Download - #Le#règne#d’Henri#IV#:# Objectifs#:# Etudier#les# ... · Document#2#:#Le#massacre#de#la#Saint#Barthélémy# «#Le#duc#de#Guise,#à#la#tête#de#ses#cruels#hallebardiers,#envahit#le#logis#de#l’amiral#Coligny#et#le#fit#jeter#par#la#fenêtre.#Puis#

Transcript

G.#Buatois,#Collège#du#Léman,#Genève,#Suisse,#2014/2015#

La#monarchie#à#l’épreuve#des#guerres#de#religion#:##Le#règne#d’Henri#IV#:#

Objectifs#:#! Etudier#les#conséquences#des#guerres#de#religion#pour#le#pouvoir#royal.#! Comprendre#le#contexte#et#la#manière#par#laquelle#Henri#de#Navarre#arrive#au#pouvoir.#! Expliquer#en#quoi#l’édit#de#Nantes#permet#au#roi#d’unifier#et#de#pacifier#le#royaume.#

#Exercice#1#:#Les#guerres#de#religion#en#France,#l’exemple#de#la#Saint#Barthélémy#:##

1/#Quel#reproche#est#adressé#au#roi#dans#ce#texte#?##………………………………………………………………………………………………………………………………………………...#2/#Selon#le#curé#Simon#Vigor,#que#doit#faire#le#roi#Carles#IX#à#l’égard#des#chefs#protestants#?##………………………………………………………………………………………………………………………………………………...#

3/#Indique#en#dessous#de#chaque#scène#du#tableau#ce#qui#correspond#au#témoignage#de#Luc#Geizkofler.##

#

#

#

#

###

###Document#3#:#François#Dubois,#Le#massacre#de#la#Saint#Barthélémy,#1576.!!L’auteur#:#François#Dubois,#adepte#de#la#religion#réformée,#échappe#en#1572#au#massacre#de#la#Saint#Barthélémy#à#Paris#puis#il#se#réfugie#à#Genève,#jusqu’à#sa#mort#en#1584.!

#########

#

Document#1#:#Charles#IX,#un#bon#roi#?#«#Je#ne#dirai#jamais#que#nous#avons#un#bon#roi#tant#que#le#protestantisme#sera#toléré#en#France.#Et#tant#qu’il#n’aura#pas#ôté#cette#fausse#religion,#je#ne#le#dirai#pas#homme#de#bien#et#vertueux.#Si#un#roi#veut#être#vertueux,#il#ne#peut#l’être#tant#qu’il# permettra# deux# religions,# et# qu’il# aura# en# sa# compagnie# des# hérétiques# [des# protestants].# Jusqu’à# ce# qu’on# ait#exterminé#en#France#les#chefs#de#la#fausse#religion,#il#n’y#aura#pas#de#bon#roi#en#France.#»#

D’après#Simon#Vigor,#curé#de#la#paroisse#SaintXPaul#à#Paris,#août#1572.##

Document#2#:#Le#massacre#de#la#Saint#Barthélémy#«#Le#duc#de#Guise,#à#la#tête#de#ses#cruels#hallebardiers,#envahit#le#logis#de#l’amiral#Coligny#et#le#fit#jeter#par#la#fenêtre.#Puis#on# coupa# la# tête# de# l’amiral.# Plusieurs# libraires# (vendant# des# ouvrages# protestants)# furent# précipités# du# haut# de# leur#maison#dans#le#feu.#Les#femmes#avec#leurs#enfants#étaient#traînées#vers#la#Seine,#percées#de#coups,#jetées#dans#le#fleuve#en#grand#nombre.#Le#carnage#se#prolongea#jusqu’au#lendemain#».#

D’après#les#Mémoires#de#Luc#Geizkofler,#protestant#allemand#(1550L1620),#XVIe#siècle##

Catherine#de#Médicis#Mère#du#roi#Charles#IX#

#

#

#

G.#Buatois,#Collège#du#Léman,#Genève,#Suisse,#2014/2015#

Exercice#2#:#L’arrivée#au#pouvoir#d’Henri#IV.##

####

#

D########Dynastie#des#Valois##############################Mariages#

Dynastie#des#Bourbons######################Enfants############

4/#Quelle#est#la#situation#du#royaume#de#France#lorsque#Henri#III#est#assassiné#en#1589#?#(Henri#III#est#tué#par#le#moine#catholique#Jacques#Clément#qui#lui#reproche#d’avoir#ordonné#l’assassinat#du#duc#de#Guise,#le#chef#de#la#ligue#catholique)##………………………………………………………………………………………………………………………………………………...#5/#Donne#deux#raisons#pour#lesquelles#Henri#de#Navarre#peut#prétendre#au#trône#de#France.#

#………………………………………………………………………………………………………………………………………………...##………………………………………………………………………………………………………………………………………………..#

#6/#Quelle#décision#permet#à#Henri#de#Navarre#de#devenir#roi#de#France#?#

#……………………………………………………………………………………………………………………………….......................#7/#Que#doit#faire#le#roi#Henri#IV#une#fois#couronné#?#

#……………………………………………………………………………………………………………………………….......................##

Biographie#d’Henri#IV#:#1572#:#Henri#de#Navarre,#protestant,#épouse#Marguerite#de#Valois,#sœur#du#roi,#catholique.#1589#:#assassinat#du#roi#Henri#III#qui#désigne#Henri#de#Navarre#comme#son#successeur#avant#de#mourir.#1593#:#Henri#abjure#la#religion#protestante#et#se#convertit#au#catholicisme#pour#pouvoir#être#roi.#1594#:#sacré#roi#il#devient#Henri#IV#et#doit#conquérir#son#royaume#sur#les#troupes#de#la#sainte#ligue.#1598#:#Il#met#fin#aux#guerres#de#religion#en#signant#l’édit#de#Nantes#1610#:#Henri#IV#est#assassiné#par#un#catholique#nommé#Ravaillac.#

####

Louis#IX#(1226\1270)#François#Ier#

(1515\1547)

)#

Henri#II#(1547\1559)#

Catherine#de#Médicis#(1226\1270)#

François#II#(1559\1560)#

Charles#IX#(1560\1574)#

Henri#III#(1574\1589)#

Marguerite#(1559\1560)#

Henri#IV#Roi#de#Navarre#en#1572#Roi#de#France#1589\1610#

Antoine#de#Bourbon#

#

Jeanne#Reine#de#Navarre#

#

#

Document#4#«#Paris#vaut#bien#une#messe#»#:###\\#Henri#de#Navarre#:#Je#suis#le#Roy,#qui#demande#d’estre#reçu#au#giron#de#l’Eglise#catholique,#apostolique#et#romaine.#\\#Archevêque#de#Bourges#:#Le#voulezXvous#sincèrement#?#\\#Henri#de#Navarre#:#Je#proteste#et#je#jure,#devant#devant#la#face#de#Dieu#toutXpuissant,#de#vivre#et#mourir#dans#la#religion#catholique,#apostolique#et#romaine,#de#la#protéger#et#défendre#envers#tous,#au#péril#de#mon#sang#et#de#ma#vie,#renonçant#à#toutes#hérésies#contraires#à#la#doctrine#de#ladite#Eglise.#

Profession#de#foi#d’Henri#IV#en#la#basilique#SaintXDenis,#1593.###

G.#Buatois,#Collège#du#Léman,#Genève,#Suisse,#2014/2015#

Exercice#3#:#L’édit#de#Nantes#:#la#pacification#du#royaume.#

#8/##Quelle#est#la#religion#officielle#du#royaume#?#Quelle#autre#religion#est#autorisée#?#

#……………………………………………………………………………………………………………………………….......................#9/#Quelles#garanties#sont#accordées#aux#protestants#?##

#……………………………………………………………………………………………………………………………….......................##Exercice#4#:#Le#régicide#:#

#

12/#Comment#expliquer#la#violence#de#l’exécution#de#Ravaillac#?##……………………………………………………………………………………………………………………………….......................#13/#Pourquoi#les#membres#du#corps#de#Ravaillac#doiventXils#être#«#réduits#en#cendres#et#jetés#au#vent#»#?##……………………………………………………………………………………………………………………………….......................#Bilan#:#Explique#comment#Henri#IV#parvient#à#restaurer#la#puissance#royale#et#instaurer#la#paix.##…………………………………………………………………………………………………………………………………………………#

#…………………………………………………………………………………………………………………………………………………##…………………………………………………………………………………………………………………………………………………#

Document#7#:#Ordonnance#d’exécution#de#Ravaillac,#le#27#mai#1610#par#le#parlement#de#Paris#:#«#(être)#tenaillé#aux#mamelles,#bras,#cuisses#et#gras#des#jambes,#sa#main#droite,#qui#tenait#le#couteau#avec#lequel#il#a#commis#ledit#régicide,#sera#brûlée#de#feu#de#soufre,#et#sur#les#endroits#tenaillés,#il#sera#jeté#du#plomb#fondu,#de#l'huile#bouillante,#de#la#poix,#de#la#résine#brûlante,#de#la#cire#et#soufre#fondus#ensemble.#Ensuite,#son#corps#sera#tiré#et#écartelé#par#quatre#chevaux.#Les#membres#de#son#corps#seront#consommés#au#feu,#réduits#en#cendres#et#jetés#au#vent.#»#####

Document#6:#Charles\Gustave#Housez,#«#Assassinat#d’Henri#IV#et#arrestation#de#Ravaillac#le#14#mai#1610#»,#1858,#Château#de#Peau.##10/#Comment#Henri#IV#est\il#assassiné#?##……………………………………………………………………………….#11/#Quelles#sont#les#différences#entre#la#manière#de#peindre#le#roi#et#son#assassin#?##……………………………………………………………………………….##……………………………………………………………………………….#####

Document#5#:#L’édit#de#Nantes#:#Préambule!:# Nous# avons# jugé# nécessaire# de# donner# maintenant# à# nos# sujets# une# loi#générale#(…)#pour#établir#entre#eux#une#bonne#et#durable#paix.#Article#3#:#Ordonnons#que#la#religion#catholique#soit#rétablie#en#tous#les#lieux#et#endroits#de#notre#royaume#(…)#pour#y#être#paisiblement#et#librement#exercée,#sans#aucun#trouble#ni#empêchement.#Article# 9#:# Nous# permettons# à# ceux# de# la# religion# prétendue# réformée# de# continuer#l’exercice#de#leur#religion#dans#toutes#les#villes#et#lieux#où#ils#la#pratiquaient#en#1597.#Article#21#:#Les#livres#(de#la#religion#protestante)#ne#pourront#être#imprimés#et#vendus#publiquement#que#dans#les#villes#et#lieux#où#l’exercice#de#ladite#religion#est#permis.#Article# 22#:#Ordonnons#qu’il# ne# sera# fait# ni# différence#ni#distinction#entre# les# religions#pour#être#admis#dans#les#universités,#collèges#et#écoles.#Article# secret#:# Sa#Majesté# (…)# accorde# aux#protestants# que# toutes# les# places,# villes# et#châteaux#qu’ils#tenaient#(…)#demeureront#en#leur#garde,#sous#l’autorité#de#sa#majesté.#

Fait#par#le#roi#en#son#conseil#à#Nantes,#avril#1598#