Grammatica Siciliana

96
CORSO DI GRAMMATICA SICILIANA GRAMMATICA SICILIANA Di “U Sicilianu Pagina 1

description

Grammatica Siciliana

Transcript of Grammatica Siciliana

GRAMMATICA SICILIANA

CORSO DI GRAMMATICA SICILIANA

GRAMMATICA SICILIANA

Di U Sicilianu

Forum Lingua siciliana 2003Indici:

Introduzioni

Laffabetu

Li vucali

Cunsunanti

ORTOGRAFIA

Consunanti duppi

Digrammi

Para cuntrastanti

Articuli

Pripusizzioni

Avverbi

Congiunzioni

Lapostrufu

Lu geniri

Aggittivi

Diminutivu, Maggiurativu, Piggiurativu

Cumparativu e Assolutu

Aggittivi pusissivi

Aggittivi Quantitativi

Aggittivi dimustrativi

Pronomi Dimustrativi

Pronomi Pirsunali

Aggittivi e pronomi pusissivi

Pronomi Relativi

VERBI

Ausiliari

Modu indicativu di li verbi Aviri i essiri

Modu Congiuntivu

Modu Cundiziunali

Modu imperativu

Infinitu

Participiu

Gerundiu

Coniugazioni

Modu indicativu

Modu Congiuntivu

Modu Cundiziunali

Modu imperativu

Infinitu

Participiu

Gerundiu

Formi Ntirrugativi

Alterazzioni di lu Participiu

Formi riflissivi

Li misi di lannu:

Li iorna/jorna di la simana:

Li staciuni di lAnnu

Nummari cardinali

Nummari Ordinali

Lingua Sicilianatc "Cursu Di Lingua Siciliana"

ADVANCE \d 4Secunnu Giorgiu Piccittu l'ortografia di la lingua Siciliana avissi a essiri ditirminata di la pronuzia di la lingua parrata. Chista fussi na bona regula, ma, comu nni ogni lingua, nni la lingua Siciliana ci sunnu dialetti, gerghi e nflissioni. Veni a diri spissu li paroli sunnu diffirenti di un paisi a n'avutru e la pronunzia varia assai di un puntu a n'avutru di l'isula Anchi si assai genti chiamanu a lingua Siciliana dialettu, chistu sbagghiatu. Lu Sicilianu na lingua e comu tali avi li s dialetti. L'unicu problema, ed un problema granni, ca nun avemu reguli scritti di la nostra lingua: na grammatica, na sintassi, un trattatu di ortografia, pi farinni assirri chi lu Sicilianu na lingua naziunali, o riggiunali, di la Sicilia.Nuiavutri avissimu ad aviri reguli di grammatica e sintassi unni l'ortografia e la funetica avissiru a essiri parti intigranti di lu prucessu. Avemu tentativi di grammatica e di ortografia ma nun avemu nu studiu cuncritu e apprufunnutu di sti tc "Secunnu Giorgiu Piccittu l'ortografia di la lingua Siciliana avissi a essiri ditirminata di la pronuzia di la lingua parrata. Chista fussi na bona regula, ma, comu nni ogni lingua, nni la lingua Siciliana ci sunnu dialetti, gerghi e nflissioni. Veni a diri spissu li paroli sunnu diffirenti di un paisi a n'avutru e la pronunzia varia assai di un puntu a n'avutru di l'isula Anchi si assai genti chiamanu a lingua Siciliana dialettu, chistu sbagghiatu. Lu Sicilianu na lingua e comu tali avi li s dialetti. L'unicu problema, ed un problema granni, ca nun avemu reguli scritti di la nostra lingua\: na grammatica, na sintassi, un trattatu di ortografia, pi farinni assirri chi lu Sicilianu na lingua naziunali, o riggiunali, di la Sicilia.Nuiavutri avissimu ad aviri reguli di grammatica e sintassi unni l'ortografia e la funetica avissiru a essiri parti intigranti di lu prucessu. Avemu tentativi di grammatica e di ortografia ma nun avemu nu studiu cuncritu e apprufunnutu di sti " \l 3

materi. na cosa strana ca li straneri nnu dimustratu sempri ntiressi pi la nostra lingua, la nostra storia, la nostra littiratura, li nostri tradizioni. ecc., mentri nui Siciliani avemu sempri pigghiatu comu na cosa senza cuntu chiddu chi avemu, finu a lu puntu ca la nostra lingua sta murennu, e cu idda mori puru lu nortu passatu, la nostra storia e li nostri tradizioni. Mi dispiaci diri chi tuttu chistu simplicimenti virgugnusu. Nui Siciliani nni avissimu a virgugnari di trattari accuss a nuiatri stissi. Appuntu pi chistu ora iu provu a scriviri un cursu brevi di lingua Siciliana, pi circari di fari chiddu chi pozzu pi aiutari la nostra lingua, pi daricci quarchi ghiournu di vita di cchi, si pussibili. Lu vogghiu fari pi ddi Siciliani chi dicinu chi nnu bisognu d'aiutu pi nzignarisi a scriviri lu Sicilianu, e pi circari di sprunari a quarcunu, macari pulemicamenti, a scriviri na bona grammatica, na sintassi, un trattatu di ortogragfia. Vogghiu pruvari di stabiliri certi reguli quantu riguarda la lingua Siciliana scritta, aiutannumi cu G. Piccittu, cu G. Pitr e cu lu m istintu di Sicilianu. La Sicilia na nazioni cu la s lingua, lu s guvernu e li s liggi, e mentri tanti avutri riggioni di l'Italia nnu gi fattu appruvari lu dirittu di aviri avutu la s lingua dichiarata lingua ufficiali di la propria riggioni, nui Siciliani semu ancora nta nu statu litargicu e apateticu, comu di solitu,versu la nostra matri patria e chiddu chi idda rapprisenta.

L'AffabetuADVANCE \d 4L'affabbetu Sicilianu avi vintunu littri: tc "L'affabbetu Sicilianu avi vintunu littri\: " \l 4

ADVANCE \d 4A a, B b, C c, D d, E e, F f, G g, H h, I i, L l, M m, N n, O o, P p, Q q, R r, S s, T t, U u, V v, Z z. tc "A a, B b, C c, D d, E e, F f, G g, H h, I i, L l, M m, N n, O o, P p, Q q, R r, S s, T t, U u, V v, Z z. " \l 4

ADVANCE \d 4 Li Vucali tc " Li Vucali " \l 2

ADVANCE \d 4Li vucali nta la lingua Siciliana sunnu cincu: a, e, i, o, u .Sti vucali nnu un sonu curtu o un sonu longu, a secunnu la pusizioni di unni si trovanu nni la parola. Esempi di vucali longa e vucali brevi. Li vucali accintati sunnu li vucali longhi, li vucali senza accentu sunnu li vucali brevi: tc "Li vucali nta la lingua Siciliana sunnu cincu\: a, e, i, o, u .Sti vucali nnu un sonu curtu o un sonu longu, a secunnu la pusizioni di unni si trovanu nni la parola. Esempi di vucali longa e vucali brevi. Li vucali accintati sunnu li vucali longhi, li vucali senza accentu sunnu li vucali brevi\: " \l 4

ADVANCE \d 4vucali longa e vucali brevi tc "vucali longa e vucali brevi " \l 3

prma palm sapni soaplccu echo benssimu very wellfnu fine minra minesnu sound poplu peoplefsu spindle rusriu rosary

ADVANCE \d 4 tc " " \l 2

Cunsunanti

ADVANCE \d 4 La b vi un sonu labiali tc " La b vi un sonu labiali " \l 3

ADVANCE \d 4 bgnu bath bddu beautiful bincu white tc " bgnu bath bddu beautiful bincu white " \l 3

ADVANCE \d 4 La c vi un sonu gutturali di frunti a li vucali a, o, u,: tc " La c vi un sonu gutturali di frunti a li vucali a, o, u,\: " \l 4

ADVANCE \d 4 cni dog caf coffee ccu cook tc " cni dog caf coffee ccu cook " \l 3

ADVANCE \d 4La c vi puru un sonu gutturali di frunti a li vucali e ed i si sti vucali sunnu priciduti di la h

chivikey chiru clair chccu stutterer tc "La c vi puru un sonu gutturali di frunti a li vucali e ed i si sti vucali sunnu priciduti di la h chivi key chiru clair chccu stutterer " \l 3

La c vi un sonu palatali (o soffici) quannu appressu vi li vucali e ed i

iri flower cra wax cimi river tc " ciri flower cra wax cimi river " \l 4

Nni la lingua parrata assai voti la c vi lu sonu di la sc: tc " Nni la lingua parrata assai voti la c vi lu sonu di la sc\: " \l 4

scimi riversciarri to smell sciri flower tc " scimi river sciarri to smell sciri flower " \l 4

La d vi un sonu denta:

diriu diary dinri money dnti teeth tc " diriu diary dinri money dnti teeth " \l 4

La f si pronunzia comu nni li paroli: tc " La f si pronunzia comu nni li paroli\: " \l 4

fmu smokefri to dofnu fine tc "fmu smokefri to dofnu fine " \l 4

ADVANCE \d 4La g , comu la c, vi lu sonu gutturali quannu si trova prima di a, o, u: tc " La g , comu la c, vi lu sonu gutturali quannu si trova prima di a, o, u\: " \l 4

gttu catgdiri to enjoygla throat tc "gttu catgdiri to enjoygla throat " \l 4

ADVANCE \d 4La g puru gutturali o dura, cu la e, e cu la i si prima di la vucali c' la h: tc " La g e` puru gutturali o dura, cu la e, e cu la i si prima di la vucali c'e` la h\: " \l 4

ghicciu iceghrciu cross-eyedghimmaru ball of tread tc "ghicciu iceghrciu cross-eyedghimmaru ball of tread " \l 4

ADVANCE \d 4La g palatali davanti la e e la i: tc " La g e` palatali davanti la e e la i\: " \l 4

givini young mangmitu moangignu June tc "givini young mangmitu moangignu June " \l 4

Si la g davanti la n, allura vi un sonu nasali:

tc " Si la g e` davanti la n, allura vi un sonu nasali\: " \l 4gnurnti ignorantgnissri to plastergnumnia ignominy tc "gnurnti ignorantgnissri to plastergnumnia ignominy " \l 3

ADVANCE \d 4La h un vi nuddu sonu, usata doppu la c e la g pi fari lu sonu duru.

La l liquida: tc " La h un vi nuddu sonu, e` usata doppu la c e la g pi fari lu sonu duru.

La l e` liquida\: " \l 4

lnu linenlna moonlna wool tc "lnu linenlna moonlna wool " \l 4

ADVANCE \d 4La m labiali: tc " La m e` labiali\: " \l 4

mastru teachermu minemgghiu better tc "mastru teachermu minemgghiu better " \l 4

ADVANCE \d 4La n palatali: tc " La n e` palatali\: " \l 4

nsu nosendu nestnnu dwarf tc "nsu nosendu nestnnu dwarf " \l 4

ADVANCE \d 4La p labiali:

pittu plate pnti bridge pmu apple tc "pittu platepnti bridgepmu apple " \l 4

ADVANCE \d 4La q sempri siguita di la u: tc " La q e` sempri siguita di la u\: " \l 4

quli what, which, that, who, whomqunnu whencqua water tc "quli what, which, that, who, whomqunnu whencqua water " \l 4

La r semiliquida: tc " La r e` semiliquida\: " \l 4

rma tree-branchrggia outragerccu rich tc "rma tree-branchrggia outragerccu rich " \l 4

La s sibilanti: tc " La s e` sibilanti\: " \l 4

satta arrow, thunderboltsccu thin, drysli sun tc "satta arrow, thunderboltsccu thin, drysli sun " \l 4

ADVANCE \d 4La t semidentali: tc " La t e` semidentali\: " \l 4

tli suchtmpu time, weathertimni rudder tc "tli suchtmpu time, weathertimni rudder " \l 4

ADVANCE \d 4La v si pronunzia comu nta li paroli: tc " La v si pronunzia comu nta li paroli\: " \l 4

vnu winevulunt willvlu flight tc "vnu winevulunta` willvlu flight " \l 4

ADVANCE \d 4La z si pronunzia duci comu nta li paroli: tc " La z si pronunzia duci comu nta li paroli\: " \l 4

zna zonezlu zealzru zero

e si pronunzia dura comu nta li paroli:

iu uncle zzzara long hair zicca tick tc "ziu uncle zzzara long hair zicca tick " \l 3

ADVANCE \d 4Ortografia tc " Ortografia " \l 2

ADVANCE \d 4Un libru di reguli di ortografia di la lingua Siciliana nun esisti. A causa di la forti nfluenza di avutri lingui, la lingua Siciliana s' truvatu nta lu prucessu di evoluzioni, forsi, cchi di qualunqui avutra lingua Doppu quasi un seculu di l'urtima mpusizioni linguistica, chi fu chidda Taliana, finalmenti avemu un tentativu di un trattatu seriu, ma assai curtu e incumpletu, pi stabiliri li reguli di l'ortorafia di la lingua Siciliana Stu tentativu fu fattu di Giorgiu Piccittu e lu pubbric nni lu 1947. Comu iu dissi, mpurtanti ma troppu ristrittu Stu cursu segui, pi quantu pussibili li reguli di ortografia di G. Piccittu

tc "Un libru di reguli di ortografia di la lingua Siciliana nun esisti. A causa di la forti nfluenza di avutri lingui, la lingua Siciliana s' truvatu nta lu prucessu di evoluzioni, forsi, cchi di qualunqui avutra lingua Doppu quasi un seculu di l'urtima mpusizioni linguistica, chi fu chidda Taliana, finalmenti avemu un tentativu di un trattatu seriu, ma assai curtu e incumpletu, pi stabiliri li reguli di l'ortorafia di la lingua Siciliana Stu tentativu fu fattu di Giorgiu Piccittu e lu pubbric nni lu 1947. Comu iu dissi, mpurtanti ma troppu ristrittu Stu cursu segui, pi quantu pussibili li reguli di ortografia di G. Piccittu " \l 3

ADVANCE \d 4Consunanti Duppi

tc " Consunanti Duppi " \l 2

ADVANCE \d 4Giniralmenti certi cunsunanti quasi sempri nnu un sonu forti, spissu anchi si si trovanu a principiu di parola. Per si sti cunsunanti sonanu duppi nni la parrata nun si usanu duppi nni la lingua scritta.Tali cunsunanti sunnu b, c, d, g, m, n, r, e z. Sti esempi chi vennu appressu sunnu sulu pi la prununzia. Chistu sulu n'esempiu di lingua parrata. tc "Giniralmenti certi cunsunanti quasi sempri nnu un sonu forti, spissu anchi si si trovanu a principiu di parola. Per si sti cunsunanti sonanu duppi nni la parrata nun si usanu duppi nni la lingua scritta.Tali cunsunanti sunnu b, c, d, g, m, n, r, and z. Sti esempi chi vennu appressu sunnu sulu pi la prununzia. Chistu sulu n'esempiu di lingua parrata. " \l 3

bbbbu stupidbbddu beautifulbbrttu uglyddppiu doubleddppu afterdduttri doctorgggghiu eye lashggia` alreadyggirnu paleggiallmi yellownessmmrmuru murmurmmrda escrementnnimcu enemynnmu namerrzza sea urchinrrta wheelzzappni mattockzzappagghini gnatzzu unclezzzzara long hair tc "bbbbu stupidbbddu beautifulbbrttu uglyddppiu doubleddppu afterdduttri doctorgggghiu eye lashggia` alreadyggirnu paleggiallmi yellownessmmrmuru murmurmmrda escrementnnimcu enemynnmu namerrzza sea urchinrrta wheelzzappni mattockzzappagghini gnatzzu unclezzzzara long hair " \l 3

ADVANCE \d 4Mentri: tc "Mentri\: " \l 3

cc herecci to you, to themcchi moreddcu there, next to you dd there, next to him tc "cca` herecci to you, to themcchiu` moreddcu there, next to youdda` there, next to him " \l 3

ADVANCE \d 4si scrivinu pi comu si pronunzianu, cu la duppia cunsunanti. tc "si scrivinu pi comu si pronunzianu, cu la duppia cunsunanti. " \l 3

ADVANCE \d 4La duppia cunsunanti si ncontra spissu nna lu Sicilianu scrittu, comu si vidi nni li paroli appressu:

bbecceddriu first grade bookabbannunri to abandonfamgghia familystrzziu tormentallammictu hungry, empty-stomachsnnu they arenummrunumberlbbru booklbbiru freeannurbtu blindedmubblia furnitureraggini reason tc "abbecceddriu first grade bookabbannunri to abandonfamgghia familystrzziu tormentallammictu hungry, empty-stomachsnnu they arenummru numberlbbru booklbbiru freeannurbtu blindedmubblia furnitureraggini reason " \l 3

ADVANCE \d 4Digrammi tc " Digrammi " \l 2

ADVANCE \d 4Pi digramma si soli diri l'unioni di dui littri chi si iuncinu pi fari un sonu sulu. Chisti chi ci sunnu appressu sunnu digrammi: gn, ch, gh, dr, tr: tc "Pi digramma si soli diri l'unioni di dui littri chi si iuncinu pi fari un sonu sulu. Chisti chi ci sunnu appressu sunnu digrammi\: gn, ch, gh, dr, tr\: " \l 3

ADVANCE \d 4gn vi un sonu nasali: gni, lgnu any, woodch vi un sonu gutturali: chccu, chivu stutterer, nailgh vi puru un sonu gutturali: ghicciu, ghitta ice, fish soupdr vi lu sonu palatali: drga, drgu drug, dragontr vi puru lu sonu palatali: trnu, trccu train, trick tc "gn vi un sonu nasali\: gni, lgnu any, woodch vi un sonu gutturali\: chccu, chivu stutterer, nailgh vi puru un sonu gutturali\: ghicciu, ghitta ice, fish soupdr vi lu sonu palatali\: drga, drgu drug, dragontr vi puru lu sonu palatali\: trnu, trccu train, trick " \l 3

ADVANCE \d 4Certi digrammi nnu un sonu cacuminali, significa ca lu sonu veni fattu cu la lingua chi sbatti nta lu palatu. Certi tipi di sti digrammi sunnu: tc "Certi digrammi nnu un sonu cacuminali, significa ca lu sonu veni fattu cu la lingua chi sbatti nta lu palatu. Certi tipi di sti digrammi sunnu\: " \l 3

ADVANCE \d 4dd addumri to light ddu he, him dda` over there acddu birddr drttu strait drgu dragon drga drugddr comu na duppia dr: addrizzri to make straittr trnu, trncu train, trunkttr comu na duppia tr: attrci actress

Para Cuntrastanti

tc " Para Cuntrastanti " \l 2

Certi paroli n Sicilianu cancianu significatu agghiuncennu na cunsunanti chi nnu n cumuni. Chistu significa ca si nnu na certa cunsunanti nnu un significatu e agghiuncennu n'avutra cunsunanti la stissa pigghanu un significatu diffirenti: tc "Certi paroli n Sicilianu cancianu significatu agghiuncennu na cunsunanti chi nnu n cumuni. Chistu significa ca si nnu na certa cunsunanti nnu un significatu e agghiuncennu n'avutra cunsunanti la stissa pigghanu un significatu diffirenti\: " \l 3

ADVANCE \d 4nnu dwarf nnnu grandfatherlna wool lnna tinscanri knead scannri to slauterppa doll pppa sternmna mine mnna breastpla shovel plla ballndu naked nddu nobodycasta house-full cassta Sicilian cakecpia copy cppia couplemda fashion mdda springgrdu yell grddu cricketna one nna wavestuftu stew stufftu fed upabbilri to frustrateabbillri to bautify tc "nnu dwarf nnnu grandfatherlna wool lnna tinscanri knead scannri to slauterppa doll pppa sternmna mine mnna breastpla shovel plla ballndu naked nddu nobodycasta house-full cassta Sicilian cakecpia copy cppia couplemda fashion mdda springgrdu yell grddu cricketna one nna wavestuftu stew stufftu fed upabbilri to frustrate abbillri to bautify " \l 3

ADVANCE \d 4 Articuli tc " Articuli " \l 2

ADVANCE \d 4N Sicilianu avemu dui tipi di articuli, lu diterminativu: lu, la, li, e l'inditerminativi un, nu, na .St'articuli, pigghianu lu geniri e numaru di la parola a cui appartennu. Ponnu essiri masculini lu (singulari) e li (plurali), o fimminini la (singulari) e li (plurali). Lu nditerminativu un, nu, masculinu, na, fimmininu, sunnu sempri singulari. tc "N Sicilianu avemu dui tipi di articuli, lu diterminativu\: lu, la, li, e l'inditerminativi un, nu, na .St'articuli, pigghianu lu geniri e numaru di la parola a cui appartennu. Ponnu essiri masculini lu (singulari) e li (plurali), o fimminini la (singulari) e li (plurali). Lu nditerminativu un, nu, masculinu, na, fimmininu, sunnu sempri singulari. " \l 3

ADVANCE \d 4lu cavddu the horsela csa the houseli cavddi the horsesli csi the housesun cavddu a horseun mruni a tilena mnaca a nunna fmmina a woman tc "lu cavddu the horsela csa the houseli cavddi the horsesli csi the housesun cavddu a horseun mruni a tilena mnaca a nunna fmmina a woman " \l 3

ADVANCE \d 4Cu li paroli chi accumincianu cu la s siguita di n'avutra cunsunanti o cu li paroli c'accumincianu cu la z, s'vi a usari sempri lu ndeterminativu nu: tc "Cu li paroli chi accumincianu cu la s siguita di n'avutra cunsunanti o cu li paroli c'accumincianu cu la z, s'vi a usari sempri lu ndeterminativu nu\: " \l 3

vi nu zu bnu He has a good uncleC'era nu scalni utu There was a high stepAva nu stpu vsciu He had a low cabinet Si nni purt nu zinu chnu He took a full knapsack with him tc "vi nu zu bnu He has a good uncleC'era nu scalni utu There was a high stepAva nu stpu vsciu He had a low cabinetSi nni purto' nu zinu chnu He took a full knapsack with him " \l 3

ADVANCE \d 4St'articuli nni la lingua parrata si ponnu cuntrairi ad pi la, pi li. e pi lu: tc "St'articuli nni la lingua parrata si ponnu cuntrairi ad pi la, pi li. e pi lu\: " \l 3

cavdduthe horse casathe house cavddithe horses casithe houses tc " cavaddu the horse casa the house cavaddi the horses casi the houses " \l 3

ADVANCE \d 4 Pripusizzioni tc " Pripusizzioni " \l 2

ADVANCE \d 4Li pripusizzioni ponnu essiri simprici e cumposti. Chiddi simprici sunnu: tc "Li pripusizzioni ponnu essiri simprici e cumposti. Chiddi simprici sunnu\: " \l 3

ADVANCE \d 4a (to, at), di (of), cu (with), nni (to, by, in), nn (to, by, in), nn (to, by, in), pi (for), nta (in), supra (over, above), davanti (ahead, in front) sutta (under), doppu (after), ecc.. tc "a (to, at), di (of), cu (with), nni (to, by, in), nn (to, by, in), nn (to, by, in), pi (for), nta (in), supra (over, above), davanti (ahead, in front) sutta (under), doppu (after), ecc.. " \l 3

ADVANCE \d 4Sti pripusizzioni si ponnu usari puru cu l'articulu diterminativu: a la (to the), di lu (of the), cu la (with the), nni la (by, in the), ecc.: tc "Sti pripusizzioni si ponnu usari puru cu l'articulu diterminativu\: a la (to the), di lu (of the), cu la (with the), nni la (by, in the), ecc.\: " \l 3

ADVANCE \d 4Viu a la csa I go to the houseLa csa di lu frti The house is of the brotherSgnu cu lu ziu I am with the uncleranu nta la crsiaThey were in the churchI psci ranu nni lu mri The fish were in the sea tc "Viu a la csa I go to the houseLa csa e` di lu frti The house is of the brotherSgnu cu lu ziu I am with the uncleranu nta la crsia They were in the churchI psci ranu nni lu mri The fish were in the sea " \l 3

ADVANCE \d 4Sti pripusizzioni nni la lingua parrata spissu si cuntrainu a: , d, c e nn: tc "Sti pripusizzioni nni la lingua parrata spissu si cuntrainu a\: , d, c e nn\: " \l 3

ADVANCE \d 4Viu csa I go to the houseLa csa e` d frtiThe house is (belongs)of the brotherSgnu c zu I am with the uncleranu nt crsiaThey were in the churchLi psci ranu nn mriThe fish were in the sea tc "Viu csa I go to the houseLa csa e` d frti The house is (belongs)of the brotherSgnu c zu I am with the uncleranu nt crsia They were in the churchLi psci ranu nn mri The fish were in the sea " \l 3

ADVANCE \d 4Lu plurali di sti pripusizzioni articulati cancia assai nni lu modu cuntrattu. tc "Lu plurali di sti pripusizzioni articulati cancia assai nni lu modu cuntrattu. " \l 3

ADVANCE \d 4Regulari ContrattuImu a li csi Imu csi We go to the housesLi csi snnu di li frti Li csi snnu d frti The houses belong to the brothersramu cu li zii ramu ch zii We were with the unclesIru nna li crsiiIru nt crsii They went in the churches tc "Regulari ContrattuImu a li csi Imu csi We go to the housesLi csi snnu di li frti Li csi snnu d frti The houses belong to the brothersramu cu li zii ramu ch zii We were with the unclesIru nna li crsii Iru nt crsii They went in the churches " \l 3

ADVANCE \d 4La stissa cosa succedi cu l'articulu nditerminativu. tc "La stissa cosa succedi cu l'articulu nditerminativu. " \l 3

ADVANCE \d 4 Rigulari CuntrattuCi lu dgnu a un cni Ci lu dgnu n cni I'll give to a dogLa crpa ra di un frti La crpa ra dn frti It was one brother's faultLu puliza cu un palcuLu puliza cn palcu He'll clean it with a toothpick Va smpri nni un cucnu Va smpri nnn cucnu He always goes to one cousin tc " Rigulari CuntrattuCi lu dgnu a un cni Ci lu dgnu n cni I'll give to a dogLa crpa ra di un frti La crpa ra dn frti It was one brother's faultLu puliza c'un palcu Lu puliza cn palcu He'll clean it with a toothpick Va smpri nni un cucnu Va smpri nnn cucnu He always goes to one cousin " \l 3

Si na pripusizzioni siguita di n'articulu nditerminativu e si rifirisci a na parola di geniri fimmininu la pripusizzioni e l'articulu nun fannu cuntrazzioni: tc "Si na pripusizzioni e` siguita di n'articulu nditerminativu e si rifirisci a na parola di geniri fimmininu la pripusizzioni e l'articulu nun fannu cuntrazzioni\: " \l 3

ADVANCE \d 4Appartinva tttu a na sru Everything belonged to a sisterTtti li vsti ranu di na fgghia All the dresses belonged to one daughterSi sciarrivanu slu cu na za They argued only with an auntChi si p fri pi na mtri? What can one do for a mother? tc "Appartinva tttu a na sru Everything belonged to a sisterTtti li vsti ranu di na fgghia All the dresses belonged to one daughterSi sciarrivanu slu cu na za They argued only with an auntChi si po` fri pi na mtri? What can one do for a mother? " \l 3

Avverbi tc " Avverbi " \l 2

ADVANCE \d 4N Sicilianu avemu avverbi di lcu:stta (under), spra (above,on), cc (here), dda` (there), nni (where), ecc. tc "N Sicilianu avemu avverbi di lcu\:stta (under), spra (above,on), cca` (here), dda` (there), nni (where), ecc. " \l 3

ADVANCE \d 4Mi msiru stta lu pnti They put me under the bridgeIu dd nun ci iva I was not going to go thereMi mannru nni c'era pirculuThey sent me where it was dangerous tc "Mi msiru stta lu pnti They put me under the bridgeIu dda` nun ci iva I was not going to go thereMi mannru nni c'era pirculu They sent me where it was dangerous " \l 3

ADVANCE \d 4Di tempu: dppu, ora, ari, oi o ggi, dumni, qunnu, mai,etc.: tc "Di tempu\: dppu, ora, ari, oi o ggi, dumni, qunnu, mai,etc.\: " \l 3

ADVANCE \d 4Iu cci vi dppu d'ddu I went after to himM sru arrva dumni My sister will arrive tomorrowIddu vnni ora di la csa He came now from the houseLa csa gi pulta The house is already clean tc "Iu cci vi dppu d'ddu I went after to himM sru arrva dumni My sister will arrive tomorrowIddu vnni ora di la csa He came now from the houseLa csa e` gia` pulta The house is already clean " \l 3

ADVANCE \d 4Di quantit: abbastnza (enough, plenty), pcca (little, few), assi (a lot, many), mnu (less) cchi (more), tntu (so much), etc.: tc "Di quantita`\: abbastnza (enough, plenty), pcca (little, few), assi (a lot, many), mnu (less) cchiu` (more), tntu (so much), etc.\: " \l 3

ADVANCE \d 4 Aiu pcca sordi, nun mi ncuitari I heve little money, don't bother me tc " Aiu pcca sordi, nun mi ncuitari I heve little money, don't bother me " \l 3

ADVANCE \d 4Di manera: cmu (like, as), bni (well), accuss (so, this way), ntili (uselessly), ammuccini (secretly), etc.: tc "Di marera\: cmu (like, as), bni (well), accuss (so, this way), ntili (uselessly), ammuccini (secretly), etc.\: " \l 3

ADVANCE \d 4Tu travagghivi ammuccini, picch?You were working in secret, why?Fa cmu fzzu iu Do as I doVgghiu chi lu fai accss I want you to do it this way tc "Tu travagghivi ammuccini, picch? You were working in secret, why?Fa cmu fzzu iu Do as I doVgghiu chi lu fai accss I want you to do it this way " \l 3

ADVANCE \d 4Avutri avverbi sunnu: ntnnu (around), siccmu (since), dntra (in), dnca (then, so), macri (even), avnti (ahead, in front), mntri (while), vicnu (near), prmisi (first of all), mmnzu (by means of), vrsu (toward), nvci (instead) alltu (near, beside), nznu (until), etc.: tc "Avutri avverbi sunnu\: ntnnu (around), siccmu (since), dntra (in), dnca (then, so), macri (even), avnti (ahead, in front), mntri (while), vicnu (near), prmisi (first of all), mmnzu (by means of), vrsu (toward), nvci (instead) alltu (near, beside), nznu (until), etc.\: " \l 3

ADVANCE \d 4Ci firriva ntnnu a la casa He was going around the houseEra alltu l'rbulu He was besides the treeT'accumpgnu nznu a la csa I will accompany you until your houseMntri dormu mi sonnu While I am sleeping I am dreaming tc "Ci firriva ntnnu cmu na lpa He was going around it like a beeEra alltu l'rbulu He was besides the treeT'accumpgnu nznu a la csa I will accompany you until your houseMntri sgnu cca` cci vgnu pru While I am here I'll come too " \l 3

ADVANCE \d 4Li pripusizzioni cumposti sunnu furmati di n'avverbiu e na pripusizzioni: tc "Li pripusizzioni cumposti sunnu furmati di n'avverbiu e na pripusizzioni\: " \l 3

Ntnnu a around theStta di under theAmmuccini di in secret of (without the knowledge of)Vicnu a near theDppu diafter theSpra di over, above thenznu a up to, untilDiversamnti didifferently fromPi mmnzu diby means ofAlltu a beside the, nearCchi pcca di less thanMnu di less thanA favri di in favor of tc "Ntnnu a around theStta di under theAmmuccini di in secret of (without the knowledge of)Vicnu a near theDppu di after theSpra di over, above thenznu a up to, untilDiversamnti di differently fromPi mmnzu di by means ofAlltu a beside the, nearCchi pcca di less thanMnu di less thanA favri di in favor of " \l 3

ADVANCE \d 4Srdi nn'ava cchi pcca di s ptri He had less money than his fatherEra vicnu a s nnnu He was near his grandfatherIddu lu fci a favri di s mtriHe did it in favor of his motherDiversamnti di chstu nu si putva fri It could not be done differently than thisPi mancnza di tmpu mncu mancii For lack of time I did not even eat tc "Srdi nn'ava cchiu` pcca di s ptri He had less money than his fatherEra vicnu a s nnnu He was near his grandfatherIddu lu fci a favri di s mtri He did it in favor of his motherDiversamnti di chstu nu si putva fri It could not be done differently than thisPi mancnza di tmpu mncu mancii For lack of time I did not even eat " \l 3

ADVANCE \d 4Congiunzioni tc " Congiunzioni " \l 2

ADVANCE \d 4Li congiunzioni sunnu parti di la parrata chi attaccanu nzemi dui proposizzioni, dui suggettio dui parti di na proposizzioni: tc "Li congiunzioni sunnu parti di la parrata chi attaccanu nzemi dui proposizzioni, dui suggetti o dui parti di na proposizzioni\: " \l 3

ADVANCE \d 4e (and), pru (too), sprti (besides), per (but), mncu (either), ancra (even now, still), nchi (even), ma (but), pirch (because), sippru (even if), nvci (instead)etc. tc "e(and), pru(too), sprti(besides), pero`(but), mncu(either), ancra(even now, still), nchi(even), ma(but), pirch (because), sippru(even if), nvci (instead)etc. " \l 3

ADVANCE \d 4Iu e tu You and ISi ci vi tu ci viu pru iu If you go I will go tooIddu vnni per dda no He came but she did notSi nun cci vi tu mncu cci viu iuIf you do not go, I will not go eitherCci vi iu sprti d'ddu I went too besides him

tc "Iu e tu You and ISi ci vi tu ci viu pru iu If you go I will go tooIddu vnni pero` dda no He came but she did notSi nun cci vi tu mncu cci viu iu If you do not go, I will not go eitherCci vi iu sprti d'ddu I went too besides him " \l 3

ADVANCE \d 4L'apostrufu tc " L'apostrufu " \l 2

ADVANCE \d 4L'apostrofu un signu graficu chi si usa quannu s'incontranu dui vucali:

tc "L'apostrofu e` un signu graficu chi si usa quannu s'incontranu dui vucali\: " \l 3

L'anddu the ringL'azzru the steelL'ebbru the JewL'ida the ideaL'cchiu the eyeL'gnu the fingernail tc "L'anddu the ringL'azzru the steelL'ebbru the JewL'ida the ideaL'cchiu the eyeL'gnu the fingernail " \l 3

ADVANCE \d 4Chstu l'agnddu di Psqua This is the Easter lambL'cchiu d patrni ngrssa lu cavddu The owner's eye fattens the horseCci tagghiva l'gna a s fgghiu He was trimming his son's nails tc "Chstu e` l'agnddu di Psqua This is the Easter lambL'cchiu d patrni ngrssa lu cavddu The owner's eye fattens the horseCci tagghiva l'gna a s fgghiu He was trimming his son's nails " \l 3

ADVANCE \d 4Nna lu casu di eliminazzioni naturali di na vucali chi si trova a principiu di parola, nun nicissariu usari l'apostrofu, picch, secunnu G. Piccittu anchi senza l'apostrofu la parola si capisci lu stissu e livannu l'apostrofu, quannu si p, si eliminanu tutti sti signali nni la lingua scritta. Pi la stissa raggiuni, sempri secunnu G. Piccittu, l'apostrofu nun s'vi mai a usari mancu nni la cuntrazzioni di l'articulu nditerminativu picch lu senzu e chiaru:

tc "Nna lu casu di eliminazzioni naturali di na vucali chi si trova a principiu di parola, nun e` nicissariu usari l'apostrofu, picch, secunnu G. Piccittu anchi senza l'apostrofu la parola si capisci lu stissu e livannu l'apostrofu quannu si p si eliminanu tutti sti signali nni la lingua scritta. Pi la stissa raggiuni, sempri secunnu G. Piccittu, l'apostrofu nun s'vi mai a usari mancu nni la cuntrazzioni di l'articulu nditerminativu e di la prepusizzioni in, picch lu senzu e chiaru\: " \l 3na annu a tc "na annu a n in " \l 3

ADVANCE \d 4 Dna na mnu a t frti Give a hand to your brotherM mtri era cu nu zu mu My mother was with an uncle of mine tc "Iddu si nn'u n Siclia He went to SicilyDna na mnu a t frti Give a hand to your brotherM mtri era cu nu zu mu My mother was with an uncle of mine " \l 3

N nni la pripusizzioni semprici in:

ADVANCE \d 4

n in

Iddu si nn'u n Siclia He went to Sicily

Nna li paroli ca accumincianu cu i, unni la parola perdi la i, comu dissimu prima, l'apostrofu nun si usa pi mustrari la perdita di la vucali:

tc "Nna li paroli ca accumincianu cu i, unni la parola perdi la i, comu dissimu prima, l'apostrofu nun si usa pi mustrari la perdita di la vucali\: " \l 3

Mpurtnti importantNnuccnti innocentNzignnti teacherNchinri to bowNcignsu ingeniousNzivtu greasedNtttu wholeNtppri to stop, to closeNtsu heard, obeyedMparri to learnMpiccictu glued, slow

tc "Mpurtnti importantNnuccnti innocentNzignnti teacherNchinri to bowNcignsu ingeniousNzivtu greasedNtttu wholeNtppri to stop, to closeNtsu heard, obeyedMparri to learnMpiccictu glued, slow " \l 3

ADVANCE \d 4Nun ncurpri a ma Do not give the fault to meSta canzna mncu l'iu ntsu I never heard this songEra ncatintu all'rbuluHe was chained to the treeArchimdi fu n'mu ncignsu Archimedes was a genius

tc "Nun ncurpri a ma Do not give the fault to meSta canzna mncu l'iu ntsu I never heard this songEra ncatintu all'rbulu He was chained to the treeArchimdi fu n'mu ncignsu Archimedes was a genius " \l 3

ADVANCE \d 4Allura putemu diri chi l'articuli la, lu, li (the) e li pronomi la, lu, li (it, them) pigghianu l'apostrofu comu puru l'aggittivi dimostrativi ddu, dda (that one), ddi (those ones), stu (this one), sti (these ones), ssa, ssu (that one), ssi (those ones). I pronomi pirsunali ti (to you), nni (to us), vi (to you plural), e lu riflissivu si (self action) e cci (to, by him, by them) ponnu puru pigghiari l'apostrofu:

tc "Allura putemu diri chi l'articuli la, lu, li (the) e li pronomi la, lu, li (it, them) pigghianu l'apostrofu e puru l'aggittivi dimostrativi ddu, dda (that one), ddi (those ones), stu (this one), sti (these ones), ssa, ssu (that one), ssi (those ones). I pronomi pirsunali ti (to you), nni (to us), vi (to you plural), e lu riflissivu si (self action) e cci (to, by him, to, by them) ponnu puru pigghiari l'apostrofu\: " \l 3

ADVANCE \d 4Iu vtti l'ecclssi I saw the eclipseIddu nun l'abbruci He did not burn itChima a dd'abbti Call that abbotPgghiati ss'bbitu Take that suitSt'abbsu lidu This notice is badT'iu a dri na mnu I have to give you a handV'iu a pulizziri la csa I want to clean your houseNn'ti a dri li srdi You have to give the money to usS'innamur d'dda He fell in love with herCc'ra s mtri

His, her mother was there (with him, her, them)Iddu l'ava ma nun dssi nnti He had it but did not say anything tc "Iu vtti l'ecclssi I saw the eclipseIddu nun l'abbrucio` He did not burn itChima a dd'abbti Call that abbotPgghiati ss'bbitu Take that suitSt'abbsu e` lidu This notice is badT'iu a dri na mnu I have to give you a handV'iu a pulizziri la csa I want to clean your houseNn'ti a dri li srdi You have to give the money to usS'innamuro` d'dda He fell in love with herCc'ra s mtri His, her mother was there (with him, her, them)Iddu l'ava ma nun dssi nnti He had it but did not say anything " \l 3

ADVANCE \d 4Si cci si ncontra cu la a, o, u l'apostrofu nun lu pigghia: tc "Si cci si ncontra cu la a, o, u l'apostrofu nun lu pigghia\: " \l 3

Idda cci ava itu a scla

She had gone to school Cci unt l'gghiu nta cammsa I stained the shirt with oil tc "Idda cci ava itu a scla She had gone to school Cci unto` l'gghiu nta cammsa I stained the shirt with oil " \l 3

ADVANCE \d 4Per sunnu pronunziati accussi vicinu, chi pari c'avissiru l'apostrofu.Avutri frasi unni l'apostrofu si p usari sunnu:

tc "Per sunnu pronunziati accussi vicinu, chi pari c'avissiru l'apostrofu.Avutri frasi unni l'apostrofu si p usari sunnu\: " \l 3

ADVANCE \d 4C'avm'a fri = chi avmu a fri What can we do?C'avm'a dri = chi avmu a dri What can we say?C'avm'a fri si nun vli vniri What can we do if he does not want to comeC'avm'a dri si la mtri nun vli? What can we say if the mother does not want tc "C'avm'a fri = chi avmu a fri What can we do?C'avm'a dri = chi avmu a dri What can we say?C'avm'a fri si nun vli vniri What can we do if he does not want to comeC'avm'a dri si la mtri nun vli? What can we say if the mother does not want " \l 3

ADVANCE \d 4Nta certi casi unni la parola accumincia cu la i, l'apostrofu nun si usa:

tc "Nta certi casi unni la parola accumincia cu la i, l'apostrofu nun si usa\: " \l 3

ADVANCE \d 4Nun lu vgghiu fri ddu icu I do not want to do that playSta ina lida This hyena is ugly (or bad)Ssa ida nun mi pici I don't like that ideaSsu iardnu bddu ciurtu That garden is really in blossomDdu iacntu veru bddu That hyacinth is really beautifulDdu incu grssu That bull is big tc "Nun lu vgghiu fri ddu icu I do not want to do that playSta ina e` lida This hyena is ugly (or bad)Ssa ida nun mi pici I don't like that ideaSsu iardnu e` bddu ciurtu That garden is really in blossomDdu iacntu e` veru bddu That hyacinth is really beautifulDdu incu e` grssu That bull is big " \l 3

ADVANCE \d 4Ma sti frasi pigghianu l'apostrofu:

tc "Ma sti frasi pigghianu l'apostrofu\: " \l 3

ADVANCE \d 4 Si nn'u = si nni u He, she went awayCc'u = cci u He, she went there

S frti si nn'u n cita` His brother went to the cityA csa cc'u cu s ptri He went home with his father

tc "S frti si nn'u n cita` His brother went to the cityA csa cc'u cu s ptri He went home with his father " \l 3

ADVANCE \d 4unu (masculinu) and una (femininu), sunnu usati comu nummmari cardinali e no comu articuli. tc "unu (masculinu) and una (femininu), sunnu usati comu nummmari cardinali e no comu articuli. " \l 3

ADVANCE \d 4Quntu cni c'ranu? Unu. How many dogs were there? One (only one)Quntu fmmini arristru? Sulu una. How many women were arrested? Only one tc "Quntu cni c'ranu? Unu. How many dogs were there? One (only one)Quntu fmmini arristru? Sulu una. How many women were arrested? Only one " \l 3

ADVANCE \d 4Lu Geniri tc " Lu Geniri " \l 2

ADVANCE \d 4N Sicilianu li paroli nnu lu geniri, veni a diri cchi li paroli si rifiriscinu a li suggetti comu si iddi fussiru masculi o fimmini. Comu regula ginirali li paroli di geniri masculinu finiscinu cu la u: tc "N Sicilianu li paroli nnu lu geniri, veni a diri cchi li paroli si rifiriscinu a li suggetti comu si iddi fussiru masculi o fimmini. Comu regula ginirali li paroli di geniri masculinu finiscinu cu la u\: " \l 3

ADVANCE \d 4trnu trainmru wallfrru ironsntu saint tc "trnu trainmru wallfrru ironsntu saint " \l 3

ADVANCE \d 4Mentri li paroli di geniri fimmininu finiscinu cu la a: tc "Mentri li paroli di geniri fimmininu finiscinu cu la a\: " \l 3

ADVANCE \d 4lna woolacctta hatchetdttula date (fruit)orcchia ear tc "lna woolacctta hatchetdttula date (fruit)orcchia ear " \l 3

ADVANCE \d 4Lu sccu di m ptri e la cuprta di m mtri.The sac blongs to my father and the blanket to my mother.La ptra e dra ma lu frru cchiu` dru.The rock is hard but the steel is harder. tc "Lu sccu di m ptri e la cuprta di m mtri.The sac blongs to my father and the blanket to my mother.La ptra e dra ma lu frru cchiu` dru.The rock is hard but the steel is harder. " \l 3

ADVANCE \d 4Certi paroli masculini finiscinu puru cu la a e arrestanu li stissi a lu plurali:

tc "Certi paroli masculini finiscinu puru cu la a e arrestanu li stissi a lu plurali\: " \l 3

ADVANCE \d 4Dca dukePuta poetBia executionerParcqua umbrellaDiadma diademDmma dogmaFantsima ghostCapubbnna ring-leader tc "Dca dukePuta poetBia executionerParcqua umbrellaDiadma diademDmma dogmaFantsima ghostCapubbnna ring-leader " \l 3

ADVANCE \d 4Lu dca avi un bddu palzzu The duke has a beautiful mansionLi puta scrivnu puisi The poets write poetryLi dmma li fa lu ppa The dogmas are made by the pope

tc "Lu dca avi un bddu palzzu The duke has a beautiful mansionLi puta scrivnu puisi The poets write poetryLi dmma li fa lu ppa Dogmas are made by the pope " \l 3

ADVANCE \d 4Certi paroli chi finiscinu cu ista ponnu essiri usati comu fimminini o masculini e puru comu singulari o plurali: tc "Certi paroli chi finiscinu cu ista ponnu essiri usati comu fimminini o masculini e puru comu singulari o plurali\: " \l 3

ADVANCE \d 4comunsta communist (s)archivsta archivist (s)machinsta machinist (s)giurnalsta journalist (s)prutagunsta protagonist (s)

tc "comunsta communist (s)archivsta archivist (s)machinsta machinist (s)giurnalsta journalist (s)prutagunsta protagonist (s) " \l 3

ADVANCE \d 4L'archivsta snnu msculi e fmmini The archivists are men and womenDda giurnalsta scrssi l'artculu That journalist wrote the articleLi prutagunsta ranu tri The protagonists were threeC'ranu tri comunsta e un sucialsta There were three communists and one socialist

tc "L'archivsta snnu msculi e fmmini The archivists are men and womenDda giurnalsta scrssi l'artculu That journalist wrote the articleLi prutagunsta ranu tri The protagonists were threeC'ranu tri comunsta e un sucialsta There were three communists and one socialist " \l 3

ADVANCE \d 4Lu plurali, n Sicilianu, giniralmenti si fa cu la i, sia pi lu masculinu chi pi lu fimmininu:

Masculinu

Singulari Plurali

Telfonu telfuni telephone(s)Piccittu piccitti young-man(s)Csu csi case(s)Disidriudisidri wish(s)Nnnunnni grand-father(s) FemmininuSingulari pluraliNnna nnni grand-mother(s)Rgula rguli rule(s)Srra srri saw(s) Palmma palmmi dove(s), pigeon(s)Farfllafarflli butterfly(ies)

tc " MasculinuSingulari pluraliTelfonu telfuni telephone(s)Piccittu piccitti young-man(s)Csu csi case(s)Disidriu disidri wish(s)Nnnu nnni grand-father(s) FemmininuSingulari pluraliNnna nnni grand-mother(s)Rgula rguli rule(s)Srra srri saw(s)Palmma palmmi dove(s), pigeon(s)Farflla farflli butterfly(ies) " \l 3

ADVANCE \d 4La rgula ca ttti li rguli snnu mpurtnti The rule is that all the rules are importantUn piccittu chiam a ttti li piccitti One young man called all the young menLa farflla fa vutri farflli The butterfly makes other butterflies

tc "La rgula e` ca ttti li rguli snnu mpurtnti The rule is that all the rules are importantUn piccittu chiamo` a ttti li piccitti One young man called all the young menLa farflla fa vutri farflli The butterfly makes other butterflies " \l 3

ADVANCE \d 4Certi paroli finiscinu cu la u a lu singulari e cu la a a lu plurali:

Masculinu Singulari Plurali

Cutddu cutdda knife(ves)Chivu chiva nail(s)Picurrupicurra sheperdViscttu visctta biscuit(s)Pmu pma happle(s)Firrrufirrra blacksmith(s)Andduanddaring(s)Pgnu pgna pine-tree(s)Plu pla hair(s)Catsu catsalarge pipe(s)gnu gna finger-nail(s)Martddu martdda hammer(s)vu va egg(s)Prnuprna plum(s) tc " MasculinuSingulari PluraliCutddu cutdda knife(ves)Chivu chiva nail(s)Picurru picurra sheperdViscttu visctta biscuit(s)Pmu pma happle(s)Firrru firrra blacksmith(s)Anddu andda ring(s)Pgnu pgna pine-tree(s)Plu pla hair(s)Catsu catsa large pipe(s)gnu gna finger-nail(s)Martddu martdda hammer(s)vu va egg(s)Prnu prna plum(s) " \l 3

ADVANCE \d 4Fci ammulri li cutdda I had the knives sharpenedIu iu un chivu e ddu vi tri chiva I have one nail and has three nailsCu la pardda si ccinu l'va With the skillet one cooks eggs tc "Fci ammulri li cutdda I had the knives sharpenedIu iu un chivu e ddu vi tri chiva I have one nail and has three nailsCu la pardda si ccinu l'va With the skillet one cooks eggs " \l 3

ADVANCE \d 4Certi paroli finiscinu cu la i a lu singulari e cu la a a lu plurali:

Masculinu

Singulari Plurali

Limni limna lemon(s)Marni marna tile(s)Attri attra actor(s)Ballni ballna balloon(s)Vastni vastna stick(s)Buffni buffna buffoon(s)Muccatri muccatra handkerchief(s)Buttni buttna button(s)Cacciatri cacciatra hunter(s)Cafni cafna uncouth(s) Campinicampinachampion(s) duttri duttura physician(s)Capnicapna capon(s) Muratri muratra mason(s)Cannni cannna cannon(s) Barni barna baron(s)Cirnitri cirnitra sifter(s)Passiatri passiatra pathway(s)Piccatri piccatra sinner(s)Scanatri scanatra kneading-board(s)Cascini cascina drawer(s)Lapni lapna hornet(s)Zappni zappna mattock(s)Nzitni nzitna boil(s)Cartni cartna carton(s)

tc " MasculinuSingulari PluraliLimni limna lemon(s)Marni marna tile(s)Attri attra actor(s)Ballni ballna balloon(s)Vastni vastna stick(s)Buffni buffna buffoon(s)Muccatri muccatra handkerchief(s)Buttni buttna button(s)Cacciatri cacciatra hunter(s)Cafni cafna uncouth(s)Campini campina champion(s)Muratri muratra mason(s)Cannni cannna cannon(s)Duttri duttra physician(s)Capni capna capon(s)Barni barna baron(s)Cirnitri cirnitra sifter(s)Passiatri passiatra pathway(s)Piccatri piccatra sinner(s)Scanatri scanatra kneading-board(s)Cascini cascina drawer(s)Lapni lapna hornet(s)Zappni zappna mattock(s)Nzitni nzitna boil(s)Cartni cartna carton(s) " \l 3

Iu ava un buttni I had one bottonLa partta e` di li campina The game belongs to the championsM sru ava dci buttna My sister had ten bottonsLa partta la vincu lu campini The game was won by the champion tc "Iu ava un buttni I had one bottonLa partta e` di li campina The game belongs to the championsM sru ava dci buttna My sister had ten bottonsLa partta la vincu lu campini The game was won by the champion " \l 3

ADVANCE \d 4Si mi dni un limni ti dgnu tri buttna. If you give me a lemon I will give you three buttons tc "Si mi dni un limni ti dgnu tri buttna. If you give me a lemon I will give you three buttons " \l 3

ADVANCE \d 4Assai paroli chi finiscinu cu la i, arrestanu accuss puru a lu plurali e ponnu essiri masculini o fimminini:

tc "Assai paroli chi finiscinu cu la i, arrestanu accuss puru a lu plurali e ponnu essiri masculini o fimminini\: " \l 3

Singulari Plural

Sli (masc.)Sli salt(s)Cirili ( " ) cirili cereal(s)Chivi ( fem.) chivi key(s)Diamnti(masc.) diamntidiamond(s)Utti ( fem. ) utti barrel(s), cask(s)Vrpi ( " ) vrpifox(es)Ucchili (masc.) ucchili eye-glassesOnri ( " ) onrihonor(s)Srti ( fem .)srti luckRiazzini( " ) riazzini reaction(s)Lmiti (masc.)lmiti limit(s)Lti ( fem. )ltiargument(s)Missli (masc.) missli missal(s)Pnti ( " ) pnti bridge(s)

tc "Singulari PluraliSli (masc.)Sli salt(s)Cirili ( \" ) cirili cereal(s)Chivi ( fem.) chivi key(s)Diamnti (masc.) diamnti diamond(s)Utti ( fem. ) tti barrel(s), cask(s)Vrpi ( \" ) vrpi fox(es)Ucchili (masc.) ucchili eye-glassesOnri ( \" ) onri honor(s)Srti ( fem .) srti luckRiazzini( \" ) riazzini reaction(s)Lmiti (masc.) lmiti limit(s)Lti ( fem. ) lti argument(s)Missli (masc.) missli missal(s)Pnti ( \" ) pnti bridge(s) " \l 3

S'arriparru stta lu pnti They repaired under the bridgeNta li stratna ci snnu assi pnti On the highways there many bridges Dmmi la chivi di la csa Give me the key for the housePgghiati li chivi di li prti Take the keys for all the doorsMsi lu vnu nta la tti He put the wine in the barrelInchu li tti di vnu He filled the barrels with wine

tc "S'arriparru stta lu pnti They repaired under the bridgeNta li stratna ci snnu assi pnti On the highways there many bridgesDmmi la chivi di la csa Give me the key for the housePgghiati li chivi di li prti Take the keys for all the doorsMsi lu vnu nta la tti He put the wine in the barrelInchu li tti di vnu He filled the barrels with wine " \l 3

ADVANCE \d 4Certi paroli fannu lu plurali agghiuncennu ra a lu singulari:

tc "Certi paroli fannu lu plurali agghiuncennu ra a lu singulari\: " \l 3

Singulari PluraliBrdu brdura fringe(s)Crpu crpurabody(s)Czzu czzura nape(s)Cntu cntura tale(s)Fcu fcura fire(s)Icu icura play(s)Mrmumrmura marble(s)Mrcu mrcura mark(s)slash(s)Mnnumnnura world(s)Nnmu nnmura name(s)Sngu sngura blood(s)Snnu snnura dream(s)

tc "Singulari PluraliBrdu brdura fringe(s)Crpu crpura body(s)Czzu czzura nape(s)Cntu cntura tale(s)Fcu fcura fire(s)Icu icura play(s)Mrmu mrmura marble(s)Mrcu mrcura mark(s)slash(s)Mnnu mnnura world(s)Nnmu nnmura name(s)Sngu sngura blood(s)Snnu snnura dream(s) " \l 3

ADVANCE \d 4Lu m nmu sicilinu My name is SicilianLi s nmura snnu francsi Their names are FrenchMi sunni un snnu lidu I had a bad dreamSi sunnru snnura bni They had good dreams

tc "Lu m nmu e` sicilinu My name is SicilianLi s nmura snnu francsi Their names are FrenchMi sunni un snnu lidu I had a bad dreamSi sunnru snnura bni They had good dreams " \l 3

ADVANCE \d 4Certi nomura masculini formanu lu fimmininu agghiuncennu issa or trici a lu masculinu:

tc "Certi nomura masculini formanu lu fimmininu agghiuncennu issa or trici a lu masculinu\: " \l 3

ADVANCE \d 4Masculinu FemininuDuttri dutturssa doctorAbti abbatssa abbot, abbessBarni barunssa baron, baronessPuta puitssa poetCnti cuntssa count, countessCampini campiunssa championPiccatri piccatrci sinnerTraditri traditrci traitorAttri attrci actor, actress

tc "Masculinu FemininuDuttri dutturssa doctorAbti abbatssa abbot, abbessBarni barunssa baron, baronessPuta puitssa poetCnti cuntssa count, countessCampini campiunssa championPiccatri piccatrci sinnerTraditri traditrci traitorAttri attrci actor, actress " \l 3

ADVANCE \d 4Lu barni chiam la barunssa The baron called the baronessLu duttri travagghi cu la dutturssa The doctor worked with the (she) doctorL'attri e l'attrci ranu nzmmula The actor and the actress were togetherTu si piccatri e idda piccatrci You are sinner and she is sinner tc "Lu barni chiamo` la barunssa The baron called the baronessLu duttri travagghio` cu la dutturssa The doctor worked with the (she) doctorL'attri e l'attrci ranu nzmmula The actor and the actress were togetherTu si piccatri e idda e` piccatrci You are sinner and she is sinner " \l 3

ADVANCE \d 4Li paroli chi finiscinu cu la cu, formanu lu plurali masculinu cu la ci e lu plurali fimmininu cu la chi:

tc "Li paroli chi finiscinu cu la cu, formanu lu plurali masculinu cu la ci e lu plurali fimmininu cu la chi\: " \l 3

ADVANCE \d 4Masculinu FemmininuSingulari Plurali Singulari PluraliAmcu amci amca amchi friend(s)Antipticuantiptici antiptica antiptichiunpleasantSarcsticu sarcstici sarcstica sarcstichi sarcasticBisbticu bisbtici bisbtica bisbtichi extravagantCatlicu catlici catlica catlichi catholicMnacu mnaci mnaca mnachi monc(s), nun(s)Lricu lrici lrica lrichi lyricPrufticupruftici pruftica pruftichi prophetic tc "Masculinu FemmininuSingulari Plurali Singulari PluraliAmcu amci amca amchi friend(s)Antipticu antiptici antiptica antiptichi unpleasantSarcsticu sarcstici sarcstica sarcstichi sarcasticBisbticu bisbtici bisbtica bisbtichi extravagantCatlicu catlici catlica catlichi catholicMnacu mnaci mnaca mnachi monc(s), nun(s)Lricu lrici lrica lrichi lyricPrufticu pruftici pruftica pruftichi prophetic " \l 3

Lu mnacu sta cu li mnaci The monk lives with the monksLa mnaca sta cu li mnachi He nun lives with the nunsDda fmmina antiptica That lady is unpleasantDdi fmmini snnu antptichi Those ladies are unpleasantLu m amcu avi li s amci My friend has his friendsLa s amca avi li s amchi Her friend has her friends tc "Lu mnacu sta cu li mnaci The monk lives with the monksLa mnaca sta cu li mnachi He nun lives with the nunsDda fmmina e` antiptica That lady is unpleasantDdi fmmini snnu antptichi Those ladies are unpleasantLu m amcu avi li s amci My friend has his friendsLa s amca avi li s amchi Her friend has her friends " \l 3

ADVANCE \d 4 Arcuni eccezzioni sunnu:

tc " Arcuni eccezzioni sunnu\: " \l 3

ADVANCE \d 4Nicu nichi small, youngRiccu ricchi richBincu binchi whiteFriscu frischi fresh

tc "Nicu nichi small, youngRiccu ricchi richBincu binchi whiteFriscu frischi fresh " \l 3

M fgghiu nicu My son is youngLi cungghia sunnu tutti nichi The rabbits were all little, smallT ziu era riccu Your uncle was richLi re sunnu tutti ricchi The kings are all richLu cavddu bincu The horse is whiteLi casi sunnu binchi The hoses are white

tc "M fgghiu e` nicu My son is youngLi cungghia sunnu tutti nichi The rabbits were all little, smallT ziu era riccu Your uncle was richLi re sunnu tutti ricchi The kings are all richLu cavddu e` bincu The horse is whiteLi casi sunnu binchi The hoses are white " \l 3

ADVANCE \d 4Certi paroli chi finiscinu cu la cu sunnu sulu masculini:

Singulari Plurali tc "Certi paroli chi finiscinu cu la cu sunnu sulu masculini\: Singulari Plurali " \l 3

Beccu becchi he-goat(s)Sucu suchi juce(s)Lstraculstrachi terrace(s)Saccu sacchi sac(s)Sbarcu sbarchi landing(s)Scaccu scacchi chessZuccu zucchi trunk(s)

tc "Beccu becchi he-goat(s)Sucu suchi juce(s)Lstracu lstrachi terrace(s)Saccu sacchi sac(s)Sbarcu sbarchi landing(s)Scaccu scacchi chessZuccu zucchi trunk(s) " \l 3

Attcca lu sceccu a lu zuccu Tie the donkey to the treeMetti li sacchi nta l'stracu Put the sacs on the terraceMetti lu sucu nta la buttigghiaPut the juce in the bottle

tc "Attcca lu sceccu a lu zuccu Tie the donkey to the treeMetti li sacchi nta l'stracu Put the sacs on the terraceMetti lu sucu nta la buttigghiaPut the juce in the bottle " \l 3

ADVANCE \d 4Arcuni paroli chi finiscinu cu gu o ga fannu lu plurali cu ghi:

tc "Arcuni paroli chi finiscinu cu gu o ga fannu lu plurali cu ghi\: " \l 3

Largu larghi wideLongu longhi longRangu ranghi rank(s)Lagu laghi lake(s)Anga anghi molar(s)Siringasirnghi siringe(s)Albrgualbrghi hotel(s)

tc "Largu larghi wideLongu longhi longRangu ranghi rank(s)Lagu laghi lake(s)Anga anghi molar(s)Siringa sirnghi siringe(s)Albrgu albrghi hotel(s) " \l 3

Lu cimi era longu The river was longLi strati ranu larghi He streets were wideMi fici scippri na anga I had un molar pulledAva dui anghi malti I had two bad molarsLu duttri usa li sirnghi The doctor uses siringesDda` c'ranu tanti laghi Over there were many lakesL'albrghi ranu chiniThe hotels were full

tc "Lu cimi era longu The river was longLi strati ranu larghi He streets were wideMi fici scippri na anga I had un molar pulledAva dui anghi malti I had two bad molarsLu duttri usa li sirnghi The doctor uses siringesDda` c'ranu tanti laghi Over there were many lakesL'albrghi ranu chini The hotels were full " \l 3

Poi avemu paroli chi finiscinu cu la vucali accintata. Sti paroli chi nta la maggiuranza sunnu fimminini nun cancianu a lu plurali: tc "Poi avemu paroli chi finiscinu cu la vucali accintata. Sti paroli chi nta la maggiuranza sunnu fimminini nun cancianu a lu plurali\: " \l 3

ADVANCE \d 4Carit charityTribu`tribeGinirusit generosityCit cityPruprit propertyStirilit sterilityUmanit humanityPuvirt poverty tc "Carit charityTribu` tribeGinirusit generosityCit cityPruprit propertyStirilit sterilityUmanit humanityPuvirt poverty " \l 3

ADVANCE \d 4Nta li cit nun ci sunnu li trib In the cities there are any tribesLa ginirusit di lu ppulu SicilinuThe generosity is of the Sicilian peopleLa trib na cumunit di genti The tribe is a community of people tc "Nta li cit nun ci sunnu li trib In the cities there are any tribesLa ginirusit di lu ppulu Sicilinu The generosity is of the Sicilian peopleLa trib na cumunit di genti The tribe is a community of people " \l 3

ADVANCE \d 4Aggittivi tc " Aggittivi " \l 2

ADVANCE \d 4L'aggittivu un mudificaturi, veni a diri iddu mudifica lu nomu a cui si rifirisci e va d'accordu cu lu nummaru e lu geniri di lu nomu a cui si rifirisci. Giniralmenti n Sicilianu l'aggittivu segui lu nomu: tc "L'aggittivu un mudificaturi, veni a diri iddu mudifica lu nomu a cui si rifirisci e va d'accordu cu lu nummaru e lu geniri di lu nomu a cui si rifirisci. Giniralmenti n Sicilianu l'aggittivu segui lu nomu\: " \l 3

La casa bedda The beautiful houseLu muru autu The tall wallLa vucca china The full mouthL'arvulu nicu The small tree tc "La casa bedda The beautiful houseLu muru autu The tall wallLa vucca china The full mouthL'arvulu nicu The small tree " \l 3

ADVANCE \d 4Avmu un cavddu beddu We have a beautiful horseAcchian la scala auta He climbed a tall ladderM frati avia un cani nicu My brother had a small dogA iddu ci dttiru na palla russa They gave him a red ball tc "Avmu un cavddu beddu We have a beautiful horseAcchiano` la scala auta He climbed a tall ladderM frati avia un cani nicu My brother had a small dogA iddu ci dttiru na palla russa They gave him a red ball " \l 3

ADVANCE \d 4Quarchi vota l'aggittivu veni misu prima di lu nomu chi mudifica pi daricci na enfasi cchiu` forti a lu suggettu. L'aggittivi cchi comuni chi pigghianu sta regula sunnu: tc "Quarchi vota l'aggittivu veni misu prima di lu nomu chi mudifica pi daricci na enfasi cchiu` forti a lu suggettu. L'aggittivi cchiu` comuni chi pigghianu sta regula sunnu\: " \l 3

Beddu beautifulBravu goodCaru dearGran big, greatBruttu badBon good vutru other tc "Beddu beautifulBravu goodCaru dearGran big, greatBruttu badBon good vutru other " \l 3

Chidda na bedda piccitta That one is (really)a beautiful young ladyIddu avi nu gran cavdduHe (really)has a great horseLu patri avi n'vutru caniThe father has an other(different)dogLa iena un bruttu armlu The hyena is(truly)an ugly(bad) animalIddu un caru piccittu He is a dear young man tc "Chidda na bedda piccitta That one is (really)a beautiful young ladyIddu avi nu gran cavddu He (really)has a great horseLu patri avi n'vutru cani The father has an other(different)dogLa iena un bruttu armlu The hyena is(truly)an ugly(bad) animalIddu un caru piccittu He is a dear young man " \l 3

ADVANCE \d 4Arcuni aggittivi fannu eccezzioni a li reguli, veni a diri finiscinu cu la i, e stannu li stissi sia chi sunnu masculini, fimminini, plurali o singulari:

tc "Arcuni aggittivi fannu eccezzioni a li reguli, veni a diri finiscinu cu la i, e stannu li stissi sia chi sunnu masculini, fimminini, plurali o singulari\: " \l 3

Diagunli diagonalLucnti shiningDiamnti daimond(s)Comni commonGnurnti ignorantDbbuli weakDicisini decision(s)

tc "Diagunli diagonalLucnti shiningDiamnti daimond(s)Comni commonGnurnti ignorantDbbuli weakDicisini decision(s) " \l 3

ADVANCE \d 4 Masculinu FemmininuLu bordu diagunli la lnia diagunli The diagonal edge, lineLi bordura diagunlili lnii diagunli The diagonal edges, linesLu vilu comuni la strata cumni The common pathway, streetLi vila cumuni li strati cumni The common pathways, streets

tc " Masculinu FemmininuLu bordu diagunli la lnia diagunli The diagonal edge, lineLi bordura diagunlili lnii diagunli The diagonal edges, linesLu vilu comuni la strata cumni The common pathway, streetLi vila cumuni li strati cumni The common pathways, streets " \l 3

Assra vitti na stidda lucnti Last night I saw a shining starIu nni vitti quttru stiddi lucnti I saw four shining starsMi truvva nta la trazzra cumuni I was in the common pathwayDdu omu gnurnti That man is ignorant Dd fimmina gnurnti Many people are ignorant

tc "Assra vitti na stidda lucnti Last night I saw a shining starIu nni vitti quttru stiddi lucnti I saw four shining starsMi truvva nta la trazzra cumuni I was in the common pathwayDdu omu gnurnti That man is ignorant Dd fimmina gnurnti Many people are ignorant " \l 3

ADVANCE \d 4Certi aggittivi formanu avverbi agghiuncennu lu suffissu menti a la parola:

tc "Certi aggittivi formanu avverbi agghiuncennu lu suffissu menti a la parola\: " \l 3

Aggittivi AvverbiUmnu umanamnti humanlyVeru veramnti trulySicru sicuramnti certainlyStranu stranamnti strangely

tc "Aggittivi AvverbiUmnu umanamnti humanlyVeru veramnti trulySicru sicuramnti certainlyStranu stranamnti strangely " \l 3

Un ssiri umnu l'i a trattri cchi umanamnti pussibili.You have to treat a human being as humanly as possible Qunnu parrva cu mia sicuramnti dicva fissarii.When he was talking to me he was lying (saying nonsense)Anchi si lu fattu era veru un significa ca era veramnti bonu.Even if what happened was true it does not mean that it was truly good tc "Un ssiri umnu l'i a trattri cchiu` umanamnti pussibili.You have to treat a human being as humanly as possibbleQunnu parrva cu mia sicuramnti dicva fissarii.When he was talking to me he was lying (saying nonsense)Anchi si lu fattu era veru un significa ca era veramnti bonu.Even if what happened was true it does not mean that it was truly good " \l 3

ADVANCE \d 4Diminutivu, Maggiurativu e Piggiurativu tc " Diminutivu, Maggiurativu e Piggiurativu " \l 2

ADVANCE \d 4N Sicilianu ci sunnu certi modi di altirari la qualit o la quantit di un nomu o di n'aggittivu. Lu diminutive pi spicificari quantit o qualit, fari quarcunu o quarchi cosa cchi nichi o pi mustrari affizzioni (vizziggiativu). Pi fari lu diminutivu si agghiuncinu li suffissi iddu, eddu, uddu, teddu, ceddu, uzzu, a lu nomu o all'aggittivu: tc "N Sicilianu ci sunnu certi modi di altirari la qualit o la quantit di un nomu o di n'aggittivu. Lu diminutvu pi spicificari quantit o qualit, fari quarcunu o quarchi cosa cchi nichi o pi mustrari affizzioni (vizziggiativu). Pi fari lu diminutivu si agghiuncinu li suffissi iddu, eddu, uddu, teddu, ceddu, uzzu, a lu nomu o all'aggittivu\: " \l 3

ADVANCE \d 4Sggia siggitdda chair, little chair, cute chairMsculu masculddu lad, little lad, cute ladSoru surzza sister. little sister, dear sisterMischnu mischinddu poor thing, poorest thing (someone)Pezzu pizzddu piece, little piecePorta purticdda door, little door, cute doorPiru pirddu pear, little pear, cute pearSurdtu surdatddu soldier, small, dear soldierMatri matrzza mother, dear mother tc "Sggia siggitdda chair, little chair, cute chairMsculu masculddu lad, little lad, cute ladSoru surzza sister. little sister, dear sisterMischnu mischinddu poor thing, poorest thing (someone)Pezzu pizzddu piece, little piecePorta purticdda door, little door, cute doorPiru pirddu pear, little pear, cute pearSurdtu surdatddu soldier, small, dear soldierMatri matrzza mother, dear mother " \l 3

ADVANCE \d 4Ava un msculu e ci fici na surzza I had a boy and I made him a little sisterM ziu avi un masculddu My uncle has a little boyDda casa avi na bedda purticdda That house has a pretty little doorDdu surdatddu firutu That dear soldier is woundedC'era un beddu vinticddu There was a nice breeze tc "Ava un msculu e ci fici na surzza I had a boy and I made him a little sisterM ziu avi un masculddu My uncle has a little boyDda casa avi na bedda purticdda That house has a pretty little doorDdu surdatddu e` firutu That dear soldier is woundedC'era un beddu vinticddu There was a nice breeze " \l 3

ADVANCE \d 4Lu maggiuratvu pi spicificari puru quantit o qualit, nta stu casu aumentu di lu suggettu. Pi fari lu maggiurativu s'agghiunci lu suffissu uni a lu singulari e una a lu plurali di lu nomu o di l'aggettivu:

Singulari plurali tc " Singulari plurali " \l 3

Casa casni casuna house, big houseVcchiu vicchini vecchiuna old man, very old manManu manni manuna hand, big handFossu fussni fussuna ditch, big ditchPardda pariddni pariddunaskillet, big skilletGaddna gaddinni gaddinuna chicken, big chicken tc "Casa casni casuna house, big houseVcchiu vicchini vecchiuna old man, very old manManu manni manuna hand, big handFossu fussni fussuna ditch, big ditchPardda pariddni paridduna skillet, big skilletGaddna gaddinni gaddinuna chicken, big chicken " \l 3

ADVANCE \d 4Chista nun casa, chista casni This is not a house, it is a big houseLu piccirddu avia dui manna The baby had two big handsFriva l'ovu nta un pariddni She was frying the egg in a big skillet tc "Chista nun casa, chista casni This is not a house, it is a big houseLu piccirddu avia dui manna The baby had two big handsFriva l'ovu nta un pariddni She was frying the egg in a big skillet " \l 3

ADVANCE \d 4E lu piggiuratvu, pi significari bruttizza. Pi fari lu piggiurativu s'agghgiunci lu suffissu azzu (mascul.) o azza (fimmin.) a lu nomu o all'aggittivu, e sia lu masculinu ca lu fimmininu fannu lu plurali cu la i: tc "E lu piggiuratvu, pi significari bruttizza. Pi fari lu piggiurativu s'agghgiunci lu suffissu azzu (mascul.) o azza (fimmin.) a lu nomu o all'aggittivu, and both genders end with an i in the plural\: " \l 3

Casa caszza house, ugly houseVcchiu vicchizzu old man, ugly, bad old manManu manzza hand, ugly hand Pardda pariddzza skillet, ugly skillet Gaddna gaddinzza chicken, ugly chicken Fossu fusszzu ditch, big hugly ditch tc "Casa caszza house, ugly houseVcchiu vicchizzu old man, ugly, bad old manManu manzza hand, ugly handPardda pariddzza skillet, ugly skillet Gaddna gaddinzza chicken, ugly chicken Fossu fusszzu ditch, big hugly ditch " \l 3

ADVANCE \d 4Iddu stava nta na caszza He lived in an ugly houseEra un fusszzu chinu di fangu It was an ugly ditch full of mud Avia tri pariddazzi vecchi He had three old ugly pans tc "Iddu stava nta na caszza He lived in an ugly houseEra un fusszzu chinu di fangu It was an ugly ditch full of mud Avia tri pariddazzi vecchi He had three old ugly pans " \l 3

ADVANCE \d 4Comu si vidi tutti sti suffissi segunu li reguli di masculinu o fimmninu, singulari o plurali tc "Comu si vidi tutti sti suffissi segunu li reguli di masculinu o fimmninu, singulari o plurali " \l 3

Cumparativu e Assolutu tc " Cumparativu e Assolutu " \l 2

ADVANCE \d 4Lu cumparativu n Sicilianu fattu di dui maneri: paragni di qualit agghiuncennu n'avverbiu: comu (as, like), tantu e quntu (as much as): tc "Lu cumparativu n Sicilianu fattu di dui maneri\: paragni di qualita` agghiuncennu n'avverbiu\: comu (as, like), tantu e quntu (as much as)\: " \l 3

ADVANCE \d 4Ddu libbru comu lu miu That book is like mineIu iu tantu pani quntu nn'i tuI have as much bread as youLa m casa bedda comu la tua My house is as beautiful as yours tc "Ddu libbru comu lu miu That book is like mineIu iu tantu pani quntu nn'i tu I have as much bread as youLa m casa bedda comu la tua My house is as beautiful as yours " \l 3

ADVANCE \d 4E paragni pi inequalit, agghiuncennu l'avverbi cchi (more), o menu, (less) tc "E paragni pi inequalit, agghiuncennu l'avverbi cchi (more), o menu, (less) " \l 3

ADVANCE \d 4M frati cchi granni d'iddu My brother is older than heS soru cchi bedda di mia His sister is more beautiful than IIu sordi nn'aiu menu d'iddu I have less money than he tc "M frati e` cchi granni d'iddu My brother is older than heS soru e` cchi bedda di mia His sister is more beautiful than IIu sordi nn'aiu menu d'iddu I have less money than he " \l 3

ADVANCE \d 4Certi cumparativi, fatti di mgghiu (better) o pggiu (worse), nun pigghianu l'avverbiu cchi (more): tc "Certi cumparativi, fatti di mgghiu (better) o pggiu (worse), nun pigghianu l'avverbiu cchi (more)\: " \l 3

ADVANCE \d 4Mgghiu di chiddu Better than thatPggiu di l'vutru Worse than the other tc "Mgghiu di chiddu Better than thatPggiu di l'vutru Worse than the other " \l 3

ADVANCE \d 4Lu sacciu fari mgghiu d'iddu I know how to do it better than he doesPi travagghiri pggiu di mia In order of work he is worse than I am tc "Lu sacciu fari mgghiu d'iddu I know how to do it better than he doesPi travagghiri pggiu di mia In order of work he is worse than I am " \l 3

ADVANCE \d 4

ADVANCE \d 4Lu superlatvu relativu si forma agghiuncennu l'articulu diterminativu lu, la, li, all'avverbiu: tc "Lu superlatvu relativu si forma agghiuncennu l'articulu diterminativu lu, la, li, all'avverbiu\: " \l 3

ADVANCE \d 4Li cchi nichi The youngestLu cchi forti The strongestLi cchi chini The fullestLa cchi bedda The most beautiful tc "Li cchi nichi The youngestLu cchi forti The strongestLi cchi chini The fullestLa cchi bedda The most beautiful " \l 3

ADVANCE \d 4M fgghia la cchi bedda di tutti My daughter is the most beautiful of allDdu muru lu cchi ghivutu di chidd'vutri That wall is the highest of those othersSta corda la cchi forti di l'vutri dui This rope is the strongest of the other twoDdi cirsi sunnu li cchi duci di tutti Those cherries are the sweetest of all

tc "M fgghia la cchi bedda di tutti My daughter is the most beautiful of allDdu muru lu cchi ghivutu di chidd'vutri That wall is the highest of those othersSta corda la cchi forti di l'vutri dui This rope is the strongest of the other twoDdi cirsi sunnu li cchi duci di tutti Those cherries are the sweetest of all " \l 3

ADVANCE \d 4Lu superlatvu assoltu si forma agghiuncennu lu suffissu issimu, issima, pi lu singulari e issimi pi lu plurali. Si p puru furmari cu l'avverbi assai, veru o lu suffissu uni: tc "Lu superlatvu assoltu si forma agghiuncennu lu suffissu issimu, issima, pi lu singulari e issimi pi lu plurali. Si p puru furmari cu l'avverbi assai, veru o lu suffissu uni\: " \l 3

ADVANCE \d 4Benssimu very wellCarssimu dearestVeru lidu truly ugly (ugliest)Assi lentu truly slow (slowest)Veru duci truly sweet (sweetest)Riccni very richVeru longu truly long (longest) tc "Benssimu very wellCarssimu dearestVeru lidu truly ugly (ugliest)Assi lentu truly slow (slowest)Veru duci truly sweet (sweetest)Riccni very richVeru longu truly long (longest) " \l 3

ADVANCE \d 4Lu conti riccni The count is very richDda fmmina veru lida That woman is truly uglyCarssimu amicu, vui siti assi lentu My dearest friend, you are very slowSta strata veru longa This road is very long tc "Lu conti riccni The count is very richDda fmmina veru lida That woman is truly uglyCarssimu amicu, vui siti assi lentu My dearest friend, you are very slowSta strata veru longa This road is very long " \l 3

ADVANCE \d 4Aggittivi Pusissivi tc " Aggittivi Pusissivi " \l 2

ADVANCE \d 4L'aggittivi pusissivi sunnu: tc "L'aggittivi pusissivi sunnu\: " \l 3

ADVANCE \d 4Masculinu Singulari FemmininuMiu miamineTou tua yoursSou sua his, hers PluraliNosrtu nostru oursVostru vostru yoursSoi soi theirs tc "Masculinu Singulari FemmininuMiu mia mineTou tua yoursSou sua his, hers PluraliNosrtu nostru oursVostru vostru yoursSoi soi theirs " \l 3

ADVANCE \d 4St'aggittivi, chi a lu singulari si rifiriscinu a un nomu, si cuntrainu a m, t, s, e nni lu plurali a s: tc "St'aggittivi, chi a lu singulari si rifiriscinu a un nomu, si cuntrainu a m, t, s, e nni lu plurali a s\: " \l 3

ADVANCE \d 4M fratimy brotherT soru your sisterS patri his, her fatherS figghiutheir son tc "M frati my brotherT soru your sisterS patri his, her fatherS figghiu their son " \l 3

ADVANCE \d 4M ziu vinni cu s nannu My uncle came with his grandfatherT fgghiu u a s casa Your son went to his houseCi dttiru li sordi a s figghiu They gave money to their son tc "M ziu vinni cu s nannu My uncle came with his grandfatherT fgghiu iiu a s casa Your son went to his houseCi dttiru li sordi a s figghiu They gave money to their son " \l 3

ADVANCE \d 4St'aggittivi sunnu puru usati cu na pripusizzioni semprici o cumposta: tc "St'aggittivi sunnu puru usati cu na pripusizzioni semprici o cumposta\: " \l 3

ADVANCE \d 4Stu gattu lu truvi vicnu la m casa I found this cat near my houseIddu ica cu la t palla He plays with your ballDda casa di s matri That house belongs to his motherSsu cani nun di m cucnu That dog is not my cousin'sL'rbuli sunnu di t patri The trees belong to your fatherLu cavddu lu dugnu a s niputi I will give the horse to his nephewVattnni luntnu di la m casa Go far from my homeIu stiu sempri alltu a m patri I always stay besides my father tc "Stu gattu lu truvi vicnu la m casa I found this cat near my houseIddu ica cu la t palla He plays with your ballDda casa e` di s matri That house belongs to his motherSsu cani nun e` di m cucnu That dog is not my cousin'sL'rbuli sunnu di t patri The trees belong to your fatherLu cavddu lu dugnu a s niputi I will give the horse to his nephewVattnni luntnu di la m casa Go far from my homeIu stiu sempri alltu a m patri I always stay besides my father " \l 3

ADVANCE \d 4La pripusizzioni di dinota pusessu: tc "La pripusizzioni di dinota posessu\: " \l 3

ADVANCE \d 4La casa di Maria Mary's houseLu cani di Petru Peter's dog Lu cavddu di Marcu Marc's horseDi cui? di Pippnu. Whose? Joseph's tc "La casa di Maria Mary's houseLu cani di Petru Peter's dogLu cavddu di Marcu Marc's horseDi cui? di Pippnu. Whose? Joseph's " \l 3

ADVANCE \d 4Aggittivi Quantitativi tc " Aggittivi Quantitativi " \l 2

ADVANCE \d 4L'aggittivi quantitativi indicanu quantit: tc "L'aggittivi quantitativi indicanu quantita`\: " \l 3

ADVANCE \d 4Quntu sunnu? How many are there?Quntu acchini tantu scinni. As much you go up so much you will come down Quntu surdti c'ranu? How many soldiers were there? tc "Quntu sunnu? How many are there?Quntu acchini tantu scinni. As much you go up so much you will come down Quntu surdti c'ranu? How many soldiers were there? " \l 3

ADVANCE \d 4I numirali, certi voti indicanu sulu na quantit apprussimata: tc "I numirali, certi voti indicanu sulu na quantit apprussimata\: " \l 3

Na dicna about ten Na cinchna about five Un cintinru about a hundred Na cinquantna about fifty . Na trintna abou thirty tc "Na dicna about tenNa cinchna about fiveUn cintinru about a hundredNa cinquantna about fifty Na trintna. abou thirty " \l 3

ADVANCE \d 4Qusi na vintna About twenty Dammi na chilta di pasta Give me about a kilo of pasta C'ranu na cinquantna d'armli There were about fifty animals

Aggittivi Dimustrativi tc "Aggittivi Dimustrativi " \l 2

ADVANCE \d 4L'aggittivi dimustrativi sunnu chiddi chi indicanu di cui o di chi parramu: tc "L'aggittivi dimustrativi sunnu chiddi chi indicanu di cui o di chi parramu\: " \l 3

ADVANCE \d 4Masculinu FemininuChistu chista thisChissu chissa thatChiddu chidda that tc "Masculinu FemininuChistu chista thisChissu chissa thatChiddu chidda that " \l 3

ADVANCE \d 4 Chistu m patri This is my father Chissu e chissa sunnu li m zii That one and that one are my aunt and uncle tc "Chistu e` m patri This is my fatherChissu e chissa sunnu li m zii That one and that one are my aunt and uncle " \l 3

ADVANCE \d 4Pi chiarificazioni certi voti ci sunnu agghiunciuti l'avverbi cc, dd, ddocu: tc "Pi chiarificazioni certi voti ci sunnu agghiunciuti l'avverbi cca`, dda`, ddocu\: " \l 3

Chistu cc chista cc This one here (near me) Chissu ddocu chissa ddocu That one there (near you) Chiddu dd chidda dd That one there (away from both of us) tc " Chistu cca` chista cca` This one here (near me) Chissu ddocu chissa ddocu That one there (near you) Chiddu dda` chidda dda` That one there (away from both of us) " \l 3

ADVANCE \d 4Chistu cc mi pici mgghiuI like better this one hereChissu ddocu e cchi sapurtu That one (near you) is prettier, sweeterChiddu dda nun e miuThat one there is not mine tc "Chistu cca` mi pici mgghiu I like better this one hereChissu ddocu e cchiu` sapurtu That one (near you) is prettier, sweeterChiddu dda nun e miu That one there is not mine " \l 3

ADVANCE \d 4St'aggittivi sunnu spissu usati nni la forma cuntratta: tc "St'aggittivi sunnu spissu usati nni la forma cuntratta\: " \l 3

ADVANCE \d 4Stu sta thisSsu ssa thatDdu dda that tc "Stu sta thisSsu ssa thatDdu dda that " \l 3

ADVANCE \d 4Stu ballni russu This balloon is redSsu rvulu ghivutu That tree is tallDdu gaddu canta ogni matna That rooster crows every morning tc "Stu ballni russu This balloon is redSsu rvulu ghivutu That tree is tallDdu gaddu canta ogni matna That rooster crows every morning " \l 3

ADVANCE \d 4Pronomi Dimustrativi tc " Pronomi Dimustrativi " \l 2

ADVANCE \d 4Masculinu FimmininuChistu chista this (near me,us)Chissu chissa that (near you)Chiddu chidda that (away from us) tc "Masculinu FimmininuChistu chista this (near me,us)Chissu chissa that (near you)Chiddu chidda that (away from us) " \l 3

ADVANCE \d 4Chistu nun mi pici vgghiu chiddu I do not like this, I want thatPrefirsciu chistu a chiddu I prefer this one to that oneChista mgghiu di chissa This is better than that tc "Chistu nun mi pici vgghiu chiddu I do not like this, I want thatPrefirsciu chistu a chiddu I prefer this one to that oneChista mgghiu di chissa This is better than that " \l 3

ADVANCE \d 4Pronomi Pirsunali tc " Pronomi Pirsunali " \l 2

ADVANCE \d 4Li pronomi pirsunali sunnu:

Singulari

Iu, mi I, me Tu, ti you Iddu, idda he, him, she, her Plurali Nui, nutri, nni we, us Vui, vuitri, vi you Iddi they, them tc " SingulariIu, mi I, meTu, ti youIddu he, him, she, her PluraliNui, nutri, nni we, usVui, vuitri, vi youIddi they, them " \l 3

ADVANCE \d 4Iu viu a Catnia I go to CataniaIddi lvanu li robbi They are washing the clothesVuitri nun c'ravu a la cresiaYou were not at churchTu ci isti puru You went too.Iddi iru a chiamri a iddu They went to call himiu sonnu e mi va curcu I am sleepy and I go to bedTi nni isti senza diri nenti You went away without saying anythingNni mancimu tutta la frutta We ate all the fruitsVi nzignstivu la strata You learned the way tc "Iu viu a Catnia I go to CataniaIddi lvanu li robbi They are washing the clothesVuitri nun c'ravu a la cresia You were not at churchTu ci isti puru You went too.Iddi iru a chiamri a iddu They went to call himiu sonnu e mi va curcu I am sleepy and I go to bedTi nni isti senza diri nenti You went away without saying anythingNni mancimu tutta la frutta We ate all the fruitsVi nzignstivu la strata You learned the way " \l 3

ADVANCE \d 4Sti pronomi si ponnu usari puru cu na pripusizzioni: tc "Sti pronomi si ponnu usari puru cu na pripusizzioni\: " \l 3

ADVANCE \d 4Di mia of meA tia to you tc "Di mia of meA tia to you " \l 3

ADVANCE \d 4Nni iddu, a idda by him, to herDi nui, cu nuitri of us, with usnni vui, a vuitri by you, to youA iddi cu iddi to them, with them tc "Nni iddu, a idda by him, to herDi nui, cu nuitri of us, with usnni vui, a vuitri by you, to youA iddi cu iddi to them, with them " \l 3

Lu cani si scanta di mia The dog is afraid of me Stu libbru lu dugnu a tia I give this book to you M soru si nni iu cu iddi My sister went with them Dda gatta vinni nni nuitri That cat came by us tc "Lu cani si scanta di mia The dog is afraid of meStu libbru lu dugnu a tia I give this book to youM soru si nni iu cu iddi My sister went with themDda gatta vinni nni nuitri That cat came by us " \l 3

Aggittivi e pronomi pusissivi tc " Aggittivi e pronomi pusissivi " \l 2

Singulari

Lu miu mine Lu tou, t yours Lu sou, s his, hers Plurali Lu nostru ours Lu vostru yours Lu sou, s theirs tc " SingulariLu miu mineLu tou, t yoursLu sou, s his, hers PluraliLu nostru oursLu vostru yoursLu sou, s theirs " \l 3

ADVANCE \d 4Li nostri pussidimnti sunnu granniOur possession are bigSta casa la mia This is my houseLi nostri parnti nnu a vniri tutti cca`Our relatives will all come hereLi s parnti nun ci vannu Their relatives will not goChisti sunnu li m figghi These are my kids tc "Li nostri pussidimnti sunnu granni Our possession are bigSta casa e` la mia This is my houseLi nostri parnti nnu a vniri tutti cca` Our relatives will all come hereLi s parnti nun ci vannu Their relatives will not goChisti sunnu li m figghi These are my kids " \l 3

ADVANCE \d 4L'aggittivu pusissivu veni sempri prima di lu nomu a cui si rifirisci, lu pronomi pusissivup stari sulu: tc "L'aggittivu pusissivu veni sempri prima di lu nomu a cui si rifirisci, lu pronomi pusissivu p stari sulu\: " \l 3

ADVANCE \d 4Vaiu m (a la mia) casa I go to my houseLu t bicchri e la s buttgghia Your glass and his, her bottleTu parti cu la t mchina,e iu cu la miaYou leave with your car and I with mineIu mnciu lu m pani e tu lu t I eat my bread and you yours tc "Vaiu m (a la mia) casa I go to my houseLu t bicchri e la s buttgghia Your glass and his, her bottleTu parti cu la t mchina,e iu cu la mia You leave with your car and I with mineIu mnciu lu m pani e tu lu t I eat my bread and you yours " \l 3

ADVANCE \d 4Pronomi Relativi tc " Pronomi Relativi " \l 2

ADVANCE \d 4Li pronomi relativi si ponnu rifiriri a na pirsuna, a n'armalu o a na cosa: tc "Li pronomi relativi si ponnu rifiriri a na pirsuna, a n'armalu o a na cosa\: " \l 3

Chi which, that, who, whom Ca which, that, who, whom Cui, c which, whom Quali which. Who tc "Chi which, that, who, whomCa which, that, who, whomCui, c which, whomQuali which. Who " \l 3

ADVANCE \d 4Viu lu piccirddu chi ghica I see the little boy that playsParrva l'omu chi canuscva iu The man whom I knew was speaking.La bicicrtta c'accattmu era rutta The bicycle which we bought was broken tc "Viu lu piccirddu chi ghica I see the little boy that playsParrva l'omu chi canuscva iu The man whom I knew was speaking.La bicicrtta c'accattmu era rutta The bicycle which we bought was broken " \l 3

ADVANCE \d 4Chi e ca sunnu usati sempri senza la pripusizzioni: tc "Chi e ca sunnu usati sempri senza la pripusizzioni\: " \l 3

ADVANCE \d 4La manu chi aiuta The hand that helpsL'omu ca travagghia The man who works tc "La manu chi aiuta The hand that helpsL'omu ca travagghia The man who works " \l 3

ADVANCE \d 4Cui sempri usatu cu la pripusizzioni: tc "Cui sempri usatu cu la pripusizzioni\: " \l 3

ADVANCE \d 4Chista la casa di cui ti parrai This is the house of which I talked to you tc "Chista la casa di cui ti parrai This is the house of which I talked to you " \l 3

ADVANCE \d 4Nta certi modi di diri Siciliani, cui si usa senza la pripusizioni: tc "Nta certi modi di diri Siciliani, cui si usa senza la pripusizioni\: " \l 3

ADVANCE \d 4Cui cu cani si curca cu pucci si leva. Who goes to bed with the dog will rise with flees.Cui duna pani a lu cani perdi lu pani e lu cani.Who gives bread to the dog loses the bread and the dog. tc "Cui cu cani si curca cu pucci si leva. Who goes to bed with the dog will rise with flees.Cui duna pani a lu cani perdi lu pani e lu cani.Who gives bread to the dog loses the bread and the dog. " \l 3

ADVANCE \d 4Quli sempri pricidutu di l'articulu diterminativu:

tc "Quli sempri pricidutu di l'articulu diterminativu\: " \l 3

ADVANCE \d 4Qunnu vitti l'avvuctu di Vicnzu, lu quli addifinnu a Petru, nun lu vosi taliri.When I saw Vince's attorney, who defended Peter, I did not even want to look at him.Ncuntri la soru di Rusula cu la quli iu iva a scola.I met Roalie's sister with whom I used to go to school tc "Qunnu vitti l'avvuctu di Vicnzu, lu quli addifinnu a Petru, nun lu vosi taliri.When I saw Vince's attorney, who defended Peter, I did not even want to look at him.Ncuntri la soru di Rusula cu la quli iu iva a scola.I met Roalie's sister with whom I used to go to school " \l 3

ADVANCE \d 4Usi espressivi di chi, comu, quntu: tc " Usi espressivi di chi, comu, quntu\: " \l 2

ADVANCE \d 4Comu bedda dda piccirdda! How beautiful is that little girl!Quntu lidu ddu cani! How ugly is that dog!Chi furtuna!What luck!Chi beddi rosi! What beautiful roses tc "Comu bedda dda piccirdda! How beautiful is that little girl!Quntu lidu ddu cani! How ugly is that dog!Chi furtuna!What luck!Chi beddi rosi!What beautiful roses " \l 3

Verbitc " Verbi"

ADVANCE \d 4Ausiliari tc " Ausiliari " \l 2

Li verbi ausiliari sunnu dui: tc " Li verbi ausiliari sunnu dui\: " \l 3

ADVANCE \d 4Avri To havessiri To be tc "Avri to havessiri to be " \l 3

ADVANCE \d 4Sunnu chiamati verbi ausiliari pirch aiutanu lu verbu principali: tc "Sunnu chiamati verbi ausiliari pirch aiutanu lu verbu principali\: " \l 3

ADVANCE \d 4iu mancitu I have eatenSugnu sudtu I am sweating tc "iu mancitu I have eatenSugnu sudtu I am sweating " \l 3

ADVANCE \d 4N Sicilianu, sti espressioni fatti cu lu passatu prossimu, nun si usanu o si usanu raramenti, mveci si usa lu passatu rimotu nta la maggiuranza di li casi.Li verbi sunnu organizzati a Coniugazzini, e li coniugazzioni snnu organizzati a Modi e Tempi. tc "N Sicilianu, sti espressioni fatti cu lu passatu prossimu,nun si usanu o si usanu raramenti, mmeci si usa lu passatu rimotu nta la maggiuranza di li casi.Li verbi sunnu organizzati a Coniugazzini, e li coniugazzioni snnu organizzati a Modi e Tempi. " \l 3

ADVANCE \d 4N Sicilianu nun nicissariu mettiri lu pronomi pirsunali prima di lu verbu, picch cu lu significatu di la propusizzioni si capisci a quali pirsuna si rifirisci e si capisci puru si e` singulari o plurali.Comu ausiliari chiddu cchi usatu lu verbu avri. tc "N Sicilianu nun nicissariu mettiri lu pronomi pirsunali prima di lu verbu, picch cu lu significatu di la propusizzioni si capisci a quali pirsuna si rifirisci e puru si e` singulari o plurali.Comu ausiliari chiddu cchi usatu lu verbu avri. " \l 3

Modu Indicativu di li Verbi Aviri ed Essiri

Tempi Prisenti tc " Modu Indicativu di li Verbi Aviri ed Essiri Tempi Prisenti " \l 2

ADVANCE \d 4(Iu) iu I have sugnu I am(tu) i you have si' you are (iddu, idda) vi he, she, it has he, she, it is(nui) Avmuwe havesemu we are(vui) Avti you havesiti you are(iddi) nnu they havesunnu they are tc "(Iu) iu I have sugnu I am(tu) i you have si' you are(iddu, idda) vi he, she, it has he, she, it is(nui) Avmu we have semu we are(vui) Avti you have siti you are(iddi) nnu they have sunnu they are " \l 3

ADVANCE \d 4 Iu iu na soru I have a sister Iddu e` malatu He is sick tc " Iu iu na soru I have a sister Iddu e` malatu He is sick " \l 3

ADVANCE \d 4

Imperfettu tc " Imperfettu " \l 2

ADVANCE \d 4ava I had era I wasavvi you haderi you wereava he, she, it hadera he, she. It wasavamu we had ramu we wereavavu you hadravu you wereavanu they had ranu they were tc "ava I had era I wasavvi you had eri you wereava he, she, it had era he, she. It wasavamu we had ramu we wereavavu you had ravu you wereavanu they had ranu they were " \l 3

ADVANCE \d 4 tu avvi tanti cucini iddi ranu assittati you had many cousins they were siting tc " tu avvi tanti cucini iddi ranu assittati you had many cousins they were siting " \l 3

Passatu Pr