Turkish Journal of Hospital Infections HastaneDr. Şükran YAVUZDEMİR Dr. Gül Ruhsar YILMAZ Dr. M....

T u r k i s h J o u r n a l o f H o s p i t a l I n f e c t i o n sT u r k i s h J o u r n a l o f H o s p i t a l I n f e c t i o n s

Dergisi

Hastane İnfeksiyonları

ISSN 1301-3912

Y›l : 2008

Ek : 2

Cilt : 12

SAĞLIK HİZMETİ İLE İLİŞKİLİ PNÖMONİNİN ÖNLENMESİ

KILAVUZU

TÜRK HASTANE İNFEKSİYONLARI ve

KONTROLÜ DERNEĞİ

2008

��

��

�

��

��

��

��

��

www.bilimseltipyayinevi.com

Bu EkteSağlık Hizmeti İle İlişkiliPnömoninin Önlenmesi KılavuzuKANIT DÜZEYLERİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31. SAĞLIK PERSONELİNİN EĞİTİMİ . . . . . . . . . . . . . .32. KLİNİK VE MİKROBİYOLOJİK SÜRVEYANS . . . . . . . .33. MİKROORGANİZMA BULAŞININ ÖNLENMESİ . . . . .3

A. Sterilizasyon, Dezenfeksiyon ve İzlemi . . . . . . . .3Genel konular . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3Mekanik ventilatörler: . . . . . . . . . . . . . . . . . .4Solunum devreleri, nemlendiriciler ve ısı-nem tutucular . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4Oksijen tedavisi nemlendiricileri . . . . . . . . . . . .5Nebülizörler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5Buhar makinaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5Ambular . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5Solunum fonksiyon testlerinde kullanılan aletler . .5Musluk filtresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

B. Hastalar Arasında Bulaşın Önlenmesi . . . . . . . .5Standart önlemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5Trakeostomi zamanlaması ve trakeostomili hasta bakımı . . . . . . . . . . . . . . . .6Solunum sekresyonlarının aspirasyonu . . . . . . . .7

4. KONAĞA AİT İNFEKSİYON RİSK FAKTÖRLERİNİNDÜZELTİLMESİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

A. İnfeksiyona Karşı Konak Savunmasının Güçlendirilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7B. Aspirasyonun Önlenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . .7C. Postoperatif Pnömoninin Önlenmesi . . . . . . . . .8D. Pnömoninin Önlenmesine Yönelik Diğer Uygulamalar . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

5. ÖZEL DURUMLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9Aspergilloz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9Lejyonelloz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

KAYNAKLAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

Dr. Murat AKOVADr. Metin ÇAKMAKÇIDr. Semra ÇALANGU

Dr. Mehmet DOĞANAYDr. Volkan DÜNDAR

Dr. Güler KANRA

Dr. Volkan KORTENDr. Hakan LEBLEBİCİOĞLUDr. Latife MAMIKOĞLUDr. Emin TEKELİDr. Kurtuluş TÖRECİDr. Haluk VAHABOĞLU

Genel Yay›n Koordinatörü

Yay›n Yürütme Kurulu

Dr. Serhat ÜNAL

Dr. Yeşim ÇETİNKAYA ŞARDAN Dr. Mustafa Aydın ÇEVİK

Dr. F. Şebnem ERDİNÇ

Dr. Şükran YAVUZDEMİRDr. Gül Ruhsar YILMAZDr. M. Arzu YETKİN

Editörler Kurulu

Dan›flma Kurulu

HastaneİnfeksiyonlarıDergisi

Hastane İnfeksiyonları Dergisi Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği Tarafından

Bilimsel Olarak Desteklenmektedir.

Dr. Halis AKALINDr. Ayhan AKBULUT

Dr. Firdevs AKTAŞDr. Yıldırım AKTUĞLU

Dr. Hüsnü ALTUNAYDr. Dilek ARMANDr. Eralp ARIKANDr. Hande ASLAN

Dr. Celal AYAZDr. Kemalettin AYDIN

Dr. Mehmet BAKIRDr. Semih BASKAN

Dr. Mustafa BERKTAŞDr. Kadir BİBEROĞLUDr. Mehmet BİTİRGEN

Dr. Nahit ÇAKARDr. Mete ÇEK

Dr. Elvin DİNÇDr. Başak DOKUZOĞUZ

Dr. Bengül DURMAZDr. Atilla ENGİN

Dr. İsmail H. DÜNDARDr. Suna GEDİKOĞLU

Dr. Oya GÖKMENDr. Feridun GÖKIRMAK

Dr. Paşa GÖKTAŞDr. Deniz GÜR

Dr. Volkan ÖZGÜVENDr. Mehmet Ali ÖZİNEL

Dr. Murat HAYRANDr. Selma KARABEYDr. Mehmet KARAHANDr. Sadık KILIÇTURGAYDr. İftihar KÖKSALDr. Levent KUTLUAYDr. Lütfiye MÜLAZIMOĞLUDr. Özcan NAZLICANDr. Beril ÖZBAKKALOĞLUDr. Oktay ÖZDEMİRDr. Onur ÖZGENÇDr. Halit ÖZSÜTDr. Recep ÖZTÜRKDr. Mehmet PARLAKDr. İskender SAYEKDr. Engin SEBERDr. Fatma SIRMATELDr. Mehmet TAŞYARANDr. Murat TUĞRULDr. Necla TÜLEKDr. Rüçhan TÜRKYILMAZDr. Eyüp Sabri UÇANDr. Onur URALDr. Gaye USLUERDr. Sercan ULUSOYDr. Ömrüm UZUNDr. Ayşe WILLKEDr. A. Nevzat YALÇINDr. Güler YAYLIDr. Ayşe YÜCE

Hastane ‹nfeksiyonlar› DergisiY›l : 2008, Cilt : 12, Ek : 2

Yay›mlayan:

Bilimsel T›p Yay›neviBükrefl Sokak No: 3/20 Kavakl›dere - ANKARATel : 0 312 426 47 47 Faks : 0 312 426 93 93

e-mail: [email protected]

Yaz›flma Adresi:Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi

P. K. 130 Kavakl›dere - ANKARA

Hastane İnfeksiyonları Dergisi’nde yayınlanan yazılar, resim, şekil vetablolar yayıncının izni olmadan kısmen veya tamamen çoğaltılamaz,

reklam ya da tanıtım amaçlı materyallerde kullanılamaz.Bilimsel makalelerde kaynak gösterilmek şartı ile alıntı yapılabilir.

1. Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi Bilimsel T›p Yay›nevi’nin sü-reli yay›n› olarak üç ayda bir yay›mlanmaktad›r.

2. Derginin amac› Hastane ‹nfeksiyonlar›n› ilgilendiren konu-larda yap›lan deneysel çal›flmalar, klinik çal›flmalar, epi-demiyolojik çal›flmalar, derlemeler, olgu sunumlar›, k›sa ra-porlar ve editöre mektup türünden yaz›lar ile okuyuculararas› bilgi al›flveriflini sa¤lamak ve böylece ülkemizin bilim-sel geliflimine katk› sa¤lamakt›r.

3. Derginin dili Türkçe’dir ve Türkçe yaz›lm›fl makaleler kabuledilmektedir. Ancak deneysel çal›flmalar, klinik ve epi-demiyolojik çal›flmalar, olgu sunumlar› için ‹ngilizce bafll›k,‹ngilizce özet, ‹ngilizce anahtar kelimelerin bulunmas› zo-runludur. Derleme türü makaleler için Türkçe ve ‹ngilizceözete gerek yoktur. K›saltmalar uluslararas› kabul edilen fle-kilde olmal› ve ilk kullan›ld›klar› yerde aç›k olarak yaz›lmal›ve parantez içinde k›salt›lm›fl flekli gösterilmelidir.

4. Yaz›da mikroorganizmalar›n latince isimleri ilk geçtikleri yer-de tam ve aç›k olarak yaz›lmal›, daha sonraki kullan›mlardacins isminin ilk harfi büyük harfle yaz›larak, nokta konulmal›ve tür ismi küçük harflerle yaz›larak k›salt›lm›fl olarak kulla-n›lmal›d›r. Örne¤in: Streptococcus pneumoniae ..... S. pne-umoniae gibi. Mikroorganizmalar›n orjinal Latince isimleriya italik olarak yaz›lmal› veya italik yaz›lmalar›n› sa¤lamakiçin altlar› çizilmelidir. Yaz›da mikroorganizmalar›n sadececins ad› belirtiliyorsa türkçeye kazand›r›lm›fl flekli ile yaz›la-bilir. Örne¤in: stafilokok, streptokok gibi. Bu durumda italikyaz›l›ma gerek yoktur.

5. Antibiyotik isimleri dil bütünlü¤ünü sa¤lamak aç›s›ndanokundu¤u gibi yaz›lmal› ve cümle bafl›nda de¤ilse ilk harfiküçük olarak yaz›lmal›d›r. Örne¤in: sefotaksim, streptomisin,penisilin gibi.

6. Gönderilen yaz›lar, isimleri gizli tutulan konuyla ilgili üç da-n›flma kurulu üyesinden en az iki olumlu görüfl karfl›l›¤›ndayay›mlanmaya hak kazan›r.

7. Yaz›lar›n hemen iflleme konulabilmesi için belirtilen yaz›mesaslar›na tam olarak uygun olmas› gereklidir.

8. Yaz›lar yaz›c› ile A4 ka¤›da, ka¤›d›n sadece bir yüzüne ve çiftaral›kl› olarak yaz›lmal› ve 3.5” disket ile birlikte gönderil-melidir.

9. Araflt›rma fleklindeki makaleler mutlaka afla¤›da belirtilendüzene uygun olmal›d›r;

1. sayfa: Bafll›k (Türkçe), Yazarlar, Kurum, Yaz›flma Adresi.

2. sayfa: Özet (Türkçe), Anahtar Kelimeler, ‹ngilizce Bafll›k,‹ngilizce Özet, ‹ngilizce Anahtar Kelimeler.

3. sayfa ve sonraki sayfalar s›ras›yla Girifl, Materyal ve Me-tod, Sonuçlar, Tart›flma ve Kaynaklar.

10. Olgu sunumu fleklindeki makalelerde de yukar›daki ilk 2sayfa için geçerli düzene uyulmal›, üçüncü sayfadan itibarenyaz›n›n türüne uygun flekilde kaleme al›nmal›d›r.

11 Derlemelerde kaynak say›s› mümkünse 40'›n üzerinde olma-mal›d›r. Dergide yay›nlanacak derleme türündeki yaz›lareditörler kurulu taraf›ndan önceden planland›¤› için, planla-nan›n d›fl›ndaki derleme türü makaleler ile ilgili olarak yaz›gönderilmeden önce editörler kurulunun onay› al›nmal›d›r.

12. Tablo, fiekil ve Resimler (Numaralar› ve/veya alt yaz›lar› ilebirlikte) gönderilecek olan üç örnekten yaln›zca birinde yaz›içinde yer almas› istenilen flekilde haz›rlanmal› (eklenmeli,yap›flt›r›lmal› vs.), di¤er iki örnekte numara, bafll›k veya altyaz›lar› ile birlikte herbiri bir A4 ka¤›da (çizilmifl, yaz›lm›flveya yap›flt›r›lm›fl olarak) haz›rlanarak yaz›ya eklenmelidir.

Yine bu son iki örnekte yaz› dan›flma kurulu üyelerine isimsakl› olarak gönderilece¤i için, yazar isimleri ve çal›flman›nyap›ld›¤› yer ile ilgili bilgiler bulunmamal›d›r (bofl b›rak›lma-l› veya okunamayacak flekilde silinmelidir).

13. Kaynak numaralar› metinde parantez içinde ve cümle so-nunda belirtilmeli, metin sonunda eser içindeki geçifl s›ras›-na göre numaraland›r›lmal›d›r. Kaynaklar›n yaz›l›m› afla¤›da-ki örneklere uygun olmal›d›r.

Kaynak bir dergi ise;Yazar(lar)›n Soyad› Ad›n›n baflharf(ler)i, (6 ve daha az say›da ya-

zar için yazarlar›n tümü, 6’n›n üzerinde yazar› bulunan maka-leler için ilk 3 yazar belirtilmeli Türkçe kaynaklar için "veark.", yabanc› kaynaklar için "et al." ibaresi kullan›lmal›d›r).Makalenin bafll›¤›. Derginin Index Medicus’a uygun k›salt›l-m›fl ismi Y›l; Cilt: ‹lk ve son sayfa numaras›.

Örnek: Fagon JY, Novara A, Stephan F, Girou E, Safar M. Morta-lity attributable to nosocomial infections in the ICU. InfContr Hosp Epidemiol 1994;15:428-34.

Kaynak bir kitap ise;Yazar(lar)›n Soyad› Ad›n›n baflharf(ler)i. Kitab›n Ad›, Kaç›nc› Bas-

k› oldu¤u, Bas›m Yeri, Bas›mevi, Bas›m Y›l›.

Örnek: Sherlock S. Diseases of the Liver and Biliary System.Eighth edition, Oxford: Blackwell Scientific Publications,1989.

Kaynak kitaptan bir bölüm ise; Bölüm yazar(lar)›n›n Soyad› Ad›n›n baflharf(ler)i, Bölüm bafll›¤›,

In: Editör(ler)in soyad› ad›n›n baflharf(ler)i (ed) veya (eds).Kitab›n ad›, Kaç›nc› bask› oldu¤u, Bas›m yeri: Yay›nevi, Bas-k› y›l›: Bölümün ilk ve son sayfa numaras›.

Örnek: George DL. Nosocomial pneumonia. In: Mayhall CG. (ed).Hospital Epidemiology and Infection Control. Baltimore:Williams & Wilkins, 1996:175-95.

14. Olgu sunumlar›n›n girifl ve tart›flma k›s›mlar› k›sa-öz olmal›,kaynak say›s› k›s›tl› olmal›d›r .

15. K›sa raporlar özet içermemeli, k›sa-öz olmal›, kaynaklar› s›-n›rl› olmal›, sonuna s›ras›yla yazar isimleri, ünvanlar› ve ya-z›flma adresleri eklenmelidir.

16. Editöre mektup bölümü, dergide daha önce yay›mlanm›flyaz›lara elefltiri getirmek, katk› sa¤lamak ya da orjinal bir ça-l›flma olarak haz›rlanmam›fl ve haz›rlanamayacak bilgileriniletilmesi amac›yla oluflturuldu¤undan k›sa-öz olmal›, özetiçermemeli, kaynaklar› s›n›rl› olmal›d›r.

17. Yaz›lar, yaz›n›n daha önce bir dergide yay›mlanmam›fl veyayay›mlanmak üzere gönderilmemifl oldu¤unu bildiren, ma-kaledeki isim s›ras›na uygun biçimde yazarlarca imzalanm›flbir üst yaz› ile gönderilmelidir.

18. Daha önce sunulmufl bildiriler yer ve tarih belirtmek koflu-luyla yay›mlanabilir.

19. Yay›mlanan yaz›lar›n bilimsel ve hukuki sorumlulu¤u yazar-lar›na aittir.

20. Dergimizde yay›mlanan yaz›lar›n yay›n hakk› B‹L‹MSEL TIPYAYINEV‹’ne aittir. Yazarlara telif ücreti ödenmemektedir.

21. Yaz›lar afla¤›daki adrese yukar›daki kurallara uygun flekilde3.5” disket ile birlikte ve mutlaka üç nüsha olarak gönderil-melidir.

HASTANE ‹NFEKS‹YONLARI DERG‹S‹

P.K. 130 Kavakl›dere - ANKARA

Hastane İnfeksiyonlarıDergisi Y A Z I M K U R A L L A R I

Sahibi : Bilimsel T›p Yay›nevi ad›na Osman ÇEV‹K Yaz› ‹flleri Müdürü : Gül Ruhsar YILMAZ

SA⁄LIK H‹ZMET‹ ‹LE ‹L‹fiK‹L‹

PNÖMON‹N‹N ÖNLENMES‹

KILAVUZU

TÜRK HASTANE ‹NFEKS‹YONLARI ve KONTROLÜ DERNE⁄‹

2008

Prof. Dr. Dilek ARMAN, Koordinatör

Gazi Üniversitesi T›p Fakültesi

Doç. Dr. Bilgin ARDA, Sekreter, Türk Hastane ‹nfeksiyonlar› ve Kontrolü Derne¤i Temsilcisi

Ege Üniversitesi T›p Fakültesi

Prof. Dr. Yeflim Çetinkaya fiARDAN, Türk Hastane ‹nfeksiyonlar› ve Kontrolü Derne¤i Temsilcisi

Hacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi

Prof. Dr. Çi¤dem BAL KAYACAN, Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Temsilcisi

‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi

Prof. Dr. Figen ESEN, Türk Yo¤un Bak›m Derne¤i Temsilcisi

‹stanbul Üniversitesi ‹stanbul T›p Fakültesi

Doç. Dr. Arzu TOPEL‹ ‹SK‹T, Dahili ve Cerrahi Bilimler Yo¤un Bak›m Derne¤i Temsilcisi

Hacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi

Prof. Dr. Abdullah SAYINER, Türk Toraks Derne¤i Temsilcisi

Ege Üniversitesi T›p Fakültesi

Doç. Dr. O¤uz KILINÇ, Türk Toraks Derne¤i Temsilcisi

Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi

SA⁄LIK H‹ZMET‹ ‹LE ‹L‹fiK‹L‹ PNÖMON‹N‹N

ÖNLENMES‹ KILAVUZU

Türk Hastane ‹nfeksiyonlar› ve Kontrolü Derne¤i

Sa¤l›k Hizmeti ‹le ‹liflkili Pnömoninin Önlenmesi K›lavuzu

Çal›flma Grubu

www.bilimseltipyayinevi.com3

KANIT DÜZEYLER‹

Düzey I

Bu öneriyi destekleyen randomize kontrollü(bilimsel niteli¤i yüksek) çal›flmalar vard›r. Bunedenle kuvvetle önerilmektedir.

Düzey II

Bu öneriyi destekleyen hastalar›n randomizeedilmedi¤i, ancak iyi tan›mlanm›fl kontrollü kli-nik çal›flmalar ya da epidemiyolojik çal›flmalar(hasta serileri, olgu-kontrol çal›flmalar›) vard›r.

Düzey III

Bu öneriyi destekleyen olgu gözlemleri, uz-man görüflleri ya da yaln›zca teorik gerekçeler yada in vitro antibiyotik duyarl›l›k/direnç verilerivard›r, ancak somut, bilimsel klinik kan›tlar bu-lunmamaktad›r.

SA⁄LIK H‹ZMET‹ ile ‹L‹fiK‹L‹ PNÖMON‹N‹N ÖNLENMES‹

1. SA⁄LIK PERSONEL‹N‹N E⁄‹T‹M‹ (1-6).

Sa¤l›k çal›flan› ile iliflkili bakteriyel pnömoni-lerden korunmak için epidemiyoloji ve infeksi-yon kontrol yöntemleri konusunda e¤itim gerek-lidir. Sa¤l›k çal›flanlar›n›n sorumluluk düzeyleri-ne göre, performans gelifltirici davran›fl ve tek-nikler konusunda e¤itimler yap›lmal›d›r (I).

2. KL‹N‹K ve M‹KROB‹YOLOJ‹K SÜRVEYANS (7-13).

A. Yo¤un bak›m ünitesi (YBÜ)’nde sa¤l›k hiz-meti ile iliflkili bakteriyel pnömoni aç›s›ndan

yüksek riskli gruplarda (mekanik solunum deste-¤i uygulanan veya seçilmifl postoperatif hastalar)infeksiyon e¤ilimlerini saptamak, salg›nlar› belir-lemek ve di¤er olas› infeksiyon kontrol problem-lerini ortaya koymak için sürveyans yap›lmal›d›r.Sürveyans verileri etken mikroorganizmalar› veantibiyotik duyarl›l›k paternlerini içermelidir.E¤ilimleri belirlemek ve hastane içi karfl›laflt›rmayapabilmek için sürveyans verileri infekte hastasay›s›, 100 YBÜ günü bafl›na düflen infeksiyonoran›, 1000 ventilatör günü bafl›na düflen infeksi-yon oranlar›n› kapsayacak flekilde planlanmal›-d›r. Sa¤l›k çal›flanlar›na sürveyans verileri, önlemçal›flmalar› ve geri bildirim uygun flekilde yap›l-mal›d›r (II).

B. Klinik, epidemiyolojik ve infeksiyon kont-rol önlemleri aç›s›ndan özel durumlar d›fl›ndahastalardan, ekipmanlardan, solunum tedavi ge-reçlerinden, solunum fonksiyon testi (SFT) veyaanestezide kullan›lan solunum gereçlerinden ru-tin sürveyans kültürlerinin yap›lmas› önerilme-mektedir (III).

3. M‹KROORGAN‹ZMA BULAfiININ ÖNLENMES‹

A. Sterilizasyon, Dezenfeksiyon ve ‹zlemi(13-34)

Genel konular:

• Sterilize veya dezenfekte edilecek tüm aletve ekipman y›kanarak temizlenir (I). Tekrar kul-lan›lacak ›s› ve neme dayan›kl› yar› kritik alet vegereçler için (örne¤in; cihaz›n alt solunum yolu

Sa¤l›k Hizmeti ‹le ‹liflkili Pnömoninin Önlenmesi K›lavuzu

Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 2008; 12: Ek 2

mukozas›yla direkt veya indirekt temas edenparçalar›), buharla sterilizasyon (otoklav) veyayüksek-düzey dezenfeksiyon (nemli ›s› ile >70°C’de 30 dakika) uygulan›r (Tablo 1). Is›ya ve-ya neme dayan›ks›z alet ve ekipman için ise “Fo-od and Drug Administration (FDA)” onay›na uy-gun olarak, düflük ›s›yla sterilizasyon yöntemikullan›l›r. Dezenfeksiyon uygulamas› sonras›n-da, üzerinde dezenfektan kalmamas› için alet vegereçler durulan›r, kurutulur ve paketlenir; bu ifl-lemler s›ras›nda yeniden kontamine etmemeyeözen gösterilmelidir (I).

• Kimyasal yöntemle dezenfekte edilmifl yar›kritik solunum gereçleri durulan›rken steril sukullan›m› tercih edilir. Steril su kullan›m› müm-kün de¤ilse, 0.2 µm’lik filtreden süzülmüfl su ve-

ya musluk suyu kullan›labilir, fakat bu durumdatüm parçalar› son olarak izopropil alkol ile duru-lamak ve güçlü hava ak›m›yla veya kurutma kabi-ninde h›zla kurutmak gerekir (II).

• Tek kullan›ml›k aletlerin tekrar kullan›m›n-dan kaç›n›lmal›d›r. Zorunluluk halinde sadeceçok kolay temizlenebilir özellikte olan malzeme-ler için tekrar kullan›m gündeme gelebilir (III).

Mekanik ventilatörler:

• Mekanik ventilatörlerin iç donan›m› rutin ola-rak sterilize veya dezenfekte edilmemelidir (III).

Solunum devreleri, nemlendiriciler ve ›s›-nemtutucular:

• Gözle görülebilir kirlenme veya mekanikfonksiyon bozuklu¤u olmad›¤› sürece, solunumdevreleri (hortum, ekshalasyon valf ve bunlaraba¤l› nemlendirici) belirli aral›klarla rutin olarakde¤ifltirilmemelidir (I).

• Solunum devrelerinde biriken s›v› periyo-dik olarak boflalt›lmal›, bu ifllem s›ras›nda temizeldiven giyilmeli ve uygulamaya hasta taraf›n-dan bafllanarak devredeki s›v›n›n hastaya gerikaçmamas›na dikkat edilmelidir (II).

• Yukar›da tan›mlanan ifllem öncesinde vesonras›nda el hijyeni sa¤lanmal›d›r (I).

• Nemlendirici kaplarda mutlaka steril su kul-lan›lmal›d›r (III). Bu amaçla steril olmayan distilesu, serum fizyolojik ve steril olmayan su kullan›-m› uygun de¤ildir.

• Nemlendirici kaplar› (humidifier) içinde bu-lunan su azald›kça üzerine ekleme yap›lmamal›-d›r. Temizlenip dezenfekte edilen nemlendiricikaplar, kuruduktan sonra yerine tak›larak tekrarsteril su ile doldurulmal›d›r (III).

• Tek kullan›ml›k solunum devreleri/nemlen-dirici kaplar tercih edilmelidir. Tekrar kullan›la-bilir özellikte ise yeni bir hasta için bir öncekihastadan kalan nemlendirici kab› kesinlikle kul-lan›lmamal›, her yeni hasta için temizlenip de-zenfekte edilmifl ve kurutulmufl yeni bir nemlen-dirici kab› kullan›lmal›d›r (III).

• Nemlendirici filtreler mekanik fonksiyonbozuklu¤u geliflmedi¤i veya gözle görülebilir kir-lenme olmad›¤› sürece rutin olarak de¤ifltirilme-melidir. Solunum devresi de¤ifltirildi¤inde nem-lendirici filtreler de de¤ifltirilmelidir (III).

• Is›t›c›l› nemlendiricilerin yerine, kontrendi-kasyon yoksa ›s›-nem tutucular›n›n kullan›m›(HME) önerilir (II).

Arman D, Arda B, Çetinkaya fiardan Y, Bal Kayacan Ç, Esen F, Topeli ‹skit A, Say›ner A, K›l›nç O. Sa¤l›k Hizmeti ‹le ‹liflkili Pnömoninin Önlenmesi K›lavuzu

4 Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 2008; 12: Ek 2


• Anestezi alet ve ekipman›

• Yüz maskesi veya endotrakeal tüp‹nspiratuar ve ekspiratuar devreY-parças›Rezervuar balonuNemlendirici

• Mekanik ventilatörlerin solunum devreleri

• Bronkoskoplar ve ekleri (kritik** kategorisindekibiyopsi forsepsi ve örnek f›rças› d›fl›nda)

• Endotrakeal ve endobronfliyal tüpler

• Laringoskop palalar›

• Solunum fonksiyon testi cihaz›n›n a¤›z parçalar›ve devreleri

• Nebülizörler ve hazneleri

• Oral ve nazal hava yollar›

• CO2 analizörlerinin ve solunum yolu bas›nçmonitörlerinin problar›

• Ambular

• Endotrakeal tüp mandrenleri (stile)

• Rijid bronkoskopi s›ras›nda kullan›lan aspirasy-on (suction) kateterleri

• Is› sensörleri

* Yar›-kritik: Solunum yolu mukozas›na direkt veya indi-rekt olarak temas eden gereç ve parçalard›r. Tekrar kul-lan›lmadan önce sterilizasyon veya yüksek düzey dezen-feksiyon gerekir.** Kritik: Steril vücut bölgelerine temas eden gereçlerdir.Tekrar kullan›lmadan önce sterilizasyon gerekir.Bronkoskoplarda izopropil alkol kullan›lmamal›d›r.

Tablo 1. Solunum Yolunda Kullan›lan Yar› Kritik*Aletler veya Alet Parçalar›.

• Tekrar kullan›labilen devreler, ancak oto-matik makinelerde dezenfeksiyonu sa¤lanabili-yorsa kullan›lmal›d›r. Elle temizlik ve dezenfek-siyon kesinlikle yap›lmamal›d›r (III).

Oksijen tedavisi nemlendiricileri:

• Oksijen tedavisi nemlendiricileri için sterilsu kullan›lmal›d›r. Bu amaçla serum fizyolojik,steril olmayan distile su ve steril olmayan su kul-lan›lmaz (III).

• Tek kullan›ml›k steril ›s›t›c›l› oksijen tedavi-si nemlendiricilerinin kullan›lmas› önerilir (III).

• Oksijen tedavisi nemlendiricilerinin ›s›t›c›-lar› ile kullan›lmas› önerilir (III).

• Oksijen tedavisi nemlendiricisinin içindekisu miktar› azald›¤›nda üstüne ekleme yap›lma-mal›, temizlenip dezenfekte edilen kaplar kuru-duktan sonra yerine tak›larak tekrar steril su iledoldurulmal›d›r (III).

• Kullan›lmayan oksijen tedavisi nemlendiri-cileri bofl, temiz ve kuru tutulmal›d›r (III).

• Yeni yatan bir hasta için bir önceki hastadankalan oksijen tedavisi nemlendiricileri kesinliklekullan›lmamal›, her yeni hasta için temizlenipdezenfekte edilmifl ve kurutulmufl yeni bir oksi-jen tedavisi nemlendiricisi kullan›lmal›d›r (III).

• Gezici oksijen tüpü ile transfer edilen has-talar için oksijen tedavisi nemlendiricisine sukonulmas›na gerek yoktur. Hastan›n mutlakanemlendirilmifl hava alma ihtiyac› var ise kendioksijen flowmetresi ile transfer edilmelidir (III).

• Nazal oksijen kanülleri ve maskeleri fonksi-yon bozuklu¤u veya gözle görülebilir kirlenmeolmas› durumunda de¤ifltirilmelidir (II). Nazaloksijen kanülleri ve maskeler hastadan hastayakullan›lmamal›d›r (III).

Nebülizörler (devre içi ve tafl›nabilir nebüli-zörler için geçerlidir):

• Mekanik ventilasyon s›ras›nda mümkün ol-du¤unca ventilatör devresine yerlefltirilmifladaptörler ile ölçülü doz inhaler kullan›lmal›d›r.

• Nebülizasyon tedavisinde tek kullan›ml›knebülizör maskelerin kullan›m› önerilmektedir.

• Devre içi nebülizör her kullan›m (tedavi)sonras›nda (daha sonra ayn› hasta için kullan›la-cak olsa dahi) temizlenmeli, dezenfekte edilme-li ve kurutulmal›d›r (II).

• Nebülizör haznesine steril su veya sterildistile su aseptik tekni¤e uygun olarak konulma-l›d›r (III).

• Nebülizör arac›l›¤› ile verilecek ilaçlarmümkün oldu¤unca tek kullan›ml›k olmal›d›r (II).

Buhar makinalar›:

• Yüksek infeksiyon riski nedeniyle buhar ma-kinalar›n›n kullan›m›ndan kaç›n›lmal›d›r. Kullan›-m› zorunlu ise mutlaka steril su veya steril distilesu ile doldurulmal›, su azald›kça üstüne eklemeyap›lmamal›, temizlenip dezenfekte edildiktenve kurutulduktan sonra yeniden steril su konula-rak çal›flt›r›lmal›d›r. ‹çindeki s›v› azalmam›fl olsabile, her gün en az bir kez mutlaka boflalt›l›p te-mizlenerek dezenfekte edilmelidir (III).

Ambular:

• Ambular her kullan›m sonras›nda temizle-nip dezenfekte edilmelidir (II).

• Ayr›labilen her parças› ayr›larak temizlen-melidir.

• Tek kullan›ml›k ambular hastaya ait olmal›ve baflka bir hastaya kullan›lmamal›d›r (III).

• Ambular hasta yata¤›na ve masas›na b›rak›l-mamal›, hasta bafl›nda ›s›t›c› ve nemden uzak birflekilde saklanmal›d›r (III).

Solunum fonksiyon testlerinde kullan›lanaletler:

• Solunum fonksiyon testi cihazlar›n›n iç do-nan›m›n›n rutin olarak dezenfekte veya sterilizeedilmesi gerekli de¤ildir (III).

• Kullan›lan a¤›z parças› ve spirometreninfiltresi her hasta sonras›nda de¤ifltirilmeli ve tekkullan›ml›k olmal›d›r (III).

Musluk filtresi:

• Legionella infeksiyonu riski yüksek olan im-münsüpresif hasta odalar›nda ç›kar›lmalar› ge-reklidir (II).

B. Hastalar Aras›nda Bulafl›n Önlenmesi(13,35-39)

Standart önlemler:

El hijyeni: Ellerde gözle görünür kir veya pro-teinli bir madde ile ya da kan ve vücut s›v›lar› ilekontaminasyon söz konusu ise antimikrobiyalsabun ve su ile eller y›kanmal›d›r. Mukoza, solu-num sekresyonlar› veya solunum sekresyonlar›ile kontamine olmufl gereçlerle temas sonras› el-lerde gözle görünür bir kirlenme söz konusu de-¤ilse, susuz alkol bazl› el antiseptikleri ile el hij-yeni sa¤lanabilir. El hijyeni eldiven kullan›lsa dakullan›lmasa da uygulanmal›d›r. Eldivenli eller

Arman D, Arda B, Çetinkaya fiardan Y, Bal Kayacan Ç, Esen F, Topeli ‹skit A, Say›ner A, K›l›nç O.Sa¤l›k Hizmeti ‹le ‹liflkili Pnömoninin Önlenmesi K›lavuzu

5Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 2008; 12: Ek 2


üzerine alkol bazl› el dezenfektan› kullan›lma-mal›d›r. Endotrakeal veya trakeostomi tüpü olanhastayla temas öncesi ve sonras›nda, solunumdevreleriyle temas öncesi ve sonras›nda el hij-yeni sa¤lanmal›d›r (I).

Eldiven kullan›m›:

• Solunum sekresyonlar› veya solunum sek-resyonlar› ile kontamine olmufl aletlerle temasöncesinde eldiven giyilmelidir (II).

• Hastadan hastaya geçerken, ayn› hastadakontamine bir bölgeden solunum yolu veya so-lunum devreleri gibi temiz bir bölgeye geçer-ken, solunum sekresyonlar› veya solunum sek-resyonlar› ile kontamine olmufl aletlerle temassonras›nda baflka bir hasta, yüzey veya aletle te-mastan önce eldiven de¤iflimi ve el hijyeni sa¤-lanmal›d›r (II).

• Eldiven kullan›ld›ktan sonra hiçbir yere do-kunmadan eldiven dikkatlice ç›kar›lmal› ve ellery›kanmal›d›r (II).

Koruyucu önlük: Solunum sekresyonlar› ilekontaminasyon riski olan durumlarda önlük gi-yilmeli, kirlenme durumunda ve bir baflka hasta-ya geçmeden önce de¤ifltirilmelidir (II). ‹fllem bi-ter bitmez önlük ç›kar›lmal› ve el hijyeni sa¤lan-mal›d›r.

Maske ve gözlük: Aç›k aspirasyon, trakeostomiaç›lmas› gibi solunum sekresyonlar›n›n yüze-gözes›çrama olas›l›¤› olan durumlarda maske ve göz-lük kullan›lmal›d›r (II).

Ziyaretçi k›s›tlamas›: Bulafl›c› infeksiyon has-tal›¤› geçiren ziyaretçiler d›fl›nda ziyaret k›s›tlan-mas›na gerek yoktur (III).

‹zolasyon: Tan›mlanm›fl veya flüphe edilenbulafl›c› hastal›¤› olan veya epidemiyolojik ola-rak önemli bir patojenle infeksiyon s›ras›nda,standart önlemlere ek olarak bulaflma yolunuengellemeye yönelik izolasyon önlemleri al›n-mal›d›r. Çoklu antibiyotik direnci olan patojenle-rin yay›l›m›n›n önlenmesi için temas izolasyonuuygulanmal›d›r (II).

‹zolasyon konusunda ayr›nt›l› bilgi Türk Has-tane ‹nfeksiyonlar› ve Kontrolü Derne¤i ‹zolas-yon K›lavuzu’ndan sa¤lanabilir.

Temas önlemleri (‹zolasyon K›lavuzu’ndan):Epidemiyolojik olarak önemli ve temas yoluylabulaflan bir mikroorganizmayla infekte ya da ko-lonize hastalara uygulan›r.

• Hastan›n yerlefltirilmesi: Hasta özel odaya

al›nmal›d›r. Özel oda yoksa, ayn› mikroorganiz-mayla aktif infeksiyonu olan bir baflka hastaylaoda paylafl›labilir. Her ikisi de uygun olmad›¤›n-da servisin di¤er hasta popülasyonu gözden ge-çirilmeli ve infeksiyon hastal›klar› konsültasyonuistenmelidir (II).

• Eldiven ve el y›kama: Odaya giriflte temiz,steril olmayan eldivenler giyilmelidir. ‹nfektifmateryalle (d›flk› ya da yara drenaj›) temas son-ras›nda eldiven de¤ifltirilmelidir. Odadan ç›kma-dan önce eldiven ç›kar›lmal›, eller antimikrobi-yal içeren sabunla y›kanmal› ya da susuz el de-zenfektanlar› kullan›lmal›d›r. Eldiven ç›kar›ld›k-tan ve el hijyeni sa¤land›ktan sonra odada hiçbiryere dokunulmamal›d›r (II).

• Önlük: ‹shali olan, ileostomi ya da kolosto-misi olan veya yara drenaj› olan hastan›n odas›-na girmeden önce önlük giyilmelidir. Önlük te-miz olmal›d›r, steril olmas› gerekmez. Odadanç›kmadan önlük ç›kar›lmal›d›r (II).

• Hasta nakli: En az düzeyde olmal›d›r. Mut-lak gerekti¤inde, çevrenin kontamine olmamas›-na özen gösterilmelidir (II).

• Hasta araç-gereçleri: Mümkünse hastayaözel olmal›d›r. Baflka hastalara kullan›lacaksadezenfekte edilmeli ya da steril edilmelidir (II).

• Galofl: Hastane infeksiyonlar›n›n önlenmesiaç›s›ndan galofl kullan›m› gereksizdir. Galofl gi-yilmesi s›ras›nda ellerin kontaminasyonu infek-siyon riskini art›rmaktad›r (III).

Trakeostomi zamanlamas› ve trakeostomilihasta bak›m› (13-15,35,40):

• Trakeostomi aç›l›rken asepsi kurallar›nauyulmal›d›r. Trakeostomi kanülü, sadece gereklioldu¤unda de¤ifltirilmeli ve de¤ifltirilirken temizönlük giyilmeli, aseptik teknik kullan›lmal›d›r.Tak›lan trakeostomi kanülü steril olmal› veya de-zenfekte edilmifl olmal›d›r (II).

• Trakeotomi kanül çevresine antimikrobiyaltopikal pomat kullan›lmamal›d›r (III).

• Trakeostromi stroma bak›m›: El hijyeni uy-gulan›r, steril olmayan eldiven giyilir. Eski pan-suman ç›kar›ld›ktan sonra stroma bölgesi sterilserum fizyolojik ile silinir, steril gazl› bez ile ku-rulan›r. Stroma bölgesi infekte olmad›¤› süreceepitelizasyonu geciktirebilece¤i için iyotlu bile-flikler kullan›lmamal›d›r. Trakeostomi tüpününkumafl ba¤lar› kirlendikçe de¤ifltirilir. ‹fllem bitti-¤inde el hijyeni sa¤lan›r.




• ‹ç kanül temizli¤i: El hijyeni uygulan›r, sterilolmayan eldiven giyilir. ‹ç kanül ç›kar›l›r, ön te-mizlik uyguland›ktan sonra yar› kritik alet dezen-feksiyonu için uygun bir dezenfektan seçilerekdezenfekte edilir. ‹ç kanül steril su ile y›kan›r, ku-rutulur ve hastaya yerlefltirilir. El hijyeni sa¤lan›r.

• Trakeostomi bak›m› bittikten sonra stromaalan›ndaki kanama, k›zar›kl›k, ödem, koku, has-sasiyet ve s›cakl›k de¤ifliklikleri hemflire bak›mplan›na kaydedilir.

Solunum sekresyonlar›n›n aspirasyonu(13,41-43):

• Her seferinde tek kullan›ml›k kateterler kul-lan›larak yap›lan aç›k aspirasyon ile, birden fazlakez kullan›labilen kapal› sistem aspirasyonlararas›nda ventilatör iliflkili pnömoni (V‹P) geliflimriski aç›s›ndan fark gösterilememifltir (I).

• Aç›k aspirasyon uygulanan hastalarda her as-pirasyon için yeni ve steril bir kateter kullan›lma-l›d›r. Ayn› kateter kesinlikle tekrar kullan›lmama-l›d›r. Solunum sekresyonlar›n›n aspirasyonu s›ra-s›nda steril eldiven giyilmesi tercih edilse de, V‹Pgeliflimini önlemesine dair kan›t olmad›¤›ndankesin kullan›m› konusunda görüfl birli¤i yoktur.

• Solunum sekresyonlar› aspire edilirken en-dotrakeal tüp içine s›v› verilmemesi tercih edil-melidir. Fazla kurutu olan veya solunum sekres-yonlar› çok kuruyan hastalarda aspirasyon için5-15 mL steril s›v› içeren plastik ampuller kulla-n›lmal›, ihtiyaç duyulan miktar endotrakeal tüpiçine verildikten sonra, steril kateter ile endotra-keal tüp içine girilerek aspirasyon ifllemi yap›l-mal›d›r. Aspirasyon ifllemine devam edilmesi ge-rekiyor ise kullan›lan ilk kateter y›kama solüsyo-nu ile y›kanmal› ve at›lmal›d›r. Yeni bir steril ka-teter ile ayn› ifllem tekrarlanmal›d›r. Akci¤er sek-resyonlar› yeterince temizlendikten sonra y›ka-ma solüsyonunda y›kanan kateter ile a¤›z sekres-yonlar› aspire edilmeli, kateter at›lmal›d›r. Teksefer aspirasyon yeterli olmufl ise ayn› kateter y›-kama solüsyonunda y›kand›ktan sonra a¤›z sek-resyonlar›n›n aspirasyonu için kullan›lmal› ve y›-kanarak at›lmal›d›r. Aspirasyon ifllemi tamamlan-d›ktan sonra kullan›lan 5-15 mL’lik plastik ampuliçinde s›v› kalm›fl ise bekletilmeden at›lmal›d›r (III).

• Y›kama solüsyonu olarak 500 mL’lik plastikveya cam flifleler içindeki steril s›v›lar (serum fiz-yolojik veya steril su) kullan›lmal›d›r. Bu s›v›lar se-kiz saatten uzun süre kullan›lmamal›, y›kama so-lüsyonu çok kirlenmifl ise sekiz saat beklenmeden

de¤ifltirilmelidir. Solüsyon kab›n›n üzerine kulla-n›lmaya baflland›¤› tarih ve saat yaz›lmal›d›r (III).

• Kapal› aspirasyon uygulanan hastalardasteril aspirasyon s›v›s› kateter haznesine verilirve uygun teknikle aspirasyon tamamlan›r. Kapa-l› aspirasyon kateterleri fonksiyon bozuklu¤u ge-liflmesi, kateterin t›kanmas›, kateter k›l›f›n›n de-linmesi durumlar›nda de¤ifltirilmeli, aksi takdir-de rutin olarak de¤ifltirilmemelidir (I). Kapal› as-pirasyon uygulanan hastalarda a¤›z içi sekres-yonlar›n aspirasyonu yukar›da tan›mlanan flekil-de ayr›, steril bir kateterle yap›l›r. Yeterli temiz-lik sa¤lanamaz ise ayn› kateterle ikinci kez aspi-rasyon yap›labilir. Her aspirasyon seans› sonra-s›nda kateter y›kanarak at›lmal›d›r. A¤›z içi sek-resyonlar›n aspirasyonu için kullan›lan kateterlerhasta bafl›nda bekletilmemeli ve tekrar kullan›l-mamal›d›r (III).

• Hastane vakum sistemine ba¤l› sabit aspi-ratörler arac›l›¤› ile aç›k veya kapal› aspirasyonuygulanan her hastada aspiratörün içindeki tekkullan›ml›k torba iflaretli seviyeye kadar doluncayenisi ile de¤ifltirilmeli, ayr›ca her hasta içinmutlaka torba, hortum ve varsa cam ucu de¤ifli-mi de yap›lmal›d›r (III).

• Tafl›nabilir aspiratör kullan›lmas›ndan kaç›-n›lmas›, ancak baflka bir olanak yok ise aspiratörkavanozu doldukça veya 24 saatte bir boflalt›l›p,uygun olarak iflleme tabi tutulacak flekilde kulla-n›lmas› önerilmektedir (III).

4. KONA⁄A A‹T ‹NFEKS‹YON R‹SK FAKTÖRLER‹N‹N DÜZELT‹LMES‹

A. ‹nfeksiyona Karfl› Konak Savunmas›n›nGüçlendirilmesi (44-52)

Ba¤›fl›klama:

• Endikasyon grubu hastalarda pnömokok veinfluenza afl›lar› yap›lmal›d›r (I).

• Bu hastalara bak›m veren sa¤l›k personeli-nin influenza afl›s› yap›lm›fl olmal›d›r (I).

Granülosit koloni stimüle edici faktör (G-CSF):

• Yo¤un bak›mda yatan nötropenik ya da be-yin travmal› ya da serebral hemorajili hastalardaG-CSF kullan›m› önerilmemektedir (III).

‹ntravenöz immünglobulin (IVIG):

• Uygulanmas› önerilmemektedir (III).

B. Aspirasyonun Önlenmesi (13,53-69)

Pozisyon: Aspirasyonun önlenmesi için hasta-n›n bafl›n›n mümkün oldu¤unca 45 derece, en




az›ndan 30 derece yukar›da tutulmas› gerekmek-tedir (I). Bu, özellikle enteral beslenme uygula-mas› s›ras›nda daha da önem kazanmaktad›r.

Subglottik aspirasyon: Endotrakeal tüpünkaf›n›n üzerinde biriken sekresyonlar›n aspireedilmesinin önlenmesi için subglottik bölgeninaspirasyonunu sa¤layan özel endotrakeal tüple-rin kullan›m›n›n özellikle erken pnömoni gelifli-mini azaltt›¤› gösterilmifltir (I). Subglottik bölgeaspirasyonunun aral›kl› de¤il, mümkün oldu¤un-ca sürekli olarak yap›lmas› önerilmektedir (I).

Kaf bas›nc›n›n izlenmesi: Aspirasyonun ön-lenmesi için kaf dinlendirilmesi veya kaf›n sön-dürülmesi gibi ifllemler yap›lmamal›, kaf bas›nc›monitörizasyonu yap›larak kaf bas›nc› 20-30cmH2O aras›nda tutulmal›d›r (II). Herhangi birnedenle kaf›n söndürülmesi gereken durumlar-da (tüpün seviyesinin de¤ifltirilmesi, tüpün de-¤ifltirilmesi gereklili¤i vb.) öncelikle a¤›z içi vemümkünse subglottik bölge iyice aspire edilme-lidir (III).

Beslenme:

• Enteral beslenmenin V‹P geliflimini artt›rd›-¤› gösterilmiflse de, alternatifi olan parenteralbeslenmenin komplikasyonlar›n›n daha fazla ol-mas› nedeni ile yo¤un bak›m hastalar›n›n müm-kün oldu¤unca erken enteral yoldan beslenme-leri önerilmektedir (I).

• Yukar›da da bahsedildi¤i gibi, özelliklebeslenme s›ras›nda hastan›n bafl› yukar›da tutul-mal› (I) ve mümkün oldu¤unca orogastrik bes-lenme uygulanmal›d›r (II).

• Beslenme tüpünün mümkün oldu¤uncapostpilorik bölgede yer almas› ve tüp tak›ld›ktansonra yerinin grafi ile gösterilmesi önerilmekte-dir (II).

• Sürekli infüzyon fleklinde beslenme, aral›kl›bolus tarz›nda beslenmeye tercih edilmelidir (III).

• Tüpün hedeflenen yerde olup olmad›¤› ara-l›kl› olarak kontrol edilmelidir (III).

Entübasyon ve mekanik ventilasyon uygula-mas›, süresi:

• Mümkün olan ve t›bbi kontrendikasyon bu-lunmayan durumlarda, entübasyon yerine non-invaziv mekanik ventilasyon (N‹MV) uygulanma-l›d›r. N‹MV uygulanmas› ile pnömoni riski azal-maktad›r (I).

• Reentübasyon pnömoni riskini artt›rmakta-d›r. Mümkün oldu¤unca önlenmelidir (I).

• Mekanik ventilasyon süresi uzad›kça pnö-moni riski artt›¤›ndan, mekanik ventilasyon süre-si k›sa tutulmaya çal›fl›lmal›d›r. Bu amaçla proto-kollü “weaning” denemeleri yap›lmal›, “we-aning” denemeleri T-parça denemesi veya ba-s›nç destekli mod ile yap›lmal›d›r (I).

• Öksürük ve di¤er koruyucu refleksleri bas-k›layan kas gevfletici ilaç kullan›m› ve derin se-dasyon uygulamalar›ndan kaç›n›lmal›d›r. Sedas-yon uygulamalar› skalalar kullan›larak yap›lmal›-d›r (II). Sedasyon uygulamas›na günlük ara ver-menin mekanik ventilasyon ve yo¤un bak›mdayat›fl süresini azaltt›¤› gösterilmifltir. Bu nedenle,her gün hastan›n uyanmas›n› sa¤layacak flekildesedasyona ara verilmesi gerekmektedir (II).

• YBÜ’lerde yeterli say›da personel bulundu-rulmas›n›n yat›fl süresi ve mekanik ventilasyonsüresini azaltt›¤› gösterilmifltir (II).

Kolonizasyonun önlenmesi:

• Pnömoni gelifliminde en önemli risk faktörüorofarengeal kolonizasyon oldu¤undan, a¤›z içi-nin klorheksidin ile temizlenmesinin kardiyakcerrahi geçirmifl hasta grubunda pnömoni gelifli-mini azaltt›¤› gösterilmifltir (I). Ancak, tüm yo¤unbak›m hastalar› için kullan›m›n›n önerilebilmesiiçin daha fazla çal›flmaya gerek vard›r. Yo¤un ba-k›m hastalar›nda iyi bir a¤›z hijyeni sa¤lanmal›d›r(I). A¤›z hijyeni her mesai döneminde en az birkez difl, yanak ve dili kapsayacak flekilde meka-nik temizlik yap›larak sa¤lanmal›d›r.

• Selektif gastrointestinal sistem (G‹S) dekon-taminasyonunun baz› çal›flmalarda pnömoni ris-kini azaltt›¤› gösterilse de, antibiyotik direnciniartt›rabilece¤inden antibiyotik direnci yüksekolan ülkemizde kullan›m›n› önermemekteyiz (III).

• G‹S kanamas› profilaksisi için sükralfat kul-lan›m› ile H2 reseptör bloker kullan›m›n›n V‹Pgeliflimini önleme aç›s›ndan birbirlerine üstün-lükleri gösterilememifltir. H2 reseptör blokerleriG‹S kanamas›n› sükralfata oranla daha fazla ön-lemektedirler. G‹S kanama riski yüksek hastalar-da (mekanik ventilasyon, flok) H2 reseptör blo-kerleri tercih edilmelidir (I). Sükralfat kullan›l-mas› düflünüldü¤ünde direkt mideye uygulan-mas› gerekti¤i ak›lda tutulmal›d›r.

C. Postoperatif Pnömoninin Önlenmesi(70,77)

• Tüm hastalar›n operasyondan en az alt›-se-kiz hafta önce sigara ve alkolü b›rakmalar› gerek-mektedir (I).




• Tüm postoperatif hastalara derin nefes almaegzersizi yapt›r›lmas› ve medikal kontrendikas-yon yoksa yataktan en k›sa sürede ç›kmas›n›n vehareket etmesinin sa¤lanmas› önerilmektedir (II).

• Pnömoni riski yüksek hastalarda zorlu spi-rometre kullan›m› önerilmektedir (II).

• Rutin gö¤üs fizyoterapisi bu grup hastadaönerilmemektedir (II).

Postoperatif pnömoni önlenmesinde di¤erprofilaktik ifllemler:

Selektif gastrointestinal dekontaminasyon d›-fl›nda antimikrobiyal uygulanmas›:

Sistemik antimikrobiyal profilaksi:

• Mekanik ventilasyon uygulanan ya da ciddihastal›¤› olan hastalarda pnömoniyi önlemekiçin sistemik antimikrobiyal ajanlar›n rutin kulla-n›m› önerilmemektedir (III).

Ampirik tedavide kullan›lan antimikrobiyal-lerde periyodik de¤ifliklik yap›lmas›:

• Tart›flmal› bir konu olmakla birlikte, ampiriktedavide kullan›lan antimikrobiyallerin planlan-m›fl flekilde periyodik olarak de¤ifltirilmesi öne-rilmemektedir (III).

Kinetik yatak tedavisi:

• Pnömoni önlenmesinde kinetik yatak kulla-n›m› rutin önerilmemektedir (III).

D. Pnömoninin Önlenmesine Yönelik Di¤erUygulamalar (58,78,79)

• Her ne kadar sinüzit ve pnömoni neden-so-nuç iliflkisi kesinli¤e kavuflmasa da, entübasyon,beslenme tüpü tak›lmas› ve benzeri uygulama-larda sinüzit riski nedeniyle nazal de¤il, oral yoltercih edilmelidir (III).

• Transfüzyon ile V‹P geliflimi aras›nda iliflkigösterilmifltir. Hemoglobin eflik de¤eri 7g/dL’nin üzerinde tutularak transfüzyon endikas-yonlar›n›n (koroner arter hastal›¤› vb. d›fl›nda)de¤erlendirilmesi önerilmektedir (I). Lökosittenar›nd›r›lm›fl eritrosit süspansiyonu kullan›m›n›npnömoni geliflimi üzerine etkisi kesin de¤ildir.

5. ÖZEL DURUMLAR

Aspergilloz (13,80-98)

1. Hastane kaynakl› pulmoner aspergilloz ol-gular›n› azaltmak için infeksiyon kontrolü konu-sunda sa¤l›k personelinin e¤itilmesi gerekir (II).

2. Ciddi immünyetersizli¤i olan ve özelliklekemik ili¤i veya solid organ nakilli veya kemote-

rapi alan hematolojik maligniteli hastalardakiciddi nötropeni s›ras›nda (ciddi seyirli ve uzam›flnötropeni: < 500/mm3 iki hafta veya < 100/ mm3

bir hafta) ve uzun süreli yüksek doz steroid uy-gulanan hastalarda hastane kaynakl› pulmoneraspergilloz olas›l›¤› atlanmamal›d›r (I). Hastan›nsolunum yolu örne¤i kültüründen Aspergillus spp.izole edilmiflse, infeksiyon kontrol komitesinegecikmeden bildirilmelidir (III).

3. Asemptomatik kiflilerin rutin periyodik na-zofarenks örne¤i kültürleri ile; solunum tedavisiveya SFT için kullan›lan alet ve ekipman›n, kemikili¤i nakilli hastalar›n anestezi inhalasyonundakullan›lan alet ve ekipman›n ve kemik ili¤i nakil-li hastalar›n odalar›ndaki tozun rutin periyodikkültürler ile taranmas› önerilmemektedir (I).

4. Allojen kemik ili¤i transplant al›c›s› hasta-lar›n izolasyon odalar›nda ventilasyonun etkinli-¤i sürekli veya periyodik olarak kontrol edilmeli-dir (I). Yüksek risk grubu ve ciddi ba¤›fl›k yet-mezlikli hastalar›n odalar›nda HEPA filtreli hava-land›rma sistemi ile hava temizlenmeli, hal› bu-lunmamal›d›r (I). Bu grup hastalar›n odalar›n›niçindeki ve yak›n›ndaki kumafl kapl› mobilyalarkald›r›lmal›; taze veya kuru çiçek bulunmas› en-gellenmelidir (II). Tüm kemik ili¤i nakilli hastaodalar›nda damlayan musluklar dahil olmak üze-re, nem üretecek koflullar ortadan kald›r›lmal› vemantar üremesi engellenmeli; oda temizli¤i içinmümkünse HEPA filtreli elektrik süpürgeleri kul-lan›lmal› ve hasta odadayken süpürge kullan›l-mamal›d›r. Yüzey temizli¤inde uygun dezenfek-tanla nemlendirilmifl bez kullan›lmal›, tozun ha-vaya kar›flmas› önlenmelidir (I).

Binada yap›m, y›k›m ve yenileme gibi tozüreten ifllemler yürütülüyorsa, izolasyon odas›n-dan ç›kt›¤› süreler için hastada solunum yolu bu-lafl›na karfl› önlem al›nmal› (örne¤in; koruyuculu-¤u yüksek olan N95 maskesi) (II); inflaat alan› ilehasta odalar› aras›na geçirgen olmayan tavandantabana bariyer konmal›d›r (I). ‹flçilerin onar›malan›ndan hasta alan›na geçifli k›s›tlanmal›d›r.

5. Aspergilloz olgusu saptanm›flsa, infeksiyonkayna¤›n›n hastane olup olmad›¤› araflt›r›lmal›,bir yandan hasta izolasyon odalar›ndaki olas›ventilasyon bozukluklar› incelenmeli ve gideril-melidir. Olgunun hastane kaynakl› oldu¤u sapta-n›rsa, Aspergillus’un tam kayna¤›n› bulmak ve or-tadan kald›rmak üzere epidemiyolojik araflt›rmave çevre taramas› yap›lmal›d›r (II). Yüzey dekon-taminasyonu için bir antifungal biyosid kullan›l-mal›d›r (II).




Lejyonelloz (13,31,84,86,99-119)

1. Hastane kaynakl› Lejyoner hastal›¤› aç›s›n-dan doktorlar›n tan› yöntemleri konusunda; sa¤-l›k personeli, infeksiyon kontrol ekibi ve mühen-dislerin önlem ve kontrol yöntemleri konular›n-da bilgilendirilmeleri gerekir (II).

2. Özellikle immün bask›l›, kemik ili¤i veyasolid organ nakilli, sistemik steroid tedavisi alt›n-daki; 65 yafl ve üzerindeki; veya diyabet, konjes-tif kalp yetersizli¤i, KOAH gibi altta yatan kronikhastal›¤› olan hastalarda Lejyoner hastal›¤›n›n at-lanmamas› için, laboratuvar tan› testleri (uygunsolunum örne¤inin kültürü ve idrar antijen testi)gerekir (I). Klinisyenlerin testlere iliflkin istekyapmalar›, laboratuvar›n da bu testleri yapabili-yor olmas› sa¤lanmal› ve denetlenmelidir (II).

3. Nebülizasyon için kullan›lan aletlerin haz-nelerine mutlaka steril su konmal›d›r (distile ol-mas› yeterli olmaz, steril su olmal›d›r) (I).

4. Kemik ili¤i veya solid organ nakli yap›lanhastanelerde, su sistemlerinin kültür yöntemiylerutin sürveyans› tercih edilir (II). Su sistemlerin-de Legionella saptanm›flsa, transplantasyon hasta-lar›n›n odalar›nda aerosol oluflumuna yol açabi-lecek her olas›l›k için önlem al›nmal›d›r (suyupüskürten musluk a¤›zlar› kald›r›lmal›d›r, Legi-onella’n›n tam eradikasyonuna kadar hasta odala-r›ndaki musluklardan su kullan›lmamal›d›r vb.)(II). Yo¤un immünsüpresyondaki hastalar›n duflalmas› önlenmelidir (II). Kemik ili¤i nakilli hasta-lar sabunlu suyla silinerek temizlenirken, dekon-tamine su; içme suyu, difl f›rçalama suyu ve na-zogastrik kateterden içeri sevkedilen su için isesteril su kullan›lmal›d›r (II).

5. Kemik ili¤i veya solid organ nakil ünitesiolan hastanelerde, yatan nakilli hastalardan bi-rinde laboratuvar taraf›ndan do¤rulanm›fl kesin(≥ 10 gündür yatan hastada) veya olas› (iki-dokuzgündür yatan hastada) hastane kökenli lejyonel-loz olgusu saptanm›flsa; veya alt› ay içinde labo-ratuvar taraf›ndan do¤rulanm›fl ard›fl›k iki lejyo-nelloz olgusu geliflmiflse:

• Dufllar, musluklar, so¤utma kuleleri, s›caksu tanklar› baflta olmak üzere, tüm olas› kaynak-larda Legionella’n›n kayna¤› araflt›r›l›r ve saptand›-¤›nda dekontaminasyon ya da kayna¤›n ortadankald›r›lmas› yoluna gidilir (III).

• Legionella’n›n kayna¤› s›cak su sistemindeise, s›cak su tank›n›n ve su ›s›t›c›lar›n›n içinde bi-rikmifl sediment mekanik olarak temizlendikten

sonra dekontaminasyon için iki yoldan biri de-nenir (II).

Termal flok: Sistemdeki su 71-77°C’ye kadar›s›t›l›r ve ≥ 5 dakika tüm musluk ve terminalleraç›k tutularak bu ›s›daki suyun tüm sistemi do-laflmas› sa¤lan›r. Hastalar›n yüksek ›s›daki sudanzarar görmemesi için bu ifllem öncesinde uyar›l-malar› gerekir.

fiok klorlama: Termal flok uygulanamayandurumlarda, suda kalan serbest klor düzeyi ≥ 2mg/L (≥ 2 ppm) olacak flekilde klorlama yap›l›r.Bunun için su tank›na veya su ›s›tma sistemine20-50 mg/L (20-50 ppm) klor ilavesi ve suyunpH’s›n›n 7.0-8.0 aras›nda tutulmas› gerekir.

• ‹çme suyunda Legionella’n›n ço¤almas›n› ön-lemek için so¤uk su deposunda < 20°C, s›cak sudeposunda > 60°C ›s› sa¤lanmal›d›r (II).

• So¤utma kuleleri de ayn› flekilde dekonta-mine edilir (II).

• Dekontaminasyon sonras›nda su sistemin-den iki hafta aral›klarla al›nan örneklerin kültürsonuçlar› üç ay süreyle takip edilir (II). Kültürlernegatif ise, ayl›k kültürler ile üç ay daha takipsürdürülür (II). Kültürlerde tek pozitif sonuç bile,ya ayn› dekontaminasyon iflleminin tekrar›n› yada termal flok ve flok klorlama yöntemlerinin bir-likte kullan›ld›¤› yeni bir dekontaminasyon iflle-mini gerektirir (II).

KAYNAKLAR1. Brooks K, Whitten S, Quigley D. Reducing the in-

cidence of ventilator-related pneumonia. J HealthQual 1998;20:14-9.

2. Halm EA, Atlas SJ, Borowsky LH, et al. Understan-ding physician adherence with a pneumonia prac-tice guideline: Effects of patient, system, andphysician factors. Arch Intern Med 2000;160:98-104.

3. Kaye J, Ashline V, Erickson D, et al. Critical carebug team: A multidisciplinary team approach toreducing ventilator-associated pneumonia. Am JInfect Control 2000;28:197-201.

4. Kelleghan SI, Salemi C, Padilla S, et al. An effecti-ve continuous quality improvement approach tothe prevention of ventilator-associated pneumo-nia. Am J Infect Control 1993;21:322-30.

5. Joiner GA, Salisbury D, Bollin GE. Utilizing qualityassurance as a tool for reducing the risk of noso-comial ventilator-associated pneumonia. Am JMed Qual 1996;11:100-3.

6. Zack JE, Garrison T, Trovillion E, et al. Effect of aneducation program aimed at reducing the occur-rence of ventilator-associated pneumonia. CritCare Med 2002;30:2407-12.




7. Haley RW, Culver DH, White JW, et al. The efficacyof infection surveillance and control programs inpreventing nosocomial infections in U.S. hospi-tals. Am J Epidemiol 1985;121:182-205.

8. CDC. NNIS criteria for determining nosocomialpneumonia. Atlanta, GA: U.S. Department of He-alth and Human Services, CDC, 2003.

9. Gaynes R, Richards C, Edwards J, et al. Feedingback surveillance data to prevent hospital-acqu-ired infections. Emerging Infect Dis 2001;7:295-8.

10. American Hospital Association Committee on In-fection within Hospitals. Statement on microbi-ologic sampling in the hospital. Hospitals 1974;48:125-6.

11. Eickhoff TC. Microbiologic sampling. Hospitals1970;44:86-7.

12. Glupczynski Y. Usefuness of bacteriologic surveil-lance cultures for monitoring infection in hospita-lized patients. Acta Clin Belg 2001;56:38-45.

13. Tablan OC, Anderson LJ, Besser R, et al. Guideli-nes for preventing health-care-associated pne-umonia, 2003: Recommendations of CDC and theHealthcare Infection Control Practices AdvisoryCommittee. MMWR 2004;53(RR-03).

14. Favero MS, Bond WW. Clinical disinfection of me-dical and surgical materials. In: Block S (ed). Di-sinfection, Sterilization, and Preservation. Phila-delphia, PA: Lea and Febiger, 1991.

15. Rutala WA, Weber DJ, Healthcare Infection Cont-rol Practices Advisory Committee: Guideline fordisinfection and sterilization in healthcare faciliti-es. MMWR 2003:52;1-42.

16. Spaulding EH. Studies on the chemical sterilizati-on of surgical instruments. Surg Gynecol Obstet1939;69:738-44.

17. Food and Drug Administration. Enforcement pri-orities for single-use devices reprocessed bythird parties and hospitals. Rockville, MD: USDHHS, FDA, 2000.

18. Dreyfuss D, Djedaini K, Weber P, et al. Prospecti-ve study of nosocomial pneumonia and of patientand circuit colonization during mechanical venti-lation with circuit changes every 48 hours versusno change. Am Rev Respir Dis 1991;143:738-43.

19. Fink JB, Krause SA, Barrett L, Schaaff D, Alex CG.Extending ventilator circuit change interval be-yond 2 days reduces the likelihood of ventilator-associated pneumonia. Chest 1998;113:405-11.

20. Kollef MH, Shapiro D, Fraser VJ, et al. Mechanicalventilation with or without 7-day circuit changes:A randomized controlled trial. Ann Intern Med1995;123:168-74.

21. Long MN, Wickstrom G, Grimes A, Benton CF,Belcher B, Stamm AM. Prospective, randomisedstudy of ventilator-associated pneumonia in pati-ents with one versus three ventilator circuit chan-ges per week. Infect Control Hosp Epidemiol1996;17:14-9.

22. Craven DE, Goularte TA, Make BJ. Contaminatedcondensate in mechanical ventilator circuits: Arisk factor for nosocomial pneumonia? Am RevRespir Dis 1984;129:625-8.

23. Gorman LJ, Sanai L, Notman AW, Grant IS, Master-ton RG. Cross infection in an intensive care unitby Klebsiella pneumoniae from ventilator condensa-te. J Hosp Infect 1993;23:27-34.

24. CDC. Guideline for hand hygiene in health-caresettings. MMWR 2002;51(No. RR-16).

25. Carson LA, Favero MS, Bond WW, Petersen NJ.Morphological, biochemical and growth characte-ristics of Pseudomonas cepacia from distilled water.Appl Microbiol 1973;25:476-83.

26. Favero MS, Carson LA, Bond WW. Pseudomonas ae-ruginosa: Growth in distilled water from hospitals.Science 1971;173:836-8.

27. Rhame FS, Streifel A, McComb C, Boyle M. Bubb-ling humidifiers produce microaerosols which cancarry bacteria. Infect Control 1986;7:403-7.

28. Salemi C, Padilla S, Canola T, Reynolds D. Heat-and-moisture exchangers used with biweekly cir-cuit tubing changes: Effect on costs and pneumo-nia rates. Infect Control Hosp Epidemiol2000;21:737-9.

29. Dodek P, Keenan S, Cook D, et al. Evidence-ba-sed clinical practice guideline for the preventionof ventilator-associated pneumonia. Ann InternMed 2004;141:305-313.

30. Kola A, Eckmanns T, Gastmeier P. Efficacy of heatand moisture exchangers in preventing ventila-tor-associated pneumonia: Meta-analysis of ran-domized controlled trials. Intensive Care Med2005;31:5-11.

31. Arnow PM, Chou T, Weil D, Shapiro EN, Kretzsch-mar C. Nosocomial Legionnaires' disease causedby aerosolized tap water from respiratory devi-ces. J Infect Dis 1982;146:460-7.

32. Moffet HL, Williams T. Bacteria recovered fromdistilled water and inhalation therapy equip-ment. Am J Dis Child 1967;114:7-12.

33. Davis K Jr, Evans SL, Campbell RS, et al. Prolon-ged use of heat and moisture exchangers doesnot affect device efficiency or frequency rate ofnosocomial pneumonia. Crit Care Med2000;28:1412-8.

34. Thomachot L, Leone M, Razzouk K, Antonini F, Vi-alet R, Martin C. Randomized clinical trial of ex-tended use of a hydrophobic condenser humidi-fier: 1 vs. 7 days. Crit Care Med 2002;30:232-7.

35. Garner JS. Guideline for isolation precautions inhospitals: The Hospital Infection Control Practi-ces Advisory Committee. Infect Control Hosp Epi-demiol 1996;17:53-80.

36. Doebbeling BN, Pfaller MA, Houston AK, WenzelRP. Removal of nosocomial pathogens from thecontaminated glove: Implications for glove reuseand handwashing. Ann Intern Med 1988;109:394-8.

37. LeClair JM, Freeman J, Sullivan BF, Crowley CM,Goldmann DA. Prevention of nosocomial respira-tory syncytial virus infections through compliancewith glove and gown isolation precautions. N EnglJ Med 1987;317:329-34.

38. Patterson JE, Vecchio J, Pantelick EL, et al. Associ-ation of contaminated gloves with transmission of




Acinetobacter calcoaceticus var. anitratus in an intensi-ve care unit. Am J Med 1991;91:479-83.

39. Usluer G, Esen fi, Dokuzo¤uz B ve ark. ‹zolasyonÖnlemleri K›lavuzu. Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergi-si 2006:10(Ek.2):1-28.

40. Morar P, Makura Z, Jones A, et al. Topical antibi-otics on tracheostoma prevents exogenous colo-nization and infection of lower airways in child-ren. Chest 2000;117:513-8.

41. Topeli A, Harmanci A, Cetinkaya Y, Akdeniz S,Unal S. Comparison of the effect of closed versusopen endotracheal suction systems on the deve-lopment of ventilator-associated pneumonia. JHosp Infect 2004;58:14-9.

42. Jongerden IP, Rovers MM, Grypdonck MH, BontenMJ. Open and closed endotracheal suction systemsin mechanically ventilated intensive care patients:A meta-analysis. Crit Care Med 2007;35:260-70.

43. Kollef MH, Prentice D, Shapiro SD, et al. Mecha-nical ventilation with or without daily changes ofin-line suction catheters. Am J Resp Crit Care Med1997;156:466-72.

44. CDC. Preventing pneumococcal disease amonginfants and young children. MMWR 2000;49(No.RR-9).

45. CDC. Prevention of pneumococcal disease: Re-commendations of the Advisory Committee onImmunization Practices (ACIP). MMWR1997;46(No. RR-8).

46. CDC. Outbreak of pneumococcal pneumoniaamong unvaccinated residents of a nursing home--New Jersey, April 2001. MMWR 2001;50:707-10.

47. Williams WW, Hickson MA, Kane MA, Kendal AP,Spika JS, Hinman AR. Immunization policies andvaccine coverage among adults: The risk for missedopportunities. Ann Intern Med 1988;108:616-25.

48. CDC. Use of standing orders programs to increaseadult vaccination rates: Recommendations of theAdvisory Committee on Immunization Practices(ACIP). MMWR 2000;49(No. RR-1).

49. Gruson D, Hilbert G, Vargas F, et al. Impact of co-lony-stimulating factor therapy on clinical outco-me and frequency rate of nosocomial infections inintensive care unit neutropenic patients. Crit Ca-re Med 2000;28:3155-60.

50. Heard SO, Fink MP, Gamelli RL, et al. Effect ofprophylactic administration of recombinant hu-man granulocyte colony-stimulating factor (filg-rastim) on the frequency of nosocomial infectionsin patients with acute traumatic brain injury or ce-rebral hemorrhage. Crit Care Med 1998;26:748-54.

51. Mitchell PL, Morland B, Stevens MC, et al. Granu-locyte colony-stimulating factor in establishedfebrile neutropenia: A randomized study of pedi-atric patients. J Clin Oncol 1997;15:1163-70.

52. The Intravenous Immunoglobulin CollaborativeStudy Group. Prophylactic intravenous administ-ration of standard immunoglobulin as comparedwith core-lipopolysaccharide immune globulin inpatients at high risk of postsurgical infection. NEngl J Med 1992;327:234-40.

53. Drakulovic MB, Torres A, Bauer TT, Nicolas JM,Nogue S, Ferrer M. Supine body position as a riskfactor for nosocomial pneumonia in mechanicallyventilated patients: A randomised trial. Lancet1999;354:1851-8.

54. Valles J, Artigas A, Rello J, et al. Continuous aspi-ration of subglottic secretions in preventing ven-tilator-associated pneumonia. Ann Intern Med1995;122:179-86.

55. Smulders K, van der Hoeven H, Weers-Pothoff I,Vanderbroucke-Grauls C. A randomized clinicaltrial of intermittent subglottic secretion drainagein patients receiving mechnical ventilation. Chest2002;121:858-62.

56. Rello J, Sonora R, Jubert P, Artigas A, Rue M, Val-les J. Pneumonia in intubated patients: Role ofrespiratory airway care. Am J Resp Crit Care Med1996;154:111-5.

57. Heyland DK, Dhaliwal R, Drover JW, Gramlich L,Dodek P. Canadian Clinical Practice Guidelinesfor nutrition support in mechanically ventilated,critically ill adult patients. J Parenter Enteral Nutr2003;27:355-73.

58. Rouby JJ, Laurent P, Gosnach M, et al. Risk factorsand clinical relevance of nosocomial maxillary si-nusitis in the critically ill. Am J Resp Crit Care Med1994;150:776-83.

59. Heyland DK, Drover GW, MacDonald S, Novak F,Lam M. Effect of postpyloric feeding on gastro-esophageal regurgitation and pulmonary micro-aspiration: Results of a randomized controlled tri-al. Crit Care Med 2001;29:1495-501.

60. McClave SA, DeMeo MT, DeLegge MH, et al.North American summit on aspiration in the criti-cally ill patient: Consensus statement. J ParenterEnter Nutr 2002;26:80-5.

61. Girou E, Schortgen F, Delcaux C, et al. Associationof noninvasive ventilation with nosocomial infec-tions and survival in critically ill patients. JAMA2000;284:2361-7.

62. Carlucci A, Richard JC, Wysock M, Lopage E, Broc-hard L. Noninvasive versus conventional mecha-nical ventilation: An epidemiologic survey. Am JRespir Crit Care Med 2001;163:874-80.

63. Torres A, Gatell JM, Aznar E, et al. Re-intubationincreases the risk of nosocomial pneumonia inpatients needing mechanical ventilation. Am JRespir Crit Care Med 1995;152:137-41.

64. Ely EW, Baker AM, Dunagan DP, et al. Effect onthe duration of mechanical ventilation of identif-ying patients capable of breathing spontane-ously. N Engl J Med 1996;335:1864-9.

65. Esteban A, Frutos F, Tobin MJ, et al. A comparisonof four methods of weaning patients from mecha-nical ventilation. Spanish Lung Failure Collabora-tive Group. N Engl J Med 1995;332:345-50.

66. Brochard L, Rauss A, Benito S, et al. Comparisonof three methods of gradual withdrawal from ven-tilatory support during weaning from mechanicalventilation. Am J Respir Crit Care Med1994;150:896-903.




67. Kress JP, Pohlman AS, O’Connor MF, Hall JB. Dailyinterruption of sedative infusions in critically illpatients undergoing mechanical ventilation. NEngl J Med 2000;342:1471-7.

68. Segers P, Speekenbrink RG, Ubbink DT, van Ogt-rop ML, de Mol BA. Prevention of nosocomial in-fection in cardiac surgery by decontamination ofthe nasopharynx and oropharynx with chlorhexi-dine gluconate: A randomized controlled trial. JA-MA 2006;296:2460-6.

69. Cook D, Guyatt G, Marshall J, et al. A comparisonof sucralfate and ranitidine for the prevention ofupper gastrointestinal bleeding in patients requ-iring mechanical ventilation. N Engl J Med1998;338:791-7.

70. Møller AM, Villebro N, Pedersen T, Tønnesen H.Effect of preoperative smoking intervention onpostoperative complications: A randomised clini-cal trial. Lancet 2002;359:114-7.

71. Chumillas S, Ponce JL, Delgado F, Viciano V, Ma-teu M. Prevention of postoperatif pulmonarycomplications through respiratory rehabilitation:A controlled clinical study. Arch Phys Med Rehab1998;79:5-9.

72. Thomas JA, Mc Intosh JM. Are incentive spiro-metry, intermittent positive pressure breathing,and deep breathing exercises effective in theprevention of postoperative pulmonary compli-cations after upper abdominal surgery? A syste-matic overview and metaanalysis. Physical The-rapy 1994;74:3-10.

73. Hall JC, Tarala RA, Tapper J, Hall JL. Prevention ofrespiratory complications after abdominal sur-gery: A randomised clinical trial. Br Med J1996;312:148-52.

74. Krueger WA, Lenhart FP, Neeser G, et al. Influen-ce of combined intravenous and topical antibioticprophylaxis on the incidences of infections, organdysfunction, and mortality in critically ill surgicalpatients: A prospective, stratified, randomised,double blind, placebo controlled clinical trial. AmJ Respir Crit Care Med 2002;166:1029-37.

75. Sirvent JM, Torres A, El- ebiary M, Castro P, deBatlle J, Bonet A. Protective effect of intraveno-usly administered cefuroxime aganist nosocomialpneumonia in patients with structural coma. Am JRespir Crit Care Med 1997;155:1729-34.

76. Gruson D, Hilbert G, Vargas F, et al. Rotation andrestricted use of antibiotics in a medical intensi-ve care unit: Impact on the incidence of ventila-tor-associated pneumonia caused by antibiotic-resistant gram- negative bacteria. Am J Respir CritCare Med 2000;162:837-43.

77. Kollef MH, Vlasnik J, Sharpless L, Pasque C,Murphy D, Fraser V. Scheduled change of antibi-otic classes: A strategy to decrease the incidenceof ventilator associated pneumonia. Am J RespirCrit Care Med 1997;156:1040-8.

78. Hebert PC, Wells G, Blajchman MA, et al. A multi-center, randomized, controlled clinical trial oftransfusion requirements in critical care. Transfu-sion Requirements in Critical Care Investigators,

Canadian Critical Care Trials Group. N Engl J Med1999;340:409-17.

79. Holzapfel L, Chevret S, Madinier G, et al. Influen-ce of long-term oro-or nasotracheal intubation onnosocomial maxillary sinusitis and pneumonia:Results of a prospective, randomized clinical tri-al. Crit Care Med 1993;21:1132-8.

80. Gerson SL, Talbot GH, Hurwitz S, Strom BL, LuskEJ, Cassileth PA. Prolonged granulocytopenia:The major risk factor for invasive pulmonary as-pergillosis in patients with acute leukemia. AnnIntern Med 1984;100:345-51.

81. Gustafson TL, Schaffner W, Lavely GB, StrattonCW, Johnson HK, Hutcheson RH, Jr. Invasive as-pergillosis in renal transplant recipients: Correla-tion with corticosteroid therapy. J Infect Dis1983;148:230-8.

82. Riley DK, Pavia AT, Beatty PG, Denton D, CarrollKC. Surveillance cultures in bone marrow transp-lant recipients: Worthwhile or wasteful? BoneMarrow Transplant 1995;15:469-73.

83. Walsh TJ. Role of surveillance cultures in preven-tion and treatment of fungal infections. NCI Mo-nogr 1990;9:43-5.

84. CDC. Guidelines for environmental control in he-alth-care facilities. MMWR 2003;52(No. RR-10).

85. Streifel AJ. Design and maintenance of hospitalventilation systems and the prevention of airbor-ne nosocomial infections. In: Mayhall CG (ed).Hospital Epidemiology and Infection Control. Phi-ladelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins, 1999.

86. CDC. Guidelines for the prevention of opportu-nistic infections (OIs) in hematopoietic stem celltransplant (HSCT) recipients. MMWR 2000;49:(No.RR-10).

87. Anderson K, Morris G, Kennedy H, et al. Aspergil-losis in immunocompromised paediatric pati-ents: Associations with building hygiene, design,and indoor air. Thorax 1996;51:256-61.

88. Rhame FS, Streifel A, Kersey JH, Jr., McGlave PB.Extrinsic risk factors for pneumonia in the patientat high risk of infection. Am J Med 1984;76:42-52.

89. Gerson SL, Parker P, Jacobs MR, Creger R, LazarusHM. Aspergillosis due to carpet contamination.Infect Control Hosp Epidemiol 1994;15:221-3.

90. Lass-Flörl C, Rath P, Niederwieser D, et al. Asper-gillus terreus infections in haematological malig-nancies: Molecular epidemiology suggests asso-ciation with in-hospital plants. J Hosp Infect2000;46:31-5.

91. Vesley D, Streifel AJ. Environmental Services. In:Mayhall CG (ed). Hospital Epidemiology and In-fection Control. Philadelphia, PA: Lippincott Wil-liams & Wilkins, 1999.

92. Sherertz RJ, Belani A, Kramer BS, et al. Impact ofair filtration on nosocomial Aspergillus infections:Unique risk of bone marrow transplant recipients.Am J Med 1987;83:709-18.

93. Raad I, Hanna H, Osting C, et al. Masking of neut-ropenic patients on transport from hospital roomsis associated with a decrease in nosocomial as-




pergillosis during construction. Infect ControlHosp Epidemiol 2002;23:41-3.

94. Arnow PM, Anderson RL, Mainous PD, Smith EJ.Pulmonary aspergillosis during hospital renovati-on. Am Rev Respir Dis 1978;118:49-53.

95. Loo VG, Bertrand C, Dixon C, et al. Control ofconstruction-associated nosocomial aspergillosisin an antiquated hematology unit. Infect ControlHosp Epidemiol 1996;17:360-4.

96. Aisner J, Schimpff SC, Bennett JE, Young VM, Wi-ernik PH. Aspergillus infections in cancer patients.Association with fireproofing materials in a newhospital. JAMA 1976;235:411-2.

97. Opal SM, Asp AA, Cannady PB, Jr., Morse PL, Bur-ton LJ, Hammer PG. Efficacy of infection controlmeasures during a nosocomial outbreak of disse-minated aspergillosis associated with hospitalconstruction. J Infect Dis 1986;153:634-7.

98. Streifel AJ, Vesley D, Rhame FS, Murray B. Controlof airborne fungal spores in a university hospital.Environment International 1989;12:441-4.

99. Le Saux NM, Sekla L, McLeod J, et al. Epidemic ofnosocomial Legionnaires' disease in renal transp-lant recipients: A case-control and environmentalstudy. Can Med Assoc J 1989;140:1047-53.

100. Marston BJ, Lipman HB, Breiman RF. Surveillancefor Legionnaires' disease: Risk factors for morbi-dity and mortality. Arch Intern Med 1994;154:2417-22.

101. Kirby BD, Snyder KM, Meyer RD, Finegold SM.Legionnaires' disease: Report of sixty-five noso-comially acquired cases and review of the litera-ture. Medicine 1980;59:188-205.

102. Haley CE, Cohen ML, Halter J, Meyer RD. Nosoco-mial Legionnaires' disease: A continuing com-mon-source epidemic at Wadsworth Medical Cen-ter. Ann Int Med 1979;90:583-6.

103. Bock BV, Kirby BD, Edelstein PH, et al. Legionna-ires' disease in renal transplant recipients. Lancet1978;1:410-3.

104. Brady MT. Nosocomial Legionnaires' disease in achildren's hospital. J Pediatr 1989;115:46-50.

105. Jimenez ML, Aspa J, Padilla B, et al. Fiberopticbronchoscopic diagnosis of pulmonary disease in151 HIV-infected patients with pneumonitis. Eur JClin Microbiol Infect Dis 1991;10:491-7.

106. Chow JW, Yu VL. Legionella: A major opportunisticpathogen in transplant recipients. Seminars Res-pir Infect 1998;13:132-9.

107. Brennen C, Vickers RM, Yu VL, Puntereri A, YeeYC. Discovery of occult Legionella pneumonia in along-stay hospital: Results of prospective serolo-gic survey. Br Med J 1987;295:306-7.

108. Lepine LA, Jernigan DB, Butler JC, et al. A recur-rent outbreak of nosocomial Legionnaires' dise-ase detected by urinary antigen testing: Evidencefor long-term colonization of a hospital plumbingsystem. Infect Control Hosp Epidemiol1998;19:905-10.

109. Fiore AE, Butler JC, Emori TG, Gaynes RP. A sur-vey of methods used to detect nosocomial legi-onellosis among participants in the National No-socomial Infections Surveillance System. InfectControl Hosp Epidemiol 1999;20:412-6.

110. Kool JL, Fiore AE, Kioski CM, et al. More than 10years of unrecognized nosocomial transmission ofLegionnaires' disease among transplant patients.Infect Control Hosp Epidemiol 1998;19:898-904.

111. Mastro TD, Fields BS, Breiman RF, Campbell J,Plikaytis BD, Spika JS. Nosocomial Legionnaires'disease and use of medication nebulizers. J InfectDis 1991;163:667-71.

112. Alary MA, Joly JR. Factors contributing to the con-tamination of hospital water distribution systemsby Legionellae. J Infect Dis 1992;165:565-9.

113. Woo AH, Yu VL, Goetz A. Potential in-hospital mo-des of transmission of Legionella pneumophila. De-monstration experiments for dissemination byshowers, humidifiers, and rinsing of ventilationbag apparatus. Am J Med 1986;80:567-73.

114. Zuravleff JJ, Yu VL, Shonnard JW, Rihs JD, Best M.Legionella pneumophila contamination of a hospitalhumidifier: Demonstration of aerosol transmissionand subsequent subclinical infection in exposedguinea pigs. Am Rev Respir Dis 1983;128:657-61.

115. Pannuti CS. Hospital environment for high-riskpatients. In: Wenzel RP (ed). Prevention of Noso-comial Infections. Baltimore, Maryland: Williams& Wilkins, 1997.

116. Patterson WJ, Hay J, Seal DV, McLuckie JC. Coloni-zation of transplant unit water supplies with Legi-onella and protozoa: Precautions required to redu-ce the risk of legionellosis. J Hosp Infect1997;37:7-17.

117. Bollin GE, Plouffe JF, Para MF, Hackman B.Aerosols containing Legionella pneumophila generat-ed by shower heads and hot-water faucets. ApplEnviron Microbiol 1985;50:1128-31.

118. Breiman RF, VanLoock FL, Sion JP, et al. As-sociation of "sink bathing" and Legionnaires' dis-ease. Abstracts of the 91st Meeting of theAmerican Society for Microbiology 1991.

119. Marrie TJ, Haldane D, MacDonald S, et al. Controlof endemic nosocomial Legionnaires' disease byusing sterile potable water for high risk patients.Epidemiol Infect 1991;107:591-605.

YAZIfiMA ADRES‹

TÜRK HASTANE ‹NFEKS‹YONLARI ve

KONTROLÜ DERNE⁄‹

Tunal› Hilmi Cad. No: 74/1

Kavakl›dere-ANKARA

Tel: 0312 468 11 69

Faks: 0312 468 11 70




Turkish Journal of Hospital Infections HastaneDr. Şükran YAVUZDEMİR Dr. Gül Ruhsar YILMAZ Dr. M....

Documents

Transcript of Turkish Journal of Hospital Infections HastaneDr. Şükran YAVUZDEMİR Dr. Gül Ruhsar YILMAZ Dr. M....