Mourad Zimu Tikli

download Mourad Zimu Tikli

of 63

Transcript of Mourad Zimu Tikli

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    1/63

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    2/63

    Mourad ZIMU

    D tullizin nniven

    Haut Commissariat l Amazighit, 2004

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    3/63

    Cet ouvrage a t dit dans le cadrede la collection Idlisen nne$ de

    la Direction de la Promotion Culturelledu Haut Commissariat lAmazighit.

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    4/63

    Agbur

    Tazwert

    Taebbujt n tafat . 3

    Abrid n tatut ... 7

    Tabatt . 23

    Agni n Mend 35

    Tikli 5

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    5/63

    Mourad ZIMU Tazwert

    1

    Tazwert

    Tullizin - agi d - ye$lin ger ifassen - nwen d inagan $ef wayen yevran d wayen d - iverrun. Zik, anagi d asefru, ass - a anagi dimru.

    Yal awal, yal tuniqt, d ta kemt deg walla$ - iw, mi akka d -tewwev $ur -wen, fessuset, imi tura trefdem - tt yid - i.Ismawen imukan d yemdanen d - ittwabedren, nebder - iten - id d$a,imi mgaraden d yismawen n wid yeddren tidyanin am tigi ara yuraren akka $ef isebtaren -agi u$ur tetteddum.

    Ayen d - ittwanan, ur fessus ara i tmenna ; tikwal awal arad- temlilem yeslufuy i rregmat d tucva. Ledaqa, mi ara yebbuket walla$, tettu$al d tilist, nek ayen akk d - nni$, nni$ - takken ad xebent tlisa yellan gar - ane$, gar -awenu gar - i d

    yiman - iw !

    Mi wen - dnni$ akka, mai d aheggi i ken - ttheggi$ akkenad temmagrem awa$zen, d awalen ara d - temlilem ur ttagadet !.D acu kan, awal, ma tedhen - it tereg n wussan d wurfan yekkalen deg walla$ i t - yuran, awal, ma ye$li $er wandatturarent tlufa yettdeggiren ives, awal imir - en, bennun - a$ lebus

    akken ur d - iteffe$ ara deg yimawen -nne$, ssen$alen - a$ tadwattakken ur t -nettaru ara, ttcerrigen - a$ lka$ev akken ur d - itt$imiara fell - as i dderya -nne$ ; nekkni d anecct - en i $ - yevran.

    Ayen akka tetteddum ad t - t$rem, ur t -uri$ ara akken adu$ale$ d Dda Muad , ur t -uri$ ara akken ad d - rnu$ taeyt i loib -iw ; a$rum - iw qqne$ - t $er i$uraf nniven. Ayen akka tetteddum

    ad te$rem ur t-uri$ ara akken ad ssedhu$ wid yeb$an ad d

    -

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    6/63

    Mourad ZIMU Tazwert

    2

    sersen ives ; limer d -srusuye$ ives, tili ad t - id - sserse$ i yiman - iw.Nek tira am tikli, ttaru$ akken ad afe$ iman - iw .

    Teggram - d kenwi, a wid yesqerdicen ayen yettwuran. Awid iettben tuniqin, a wid yesteqsayen imeslayen d twinas ansid- kkan ?. A wid iemlen ad d - inin yal tafsut 20 di yebrir qedce$ . Kenwi, ma tes am tuccar suf$et - ttent - id dagi. Ma dnek, tettalasem, ayen akk d - vegre$ $ef lekwa$ev -agizdatvnnwen, ur t - in - vegre$ ara akken ad wen - eobe$. ri$anida tettwa$em ; imi tevra yid -nne$ am wennar - nni Nat

    winnat, a$leb imnezhen a wid isserwaten. Kenwi ihi, akken, $asakka ur d - tettbanem ara am wiyav, maca, nek ulfa$ - awen imiken -sne$, ri$ anida yettfakka leb$i - nwen d wanda d - ibedduleb$i - w. Awal zware$ - d deg - s, win yeb$an ad d - isqerdec ne$ add- isfentev ameslay $ef wayen uri$ ad iyi - t- id - yini s tira, u s tagi -nne$, imir - en ad nwali. Ma mai akken, ur iyi - d-qqar, ur s -qqare$ ; sne$ ula d nek ad as - ini$ i wayev : tafyirt - agi di

    tefansist i tt - id -squcvev , maca, eddi ke awi -d azal - is s tagi -nne$ tiniv - as : akka i ilaq ad tt - id - tiniv .Nek uri$ - d, uri$ -d, uri$ - d, kenwi $ret, $ret, $ret

    uad Z U

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    7/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    3

    Tizi n Tifrat Fua 1928

    ssan d isemmaven. Yal ass amek - it akken ; $as tella-dtafukt, am teslit deg wussan - is imezwura ; ur trea aratimukaz zdat wallen, d - azellem i tettwazlam. Tafukt deg

    wussan - a n Fua akken, tikwal tedduri asigna, tikwal nniven, add- teldi arquqen - is alamma tesre$ aglul n win tt- icedhan.

    Tim$arin ulac wi yettcedhin tafukt am nunti, mi d-sqacew kan ger usigna d$a ad tent- tessevme , nunti ikkusmen di

    tegrest, tafukt awi-d ukan ! ara k - inint. Di$ netta, akken kanara d - tvil, ad d- teff$ent sya u sya, ad msawalent, ad fesrentivarren -nsent deg ifergan, di tzenqatin, am iberiqen - nniIweoiben. Win i eddan ad tent - yaf qqiment iinent, almi d-teff$en iraggen deg icetiven - nsent. Teff$ent - d d tirebbu a, ad

    mwanasent, ad llment awal, tid istufan ttelment ula d tavu,tiyav nniven, d awal kan, ula d win d c$el.Awal di taddart -nne$, Tizi n Tifrat, am zduz ; yessen$adimecriwen d - iteff$en $ef at-wexxan, tikwal da$en awal d ddwa ibab - is, yessifsus $ef wul, imi ma yeu wul ayit wussan. Acali d- itteff$en deg fedxuxen mi ara d - ttemlilint tem$arin zdat nifergan ne$ di tzenqatin ! ef wayen, am akken fran- tt medden stufra : yal axxam ad d- yefk tam$ert- is, c$el- is d ayen ibanen, swawal ad terr akk ayen yeccemmiten a - t wexxam d abbu

    U

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    8/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    4

    yeftutes deg igenni. Ma times ad qabel times, awal i s- izemrenala awal : ... mai akken, Ameqran d amja? ! ad ijeggeebbi win i m- d- innan akka... . Mi tekkes ayen d- yeff$en $er

    medden ad sen - ttefk awal d a win, $ef wamek i ilaq ad tilitmenna n tidett $ef at wexxam : ... Ameqran mazal yettceggi -d, acu- t wass- en i d- ief babas xemsa Fank...

    Tim$arin, am akken s - inna winna, mi tent - sum tudert sdderya, s lif d ineman d c$el n lexla d win n wexxam, ad d-qqiment kan i wawal imi winna zemrent - as $as yekkes-asent

    zzman temi ; am akken s- nnan ti telfe$ ugel yeffe$. Awal uriwao ara ifadden ne$ tagecrirt ne$ taucin ne$ tu$mas. Awalakken ad d- iffe$ iwao sin icenfiren d wul iuen d walla$istufan i wiyav. Ad k - qqaren ma s tidett, d iles i d aneggaru i yettmettaten di tmeut !.

    ur - nne$ iles n tmeut yesserhab imdanen. ef waya iqwan yergazen ikehen ad d -afen tim$arin qqiment zdat n

    tewwura n yexxamen. ran tim$arin, ass-a d ayla

    -k azekka fell

    -

    ak ; anwa deg- nne$ ur d- n edda ara di tesyar n wawal i wumizemrent ?.

    Mi d- edda$ di tezniqt Nat Sliman di laa n ufella, ufi$- dawemmus n tem$arin, zzint i wawal, akken kan d - edda$ssusment, sma qilent deg - i ; ur ttkemmilent ara awal alamma

    rant wi yi-lan, amer ahat qqarentvas ttili$

    -as i win akken i d

    -

    grent $er wennar deg- i serwatent awal.

    Tim$arin - nne$ emlent awal, d axessar !. D acu kan, ditegnitt n Fua iregi- d uvemminvnsent d amessas imi tignawt urtettbadda ara $ef yiwen wawal ; tettneqlab. Acal d tikelt, midvtban tafukt, ad dvtessufe$ tim$arin, ad dvmedwalent sya usya, awal yettawivd wayev, wayev yettawivd gmavs. Akken kanara dvstafint i wawal ad sentvyehwu i$imi, ad dvyu$al usigna,ur utament, netta da$en, asigna di Fua, am yir inebgi, ur

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    9/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    5

    ittcawa ara, hakan ad d - isqulles. Asigna d yir netta, i s -qqarent ahat tem$arin. Mi d - icberber nig - nsent, ad yeglu s tili dusemmiv, d$a ad d- te$li tsusmi gar - asent am we dil weroin

    nurad. Ad innerni usemmiv ad tt -nnerni tsusmi yid -s. Akken kanara ulfunt tem$arin -nni i tsusmi tetteqes ulawen - nsent dusemmiv iskuuf di tfekkiwin - nsent tukmicin, ad refdenttilmesyar -nsent ad kecment s axxam. Deg wexxam da$en adu$alent ad sqizbent i lkanun ooan - t $ef wudem n tafukt n Fuatimevit. Lkanun, netta ur is i ara ccena, ad tent - imager s wul.

    Ala tim$arin i s- isnen i lkanun, netta yera ayenni, mi ara

    d- teqqim tem$art tama - s ittulfu mi ara tebdu asxejwev di tirgin$ef - i yessebaber, ittulfu i ufus -nni ye yan mi ara t- yeskikiv swes$ar mi ara s-d- iferren di tiqermin -nni uebuj yezzan ditafukt n mayem. Akken ara mmegrent $er irebbi -s ad t- id- tu$altewit, ad yizwi$ wudem - is. Lkanun iemmel tim$arin. Issen adtent - imager mi ara d- rewlent i tnecnact n Fua. Izmer i lbavna-nsent, mi d-qqiment $er yiri -s a d d- iwdent akk deg walla$ -

    nsent i wayen nnant d wayen slant, yal imesli ad ya$ amkan- is,aayan akk deg imeslayen ad d- yufrar iv-nni zdat n teslit.

    D iij ad d-ff$ent tem$arin, d asigna ad kecment sixxamen ; llan wussan deg - i sent- iverru waya tlata n tikwal degwass.

    Nna Mala, ula d nettat, temmel tafukt di Fua. Adteqqim kan ad d- tessiwel : ... wa akka ? yya$ awi- yi-n s iij... .Win yellan deg -nne$ ; ama d Zizi, ama d nek d yemma ne$ dNna Dehbuc, ad tt- id - nessuffe$ $er yiij. Ad teqqim $ef tsumta-ines, ad teel ivarren - is, ad teqqar ccah ! ! . D acu kan nettat,ur tett$imi ara d tem$arin nniven. Nettat ur tetteffe$ ara, nuntiur d- kement ara.

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    10/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    6

    Afrag -nne$ ulac win t- id - ikemen ma ur d - yusi ara $ef t$awsa, mi tt- iqva ad yu$al ansi d- yekka. Akka seg wasmi d-ccfi$ ; axxam-nne$ ur isderdif ara deg - s ubeani ne$ inebgi.

    Cfi$- d i yiwet n tem$art, niqal tettu- d s axxam, tt$imantnettat d Nna Mala. Cfawa n temi kan, ttwali$ - tent ssendent $ertesga n texxamt n Zizi, ad ssisinent kra ini$man di zzit ma llan,ad sgemrident, yiwen ur ier d acu qqarent. Akken, alamma ye$li- d yiv, ad d- tekcem yiwet n tmeut ad tezzu$er tam$art - nni.Akken acal almi d yiwen wass ; am wass- a d$a deg yiv teffe$tem$art -nni, azekka -nni ur d- tu$al ara wayev xai, wid d- irnan

    $er-s di$en akken...Nna Mala, deg wass - en, tett$ima kan wed - s, $as akken,

    temmel ula d nettat awal, yak ur tettwali ara !? ma ni, ayen akk d- iverrun tera - t, yerna tceffu ! ayen tesla irea deg walla$- isam iuran - nni n tejnant tacaraft. Ulac d acu s- ittuun. Matulfa kan s waleb av i ttmeslay ad tsu$ : amek i s- tenna ?...$ef wacu tettmeslayem ? . Din din ad d- tessukes ierman n

    wawal d wacu t- id- yewwin.Ayen tesla da$en d amur, ayen i wumi tecfa d amurnniven. Ayen akk s eddan wexxam -nne$ sli$ - t $ur-s asmi urfize$ ara ger ussemu d userkem. Baba d amja, asmi yu$ yemma yugi- tt, d jeddi i yeb$an ad as- tt - ya$ akken $as iu $erFansa ad d- yu$al, jeddi yefka- yas 10 frank i yiwen akken adicrek yid - s tayuga, d$a acrik -nni yewwi - tent irwel $er Lezzayer,

    itbe-it jeddi yewwet

    -it, d$a issekcem

    -it Jujdebbi $er lebs :tilufa - yagi sli$- tent akk $er Nna Mala, teka - yi- tent - id amzun d

    timucuha. Simmal ttim$ure$, simmal sukkuse$ - d tilufa nniven,taneggarut jeddi zi$en yen$a win akken i s - yukren 10frank mai d tiyita i t- iwet.

    Nna Mala tessewa - yi timucuha, nettat, am akkenu$ale$ - as da$en d ti- is ; i sya $er da kan ad d- tessiwel : wa

    Muh, u kan ini-d d acu txeddem Nanna

    -k Dehbuc.. Akkenara d- ikcem Zizi Arezqi ad t- temmager Nna Mala s wayen d -

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    11/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    7

    wala$ deg webdil - is : Ay Arezqi Dehbuc tedla $ef ini$man-nni... . Akken, mi d- gmi$ akka ttmenni$- d ula d nek ini$man$as di etadem, d$a nu$al ntett - iten nek d Dehbuc, ha kan ad

    iyi- d- tessiwel s tufra ad temme$ s akufi ad d- tekkes takemmictini$man ad tt - ne. Nna Mala, am wakken tera, ad d - su$ : acu tesfelqimem akka ?... . D acu kan, mai am zik, imir- en,ti - nni s- ismucuen tu$al tenza $ef tkemmict ini$man.

    Nna Mala, mi d-kecme$ ass - agi ufi$- tt- id teiin iijdeg wefrag. Akken kan d- degre$ tawwurt n bea tessawl - d :

    Wa akka ?... D nek a Nana... i s- rri$. Abuh, ani tu$alev - d, ana$ ad teqqimev dinna alamma yekfa wegraw ad d- teddaklev ke d Zizik Arezqi, akka i xeddmen yergazen i yi- d- tenna. Ad u$ale$ a Nna Lala, - usi$- d kan $ef c$el i s- rri$ imikecme$ s axxam.

    Bni$-d ad teb$u ad ter d acu yevran deg wegraw ntaddart, d acu d - inna zizi Arezqi i taddart. Wa Muh, i wegraw d acu $ef - i temmeslayem ? d acu d- yenna zizi-k Arezqi ?... Ma d zizi Arezqi ur d- immeslay ara ar tura, agraw, ooi$ - tena ttmeslayen $ef tebbujt n tafat . . . i s-nni$.

    ri$ ad d - tu$al $er wawal. Nek kecme$ $er wexxam imi

    ilaq ad d- sdidne$ anda - tent tqubac n wawsay, ad sent - kkse$tireg$in, ad tent - heggi$ i Zizi ad d- isselqem tameddit -nni mi yekfa wegraw. ef wayenni d$a i d- u$ale$ ass - en s axxam.Simmal ttnadi$ deg wexxam : $ef lfeca n tewwurt, deg udekkan,di lemdawed ; ttafe$- d yiwet yiwet, tineggura teddem - iyi- tent - idNna Dehbuc di texxamt n Zizi. Akken d-mlalent zdat - i, esbe$ -tent, kkse$ - asent - tireg$in sli$- as i Nna Mala, thedde wed -s :

    Neddhen i tebbujt n tafat nwekkel - as ebbi i lqayed NatSliman...

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    12/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    8

    Taebbujt n tafat , d aseklu ulac win t- yugaren di tem$er ditaddart -nne$. Ad d- qqaren imezwura akken i t - id ufan, ef - d seg

    i$zer alamma d Ti$ilt, ulac akk ayen d- yufraren am tebbujt n tafat .

    D agraw wis sin i teme temsalt - is, amezwaru ur wala$ara deg - s aas, ala ayen d- kan di taddart . Tamsalt -a mai amtiyav. Seg wasmi meiye$ selle$ i zizi Arezqi mi ara d- iqqar dacu $ef - i mmeslayen di tejma t ; tikwal ad mmeslayen $ef

    aleb av ikev di tilist n wayev, ne$ iserre i lmal- is $er yiger nwayev. D acu kan tamsalt am ta, weroin d- ttunebdar. D tasusmi ii$elben awal, mi tekker ad tefru, ad d- tu$al ar ladda, zi$en akkaay d agraw !?

    Yiwen wass, kan - d, ssawlen - d $er wegraw $ef yiwen NatSliman d- ittewten di ssuq, nnan - d erran - t mavi. Taddart tbed

    $ef yiwen wawal, akken ran d Iemmuten n Ti$ilt i t-iwten,fran - t t u r d- ttarran ara tta. Iemmuten n Ti$ilt - d nutni u$ur

    nettawi azemmur -nne$ d yirden -nne$ akken ad t- id -need, urd- yettawi ara cwal yid- sen nfa , alad$a $ef ...umesxuv Nat Sliman i d- inna Zizi Arezqi.

    Nna Mala, mi ara ter d acu d- yenna Zizi Arezqi di

    tejma t, teqqar-as : teffe$v

    -d ar Jeddi

    -k . Jeddi, $ef wakken d

    -

    kan, awal - is mi ara d-- ye$li am uxedmi ueddad, di tlemmast.Acal d win t- id -- ibedren zdat - i. Tagi, kan- iyi- tt- id acal dtikelt. Nnan - d yiwen wass, akka d$a d agraw, akken akk tthegginiman - nsen yergazen n taddart ad qqimen. Ttemsawalen $erimukan yellan d ilmawen, imi yal wa yeb$a ad yeqqim $er winukud yezmer ad is eddi azgen n wass, d aya kan !. Ur umine$ara llan wid izemren ad qqimen alamma $ilen - ten medden dimdukal. Ulac imdukal di taddart - nne$, llan wid cerken wussan,

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    13/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    9

    imawlan, imeslayen ne$ lif n yiwen wass ne$ n wagur, d ayakan !. Akken d- kan ihi, weqbel ad ibdu wegraw, yella jeddi ibedula d netta, yettmaqal amkan ara s - id - yezgen, d$a, wissen amek

    akken, izga - d yiwen zdat n jeddi, izzi- yas-d s we rur. Ad d- zziv swe rur i yiwen am jeddi !? Winna ahat ur yutam ara, ma na jeddi, igerrez- as tiyita, ahat ar ass- a a la yettegririb, d acu s-inna ? Inna - yas, zdat n medden, isu$ akken ad d- slen at taddart : a rur - ik yif udem- ik ! . Winna akken yesla, nnan- d ianeg amwin yettwaqsen, inna - yas : semme- iyi a Mu at Meqran .Medden ke k en d tavsa. Yew e jeddi !. Yerna yew e $ef

    medden akk ula d wid-nne$ nat wexxam. kan - d tayev $ef waya. Yiwen n at Meqran, n wedrum - nne$, yiwen wass, imierven ad frun yiwet n temsalt ger At Sliman, iger- d iman - is,

    a ni issuffe$- d kra imeslayen ur nlaq ara d$a igzem - as awal jeddi, zdat n medden, d acu s- inna ? D argaz s cla$em- is, inna- yas : ad tessusmev ne$ ad d- rre$ ! ! . Jeddi d ssiqa, $ef wakken d - kan.

    Zizi Arezqi, ula d netta akken, amesxuv Nat Sliman isen - d- inna i wat taddart, zdat umesxuv - nni u zdat imawlan - is.

    At Sliman, d adrum Lqeyyad. Nekki, di temi- w, Lqayedsne$ - t kan imi abenus- is d aqehwi. Ur ri$ d acu- t almi d asmiwala$ anwa i d aumi. Wala$- ten mi d-dukklen s axxam - nne$,asmi d- yeffe$ jeddi di lebs, d cfawa n temi kan ; uen- d

    tawwurt, Aumi - nni, way amek iga ! ? ur isi ara cla$em yerna dargaz ! Cfi$ acal yurar wudem - is deg walla$- iw. D argaz yernuam nek ; ur isi ara cla$em. Ala ! am tmeut, imi nekki ad su$,netta meqqer ur is i ara, udem- is d azegga$, allen- is dtizerqaqin, acebbub - is d acel uv, d a$ezfan. Imi ibedd akken,ttmuqule$ deg - s, ttmuqule$ di Lqayed Usliman, yugar Uumi -nniLqayed di te$zi s terdast ne$ ugar. Lqayed, netta, isa cla$em, dazarig kan si tama ar tayev, di tlemmast ucenfir - is cla$em-nni

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    14/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    10

    am akken s an tiyerrist, $ef uqerru -s tacacit tazegga$t. Aumi -nni, mi ihedde, ttembiwilen icenfiren - is d ayen kan ! I sya $erda ad itekki s sin ifassen $ef wammas- is. Lqayed ittmuqul deg-s

    mi ihedde, issefham - d i Jeddi d acu s- d- iqqar.Cfi$ $ef ass- en, Lqayed Nat Sliman d amdakel n Uumi,

    ddan -d d Jeddi mi d- iffe$ si lebs. Akken ff$en deg wexxam,iu wezniq d at- taddart, kecmen - d akk ad ren jeddi.

    Agraw n wass- agi, mai am wiyiv, ula d at taddart amwakken yella wacu b$an ad t- id- inin ulac win ara t- id - yinin.

    Ulamma nhedde akka ; argaz d argaz, d acu kan, irgazendagi di tejma t mi ara ttmeslayen tikwal am akken d tim$arin.Ttemyewaten s lem un ula d nutni, zi$en mai aas i yellan am Jeddi !? Mai aas i tent- id - iqqaren qbala, drus i d - iferhen swayen ttulfun. Zgelli kan, weqbel ad u$ale$ s axxam $ef tqubac - nni, ineq - d Uyidir $ef Tebbujt n tafat , inna- d am akkennetta ur iqbil ara ad teqle . Yurga jedd- nne$ yu$al - as- d d

    abara$, inna - yas- d ad rren wat taddart tiqubac $er idekknen.Yiwen seg wat Sliman, imi d- ineq, yewwet -d Uyidir s yemneqren, netta inna - yas : mai di targit ara d-nemlilwab wab ad ilal gar- ane$. Akken i tkemmel, yu$al - dUyidir, ula d netta yewwet - it- id s wawal, d tiyita tuqlibt. Maiwwin - d akken zedwa di sin, win ad yehde, wayev ad s- yerr sl$aburi. Medden ran - ten wa yetelha - d s wayev, nutni da$en

    ran, gguman ad d - ferhen, ad nna$en ad nwali. Nutni,ttemyewwaten s wawal ; snen amek i d- fernen imeslayen, yalawal am lbunya ; i$es ad ikkeckec aglim ur t- itta$ wara. Wten - dtazwayt yelhan, am ugerbuz d ubendayer. Nek d wid iyi - cbannemmel mi ara mnacben akka sin di tejma t, verrunt $as maid agraw, tikwal di teswi in -nni i d- ttekfufulent kra n tedyanin, zi$ yevra le oeb di taddart-nne$ i neqqar tikwal mi ara d-nsel

    yiwet si tedyanin- nni ffren iseggasen. Tagi d$a d yiwet ; yiwenwass tenfufed - d ddana -nni izimer n Meyan At yidir.

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    15/63

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    16/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    12

    Ad d-ekkun yiwet n tikelt, $ef wasmi yemlal netta d u eugIemmuten. Mlalen deg webrid uumi, am akken yella win yeksan kan tama- nsen, d$a d netta i d-- issawven taqsi. Yerna,

    iban d tidett, imi snen- ten medden ; ran mi ara ttmeslayen, amad Mend At Yidir, ama d aeug Iemmuten, anida teb$uv tilivad sen- id - teslev, sre$ru$en mai d kra ! Ma bedden tama -k d$azemren ad k - s egen. Ihi asmi mlalen akken, ineq yiwen $erwayev inna - yas : Ani $er Sebt Ieugen i t- ttedduv, ma $er din, ad yi- teroivad belze$ kan ad nemsa af ? Awah ! nekk teddu$ $er Sebt Ieugen ! Ad isahel ebbi ihi, nek nni$- as ma $er Sebt Ieugen, tiliad nemsa af Akka i d- kan $ef Mend At yidir d u eug Iemmuten.Ma d Jeddi, imi wen- d-nni$ yessevsay, netta yessevsay mi ara yerfu ; amek akk izeffev, amek ineffev iman- is, amek ittwehi sifassen - is, amek isseknuy lqed- is ; tilufa- yagi akk ssevsayentmedden, ma ulac - it. Ma yella, deqmen akk medden tavsa degqelmunen - nsen.

    Ma d tamsalt-agi n wass- a $ef - i ye me wegraw, ur d-tessassay ara tavsa. Ttemcawaen at taddart ma d -sse$linTaebbujt n tafat akken ad bnun taqubett $ef uekka n jedd-nne$amezwaru. Taebbujt n tafat , nettader - itt - id akk di taddart,nettalas akk deg - s, ur tes i ara bab. Tezga anda tt- id -nufa, urtegmi ur ten$is, ula d ala weroin tt- tuza. Tes a i essasenahat !? Nna Mala mi ara teggal s ifurkan n tebbujt n tafat, ulactu$alin $er deffir !Nekkni s wid meiyen, zik netthabi asqiccew i d-sqicciw Taebbujt n tafat di tziri mi ara tt- nettmuqul deg yiv. Tura, mi d -nerna kra iseggasen $er wezrar n tudert - nne$, nu$al nemmeli$imi ddaw -as, $ef teblavin id as- izzin.

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    17/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    13

    Imi d- tezga di ti$ilt taneggarut weqbel ad d - tban taddart - nne$,tettu$al da$en tebbujt n tafat di lawan n tyerza d tmegra dtamekkant deg - i ttafen tili d wesgunfu wid yesmaren tidiwin -

    nsen deg igran.D acu kan, ayen yeffren di tlufa d tagi : taebbujt n tafat damkan deg - i d- yevra wegraw ameqran d - yessemlalen sin iderma yettidiren di taddart - nne$ ; adrum n At Sliman d wedrum-nne$At Meqran. Taqsi -a, drus - iten wid tt- yesnen di taddart, $asakken tim ayin n Mend d Meyan At Yidir ddrent u mazal adidirent, tagi n temlilit n sin iderma di tebbujt n tafat , tegguma

    ad d-tali ad tt

    -ner, ula d Nna Mala, iemlen ad iyi

    -d

    -tekutimucuha n jeddi tessussum mi ara d-ttunebdar tebbujt n tafat .

    Ayen ?

    Ula d isem n taddart-nne$, tizi n tifrat, nnan - d yeqqim -d danagi $ef wasmi fran At Sliman d At Meqran. Nna Mala, tessenisefra $ef zzman - nni deg - i llan ttna$en sin iderma - yagi. Mai d yiwen ad tecfuv fell- as. Amek i fran, ayen nnu$en, yiwen ur yeri ?

    Deg wegraw n wass - agi, ahat ad d- ilin kra imeslayen arad- ye$lin $ef temsalt-agi.Akken kan d-u$ale$ deg wexxam u$ale$ s amkan - iw bea nwesqif n Tejma t imi eva$ ad kecme$ $er wesqif, mi serse$iman - iw, ikker ad d- ineq Zizi Areqi, yessuter di tejma t ad d-inin i wacu ara nebnu taqubett, d acu b$an akka da$en Iumyen

    seg -ne$ akken ad d- azlen ad a$- bnun tiqubtin ? Amek aumi, ivelli kan, iquqer- a$ - d di te$zut , deg

    igran - nne$ rrif n wasif, ass- a, issendeh -d Usliman, akken ad as-bnu$ i Jeddi taqubett ? jedd-nne$ amezwaru asmi yedder yeef --as tasawent i Wteki, limer d netta i d-ufan Iumyen t - ili ass-a AtSliman ad qqimen kan akken i ten-nessen ; s ibenyas dimellalen, ad ddahanen cla$em -nsen di ctawi mi ara d- ff$en $er

    tejma t akken ad fren lla- nsen Iumyen i yeb$an ad bnun

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    18/63

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    19/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    15

    tt - tmekknem i tqubac ne$ ad tt- teooem tbed -d ad tt- id -afenwarrac. Ihi, Tizi n Tifrat iyi- d- ika jeddi ad fell- as ye fu ebbi semman - as akka, imi di tizi- yina deg- i d- tem$i tebbujt n tafati weqmen agraw At Sliman d Wat Meqran akken ad frun, ueden i wegraw kra yemabven, d - yusan seg At ebi. Taebbujtn tafat, i d- iqqim yisem - is, tella d anagi, $ef wasmi d-ban tafat$ef imezwura -nne$ At Meqran d At Silman. Am wakken iyi- d-inna Jeddi, zik, asmi llan At Leqwavi, si Lezzayer $er At ebbasdi Bgayet, imir- en, taddart - nne$, d anda d- qqimen akka ixeban,deg At Mes ud, akkin i wassif, dinna i ddren imezwura -nne$, di

    lawan -nni esben - d ugar n meyya yexxamen. Zdin akk, fenadebbuz ula i Wat Qasi, weroin fkan ula d tabzert i Wteki,tekker lfetna gar sin iderma, wiyav, wa yedda d wa, wayev d wa,ff$en -d sin lefuf, refden ibeckiven ; $ellin sya u sya, ula d atekid- isxedmen At Qasi , imi iwala tekker gar-asen yeb$a ad ikemmelad issenger wigi i uan tabzert. Akken i tkemmel, acal daseggas. Almi d imi te ya ula d lmut, ur d- iqqim win ara

    imevlen, dukklen -d Imabven At ebri , heggan -d agraw,eggnen amkan - is, anda akka d- tem$i tebbujt n tafat . Ussan- d

    sya u sya, iu- d wemkan, mmeslayen ass s lekmal - is, iteddu - d yiv, ur wwiven ara ad d-ssersen talwit. Qrib ad aysen, almi d-sneqen yiwen seg At ebri , qqaren - as Ccix end, ikker ad iu,ennan - as i$imi d$a yeqqim inna- yasen : Ay At Meyan d At

    Sliman, d acu i s-xeddmen i weksum akken ur irekku ara ?

    nnan - as- d : d lmel ! inna- yasen : ihi ulay$er neqqim dagi,kenwi d lmel -nwen i yerkan ! . Akken d- inna akka, kkren akk,nnan d awal l ali, zlan axfiwen, xedmen timecrevt, fran AtMeqran d At Sliman. Deg wass- en, yeqqim - d wawal Tizi n Tifrat .Taebbujt n tafat, zzint - as teblavin, tid akk yerran $er idisan nloedra n tebbujt, d imezwura - nne$ i tent- iean, qqiment fell-asent fran cwal icergen tagmatt - nsen seg acal d aseggas. Hatan

    wamek tevra, Wid meiyen ran wid meqren add -mmektin ayen

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    20/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    16

    i sen d- kan wid i eddan, meqlet tura ass -agi ma yessefk - awenwul - nwen ad tesse$lim taebbujt n tafat ? Ma d nek ad kecme$ saxxam, wagi d Fua, mi tedda lehwa ssixef tikli weqbel ad d-

    u$al .

    Tizi n Tifrat 23 Fua 1978

    Akka i tekfa, am$ar-nni i u s axxam, agraw yekfa,nekk wve$ -d $er yemma tefka- yi- d ass- en avemmin i$ - t imi dagraw amezwaru deg - i d-uddren isem - iw ad kecme$ $er

    tejma t twalav !? D acu i d avemmin a Jeddi ? Asmi ara d- u emtik Dehbuc inna - s ad k - id - xdem

    avemmin, yelha !

    Wa Jeddi, i medden- ina anda d- ussan ass - agi ? Ass- agi d ta acut a Mmi, wigi usan- d ad zuen

    taqubett, ad eddqen idrimen - nsen, ttasen -d yal aseggas $erzzerda xeddmen At Sliman di lemqam - inna, wihin d - ittbanenakka di Tizi n Tifrat eddi -d s yagi, ad t- twaliv, twalavt ?

    Wala- t ih, ulac taebbujt n tafat-nni $ef - i d- kivwala$ nnana b$i$ ad ue$ a Jeddi yyan ad nu

    Limer teddiv ke d Zizi-k Sma il, netta iemmel adiu yal aseggas, ad inezzeh netta d tezyiwin - is, ad d- ye seksu s

    weksum ! ad iwali Wa jeddi ? mm ? I tmacahutt n winna d- yu$en ba ba netta d yiwen

    d$a, winna yerwel, d$a imir - en - tik, imi yerwel, winna itbe - it,d$a imi t- ief iwet- it, d$a wwin- t $er lebs,

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    21/63

    Mourad ZIMU ebbujt n t f t

    17

    Ay Arezqi, tixe-as a mmi i Jeddi-k ad ye fu, ad ixuc ammi ula d netta ye ya, muqel- it kan iqmec allen- is, ya$ ula d kead nu ad nwali Tili , ad d- i eddi miki i temlev simmal ad d -

    u$al nana - k di zerda Nat Sliman .

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    22/63

    Mourad ZIMU Abrid n tatut

    17

    v igumma ad ikfu fell - ak, i$unza - k yives, tt eddayent fell -ak dqayeq, ta deffir tayev, ke tzedwev a$bel.ef yiri- k iseggasen, deg wul - ik imdanen, tgiv -asen akk

    amkan deg walla$ - ik. Yal wa deg - sen amek i d - yem$i dasmekti, yal wa amek i yeddahan tagnitt deg ara t - id -

    temmektiv ; wa yrennu - yas- d a$ilif, wa d tebrek, wa d lxiq...Wayev yettarra - yak ussan d tabaqit n tereg, ulac win k - iesdenfell-as.

    Mi ara temmuqlev ansi d - tekkiv yettban -ak - d webrid - nnid asawen ; ur qwin ara yemdanen k - id- yewwin talwit deg icuvav

    n tdukkli -nsen. Ala win k - id - yessegran asmekti yesseftutusentalwit i d - tessem$iv di tatut. Ala win k - id- yeooan a$ilif ad t - id -temmegrev d asmekti ger usurrif d wayev, ger imei d wayev...Testeqsayev iman - ik d acu - k ? d aniwa -k ger yemdanen ?Talalit - inek d asirem i wiyav, i ke... wissen ? !. Talalitteafar - itt temi, ke temi -k d im$an deg iger n wesmekti. Yalim$i amek i iga ; wa idel isennanen, wa yewwi - d yid - s tagara n

    tefsut... Temi -k d im$an iuza unebdu n tem$er i s - id - yukrenussan i tefsut n ddunit - ik. Im$an n wesmekti d asefru yettnemvar di tewriqin -nni i k - yu$alen d tawwurt $er targit.D tiwriqin, d timellalin, temlev ad turarev fell -asent s yimru.Yu$al yimru d tasarutt n tirga - k. D acu i tettaruv $ef tewriqin -tirga ?Tettaruv fell -asent tagmatt asmi akken tzedwev liv, imi, ala

    netta i d- yeqqimen ur k

    -id

    - yeqqar ara : a akkin, ahat iqqar

    -itur as - tsellev ara. Tettaruv fell - asent tilelli asmi teur tmurt d

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    23/63

    Mourad ZIMU Abrid n tatut

    18

    lebas, lebas uren dwid - nni yettargun tafsut. D acu i tettaruvnniven ? tettaruv fell - asent asirem asmi yu$al d awal, idder kandeg usefru n umedyaz - nni yettarun isefra - ines ineggura, ittaru -

    ten s tuffra, weqbel ad t - id- azen... ittaru asirem d talwit gertarat d tayev.Ke amzun mai am wiyiv, tettaruv tayri, asmi tedder kan ditezlitt - nni $unzan yemsefliden imi ur tessawal ara i cve. Ayen itettaruv ? tira d awal, awal d imesli, zdat n wuzzal... awal d awalkan !

    Tettaruv akken ad truv imei - k d awalen, tettaruv akken

    ad d-tekuv talwit, tagmatt, tayri. Tettaruv akken ad temlevabrid $er targit d usirem. Tettaruv.

    Tett - a - ruv.Tett - ruv.

    Tettruv, imi teriv d targit kan, awal d targit, tawriqt d ivamellal i -deg d -ssem$ayev tirga -k.Tettaruv/tettarguv tagmatt, anda - tt tegmatt ? weqbel ad d - tiniv,mdel tawwurt ye$li -d yiv... Ke wed - k ara tensev.

    Tettaruv/tettarguv talwit, d acu - tt ? weqbel ad d - tiniv ssenstaftilt, ye$li - d yiv ad tt - id - walin iminigen n yiv ...

    Tettaruv/tettarguv tayri, amek - itt ? weqbel ad d -ssefruv mmekti -d, ku - d...

    Tayri d tajeooigt d - imeqqin di tebirt n temi. Tayri dlesab, laqen sin akken ad d - tili tayri gar - asen, anda - t wis sin -inek ?

    ri$ - k tkerhev ad d - temmeslayev fell -as. Asmi tt- id- temlalevt$ilev teff$ev i ddunit -nni bnan medden s wagi inu wagi inek ... Asmi tt- tesnev tufiv - tt am nettat am tiyav. Am nettat am

    tid-nni yeznuzuyen temi, ussan, tavsa...tayri !. Niqal tgiv

    -asamkan deg isefra -k, d amkan mai am wiyav ; terriv - tt d ajeooig

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    24/63

    Mourad ZIMU Abrid n tatut

    19

    n tefsut, nettat teooa - d ctawi $ef wudem - ik, terriv - t t d ut ntalwit, nettat teooa - d tad deg wul - ik... Ass- a tu$al deg wul - ik daluv n isefra - imeawen.

    ri$ - k tkerhev ad d - temmeslayev fell -as. Ula d isem - is ay $ef yiles- ik... Tettagadev ad d - temmektiv, yal awal, yal imesliizmer ad yu$al d asmekti ad isseftutes talwit ara d - tessem$iv ditatut. Tarev ad tettiv tawriqt -nni yuran s imei... Ahat, ad d - yas wass akka i teqqrev. Tbennuv azekka -k $ef eb a isekkilena- h - a- t. er melmi ?

    Iguma yiv fell -ak ad ikfu. Yu$al -d westeqsi $er walla$ - ik,trewlev $ef wayen kk - id- ivefren d asteqsi yettlala - d ger nnehta dtayev, yettnulfud ger lkas d wayev. D asteqsi yezzu$ur - ik $ertikli deg iberdan n Lezzayer : tzemrev ad trekvev i tikelt nniven$ef wakal n Ti$ilt ? tzemrev ad t eddiv di tezniqt Nat Mezyan ?.Wissen ma ad d - takrev ci n tirugza $ef wallen -nni ur nessin

    ara anebdu.Tunagev , teff$ev tamurt tkecmev tayev... anida - tt trewla

    deg wayen yeuen alla$en d wulawen ?

    Tamdint n Lezzayer d tasemmavt tesmev n wid kk - id - ittazan ditikli -k s tuyat - nsen, d taberkant, tebrek n wussan tettawiv $ef wul - ik.Ass- a d wis sin, testeqsayev iman - ik ma ttu$alev $er Ti$ilt ?D asteqsi ibedd zdat n tguni - k.be- ayagi zik i d - tukiv tebdiv tikli. Mi d - teff$ev deg Usensu,tazniqt tettak - ik, i tayev, tettedduv ur iban sani. Tkecmev $erlqahwa, teqqimev, tettmuqulev... Lqahwa d taqdimt, llan deg - skra n yemdanen, d im$aren, wulfen - tt twulef - iten, zzin i kra nwabel, ikra n tmucuha, i kra n wawalen... d awalen n wussanineggura di ddunit. wabel d tiqdimin, teqqarev deg yiman - ik : d

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    25/63

    Mourad ZIMU Abrid n tatut

    20

    iseggasen - ayagi deg - i llant da, slant akk d acu i mmeslayenmedden, yal abla d ungal...

    Im$aren -nni mazal - ik tettmuqulev $er -sen, ahat tmennavamkan -nsen, ddunit m - snat n tewwura, nutni tteddun ad ff$endi tis snat.Im$aren -nni, qqimen, fernen wabel - nni yew an iij, ttelmentasusmi, i sya $er da ad sen -d- ye$li wawal. Allen - nsen afarentwid d - itt eddayen deg webrid, tamu$li -nsen deg -s teslew amakken d tamu$li taneggarut n tafukt $ef ddunit... n wiyav, ke

    aas-ayagi deg

    -i teooa tafukt igenni n wussan

    -ik... Im$aren,tettwaliv - en, am ke ulac tudert, ulac tafsut di tmu$li -nsen. ef

    wudem - ik d wudmawen -nsen, azrar iseggasen, yal ta eqquctamek i tga, yal aseggas amek i y edda...

    Haten sin yelmeyen azen iman - nsen $er te$mert, yiwendeg - sen yesmesis ugar n wayev. Tettmuqulev $ur - sen, anda - ten

    wid-nni k

    -id

    -isellen asmi akken tettu$alev di ctawi

    -k d asif nwawalen ?

    Ilmeyen ekkun timucuha, ttcerrigen acrured n imeslayen stavsa ne$ s tsusmi.Ilmeyen d yem$aren di lqahwa, gar -asen wabel, gar - asentasusmi, gar -asen iseggasen, gar -asen tirga... gar - asen ungalen...

    Iqqim - d $ur - k yiwen... d am$ar, tettmuqulev deg - s, iqqim i yiij, ke di tili. abla -nni i - deg teqqimev, am ddunit, azgen yettwali - t yiij, azgen d tili... abla ne$ ddunit ; tella tafat, yellalam, tella tebrek, tella temlel... abla ne$ ddunit d ungal ; tellatidett, yella lekdeb, tella tafat, yella lam, tad/talwit...imei/tavsa... (ke teb$iv ad d-tiniv imei/aman mer$en d -iteff$en mi ara yezen wul).

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    26/63

    Mourad ZIMU Abrid n tatut

    21

    Tetturarev s wesmekti, inuda - k yufa -k - id, yu$al -d s alla$ -ik d asteqsi : tzemrev ad tu$alev $er Ti$ilt ? tzemrev ad t eddivdi tezniqt -nni Nat Mezyan ?

    Ti$ilt , tu$al deg walla$ - ik d taddart - aekka. Wissen ma tergagidi tme$ra - yagi i eddan ?... I nettat, tina akken tettarguv, i Faridawissen amek i d - tban ger ijeooigen -nni s id - ittunefken ? Turatettwaliv iman - ik deg usefru...

    Ke di yir targit

    Ad as - tawiv ijeooigen Ad ten - tessersev / Ad ten - tehduv ef / Di Uekka -s / Tame$ra -s Ti$ilt , taddart - ik, tu$al -ak ass - a d ti$ilt deg webrid n

    ddunit - ik, d ti$ilt deg wul - ik...Teff$ev - d si lqahwa, tebdiv tikli deg webrid n tatut ...

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    27/63

    Mourad ZIMU b tt

    23

    amurt tessewac, tagut, asemmiv. Lbael yu$ akk timnavin,teqqim -d talwit di kra idurar deg- i ckentvent tuddar, n widi reglen $ef umennu$. Reglen, b$an ad arben $ef ci-

    nni ini$man s zzit d wid -nni kan i d- yeqqimen fessusit $ef tu$mest -nni yettagin tiram, ma ttmaant s zhir n lfuci dussemsed ijenwiyen. Lmut tu$al d tiremt n yal ass, tessedhuy iles,turar di trebbuya n medden, tessemlalay di tejma t, lmut tu$al d

    tinifift yessebla en akud ; win yeb$an ad iseddi ass- is, ne$ ad d- yawi uvan- is, ad imeslay $ef wayen d- yevran ass-a di Taxuxt ne$di Bu ne man ne$ di in - defla tkemlev akkin ; $er wandamazal amdan d awe$ezniw n tmacahutt qqaren -as : Tudert ger Izzayriyen .

    D ayagi $ef - i ttmeslayen ula deg uaksi - yagi yewwin abrid$er At Wasif : Ahat yewwev useggas - aya, aggay - inu aneggaru, a ebbistafi Llah, ur t- id - ttqemire$ ara di eb a d tusawent ur iyi -terri ara tmara ! ur teriv amek ! lmijal deg ufus n ebbi, akken yeb$u yili, d acu, yelha leder aezeb yugar leqve i s- yennaunehha n uaksi, i winna yeqqimen tama -s. Akken akk a emi Mu, nekkni amer d wanag, teriv $ef

    eb a n tmeddit i d-nteffe$, d acu, deg

    -mi d

    - yebda akka rrebrab

    -

    agi, ulac wi sen- itt$iman din, $ef tlata, win ikukran $ef talta d

    T

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    28/63

    Mourad ZIMU b tt

    24

    wezgen ; ad tt- id- ne akk bea ! I d- ineq winna yeqqimenzdat unehhar.

    Abrid yessawen, emi Mu, i sya $er da, i d-ivegger ti- isad d- imuqel Kamal di lemri $er deffir. Kamal, netta, allen- iscuddent $er aq, tamu$li - s tu $er daxel- is, yesferfud iwesmekti am wakken mai din i yella ; am akken mazal- it- in di

    in -Defla

    Wa Kamal! akid a mayen - k, ass- agi ad teff$ev

    bermesyun yerna tewwetev - tt ar azal teeglelliv ay aqcickker fell- ak ah ! Said yessenhezzay deg - s, netta, itettel kandi tduli. Ad nkre$ acal tamrayt - nnii -s- d- inna s le gez n win d- yukin di l$idan n yives. Attan akken n yivelli akka i yimir-a Kker ! ad yeg ebbi kkren ibediyen - ik , kker ad k - ttaoun deg At Wasif

    Deg At Sedqa ad iyi- ttaoun deg at Sedqa i s- d- isgerreztimenna Kamal d - ikksen taduli $ef wudem - is. Yewwi ifassen-- isar wallen - is i ttukku deg-sent. N wudem- ik At Wasif nekkni d irgazen a Mu - terri Ivegger - d akk taduli Kamal, imuqel Sa id, iffa-d, ibreq - d allen- isfell -as inna - yas : Isdebdeb- ik akk Muya ke ? ! Mu terri , ad kkren

    ibediyen - ik , mi tessifuniv akk a winnat ikker- d Kamal,iqqim - d $ef yiri umeta, imuqel sa a, yers- d deg ussu- s akkeneryan, iwalat - id Sa id inna - yas :

    er iman- ik a l$iva ime$ ad t- iwwet, irwel - as Kamalittavsa : D ayen si$ i tes iv, a umbula !!

    Kamal yelsa icettiven - is, isared udem - is, Sa id isared - d kralqec - is, ikcem- d $er texxamt, ildi aq ad ifser tijerbubin - ines.

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    29/63

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    30/63

    Mourad ZIMU b tt

    26

    ttniifent seg wid - nni tent - id - iteff$en yal agur, tuff$a - nni urnevmin ara tu$alin.

    Aas yid- sen, yal wa anda s- ttmettaten wussan, a d

    tamenguct $ef imeu$en, lmut d amdakel $ef imekli, di tikli, deg yiv, deg azal, di lemri, deg wesmekti lmut am usirem - agi yeddren di yal yiwen !

    Ilmeyen -agi, inegfen akk deg idurar - ina isemmaven nZbebe d in -Defla , d Le$wa , yal wa deg- s da$en tudert, targit,tafsut di tmurt - agi ineqqen tirga, yettarran tudert d kra n wussan yettunesaben s wacal teddem tmettant ? ; xemsa, eca,

    tmenac tamurt - agi yettidiren tegrest akk $ezzifen deg wasmibvant tsemhuyin aseggas, Nnayer - nni s- yeddmen ussan i Fua,iddem -as da$en ussan i me$res, i magu, i yunyu yeddem -asussan i Yennayer - nni d- iteddun.

    Kamal mi ara d- iger akk tilufa - yagi $er walla$- is itettuanida yella, d aduqqes i d- iduqqus

    Sev ! i d-isteqsa emi Mu. Acu ? i d- iduqes Kamal ur negzi ayen s- d-nnan.

    Nni$-ak anida ara tersev ? i d- i awed asteqsi emi Mu. Arnu alamma d asawen, $er wanida tetteddum kenwimazal ad ak -d- ini$ i d- yerra Kamal. Nek nni$- as n Zaknun kei ! ? alarmi d tura i d- mmekta$wi k - ilan i yenna emi Mu, $as d askideb, akka i ixeddem ma

    yeb$a ad ier lev av n waleb av. amedya ad as- yini : ke nIwaviyen ya$ ? d$a winna ad as- d- ibdu tudert - is seg wasmid- ilul. Atan ass- agi ur s- tei ara, isaram ci n wawal $er wagid- iddan yid -s, ib$a ad t- id - iseneq, yu$al- d anda akken izeherrrebrab, aas d - iwala ilaq ad d- iku i yettxemmim wed - s emiMu.

    Kamal, ula d netta, iulfa s wayen akka yettxemmim

    unehar - agi uaksi. as akken yessusem, iemmel tignatin am tigi.Asmi ara yu$al ad as- iku i Sa id fell-as ad as- yini : ooi$- t

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    31/63

    Mourad ZIMU b tt

    27

    maskin yer$a, yeb$a ad as-d- ku$ nek ulac, awal ur t- id - suli$ara . Izmer ad as- ikemmel i tedyant ad as- yini : iqqim akkenittediqir, ittmuqul - iyi- d di lemri almi qrib newwev d$a

    yeerveq - d fell- i, inna- yi- d i tura ke ku- ya$- d ci ne$ ad a$-teooev kan akka !? .

    Kamal yerra - d tigi $er walla$- is, izmumeg s daxel- ines.Yerna netta, imir - en, s tidett kan, awal $ef wayen yettmagar di

    in - Defla, ur s- yezmir ara.

    emi Mu, iggumma ad yayes, imuqel -d kamal di lemri

    inna - yas- d : ur iyi- d- terriv ara awal n Zaknun ke yah ? Kamal, qrib d- yevsa, ixemmem ci niqal ur s- ittara yara awal adier amek ara yexdem, d$a tusa - yas- d tikti nniven inna - yas adas - yerr awal s wezgen ad ier amek ara yexdem : N at Sedqa inna- yas akka issusem.

    At Sedqa, At Wasif, Kamal imekta- d da$en Sa id. Zgan damcudri $ef ansi d -kkan, $as yiwet n lmizirya deg- i mrurden ! : At Sedqa, d acu tesbem iman- nwen tura kenwi, wi d -inqen $er - k ad as- tiniv At Sedqa At Sedqa i s- yenna Sa id swesmejger i Kamal ahat i tikelt tis meyya seg wass mi d-wwven$er in Defla. Ur sibe$ ara iman- iw ! ay amdakel nek mai Nat Wasif,s i$ leq ne$ ala ? i s- yenna Kamal s westehzi. Yehwa- yak kan, Nat Sedqa ne$ Nat Wasif ne$ ma yehwa- yak n Zbebe aqla-k terkiv di tmurt -agitekribiv amu$erda !

    Ussan yecban wigi s eddayen akka Kamal d Sa id, acuda$en i ten- issifsisen, d kra n wawal gar-asen. Awal ineooe akk tiyerrisin d - iteff$en deg wemdan seg wayen yettawi deg walla$ -

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    32/63

    Mourad ZIMU b tt

    28

    is. Leqbayel gemmunt deg walla$en -nsen tiktiwin ur nteddu arad wayen yessembawlen ddunit ; taddart - nne$ , adrum-nne$ , jedd- nne$ , zzayla- nne$ , ikerri-nne$ , anwadeg -nne$ ur d- newwit ara abendayer $ef wayen yeseb d ayla -s ?. I$ netta, mi ara d- ssemlilent kra n tegnatin iqbayliyen d - yusan si yal tama, ttu$alen, deg ussan imezwura, am yev$a$en -nni n wasif, wa ad ittuku $er wayev, akken, alamma mse dalenakk, tekkes - asen akk tiercewt - nni, ttilwi$en, imir - en kan i d-tbeddu tdukkli n tidett gar - asen. Kamal d Sa id, akken i sen-tevra, tura u$alen d imdukal n tidett.

    Weqbel ad mlilen di in -Defla, yal wa deg- sen anda yelladeg waguren - nni imezwura deg - i sen- d-sawlen. Kamal yella diBlida, din da$en yeooan imdukal, d$a yezga yettmekti -d ayensen - yenna mi akken ara d- iu. Netta, yennum ttawvent - tt - idtebatin, yal ddut, d acu kan, deg- mi d- ibeddel amkan $er in -Defla, yeooa - yasen lewi ad s- in - cey en tibatin ara d- ileqen ur

    t- id - ttafent ara. Hatan tura wwven sin wagguren deg - i yella diin - Defla yerna ur t- id -wwivent ara tebatin. D$a, $ef waya, i d-

    iger il - agi - ines amezwaru $er wexxam $as akken ur s - d- iqqimwara ; d kra n waguren kan, ad ikfu tad fell- as.

    Tabatt i win ibe den $ef wid yettawi deg wul- is d abandun tafat di lam d- i$ellin deg walla$en. Ayen akk ur zmiren ara

    yimawen ad t- inin, yettu$al d afessas i tmenna $ef ci n lka$evamellal. Ioundiyen, am Sa id d Kamal, ttaoun tibatin amllufanat i ttjelliben mi ara walin tiyemmatin - nsen teddunt -d adsen - d- ffkent izir -nni n tmeddit. Llufan i ttsumu- d talwit, tayri,ayefki, tudert, tazmert di tebbuct n yemma - s. Aoundi yessim$urasirem, targit, issifsus $ef wul, ineq lxiq, anezgum, s kra nwawalen iqqar - iten $ef tewriqt d tamellat, slutfen - tt ifassen n

    wid -nni ukud yecrek ussan, tayri, idammen ivelli d uzekka ahat !

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    33/63

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    34/63

    Mourad ZIMU b tt

    30

    D tagi d$a i d tudert ? ad d- tlalev i tayri, i tlelli, i tudert,akken yiwen wass ad d- mmagrev win izemren ad ak - iwelleh $er

    lmut s kra n wawalen, yenna - ten - id s tutlayt mai am tin akkentsellev $er yemmak. Ad ak - iwelleh $er lmut, ad t asev fell- as, $ef warraw - is yerna d amdan am kei ! ?

    Kamal, i edda fell- as lbael-nni, mi d- wwven $er tqentet -agi n Taxuxt, yufa- d wid t- icban, d ioundiyen am netta, yal waansi d- yekka. Sebsen- d emi Mu, muqlen - d wid d- yeddan yid-

    s. Ittmuqul - iten Kamal, iwala iman - is, ira d acu ttulfun mi arad- s un kra n tissas ad d- sebsen yiwen ur rin d acu sen- iffer,ulamma, di tmurt - agi deg- i d- yekker netta mai am wandaakken yettwanfa.

    Sin yelmeyen - agi iqqimen akka tama n Kamal, sgemriden gar- asen, ttmeslayen ur b$in ara ad d-slen wiyav. Mi yekfa

    wesbecbec - nnsen tu$al -d tsusmi ; iqqim- d kan zhir uaksi nemi Mu. Tebda - d lehwa, imdel Kamal aq- is. Win yeqqimentama n emi Mu ittnadi, ula d netta, ad d- imdel aq - nni d- yerran $ur - s, ur yufi ara afus nni si ara t- isali, emi Mu akkent- i qel ye weq issendeh - d Kamal : Ffek -as- d kan afus-nni a mmi ad isali aq- is Isferfed Kamal, imuqel amek ara t - id - ikkes, ikkes-- it- id ifka- yas- t

    i wergaz -nni.Simal abrid yessawen simal tettifrir - d tegnawt. Lehwa - nni

    d- ibeggsen lina, zi$en d tanecnact kan, tewwet t edda. Iban - d yiij n tmeddit islef akk i t$altin d- izzin, ttemcilli ent - d tmeqwa nlehwa i fen $ef wafriwen n yim$an. Akken d- iban yiij, yewwi -d tafat ula $ef wudmawen n wid yeddan deg uaksi n emi Mu.Mbawlen akk, yal wa iqe ed iman - is, ldin iqan, ur iban da$en$ef wacu d- vsan yelmeyen -nni yeqqimen tama n Kamal. emi

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    35/63

    Mourad ZIMU b tt

    31

    Mu ula d netta, tekcem - it- id tafat n tafukt- nni d- isteqsan $ert$altin -agi Nat Wasif, amek ixdem ! ? icel adyu, yufa- tt dtizlitt -nni n Mu Sa id Ubel id, ay itbir siwev - asen Slam i warrac akk n tmurt - iw .

    Kamal yezzer da$en deg wesmekti, ittulfu i taeyt ucedhi -nni yeccedha tamurt - agi deg- i d- yekker, $as d- i$eblan kan id as-d- tefka. Ilmed - d amek ara tt- id- iemmel di tmurt - ina deg - i d- yekka. Idurar - agi deg- i d- ldint wallen - is, $as ur d- glin ara swayen i t- issefaen yal ass, iwala- ten - id layit almi qerbentalwit d usirem. Yal tardast, yal aseklu, yal amdan yettwali deg - sayen ur yufi ara ansi akka d- yekka : anda yemuqel yettwalitalwit.

    Tura mi d- wwven ar Laeb a, mi d- eddan deg webridzelment wallen - is sen gma-s n Q a qi, mi t- iwala imekta-dSa id : Amek ih ad tuev ? i t- Sa id. Ad ue$ ad k - ooe$ dagi ay awasif ! laun zzul akk fell- asen ; win tufiv Nat wexxam, ama dOamal, Mamu, imedukkal Nunu, Muad, Meqran Ad siwve$ azul- ik, tura ke ad ak -wei$, muqel, ma yellassawlen - d yemdukal - nni - inu n Blida, ne$ yella wacu iyi- d-cey en, ef - it- id, akka ? ihi ar tufat i s- yenna Kamal yerranaqrab $ef tayett - is. Ma teriv sen gma-s n Qa qi inna -s d acu tu$alLaeb a ? ittavsa Said d- iddan d Kamal mi d- ff$en sitexxamt. S ya u sya mi d- ttwalin Kamal sawalen - as- d akk,mennan akk amkan - is. Izzi- d $er Sa id inna - yas- d : Ad ak - id- ini$ si tura acu ara k - id - yini Hsen : ad tu$al d ikil am waman - agi yella deg ilibuven - iw .

    Msalamen di sin.

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    36/63

    Mourad ZIMU b tt

    32

    Ar tufat a Kamal, zzul akk fell- asen ! awi- ya$- id tabult !! is- d- issetbe awal Sa id.

    Dqayeq tineggura deg ara mfaraqen sin yemdanen inumeni$imi akken, ayit, ala tavsa kan i tent- issifsusen.

    Kamal deg taksi simmal yettqerrib $er taddart - is, simmal yettmekti - d axxam -nsen ; ayetmas, yessetmas Yettmektay - dda$en tin akken $ef - i yebna tirga-s, tin akken yezzuzuren $ef wussan - is asirem, am wakken yezzuzur usigna aman tettlala - d

    tefsut. Yettmektay -d Kahina. Gar-asen tamacahutt n tayri ,tessedhuy ulawen - nni ireglen $er targit.

    Kamal, mi akka iu $er wanda akken amdan yekka -dnnig wayev d$a issefran - it ger snat : ad imet ne$ ad ine$, akkeniu tedda Kahina yid - s d tikti deg walla$- is, d targit deg wul- is,d asirem deg ifadden - is. Kahina, akken iu Kamal iqqim- d $ur-

    s, d tikti deg walla$-is tettnulfu

    -d d asmekti ger dqiqa d tayev,iqqim - d Kamal $ur-s d targit deg wul- is tessicbi - as azekka

    akken ad terfed ass- is, yeqqim-d Kamal d asirem issen$aden ayend- irezzun d tigdi $er walla$ n win iemmlen wayev.

    Ayen ddren di sin yid- sen, $as yal wa deg-sen anda d- yegra, yessefqad- d $er- sen di kra n dqayeq- nni tettidir tebatt gerifassen n win tt- i$aren. ef waya i yett awad Kamal i leqraya n

    tebatin n Kahina. D acu kan, seg wasmi d-iffe$ Blida ur d

    -iif ara tabatt - is. Ayen akka ssusmen wussan s tebatin n Kahina ?.

    ssawvev -d Amek a emi Mu ? i d- yerra Kamal, am win d- yukin dittexmam t - isbel en acal. Nni$-ak ke dagi kan, tessawvev - d i d- i awed emi Mu.

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    37/63

    Mourad ZIMU b tt

    33

    Dagi kan ! ih ! i d- inna Kamal, d- ildin tawwurt n tkeust.Iffe$ -d deg- s, isferfud $er loib- i s ad d- iddem ad ixelle. Ixelle,imdel tawwurt.

    Ad isahel ebbi a mmi i yeneq emi Mu akken d - ief idrimen - nni iger - iten $er leqje- nni tama -s. Ikemmel tikli.

    Kamal ittmuqul deg uaksi -nni yettib id fell- as, simal yettib id simal yettimi zhir - ines. Akken iffel, $er wanda ur d-ittban, imut les - is. Kamal imuqel $er ddaw webrid, tban -as- dtaddart - is. Ibda abrid ad ikcem $er wanida s- ssawalen medden

    Kamal At li.

    Deg uaksi - nni n emi Mu akken yers Kamal, rrant - id yilsawen $er wennar : Ur t- ssine$ ara weqcic - ina a emi Mu i d- ineq winna yeqqimen zdat. D mmis n Rabe At li, yemken di l eske i yella, nnwi$- as

    ad a$- d- iku amek llan, netta yugi awal, msakit tamurt -agitedda $ef warraw - is, ur teooi yiwen tt$aven yelmeyen -nne$ ! i yenna emi Mu weqbel ad as- igzem awal s westeqsiwinna yellan tama - s : Rabe At li, winna yellan di Fansa ? Awah ! mai d winna, wagi d gma- s n win akken si d-izenzen takeust -nni n le wam - a i Mhenna -nne$ Ih ! mmekta$- d tura, i tenelt- nni n teqcict - nni meskint adfell -as ye fu ebbi, ri$ wagi yellan di Fansa, yusa-d, nemyusanzik nek yid- s, ur d- ini ara yes a mmis di l eske

    Ilmeyen -nni yeqqimen deffir, ula d nutni gren - d Kamaldeg umeslay : D wagi akken i ixevben taqcict- nni n wass-en ? Waqila mai d wa d gma-s ?

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    38/63

    Mourad ZIMU b tt

    34

    Nni$- ak d wa, nnan-d i leske i yella, ahat ur s-nninara ? Awah ! ad as- inin, $as ur s- cey en ara, llant tebatin, ahat

    ur yezmir ara ad d- yass imir-en

    Sa id deg-mi iu Kamal ivelli, ur yufi ara iman- is, ula dnetta ib$a ad iu. as akken d ass n westefu - ines ur s- yufi ara ilbenna -s imi ulac ameddakel - is, iqqar deg iman- is ivelli kan iiu, xaqe$ akka, yerna ad iwet ddut, d acu ara tt- it-is eddin ? . Said yennu$na, ad ikker ad d- yu$al ad ivleq, adic el agau, ad t- issexsi weqbel ad t- ikfu, ad d- yerr tasfift, ad tt-ikkes ad tt- yerr $er adyu ; yers- d fell-as lxiq $as akken bea diij, ittxemmim ma ad iffe$ ad issemu, d acu yugad, ad d- azlenwid ara d- inadin $er - s ad kksen $ef wulawen-nsen, netta,taswi t- a, ur ib$i ara ad isel awal. Iqqim akken $ef wusu-s izdew ittmuqul, rsent wallen - is $ef abla-nni yellan tama n wusu nKamal, iwala ters fell- as tebatt-nni s- id - fkan be yemdukal -nnin Blida. Iddem- itt - id, izmumeg di zhe n Kamal, iwalatettwacege - d sin waguren - aya, iqqar - as i Kamal deg wul- i s : acal -aya a tettaouv tabatt n Kahina, tura mi d- tewwev tufa - k -id $er tama-s .Teldid tewwurt Ikcem - d Kamal. Sa id, ineqlab wudem - is,iwhem : Ur tuev ara ? ivelli kan, d acu k - id- yerran ? Kamal isusem. Amek d lxi kan ne$ ? Kamal isusem. Sa id yekker - d deg wusu, tban-d tigdi fell-as. Ur tufiv ara wi k - iwwin wa Kamal d acu k - yu$en ?hattan tabatt - agi wwin - ak - tt - id yemdukal - ik n Blida Kamal, allen - is di lqa a, ibda yettru, ye$li ger ifassen n Said : Ayen ara d - tini tebatt -agi ri$ - t- id s wallen- iw aSa id temut Kahina, teooa - yi amek ara xedme$ .

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    39/63

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    40/63

    Mourad ZIMU gni n end

    35

    gniN

    endij n mayem isser$ akk tamurt ; anda teb$uv tsersev ti- ik dtewre$ ara k - id - yemmagren, grant - d kan kra n tselninsmektayent - d tizzegzewt, maca, ula d nunti ur tettdum ara fell -asent tefsut ; akka kra n wussan ad ten- tawev tqabact n leqvi .

    Mend, ittmuqul deg - sent, ibedd nnig wexxam aqdim, lfeca nuqermud tettnal - it- id $er tayett, islufuy s tmu$li i yem$aven ,tiselnin - inna yetencen s i$zer yuli - tent akk asmi tella teysawt dtilni i ysennin azrar n wussan - is. Irfed allen- is s Aqacur - n - Wewrir ,mazal - it akken, abucic icberber fell - as. Crurdent - d wallen - is ; $erTala -mema , i weksar d Imekrez ittmuqul igran Unagu , ma yellawacu ibeddlen. Tlatin d aseggas ur yerkiv tamurt n baba -s. Zik akal - agi amzun akken yektal - it s idikel- is, yessen- it tardast tardast.Ass- a, tbeddel akk tmurt ger wallen - is, deg- mi d- ibda abridukeus ass- nni deg - i d- yessawev, si t$iwant ar taddart, ur d-kkisent ara wallen - is seg idisan n webrid ; ad ivil s ya, ad yu$al ad yernu s ya, am akken yella wacu yettnadi ; Yettnadi ayen ara s- id - yinin aql- ak ger wid- ik, di tmurt- ik.

    Tegma taddart mai d kra, bnan medden ula anda akken yettaddi zik tiqeftin netta d Yidir. Wid-nni yeooa akken tekkes -asen temi i$imi n tejma t, yufa- ten - id ass-a tu$al d ayla- nsen.Lulen - d wiyav $er-sen, mi ara t- id - ttmagaren deg iberdan ntaddart, deg wallen -nsen yeqqar - d acal d asteqsi ; wi t- illan ? ma

    I

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    41/63

    Mourad ZIMU gni n end

    36

    d wagi akken ? Yera. Yera At- taddart ad awin fell - as awalussan -a imezwura, ad sen - yu$al d iid ad leqmen yes tisyar nwawal $ef - i d- ttemlilin di tejma t ne$ di lqahwa.

    Mend yettulfu s yiman - is d abeani, tbeddel tmurt,ibeddel wakal i t- id - isekkren, ma d netta iqqim kan akken iu,mazal deg - s tirga-nni t- issuff$en deg wexxam n baba -s. Mazal deg-s ayen akken t- yessembawlen di temi -s.

    Favma, imuger - itt - id ass- en. Di tafrara, deg iberdan ad d-temlilev kan wid i wumi tekkes tem$er ives ne$ wid yettazzalen

    $ef lec$al-nsen. Favma d Mend, mlalen di sin, wa ur ibni $ef wayev. Imuqel - itt, iwala temi - s di- as iseggasen, aas iseggasen,ay - it almi yu$al fessus wawal gar- asen, tzul - d fell- as, amer amzik timlilit -agi - nnsen ad d- ternu d tasusmi $er tirga - nni yettmeslayen deg walla$en - nsen

    A emi Mend ! izzi- d $er deffir, iwala Mumu, yiwen

    deg warraw n gma - s. Inna - yak Baba yya$ ad nessew lqahwa . Ineq Mumus imeslayen - a, iwwi afus- is ad iuk allen- i s u r d- nekkir ara degives. I ke ay abandi ad teswev yid-nne$acal ara teswev nuyefki aas ne$ ciu ? irfed- it- id si tqa ett, ienc - it $ur-s. Aas ! ad swe$ aem mu

    Azzel kan ihi ma iyi- tezwirev .Mend issers Mumu $er tmurt, ittmuqul deg - s mi yuzzel, yessegra- yas- d ut n rkev- is mi yettubbu tuo

    Yal wa s tmucuha-s, Mend, di tlatin iseggasen n l$erba, yufa- d gma- s s warraw - is, ur ten- issin, ur issin yemmat - nsen. Miara yettmuqul di dderya n gma - s tettu$al - d $er- s targit -nni t-

    isdukklen netta d Favma. Ass- a yera asirem - nni d targit kan, imi

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    42/63

    Mourad ZIMU gni n end

    37

    Favma, ula d nettat tu$al s warraw - is, imuger yiwen deg -sen, stmara i d- yufa tazmert akken ad d- ikkes allen - is fell-as.

    Wa Karim, kker a mmi !, dayen aa- yak taguni, ad ak - d-isawal Yidir i tessawal Favma deffir tewwurt n texxamt nmmi -s. Tura ad nef$e$a yih ! Karim imi - d akk tazmert yellan deg- s, ijbed akk iman- is weqbelad ivegger fell-as taduli. Imuqel sa a. Yelsa lqec- is, isared, yeffe$- ds afrag.

    Azul a yih! Alxi, u siwel-as - d i wemdakel- ik ad d- yas ad issew lqahwa,azgen n tsa ett - ayagi ala k - ittaou i yiij

    Iffe$ -d Karim imuqel $er bea, ur yufi ara Yidir, yu$al- d $er yemma- s, iqqim tama - s : Ur t- ufi$ ara (ittezmumug).

    Tezmumeg ula d yemma - s Favma, tesmar - as- d akeffay, telditafeqrajt ad as d- ternu azal - is n lqahwa, teneq $er -- s : Amek ara t- tafev, seg be ume$bun i d- issawal, ke ijebbedwusu deg -k am tnifift, a mmi tectaqev ives, ten$a- k snitra $ef - itett awazev Ula d netta yettawaz yid - i Wissen kan ma teriv anda t - ttedduv, snitra ur tesuffu$sani igezzem- as awal Karim yal mi ara d- tebdu awal $ef taluftn snitra : i Farid ulac d acu i yi- d- yeooa ad t- xedme$ ? tenniv -as $ef mel- nni dayen skecme$ - t- id ? Ttu$ ad as- ini$ mi d- yewwev... Ini- yi-d kan tura, ader kan ad tze fev i d- yebda awalKarim. D acu ? acal tuwaoev ?

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    43/63

    Mourad ZIMU gni n end

    38

    Mai d ayen-nni, mai d idrimen b$i$ ad iyi- d- tiniv(ittavsa) Wagi d- yusan akka ussan -a, amja -nni Mend At Meqran sli$zikenni D acu tesliv ? Wi k - id - yekan ? d acu tettnadiv adterev ?ulac d acu yellan ay a eggun a ta loil ur nettsevi ...Tekker favma teooa Karim yettava.

    Karim d yemma- s ur kfin ara awal. Gar- asen leyuv n tsusmi

    yeffren acal d aseggas. Imdanen, gnen $ef waas n tmucuha, yaltamacahutt d tafindutt n tmes, wid tt - ieden walan - tt s ijajien-ines, wid d- yussan syen d tusawent, leqen - tt - id mi tesduxxun ne$mi d- teooa amkan - is d aberkan seg izemmulen.

    D axessa, ur sent- tt - wad ara i tigi ; a ddin- eb, seg be i k -tt assa$ a Karim

    Ay Yidir (ime$ issuk - d afus- is $ef temgervt- is) tikelt- agi,dayen, yella wacu iyi- fen . Inna- yas- d akka imuqel - it mli degwallen, ad ier ma yessawev ad d- issem$i ccuq deg -s. Acu yevran?tettarguv Tiziri d$a ur teb$iv ara ad d - takiv ? Yyan kan tura ad ak - d- ku$ S kra n wawalen, $as d askiddeb, isettu Karim i Yidir, iij-nni ntafrara t - izzan azgen n tsa ett.

    Tuddar n Leqbayel, izurar -nni $ef idurar , ttu$alent di$entikwal, am imedaxen - nni yundan, teqve tuff$a yeshel unekcum,ilaq ad iqqim yiwen kra n wussan kan di taddart, akken ad yissin dacu i d lxiq. ef wayagi i telha tdukkli, am tagi yezdin Karim dYidir.

    Tadukli, tagmatt, ula d Mend yelmed aas di tlufa - yagi.Tlatin iseggasen di tmura n medden, d acu ara tent- is eddin amer

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    44/63

    Mourad ZIMU gni n end

    39

    mai d kra n yemdanen. D acu kan, Mend, di l$erba, ibna ussan -is akken ur d- yettimlil ara at taddart - is. Acal d win inudan ad t-ier ur t- yemlal ara. Tadukli ne$ tagmatt d im$i d- imeqqin kan

    anda llan yemdanen ur nessin ara ansi d - tefruriv, Mend ibnatudert - is $ef wayenni.

    Karim d Yidir, yiwen n uekkaz i ten- yewten. Kecmen $erlakul ur elen ara deg - s, qucen - tt - id zik. Am waas n yelmeyen ;ur d- tufi ara leqraya abrid $er walla$en -nsen. Yew e ad te$rev ditaddart - ik, yew e ad d- tafev talwit i walla$ - ik di tzeqqa n lakul,mi ara teste$bilev $ef tfextin - nni tundav deg igran. Yew e ad d-tafev ifadden ad tzemvev imru ger ivudan - ik mi ara yezwir wegrisn ctawi $er- sen. Karim d Yidir deg ussan-nni n lakul d$a i d- tebdatdukkli -nsen. Nnu$en acal n tikal, wa yuker i wayev tiqeftin, wa yessenqer - itent i wayev akken ur d- ittaaf ara ugar - is n imerga.Ksan akken acal iseggasen, nnu$en $ef wanwa ara d - yerren lmalmi ara yettceib $ef tneqlin n medden, uraren, xedmen di txidas

    ayen ur d-nettunebdar ara, myergamen, yal wa yurad s tsusaf nwayev ; akk tilufa- yagi di taddart n leqbayel, ssawavent $er snat nt$awsiwin : iya ad d- ooent sin icenga, ara yettemyergamen ditem$er s lem un zdat n tejma t, iyya ad ssiwvent ad semmlilent sinad u$alen d imdukal ad ttemsawalen s axxam. Karim d Yidir akkeni sen- tevra.

    Ad ternuv lqahwa a Dda Mend ? Waqila dayen Akken i k - ihwa. A Mumu, yya$ a mmi (iqerb-d mmi- s) uinni - as i yemma-k ad ak - d- tefk, tiwlafin - nni, yellan di tbalizt(yuzzel Mumu i setba - as Baba-s awal) s ttawil kan Imi tenniv, i d- ineq Mend, axxam - ina n Baba, ma teb$ivad s-n iwed, aqli wejde$ ur ttxemmim ara

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    45/63

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    46/63

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    47/63

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    48/63

    Mourad ZIMU gni n end

    43

    n wanda d- ff$ent i tlisa n temi, mi ara twaliv sin yelmeyendukklen akken, rran - tt i lwe d n tikli $er yigran, $as ini dtimucuha - yagi d- gren gar-asen.

    Wa Karim ! ! sani akken ? ur d- qqar ara da$en ad n eddisyen i yeneq Yidir mi yebes di tikli. Ur netteil ara Ke ad d- rev tamdakelt - ik nek ad qqime$, ad bedde$ dinur teffi$ ara fell- i aroi$-k azgen n tsa ett, ad n- ternuv tayevtura, d$a d ayenni kan i yxuen ad isqef wass-agi s tianit...I s- yenna Yidir weqbel ad yaker avar $er deffir, niqal iteddu ad

    yeoo amedakel- is, isawel- as Karim : Awah mai dayen-nni, ad re$ kan ma yella wacu ara s-d-tefk i Mumu, yya$ ur tmesxi ara (yu$al Karim kra isurrifen$er Yidir izu$er - it- id deg ufus) ur tettawev ara dqiqa, ma d Snitra itugadev ur tt -nettaf ara, teriv Mulud, ad t - naf igen, Sli$-asenle ca $er yem$aven , ff$en ula d nutni qqesren .

    Karim d Yidir, i ten- issemlalen da$en, mai kan d temi.Mlalen s targit i yetturaren deg walla$en - nsen. Karim d Yidir, seg yelmeyen - nni, yeb$an ad d- inin kra i medden akk, ttidiren tayri,b$an ad d-slen akk medden i yismawen n tid yezzuzunen ulawen -nsen. Tturaren, cennun, snulfuyen - d tizlatin, ssedhuyen yess - entussan -nsen d wussan n tezyiwin -nsen. Asmi llan di lakul yakan, i

    cnan time$riwin - nsen timezwura, syen akkin, imi tt - id -qqucen $ef zik, alad$a Karim, nunfen almi ssawven ad d -a$en snitra -nsentamenzut. Di taddart da$en, u$alen i yelmeyen d imdukkal ukudfessus - it wuvan n ctawi d wuvan unebdu. Targit tgemmu yid - sen,almi d- yewwev wass deg- i tu$al am tebirt - nni n te$zut, tebba- dwid tt- iemmlen d wid yusmen deg - s d$a budden - as aquccu.U$alen di taddart, $er kra n wid yettawin la deg walla$en -nsen, d

    icemmaten n taddart . er wiyav nniven, mazal - iten d ilmeyen add- yas wass ad d- akin $er ddunit u snitra -nni ad tu$al d tawriqt deg

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    49/63

    Mourad ZIMU gni n end

    44

    wezmam n temi, ttun d acu yuran deg - s. Acal d tikelt i slan i widi sen- innan : teb$am ad telfum am Mja At Meqran... . ussan- agikan i ran anwa i d Amja nat Meqran. Amja- nni yu$al - d, Karim

    d Yidir yal mi ara t-walin, ttmennin awal $ur - s.

    Wa Karim, acu tenniv limer ad nu ass-a ad nqesser dMend At Meqran (imuqel - it- id Karim am win yeb$an ad as- yiniamek ?) ih, ad nru $ur -s ad as-nini neb$a ad nqesser yid -s, dlartiste a mayen- k, ufi$ ass-en isem- is deg uvebsi, d aqdim nLesnawi... tizlitt -nni n wass- en limer ad tt- nekfu

    Anta ?... Tinna agni n Mend ... tenniv - d ad tt- nexdem am akken agni ntaddart ad nu$al ad s - nsemmi fell -as... tameddit - a ad d-nawisnitrat - nne$ ad sneqqim acu tenniv ? D tikti kan... ad nwali Yidir isusem ci, Karim igumma ad d- yeneq am wakken yettxemmim, yu$al -d Yidir $er wawal, ut- is iu akken $eruqesser d wezmumeg : Nnan- d zik, niqal d Mend ara ya$en yemma-k, Nna Favma,ugin ad a- tt - fken imi icennu, tesliv s wakka ?... Sli$ ih... wa yidir, ke qqim kan dagi tura, nek ad eddi$ adre$ ma yella Mumu - nsen, ma yella wacu s- d- tefla Tziri... Karim, iwwet kra isurrifen, Yidir isenned $ef tesga t- iqerben, ittmuqul melmi ara d - yu$al wemdakel - is, ur i eel ara iban - d,iwala - t mi d- iteddu, akken d - yiwev tama-s bdan tikli s ttawil.

    D tabatt i s- id - tefka i Mumu ? d acu yellan deg-s ? d acu k -id - tenna ? i yesteqsa Yidir Karim. Karim, netta, yugi ad d- yekkesallen - is $ef tewriqt-nni. Ikfa leqraya n tebatt, ifka- yas- tt i Yidir.Yidir ibes tikli, issuk allen- is $ef wayen yuran deg-s, yu$al ileq- dKarim inna - yas : Ur tqebbel ara, ula d baba-s ahat ur iqebbel ara, meqqer fell-as...

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    50/63

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    51/63

    Mourad ZIMU gni n end

    46

    Karim d Yidir di tsusmi i d- ubben abrid - nni n te$zut. Alaut n rkev-nsen i d- yufraren si ddek n tzemmar- nsen di teksert.Yidir ib$a ad as- yu$al i Karim d amdakel ara s- immlen tafat, inna -

    yas : Amek ara txedmev ih ? ad as- tiniv i yemma-k ne$ i Farid-nwen, ilaq ad truev ula d ke ad tbegnev iman - ik teb$iv Tiziri, adtruev $ef zik lal, skud ur frin ara awal nutni d Sma ilIeddaden... Amek ara rue$ da$en kei ?... Iban iqed- itt Sa id AtMeqran...

    Akken yeb$u yili, ke xdem ayen yellan s$ur-k, inna - s i yemma- k, ru yid- s, ad terem amek ara wen- d- inin... imir - en... Ad nwali, tameddit- agi ad re$... i yekfa awal Karim dwemdakel - is Yidir.

    Aqlanoi, wagi d yiwen seg wawalen, yetteninen degwalla$ n Mend. Iffe$ - d deg wefrag, yerra - d taveryist deffir - s, ibda

    tikli ger tzenqatin n laa taqdimt, am akken ixeddem zik, asmi yeslufuy i yzenqan n taddart, yettnadi ad d- yemlil Favma, weqbelad iffe$ tamurt... Axi fell- akent ! Axi lafya... (anwa wagi i s- tenna tmeut -nni i tayev s tufrakan) D Mend At Meqran... i s- d- terra s wesemem.

    Wa leslama-k $er wexxam

    -ik a Mend... (yerra

    - yas

    -d Mendi slam- is t$um- it s imeslayen i s- tezuzer weqbel ad yib id fell- as)

    Cwi a mmi mi d- jbiv, nwekkel-asen ebbi i wid k - issuff$en ile qel - ik... Mend issevfer isurrifen wa deffir wayev, akken ad yerwel iwayen d - yeddan d tamenguct $ef imeu$en - is : ...nwekkel -asen ebbi i wid k - isuff$en i le qel - ik.... Mend i$erqen di ttexmam

    yeduqes-d i win d

    -izulen fell

    -as : Azul a Dda Mend

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    52/63

    Mourad ZIMU gni n end

    47

    Azul a mmi (ibes Mend $as akken ilemi-nni i rev niqal adikemmel) ...tgerzev ? ifka- yas Mend afus- is i ylemi-nni. Aqla$ kan ! d imukan... Mend ikemmel abrid. Ilemi -nni, di tikli- s i awed imuqel - d $erMend mi yeffel i tezniqt Iemmucen.

    Azul a Favma Nat li !... i yeneq Farid $er yemma- s.Yemma -s temuqel - d deg-s tevsa- yas $ef wawal- agi yennum yeqqar - as- t : Favma Nat li . Leslama - k a mmi, ak d- heggi$ imekli ?... Heggi- d, i waman ? ad sired- a$ kan s wigi yellan di tzegzawt-agi ?... Sired kan anda tufiv, a mmi ma yehda- ten ebbi ad sen- id -seren tameddit - agi yem$aren n taddart....Farid yessared, ibeddel lqec - is, ikkes wid lxedma, iqqim-d $erlmida yufa -d yemma - s la s- d- ttheggi imekli. Teriv wi d- mugre$ imi d - teddu$ a Favma Nat li? Anwa ?... D amja- nni d- yu$alen, Mend At Meqran... yett$iv - iyi miara t- wali$... Ifelfel ad teev, almi d mayem i d -kkse$ -d timezwura,tid - nni i$ deffir wexxam, dima d tidak i d- ittewjaden dtineggura, yemken imi ddurint... D assegrurej i d - ssegrurej Favmaimeslayen - agi i mmi- s akken ur ittkemmil ara awal i d- yebda $ef Mend. Farid, yera, tesselmed - as ddunit ur itta ara $er wandaffrent tmucuha n yivelli, ibeddel awal, iwelleh - it $er tmucuha nwass - agi. I karim yuki- d a yemma ? i yeneq $er yemma- s. Yuki- d, d acu kan, iub $er Laeba, netta d Yidir, ayen ?... mad mel- nni yessekcem - it ivelli... Mai d ayen-nni... tesliv s Sma il Ieddaden ?... tebesFavma aniwel imekli.

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    53/63

    Mourad ZIMU gni n end

    48

    D acu ? d lxi kan ? i testeqsa. D lxi i kra d neqma i Karim (Favma tzad $er-s tigdi) sli$- tnek ar yiwen, le ca... nnan -d ib$a ad ixveb Tiziri n Said AtMeqran... Ula d Karim waqila ters ti- is $ef teqcict- nni ... I d- teneqFavma $er Farid. Zema waqila, ur teriv ara a Favma Nat li, netta fell- as kan i yesgenbir dagi di tme$riwin n taddart (yemma - s m i s- d- yennaakka tecmume). ef waya i m- d- nni$ d nneqma fell - as, laun ma yebder- am - id ad nru ula d nekkni ad tt- nexveb, nek qeble$ urttu$ale$ ara d tiemmit, inna - s akka... Favma imi tesla i Farid yenna- yas- d akken, tenna deg wul- is : teooiv - d wi k - yifen a Tahe i emmucen... . I mmi- s tenna : Ike ? melmi ? ne$ akka ara teqqimev d aezri ? tidayin akk steqsayent -d fell- ak... Aha ? s tidett ? cebit meqqar kra tigi d- is- teqsayen ?...

    D tameddit, tajma t tu$al am tburgenna n twevfin ; mlalen -d akk wat taddart. Haten sqacwen - d akken ma llan, qeccucmeccuc. Yidir ibed d kra yelmeyen ddaw n teslent Uemmud,akken kan iwala Karim yeffe$ - d si tezniqt Iemmucen, iwwet kraisurrifen metwal - is.S wecmume i t- id - imuger Karim. Mlalen fen tasawent ad d -sse$lin awalen s tikli.

    Amek ih ? acu k - d- tenna yemma -k ?... Twenne mai d kra, ufi$, tera, yenna- yas Farid... AwahFarid -nne$ d Lartiste Karim ittezmumug. Amek ihi, amek i tt- tefram, d acu ara txedmem ?... Ih, azekka ad ruen nettat d Farid $er Tziri... Ihi ad a$- txelsev leqhawi... Ad ner tura acu ara sen- id - inin...

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    54/63

    Mourad ZIMU gni n end

    49

    Mend, i rev ad iqqim ugar n wakken izmer ger wattaddart ur izmir ara. Awalen am wassif i d- ttegugen, d acu kanneqqlen akk $er yiwet n temda ; b$an ad ren At taddart d acu ara

    yexdem wemja - agi d- yennulfan akka i lxe n ccib- is. Ayen akkattnadin ad t - ren yemdanen mai d uffir deg walla$ n Mend,netta yusa - d ad yettwamvel deg wakal -nni s id- yefkan ifadden - isimezwura, yusa - d ad iwali $er wallen wid- nni $ef - i tbed tudert - is. Ad iyi- tsemem kan ihi, nek ad kkre$ ad eddi$... I yeneqMend $er tarba t- nni ukud yeqqim. Ru di laman... I s- d- rran s ledaqa sya u sya, weqbel ad d- rren awal fell - as imi t-walan iffel $er wanda ur tettizmir ara tmeu$t ad ferreh d acuttmeslayen yimawen. ...Wihin tura i d- ineq yiwen deg - sen ur s- id - tecfim arakenwi ?. Wihin, infa iman - is asmi yugin ad as- a$en Favma nat li,tameut n Tahe Iemmucen, ad fell - as ye fu ebbi, ugin ad as- tt -fken, imi yekcem $er tarba t yett$enni di Lezzayer, tarba tiqlenoiyen. Cfi$, meskin, ula d jeddi- s, baba- s, ad fell-asen ye fuebbi akk, ur d- bidden ara yid - s, iru, deg wass- en, yiwen ur t- iri,nek almi d asmi s edda$ acal d aseggas di l$erba i t- id - mmlale$, yiwen wass deg webrid, qrib ur nemye qal... d$a ala ass- en...

    Ttbeddilent tudrin udem, ma $er wid yecban Mend taddartad teqqim d agelmim yeffren aman -nni n yilindi d wid useggas- a.

    Karim asmi d- u$alen yemma - s d gma- s deg wexxam n Tziri, ur yufi ara $er- sen ayen icennu di tezlatin - ines. Inna - yasen- d Sa id AtMeqran : ...ur ttake$ ara yelli i Bu- gitar... aqcic mazal- it urixedem. Am wakken i s- d-nnan zik i Mend.

    Aqlanoi ne$ Bu - gitar , awal d yiwen, bedlen-as kan taduli.

    Aqlanoi , yenfa Mend $er tmurt - nni deg - i u r d- yettemlil ara allenara t- i errin s unexzur. Bu - gitar , yenfa Karim $er wanda akken

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    55/63

    Mourad ZIMU gni n end

    50

    tu$al ddunit d yir targit kan, teshel takayin deg -s i wid izemren adqablen tamettant am netta.

    Ass yewwev talemmast - is, At taddart, akken ma llan, beddend tirebbu a zdat n tejma t. Tafukt di tlemmast igenni, ttgabaenakk medden ad as- rewlen, ddurin tiselnin n tejma t, wiyav ddurintisegwa n yexxamen d - iqerben. Akkin, ttbanent - d trebbu a n yelmeyen di tmeqbert. Yettban -d wesgemred n yemdanen yettmeslayen $er iciwan - nsen d ut n yelmeyen i qqazen siniekwan, yettu$al - d ut n igelzyam-nni yetteninen di lqa a.

    Farid, iqqim, $er Xali- s, allen- is kkawent deg imeawen, ikker xali -s : ber kan a mmi, nek ad eddi$ $er yemma -k, ma cwi- ttkra... Sa id At Meqran, iqqim $ef tebla n jeddi- s, i ttmuqul di laa- nnideg - i yemrured netta d Mend. Dagi telliv a mmi- s emm, yya$ kan tura qrib ad t- id - nessufe$,

    ad ig ebbi yeooa- ya$- d lbaaka, ad yazen ebbi ber iYemmucen, ula d nutni msakit... Dda Mend meskin, yura - yas-tent akka ; seg uekka n l$erba $er win n ddunit... .

    Iij n mayem isser$ akk tamurt, anda teb$uv tessersev ti- ik d tewre$ ara k - id - yemmagren, grant - d kan kra n tselninsmektayent -d tizzegzewt, maca, ula d nunti ur tettdum ara fell -

    asent tefsut ; akka kra n wussan ad tent- awev tqabact n leqvi .Yidir ittmuqul deg - sent.- D acu tettmuqulev akka ? i teneq Tziri $er Yidir akkenad t- id -ssukes di ttexmam s- yu$alen d tanumi seg wasmi t- tessen. Ulac... Leca, kra yekka yiv tukiv, ayen ? Kan akka, i Karim yuki-d ne$ mazal ies ?... i yesteqsa Yidir.

    Yuki-d, tura i s- ffki$ ayefki... ad rue$ d$a ad t- id- sali$... Glud s snitra- nni, awen d - awi$ yiwet

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    56/63

    Mourad ZIMU gni n end

    51

    D tizlitt tamaynut ? $ef waya ur tginev ara leca ? Tekcem - d Tziri snitra deg ufus, Karim yeef - as- d afus nniven. Karim ! azul, yya$ $er baba-s irfed- d Yidir mmi- s di lqa aisuden - it, yerra - t $er irebbi n yemma-s. Iddem- d snitra, iqe edanzizen, ixbec fell - asen : A mimi tizlitt-agi nexdem - itt nek d yiwen qqaren- as Karimakka am kei, nsemma - yas agni n Mend...

    Deg yiwet n taddart Ulac tafat

    Ilul yiwen Isem - is Mend Tama n tejma t Akk nwala - t Yella wegni D agni n Mend D nekkni i s - isemman Akken ad d - nettmekti Di taddart amdan Yeddren tayri D tayri i t - yenfan Wis ma d - yezzi

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    57/63

    Mourad ZIMU Tik l i

    51

    ikli, ala tikli i sne$. Telha tikli i wid s - izemren.I kenwi, d acu s - d- tessuksem i tikli ? Mi ara tleuv a bu -

    ssin ivarren, a mmis n tmeut, tettedduv am wakken ddanwaman (aman d medden dagi). Mi ara tleuv, tettedduvam wakken tetteddu lqa a. Ula d nettat tleu ih ! tettezi $ef yiman - is, teddawa $ef yiij ! akken ara tkemmel alamma yewwet - itt ri , asmi ara tera , ad temdekal, ad a$ - tenfev $erigenni. Ass - en ma yella win t - iddren, d win i d nnger n ddunit. Isya ar imir - en telha tikli ! ddut ! aet iberdan ! izenqan !

    tuddar timdinin !Tikli, d aya i d amur - nne$ nekkni, seg wid akk yettidiren

    di ddunit, ala amdan i iteddun, imi i$ersiwen nutni d aaba ittaba en, iselman ne$ ifax ur a$ - d- cqin ara ssa t-agi.

    Tikli, tikli, tikli : amdan, akka i iteddu, $ef sin ivarren.Yettaba , yettaba , yettaba : a$ersiw, netta, akka i

    yteddu, netta iteddu $ef eb a ivarren.Telha tikli, I NCAYN (EINSTEIN), iemmel ad ilu, iemmel

    tikli. Netta, akken teddun ivarren - is i iteddu walla$ - is, ixeddemmai d lbu. E=mc 2 , ur tt - id - ittaf ara limer di tejma t i yeqqimne$ di Lqahwa. Ula d ke, di lqahwa ne$ di tejma t, mai d yiwet ara t asev ; err - as i wihin, smejger - as i wa, rgem wayev,vegger tameu$t akkin ma mai fell -ak i hedden ; mai d

    T

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    58/63

    Mourad ZIMU Tik l i

    52

    yiwet ara t asev. ef wayenni, EINSTEIN iteddu kan wed - s.EINSTEIN, mai d aqbayli.

    Telha tikli, imi telha tufam - d medden akk leun, segwasmi d - tecfa ddunit, ula d nekkni ma tecfam akken kan d -nlul,didac, didac, didac ; mai akka ad a$ - slem den tikli ?

    D acu kan, ulamma tikli $ef medden akk, yal wa amek iiteddu, llan ula d wid i yettaba en !. Tikli da$en mai yiwet i yellan : mai akk medden am EINSTEIN ; netta ileu ittaf, llankra, u aas yid - sen, leun ur ttafen iqi. Ma d nek, nek leu$

    ttafe$ iman-iw.

    Acal n tikwal i d - tevra ; li$ ufi$ iman - iw ; ttafe$ iman -iw anida ulac win yellan, tikwal mi ara yafe$ yella win yellananida akken i s - qqare$ ad afe$ iman - iw, fehme$ taluft ; qqare$ -as ahat ula d netta dagi i yufa iman - is. Tverru - d akka tikwal,iman - is d yiman - iw , nufa - ten deg yiwen wemkan, nutnimyusanen, nekkni ur nemyusan ara.

    Yiwen wass, ufi$ yiwen anida akken i s - qqare$ ad afe$iman - iw , d$a akken wve$, netta iu, yerwel -as yiman - is , d$aivfer - it deffir ma ad t - id - yaf. Nek da$en, imi s -srewle$ iman - is i yiwen, tekcem - iyi-d tizitt ; amek akka, u$ale$ d awa$zensrewle$ - as i yiwen iman - is , d$a imi d - bedre$ taluft - agi, nu$a$nek d yiman - iw , ze fe$ - t yerwel fell - i, vefre$ - t ula d nek deffir : aou ah ! .

    M a d nek tura teddu er Tizi n iq Ti - zi n iq di Tizi nWuccen din ad afe iman - iw .

    Tikli telha, imi akken, nek aqli - iyi la leu$.Biu, ula d netta iemmel tikli. Iteddu am wiyav, d acu

    kan, iteddu da$en $ef wiyav, mi s - id -nnan ad ilu, ad ilu. Sanda sen - yehwa iteddu, $ef wayen sen - yehwan ad iddu. ef

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    59/63

    Mourad ZIMU Tik l i

    53

    Tmazi$t di Lakul , di Tili . ef tugdut, $ef we$mis, $ef tmeut,Biu iteddu kan, $as akken, tikwal ittulfu d yiman - is d aaba i

    yettaba $ef wiyav. Tikli telha i s - iqqar Biu.

    Mu A KKASEGWASMIDNECFA, netta da$en iemmel tikli.Iteddu snat n tikwal deg wass ; tikli n be mi ara iu $eruxeddim d tikli n tmeddit mi ara d - yu$al s axxam. D acu kan,netta, mai am wiyav, iebbes di tikli - nni n tmeddit ; ittawi - da$rum, ayefki, awren ; is a arraw - is ilaq ad en. Ad en adim$uren ad isinen, ad izmiren ad lun, ad awven $er wayen

    ttargun.Mu A KKASEGWASMIDNECFA, iemmel tikli, tin n tmeddittif tin n tebit, d acu, ur hedet ara akka, ad isel wem ellem - is,fell -as ad irfu, teram - t yu e mai d lelu. Telha tikli n wid

    yettaba en $ef warraw -nsen.

    Ma d nek tura teddu er Tizi n iq. Tizi n iq di Tizi nWuccen din ad...

    Lao TIUNADHEBIXXAMEN, ula d netta, iemmel tikli. Dacu kan, ur tetta$et ara s ti, netta mai am kenwi : tikli - s $erloame , netta, mi ara ileu, feent lmalaykat, yal lqedma slasana.

    Lao TIUNADHEBIXXAMEN ileu $er loennet, din ara yaf iman - is. Tikli d loennet ! , ara wen yini Lao TI...

    Ma d nek tura teddu er Tizi n iq Tizi n iq di Tizi nWuccen

    Mu A KKENKANYEBDATIKLI, ula d netta ileu, $as akkenannect n ibus, issen ad ilu. be zik, aqrab i elleq am cwari$ef te rurt - is, ad ibdu tikli $er Lakul. Dac, dac, dac. Tameditda$en dac, dac, dac, ad d - yu$al ad ixuc, akken be -nni ad yu$alar lakul, akken yal ass. Iban $ef wudem - is ad ti$zif tikli - s.

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    60/63

    Mourad ZIMU Tik l i

    54

    Mu M UUC , ula d netta iemmel tikli. Netta, iteddu adicnu. Medden - ina akk $er - s i d- tedddun ad t - id - ren. Snitra deg

    ufus - is, tacebbubt - is i wavu, issen ad iddu. Tikli, tikli, tikli, ulad tikli - s s lmizan. Aas aya a yettaba akken ad d - yas wass adlun medden akken ad t - walin.

    Ma d nek tura teddu er Tizi n iq, Tizi n iq di Tizi

    Mu Y EBADYERWEL, netta, acal - aya la ileu akken adiffe$. Netta iqqar dihin ara yaf iman - is. Iteddu, lekwa$ev degufus - ines ; ur iebes ara tikli alamma yeffe$, izmer akeyya adiaba akken ad iffe$. Ma tkemmel - as akka, issen ad ilu, iteddus wiyav, awi - d wa, ma tesnev wihin ? telha tikli yesserwalen.

    Lla TTNADIARGAZ, nettat, temmel tikli, tettu $ertme$riwin. Tetteddu deg iberdan, $as ulac $er wanida i tetteddu.Teb$a amer ahat, yiwen wass ad d - taf yiwen ad tt - ib$u alamma yu$al ad yettaba fell-as. Lla TTNA temmel ad ttaba enmedden akken ad lun yid -s. Akka ara tkemmel tikli alammatu$al, ula d nettat, ad tettaba .

    Ma d nek teddu er Tizi n iq, Tizi n iq

    Mu I TEDDUNSDRE , netta, ikeh ad ilu. Iteddu $er

    l eske. Illa yettaba $ef yiwet d$a yewwev - it- id lka$ev -nniamcum. Ssawlen - as -d wid i wumi teddunt temsal ad iddu $erl eske, ad ilmed tikli s ili buven. Tikli tikwal diri - tt, ara wen - yiniMu I TEDDUNSDRE

    Mu U LACDACUXEDME, netta, iteddu ad ekmen fell - as.Nnan - as teff$ev iberdan, netta, akken kan ilmed tikli. D$a deg

    wass - en iu ur d - yu$al. Yif - it Mu X EDMETTYERNUCAH, netta,

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    61/63

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    62/63

    Mourad ZIMU Tik l i

    56

    Nek tura u$al$ - d si Tizi n iq, Tizi n iq di Tizi n Wuccen, din ur ufi$ ara iman - iw.

  • 8/11/2019 Mourad Zimu Tikli

    63/63