Concours de poésie - crdp-montpellier.fr · Se parlava de la filha del rei, qu’èra la mai bèla...
14
1 Concours de poésie en occitan et en catalan sur le thème Meravilhas / Meravelles... L’univers merveilleux des contes et des mythes Sur des thèmes connus et avec des figures familières, les contes ouvrent des mondes inconnus, libèrent l’imagination, donnent les clefs secrètes de bien des mystères en nous et hors de nous. Les poèmes que vous écrirez seront inspirés librement de ce monde merveilleux des contes et des mythes. Ils évoqueront des personnages, des lieux auxquels sont associés des légendes ou des récits de fondation, des rencontres, des situations ou des sensations qui donnent l’impression de côtoyer d’autres mondes, bref tout ce qui est, pour chacun, la source vive et intime des enchantements. Se parlava de la filha del rei, qu’èra la mai bèla e qu’èra retenguda dins sa cambra per una estranja malautiá e salvada per Joan de l’Orsa que trapava son mal : un sabaud qu’èra rescondut jos son coissin. Se parlava de la bèstia de sèt tèstas e d’un castèl qu’èra jos la tèrra, ont lo mèstre de l’ostal, qu’èra benlèu lo diable, fasiá sautar d’uòus dins una padena d’aur. Mas Joan de l’Orsa èra sempre salvat e se n’anava amb son baston de bois sus un camin tant estelat e tan bèl coma lo camin de Sant Jaume. I aviá tanben un aucèl d’aur qu’anonciava sempre a Joan çò que volián sos enemics e que traversava lo conte coma las palombas de l’auton travèrsan lo cèl de mon país. Ont èra la font de tot aquel encantament ? Max Rouquette, « Secret de l’èrba », Verd Paradís, CRDP, Montpellier, 1993. Ens explicava la història de la filla del rei, que era la més bonica i que no podia sortir de la seva cambra per una estranya malaltia, i que en Joan de l’Ós guaria perquè trobava el seu mal: un gripau que era amagat sota el coixí. Ens explicava la història de la bèstia de set testes i d’un castell que era sota terra, on el senyor de la casa, que potser era el diable, feia saltironar els ous en una paella d’or. Però en Joan de l’Ós sempre s’escapava i se n’anava amb el seu bastó de boix per un camí amb tants estels i tan ample com el camí de Sant Jaume. També hi havia un ocell d’or que sempre li deia, a en Joan, què tramaven els seus enemics, i que travessava el conte com els tudons que a la tardor travessen el cel del meu país. On era la font de tot aquell encís? Max Rouquette, « Secret de l’herba », Verd Paradís, traduction en catalan de Jaume Figueras i Trull, Galerada, Cabrera de mar, 2005
Transcript of Concours de poésie - crdp-montpellier.fr · Se parlava de la filha del rei, qu’èra la mai bèla...
1
Concours de poésie en occitan et en catalan
sur le thème
Meravilhas / Meravelles... L’univers merveilleux des contes et des mythes
Sur des thèmes connus et avec des figures familières, les contes ouvrent des mondes inconnus, libèrent l’imagination, donnent les clefs secrètes de bien des mystères en nous et hors de nous. Les poèmes que vous écrirez seront inspirés librement de ce monde merveilleux des contes et des mythes. Ils évoqueront des personnages, des lieux auxquels sont associés des légendes ou des récits de fondation, des rencontres, des situations ou des sensations qui donnent l’impression de côtoyer d’autres mondes, bref tout ce qui est, pour chacun, la source vive et intime des enchantements. Se parlava de la filha del rei, qu’èra la mai bèla e qu’èra retenguda dins sa cambra per una estranja malautiá e salvada per Joan de l’Orsa que trapava son mal : un sabaud qu’èra rescondut jos son coissin. Se parlava de la bèstia de sèt tèstas e d’un castèl qu’èra jos la tèrra, ont lo mèstre de l’ostal, qu’èra benlèu lo diable, fasiá sautar d’uòus dins una padena d’aur. Mas Joan de l’Orsa èra sempre salvat e se n’anava amb son baston de bois sus un camin tant estelat e tan bèl coma lo camin de Sant Jaume. I aviá tanben un aucèl d’aur qu’anonciava sempre a Joan çò que volián sos enemics e que traversava lo conte coma las palombas de l’auton travèrsan lo cèl de mon país. Ont èra la font de tot aquel encantament ?
Max Rouquette, « Secret de l’èrba », Verd Paradís, CRDP, Montpellier, 1993.
Ens explicava la història de la filla del rei, que era la més bonica i que no podia sortir de la seva cambra per una estranya malaltia, i que en Joan de l’Ós guaria perquè trobava el seu mal: un gripau que era amagat sota el coixí. Ens explicava la història de la bèstia de set testes i d’un castell que era sota terra, on el senyor de la casa, que potser era el diable, feia saltironar els ous en una paella d’or. Però en Joan de l’Ós sempre s’escapava i se n’anava amb el seu bastó de boix per un camí amb tants estels i tan ample com el camí de Sant Jaume. També hi havia un ocell d’or que sempre li deia, a en Joan, què tramaven els seus enemics, i que travessava el conte com els tudons que a la tardor travessen el cel del meu país. On era la font de tot aquell encís?
Max Rouquette, « Secret de l’herba », Verd Paradís, traduction en catalan de
Jaume Figueras i Trull, Galerada, Cabrera de mar, 2005
2
en occitan
3
Primièr prèmi licèu
Segond prèmi licèu
Mencions especialas licèu
Lo temps dels òmes
Demoravi pels camps
dins lo canton
del bòsc de la mòrt.
La bòria ont viviái
tocava la selva.
Aquí pas cap de pòrc,
pas cap de cabra,
pas cap de gal.
Las licòrnas nos portavan per nos espacejar,
los minotaurs nos donavan son lach,
los peisses nos contavan d’istòrias.
Un jorn venguèt un Drac
Mangèt las bèstias, cramèt los ostals.
Los òmes venguèron de caçaires
e tuèron lo Drac.
Aital s’acabèt lo temps meravilhós.
Aital venguèt lo temps dels òmes.
Nicolas Vasquez,
TES 3, Lycée Clémenceau, Montpellier
A pòrta d’Orient
A la sortida del mercat,
las arcas plenas de colors,
amb mos dets pegoses dels dàtils
de tant que las aimi,
vòli ensajar mon tapís que vòla.
D’una man amanhagui l’ase
de l’autre caci los moissals.
Tòrni soscar a n’aquel masc
que me mostrèt un calelhet magic
l’odor de las espècias sembla de posca
alara m’afani per rejónher mon paire.
La polsa dels tapís enlusís los sòmis,
los aucèls enlai s’envòlan dins l’aur del cèl
e ieu cabussi dins la cauna del sòmi
per i rescontrar las fruchas doças de la figuièra.
Ouidad Ouelaali,
1era, licèu Enric IV, Besièrs.
4
Princessa de la nuèch
Soi la princessa de la nuèch
una pichòta Cendroseta
o se volètz una Capdèta
qu’als dotze còps de mièjanuèch
per ela i a pas cap de Peironet.
Espèri ieu mon prince, lo galant
que garirà mas nafraduras,
coma la Bèla del bòsc endormida
qu’espèra, paura enfant
aqueste òme en armadura.
Vivi al país de tristesa
ont lo cèl se plora sovent
quand la vida fa la draquesa
e de contunh la dolor me ten.
Un matin, gaitant lo cèl, me soi dicha
qu’èra l’ora de fugir al país
delà lo flume, la mar, la montanha,
fugir l’infèrn qu’aicí patissi
per cercar al Paradís
ont es lo país de Cocanha.
Fanny Pardell,
2nde 11, Lycée Diderot, Narbonne
La Dòna Blanca de las
Condaminas
Es la Dòna Blanca
que viu sus la rota.
A mièjanuèch pareis,
mas la pòdes tanben sonar
en dire sèt còps « Dòna Blanca ! »
davant ton miralh.
Esbleugís las gents
E fa d’accidents.
Pòrta de gants blancs,
signe de maridatge
o de gants negres,
signe de dòl…
La Dòna Blanca
per èsser bèla,
de mai e mai polida,
li cal prene l’arma
de totes los òmes
que son malonèstes.
Tu que te’n vas
a las Condaminas
se siás pas onèste,
se ditz la fada blanca
que ton arma li farà
una rauba novèla.
Marlène Roustan,
2nde, licèu de Lodèva
Gorgòna
Sos pels son de sèrps
e son cant atrai lo mond.
L’agachas dins los uòlhs
Te càmbia en pèira.
Lo sol biais de la tuar
Es de li mostrar son rebat.
Viu dins una bauma escura
A tu te ven prene l’arma.
Rémi Fite,
2nda, licèu de Lodèva
5
Primièr prèmi collègi, 4ena/3ena, ex aequo
Segond prèmi collègi, 4ena/3ena
Conte vièlh
Negra es la tèrra,
las flors passisson,
las fuèlhas tomban.
Lo Fals se’n va al Paradís,
de passes montan de l’Infèrn…
Las mascas son liberadas,
los mostres en libertat.
La luna vièlha esclaira sola,
lo bram dels lops estrifa l’aire.
La boita de Pandòra es dubèrta.
Las malautiás empoisonan lo mond.
L’òme, los contes
son pas qu’una vièlha istòria.
Robin Peuch,
4ème A, Collège La Canourgue
L’unicòrn
Jos la luna plena
l’unicòrn velha
avança
dins la selva
sa bana
longa rodèla
sens fin
fins al cèl
de mon sòmi
trauca lo redond
de la luna plena
que lusís
Gautier Bourhis,
4ème 1, collège
Clémenceau, Montpellier
Naissença
Veni de nàisser
mon mond es fach de sòmis,
sòmis de libertat
dins un mond trebolat.
Vaquí qu’arriban
dracs e draquesas,
diables e lops.
Ai paur.
Urosament dins mon pantais
una princessa polida ven
e dins sos braces me pren.
Es cauda e sentís bon.
Charlyne Bouniol,
4ème, Collège M. Pierrel, Marvejols
6
Mencions especialas collègi, 4ena/3ena
Lo Drac
Entre la lutz e l’ombra
de sa bauma
grandàs, espaurugant,
lo Drac
engolís de rata-penadas
de mirgas e d’aranhas
e d’engolir e d’engolir
a dicha d’engolir finís
que morís
lo Drac.
Simon Grillères,
4ème 1, collègi Clemenceau,
Montpellier
La formiga magica
Ai rescontrat una formiga
formiga magica
que los sovets
realiza.
Un còp èra un ors
mitat òme, mitat ors,
que per tròp de bontat
se faguèt
enganar.
Ninòi, avètz dich,
ninòi, mas non,
simplament
eròi !
Acceptar de perdre
per melhor ganhar,
es benlèu
la libertat.
Anna Nogaret,
3ème, Collège M.Pierrel,
Marvejol
Coma Pegasa
S’èri una bèstia, seriái coma un caval
amb d’alas
coma Pegasa
e volariái d’un temps a l’autre,
de l’an pèbre fins a l’annada que sèm.
Salvariái totas las princessas malaürosas
las Cendrosetas e las Capdètas.
D’un mond a l’autre,
los dracs que son marrits los tuariái
e desliurariái l’univèrs tot.
Puèi amb un unicòrn magic me maridariái
Demorariam dins un bòsc encantat
Ont de bruèissas enfachinadas
S’afanarián sonque per far lo ben
E solide un fum de cavalets auriam
plan desgordits
e tot plen manhacs.
Marie Kienemann,
4ème 2, collègi V. Hugo, Narbonne
Lo Farfadet
Soi un Farfadet,
demòri dins una caforna ;
l’ivèrn quand fa freg,
pòrti pas de vestit.
Soi un comic,
fau rire las gents,
mas soi tanben
un raubaire.
Quand lo mond
venon dins mon teatre,
raubi las belòrias de las dònas
e lo pòrta-moneda dels òmes.
Soi un Farfadet,
malonèste,
ai pas de vestit
mas soi fòrça ric.
Ma caforna secreta
de tresaurs es plena.
Florian Fra,
3ème 1, Collègi Jean Vilar,
Saint-Gilles
Tèrra draquesa
Drac es dins son òrt
dins lo mond de jos la tèrra.
Sosca a la tèrra que va conquistar.
Serà una planèta negra e roja, sens solelh,
Drac renharà sus la tèrra conquistada
e aurà totas las riquesas del mond.
degun sortirà de son ostal
las gents seràn sornes e paures.
Pagaràn las talhas
e trabalharàn tot l’an.
Trabalharàn.
Tom Ravix,
4ème C, collègi Révolution, Nîmes
7
Primièr prèmi collègi, 6ena/5ena
Segond prèmi collègi, 6ena/5ena, ex aequo
Minotaur
Minotaur, cap de taur,
còs d’òme, cambas jaunas,
longa coga, banas cortas,
ensagi de t’ausir e t’adomergir,
mas tu, grandàs,
o vòles pas.
Bastien Dupuy,
5ème C, Collègi le Bastion,
Carcassona.
Lo lop dintrava
Ma maire me contava
lo « Pichòt porquet »,
pro sovent, lo ser.
Lo lop èra fòrça gròs
amb de dents longas
lo pel gris e lis…
E mentre que dormissiái,
lo lop dintrava
dins ma cambra
per me manjar…
Nicolas Cartayrade,
6ème, collègi de Lodèva.
La sopa de lop
Me rampèli dels contes
de la mameta
e del mèstre d’escòla.
Me soveni del lop
e de la cabras del sénher Seguin
e dels tres porquetons.
Lo vèspre dins mon lièch
los contes me fan somiar.
Los contes d’orror,
los maleficis,
lo Babau,
las trèvas,
me fan una paur !
Fau de cachavièlhas.
Mas cada còp
que ma maire me conta
« Los tres porquetons »,
sosqui que mai tard
farai de sopa de lop !
Anaëlle Martin,
6ème, collègi de Lodèva.
8
Mencions especialas collègi, 6ena/5ena
Lo Babau
A l’escòla me contavan
« los Leberons »
e « la pocion magica de Jòrdi Bolhon ».
Lo ser dins mon lièch
quand escoti de contes
amb de mostres fòrça marrits,
bolegui pas jos ma flaçada.
La faramauca
vièlha e laida,
que sentís a cèba
e pòrta la patufa,
la faramauca arriba !
Philippe Barrau,
6èna, collègi de Lodèva.
Las fadas
Las fadas filan
de fils d’aur
dins las estelas filantas
coma d’aranhas
dins la campanha.
Las fadas se banhan
dins de cascadas
coma de dauradas
dins las ondadas
de la mar salada.
Las fadas se dauran
sus los rocasses
coma de lausèrts
en naut de la montanha
del mont Losèra.
Poèma inspirat del conte Lo camin de l’aur de
Joan Bodon
Moya Massey, Nicolas Forget, Théo Pastre
5ème C, collègi Revolution, Nîmes.
Lo Leberon
M’agradan mai a ieu
Los contes d’orror
los contes de sorcelum
que pòrtan la patufa
e fan estrementir las gents.
Lo lop que de nuèch camina
sonque sus doas patas
Lo vaquí lo Leberon !
Jimmy Paire,
èna, collègi de Lodèva.
La fachilièra
La nuèch dins mon lièch
pensi a la fachilièra…
Capèl negre,
granolha sus l’espatla,
escupinha verda,
verrugas sus l’esquina
sentís a mosit.
Victoire Arnaud,
èna, collègi de Lodèva
9
Mencions especialas collègi, 6ena/5ena
En familha
Lo ser
lo drac es negre
dins l’infèrn.
Lo jorn,
lo drac monta
sus un dragonàs
e fa a la corsa
amb los dracons.
Quand tomba de pluèja
a mièjanuèch,
amb la draquesa
jos la tèrra
galaupa
sus una quimèra.
Romain Thouin
5ème 4, collègi Clémenceau,
Montpellier
Lo drac cantaire
Èra un drac palipatrac
qu’èra un pauc patrac.
Se sonava Marc
e voliá cantar.
Bilal Lounadi,
5èna C, collègi Révolution,
Nîmes. Lo drac d’aiga
Sus una tèrra sens aiga,
i aviá un drac d’aiga
e los òmes cantava la cançon
del drac d’aiga :
« Drac, drac, o drac d’aiga,
Sens tu sèm sens aiga
ò drac d’aiga balha-nos d’aiga
que la pluèja tombe del cèl ! »
Amaël Lelouche,
5èna C, Collègi Révolution,
Nîmes
La Romèca
Curiós lo pichòt
se clina a ras dau potz
qu’una votz rauca lo sòna
« Enfanton, apròcha-te ! »
Es tròp pichòt e pòu pas veire,
alara se clina, encara, encara mai,
limpa e tomba au fons dau potz.
A A A ! la Romèca se ritz !
Per lo drollet es acabat.
Jamai lo tornarem pas veire.
L’a pres per ela la Romèca,
la vièlha masca vestida de negre
que s’amaga au fons dau potz…
Gabriel Vigroux, 6èna 1, Collègi « Le vignet haut » Calvisson
Piòt de Minotaur
Dins ton laberint
gardas quicòm.
O sabes çò que gardas ?
non, pas brica !
Piòt d’animal
o sabes pas
e o saupràs pas jamai,
fins al jorn que qualqu’un
te tugarà,
dobrirà lo laberint,
e dirà
« Qu’es polit !
Es una meravilha ! »
Emile Coulon, 5èna C, Collègi
Le Bastion, Carcassona
10
Primièr prèmi primari ensenhament bilingüe
Cendrilhon
Cendrilhon viu dins un castèl
Espeluca los legums amb un cotèl
Neteja del matin al ser
Dormís pas e lo ser
Remena los eveniments
Imagina de cambiaments
Las sòrres que fretan, fretan
Ha, a, a, los parents rospetan
Ornhan Cendrilhon que partirà
Non, jamai luènh se maridarà !
Oriane Breton, CE1 bilingue,
Grop escolari de Mende.
Los tres porcinets
Los porcinets an paur del lop totjorn
Que lo lop los cèrca cada jorn
Mas dins lo bòsc n’i a tres
Qu’a pas paur de res.
Un farà l’ostal de palha
Lo lop la bufa e lo sòl empalha.
L’autre farà l’ostal de fusta
Lo lop lo bufa e lo tusta.
Lo tresen farà l’ostal de bricas
Lo lo bufa mas bèrnicas
Per la chiminèia passarà
E la coeta se cremarà.
Lorenzo Dolciami, CE1
11
Segond prèmi primari ex aequo ensenhament bilingüe
Las fadas
Las fadas dins las aigas claras se banhan
Dins la montanha manjan de castanhas
Puèi van córrer per las pradas
De riu en ruisset sautan, rison, dançan
Mas ont son los farfadets ?
Lucie Savignac, CM2,
Calandreta de Ciutat, Carcassona
Lo drac pichon
Un còp èra un drac
que demorava dins un castèl.
Un còp èra un drac
que voliá veire lo cèl.
Un còp èra un drac
qu’èra tot pichon.
Un còp èra un drac
qu’èra polidon.
Mas la luna plena veguèt
per la fenèstra e conflèt, conflèt…
Lo dracon al tresluc
lo te cal pas atissar
Si que non te va TUAR !
Rémi Chabert, CM2 bilingüe,
Grop escolar de Mende.
12
Mencions especialas per las classas bilingüas
del grop escolar de Mende
L’arbre viu
L’arbre viu canta una cançon eleganta
L’arbre viu canta, canta e recanta
L’arbre viu beu una pocion magica
L’arbre viu beu, beu e panica.
L’arbre viu camina dins l’èrba
L’arbre viu camina, camina e desèrba.
L’arbre viu parloteja al vent
L’arbre viu parloteja, parloteja tranquilament
L’arbre viu se’n vòl anar
L’arbre viu se’n va, se’n va sens se revirar.
Tèo Rouxel-Boissier, CE1
Çò meravelhós
Çò meravelhós
son las bèstias
de totas las colors
qu’esclairan lo mond
de doçor.
Paulo, CP.
13
Primièr prèmi escòlas ex aequo
Lo país invisible
I a fòrça gents
en forma d’estelas
en forma de triangle
en forma de carrat
en forma de parpalhon
Cada personatge es drech coma un gredon.
Mas mon país es invisible
es plan luènh,
al costat del país
dels chuca-sang.
bderrazzaq Querrouach,
mat., M. Pagnol, Montpellier
Lo castèl de Palhasses
Es un castèl estranh
òm i dintra pel teulat
es un castèl de fusta
las fenèstras son redondas
lo pòrta es carrada
Lo lièch es al revèrs.
Enzo Soto Araya,
GS mat., M. Pagnol, Montpellier
14
Segond prèmi escòlas
Gargantua e Dagobèrt
Que i a dins mon país ?
Dins mon país i a de montanhas cobèrtas de nèu pendent l’ivèrn
Que i a dins mas montanhas ?
Dins mas montanhas,
I a Gargantua que fa de montets en se netejant los pès.
Que i a dins mon país ?
Dins mon país i a de bòsques plen d’arbres grands
Que i a dins los bòsques ?
Dins los bòsques,
I a de femnas e d’enfants qu’an paur d’una bèstia fèra.
Que i a dins mon país ?
Dins mon país i a de valadas e de causses totes pelats e rasclats
Que i a dins las valadas ?
Dins las valadas
i a Enimia amb son fraire lo rei Dagobèrt
que met sas bralhas a revèrs.
Aital, un còp èra, Gargantua, la bèstia de Gavaudan
e lo rei Dagobèrt passèron en Losèra.
Classe de CE1, Mende
