dengên din ne dihatin guhan, lê dirêj ne kir, dema dengêsegekî bû yê duduyan û sisiyan û çaran. Mam Reşîd satil danî û li dora xwemêze kir. Tiş tek ne dihat xuya kirin ku mirov bibêje ew ê bikaribe bibesedema ewte ewta kûçikên gund. Hê Mam Reşîd di vê girikê de mijûl bûbû,dema dengê balefiran ji dûr ve ket guhên wî. Wisa, ew tê gihişt çima dengbi segan ketiye ; dîsa dest avêt satilê, ew rakir û meş a xwe domand. Hatinadengê balefiran di van rojan de ne tişteke eçêb bû.

Dengê ji ezmên heku diçû bêtir dibû. «Tu caran weha nêzikî gundê mene kirine» di dilê xwe de digot Mam Reşîd, dema ku gurmîniyek wek dengêtavek meha nîsanê hat guhan, pirr dirêj ne kir gurmîniyek din wek bêtaranîcar ji hêlek gund hat û erd di bin lingên wî de hizand, satil vê re ji dest xist.Gurmîniya çaran Mam Reşîd li ser qûnê xist, yê ku ber xwe da bo rabe serxwe û dît çawa xaniyê wî û yê Resûl di hindir dûmanek gewr û reş dewinda bûne. Her du çongên wî ketin ber, dîzên wî sist bûn û janek ziravxwe berda kûraniyê dilê wî ; ew li ser zik ket xwar û rûyê wî di komikekberf de winda bû.

***

Dinê hê sar bû, lê yekî dizanibû ku zivistan êdî mala xwe hêdî hêdî bardikê ye. Sê hefte û çar roj mabûn ku Newroz xwe bigihîne holê. Şêrko,mêrê Nazê, di şeva reş de nêzikî li gund dikir. îroj ew bi tenê xwe bû. Duhevalên wî li gundek din mabûn û ew ê ber rohilat dîsa li şûnekê hevûdubidîtina. Barê Şêrko ne sivik bû. Xeyn ji Klaşnîkovê, du derax û malekgullan li pişta wî bûn ; çar bombeyên destan, her dudu di tûrikekî de, biqayîşa wî de hatibûn girêdan û li ser milek wî jî tûrek mezin hebû, yê ku dihindirê xwe de şekir, çayî, şûşak qazaxî û tiştên din yên ku ji qaçaxçiyanhatibûn kirîn, dihewandin. îro kurê Mam Reşîd jî hin titûn û hûr mûrên dinbo malbata xwe tev Şêrko şandibûn.

Ev bûbûn nêzikî pênc mehan ku Şêrko û şûya xwe hê pênc deqe ji çavênyên din dûr bi hev re derbas ne kiribûn. Dilê wî dikir gupe gup û gavên wîbi lez pêşve dihatin avêtin. Destên wî yên işk û sar ê bi canê Nazê yê nermû şêrîn germ bibana. Wey hawar, wî çiqas bîra Nazê û Azad kiribû ! «Şekirû xurmeyên Azad, ez ê ber ji mal derkevim bidimê», di dilê xwe de digotŞerko. Dûvre ew demek din di hindir derd û xeman de winda bû : ta kengêê bidomîne ev rewşa xirab ; kengê aşitî ê vegere van dorhêlan ; kengê azadîû serbestî ê têkevin şûna sitemkarî û zordariyê...? Dengê segên gund Şêrkodîşa hişar kir, yê ku ji kêfxweşiyê hema hindik mabû bifire. Kişandinacixarak din û ew ê bigihişta mala xwe, bo xwe têxe binê lihêfê û bedenaxwe û ya Nazê bike yek, bo winda bibe di evîna dilan de, bo dûr keve ji

62

dengê segekî tu dengên din ne dihatin guhan, lê dirêj ne kir, dema dengêsegekî bû yê duduyan û sisiyan û çaran. Mam Reşîd satil danî û li dora xwemêze kir. Tiş tek ne dihat xuya kirin ku mirov bibêje ew ê bikaribe bibesedema ewte ewta kûçikên gund. Hê Mam Reşîd di vê girikê de mijûl bûbû,dema dengê balefiran ji dûr ve ket guhên wî. Wisa, ew tê gihişt çima dengbi segan ketiye ; dîsa dest avêt satilê, ew rakir û meş a xwe domand. Hatinadengê balefiran di van rojan de ne tişteke eçêb bû.

Dengê ji ezmên heku diçû bêtir dibû. «Tu caran weha nêzikî gundê mene kirine» di dilê xwe de digot Mam Reşîd, dema ku gurmîniyek wek dengêtavek meha nîsanê hat guhan, pirr dirêj ne kir gurmîniyek din wek bêtaranîcar ji hêlek gund hat û erd di bin lingên wî de hizand, satil vê re ji dest xist.Gurmîniya çaran Mam Reşîd li ser qûnê xist, yê ku ber xwe da bo rabe serxwe û dît çawa xaniyê wî û yê Resûl di hindir dûmanek gewr û reş dewinda bûne. Her du çongên wî ketin ber, dîzên wî sist bûn û janek ziravxwe berda kûraniyê dilê wî ; ew li ser zik ket xwar û rûyê wî di komikekberf de winda bû.

***

Dinê hê sar bû, lê yekî dizanibû ku zivistan êdî mala xwe hêdî hêdî bardikê ye. Sê hefte û çar roj mabûn ku Newroz xwe bigihîne holê. Şêrko,mêrê Nazê, di şeva reş de nêzikî li gund dikir. îroj ew bi tenê xwe bû. Duhevalên wî li gundek din mabûn û ew ê ber rohilat dîsa li şûnekê hevûdubidîtina. Barê Şêrko ne sivik bû. Xeyn ji Klaşnîkovê, du derax û malekgullan li pişta wî bûn ; çar bombeyên destan, her dudu di tûrikekî de, biqayîşa wî de hatibûn girêdan û li ser milek wî jî tûrek mezin hebû, yê ku dihindirê xwe de şekir, çayî, şûşak qazaxî û tiştên din yên ku ji qaçaxçiyanhatibûn kirîn, dihewandin. îro kurê Mam Reşîd jî hin titûn û hûr mûrên dinbo malbata xwe tev Şêrko şandibûn.

Ev bûbûn nêzikî pênc mehan ku Şêrko û şûya xwe hê pênc deqe ji çavênyên din dûr bi hev re derbas ne kiribûn. Dilê wî dikir gupe gup û gavên wîbi lez pêşve dihatin avêtin. Destên wî yên işk û sar ê bi canê Nazê yê nermû şêrîn germ bibana. Wey hawar, wî çiqas bîra Nazê û Azad kiribû ! «Şekirû xurmeyên Azad, ez ê ber ji mal derkevim bidimê», di dilê xwe de digotŞerko. Dûvre ew demek din di hindir derd û xeman de winda bû : ta kengêê bidomîne ev rewşa xirab ; kengê aşitî ê vegere van dorhêlan ; kengê azadîû serbestî ê têkevin şûna sitemkarî û zordariyê...? Dengê segên gund Şêrkodîşa hişar kir, yê ku ji kêfxweşiyê hema hindik mabû bifire. Kişandinacixarak din û ew ê bigihişta mala xwe, bo xwe têxe binê lihêfê û bedenaxwe û ya Nazê bike yek, bo winda bibe di evîna dilan de, bo dûr keve ji

62

Page 65: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

derd û kulên dunê. . . Ew ê dûvre qazaxî berde paporê, avê bo çayê bide ser,cixareyek qalind bipêçe, guh bide ser dengê Nazê û ji wê re bipeyive. Demawan têr şor kirin, ew ê deng li Azad ke, wî di hembêza xwe de biderûnişkandin û ramûse, dîsa ramûse û carek din. Dûvre ew ê tûrikên naylonyên tijî ş ekir û xurme bide wî. . .

Tirsek sivik bi nişka ve ket dilê Şêrko, yê ku bi dengek nizim ji xwepirsî : «Kuro lawo, ka xanî ?» Wî baş dizanibû ku wî rê şaş ne kiriye. Wî ûsegên gund hev nas kiri bûn û kûçikê Mam Reşîd bi wî re dimeşiya, yanxwe davêt ber lingên wî, wek ku dixwaze haya wî bikişîne ser tiştekî. Tirsheku çû bêtir bû û tamarên Şêrko sist kirin. Bi carekê ve wî dît çawa tirsanuha daye ser tirsa ji mirinê. Rojek derbas ne dibû, bê ku ew û mirinê liçavên hev ne nihêrin, lê tu caran tirsa mirinê tamarên wî wisa sist ne dikirin,ew êdî fêr bûbû wê rewşê. Dema ew gihişt dara ku bavê wî di roja bûyinawî de çandibû, tenê komên kevir û xweliyê li şûna xaniyê wî û yê MamReşîd xuya dikirin.

Pêşmerge pişta xwe da darê û kir ne kir bigirî, lê ne dikaribû. Jan û gurrû şewat û qehra di dilê wî de ne dixwestin xwe têxin hindir hêstiran bowerin der.

63

derd û kulên dunê. . . Ew ê dûvre qazaxî berde paporê, avê bo çayê bide ser,cixareyek qalind bipêçe, guh bide ser dengê Nazê û ji wê re bipeyive. Demawan têr şor kirin, ew ê deng li Azad ke, wî di hembêza xwe de biderûnişkandin û ramûse, dîsa ramûse û carek din. Dûvre ew ê tûrikên naylonyên tijî ş ekir û xurme bide wî. . .

Tirsek sivik bi nişka ve ket dilê Şêrko, yê ku bi dengek nizim ji xwepirsî : «Kuro lawo, ka xanî ?» Wî baş dizanibû ku wî rê şaş ne kiriye. Wî ûsegên gund hev nas kiri bûn û kûçikê Mam Reşîd bi wî re dimeşiya, yanxwe davêt ber lingên wî, wek ku dixwaze haya wî bikişîne ser tiştekî. Tirsheku çû bêtir bû û tamarên Şêrko sist kirin. Bi carekê ve wî dît çawa tirsanuha daye ser tirsa ji mirinê. Rojek derbas ne dibû, bê ku ew û mirinê liçavên hev ne nihêrin, lê tu caran tirsa mirinê tamarên wî wisa sist ne dikirin,ew êdî fêr bûbû wê rewşê. Dema ew gihişt dara ku bavê wî di roja bûyinawî de çandibû, tenê komên kevir û xweliyê li şûna xaniyê wî û yê MamReşîd xuya dikirin.

Pêşmerge pişta xwe da darê û kir ne kir bigirî, lê ne dikaribû. Jan û gurrû şewat û qehra di dilê wî de ne dixwestin xwe têxin hindir hêstiran bowerin der.

63

Page 66: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

DANASÎNA KITÊBAN

SIUDA MEHMET KARATAŞ

Mehmed UZUN

Gelo edebiyata ku bi kurdiya jorê, yanê bi kurmancî tê nivisîn, niha didestpêka heyameke nû de ye? Gelek kes niha vê yekê ji xwe dipirsin. Jilewre di warê edebiyatê de tiştên nû tên pê ; kovarên siyasî hîn bêtir cîhdidin edebiyat û ziman, li ser tarîxa edebiyata me kitêb diweşin, nivîskarênkevnar û nûjen tên nasîn, munaqeşe tên holê, kovarên me yên klasîk, ji nûve, tên weşandin, kitêbên şîîr û pexsan dertên. Û ya herî girîng, nivîskarênnû derdikevin û berhemên xwe diweşînin...

Edebiyata ku bi kurmancî tê nivisîn, ji zû ve bû ku di nav bêdengiyeketûnt de bû. Digel ku carina tişt hatibin pê jî, meriv dikare bibêje ku edebiyatabi zaravayê kurmancî piştî kovarên giranbiha Hawar, Ronahî û Roja Nû ketbêdengiyekê. Lê ev pêşveçûna roja me bi her awayî ji bêdengiya dehsalanvediqete. Bi her awayî jê bi dûr e...

Lê belê, tevî vê pêşveçûnê, tişteki pir berbiçav divê ji bîr nebe; kêmanî bihezaran in. Niha hîn bêtir bi kurmancî tê nivisîn, lê hê jî standarên zimanêniviskî baş nehatine pê. Kovarên edebî dertên, lê hê jî kovarên ku bi rastîbikanbin riya heyamên nû vekin, -bi her awayî- nehatine pê. Nivîskarênnûjen derketine û dinivisînin, lê hê nexuyaye ka kî yan jî kîjan ji wan dê biher awayî tesîr li pêsveçûnê bikin û bibin nivîskarên heyama nû... Bi navêrexne û rexnegirî tistine tên nivisîn, lê hê jî rexnegirên hay li edebiyat ûzimanan, zane, xweser, bîhnfireh û pisporê karê xwe naxuyin. Hêdî hêdîxwendevanên kurd çêdibin, lê hê jî ew kêm in û di navbera wan û nivîskarde tekiliyeke xurt ava nebûye.

Ji ber vê yekê, em divê hay lê bin ku edebiyata me li ser riya pêsveçûnêye û jê re tekûzkirin, xurtkfrin, kûrkirin, firehkirin divê. Û bi awir ûrêveçûneke ku di xizmeta pêş veçûna edebiyat û zimanê me de ye...

Bê guman nivîskarên nû di vê pêşveçûnê\rolekî bijarte dilizîn û ew dê dirojên pêş de hîn çêtir rolê xwe bi cih bînin. Û yek ji van nivîskarên nûjen

64

DANASÎNA KITÊBAN

SIUDA MEHMET KARATAŞ

Mehmed UZUN

Gelo edebiyata ku bi kurdiya jorê, yanê bi kurmancî tê nivisîn, niha didestpêka heyameke nû de ye? Gelek kes niha vê yekê ji xwe dipirsin. Jilewre di warê edebiyatê de tiştên nû tên pê ; kovarên siyasî hîn bêtir cîhdidin edebiyat û ziman, li ser tarîxa edebiyata me kitêb diweşin, nivîskarênkevnar û nûjen tên nasîn, munaqeşe tên holê, kovarên me yên klasîk, ji nûve, tên weşandin, kitêbên şîîr û pexsan dertên. Û ya herî girîng, nivîskarênnû derdikevin û berhemên xwe diweşînin...

Edebiyata ku bi kurmancî tê nivisîn, ji zû ve bû ku di nav bêdengiyeketûnt de bû. Digel ku carina tişt hatibin pê jî, meriv dikare bibêje ku edebiyatabi zaravayê kurmancî piştî kovarên giranbiha Hawar, Ronahî û Roja Nû ketbêdengiyekê. Lê ev pêşveçûna roja me bi her awayî ji bêdengiya dehsalanvediqete. Bi her awayî jê bi dûr e...

Lê belê, tevî vê pêşveçûnê, tişteki pir berbiçav divê ji bîr nebe; kêmanî bihezaran in. Niha hîn bêtir bi kurmancî tê nivisîn, lê hê jî standarên zimanêniviskî baş nehatine pê. Kovarên edebî dertên, lê hê jî kovarên ku bi rastîbikanbin riya heyamên nû vekin, -bi her awayî- nehatine pê. Nivîskarênnûjen derketine û dinivisînin, lê hê nexuyaye ka kî yan jî kîjan ji wan dê biher awayî tesîr li pêsveçûnê bikin û bibin nivîskarên heyama nû... Bi navêrexne û rexnegirî tistine tên nivisîn, lê hê jî rexnegirên hay li edebiyat ûzimanan, zane, xweser, bîhnfireh û pisporê karê xwe naxuyin. Hêdî hêdîxwendevanên kurd çêdibin, lê hê jî ew kêm in û di navbera wan û nivîskarde tekiliyeke xurt ava nebûye.

Ji ber vê yekê, em divê hay lê bin ku edebiyata me li ser riya pêsveçûnêye û jê re tekûzkirin, xurtkfrin, kûrkirin, firehkirin divê. Û bi awir ûrêveçûneke ku di xizmeta pêş veçûna edebiyat û zimanê me de ye...

Bê guman nivîskarên nû di vê pêşveçûnê\rolekî bijarte dilizîn û ew dê dirojên pêş de hîn çêtir rolê xwe bi cih bînin. Û yek ji van nivîskarên nûjen

64

Page 67: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

ku bi best û daxwazî dinivisînin, Şahînê Soreklî ye. Şahînê Soreklî-bêrawestan- her dinivîse ; ji îngilizî û Almanî sîîrine vedigerîne Kurdî,nivîsar û bendên siyasî û civakî dinivîse, şîîr dinivîse û herwehakurte-çîrok. Digel vê xebata nivîskariyê, ew wekî gerinendeyê bernamaRadiyoya Kurdî li Awistiralyayê jî dixebite û bernamên spehî û xweşdiweşîne. Kurte-çîrokên Ş. Soreklî di piraniya kovarên edebî de diweşin.Heta niha xwendevanên Kurd bi vî awayî hay li kurteçîrokên wî hebûn.Yanê tu kurte-çîrokên wî wekî kitêb nehatibûn weşandin. Lê nihakurteçîrokeke wî wekî kitêbokekê çapbûye, -îlon 1985 ; Azadbûna MehmetKarataş (Ev xebata Enstîtuyê jî helbet gaveke berbipêş e. Em hêvî bikin kuEnstîtu bi berhem û çapên nûve me kêfxweş bike.)

Kurte-çîroka Ş. Soreklî li ser merivekî Kurd e, yanê yek ji me, ji civatame; Mehmet Karataş yek ji wan sedhezaran e ku -ji ber sedemên neçarî,siyasî û civakî- dev ji welatê xwe berdane û ketine welatên xerîbiyê.Qehremanê kurte-çîrokê ji Kurdistana Turkiyê ye. Gava em bi qehreman rebi rû dibin, ew li Awistiralyayê, li bajarê Sydney e. Lê "ev bûbûn şeş salku Mehmet Karataş welatê xwe li dû xwe hiştibû. Ew berê çûbû AlemanyaRoava lê hukmeta wî welatîji du salan pirrtir rê neda bû ku ew li wirbixebite. Wisa wîew welatli şûn hiştibû, xwe bi alîkariya hevalekî salekî liFransiz bi cîh kiribû û li wir dûre kaxezên xwe bo çûyina Australya pêşkeşîqonsilosa wî welatîkiribû. Şansê xwe zor baş bû ku ewli wirhatibû qebûlkirin û berya sê salan gihiştibû bajarê Sydney. "Mehmet Karataş bê kar ûşixul e. Ew carina li derine dixebite, lê ji bo demên pir kurt. Ew keserkûr,bîhnteng û nebextiyar e. Kêfxweşî û serfirazî jê pir bi dûr in. Bav û malaMehmet Karataş her jê gazinciyan dikin. Ew dil hene ku Mehmet Karataş,kurê malê, her ji wan re pere bişîne. Namên du jê re tên ne wekî yên hevalêwî yê Alman Helmut in. Gava name ji Helmut re tên, Mehmet Karataş herweha difikire ; "xweziya min bi dilê te be,(...) namên te her dem tijîkêfxweşî û dilşadiyê û yên min gazinc û şînê. " Lê bavê Mehmet Karataşwekî kurê xwe nafikire. Ma kurê wî ji bo kar û perecivandinê derneketiyedervayê welêt ? Ma ew nizane ku mal belengaz û neçar e ? Hingê ? .. Didestpêka kurte-çîrokê de bavê Mehmet Karatş, Mistefa Karataş di quncikekexênî de rûniştiye û weha difikire; "Ev bûn salnîvek ku me tu pereji vîbênamûsî negirtine. Nameyên wî jî heku deherin hindiktir dibin. Ezdikanim sond bixwim ku wî em ji xwe bîra kirine û wexta xwe tevqehpikan derbas dike. "Belê, daxwazî û hêvî cihê ne.

Mehmet Karataş li bajarê Sydney tevî du xortan, xortê Alman Helmut ûxortê Awistralyeyî Johnny, di xaniyekî de dijî. Lê tu hevalên wî hê tunene û"ev tişt valabûnek mezin dijîyîna wî de çêkiribû. " Mehmet Karataş dibajarekî mezin de weha bê ser û ber deger, dixwe, vedixwe, dipeyive û dijî.

65

ku bi best û daxwazî dinivisînin, Şahînê Soreklî ye. Şahînê Soreklî-bêrawestan- her dinivîse ; ji îngilizî û Almanî sîîrine vedigerîne Kurdî,nivîsar û bendên siyasî û civakî dinivîse, şîîr dinivîse û herwehakurte-çîrok. Digel vê xebata nivîskariyê, ew wekî gerinendeyê bernamaRadiyoya Kurdî li Awistiralyayê jî dixebite û bernamên spehî û xweşdiweşîne. Kurte-çîrokên Ş. Soreklî di piraniya kovarên edebî de diweşin.Heta niha xwendevanên Kurd bi vî awayî hay li kurteçîrokên wî hebûn.Yanê tu kurte-çîrokên wî wekî kitêb nehatibûn weşandin. Lê nihakurteçîrokeke wî wekî kitêbokekê çapbûye, -îlon 1985 ; Azadbûna MehmetKarataş (Ev xebata Enstîtuyê jî helbet gaveke berbipêş e. Em hêvî bikin kuEnstîtu bi berhem û çapên nûve me kêfxweş bike.)

Kurte-çîroka Ş. Soreklî li ser merivekî Kurd e, yanê yek ji me, ji civatame; Mehmet Karataş yek ji wan sedhezaran e ku -ji ber sedemên neçarî,siyasî û civakî- dev ji welatê xwe berdane û ketine welatên xerîbiyê.Qehremanê kurte-çîrokê ji Kurdistana Turkiyê ye. Gava em bi qehreman rebi rû dibin, ew li Awistiralyayê, li bajarê Sydney e. Lê "ev bûbûn şeş salku Mehmet Karataş welatê xwe li dû xwe hiştibû. Ew berê çûbû AlemanyaRoava lê hukmeta wî welatîji du salan pirrtir rê neda bû ku ew li wirbixebite. Wisa wîew welatli şûn hiştibû, xwe bi alîkariya hevalekî salekî liFransiz bi cîh kiribû û li wir dûre kaxezên xwe bo çûyina Australya pêşkeşîqonsilosa wî welatîkiribû. Şansê xwe zor baş bû ku ewli wirhatibû qebûlkirin û berya sê salan gihiştibû bajarê Sydney. "Mehmet Karataş bê kar ûşixul e. Ew carina li derine dixebite, lê ji bo demên pir kurt. Ew keserkûr,bîhnteng û nebextiyar e. Kêfxweşî û serfirazî jê pir bi dûr in. Bav û malaMehmet Karataş her jê gazinciyan dikin. Ew dil hene ku Mehmet Karataş,kurê malê, her ji wan re pere bişîne. Namên du jê re tên ne wekî yên hevalêwî yê Alman Helmut in. Gava name ji Helmut re tên, Mehmet Karataş herweha difikire ; "xweziya min bi dilê te be,(...) namên te her dem tijîkêfxweşî û dilşadiyê û yên min gazinc û şînê. " Lê bavê Mehmet Karataşwekî kurê xwe nafikire. Ma kurê wî ji bo kar û perecivandinê derneketiyedervayê welêt ? Ma ew nizane ku mal belengaz û neçar e ? Hingê ? .. Didestpêka kurte-çîrokê de bavê Mehmet Karatş, Mistefa Karataş di quncikekexênî de rûniştiye û weha difikire; "Ev bûn salnîvek ku me tu pereji vîbênamûsî negirtine. Nameyên wî jî heku deherin hindiktir dibin. Ezdikanim sond bixwim ku wî em ji xwe bîra kirine û wexta xwe tevqehpikan derbas dike. "Belê, daxwazî û hêvî cihê ne.

Mehmet Karataş li bajarê Sydney tevî du xortan, xortê Alman Helmut ûxortê Awistralyeyî Johnny, di xaniyekî de dijî. Lê tu hevalên wî hê tunene û"ev tişt valabûnek mezin dijîyîna wî de çêkiribû. " Mehmet Karataş dibajarekî mezin de weha bê ser û ber deger, dixwe, vedixwe, dipeyive û dijî.

65

Page 68: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Lê tiştê herî girîng ku di welatê xerîbiyê de pê diqewime ev e ; "demaMehmet Karataş gihiş t Aleman, wî dît ku xelkê wirji welatiyên wîheznakin. Wek hin merovên din, wî jî dest pê kir bibêje, ku ew perênnavneteweyî, ku netewe bo wî rolek mezin nalîzin, ku karkerên cîhanêhemû birane, (...) lê dûre hêdî hêdî wî baş fêm kir, ku çawa trumbêl benumre û merov bê nav nabin, wisa kesjî bê netewe nabinji berku, geryekbixwaze yan na, yên din her dem demxê li meriyan dixin. Merov nedikanebê kok û benate tev yên din bijî ; (...) çawa darek bê reh û hej kes nabe,merovekjî bê esil feslê xwe tu xweşiyêjijiyînê nabîne... "

Herweha Mehmet Karataş jî tu xweşî di jiyana xwe de nabîne û xwedikuje ; xwe ji kendaleke pir kûr davêje nav deryayê... Pîrika MehmetKarataş ji avê dixuye û deng li torinê xwe, Memê xwe dike. "Memê" jî xwepê re berdide û dere nik pîrika xwe. Mehmed Karataş li pey xwe nameyekêberdide û di namê de dibêje, "bila kes bi mirina min tucarete neke, nejî bilalaşê min bo hinan bibe hacetekpropagandayê. "

Bûyera kurteçîroka Ş. Soreklî, bi kurtebirî, weha ye. Ew bextê me yêreş, jiyana me ya rojane û neçarî, nezan û rebeniya me salix dide. BûyeraMehmet Karataş ne ji me pir bi dûr e. Nivîskar Ş. Soreklî bi hostetî vêjiyana malkambax berpêşî xwendevanên xwe dike. Kurte-çîrok li nik bavêMehmet Karataş dest pê dike, bi dû re, dipengize û diçe bajarê Sydneyê, nikqehremanê kurte-çîrokê. Lê ew li wê derê jî namîne ; carina bi şûn de, lijiyana Mehmet Karataş ya rabirdû vedigere û herweha li ser derd û kulênMehmet Karataş hûr dibe. Bi vî awayî xwendevan têdigihê ka çima MehmetKarataş bêgav dimîne ku xwe bikuje.

Stîl û teknîka ku Ş. Soreklî ji bo kurte-çîroka xwe hilbijartiye, ne hêsane. Ew bi alîkariya xewn û xeyalan di nav îro û do de diçe û tê, lê her ji boarmancekê. Em vê celeb nivisînê bêtir li nik nivîskarên Amerîka Lafînî ûFransizan dibînin. Nivîsar (kurte-çîrok yan jî roman), "tev li hev" e, lê bidûzan, bi rêk û pêkî, bi zanîn. Yanê ew bi zanîn tev li hev bûye. Mebes bi vêceleb nivisînê ev e ; xwendevan jî -bi qasî- nivîskar xwe biêşîne, pê re hereû xwe di bûyeran de bibîne. Yanê xwendevan jî bibe şirîkê berhema ku didestan de ye. Di ev celeb nivisîn de girîngî û giranî ne bi tenê li ser bûyer ûnaverokê ye, herweha nivîskar bi qasî naverokê li ser şekil jî hûr dibe. Yanêbi qasî çi, çawan jî girîng e. Edebiyat divê edebiyat be, ne tenê bûyerên"tahzî û serqot. "

Ş. Soreklî di ev celeb nivisîn de bi ser ketiye ? Bi ya mfn, eger meriv biawakî giştîTi kurte-çîrokê binihêre, bersiv belê ye. Ş. Soreklî bi awakîwisan di nav îro û do de digere ku xwendevan jê eciz nabe û dikare perçênkurte-çîrokê li hev bîne. Lê qelsî û kêmanî jî hene ; dinya nefsî û hundirî yaMehmet Karatas baş naxuyê, şexsên din bas nehatine salixdan, bûyer

66

Lê tiştê herî girîng ku di welatê xerîbiyê de pê diqewime ev e ; "demaMehmet Karataş gihiş t Aleman, wî dît ku xelkê wirji welatiyên wîheznakin. Wek hin merovên din, wî jî dest pê kir bibêje, ku ew perênnavneteweyî, ku netewe bo wî rolek mezin nalîzin, ku karkerên cîhanêhemû birane, (...) lê dûre hêdî hêdî wî baş fêm kir, ku çawa trumbêl benumre û merov bê nav nabin, wisa kesjî bê netewe nabinji berku, geryekbixwaze yan na, yên din her dem demxê li meriyan dixin. Merov nedikanebê kok û benate tev yên din bijî ; (...) çawa darek bê reh û hej kes nabe,merovekjî bê esil feslê xwe tu xweşiyêjijiyînê nabîne... "

Herweha Mehmet Karataş jî tu xweşî di jiyana xwe de nabîne û xwedikuje ; xwe ji kendaleke pir kûr davêje nav deryayê... Pîrika MehmetKarataş ji avê dixuye û deng li torinê xwe, Memê xwe dike. "Memê" jî xwepê re berdide û dere nik pîrika xwe. Mehmed Karataş li pey xwe nameyekêberdide û di namê de dibêje, "bila kes bi mirina min tucarete neke, nejî bilalaşê min bo hinan bibe hacetekpropagandayê. "

Bûyera kurteçîroka Ş. Soreklî, bi kurtebirî, weha ye. Ew bextê me yêreş, jiyana me ya rojane û neçarî, nezan û rebeniya me salix dide. BûyeraMehmet Karataş ne ji me pir bi dûr e. Nivîskar Ş. Soreklî bi hostetî vêjiyana malkambax berpêşî xwendevanên xwe dike. Kurte-çîrok li nik bavêMehmet Karataş dest pê dike, bi dû re, dipengize û diçe bajarê Sydneyê, nikqehremanê kurte-çîrokê. Lê ew li wê derê jî namîne ; carina bi şûn de, lijiyana Mehmet Karataş ya rabirdû vedigere û herweha li ser derd û kulênMehmet Karataş hûr dibe. Bi vî awayî xwendevan têdigihê ka çima MehmetKarataş bêgav dimîne ku xwe bikuje.

Stîl û teknîka ku Ş. Soreklî ji bo kurte-çîroka xwe hilbijartiye, ne hêsane. Ew bi alîkariya xewn û xeyalan di nav îro û do de diçe û tê, lê her ji boarmancekê. Em vê celeb nivisînê bêtir li nik nivîskarên Amerîka Lafînî ûFransizan dibînin. Nivîsar (kurte-çîrok yan jî roman), "tev li hev" e, lê bidûzan, bi rêk û pêkî, bi zanîn. Yanê ew bi zanîn tev li hev bûye. Mebes bi vêceleb nivisînê ev e ; xwendevan jî -bi qasî- nivîskar xwe biêşîne, pê re hereû xwe di bûyeran de bibîne. Yanê xwendevan jî bibe şirîkê berhema ku didestan de ye. Di ev celeb nivisîn de girîngî û giranî ne bi tenê li ser bûyer ûnaverokê ye, herweha nivîskar bi qasî naverokê li ser şekil jî hûr dibe. Yanêbi qasî çi, çawan jî girîng e. Edebiyat divê edebiyat be, ne tenê bûyerên"tahzî û serqot. "

Ş. Soreklî di ev celeb nivisîn de bi ser ketiye ? Bi ya mfn, eger meriv biawakî giştîTi kurte-çîrokê binihêre, bersiv belê ye. Ş. Soreklî bi awakîwisan di nav îro û do de digere ku xwendevan jê eciz nabe û dikare perçênkurte-çîrokê li hev bîne. Lê qelsî û kêmanî jî hene ; dinya nefsî û hundirî yaMehmet Karatas baş naxuyê, şexsên din bas nehatine salixdan, bûyer

66

Page 69: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

"çîprût" e, yanê der û dorên bûyerê û Mehmet Karataş baş nehatinekemilandin, û bê ku hewce be danezan hatine reşandin.

Herwekî ku tê zanîn di ev celeb nivisîn de dinya nefsî, dinya hundfrîntaswîrkfrin, pir u pir girîng e. Wekî xwendevanekî min dil hebû ku fikir ûdinya Mehmet Karataş ya nefsî hîn bêtir bidîta, ew hîn bêtir berbiçav bûya ûmin ew hîn ji nêzîk ve binasiya. Herweha kesên din yên kurte-çîrokê dekesekî ecêb balkêş heye ; Johnny. "Johnnyji xelkê Australya yê kevn bû ûji bakûrê welêthatibû Sydney bo têkeve zanîngehê. " Johnny hay li rewşaxwe heye û pê dihese ka çi bi gelê wî qewimiye. Di kurte-çîrokê de Johnnydikaribû bûbûya wekî kozeke agfr û dilê xwendevan jî germ bikira. . .

Lê bi qasî ku ez dibînim, di van qelsî û kêmaniyan de ziman rolekî esasîdilîze. Ji me hemûyan re nas e ku zaravayê kurmancî hê li ser riya zimanêniviskî ye. Ji aliyê devkî ew dewlemend e, lê ne ji aliyê nivîskî. Ev yeka-bivê, nevê- tesîr li nivisînê dike û qelsiyan tîne pê. Herweha kurdiya Ş.Soreklî jî, wekî hemû kesên ku bi kurmancî dinivisînin (nivîskarê wekîOsman Sebrî ne tê de), ne ewçend xurt e. . . û eger kurdiya me ne xurt e, evyeka ji bo me kêmani ye, lê ne tawan. Rewşa ku em tê de dijîn, lê wehakiriye. Wekî xelkên din ku bi xebat, xwîdan û keda salan ve zimanekênivîskî anîne pê, em dê jî vê yekê bijîn. Mixabin, rewş ne tu rewş e, lênivîskarên me divê bêgav nemînin. Ji ber ku riya zimanekî nivîskî jî bi tenêderekî derbaz dibe ; xwendin-lêgerîn û nivisîn, xwendin-lêgerîn ûnivisîh û dîsan xwendin-lêgerîn û nivisîn...

Ez bawer dikim ku yek ji sebebên qelsî û kêmaniyên kurte-çîroka Ş.Soreklî jî, kurte-çîrokbûna wê bi xwe ye. Yanê bi tenê di nav çend rûpelande salixdan. . . Ş. Soreklî diviya, ya bi awakî firehtir li ser bûyerê hûr bûyayan jî xwe li ser tiştê ku kakilê çîrokê ye, bicivanda.

Tiştên ku li ser zimanê Ş. Soreklî werin gotin, ne zêde ne. Ji ber ku-wekî min li jor jî got- hê standardên zimanê me yê nivîskî baş bi cîhnebûne. Bi qasî ku ez têgihîştim Ş. Soreklî bi devoka xwe dinivîse, lêherweha ew dixwaze xwe bigihîne zimanekî gelemper û edebî jî. (Ş. Sorkelîji Kurdistana Sûriyê ye, lê bavanên wî ji Kurdistana Turkiyê, ji Siweregêne.) Meriv zfmanê wî têdigihê û awayê edebî tê de dibîne. Ji bo roja me, evne tiştênkêmin.

Ş. Soreklî gelek peyvên devoka xwe bi kar tîne. Û bi baweriya min ewbaş dike. Ji lewre bikaranîna devok û peyvên wan, ne kêmaniya zimanê meye, ji bervajiyê, dewlemendiya wî ye. Em dê weha bigihên zimanekîdewlemend, yekgirtî û niviskî.

Ş. Soreklî gelek peyvan jî li gor awayê xwe dinivîse, wekî pir. Ew didewsa pir de pirr dinivîse, -wekî nivîskarên me yên hêja Osman Sebrî ûMehmet Emîn Bozarslan. Di kurte-çîroka Ş. Soreklî de peyvên weha pir in.

67

"çîprût" e, yanê der û dorên bûyerê û Mehmet Karataş baş nehatinekemilandin, û bê ku hewce be danezan hatine reşandin.

Herwekî ku tê zanîn di ev celeb nivisîn de dinya nefsî, dinya hundfrîntaswîrkfrin, pir u pir girîng e. Wekî xwendevanekî min dil hebû ku fikir ûdinya Mehmet Karataş ya nefsî hîn bêtir bidîta, ew hîn bêtir berbiçav bûya ûmin ew hîn ji nêzîk ve binasiya. Herweha kesên din yên kurte-çîrokê dekesekî ecêb balkêş heye ; Johnny. "Johnnyji xelkê Australya yê kevn bû ûji bakûrê welêthatibû Sydney bo têkeve zanîngehê. " Johnny hay li rewşaxwe heye û pê dihese ka çi bi gelê wî qewimiye. Di kurte-çîrokê de Johnnydikaribû bûbûya wekî kozeke agfr û dilê xwendevan jî germ bikira. . .

Lê bi qasî ku ez dibînim, di van qelsî û kêmaniyan de ziman rolekî esasîdilîze. Ji me hemûyan re nas e ku zaravayê kurmancî hê li ser riya zimanêniviskî ye. Ji aliyê devkî ew dewlemend e, lê ne ji aliyê nivîskî. Ev yeka-bivê, nevê- tesîr li nivisînê dike û qelsiyan tîne pê. Herweha kurdiya Ş.Soreklî jî, wekî hemû kesên ku bi kurmancî dinivisînin (nivîskarê wekîOsman Sebrî ne tê de), ne ewçend xurt e. . . û eger kurdiya me ne xurt e, evyeka ji bo me kêmani ye, lê ne tawan. Rewşa ku em tê de dijîn, lê wehakiriye. Wekî xelkên din ku bi xebat, xwîdan û keda salan ve zimanekênivîskî anîne pê, em dê jî vê yekê bijîn. Mixabin, rewş ne tu rewş e, lênivîskarên me divê bêgav nemînin. Ji ber ku riya zimanekî nivîskî jî bi tenêderekî derbaz dibe ; xwendin-lêgerîn û nivisîn, xwendin-lêgerîn ûnivisîh û dîsan xwendin-lêgerîn û nivisîn...

Ez bawer dikim ku yek ji sebebên qelsî û kêmaniyên kurte-çîroka Ş.Soreklî jî, kurte-çîrokbûna wê bi xwe ye. Yanê bi tenê di nav çend rûpelande salixdan. . . Ş. Soreklî diviya, ya bi awakî firehtir li ser bûyerê hûr bûyayan jî xwe li ser tiştê ku kakilê çîrokê ye, bicivanda.

Tiştên ku li ser zimanê Ş. Soreklî werin gotin, ne zêde ne. Ji ber ku-wekî min li jor jî got- hê standardên zimanê me yê nivîskî baş bi cîhnebûne. Bi qasî ku ez têgihîştim Ş. Soreklî bi devoka xwe dinivîse, lêherweha ew dixwaze xwe bigihîne zimanekî gelemper û edebî jî. (Ş. Sorkelîji Kurdistana Sûriyê ye, lê bavanên wî ji Kurdistana Turkiyê, ji Siweregêne.) Meriv zfmanê wî têdigihê û awayê edebî tê de dibîne. Ji bo roja me, evne tiştênkêmin.

Ş. Soreklî gelek peyvên devoka xwe bi kar tîne. Û bi baweriya min ewbaş dike. Ji lewre bikaranîna devok û peyvên wan, ne kêmaniya zimanê meye, ji bervajiyê, dewlemendiya wî ye. Em dê weha bigihên zimanekîdewlemend, yekgirtî û niviskî.

Ş. Soreklî gelek peyvan jî li gor awayê xwe dinivîse, wekî pir. Ew didewsa pir de pirr dinivîse, -wekî nivîskarên me yên hêja Osman Sebrî ûMehmet Emîn Bozarslan. Di kurte-çîroka Ş. Soreklî de peyvên weha pir in.

67

Page 70: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Ev yeka ne xem e. Em dê, di roja me de, weha binivîsin da ku em bigihênceleba yekgirtê ya nivisînê. Lê di kurte-çîroka Ş. Soreklî de tiştekî heye kubi baweriya min nivîskar lê hûr be, baş dibe. Di kurte-çîrokê de baş dixuyeku nivîskar li gor qaîda û prensîpên ku rehmetî mîr Celadet û KamuranBadirxan di kovarên Hawar, Ronahî û Jîna Nû de anîbûn pê, divivîse. Lêhingê çima peyv û cimlên weha : "Helmutlawek wisa bû, ku nedizanibûxeyandin çiye (. . .) Jinên ew welatan doxîn sistin (. . .) Ew bo te zor siwabe(. . .) bi rê ve keçek tev lawek por dirêj (...). Ma meriv divê lawek wekîlawekî, nenivîse ûye ji çi, inji sist, e ji siwab veneqatîne ?...

Ez bawer dikim, pêşgotina kurte-çîrokê jî ne hewce bû. Ji lewre merivdivê xwendevan bi serê xwe bihêle. Çawan ku gava nivîskar dinivîse, bitena serê xwe ye, herweha xwendevan jî divê bi serê xwe be. Ne hewce yeku nivîskar jê re tiştine bide zanîn û rê nîşan bidiyê ka ew dê kurte-çîrokêçawan bixwîne. Xwendevan digire, karê wî ye. Û bê guman herxwendevan li gor xwe difikire û lê dinihêre. Yanê ne wekhev.

Ez divê, di dawiya dawîn de, bibêjim ku min kurte-çîroka ŞahînêSoreklî di hilmekê de xwend û pir kêfxweş bûm ku nivîskar bi hostetî, bibest û bi awakî edebî jiyana me careke din nîş anî me dide.

68

Ev yeka ne xem e. Em dê, di roja me de, weha binivîsin da ku em bigihênceleba yekgirtê ya nivisînê. Lê di kurte-çîroka Ş. Soreklî de tiştekî heye kubi baweriya min nivîskar lê hûr be, baş dibe. Di kurte-çîrokê de baş dixuyeku nivîskar li gor qaîda û prensîpên ku rehmetî mîr Celadet û KamuranBadirxan di kovarên Hawar, Ronahî û Jîna Nû de anîbûn pê, divivîse. Lêhingê çima peyv û cimlên weha : "Helmutlawek wisa bû, ku nedizanibûxeyandin çiye (. . .) Jinên ew welatan doxîn sistin (. . .) Ew bo te zor siwabe(. . .) bi rê ve keçek tev lawek por dirêj (...). Ma meriv divê lawek wekîlawekî, nenivîse ûye ji çi, inji sist, e ji siwab veneqatîne ?...

Ez bawer dikim, pêşgotina kurte-çîrokê jî ne hewce bû. Ji lewre merivdivê xwendevan bi serê xwe bihêle. Çawan ku gava nivîskar dinivîse, bitena serê xwe ye, herweha xwendevan jî divê bi serê xwe be. Ne hewce yeku nivîskar jê re tiştine bide zanîn û rê nîşan bidiyê ka ew dê kurte-çîrokêçawan bixwîne. Xwendevan digire, karê wî ye. Û bê guman herxwendevan li gor xwe difikire û lê dinihêre. Yanê ne wekhev.

Ez divê, di dawiya dawîn de, bibêjim ku min kurte-çîroka ŞahînêSoreklî di hilmekê de xwend û pir kêfxweş bûm ku nivîskar bi hostetî, bibest û bi awakî edebî jiyana me careke din nîş anî me dide.

68

Page 71: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

ÇEND TEKSTÊ DIMILKÎ (ZAZAKÎ) :

1857

ARÊKERDOX : PETER IVANOVIÇ LERCH

I. ESTANEKA HÎRÊ BIRAYAN

Cay ki bi çinê bi, hîrye (hîrê) beray bî. Namey beray qicî Hesanek,namey beray miyanênî Qasim, namey beray pîlî Şaban bi. Çîdê yîne çinêbi,hîrye vayşturî xoe bî. Hesanekrî) va:

- Beraryênî, warzî, ma eno melmeket ra vecî, ma şêrî xoe rî yewna aşîret,ma xoe rî kar bikerî, pey debara ma bibû.

Enîye hîrye heme weriştî şî, veciyay serî yew koy, awnay yew deyşteasena pîrû xele a. Hesanekî va :

- Beraryênî, warzî, ma şyerî xeley ena deyşte biçînî, helbet wayerî enîyexelî estû, ma rî yew hewle bikerû.

Enîye beray weriştî şî, neyay xele a, xele çîna di rocî. Hesanek awnayew dûma. Aw dûma dêw bu. Vêca w awca ra veyn da, va ke :

- Şuma kam î, şuma qawî xelê mi çînenî, ez nekay ameya, serey şumahîrye hemîne wena.

Hesanekî va :

- Beraryênî metersî, awe estû awe dêw û, yenû ma het, ma ra vanû"Şuma qawî enoe xelê me çînenî ?" Şuma çew vengê xoe mekirî. Ez cebabêdêwî dana.

Xele çîna, awnay ke dêw ame, dêwî va :

- Şuma çi kare yî, şuma namey mi neşnawutû ? Ez ke esta ez dêw, eznekay serey şuma hîrye hemîne wena.

Hesanekî va :

- Efendim îzmê mi bide, ez toe rî yew laqardî vaca.Dêwî va :

- Lacî mi de vaci.Hesanekî va :

69

ÇEND TEKSTÊ DIMILKÎ (ZAZAKÎ) :

1857

ARÊKERDOX : PETER IVANOVIÇ LERCH

I. ESTANEKA HÎRÊ BIRAYAN

Cay ki bi çinê bi, hîrye (hîrê) beray bî. Namey beray qicî Hesanek,namey beray miyanênî Qasim, namey beray pîlî Şaban bi. Çîdê yîne çinêbi,hîrye vayşturî xoe bî. Hesanekrî) va:

- Beraryênî, warzî, ma eno melmeket ra vecî, ma şêrî xoe rî yewna aşîret,ma xoe rî kar bikerî, pey debara ma bibû.

Enîye hîrye heme weriştî şî, veciyay serî yew koy, awnay yew deyşteasena pîrû xele a. Hesanekî va :

- Beraryênî, warzî, ma şyerî xeley ena deyşte biçînî, helbet wayerî enîyexelî estû, ma rî yew hewle bikerû.

Enîye beray weriştî şî, neyay xele a, xele çîna di rocî. Hesanek awnayew dûma. Aw dûma dêw bu. Vêca w awca ra veyn da, va ke :

- Şuma kam î, şuma qawî xelê mi çînenî, ez nekay ameya, serey şumahîrye hemîne wena.

Hesanekî va :

- Beraryênî metersî, awe estû awe dêw û, yenû ma het, ma ra vanû"Şuma qawî enoe xelê me çînenî ?" Şuma çew vengê xoe mekirî. Ez cebabêdêwî dana.

Xele çîna, awnay ke dêw ame, dêwî va :

- Şuma çi kare yî, şuma namey mi neşnawutû ? Ez ke esta ez dêw, eznekay serey şuma hîrye hemîne wena.

Hesanekî va :

- Efendim îzmê mi bide, ez toe rî yew laqardî vaca.Dêwî va :

- Lacî mi de vaci.Hesanekî va :

69

Page 72: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- Ma hîrye hemîne beray cê yî, ma amay, enoe xele ma etîya di, ma neyaypa çîna, (ma) va helbet wayerî enîye xelî estû, helbet ma rî yew hewle kenû.

Dêwî va Hesanekî ra :

- Lacî mi, aferim biçîne !

Dêw vinert Hesanekî het, Hesanekî ra va :

- Laci mi, te vayştûray xoe bide mi, ez helye xele çînena, ti gamye roşe,asan be.

Dêwî çîna, Qasim û Şaban hîrye hemîne xele çîna heta nemacî yerî.Dêw werişt, yew qaxit nuşt, da Hesanekî, va ke :

- Enoe rayer bigî, şue bawnî serî ayê koy, qunaxî mi ha aye koyû,cenîyay mi, hîrye keyney mi ha qunax de roniştey, qaxit bere, bide cenîyaymi, ya zana.

Hesanekî qaxit gerawt, kewt a rayêr, şi. Di sa'afî şi, qaxit akerd wend,awna ke dêwî qaxitî(di) nuştû :

- Eke enoe merdum enîye qaxitî anû keye, mi rî serey enîye merdumî tirake, mi rî pîlaw pawje, serey enîye merdumî mi rî pîlaw ver ke, berş aw mi rî,ez wena.

Hesanekî qaxit dirna, eşt, yewna qaxit nuşt, eke :

- Enoe merdum enîye qaxit ano keye, gay buerî pîlaw ver ke, emşoeHesanek wa keynay mina pîle het rakû, seba mi rî ena pîlaw bîyarû.

Hesanek da qaxit cenîyay dêwî. Cenîyay dêwî qaxit gerawt, akerd,. wendeke dêwî tede nuş tû :

- Gay buerî wa pîlaw ver kû, bidû Hesanekî ra. Hesanek emşoe wakeynay pîle het rakû, seba ena pîlaw bîyarû.

Cenîyay dêwî gay buer sere birna, goştî gay buerî kerd pîlaw ver, daHesanekî ra Hesanekî ena pîlaw gerawt, şi, berd dêwî rî.

Dêw awnîya Hesanek yenû. Hesanek ena pîlaw berd, da dêwî. Dêwgerawt, va Hesanekî ra :

- Mi qaxit ana nenuştbi, ena keynay kutikî enoe nan hadre kerdû, dawûtue, tu enoe nan mi rî ardû, mi ena qaxit nenuştbi eke mi rî Hesanekî serebirne, goştî Hesanekî mi rî pîlaw ver ke, berşaw mi rî.

Hesanekî dêwî ra va ke :

- Ena gelanke ti şuenî şue, eke ti neşuenî ez şuena, ena gelanke sereymin tira kena, tue rî kena pîlaw ver, pawcena, ana.

Dêwî Hesanekî ra va ke :

Lacîm, ti vengî xoe meke, ez nekay nusena, dana tue, bîg û şue bidecenîyay mi, ena gelanke ek ti amey ez hema şuena.

Hesanekî va ke :

- Rind benû efendim.Dêwî yew qaxit nuş t :

70

- Ma hîrye hemîne beray cê yî, ma amay, enoe xele ma etîya di, ma neyaypa çîna, (ma) va helbet wayerî enîye xelî estû, helbet ma rî yew hewle kenû.

Dêwî va Hesanekî ra :

- Lacî mi, aferim biçîne !

Dêw vinert Hesanekî het, Hesanekî ra va :

- Laci mi, te vayştûray xoe bide mi, ez helye xele çînena, ti gamye roşe,asan be.

Dêwî çîna, Qasim û Şaban hîrye hemîne xele çîna heta nemacî yerî.Dêw werişt, yew qaxit nuşt, da Hesanekî, va ke :

- Enoe rayer bigî, şue bawnî serî ayê koy, qunaxî mi ha aye koyû,cenîyay mi, hîrye keyney mi ha qunax de roniştey, qaxit bere, bide cenîyaymi, ya zana.

Hesanekî qaxit gerawt, kewt a rayêr, şi. Di sa'afî şi, qaxit akerd wend,awna ke dêwî qaxitî(di) nuştû :

- Eke enoe merdum enîye qaxitî anû keye, mi rî serey enîye merdumî tirake, mi rî pîlaw pawje, serey enîye merdumî mi rî pîlaw ver ke, berş aw mi rî,ez wena.

Hesanekî qaxit dirna, eşt, yewna qaxit nuşt, eke :

- Enoe merdum enîye qaxit ano keye, gay buerî pîlaw ver ke, emşoeHesanek wa keynay mina pîle het rakû, seba mi rî ena pîlaw bîyarû.

Hesanek da qaxit cenîyay dêwî. Cenîyay dêwî qaxit gerawt, akerd,. wendeke dêwî tede nuş tû :

- Gay buerî wa pîlaw ver kû, bidû Hesanekî ra. Hesanek emşoe wakeynay pîle het rakû, seba ena pîlaw bîyarû.

Cenîyay dêwî gay buer sere birna, goştî gay buerî kerd pîlaw ver, daHesanekî ra Hesanekî ena pîlaw gerawt, şi, berd dêwî rî.

Dêw awnîya Hesanek yenû. Hesanek ena pîlaw berd, da dêwî. Dêwgerawt, va Hesanekî ra :

- Mi qaxit ana nenuştbi, ena keynay kutikî enoe nan hadre kerdû, dawûtue, tu enoe nan mi rî ardû, mi ena qaxit nenuştbi eke mi rî Hesanekî serebirne, goştî Hesanekî mi rî pîlaw ver ke, berşaw mi rî.

Hesanekî dêwî ra va ke :

- Ena gelanke ti şuenî şue, eke ti neşuenî ez şuena, ena gelanke sereymin tira kena, tue rî kena pîlaw ver, pawcena, ana.

Dêwî Hesanekî ra va ke :

Lacîm, ti vengî xoe meke, ez nekay nusena, dana tue, bîg û şue bidecenîyay mi, ena gelanke ek ti amey ez hema şuena.

Hesanekî va ke :

- Rind benû efendim.Dêwî yew qaxit nuş t :

70

Page 73: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- Ena gelanke çimanî Hesanekî, mi rî lewanî Hesanekî tira ke, kebab ke,pawje, mi rî berşaw, ek ena gelanke enoe merdum sax ame mi het, ez hawnayena, sere destanî linganî tue keynay kutikî tira kena, tue bena serî hewtrayeran verdana.

Dêw werişt qaxit nuşt, da Hesanekî ra. Hesanekî gerawt, di sa'arî ca şi,qaxit akerd, qaxit wend, awna, eke dêwî qaxit nuş tû eke :

- Ena gelanke mi rî çimanî, lewanî Hesanekî tira ke, mi rî kebab ke,berş aw, ena gelanke enoe merdum eke weş ame mi het, ez ena gelanke yenakeye, serey lingî, destanî tue keynay kutik tera kena, tue bena serî hewtrayeran verdana, çew tue rî wayerey nekenû.

Hesanekî qaxit wend, eke dêwî qaxit sa katei (?) tede nuştû. Hesanekîqaxit dfrna, eşt, yewna qaxit nuşt eke :

- Mi rî ena gelanke gay surî sere bime, mi rî kebab ke, pawje, na pîlawmi rî berşawe, emşoe Hesanek keynay mina qici hete rakû, suba na pîlaw

gu, biyaru.Hesanekî qaxit berd da cenîyay dêwî. Cenîyay dêwî qaxit wend, eke

dêwî tede nuş tû :

- Mi rî gay surî bfrne, goştî gay surî kebab ke, pawce, berşaw, emşoeHesanek wa keynay mina qici hete rakû, suba mi rî na pîlaw û kebab bîyarû.

Cenîyay dêwî, gay sur sere bima, goş tî gay surî kerd kebab. Hesanekaya şewi keyna qici hete rakewt, keyf sefa kerd heta suba. Suba werişt, şiheremî dêwî, va cenîyay dêwî ra :

- Çî bide, ez bena dêwî rî.Cenîyay dêwî weriş te çî da Hesanekî va ke :

- Mi vera selamî dêwî ke, vaci ke: «Hey teres, tue key mi xerabna !»Hesanek weriş t va cenîyay dêwî ra :

- Ena game xatir be tue, ez ha şuena.Cenîyay dêwî va ke :

- Ti xeyr amey, tue rî oxir bû.Hesanekî va ke :

- Berxodar bi, Alah tue razî bû.Hesanekî çî gerawt, berd, da dêwî. Dêw nan gerewt, hêrs be, nan ûca

ruena, werişt şi keye.Hesanekî va ke :

- Beray, mi key dêwî xerabnaû, warzî mo xoe rî etîya ra şyerî (şêrî).Beray Hesanekî weriştî, Hesanek kewt berara ver, şî çeher rocî, dêw

ame geyra, Hesanek nêdî. Hesanek şi xoe rî yew şahrestan, beray xoe berdîçarşû, va ke beraranî xoe ra :

- Xoe rî kancaw ke keyfê şuma wazenû şyerî.Beray Hesanekî Qasimî, Hesanekî ra va ke :

71

- Ena gelanke çimanî Hesanekî, mi rî lewanî Hesanekî tira ke, kebab ke,pawje, mi rî berşaw, ek ena gelanke enoe merdum sax ame mi het, ez hawnayena, sere destanî linganî tue keynay kutikî tira kena, tue bena serî hewtrayeran verdana.

Dêw werişt qaxit nuşt, da Hesanekî ra. Hesanekî gerawt, di sa'arî ca şi,qaxit akerd, qaxit wend, awna, eke dêwî qaxit nuş tû eke :

- Ena gelanke mi rî çimanî, lewanî Hesanekî tira ke, mi rî kebab ke,berş aw, ena gelanke enoe merdum eke weş ame mi het, ez ena gelanke yenakeye, serey lingî, destanî tue keynay kutik tera kena, tue bena serî hewtrayeran verdana, çew tue rî wayerey nekenû.

Hesanekî qaxit wend, eke dêwî qaxit sa katei (?) tede nuştû. Hesanekîqaxit dfrna, eşt, yewna qaxit nuşt eke :

- Mi rî ena gelanke gay surî sere bime, mi rî kebab ke, pawje, na pîlawmi rî berşawe, emşoe Hesanek keynay mina qici hete rakû, suba na pîlaw

gu, biyaru.Hesanekî qaxit berd da cenîyay dêwî. Cenîyay dêwî qaxit wend, eke

dêwî tede nuş tû :

- Mi rî gay surî bfrne, goştî gay surî kebab ke, pawce, berşaw, emşoeHesanek wa keynay mina qici hete rakû, suba mi rî na pîlaw û kebab bîyarû.

Cenîyay dêwî, gay sur sere bima, goş tî gay surî kerd kebab. Hesanekaya şewi keyna qici hete rakewt, keyf sefa kerd heta suba. Suba werişt, şiheremî dêwî, va cenîyay dêwî ra :

- Çî bide, ez bena dêwî rî.Cenîyay dêwî weriş te çî da Hesanekî va ke :

- Mi vera selamî dêwî ke, vaci ke: «Hey teres, tue key mi xerabna !»Hesanek weriş t va cenîyay dêwî ra :

- Ena game xatir be tue, ez ha şuena.Cenîyay dêwî va ke :

- Ti xeyr amey, tue rî oxir bû.Hesanekî va ke :

- Berxodar bi, Alah tue razî bû.Hesanekî çî gerawt, berd, da dêwî. Dêw nan gerewt, hêrs be, nan ûca

ruena, werişt şi keye.Hesanekî va ke :

- Beray, mi key dêwî xerabnaû, warzî mo xoe rî etîya ra şyerî (şêrî).Beray Hesanekî weriştî, Hesanek kewt berara ver, şî çeher rocî, dêw

ame geyra, Hesanek nêdî. Hesanek şi xoe rî yew şahrestan, beray xoe berdîçarşû, va ke beraranî xoe ra :

- Xoe rî kancaw ke keyfê şuma wazenû şyerî.Beray Hesanekî Qasimî, Hesanekî ra va ke :

71

Page 74: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- Bera, ti qawî mi etîa verdanî ?

Beray Hesanekî Şaban berma. Hesanekî va ke :

- Bera ti qawî bermenî ? Elah kerîm û.Beray Hesanekî Qasfmî Hesanekî ra va ke :

- Ti qawî ma wirdîne etîya verdanî, la ma xoe rî se kî ? Caw xerîb û, cayma çfnû, çew nêverdanû ma şyerî key yê, cay ma çinû.

Hesanekî va ke :

- Şyerî xoe rî yew axay hete xizmet bikerî.Hesanekî beray xoe Qasim berd yew qayfeçî hete verda. Hesanekî va ke

qayfeçî ra :

- Axa, enoe beray min û, namey cey Qasim û, wa tue rî xizmet bikerû.Qayfeçî Hesanekî ra va ke :

- Lacîm, beray tue dest ra çi gure yenû ?

Hesanekî qayfeçî ra va ke :

- Axa, te çi gurew ke vacî beray mi dest ra yenû.Qayfeçî va :

- Pekê lacîm.Hesanekî wica beray xoe verda, ame çarşu, geyra beray (xoe) Şaban

nêdî. Hesanek yew aşme geyra, beray xoe Şaban yew zêndan de dî. Berayxoe Şabanî ra va ke :

- Bera, kamî ti ardî bistî (vistî) enoe zêndan ?

Şabanî va ke Hesanekî ra :

- Dêwî, ez Şiya xoe rî desmaç bikera, dêwî ez dîan, ez gerawta arda bistaenoe zêndan.

Hesanekî beray xoe Şaban zêndana vet ard xoe het, çeher rocî venert,beray xoe Şaban berd hemam, sabun kerd, şit temîz kerd, beray xoe Şabanhemam ra vet gerawt berd teslîmê Qabasbaşî ra (kerd) va ke :

- Enoe beray mi emanetey tue bû. Qabasbaşî Hesanekî ra va ke :

- Egîtti seraşuenî?Hesanekî va ke Qabasbaşî ra :

- Heyfê xoe dêwî ra gêna.Qabasbaşî Hesanekî ra va ke :

- Egît ti şuenî, ez çirahey (?) dêwî ya, yew şimşiyêrî dêwî estû, hakalanîya altunêne de, ha kulavî miyan de, caw ke dêw rakuwenû, ha binî serîdêwî de, şimşiyêrî dêwî bîge, biye berî ver de raşte de yew şebake esta, şueaya şebake de vinde, dêw key ke ame zere, şimşiyêrî dêwî bîge xoe dest keserey dêwî ame ber ra zere, yew şimşiyêr pero de, serey dêwî tira ke ginenûerû, serey dêwî de zuwan estû, qalî kenû, tue ra vanû "Yewnay pero de !", tivaje ke "Ez henî yewnay pero nedana, qawlî canmêrdan yew û !"

72

- Bera, ti qawî mi etîa verdanî ?

Beray Hesanekî Şaban berma. Hesanekî va ke :

- Bera ti qawî bermenî ? Elah kerîm û.Beray Hesanekî Qasfmî Hesanekî ra va ke :

- Ti qawî ma wirdîne etîya verdanî, la ma xoe rî se kî ? Caw xerîb û, cayma çfnû, çew nêverdanû ma şyerî key yê, cay ma çinû.

Hesanekî va ke :

- Şyerî xoe rî yew axay hete xizmet bikerî.Hesanekî beray xoe Qasim berd yew qayfeçî hete verda. Hesanekî va ke

qayfeçî ra :

- Axa, enoe beray min û, namey cey Qasim û, wa tue rî xizmet bikerû.Qayfeçî Hesanekî ra va ke :

- Lacîm, beray tue dest ra çi gure yenû ?

Hesanekî qayfeçî ra va ke :

- Axa, te çi gurew ke vacî beray mi dest ra yenû.Qayfeçî va :

- Pekê lacîm.Hesanekî wica beray xoe verda, ame çarşu, geyra beray (xoe) Şaban

nêdî. Hesanek yew aşme geyra, beray xoe Şaban yew zêndan de dî. Berayxoe Şabanî ra va ke :

- Bera, kamî ti ardî bistî (vistî) enoe zêndan ?

Şabanî va ke Hesanekî ra :

- Dêwî, ez Şiya xoe rî desmaç bikera, dêwî ez dîan, ez gerawta arda bistaenoe zêndan.

Hesanekî beray xoe Şaban zêndana vet ard xoe het, çeher rocî venert,beray xoe Şaban berd hemam, sabun kerd, şit temîz kerd, beray xoe Şabanhemam ra vet gerawt berd teslîmê Qabasbaşî ra (kerd) va ke :

- Enoe beray mi emanetey tue bû. Qabasbaşî Hesanekî ra va ke :

- Egîtti seraşuenî?Hesanekî va ke Qabasbaşî ra :

- Heyfê xoe dêwî ra gêna.Qabasbaşî Hesanekî ra va ke :

- Egît ti şuenî, ez çirahey (?) dêwî ya, yew şimşiyêrî dêwî estû, hakalanîya altunêne de, ha kulavî miyan de, caw ke dêw rakuwenû, ha binî serîdêwî de, şimşiyêrî dêwî bîge, biye berî ver de raşte de yew şebake esta, şueaya şebake de vinde, dêw key ke ame zere, şimşiyêrî dêwî bîge xoe dest keserey dêwî ame ber ra zere, yew şimşiyêr pero de, serey dêwî tira ke ginenûerû, serey dêwî de zuwan estû, qalî kenû, tue ra vanû "Yewnay pero de !", tivaje ke "Ez henî yewnay pero nedana, qawlî canmêrdan yew û !"

72

Page 75: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Hesanek werişt şi, qunaxî dêwî geyra, cay dêwî di, binî balişnay dêwî raşimşiyêrî dêwî vet gerawt, ame verî berî, awniya kişta raşte de yew şebakeesta, şi ena şebake de venert. Dêw ame, Hesanekî şimşiyêr kerd xoe dest,dêw ame serî xoe bera ard zere, Hesanekî yew şimşiyêr da puroe, sereydêwî tira kerd. Dêw gina 'erû. Dêwî va ke Hesanekî ra :

- Yewna pero de !

Hesanekî va ke dêwî ra :

- Qawlê canmêrdan yew û.Dêw merd, Hesanek werişt leşay dêwî berde eyşte zêndan, geyra a şi

key dêwî. Keynay dêwîya qici gerawte mare kerde xoe rî, şi geyra beray xoeQasfm, Şaban dî, gerawtî ardî key dêwî, keyna pîle day beray xoe Şaban'î,keyna miyanêne day beray xoe Qasim'î, rueniştî xoe rî keyf sefa kerde,venert.

H. AŞÎRETA SÎWANÎ

- Keyfê tue senên û ?

- Keyê mi hawl û.- Namey aşîreta tue çina û ?

- Namey aşîreta ma Sîwan.- Çende dewî aş freta ş uma estî ?

- Hyeris û çeher dewî aşîreta ma yî.- Namey dewanî aşîreta şuma çina û ?

- Fatrakum, Xopsor, Tenik, Rêjwan, Zimag, Xoersîg, Xemêk, Bilike,Melekan, Mark, Aldun, Gewêl, Kasan, Xweyna, Sama, 'Emera, Şekera,Xeylan, Bazyan, Mala-Ibrahîman, Avdelan, Mistan, Sayere, Abasa, Weşîn(Wişîn), Xaspeg, Sêraçure, Akeragi, Letan, Gahar, Goeman, Kavare, Talek.

- Sipîerdîşî dewê Aldunî kam û ?

- 'Alî Beg sipîerdîşî dewê Aldunî estû.- Sipîerdîşî dewê Gewêl kam û ?

- Mistefa Alîya sipîerdîş û ?

- Namey dewa tue çina û ?

- Kasan dewa mi estû ?

- Çende banî dewê Kasan estî ?

- Şeştî banî Kasan estî.- Baxçê tue estû ?

- Estû baxçê mi.- Baxçê tue senê dar î ?

- Darê tuyera estû, sayêr estû, mişmişyêr estû, xawxîr, henarîyêr estû,rezesfî.

73

Hesanek werişt şi, qunaxî dêwî geyra, cay dêwî di, binî balişnay dêwî raşimşiyêrî dêwî vet gerawt, ame verî berî, awniya kişta raşte de yew şebakeesta, şi ena şebake de venert. Dêw ame, Hesanekî şimşiyêr kerd xoe dest,dêw ame serî xoe bera ard zere, Hesanekî yew şimşiyêr da puroe, sereydêwî tira kerd. Dêw gina 'erû. Dêwî va ke Hesanekî ra :

- Yewna pero de !

Hesanekî va ke dêwî ra :

- Qawlê canmêrdan yew û.Dêw merd, Hesanek werişt leşay dêwî berde eyşte zêndan, geyra a şi

key dêwî. Keynay dêwîya qici gerawte mare kerde xoe rî, şi geyra beray xoeQasfm, Şaban dî, gerawtî ardî key dêwî, keyna pîle day beray xoe Şaban'î,keyna miyanêne day beray xoe Qasim'î, rueniştî xoe rî keyf sefa kerde,venert.

H. AŞÎRETA SÎWANÎ

- Keyfê tue senên û ?

- Keyê mi hawl û.- Namey aşîreta tue çina û ?

- Namey aşîreta ma Sîwan.- Çende dewî aş freta ş uma estî ?

- Hyeris û çeher dewî aşîreta ma yî.- Namey dewanî aşîreta şuma çina û ?

- Fatrakum, Xopsor, Tenik, Rêjwan, Zimag, Xoersîg, Xemêk, Bilike,Melekan, Mark, Aldun, Gewêl, Kasan, Xweyna, Sama, 'Emera, Şekera,Xeylan, Bazyan, Mala-Ibrahîman, Avdelan, Mistan, Sayere, Abasa, Weşîn(Wişîn), Xaspeg, Sêraçure, Akeragi, Letan, Gahar, Goeman, Kavare, Talek.

- Sipîerdîşî dewê Aldunî kam û ?

- 'Alî Beg sipîerdîşî dewê Aldunî estû.- Sipîerdîşî dewê Gewêl kam û ?

- Mistefa Alîya sipîerdîş û ?

- Namey dewa tue çina û ?

- Kasan dewa mi estû ?

- Çende banî dewê Kasan estî ?

- Şeştî banî Kasan estî.- Baxçê tue estû ?

- Estû baxçê mi.- Baxçê tue senê dar î ?

- Darê tuyera estû, sayêr estû, mişmişyêr estû, xawxîr, henarîyêr estû,rezesfî.

73

Page 76: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- Çende wadey yew banî estî ?

- Merdum estû wêrî keyî çehar estî, panc estî ; merdum estû yew banestû wade çinû.

- Şuma şuenî zozan ?

- Ma şuenî zozan ?

- Şuma kam waxte şuenî zozan ?

- Aşma Temuzî de ma Şuenî zozan.- Şuma zozan de qaraçadfri de roşenî ?

- Ma qaraçadiri de roş enî, banî estî ma banî de roş enî.- Şuma kam waxte yenî war ?

- Ma aş ma payîzî (ya) veryeni yenî war.- Tû zaf qawxê dî ?

- Mi zaf qawxê dî. Bawkî mi ra, qawxey Nêrib û Hyenî (Hênî) mi dî, ezşîya qawxey Nêrib û Hyenî, qawxey Ehmed Begî û Sîwanî ez tede bîya ;

qawxey Sîwanî û Avdula Begî mi dî, ez tede bîya ; qawxey Qerbeganî ûSîwanî mi dî, ez tede bîya. Qawxey Weşîni û Sîwanî mi dî, ez tede bîya.Awe qawxey aşîran û. Ez qawxê netersena.

- Ti neşênî vacî qawxey Sîwanî û Avdula Begl ?

- Ez roce ya, neşêna vaca, zerey mi qalûne wazena.

m. KIŞIYAYÎŞE MÎREY QERBEGANALÎ AXAY KELHANÎ

Alî Axa lacî Kelhanî mîrey nahey (nahîyey) Qerbeganî. Namey dewayAlî axay : Narbyêş . Alî Axa çeher dewan da pyerû, hîris û çeher kiş tî.Çewdî Ala Axay çinêbi, çewî destî Alî Axay negerewt. Alî Axay keyê xoebarkerd, şi Sêraçure.

Hîris û şeş rocî venêrt Sêraçure de. Hîris û çeher dewî Qerbeganî, hîrisû çeher dewî Sîwanî amey pyeser, meşore kerd. Axaleranî Sîwanî, QasimAxay Qerbeganî, Hesen Axay Weşîni amey pyeser va ke :

- Ma şyerî key Alî Axay biyarî dew.Qasim Axay va ke :

- Ma Alî Axay bixapeynî, ma şewe venga eskerê xoe dî, eskerî dewanwa pyerû bêrû pyeser, ma şewe şyerî Alî Axay çeher heme lacana ma bikşî.

Hasan Axay weşîni va ke :

- Rind benû, ma şyerî Alî Axay biyarî bikşî.Axaleranî Sîwanî va ke :

- Ma qariş nebenî.

74

- Çende wadey yew banî estî ?

- Merdum estû wêrî keyî çehar estî, panc estî ; merdum estû yew banestû wade çinû.

- Şuma şuenî zozan ?

- Ma şuenî zozan ?

- Şuma kam waxte şuenî zozan ?

- Aşma Temuzî de ma Şuenî zozan.- Şuma zozan de qaraçadfri de roşenî ?

- Ma qaraçadiri de roş enî, banî estî ma banî de roş enî.- Şuma kam waxte yenî war ?

- Ma aş ma payîzî (ya) veryeni yenî war.- Tû zaf qawxê dî ?

- Mi zaf qawxê dî. Bawkî mi ra, qawxey Nêrib û Hyenî (Hênî) mi dî, ezşîya qawxey Nêrib û Hyenî, qawxey Ehmed Begî û Sîwanî ez tede bîya ;

qawxey Sîwanî û Avdula Begî mi dî, ez tede bîya ; qawxey Qerbeganî ûSîwanî mi dî, ez tede bîya. Qawxey Weşîni û Sîwanî mi dî, ez tede bîya.Awe qawxey aşîran û. Ez qawxê netersena.

- Ti neşênî vacî qawxey Sîwanî û Avdula Begl ?

- Ez roce ya, neşêna vaca, zerey mi qalûne wazena.

m. KIŞIYAYÎŞE MÎREY QERBEGANALÎ AXAY KELHANÎ

Alî Axa lacî Kelhanî mîrey nahey (nahîyey) Qerbeganî. Namey dewayAlî axay : Narbyêş . Alî Axa çeher dewan da pyerû, hîris û çeher kiş tî.Çewdî Ala Axay çinêbi, çewî destî Alî Axay negerewt. Alî Axay keyê xoebarkerd, şi Sêraçure.

Hîris û şeş rocî venêrt Sêraçure de. Hîris û çeher dewî Qerbeganî, hîrisû çeher dewî Sîwanî amey pyeser, meşore kerd. Axaleranî Sîwanî, QasimAxay Qerbeganî, Hesen Axay Weşîni amey pyeser va ke :

- Ma şyerî key Alî Axay biyarî dew.Qasim Axay va ke :

- Ma Alî Axay bixapeynî, ma şewe venga eskerê xoe dî, eskerî dewanwa pyerû bêrû pyeser, ma şewe şyerî Alî Axay çeher heme lacana ma bikşî.

Hasan Axay weşîni va ke :

- Rind benû, ma şyerî Alî Axay biyarî bikşî.Axaleranî Sîwanî va ke :

- Ma qariş nebenî.

74

Page 77: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Qasim Axay va ke :

- Şuma rî lazim nû. '

Axalerî Sîwan'î cigiriyay, şî key xoe.Qasim Axa, Hasan Axa enîya wirdî şî key Alî Axay ard dawe, çeher

heme lacana berdî kerdî wadey Mehmedî Xendan'î. Qasim Axa şewe xebereerş awute dewana va ke :

- Şima çe venertî ? Ma şyerî Alî Axay bikşî.Dewî pyerû amey pyeser, şewe weriştî, çeher sey esker vicyay amey

Qasim Axa(y) het. Qasim Axa werişt be espar, kewt eskerî ver, ameyGeyte. Geyte ra se te gerawt, bî panc sey te, şî Alî Axay het. Qasim Axa şiAlî Axay hete roniş t, va ke :

- Axa, ez ama tue ra rica menet kena.Alî Axa va ke :

- Axa, mi mexapîne, ez çekanê xoe nêdana.Qasim Axay va ke :

Meterse, ez tue ra xaînê nekena.Alî Axa (y) va ke :

- Ti xaîn î, ez çekanê xoe nedana tue.Qasim Axay suend wend. Alî Axay çekî xoe, çeher heme lacanê xoe

arye kerdî, day Qasim Axay ra, Qasim Axay gerawt.Ahmed lacî Alî Axay va ke :

- Xalo, çekanî ma mebere, ti xaîn î, bawkî mi sere de aqil çinû. RoceyRemezan yû, b'awnî xalo, ti çekanî ma benî, peynî de ti xaîn vecî, ez tuekişena.

Qasim Axay va ke Ahmedî ra :

- Wareza, meterse.Ahmedî va ke :

- Xalo, xenceray mi bide, ez zana, ti xaîn î, byebextê de ti ma kişenî.Xalî xenceray Ahmedî nêday ci. Xal şe teber, eskerî xoe ra va:- Mevindî, çekî Alî Axay çeher heme lacan mi gerawt, ez ama teber,

mevindî, ber bişiknî, şyerî zere, Alî Axay çeher heme lacan bikşî ; hema desû heyşt merdumî xerîbî yêne hete estî. Yêne ra ve (veng) mekî.

Eskerê Qasim Axay ber şikit, Qasim Axa kewt ver, veng da va keAhmedî ra :

- Wareza, ez ameya, ti kû sera şyerî, ez serey tue ena gelanke wena.Ahmedî veng da va ke :

- Alah îzmê mi bidû, ez tue verî xoe kişena.Xal şi ke Ahmedî bikşû. Ahmed awna dêsî wedî, yew şibake ha dêsê

wedî de. Destî xoe berd zerey şibake, yew xancer zerey şibake de dî,gerawte vera day xalî bine çicî raştî rû. Xal kawt. Ahmedî xencêri xalî ra

75

Qasim Axay va ke :

- Şuma rî lazim nû. '

Axalerî Sîwan'î cigiriyay, şî key xoe.Qasim Axa, Hasan Axa enîya wirdî şî key Alî Axay ard dawe, çeher

heme lacana berdî kerdî wadey Mehmedî Xendan'î. Qasim Axa şewe xebereerş awute dewana va ke :

- Şima çe venertî ? Ma şyerî Alî Axay bikşî.Dewî pyerû amey pyeser, şewe weriştî, çeher sey esker vicyay amey

Qasim Axa(y) het. Qasim Axa werişt be espar, kewt eskerî ver, ameyGeyte. Geyte ra se te gerawt, bî panc sey te, şî Alî Axay het. Qasim Axa şiAlî Axay hete roniş t, va ke :

- Axa, ez ama tue ra rica menet kena.Alî Axa va ke :

- Axa, mi mexapîne, ez çekanê xoe nêdana.Qasim Axay va ke :

Meterse, ez tue ra xaînê nekena.Alî Axa (y) va ke :

- Ti xaîn î, ez çekanê xoe nedana tue.Qasim Axay suend wend. Alî Axay çekî xoe, çeher heme lacanê xoe

arye kerdî, day Qasim Axay ra, Qasim Axay gerawt.Ahmed lacî Alî Axay va ke :

- Xalo, çekanî ma mebere, ti xaîn î, bawkî mi sere de aqil çinû. RoceyRemezan yû, b'awnî xalo, ti çekanî ma benî, peynî de ti xaîn vecî, ez tuekişena.

Qasim Axay va ke Ahmedî ra :

- Wareza, meterse.Ahmedî va ke :

- Xalo, xenceray mi bide, ez zana, ti xaîn î, byebextê de ti ma kişenî.Xalî xenceray Ahmedî nêday ci. Xal şe teber, eskerî xoe ra va:- Mevindî, çekî Alî Axay çeher heme lacan mi gerawt, ez ama teber,

mevindî, ber bişiknî, şyerî zere, Alî Axay çeher heme lacan bikşî ; hema desû heyşt merdumî xerîbî yêne hete estî. Yêne ra ve (veng) mekî.

Eskerê Qasim Axay ber şikit, Qasim Axa kewt ver, veng da va keAhmedî ra :

- Wareza, ez ameya, ti kû sera şyerî, ez serey tue ena gelanke wena.Ahmedî veng da va ke :

- Alah îzmê mi bidû, ez tue verî xoe kişena.Xal şi ke Ahmedî bikşû. Ahmed awna dêsî wedî, yew şibake ha dêsê

wedî de. Destî xoe berd zerey şibake, yew xancer zerey şibake de dî,gerawte vera day xalî bine çicî raştî rû. Xal kawt. Ahmedî xencêri xalî ra

75

Page 78: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

vete, Ahmedê Eysan kişt, Hesenî Kalan kişt. Kalme gina Ahmedî pey çimyîrû, goenî bîye Ahmedî çimî. Ahmed hyers be, hewt tenî pey aya xencerikiştî. Ahmed kişya. Hîrye heme beray Ahmedî bawkê yê kiştî. Des û heyşttenî merdumî xerîbî kiş tî. Esker Axay ra ş e, hergû kes şî key xoe.

Cenazay Alî Axay, çeher heme lacana, des û heyşt merdumî xerîbanapyerû mendî wade de. Suba Melay Resa veng da va ke Mela QasimîDêsmuncî ra :

- Biyerî (Bêrî), cenazey Alî Axay 'aylana, des û heyşt tenî merdumîxerîbana hê tiya, byerî (bêrî), berî, wedarî.

Mela Qasim weriş t Dêsmunî ra, Mehmed Axa weriş t Geyte ra, RamezanAxa werişt Merzyêle ra, şî leşî Alî Axay lacana des û heyşt merdumîxerîbana gerawtî, ardî, berdî wedartî.

IV. DAMARI

Zemanê verye yew myerde w cenîyay xoe bî, yew keyna w yew lac tera,bî.

Cenîya yê merd, peynî de myerde şi yewna cenî arde. Di serî venert,yew keyna aya cenî ra bîye. Ena cenîye bî dişmenî lacek û keyneka veryene.

Keyneke şuena golikan de ; keynek rocêkî yerey gohkana yena, ek berayxoe çinû. Persena cenîyay bawkî xoe, vana ke :

- Beray mi ça û ?

Cenêke keynek ra vana ke :

- Beray tue şiyû key xalanê xoe.Keynek aya şew rakuena, haw (hewn) viynena ek beray xoe kiştû, eyştû

zêndan. Sebah wardena, bawkî xoe ra vana :

- Baw, mi emşoe yew haw dî ek cenîyay tue beray mi kiştû, eyştûzêndan.

Bawkî, keyneka xoe ra va ke :

- Xeyr bû, senîe beray tue kiş ênû ?

Keynek va ke :

- Baw", mi hawnî xoe de dî, beray mi kiştû, eyştû zêndan. Ez ha warzena,şuena golikan de, yerey yena keye eke beray mi amaw ez zana weş û, xeyrke beray mi n'amaw ez henî tue rî golekan de nêşuena, ez etîya nêvendena.

Bawkî, keyneka xoe ra va ke :

- Eyrue ti şue golikan de, ez gêrena, eke mi beray tue dî, bizane kecenîyay mi şima de saxe na, xeyr ke mi beray tue nêdî, ne ez vendena, ne tivinde.

76

vete, Ahmedê Eysan kişt, Hesenî Kalan kişt. Kalme gina Ahmedî pey çimyîrû, goenî bîye Ahmedî çimî. Ahmed hyers be, hewt tenî pey aya xencerikiştî. Ahmed kişya. Hîrye heme beray Ahmedî bawkê yê kiştî. Des û heyşttenî merdumî xerîbî kiş tî. Esker Axay ra ş e, hergû kes şî key xoe.

Cenazay Alî Axay, çeher heme lacana, des û heyşt merdumî xerîbanapyerû mendî wade de. Suba Melay Resa veng da va ke Mela QasimîDêsmuncî ra :

- Biyerî (Bêrî), cenazey Alî Axay 'aylana, des û heyşt tenî merdumîxerîbana hê tiya, byerî (bêrî), berî, wedarî.

Mela Qasim weriş t Dêsmunî ra, Mehmed Axa weriş t Geyte ra, RamezanAxa werişt Merzyêle ra, şî leşî Alî Axay lacana des û heyşt merdumîxerîbana gerawtî, ardî, berdî wedartî.

IV. DAMARI

Zemanê verye yew myerde w cenîyay xoe bî, yew keyna w yew lac tera,bî.

Cenîya yê merd, peynî de myerde şi yewna cenî arde. Di serî venert,yew keyna aya cenî ra bîye. Ena cenîye bî dişmenî lacek û keyneka veryene.

Keyneke şuena golikan de ; keynek rocêkî yerey gohkana yena, ek berayxoe çinû. Persena cenîyay bawkî xoe, vana ke :

- Beray mi ça û ?

Cenêke keynek ra vana ke :

- Beray tue şiyû key xalanê xoe.Keynek aya şew rakuena, haw (hewn) viynena ek beray xoe kiştû, eyştû

zêndan. Sebah wardena, bawkî xoe ra vana :

- Baw, mi emşoe yew haw dî ek cenîyay tue beray mi kiştû, eyştûzêndan.

Bawkî, keyneka xoe ra va ke :

- Xeyr bû, senîe beray tue kiş ênû ?

Keynek va ke :

- Baw", mi hawnî xoe de dî, beray mi kiştû, eyştû zêndan. Ez ha warzena,şuena golikan de, yerey yena keye eke beray mi amaw ez zana weş û, xeyrke beray mi n'amaw ez henî tue rî golekan de nêşuena, ez etîya nêvendena.

Bawkî, keyneka xoe ra va ke :

- Eyrue ti şue golikan de, ez gêrena, eke mi beray tue dî, bizane kecenîyay mi şima de saxe na, xeyr ke mi beray tue nêdî, ne ez vendena, ne tivinde.

76

Page 79: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Keynek werişt şî, golikî xoe ver day, şî golikan de. Bawkî keyneke ame,geyra beray keyneke, eki kiştû, eyştû zêndan, cor de zibil wele kerda lacekîser. Bawkî keynek ame keye, cenîyay xoe ra va ke :

- Tue qawî lacê mi kiştû ? Way cey bi şewi hawnî xoe de dîbe ek berayxoe kiştû, amey bermaye, mi ra va ke "Baw, beray mi kiştû, eyştû zêndan."Mi va ke : Keynam, xeyr bû, meterse, beray tue weş û. Keynek mi ra va ke"Ez ha eyrue şuena golikan de, yerey yena keye, ek beray mi amaw ez zanaweş û, ek n'amaw ez nêvendena etîya."

Cenî va myerdê xoe ra :

- Werze tê ra şue, ti pîs î, be vatişî keyneke, ti amey mi ser, ti mi ra vanîke : "Qawî tue lacî (mi) kiştû ?". Ez çitaw lacekî kişena ?

Myerdek hêrs be, şi leşê lacekî zêndana vete ardi cenî het, va ke cenî ra :

- Keynay kopekî, la kamî kiştû enoe lacek ?

Zuwanî ceneki qefeliya, cenî tersayê, henî n'awtaray veng bikerû. Bawkîlacekî şit (şut), berd mezel, wedert, ame keye serey cenîyay xoe tira kerd,berde eyşte zêndan. Way lacekî golikana amey keye ek beray xoe çinû,cenîyay bawkî xoe çina. Şî bawkî xoe ra va :

- Baw, cenîyay tue ça ya ?

Bawkî keynek ra va :

- Ez nêzana sera şa, beray tue merdû.Keynek bermaye, amey şî awki ver desmaç gerawt, di rekatî nemac kerd,

vake :

- Ya Rabî, ti mi yew goîne kerî. Awca bî yew goîne, feraye, şî.

V. ÇEMÇEQÛ PAŞA

Cay ki bi nêbi, yew Alah bi, yew arewançî bi ariş tehnaynî. Rocêke berîarî qefelna, şi keye, şewe keye (di) rakewt, sebah werişt ame areye. Awna keardî mesahi di çinî. Aya şewe newete pawute, awna ke miyanê şewe yewlue (luwe) amey zere, şîy mesahe, ardî werdî. Arewançî werişt, yew çua(çuwa) gerawte, day lue rû ; erzîa lue tepişte, lue bermay. Lue va keArewançî ra :

- Ti mi vera de, ez tue rî keynay Paş adê Misrî wazena.Arewançî va ke :

- Ez yew merdumû arewançî ya, ti mi rî çitaw keynay Paşadê Misrîwazena ?

Lue va ke :

- Ti mi mekişe, ez tue rî wazena, eke mi nêwayşte keynay paşdê Misrî, timi vera de.

77

Keynek werişt şî, golikî xoe ver day, şî golikan de. Bawkî keyneke ame,geyra beray keyneke, eki kiştû, eyştû zêndan, cor de zibil wele kerda lacekîser. Bawkî keynek ame keye, cenîyay xoe ra va ke :

- Tue qawî lacê mi kiştû ? Way cey bi şewi hawnî xoe de dîbe ek berayxoe kiştû, amey bermaye, mi ra va ke "Baw, beray mi kiştû, eyştû zêndan."Mi va ke : Keynam, xeyr bû, meterse, beray tue weş û. Keynek mi ra va ke"Ez ha eyrue şuena golikan de, yerey yena keye, ek beray mi amaw ez zanaweş û, ek n'amaw ez nêvendena etîya."

Cenî va myerdê xoe ra :

- Werze tê ra şue, ti pîs î, be vatişî keyneke, ti amey mi ser, ti mi ra vanîke : "Qawî tue lacî (mi) kiştû ?". Ez çitaw lacekî kişena ?

Myerdek hêrs be, şi leşê lacekî zêndana vete ardi cenî het, va ke cenî ra :

- Keynay kopekî, la kamî kiştû enoe lacek ?

Zuwanî ceneki qefeliya, cenî tersayê, henî n'awtaray veng bikerû. Bawkîlacekî şit (şut), berd mezel, wedert, ame keye serey cenîyay xoe tira kerd,berde eyşte zêndan. Way lacekî golikana amey keye ek beray xoe çinû,cenîyay bawkî xoe çina. Şî bawkî xoe ra va :

- Baw, cenîyay tue ça ya ?

Bawkî keynek ra va :

- Ez nêzana sera şa, beray tue merdû.Keynek bermaye, amey şî awki ver desmaç gerawt, di rekatî nemac kerd,

vake :

- Ya Rabî, ti mi yew goîne kerî. Awca bî yew goîne, feraye, şî.

V. ÇEMÇEQÛ PAŞA

Cay ki bi nêbi, yew Alah bi, yew arewançî bi ariş tehnaynî. Rocêke berîarî qefelna, şi keye, şewe keye (di) rakewt, sebah werişt ame areye. Awna keardî mesahi di çinî. Aya şewe newete pawute, awna ke miyanê şewe yewlue (luwe) amey zere, şîy mesahe, ardî werdî. Arewançî werişt, yew çua(çuwa) gerawte, day lue rû ; erzîa lue tepişte, lue bermay. Lue va keArewançî ra :

- Ti mi vera de, ez tue rî keynay Paş adê Misrî wazena.Arewançî va ke :

- Ez yew merdumû arewançî ya, ti mi rî çitaw keynay Paşadê Misrîwazena ?

Lue va ke :

- Ti mi mekişe, ez tue rî wazena, eke mi nêwayşte keynay paşdê Misrî, timi vera de.

77

Page 80: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Arewançî va ke :

- Timi rî suand (suwend) buwane.Lue Arewançî rî suand wend, Arewançî lue vera day. Lue werişte, şîye

Misr, şî Paşay Misrî het, temene kerd. Paşay Misrî va ke lue ra :

- Derdî tue çi yû, mi rî vace.Lue va ke :

- Efendim, îzmî mi bide, ez tue rî vaca.Paş ay Misrî îzmî lue da. Lue va ke :

- Efendim veywê (veyvey) Çemçeqû Paşay ame, keynay tue wazenû xoerî (yew tuerge varay, laser ame pancsey esparî Çemçeqû Paşay be, pyerûlaserî berd, estuerî cine pyerû laserî berdî, mi yew kere tepîşt pa venerta, ezawnaya yew dest ame gina mi linge, mi enoe dest tepiş t, awke ra vecyayateber, Çemçeqû Paşa erze xoe mi wica verdaw, ez ameya).

Paş ay Misrî va ke :

- Espar wa wenîşî, wa tue de byerî, mi rî Çemçeqû Paşay biyarî, enoe cawezîr û, mi namey Çemçeqû Paşay n'eşnawitû.

Lue va ke :

- Efendim, yew qatî kincan bide mi ez bena Çemçeqû Paş a rî wa pera gû ;

heta di rocî eskerî xoe mevece selamlexey, heta Çemçeqû Paşa biyerû tiya, eztue rî xabere ana.

Paşay Misrî yew qatî kincan da lue. Lue kincî gerawfî, ageyray, ,şîArewançî het. Lue Arewançî ra va ke :

- Mi tue rî keynay Paşadê Misrî wayşte, warze, şue hemam, xoe bişû,temîz ke, biye enoe qatê kincan pera gê, ma şyerî Paşadê Misrî het.

Arewançî werişt, şi hemam, xoe temîz kerd, serê xoe tayşt, riyê xoe tayşt; ame, kincî gerawrî pera, lue kewte ver, şî kenarî Misrî. Wica roniştî, lueşiye, xabere day Paşay Misrî, va ke :

- Çemçeqû Paşa ame, yew fîntoyê rind bide, ez bena Çemçeqû Paşay rîwa wenîşû, eskerî vece selamlexey.

Paşay Misrî yew fîntoyê day lue, hîrye qabasî lue de ray kerdî. ÇemçeqûPaşa ame Misr, eskerî kamê k' va "Enoe delû, enoe delû" ; kamê k' va "Enoepaşa nû", Paşay Misrî vecaw selamlexey. Arewançî nêzanû selam bidû.Esker kamê k' va "Enoe Arewançî yû". Lue ageyray cigêray eskerî ra va ke

- Germ û, aqil Çemçeqû Paş ay sere de çinû.Çemçeqû Paşa berd qunaxî Paşay Misrî, ffntoe ra amey war, lue destî yê

tepiş t, berd qunaxû serye, va ke Paş ay Misrî ra :

- Yew aş me aqil nînû eney sere.Paşay Misrîvake :

- Berî wade, cay cey rakî, wa rakû.

78

Arewançî va ke :

- Timi rî suand (suwend) buwane.Lue Arewançî rî suand wend, Arewançî lue vera day. Lue werişte, şîye

Misr, şî Paşay Misrî het, temene kerd. Paşay Misrî va ke lue ra :

- Derdî tue çi yû, mi rî vace.Lue va ke :

- Efendim, îzmî mi bide, ez tue rî vaca.Paş ay Misrî îzmî lue da. Lue va ke :

- Efendim veywê (veyvey) Çemçeqû Paşay ame, keynay tue wazenû xoerî (yew tuerge varay, laser ame pancsey esparî Çemçeqû Paşay be, pyerûlaserî berd, estuerî cine pyerû laserî berdî, mi yew kere tepîşt pa venerta, ezawnaya yew dest ame gina mi linge, mi enoe dest tepiş t, awke ra vecyayateber, Çemçeqû Paşa erze xoe mi wica verdaw, ez ameya).

Paş ay Misrî va ke :

- Espar wa wenîşî, wa tue de byerî, mi rî Çemçeqû Paşay biyarî, enoe cawezîr û, mi namey Çemçeqû Paşay n'eşnawitû.

Lue va ke :

- Efendim, yew qatî kincan bide mi ez bena Çemçeqû Paş a rî wa pera gû ;

heta di rocî eskerî xoe mevece selamlexey, heta Çemçeqû Paşa biyerû tiya, eztue rî xabere ana.

Paşay Misrî yew qatî kincan da lue. Lue kincî gerawfî, ageyray, ,şîArewançî het. Lue Arewançî ra va ke :

- Mi tue rî keynay Paşadê Misrî wayşte, warze, şue hemam, xoe bişû,temîz ke, biye enoe qatê kincan pera gê, ma şyerî Paşadê Misrî het.

Arewançî werişt, şi hemam, xoe temîz kerd, serê xoe tayşt, riyê xoe tayşt; ame, kincî gerawrî pera, lue kewte ver, şî kenarî Misrî. Wica roniştî, lueşiye, xabere day Paşay Misrî, va ke :

- Çemçeqû Paşa ame, yew fîntoyê rind bide, ez bena Çemçeqû Paşay rîwa wenîşû, eskerî vece selamlexey.

Paşay Misrî yew fîntoyê day lue, hîrye qabasî lue de ray kerdî. ÇemçeqûPaşa ame Misr, eskerî kamê k' va "Enoe delû, enoe delû" ; kamê k' va "Enoepaşa nû", Paşay Misrî vecaw selamlexey. Arewançî nêzanû selam bidû.Esker kamê k' va "Enoe Arewançî yû". Lue ageyray cigêray eskerî ra va ke

- Germ û, aqil Çemçeqû Paş ay sere de çinû.Çemçeqû Paşa berd qunaxî Paşay Misrî, ffntoe ra amey war, lue destî yê

tepiş t, berd qunaxû serye, va ke Paş ay Misrî ra :

- Yew aş me aqil nînû eney sere.Paşay Misrîvake :

- Berî wade, cay cey rakî, wa rakû.

78

Page 81: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Lue berd wade Çemçeqû Paşa, ca rakerd. Çemçeqû Paşa tersa, lue va ke :

- Teres, meterse, şue ti rakû.Arewançî va ke lue ra :

- Paşay Misrî nekay yenû, serey mi tira kenû.Lue va ke :

- Meterse, ez nêverdana, aqilî vinde, Paş ay Misrî nekay ame zere, warze,lew linge rû.

Çemçeqû Paş a va ke lue ra :

- Nekay Paşay Misrî yenû, mi kişenû.Lue va ke :

- Warze, ez tue rî awke kena mesîne, şue, desmaç bigî, biye zere, nemacbike.

Arewançî va ke lue ra :

- Mi rî awke biyare, ez şuena desmaç.Lue werişt şiye, awke arde, day Arewançî ; werişt şi desmaç, şi pey sara

desmaç bigêrû, nêzana rayêr kanca û. Lue pawut, Arewançî n'aûme, lue şîgêray Arewançî dî, ginaw 'erû, merdû. Lue amey, Paşa Misrî ra va ke :

- Çemçeqû Paşa şû desmaç, nêzana se bîyû, ginaw 'erû, merdû.Paş ay Misrî va ke :

- Şyêrî bîyarî !

Şî, ard şit, wedert. (*)

(*) P.I. Lerch, Forschungen iiber die Kurden und die Iranischen Nordchaldaer, 1857, StPetersburg.

79

Lue berd wade Çemçeqû Paşa, ca rakerd. Çemçeqû Paşa tersa, lue va ke :

- Teres, meterse, şue ti rakû.Arewançî va ke lue ra :

- Paşay Misrî nekay yenû, serey mi tira kenû.Lue va ke :

- Meterse, ez nêverdana, aqilî vinde, Paş ay Misrî nekay ame zere, warze,lew linge rû.

Çemçeqû Paş a va ke lue ra :

- Nekay Paşay Misrî yenû, mi kişenû.Lue va ke :

- Warze, ez tue rî awke kena mesîne, şue, desmaç bigî, biye zere, nemacbike.

Arewançî va ke lue ra :

- Mi rî awke biyare, ez şuena desmaç.Lue werişt şiye, awke arde, day Arewançî ; werişt şi desmaç, şi pey sara

desmaç bigêrû, nêzana rayêr kanca û. Lue pawut, Arewançî n'aûme, lue şîgêray Arewançî dî, ginaw 'erû, merdû. Lue amey, Paşa Misrî ra va ke :

- Çemçeqû Paşa şû desmaç, nêzana se bîyû, ginaw 'erû, merdû.Paş ay Misrî va ke :

- Şyêrî bîyarî !

Şî, ard şit, wedert. (*)

(*) P.I. Lerch, Forschungen iiber die Kurden und die Iranischen Nordchaldaer, 1857, StPetersburg.

79

Page 82: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

NA XUMXUM A KERAMETA GIRANAPEY RA DIMA

Arêkerdox : Koyo Berz

Wextê di dewê di jû pîrik û jew lajêdê ci beno. Na pîrike hergi rojşinamêşî miya, hendê barêdê herî kolî arê kena, kolîyan bar kena herdê xo,ana Sûk ti roşena. Perandê kolîyana jî ci rê çiçî lazim o se ey gêna, şina.Hergi roj no hewaya kolî ana roşena. Rojê lajdê xo rê vana :

- Lajê mi, ez bîya pîri, ti jî kewtê pancesî miyan, neya tepeya taqatê miçinîyo ez herî dimi şfra Sûki ; ti neya tepeya nê kolîyan arê ki û beri Sûk dibiroşi, ma rê çiçî lazim beno ti gênê, anê.

Lajek vano : - Beno maya mi.Ê meşterî laj û marda ciya şinê mêşî miyan, kolîyanê xo arê kenê, bar

kenê herdê xo, yenê Sûki, kolîyanê xo roşenê, şinê dukancî ser çîyo ki ci rêlazim o herînenê, maya lajekî Dukancî rê vana :

- Neya tepeya lajê mi do bîro, ci rê çiçî lazim beno ti danê ci.Dukancî vano : - Serey û çima ser, wextê kalik û pîrikan ra ma doştê pê

Wirna danê piro şinê dewda xo. Ê meşterî lajek şino kolîyanê xo arêkeno, bar keno herdê xo, verê xo dano Sûki. Bol yeno, tay yeno, nezdîdêSûk di rezan miyan di mirîçikê vîneno ; sî çe keno mirîçiki ; winêno mirîçikanêperena, şino mirîçkeri tepşeno. Mirîçiki jî hendê qazê gird bena, lajekmirîçkera xo gêno kewno rayda xo, yeno Suki ver. Ti nêvanê Sûk di hewtteney birakosey benê, înan rê Sûki pêro vana "Hewt Belay". Ê birakosey raykişta roşenê, winênê lajekêno yeno, mirîçikêna dest di, hima şinê lajekîvernî, lajekî rê vanê :

- No çiçî yo to dest di ? No çi çîkêdo xasek o, he biya ma bewnîyê namirîçikta to.

Lajek mfrîçfki dano înan dest, ê mirîçikeri pê destan ra çerx kenê ewmirîçikeri xo miyan di nimnenê. Lajek vano :

- Ka mfrîçika mi bidê !

80

NA XUMXUM A KERAMETA GIRANAPEY RA DIMA

Arêkerdox : Koyo Berz

Wextê di dewê di jû pîrik û jew lajêdê ci beno. Na pîrike hergi rojşinamêşî miya, hendê barêdê herî kolî arê kena, kolîyan bar kena herdê xo,ana Sûk ti roşena. Perandê kolîyana jî ci rê çiçî lazim o se ey gêna, şina.Hergi roj no hewaya kolî ana roşena. Rojê lajdê xo rê vana :

- Lajê mi, ez bîya pîri, ti jî kewtê pancesî miyan, neya tepeya taqatê miçinîyo ez herî dimi şfra Sûki ; ti neya tepeya nê kolîyan arê ki û beri Sûk dibiroşi, ma rê çiçî lazim beno ti gênê, anê.

Lajek vano : - Beno maya mi.Ê meşterî laj û marda ciya şinê mêşî miyan, kolîyanê xo arê kenê, bar

kenê herdê xo, yenê Sûki, kolîyanê xo roşenê, şinê dukancî ser çîyo ki ci rêlazim o herînenê, maya lajekî Dukancî rê vana :

- Neya tepeya lajê mi do bîro, ci rê çiçî lazim beno ti danê ci.Dukancî vano : - Serey û çima ser, wextê kalik û pîrikan ra ma doştê pê

Wirna danê piro şinê dewda xo. Ê meşterî lajek şino kolîyanê xo arêkeno, bar keno herdê xo, verê xo dano Sûki. Bol yeno, tay yeno, nezdîdêSûk di rezan miyan di mirîçikê vîneno ; sî çe keno mirîçiki ; winêno mirîçikanêperena, şino mirîçkeri tepşeno. Mirîçiki jî hendê qazê gird bena, lajekmirîçkera xo gêno kewno rayda xo, yeno Suki ver. Ti nêvanê Sûk di hewtteney birakosey benê, înan rê Sûki pêro vana "Hewt Belay". Ê birakosey raykişta roşenê, winênê lajekêno yeno, mirîçikêna dest di, hima şinê lajekîvernî, lajekî rê vanê :

- No çiçî yo to dest di ? No çi çîkêdo xasek o, he biya ma bewnîyê namirîçikta to.

Lajek mfrîçfki dano înan dest, ê mirîçikeri pê destan ra çerx kenê ewmirîçikeri xo miyan di nimnenê. Lajek vano :

- Ka mfrîçika mi bidê !

80

Page 83: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Jewdê ci vano : - La kutik mirîçika çiçî ?

Ew sîleyê dano lajekî ro, vano :

- Ti kor ê, na mirîçiki ma kerdibî dirbetini, co ra nêşayê bipero, narnirîçika ma ya.

Lajêk na sîla keno xo pîze, xo pîze di vano "ez nê heyfî şima rênêverdana. Lajêk kolîyanê xo beno teslîmê dukancî keno, vano :

- Ti nê kolîyanê mi biroşe, tiya cayê di tay girweyê mi esto. Ez êgirweyê xo biqedîna, ez yena.

Dukancî vano : - Beno, ti şorî.Lajek dano piro şino ê birakosan taqîb keno. Winêno şî, jû hindî giroti

ew şî keydê xo. A mirîçik û hindî dê marda xo, marda xo rê va ki :

- Maya ma, ti nîna bigîr ma rê sûr ki, rizî ser ki, ma yê şinê baxçî miyan,sahatna tepeya ma merdimê rişenê, ti dana ci, wa ma rê biyaro ma baxçe dibûrê.

Maya ci vana :

- Beno qeçê mi.Ê danê piro şinê baxçî miyan. Lajek paweno, sahatê beno temam, şino

marda înan ra şamî wazeno, vano :

- Şamî vfjîyaya?Maya kosan vana :

- Vijyaya, ti panj deqîqey bipawe, ez dekera dismale miyan, ti beri.Lajêk paweno a ş amî kena dismalê miyan, dismali jî nan kena pir ew

lajekî rê vana :

- Ho ! Bigîr beri !

Şamî dana lajekî, lajek gêno şino, vijêno teber. Teberdê kêberdê înansero yazi keno (nuseno) :

- Ez ez a, wêrê mirîçiker a. Na xumxum a, kerameta girana pey ra dima.Û dano pfro şino. Wija ra yeno dukancî heti, dukancî vano :

- Oxil no çiçî yo, to no kotî ra ard ?

Lajek vano : - Pers meki, cayê ra ameyo.Lajek peranê xo gêno, herdê xoya verê xo dano dewda xo. Birakosey

merdimê rişenê, vanê :

- Şo keye ra ma rê şamî biya.Merdim şino keye şamî wazeno, maya kosan vana :

- Oxil mf verê ney des deqîqey şamîya ci rişti. înan lajekê riştibî, mi da êlajekî, ey ci rê berd.

Merdim pey di şino vano :

- Şamîya şima maya şima şima rê rişta. Jew şiyo vato "Ê yê şamîwazenê", maya şima jî daya ci.

Ê vanê :

81

Jewdê ci vano : - La kutik mirîçika çiçî ?

Ew sîleyê dano lajekî ro, vano :

- Ti kor ê, na mirîçiki ma kerdibî dirbetini, co ra nêşayê bipero, narnirîçika ma ya.

Lajêk na sîla keno xo pîze, xo pîze di vano "ez nê heyfî şima rênêverdana. Lajêk kolîyanê xo beno teslîmê dukancî keno, vano :

- Ti nê kolîyanê mi biroşe, tiya cayê di tay girweyê mi esto. Ez êgirweyê xo biqedîna, ez yena.

Dukancî vano : - Beno, ti şorî.Lajek dano piro şino ê birakosan taqîb keno. Winêno şî, jû hindî giroti

ew şî keydê xo. A mirîçik û hindî dê marda xo, marda xo rê va ki :

- Maya ma, ti nîna bigîr ma rê sûr ki, rizî ser ki, ma yê şinê baxçî miyan,sahatna tepeya ma merdimê rişenê, ti dana ci, wa ma rê biyaro ma baxçe dibûrê.

Maya ci vana :

- Beno qeçê mi.Ê danê piro şinê baxçî miyan. Lajek paweno, sahatê beno temam, şino

marda înan ra şamî wazeno, vano :

- Şamî vfjîyaya?Maya kosan vana :

- Vijyaya, ti panj deqîqey bipawe, ez dekera dismale miyan, ti beri.Lajêk paweno a ş amî kena dismalê miyan, dismali jî nan kena pir ew

lajekî rê vana :

- Ho ! Bigîr beri !

Şamî dana lajekî, lajek gêno şino, vijêno teber. Teberdê kêberdê înansero yazi keno (nuseno) :

- Ez ez a, wêrê mirîçiker a. Na xumxum a, kerameta girana pey ra dima.Û dano pfro şino. Wija ra yeno dukancî heti, dukancî vano :

- Oxil no çiçî yo, to no kotî ra ard ?

Lajek vano : - Pers meki, cayê ra ameyo.Lajek peranê xo gêno, herdê xoya verê xo dano dewda xo. Birakosey

merdimê rişenê, vanê :

- Şo keye ra ma rê şamî biya.Merdim şino keye şamî wazeno, maya kosan vana :

- Oxil mf verê ney des deqîqey şamîya ci rişti. înan lajekê riştibî, mi da êlajekî, ey ci rê berd.

Merdim pey di şino vano :

- Şamîya şima maya şima şima rê rişta. Jew şiyo vato "Ê yê şamîwazenê", maya şima jî daya ci.

Ê vanê :

81

Page 84: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- Ma kes nêriş tbî. Nê girwî miyan di girweyê esto.Danê piro yenê keye, winênê kêberdê înan sero yazi kerdo, vato :

- Ez ez a, wêrê mirîçiker a. Na xumxum a, kerameta girana pey ra dima.Vanê :

- Willi no o lajek o, ma ney tepêşê se ma do ney îskence ro dê, ma doney dinya amiyayîşê rê poşman kerê.

Lajek şino dewda xo, şamî beno marda xo vero ronana, vano :

- Maya mi to rê ş amî, bûri !

Maya ci vana :

- Lajê mi no çiçî yo, perandê maya hendayê ş amî nîyameyê, to na ş amîkotî ra ardi ?

Lajek vano :

- Maya mi, engûra rezî bûri, rezî pers meki ! Na ş amî to rê hewt rojî besa. Tay girweyê mi cayê di esto. Hendê di rojan ez'o şira cayê, di rojî tepeyaez do bêra.

Maya lajekî vana:- Lajê mi, şorî, to rê oxir bo.- Lajê mi, şorî, to rê oxir bo.Lajek dano piro yeno Sûki, şino keydê dukancî, dukancî rê vano :

- Enbazêdê min o jewjêno (zeweciyêno), çinayê veyvi çinîyo, ti şenêpirênêdê keynerda xo bidê, ez bera wa di rojê veyvi xo ra do ? Ez fina to rêpey di ana.

Dukancî vano :

- Oxil, beri fina pey di jî meya, çinayê keynerda mi bol o, wa kiş ta ma raveyveri rê bo.

Lajek vano :

- Allah to ra razî bo.Lajek çinay gêno, şino cayê di çinay dano xo ra, çinay miyan di beno

zey keynekta pancês sera. Lajek jî bol xasek beno. Lajekî çina da xo ratepeya, şino keydê birakosan. Kêberê ci cineno, maya kosan kêberî akena,vana :

- Keynaya mi bê zere, ti ya çiçî wazena ?

Lajek vano :

- Maya mi kesê mi çinîyo, ez kuçan di menda. Ti mi qebul nêkena, eznanûpîze to rê bigirweya ?

Cinêk vana:- Keyna mi ez zî xora geyrena çîyêdo winî. Hewt teney lajê mi estê,

pêrodê ci 'eceb îyê, ez înana biya rezîl, e do to jewî rê mare kera, ti jî benaveyva mi. Gûnîya mi to rê girêneyê.

Lajek vano :

82

- Ma kes nêriş tbî. Nê girwî miyan di girweyê esto.Danê piro yenê keye, winênê kêberdê înan sero yazi kerdo, vato :

- Ez ez a, wêrê mirîçiker a. Na xumxum a, kerameta girana pey ra dima.Vanê :

- Willi no o lajek o, ma ney tepêşê se ma do ney îskence ro dê, ma doney dinya amiyayîşê rê poşman kerê.

Lajek şino dewda xo, şamî beno marda xo vero ronana, vano :

- Maya mi to rê ş amî, bûri !

Maya ci vana :

- Lajê mi no çiçî yo, perandê maya hendayê ş amî nîyameyê, to na ş amîkotî ra ardi ?

Lajek vano :

- Maya mi, engûra rezî bûri, rezî pers meki ! Na ş amî to rê hewt rojî besa. Tay girweyê mi cayê di esto. Hendê di rojan ez'o şira cayê, di rojî tepeyaez do bêra.

Maya lajekî vana:- Lajê mi, şorî, to rê oxir bo.- Lajê mi, şorî, to rê oxir bo.Lajek dano piro yeno Sûki, şino keydê dukancî, dukancî rê vano :

- Enbazêdê min o jewjêno (zeweciyêno), çinayê veyvi çinîyo, ti şenêpirênêdê keynerda xo bidê, ez bera wa di rojê veyvi xo ra do ? Ez fina to rêpey di ana.

Dukancî vano :

- Oxil, beri fina pey di jî meya, çinayê keynerda mi bol o, wa kiş ta ma raveyveri rê bo.

Lajek vano :

- Allah to ra razî bo.Lajek çinay gêno, şino cayê di çinay dano xo ra, çinay miyan di beno

zey keynekta pancês sera. Lajek jî bol xasek beno. Lajekî çina da xo ratepeya, şino keydê birakosan. Kêberê ci cineno, maya kosan kêberî akena,vana :

- Keynaya mi bê zere, ti ya çiçî wazena ?

Lajek vano :

- Maya mi kesê mi çinîyo, ez kuçan di menda. Ti mi qebul nêkena, eznanûpîze to rê bigirweya ?

Cinêk vana:- Keyna mi ez zî xora geyrena çîyêdo winî. Hewt teney lajê mi estê,

pêrodê ci 'eceb îyê, ez înana biya rezîl, e do to jewî rê mare kera, ti jî benaveyva mi. Gûnîya mi to rê girêneyê.

Lajek vano :

82

Page 85: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- Beno.Nezdî şanî, birakosey yenê keye, maya ci veyn dana lajdê xoyê gfrdî,

vana :

- Lajê mi bê tiya to rê mujdeyêdê mi esto.Birakoseyo gird yeno, maya ci keyneki misnena ci vana :

- Mi na keyneki to rê arda. Birakose winêno keyneki bol xasek a, vano :

- Maya mi, to arda to rind kerdo, ez kena to bişikina ? To qebul kerda mijî kerda.

Hima şinê milay anê, keyneki mare kenê. Beno şewi, birakose şino"keyneki" heti, vano :

- Bê ma ca kewê !

Lajek vano :

- Verî ti mi rê nê odanê şima bigeymi, kamcî odedi çiçî esto ez bizana,rojê ti keye di nêbenê, mi rê lazim benê.

Birakose vano :

- Beno, bê ez to biçarna.

Pêro odan ra keynekeri çarneno, beno odeyê, ode pirê altunîyo. Jew odînêakeno, lajek vano :

- No ode to çirê nêakerd, ney di çiçî esto ?

Birakose vano :

- No ode nimite yo ma ey kesî nêmisnenê.Lajek vano:- Ez jî no keye ra nîya ? Ma ez xerîb a ti mi nêmisnenê ?

Birakose vano :

- Beno, bê ez to misna.Şino odî akeno, lajekî rê vano :

- No ode di mengene esto. Ma kê ra qahrênê, ma ey anê no ode di danêmengene ro. No mengene merdiman kişeno, binê ci di jî çalê esta, o ki makişenê ma erzenê na çali.

Lajek vano :

- No senî girweyên o, mi jî bimisnê, rojê beno mi rê jî lazim beno.Birakose vano :

- Bewnî mi ra, ma destanê ci kenê tiyay miyan ew nê qolî tadanê, bi xoanceno mengenî zere.

Lajek vano :

- Hele ez destanê xo dekena miyan, ti tadi ez bewnîya hele senîgirweyêno.

Birakose vano :

- Beno.

83

- Beno.Nezdî şanî, birakosey yenê keye, maya ci veyn dana lajdê xoyê gfrdî,

vana :

- Lajê mi bê tiya to rê mujdeyêdê mi esto.Birakoseyo gird yeno, maya ci keyneki misnena ci vana :

- Mi na keyneki to rê arda. Birakose winêno keyneki bol xasek a, vano :

- Maya mi, to arda to rind kerdo, ez kena to bişikina ? To qebul kerda mijî kerda.

Hima şinê milay anê, keyneki mare kenê. Beno şewi, birakose şino"keyneki" heti, vano :

- Bê ma ca kewê !

Lajek vano :

- Verî ti mi rê nê odanê şima bigeymi, kamcî odedi çiçî esto ez bizana,rojê ti keye di nêbenê, mi rê lazim benê.

Birakose vano :

- Beno, bê ez to biçarna.

Pêro odan ra keynekeri çarneno, beno odeyê, ode pirê altunîyo. Jew odînêakeno, lajek vano :

- No ode to çirê nêakerd, ney di çiçî esto ?

Birakose vano :

- No ode nimite yo ma ey kesî nêmisnenê.Lajek vano:- Ez jî no keye ra nîya ? Ma ez xerîb a ti mi nêmisnenê ?

Birakose vano :

- Beno, bê ez to misna.Şino odî akeno, lajekî rê vano :

- No ode di mengene esto. Ma kê ra qahrênê, ma ey anê no ode di danêmengene ro. No mengene merdiman kişeno, binê ci di jî çalê esta, o ki makişenê ma erzenê na çali.

Lajek vano :

- No senî girweyên o, mi jî bimisnê, rojê beno mi rê jî lazim beno.Birakose vano :

- Bewnî mi ra, ma destanê ci kenê tiyay miyan ew nê qolî tadanê, bi xoanceno mengenî zere.

Lajek vano :

- Hele ez destanê xo dekena miyan, ti tadi ez bewnîya hele senîgirweyêno.

Birakose vano :

- Beno.

83

Page 86: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Lajek destê xo dekeno miyan. Birakose hebê tadano, lajek vano:- Bes, b'anci !

Bfrakose anceno, lajek vano :

- Hele ti bê destê xo deki, ez bewnîya ez zana tada ?

Bfrakose destê xo dekeno, lajek finê ra qolê mengenî tadano, Birakosevano :

- Ax, keçê ez merda, pey di b'anci !

Lajek fina tadano, birakose kewno mengenî ver, lajek tam tadano,birakose mengenî miyan di mireno. Lajek ci erzeno çali miyan. Şino oodeyo ki altûnî miyan di bî. Ode di ê altûna keno çiwalê miyan, erzeno xodoşî, kêberan jî keno kilît û vijêno teber. Teberdê kêberdê înan sero finayaziyê xo yazi keno, vano : "Ez ez a, wêrê mirîçiker a. Na xumxum a,kerameta girana pey ra dima. "Çinayê xo vejeno ew dano piro şino dewdaxo. Altûnan beno dano marda xo, vano :

- Maya mi, nê alfûnan binimni, bê mi cayê ci kesî rê mevaje.Maya ci vana :

- Beno.Çend teney altûnî jî xo di anö. Altûnan roşeno, keno perey. Birakosey

winênê bî nezdî dihîri, birayê ci hewn ra nêwerişt ; şinê kêberê ci cinenê,winênê vengo nêvijêno, kêberî şiknenê, kewnê zere. Winênê birayê ci odedêxo di çinîyo, şinê odedê altûnan, winênê altûnî jî cadê ci di çinîyê. Şinêodedê mengenî, winênê ki birayê ci kişto, eşto çali miyan. Çali ra vejenê ewsera bermenê. Jewdê ci winêno ki kêberdê teberî sero fina yazi kerdo : "Ezez a, wêrê mirîçiker a. Na xumxum a, keremeta girana pey ra dima."

Lajek şino citeyê gozligî, qolikêda doqtoran gêno ew porê xo boyaxosipe keno. Qoliki dano xo ra, gozligan keno xo çimana, çanteyê jî keno xodest, keydê birakosan vera finê di finî ravêreno, winêno ê yê hewna şînkenê. Lajek sereyê xo kêber ra keno derg, vano :

- Tiya di se biyo, şima yê çiçî rê bermenê ?

Jew birakose vano :

- Birayê ma merdo ma cora bermenê.Lajêk vano :

- Ez doqtor a, ez bîra bewnîyan ci, senî merdo ?

Şino zere, winêno birakosî, vano :

- No nêmerdo, no dayo mengene ro, qelbê ney vinderdo. Ez şena neyweş kera.

Vanê :

- Ma to rê heyran benê, ti ney weş ki, dinya di çiçî wazenê ma do to dê.Lajek vano :

- Ez do ney weş kera, şima do kesî rê nêvajê. Ez şima rê çiçî vaja seşima do ey biyarê ca. Şima çiyo ki ez vana ey bikerê, kesî rê jî çiyê mevajê !

84

Lajek destê xo dekeno miyan. Birakose hebê tadano, lajek vano:- Bes, b'anci !

Bfrakose anceno, lajek vano :

- Hele ti bê destê xo deki, ez bewnîya ez zana tada ?

Bfrakose destê xo dekeno, lajek finê ra qolê mengenî tadano, Birakosevano :

- Ax, keçê ez merda, pey di b'anci !

Lajek fina tadano, birakose kewno mengenî ver, lajek tam tadano,birakose mengenî miyan di mireno. Lajek ci erzeno çali miyan. Şino oodeyo ki altûnî miyan di bî. Ode di ê altûna keno çiwalê miyan, erzeno xodoşî, kêberan jî keno kilît û vijêno teber. Teberdê kêberdê înan sero finayaziyê xo yazi keno, vano : "Ez ez a, wêrê mirîçiker a. Na xumxum a,kerameta girana pey ra dima. "Çinayê xo vejeno ew dano piro şino dewdaxo. Altûnan beno dano marda xo, vano :

- Maya mi, nê alfûnan binimni, bê mi cayê ci kesî rê mevaje.Maya ci vana :

- Beno.Çend teney altûnî jî xo di anö. Altûnan roşeno, keno perey. Birakosey

winênê bî nezdî dihîri, birayê ci hewn ra nêwerişt ; şinê kêberê ci cinenê,winênê vengo nêvijêno, kêberî şiknenê, kewnê zere. Winênê birayê ci odedêxo di çinîyo, şinê odedê altûnan, winênê altûnî jî cadê ci di çinîyê. Şinêodedê mengenî, winênê ki birayê ci kişto, eşto çali miyan. Çali ra vejenê ewsera bermenê. Jewdê ci winêno ki kêberdê teberî sero fina yazi kerdo : "Ezez a, wêrê mirîçiker a. Na xumxum a, keremeta girana pey ra dima."

Lajek şino citeyê gozligî, qolikêda doqtoran gêno ew porê xo boyaxosipe keno. Qoliki dano xo ra, gozligan keno xo çimana, çanteyê jî keno xodest, keydê birakosan vera finê di finî ravêreno, winêno ê yê hewna şînkenê. Lajek sereyê xo kêber ra keno derg, vano :

- Tiya di se biyo, şima yê çiçî rê bermenê ?

Jew birakose vano :

- Birayê ma merdo ma cora bermenê.Lajêk vano :

- Ez doqtor a, ez bîra bewnîyan ci, senî merdo ?

Şino zere, winêno birakosî, vano :

- No nêmerdo, no dayo mengene ro, qelbê ney vinderdo. Ez şena neyweş kera.

Vanê :

- Ma to rê heyran benê, ti ney weş ki, dinya di çiçî wazenê ma do to dê.Lajek vano :

- Ez do ney weş kera, şima do kesî rê nêvajê. Ez şima rê çiçî vaja seşima do ey biyarê ca. Şima çiyo ki ez vana ey bikerê, kesî rê jî çiyê mevajê !

84

Page 87: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Vanê :

- Beno, çiçî lazim o ti ma rê vaje, ma biyarê ca.Lajekvano :

- Şima do hemamê bindê 'erdî, dukano ki ci kişta, şima do înan di roj ûdi şewî kirê kerê. Panj kîloy sabûn biyarê miyan, şan di bfrayê xo berê wija,ez do şan di bîra hemam. Ez do di roj û di şewî ey sabûna bivilêna, o doweş bo. Şewa didini sahat des di şima do bîrê dukan di çinayê xo vejê.Şima çinaya bîrê zere, o do şima bivîno bikewo. Fina bikewo se daha weşnêbeno. O ze a dinî dir o. A dinî di pêro viran geyrenê, cora şima çfnayabivîno newe ra kewno. Şima wexto ki yenê şima do heqê mi se tene altûnbiyarê.

Vanê :

- Beno.Lajek vano :

- Şan di ez do bîra. Bewnîrê mi ra, şima kesî rê çiyê mevajê şima vajêdaha weş nêbeno.

Vanê :

- Ma kesî rê çiyê nêvanê.Lajek vano :

- Ez şan di hemam dir a, şima birayê xo yû panj kîloy sabûn biyarê,wexto ki ez yena wa hadre bo. Ez do hima rew pa neya.

Lajek dano piro şino. Birakosey şinê hemam û dukanî kirê kenê, panjkîloy sabûnya û birayê xo gênê anê. Sahat heşt di lajek yeno winêno hemeçî temam o. Kilîtanê hemamî ci ra gêno û vano :

- Şima şfrê ! Şewa didini sahat new di bîrê dukan. Sahat new û nîm dikêberê hemamî bicinê, ez kêberî pey ra şima rê vana şima do çiçî bikerê. .

Birakosey danê piro şinê. Lajek, o birayê înano ki merdo ey rfnd sabûnkeno, ganê ci keno nerm. Zamq diskineno bindê lingandê ci yû miyanedê ci,lingan ser pay vfndaneno, miyaneyê ci jî azikneno dêsî û winî pay ravindaneo. Miyanê hemami jî rind keno sabûn. Wexto ki bfrakosey zerekewê, pêro hemamî miyan di bideriskîyê. Xo rê rayê verdano ci ra şiroteber.

Şewa didine, qelûnê keno pirrê titûn û fêno aci û keno meyîtî fek.Birakosey yenê kêberî cinenê, kêberî pey ra vano :

- Şima kam îyê ?

Ê jî vanê :

- Ma birakose yê.Vano :

- Şima pêro ameyê ?

Vanê :

85

Vanê :

- Beno, çiçî lazim o ti ma rê vaje, ma biyarê ca.Lajekvano :

- Şima do hemamê bindê 'erdî, dukano ki ci kişta, şima do înan di roj ûdi şewî kirê kerê. Panj kîloy sabûn biyarê miyan, şan di bfrayê xo berê wija,ez do şan di bîra hemam. Ez do di roj û di şewî ey sabûna bivilêna, o doweş bo. Şewa didini sahat des di şima do bîrê dukan di çinayê xo vejê.Şima çinaya bîrê zere, o do şima bivîno bikewo. Fina bikewo se daha weşnêbeno. O ze a dinî dir o. A dinî di pêro viran geyrenê, cora şima çfnayabivîno newe ra kewno. Şima wexto ki yenê şima do heqê mi se tene altûnbiyarê.

Vanê :

- Beno.Lajek vano :

- Şan di ez do bîra. Bewnîrê mi ra, şima kesî rê çiyê mevajê şima vajêdaha weş nêbeno.

Vanê :

- Ma kesî rê çiyê nêvanê.Lajek vano :

- Ez şan di hemam dir a, şima birayê xo yû panj kîloy sabûn biyarê,wexto ki ez yena wa hadre bo. Ez do hima rew pa neya.

Lajek dano piro şino. Birakosey şinê hemam û dukanî kirê kenê, panjkîloy sabûnya û birayê xo gênê anê. Sahat heşt di lajek yeno winêno hemeçî temam o. Kilîtanê hemamî ci ra gêno û vano :

- Şima şfrê ! Şewa didini sahat new di bîrê dukan. Sahat new û nîm dikêberê hemamî bicinê, ez kêberî pey ra şima rê vana şima do çiçî bikerê. .

Birakosey danê piro şinê. Lajek, o birayê înano ki merdo ey rfnd sabûnkeno, ganê ci keno nerm. Zamq diskineno bindê lingandê ci yû miyanedê ci,lingan ser pay vfndaneno, miyaneyê ci jî azikneno dêsî û winî pay ravindaneo. Miyanê hemami jî rind keno sabûn. Wexto ki bfrakosey zerekewê, pêro hemamî miyan di bideriskîyê. Xo rê rayê verdano ci ra şiroteber.

Şewa didine, qelûnê keno pirrê titûn û fêno aci û keno meyîtî fek.Birakosey yenê kêberî cinenê, kêberî pey ra vano :

- Şima kam îyê ?

Ê jî vanê :

- Ma birakose yê.Vano :

- Şima pêro ameyê ?

Vanê :

85

Page 88: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- E.Vano :

- Şima se tene altun ardo ?

Vanê :

- Ma ardo.Vano :

- Çinayê xo pêrini dukan di vejê, wa çîyê şima ra nêmano, mi birayêşima kerdo weş. Şima do gamna tepeya bivînê.

Şinê, çfnayê xo pêro dukan di vejenê, yenê kêberî ver, kêberî cinenê.Lajek vano:

- Şîma çinayê xo veto ?

Vanê :

Ma veto.Vano :

- Çinay û altûnana dukan di verdê, wa kilîtê dukanî jî sero bo.Vanê :

Ma çinay û altûnana dukan di verdayê, ma yê kilîtî jî nanê ser û ma yêyenê.

Vano :

- Bêrê !

Kilîrî nanê dukanî ser û pêro yenê kêberdê hemamî ver. Lajek vano :

- Şima temam îyê ?

Vanê :

- Ma temam îyê.Vano :

- Ezo kêberî akena finê ra şima pêro zere kewê !

Vanê :

-Wabo.Finî ra kêberî akeno, pêro hicûmê zerî kenê. Miyanê hemamî kerdo

sabûn, wexto ki kewnê zere, pêro deriskênê, pêro hemamî miyan di gunenê'erd. Lajekî jî raya ki xo rê verdaya a ray ra şino teber. Kêberê hemamî nînasero keno kilît. Hindê des deqîqan nê zere di ge na kişti ge a kişti deriskênê,des deqîqan tepeya sabûn 'erdo nêmaneno, werzenê xo ser. Winênê kibirardê ci ra vengo nêvfjêno, şinê heti, dest danê piro, winênê ki kewt 'erd.Vanê :

- Willi ney ma xapeynay, ney altunê ma jî gfrotî, no do çinayê ma jîbigîro, ma do bê çina ş êrê kotî ?

Yenê kêberî ver, winênê kêber jî giroto. Jewdê ci vano ki :

- Ma do locin ra bivijîyê teber, ma do bewnîyê çinayê ma berdo se mado şirê keydê milay, wa mila şiro ma rê keye ra çina biyaro. Keyê milay bolnezdî yo.

36

- E.Vano :

- Şima se tene altun ardo ?

Vanê :

- Ma ardo.Vano :

- Çinayê xo pêrini dukan di vejê, wa çîyê şima ra nêmano, mi birayêşima kerdo weş. Şima do gamna tepeya bivînê.

Şinê, çfnayê xo pêro dukan di vejenê, yenê kêberî ver, kêberî cinenê.Lajek vano:

- Şîma çinayê xo veto ?

Vanê :

Ma veto.Vano :

- Çinay û altûnana dukan di verdê, wa kilîtê dukanî jî sero bo.Vanê :

Ma çinay û altûnana dukan di verdayê, ma yê kilîtî jî nanê ser û ma yêyenê.

Vano :

- Bêrê !

Kilîrî nanê dukanî ser û pêro yenê kêberdê hemamî ver. Lajek vano :

- Şima temam îyê ?

Vanê :

- Ma temam îyê.Vano :

- Ezo kêberî akena finê ra şima pêro zere kewê !

Vanê :

-Wabo.Finî ra kêberî akeno, pêro hicûmê zerî kenê. Miyanê hemamî kerdo

sabûn, wexto ki kewnê zere, pêro deriskênê, pêro hemamî miyan di gunenê'erd. Lajekî jî raya ki xo rê verdaya a ray ra şino teber. Kêberê hemamî nînasero keno kilît. Hindê des deqîqan nê zere di ge na kişti ge a kişti deriskênê,des deqîqan tepeya sabûn 'erdo nêmaneno, werzenê xo ser. Winênê kibirardê ci ra vengo nêvfjêno, şinê heti, dest danê piro, winênê ki kewt 'erd.Vanê :

- Willi ney ma xapeynay, ney altunê ma jî gfrotî, no do çinayê ma jîbigîro, ma do bê çina ş êrê kotî ?

Yenê kêberî ver, winênê kêber jî giroto. Jewdê ci vano ki :

- Ma do locin ra bivijîyê teber, ma do bewnîyê çinayê ma berdo se mado şirê keydê milay, wa mila şiro ma rê keye ra çina biyaro. Keyê milay bolnezdî yo.

36

Page 89: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Lajek kêberî pêy di goş tareya înan keno. Şino çinayê înan vejeno teber ûveşneno, altunanê xo gêno, şino key milay, kêberê milay ceneno, mila kêberîakeno, vano :

- Ti kam ê ?

Vano :

- Ez dostên a, ez'o nika to rê xeberêda xirabi vaja, ti hima tewmînê xobiki.

Mila vano :

- Ti do çiçî vajê se rew vaje !

Vano :

- Ez'o newe mezelan vera yena, ez winyaya ki çi bewnîya, çend teneymezelî weriştîbî, vatê :

- "Ma do şfrê key milay". Jewdê ci vatê "milay ez rind nêşita", jewdê civatê "ey mi sero rind nêwendo", hergi jewî çîyê vatê. Ti tewmînê xo biki,hendê nîm sahatê tepeya kotî di bê resenê tiya, mi ra vateni, ti xo rê se kenêwinî biki.

Lajek dano piro şino. Mila hima tewmînê xo keno, çiwanê xo kenohadre. Nîm sahati tepeya winêno kêber cineya, cor ra winêno ki çi bewnîyo,çend teney viranî kêberî vero yê. Hergi jew çiweyê xo gêno, şinê kêberî ver,kêberî finê ra akenê û kewnê nîna ser. E ki qolê ci, ê ki sereyê ci şiknenê,hendê pancês deqîqan danê nîna ro, heminê ci hal ra fînenê, nîna tepşenê,winênê ki çi bewnîyê, nê birakose yê. Mila vano :

- No çi hal o şima kewtê de, şima çi xo wina kerdo ?

Jewdê ci meseleri sifte ra senî biyo ci rê vano. Mila vano :

- Şfrê ney Padîşay rê vajê, wa Padîşa ney tepêşo.Vanê:- Ma do şirê Padîş ay rê ney vajê.Mila şino keydê nîna ra çina ano, dano pira, nê şinê keydê xo. Lajek fina

xo resneno keydê nîna, fina kêberdê ci sero yazi keno, vano :

- "Ez ez a, wêrê mirîçiker a. Na xumxum a, kerameta girana pey radima". Lajek dano piro şino dewda xo çend rojî tepeya yeno Sûk di banêdoweş herîneno, şfno maya xo gêno yeno Sûki, deha dewda xo nêşino. Çendrojî tepeya birakosey şinê Padîşahî rê mesela vanê. Padîşah vano :

- Şima şfrê, ez ey tepişena.Padîşah wezîrêdê xo rê vano :

- Şima berê çuwalê altûnî meydan di 'erdo rokerê, kam ame bi çewtaltûnî gfrofî, ş ima tepêş ê.

Wezîr vano :

-Wabo.Benê çuwalê altunî meydan di rokenê. Lajek şino xo rê di teney enbazî

vîneno, jewî beno koşeyê di vindaneno, jewî jî beno o koşedo bîn di

87

Lajek kêberî pêy di goş tareya înan keno. Şino çinayê înan vejeno teber ûveşneno, altunanê xo gêno, şino key milay, kêberê milay ceneno, mila kêberîakeno, vano :

- Ti kam ê ?

Vano :

- Ez dostên a, ez'o nika to rê xeberêda xirabi vaja, ti hima tewmînê xobiki.

Mila vano :

- Ti do çiçî vajê se rew vaje !

Vano :

- Ez'o newe mezelan vera yena, ez winyaya ki çi bewnîya, çend teneymezelî weriştîbî, vatê :

- "Ma do şfrê key milay". Jewdê ci vatê "milay ez rind nêşita", jewdê civatê "ey mi sero rind nêwendo", hergi jewî çîyê vatê. Ti tewmînê xo biki,hendê nîm sahatê tepeya kotî di bê resenê tiya, mi ra vateni, ti xo rê se kenêwinî biki.

Lajek dano piro şino. Mila hima tewmînê xo keno, çiwanê xo kenohadre. Nîm sahati tepeya winêno kêber cineya, cor ra winêno ki çi bewnîyo,çend teney viranî kêberî vero yê. Hergi jew çiweyê xo gêno, şinê kêberî ver,kêberî finê ra akenê û kewnê nîna ser. E ki qolê ci, ê ki sereyê ci şiknenê,hendê pancês deqîqan danê nîna ro, heminê ci hal ra fînenê, nîna tepşenê,winênê ki çi bewnîyê, nê birakose yê. Mila vano :

- No çi hal o şima kewtê de, şima çi xo wina kerdo ?

Jewdê ci meseleri sifte ra senî biyo ci rê vano. Mila vano :

- Şfrê ney Padîşay rê vajê, wa Padîşa ney tepêşo.Vanê:- Ma do şirê Padîş ay rê ney vajê.Mila şino keydê nîna ra çina ano, dano pira, nê şinê keydê xo. Lajek fina

xo resneno keydê nîna, fina kêberdê ci sero yazi keno, vano :

- "Ez ez a, wêrê mirîçiker a. Na xumxum a, kerameta girana pey radima". Lajek dano piro şino dewda xo çend rojî tepeya yeno Sûk di banêdoweş herîneno, şfno maya xo gêno yeno Sûki, deha dewda xo nêşino. Çendrojî tepeya birakosey şinê Padîşahî rê mesela vanê. Padîşah vano :

- Şima şfrê, ez ey tepişena.Padîşah wezîrêdê xo rê vano :

- Şima berê çuwalê altûnî meydan di 'erdo rokerê, kam ame bi çewtaltûnî gfrofî, ş ima tepêş ê.

Wezîr vano :

-Wabo.Benê çuwalê altunî meydan di rokenê. Lajek şino xo rê di teney enbazî

vîneno, jewî beno koşeyê di vindaneno, jewî jî beno o koşedo bîn di

87

Page 90: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

vindaneno. Erdîşêda sipe keno xoya, porê xo jî keno sipe û gopalê (çogan)keno xo dest, citeyê postalê

poçikinîyê girdî keno xo pay, xo keno teqlîtê koran. Binê postalan kenozamq. Keno zamq ki altunî bidiskîye piro. Cayo ki altunî ronayê sera şinoyeno. 'Eskerî vanê :

- Xalo hafiz, hebî dûrî ra şorî !

O tim altûnan sera şino yeno, her ga ki şino, koşe di enbazê kivindanayê, altûnê ki bindê postalandê ciya yenê înan ci keno danoenbazandê xo. Na kişti ra şino o koşe di bindê postalan ra ci keno, no koşera şino a kişta bîn di ci keno dano enbazandê xo. Beno şan, winênê nîmîvêşêrî altunî şîyê û kes çewt nêbiyo altunî 'erd ra nêgirotê. Nê şinê Padîşayheti, vanê :

- Padîşah, altunî nîmey vêşêrî şî, kes çewt nêbi altûnî 'erd ra nêhewaday.Padîşah vano :

- Nê gfrwî miyan di girweyê esto, e do ney veja meydan.Lajek jî altûnê ki bindê postalana arê kerdê, înan enbazandê xo ra keno

pê ra bara. Vano :

- Ma hergi jewî para xo giroti. Şima şirê, kesî rê çîyê mevajê, ne mi şimadî, ne şima ez dîya !

Padîş ah wezîrî rê vano :

- Deveyê bivîni wa zey ê devî devena çinêbo.Şinê deveyêdo belekin vînenê, anê Padîşahî heti. Padîşah vano :

- Heqîbeyê altunî bar kerê wa di 'eskerî Sûki miyan ra çerx kerê. Kam kiame no deve berd, ey tepêşê.

Di 'eskerî heqîbeyê altunî bar kenê devî û devî Sûki miyan ra çamenê.Lajek jî finê şino winêno devî, deve yû heqîbeyê ci kamcî reng o se şino

deveyê gêno a renga boya keno, heqîbeyê jî a rengi ra keno piri simer, barkeno devî, şino înan taqîb keno ; yeno kuçeyêdo çerxbiyaye di deveyê xover dano, deveyê înan gêno, beno. Rew şino keydê xo, devî hima ci keno,marda xo rê vano :

- Ma rê ney qawirme ki, ma xo rê zimistanî wenê.'Eskerî ş an di devî benê saray, Padîş ah vano :

- Se bî, ş ima senî kerd ?

Vanê "Kesî çîyê nêkerd", Padîşah vano :

- Berê altûnan ronê, meşti fina bêrê.Benê heqîbî ronanê, winênê heqîbe şenik o, winênê miyandê ci ki çi

bewnîyê pirê simer o û heqîbeyo devîya boya kerdo, kerdo zey devedê înan.Padîş ahî rê vanê, Padîş a jî vano :

- Mi rê rew Pîra Qereçîyan Fatma Cadî bivînê, rew biyarê mi heti.Şinê Fatma Cadî vînenê, anê Padîşay heti. Padîşah vano :

88

vindaneno. Erdîşêda sipe keno xoya, porê xo jî keno sipe û gopalê (çogan)keno xo dest, citeyê postalê

poçikinîyê girdî keno xo pay, xo keno teqlîtê koran. Binê postalan kenozamq. Keno zamq ki altunî bidiskîye piro. Cayo ki altunî ronayê sera şinoyeno. 'Eskerî vanê :

- Xalo hafiz, hebî dûrî ra şorî !

O tim altûnan sera şino yeno, her ga ki şino, koşe di enbazê kivindanayê, altûnê ki bindê postalandê ciya yenê înan ci keno danoenbazandê xo. Na kişti ra şino o koşe di bindê postalan ra ci keno, no koşera şino a kişta bîn di ci keno dano enbazandê xo. Beno şan, winênê nîmîvêşêrî altunî şîyê û kes çewt nêbiyo altunî 'erd ra nêgirotê. Nê şinê Padîşayheti, vanê :

- Padîşah, altunî nîmey vêşêrî şî, kes çewt nêbi altûnî 'erd ra nêhewaday.Padîşah vano :

- Nê gfrwî miyan di girweyê esto, e do ney veja meydan.Lajek jî altûnê ki bindê postalana arê kerdê, înan enbazandê xo ra keno

pê ra bara. Vano :

- Ma hergi jewî para xo giroti. Şima şirê, kesî rê çîyê mevajê, ne mi şimadî, ne şima ez dîya !

Padîş ah wezîrî rê vano :

- Deveyê bivîni wa zey ê devî devena çinêbo.Şinê deveyêdo belekin vînenê, anê Padîşahî heti. Padîşah vano :

- Heqîbeyê altunî bar kerê wa di 'eskerî Sûki miyan ra çerx kerê. Kam kiame no deve berd, ey tepêşê.

Di 'eskerî heqîbeyê altunî bar kenê devî û devî Sûki miyan ra çamenê.Lajek jî finê şino winêno devî, deve yû heqîbeyê ci kamcî reng o se şino

deveyê gêno a renga boya keno, heqîbeyê jî a rengi ra keno piri simer, barkeno devî, şino înan taqîb keno ; yeno kuçeyêdo çerxbiyaye di deveyê xover dano, deveyê înan gêno, beno. Rew şino keydê xo, devî hima ci keno,marda xo rê vano :

- Ma rê ney qawirme ki, ma xo rê zimistanî wenê.'Eskerî ş an di devî benê saray, Padîş ah vano :

- Se bî, ş ima senî kerd ?

Vanê "Kesî çîyê nêkerd", Padîşah vano :

- Berê altûnan ronê, meşti fina bêrê.Benê heqîbî ronanê, winênê heqîbe şenik o, winênê miyandê ci ki çi

bewnîyê pirê simer o û heqîbeyo devîya boya kerdo, kerdo zey devedê înan.Padîş ahî rê vanê, Padîş a jî vano :

- Mi rê rew Pîra Qereçîyan Fatma Cadî bivînê, rew biyarê mi heti.Şinê Fatma Cadî vînenê, anê Padîşay heti. Padîşah vano :

88

Page 91: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- Qutîyê boyayê bigîr, Sûki miyan kewi, keye keye bigeyri, keydê kê digoştê devî vînena, destê xo boya ro cini, kêberdê ci ro di, bê xeberi bidi ma.

Fatma Cadî qutîyê boya gêna, kewna Sûki miyan, keye keye geyrenagoştê devî. Yena keydê lajekî goştê devî wazena, lajek keye di nêbeno.Maya lajekî goştê devî dana Fatma, vana :

- Vizêr lajê mi deveyê ard ci kerd, goşt bol o, xo rê beri.Fatma Cadî goşfi gêna vijêna teber, destê xo kena boya, dana kêberdê

înan ro. O sire di lajek çarşi ra yeno, Fatme Cadî vîneno ki destê xo dakêberdê înan ro. Vano :

- Xalê, ti ya çiçî arê kena ?

- Oxil, lajê mi nêweş o, mi no keye ra ci rê tay goştê devî girot.- Xalê no keyeyê ma yo, maya mi bol çekos a, goşt tay dayo, bê ez to rê

bol bida.- Oxil no bes o, qandê dermanî yo.Lajek pereno qoldê Fatma, beno keye ; zere di sereyê ci ci keno marda xo

rê vano :

- Na ameya goştê devî dîyo, şiya destê xo kerdo boya dayo kêberdê maro ki bahdo şiro Padîşahî rê vajo, eskerî jî bîrê mi tepêşê berê sereyê mi cikerê.

Lajek hima destê Fatma Cadî ci keno, qutîya boyî gêno û şino mahla diçend keyey estê se hemini boya keno.

Beno şan, Padîşah winêno Fatma Cadî nîyamê, vano :

- Mahla mahla bawniyê ke cayê boya nêkerdo.'Eskerî şinê winênê mahla pêro kerda boya, yenê Padîşahî rê vanê,

Padîş ah jî vano : .

- Fatma bîya pîri, bîya xînti, ez do raynaya ey tepêsa, çîyê yeno aqildê mi.Padîşah wezîrî rê vano :

- Beri teberdê Sûk di çadirê aki, çorşmeyê çadirî jî se metro ra jew'eskerê bidenişni, wa nobeti bipawê, e do keynera xo şewi dekera çadiri. Nokam o se o do bîro çadiri miyan. Wexto 'eskerî do ci tepêşê. 'Eskerî nêvînê,keyna mi do biqîjo xeberi bido 'eskeran, 'eskerî do bîrê tepêşê.

Wezîr beno teberdê Sûk di çadirê akeno, miyabeyndê ci se metro ra'eskerî denişneno (vindaneno). Şan di keynera Padîşay anê kenê miyan.Şewi Lajek yeno, dûrî ra çadiri çim keno, winêno 'eskerê hewnê ciyo yeno,keno rakewo. Lajek wexto ki yeno, giloncê (şerît), metereyê awi û destê Pîri .

xo di ano. Winêno 'esker şi hewna, hima ey sera şino çadiri miyan. Keynekikena biqîjo, destê xo nano keyneki fekî ser, nêverdano keyneki biqîjo.Keyneki winêna ki çi bewnîyo lajek hendi k' xasek o hendi k' xasek o, kesqîmîş nêbeno bewnîyo pira (ci ra). Zerîya keynekeri kewna lajekî. Lajek ûkeyneka rakewnê, girweyê xo qedînenê (girweyê pê vînenê), lajek vano :

89

- Qutîyê boyayê bigîr, Sûki miyan kewi, keye keye bigeyri, keydê kê digoştê devî vînena, destê xo boya ro cini, kêberdê ci ro di, bê xeberi bidi ma.

Fatma Cadî qutîyê boya gêna, kewna Sûki miyan, keye keye geyrenagoştê devî. Yena keydê lajekî goştê devî wazena, lajek keye di nêbeno.Maya lajekî goştê devî dana Fatma, vana :

- Vizêr lajê mi deveyê ard ci kerd, goşt bol o, xo rê beri.Fatma Cadî goşfi gêna vijêna teber, destê xo kena boya, dana kêberdê

înan ro. O sire di lajek çarşi ra yeno, Fatme Cadî vîneno ki destê xo dakêberdê înan ro. Vano :

- Xalê, ti ya çiçî arê kena ?

- Oxil, lajê mi nêweş o, mi no keye ra ci rê tay goştê devî girot.- Xalê no keyeyê ma yo, maya mi bol çekos a, goşt tay dayo, bê ez to rê

bol bida.- Oxil no bes o, qandê dermanî yo.Lajek pereno qoldê Fatma, beno keye ; zere di sereyê ci ci keno marda xo

rê vano :

- Na ameya goştê devî dîyo, şiya destê xo kerdo boya dayo kêberdê maro ki bahdo şiro Padîşahî rê vajo, eskerî jî bîrê mi tepêşê berê sereyê mi cikerê.

Lajek hima destê Fatma Cadî ci keno, qutîya boyî gêno û şino mahla diçend keyey estê se hemini boya keno.

Beno şan, Padîşah winêno Fatma Cadî nîyamê, vano :

- Mahla mahla bawniyê ke cayê boya nêkerdo.'Eskerî şinê winênê mahla pêro kerda boya, yenê Padîşahî rê vanê,

Padîş ah jî vano : .

- Fatma bîya pîri, bîya xînti, ez do raynaya ey tepêsa, çîyê yeno aqildê mi.Padîşah wezîrî rê vano :

- Beri teberdê Sûk di çadirê aki, çorşmeyê çadirî jî se metro ra jew'eskerê bidenişni, wa nobeti bipawê, e do keynera xo şewi dekera çadiri. Nokam o se o do bîro çadiri miyan. Wexto 'eskerî do ci tepêşê. 'Eskerî nêvînê,keyna mi do biqîjo xeberi bido 'eskeran, 'eskerî do bîrê tepêşê.

Wezîr beno teberdê Sûk di çadirê akeno, miyabeyndê ci se metro ra'eskerî denişneno (vindaneno). Şan di keynera Padîşay anê kenê miyan.Şewi Lajek yeno, dûrî ra çadiri çim keno, winêno 'eskerê hewnê ciyo yeno,keno rakewo. Lajek wexto ki yeno, giloncê (şerît), metereyê awi û destê Pîri .

xo di ano. Winêno 'esker şi hewna, hima ey sera şino çadiri miyan. Keynekikena biqîjo, destê xo nano keyneki fekî ser, nêverdano keyneki biqîjo.Keyneki winêna ki çi bewnîyo lajek hendi k' xasek o hendi k' xasek o, kesqîmîş nêbeno bewnîyo pira (ci ra). Zerîya keynekeri kewna lajekî. Lajek ûkeyneka rakewnê, girweyê xo qedînenê (girweyê pê vînenê), lajek vano :

89

Page 92: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

-Edoşira.Keyneki vana :

- Ez to nêvfradana, mi to ra hes kerd, ma bî ê pê, ez deha to nêverdana. Edo pêrdê xo rê vaja, wa ma bijewjno (bizewecno), veyveyê ma bfkero.

- Ez nêşina, teberê mino yeno, ez şira tebera awêda vengi birijna.- Nêêê, ma do piya şirê.- E do pey di bîra, ez senî keyneka zey to xaseki vfra dana şina, ti mi

'emel nêkena hon to rê gilonc, destê mi gilonca girê di, bewnî çi wexto kivengê mîzî biriya, ti giloncî b'anci.

Keyneki giloncî (guloncî) kena destê lajekî, sereyê bînî jî kena xo dest.Lajek şino teber, hima giloncî xo dest ra akeno, destê Fatmayo ki ci kerd bîeya girê dano û meterê xo tuniker ra vejeno, verê ci keno çewt, ci ra awi çirtçirt şina. Lajek remeno şino. Vengê aw biriyino, keyneki giloncî ancena,winêna ki lajek çinîyo. Keyneki qîjena, vana:

- Tepêşê tepêşê !

Heta 'eskerî vanê "ka ka ka ?" lajek rewna wo resayo keydê xo. 'Eskerîkeynekeri gênî şinê, Padîşah vano :

- Şima se kerd, nîyame ?

Vanê :

- Ame, ma nêşa tepêşê.Keynerda xo rê vano :

- To se kerd ?

- Ame, lajekêdo bol xasek bî. Serê ci jî ya vîst bîyê ya nêbîyê. Ma kewtêca, ma bî ê pê ; ezl xapeynaya rema şi, ez qîjaya, 'eskeran nêşa tepêşo.

Padîş ah 'eskeran pêrini keno zîndan û keynera xo jî mengê nêverdanoteber. Padîş ahê jewna welafî pey hesêno merdimêdo wina vijyawo. NêPadîşahê welatdê lajekî rê mektubê yazi keno, vano ?

- Welatdê to di merdimêno wina welzîna (jîyat) vijyayo, tiyê eya başnêkenê, ti do senî mina baş bikerê ?

Padîşahî rê tim keno lome... Wextê qeçekardenda keynerda Padîşaybeno temam, ci rê lajek beno. Lajek hewt menganê xo keno pir, Padîş ah îlankeno, vano :

- Meşti pancêsseran ra heta çewressere do meydandê Camîda Sîya verado ravêro, e do lajê keynerda xo biyara wija wa herkes bivîno.

Maxsadê Padîş ay, lajek pîyê xo bivîno, gunîya ci pêrdê ci rê bigirêneyo,hetê pêrdê xoya dest derg kero, 'eskerî ci tepêşê. Lajek nêşeno ney rê çareyêbivîno, şino keye, keye di seredê xo miyan di xeylê hesab keno do se kerose nêkero. Nêşeno miyan ra bivijîyo, maya ci vana :

Lajê mi se biyo, ti çirê wina sinix ê, ti do marda xo rê nêvajê ?

- Maya mi ez meselayê miyan di menda, nêzana senê bikera, meşti ma dolajê mi vera ravêrê, ya hetê mina destê xo derg kero e do senî xo bireyna ?

90

-Edoşira.Keyneki vana :

- Ez to nêvfradana, mi to ra hes kerd, ma bî ê pê, ez deha to nêverdana. Edo pêrdê xo rê vaja, wa ma bijewjno (bizewecno), veyveyê ma bfkero.

- Ez nêşina, teberê mino yeno, ez şira tebera awêda vengi birijna.- Nêêê, ma do piya şirê.- E do pey di bîra, ez senî keyneka zey to xaseki vfra dana şina, ti mi

'emel nêkena hon to rê gilonc, destê mi gilonca girê di, bewnî çi wexto kivengê mîzî biriya, ti giloncî b'anci.

Keyneki giloncî (guloncî) kena destê lajekî, sereyê bînî jî kena xo dest.Lajek şino teber, hima giloncî xo dest ra akeno, destê Fatmayo ki ci kerd bîeya girê dano û meterê xo tuniker ra vejeno, verê ci keno çewt, ci ra awi çirtçirt şina. Lajek remeno şino. Vengê aw biriyino, keyneki giloncî ancena,winêna ki lajek çinîyo. Keyneki qîjena, vana:

- Tepêşê tepêşê !

Heta 'eskerî vanê "ka ka ka ?" lajek rewna wo resayo keydê xo. 'Eskerîkeynekeri gênî şinê, Padîşah vano :

- Şima se kerd, nîyame ?

Vanê :

- Ame, ma nêşa tepêşê.Keynerda xo rê vano :

- To se kerd ?

- Ame, lajekêdo bol xasek bî. Serê ci jî ya vîst bîyê ya nêbîyê. Ma kewtêca, ma bî ê pê ; ezl xapeynaya rema şi, ez qîjaya, 'eskeran nêşa tepêşo.

Padîş ah 'eskeran pêrini keno zîndan û keynera xo jî mengê nêverdanoteber. Padîş ahê jewna welafî pey hesêno merdimêdo wina vijyawo. NêPadîşahê welatdê lajekî rê mektubê yazi keno, vano ?

- Welatdê to di merdimêno wina welzîna (jîyat) vijyayo, tiyê eya başnêkenê, ti do senî mina baş bikerê ?

Padîşahî rê tim keno lome... Wextê qeçekardenda keynerda Padîşaybeno temam, ci rê lajek beno. Lajek hewt menganê xo keno pir, Padîş ah îlankeno, vano :

- Meşti pancêsseran ra heta çewressere do meydandê Camîda Sîya verado ravêro, e do lajê keynerda xo biyara wija wa herkes bivîno.

Maxsadê Padîş ay, lajek pîyê xo bivîno, gunîya ci pêrdê ci rê bigirêneyo,hetê pêrdê xoya dest derg kero, 'eskerî ci tepêşê. Lajek nêşeno ney rê çareyêbivîno, şino keye, keye di seredê xo miyan di xeylê hesab keno do se kerose nêkero. Nêşeno miyan ra bivijîyo, maya ci vana :

Lajê mi se biyo, ti çirê wina sinix ê, ti do marda xo rê nêvajê ?

- Maya mi ez meselayê miyan di menda, nêzana senê bikera, meşti ma dolajê mi vera ravêrê, ya hetê mina destê xo derg kero e do senî xo bireyna ?

90

Page 93: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Do mi tepêşê, berê sereyê mi ci kerê.- Lajê mf mesele pêro no yo, ti qandê ney hendayî sinix ê ?

- Ma no tayn o maya mi ? Hindayî çiyan rê mi çare dî, mi ney rê nêşaçareyê bivîna.

Lajê mi, bewnî mi ra, qeçekê werdî arwêşî ra tersenê, ti arwêşê bigîrçaketdê xo bin ki, wexto ki ti yenê lajdê xo ver, arwêşê ci misni, hetê toyadestî derg nêkeno, arwêşî ra terseno.

Lajek himan şino arwêşê herîneno ano keye. Meşterî arwêşî kenoçaketdê xo bin, şino kewno sira, wexto ki sfre yeno lajekî, arwêşî çaketî binra misneno lajdê xo, lajê ci pey di ancêno. Lajek senî lajdê xo vera ravêreno,hima arwêşî xo dest ra vira dano, mîlleti kewna arwêşî dimi. Lajek, lajê xogêno û remeno. 'Eskerî hend winênê lajek çinîyo. Na kişta winênê, a kiştawinênê, nêvînenê. Lajek orte di beno vînî, qerebalix ra rew xo keno vînî.Lajek, lajê xo gêno yeno keye, marda xo rê vano:

- Maya mi, mi lajê xo ard. Neya tepeya to rê beno enbaz.- Oxil to rind kerd, tenîya keye di sebrê mi nîyameyê.Xeberi şina Padîşay rê, vanê "Lajek remna !". Padîşah beno hêrs, beno

çimsûrik, 'eskeran pêrinî keno felaqa û erzeno zîndan, veyşan teyşan. verdano. Padîş ayo bîn mektub mektubî sera yazi keno, vano :

- To rê 'eyb o, to nêşa nê merdimî tepêşî. To nameyê ma padîşayan kerdrezîl.

Padîş ah îlan keno, vano :

- No kam o se wa bîro mi heti, şartêdê mi esto, ney bîyaro ca, e dokeynera xo jî bida ey. E do çewres roj çewres şewî veyve bikera, e dobahdo ey herûnda xo di Padîşah kera.

Lajek, lajê xo gêno yeno Padîşay heti. Padîşah winêno çi bewnîyo, zeyaşmî o yo berqêno, serê ci zî vîst hind benê. Padîş ah vano :

- Oxil nê hendayê girweyan ti yê kenê ?

- Padîşayê mi, ti mi 'ef biki,nîna pêrinî ez'o kena.Lajek, mesela sifte ra senî bîya senî nêbiya Padîşay rê vano. Padîşah

vano :

- Şartêdê mi esto, ti nê şartî biyarê ca, e do to herûnda xo di padîşah keraû keynera xo jî bida to ; ti niyarê ca, e do sereyê to piro da (ci kera).

- Şartê xo vaje, padîşayê mi,şartê to çiçi yo ?

- Şartê mi, ti do şirê Padîşayê Welatê Semsûrî (Adiyaman) di çîyê biyarêey sere di û pey di bîrê.

- Padîş ayê mi, ş artê to no yo ? No mi rê zey nan û awa wo. Şima do jîwelatî miyan di kamcî tişk gird o, şima do ey biyarê ci kerê, posteyê ci vejê,her mûyêda ciya sazê girê dê ew şima do mûyan hewt rengana boya kerê. Edo ey xo ra da, wexto ey miyan di xo bilûna, hergi mûyêda ci ra vengê dobivijîyo.

91

Do mi tepêşê, berê sereyê mi ci kerê.- Lajê mf mesele pêro no yo, ti qandê ney hendayî sinix ê ?

- Ma no tayn o maya mi ? Hindayî çiyan rê mi çare dî, mi ney rê nêşaçareyê bivîna.

Lajê mi, bewnî mi ra, qeçekê werdî arwêşî ra tersenê, ti arwêşê bigîrçaketdê xo bin ki, wexto ki ti yenê lajdê xo ver, arwêşê ci misni, hetê toyadestî derg nêkeno, arwêşî ra terseno.

Lajek himan şino arwêşê herîneno ano keye. Meşterî arwêşî kenoçaketdê xo bin, şino kewno sira, wexto ki sfre yeno lajekî, arwêşî çaketî binra misneno lajdê xo, lajê ci pey di ancêno. Lajek senî lajdê xo vera ravêreno,hima arwêşî xo dest ra vira dano, mîlleti kewna arwêşî dimi. Lajek, lajê xogêno û remeno. 'Eskerî hend winênê lajek çinîyo. Na kişta winênê, a kiştawinênê, nêvînenê. Lajek orte di beno vînî, qerebalix ra rew xo keno vînî.Lajek, lajê xo gêno yeno keye, marda xo rê vano:

- Maya mi, mi lajê xo ard. Neya tepeya to rê beno enbaz.- Oxil to rind kerd, tenîya keye di sebrê mi nîyameyê.Xeberi şina Padîşay rê, vanê "Lajek remna !". Padîşah beno hêrs, beno

çimsûrik, 'eskeran pêrinî keno felaqa û erzeno zîndan, veyşan teyşan. verdano. Padîş ayo bîn mektub mektubî sera yazi keno, vano :

- To rê 'eyb o, to nêşa nê merdimî tepêşî. To nameyê ma padîşayan kerdrezîl.

Padîş ah îlan keno, vano :

- No kam o se wa bîro mi heti, şartêdê mi esto, ney bîyaro ca, e dokeynera xo jî bida ey. E do çewres roj çewres şewî veyve bikera, e dobahdo ey herûnda xo di Padîşah kera.

Lajek, lajê xo gêno yeno Padîşay heti. Padîşah winêno çi bewnîyo, zeyaşmî o yo berqêno, serê ci zî vîst hind benê. Padîş ah vano :

- Oxil nê hendayê girweyan ti yê kenê ?

- Padîşayê mi, ti mi 'ef biki,nîna pêrinî ez'o kena.Lajek, mesela sifte ra senî bîya senî nêbiya Padîşay rê vano. Padîşah

vano :

- Şartêdê mi esto, ti nê şartî biyarê ca, e do to herûnda xo di padîşah keraû keynera xo jî bida to ; ti niyarê ca, e do sereyê to piro da (ci kera).

- Şartê xo vaje, padîşayê mi,şartê to çiçi yo ?

- Şartê mi, ti do şirê Padîşayê Welatê Semsûrî (Adiyaman) di çîyê biyarêey sere di û pey di bîrê.

- Padîş ayê mi, ş artê to no yo ? No mi rê zey nan û awa wo. Şima do jîwelatî miyan di kamcî tişk gird o, şima do ey biyarê ci kerê, posteyê ci vejê,her mûyêda ciya sazê girê dê ew şima do mûyan hewt rengana boya kerê. Edo ey xo ra da, wexto ey miyan di xo bilûna, hergi mûyêda ci ra vengê dobivijîyo.

91

Page 94: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- Hendê panj rojan miyan di ez ey kena peyda û to rê kena hadre.- Panj rojî tepeya ez yena, ti bewnî mi bahdo çiçî ardo ey sere di.Lajek dano piro şino keydê xo. Padîşah veng dano wezîrî:- Wezîr, merdimanê xo bfrişi wa bewnîyê welat di kamcî tişk gird, qoçin

û mûyin o, ey bigîrê biyarê.Wezîr merdiman rişeno, kamcî tişk gfrd, qoçin û mûyin o gêno ano,

hergi mûyêda ciya mûrekê girê dano, saz keno pa ew hewt rengana boyakeno û xembilneno (xemilneno).

Lajek panj rojî tepeya yeno, winêno postê tişkî hadre yo. Dano xo rawinêno goreyê ci yo. Wexto ki xo miyan di lûneno, hergi mûyêda ci ravengê vijêno. Lajek vano :

- Bol û bol weş biyo.Xo ra vejeno, keno tewreyê miyan, verê xo dano Welatdê Semsûr'î, şino

Semsûr. Semsûr di çend altûnî dano 'eskerî rê, 'esker ci beno zeredê saray.Wija di jî çend altûnî dano laladê Padîşahî, lala ci beno odedê Padîşahî.Odedê Padîşay di xo nimneno. Wexto ki Padîşah keno bîro rakewo, wextoposteyê tişkî dano xo ra û xo nimneno. Winêno Padîşah ame, çinayê xo vet,keno cadê xo kewo, lajek finê ra vano : "himm. . .him. . . " û vijêno. Padîş ahkeno biqîjo, destê xo dano fekdê Padîş ay ser, vano :

- Meqîj ! Ez Ezraîl a, ez dostê to ya, xo melûni !

- Ti yê mi ra çiçî wazenê ?

- Ez ameya ganê to bigîra, wextê to biyo pfrr.- Senî beno, mi dostanê xo ra helaley nêwaşti ?

- Şartêdê mi esto, ti biyarê ca, e do to rê rojê derg kera.- Vaje, şartê to çiçî yo ?

- Ti do kesî rê çîyê nêvajê, ti vajê se e do winî rezîleya ganê to bigîran, tido dinya di rezîl û ruswa bê.

- Ez kesî rê çîyê nêvana.- Ti do goreyê xo serajeyê (tabûtê) virajê, wa kilîtkerda bo, e do şan di

bîra to miyan kera bigîra bera ortedê cennetî di rona. Heta ş an dostandê xora helaley biwazi, kiş ta mi ra kesî rê qal meki.

- Wa bo, kesî rê çîyê nêvana, e do seraje jî xo rê viraja (viraza).Lajek dano piro şino. Beno ê meşterî, Padîşah xo rê serajeyê danö

viraşteni. Dostandê xo rê, keydê xo rê vano :

- Mi rê helal kerê, girweyê dinyay belî nêbeno, beno ki ez bimira.Vanê :

- Sebî to, no helaley, no merg kotî ra vijya ?

- Girweyê Ellay beli nêbeno, hend bewnî ki kes finê ra merd, ke dowexto pêrini kotî pêsero bivîno ?

92

- Hendê panj rojan miyan di ez ey kena peyda û to rê kena hadre.- Panj rojî tepeya ez yena, ti bewnî mi bahdo çiçî ardo ey sere di.Lajek dano piro şino keydê xo. Padîşah veng dano wezîrî:- Wezîr, merdimanê xo bfrişi wa bewnîyê welat di kamcî tişk gird, qoçin

û mûyin o, ey bigîrê biyarê.Wezîr merdiman rişeno, kamcî tişk gfrd, qoçin û mûyin o gêno ano,

hergi mûyêda ciya mûrekê girê dano, saz keno pa ew hewt rengana boyakeno û xembilneno (xemilneno).

Lajek panj rojî tepeya yeno, winêno postê tişkî hadre yo. Dano xo rawinêno goreyê ci yo. Wexto ki xo miyan di lûneno, hergi mûyêda ci ravengê vijêno. Lajek vano :

- Bol û bol weş biyo.Xo ra vejeno, keno tewreyê miyan, verê xo dano Welatdê Semsûr'î, şino

Semsûr. Semsûr di çend altûnî dano 'eskerî rê, 'esker ci beno zeredê saray.Wija di jî çend altûnî dano laladê Padîşahî, lala ci beno odedê Padîşahî.Odedê Padîşay di xo nimneno. Wexto ki Padîşah keno bîro rakewo, wextoposteyê tişkî dano xo ra û xo nimneno. Winêno Padîşah ame, çinayê xo vet,keno cadê xo kewo, lajek finê ra vano : "himm. . .him. . . " û vijêno. Padîş ahkeno biqîjo, destê xo dano fekdê Padîş ay ser, vano :

- Meqîj ! Ez Ezraîl a, ez dostê to ya, xo melûni !

- Ti yê mi ra çiçî wazenê ?

- Ez ameya ganê to bigîra, wextê to biyo pfrr.- Senî beno, mi dostanê xo ra helaley nêwaşti ?

- Şartêdê mi esto, ti biyarê ca, e do to rê rojê derg kera.- Vaje, şartê to çiçî yo ?

- Ti do kesî rê çîyê nêvajê, ti vajê se e do winî rezîleya ganê to bigîran, tido dinya di rezîl û ruswa bê.

- Ez kesî rê çîyê nêvana.- Ti do goreyê xo serajeyê (tabûtê) virajê, wa kilîtkerda bo, e do şan di

bîra to miyan kera bigîra bera ortedê cennetî di rona. Heta ş an dostandê xora helaley biwazi, kiş ta mi ra kesî rê qal meki.

- Wa bo, kesî rê çîyê nêvana, e do seraje jî xo rê viraja (viraza).Lajek dano piro şino. Beno ê meşterî, Padîşah xo rê serajeyê danö

viraşteni. Dostandê xo rê, keydê xo rê vano :

- Mi rê helal kerê, girweyê dinyay belî nêbeno, beno ki ez bimira.Vanê :

- Sebî to, no helaley, no merg kotî ra vijya ?

- Girweyê Ellay beli nêbeno, hend bewnî ki kes finê ra merd, ke dowexto pêrini kotî pêsero bivîno ?

92

Page 95: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Herkesî ra helaley wazeno û serajeyî xo ano odedê xo keno hadre. Benoşan, lajek fina kewno postedê xo miyan, yeno. Finî na kişta, finî a kişta xoşaneno, lûneno, hergi mûyê ra vengê vijêno. Lajek vano :

- Padîş ah ti hadre yê ?

- Ez hadre ya.- Emfr bidi wa paytona to biyarê odedê to ver, wa kes paytoni heti

nêmano, ez paytoni ramena !

Padîşah xeberi rişeno, peytona ci anê odedê ci vera vindanenê.- Padîşayê mi, serajedê (tabûtdê) xo miyan kewi !

Padîşah kewno serajî miyan, lajek keno kilît, erzeno xo doşî, ano barkeno paytoni, verê xo dano welatdê xo.

Yeno nezdîyê welatdê xo, Yeno nezdîyê welatê xo, padîşahê xo rêxeberi rişeno, vano :

- Herkesî meydano gird di arê ki pê ser, hîri sa'tî tepeya ez'o wija di.Rayo Padîş ay rê vano :

- Padîş ah, bewnî ez'o to ana nezdîdê cennetî, wexto ki ez to rê çiçî vana tijî ey biki !

- Wa bo.Padîşahê welatdê lajekî, herkesî meydan di arê keno pê ser. Hîri sahafî

tepeya lajek Padîşay ano, ortedê meydanî di ronano, vano :

- Ey Padîşah, ti yê newe ortedê cennetî dir ê, e do gamna kilîtî akera. Tinewe zey herî biziri !

Padîşah zey herî zireno. Lajek vano :

- Ey Padîş ah zey gay biqori !

Padîşah zey gay qoreno. Lajek vano :

- Ey Padîş ah zey kutikî bilawi.Padîşah, zey kutikî laweno. Lajek kilîtî akeno, vano :

- Ey Padîşayê minê Padîşayan, serajî miyan ra bivijî, ti yê newe ortedêcennetî dir ê !

Padîşah vfjêno, corşmeyê xo winêno ki çi bewnîyo. Çi cennet o, çi hal o; Welatê Padîşayê bînî yo û mîlleta eya kom bîya. Padîşayo bîn veyn dano :

Ey Padîşayê mi, bewnî mi ra, welzînyayo ki welatê mi di vijyayo, o yo toheti. Bewnî çi rezîley ardi to sere di, welzînyayê mi kesî wina keno rezîl ûruswa, ti deha mi rê şenê lome kerê ?

Lajek vano :

- Ma kesî nêkişenê, ma kesî kenê rezîl û verdanê, bivijî, şorî, to rê oxirbo!

Padîşah vijêno, şino. Riyê ci nêtepşeno şiro welatdê xo, rayo xo kişeno.Padîşahê welatdê lajekî, lajek û keynerda xo rê çewres roj çewres şewî

veyve keno. Mî, bizî, gay, devey ci keno, qewm û mîlleta ci mfrdîya xo goşt

93

Herkesî ra helaley wazeno û serajeyî xo ano odedê xo keno hadre. Benoşan, lajek fina kewno postedê xo miyan, yeno. Finî na kişta, finî a kişta xoşaneno, lûneno, hergi mûyê ra vengê vijêno. Lajek vano :

- Padîş ah ti hadre yê ?

- Ez hadre ya.- Emfr bidi wa paytona to biyarê odedê to ver, wa kes paytoni heti

nêmano, ez paytoni ramena !

Padîşah xeberi rişeno, peytona ci anê odedê ci vera vindanenê.- Padîşayê mi, serajedê (tabûtdê) xo miyan kewi !

Padîşah kewno serajî miyan, lajek keno kilît, erzeno xo doşî, ano barkeno paytoni, verê xo dano welatdê xo.

Yeno nezdîyê welatdê xo, Yeno nezdîyê welatê xo, padîşahê xo rêxeberi rişeno, vano :

- Herkesî meydano gird di arê ki pê ser, hîri sa'tî tepeya ez'o wija di.Rayo Padîş ay rê vano :

- Padîş ah, bewnî ez'o to ana nezdîdê cennetî, wexto ki ez to rê çiçî vana tijî ey biki !

- Wa bo.Padîşahê welatdê lajekî, herkesî meydan di arê keno pê ser. Hîri sahafî

tepeya lajek Padîşay ano, ortedê meydanî di ronano, vano :

- Ey Padîşah, ti yê newe ortedê cennetî dir ê, e do gamna kilîtî akera. Tinewe zey herî biziri !

Padîşah zey herî zireno. Lajek vano :

- Ey Padîş ah zey gay biqori !

Padîşah zey gay qoreno. Lajek vano :

- Ey Padîş ah zey kutikî bilawi.Padîşah, zey kutikî laweno. Lajek kilîtî akeno, vano :

- Ey Padîşayê minê Padîşayan, serajî miyan ra bivijî, ti yê newe ortedêcennetî dir ê !

Padîşah vfjêno, corşmeyê xo winêno ki çi bewnîyo. Çi cennet o, çi hal o; Welatê Padîşayê bînî yo û mîlleta eya kom bîya. Padîşayo bîn veyn dano :

Ey Padîşayê mi, bewnî mi ra, welzînyayo ki welatê mi di vijyayo, o yo toheti. Bewnî çi rezîley ardi to sere di, welzînyayê mi kesî wina keno rezîl ûruswa, ti deha mi rê şenê lome kerê ?

Lajek vano :

- Ma kesî nêkişenê, ma kesî kenê rezîl û verdanê, bivijî, şorî, to rê oxirbo!

Padîşah vijêno, şino. Riyê ci nêtepşeno şiro welatdê xo, rayo xo kişeno.Padîşahê welatdê lajekî, lajek û keynerda xo rê çewres roj çewres şewî

veyve keno. Mî, bizî, gay, devey ci keno, qewm û mîlleta ci mfrdîya xo goşt

93

Page 96: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

û tirşik wenê. Lajek û keynerda xoya jewjineno (zewecneno) û lajekîherûnda xo di keno padîşah.

Istanika mi tiya di geyrê dik bi dik, şî mîzî ver dê birakosan pirniki (*)

(*) Na istaniki (estaneki) çorşmeyê Sûk (Sîwêregi) û çorşmeyê Gergerî de yenavateni.

94

û tirşik wenê. Lajek û keynerda xoya jewjineno (zewecneno) û lajekîherûnda xo di keno padîşah.

Istanika mi tiya di geyrê dik bi dik, şî mîzî ver dê birakosan pirniki (*)

(*) Na istaniki (estaneki) çorşmeyê Sûk (Sîwêregi) û çorşmeyê Gergerî de yenavateni.

94

Page 97: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

BEY*

*E1Î Eşrcf Dervîşyan

Roşan hêdî hêdî ameynî. Ebi vengbê mirîçikanê serê dêsan ameyaî.Ameynî û kujê oda maya derdêni ra nişönî.

Pîlan ra zaf ver, ma bûya roşanî girewtînîme. Hewa zeki hîna pîzeveşnbîynî. Hinî lingê mayê viranî lastikanê ma miyan di nêcemediyaynê. Aşûra(**) xo reydi qaşikê firtiqalan ardînî. Qaşikê hinaran ardînî. Cemedê kiştaAşûra heliyaynî. Zivl û zebali binê vewri ra teber kewtînî û pisîngî di kiştîdi şîynê, na'waynê, zerra merdîmî helnaynê.

Soba mektebî hinî nêveşnaynî. Kûçan di hinî vewri çinêbî. Linc û lêzibî. Herunda vewri di varan ameynî. Ma hîy bîynîme labrê ma serd nêbi.

Roşan ameynî û goşey dêsan ra, kinarê sewzîyanê newe zîladayan raniştînî. Roşan ameynî û xebera ameyîşê xo ebi buxo ki dêsanê hîyan ser raweriştînî, daynî ma.

Verî, ma bawer nêkerdnîme ki roşan yeno. Labrê yew roj nimajî (şefaqî)ma ki amey hewş ow ma waşt ki zey timoyini, vewra serê hewzi ser ra xobisurriknîme, nişka ra ma hewzi ro şîyme war. Ma zanaynîme ki hinî roşanamewo, vewra hewzi bin ra helnaya, cora hewzi ma hetanî naki devistinê xomiyan ow ma xapênaynî.

Ebi halê hetanî naki hîybiyayîşê xo, ma hêdikî şîynîme oda ow pey perdîra tersî û lerzi reydi ma xo marda xo nawitînî me ki halê ma bivîno.

Serdî û tersî ver ma lerziyaynîme. Tersî ma ney ra bi: nêbo ki Bawofahm bikero. Ow na Dayêya belengazi bî ki şalwarê ma vurinaynî(bedelnaynî), kişta bîni ra zî nequsî hêta ma di tadaynî û destê xo daynî xoser ro.

Ma lerziyaynîme, cadê xonê tewayî û kewobiyayî rê 'ecêb mendînîme ûma çizzî û nalîya xo dekerdînîme pîzedê xo. Demew ki ma jan û ezêfî verxo tê pirringnaynîme, Dayê bi xo zî pey nî halê ma dejaynî û pencurrî rîy xoro bîynî.

95

BEY*

*E1Î Eşrcf Dervîşyan

Roşan hêdî hêdî ameynî. Ebi vengbê mirîçikanê serê dêsan ameyaî.Ameynî û kujê oda maya derdêni ra nişönî.

Pîlan ra zaf ver, ma bûya roşanî girewtînîme. Hewa zeki hîna pîzeveşnbîynî. Hinî lingê mayê viranî lastikanê ma miyan di nêcemediyaynê. Aşûra(**) xo reydi qaşikê firtiqalan ardînî. Qaşikê hinaran ardînî. Cemedê kiştaAşûra heliyaynî. Zivl û zebali binê vewri ra teber kewtînî û pisîngî di kiştîdi şîynê, na'waynê, zerra merdîmî helnaynê.

Soba mektebî hinî nêveşnaynî. Kûçan di hinî vewri çinêbî. Linc û lêzibî. Herunda vewri di varan ameynî. Ma hîy bîynîme labrê ma serd nêbi.

Roşan ameynî û goşey dêsan ra, kinarê sewzîyanê newe zîladayan raniştînî. Roşan ameynî û xebera ameyîşê xo ebi buxo ki dêsanê hîyan ser raweriştînî, daynî ma.

Verî, ma bawer nêkerdnîme ki roşan yeno. Labrê yew roj nimajî (şefaqî)ma ki amey hewş ow ma waşt ki zey timoyini, vewra serê hewzi ser ra xobisurriknîme, nişka ra ma hewzi ro şîyme war. Ma zanaynîme ki hinî roşanamewo, vewra hewzi bin ra helnaya, cora hewzi ma hetanî naki devistinê xomiyan ow ma xapênaynî.

Ebi halê hetanî naki hîybiyayîşê xo, ma hêdikî şîynîme oda ow pey perdîra tersî û lerzi reydi ma xo marda xo nawitînî me ki halê ma bivîno.

Serdî û tersî ver ma lerziyaynîme. Tersî ma ney ra bi: nêbo ki Bawofahm bikero. Ow na Dayêya belengazi bî ki şalwarê ma vurinaynî(bedelnaynî), kişta bîni ra zî nequsî hêta ma di tadaynî û destê xo daynî xoser ro.

Ma lerziyaynîme, cadê xonê tewayî û kewobiyayî rê 'ecêb mendînîme ûma çizzî û nalîya xo dekerdînîme pîzedê xo. Demew ki ma jan û ezêfî verxo tê pirringnaynîme, Dayê bi xo zî pey nî halê ma dejaynî û pencurrî rîy xoro bîynî.

95

Page 98: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Labrê çiki bi. Nêbo ki Bawî fahm bikerdînî. Eke ma biveş aynîme, ekebikewtînîme û cay ma bişikiyaynê ow eke ma çî vîndî bikerdînîme; nêboBawî fahm bikerdînî. Ow na rênckêş a timoyini maya ma bî ki heme qahr ûqotikî bi vatişbê xo "antînî xo pîze".

Ow roş an enahewa ameynî.Dayê qandê ma hergû yewî yew çengê xelî yû mercî dekerdînî yew

eskura, tede (tey) hîy kerdînî ki zîl bidê. Hergû roj ma tira (ci)hewniyaynîme ow ma gûş daynîme cîfê xelî yû mercî:

-Pis... fis... pis... s...Şewan Dayê dest bi pînekerdiş kerdînî û pêrdê mi ra vatînî:- Zeki 'erd eşkara cîf bigîro, ha!Pêrê min zî zey kesê ki awka serdini ser ro bo, pey serey qelûna xo

çeney xo wumaynî û vafînî:- Ha. Ee, e gfrewto.Ow ma heme bêveng vindertînîme. Hindi bêveng vindertînîme ki hima

hima ma vengê sînî eşnewitfnîme:-Pis... fis... pis... s...Her şewi ma qumbaray xo berdînîme goşandê xo heti, tê şanaynîme, tfra

(ci ra) veng vetînîme. Ma waştînîme pey dêsandê xillikinanê qumbarayan ra,zeredê înan ra bewnîme. Ma xo bi xo ra vafînîme:

- Raşta çend biyê! Hima hima ki pir biya!Perey qumbara herkesî, qandê yê bi xo nêbî. Ganî serri di finî yewerî rê

cilî bierîniyaynê, kam o ki cilê yê herkesî vîşêr pînekerde bî.Şewan binê kursî di, erînayîşê cilan sero ma pê kewtînîme:Piçpiçê Ekber'î eşnawiyaynê ki vatînî:- Ez vana Esxer! Emser ê min o ha! biray mi:Ow Esxer'î tikê lebiyayîşî reydi vatînî:- Par ê to bî biray mi. Qey to vîr nîno. Emser ê min o, wazenî ma

pîneyanê xo bihûmarîme.Duma Ekber'î û Esxer'î dest pey kerdînî hûmaritînî, pey vîşeya pîneyanê

xo Esxer'î qezenc kerd, labrê fina zî piçpiç û witwitê înan eşnawiyaynê.- Piçpiçpiç. . . par. . . witwit. . . piçpiç. . .

- Witwit. . . pîne. . . witwit. . .

Duma, nişka kursi pêt têşaniya û vengê xirrî yû pufîya kesê ki gilba yêbişidiyo ameynî. Dayê qîjaynî:

- Ya Hezretê 'Ebbas yewbînan xeneqna!Bawî, ebi yew nunçika ki leheyfî serra daynî Ekber û Esxer'î ro witwit

bfrnaynî.

****

96

Labrê çiki bi. Nêbo ki Bawî fahm bikerdînî. Eke ma biveş aynîme, ekebikewtînîme û cay ma bişikiyaynê ow eke ma çî vîndî bikerdînîme; nêboBawî fahm bikerdînî. Ow na rênckêş a timoyini maya ma bî ki heme qahr ûqotikî bi vatişbê xo "antînî xo pîze".

Ow roş an enahewa ameynî.Dayê qandê ma hergû yewî yew çengê xelî yû mercî dekerdînî yew

eskura, tede (tey) hîy kerdînî ki zîl bidê. Hergû roj ma tira (ci)hewniyaynîme ow ma gûş daynîme cîfê xelî yû mercî:

-Pis... fis... pis... s...Şewan Dayê dest bi pînekerdiş kerdînî û pêrdê mi ra vatînî:- Zeki 'erd eşkara cîf bigîro, ha!Pêrê min zî zey kesê ki awka serdini ser ro bo, pey serey qelûna xo

çeney xo wumaynî û vafînî:- Ha. Ee, e gfrewto.Ow ma heme bêveng vindertînîme. Hindi bêveng vindertînîme ki hima

hima ma vengê sînî eşnewitfnîme:-Pis... fis... pis... s...Her şewi ma qumbaray xo berdînîme goşandê xo heti, tê şanaynîme, tfra

(ci ra) veng vetînîme. Ma waştînîme pey dêsandê xillikinanê qumbarayan ra,zeredê înan ra bewnîme. Ma xo bi xo ra vafînîme:

- Raşta çend biyê! Hima hima ki pir biya!Perey qumbara herkesî, qandê yê bi xo nêbî. Ganî serri di finî yewerî rê

cilî bierîniyaynê, kam o ki cilê yê herkesî vîşêr pînekerde bî.Şewan binê kursî di, erînayîşê cilan sero ma pê kewtînîme:Piçpiçê Ekber'î eşnawiyaynê ki vatînî:- Ez vana Esxer! Emser ê min o ha! biray mi:Ow Esxer'î tikê lebiyayîşî reydi vatînî:- Par ê to bî biray mi. Qey to vîr nîno. Emser ê min o, wazenî ma

pîneyanê xo bihûmarîme.Duma Ekber'î û Esxer'î dest pey kerdînî hûmaritînî, pey vîşeya pîneyanê

xo Esxer'î qezenc kerd, labrê fina zî piçpiç û witwitê înan eşnawiyaynê.- Piçpiçpiç. . . par. . . witwit. . . piçpiç. . .

- Witwit. . . pîne. . . witwit. . .

Duma, nişka kursi pêt têşaniya û vengê xirrî yû pufîya kesê ki gilba yêbişidiyo ameynî. Dayê qîjaynî:

- Ya Hezretê 'Ebbas yewbînan xeneqna!Bawî, ebi yew nunçika ki leheyfî serra daynî Ekber û Esxer'î ro witwit

bfrnaynî.

****

96

Page 99: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Yew roj ma dormarey yewbînan di ronişfîme. Ma qumbarey ardê. Dayêzî ê xo ardi. Çeher teney qumberey bî, Dayê pey qedum şikitê. Çend gilangîperey yînî hûmaritê. Duma ebi şik mi ra hewniyay. Perey mi ê hemînî rakemêr bî. Ez bander bîybiyo ki kes senêwa peran qumbara ra vejeno. Şayîdekewti ma. Milûleya timoyina ki zey yew vîya layê sîyay her gamilewandê Dayê ra bî, hinî nêmendibî. Perey dekerdî pilêşê çarşefa xo ow mapîya çarşu.

Ca'de çendi rind bi! Dikanê ki kilîncey tede pewjiyaynê. Çi bûyê weşî!Kilîncey ruwenê kelî, reng bi reng şekerî, tirş û şîrinî, vilînce. Mi xo pîzedivatînî:

- Eke ez gird biyo, bi namebê Hûmay ez ganî peranê xo hemînî bido peykilîncanê ruwenê kelî bigîro. Mi Ekber'î ra va:

- Eke ti gfrd bibî, ti peranê xo se kenî?- Ez dano pey tirş û şîrin gêno. Bi namebê îmam Rizay ez ganî her şewi

şêro sînema. Hergû şewi.Awka ki fek di ameynî tiro kerdînî û hefî ra zî letey nanîyo ki xo di ard

bi, gaz kerdînî. Mi ra persa:- Raş ta ma key gird benîme?Miva:- Merdfm ganî zaf çî biwero ki lezi gird bibo.Ekber'î bi bêhêvîyey va:- Eke wina wo ma caran gird nêbenîme. Ay dayê ay!

***

Ma dikanê çakêt û pontoran resaybîme, Dayê wayirê dikanî di qiseykerd û Esker yê nawit.

Dikandar hindi bi dîqqet Esker'î ra hewniyanî ki to vatînî qey yewheybano yabanî diyo. Weş hewniyayîşî ra pey yew kişta dikanî ra yewşeyta barî kaş kerdi ow citey çakêt û pontorîdê wirdêkî cordê dikandê xo raronay.

Eskerî ebi ardimê Dayê, çakêt û pontorî xo ra day û di hîrê nunçikî zîDayê ra wardî. Gocagê yê ki tavistî, zeki Ekber qirrika yê bigîro bişidêno,xfrrî yê ra amey.

Dayê rîy xo tada dikandarî va:- Biray mi, no zaf teng o û weş zî niyo. Yewna biyare. Nika do leyîrê

mi bixeneqno.Wayîrê dikanî, rayna cilî seredê şeyta xo ra kerdî, leqnay, heö ra çilana

xona pîsi pey estîyê xo esteriti ow cor ra citeyna cilî ronay.

97

?v v

Yew roj ma dormarey yewbînan di ronişfîme. Ma qumbarey ardê. Dayêzî ê xo ardi. Çeher teney qumberey bî, Dayê pey qedum şikitê. Çend gilangîperey yînî hûmaritê. Duma ebi şik mi ra hewniyay. Perey mi ê hemînî rakemêr bî. Ez bander bîybiyo ki kes senêwa peran qumbara ra vejeno. Şayîdekewti ma. Milûleya timoyina ki zey yew vîya layê sîyay her gamilewandê Dayê ra bî, hinî nêmendibî. Perey dekerdî pilêşê çarşefa xo ow mapîya çarşu.

Ca'de çendi rind bi! Dikanê ki kilîncey tede pewjiyaynê. Çi bûyê weşî!Kilîncey ruwenê kelî, reng bi reng şekerî, tirş û şîrinî, vilînce. Mi xo pîzedivatînî:

- Eke ez gird biyo, bi namebê Hûmay ez ganî peranê xo hemînî bido peykilîncanê ruwenê kelî bigîro. Mi Ekber'î ra va:

- Eke ti gfrd bibî, ti peranê xo se kenî?- Ez dano pey tirş û şîrin gêno. Bi namebê îmam Rizay ez ganî her şewi

şêro sînema. Hergû şewi.Awka ki fek di ameynî tiro kerdînî û hefî ra zî letey nanîyo ki xo di ard

bi, gaz kerdînî. Mi ra persa:- Raş ta ma key gird benîme?Miva:- Merdfm ganî zaf çî biwero ki lezi gird bibo.Ekber'î bi bêhêvîyey va:- Eke wina wo ma caran gird nêbenîme. Ay dayê ay!

***

Ma dikanê çakêt û pontoran resaybîme, Dayê wayirê dikanî di qiseykerd û Esker yê nawit.

Dikandar hindi bi dîqqet Esker'î ra hewniyanî ki to vatînî qey yewheybano yabanî diyo. Weş hewniyayîşî ra pey yew kişta dikanî ra yewşeyta barî kaş kerdi ow citey çakêt û pontorîdê wirdêkî cordê dikandê xo raronay.

Eskerî ebi ardimê Dayê, çakêt û pontorî xo ra day û di hîrê nunçikî zîDayê ra wardî. Gocagê yê ki tavistî, zeki Ekber qirrika yê bigîro bişidêno,xfrrî yê ra amey.

Dayê rîy xo tada dikandarî va:- Biray mi, no zaf teng o û weş zî niyo. Yewna biyare. Nika do leyîrê

mi bixeneqno.Wayîrê dikanî, rayna cilî seredê şeyta xo ra kerdî, leqnay, heö ra çilana

xona pîsi pey estîyê xo esteriti ow cor ra citeyna cilî ronay.

97

?v v

Page 100: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Rengê nê çaket û pontoran weş nêbi. Zera Esxerî nêwaştînî ki maeniyan dey rî (ci rî) bierînîme. Wextano ki Dayê çakêt pfra da, Esxerî xokişta na. Destê xo esti ra nêkerd. Polê xo zaf vîşî berz kerdbi. Herçiqas kiDayê ebi zor polê yê nimiz kerdînî, Esxer'î fina polê xo berz kerdînî. Di-hîrêteney nunçikî Dayê ra wardî. Dayê nunçiki reydi pêt daynî polê Esxerîyêberz kerdî ro. Herdi polê yê ameynê raştê yewbînan, labrê hewna zey verîyew polê yê berz bîynî. Esxerî meşka xo va kerdînî ki gocagê yê tanêfînîyê, hima gocaga peyeni nêpadaybî ki xirrî yê ra ameynî.

Waştişê Dayê sero, na cita zî vurînay. Min û Ekber ma binê çiman radikan ra hewniyaynîme. Çi çakêt û pontorê weşî. Goreba mi, gorebaEkber'î. Zewbîna cenî zî qeçekandê xo reydi amey bê ki cilan bierînê.

Nişka ra waqî dekewti Ekber'î. Waqîda asarêni ki ze biveşo yan zîdemaşkul pede do. Herkes nerehet bi. Destê dikandarî lerziyay ow yewçakêt cordê dikanî ra yê ser ro gina. Tersî reydi ma heta Ekber'î ra şîyme.Fahm bi ki qeçekan ra yewerî firset ra îstîfade kerd bi ow gazî day bî nanîro ki Ekber'î dest dir o. Ma va qey destê yê gaz kerdo labrê ney, gazi day bînanê yê tena ro.

Gewz ay qeçekî ra nêmendbi, recefiyaynî, vinderte bi ow zor-çiqiyamnan cawitînî. Mara yê hima hêrsî reydi yew lekmati pa visti û alişka yêyazerdi kerdi zey yew gula suri. Dima piro bî o girewt da 'erro, ş alê gedî acêrday ow ebi dindanan hêta yê ya sipî û bêgûnî gaz kerdi. Dayê qahrî reydicenêki ro qîrray:

- Çirê ti dana qeçekî ro maya mi? Cay kafirey kerda? 'Eyb tede çino.Duma vera xo Ekberl kerdi ki no sehne ra tersa bi û hêrsî reydi va:- Tufi bi to bêro! Hey nankor! Çi ciriya! Goştê ganê to ward?Cenêki qeçekdê xo ro qîrray:- Gidî parseko veyşan! Ez meşka to parçe kena. La ku şan di pîy to nêro

keye. Wa tîra sûrkerda meşkda to ra kero.Pfranê nanî ebi alîya fekî ra, bindê paşkilî di pa'çol bibi.Hermele nişt û bi raya diyini waştişbê Dayê, yew cita çakêt û pontoranê

bînan corê dikanî ra roniyay. Munasib bî. Ma ageyrayme keye.

***

Ma çakêt û pontorî dêsê oda ra leqnayme. Esxer se'etê di di gilangî şisendoqa werdîkeka ma bindê xo nay û tanekê çakêtê xo sa'nay. Hetana kişewi zî demewo ki ma heme hewn di bîme fek çakêt û pontoranê xo ra veranêda. Yew parçey qaxidî tanekandê xo ra yewi di dîybi ki tede nuşte bi"36". Ekber'î ay qaxid yê ra tirawit ow çend rojî yê sero da'wa bî.

98

Rengê nê çaket û pontoran weş nêbi. Zera Esxerî nêwaştînî ki maeniyan dey rî (ci rî) bierînîme. Wextano ki Dayê çakêt pfra da, Esxerî xokişta na. Destê xo esti ra nêkerd. Polê xo zaf vîşî berz kerdbi. Herçiqas kiDayê ebi zor polê yê nimiz kerdînî, Esxer'î fina polê xo berz kerdînî. Di-hîrêteney nunçikî Dayê ra wardî. Dayê nunçiki reydi pêt daynî polê Esxerîyêberz kerdî ro. Herdi polê yê ameynê raştê yewbînan, labrê hewna zey verîyew polê yê berz bîynî. Esxerî meşka xo va kerdînî ki gocagê yê tanêfînîyê, hima gocaga peyeni nêpadaybî ki xirrî yê ra ameynî.

Waştişê Dayê sero, na cita zî vurînay. Min û Ekber ma binê çiman radikan ra hewniyaynîme. Çi çakêt û pontorê weşî. Goreba mi, gorebaEkber'î. Zewbîna cenî zî qeçekandê xo reydi amey bê ki cilan bierînê.

Nişka ra waqî dekewti Ekber'î. Waqîda asarêni ki ze biveşo yan zîdemaşkul pede do. Herkes nerehet bi. Destê dikandarî lerziyay ow yewçakêt cordê dikanî ra yê ser ro gina. Tersî reydi ma heta Ekber'î ra şîyme.Fahm bi ki qeçekan ra yewerî firset ra îstîfade kerd bi ow gazî day bî nanîro ki Ekber'î dest dir o. Ma va qey destê yê gaz kerdo labrê ney, gazi day bînanê yê tena ro.

Gewz ay qeçekî ra nêmendbi, recefiyaynî, vinderte bi ow zor-çiqiyamnan cawitînî. Mara yê hima hêrsî reydi yew lekmati pa visti û alişka yêyazerdi kerdi zey yew gula suri. Dima piro bî o girewt da 'erro, ş alê gedî acêrday ow ebi dindanan hêta yê ya sipî û bêgûnî gaz kerdi. Dayê qahrî reydicenêki ro qîrray:

- Çirê ti dana qeçekî ro maya mi? Cay kafirey kerda? 'Eyb tede çino.Duma vera xo Ekberl kerdi ki no sehne ra tersa bi û hêrsî reydi va:- Tufi bi to bêro! Hey nankor! Çi ciriya! Goştê ganê to ward?Cenêki qeçekdê xo ro qîrray:- Gidî parseko veyşan! Ez meşka to parçe kena. La ku şan di pîy to nêro

keye. Wa tîra sûrkerda meşkda to ra kero.Pfranê nanî ebi alîya fekî ra, bindê paşkilî di pa'çol bibi.Hermele nişt û bi raya diyini waştişbê Dayê, yew cita çakêt û pontoranê

bînan corê dikanî ra roniyay. Munasib bî. Ma ageyrayme keye.

***

Ma çakêt û pontorî dêsê oda ra leqnayme. Esxer se'etê di di gilangî şisendoqa werdîkeka ma bindê xo nay û tanekê çakêtê xo sa'nay. Hetana kişewi zî demewo ki ma heme hewn di bîme fek çakêt û pontoranê xo ra veranêda. Yew parçey qaxidî tanekandê xo ra yewi di dîybi ki tede nuşte bi"36". Ekber'î ay qaxid yê ra tirawit ow çend rojî yê sero da'wa bî.

98

Page 101: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Esxerî vatînî qey ganî ay qaxid timo yê heti bo. Yewna parçey qaxidîpeyda kerd bi, sero nuşt bi "32" ow tanekda xo miyan na bi. Labrê no hînarind nêbi û Esxer timo maney geyraynî û Ekber'î ra lekmatî werdînî. Segilangî ra vîş êr tanekanê xo ra geyra.

***

Şewa roşani ebi bûya rizê şutî, ebi bûya ereqê guvdey keynekan ameynî.Ay şewan di vengê "ax" î ameynî. Vengê "ax" î zekiyew dara qoçikêra keycîranî bo ki vişkuwiyaynî. Vengê "ax" î zeki yew koyo pirr aw bo ki vewrayê heliyaynî bîynî aw ow zeki vengê "ax" î Dayê bo.

Vengê tewir bi tewfr patpatan û fîşekanê hewayîyan ki rengareng şewqdaynê, şewa şaristanî têmiyankewta kerdibî.

Şewa roşanî, qandê mi zaf zerşiktox bî.Ma yew kujê oda di roniştînîme. Bawî pêsero pêsero cixara antînî. Dayê

karê rojî ver beteliyaye bî, na heta a heta şîynî ameynî û riz vîjnaynî.

Bawo ma ra nêewniyaynî. Serey xo xo ver na bi. Timo paltoy xo eşrînîpolandê xo ser û kujê oda di cematkî roniştînî. Dexeriyaynî. Teberafuzeyanê qestikênan tarîyê asmênî di xêzî kaş kerdînê. Vengê qîrrî yûhermeley qeçekan berz bîynê. Min û Ekber û Esxerî ma hêdî hêdî ownimitikî xo antînîme pey camê pencera oda. Ma cîfê xo sêney xo di hefskerdînîme û pey camê pencera ra ma zêq tebera ewniyayîme. Ma xo xo vîrakerdînîme. Fuzeyanê qestikênan reydi serey ma ver bi asmên berz bîynî,zeki ma bi xo fuzey eyştbîme. Mi vatînî:

- Ay, ay estareyin ê min bi.Ekber'î keyfî reydi vatînî:- Ay yew zî ê min.Û Esxer yew fuzeyê bêestarîrê wayir vejiyaynî. Ma ay fuzeyanê

qestikênan sero şert kerdînîme ki tira kamî estareyin ê, kamî bêestare yê.Şertkerdiş aver şîynî. Qfê ma qefesê sêney ma ra vejiyaynî teber û nişka raBawo qirraynî, ma tersnaynê û waştînî ki ma pencera ra dûrî bikewîme.

Ma lezkanî ageyraynîme cadê xo, ebi vengê fîşekanê hewayîyan kirayanê dûrî ra çi nezdî çi dûrî ra ameynê û keyan û kuçan di teqaynê, mazerweş bîynîme.

***

99

Esxerî vatînî qey ganî ay qaxid timo yê heti bo. Yewna parçey qaxidîpeyda kerd bi, sero nuşt bi "32" ow tanekda xo miyan na bi. Labrê no hînarind nêbi û Esxer timo maney geyraynî û Ekber'î ra lekmatî werdînî. Segilangî ra vîş êr tanekanê xo ra geyra.

***

Şewa roşani ebi bûya rizê şutî, ebi bûya ereqê guvdey keynekan ameynî.Ay şewan di vengê "ax" î ameynî. Vengê "ax" î zekiyew dara qoçikêra keycîranî bo ki vişkuwiyaynî. Vengê "ax" î zeki yew koyo pirr aw bo ki vewrayê heliyaynî bîynî aw ow zeki vengê "ax" î Dayê bo.

Vengê tewir bi tewfr patpatan û fîşekanê hewayîyan ki rengareng şewqdaynê, şewa şaristanî têmiyankewta kerdibî.

Şewa roşanî, qandê mi zaf zerşiktox bî.Ma yew kujê oda di roniştînîme. Bawî pêsero pêsero cixara antînî. Dayê

karê rojî ver beteliyaye bî, na heta a heta şîynî ameynî û riz vîjnaynî.

Bawo ma ra nêewniyaynî. Serey xo xo ver na bi. Timo paltoy xo eşrînîpolandê xo ser û kujê oda di cematkî roniştînî. Dexeriyaynî. Teberafuzeyanê qestikênan tarîyê asmênî di xêzî kaş kerdînê. Vengê qîrrî yûhermeley qeçekan berz bîynê. Min û Ekber û Esxerî ma hêdî hêdî ownimitikî xo antînîme pey camê pencera oda. Ma cîfê xo sêney xo di hefskerdînîme û pey camê pencera ra ma zêq tebera ewniyayîme. Ma xo xo vîrakerdînîme. Fuzeyanê qestikênan reydi serey ma ver bi asmên berz bîynî,zeki ma bi xo fuzey eyştbîme. Mi vatînî:

- Ay, ay estareyin ê min bi.Ekber'î keyfî reydi vatînî:- Ay yew zî ê min.Û Esxer yew fuzeyê bêestarîrê wayir vejiyaynî. Ma ay fuzeyanê

qestikênan sero şert kerdînîme ki tira kamî estareyin ê, kamî bêestare yê.Şertkerdiş aver şîynî. Qfê ma qefesê sêney ma ra vejiyaynî teber û nişka raBawo qirraynî, ma tersnaynê û waştînî ki ma pencera ra dûrî bikewîme.

Ma lezkanî ageyraynîme cadê xo, ebi vengê fîşekanê hewayîyan kirayanê dûrî ra çi nezdî çi dûrî ra ameynê û keyan û kuçan di teqaynê, mazerweş bîynîme.

***

99

Page 102: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Roşan bi. Ma pîza girewt ow ma kutiş ward. Ma qumberey neweygirewtîme ow ma pabey serra ki yena vindertîme veynî dora kê ya.

Ehendi ki giraney çakêtê Esker'î sert bi darmarey milê (vileyê) yê surbibi.

Ta'fîl zaf lezi qediyaynî. Ma binê tanekanê xo ra geyraynîme, wurdiyêkilîncan, mûyan û gemari reydi tira (ci ra) vetînîme û hesreti reydi mawardînîme. Dayê, Esxerî rê girane deşt û milê yê birînbiyayîş ra xelesna.

Şewanê peyenan, ma roniştînîme lezi reydi dersê xo nuşrînîme û mabermaynîme. Bermi, qandê rojanê ki ma dest ra şîy bî, qandê şîriney ki hinîçinê bî, qandê ta'tîlê viyartî û qandê dersanê xonê nênuş teyan.

***

Newe ra şiyayîşê mektebî dest pey kerd. Kursî hinî miyanê oda di nêbi.Zeki ma çîyêk vîndî bikerîme. Pîy mi şewan yew kujê oda di roniştînî.Cfxara antînî û şîîrê Baba Tahîrê 'Uryanî wendînî.

Çend rojî bi ki Esxerl xo ma ra nimitînî. Nimitikî ameynî û şîynî, kesî dipêro nêdaynî, yarî nêkerdînî. Zeki yew kişta yê felc biyaye ba. Kitabê xoyew kişti ra tebîştînî û ameynî keye. Kesî nêzanaynî çakêtê xo kura (ça)ronano. Gewzê yê kewte, milûl bi, reng pa nêmendbi. Ma di hîna kemî qiseykerdînî. Di-hîrê finî Dayê vat bi wa gfraney çakêtê xo biyaro ki a bişuwa,labrê yê vat bi "giraney mi pak o".

Yew roj demewo ki ez mekteb ra ameynî keye, mi embazanê sinifdaEsxerî ra Huseyn dî.

Yê xo mi resna û ebi lezi lezi cîfgirewtişî reydi, lezkanî va:-Biray Esxerî! Ti zanî se bi Esxer'î?-Ney ez nêzano. Hîna lezi vaje, se biyo?Dormarey xo ewniya û yew vengê tikê vingvingkerdî reydi va:-Esxer'î yew beya girdi erînaya û dekerda tanekda xo. No yew hewte

wo ki taneka yê ra nêvejiyêna ow gama ki sinifi di şino textey siyay heti,yew kitab nê zî yew defterî xo dir beno ow taneka xo vera nano. Bey zafgird a. Gama ki sira sero roşeno kiştkanî roşeno wa pey qeçekê ki yê hetinerehet nêbî.

Zeki yew çî bidê mi ser ro. Vazdayîşî reydi ez şîyo keye mi Dayê ra va:-Bey tanekda Esxerl di menda ow nêvejiyêna. Dayê demeyki mi ra

ewniyay ow duma ki fahm kerd se biyo, nalî reydi va:-Axxx! Enka bey korî ra şiya tanekta ay beywerê kutikbavî?

100

Roşan bi. Ma pîza girewt ow ma kutiş ward. Ma qumberey neweygirewtîme ow ma pabey serra ki yena vindertîme veynî dora kê ya.

Ehendi ki giraney çakêtê Esker'î sert bi darmarey milê (vileyê) yê surbibi.

Ta'fîl zaf lezi qediyaynî. Ma binê tanekanê xo ra geyraynîme, wurdiyêkilîncan, mûyan û gemari reydi tira (ci ra) vetînîme û hesreti reydi mawardînîme. Dayê, Esxerî rê girane deşt û milê yê birînbiyayîş ra xelesna.

Şewanê peyenan, ma roniştînîme lezi reydi dersê xo nuşrînîme û mabermaynîme. Bermi, qandê rojanê ki ma dest ra şîy bî, qandê şîriney ki hinîçinê bî, qandê ta'tîlê viyartî û qandê dersanê xonê nênuş teyan.

***

Newe ra şiyayîşê mektebî dest pey kerd. Kursî hinî miyanê oda di nêbi.Zeki ma çîyêk vîndî bikerîme. Pîy mi şewan yew kujê oda di roniştînî.Cfxara antînî û şîîrê Baba Tahîrê 'Uryanî wendînî.

Çend rojî bi ki Esxerl xo ma ra nimitînî. Nimitikî ameynî û şîynî, kesî dipêro nêdaynî, yarî nêkerdînî. Zeki yew kişta yê felc biyaye ba. Kitabê xoyew kişti ra tebîştînî û ameynî keye. Kesî nêzanaynî çakêtê xo kura (ça)ronano. Gewzê yê kewte, milûl bi, reng pa nêmendbi. Ma di hîna kemî qiseykerdînî. Di-hîrê finî Dayê vat bi wa gfraney çakêtê xo biyaro ki a bişuwa,labrê yê vat bi "giraney mi pak o".

Yew roj demewo ki ez mekteb ra ameynî keye, mi embazanê sinifdaEsxerî ra Huseyn dî.

Yê xo mi resna û ebi lezi lezi cîfgirewtişî reydi, lezkanî va:-Biray Esxerî! Ti zanî se bi Esxer'î?-Ney ez nêzano. Hîna lezi vaje, se biyo?Dormarey xo ewniya û yew vengê tikê vingvingkerdî reydi va:-Esxer'î yew beya girdi erînaya û dekerda tanekda xo. No yew hewte

wo ki taneka yê ra nêvejiyêna ow gama ki sinifi di şino textey siyay heti,yew kitab nê zî yew defterî xo dir beno ow taneka xo vera nano. Bey zafgird a. Gama ki sira sero roşeno kiştkanî roşeno wa pey qeçekê ki yê hetinerehet nêbî.

Zeki yew çî bidê mi ser ro. Vazdayîşî reydi ez şîyo keye mi Dayê ra va:-Bey tanekda Esxerl di menda ow nêvejiyêna. Dayê demeyki mi ra

ewniyay ow duma ki fahm kerd se biyo, nalî reydi va:-Axxx! Enka bey korî ra şiya tanekta ay beywerê kutikbavî?

100

Page 103: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Mi ki mesela ya rê vate, Dayê hina vîşî hêrs bî. No hing di Esxero .

gewzkewte ame. Kitabê xo taneka xo vera nabi, ebi dexeriyayeyey silamda. Dayê va:

-'Eleykumsilam, 'egîtê mi biye taneka to bivîna.Esxer recefîya. Rengê yê hîna sipî bi û nişka berma.Ma çakêtê yê tira vet û koşey oda di rona. Vengê ma ki pêt vejiya, cîranê

ma, pîy Huseyn'î yo ki sinifa Esxer'î di bi, cenîya xo ra persa:-Na barrî yû çizzîya çî ya cenêkî?Canêki cewabê mêrdey xo da:-Ê hê, feqîro hima ti pey nêhesiyay! Bey tanekda çakêtê newî yê Esxerî

di menda. Yew hewte esto! Ti kura yî?

***

Şewi, giran, bêhal û veyşan, zey pêrê mi ameynî keye ow oda ma pirrkerdînî. Ma bêveng ronişte bîme, xumîya Aşûra û 'ew'ewa kutikan vîşêrveng nêvejiyaynî. Çakêtê Esxer'î ebi beya gfrdi ra ki miyanê tanekda yê dir,ma kinarê oda di rona bi. Pîy mi demew ki mesela fahm kerdi, çend raypêsero cixara anti. Xeberi day Dat Pîrl ki bêro. Dat Pîr û 'emcinî amey. Mabêveng yewbînan ro kurri kerdi.

Dat Pîr persa:-Se biyo, xeyro?Dayê ebi bêsu'udeya xo va:-Willay ti xeyr vînî. No yew hewte esto ki yew beya zaf girdi tanekta

çakêtê Esxerê nêbiyayî di menda.Dat Pîr, çakêt ra ki taneka yê zey yew rêşa girdi berz bîybî ewniya û

hêrsî reydi Esker'î ra va:-«Werrekîna bey loqera to miyan di bimendînî ow ma to ra pak

bibîynîme.» Ow dest pey kerd destî reydi a "rêşi" sa'nay.Min û Ekberl awa ki fekdê ma di ameybî ma tiro kerdi. Esxer yew kuj

di vinderte bi û recefiyaynî. Dayê vera xo yê kerdi û va:-Nika qinestey to zî şikito. Çira ti nêroşenî nêmende!Esxer yew kinar di ronişt û xo tê pirringna.Bawo gamî çakêt di xebetiya ow bêhêvîyey reydi Dat Pîrî ra va:-Anika senî beno? Weş niyo ki her roj ebi na "rêş" a hêta xo ra

şiro(şoro) mekteb. Şarî miyan di weş niyo.Dayê qahrî reydi va:-Der bigeyrê (Vera dê) wa hetanî peyniya serri no tewir şfro ki-wa

tewbe bikero.

101

Mi ki mesela ya rê vate, Dayê hina vîşî hêrs bî. No hing di Esxero .

gewzkewte ame. Kitabê xo taneka xo vera nabi, ebi dexeriyayeyey silamda. Dayê va:

-'Eleykumsilam, 'egîtê mi biye taneka to bivîna.Esxer recefîya. Rengê yê hîna sipî bi û nişka berma.Ma çakêtê yê tira vet û koşey oda di rona. Vengê ma ki pêt vejiya, cîranê

ma, pîy Huseyn'î yo ki sinifa Esxer'î di bi, cenîya xo ra persa:-Na barrî yû çizzîya çî ya cenêkî?Canêki cewabê mêrdey xo da:-Ê hê, feqîro hima ti pey nêhesiyay! Bey tanekda çakêtê newî yê Esxerî

di menda. Yew hewte esto! Ti kura yî?

***

Şewi, giran, bêhal û veyşan, zey pêrê mi ameynî keye ow oda ma pirrkerdînî. Ma bêveng ronişte bîme, xumîya Aşûra û 'ew'ewa kutikan vîşêrveng nêvejiyaynî. Çakêtê Esxer'î ebi beya gfrdi ra ki miyanê tanekda yê dir,ma kinarê oda di rona bi. Pîy mi demew ki mesela fahm kerdi, çend raypêsero cixara anti. Xeberi day Dat Pîrl ki bêro. Dat Pîr û 'emcinî amey. Mabêveng yewbînan ro kurri kerdi.

Dat Pîr persa:-Se biyo, xeyro?Dayê ebi bêsu'udeya xo va:-Willay ti xeyr vînî. No yew hewte esto ki yew beya zaf girdi tanekta

çakêtê Esxerê nêbiyayî di menda.Dat Pîr, çakêt ra ki taneka yê zey yew rêşa girdi berz bîybî ewniya û

hêrsî reydi Esker'î ra va:-«Werrekîna bey loqera to miyan di bimendînî ow ma to ra pak

bibîynîme.» Ow dest pey kerd destî reydi a "rêşi" sa'nay.Min û Ekberl awa ki fekdê ma di ameybî ma tiro kerdi. Esxer yew kuj

di vinderte bi û recefiyaynî. Dayê vera xo yê kerdi û va:-Nika qinestey to zî şikito. Çira ti nêroşenî nêmende!Esxer yew kinar di ronişt û xo tê pirringna.Bawo gamî çakêt di xebetiya ow bêhêvîyey reydi Dat Pîrî ra va:-Anika senî beno? Weş niyo ki her roj ebi na "rêş" a hêta xo ra

şiro(şoro) mekteb. Şarî miyan di weş niyo.Dayê qahrî reydi va:-Der bigeyrê (Vera dê) wa hetanî peyniya serri no tewir şfro ki-wa

tewbe bikero.

101

Page 104: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

'Emcinî vera xo taday Esxer'î va:-Hero ti hinda herî benî! Çi karê to bi bey bi, meşka to quli ba, qesebey

to to fek ra bêra!Dat Pîr'î va:-Yew kardî biyarênê vîno.Bawî va:-Ti wazenî se kerî? Ti ma rê girweyêna nêvejê?Dat Pîrî payî reydi va:-Ayo ki dest bi karê keno îllehim çî zano ki keno. îllehim ez do karê

bikero.'Emcinîya Pîrnazê amey va:-Ti çakêtî lajekî nêdirnî, bela serî ser di ameye.Dat Pîr zeki nêeşnawo, kardî Dayê ra girewti. Ebi recefiyayîşê destanbê

xo, kardî dekerdi taneki zerre. Zerdeya bey asay. Ma hemînî milê xo dergkerd, ewniyayme.

Dat Pîr'î nişka ra fek tira vera da, ma ra cigiriya, va:-Şima nêverdanê tikê roşneya çilay bêra?!Ow kardî kişta beya asaya ro kerdi, tiro cenay. Nişka ra kardî yê (ci)

dest ra seremetiyay û serey yay çakêt ra vejiya teber. . .

-Axxx. . .

No "ax" ê ma hemînî bi; Kardî yew kişta çekêtî dirnay bî.'Emcinî yew lepê xo reydi da Datoy ser ro. Dat Pîr sur bi.Bey vejiyay bî, labre çi fayde.

***

Ma heme hêvîşikite ronişte bîme. Dayê patafîzê pewtey sero kerdînî.Cenîya cîranê ma, serey xo berê oda ra derg kerd zere, va:

-Hûmay kenê, çakêtê Esxer'î se bi?Semedo ki gewzê ma kewte dî, bê ku pabey cewabî vindera, şî. Vengê

yay ameynî, mêrdey xo ra vatînî:-Ez vana qey na bey yînî rê bîy yew bela. Tikê cadê xo ra têgeyre, şo

vîyne hela se biyo, mêrdo!Ekber û Esxer yew kişti di roniştîbî û piçpiç kerdînê. Esxerî peynî di bey

xo dest vistibî.-Piçpiç. . . witwit. . . bey bey. . .

-B...piçpiç...Ekberî hêdî vatînî:

102

'Emcinî vera xo taday Esxer'î va:-Hero ti hinda herî benî! Çi karê to bi bey bi, meşka to quli ba, qesebey

to to fek ra bêra!Dat Pîr'î va:-Yew kardî biyarênê vîno.Bawî va:-Ti wazenî se kerî? Ti ma rê girweyêna nêvejê?Dat Pîrî payî reydi va:-Ayo ki dest bi karê keno îllehim çî zano ki keno. îllehim ez do karê

bikero.'Emcinîya Pîrnazê amey va:-Ti çakêtî lajekî nêdirnî, bela serî ser di ameye.Dat Pîr zeki nêeşnawo, kardî Dayê ra girewti. Ebi recefiyayîşê destanbê

xo, kardî dekerdi taneki zerre. Zerdeya bey asay. Ma hemînî milê xo dergkerd, ewniyayme.

Dat Pîr'î nişka ra fek tira vera da, ma ra cigiriya, va:-Şima nêverdanê tikê roşneya çilay bêra?!Ow kardî kişta beya asaya ro kerdi, tiro cenay. Nişka ra kardî yê (ci)

dest ra seremetiyay û serey yay çakêt ra vejiya teber. . .

-Axxx. . .

No "ax" ê ma hemînî bi; Kardî yew kişta çekêtî dirnay bî.'Emcinî yew lepê xo reydi da Datoy ser ro. Dat Pîr sur bi.Bey vejiyay bî, labre çi fayde.

***

Ma heme hêvîşikite ronişte bîme. Dayê patafîzê pewtey sero kerdînî.Cenîya cîranê ma, serey xo berê oda ra derg kerd zere, va:

-Hûmay kenê, çakêtê Esxer'î se bi?Semedo ki gewzê ma kewte dî, bê ku pabey cewabî vindera, şî. Vengê

yay ameynî, mêrdey xo ra vatînî:-Ez vana qey na bey yînî rê bîy yew bela. Tikê cadê xo ra têgeyre, şo

vîyne hela se biyo, mêrdo!Ekber û Esxer yew kişti di roniştîbî û piçpiç kerdînê. Esxerî peynî di bey

xo dest vistibî.-Piçpiç. . . witwit. . . bey bey. . .

-B...piçpiç...Ekberî hêdî vatînî:

102

Page 105: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

-Ez yew gazi tena dana piro, bi namebê Hûmay. Yew gazi tik û tena.Veng tikê bfriya û nişka ra waqî dekewti Esxerl. Ekberl bey reydi

engişta Esxerl zî gaz kerdibî.Bawî rê maney vejiyay û herdi (wurdî) mirda xo kutî, hintika yînî veti.

Fariskî ra tadayox : Malmîsanij

(*) bey: Lehça Kermanşahî di zî «bey» vajiyêno. Herçiqas ki Fariskî «bêh» vajiyênozî 'eslê na hîkaya di namey hîkaya «Bey» o.

benî : 'elî Eşref Dervîsyan, Abşûran, Tehran (?), Enteşaratê Yar Muhemed, çapêheftom 1358/1979, riper: 39-51

(**) Aşûra- : Namey Absûran ê mehellî yo. Abşûran yew çem o ki awa yê bûyin aû miyanê KermanşahA'î ra vêrena. Herdi kiştanê nî çemê awbûyinî di keyey estê.

103

-Ez yew gazi tena dana piro, bi namebê Hûmay. Yew gazi tik û tena.Veng tikê bfriya û nişka ra waqî dekewti Esxerl. Ekberl bey reydi

engişta Esxerl zî gaz kerdibî.Bawî rê maney vejiyay û herdi (wurdî) mirda xo kutî, hintika yînî veti.

Fariskî ra tadayox : Malmîsanij

(*) bey: Lehça Kermanşahî di zî «bey» vajiyêno. Herçiqas ki Fariskî «bêh» vajiyênozî 'eslê na hîkaya di namey hîkaya «Bey» o.

benî : 'elî Eşref Dervîsyan, Abşûran, Tehran (?), Enteşaratê Yar Muhemed, çapêheftom 1358/1979, riper: 39-51

(**) Aşûra- : Namey Absûran ê mehellî yo. Abşûran yew çem o ki awa yê bûyin aû miyanê KermanşahA'î ra vêrena. Herdi kiştanê nî çemê awbûyinî di keyey estê.

103

Page 106: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

EBI ZAZAKIHIKAYA"DUNYA GUZELÎ"*

Kurmancî ra tadayox : *UMERÊ 'ELÎArêkerdox : A.V. LE COQ

Wextê verê di, koliçî est bî. Di (du) lacekê xo, cenîda xo, mayênda xopîre est bî. Fuqare bî, her roj şîyê şalagê kolîyê xo ardîn bi di (du) quruşîn(qruşîn) rotîn, pey geçînmîş bîyê. Rojê ancîna şî bi kolîya, darê bfn di teyrêpera, şi bi herûne, akêndo dî, ak wedart, ame bi kê, ber(d) bi çarşû. Yahudîva :

-Nê akî bi mi de.Va:- Ez nêdana.Yahudî va :

- Ez seh quruş (qruş) bi to dî (dê).Va:- Ti (tu) bi min huwenî ?

(*) Dunya Guzelî : bi Tirld ya û ma'na ci "Rinda Dîna" ya."Eslê xo di sernuştey na hîkaya, yanî namewo ki A.V. Le Coq'î pa nawo winî yo :

Hîkayeö Dunya Guzelî Fî Lefzî Zaza.Umerê 'Elî (Omar ibn Alî : TJmer Lajê 'Eli), na hîkaya 15 ê şubata 1317/1902 di

Şam di Kurmanckî ra tadaya Dimilkî (Zazakî). A.V. Le Coq û Yusuf Efendî zî nuşta.Dima A.V. Le Coq*î 1903 di Berlin di çap kerda (b'ewnî : Kurdische Texte, gesammeltund herausgegeben vonA.V. Le Coq, Berlin, 1903, r.:63-65).

TJmerê "Elî (ci ra Xalo zî vanê), 'eşireta Kosan ra wo û 'eslê yê Çermûgij o. Dimaşiyo Şam di Mehela Salihîye di mendo. Wexto ki na hîkaya tadaya (tercume kerda),hewtay û heşt serre biyo.

Vernîya na hîkaya di ebi Almankî û Kurmanckî wina nuştewo :

Notiz des îbersetzers, Omar ibn Ali Kosa, gennant Xalo, ûber sich selbst, inKurmanci :

Ezji Oymaxa Kosan im, welatê nûn berê Çermûge, paşê rizq û neşîb bi emrê Xodê(Xwedê) çû ez hatim Şamê Şefîf, li Mehella Salihîyye rûdinim, salê min heftê û heşt(in).

104

EBI ZAZAKIHIKAYA"DUNYA GUZELÎ"*

Kurmancî ra tadayox : *UMERÊ 'ELÎArêkerdox : A.V. LE COQ

Wextê verê di, koliçî est bî. Di (du) lacekê xo, cenîda xo, mayênda xopîre est bî. Fuqare bî, her roj şîyê şalagê kolîyê xo ardîn bi di (du) quruşîn(qruşîn) rotîn, pey geçînmîş bîyê. Rojê ancîna şî bi kolîya, darê bfn di teyrêpera, şi bi herûne, akêndo dî, ak wedart, ame bi kê, ber(d) bi çarşû. Yahudîva :

-Nê akî bi mi de.Va:- Ez nêdana.Yahudî va :

- Ez seh quruş (qruş) bi to dî (dê).Va:- Ti (tu) bi min huwenî ?

(*) Dunya Guzelî : bi Tirld ya û ma'na ci "Rinda Dîna" ya."Eslê xo di sernuştey na hîkaya, yanî namewo ki A.V. Le Coq'î pa nawo winî yo :

Hîkayeö Dunya Guzelî Fî Lefzî Zaza.Umerê 'Elî (Omar ibn Alî : TJmer Lajê 'Eli), na hîkaya 15 ê şubata 1317/1902 di

Şam di Kurmanckî ra tadaya Dimilkî (Zazakî). A.V. Le Coq û Yusuf Efendî zî nuşta.Dima A.V. Le Coq*î 1903 di Berlin di çap kerda (b'ewnî : Kurdische Texte, gesammeltund herausgegeben vonA.V. Le Coq, Berlin, 1903, r.:63-65).

TJmerê "Elî (ci ra Xalo zî vanê), 'eşireta Kosan ra wo û 'eslê yê Çermûgij o. Dimaşiyo Şam di Mehela Salihîye di mendo. Wexto ki na hîkaya tadaya (tercume kerda),hewtay û heşt serre biyo.

Vernîya na hîkaya di ebi Almankî û Kurmanckî wina nuştewo :

Notiz des îbersetzers, Omar ibn Ali Kosa, gennant Xalo, ûber sich selbst, inKurmanci :

Ezji Oymaxa Kosan im, welatê nûn berê Çermûge, paşê rizq û neşîb bi emrê Xodê(Xwedê) çû ez hatim Şamê Şefîf, li Mehella Salihîyye rûdinim, salê min heftê û heşt(in).

104

Page 107: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Va:- Ez'o di sey quruş bi to dî.Ancîna va :

-Ti bi min huwenê ?

Nîhayet va :

- Panc (pac) sey quruş bi to dî.Kolîçî ewna va :

- Eke rast a bîya bide.Va ke "bide pera", panc sey quruş da bi ci. Ard ame xo rê xerc kerd.

Sebahna şî bi herûna akî, akê ancîna dî, ak girot ard da bi Yahudî bi pancsey quruş . Her roç (roc) akêndo xo ardî panc sey quruş day. Çend rocîcenîeki berd Yahudî rê panc sey quruş day û amên. Yahudî bi cenîekimiş ewrê xo kerd, va :

-Mêrdê to wa şoro herûna ako ki kenû herûna ey di bîrê bukolo, ba'dokesê dano bi teyrî ro urkmîş beno, ba'do şino bi cayêdo bîn aka keno.

Mêrde şino çale keneno, serê ci naxin nano teyrko bêro ak bukero agame gêno yeno bi kê, yem keno. Her roc akî keno. Koliçî mireno, Yahudîcenîeki rê vano :

- Teyrî sere ci ke.Cenêk vana :

- Rocê panc sey quruş ana.Yahudî vano :

- Ya ti ko sere ci kerî ya ez dewma nîna bi to het.Cenîeki serê ci kena, pur kena o girênena. Laceko kolîçî sere w bi zerî

wenû. Yahudî şew di yeno bi cenîeke het vano :

- Kanê teyr ?

Cenêk bado nana bi vera, vano :

- Kanê sere w bi zerî ?

Vana :

- Lacê mi werd.Vano :

- Teyrî jî bûre ! Ya ti ko lacekê bikişî, ya ez'o dewrna nêrî bi to het.Vana :

- Ez'o serê ci kerî.Dapîra laceka bi dizî laceka werzaynena bi şew remnena, vana :

- Maya to bi Yahudîya o ku ş ima bukiş o.Şînê sûkêna azêne Helebê roşenê. Laceko zerî werde roc di panc sey

quruş di piştinê xo di vîneno. Pîrika xo merena, vano :

- Werzê ma şime bi Stambol.Şînê, ray bi di bi dicay benê, beray zerî werda vano :

105

Va:- Ez'o di sey quruş bi to dî.Ancîna va :

-Ti bi min huwenê ?

Nîhayet va :

- Panc (pac) sey quruş bi to dî.Kolîçî ewna va :

- Eke rast a bîya bide.Va ke "bide pera", panc sey quruş da bi ci. Ard ame xo rê xerc kerd.

Sebahna şî bi herûna akî, akê ancîna dî, ak girot ard da bi Yahudî bi pancsey quruş . Her roç (roc) akêndo xo ardî panc sey quruş day. Çend rocîcenîeki berd Yahudî rê panc sey quruş day û amên. Yahudî bi cenîekimiş ewrê xo kerd, va :

-Mêrdê to wa şoro herûna ako ki kenû herûna ey di bîrê bukolo, ba'dokesê dano bi teyrî ro urkmîş beno, ba'do şino bi cayêdo bîn aka keno.

Mêrde şino çale keneno, serê ci naxin nano teyrko bêro ak bukero agame gêno yeno bi kê, yem keno. Her roc akî keno. Koliçî mireno, Yahudîcenîeki rê vano :

- Teyrî sere ci ke.Cenêk vana :

- Rocê panc sey quruş ana.Yahudî vano :

- Ya ti ko sere ci kerî ya ez dewma nîna bi to het.Cenîeki serê ci kena, pur kena o girênena. Laceko kolîçî sere w bi zerî

wenû. Yahudî şew di yeno bi cenîeke het vano :

- Kanê teyr ?

Cenêk bado nana bi vera, vano :

- Kanê sere w bi zerî ?

Vana :

- Lacê mi werd.Vano :

- Teyrî jî bûre ! Ya ti ko lacekê bikişî, ya ez'o dewrna nêrî bi to het.Vana :

- Ez'o serê ci kerî.Dapîra laceka bi dizî laceka werzaynena bi şew remnena, vana :

- Maya to bi Yahudîya o ku ş ima bukiş o.Şînê sûkêna azêne Helebê roşenê. Laceko zerî werde roc di panc sey

quruş di piştinê xo di vîneno. Pîrika xo merena, vano :

- Werzê ma şime bi Stambol.Şînê, ray bi di bi dicay benê, beray zerî werda vano :

105

Page 108: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- Ti bi na ray de şo, ez'o jî bi na ray de şorî.Jew ş inû bi Misir, jew jî ş inû bi Stambol. O ki sere werdo daxilê Misfrî

bî, Şahî Misirî merd bî. Teyrî Dewleti vera da, şî o ke sere werd bi ey sereysero anişt. Va : "Şaş bî., azmîş bî", tepîa berdi ver da, banê, numitî, teyr verada, ancîna ame bi lacekî serey sero anişt. Va : "No jî nêbî". Lace(k) kerdî debanê, numitî, teyr vera da, di locine ra ame bi serê lacekî anişt. Lacik berdî,çekî day pira (va) "Padîşahê ma no yo", îta'at kerdî ci rê. Ma (Wa) oşahalixê xo bukero, ti bêrî o ki zerî werda doxrî şi bi Stambol. Roc di pancsey quruşê xo est bî. Keyneka Dunya Guzelê dînî (dîyînê) xo panc seyquruş bî, her roc panc sey quruşê xo berdî, Dunya Guzelê dîyê. Des û hîrirocî temaşa kerdi. Şewa xo bi hazar bî, hazar day bi ci, şi bi Dunya Guzelîhet. Kiştênda qonaxî pur kerd, peynîya peranê lacekî nîamê. Şewî ancîna şibi keyneke het, va :

- Ez a to a, tu jî ê min ê, mi het ra meşo ! Araqakê hawt serî mende vî, dabi lacekî, lacekî vêrit, zerîya ci feke ra kewt. Zeri şiti, soli kerdi, daqultenî. Biningê lacekî girot, eşt bi teber. Lacek seba ra werişt, tebera o. Ewna bi cêbaxo, perey çinîyê, şî bi Dunya Guzelî het, qawurna. Rocê di roca, ewna pereyçinîyê, va "Ez'o serey xo wedarî, şorî". Şî, ewna hîre merdimî yenê, Ameybi het, va :

- Seraşinê ?

Va:- Pîyê ma merd, na sufra, no qamçî, no kuluk ci ra mend, ma bi sero werê

nînim.Va:- Na tîri b'erzê, kam şima ra verê resa bi ci, sufra ey a, ê pêynî kulukê ey

o.Tîrieşti.Hunerê kulukî, kamê nao xo sera, kes ko nêvîno. Sufra ki "abo

mubarek" turlu furlu ta'amî ci ra vecî, jew jî nişto ci bi qamçî pfro do, fulanca min di bî.

Hîre heme bi fîri dima şî. Ey kuluk nao xo sere, nişt o sufra ser, bi qamçîda piro, va :

- Bi Dunya Guzelî hete to wazena.Ame bi Dunya Guzelî het. Kuluk nao xo sere, kes nêvîno. Biroc pera

dukançîya ra tirenû. Va :

- Dunya Guzelî cemalê xo bi mi mojena vace, to rê panc sey quruş.Bişew ame, kewt de Dunya Guzelî het. Hawn ci rê bîbi hasret, va :

- "Ez ê to a, ti ê min ê" qandirmîş kerdî.Va:- Bêrî pay ne ona sufra.Pay na sufra, qamçîyê da puro, va :

106

- Ti bi na ray de şo, ez'o jî bi na ray de şorî.Jew ş inû bi Misir, jew jî ş inû bi Stambol. O ki sere werdo daxilê Misfrî

bî, Şahî Misirî merd bî. Teyrî Dewleti vera da, şî o ke sere werd bi ey sereysero anişt. Va : "Şaş bî., azmîş bî", tepîa berdi ver da, banê, numitî, teyr verada, ancîna ame bi lacekî serey sero anişt. Va : "No jî nêbî". Lace(k) kerdî debanê, numitî, teyr vera da, di locine ra ame bi serê lacekî anişt. Lacik berdî,çekî day pira (va) "Padîşahê ma no yo", îta'at kerdî ci rê. Ma (Wa) oşahalixê xo bukero, ti bêrî o ki zerî werda doxrî şi bi Stambol. Roc di pancsey quruşê xo est bî. Keyneka Dunya Guzelê dînî (dîyînê) xo panc seyquruş bî, her roc panc sey quruşê xo berdî, Dunya Guzelê dîyê. Des û hîrirocî temaşa kerdi. Şewa xo bi hazar bî, hazar day bi ci, şi bi Dunya Guzelîhet. Kiştênda qonaxî pur kerd, peynîya peranê lacekî nîamê. Şewî ancîna şibi keyneke het, va :

- Ez a to a, tu jî ê min ê, mi het ra meşo ! Araqakê hawt serî mende vî, dabi lacekî, lacekî vêrit, zerîya ci feke ra kewt. Zeri şiti, soli kerdi, daqultenî. Biningê lacekî girot, eşt bi teber. Lacek seba ra werişt, tebera o. Ewna bi cêbaxo, perey çinîyê, şî bi Dunya Guzelî het, qawurna. Rocê di roca, ewna pereyçinîyê, va "Ez'o serey xo wedarî, şorî". Şî, ewna hîre merdimî yenê, Ameybi het, va :

- Seraşinê ?

Va:- Pîyê ma merd, na sufra, no qamçî, no kuluk ci ra mend, ma bi sero werê

nînim.Va:- Na tîri b'erzê, kam şima ra verê resa bi ci, sufra ey a, ê pêynî kulukê ey

o.Tîrieşti.Hunerê kulukî, kamê nao xo sera, kes ko nêvîno. Sufra ki "abo

mubarek" turlu furlu ta'amî ci ra vecî, jew jî nişto ci bi qamçî pfro do, fulanca min di bî.

Hîre heme bi fîri dima şî. Ey kuluk nao xo sere, nişt o sufra ser, bi qamçîda piro, va :

- Bi Dunya Guzelî hete to wazena.Ame bi Dunya Guzelî het. Kuluk nao xo sere, kes nêvîno. Biroc pera

dukançîya ra tirenû. Va :

- Dunya Guzelî cemalê xo bi mi mojena vace, to rê panc sey quruş.Bişew ame, kewt de Dunya Guzelî het. Hawn ci rê bîbi hasret, va :

- "Ez ê to a, ti ê min ê" qandirmîş kerdî.Va:- Bêrî pay ne ona sufra.Pay na sufra, qamçîyê da puro, va :

106

Page 109: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- Cayê kes çinîyo to wazena, koyêndo îssiz di to wazena.Bi koyêndo îssiz di rona, rocê-didi bi Dunya Guzelî di kêf û zewq kerdî,

ba'do şewê Dunya Guzelî sufra ro nişt, qamçî da pfro (va) :

- To di qonax di wazena !

Qonax di peye bî, lacek werişt bi xo ser, ne Dunya Guzelî, ne qamçî, nesufra ; "ax !" va, kuluk na xo sere vêca, geyra, hewzê dî, ewna hîre gogerçînîbi sero aniştî, xo bi veran kerdî, bî hîre keynekî, kewti di hewzi, megerkeynekê Şahê Perîyan bî. Bi dizê ame, çekê keynekê berdî, kuluk nao xosere, keyneke ewna merdimî di hetir o. Didîna çekê xo day bi xo ra, peray.A ki di hewz di mendi, sond werd, va :

- Ez îta ra nêvecêna.Qandirmîş kerd, çekî day bi ci, di (du) perî day bi ci, va :

- Nîna weda, kotî ke ti sixilmîş bîya wica buweşine ez'o hazir a, ezkeyneka Şahê Perîyan a. Her girwe min dest ra vecyênû.

Keyneki lacekî wedana bena bexçê saya mîya, say ci kena dana bi lacekî,beno bi here. "Wax !" vano, "Dunya Guzelî ez hindi mal ra kerda, nara ezkerda bi her." Sayênda bîni da bi ci ancîna beno bi merdi (m), heqîbe say înara day bi ci, vana :

- Bere bi qonaxê Dunya Guzelî,bi ci di.Ano bi qonax cila wesarê erînenû, saya roşenû. Dunya Guzelî bi dima

ewna sayêdê hewl î, vana :

- Bîya ez'o hemînê biherînî !

Ana sayê sepê keno, dano bi Dunya Guzelî, wena, bena bi here. Cilinano o ci wesarî keno de serê nerdîwan ra anceno heyano bi Misrî, qamçî ûsufra wedano, şino bi Misir. Şahî Misirî qonaxê lacekî rê bugero (?) sîya oku ba(n)co. Şar barê ano o di barî ano, şew di torbey veng bi sere fîneno.Xebere danê Şahî Misrî, vanê:

- Merdimî heywanêndo xo beno, şar barî ano o di barî ano, şew di yemnêdano.

Şahî Misfrî vano :

- Veng dê wa bêro !

Veng danê bi ci, vano :

- Ez herê xo nêverdana nêşena !

Xebere da bi Şahî Misirî, va :

- Wa bi herya bêro !

Her and, di nerdîwa ra şî bi Şahî Misrî het, va :

- Lace ti çennê zalimlixîne kenî, yem nêdanî bi heywanê xo ? Şar barêano, ti di bara anî.

Vano :

- Malê min nîyo, ez senî bukerî ?

107

- Cayê kes çinîyo to wazena, koyêndo îssiz di to wazena.Bi koyêndo îssiz di rona, rocê-didi bi Dunya Guzelî di kêf û zewq kerdî,

ba'do şewê Dunya Guzelî sufra ro nişt, qamçî da pfro (va) :

- To di qonax di wazena !

Qonax di peye bî, lacek werişt bi xo ser, ne Dunya Guzelî, ne qamçî, nesufra ; "ax !" va, kuluk na xo sere vêca, geyra, hewzê dî, ewna hîre gogerçînîbi sero aniştî, xo bi veran kerdî, bî hîre keynekî, kewti di hewzi, megerkeynekê Şahê Perîyan bî. Bi dizê ame, çekê keynekê berdî, kuluk nao xosere, keyneke ewna merdimî di hetir o. Didîna çekê xo day bi xo ra, peray.A ki di hewz di mendi, sond werd, va :

- Ez îta ra nêvecêna.Qandirmîş kerd, çekî day bi ci, di (du) perî day bi ci, va :

- Nîna weda, kotî ke ti sixilmîş bîya wica buweşine ez'o hazir a, ezkeyneka Şahê Perîyan a. Her girwe min dest ra vecyênû.

Keyneki lacekî wedana bena bexçê saya mîya, say ci kena dana bi lacekî,beno bi here. "Wax !" vano, "Dunya Guzelî ez hindi mal ra kerda, nara ezkerda bi her." Sayênda bîni da bi ci ancîna beno bi merdi (m), heqîbe say înara day bi ci, vana :

- Bere bi qonaxê Dunya Guzelî,bi ci di.Ano bi qonax cila wesarê erînenû, saya roşenû. Dunya Guzelî bi dima

ewna sayêdê hewl î, vana :

- Bîya ez'o hemînê biherînî !

Ana sayê sepê keno, dano bi Dunya Guzelî, wena, bena bi here. Cilinano o ci wesarî keno de serê nerdîwan ra anceno heyano bi Misrî, qamçî ûsufra wedano, şino bi Misir. Şahî Misirî qonaxê lacekî rê bugero (?) sîya oku ba(n)co. Şar barê ano o di barî ano, şew di torbey veng bi sere fîneno.Xebere danê Şahî Misrî, vanê:

- Merdimî heywanêndo xo beno, şar barî ano o di barî ano, şew di yemnêdano.

Şahî Misfrî vano :

- Veng dê wa bêro !

Veng danê bi ci, vano :

- Ez herê xo nêverdana nêşena !

Xebere da bi Şahî Misirî, va :

- Wa bi herya bêro !

Her and, di nerdîwa ra şî bi Şahî Misrî het, va :

- Lace ti çennê zalimlixîne kenî, yem nêdanî bi heywanê xo ? Şar barêano, ti di bara anî.

Vano :

- Malê min nîyo, ez senî bukerî ?

107

Page 110: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Lacek nas keno Şahî Misirî berayê xo yo, va :

- Mi rê xawlet buke hîkayetê herê xo to rê bacî.Va:Xawlet !

Herkes şî, va :

- Wextê di pîyê min est bî, ma kolî ardîn, rofîn. Rocê di talîya (çalîya) bindi akî vînenû, ano bi panc sey quruş dano bi Yahudî, vano "ti ko teyre bîyabi keye", ano bi keye, pîyê min merenû, maya mi teyrî sere ci kena,berayêndo mino bîn est bî, sere ay werd, zeri ez werna. Berayê min şino biMisfr, ez'o şorî bi Stambol. Dunya Guzelî estebî dînê (dîyînê) xo panc seyquruş bî. Ewwelê ci b'axirê ci ez vana.

Pêşiyay tê ra, va :

- Ti berayê min î, rica kena ti say bi na here dê, ancîna bi Dunya Guzelîbo.

Say dano bena Dunya Guzelî, qonaxêndo newe viraşt, da bi berayê xo,Dunya Guzelî mahre kerd, tuyê keyneka Şahî Perîya veşna, keyneke yena, ahawna Dunya Guzelî rindêr a. A jî berayê xo bînî bi emrî Allahî mahrekenê, çewres depi bi çewres zurna. Bi xo ro mahre kenê, 'emrê peynî kêf ûzewq kenê, şinê Yahudî kişenê, maya xo kişenê, tepîya yenê bi Misir, dicenîya xo di kêf û zewq kerdin. Ê resay bi muradê xo, şima jî muradê xoresî (*).

(*) Peynîya na hîkaya bi Dimilkî (Zazakî) û Tirkî wina nuştewo :

Temam bî na hîkaya, wa bêrî ma şîme jewda bîne.Hîre (hîri) sey û des û hewt tarîx di Yusuf Efendî Hikayesi, Musî (Mösyö) Koko

Efendi'ye tab' olunmuşdur, fiom (on) beş Şubat 1317.Şam-i Şerif de mukayim Salihyye Mahallesinde Omar ibn Ali ma'rufatiyle bu

hikayeyi Zaza lisaniyla tercume Musi Koko Efendi'ye ve YusufEfendi vasitasiyla tab'olunmuştw.

108

Lacek nas keno Şahî Misirî berayê xo yo, va :

- Mi rê xawlet buke hîkayetê herê xo to rê bacî.Va:Xawlet !

Herkes şî, va :

- Wextê di pîyê min est bî, ma kolî ardîn, rofîn. Rocê di talîya (çalîya) bindi akî vînenû, ano bi panc sey quruş dano bi Yahudî, vano "ti ko teyre bîyabi keye", ano bi keye, pîyê min merenû, maya mi teyrî sere ci kena,berayêndo mino bîn est bî, sere ay werd, zeri ez werna. Berayê min şino biMisfr, ez'o şorî bi Stambol. Dunya Guzelî estebî dînê (dîyînê) xo panc seyquruş bî. Ewwelê ci b'axirê ci ez vana.

Pêşiyay tê ra, va :

- Ti berayê min î, rica kena ti say bi na here dê, ancîna bi Dunya Guzelîbo.

Say dano bena Dunya Guzelî, qonaxêndo newe viraşt, da bi berayê xo,Dunya Guzelî mahre kerd, tuyê keyneka Şahî Perîya veşna, keyneke yena, ahawna Dunya Guzelî rindêr a. A jî berayê xo bînî bi emrî Allahî mahrekenê, çewres depi bi çewres zurna. Bi xo ro mahre kenê, 'emrê peynî kêf ûzewq kenê, şinê Yahudî kişenê, maya xo kişenê, tepîya yenê bi Misir, dicenîya xo di kêf û zewq kerdin. Ê resay bi muradê xo, şima jî muradê xoresî (*).

(*) Peynîya na hîkaya bi Dimilkî (Zazakî) û Tirkî wina nuştewo :

Temam bî na hîkaya, wa bêrî ma şîme jewda bîne.Hîre (hîri) sey û des û hewt tarîx di Yusuf Efendî Hikayesi, Musî (Mösyö) Koko

Efendi'ye tab' olunmuşdur, fiom (on) beş Şubat 1317.Şam-i Şerif de mukayim Salihyye Mahallesinde Omar ibn Ali ma'rufatiyle bu

hikayeyi Zaza lisaniyla tercume Musi Koko Efendi'ye ve YusufEfendi vasitasiyla tab'olunmuştw.

108

Page 111: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

ŞEYTAN Û ŞÊXBIZINÎYA

Arêkerdox : KOYO BERZ

Şeytan vano : " însanî pêro zey mi biyê şeytanî, ez'î nêşea kesîbixapeyna, e do se kera, senî bikera ; kê bixapeyna, kê nêxapeyna". Aqildêxo di ca keno, vano "E do şira Şêxbizinîyan bixapeyna. Çimê Şêxbizinîyanhewna rfnd nîyabîyay. Ez şena înan bixapeyna". Şino, jew Şêxbizinî vîneno,vano:

- 'Erdê to bol îyê, çirê ti yê nê 'erdanê xo nêkarenê ?

-Ez jew merdim tenîya ya, quwetê mino nêbeno ez 'erdanê xo pêrinîbikara.

- Ez to di bena ortax, bê ma pîya nê 'erdanê to bikarê.- Beno, bê ma pîya bikarê.- Ma 'erdan pîyaz bikarê, pîyaz weş perey keno, ma do pîyaz bikarê.- Beno, ma pîyaz kerê, pîyaz bikarê.A sere 'erdan kenê pîyaz, wextê pîyaz û çînayişî beno, Şêxbizinî veyn

dano Şeytanî, vano :

- Ortax, bê ma pîyazê xo 'erdî miyan di pê ra bara kerê, bahdo wa zerîyama pê ra nêmano.

- Beno ortax, ma pê ra bara kerê.- Ortax bewnî, no serê çi weş o, kiho yo. Wa serê pîyazî ê to bo, no ki

'erdî bin di maneno wa ê mi bo. O ki 'erdî bin dir o nika pêro helisîyayo.- Wa bo ortax, ti senî vanê wa zey to bo.Şeytan qelbdê xo di vano "mi Şêxbizinî xapeyna, mi ey rê qazixêdo weş

eşt". Şeytan serê pîyazî arê keno, ortedê 'erdî di kom keno pê ser. Şêxbizinî'erdî bin ra pîyazê zey serandê arwêşî vejeno, beno çarşi di roşeno. ÊŞeytanî bahdê şeş-hewt rojan tepeya pêro helisêno, ke do perê pîyazî se kero,kes nêgêno. Şeytan vano "willi ortaxê min emser mi rê qazixêdo bol weşeşt, ez xapeynaya, serna e do nê heyfî ey ra bigîra".

Beno sera bîni, Şeytan vano :

109

ŞEYTAN Û ŞÊXBIZINÎYA

Arêkerdox : KOYO BERZ

Şeytan vano : " însanî pêro zey mi biyê şeytanî, ez'î nêşea kesîbixapeyna, e do se kera, senî bikera ; kê bixapeyna, kê nêxapeyna". Aqildêxo di ca keno, vano "E do şira Şêxbizinîyan bixapeyna. Çimê Şêxbizinîyanhewna rfnd nîyabîyay. Ez şena înan bixapeyna". Şino, jew Şêxbizinî vîneno,vano:

- 'Erdê to bol îyê, çirê ti yê nê 'erdanê xo nêkarenê ?

-Ez jew merdim tenîya ya, quwetê mino nêbeno ez 'erdanê xo pêrinîbikara.

- Ez to di bena ortax, bê ma pîya nê 'erdanê to bikarê.- Beno, bê ma pîya bikarê.- Ma 'erdan pîyaz bikarê, pîyaz weş perey keno, ma do pîyaz bikarê.- Beno, ma pîyaz kerê, pîyaz bikarê.A sere 'erdan kenê pîyaz, wextê pîyaz û çînayişî beno, Şêxbizinî veyn

dano Şeytanî, vano :

- Ortax, bê ma pîyazê xo 'erdî miyan di pê ra bara kerê, bahdo wa zerîyama pê ra nêmano.

- Beno ortax, ma pê ra bara kerê.- Ortax bewnî, no serê çi weş o, kiho yo. Wa serê pîyazî ê to bo, no ki

'erdî bin di maneno wa ê mi bo. O ki 'erdî bin dir o nika pêro helisîyayo.- Wa bo ortax, ti senî vanê wa zey to bo.Şeytan qelbdê xo di vano "mi Şêxbizinî xapeyna, mi ey rê qazixêdo weş

eşt". Şeytan serê pîyazî arê keno, ortedê 'erdî di kom keno pê ser. Şêxbizinî'erdî bin ra pîyazê zey serandê arwêşî vejeno, beno çarşi di roşeno. ÊŞeytanî bahdê şeş-hewt rojan tepeya pêro helisêno, ke do perê pîyazî se kero,kes nêgêno. Şeytan vano "willi ortaxê min emser mi rê qazixêdo bol weşeşt, ez xapeynaya, serna e do nê heyfî ey ra bigîra".

Beno sera bîni, Şeytan vano :

109

Page 112: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- Ortax ma emser 'erdan çiçî kerê, çiçî bikarê ?

- Ortax ma emser riz bikarê. Esmer riz weş perey keno.- Wa bo ortax, ma riz bikarê.'Erdan pêrine kenê riz (çeltûg). Wextê çeltûgî yû çînayişî beno, Şêxbizinî

veyn dano Şeytanî, vano :

- Ortax, bê ma 'erdî miyan di çeltûgê xo pê ra bara kerê.- Beno ortax, ma pê ra bara kerê.- Ortax, to par seredê pîyazî ra pêro zerar kerd, wa emser serê nê çeltûgî

mi rê bo, wa binê ci to rê bo, wa emser jî ez zerar bikera.- Beno ortax, wa zey to bo.Şeytan qelbdê xo di vano "par mi serdê ci ra zerar kerd, emser jî ortaxê

mi do zerar bikero. Mi emser ey rê qazixêdo bol weş eşt".Şêxbizinî şino sereyê çeitûgî qalûçana çîneno, ano ciwenî ser, çarneno,

keno riz, beno çarşi di roşeno. Qota ci Şêxbizinî çîneno, sapê ci Şeytanî rêmaneno. Şeytan sapê çeltûgî çîneno, arê keno pê ser, binê 'erdî aşaneno,winêno bi rîçandê çeltûgî çîyê çinîyo. Sapê çeltûgî jî kes nêherîneno, Şeytanfina zerar keno, vano "willi emser jî Şêxbizinî ez xapeynaya, e do ancax eydi lej bikera ki ez heyfê xo ey ra bigîra". Dano piro şino keydê Şêxbizinî,veyn dano Şêxbizinî. Şêxbizinî vano :

- Ortax ti xeyr ameyê, bê zere.- Ez xeyr nîyameya, ez ameya lej ! Hele ti mi rê bivijî teber, ma lej bikerê

t

- Ortax se bîyo to ? Ti bîyê xînt-mînt ? Hele bê zere, çayêda ma bişimi,ma bahdo lej bikerê.

Şeytan yeno zere, çaya xo şimeno. Şêxbizinî vano :

- Ortax, derdê to çiçî yo, ti yê çiçî wazenê, ti yê çiçî ra kemî nêkenê ?

Ganê to yo lej wazeno, ma lej bikerê !

- Eeee e ! Ganê min o lej wazeno ma do lej bfkerê !

- Wa bo, ma lej bikerê.Şêxbizinî cinîyerda xo rê vano :

- Keçê, şorî axuri ra jew çiwe, jû jî misasî bîya !

Cinîya ci şina, jew çiwe û jû jî misasî ana. Şêxbizinî misasî danoŞeytanî, çiwî xo rê gêno, vano :

- Ortax to bol zerar kerdo, ti na misasî bigîf, misasî derg a, zerîya to yabol veşena, qenê ti na misasîya weş danê mi ro zerîya to bena honik. Waçiwe mi rê bimano.

- Beno ortax, ti misasî bidi min, wa çiwe to rê bo.Şeytan misasî gêno, keno berz ki Şêxbizinî ro do, misasî gunena

maxandê banî ro. Şêxbizinî çiweyê xo gêno kewno şeytanî se, mirdîya xoşeytanî kotekî keno, vano :

MO

- Ortax ma emser 'erdan çiçî kerê, çiçî bikarê ?

- Ortax ma emser riz bikarê. Esmer riz weş perey keno.- Wa bo ortax, ma riz bikarê.'Erdan pêrine kenê riz (çeltûg). Wextê çeltûgî yû çînayişî beno, Şêxbizinî

veyn dano Şeytanî, vano :

- Ortax, bê ma 'erdî miyan di çeltûgê xo pê ra bara kerê.- Beno ortax, ma pê ra bara kerê.- Ortax, to par seredê pîyazî ra pêro zerar kerd, wa emser serê nê çeltûgî

mi rê bo, wa binê ci to rê bo, wa emser jî ez zerar bikera.- Beno ortax, wa zey to bo.Şeytan qelbdê xo di vano "par mi serdê ci ra zerar kerd, emser jî ortaxê

mi do zerar bikero. Mi emser ey rê qazixêdo bol weş eşt".Şêxbizinî şino sereyê çeitûgî qalûçana çîneno, ano ciwenî ser, çarneno,

keno riz, beno çarşi di roşeno. Qota ci Şêxbizinî çîneno, sapê ci Şeytanî rêmaneno. Şeytan sapê çeltûgî çîneno, arê keno pê ser, binê 'erdî aşaneno,winêno bi rîçandê çeltûgî çîyê çinîyo. Sapê çeltûgî jî kes nêherîneno, Şeytanfina zerar keno, vano "willi emser jî Şêxbizinî ez xapeynaya, e do ancax eydi lej bikera ki ez heyfê xo ey ra bigîra". Dano piro şino keydê Şêxbizinî,veyn dano Şêxbizinî. Şêxbizinî vano :

- Ortax ti xeyr ameyê, bê zere.- Ez xeyr nîyameya, ez ameya lej ! Hele ti mi rê bivijî teber, ma lej bikerê

t

- Ortax se bîyo to ? Ti bîyê xînt-mînt ? Hele bê zere, çayêda ma bişimi,ma bahdo lej bikerê.

Şeytan yeno zere, çaya xo şimeno. Şêxbizinî vano :

- Ortax, derdê to çiçî yo, ti yê çiçî wazenê, ti yê çiçî ra kemî nêkenê ?

Ganê to yo lej wazeno, ma lej bikerê !

- Eeee e ! Ganê min o lej wazeno ma do lej bfkerê !

- Wa bo, ma lej bikerê.Şêxbizinî cinîyerda xo rê vano :

- Keçê, şorî axuri ra jew çiwe, jû jî misasî bîya !

Cinîya ci şina, jew çiwe û jû jî misasî ana. Şêxbizinî misasî danoŞeytanî, çiwî xo rê gêno, vano :

- Ortax to bol zerar kerdo, ti na misasî bigîf, misasî derg a, zerîya to yabol veşena, qenê ti na misasîya weş danê mi ro zerîya to bena honik. Waçiwe mi rê bimano.

- Beno ortax, ti misasî bidi min, wa çiwe to rê bo.Şeytan misasî gêno, keno berz ki Şêxbizinî ro do, misasî gunena

maxandê banî ro. Şêxbizinî çiweyê xo gêno kewno şeytanî se, mirdîya xoşeytanî kotekî keno, vano :

MO

Page 113: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

- La oxil, la kutik, ti kam ê ki ti ameyê mi di lej ?

Şeytan senî keno senî nêkeno, nêşeno misasî Şêxbizinî ro do. Misasîmaxandê banîya manena. Şeytan vano :

- Nêêê nê, ma do bivejîyê teber, ma do tebera lej bikerê.- Xa bo, hadê ma bivijîyê teber!Vijênê teber, teber di Şêxbizinî şeytanî rê vano :

- Ortax to nê çiwîya bol kotekî werdê, na misasî bênamûs a. Ti namisasî bidi mi, ti nê çiwî xo rê bigîr ki ti nê çiwîya mi ro dê. Beno ki tiheyfê xo mi ra gênê.

Şeytan çiwî gêno, Şêxbizinî misasî gêno. Şêxbizinî senî misasî gêno, dimetroy kewno dûrî û repisneno Şeytanî ro. Şeytan na kişta şaneno, a kiştaşaneno, nêşeno çiweyê Şêxbizinî ro do. Şêxbizin mirdîya xo Şeytanî kotekîkeno û hîrê-çehar caya sereyê Şeytanî şikneno, gûnî kewna şeytanî ser.Şeytan çiwî viradano û remeno, birem ki ti biremê.

Rojê, Pêxember qewman arê keno pê ser. Her qewm ra merdimê yenoPêxemberî heti roşeno, en bahdo Şêxbizinî yeno, vano :

- Merhaba Ap Mehmed, ti yê se kenê, senîn ê, çi hal dir ê ? Emrêdê toesto, êgandê xo rê vaji, wa êganê to hal kero.

Pêxember çorşmeyê xo winêno, merdimê ki ci kişta înan ra pers keno,vano :

-Şima nê merdimî silasnenê (şinasnenê), no kamcî qewmî ra ya ?

O vano "nê", o bîn vano "nê", herkes vano "ma ney nêsilasnenê".Pêxember vano :

- Hele mi rê veyn dê Şeytanî, wa Şeytan bîro !

Veyn danê Şeytanî, Şeytan yeno Pêxemberî heti, Pêxember pers keno :

- Şeytan, no merdim kam o, ti nê merdimî silasnenê, qewmdê to dimerdimîdo wunasî esto, kamcî qewmî ra yo ?

Şeytan vano :

- Ez bextê namûstê şima dana, şima ey hetê mina mekerê ! Ey finê na dimarda min, wa o fina hetê mina nîro. Ez ey qe nêsilasnena. Ey wexte di fekû zincî û sereyê mi şiknayo, ey di serî mi rê qazixêdo zey mêxî eşto. Ez eyqe û qe nêsilasnena.

111

- La oxil, la kutik, ti kam ê ki ti ameyê mi di lej ?

Şeytan senî keno senî nêkeno, nêşeno misasî Şêxbizinî ro do. Misasîmaxandê banîya manena. Şeytan vano :

- Nêêê nê, ma do bivejîyê teber, ma do tebera lej bikerê.- Xa bo, hadê ma bivijîyê teber!Vijênê teber, teber di Şêxbizinî şeytanî rê vano :

- Ortax to nê çiwîya bol kotekî werdê, na misasî bênamûs a. Ti namisasî bidi mi, ti nê çiwî xo rê bigîr ki ti nê çiwîya mi ro dê. Beno ki tiheyfê xo mi ra gênê.

Şeytan çiwî gêno, Şêxbizinî misasî gêno. Şêxbizinî senî misasî gêno, dimetroy kewno dûrî û repisneno Şeytanî ro. Şeytan na kişta şaneno, a kiştaşaneno, nêşeno çiweyê Şêxbizinî ro do. Şêxbizin mirdîya xo Şeytanî kotekîkeno û hîrê-çehar caya sereyê Şeytanî şikneno, gûnî kewna şeytanî ser.Şeytan çiwî viradano û remeno, birem ki ti biremê.

Rojê, Pêxember qewman arê keno pê ser. Her qewm ra merdimê yenoPêxemberî heti roşeno, en bahdo Şêxbizinî yeno, vano :

- Merhaba Ap Mehmed, ti yê se kenê, senîn ê, çi hal dir ê ? Emrêdê toesto, êgandê xo rê vaji, wa êganê to hal kero.

Pêxember çorşmeyê xo winêno, merdimê ki ci kişta înan ra pers keno,vano :

-Şima nê merdimî silasnenê (şinasnenê), no kamcî qewmî ra ya ?

O vano "nê", o bîn vano "nê", herkes vano "ma ney nêsilasnenê".Pêxember vano :

- Hele mi rê veyn dê Şeytanî, wa Şeytan bîro !

Veyn danê Şeytanî, Şeytan yeno Pêxemberî heti, Pêxember pers keno :

- Şeytan, no merdim kam o, ti nê merdimî silasnenê, qewmdê to dimerdimîdo wunasî esto, kamcî qewmî ra yo ?

Şeytan vano :

- Ez bextê namûstê şima dana, şima ey hetê mina mekerê ! Ey finê na dimarda min, wa o fina hetê mina nîro. Ez ey qe nêsilasnena. Ey wexte di fekû zincî û sereyê mi şiknayo, ey di serî mi rê qazixêdo zey mêxî eşto. Ez eyqe û qe nêsilasnena.

111

Page 114: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

DI ŞAIRI

MALMÎSANIJ

I - HEYRAN XANIMA DUNBULI

Heyran xanima Dunbulî herçiqas ki weş nêşinasiyêna zî deraqdê ya diçend kovar û kitaban di ma'lumat dêno (1)

Goreba ki nî kitab û kovarî nusenê, Heyran Xanima Dunbulî, keymîranê Dunbulîyan ra keyna Kerîm Xanê Dunbulî ya. Key yînî, ş aristanêXoy ra bar kerdo şîyê Naxîçevan (Xoy : ewro Kurdistanê Iranî dir,Naxîçevan zî ewro Azerbaycanê Sovyetî dir o). Naxîçevan ra zî key xoberdo nezdî Wurmê (Urmîye, Rizaîye). Dima key xo berdo Tewrêz(Tebrîz), wica di mendê. Heyran Xanimi, Naxîçevan di marda xo ra bîya.

Ma nêzanîme ki ki Heyran Xanim key marda ra biya û key merda, labrêna şîîra ya ra fahm beno ki wextê çorê (webaya) 1247 ê hîcrî qemerî/1831 êmîladî di weş biya.

Heyran Xanima Dunbulî, na şîîra xona Fariskî di winî vana :

"Ey Xoda ! Moslîmîn helak şodendNowcevanan be zîrê xak şodend

Maderan delş ikeste vo nalanMorde şûyend behrê ferzendan

Ey Xoda ! În bela şedîd şodeFerec ez xelq napedîd ş ode. "

Me'na na şîîra Fariskî, bi Dimilkî (Zazakî) winî ya :

"Hûmayo ! Bisilmaney helak bîyCiwanî debîy bindê herri

112

DI ŞAIRI

MALMÎSANIJ

I - HEYRAN XANIMA DUNBULI

Heyran xanima Dunbulî herçiqas ki weş nêşinasiyêna zî deraqdê ya diçend kovar û kitaban di ma'lumat dêno (1)

Goreba ki nî kitab û kovarî nusenê, Heyran Xanima Dunbulî, keymîranê Dunbulîyan ra keyna Kerîm Xanê Dunbulî ya. Key yînî, ş aristanêXoy ra bar kerdo şîyê Naxîçevan (Xoy : ewro Kurdistanê Iranî dir,Naxîçevan zî ewro Azerbaycanê Sovyetî dir o). Naxîçevan ra zî key xoberdo nezdî Wurmê (Urmîye, Rizaîye). Dima key xo berdo Tewrêz(Tebrîz), wica di mendê. Heyran Xanimi, Naxîçevan di marda xo ra bîya.

Ma nêzanîme ki ki Heyran Xanim key marda ra biya û key merda, labrêna şîîra ya ra fahm beno ki wextê çorê (webaya) 1247 ê hîcrî qemerî/1831 êmîladî di weş biya.

Heyran Xanima Dunbulî, na şîîra xona Fariskî di winî vana :

"Ey Xoda ! Moslîmîn helak şodendNowcevanan be zîrê xak şodend

Maderan delş ikeste vo nalanMorde şûyend behrê ferzendan

Ey Xoda ! În bela şedîd şodeFerec ez xelq napedîd ş ode. "

Me'na na şîîra Fariskî, bi Dimilkî (Zazakî) winî ya :

"Hûmayo ! Bisilmaney helak bîyCiwanî debîy bindê herri

112

Page 115: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Marê zerşikte û nalayeyMerdan ş uwenê qeçekan vera

Hûmayo ! No bela hina vîşî biyoZerweşîya ş arî hinî vîndî biya."

Heyran Xanimi, nezdî heştay serre 'emir viyarnavo û herçiqas ki 'aşiqbiya zî mêrde nêkerdo. Mihemed Cemîl Rojbeyanî, yew parçey şîîra HeyranXanimi Fariskî ra winî tadawo Kurmancîya Cêrêni (Sorankî) :

"Rê mede be waney hewa w hewesîperest in bêne dîwanitXelk le dewrûberî şekir meges dûr exeneweGulzar ke xalêk e le çarey gulrengî to daDirke le dilî min da, hezim lê ye legel to da le qefesa bim."

Yanî:

"Meverde kesê hewesperesfî bêrênê dîwanê toŞar meyesi dormarê şekerî ra durî fînenoGulîstan ki çarey to yê gulrengênî di zey yew şamik oTellu zerra mi di, ez sîneno ki to heti qefes di ba."

Dîwanê Heyran Xanimi di nezdî panc hezarî (5000) beytê Kurdkî,Fariskî û Tfrkî bîy. Vîşaney şîîranê ya, 'Ebbas Mîrzay Qacar (naîbê seltene)û mar û warey yê sero yê.

Şîîranê Fariskîyanê Heyran Xanimi ra yew na ya :

"Ey hosnê to robûde zi kef êxtiyarê delPejmorde şod zi hîcrê roxet lalezarê del

Geşte xerab ez xemê to şehrê bendê canEz dest şod zi firqetê rûyet qerarê del

Çon golşenî ke badê sumûmî ber an vezedEz sûzişê firaq, xezen şod beharê del

Ey men fedat, rûz û şebem bî cemalê toCoz ah û nale nîst konûn kar û barê del

Êz zolf dam saxte, ez xal daneîNîrengha birîxtzi behrê şikarê del

Tîrî ke ez kemanê vey ez rûyê naz cestHemderzemannişestbibînderkenarê del

Yek bar xod negoffî k'ey mobtelayê men, Bî rûyê men çesan gozered rûzîgarê del ?

113

Marê zerşikte û nalayeyMerdan ş uwenê qeçekan vera

Hûmayo ! No bela hina vîşî biyoZerweşîya ş arî hinî vîndî biya."

Heyran Xanimi, nezdî heştay serre 'emir viyarnavo û herçiqas ki 'aşiqbiya zî mêrde nêkerdo. Mihemed Cemîl Rojbeyanî, yew parçey şîîra HeyranXanimi Fariskî ra winî tadawo Kurmancîya Cêrêni (Sorankî) :

"Rê mede be waney hewa w hewesîperest in bêne dîwanitXelk le dewrûberî şekir meges dûr exeneweGulzar ke xalêk e le çarey gulrengî to daDirke le dilî min da, hezim lê ye legel to da le qefesa bim."

Yanî:

"Meverde kesê hewesperesfî bêrênê dîwanê toŞar meyesi dormarê şekerî ra durî fînenoGulîstan ki çarey to yê gulrengênî di zey yew şamik oTellu zerra mi di, ez sîneno ki to heti qefes di ba."

Dîwanê Heyran Xanimi di nezdî panc hezarî (5000) beytê Kurdkî,Fariskî û Tfrkî bîy. Vîşaney şîîranê ya, 'Ebbas Mîrzay Qacar (naîbê seltene)û mar û warey yê sero yê.

Şîîranê Fariskîyanê Heyran Xanimi ra yew na ya :

"Ey hosnê to robûde zi kef êxtiyarê delPejmorde şod zi hîcrê roxet lalezarê del

Geşte xerab ez xemê to şehrê bendê canEz dest şod zi firqetê rûyet qerarê del

Çon golşenî ke badê sumûmî ber an vezedEz sûzişê firaq, xezen şod beharê del

Ey men fedat, rûz û şebem bî cemalê toCoz ah û nale nîst konûn kar û barê del

Êz zolf dam saxte, ez xal daneîNîrengha birîxtzi behrê şikarê del

Tîrî ke ez kemanê vey ez rûyê naz cestHemderzemannişestbibînderkenarê del

Yek bar xod negoffî k'ey mobtelayê men, Bî rûyê men çesan gozered rûzîgarê del ?

113

Page 116: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Nalîd del çonan ke felek gûşê xod gerîftTa neşnewed fexanê men û ah û zarê del

Heyran ! Ne yek del ez to robûde est an cevanDer kûyê vey ftade ço to sed hezar del."

Dimilkîya na şîîri winî ya :

"La ti ya ki rindeya to qewetê vîjnayîşî (îxtiyarî) mi dest ragfrewto

Rîyê to ra ciyamendişî ver bexçey laleyanê zerri pullisiyaXemê to ver, ş aristanê ganî xirabe biRiyê to ra ciyamendişî ver, asaneya zerri nêmendi

Ze gulistano ki vayêdo jahrin serra vêroVeşê ciyayey ver, wesarê zerri bi payîz

La ez to rê feda ba, roj û ş ewa min bê rindeya toKar û girwey zerri nika ax û nalî vîşêr çîyna niyo

Porê xo ra to dami ronaya, ş amika xo ra zî (to) teney rokerdê(qandê seydbazey rê)

Qandê seydê zerri rê (to) xapi viraştaTîrkemano ki kemana yê ra, riyê nazî ra erziyaBewnî a game kişta zerri ra nişt

To qe yew ray zî nêva ki ey zerrdevistaya minBê riyê min wextê zerri senî vêreno

Zerri nalay, felekî goşê xo girewtîKi qîrrîya min û ax û bermî zerri nêeş nawo

Heyran ! Ay ciwanî zerra to tena to ra nêgirewtaYê heti zey ê to hezaran reydi zerrî kewteye."

H - PIR ILYASO DERSIMJJ

Baba Merdûxê Rûhanî, kovara Gelawêj (çapa Bexdadî) ra neqil keno,vano ki :^

"Pîr îlyas, Dersimij o. Yew merdimo fazîletin û ş aîrêdo wayîrê zewqîbi. Bi ziwanê Kurdkî û Tirkî şîîrî vatînê û yew Dîwan yê ra pey mendo.

Pîr îlyas, peynîya seserra 13. a hîcrî di şiyo rehmet ow Amasya (yewşaristanê Tfrkîya wo) di wedarito (dekerdo tirbi)." Ze ki zanêno seserra 13.a hîcrî, miyanê serranê 1785 û 1881'ê mîladî dir a.

114

Nalîd del çonan ke felek gûşê xod gerîftTa neşnewed fexanê men û ah û zarê del

Heyran ! Ne yek del ez to robûde est an cevanDer kûyê vey ftade ço to sed hezar del."

Dimilkîya na şîîri winî ya :

"La ti ya ki rindeya to qewetê vîjnayîşî (îxtiyarî) mi dest ragfrewto

Rîyê to ra ciyamendişî ver bexçey laleyanê zerri pullisiyaXemê to ver, ş aristanê ganî xirabe biRiyê to ra ciyamendişî ver, asaneya zerri nêmendi

Ze gulistano ki vayêdo jahrin serra vêroVeşê ciyayey ver, wesarê zerri bi payîz

La ez to rê feda ba, roj û ş ewa min bê rindeya toKar û girwey zerri nika ax û nalî vîşêr çîyna niyo

Porê xo ra to dami ronaya, ş amika xo ra zî (to) teney rokerdê(qandê seydbazey rê)

Qandê seydê zerri rê (to) xapi viraştaTîrkemano ki kemana yê ra, riyê nazî ra erziyaBewnî a game kişta zerri ra nişt

To qe yew ray zî nêva ki ey zerrdevistaya minBê riyê min wextê zerri senî vêreno

Zerri nalay, felekî goşê xo girewtîKi qîrrîya min û ax û bermî zerri nêeş nawo

Heyran ! Ay ciwanî zerra to tena to ra nêgirewtaYê heti zey ê to hezaran reydi zerrî kewteye."

H - PIR ILYASO DERSIMJJ

Baba Merdûxê Rûhanî, kovara Gelawêj (çapa Bexdadî) ra neqil keno,vano ki :^

"Pîr îlyas, Dersimij o. Yew merdimo fazîletin û ş aîrêdo wayîrê zewqîbi. Bi ziwanê Kurdkî û Tirkî şîîrî vatînê û yew Dîwan yê ra pey mendo.

Pîr îlyas, peynîya seserra 13. a hîcrî di şiyo rehmet ow Amasya (yewşaristanê Tfrkîya wo) di wedarito (dekerdo tirbi)." Ze ki zanêno seserra 13.a hîcrî, miyanê serranê 1785 û 1881'ê mîladî dir a.

114

Page 117: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

(*) Bewnî nê kitaban û kovaran ra :

Baba Merdûxê Rûhanî (Şîva), Tarîxê Meşehîrê Kord (TJrefa, 'ulema, udeba,şu'era), cildê evvel, Tehran, Entişaratê Sorûş, 1364 hş ./1985, r.:340-341

- Daniş mendanê Azerbaycan, r.: 126- Bêhterîn Eş'ar, r.:813- Meclleyê Ermexan, sal 9, n° 5,6, r.:307- Maşahîru'1-Kurd, r.:233

M. Law - 10 (A/L.B.), Jinêk Biwêjî Kurd : Heyran Xanimî Dunbulî, Nîştiman(Bilawkirewey Bîrî Komeley J.K.), sal : 1, no : 3-4 (Sermawez û Rêbendanî1322/1943), r.: 29-30 ; çapa newa : Govarî Nîştiman, Stockholm, Binkey ÇapemenîAzad, 1985, r;:86-87

Mihemed Cemîl Rojbeyanî, "Fermanrewayî Dunbulîyekan le Tewrêz û Dewrûberî da", Karwan, Hewlêr, sal 3, n° 33 (Huzeyranî 1985), r.:22

Nê kitabanê corênan ra Tarîxê Meşahîrê Kord ê Baba Merdûxê Rûhanî behsê nî dişaîranê Dunbulîyanê bînan zî keno :

SAHÎBE SULTAN XANIMA DUNBULÎ (ŞEHBAZ) : Goreba ki BabaMerdûxê Rûhanî, Asar el-şî'e (cîld 4, riper 212) û Xeyratû Hîsan (riper 117) ra neqilkeno, Sahîbe Sultan Xanim, keyna Kerîm Xanê Dunbulî ya û cenîya Ebu'1-Feth Xan lajêMurteza Qulîxanê Dunbulî yê diyin a. Yew xanima zanaya biya, 'îlmê estaran ('îlmênucûm) sero kitabî nuştî ow şîîrî zî vatî. Namey yawo bîn Şehbaz biyo.

Sahîbe Sultan Xanim, nuştisê edebî û sen'etanê rindanê bînan di wayirê hunerê vîşîbiya, xetê yay (desö reydi nuştişê yay) zî weş biyo. Yew rubaîya Fariskî di wesfe Hesen'Elî Xanê lajê Feth "Elî Şahê Qacarî dana. Sahîbê Sultan Xanim, miyanê seserra 13. ahîcrî (seserra 19. a mîladî) di weş biya. (B'ewnî : Kitabê Baba Merdûxê Rûhanî,ripef341

XERÎBÊ DUNBULÎ : 'Elî lajê Muhammed lajê "Ebdurrezaqê Dunbulî, şaîran ûzanayanê Dunbulîyan ra yew o. Peynîya seserra 13. a hîcrî (seserra 19. a mîladî) dijiyawo ('emir viyarnawo). Namey yêwo bîn Xerîb bi.

No şaîr, xanedananê Kurdanê Dunbulîyanê Xoy û Makû ra yew bi (Makû ewroKurdîstanê îranî dir o). Darulfunûna (Unîversîteya) Tehran'î di wendişê xo temam kerd,duma mektebê eskerî di wend 1275 hîcrî qemerî (1858-1859' ê mîladî) di HukumatêIranî o rişt (erşawit) Paris. Wendişê xo ra pey, Paris ra ageyra îran.

Kitabanê yê ra yew, aver şiyayîşê Awrûpa sero yo. Yewna kitab zî Firensizkî ratercumey Fariskî kerdo (no kitab lejê Frensa, îngilistanî û Çînî sero nusiyawo.

B'ewnî : Kitabê Baba Merdûxê Rûhanî, riper 408 (O zî DanîşmendanêAzerbaycan riper 285 ra neqil keno).

115

(*) Bewnî nê kitaban û kovaran ra :

Baba Merdûxê Rûhanî (Şîva), Tarîxê Meşehîrê Kord (TJrefa, 'ulema, udeba,şu'era), cildê evvel, Tehran, Entişaratê Sorûş, 1364 hş ./1985, r.:340-341

- Daniş mendanê Azerbaycan, r.: 126- Bêhterîn Eş'ar, r.:813- Meclleyê Ermexan, sal 9, n° 5,6, r.:307- Maşahîru'1-Kurd, r.:233

M. Law - 10 (A/L.B.), Jinêk Biwêjî Kurd : Heyran Xanimî Dunbulî, Nîştiman(Bilawkirewey Bîrî Komeley J.K.), sal : 1, no : 3-4 (Sermawez û Rêbendanî1322/1943), r.: 29-30 ; çapa newa : Govarî Nîştiman, Stockholm, Binkey ÇapemenîAzad, 1985, r;:86-87

Mihemed Cemîl Rojbeyanî, "Fermanrewayî Dunbulîyekan le Tewrêz û Dewrûberî da", Karwan, Hewlêr, sal 3, n° 33 (Huzeyranî 1985), r.:22

Nê kitabanê corênan ra Tarîxê Meşahîrê Kord ê Baba Merdûxê Rûhanî behsê nî dişaîranê Dunbulîyanê bînan zî keno :

SAHÎBE SULTAN XANIMA DUNBULÎ (ŞEHBAZ) : Goreba ki BabaMerdûxê Rûhanî, Asar el-şî'e (cîld 4, riper 212) û Xeyratû Hîsan (riper 117) ra neqilkeno, Sahîbe Sultan Xanim, keyna Kerîm Xanê Dunbulî ya û cenîya Ebu'1-Feth Xan lajêMurteza Qulîxanê Dunbulî yê diyin a. Yew xanima zanaya biya, 'îlmê estaran ('îlmênucûm) sero kitabî nuştî ow şîîrî zî vatî. Namey yawo bîn Şehbaz biyo.

Sahîbe Sultan Xanim, nuştisê edebî û sen'etanê rindanê bînan di wayirê hunerê vîşîbiya, xetê yay (desö reydi nuştişê yay) zî weş biyo. Yew rubaîya Fariskî di wesfe Hesen'Elî Xanê lajê Feth "Elî Şahê Qacarî dana. Sahîbê Sultan Xanim, miyanê seserra 13. ahîcrî (seserra 19. a mîladî) di weş biya. (B'ewnî : Kitabê Baba Merdûxê Rûhanî,ripef341

XERÎBÊ DUNBULÎ : 'Elî lajê Muhammed lajê "Ebdurrezaqê Dunbulî, şaîran ûzanayanê Dunbulîyan ra yew o. Peynîya seserra 13. a hîcrî (seserra 19. a mîladî) dijiyawo ('emir viyarnawo). Namey yêwo bîn Xerîb bi.

No şaîr, xanedananê Kurdanê Dunbulîyanê Xoy û Makû ra yew bi (Makû ewroKurdîstanê îranî dir o). Darulfunûna (Unîversîteya) Tehran'î di wendişê xo temam kerd,duma mektebê eskerî di wend 1275 hîcrî qemerî (1858-1859' ê mîladî) di HukumatêIranî o rişt (erşawit) Paris. Wendişê xo ra pey, Paris ra ageyra îran.

Kitabanê yê ra yew, aver şiyayîşê Awrûpa sero yo. Yewna kitab zî Firensizkî ratercumey Fariskî kerdo (no kitab lejê Frensa, îngilistanî û Çînî sero nusiyawo.

B'ewnî : Kitabê Baba Merdûxê Rûhanî, riper 408 (O zî DanîşmendanêAzerbaycan riper 285 ra neqil keno).

115

Page 118: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

DI DEYÎRÊ (LAWIKÊ) DERSIMÎ

Arêkerdox : Haydarê Dersimî

DERÊ LAÇÎ

De hala hala, halê ma çi yaman o,Ordî ardê ma ser de, dorme qapan o ;

Esker zaf o, cay welaxe ma nêdano.Qemerê Hesen verê mixara de sare no ra,Şêrê min o beron o.Hesê Kalê Goncî kuno qewxa, beşlî ve doşû ano,Hemê Civê Kêjî persena, xismê tavuran o.îvîşê Sey Kalî xo sano darê Pîrxatune,

hem dano pero, hem kî qeydû vano.Ordî qumandanî xo sano darê anabarê,

durbîn ra nadanoQumandan vanoj "Goş dê, vengê îvîş î yeno,

hela îvîş se vano ?"îvîş vano : "Zalim, to hîre ordî ardê ma ser de

nêvana axir dîno îslam o ?"îvîş vano : "Heqî ke dest da vî mi,

na wa hen ke danû pêro,kokê ordîyê to anû.Ordîyê to ra tek neferî,na fa ranêverdanû."

116

DI DEYÎRÊ (LAWIKÊ) DERSIMÎ

Arêkerdox : Haydarê Dersimî

DERÊ LAÇÎ

De hala hala, halê ma çi yaman o,Ordî ardê ma ser de, dorme qapan o ;

Esker zaf o, cay welaxe ma nêdano.Qemerê Hesen verê mixara de sare no ra,Şêrê min o beron o.Hesê Kalê Goncî kuno qewxa, beşlî ve doşû ano,Hemê Civê Kêjî persena, xismê tavuran o.îvîşê Sey Kalî xo sano darê Pîrxatune,

hem dano pero, hem kî qeydû vano.Ordî qumandanî xo sano darê anabarê,

durbîn ra nadanoQumandan vanoj "Goş dê, vengê îvîş î yeno,

hela îvîş se vano ?"îvîş vano : "Zalim, to hîre ordî ardê ma ser de

nêvana axir dîno îslam o ?"îvîş vano : "Heqî ke dest da vî mi,

na wa hen ke danû pêro,kokê ordîyê to anû.Ordîyê to ra tek neferî,na fa ranêverdanû."

116

Page 119: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

îvîş vano : "Heq adirê aşîron wedaro !

Kes ma Demenan rê "Ala qutare" nêvanû."Vano : "Aşîro ra vajê, xo de qe ş a mebê !

Nika ke teselîya xo, ma Demenan re gurete,cor de, cêro de ;

na rê fênda şima fênda Hermeniyankokê şima bi rê ra ano.

***

Derê Laçî, îvîşê mi ha ve çet o,Şêrê darê Derê Laçî, tede mij û qamêt o,Dame pêro asmê ra roj vineto.Qir keme qir nêkeme nêqedîno ordîyê dewlet o.Merdena Koyî persenê, Ma Demenon rê kêf o, saltanet o,Ma ra ewro kam ke Derê Laçî de bimfro, roj îmam Husên a,Axrete de cay xo cenet o.Ma dowe pêro hêfê xo yê hot bedelî gureto

***

Derê Laç'î îvîşê mi, suya hîreLerze meke, ravêr meşo, rew memire !

Pî vano : "Aşîrênê ! Heq rê vajê,Qerşûna polate ze ke gina ro îvîşê mi,Ordîyê Mist'î kêwto Dere."Maye vana : "Heq ti bena Heqê mina kore,Merdena şêrê mi rêyna bena zurê."

117

îvîş vano : "Heq adirê aşîron wedaro !

Kes ma Demenan rê "Ala qutare" nêvanû."Vano : "Aşîro ra vajê, xo de qe ş a mebê !

Nika ke teselîya xo, ma Demenan re gurete,cor de, cêro de ;

na rê fênda şima fênda Hermeniyankokê şima bi rê ra ano.

***

Derê Laçî, îvîşê mi ha ve çet o,Şêrê darê Derê Laçî, tede mij û qamêt o,Dame pêro asmê ra roj vineto.Qir keme qir nêkeme nêqedîno ordîyê dewlet o.Merdena Koyî persenê, Ma Demenon rê kêf o, saltanet o,Ma ra ewro kam ke Derê Laçî de bimfro, roj îmam Husên a,Axrete de cay xo cenet o.Ma dowe pêro hêfê xo yê hot bedelî gureto

***

Derê Laç'î îvîşê mi, suya hîreLerze meke, ravêr meşo, rew memire !

Pî vano : "Aşîrênê ! Heq rê vajê,Qerşûna polate ze ke gina ro îvîşê mi,Ordîyê Mist'î kêwto Dere."Maye vana : "Heq ti bena Heqê mina kore,Merdena şêrê mi rêyna bena zurê."

117

Page 120: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

(H)

SEVDINO

Şay mi Sevdîno, bira bira Sevdîno,Şay mi Sevdîno, keko Sevdîno.Vano : Roj vejîno tifangê ma erzîno,Mistefa Beg'î durbîn gureto, xo ş ano qoriyê Hêrdifî,

hurdî hurdî fikirîno.Mistefa Beg vano : "Xiremalo şale qeremêno,Sevdîn ra eskerê Urisî dima meteriş ve meteris fetelîno."Durs vano : "Şa Heyderê mi,

ti hêdî hedî pero de !

eskerê Urisî zaf o,qerşûna min û to ra nêqedîno."

Şa Heyder vano : "Pero de Durso, ma pero dîme !

Dewleta Osmanlî ra ma rê pere vejîno."Durs vano : "Şay mi, perê Dewleta Osmanlî persena,

fîncana qewadê axu yo, nêşimîno...Perê Dewleta Tirkî persena,fîncana qewadê axu yo, nêşimîno."

Koy Sevdînî bivêşo,Şa Heyderê mi, ha ve yalê,Qersûna vera gina ro ci, pey de gureto lifê ş ale,Hevalon cineza Şay mi arda Hêrdifo şewfîmal,Sîya valê.Gonî dirvetonê to ra ş ona Şay mi,Ti hêdî binale.Termaşe balixî berz o, tede va yeno, vayê vêrî,Va ş aneno semtê kemêrî.Durs vano " Hevalênê, cinaza biray mi girê dê,

ez bîjerî, wertê aşîronê Dêrsîm roma (maya) feqîre rê berî."

118

(H)

SEVDINO

Şay mi Sevdîno, bira bira Sevdîno,Şay mi Sevdîno, keko Sevdîno.Vano : Roj vejîno tifangê ma erzîno,Mistefa Beg'î durbîn gureto, xo ş ano qoriyê Hêrdifî,

hurdî hurdî fikirîno.Mistefa Beg vano : "Xiremalo şale qeremêno,Sevdîn ra eskerê Urisî dima meteriş ve meteris fetelîno."Durs vano : "Şa Heyderê mi,

ti hêdî hedî pero de !

eskerê Urisî zaf o,qerşûna min û to ra nêqedîno."

Şa Heyder vano : "Pero de Durso, ma pero dîme !

Dewleta Osmanlî ra ma rê pere vejîno."Durs vano : "Şay mi, perê Dewleta Osmanlî persena,

fîncana qewadê axu yo, nêşimîno...Perê Dewleta Tirkî persena,fîncana qewadê axu yo, nêşimîno."

Koy Sevdînî bivêşo,Şa Heyderê mi, ha ve yalê,Qersûna vera gina ro ci, pey de gureto lifê ş ale,Hevalon cineza Şay mi arda Hêrdifo şewfîmal,Sîya valê.Gonî dirvetonê to ra ş ona Şay mi,Ti hêdî binale.Termaşe balixî berz o, tede va yeno, vayê vêrî,Va ş aneno semtê kemêrî.Durs vano " Hevalênê, cinaza biray mi girê dê,

ez bîjerî, wertê aşîronê Dêrsîm roma (maya) feqîre rê berî."

118

Page 121: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

WELAT

FIRAT

Ez ju gul a çolê vêsayî de,Tu aw a, tu can dana be mi.Ez domon o, ez paçikon de,Pîl ke, girs ke, bîya waxtê çekon ke.

Zerê mi de gul, sosun xo (ho) newe keno,Wela şaye tepa hurdî hurdî vorena serî.Her çî zerê mi de xo xemelneno.Xeleşîyena ma hona durî, hona durî. . .

Kun be rayê çetî xo tepa ra verdanû,Welafî ortê gul, sosun de vînenû ;

Yelkanê yena tepa, dest kena be serî.Na zalimî zorê qamçiya çura, fetelînê Kirmancîye sera.

119

WELAT

FIRAT

Ez ju gul a çolê vêsayî de,Tu aw a, tu can dana be mi.Ez domon o, ez paçikon de,Pîl ke, girs ke, bîya waxtê çekon ke.

Zerê mi de gul, sosun xo (ho) newe keno,Wela şaye tepa hurdî hurdî vorena serî.Her çî zerê mi de xo xemelneno.Xeleşîyena ma hona durî, hona durî. . .

Kun be rayê çetî xo tepa ra verdanû,Welafî ortê gul, sosun de vînenû ;

Yelkanê yena tepa, dest kena be serî.Na zalimî zorê qamçiya çura, fetelînê Kirmancîye sera.

119

Page 122: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

YEW DEYÎRA DESTNUŞTA

HESRETA WETENÎ (*)

Weten nemrî, qurban tû ra,Şemsî weten, mi rî tû ra,Hesret cî ma, min xeniqî,Min kerd xerap, bîcan murad,Zerrî min gûn, adfrî can,Min nêşine, hesret weten,Serî Saltîk, Tujik, BabanÊnîyê kon, Koyê MaranRojê ma kon, rojê zef weş ,

Hesret (a) weten min kerd nêweş ,

Çiqas giran bibî nêweşŞêrî welat, tef bînan weş .

(*) Prof. Qanatê Kurdo nuseno, vano Muzey Etnografîyê Ermenîstanê Sovyesöstanl di biDimilkî (Zazakî) çend deyîrê (lawikê) destnuştey (manuscrit) estê. Na deyîri, yew parçey deyîraHesreta Wetenî ya. Qanatê Kurdo'y no parçey na deyîri tadawo Kurmancî (Kirdasî) zî:

Weten nemrî, qurbana te bim,Şemsî welat, bimrim bo te,Hesreta min cî ra ma, ez xeniqîm,Min xerab kir, bêcan miraz,Dilê min bû xwîn, agir li can,Min naçim (bû) hesreta weten,Çiyayê Saltîk, Tujik, BabanKanî kevn, Çiyayê MaranRojê min (me) kevn, rojê zef xweş ,

Hesreta weten ez nexweş kirim,Çiqas giran nexweş bibi (m)Heri (m) welat, temam qenc dibi (m)

b'ewnê : Qanatê Kurdo, "Bît û Bawerrî Niştimanperweri le Folklor û Edebî Kurdî da",Pêşeng (Govarêkî ramyarî w roşinbîrî ye, rageyandinî nawendî Parfî Dîmûkratî Gelî Kurdistan derîdekat), sal : 2, jimare : 4 (Kanûnî Yekem, 1983), r. 35.

120

YEW DEYÎRA DESTNUŞTA

HESRETA WETENÎ (*)

Weten nemrî, qurban tû ra,Şemsî weten, mi rî tû ra,Hesret cî ma, min xeniqî,Min kerd xerap, bîcan murad,Zerrî min gûn, adfrî can,Min nêşine, hesret weten,Serî Saltîk, Tujik, BabanÊnîyê kon, Koyê MaranRojê ma kon, rojê zef weş ,

Hesret (a) weten min kerd nêweş ,

Çiqas giran bibî nêweşŞêrî welat, tef bînan weş .

(*) Prof. Qanatê Kurdo nuseno, vano Muzey Etnografîyê Ermenîstanê Sovyesöstanl di biDimilkî (Zazakî) çend deyîrê (lawikê) destnuştey (manuscrit) estê. Na deyîri, yew parçey deyîraHesreta Wetenî ya. Qanatê Kurdo'y no parçey na deyîri tadawo Kurmancî (Kirdasî) zî:

Weten nemrî, qurbana te bim,Şemsî welat, bimrim bo te,Hesreta min cî ra ma, ez xeniqîm,Min xerab kir, bêcan miraz,Dilê min bû xwîn, agir li can,Min naçim (bû) hesreta weten,Çiyayê Saltîk, Tujik, BabanKanî kevn, Çiyayê MaranRojê min (me) kevn, rojê zef xweş ,

Hesreta weten ez nexweş kirim,Çiqas giran nexweş bibi (m)Heri (m) welat, temam qenc dibi (m)

b'ewnê : Qanatê Kurdo, "Bît û Bawerrî Niştimanperweri le Folklor û Edebî Kurdî da",Pêşeng (Govarêkî ramyarî w roşinbîrî ye, rageyandinî nawendî Parfî Dîmûkratî Gelî Kurdistan derîdekat), sal : 2, jimare : 4 (Kanûnî Yekem, 1983), r. 35.

120

Page 123: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

BÎBLÎYOGRAFYA DIMILKÎ (ZAZA)(IV)

MALMÎSAND

264 - Adirin, Umero, "Bêbextî", Hêvî, Paris, no: 5 (Gulan 1986), r: 101-105265 - Arfa, Hassan, "Kiirt Tarihi îzerine", Turkçesi : Şihoglu; Dogu (Ayhk

bilimsel dergi), Istanbul, no: 2 (1970), s: 13266 - Ayre (Mecmuaya Ziwanî), Stockholm, no: 5 (Hezîran 1986), no: 6 (Temuz

1986), no: 7 (ilon 1986), no: 8 (Payizo verên 1986), no: 9 (Payizo peyên 1986), no: 10(Çile 1987), no: 11 (Adar 1987), no: 12 (Gulan 1987), no: 13 (Agustos 1987)

267 - Berz, Koyo, "Di Fiqrey bi Dimilkî", Armanc, Stockholm, no: 70 (Adar1987), r: 8

268 - Burkay, Kemal, Dersim (Şiirler), Ankara, Toplum Yaymevi, 1975269 - Backstedt, Eva, "Mitt Sprak (Dimlî) ar som moget vete det maste malas för

att överleva", Dagens Nyheter/Runt Stan; Stockholm, 28-XI-1986, s: 17270 - (Çend Embazên Şima), "Kurdistan Press'i rê (Mektub)", Kurdistan Press

(Rojnameya 15 rojîn), Stockholm, no: 2 (8-10-1986), r: 2271 - Dehxuda, Luxatnameyê Dehxuda-D, r:186272 - Dersimi, Vet. Dr. M. Nuri; Hatiraöm, Stockholm, Weşanên Roja Nû, 1986273 - "Dêrsim Cardm di Bin Smguya de", Armanc, Stockholm, no: 65 (Cotmeh

1986), r: 1, 6274 - Dilêr, Azad; Diyarbekiro Xopan o, Sinn (Federal Almanya), 1986275 - 'Ebdurrezaq Begê Necef Qulî Xan, Tarîxê Denabîle (destnivîs,

Kutubxaney Matinedaran ê Ermenîstanê Sovyetî)276 - Esengin, General Kenan; Kurtçuliik Sorunu, îstanbul, Su Yaymlari, 1978277 - Feyrûzabadî, Mecdeddîn; Qamûs el-Mûhît, cîld: 3, s: 377278 - Firat, "Folklorê Dersimî ra", Hêvî, Paris, no: 5 (Gulan 1986), r. 105-111279 - Gökçe, Enver, "Heme bê Herri û Xwi ra Cêr Diyayey", Hêvî, Paris, no: 5

(Gulan 1986), r: 92-94280 - "Hevpeyvîn", Armanc, Stockholm, no: 63 (Tebax 1986), r: 8,6281 - Hewramî, Muhemmed Emîn, Zarî Zimanî Kurdî le Terazûy

Berawurd da, Bexdad, 1981, r: 9, 20, 25-27, 39-40, 54, 57, 68-69282 - Heyder, "Hîri Gonî", Hêvî, Paris, no: 5 (Gulan 1986), r: 97-99283 - Huznî, Dersimli, "Bir Hikaye", Jîn (Hayat), Istanbul, no: 11 (Şubat

1335/1919), s: 8-11; yeniden basimi: Jîn (Kördçe-Törkçe Dergi), Arap harflerindenlatin harflerine çeviren: M. E. Bozarslan, cild: 3, Uppsala, Deng Yayinevi, 1986, s: 512(527)

121

BÎBLÎYOGRAFYA DIMILKÎ (ZAZA)(IV)

MALMÎSAND

264 - Adirin, Umero, "Bêbextî", Hêvî, Paris, no: 5 (Gulan 1986), r: 101-105265 - Arfa, Hassan, "Kiirt Tarihi îzerine", Turkçesi : Şihoglu; Dogu (Ayhk

bilimsel dergi), Istanbul, no: 2 (1970), s: 13266 - Ayre (Mecmuaya Ziwanî), Stockholm, no: 5 (Hezîran 1986), no: 6 (Temuz

1986), no: 7 (ilon 1986), no: 8 (Payizo verên 1986), no: 9 (Payizo peyên 1986), no: 10(Çile 1987), no: 11 (Adar 1987), no: 12 (Gulan 1987), no: 13 (Agustos 1987)

267 - Berz, Koyo, "Di Fiqrey bi Dimilkî", Armanc, Stockholm, no: 70 (Adar1987), r: 8

268 - Burkay, Kemal, Dersim (Şiirler), Ankara, Toplum Yaymevi, 1975269 - Backstedt, Eva, "Mitt Sprak (Dimlî) ar som moget vete det maste malas för

att överleva", Dagens Nyheter/Runt Stan; Stockholm, 28-XI-1986, s: 17270 - (Çend Embazên Şima), "Kurdistan Press'i rê (Mektub)", Kurdistan Press

(Rojnameya 15 rojîn), Stockholm, no: 2 (8-10-1986), r: 2271 - Dehxuda, Luxatnameyê Dehxuda-D, r:186272 - Dersimi, Vet. Dr. M. Nuri; Hatiraöm, Stockholm, Weşanên Roja Nû, 1986273 - "Dêrsim Cardm di Bin Smguya de", Armanc, Stockholm, no: 65 (Cotmeh

1986), r: 1, 6274 - Dilêr, Azad; Diyarbekiro Xopan o, Sinn (Federal Almanya), 1986275 - 'Ebdurrezaq Begê Necef Qulî Xan, Tarîxê Denabîle (destnivîs,

Kutubxaney Matinedaran ê Ermenîstanê Sovyetî)276 - Esengin, General Kenan; Kurtçuliik Sorunu, îstanbul, Su Yaymlari, 1978277 - Feyrûzabadî, Mecdeddîn; Qamûs el-Mûhît, cîld: 3, s: 377278 - Firat, "Folklorê Dersimî ra", Hêvî, Paris, no: 5 (Gulan 1986), r. 105-111279 - Gökçe, Enver, "Heme bê Herri û Xwi ra Cêr Diyayey", Hêvî, Paris, no: 5

(Gulan 1986), r: 92-94280 - "Hevpeyvîn", Armanc, Stockholm, no: 63 (Tebax 1986), r: 8,6281 - Hewramî, Muhemmed Emîn, Zarî Zimanî Kurdî le Terazûy

Berawurd da, Bexdad, 1981, r: 9, 20, 25-27, 39-40, 54, 57, 68-69282 - Heyder, "Hîri Gonî", Hêvî, Paris, no: 5 (Gulan 1986), r: 97-99283 - Huznî, Dersimli, "Bir Hikaye", Jîn (Hayat), Istanbul, no: 11 (Şubat

1335/1919), s: 8-11; yeniden basimi: Jîn (Kördçe-Törkçe Dergi), Arap harflerindenlatin harflerine çeviren: M. E. Bozarslan, cild: 3, Uppsala, Deng Yayinevi, 1986, s: 512(527)

121

Page 124: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

284 - Kirzioglu, M. Fahrettin, Kurtlerin Kökii, 1. böliim, Ankara, DiyarbakirTanitma Dernegi Yaymlan, 1963, s: 20, 29

285 - Kivilcimh, Dr. Hikmet, Yol, îhtiyat Kuvvet : Milliyet (Şark),Stockholm, Arşiv Yayinlan, s: 36, 37, 77, 78, 97, 98, 187

286 - Koyo, "Gam bi Gam Uppsala ra Heta Stockholm", Armanc, Stockholm, no:65 (Cotmeh 1986), r: 2

287 - Kurdoev, K. K. - Vasilova, Z. A., Kurdsko-Ruski Slovari / FerhengîKurdî (Soranî) - Rûsî, Moskova, 1983, r: 340

288 - Kurdo, Qanatê, "Dimilkî (Zazakî) ya Batûmî" Hêvî (KovaraÇandîyaGişö),Paris, no: 5 (Gulan 1986), r: 85-87

289 - Kurd, Xortê, "Dayê Welat Bol Şîrin o", Hêvî, Paris, no: 5 (Gulan 1986), r:100

290 - Law, M (A. / L. B), "Jinêkî Biwêjî Kurdî : Heyran Xanima Dunbulî",Nîştiman (Bilawkirewey Bîrî Komeley J. K.), Mehabad, sal: 1, no: 3-4 (Sermawez ûRêbendanî 1322/1943), r: 29-30; çapa nwê: Govarî Nîştiman, Stockholm, BinkeyÇapemenî Azad, 1985, r: 86-87

291 - Le Jour Nouveau / Roja Nû (quotidien Kurde), Beyrut, no: 53(13-8-1945), r: 2; no: 56 (10-9-1945), r: 3; çapa nû: Roja Nû.Uppsala, Weşanên JînaNû, 1986

292 - Lerch, P. I., "Qawxê Nêrib û Hênî", Hêvî, Paris, no: 5 (Gulan 1986), r:88-91

293 - Malmîsanij, Zazaca-Tûrkçe Sözliik (Ferhengê Dimilkî-Tirkî),Uppsala, Weşanen Jîna Nû, 1987

294 - Mes'ûdî, Murûc, el-Zeheb, cîld: 1, s: 253295 - Muhemmedî, Muhemmed Salih îbrahîmî (Şepûl), Jînawerî Zanayanî

Kurd le Cîhanî îslametî ya Gencîney Ferheng û Zanist, Tehran, ÇapxaneyêMeharet, 1364 hş. / 1985, r: 674-679

296 - Mukrîyani, Huseyin Huznî, Nawdaranî Kurd297 - "Munzur Dagi Uzerindeki 10 Köy ve 30 Mezra Birleş tiriliyor", Tercuman

(gazetesi), 3-5-1986298 - Nêwerê Bahoz, Çîya (Kovara Çanda Kurd e), Ewropa, sal: 5, no: 8

(Befranbar 1970), r: 18299 - Nikitine, B., Les Afşars dTJrumiyeh (extrait du Journal Asiatique,

janvier-mars 1929), Paris, Imprimerie Nationale, 1929300 - Nîzameddîn, Fazil, Estêregeşe (Ferhengî Kurdî-'Erebî), Bexdad,

1977, r: 374301 - Pamukçu, E., (Armanc rê Mektub), Armanc, Stockholm, no: 63 (Tebax

1986), r: 2302 - Rojbeyanî, Muhemmed Cemîl, "Fermanrewayî Dunbulîyekan le Tewrez û

Dewrûberî da", Karwan, Hewlêr, no: 32 (Gulana 1985), r: 17-24; no: 33 (Huzeyrana1985), r: 12-23

303 - Ronahî (Supplêment illustrê de la revue kurde Hawar), Şam,Çapxana Sebatê, Çapxana Tereqîye, 1942-1945; çapa nû: Ronahî, Stockholm, WeşanênJîna Nû, 1985, s: 323-324, 398, 423

304 - Rûhanî, Baba Merdûx (Şîva), Tarîxê Meşahîrê Kord, cîldê evvel,Tehran, Ênteşarate Sorûş, 1364 hş./1985, r: 366, 340-341, 408, 427

305 - Sa'dulla, Salah, Hewle'l-Luxe'l-Kurdîyye, Bexdad, 1405 h/1985, r: 53306 - Sakaoglu, Necdet, Anadolu Derebeyi Ocaklanndan Köse Paşa

Hanedam, Ankara, Yurt Yaymlan, 1984, s: 47, 50307 - Sakin, Mehmed, "Kiirt Tarihinden : Asar-i Kadimesi", Jîn (Hayat),

îstanbul, no: 11 (Şubat 1335/1919), s: 3-6; yeniden basimi: Jîn (Kûrdçe-TurkçeDergi), Arap harflerinden latin harflerine çeviren: M. E. Bozarslan, cild: 3, Uppsala,Deng Yayinevi, 1986, s: 508-512 (523-525)

122

284 - Kirzioglu, M. Fahrettin, Kurtlerin Kökii, 1. böliim, Ankara, DiyarbakirTanitma Dernegi Yaymlan, 1963, s: 20, 29

285 - Kivilcimh, Dr. Hikmet, Yol, îhtiyat Kuvvet : Milliyet (Şark),Stockholm, Arşiv Yayinlan, s: 36, 37, 77, 78, 97, 98, 187

286 - Koyo, "Gam bi Gam Uppsala ra Heta Stockholm", Armanc, Stockholm, no:65 (Cotmeh 1986), r: 2

287 - Kurdoev, K. K. - Vasilova, Z. A., Kurdsko-Ruski Slovari / FerhengîKurdî (Soranî) - Rûsî, Moskova, 1983, r: 340

288 - Kurdo, Qanatê, "Dimilkî (Zazakî) ya Batûmî" Hêvî (KovaraÇandîyaGişö),Paris, no: 5 (Gulan 1986), r: 85-87

289 - Kurd, Xortê, "Dayê Welat Bol Şîrin o", Hêvî, Paris, no: 5 (Gulan 1986), r:100

290 - Law, M (A. / L. B), "Jinêkî Biwêjî Kurdî : Heyran Xanima Dunbulî",Nîştiman (Bilawkirewey Bîrî Komeley J. K.), Mehabad, sal: 1, no: 3-4 (Sermawez ûRêbendanî 1322/1943), r: 29-30; çapa nwê: Govarî Nîştiman, Stockholm, BinkeyÇapemenî Azad, 1985, r: 86-87

291 - Le Jour Nouveau / Roja Nû (quotidien Kurde), Beyrut, no: 53(13-8-1945), r: 2; no: 56 (10-9-1945), r: 3; çapa nû: Roja Nû.Uppsala, Weşanên JînaNû, 1986

292 - Lerch, P. I., "Qawxê Nêrib û Hênî", Hêvî, Paris, no: 5 (Gulan 1986), r:88-91

293 - Malmîsanij, Zazaca-Tûrkçe Sözliik (Ferhengê Dimilkî-Tirkî),Uppsala, Weşanen Jîna Nû, 1987

294 - Mes'ûdî, Murûc, el-Zeheb, cîld: 1, s: 253295 - Muhemmedî, Muhemmed Salih îbrahîmî (Şepûl), Jînawerî Zanayanî

Kurd le Cîhanî îslametî ya Gencîney Ferheng û Zanist, Tehran, ÇapxaneyêMeharet, 1364 hş. / 1985, r: 674-679

296 - Mukrîyani, Huseyin Huznî, Nawdaranî Kurd297 - "Munzur Dagi Uzerindeki 10 Köy ve 30 Mezra Birleş tiriliyor", Tercuman

(gazetesi), 3-5-1986298 - Nêwerê Bahoz, Çîya (Kovara Çanda Kurd e), Ewropa, sal: 5, no: 8

(Befranbar 1970), r: 18299 - Nikitine, B., Les Afşars dTJrumiyeh (extrait du Journal Asiatique,

janvier-mars 1929), Paris, Imprimerie Nationale, 1929300 - Nîzameddîn, Fazil, Estêregeşe (Ferhengî Kurdî-'Erebî), Bexdad,

1977, r: 374301 - Pamukçu, E., (Armanc rê Mektub), Armanc, Stockholm, no: 63 (Tebax

1986), r: 2302 - Rojbeyanî, Muhemmed Cemîl, "Fermanrewayî Dunbulîyekan le Tewrez û

Dewrûberî da", Karwan, Hewlêr, no: 32 (Gulana 1985), r: 17-24; no: 33 (Huzeyrana1985), r: 12-23

303 - Ronahî (Supplêment illustrê de la revue kurde Hawar), Şam,Çapxana Sebatê, Çapxana Tereqîye, 1942-1945; çapa nû: Ronahî, Stockholm, WeşanênJîna Nû, 1985, s: 323-324, 398, 423

304 - Rûhanî, Baba Merdûx (Şîva), Tarîxê Meşahîrê Kord, cîldê evvel,Tehran, Ênteşarate Sorûş, 1364 hş./1985, r: 366, 340-341, 408, 427

305 - Sa'dulla, Salah, Hewle'l-Luxe'l-Kurdîyye, Bexdad, 1405 h/1985, r: 53306 - Sakaoglu, Necdet, Anadolu Derebeyi Ocaklanndan Köse Paşa

Hanedam, Ankara, Yurt Yaymlan, 1984, s: 47, 50307 - Sakin, Mehmed, "Kiirt Tarihinden : Asar-i Kadimesi", Jîn (Hayat),

îstanbul, no: 11 (Şubat 1335/1919), s: 3-6; yeniden basimi: Jîn (Kûrdçe-TurkçeDergi), Arap harflerinden latin harflerine çeviren: M. E. Bozarslan, cild: 3, Uppsala,Deng Yayinevi, 1986, s: 508-512 (523-525)

122

Page 125: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

308 - Say, Ahmet, "Mehmed Şerîf Efendîyo Gorizij", Hêvî, no: 5 (Gulan 1986), r:112-117

309 - Senar, E., "Ter û Ciwan", Hêvîya Gel, sal: 1, no: 4 (Ç. Pêşîn 1987), r: 143 10 - Şazade (Şehzade) Nadir Mîrzay Qacar.Tarîxê Dunbulî311 - Tarîxê Xoy, r: 136, 153, 156, 173, 178312 - Todd, Terry Lynn, A Grammar of Dimilî (Also known as Zaza),

Published by Univercity Microfilms International, Michigan (USA), London (England)313 - Xal, Şêx Muhammedî, Ferhengî Xal, Cizmî yekem û duwem, Silêmanî,

Çapxaney Kameran, 1960, 1964; cizmî yekem (r: 25-27), cizmî duwem (r: 212)314 - (Zazalann Nufusu), 22 Ekim 1950 Genel Niifus Sayimi (Sonuçlan),

îstanbul, T.C. Başbakanhk îstatistik Genel Mudurlûgu Yayinlan, 1961, s: 142315 - (Zazalann Nufusu), 24 Ekim 1965 Genel Niifus Sayimi %1

Örnekleme Sonuçlan, T.C. Başbakanhk Devlet îstatistik Enstitiisu Yaymlan, s: 5316 - Zekî, Muhemmed Emîn, Meşahîrû'1-Ekrad-I, s: 168317 - Zekî, Muhemmed Emîn, Tarîxû Duwel wel-îmaratî'1-Kurdîyye

Fî'1-Ehdî'l- îslamî, s: 383, 385318 - Zilfi, "Ferhengok : Zazayî (Dimilî) - Kirmancî Serû - Kirmancî Xwarû",

Muhsîn Ehmed 'Umer îmlayekey le Latînîyewe gorrîwe w le ciyaö Turkî, KirmancîXwarû danawe, Govarî Korrî Zanyarî 'Êraq - destey Kurd), bergî pazdehem (1986),Bexdad, r: 235-280

319 - "Zonî Ser", Dengê Komkar, no: 13-14, r: 11

123

308 - Say, Ahmet, "Mehmed Şerîf Efendîyo Gorizij", Hêvî, no: 5 (Gulan 1986), r:112-117

309 - Senar, E., "Ter û Ciwan", Hêvîya Gel, sal: 1, no: 4 (Ç. Pêşîn 1987), r: 143 10 - Şazade (Şehzade) Nadir Mîrzay Qacar.Tarîxê Dunbulî311 - Tarîxê Xoy, r: 136, 153, 156, 173, 178312 - Todd, Terry Lynn, A Grammar of Dimilî (Also known as Zaza),

Published by Univercity Microfilms International, Michigan (USA), London (England)313 - Xal, Şêx Muhammedî, Ferhengî Xal, Cizmî yekem û duwem, Silêmanî,

Çapxaney Kameran, 1960, 1964; cizmî yekem (r: 25-27), cizmî duwem (r: 212)314 - (Zazalann Nufusu), 22 Ekim 1950 Genel Niifus Sayimi (Sonuçlan),

îstanbul, T.C. Başbakanhk îstatistik Genel Mudurlûgu Yayinlan, 1961, s: 142315 - (Zazalann Nufusu), 24 Ekim 1965 Genel Niifus Sayimi %1

Örnekleme Sonuçlan, T.C. Başbakanhk Devlet îstatistik Enstitiisu Yaymlan, s: 5316 - Zekî, Muhemmed Emîn, Meşahîrû'1-Ekrad-I, s: 168317 - Zekî, Muhemmed Emîn, Tarîxû Duwel wel-îmaratî'1-Kurdîyye

Fî'1-Ehdî'l- îslamî, s: 383, 385318 - Zilfi, "Ferhengok : Zazayî (Dimilî) - Kirmancî Serû - Kirmancî Xwarû",

Muhsîn Ehmed 'Umer îmlayekey le Latînîyewe gorrîwe w le ciyaö Turkî, KirmancîXwarû danawe, Govarî Korrî Zanyarî 'Êraq - destey Kurd), bergî pazdehem (1986),Bexdad, r: 235-280

319 - "Zonî Ser", Dengê Komkar, no: 13-14, r: 11

123

Page 126: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

__j l_i jjj j_4j -ÎLl> jS \j"i !._> 4J < otjjlii __jjj_ijl _«4_i 4___j j j j * '

V I V .. V . I | - , -»

' ^--z1 J _> J s1 ' 15 ' JJ * ' JV1 - J O -'î'J -îj.."" ' 4_i i ' Jj *__>

j l_> jjj 4__jj> ( jL>j4j 4_J j 4_S__i _, l_j_i l-S_j 4j_.l--i 4_j4j4__ j_» j 4__ _, l_j

_;_. -_. jj _J _;j 4_j l_^ _.___ _> _ -_> _ >__ _J _jj _%, l_>____i __l__)j_ ij_-

j ____& . i_i ,i ,,i IjJLilJi _) l_i_l Jart i i "i i^ 'i . j __ l_ij _ii l.i j j j j _îj 4 j d-o« -_, 4_>.4 J> _j I i ini-j j J j< 4j I -oJj__j_o _j l_i_i j _;<__ l_9 _& _____ ___ j -4 __ 4_>

f v v W_)__-___-_ _JA 4_J j ' 4_l ____J_J l_J __I____1^_J l_>4-j4jl'l mJJ_>4 > <_J _)! I 4 -> J

I -< ___ij _4 _ a I.P__ 4__ I ___j _;'__' _j1___i^_j 4jl_S" ____< I ___i_i j_i j _Jj 4 j _______> Cj -J l_J __ j j_j_i___r _;4___ij< _,_j_j j __> __i_-j l-jjj_i _;_jl_vj4_i

v .

,_ -l-J j-b-L- _)I-jI-j-^A 4-jW fj)«_j . 4_i 4_b J__l__i_i -JSL1_i j _)!____-_ I_i_i_

04 cLj _-__>» __-"-_. ____j.4_._l, _JI_j j __jJ-oL- l-jl-j _J __il--_->

_, Iji-j l__Jj_v»j_odJdjl_S"j» 4_< _, 4_».4 -I J l_?j 4 _ . I -4 _l _ I .____' 4 jj_j 4_* 4_j

4_i_J> (_' JJ_ O I-S4 _> __j j_i_j Ij ( a 4> ___>_ _____) -_jj>< 4 j 4_j j l_i 4, _>

*" v s " "I I ç *f *' *7.'J ~J~V~>j * " Q ' iii. i .ti < > J)l j « '_? J 4_j 4_j -j >jj-J ^

j ______ < ___ijj__j 4_i 4 j __i j __>i__j j_>< 4_> _____ l_i j jj < 4_> 4 _j J-lj 4_o

J__Sj J__-__i . i " i j i 1-5 _) l_i _) I j 4_j< i.ij l\>< j > 4 ûi ; i " i i i __j_-j 4__

J 4________i j j_a_ j_i < CjI-S.4 _ __Jj l_J >- '4_>4j I >-jjj _jj 4_j_i_. Jj_T_i___jj_

_S < ^-w-iT _)I-j< J.l _--o __jl_jjl_j < j jj j j _;ljj_' _;jjJj4b.<r ,. v - -v v

4 'JJ '" i_r~ '^r1 J '"'..'.' _"J J 9 _rJ * -* < _ * _, ' ..' -* J 4_u 4_ij _i

. i"i j .1 rt.li.jj -J _jt- < JJ_i _j I J-J 4l> 4_>4i_i_j_i l_i j jj j __>____ . __-ij J j_ !____>v "

j__j(-5Lû I J_l_> _,l_j _ 4_j, 4J Lj < 4j 4_J 4lS4 _ j_ I __C____ij_i _J (_____> 4j_ij_«.

. 4j 4_l j l_i.4 _ 4 j 4_J -û I jS _;! j j _> mi .1 "l I-S_j _____-_> < __JJ -j

_^___i_JL. I J I j--b _jjj- I-*1 » _J«j'-»Jj »Jo- 4jl j-vijjj j_j _;4jl__il_j. ,> 14 S4 _

Aû 124

__j l_i jjj j_4j -ÎLl> jS \j"i !._> 4J < otjjlii __jjj_ijl _«4_i 4___j j j j * '

V I V .. V . I | - , -»

' ^--z1 J _> J s1 ' 15 ' JJ * ' JV1 - J O -'î'J -îj.."" ' 4_i i ' Jj *__>

j l_> jjj 4__jj> ( jL>j4j 4_J j 4_S__i _, l_j_i l-S_j 4j_.l--i 4_j4j4__ j_» j 4__ _, l_j

_;_. -_. jj _J _;j 4_j l_^ _.___ _> _ -_> _ >__ _J _jj _%, l_>____i __l__)j_ ij_-

j ____& . i_i ,i ,,i IjJLilJi _) l_i_l Jart i i "i i^ 'i . j __ l_ij _ii l.i j j j j _îj 4 j d-o« -_, 4_>.4 J> _j I i ini-j j J j< 4j I -oJj__j_o _j l_i_i j _;<__ l_9 _& _____ ___ j -4 __ 4_>

f v v W_)__-___-_ _JA 4_J j ' 4_l ____J_J l_J __I____1^_J l_>4-j4jl'l mJJ_>4 > <_J _)! I 4 -> J

I -< ___ij _4 _ a I.P__ 4__ I ___j _;'__' _j1___i^_j 4jl_S" ____< I ___i_i j_i j _Jj 4 j _______> Cj -J l_J __ j j_j_i___r _;4___ij< _,_j_j j __> __i_-j l-jjj_i _;_jl_vj4_i

v .

,_ -l-J j-b-L- _)I-jI-j-^A 4-jW fj)«_j . 4_i 4_b J__l__i_i -JSL1_i j _)!____-_ I_i_i_

04 cLj _-__>» __-"-_. ____j.4_._l, _JI_j j __jJ-oL- l-jl-j _J __il--_->

_, Iji-j l__Jj_v»j_odJdjl_S"j» 4_< _, 4_».4 -I J l_?j 4 _ . I -4 _l _ I .____' 4 jj_j 4_* 4_j

4_i_J> (_' JJ_ O I-S4 _> __j j_i_j Ij ( a 4> ___>_ _____) -_jj>< 4 j 4_j j l_i 4, _>

*" v s " "I I ç *f *' *7.'J ~J~V~>j * " Q ' iii. i .ti < > J)l j « '_? J 4_j 4_j -j >jj-J ^

j ______ < ___ijj__j 4_i 4 j __i j __>i__j j_>< 4_> _____ l_i j jj < 4_> 4 _j J-lj 4_o

J__Sj J__-__i . i " i j i 1-5 _) l_i _) I j 4_j< i.ij l\>< j > 4 ûi ; i " i i i __j_-j 4__

J 4________i j j_a_ j_i < CjI-S.4 _ __Jj l_J >- '4_>4j I >-jjj _jj 4_j_i_. Jj_T_i___jj_

_S < ^-w-iT _)I-j< J.l _--o __jl_jjl_j < j jj j j _;ljj_' _;jjJj4b.<r ,. v - -v v

4 'JJ '" i_r~ '^r1 J '"'..'.' _"J J 9 _rJ * -* < _ * _, ' ..' -* J 4_u 4_ij _i

. i"i j .1 rt.li.jj -J _jt- < JJ_i _j I J-J 4l> 4_>4i_i_j_i l_i j jj j __>____ . __-ij J j_ !____>v "

j__j(-5Lû I J_l_> _,l_j _ 4_j, 4J Lj < 4j 4_J 4lS4 _ j_ I __C____ij_i _J (_____> 4j_ij_«.

. 4j 4_l j l_i.4 _ 4 j 4_J -û I jS _;! j j _> mi .1 "l I-S_j _____-_> < __JJ -j

_^___i_JL. I J I j--b _jjj- I-*1 » _J«j'-»Jj »Jo- 4jl j-vijjj j_j _;4jl__il_j. ,> 14 S4 _

Aû 124

Page 127: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

I(j_l_i < _, 4.S.4 _t _j l_i j_> _;j 4jl_j Jj-J-J _j-»Lj (_P '-*< (J 4_b ____>-_)

j_>_S-__;j i-j _jj j l_> 4_i _ I-jj> _) -_>4 _> _jj l__jj j l_> _;_j4__4_o _;LJ 4 j -__V *

JvV..' ^ * y' ^*1!1 o'""=l-"d"J LSp 4"j J"J C ~-" (û'. >i > < 4j 4j l_i j_!j-o4j> ) __jl j4_>

" * _ ' j . j _-Ji I-j4-j __S <( ) Y < * ) o ' ' j4-i-S I > _"> uijj _-ij_>

Jj_ o4_b ,____ 4__ 4_J ( 4 j 1 j ,jl_Jj 4j l_j ) _i4_>4j 4 ^> l l .__Jj4 _) 4 J 4____Jv

v v /1 I - v |V..-.a _> 4 j_jj 4i _'.,' 1 j_> 4_>_ >-_jl_J 4_j j i_9j j_o _, I _ j i __j -U 4 j_i 4_i

4_ij_j< 4j_L 1 __! jljj-»j4_b 4-j __jl jj_* ^rtin.i l.i j 4___j J-> _cj4"J ^Jh^-*'

j ___ , _ I _> j 4_j __j 1 _oj 4-_ _J 4_> _j> l-i j 4_ _)i_J I _jl j _) I J-J _# _ Lj 4_j

4jl_l S j4__. _j__l I j_> _5jl_> _j - " 4_> 4Jb _j_jl j_j" |»4_____ l-a_fe_fc-4_. 4_jj_i

J^J 4_i I ____!, 4_S _;j _ 4 J 4-> 4 j iV'l.l 4J < _,_ 1 J .1 ni 4 _ __ j 4 j __SI_j ^4-jl J 4-1

a v I - - IQ 1 juiJh>i--i _3 41 I JJ>v - ^ '

j.l *' ^l *- J a< ^ Ij^-- ___5 l_J J_ < 4_j4j4_o j»4_> ___il_j4_> j ______V

__I-S_J j»_J 4-j . 4 j 4___jl_j _)l__-_i-_i _j l__j l_S-_b l_i J-î -J __j 4 -> J 4j 4_j_>j_>4 _>

<_,4 S4 _>j.4 -» _l_jj_> ___l_S4j_jj _J 4_g4__j4__< I -_J ->j_S 4 jj __? _JbL_j_

____>L_j__ _;___4_>J4__) . __jJ- __J _;jl j j _-.4_t _J 4_-jjJ ___J ___ LÇjjUY V

J 4j4JJJ__j I ---__-_> I _4_j l_ _JI_> (3 _J . ( __ I __ jjj _-J _--_»-->J-S jlLJ J->4j(_ <-j 4 r'l 1 .1 jj 4_l _j_j 4 j 4_l I j 4_S . _i I _>l_j _Li _>l _> ~_j_b _) J-> Jj-Î' 4_l j_>

v vJ _< _J J 4 _b _j 4_b ,_-_-b 4-j 4lS < 4_i ^.^jj-j I j j 4_i < 4. 4_i 4 j 4_o a 4_j _; 4X l___>

v < v Vo-g_H*,i 15-^ eSj-H J û'-4-' HJ 4J J l_jl _ __j 4 ;X_»___> < _j 4_b ______ (___] ^i 4_)l_i_jjj Ijb

< ^1 s" 4 J 4__ _, I j 4_î _Ç_I ,ji 4_) Lj ij 4_J j i_j I _> f> 4__ _-J_ij_l__ j_> . __l_ij_?4 _ij 4>j.v

. _ I-S4 _> ___J> 4_j _;> I j-_-w J 4_oj_ -.i» « "

4 I 1 4> 4-j < 4j I 9 Jiiij-o _;- 4j l__i 4-j __j I jJ-> < _, -»j-> _-J l_j jjJ _5jJ->

_ ______> l_> l_J (_j l_j j _j 4_j _, l_>4J I -_Jj_>j_o 4_> < 4 jj Aj£ _'j < 4j4_j.l JuJ_, ."i 111 4 .1 .1 I 4-b __ _____ 4__ j_i ^->4_bj4-o

4 j <(j4jLj _j_04j _J4_?4j____i _; YV _5j-J-» ) j'-J- _--il_»jJ-»_, >') J-S _,'_'_' 'JJJ JJ-o4_b . l-J 4 'l'.ij j_- j 1 . 1 )> I j I _-L_l_l 4 _> 4j_l_i jj _>

j .' o -=_"' "î'j.h® jjjij * _rî' '"*' o **j'-' ' oj_H'-jrj''i -J ; (C-" "V '^ --J

f 4 . _-_ji,4 - 4_____ _;_! iSj-JJ- (_5jj4 -)-S__j4 -I j Li 4-o4_j . l__J!j_j'.4 _)

j4 j-_b _l_i ____j^jj ^ y.,j L-i__Sj a4> 4-. 4_b_ l-_;j_- _;j_> jj_>4_ _i_j Lj 4JI-*

125 M

I(j_l_i < _, 4.S.4 _t _j l_i j_> _;j 4jl_j Jj-J-J _j-»Lj (_P '-*< (J 4_b ____>-_)

j_>_S-__;j i-j _jj j l_> 4_i _ I-jj> _) -_>4 _> _jj l__jj j l_> _;_j4__4_o _;LJ 4 j -__V *

JvV..' ^ * y' ^*1!1 o'""=l-"d"J LSp 4"j J"J C ~-" (û'. >i > < 4j 4j l_i j_!j-o4j> ) __jl j4_>

" * _ ' j . j _-Ji I-j4-j __S <( ) Y < * ) o ' ' j4-i-S I > _"> uijj _-ij_>

Jj_ o4_b ,____ 4__ 4_J ( 4 j 1 j ,jl_Jj 4j l_j ) _i4_>4j 4 ^> l l .__Jj4 _) 4 J 4____Jv

v v /1 I - v |V..-.a _> 4 j_jj 4i _'.,' 1 j_> 4_>_ >-_jl_J 4_j j i_9j j_o _, I _ j i __j -U 4 j_i 4_i

4_ij_j< 4j_L 1 __! jljj-»j4_b 4-j __jl jj_* ^rtin.i l.i j 4___j J-> _cj4"J ^Jh^-*'

j ___ , _ I _> j 4_j __j 1 _oj 4-_ _J 4_> _j> l-i j 4_ _)i_J I _jl j _) I J-J _# _ Lj 4_j

4jl_l S j4__. _j__l I j_> _5jl_> _j - " 4_> 4Jb _j_jl j_j" |»4_____ l-a_fe_fc-4_. 4_jj_i

J^J 4_i I ____!, 4_S _;j _ 4 J 4-> 4 j iV'l.l 4J < _,_ 1 J .1 ni 4 _ __ j 4 j __SI_j ^4-jl J 4-1

a v I - - IQ 1 juiJh>i--i _3 41 I JJ>v - ^ '

j.l *' ^l *- J a< ^ Ij^-- ___5 l_J J_ < 4_j4j4_o j»4_> ___il_j4_> j ______V

__I-S_J j»_J 4-j . 4 j 4___jl_j _)l__-_i-_i _j l__j l_S-_b l_i J-î -J __j 4 -> J 4j 4_j_>j_>4 _>

<_,4 S4 _>j.4 -» _l_jj_> ___l_S4j_jj _J 4_g4__j4__< I -_J ->j_S 4 jj __? _JbL_j_

____>L_j__ _;___4_>J4__) . __jJ- __J _;jl j j _-.4_t _J 4_-jjJ ___J ___ LÇjjUY V

J 4j4JJJ__j I ---__-_> I _4_j l_ _JI_> (3 _J . ( __ I __ jjj _-J _--_»-->J-S jlLJ J->4j(_ <-j 4 r'l 1 .1 jj 4_l _j_j 4 j 4_l I j 4_S . _i I _>l_j _Li _>l _> ~_j_b _) J-> Jj-Î' 4_l j_>

v vJ _< _J J 4 _b _j 4_b ,_-_-b 4-j 4lS < 4_i ^.^jj-j I j j 4_i < 4. 4_i 4 j 4_o a 4_j _; 4X l___>

v < v Vo-g_H*,i 15-^ eSj-H J û'-4-' HJ 4J J l_jl _ __j 4 ;X_»___> < _j 4_b ______ (___] ^i 4_)l_i_jjj Ijb

< ^1 s" 4 J 4__ _, I j 4_î _Ç_I ,ji 4_) Lj ij 4_J j i_j I _> f> 4__ _-J_ij_l__ j_> . __l_ij_?4 _ij 4>j.v

. _ I-S4 _> ___J> 4_j _;> I j-_-w J 4_oj_ -.i» « "

4 I 1 4> 4-j < 4j I 9 Jiiij-o _;- 4j l__i 4-j __j I jJ-> < _, -»j-> _-J l_j jjJ _5jJ->

_ ______> l_> l_J (_j l_j j _j 4_j _, l_>4J I -_Jj_>j_o 4_> < 4 jj Aj£ _'j < 4j4_j.l JuJ_, ."i 111 4 .1 .1 I 4-b __ _____ 4__ j_i ^->4_bj4-o

4 j <(j4jLj _j_04j _J4_?4j____i _; YV _5j-J-» ) j'-J- _--il_»jJ-»_, >') J-S _,'_'_' 'JJJ JJ-o4_b . l-J 4 'l'.ij j_- j 1 . 1 )> I j I _-L_l_l 4 _> 4j_l_i jj _>

j .' o -=_"' "î'j.h® jjjij * _rî' '"*' o **j'-' ' oj_H'-jrj''i -J ; (C-" "V '^ --J

f 4 . _-_ji,4 - 4_____ _;_! iSj-JJ- (_5jj4 -)-S__j4 -I j Li 4-o4_j . l__J!j_j'.4 _)

j4 j-_b _l_i ____j^jj ^ y.,j L-i__Sj a4> 4-. 4_b_ l-_;j_- _;j_> jj_>4_ _i_j Lj 4JI-*

125 M

Page 128: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

4jjj-o4__ _J 4__'__i___ L_) jji . ,ji___ 4fl> ____»___ ____!_) I__ __j4_i_J _^j____ij_?

j (_; jJ_> _J »- (_;j I J 4-1 _;4__J 4_i A"' ..' .' "' 4 _> l__-Jj-_-_j w___)j_j I J_> 4 _ .1 A ..'"' 1_S j

' ..'.. '' J '-* _--> AVn.l j 4_> < J 4_> ___ l_l Jj _-_>4_> _.___! I__ J 4 J I i

. l_J I _*.. _

' -) (i__i 4_j_j jj_j j _-_-> I j J 4_) I j ) I >4_ 4j -Jl _> jj _> j 40 -J

< hiij I j_£ ^jl-j _> .-SLijJj -J. C__)j_S.4 _> __> 4_i _L> i_S__jj_S4j 4_>4_j _-J L.JjJ-J

I _>_________ 4_ l_j j>_J _, ->j_5' _-Jjl _-4_i j_> < 4_V4 _j j_? __S 4_b _____ 4_j jj-o-A__j I J j-o4_b _;4-__u> 4_> < 4 j 4__j 4 _> j_> I __j I j S j') jj-v -J j __>j_>4 _> l__J I <

j> 4 J ^S 4_i 4 \.l> 4_i J ______ 4_>4_j < JJ 4_> j_o 4_> 4___JJ> . 4 j 4") .1 .1 ) I -\_-J

Ud j _5j jj _^_-i_J I_J j j_9 |_4j 4 '1 Jmi'> 4_) j-j 4_>_-J _j 4_b _ _> 4__ _^l 4_> 4-J I j

' - - I ! ..- jj __jl_S4jjj _J u- .4 __ 4>j 4_b . .4 _ _ 4_> _l _, I iU- -o-oi-.i

; Qt^ '4 4ui l_i 4j_i4_j _,l_>-o4j j-i l_i j |0jJ4_j< 4 j _j_i j_S l_j

O A 4_ ^_> _j 41) I j<0 ~-J Lj 4_o-o 4_i l_> 4_>

_, 4___i 4_S _; 4-j l->j I_S< ( ^J -__> _JI J ) _;j -

>.4 _> j.i -kj-_i jj l_S4jj_J-> 4-ol __j 4_j j.j-o4_ .1 _>4-j 4 j 4_> j j-j j-S fi 4J

j> 4_j< 4 j 4_i I i j j J lj 4J j 4ib -S-_j (_ 4_j l_j 4-o4_> 4_j 4_- 4__j 4_j _."..)"' 4 1..1 l_j 4_iv

_i ' -'jj -'"'J^J 4 J 4 ->j_S 4j ,j I i_jj_> j S I 4 j < 4 j 4_j 4 j I 0 J J _* I J 4 _ 4 j 4iv -- v --j j 4jl j 4j 4_S_i4_j l__>4->j 4-j .___l>_jj_?4 _ I __ A « ö 4> __jl l-T J 4_ _J

v

_ -> '___ _;4j4__ _;l jj _> Vj 4_b _____ 4__ _5j4jI_jj__j ____)_> 4 j 4 j_> __S_j___l-) l_J

A 4_S < _;j 4 >4 _>j.4 -> j i_j_Jj-SI-j _) I -oj_> _ !_)_; jj_J _ oJ j 4j 4 j-jj 4

, _^_l_j 4_) I j J_ J3 4_j _;4->l_ol_J _-J I J_J 4 _l l__>j 4_j<_j j j_j Ijb 4-1 ^_>->4j ^S-) 4j 1 û'iv

4-i 4_j jj_t l-_ " I j I ' __j j l_j 4jJj j j_9 j_> j 4 >< _, j j j 4ib lj ' I ... a \ a \ '. j^.v

______ 4_b < __) 4 j_9 l_j 4_j j j I-S4 jj 4_b 4_) j J I __i-o 4_j . 4 j 4-j I lj I-S4 j_ij

_""' "' O J ^r-1 J J-J 4-J jlw4j. 41 ^ J _) l_i 4_j I j j_- J5 4_) __jjj-) 4->l_ol-Jv "V

4 Mii._o._b 4 j 4-)).. IJ $> Lj I _->Lj4j__l-j J 4 > 4J .. 'i")J J 4_j 4__jj>< 4j_j4_u

_J ( * --* - j I _i ) 4J 4 ^> 1 1 _, l_i j j j _j4_iI_j j _ I _j I j 1 _____> J 4_>_J

_^ ( ) ) 4j4_jjl_.l_j_i__ll S .1 1

%_i j_j. I _ _j j)__j J _)_--/-> _) j i_-> 4-_j l-_lj 4_j 4 j 4Jb j 4_6 ja 4_> j 4_vi __j Lui 4-S \

_S_J~-_>4_j __. 4_j L. 4__ ) _______ __j l_S4->jj_S j j__4Jb __>4j . 4__j__ I __J> l_jj Li -Jv

/5 ' ' J J-Sj +i J (jj J 4_oj_ _u_i 4_- < ( 4 j l_j _)M .1 '> ' _>.d _j__ft> _; 4> j Li . J LS 4_Sj j_

j ____ __4j I , j__ 4 "1 iii 4 _> __9 l__ a I .j .) <_Aa _'' * j . ij I A-*>4_>4_i>

Ar 126

4jjj-o4__ _J 4__'__i___ L_) jji . ,ji___ 4fl> ____»___ ____!_) I__ __j4_i_J _^j____ij_?

j (_; jJ_> _J »- (_;j I J 4-1 _;4__J 4_i A"' ..' .' "' 4 _> l__-Jj-_-_j w___)j_j I J_> 4 _ .1 A ..'"' 1_S j

' ..'.. '' J '-* _--> AVn.l j 4_> < J 4_> ___ l_l Jj _-_>4_> _.___! I__ J 4 J I i

. l_J I _*.. _

' -) (i__i 4_j_j jj_j j _-_-> I j J 4_) I j ) I >4_ 4j -Jl _> jj _> j 40 -J

< hiij I j_£ ^jl-j _> .-SLijJj -J. C__)j_S.4 _> __> 4_i _L> i_S__jj_S4j 4_>4_j _-J L.JjJ-J

I _>_________ 4_ l_j j>_J _, ->j_5' _-Jjl _-4_i j_> < 4_V4 _j j_? __S 4_b _____ 4_j jj-o-A__j I J j-o4_b _;4-__u> 4_> < 4 j 4__j 4 _> j_> I __j I j S j') jj-v -J j __>j_>4 _> l__J I <

j> 4 J ^S 4_i 4 \.l> 4_i J ______ 4_>4_j < JJ 4_> j_o 4_> 4___JJ> . 4 j 4") .1 .1 ) I -\_-J

Ud j _5j jj _^_-i_J I_J j j_9 |_4j 4 '1 Jmi'> 4_) j-j 4_>_-J _j 4_b _ _> 4__ _^l 4_> 4-J I j

' - - I ! ..- jj __jl_S4jjj _J u- .4 __ 4>j 4_b . .4 _ _ 4_> _l _, I iU- -o-oi-.i

; Qt^ '4 4ui l_i 4j_i4_j _,l_>-o4j j-i l_i j |0jJ4_j< 4 j _j_i j_S l_j

O A 4_ ^_> _j 41) I j<0 ~-J Lj 4_o-o 4_i l_> 4_>

_, 4___i 4_S _; 4-j l->j I_S< ( ^J -__> _JI J ) _;j -

>.4 _> j.i -kj-_i jj l_S4jj_J-> 4-ol __j 4_j j.j-o4_ .1 _>4-j 4 j 4_> j j-j j-S fi 4J

j> 4_j< 4 j 4_i I i j j J lj 4J j 4ib -S-_j (_ 4_j l_j 4-o4_> 4_j 4_- 4__j 4_j _."..)"' 4 1..1 l_j 4_iv

_i ' -'jj -'"'J^J 4 J 4 ->j_S 4j ,j I i_jj_> j S I 4 j < 4 j 4_j 4 j I 0 J J _* I J 4 _ 4 j 4iv -- v --j j 4jl j 4j 4_S_i4_j l__>4->j 4-j .___l>_jj_?4 _ I __ A « ö 4> __jl l-T J 4_ _J

v

_ -> '___ _;4j4__ _;l jj _> Vj 4_b _____ 4__ _5j4jI_jj__j ____)_> 4 j 4 j_> __S_j___l-) l_J

A 4_S < _;j 4 >4 _>j.4 -> j i_j_Jj-SI-j _) I -oj_> _ !_)_; jj_J _ oJ j 4j 4 j-jj 4

, _^_l_j 4_) I j J_ J3 4_j _;4->l_ol_J _-J I J_J 4 _l l__>j 4_j<_j j j_j Ijb 4-1 ^_>->4j ^S-) 4j 1 û'iv

4-i 4_j jj_t l-_ " I j I ' __j j l_j 4jJj j j_9 j_> j 4 >< _, j j j 4ib lj ' I ... a \ a \ '. j^.v

______ 4_b < __) 4 j_9 l_j 4_j j j I-S4 jj 4_b 4_) j J I __i-o 4_j . 4 j 4-j I lj I-S4 j_ij

_""' "' O J ^r-1 J J-J 4-J jlw4j. 41 ^ J _) l_i 4_j I j j_- J5 4_) __jjj-) 4->l_ol-Jv "V

4 Mii._o._b 4 j 4-)).. IJ $> Lj I _->Lj4j__l-j J 4 > 4J .. 'i")J J 4_j 4__jj>< 4j_j4_u

_J ( * --* - j I _i ) 4J 4 ^> 1 1 _, l_i j j j _j4_iI_j j _ I _j I j 1 _____> J 4_>_J

_^ ( ) ) 4j4_jjl_.l_j_i__ll S .1 1

%_i j_j. I _ _j j)__j J _)_--/-> _) j i_-> 4-_j l-_lj 4_j 4 j 4Jb j 4_6 ja 4_> j 4_vi __j Lui 4-S \

_S_J~-_>4_j __. 4_j L. 4__ ) _______ __j l_S4->jj_S j j__4Jb __>4j . 4__j__ I __J> l_jj Li -Jv

/5 ' ' J J-Sj +i J (jj J 4_oj_ _u_i 4_- < ( 4 j l_j _)M .1 '> ' _>.d _j__ft> _; 4> j Li . J LS 4_Sj j_

j ____ __4j I , j__ 4 "1 iii 4 _> __9 l__ a I .j .) <_Aa _'' * j . ij I A-*>4_>4_i>

Ar 126

Page 129: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

j I j < I -" -J _ J ,j J J >ij 4_> j j_o4_b _J I J J> _-J ' j |5 4 j __>' I j jj _; 4j 4_ 4__o

_;j____-___ j __J 4j j 4_> 4_J I _> _j j 4_< _, I 'i jflS __jl_-_ _> __j l-Jj J __wj> 4j

I JJ__> 4_> _ l_j -Jl J Jj 4-1 J jS^j I jj 4_j __j _j I-J _J4j 4_J _>j_-j 4j<_, I _>j4_>

4__j I j_-__j !_- j 4__-_> j-j 4_» ..'"' " ' J-> 4_i_-_J-J _J 4_j__j i_J 1 i_"' n'-'JJ '

*" A "' _;j 4 J IJ Jj_4-I 4J <4-o4_j4->< ___jj_) 4j4j_jjl > 4_J _j__j I J_l 4 _> .

_5 a J I j I j _-_____-J 4_L_S4_i< _4_j__9 4> _, I 1 _j 4> _;4_ijj . 4___jj_) 4 j 4-9 4_bv ' *

_,' . 1.1 ') ..) C) _jl_ 4-)4jl_- j 4-1 û'") j-» 4><_, I >4->_9j-j __J . _, l_>4_>___j__v ,v v _ . *.,..''.»

j> 4 x 4 j 4j_jj_i 4 -) I \- j 4j 4j l-j 4 -> i___i j_>_;j-> _; l _| j)_> 41 < O^J"

'"'..'.' A __,lj4_ol_S j l_i < 4_j 4 j 4_j j j j l_-j j_ 0-l _ '

J ' 1 ^s-i o^-jo-S-Jjj^ 0 t_,< _4__r___,J ___ _J L _J __=__, __S< ___ jj^-|-J*4 ; < _rr"-'-J J^4 l-S^ Jjj O-^ ^4» a'J-0-?J 4 _-J-^--<J J _Çj_L.

V

U ..-4J-l4> . _. i_j_>4_ Jj. 4_> (_4_S4j4_, lj _j 4__, Loj4-_ jj_ j ___ __,

l.-4_>-jj l_> _--"jjJ __, _-_.JjJ 4j 4__ij 4__i j 4_- __, Ij4_ d_____-. Ijj__. j _-J_i. 4_>

Û » -J _!-_> , *?._ L 4_ ^-.J-S J-J J 4_j ___, __> (jj-J 4- __J < ___ 4__ 4_>V

^''jj-J-i -J. 4j___,j_>Li j_i __S_io jj4j ~_J_) j 4 1 1 IS 4_j_j>4-> ^_j Loj

_-_ 4o 4 j 4_j. I ___> 4 -> j __j LS 4 _> ^, j_> ___J o-_- < 4_Cj j I _> 4_i _ I _> 4 _ 4-S 4_> I , 4-£

^-rH** _h^-4^jj _r» 'j o-- - jIa..- 1 jVj^ : _J4_ __!, j 0___Jilv v

' &.J~' J 4_> 4_i J J j _.J L_ S ij l-_ 4_> 4 j j-j 4_S 4_

jhijj -J" l___j-,_-J jl4_> J 4_?_J _j-ij_,_ _-__o4_i ( ( j_- ^JJj U ))

< Cj-jj 4-S l_j 4o4__l_> jjLjiÇ I i^i ,> ~ -J_J4_> . .-, 4_S4_>

4_>

^j--- 4_u < i i_jj 4__ l_i 4j4_jl_> jjl_j _; '-Jj > O-^ O '

-J 4_S< _____uûJ 0_j _ _J jj__>. I--J-J 4J . _j_u4_ OJJJ -*. n v "

J 4_> 4_i 0_j _> -J jJo_ş» . . J» jJj-J 4j4j"-l_i l_S4-> _J - Lj 1___o4_j 4j 4j I '. t

4j L___i4j 4_S4j !___> j -_-. -J ^j---)^-. 4_S< ,_-J_JJ 4 _ j __i I jj 4^ 4_>4j Lj_ j 4 j jj

4 j 4 li-_i_i 4_ 0 j j __i_o 4__i< l_i_jj 4_S 4 _> j 4_ 1 ___j LS 4_j LS 4_J_j 4_> 0_j_>4jjJ___ l_j

) f ^ y-> 4j aj o-!^ ^4* " : <-_-* j-2 _r-^4-jA-J-r;j-? 4.'jL _j4j j4_s_J

. 4__ Ijj J _?4j Ljj 4 _ _Y

Cleitent Huart, Journal Asiatique -VIII serie ,torne VI -P.513Dorn. Mêlanges Asiatiques, V - 418.

127 AY

j I j < I -" -J _ J ,j J J >ij 4_> j j_o4_b _J I J J> _-J ' j |5 4 j __>' I j jj _; 4j 4_ 4__o

_;j____-___ j __J 4j j 4_> 4_J I _> _j j 4_< _, I 'i jflS __jl_-_ _> __j l-Jj J __wj> 4j

I JJ__> 4_> _ l_j -Jl J Jj 4-1 J jS^j I jj 4_j __j _j I-J _J4j 4_J _>j_-j 4j<_, I _>j4_>

4__j I j_-__j !_- j 4__-_> j-j 4_» ..'"' " ' J-> 4_i_-_J-J _J 4_j__j i_J 1 i_"' n'-'JJ '

*" A "' _;j 4 J IJ Jj_4-I 4J <4-o4_j4->< ___jj_) 4j4j_jjl > 4_J _j__j I J_l 4 _> .

_5 a J I j I j _-_____-J 4_L_S4_i< _4_j__9 4> _, I 1 _j 4> _;4_ijj . 4___jj_) 4 j 4-9 4_bv ' *

_,' . 1.1 ') ..) C) _jl_ 4-)4jl_- j 4-1 û'") j-» 4><_, I >4->_9j-j __J . _, l_>4_>___j__v ,v v _ . *.,..''.»

j> 4 x 4 j 4j_jj_i 4 -) I \- j 4j 4j l-j 4 -> i___i j_>_;j-> _; l _| j)_> 41 < O^J"

'"'..'.' A __,lj4_ol_S j l_i < 4_j 4 j 4_j j j j l_-j j_ 0-l _ '

J ' 1 ^s-i o^-jo-S-Jjj^ 0 t_,< _4__r___,J ___ _J L _J __=__, __S< ___ jj^-|-J*4 ; < _rr"-'-J J^4 l-S^ Jjj O-^ ^4» a'J-0-?J 4 _-J-^--<J J _Çj_L.

V

U ..-4J-l4> . _. i_j_>4_ Jj. 4_> (_4_S4j4_, lj _j 4__, Loj4-_ jj_ j ___ __,

l.-4_>-jj l_> _--"jjJ __, _-_.JjJ 4j 4__ij 4__i j 4_- __, Ij4_ d_____-. Ijj__. j _-J_i. 4_>

Û » -J _!-_> , *?._ L 4_ ^-.J-S J-J J 4_j ___, __> (jj-J 4- __J < ___ 4__ 4_>V

^''jj-J-i -J. 4j___,j_>Li j_i __S_io jj4j ~_J_) j 4 1 1 IS 4_j_j>4-> ^_j Loj

_-_ 4o 4 j 4_j. I ___> 4 -> j __j LS 4 _> ^, j_> ___J o-_- < 4_Cj j I _> 4_i _ I _> 4 _ 4-S 4_> I , 4-£

^-rH** _h^-4^jj _r» 'j o-- - jIa..- 1 jVj^ : _J4_ __!, j 0___Jilv v

' &.J~' J 4_> 4_i J J j _.J L_ S ij l-_ 4_> 4 j j-j 4_S 4_

jhijj -J" l___j-,_-J jl4_> J 4_?_J _j-ij_,_ _-__o4_i ( ( j_- ^JJj U ))

< Cj-jj 4-S l_j 4o4__l_> jjLjiÇ I i^i ,> ~ -J_J4_> . .-, 4_S4_>

4_>

^j--- 4_u < i i_jj 4__ l_i 4j4_jl_> jjl_j _; '-Jj > O-^ O '

-J 4_S< _____uûJ 0_j _ _J jj__>. I--J-J 4J . _j_u4_ OJJJ -*. n v "

J 4_> 4_i 0_j _> -J jJo_ş» . . J» jJj-J 4j4j"-l_i l_S4-> _J - Lj 1___o4_j 4j 4j I '. t

4j L___i4j 4_S4j !___> j -_-. -J ^j---)^-. 4_S< ,_-J_JJ 4 _ j __i I jj 4^ 4_>4j Lj_ j 4 j jj

4 j 4 li-_i_i 4_ 0 j j __i_o 4__i< l_i_jj 4_S 4 _> j 4_ 1 ___j LS 4_j LS 4_J_j 4_> 0_j_>4jjJ___ l_j

) f ^ y-> 4j aj o-!^ ^4* " : <-_-* j-2 _r-^4-jA-J-r;j-? 4.'jL _j4j j4_s_J

. 4__ Ijj J _?4j Ljj 4 _ _Y

Cleitent Huart, Journal Asiatique -VIII serie ,torne VI -P.513Dorn. Mêlanges Asiatiques, V - 418.

127 AY

Page 130: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Ûj I j_m -___. a A_S tc^Lij -U_i_53_j Li lîijft A_S( Y ) < *-^ -" {J^Jr*&> f-^J ( 1 ) \$J4J4 &

^3 U» t^" ,0-- L-JJ -L-J . Û__-J A-fi. -t q û__l

_J-_-J-_-_0 &_J j I 'JiV Jl.L, ,___-__ _>,

Ut '-) q ^_9 3-J ' ^

-_} û___i <3 j Lo

i$j L» û_SûJ ^j l__«t__iû_j .__. L_> j -_-_u û_! «^>I_S-Tj l_> ^yu-o-i-i ^S-jlj __=-S_j L-j

i .^*_ * . û___ __ii_iq 4__W " LS^__j d __ .1 -_-_.-'j Li a a j

_S4_ i 4_>

-S-jj j -. I .-S ij-j-J . 4 j -J j j__ i-S-J.>/

j -_-> 4 I ,,! o 4_w ._> J L_> . _J LS 4 _> 1 _> j j_>

_>J fc 4_j 4_> < i_J LS4.J 4_j I '. I .i j 4__ _j_j_i jv

^ S^-j.jj-j 4 _> I -_j4_j 4_>4 j L_j j 4__> -J < 4 j 4_S-_j I j l_j _> ° J 3 4__> 4 j j 4_5 ^-jjj

J^ " 3

_-_-4 _ I -> l_> 4_S-_j lj L>

->

_> l_S j j_j -_j J_j _5j 4_u < 4 j 4__> 4_->4__ j j__>

_s_ L_ i 4__ 4 q 4_j i , Lvj i4 _> . I _>_> 4 i !_j i

LS_j4-> j _îj_>4_> 4-J I ' I .. J 4j

_ û , dj Lo _J 0 _ LS<> _

4 j 4_j L_> 4 _> j__> , j j _> _____>. 4_S 4_u> j-j _; j_> _^_o4_j __> 1 ' _> ç 9 I. < ' " ..> J J > 4 _> I ,

- jj jj ' 1 i 4_4_w-qj__> 4__>< _J < ; __>4_-_S

>j4_j Ij-.-.*-. __.< |_S 4 j Lfi j 4_S _S4_j4 ,

__, lj_> __.j-> ___,

V

_L_i q " L_j û 1 .

LS _J

**£ û__jû__? ÛJ..S* _r^_9 ^ er-3>? jûl. J L _J _; I 3j_ 4-û> ( ûj l_j__ j 1j---_ L__

Cj I C A _-.__> a__i q j g j q_j g <-_-_-_. ' o a__ (jj ' o û _. q _ a -L_j q j ' q-> (_$ - -> d q j û__) a_J _

*t.i » ' <-i Û_J , V----J-.J (_$j _i-» L_i « (j jJ 6 _ Lit) û a j û_ib . i g o__j __*__o <___i ____1 I q -___Jj a-Jv

d 1 q . a û__i d a I 1 d___. t>---0 -Lujo_> L-t * d-J . _> 1 __w <_-_o . __j _i 9 ____ ' j (j_> _jj <__mJ-7.

v

JJJ -^ UT-'j 1 ___> 4 I < jo 4_jj_o _;j j_S _; Lu>_ ___ijj_i 0_jI_> aJ 0_5-J-5iH'

1_o4Jo 4_o4_j

_5~ ___jj___> . i_i 4_S < l-> 4 /> L>-_> 4_j 4__i " j _J 4__ l_j ^> l_j L_ )) V? 4_j __j

__S4_j4j_jii 4__i ,oj)

^ _-^U 4J (

j fl_4j < 4-j4__> j '_>JJj O Lo 4_fi> (c_JJj 4_j _ 4_jj j _ jJS

JJ-*- _;3-S. ( _; -J_J __> 4_S_jl->) I.

. Y^ ^ \ J (C'_J_J-^ J-T? J _5j-fi> 4 "1 .1 .1 4_> 4_o 4__ j 1 _> 4_> __j j j_9 ___-___-_j j 4___> 4->

J 4 4-J j_- l-^j 4_> __j___jj_j-. j 4j_jj _jj jj_> _____jj I->jjj (j-O-o^-S _, Lj-S __i

( ( .--S,-jOj 4_>4_ _jj_,

< !__.

_^

-jjj a_jj_j . 0 4j jjj _> 4_j I i.i 9 4- __>.o4- (j7 4j l_j , 4 _> >A-J LS 4-S 4_tt> j l_j -J

^-^ jjj _î-*0^0j 'j--5. : o-~- 'OJ> -^_J j___j_> 0_

'*? J i.s-'JJ -s-"-

^__j_j-> _J _!-_> 4_j l_j LS4 _> j_

> _J j)4->

l__ _--o 4_

J^JJ' " -J , OJ>v 'j L5 J3J - IJJ.

O-T1 4 _> iSjlj? 4_J ,. '' o 4j_i _$ j] j-li _-_>___, 4__>

A1 - 128

Ûj I j_m -___. a A_S tc^Lij -U_i_53_j Li lîijft A_S( Y ) < *-^ -" {J^Jr*&> f-^J ( 1 ) \$J4J4 &

^3 U» t^" ,0-- L-JJ -L-J . Û__-J A-fi. -t q û__l

_J-_-J-_-_0 &_J j I 'JiV Jl.L, ,___-__ _>,

Ut '-) q ^_9 3-J ' ^

-_} û___i <3 j Lo

i$j L» û_SûJ ^j l__«t__iû_j .__. L_> j -_-_u û_! «^>I_S-Tj l_> ^yu-o-i-i ^S-jlj __=-S_j L-j

i .^*_ * . û___ __ii_iq 4__W " LS^__j d __ .1 -_-_.-'j Li a a j

_S4_ i 4_>

-S-jj j -. I .-S ij-j-J . 4 j -J j j__ i-S-J.>/

j -_-> 4 I ,,! o 4_w ._> J L_> . _J LS 4 _> 1 _> j j_>

_>J fc 4_j 4_> < i_J LS4.J 4_j I '. I .i j 4__ _j_j_i jv

^ S^-j.jj-j 4 _> I -_j4_j 4_>4 j L_j j 4__> -J < 4 j 4_S-_j I j l_j _> ° J 3 4__> 4 j j 4_5 ^-jjj

J^ " 3

_-_-4 _ I -> l_> 4_S-_j lj L>

->

_> l_S j j_j -_j J_j _5j 4_u < 4 j 4__> 4_->4__ j j__>

_s_ L_ i 4__ 4 q 4_j i , Lvj i4 _> . I _>_> 4 i !_j i

LS_j4-> j _îj_>4_> 4-J I ' I .. J 4j

_ û , dj Lo _J 0 _ LS<> _

4 j 4_j L_> 4 _> j__> , j j _> _____>. 4_S 4_u> j-j _; j_> _^_o4_j __> 1 ' _> ç 9 I. < ' " ..> J J > 4 _> I ,

- jj jj ' 1 i 4_4_w-qj__> 4__>< _J < ; __>4_-_S

>j4_j Ij-.-.*-. __.< |_S 4 j Lfi j 4_S _S4_j4 ,

__, lj_> __.j-> ___,

V

_L_i q " L_j û 1 .

LS _J

**£ û__jû__? ÛJ..S* _r^_9 ^ er-3>? jûl. J L _J _; I 3j_ 4-û> ( ûj l_j__ j 1j---_ L__

Cj I C A _-.__> a__i q j g j q_j g <-_-_-_. ' o a__ (jj ' o û _. q _ a -L_j q j ' q-> (_$ - -> d q j û__) a_J _

*t.i » ' <-i Û_J , V----J-.J (_$j _i-» L_i « (j jJ 6 _ Lit) û a j û_ib . i g o__j __*__o <___i ____1 I q -___Jj a-Jv

d 1 q . a û__i d a I 1 d___. t>---0 -Lujo_> L-t * d-J . _> 1 __w <_-_o . __j _i 9 ____ ' j (j_> _jj <__mJ-7.

v

JJJ -^ UT-'j 1 ___> 4 I < jo 4_jj_o _;j j_S _; Lu>_ ___ijj_i 0_jI_> aJ 0_5-J-5iH'

1_o4Jo 4_o4_j

_5~ ___jj___> . i_i 4_S < l-> 4 /> L>-_> 4_j 4__i " j _J 4__ l_j ^> l_j L_ )) V? 4_j __j

__S4_j4j_jii 4__i ,oj)

^ _-^U 4J (

j fl_4j < 4-j4__> j '_>JJj O Lo 4_fi> (c_JJj 4_j _ 4_jj j _ jJS

JJ-*- _;3-S. ( _; -J_J __> 4_S_jl->) I.

. Y^ ^ \ J (C'_J_J-^ J-T? J _5j-fi> 4 "1 .1 .1 4_> 4_o 4__ j 1 _> 4_> __j j j_9 ___-___-_j j 4___> 4->

J 4 4-J j_- l-^j 4_> __j___jj_j-. j 4j_jj _jj jj_> _____jj I->jjj (j-O-o^-S _, Lj-S __i

( ( .--S,-jOj 4_>4_ _jj_,

< !__.

_^

-jjj a_jj_j . 0 4j jjj _> 4_j I i.i 9 4- __>.o4- (j7 4j l_j , 4 _> >A-J LS 4-S 4_tt> j l_j -J

^-^ jjj _î-*0^0j 'j--5. : o-~- 'OJ> -^_J j___j_> 0_

'*? J i.s-'JJ -s-"-

^__j_j-> _J _!-_> 4_j l_j LS4 _> j_

> _J j)4->

l__ _--o 4_

J^JJ' " -J , OJ>v 'j L5 J3J - IJJ.

O-T1 4 _> iSjlj? 4_J ,. '' o 4j_i _$ j] j-li _-_>___, 4__>

A1 - 128

Page 131: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

. 10 jjj I_J^I_J 4^-> j 0 j_> 4 ^ _,l_jj__fc j» 4 _>j 4-0 j OJ^Lj I i-îi J ') I-S4j I j 4 _-)_jj-> 4-_

___________ l__4_S 4J _;__j ___>< 4j Lj I _ _, I_j4_i I _--__> |> 4__ _;__) l__4_Sj 4__

Ljlj-i 4-1 jjj 4_)ljl -_ _wJ j»4_j. * jj_J4J __> _,l_>j.l _4 Jl._wj__-> ,___» 4__ .

4_j l_j j__J I jj j QJj"' "'.'" 4_j 4 j4-o» 4___5j 4ftj 4> _J jJ_>U< OJJ"î* <-J"*J-s'j J_

J i__> L5 o-ljI-j jjj 0I )j> _;4j4_) j4_i 4_J . 4j 4_J 4 _U __-jJ _;__) _-_-J 4> j_.

Q I I J 1 J - 4_- . Q I J-J l-S 4 '1 1 1 l-j j Ij. _____ 4-oj 4-jj j-o4j 4j 4_)jj_j< OJ H

' OJJ* UJj'-' O'-JJJH ts^e" .4*. J »>_"I 1 ') 4j _L_>_J< 4_Sj j 4_> _;j 4_j < j_j-o4_j _ jnx jjj-_J4j ; 4_j I J I_J j> 4_j

(»jl 111,.1 1 4_> j _> 4_> I __> l_j j l_j 4J j j j-_-> 4_> <0 J J"- -J ' I 'JJ *_J-^ 41

4 **) < 4 J J Jj_> 4_> 4j4_J_;l_ll_> j4__i_S4_j 4 j J j__j 4j J» 4_J . 4 J I j-a Ljv ' v ' v ' ' .

l_ j Lj_Jj J I _o4___i j 4*« 4_) I __j l_> 4J I __Jj_jj_o J 4_> &J j_£J 4_j < &_ 4A _j-IA 4_j

tS_) jJJ -_ -u-J . 4jj_j O ' J J J J 4_) 4j 4_o4 _> ___Li j 4> 4___)__4_J> < ,J LJ Lj

_____) 4 _> J J 4-j < ______>_j J__J 4 j 4 'i 1 j l_» ^çJ _J I j j 4_J _LJ l_J 4_< 4 j j_j I j

4 J ___>__jj__ 4j 4__4_j4-_j I j j fi 4J j 4_> . ;££ __j 4___j ^j _*0>j, C

|0 4 1 > 0 4j '_ 4j 4_JJ_b 4_j 4_> < 4j J Jjjj l-j _ J j-_j_-i 4 -> J _; j I j 4_S-j4-j '

v _ ' . v

4j. 4 j 4 ") J.) 4 -> J_1_J _ -) rt Jidj-J J OJ3-"Lj AJJ '_ _ **-'.'"'-'-*

( 4' ' 1 Lj l__) a j l-Sj 4-j __j I _>j j j j_j ) _; 4_S -_j__j__j_i_<_j ; 4j -j jLlS.4 _>

O I I m"> I -Qj-S -J j 4_> j 4-o-J J I-J _ 4_o4_j j 4_j _J . ^..Aj 4j j >' IJb

. 4 J I _> 4j.l .\i.iii -J O I )j J J-*J 4jv . v '

_5-> _ 4_b _;jl_J< I _>4_jl"jl _>4 _U -t "1 4 _>j j_S 4j___>jj_j j> 4_j J 4_S-J

_ ni-oA iti j __- ojj _*i 1 _4l_J 4> j_>4j __j I S 4_jj l_9 4j.l _>j l_j 4_j^-9j__ _J

|__j LS4 j____l ^_j I J-J 4 -__,-__ < J J_> j I J 4 __-_jj_>. 4_j. _) j 4_o _J _; I j_> LS \v v

i»__>j.___1j Lj-_ __j Ij_j-_>4-j 4-j__. 4 ->j o4J J 4_> ^jîjj-o . 4 j 4 "> i'i_jj-__-> J_>

". »..j ö ___, __-j_j I j_i - |0-i- Lij-S j J> ->j-S _-J 4>j 4J-->»

' °J 'j-^j L>:o-*L)4_> 0 l-_v_L jjj_i L, _-.- l___,_jj_S ___ l_S-_>j b _J _;__j_Jb _J xd a_j- ,_> 4-9-_)'_-> j 4 j 4_j 4 j 'jJ _>J l>

_ j _ . 4__jj_ 4j 4__ LS4____ij_j _-_jj->j_j -J j4-_(ji4j_tjj.4_j-)jjj||

129 ^.

. 10 jjj I_J^I_J 4^-> j 0 j_> 4 ^ _,l_jj__fc j» 4 _>j 4-0 j OJ^Lj I i-îi J ') I-S4j I j 4 _-)_jj-> 4-_

___________ l__4_S 4J _;__j ___>< 4j Lj I _ _, I_j4_i I _--__> |> 4__ _;__) l__4_Sj 4__

Ljlj-i 4-1 jjj 4_)ljl -_ _wJ j»4_j. * jj_J4J __> _,l_>j.l _4 Jl._wj__-> ,___» 4__ .

4_j l_j j__J I jj j QJj"' "'.'" 4_j 4 j4-o» 4___5j 4ftj 4> _J jJ_>U< OJJ"î* <-J"*J-s'j J_

J i__> L5 o-ljI-j jjj 0I )j> _;4j4_) j4_i 4_J . 4j 4_J 4 _U __-jJ _;__) _-_-J 4> j_.

Q I I J 1 J - 4_- . Q I J-J l-S 4 '1 1 1 l-j j Ij. _____ 4-oj 4-jj j-o4j 4j 4_)jj_j< OJ H

' OJJ* UJj'-' O'-JJJH ts^e" .4*. J »>_"I 1 ') 4j _L_>_J< 4_Sj j 4_> _;j 4_j < j_j-o4_j _ jnx jjj-_J4j ; 4_j I J I_J j> 4_j

(»jl 111,.1 1 4_> j _> 4_> I __> l_j j l_j 4J j j j-_-> 4_> <0 J J"- -J ' I 'JJ *_J-^ 41

4 **) < 4 J J Jj_> 4_> 4j4_J_;l_ll_> j4__i_S4_j 4 j J j__j 4j J» 4_J . 4 J I j-a Ljv ' v ' v ' ' .

l_ j Lj_Jj J I _o4___i j 4*« 4_) I __j l_> 4J I __Jj_jj_o J 4_> &J j_£J 4_j < &_ 4A _j-IA 4_j

tS_) jJJ -_ -u-J . 4jj_j O ' J J J J 4_) 4j 4_o4 _> ___Li j 4> 4___)__4_J> < ,J LJ Lj

_____) 4 _> J J 4-j < ______>_j J__J 4 j 4 'i 1 j l_» ^çJ _J I j j 4_J _LJ l_J 4_< 4 j j_j I j

4 J ___>__jj__ 4j 4__4_j4-_j I j j fi 4J j 4_> . ;££ __j 4___j ^j _*0>j, C

|0 4 1 > 0 4j '_ 4j 4_JJ_b 4_j 4_> < 4j J Jjjj l-j _ J j-_j_-i 4 -> J _; j I j 4_S-j4-j '

v _ ' . v

4j. 4 j 4 ") J.) 4 -> J_1_J _ -) rt Jidj-J J OJ3-"Lj AJJ '_ _ **-'.'"'-'-*

( 4' ' 1 Lj l__) a j l-Sj 4-j __j I _>j j j j_j ) _; 4_S -_j__j__j_i_<_j ; 4j -j jLlS.4 _>

O I I m"> I -Qj-S -J j 4_> j 4-o-J J I-J _ 4_o4_j j 4_j _J . ^..Aj 4j j >' IJb

. 4 J I _> 4j.l .\i.iii -J O I )j J J-*J 4jv . v '

_5-> _ 4_b _;jl_J< I _>4_jl"jl _>4 _U -t "1 4 _>j j_S 4j___>jj_j j> 4_j J 4_S-J

_ ni-oA iti j __- ojj _*i 1 _4l_J 4> j_>4j __j I S 4_jj l_9 4j.l _>j l_j 4_j^-9j__ _J

|__j LS4 j____l ^_j I J-J 4 -__,-__ < J J_> j I J 4 __-_jj_>. 4_j. _) j 4_o _J _; I j_> LS \v v

i»__>j.___1j Lj-_ __j Ij_j-_>4-j 4-j__. 4 ->j o4J J 4_> ^jîjj-o . 4 j 4 "> i'i_jj-__-> J_>

". »..j ö ___, __-j_j I j_i - |0-i- Lij-S j J> ->j-S _-J 4>j 4J-->»

' °J 'j-^j L>:o-*L)4_> 0 l-_v_L jjj_i L, _-.- l___,_jj_S ___ l_S-_>j b _J _;__j_Jb _J xd a_j- ,_> 4-9-_)'_-> j 4 j 4_j 4 j 'jJ _>J l>

_ j _ . 4__jj_ 4j 4__ LS4____ij_j _-_jj->j_j -J j4-_(ji4j_tjj.4_j-)jjj||

129 ^.

Page 132: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

< jh 4-j l_j 4->4j 4 i jj I -o 4J j_j__i 4_j 4_o j_j l_) j IjLj o'.J o- -S,4_- (_rl'jJ0J '-? r<i-j ° ** 4-jj_j<0i-jj_jj -_i j l-j 1 _> 4J _S-_J

. __j4___> 0l_)jlj_>JJJ _) 4 ->4__ (_4j 4_J_> jj -

__j l_S_J j j L> ^j^-t __> 4> <0-j-wj_*» ,1-i _j»Jj ; 4_ilj 0 l_i_l _j 4_b _-__ 4_>

.jj-j I _->-> I .!_. -> _J I _>j4__ J f' .!___ _J< I

JJ>,1-1

j J 11J '--> l-J ' ' _,..' j- 4jj->j_> -_j_4__ 4_S< j__> Lj LiLi -_>jj__j

_, __j^_> 4j3> 4j I J J_> _. ... "1 4 j _>j_9 ___-o4 ->__>< 4j j_> ' -__> <-__> I ^__l___> _J

. 4jj _____-__*

O '"' A *,*J * J J 4_b___L-5 4_j _5j4jLjjj__j _j--5 Jl-j.jjû 4_> 4_> 4-o4_>

_)'"- A " - ';' 4 4_> j_j . -_> ->j_j 4 j_i j 4_j j 0 IJjj __J 4_-J'J> _;4j1_jj4_>

,1. __>__9 __b(_-_ 4__ 4j ___ I j_i_o__j < 4 j 4>,l _> 4_J . 4jl j_jl _> j. l_xJ 4_l j 4_j

_5j 4_____jj 4_> _5j) 1__i ___i'_j< I ->4_>4 j4jl_ji_;j_o4j l£ \? iSjrf^ * ' f J-J-J J °J. 4 j I j_ 1S' _ I J J-> _>J ' ->4_J j4_> >_S4 j l__>j j-o _-j l_-jj 4_i _-Sj 4_j j _u_ 4-b 4_i

< 4_i I ___- 4j_j__jj_j4 -> 0 Ijb l_jj_' 4J I JJ> i_4j 4_j _|4j lij 4 _> _; I _o_i_b _; _u 4_b

<*»"'-' '-J-J JJ 4_J 4_j j J_j j 4 J l_j _- Jj _ -J -_4_ 4_> I j J>_l

l3jjj Jv> 0'i __-._» 1 » (___-!__> 0l-S4_9 4-b I-jI-j; _JJ-^ 4j_j -> -___ijl___ij_.

4 , _>! ____j L-JJJ-.4 -W0-0 (_J I_l_jI_j _ 4_b _-J_b 4_J _; I j_i l-S ^ "i 4_.4_b 0I_)J_>

-_L___jJI_J __) 0 l_> ' l_J _;____!_ j _-J 4_ooJj 4 -) _-___ 4 ->4-_ 4j LS-LJ 4j_j I_S__J 4 i_J _94_) j J j j 4 j I jS j_) 0 l_j j_)J I j 4i 4_S < 4_i 4_b __j I jj '

_S_>4_ll_i 4-1 I (0 4_j. 4 j_i _> AJ_> _|J l-> 4_j <_______ 4_j O_o. 4 J 4j 4 J I j_S

J l-j l_j ___j l_4>j l_> < '&_i4-b o'-OJJ J I **?' ' ''

l_5-

J1-

_-___> , Lo . 4 I '1 .lft> , L_> 4 1 (O-J 4 9 1 , L_o _;4__iqq j> I I ' " ,"i -_j 1 > 4 I 0 o )£

4_j4j_ j j a 4-j ' " * q _____ o__> 4_j 1 q j> jl . 0-__) 4^ , I .1 I L_ ,_j-j

. " * . i-_> 4_j __> « 4_-> (_ 4__> 4 q l_> , 4__i < 0_J ^_J

0_LI 4 _ J_ii O_j_o _; _S____I. __Lfl>4__ _y

J I j 4_C< J-JJ I j.ii jç> i_S__, < * I .;' Ij j_iC 0 ->j_o _J4_S_i_i_j4_o I ,\ 1 "1,,, I j oj

1 J ~A) ' J '_-- 4 _> j__. __i l_jj _ j JJJ-J _J "

v\ 130

< jh 4-j l_j 4->4j 4 i jj I -o 4J j_j__i 4_j 4_o j_j l_) j IjLj o'.J o- -S,4_- (_rl'jJ0J '-? r<i-j ° ** 4-jj_j<0i-jj_jj -_i j l-j 1 _> 4J _S-_J

. __j4___> 0l_)jlj_>JJJ _) 4 ->4__ (_4j 4_J_> jj -

__j l_S_J j j L> ^j^-t __> 4> <0-j-wj_*» ,1-i _j»Jj ; 4_ilj 0 l_i_l _j 4_b _-__ 4_>

.jj-j I _->-> I .!_. -> _J I _>j4__ J f' .!___ _J< I

JJ>,1-1

j J 11J '--> l-J ' ' _,..' j- 4jj->j_> -_j_4__ 4_S< j__> Lj LiLi -_>jj__j

_, __j^_> 4j3> 4j I J J_> _. ... "1 4 j _>j_9 ___-o4 ->__>< 4j j_> ' -__> <-__> I ^__l___> _J

. 4jj _____-__*

O '"' A *,*J * J J 4_b___L-5 4_j _5j4jLjjj__j _j--5 Jl-j.jjû 4_> 4_> 4-o4_>

_)'"- A " - ';' 4 4_> j_j . -_> ->j_j 4 j_i j 4_j j 0 IJjj __J 4_-J'J> _;4j1_jj4_>

,1. __>__9 __b(_-_ 4__ 4j ___ I j_i_o__j < 4 j 4>,l _> 4_J . 4jl j_jl _> j. l_xJ 4_l j 4_j

_5j 4_____jj 4_> _5j) 1__i ___i'_j< I ->4_>4 j4jl_ji_;j_o4j l£ \? iSjrf^ * ' f J-J-J J °J. 4 j I j_ 1S' _ I J J-> _>J ' ->4_J j4_> >_S4 j l__>j j-o _-j l_-jj 4_i _-Sj 4_j j _u_ 4-b 4_i

< 4_i I ___- 4j_j__jj_j4 -> 0 Ijb l_jj_' 4J I JJ> i_4j 4_j _|4j lij 4 _> _; I _o_i_b _; _u 4_b

<*»"'-' '-J-J JJ 4_J 4_j j J_j j 4 J l_j _- Jj _ -J -_4_ 4_> I j J>_l

l3jjj Jv> 0'i __-._» 1 » (___-!__> 0l-S4_9 4-b I-jI-j; _JJ-^ 4j_j -> -___ijl___ij_.

4 , _>! ____j L-JJJ-.4 -W0-0 (_J I_l_jI_j _ 4_b _-J_b 4_J _; I j_i l-S ^ "i 4_.4_b 0I_)J_>

-_L___jJI_J __) 0 l_> ' l_J _;____!_ j _-J 4_ooJj 4 -) _-___ 4 ->4-_ 4j LS-LJ 4j_j I_S__J 4 i_J _94_) j J j j 4 j I jS j_) 0 l_j j_)J I j 4i 4_S < 4_i 4_b __j I jj '

_S_>4_ll_i 4-1 I (0 4_j. 4 j_i _> AJ_> _|J l-> 4_j <_______ 4_j O_o. 4 J 4j 4 J I j_S

J l-j l_j ___j l_4>j l_> < '&_i4-b o'-OJJ J I **?' ' ''

l_5-

J1-

_-___> , Lo . 4 I '1 .lft> , L_> 4 1 (O-J 4 9 1 , L_o _;4__iqq j> I I ' " ,"i -_j 1 > 4 I 0 o )£

4_j4j_ j j a 4-j ' " * q _____ o__> 4_j 1 q j> jl . 0-__) 4^ , I .1 I L_ ,_j-j

. " * . i-_> 4_j __> « 4_-> (_ 4__> 4 q l_> , 4__i < 0_J ^_J

0_LI 4 _ J_ii O_j_o _; _S____I. __Lfl>4__ _y

J I j 4_C< J-JJ I j.ii jç> i_S__, < * I .;' Ij j_iC 0 ->j_o _J4_S_i_i_j4_o I ,\ 1 "1,,, I j oj

1 J ~A) ' J '_-- 4 _> j__. __i l_jj _ j JJJ-J _J "

v\ 130

Page 133: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

(.-__ _-----,_-- j_5_-jj 4-j __,l_j 0l-o__? _jj .(YW^) "o-Vwî-1*" f-U4-"_;4____jl_j _;j _ _S4_i 4 j 4_j I -*X_ I I_b4j 4__jj_> . 4j__j_j4._j ___J 4_j_) 4__ 4_o

( *| )" 4 '. j mij_> l-w i5jj-_J 4j44j ______ j_j 4_)4_3> j__b 4_> __S4_i_> jj__J_>j j_jj < I _>jj___l_> (_4_l___ j» _J

v

4 j< _s4j4_. (_;4_>lj _jlilj_>_i j»_J4_i< ( _-J4_ ___l_____ ___> 4_» I j )

4jIj O '_"J °J L" J-1 (jijilJ** l__jj-u Lj-J |_->4_iljj_> _;L_j4j4__ j 4jl->j4___j4 _>l_j _-___i_.Lj 4_> . 4__i ___l__4_. j _l4X _5j4_T jl__jj ,__>____>',_. 4__*

OJJJ O' -0J-J 4". iiij'') 4_l I J 4_S . 4 jj 4_j_J jj j _, I i_-j_bl j . j "> _, l_j < ->Jjl ->

v

I jl o 4_j _,-___ < J__J__i Jl-J 4_i I _ (JaX _;4_jj ___* < 4j4_jjj_i4 1 j4_ __l4_C I -> ( j4_bj4>) _J I j4__< l___lj j l-S 4_j _-_,4_>__.__9j 4>

'0 J-o I ..' 'i .' f -i. iSljJJ < 4j l_S__i 4jl jj_->0_i_-S__j . 4-j-j.l .>-o4-S4_j(-g4_L)

' O"-""*" -H i5"*-'-* J ^JJ ' *_) _J-_L_J _rJ4X _< I jj_> ___J« _-__i j 4_> j 4 _> j l__j_> 4__j l_»

J -__-_> I j j 4j___> I j _i 4_>< I >jjj__> __j I _S 4_j_;j_> 4_jJ j_j j _, I__*4lj '''

I _____ 1 _i_> 1 j_j_j . 4J. ^jijXJ^i j 4jj4_> __S4___) jl jl -> 4_o4__ j4_j_J. 4_jj_>

.(I -_, l-_>4_j_;^_i4d_.jj__ j _______- __J__C j _j 4_b _______ 0 I j_jl_ . 4J 4_j I j ) __,__*

< 4 ''-'_*-JJ 4 _' j J -J I j 4___i |0 4_j j_j > " 1 1 i 3 J j I ". nijft 4_-_J 4j_________ ._;___ 4_b j_>4_i _l__jj>< 4_j __j jjj 4j4jjj j> _J 0 I _a_>_) j l__j I j

->*j'-- JJ°'i Ij4_j< (j-j-J I j_> l_jjjjj« ( \ ) ^I_S___;j_j4__jj_j (_;4jI-jj4-> ' ' ' ' " ' 7-

. Cj _j -_jj 4_S_jj 0 l_j I -> I -_S4_jj 4__j I j 4_j 4J j I 4_- j ^J 4_C 4____ 4j 1|

4__S 4 , . < I 1 (_ j_o4 , (jç 4_j_j Ub . ' __S 4_j _; I j j _- 4_> 4 j 4__> __> 4_> 4 j l_j j 4-5

.- S j . 4 j L_j 4_i e-JJ 4Jbj 4_> _S 4_j_j_>_j 4 j_j4_j _ j 4_lj 4 1 ' J J J 4_> j_j '_JJv

4_i ^j 4 j 4_j L-jjJi (_S4_j I j 4__ij 0 LS4_j ^, IjJ-J 4j-_ij_C__>

; _Sj Uj-f. -J -_J I J J--> c?-1 )

"Journal Asiatique , VII serie,tome XIV.P.P. 191-261 "I_a poesie religieuse des Nosairis" .

_-4j I Jj4_> |AYH _-J L, b-_S<4jlj_S 4__. Ij ->j4- j4-_ jj_.4__ ,_,_. LOJ Ij-»j>j l-ejj.;-- eyj '-J'4-J-Jj-j4-'>J

131 YA

(.-__ _-----,_-- j_5_-jj 4-j __,l_j 0l-o__? _jj .(YW^) "o-Vwî-1*" f-U4-"_;4____jl_j _;j _ _S4_i 4 j 4_j I -*X_ I I_b4j 4__jj_> . 4j__j_j4._j ___J 4_j_) 4__ 4_o

( *| )" 4 '. j mij_> l-w i5jj-_J 4j44j ______ j_j 4_)4_3> j__b 4_> __S4_i_> jj__J_>j j_jj < I _>jj___l_> (_4_l___ j» _J

v

4 j< _s4j4_. (_;4_>lj _jlilj_>_i j»_J4_i< ( _-J4_ ___l_____ ___> 4_» I j )

4jIj O '_"J °J L" J-1 (jijilJ** l__jj-u Lj-J |_->4_iljj_> _;L_j4j4__ j 4jl->j4___j4 _>l_j _-___i_.Lj 4_> . 4__i ___l__4_. j _l4X _5j4_T jl__jj ,__>____>',_. 4__*

OJJJ O' -0J-J 4". iiij'') 4_l I J 4_S . 4 jj 4_j_J jj j _, I i_-j_bl j . j "> _, l_j < ->Jjl ->

v

I jl o 4_j _,-___ < J__J__i Jl-J 4_i I _ (JaX _;4_jj ___* < 4j4_jjj_i4 1 j4_ __l4_C I -> ( j4_bj4>) _J I j4__< l___lj j l-S 4_j _-_,4_>__.__9j 4>

'0 J-o I ..' 'i .' f -i. iSljJJ < 4j l_S__i 4jl jj_->0_i_-S__j . 4-j-j.l .>-o4-S4_j(-g4_L)

' O"-""*" -H i5"*-'-* J ^JJ ' *_) _J-_L_J _rJ4X _< I jj_> ___J« _-__i j 4_> j 4 _> j l__j_> 4__j l_»

J -__-_> I j j 4j___> I j _i 4_>< I >jjj__> __j I _S 4_j_;j_> 4_jJ j_j j _, I__*4lj '''

I _____ 1 _i_> 1 j_j_j . 4J. ^jijXJ^i j 4jj4_> __S4___) jl jl -> 4_o4__ j4_j_J. 4_jj_>

.(I -_, l-_>4_j_;^_i4d_.jj__ j _______- __J__C j _j 4_b _______ 0 I j_jl_ . 4J 4_j I j ) __,__*

< 4 ''-'_*-JJ 4 _' j J -J I j 4___i |0 4_j j_j > " 1 1 i 3 J j I ". nijft 4_-_J 4j_________ ._;___ 4_b j_>4_i _l__jj>< 4_j __j jjj 4j4jjj j> _J 0 I _a_>_) j l__j I j

->*j'-- JJ°'i Ij4_j< (j-j-J I j_> l_jjjjj« ( \ ) ^I_S___;j_j4__jj_j (_;4jI-jj4-> ' ' ' ' " ' 7-

. Cj _j -_jj 4_S_jj 0 l_j I -> I -_S4_jj 4__j I j 4_j 4J j I 4_- j ^J 4_C 4____ 4j 1|

4__S 4 , . < I 1 (_ j_o4 , (jç 4_j_j Ub . ' __S 4_j _; I j j _- 4_> 4 j 4__> __> 4_> 4 j l_j j 4-5

.- S j . 4 j L_j 4_i e-JJ 4Jbj 4_> _S 4_j_j_>_j 4 j_j4_j _ j 4_lj 4 1 ' J J J 4_> j_j '_JJv

4_i ^j 4 j 4_j L-jjJi (_S4_j I j 4__ij 0 LS4_j ^, IjJ-J 4j-_ij_C__>

; _Sj Uj-f. -J -_J I J J--> c?-1 )

"Journal Asiatique , VII serie,tome XIV.P.P. 191-261 "I_a poesie religieuse des Nosairis" .

_-4j I Jj4_> |AYH _-J L, b-_S<4jlj_S 4__. Ij ->j4- j4-_ jj_.4__ ,_,_. LOJ Ij-»j>j l-ejj.;-- eyj '-J'4-J-Jj-j4-'>J

131 YA

Page 134: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

o' JJ >

_**_'J-' i_-* 4"!JJ-* ' "-> 4_J I j 4_j I j a 4_> ___jj4_S j 4 -> < (__J4_o4j 4 Y> .1 ..

** ->l j_J-o4 _>l_j j j_o4_b I __. 4 j 4__ J 4__> -J; 4_j jj___j j_j < 4 j j_i 4_b

I _> I _l_ -> _ j»_I__i < 4_.4_> I . .'. . u>j-> l_ J4-.-J _;l j____l__i __S 4__j__> 4j_j4_i

0 I__i_o4_*4_). Jjj^jl-J J lSj-_'J O ^ L-^J- ' *'-J -V 0-°jJ **" li"'-J.*J 'JJ **

_; 1 _______£_) j j_j 0 l__j_L_j 0I_j-o4jj_> j»_l 4_j < 4_S__i4_SI_> jj_o4_b _;4jl_>j4 1

_îj !______* j 4j4_j_S _J _S-__i 4 _>l j l_j _jj_o ___-jj> < l-J I ->4 _> 0 Ijb 4_> I j>_______* ____> ___ j l_j J j L> I _4__-J_LoJ-o |» 4_) __>LxJ_- _J. -__-_) 4_i j 4_j I _LJJ>

< j__j j -_> 4 _ _;j-S 1 ) ". ,1 I j j_- __j I -oj -__ j 4 j 4". .1 **> rr> 4 -> I JJ J j 4 j l_) __! 4_>

______> 4 j 4J. 4j4_j_i_j4_> 4j) I j 4,> 1 j _;jj_o-_b 4-S l_> j __j_j I j _.-oj j)_ _9 4 0

_____ * I j__j4> j _"--- I J J !--> I-J (_*4 j 4_j _>j_Sl__1 j J-J < I -> j I J-o4_b l_j I j

______ !___> 4_S < _-j 4 -> I __> 4_> *\.'*^ ' 4> < 4-S 4 jjj J .) J j_o4_J 4 JJ_~ __> 4_J L_iV

'Oj'j' ^ 4_>4_L)4> 4__4j _J 4_jl_o4_j< _;j 4__*4 -»j 4 _> I -_--J 0 I ______>J> l-i

J4 _j . o-->_-J IS** J _3-J<~' iSj^j'-^JJ -*( f'jj'-" ) *-»')J i_-J'-->J 0 J l___i j _J-S _J _ 4_b (____ __) 4_> < 4jjj l-_ 4 j 4 j 4J jj I_J j J. ___)._j4__)4_o

J ____)l_*-j_Jj-J '___ 4JJj_j j4_S I ->jJ __J l_S-_____il-_i j j4jl_j J>I_S J 4_>_J

.*_ jIjj_-0I_j_J -J _-J_-_ .4 __j4_o4__.j4_b 0 l-o4_J. OJJ"? ' '--*-_' iSj"^ ^V

4 **> < 1 " 1 jth ') j-5 4 -W ___>_I_L_> _J 4X _i_ij_J J J-J j l_i_w _.._>__ J_J j 4A j4-__j

<_,I_o4_j _;j 4-___ij_> < _Jb_tL_j |_j_l jjjj< _^ft .1 .1 "i 1 111 .1 r ; __jj_ijj_> o I .,) "I j ..1

. A __j j 1 4 j j 4_> j» I j j I_J -J ~_ __b l___i_o4_j j I n) > f. 4j jg> _J 4X

J QJJ^J O .."" I1 i_ JdJ J 1-J^JJ <*-J _i 4_b ____b 4_j 4j4jjj A -JO ..' '' J **- '*"' J 4__ 4 j 4_j 4_> 4 _> 0 1_jj j o4i_b

< tj ____j_o4 j j 4__ -J 1 >__ij 4_j 1 J j_> _; 4_ol J 4 Jj 4_j 4j j j_> I >_j 4_) j. 4_J

(_-___-. I_)j 4 j 4_i_; jl_j l_i 4_j _SLi _j_, . I _> l__> l__> ___, j_ j ii 4 .,_. _J< 4j J ->j_S(_jJ-_j I j _; 4 J -____> jj -> __jl_>j-_> ,_^jl_S -J < 0 I > j_> _-jl___j__l -> 4J j_>

v

4 j j____j I __j 4_i 4 j IJ-JJ fi 4_J LÎJ-Î-* J J J"* J j J T^ _? 4 J J i'i 4_jj_j j 4_bV

_______ j 4_Sj 4 _> j 4__ 4_>J 4J 4-oj-S j 4_b < 4_>4j4_j j 4_b jj I _> j (j_i 4_S 4_i (Jjljl_i>

_jj__> __Sj j 4 4_J j 4 j_> jj J-J-J _) JJ _-_> I J 4 ) 4j __j l_S-___>4__i 4J ____jlS_-j

fi 4___J I i. 4__J_J _"_, (J 4_i I j l__ j 4_j J l__ 4J __J 4X (_J l_j 4_i J_) . ___ I j 4 -

( *t A ' *) "o *-J t_r- -5 ^-" ~J _ <V-C *** J^ _p1 ' ** J '-='' * ** -J '-J JJ ** ' J-~--

YY 132

o' JJ >

_**_'J-' i_-* 4"!JJ-* ' "-> 4_J I j 4_j I j a 4_> ___jj4_S j 4 -> < (__J4_o4j 4 Y> .1 ..

** ->l j_J-o4 _>l_j j j_o4_b I __. 4 j 4__ J 4__> -J; 4_j jj___j j_j < 4 j j_i 4_b

I _> I _l_ -> _ j»_I__i < 4_.4_> I . .'. . u>j-> l_ J4-.-J _;l j____l__i __S 4__j__> 4j_j4_i

0 I__i_o4_*4_). Jjj^jl-J J lSj-_'J O ^ L-^J- ' *'-J -V 0-°jJ **" li"'-J.*J 'JJ **

_; 1 _______£_) j j_j 0 l__j_L_j 0I_j-o4jj_> j»_l 4_j < 4_S__i4_SI_> jj_o4_b _;4jl_>j4 1

_îj !______* j 4j4_j_S _J _S-__i 4 _>l j l_j _jj_o ___-jj> < l-J I ->4 _> 0 Ijb 4_> I j>_______* ____> ___ j l_j J j L> I _4__-J_LoJ-o |» 4_) __>LxJ_- _J. -__-_) 4_i j 4_j I _LJJ>

< j__j j -_> 4 _ _;j-S 1 ) ". ,1 I j j_- __j I -oj -__ j 4 j 4". .1 **> rr> 4 -> I JJ J j 4 j l_) __! 4_>

______> 4 j 4J. 4j4_j_i_j4_> 4j) I j 4,> 1 j _;jj_o-_b 4-S l_> j __j_j I j _.-oj j)_ _9 4 0

_____ * I j__j4> j _"--- I J J !--> I-J (_*4 j 4_j _>j_Sl__1 j J-J < I -> j I J-o4_b l_j I j

______ !___> 4_S < _-j 4 -> I __> 4_> *\.'*^ ' 4> < 4-S 4 jjj J .) J j_o4_J 4 JJ_~ __> 4_J L_iV

'Oj'j' ^ 4_>4_L)4> 4__4j _J 4_jl_o4_j< _;j 4__*4 -»j 4 _> I -_--J 0 I ______>J> l-i

J4 _j . o-->_-J IS** J _3-J<~' iSj^j'-^JJ -*( f'jj'-" ) *-»')J i_-J'-->J 0 J l___i j _J-S _J _ 4_b (____ __) 4_> < 4jjj l-_ 4 j 4 j 4J jj I_J j J. ___)._j4__)4_o

J ____)l_*-j_Jj-J '___ 4JJj_j j4_S I ->jJ __J l_S-_____il-_i j j4jl_j J>I_S J 4_>_J

.*_ jIjj_-0I_j_J -J _-J_-_ .4 __j4_o4__.j4_b 0 l-o4_J. OJJ"? ' '--*-_' iSj"^ ^V

4 **> < 1 " 1 jth ') j-5 4 -W ___>_I_L_> _J 4X _i_ij_J J J-J j l_i_w _.._>__ J_J j 4A j4-__j

<_,I_o4_j _;j 4-___ij_> < _Jb_tL_j |_j_l jjjj< _^ft .1 .1 "i 1 111 .1 r ; __jj_ijj_> o I .,) "I j ..1

. A __j j 1 4 j j 4_> j» I j j I_J -J ~_ __b l___i_o4_j j I n) > f. 4j jg> _J 4X

J QJJ^J O .."" I1 i_ JdJ J 1-J^JJ <*-J _i 4_b ____b 4_j 4j4jjj A -JO ..' '' J **- '*"' J 4__ 4 j 4_j 4_> 4 _> 0 1_jj j o4i_b

< tj ____j_o4 j j 4__ -J 1 >__ij 4_j 1 J j_> _; 4_ol J 4 Jj 4_j 4j j j_> I >_j 4_) j. 4_J

(_-___-. I_)j 4 j 4_i_; jl_j l_i 4_j _SLi _j_, . I _> l__> l__> ___, j_ j ii 4 .,_. _J< 4j J ->j_S(_jJ-_j I j _; 4 J -____> jj -> __jl_>j-_> ,_^jl_S -J < 0 I > j_> _-jl___j__l -> 4J j_>

v

4 j j____j I __j 4_i 4 j IJ-JJ fi 4_J LÎJ-Î-* J J J"* J j J T^ _? 4 J J i'i 4_jj_j j 4_bV

_______ j 4_Sj 4 _> j 4__ 4_>J 4J 4-oj-S j 4_b < 4_>4j4_j j 4_b jj I _> j (j_i 4_S 4_i (Jjljl_i>

_jj__> __Sj j 4 4_J j 4 j_> jj J-J-J _) JJ _-_> I J 4 ) 4j __j l_S-___>4__i 4J ____jlS_-j

fi 4___J I i. 4__J_J _"_, (J 4_i I j l__ j 4_j J l__ 4J __J 4X (_J l_j 4_i J_) . ___ I j 4 -

( *t A ' *) "o *-J t_r- -5 ^-" ~J _ <V-C *** J^ _p1 ' ** J '-='' * ** -J '-J JJ ** ' J-~--

YY 132

Page 135: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

, _jj_j j_j 4 _> (_ j_> .1 >__-jj__jj j_o4_b -J _i4jljj_>

|0_l 4 >< 4_J__b I ->l-_-J _> __S__J__j j_o4_b 4J __i I J J-> (_; j-iA 4 -__ 4>j 4_b

. ( ^ ) _Jj4_*4 _j4_ I _> j4_j j j>4__ (_4j_1_j _J< 0___.j_>l-_ jl_ijjl_>->j j I ->j -j( *| o < _>) q-j-qI j'i .) _;4j_i_. _J< 4 j j_i i_i,idj j _> l__j _> _î -4_m___;I j j _>

(_l m'T^ 4jl_o4_i. 4 j jj j 4__Sj 4 -> ' 'j ( ^ o < _» ) l_->JJ-o< ( j\ < -t )

_; 4 S 4 > __j j j_> 4_i < 4 j l_j I _ 0 lJj J J~i "i4 j __i I _ j 0 l-Jj J j 4 j l_»v

f *-J _, 'J 4 4_j l_jj j <-j-J I - _ I j (_ I-J-JJ 4_i j 4> l_S 4j 4 j I -___*. 0 l__i l_)j

-*-" 0 - J J *"*' __r-"J J-J j 1 '*' '*JJ"J _"? 4 ' j' jJ-J - * ^JJ^J4_il_>

4j4 ")-_4 -> 04jl_> l__>jj_o< 4_jl___l j _j j I _ ; I . 4_____ _;_ __J l_S4 jj____ _J

. ( f ) 4 mi.i.i j-X _;j I Jj 4_j__4_> i_4jj4_>0 Ijuj-jj 4_J j i_j I -> J l__ l___ 4_j l_) __jl jj> 4 j 4_j I j JS 4_j _;4j4_j (_; I j j _>

4jl -J-J-*' _ _" Li j-j* o '-_'_>* ^tî"'-^ * (_rJ'**!JJ' <>j'-J' -l__J--> j^J

_;_-__ 4_i___ 4 j 4 '1.) 4 j l->j 4__ 4j 4_> 4_i j I j ___> j (jlLJ I j I-> _;4j_l_i 4 j 4j 4_j j j>>r v

^_>4_j4 j I j I j (j 4_-> I B. /> c, _; I j_, LS< 4j * > 4-j Lft 0-J_" "-^J * ^ IS- W (_' ^ *l

j LS 4__> _" 4 j 4 j-j ___JS 4__> S j_Sj 4_-i 4_j j j_> ( o *** ° if* 1 . I J ) J j4 _

i_s 'JJ **\5 33 ° JJJ " ,5 I -Jj j-S ( _ l_S-__ 4__> ____>___> __.). Lj__a

( - 3 - O _-!-» _-Jt5_>jjj ___> jjj 0I_jSj4__ j j LS j (j__j_ . ffx J. Gobineau -»-* T

v

- û -jAJIb ( j 4-_» j q j __j_i ) lji-_Ju-o-_ j * a 9_> ç*u-> £L_*r ' *_-_J ' _j A_-i ,_Jû__Sa_J j ûji' da ' jj__»__. 4-_f ' *i

_s -,Ljj4_j> <VfyJ<. * pelterinan 4_j4j_ _;jj4_ j _Sj__> 0 !_.-__ __T

<-Sj j '' J ' ^j '--' *i_>J ^* O-^-5'-^^1 : "JJ """ '.' Cîjjj---^ _r- 4-S. (_r-4 a 4__< 4 . L_> j l_j _> . 4Jb . T /^*f ' _J "-*- û *^ O*1r °4 > ' 9_H^ < c ' J 4 J

_4__.

o4

j.0_j4-S4_> (_-_,-_ I- ( fY T, ) 4j4-J-J -J 4_S< 4( j l^_> l__j' 4j L)ljj__ ... A S __J ". A ^. I . . _L ( l_>4__4j _>. _ jj_>j4J__J< 4_j I _ 4 j 4_l

4_j ..

J "J>? LS-4-*1 a-J _-"*-^'ji->

(j4j L, _;j_o4j y cîj^) ( f>3 * " .' »_"j-- -?) **-j'j r^ «>* °j-?j*_5 1 j j LS *| 4 j __> I _>___> . .; l_wj j_->< _>j j I _>< o-^"° ..' *' .' _ ° 4 j '__-> c5. c>j 3 "**

4 j ^a, __o ( - j ' * (_j ) (J.4j 1_jj4_> 0 0 j 4_o 4J ___) 4__> ____-> 4_j

4j A " .;' .; -** _?J Lo 4 j j _J_JJ 'J-*' I 4_i Ijj 4J* j ^-1 I j 4_>

133 Yf

, _jj_j j_j 4 _> (_ j_> .1 >__-jj__jj j_o4_b -J _i4jljj_>

|0_l 4 >< 4_J__b I ->l-_-J _> __S__J__j j_o4_b 4J __i I J J-> (_; j-iA 4 -__ 4>j 4_b

. ( ^ ) _Jj4_*4 _j4_ I _> j4_j j j>4__ (_4j_1_j _J< 0___.j_>l-_ jl_ijjl_>->j j I ->j -j( *| o < _>) q-j-qI j'i .) _;4j_i_. _J< 4 j j_i i_i,idj j _> l__j _> _î -4_m___;I j j _>

(_l m'T^ 4jl_o4_i. 4 j jj j 4__Sj 4 -> ' 'j ( ^ o < _» ) l_->JJ-o< ( j\ < -t )

_; 4 S 4 > __j j j_> 4_i < 4 j l_j I _ 0 lJj J J~i "i4 j __i I _ j 0 l-Jj J j 4 j l_»v

f *-J _, 'J 4 4_j l_jj j <-j-J I - _ I j (_ I-J-JJ 4_i j 4> l_S 4j 4 j I -___*. 0 l__i l_)j

-*-" 0 - J J *"*' __r-"J J-J j 1 '*' '*JJ"J _"? 4 ' j' jJ-J - * ^JJ^J4_il_>

4j4 ")-_4 -> 04jl_> l__>jj_o< 4_jl___l j _j j I _ ; I . 4_____ _;_ __J l_S4 jj____ _J

. ( f ) 4 mi.i.i j-X _;j I Jj 4_j__4_> i_4jj4_>0 Ijuj-jj 4_J j i_j I -> J l__ l___ 4_j l_) __jl jj> 4 j 4_j I j JS 4_j _;4j4_j (_; I j j _>

4jl -J-J-*' _ _" Li j-j* o '-_'_>* ^tî"'-^ * (_rJ'**!JJ' <>j'-J' -l__J--> j^J

_;_-__ 4_i___ 4 j 4 '1.) 4 j l->j 4__ 4j 4_> 4_i j I j ___> j (jlLJ I j I-> _;4j_l_i 4 j 4j 4_j j j>>r v

^_>4_j4 j I j I j (j 4_-> I B. /> c, _; I j_, LS< 4j * > 4-j Lft 0-J_" "-^J * ^ IS- W (_' ^ *l

j LS 4__> _" 4 j 4 j-j ___JS 4__> S j_Sj 4_-i 4_j j j_> ( o *** ° if* 1 . I J ) J j4 _

i_s 'JJ **\5 33 ° JJJ " ,5 I -Jj j-S ( _ l_S-__ 4__> ____>___> __.). Lj__a

( - 3 - O _-!-» _-Jt5_>jjj ___> jjj 0I_jSj4__ j j LS j (j__j_ . ffx J. Gobineau -»-* T

v

- û -jAJIb ( j 4-_» j q j __j_i ) lji-_Ju-o-_ j * a 9_> ç*u-> £L_*r ' *_-_J ' _j A_-i ,_Jû__Sa_J j ûji' da ' jj__»__. 4-_f ' *i

_s -,Ljj4_j> <VfyJ<. * pelterinan 4_j4j_ _;jj4_ j _Sj__> 0 !_.-__ __T

<-Sj j '' J ' ^j '--' *i_>J ^* O-^-5'-^^1 : "JJ """ '.' Cîjjj---^ _r- 4-S. (_r-4 a 4__< 4 . L_> j l_j _> . 4Jb . T /^*f ' _J "-*- û *^ O*1r °4 > ' 9_H^ < c ' J 4 J

_4__.

o4

j.0_j4-S4_> (_-_,-_ I- ( fY T, ) 4j4-J-J -J 4_S< 4( j l^_> l__j' 4j L)ljj__ ... A S __J ". A ^. I . . _L ( l_>4__4j _>. _ jj_>j4J__J< 4_j I _ 4 j 4_l

4_j ..

J "J>? LS-4-*1 a-J _-"*-^'ji->

(j4j L, _;j_o4j y cîj^) ( f>3 * " .' »_"j-- -?) **-j'j r^ «>* °j-?j*_5 1 j j LS *| 4 j __> I _>___> . .; l_wj j_->< _>j j I _>< o-^"° ..' *' .' _ ° 4 j '__-> c5. c>j 3 "**

4 j ^a, __o ( - j ' * (_j ) (J.4j 1_jj4_> 0 0 j 4_o 4J ___) 4__> ____-> 4_j

4j A " .;' .; -** _?J Lo 4 j j _J_JJ 'J-*' I 4_i Ijj 4J* j ^-1 I j 4_>

133 Yf

Page 136: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

4 __> «Oj-i.S-» J _rJ,J-«J-? J- _5jl-"-_-_ "; 4jjjjj __!_. j 4jj_>j_> £i< I -____j_S 4___S ^-J LS 4J . " -_.___ jj ^--il JJ-> < l-__-4-i J _->l_i _;l jj_> 4J. 4 J 4___l j 4_> jj_> 4_i 4jj _>j_S _;4_>4j_______ __> _; _>4_o___>j_o< __) 4X _jj4jj4_>

v

_-_ Xj.I _>4_j __l _> ,j___J 4X <0 I )j__>j _--. 4_j _j 4_>jj _>j_> -.4 ,___-__>j_o ___v_> I _

.1 _U_j4j)4J jj_jjj____)J __j I_S_J . 4j4j jjj 'j__j_jj _5->4___o4_>j_o j 4j_jjj__<_.j__j j4__ 4J |»jJJ_- j 4__ 0_o "; ___jjj_jj _5jl____lj 4j 4j__jl_«_jli

p ') I 01 ». 4-1 |»J_> _54_ilj jo_J < _^__lj >ij_o <_j 4j l_j 4j j 4_jIjj> ,_ l4X 4_>

< __>--- < 0jj_jI_u4_ ) |_-J__j4_o 4_i 4 j 4j_4___J j 4$. " 4 j 4_j l_SI_jI4X

. 4jj_j .I_>j4_>_0_jIj4J I jj_> 4_. _J4X4j I j< _Jj_> 4__j_> _,!_.< ____._Ll_v

4j4 9 4 Û> __J_Î>___ 4_j __i -_j 4j_j 4_j _;j_j 4_jj_) _;j L) 4") uij") |>_l 4j-_>4___j _J jjj I o" l_ijj_- " __j l_S__) _5j_j4_jj_j J4_.-J 0.l -____< 4jl_o4j

. I _.( Jj_>j) _5b4j4_j 4J 4_jlj 0I_jj4jI_j ,j___ _-.l-.4__ . OjJJ^j' j'-=t>v

4 I (j.l t_j4_j.l __> Lj 4 j 4_u _J j 4 JJ J 4j _ \ j 4_j .____jjl__> I g &> _J J> *y_

_ -- JJ_> l__jJj -__-u 4J . 4jl ___> pl ui.i.i _;j_> I __**__> 4 j-u. ->__

-_ji o4j" _; Y*. _jj_ -Jj> qa'i . 4jj_j l_S__j__jiA_j o'*iJ**-J I -.l-J-J >-

< ( a, - >i) L___> j_) 4 _>j l_j ( (j-__>j_> ) 4_j 4_j Lj 4 j 4-v> j> 4_J . 4-J 4A I >i" j 4 j l_j

f 4 _) < ( y0 <f -> ) _j U_J- 0I_jJj_j o'-_" jl-S''4J4j4_> < _j_-_.J> _-l__

f 4 I 1 \ 1 ,1*1 4_j j 4jl_9 4_J_. 4jl_j j. 4_j _S__) 4j I _o .( 0 4_> _-J I J JJ> 4 j_j__

4__j 4j_ J 4_. ,4. 4jj_j lj_5__l-- I -L-J - __-JJ-J-_--JJjj-« _pl_- 4J 4_J _j__l4_J

0______.__j < 0jl j___j_wjj-> _?4_, b_i j l_jL- jj_L>4_o p4_j JK__jl-_>j _5JJjj4_jJ_5.il j 0 _-----_ -Jl JJj 4___4>j4_o < 4 jJj-JLJ J jj4J L_)4j4_. j _J

_j<

v

_^J.4 _> _j 4_ ______ _S 4 j l___SL__.jj_o4_.4j

4 S < I >i4J l_j__9j_ 4jl_ljj J_J _J>4_. __JJJ> J-J J4_.-J , ( >\. J )

4 ___> q " _J " -r 4_J 4_o ) . 4 J *LJ-jj£a -> _S 4_j 4_j 4_o I __j j lj -J _p 1 "1 »1 ,.1 "i Uj

O' ^1^ o'--''VJ_rJJJ--» (j -- " OJJr- " ^i----1 &**** " "J?--11

u-' J6 4 j l-L< 4__j 4-> I -*jj J-l 4_> -J jJTI^) j I -_Jj_? «J j L-, 0 __> < 4_) I j

;____-- _J 5 ^s __-.->--_. J4.S-J __S___,jj_>-S_ll 0 I-j. _-_____,j_vj-_ 4__ 4_o4__ «

. 4_4_- l^ 'Li-C I _____ ^l -_-__-_», < l-_-_>-o lj-_-T-___5 __- "

Yû 134

4 __> «Oj-i.S-» J _rJ,J-«J-? J- _5jl-"-_-_ "; 4jjjjj __!_. j 4jj_>j_> £i< I -____j_S 4___S ^-J LS 4J . " -_.___ jj ^--il JJ-> < l-__-4-i J _->l_i _;l jj_> 4J. 4 J 4___l j 4_> jj_> 4_i 4jj _>j_S _;4_>4j_______ __> _; _>4_o___>j_o< __) 4X _jj4jj4_>

v

_-_ Xj.I _>4_j __l _> ,j___J 4X <0 I )j__>j _--. 4_j _j 4_>jj _>j_> -.4 ,___-__>j_o ___v_> I _

.1 _U_j4j)4J jj_jjj____)J __j I_S_J . 4j4j jjj 'j__j_jj _5->4___o4_>j_o j 4j_jjj__<_.j__j j4__ 4J |»jJJ_- j 4__ 0_o "; ___jjj_jj _5jl____lj 4j 4j__jl_«_jli

p ') I 01 ». 4-1 |»J_> _54_ilj jo_J < _^__lj >ij_o <_j 4j l_j 4j j 4_jIjj> ,_ l4X 4_>

< __>--- < 0jj_jI_u4_ ) |_-J__j4_o 4_i 4 j 4j_4___J j 4$. " 4 j 4_j l_SI_jI4X

. 4jj_j .I_>j4_>_0_jIj4J I jj_> 4_. _J4X4j I j< _Jj_> 4__j_> _,!_.< ____._Ll_v

4j4 9 4 Û> __J_Î>___ 4_j __i -_j 4j_j 4_j _;j_j 4_jj_) _;j L) 4") uij") |>_l 4j-_>4___j _J jjj I o" l_ijj_- " __j l_S__) _5j_j4_jj_j J4_.-J 0.l -____< 4jl_o4j

. I _.( Jj_>j) _5b4j4_j 4J 4_jlj 0I_jj4jI_j ,j___ _-.l-.4__ . OjJJ^j' j'-=t>v

4 I (j.l t_j4_j.l __> Lj 4 j 4_u _J j 4 JJ J 4j _ \ j 4_j .____jjl__> I g &> _J J> *y_

_ -- JJ_> l__jJj -__-u 4J . 4jl ___> pl ui.i.i _;j_> I __**__> 4 j-u. ->__

-_ji o4j" _; Y*. _jj_ -Jj> qa'i . 4jj_j l_S__j__jiA_j o'*iJ**-J I -.l-J-J >-

< ( a, - >i) L___> j_) 4 _>j l_j ( (j-__>j_> ) 4_j 4_j Lj 4 j 4-v> j> 4_J . 4-J 4A I >i" j 4 j l_j

f 4 _) < ( y0 <f -> ) _j U_J- 0I_jJj_j o'-_" jl-S''4J4j4_> < _j_-_.J> _-l__

f 4 I 1 \ 1 ,1*1 4_j j 4jl_9 4_J_. 4jl_j j. 4_j _S__) 4j I _o .( 0 4_> _-J I J JJ> 4 j_j__

4__j 4j_ J 4_. ,4. 4jj_j lj_5__l-- I -L-J - __-JJ-J-_--JJjj-« _pl_- 4J 4_J _j__l4_J

0______.__j < 0jl j___j_wjj-> _?4_, b_i j l_jL- jj_L>4_o p4_j JK__jl-_>j _5JJjj4_jJ_5.il j 0 _-----_ -Jl JJj 4___4>j4_o < 4 jJj-JLJ J jj4J L_)4j4_. j _J

_j<

v

_^J.4 _> _j 4_ ______ _S 4 j l___SL__.jj_o4_.4j

4 S < I >i4J l_j__9j_ 4jl_ljj J_J _J>4_. __JJJ> J-J J4_.-J , ( >\. J )

4 ___> q " _J " -r 4_J 4_o ) . 4 J *LJ-jj£a -> _S 4_j 4_j 4_o I __j j lj -J _p 1 "1 »1 ,.1 "i Uj

O' ^1^ o'--''VJ_rJJJ--» (j -- " OJJr- " ^i----1 &**** " "J?--11

u-' J6 4 j l-L< 4__j 4-> I -*jj J-l 4_> -J jJTI^) j I -_Jj_? «J j L-, 0 __> < 4_) I j

;____-- _J 5 ^s __-.->--_. J4.S-J __S___,jj_>-S_ll 0 I-j. _-_____,j_vj-_ 4__ 4_o4__ «

. 4_4_- l^ 'Li-C I _____ ^l -_-__-_», < l-_-_>-o lj-_-T-___5 __- "

Yû 134

Page 137: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

. _j_i4_ij_i_> __Sj 4JJ_> jjj i__>___>0 _l_i_£j_Sj__i _J4 .ui ) jJ_-S 4_J 4jL->*-j_-S 4-) L J 4_|_-J4x(__j 4jj4_>) _J 4_> i_j

04jl_4 -__4j4> j__jj_S-_j <_4j4j _, 4 j I j__> J j _> J j _> j_ .J-Jj-J fi _J

( 4jj i 4_o _Jj _J j _>4___i 4_J 4_S< 4_)__J 4X_-J 4 j j4> -J -____> 4_j 4-oj 4jS )

( _j4 A> __l _.___ _sljj > )

( ^ '_> _^ «-*_-- 4j4_jl___,_> ^4_4_) , _ ______ - j*,J__. 4_.__J4X f>_JLI 4_. '

4 j J J * * 4___Jj 4-o j» >i4jj_)|» 4J< ( 4-Jj-o _>4X I -t-^-i. - 4_1 j-o 1" ] '> **> 0_o ; l_j)JJ-oj 4-94 -> j 4_)_o -___---__) )

' (O ' J J--°' '>'-~-J,J (_»'=-?' ^JJt1 ' *iJ-JJJ * * ' ' JjAtr1 ' j (J 4____1__ 4_-> _"_))

-_-_> j-S4 _ I _j l___ __j l_S-J 4_j 4 j j 4_j j 4__ |»J 4 -o4 ,T, Ij j > 4>

. I _ jL. J__?_J 4__ I -L-J, Lj4>/)'i.,i II jJ4j( 0.l _ jJ_i.4_0l j )

0-o _5jl j4_j4_o4_j ( (_,!_j _5j.jl-î>) 'l *_-J--j

0 -0 _5j JJ-J _5 1 _______ I _> j v_j 4_> l_j 4_j4_o4_)

4j_lJ I J4J <>> !>> 4j4j4j4-_ 4J 4 __j 4_>j &&>

( 4 j j _>j_) 4 j.j _____. j_> j-j_ij_ 4_i4j_l_ j. 4-> j 4_- j__) 4_i

(_4___>4_j 4 j4_o < I _>"j4jl_j _5j_o4j" _._o-j_lj __->-> 4j<_,4_o __I_L> 4__> I j l_jV

\ c _ I " I " I v ._ _4___o_o4_> j_o j 4_j 4 J 4-j 4, 1 jmi-uj. _[, Ûi> 4 __>jl_> I j_> 4__> j_> ____)-> 4-1 0I_JJ_>

44 i) o4~__o (Jj I J I j< ,, J 1 4X _._o4 _j 4_j -J 4_S< _S_i j Lj j_> 4__>j_j ^jj_>v

. 4jl _)j .1 ->

J 4 S __rJ *-- iH 4 j j 4_> 4_S< 4 j 4j j-JlS 4 -> I j 0 I _S 4 t 1 *> 4_) I _-Jj__ij_ov

_____ l__j__S -J _S_lS__> . 0 j j_> _ 4_jjJ J 4 j 4_i 4 j 4j j >ij-S J_S _5j-> I *4J 4-SI_ij__iv

_-j ' .. A (_9jjj 4J 4jj_j 4 j_> 4_jj_) _5jj__> _5 >i 4_a_o 4>J_o J> 4 > _;4_SI_jj__.v

______! j_l_j 4 _> _;4_> 4 L> I ->4 j lj J _> 4 _> __>-_j __S _____j> 4j ___jj JJ I >ijl j_S

l__lIjI___S4j4__ _SjI-_ 4___jj> < 0l-_J_p__j.4jjjj_?J_;ljU_;4j4__ ^j __l 4X _£l

j4 j _J< _;_l J-J O ') J(j 1 .' 4jj->j_j4_> __. l-oj4_9 __J-X . _5j4_> 0I_-J4_.4J-__i < 4 j 4j 4 j j_i l___j I j 4_S < _>4-o_o4>j_o . 4 j 4j j Jj-S _-SI_> 4->4.S l-_> _5j L>

15 -,**i -JJJ ^ ^

135 Yf

. _j_i4_ij_i_> __Sj 4JJ_> jjj i__>___>0 _l_i_£j_Sj__i _J4 .ui ) jJ_-S 4_J 4jL->*-j_-S 4-) L J 4_|_-J4x(__j 4jj4_>) _J 4_> i_j

04jl_4 -__4j4> j__jj_S-_j <_4j4j _, 4 j I j__> J j _> J j _> j_ .J-Jj-J fi _J

( 4jj i 4_o _Jj _J j _>4___i 4_J 4_S< 4_)__J 4X_-J 4 j j4> -J -____> 4_j 4-oj 4jS )

( _j4 A> __l _.___ _sljj > )

( ^ '_> _^ «-*_-- 4j4_jl___,_> ^4_4_) , _ ______ - j*,J__. 4_.__J4X f>_JLI 4_. '

4 j J J * * 4___Jj 4-o j» >i4jj_)|» 4J< ( 4-Jj-o _>4X I -t-^-i. - 4_1 j-o 1" ] '> **> 0_o ; l_j)JJ-oj 4-94 -> j 4_)_o -___---__) )

' (O ' J J--°' '>'-~-J,J (_»'=-?' ^JJt1 ' *iJ-JJJ * * ' ' JjAtr1 ' j (J 4____1__ 4_-> _"_))

-_-_> j-S4 _ I _j l___ __j l_S-J 4_j 4 j j 4_j j 4__ |»J 4 -o4 ,T, Ij j > 4>

. I _ jL. J__?_J 4__ I -L-J, Lj4>/)'i.,i II jJ4j( 0.l _ jJ_i.4_0l j )

0-o _5jl j4_j4_o4_j ( (_,!_j _5j.jl-î>) 'l *_-J--j

0 -0 _5j JJ-J _5 1 _______ I _> j v_j 4_> l_j 4_j4_o4_)

4j_lJ I J4J <>> !>> 4j4j4j4-_ 4J 4 __j 4_>j &&>

( 4 j j _>j_) 4 j.j _____. j_> j-j_ij_ 4_i4j_l_ j. 4-> j 4_- j__) 4_i

(_4___>4_j 4 j4_o < I _>"j4jl_j _5j_o4j" _._o-j_lj __->-> 4j<_,4_o __I_L> 4__> I j l_jV

\ c _ I " I " I v ._ _4___o_o4_> j_o j 4_j 4 J 4-j 4, 1 jmi-uj. _[, Ûi> 4 __>jl_> I j_> 4__> j_> ____)-> 4-1 0I_JJ_>

44 i) o4~__o (Jj I J I j< ,, J 1 4X _._o4 _j 4_j -J 4_S< _S_i j Lj j_> 4__>j_j ^jj_>v

. 4jl _)j .1 ->

J 4 S __rJ *-- iH 4 j j 4_> 4_S< 4 j 4j j-JlS 4 -> I j 0 I _S 4 t 1 *> 4_) I _-Jj__ij_ov

_____ l__j__S -J _S_lS__> . 0 j j_> _ 4_jjJ J 4 j 4_i 4 j 4j j >ij-S J_S _5j-> I *4J 4-SI_ij__iv

_-j ' .. A (_9jjj 4J 4jj_j 4 j_> 4_jj_) _5jj__> _5 >i 4_a_o 4>J_o J> 4 > _;4_SI_jj__.v

______! j_l_j 4 _> _;4_> 4 L> I ->4 j lj J _> 4 _> __>-_j __S _____j> 4j ___jj JJ I >ijl j_S

l__lIjI___S4j4__ _SjI-_ 4___jj> < 0l-_J_p__j.4jjjj_?J_;ljU_;4j4__ ^j __l 4X _£l

j4 j _J< _;_l J-J O ') J(j 1 .' 4jj->j_j4_> __. l-oj4_9 __J-X . _5j4_> 0I_-J4_.4J-__i < 4 j 4j 4 j j_i l___j I j 4_S < _>4-o_o4>j_o . 4 j 4j j Jj-S _-SI_> 4->4.S l-_> _5j L>

15 -,**i -JJJ ^ ^

135 Yf

Page 138: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

JJj'j> _->-_ I -oj_S 4_j 4_S-__4>i

' OJ---V O iSj'j _4__>jj *-J _S_>-* ( ^o'-R^Jj'-* )

' f J-=*J- (-r** *- ' ' p..' .» O * -=-? *-J

A _>_>l-> J_> 4_) iij-j .4 _>j__ j_j 4_oL_> <0 4_o4> (_o>^J-_. 0_o _jj 4_oL_ ->4_9

. (-__> _>-?_,.' .1 ... l-_ cSjJ-^ o'-sJ'û '-_"-' OJ-*-?* -S ' J _î - _ > _-J: |»4>)( _)4_. _______ ___l_.4_> ____j_jl__ 4__4_S _J 4__L_S4_j j-___. _ 1 _3> )

Ij3j 1-5-4 _-J 4j 4_-0_^_-_j_>4jj0 I -o>4j 4jl__)j4_b __j I j j _>j jj 4_> 4_> j__>l -_'.'V

( j'-J _t-*'-J Jj'-J J4j4_) ; oJjJ 4_ (j4_b ___1__J_)

( tSj* ' J J-** O ' ' _= ' ^J* lSjj *- _>=-"- j'--*> 4 -_J 4j 4_>)

4 'iji I J 'i .1 j J i 0-o _-J. >i4_oj 4_i 0 i-jj-> __j I j _J 4___. >ij 4_> r ** i l_o

( 4_i I ___. 4-jl j> _$4_l_j _J (j'4_» __l_.4_j _5_l (___. j_> _bl__ )

( 4_>4__ j -I * ___>Lj I _>4_>4jLj jj 4j )

04j_jl_j ______> _,_o (_J J >iJ 1 T 4j 4-SI_-j4-J, "» '"..'J 4-JJ->_Sl-J (-J ii I 1 /> '1 1 f 4". -1 4 ) 4-S I j-j

( 1 " 1 j >ij 4-~ (j. 4 _o4__ _______ l_j )

4-#_J-_S _;____. j_j (_ 4 j 4-j iij-Sj j 1 V'i-j j <> l___j _4__lj .

. 4 -0 1-^> 4 j 4-v> _5 L > p * .. j A * &___) 1 ju_

( 4_jI_j __j__jl__j __.l___i.__) J>ijjj -. ; |-_J4_T)

( 4 . 4__ _-___ 4__ _______j_S ; (0 l-X-j 4__ j 4__)

4j 4 iiij 4_S _-_> l-w fi ^ 1 I 4X 4_j_j_S 0 4jl_> (_l__>Jj_o JÛ 4_4___i 4_j

( 4 ") I j j 4 ") ; '.'..' "' )

( j4 _jj 4_S _5j l_j 4_> 4_jjj_____j ->l__j )1 im ' : : *'

_-.\ '. ___> ._, A *ö _J A. ... ___, , __(_ 4 a __,__-__ q J_j < 4. ' J-> -4 _ 1 4--J 4 1 __> 4 J 1 ___, L_> 4 j j_> ^

- " lj '1» " ; 1 j-S i'i.n lj (»J-J _; 4 ___ 4 j 4_5 0 L_>-__j ^J IjjJS-j 1 1 C 4__ -J

a " S *-! 1^_>_J Sa , .1 j 4 j Li _j j_oj 4_S-__. _-___ I j 4_> 4___j j^. 4 j 4__ 4_- J J ->^S

S ->. l_Sj-_i ^_>_j, L> 4 j 4_j_wj j j 1 1 4 I 4__ j -J 4_j 4__o. 4 J j j J < l-j-jj Li I ->4_S

jjjl ji- _ş-_- I _oj-S _> ->j-S j> 4_S 4-9.4 _>Lfl> 4 j j 4_-> . 4 j 4__ LS_) I ^ _S4_j_j I j J_-j -__> 4_iV

4 j L54-__i4j4_S 0LS4J_o 4 j Jj-JJ 4j (_;__i__. 4jl.i j_Jj4__S I ,V* , .1 I L-J 4jj^-S^-.; ^j J J-S J |-4_> j 4__>4__ . 4j_> ____. OJJJ' P ' """-_' O '-J-P 4j4.__,j_i _çj!

/

. <> __S4 _> 0 _>jjj-j __J _S I j ' -> t_r->'--'-_V,--'-_v ' 'J--c'

yw< 136

JJj'j> _->-_ I -oj_S 4_j 4_S-__4>i

' OJ---V O iSj'j _4__>jj *-J _S_>-* ( ^o'-R^Jj'-* )

' f J-=*J- (-r** *- ' ' p..' .» O * -=-? *-J

A _>_>l-> J_> 4_) iij-j .4 _>j__ j_j 4_oL_> <0 4_o4> (_o>^J-_. 0_o _jj 4_oL_ ->4_9

. (-__> _>-?_,.' .1 ... l-_ cSjJ-^ o'-sJ'û '-_"-' OJ-*-?* -S ' J _î - _ > _-J: |»4>)( _)4_. _______ ___l_.4_> ____j_jl__ 4__4_S _J 4__L_S4_j j-___. _ 1 _3> )

Ij3j 1-5-4 _-J 4j 4_-0_^_-_j_>4jj0 I -o>4j 4jl__)j4_b __j I j j _>j jj 4_> 4_> j__>l -_'.'V

( j'-J _t-*'-J Jj'-J J4j4_) ; oJjJ 4_ (j4_b ___1__J_)

( tSj* ' J J-** O ' ' _= ' ^J* lSjj *- _>=-"- j'--*> 4 -_J 4j 4_>)

4 'iji I J 'i .1 j J i 0-o _-J. >i4_oj 4_i 0 i-jj-> __j I j _J 4___. >ij 4_> r ** i l_o

( 4_i I ___. 4-jl j> _$4_l_j _J (j'4_» __l_.4_j _5_l (___. j_> _bl__ )

( 4_>4__ j -I * ___>Lj I _>4_>4jLj jj 4j )

04j_jl_j ______> _,_o (_J J >iJ 1 T 4j 4-SI_-j4-J, "» '"..'J 4-JJ->_Sl-J (-J ii I 1 /> '1 1 f 4". -1 4 ) 4-S I j-j

( 1 " 1 j >ij 4-~ (j. 4 _o4__ _______ l_j )

4-#_J-_S _;____. j_j (_ 4 j 4-j iij-Sj j 1 V'i-j j <> l___j _4__lj .

. 4 -0 1-^> 4 j 4-v> _5 L > p * .. j A * &___) 1 ju_

( 4_jI_j __j__jl__j __.l___i.__) J>ijjj -. ; |-_J4_T)

( 4 . 4__ _-___ 4__ _______j_S ; (0 l-X-j 4__ j 4__)

4j 4 iiij 4_S _-_> l-w fi ^ 1 I 4X 4_j_j_S 0 4jl_> (_l__>Jj_o JÛ 4_4___i 4_j

( 4 ") I j j 4 ") ; '.'..' "' )

( j4 _jj 4_S _5j l_j 4_> 4_jjj_____j ->l__j )1 im ' : : *'

_-.\ '. ___> ._, A *ö _J A. ... ___, , __(_ 4 a __,__-__ q J_j < 4. ' J-> -4 _ 1 4--J 4 1 __> 4 J 1 ___, L_> 4 j j_> ^

- " lj '1» " ; 1 j-S i'i.n lj (»J-J _; 4 ___ 4 j 4_5 0 L_>-__j ^J IjjJS-j 1 1 C 4__ -J

a " S *-! 1^_>_J Sa , .1 j 4 j Li _j j_oj 4_S-__. _-___ I j 4_> 4___j j^. 4 j 4__ 4_- J J ->^S

S ->. l_Sj-_i ^_>_j, L> 4 j 4_j_wj j j 1 1 4 I 4__ j -J 4_j 4__o. 4 J j j J < l-j-jj Li I ->4_S

jjjl ji- _ş-_- I _oj-S _> ->j-S j> 4_S 4-9.4 _>Lfl> 4 j j 4_-> . 4 j 4__ LS_) I ^ _S4_j_j I j J_-j -__> 4_iV

4 j L54-__i4j4_S 0LS4J_o 4 j Jj-JJ 4j (_;__i__. 4jl.i j_Jj4__S I ,V* , .1 I L-J 4jj^-S^-.; ^j J J-S J |-4_> j 4__>4__ . 4j_> ____. OJJJ' P ' """-_' O '-J-P 4j4.__,j_i _çj!

/

. <> __S4 _> 0 _>jjj-j __J _S I j ' -> t_r->'--'-_V,--'-_v ' 'J--c'

yw< 136

Page 139: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_____ 4 4_> ___ljj_ 4--4 0

fi jl j4j __j__(_>j_j _j_9 ___-_> 0 l_Lj ( *. 0 l-jl j4_- )

Jjjl _J _54_jl__. Jij> I jj_i 0 b_-j( S__L__J1 l.j-0 !-___>) 04_o4> __>_L__ _,_. _p-_L_. ...

0 4___>_>l.> _;4 __>j__i _>jj>j_ jvj 4_ol_.

( 4-JJI <_-__-__-__>) 04jl-j __4j_>l_S. J 4j4__f _JJI <_-__.

(j-_l>jJI 0-_>jJI) 0 4jl-_>4__j 4j4> j__l>4j j 0l__>4j

0*-° -)*'"--' -S-j-sV 0 o''--î*"-JJ*0 4___>j (_ I -oj. ) -> I j _>j I >i js__>4j

( i **l II -o ) 0 4-_L_)__j_> __j I j _j4j4j j»j__l-jJI_o

(O*-"" " f J*"" ) 04-)-)-»l-L---) J_J_I J> O-J-JI pj->

( V .*** ** l_>'-j' ) O 4J !-J __r-_"J ^J jJ-c4-j i-SI-j

(p i.iit~i id.'i _SI_jl) 0 4 j<3__i_o -Sl_) o*~"^ p ' _ S ... ' -S'-j(I - -> *l ) 04___J-_S _54_J->^_j _l _->___ I___j_^_i_>

( (__j-JI-bl j_-> ) 0 4-oL>_J 4_ij 4__i lS'-J |» J__j j l_j_J 4_j

( i"i i , »t ') I ) 0 4 j 4_j_i 4 ->_____> l-w l__ijj_o j-_jl_oJ4_.

( A n ft _» l_* ) 0 4j 4>j 4_> ^ l__> jj-jj «».. 1---

( -»l ^_.-J) _1_lj. _i >i4>4__ (_4,*ijjk»j *? (5jJ

O A*Jt_rl _ ^ 4> 4_j __) 4X 4> j*\ 1 >

( '>_ f-l ) o-j'j- Jj** Jj"* f *«-->_ f»J *J'( 0*"*J f ' ) O'jl-^4 __i4j4> j__jj_>4_i j>_J4j

0 4 j 111 jo >i4-_4_-> <04_> _J_X «jj__

0 4 j j ->4j j>_Jj 4_o j>->4Jj-j j. 4J

04jl__j ,_;jj4__ «J.rfU Jjj_i4>

((j-jJI-aJI _Jj) o*j'- -*-* iS**? <"-'*' ' ' j *-*J' o-° _j J "-J**-» «0 -*'j* iSj' '

. o-° lSj - ' -" OJJ-* '*' J *-_'-" *-_*

< f I ' ' j 4-_J __»*»» J» 4_oJ 4_j 4> < 0 4>j 4__ ,

, * (-l-_lj4___.l__-.j4j4_i ^4 j _-J4_i

< 4 j 4_j j «ij-S ______ I j ^-.i l_5j j_î ^^) _4j_j j-_- -__ 4j (_;_vj 4_-> *i _i_Sj__j J; . _ y

_£-_ J 1 -J 4 .; , I j 4__ J 4 j 4_j *ij-J /l "> ii) 1 j ^_JT(. J 4_jj j_)->j-S 4 j ____ 1 j _-_, 4_J I j 4-5

137 YY

_____ 4 4_> ___ljj_ 4--4 0

fi jl j4j __j__(_>j_j _j_9 ___-_> 0 l_Lj ( *. 0 l-jl j4_- )

Jjjl _J _54_jl__. Jij> I jj_i 0 b_-j( S__L__J1 l.j-0 !-___>) 04_o4> __>_L__ _,_. _p-_L_. ...

0 4___>_>l.> _;4 __>j__i _>jj>j_ jvj 4_ol_.

( 4-JJI <_-__-__-__>) 04jl-j __4j_>l_S. J 4j4__f _JJI <_-__.

(j-_l>jJI 0-_>jJI) 0 4jl-_>4__j 4j4> j__l>4j j 0l__>4j

0*-° -)*'"--' -S-j-sV 0 o''--î*"-JJ*0 4___>j (_ I -oj. ) -> I j _>j I >i js__>4j

( i **l II -o ) 0 4-_L_)__j_> __j I j _j4j4j j»j__l-jJI_o

(O*-"" " f J*"" ) 04-)-)-»l-L---) J_J_I J> O-J-JI pj->

( V .*** ** l_>'-j' ) O 4J !-J __r-_"J ^J jJ-c4-j i-SI-j

(p i.iit~i id.'i _SI_jl) 0 4 j<3__i_o -Sl_) o*~"^ p ' _ S ... ' -S'-j(I - -> *l ) 04___J-_S _54_J->^_j _l _->___ I___j_^_i_>

( (__j-JI-bl j_-> ) 0 4-oL>_J 4_ij 4__i lS'-J |» J__j j l_j_J 4_j

( i"i i , »t ') I ) 0 4 j 4_j_i 4 ->_____> l-w l__ijj_o j-_jl_oJ4_.

( A n ft _» l_* ) 0 4j 4>j 4_> ^ l__> jj-jj «».. 1---

( -»l ^_.-J) _1_lj. _i >i4>4__ (_4,*ijjk»j *? (5jJ

O A*Jt_rl _ ^ 4> 4_j __) 4X 4> j*\ 1 >

( '>_ f-l ) o-j'j- Jj** Jj"* f *«-->_ f»J *J'( 0*"*J f ' ) O'jl-^4 __i4j4> j__jj_>4_i j>_J4j

0 4 j 111 jo >i4-_4_-> <04_> _J_X «jj__

0 4 j j ->4j j>_Jj 4_o j>->4Jj-j j. 4J

04jl__j ,_;jj4__ «J.rfU Jjj_i4>

((j-jJI-aJI _Jj) o*j'- -*-* iS**? <"-'*' ' ' j *-*J' o-° _j J "-J**-» «0 -*'j* iSj' '

. o-° lSj - ' -" OJJ-* '*' J *-_'-" *-_*

< f I ' ' j 4-_J __»*»» J» 4_oJ 4_j 4> < 0 4>j 4__ ,

, * (-l-_lj4___.l__-.j4j4_i ^4 j _-J4_i

< 4 j 4_j j «ij-S ______ I j ^-.i l_5j j_î ^^) _4j_j j-_- -__ 4j (_;_vj 4_-> *i _i_Sj__j J; . _ y

_£-_ J 1 -J 4 .; , I j 4__ J 4 j 4_j *ij-J /l "> ii) 1 j ^_JT(. J 4_jj j_)->j-S 4 j ____ 1 j _-_, 4_J I j 4-5

137 YY

Page 140: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

<-*> _»q ' j û i û I _____>( 1 -i iû j L-i oa g -__J , e- ' '-' j 9j _J -_>- *

0 I S4___j4_S LS 4 1 _-_-__ L' .a-_.j_J0L_<i j. L_>L- 1_ 4j Ljj <____, ,_ L_i4j ___,

J J 0_~ 4__jj_j 4_jlj _;_J < 4jj_>j_S __J4___-__o (_.4_>j L (_s(_j LS-jş. l_> jo _J 4__>)

___!__ L> j_o I 4 j_-j_jo 4-5 (_ j j-o 0 1 J_jj_S 4__»1 j 0 l j 1 j j__, ______ j_>

4 S< 4 j j_

-SLjj 4_> lj_, j-j!-__, . f 1(" J < 4j l_>j 4-u, 0 L 4_fi> ; 4__> Ijj-J

LS-rfJ* <-»J LSjJ ' 'j4j __J. O 'J- _SLS < .4_S LS

_;4 S-_j lj jj-_"-_î jj- 4_jj-*4_- _J~JJJ_? o -"<* _J_S_!_S4_j

<__,l__-_- A_Û> l__._-j__iv_i j A_S"j _-_. (C-T.-J L*> dJ j d J J-JJ ---" (J I J L-j __j (^ûStLJi, _J

L___ . . d q <___i - q q i q_j, 4jj_jj4__i _J J n ... _-J LSojjjx 4jj_>j_S __= L __Sj L. ___ jJJ-JJ

-___ _ a« d_ -=>+ 1_> . 4 q LS__i (C 4_Sl '-_- 0-^-5 ^^0 j__, j oJo_J_r_a_jj>_

_;4j 1__ j___,< !-_-__, _> j ____> j lj_> j Ls ^j LS _J < 0 __S L J_

-4_-ljJ_V j ls-" J>? j 4.Si L_J 6 g i _ __. _ a ___j

«____ <___ v--,lJ-r' _.>_ J 'j

____» L4j__ _5j_

Û- ' O ft__J I s_

L .-, L-.I.

-o.,M,tj Û__J

L--t û a a__a

_L_Jj_Sj j . lj _i

Û9_9'-JJ -1 (_£*_-

_i_j j t (_£ _t__i Llu __j g d t

i_3-

_S4j Ij___jj_j__. «_,_J«j

. 4_j4_S-__i 4_> li

i_C 4__i 4j j 4_u j-J-S L>

4 q I q 4_j l_j 4_j 1 , _______j , a J O ^ ' **

,4_> j4_i 4.J 0 Ljj J-S j 4_->

, 4j 4_£ 4

J 4_S> (__i 4_S 4_j j ljj_S 4 "i Mi S t'i 4__> < 0 Lo j-J> (-_>

_j__b l_> i.i _;j lj

LS J I _> ,-_) . 4 o 4 1 I _> 4_j _S _1 J J j 4__> j.___-_jj uj _;__- 4-

__£> _)' ; » 4Ji (_L~ 4__ _; I j^-, LS

, L-i 4__i__ _L 4 "i.mS i"i -J ji-i j U J_> (_S jl (5 4_o 4 j 4__>

^j ljj.4_j-j j> j!o_, . 4 j,4 _jl,_> S 1 I _lS b lj 'i.u *"> ^_-4-j4j *|. ,i.4_, . __. l_S4-> j 4->

L J i° '4^ ' * ' >-' i°jjj (Ç^J1*̂ 4 ___j 4-> j 4_ö>

1 " ?(-r-1 'jjJ-^ J

1 «-_J a_1_ û-i

"^j-S-j j4_>

L

H ' j 15- 'jJ-5 (.r1

, Ij-j LS 4_S< ^__ lj

. 4 q 4 1 I . > 4^ j ' ' ,

4_> __] (_ç 4 __j 4 a ___, . ,

___^4_S __, LS4_jus_j.

l_-^

_SL

> 1 ° 4 _> 0 Lo j_S -_, . _. LS_j (jjjj (j LS-jijj (_s L L (_>-ijjj

j-j l_jj 4_i 4_fc (_S 4_o 4-5 (_S j L> L j 4_j 4J

' "1 .,>.., 4 _> (ji-^-j (j_o j>__, LS 'jjjV

4j_ 0 ____ 4_> j -__>< 4 q 4 j q _____ j j_j

q 0 __ iq_

V(54-JjJj

j__ij lj4-_ j j____l_. Ij

1 4_j4_S L 4_S4j LS

q 4j4j__i_>j_S j_S 0_S 4 1 a a l__i _Sj- 4j

^J(_ŞJ> 4 j .1 ___j_J__-_S 4_j_5j 1 j 4_j L J j _-_> J 4_S -J j 4 j j_- j_S _J_^ j_j 4_i j

j> *** I _;j 4_o4 ^ .1 _l__j Lj-> _J .i__jLS4^ 4jj 4__> ^JÎ-JJ 4_o J_> _So j 4 j L

-JJJ

(.5-^

-J -_-. Û_-J -_ q -j 11) - . -J61Û » L-j t5j-o (

J u- L L . 4 j LS____ I _o I j-!. _;j j j 4J ~- j LS.

4>j L-j j> 4__ )

__S__J

O 'jj J^SJ

Y\ 138

<-*> _»q ' j û i û I _____>( 1 -i iû j L-i oa g -__J , e- ' '-' j 9j _J -_>- *

0 I S4___j4_S LS 4 1 _-_-__ L' .a-_.j_J0L_<i j. L_>L- 1_ 4j Ljj <____, ,_ L_i4j ___,

J J 0_~ 4__jj_j 4_jlj _;_J < 4jj_>j_S __J4___-__o (_.4_>j L (_s(_j LS-jş. l_> jo _J 4__>)

___!__ L> j_o I 4 j_-j_jo 4-5 (_ j j-o 0 1 J_jj_S 4__»1 j 0 l j 1 j j__, ______ j_>

4 S< 4 j j_

-SLjj 4_> lj_, j-j!-__, . f 1(" J < 4j l_>j 4-u, 0 L 4_fi> ; 4__> Ijj-J

LS-rfJ* <-»J LSjJ ' 'j4j __J. O 'J- _SLS < .4_S LS

_;4 S-_j lj jj-_"-_î jj- 4_jj-*4_- _J~JJJ_? o -"<* _J_S_!_S4_j

<__,l__-_- A_Û> l__._-j__iv_i j A_S"j _-_. (C-T.-J L*> dJ j d J J-JJ ---" (J I J L-j __j (^ûStLJi, _J

L___ . . d q <___i - q q i q_j, 4jj_jj4__i _J J n ... _-J LSojjjx 4jj_>j_S __= L __Sj L. ___ jJJ-JJ

-___ _ a« d_ -=>+ 1_> . 4 q LS__i (C 4_Sl '-_- 0-^-5 ^^0 j__, j oJo_J_r_a_jj>_

_;4j 1__ j___,< !-_-__, _> j ____> j lj_> j Ls ^j LS _J < 0 __S L J_

-4_-ljJ_V j ls-" J>? j 4.Si L_J 6 g i _ __. _ a ___j

«____ <___ v--,lJ-r' _.>_ J 'j

____» L4j__ _5j_

Û- ' O ft__J I s_

L .-, L-.I.

-o.,M,tj Û__J

L--t û a a__a

_L_Jj_Sj j . lj _i

Û9_9'-JJ -1 (_£*_-

_i_j j t (_£ _t__i Llu __j g d t

i_3-

_S4j Ij___jj_j__. «_,_J«j

. 4_j4_S-__i 4_> li

i_C 4__i 4j j 4_u j-J-S L>

4 q I q 4_j l_j 4_j 1 , _______j , a J O ^ ' **

,4_> j4_i 4.J 0 Ljj J-S j 4_->

, 4j 4_£ 4

J 4_S> (__i 4_S 4_j j ljj_S 4 "i Mi S t'i 4__> < 0 Lo j-J> (-_>

_j__b l_> i.i _;j lj

LS J I _> ,-_) . 4 o 4 1 I _> 4_j _S _1 J J j 4__> j.___-_jj uj _;__- 4-

__£> _)' ; » 4Ji (_L~ 4__ _; I j^-, LS

, L-i 4__i__ _L 4 "i.mS i"i -J ji-i j U J_> (_S jl (5 4_o 4 j 4__>

^j ljj.4_j-j j> j!o_, . 4 j,4 _jl,_> S 1 I _lS b lj 'i.u *"> ^_-4-j4j *|. ,i.4_, . __. l_S4-> j 4->

L J i° '4^ ' * ' >-' i°jjj (Ç^J1*̂ 4 ___j 4-> j 4_ö>

1 " ?(-r-1 'jjJ-^ J

1 «-_J a_1_ û-i

"^j-S-j j4_>

L

H ' j 15- 'jJ-5 (.r1

, Ij-j LS 4_S< ^__ lj

. 4 q 4 1 I . > 4^ j ' ' ,

4_> __] (_ç 4 __j 4 a ___, . ,

___^4_S __, LS4_jus_j.

l_-^

_SL

> 1 ° 4 _> 0 Lo j_S -_, . _. LS_j (jjjj (j LS-jijj (_s L L (_>-ijjj

j-j l_jj 4_i 4_fc (_S 4_o 4-5 (_S j L> L j 4_j 4J

' "1 .,>.., 4 _> (ji-^-j (j_o j>__, LS 'jjjV

4j_ 0 ____ 4_> j -__>< 4 q 4 j q _____ j j_j

q 0 __ iq_

V(54-JjJj

j__ij lj4-_ j j____l_. Ij

1 4_j4_S L 4_S4j LS

q 4j4j__i_>j_S j_S 0_S 4 1 a a l__i _Sj- 4j

^J(_ŞJ> 4 j .1 ___j_J__-_S 4_j_5j 1 j 4_j L J j _-_> J 4_S -J j 4 j j_- j_S _J_^ j_j 4_i j

j> *** I _;j 4_o4 ^ .1 _l__j Lj-> _J .i__jLS4^ 4jj 4__> ^JÎ-JJ 4_o J_> _So j 4 j L

-JJJ

(.5-^

-J -_-. Û_-J -_ q -j 11) - . -J61Û » L-j t5j-o (

J u- L L . 4 j LS____ I _o I j-!. _;j j j 4J ~- j LS.

4>j L-j j> 4__ )

__S__J

O 'jj J^SJ

Y\ 138

Page 141: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_____ 4 j £ *| /> I.) -,,u 4-j 4 ---) _,_. 4 -> joJ 41 l-j < 0 j J_.-___J l_j 4_l l-j 4j (j.4__j a > I

4____ S< Ij __S_)j__->< i T J .) j-J_ol_J JJ> j 4_> S ) jj_> _.j-o4j 4 I j Oi.i J> 4__

_______ 9 4 I n iii i I 4j _*, j_j__ -J 4 j < j I j 4_j Jj A *> a 4_-> 4") j '> 4_> 4___j v -J j-0

<-S-_i 4 j_j__ <__. 4_i 4_> < i ~ i i i _, i m) j J_j_o__i j 4_j 4j j 4_S) 4___j 4 j . I __jj__-_,l_j

(_S4_-4j4_l j_j. ûûjj L_ I >i I J_9 4_b __1__4_. (__jl Jj4_- ) _JJJ 4-1 _<4___4>j_o

' **"JJ **" ' I . iiijj-o < I .»>,> r _9j l-j< A >-j->4 _> j_) __j l_>j-> ___ l_) 4_S <0-o (_yJ

_ -____ __>->< I ') ifti 4 »i _"j_> ___)l_w-jj __! 4X <(j_)4_)j> j> I __j_j < (j-J-o I i .»

0 I, ") I j 4 j_i_j ; ___>j_j 4 li (-_-J j I j j 4_ 4j j 4_>4 >i4_j _J _->-o-o4_>J-o _Jj l_j

j _____) I j_.__.I_j 4 oiS _^_J l_**4j" ;__jjj ^ "î ____> _>4_o_o4_>j_o 4_i j 4-j_j I j 4_)

_*j ..)j 4j _-_j l_j 4_jj_>< 4 J_u_ Lj ., l..i oin _>4o_o4>J o < 0 4_S 4 >i _-_> I j

__. 4j_« ±j I jj 4 >i 0 j> ; l_j j j-j 4 hi 1b 4 j j 4_b i " i j .1 1 __9 4_b __ . 4_)

. (j_)4_-_i

j J j_j__j4 . ju' - (_*4_j <0 4_SI_J jij-j _) 4_S> _-__*> 4_j 4j 4 J J_J OJJJ -J 4j

4 j ^. jljJJ (_4jJ____ 4>jl_) (_4_j . *. 4_i _j> 0I-j4_S4____jI-_ _j _C L j0 1__________.4 jI_i_jj_i j> 4__> _.___j4j ( i___ijjj_j_y Lj ) 4 J 4__-____3__j4_> 4_.JJ.__.

_____>____> 1_j __j 4_j_J _;__j 4_- < 4_j_-J I Jj-J* _r*--V' '-="*' '*-J 4_>4jf .111*1 . 4j 4_i I _>4_>

jl **_'"' I î _-J 4jjj__> _;j>_ijj-j **> i") 4_)l_j _j 4> (_;4j_l_j &J __9 4j-> __-. 4_j

_54_S__j_tj__iI j ) 4j4j j __j_jjjj I -__ l_J j J-S _îjJ __j 4_i l_J _l.__.4_*. j _j__X_lj

_;4j____j__ 4>jl_i (»-__.( j_1_.j4j _,j__1_-_,l_ j l-X-LJ 1-9 _jJ 4jj___ _,__ j4__

< __-_<_> j I j 4_j l_j __>4 _> 4 j 4J <4jl_j _5 j 4 j l_j _; j-o4 j 4 JJJ J 4_ 0_o L-_->4 ti

-_ 4_)_5j I j 4_i I_j . 4j 4_j j ->j-S-__) (JJJj _;4_>4 j.i j l-J __J l-S-J 4_i_!j j_o4__ 4___jj>

( jl _>4_.) j4_j_J ^4_4jJ____ 0-o (_4j4_j J 4_J 4j< L____> 4 _> _;_> __)j _--- 4_S

_5j I j 4 ,_________) j_> 4_j _c-*4_. I j_) l-S - 4 j 4j 4jj_j_-jj_j 4_j __j 4 _>__. ______>j j_j__> 4 >i

< __-_JjJJj( _-l_ )lS4_-JJ _-jl j J4 J I-___4_j 4_S < fJJJJ eJ^-î- J4fi> __1_> 4-_

j______j_ 4j4_jj_> ___ l_S4j I j 4-___ij_>4_. 4_j4j4_o J lj_ 4J _1_>4_J _J _-_J4_o4-J

* JJ-^ i->-: _*- ' J *J «JJ-JJJ-'_) ^-JjÎLJjJJ^ J 4j_)j4_) 4j_-____ f>-J j_j_. ^o f )_;4__L_(j_

J J-JÎ-J < O-Ij I ->I_ 0l___-jj_? _----J_Sj'j 4 j l_j 4_jlj_jJ j_lj< 4-

f'* «**- _jl-_>4_> __i __J <_9j j_o J 4-JJJj 4-S4j_-_l_. t_-.4-j_Cjlj_-.-_J

1- * ^ 0l__i4_> j 4j4_o_jjj_j4_> (_-JJJj (jl .) I--J 4w |_ -_S-_.__j I j j_>

î Q) Li, "'JJJ V.

139

_____ 4 j £ *| /> I.) -,,u 4-j 4 ---) _,_. 4 -> joJ 41 l-j < 0 j J_.-___J l_j 4_l l-j 4j (j.4__j a > I

4____ S< Ij __S_)j__->< i T J .) j-J_ol_J JJ> j 4_> S ) jj_> _.j-o4j 4 I j Oi.i J> 4__

_______ 9 4 I n iii i I 4j _*, j_j__ -J 4 j < j I j 4_j Jj A *> a 4_-> 4") j '> 4_> 4___j v -J j-0

<-S-_i 4 j_j__ <__. 4_i 4_> < i ~ i i i _, i m) j J_j_o__i j 4_j 4j j 4_S) 4___j 4 j . I __jj__-_,l_j

(_S4_-4j4_l j_j. ûûjj L_ I >i I J_9 4_b __1__4_. (__jl Jj4_- ) _JJJ 4-1 _<4___4>j_o

' **"JJ **" ' I . iiijj-o < I .»>,> r _9j l-j< A >-j->4 _> j_) __j l_>j-> ___ l_) 4_S <0-o (_yJ

_ -____ __>->< I ') ifti 4 »i _"j_> ___)l_w-jj __! 4X <(j_)4_)j> j> I __j_j < (j-J-o I i .»

0 I, ") I j 4 j_i_j ; ___>j_j 4 li (-_-J j I j j 4_ 4j j 4_>4 >i4_j _J _->-o-o4_>J-o _Jj l_j

j _____) I j_.__.I_j 4 oiS _^_J l_**4j" ;__jjj ^ "î ____> _>4_o_o4_>j_o 4_i j 4-j_j I j 4_)

_*j ..)j 4j _-_j l_j 4_jj_>< 4 J_u_ Lj ., l..i oin _>4o_o4>J o < 0 4_S 4 >i _-_> I j

__. 4j_« ±j I jj 4 >i 0 j> ; l_j j j-j 4 hi 1b 4 j j 4_b i " i j .1 1 __9 4_b __ . 4_)

. (j_)4_-_i

j J j_j__j4 . ju' - (_*4_j <0 4_SI_J jij-j _) 4_S> _-__*> 4_j 4j 4 J J_J OJJJ -J 4j

4 j ^. jljJJ (_4jJ____ 4>jl_) (_4_j . *. 4_i _j> 0I-j4_S4____jI-_ _j _C L j0 1__________.4 jI_i_jj_i j> 4__> _.___j4j ( i___ijjj_j_y Lj ) 4 J 4__-____3__j4_> 4_.JJ.__.

_____>____> 1_j __j 4_j_J _;__j 4_- < 4_j_-J I Jj-J* _r*--V' '-="*' '*-J 4_>4jf .111*1 . 4j 4_i I _>4_>

jl **_'"' I î _-J 4jjj__> _;j>_ijj-j **> i") 4_)l_j _j 4> (_;4j_l_j &J __9 4j-> __-. 4_j

_54_S__j_tj__iI j ) 4j4j j __j_jjjj I -__ l_J j J-S _îjJ __j 4_i l_J _l.__.4_*. j _j__X_lj

_;4j____j__ 4>jl_i (»-__.( j_1_.j4j _,j__1_-_,l_ j l-X-LJ 1-9 _jJ 4jj___ _,__ j4__

< __-_<_> j I j 4_j l_j __>4 _> 4 j 4J <4jl_j _5 j 4 j l_j _; j-o4 j 4 JJJ J 4_ 0_o L-_->4 ti

-_ 4_)_5j I j 4_i I_j . 4j 4_j j ->j-S-__) (JJJj _;4_>4 j.i j l-J __J l-S-J 4_i_!j j_o4__ 4___jj>

( jl _>4_.) j4_j_J ^4_4jJ____ 0-o (_4j4_j J 4_J 4j< L____> 4 _> _;_> __)j _--- 4_S

_5j I j 4 ,_________) j_> 4_j _c-*4_. I j_) l-S - 4 j 4j 4jj_j_-jj_j 4_j __j 4 _>__. ______>j j_j__> 4 >i

< __-_JjJJj( _-l_ )lS4_-JJ _-jl j J4 J I-___4_j 4_S < fJJJJ eJ^-î- J4fi> __1_> 4-_

j______j_ 4j4_jj_> ___ l_S4j I j 4-___ij_>4_. 4_j4j4_o J lj_ 4J _1_>4_J _J _-_J4_o4-J

* JJ-^ i->-: _*- ' J *J «JJ-JJJ-'_) ^-JjÎLJjJJ^ J 4j_)j4_) 4j_-____ f>-J j_j_. ^o f )_;4__L_(j_

J J-JÎ-J < O-Ij I ->I_ 0l___-jj_? _----J_Sj'j 4 j l_j 4_jlj_jJ j_lj< 4-

f'* «**- _jl-_>4_> __i __J <_9j j_o J 4-JJJj 4-S4j_-_l_. t_-.4-j_Cjlj_-.-_J

1- * ^ 0l__i4_> j 4j4_o_jjj_j4_> (_-JJJj (jl .) I--J 4w |_ -_S-_.__j I j j_>

î Q) Li, "'JJJ V.

139

Page 142: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

j» 4 >ij 4 > -J j I j i -, 4j Jj 4_o ___£> 4_> _ S_lS4_j < 4 j 4_o I j..,i.5> 0 I > J_J

< 4 j 4 ") > j->l j _-j4_î> j _-_i j_j 4 ti j i- i.ij 4_S4 _> _ J _5 4_S 4_>_j_i j 4_> I ***> ..'"' J 4_> j_ov

<_________. Jjj _J < l_jj 4_> j_o _;-o4 >ij 4_i __-____) 4_) jj j 4_S ____>_> 4 ->l j (_5_J ______ j>

o'-i_>

I .

JJ-

I -

1 J 0*JJ*Jv

_j4_j L

4_>

4 04 ,1

* -*-"'M_-x.

J 4 j I J-J-J

L_

0 __l l_j 4J 4_J 4_< (_-J__jJ j _ j _''"** _"_- 4_jJ 4-o 4_S

_ < _,l-______*4j 4_> _5 4>j_i < 4_>_-J 4 ..).,)** J- l->

JJ_o4__ <(j__ ' J-J 'j ' _j.jjl_i J__. _J 4_S>_. V V y

J_J (_;_____> 4_>< ______ J 4_>j_o < 4_)l J 0 l-J_J _, 4__ ________ < _j_)j-S4->

________ -___Jj---J I >_ J _4_l I-J__ a 1 1 l_J < I __-> >" _!< l_j4xI_j

_ | _oJj_j_o J 4_> 4j l_S-Jj l-> 4_S< 4 j 4 j_j I j_J_*> (_ )J> __Sl_) 4_0 j 4_o j l_Sv ^_ ._ ^. _

4__S 4> I _oJ j__j j o< l-X_1 j 4_> jo (___) 4j j j i"i ,*'i.) 4-S __j l_S< j j-_j__i_j j j ,1 ->1 >..)j 4 j

j 4 fl> fi 4__i . 4_S_-_ j 4-Sj-o 4_> 4 -_) <_-_-> -___- 4 -> _lj 4> j_i < J J-J Jj-SLJ (_;! J I _>

< _5j j_____) j_ 4j 4_j iinjj 4_o 4___i j> < J J-J *_>-"> lS J J *J J-H <i4-_) _-_wJ-a_J 4j

_, 4 g> _ 4 _5_J _ l_jj 4_ j-o 4_J Jj> ___J__b (__j-J _--' J O ' **'j<!LJ '-£*J 4J

I -*4j4_) < _j_.j _j_"j_oj 4 _ _j4__ ___S>4__ __') j.iL- 4j 0 I _*>_ l_-jj l-_J 4_ 4_)

I ->4 1 P l_ -J -J 4_S -S Jj 4j l_J « O ' ..'(_ .' _-J 4 .1.1 '1 I _-Jj_»J__> 4_j j 4j l_i"v " "" v v'

. 4_i __jj 4 r?i 1 **> I j J_

4J j (__jl J4_J _j 4j_ ___*.___ ______! I_j (_j 4_»j4> 0I-S__j I-oJj_jj_o j4_>4_)

V4 _} 4 a 4_) L.SL j0__j___) ___>* 4J4-. 4_j __j_i j 4_j j ._> I _> _; _u 4jS _J

_j j < -_> L_j_ 4A ____b 4_j 4__* < 4 o4_).,_rJ*J'1J4-' i -s-1'>4_o4J

(_[j «i (J 4_6 __!__ 4-. 4_i4_o4-_! j 4_i 4J j 4_2> . 0j_>l_j JJj'jj J 0_-SLj J-JJ-J J

4 q 41 .l-i- .'>I-jO'-^il-** ' ^4 Jj 4_( j_ij4 _l..l.4_- __J_-__J _5j I _J lj_*> lj____il__) Lj-"-Jjjj _s J J'

04j4__

4__j^>

__jl-S4_> 0 i_j_^j

j 4_j< 0_>l_.4>i ____jj 4_b 4_i j 0_.l_j 4 _> J 1 mn 4_> _ 4_î> __ Iffi 4-j

j _-__-> J>4j4_j. (_5jj>(_jl) (j-jj^- (-J-J 0l-S__.jl_S _5-__i_jj-w J 4-j< J 1 0,11 j 4_>

1 4 ->4 _> -Sjjj _Ç-V>-- -VJ "!» J O--I- l-J J-L---. _Ş> J-» *" J *J J*** I uj >!*

5 - '-> _ I __j l__T . 0j_jjl_i_j4_> j_jl_jj (j__jjl_> _;___l__JL_> _J o _j L _j jl^-J^-U j___l__j _> _5j j j_LS j J-Jj J J -e-_-> j 4__>4_J ; -f-JJJ __JJ _j 4j_j jj_>

'Oj 4 >i__j <>jl jl_j l_j. l_j_)J 4lS_j j> I 1 01,1 __S__)Jj_o -JL __>jj (jj4_> J_j4_jl_j

?1 140

j» 4 >ij 4 > -J j I j i -, 4j Jj 4_o ___£> 4_> _ S_lS4_j < 4 j 4_o I j..,i.5> 0 I > J_J

< 4 j 4 ") > j->l j _-j4_î> j _-_i j_j 4 ti j i- i.ij 4_S4 _> _ J _5 4_S 4_>_j_i j 4_> I ***> ..'"' J 4_> j_ov

<_________. Jjj _J < l_jj 4_> j_o _;-o4 >ij 4_i __-____) 4_) jj j 4_S ____>_> 4 ->l j (_5_J ______ j>

o'-i_>

I .

JJ-

I -

1 J 0*JJ*Jv

_j4_j L

4_>

4 04 ,1

* -*-"'M_-x.

J 4 j I J-J-J

L_

0 __l l_j 4J 4_J 4_< (_-J__jJ j _ j _''"** _"_- 4_jJ 4-o 4_S

_ < _,l-______*4j 4_> _5 4>j_i < 4_>_-J 4 ..).,)** J- l->

JJ_o4__ <(j__ ' J-J 'j ' _j.jjl_i J__. _J 4_S>_. V V y

J_J (_;_____> 4_>< ______ J 4_>j_o < 4_)l J 0 l-J_J _, 4__ ________ < _j_)j-S4->

________ -___Jj---J I >_ J _4_l I-J__ a 1 1 l_J < I __-> >" _!< l_j4xI_j

_ | _oJj_j_o J 4_> 4j l_S-Jj l-> 4_S< 4 j 4 j_j I j_J_*> (_ )J> __Sl_) 4_0 j 4_o j l_Sv ^_ ._ ^. _

4__S 4> I _oJ j__j j o< l-X_1 j 4_> jo (___) 4j j j i"i ,*'i.) 4-S __j l_S< j j-_j__i_j j j ,1 ->1 >..)j 4 j

j 4 fl> fi 4__i . 4_S_-_ j 4-Sj-o 4_> 4 -_) <_-_-> -___- 4 -> _lj 4> j_i < J J-J Jj-SLJ (_;! J I _>

< _5j j_____) j_ 4j 4_j iinjj 4_o 4___i j> < J J-J *_>-"> lS J J *J J-H <i4-_) _-_wJ-a_J 4j

_, 4 g> _ 4 _5_J _ l_jj 4_ j-o 4_J Jj> ___J__b (__j-J _--' J O ' **'j<!LJ '-£*J 4J

I -*4j4_) < _j_.j _j_"j_oj 4 _ _j4__ ___S>4__ __') j.iL- 4j 0 I _*>_ l_-jj l-_J 4_ 4_)

I ->4 1 P l_ -J -J 4_S -S Jj 4j l_J « O ' ..'(_ .' _-J 4 .1.1 '1 I _-Jj_»J__> 4_j j 4j l_i"v " "" v v'

. 4_i __jj 4 r?i 1 **> I j J_

4J j (__jl J4_J _j 4j_ ___*.___ ______! I_j (_j 4_»j4> 0I-S__j I-oJj_jj_o j4_>4_)

V4 _} 4 a 4_) L.SL j0__j___) ___>* 4J4-. 4_j __j_i j 4_j j ._> I _> _; _u 4jS _J

_j j < -_> L_j_ 4A ____b 4_j 4__* < 4 o4_).,_rJ*J'1J4-' i -s-1'>4_o4J

(_[j «i (J 4_6 __!__ 4-. 4_i4_o4-_! j 4_i 4J j 4_2> . 0j_>l_j JJj'jj J 0_-SLj J-JJ-J J

4 q 41 .l-i- .'>I-jO'-^il-** ' ^4 Jj 4_( j_ij4 _l..l.4_- __J_-__J _5j I _J lj_*> lj____il__) Lj-"-Jjjj _s J J'

04j4__

4__j^>

__jl-S4_> 0 i_j_^j

j 4_j< 0_>l_.4>i ____jj 4_b 4_i j 0_.l_j 4 _> J 1 mn 4_> _ 4_î> __ Iffi 4-j

j _-__-> J>4j4_j. (_5jj>(_jl) (j-jj^- (-J-J 0l-S__.jl_S _5-__i_jj-w J 4-j< J 1 0,11 j 4_>

1 4 ->4 _> -Sjjj _Ç-V>-- -VJ "!» J O--I- l-J J-L---. _Ş> J-» *" J *J J*** I uj >!*

5 - '-> _ I __j l__T . 0j_jjl_i_j4_> j_jl_jj (j__jjl_> _;___l__JL_> _J o _j L _j jl^-J^-U j___l__j _> _5j j j_LS j J-Jj J J -e-_-> j 4__>4_J ; -f-JJJ __JJ _j 4j_j jj_>

'Oj 4 >i__j <>jl jl_j l_j. l_j_)J 4lS_j j> I 1 01,1 __S__)Jj_o -JL __>jj (jj4_> J_j4_jl_j

?1 140

Page 143: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_J I -_Jj_jJ_o -J j 4> (j 4__ ____> 4_j < (j_jjj __S__ij_ j 4_> 4J

_j> 4-J _J> 4J <0___>L_ ^J-JJ J jj__J-> jjj (J 4fl> __l_b 4_) .04__'Lj 0l_S-__)jl_i

_5j 4_________j I _j 4 _> <04-SI__ (_J-4___ I __j I _l_ I __j 4_j 'i 1 > L-i _Sj 4_j __j _j_>

4 j 4 ->j__-__S 4_i j __j 4_> (_j I jj 4__ j 4_b 0 I _j __S -__-___) l-j <_*) .1 ,'> l_S__> l_oJj_j_o

1 4 1 _5J-S j 4_ j_j j __j I j j 4 _> I _-S-_>_J j 4-_ 4_J _->4_S. Q ' _' T '* _'.'v

Sj ______ j 0 l__> j j_ 4J j 4_)_5 jl_j 4_S_J 4_j j J-j-i j-4 < ûu-u.o j U-j 4_.

j 4 fl> < 4j __l l__ _J 4l>J 4__ jj_S__) < 4_> j J_> 4_i j__> 4-_i 41 j 4 j l_l < 4j I __

4-__>_ j 4-jj &J 4___lS-_j 4_o4_j . 4_jl_ij .1 >ij_> _____ 4_j 4_o j j_> _;j l___j_j 4J

. 0 4_4_j 0 I_S__J 1__Jj__>J_o _J j 4_> (j 4_o _->- 4_j _;4 j 4_J _",J_- 4j J_) |_*4-J I >ij J J

J ... J (j-J-J-04 _>l _ I >ijjj 4J I_j_i_j _ 4_-> ___- 4-J 4J jjj _______ 4_>

J I I ') (J 1 J ___> 4-j j (j- j 4J 0 l-S-J I _oJj_j_o _J -_>___> j j 4_S ___jj_j (_;4j4__i

__>l__ij 4__j_) _j l_S 4J 0l-j< I __j >ij j__>jj _>j-o _jj->4 j _J j l_> _5__j 4__> <(j_jj_> 4_j

jûj 4_______>*j_o 4__> 4 _> __J _4_J l_j 4_J I _) ___. . j j I j _ÇJ 4 j _; _J 4_o I -0 Jr y vJ 4 _> aJ 0_j4jCjj4_. j^ju- J4_)> j _5jIl>I-j _5j_ij_j __->jjj _>__j j l_j J j '->

js 4 j _ 4_% ___L-> 4_j 4J j l-> _;__) 4j*> 4j4__i4__ I j 4_>_i_j 4_j . I __il.S_.4_o

4 S< (j .*' ' 4 - I _____ l-J 4_j J 0 4_S l_j I __jl_jj_> J 4-5 _J 4_JJ j -> j _ 'J JJJJ "i

_5__J __>< 0 j-J 4 _> (j__ij jj jj 4_) j 0 4_> 4 <i j_ij_j 4_j I -_> I J4_o4j __j ' J J J -J

O I _Jj-JJ 0 __Jj4-_>j-o _J _». 4 -_j 4 j 4_i 'O-HjJJ*4 OJJ-** _5j4_jl_i4_>) ' , , ' '

v vS__jlj4__ Cj4_- _5 4 j_jj-5 4i < 4_j4__ 4____J L J J-» J J -* O S4__,j L _; _J *|

_ lj-> 4_j ^_j_Jj_S (_S4__ Ij4__.< 4jjl4_> 0 l_jj^j lj_W 4-_j___ LS(__j_Jj_9 0 I_jSjj__4_>v

, " ..* j._L-__i __j__i_,j__ ^Ji LS L l_j _J __._S4__i 4-o __S (_ş 4-S 4-_y "i.,i IjJ 4_> 4_j i_S 4 j j 4J_ (_____.j_j S 1 4_- j ^ j L_> j_j

(_S 1 J L < (j_i j_S 0 Lo I j__ j_o ^_j L 4-S _ J J 4_S j __J 4Jb (_S-_-J 4J_ _J 4__j_>.4 j y

q 0 4__- . -_> q q_o 4__> j-j -_j L_> 4_j .1 1 I 1 4--i j 4_u, -j L-g 4__> 4-_> < 4__t _j 4 q 4__

a 4-b __ I j 4_S ^ 4 j_j4 > (_Sj Jj 4 I . 0 j 'i S j i j __>jj 0 l_o 4_- 4_l J J * 4 _v

j_> j_S j_j4_- j l_> i_S 4_j 4_j 4_jj_j . 0 4Jb t_j I j_- j (jj L ' __S_J-J _>j L_>

J>

-5

J> __0 6Jb \Jb 6 ûj ûjb < ^-j l_ij_. v_ja I j __J *j->- -- - ö ' rlj^-0 -*-*-* (*) ^~* ^-'JHJh0

ûJj -_j ___ " !j (j'1- f ---J --* -J-Sl*- û--* -S-j5 --ft> (Ç--*- 4-S 3 ___* j ...i -l_o

j ri-\j ^.3 * û*-r.-J) -^ *' "'5 j j j)j-» .» j.-a '_

141 fA

_J I -_Jj_jJ_o -J j 4> (j 4__ ____> 4_j < (j_jjj __S__ij_ j 4_> 4J

_j> 4-J _J> 4J <0___>L_ ^J-JJ J jj__J-> jjj (J 4fl> __l_b 4_) .04__'Lj 0l_S-__)jl_i

_5j 4_________j I _j 4 _> <04-SI__ (_J-4___ I __j I _l_ I __j 4_j 'i 1 > L-i _Sj 4_j __j _j_>

4 j 4 ->j__-__S 4_i j __j 4_> (_j I jj 4__ j 4_b 0 I _j __S -__-___) l-j <_*) .1 ,'> l_S__> l_oJj_j_o

1 4 1 _5J-S j 4_ j_j j __j I j j 4 _> I _-S-_>_J j 4-_ 4_J _->4_S. Q ' _' T '* _'.'v

Sj ______ j 0 l__> j j_ 4J j 4_)_5 jl_j 4_S_J 4_j j J-j-i j-4 < ûu-u.o j U-j 4_.

j 4 fl> < 4j __l l__ _J 4l>J 4__ jj_S__) < 4_> j J_> 4_i j__> 4-_i 41 j 4 j l_l < 4j I __

4-__>_ j 4-jj &J 4___lS-_j 4_o4_j . 4_jl_ij .1 >ij_> _____ 4_j 4_o j j_> _;j l___j_j 4J

. 0 4_4_j 0 I_S__J 1__Jj__>J_o _J j 4_> (j 4_o _->- 4_j _;4 j 4_J _",J_- 4j J_) |_*4-J I >ij J J

J ... J (j-J-J-04 _>l _ I >ijjj 4J I_j_i_j _ 4_-> ___- 4-J 4J jjj _______ 4_>

J I I ') (J 1 J ___> 4-j j (j- j 4J 0 l-S-J I _oJj_j_o _J -_>___> j j 4_S ___jj_j (_;4j4__i

__>l__ij 4__j_) _j l_S 4J 0l-j< I __j >ij j__>jj _>j-o _jj->4 j _J j l_> _5__j 4__> <(j_jj_> 4_j

jûj 4_______>*j_o 4__> 4 _> __J _4_J l_j 4_J I _) ___. . j j I j _ÇJ 4 j _; _J 4_o I -0 Jr y vJ 4 _> aJ 0_j4jCjj4_. j^ju- J4_)> j _5jIl>I-j _5j_ij_j __->jjj _>__j j l_j J j '->

js 4 j _ 4_% ___L-> 4_j 4J j l-> _;__) 4j*> 4j4__i4__ I j 4_>_i_j 4_j . I __il.S_.4_o

4 S< (j .*' ' 4 - I _____ l-J 4_j J 0 4_S l_j I __jl_jj_> J 4-5 _J 4_JJ j -> j _ 'J JJJJ "i

_5__J __>< 0 j-J 4 _> (j__ij jj jj 4_) j 0 4_> 4 <i j_ij_j 4_j I -_> I J4_o4j __j ' J J J -J

O I _Jj-JJ 0 __Jj4-_>j-o _J _». 4 -_j 4 j 4_i 'O-HjJJ*4 OJJ-** _5j4_jl_i4_>) ' , , ' '

v vS__jlj4__ Cj4_- _5 4 j_jj-5 4i < 4_j4__ 4____J L J J-» J J -* O S4__,j L _; _J *|

_ lj-> 4_j ^_j_Jj_S (_S4__ Ij4__.< 4jjl4_> 0 l_jj^j lj_W 4-_j___ LS(__j_Jj_9 0 I_jSjj__4_>v

, " ..* j._L-__i __j__i_,j__ ^Ji LS L l_j _J __._S4__i 4-o __S (_ş 4-S 4-_y "i.,i IjJ 4_> 4_j i_S 4 j j 4J_ (_____.j_j S 1 4_- j ^ j L_> j_j

(_S 1 J L < (j_i j_S 0 Lo I j__ j_o ^_j L 4-S _ J J 4_S j __J 4Jb (_S-_-J 4J_ _J 4__j_>.4 j y

q 0 4__- . -_> q q_o 4__> j-j -_j L_> 4_j .1 1 I 1 4--i j 4_u, -j L-g 4__> 4-_> < 4__t _j 4 q 4__

a 4-b __ I j 4_S ^ 4 j_j4 > (_Sj Jj 4 I . 0 j 'i S j i j __>jj 0 l_o 4_- 4_l J J * 4 _v

j_> j_S j_j4_- j l_> i_S 4_j 4_j 4_jj_j . 0 4Jb t_j I j_- j (jj L ' __S_J-J _>j L_>

J>

-5

J> __0 6Jb \Jb 6 ûj ûjb < ^-j l_ij_. v_ja I j __J *j->- -- - ö ' rlj^-0 -*-*-* (*) ^~* ^-'JHJh0

ûJj -_j ___ " !j (j'1- f ---J --* -J-Sl*- û--* -S-j5 --ft> (Ç--*- 4-S 3 ___* j ...i -l_o

j ri-\j ^.3 * û*-r.-J) -^ *' "'5 j j j)j-» .» j.-a '_

141 fA

Page 144: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

J (_;___ 4__ _5j_jl_>4-> j 4_j 4__ 0 I_j_j j I j l_i> j -j 4-j_i L __-_____j l__j

. 4 j 4____J j l-__j 0 I _S 4_i I _oJj_j j o 4J 0 I > 4-S 4 ') 1 > l-j _-J_i<*j j ' i..,i j 4-J J L 1 1 >i

' O '"J -' ' O J -' " ' (_a j4__jj-J J '-> O-J ' JJ ' J * 4 1 1 J (jl-JjJ (J 4_b ______ 4_j

________ j j_j _*_J4_j4_o 4j Qi'ij". 4,,)..) Lj 4_j <OJJ*J __***'JJ-' O ' -J 4j I _oJj_jj 0 4_>

0 I I ..) j 4jl_j (j 4_ _____> 4_j I _>l j j> __j 1-9 jj_L>4_o j l_j 4J l_jI j> J l_>L>

0 I S 4_i l_oJj_j_o j 4_j I j> j *>lJ 0 I _>j4_j __-__> j I j V> mj j _>jj-o4__ < 4_> I j

J Q ..' ' » 4_> j Sl ) 4_i 0 l_i j j_i __j I j 4-5j 4 j_> 4_j 4-S <(j_j_j i_ui< I j I _>4 j &J

(J 4_-________b I fl> 4__ 4_ij_i * _j_j I j 4 >i j___.___.l-S 4_j _) 4__ ___-___> 4_> j ***_'* -

J 0*!JJ ** **" O *""'""' J-*** 0*J ' j 4 ' (jl JJ> _"j 4 j lJ j l_> J ) \ 1 jj 4_J 0 l-S4_) __>___> 4_ov

________i <_J_.4__ _> 4 j ) JJ-S _- J 4> (_jl j_j I_S _*_y j> 4j_ j> 4_j O_o _* 4-S 4_i_jj_j I j

4 01 1 < i_1 _i 4> " _jjji4 j __i l-Sj 4 _> 0-o ^jJ (_5J_> ._ 1 "1 111 I j A 4__ . ->j_S4->

* " O***""-**--*' <,_H*" J4 I _SI__)I_J j l_**I_> ' 4_> I jo'-^jjj '-!» i£4j 4_> j4_) _J _j 4_» I g> 4_j

v

l_>j j j.4 ti i^4__>JI_j j jl j 4_< _Jj__jj_S < 4_j ___. I _i_ I >ij 4 > _-__>_ .4 ii (_*jl_S

_______ I jl_J _,mii iftl-j j_a 4_> j 4j 4_i j>4 ___jl j 4_ j 0j_-4ii (| I ___>_) j_i

-__4_o>i4j 41 . 4_i 4_> ,_ij_> _gj j j '1 11) 0 I .4 1 _;_) 4 j 4j <ij I j> < 4__> l_j __jl_jl-_j

J * | j J» 1 .) (J l-J_J (J «ij-S (j-jj-j-i Lj _5jl_S J -JJJ 4_S j (j_J4_. tS_.j_»j 4__i j4__S_j j><_-_,j_j l-j (_-JJ 4-o >i 4_j j 4 j 4_j tij I j_> J J j 4-J J '-? _J* _'"' 4-9 4_> I j>

4j'4j ->4-> j 1 i _J _^ ..'J-** k_>' j-_i j 4-1 4J < 1 L.j 4-__>4-j __3jj__o * 0 1 1 4 ->

4 J 4j_j__,4 j 4 _> __J _j___i_j I j L _j-jL-J < _J I j> _5jl_S

j Sl-J l-J I 0 I .1") miJ 4 j _ i_ 1 ni l_>4_-i I J> 4j (j 4_-> I g> 4 < 4 jj> <o 4_j

J (jJ-wJ. 4_j j 1 " 1 1 1 i_jl j> _J 4_S 4_o L>_j 4 )j 4_j 4_S< 4_J 4 J 4_) _J IJ 4__< 4__J 4> __J

4 ') l_> I j_> 4 j I-S j> _J 0l_ij_> 4_jj_j , 4 j 4"l ) Yim .1 1 *_'»<> . Jj-J J O^

jl-_*4_jl j_> __jl-_j4_S 4J <0I_jj_> __jl_S4j_jj (J4J4J Jj4_- <0___*4.i j J J >i 4_»

4 j 4j 4__j -S I-J

~- ... 4_ _-___, 4Jb j_j (_Sj4-L>< _______ j__ j j . __9 I 4j_J < 4_j I j a jl j|-

.4 j 4 j 4-5 (j' 4_- ^J _>4_S < 4 j I j i.ii 11 4____j4_- . 4 j j_> j_S J_i (_Sj__ _* 4_j l_j

- A (_ J __ 4_j _____<___ 4-9 ._-_> j-j , . "1 lll j _> J A Jlll) .1 1 j_> 4-_jj 4_u, ' j j_>

_____,. ___> 4 _> j 4 _> __9 4 j 4 > < i_-_j4__> 4 j Lj j j _*j_j -__-_j_i-_jjj_>-__- 4_> 4-J 4 j4_ I 4__i 4-0

4_,l _i __.lj_. _54j4_.il -JJ-0) ,j___, Sj4j

^V 143

J (_;___ 4__ _5j_jl_>4-> j 4_j 4__ 0 I_j_j j I j l_i> j -j 4-j_i L __-_____j l__j

. 4 j 4____J j l-__j 0 I _S 4_i I _oJj_j j o 4J 0 I > 4-S 4 ') 1 > l-j _-J_i<*j j ' i..,i j 4-J J L 1 1 >i

' O '"J -' ' O J -' " ' (_a j4__jj-J J '-> O-J ' JJ ' J * 4 1 1 J (jl-JjJ (J 4_b ______ 4_j

________ j j_j _*_J4_j4_o 4j Qi'ij". 4,,)..) Lj 4_j <OJJ*J __***'JJ-' O ' -J 4j I _oJj_jj 0 4_>

0 I I ..) j 4jl_j (j 4_ _____> 4_j I _>l j j> __j 1-9 jj_L>4_o j l_j 4J l_jI j> J l_>L>

0 I S 4_i l_oJj_j_o j 4_j I j> j *>lJ 0 I _>j4_j __-__> j I j V> mj j _>jj-o4__ < 4_> I j

J Q ..' ' » 4_> j Sl ) 4_i 0 l_i j j_i __j I j 4-5j 4 j_> 4_j 4-S <(j_j_j i_ui< I j I _>4 j &J

(J 4_-________b I fl> 4__ 4_ij_i * _j_j I j 4 >i j___.___.l-S 4_j _) 4__ ___-___> 4_> j ***_'* -

J 0*!JJ ** **" O *""'""' J-*** 0*J ' j 4 ' (jl JJ> _"j 4 j lJ j l_> J ) \ 1 jj 4_J 0 l-S4_) __>___> 4_ov

________i <_J_.4__ _> 4 j ) JJ-S _- J 4> (_jl j_j I_S _*_y j> 4j_ j> 4_j O_o _* 4-S 4_i_jj_j I j

4 01 1 < i_1 _i 4> " _jjji4 j __i l-Sj 4 _> 0-o ^jJ (_5J_> ._ 1 "1 111 I j A 4__ . ->j_S4->

* " O***""-**--*' <,_H*" J4 I _SI__)I_J j l_**I_> ' 4_> I jo'-^jjj '-!» i£4j 4_> j4_) _J _j 4_» I g> 4_j

v

l_>j j j.4 ti i^4__>JI_j j jl j 4_< _Jj__jj_S < 4_j ___. I _i_ I >ij 4 > _-__>_ .4 ii (_*jl_S

_______ I jl_J _,mii iftl-j j_a 4_> j 4j 4_i j>4 ___jl j 4_ j 0j_-4ii (| I ___>_) j_i

-__4_o>i4j 41 . 4_i 4_> ,_ij_> _gj j j '1 11) 0 I .4 1 _;_) 4 j 4j <ij I j> < 4__> l_j __jl_jl-_j

J * | j J» 1 .) (J l-J_J (J «ij-S (j-jj-j-i Lj _5jl_S J -JJJ 4_S j (j_J4_. tS_.j_»j 4__i j4__S_j j><_-_,j_j l-j (_-JJ 4-o >i 4_j j 4 j 4_j tij I j_> J J j 4-J J '-? _J* _'"' 4-9 4_> I j>

4j'4j ->4-> j 1 i _J _^ ..'J-** k_>' j-_i j 4-1 4J < 1 L.j 4-__>4-j __3jj__o * 0 1 1 4 ->

4 J 4j_j__,4 j 4 _> __J _j___i_j I j L _j-jL-J < _J I j> _5jl_S

j Sl-J l-J I 0 I .1") miJ 4 j _ i_ 1 ni l_>4_-i I J> 4j (j 4_-> I g> 4 < 4 jj> <o 4_j

J (jJ-wJ. 4_j j 1 " 1 1 1 i_jl j> _J 4_S 4_o L>_j 4 )j 4_j 4_S< 4_J 4 J 4_) _J IJ 4__< 4__J 4> __J

4 ') l_> I j_> 4 j I-S j> _J 0l_ij_> 4_jj_j , 4 j 4"l ) Yim .1 1 *_'»<> . Jj-J J O^

jl-_*4_jl j_> __jl-_j4_S 4J <0I_jj_> __jl_S4j_jj (J4J4J Jj4_- <0___*4.i j J J >i 4_»

4 j 4j 4__j -S I-J

~- ... 4_ _-___, 4Jb j_j (_Sj4-L>< _______ j__ j j . __9 I 4j_J < 4_j I j a jl j|-

.4 j 4 j 4-5 (j' 4_- ^J _>4_S < 4 j I j i.ii 11 4____j4_- . 4 j j_> j_S J_i (_Sj__ _* 4_j l_j

- A (_ J __ 4_j _____<___ 4-9 ._-_> j-j , . "1 lll j _> J A Jlll) .1 1 j_> 4-_jj 4_u, ' j j_>

_____,. ___> 4 _> j 4 _> __9 4 j 4 > < i_-_j4__> 4 j Lj j j _*j_j -__-_j_i-_jjj_>-__- 4_> 4-J 4 j4_ I 4__i 4-0

4_,l _i __.lj_. _54j4_.il -JJ-0) ,j___, Sj4j

^V 143

Page 145: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

o'-

_4_> 4-1 _jl_S4jl-j 4j _5_u.4__ <(__J4_o4_j _"l j4j4_-<_,j_9-jj*_j j Ojj-i______ l_ijl_j 4_> i-JtSJtA jlj4_jl_j _5_-S>-_j_;_-_->I j ) 4jj->j_S j'-ojJ

-oj 4 __j_) j 0JJ 0__S jl-oJJ _54-l4_> 4_j'//0"f>7'yCI J4___)4J

__> j 4__j 0 I _oj 4j_l_i __jl_Slj lj»4jj 4j_. ( 4j4j 4_>jj Jj_> _54jI-jjjl.__ l_S 4_J J J_> j_) 4 j 4_j I J 4>..l..l 4-J . (j jJJ >i 4j4_j ^-J-J ' J 4-J Jjj_î

l_ Î4__l__4j4__' j 4_J J4_?4J < 0 __j 4-o-JJ 4 ii j j_l_> 4_J jL

-5

,

4J.

_C l___j 4_i j.4___il___j _j.j.. j 0 4_- 0_o _5_J 4_S < (j-O-J J_?4 >i

b_jlj J 4j i£.i_j4_*. _-J I J jO _J . " (J-i. __-_"- 4_J " __J 4__> j 4_o _-J ->j-_L_>> l_J

*JJ--J J '----- i_-JJJ-J l__-,JJj-> ,_-J-J _S_--»I J4_) <04__> jl,, .', J.i_-_? ,__

*J* =" e-^j'-*-^' J J4J __ljI JJ 4_>___jjI_S ._p jj_S jp4_S _ 04_î>"4_> __j _>__,

v

4 _j4j4-S 4_*> _ J ,.l ' J _-J (j_-J-Sl j ~_jj4l_j l_-> 4 j I__j ___> 4_> _J 4_j 4-o _*4jI_jj4_>

_*l j J4____» 4_j ^j--^-) i"|mi.) . (j_j 4__ I ____j_4 - j 4_j 4J L_i"l-> ^J " ,.'j" l-o J<_-jjil4_.jjj (_r__^jj_0(_-_jj 4-J--)b 4_j< 4_>4j4_o j.4jj4__j ___> I _. 4_-_S _-) j ' jj 4-w

>

_. i,,i*»4w_j (_;' j I _____j_>4 J j j_o4__ 4j j 4j jj____j I _> Jj 4-J_- I j 4_) 4_S

* **_I _Jj'j' J j'-?-'J^ jjj _^J-lj4-> _5_>> _îjj4-> j4__ _*_)

_.'''.' '-** _.4-ol-J J j-*-£ J __jljj_? j _J.4_J __jjj_L_4J j_j l-J4_) _J_ ->

J O ' **!!' aJ * ' *-*-_* _S-NJ a J -5j *-*" 4jl_o4_-j4_j a 4__ 4____>j_> . " 'j. 4j4j j-ijijjjj I_-S'l-> 4j 0I_j4_>4__> j4_o jo 4_j __j I _S 4j 4_)_l

< 4jj j_.jj_ __-* _. I ft>4-i j 4__i 4J _j_j I _S jI__l_-^j_?l__i_l>I_j 4j4j* ' ' ' ' JJr" ' -_ »4 >> J-J _J _;jl jjjj j_j ____)_o4_.j 4_> _,!_. l_L_l_)J j_j_aj4 _) ..*

^ J (^" «J »«-0 J-J 4j4j_jjl_, 4_, jjj < ___,ji__j_, _J _-| j -_,__. j4__

j__.4-,4jj_?_j ____-jI_oIj- _,-> 4-^^4-4 -5"*^ .S-^-L*-'*- J ' J J-*-**-J

__.____l.jj 4_J 4_)lj_-__ <»_-_ . <_j.ii_-l_J.j-J_ 4jIlJ _; _ J-Ji_T

(j -__.-»__--. 4_i" _-J-_.j4_o ^l-S^j-o^j _J_^__j4_i_^_j_.4_j4_il jL J^ljji. 4j4j-jj _>j-S OJJJ O'**-"

.^i^b 4-J _^I-S4_-_ju-j _5--_'4-l 0l-S--jl--Jj-.J-0 <J4A _5-L-«>4__

4__l -_j J O'-Jj'-' O'-^J3" *»J*^'i-J 'O'V-'ij'-^ *->-*--!!'J*- tS-**-1 ****

i_J j>4_S4_j . 4-)4ft _5J_J> l__-jJ4_S u_4__-)j4>l_j j _5jl ' 4j f> 4_- *U

____/jl-^j(j-_-jl-o4_. ,04__'4->L_J4-__.j4__j __)j4j_L. _,I-S-__.I-J_-«J-. 4_.4j4_.

143 99

c

o'-

_4_> 4-1 _jl_S4jl-j 4j _5_u.4__ <(__J4_o4_j _"l j4j4_-<_,j_9-jj*_j j Ojj-i______ l_ijl_j 4_> i-JtSJtA jlj4_jl_j _5_-S>-_j_;_-_->I j ) 4jj->j_S j'-ojJ

-oj 4 __j_) j 0JJ 0__S jl-oJJ _54-l4_> 4_j'//0"f>7'yCI J4___)4J

__> j 4__j 0 I _oj 4j_l_i __jl_Slj lj»4jj 4j_. ( 4j4j 4_>jj Jj_> _54jI-jjjl.__ l_S 4_J J J_> j_) 4 j 4_j I J 4>..l..l 4-J . (j jJJ >i 4j4_j ^-J-J ' J 4-J Jjj_î

l_ Î4__l__4j4__' j 4_J J4_?4J < 0 __j 4-o-JJ 4 ii j j_l_> 4_J jL

-5

,

4J.

_C l___j 4_i j.4___il___j _j.j.. j 0 4_- 0_o _5_J 4_S < (j-O-J J_?4 >i

b_jlj J 4j i£.i_j4_*. _-J I J jO _J . " (J-i. __-_"- 4_J " __J 4__> j 4_o _-J ->j-_L_>> l_J

*JJ--J J '----- i_-JJJ-J l__-,JJj-> ,_-J-J _S_--»I J4_) <04__> jl,, .', J.i_-_? ,__

*J* =" e-^j'-*-^' J J4J __ljI JJ 4_>___jjI_S ._p jj_S jp4_S _ 04_î>"4_> __j _>__,

v

4 _j4j4-S 4_*> _ J ,.l ' J _-J (j_-J-Sl j ~_jj4l_j l_-> 4 j I__j ___> 4_> _J 4_j 4-o _*4jI_jj4_>

_*l j J4____» 4_j ^j--^-) i"|mi.) . (j_j 4__ I ____j_4 - j 4_j 4J L_i"l-> ^J " ,.'j" l-o J<_-jjil4_.jjj (_r__^jj_0(_-_jj 4-J--)b 4_j< 4_>4j4_o j.4jj4__j ___> I _. 4_-_S _-) j ' jj 4-w

>

_. i,,i*»4w_j (_;' j I _____j_>4 J j j_o4__ 4j j 4j jj____j I _> Jj 4-J_- I j 4_) 4_S

* **_I _Jj'j' J j'-?-'J^ jjj _^J-lj4-> _5_>> _îjj4-> j4__ _*_)

_.'''.' '-** _.4-ol-J J j-*-£ J __jljj_? j _J.4_J __jjj_L_4J j_j l-J4_) _J_ ->

J O ' **!!' aJ * ' *-*-_* _S-NJ a J -5j *-*" 4jl_o4_-j4_j a 4__ 4____>j_> . " 'j. 4j4j j-ijijjjj I_-S'l-> 4j 0I_j4_>4__> j4_o jo 4_j __j I _S 4j 4_)_l

< 4jj j_.jj_ __-* _. I ft>4-i j 4__i 4J _j_j I _S jI__l_-^j_?l__i_l>I_j 4j4j* ' ' ' ' JJr" ' -_ »4 >> J-J _J _;jl jjjj j_j ____)_o4_.j 4_> _,!_. l_L_l_)J j_j_aj4 _) ..*

^ J (^" «J »«-0 J-J 4j4j_jjl_, 4_, jjj < ___,ji__j_, _J _-| j -_,__. j4__

j__.4-,4jj_?_j ____-jI_oIj- _,-> 4-^^4-4 -5"*^ .S-^-L*-'*- J ' J J-*-**-J

__.____l.jj 4_J 4_)lj_-__ <»_-_ . <_j.ii_-l_J.j-J_ 4jIlJ _; _ J-Ji_T

(j -__.-»__--. 4_i" _-J-_.j4_o ^l-S^j-o^j _J_^__j4_i_^_j_.4_j4_il jL J^ljji. 4j4j-jj _>j-S OJJJ O'**-"

.^i^b 4-J _^I-S4_-_ju-j _5--_'4-l 0l-S--jl--Jj-.J-0 <J4A _5-L-«>4__

4__l -_j J O'-Jj'-' O'-^J3" *»J*^'i-J 'O'V-'ij'-^ *->-*--!!'J*- tS-**-1 ****

i_J j>4_S4_j . 4-)4ft _5J_J> l__-jJ4_S u_4__-)j4>l_j j _5jl ' 4j f> 4_- *U

____/jl-^j(j-_-jl-o4_. ,04__'4->L_J4-__.j4__j __)j4j_L. _,I-S-__.I-J_-«J-. 4_.4j4_.

143 99

c

Page 146: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

0 I j J_ __J 4 j_j_1 4X __J I-S____J l_j J l_J 4_j 4j__j 4J A .. ..' 4_> -jJ-AJ l.-'-J 4_>

4 I j OJJ-J _-> 4") mij') 4j Uu-j-j _jj-__S _-S-lj 4j imi 4_j 0 l_S-__> I j j_S

J J ' ft) 4 j 4j I -4 _> 0I_j>j_S j _j_i j 4 _> |-j--i_jj j j 4 -> j ___ jj_S

< 4 j I j_ 4_>* 4 jjj '._ S.l.l 4_> 4j_i_> __j 4> J> _J 0 I j J-S _-J 4 j_l_J4_C . _j* ' « 4_) I _>

(_______) j j.il_j<_. j I i .1 i < |_ j__ş-j j l_J l-_ < ___I__J4_> <_. jl_)jl_)_S-> J4_-J4_o _J<0 l-S-_J I jj_S 4J _*__J4__ . (j _."> 1 > __j_J__>Lj 4___j 4 j )

_jjj J4_?jjj _ 0I j__j __j l____>jj_' _;l j I-Jjjj -J 4j I j _< 0I_jj> __;.! ii)4_.

I 1*) ,' j I jlj 4_j j 4 j 4j 4 j j_j -__> J 0 I ___->-_> 4j__ _> 4> j 4 j 4j 4jv v v

_$4j .[") 4j <0 I j.,i> 0 l_j 4 >i 41 jJ-J 4_J j j-_j j_j . 4 j 4j 4 1 j J-J J_l_)

l_ JL-LJjJ j4j 4__ ___,-_) j O J il"1 "'y'jj * *"' ir1 '_S__) '->*__> >i 4J _>j 4j_> jj_S(j-j j 4 _> jjj mi4j ^1__> _*__> j_S _J

o

J L>- _j j -_j j 4_j (_!-____> jjji____ijjj j 4_j _J 0l_S__>ljj_> 4 ->j j-S

|_r__JJ__l__t4 i<0l_jj_> _jj 4_J_>L __j-__jjl_) _> _;4j4_j j 4_j 4J 0l_i_o4_S__) -(jdjl j_>

( 1 ) 4jl j j_)jl__)l __!_) -J-Jj 4_J __J jj_0 4j 4_S < 4_)4__ 0 I J.I 1 ) 4 ->4__ __jl -oLv j4___j_______i l_j 4jl_i_)j j 4_i ^j I jJSJ 4_- |_*4_<jjj 0l_o4__ _54j4_jj4_> _J< j> 4 j j _>

_______ 4__> ; 0_jJ4-> 0I_jj_> 4-j. A_t j ti-i 0 I 1 i I _5j 4_o4 _)-0__>4_S < (j_j_j _> ___j_j

___________j l_j . (j-jJ 4__ j 4__> 4j 4 il' . . . l_j * *» . a __-, < Jj 4__ j 4_- 0 I _i < _j 4_&

_______ I j4_ I ,ij_> 4_) _-J4_- _*4_l I j4_j 4_j I j <_-_k!_L__. _Ju 4_J ^I-S ______

(Y)petter mann . 0-_j.4_>jl__ _.j_Sj_I__4J4_S __, 0I_> < 4> ___ ->jj-S 4_i

4i j.j-j, nti (j.jl-iji. j 4j_jj4_) ^, l-"ajj__S*" 4_, * 1 Aûf er-"4 Scomted Gobinea I.&4jj4_- . 4jj___>jj__> ** * _____> , aj_,___

4 I _->4_jI-j^_^4j4-Sjj-_.jj. 4jj_, 0lj_j__ _J j___ ,_-l jj.i _S__,4jl __

* 0 J ' ' .» 4 >> <Q-J 4 >-J 0 l_oj 4 __j___j __il_Slj _J -_j__ (_>^JJj4_) j4__>4_j

1- Rieu Catalogue of the persian manuscripts in the BritishMuseuit. ,11,728 - 734 .

j4-> 4-5 4 j jj_j_J 4 S j 4-5 _j o 4_S S J iT, 4-j; 4 J 4__j I -> _____> lj -J o 4_i4__ < __. 'jJ-J " *** _ ' I-jJ 4_j 4_>< 4_.4__.4_. _Jj4_>

2- Reisen im Orient /Leipzig ,1861, B. 11,263

9b 144

0 I j J_ __J 4 j_j_1 4X __J I-S____J l_j J l_J 4_j 4j__j 4J A .. ..' 4_> -jJ-AJ l.-'-J 4_>

4 I j OJJ-J _-> 4") mij') 4j Uu-j-j _jj-__S _-S-lj 4j imi 4_j 0 l_S-__> I j j_S

J J ' ft) 4 j 4j I -4 _> 0I_j>j_S j _j_i j 4 _> |-j--i_jj j j 4 -> j ___ jj_S

< 4 j I j_ 4_>* 4 jjj '._ S.l.l 4_> 4j_i_> __j 4> J> _J 0 I j J-S _-J 4 j_l_J4_C . _j* ' « 4_) I _>

(_______) j j.il_j<_. j I i .1 i < |_ j__ş-j j l_J l-_ < ___I__J4_> <_. jl_)jl_)_S-> J4_-J4_o _J<0 l-S-_J I jj_S 4J _*__J4__ . (j _."> 1 > __j_J__>Lj 4___j 4 j )

_jjj J4_?jjj _ 0I j__j __j l____>jj_' _;l j I-Jjjj -J 4j I j _< 0I_jj> __;.! ii)4_.

I 1*) ,' j I jlj 4_j j 4 j 4j 4 j j_j -__> J 0 I ___->-_> 4j__ _> 4> j 4 j 4j 4jv v v

_$4j .[") 4j <0 I j.,i> 0 l_j 4 >i 41 jJ-J 4_J j j-_j j_j . 4 j 4j 4 1 j J-J J_l_)

l_ JL-LJjJ j4j 4__ ___,-_) j O J il"1 "'y'jj * *"' ir1 '_S__) '->*__> >i 4J _>j 4j_> jj_S(j-j j 4 _> jjj mi4j ^1__> _*__> j_S _J

o

J L>- _j j -_j j 4_j (_!-____> jjji____ijjj j 4_j _J 0l_S__>ljj_> 4 ->j j-S

|_r__JJ__l__t4 i<0l_jj_> _jj 4_J_>L __j-__jjl_) _> _;4j4_j j 4_j 4J 0l_i_o4_S__) -(jdjl j_>

( 1 ) 4jl j j_)jl__)l __!_) -J-Jj 4_J __J jj_0 4j 4_S < 4_)4__ 0 I J.I 1 ) 4 ->4__ __jl -oLv j4___j_______i l_j 4jl_i_)j j 4_i ^j I jJSJ 4_- |_*4_<jjj 0l_o4__ _54j4_jj4_> _J< j> 4 j j _>

_______ 4__> ; 0_jJ4-> 0I_jj_> 4-j. A_t j ti-i 0 I 1 i I _5j 4_o4 _)-0__>4_S < (j_j_j _> ___j_j

___________j l_j . (j-jJ 4__ j 4__> 4j 4 il' . . . l_j * *» . a __-, < Jj 4__ j 4_- 0 I _i < _j 4_&

_______ I j4_ I ,ij_> 4_) _-J4_- _*4_l I j4_j 4_j I j <_-_k!_L__. _Ju 4_J ^I-S ______

(Y)petter mann . 0-_j.4_>jl__ _.j_Sj_I__4J4_S __, 0I_> < 4> ___ ->jj-S 4_i

4i j.j-j, nti (j.jl-iji. j 4j_jj4_) ^, l-"ajj__S*" 4_, * 1 Aûf er-"4 Scomted Gobinea I.&4jj4_- . 4jj___>jj__> ** * _____> , aj_,___

4 I _->4_jI-j^_^4j4-Sjj-_.jj. 4jj_, 0lj_j__ _J j___ ,_-l jj.i _S__,4jl __

* 0 J ' ' .» 4 >> <Q-J 4 >-J 0 l_oj 4 __j___j __il_Slj _J -_j__ (_>^JJj4_) j4__>4_j

1- Rieu Catalogue of the persian manuscripts in the BritishMuseuit. ,11,728 - 734 .

j4-> 4-5 4 j jj_j_J 4 S j 4-5 _j o 4_S S J iT, 4-j; 4 J 4__j I -> _____> lj -J o 4_i4__ < __. 'jJ-J " *** _ ' I-jJ 4_j 4_>< 4_.4__.4_. _Jj4_>

2- Reisen im Orient /Leipzig ,1861, B. 11,263

9b 144

Page 147: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

r> _j4j4_J Ijj4_) __) j 4j 4__-j-o4_L_ __j I j_i l_S I _>l_j 4j 4__> 4Jv v

J4l_j4_o _54_.jj-a_.j_j _*4j4__ 4j____) -_-> jl_S 4-S j»_J 4_> i_SI 4-i __jl_S____)

1 j .) I S < 4j4___jj___> j>j>_5_I *i 1 ) !__> _,*jjjt imi 4>jl_j < 4_S-_j__j I j 4_j l_oj

j4 _. _-J l-J -J *f--JJ __J-) lj___.l-j 4-, j _5j_j ___.l_.4__. j jj> S_i". jjjv

A j *" ..' " J J *' .' j-> _JJ-_Î _-j I j"i "> 4 _> A j* ..' ' 4>jl_<

I j .il-S tg>jj_i _5j-> j _jl-oj_> A-kjlj-i < _54j4_j |»jj_) ->lj- jjj4jJ ) 4_S < _j I j.S I 4__ __) j_____jj-S Jjj (, >> j - > u> 4>j I j j 4J 4___j J 4 j_l

I e vJ> 4j l_xj j 4, -_ 4 ->j j J j_ 4_> _-__J J 4__

1 l4j4-< __j_l<*-j __ojj4j _____ l__, j_i j i'imi.i j 4__ 4 'i"> in*» J -> ^l^j.J j> 4_j

JJ ___> J_ 1 1__> j4jl_j jjj 4 -, 4> j 4__ I j_> l_S< j j_j 4j 4__ _5J_- < 4_l -J-S

4 S < 4-_J4__>j_*> j» 4_J j_4__. JJ-J jl-SI__i j j I J 4 _____> J> 4_j _____->*_) 4-9 A_J ___,

j 4 J____LJ__J I ___.4_S4_-L-_-jj_j _ JJ I J _J l-j J ___LJ Jj-S J * 4_S _J i_5j> (_>JJ * J

I ->4 j 4__j -_J_)J_> _«j l-S -J 4_S < 4 j 4_) I >_j 0 I jI_j_vjj_) j J j _._o_l 4 j 1 " 1 1 '1 I J_> l_jV

_______) I J jo_J< I -____> 4_l _jj j J_> j j» 4_S jj-o4__ J 4__> _J. 4 J 4_J_J 4 _> O j_j(» 4 ^i *> _Jjl j_j I J4_J ^_j ____,__> __J (£__, 4_b j 1 " 1 _i 1 l_j _>jj__ !_# jjJJLo J_»

1 " 1 1 ') I J-J-J <-9jj-o L, < 4_> 4-fc (j_ I j _54__J__i . 4 j 4j I-S4 _> O J Jj 4_) j_*> 4_> 4_b j4_o* ** . vv v- .. vvi

f> 4__i Jjj4_) 4 __j 4> j 4j*_ . __i_i_j_j_o 4 -> j 4__> (___> jj _SjJj __" *_» 4 j I _o Lj < "_v

i0 _l 4_____i < 4 j 4_o_L-j_j ^J-ûjJ _;4 j_i>j I j> 4j)j ') _!*».. jj .4 4_jej4_o

0-> * *°" J JJ ** *""" f? J '" ' *' Jjj O -J*1* ( 4)4-_>j4_o A 4_> ) ___i_4jl_>_*ljl Jjjj _>JJJ^'--i 4J-JJ4_S4_> 4_S< <___. 4 -> _, -» I 4j " _5_i_j_> 4J_54j jJ ( 4jj 4_o ^ofo ) _*4_»j 9 f _ Y* _4_SL)j_)< j 4 j 4 jl j_i__i

V V

j__4__" _SJ-oJI J_ol_S _54__*4_-_J -_-.__. 4>l_j _5_tlj4j ____, jjj j-A < 4 j jj J<04_-_^_jj_S ___l ji____- I -> 0I_S _______ 4_.l_aJj_.J-o 4J 4 ?>> _, , <4j4"jl_jl_.* _____) j>j l_j __S__j_*__j 4j_i 4_i -__~ aSi^J-j ')_)_) l-J (_--L_J 4_- j 4_o 4_> j 4_>

v

_;4j__j _*__) 4 j_>jj_> _5-JI_o4__lj 4_j j 4___j 4_j I _>jJ-S J> 4_j . 4_i ^-j 4 j 4_oî>L___j

j j 4 u, <0_jj _>j j_j 4_> jc_j j j _; I .. - I 4_ 4_j 4_S < _;_> j j_S _;j L _;___ -J_ -^v

A . _ j I j _ J-J 1 J l- J J-J I .1 '1 I >i _5 4_j I J I j j 4-_> 1 " 1 ..j '> _)S mi 4 _> 0. I _£ ji-jj-Sv

3J *-* ' ° "-^ * j *-J J J J O 'J^ O J-*^-1 j"° 4' -> *-"' J **--' (* -^ *-# * J * ' * 'J J*51 j-SJ lj _jj .1 !) J J-j __4j< (J LS ______ 4 _> __j IjJ-S -J Jl ">.M 4-J 4-0 . A . A ". A ft j . ". .*. fft.

( j _-**j 4 j) -__j ~ . . . i_S 4_j

145 9f

r> _j4j4_J Ijj4_) __) j 4j 4__-j-o4_L_ __j I j_i l_S I _>l_j 4j 4__> 4Jv v

J4l_j4_o _54_.jj-a_.j_j _*4j4__ 4j____) -_-> jl_S 4-S j»_J 4_> i_SI 4-i __jl_S____)

1 j .) I S < 4j4___jj___> j>j>_5_I *i 1 ) !__> _,*jjjt imi 4>jl_j < 4_S-_j__j I j 4_j l_oj

j4 _. _-J l-J -J *f--JJ __J-) lj___.l-j 4-, j _5j_j ___.l_.4__. j jj> S_i". jjjv

A j *" ..' " J J *' .' j-> _JJ-_Î _-j I j"i "> 4 _> A j* ..' ' 4>jl_<

I j .il-S tg>jj_i _5j-> j _jl-oj_> A-kjlj-i < _54j4_j |»jj_) ->lj- jjj4jJ ) 4_S < _j I j.S I 4__ __) j_____jj-S Jjj (, >> j - > u> 4>j I j j 4J 4___j J 4 j_l

I e vJ> 4j l_xj j 4, -_ 4 ->j j J j_ 4_> _-__J J 4__

1 l4j4-< __j_l<*-j __ojj4j _____ l__, j_i j i'imi.i j 4__ 4 'i"> in*» J -> ^l^j.J j> 4_j

JJ ___> J_ 1 1__> j4jl_j jjj 4 -, 4> j 4__ I j_> l_S< j j_j 4j 4__ _5J_- < 4_l -J-S

4 S < 4-_J4__>j_*> j» 4_J j_4__. JJ-J jl-SI__i j j I J 4 _____> J> 4_j _____->*_) 4-9 A_J ___,

j 4 J____LJ__J I ___.4_S4_-L-_-jj_j _ JJ I J _J l-j J ___LJ Jj-S J * 4_S _J i_5j> (_>JJ * J

I ->4 j 4__j -_J_)J_> _«j l-S -J 4_S < 4 j 4_) I >_j 0 I jI_j_vjj_) j J j _._o_l 4 j 1 " 1 1 '1 I J_> l_jV

_______) I J jo_J< I -____> 4_l _jj j J_> j j» 4_S jj-o4__ J 4__> _J. 4 J 4_J_J 4 _> O j_j(» 4 ^i *> _Jjl j_j I J4_J ^_j ____,__> __J (£__, 4_b j 1 " 1 _i 1 l_j _>jj__ !_# jjJJLo J_»

1 " 1 1 ') I J-J-J <-9jj-o L, < 4_> 4-fc (j_ I j _54__J__i . 4 j 4j I-S4 _> O J Jj 4_) j_*> 4_> 4_b j4_o* ** . vv v- .. vvi

f> 4__i Jjj4_) 4 __j 4> j 4j*_ . __i_i_j_j_o 4 -> j 4__> (___> jj _SjJj __" *_» 4 j I _o Lj < "_v

i0 _l 4_____i < 4 j 4_o_L-j_j ^J-ûjJ _;4 j_i>j I j> 4j)j ') _!*».. jj .4 4_jej4_o

0-> * *°" J JJ ** *""" f? J '" ' *' Jjj O -J*1* ( 4)4-_>j4_o A 4_> ) ___i_4jl_>_*ljl Jjjj _>JJJ^'--i 4J-JJ4_S4_> 4_S< <___. 4 -> _, -» I 4j " _5_i_j_> 4J_54j jJ ( 4jj 4_o ^ofo ) _*4_»j 9 f _ Y* _4_SL)j_)< j 4 j 4 jl j_i__i

V V

j__4__" _SJ-oJI J_ol_S _54__*4_-_J -_-.__. 4>l_j _5_tlj4j ____, jjj j-A < 4 j jj J<04_-_^_jj_S ___l ji____- I -> 0I_S _______ 4_.l_aJj_.J-o 4J 4 ?>> _, , <4j4"jl_jl_.* _____) j>j l_j __S__j_*__j 4j_i 4_i -__~ aSi^J-j ')_)_) l-J (_--L_J 4_- j 4_o 4_> j 4_>

v

_;4j__j _*__) 4 j_>jj_> _5-JI_o4__lj 4_j j 4___j 4_j I _>jJ-S J> 4_j . 4_i ^-j 4 j 4_oî>L___j

j j 4 u, <0_jj _>j j_j 4_> jc_j j j _; I .. - I 4_ 4_j 4_S < _;_> j j_S _;j L _;___ -J_ -^v

A . _ j I j _ J-J 1 J l- J J-J I .1 '1 I >i _5 4_j I J I j j 4-_> 1 " 1 ..j '> _)S mi 4 _> 0. I _£ ji-jj-Sv

3J *-* ' ° "-^ * j *-J J J J O 'J^ O J-*^-1 j"° 4' -> *-"' J **--' (* -^ *-# * J * ' * 'J J*51 j-SJ lj _jj .1 !) J J-j __4j< (J LS ______ 4 _> __j IjJ-S -J Jl ">.M 4-J 4-0 . A . A ". A ft j . ". .*. fft.

( j _-**j 4 j) -__j ~ . . . i_S 4_j

145 9f

Page 148: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_. -___-. __Sj_, . I . L-9 _____->JJ_.

_>='J ' J *VJ -Î^JJ^ *-* (_r» "VJJ -_*--> *J4_) _~__Jj 4J _>4-o4_>_o jjl_S j4jj4__). 4 j j _______> j j

V v V_5jl-_4_> .j»__)I__>4j j_j _54-)..iiiiijj-i <> 4__ __j 4__j4_> -_>l-> __*\i"i j 4S 1 4_>

_54j4 __Jj___lJ ____jj4> "jlj___" _J li__S__jl-S 4J < UAf j'tî» _-J'---j'*!-' ' _>--'-£ tJ-JJ3 * (8JJ-!» _S*-_J--* _î-J '-»j (_*-J '«-»*JJ j 4")S.I ll_)j 4J l___lS__)

_=_)-!! J -iJJJ *_, Jj j ' »4->J -__J-J ^ J < I - 4_j_j j 4___L_>J L> (0 4-S4_ij_J . |0jj_jl_3 -' -J Jjj 4-,4__ .(.5j-j4 Jj4 J 0l-S-_jl_oJj_J-o _54jl j j _ -> _; I j j ___<_>

v v

' -V_P4__jb__S_j_j4j 4_o __j 4 jL> -Jljjli* j>4__ 4_S< 4j4jj_j _,JJJ f-1 J f *">_--»4 *V

jl___,l_j 4_j"*__jjj l__j_>__S -____> ___ l_S 4J Ij-jI-S- :*.4_)4_ol-S jiU^ J--J-_,v 1 " e v v 1 vJO-JJ***S j'j*V _T,**''_-S ** 4j4___)j>4_>l_jI j4__ 4-__lj<0 I _oj_> _5j_; jj_w.4 _>

. -_>______ . . . ^gj 4 _> (JHJJ> (J I Q..I ') 4_0j 4_J 4____J< (J-jLJ 1 j l_j .* j-s l_j j_> __,

" » V

(-* J _54j4J_>j_. ^I-J J 4 j 4 1 .1 Ij S...1J j_j j>j_- ^Ljljj j Jj4_"> jj_o4_o

I _--»! S _.j4_ j_j < jl-S* 4___> ***( 1 J-» l-J* _-j4__j4_o 4j I j ) _jj____<1_;4-S-_)U.') .) il-j 4j4jI_jjj_lj _5jJ> _54_, 4j 4_ojJJ J4_. O_o < L-il-S-__ _>m..i"> id 4_->

V . _. V

. |0JJ>4>i _*J_J 4j 4_)__j 1 j 4_j l-o j _*4___)j4j j 4_-

cII

ijj.

________)" _j __a> _-_L_>4_j __i4_a>j 4_> " ) (_sj-»- 4_S4j Ljj ___ -__.__ j L _ *

»4j 4jjS _5j 4__-_jj__ _;j! 4____jj_> < 0 l>j -J> 4_>_.j-S (j_o . 4 j( I .1 "'J-JJ

*J-** J33J" <- "

4 I J-jl4_. < 4_> I j 4_> 0 I_j^I -J 4j4___j 1jj__;4-o __.>,.îi S __S 4 _j4,j _£ 4__> j^ *I I v 1 V _ v I v V

. 4_j 1 Jj 1 *__ * J J J f> - J * ' " ' ..' .' ''-'-_-' (_JJ"J J - <_>' *-"*' ' '-_*"" a,J

jj L±J l__i ( __J____ ) (j-jş-j-j >___.< ^-j l_ijjjjJ I (____, J^-j-j-Jş- ____-_o

S ^.-jj.,^^" _ 'j-jc (_j I_j_ lj _5jj-S _5j Lsj_S < !-_-__-- J L_a_-S

m J *iiA° < ij f4__, < y ^j^4_a> I_>4jj4u_. _S-__ lj4_S jj-> -J j_jj I j 4_j ___ L _J j Ljj L> 3KKX

. |_-)J J-J 4 ^ _S_jj I J (jJi-JjLlSj 4 j ^_. L, 4J < 4 j 4_o 4_S 4-> _) J J J ___-

^r 146

_. -___-. __Sj_, . I . L-9 _____->JJ_.

_>='J ' J *VJ -Î^JJ^ *-* (_r» "VJJ -_*--> *J4_) _~__Jj 4J _>4-o4_>_o jjl_S j4jj4__). 4 j j _______> j j

V v V_5jl-_4_> .j»__)I__>4j j_j _54-)..iiiiijj-i <> 4__ __j 4__j4_> -_>l-> __*\i"i j 4S 1 4_>

_54j4 __Jj___lJ ____jj4> "jlj___" _J li__S__jl-S 4J < UAf j'tî» _-J'---j'*!-' ' _>--'-£ tJ-JJ3 * (8JJ-!» _S*-_J--* _î-J '-»j (_*-J '«-»*JJ j 4")S.I ll_)j 4J l___lS__)

_=_)-!! J -iJJJ *_, Jj j ' »4->J -__J-J ^ J < I - 4_j_j j 4___L_>J L> (0 4-S4_ij_J . |0jj_jl_3 -' -J Jjj 4-,4__ .(.5j-j4 Jj4 J 0l-S-_jl_oJj_J-o _54jl j j _ -> _; I j j ___<_>

v v

' -V_P4__jb__S_j_j4j 4_o __j 4 jL> -Jljjli* j>4__ 4_S< 4j4jj_j _,JJJ f-1 J f *">_--»4 *V

jl___,l_j 4_j"*__jjj l__j_>__S -____> ___ l_S 4J Ij-jI-S- :*.4_)4_ol-S jiU^ J--J-_,v 1 " e v v 1 vJO-JJ***S j'j*V _T,**''_-S ** 4j4___)j>4_>l_jI j4__ 4-__lj<0 I _oj_> _5j_; jj_w.4 _>

. -_>______ . . . ^gj 4 _> (JHJJ> (J I Q..I ') 4_0j 4_J 4____J< (J-jLJ 1 j l_j .* j-s l_j j_> __,

" » V

(-* J _54j4J_>j_. ^I-J J 4 j 4 1 .1 Ij S...1J j_j j>j_- ^Ljljj j Jj4_"> jj_o4_o

I _--»! S _.j4_ j_j < jl-S* 4___> ***( 1 J-» l-J* _-j4__j4_o 4j I j ) _jj____<1_;4-S-_)U.') .) il-j 4j4jI_jjj_lj _5jJ> _54_, 4j 4_ojJJ J4_. O_o < L-il-S-__ _>m..i"> id 4_->

V . _. V

. |0JJ>4>i _*J_J 4j 4_)__j 1 j 4_j l-o j _*4___)j4j j 4_-

cII

ijj.

________)" _j __a> _-_L_>4_j __i4_a>j 4_> " ) (_sj-»- 4_S4j Ljj ___ -__.__ j L _ *

»4j 4jjS _5j 4__-_jj__ _;j! 4____jj_> < 0 l>j -J> 4_>_.j-S (j_o . 4 j( I .1 "'J-JJ

*J-** J33J" <- "

4 I J-jl4_. < 4_> I j 4_> 0 I_j^I -J 4j4___j 1jj__;4-o __.>,.îi S __S 4 _j4,j _£ 4__> j^ *I I v 1 V _ v I v V

. 4_j 1 Jj 1 *__ * J J J f> - J * ' " ' ..' .' ''-'-_-' (_JJ"J J - <_>' *-"*' ' '-_*"" a,J

jj L±J l__i ( __J____ ) (j-jş-j-j >___.< ^-j l_ijjjjJ I (____, J^-j-j-Jş- ____-_o

S ^.-jj.,^^" _ 'j-jc (_j I_j_ lj _5jj-S _5j Lsj_S < !-_-__-- J L_a_-S

m J *iiA° < ij f4__, < y ^j^4_a> I_>4jj4u_. _S-__ lj4_S jj-> -J j_jj I j 4_j ___ L _J j Ljj L> 3KKX

. |_-)J J-J 4 ^ _S_jj I J (jJi-JjLlSj 4 j ^_. L, 4J < 4 j 4_o 4_S 4-> _) J J J ___-

^r 146

Page 149: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

i_5 I j4jl__. __j l_il__ I j ^ I-J<__") miS _-S-_j4j_i_- 4_> 0I_o4_S4j 4 I L-3 _5jjj_.Jj__*

_. -l_,l_jl j 4_j. L__Jj_S4.i__l-__> jjj ___.j_ _J.J-_ J JJ__Lo J ,_-J-jI-_

_jj->l S <0l-o4_j ^ljj.. _lj I jj->l_ < ^jjl-j^-jjjj J_j_o4> L_wj_ol -o _54-j_jj

O-*-!*-** *-3rJ *--v j.'-v ^ _î*j4-» o-1! jj * - j-J j jjj-_-j4-_L_j 4 jL_

->4-o4_>_> ,->(-_j->1__ j 4j_j4 a_i 4_j

v <<i>j j > j. "i .. j "> "i L < I_j_ij_j_> 4J" _j 4_-> _____.-__' __> 4__>j 4_o . __S.ii Öj-SjJ . I- . l_-1 *

_*4 I 4__ j_S ^_ L -_jj" 4_ft>j jj _-_-_> _y ^ ' -i-i l-J *J 4**> j I 4-_l-j4_o 4-o 4_S . , ^AfV

(ls-jjj*-^) -Tf-, J « p --^-j ___, L> , r__>4_j ___Sj4_,< "_;jj_ lj__«-_-> ___Sj_j_L*j L13 J 'j-L- _j"j"j i_54j --.-jJ-jjJj _;-_u,4j-_S . ______j j-j-jl- .-_-._-."_ **

j __> miSVk _<**.<; j < p _>-_; _;-4_,< " (_____J_j5 _. l-_c< 0 l_j j 4_-> ___]____ 4-5 "

( _r-JJJ *-J ) * l'll < j - j_- < (_-- Ij-j-.j4j> *

l-o--*j--»_-jj L-J ' _?-'(_r-'':- ) o n- ..'''j-j-j __-* '-_*-JjjJ ' t-S-',-i-j J-_-~> *-> x*x_-j LJ l,\ Ki, 1 I. "_J_>j_SJ l-_5_j<_H" _-_ lj-_J I _-.. I I ' _-.->. I I 4_l_y. < __;___> j

. ' i/\o < _ l_-i_,V y

4 j 4__ J j < ... I j 0 j-iS.'i j _ _;-J-' LS' _--J Lo I J J 4_ 0_j- 4-5 _ 4j__ 4___ _ ****

^ 1Af ' - l--*4_j < (_4j 4__. 1_J 4J_J_jj_j j

14'?, fT

r :;-..;=,-

i_5 I j4jl__. __j l_il__ I j ^ I-J<__") miS _-S-_j4j_i_- 4_> 0I_o4_S4j 4 I L-3 _5jjj_.Jj__*

_. -l_,l_jl j 4_j. L__Jj_S4.i__l-__> jjj ___.j_ _J.J-_ J JJ__Lo J ,_-J-jI-_

_jj->l S <0l-o4_j ^ljj.. _lj I jj->l_ < ^jjl-j^-jjjj J_j_o4> L_wj_ol -o _54-j_jj

O-*-!*-** *-3rJ *--v j.'-v ^ _î*j4-» o-1! jj * - j-J j jjj-_-j4-_L_j 4 jL_

->4-o4_>_> ,->(-_j->1__ j 4j_j4 a_i 4_j

v <<i>j j > j. "i .. j "> "i L < I_j_ij_j_> 4J" _j 4_-> _____.-__' __> 4__>j 4_o . __S.ii Öj-SjJ . I- . l_-1 *

_*4 I 4__ j_S ^_ L -_jj" 4_ft>j jj _-_-_> _y ^ ' -i-i l-J *J 4**> j I 4-_l-j4_o 4-o 4_S . , ^AfV

(ls-jjj*-^) -Tf-, J « p --^-j ___, L> , r__>4_j ___Sj4_,< "_;jj_ lj__«-_-> ___Sj_j_L*j L13 J 'j-L- _j"j"j i_54j --.-jJ-jjJj _;-_u,4j-_S . ______j j-j-jl- .-_-._-."_ **

j __> miSVk _<**.<; j < p _>-_; _;-4_,< " (_____J_j5 _. l-_c< 0 l_j j 4_-> ___]____ 4-5 "

( _r-JJJ *-J ) * l'll < j - j_- < (_-- Ij-j-.j4j> *

l-o--*j--»_-jj L-J ' _?-'(_r-'':- ) o n- ..'''j-j-j __-* '-_*-JjjJ ' t-S-',-i-j J-_-~> *-> x*x_-j LJ l,\ Ki, 1 I. "_J_>j_SJ l-_5_j<_H" _-_ lj-_J I _-.. I I ' _-.->. I I 4_l_y. < __;___> j

. ' i/\o < _ l_-i_,V y

4 j 4__ J j < ... I j 0 j-iS.'i j _ _;-J-' LS' _--J Lo I J J 4_ 0_j- 4-5 _ 4j__ 4___ _ ****

^ 1Af ' - l--*4_j < (_4j 4__. 1_J 4J_J_jj_j j

14'?, fT

r :;-..;=,-

Page 150: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

V

) S ^JJH "-*** l_> 33^ 3 0-9 J~^ iSj J_*H-W - *** J UI-j- I iV.i 'i --j ___ - j &_* -j l-_Sdx l-J j-jji-jt-jij i-ji__0I_)< 4jj Oj-S 0 !_)___) j4-jl j jlj4

v <

J1 ^OJJ^" -Sj*-*'!j j' J* **-*-!.>> *->-»-J-J |_r-'**-*

j 4j j 4__> -jl__j4_S j 4-j I

4jj_, JJL. _!._

_? J J-!»*j J _Şj ' ..) *l _5J I mi .1 I J l-j -J ^J j> 4_J I ____! I j j (_;4_o4__ jUlû

j_j j-jj 4 j 4 j j j _5_J 4_i . . 4 j 4_> 4 j I _o I _>jj _-J I_S 4-.I. l ,) I J.>4_>4

j (_*j ^ _ Q _S-_j.4 _j I j >ij j-o4_> l > 4 j < I _-_- __) 4__j 4__> 4_S _^j l-S J Lj 4 j 4ju) 4J

Jl_ _-_-

jj_j I __jj _5j I j 4j ^g.v

il ii. _>_J <» J-JJ-J _-jljJ->... V

J-jl-J _ J 1-S_>j 4_o jj_o4_-)< _-_) 4_j_J 4_oJ_>

__!_<_) _JJ_S 0l_Uj 4_l I J J l_j I j __j ' _J __S

__j .1 ->j_ij j ->1i _J j 4j_ j j I >j J j _-_> I-S4 j I -»J J j |_>J' 4 j j 4_> 4j jj j 4lS j i " i i i

jjj 4'i-.i il-j j> 4_> ___>__)_! (_5_-_i4_*.. 4j 4_i-j_i l_o I -_jL_3 j 4 j l_j j-SJ-j. __J 4_oj_S

j___> _-~ 4> jij 'i i ilj j __jl jl_i_i j /5 I _____ * jjj-aj j_j < 4jI_>I_j j 4 _>!__

J 0="JJ "L_*-° J * **"J *"*!" ^ J1"'-*" **-* *-J» *** _H __:"' 'j' ' '.' '*' J __-"* -"^_>' ' j 4 ->

I. ^ A j 4j jj j-jj 4j . ' ..' ..' *J ^5 4_J L jjj 4_) < 4 j j _>j_S l_S 4_) -J' 0 l_)j l-S

j ________ J _,! j _l _-_>4_> j 4__ j 4-_> 4_o 4-S < 4j4j 4 j j -_j I jj j 4j I J j j __j l-> l-_j

(j_ 4j Lj 4_j l-j j> _J 4___> L_J l-S-J _ '-J-J I i") .1 'i i-iin 4 -> j i " l i ') I j_) 0 l__j)< j 4lSj 4 >i

Ojjj JJJO *"*J-^ J *" _"""* *j *-°* *J _J *-» '--y J J _**-'J"-*1

J 0J***" JJ *"-*-° LS"*1 *"* L^!** **J * J*!*1 *^!* J -° L* L^-* " ***** J JJ L_-_-J-ol -0

__-____*) -L~ 4_J (_jl _>jH> 4_S < 4 j j tij_S ___-_J4_-j4j __j_i_il__ |_;4_S__i __>_>__. Cjj 4>

.-9 . i > _. 0 I-jJj_ Jl j 4j 4jj j 1 j -> 4_S < I ->4 j j_S l-JJ 4>

4j 4

i

j 4J 4_j 4J 4_j 4-o jo 4_>

j ->4_i l_~ 4__> ->l-l-- J l-_4jjj_)__j _>4-o-o4>j_o _-j 4__> j I 9 A"'i »n oj j-J-o '-J '-Ş )

(f TA' J) ' 4j4j 4jI -J-_. _5j4uj I -i ( _-_ JJ r» Lj _s> '->J ' .'.i.i.ito J____> 4 J 4_i I j. jOjl 4_J 4_i l_j l_, 1 j _> 4_j 4 j 4j_j jj *i O J * ''".' 4-o 4_j 0 I -oj-j _-J

_L-)I_J J -_) 4_)|_*i__) j 4_> j _J 4_j j_i 4 >ij 4 j -J 4__ 4)jJ 4_o4_-> j _) ' J ' j - _J-J 4 J_ . 4_)

OJJJ J-!* O' -°*j' Jj'-*-_J*J 4_>_) jjj < 4j 4j_jjJj___) (J 4Û> __J_-4_jV

_._!_, 4 _

-S- J4j i -T-i-i_5 ,cl

_*"'

J O J J-?' 4.MI .1 .1 j 4 j ,

4_J 4-S < i " l l jU I j Smi I-j j_i 0 I __j l_ i j I j l_

_-jl l*-J -^JJ-? J OJJ-** j^ o'-="OJJ-?

J OJJ*!» wL)_J_J__j j JJ _>

J *J*-JJJ-J -S>> J o'j'-P_ V

J' JlJ 4 j 4_i _j l_S4j_ l-j j_j

-4-> ,4 _> _>'J^^ "JJ -5 l-_J-

* '_**' J JjJ'-*^ Jjj * ") 4-, I-J J.4J _54j4_-,.) IjS > I Ol-oj-?Jj4_j4> ^jJ-J- jjj _*4j 4J _j__j jjj J O l-jl J Lj d J &MI

9) 148

V

) S ^JJH "-*** l_> 33^ 3 0-9 J~^ iSj J_*H-W - *** J UI-j- I iV.i 'i --j ___ - j &_* -j l-_Sdx l-J j-jji-jt-jij i-ji__0I_)< 4jj Oj-S 0 !_)___) j4-jl j jlj4

v <

J1 ^OJJ^" -Sj*-*'!j j' J* **-*-!.>> *->-»-J-J |_r-'**-*

j 4j j 4__> -jl__j4_S j 4-j I

4jj_, JJL. _!._

_? J J-!»*j J _Şj ' ..) *l _5J I mi .1 I J l-j -J ^J j> 4_J I ____! I j j (_;4_o4__ jUlû

j_j j-jj 4 j 4 j j j _5_J 4_i . . 4 j 4_> 4 j I _o I _>jj _-J I_S 4-.I. l ,) I J.>4_>4

j (_*j ^ _ Q _S-_j.4 _j I j >ij j-o4_> l > 4 j < I _-_- __) 4__j 4__> 4_S _^j l-S J Lj 4 j 4ju) 4J

Jl_ _-_-

jj_j I __jj _5j I j 4j ^g.v

il ii. _>_J <» J-JJ-J _-jljJ->... V

J-jl-J _ J 1-S_>j 4_o jj_o4_-)< _-_) 4_j_J 4_oJ_>

__!_<_) _JJ_S 0l_Uj 4_l I J J l_j I j __j ' _J __S

__j .1 ->j_ij j ->1i _J j 4j_ j j I >j J j _-_> I-S4 j I -»J J j |_>J' 4 j j 4_> 4j jj j 4lS j i " i i i

jjj 4'i-.i il-j j> 4_> ___>__)_! (_5_-_i4_*.. 4j 4_i-j_i l_o I -_jL_3 j 4 j l_j j-SJ-j. __J 4_oj_S

j___> _-~ 4> jij 'i i ilj j __jl jl_i_i j /5 I _____ * jjj-aj j_j < 4jI_>I_j j 4 _>!__

J 0="JJ "L_*-° J * **"J *"*!" ^ J1"'-*" **-* *-J» *** _H __:"' 'j' ' '.' '*' J __-"* -"^_>' ' j 4 ->

I. ^ A j 4j jj j-jj 4j . ' ..' ..' *J ^5 4_J L jjj 4_) < 4 j j _>j_S l_S 4_) -J' 0 l_)j l-S

j ________ J _,! j _l _-_>4_> j 4__ j 4-_> 4_o 4-S < 4j4j 4 j j -_j I jj j 4j I J j j __j l-> l-_j

(j_ 4j Lj 4_j l-j j> _J 4___> L_J l-S-J _ '-J-J I i") .1 'i i-iin 4 -> j i " l i ') I j_) 0 l__j)< j 4lSj 4 >i

Ojjj JJJO *"*J-^ J *" _"""* *j *-°* *J _J *-» '--y J J _**-'J"-*1

J 0J***" JJ *"-*-° LS"*1 *"* L^!** **J * J*!*1 *^!* J -° L* L^-* " ***** J JJ L_-_-J-ol -0

__-____*) -L~ 4_J (_jl _>jH> 4_S < 4 j j tij_S ___-_J4_-j4j __j_i_il__ |_;4_S__i __>_>__. Cjj 4>

.-9 . i > _. 0 I-jJj_ Jl j 4j 4jj j 1 j -> 4_S < I ->4 j j_S l-JJ 4>

4j 4

i

j 4J 4_j 4J 4_j 4-o jo 4_>

j ->4_i l_~ 4__> ->l-l-- J l-_4jjj_)__j _>4-o-o4>j_o _-j 4__> j I 9 A"'i »n oj j-J-o '-J '-Ş )

(f TA' J) ' 4j4j 4jI -J-_. _5j4uj I -i ( _-_ JJ r» Lj _s> '->J ' .'.i.i.ito J____> 4 J 4_i I j. jOjl 4_J 4_i l_j l_, 1 j _> 4_j 4 j 4j_j jj *i O J * ''".' 4-o 4_j 0 I -oj-j _-J

_L-)I_J J -_) 4_)|_*i__) j 4_> j _J 4_j j_i 4 >ij 4 j -J 4__ 4)jJ 4_o4_-> j _) ' J ' j - _J-J 4 J_ . 4_)

OJJJ J-!* O' -°*j' Jj'-*-_J*J 4_>_) jjj < 4j 4j_jjJj___) (J 4Û> __J_-4_jV

_._!_, 4 _

-S- J4j i -T-i-i_5 ,cl

_*"'

J O J J-?' 4.MI .1 .1 j 4 j ,

4_J 4-S < i " l l jU I j Smi I-j j_i 0 I __j l_ i j I j l_

_-jl l*-J -^JJ-? J OJJ-** j^ o'-="OJJ-?

J OJJ*!» wL)_J_J__j j JJ _>

J *J*-JJJ-J -S>> J o'j'-P_ V

J' JlJ 4 j 4_i _j l_S4j_ l-j j_j

-4-> ,4 _> _>'J^^ "JJ -5 l-_J-

* '_**' J JjJ'-*^ Jjj * ") 4-, I-J J.4J _54j4_-,.) IjS > I Ol-oj-?Jj4_j4> ^jJ-J- jjj _*4j 4J _j__j jjj J O l-jl J Lj d J &MI

9) 148

Page 151: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

-~u_Jj! ..'"j *-* tS -"' -° i_--**j **? cîj' j 4-jI-j _; jjj I >i o'-^J *"" *LJ ' J _s*--- *L-*rJj-»

I _ _)4_.4jb j_5__j __S,T'. Jj-. -J. ( fTf- J ) 4_jI-S4_)_-j4_SI-S iSjJj-LJ _*"jl -iV. V

_, I _____) 4_S 4 "0 j j jjI_jjj ti _ t*_jt-_j (j 4__ _ 4_ *l__*J 4>J4j 4_jI_j j> _J _;_> _____!_>__,

v

_;- 'A -' **-j - J jl_S__._>4-> jj __->! 'i i il-j __.lj--J4_.4J (__!-_) I j I _)j> j_>

________ I j 4> I j 4J l_-j _-J 4_b (_ 4 j -_J<0 4_>4 _> _!_> __ I _S ___> __J-JJJj- j 4 T 1 ,',', 4j I -oJ j_>j_o

LSj J JJ >Îlj1» _54->4_)l j 0I_l_4-o4__ . (¥<f\ < ) _,I-JJ> _-- 4j ,_,-_? 4 .i 0 I j 4__

V , V V - Yl_*4 jl> (__) L j I ji _54jl_jj4_> __J->jj_ j 0 I _oj_S L _____"- |0_) 4_i _il_S4 _ j__. 4-)

J ' -A >ij 4_b I _>! j l-j -J (j 4u-> _- ~ 4lj _5 ->J j I -> j _; _-j j 4_i _5 _)-J J *>

______ 4_j I J J> 15-. J 4 >j 4 >i< 4 j I j__ij_i j. 4_i j_j L_jj_-I _0 ___j 4 j. 4 j 4j_ij 4j l_jV v

< 4 .ijjl _ |0 4_j 0l_i< j0_l4j 4_i CjI__j( *. <"ii,i ' - lSJJj j4_>4__ ) I _> ->jjl_> _J

* J _? J ,' -i

O" ' ...' 4 J 4j 4 j I j__S i_* 4 '> 1 1 1 __i ,0 4_j _ijj_) I ___i 4_i __jl_j4_jjjj L_ j_ol _o

(______-.IJ-AIJS) _5jl_j _5_>jjJt__i4-o 4_S< __J 4 >i (ji 4_o4_j J_l< _j>jji _o 4_l 4 0 (_" 4 _> 4__,

_-__S4 j-J-._jj _J ___I_S4_>__j4_SI-S i_*4j4>4_- lj_4jj 4_5>< (f *f*o < J ) 4jl__J__

l____i I - 4J __J_j._> _ jj-jl j'-j o' J *J J -^"J J *J 4j J Jj-S _Ji I >;. I -g* ,.' "' J _- LJ-» *_ ..' 'i 4_i (_*4j 4__j__i 4_J j (l_>I-jj_j I ) _j I _*-____. 0 L)J j__ ^jjj_j_j_JJ-J 4_J 4j 4j_____j_o4 _> 4_>< _94_i4jl_o j_jj- ' j . , . 4 j 4j*_ 4 j j 4_i **' j -

v; _ v v_.-_jj_i <_jJjj_. j -ijJJ jjj 4_jl_JJJ* J_) |04__. (f f", J ) 4jjj___>j«.i

_j

i_Ş4 1 4_j _5__j 4_*> j <__>J J I j> 4 '1 1 4 >i <0 j_> 4 <i j JJ-iii * ^ 4 jLl _-_ I __> 4-S

J . ,.' o' -oj JJi_i4j4_S _5j j j l__l___4_j ^-i L J 4_i j ^-J^j l_> j 4__j ^j ^_ ,S_ij Ljv

4 j 4 *, *, 1 j 4 j 4 «iv

< 4j j >ij _j 4_b _--!> 4_j _ Jj I J 4 >V,iij->4-_ 4j __il_j |_Sj I jj-SI j 4_> Lj-wj-ol _o

( I " I V "l41 I _5-_J 4j"_ _5j I J-Jjj J (J-j-^-J j > 1 1 1 |_*jA 4_j 4'9j_j 4_o4_j __l 4 ->

4 _> 1 _-J--4j 4_o_^ jj j I J4jJJ 4jl_j O . (f V»( < J)_,l__jl_SI jJj-_JJ 4 > (_*4 j ..!> *) j ^ LJ j J\S j 4__ I -S 4_jj d_S __jj_j 1 «>-)__) __ j j 4_SI j j _>j j 4_,

--_*-S _> I «. I-J 4-S <(j*i 4-J 4 j 4> 4jy

I _> j> l-Ş_ 4__ j 4_v> __j l_S4j___Slij _ş4j 4J 1V1 .J> __J l_S 4J j 4 j 4_oj_> _*_l O_ow v

_, , .) >">_S 4J I_jj_i___jj 0 l_oj_S __j _j 4A _ -~> 4__ 4 jj_i l_*5 I _ul_j 4> ' 4_i j_j__ _J 4_>v

^-S^j^-ol-jj 4j jl__il_j < "_ *' jj-o4_S ^J _____! 4_> -_> 4J (j__i_j I -o4_j __' **'

V

J 4 ') 11 I )J> 4-J ^jjjil _-j__i _b 4 j 4__j dJ j_>l J j»jj 4 ) . l-l _l .1,,) __S_)j

149

-~u_Jj! ..'"j *-* tS -"' -° i_--**j **? cîj' j 4-jI-j _; jjj I >i o'-^J *"" *LJ ' J _s*--- *L-*rJj-»

I _ _)4_.4jb j_5__j __S,T'. Jj-. -J. ( fTf- J ) 4_jI-S4_)_-j4_SI-S iSjJj-LJ _*"jl -iV. V

_, I _____) 4_S 4 "0 j j jjI_jjj ti _ t*_jt-_j (j 4__ _ 4_ *l__*J 4>J4j 4_jI_j j> _J _;_> _____!_>__,

v

_;- 'A -' **-j - J jl_S__._>4-> jj __->! 'i i il-j __.lj--J4_.4J (__!-_) I j I _)j> j_>

________ I j 4> I j 4J l_-j _-J 4_b (_ 4 j -_J<0 4_>4 _> _!_> __ I _S ___> __J-JJJj- j 4 T 1 ,',', 4j I -oJ j_>j_o

LSj J JJ >Îlj1» _54->4_)l j 0I_l_4-o4__ . (¥<f\ < ) _,I-JJ> _-- 4j ,_,-_? 4 .i 0 I j 4__

V , V V - Yl_*4 jl> (__) L j I ji _54jl_jj4_> __J->jj_ j 0 I _oj_S L _____"- |0_) 4_i _il_S4 _ j__. 4-)

J ' -A >ij 4_b I _>! j l-j -J (j 4u-> _- ~ 4lj _5 ->J j I -> j _; _-j j 4_i _5 _)-J J *>

______ 4_j I J J> 15-. J 4 >j 4 >i< 4 j I j__ij_i j. 4_i j_j L_jj_-I _0 ___j 4 j. 4 j 4j_ij 4j l_jV v

< 4 .ijjl _ |0 4_j 0l_i< j0_l4j 4_i CjI__j( *. <"ii,i ' - lSJJj j4_>4__ ) I _> ->jjl_> _J

* J _? J ,' -i

O" ' ...' 4 J 4j 4 j I j__S i_* 4 '> 1 1 1 __i ,0 4_j _ijj_) I ___i 4_i __jl_j4_jjjj L_ j_ol _o

(______-.IJ-AIJS) _5jl_j _5_>jjJt__i4-o 4_S< __J 4 >i (ji 4_o4_j J_l< _j>jji _o 4_l 4 0 (_" 4 _> 4__,

_-__S4 j-J-._jj _J ___I_S4_>__j4_SI-S i_*4j4>4_- lj_4jj 4_5>< (f *f*o < J ) 4jl__J__

l____i I - 4J __J_j._> _ jj-jl j'-j o' J *J J -^"J J *J 4j J Jj-S _Ji I >;. I -g* ,.' "' J _- LJ-» *_ ..' 'i 4_i (_*4j 4__j__i 4_J j (l_>I-jj_j I ) _j I _*-____. 0 L)J j__ ^jjj_j_j_JJ-J 4_J 4j 4j_____j_o4 _> 4_>< _94_i4jl_o j_jj- ' j . , . 4 j 4j*_ 4 j j 4_i **' j -

v; _ v v_.-_jj_i <_jJjj_. j -ijJJ jjj 4_jl_JJJ* J_) |04__. (f f", J ) 4jjj___>j«.i

_j

i_Ş4 1 4_j _5__j 4_*> j <__>J J I j> 4 '1 1 4 >i <0 j_> 4 <i j JJ-iii * ^ 4 jLl _-_ I __> 4-S

J . ,.' o' -oj JJi_i4j4_S _5j j j l__l___4_j ^-i L J 4_i j ^-J^j l_> j 4__j ^j ^_ ,S_ij Ljv

4 j 4 *, *, 1 j 4 j 4 «iv

< 4j j >ij _j 4_b _--!> 4_j _ Jj I J 4 >V,iij->4-_ 4j __il_j |_Sj I jj-SI j 4_> Lj-wj-ol _o

( I " I V "l41 I _5-_J 4j"_ _5j I J-Jjj J (J-j-^-J j > 1 1 1 |_*jA 4_j 4'9j_j 4_o4_j __l 4 ->

4 _> 1 _-J--4j 4_o_^ jj j I J4jJJ 4jl_j O . (f V»( < J)_,l__jl_SI jJj-_JJ 4 > (_*4 j ..!> *) j ^ LJ j J\S j 4__ I -S 4_jj d_S __jj_j 1 «>-)__) __ j j 4_SI j j _>j j 4_,

--_*-S _> I «. I-J 4-S <(j*i 4-J 4 j 4> 4jy

I _> j> l-Ş_ 4__ j 4_v> __j l_S4j___Slij _ş4j 4J 1V1 .J> __J l_S 4J j 4 j 4_oj_> _*_l O_ow v

_, , .) >">_S 4J I_jj_i___jj 0 l_oj_S __j _j 4A _ -~> 4__ 4 jj_i l_*5 I _ul_j 4> ' 4_i j_j__ _J 4_>v

^-S^j^-ol-jj 4j jl__il_j < "_ *' jj-o4_S ^J _____! 4_> -_> 4J (j__i_j I -o4_j __' **'

V

J 4 ') 11 I )J> 4-J ^jjjil _-j__i _b 4 j 4__j dJ j_>l J j»jj 4 ) . l-l _l .1,,) __S_)j

149

Page 152: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

__________ l_4jl j_i I j 4_j 4j4_i_l <0I -o4_S4j 4j 4_j _-jl_L_> j _;j___i_S_9j J J_j _J 4_S 4JL_> v __....

J _, ") 4 ) ,', l_j_jjl-j _5 4_L) 4_> < Çj_ljI -_-____ l_ ~ -J _-S____j_i l_j . 4j4_j4___> _,JJjv

jj-wl-J _9-> __SJ 4_> _J _, I ___jj_> 4_j . 4_jl_o4_S__, 4 I 1 1 0 __J4_.4j j __Jj_S (_ 4_j I ____i_j

j_j__i _*-_j4__> < I __i 4_j_lJ_->J 4__ l_j 4 j 4_j j ^_> 4 ,j Vi 1 fi 4_j J.-S-J. 4 j 4_j_j j_S 4 _> C l__,

(*-s»J **V O ..' ..' ' lSJ 4-0 4 -> 4_> I )*iSii*ij 0 4Jv V t _

I ________ j_o I _o ,_*4j_> j J jjj 4 j 4>_J __> 4> j 4-_> < j> > I ) (_j 4_o 4 -> I **"..' -J

f * ^ iS^J^ is-*-4-^-1 J---? J -^Jj "" '^JJ-^JJ-1 HÛV ts-11-- i^^^j.j. ,_--- '-J û-od_Û>j &_j ^_(> A_>j A-m. *-Sd j ^_j f-_S<___j J J-> J--J <- J «-J j ^_)--> 033 J O « * ' ..' ..' '*-*'

^ **

<4_____J A__j «-__j ^j I i". iitij) j j ^d j L_j _j j a A_j *** *___j 4_Û> <. ___j -_>j -_- . /wJj jJ j d_J I -_j l_j I j

4j j -_.. ,j 4_b ^^g---- --J A-S" » ^51 -^ j I j-jj l-j -jl-jlj .A-j-_ft _jjl__jj i£*3 *^-r>jr*j£* J

jLj^ I Li-oj^g-i-j j A-i J A_S A-J I -i_w<J-_o -V-J. ^j jp-J^j du^j -i ^jj***-* l_"'J"^ '' ..'..' * P*

vII | » II II - f I I cj 1 j i ., .n_j J -__j ûjj_j u *-. |^d-w a j< ^jJl-j _ j IJb I -} -_» I -_-»j j j 4-_j j **-*' -r***

O ^^tS^j4^ tS-J J J ' *-' A^* dJ>T* O "-* ^lS^ t->-^ lS"-"*' J J _ ' (J"J-H ,J" v

_- __L_,l-_ *J j4__ _J4J I jjj __£____;_-_ _J .( fUY J )< " O-jjb " 4-J

_5 _____-. j 4_> _;_J. . j«jl_ij _;4 j 1 j_S _Sj j__, ___> < jl _> j ftj, I 'i "i..ij-j «j (jtijj-i

(f'YT J)< ijjl'J -V ö1-^ **-*_-* *-*»'-» _-' J L.-JJ " *V *jJ-*» o'-^*V4 i 1 1 j |0 4-_> < 4 j 4___J lj4_ll-oj v_>JJJ -J **-*-» *~ _> *****^ ***-» O -"J-*^ icJ

_5j4J _5J Jjjj ^ş-j'j'iî-J J 4j4J-.j__* _Ji |0-.4_J. _J 4_ij_> Jli> <l_J^j__jj4 J4 S 'i j > 4j-___)j_i_) (_;^j___)l i^S.i I j 4_3> /j I-mlj <i a j a ::. a ..'..' jjj ..' Tt5A J j <-J

._} j ->*4 i-j->_J j_j (_4-_-J__j j l__-I_. j_i < I *" ' I j (_*4j * ' I j ^; I < t_i_j _> _JV V

.1 __i 4_._-J-.-_j_;" Jjjl _> " J___. _J _5__jj__, lS'Ij-jj-j " _5-_i'1_j j I--_j> 4_jIj j»_

___>__. 4_>j 4__ _J 4-__jj> <_j_)j_1_ _jjlj4_i 4j4_jl_> j l_j_J 4j_j 4 >i _5jJ> -JJ t*

__L J_> J->l-_-_j l_S-__i 4 j I j> _5j 4-S __> 4_) -> _) I _oj 4__ -jj J I _>< I -> jj -j I _oj j_Lc 4_oV

_^ Sin *»J-JJj i_" 4-S 4 j l_j j j _J< I __j4_o4_i J 4__> -J -_._*.. . (j I _-_____) _j LjJ j_

< I __> l^..) I JL>J jj-v> _jJ 1-5 4J (j4_*> ________ 4__" . 4jl j_S 4j_JlJ_l__> < I _ (yf<J)

_^ S,.l"i *...) II 1 4_o4_j .(j 4_S4 _> . _>j j I _> _)I__L_" . . _>JjJ - _.4_*>_J_)I jl_4-> jj l_> j' (H -» jj 4 i_Ş;4_il_) ( _>j j I _> ) j 4_S 4_j 4__LJ J> < 4_> __jl_j__jjjj l_j_jj_ol_o (_*4_>4_)l j

_j I ___S 4_j__i 4lS I _S< 4_) I j _5_J ___ I _j 4_j j j j l_j__>j_ol -0 *| _) 4_j 4 >i j_j _*!-_ lj_ JJJOJ*?_ y «* " rf >-

Lb 'JJ? '' ' kSj *** **-* J ' <i-J l-S__S-Jj J> J 4-S 4J O _» _jJ 4 *V .,IJ J (_-_-_>__ 4_)

4j 4_i l_j j__5-l_ 4( ( j I _.) ) 4J 4__l_) j> < 4j 4j jj__jj9 _j 1 __i __>-> _ijj I _ < 4 j 4_i _" j-9 -J

ûl 15Q

__________ l_4jl j_i I j 4_j 4j4_i_l <0I -o4_S4j 4j 4_j _-jl_L_> j _;j___i_S_9j J J_j _J 4_S 4JL_> v __....

J _, ") 4 ) ,', l_j_jjl-j _5 4_L) 4_> < Çj_ljI -_-____ l_ ~ -J _-S____j_i l_j . 4j4_j4___> _,JJjv

jj-wl-J _9-> __SJ 4_> _J _, I ___jj_> 4_j . 4_jl_o4_S__, 4 I 1 1 0 __J4_.4j j __Jj_S (_ 4_j I ____i_j

j_j__i _*-_j4__> < I __i 4_j_lJ_->J 4__ l_j 4 j 4_j j ^_> 4 ,j Vi 1 fi 4_j J.-S-J. 4 j 4_j_j j_S 4 _> C l__,

(*-s»J **V O ..' ..' ' lSJ 4-0 4 -> 4_> I )*iSii*ij 0 4Jv V t _

I ________ j_o I _o ,_*4j_> j J jjj 4 j 4>_J __> 4> j 4-_> < j> > I ) (_j 4_o 4 -> I **"..' -J

f * ^ iS^J^ is-*-4-^-1 J---? J -^Jj "" '^JJ-^JJ-1 HÛV ts-11-- i^^^j.j. ,_--- '-J û-od_Û>j &_j ^_(> A_>j A-m. *-Sd j ^_j f-_S<___j J J-> J--J <- J «-J j ^_)--> 033 J O « * ' ..' ..' '*-*'

^ **

<4_____J A__j «-__j ^j I i". iitij) j j ^d j L_j _j j a A_j *** *___j 4_Û> <. ___j -_>j -_- . /wJj jJ j d_J I -_j l_j I j

4j j -_.. ,j 4_b ^^g---- --J A-S" » ^51 -^ j I j-jj l-j -jl-jlj .A-j-_ft _jjl__jj i£*3 *^-r>jr*j£* J

jLj^ I Li-oj^g-i-j j A-i J A_S A-J I -i_w<J-_o -V-J. ^j jp-J^j du^j -i ^jj***-* l_"'J"^ '' ..'..' * P*

vII | » II II - f I I cj 1 j i ., .n_j J -__j ûjj_j u *-. |^d-w a j< ^jJl-j _ j IJb I -} -_» I -_-»j j j 4-_j j **-*' -r***

O ^^tS^j4^ tS-J J J ' *-' A^* dJ>T* O "-* ^lS^ t->-^ lS"-"*' J J _ ' (J"J-H ,J" v

_- __L_,l-_ *J j4__ _J4J I jjj __£____;_-_ _J .( fUY J )< " O-jjb " 4-J

_5 _____-. j 4_> _;_J. . j«jl_ij _;4 j 1 j_S _Sj j__, ___> < jl _> j ftj, I 'i "i..ij-j «j (jtijj-i

(f'YT J)< ijjl'J -V ö1-^ **-*_-* *-*»'-» _-' J L.-JJ " *V *jJ-*» o'-^*V4 i 1 1 j |0 4-_> < 4 j 4___J lj4_ll-oj v_>JJJ -J **-*-» *~ _> *****^ ***-» O -"J-*^ icJ

_5j4J _5J Jjjj ^ş-j'j'iî-J J 4j4J-.j__* _Ji |0-.4_J. _J 4_ij_> Jli> <l_J^j__jj4 J4 S 'i j > 4j-___)j_i_) (_;^j___)l i^S.i I j 4_3> /j I-mlj <i a j a ::. a ..'..' jjj ..' Tt5A J j <-J

._} j ->*4 i-j->_J j_j (_4-_-J__j j l__-I_. j_i < I *" ' I j (_*4j * ' I j ^; I < t_i_j _> _JV V

.1 __i 4_._-J-.-_j_;" Jjjl _> " J___. _J _5__jj__, lS'Ij-jj-j " _5-_i'1_j j I--_j> 4_jIj j»_

___>__. 4_>j 4__ _J 4-__jj> <_j_)j_1_ _jjlj4_i 4j4_jl_> j l_j_J 4j_j 4 >i _5jJ> -JJ t*

__L J_> J->l-_-_j l_S-__i 4 j I j> _5j 4-S __> 4_) -> _) I _oj 4__ -jj J I _>< I -> jj -j I _oj j_Lc 4_oV

_^ Sin *»J-JJj i_" 4-S 4 j l_j j j _J< I __j4_o4_i J 4__> -J -_._*.. . (j I _-_____) _j LjJ j_

< I __> l^..) I JL>J jj-v> _jJ 1-5 4J (j4_*> ________ 4__" . 4jl j_S 4j_JlJ_l__> < I _ (yf<J)

_^ S,.l"i *...) II 1 4_o4_j .(j 4_S4 _> . _>j j I _> _)I__L_" . . _>JjJ - _.4_*>_J_)I jl_4-> jj l_> j' (H -» jj 4 i_Ş;4_il_) ( _>j j I _> ) j 4_S 4_j 4__LJ J> < 4_> __jl_j__jjjj l_j_jj_ol_o (_*4_>4_)l j

_j I ___S 4_j__i 4lS I _S< 4_) I j _5_J ___ I _j 4_j j j j l_j__>j_ol -0 *| _) 4_j 4 >i j_j _*!-_ lj_ JJJOJ*?_ y «* " rf >-

Lb 'JJ? '' ' kSj *** **-* J ' <i-J l-S__S-Jj J> J 4-S 4J O _» _jJ 4 *V .,IJ J (_-_-_>__ 4_)

4j 4_i l_j j__5-l_ 4( ( j I _.) ) 4J 4__l_) j> < 4j 4j jj__jj9 _j 1 __i __>-> _ijj I _ < 4 j 4_i _" j-9 -J

ûl 15Q

Page 153: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

I _-_jl-oj-> (_"_] _-_-J <-_ 4A j 4_j I j l__> j. 4_!> __il_j__jj j 4_i 4j _,_.

__jjj_j jjj-j-o jjl-jj (_l_jl j 4_S < (_4_>j__> 4_> 4jLjjj j 4_j _j_jjb __>

J 0.3 _JJJ-i*-° -S4 J '-""J a *-' « (_-J '-='*-rlJJJ J-rJ-t> -»?* l__-_JJ_ol--) _jl-o1j\___.

J 4- J _-J l_S_-j(_j 4-SI-S j-j ________) j __j 4 , j j iinj j-j _)4__)4_o __JJ_)y

(_;___, l_i_j l-J-J I j J i"imi*"i i"i J 4__ l_fe 4 j j 4__< £££ 4 j j -ij-S O '--**_ **-* **--' *->J *»

(_l jjj __-__) j< . . . __i 4-SI-S __j I _ol jj 4__ (__J_.4__ _4__4>_o -__*l__> _;4_> 4_i_L_-Sv v

j 4 j j iiuj j_j j. 4-j _J j **>.-».,.> 4_j _-S 4 mi 1 1 j- 4_i 4 'i 1 j I-j |0 4_i j 4__i __j l__ 4_S

_.j-____j j_> . 4jj>ij_*> ______ j_Sjj _* 4_S 4 j l_j j j j_> joj >jl j4_l <__-_4__/ * v

(j4jl-oj -_j<_-j-_j __o _;4_)Ij4_j __J 4____i 4lS4j Lj j j .1 liu 4_j _; j_)J I j 4_i

4 j I 1 I - a 4 j 1 ") 111 4__> jj_ij> _*_ _j I _ 4 ') igt j_> j

4 1 S < 4_j 4_-> 4 ~> liiij J-J JJ-S 4_l j 4j 4j J ^j 4j 4 o4 >ij t-J ,___ 1-_*I_J

o' S4___j4_.I._. o' >-- *J _ l-"-11^ - '''-*-' " is+^1^ _5-'J>?'j**> is' jj**1v

(j_o4 j 1_) <i 4 j 4 ) l j-_j_l_j < 1 Jj 4_j 1 >i j O J ^ ' O J ..' '' 4J - J O **-*J^^

(_-___ I j _ j j j3 _J|0 1 j j _ ___) 4-9j 4 -> I >i4 j_i j I j 4_i j 4 j 4_l_l __j 4> j. _J

(jVi ..) ') 1 j ..) 1 _J 4_i ^J __ 4 j 4_j ___-_> j_ j 4_- 4 j .1 1 j __J l_l (_--)! J J >i

< 4 jj >ij--> l_j l_> (_*" J> l_ş_j 4_j j 4__) " _jl-S4_>4J 4J (_*-_--_-> __i4_S4jj_j _9 4_*>

l_>

J>

' j^J-J-J j__J 4___

(j','i..i'i_o _^ S .1 '1 >_j-_ l_ J J 4_> J> 4 j jj _*4J 4l_> 4_o

11) 4J I ->._o4-S ___l_j ~> )m)J j-j _JJ l-S 4j j-j l-J j < 4 J 4-9 4_t> (___- 4__

L_jt_-,4 _)_1j ____4 -> _4j4_j___ I jj_? __j4j4_. j ( */\AY , A " f ) (_J _! j 4_o

j _-_________". 'J»j'jJ>i -J-J__-4 JS 4J cSj'jj-^'j a-!J I __0 4_?__j _J_j4_9 4JV .

' **' fj *-rfJ"s» J I J >i 4_< JJ> <* ..'''"'> J-JJ J _S4jl 'JJ (*.-jJ-4j'I_S j4_jj jjlj4_> |_j_jlj_4>i n ..1 'l .1 .1 <___J4-S-_j! j-j_.j4j L-ljJ- 4j . _;.ijj_S 4-o4***.i.i

v

I ->j4__ ^Jl_>4> 4_) _5 4j I j I ___> j_) j 4J0 ;,>(*_ *>*, > 4_S4jI_jjj ^j -4_i_l _5_)4_» j-j"'"_'- "J 4 _j j __J 4_J l_J J JjJ-9 ___ *» JJ-J I-_l_l->*4__ . 4_>4-_ _)I_j_o_J4j _________ <_,jj_il_b

_5___*4_>l-j'l J_j J__)l j4jl_i jl_->4j4_j _j___,j_l_) -_j4_b ^ç--.--- _54jI_jj4 0 _,l jl j_9

_54 jjj j '4_)4--> 4j 4_< __") ..1...3-I--1 . 4_j __j I __J-0 _4 jj 4J 4_? < 4_j 4A _-J 4___) L_

^l _______ -J_.l__t 4jl j4_j_jj-i. _-j4_> <_w5jj-j Ll_-<4 _>4j " fi l_»LJ 4-.j 4_j " __jl_S4i4_>

, <r V..'.l-w4-? __L. 4_jI_j j ^-IlL-J... __J iSjJJ-i _J_^<0 -_--_____-- ,_,l___i> j4_.4__v v. _.

______ 4_j <_S 4 j j 4j4_jJj___j _,I_j4_S4____jI_- 4j < _wj -> 4 j 4__ _-_L_J j 4 «i 4_^ < O * *-V

15- ÛA

I _-_jl-oj-> (_"_] _-_-J <-_ 4A j 4_j I j l__> j. 4_!> __il_j__jj j 4_i 4j _,_.

__jjj_j jjj-j-o jjl-jj (_l_jl j 4_S < (_4_>j__> 4_> 4jLjjj j 4_j _j_jjb __>

J 0.3 _JJJ-i*-° -S4 J '-""J a *-' « (_-J '-='*-rlJJJ J-rJ-t> -»?* l__-_JJ_ol--) _jl-o1j\___.

J 4- J _-J l_S_-j(_j 4-SI-S j-j ________) j __j 4 , j j iinj j-j _)4__)4_o __JJ_)y

(_;___, l_i_j l-J-J I j J i"imi*"i i"i J 4__ l_fe 4 j j 4__< £££ 4 j j -ij-S O '--**_ **-* **--' *->J *»

(_l jjj __-__) j< . . . __i 4-SI-S __j I _ol jj 4__ (__J_.4__ _4__4>_o -__*l__> _;4_> 4_i_L_-Sv v

j 4 j j iiuj j_j j. 4-j _J j **>.-».,.> 4_j _-S 4 mi 1 1 j- 4_i 4 'i 1 j I-j |0 4_i j 4__i __j l__ 4_S

_.j-____j j_> . 4jj>ij_*> ______ j_Sjj _* 4_S 4 j l_j j j j_> joj >jl j4_l <__-_4__/ * v

(j4jl-oj -_j<_-j-_j __o _;4_)Ij4_j __J 4____i 4lS4j Lj j j .1 liu 4_j _; j_)J I j 4_i

4 j I 1 I - a 4 j 1 ") 111 4__> jj_ij> _*_ _j I _ 4 ') igt j_> j

4 1 S < 4_j 4_-> 4 ~> liiij J-J JJ-S 4_l j 4j 4j J ^j 4j 4 o4 >ij t-J ,___ 1-_*I_J

o' S4___j4_.I._. o' >-- *J _ l-"-11^ - '''-*-' " is+^1^ _5-'J>?'j**> is' jj**1v

(j_o4 j 1_) <i 4 j 4 ) l j-_j_l_j < 1 Jj 4_j 1 >i j O J ^ ' O J ..' '' 4J - J O **-*J^^

(_-___ I j _ j j j3 _J|0 1 j j _ ___) 4-9j 4 -> I >i4 j_i j I j 4_i j 4 j 4_l_l __j 4> j. _J

(jVi ..) ') 1 j ..) 1 _J 4_i ^J __ 4 j 4_j ___-_> j_ j 4_- 4 j .1 1 j __J l_l (_--)! J J >i

< 4 jj >ij--> l_j l_> (_*" J> l_ş_j 4_j j 4__) " _jl-S4_>4J 4J (_*-_--_-> __i4_S4jj_j _9 4_*>

l_>

J>

' j^J-J-J j__J 4___

(j','i..i'i_o _^ S .1 '1 >_j-_ l_ J J 4_> J> 4 j jj _*4J 4l_> 4_o

11) 4J I ->._o4-S ___l_j ~> )m)J j-j _JJ l-S 4j j-j l-J j < 4 J 4-9 4_t> (___- 4__

L_jt_-,4 _)_1j ____4 -> _4j4_j___ I jj_? __j4j4_. j ( */\AY , A " f ) (_J _! j 4_o

j _-_________". 'J»j'jJ>i -J-J__-4 JS 4J cSj'jj-^'j a-!J I __0 4_?__j _J_j4_9 4JV .

' **' fj *-rfJ"s» J I J >i 4_< JJ> <* ..'''"'> J-JJ J _S4jl 'JJ (*.-jJ-4j'I_S j4_jj jjlj4_> |_j_jlj_4>i n ..1 'l .1 .1 <___J4-S-_j! j-j_.j4j L-ljJ- 4j . _;.ijj_S 4-o4***.i.i

v

I ->j4__ ^Jl_>4> 4_) _5 4j I j I ___> j_) j 4J0 ;,>(*_ *>*, > 4_S4jI_jjj ^j -4_i_l _5_)4_» j-j"'"_'- "J 4 _j j __J 4_J l_J J JjJ-9 ___ *» JJ-J I-_l_l->*4__ . 4_>4-_ _)I_j_o_J4j _________ <_,jj_il_b

_5___*4_>l-j'l J_j J__)l j4jl_i jl_->4j4_j _j___,j_l_) -_j4_b ^ç--.--- _54jI_jj4 0 _,l jl j_9

_54 jjj j '4_)4--> 4j 4_< __") ..1...3-I--1 . 4_j __j I __J-0 _4 jj 4J 4_? < 4_j 4A _-J 4___) L_

^l _______ -J_.l__t 4jl j4_j_jj-i. _-j4_> <_w5jj-j Ll_-<4 _>4j " fi l_»LJ 4-.j 4_j " __jl_S4i4_>

, <r V..'.l-w4-? __L. 4_jI_j j ^-IlL-J... __J iSjJJ-i _J_^<0 -_--_____-- ,_,l___i> j4_.4__v v. _.

______ 4_j <_S 4 j j 4j4_jJj___j _,I_j4_S4____jI_- 4j < _wj -> 4 j 4__ _-_L_J j 4 «i 4_^ < O * *-V

15- ÛA

Page 154: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

j-L-i jojJ-J

_ >_j ___>___,

__jI_jjI_j4_j _--JJJ _-«, l-J <-J_J 4fl> jjj J JJ»'.i' fjJ-J 40__-.J__* , ', e_5 I___ij-_j _J (j 4__ ___. 4_j __>__.j4_-> _Jj l_j JJ ____-_) J-ijj I . < 9

V. 4_>4_*. |_4jj4-S __V)-»>.4_) l_j j 5-j-J |»jl 4_> < 4jj_L_jj_j ^AA? 15J -

y

j> 4 J ,ç_L-> J 4> a 4_S _j-> 4_i 4 j I _o 4_j l_j I j j. 4_j I ____. 4 J 4_J J 4-_f _J

,0 jl 4 .) < 4 j_i_j I j 4_> l_b 4 j m'i _i 'i I j JJ (_J_-_jJ l-J <i J 4 j j_> 4, _J 4_jj 4-ov

_54___l- 4_-_l j _>_»-« ___) 4_j j oJjjJ J-JJJ _---L-î'j Jjrr-H «J Jjj4 J J> _) l-S-J 4__, 4_o J_J 4j 4j j 4 _" _S4_i l_i I j

rfi_>jy4j _L-il j 4 V> 4 j _)iij_jjl-j i_j4__j4_o 4_J _j 4__ _____ 4-j __j_l_i I-Jv

__j jl j-S _5j I > >i _.**"..'I ..'..) I-J4-J j 4__i ___> 4 J L-j4_.j4_o 4___JJ>»<_<- LS-

Jl_)l J Lj I j -J _5__j4__ 4_S < -_J-_-» 4 j 4_j (_*4_>lj 4_o4__> . _-J-J-> 4 -> 4 j 4J» »

4_J j A _ ___-_! j I_j_j j _, I-J <_j__L_j _J__: 4-j _j4j_ __J__4_j < >-* l<JL>

1 \ ..iiii4-Sjj-o4u-> _-ji.,i..i _*>J> (,**>. '*> JhJJJ <-J 'O '' j0--' (_->-! ..) ~~) _-J4Xv

<Oj' ij>-J4_i 4J _sjl j l_i> _-_>-_jj ->4-j j 4 j 4_j j ->j_S o 4 j _5-_j l_> I j -_.

l_*l j j -> 4 j I j j -> " 1 - j 4_S 4 ->j 4 -> I ___) 4_S 4 j Lj j j 4J I ___j l__j I __j _J _>t j

_____jj j_j_j_o . i_9 jl_j-t j J I j_j l_j ___>l_i JjJ-J J (Jj'-J <_J_I 4__j J j < 10 4-J

I -___^4_j4___-Lj_oI-J 4J < 4jl jj _> (j 4_t> ___-b4_j (_"4jl_>j 4ii I *_ ' l__T_._j l-_T 4J

(_-*_*-» *-"» i_r**4--*' >_> rt ''-'.' -I ls***'JJJ **** 4j j jj_S _; <_ I > '. 4_ij 4__i

-'<*'. «r " ** 1 yJ OJJ » J*-» _r--Jj --* >-9 4jj,ij_- j_j _5j-)jl j4_j j 4jj_L_.jj_J j_»V

. _jjj<ij___-. __jl jl j-ij-J J 4jl _-lj4j4_, l5____.j_'j^ ^IJÎIj Jj-ljJO-J-»' Jj-J _gJ **>.. !!--"> 4_i _*___ l_j l__> 4_j j j T _, iti j 4__, 4__T< 4_>l ti _; - *° *-

v

< _, 14 ti _5J> <_i4j 4 j 1 ') I JJ 1 4_j <_j 4_- I ->4_S 4 (0 !-><__ 4_j 4_w 4J

4 J 4 ) 4_S__j I J-J-JJ 4 J 4j_JJ 4_i4 -> 1 S.) ') ..I I 4_S _)ij4_o4_j . _-_J J J _J l-S-J I LJ

ÛY 152

j-L-i jojJ-J

_ >_j ___>___,

__jI_jjI_j4_j _--JJJ _-«, l-J <-J_J 4fl> jjj J JJ»'.i' fjJ-J 40__-.J__* , ', e_5 I___ij-_j _J (j 4__ ___. 4_j __>__.j4_-> _Jj l_j JJ ____-_) J-ijj I . < 9

V. 4_>4_*. |_4jj4-S __V)-»>.4_) l_j j 5-j-J |»jl 4_> < 4jj_L_jj_j ^AA? 15J -

y

j> 4 J ,ç_L-> J 4> a 4_S _j-> 4_i 4 j I _o 4_j l_j I j j. 4_j I ____. 4 J 4_J J 4-_f _J

,0 jl 4 .) < 4 j_i_j I j 4_> l_b 4 j m'i _i 'i I j JJ (_J_-_jJ l-J <i J 4 j j_> 4, _J 4_jj 4-ov

_54___l- 4_-_l j _>_»-« ___) 4_j j oJjjJ J-JJJ _---L-î'j Jjrr-H «J Jjj4 J J> _) l-S-J 4__, 4_o J_J 4j 4j j 4 _" _S4_i l_i I j

rfi_>jy4j _L-il j 4 V> 4 j _)iij_jjl-j i_j4__j4_o 4_J _j 4__ _____ 4-j __j_l_i I-Jv

__j jl j-S _5j I > >i _.**"..'I ..'..) I-J4-J j 4__i ___> 4 J L-j4_.j4_o 4___JJ>»<_<- LS-

Jl_)l J Lj I j -J _5__j4__ 4_S < -_J-_-» 4 j 4_j (_*4_>lj 4_o4__> . _-J-J-> 4 -> 4 j 4J» »

4_J j A _ ___-_! j I_j_j j _, I-J <_j__L_j _J__: 4-j _j4j_ __J__4_j < >-* l<JL>

1 \ ..iiii4-Sjj-o4u-> _-ji.,i..i _*>J> (,**>. '*> JhJJJ <-J 'O '' j0--' (_->-! ..) ~~) _-J4Xv

<Oj' ij>-J4_i 4J _sjl j l_i> _-_>-_jj ->4-j j 4 j 4_j j ->j_S o 4 j _5-_j l_> I j -_.

l_*l j j -> 4 j I j j -> " 1 - j 4_S 4 ->j 4 -> I ___) 4_S 4 j Lj j j 4J I ___j l__j I __j _J _>t j

_____jj j_j_j_o . i_9 jl_j-t j J I j_j l_j ___>l_i JjJ-J J (Jj'-J <_J_I 4__j J j < 10 4-J

I -___^4_j4___-Lj_oI-J 4J < 4jl jj _> (j 4_t> ___-b4_j (_"4jl_>j 4ii I *_ ' l__T_._j l-_T 4J

(_-*_*-» *-"» i_r**4--*' >_> rt ''-'.' -I ls***'JJJ **** 4j j jj_S _; <_ I > '. 4_ij 4__i

-'<*'. «r " ** 1 yJ OJJ » J*-» _r--Jj --* >-9 4jj,ij_- j_j _5j-)jl j4_j j 4jj_L_.jj_J j_»V

. _jjj<ij___-. __jl jl j-ij-J J 4jl _-lj4j4_, l5____.j_'j^ ^IJÎIj Jj-ljJO-J-»' Jj-J _gJ **>.. !!--"> 4_i _*___ l_j l__> 4_j j j T _, iti j 4__, 4__T< 4_>l ti _; - *° *-

v

< _, 14 ti _5J> <_i4j 4 j 1 ') I JJ 1 4_j <_j 4_- I ->4_S 4 (0 !-><__ 4_j 4_w 4J

4 J 4 ) 4_S__j I J-J-JJ 4 J 4j_JJ 4_i4 -> 1 S.) ') ..I I 4_S _)ij4_o4_j . _-_J J J _J l-S-J I LJ

ÛY 152

Page 155: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

l£j rt JJ --- j_j J 0 j iii j 1-3 (^gj j-JLS-Jj-__9 <X_. iV'i _wj j j A__ti _= d-J OA-j Lj -__. ^ Y

^rt *>'ij_> j Oij-S -_Jj-Scf-__j--wj 'jb û j j &Jb t (_gj 't ift dt_.jl._S -Uj jç-Jj j-i j j-w

j ^ &_-. -_5j '.._** j (tf-^j A-Sd-_j jj t d j I j-şSj û j j j-JLS-Jj__9 6.J < wj_S_Mk_j

ûj-juujj-J lŞj3 -IS-Jj-S) _p4_»-_vj (jl-__j_*_t 6-Sj>_j_> A-u < ^jÖjAO

_l J_-----_l _ J (__JJ J4-9 4J 4jj_j _-_>*4j4_? = (j'-^J a-SjJ _ş-->a j - ^ -*lTV

OJJ"-4 jTf-"5**-*

4 .,l j .1 mi <-__> I -> _-J_>4 J 4_S 4 J l_j I _j L___j_o4> 4_C -J __ (jpl j-cl (5j-J__ ^fv v "

______>j> J j 4 S ..) 1 4 j 4_i_o4 >i 4_> j !_-__ _*,j J j ^_i 4 >i < l_j 1 >i4 >i i£4-S-J I -_j_-)

_5j li **"j 4 j __J |_*JJJ j 4___j < ___i r'j>" _ 4_j j j»- '-_ 4_S_JI ___>-o 4_S

* v v v ,(_}JJ ""* " iH __J ' > 1-0 J 4 ( __ I jX I ) _j__- 4 J 4_J __) 1.4 >i < _5j__j l_j jV y

lSj-°4 *' J lS*-* * **'

' JJ 9 = L_?j -_» - *| û

l_*l __> j l_j J j 4_i _ojJj* < 4_> I j 4 j J. 1 _____ (_j J-S _ 1 1.4 _ = (__> __J> 4 _>l j l__. _1| £V

4_-_)Jj4_. _5j l-j _J _J 4_i_. l_)

j 4 _}-_!_! -> 4 J 4_j 1_w j. 4 -)4_J 4lS L_J 4 j_9 lJ _.-. ^Sjjj 4 _>j j__ t_SJ ___LJ _^Y *'

v

4_____j-_jj j_ _j l.i. 1 < _SjJ-_> <-_J J <i J J~-"'-J J-J-J 4 i"i »>-> J l-J = j J-J <-__ J <i *|A

_£4<i J 0"_)J J"-* ** *"' J *- ' -*' iC***J**^ Jj**^ ,e *"" ..' ' 4J <__>J J _ 4_j4j>jI_j < 4_j1jjjj_jv

lj- * 4-S j 4_) 4_)1 j_S <_5jj4<i jjj O ***"* ***^ ^J-ry*** ' 4j4 jj 4_C J-JJ _» 4^

. (_;j -o4 - j (_; j 4.S.4 _> _j j_> 4_i 4__> j j -> j 4_> <_S 4 j .1 ->4 j I -0 J 4j

J >. I -S _j l-J-I^J < ,fi..i*>4 _ (jl _ol _____ _SjJ-? j4_j4_j* lSJJ- = L_j4_jjJ_l _5j '-____j

v I " I v v " <*" I4 _> j__j -J 4 ), > Lj 4_j j __j_>4_j _5 1 1 1 1V1 j_j < _5j_jj j-9^ _> 4 j 4 S -jl i

. _)____-- 4 -. j l_S_-j I -> l_5j 4_o4 j 4_j __j l-S _J _j I 01 1 __j J J_j l_j 4 J 4_j

_ J j 4_> = 4 J ..) I l_j _*{ Ov

J 4j4__-____)4 _> J_ I ____jJI-o .4 J _, L) j 4_S 4_j 4___jJ> 4_o J 4_J __ 4 j j 4 j \\_^ , ,, "1 l-i- j l-S 4j4__-j_)J> _j l_j j_-> |_j_-_L_- j 4 j 4-i I j-J-> 4_j __jj_>l_j

N

. 4j 4") ..)') ..) j 4 _> j-j (j l_>_! 4_j j 4_S

v v , *J. I -0_l_ _5 jjj__j iSjJ-î < 4_j l_jl j j> ^J^IjJ _*4 jj 4__r LSjl-i = _.4w4__.4_o _ YY

v

-*-J lSJ J ' j * j. 4___jj_JLS 4__j4_j = 4__l-l-. Yf

153 ûf

.-:T --.

l£j rt JJ --- j_j J 0 j iii j 1-3 (^gj j-JLS-Jj-__9 <X_. iV'i _wj j j A__ti _= d-J OA-j Lj -__. ^ Y

^rt *>'ij_> j Oij-S -_Jj-Scf-__j--wj 'jb û j j &Jb t (_gj 't ift dt_.jl._S -Uj jç-Jj j-i j j-w

j ^ &_-. -_5j '.._** j (tf-^j A-Sd-_j jj t d j I j-şSj û j j j-JLS-Jj__9 6.J < wj_S_Mk_j

ûj-juujj-J lŞj3 -IS-Jj-S) _p4_»-_vj (jl-__j_*_t 6-Sj>_j_> A-u < ^jÖjAO

_l J_-----_l _ J (__JJ J4-9 4J 4jj_j _-_>*4j4_? = (j'-^J a-SjJ _ş-->a j - ^ -*lTV

OJJ"-4 jTf-"5**-*

4 .,l j .1 mi <-__> I -> _-J_>4 J 4_S 4 J l_j I _j L___j_o4> 4_C -J __ (jpl j-cl (5j-J__ ^fv v "

______>j> J j 4 S ..) 1 4 j 4_i_o4 >i 4_> j !_-__ _*,j J j ^_i 4 >i < l_j 1 >i4 >i i£4-S-J I -_j_-)

_5j li **"j 4 j __J |_*JJJ j 4___j < ___i r'j>" _ 4_j j j»- '-_ 4_S_JI ___>-o 4_S

* v v v ,(_}JJ ""* " iH __J ' > 1-0 J 4 ( __ I jX I ) _j__- 4 J 4_J __) 1.4 >i < _5j__j l_j jV y

lSj-°4 *' J lS*-* * **'

' JJ 9 = L_?j -_» - *| û

l_*l __> j l_j J j 4_i _ojJj* < 4_> I j 4 j J. 1 _____ (_j J-S _ 1 1.4 _ = (__> __J> 4 _>l j l__. _1| £V

4_-_)Jj4_. _5j l-j _J _J 4_i_. l_)

j 4 _}-_!_! -> 4 J 4_j 1_w j. 4 -)4_J 4lS L_J 4 j_9 lJ _.-. ^Sjjj 4 _>j j__ t_SJ ___LJ _^Y *'

v

4_____j-_jj j_ _j l.i. 1 < _SjJ-_> <-_J J <i J J~-"'-J J-J-J 4 i"i »>-> J l-J = j J-J <-__ J <i *|A

_£4<i J 0"_)J J"-* ** *"' J *- ' -*' iC***J**^ Jj**^ ,e *"" ..' ' 4J <__>J J _ 4_j4j>jI_j < 4_j1jjjj_jv

lj- * 4-S j 4_) 4_)1 j_S <_5jj4<i jjj O ***"* ***^ ^J-ry*** ' 4j4 jj 4_C J-JJ _» 4^

. (_;j -o4 - j (_; j 4.S.4 _> _j j_> 4_i 4__> j j -> j 4_> <_S 4 j .1 ->4 j I -0 J 4j

J >. I -S _j l-J-I^J < ,fi..i*>4 _ (jl _ol _____ _SjJ-? j4_j4_j* lSJJ- = L_j4_jjJ_l _5j '-____j

v I " I v v " <*" I4 _> j__j -J 4 ), > Lj 4_j j __j_>4_j _5 1 1 1 1V1 j_j < _5j_jj j-9^ _> 4 j 4 S -jl i

. _)____-- 4 -. j l_S_-j I -> l_5j 4_o4 j 4_j __j l-S _J _j I 01 1 __j J J_j l_j 4 J 4_j

_ J j 4_> = 4 J ..) I l_j _*{ Ov

J 4j4__-____)4 _> J_ I ____jJI-o .4 J _, L) j 4_S 4_j 4___jJ> 4_o J 4_J __ 4 j j 4 j \\_^ , ,, "1 l-i- j l-S 4j4__-j_)J> _j l_j j_-> |_j_-_L_- j 4 j 4-i I j-J-> 4_j __jj_>l_j

N

. 4j 4") ..)') ..) j 4 _> j-j (j l_>_! 4_j j 4_S

v v , *J. I -0_l_ _5 jjj__j iSjJ-î < 4_j l_jl j j> ^J^IjJ _*4 jj 4__r LSjl-i = _.4w4__.4_o _ YY

v

-*-J lSJ J ' j * j. 4___jj_JLS 4__j4_j = 4__l-l-. Yf

153 ûf

.-:T --.

Page 156: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_)J I j 4_>

,4 S.4 - __J_____J I ->,jJ-0 J 0-wl_J J -__T_J 4 _>j 4 j ^SlL^a <il _o = _J j-j _1

_*, 4_S.4 ->i_)inj j w> _- I __L-J 4 j J-Jj__)4jV v

i --r 4_> <ij-*i .-SjJjS 4___j 4> _S4j 4^ 4 > 4jj j 4_) = 4->_-.4 _Jj_T _Y

4 j 4j .1 m'i j 4 j *i .4 _> 4 j 4_j I __ 4 j l-j-o

** 4 j 4__iJJ_j _* 4 ->j I j_j..l 4_ _5j l_ J <i = l-C l_ jj j4_C J _)_i_l_> <__ l_> _f

. _jl_-*4_i " j__i l_> 4j_>j4_C j < j__jI-> __JL_T _5j L-J 4_i 4jJI-Sj j -> » *L - _. _j.j__j j I j> -_j4jl __i 4_J 4_j j4j->4j -J = 4jlj4_S f

j j _. j __l_> 4_j 4 >i _) !_jjj__jj ^j-ul-i -J j j j -> _5j 4_9 4j j_> j__j ii4_9 4J < I j-S 4 <i

V

__ij J_j 4 _> l_> l_-_-__j 4 _> .1 _> .1 *.,."' ^ > 4_S

, __, Lj ,i.l.i» _5_ l-o I >i __-'-' 4 <ij 4_J _54jl j I j _J = I _«____ __>V

j_i_>l-__j j l-> j -lj û-J . -j--5--J> = o^'Jj **-* 9

j O-J && IJ_i <_j i»!___f L__jLa-i--J 'i ..---oA ,V- -o A-J A..S ^j -L_j I j t i ''* j -___-__ d_>j 4__j __Y

*^*' 6-J <1 Vi A_3> !__. j I j 6_ft j <-_> j -_£> j Û j «_j_ij _-_i_-jj_> d -_> ^j û _-j Lj sS j I J ***

.** _l *_>6 *_. j d_ui A-J d__oA_9 ' j - .** û __.d __,*} l-yj 41 j * * j l--j . |/j d -_VÛ *_t (j l__j j_>

J *J j J (_<a ^* *"~*r?3 ^ *"^ O -a-i' t5j J-S j __** t_5 <*' J j A-S = î~---J j ^ j Av

< A ** ..' ^ ' J 9*-*-1 J <*-** d J _L_I I * *'yf |_^ rt \ll I J j -V-J J d J I j___. i_____JU_jJ j t_. I-J& ___> (j j-S

û-S a j j__5 j -u*j A-j_-jj_> d k-i d j A__-_i l-_S -_-j j-S d-J j j j (^ A j '--y j J j j-jv V

A-J fl-J-i-J d-j d j-_o&i_. L_pAjj'--> l_5i '' j' ^ ' J*ûûj--u -J - I __^j___J,l _1j_w -\v

v I ..I 1 . I v (*

* L)T*~-* A "J C)T^ *-**J^ LlH ^ J j^^ ^ '"*-' J-J~JV

4 , , I < _ l4_- __-'4__ l_J < _Ji-_C j4_SJI j_j __j !_, = _-***-*- I -4-S ' o

_J 4 J 4 , i ,)*> _5J Lj < *__) J I l-J-o _5j j j 4_0_ i *>. ,l"l 4 j__l__ 4-o-j 4 j I __> L_)j_i_o4> 4_

j4_____?-_j < _ l4_ _--?4_ l__> <_.J__C i-fjj' l__)< " __Jl-_C I _>___>' " _J4_>_*jj_'v v

l_ _ 4 J j 4__< -J _-C _j I j 4_o4 j _j<) -. _5j l_j _J J J_> _J 1 _-J_0 .1 <_j I j4-o4 j 4J

(J l-J-C 4j_i -J <--)-_>4j

J _) J-J'4 <i (j 1S4 ,.)") l-_-J >i 4J J .1 Ml 4_S _J J_L_J 4j l_J 4_> J 4 ) => J 4_) I 1' )nllj 1 -0 _ \ \1

J 1 , , 1 1 1 1 .) _5J 4__ I _>4 j-jj (j 4_> 4 ->_____. j j _*> _J __ 4-S j j LJ 4_i j ____j I -0

. 4 j I 'i iffi _;j l____S 4_j 1_j I jj

_._. 154

_)J I j 4_>

,4 S.4 - __J_____J I ->,jJ-0 J 0-wl_J J -__T_J 4 _>j 4 j ^SlL^a <il _o = _J j-j _1

_*, 4_S.4 ->i_)inj j w> _- I __L-J 4 j J-Jj__)4jV v

i --r 4_> <ij-*i .-SjJjS 4___j 4> _S4j 4^ 4 > 4jj j 4_) = 4->_-.4 _Jj_T _Y

4 j 4j .1 m'i j 4 j *i .4 _> 4 j 4_j I __ 4 j l-j-o

** 4 j 4__iJJ_j _* 4 ->j I j_j..l 4_ _5j l_ J <i = l-C l_ jj j4_C J _)_i_l_> <__ l_> _f

. _jl_-*4_i " j__i l_> 4j_>j4_C j < j__jI-> __JL_T _5j L-J 4_i 4jJI-Sj j -> » *L - _. _j.j__j j I j> -_j4jl __i 4_J 4_j j4j->4j -J = 4jlj4_S f

j j _. j __l_> 4_j 4 >i _) !_jjj__jj ^j-ul-i -J j j j -> _5j 4_9 4j j_> j__j ii4_9 4J < I j-S 4 <i

V

__ij J_j 4 _> l_> l_-_-__j 4 _> .1 _> .1 *.,."' ^ > 4_S

, __, Lj ,i.l.i» _5_ l-o I >i __-'-' 4 <ij 4_J _54jl j I j _J = I _«____ __>V

j_i_>l-__j j l-> j -lj û-J . -j--5--J> = o^'Jj **-* 9

j O-J && IJ_i <_j i»!___f L__jLa-i--J 'i ..---oA ,V- -o A-J A..S ^j -L_j I j t i ''* j -___-__ d_>j 4__j __Y

*^*' 6-J <1 Vi A_3> !__. j I j 6_ft j <-_> j -_£> j Û j «_j_ij _-_i_-jj_> d -_> ^j û _-j Lj sS j I J ***

.** _l *_>6 *_. j d_ui A-J d__oA_9 ' j - .** û __.d __,*} l-yj 41 j * * j l--j . |/j d -_VÛ *_t (j l__j j_>

J *J j J (_<a ^* *"~*r?3 ^ *"^ O -a-i' t5j J-S j __** t_5 <*' J j A-S = î~---J j ^ j Av

< A ** ..' ^ ' J 9*-*-1 J <*-** d J _L_I I * *'yf |_^ rt \ll I J j -V-J J d J I j___. i_____JU_jJ j t_. I-J& ___> (j j-S

û-S a j j__5 j -u*j A-j_-jj_> d k-i d j A__-_i l-_S -_-j j-S d-J j j j (^ A j '--y j J j j-jv V

A-J fl-J-i-J d-j d j-_o&i_. L_pAjj'--> l_5i '' j' ^ ' J*ûûj--u -J - I __^j___J,l _1j_w -\v

v I ..I 1 . I v (*

* L)T*~-* A "J C)T^ *-**J^ LlH ^ J j^^ ^ '"*-' J-J~JV

4 , , I < _ l4_- __-'4__ l_J < _Ji-_C j4_SJI j_j __j !_, = _-***-*- I -4-S ' o

_J 4 J 4 , i ,)*> _5J Lj < *__) J I l-J-o _5j j j 4_0_ i *>. ,l"l 4 j__l__ 4-o-j 4 j I __> L_)j_i_o4> 4_

j4_____?-_j < _ l4_ _--?4_ l__> <_.J__C i-fjj' l__)< " __Jl-_C I _>___>' " _J4_>_*jj_'v v

l_ _ 4 J j 4__< -J _-C _j I j 4_o4 j _j<) -. _5j l_j _J J J_> _J 1 _-J_0 .1 <_j I j4-o4 j 4J

(J l-J-C 4j_i -J <--)-_>4j

J _) J-J'4 <i (j 1S4 ,.)") l-_-J >i 4J J .1 Ml 4_S _J J_L_J 4j l_J 4_> J 4 ) => J 4_) I 1' )nllj 1 -0 _ \ \1

J 1 , , 1 1 1 1 .) _5J 4__ I _>4 j-jj (j 4_> 4 ->_____. j j _*> _J __ 4-S j j LJ 4_i j ____j I -0

. 4 j I 'i iffi _;j l____S 4_j 1_j I jj

_._. 154

Page 157: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

<____ l_C jj» <ij-S __J (_5 j4_> _5__S4 ->j_)_a < J J-J 4-J _j-o _j-Jj Lj ,, **)m'iJ-> j 4__> _j_j I j 4 _>

j v Sa". I __| | _- __J _ __j _ j ___, ( 'i *! <__j l_> _> L_i l_ _JJ 4_t 4_oj J_i < J J-Jv *

_yj4_) < J 4_i_5 I J >i< I >i4 _> ___l <_ 4_9 4_> _J 4__ _5j J J < 3J-J LJJ jj _J l_j I -> J__J l_S-_.

V^ "| __j j- j_*j-j ____-> j i_j l-__j __j _ _j_lj 4 j 4_i j 4_> _J < ja__vjj_S I l___>j 4J

** _ -j ° J _--> 4lS 4 ,ij, > J |_J_J A 4 _) -J _5__S4_-l9 _ I_l_-J_> -J U Ij j_> j 4_

: _*- .*>' J "-*--- 4 " i_--1_kiU*

* * . _jj A J * J_> J j &_-) û J . « ^J* 6 J-J-J 1 _ JJ-T1 ' 5 *-* * * * J J-*_-* ' J ^lSv

S * d_I j a_?û-o ; _-__ j--? j 1 _> _9 -__?--- 1 1 I*-. <aJ --j ---i -Cj I j j &£ ^ i 1 S" a-j l__>

j _j «___» ^--J A __* * 4_J-> û j j û__j j Ajfc Jaû ö j '-_. j <X_S Aj"' 0 -LJ I i_V j <X_-___j-j^_o

jJ-°j J O ' J ' ** *-*-' -m-i <-5 * j ' --* - ' A"**J l.t' * J *-" j r '-- j-? j ---?-_j < '-Sjj 4j j a_T

« . . _j_ -J j '-> j Ou ... û j <V*- r 1 Û -i -^^-fj '-> J *-S 1j - ^c-r- ij l-H '*-r1--* __r**-VJ j

, *. *n o Jj^ j *^W»

<_) J ..' *» _,'*' *-j» 3 <*-J l5j 4-JJ J-J O 4_j I >*i..ifl> _ 9 i' v j-Jj 4-J _5j 4"i ,.ij_>

* _- 4___-_-_> j j_l> 4j j J-S J 4_i (_*j__j >ij 4_> _5J_> (J-r* 4, > ..) l> (j-J- 4_J 4-o J-J

4 _>__- _j 4__ I _o4_j j 41 _J (j'i'i i'i -oj4jLjjl-j Ö^J _l .'' _ - _3 J **'

V v(_j l-j 4-S-_jl_» I >\ it,J -> __J (_5j l_> _) 4l> jO_l 4_J < I J-J-S |0j4j 4j4jl_j j 4_j j 4_->

____._,.. 4_S _5j l_______j _5j _______ ja-jj j '1 > j j-jj_-_> _5__>4j_j>i j 4_>v y v ' »"

J J (_"j 4 j l_j J J-J-J (S-J I jl-J < _5j I J 4 -ijJ-J _-J4-0J-i < _)jJ4 i>,.)C) ^gj I-S.4 _>j« _> 4_J

_____ IJ 4 -i j _il__iJI ----_,-C

155 ûf

<____ l_C jj» <ij-S __J (_5 j4_> _5__S4 ->j_)_a < J J-J 4-J _j-o _j-Jj Lj ,, **)m'iJ-> j 4__> _j_j I j 4 _>

j v Sa". I __| | _- __J _ __j _ j ___, ( 'i *! <__j l_> _> L_i l_ _JJ 4_t 4_oj J_i < J J-Jv *

_yj4_) < J 4_i_5 I J >i< I >i4 _> ___l <_ 4_9 4_> _J 4__ _5j J J < 3J-J LJJ jj _J l_j I -> J__J l_S-_.

V^ "| __j j- j_*j-j ____-> j i_j l-__j __j _ _j_lj 4 j 4_i j 4_> _J < ja__vjj_S I l___>j 4J

** _ -j ° J _--> 4lS 4 ,ij, > J |_J_J A 4 _) -J _5__S4_-l9 _ I_l_-J_> -J U Ij j_> j 4_

: _*- .*>' J "-*--- 4 " i_--1_kiU*

* * . _jj A J * J_> J j &_-) û J . « ^J* 6 J-J-J 1 _ JJ-T1 ' 5 *-* * * * J J-*_-* ' J ^lSv

S * d_I j a_?û-o ; _-__ j--? j 1 _> _9 -__?--- 1 1 I*-. <aJ --j ---i -Cj I j j &£ ^ i 1 S" a-j l__>

j _j «___» ^--J A __* * 4_J-> û j j û__j j Ajfc Jaû ö j '-_. j <X_S Aj"' 0 -LJ I i_V j <X_-___j-j^_o

jJ-°j J O ' J ' ** *-*-' -m-i <-5 * j ' --* - ' A"**J l.t' * J *-" j r '-- j-? j ---?-_j < '-Sjj 4j j a_T

« . . _j_ -J j '-> j Ou ... û j <V*- r 1 Û -i -^^-fj '-> J *-S 1j - ^c-r- ij l-H '*-r1--* __r**-VJ j

, *. *n o Jj^ j *^W»

<_) J ..' *» _,'*' *-j» 3 <*-J l5j 4-JJ J-J O 4_j I >*i..ifl> _ 9 i' v j-Jj 4-J _5j 4"i ,.ij_>

* _- 4___-_-_> j j_l> 4j j J-S J 4_i (_*j__j >ij 4_> _5J_> (J-r* 4, > ..) l> (j-J- 4_J 4-o J-J

4 _>__- _j 4__ I _o4_j j 41 _J (j'i'i i'i -oj4jLjjl-j Ö^J _l .'' _ - _3 J **'

V v(_j l-j 4-S-_jl_» I >\ it,J -> __J (_5j l_> _) 4l> jO_l 4_J < I J-J-S |0j4j 4j4jl_j j 4_j j 4_->

____._,.. 4_S _5j l_______j _5j _______ ja-jj j '1 > j j-jj_-_> _5__>4j_j>i j 4_>v y v ' »"

J J (_"j 4 j l_j J J-J-J (S-J I jl-J < _5j I J 4 -ijJ-J _-J4-0J-i < _)jJ4 i>,.)C) ^gj I-S.4 _>j« _> 4_J

_____ IJ 4 -i j _il__iJI ----_,-C

155 ûf

Page 158: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_j I j______-o4 j _5 _.4__j4_o j j_j __) I it) .1 ') j _ 4_j->4j j 4__i < JJ_) -J-J _-J 4 _ini4j

4 I 4-S 4jj_S j. 4_j j _j_i_)j4_S _5j 4j4_i_>j4_5 _J j _._-,! _i _) ll __J1 4X

< 4___j __> 4_> _-jj_> _; l-C l__> __j4__jj_> (j I _o4-_ < 4_j I -l _r-,4 «i (O-J-J J 4_> I __o_l 4_>

___J 4_j 4 j , l_j J-Sj_^in i i 4__ jo 4_S 4j 4_> _ 4_> 4lS 4 j 4 j 4 _ 4") ,.)_-.) 4 j-J-,1 J_J J-Ty

______ l_____*>4____> 4 j j_> I >i _, I-jljj-T < » 4 >i _ J j Cj I _o _j I ..)"> mi *** (j I j**' -_'*' I <i

* __ -J J JJ-J I o i_)" ..'"' 4-9 I _-JJ <-> (_->' '-J - ' ' '"»..'J9(J_»j 4-_ < l-C I-J j_i j4l__S4 >i j_> a 1_S_J O 4 j j4_> . I_i ,. !_> (__> 4 _>(_,_ j_> A-jJ I ->J-> jo__ I j I " '..'C'

Ç L, fl_j_*, iij .4 _>J 4 j 4 _o4_j j J ii _" 4 j__w 4-S A J Ji 4 j 4_i I j l_J 4_i 4J l__ _j 4_> _) l-J-S J_ I _>

_-__.-_>< 4 J 4_> I j_l_S J. 4 J__l J_j 4_S ^_> I _S ________ joj_)jj4__ _J 4_S J_J ja_JJJj4 i

<- J JJ j 4 ti _5jJSj l*"> < 4 j 4-oj J-J <o I j I_J < _*j **> , i I -__!__> j 4_ 4_J 4-S _*j l_j

*.L-j4_ol__. _jjjj -J |0 4-___> (-_)-_J < l-Sj_o I >iv

4 J l_j 4__> 4 j | Jj jS j ilnVij _" __S-_>J_> 4_> ______) _o_Jj-> J-X (jl j4-o4j _| 4_->4_o

4-1 ___o I "i i,n i ci 4_) j 4_j _ l__ -_j < 4 j-j-j 4 I....I J-i l_- (__->_^-J 4____j (_5 _4_i -___> j l_i

4 -__J.4 _.<.___> 4_o-Jj 4 _> __,4_>j j _> < _Jj j_>4 -> ^1 j_ 4 *> m I l-S j l__j I j J-> _* 4 \,)jv

< >ij , 0 _, l_j____S-_) J 4j 4_l I j 4___J__Î> '_ I l_S I _. I -Jj J-J-J _J < -_*___ 4_o

(j I > -__C 4_j i-Jjj) (j 4__j Cj 4___j lj j jlj4_> 1 ^ __j I Vi> j-_i 4-__i J (_j 4_j

fHHtiP JJ""1 J-J-J ***i I "» iii..i*'i l-'i _îff> jo j 4 -> _, I -j l-SJ I -jj i S 4J 4-S JJ-J __J

^ ^ ^ 4-ol j 4__> _Jj j-j j 4_i 4-S4 j 4_> (_ 4 j .1 .1 4 j .1 .) 4_9J j 4_S < ^j 4-o_-J 4j 4 j l-j...

4_ J !____> 4_j J. 4_S4jjj_j jj j4_j j4u-> )^ 4 j 4-o4_S ^-S I_j ^l 4_i j 4-S 4____j l__v

< 4j4 ol ^ __J_.4_» 4_j ^-.^.--j j I j4__ ' ^ ' l-ooJj^ __J l_)l_C l._> 4j _Ji4-j

_5j .., '" _J 4_j4jI_i j (Jjj_i j 4_ 1 "1 iu 1 1 <jjj>4_j ^--J _5j_j l_> j __j l-C 4_yjj j _>

v " ". ". ^^ 4jj _j-JJ l_> J <-_>l_) J j_) J_)4_> JO___).l ^ ^^yS-o^-o

V

_5__lJj_> J I _ljJ _9j-0 jOj-.j4j 1 __- 1 __> J-JJ4-C _J (_*4_S__, l___L_ (j___L_> Ji-jl---V

< *ij - S _5j 4_> _-l-__l-C j4j4_j 4j4_jjjJ j a. J _J _* 4_S _J 4_Sj j _i < I '1 ift> _JV " vj_ -.< _>I_l_> 4____J_> ,___ J_S j l____S (J 4__ ^S 4_l 4lu l-j 4_5 j I ii ^ S 4_i j j ,'m 1

V

J (j I 4_) 4_S" _J I j_o4 ^ < jj_> I _lj I __J ___? _J _54_a_, l-> _J> l_j l_ j 4__i

«ij S j*. ml.,.> 4 j I *><"> n) 1 , < 4_> I j_> J_J _;4j_jjii j jj J >i I-LJJ fi 4-J _54j4_j_ljj>> v v

. j» I ') ><fi j 4u-> jojJ 4_j I '1 lft> __, I j_> j 4__ JJ >

ûr 156

_j I j______-o4 j _5 _.4__j4_o j j_j __) I it) .1 ') j _ 4_j->4j j 4__i < JJ_) -J-J _-J 4 _ini4j

4 I 4-S 4jj_S j. 4_j j _j_i_)j4_S _5j 4j4_i_>j4_5 _J j _._-,! _i _) ll __J1 4X

< 4___j __> 4_> _-jj_> _; l-C l__> __j4__jj_> (j I _o4-_ < 4_j I -l _r-,4 «i (O-J-J J 4_> I __o_l 4_>

___J 4_j 4 j , l_j J-Sj_^in i i 4__ jo 4_S 4j 4_> _ 4_> 4lS 4 j 4 j 4 _ 4") ,.)_-.) 4 j-J-,1 J_J J-Ty

______ l_____*>4____> 4 j j_> I >i _, I-jljj-T < » 4 >i _ J j Cj I _o _j I ..)"> mi *** (j I j**' -_'*' I <i

* __ -J J JJ-J I o i_)" ..'"' 4-9 I _-JJ <-> (_->' '-J - ' ' '"»..'J9(J_»j 4-_ < l-C I-J j_i j4l__S4 >i j_> a 1_S_J O 4 j j4_> . I_i ,. !_> (__> 4 _>(_,_ j_> A-jJ I ->J-> jo__ I j I " '..'C'

Ç L, fl_j_*, iij .4 _>J 4 j 4 _o4_j j J ii _" 4 j__w 4-S A J Ji 4 j 4_i I j l_J 4_i 4J l__ _j 4_> _) l-J-S J_ I _>

_-__.-_>< 4 J 4_> I j_l_S J. 4 J__l J_j 4_S ^_> I _S ________ joj_)jj4__ _J 4_S J_J ja_JJJj4 i

<- J JJ j 4 ti _5jJSj l*"> < 4 j 4-oj J-J <o I j I_J < _*j **> , i I -__!__> j 4_ 4_J 4-S _*j l_j

*.L-j4_ol__. _jjjj -J |0 4-___> (-_)-_J < l-Sj_o I >iv

4 J l_j 4__> 4 j | Jj jS j ilnVij _" __S-_>J_> 4_> ______) _o_Jj-> J-X (jl j4-o4j _| 4_->4_o

4-1 ___o I "i i,n i ci 4_) j 4_j _ l__ -_j < 4 j-j-j 4 I....I J-i l_- (__->_^-J 4____j (_5 _4_i -___> j l_i

4 -__J.4 _.<.___> 4_o-Jj 4 _> __,4_>j j _> < _Jj j_>4 -> ^1 j_ 4 *> m I l-S j l__j I j J-> _* 4 \,)jv

< >ij , 0 _, l_j____S-_) J 4j 4_l I j 4___J__Î> '_ I l_S I _. I -Jj J-J-J _J < -_*___ 4_o

(j I > -__C 4_j i-Jjj) (j 4__j Cj 4___j lj j jlj4_> 1 ^ __j I Vi> j-_i 4-__i J (_j 4_j

fHHtiP JJ""1 J-J-J ***i I "» iii..i*'i l-'i _îff> jo j 4 -> _, I -j l-SJ I -jj i S 4J 4-S JJ-J __J

^ ^ ^ 4-ol j 4__> _Jj j-j j 4_i 4-S4 j 4_> (_ 4 j .1 .1 4 j .1 .) 4_9J j 4_S < ^j 4-o_-J 4j 4 j l-j...

4_ J !____> 4_j J. 4_S4jjj_j jj j4_j j4u-> )^ 4 j 4-o4_S ^-S I_j ^l 4_i j 4-S 4____j l__v

< 4j4 ol ^ __J_.4_» 4_j ^-.^.--j j I j4__ ' ^ ' l-ooJj^ __J l_)l_C l._> 4j _Ji4-j

_5j .., '" _J 4_j4jI_i j (Jjj_i j 4_ 1 "1 iu 1 1 <jjj>4_j ^--J _5j_j l_> j __j l-C 4_yjj j _>

v " ". ". ^^ 4jj _j-JJ l_> J <-_>l_) J j_) J_)4_> JO___).l ^ ^^yS-o^-o

V

_5__lJj_> J I _ljJ _9j-0 jOj-.j4j 1 __- 1 __> J-JJ4-C _J (_*4_S__, l___L_ (j___L_> Ji-jl---V

< *ij - S _5j 4_> _-l-__l-C j4j4_j 4j4_jjjJ j a. J _J _* 4_S _J 4_Sj j _i < I '1 ift> _JV " vj_ -.< _>I_l_> 4____J_> ,___ J_S j l____S (J 4__ ^S 4_l 4lu l-j 4_5 j I ii ^ S 4_i j j ,'m 1

V

J (j I 4_) 4_S" _J I j_o4 ^ < jj_> I _lj I __J ___? _J _54_a_, l-> _J> l_j l_ j 4__i

«ij S j*. ml.,.> 4 j I *><"> n) 1 , < 4_> I j_> J_J _;4j_jjii j jj J >i I-LJJ fi 4-J _54j4_j_ljj>> v v

. j» I ') ><fi j 4u-> jojJ 4_j I '1 lft> __, I j_> j 4__ JJ >

ûr 156

Page 159: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

________ L_j 4 J _;l_->j ii (OJJ-> <_) Lj-J-A j 4_> _J Jj_o4_b 4_S I * '*V«» J L) 4J_5____> |_j 4_b j 4 j {__> j_j_S.l _>(C- 4 j jjJ 4-> i_S 4 j. <ij-S <* --) I -»- * 4 j 4 >ij-S A-J> 4_>

__> Lj j_S 1 -ulj 4_j jjl j> 4_J (__J_> 4 __j 4 j 4_J < 4 j 4_j 4 j_> __) j _> 4_> Lj j 4 iiJJ-

»1 ')..)<*> < ' '..»'». -'_) ' 4 j .1 "> J > _5__)j_Sj>_~ < *f o _5J ..> I 1 J j _.4_J_> j 4____Jv **

< I _-___--S I ___,j 4-j 4_i j. 4_S4 ..1 I j (_5j 4__> j-jj 4") ni-* fi j 1 I li j4_S-__jj_. j 4__>

v

, I-JJ -?4 _>j4_0 (j_4_S_J L__o

! -_**-_> l-J< I iti ..) >J l_J J-JJ 4 _> j jj 4_> j 4__ 4_oj JJ» j j 4 _-4__j 1_S> __> 4l> (_J ) -> 4_JV

(, , 1 1 1 1 _"j 4_> 4_> _ l_> j__> j (j > m) 4_j j «-_> jo j I j l-_ j I __-j__> j 4__ 4_j j. I _>

< I * v 11 v . II .« *iJ -* _*-"*v*c ' ***-*--* J-*» f _s-**A-> (_--» *_-"

_54 j 4_>J_> j J_J L> 4_> 4 j I _o - _ j__o4 _> V iij_o ^>j_< -> 4_> /> 1 111j_i 4 >i ^J jju 4_Sj 4__v

__ ,"-..4 -i _5j < j j .1 .1 j 4J 4_3 (_M-> j j j < >ij I j_>4 >i _jj I oj 4 *ij I _> 4 j 4") .1 .1 j ) ., lni

. \\ 4__ L_> l-jj-o (<-'j 4_o < ^__J j_? _5 -____* 4j_' v

,, .1" ' " .. _j 4lS j_j 0 4j4_i * l-jj-S.4 >i a_oj_> 4-j < 4 j 4 _>j I j_>4 _> <oj-> jojJ 4 <

4 , , , 1 \ 4-S 4 'i-ij-j j) l_1 4 '1 ,1 j 1-j -J< 4 j_i ,','ij-S j_j 1__l_lj ,_-> < 4jJj_> j__l_>j_>v

< J J 1 ) J- I j 4_> j _] l_j ^J j_j I-JJ< <-J J ' _5'4 >i A '__ < J- I-jjJ 4 _> jo j_> 4 i.'i I j j_o4 >iV v

J (J JJ . >.,.)< i'i'imij.4 ii /> Sui 1 oj-9 J <_ I ij 4 -> *. *| *jj*j |l'"J I*** 4_o 4_ojJ>4-iv y

__>j_->4 i-LJ __--ol j l-J <_J >i (j- 4 ' I j 4 j < 4 j _____> 4_J 4 >i j I j 4_> j J_i_9 49 4_j j. 4 j l_j

J» J J-l _j 1_vj I j 4_> j 4_-> J

JjJ 1 *** J L_ 4-oI_l9 _Jj j j |_*j_-j 4 j I <i J 4 ) 1 .1-0 _5 I_J _J (-_) L_5 (__J 4___i Lj 4_l

_5j ,*> j 4__> I -JJ_> aj j-S. J j4-_-jj_o J j -S-_j (_*4 j 4 '1 Imij-j __J j j_> 4_> _Jj l_-j

, 1 *n t-j I , ,ft I ->j 4__j 4_j j___> __ I j 4 ti» »

j j l->-0 - "_ ' I -I |_J -J J _l 4_j j 4_S 4-_9_j 4l_ !_j I j 4-S Jlj-u 4j j 4_S 4-_->4 j j 4_j

< _)-_-) j4-S 4"),.l-»-,) j 4_*. 4-S j j_j _>j_S _5jJ4l_> ___ij_> Jo-C I -4__> 4___j J> < j__jv

j (jj.4 ii js>4-_-_J j _5j-- 1- 1 1V1 .1 4"i 111*». _"4 -. j 4 j I 'i ift 4 -> |_5j j-j l__j j 1..1 l-_j jjj) 4-iw

"YT ** x . "'* - " 4_j__>4 J 4_-_l - _-*-.i J I_j ' l_jj__>4 J j ^j_**4 -. -J-i.J j 4l_j

I ft4jj4j» < -_j 1 _-_> _-j I jl_j< (_J 4_) j 4_S _*_) ) __j I_94j4__ j4__i 4___jjj»

. 4j_-_-_j 4_J I -> (_j -o4-C Lj -jjpLJ

j ____> I j ' - ' 1 '" *"* ' lS j 4_> Jj-J (» J-* _5-_*>4 j_LS j <>") nij'l I _ _-_i_i_o _) l_-i j ___,

(_*j ** 4 j 4_j j 4_j 4J < 4 j 4 <ij-S jo -VC 4_j j l_l_j j-9 fi J 4_C I _.4_S _j l_o'-_i

157 ÛT

________ L_j 4 J _;l_->j ii (OJJ-> <_) Lj-J-A j 4_> _J Jj_o4_b 4_S I * '*V«» J L) 4J_5____> |_j 4_b j 4 j {__> j_j_S.l _>(C- 4 j jjJ 4-> i_S 4 j. <ij-S <* --) I -»- * 4 j 4 >ij-S A-J> 4_>

__> Lj j_S 1 -ulj 4_j jjl j> 4_J (__J_> 4 __j 4 j 4_J < 4 j 4_j 4 j_> __) j _> 4_> Lj j 4 iiJJ-

»1 ')..)<*> < ' '..»'». -'_) ' 4 j .1 "> J > _5__)j_Sj>_~ < *f o _5J ..> I 1 J j _.4_J_> j 4____Jv **

< I _-___--S I ___,j 4-j 4_i j. 4_S4 ..1 I j (_5j 4__> j-jj 4") ni-* fi j 1 I li j4_S-__jj_. j 4__>

v

, I-JJ -?4 _>j4_0 (j_4_S_J L__o

! -_**-_> l-J< I iti ..) >J l_J J-JJ 4 _> j jj 4_> j 4__ 4_oj JJ» j j 4 _-4__j 1_S> __> 4l> (_J ) -> 4_JV

(, , 1 1 1 1 _"j 4_> 4_> _ l_> j__> j (j > m) 4_j j «-_> jo j I j l-_ j I __-j__> j 4__ 4_j j. I _>

< I * v 11 v . II .« *iJ -* _*-"*v*c ' ***-*--* J-*» f _s-**A-> (_--» *_-"

_54 j 4_>J_> j J_J L> 4_> 4 j I _o - _ j__o4 _> V iij_o ^>j_< -> 4_> /> 1 111j_i 4 >i ^J jju 4_Sj 4__v

__ ,"-..4 -i _5j < j j .1 .1 j 4J 4_3 (_M-> j j j < >ij I j_>4 >i _jj I oj 4 *ij I _> 4 j 4") .1 .1 j ) ., lni

. \\ 4__ L_> l-jj-o (<-'j 4_o < ^__J j_? _5 -____* 4j_' v

,, .1" ' " .. _j 4lS j_j 0 4j4_i * l-jj-S.4 >i a_oj_> 4-j < 4 j 4 _>j I j_>4 _> <oj-> jojJ 4 <

4 , , , 1 \ 4-S 4 'i-ij-j j) l_1 4 '1 ,1 j 1-j -J< 4 j_i ,','ij-S j_j 1__l_lj ,_-> < 4jJj_> j__l_>j_>v

< J J 1 ) J- I j 4_> j _] l_j ^J j_j I-JJ< <-J J ' _5'4 >i A '__ < J- I-jjJ 4 _> jo j_> 4 i.'i I j j_o4 >iV v

J (J JJ . >.,.)< i'i'imij.4 ii /> Sui 1 oj-9 J <_ I ij 4 -> *. *| *jj*j |l'"J I*** 4_o 4_ojJ>4-iv y

__>j_->4 i-LJ __--ol j l-J <_J >i (j- 4 ' I j 4 j < 4 j _____> 4_J 4 >i j I j 4_> j J_i_9 49 4_j j. 4 j l_j

J» J J-l _j 1_vj I j 4_> j 4_-> J

JjJ 1 *** J L_ 4-oI_l9 _Jj j j |_*j_-j 4 j I <i J 4 ) 1 .1-0 _5 I_J _J (-_) L_5 (__J 4___i Lj 4_l

_5j ,*> j 4__> I -JJ_> aj j-S. J j4-_-jj_o J j -S-_j (_*4 j 4 '1 Imij-j __J j j_> 4_> _Jj l_-j

, 1 *n t-j I , ,ft I ->j 4__j 4_j j___> __ I j 4 ti» »

j j l->-0 - "_ ' I -I |_J -J J _l 4_j j 4_S 4-_9_j 4l_ !_j I j 4-S Jlj-u 4j j 4_S 4-_->4 j j 4_j

< _)-_-) j4-S 4"),.l-»-,) j 4_*. 4-S j j_j _>j_S _5jJ4l_> ___ij_> Jo-C I -4__> 4___j J> < j__jv

j (jj.4 ii js>4-_-_J j _5j-- 1- 1 1V1 .1 4"i 111*». _"4 -. j 4 j I 'i ift 4 -> |_5j j-j l__j j 1..1 l-_j jjj) 4-iw

"YT ** x . "'* - " 4_j__>4 J 4_-_l - _-*-.i J I_j ' l_jj__>4 J j ^j_**4 -. -J-i.J j 4l_j

I ft4jj4j» < -_j 1 _-_> _-j I jl_j< (_J 4_) j 4_S _*_) ) __j I_94j4__ j4__i 4___jjj»

. 4j_-_-_j 4_J I -> (_j -o4-C Lj -jjpLJ

j ____> I j ' - ' 1 '" *"* ' lS j 4_> Jj-J (» J-* _5-_*>4 j_LS j <>") nij'l I _ _-_i_i_o _) l_-i j ___,

(_*j ** 4 j 4_j j 4_j 4J < 4 j 4 <ij-S jo -VC 4_j j l_l_j j-9 fi J 4_C I _.4_S _j l_o'-_i

157 ÛT

Page 160: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

*)) L--i jj ^j d-j û_> <_TI-> Lj I j_> v-9j-L

___-*!.' J-J-l 4 _ij_-*_J 4_o-Jj_j j _5j_> |--JjJ _5->4-> _Sj4_u 4_i"jj_j **/ _ş _ - J-r» ^Jv

' * 'i I_J J l_j 4_J _j_jj j 4-_ _5 _j l-o>4 I j _«-J AJ ' * 4_J_J 4_o J 4_j < _-S-Jjj_>v v

< j *> I C) J .1 ') 4")iiii'*» J_J aJ Lj < -_-*> i__-J (» J *** .."" 4 j 4_ 4 j_ j _J < j j_>

,_. Ij4__*,j\ < l-SL, _5jJ-i l_?j j -i 4_S j___j-_>*j4j __) _-J4-_ _j _ f-j'j-) -.4-0

'111 _ÎJ '* **' ic?-* ' >*> -J*-JJJ-J J 4_> i_4j l-o-J 4_S j. ->j I j_> j_> _*__j_jj__i j I _.

* * v ' ' " v_*' J 4J__> j jj 4_> jjj -__>j_j _*j_jlS _____ 4> -_> 4_> j < *\ iV) I _o4_) JJ > |0_v 4_i

(, ')") j 4_> ^_i j l_> 4_i 4 j i, i -j l___> 4_> < J J> 4 -> j_i j j_j j _j l_j j

jjj_I > jj_>_ljj 4-j |0j4j1_j _| ___j < joj_- _-_j j j_o j 4_i 4_j j 4jI_-i4jI-S j 4_jv

< Jj .) __, I -")_> j _5J 4__j (J 4 j 4__ 4 j 4_j _5 I J «i _, > ') I _0 < 4 j' I o4-J _yj 4_J l-j-y') j 4_i

J__*.-._A____r L_J L__ "__J (_"l J jJj_L_T < LJJ 4__* (j_i J_> 4_j .-J^J. I i-L-f < I __J_L_> _5J 4_-w v L_

_ *) ->j-S 1 _) J j _-_ 4 j __ 1 sj. 4-j j jj _5j lj -j 4 j 4lS ^uj j *_* (j-J 4, _i Mi 4 j j l>

(___J 4 i i i I j j I j 1_j 4oj J£> j j_j l-j 4_>4 j Lj j J j f» 4-S 4 _>j_,_o 4_S t_S 4_> 4 j I jv

JJ I i ) (_*4 j_) _> j J I -o 4 j 4qI ') ift < |_5j-S /5 4 ') ) **i iti 4 j I -> -J_> 4_j l_-jj ll_) 4Cv

J-JJ>J_l 4_S 4 j_j I J_S j 4__j 4j4__j___> j J-S <_.-_____ j -JjJ I -> a 4_S __.-_.j-_'

4j4__ojj_> j j_jj_j J-J-J J jO ->j I JJ 4j4_ijti 4_j JJ-J iSjS A_)jjl-> (<-- -JJv

l_____> 4_> j l_> jj _i < _tj_S4 j j_j j__ij_> _;____. j <________ I _> j. 4JS4 _>j_i0 _;_)

J 4 , _l *) j____jj_j aj J-J< (_jJJ-*-**J J ..1 "' _ _i_i .' l_J 4-_j 4 j <i ^jjj j jo. I ti _- J 4 -j

y . v . *'.. - I v V| I <_ v « v< J 1 1*. .) L__ J-> _5J .1 M) J-J < 4 j->_j LJ ^_j ^-J l-> /> *)m < ^ i'ii .1 >i Jjj <____! j 4_v

1 1 _s r» ----- '-T-*"-1 _ç-'J--'

_jj_j j j_> _5j_> l_i J J 4 J 4_*> _5j_L_> (e>4_>4->

A 1 1 1 ,..) 4_> 4 j | j l_î> j _J l_j ___ 4 _ _j_o< -_-S _L A-fjS J 1-5 j 4 _> _______> 4-oj j_>«

j.i . .'T'i.4 li (_ JJ-J I j>\ -> _j2l_i l_SI_?j 4 -> 4_ I_oj4__j j 4-j _J j-_J-_j < __*___i_> 4 _>

_5j J_______j l_l_J 4_J < 'V1111, 1 1 4 -) ^ I-j4_j _) l_S ^-j J l-_*> j 4j4j4J 4_-__i 4l_T 4 -> 4_j

1") , 1 iMiift) j» 4-j j 4j4_o|__ _;*_J 4J -Sl_, lSjJj < i_-'-k-£'l -5- 4j ___> __ l->

4J 4_-__-_)_J jj 4j J (JJ jJ 4_* 4 j l_j j j -. _, l_> 4-J _-LjJ4_ojj_) < _5j 4_9_j _j__jj 4-jv

J 4 j 4 _____-_> I jjjj >4 4_S_JI ___)_o < 'Jj-J J- <*-_»J-^ J l-Jj _>L__-j_j 4_ojj_>

__j I jl_j< <» 4_-4 Jj_j_o _5_Î4j 4__j l_»< 4j 4_o4__j <_> |_*Vj _î I j-l J <o 4_j < I >j ?4 -*

v

, J J_l p \.l I l-> 5-

Û1 158

*)) L--i jj ^j d-j û_> <_TI-> Lj I j_> v-9j-L

___-*!.' J-J-l 4 _ij_-*_J 4_o-Jj_j j _5j_> |--JjJ _5->4-> _Sj4_u 4_i"jj_j **/ _ş _ - J-r» ^Jv

' * 'i I_J J l_j 4_J _j_jj j 4-_ _5 _j l-o>4 I j _«-J AJ ' * 4_J_J 4_o J 4_j < _-S-Jjj_>v v

< j *> I C) J .1 ') 4")iiii'*» J_J aJ Lj < -_-*> i__-J (» J *** .."" 4 j 4_ 4 j_ j _J < j j_>

,_. Ij4__*,j\ < l-SL, _5jJ-i l_?j j -i 4_S j___j-_>*j4j __) _-J4-_ _j _ f-j'j-) -.4-0

'111 _ÎJ '* **' ic?-* ' >*> -J*-JJJ-J J 4_> i_4j l-o-J 4_S j. ->j I j_> j_> _*__j_jj__i j I _.

* * v ' ' " v_*' J 4J__> j jj 4_> jjj -__>j_j _*j_jlS _____ 4> -_> 4_> j < *\ iV) I _o4_) JJ > |0_v 4_i

(, ')") j 4_> ^_i j l_> 4_i 4 j i, i -j l___> 4_> < J J> 4 -> j_i j j_j j _j l_j j

jjj_I > jj_>_ljj 4-j |0j4j1_j _| ___j < joj_- _-_j j j_o j 4_i 4_j j 4jI_-i4jI-S j 4_jv

< Jj .) __, I -")_> j _5J 4__j (J 4 j 4__ 4 j 4_j _5 I J «i _, > ') I _0 < 4 j' I o4-J _yj 4_J l-j-y') j 4_i

J__*.-._A____r L_J L__ "__J (_"l J jJj_L_T < LJJ 4__* (j_i J_> 4_j .-J^J. I i-L-f < I __J_L_> _5J 4_-w v L_

_ *) ->j-S 1 _) J j _-_ 4 j __ 1 sj. 4-j j jj _5j lj -j 4 j 4lS ^uj j *_* (j-J 4, _i Mi 4 j j l>

(___J 4 i i i I j j I j 1_j 4oj J£> j j_j l-j 4_>4 j Lj j J j f» 4-S 4 _>j_,_o 4_S t_S 4_> 4 j I jv

JJ I i ) (_*4 j_) _> j J I -o 4 j 4qI ') ift < |_5j-S /5 4 ') ) **i iti 4 j I -> -J_> 4_j l_-jj ll_) 4Cv

J-JJ>J_l 4_S 4 j_j I J_S j 4__j 4j4__j___> j J-S <_.-_____ j -JjJ I -> a 4_S __.-_.j-_'

4j4__ojj_> j j_jj_j J-J-J J jO ->j I JJ 4j4_ijti 4_j JJ-J iSjS A_)jjl-> (<-- -JJv

l_____> 4_> j l_> jj _i < _tj_S4 j j_j j__ij_> _;____. j <________ I _> j. 4JS4 _>j_i0 _;_)

J 4 , _l *) j____jj_j aj J-J< (_jJJ-*-**J J ..1 "' _ _i_i .' l_J 4-_j 4 j <i ^jjj j jo. I ti _- J 4 -j

y . v . *'.. - I v V| I <_ v « v< J 1 1*. .) L__ J-> _5J .1 M) J-J < 4 j->_j LJ ^_j ^-J l-> /> *)m < ^ i'ii .1 >i Jjj <____! j 4_v

1 1 _s r» ----- '-T-*"-1 _ç-'J--'

_jj_j j j_> _5j_> l_i J J 4 J 4_*> _5j_L_> (e>4_>4->

A 1 1 1 ,..) 4_> 4 j | j l_î> j _J l_j ___ 4 _ _j_o< -_-S _L A-fjS J 1-5 j 4 _> _______> 4-oj j_>«

j.i . .'T'i.4 li (_ JJ-J I j>\ -> _j2l_i l_SI_?j 4 -> 4_ I_oj4__j j 4-j _J j-_J-_j < __*___i_> 4 _>

_5j J_______j l_l_J 4_J < 'V1111, 1 1 4 -) ^ I-j4_j _) l_S ^-j J l-_*> j 4j4j4J 4_-__i 4l_T 4 -> 4_j

1") , 1 iMiift) j» 4-j j 4j4_o|__ _;*_J 4J -Sl_, lSjJj < i_-'-k-£'l -5- 4j ___> __ l->

4J 4_-__-_)_J jj 4j J (JJ jJ 4_* 4 j l_j j j -. _, l_> 4-J _-LjJ4_ojj_) < _5j 4_9_j _j__jj 4-jv

J 4 j 4 _____-_> I jjjj >4 4_S_JI ___)_o < 'Jj-J J- <*-_»J-^ J l-Jj _>L__-j_j 4_ojj_>

__j I jl_j< <» 4_-4 Jj_j_o _5_Î4j 4__j l_»< 4j 4_o4__j <_> |_*Vj _î I j-l J <o 4_j < I >j ?4 -*

v

, J J_l p \.l I l-> 5-

Û1 158

Page 161: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_l4 jj___. ^»j\. -*J

4 j l__>_o4_j jojJ 4_j < J J-J (_*__-> -> ____)j j_S _J> 4_> jJj.J J i___) 1 _>)_ Imi4_- _5j 4__>

v V v V_^ **. 4_j |_|4_S _J I -_i_o ** ' ' _-> l-Sj jjj j l-> J_>< __) ,J I j **" * jj 4 j

v » v vI j ___ ___> j l_S lj j. j j__j 4_S_J I -_j_o < j. jj_j_j_J -. jj _> (ji'i i 'i-o < i.nfi ift) 4 ti 4_>

v

. l_jI .«i ,.) _j_l4j _^ >4-> __J ___. 1 _>4_§ jo4__j. »

4 ., J J_» 4 j 4j _ >i ^> 4_> < i> J J-J JjJ-J lJ - --** O I ..' "' "' ' *» 1 j 4_j ,0 jj 4_i

__- _J I JJ 4 (_* 4_) (jj 4_S . I ki4 _> I * Tj 4l_j 4_j , ' I -Oj 4_9< J J_> l_J _5 4lS j j_ ' l_>

<__-> '____, (_*4_9 J * -V V

fi 4 j 1 *- ". ... . > ____i j 4__> j j-o4_b < 4___j l-o j I j_> 4 J j J_J 4_S_J I -__j_o

". iOJj ' _$_-> l_i j-jjA-j 4-S _J l_j_o 4_S 4j4_.j_?4_>

J |» 4 i i **> (j JJ _>J !- I ' _)_J 4_jj_> 'i ..)JjJ 4-S I _. j. j l-Jj-J -I -o'-SI-j _J

. j> 4--- j I -ij l_j (j j 4_> _5j 4 _

4 1 4_S _j. ti 4 j j_> __-> 4_> jo 4-> j ti _*j j j < ' i.'V' I -> /> Smi l i j J j J J "*

v *< (_*j ** 4__jj 4_j 4 j _Jj-_. ,-> 4_J I -,*_, i ') I _o4_>4_j j) jS (_j ____) 4-C __j I *> JJ

w

4 I fi 4l-*4-> l_*_>_u (_ jj 4 _ < 4j4__>4JI __j-o ,<--'-I |_5-' "H (*>JJ**** |_-*JJ-'*>-1

". I *' I a_J 4_) < I _ ____> J 4-J 4_> |0 4___j4ii j_j j_i l-_ Sj 4 -.. js_Sj j 4_i

j _5j , ,*..) JJj_J* 4j 4_j __j !__> _J < __j 4_>l j j 4_> _J < I __! j_ 4_S4-S_-_1_J j 4__j

'' 4 S i .1 ,i 4 J 4_oo4 >i 4_j < (_*j_£j

____j4_ _J _S 4_> 4_Sj J J_>J_o < L_J _> I j 4l-j 4_j |0_l> _-) I j l_ _j I_j-_> j___ l_>

." « -> j 1__j_X_i_) ^J < j J>j 4 -> 4 j « - _l_jj-__j 4_> 4j j l_j l__ 4 j 4 oj i

_""

I--V «

j _>j ^ _J j_> aJ _> /!_) _-*>j 4_f> j_> l_j < j. j j_S_l_i i_> '_-> 4_j jjJ _w j I j_> __j La>

< 4 j 4 j.4 _i4_o_) j 4_j j 4 .i j 4 j 4_> I >i I __> j 4_j 4_j j. 4_S 4 S ,,i i i j 4u_ , j jj 4_j (j_jj I_Jv -- v "J --JJ i i i , iiii 7- 4_j l-o j__ 4_> aJ I tij-o J 4__ j_> l_J ; j_j J-S I ___oj> ^J _ _J

*. 4_)4_*> (____!_-_ I J -Jv

4 ', i .) l_> |0 j 4_i J lJ 4JJI __)_> _- -J I -'' _-J 4 -i < 4_j4 j 4_j j_S 4J J 4_Sjj

, /) 1 4 _>j j 111 l_j (_5j I j 4jv

jOjl 4_J< _5 jj 4J.4 ti Jl_ii-J _5 I j I-J l_j_-l_> 4 j 4_oj_l5 4 ti __jL_)j_> 4-S I ") 111 ) c) 4_J l__S

-jj jI_l- j_-jl_><jj_j /0 4-_4 jj j-S j-->l_-» 4 <ij-J-_ _, Lj 4-> _5jj_o4_> A 4__j -

, * ' L-L J-_»4_) __u.l-3 4_--_S ^ _L-_4_> j^)j 4j_> ->j_Î

159

_l4 jj___. ^»j\. -*J

4 j l__>_o4_j jojJ 4_j < J J-J (_*__-> -> ____)j j_S _J> 4_> jJj.J J i___) 1 _>)_ Imi4_- _5j 4__>

v V v V_^ **. 4_j |_|4_S _J I -_i_o ** ' ' _-> l-Sj jjj j l-> J_>< __) ,J I j **" * jj 4 j

v » v vI j ___ ___> j l_S lj j. j j__j 4_S_J I -_j_o < j. jj_j_j_J -. jj _> (ji'i i 'i-o < i.nfi ift) 4 ti 4_>

v

. l_jI .«i ,.) _j_l4j _^ >4-> __J ___. 1 _>4_§ jo4__j. »

4 ., J J_» 4 j 4j _ >i ^> 4_> < i> J J-J JjJ-J lJ - --** O I ..' "' "' ' *» 1 j 4_j ,0 jj 4_i

__- _J I JJ 4 (_* 4_) (jj 4_S . I ki4 _> I * Tj 4l_j 4_j , ' I -Oj 4_9< J J_> l_J _5 4lS j j_ ' l_>

<__-> '____, (_*4_9 J * -V V

fi 4 j 1 *- ". ... . > ____i j 4__> j j-o4_b < 4___j l-o j I j_> 4 J j J_J 4_S_J I -__j_o

". iOJj ' _$_-> l_i j-jjA-j 4-S _J l_j_o 4_S 4j4_.j_?4_>

J |» 4 i i **> (j JJ _>J !- I ' _)_J 4_jj_> 'i ..)JjJ 4-S I _. j. j l-Jj-J -I -o'-SI-j _J

. j> 4--- j I -ij l_j (j j 4_> _5j 4 _

4 1 4_S _j. ti 4 j j_> __-> 4_> jo 4-> j ti _*j j j < ' i.'V' I -> /> Smi l i j J j J J "*

v *< (_*j ** 4__jj 4_j 4 j _Jj-_. ,-> 4_J I -,*_, i ') I _o4_>4_j j) jS (_j ____) 4-C __j I *> JJ

w

4 I fi 4l-*4-> l_*_>_u (_ jj 4 _ < 4j4__>4JI __j-o ,<--'-I |_5-' "H (*>JJ**** |_-*JJ-'*>-1

". I *' I a_J 4_) < I _ ____> J 4-J 4_> |0 4___j4ii j_j j_i l-_ Sj 4 -.. js_Sj j 4_i

j _5j , ,*..) JJj_J* 4j 4_j __j !__> _J < __j 4_>l j j 4_> _J < I __! j_ 4_S4-S_-_1_J j 4__j

'' 4 S i .1 ,i 4 J 4_oo4 >i 4_j < (_*j_£j

____j4_ _J _S 4_> 4_Sj J J_>J_o < L_J _> I j 4l-j 4_j |0_l> _-) I j l_ _j I_j-_> j___ l_>

." « -> j 1__j_X_i_) ^J < j J>j 4 -> 4 j « - _l_jj-__j 4_> 4j j l_j l__ 4 j 4 oj i

_""

I--V «

j _>j ^ _J j_> aJ _> /!_) _-*>j 4_f> j_> l_j < j. j j_S_l_i i_> '_-> 4_j jjJ _w j I j_> __j La>

< 4 j 4 j.4 _i4_o_) j 4_j j 4 .i j 4 j 4_> I >i I __> j 4_j 4_j j. 4_S 4 S ,,i i i j 4u_ , j jj 4_j (j_jj I_Jv -- v "J --JJ i i i , iiii 7- 4_j l-o j__ 4_> aJ I tij-o J 4__ j_> l_J ; j_j J-S I ___oj> ^J _ _J

*. 4_)4_*> (____!_-_ I J -Jv

4 ', i .) l_> |0 j 4_i J lJ 4JJI __)_> _- -J I -'' _-J 4 -i < 4_j4 j 4_j j_S 4J J 4_Sjj

, /) 1 4 _>j j 111 l_j (_5j I j 4jv

jOjl 4_J< _5 jj 4J.4 ti Jl_ii-J _5 I j I-J l_j_-l_> 4 j 4_oj_l5 4 ti __jL_)j_> 4-S I ") 111 ) c) 4_J l__S

-jj jI_l- j_-jl_><jj_j /0 4-_4 jj j-S j-->l_-» 4 <ij-J-_ _, Lj 4-> _5jj_o4_> A 4__j -

, * ' L-L J-_»4_) __u.l-3 4_--_S ^ _L-_4_> j^)j 4j_> ->j_Î

159

Page 162: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

< 4

iii 4_J __j I _. __I4__ I ->4l_> < 4j 4j_j (j LJ 4 jl_j j j I _>j Lj j j_> j l-jv

J 4") iii. .) I _j l_> 4 _ JLJ I j-ji-j __j 4_j (_4_S 4 j_jj__* S 4 j < j j^4 _> j 4 >i I ti4_S4 Jj-S« y

_54 14 S ij_^\ ijj-S (jfi i'i I o4 ) < j j-j I -> _"4_.4j_jj_> l-jjj-o .0j 4 . 4_j I j_>V

* _> S-_*^j J »V v

L_>4j (_;4___>4jj_ J l__L-__l_i I >i 4j4jl_o oj j 4__> j _;j 4 _> 4jj_*4_j ij'jjj J J ->

V v v --(j*j JJ j 4__ Lj m_i*> < _>j-S4 _> (jj l___. I ___, jl_-4-> I _» __-o4 _> j4_)_J J J__r4___j4_>

ij I J____> 4 _.-__>

*/ _ vj. J _ __> 1 " 1 111 4 «i 4 j 4_) I ..) S < j ___9 4 >i _, I o4_b j i"i ,"'..)'*' _)! o4-b 4 j 4_j I_lj ti

v v

L_J _ 4 _, 4_j J 4_*> _* 4_S _J I __>_o J _5J 4_ 4_j fi j l_> < j j_i 4_jv «* v

iSjj6 ** J -J ' OJJ f J*"* **J 4~l **-**-' *"' ' JJ^» J *-* l5j d* (_*-?*-*** _) I ..''Vjjjv

i_5 I J _(j__-______ij 4_ < j < I -> 4_S_JI ____>0 _5J 1 MijJ 4-o 4_> j9_j_)jJ_- ' ^> Lş_j__

, >ij _o 4 j 4_> I jj J j-S j ^j l-Jj- L___)J Jj

O I J ''' JJ-» J Jj*-'jj J JJ* *J '-** J O '*-"'_*--* J û'*J r* O ' -î»*î ' *"*-*"* v

4j4 , 1 S-_i_J-J< jj_j (O-SJJ l_> ~ j-j_-__> (j_j I j L_i 4-)4j4_S j. 4_j <__, 4_jj4_Sv v v

4j4__-__-___iti (__*>*4_>_J _J j 4j 4_i I jj 4 _. I ___!-> J_l_i _J.kJ4_._j Ll _jj_> 4JA-_) I J J (-_) J J -> < 4 J -ij-S j__i_jj_> j j _> I "> i" )"' Lj 4 j 4_j < 4 j 4 tij_S4 >i (0 j__j_i

AJ " -*j *"

j» J .*> _, ' .."" Jj 4 v> _J < _; lo j 4_oj J-J-J Ij~ 4 j 4_S 4 j j_J ... _>j_o _5jj_j I J-J 4_j

__j4_- I ti4_-> j _->4l> 4-S I jy-J-J |OjJ-9 J fi\~fjS 4 __j4j4lj < J. I_jj_.4 0 j I J.4 _** »

- '11,11 1") _)i 1 , 0 4lS JJ-J I-ojJJjj 4 j oJ _)I_jj4jj < l_j j j_j 4 _> (j_oJ_J (jl_jJ->» v v v

J J 4_J l_) j-S j (j > mij 4i j.jJ-_j < 4 j"i 111 ij _yjj_* " Uj_- _J I > V> 1 -0 L.S 4_) 4 I j

_5j I __. J 4 j j_> j_j ^ *) l_j 4_ol_L_> _5j J j < J J-J ja __>-*** Jr» ' J J*-» **-» 4-j4j I ti____o« - ,

111 JJ H J -"-9* *

j . i - d-S d j ->j-S ^LJ ^-j d-_ou___) <X_j I j-> * .-j j-S jO d_S û i_ij__j-__- d j duii j __-_j j &&^ V y

» ^j -_>----> ^jj-Sl-J \_J j__l-S->Jl 1*1 i'l-Q 'l 1 I t_ J . L_--ilT' r0' ' -*1 *' 0

rt "t d j A_S |0 d__j |0 A-Sd Jj__j-_o . j j-* j» __=-*S_3 >_-? d-> A J - ' '*^*---J -* ^--^J^ J-^t3lw>iJ- '--r1

j -S «-' < tj 1 *-_-i_-i du*i dL_i a-A_Ljö_V ^ j jm-S j d_Sd__j Lg»-'J-S < j li-j j jj-' A_J J --S*/

«-d *_>' 1 '» ^j 4_*-j A-J gw j"i ^jj) I-_mj Oj 4_> l_j ^J-J -L-_j_> MJ.6 __ ^5j-j__j J j j_Sv

A -oA i -^ - *_> |0j-> J û-S«i-J j /. hi j "S a J j-ryj ^ t5j A*-*' C?-}-' J '*-* *J3 **-* -s's-"

»*» 160

< 4

iii 4_J __j I _. __I4__ I ->4l_> < 4j 4j_j (j LJ 4 jl_j j j I _>j Lj j j_> j l-jv

J 4") iii. .) I _j l_> 4 _ JLJ I j-ji-j __j 4_j (_4_S 4 j_jj__* S 4 j < j j^4 _> j 4 >i I ti4_S4 Jj-S« y

_54 14 S ij_^\ ijj-S (jfi i'i I o4 ) < j j-j I -> _"4_.4j_jj_> l-jjj-o .0j 4 . 4_j I j_>V

* _> S-_*^j J »V v

L_>4j (_;4___>4jj_ J l__L-__l_i I >i 4j4jl_o oj j 4__> j _;j 4 _> 4jj_*4_j ij'jjj J J ->

V v v --(j*j JJ j 4__ Lj m_i*> < _>j-S4 _> (jj l___. I ___, jl_-4-> I _» __-o4 _> j4_)_J J J__r4___j4_>

ij I J____> 4 _.-__>

*/ _ vj. J _ __> 1 " 1 111 4 «i 4 j 4_) I ..) S < j ___9 4 >i _, I o4_b j i"i ,"'..)'*' _)! o4-b 4 j 4_j I_lj ti

v v

L_J _ 4 _, 4_j J 4_*> _* 4_S _J I __>_o J _5J 4_ 4_j fi j l_> < j j_i 4_jv «* v

iSjj6 ** J -J ' OJJ f J*"* **J 4~l **-**-' *"' ' JJ^» J *-* l5j d* (_*-?*-*** _) I ..''Vjjjv

i_5 I J _(j__-______ij 4_ < j < I -> 4_S_JI ____>0 _5J 1 MijJ 4-o 4_> j9_j_)jJ_- ' ^> Lş_j__

, >ij _o 4 j 4_> I jj J j-S j ^j l-Jj- L___)J Jj

O I J ''' JJ-» J Jj*-'jj J JJ* *J '-** J O '*-"'_*--* J û'*J r* O ' -î»*î ' *"*-*"* v

4j4 , 1 S-_i_J-J< jj_j (O-SJJ l_> ~ j-j_-__> (j_j I j L_i 4-)4j4_S j. 4_j <__, 4_jj4_Sv v v

4j4__-__-___iti (__*>*4_>_J _J j 4j 4_i I jj 4 _. I ___!-> J_l_i _J.kJ4_._j Ll _jj_> 4JA-_) I J J (-_) J J -> < 4 J -ij-S j__i_jj_> j j _> I "> i" )"' Lj 4 j 4_j < 4 j 4 tij_S4 >i (0 j__j_i

AJ " -*j *"

j» J .*> _, ' .."" Jj 4 v> _J < _; lo j 4_oj J-J-J Ij~ 4 j 4_S 4 j j_J ... _>j_o _5jj_j I J-J 4_j

__j4_- I ti4_-> j _->4l> 4-S I jy-J-J |OjJ-9 J fi\~fjS 4 __j4j4lj < J. I_jj_.4 0 j I J.4 _** »

- '11,11 1") _)i 1 , 0 4lS JJ-J I-ojJJjj 4 j oJ _)I_jj4jj < l_j j j_j 4 _> (j_oJ_J (jl_jJ->» v v v

J J 4_J l_) j-S j (j > mij 4i j.jJ-_j < 4 j"i 111 ij _yjj_* " Uj_- _J I > V> 1 -0 L.S 4_) 4 I j

_5j I __. J 4 j j_> j_j ^ *) l_j 4_ol_L_> _5j J j < J J-J ja __>-*** Jr» ' J J*-» **-» 4-j4j I ti____o« - ,

111 JJ H J -"-9* *

j . i - d-S d j ->j-S ^LJ ^-j d-_ou___) <X_j I j-> * .-j j-S jO d_S û i_ij__j-__- d j duii j __-_j j &&^ V y

» ^j -_>----> ^jj-Sl-J \_J j__l-S->Jl 1*1 i'l-Q 'l 1 I t_ J . L_--ilT' r0' ' -*1 *' 0

rt "t d j A_S |0 d__j |0 A-Sd Jj__j-_o . j j-* j» __=-*S_3 >_-? d-> A J - ' '*^*---J -* ^--^J^ J-^t3lw>iJ- '--r1

j -S «-' < tj 1 *-_-i_-i du*i dL_i a-A_Ljö_V ^ j jm-S j d_Sd__j Lg»-'J-S < j li-j j jj-' A_J J --S*/

«-d *_>' 1 '» ^j 4_*-j A-J gw j"i ^jj) I-_mj Oj 4_> l_j ^J-J -L-_j_> MJ.6 __ ^5j-j__j J j j_Sv

A -oA i -^ - *_> |0j-> J û-S«i-J j /. hi j "S a J j-ryj ^ t5j A*-*' C?-}-' J '*-* *J3 **-* -s's-"

»*» 160

Page 163: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

4 *") _Jjj_ijj_i 4_j4j_il_j j ___, j ___) (j I l_> ja-j l-> < J j_j j_S _>j I j_> _,l_oj4->

^ I ->-W ja I )_!» 4j4_>I__l_)j 4_SjJ t_£)4j4_S _J j f»JJ> _»_>> (0 j l___i __)-j.4_)

__, ' i ' '' ' ' j-JJ*-*- * (*» J-»4ti __*_> f» 4_S4 tij_)-o _SjJjJ 4j 4_J < j» Jj_j Jj l-ojv

*| *) *) j i i'"i.) 4_S 4jl __>-o _j I -S 4 1,1 1 1 jj 4_i jj _j I ___T l__> js_j__j4 .i _)_o l_j 4_-> 4 j...

< 4 J 4 _>j_> JS_o4 _> j _, l_- j j_j f» J *-> < l_Jj__> _»jj ' » '>J 4 ti J» 4 ii-J 4__T _*4j4__)

J _5J__--> 4 tji , 1.) j 4 _>4_J _ j» j I j 4J _->j 4__ J» 4_S.4 tij-J-0 (_>J J J J 4 j 4_> 4-Jv

< 4 __jj._._<J___ 4_>_(jj «j___j_f j _ '* I ____' 4_>j_? J-JJj < Oj-> J»4_S-JI ____>-ov

< _5 4__ _) 4 -> I j j_j _>J-S _4i < j» tij-S J- l_o _J--i4_> 4 j j_> O 4 _> 4 j 4_j j _Jj j»_J 4_>

I .J 4 __J j » 4_m j_> < l_j I __) -lS-J I ___J-o 4_j I \ f (jê I j___ I j _5j 1 it> j___j_) 4 tiV

< (j->.jj j0 4_» _J (-J^ 4_j l_j < (j_J j 4__> 4J ,J 4_S4 _> j _*_-_> 4 -. __, 4_S_J I __>_o

. j> 4 -i4 _ __ 4j __*4l> 4_t->4j j 4_J

< 4_> JJ I j_> (_ lJ < _.") *> 4 j Lj < j j_j 4j j__> I j j_> j j 4_* l_j_J I j 4-> j Lj -J _,_) 4_>

. _, I _o I-j I j_> _; I_jv v v _

JJ-?t_ri*s'__-**-» 1» '--** .s-r * o'-sl--Vjjj » ( '.'"' jj--*- _---***-* _--*_-? _;4j4lj j_»V y

4___S_J I -_J_o< 4 j 4 «. ,fi 1 > j t__j_J _5_>J 4_i jo j j> < j j-j J J-> Jl -0 < (0 I _o4_> 4 j_>

__J j»JJj 4 j 4 _>j_S |0J-> __Sjj4_j _*4_S4_- I *- 'iw lSjj4_> < j j_> .1 _>j 4_> ^j_jj-jl_> 4Jv

-_5j 4 _-4-_l- l_fi> _-->j_hJ 4 > j J I __j_o (_5j_i_l4_o 4_J jo -ij-S (_j I j 4_j 4_j < I jSSj 4jV

< I _____) j_Sj 4_3> jjj J >i J 4__j JJ_> J I . 4 ti4_j 1.S..1 I (C-o4 ti 4j I _i__o j 4_> oj l_>v

ij_ojjj I j -j (_ jj 4-C j_j < j j_< 4j *"> I _-S l-C j _> j 4 , ,"> mij-j j (j I oj 4 -> jl ti

. \\\ 4j ___ 4_j I _> _5j-o4-C jv *. .

__, 1 0 J0-J4_j< tij I j_»4 _> _) l-jj 4-.4-> j __ l_>j__>*4 _i ^> 4l> j a _l_> 4 <ij )-0 4jl_>_.

< l-Sj__ol <i j_j j j j 4 ti _;j-S j J J-J _> I j-S I 1- , 0 1 -J 4_j 1 S'i.i, 9 _____) j l_j J-J4j

. 4j4_> l_o .1 _J_> _J _, I-Jjj-S _;J I J l-J j0 4-S __j*_l l_jj__j 4 l>V

j__j l_>_j> 4_> j __) j_-> 4 j 4-J l-tJ ti < tij j_i I j _; 4 j 1 *1 j 4_i 1 *"_i *>') I -o J J -i _*4 J 1-0» v v

Jji--^ |t> 4__J I __>j_- j 4l_j 4i l_j_SI > -- _- I j 4 ->____> 4_j 4 j 4_S j> 4_J< J J ) _*<J ' J

» I -0j 4_j 4_j j» '«1 11 j ^ _) l_>j 4_> 4_> |» 4___> _5j_S

jj ti (OJ-* (-J 4_94_> j (j I j 4-o J Lj _J j»4__i4_. 4 ') ) 4__>j_> -> _> I jl-_. j 4_i 4_j l__S

. j-_j j 4_> I _> A *«.."*- 4j j j__j j 4_S (jij_> 4j _ 4_j 4 j ___j l-o 4j I _>

4 j I _________) j j -> < 4 j 4_j_-_> (_4___j_j __-__) jj_S j l-S4jj ^> __> 4-__j l-oj-J _5j 4__>

161 fA

4 *") _Jjj_ijj_i 4_j4j_il_j j ___, j ___) (j I l_> ja-j l-> < J j_j j_S _>j I j_> _,l_oj4->

^ I ->-W ja I )_!» 4j4_>I__l_)j 4_SjJ t_£)4j4_S _J j f»JJ> _»_>> (0 j l___i __)-j.4_)

__, ' i ' '' ' ' j-JJ*-*- * (*» J-»4ti __*_> f» 4_S4 tij_)-o _SjJjJ 4j 4_J < j» Jj_j Jj l-ojv

*| *) *) j i i'"i.) 4_S 4jl __>-o _j I -S 4 1,1 1 1 jj 4_i jj _j I ___T l__> js_j__j4 .i _)_o l_j 4_-> 4 j...

< 4 J 4 _>j_> JS_o4 _> j _, l_- j j_j f» J *-> < l_Jj__> _»jj ' » '>J 4 ti J» 4 ii-J 4__T _*4j4__)

J _5J__--> 4 tji , 1.) j 4 _>4_J _ j» j I j 4J _->j 4__ J» 4_S.4 tij-J-0 (_>J J J J 4 j 4_> 4-Jv

< 4 __jj._._<J___ 4_>_(jj «j___j_f j _ '* I ____' 4_>j_? J-JJj < Oj-> J»4_S-JI ____>-ov

< _5 4__ _) 4 -> I j j_j _>J-S _4i < j» tij-S J- l_o _J--i4_> 4 j j_> O 4 _> 4 j 4_j j _Jj j»_J 4_>

I .J 4 __J j » 4_m j_> < l_j I __) -lS-J I ___J-o 4_j I \ f (jê I j___ I j _5j 1 it> j___j_) 4 tiV

< (j->.jj j0 4_» _J (-J^ 4_j l_j < (j_J j 4__> 4J ,J 4_S4 _> j _*_-_> 4 -. __, 4_S_J I __>_o

. j> 4 -i4 _ __ 4j __*4l> 4_t->4j j 4_J

< 4_> JJ I j_> (_ lJ < _.") *> 4 j Lj < j j_j 4j j__> I j j_> j j 4_* l_j_J I j 4-> j Lj -J _,_) 4_>

. _, I _o I-j I j_> _; I_jv v v _

JJ-?t_ri*s'__-**-» 1» '--** .s-r * o'-sl--Vjjj » ( '.'"' jj--*- _---***-* _--*_-? _;4j4lj j_»V y

4___S_J I -_J_o< 4 j 4 «. ,fi 1 > j t__j_J _5_>J 4_i jo j j> < j j-j J J-> Jl -0 < (0 I _o4_> 4 j_>

__J j»JJj 4 j 4 _>j_S |0J-> __Sjj4_j _*4_S4_- I *- 'iw lSjj4_> < j j_> .1 _>j 4_> ^j_jj-jl_> 4Jv

-_5j 4 _-4-_l- l_fi> _-->j_hJ 4 > j J I __j_o (_5j_i_l4_o 4_J jo -ij-S (_j I j 4_j 4_j < I jSSj 4jV

< I _____) j_Sj 4_3> jjj J >i J 4__j JJ_> J I . 4 ti4_j 1.S..1 I (C-o4 ti 4j I _i__o j 4_> oj l_>v

ij_ojjj I j -j (_ jj 4-C j_j < j j_< 4j *"> I _-S l-C j _> j 4 , ,"> mij-j j (j I oj 4 -> jl ti

. \\\ 4j ___ 4_j I _> _5j-o4-C jv *. .

__, 1 0 J0-J4_j< tij I j_»4 _> _) l-jj 4-.4-> j __ l_>j__>*4 _i ^> 4l> j a _l_> 4 <ij )-0 4jl_>_.

< l-Sj__ol <i j_j j j j 4 ti _;j-S j J J-J _> I j-S I 1- , 0 1 -J 4_j 1 S'i.i, 9 _____) j l_j J-J4j

. 4j4_> l_o .1 _J_> _J _, I-Jjj-S _;J I J l-J j0 4-S __j*_l l_jj__j 4 l>V

j__j l_>_j> 4_> j __) j_-> 4 j 4-J l-tJ ti < tij j_i I j _; 4 j 1 *1 j 4_i 1 *"_i *>') I -o J J -i _*4 J 1-0» v v

Jji--^ |t> 4__J I __>j_- j 4l_j 4i l_j_SI > -- _- I j 4 ->____> 4_j 4 j 4_S j> 4_J< J J ) _*<J ' J

» I -0j 4_j 4_j j» '«1 11 j ^ _) l_>j 4_> 4_> |» 4___> _5j_S

jj ti (OJ-* (-J 4_94_> j (j I j 4-o J Lj _J j»4__i4_. 4 ') ) 4__>j_> -> _> I jl-_. j 4_i 4_j l__S

. j-_j j 4_> I _> A *«.."*- 4j j j__j j 4_S (jij_> 4j _ 4_j 4 j ___j l-o 4j I _>

4 j I _________) j j -> < 4 j 4_j_-_> (_4___j_j __-__) jj_S j l-S4jj ^> __> 4-__j l-oj-J _5j 4__>

161 fA

Page 164: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

J -_-£___- _!>--> ' JJ-» J-» _J--- J ^^ j-.Jjl-S'-j _j J l____ y-JJM ^-JJ-J^. Ojj__l ___J _*4_5_jj_>

_* ________> _J j4-_.4_j <j4_j _S_J4jj> _5j___i j j L-» _;J I J 4_j j» 4-S 4 ->j_j-o _;__-_)

_ * I tij-a-l 1f_j_tl_l-_' j <_SjJ_]_j _*' J I J J j J J ____ I j-J-S 4_o J_J I __J j

, ^--04 tij 4_> 4_> l-'i..,i 4 ti j ->j_Si ti I ___> 4_i _5j_) 41 1 J_) _--J j 41 _)_j 4J __J 4-C I _>-_->

. 4 j 4_> ifi 4 j 4 j Ij> j (_j->4_j >i4_j 4-ojj i") j 4-S _,-oy y

_Jj_ j J_L> _*jjj 4 >i j I _>4 iij 4j _|j 4_jj I i^ ''".,)' -J 4 j 4_> l_S> 4 ii 4-S 4_j I j 4__>

4j 4 __j 4_j i_Lii,i I o (j 4_j4> __-?-S (_* (__-> 4_> _5j 4l__5--9 4 _>_____, _j__j-o < 4 j 4 Jj-J 4 ti J_Jv ** v -4_ J >4_j l_j «J_* _- "-0 4_oL_L__- __j->4j 4«_". 4_> "_> 4_» j 4_j j 4__ < jo l-jj 4 ti

< l_-_.J_S.4ti J-J *> 'l.lm _-.4,\.,i _> _5__SI_J J -__i_l J_> 4 _. _54_>j4_j *| Y __j I_S__jj 4lS

** A _. 4_j l_S j 4_i < I ifT i **i 4 t___4_-> I i*l 'i-o j 4-j 4_i _"J-> O *-_ i I _* I j _J>4_S

4jj_ijJS j_S 4_> I **-JJ <*» I j jOj4_> joj_>

J _j I J-J> J J 4 ti lS-J< OjJa I _-_oj_> 4__i j__j I titi j I j 4j ____> l-o j_j (__ l-J-S j_j l_>

lii jjj4_j J» _J-_) . 4j4_jjA4_i jjj_j |0J-> _SJJJ 4 1 1 j 4_j _ J ' J J (_-J !-**'

v v v_5j A 4_> i_SI_> -_-j_j< -_j I j-_i 4 ti /> _i-» 4_> < J J-J 4_> J I -o oj jj 4_>4 tij-J-o 4-S

,< .s-^-i » -^...

j I - > _-J"' l1 _Jr*-J 4_j ; j__jj_ j _>j_S4 ti j l-_j j_j j__j ___>j_j |» 4_4 >ij-j-o _5_J

<-> J 4_S __3 4_) _" ->4__j 4_o J 4__> -J _> 4_> < __j l_j O-l I .. ,'i-o j_j < _*j j_j ____l- j_jV y

. 4 j _-S j_> _____> j 4 j 'j-S J 4 S i"i __j_j.u ti I ii(j_ l__>

(_g 4 >fi,_i Sj j 4l-j n 'i jmi4-j4-j __ Lj j 4 j j iij_S_> _> jl_. ^_o j_j _-m* I j j 4_S> _j_l__> 4>

4 iii.l j iij-S-> -i jj L> j O 4_> I j l_j _* __JJ ' J *-' J J * ti l-_Jj j j jj_o4l_. 4 o i i

_j I ol J 4_j jj_i_j lj_> _j I q") iii 4 ->

A i i . , i _i") *N j»jj>4 ii < 0_->4>i -jJj-S j |_i_> j> 4 _i 4_Sj__i j j__ i_S»_^j ___ joJ ti

* 11 J ' J ~ ' J-> _54-J< ->j-i4 t_jj <JJ_.I_> J j_*-_uj < 4 j 4_j j_?4 ->

* *" vuS *____»JJ ti L> Jj***..i))i J*_-J~ < 4 j _>j I j> _5j I j 4_> _-J-_) J_» O j__j 4 >i (-> 4_> j»_l 4-1

JL-_!-oj-> _sl _j _j Lj <jj_)4ii j_ij_J__) jjj 4_i jjj j tij__> 4 ->4__) XJ _5jl_i

< 4. i . . , 'i ..)j LJ _,**>_i 1 1 i. ,'l-o V __> (j_JJ 4-J < I j A-i l-> 0 4_C l__> j_j j jj j j_j

-SjJ j> J <-SjJ_J J» 4_>4 _>j-J_0 _J 1-0 j oJ ,J_0 (_*_!_)_. JS_) O-J L_J jj 41 L___)JJ_S

ts J *-" *""*-* '-5« J_*-*» ir» -Sj'-° -S'-jJ-0 (_*-*** f*-*'.*'-1' ' f JJr» »4_ojj> ^, j

fY 162

J -_-£___- _!>--> ' JJ-» J-» _J--- J ^^ j-.Jjl-S'-j _j J l____ y-JJM ^-JJ-J^. Ojj__l ___J _*4_5_jj_>

_* ________> _J j4-_.4_j <j4_j _S_J4jj> _5j___i j j L-» _;J I J 4_j j» 4-S 4 ->j_j-o _;__-_)

_ * I tij-a-l 1f_j_tl_l-_' j <_SjJ_]_j _*' J I J J j J J ____ I j-J-S 4_o J_J I __J j

, ^--04 tij 4_> 4_> l-'i..,i 4 ti j ->j_Si ti I ___> 4_i _5j_) 41 1 J_) _--J j 41 _)_j 4J __J 4-C I _>-_->

. 4 j 4_> ifi 4 j 4 j Ij> j (_j->4_j >i4_j 4-ojj i") j 4-S _,-oy y

_Jj_ j J_L> _*jjj 4 >i j I _>4 iij 4j _|j 4_jj I i^ ''".,)' -J 4 j 4_> l_S> 4 ii 4-S 4_j I j 4__>

4j 4 __j 4_j i_Lii,i I o (j 4_j4> __-?-S (_* (__-> 4_> _5j 4l__5--9 4 _>_____, _j__j-o < 4 j 4 Jj-J 4 ti J_Jv ** v -4_ J >4_j l_j «J_* _- "-0 4_oL_L__- __j->4j 4«_". 4_> "_> 4_» j 4_j j 4__ < jo l-jj 4 ti

< l_-_.J_S.4ti J-J *> 'l.lm _-.4,\.,i _> _5__SI_J J -__i_l J_> 4 _. _54_>j4_j *| Y __j I_S__jj 4lS

** A _. 4_j l_S j 4_i < I ifT i **i 4 t___4_-> I i*l 'i-o j 4-j 4_i _"J-> O *-_ i I _* I j _J>4_S

4jj_ijJS j_S 4_> I **-JJ <*» I j jOj4_> joj_>

J _j I J-J> J J 4 ti lS-J< OjJa I _-_oj_> 4__i j__j I titi j I j 4j ____> l-o j_j (__ l-J-S j_j l_>

lii jjj4_j J» _J-_) . 4j4_jjA4_i jjj_j |0J-> _SJJJ 4 1 1 j 4_j _ J ' J J (_-J !-**'

v v v_5j A 4_> i_SI_> -_-j_j< -_j I j-_i 4 ti /> _i-» 4_> < J J-J 4_> J I -o oj jj 4_>4 tij-J-o 4-S

,< .s-^-i » -^...

j I - > _-J"' l1 _Jr*-J 4_j ; j__jj_ j _>j_S4 ti j l-_j j_j j__j ___>j_j |» 4_4 >ij-j-o _5_J

<-> J 4_S __3 4_) _" ->4__j 4_o J 4__> -J _> 4_> < __j l_j O-l I .. ,'i-o j_j < _*j j_j ____l- j_jV y

. 4 j _-S j_> _____> j 4 j 'j-S J 4 S i"i __j_j.u ti I ii(j_ l__>

(_g 4 >fi,_i Sj j 4l-j n 'i jmi4-j4-j __ Lj j 4 j j iij_S_> _> jl_. ^_o j_j _-m* I j j 4_S> _j_l__> 4>

4 iii.l j iij-S-> -i jj L> j O 4_> I j l_j _* __JJ ' J *-' J J * ti l-_Jj j j jj_o4l_. 4 o i i

_j I ol J 4_j jj_i_j lj_> _j I q") iii 4 ->

A i i . , i _i") *N j»jj>4 ii < 0_->4>i -jJj-S j |_i_> j> 4 _i 4_Sj__i j j__ i_S»_^j ___ joJ ti

* 11 J ' J ~ ' J-> _54-J< ->j-i4 t_jj <JJ_.I_> J j_*-_uj < 4 j 4_j j_?4 ->

* *" vuS *____»JJ ti L> Jj***..i))i J*_-J~ < 4 j _>j I j> _5j I j 4_> _-J-_) J_» O j__j 4 >i (-> 4_> j»_l 4-1

JL-_!-oj-> _sl _j _j Lj <jj_)4ii j_ij_J__) jjj 4_i jjj j tij__> 4 ->4__) XJ _5jl_i

< 4. i . . , 'i ..)j LJ _,**>_i 1 1 i. ,'l-o V __> (j_JJ 4-J < I j A-i l-> 0 4_C l__> j_j j jj j j_j

-SjJ j> J <-SjJ_J J» 4_>4 _>j-J_0 _J 1-0 j oJ ,J_0 (_*_!_)_. JS_) O-J L_J jj 41 L___)JJ_S

ts J *-" *""*-* '-5« J_*-*» ir» -Sj'-° -S'-jJ-0 (_*-*** f*-*'.*'-1' ' f JJr» »4_ojj> ^, j

fY 162

Page 165: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

V V_S 4 j 4_ij j 4 _>4_j j __ l_j j> _54_S_JI_o 4 j 4-J I > I 'i ji**) _. I_lSj J -> j 4__ 4-<

_. 1 ) -l-S-L-j I .1 !*)< 1 <i tij I j_>j 4 ti (j I _____)j-juj (_*l-> JJ<i _; * J 4__ (ji I _j < 4j4_jjj_j

l_C l__> _,_)4_jj> 4>j 4_oj 4 l - _j j_S l-C l_J j_) J4-C < 4 j 4_> L-J__>J< <_J-S 9- l_> J_)

04jl__jj j_j I- ij _)_)-__, j> < 4 j 4 oj-l- 4 ti <oj-> _5 4_j -m 4 j J-J j 4> j 4 ii4j_-3-Jv v

_. -o4 _> j4_i 4-j I____lS j 4j4->j_S j- l_> _S 4_S 4-J I 3 I-C I ) j_)j4_- < j 4 J.4 j j>

<->J-J _) I -_* 4, ^jw- >i 4 j J> j» <_i j _5j>

4_ojj> j <ij-S |» *_*-.-'" __J-***4j __j 1 j4 _. < j__i l_ J l_j j j_* -_)<_) '-J-J |»-_ '-> (_)-J liV V v **j _->j>4_i 4 j 4 *>_)_) I j j 4__ J l-_> ^jjj *| o ,_J4_C I _._-_> j i ifi j_> _J I j-> ^-Jl -o

l_jJ4_C I >i4-Si 4j _"JJ> _5_lS.4 -___>_o _j LjJj__ 4 'l l **> 4_j _____ 4> 4_l < (j ll-jj ^J _>l-_j

I ti 4 j I _oj 4j j»_J 41 < i. imi4 j 4_> 4 ii Oj-J lS.j __jj ^J 4-C I _4_°> < 4 J 4 __j !____ 4 ti

Oj S i 4 tijA 4 if)-) 1 **) (j_j 4_> I j>4 _) jo 4_}4 tij-j-o 4 j 4_j j 4 1 -Jj 4_b< JJ-J 4_j j-j <»-__V

<_____> L>J (j-o 4_S 4 _"> > 4-j _>__) 4j 4_> j_> l_ < 4__*4j 4__> j»J I __)__ -I _l .1 J _i-LJ

< j» 4 **" , .) 4_j I _o4_j 7l-__ < J» -ij-J J J-J _) l-oj 4 iij j I ti _j>j 4Û) (jfi_i'i-o < __i j_ij_>

< j j j 4_j _S l-_S __j I j-ol-_*-_j-_ 4j4>l j4_j< l__j_'jj__ Pjjj _-S__)l_Cjti j 4j-ij j_j

' (--- 4_) J J 4 >ijJ-S < J J-J 4_j 4_S J J-J 4_j jjJ I ,*) )_>

(___i4_S-l_> j» tij 4 ii |_;l_>j__4j _,l__x__6 <_-' **"» _S'-Cj>i4_- _J4-o _S_-j-_.jj_.___

'' 'J " J _> '^J-J *-** *-_*-^ _-_-_-) 4 ti j» >ji-o _ J_lC I ti4_S ^j I -J-S_jj 4_i_î>

(0 4_____ 4, 1 ,**) a *i 1- <_>-_)-. ,. lu __> _sjl j jj j4__>4-_> ; ^jjp j __jljl_jliiv

(J I 1 0 II >ij_o _;4 j 4__> (jil-J < (__J I iJ J_* __-__-_-) -> - j 4_> 4J j L___j J I -o (_jj 4_o j>* * v v _ v 'j 4_S J J___> Oj> (__J ' -_J_o _ş 4 j 1 »1 4_j 4_S-JI _j-o (ji_Jj_i j j» 4 ti4 -> _cj' 4_ JJ-J

(>J-_S4_> _54jj4-S (j l-oj> J-JV vj___) 04j|_S j4_j |»j_> < 4_i l_> jjj j (ûp j _>j I j> pj_)j_9(ji4j4j l^ ,_r»--*

. |» 4_> 4 ^

j» j_uij '_> (jtijlj>|j> j (j l_j (jljj'i __j l_) 4-i < (_) ,.i"i 111jj_) __ij> 4_< 4 j 4_i j 4__

__j __, ".... I _o __j 4-j 4> Ljl-j 4 J __J>-> _5 ,__-** 4_» __J _J j I J-> 4_oj j> j I _oj 4__ 4_i I ii

(j ll-o 4j Ijfc ^>4-> ^J-SOj < jj_i jjj 4_Jjl_. j _)_4j j j4_>l_j jl-__>4_> ___.

4________j I tij-S-J I >ij 4__j4_j "' jj 4u-> j 4__>4_i J J-J J J_) J J-J * t_J 4j 4_j 4__j_i

< jj____>4 iij 4 ti jj l_--> 4_j l_j j_S_j Oj jJj 4_*>4__ < j j 4_C 4j j 4_>4 ti4_j \jVi 4 _>

v »j Jj-J I -LJ4_) ___<4_jjjj j ___, 4j< I <\.) !<_ 4 <ijj 4 tijj __-_J l-o _5 I JJ ti |»*_l-_j

163 ff

y;.?"--

V V_S 4 j 4_ij j 4 _>4_j j __ l_j j> _54_S_JI_o 4 j 4-J I > I 'i ji**) _. I_lSj J -> j 4__ 4-<

_. 1 ) -l-S-L-j I .1 !*)< 1 <i tij I j_>j 4 ti (j I _____)j-juj (_*l-> JJ<i _; * J 4__ (ji I _j < 4j4_jjj_j

l_C l__> _,_)4_jj> 4>j 4_oj 4 l - _j j_S l-C l_J j_) J4-C < 4 j 4_> L-J__>J< <_J-S 9- l_> J_)

04jl__jj j_j I- ij _)_)-__, j> < 4 j 4 oj-l- 4 ti <oj-> _5 4_j -m 4 j J-J j 4> j 4 ii4j_-3-Jv v

_. -o4 _> j4_i 4-j I____lS j 4j4->j_S j- l_> _S 4_S 4-J I 3 I-C I ) j_)j4_- < j 4 J.4 j j>

<->J-J _) I -_* 4, ^jw- >i 4 j J> j» <_i j _5j>

4_ojj> j <ij-S |» *_*-.-'" __J-***4j __j 1 j4 _. < j__i l_ J l_j j j_* -_)<_) '-J-J |»-_ '-> (_)-J liV V v **j _->j>4_i 4 j 4 *>_)_) I j j 4__ J l-_> ^jjj *| o ,_J4_C I _._-_> j i ifi j_> _J I j-> ^-Jl -o

l_jJ4_C I >i4-Si 4j _"JJ> _5_lS.4 -___>_o _j LjJj__ 4 'l l **> 4_j _____ 4> 4_l < (j ll-jj ^J _>l-_j

I ti 4 j I _oj 4j j»_J 41 < i. imi4 j 4_> 4 ii Oj-J lS.j __jj ^J 4-C I _4_°> < 4 J 4 __j !____ 4 ti

Oj S i 4 tijA 4 if)-) 1 **) (j_j 4_> I j>4 _) jo 4_}4 tij-j-o 4 j 4_j j 4 1 -Jj 4_b< JJ-J 4_j j-j <»-__V

<_____> L>J (j-o 4_S 4 _"> > 4-j _>__) 4j 4_> j_> l_ < 4__*4j 4__> j»J I __)__ -I _l .1 J _i-LJ

< j» 4 **" , .) 4_j I _o4_j 7l-__ < J» -ij-J J J-J _) l-oj 4 iij j I ti _j>j 4Û) (jfi_i'i-o < __i j_ij_>

< j j j 4_j _S l-_S __j I j-ol-_*-_j-_ 4j4>l j4_j< l__j_'jj__ Pjjj _-S__)l_Cjti j 4j-ij j_j

' (--- 4_) J J 4 >ijJ-S < J J-J 4_j 4_S J J-J 4_j jjJ I ,*) )_>

(___i4_S-l_> j» tij 4 ii |_;l_>j__4j _,l__x__6 <_-' **"» _S'-Cj>i4_- _J4-o _S_-j-_.jj_.___

'' 'J " J _> '^J-J *-** *-_*-^ _-_-_-) 4 ti j» >ji-o _ J_lC I ti4_S ^j I -J-S_jj 4_i_î>

(0 4_____ 4, 1 ,**) a *i 1- <_>-_)-. ,. lu __> _sjl j jj j4__>4-_> ; ^jjp j __jljl_jliiv

(J I 1 0 II >ij_o _;4 j 4__> (jil-J < (__J I iJ J_* __-__-_-) -> - j 4_> 4J j L___j J I -o (_jj 4_o j>* * v v _ v 'j 4_S J J___> Oj> (__J ' -_J_o _ş 4 j 1 »1 4_j 4_S-JI _j-o (ji_Jj_i j j» 4 ti4 -> _cj' 4_ JJ-J

(>J-_S4_> _54jj4-S (j l-oj> J-JV vj___) 04j|_S j4_j |»j_> < 4_i l_> jjj j (ûp j _>j I j> pj_)j_9(ji4j4j l^ ,_r»--*

. |» 4_> 4 ^

j» j_uij '_> (jtijlj>|j> j (j l_j (jljj'i __j l_) 4-i < (_) ,.i"i 111jj_) __ij> 4_< 4 j 4_i j 4__

__j __, ".... I _o __j 4-j 4> Ljl-j 4 J __J>-> _5 ,__-** 4_» __J _J j I J-> 4_oj j> j I _oj 4__ 4_i I ii

(j ll-o 4j Ijfc ^>4-> ^J-SOj < jj_i jjj 4_Jjl_. j _)_4j j j4_>l_j jl-__>4_> ___.

4________j I tij-S-J I >ij 4__j4_j "' jj 4u-> j 4__>4_i J J-J J J_) J J-J * t_J 4j 4_j 4__j_i

< jj____>4 iij 4 ti jj l_--> 4_j l_j j_S_j Oj jJj 4_*>4__ < j j 4_C 4j j 4_>4 ti4_j \jVi 4 _>

v »j Jj-J I -LJ4_) ___<4_jjjj j ___, 4j< I <\.) !<_ 4 <ijj 4 tijj __-_J l-o _5 I JJ ti |»*_l-_j

163 ff

y;.?"--

Page 166: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

. j j__j_>__, 4_i _j I _j 4__L>_)j j _>J-* *JrJJ 4_j __S_1)j_>v

J _>f) _i i 4___J Ij-> l-C l-J (j-J 4_jj_> J _) ' j 4-o4j (_ -V4_w4_o < __>__< 4 jl j _) ' Jj'-S. (j_jj4_jl _ 4_.4j I j4_S _J (jil-cl-î j-JJ-wC j _ -i-> (»-jl-> (jl j4_j ^j 4_oj I _> 4_>

4_J _4 j4__>jI i__j j 4__ j I )..)» (j I _l_jj-luî> 4_SJ-_> j_J __>__i4jj_>i_jV y

_Jjj4-o j J 1 -o J_i _)l__jl j 4_i 4_S JJ-J 4j 4_-_-S-_i _yg 4 <i 4_j £ l__j l-S-_> I - 4_j

JJ-J (_)Jj'-î'-J J-JJ4J. j_)jj J_S .1 ti-_LJ li 4 j 4.9 j <*J< ________ 4 ti ___» l_i _)l_)j>

. JJ-J *_> _;4t_jl_9 _>j_> (jl_ijl___jj_) j (jl j4_S 1 < *| i ') .,'J-i 4J ->j 4_J>

|__- _-L> Lj j l-C I-J <j_j 4__jJ> j (jl j4-o4j _5 ->4_i 4_o J _j,_) 1**> J__jlj> A l_*-_j 4_jj 4__)

j Oj 5) _lj > 4_) 4-JJJ j ( Y ) * 'J *> -Sj *~ t_)J ' J -*-* *-» O ' ..' ' ..'J J- J ' """ * >

jl-__5jlj4j <lj-l_j j_jj4_C __C_!j_. j J I j 4_- J_J < _j I j ___* 4___jj4_S 4 j l_j j _>

v

4 -ol-j-j 4jl_jj j l__> 4j 1_j j O j 4-_> j_o _5j j 4>_o 4-J _j I _iJ I j 4_3> <(jlj4_Sv ' v ' " v.

L/»* <-* 0 *^*-****'J J '' ' -' J**** <**^U*-> < ' -*** **-" ***** 0 T" ' Mlj'ljl- J _-_J_)4 li () 14 I 'J>Oj 4_S-_J

' v

_5jl _____-> j_j _j _) I**" |__J l_> < jj-j Jj-> _e-o*-> '--?4jl_J I jl jl_jjj_> _-J I 4J

< ij__ S _*lil -_J j i_-» I J J J 0 J**** **** ' |» *J 4_> Jjjj J ' 4 j 4j j_> J» 4_- J_jv

A j A -'**' 4j-jl_j _*j j 4 >i 4_i __>j>I_j j 04j__l_j o 4_i 4j__j 4 -> 4 j 4__ _j-i4

j_______j__ JJJJ _S (/\ ) ~_ij4j ^ L.j_ jjjj-j j 4jj_i__4_i (jl_-i4__l_j

I-S4 ti jl j I-"*. j I-S4 ti __>' -0 < I ti'-j (__ j4_i_)l_oljj(jl-ol_J 4_j j 4 j jj j_S

< 4j 4 *S j»I_jj_9 < j»j I j L~ 4_j -_-__> (j l_J_S (J_> 4__jj> j»I __j-j l_>< (_> 4 >i j I j l-_ j

j l_S <_J< Jl_j jlj4_. Lş-J4_) -.4-9 4_J _5jjj -J < j-j 4__ lSj-Jj J 4 j 4__ _Jv

< j» 4 _SI tij 4__ 4_j l___lSI_> -; < j 4__> __- J *J * L>* J Li 4__-> 4_> 4J J 4_? j l-> 4l_>

< 4__ __)JJ < 41 J_> < 4j 4_S _)l_)j_9 j-_> >_ ) l_j j j_9 4_j < 4 j 4-oj I j l-3> 4-i 4j 4j

* ' ' *J J J-"*-J _:.' ' < *_--* f ' ?' J .'V

4J < 4 j 41.1 ij4 ti4_j _--o_lj 4jj_i ^ . 4 j I -oj 4-9 ^-S- ,__ j_> 4 _, ^j '-J-jJ (_>j _->

jOjjj .4 >i 4lS 4 j j _j_S |» JJ J 4_j _____)j l-S _)_o Oj-S _* _-J 4 j 4_j j 4_-> .1 _-_>l-SI-j

. _5j J J_) 4_j p _) I < ^ ___>4_j a 4-J *\ I _^___-J.I i*l .1 _) 4_

j Oj-J LgJ--'4 >i < (jf) J J 4jj> j 4j4_i__il__) (^l__l__. j_>j4_C _j_S_J 4 _> (_-_l_L_> <]__> l_>

f^j **-* ) _£J 4_> J j') 4_)l *).jfl> J j 4 ->4_)l if) jS ____ 4j__i jjj 4j__j

JJ" 1 i_j 4_i _)ilx I-J (j-j 4__jj_>

fû 164

. j j__j_>__, 4_i _j I _j 4__L>_)j j _>J-* *JrJJ 4_j __S_1)j_>v

J _>f) _i i 4___J Ij-> l-C l-J (j-J 4_jj_> J _) ' j 4-o4j (_ -V4_w4_o < __>__< 4 jl j _) ' Jj'-S. (j_jj4_jl _ 4_.4j I j4_S _J (jil-cl-î j-JJ-wC j _ -i-> (»-jl-> (jl j4_j ^j 4_oj I _> 4_>

4_J _4 j4__>jI i__j j 4__ j I )..)» (j I _l_jj-luî> 4_SJ-_> j_J __>__i4jj_>i_jV y

_Jjj4-o j J 1 -o J_i _)l__jl j 4_i 4_S JJ-J 4j 4_-_-S-_i _yg 4 <i 4_j £ l__j l-S-_> I - 4_j

JJ-J (_)Jj'-î'-J J-JJ4J. j_)jj J_S .1 ti-_LJ li 4 j 4.9 j <*J< ________ 4 ti ___» l_i _)l_)j>

. JJ-J *_> _;4t_jl_9 _>j_> (jl_ijl___jj_) j (jl j4_S 1 < *| i ') .,'J-i 4J ->j 4_J>

|__- _-L> Lj j l-C I-J <j_j 4__jJ> j (jl j4-o4j _5 ->4_i 4_o J _j,_) 1**> J__jlj> A l_*-_j 4_jj 4__)

j Oj 5) _lj > 4_) 4-JJJ j ( Y ) * 'J *> -Sj *~ t_)J ' J -*-* *-» O ' ..' ' ..'J J- J ' """ * >

jl-__5jlj4j <lj-l_j j_jj4_C __C_!j_. j J I j 4_- J_J < _j I j ___* 4___jj4_S 4 j l_j j _>

v

4 -ol-j-j 4jl_jj j l__> 4j 1_j j O j 4-_> j_o _5j j 4>_o 4-J _j I _iJ I j 4_3> <(jlj4_Sv ' v ' " v.

L/»* <-* 0 *^*-****'J J '' ' -' J**** <**^U*-> < ' -*** **-" ***** 0 T" ' Mlj'ljl- J _-_J_)4 li () 14 I 'J>Oj 4_S-_J

' v

_5jl _____-> j_j _j _) I**" |__J l_> < jj-j Jj-> _e-o*-> '--?4jl_J I jl jl_jjj_> _-J I 4J

< ij__ S _*lil -_J j i_-» I J J J 0 J**** **** ' |» *J 4_> Jjjj J ' 4 j 4j j_> J» 4_- J_jv

A j A -'**' 4j-jl_j _*j j 4 >i 4_i __>j>I_j j 04j__l_j o 4_i 4j__j 4 -> 4 j 4__ _j-i4

j_______j__ JJJJ _S (/\ ) ~_ij4j ^ L.j_ jjjj-j j 4jj_i__4_i (jl_-i4__l_j

I-S4 ti jl j I-"*. j I-S4 ti __>' -0 < I ti'-j (__ j4_i_)l_oljj(jl-ol_J 4_j j 4 j jj j_S

< 4j 4 *S j»I_jj_9 < j»j I j L~ 4_j -_-__> (j l_J_S (J_> 4__jj> j»I __j-j l_>< (_> 4 >i j I j l-_ j

j l_S <_J< Jl_j jlj4_. Lş-J4_) -.4-9 4_J _5jjj -J < j-j 4__ lSj-Jj J 4 j 4__ _Jv

< j» 4 _SI tij 4__ 4_j l___lSI_> -; < j 4__> __- J *J * L>* J Li 4__-> 4_> 4J J 4_? j l-> 4l_>

< 4__ __)JJ < 41 J_> < 4j 4_S _)l_)j_9 j-_> >_ ) l_j j j_9 4_j < 4 j 4-oj I j l-3> 4-i 4j 4j

* ' ' *J J J-"*-J _:.' ' < *_--* f ' ?' J .'V

4J < 4 j 41.1 ij4 ti4_j _--o_lj 4jj_i ^ . 4 j I -oj 4-9 ^-S- ,__ j_> 4 _, ^j '-J-jJ (_>j _->

jOjjj .4 >i 4lS 4 j j _j_S |» JJ J 4_j _____)j l-S _)_o Oj-S _* _-J 4 j 4_j j 4_-> .1 _-_>l-SI-j

. _5j J J_) 4_j p _) I < ^ ___>4_j a 4-J *\ I _^___-J.I i*l .1 _) 4_

j Oj-J LgJ--'4 >i < (jf) J J 4jj> j 4j4_i__il__) (^l__l__. j_>j4_C _j_S_J 4 _> (_-_l_L_> <]__> l_>

f^j **-* ) _£J 4_> J j') 4_)l *).jfl> J j 4 ->4_)l if) jS ____ 4j__i jjj 4j__j

JJ" 1 i_j 4_i _)ilx I-J (j-j 4__jj_>

fû 164

Page 167: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

. 1*1 *) J I .) (_________ 4 _> 4_i _)l_S-_La_> 4jl_)j I ti_i___jjj__j__j j ___> _5j>l_j 4Jv

. ijt-J4->_,l_ulj_J___jj,4 _>4 j (j _,,**) j 4j j L___)4_i4_9 j j j 4_i _5 4 j Lj-o j _j_>j_>j j j__-_ j_i ,_;j 4_>_oj_?

J 0*0 !^j t_> j *-!,-9_H' isLjjlA 4_S _^4_Sj -> ____j 4j _5jl_- ,_--L-i j4_j-oj__' <(jjj4_S

. <*| )lj-J4_> lSJ-> Jj-?' ' _Ş * ' J ._.' _-r~*-> o'*-* *-*-_JJ** 4j_jI_> j_l_) 4J* v

Oj 4_> j 4 ii4j

_$jl j_i ti (_5_ljJ tij-__ 4-S _SLl_jI-jI_l> jJL) 4j-_lj4_? (jl jjl_S j__4_C _;l j.j _ ^-j l__.

^^-v 4-ol-i4> 1 ->4j_J < J J_i jlj___j.i jjJ 4_) _-->J-*-J t-jl-_j_ J jl->JJJv y v

_C < j j 1 I ') ><*> < S i ) l_-SI_j_oI--i L_-S_i_.J I 1 4 j 4-9 __J 4>v

j ___> j 4__J_jj l__> O -Jl j j 4_j 1_S__jI-oJj 4_i _j.l__*4j I j <_J I __JaAv

4 *S I j ') 1 j,4 ti _j I -jj ___>_! 4-9 j <__, 4_S 4_j j»_J 4-i j j_i l_) j 4__i 4j _^ I _) *'_"'

J I j I ifi I - _Şj 4jj J j I j ->_J 4_j 4> if> jj j 0-J.4 _> 4j < i_)'-S J-Jj iSjj' 'v

.__>"'_j< 4 'n, 4 jjlj-i 4 j < >j I j J Jx-'4 t-J 4__ _\ ..' **".' "' 4 4 j 4 j I >* j 1 _5j 4 j_*_av

* *_>* * *** 0 - _>"-' *"*' J 0 J *> *** *j4JjJ-jl_) j l_j l-_ 4_j ((jl-jjj- ^-j 4 .1 ..) Lj )V

* -» ' ' «" ** 1-I.S4 -> (jl lSjJj I j < _>j_Si >i _) I_ij_ij_. j jijjI 9 ^-jloj 4_iv

_,! j -4 _> j _>-4_i lj.4 <i 4j4_jl__l_S_Jj_>t_>j j__j j jj4_.(j_>4j 4_* l_S___j 4 j l^. 4j 4_jl__j_jj j4-> I ol j__4_ «J _,!__-_) 4 _ j

» y V

*-****-,J __-** j'-? J _-***-*?'lj' J^ J*-" J'-"* _.'--? Jj-? *-! o'*-"*V*J4J: *J*J-9l--v

'il_Ş___4j 4lS-o4_o _) I iS iS-_i jlj-SojjJ 4_jj_> _J <__>j4> j Lj j J_

J J_ __ j __J4jl_j 4J 4lS (j_)jj_) S) II _>-o _-o4 >i 4j___-__>

L_S-_)< I ifi iS.4 «i I j _)l )j_> _5jJ j_> _} ljj _)_-o l->-)j j> jj o4_b 4_i 4 > . Ia.*> j 4__i

j _ A"' j 4j j_o4 _>j 4_> L_S__j< l_j j_Î4 >i S'i imi ^ S4_>< ** _'J**A ti lS**>J *-»

Vj 4__j__jjj_j _S__i< Oj-S 4 ti _5-_Sj---_> __S__i < i__L.fj j j-_ 4 ti (_Sj j 4-___j 4j 'i .*)

v v. I _4 - _5j_i 4_) _JI -0 (__ 4_i < _-JJJ-J .i _5 l-C j J

4 I _)!--» 4 '1 jj-j-o aJ ^e- J j 4__ j 4_i j j-j j _)Vi 11I S4j j_i I j 4_S 4_S-Jjj>v

15-»--'* *** 0 J >!-*=Jv *

_______ j_> 4J ^ ?_) S-oL- < J_-____-_.l tiL_.4_)l j-jI-S l -> -S__j4_jI_>4j Li j4_) -Jv v

l.'i.jg>.4 _>j.4 ti (_şl1 _-_-wJ-_J 4_j J_LJ L____-_l> (_4___> ti tS-_S-____j4 ti 4_l < j_i I li-ij jj

J j 4 ") J4j4_j (j-J_J ^OJ-H 'jjjjj iSJ '**? J (» * * *-J j4_5 4-o J jij-o J

165 f f

. 1*1 *) J I .) (_________ 4 _> 4_i _)l_S-_La_> 4jl_)j I ti_i___jjj__j__j j ___> _5j>l_j 4Jv

. ijt-J4->_,l_ulj_J___jj,4 _>4 j (j _,,**) j 4j j L___)4_i4_9 j j j 4_i _5 4 j Lj-o j _j_>j_>j j j__-_ j_i ,_;j 4_>_oj_?

J 0*0 !^j t_> j *-!,-9_H' isLjjlA 4_S _^4_Sj -> ____j 4j _5jl_- ,_--L-i j4_j-oj__' <(jjj4_S

. <*| )lj-J4_> lSJ-> Jj-?' ' _Ş * ' J ._.' _-r~*-> o'*-* *-*-_JJ** 4j_jI_> j_l_) 4J* v

Oj 4_> j 4 ii4j

_$jl j_i ti (_5_ljJ tij-__ 4-S _SLl_jI-jI_l> jJL) 4j-_lj4_? (jl jjl_S j__4_C _;l j.j _ ^-j l__.

^^-v 4-ol-i4> 1 ->4j_J < J J_i jlj___j.i jjJ 4_) _-->J-*-J t-jl-_j_ J jl->JJJv y v

_C < j j 1 I ') ><*> < S i ) l_-SI_j_oI--i L_-S_i_.J I 1 4 j 4-9 __J 4>v

j ___> j 4__J_jj l__> O -Jl j j 4_j 1_S__jI-oJj 4_i _j.l__*4j I j <_J I __JaAv

4 *S I j ') 1 j,4 ti _j I -jj ___>_! 4-9 j <__, 4_S 4_j j»_J 4-i j j_i l_) j 4__i 4j _^ I _) *'_"'

J I j I ifi I - _Şj 4jj J j I j ->_J 4_j 4> if> jj j 0-J.4 _> 4j < i_)'-S J-Jj iSjj' 'v

.__>"'_j< 4 'n, 4 jjlj-i 4 j < >j I j J Jx-'4 t-J 4__ _\ ..' **".' "' 4 4 j 4 j I >* j 1 _5j 4 j_*_av

* *_>* * *** 0 - _>"-' *"*' J 0 J *> *** *j4JjJ-jl_) j l_j l-_ 4_j ((jl-jjj- ^-j 4 .1 ..) Lj )V

* -» ' ' «" ** 1-I.S4 -> (jl lSjJj I j < _>j_Si >i _) I_ij_ij_. j jijjI 9 ^-jloj 4_iv

_,! j -4 _> j _>-4_i lj.4 <i 4j4_jl__l_S_Jj_>t_>j j__j j jj4_.(j_>4j 4_* l_S___j 4 j l^. 4j 4_jl__j_jj j4-> I ol j__4_ «J _,!__-_) 4 _ j

» y V

*-****-,J __-** j'-? J _-***-*?'lj' J^ J*-" J'-"* _.'--? Jj-? *-! o'*-"*V*J4J: *J*J-9l--v

'il_Ş___4j 4lS-o4_o _) I iS iS-_i jlj-SojjJ 4_jj_> _J <__>j4> j Lj j J_

J J_ __ j __J4jl_j 4J 4lS (j_)jj_) S) II _>-o _-o4 >i 4j___-__>

L_S-_)< I ifi iS.4 «i I j _)l )j_> _5jJ j_> _} ljj _)_-o l->-)j j> jj o4_b 4_i 4 > . Ia.*> j 4__i

j _ A"' j 4j j_o4 _>j 4_> L_S__j< l_j j_Î4 >i S'i imi ^ S4_>< ** _'J**A ti lS**>J *-»

Vj 4__j__jjj_j _S__i< Oj-S 4 ti _5-_Sj---_> __S__i < i__L.fj j j-_ 4 ti (_Sj j 4-___j 4j 'i .*)

v v. I _4 - _5j_i 4_) _JI -0 (__ 4_i < _-JJJ-J .i _5 l-C j J

4 I _)!--» 4 '1 jj-j-o aJ ^e- J j 4__ j 4_i j j-j j _)Vi 11I S4j j_i I j 4_S 4_S-Jjj>v

15-»--'* *** 0 J >!-*=Jv *

_______ j_> 4J ^ ?_) S-oL- < J_-____-_.l tiL_.4_)l j-jI-S l -> -S__j4_jI_>4j Li j4_) -Jv v

l.'i.jg>.4 _>j.4 ti (_şl1 _-_-wJ-_J 4_j J_LJ L____-_l> (_4___> ti tS-_S-____j4 ti 4_l < j_i I li-ij jj

J j 4 ") J4j4_j (j-J_J ^OJ-H 'jjjjj iSJ '**? J (» * * *-J j4_5 4-o J jij-o J

165 f f

Page 168: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

. . .- v' ** O J '_-** *-» Q j «if) J .' j4_4_ ' _Jj 4 _>j4_4w j (j 4_>4 -

l_j l_j < (j_i j j _J 4j i ti |0__J r ** ..'.' A ** 4)l_)jj |l_j j» 4_> ___>_> 4 j j 4-t>

4 j _-__*! J J -W fi 4___j J _>4 tij 4 _> I __> 4 j j 4> J 4___ J < j- 4 j 4> J-J-J 4 ,_XmI _*.J 4-o4 ti

4 I j 4-i _5j ti . Pj-»-» 4j_>4j j 4__i l-> < fl jS-J f»J-> J-J _*-- _ I _j l_J -JJ i 'i 4_1 <_5jj_j _5j _J _i_j j_j I_j__i_jlj 4j jJJ- < O i -> j___>I_jI__, .1 ____, j 4>

y V y

j jj ________ 1-_L___j 4_j (i-j' Jjj ' i__ ' J <\,i ..) 4__ < (j_j I j 4 . 4 >i 4 j j 4__> ^-___>l_iv **

Ol~ _. (jl-ojLJ j 4 j 4_J 4j4jj4_j _5j .1 ) , j j j 4_j _5j 4 j_)-o J j J 4_ti _;l_jl__<?.c I . v I - v v *». I ti"i ii)j\ ) 41 4_i < '__ (j -j-Jjj J-> < O-J-J j ..)*> 4_) I j-> I _) ' _Şj oj 4-9 j

< 4j 4 'i im4_-_j (JL9-J ; _5j-oj 4-9 j _)_jl ti _) 1 ifij ,') _ ' _" jj 4__ ^-S 4_j 4_j I _>_l l_j_ v

4 > 4____>jj_> < A-Jj 4-jI j J 4> _J j J-oj 4-9 4_S (_"4j 4__>< _ 4lSj 4 _i (j I ") i"> 4lS-__v .

. (_J-> _5j 4j 4__>4_i

_"4____S4( j_j_i j» l_9 ) ,J.4jl_> J Oj-lj J j 4 -> 4jl_ijj__ j 1 j 4__ 4_j 4_S 4-_l_9 l_9

V v* 4j 4 ___>j_> 4 ti (_*4_> 1 j - _ " j 41 4j A * ..' 4J

_J_. nmj.) 4_j -_**_;_J 4_jj 4-S ___4j4j*. ___i 4__> j 4__>

I __, » ") J .' I-S.4 _> _j I ____>j j lj_>___j 4_Sj 4__>

'. 4 j -_>.' -4 _> _-_>_)J 4___J J> ^Ljjjj j. I__

(J-J-* 4_i 4_- _5_J 4_j j 4_S (____) 4 j 4u-> -tj 4_Sj 4-.V v

_5~ -» _*jj-> '«-»* *i o -*\_rs'j J '-*(_- *--_ **' 4 j 4_j J__L_>.4 J 4 j 4__ _5j_i_i j» l_9

V

-..LS*1_*iJiî'*VJ _-*-' (_*-» '*-'!! "'< jl4-Jj4_S -;¥ \fi)

_____ I __>4 _> i_> 4_J_> j _5 4__) l_j l a _)ft>v

*. 4 j 4_il _>4 J (___-ö_J J J» 4_->J J ti _ J_J_) j» Ls

l-Si (j I ") > ) iii 4 > 4_) I j_><_ I j_i jl_j< _)4)j4_S 7-

l____i <JLJj 4 f, _5 l__j _)l____ijj-9 4_i _)fi _i 'i-ov

l-_>*.4_) jl jlj_ j_jjj4_j ? ..)'*r').4 -> 4_) < (, 'i i ljj>4 -) (5____l__i J 4 j 4_i> ___i4jl_>

i-ji I 4-j 4-j l-jj 4-j 4lS _-> _)_Jj_j 4_J 4_>l-oj j 4__

O' j _J 4Jj I J _> (_J__)J 4__j_>. Jl_>_o J-J 4-S

i .i I J-i 4-j _*jj_S _-Jx _5jJ-S 4tijl_i 4-1

'J 4I 4--J I _l> I -J> < 0 ' J -SJ **JJ (CT-- -° *r»

fr 166

. . .- v' ** O J '_-** *-» Q j «if) J .' j4_4_ ' _Jj 4 _>j4_4w j (j 4_>4 -

l_j l_j < (j_i j j _J 4j i ti |0__J r ** ..'.' A ** 4)l_)jj |l_j j» 4_> ___>_> 4 j j 4-t>

4 j _-__*! J J -W fi 4___j J _>4 tij 4 _> I __> 4 j j 4> J 4___ J < j- 4 j 4> J-J-J 4 ,_XmI _*.J 4-o4 ti

4 I j 4-i _5j ti . Pj-»-» 4j_>4j j 4__i l-> < fl jS-J f»J-> J-J _*-- _ I _j l_J -JJ i 'i 4_1 <_5jj_j _5j _J _i_j j_j I_j__i_jlj 4j jJJ- < O i -> j___>I_jI__, .1 ____, j 4>

y V y

j jj ________ 1-_L___j 4_j (i-j' Jjj ' i__ ' J <\,i ..) 4__ < (j_j I j 4 . 4 >i 4 j j 4__> ^-___>l_iv **

Ol~ _. (jl-ojLJ j 4 j 4_J 4j4jj4_j _5j .1 ) , j j j 4_j _5j 4 j_)-o J j J 4_ti _;l_jl__<?.c I . v I - v v *». I ti"i ii)j\ ) 41 4_i < '__ (j -j-Jjj J-> < O-J-J j ..)*> 4_) I j-> I _) ' _Şj oj 4-9 j

< 4j 4 'i im4_-_j (JL9-J ; _5j-oj 4-9 j _)_jl ti _) 1 ifij ,') _ ' _" jj 4__ ^-S 4_j 4_j I _>_l l_j_ v

4 > 4____>jj_> < A-Jj 4-jI j J 4> _J j J-oj 4-9 4_S (_"4j 4__>< _ 4lSj 4 _i (j I ") i"> 4lS-__v .

. (_J-> _5j 4j 4__>4_i

_"4____S4( j_j_i j» l_9 ) ,J.4jl_> J Oj-lj J j 4 -> 4jl_ijj__ j 1 j 4__ 4_j 4_S 4-_l_9 l_9

V v* 4j 4 ___>j_> 4 ti (_*4_> 1 j - _ " j 41 4j A * ..' 4J

_J_. nmj.) 4_j -_**_;_J 4_jj 4-S ___4j4j*. ___i 4__> j 4__>

I __, » ") J .' I-S.4 _> _j I ____>j j lj_>___j 4_Sj 4__>

'. 4 j -_>.' -4 _> _-_>_)J 4___J J> ^Ljjjj j. I__

(J-J-* 4_i 4_- _5_J 4_j j 4_S (____) 4 j 4u-> -tj 4_Sj 4-.V v

_5~ -» _*jj-> '«-»* *i o -*\_rs'j J '-*(_- *--_ **' 4 j 4_j J__L_>.4 J 4 j 4__ _5j_i_i j» l_9

V

-..LS*1_*iJiî'*VJ _-*-' (_*-» '*-'!! "'< jl4-Jj4_S -;¥ \fi)

_____ I __>4 _> i_> 4_J_> j _5 4__) l_j l a _)ft>v

*. 4 j 4_il _>4 J (___-ö_J J J» 4_->J J ti _ J_J_) j» Ls

l-Si (j I ") > ) iii 4 > 4_) I j_><_ I j_i jl_j< _)4)j4_S 7-

l____i <JLJj 4 f, _5 l__j _)l____ijj-9 4_i _)fi _i 'i-ov

l-_>*.4_) jl jlj_ j_jjj4_j ? ..)'*r').4 -> 4_) < (, 'i i ljj>4 -) (5____l__i J 4 j 4_i> ___i4jl_>

i-ji I 4-j 4-j l-jj 4-j 4lS _-> _)_Jj_j 4_J 4_>l-oj j 4__

O' j _J 4Jj I J _> (_J__)J 4__j_>. Jl_>_o J-J 4-S

i .i I J-i 4-j _*jj_S _-Jx _5jJ-S 4tijl_i 4-1

'J 4I 4--J I _l> I -J> < 0 ' J -SJ **JJ (CT-- -° *r»

fr 166

Page 169: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_S 4_-Jj_> 4j j 4_jj 4jj> _)l_S4__?_J I JjI_S _5-j__i 4 _>j 4_ti 4__> ^j (__* < J J J *_> j»_l 4_l..v

_j I j 1 _______j_l j 4-J ^mi_im'i->4-i j j» l___j 4-j j I ti (_____)__>_> 4_i ___j l_) j j»_l 4_j

- -ij l-j _, I _ij I j -J 4_u _^j____î 4_i (j_ j 4_Sj 4 _> _) I-S__J_) j__> j*"'4_)-_)4 <-Jj_S j O j_ j 4 jV

4j 4j 1-5) (j I _j_S 4-j j jj j lj-J 4j < JJ i i_Sjj_t> (j l_Jjl J j-J-0' *' J J '-T» *-*» i_ *-J

*_H**-j'-» J*t» (c^^j'-r-j _5^*J--''-^J*i ) "l-cl-Jj<- j(I) ,>----? " (_-l-i-jjj Lj 4 j i_i_jjj 4-9 _Sjl--> -J jj-ûl-o J _5J ' JJJ * j 4 j j_> |_*l_jlx 4 'i-iJ

(^JI-. 4_i (_I.jS.iJJj j4__ <OJJ-!» 'j *-__)4_o_S'4j I -.4_SC-/'4j I j4_S j_lJ _Jv . ' v

4 J 4__)J_> j 41 _J j»jj 4_i < j i > O 4_S-L_j jl J 4j Ij-I-J j_j j 44- < j_j -_ J l I j _ J

; O j_ __ j 4 .i

. . jo- _>4 >iO 4jI_j j j-j 4___jj_> 4lSI_> jjj

<_-J*v-J-^ _-**'**-JJJ lS*,J _**-'**-*_'-? J (-*-*J _J^-*-J'-°JJ *-» u-j'-> _ . ^--L-J 4j 4_C

jjl_> jl 41. ___jjj l_9 ^-j I j ^jjjj _J 4j 4_.-_j4 >i 4_i j j j_.__j4._i ___ljj__*_ j

_ --*-_ j 4__i J 0 J J1.' JJ _S*-» ' *' J 4_)I _>4 ii _5j jl-J J 4 j 4 >ij_S,4 -> (__) j l_)

. _)l _>4_.

A jl ii_] (_;4_>4jl j 4_S ____j4_i (_54 tij 4_> 4j 4j_)j 4_l __-_J 4j 41 ^J-xJS J__|I_>

4____ij_- _j __*» J__j_____j,l _> I ->4_S4j I j 4_S _____)_. _L_ _J 4-S l-cl-ti j_) J4.CV

4___jj4_ j____>j j O J 4_S _L_| j l_> A __>_._.. _Jj_** 4_S 4 J 4 j j J ti _J j 4_b _)l_J-_"

< J J-J ___ __-_> 4 ani 9 4_< j I j 4__ j__.-_.l_> ^_> l_j I -i< (J_i j 9

V

4j4j__.4<i __, 'y.j'.Ajl "_ '* *«Aj'j"j^ J' ** -J-J-- 4_i 4_S l-cl-j J-JJ4-S

;,, ", j_? j *J*-fl <i _;-_lj 'ij-i* - 0-=*""*'J i_"*J iSJ*"** <_,**' J "> _H < _H JpV V

f»jl*- -J<JJ--' '-? J O '*-** «-"' __--' JJ-"* _s->J*** « ^"-J-1* -î _r-"ik->"" JJ-*--** ** ' *_ - J*-*-*JjJ* ' J i5? J-r» ( ''j'-*-

v v **J _5jl S" _5_J-J 4j j4lS jl_S < j-j I _-,-_> _jJ (jl '4,fi_iS _54lS4-'j___o J 4__l -JOj 4_Sjl_S 4j _-__4j _*4j_j_j _-_>') 4-1 J <ij' J_> _-JJ- 4_) jl J__J 4j 4_j _gl ^J ti

v V

< J ,) 4_) _*4jlj> _>j_S J 4__>-J _,! __jl -oj 4 -> Jjl ti __>j 4_b < JJ_> L-ij jj 4j jv

. 4j 4j l-S(__SI-_> j ol _U _5 1 a__> 'l_j4j j4> " jj__L1 4_j «J J-_T J j» I 'i.jfl) (» j> o-0v

". 4jj_j4J <-_*'-> J_» (jl-S-Jj _J4j 4_i_Ijj> 4jl_iti I jv

"A .;_* 4j4j l_S J_J ^^aû 4jl_i j j->l-J < 0__fl) 4_> 4j 4jj> ^-jl-jik j»_l 4-,

167 fY

m,-

_S 4_-Jj_> 4j j 4_jj 4jj> _)l_S4__?_J I JjI_S _5-j__i 4 _>j 4_ti 4__> ^j (__* < J J J *_> j»_l 4_l..v

_j I j 1 _______j_l j 4-J ^mi_im'i->4-i j j» l___j 4-j j I ti (_____)__>_> 4_i ___j l_) j j»_l 4_j

- -ij l-j _, I _ij I j -J 4_u _^j____î 4_i (j_ j 4_Sj 4 _> _) I-S__J_) j__> j*"'4_)-_)4 <-Jj_S j O j_ j 4 jV

4j 4j 1-5) (j I _j_S 4-j j jj j lj-J 4j < JJ i i_Sjj_t> (j l_Jjl J j-J-0' *' J J '-T» *-*» i_ *-J

*_H**-j'-» J*t» (c^^j'-r-j _5^*J--''-^J*i ) "l-cl-Jj<- j(I) ,>----? " (_-l-i-jjj Lj 4 j i_i_jjj 4-9 _Sjl--> -J jj-ûl-o J _5J ' JJJ * j 4 j j_> |_*l_jlx 4 'i-iJ

(^JI-. 4_i (_I.jS.iJJj j4__ <OJJ-!» 'j *-__)4_o_S'4j I -.4_SC-/'4j I j4_S j_lJ _Jv . ' v

4 J 4__)J_> j 41 _J j»jj 4_i < j i > O 4_S-L_j jl J 4j Ij-I-J j_j j 44- < j_j -_ J l I j _ J

; O j_ __ j 4 .i

. . jo- _>4 >iO 4jI_j j j-j 4___jj_> 4lSI_> jjj

<_-J*v-J-^ _-**'**-JJJ lS*,J _**-'**-*_'-? J (-*-*J _J^-*-J'-°JJ *-» u-j'-> _ . ^--L-J 4j 4_C

jjl_> jl 41. ___jjj l_9 ^-j I j ^jjjj _J 4j 4_.-_j4 >i 4_i j j j_.__j4._i ___ljj__*_ j

_ --*-_ j 4__i J 0 J J1.' JJ _S*-» ' *' J 4_)I _>4 ii _5j jl-J J 4 j 4 >ij_S,4 -> (__) j l_)

. _)l _>4_.

A jl ii_] (_;4_>4jl j 4_S ____j4_i (_54 tij 4_> 4j 4j_)j 4_l __-_J 4j 41 ^J-xJS J__|I_>

4____ij_- _j __*» J__j_____j,l _> I ->4_S4j I j 4_S _____)_. _L_ _J 4-S l-cl-ti j_) J4.CV

4___jj4_ j____>j j O J 4_S _L_| j l_> A __>_._.. _Jj_** 4_S 4 J 4 j j J ti _J j 4_b _)l_J-_"

< J J-J ___ __-_> 4 ani 9 4_< j I j 4__ j__.-_.l_> ^_> l_j I -i< (J_i j 9

V

4j4j__.4<i __, 'y.j'.Ajl "_ '* *«Aj'j"j^ J' ** -J-J-- 4_i 4_S l-cl-j J-JJ4-S

;,, ", j_? j *J*-fl <i _;-_lj 'ij-i* - 0-=*""*'J i_"*J iSJ*"** <_,**' J "> _H < _H JpV V

f»jl*- -J<JJ--' '-? J O '*-** «-"' __--' JJ-"* _s->J*** « ^"-J-1* -î _r-"ik->"" JJ-*--** ** ' *_ - J*-*-*JjJ* ' J i5? J-r» ( ''j'-*-

v v **J _5jl S" _5_J-J 4j j4lS jl_S < j-j I _-,-_> _jJ (jl '4,fi_iS _54lS4-'j___o J 4__l -JOj 4_Sjl_S 4j _-__4j _*4j_j_j _-_>') 4-1 J <ij' J_> _-JJ- 4_) jl J__J 4j 4_j _gl ^J ti

v V

< J ,) 4_) _*4jlj> _>j_S J 4__>-J _,! __jl -oj 4 -> Jjl ti __>j 4_b < JJ_> L-ij jj 4j jv

. 4j 4j l-S(__SI-_> j ol _U _5 1 a__> 'l_j4j j4> " jj__L1 4_j «J J-_T J j» I 'i.jfl) (» j> o-0v

". 4jj_j4J <-_*'-> J_» (jl-S-Jj _J4j 4_i_Ijj> 4jl_iti I jv

"A .;_* 4j4j l_S J_J ^^aû 4jl_i j j->l-J < 0__fl) 4_> 4j 4jj> ^-jl-jik j»_l 4-,

167 fY

m,-

Page 170: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

tejj . LJ 1 <jW*

___ij l_9 _-i-_J 1-j jl-j 4-1 _Jj 4_y>j j_J O 4_jI ii_L_. __9 til__i *j 4__,j j_>

^j .1-1.4 jtiL-JI -V-C j____j_j4j

fj -. S ^-L-lL' _4jj__ 4-1 _,'_|l_l-l __J-Oj J Jj* VSJJJ jU_J ' J J J ' _4 <i < J Lj 4_*> __j__. 4_i (, Sifi j") <0 J J ' JJ lS' -°J J J *"' *-s»l J J ****

_ \ . V,. I -0 _____ŞlJ j_l j _)_jl_j _____ 4 j (__54j j> < 4_i (__-__J 4 ti < 4j 4 __>! JJ _*4 ti

4ti _5j 4___j -J _)I-jJ-o j _>j_S4ti jjjlj!*) I _j I j __JLJ J 4_4_J _) I_*i 4 j^i_wj

4_j 4J 4_S J _4 _» _jl ifi_i'i ,_*l j (jl-_ijj_ _5j-jJ J 7>J J 4jjjj _5jj_)_oJ jv y

* O**"- -j'j o'**-5>-"* _***_ JH ** J '? JJ i*^>J j -Jj 4 j jj j L_» 4_i j4_> j__> _J _s_<jj j ,_«->___- **» jjj o' Jj'--*

4j 4_> j 4-S4 tij j j ->j L_J_i_)jj 4 iij j__j---j_j|___J ....fi i-o4jj-> _i > > 4j 4_S_Jj> j v_SI->v y

_JJ Jj_*> J Jj-> (_-__<4ti j _)I_jI__j _*j 4_i j jj4ti __j 4_o-i >i j -û 4 j 4> j 4_i

«JJ .1 J J> L-.4-J j (jl-j -S-_> < iij_S4 ti _*j 4j 4_- j l_> Lj l_J-_" j j_> j jl_J

l_)l__L>j ,_5_>Jj___ j_Ij_ 4J J_"j_x_i _ l__j_>i_i _; 4_SJj_i 4_j I .________> j__> 4j_j 4J l-jj 4j

-S 4_)l -ojJ-> j I >i *_- Lj _"4j 4_j __j 4-1 _J_-k-_ij j 4 ti _*j 4j jj (J 4t> < I J-____J 4 _>

< 4_il j-i 1 _>___ __j 4_"j_i _-_-> J_JI-> _-___>J-ii j 4__ 4J < I __j **" 4_< 4-o-i ti j 4__

_54 ti I j -______-. < JJ-jI _-J4_b __) 0 - J ** v J V*-* *_h-***"" *J *-s»J J * *- *-> «-**_ I jr--**

A " _'J _)"' '_' * > Oj lj 4 >i < 4j 4_jl j-j_»,4 «> 4 j 1 j j ti 4-j __* _<_* l«-_ 4b j -_j Lj J J_-V

. j» 4_LJ &_b 4> _-__)' _>

"-** *_ o'j'i-^J tSj'j J f**-- _»_»»*-'' -î'-*--0 o'jj'-* *-' J>» jjj ffV

J *jl »- 4j 4 j_) 4 ti j Lj i-SI-J ^J I j if> j ') l_9j_)-» j _j J-J-J jl Jjl J J *-l < J-i't'

. 4 j __________-_) I JJ # ti __) l___j 4j 4__ _5J Lj 4_-> j 4-1 _Sj_9 4_j (____--_> _jl-J_- lj_*4jj_i

fl 168

tejj . LJ 1 <jW*

___ij l_9 _-i-_J 1-j jl-j 4-1 _Jj 4_y>j j_J O 4_jI ii_L_. __9 til__i *j 4__,j j_>

^j .1-1.4 jtiL-JI -V-C j____j_j4j

fj -. S ^-L-lL' _4jj__ 4-1 _,'_|l_l-l __J-Oj J Jj* VSJJJ jU_J ' J J J ' _4 <i < J Lj 4_*> __j__. 4_i (, Sifi j") <0 J J ' JJ lS' -°J J J *"' *-s»l J J ****

_ \ . V,. I -0 _____ŞlJ j_l j _)_jl_j _____ 4 j (__54j j> < 4_i (__-__J 4 ti < 4j 4 __>! JJ _*4 ti

4ti _5j 4___j -J _)I-jJ-o j _>j_S4ti jjjlj!*) I _j I j __JLJ J 4_4_J _) I_*i 4 j^i_wj

4_j 4J 4_S J _4 _» _jl ifi_i'i ,_*l j (jl-_ijj_ _5j-jJ J 7>J J 4jjjj _5jj_)_oJ jv y

* O**"- -j'j o'**-5>-"* _***_ JH ** J '? JJ i*^>J j -Jj 4 j jj j L_» 4_i j4_> j__> _J _s_<jj j ,_«->___- **» jjj o' Jj'--*

4j 4_> j 4-S4 tij j j ->j L_J_i_)jj 4 iij j__j---j_j|___J ....fi i-o4jj-> _i > > 4j 4_S_Jj> j v_SI->v y

_JJ Jj_*> J Jj-> (_-__<4ti j _)I_jI__j _*j 4_i j jj4ti __j 4_o-i >i j -û 4 j 4> j 4_i

«JJ .1 J J> L-.4-J j (jl-j -S-_> < iij_S4 ti _*j 4j 4_- j l_> Lj l_J-_" j j_> j jl_J

l_)l__L>j ,_5_>Jj___ j_Ij_ 4J J_"j_x_i _ l__j_>i_i _; 4_SJj_i 4_j I .________> j__> 4j_j 4J l-jj 4j

-S 4_)l -ojJ-> j I >i *_- Lj _"4j 4_j __j 4-1 _J_-k-_ij j 4 ti _*j 4j jj (J 4t> < I J-____J 4 _>

< 4_il j-i 1 _>___ __j 4_"j_i _-_-> J_JI-> _-___>J-ii j 4__ 4J < I __j **" 4_< 4-o-i ti j 4__

_54 ti I j -______-. < JJ-jI _-J4_b __) 0 - J ** v J V*-* *_h-***"" *J *-s»J J * *- *-> «-**_ I jr--**

A " _'J _)"' '_' * > Oj lj 4 >i < 4j 4_jl j-j_»,4 «> 4 j 1 j j ti 4-j __* _<_* l«-_ 4b j -_j Lj J J_-V

. j» 4_LJ &_b 4> _-__)' _>

"-** *_ o'j'i-^J tSj'j J f**-- _»_»»*-'' -î'-*--0 o'jj'-* *-' J>» jjj ffV

J *jl »- 4j 4 j_) 4 ti j Lj i-SI-J ^J I j if> j ') l_9j_)-» j _j J-J-J jl Jjl J J *-l < J-i't'

. 4 j __________-_) I JJ # ti __) l___j 4j 4__ _5J Lj 4_-> j 4-1 _Sj_9 4_j (____--_> _jl-J_- lj_*4jj_i

fl 168

Page 171: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

* I »-* * (_?- JrH f»J->

; j»4_S_J .i _:__-

_**-**-? tf^**- <_SJ_H*'» _^»'-î< 4j4j4l-_j (j Li 4_i4 jj j j _5__S4 j 4JXJ 4_i

v« _-J 4jlj_S 4__lj_o4__ L» oJ ti _5lJ?j.4 -t

«*

_j I j 4_i j_J4j

A.l t_u)4__j (__>JJj _54_S4_J-_-_)j-i

4_l4 J>4J J_> < _jj l-yj -_.__! J_J

J ÎSjJJJ ****-*'** _, '»-"*' *V

4 j __j-J-)_r _> j_>jl_j _SJ_> J-l j»JI j4_t> ' J **>

___>-_, " -__

... 4j4j4___j w 4__>*4 jj j j _S__>4j4>_>-_) __S"_ _J j_j 4 .i _JJ l_S

)U9 /\ I Y1

*--S_>JJJ 45* _t*">--l*/-*-' J*-* *-»4jlj-^*Y^ î 0,-' -.'-'"'

L-jj l-C. _i4-_>--_,

HAi»/\/ro jlj-rf ^-.li- -._,__?

169

* I »-* * (_?- JrH f»J->

; j»4_S_J .i _:__-

_**-**-? tf^**- <_SJ_H*'» _^»'-î< 4j4j4l-_j (j Li 4_i4 jj j j _5__S4 j 4JXJ 4_i

v« _-J 4jlj_S 4__lj_o4__ L» oJ ti _5lJ?j.4 -t

«*

_j I j 4_i j_J4j

A.l t_u)4__j (__>JJj _54_S4_J-_-_)j-i

4_l4 J>4J J_> < _jj l-yj -_.__! J_J

J ÎSjJJJ ****-*'** _, '»-"*' *V

4 j __j-J-)_r _> j_>jl_j _SJ_> J-l j»JI j4_t> ' J **>

___>-_, " -__

... 4j4j4___j w 4__>*4 jj j j _S__>4j4>_>-_) __S"_ _J j_j 4 .i _JJ l_S

)U9 /\ I Y1

*--S_>JJJ 45* _t*">--l*/-*-' J*-* *-»4jlj-^*Y^ î 0,-' -.'-'"'

L-jj l-C. _i4-_>--_,

HAi»/\/ro jlj-rf ^-.li- -._,__?

169

Page 172: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

< -Sj-r' 4-J4A (_-.! jl ' Jl-o ^-»4 -> ^j l-_»

l54l-iI_-L_. I j -> (_l jl_> ^ u,l-o

... _) 4_S.4 ti _*j 4_j I -. 1 **>>! _) oj-S ^ç-oj-. J_J_> *J

|_SI ** .*. j (j_ij_i Ja__ Ojj 4 -V _5 j I j ifi i i -jj _> 4-o4>

j»4__.4_-_j t-> _"4__i

0-jj_> 4j-ul j

__i 4 ti I j l_j < ____jl__o _SjJJ < (_-*-> ""J *-> !-->V

j-ijl-. f»_J__i

4 j _j_j_|j 4__j (_4j4j j 4 lx*

|__)l jj jj-o4__ < ja_.-_j._j j i_liii 4_>

04j4_jIj4_S _Sjl

_____4j4.il j l_jl_j j4___j4_j

X I i

I -Jl_i4_> (J 4 __j -> j 4_J _J< _"J Lj_jj 4 j I j I j r ' " 4 ti

J*J* J _>-_>* »i J J_-)l-J 4j JJj... ,»jl *|.*l-_r"J^aJ'

<>4j4_jI.4l_. j4_-__i j_SJ__j

... j-j I j L_) 4 j Lj 4-j I-S-J

4_J_J *^-i JJ j_--»4_> _;4^-L_*î

i ol-S-j jl j I-j

; j>4-_*-J_t _;___

< _, ,ifij_>.4 ti J»-> Lj __)4jljl_j

_-l »iJ 4-J 4_J l-S_o4 _> O 4_j j j_

, , , .1 _ 4 j l_Tj j j j» 4_j _.-o4j--j

i____jj_o4__

* .- * _ _> .!-_-_ 4_> .'too-i I ol-j__.«-* JI-__l-_B _,JJ_I IJ

_S-_i4j ,*>-J J-i _j* - ' - 4_i j_>

ri i7o

< -Sj-r' 4-J4A (_-.! jl ' Jl-o ^-»4 -> ^j l-_»

l54l-iI_-L_. I j -> (_l jl_> ^ u,l-o

... _) 4_S.4 ti _*j 4_j I -. 1 **>>! _) oj-S ^ç-oj-. J_J_> *J

|_SI ** .*. j (j_ij_i Ja__ Ojj 4 -V _5 j I j ifi i i -jj _> 4-o4>

j»4__.4_-_j t-> _"4__i

0-jj_> 4j-ul j

__i 4 ti I j l_j < ____jl__o _SjJJ < (_-*-> ""J *-> !-->V

j-ijl-. f»_J__i

4 j _j_j_|j 4__j (_4j4j j 4 lx*

|__)l jj jj-o4__ < ja_.-_j._j j i_liii 4_>

04j4_jIj4_S _Sjl

_____4j4.il j l_jl_j j4___j4_j

X I i

I -Jl_i4_> (J 4 __j -> j 4_J _J< _"J Lj_jj 4 j I j I j r ' " 4 ti

J*J* J _>-_>* »i J J_-)l-J 4j JJj... ,»jl *|.*l-_r"J^aJ'

<>4j4_jI.4l_. j4_-__i j_SJ__j

... j-j I j L_) 4 j Lj 4-j I-S-J

4_J_J *^-i JJ j_--»4_> _;4^-L_*î

i ol-S-j jl j I-j

; j>4-_*-J_t _;___

< _, ,ifij_>.4 ti J»-> Lj __)4jljl_j

_-l »iJ 4-J 4_J l-S_o4 _> O 4_j j j_

, , , .1 _ 4 j l_Tj j j j» 4_j _.-o4j--j

i____jj_o4__

* .- * _ _> .!-_-_ 4_> .'too-i I ol-j__.«-* JI-__l-_B _,JJ_I IJ

_S-_i4j ,*>-J J-i _j* - ' - 4_i j_>

ri i7o

Page 173: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

4j 4-ojj-J 0_-)l j ^-j l_S -LJj-i

jijj-i L__j I -o _5>4 -4>jJ (_-JI ->j4-C __,l jl_> jj _> 4_)

HA^/I/To

. LJJJ.. O -Jjj

< 4_> ^j 4-o4l5> (j ifi i p 4__j4_,

| _, _j ,fi _, r _5__jl_>4jj_. _J _s -I _ _5jjj

_Sj_i.4 ti (J I ___il_> Oj-S j 4 i IS

(jj Lj in l i j I_jjj 4_jV

; 4 j 4-£-i_Lj 4 ti j Oj-j-o4 ti j 4_->

0 '-*'>? *T» _*-* I * '" ' r _S -Sj 4-J |_.4j4_j

. . , _Sj-S_> 4 _ I j_>

* X *-*

O I-J 4> (J_-J4 ti

. .. _5j_V4- l_SI_> _5j I-jl-l-i J j_4

< _st» * -* **^-< *-- *_S "L.jj-0r

« -5j *-* * *- ^ _5j-*»*- .j-II-j 0'' * '*'

< 4__l ___* (»_J4_i

4 jl __ f»4j 0-,

_____) Lj _l -_*4_) j___)I_j4> j4lS

*__j 4_i j 4 _j 4__> (ji JJ (, 9 ifi .1 (* j <-__>

j» 4_> j 4 _n _i > 4«_i

(j I j_L_Tj.4 _) 4-1 j» 4_T.4 ti />J-> J-J (j L___j->jjhJ *_»

* * *

_5jj 4 _ j_ 4l_* I ti__j- l-S* -JY

** I e0 *'JJ '" -SiH-*'

"_-j -4 - o*»--jj _sj_><--* * I j l_- *_-> (_r_L__i_)

171 fA

4j 4-ojj-J 0_-)l j ^-j l_S -LJj-i

jijj-i L__j I -o _5>4 -4>jJ (_-JI ->j4-C __,l jl_> jj _> 4_)

HA^/I/To

. LJJJ.. O -Jjj

< 4_> ^j 4-o4l5> (j ifi i p 4__j4_,

| _, _j ,fi _, r _5__jl_>4jj_. _J _s -I _ _5jjj

_Sj_i.4 ti (J I ___il_> Oj-S j 4 i IS

(jj Lj in l i j I_jjj 4_jV

; 4 j 4-£-i_Lj 4 ti j Oj-j-o4 ti j 4_->

0 '-*'>? *T» _*-* I * '" ' r _S -Sj 4-J |_.4j4_j

. . , _Sj-S_> 4 _ I j_>

* X *-*

O I-J 4> (J_-J4 ti

. .. _5j_V4- l_SI_> _5j I-jl-l-i J j_4

< _st» * -* **^-< *-- *_S "L.jj-0r

« -5j *-* * *- ^ _5j-*»*- .j-II-j 0'' * '*'

< 4__l ___* (»_J4_i

4 jl __ f»4j 0-,

_____) Lj _l -_*4_) j___)I_j4> j4lS

*__j 4_i j 4 _j 4__> (ji JJ (, 9 ifi .1 (* j <-__>

j» 4_> j 4 _n _i > 4«_i

(j I j_L_Tj.4 _) 4-1 j» 4_T.4 ti />J-> J-J (j L___j->jjhJ *_»

* * *

_5jj 4 _ j_ 4l_* I ti__j- l-S* -JY

** I e0 *'JJ '" -SiH-*'

"_-j -4 - o*»--jj _sj_><--* * I j l_- *_-> (_r_L__i_)

171 fA

Page 174: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

AJJ^U-J-*'*--' *J-- j'-^jjj0^*j' *" 'Jj' -»*>-> 4l_>j 4-o jo 4_j

-.«_ (_)___l__j 4-J j_i-S__i _5-L_> 4_j4_jIj_Jj L> I j ii .1 _>___ I _>j 4-_ i__Tj 4-o

I--.--J _Şj(_. . > _sj_~_»l-i 4J

*-*- *> O*-^** **'-' J j "<& (_-J ' >-**>*-. j-j< Lj 111 1 1 |»_J 4_l

vv_ f <44_) 4-J jji j_* 4j l__> j» 4J

» <. _ -_J I J J 0 J '

f ,_-_-- l_S 4 _o4> (_j-_<-j j 4jij_> __*) _i')l j > 0

4j4_oj_jj_-T _ Oj l_> -J jl_>.*

j0j_--.fi,4 -) 4_> ^_j 1 _____ j__J__j

"j-J (_s_i|-_.4jl-> lSWj* > *-J _Sjl-J4_ol->

. . . 4 j 40 J> 4 ii

jQj » .'"4 <i 4-_ < />"i 111 _ij 4_-j_>

4--j|jj4jl_> 4j4_»i_i_._J jj ,**»'» l_ijlj JJ *-» (» **» 4-9 l___j I J '-> 4_j

. j__l j 4 ti j_j j_j

riA>A/u

< 4_> ^-j l_i 4-i

4jJ_l_-J Ijl-J _5j4_t ^y-C-l _o_^4-Sb-_LJ__ L_

.1 _i _-__o,4 ^j-J-*. __ «J j4__j_o___j

. - * i JJ-J J»-o4->lj*) L-wl -_ _Ş4 J.'jJt ** . eA J J-t jl i-L-l £j-0 J CtMIJJ-J 41 J * »

__**-!» fcs-**'--Jj J O^JJ J*».. .. fj J-J J l-» *-» J-» J >-- *_> J «4 0-°

4j4_jl-->j_i j4_y|__--*J j J 4-1

>fj_H* j' *_>,'- iSj^ lsj^-"*-* *-J (_*-»'--^*--' l"1

rY 172

<

AJJ^U-J-*'*--' *J-- j'-^jjj0^*j' *" 'Jj' -»*>-> 4l_>j 4-o jo 4_j

-.«_ (_)___l__j 4-J j_i-S__i _5-L_> 4_j4_jIj_Jj L> I j ii .1 _>___ I _>j 4-_ i__Tj 4-o

I--.--J _Şj(_. . > _sj_~_»l-i 4J

*-*- *> O*-^** **'-' J j "<& (_-J ' >-**>*-. j-j< Lj 111 1 1 |»_J 4_l

vv_ f <44_) 4-J jji j_* 4j l__> j» 4J

» <. _ -_J I J J 0 J '

f ,_-_-- l_S 4 _o4> (_j-_<-j j 4jij_> __*) _i')l j > 0

4j4_oj_jj_-T _ Oj l_> -J jl_>.*

j0j_--.fi,4 -) 4_> ^_j 1 _____ j__J__j

"j-J (_s_i|-_.4jl-> lSWj* > *-J _Sjl-J4_ol->

. . . 4 j 40 J> 4 ii

jQj » .'"4 <i 4-_ < />"i 111 _ij 4_-j_>

4--j|jj4jl_> 4j4_»i_i_._J jj ,**»'» l_ijlj JJ *-» (» **» 4-9 l___j I J '-> 4_j

. j__l j 4 ti j_j j_j

riA>A/u

< 4_> ^-j l_i 4-i

4jJ_l_-J Ijl-J _5j4_t ^y-C-l _o_^4-Sb-_LJ__ L_

.1 _i _-__o,4 ^j-J-*. __ «J j4__j_o___j

. - * i JJ-J J»-o4->lj*) L-wl -_ _Ş4 J.'jJt ** . eA J J-t jl i-L-l £j-0 J CtMIJJ-J 41 J * »

__**-!» fcs-**'--Jj J O^JJ J*».. .. fj J-J J l-» *-» J-» J >-- *_> J «4 0-°

4j4_jl-->j_i j4_y|__--*J j J 4-1

>fj_H* j' *_>,'- iSj^ lsj^-"*-* *-J (_*-»'--^*--' l"1

rY 172

<

Page 175: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

4-jl-o j (j S '«J » *- J 4_i_o4_j

_, __>4 _> ^J-Lj -» I _-j1-__,I-j _5j_)-ol__ 4j < (_l_S4j___i__,4__

. . . _J-_ 4 _J 4-5 __J _, l___-jj> _--J-J -lJ I j 4_S |» 4__

*__il_. ;_.j 4_i . 4_,__j ^jj

(JSj 4_o4__t |J_> < 4 l-j 4-1-1 4_o j»4_j

__j iU 4j... ___.

< O -5**-**JJJ «* 4j__j-_i4__ (_"___

** VL-.L-'J j J "i 4 1V1 l*)

<» 4___j Oi-J _5j 4-i __Jj4_> 4-i j 4__>4-o '____ 4_i

4j I -o J _y_S __> 4_>j 4__ j 4ji-o4_>

/ | v- ç |« » iS** 0 j-*"- *-J tS* _h^j-> '--j *-

« _--.' ' ' jJj**î» 0-° *-* Wj '»"' iSJ **j (»"-'*»J<f

, . , 4 j 4__> (ji-. J J J O 4-SjJ '_) ,_»

_, I -0--S4 _u j_?V

__-J 4 ti > *-*;) Jl 0 L>-j4_) j. ->4_j

4j_tjj_> _J

jjft-» _îl-_-> 4j_iş_jjjji

*J I ' 0 - J-** vS jt.-8*-* *_,l_o4_S4 __j_

' **_- y , a-_ - **-Sjjj *-- ******* _*--".

Ol-b.4 -> _*4_o>»

Jjj i*^-1**, » , . -__?_> -> I _-JJ j_j t j 4 jjj?

j «t_)4_J j»_) 4-1

Jj-o jAft L_S__J

».' lS_*L_ ' »*-1**---i tf^*.)'-^; j» 4_i4 j 4__)j Ij_>

173 X9

4-jl-o j (j S '«J » *- J 4_i_o4_j

_, __>4 _> ^J-Lj -» I _-j1-__,I-j _5j_)-ol__ 4j < (_l_S4j___i__,4__

. . . _J-_ 4 _J 4-5 __J _, l___-jj> _--J-J -lJ I j 4_S |» 4__

*__il_. ;_.j 4_i . 4_,__j ^jj

(JSj 4_o4__t |J_> < 4 l-j 4-1-1 4_o j»4_j

__j iU 4j... ___.

< O -5**-**JJJ «* 4j__j-_i4__ (_"___

** VL-.L-'J j J "i 4 1V1 l*)

<» 4___j Oi-J _5j 4-i __Jj4_> 4-i j 4__>4-o '____ 4_i

4j I -o J _y_S __> 4_>j 4__ j 4ji-o4_>

/ | v- ç |« » iS** 0 j-*"- *-J tS* _h^j-> '--j *-

« _--.' ' ' jJj**î» 0-° *-* Wj '»"' iSJ **j (»"-'*»J<f

, . , 4 j 4__> (ji-. J J J O 4-SjJ '_) ,_»

_, I -0--S4 _u j_?V

__-J 4 ti > *-*;) Jl 0 L>-j4_) j. ->4_j

4j_tjj_> _J

jjft-» _îl-_-> 4j_iş_jjjji

*J I ' 0 - J-** vS jt.-8*-* *_,l_o4_S4 __j_

' **_- y , a-_ - **-Sjjj *-- ******* _*--".

Ol-b.4 -> _*4_o>»

Jjj i*^-1**, » , . -__?_> -> I _-JJ j_j t j 4 jjj?

j «t_)4_J j»_) 4-1

Jj-o jAft L_S__J

».' lS_*L_ ' »*-1**---i tf^*.)'-^; j» 4_i4 j 4__)j Ij_>

173 X9

Page 176: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

>__,_,*._ fi*-_»«

y ._*! -j (_Jj-S < j_j____jj 4_ij_>

. _. _Sj j j-»* **' j _s"-»j *-» **-»j **'** »' «r . vJi , ) _5_L-> 4..I )J

, ,- _Sj_S4_. .| _> j> j l_> jj_o4__

1AA>/t/11

_$__,l _) j_t_i 4_S

^--_rj_j.4 ->(J_*J iSjJ-o4__ OJ*-^

4 J 4-i __ 4* (j-_*-)-o _-> Lj

*"*-J *-' O JJ ** *-i-jjb !-___

V

_jl i »Mjl-j j j j 4_tl ^aJjj ^_-_.4_>

|V >._ij L- j 4_*> (_i-J-i J J-o4-->

4 J 4-i (__L_J4> J__jl_)j jj_o4_-

_54_.4_S j4_j _*___

j Lj 4__ 4 _ii 4 >i

<--Şj-__y _*-* ^^i-r^ ^-Ijj b ^J4 .4 *_,J*J *~-JJj4 j I j 4_ j» 4_i

v , , 4j4-S(j_ijj _,_o _5 4____i j b

__jlJj_-C _J _;__;_>_-___>___*

v< v V_S-i-=,*î-î» f-**-?*

_)_» _5 4_i 4Jj-_> 4-J-i |»4__

iSj^ * >* _-r» l*^*J '-?* iSjJJ * _"---_*-

*J*J **-*-JJJ

4 j I j 4-6 fi 4-J

1*U?/V1T » *j*-î o**Jj O-iS^j-1

174

>__,_,*._ fi*-_»«

y ._*! -j (_Jj-S < j_j____jj 4_ij_>

. _. _Sj j j-»* **' j _s"-»j *-» **-»j **'** »' «r . vJi , ) _5_L-> 4..I )J

, ,- _Sj_S4_. .| _> j> j l_> jj_o4__

1AA>/t/11

_$__,l _) j_t_i 4_S

^--_rj_j.4 ->(J_*J iSjJ-o4__ OJ*-^

4 J 4-i __ 4* (j-_*-)-o _-> Lj

*"*-J *-' O JJ ** *-i-jjb !-___

V

_jl i »Mjl-j j j j 4_tl ^aJjj ^_-_.4_>

|V >._ij L- j 4_*> (_i-J-i J J-o4-->

4 J 4-i (__L_J4> J__jl_)j jj_o4_-

_54_.4_S j4_j _*___

j Lj 4__ 4 _ii 4 >i

<--Şj-__y _*-* ^^i-r^ ^-Ijj b ^J4 .4 *_,J*J *~-JJj4 j I j 4_ j» 4_i

v , , 4j4-S(j_ijj _,_o _5 4____i j b

__jlJj_-C _J _;__;_>_-___>___*

v< v V_S-i-=,*î-î» f-**-?*

_)_» _5 4_i 4Jj-_> 4-J-i |»4__

iSj^ * >* _-r» l*^*J '-?* iSjJJ * _"---_*-

*J*J **-*-JJJ

4 j I j 4-6 fi 4-J

1*U?/V1T » *j*-î o**Jj O-iS^j-1

174

Page 177: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

J*< iC

___,fj* iS

4-ijJ_*

___, A.u. -

. J» 4_SI_j

<

1 Jj4«S_

4jj4_

0_)4>

j'j-?_, **- lSj-="*-

_5->-_i

*lll-S*-s->

5-.La1 ** 6 e

4 j 1 J-J-J j» 4_l

l_>4_>4 j 1 J-J-J JJ »4_- 4j _>!_-> jv <*j_i J p4__4 J jj __-_ij |4lC

0_-L--JJ I L-J «_

4-_>4_t> -> j 4A

, j» 4__ ( _> 4 S >n _t 1

iw/vi°

jj-o-A _)I-_jI_jj lSjJjSJ*-*-

O"*^***"' J**^*J11 ' «*_ 1 «* ç

. _;j i j-j-

o'- ''>*'.)'-* -5_hJJ-*» ifT-'J*1y * v

< 4_L_IJ-> JjJ-Lv.

... *_»» _5-» t-S'

*>-_>'- jJiV_ <* " a V ** I **j_> j_i _-_ _sjjj _sj_J __.__.

_*-*» j v-._s*- Ji-?' o'-9j'j '

170 Tf

J*< iC

___,fj* iS

4-ijJ_*

___, A.u. -

. J» 4_SI_j

<

1 Jj4«S_

4jj4_

0_)4>

j'j-?_, **- lSj-="*-

_5->-_i

*lll-S*-s->

5-.La1 ** 6 e

4 j 1 J-J-J j» 4_l

l_>4_>4 j 1 J-J-J JJ »4_- 4j _>!_-> jv <*j_i J p4__4 J jj __-_ij |4lC

0_-L--JJ I L-J «_

4-_>4_t> -> j 4A

, j» 4__ ( _> 4 S >n _t 1

iw/vi°

jj-o-A _)I-_jI_jj lSjJjSJ*-*-

O"*^***"' J**^*J11 ' «*_ 1 «* ç

. _;j i j-j-

o'- ''>*'.)'-* -5_hJJ-*» ifT-'J*1y * v

< 4_L_IJ-> JjJ-Lv.

... *_»» _5-» t-S'

*>-_>'- jJiV_ <* " a V ** I **j_> j_i _-_ _sjjj _sj_J __.__.

_*-*» j v-._s*- Ji-?' o'-9j'j '

170 Tf

Page 178: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Ojl t_J -i _-Jj-S J_) 4_jj4_jj_j j4u->

4jl j l__) |»,4 _>j4_>v

4_jl_> J-_? 4J Ajl-_» jA_?A_j j__< b-_j |__Li_L_9 jj_. jlj_>4_j

" 4_r l-j j l_* 4_l (___'4_i4_5_jj_> A_> A-J l_ljj J-S j 4__* 4_>j j _>

4 J 4 j _i 1 4 <i

y

, . AjAj-j-j-i _5j l__4_) _S4*_JJ_> |»_J_> _5j4__' j» aJ

1W/1/A'

il**i 111 _ij A_>j_>

I ___l-ij _J _;._-_> _--4->

, _ J *i _l .1 4_j i_>-j

I .iAJ I jl_S p _J l__j _j-i4 -i

... j> .Tjjli-yJ-..V ,,

J_-J4_ J 4 Vi**i f 4_> A_jl___4_-

... 04_-i l_l 4_*> 4_)

oaJaa l-__»j . *j' jj'* o'*-*-

I _-j| _o4jj4 _i jl j> 4_< j-îl-J... _*j La 4 -i 1 <i

I . I v . v 6. Ajl 0A-1 j 1 ,j.i _,! _->_-> 4 »_i )

I - " _ ' . » II »* ' *" .' (>*-'**JJ'V J JJ-*1-' JJJ-

*» I J L> A_- j» ** ** _J «jfiJ

I -> -_"__! 4__) Lj A__ JJ-o4__ _J-/

... 4 _>l-j aJ j» JJ

IW/1/1

rr

jA_)4j Ij_____jl_» I .

l-jA-JjjX _Sj__iI_j»

_-_.jJa_Ja_> _,-____-aAJ _îjJ->

176

Ojl t_J -i _-Jj-S J_) 4_jj4_jj_j j4u->

4jl j l__) |»,4 _>j4_>v

4_jl_> J-_? 4J Ajl-_» jA_?A_j j__< b-_j |__Li_L_9 jj_. jlj_>4_j

" 4_r l-j j l_* 4_l (___'4_i4_5_jj_> A_> A-J l_ljj J-S j 4__* 4_>j j _>

4 J 4 j _i 1 4 <i

y

, . AjAj-j-j-i _5j l__4_) _S4*_JJ_> |»_J_> _5j4__' j» aJ

1W/1/A'

il**i 111 _ij A_>j_>

I ___l-ij _J _;._-_> _--4->

, _ J *i _l .1 4_j i_>-j

I .iAJ I jl_S p _J l__j _j-i4 -i

... j> .Tjjli-yJ-..V ,,

J_-J4_ J 4 Vi**i f 4_> A_jl___4_-

... 04_-i l_l 4_*> 4_)

oaJaa l-__»j . *j' jj'* o'*-*-

I _-j| _o4jj4 _i jl j> 4_< j-îl-J... _*j La 4 -i 1 <i

I . I v . v 6. Ajl 0A-1 j 1 ,j.i _,! _->_-> 4 »_i )

I - " _ ' . » II »* ' *" .' (>*-'**JJ'V J JJ-*1-' JJJ-

*» I J L> A_- j» ** ** _J «jfiJ

I -> -_"__! 4__) Lj A__ JJ-o4__ _J-/

... 4 _>l-j aJ j» JJ

IW/1/1

rr

jA_)4j Ij_____jl_» I .

l-jA-JjjX _Sj__iI_j»

_-_.jJa_Ja_> _,-____-aAJ _îjJ->

176

Page 179: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_*-rfJ 6l_Sj d -}A a A jjj ^4-_4_m- A fm* ^-_«

^j-s'j'V o '-*_*-* o' j^jj-** j jjj_t _> j j_j J J-i-J> J * J * 4_j

A ->

l-S*

, , (j-j J 4-J j 4__i

__x___lj 4 ti i_S-_i <(j_jj_o4_j j A__4_>

v <- . I . e v(»J-> _*4_>4-_ji_> _*4_j j>4_> j»4>

" .1 I y_ "?Jj J * 0-» J JJ J ** *- _-»

AjIJLij i_S-_j 4_j 4___4_j __, _,L_J_> j»_)a-i

_ v *f_j j 4 _t J-J J_J _j-9

. , . (J-0 _5J 1 *l JJ Aj (jwJJ

AjAjA_S --jj_>L__--il-_.4jlJ__jA-b<- I s v .<J-"1-' -Sjj-*-" _H» **- 'JJ-^

A_i **_-o J J_ -*< 4 1__ I l_i__ ..

_ I --»->- 4__>4_i -wi-oj _54j4l_)

. . . 4jl-jj (_;! j>

1W/V-

_ r _

j» 4_S_-J-i__JJ 4l-Jj_>

_jL*A_> j_SI-_i

. . Aj b j_- O-lj J

o'j'****-' J-^f-* J4J J*J***-"_.J ** OÎJJj *V

»

. . . _,A_jA > _,._JJ_JI«-

_i I jA> O-JJjjo

J __lljA_> _yi _| _i aJV

... AjljVj_J-_?

>> t_?i*j iSJ1-? *->*. -JJi**« A_J b-j j _5jl> _.

177 rt

, <^v.

_*-rfJ 6l_Sj d -}A a A jjj ^4-_4_m- A fm* ^-_«

^j-s'j'V o '-*_*-* o' j^jj-** j jjj_t _> j j_j J J-i-J> J * J * 4_j

A ->

l-S*

, , (j-j J 4-J j 4__i

__x___lj 4 ti i_S-_i <(j_jj_o4_j j A__4_>

v <- . I . e v(»J-> _*4_>4-_ji_> _*4_j j>4_> j»4>

" .1 I y_ "?Jj J * 0-» J JJ J ** *- _-»

AjIJLij i_S-_j 4_j 4___4_j __, _,L_J_> j»_)a-i

_ v *f_j j 4 _t J-J J_J _j-9

. , . (J-0 _5J 1 *l JJ Aj (jwJJ

AjAjA_S --jj_>L__--il-_.4jlJ__jA-b<- I s v .<J-"1-' -Sjj-*-" _H» **- 'JJ-^

A_i **_-o J J_ -*< 4 1__ I l_i__ ..

_ I --»->- 4__>4_i -wi-oj _54j4l_)

. . . 4jl-jj (_;! j>

1W/V-

_ r _

j» 4_S_-J-i__JJ 4l-Jj_>

_jL*A_> j_SI-_i

. . Aj b j_- O-lj J

o'j'****-' J-^f-* J4J J*J***-"_.J ** OÎJJj *V

»

. . . _,A_jA > _,._JJ_JI«-

_i I jA> O-JJjjo

J __lljA_> _yi _| _i aJV

... AjljVj_J-_?

>> t_?i*j iSJ1-? *->*. -JJi**« A_J b-j j _5jl> _.

177 rt

, <^v.

Page 180: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

(( ^jj-* Ji Lf^ub^5 l£jj ** ))

._* .*-_- .-_«->-_«

|»4jb ,_--o4_> (_*4jl.>j4__ _54ljv

j» 4_S _l_j Lj 4_t> j -J l_j j 4_i j_S |_Sj' jjl-Î5 _5_-J. _

J> ___-»jj__i 4_j (__J-> i_j' j' - 0*JJ

j__jj_- _5 A-j.tt j (j I 'i.,,) j_i -_j I j_j 4_î) _;___

__*-V . "* | » . -

4 j 4_o j_i_o4_*> 4") 'ViJJ !--> Oj_> ~J_o J

*JJ ^-o (_,' J -

_____olj ____. < __ijj _,l

(jljL-i _)l_a-)ol--j ^*?..)..) oj-i

_, I _.J L-.4LJ _S_J _J_ .4 _;.ij ti

^JT'-

JJ-*** j 1_

O ' J'

J t_*-* _--'*'

^-...jj j_

iJ4__ j_j OjLj J-i- ->

i **) i I O 4 tij 4> _şj ) J

J-H 0 'j

________ JJ

v, I o l_i »4 .4-,

J J-v 0 ' J is"*> J 0-» i_rS- -"* ' J '-?* _-''" .."'j-*'

* J 4----J---V JJj * _-P--*--'JJ

I _> j_i ^'i ..'J-J 4_j ^O I j O 4Jv /

J_J_ _sl_SjA .i j J__i Lj IJljj« . 4 j A-j.____j._o4 _>(J(4 J 1 j >4_J

mf/ 1/1

n 178

(( ^jj-* Ji Lf^ub^5 l£jj ** ))

._* .*-_- .-_«->-_«

|»4jb ,_--o4_> (_*4jl.>j4__ _54ljv

j» 4_S _l_j Lj 4_t> j -J l_j j 4_i j_S |_Sj' jjl-Î5 _5_-J. _

J> ___-»jj__i 4_j (__J-> i_j' j' - 0*JJ

j__jj_- _5 A-j.tt j (j I 'i.,,) j_i -_j I j_j 4_î) _;___

__*-V . "* | » . -

4 j 4_o j_i_o4_*> 4") 'ViJJ !--> Oj_> ~J_o J

*JJ ^-o (_,' J -

_____olj ____. < __ijj _,l

(jljL-i _)l_a-)ol--j ^*?..)..) oj-i

_, I _.J L-.4LJ _S_J _J_ .4 _;.ij ti

^JT'-

JJ-*** j 1_

O ' J'

J t_*-* _--'*'

^-...jj j_

iJ4__ j_j OjLj J-i- ->

i **) i I O 4 tij 4> _şj ) J

J-H 0 'j

________ JJ

v, I o l_i »4 .4-,

J J-v 0 ' J is"*> J 0-» i_rS- -"* ' J '-?* _-''" .."'j-*'

* J 4----J---V JJj * _-P--*--'JJ

I _> j_i ^'i ..'J-J 4_j ^O I j O 4Jv /

J_J_ _sl_SjA .i j J__i Lj IJljj« . 4 j A-j.____j._o4 _>(J(4 J 1 j >4_J

mf/ 1/1

n 178

Page 181: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

V _ vJJJ __-/*** O1-*^ _ri--'j*-' 4jl_,,_j4jl jl__ _-£*_*. 4jJi_. . _),.,..Xl4->

4 lj'-V 0 -*_-** _*-» o-*-»-a -is-v j*_4j 4_w_, j _5j_L, _5j> _-Sl_> j __,

_, L_*>A_) l___)j 1-J-J 4_) j ______ _;4j_i_j _,l__il_. 4_S l__*4_)_*j 4 j (^4 tijj-jj? j j_l__> 4_i

I oj 4__> Jj____> _*4_o4 tij 4_j b (j-J 4_S j l_jj 4 __.!-. 4_)4j 4_j _)-_!j 4-_ < 4 j 4_i aJy v

Aj4 __l_.j_j___j O '-J*J ' ..' ">*.' 4j !_i_> j J I _V_-o J _,_ o'-*''-^ ' __"-*<* j'j*"->J ii ,i _)l__J-_- _54_il_S j4_> b _5j4jjj__ j 4_i 4_j_j j 4-j Lj 4_j _, l_oj> j _j I j_jlC

O J4ti J _, l__j l_S4_>LJ l_ol_J 4_j 4j_>j- j _>,!____. 4 j 4 "i i >j 4-_Li _5j ___, A _J 4_b

J 4 , *. . 4 i i 'i 4-_-_j _*_J> lSJ 4 jj j__ Oj--_j4 -> I_>ol-_r_)l-o4u_> 4J I_94____j-o _) 4_o

oj 4_i4____> j 4_j j ->j_j 4 _>j l_j J_jj4j (_*4_ij 4-j _SJ 4 j j j_i -J 4_oJ J-_> t5j-> J-l

4_j 4_i l_> j _J (C-J-J J ' \ ,) ..) J Jj < > 4 j-j j < I >jj _S b I -o 4_j I _> _J 4_o _Sj-Ji

'" 4 ti **. i'i b 4 jj l_j l___j j l_S _jm 4lSj 4u*6 (_Jj 4 j j j_j _J O j-S (_*4 ii . JJ-J

j4 J Oj'-!-'J 4--V-- __----*-*-* _--»j j4_j _J 4_S j^y_i !_____ 4-C I _o4> J_i j _J A_>4 _

4 ii i i j_j 4_S (j » iff) \ i ') ij-i l-J-J 4_j (_j L> <»_) 4_i < A ' _i l_i j-J i 4_ilj> 4_i_)j

_;J 4 r.i i ') 1 -_j j4_A_j j A_i_5jAjjj_i 4 j 4"i l ') )J l_> _, l_a_> _-J 1 J-i-l J __l 4_b

^ j4_ojj__> ^ljU 4-. o'jJVJ < *--Vjjj J 0*>-,j'-^*' O '*-* -*'--'*-?

_5j 4j j J____i 4 'i _!*»-..> _-J-J __> 4_S _, l-jj l_»4 -) ,jb__)_>jJ-S _5j_> 4_j j 4__j

^WW^WWW*-f*->**)tf*)_**_f _f__*_**_>»_tf____

_ÎJJ__ _->l-> _S4jl__.jj «J _, b4j Ij-jjj-I j4_5 _; 4 J.l ____,!-j^

- _>j , i ' 4 _> ,j550_) ,,______. LJ I _

179

V _ vJJJ __-/*** O1-*^ _ri--'j*-' 4jl_,,_j4jl jl__ _-£*_*. 4jJi_. . _),.,..Xl4->

4 lj'-V 0 -*_-** _*-» o-*-»-a -is-v j*_4j 4_w_, j _5j_L, _5j> _-Sl_> j __,

_, L_*>A_) l___)j 1-J-J 4_) j ______ _;4j_i_j _,l__il_. 4_S l__*4_)_*j 4 j (^4 tijj-jj? j j_l__> 4_i

I oj 4__> Jj____> _*4_o4 tij 4_j b (j-J 4_S j l_jj 4 __.!-. 4_)4j 4_j _)-_!j 4-_ < 4 j 4_i aJy v

Aj4 __l_.j_j___j O '-J*J ' ..' ">*.' 4j !_i_> j J I _V_-o J _,_ o'-*''-^ ' __"-*<* j'j*"->J ii ,i _)l__J-_- _54_il_S j4_> b _5j4jjj__ j 4_i 4_j_j j 4-j Lj 4_j _, l_oj> j _j I j_jlC

O J4ti J _, l__j l_S4_>LJ l_ol_J 4_j 4j_>j- j _>,!____. 4 j 4 "i i >j 4-_Li _5j ___, A _J 4_b

J 4 , *. . 4 i i 'i 4-_-_j _*_J> lSJ 4 jj j__ Oj--_j4 -> I_>ol-_r_)l-o4u_> 4J I_94____j-o _) 4_o

oj 4_i4____> j 4_j j ->j_j 4 _>j l_j J_jj4j (_*4_ij 4-j _SJ 4 j j j_i -J 4_oJ J-_> t5j-> J-l

4_j 4_i l_> j _J (C-J-J J ' \ ,) ..) J Jj < > 4 j-j j < I >jj _S b I -o 4_j I _> _J 4_o _Sj-Ji

'" 4 ti **. i'i b 4 jj l_j l___j j l_S _jm 4lSj 4u*6 (_Jj 4 j j j_j _J O j-S (_*4 ii . JJ-J

j4 J Oj'-!-'J 4--V-- __----*-*-* _--»j j4_j _J 4_S j^y_i !_____ 4-C I _o4> J_i j _J A_>4 _

4 ii i i j_j 4_S (j » iff) \ i ') ij-i l-J-J 4_j (_j L> <»_) 4_i < A ' _i l_i j-J i 4_ilj> 4_i_)j

_;J 4 r.i i ') 1 -_j j4_A_j j A_i_5jAjjj_i 4 j 4"i l ') )J l_> _, l_a_> _-J 1 J-i-l J __l 4_b

^ j4_ojj__> ^ljU 4-. o'jJVJ < *--Vjjj J 0*>-,j'-^*' O '*-* -*'--'*-?

_5j 4j j J____i 4 'i _!*»-..> _-J-J __> 4_S _, l-jj l_»4 -) ,jb__)_>jJ-S _5j_> 4_j j 4__j

^WW^WWW*-f*->**)tf*)_**_f _f__*_**_>»_tf____

_ÎJJ__ _->l-> _S4jl__.jj «J _, b4j Ij-jjj-I j4_5 _; 4 J.l ____,!-j^

- _>j , i ' 4 _> ,j550_) ,,______. LJ I _

179

Page 182: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

4 J _5j_,Jj 4-1 j I _> jjl -oA__> (J l-jjj-aA__ _) l-J J l-S J» l-C (___-) 4_9 _j l_ijj-o4_>

^jH^i" *J o'-s-î1 -.'-H*** J*J*-r» j'-^ J * * O '*-"-' J""**-*' _--*'--*

_ş 4 li I j-Jj 4j4j5> _;I-___ij ,1 .i (_S tij 4-i jj 4_-i j _J __> 4_j j 4__i O _J 1 j j A_>

_____>__j_Sjj_i_T I "> 1*1, ,>*> . (j L*-> !_> j 4 j I j A j j_j Ij. A j b _j 41) j 4-j . tij I j-jj-q*?v

_ I l"i--j >ij)J-S _jj I j-Sj___> ti (_"4-_ j_j__ (_*4 j I _oi l_> J A_-".4 ti J J-J 4 ti . JJ-J 4_*> (_"JJ j

l_>I__j 4l4_j 4> _-J___j j 4j*_j 4> J i Vîi > > -J JJ-J jJJ__>4_o < l-S-j _ŞJ_> ,_> I_-lj>

' * -* J *r»J-y 0 -L^-"1 jj J *-°*-J *-_* ' J ** J 4 j 4j l_S" v ' "^Oj 4j J 4_S (j l_S__j _j I jj l_j J A__".A ti < J-S -__ 4 j l_S j 41 j 4_t> _£ Aj j 4_i

V

C I jA j4j A-> !_»» _5 _-j 4j l-j .4 __ 4_j _J 4 jb 4-a__j . 4 j 4 j_ij j

1 ~ A_-> j A__j. 4_>j_j_i j_j. tili '-*>__> _sl___->j j 4__j -J A __£ 4_j . (j_>j j_i I j j4_ol ti

4__ __ Ijj. l__4_>_._o J._g J___>4ti j JJ J Oj J_> __, 4_J j 4_j _;j 4_i_> j_j _5jl____>4_C

-___> 4__-_o _l 4-o >__S 0 J (, 'i ") M)jft> > J 1J J-JJ J Oi j J i _*j) 4-o J A ti-X A__

j i\ ') I-oJ4uj _* 4___j-____-b _____ I ) j 4_i. >i4_a>4_i <w i im 4_j j-JJ I j J _*~J-J i_> J **

(jljl j j Aj A_) _,I_J__)(_. I j__C A tijj-- AjA___9A__ _J ___> A__* ^__jj j _> J A_?4 _>

v _- v _, vj j-i tij_Sj_.t-T.I ti _S_5J 41 (jj 4j j 4__. _>l_j L_.-o A-j m'i i 4__> -__i_j l-S j 4_i Oj 4_> _5j 4 jV

__, I -__-___> tijj-S J i J I j tij l_j (__J J JJ j>i _5j 4 __j I -oj 4-9 ^j j j-j I c.J-0 '.»,.)"> j Aj« j

. .-A___-aA>_o lSjL- J l_**'__i_J _J _)a_o lSjaJ . _j_S-> ^(ji4_jj4__ A_j _5Aj_ij _SJ -JI _ >I_A _) l-__i 4j j 4_j _Aj_ij __-jj_)l -aj_ i.tj'ij-tn _5_1 4_S_j J (__S__j_J _J

j lSJ-** iSj A-9A_->j A_i Aj >j j 4_j ___-j Ij j -_j_j _Sj-> J-J A > I j ti jj A-o >-_>

4-Sjj , . AjI-j-jj _-_. I_S 4 j 4-9 4_)j lj% j I__)4j-_j_j_ '_! 4_o , 4 j 4-al j-jlSj i jljbv v v

-j l_S j4_j ^-j b_jA tiA-ij L__> J 4l_> A ti jjj i7iih_i.i _S> J jj _5j 41 . _j I j b ) 4 ->j_j

A 4lS JJ-J 4 j 4_j O 4jjA >i 1_-j__j 4_j A_o J-» _Sj-/-*J J JJ J QJ J ->Q 4-oj j S*>

b_HJ'0 jr' ' * ' ' _' ' 'j"* *-J ' j |-j*-> o "lS*-* JJ * '*' *.. j _s-"J*>

4-_j O aJj A.«i >< jij j4_> (j l_j.l ti j A_i l_j A_> jj_>Aj<_,.l >iA_oA__ _"j A-J j j j A -) -IaJv v_ I j____«_-C -J 4L_>_S_-jl_yj___»jA_j 4-S JJJ.I -> pl i"*ij..i _Sj->» _ >A ol-al-J O-JI jj

J _?j '.'J*J <_ '-^ (SJ *r» b 4_i jj_)Aj 4jj_j (j I_j___jI____> ^j 4__j_>_ojj__> 4_o» . V V

_)_j JI_Sj i,; i mi **" -___ij a_> a_S __Sa_I_-> (_*aj I __il_> a_j I -m ui_-j I _oj a__> j _sj a jV v v **

_____ 4 IjA _t J 4_?A J _,l _oj4_i ^-JI-jAi- 4__j_i Oj-S* _5-4 -> l__A-i__>-o _J 4-o

_5j_____"j 4_J )5j A_j I -__, 4lS A_i__j (j I -«_L--SI-> _jl j_i_j _J 4_oj_j < A-j-lJ ^j I j_j_iV

__ J ___S A> _"J 4_j I _*_> A_S 4 _i _i 'i (jj A_S J A_S,A -> ^j I »ti _i"i A_> l-j-aj J <i < _j-J 4,**).i_i I

Y*\ 180

4 J _5j_,Jj 4-1 j I _> jjl -oA__> (J l-jjj-aA__ _) l-J J l-S J» l-C (___-) 4_9 _j l_ijj-o4_>

^jH^i" *J o'-s-î1 -.'-H*** J*J*-r» j'-^ J * * O '*-"-' J""**-*' _--*'--*

_ş 4 li I j-Jj 4j4j5> _;I-___ij ,1 .i (_S tij 4-i jj 4_-i j _J __> 4_j j 4__i O _J 1 j j A_>

_____>__j_Sjj_i_T I "> 1*1, ,>*> . (j L*-> !_> j 4 j I j A j j_j Ij. A j b _j 41) j 4-j . tij I j-jj-q*?v

_ I l"i--j >ij)J-S _jj I j-Sj___> ti (_"4-_ j_j__ (_*4 j I _oi l_> J A_-".4 ti J J-J 4 ti . JJ-J 4_*> (_"JJ j

l_>I__j 4l4_j 4> _-J___j j 4j*_j 4> J i Vîi > > -J JJ-J jJJ__>4_o < l-S-j _ŞJ_> ,_> I_-lj>

' * -* J *r»J-y 0 -L^-"1 jj J *-°*-J *-_* ' J ** J 4 j 4j l_S" v ' "^Oj 4j J 4_S (j l_S__j _j I jj l_j J A__".A ti < J-S -__ 4 j l_S j 41 j 4_t> _£ Aj j 4_i

V

C I jA j4j A-> !_»» _5 _-j 4j l-j .4 __ 4_j _J 4 jb 4-a__j . 4 j 4 j_ij j

1 ~ A_-> j A__j. 4_>j_j_i j_j. tili '-*>__> _sl___->j j 4__j -J A __£ 4_j . (j_>j j_i I j j4_ol ti

4__ __ Ijj. l__4_>_._o J._g J___>4ti j JJ J Oj J_> __, 4_J j 4_j _;j 4_i_> j_j _5jl____>4_C

-___> 4__-_o _l 4-o >__S 0 J (, 'i ") M)jft> > J 1J J-JJ J Oi j J i _*j) 4-o J A ti-X A__

j i\ ') I-oJ4uj _* 4___j-____-b _____ I ) j 4_i. >i4_a>4_i <w i im 4_j j-JJ I j J _*~J-J i_> J **

(jljl j j Aj A_) _,I_J__)(_. I j__C A tijj-- AjA___9A__ _J ___> A__* ^__jj j _> J A_?4 _>

v _- v _, vj j-i tij_Sj_.t-T.I ti _S_5J 41 (jj 4j j 4__. _>l_j L_.-o A-j m'i i 4__> -__i_j l-S j 4_i Oj 4_> _5j 4 jV

__, I -__-___> tijj-S J i J I j tij l_j (__J J JJ j>i _5j 4 __j I -oj 4-9 ^j j j-j I c.J-0 '.»,.)"> j Aj« j

. .-A___-aA>_o lSjL- J l_**'__i_J _J _)a_o lSjaJ . _j_S-> ^(ji4_jj4__ A_j _5Aj_ij _SJ -JI _ >I_A _) l-__i 4j j 4_j _Aj_ij __-jj_)l -aj_ i.tj'ij-tn _5_1 4_S_j J (__S__j_J _J

j lSJ-** iSj A-9A_->j A_i Aj >j j 4_j ___-j Ij j -_j_j _Sj-> J-J A > I j ti jj A-o >-_>

4-Sjj , . AjI-j-jj _-_. I_S 4 j 4-9 4_)j lj% j I__)4j-_j_j_ '_! 4_o , 4 j 4-al j-jlSj i jljbv v v

-j l_S j4_j ^-j b_jA tiA-ij L__> J 4l_> A ti jjj i7iih_i.i _S> J jj _5j 41 . _j I j b ) 4 ->j_j

A 4lS JJ-J 4 j 4_j O 4jjA >i 1_-j__j 4_j A_o J-» _Sj-/-*J J JJ J QJ J ->Q 4-oj j S*>

b_HJ'0 jr' ' * ' ' _' ' 'j"* *-J ' j |-j*-> o "lS*-* JJ * '*' *.. j _s-"J*>

4-_j O aJj A.«i >< jij j4_> (j l_j.l ti j A_i l_j A_> jj_>Aj<_,.l >iA_oA__ _"j A-J j j j A -) -IaJv v_ I j____«_-C -J 4L_>_S_-jl_yj___»jA_j 4-S JJJ.I -> pl i"*ij..i _Sj->» _ >A ol-al-J O-JI jj

J _?j '.'J*J <_ '-^ (SJ *r» b 4_i jj_)Aj 4jj_j (j I_j___jI____> ^j 4__j_>_ojj__> 4_o» . V V

_)_j JI_Sj i,; i mi **" -___ij a_> a_S __Sa_I_-> (_*aj I __il_> a_j I -m ui_-j I _oj a__> j _sj a jV v v **

_____ 4 IjA _t J 4_?A J _,l _oj4_i ^-JI-jAi- 4__j_i Oj-S* _5-4 -> l__A-i__>-o _J 4-o

_5j_____"j 4_J )5j A_j I -__, 4lS A_i__j (j I -«_L--SI-> _jl j_i_j _J 4_oj_j < A-j-lJ ^j I j_j_iV

__ J ___S A> _"J 4_j I _*_> A_S 4 _i _i 'i (jj A_S J A_S,A -> ^j I »ti _i"i A_> l-j-aj J <i < _j-J 4,**).i_i I

Y*\ 180

Page 183: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

JJ :» (J '_>-»-» (__-i__-j4__ __j l_S 4 j A_ti_i> 4__ 4J lSjJJ-J ->jJ_»j4_j 4j4__4_jV -

jl j_t)l-_) 4-aJj ) I _.-_-__. _vl 4 _o J 4-_> 4 _> 4_S j j-j-j j -J

O ' I J 'JJ^J-:*' is*- *--"J * »*»-* ' -° (<- * ' _H '-rJ j *-» '-!J_s-J jj *-!» J * '

____. I j-Sj _oj -> _5 4-9 j > j _S 4_j_. 4J (j 1 j-J-J __i Aj j 4_j _, I J-J-J (5j 4_i j 1 'i _)fl> 4__i

Aj A-J lj-> _, l-__j ti l__4j-u_-o _.A-o 4-S >ij *">..)..> !__-_-_-, 4 -) ^j b-j ->j J_S j _) IJ>_) I-J j 4 j l-j

. j_ A__> ____> jj _J . I j 4_u) ,_;4^_j A> A ->j l-j _"J-> _S A_Saj I j A__4_ j j-JjJ *_>

4_Soj4_S _Ja-o 4_j £ I _oj l_>. ->l_jL*.-o 4_i___j___i 4__. 4__j_j 4_S _;Aj4_. j 4__V v "

4 1 _S-_S-_j 4____J_> _l_>j 4-j-omT i 1 _S4 j j__i l-Si__j _ 4J lSjS-j __'j *-** *"!»

19i*-").iu.o _?4-o> A j 4 'i Imi A_i A_ » -> J 1 '1 -J _____ 4-___l_. j 4 j j_j -)j_Sj_S _,J * _>J J * *v v v

ti ,**! 4 -> A-jl j-0(J_ A ii'i, (j_ijA_S ^j I_jJ_l->".4 _ 4_S ->j-S 4 _*____ 4_J _*j ' ' * _ jv

_5j4j .4 __4__________C 4_j j4j4_i j4_i 4-j < _, I j 4_j J 4_»_J j ___ I _j ___>" I j _, I -aj>y ;

_) I -oJ I-S4 jl-J j 4-j 4J (_g 1Y1 ifl> _)_ij___j.I ti _;j _54j4j j 4_i j._J 4_i <_)__jj4_Sv v

________ jjj_ I j j o "*,J*-\" lSjJJ-*-'*-0 * **_»*-' O '""_-" JJ **** *** *-' * **

4j 4 'l") ,ti ) 4-Sl I til___j j _J 4 j jj j 4_> _; 4_S __!__ I_> 4_> j_j _>___- > J 4-J 4_S _) l-S4_)j_.

_ . r *.

o' -.j '-rfjv 0*»-- '*-> *--'(_-- ' jj *-*» jjr» o-^-* _^**-'--?j **-** -.j'-? j*** **

V _ - ** C . V V Ç . I.*f A _5J 4_l 4jj_jjj> j 1 '.i.i >. ii4_ >4_> j '> . _5J 4_) 4, l.***_._* J J 1 I J

4 1 >Sjjj j _: I j__C j _j I j_jlj _5jjj___j ^--j-jjjj ^__ Aj 4_j 4-S>j j l_i

. _;j _____ »ji _" -_ * * a ' _5j L> (j I j lj _____ __J j 4-j j 4j jj j A__J A_btj

j I j__. _______ _-_4__j-_j 4J _M ) 4_> j j_) I j _,I_jJI_)4> (j l-S 4lj _j ' j j 1_J

1JS4 ji 4ii_Jlt_- L aj 4_j j 4 > aJ (*_^j jS I j_H-> J O Lj-_ j j-j J _5J A-J 4 'i .1 A._j _, > j j>

A j A~ 'i '< _ > ..I

__ ' * .) ..) b _-**-JJ < l-J_ __) l_S-_j___ I jj l_j O-j IJ. aJ _j I j-J-j (_ Aj j A-jv

j 4 I _i 4j j 4_j . j j_i 4__ ____i_-S_j _> ^Sa-j Aj L> j- O aJ I j j 4-j . _>j_Sa ti j I_Sa ti

j !___* Oj_Sj A_j _.!-_* A-j^-j I jjl_j ^j I j_> A ^ _5A_j __j l_jl_- A_i I .i _->jA-o jJ 4_b

U_*J4j4_j (^l j4j4uj . Oj4-S.4i_jj _5jjj _ç<-JJ '- *-** bjj--* 4__ (J ' J "» j4__>4_j

j I ^j-j . I_Sa_j,_J I ,, b A-S ,CA oA__ ,A_i aJ < b-j a ___> _jj . A__ /.___..l___ 1 I j_i_ _l__j_jl jjL, 4l_ _S4j4__i j4_i4_I < l__ j -_-. (j__j j 4_ £4

(jl _jjAj j A-i b 4_i OAj A_S_SAjaJ A___> A j I _o4 _>4_J j_j _5 '-___->__, -^ <_,JJ_i4_j

jj___"(ji4j 4_j 4_S AjA_il _i _, l__9 I j_jlC ___->j>A_j _, l> __--J»-.J j *-» O '"='' ** ' lSJ*"'

A___S* J>J Aj Aii 0-__S'a_. Aj l^- A_.XjIjaJ . .ijJ-'A.i j l-_ ^J (5jjj _-*-»*. **-*»-!*l->

181 YA

JJ :» (J '_>-»-» (__-i__-j4__ __j l_S 4 j A_ti_i> 4__ 4J lSjJJ-J ->jJ_»j4_j 4j4__4_jV -

jl j_t)l-_) 4-aJj ) I _.-_-__. _vl 4 _o J 4-_> 4 _> 4_S j j-j-j j -J

O ' I J 'JJ^J-:*' is*- *--"J * »*»-* ' -° (<- * ' _H '-rJ j *-» '-!J_s-J jj *-!» J * '

____. I j-Sj _oj -> _5 4-9 j > j _S 4_j_. 4J (j 1 j-J-J __i Aj j 4_j _, I J-J-J (5j 4_i j 1 'i _)fl> 4__i

Aj A-J lj-> _, l-__j ti l__4j-u_-o _.A-o 4-S >ij *">..)..> !__-_-_-, 4 -) ^j b-j ->j J_S j _) IJ>_) I-J j 4 j l-j

. j_ A__> ____> jj _J . I j 4_u) ,_;4^_j A> A ->j l-j _"J-> _S A_Saj I j A__4_ j j-JjJ *_>

4_Soj4_S _Ja-o 4_j £ I _oj l_>. ->l_jL*.-o 4_i___j___i 4__. 4__j_j 4_S _;Aj4_. j 4__V v "

4 1 _S-_S-_j 4____J_> _l_>j 4-j-omT i 1 _S4 j j__i l-Si__j _ 4J lSjS-j __'j *-** *"!»

19i*-").iu.o _?4-o> A j 4 'i Imi A_i A_ » -> J 1 '1 -J _____ 4-___l_. j 4 j j_j -)j_Sj_S _,J * _>J J * *v v v

ti ,**! 4 -> A-jl j-0(J_ A ii'i, (j_ijA_S ^j I_jJ_l->".4 _ 4_S ->j-S 4 _*____ 4_J _*j ' ' * _ jv

_5j4j .4 __4__________C 4_j j4j4_i j4_i 4-j < _, I j 4_j J 4_»_J j ___ I _j ___>" I j _, I -aj>y ;

_) I -oJ I-S4 jl-J j 4-j 4J (_g 1Y1 ifl> _)_ij___j.I ti _;j _54j4j j 4_i j._J 4_i <_)__jj4_Sv v

________ jjj_ I j j o "*,J*-\" lSjJJ-*-'*-0 * **_»*-' O '""_-" JJ **** *** *-' * **

4j 4 'l") ,ti ) 4-Sl I til___j j _J 4 j jj j 4_> _; 4_S __!__ I_> 4_> j_j _>___- > J 4-J 4_S _) l-S4_)j_.

_ . r *.

o' -.j '-rfjv 0*»-- '*-> *--'(_-- ' jj *-*» jjr» o-^-* _^**-'--?j **-** -.j'-? j*** **

V _ - ** C . V V Ç . I.*f A _5J 4_l 4jj_jjj> j 1 '.i.i >. ii4_ >4_> j '> . _5J 4_) 4, l.***_._* J J 1 I J

4 1 >Sjjj j _: I j__C j _j I j_jlj _5jjj___j ^--j-jjjj ^__ Aj 4_j 4-S>j j l_i

. _;j _____ »ji _" -_ * * a ' _5j L> (j I j lj _____ __J j 4-j j 4j jj j A__J A_btj

j I j__. _______ _-_4__j-_j 4J _M ) 4_> j j_) I j _,I_jJI_)4> (j l-S 4lj _j ' j j 1_J

1JS4 ji 4ii_Jlt_- L aj 4_j j 4 > aJ (*_^j jS I j_H-> J O Lj-_ j j-j J _5J A-J 4 'i .1 A._j _, > j j>

A j A~ 'i '< _ > ..I

__ ' * .) ..) b _-**-JJ < l-J_ __) l_S-_j___ I jj l_j O-j IJ. aJ _j I j-J-j (_ Aj j A-jv

j 4 I _i 4j j 4_j . j j_i 4__ ____i_-S_j _> ^Sa-j Aj L> j- O aJ I j j 4-j . _>j_Sa ti j I_Sa ti

j !___* Oj_Sj A_j _.!-_* A-j^-j I jjl_j ^j I j_> A ^ _5A_j __j l_jl_- A_i I .i _->jA-o jJ 4_b

U_*J4j4_j (^l j4j4uj . Oj4-S.4i_jj _5jjj _ç<-JJ '- *-** bjj--* 4__ (J ' J "» j4__>4_j

j I ^j-j . I_Sa_j,_J I ,, b A-S ,CA oA__ ,A_i aJ < b-j a ___> _jj . A__ /.___..l___ 1 I j_i_ _l__j_jl jjL, 4l_ _S4j4__i j4_i4_I < l__ j -_-. (j__j j 4_ £4

(jl _jjAj j A-i b 4_i OAj A_S_SAjaJ A___> A j I _o4 _>4_J j_j _5 '-___->__, -^ <_,JJ_i4_j

jj___"(ji4j 4_j 4_S AjA_il _i _, l__9 I j_jlC ___->j>A_j _, l> __--J»-.J j *-» O '"='' ** ' lSJ*"'

A___S* J>J Aj Aii 0-__S'a_. Aj l^- A_.XjIjaJ . .ijJ-'A.i j l-_ ^J (5jjj _-*-»*. **-*»-!*l->

181 YA

Page 184: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

J J . _,A_Sb _j I__i_j___j A-i 'jJ-J (__-_ Lw l_3> 4_j j j_j _jijj- A_j j j l-j J-J-9 <J_)j4j

O J JJ j ls*-1 * ** _r"J *-* ' ' ..' J O -*-'*' "**» -** iS*J * ' J*?1 J O ..***' j ***» _-j I *i j S I jI _) j 4 'J ' O -*>*' ' J-J * ***-» (»;.' ..' J O l-fi> A _)-_. j-j-u A ii AJ (j -oA_j 4-S _ş _JJ

(* -°_5-* <_-' 4-o-oj-j _*j 4-Sj-J < <___> 1 jj I_j _____> i_"j <_Sj_j (j_o4-j . j» i 'i __>jj__> l_>

V v__-> (_*_! j 4 j 4_j _, I_S4_j_;j 4 j j j_i (_ 4-> I _-J -a _Şj J J ' ' J-» J 4-J I __-4j4_j J 4-_> _J

* vV**?-''jv

_e-o4 ii j 4__j j J-S-J J> < _jJ-" 4 <i I <i _j 1 j-J-C _5j ti _,j 4-i 4J _, I j j l_j __!__>

_5-l _>J '-_) _ 4 ) i j _> _|4_Sj j 9 ^-J 4_j l-j 4_j (j.i i IS'i ici ___ 4_j j 4-_ 4J -_____.__>

v(, -o'-S l-J aJ . (J__l-_j j j-j 4 ti j I j j (_5j 4 j <(J 4 ti4 ti j 4 1, i i"i j J l_J _, I jj b

_ 4_> o I ___> a -j 4 ') i _> o ,' 4_S4 ti 4 mi *"> 4_j l-j .-. I_S A_>, _j I iiu i A -_jj_j l_i __, j ^j | j i , J__J 4 ) i _ J O A __> 4__i I J (j l__ 4_)__J I jj 1_J I _ A j

O"**-:' «* O *-*-*" *"_ J"* lAs-* *1"' "''' (_J-- 4-0JJ-->(_jjj_.4_>4 j 4J Oj-S _|.A <i JJ-J j -Jjj <i4_o_o4_>_o _5 j *_-> aJ l_.4_._i._o _l 4_o

v

iŞA ").ii,A <i A_j ^gj I jjl-J ^ l,i*» < 4_a__j ^-j -j-ijl J_l j_i . 4j 4_oj__j (__-*> _)_o

g I j 4 1 9 _J < (j L__ _>j J_S (_Şj A.u'i I j <___> _J j. Jj-SjjiA-jl >i l_Sj J-**-J Jjj

<jj 4 <) _j__j L_ _J < j I j _j l-J-o (_j 4_i j 4__i b 4 j 4_i___j I j 4 j (_4>l_jj4->

j ") I _) j _>__> __l j _" >i j 4*> -J 4_S I j Saj 4 j__i A_> j _, __j I j j A_o _, I <iv V

(jljj Lj__, l..'** _JJj * » >iA__>A_) _»--J«'<) O A_j 1_j Aj _f-J Jl 0(jt)A_i _ _ _> _J

4.1 1 1 I j4 j _5j 4_j jj j 4 .i __j l_-_> _J 4J 4 j ti 4 _>j Lj A j 4 >j 1 1 _oO___i_j _ 4 ti A_>

_ŞA Oj I ! , niil j (SAj-jj-f 4_j j (j_i l_fl> _, I _ol_ij_9A -> _, I-Sa__5j Aj JJ-i _5A_TAj->l_i

jl j4_> _______ ____j I _o (j ->_) l_) J 4 j l_J _*_-J I ri'i m'i 1 '1 ,_-. 4_oj j_-_> A-S JJ-J 0 J * **

v

*---_ * r» J J-r ,_r» !*_*»*** J *3-HiJ-> 0 ' JJ *v ls-!^** _slT*-' J '-»»_-- J-r» (_:-- *-jJ 4__o _5 4_- j j j> j_> j 4_j 1 . iij_A ii (j__j.l ti ______ I j A__i __j 4_o4_. 4j j S 4>j

j J j (2) I j 1 ,.) ) (__J I_Sa «ij j_S j. »iA -o-oi*->_o (_5 j l_9 I j 4 iti 1 1 4> O A j l-j 4l_j l_9 A____j_o

( J ..' *?J 4 J 4_l 4_j l_i I ' c< ^jV y

I L.Aj--_a _Ja_ol__jjJj ( '<\ff _ _, bl _ojA>) 'VYû CÎJ * _WJ*» *-»» *-A j U 4__j_.___ljj._j fo J-_-.A -) J I j4__iAj 4j_i_j l"i ,*') 4_S __-> I j j L>

CjAj 4 > j_> j j 1 I ') )A) __ I j 4_j . j >j J 4j aJ 4-a-Lj _5A_S___ l_> jl_>j A-j

4 ")->--_ I j _S___ I j_J j A__ »Or-J J-jJ O **_>** J **k-r'J-' (H *-*!* I ' J -?

j- J -0 J _Sj 4 111 *>A_> _5 4 S"i 111 '1 I j A__ I j tij b J J-J A__ _) I_jlSa_> _5j A j I >i__jj>

j _______ (j*A _j I -oj 4-i . (_jl_jjA_j -ŞlJ j b (_|4 **i*) <*l*i >_>» 4-j j jj> _)fi_, ') l_S-J I -_j-o

^Y 182

J J . _,A_Sb _j I__i_j___j A-i 'jJ-J (__-_ Lw l_3> 4_j j j_j _jijj- A_j j j l-j J-J-9 <J_)j4j

O J JJ j ls*-1 * ** _r"J *-* ' ' ..' J O -*-'*' "**» -** iS*J * ' J*?1 J O ..***' j ***» _-j I *i j S I jI _) j 4 'J ' O -*>*' ' J-J * ***-» (»;.' ..' J O l-fi> A _)-_. j-j-u A ii AJ (j -oA_j 4-S _ş _JJ

(* -°_5-* <_-' 4-o-oj-j _*j 4-Sj-J < <___> 1 jj I_j _____> i_"j <_Sj_j (j_o4-j . j» i 'i __>jj__> l_>

V v__-> (_*_! j 4 j 4_j _, I_S4_j_;j 4 j j j_i (_ 4-> I _-J -a _Şj J J ' ' J-» J 4-J I __-4j4_j J 4-_> _J

* vV**?-''jv

_e-o4 ii j 4__j j J-S-J J> < _jJ-" 4 <i I <i _j 1 j-J-C _5j ti _,j 4-i 4J _, I j j l_j __!__>

_5-l _>J '-_) _ 4 ) i j _> _|4_Sj j 9 ^-J 4_j l-j 4_j (j.i i IS'i ici ___ 4_j j 4-_ 4J -_____.__>

v(, -o'-S l-J aJ . (J__l-_j j j-j 4 ti j I j j (_5j 4 j <(J 4 ti4 ti j 4 1, i i"i j J l_J _, I jj b

_ 4_> o I ___> a -j 4 ') i _> o ,' 4_S4 ti 4 mi *"> 4_j l-j .-. I_S A_>, _j I iiu i A -_jj_j l_i __, j ^j | j i , J__J 4 ) i _ J O A __> 4__i I J (j l__ 4_)__J I jj 1_J I _ A j

O"**-:' «* O *-*-*" *"_ J"* lAs-* *1"' "''' (_J-- 4-0JJ-->(_jjj_.4_>4 j 4J Oj-S _|.A <i JJ-J j -Jjj <i4_o_o4_>_o _5 j *_-> aJ l_.4_._i._o _l 4_o

v

iŞA ").ii,A <i A_j ^gj I jjl-J ^ l,i*» < 4_a__j ^-j -j-ijl J_l j_i . 4j 4_oj__j (__-*> _)_o

g I j 4 1 9 _J < (j L__ _>j J_S (_Şj A.u'i I j <___> _J j. Jj-SjjiA-jl >i l_Sj J-**-J Jjj

<jj 4 <) _j__j L_ _J < j I j _j l-J-o (_j 4_i j 4__i b 4 j 4_i___j I j 4 j (_4>l_jj4->

j ") I _) j _>__> __l j _" >i j 4*> -J 4_S I j Saj 4 j__i A_> j _, __j I j j A_o _, I <iv V

(jljj Lj__, l..'** _JJj * » >iA__>A_) _»--J«'<) O A_j 1_j Aj _f-J Jl 0(jt)A_i _ _ _> _J

4.1 1 1 I j4 j _5j 4_j jj j 4 .i __j l_-_> _J 4J 4 j ti 4 _>j Lj A j 4 >j 1 1 _oO___i_j _ 4 ti A_>

_ŞA Oj I ! , niil j (SAj-jj-f 4_j j (j_i l_fl> _, I _ol_ij_9A -> _, I-Sa__5j Aj JJ-i _5A_TAj->l_i

jl j4_> _______ ____j I _o (j ->_) l_) J 4 j l_J _*_-J I ri'i m'i 1 '1 ,_-. 4_oj j_-_> A-S JJ-J 0 J * **

v

*---_ * r» J J-r ,_r» !*_*»*** J *3-HiJ-> 0 ' JJ *v ls-!^** _slT*-' J '-»»_-- J-r» (_:-- *-jJ 4__o _5 4_- j j j> j_> j 4_j 1 . iij_A ii (j__j.l ti ______ I j A__i __j 4_o4_. 4j j S 4>j

j J j (2) I j 1 ,.) ) (__J I_Sa «ij j_S j. »iA -o-oi*->_o (_5 j l_9 I j 4 iti 1 1 4> O A j l-j 4l_j l_9 A____j_o

( J ..' *?J 4 J 4_l 4_j l_i I ' c< ^jV y

I L.Aj--_a _Ja_ol__jjJj ( '<\ff _ _, bl _ojA>) 'VYû CÎJ * _WJ*» *-»» *-A j U 4__j_.___ljj._j fo J-_-.A -) J I j4__iAj 4j_i_j l"i ,*') 4_S __-> I j j L>

CjAj 4 > j_> j j 1 I ') )A) __ I j 4_j . j >j J 4j aJ 4-a-Lj _5A_S___ l_> jl_>j A-j

4 ")->--_ I j _S___ I j_J j A__ »Or-J J-jJ O **_>** J **k-r'J-' (H *-*!* I ' J -?

j- J -0 J _Sj 4 111 *>A_> _5 4 S"i 111 '1 I j A__ I j tij b J J-J A__ _) I_jlSa_> _5j A j I >i__jj>

j _______ (j*A _j I -oj 4-i . (_jl_jjA_j -ŞlJ j b (_|4 **i*) <*l*i >_>» 4-j j jj> _)fi_, ') l_S-J I -_j-o

^Y 182

Page 185: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_ ' J j jA-ol >i _) L_i_mj tij j_S _5j_> 4_> j 4__>.» v

4-J j 4__i __9__l__C A_j _,I__J_> <(_S- _J *- J j Li aJ - (j b__ _>j j_S __Sj A_>

(J I j A__j _-_-> A j aJ __jj_> A_j j Ajj 4_i 4_j I j _J A j l_> _> < *i "iSj j_> A _ -j J-S __JJ>

i **> ...j J j . (^__)J_> 4_) j A_j ____i l_C _, 1 j _j |0_l 4_j \_) 4_ _j 4_i_) b ,__S 4_j l_j I _o I ->

^. v

j 4 iii J (__! jl_l -J i_|iii4_j 4-a ___ij_> J» tij J_S _ŞJ j") i*i l 4 **) i"i ' 4_) l_j Aj _)_oA_j_

_j .-aA-j 4_S A_> Aj A__> _; ->l jl-j ; Aj A_ol ti (C-a-Jj "^ 4 i i> _, b__i ->j J-S t_->j->A_i

(_ __j 4 > A-J < J3___Jj 4 j 4 l.i a A_SAj A-o _j _jJJ-> <*. ..) .) _-Sa_j_>j __B> _J j»j til j l-j<* . . <* v-,w av*vv.v^ _-> 4> 4 *) ') A j A_o j 4__ j (jj 4__ j 4__ 4_j ,0 j> ' j j j j _'' < j-_jj j_ j_i ^j (jjj> A-JLJ

4jl_j-> ,^j_j A j __>__ jA_i)A_j J _> (_5-i_>Ajb _J_ 4 -oj j V> j j» 4 -_J _5j 4-a-i 4lSV

a 4 l < 4j I tiA ti l_-jJ _5 >i _JÎ'a-J b I -a A_i _, I_j_-jj> A_j j A__> __J A_> ^-j-tl 4_oj_T 4_S

4J j 4___ ^j_A i__S tij j _S 4_j 1_ 1 -o 4__ _;4j4_i ^_> 4 j _,J>4_J j 4-_ _*4_ij 4 _i _i i

V -- *- v4 j 4 j 4_j (j l___i I j l__> j 4 j 4_.-____.__ij j 4 _> 1 J j I-S4 _>j J-S" __Sj ' *J 1 j _) I _j_o

I ti (J I. 1 ") 11) tij J-S 1__)J_>4_J j A_ (__5j _J j _, ') 1 ) 1 1 iii 4 ti4 j 1 S.iS') 4 ."> L_jj j j 4_S

. (j A **" O I 1 4 -i»

j "1 <ij J _ l_J__Jj >4-j j 4_j _* Lj I -0 <i4-__>4_j -- .1 Mi j l__)4"i 11)0 -. 4 oO 41 I 4--)

_jLSa j j j 'imi < _) I_j_w >ij j_S j tijj_S ___ l_i j _5jjj_j_o -J _) I j 4_j <__jl jA > AjAJv

fj j J_> j I til_J -___> ' - _) l-S A j j> A-j j j> A j l-i j 0_)j _J _54 j I-oj Jv

I >i _>i-J-_ I J-J-J -J 4_S -__-__> 1 _o4 j J 4__> 4 -> j j_j O I-Sj L_ 4 __) 4_j j j 4) j 4_i

JJr» I J j4-ol <i (j b_j <ij J-S j ,j '_>_i b j 4 j l-j ___-_> I «"> »1 1 '1 _-J 4_oJ jJ_>

4 S 4j l_S4_j_5j 4 j j j_ti ^J 4_oj l_) 4_j l_JLJ Aj * Oj-S _5 4 «i l__>4") m 0 _. 4 0

A I _) 1 j 4__i JJ » *» J** < (_< A_- J->4_J j 4__j j JJJ j S-_l __L-_J b-j <ijj_S (_j-S4 J

* I j *-*_.* 4_j < A ' (j l_i____*_ I j L_ -*-_>-) I ti _ I-j-j ^jjS j I j_j I ii l_>4-j 4_l

4___i___Sjj_. j (j I j_iX j (j I j-J-J _-. I-S4 -JJ-** 41 A_S A_i I _> 4j4j (J I _->.,') I jL_

(_gj__j (_5_J 4>j 4_b Oj-S _*' _ j_J . *_J <-_L-J »ijJ-J _5j->4_jj 4_j __ S..)") 4-ojJ-S>

j_)jlj_l ^j ^IjA-j < 4j4j_>j__-) I_S-)j_o4__ J (_--.... I ?').)') -J _S-4_j_5j 4 j A>j l_j

!____! jA.il ___jj_oA_> J (jiij 1 *? ' 1 C> __JjJj_S A_j (_5__ib_!j j 4_j jj_o4_-> j 4_j <(j_iA_>

**_" 4-ojJ--> (__-J t_j I j jA-al ti J-i (J I j-lC aJ A_S _; 4_> l_S j 4__ * OjJi _;A ti

Aj4 ,*, I-Sa-jjjj 4_j _5tiJ4j_i_i 4 j ! _> __Jj 4_5> j >ij_S ___. b A> _>jJ_S _5j_>4-Jj4__jv v v

- ." rV*-.- lSj-?A ti J A_aJ _, l_»_l L_j A j_i_i . I____) (JJJ-J 4-_i_ljIj4j _J 4_Sv v

_Ş4 , *ij 4J ^jJuuA-j 4_o _"_____> j4j"_f_L-i_J4> ,j I-S-__jjjj l_9 4___-,-o _Ja_o _54_j I j

183 Tj?

_ ' J j jA-ol >i _) L_i_mj tij j_S _5j_> 4_> j 4__>.» v

4-J j 4__i __9__l__C A_j _,I__J_> <(_S- _J *- J j Li aJ - (j b__ _>j j_S __Sj A_>

(J I j A__j _-_-> A j aJ __jj_> A_j j Ajj 4_i 4_j I j _J A j l_> _> < *i "iSj j_> A _ -j J-S __JJ>

i **> ...j J j . (^__)J_> 4_) j A_j ____i l_C _, 1 j _j |0_l 4_j \_) 4_ _j 4_i_) b ,__S 4_j l_j I _o I ->

^. v

j 4 iii J (__! jl_l -J i_|iii4_j 4-a ___ij_> J» tij J_S _ŞJ j") i*i l 4 **) i"i ' 4_) l_j Aj _)_oA_j_

_j .-aA-j 4_S A_> Aj A__> _; ->l jl-j ; Aj A_ol ti (C-a-Jj "^ 4 i i> _, b__i ->j J-S t_->j->A_i

(_ __j 4 > A-J < J3___Jj 4 j 4 l.i a A_SAj A-o _j _jJJ-> <*. ..) .) _-Sa_j_>j __B> _J j»j til j l-j<* . . <* v-,w av*vv.v^ _-> 4> 4 *) ') A j A_o j 4__ j (jj 4__ j 4__ 4_j ,0 j> ' j j j j _'' < j-_jj j_ j_i ^j (jjj> A-JLJ

4jl_j-> ,^j_j A j __>__ jA_i)A_j J _> (_5-i_>Ajb _J_ 4 -oj j V> j j» 4 -_J _5j 4-a-i 4lSV

a 4 l < 4j I tiA ti l_-jJ _5 >i _JÎ'a-J b I -a A_i _, I_j_-jj> A_j j A__> __J A_> ^-j-tl 4_oj_T 4_S

4J j 4___ ^j_A i__S tij j _S 4_j 1_ 1 -o 4__ _;4j4_i ^_> 4 j _,J>4_J j 4-_ _*4_ij 4 _i _i i

V -- *- v4 j 4 j 4_j (j l___i I j l__> j 4 j 4_.-____.__ij j 4 _> 1 J j I-S4 _>j J-S" __Sj ' *J 1 j _) I _j_o

I ti (J I. 1 ") 11) tij J-S 1__)J_>4_J j A_ (__5j _J j _, ') 1 ) 1 1 iii 4 ti4 j 1 S.iS') 4 ."> L_jj j j 4_S

. (j A **" O I 1 4 -i»

j "1 <ij J _ l_J__Jj >4-j j 4_j _* Lj I -0 <i4-__>4_j -- .1 Mi j l__)4"i 11)0 -. 4 oO 41 I 4--)

_jLSa j j j 'imi < _) I_j_w >ij j_S j tijj_S ___ l_i j _5jjj_j_o -J _) I j 4_j <__jl jA > AjAJv

fj j J_> j I til_J -___> ' - _) l-S A j j> A-j j j> A j l-i j 0_)j _J _54 j I-oj Jv

I >i _>i-J-_ I J-J-J -J 4_S -__-__> 1 _o4 j J 4__> 4 -> j j_j O I-Sj L_ 4 __) 4_j j j 4) j 4_i

JJr» I J j4-ol <i (j b_j <ij J-S j ,j '_>_i b j 4 j l-j ___-_> I «"> »1 1 '1 _-J 4_oJ jJ_>

4 S 4j l_S4_j_5j 4 j j j_ti ^J 4_oj l_) 4_j l_JLJ Aj * Oj-S _5 4 «i l__>4") m 0 _. 4 0

A I _) 1 j 4__i JJ » *» J** < (_< A_- J->4_J j 4__j j JJJ j S-_l __L-_J b-j <ijj_S (_j-S4 J

* I j *-*_.* 4_j < A ' (j l_i____*_ I j L_ -*-_>-) I ti _ I-j-j ^jjS j I j_j I ii l_>4-j 4_l

4___i___Sjj_. j (j I j_iX j (j I j-J-J _-. I-S4 -JJ-** 41 A_S A_i I _> 4j4j (J I _->.,') I jL_

(_gj__j (_5_J 4>j 4_b Oj-S _*' _ j_J . *_J <-_L-J »ijJ-J _5j->4_jj 4_j __ S..)") 4-ojJ-S>

j_)jlj_l ^j ^IjA-j < 4j4j_>j__-) I_S-)j_o4__ J (_--.... I ?').)') -J _S-4_j_5j 4 j A>j l_j

!____! jA.il ___jj_oA_> J (jiij 1 *? ' 1 C> __JjJj_S A_j (_5__ib_!j j 4_j jj_o4_-> j 4_j <(j_iA_>

**_" 4-ojJ--> (__-J t_j I j jA-al ti J-i (J I j-lC aJ A_S _; 4_> l_S j 4__ * OjJi _;A ti

Aj4 ,*, I-Sa-jjjj 4_j _5tiJ4j_i_i 4 j ! _> __Jj 4_5> j >ij_S ___. b A> _>jJ_S _5j_>4-Jj4__jv v v

- ." rV*-.- lSj-?A ti J A_aJ _, l_»_l L_j A j_i_i . I____) (JJJ-J 4-_i_ljIj4j _J 4_Sv v

_Ş4 , *ij 4J ^jJuuA-j 4_o _"_____> j4j"_f_L-i_J4> ,j I-S-__jjjj l_9 4___-,-o _Ja_o _54_j I j

183 Tj?

Page 186: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

V

J * > A ti - JJ-J A__ _-j 4 .1 1 b _-S_-j b l-a O I jj-aj _> I _> j A_j .i ' J * j _J

^b _,lj_i> JaJTaJ < l__l____j A _. | ti _,*? 4-_J____- _5jjAii aJ _-__ 1^4 ___i4j_jljj____j4 _iv

j _-_J A-j aJ (j__-j I j A__ J A-S-J j j _l_j 4 JJ->4 ti _j I j A_j J 4-_T_J j A_b < _)j I J>4 _._

_, I _i >*ij_> (J '-Sa_j-J . jj b 4_S 4j A_j j j jj A >i L-S--J Aj _i*i A_j j A_i _ i'imjj- _t I _>

,___> 4 i ii) A J b < -_> <___> A_J _5j I J_ -Ja-o jj-J(JjA_j At_j4j4_i j 4-~ . l__l_-_ij 4 _>

____>A ti _5jJi j_- (j_-,j__j (j l_j (J_j I jj _, A j A__ __l A_i j I _-Sa_> _5j I j_> O 4 iii 'i, tjv v v

A-J-aj A-9j A_j A_S jj_j I i *) 1 - I .14 -> _*j A_*j *?_t*» I -oj 4-9 JL__i l-S ._, j -__* _; I j _>A jj 4 . ,iii -J 4__ijj__LJ j_j 4-S j>jj_> i\.i-*> L_> <»J-> J-J (J-oA_i >._*j_>.A > ^> A_> "__>

j A__ A '**«. i (JJ A_S ' ;____) I-SAj _-_>-_. Ai I tiA -> -j loj A9 j b__j j 4 j| j l_-jj_J-">

l___>j j_a < 4>l_i j» A__) j A_jj j-j (j Lu A_ p__i_r J A-3 A _t j_t 4lj j 4_oj_C < 4> |_i JJ-_

_________ I_Sa__ I -oj A-j' ... 4 j__j A_> l_i j j_b _*j A__* J_l 4 j 4-J |__j A_S j L> 4_> j_> A__i

Jjj _**-» I j-J * ** J _c-> b A ._ <_S l> jjj (5j A j j 4_j . (jjj>Aii 4j_>jA_j ^>A___>4_>v

__, . i i ,"» 1-j-jJ A-eA-C (j-_Jjj_i j l_TI-> .. I <_-> jl-Jj-J J iSjJ-JjAj __l t_CI__'i_SL»

(_;j l_-____i-j_i j jj_i___i O Aj I jj A_j l__.AjA.-i J 4__J A aj*i . tij_J 4 _> AJ-Jj A_>

- V

_Ş4 . imi*>»4-j _ŞAj 4_j >*,*) ij_> J Aj A-j_Jj__jJ _)il-J |J >JJ-< j I j 4 tij-j j_> j -LûJU

jA___ ___ l_»Aj A jb b ! -> jj I -_-> L> _Sj l-Jj-J jA_?A__<_, _»j_S j\_ij |j j _5J 4 jV

-S>L i i ,*> jj j _SJ 4 j l-.4rii.u-o _.4-_> _>j_S ,__. b l)' j j 4_b . j j-j I _t _j l_oj '-Jj-J

^ . i'il-..jL)j-_i) _s*jj »-S_>-^j*j _s-! '----'*»* (_---*'-? jj j ur' ' J -»*** J _-»-'»***

_5 j_-____._oA j A_S 4_-_v I j Aj4_j -_j_j I j.A _>(ji b jjj (_-_! A-J I _aJ-> (_>Ajj j __,_aj j _)

A_ _j aJ Jjj __->*->* »i!j b I ti jA_i aJ l_9A_i___o _jA-a _ç»-> '-^__. A> I j Lj 4J jA_j j»_)__i jj_j _aJS-J_-> ^-j l_a ' _-) A_j _j-Jj-J 4-J J ^-J I j l-J

. -Jlj j A_Sj A-u (^jA Ajj_jA>i A_S JJ-J (_*J-> («<->--> lSj-!JJ *J * ' O '**'**-_**' jjI j _54 - 4_S I _> _5A_i_i-> jaJ j ,___ I jA _> ^-j L_*Aj !__-» j _Sj> _S j-_- (5 Aii! J

_-- I J_» 4 ti (_S A-J (jj A-S *__--> . ->j_Sa ti ,_; 4_i_S4-i l_) __j Lx Ij. A_j _-_-- b _-J ,_5 A j AJV

4 , . 1 I ___> ! jj( _S- ti _-i b 4_j j 4__ . 4 j j tij-S _5 A___? A_i l_i _, !-_jj aJ j 4__ ^Jj. 4 . .miSa-J I_j I i0»-Jj b Aj _jj A-ij A 0 _J j l_S-i _pj-J-» I -> j l_J aJ _-J l-J*

V

o'jj' ? t_r^-* ( Hfû )>***JJ * _r^*J"-**-J-^:' (Sj4- _Sj*j*-**j j*» '-- * '

J lij'i1!. 1 1 "» I "1 *ii_ifl> (j ! j_jlC ^jj A-aj j__l> ___» |5_j__> (e-ûj-i J l> j A_) aJ A-j

4, 1 1 ,_t (5-__*A> J*_- ^-J A_aj !_) A-j A_Soj4_S AjA_j _Sj---i aJ j j_» I j jA-oAj I _>

_ 1 ,") A_aj j_S> j AjA_)!_S l__> (j I j_uS aJ _, L_-__) ->jJ-S JJ-i *J -J(H->- ->

Yû 184

V

J * > A ti - JJ-J A__ _-j 4 .1 1 b _-S_-j b l-a O I jj-aj _> I _> j A_j .i ' J * j _J

^b _,lj_i> JaJTaJ < l__l____j A _. | ti _,*? 4-_J____- _5jjAii aJ _-__ 1^4 ___i4j_jljj____j4 _iv

j _-_J A-j aJ (j__-j I j A__ J A-S-J j j _l_j 4 JJ->4 ti _j I j A_j J 4-_T_J j A_b < _)j I J>4 _._

_, I _i >*ij_> (J '-Sa_j-J . jj b 4_S 4j A_j j j jj A >i L-S--J Aj _i*i A_j j A_i _ i'imjj- _t I _>

,___> 4 i ii) A J b < -_> <___> A_J _5j I J_ -Ja-o jj-J(JjA_j At_j4j4_i j 4-~ . l__l_-_ij 4 _>

____>A ti _5jJi j_- (j_-,j__j (j l_j (J_j I jj _, A j A__ __l A_i j I _-Sa_> _5j I j_> O 4 iii 'i, tjv v v

A-J-aj A-9j A_j A_S jj_j I i *) 1 - I .14 -> _*j A_*j *?_t*» I -oj 4-9 JL__i l-S ._, j -__* _; I j _>A jj 4 . ,iii -J 4__ijj__LJ j_j 4-S j>jj_> i\.i-*> L_> <»J-> J-J (J-oA_i >._*j_>.A > ^> A_> "__>

j A__ A '**«. i (JJ A_S ' ;____) I-SAj _-_>-_. Ai I tiA -> -j loj A9 j b__j j 4 j| j l_-jj_J-">

l___>j j_a < 4>l_i j» A__) j A_jj j-j (j Lu A_ p__i_r J A-3 A _t j_t 4lj j 4_oj_C < 4> |_i JJ-_

_________ I_Sa__ I -oj A-j' ... 4 j__j A_> l_i j j_b _*j A__* J_l 4 j 4-J |__j A_S j L> 4_> j_> A__i

Jjj _**-» I j-J * ** J _c-> b A ._ <_S l> jjj (5j A j j 4_j . (jjj>Aii 4j_>jA_j ^>A___>4_>v

__, . i i ,"» 1-j-jJ A-eA-C (j-_Jjj_i j l_TI-> .. I <_-> jl-Jj-J J iSjJ-JjAj __l t_CI__'i_SL»

(_;j l_-____i-j_i j jj_i___i O Aj I jj A_j l__.AjA.-i J 4__J A aj*i . tij_J 4 _> AJ-Jj A_>

- V

_Ş4 . imi*>»4-j _ŞAj 4_j >*,*) ij_> J Aj A-j_Jj__jJ _)il-J |J >JJ-< j I j 4 tij-j j_> j -LûJU

jA___ ___ l_»Aj A jb b ! -> jj I -_-> L> _Sj l-Jj-J jA_?A__<_, _»j_S j\_ij |j j _5J 4 jV

-S>L i i ,*> jj j _SJ 4 j l-.4rii.u-o _.4-_> _>j_S ,__. b l)' j j 4_b . j j-j I _t _j l_oj '-Jj-J

^ . i'il-..jL)j-_i) _s*jj »-S_>-^j*j _s-! '----'*»* (_---*'-? jj j ur' ' J -»*** J _-»-'»***

_5 j_-____._oA j A_S 4_-_v I j Aj4_j -_j_j I j.A _>(ji b jjj (_-_! A-J I _aJ-> (_>Ajj j __,_aj j _)

A_ _j aJ Jjj __->*->* »i!j b I ti jA_i aJ l_9A_i___o _jA-a _ç»-> '-^__. A> I j Lj 4J jA_j j»_)__i jj_j _aJS-J_-> ^-j l_a ' _-) A_j _j-Jj-J 4-J J ^-J I j l-J

. -Jlj j A_Sj A-u (^jA Ajj_jA>i A_S JJ-J (_*J-> («<->--> lSj-!JJ *J * ' O '**'**-_**' jjI j _54 - 4_S I _> _5A_i_i-> jaJ j ,___ I jA _> ^-j L_*Aj !__-» j _Sj> _S j-_- (5 Aii! J

_-- I J_» 4 ti (_S A-J (jj A-S *__--> . ->j_Sa ti ,_; 4_i_S4-i l_) __j Lx Ij. A_j _-_-- b _-J ,_5 A j AJV

4 , . 1 I ___> ! jj( _S- ti _-i b 4_j j 4__ . 4 j j tij-S _5 A___? A_i l_i _, !-_jj aJ j 4__ ^Jj. 4 . .miSa-J I_j I i0»-Jj b Aj _jj A-ij A 0 _J j l_S-i _pj-J-» I -> j l_J aJ _-J l-J*

V

o'jj' ? t_r^-* ( Hfû )>***JJ * _r^*J"-**-J-^:' (Sj4- _Sj*j*-**j j*» '-- * '

J lij'i1!. 1 1 "» I "1 *ii_ifl> (j ! j_jlC ^jj A-aj j__l> ___» |5_j__> (e-ûj-i J l> j A_) aJ A-j

4, 1 1 ,_t (5-__*A> J*_- ^-J A_aj !_) A-j A_Soj4_S AjA_j _Sj---i aJ j j_» I j jA-oAj I _>

_ 1 ,") A_aj j_S> j AjA_)!_S l__> (j I j_uS aJ _, L_-__) ->jJ-S JJ-i *J -J(H->- ->

Yû 184

Page 187: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

j I j____> i-iiii.i.i Aj l__ I -o A_S I _>A <i __i_jJa_j _.* " aJ j 4 J j (j_>_ij 4_j I j j '-JJ-*v

_5 ______i j j o j J iL Ij** » ijj '-V O -(*-' J *--J**> _S ** ..>*" < J I j ** j Lj_j >i

4 .) jjj 4_S 4_i 4__> (_4_oljl_S j _;j 4_i _ j I _-j (jj 4-S O 4 ,,i 'i i ) j j I J4_.A tiv

Oj' *" -<* J 0 -' ' v' -' '".-' **

_j___j__>_1_S _J_t_i jj-ol-î) J (_5j I j 4 ___! j_> A_S .1 o_4j4_j Ja-S-J l-i-____o _)!-_

-S 1 i ,**» (_S >->J_J-JJ ' _-» 4 j 4lC < (__JJ 1-9 J 4 j < 4 jj") mii 4 \.l"> _ SJJ I J_J < A _ '

j__i -9 __, I ") iii I J-S _5JJJ A-J (<-J l-S _çj I -»j » l-S * >* -_- (_*_*-'J-' *-J __-"» I j* ** I S.A i*l i i _54.n1*) _)j 4_J 4 j 1 iti j 41 j 4jj_>

(J (j_]_jj> j_>_o4_j _S_1 -J. _>I_j Ij?._o aJ 4__j_j 4_S l-S-Jj l_-> _*_> j»j_j_j4j

(j 1 **> j 4 j _ 4 j 1 nij j-j 4Ja__ _5j _Jj b j-Lwjj-J j 4_> !_> _j .,' 'J 4_o4> l_-Lmj 4_J 4-o)v

j 1 7 1 ni'A ti j b -J <-_-Jj 4 i-oAt 11 OA j A_S _5 ti j» l-_.4__-.j-o _v 4 -0 < _Sj 4 >i A * " '__>

_Ş A 11) 9 j 4 j 4 *) ) 11) 4_i.4 >i .1 ti j l_j 4j ^j__ljJ J J-*» '* ' * J J ** <-"» *S A * J ' *

V v *** * _s(J o4 c) < j»_l J_) O l-fc 4 j 4_>__ij_> 4_j J _; _> __j_oA__ 1 *"j"i l_S j (j tij_SA >i J 4_-> _J- V v__j L-i-j 4 j 4__i_-i4 >i J o -4J-J J i_ ' »*JJ ** -S* j **- c**" - ' _?** b A ti I «-*_ aJ j» j A__i

**_, a_i ') (jVi .i 'i l_jufi> 1_ 4-j < A-J-J _5j A j 4 mi 1 ,) _,_oA_i " j j_S ti_>__i_i i'liin 4_-> _^ A >_

I >i _)-lJj A_i _5 A_-_j A> AJ j j-_j __>4_i j A_j ,_5 tib__j _-_J j * ' (e-1 ' ' _-> *-> -JA j 4__i l-w A-J _Ş aJSa V) 4 -"1 _j» A__j A___i j» 4_j J J-o __o4_j . j_-J_jj 4 ii 4 jj_SI_j aJj A_)

_5j A_Sj_j <o-oj-> _5 l-C l-J jo j> j_i A_j A j A ) -0 1 " > 11) A *i A_j 4 V > A-_j j A > Lj _j j_i

_)JjJj 4 'i jl S ..) j o4 j 4_i < _) '^'' 4-j p ' ^ .." 4_j j S-> -- _)g> j j-J__ 7>J_

4 j j j4>J_-_ _____ I j__j j_T _J l_i _54 j A_j I ->j_6 -J j 4_j 4J b-i I ->->l-J j> 4_j) "

*JJ~? (HYÛ _5-'jl-_#)'î_T' _5 - -__-____. _5*f _5jjj\_.-o aJ Li .0jl jA-jjjjV _ V V

_5j 1 *V.l**» _)_JL_iJ> j» I ->_>4_j J 4__"_J j_> aJ (__-- '-**> ' **)-» _5 I J -* J A j_) j A>J A_Jv

( j 4__>j j_j _. tij-S _--> b j j_ ___-J I-SaJ I j l_> j I __> *> "1 tj-o jJ A-o _ I J-C _5j I -oj_ j __»

_S-____j 1 jj AlSoj 4_Sj4 -> j> j_> (j_j I j _ _;j__ 4_> J 4_>aJ jj !_) j A_w_. 4_S j_j I j ->

4 j ) mi _) I -oA__ 4_> 4_> J J > J A_j j l-t-LJ J J J-J O J J J **-J*"*J * *>' J b (__i_-_j I _liiiV f| _ v

4 , >_-J ' Q.l*-»^j 4 .1 ..) b _>jA_ojJa_- 4j4__i Oj_S(_ 4 -> _-Jj !__ 4_j _5J> ^-J Jj-S 4___9

l_-_i____j I ^ 4>j l__ _J (j I-Sa-j j j j < (j A_S.A ti ^Lj _) I -0 _jj 4-oj l-j _, I-Sa-j j j j 4lS

______ 1 jj A ii (j b-j ->jJ-S __jj>4_j j 4-j j_i 4_jj_< L> < Ai A »1 ci A_> _, 1 i."i JJJJv

O- -oA_) . /> j') (j_jJI ij___i-9 . <» .1 ') 1-1..1 j'i j-oJ-S (j-oA-j . (J-jj-Sj A j l-_J--S _, 1 j aJ

fJ 1 "» I j^3-^f **

18ö Yf

j I j____> i-iiii.i.i Aj l__ I -o A_S I _>A <i __i_jJa_j _.* " aJ j 4 J j (j_>_ij 4_j I j j '-JJ-*v

_5 ______i j j o j J iL Ij** » ijj '-V O -(*-' J *--J**> _S ** ..>*" < J I j ** j Lj_j >i

4 .) jjj 4_S 4_i 4__> (_4_oljl_S j _;j 4_i _ j I _-j (jj 4-S O 4 ,,i 'i i ) j j I J4_.A tiv

Oj' *" -<* J 0 -' ' v' -' '".-' **

_j___j__>_1_S _J_t_i jj-ol-î) J (_5j I j 4 ___! j_> A_S .1 o_4j4_j Ja-S-J l-i-____o _)!-_

-S 1 i ,**» (_S >->J_J-JJ ' _-» 4 j 4lC < (__JJ 1-9 J 4 j < 4 jj") mii 4 \.l"> _ SJJ I J_J < A _ '

j__i -9 __, I ") iii I J-S _5JJJ A-J (<-J l-S _çj I -»j » l-S * >* -_- (_*_*-'J-' *-J __-"» I j* ** I S.A i*l i i _54.n1*) _)j 4_J 4 j 1 iti j 41 j 4jj_>

(J (j_]_jj> j_>_o4_j _S_1 -J. _>I_j Ij?._o aJ 4__j_j 4_S l-S-Jj l_-> _*_> j»j_j_j4j

(j 1 **> j 4 j _ 4 j 1 nij j-j 4Ja__ _5j _Jj b j-Lwjj-J j 4_> !_> _j .,' 'J 4_o4> l_-Lmj 4_J 4-o)v

j 1 7 1 ni'A ti j b -J <-_-Jj 4 i-oAt 11 OA j A_S _5 ti j» l-_.4__-.j-o _v 4 -0 < _Sj 4 >i A * " '__>

_Ş A 11) 9 j 4 j 4 *) ) 11) 4_i.4 >i .1 ti j l_j 4j ^j__ljJ J J-*» '* ' * J J ** <-"» *S A * J ' *

V v *** * _s(J o4 c) < j»_l J_) O l-fc 4 j 4_>__ij_> 4_j J _; _> __j_oA__ 1 *"j"i l_S j (j tij_SA >i J 4_-> _J- V v__j L-i-j 4 j 4__i_-i4 >i J o -4J-J J i_ ' »*JJ ** -S* j **- c**" - ' _?** b A ti I «-*_ aJ j» j A__i

**_, a_i ') (jVi .i 'i l_jufi> 1_ 4-j < A-J-J _5j A j 4 mi 1 ,) _,_oA_i " j j_S ti_>__i_i i'liin 4_-> _^ A >_

I >i _)-lJj A_i _5 A_-_j A> AJ j j-_j __>4_i j A_j ,_5 tib__j _-_J j * ' (e-1 ' ' _-> *-> -JA j 4__i l-w A-J _Ş aJSa V) 4 -"1 _j» A__j A___i j» 4_j J J-o __o4_j . j_-J_jj 4 ii 4 jj_SI_j aJj A_)

_5j A_Sj_j <o-oj-> _5 l-C l-J jo j> j_i A_j A j A ) -0 1 " > 11) A *i A_j 4 V > A-_j j A > Lj _j j_i

_)JjJj 4 'i jl S ..) j o4 j 4_i < _) '^'' 4-j p ' ^ .." 4_j j S-> -- _)g> j j-J__ 7>J_

4 j j j4>J_-_ _____ I j__j j_T _J l_i _54 j A_j I ->j_6 -J j 4_j 4J b-i I ->->l-J j> 4_j) "

*JJ~? (HYÛ _5-'jl-_#)'î_T' _5 - -__-____. _5*f _5jjj\_.-o aJ Li .0jl jA-jjjjV _ V V

_5j 1 *V.l**» _)_JL_iJ> j» I ->_>4_j J 4__"_J j_> aJ (__-- '-**> ' **)-» _5 I J -* J A j_) j A>J A_Jv

( j 4__>j j_j _. tij-S _--> b j j_ ___-J I-SaJ I j l_> j I __> *> "1 tj-o jJ A-o _ I J-C _5j I -oj_ j __»

_S-____j 1 jj AlSoj 4_Sj4 -> j> j_> (j_j I j _ _;j__ 4_> J 4_>aJ jj !_) j A_w_. 4_S j_j I j ->

4 j ) mi _) I -oA__ 4_> 4_> J J > J A_j j l-t-LJ J J J-J O J J J **-J*"*J * *>' J b (__i_-_j I _liiiV f| _ v

4 , >_-J ' Q.l*-»^j 4 .1 ..) b _>jA_ojJa_- 4j4__i Oj_S(_ 4 -> _-Jj !__ 4_j _5J> ^-J Jj-S 4___9

l_-_i____j I ^ 4>j l__ _J (j I-Sa-j j j j < (j A_S.A ti ^Lj _) I -0 _jj 4-oj l-j _, I-Sa-j j j j 4lS

______ 1 jj A ii (j b-j ->jJ-S __jj>4_j j 4-j j_i 4_jj_< L> < Ai A »1 ci A_> _, 1 i."i JJJJv

O- -oA_) . /> j') (j_jJI ij___i-9 . <» .1 ') 1-1..1 j'i j-oJ-S (j-oA-j . (J-jj-Sj A j l-_J--S _, 1 j aJ

fJ 1 "» I j^3-^f **

18ö Yf

Page 188: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

V V

' S ii i"i _5J _J U-J A_i _j> A ti(j__jj-SA_j j I J ti b |Q _J 4-_>j -_-> 4-C. r -- 1 *i __jJ 4 ii uS4 jV

J-JJ L___-J (j ' >_-J I jj l-J < _5J-S- _> <» I i«it l c) j _5j_l_'.4 -> j»_J 4__> j -_J 4_C , v SLi.A _>

?» ..) iii _5 4-S 1 jmj < ,»_) 4Lwjj ti-j 4_C'(jj !_) _, I jj b _54>J b A j 4 *>_> j 4l_> 4 ii j ___, A iiv v v

<j»Jj__i I ti 4 I i-V j 4_j J-J-J aJ (J-o4l_> l___J_j !_S . _L_> __Sj j A_j Aj_i_) A -> _>4_a>4_.

LS^JJ**- J *-° _*» I "' '*»,."** Ajlj pA__ ( ,*.ff ) ' YY- _5-" lSj^J-**JJ-» aJ AjIjV|JJ-î» J J >

(ji__-J jjj OJJ-*-' l9 J-rJ"** iS-1 *Jj 4 _> J 4-S4 4 0-. _ I-S-lj__j I jj b<________ jj_j aJ _, I j A_j __j l___i (_*l J <i Aj I j < j» 4-~> j j ti __i A j 4__ A_j j ) ') _5j A_i 4j

" _, I_Sa_i__j I jj b -_>___£ . I Sa ii j-J-Sl <A (j I jj b _S*>J b (J I J-J-C (_-J A-ojJ_->

-_tiA__> Aj 7l_ - ( j l-S I j_i _ (j_i _>4_j _>Ao_oA>-o -r-J-J < 1-9 4','iiin-o _I A-o < <iA-a> A_> 7l_lw

i-jjj >j A__ j A j-u A_j A_l j |_Sj_»4 ti ajj 4l_j j __j 4_C tl-jlw (_£j J - (j I -a-J aJjj p-J-i j

(__, ..i A ti j A_j 4 __> .4 ti _5j Aj j l_S A ti _, l_^-_j I , .'> ..) \

4 ,1 I 4__> 4lS jj_j 4j4lj (J I j_l£ aJ j I-S-_j ____J______i_j ____!__-,V

,jJ4 ">_Jj j A_j ^-j l-S_--i _J I ijj.f) ,i_9 4j__fl> J-J-J aJ <(jlj_i_C (_5__j4jb _-j 4 -oj j V>

I ti*- > -..» iii-j __j_jj 4_i I j l_4 j _£"___ 1 <ij J j J JJ '-*- j A-iA-j b __j 4_ (j '-JJ_f A__,A ->

4i 1 \ *i.f o .jJIi aJ ^jbAL-T _!' Jj_iAj) Aj 4,*i.*_.) Aj l__) ^_1_i_? _jJ '--v v

A .ij ___S _S 1 _, AjA_jIj_1_J _g l-J-Jj aJ j l_S_. (0_Ia_j (5jA_jIj _) I-Sa-.__i.ii K'ij'i.<

-S

_.**-

Ja *"* _5_j 4j b _-J A_ojj__l> (_S_j ti -J 4_j I j___- j _J ( j A__>jj-j _ (j l_aJ l__

v v " v______-j A_aj li 4_S < j j_i ^j I jj l_> lj*>- _J 4_j_l i *> j aJ -Sa_j (j jS j A j

_ j A-jJa-o A j 4 'i _i i j _, J I Jj l_> jj (j I ___> j -J b (j I -1 (j l-J_J I > 4*i>, imi

-_>j 4'j.n) ' j I j _) I-Sa i iii i IS'i i i I -. _* t_j A_> j j 4_u> j _J . ____ I jj b (, lj-**

-îj' A ti j Sj jJi j A_S Aj j A_j 4-j J 4lS A _> AjI_94j__j-o -_4_o 4_J _; -_j 4 j i .i

cV-vM V e-Vv <r_S 4 J 4 ) _5J_> J_J -,4_o . __l 4 -.4 _> ,___, 4 -o4_9 4_J J <__ 4_> (_ i^ l iffl j J 4__ 4 _>

,. 4jj _>j_i_;lj 4j 4_i 1 -___i j aJ (j I-S-lj^, mi j.K'i j") (_J A-ojl_) A_i 4_S 4 j 4 ->j !-i 4 _>___)

,_- -_**^j' *-»**-> J *J 4_j tij-Sj_S j j I jj b _;4 j 4"i") mi j iS |_;l j -> l-94__-_j-o -j4-o» v v v

a 4 _> j _j I j_j__ ^_> 4jj4 _> J iS.lt _> j 4_i A_i ITa ___, A -i _S4->4 I i> __j I -ol -j 4__V

4j aJj.A J

o'jj'-^J I -Jj A1 _) I Sa j I j-fS 4_0-__i 4.S I-S4 _i j J J_i> 1

(_*-*» jj Lj * > **j-j o ""Ji_rJ *-°j - O -j »»-!_,'" j K ' |C| _-j <-*-»-' j^> j 4_*>

i!j(jlj_ Jj.A <i j 4_j 4_l J J J '<" -5j4jJjl-J (___S_J j-_->, JJ_S4j ,l^<V v v

\i3 j '~~J ^^3 ^' <H ' J *J33 ' '" ^ o<_-Jj a -i L--___«4 j \ j J-& _g 5-Sa j j ,j _-

rr 186

V V

' S ii i"i _5J _J U-J A_i _j> A ti(j__jj-SA_j j I J ti b |Q _J 4-_>j -_-> 4-C. r -- 1 *i __jJ 4 ii uS4 jV

J-JJ L___-J (j ' >_-J I jj l-J < _5J-S- _> <» I i«it l c) j _5j_l_'.4 -> j»_J 4__> j -_J 4_C , v SLi.A _>

?» ..) iii _5 4-S 1 jmj < ,»_) 4Lwjj ti-j 4_C'(jj !_) _, I jj b _54>J b A j 4 *>_> j 4l_> 4 ii j ___, A iiv v v

<j»Jj__i I ti 4 I i-V j 4_j J-J-J aJ (J-o4l_> l___J_j !_S . _L_> __Sj j A_j Aj_i_) A -> _>4_a>4_.

LS^JJ**- J *-° _*» I "' '*»,."** Ajlj pA__ ( ,*.ff ) ' YY- _5-" lSj^J-**JJ-» aJ AjIjV|JJ-î» J J >

(ji__-J jjj OJJ-*-' l9 J-rJ"** iS-1 *Jj 4 _> J 4-S4 4 0-. _ I-S-lj__j I jj b<________ jj_j aJ _, I j A_j __j l___i (_*l J <i Aj I j < j» 4-~> j j ti __i A j 4__ A_j j ) ') _5j A_i 4j

" _, I_Sa_i__j I jj b -_>___£ . I Sa ii j-J-Sl <A (j I jj b _S*>J b (J I J-J-C (_-J A-ojJ_->

-_tiA__> Aj 7l_ - ( j l-S I j_i _ (j_i _>4_j _>Ao_oA>-o -r-J-J < 1-9 4','iiin-o _I A-o < <iA-a> A_> 7l_lw

i-jjj >j A__ j A j-u A_j A_l j |_Sj_»4 ti ajj 4l_j j __j 4_C tl-jlw (_£j J - (j I -a-J aJjj p-J-i j

(__, ..i A ti j A_j 4 __> .4 ti _5j Aj j l_S A ti _, l_^-_j I , .'> ..) \

4 ,1 I 4__> 4lS jj_j 4j4lj (J I j_l£ aJ j I-S-_j ____J______i_j ____!__-,V

,jJ4 ">_Jj j A_j ^-j l-S_--i _J I ijj.f) ,i_9 4j__fl> J-J-J aJ <(jlj_i_C (_5__j4jb _-j 4 -oj j V>

I ti*- > -..» iii-j __j_jj 4_i I j l_4 j _£"___ 1 <ij J j J JJ '-*- j A-iA-j b __j 4_ (j '-JJ_f A__,A ->

4i 1 \ *i.f o .jJIi aJ ^jbAL-T _!' Jj_iAj) Aj 4,*i.*_.) Aj l__) ^_1_i_? _jJ '--v v

A .ij ___S _S 1 _, AjA_jIj_1_J _g l-J-Jj aJ j l_S_. (0_Ia_j (5jA_jIj _) I-Sa-.__i.ii K'ij'i.<

-S

_.**-

Ja *"* _5_j 4j b _-J A_ojj__l> (_S_j ti -J 4_j I j___- j _J ( j A__>jj-j _ (j l_aJ l__

v v " v______-j A_aj li 4_S < j j_i ^j I jj l_> lj*>- _J 4_j_l i *> j aJ -Sa_j (j jS j A j

_ j A-jJa-o A j 4 'i _i i j _, J I Jj l_> jj (j I ___> j -J b (j I -1 (j l-J_J I > 4*i>, imi

-_>j 4'j.n) ' j I j _) I-Sa i iii i IS'i i i I -. _* t_j A_> j j 4_u> j _J . ____ I jj b (, lj-**

-îj' A ti j Sj jJi j A_S Aj j A_j 4-j J 4lS A _> AjI_94j__j-o -_4_o 4_J _; -_j 4 j i .i

cV-vM V e-Vv <r_S 4 J 4 ) _5J_> J_J -,4_o . __l 4 -.4 _> ,___, 4 -o4_9 4_J J <__ 4_> (_ i^ l iffl j J 4__ 4 _>

,. 4jj _>j_i_;lj 4j 4_i 1 -___i j aJ (j I-S-lj^, mi j.K'i j") (_J A-ojl_) A_i 4_S 4 j 4 ->j !-i 4 _>___)

,_- -_**^j' *-»**-> J *J 4_j tij-Sj_S j j I jj b _;4 j 4"i") mi j iS |_;l j -> l-94__-_j-o -j4-o» v v v

a 4 _> j _j I j_j__ ^_> 4jj4 _> J iS.lt _> j 4_i A_i ITa ___, A -i _S4->4 I i> __j I -ol -j 4__V

4j aJj.A J

o'jj'-^J I -Jj A1 _) I Sa j I j-fS 4_0-__i 4.S I-S4 _i j J J_i> 1

(_*-*» jj Lj * > **j-j o ""Ji_rJ *-°j - O -j »»-!_,'" j K ' |C| _-j <-*-»-' j^> j 4_*>

i!j(jlj_ Jj.A <i j 4_j 4_l J J J '<" -5j4jJjl-J (___S_J j-_->, JJ_S4j ,l^<V v v

\i3 j '~~J ^^3 ^' <H ' J *J33 ' '" ^ o<_-Jj a -i L--___«4 j \ j J-& _g 5-Sa j j ,j _-

rr 186

Page 189: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

V -

. -> J l . A j A_i 1 _o4_j 4_> I j .1 J J j J Aj i S.l"> m'i l*I >g> 4-i j I j ___

______ j 4_> I j j 4_> j _____ . 4 j j tijJi j-_)4_) 4_j jjS _mj b j") mi.ij jo-J I j-J I jV

j 4 j Lj-jJj-sJ Aj*5 I j __ L**i_j bj 4 j l_j ____)4_oj-S _;j L__ aJ j (_J_> -j I-Sa_i

I j (jM Jjjj'iii' l_"4 J A j A ti aJ j 4l-*4lj O 4_j l_j 4j < I JS.A tiA_j O J-Sj Almj A_j j I_j Ijfc

. I J I j_-.A-_ ,_-_) _. j I j ... ",_-.

-Sa _>._. jljjb

J _J ' _*-=** lS"1-- "***j J j iSJ J j ***- iSj *--J J * 0 ' JJ *--' (_. «**'> *_ » *j b

4

4 _i ..) 'jj "' J (_, I j J ' _5j J j ') iii J l_> _J <ijj _Şj Ijjj ..) > __j 4,.))j 4 jj 4 j J I J

4 j jj j A__J___

___LJ jO A_L_jl_j I jl_j ^A-j^ _J 4_S _54j4_j j4_j _J _jlJÎ4_>__J I jj b<*" I »> A j 4_i (___-> A ti4_j _5j l_) _J (j J J-J j J J ti (j I-S--J_5j l_j 4 _j A j Lj Aj j _-J>

"l A-Jj_t) j (j_ij_ij_ij "r *)..)* < 4 j A____lj_uJj A j JJ-* (_>J b * ' J 0 * J J*** **"?» Jv

______ l_j__jj l-__ S a _-j*_l * *" A j j> j j-o4_*> -J j 4 j"> iii I j l_> (j lJ^i-C L> A j l_> b

4 j 4-i A_> j I _> j j j ti

j I '> 4-1 j> 4-j _5j l_> ^_j j-u j l-_j "i m'ij A j j j> _5 ti l-w A9 j O 4 j .i 'i __-_> j l_

_ , > ') S_ij j»_l A_j< I j j > A_> __, I 0 liilj-o _) I j A_i _)o lS' JjJ 4_> . 0 J * '1 y <_> v

A j ___>!_) j» -__ j __, I __i_i___i____> '__ (_ş I j 4 ii i i I ->ol-S j I _____ aJ J _> (__Sjj___j

A____jI j _j I i j ) _j I_Sa_i _j I jj l__>. (_ j_j ,4 -> j j_S A_> A j 4lSj b aJ j A_ I j-J-a

4m> i-oA_- 4lS 41 4__> j 4 j j_j J I j j b i/*"!..!."' _5j b 4_i _j '_>J J <__ ' -'J * J * ' J J*î»V v __

4_1__> _ş I 'jiiii j ci _j l_S_-Sj j 4l_j j _____ 4_ijj-j-jl j li j 4jj_j 4_S4_1_l> aJ _; I -5 l_J

A ___)-a4-_ 4j I -o4lj . (j_j I j4 ii j I jj b i_^-*VJ O -»*** i_>4-oj JJ 4_j j l___j A_SV V

_)!-j, A_iAjj_) _, l__)_l A__>.A .i I ->A>j b -J 4_S _, I-Sajj> A_jjJ> Aj A-0JJ--L> J A__>".A ti

<_,! _Si_Sj_ J ___>* _J l___-J I -o4 j . J j I ') ifl> 4-j j4_)Aj J l_l j 4_j J 4 j j ->j_S

_,l_ij4_i _, I_S4_)__J I j-jlj J4_?_J Ji-Jj L>j L> J (jl^4_j4j4__ J ___> _J _-J_j_Jj4_i4jJ »ij-S

_şa ijJS' 4_S -_jI_j4_? _sl j -5jjb I-j Jl_»-__r 4_S l_-_I- l-S' \<\X9 _s-"-- *-J

4 I _,!--> 4 -ijjjS ^jil-C'^g-b 4__) _?I^Jj A_) Aj l_i _ Ajj -jJ? jA_jAjI-> ^ Lij j_Î" v v v v

_;a S_J__> j»_J 4_wj >i_j Cj_ p__i lSjI-j A_i <_,! j j I-j (___, lj*> _JÎ'jj**»> « j^*t» j !-=" **V y

. 4j_Ij j4l_i ...jb < Aj.iSjjj (__. 1^4 -JjJ^ ^yj I -4 ti-i j l_i (_s___-i 4_i 4_o A_i _;__>

187 YY

V -

. -> J l . A j A_i 1 _o4_j 4_> I j .1 J J j J Aj i S.l"> m'i l*I >g> 4-i j I j ___

______ j 4_> I j j 4_> j _____ . 4 j j tijJi j-_)4_) 4_j jjS _mj b j") mi.ij jo-J I j-J I jV

j 4 j Lj-jJj-sJ Aj*5 I j __ L**i_j bj 4 j l_j ____)4_oj-S _;j L__ aJ j (_J_> -j I-Sa_i

I j (jM Jjjj'iii' l_"4 J A j A ti aJ j 4l-*4lj O 4_j l_j 4j < I JS.A tiA_j O J-Sj Almj A_j j I_j Ijfc

. I J I j_-.A-_ ,_-_) _. j I j ... ",_-.

-Sa _>._. jljjb

J _J ' _*-=** lS"1-- "***j J j iSJ J j ***- iSj *--J J * 0 ' JJ *--' (_. «**'> *_ » *j b

4

4 _i ..) 'jj "' J (_, I j J ' _5j J j ') iii J l_> _J <ijj _Şj Ijjj ..) > __j 4,.))j 4 jj 4 j J I J

4 j jj j A__J___

___LJ jO A_L_jl_j I jl_j ^A-j^ _J 4_S _54j4_j j4_j _J _jlJÎ4_>__J I jj b<*" I »> A j 4_i (___-> A ti4_j _5j l_) _J (j J J-J j J J ti (j I-S--J_5j l_j 4 _j A j Lj Aj j _-J>

"l A-Jj_t) j (j_ij_ij_ij "r *)..)* < 4 j A____lj_uJj A j JJ-* (_>J b * ' J 0 * J J*** **"?» Jv

______ l_j__jj l-__ S a _-j*_l * *" A j j> j j-o4_*> -J j 4 j"> iii I j l_> (j lJ^i-C L> A j l_> b

4 j 4-i A_> j I _> j j j ti

j I '> 4-1 j> 4-j _5j l_> ^_j j-u j l-_j "i m'ij A j j j> _5 ti l-w A9 j O 4 j .i 'i __-_> j l_

_ , > ') S_ij j»_l A_j< I j j > A_> __, I 0 liilj-o _) I j A_i _)o lS' JjJ 4_> . 0 J * '1 y <_> v

A j ___>!_) j» -__ j __, I __i_i___i____> '__ (_ş I j 4 ii i i I ->ol-S j I _____ aJ J _> (__Sjj___j

A____jI j _j I i j ) _j I_Sa_i _j I jj l__>. (_ j_j ,4 -> j j_S A_> A j 4lSj b aJ j A_ I j-J-a

4m> i-oA_- 4lS 41 4__> j 4 j j_j J I j j b i/*"!..!."' _5j b 4_i _j '_>J J <__ ' -'J * J * ' J J*î»V v __

4_1__> _ş I 'jiiii j ci _j l_S_-Sj j 4l_j j _____ 4_ijj-j-jl j li j 4jj_j 4_S4_1_l> aJ _; I -5 l_J

A ___)-a4-_ 4j I -o4lj . (j_j I j4 ii j I jj b i_^-*VJ O -»*** i_>4-oj JJ 4_j j l___j A_SV V

_)!-j, A_iAjj_) _, l__)_l A__>.A .i I ->A>j b -J 4_S _, I-Sajj> A_jjJ> Aj A-0JJ--L> J A__>".A ti

<_,! _Si_Sj_ J ___>* _J l___-J I -o4 j . J j I ') ifl> 4-j j4_)Aj J l_l j 4_j J 4 j j ->j_S

_,l_ij4_i _, I_S4_)__J I j-jlj J4_?_J Ji-Jj L>j L> J (jl^4_j4j4__ J ___> _J _-J_j_Jj4_i4jJ »ij-S

_şa ijJS' 4_S -_jI_j4_? _sl j -5jjb I-j Jl_»-__r 4_S l_-_I- l-S' \<\X9 _s-"-- *-J

4 I _,!--> 4 -ijjjS ^jil-C'^g-b 4__) _?I^Jj A_) Aj l_i _ Ajj -jJ? jA_jAjI-> ^ Lij j_Î" v v v v

_;a S_J__> j»_J 4_wj >i_j Cj_ p__i lSjI-j A_i <_,! j j I-j (___, lj*> _JÎ'jj**»> « j^*t» j !-=" **V y

. 4j_Ij j4l_i ...jb < Aj.iSjjj (__. 1^4 -JjJ^ ^yj I -4 ti-i j l_i (_s___-i 4_i 4_o A_i _;__>

187 YY

Page 190: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

___ I ____> (JL j_> A _oA-> i\,g> A-J j 4-jj j-j _->- Ai A _o) (j 1_> _,___,j> j_j-oA__i

J I -aiJ> j_j A-a-vj 4lS ^jJS (_* j Lfl _jj A_i _,j_>jAj ( j-J-Sj A j _4-j_;jL_> ____i 4__i

^ v

<il j l-_- _o _J 4 j__i _*Aj4jl_o (j_o _;! j j j-j-j a_» _-j'*-j 'O*-!1 *j *-% O**'-' jv

ib) lJ_._o j ..' ' A"' ..' .' (jj 4-j j 4_> 4_j 4-j I j 4j jo A >i j 4__ j jjj j^ < A ._ ..' ' O A_> A_L< A-o

V v v v<il I i L..-0 j I ') J-J (ji 4-. j 4_j (___- 1» __ j A j !_> A a> C) A_S 4_iLff

JL-J-J 4j

(J- ____ Lx-l b j 4 jl_j j, i 'i j_i J I j < ^ J4j j 4_> (__-__. 'j*. lS ''»"*' '-»" 'O^JJ*^* *~"»

V_5j IJ_. j i 'i 4"i i i _54 j -J j 4_> _j-j j 4__i 4-S (j I _'i Mi i i ,j l-i l_j j»_J 4_> _j_ijj_j 4_j

A_j j j j_j l__j A j I j _ j_) j j Aj i __> j_> <_S A-j_5 <i _ 9vjjauj b *^ J J J __***' jfcO J *

<L___ J J-J tij I l iii A_i __ij j_j _5j ti- >j _5j-> ,_.1 I S A j I j l-i A ji__i 'i ii) A ti j __. A j___jj_j_wj.A -»

y

_,. iiiu j aJ . (J-jl-i j-Jj J A_j _5 I j-j 4-J __> __Ja_> j 4l_j 4_i A_ij_> _, I l l ) _. »..'**J A__

O' =,j'-f---' ' **_>*->' J-J*-*1 I ** O-s'J-*' ^g-ol-oA.*- A_) (j I_j j_jjj4_> __SJa_> I _> AjjjV v

_4jj___jl-> j ->J (J_J l-J (jl-jJIo jOAjjAuj <_j_ij4_i _) J jAj-)4j < OmiJ-S

AjljjjJ 4-Sj 4__j (jJAj j A_i jjj _-_> lS ' J J J '-> J 4__ L> I ->j 4_-_LJ jj lJ J l-___ l-S

_5J_> <_, 4 \i i j J l i 'i I j-j (_) l-j 4__i ___j I-SAj j 'mi A ti _"A j 4_j j j->jj A-J J l'i 4_j l__

S A-j4j.4.S '_>_o _S I j ti j __, I jSS j l_S A j 4 Mi 9 4_> _J j 4_S A_j _i ___. j i"nu i i |_S **J Jv

i ** *) 4i_ j 4_j < (e-a-J j A_C (- a-> l_J J-i A-j J I j A-j A j *0 J ** i'-'^J**** ^ *" ..' ' Aj j_) A>

(_Sj 4__LC A> j(_j '_j AX _, I jj Aj< ^_. A_S l_j< O A iij 4> < _--«-. LS <ij j__>j 4__> < |_|j A j A_j j j-a

. j j j -- J A j 4_3 . _j_S (j ' j l-J A-JJj-S 4l_-_> -> __j __' )1 J _-_r_J (j !>(_-) bJj-u. I ût j.l _> -J (j l-j A___> >i ^tuA-S __> A> j ... (C-**-J J*» i_-Jj^ 'i_)-J-o! j < _-»>-* ' j-> i )

-->-___i__- 4lu J_)j j 4j 4J j 4_b j -l_9 A_j j I j A-b )")n)i .) _ş 4_)_i j_j 4-S fl ") m ,i > ,j I i l_j

* (J I ' *^*J *" *»*»-' ** j4_S4_> j I j> I _>(j_A__l t_JA_ijjA__j j aJ j A__> j (Jjj_j

4 1 lj_T, 'iiLj Lt*--o _J J Oj-S (J !-J_Sj I- _) l-> J _ J !-- 4_j < i_i-.ij 4_l (j 4l> < (_5j_jl-> 4 jV

4 > j 4 j _J >i 4_j A_S J jj_j > S l') l_w-_S A_j I \.'** 4-i j 4_j J j S J l__J I j b

<»4 I Lj (_Sj Lj 4_j j J -J lj- ij L*»i-J '-J J 4 j l-J __jj j-_> A_i A j 4_ l__Jj j ' _S I J j >

v vJj l i l . _, A tl i l i A j A i I _) J I ___>_! j _5j 4 iii 'i I j 4_jj -J _5_>l j l_j 4 J 4_)I_-l_)j

v

4 . -j . _ I -_j_Jj (_Sjj_>j_iI j _Sjjj-j_o aJ jj-i >ijj jSjI^J-j-j (jl_iljj_iv , y v

__-___L_j 4ui i_i A___i_oA_- j L><-J b j A jl-j ^V )A> < A « i ) ^-JjJj (^JJj-J-o ,__) I J-JJ

_, IJIj_>«_) _>l jl-_) JJ-oA-_ ^ljl-j j I J__b ,j__>j !_> j A_j . (JJJ-l (_; I J-LJ (_**' j'-J__jLSa>j b Ajij-jj b ***..'"' A J-JJ aJ _5 >il j l_j i 4l_> ^j4_-_i 4_a 4_S j J-J 4 j A_j

0 1 _»* * *r» j 0"-y j*-l <4 (j-jj *j*j»_«-j *-! *----> *^ o*!* !*-*" * o' J^-1 tS**-^*-1 **

Y1 188

___ I ____> (JL j_> A _oA-> i\,g> A-J j 4-jj j-j _->- Ai A _o) (j 1_> _,___,j> j_j-oA__i

J I -aiJ> j_j A-a-vj 4lS ^jJS (_* j Lfl _jj A_i _,j_>jAj ( j-J-Sj A j _4-j_;jL_> ____i 4__i

^ v

<il j l-_- _o _J 4 j__i _*Aj4jl_o (j_o _;! j j j-j-j a_» _-j'*-j 'O*-!1 *j *-% O**'-' jv

ib) lJ_._o j ..' ' A"' ..' .' (jj 4-j j 4_> 4_j 4-j I j 4j jo A >i j 4__ j jjj j^ < A ._ ..' ' O A_> A_L< A-o

V v v v<il I i L..-0 j I ') J-J (ji 4-. j 4_j (___- 1» __ j A j !_> A a> C) A_S 4_iLff

JL-J-J 4j

(J- ____ Lx-l b j 4 jl_j j, i 'i j_i J I j < ^ J4j j 4_> (__-__. 'j*. lS ''»"*' '-»" 'O^JJ*^* *~"»

V_5j IJ_. j i 'i 4"i i i _54 j -J j 4_> _j-j j 4__i 4-S (j I _'i Mi i i ,j l-i l_j j»_J 4_> _j_ijj_j 4_j

A_j j j j_j l__j A j I j _ j_) j j Aj i __> j_> <_S A-j_5 <i _ 9vjjauj b *^ J J J __***' jfcO J *

<L___ J J-J tij I l iii A_i __ij j_j _5j ti- >j _5j-> ,_.1 I S A j I j l-i A ji__i 'i ii) A ti j __. A j___jj_j_wj.A -»

y

_,. iiiu j aJ . (J-jl-i j-Jj J A_j _5 I j-j 4-J __> __Ja_> j 4l_j 4_i A_ij_> _, I l l ) _. »..'**J A__

O' =,j'-f---' ' **_>*->' J-J*-*1 I ** O-s'J-*' ^g-ol-oA.*- A_) (j I_j j_jjj4_> __SJa_> I _> AjjjV v

_4jj___jl-> j ->J (J_J l-J (jl-jJIo jOAjjAuj <_j_ij4_i _) J jAj-)4j < OmiJ-S

AjljjjJ 4-Sj 4__j (jJAj j A_i jjj _-_> lS ' J J J '-> J 4__ L> I ->j 4_-_LJ jj lJ J l-___ l-S

_5J_> <_, 4 \i i j J l i 'i I j-j (_) l-j 4__i ___j I-SAj j 'mi A ti _"A j 4_j j j->jj A-J J l'i 4_j l__

S A-j4j.4.S '_>_o _S I j ti j __, I jSS j l_S A j 4 Mi 9 4_> _J j 4_S A_j _i ___. j i"nu i i |_S **J Jv

i ** *) 4i_ j 4_j < (e-a-J j A_C (- a-> l_J J-i A-j J I j A-j A j *0 J ** i'-'^J**** ^ *" ..' ' Aj j_) A>

(_Sj 4__LC A> j(_j '_j AX _, I jj Aj< ^_. A_S l_j< O A iij 4> < _--«-. LS <ij j__>j 4__> < |_|j A j A_j j j-a

. j j j -- J A j 4_3 . _j_S (j ' j l-J A-JJj-S 4l_-_> -> __j __' )1 J _-_r_J (j !>(_-) bJj-u. I ût j.l _> -J (j l-j A___> >i ^tuA-S __> A> j ... (C-**-J J*» i_-Jj^ 'i_)-J-o! j < _-»>-* ' j-> i )

-->-___i__- 4lu J_)j j 4j 4J j 4_b j -l_9 A_j j I j A-b )")n)i .) _ş 4_)_i j_j 4-S fl ") m ,i > ,j I i l_j

* (J I ' *^*J *" *»*»-' ** j4_S4_> j I j> I _>(j_A__l t_JA_ijjA__j j aJ j A__> j (Jjj_j

4 1 lj_T, 'iiLj Lt*--o _J J Oj-S (J !-J_Sj I- _) l-> J _ J !-- 4_j < i_i-.ij 4_l (j 4l> < (_5j_jl-> 4 jV

4 > j 4 j _J >i 4_j A_S J jj_j > S l') l_w-_S A_j I \.'** 4-i j 4_j J j S J l__J I j b

<»4 I Lj (_Sj Lj 4_j j J -J lj- ij L*»i-J '-J J 4 j l-J __jj j-_> A_i A j 4_ l__Jj j ' _S I J j >

v vJj l i l . _, A tl i l i A j A i I _) J I ___>_! j _5j 4 iii 'i I j 4_jj -J _5_>l j l_j 4 J 4_)I_-l_)j

v

4 . -j . _ I -_j_Jj (_Sjj_>j_iI j _Sjjj-j_o aJ jj-i >ijj jSjI^J-j-j (jl_iljj_iv , y v

__-___L_j 4ui i_i A___i_oA_- j L><-J b j A jl-j ^V )A> < A « i ) ^-JjJj (^JJj-J-o ,__) I J-JJ

_, IJIj_>«_) _>l jl-_) JJ-oA-_ ^ljl-j j I J__b ,j__>j !_> j A_j . (JJJ-l (_; I J-LJ (_**' j'-J__jLSa>j b Ajij-jj b ***..'"' A J-JJ aJ _5 >il j l_j i 4l_> ^j4_-_i 4_a 4_S j J-J 4 j A_j

0 1 _»* * *r» j 0"-y j*-l <4 (j-jj *j*j»_«-j *-! *----> *^ o*!* !*-*" * o' J^-1 tS**-^*-1 **

Y1 188

Page 191: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

V

' _h tl .' jjjj' -_J_- 4_i ^jj I _o4 j l_9 (j 4-J_J 4J <jl ) (j_j_J_->- (S-___>4_j

^S __j_oA_> _>j j_Sj 4_u . JJ-> 4 j_ij 4_i _; _j_o4> ijj jJ-j A-j O111 A ii 4-1 j J J-i I j j_> j ! _"v v v

J»4 1 A__* jb j A__> j I j> . _, Lx-i b j 4 j I_j 4j L-> IJa-jI j j_i_! 4j5> j 4_j J 4__> _JV "*j____Sjj> L-SLj 1 _j)0_i-__> _4-S4_> j 4__ j _, I j_j_S JJ-J I Jjj _. 1 " - * I ti _____) _t1 4u_>

(j l__- 'Aaj>l5Ajl_ail_> 4__> _, I _Aj_ij - j_i _, I -___i j ^jjj-j j I j 4_j __; I j _i A_S_-lj_>

A_j l_>j li j 4__ Aj I j hij Lj

* A__ A-J _> j 4__> A-j j_5 A j-Jj ti j A-ti A j A ' __ .. r "' t' .." C' b L>

4 J j_j_j uj> A_S J J_J (J I J-J-C (_J I-Sa _>j j_Sa j 4_u,i- 4lj aJ i_S A> < J_J 4> J)j J_Sj A_ti

w .__ ***

0 *-* «*- O '-** **JJ-* 33-' '* j*-?*- *-*î f-J j-j" _Lj J4 .(J '-_>-__) _-_< I jj b Jl_i_) I_jl_i_ij 4j -J (j I_lJ I -_j_j-_>l_> _S_1 jJj J 4lSa_o ___) _5j j ti j __-_j A j 4_j j j_> _S_j j_>

V v<>') iSi^-jj Ajj -j l__jj A)_r 4-o a 4_-> j 4 j 4_j_____j_j j__j j I j 4_j j» 4_o 4-S 4_S J b A_>

v

Jti J J "i (J >Jj-J A_9 Aj aJ _5jj J J_ J ' >S <___> i_5 A j A_j j_> J _.4_j _j j-Jj '-J-Jv v v

____! j (j I ______ l-S> OA j_a£ A j (_j A_J-< 4 j !_S j 4_j j> 1 'i 1 j 4_> j»_l 4_> (OJJ-J

j I j Ajl >i 4jj4^(j l_j_o4_S__L__i I _o _,_» _;4 j j_. j I j 4_ A_ A __j t_*iJ-S (_*4 J 4_jv " " v

' *' > J *-*' J **_>-*' J b 4_i j I 1 1 _i j 4_j aJ _*-) j_> j i_S)j b _*__""* *-» **-»J I '*' J 'v v vJ I b 4_i ^J _jl_)4___j _ _____> jjj <____)j4> 4j4__ 4_S <ij_S _j I i"> .11 4-_ _j I-S4 -ij j-i

V

I 1 r\ I-_________ -ol j -» 4, jj 1 j ti j !--__ 4j_> lii 4> 4__-j_a4_& ajj 4_j < 4 j 4_> l-i_S < j» 4lSv - V </

(. _) _l"i S _J 4-S 4 j 4 oj J-J !__->_ j 1 1 4 j ^Si Sj j -> 4_j I j 4_i _Sj b__>4 j (jj Ijb 4 ii

1_ *l.Sa__> _j 1-i j j 4_S (_Jj A-o A j A-aj j_i _-_-i j> I <i __) b A j 4_j _;____) -Lj_jj_>V % V v

< (2) I aj 4_ 4 'i > .) b (J_) A-S-__i j 4 -> _5j j _)__-. 4_»_j j jjj _J J J J-> _5j 4 j L>

. (j j j -> l-_--j 4 . "1 '- iti l_C

*» vJ **A _> < I -> (J _J4 j A j jj J-J-J A) < j J j ^ 111 _. ' J >i J J-J 1 > )') J> j A_*>

J I __> 4_>j_j 4_ j» J J_> J J J .'*** 4_o0 4_jJ-__ . 4Lj lf_.j> A ' ..'"' "' ' *--*> * ' ' ->* jb J *--v v

__>j 4__fl> j (__-. A> jj_> aJ 4_S 4__L__i I _o . (-J_i_j X> 4_j 4_)I__-Jj -J ) S 1 'i fj-j-j4 > 4_S (___i 4_j I j b J 4--> J A 1 OjjjjAJ _5j-> (__<-> *J _)l-o-_jlj-S j _j I o-_-S

A -.; "' 4 -__!_> 4__T j l_ij_> j_. 1 _0JJ-J >ij !-J j") m_i*i

JJ (^j*J -Hff _5^j-ol-_-»J)4rYÛ -Sj*jl-i _SYÛ WYf iSjjj

189

V

' _h tl .' jjjj' -_J_- 4_i ^jj I _o4 j l_9 (j 4-J_J 4J <jl ) (j_j_J_->- (S-___>4_j

^S __j_oA_> _>j j_Sj 4_u . JJ-> 4 j_ij 4_i _; _j_o4> ijj jJ-j A-j O111 A ii 4-1 j J J-i I j j_> j ! _"v v v

J»4 1 A__* jb j A__> j I j> . _, Lx-i b j 4 j I_j 4j L-> IJa-jI j j_i_! 4j5> j 4_j J 4__> _JV "*j____Sjj> L-SLj 1 _j)0_i-__> _4-S4_> j 4__ j _, I j_j_S JJ-J I Jjj _. 1 " - * I ti _____) _t1 4u_>

(j l__- 'Aaj>l5Ajl_ail_> 4__> _, I _Aj_ij - j_i _, I -___i j ^jjj-j j I j 4_j __; I j _i A_S_-lj_>

A_j l_>j li j 4__ Aj I j hij Lj

* A__ A-J _> j 4__> A-j j_5 A j-Jj ti j A-ti A j A ' __ .. r "' t' .." C' b L>

4 J j_j_j uj> A_S J J_J (J I J-J-C (_J I-Sa _>j j_Sa j 4_u,i- 4lj aJ i_S A> < J_J 4> J)j J_Sj A_ti

w .__ ***

0 *-* «*- O '-** **JJ-* 33-' '* j*-?*- *-*î f-J j-j" _Lj J4 .(J '-_>-__) _-_< I jj b Jl_i_) I_jl_i_ij 4j -J (j I_lJ I -_j_j-_>l_> _S_1 jJj J 4lSa_o ___) _5j j ti j __-_j A j 4_j j j_> _S_j j_>

V v<>') iSi^-jj Ajj -j l__jj A)_r 4-o a 4_-> j 4 j 4_j_____j_j j__j j I j 4_j j» 4_o 4-S 4_S J b A_>

v

Jti J J "i (J >Jj-J A_9 Aj aJ _5jj J J_ J ' >S <___> i_5 A j A_j j_> J _.4_j _j j-Jj '-J-Jv v v

____! j (j I ______ l-S> OA j_a£ A j (_j A_J-< 4 j !_S j 4_j j> 1 'i 1 j 4_> j»_l 4_> (OJJ-J

j I j Ajl >i 4jj4^(j l_j_o4_S__L__i I _o _,_» _;4 j j_. j I j 4_ A_ A __j t_*iJ-S (_*4 J 4_jv " " v

' *' > J *-*' J **_>-*' J b 4_i j I 1 1 _i j 4_j aJ _*-) j_> j i_S)j b _*__""* *-» **-»J I '*' J 'v v vJ I b 4_i ^J _jl_)4___j _ _____> jjj <____)j4> 4j4__ 4_S <ij_S _j I i"> .11 4-_ _j I-S4 -ij j-i

V

I 1 r\ I-_________ -ol j -» 4, jj 1 j ti j !--__ 4j_> lii 4> 4__-j_a4_& ajj 4_j < 4 j 4_> l-i_S < j» 4lSv - V </

(. _) _l"i S _J 4-S 4 j 4 oj J-J !__->_ j 1 1 4 j ^Si Sj j -> 4_j I j 4_i _Sj b__>4 j (jj Ijb 4 ii

1_ *l.Sa__> _j 1-i j j 4_S (_Jj A-o A j A-aj j_i _-_-i j> I <i __) b A j 4_j _;____) -Lj_jj_>V % V v

< (2) I aj 4_ 4 'i > .) b (J_) A-S-__i j 4 -> _5j j _)__-. 4_»_j j jjj _J J J J-> _5j 4 j L>

. (j j j -> l-_--j 4 . "1 '- iti l_C

*» vJ **A _> < I -> (J _J4 j A j jj J-J-J A) < j J j ^ 111 _. ' J >i J J-J 1 > )') J> j A_*>

J I __> 4_>j_j 4_ j» J J_> J J J .'*** 4_o0 4_jJ-__ . 4Lj lf_.j> A ' ..'"' "' ' *--*> * ' ' ->* jb J *--v v

__>j 4__fl> j (__-. A> jj_> aJ 4_S 4__L__i I _o . (-J_i_j X> 4_j 4_)I__-Jj -J ) S 1 'i fj-j-j4 > 4_S (___i 4_j I j b J 4--> J A 1 OjjjjAJ _5j-> (__<-> *J _)l-o-_jlj-S j _j I o-_-S

A -.; "' 4 -__!_> 4__T j l_ij_> j_. 1 _0JJ-J >ij !-J j") m_i*i

JJ (^j*J -Hff _5^j-ol-_-»J)4rYÛ -Sj*jl-i _SYÛ WYf iSjjj

189

Page 192: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

. JJ J A__j j _S*A> _j_ A __jj

j _____*> < 4_*_jA_j (___> . j j_j I j _, l_Sj_j aJ __j 4_i_> b 4_> AXjAj js 4-_v v

-_____, j l_j 4j_Lj j JJ-i >ij-S l_">AJ> _, !__) j b J < ' ' **> ..' *> I "Jj-*"' *-J _S A-j I <ijj_S j 4__

_*_-- ' rTi 1*1 ... 'i _jJ A_oJ jJ_> _ j l-S 4-Sj 4 iQ.i i i j _ J I ...» *> _J (jl jA ijjj <_)jj_>>ij_S

OJJ-* o - **JJ-^

'i_- __j I <ijJ-S ^jjjj-j A j !_> _J (j !-Sj_j A-oA-S-j _"4j A_j _,- i_i

_> aJ j» 4_>4_i (_-_i I j < |»J J-J J ' ->!> b __, l-Sj-J l___Ja_> _Sj b_Aj4 j -S_l__) I _aj j-oAufi) j A__j 4_S _, <_j !_i A__> r> " . |_ j j_ 1 ,,',i_ »-**<

*J O -4A_J A j 4__ j_j -oA_S ""J "' 4-a (J_)j___jj4_?4__i j l_! ___> /a_J l_Sd j * y j (

*-* _*"__*» <

-_C

__j_ &_M>)

o'-

v

I j4 j Li 4_Sa>j b aJ aJ**(_5AjA_j jA_iaJ j_i_jj_jJ 4_-> L-T-lj _J-,

__J A_> _J __) (j I __j !_> 4l_) _- I -oj 4 jj Al j 4_> 4lj j _-_) b (j I _*S 4_j_j _____>

4 ') ..) 4 *._) 4-S j -_*" jj I _-_-! ji 'i i I 4_j . 4_i b (j I -a-i j I - j j __, b-wj 4__J A__

j !_j OA.i) Ia_& 4_S . a 4lSa ->(jj 4l> A j A-a |_J_* __-> '-_> A_j j !_>jj_o4__ (j ajtf)

» - V '_r> *V |-_»» tf _jJa_)

33- j A_jj A . __) !-aJ< _,!____-, _-_.LS O -** * j b j **>*

,__ A S ____ _, !-_> j_j _J_J A_> 4-S JJ A-S ^w b J J~* f» aJ ..*--__;JH» -i Ai?

- _9

,'.l-L

» ^j I j"i iui j iSjr^ û j O 3 J ^- (_?J '- -S' ** ->jj^-Sj -Uw . ^ l-Sd j rt.ni 9<V^ -bJV

__--< __-_> (j I-jj-^ ^J i -_o <_-__j I . jj_-j *-*_>---' 9 33r* ^ ' JH^J^-*' --^ (J ..' "*' ..' t--^-,_) S-j

l_S aJ^ .j >_> __> j j j_j -ij-S ^j ! t-j-j j (__, !_i_) ! j a_j I 4 ic-'-J ' j *-J (*>j!*^ < * j aj j l_i

' OJ J*J **_>--' *J * J-*J-J *-» _c-» b JJ^ l_> 4 j _, !__j I j 4lj _, I j-Jlj j_i&jj 4__> _"4 j 4_J__ Ij.

(_S _-j I .a") n'i i 'i _-J 4_ajj_L> J 4_»4j j l_)J_> i_j l-Sj l__ _ft b j-S 4_> 4 j__i a 4_j b

4 j 4 'ij m'i.i I -> _ l_j__ _>jj_>

_j I e> ^-.i I___>l___i _5j b j L> i-j 4> I j j__j l-SA-j-i I _>_>l_i aJ A_i a_i « _Jv <r* v <?"'..' l->Aj <_Sjj__( Jrr^J * J O J J"**- * O * J A__j_9 A_j 'i > j 'j _s- b aJ)j_,

J**j ! _!_. < JJ-*-* J ] H o-JJ-*-j L_> _5 ->4___J j_S _J j 4l_j Jj > iO_J b

<(j! w!jjj> ^^J-jjA-jIj ^4___i ti ^-j l_SAj I j-jj? AjA-_i4_J J 4__. 4-J j A-j . _, I j b^J.b-L.j _şJ*->* J _5-JJ' <Jj!-i I j_*4A_j

lS-1 jj* '*ii_*-' -^* OJJ^* ' jrs^ O J *-' *-" (_-"' _*^-J _-,'"''Jt' iS ' *J ' ' (_r* ' **-*-J JaJ I ti A_oA_SI_>_o _5A__j 4> -J J I j 4__) <j l_>_i bj 4 j l_j _C_j l_____i_j __J 4_ojj__>

O I ** ..' bj 4 j l_j J l_j 4 _j Ij j Jj-J O - J O '*''' j

.1 190

. JJ J A__j j _S*A> _j_ A __jj

j _____*> < 4_*_jA_j (___> . j j_j I j _, l_Sj_j aJ __j 4_i_> b 4_> AXjAj js 4-_v v

-_____, j l_j 4j_Lj j JJ-i >ij-S l_">AJ> _, !__) j b J < ' ' **> ..' *> I "Jj-*"' *-J _S A-j I <ijj_S j 4__

_*_-- ' rTi 1*1 ... 'i _jJ A_oJ jJ_> _ j l-S 4-Sj 4 iQ.i i i j _ J I ...» *> _J (jl jA ijjj <_)jj_>>ij_S

OJJ-* o - **JJ-^

'i_- __j I <ijJ-S ^jjjj-j A j !_> _J (j !-Sj_j A-oA-S-j _"4j A_j _,- i_i

_> aJ j» 4_>4_i (_-_i I j < |»J J-J J ' ->!> b __, l-Sj-J l___Ja_> _Sj b_Aj4 j -S_l__) I _aj j-oAufi) j A__j 4_S _, <_j !_i A__> r> " . |_ j j_ 1 ,,',i_ »-**<

*J O -4A_J A j 4__ j_j -oA_S ""J "' 4-a (J_)j___jj4_?4__i j l_! ___> /a_J l_Sd j * y j (

*-* _*"__*» <

-_C

__j_ &_M>)

o'-

v

I j4 j Li 4_Sa>j b aJ aJ**(_5AjA_j jA_iaJ j_i_jj_jJ 4_-> L-T-lj _J-,

__J A_> _J __) (j I __j !_> 4l_) _- I -oj 4 jj Al j 4_> 4lj j _-_) b (j I _*S 4_j_j _____>

4 ') ..) 4 *._) 4-S j -_*" jj I _-_-! ji 'i i I 4_j . 4_i b (j I -a-i j I - j j __, b-wj 4__J A__

j !_j OA.i) Ia_& 4_S . a 4lSa ->(jj 4l> A j A-a |_J_* __-> '-_> A_j j !_>jj_o4__ (j ajtf)

» - V '_r> *V |-_»» tf _jJa_)

33- j A_jj A . __) !-aJ< _,!____-, _-_.LS O -** * j b j **>*

,__ A S ____ _, !-_> j_j _J_J A_> 4-S JJ A-S ^w b J J~* f» aJ ..*--__;JH» -i Ai?

- _9

,'.l-L

» ^j I j"i iui j iSjr^ û j O 3 J ^- (_?J '- -S' ** ->jj^-Sj -Uw . ^ l-Sd j rt.ni 9<V^ -bJV

__--< __-_> (j I-jj-^ ^J i -_o <_-__j I . jj_-j *-*_>---' 9 33r* ^ ' JH^J^-*' --^ (J ..' "*' ..' t--^-,_) S-j

l_S aJ^ .j >_> __> j j j_j -ij-S ^j ! t-j-j j (__, !_i_) ! j a_j I 4 ic-'-J ' j *-J (*>j!*^ < * j aj j l_i

' OJ J*J **_>--' *J * J-*J-J *-» _c-» b JJ^ l_> 4 j _, !__j I j 4lj _, I j-Jlj j_i&jj 4__> _"4 j 4_J__ Ij.

(_S _-j I .a") n'i i 'i _-J 4_ajj_L> J 4_»4j j l_)J_> i_j l-Sj l__ _ft b j-S 4_> 4 j__i a 4_j b

4 j 4 'ij m'i.i I -> _ l_j__ _>jj_>

_j I e> ^-.i I___>l___i _5j b j L> i-j 4> I j j__j l-SA-j-i I _>_>l_i aJ A_i a_i « _Jv <r* v <?"'..' l->Aj <_Sjj__( Jrr^J * J O J J"**- * O * J A__j_9 A_j 'i > j 'j _s- b aJ)j_,

J**j ! _!_. < JJ-*-* J ] H o-JJ-*-j L_> _5 ->4___J j_S _J j 4l_j Jj > iO_J b

<(j! w!jjj> ^^J-jjA-jIj ^4___i ti ^-j l_SAj I j-jj? AjA-_i4_J J 4__. 4-J j A-j . _, I j b^J.b-L.j _şJ*->* J _5-JJ' <Jj!-i I j_*4A_j

lS-1 jj* '*ii_*-' -^* OJJ^* ' jrs^ O J *-' *-" (_-"' _*^-J _-,'"''Jt' iS ' *J ' ' (_r* ' **-*-J JaJ I ti A_oA_SI_>_o _5A__j 4> -J J I j 4__) <j l_>_i bj 4 j l_j _C_j l_____i_j __J 4_ojj__>

O I ** ..' bj 4 j l_j J l_j 4 _j Ij j Jj-J O - J O '*''' j

.1 190

Page 193: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

V vL-S. -_j l-S* _-jjj_? 4_) <_j4_Sa _ ^j-i _,I_jAj_Lj j (JjJÎA J>j Aj-jJ j !__> I_**4_Sa>

V _- VO 4 iii 'i i i ,ç-> ' _>j J-S 4 J (j_i_l_i 4 ti 4 j 4 'i i j 4_S 4 tiO I - A-j j ' lS' J -i _) I-Saj 4__l>4_iv v v .. V

4_J j <ij_S (_;! j (_"J-> _-J-" 4 A_j _5A j bj * j A_b < A j I _oA_j (j-i_i_____j 4_S 4__ b ^_j A_S

V "**!*'_»

V

O lli ni-.,, ,i "i OJJr» -_Sa-_ I ijj-i J *--A >i 4_S __j l_SAj 4___i_-_ 4J j 4__>4_J Oj 4_>

(j '1 1 1 4 tiA-S _5j 4,T.__ 4__ j _]______ < _Jj_SajAj < j l-__i__- j A_j <_;lj__i < 0->4_,j4jV v

_) 1 ..ij _> Ja_)jJa-> j ^_j A _oA _>j I j_> 'i uVi I -o j I -oA_- A_i j 4__ A ___> j_j 4___j A_i

. . iil_j L_.-o 4__> A__>"A >i J _) 4lS*A ti j l_Sjj1 ") <o j j_j _, b-_ iij j-S aJ 4_S *> jS') I -o j ! J> (__--> _. 4 j I _o A J j -oA_)

_,.' j n ci . Oj 4lSj 4 -> j_i |0_JJ 4__ __SJ_-> _jj 1-j-jj __)-. 4_o j 4__>jjj l_> A_i 4 >il jv V

,__. II ->j_j_j__ _J>j A_ojJ__- aJ J-JI-j (__) I j-)j -> 4_> 4-S _;4j 4_j j4_> 4_)V __ V

! _- J 4-, (J !_,4>j 4_ojJa_- j 4__i J A_?4 _> j l-9-j jj? __-JJ '-J-JJ 4_j-_4_o _. JJ-> l-J_ I >i

V V " V **"

_,Ajl__> jlj.l__i a_T ,_S_ijj j j pJj j <0JJ*-' '*' j Jjjjf*-V- j **- JjT"i_*-'v v *-

j .1*1 < ',.)"> I-S < I j __J I j 4_S A j I j -> . j j j_i _u l_> A_j I ti _5j A-j 4_j SJj-o

_5 A j ti4__ j A-j < (j A_S A ti j l_> j> ^_j l_j__j A tij_ij AJ i-Jj j < J 1 .) i_)ii).A tiA jV V w w

_ __, ti ___-J--> _J _;A_SaJj__ < A-J l-jjjj ,'i.f*. Ij_ l_j OlkjA _> aJ l___>j-oj__V V

__) A lil j b j J j j_j A_j I j !_J _j b_jjj l__ SJ A> O 4 ) 1 4_- . A j A-J A-S 4 ti

4 )__ j4j4_> j j j_j tij-S j IJTjj jj j 4_j (J __j 4 j_l_) i_Sj__*-_>j J Oj > 4J j l_ij_>v v

'O *JJ **^ _5"*wl b*-- J _5"J *r'-^ 4-oj-S *"' l_<>j 4_,i_* 4-o 4 j 4-j 4j 4_> 4_S _) JJ> A ti

J 4 ,>**> 4____oj J>4 ti J 1__ l_j <0 ' J *-*' (_-*J b-^J < )i* 4-o ^ ') ) tii Lj A_j _JoA_j

(j'.'i -,.i 1 . j» _ Sj A ti j I j jj ) _J (0 J-> _*4 j 4_j _____ I jj j» A >i ^_j b *-J _> 4 ..) J*>

jo_______i jj 4-JJj_> j j >i S-__i I *>__*.. _J _S __>___ I _). j !_J j 4__ j !_j 4_jjj>

j 4 ?4_J (j l-J < b.4 - j» 4j I j 4j_ 4_) j i_9 .4 ->-_-> _j Ij j 4__> 4jl_i_><^__L.4_4tiv^ . v

JJ__o4jS j_i_j < __j I j J-S j» 4 _> J l-J J i-imijj.I -> p S 1 S'i 4 <)"i J J_> 4 ti4_i_)_) j»_>j_)V

< >..)"' J-S O A_j b Aj __ jj_i 4l_i Atil-ol-j j"i .i.,1.1 4_S _5__jljA_j j 4_-> jjjj-jA-j j» I j

_5 _û 4> j 4_- <(j_ijj___j (5J> _ b _*A -__-___> -U A> A_j 4 S I jtf) 1 SjS'i * -> J J b

o' !*_)'-*- _J_H I .'"'"'..'J '-*^' II- lS*- *J*' J I .i"i 'j "__ lSjJ^-'v' J O *jA-_> A_ . Oj-S A ->4_J j A j (j I >J I j ti j J J> *--J-*> A_> (j- 4 J A_j ___9 l_l j 4i j. tij_S A >i

V

_5j 4__ bjJ-J <-' 'A il j.l -) 4j4->ljl_j j l_Sj j (j-J-> _Ş4 111 . 4-1 4j4j4j4u-> 4J

(J I - 1 jA> J I_ijj-o4__ 4-S (_; 4 J 4-j , 4j A_j l_S 4 tiOJ I J_i J __> ___j J Oj-J.A _>____)

191 U

V vL-S. -_j l-S* _-jjj_? 4_) <_j4_Sa _ ^j-i _,I_jAj_Lj j (JjJÎA J>j Aj-jJ j !__> I_**4_Sa>

V _- VO 4 iii 'i i i ,ç-> ' _>j J-S 4 J (j_i_l_i 4 ti 4 j 4 'i i j 4_S 4 tiO I - A-j j ' lS' J -i _) I-Saj 4__l>4_iv v v .. V

4_J j <ij_S (_;! j (_"J-> _-J-" 4 A_j _5A j bj * j A_b < A j I _oA_j (j-i_i_____j 4_S 4__ b ^_j A_S

V "**!*'_»

V

O lli ni-.,, ,i "i OJJr» -_Sa-_ I ijj-i J *--A >i 4_S __j l_SAj 4___i_-_ 4J j 4__>4_J Oj 4_>

(j '1 1 1 4 tiA-S _5j 4,T.__ 4__ j _]______ < _Jj_SajAj < j l-__i__- j A_j <_;lj__i < 0->4_,j4jV v

_) 1 ..ij _> Ja_)jJa-> j ^_j A _oA _>j I j_> 'i uVi I -o j I -oA_- A_i j 4__ A ___> j_j 4___j A_i

. . iil_j L_.-o 4__> A__>"A >i J _) 4lS*A ti j l_Sjj1 ") <o j j_j _, b-_ iij j-S aJ 4_S *> jS') I -o j ! J> (__--> _. 4 j I _o A J j -oA_)

_,.' j n ci . Oj 4lSj 4 -> j_i |0_JJ 4__ __SJ_-> _jj 1-j-jj __)-. 4_o j 4__>jjj l_> A_i 4 >il jv V

,__. II ->j_j_j__ _J>j A_ojJ__- aJ J-JI-j (__) I j-)j -> 4_> 4-S _;4j 4_j j4_> 4_)V __ V

! _- J 4-, (J !_,4>j 4_ojJa_- j 4__i J A_?4 _> j l-9-j jj? __-JJ '-J-JJ 4_j-_4_o _. JJ-> l-J_ I >i

V V " V **"

_,Ajl__> jlj.l__i a_T ,_S_ijj j j pJj j <0JJ*-' '*' j Jjjjf*-V- j **- JjT"i_*-'v v *-

j .1*1 < ',.)"> I-S < I j __J I j 4_S A j I j -> . j j j_i _u l_> A_j I ti _5j A-j 4_j SJj-o

_5 A j ti4__ j A-j < (j A_S A ti j l_> j> ^_j l_j__j A tij_ij AJ i-Jj j < J 1 .) i_)ii).A tiA jV V w w

_ __, ti ___-J--> _J _;A_SaJj__ < A-J l-jjjj ,'i.f*. Ij_ l_j OlkjA _> aJ l___>j-oj__V V

__) A lil j b j J j j_j A_j I j !_J _j b_jjj l__ SJ A> O 4 ) 1 4_- . A j A-J A-S 4 ti

4 )__ j4j4_> j j j_j tij-S j IJTjj jj j 4_j (J __j 4 j_l_) i_Sj__*-_>j J Oj > 4J j l_ij_>v v

'O *JJ **^ _5"*wl b*-- J _5"J *r'-^ 4-oj-S *"' l_<>j 4_,i_* 4-o 4 j 4-j 4j 4_> 4_S _) JJ> A ti

J 4 ,>**> 4____oj J>4 ti J 1__ l_j <0 ' J *-*' (_-*J b-^J < )i* 4-o ^ ') ) tii Lj A_j _JoA_j

(j'.'i -,.i 1 . j» _ Sj A ti j I j jj ) _J (0 J-> _*4 j 4_j _____ I jj j» A >i ^_j b *-J _> 4 ..) J*>

jo_______i jj 4-JJj_> j j >i S-__i I *>__*.. _J _S __>___ I _). j !_J j 4__ j !_j 4_jjj>

j 4 ?4_J (j l-J < b.4 - j» 4j I j 4j_ 4_) j i_9 .4 ->-_-> _j Ij j 4__> 4jl_i_><^__L.4_4tiv^ . v

JJ__o4jS j_i_j < __j I j J-S j» 4 _> J l-J J i-imijj.I -> p S 1 S'i 4 <)"i J J_> 4 ti4_i_)_) j»_>j_)V

< >..)"' J-S O A_j b Aj __ jj_i 4l_i Atil-ol-j j"i .i.,1.1 4_S _5__jljA_j j 4_-> jjjj-jA-j j» I j

_5 _û 4> j 4_- <(j_ijj___j (5J> _ b _*A -__-___> -U A> A_j 4 S I jtf) 1 SjS'i * -> J J b

o' !*_)'-*- _J_H I .'"'"'..'J '-*^' II- lS*- *J*' J I .i"i 'j "__ lSjJ^-'v' J O *jA-_> A_ . Oj-S A ->4_J j A j (j I >J I j ti j J J> *--J-*> A_> (j- 4 J A_j ___9 l_l j 4i j. tij_S A >i

V

_5j 4__ bjJ-J <-' 'A il j.l -) 4j4->ljl_j j l_Sj j (j-J-> _Ş4 111 . 4-1 4j4j4j4u-> 4J

(J I - 1 jA> J I_ijj-o4__ 4-S (_; 4 J 4-j , 4j A_j l_S 4 tiOJ I J_i J __> ___j J Oj-J.A _>____)

191 U

Page 194: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_, !_-___> j> j-j !_> < 4_i! _oj> ^-j !___' t_g.;-**-,.,i I j l_i I _> I **) Mi _i *> ^.j I_SaJ a ______ j

<(J J<_> 4 ti 4 mi **> A-i !_i «ib H*r-° J *J 4-J A-____ <_, A_S4 ti -_> jj I j_j _ 4 t__> j I-jj-jv *- " » '

O J *J * '*'' ' J 4_ 4 >i 4_ij_> J b_l I _)i 4 j l *"i j 4_S A_j

4, . I A_S j j_i_j j_S j !__Sj 4 J 4 mi j i A_j j I_Sa__"j 4 jjj_i _, I a"i m 1 .1 j-J I J <iV

_*,___ j_j_9 (_5_LJ 4 J b (JAj-j-oj-S J 4__T4J j 4_j A_j i7un A -)4j J I jJ-J __!

(J-_ jj_S! i*i_i11 j A_j -J « (_5jAjjj_i 4 '>**«._> j 4j4_jjA___i jj j'iiii -J O 1 j-Sj-aJ <i

0 I l<.»'» ' J!J-*J '* J 0 l»-i'4j4__-.-_j 4_i j4 jl-j J I j4_j4J ,5 b_i 4_i b_i 4-j _$ I J I _<j

V V vAj-i-J 4l_*j !_S j> A-S J» A_S (j l_i l_i j I j .i j_j4_j '..'.j.'1 OJJ- ' J"*"J J **-"" * *""*

l_S*-_ !j_b j 4-j j»"i 111 1 1 0 4-J b A-> . A j A_> 1 j_S (j I j_o4__ j_i jj j 'nu 4_S 4_j _> j 4__

**> VJj J 1 '" _Sj4 ij4_j 4_jjj> 4j4j!j4_j __)j>j _4> 4_j j jjj A_j J_i j A <ij A__

J .'"' J * *' *** O "*-*-» '-""""-"J J .."" <*-'.' __, bj 4> 4_. j_i_9 _j I j 4 1 1j j 4-_> 4__lV

(J I-Sa .1.,) I 1V1 -j u_ 4_j j 4_j __j I S_ j4_j _Sj 1 j 4_i j I j_i (j lJ 4 _) (j 4_i l_j_j l__ A_j J A-_

A j A__ A_S-> LS _j jj-j 1 >i _, I j_S J» I i*IT 1 ci |__-->j_j 4-o _J 4_S (_*-__> b 4lS j 4-J j j-oA_2>jV y

O I J JJ-** j J J .'*»* A-a j 4_> 4 j O A_j b 4__ . j A_-> ____S4_i lj ^ S j 1 j 1 >JJ 4-1 jv

(, *"> l4_> ^j-ol-C _Jj A_9 jjj ic- aJ j 1-J-ij-S jjb-_> J !-__) 0(j__)j 4_i 4_> j 4__j

J J < A ti j_j -oA-S jj __j I-S4 j Li j j-JjJ * ' -S* ** ' ** **

4j4 jl-aj_> __j !_S"-_i4_j j j LS_-S4> t____j_T!j 4_i I - _, I _oj l_Jj_ < A_*j_i

_J I j Sj-aJ (O A-oj J-S> (_Sj 4 ,,) 1j tiA-o_oA>-o _; j L_> I ") ûi iCh 4_S <i b *-*r 4 ') j-i >

V w V v V _4-ai jj^-j _)__L_"». Sj') jj-i (_- 1 JJ-J _ _Sj L> 4 j Li j 4__ . j j-j (_j 4j j b--> »ijJ-JV v

_5 ____) 4j b<_, l-_-*_j_* 4_j __._-*,,) 4j 4_i4_*4- I ->jJ-_>* 4_i ^-j l__t>_i_ b I _ j I _>! jv

_5j b-J 4-j aJ __) A_i jj A_Sj __j A-oA _>j I j> j 4_j A^_j 4> _-. I--J j __j A-oA tij I j>V _- <* V

4 ,") )-*<.. I <i (j L-b jj-i _*I-_Ljj a_j 1 j l_Sj b __-» I '» .."V' I -0 -J _, j j-j ' - _sj a_j

jo-Xj ll>i (_* I J <iA_) j <> ') Jj jApl -> (j-J-- I -0 j A-j AJ j LSA-jjj _)Vi j i-o4_> < b <-A_--o

v

I j a-j l_S A j 4_J4_j i_5 A j I _ai I _j j j_i A_j j-j IJ-i j _, I «S 1 '1 ni I 0 _ş A j A_> j A_j 4J

I *J *-J I S 1 j j A-J j A_-> I ti) 'Jj A.iiij, .-lj _5j I_i_jj_j j 4_j j ij -J j"i 111 1 1 _5j I J_jV , VA_S_ I J j LS aJ _*j I til-S b j_j j _, l-J-J_J A_i _ l-S__i__j I jj b . ->j_- 4l_j I j 4 j

. J-J J 4-S (_|j 4 J I -i J Ijj I J «i A_l

V V V yJ .1 O?***1 4__j ^ __J !_S4j4-_-9A_j J 4-»4 ti _-_ I 111-X _IC) ------ l-_>* < J l_Sj_l 4Jy V

_ j - (_S * JJ * ** O-^- * *- I 4_S _j l-S'j-i (_-SJ 4-> < j b_j 4_j __j ___S J b A_j

<(jl_i_jl _)oL>* ' LSjJ-JbJ-J *^ J J-_>A_> j__j 4 _> (j !_j_j jj <(j A _>A >i j I-Sa j b

1Y 192

_, !_-___> j> j-j !_> < 4_i! _oj> ^-j !___' t_g.;-**-,.,i I j l_i I _> I **) Mi _i *> ^.j I_SaJ a ______ j

<(J J<_> 4 ti 4 mi **> A-i !_i «ib H*r-° J *J 4-J A-____ <_, A_S4 ti -_> jj I j_j _ 4 t__> j I-jj-jv *- " » '

O J *J * '*'' ' J 4_ 4 >i 4_ij_> J b_l I _)i 4 j l *"i j 4_S A_j

4, . I A_S j j_i_j j_S j !__Sj 4 J 4 mi j i A_j j I_Sa__"j 4 jjj_i _, I a"i m 1 .1 j-J I J <iV

_*,___ j_j_9 (_5_LJ 4 J b (JAj-j-oj-S J 4__T4J j 4_j A_j i7un A -)4j J I jJ-J __!

(J-_ jj_S! i*i_i11 j A_j -J « (_5jAjjj_i 4 '>**«._> j 4j4_jjA___i jj j'iiii -J O 1 j-Sj-aJ <i

0 I l<.»'» ' J!J-*J '* J 0 l»-i'4j4__-.-_j 4_i j4 jl-j J I j4_j4J ,5 b_i 4_i b_i 4-j _$ I J I _<j

V V vAj-i-J 4l_*j !_S j> A-S J» A_S (j l_i l_i j I j .i j_j4_j '..'.j.'1 OJJ- ' J"*"J J **-"" * *""*

l_S*-_ !j_b j 4-j j»"i 111 1 1 0 4-J b A-> . A j A_> 1 j_S (j I j_o4__ j_i jj j 'nu 4_S 4_j _> j 4__

**> VJj J 1 '" _Sj4 ij4_j 4_jjj> 4j4j!j4_j __)j>j _4> 4_j j jjj A_j J_i j A <ij A__

J .'"' J * *' *** O "*-*-» '-""""-"J J .."" <*-'.' __, bj 4> 4_. j_i_9 _j I j 4 1 1j j 4-_> 4__lV

(J I-Sa .1.,) I 1V1 -j u_ 4_j j 4_j __j I S_ j4_j _Sj 1 j 4_i j I j_i (j lJ 4 _) (j 4_i l_j_j l__ A_j J A-_

A j A__ A_S-> LS _j jj-j 1 >i _, I j_S J» I i*IT 1 ci |__-->j_j 4-o _J 4_S (_*-__> b 4lS j 4-J j j-oA_2>jV y

O I J JJ-** j J J .'*»* A-a j 4_> 4 j O A_j b 4__ . j A_-> ____S4_i lj ^ S j 1 j 1 >JJ 4-1 jv

(, *"> l4_> ^j-ol-C _Jj A_9 jjj ic- aJ j 1-J-ij-S jjb-_> J !-__) 0(j__)j 4_i 4_> j 4__j

J J < A ti j_j -oA-S jj __j I-S4 j Li j j-JjJ * ' -S* ** ' ** **

4j4 jl-aj_> __j !_S"-_i4_j j j LS_-S4> t____j_T!j 4_i I - _, I _oj l_Jj_ < A_*j_i

_J I j Sj-aJ (O A-oj J-S> (_Sj 4 ,,) 1j tiA-o_oA>-o _; j L_> I ") ûi iCh 4_S <i b *-*r 4 ') j-i >

V w V v V _4-ai jj^-j _)__L_"». Sj') jj-i (_- 1 JJ-J _ _Sj L> 4 j Li j 4__ . j j-j (_j 4j j b--> »ijJ-JV v

_5 ____) 4j b<_, l-_-*_j_* 4_j __._-*,,) 4j 4_i4_*4- I ->jJ-_>* 4_i ^-j l__t>_i_ b I _ j I _>! jv

_5j b-J 4-j aJ __) A_i jj A_Sj __j A-oA _>j I j> j 4_j A^_j 4> _-. I--J j __j A-oA tij I j>V _- <* V

4 ,") )-*<.. I <i (j L-b jj-i _*I-_Ljj a_j 1 j l_Sj b __-» I '» .."V' I -0 -J _, j j-j ' - _sj a_j

jo-Xj ll>i (_* I J <iA_) j <> ') Jj jApl -> (j-J-- I -0 j A-j AJ j LSA-jjj _)Vi j i-o4_> < b <-A_--o

v

I j a-j l_S A j 4_J4_j i_5 A j I _ai I _j j j_i A_j j-j IJ-i j _, I «S 1 '1 ni I 0 _ş A j A_> j A_j 4J

I *J *-J I S 1 j j A-J j A_-> I ti) 'Jj A.iiij, .-lj _5j I_i_jj_j j 4_j j ij -J j"i 111 1 1 _5j I J_jV , VA_S_ I J j LS aJ _*j I til-S b j_j j _, l-J-J_J A_i _ l-S__i__j I jj b . ->j_- 4l_j I j 4 j

. J-J J 4-S (_|j 4 J I -i J Ijj I J «i A_l

V V V yJ .1 O?***1 4__j ^ __J !_S4j4-_-9A_j J 4-»4 ti _-_ I 111-X _IC) ------ l-_>* < J l_Sj_l 4Jy V

_ j - (_S * JJ * ** O-^- * *- I 4_S _j l-S'j-i (_-SJ 4-> < j b_j 4_j __j ___S J b A_j

<(jl_i_jl _)oL>* ' LSjJ-JbJ-J *^ J J-_>A_> j__j 4 _> (j !_j_j jj <(j A _>A >i j I-Sa j b

1Y 192

Page 195: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

" I . " . _ v. I j 4 iii 4-oJJ> j_-jj_> j

_S _; -> js-j l_-»_i l_j j 4 j l_j __j 1 j __._. 4. j 4J (jj ___f. _Ci 4> " I j A_j" _J^, 'i 1 iiii*>»i_i ) (_j Aijj A_j . j b__j _>j J_S _54kJ_jA_> _54-_jjl_j j_j _, j J-_J !-~ (ji j 'i 1 j 4lj

V_jj l-Sjj.l ->Aj ,__>j_)jA_> _;l j__j _5_>jj_->A_o A _>!__j S j'i 1 ->jj_? _şj A _j I -oj A-9

-Oj4_l-l_)J L> (_J Aj j-_i __) 1 j A_ (_S jJ~ (_Sj 4.1)1,9 4_ l__l>4_j j 4 j _$' j*_> j J-o < -A_> __>

J J J J_) tij Lj (jl_Jj4_> . JJ l O > A_lj A j _5 A >ij 1_j_j 1 j jj j_j A-u jl j_oA_> Aj

4 ,l _, I j I J (_4j4_j j_i j (J l_> A_j(_j 4 j j 4_j 4___J ->-_**> J 4_S> 4J _)JJ-J {J-^J^Slv .-". t I v v v v <- v4_> '__<_!_> J 4_j _j ____> I j l_i-oj_j j_> _5j j j 'i , A_> j j-9

_. I )I-S l-J 4_S JJJ_|4__ 4-Sjj__ jj_ j4_> I -> _, Uw) bi j 4 jl-j 4JV

J 4j 4 , i j-j j_3_J 4_*S _ ^-j 4j _ijjj_aL4-a 4J _; tij j> __]___ jO_>A_jjAj _;l jAj j J-ov v

A__j l_Sjj_9 j 4_J , _j I_jjj_j 1 ') ift _, l-JJ_> J 4__>"4 0 4j 4_i 1 j b 4j I ii _ _Ç -i 1 j l-_i

(J I _>"> ..).>") "i,.ij 4___j4j < Jj-j4__ j 1 i ,Vi i > -oj-j j (jj A_i j JJ-J *--->JJ--*' 0 -J J **>V w

(j-J j S .) / 1-S 4_j ' ". ._ * 4 j I j A_- AJ j ^"jiu.A ii ^S&xi j l_ A-j A j A_j I j AJ j __ ' AjV V V

4 I (j'û j ,.) _.!-. >__> tSj J Aju) .A _)1 j j..) ...) _5 l__ 1 j 4lS O j 4_Sj A ti ^-i i.S.i'l j>j A_->

i-.i i _.- >i _54-ol 'i 'i l-j Aj . 4 j j_>_____fi> __> A_) _5j A _u I -oj ___> _| -w A j b _, I j_oo_-

j ,_> (jti.A til j j L._i __) (_;1__ 1j < I j 4lm> j_> ^ ') j*_ j A ii i,__..)j 1 jjj j JJ J-o A j 4j tijtS d_j

(_gJ ! J _j 4-S 4_qI-'i-_) Ij 4-j ___-> I J l-j _jjj_jA_j j J j j-j i_ l,..i 1 j _J (jJJ-J jl <ilSl-J

J j ___ 4_,| _j _> __S 1 j j A ti j I iiA .., ) 1 j ___) A ii 4-S A jl Jjj j JJ j-o __>J *->

V v . "<-(_*' ~ <ij 4 ti (_>J4 jJJ^j ___J-_L_)4_,

J I j __j I l-a aJ _;4_>,4 ->b_ 4_S ^-ajjA_C J I j 4-j 4 j CjAj 4J j»jI_L-jj_j

j» I *' * ..' C' j! _J-J-*> j-Jj J *-* *J *r^ I J **> ' JJr* *-» L****JJ * ' (_>'---"!' (_»» *-J ' »-J-S J J-r»

_S 4 *S A-jO-j I j * j_ j-S _ LJ J 4 . O A j-J-C _____ A__ j A__j _5_) 4 -oj J> ***-b * ' ' J >

v v

j____i-___i_i j jjjj_Ja_*) j 1-jj j_aA_- O I j-Sj-OJ >i _5-J j_j_9 _-J I j 4_l_l j 4lS A_j4j4_j

_-*-*-**- J J ** J *"' J *** O" ,.' *' ' jr-^' i_*** *J J A> A j I _oA_j A_ j_J-_ _5j b 4_i 1 Sj"i »1

jI-jj_j _,bj> b___I_J L> wl-->4-> j_J_»l -i _, L--_ibj4 jlJi _5jljAj I j 4_j|jJjV

4 ,-1 A-J-J-J _ !-__-_JJ i_Sj-Sj4_j 4-S 4, r j*i __S__JI_o 4j_lJ _, 1 jj b _5"b> 1 0 * 'V

4_> A_*o _, b I J !-J _.i >-> t* J 4 J 1 ") »)*vi (jJ4 Jij') < 4 j 4_i_)j I _o I -> I J A_6 Aj I >i _-")--' 1 j

J J _L»4_jj4_b I -> l-S-Jj *J Jjj J-J lSj »*>-V jjjjAi) 4 ') i. 1AA-1 _,bj> J_J I j_> b_ji__ A_____ 4_i j4_.A_j . I _.A -> aJJj-S j4_->4j Aj___j , j L___ l_S 4_S 4> _-__j j_fj 4 j4j_-____j ^jiS !_-j4_) <_;-> j4_j 4_> O '-*-?' * -''-* '' OJJJ iSj* ' 3-0J **- * *-V

193 U

" I . " . _ v. I j 4 iii 4-oJJ> j_-jj_> j

_S _; -> js-j l_-»_i l_j j 4 j l_j __j 1 j __._. 4. j 4J (jj ___f. _Ci 4> " I j A_j" _J^, 'i 1 iiii*>»i_i ) (_j Aijj A_j . j b__j _>j J_S _54kJ_jA_> _54-_jjl_j j_j _, j J-_J !-~ (ji j 'i 1 j 4lj

V_jj l-Sjj.l ->Aj ,__>j_)jA_> _;l j__j _5_>jj_->A_o A _>!__j S j'i 1 ->jj_? _şj A _j I -oj A-9

-Oj4_l-l_)J L> (_J Aj j-_i __) 1 j A_ (_S jJ~ (_Sj 4.1)1,9 4_ l__l>4_j j 4 j _$' j*_> j J-o < -A_> __>

J J J J_) tij Lj (jl_Jj4_> . JJ l O > A_lj A j _5 A >ij 1_j_j 1 j jj j_j A-u jl j_oA_> Aj

4 ,l _, I j I J (_4j4_j j_i j (J l_> A_j(_j 4 j j 4_j 4___J ->-_**> J 4_S> 4J _)JJ-J {J-^J^Slv .-". t I v v v v <- v4_> '__<_!_> J 4_j _j ____> I j l_i-oj_j j_> _5j j j 'i , A_> j j-9

_. I )I-S l-J 4_S JJJ_|4__ 4-Sjj__ jj_ j4_> I -> _, Uw) bi j 4 jl-j 4JV

J 4j 4 , i j-j j_3_J 4_*S _ ^-j 4j _ijjj_aL4-a 4J _; tij j> __]___ jO_>A_jjAj _;l jAj j J-ov v

A__j l_Sjj_9 j 4_J , _j I_jjj_j 1 ') ift _, l-JJ_> J 4__>"4 0 4j 4_i 1 j b 4j I ii _ _Ç -i 1 j l-_i

(J I _>"> ..).>") "i,.ij 4___j4j < Jj-j4__ j 1 i ,Vi i > -oj-j j (jj A_i j JJ-J *--->JJ--*' 0 -J J **>V w

(j-J j S .) / 1-S 4_j ' ". ._ * 4 j I j A_- AJ j ^"jiu.A ii ^S&xi j l_ A-j A j A_j I j AJ j __ ' AjV V V

4 I (j'û j ,.) _.!-. >__> tSj J Aju) .A _)1 j j..) ...) _5 l__ 1 j 4lS O j 4_Sj A ti ^-i i.S.i'l j>j A_->

i-.i i _.- >i _54-ol 'i 'i l-j Aj . 4 j j_>_____fi> __> A_) _5j A _u I -oj ___> _| -w A j b _, I j_oo_-

j ,_> (jti.A til j j L._i __) (_;1__ 1j < I j 4lm> j_> ^ ') j*_ j A ii i,__..)j 1 jjj j JJ J-o A j 4j tijtS d_j

(_gJ ! J _j 4-S 4_qI-'i-_) Ij 4-j ___-> I J l-j _jjj_jA_j j J j j-j i_ l,..i 1 j _J (jJJ-J jl <ilSl-J

J j ___ 4_,| _j _> __S 1 j j A ti j I iiA .., ) 1 j ___) A ii 4-S A jl Jjj j JJ j-o __>J *->

V v . "<-(_*' ~ <ij 4 ti (_>J4 jJJ^j ___J-_L_)4_,

J I j __j I l-a aJ _;4_>,4 ->b_ 4_S ^-ajjA_C J I j 4-j 4 j CjAj 4J j»jI_L-jj_j

j» I *' * ..' C' j! _J-J-*> j-Jj J *-* *J *r^ I J **> ' JJr* *-» L****JJ * ' (_>'---"!' (_»» *-J ' »-J-S J J-r»

_S 4 *S A-jO-j I j * j_ j-S _ LJ J 4 . O A j-J-C _____ A__ j A__j _5_) 4 -oj J> ***-b * ' ' J >

v v

j____i-___i_i j jjjj_Ja_*) j 1-jj j_aA_- O I j-Sj-OJ >i _5-J j_j_9 _-J I j 4_l_l j 4lS A_j4j4_j

_-*-*-**- J J ** J *"' J *** O" ,.' *' ' jr-^' i_*** *J J A> A j I _oA_j A_ j_J-_ _5j b 4_i 1 Sj"i »1

jI-jj_j _,bj> b___I_J L> wl-->4-> j_J_»l -i _, L--_ibj4 jlJi _5jljAj I j 4_j|jJjV

4 ,-1 A-J-J-J _ !-__-_JJ i_Sj-Sj4_j 4-S 4, r j*i __S__JI_o 4j_lJ _, 1 jj b _5"b> 1 0 * 'V

4_> A_*o _, b I J !-J _.i >-> t* J 4 J 1 ") »)*vi (jJ4 Jij') < 4 j 4_i_)j I _o I -> I J A_6 Aj I >i _-")--' 1 j

J J _L»4_jj4_b I -> l-S-Jj *J Jjj J-J lSj »*>-V jjjjAi) 4 ') i. 1AA-1 _,bj> J_J I j_> b_ji__ A_____ 4_i j4_.A_j . I _.A -> aJJj-S j4_->4j Aj___j , j L___ l_S 4_S 4> _-__j j_fj 4 j4j_-____j ^jiS !_-j4_) <_;-> j4_j 4_> O '-*-?' * -''-* '' OJJJ iSj* ' 3-0J **- * *-V

193 U

Page 196: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

V

j________J-_ L- aJ _, -wA__J___ j4____j-__j j (j _-, I j jA_ol tij> j J I-..4 j-_. _^____Sjj_>*

j 4_> < 4__ I _____ 4_> j JJ^<ijJ_) J_> aJ 4 j I-j-j j A-j < __e_bj)J _>4_j A_j (_* jL- lij J-Sj A__)

JJ-J ->-_- A_i j O J A-Sj A_j (__Jj_S Ij (j 1 -au, !-j aJ A____j _;4_i l_j A j 4-3) (_îj J l_-v V

4 j 4 'i 1 *i j"i iii .) _5_Jj_J _-JJJ j *-J *-J O-^JJ-"* J "^ J*-J**-> 0 -oJJ-oAA A.

(jij____-~ ,__> I _oj 4-9 _S_Sj 4 j l_> I ii J I _aJ I-Sa j 4 **) 'i A-j aJ Aj A-j_i I ) > I ti A_l j

J J-? »*b 4_J (j I _ol J l~ j __j-oj_-> i - 1 1V> S jj Aj AlS (J_)JJ_J

_---->' S"4l-Jj4__ 4J _;j_j _i4j !_> j_i( j4j I -oj-nj (_5Tl)j*j'-J _»T1 (,5j*_J

(5 1*1 1V1 4 j b. J Jj ' J-*> _c-»J J-'-J ' -5J b 4_> i_>4 1 j ii 4__jj_i jj_> 4_ 1 A> L-ii.i

_£Aj A__> -___ij_> ,_-_-->j A> _5j aJ . jj-j I _> _ J>i-J _..*V) 1 1 -a A-J 4_a_i_j ^O LSjj I tid-iV V

I Sa ii I j I ti A jjj Ijfc i \.)j I j__> I ') _._*> J l-Jj A1 4> 4_S j» j j_j jjj-i-, A_S |_SA-ab

. _Sj4___> (J-a 4-1 (_îjl->

_) A______> (_5 _>I_j__i ^.-Sjj A_j _ O A j_L_ <__j 4jSj 4__> j A_i_J 4J 4 j I j_w j 4_j

_) I j ____-£ _J (jl-il_j 4lS JJ-J _-_- I j-JLC ig I iA iijj-S Aj 4m 9 4-j 4J j l-9 4_,')-j-o

4 -oL-lj l-f-J . J J-J I ') >-> _, J-J (_5-_-J-9jAj lj _ I j-S J» I iVt j v> j I j___*

V v4 I ! >- 1 j", 4-S |_S-_> A_ab_j I 1 4_j j 4_j j 4_-> , JJ » ' >-JJ (_;A_S_-___ I_i j b 4_j

VJ J J I j <*).')-) 4-5 I j I J 0 b_J tij jJi J J l_*-_J bj * j '-*» (_*»>-- J-.) - __-_> I J A-L-lJ O **_'*-'

J O ) A-J O-J A _>A J A j I ti 'li _, l-Jj l_>j < _Sj J_l I j J _5j 4_i aJ (jj j_-L-__)_j J ) 4lS

J b 4j 4 **.***-* 4-S j !_**_) b J * j ' _<-*"*-' J * ' i_*-» '>**_» A_> JJ 1 ! «i J '_J > I -oj A-j

4 _ _)4_ob__) I ) A_j j 4__ J A__> Aj 0 4 j__ -_-_) A__j Ajj . j l_jj_> _j l-Sd_j '-> j bj **"»

. jj_) _j l_j ^j-_» j_j ifi j") jjjS _5_)4_i4_ob

_>' J 0 I > I _"** ' *--' < *JJ *_*--* -3 ' J (_>J *J * ii ..) j ....J bJj_ _;I-C l_J

4_j j-i _> _5 j 4 j b __j 4-aj j_S_> __. 4j j 4_j < 4 jj J-S j l_j I j 9 jjj ^-j I j A_J-Jj

J 1 1 11 ..) A_)j_> l_> 4j I jfS _<J-JJ I j _j l-J-o _ş A_,< A> 1 ',* 1 u 1 ) j j ij j Aj J b

J I J <^ ' '-J-o J 4 j 4-J j J !-Sj_i 4_')_-_.> 4 J-J-J < f J A_> 1 " 1 ii*i 1 __J_-LJ_- -__J_ I j b

»_-J (--' I J > "i J Ij 4_j _j_^j I ti (_Sj _S4_i4-ob j 4j (j-o . . . (J-Jj J4_»J I ti

I .4-ju.e _l4_a ^5 til_j_j _;4 t-Jj l-J J-J J L-»_J bj * j '' (H 4-ojj_->

-_____, A j 1 1 _ş t-j A j 1 1 I _> j»j l-j j_i , I j 4_j 4jj_j j b _* A *'" jj _ * <j jJTj A__i

J .) j b aJ _J> A-i A___> 4J < A4-J 4> __C j 4j 4J »ijj_.jl-i l_St-J J_ l_i jV y4l _S Lj.l ti(jj-j_J Aj a A_Sa_j j I jj_)_j j_< tij bjo-ulj |0 4___j 4 til -ol-J 4,iS_-il j

JJj _""** _S"»JJ-'̂ ' *"» _»''-_'ft ' l-J>-» J 4j4_iI_Sj_> __, I-_*4lj_P J J_» I >i J *_ A_t) aJ

1û 194

V

j________J-_ L- aJ _, -wA__J___ j4____j-__j j (j _-, I j jA_ol tij> j J I-..4 j-_. _^____Sjj_>*

j 4_> < 4__ I _____ 4_> j JJ^<ijJ_) J_> aJ 4 j I-j-j j A-j < __e_bj)J _>4_j A_j (_* jL- lij J-Sj A__)

JJ-J ->-_- A_i j O J A-Sj A_j (__Jj_S Ij (j 1 -au, !-j aJ A____j _;4_i l_j A j 4-3) (_îj J l_-v V

4 j 4 'i 1 *i j"i iii .) _5_Jj_J _-JJJ j *-J *-J O-^JJ-"* J "^ J*-J**-> 0 -oJJ-oAA A.

(jij____-~ ,__> I _oj 4-9 _S_Sj 4 j l_> I ii J I _aJ I-Sa j 4 **) 'i A-j aJ Aj A-j_i I ) > I ti A_l j

J J-? »*b 4_J (j I _ol J l~ j __j-oj_-> i - 1 1V> S jj Aj AlS (J_)JJ_J

_---->' S"4l-Jj4__ 4J _;j_j _i4j !_> j_i( j4j I -oj-nj (_5Tl)j*j'-J _»T1 (,5j*_J

(5 1*1 1V1 4 j b. J Jj ' J-*> _c-»J J-'-J ' -5J b 4_> i_>4 1 j ii 4__jj_i jj_> 4_ 1 A> L-ii.i

_£Aj A__> -___ij_> ,_-_-->j A> _5j aJ . jj-j I _> _ J>i-J _..*V) 1 1 -a A-J 4_a_i_j ^O LSjj I tid-iV V

I Sa ii I j I ti A jjj Ijfc i \.)j I j__> I ') _._*> J l-Jj A1 4> 4_S j» j j_j jjj-i-, A_S |_SA-ab

. _Sj4___> (J-a 4-1 (_îjl->

_) A______> (_5 _>I_j__i ^.-Sjj A_j _ O A j_L_ <__j 4jSj 4__> j A_i_J 4J 4 j I j_w j 4_j

_) I j ____-£ _J (jl-il_j 4lS JJ-J _-_- I j-JLC ig I iA iijj-S Aj 4m 9 4-j 4J j l-9 4_,')-j-o

4 -oL-lj l-f-J . J J-J I ') >-> _, J-J (_5-_-J-9jAj lj _ I j-S J» I iVt j v> j I j___*

V v4 I ! >- 1 j", 4-S |_S-_> A_ab_j I 1 4_j j 4_j j 4_-> , JJ » ' >-JJ (_;A_S_-___ I_i j b 4_j

VJ J J I j <*).')-) 4-5 I j I J 0 b_J tij jJi J J l_*-_J bj * j '-*» (_*»>-- J-.) - __-_> I J A-L-lJ O **_'*-'

J O ) A-J O-J A _>A J A j I ti 'li _, l-Jj l_>j < _Sj J_l I j J _5j 4_i aJ (jj j_-L-__)_j J ) 4lS

J b 4j 4 **.***-* 4-S j !_**_) b J * j ' _<-*"*-' J * ' i_*-» '>**_» A_> JJ 1 ! «i J '_J > I -oj A-j

4 _ _)4_ob__) I ) A_j j 4__ J A__> Aj 0 4 j__ -_-_) A__j Ajj . j l_jj_> _j l-Sd_j '-> j bj **"»

. jj_) _j l_j ^j-_» j_j ifi j") jjjS _5_)4_i4_ob

_>' J 0 I > I _"** ' *--' < *JJ *_*--* -3 ' J (_>J *J * ii ..) j ....J bJj_ _;I-C l_J

4_j j-i _> _5 j 4 j b __j 4-aj j_S_> __. 4j j 4_j < 4 jj J-S j l_j I j 9 jjj ^-j I j A_J-Jj

J 1 1 11 ..) A_)j_> l_> 4j I jfS _<J-JJ I j _j l-J-o _ş A_,< A> 1 ',* 1 u 1 ) j j ij j Aj J b

J I J <^ ' '-J-o J 4 j 4-J j J !-Sj_i 4_')_-_.> 4 J-J-J < f J A_> 1 " 1 ii*i 1 __J_-LJ_- -__J_ I j b

»_-J (--' I J > "i J Ij 4_j _j_^j I ti (_Sj _S4_i4-ob j 4j (j-o . . . (J-Jj J4_»J I ti

I .4-ju.e _l4_a ^5 til_j_j _;4 t-Jj l-J J-J J L-»_J bj * j '' (H 4-ojj_->

-_____, A j 1 1 _ş t-j A j 1 1 I _> j»j l-j j_i , I j 4_j 4jj_j j b _* A *'" jj _ * <j jJTj A__i

J .) j b aJ _J> A-i A___> 4J < A4-J 4> __C j 4j 4J »ijj_.jl-i l_St-J J_ l_i jV y4l _S Lj.l ti(jj-j_J Aj a A_Sa_j j I jj_)_j j_< tij bjo-ulj |0 4___j 4 til -ol-J 4,iS_-il j

JJj _""** _S"»JJ-'̂ ' *"» _»''-_'ft ' l-J>-» J 4j4_iI_Sj_> __, I-_*4lj_P J J_» I >i J *_ A_t) aJ

1û 194

Page 197: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

j j-j 4-j 4 _>j 4_j O-i-j ^O !_S_j 4_jl_-taj _J _j I _ol_i l_J j ____9A__> _5 A_a_-J O 4__J A__

4 *> I j 4 .) O 4 j b 4_ I *>..' ..'" 4-S j j-j 4-_ Q ' *"' ' . a '. I .". * 4j 4__ a a_i a_> j-

I j'i 4j J J-J-J "_-> < >..'> I <i 4_aJ__ aJ (_ş A-i iii A_6 j A__i . _Jj 4_S Ojj 4 >i _, I -»Jj I * ! jAj4___i _j__Jjj>j_ft, _>-_i J _, I _o4 _ Ajljjj jj_< _54_i b-i jA_j _5Aj_ij_? 4_i

0 !*-. »J J JJ-J *"» *Jaj_ j j JOj 4lSj A ti (jti j ') l-i l-j j J J-J A t i*i ^,-j iitiJT -__-__>

. ___ A_i I-Îl-lS j l-S

ajj i-LJ j!_)-oI-SI-j j- j !_Sa j_jj oj 4_S oj 4l_>j a _> _;aj aJ. (jil-j

** * .** <o *-***-. *-y j * j ' ' *»--jj ' .' jj~ * j I »i _Sj '-=>_-*» o J*=L-' i_*" ****_ J-*-** JJ * ' J I j '*>' jift <->J-J»J I >- 0 '"-?-"J '*** J * j * _-* '^*J J-** *-i» J _K> * J '* * I ***'*^'' ..'"' ..' i

V *** V_e "Jj ti. _5j_? I jj> j_) I ->4 li (j !__) (j l_j__J__> OaJ! jj 4_> 1 ->___. b 1 tij l-i_L_>j_>

4 j i *, A j 4_j I j _-_> A-j 4_5> jj tij-o j j _>_> i_S-__i j _ j I j ).**",oJj I ;jLL,jb-j

J » JLXjLj'jl-- _-i__j-J AjjiA-j l_j4> . A_)A_.ljjj jA__ (_jl-_>_)l_)

. O **'*JJJ ' '" *--» ' J »»_ b ^Sjji j 4_i

_jj j_9 _-j A-oA_- A_j j <-Sa_> < (JJ j 4_Sj 4 _> j I j_jJj _J ^j l-S _, l-S A__5j A j j j_j

q! ->i j 1_ij A j I_j ___-- A_j j 4_j A_j (j I-jj j_j I J 4_S _;4_jI_jj_ j 4_j 4_j I j 4J j

(, v)J ") J I J-> l-J-J *J 4 o )") . (jl_)_)j_j J l_jj_> J 4_) 4 - j 4 j 4_J l_> _>j b__i4_j

, , jj i I -a (__> 4_i (j L>_j b j 4 jl_j _J J "i J J lSj- i *J aJ 4_> j j_i 4__ j I -o /£

i_5j A >i__j I -oj 4_9 4-j 4_j !_j jj j _J . j j -t . J»JJ-J (j_oA__ A_j l_>jj j A__ _5j A __j I -oj 4-9

_54U_)j !_> j_j (_i_j ti _-A_S__j I j ti j j_j__j_j_9 Ls 4_j I j ,ij b J I jj-oj J_- Jj J < 0 JJ ***

4 i J __> >ij J_S (__-_) I »") *** _i 'i _jJ 4 -oj j__l> ) (j b_> >ij J-S _*__ I -) ii _i 'i _jJ 4 -oj J *

__. ") 4 -ej J-S> J _-_.-_) ol-_)j lj- j ___-oA->-0 _"jb __j-iAj_>A_j __j A_i l-Sj j A_

_5j A'0___ I _oj A-94-i ( j 4_jj j_j ljjA_al<i ^b Li>.-o 4 J _, __-_> bj * j * ' -S_r' I »"' '" _' '

. j__ 4__j _54A_i4> 4_> I j ->j b |0J>

.. ') I jj b _5 l_94_>_j_o _l4_o jj 4_ (_S4*_y A> A-a' j tij b _,-oA_j i *S_i**i l_S

-Ja **> I j A___."_5_5 ti A tij_> a_i I-Sa-ijj . j j_i 4_i 4t*_j 4> j aJ _5jJSj A-i (_-->j-Jj *-J

_e _» 4-oj J--> __, I J LJ _5jJJ__lw I j 4__ . 4jj_j4_SJ4_ j_ A_j _SjJ-J-aJ IjS _r »

4 1 _;jl _IJ?l-_ _sl j J cSj-J jj-j o'jtî^ _r*-**" J* J 0 *- ' --JJ-^ __^' ------f-

_5j 4 , fi.iii 4-j j j5 4uj 4 .1 j 'i I JJ-J4 _ 4_S l___lJ_ij_. _J _, I _»j l_S4_ij_j < _4-_i A> _ ljfl>

O^J>" O '**_* l__J*j'-9" J »-jljj*-»l * JJr» J' j ' *>*y

j*_> ^AiiA-j I-lJAj . !-_>___ jjj>J_4_S__j I J_,I_Sa4_jA> aJ (.!__>_-. aJ

195 1f

j j-j 4-j 4 _>j 4_j O-i-j ^O !_S_j 4_jl_-taj _J _j I _ol_i l_J j ____9A__> _5 A_a_-J O 4__J A__

4 *> I j 4 .) O 4 j b 4_ I *>..' ..'" 4-S j j-j 4-_ Q ' *"' ' . a '. I .". * 4j 4__ a a_i a_> j-

I j'i 4j J J-J-J "_-> < >..'> I <i 4_aJ__ aJ (_ş A-i iii A_6 j A__i . _Jj 4_S Ojj 4 >i _, I -»Jj I * ! jAj4___i _j__Jjj>j_ft, _>-_i J _, I _o4 _ Ajljjj jj_< _54_i b-i jA_j _5Aj_ij_? 4_i

0 !*-. »J J JJ-J *"» *Jaj_ j j JOj 4lSj A ti (jti j ') l-i l-j j J J-J A t i*i ^,-j iitiJT -__-__>

. ___ A_i I-Îl-lS j l-S

ajj i-LJ j!_)-oI-SI-j j- j !_Sa j_jj oj 4_S oj 4l_>j a _> _;aj aJ. (jil-j

** * .** <o *-***-. *-y j * j ' ' *»--jj ' .' jj~ * j I »i _Sj '-=>_-*» o J*=L-' i_*" ****_ J-*-** JJ * ' J I j '*>' jift <->J-J»J I >- 0 '"-?-"J '*** J * j * _-* '^*J J-** *-i» J _K> * J '* * I ***'*^'' ..'"' ..' i

V *** V_e "Jj ti. _5j_? I jj> j_) I ->4 li (j !__) (j l_j__J__> OaJ! jj 4_> 1 ->___. b 1 tij l-i_L_>j_>

4 j i *, A j 4_j I j _-_> A-j 4_5> jj tij-o j j _>_> i_S-__i j _ j I j ).**",oJj I ;jLL,jb-j

J » JLXjLj'jl-- _-i__j-J AjjiA-j l_j4> . A_)A_.ljjj jA__ (_jl-_>_)l_)

. O **'*JJJ ' '" *--» ' J »»_ b ^Sjji j 4_i

_jj j_9 _-j A-oA_- A_j j <-Sa_> < (JJ j 4_Sj 4 _> j I j_jJj _J ^j l-S _, l-S A__5j A j j j_j

q! ->i j 1_ij A j I_j ___-- A_j j 4_j A_j (j I-jj j_j I J 4_S _;4_jI_jj_ j 4_j 4_j I j 4J j

(, v)J ") J I J-> l-J-J *J 4 o )") . (jl_)_)j_j J l_jj_> J 4_) 4 - j 4 j 4_J l_> _>j b__i4_j

, , jj i I -a (__> 4_i (j L>_j b j 4 jl_j _J J "i J J lSj- i *J aJ 4_> j j_i 4__ j I -o /£

i_5j A >i__j I -oj 4_9 4-j 4_j !_j jj j _J . j j -t . J»JJ-J (j_oA__ A_j l_>jj j A__ _5j A __j I -oj 4-9

_54U_)j !_> j_j (_i_j ti _-A_S__j I j ti j j_j__j_j_9 Ls 4_j I j ,ij b J I jj-oj J_- Jj J < 0 JJ ***

4 i J __> >ij J_S (__-_) I »") *** _i 'i _jJ 4 -oj j__l> ) (j b_> >ij J-S _*__ I -) ii _i 'i _jJ 4 -oj J *

__. ") 4 -ej J-S> J _-_.-_) ol-_)j lj- j ___-oA->-0 _"jb __j-iAj_>A_j __j A_i l-Sj j A_

_5j A'0___ I _oj A-94-i ( j 4_jj j_j ljjA_al<i ^b Li>.-o 4 J _, __-_> bj * j * ' -S_r' I »"' '" _' '

. j__ 4__j _54A_i4> 4_> I j ->j b |0J>

.. ') I jj b _5 l_94_>_j_o _l4_o jj 4_ (_S4*_y A> A-a' j tij b _,-oA_j i *S_i**i l_S

-Ja **> I j A___."_5_5 ti A tij_> a_i I-Sa-ijj . j j_i 4_i 4t*_j 4> j aJ _5jJSj A-i (_-->j-Jj *-J

_e _» 4-oj J--> __, I J LJ _5jJJ__lw I j 4__ . 4jj_j4_SJ4_ j_ A_j _SjJ-J-aJ IjS _r »

4 1 _;jl _IJ?l-_ _sl j J cSj-J jj-j o'jtî^ _r*-**" J* J 0 *- ' --JJ-^ __^' ------f-

_5j 4 , fi.iii 4-j j j5 4uj 4 .1 j 'i I JJ-J4 _ 4_S l___lJ_ij_. _J _, I _»j l_S4_ij_j < _4-_i A> _ ljfl>

O^J>" O '**_* l__J*j'-9" J »-jljj*-»l * JJr» J' j ' *>*y

j*_> ^AiiA-j I-lJAj . !-_>___ jjj>J_4_S__j I J_,I_Sa4_jA> aJ (.!__>_-. aJ

195 1f

Page 198: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

JJ »' J «-<-*»-_ 4_i _J O '"*J--*»**-> ' 'ij.ûjjj aJ __ AjA-j^ l_S j aJ ^-j 4-.-I bA J A____j j j_j A ti __j I j_jl____j j_ _,1_jj_> |_JI_i4-> A_j j 4 j A-j_Jj j> A ti-_> I j> jjj

V y V

__-J_J A_oj_S _J _______ A_j |0_)4_) <J j J_> A_J I j A__ j l_S_____9 4_j__ I j _____ A j A__J___)<_*>

V_S___9j__ _)_9 __. _» A-i Aj A-J _> _J I _> b Aj A_j . J _j l_-__i b j A j '__ ^-j 4__ 4 j

O - '' ** *J*-» I J^J"->-»'-V

4 J < J J i A_j <__.J A> _jj J_J (_> jl j b _ SAj A-u _*_-*> < A_j I j A__ O A-jJ A-*.

(_şAj4 ijj-jj > (jJJ-J j I S.i.iij l-S jj l_> j A-S (j l_>4. "> >.) l_>j-o aJ _"_-j_j_. jjjjAjy

_S 4 .'Jj j ***** * JJ ' ' J-*-J I J j-s'J J *-J * I ' 0_>4 _-_-)J _, I-jI j_-i l_J

(_S 4 'i ij _Sa_j_J » 4_> 4j_ (j !_> j j j j j -> ( S 4_) _-___>j 4_i !__> j l-Si j 1 S iiii !_SV y

J_l .,1 (jij-> 1_S__i 4 iii ,9 < 4__> A-iJa-jj-o! j A_3 ^j _5__S_i _5 A_Sa_i_J j A_j_Sj Aj * * *

J _ J J _-_-l___> j A j I ii ,j I oL- 4_i j A__> 4_i _ 4_>4__ 4 ti lJjj J j Oj-S j I_i 4 4 j_l_j

j________> aJ i.SjSa-i aJ i__-_iJI__ 4_i _ _5_j_i _"(_j__,l_il_j " ; ->j_*4 >i (j !_)j I J |j5>

I j_j 1-5 j _"_- _«-* OJ*** ~ P j **> (ji 1 Ij-j ;,____* __-i !-S4j,4 __i l-i-j-jV

_ 4 . i i 'i jo j j l-~ 4_o (_5j L> _ ____> ti joj.It e 4 I ,)-»i *_-J* «_ -I _ __.--_) 4 j aJj4 ?4_ j»_J-_) jj_i4_i l-_Ja_> J4_?4 .i j l_oj_> j 4_J ^-Sa-j-j -j.j-lj A_»j_j

0 '* -' >ij-S-___9 4 J j _j_j j j_j 4 _> _; _> ij l__i 4_S j l_i -SLij I *"" ini l-S _«ij j_i j L>j L>

4_j j 4 j 4_»_> jj j_i A «i (j I -aJ 4_»A ti j-J-oj A_S ,J__J _-J L>i bj A jl_-i _-_>" I jjl-i-ii I jv

_S 4 iii 9 j j ti 4 J-J-J J 4-5 4 -> (J-J-J I J ' A -i j» 4_S _-J-J (J-J ' J-S 4 ti J !_i_l_i _|J '-___- I j

j _______ j_i_9 _j I-Saj 4__j_94-j aJ _) !_j j_> _Sj I jJ-J 4 i j > j» A_j j (J_) A-__J _-J !____>

0 ' ***' * J *JJ **!* Ji_l-' j * 'i I j aJ (_5_L__Î) A j l_i _> . _5j-J A tij A ii ^i I _J_9 J l-J

j j-__- j A_> _ ->jj A-aA ti

(J-jjj ijj j _> j-j l-i aJ j (J_ijj_j I ii A_j l_> jbj * * ' _j? J A__> A_j A-oj-j

, _-_______) l_i_j jj j ^j I j_j b A-C j A j j» 4__ 4_S Oj 4_Sj 4 -> j I -oj_i A j A_> -j-jv v "** "

(J-J I JJ (-J l_)j> ^J Ai _J A_> ^-jjlA-ojJi A-S J J > A_j i Si"i A-oj jJ_> < O 4_oj jJ_>

I j S __i A -i A.S ______ l_S -j 4 ,i-j b A_J . _) J 4-S ' I ***_ * j ' j (_gl j iiA j j

_Sj_-l-i> jjjj_i_9 _5jA_9 4jj_o . j_jjjAj J 0 J J *" j>j_j IjÎ) (_; -_Jlj__> A_i

4jj> _ŞJ * J 4 iti j i j jj j j Aj Aj Ij_ 4_j Aj Ja-jJ-oI j 4-9 j j_i> _-_.-_---' (_Şj_jj j.S.u

O ?-!J '-j'J * j' ' _Ş * iti 1 **> (J) tij-S __>__>_> j_j _lj l-j_-û__) (_s_>A_i l__L_)j b 0 I J b_. I _ol j j 4 j I j_S I ti 4j4j4__> 4jj j_SjJ l_j (_-____-. 4-S O j 4-Sj 4 ti , A j A__-__i_j-j

> Aj A--4gl-oA.i i S _l"i iti J , .'^ .'J*j ' _. * *"* "* ' * _C-*'JJ-*"* j "' ' *' 4_S >ij-S.4 tii"iin4--)

^ f 196

JJ »' J «-<-*»-_ 4_i _J O '"*J--*»**-> ' 'ij.ûjjj aJ __ AjA-j^ l_S j aJ ^-j 4-.-I bA J A____j j j_j A ti __j I j_jl____j j_ _,1_jj_> |_JI_i4-> A_j j 4 j A-j_Jj j> A ti-_> I j> jjj

V y V

__-J_J A_oj_S _J _______ A_j |0_)4_) <J j J_> A_J I j A__ j l_S_____9 4_j__ I j _____ A j A__J___)<_*>

V_S___9j__ _)_9 __. _» A-i Aj A-J _> _J I _> b Aj A_j . J _j l_-__i b j A j '__ ^-j 4__ 4 j

O - '' ** *J*-» I J^J"->-»'-V

4 J < J J i A_j <__.J A> _jj J_J (_> jl j b _ SAj A-u _*_-*> < A_j I j A__ O A-jJ A-*.

(_şAj4 ijj-jj > (jJJ-J j I S.i.iij l-S jj l_> j A-S (j l_>4. "> >.) l_>j-o aJ _"_-j_j_. jjjjAjy

_S 4 .'Jj j ***** * JJ ' ' J-*-J I J j-s'J J *-J * I ' 0_>4 _-_-)J _, I-jI j_-i l_J

(_S 4 'i ij _Sa_j_J » 4_> 4j_ (j !_> j j j j j -> ( S 4_) _-___>j 4_i !__> j l-Si j 1 S iiii !_SV y

J_l .,1 (jij-> 1_S__i 4 iii ,9 < 4__> A-iJa-jj-o! j A_3 ^j _5__S_i _5 A_Sa_i_J j A_j_Sj Aj * * *

J _ J J _-_-l___> j A j I ii ,j I oL- 4_i j A__> 4_i _ 4_>4__ 4 ti lJjj J j Oj-S j I_i 4 4 j_l_j

j________> aJ i.SjSa-i aJ i__-_iJI__ 4_i _ _5_j_i _"(_j__,l_il_j " ; ->j_*4 >i (j !_)j I J |j5>

I j_j 1-5 j _"_- _«-* OJ*** ~ P j **> (ji 1 Ij-j ;,____* __-i !-S4j,4 __i l-i-j-jV

_ 4 . i i 'i jo j j l-~ 4_o (_5j L> _ ____> ti joj.It e 4 I ,)-»i *_-J* «_ -I _ __.--_) 4 j aJj4 ?4_ j»_J-_) jj_i4_i l-_Ja_> J4_?4 .i j l_oj_> j 4_J ^-Sa-j-j -j.j-lj A_»j_j

0 '* -' >ij-S-___9 4 J j _j_j j j_j 4 _> _; _> ij l__i 4_S j l_i -SLij I *"" ini l-S _«ij j_i j L>j L>

4_j j 4 j 4_»_> jj j_i A «i (j I -aJ 4_»A ti j-J-oj A_S ,J__J _-J L>i bj A jl_-i _-_>" I jjl-i-ii I jv

_S 4 iii 9 j j ti 4 J-J-J J 4-5 4 -> (J-J-J I J ' A -i j» 4_S _-J-J (J-J ' J-S 4 ti J !_i_l_i _|J '-___- I j

j _______ j_i_9 _j I-Saj 4__j_94-j aJ _) !_j j_> _Sj I jJ-J 4 i j > j» A_j j (J_) A-__J _-J !____>

0 ' ***' * J *JJ **!* Ji_l-' j * 'i I j aJ (_5_L__Î) A j l_i _> . _5j-J A tij A ii ^i I _J_9 J l-J

j j-__- j A_> _ ->jj A-aA ti

(J-jjj ijj j _> j-j l-i aJ j (J_ijj_j I ii A_j l_> jbj * * ' _j? J A__> A_j A-oj-j

, _-_______) l_i_j jj j ^j I j_j b A-C j A j j» 4__ 4_S Oj 4_Sj 4 -> j I -oj_i A j A_> -j-jv v "** "

(J-J I JJ (-J l_)j> ^J Ai _J A_> ^-jjlA-ojJi A-S J J > A_j i Si"i A-oj jJ_> < O 4_oj jJ_>

I j S __i A -i A.S ______ l_S -j 4 ,i-j b A_J . _) J 4-S ' I ***_ * j ' j (_gl j iiA j j

_Sj_-l-i> jjjj_i_9 _5jA_9 4jj_o . j_jjjAj J 0 J J *" j>j_j IjÎ) (_; -_Jlj__> A_i

4jj> _ŞJ * J 4 iti j i j jj j j Aj Aj Ij_ 4_j Aj Ja-jJ-oI j 4-9 j j_i> _-_.-_---' (_Şj_jj j.S.u

O ?-!J '-j'J * j' ' _Ş * iti 1 **> (J) tij-S __>__>_> j_j _lj l-j_-û__) (_s_>A_i l__L_)j b 0 I J b_. I _ol j j 4 j I j_S I ti 4j4j4__> 4jj j_SjJ l_j (_-____-. 4-S O j 4-Sj 4 ti , A j A__-__i_j-j

> Aj A--4gl-oA.i i S _l"i iti J , .'^ .'J*j ' _. * *"* "* ' * _C-*'JJ-*"* j "' ' *' 4_S >ij-S.4 tii"iin4--)

^ f 196

Page 199: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_-Aj A_-jjj_»jJi |0 4_>*__j _J jjjjAj j_» A-a^-j _-__.!__ J_ l_) _; _> fi j_i_i A j_S A j 4__i t__-_j*Jl__ j j I _-j *__-__» j_i> 4_i _; I j_ij j 4lj < __ A j A.tijj J 4__. 4 _) _j_i__ b _Sa_>

j ' ****** < j*** *«ijjj ^j ifa->" ^(jj j 'o I j-Tj-a-iti __ijj_. __jI_Sa"i iii jjj-a_- v vAj A ->j_____5_-j j Oj_S AjA_._A.iA_j _jl-_4> A-«___ j»_J A_j _3j-)J I -> _; I -aij j _

_,l__.__i_- _;A.-jj_i __j jj_> _;4_i _j__jl_j 4j_i4> jA__ __j l_? j4_j . " Aj A__j_!j j>4 _ j___. _>j_S 4__I_i _J _j !_il j I _> 4_Sc_l-_jUI_i . oL_ o'j^ 0-° cs-***'

4j4j jl-a_J4 ._j_i _, !_ojj_o4_*> _j L*-_> l_i j 4 j !_j ^ I j_Sj-a_i -» _S-_.j__. _-_ol j_j 4_j

.j Sj_ b J _--. 4_>! j _i (_4__-_,j 4-jl j j__L, . ! _»___ _I-_l__j _l-o __>4 jl_abjJ "~ 1_r*' ***-" ' JJ"* J 0"-'j '_î*-'JJ-H ' »"»*-o*_J j4û> j4jl__ j _5j4j4,tij > (jlj_ij! >i _>-_) 4 j 4__)JJ_lj_S aJ j I-Saj ______ A-j aJ i_Sa_ij 4__, 4_j _5j 4 j 4___i_l _;4jj_>_J j_t, *V.ij J -M)j-aJ l-J j _, I -> -_i_-S _5j 4____i 4_j aJ < _>j_S j__jb j" *'..' A_S

-_>4j A_S JJ__J j_? I ti _-J l-S4j ________ j _, I_S-_j4_> J-J-9 _-J ! J-J-J A_S |_S__j b-jj _> b(_g*»J J .» ' »» O _"-"L*J -»* '-JJ*-' lS*" j-s»»> J lSj.*J * 't) _l J ^_l b 4-1 A_> aJ (_Ş 4 <t-.ij

Aj 4 *) I j l___i 4j j ! j-Ji _;4 tij JJ (___!_) _JJ> 4_S 4 J 4__j____j O A_l b 4j _, !_il_i

O I j-Sj-a-i li _5A_ j_j_9 J-J-J J_i _; l_S ___!_) j_t> Aj I j_»-__jj _j ->j_S J 4___jj J 4l_>4 _>

V

J 4__-» 4 ti j»_.4-j Ajj_i4__i (j__)l j-ojj 4 <J_i_> A_9 j i j (_S j_J I j -> __j I-Sa j I-SlJ 4_S> j

»J4 j - f (_*! J »i 4_j jj j> J J-o4_-> 4_j j Ajj_ Ij- JJj J 4 j 4_i jl j_S _5j l_S

J A__j__)4_ < j jj_j _i Aj j A j __.'"> >ti >J j (jj l-j (__) -S_L_ J>j AA . Aj I j__ __lS

J I ** iC-J Jj**^ * *-J J * *-J J O ^***^1 J *_) aJ __) Lj A j A-j |_Şj J_S j J» j 4_S

* J _i*--J*JJ J * ' ('»"> "I I j I ) J_> (j'"i SjJ U-J A-_ 7- 4_S O l-S> 4 _> jI_>j4_i4j lj. v V

J 4 ") (j-o _S I J j-J 4 j O A_j b A_j < A j Aj_>j_j_j_-> bj 4__> j j_j 4_b I ->l_j 4 j 4-j 4j

j4 __J _J (ji_i_S*4_j4 _>l j b I j_Ta - _5 _4_i l-bAjA-uAj A_S_;A_ijj_> J _)iJ>____Sa_j Aj l-oj I ->ol j_Sj_a-J -> _;A_9 j_i_9 aJ . jj_i j b I j j_> j ^jJ-JJ A-jJ-A

'j <5j *JJJ - -*J *-' iS*^''--!' la-1 'J>-!J *-r»J *j ' J *"-»)0 '-** J*=** '-*J-° *-* Jjj4 S OJJ-!» |° ' >> 4-J ( JrfSj *J O ' J-sL-' _S"J '"^ J * j ' ' * JJ-**-» ~

|_l ^,"i iii S icJJ J 4-J < j 4_i _Sj >j4j J J J-» O-J A ->A_i (J l-JJ l-J 4 S'l J < * j I >

'u-^Jr' i-**^'-^_-**'>! _----j-'Jt' c-^JJ* 'O' ''''-''' _^-*» (_T^J.A- JJ'

_S I -J Aj Ajj aJ jA_» _j I j_i_> l__) j-o j4l_i _5j b-SAj . iVi*-! g) j _, l_S-_S4 j ^lS

_S | ___> ^Nj 4-oj-S ^^jj-j 4 j j A-j _J ^jji b ** _** _J - (J I jJ-J J-i 4 j 4_j I_l__j L~

4 , -i j < j j_i A_- b J *-»>J *->» 0 '"= J * ' J (J*'*** *--> I J *-J J J-J b A_j I J

197 U

_-Aj A_-jjj_»jJi |0 4_>*__j _J jjjjAj j_» A-a^-j _-__.!__ J_ l_) _; _> fi j_i_i A j_S A j 4__i t__-_j*Jl__ j j I _-j *__-__» j_i> 4_i _; I j_ij j 4lj < __ A j A.tijj J 4__. 4 _) _j_i__ b _Sa_>

j ' ****** < j*** *«ijjj ^j ifa->" ^(jj j 'o I j-Tj-a-iti __ijj_. __jI_Sa"i iii jjj-a_- v vAj A ->j_____5_-j j Oj_S AjA_._A.iA_j _jl-_4> A-«___ j»_J A_j _3j-)J I -> _; I -aij j _

_,l__.__i_- _;A.-jj_i __j jj_> _;4_i _j__jl_j 4j_i4> jA__ __j l_? j4_j . " Aj A__j_!j j>4 _ j___. _>j_S 4__I_i _J _j !_il j I _> 4_Sc_l-_jUI_i . oL_ o'j^ 0-° cs-***'

4j4j jl-a_J4 ._j_i _, !_ojj_o4_*> _j L*-_> l_i j 4 j !_j ^ I j_Sj-a_i -» _S-_.j__. _-_ol j_j 4_j

.j Sj_ b J _--. 4_>! j _i (_4__-_,j 4-jl j j__L, . ! _»___ _I-_l__j _l-o __>4 jl_abjJ "~ 1_r*' ***-" ' JJ"* J 0"-'j '_î*-'JJ-H ' »"»*-o*_J j4û> j4jl__ j _5j4j4,tij > (jlj_ij! >i _>-_) 4 j 4__)JJ_lj_S aJ j I-Saj ______ A-j aJ i_Sa_ij 4__, 4_j _5j 4 j 4___i_l _;4jj_>_J j_t, *V.ij J -M)j-aJ l-J j _, I -> -_i_-S _5j 4____i 4_j aJ < _>j_S j__jb j" *'..' A_S

-_>4j A_S JJ__J j_? I ti _-J l-S4j ________ j _, I_S-_j4_> J-J-9 _-J ! J-J-J A_S |_S__j b-jj _> b(_g*»J J .» ' »» O _"-"L*J -»* '-JJ*-' lS*" j-s»»> J lSj.*J * 't) _l J ^_l b 4-1 A_> aJ (_Ş 4 <t-.ij

Aj 4 *) I j l___i 4j j ! j-Ji _;4 tij JJ (___!_) _JJ> 4_S 4 J 4__j____j O A_l b 4j _, !_il_i

O I j-Sj-a-i li _5A_ j_j_9 J-J-J J_i _; l_S ___!_) j_t> Aj I j_»-__jj _j ->j_S J 4___jj J 4l_>4 _>

V

J 4__-» 4 ti j»_.4-j Ajj_i4__i (j__)l j-ojj 4 <J_i_> A_9 j i j (_S j_J I j -> __j I-Sa j I-SlJ 4_S> j

»J4 j - f (_*! J »i 4_j jj j> J J-o4_-> 4_j j Ajj_ Ij- JJj J 4 j 4_i jl j_S _5j l_S

J A__j__)4_ < j jj_j _i Aj j A j __.'"> >ti >J j (jj l-j (__) -S_L_ J>j AA . Aj I j__ __lS

J I ** iC-J Jj**^ * *-J J * *-J J O ^***^1 J *_) aJ __) Lj A j A-j |_Şj J_S j J» j 4_S

* J _i*--J*JJ J * ' ('»"> "I I j I ) J_> (j'"i SjJ U-J A-_ 7- 4_S O l-S> 4 _> jI_>j4_i4j lj. v V

J 4 ") (j-o _S I J j-J 4 j O A_j b A_j < A j Aj_>j_j_j_-> bj 4__> j j_j 4_b I ->l_j 4 j 4-j 4j

j4 __J _J (ji_i_S*4_j4 _>l j b I j_Ta - _5 _4_i l-bAjA-uAj A_S_;A_ijj_> J _)iJ>____Sa_j Aj l-oj I ->ol j_Sj_a-J -> _;A_9 j_i_9 aJ . jj_i j b I j j_> j ^jJ-JJ A-jJ-A

'j <5j *JJJ - -*J *-' iS*^''--!' la-1 'J>-!J *-r»J *j ' J *"-»)0 '-** J*=** '-*J-° *-* Jjj4 S OJJ-!» |° ' >> 4-J ( JrfSj *J O ' J-sL-' _S"J '"^ J * j ' ' * JJ-**-» ~

|_l ^,"i iii S icJJ J 4-J < j 4_i _Sj >j4j J J J-» O-J A ->A_i (J l-JJ l-J 4 S'l J < * j I >

'u-^Jr' i-**^'-^_-**'>! _----j-'Jt' c-^JJ* 'O' ''''-''' _^-*» (_T^J.A- JJ'

_S I -J Aj Ajj aJ jA_» _j I j_i_> l__) j-o j4l_i _5j b-SAj . iVi*-! g) j _, l_S-_S4 j ^lS

_S | ___> ^Nj 4-oj-S ^^jj-j 4 j j A-j _J ^jji b ** _** _J - (J I jJ-J J-i 4 j 4_j I_l__j L~

4 , -i j < j j_i A_- b J *-»>J *->» 0 '"= J * ' J (J*'*** *--> I J *-J J J-J b A_j I J

197 U

Page 200: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

4 j A -oA-ujJj) 4__> _"j 'JS jjj (C-JJJ-1 J L>J L> __r*"J-'* (_>j 4 j 4 iti _i i Q A-j b Alj

_-jj_J-l 41 _s' J j-J I "i iti |4> _*__) _____ 4 j . J J-J 4 ti I -> (jj Aj j A_j j * aJ ^j 4 __) b A_>

4 j j 1 _-J-9 A_> ' ti 4 _> ^> 4_i b J J J-J I > ..»**> <- i.Si ) j -jl-ij (__-i Aj j A__i

0 I >J l-J (_> <V) i -*> J (JJ J ,-J *_-> (jij-> A j I ti *>_i <ij 4_i j j A__> aJ A-S ,j I-Sa j I __Sa>

J J-r» »*>J *< A_j '_> j bj * iin 4-j u. 4j A_j >ij_j 4_w4_i j_i (_5j A j 4iti,i j <-_>j L> _5 ti J3 j-JJ 4 J

4 I < 0 4_J !__]_)-> o_-)--J (J I JJ Ut> <L.*?.t)_iS (_Sj4__j_9 4__ < I ti _____ !_. _jj l_S _J_ **) *i I J _J 4 J 4 iti l j . I_S 4 ti 0_i_i> __ _>j_S _ji 4_j I _> _5j_iw4j!_> j _-_i 4 ti * 4__j _o

_, I _> ________S _5j4-__i4 _) _J j-f-fj-j 4lS (_5jJ»"a._jJ _; j! j___ j _;]£_> _;_l 4_j I__.a.a

A j 4 ii) . A_j . A J j") iti i 'i 4_j I ti A j A_i 4_> A j_ io i l ml i aJ j a ' i___g_J_>- |_*J J J J J

Aj Aj A-S A j ' > i i iti i aJ 4 iti io 4__ I ** I ' '"""'J ..'..' 4_S 4jA_jI_Sa_> **__ * j_j 4_S4-_<__S

4 I j I O !-"* J -»J J !-J JJ-o4__ j 4 j A_j i_jj_>«iA j !_> ____> 4_jj 4__ aJ j < l__-_-_LJ I _

4 j j jj _5j _5j_J !_oJ 4_>j jj aJ (_Sj Aj 4 iti i j . !___> I ti <")iti j-> ___> tijJi _*»>4_j I ti 4_j I j

________i j .*i j i j I-S4 j b J * <0 * ' '' ' I O ' " * j ** J ***' *-** I »i4 ti (j I _aj 49 j ,-_) 4 ti

_ AjAj A> AJ _Sj A J 4 iti 1 1 <J * J j l_lj_> _5j 4..i-.4._i -J j_j b 4 _l _ol-j j J 4-34 tiV

. _)__) j-S'a -> 4-S4 j A__j_9A__i _, l_S-_-j I i-j_9 4_w4j4_> J<_j4ii __-> _-- I '

1*1 , 111 i*i '1 4> (_>J Aj 4 iti 1 1 _; 4_j 4 j 4 >ij-S j» 4 1 j I j__0___j J_) _, I_Saj A > A_

JJ J I J _ IjJ.) 4_Si_4j4_>j4_j-Jp'_j4__. Aj l-i__- j l_) aJ _ I l"l 111 A - l_-j_- l-C 4_j

4 -1 (_<_ I a ") it> 1 '1 __i A_j j Aj _|tl _ A j Ajj A_j (_j ti (j-j j__j I 0 I ii (_ >AJ A-ijj A-j j aJV

j A__ _j I 1 j I j j") t 1 cl j _5__4_oJti j»_Ja_j (j l__) I-Sa j l-S j 4__i 4 j 4_j I j A__> Jjj Jjjv

4j 4 1") 1 Jli |j I-S4 j _____94_j -_.j>J ti (5*J *-J _H» 0-_J * J * iti 1 1 . J J ' I -a _5j-> -->4j

_-Jj_S l_i j_j (j 1 1 1 'i"i iti jffi i_S-j b -J 4j < 4 j 4_i I ')-.) 1a_& _5j I-__j AA _S -*' ** j I i1_>

A_j I j A__j j-j jJS j AJ j _, «ij 1 J-l _5J A-i (_*J ' " 4 J 4___l_j J_J I ->A-t._0J> ^-j I J Aji aJ

4 S _5 4_j I j l-S_j _u-) j 4__) j _j L**lj b J * j I __***'JJ-*a *;»OAjb*->- (_Jj 4 J _L-_1) I ii

Q I 1 1 ' >4j 4 9 4-_> j_< _5_____) (J !-Sa j 1 -iS A> A j___ __Sj A_j j A j 4_jj J_l b jj I J ti

. -tj Xa-)

_Ş4 iSj >i _,J I tij jj -Sa_jAj _i***i j j i5j Aj 4 iti _ii_i ^-j ! 4__l9 (_Sj A_j aJj A__i 4J

j»j 111.) (__j-o4_1 AjAj_l-__i A_j U*> jlj4_j (_slj_> j A_j I j 4_j j j_j j_S j 4_) _j___j A_S

_;4 _>j j_-__j __)jj> j _;j 4 j 4ji_i_i _5l_.l_j (j 1 J-J-J _Ş l-J 4 j _ 1 1 4J 4_Soj4-SjA_)« - V _- t e. JJ 1 1 .' <* 1 » (j|Jj 1 ** __jlj_-J

^ 198

4 j A -oA-ujJj) 4__> _"j 'JS jjj (C-JJJ-1 J L>J L> __r*"J-'* (_>j 4 j 4 iti _i i Q A-j b Alj

_-jj_J-l 41 _s' J j-J I "i iti |4> _*__) _____ 4 j . J J-J 4 ti I -> (jj Aj j A_j j * aJ ^j 4 __) b A_>

4 j j 1 _-J-9 A_> ' ti 4 _> ^> 4_i b J J J-J I > ..»**> <- i.Si ) j -jl-ij (__-i Aj j A__i

0 I >J l-J (_> <V) i -*> J (JJ J ,-J *_-> (jij-> A j I ti *>_i <ij 4_i j j A__> aJ A-S ,j I-Sa j I __Sa>

J J-r» »*>J *< A_j '_> j bj * iin 4-j u. 4j A_j >ij_j 4_w4_i j_i (_5j A j 4iti,i j <-_>j L> _5 ti J3 j-JJ 4 J

4 I < 0 4_J !__]_)-> o_-)--J (J I JJ Ut> <L.*?.t)_iS (_Sj4__j_9 4__ < I ti _____ !_. _jj l_S _J_ **) *i I J _J 4 J 4 iti l j . I_S 4 ti 0_i_i> __ _>j_S _ji 4_j I _> _5j_iw4j!_> j _-_i 4 ti * 4__j _o

_, I _> ________S _5j4-__i4 _) _J j-f-fj-j 4lS (_5jJ»"a._jJ _; j! j___ j _;]£_> _;_l 4_j I__.a.a

A j 4 ii) . A_j . A J j") iti i 'i 4_j I ti A j A_i 4_> A j_ io i l ml i aJ j a ' i___g_J_>- |_*J J J J J

Aj Aj A-S A j ' > i i iti i aJ 4 iti io 4__ I ** I ' '"""'J ..'..' 4_S 4jA_jI_Sa_> **__ * j_j 4_S4-_<__S

4 I j I O !-"* J -»J J !-J JJ-o4__ j 4 j A_j i_jj_>«iA j !_> ____> 4_jj 4__ aJ j < l__-_-_LJ I _

4 j j jj _5j _5j_J !_oJ 4_>j jj aJ (_Sj Aj 4 iti i j . !___> I ti <")iti j-> ___> tijJi _*»>4_j I ti 4_j I j

________i j .*i j i j I-S4 j b J * <0 * ' '' ' I O ' " * j ** J ***' *-** I »i4 ti (j I _aj 49 j ,-_) 4 ti

_ AjAj A> AJ _Sj A J 4 iti 1 1 <J * J j l_lj_> _5j 4..i-.4._i -J j_j b 4 _l _ol-j j J 4-34 tiV

. _)__) j-S'a -> 4-S4 j A__j_9A__i _, l_S-_-j I i-j_9 4_w4j4_> J<_j4ii __-> _-- I '

1*1 , 111 i*i '1 4> (_>J Aj 4 iti 1 1 _; 4_j 4 j 4 >ij-S j» 4 1 j I j__0___j J_) _, I_Saj A > A_

JJ J I J _ IjJ.) 4_Si_4j4_>j4_j-Jp'_j4__. Aj l-i__- j l_) aJ _ I l"l 111 A - l_-j_- l-C 4_j

4 -1 (_<_ I a ") it> 1 '1 __i A_j j Aj _|tl _ A j Ajj A_j (_j ti (j-j j__j I 0 I ii (_ >AJ A-ijj A-j j aJV

j A__ _j I 1 j I j j") t 1 cl j _5__4_oJti j»_Ja_j (j l__) I-Sa j l-S j 4__i 4 j 4_j I j A__> Jjj Jjjv

4j 4 1") 1 Jli |j I-S4 j _____94_j -_.j>J ti (5*J *-J _H» 0-_J * J * iti 1 1 . J J ' I -a _5j-> -->4j

_-Jj_S l_i j_j (j 1 1 1 'i"i iti jffi i_S-j b -J 4j < 4 j 4_i I ')-.) 1a_& _5j I-__j AA _S -*' ** j I i1_>

A_j I j A__j j-j jJS j AJ j _, «ij 1 J-l _5J A-i (_*J ' " 4 J 4___l_j J_J I ->A-t._0J> ^-j I J Aji aJ

4 S _5 4_j I j l-S_j _u-) j 4__) j _j L**lj b J * j I __***'JJ-*a *;»OAjb*->- (_Jj 4 J _L-_1) I ii

Q I 1 1 ' >4j 4 9 4-_> j_< _5_____) (J !-Sa j 1 -iS A> A j___ __Sj A_j j A j 4_jj J_l b jj I J ti

. -tj Xa-)

_Ş4 iSj >i _,J I tij jj -Sa_jAj _i***i j j i5j Aj 4 iti _ii_i ^-j ! 4__l9 (_Sj A_j aJj A__i 4J

j»j 111.) (__j-o4_1 AjAj_l-__i A_j U*> jlj4_j (_slj_> j A_j I j 4_j j j_j j_S j 4_) _j___j A_S

_;4 _>j j_-__j __)jj> j _;j 4 j 4ji_i_i _5l_.l_j (j 1 J-J-J _Ş l-J 4 j _ 1 1 4J 4_Soj4-SjA_)« - V _- t e. JJ 1 1 .' <* 1 » (j|Jj 1 ** __jlj_-J

^ 198

Page 201: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

J i ') _5 «_J Aj__jj !_b* j» j_J1_jj_j_j bjjLJ A_j (_;_ li JJJ-> -*-J-° A_j _)-oo__y

(_.!->-_) _SjI-_l-ij_S 4j4___jjjj_j j _j l_?A jl j_3t_j.il _'-_> AjA___jjj_> _j4j4_)_j{* ..' "' O . -*? _g**» I ">..'»' A-_>A j _54j 4_>_ljj .i jA_jt_jlj_j ^j A_oj l_> ' ' I _ _-

A>j I_lS__> ^. a"i ii) -ji 4.S 1 _> _-*__) !_LJ -> aJ < _^j -_>_!_) jajjjjj -Sa-jIjj-j jj__Ja_j

j 4l_> aJ J I_Sa___i__j 4-_>4 j A_SjJ>_) 4j 4j A_j ,-Sj --_ 'a j_J l_J j_j_o 4_j _j I f> -- j

(*» * **) A_S A___j 4 **" l,_)J b _5j A_> j A_> < __i j_Sa -> -S-Jj < _>-> 1 ti l_LJ -> **".. -jj °v

J 1 l < 4_j-j 4-oj l_) J 4_) jo_1 A_l (j_> 4_S _jA_> ___j (_5jJ_Sa_j aJ 4_j I j Aj A_)

_Sjj t-j jjS 4j j !____ jj_> j 4___jj l_S (J I j 4 t-j 4-. _;4_j !--___> A-oj l-j J 4__i j____j j _)

<,__) )_ii"i J-S A_j < A j A< A j I j "i iii A-j I .i J A-oj-S l5j_* J b _J A_j I j_i___ij j_i

_g->J *"»J b (_f-_jj_i _Sj Jmi ') J-C j 4-j 4 j j __ _, I j 4 tlj 4__ _--) I J j"i 'ti.._l J (-j4-ojl_)V v

,, ") I j-Sj-a-i ti j iC-J I o"i ti i 'i ___jj_i . l_Sb j l-w (jjj jjij jo_vI-_j _j).

_j < JJ-J A-j-j ! j j"i iti i An'i iti A> J3 _J jjû-L-jj _S 4_) 4_j J__j J !_»-_) bj 4 j I

4 I jj_jjj l_j j jj j 4_ij j_i j A_j (j I_Sa_>_Sj Aj j j_i A j I -oj-S -j_xS-__i -j A-oj I j

^jjj 4__J 4__j (_S j_o4 j ._, L>_) b J A_3 l_J ,, iti i A-a> A j _SJ A_> _|j I tii A_i j ,__- -_>j l-f

4 '_e-> 4-aj lJ ,0 4_i 4lS _54_j l_S j 4lj Lj j j_j I _ 4 j 4J j 4_- _,''',' 'tij J-_ ,_-_> IJ__JJV

4 JigJ 4_oj l_j j A_j 4_S j 4_b |0_! 4_j < JJ-J ;» j 4_5 _!_ j j_i _;j j j, i < j j_j 4_-> _S4j_jj_>

l_S_L> (jjj jj < I j i

j4 ><*JJ_ Ji_jj_j _|j A ti 4j j j> _i IJ -J 4 i.i b 4_i <_,!_>_) bj 4 j l-J 4j

j b aJ J J i I >i (_j j-SaJ I . b A j 4-j aJ A_S _5 A_i 4_j I j-j-S-ij J-i 4_ij j_> j _)JJ-"*

< _ *^A * jl-JLJ 1 *'! " ..' ..'J *** _ > I jJ-Lil-j 4_J _, I-Saj >i Aj_j4 ->OA_j b Aj < jj>v .

l__Ja> __j_) A-ojJi (C-^J 4> 4 J (j L*-lj l-Jj 4 j!-j _ijj_i , JJ-J I j-_L-.l--i (_j 4_S4_jj_*5

_S A 1 1 j l_S _5j 4. , lj !-J-J 4j < j JJ A_j __j _J I-j A_j < j J_J b J_S A-J I ti (_| 4 iii l j I ti

o'

j (jl. ,I.Jj!l jj4_ _SA_-ij> A- ,ti _i 'i ,i A j j_» -ij-S _, I-j^-jJ-L l-i _.-a-.Jj-» _S--»-J»-

jA_____b j AjAj j_S (jl-jA _. j OJ-Sj l_) A _) j 4j5> 4 j Ij>j j_9 ^jJ-J-o A_j j A_J 4_5>

* -T--' J*** CS--J'-' J*-" JU-JJ^*" iSj'-^ v_*-'--'-H *** o'-^^J*-1-

199 *

J i ') _5 «_J Aj__jj !_b* j» j_J1_jj_j_j bjjLJ A_j (_;_ li JJJ-> -*-J-° A_j _)-oo__y

(_.!->-_) _SjI-_l-ij_S 4j4___jjjj_j j _j l_?A jl j_3t_j.il _'-_> AjA___jjj_> _j4j4_)_j{* ..' "' O . -*? _g**» I ">..'»' A-_>A j _54j 4_>_ljj .i jA_jt_jlj_j ^j A_oj l_> ' ' I _ _-

A>j I_lS__> ^. a"i ii) -ji 4.S 1 _> _-*__) !_LJ -> aJ < _^j -_>_!_) jajjjjj -Sa-jIjj-j jj__Ja_j

j 4l_> aJ J I_Sa___i__j 4-_>4 j A_SjJ>_) 4j 4j A_j ,-Sj --_ 'a j_J l_J j_j_o 4_j _j I f> -- j

(*» * **) A_S A___j 4 **" l,_)J b _5j A_> j A_> < __i j_Sa -> -S-Jj < _>-> 1 ti l_LJ -> **".. -jj °v

J 1 l < 4_j-j 4-oj l_) J 4_) jo_1 A_l (j_> 4_S _jA_> ___j (_5jJ_Sa_j aJ 4_j I j Aj A_)

_Sjj t-j jjS 4j j !____ jj_> j 4___jj l_S (J I j 4 t-j 4-. _;4_j !--___> A-oj l-j J 4__i j____j j _)

<,__) )_ii"i J-S A_j < A j A< A j I j "i iii A-j I .i J A-oj-S l5j_* J b _J A_j I j_i___ij j_i

_g->J *"»J b (_f-_jj_i _Sj Jmi ') J-C j 4-j 4 j j __ _, I j 4 tlj 4__ _--) I J j"i 'ti.._l J (-j4-ojl_)V v

,, ") I j-Sj-a-i ti j iC-J I o"i ti i 'i ___jj_i . l_Sb j l-w (jjj jjij jo_vI-_j _j).

_j < JJ-J A-j-j ! j j"i iti i An'i iti A> J3 _J jjû-L-jj _S 4_) 4_j J__j J !_»-_) bj 4 j I

4 I jj_jjj l_j j jj j 4_ij j_i j A_j (j I_Sa_>_Sj Aj j j_i A j I -oj-S -j_xS-__i -j A-oj I j

^jjj 4__J 4__j (_S j_o4 j ._, L>_) b J A_3 l_J ,, iti i A-a> A j _SJ A_> _|j I tii A_i j ,__- -_>j l-f

4 '_e-> 4-aj lJ ,0 4_i 4lS _54_j l_S j 4lj Lj j j_j I _ 4 j 4J j 4_- _,''',' 'tij J-_ ,_-_> IJ__JJV

4 JigJ 4_oj l_j j A_j 4_S j 4_b |0_! 4_j < JJ-J ;» j 4_5 _!_ j j_i _;j j j, i < j j_j 4_-> _S4j_jj_>

l_S_L> (jjj jj < I j i

j4 ><*JJ_ Ji_jj_j _|j A ti 4j j j> _i IJ -J 4 i.i b 4_i <_,!_>_) bj 4 j l-J 4j

j b aJ J J i I >i (_j j-SaJ I . b A j 4-j aJ A_S _5 A_i 4_j I j-j-S-ij J-i 4_ij j_> j _)JJ-"*

< _ *^A * jl-JLJ 1 *'! " ..' ..'J *** _ > I jJ-Lil-j 4_J _, I-Saj >i Aj_j4 ->OA_j b Aj < jj>v .

l__Ja> __j_) A-ojJi (C-^J 4> 4 J (j L*-lj l-Jj 4 j!-j _ijj_i , JJ-J I j-_L-.l--i (_j 4_S4_jj_*5

_S A 1 1 j l_S _5j 4. , lj !-J-J 4j < j JJ A_j __j _J I-j A_j < j J_J b J_S A-J I ti (_| 4 iii l j I ti

o'

j (jl. ,I.Jj!l jj4_ _SA_-ij> A- ,ti _i 'i ,i A j j_» -ij-S _, I-j^-jJ-L l-i _.-a-.Jj-» _S--»-J»-

jA_____b j AjAj j_S (jl-jA _. j OJ-Sj l_) A _) j 4j5> 4 j Ij>j j_9 ^jJ-J-o A_j j A_J 4_5>

* -T--' J*** CS--J'-' J*-" JU-JJ^*" iSj'-^ v_*-'--'-H *** o'-^^J*-1-

199 *

Page 202: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

v v

_J _> *> -J O-'J-^J^J "" J _-°* >i j4lj _-jl--'4-o j _-jl_o4 j _j>j 4-ojJ AA

___ljş-jbj4 jl-j _-j I jJij-a-) <i _S-_»j_i__ <_,Ij_i_j -J jJJjj _J-4_.j4_j ^-j I J-ij-i-ii < I S i Aj 4_j I _> (J_JJ A_i I j j_j_j> j Ajj j (j j___i_l_< A ii Aj b (_-> ! ti A__j ii

v

J3jl 4 ) J J-> A_l j I ti > Al ! ii (J-JJ A_i I j Aj J_>J 4-i__i I j J J J_J (j-Oj < 4_J 4j l_j >i

JJ J--e4_-> *J _ UjLij.j!_i ^-.ijjji -J ^_j _j_S ^g-t I j ,"> .ti j j __jjj___>j_j

J *> lSJ 4 j j_i I ii _;j> aJ _5J> A_-~> A_- a 4__> . I j-Sa »J-J Ojj 4__> L_-__j_jj_i

__-__jA__ (_S A-J !_> j b J 4_J Jjj.\J_-> (_Sj-_T!jj> _Jo_j4-> j _, I _>A j Aj-j 4 ->__)

. 4____>-> __j l_S !-____> j jjjjAj aJ _)!____>

lS _- » I « "' " ..' *» _e- A_aj J-> Oj A_Sj A__ _yij A_> I j ^_j .."'J*rj *_v

(__)! j__> __> I _> _;j_> _j__Ja__ia _> i.*\j.,I b _;4j l_o aJ joL-. i **"i i (j l_-*_i bj* jb<j I j J(_>J * j * I lS '* ' _'tf> _g-» **>J-J _)i 4_> l J 4_S Jj_S _-J A j A_l_j (_--oj J---Jj A_i (_i-J-J A .i

OAjj 4 ,11 ^^-jj j_SI ->j _______ 4 _> <j I-Saj !_>j l__T _J _Şi*i'i_.ifl> _j _>j___J __J_b_o

_.j 4 j ,_L_i _; __j I n"i j j ') __i__j j 4_j __j l,-)-jL_h < S1 i < J 4_> ^j b-ajj >i ^i ! j l tii'jY v vJ .> J Jj J J 4_i ^-j I _Jj -u-> j jrfj3 *-» _ 4 Y*i iii 'i I j __j ij-Sjl-w <__, I_»l_> b. (jA_jl_o _J < Sjiti A-j jjj j A-j _j l_S 4_o L- 4-i ^-j _>j_S j b 4 j_j_9 j A j A___j _>j_Sj b

A j I iti j 4_j _j LS A-o L_> 4_i _5j I-. i "> 4 j__9 j j->jj A_l ^g 4 Y*) m 'l I j _)i I "l iti _ig>

V V

4__j__i__9 I _> ji A__ I j A_j jj_o4__ Ja__T_J j»_Ja_i . j-j >ij 4_j jjA_j (__ aJÎ _;j !_> _>I_j

_5j> _;_J jAjA-) (jl,.ti ._i**T~j 4-a>4 j (.gj I j A_-> _-J_l A-ojJ-" _*jJ-j A_i_J i_;__i-» _-J 1 JJ_) 4-J

._5jJ-j I j I J _SJ> Jl-J 4 J _, I j Ajj j |j-i___'I j*. I __>

w *i"i j >A iSj A-wi j ,^_jj A__» lj ^gj Ufljrt'i ig. tSj vt dj^-j-J !-J -J \j._t d-_oA__j ^gJ-A

Aa 4_j-_jj -^*1 ^* ' * I J

A.I,!_,l_>L_.l_,jAjl-i y-ijjHi ^I-S.- (_>ft -oib-*!-. j _l >i _5jl-?jjj jaJ4J _j» j_JI_i_j_ j j» jjj I _ij-j-o 4_, _ j I_Sa j_ö__ ^_j l-_ij j_9 __Jj j_j A-J i___j A-_j !jb

V

j A j _J Ai (jii _l 'l"i J A_Sj 4u_ _SJ^_ lOjJ Al < A j A ' ' __ _ A ti I -> ^-< A j A-i Aj j_j_j _Sj-J I i

_-ijj_i _S !_>__> _-__ J A-Sj A-j , j j_> Aj4_jjA_- <___jI_Sa_o ^>j4-ajJ___ _-_J J-^J L*>

(» j_J !_lmjJjj i_S_) j A_j j_Ij» 4_j __j _j_iA-ojI-j ^-jjI-SI-j jL>_>bj4j! ' -S _-_> I a"i it> _i *i

__j JJ-J 4j i__-j 4_wj l__> j 4-j _J 0 4,.) 1a_-) < 4_j -J 4_aj !) j» A-J A_S j A_b /» -J A_J < JJ-J

_ J 4-aj J-__> 4_j I j tiA_j < I _> _, Aj Aj A__> j__) _SJ-J f-i aJ ,j I_Sa ^Ia __) l__j j_9y

'-oA Aj A_jt_Sj Ll-bl-jj 4_4 > lSj I ti!_j j JJ*** ' - 'O^?***1 *-!»J*j' ' lS * ' -" * '

^ 200

v v

_J _> *> -J O-'J-^J^J "" J _-°* >i j4lj _-jl--'4-o j _-jl_o4 j _j>j 4-ojJ AA

___ljş-jbj4 jl-j _-j I jJij-a-) <i _S-_»j_i__ <_,Ij_i_j -J jJJjj _J-4_.j4_j ^-j I J-ij-i-ii < I S i Aj 4_j I _> (J_JJ A_i I j j_j_j> j Ajj j (j j___i_l_< A ii Aj b (_-> ! ti A__j ii

v

J3jl 4 ) J J-> A_l j I ti > Al ! ii (J-JJ A_i I j Aj J_>J 4-i__i I j J J J_J (j-Oj < 4_J 4j l_j >i

JJ J--e4_-> *J _ UjLij.j!_i ^-.ijjji -J ^_j _j_S ^g-t I j ,"> .ti j j __jjj___>j_j

J *> lSJ 4 j j_i I ii _;j> aJ _5J> A_-~> A_- a 4__> . I j-Sa »J-J Ojj 4__> L_-__j_jj_i

__-__jA__ (_S A-J !_> j b J 4_J Jjj.\J_-> (_Sj-_T!jj> _Jo_j4-> j _, I _>A j Aj-j 4 ->__)

. 4____>-> __j l_S !-____> j jjjjAj aJ _)!____>

lS _- » I « "' " ..' *» _e- A_aj J-> Oj A_Sj A__ _yij A_> I j ^_j .."'J*rj *_v

(__)! j__> __> I _> _;j_> _j__Ja__ia _> i.*\j.,I b _;4j l_o aJ joL-. i **"i i (j l_-*_i bj* jb<j I j J(_>J * j * I lS '* ' _'tf> _g-» **>J-J _)i 4_> l J 4_S Jj_S _-J A j A_l_j (_--oj J---Jj A_i (_i-J-J A .i

OAjj 4 ,11 ^^-jj j_SI ->j _______ 4 _> <j I-Saj !_>j l__T _J _Şi*i'i_.ifl> _j _>j___J __J_b_o

_.j 4 j ,_L_i _; __j I n"i j j ') __i__j j 4_j __j l,-)-jL_h < S1 i < J 4_> ^j b-ajj >i ^i ! j l tii'jY v vJ .> J Jj J J 4_i ^-j I _Jj -u-> j jrfj3 *-» _ 4 Y*i iii 'i I j __j ij-Sjl-w <__, I_»l_> b. (jA_jl_o _J < Sjiti A-j jjj j A-j _j l_S 4_o L- 4-i ^-j _>j_S j b 4 j_j_9 j A j A___j _>j_Sj b

A j I iti j 4_j _j LS A-o L_> 4_i _5j I-. i "> 4 j__9 j j->jj A_l ^g 4 Y*) m 'l I j _)i I "l iti _ig>

V V

4__j__i__9 I _> ji A__ I j A_j jj_o4__ Ja__T_J j»_Ja_i . j-j >ij 4_j jjA_j (__ aJÎ _;j !_> _>I_j

_5j> _;_J jAjA-) (jl,.ti ._i**T~j 4-a>4 j (.gj I j A_-> _-J_l A-ojJ-" _*jJ-j A_i_J i_;__i-» _-J 1 JJ_) 4-J

._5jJ-j I j I J _SJ> Jl-J 4 J _, I j Ajj j |j-i___'I j*. I __>

w *i"i j >A iSj A-wi j ,^_jj A__» lj ^gj Ufljrt'i ig. tSj vt dj^-j-J !-J -J \j._t d-_oA__j ^gJ-A

Aa 4_j-_jj -^*1 ^* ' * I J

A.I,!_,l_>L_.l_,jAjl-i y-ijjHi ^I-S.- (_>ft -oib-*!-. j _l >i _5jl-?jjj jaJ4J _j» j_JI_i_j_ j j» jjj I _ij-j-o 4_, _ j I_Sa j_ö__ ^_j l-_ij j_9 __Jj j_j A-J i___j A-_j !jb

V

j A j _J Ai (jii _l 'l"i J A_Sj 4u_ _SJ^_ lOjJ Al < A j A ' ' __ _ A ti I -> ^-< A j A-i Aj j_j_j _Sj-J I i

_-ijj_i _S !_>__> _-__ J A-Sj A-j , j j_> Aj4_jjA_- <___jI_Sa_o ^>j4-ajJ___ _-_J J-^J L*>

(» j_J !_lmjJjj i_S_) j A_j j_Ij» 4_j __j _j_iA-ojI-j ^-jjI-SI-j jL>_>bj4j! ' -S _-_> I a"i it> _i *i

__j JJ-J 4j i__-j 4_wj l__> j 4-j _J 0 4,.) 1a_-) < 4_j -J 4_aj !) j» A-J A_S j A_b /» -J A_J < JJ-J

_ J 4-aj J-__> 4_j I j tiA_j < I _> _, Aj Aj A__> j__) _SJ-J f-i aJ ,j I_Sa ^Ia __) l__j j_9y

'-oA Aj A_jt_Sj Ll-bl-jj 4_4 > lSj I ti!_j j JJ*** ' - 'O^?***1 *-!»J*j' ' lS * ' -" * '

^ 200

Page 203: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

Jjj Q I i **_ I »J 4 jl-_) _ijj_i (_£ I j_j>_-j l_-_i j (j_Jj4_Sj4_j A_j04jb*-*>V - v

,_; 4________j 1 jj _J < AjA_oJ> (_;_-_-_ Ijj _J I-J-jAj J-o4_j j»_J-_j < AjljJS* 4____>

l_S Ijjj ij.i 4 i . /»_JJ .A4 _ 4 Jij 4 J i"i I _ Jj b _, '. ' bl-S A_> 4lS __S_jj 4,m 9 4-j

_t, > "> I _» > ' -JjJJ * _j--»JJ-*' -î' J*-*-"* ^ '-»- J '_*-=-** ,__-_-- J 4-Sj 4__ (_*j--4j (j-o

JjJJ ,ii) -i_J j-J (_S_J J 4_J j_Jj» 4__> __) (_;4_)-)jl_i j -j A_oj l_l <_)ti l ') 1*»-J b J a j I J

*** 1 j ' i Sj aj *i _ş A-9 j ..) * _5j 4 »iA, A *il j aJ *" a _ " * _. j"i"i mij j _. _j l-i

. J J_> _5jAjJJ -j_lSa_i (_5 A_j 4_i l_> 1 j_j 4 _jj I_j j __j 4j>j l_i j 4-j J l->_) b J * j ' '

* J J J oAA _, L**-J bj * jl-J __J ! j-SJ__) ti _Ş 4-9 j I *"(- l-SI J I - Jj3-ij j l>OA_jJa_->

M aJa_9<(J I _oj<J IJS__i _j I j-Sj-a-i >i A__;_>l j 1_j j_, j j_» j jj j 4 **> iti i i j i ihij j ti<(J 4>y

j I j__i_j _5_!jl_j _-J-)j _54j_i>jIj> aJ _5j b->j-atij> <l-_JA_Î>j4_- «AjA_jjj_jjJi

(, i i'l »_*-» -JJJ-JJ - A_j <_, l_S__i_L_j A_g>A j -_____> J-J _jj 4 i ..)j-l _)i l-J _;! J 1 >i - 1 >i

4 ^JJ 4 j j f, 4 j J I -C l-J _; _-J 4 j j_i j _, 1 j l_-j 4 j !_> j j I j !-___) j_S (j ! j__> _S _-) 4 J_l_!

________ I j__j __f_J jl J~-J »- ' jL -__-J~ _S-I 4lS OJJ-r» *-** J-> J *»-J (_*-*»"JJ ** *-» I J *-»

jA -i (3__L)aJ Aj __>__> |__jj _ 4_i j>_1a_i ._j_i ^j-jlji j (j_ j___-J _ I j_j__ _S _J>

»i I I j>l ti .-SJa> j b A_j j j_j j j> A_j j I j A_b _;4 j__i __) A_j l__> I j ! <ij j-_ijj ->

(___-> I j , i , i , _>J-aJ -> (_:-_) j_i_9 ___> jj 4_ol -i aJ < I ti J__i l-a f (jl-J t _*4j I -o

J__.jA_,lj __jj _('<\fû _3^-»l*-J-J*-)irYf-S j4jl-»j-_- _-T' L 0L»-jL.j4j!-_< O ' J I ---- -->jJ-" _-J-l *-oj-î l____- I jj? A -> _ O I jjS'J-a-> ti _5 4- j_i_9 ______ J 4_>j 4_j

J j » o **"_* *-",J*j!-lj liH ' --j--»-j-j iSj'jjjJ^ j -5j!jjjJt» ^^jj 'o'j'-^JJ^-. I j-. , < _. _J j4_j A_S A__lj 4j4_j <.(j_ij_^j 4_)l_o!-J _jj| -a.--LJ-J (__,**>> "'J J-»

_; * * * < jj-ilj.-.' 4j4jI j_lj ^s^-jjj ^-j j*> (jA-i-J 4J jl_S _;___l_i__ 4__ j_l__v v v

(»jl4_i ojJ-!» 'j J*-»l * 0 !-?--''-Jj*j!-^» _?-*>- -S*-----J* * j' J^ J J-*»-J -»J ' _>^,--*-JJ1 Ai.~> , , 'i-ij-j ^A-iAjl _o oj A_S _SAjA_i j_» (jjj_i Aj (jjA_i Aj l-il-S'j jJÎ ,e -iJA _. _jljJJ>» - Jl ^3^3 ^çJa-o^ aJ _.-oA_ jA__ ^I-Î-AjUj--. Ajj_-SI__

_5j__-___-. 4 *i .1 .1 j j_l__ijj_i ^-J-J^j (_;j_p-*î»4*i.i.i I -i J Ulj'-'J* jl*-g __JJ4 jA-il jaJ ,£_-__* jjJîjJI-. Ja-ojJÎ _sI-_j-j j A-il jj^.tijj-i ^j j j_i A ->! _al-J

201 A

Jjj Q I i **_ I »J 4 jl-_) _ijj_i (_£ I j_j>_-j l_-_i j (j_Jj4_Sj4_j A_j04jb*-*>V - v

,_; 4________j 1 jj _J < AjA_oJ> (_;_-_-_ Ijj _J I-J-jAj J-o4_j j»_J-_j < AjljJS* 4____>

l_S Ijjj ij.i 4 i . /»_JJ .A4 _ 4 Jij 4 J i"i I _ Jj b _, '. ' bl-S A_> 4lS __S_jj 4,m 9 4-j

_t, > "> I _» > ' -JjJJ * _j--»JJ-*' -î' J*-*-"* ^ '-»- J '_*-=-** ,__-_-- J 4-Sj 4__ (_*j--4j (j-o

JjJJ ,ii) -i_J j-J (_S_J J 4_J j_Jj» 4__> __) (_;4_)-)jl_i j -j A_oj l_l <_)ti l ') 1*»-J b J a j I J

*** 1 j ' i Sj aj *i _ş A-9 j ..) * _5j 4 »iA, A *il j aJ *" a _ " * _. j"i"i mij j _. _j l-i

. J J_> _5jAjJJ -j_lSa_i (_5 A_j 4_i l_> 1 j_j 4 _jj I_j j __j 4j>j l_i j 4-j J l->_) b J * j ' '

* J J J oAA _, L**-J bj * jl-J __J ! j-SJ__) ti _Ş 4-9 j I *"(- l-SI J I - Jj3-ij j l>OA_jJa_->

M aJa_9<(J I _oj<J IJS__i _j I j-Sj-a-i >i A__;_>l j 1_j j_, j j_» j jj j 4 **> iti i i j i ihij j ti<(J 4>y

j I j__i_j _5_!jl_j _-J-)j _54j_i>jIj> aJ _5j b->j-atij> <l-_JA_Î>j4_- «AjA_jjj_jjJi

(, i i'l »_*-» -JJJ-JJ - A_j <_, l_S__i_L_j A_g>A j -_____> J-J _jj 4 i ..)j-l _)i l-J _;! J 1 >i - 1 >i

4 ^JJ 4 j j f, 4 j J I -C l-J _; _-J 4 j j_i j _, 1 j l_-j 4 j !_> j j I j !-___) j_S (j ! j__> _S _-) 4 J_l_!

________ I j__j __f_J jl J~-J »- ' jL -__-J~ _S-I 4lS OJJ-r» *-** J-> J *»-J (_*-*»"JJ ** *-» I J *-»

jA -i (3__L)aJ Aj __>__> |__jj _ 4_i j>_1a_i ._j_i ^j-jlji j (j_ j___-J _ I j_j__ _S _J>

»i I I j>l ti .-SJa> j b A_j j j_j j j> A_j j I j A_b _;4 j__i __) A_j l__> I j ! <ij j-_ijj ->

(___-> I j , i , i , _>J-aJ -> (_:-_) j_i_9 ___> jj 4_ol -i aJ < I ti J__i l-a f (jl-J t _*4j I -o

J__.jA_,lj __jj _('<\fû _3^-»l*-J-J*-)irYf-S j4jl-»j-_- _-T' L 0L»-jL.j4j!-_< O ' J I ---- -->jJ-" _-J-l *-oj-î l____- I jj? A -> _ O I jjS'J-a-> ti _5 4- j_i_9 ______ J 4_>j 4_j

J j » o **"_* *-",J*j!-lj liH ' --j--»-j-j iSj'jjjJ^ j -5j!jjjJt» ^^jj 'o'j'-^JJ^-. I j-. , < _. _J j4_j A_S A__lj 4j4_j <.(j_ij_^j 4_)l_o!-J _jj| -a.--LJ-J (__,**>> "'J J-»

_; * * * < jj-ilj.-.' 4j4jI j_lj ^s^-jjj ^-j j*> (jA-i-J 4J jl_S _;___l_i__ 4__ j_l__v v v

(»jl4_i ojJ-!» 'j J*-»l * 0 !-?--''-Jj*j!-^» _?-*>- -S*-----J* * j' J^ J J-*»-J -»J ' _>^,--*-JJ1 Ai.~> , , 'i-ij-j ^A-iAjl _o oj A_S _SAjA_i j_» (jjj_i Aj (jjA_i Aj l-il-S'j jJÎ ,e -iJA _. _jljJJ>» - Jl ^3^3 ^çJa-o^ aJ _.-oA_ jA__ ^I-Î-AjUj--. Ajj_-SI__

_5j__-___-. 4 *i .1 .1 j j_l__ijj_i ^-J-J^j (_;j_p-*î»4*i.i.i I -i J Ulj'-'J* jl*-g __JJ4 jA-il jaJ ,£_-__* jjJîjJI-. Ja-ojJÎ _sI-_j-j j A-il jj^.tijj-i ^j j j_i A ->! _al-J

201 A

Page 204: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

4 j 4____> I _oj Jjjjj 4l_j _Sj A_j j 4_> j A-iJ*> «i -J b l__> j A_j _; tij A_l (___J.i 1 -_-9 A_i

Ajltijjj 4 I (_j I j 4j 4-1 _-J I jj A ii j» 4_j 4_ij_i !_> < 4 j 4-ot _o j jo tij_o4J

4 1 jl_> (_54jA_t) ^j j j__» jl_.l__>l._j Ajl -__4_jjj4__j j 4_j ___ l-_*__i_>j j j_i-o

4 .1 I-J-J 4j j» 4__j 4_jl_oAj j 4_> __j l-S 4 j l_>j 4-j j -_j l__w _;4 S 1 A-» < j_-_- j l-J

j 1___> 4 -oj jj iii j i j 4-oj-j _ |_*4j 4_> jo jl-ijS i") _oj-> _--JjA J (J-J4j _"4_-Jjl_J

J I iii *_ (ji'-J 4 j 4-aj _l\i (5_-__S-_-<lS j_i < A j j tiJ_S I tiLU j-_jjI-XjAjj>j 4__ I j

Ajj»jI_>0-Ja_.jJj ^aJjJL *J (HYO^fûo (_r-"->- *-l _.- _--4_i *J _SjJJ>-

J j A____> J3 4_S A_*»_S

V **4 I i SjitiA-i _j l_S__S_ij b j JJ 4_> -_>_) 4j Ij. j 4_j4_j a A-j jo j I _>l J-J_~

_5j.l ilJSl-j j_j __j <_)4_i___ 4-oj l_i j AjAj l_S OJJJ * l*l?' _c-J I *>"' 't'j'' (5JJJ-J-0V V Vjl -_i_Jj (_5___l_i_ A_j__jl j _5JJ_ I-.I »> _>iJ-S'.4 .___. A_j l_jl _>4j b A_S _; A_j I j _) j A_j

(J 4 S O i'ijj >A

4 _) < _-j A_j I _o4 j L_ < A-jl _o4> aJ (jj_J A_j I j.l >ijjj jo 4_j _. j A_j _J j A_j

(J ') .) « I A__ _;Aii __ lLJ l-S 4 i i j A-iJ ti A-ol-SI-j a_! A_) jjjj. . . igi A_i j _, ->jJJ_l J_>v

ji__* jj e__jj_Jl__ A_j _-_I^Ajj_?jjJI-_i j jA-ejJ. __jjj>Aj___lj ^-JjAj ___*

__-J b * -** J _- *-S 4_Sb _-j I _oA j L. j A j 4-j A j I j-J-uj A-i A j 4__>_*j l-j ii j ______>

*« V

' ' O - J ** J O-^*-0lJ-^ -J i i j **> j j -____> _5 jj A j j i __i A_j J A-oj-S 4_j

__.l-a4_aA£ y-jA _> _jl-0JJ-oi_,\.t^jJ,A__ ,^-ol^ b,j <*rJj3j4-_-*» _-» b (_?__>_'_''_ - I ._

. ^ J j_*j-J(J l-J-i A j-9 4j ^j-j 4_tt> 4>Jj_j 4__

(WY _5_-j-«b_L_L_) \___-_ b I w,j a>

-_i_ - -_'î*m ö -_.j -__» (_5 A__j A j I j_*_j _j jj-J jj û-_- . j ___»j L_j ,^5 û jj d j A_j J_J-> ; j-J-Sj d a *' ..* ,' ''' _

(- j I Sûj -L-u-id-S ^e-J-ej *---. ' j O *~1*' ^ O ' J-*1-^' f '-^1^ " , ,;" ^ -J d__*__|i-L-.

<c--*- **-* 3 9 J O* --|û-*- û 9 4-3 -L_j J-J g * j j-o (^ **--- 9-j _> -- ' ^**-*6 ' - L5/ -*-** ****- O J-5^"

S « A_J û -_j j6 5 I j_*_* j a_j a _-_» ^-j j j_j ^ji -»-^ 1 jp-J j &--. . (_»_-j_:» A <__ __ a 6»-jft*> A_t A j L_j

v v. - jA -i £ q "ifl J ^L_Î_J Lftj _Uo -L-j -__j Lj d-j^l JLj ^-Sû-jI j l_5 A-S j û_-u_3_5-J *"- d"^' *-

. 6_j I j _X_jj__J AJb Jj---H'jû3 Od"^*~- ~~J - _)---- (_Îj^-tP

*i<\AY ^--^--j '.J^J'3V 203

4 j 4____> I _oj Jjjjj 4l_j _Sj A_j j 4_> j A-iJ*> «i -J b l__> j A_j _; tij A_l (___J.i 1 -_-9 A_i

Ajltijjj 4 I (_j I j 4j 4-1 _-J I jj A ii j» 4_j 4_ij_i !_> < 4 j 4-ot _o j jo tij_o4J

4 1 jl_> (_54jA_t) ^j j j__» jl_.l__>l._j Ajl -__4_jjj4__j j 4_j ___ l-_*__i_>j j j_i-o

4 .1 I-J-J 4j j» 4__j 4_jl_oAj j 4_> __j l-S 4 j l_>j 4-j j -_j l__w _;4 S 1 A-» < j_-_- j l-J

j 1___> 4 -oj jj iii j i j 4-oj-j _ |_*4j 4_> jo jl-ijS i") _oj-> _--JjA J (J-J4j _"4_-Jjl_J

J I iii *_ (ji'-J 4 j 4-aj _l\i (5_-__S-_-<lS j_i < A j j tiJ_S I tiLU j-_jjI-XjAjj>j 4__ I j

Ajj»jI_>0-Ja_.jJj ^aJjJL *J (HYO^fûo (_r-"->- *-l _.- _--4_i *J _SjJJ>-

J j A____> J3 4_S A_*»_S

V **4 I i SjitiA-i _j l_S__S_ij b j JJ 4_> -_>_) 4j Ij. j 4_j4_j a A-j jo j I _>l J-J_~

_5j.l ilJSl-j j_j __j <_)4_i___ 4-oj l_i j AjAj l_S OJJJ * l*l?' _c-J I *>"' 't'j'' (5JJJ-J-0V V Vjl -_i_Jj (_5___l_i_ A_j__jl j _5JJ_ I-.I »> _>iJ-S'.4 .___. A_j l_jl _>4j b A_S _; A_j I j _) j A_j

(J 4 S O i'ijj >A

4 _) < _-j A_j I _o4 j L_ < A-jl _o4> aJ (jj_J A_j I j.l >ijjj jo 4_j _. j A_j _J j A_j

(J ') .) « I A__ _;Aii __ lLJ l-S 4 i i j A-iJ ti A-ol-SI-j a_! A_) jjjj. . . igi A_i j _, ->jJJ_l J_>v

ji__* jj e__jj_Jl__ A_j _-_I^Ajj_?jjJI-_i j jA-ejJ. __jjj>Aj___lj ^-JjAj ___*

__-J b * -** J _- *-S 4_Sb _-j I _oA j L. j A j 4-j A j I j-J-uj A-i A j 4__>_*j l-j ii j ______>

*« V

' ' O - J ** J O-^*-0lJ-^ -J i i j **> j j -____> _5 jj A j j i __i A_j J A-oj-S 4_j

__.l-a4_aA£ y-jA _> _jl-0JJ-oi_,\.t^jJ,A__ ,^-ol^ b,j <*rJj3j4-_-*» _-» b (_?__>_'_''_ - I ._

. ^ J j_*j-J(J l-J-i A j-9 4j ^j-j 4_tt> 4>Jj_j 4__

(WY _5_-j-«b_L_L_) \___-_ b I w,j a>

-_i_ - -_'î*m ö -_.j -__» (_5 A__j A j I j_*_j _j jj-J jj û-_- . j ___»j L_j ,^5 û jj d j A_j J_J-> ; j-J-Sj d a *' ..* ,' ''' _

(- j I Sûj -L-u-id-S ^e-J-ej *---. ' j O *~1*' ^ O ' J-*1-^' f '-^1^ " , ,;" ^ -J d__*__|i-L-.

<c--*- **-* 3 9 J O* --|û-*- û 9 4-3 -L_j J-J g * j j-o (^ **--- 9-j _> -- ' ^**-*6 ' - L5/ -*-** ****- O J-5^"

S « A_J û -_j j6 5 I j_*_* j a_j a _-_» ^-j j j_j ^ji -»-^ 1 jp-J j &--. . (_»_-j_:» A <__ __ a 6»-jft*> A_t A j L_j

v v. - jA -i £ q "ifl J ^L_Î_J Lftj _Uo -L-j -__j Lj d-j^l JLj ^-Sû-jI j l_5 A-S j û_-u_3_5-J *"- d"^' *-

. 6_j I j _X_jj__J AJb Jj---H'jû3 Od"^*~- ~~J - _)---- (_Îj^-tP

*i<\AY ^--^--j '.J^J'3V 203

Page 205: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

a___f4, ^ijji-i01 ___? ^Lb..^ 4_J

db-J-öji-J (J ___.__-»-j_)_J ; j4___)jjj

^-£>-j__> j _____ j> _;4j4ji

-S 4_i A_i I j I -JJj J A-_ _g A j A_j I jJ_? < '"<" . Aj-j (_S - _ " ** j. 4_j

.-o4_ __ . I j _.i*r> l_-jlj j I-j 4_a__j (sJ-lj _e->J 4->J -£& (Jj j j_i-o -J l____-___J ___)

jojj _j A_j 1 j 1 <-JJj J 4_j __Ja_jjJa_S aJ <_Sjj>i_i __--jJ l-S jjj

_5-__-_>aJ <(jI_jAj _ .jyiu*-.Ij _.'*\nnrY° _-l b ,___. b I _j 4> Aj

-_____-> _ 4lj l__ A_i A j I o (jj I _i . j 4 iii . 4_i 4 -aj J-i < .1 >_> j_ 4__ j j _ ^_j l^_ __l'> _;j A_iV

(j_ _i -C _Jj l-i ___> I ____ j Aj i \ iVi 1 -o -_j 4> < j. I j-S j_i__>4_i (j l_>j A_j_;j 4 jJJ-i

I _i_j _,bjljj> -J I >_ (J I_S4j4_j__4_j j 4j < (0 JJ-J I _ I 4J i-J a j o, in . o j -_i_jj_-jij a_> < jOJJ-J 'J 'J>

4 I « |J l->-J !_i j 4 j l_i __J ' -" - . ' ' __--_ 4_i j 4_j (_;j 4 iii 9 4_j A _aj j_> A_i I j _ < ->_)-

j j» jj i j.l _i A_i I _ 0 I j-J-J (_i Aj j A_j (_j -> _J ,j I-S4-J _j I jj l_j (_j A_i

_!_____: _5jA_ib4_. a-ojj-i (HfY^irY^ _.Aj_j4__'l-> _---»l-o _J _;A_JAj>I__

j4lL 1 J 4j4j,I j_- _,l jl_j ^-Jj^t. (11Ûo)1TY'\ (5 **'_H»-1 «-*'- * J_;I--LA _>>j_S (_|l j _> < (O J J-J -_J 4-j ' <*> J l-S A_j___)l jJj Aj I -Vi 1 j aJ A j A-j-jl -oA j

-_*jl L>_;4_.jjj 4j4______> o'-OJJ * (HÛY' _S-JJ>-J -Sll) _W_î^--* -YA

15«. _.ljl

J _. *_-_-$* ______ 1 t-J-i j l-VJ l-a t-J-_> J J b A -.jl-i _jil_> _4lS4j>I-j j.fjj^j.-, 0.i ij_jj _j (-»\ff)'rfY __Jb _;aj-J__>i_>

j-lj j j I j_-_> _> < jl ->JJj J 4-j I____4j .1 _ Ajbj jo _J. joj-jj ______ .1 _ (__-_) j»J> 4-S Aj A_oj_l-.4 _> -_-_>j b __)'-> » ' '-*->

4 **> (0 jj-j _Sjj>_> ^_> A jjurl -o 0-aA_j> ___> Aj A_oA__*A _> _5_l_ bjj - _> 1-*-»-

203 f

a___f4, ^ijji-i01 ___? ^Lb..^ 4_J

db-J-öji-J (J ___.__-»-j_)_J ; j4___)jjj

^-£>-j__> j _____ j> _;4j4ji

-S 4_i A_i I j I -JJj J A-_ _g A j A_j I jJ_? < '"<" . Aj-j (_S - _ " ** j. 4_j

.-o4_ __ . I j _.i*r> l_-jlj j I-j 4_a__j (sJ-lj _e->J 4->J -£& (Jj j j_i-o -J l____-___J ___)

jojj _j A_j 1 j 1 <-JJj J 4_j __Ja_jjJa_S aJ <_Sjj>i_i __--jJ l-S jjj

_5-__-_>aJ <(jI_jAj _ .jyiu*-.Ij _.'*\nnrY° _-l b ,___. b I _j 4> Aj

-_____-> _ 4lj l__ A_i A j I o (jj I _i . j 4 iii . 4_i 4 -aj J-i < .1 >_> j_ 4__ j j _ ^_j l^_ __l'> _;j A_iV

(j_ _i -C _Jj l-i ___> I ____ j Aj i \ iVi 1 -o -_j 4> < j. I j-S j_i__>4_i (j l_>j A_j_;j 4 jJJ-i

I _i_j _,bjljj> -J I >_ (J I_S4j4_j__4_j j 4j < (0 JJ-J I _ I 4J i-J a j o, in . o j -_i_jj_-jij a_> < jOJJ-J 'J 'J>

4 I « |J l->-J !_i j 4 j l_i __J ' -" - . ' ' __--_ 4_i j 4_j (_;j 4 iii 9 4_j A _aj j_> A_i I j _ < ->_)-

j j» jj i j.l _i A_i I _ 0 I j-J-J (_i Aj j A_j (_j -> _J ,j I-S4-J _j I jj l_j (_j A_i

_!_____: _5jA_ib4_. a-ojj-i (HfY^irY^ _.Aj_j4__'l-> _---»l-o _J _;A_JAj>I__

j4lL 1 J 4j4j,I j_- _,l jl_j ^-Jj^t. (11Ûo)1TY'\ (5 **'_H»-1 «-*'- * J_;I--LA _>>j_S (_|l j _> < (O J J-J -_J 4-j ' <*> J l-S A_j___)l jJj Aj I -Vi 1 j aJ A j A-j-jl -oA j

-_*jl L>_;4_.jjj 4j4______> o'-OJJ * (HÛY' _S-JJ>-J -Sll) _W_î^--* -YA

15«. _.ljl

J _. *_-_-$* ______ 1 t-J-i j l-VJ l-a t-J-_> J J b A -.jl-i _jil_> _4lS4j>I-j j.fjj^j.-, 0.i ij_jj _j (-»\ff)'rfY __Jb _;aj-J__>i_>

j-lj j j I j_-_> _> < jl ->JJj J 4-j I____4j .1 _ Ajbj jo _J. joj-jj ______ .1 _ (__-_) j»J> 4-S Aj A_oj_l-.4 _> -_-_>j b __)'-> » ' '-*->

4 **> (0 jj-j _Sjj>_> ^_> A jjurl -o 0-aA_j> ___> Aj A_oA__*A _> _5_l_ bjj - _> 1-*-»-

203 f

Page 206: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_ 2 _J b I j l_S L_j A-aft 4-o 1 J _>j__l_j _

Jjjj t_4-o4_*-_o

66 iSj'j'-* *-J-_»4-!»

,jiAj _5jA-_'j4>

67 _j-jIj b !_)!-__>

I . ç V .

û -**_-- t_rJJJ-i

"" JJJ-68 V'- 4_1_Ta_i ' v

... . . »_il_l iil 4 j ^ I >i)J )

73 UÛY : (__-*' j'j) ,_5--b_ _^_i-__-I. _--*___*-»--l -?-?--» _H Li-w- j^-t--c.

83 I -~> » ' J <_> »V ,-"J ' J-*" bA_oljA_S t__j_>_j_> l_ _v V f

JJ4-H Jr. J-*»

96 i54_» '-0I_l___ijj A__jAj_i4__ _!-__

- - - , -,- _, < -__*j__jj. J. '-_

104 " _-Ja__. bLJj_ " l-jl-Sb^.j.j^

_s-J» _îj ***-_*- :j

'jh £__-**- j o'109 I -J-_ >J *»* _i mi ) __ Lj ) 4_i _

jj'v v-

-* -WJH

112 tSj^cl-- >-X_J ' .11 ) f» II -o

116 _ aj.iij 4 _ ( (_-__**iJ ) i5j_J 4 - -. __, i.iiiij- >i lSj 4 -_J 4t>

1.19 >-j-Jjj -CjI j_9

120 __j Aj A j ^-j 4 j__i A> _ b-i J__LJ-_j A *) I j-J-J A -> j 4_> _

121 ,-J .- t-rfJl j_?j_. !.._.. -

û 204

_ 2 _J b I j l_S L_j A-aft 4-o 1 J _>j__l_j _

Jjjj t_4-o4_*-_o

66 iSj'j'-* *-J-_»4-!»

,jiAj _5jA-_'j4>

67 _j-jIj b !_)!-__>

I . ç V .

û -**_-- t_rJJJ-i

"" JJJ-68 V'- 4_1_Ta_i ' v

... . . »_il_l iil 4 j ^ I >i)J )

73 UÛY : (__-*' j'j) ,_5--b_ _^_i-__-I. _--*___*-»--l -?-?--» _H Li-w- j^-t--c.

83 I -~> » ' J <_> »V ,-"J ' J-*" bA_oljA_S t__j_>_j_> l_ _v V f

JJ4-H Jr. J-*»

96 i54_» '-0I_l___ijj A__jAj_i4__ _!-__

- - - , -,- _, < -__*j__jj. J. '-_

104 " _-Ja__. bLJj_ " l-jl-Sb^.j.j^

_s-J» _îj ***-_*- :j

'jh £__-**- j o'109 I -J-_ >J *»* _i mi ) __ Lj ) 4_i _

jj'v v-

-* -WJH

112 tSj^cl-- >-X_J ' .11 ) f» II -o

116 _ aj.iij 4 _ ( (_-__**iJ ) i5j_J 4 - -. __, i.iiiij- >i lSj 4 -_J 4t>

1.19 >-j-Jjj -CjI j_9

120 __j Aj A j ^-j 4 j__i A> _ b-i J__LJ-_j A *) I j-J-J A -> j 4_> _

121 ,-J .- t-rfJl j_?j_. !.._.. -

û 204

Page 207: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

1 L_Jj4jl j

9 O ' _*-*-*-' * O !*-»*v-J_-r» jj *-r» _;-_-£ --il_-» _0 1__L_) A j_9Aj _j-_j_>jj_j

___>__. ___i4__i4_> ;j

YM »-J'VjJ* J 5» _---'' j' j'-î -îjj-i_-jl_: _A-_>A_j

f* o*-_jj*-* _-*- -î'j' »>-

ÛY O'j-i^-1 » (J4_> ^JftA-i _5_i__>jA-8 --

tjA_o4_>_o j->L_ jAj_A_

_)_>J> J ___> < __)jl iMlft j _J_.I-Jjj ,_5j__cl._î _

I I . a* * '_- j' J 04jjj

( ** ) l-»-'!--J -SjJ q I ")**-' C| Q ..' ' ..' *» I j***'*-»

-» -' >_>J*-J *~ O ** J**" *""' O ' ^ ..' 4 1») A_6 ___JJ J _>4-ol_j

_<r _^ I i l j j_) . I -_.__> I J-I.JJJ-J l_jJI._i._A__. _v

L_j4_-Jj

48 0l_i ijj-i l-i..!-iii*)j_. <--). oA J-Sa.. _. " A V V~i")_lii) A j ^.,).iiij-)

50 (Y) -^jj^ o^l-I-jI-j -__ Aj 4> CjI j-J

57

205

Jl o AjA-S-i

(__L_.Ajj__i . L-l . .^_i__-I-__.

60 ^ljb lil--IJSj4-J L- 4_S l__-j_o

-: ')

1 L_Jj4jl j

9 O ' _*-*-*-' * O !*-»*v-J_-r» jj *-r» _;-_-£ --il_-» _0 1__L_) A j_9Aj _j-_j_>jj_j

___>__. ___i4__i4_> ;j

YM »-J'VjJ* J 5» _---'' j' j'-î -îjj-i_-jl_: _A-_>A_j

f* o*-_jj*-* _-*- -î'j' »>-

ÛY O'j-i^-1 » (J4_> ^JftA-i _5_i__>jA-8 --

tjA_o4_>_o j->L_ jAj_A_

_)_>J> J ___> < __)jl iMlft j _J_.I-Jjj ,_5j__cl._î _

I I . a* * '_- j' J 04jjj

( ** ) l-»-'!--J -SjJ q I ")**-' C| Q ..' ' ..' *» I j***'*-»

-» -' >_>J*-J *~ O ** J**" *""' O ' ^ ..' 4 1») A_6 ___JJ J _>4-ol_j

_<r _^ I i l j j_) . I -_.__> I J-I.JJJ-J l_jJI._i._A__. _v

L_j4_-Jj

48 0l_i ijj-i l-i..!-iii*)j_. <--). oA J-Sa.. _. " A V V~i")_lii) A j ^.,).iiij-)

50 (Y) -^jj^ o^l-I-jI-j -__ Aj 4> CjI j-J

57

205

Jl o AjA-S-i

(__L_.Ajj__i . L-l . .^_i__-I-__.

60 ^ljb lil--IJSj4-J L- 4_S l__-j_o

-: ')

Page 208: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

I-.

>?

____> b4jj4_ _t £_.

fJJj ^ 4-o 4l-j b t_*H"-J _ _, bbj»jj__>4_o 4_jjj_> -- J-T»J A_JLa_

_-_ L> _4_->_.,____, 4 Jl_»4_> _54-.4_jy

I-.

>?

____> b4jj4_ _t £_.

fJJj ^ 4-o 4l-j b t_*H"-J _ _, bbj»jj__>4_o 4_jjj_> -- J-T»J A_JLa_

_-_ L> _4_->_.,____, 4 Jl_»4_> _54-.4_jy

Page 209: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

J 1 > JJ<*» _--l **- -J * J-** f*l_*.At*> (5j4_- ->jj_> _5jj"i_i"iiiiiA_.J 1 > JJ<*» _--l **- -J * J-** f*l_*.At*> (5j4_- ->jj_> _5jj"i_i"iiiiiA_.

Page 210: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

_NjU---l-JJJ

HAY ^3 I \ *jl_j

_NjU---l-JJJ

HAY ^3 I \ *jl_j

Page 211: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm

ENSTITUYA KURDI

Enstîtuya Kurdî malbendeke çan-diya serbixwe ye. Di Sebata 1983bi destê ronakbîrine kurd ên ji heraliyên Kurdistanê, hatiye danîn.Amanca wê beşdarbûna şerê ji boparastin û pêşvebirina çanda gelêkurd e.Civandina gencineyên çanda kur-dî, çêkirina ferheng û rêzimanênkurdî, lêgerînên li ser edebiyat, pî-şe û dîroka kurdî, çapkirina kovarû kitêbên kurdî, pêkanîna kaset,sêlik û filmên kurdî şaxên bingehi-yên xebata wê ne. Karekî wê yîserekeyê din jî nasandina çandakurdî bi gelên cihanê ye.Enstîtu dixwaze bibe cîgehekîxebatê ji bo hemû zimanzan,nivîskar, dîroknas, hinermend, pî-şekar û ronakbîrên kurd û dostêngelê me.Ew ji bo jiyan û pêşveçûna xwe,hewcê alîkarî û tevkariya herKurdê welatparêz e.

Hîmdarên Enstîtuya Kurdî :

CEGERXWÎN, Ordîxanê CELÎL:Heciyê CINDÎ, Yilmaz GUNEY,HEJAR, KENDAL, Qanatê KURDO,.REMZÎ, Osman SEBRÎ, Ismet ŞerîfVANLf, Tewfîq WEHBÎ, NûredînZA2A.

<_T~

O '*--'' >

-5-

_S

.il-.-.

'IA*.

j_i.-_,J4_ ,____ jjj__Jj_.

<jr^3^ 4_, )<\kx _; ___j_J_li

__, j j_o __*> _--)jj_S __. i _)*") bjjj

_ş__j Lo L__ I ,j4_->4_> ___ I 'i in-> . j -

o ^_j , 1 <- J<i b 4_> 4_J

i_s '* ? <Sj33-^3^ _r-' 4jA-J 3

4-ij j-->

_sjjj - 'j-s _; * 'i ..)-». '> 4-S _.__ 4___>j__t_j-_t

(_-^ *-*>_*-- J J_-A_-j4-S t5____-jj_- < -ijj-î"V

> 4__ 1 J II > I ) l^- |L-(_.«_ 4-1 4

**J->- < 15JJ. a . û__j ft-ÛJ a <___ A k_t &__j

' ^^Ji^ o1*"'^ J J L*>-? <__-*>ij----. *-?

j J I j 4 9 j i. i ..) L-* ^-J) ->jS 4 -t b LS

(.5 4 'i .-». 'i i 4_j b -__. j _5->j j_S .e» * *

^biqL

(J- '

a ____ ___

_-T-T' -S_»4-e*,'J J J "' ..) "» iii 'l *S

' *-* j _>_*-* *~5> _**-*' ö*-,j--*J *--*

1 AV__- < 0---JJ/J- <j4_-jj_)

^_

4

,_;--_. J» JJ-^ _^J-_****-> »--

-*_.._- (_.-J<_>

'_»_>J

<_>

j -Sj L-^_) L*

^i^J3^ 33^^ ^33->J ,*"-t'

j-__- J**_.J4-J O

ENSTITUYA KURDI

Enstîtuya Kurdî malbendeke çan-diya serbixwe ye. Di Sebata 1983bi destê ronakbîrine kurd ên ji heraliyên Kurdistanê, hatiye danîn.Amanca wê beşdarbûna şerê ji boparastin û pêşvebirina çanda gelêkurd e.Civandina gencineyên çanda kur-dî, çêkirina ferheng û rêzimanênkurdî, lêgerînên li ser edebiyat, pî-şe û dîroka kurdî, çapkirina kovarû kitêbên kurdî, pêkanîna kaset,sêlik û filmên kurdî şaxên bingehi-yên xebata wê ne. Karekî wê yîserekeyê din jî nasandina çandakurdî bi gelên cihanê ye.Enstîtu dixwaze bibe cîgehekîxebatê ji bo hemû zimanzan,nivîskar, dîroknas, hinermend, pî-şekar û ronakbîrên kurd û dostêngelê me.Ew ji bo jiyan û pêşveçûna xwe,hewcê alîkarî û tevkariya herKurdê welatparêz e.

Hîmdarên Enstîtuya Kurdî :

CEGERXWÎN, Ordîxanê CELÎL:Heciyê CINDÎ, Yilmaz GUNEY,HEJAR, KENDAL, Qanatê KURDO,.REMZÎ, Osman SEBRÎ, Ismet ŞerîfVANLf, Tewfîq WEHBÎ, NûredînZA2A.

<_T~

O '*--'' >

-5-

_S

.il-.-.

'IA*.

j_i.-_,J4_ ,____ jjj__Jj_.

<jr^3^ 4_, )<\kx _; ___j_J_li

__, j j_o __*> _--)jj_S __. i _)*") bjjj

_ş__j Lo L__ I ,j4_->4_> ___ I 'i in-> . j -

o ^_j , 1 <- J<i b 4_> 4_J

i_s '* ? <Sj33-^3^ _r-' 4jA-J 3

4-ij j-->

_sjjj - 'j-s _; * 'i ..)-». '> 4-S _.__ 4___>j__t_j-_t

(_-^ *-*>_*-- J J_-A_-j4-S t5____-jj_- < -ijj-î"V

> 4__ 1 J II > I ) l^- |L-(_.«_ 4-1 4

**J->- < 15JJ. a . û__j ft-ÛJ a <___ A k_t &__j

' ^^Ji^ o1*"'^ J J L*>-? <__-*>ij----. *-?

j J I j 4 9 j i. i ..) L-* ^-J) ->jS 4 -t b LS

(.5 4 'i .-». 'i i 4_j b -__. j _5->j j_S .e» * *

^biqL

(J- '

a ____ ___

_-T-T' -S_»4-e*,'J J J "' ..) "» iii 'l *S

' *-* j _>_*-* *~5> _**-*' ö*-,j--*J *--*

1 AV__- < 0---JJ/J- <j4_-jj_)

^_

4

,_;--_. J» JJ-^ _^J-_****-> »--

-*_.._- (_.-J<_>

'_»_>J

<_>

j -Sj L-^_) L*

^i^J3^ 33^^ ^33->J ,*"-t'

j-__- J**_.J4-J O

Page 212: ESPOIRESPOIR HÊVÎ 50 FF Revue culturelle kurde N 6-Août1987 Directeur de la publication: Mehmed UZUN Rêalisation: Alî BUCAK, Ibrahîm GHAZAGH, Mohamad HASSAN, Suleiman JANY Rêdaction:Ibrahîm