Envolons-nous Vers La Grammaire Structurale Du Francais

401
ENVOLONS-NOUS vers la GRAMMAIRE STRUCTURALE DU FRANÇAIS f TESTS ET CORRIGES Sevim SÖNMEZ Fransız Diü ve Edebiyatı Bilim Uzmanı

description

Envolons-nous Vers La Grammaire Structurale Du Francais

Transcript of Envolons-nous Vers La Grammaire Structurale Du Francais

  • ENVOLONS-NOUS vers la GRAMMAIRE STRUCTURALE DU FRANAIS

    f TESTS ET CORRIGES

    Sevim S N M E Z Fransz Di ve Edebiyat Bilim Uzman

  • ENVOLONS-NOUS vers la GRAMMAIRE STRUCTURALE DU FRANAIS

    Bu kitab kzkardeim 'ervet Snmez EKOLU'na ithaf ediyorum.

  • SEVM SNMEZ

    E N V O L O N S - N O U S

    vers la G R A M M A I R E S T R U C T U R A L E

    DU F R A N A I S

    B R N C B A S I M

    ATtD YAYINLARI

  • ARDI YAYINLARI Dil Dizisi : 4 Birinci Basm : Austos 1985 Bayndr Sokak 17/B Yeniehir/ANKARA Tel: 3154 99

    Her hakk sakldr. Bu yaynn tm ya da bir blm ARDI Yaynlar'ndan nce-den izin alnmakszn hi bir biimde oaltlamaz, baslp yaynlanamaz.

    S A L I K S O K A K 53/B : 3t 83 56 K L E J- A N K A R A

    Tous droits rservs

    Kapak : brahim Demirel Kapak Bask : Yiit Ofset Dizgi : Onur Dizgi

    E R O L M A T B A A S I

  • Mouvement du Livre

    Sujets

    L A PREFACE

    LA LANGUE

    LA GRAMMAIRE

    L'ALPHABET FRANAIS

    L A PHONETIQUE

    LES SIGNES ORTHOGRAPHIQUES

    LES SIGNES DE PONCTUATION

    LA MORPHOLOGIE

    LES RAPPORTS ENTRE LES MOTS

    LA DIVERSITE DE SENS DES MOTS

    LES ELEMENTS DU MOT

    LES ESPECES DE MOTS

    I. LES MOTS VARIABLES (24 269)

    1. L'ARTICLE

    L'ARTICLE DEFINI

    L'ARTICLE DEFINI ELIDE

    L'ARTICLE DEFINI CONTRACTE

    L'ARTICLE INDEFINI

    L'ARTICLE PARTITIF

    2. LE NOM

    LA FORMATION DU FEMININ DES NOMS

    LA FORMATION DU PLURIEL DES NOMS

  • LES FONCTIONS DU NOM DANS LA PROPOSITION

    EXERCICES SUR L 'ANALYSE DES NOMS

    L'ADJECTIF

    LES ADJECTIFS QUALIFICATIFS

    LES ADJECTIFS DEMONSTRATIFS

    LES ADJECTIFS INTERROGATIFS

    LES ADJECTIFS RELATIFS

    LES ADJECTIFS NUMERAUX

    LES ADJECTIFS INDEFINIS

    LE PRONOM

    LES PRONOMS PERSONNELS

    LES PRONOMS POSSESSIFS

    LES PRONOMS DEMONSTRATIFS

    LES PRONOMS INTERROGATIFS

    LES PRONOMS RELATIFS

    LES PRONOMS INDEFINIS

    LES PRONOMS ADVERBIAUX

    LES PRONOMS NEUTRES

    LE VERBE

    LES MODES DES VERBES

    LES TROIS TEMPS PRINCIPAUX

    LES TEMPS SIMPLES

    LES INFINITIFS

    LA DIFFERENCE ENTRE LES VERBES TURCS ET

    VERBES FRANAIS

    LES VERBES IMPERSONNELS

    LES VERBES DEFECTIFS

    LE PARTICIPE PRESENT

    LE PARTICIPE PASSE

    LES TEMPS COMPOSES

    LES VERBES PRONOMINAUX

    L'ACCORD DU PARTICIPE PASSE

  • L'INFINITIF PASSE

    LA VOIX ACTIVE ET LA VOIX PASSIVE

    II. LES MOTS INVARIABLES (269 293)

    L'ADVERBE

    LA PREPOSITION

    LA CONJONCTION

    L'INTERJECTION

    NOTIONS GENERALES SUR LES DIVERSES PROPOSITIONS

    ET LA PROPOSITION COMPLEXE

    LE DISCOURS DIRECT ET LE DISCOURS INDIRECT

    LA CONCORDANCE DE TEMPS ET L'EXPRESSION DU TEMPS

    III. APPENDICES (305 389)

    LA CONJUGAISON DES VERBES

    QUELQUES ABREVIATIONS

    PROVERBES

    NOMS DE FAMILLE CONCERNANT LES PAYS

    TESTS ET CORRIGES

  • N S Z

    Bu kitap, hereyden nce Franszca'y yabanc dil olarak seenlere, bu konuda neleri bilip bilmediklerini anlamak, bilmedikleri ya da yanl bildiklerini, doru olarak renme frsatn salamak amacyla hazr-land.

    Amalar hem Franszca'y ilerletmek, hem de belirli bir snav gemek olanlar iin, problem olabilecek konularda ok sayda altrmalar su-nuldu.

    niversiteye giri, aratrma grevlilii, yardmc doentlik ve doentlik, bankalar ve yabanc dili zorunlu gren kurulularn yeterlik snavlar iin ngrlen anlama, eviri, gramer gibi becerileri kazanmanzda yar-dmc olacak bilgi ve kurallar, hazrlayc, retici ve aklda kalc bi-imde altrmalar, ksa srede sizleri baarya ulatracaktr.

    Kitaptaki test ve altrmalar, yllarn verdii deneyimlerle en olgun ve yetkin dzeye getirilmilerdir.

    zellikle gramer konularnda ve eviride sorun olan en ince noktalar rneklerle herkesin anlayabilecei biimde ele almp Trke'mizin et-kisinde kalnarak, Franszca'da yaplmas mmkn olan yanlglara d-lmemesi iin, rnekler zenle hazrlanm ve bu konularn renilme-si kolay hale getirilmitir.

    Bu almamz inanyoruz ki, Franszca renen her aamadaki kiilere altklar lde ok ey verecek ve retecektir.

    Bu kitap, yntemimizle almann daha zevkli ve daha kolay olduunu size gstererek, devaml elinizin altnda bulunduracanz bir el kitab olacaktr.

    lginiz, katknz ve nerilerinizle, daha da iyiye ulaacamza inanyoruz.

    Baar dileklerimizle..

    SEVM SNMEZ Ankara, 1985

    9

  • LA LANGUE Dil (Lisan)

    Dil; duygu, dnce ve dileklerimizi anlatmaya yarayan her eit araca DL denir. nsanolu, duygu ve dncelerini a. aretle, b. Szle, c. Yazyla ifade eder Diller, gnmzde konuulup konuulmadna gre iki blmle topla-nabilirler : 1. l diller (Les Langues mortes)

    Bugn artk kullanlmayan eski Yunan ve Ltin dilleri. 2. Yaayan diller (Les Langues vivantes) Gnmzde eitli uluslar tarafndan kullanlmakta olan Trke, Fran-szca, talyanca, ngilizce, Almanca, spanyolca gibi diller.

    Sokrates ile sofistler andan bu yana, dil treyii yani dilin doal olarak m yoksa bir kanunla m meydana geldii konusu ortaya km ve de bu tartma giderek bymtr.

    XVIII. y.y. Fransz filozoflarndan Jean-Jacques ROUSSEAU, bu ko-nudaki gl gzel bir ekilde dile getirmitir:

    " Giderek artan glklerden rktm ve dillerin kendiliinden doup sadece beer aralarla kurulmu olmasnn imknszlna inan-dm iin toplum mu dili yaratmtr, dil mi toplumun kurulmasna yol amtr konularnn tartmasn isteyene brakyorum."

    DLBLGS LA GRAMMAIRE

    Bir dilin, doru olarak okunmasn, yazlmasn ve konuulmasm reten bilgilerin tmne dilbilgisi denir.

    Dilbilgisinin ana dallar unlardr 1. LA PHONETIQUE (Sesbilim), 2. LA MORPHOLOGIE (Biimbilim), 3. LA SYNTAXE (Tmcebilim), 4. LA LEXICOLOGIE (Szlkbilim), 5. LA SEMANTIQUE (Anlambilim).

    11

  • L'ALPHABET FRANAIS (Franszca Alfabe)

    Franszca alfabede, 6 adet sesli, 20 adet sessiz olmak zere 26 harf (la lettre) vardr.

    LES VOYELLES (Sesli harfler) (nller) 1. Kaln sesliler : A, O, U. 2. nce sesliler : E, I, Y. Sesli harfler, tek ses verirler ve sessiz harflerin okunmalarna yardmc olurlar. LES CONSONNES (Sessiz harfler) (nszler) B, C, D, F, G, H, J, K, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, W, X, Z. NOT : Franszcada baz harfler trkedeki harflerin sesini vermezler,

    bazlar da birleerek tek sesli harf gruplar olutururlar. te bu zorluklar yenebilmek iin bir okuma klavuzu verilmesi uygun grlmtr.

    SESLLER (Voyelles) Harfin Harfin rnein kullanl okunuu rnek okunuu *

    a a parti parti ai e frais freze ail ay travail travay aille ay travaille travay ain en bain ben(,) aim en essaim esen am an jambe jan.b(2> amm am gamme gam an an an an ann anne ane au o Paul Pol

    pauvre p.vr ay ey paye Pey

    eyi pays peyi (1) Burundan gelen (nasal), ve dilimizde de farknda olmadan kullandmz sesleri

    verebilmek iin "fonetik" iareti olan, ( ~ ) bu iareti kullanmayp, sesli harf-lerin sa st tarafna kck (n) harfi koymay tercih ettim. Bu sesleri ka-rrken, trkemizdeki BANKA, SONRA gibi szcklerin telffuzundan yarar-lannz.

    (2) Burundan gelen sesle, sessiz harf arasndaki (.), sesliyi uzun okumay amalar.

    12

  • 13

  • O o gomme gom poste post

    6 o (biraz uzun) htel o.tel oe + sesli harf boeuf bf oe + sessiz harf e oesophage ezofaj oi ua devoir dvuar

    joie jua oin uen coin kuen

    point pue11 om on sombre son.br om + m om sommeil somey on on rond ron

    garon garso11 on + n on sonner sone ou u tout tu

    joue ju oy uay noyer nuaye

    foyer fuaye u (kapal) tu t

    vu vii voulu vulii

    (ak) sr s.r mr m.r

    um n humble n.bl parfum parf"

    um + m m nummulaire nmle.r un n brun brn

    dfunt defn un + n n dunne dn

    Mi) manca) y() y yacht yak

    il y a il ya

    SESSZLER (Consonnes'7' : ) (be) b b bb bebe Yalnz, yabanc szcklerde kullanlr. Sesli harfler arasndaki (y) harfi, (ii) (aie) gibi ses verir. Sessizler hakknda nemli not: Szck sonundaki sessiz harflerin nemli bir blm okunmaz. ift sessizler tek okunur: aller (aie, okunur)

    donner (done, okunur)

  • C (se) c + a, o, u ka, ko, ku cacao kakao ; i car kar combien konbiyen cooprative kooperativ cure-dent krdan cuire kvir

    c + e, i s, si, san cent san crmonie seremoni ce s ciel siyel cinma sinema

    c + ue k cueillir kyir c k accident aksida11

    accueillir akyir ch la chemise lamiz

    le cheval lval s garon garso"

    franais franse

    D (de) d d doigt duTa droit druTa

    dj c adjectif acektif

    F (el) f f affranchir afranir parfait parfe

    G (je) g + a, o, u ga, go, g, gi garon garson garantie garanti gomme gom gouvernement guvernma11 guide gid argumenter argmente

    g + e, i, y j, ji gele jle gingivaux jenjivo gymnastiqe jimnastik

    ge + a, o, u j, jo, j rangeant ranjan rangeons ranjon gageure gajr

    gu + e, i ge,gi guerre ger dguiser degize

    gn ny agneau anyo

    15

  • Ht (a) h (muet) (Okunmaz) homme om (Okunmaz) honte on.t (Okunmaz) bonheur bon.r

    h (aspir) h hache ha

    J (jO j j jambe jan.b jujube jjb

    (1)K (ka) k k kaolin kaole11 kh kh khatib katib

    L (el) 1 1 lampe lan.p lame lam lumire lmiyer

    M (em) m m mur mr maman mama11

    N (en) n n non no analogie analoji

    P (pe) P P papa papa paquet pake

    ph fi philosophie filozofi philologie filoloji

    Q (k) q k cinq senk (2) qu- k qualit kalite

    paquet pake

    R (er) r r riche ri rouge ruj

    S (es) s s sembler sanble iki sesli ara- z rose roz snda yani choisir uTazir sesli + s + sesli visage vizaj ss s russir reusr

    finissent finis

    (1) k harfi yabanc szcklerde kullanlr. C2) q harfi szck iinde herzaman (u) sesli harfiyle beraber kullanlr (qui, que,

    quai, quoi, ... gibi)

    16

  • T (te)

    ti

    ( , ) tion

    tch

    s siyo11

    attache table quantit dmocratie ngation

    ata tabi kantite demokrasi negasiyo"

    conversation konversaTion cautchouc kauuk

    V (ve) v v varier varye vivre viv.r active aktiv

    W (dublve)(2) w,v v Waschington Vaingto11 tramway tranve

    (3)X (iks) x + sesli harf gz exercice egzersis examen egzame" exemple egzan.pl

    x -4- sessiz harf ks extra ekstra exposition ekspozisyo" exporter eksporte

    (4) x x ks axe aks zel durum

    Z (zed) z z zro zro zigzag zigzag

    (1) TION (la biten; ngation, conjonction, proposition gibi szcklerin tmnn cinsi dii (fminin) dir.

    (2) W harfi, alnt szcklerde kullanlr. (3) Szck sonlarndaki (x) okunmaz: manteaux, couteaux vb. (4) six ve dix: telffuzlar zellik gsteren szcklerdir.

    six veya dix + sesli harfle balayan szck: six arbres, dix hommes gibi durumlarda (x) harfi (z) gibi okunur. Dix cahiers, six livres: yani sessiz harfle balayan szck nnde (x) okunmaz. Tek balarna: six, dix derken (x), (s) gibi okunur.

    17

  • Les SigrSs Orthographiques (ml iaretleri)

    1. Les accents (aksanlar) : a. l'accent aigu ('); t, parl, bl b. l'accent grave (v); mre, dite, frre, c. l'accent circonflexe ("); tre, hpital, bton olmak zere, franszcada eit aksan vardr.

    a. L'accent aigu : () Kendisinden sonra gelen sessiz harfle birlemeyen ve trkede (E) harfi gibi okunan (e) lerin zerine konulur : /teindre, /cole, g/n/ral, /lever,

    er, ez, et ile biten szcklerde (e) harfleri kendiliinden (E) okunduu iin bunlarn zerine aksan konulmaz.

    parl-EZ, finissEZ, vendEZ, nEZ, parlER, aliER, envoy ER, donn ER, ET...

    b. L'accent grave : () Kendisinden sonra gelen tek sessiz harfle birleen, (baka deyi-le son hecede iki (e) harfi arasnda tek bir sessiz harf varsa ilk (e) harfini, (e) okutmak amacyla zerine (") konulur:

    pre, mre, frre, lve, pse, dite, premire, deuxime, prfre, lgre, gibi.

    Fakat iki (e) harfi arasnda ift sessiz varsa birinci (e) zaten (e) okunaca iin aksan konulmaz : terre, belle gibi.

    Ayrca; , o, dj, voil, l, ce moment-l, l-bas gibi szck-lerdeki C) kural d olduu iin bu ekilde renilmesi gerekir.

    c. L'accent circonflexe : (") Genelde etimolojisi ltineeye dayanan ve eski franszcada :

    18

  • sesli harf + s+ t ba + s + ton bton e + s + tes tes

    fore + s + t fort ho + s + tel htel

    eklinde olan szcklerde (t) harfinden evvel gelen (s) harfi zaman-la drlm ve (s) harfinin yapt grevi, yani kendisinden ev-vel gelen sesliyi uzun okutmay salama grevi sesli harfin zerine konulan (A ) la yaplmtr. L'APOSTROPHE : (') Yazda (a, e, i) sesli harflerinden birisi dt zaman den sesli harfin yerine, (') apostrof denilen bu iaret konulur : LE ELEVE denmez, ama L'ELEVE denir. LA ELEVE denmez, ama L'ELEVE denir. JE At denmez, ama J'AI denir. SI IL VIENT denmez, ama S'IL VIENT denir. LA HORLOGE denmez, ama L'HORLOGE denir. LE HOMME denmez, ama L'HOMME denir. LE TREMA (") : Eer (e, i, u) sesli harflerinin ayr ayr okunmas gerekiyorsa; (e, i, u) seslilerinden birinin zerine trma denilen (") bu iaret konulur.

    mas (okunuu : mais) (anlam : msr) oysaki; mais (okunuu : me) (anlam : fakat)

    sal (okunuu : sal) (bir zel isim) oysaki; saule (okunuu : sol) (anlam : st aac) LA CEDILLE () : La cdille; (a, o, u) gibi kaln sesli harflerden nce gelen (c) harfini (s) okutmaya yarayan engele denir,

    je plaais garon reu a commenons, vb.

    LE TRAIT D'UNION () : Bileik szcklerde, emir kipinde ya da soru ekillerinde grld gibi birden fazla olan szckleri birletirmeye yarayan (eksi iare-ti eklindeki) kck izgiye "le trait d'union" denir.

    Avezvous de l'argent? Lvetoi s'il te plat. Souvenonsnous de son adresse. On admire l'arcenciel, vb.

    19

  • Les Signes de Ponctuation (Noktalama aretleri)

    1. La virgule 2. Le pointvirgule 3. Le point 4. Les deux points 5. Le point d'interrogation 6. Le point d'exclamation 7. Les points de suspension 8. La paran thse 9. Les guillements

    10. Le tiret

    ( , ) ( ; ) ( ) ( ) ( ? ) ( ! ) ( . . . ) ( ( ) ) ( " " )

    LA LIAISON (Balama, ulama)

    Bir szcn kendisinden sonra gelen baka bir szckle birleti-rilerek okunmasna la liaison denir.

    Les lves Les arbres Un bel homme Un bon tudiant, Quand estce que vous partez? ( , ) Un enfant et une femme.(2)

    La Morphologie; szck ekillerinin incelenmesi demektir. Balba-ma anlam olan her sze szck (LE MOT) denir. Szckler; tek, ift, ya da ok heceli olabilirler :

    (1) Quand szcnden sonra sesli harfle balayan bir szck geldiinde yaplan ulama sonucu (D) harfi (T) sesini verir.

    LA MORPHOLOGIE (ekilbilim)

    Bon Paris Driver Dermatologie

    tek heceli szck : le mot monosyllabique, ift heceli szck : le mot dissyllabique, heceli szck : le mot trisyllabique. ok heceli szck : le mot polysyllabique.

  • Les Rapports Entre Les Mots (Szckler arasndaki iliki)

    1. Les synonymes (e anlaml szckler) : Yazl ve okunular farkl, anlamlar ise biribirlerine olduka eit olan szcklere "synonymes" denir :

    se contenter de = se borner ... rentrer = revenir = retourner se souvenir de = se rappeler gai, gaie = joyeux, joyeuse insolent, insolente : arrogant, arrogante vb.

    2. Les mots contraires (zt anlaml szckler) : Yazllar, okunular farkl, anlamlar tamamen zt olan szcklere "les mots contraires" denir.

    beau, bel, belle 1= laid, laide mourir 4= natre savoir ignorer bon, bonne + mauvais, mauvaise malheureusement + heureusement vb.

    3. Les homonymes (esesli szckler) : Okunular ayn, yazllar ve anlamlan farkl olan szcklere "homonymes" denir.

    mes met mets mai mais, cent sans sang, ses sait sais ces, mer mre maire vb.

    LA DIVERSITE DE SENS DES MOTS : (Szcklerin eitli anlamlar)

    1. Le sens propre = (Asl anlam) Herhangi bir szcn gerek anlamnda kullanlmasdr.

    rnekler : a. La tte de Pierre est ronde

    (Pierre'in ba yuvarlaktr.) b. J'ai mal aux pieds.

    (Ayaklarm aryor.)

  • 2. Le sens figur : (Mecaz anlam) Bir anlam incelii elde etmek iin, szcn gerek anlamndan farkl olarak baka bir kavram yerine kullanlmasdr. a. Quand j'ai entendu dire cela, j'ai perdu la tte.

    (Bunu iittiim zaman, aklm bamdan gitti.) b. J'aperois le pied de la montagne.

    (Dan eteini farkediyorum.)

    LES ELEMENTS DU MOT : (Szcn eleri)

    retilmi szcklerde : a. kk, b. nek, c. sonek

    olmak zere ksm dikkati eker, a. le radical : (kk)

    Szcn, deimeyen ve gerek anlamn zerinde tayan e-sidir :

    le fermier, la fermire; (ifti) anlamna gelen retilmi szcn kk; la ferme (iftlik)'dir.

    b. le prfixe: (nek) Szcn kknden nce gelen ve anlamn deitirip, gelitiren k-ck eklere nek denir. Bunlarn orijini ltincedir. rnekler :

    nek: Verdii anlam: rnek: Trkesi:

    Bis ki kez Biscuit ki kez pimi Bissac Heybe

    Cum, com, le Composer Biraraya getirmek con Communication letiim

    Concours Elbirlii, yar En, em inde O Embrasser Kollarnn iine

    almak, pmek > Endetter Borlandrmak

    re, r, r tekrar, refaire Tekrar yapmak yeniden rlir Yeniden semek

    rcrire Yeniden yazmak

    sabk, eski ex-ministre Sabk, eski bakan

    (1) Em + bras + ser: Bu fiilin iinde "bras" szcnn bulunduu dikkate al-nrsa, fiilin anlam kendiliinden ortaya kar.

    (2) En + dette + r: dette szcnden anlamn alyor.

    22

  • c. le suffixe: (sonek) Szck kknn sonuna eklenen ve szcn anlamn gelitirerek deiik anlam kazandran eklere sonek denir ki bunlarn da asl klsik latin ve Yunan dillerine dayanr.

    rnekler :

    Sonek: Verdii anlam: rnek: Trkesi:

    fre tayan calorifre s tayan ambule gezen somnambule uykuda gezen logis aratrma, philologie dil konularn

    inceleme inceleyerek bir toplumun kltrn aratrma

    nomie yasa astronomie yldz yasalarn inceleyen ilim

    cide ldren homicide insan ldren

    LES ESPECES DE MOTS : (Szck trleri)

    Deien ve deimeyen szckler olmak zere Franszca'da dokuz tr szck vardr :

    I. Les mots variables: (deien szckler) 1. L'article (tanmlk) 2. Le nom (isim) 3. L'adjectif (sfat) 4. Le pronom (zamir) 5. Le verbe (fiil)

    II. Les mots invariables : (deimeyen szckler) 1. L'adverbe (zarf) 2. La prposition (edat) 3. La conjonction (bala) 4. L'interjection (nlem)

    23

  • I. LES MOTS VARIABLES

    1. L'ARTICLE: (tanimlik) nnde bulunduu ismin cinsini, saysn, belirli veya belirsiz anlam olup olmadn tanmlayan kck szcklere "article" denir. a. L'Article dfini (belirli tanmlk), b. L'Article dfini lid (sesli harfi dm olan belirli tanmlk), c. L'Article dfini contract (belirli bileik tanmlk), d. L'Article indfini (belgisiz tanmlk), e. L'Article partitif0' (ksm, blm gsteren tanmlk).

    a. L'Article defini: (Belirli tanmlk) Konuan ve dinleyenin ya da yazan ve okuyann her ikisince bilinen herhangi bir kii veya nesneden szederken "article dfini" kulla-nlr.

    (2)L'enfant pleure (ocuk alyor). Le journal est sur la table (Gazete masann zerindedir). Les tudiants sont dans la classe (renciler snftadr). Les fentres sont fermes (Pencereler kapaldr).

    Yukardaki cmlelerde; ocuk, gazete, masa, renciler, snf, pen-cereler szckleri syleyen ve dinleyen tarafndan bilinen bir ocu-u, bir gazeteyi, bir masay, rencileri, pencereleri gstermektedir. u halde :

    Article dfini :

    Eril Diil Eril ve diil (Masculin) (Fminin) (mas. et fm.)

    Tekil (Singulier) LE LA V oul (Pluriel) LES LES LES

    (1) "L'article partitif" denen bu tr tanmlk ltince: ("partiri": blmek, payla-mak) szcnden geldiine gre; ksm gsteren tanmlk olduu anlalyor.

    (2) Sesli harf veya okunmayan "h" harfiyle balayan szcklerin nnde kulla-nlr.

    24

  • b. ARTICLE DEFINI ELIDE : Article dfini izelgesinde grld gibi; ister masculin, ister fminin bir szck, sesli harf ya da ("h" muet adn alan) okunma-yan "h" harfi ile balarsa LE ve LA article'sindeki sesli harf der, elde edilen article, "article dfini lid" adm alr.

    DENMEZ : DENR :

    La histoire L'histoire La horloge L'horloge La cole L'cole La adresse L'adresse Le homme L'homme Le arbre L'arbre Le tudiant L'tudiant La tudiante L'tudiante

    Article dfini lid'nin hem diil, hem de eril szcklerin tekili iin kullanldna dikkat edilmesi gerekir. oulu: "LES" dir ve bu durumda liasion (ulama) yaplma zorunluu vardr :

    LES histoires LES arbres LES tudiants vb.

    rneklerde grlen "h" muet ile le haut-parleur la honte le hros gibi szcklerdeki "h" aspir'yi, kartrmamak gere-kir. Article dfini alan (yani sesli harfi dmeyen article isteyen) b szcklerin yannda; szlklerde kck bir yldz bulunur. u halde bu szckler sras geldike yava yava renilecek.

    NOT: A. Zamir olarak kullanlan: LE, LA, L', LES ile "article" olanlar kar-

    trmaynz :

    rnekler : a. Est-ce que vous regardez la tlvision?

    Oui, je LA regarde. b. Est-ce que tu lis le livre?

    Oui, je LE lis. c. Est-ce que les parents aiment leurs enfants?

    Bien sr, ils LES aiment.

    2

  • d. Est-ce que tu ouvres la porte? Oui, je L'ouvre.

    e. Aimez le franais. Aimez-LE.

    f. Professeur, je LE suis.

    Bu rneklerde, ismin nnde bulunan siyah harfle yazlm olanlar "article dfini", ismin yerine geen ve byk harfle yazlp fiilin yann-da bulunanlar ise(I) "pronom (zamir) dir. B.

  • ARTICLE DEFINI CONTRACTE'lerin kullanld yerler : a. Le complment du nom (isim tamlamas) :

    Snf IN kaps La porte DE la classe (Snfn kaps) (yaln hal) (gnitif) (nominatif) Le jardin de l'cole. Le livre du professeur. Le jouet des enfants. La couleur de la porte de la maison. La couleur des portes des maisons.

    Bu rneklerde, belirli isim tamamlamalar yaplmtr. Oysaki 1 lirsiz isim tamlamalarnda, tamlayan ismin nne "article" kon maz :

    La porte DE classe (Snf kaps). Le livre DE professeur. Le dossier D'tudiant. Le livre DE franais. La viande DE boeuf gibi.

    (DE) prposition (ntaks) ile isim tamlamalar yapld gibi prposition'u ile de yaplr.

    La jeune fille AUX cheveux longs. La chambre A coucher. La maison A louer. L'appartement A vendre gibi.

    Fiil tmlelerinde; complment indirect (dolayl tmle), ya da co plment circonstanciel (zarf tmleci) olarak kullanlabilir:

    Parler de S'occuper de Avoir besoin de Avoir peur de Etre sr, ede Etre content'e de gibi.

    (1) Trke'mizde: birisini, bireyi dnmek dendii halde Franszca'da birisi bireyi dnmek denir. Yani ismin (i) hali yerine (e) halinde tmle kul nlr. Bu nedenle eviri yaparken anadilimizin etkisinde kalarak yanlgya di memeye dikkat etmek gerekir.

    rnekler: 'Penser quelqu'un

    Penser quelque chose Rsister ...... Participer S'intresser

  • 1. Je pense mon voyage. (Yolculuumu dnyorum.) Je pense ma soeur. (Kzkardeimi dnyorum.)

    2. Je rsiste cette situation. 3. Il parle de ses amis. 4. On s'occupe de vous. 5. Ils ont peur de leurs parents. 6. Nous sommes contents de nos copains. 7. Elle est contente de sa vie. Complment indirect olarak, ksaca deinilen bu rneklerden sonra complment circonstanciel durumunda bulunan birka rnek:

    Aller quelque part. Revenir de quelque part. Sortir de quelque part.

    1 Je vais l'Universit. 2. Nous revenons du cinma. 3. Ils sortent de la maison. 4. Il y a beaucoup de pardessus, au porte-manteau.

    d. ARTICLE INDEFINI: (Belgisiz tanmlk) Konuan ya da dinleyenden birinin veya ikisinin yeterince tanma-d bir isimden szederken "article indfini" kullanlr:

    1. Un homme vous demande au tlphone . 2. Une femme est venue vous chercher. 3. Des enfants jouent dans la rue. Cmlelerinde: un homme (herhangi) bir adam, une femme (herhan-gi) bir kadn, des enfants (bilinmedik) ocuklar; derken kullanlan "un-une-des" belgisiz tanndklardr.

    Article Indfini

    Eril Diil (Masculin) (Fminin)

    Tekil (singulier) UN UNE oul (pluriel) DES (DE, D') DES (DE, D')

    izelgede grld gibi; "un" ve "une" belgisiz tammlmm ou-lu "des"dir. Ancak parantez iinde belirtildii zere, "DES" yerine (DE) veya (D') kullanld durumlarla da karlalabilir :

  • Un grand jardin - De grands jardins. Une petite maison - De petites maisons. D'innombrables problmes. D'harmonieuses chansons.

    (Un grand jardin)'in oulu iin DES grands jardins denmez, DE granc jardins denir. Buradaki (DE) y prposition olan (DE) ile kartrm; mak, sfatn nnde belgisiz tanmlk olduunu bilmek gerekir. u ha de; article indfini (DES) ile (DES) yerine (DE) ve bu sfat bir ses! ya da okunmayan bir (h) harfi ile balarsa (DE) yerine (D') eklind kullanlma durumuna dikkat edilmelidir.

    e. ARTICLE PARTITIF: (Ksm bildiren tanmlk) Saylamayan isimlerin nnde "article partitif" kullanlr. 1. J'ai de la sympathie pour vous. 2. Nous avons du courage.

    Birinci cmlede; size sempatim var, kinci cmlede; cesaretimiz var, derken soyut szckler olan "sympathie" ve "courage" nnde kul lanlan (DE LA) ve (DU) article partitif'tir.

    Ayrca;

    a. Je mange le pain (Ekmei yiyorum). b. Je mange DU pain (Ekmek, ekmekten yiyorum.) a. Je bois l'eau (Suyu iiyorum.) b. Je bois DE L'eau (Su, sudan iiyorum.) a. J'achte la viande (Eti satn alyorum.) b. J'achte DE LA viande (Et, etten satn alyorum.) a. Ils vendent les pommes (Elmalar satyorlar.) b, J'achte DE LA viande (Et, etten satn alyorum.)

    Yukardaki cmlelerde: (a) klarnda isimlerin nnde "article dfini" kullanldnda belli olan, bilinen (ekmei, suyu, eti, elmalar) ifade etti-imiz halde; (b) klarnda (ekmein, suyun, etin, elmalarn) tm de-il ancak bir paras, bir ksm ifade ediliyor.

    REMARQUES SUR LES ARTICLES : (Tanmlk hakknda uyarlar) I. DES: a. article indfini,

    b. article contract, c. article partitif olabilir.

    29

  • rnekler : a. DES tudiants entrent dans la salle de classe,

    art. indfini

    b. Les livres DES tudiants sont sur la table. art. contract

    c. Les tudiants parlent (,)DES grandes vacances. art. contract

    d. Je mange DES fruits. art. partitif

    II. Article olan: (des) ile prposition: (ds) arasndaki fark: Ds le matin, je lis (2)des livres. prposition art. indfini (Sabahtanberi kitap okuyorum.) Cmlesinde: ds: depuis, partir de anlamnda kullanlmtr.

    III. a. Article olan (la), b. Pronom olan (la),

    c. Adverbe olan (l) biribirlerinden ok farkl szcklerdir.

    rnekler : a. la porte est ouverte,

    art. dfini b. Je la ferme

    pronom

    c. Qu'est-ce que tu cherches l? adverbe

    Bu durumu ayn cmlede grelim:

    L, se trouve la gomme des enfants; prenez-la.

    (1) Une grande maison; oulu: DE grandes maisons ifadesi ile (DE + LES: DES) grandes vacances arasndaki kullanm farkna dikkat ediniz.

    (2) Article partitif'in tekil ve oulu eviride farketmez. Bu nedenle "kitaplar" yerine "kitap" kullanlmtr eviride. Baka rnekler:

    Je voudrais des lgumes : Sebze isterdim, il nous faudra du vin : Bize arap gerekecek.

    30

  • Quelques Remarques Importantes Concernant la Traduction en Turc

    de L'article: (Tanmln Trke'ye evirisiyle ilgili nemli baz uyarlar)

    1. a. "Article dfini" nin tekil ve oul durumunda evirisi : Je ferme la fentre (Pencereyi kapatyorum.) Je ferme les fentres (Pencereleri kapatyorum.) Ma mre aide la bonne (Annem hizmetiye yardm eder.) Le docteur soigne les malades (Doktor hastalara zenle bakar.) Les tudiants regardent le tableau oir (renciler kara tahtaya bakyorlar.)

    Chaque matin, j'achte les jornaux au vendeur du coin de la rue (Her sabah, gazeteleri sokan kesindeki satcdan alrm.) J'ai mal la tte (Bam aryor.) Il a mal au dos (Srt aryor.) En traversant la rue, je tiens ma fillette par la main. (Sokakta kardan karya geerken, kk kzmn elinden tu-tarm.) Je regarde par la fentre (Pencereden darya bakyorum.) Au printemps, les arbres fleurissent (lkbaharda aalar iek aar.)

    b. Birka ey saylrken "article dfini" kullanlmaz : Nous avons un quipement complet: machine laver, rfrigra-teur, cuisine lectrique ete... (amar makinas, buzdolab, frn gibi her trl gerecimiz var.) Meslek gsteren szck nnde "article dfini" kullanlmaz.

    Je suis professeur (Ben retmenim.) (nApposition'larda "article dfini" kullanlmayabilir:

    Son Excellence M. Kenan EVREN,(2) Prsident de la Rpublique Turque, est parti pour la France il y a deux jours. (Trkiye

    (1) Apposition bir ad nitelemeye yarayan szck ya da szck gruplarna denir. (2) Siyah yazlm olan szck grubu; apposition'dur.

    31

  • Cumhurbakan Sayn Kenan EVREN iki gn nce Fransa'ya gitti.)

    Baz ("complment circonstanciel de lieu veya de temps" = Baz yer veya zaman gsteren) zarf tmlelerinde "article dfini" kullanlmaz: .Nous habitons place ili (ili meydannda oturuyoruz.)

    comp. circ. de lieu .Je viendrai vous revoir 8 heures, mardi matin.

    comp. circ. de temps.

    (Sah sabah, saat sekizde sizi tekrar ziyarete geleceim.) .Nous allons au Japon (Japonya'ya gidiyoruz.) .11 va aux Etats-Unis (A.B.D.'ne gidiyor.)

    2. Article indfini'nin tekil ve oul durumunda evirisi : a. On a vu un homme la barbe bleue.

    art. indf.

    (Mavi sakall bir adam grlm.) J'ai achet une villa au bord de la mer. (Deniz kysnda bir villa satn aldm.)

    rneklerde grld gibi; "article indfini" tekil olduunda (bir + szck) le yani (bir + adam), (bir -f villa) eklinde trkeye ev-rilir.

    b. oul olduunda ise ya hi evrilmez ya da (baz), (bir takm), (kimi) gibi belgisiz sfatlarla evrilir : Il y a des enfants qui pleurent dans des coles internes. (Baz yatl okullarda alayan ocuklar var.)

    3. Article Partitif'in tekil ve oul durumunda evirisi : Her iki kta da evirisi yaplmaz : Je veux boire du vin (arap imek istiyorum.) Il mange des fruits (Meyve yiyor.) mon pre ne prend pas (,)d'alcool (Babam alkol almaz.)

    (1) Article partitif'in. u kullanmna dikkat ediniz : Je prends de l'alcool (olumlu cmlede)

    Je ne prends pas d'alcool (olumsuz cmlede) Nous mangeons de la viande.

    Nous ne mangeons pas de viande. Tu manges des lgumes.

    Tu ne manges pas de lgumes.

    32

  • LE NOM (Ism)

    "Canl, cansz varlklar adlandran szcklere isim (le nom) denir.

    rnekler :

    : Mehmet, Pierre, Aye, Hlne, l'homme, le garon, la fille...

    : le chat, le chien, le coq,la poule...

    pour la personne (ahs iin)

    pour l'animal (hayvan iin)

    pour l'objet (eya iin)

    le livre, le cahier, le journal, la table...

    simler: 1. LE NOM COMMUN (cins isim), 2. LE NOM PROPRE (zel isim) olmak zere iki gruba ay-

    rlr.

    1. LE NOM COMMUN: (Cins isim) Yeryznde, benzeri pekok bulunan varlklar adlandran szck-

    lere cins isim (le nom commun) denir. rnekler : le professeur, l'tudiant, le jardin, la porte, la justice, le pommier, la tortue...

    2. LE NOM PROPRE: (zel isim) Yeryznde benzeri bulunmayan varlklar adlandran szcklere

    zel isim (le nom propre) denir.

    zel isimler byk harfle balayarak yazlr. talyanca, Franszca ... v.b. derken Trke'de byk harfle balayarak yazlmasna karn Fran-sz'lar, dilleri cins isim sayarak kk harfle balatrlar.

    rnekler :

    J'aime bien le franais. Paris est la capitale de la France. Paul est le frre d'Hlne. Yap ve anlamlar dikkate alnarak; isimler

    33

  • (somut, madde ismi), (Soyut, mn ismi),

    (Bireysel isim), (Topluluk ismi), (Bileik isim), (Yaln isim),

    olmak zere snflandrlabilirler.

    1. NOM CONCRET (Somut isim) : Gzle grlp, elle tutulabilen varlklar belirten isimlere somut

    isim (nom concret) denir. le stylo, le tableau, la chaise, le tapis, la porte, la fentre, le balcon...

    2. NOM ABSTRAIT (Soyut isim) : Gzle grlp, elle tutulamayan ama gereklik asndan varolula-

    r insanolunca kabul edilmi kavram ve nitelikleri adlandran szck-lere soyut isim (nom abstrait) denir.

    l'ambition, la justice, le bonheur, la libert, la morale, la jeunesse, la vieillesse...

    Not: Baz isimler kullanldklar yere gre somut ya da soyut olabilirler.

    rnekler:

    Il a perdu la tte. (Akl bandan gitti.) Bu cmlede "tte" kafa anlamnda olmadna gre soyut isimdir.

    Oysaki: Il a beaucoup de cheveux sur sa tte. (Onun ok sa var.) Cmlesinde "tte" szc somut isimdir.

    3. NOM INDIVIDUEL (Bireysel isim) : Saysal adan bir ad veya bir bireyi gsteren isimlere bireysel isim

    (nom individuel) denir : le garon, la fille, le crayon, la gomme.

    4. NOM COLLECTIF (Topluluk ismi) : Saysal adan bir topluluu gsteren, yazllar tekil fakat anlam-

    lar oul olan isimlere topluluk ismi (nom collectif) denir: la famille, le troupeau, le peuple, l'arme, tout le monde...

    Not: Kullanld yere gre; nom individuel veya nom collectif olan pekok isim vardr.

    34

    1. NOM CONCRET 2. NOM ABSTRAIT 3. NOM INDIVIDUEL 4. NOM COLLECTIF 5. NOM COMPOSE 6. NOM SIMPLE

  • La classe est grande. (Snf byktr.) ctalesiride; "classe'' individuel'dir. Les professeurs savent intresser la classe (Hocalar snfn ilgisini uyandrmay bilirler) cmlesinde ise; "classe" nom collectif'dir.

    5. NOM COMPOSE (Bileik isim) : Yazsal yapsna gre birden fazla szckten oluan ve birletirme

    izgisi (le trait d'union) ile balanm olan isimlere bileik isim (nom compos) denir :

    le passe - partout l'arc - en - ciel le chef - lieu le coffre - fort

    (maymuncuk) (gkkua) (eyalet merkezi) (kasa)

    6. NOM SIMPLE (Yaln isim) : Yazsal yapma gre tek bir addan oluan isme yaln isim (nom

    simple) denir.

    Le portemanteau (portmanto) la porchaison (yaban domuzunun semirme mevsimi)

    LE GENRE DES NOMS (simlerin cinsi)

    Daha ok etimolojilerine dayanarak, Franszca'da isimlerin mascu-lin (eril) ya da fminin (diil) olduklar varsaylr.

    1. Dii insan ve hayvan isimleri fminin (diil) cinstedir: la femme, la fille, la chatte, la chienne, la lionne...

    2. Erkek, insan ve hayvan isimleri masculin (eril) cinstedir: le pre, le garon, le fils, le chat, le chien, le lion, le coq...

    Not: Ancak, insanlarda ve hayvanlarda bile eril ve diil ayrmnn ok kesin olmad yerler vardr. rnein: le professeur (retmen) le procureur (savc) gibi szckler sadece masculin (eril) olarak kul-nlrlar. Hanm retmen ya da hanm savcy gsterdii zaman da sze aklk getirmek amac ile :

    une femme professeur, une femme procureur diye belirtilir.

    La sentinelle (nbeti er), la panthre (panter) szckleri ise bir erkei ya da erkek hayvan gsterdikleri halde hep diil (fminin) olarak kullanlrlar.

    35

  • B. Genel olarak kullanlan cins, eril (masculin)'dir. Kadn erkek, tm insanlardan szederken : L'HOMME; dii erkek, tm kedilerden bahsederken; LE CHAT; dii erkek tm rencilerden szederken: L'ETUDIANT szckleri kullanlr. rnekler: L'homme est mortel (nsan lmldr.) Bu cmlede: l'homme = tous les hommes et toutes les femmes. Le chat est ingrat (Kedi nankrdr.) Le chat = Tous les chats et toutes les chattes. L'tudiant doit faire son devoir. (renci devini yapmaldr.) L'tudiant = Tous les tudiants et toutes les tudiantes.

    3. Gn, ay mevsim Te corafyadaki drt yn gsteren isimler eril-dir : le lundi, le mardi le janvier, le fvrier le printemps, l't le sud, le nord

    4. Aa ve maden isimleri erildir : le pommier, le cerisier le fer, l'or

    5. Sonlarnda (e) harfi olmayan lke isimleri genel olarak erildir : le Canada, le Japon, le Portugal ...

    6. Sonlarnda (ent), (eau), (ge) taklar olan isimler genelde erildir(,): le mouvement, le manteau, le courage.

    7. Metre sistemini gsteren ller erildir : le mtre, le kilogramme, le litre...

    8. Sonlarnda (e) olan lke isimleri diil (fminin) dir. la Turquie, la France, la Grce...

    9. Sonlarnda (), (eur), (esse) taklar olan soyut isimler, genelde(2) diildir : la fiert, la profondeur de l'me, la jeunesse...

    10. Sonlarndaki (e) harfinden nce iki ayn sessiz harf bulunan isim-ler diildir : la pomme, la botte, la ville, la canne...

    11. Meyve, sebze ve iek isimleri

  • Formation du f m i n i n D Noms (simlerin diillerinin yapl)

    Canl varlklar gsteren isimlerde bazen ufak bir deiiklik yapa-rak eril isimden diili elde edilir ki bu deiiklikler u kurallara bal olarak oluturulur:

    1. Genel olarak eril ismin sonuna, telffuz edilmeyen ancak kendisin-den nce gelen sessizi okutmaya yarayan (e) harfi eklenir.

    un voisin un cousin un ennemi un marchand un avocat

    une voisine une cousine une ennemie une marchande une avocate

    3.

    4.

    Erilde (-er) ile biten isimler, diilde (-re) eklinde biterler, un colier une colire un berger une bergre un fermier une fermire un boulanger une boulangre

    Erilde (-t) ile biten isimler, diilde (-tte) ye dnr ve erilde okun-mayan (t), diilde okunur duruma gelir:

    un chat une chatte

    Erilde, okunmayan ve kendisinden nce gelen sesliyi genizden okut-maya yarayan (-n) harfi ile biten isimler; diilde, (-nne) duruma dnr ve (-n) harfi okunur hale gelir(,).

    un paysan un lion un chien

    une paysanne une lionne une chienne

    Yirmiye yakn isim, diil olunca (-esse) taksn alr: un prince une princesse un ngre une ngresse un pote une potesse...

    ( I )un romain un cousin

    une romaine une cousine, bu kuraln dnda kalr.

    38

  • (-eur) ile biten isimler u ekilde diil olurlar:

    une danseuse une chanteuse

    a. un danseur un chanteur

    b. un directeur un ambassadeur

    c. un docteur un chasseur

    une directrice une ambassadrice

    une doctoresse une chasseresse

    7- (-eau) ile biten eril isimlerin diilleri (-elle) ile sonulanr: un jumeau une jumelle.

    8. (-ou) ile biten eril isimlerin diilleri (-olle) ile biter: un fou une folle.

    9. (-f) ile biten eril isimler, diilde (-ve) ye dnr: un juif une juive.

    10. Baz isimlerin diillerini gsteren szckler tamamen ayr bir isimdir, erili ile diili arasnda etimolojk herhangibir iliki yoktu

    un homme une femme un coq une poule un cheval une jument un neveu une nice un blier une brbis un oncle une tante un frre une soeur...

    LA FORMATION DU PLURIEL DES NOMS (simlerin oul hale getirilmesi)

    Franszca'da isimler genel olarak, dilimizde olduu gibi gsterdi! leri varln saysna gre tekil (singulier) ya da oul (pluriel) olurla

    Tekil isimlerin oulu, genellikle, u kurallar uyarnca yaplr:

    1. Genel olarak tekil bir ismin oulunu elde etmek iin, o szc sonuna (s) harfi eklenir. Ancak oulu elde edilecek szcn bc ndaki tanmlk (article) da oul hale getirilmelidir :

    Tekil (sing.) oul (pl.) une fille des filles le livre les livres la maison les maisons l'lve les lves

  • Tekilde (s, x, z) ile biten szckler oulda deimezler: le tapis les tapis la croix les croix le nez les nez Tekilde; (-EAU), (-AU), (-EU), (-OU), (-AIL) ve (-AL) ile biten isimler, oulda genellikle (-x) harfi ile biterler. yleki :

    le manteau le noyau le cheveu le bijou le cheval le travail

    stisnalar (exceptions) :

    le cou le clou-v-le trou le rail le chandail

    les manteaux les noyaux les cheveux les bijoux les chevaux les travaux

    les cous les clous les trous les rails les chandails

    4. (Gz, gzler) anlamndaki szck kendine zg durum gsterir. o-ulda hibir kurala uymaz : un oeil (gz) des yeux (gzler)

    5. Baz isimler, yalnz tekil olarak karmza kar, oulu kullanlmaz: le bonheur, la bont, le courage, le faux, le vrai, la justice ... v.b.

    6. Kimi isim ise karmza herzaman oul olarak kar, tekili kulla-nlmaz : les lunettes, les ciseaux, les bestiaux, les archives v.b.

    7. Herhangibir varlktan genel anlamda szedildiinde, o varln ad tekil kald halde oul gibi alglanabilir : Le chat est ingrat (Kedi nankrdr.) Tous les chats sont ingrats (Tm kediler nankrdr.) Bu iki cmlenin anlamnda aa yukar pek fark yoktur.

    8. Birleik isimlerin(1) (noms composs) oullatrlmasmda genel ve kesin bir kural yoktur ama birleik ismi meydana getiren szck-lerin deiken (variable) veya deimeyen (invariable) olduunu saptadktan sonra deikense oulunu yapmak, deiken deilse aynen brakmak gerekir denilebilir.

    (1) Bu szckler iin her zaman szle bakmak yerinde bir hareket olur.

    40

  • rnekler :. a. Birleik szck tek bir szck halinde ise yani trait d'union

    (-) la birbirine balanmamsa, oulu; (s) veya (x) harfinin il-vesi ile yaplr:

    le pourboire les pourboires le portemanteau les portemanteaux

    b. Birleik isim iki szck halinde ayr ayr yazlyorsa ve ikisi de isimse her iki szcn sonuna (s) harfi getirilir: la cit - dortoir les cits - dortoirs le wagon - restaurantles wagons - restaurants

    c. Birleik ismi meydana getiren szcklerden ikincisi birinciyi tamlayan durumda ise birinci szck oul hale getirilir, ikinci-si deitirilmez : f w l ^ ^ le timbre - poste les timbres poste le sac main les sacs main

    d. Birleik ismi oluturan szckler bir isim ve ^ niteleme sfat ise her ikisi de deiir: la carte - postale les cartes - postales le coffre - fort les coffres - forts

    e. Bir fiil ve bir isimden oluan birleik isimde sadece isim dei-ir :0) le chauffe - bain les chauffe - bains leva-nu-pieds (tekilde oulda ayndr.) le va-et-vient (tekilde oulda ayndr.)

    Tv Bir fiil ve bir zarftan oluan birleik isimlerin oulu, tekili ile ayndr; sadece bandaki tanmlk oullatrlr : les passe - partout les passe - partout

    LES FONCTIONS DU NOM DANS LA PROPOSITION (smin cmlecik iinde, grevleri)

    Herhangibir isim, cmlecik iinde eitli grevler yklenebilir : 1. FLN ZNES (Le sujet du verbe), 2. FLN DZ TMLEC (Le complment d'objet direct), 3. FLN DOLAYLI TMLEC (Le comp. d'objet indirect).

    (1) La porte - monnaie les porte - monnaie Le gratte - ciel les gratte - ciel Szckleri bu kurala uymayp "invariable" kalrlar.

    41

  • 4. ZNENN YKLEM (L'attribut du sujet), 5. EDLGEN FLN TMLEC (Le corip. d'agent)(1>, 6. FLN ZARF TMLELER (Les comp. circonstanciels du verbe), 7. AIKLAYICI OLARAK KULLANILAN SZCK (Le mot mis en

    apposition), 8 HTAP EKLNDE KULLANILAN SZCK (Le mot mis en apost-

    rophe), 9. SZ UZATIMI (Le plonasme), 10. SM TMLEC (Le comp. du nom), 11. SIFAT TMLEC (Le comp. de l'adjectif), 12. ZAMR TMLEC veya KISIM GSTEREN TMLE (Le compl-

    ment du pronom ou du partitif), 13. ZARF TMLEC (Le comp. de l'adverbe), 14. TMLE YKLEM (L'attribut de l'objet).

    1. FLN ZNES : PARIS est la capitale de la France, sujet du verbe "tre" SON OPINION diffre profondment de la mienne.

    2. FLN DZ TMLEC : La bonne ferme LES FENTRES.

    Comp. dir. du verbe "fermer" Je lis UN LIVRE.

    Comp. dir. du verbe "lire"

    i. FLN DOLAYLI TMLEC : Les lves pensent LEURS EXAMENS.

    Comp. ind. du verbe "penser" Ils parlent de LEURS EXAMENS.

    Comp. ind. du verbe "parler"

    I. ZNENN YKLEM (ZNEYE VASIF VEREN SZCK) : I II est PROFESSEUR.

    Attribut du sujet "il" "L'homme n'est qu'un ROSEAU" -Pascal-

    attribut du sujet "l'homme" Ankara est la CAPITALE de la Turquie.

    attribut du sujet "Ankara"

    [) Ltince: (agere = yapmak) fiilinden gelen (agent = yapan), demek olduuna gre "i yapan tmle" anlamna geliyor.

    2

  • 5. EDLGEN FLN TMLEC : La maison est entoure d'ARBRES.

    comp. d'agent.

    Je suis intiv (e) par MES AMIS une excursion, comp. d'agent

    6. FLN ZARF TMLELER: J'habite ANKARA, en TURQUIE.

    comp. circ. de lieu du verbe "habiter" Mon ami voyage depuis trois JOURS.

    comp. circ. de temps du verbe "voyager" Il est parti avec PLAISIR.

    comp. circ. de manire du verbe "partir" Je sors malgr la PLUIE.

    comp. circ. d'opposition du verbe "sortir" Il travaille pour ses enfants. \

    comp. circ. de but (d'intrt) du verbe "travailler" Il meurt de faim.

    comp. circ. de cause du verbe "mourir" J'ai achet cette robe 2.000 livres turques.

    comp. circ. de prix du verbe 'acheter" Je pse 60 kilos.

    comp. circ. de poids du verbe "peser" J'aime voyager en avion.

    comp. circ. de moyen du verbe "voyager" Cette maison est faite en pierre, (avec de la pierre.)

    comp. circ. de matire du verbe "tre fait" Je voyage avec ma soeur.

    comp. circ. d'accompagnement du verbe "voyager"

    7. AIKLAYICI OLARAK KULLANILAN SZCK : Ils vous aiment, AYE et toi.

    apposition du pronom "vous". Clopatre, REINE d'Egypte, s'est suicide.

    apposition du mot "Clopatre" "Je suis la fort, parure ternelle du monde"

    apposition du mot "fort"

    8. HTAP EKLNDE KULLANILAN SZCK: PORTEUR, prenez mes valises s'il vous plat, mis en apostrophe

    43

  • MES ENFANTS, travaillez bien mis en apostrophe Je t'aime, ma chre MAMAN.

    mis en apostrophe

    9. SZ UZATIMI : J'ai vu cela de mes propres YEUX.

    plonasme

    10. SM TMLEC : "Travaillons donc bien penser, voil le principe de la MORALE".

    comp. du nom du mot "principe"

    Elle est encore sous l'effet de l'ANESTHESIE. comp. du nom

    11. SIFAT TMLEC : Je suis content de ma VIE.

    comp. de l'adjectif "content" Il est fier de ses ENFANTS.

    comp. de l'adjectif "fier" Son coeur est plein de COURAGE.

    comp. de l'adjectif "plein"

    12. ZAMR TMLEC : Laquelle de ces robes prfres-tu?

    comp. du pronom "laquelle" (comp. du partitif)

    Une de vos AMIES, est venue vous chercher. comp. du pronom "une"

    Mon pre est avocat, celui de MEHMET est professeur. comp. du pronom "celui"

    13. ZARF TMLEC : Beaucoup d'ELEVES ont connu la russite.

    comp. de l'adverbe "beaucoup" C'est assez pour une FOIS.

    comp. de l'adverbe "assez"

    14. TMLE YKLEM : Je dteste cet enfant, un PARESSEUX.

    l'attribut de l'objet "cet enfant"

    44

  • EXERCICES SUR L'ANALYSE DES NOMS-. I. Aadaki cmlelerde kullanlm olan tm isimlerin analizini yapa

    lm : A. "J'aime regarder par la fentre la Seine et ses quais par ce:

    matins d'un gris tendre qui donnent aux choses une douceui infinie." Anatole FRANCE (Paris) Hereye sonsuz bir tatllk veren tatl, gri sabahlarda Sein< nehrini ve kylarn seyretmeyi severim. Fentre : Nom commun, fminin singulier, comp

    circ. de lieu du verbe "regarder". Seine : Nom propre, fm. sing. comp. dir. d

    verbe "regarder". Quais : Nom commun, masc. pl., comp. dir. di

    verbe "regarder". Matins : Nom commun, masc. pl., comp. dir. di

    verbe "regarder". Gris : Nom commun, masc. sing. comp. du non "matins". Choses : Nom commun, fm. pl., comp. ind di

    verbe "donner". Douceur : Nom commun, fm. sing., comp. dir. di

    verbe "donner". B. "Colomba s'arrta devant ce tas de feuillage, et arrachant une

    branche d'arbousier, l'ajouta la pyramide." Prosper Mrime (la Vengeance)

    Colomba bu yaprak ynnn nnde durdu ve bir kocayemi dal ayrarak, onu piramide ilve etti.

    : Nom propre, fm. sing., sujet du verbt "s'arrter".

    : Nom commun, masc. sing., comp. circ de lieu du verbe "s'arrter". Nom commun, masc. sing., comp. du nom

    Colomba

    Tas

    Feuillage

    Branche

    Arbousier

    Pyramide

    Nom commun, fm. sing., comp. dir. du verbe "arracher". Nom commun, masc. sing., comp. d nom "branche". Nom commun, fm. sing., comp. circ. d lieu du verbe "ajouter".

    45

  • C. "Une tortue tait, la tte lgre, Qui lasse de son trou, voulut voir le pays."

    La FONTAINE (La Tortue et les Deux Canards) Yuvasndan bkm, memleket grmek isteyen bo kafal bir kaplumbaa vard. Tortue : Nom commun ,fm, sing., sujet du verbe

    U A . u etre . Tte : Nom commun, fm, sing., comp. du nom

    "tortue". Trou : Nom commun, masc. sing., comp. de

    l'adjectif "lasse". Pays : Nom commun, masc. sing., comp. dir.

    du verbe "voir".

    D. "Nous allons donc parcourir les routes de France avec M. Vincent, journaliste tranger."

    u halde yabanc gazeteci Bay Vincent'la beraber Fransa yolla-rn katedeceiz. Routes : Nom commun fm. pl., comp. dir. du

    verbe "parcourir". France : Nom propre, fm. sing., comp!. du nom

    "routes". Vincent : Nom propre, masc. sing., comp. circ.

    d'accompagnement du verbe "parcourir". Journaliste : Nom commun, masc. sing., mis en appo-

    sition de "Vincent". E. Les ponts dtruits ont t rpars par les ingnieurs et les ouvriers.

    Tahrip olan kprler, mhendisler ve iiler tarafndan ona-rld. Ponts : Nom commun, masc. pl., sujet du verbe

    "tre rpar". Ingnieurs : Nom commun, masc. pl., complment

    d'agent du verbe "tre rpar". Ouvriers : Nom commun, masc. pl., complment

    d'agent du verbe "tre rpar". II. Aadaki parada geen article' (tanmlk)leri, isimleri bulunuz ve

    analizlerini yapnz (1) : (X) Altrma mahiyetinde verilen her para veya tmceyi kendi kendinize kii-

    sel olarak trkeye evirmeniz sizler iin daha yararl olacak dncesiyle trkeleri verilmemitir,

    46

  • La fte se tenait sur la place du march. Une fte banale, avec un tir, un mange, une loterie, des baraques de confiserie mdiocre, une piste d'autos tamponneuses. La musique se franassait contre les murs des maisons voisines. Une foule molle et hbte flottait entre les ventaires, sous les appels des haut-parleurs et la ptarade des carabines. I.'air embaumait les gaufres, les amandes grills, le popcorn.

    Frdric avait pris la main de Pierre. Pour ne pas se perdre ou pour se rassurer, de temps autre, il s'criait en levant les yeux sur lui :

    Monsieur, Monsieur! Vous avez vu?

    Le loterie offrait aux gagnants des services the chinois, des casseroles, des poupes, des bijoux de pacotille. Amalia rvait devant ce trsor. Pierre lui permit de jouer et paya les billets. La grande rue tournait sous l'impulsion de la patronne, qui, un micro la main, exhortait les amateurs.

    Henri TROYAT (le plain de l'tranger)

    47

  • LES ADJECTIFS (Sfatlar)

    Varlklarn niteliklerini bildiren ve onlar tayin etmeye yarayan szcklere "les adjectifs" (sfatlar) ad verilir :

    1. Les adjectifs qualificatifs (niteleme sfatlar), 2. Les adjectifs dmonstratifs (iaret sfatlar), 3. Les adjectifs possessifs (mlkiyet sfatlar), 4. Les adjectifs interrogatifs (soru sfatlar), 5. Les adjectifs relatifs (ilgi sfatlar), 6. Les adjectifs numraux (say sfatlar), 7. Les adjectifs indfinis (belgisiz sfatlar).

    1. Les Adjectifs Qualificatifs (Niteleme sfatlar) : Niteleme sfatlar : (COMMENT EST tekil isim?) ve (COMMENT SONT oul isim?) (Nasldr?) sorularna yant verirler : a. Le drapeau turc est rouge et blanc.

    Q. Comment est le drapeau? R. turc, rouge et blanc.

    des adjectifs qualificatifs b. Les enfants sont joveu*.

    Q. Comment sont les enfants? R. joveu*.

    l'adjectif qualificatif c. La robe est longue.

    Q. Comment est la robe? R. longue.

    l'adj. qualificatif. _ Yukardaki rneklerden de anlald gibi :

    A. Niteleme sfatlar herzaman bir ismin anlamna etki eder ve onun zelliini belirtir.

    B. Niteleme sfatlar ait olduu ismin anlamna, ya dorudan do-ruya (l'pithte olarak), ya da "tre, rendre, paratre, devenir" gibi attributif bir fiil aracl ile (l'attribut olarak) etki eder-ler.

    C. Niteleme sfatlar anlamna etki ettikleri ismin say ve cinsine yani tekil, oul; eril, diil oluuna uyarlar.

    48

  • D. Niteleme sfatlarnn ait olduklar szck, birden fazla ise, Cril ve diil szcklerden birka birarada ise eril egemen olur Ve sonu olarak eril cinsine gre uzlama yaplr.

    E. Niteleme sfatlarnn tanml (article) olmaz. Ancak ait olduk-lar szcn article'si olur.

    Quelques adjectifs qualificatifs (Birka niteleme sfat) :

    Masculin (eril) Fminin (diil)

    Rose Rose Rouge Rouge Mince Mince Jeune Jeune Noir Noire Vert Verte Petit Petite Grand Grande Gris Grise Bon Bonne Las Lasse -Inquiet Inquite Lger Lgre Heureux Heureuse Joyeux Joyeuse Doux Douce Long Longue Blanc Blanche Premier Premire Franc Franche Sec Sche Frais Frache Turc Turque Grec Grecque Vieux, vieil(n Vieille Nouveau, nouvel Nouvelle Beau, bel Belle Cruel - Cruelle (1) Vieil, nouvel ve bel sfatlar masculin olup sesli

    balayan szcklerin nnde kullanlr : Un vieil homme Un nouvel habit Un bel enfant

    49

  • Coquet Coquette Ancien Ancienne Jumeau Jumelle Bnin Bnigne Malin Maligne Fou Folle Mou Molle Menteur Menteuse Suprieur Suprieure Meilleur Meilleure Vengeur Vengeresse Pcheur Pcheresse Crateur Cratrice Destructeur Destructrice Consolateur Consolatrice Vif Vive

    FAITES LES EXERCISES SUIVANTS

    1. Un chat gris 2. L'tudiant obissant 3. Un homme intelligent 4. Un acteur charmant 5. Un pays heureux 6 Un spectacle merveilleux 7. Un directeur orgueilleux 8. Un mtal prcieux 9. Un enfant capricieux 10. Un papillon lger 11. Un devoir entier 12. Un climat printanier 13. Un mur bas 14. Un garon sot 15. Un costume paysan 16. Un costume parisien 17. Un frre cadet 18. Un air moqueur 19. Un pre consolateur 20. Un frre jumeau 21. Un got turc 22. Un bel arbre 23. Un nouvel emploi

    Une chatte L'tudiante Une femme Une actrice Une famille Une vue Une directrice Une pierre Une enfant Une plume Une leon Une saison Une maison Une fille Une mode Une robe Une soeur Une histoire Une mre Une soeur r. La force Une fleur Une cotume

    50

  • 24. Un bel exercice 25. Un vieil auteur 26. Un mur blanc 27. Un esprit franc 28. Un remde bnin 29. Un esprit malin 30. Un homme fou

    Une robe Une histoire Une maison Une ide Une humeur Une fivre Une femme

    Not : Trkede sfatlarn diili yoktur.

    LES PLURIEL DES ADJECTIFS QUALIFICATIFS (Niteleme sfatlarnn oulu)

    Genel olarak, isimlerde oul yapmak iin kullanlan gerekli kural-lar, sfatlar iin de ayn ekilde kullanlr :

    Sfatlarn oulunu elde etmek iin genellikle sonlarna (s) geti-rilir :

    1.

    Une maison neuve Une rivire large Une belle fleur

    des maisons neuves des rivires larges ( , )de belles fleurs

    2.

    4.

    5.

    (s, x) harflerinden biriyle biten sfatlar oullarnda deimezler : Un garon heureux des garons heureux Un boeuf gras des boeufs gras Le fruit savoureux les fruits savoureux

    (-EAU) ile biten sfatlar, oulda sonlarna (-x) harfini alrlar. Un livre nouveau Des livres.'nouveaux Un nouveau cas De nouveaux cas. Un beau crayon De beaux crayons.

    (-EU) ve (-OU) ile biten sfatlar, oulda sonlarna (-S) harfini alr-lar : Un oeil bleu Des yeux bleus Un homme fou Des hommes fous

    (-AL) ile biten sfatlar, oulda (-AUX) ile sonulanrlar : Un ami loyal Des amis loyaux. Un signe amical Des signes amicaux.

    stisnalar (Exceptions) : (1) "Les Articles" konusunda deindiimiz gibi sftn nnde; article indfini

    "DES" yerine "DE" kullanlr: Un bon voyage De bons voyages. Un beau livre De beaux livres.

    51

  • fatal fatals final finals natal natals boral borals frugal frugals jovial jovials glacial glacials

    Not: a. Sfatlar diil (fminin) ve ogul (pluriel) olduklar zaman nce diil

    yaplr ve oul eki sonra eklenir:

    Une craie blanche Des craies blanches

    b. Dilimizde niteleme sfatlarnn diili olmad gibi oulu da yok-tur. Une belle fleur De belles fleurs Bir gzel iek Gzel iekler

    2. LES ADJECTIFS DEMONSTRATIFS (aret sfatlan) Bir ismin ifade ettii eyi veya kiiyi gstermeye yarayan sfatlara "Les adjectifs dmonstratifs" denir.

    Masculin (eril) Fminin (diil) Singulier (tekil)

    Ce (1)Cet Cette

    Pluriel (oul) C E S

    Not: aret sfatlar "article" yerine kullanlrlar. Yani iaret ettikleri ismin bandaki "tanmlk" kalkar.

    Donnez-moi

  • LES ADJECTIFS DEMONSTRATIFS COMPOSES : (Birleik iaret sfatlar)

    aret edilen nesnenin veya bireyin yaknda m yoksa uzakta m olduunu belirtmek iin ou zaman (-ci) ve (-l) taklarna bavurulur:

    Voici ime maison : Cette maison-ci. Voil un appartement : Cet appartement-l. Voici un arbre : Cet arbre-ci. Voil un jardin : Ce jardin-l.

    Pi Passe-moi un stylo, s'il te plat. (Ltfen bana bir dolmakalem uzat-ver.)

    P2 Lequel? Est-ce que tu veux ce stylo-ci ou ce stylo-l? (Hangisini? Bu kalemi mi yoksa u kalemi mi istiyorsun?)

    EXERCICES Compltez les phrases avec les adjectifs dmonstratifs :

    1 automobile n'est pas chre. 2 fort est paisse. 3 lve est laborieux. 4 lve est laborieuse. 5 arbre est coup par le bcheron. 6 femme est grosse . 7 horloge est ronde. 8 histoire est belle. 9 homme est beau.

    1 0 filles sont belles. 11 Cette maison - est grande, cette maison - est petite. 12. Ces lves - sont en classe, ces lves - sont dans la

    cour. 13. Sur colline - il y a une fort, sur colline -

    il y a une ferme. 1 4 fruits - sont mrs, ne sont pas mrs. 1 5 fille - est blonde, est brune.

    3. LES ADJECTIFS POSSESSIFS (Mlkiyet sfatlar)

    smin ifade ettii eyin veya bireyin kime ya da neye ait olduunu gstermeye yarayan sfatlara "Les adjectifs possessifs" denir. Bu sfat-lar, nne geldikleri ismin say ve cinsine uyarlar ve "tanmlk" la bir-likte kullanlmazlar, ksacas "tanmlk" ortadan kalkar.

    53

  • Sahip olunan sim masc. et fm

    Sahip olan masc. sing. fm. sing. pluriel 1. tekil ahs (a)mon (c)ma (c)mes 2. tekil ahs ton ta tes 3. tekil ahs son sa ses 1. oul ahs (b)notre (d)notre (f)nos 2. oul ahs votre votre vos 3. oul ahs leur leur leurs

    b.

    c.

    d.

    e.

    mon, ton, son; sahip olan da sahip olunan da tek olup, eril ve tekil szckler nnde (le) ya da (1') yerine kullanlrlar.

    Je lis MON livre. J'appelle MON amie. Tu fais TON devoir. Il aime SON enfant.

    (Kitabm okuyorum.) (Arkadam aryorum.) (devini yapyorsun.) (Kendi ocuunu seviyor.)

    notre, votre, leur; sahip olan oul, sahip olunan tekil olup, eril ve tekil szckler nnde kullanlrlar :

    NOTRE maison a trois tages. (Evimiz katl) VOTRE jardin est grand. (Baheniz byk) LEUR pre est journaliste. (Onlarn babas gazeteci)

    ma, ta, sa; sahip olan ve sahip olunan tekil olan diil ve tekil sz-ckler nnde kullanlrlar :

    J'aime MA mre. (Annemi severim.) TA soeur est intelligente. (Kzkardein akll) SA figure est ronde. (Onun yz yuvarlak)

    notre, votre, leur; sahip olan oul, sahip olunan tekil olan diil ve tekil szckler nnde kullanlrlar ;

    Nous aimons NOTRE mre. Aidez VOTRE amie. LEUR mre est vieille

    (Annemizi severiz.) (Kz arkadanza yardm ediniz.) (Onlarn annesi ihtiyar.)

    mes, tes, ses; sahip olan tek, sahip olunan birden fazla ise eril ve diil szcklerin nnde kullanlrlar:

    J'ai perdu MES livres. Tu fais TES devoirs. La mre aime SES enfants.

    (Kitaplarm kaybettim.) (devlerini yapyorsun.) (Anne ocuklarn sever.)

    54

  • f. nos, vos, leurs; sahip olan da sahip olunan da birden fazla ise, e ve diil szcklerin nnde kullanlrlar: Nous faisons NOS devoirs. (devlerimizi yapyoruz.) Vous avez VOS livres et ils ont LEURS cahiers. (Sizin kendi kita larnz, onlarn da kendi defterleri var.)

    Not: A. Bir fminin (diil) ismin banda sesli harf ya da okunmayan "]

    varsa MA, TA, SA yerine MON, TON, SON kullanlr : DENMEZ : DENR : MA cole MON cole SA histoire SON histoire TA habitude TON habitude MA amie MON amie MA adresse MON adresse TA tudiante TON tudiante

    B. Mlkiyet kendiliinden anlalacak durumda olduunda mlkiyet ; fat yerine "article dfini" (belirli tanmlk) kullanlr : Se laver les mains. (Ellerini ykamak) se fouler le pied. (Ayan burkmak) Avoir les mains dans la poche. (Elleri cebinde olmak) Avoir mal aux dents, (Dileri armak)

    C. Cansz bir varlk szkonusu olduunda (ONUN) ya da (ONLARIN anlamna (EN) pronom'u kullanlabilir ki bu durumda sahib oluna bir "article" veya baka bir belirleyici ile ifade edilir : Ses livres? J'EN connais seulement quelques-uns. (Kitaplar m? Onlardan sadece birkan tanyorum.)

    D. Trke ismin sonuna eklenen mlkiyet eklerinin yeterince akl yc olduu durumlarda, Franszca'daki "adjectifs possessifs"i Trl e'ye evirmek gereksizdir :

    Mon pre est riche. v (Babam zengindir.) ("Benim babam zengindir" demek gereksizdir.) Ancak, bir ztln zerinde durulmak istendiinde ya da iki an ma gelebilecek durumlarda mlkiyet sfat ile bunu belirtmek ge rekir: Mon pre est riche; quant ton pre, il n'est pas riche. (Benim babam zengin, senin baban ise zengin deil.)

    EXERCICES : Remplacez par un adjectif possessif convenable : 1. Le petit garon parle avec soeur.

    5

  • . Nous regardons avec ...... yeux. 3. Lis leon. 4. Est-ce que vous aimez patrie? 5. Vous entendez avec oreilles. 6. Il tre oreille. 7. Ferme bouche. 8. Je mange avec dents. 9. Je me lave visage (attention). 10. Je lave visage. 11. Le professeur parle de lves. 12. Les professeurs parlent lves. 13. lu penses parents. 14. Nous sommes contents de vie. 15. Nous sommes contents de tudiants.

    Ecrivez un adjectif possessif devant ces mots-ci : 1 lvres sont rouges. 2 montre est carre. 3 paule est ronde. 4 yeux sont verts. 5 menton est pointu. 6 oreille est large. 7 dos est large. 8 nez est petit. 9 classe est grande. 1 0 soeur est belle.

    Mettez au pluriel : 1. Voil un grand mur. 11. 2. Voil une longue rgle. 12. 3. Voici une fort paisse. 13. 4. Voil un beau garon. 14. 5. Voil un petit oeil. 15. 6. Voil un oeil bleu. 16. 7. Voici un livre vert. 17. 8. Voici une belle cravate. 18. 9. Voil un bel homme. 19. 10. Voil une belle femme. 20.

    Voil une nouvelle robe. Voici un manteau blanc. Voici une vieille dame. Voici un vieil habit. Voil un bijou prcieux. L'oiseau vole avec ses ailes. L'lve montre sa classe. L'tudiant coute son professeur. Je mange du gteau dlicieux. J'ai une tante malheureuse.

    4. LES ADJECTIFS INTERROGATIFS (Soru sfatlar) : Nesne ve birey hakknda soru sormaya yarayan Trke'ye (Hangi?),

    (Nasl bir?), (Ne gibi bir?), (Ne eit?) eklinde evrilebilecek olan bu sfatlar, belirledikleri ismin eril ya da diil, tekil ya da oul olmasna gre drt eitte karmza karlar.

    56

  • B

    Adj. inter. Exemples masc. sing. QUEL Quel livre prfres-tu? masc. pl. QUELS Quels films aimes-tu le plus? fm. sing. QUELLE Quelle heure est-il? fm. pl. QUELLES De quelles robes as-tu besoin?

    C.

    Yukardaki izelgede grld zere; soru sfatlar soru cmle-lerinde kullanld gibi dolayl anlatmla (interrogation indirect'le) ortaya konulmu sorularda da kullanlr: Je ne sais plus quel jour il m'a tlphon. (Bana ne gn telefon ettiini unuttum.) Le professeur nous dira de quelles recherches nous devons nous servir.

    (retmen hangi aratrmalar kullanacamz bize syleyecek.) Bu rneklerde soru sfatlar : (Quel, quelle, quels, quelles + isim) bulunduu iin sfat tamlama-s oluturmaktadr.

    Oysaki baz durumlarda, yklem grevinde olup zne olan isme ya da zamire yklenmektedir : Quel est cet homme? (Bu adam kim?) Quel est ce livre bleu? (Bu mavi kitap ne?) Quelle fut votre raction? (Tepkiniz ne oldu?)

    (Tepkiniz nasl oldu?) Mon ami me dira quelle sera l'attitude de son pre. (Arkadam, babasnn tutumunun ne olacan bana syleyecek.)

    Soru sfatlar bazen "l'adjectif exclamatif" (nlem sfatlar) olarak da kullanlrlar.

    Quelle chance! Quelles questions! Quelle chaleur! Quel beau sentiment!

    (1)Quelle chance j'ai!

    S.

    (Ne ans!) (Ne biim sorular!) (Ne scak, amma da scak!) (Ne gzel duygu!) (Amma da ansm varm!)

    LES ADJECTIFS RELATIFS (lgi sfatlan) : Dilimize; (BU), (BU), (SZGEEN), (ADIGEEN), (SZKONU-SU) gibi sfat ya da sfat grubu ile evrilen ilgi sfatlar bugn sa-dece hukuk dilinde ve resm yazmalarda kullanlmaktadr. u e-kilde oluur:

    (i) Bu tip nleml cmlelerde "inversion" olmadna dikkat ediniz.

    57

  • (Article dfini + soru sfat) Masculin Fminin LEQUEL LAQUELLE

    Singulier Lequel procs (ibu dva) Laquelle partie (ad-geen taraf)

    LESQUELS LESQUELLES Pluriel Lesquels accuss (adge- Lesquelles preuves

    en sanklar) (Szedilen kantlar)

    rnekler

    A. Le tribunal mettra la vente aux enchres les biens meubles de M. Dubois Lesquels biens se trouvent l'adresse suivante... (Mahkeme Bay Dubois'nin tanr mallarn ak artrma ile satt-racaktr, szgeen mallar aadaki adrestedir....)

    B. lgi sfat, ve de prposition'lari nnde article dfini'nin uyduu kurala gre: duquel, desquels, desquelles, auquel, auxquels, aux-quelles ekline girer :

    Il a t notifi auxquels inculps que (Adgeen zanllara bildirildi ki )

    6. LES ADJECTIFS NUMERAUX (Say sfatlar)

    Say sfatlar Franszca'da :

    A. Les adjectifs numraux cardinaux (asal say sfatlar),

    B. Les adjectifs numraux ordinaux (sra say sfatlar), olmak zere iki grupta incelenebilirler.

    A. Les adjectifs numraux cardinaux (asal say sfatlar) :

    1 - un 12 - douze 30 = TRENTE 2 - - deux 13 = treize 31 = trente et un 3 = trois 14 = quatorze 32 = trente deux 4 = quatre 15 = quinze 40 = QUARANTE 5 = cinq 16 seize 41 = quarante et un 6 six 17 = dix-sept 42 = quarante deux 7 sept 18 = dix-huit 50 = CINQUANTE 8 - huit 19 = dix-neuf 51 = cinquante et un 9 = neuf 20 = VINGT 60 = SOIXANTE

    10 DIX 21 = vingt et un 61 = soixante et un 11 onze 22 = vingt deux 62 = soixante deux

    58

  • 63 = soixante trois etc. 82 = quatre-vingt deux 70 = SOIXANTE-DIX 83 = quatre-vingt trois 71 = soixante et onze 90 = QUATRE-VINGT DIX 72 = soixante douze 91 = quatre-vingt onze 73 = soixante treize etc. 92 = quatre-vingt douze 81 = quatre-vingt un 93 = quatre-vingt treize etc.

    100 = CENT 101 = cent un 102 = cent deux 103 = cent trois

    1.000 = MILLE 1.000.000 = UN MILLION

    Not : six (alt) ve (dix (on); duruma gre farkl telffuz edilirler : a. Kendilerinden sonra sessiz harfle balayan bir szck gelirse

    (Six); (si) - (dix); (di) okunur. Six livres - dix garons.

    b. Sesli harfin nnde (x); (z) gibi okunur. Six enfants - dix ciseaux

    c. Yalnz ya da cmle sonunda: (six); (sis) - (dix); (dis) olarak oku-nur.

    d. cinq (5); sessiz harfin nnde (sen) olarak telffuz edilir : Cinq cents - Cinq cahiers.

    e. huit (8); sessiz harfin nnde (i) olarak okunur : Huit mille - huit livres.

    f. vingt (20); yalnz ya da sessiz harfle balayan szck nnde (ve11) eklinde telffuz edilir. 21, 22, 23 v.d. gibi saylarn sonundaki (t), bir sesli harfin nnde okunur :

    h. (81) ve (91) de ulama yaplmaz. i. CENT (100) nm (t) harfi, (101-cent un) dnda, bir sesli harfin

    nnde telffuz edilir.

    (z) (z)

    vingt et un

    g. (80) saysnda ulama (liaison), (s) harfi ile yaplr : quatre-vingts lves

    59

  • j. MILLE (1.000) ile DEUX MILLE (2.000) arasndaki saylar yle sylenir :

    Mille cent (1.100) Mille deux cents (1.200)

    k. VINGT (20) ve CENT (100) oulda; (s) harfi alrlar. MILLE (1.000) ise deimez.

    B. Les adjectifs numraux ordinaux (sra say sfatlar) : Premier, premire Deuxime (second) (seconde) Troisime Quatrime Cinquime Sixime Septime Huitime Neuvime Dixime etc

    Yukarda grld gibi; birinci anlamna gelen (premier, premire) d-nda asal say sfatlarnn sonuna (-ime) taks getirilerek sra say sfatlar elde edilir :

    Deux + ime deuxime (ikinci) Trois + ime troisime (nc) Quatre + ime quatrime (drdnc)

    a. oaltc nitelik tayan sfatlar da sra say sfatlar grubundan-dr :

    Un double effort (iki kat aba) La triple somme (yeknun kat)

    b. nsanlardaki ya dilimini gsteren; (ellilik), (altmlk) v.b. anla-mna gelen (-AIRE) ile biten sfatlar da bu snfa katlr :

    Une femme quinquagnaire (ellilik bir kadn) Un arbre centenaire (yzyllk bir aa) L'anne bicentenaire (iki yznc yl)

    c. Sre ya da dnem gsteren iki yllk, yllk v.b. veya iki ylda bir olan, be ylda bir yaplan v.b. anlamna gelen ve (-AL) ile biten sfatlar da bu blmde incelenebilir :

    60

  • Le festival biennal de Venise (Venedik'in 2 ylda bir yaplan * festivali)

    Le nouveau plan quinquennal (Yeni 5 yllk plan)

    7. Les adjectifs indfinis (belgisiz sfatlar) : Belgisiz sfatlar, nnde bulunduklar ismin belgisiz anlamda kul-lanldklarn gstermeye yararlar. En ok kullanlanlar unlardr : (Gnmzdeki kullanm dikkate alnarak)

    SINGULIER (tekil) PLURIEL (oul)

    Masc. (eril) Fm. (diil) Masc. (eril) Fm. (diil)

    Aucun Aucune Nul Nulle Pas un Pas une Maint Mainte Maints Maintes L'autre L'autre Les autres Les autres Un autre Une autre D'autres D'autres Quelque Quelque Quelques Quelques Quelconque Quelconque Quelconques Quelconques

    Divers Diverses Diffrents Diffrentes Plusieurs Plusieurs

    Certain Certaine Certains Certaines Mme Mme Mmes Mmes Tel Telle Tels Telles Tout Toute Tous Toutes Chaque Chaque

    EXEMPLES :

    Aucun tudiants n'est venu se prsenter l'examen. (Hibir renci snava girmedi)

    Nul navire n'est l'horizon. (Ufukta hi gemi yok.)

    Pas un lve n'a russi l'examen. (Tek bir renci bile, snavda baar gsteremedi.)

    Je voudrais l'autre livre. (teki kitab istiyorum.)

    61

  • Je l'ai rencontr l'autre jour. (Geen gn ona rastladm.)

    Un certain homme a achet tout le lot. (Adamn biri btn partiyi satm alm)

    Il a produit de divers tmoins. (O, pek ok tank gsterdi.)

    Ce mot a diffrents sens. (Bu szcn eitli anlamlar vardr.)

    Nous avons vu plusieurs choses intressantes dans la rue. (Sokakta birok ilgin eyler grdk.)

    Chaque samedi, un grand march en plein air a lieu ankaya. (Her cumartesi, ankaya'da byk bir ak hava pazar kurulur.)

    Un tel tudiant peut traduire cette phrase. (Byle bir renci bu cmleyi evirebilir.)

    Je n'attendais jamais une telle rponse. (Asla, byle bir cevap beklemiyordum.)

    Chaque matin, je prends le mme bus pour aller Beytepe. (Her sabah, Beytepe'ye gitmek iin ayn otobse binerim.)

    (1)Toute femme dsire tre belle. (Her kadn gzel olmay arzu eder.

    Un

  • 2. (Dieu sait quel), (je ne sais quel), (on ne sait quel): hemen hemen ayn anlam veren bu belgisiz sfat grubu; tpk (QUEL, QUELS, QUELLE, QUELLES) soru sfatlar gibi cins ve saylarna gre eril-diil, tekil-oul olarak deiik ekilde yazlrlar. Aa yukar CERTAIN) belgisiz sfatyla ayn anlama geldii halde "Allah bilir ne, Allah bilir nasl, bilmem ne, bilmem nasl, kimbilir ne, kimhilir nasl, kimbilir hangi" diye evrilebilirler.

    rnekler :

    Dieu sait quel jour je recevrai ta lettre. (Kimbilir ne gn mektubunu alacam.)

    La municipalit a d prendre Dieu sait quelle dcision. (Belediye kimbilir nasl bir karar almak zorunda kalmtr.)

    Mes invites ne sont pas venus; Dieu sait quels empchements ont d les retenir. (Dvetliler gelmediler; Allah bilir ne engeller onlar alkoymutur.)

    Je ne sais quel journal a organis un concours de composition. (Gazetenin biri kompozisyon yarmas dzenlemi.)

    3. (Aucun, nul) belgisiz sfatlarnn bulunduu cmlede (pas) ya da (point) olumsuzluk zarf kullanlmaz. Byle bir cmlede (NE) olum-suzluk zarf, olumsuzluu vermeye yeterlidir.

    Aucun examen ne pourrait tre facile. (Hibir snav bu kadar kolay olamazd.)

    (Aucun) belgisiz sfat (ne jamais), ve (ne plus) olumsuz zarflar ile birlikte kullanlabilirler: Je n'ai jamais rencontr aucun reprsentant de ce milieu. (Hibir zaman o evrenin herhangi bir temsilcisiyle karlama-dm.)

    Bu durumda (aucun) sfatn (hibir) diye deil, henangi bir di-ye evirmek yerinde olur.

    Yukardaki rneklerde (aucun) sfatnn ismin nnde yer al-d grlyor. Ancak, isim (SANS) prposition'u ile kullanl-msa isimden sonra da gelebilir :

    On peut raconter l'histoire sans restriction aucune. isim belgisiz sfat

    (Hikye hibir kstlama olmakszn anlatlabilir.)

    63

  • (Aucun) ve (nul) sfatlarnn oulu olmad izelgede belirtil-di ise de baz edeb metinlerde ouluna rastlanabilir. "AUCUNES choses ne mritent de dtourner notre route." Andr GIDE (Hibir ey bizi yolumuzdan dndremez.)

    "NULS chefs ne s'affrontaient". Ch. PEGUY Hibir bakan kar karya gelmiyordu.

    4. (Quelque): tekil ve oul isimlerle kullanlan eril ve diili ayn e-kilde yazlan bu belgisiz sfat trkeye farkl ekillerde evrilebilir:

    A quelque distance, on apercevait la tour Eiffel. (Az teden, Eyfel kulesi grlyordu.)

    Il est arriv avec quelque retard. (Biraz ge geldi.)

    Si quelques tudiants veulent bien y participer, on va organiser un sminaire traitant ce sujet. (Eer birka renci katlmak isterse, bu konuyu ele alan bir seminer dzenlenecek.)

    (Quelque que)

    Quelque; que ile bir yardmc cmle meydana getirebilir ki bu cmlenin anlamnda, (opposition) kartlk grlr, ve (que) ile balayan bu yan cmlecikteki fiilin kipi subjonctif olur.

    (Quelque + isim + que + verbe au SUBJONCTIF) Quelques empchements que vous ayez, vous devez aller l'cole. (Ne gibi engelleriniz olursa olsun, okula gitmelisiniz.)

    (Quel que + verbe au subjonctif) Belgisiz sfat grubu olan (quel que), yklendii ismin say ve cinsine uyarak diil ve oul durumlara girebilir :

    Quel que soit votre problme, prsentez-le votre avocat. (Sorununuz ne olursa olsun, onu avukatnza syleyin.)

    Quelle que soit votre carrire (Mesleiniz ne olursa olsun )

    Quelle que soit son opinion (Onun dncesi ne olursa olsun )

    5. TEL: bu belgisiz sfat; isminin sylenmesi istenmeyen ya da sy-lenemeyen varlklar iin kullanlp trkeye (BR, HERHANG BR, FLAN, FALAN, -NIN BR) olarak evrilen, say ve cinsi yklen-

    64

  • lendii isme uyarak eril-diil, tekil-oul ayrmlar gstren sfattr

    Un tel homme est venu vous chercher. (Adamn biri sizi arad.)

    Une telle femme est venue vous chercher. (Bir kadn sizi arad.)

    Vous devez vous dcider pour telle ou telle mthode. (Filn ya da faln yntem iin karara varmalsnz.)

    Je vais commencer lire tel ou tel livre. (u ya da bu kitab okumaya balayacam.)

    6. (N'IMPORTE QUEL): Bu belgisiz sfat grubu yklendii ismin say ve cinsine uyar, trkeye (herhangi bir, sradan bir...) eklinde evrilir:

    Je peux consulter n'importe quel livre. (Herhangi bir kitaba bavurabilirim.)

    N'importe quelle femme peut faire le mnage. (Herhangi bir kadn ev iini yapabilir.)

    7. TOUT: Adjectif indfini olarak kullanlan bu szck, btn, tm, her, -nm hepsi, batan baa anlamlarna gelir. Yklendii ismin say ve cinsine uyarak eril-diil, tekil-oul durumlara girer. Szdizimin-de deiik yeri vardr :

    a. Yalm bir ismin nnde yer alabilir ki bu durumda tannn yerine geer :

    Tout homme est mortel. (Her insan lmldr.) Burada: TOUT = CHAQUE (her)

    "Toute peine mrite un salaire." (Proverbe.) (Her klfet bir nimet karldr.) (Atasz)

    En tout cas, je dois finir mes travaux. (Her ne olursa olsun, her durumda ilerimi bitirmek zorunda-ym.)

    b. Bir zamirin nnde bulunabilir : Tout autre que moi aurait accept cette proposition,

    zamir (Benden baka birisi, bu teklifi kabul ederdi.)

    65

  • Je sais tout ce -tjfcjssti: voulez. (stediiniz hereyi biliyorum.)

    Je veux apprendre tout ce qui vous irrite. (Sizi sinirlendiren hereyi bilmek istiyorum.)

    Bu cmlelerde, ilgi zamiri (qui) ve (que) nn (antcdent)'i olan (ce) la chose anlamndadr.

    Tout ceci est bien amusant. (Btn bunlar pek elendirici.)

    Tout cela ne m'intresse pas. (Bunlarn hibiri, btn bunlar beni ilgilendirmez.)

    Bu rneklerde: (CECI) ve (CELA) zamirleri tekil olduu halde anlam ouldur.

    c. smin nndeki belirleyiciden (yani tanmlk, iaret ve mlki-yet sfatndan) nce yer alabilir :

    (I)N'en faites pas toute une histoire. (Bundan kendinize koca bir sorun yaratmayn.)

    Toutes les quatre semaines, on a une preuve crite. (Drt haftada bir yazl snav var.)

    8. (MME): Sonlar -e) harfiyle bitmi olan sfatlarn eril ve diilde ayn olmas kuralna gre eril ve diilde yazm fark gstermeyen bu belgisiz sfat trkeye (ayn, kendi, kendisi, bizzat, tek) diye evrilir :

    Le mme homme est venu te chercher. (Ayn adam seni arad.)

    Ces mmes solutions taient dj prvues. (Bu zmler, olduu gibi ngrlmt.)

    C'est le directeur mme qui a pris cette dcision. (Bu karar veren mdrn kendisi.)

    EXERCICES I. Aadaki cmlelerde bo braklm olan yerlere, (TOUT, TOUTE,

    TOUS, TOUTES) belgisiz sfatlarndan uygun olann yaznz : 1 la famille est runie dans le salon.

    (1) Bu bir deyimdir. Yerine gre: (ii bu kadar bytmeyin) gibi anlam da ola-bilir.)

    66

  • 2 les tudiantes n'tudient pas bien.

    3. Quand il fait froid, les oreilles rougissent.

    4. Protgez les misrables.

    5. Ecoutez ce que le professeur dit.

    6. Avez-vous appris ce qui est instructif dans cette

    histoire?

    7 la journe, il se promne au bord de la mer.

    8 les marchandises, les remorqueurs

    sont au travail.

    9. Au printemps, la campagne est verte.

    10 les fleurs sont belles. II. Aadaki bo braklm yerlere, (LE MEME, LA MEME v.b.) ko-

    yunuz:

    1. Nous avons livres.

    2. Aye a beaucoup grandi, elle n'est plus

    3. Quant Mehmet, il a toujours beaux yeux verts.

    4. M. et Mme. AKALIN s'intressent(1) () choses, ils ont gots; leurs plaisirs sont

    5. Nous avons professeur que l'anne dernire, et vous, avez-vous ?

    6. Tu te sers (de) livre et (de) cahiers

    que moi.

    7. Je suis all () cinma que toi.

    8. Voyageons ensemble, nous descendrons dans htels.

    9. Nous dnerons () restaurants.

    10. Les diverses provinces de Turquie n'ont ni climat, ni cultures, ni cotumes, ni tout fait

    langage.

    (i) Fille kullanlmas gereken prposition parantez iinde verilmitir. Ancak bu prposition'dan sonra gelecek olan tanmlk (le ya da les) ise article contract haline getirilecektir. rnekler : Je parle des mmes enfants - Je m'intresse aux mmes enfants.

    67

  • III. Aadaki cmlelerde bo braklm yerlere u belgisiz sfatlardan uygun olanm yaznz :

    QUELQUE, AUTRE, DIVERS, PLUS D'UN, MEME, CERTAINS, TOUT.

    1. Il nous a parl sur sujet.

    2. Dans la bibliothque de la Facult tu trouveras revue intressante.

    3 critiques ont beaucoup lou ce film, tourn en Turquie.

    4. Il est content de son ancien stylo; il achtera un

    stylo de la marque.

    5. On ne peut pas acheter une revue illustre les jours.

    6. Penses-tu t'abonner revue franaise.

    7 ce que vous dites est vrai.

    8 tudiants prparent bien la reprsentation.

    9. Tiens! C'est enfant que nous avons vu hier

    10. En cas, mon frre me parle du foot-ball.

    68

  • LES PRONOMS (Zamirler)

    Trkede olduu gibi, bir cmlede ismin, bazen bir sfatn ya da bir grup szcn yerini tutan, yerini tuttuu ismin grevini yklenip eitli durumlarda karmza kan szcklere ZAMR denir.

    Les espces du pronom (Zamir trleri)

    1. LES PRONOMS PERSONNELS (Kii zamirleri) Kii zamirleri; kiiyi (ben, sen, o) ve oulunu (biz, siz, onlar) gsterir. simlerde erillik-diillik olduu halde kii zamirlerinin 1. ve 2. tekil ve oul ahslarnda bu ayrm grlmez. 3. ahslarda ise bu ayrm nisbeten grlebilir :

    Je lis un roman. (Roman okuyorum.) Tu fais ton devoir. (devini yapyorsun.)

    Cmlelerinde konuann ve kendisine hitabedilenin kadn m yoksa erkek mi olduu, (Je ve tu) kii zamirlerinden anlalmaz.

    Il court vite. (Hzl kouyor.)

    Cmlesinde koann bir erkek, bir erkek hayvan veya kendisine erillik yklenmi bir nesne olduu aka anlald halde :

    Je lui offre des fleurs. (Ona iek sunuyorum.) cmlesinde iek verilecek varln bir kadn m yoksa bir erkek mi olduu anla-lamamaktadr. oullar iin de durum byledir : Je leur offre des fleurs, gibi.

    Franszcada (emir kipi dnda) ekimli fiillerin znesinin aka belirtilmesi gerekir. Oysaki trkede bu durum farkldr: Fiilin a-hs ekinden znenin kim olduu anlalr.

    1. Les pronoms personnels 2. Les pronoms possessifs 3. Les pronoms dmonstratifs 4. Les pronoms interrogatifs 5. Les pronoms relatifs 6. Les pronoms indfinis 7. Les pronoms adverbiaux 8. Les pronoms neutres

    (Kii zamirleri) (Mlkiyet zamirleri) (aret zamirleri) (Soru zamirleri) (lgi zamirleri) (Belgisiz zamirler) (Zarf zamirleri) (Ntr zamirler)

    69

  • Kii zamirlerinin izelgesi : t

    Sujet (zne) nominatif halde

    II Comp. dir. (nesne) accusatif halde

    III C. ind. (dolayl tmle) datif halde

    IV Rflchi (z dnl) accusatif veya datif halde

    V Tonique (tonlu) c. indirect

    moi, je (ben) toi, tu (sen) lui, il (o) elle, elle (o) nous, nous (biz) vous, vous (siz) eux, ils (onlar) (elles), elles

    me (beni) te (seni) le, la, 1* (onu)

    nous (bizi) vous (sizi) les (onlar)

    me (bana) te (sana) lui (ona)

    nous (bize) vous (size) leur (onlara)

    me te se

    nous vous se

    moi toi lui, elle, soi

    nous vous eux, elles

    Atones (non accentues) placs aprs le verbe

    Placs avant le verbe accentus

    Place des pronoms personnels (Emir kipi dnda kii zamirlerinin yeri)

    lui leur

    1 2 3 je me tu te il, elle se le nous nous la vous vous les

    en

    se ils, elles

    rnekler : Il me le donne. (Onu bana veriyor.) Il le lui donne. (Onu ona veriyor.) Ils nous en donnent (Bize ondan veriyorlar.) Ils m'y obligent. (Beni o ie - o ii yapmaya mecbur ediyorlar.) Ils vous y exhortent. (Sizi o eye - o eyi yapmaya tevik ediyorlar.) Je pense lui. (Onu dnyorum.) J'y(1) pense. (O eyi - o eyi yapmay dnyorum.) Je parle de lui. (Ondan bahsediyorum.) J'enU) parle. (O eyden bahsediyorum.)

    (1) y = cela = ona (nesne ya da bir fikir yerine) kullanlr. en = de cela = ondan (nesne ya da bir fikir yerine) kullanlr. Trkeye eviride: ona, ondan; onlara, onlardan v.b. denildiinde cansz bir nesne veya bir fikrin yerine kullanld anlalr.)

    70

  • GENEL BLGLER Dikkat edilmesi gereken noktalar

    1. (2.) ve (4.) blmlerdeki; (me, te, se, nous, vous, se) ve (lui, leur) hibir zaman birarada kullanlmazlar. DENMEZ: Je vous lui prsenterai. DENR : Je vous prsenterai lui. (Sizi ona takdim edeceim.)

    2. LE, LA, LES zamirleri (attribut) grevindeki belirli bir ismin yeri-ni tutabilirler ki bu durumda masc.-fem. (eril-diil) ve sing.-pl. (te-kil-oul) ayrm olur.

    a. Etes-vous le fianc? (Nianl siz misiniz?) Oui, je LE suis. (Evet, benim.)

    Est-il le directeur? (Mdr, o mu?) Oui, il L'est. (Evet, odur)

    le

    Est-ce que vous tes les fiancs? (Nianllar siz misiniz?) Oui, nous LES sommes. (Evet, biziz.)

    Est-elle la directrice? (Mdr, o mu?) Oui, elle L'est. (Evet, odur.)

    la

    3. Belirsiz bir isim veya bir sfat, (attribut) grevini yklenirse (pronom neutre): LE kullanlr bunlarn yerine. Adndan da anla-ld gibi; erillik-diilik, tekillik-oulluk szkonusu olmaz bu du-rumda :

    a. Etes-vous prtes? (Hazr msnz?) Oui, nous LE sommes. (Evet, hazrz.) LE - prtes (adj. fm. pl.)

    4. Belirsiz iaret zamirinin yerini tutmak iin de "pronom neutre" LE kullanlr :

    Est-ce que tu crois cela? (Buna inanyor musun?) Oui, je LE crois. (Evet, buna inanyorum.)

    5. Kendinden nce veya sonra gelen bir cmleciin yerini tutmak iin de "pronom neutre" LE kullanlr :

    a. Il pleuvra, je LE sais (Yamur yaacak, bunu biliyorum.) LE = cela, qu'il pleuvra Je sais qu'il pleuvra

    LE

    71

  • b. Je LE vois bien, que tu ne travailles pas. (Senin, almadnn farkndaym.) LE = que tu ne travailles pas.

    6. Impersonnel fiillerin bandaki "pronom neutre": (IL); ne eril ne de diildir. Gerek zne grevini yklenmedii iin (sujet apparent) adm alr. Gerek zne (sujet rel), impersonnel fiilden sonra ge-len bir szck, mastar ya da yardmc cmleciktir :

    rnekler : Il faut un livre. (Bir kitap gerek.)

    sujet sujet apparent rel

    Il faut lire. (Okumak gerek.) sujet rel

    Il faut que je lise. (Okumam gerek.) sujet rel.

    7. Pronom neutre; (il) ve (ce) kullanm : DENMEZ: C'est probable qu'il viendra. DENR : Il est probable qu'il viendra. DENMEZ: C'est possible qu'il vienne. DENR : Il est possible qu'il vienne. Ancak, (venir) gelmek eylemi nce belirtilmise; (ce) pronom neutreu (il) pronom neutre'nn yerini alabilir : Il viendra; c'est probable. (O gelecek; bu olas.) Viendra-t-il? Oui, c'est probable. (O gelecek mi? Evet, gelmesi olas.)

    8. Tonique (accentu) zamirlerinin kullanm : a. (, de, avec, devant, derrire, sur, sous, par v.b.) gibi prposition

    (ntak) lardan sonra :

    Il vient avec moi. (Benimle geliyor.) J'habite chez lui. (Onun evinde oturuyorum.) Tu penses eux. (Onlar dnyorsun.) Il se moque de toi. (Seninle alay ediyor.)

    b. Herhangi bir soruya ksa yantta, fiilsiz kullanmda : Qui a fait cela? moi. (Bunu kim yapt?) (Ben.)

    c. Adverbe de limitation: ne que'den sonra : Il n'y a que toi qui connaisse mon secret. (Srrm bilen sadece, (ancak) sen varsn.)

    72

  • que), (aussi que), d. Kyaslama emlliinde; (plus..... (moins que) v.b. den sonra : Je suis plus riche que toi. (Senden daha zenginim.) Il est aussi intelligent que vous. (Sizin kadar zengin.) Tu es moins fort que lui. (Ondan daha az kuvvetlisin.)

    e. L'emphase (tumturakl belirtme) durumlarnda (mme) szc-nden evvel :

    mo - meme toi - mme lui - mme elle - mme nous - mmes vous - mmes eux - mmes elles - mmes

    (bizzat ben) (bizzat sen) (bizzat o) (erkek iin) (bizzat o) (kadn iin) (bizzat biz) (bizzat siz) (bizzat onlar) (erkekler iin) (bizzat onlar) (kadnlar iin)

    g-

    J'ai fait mon devoir moi-mme. (devimi bizzat kendim yaptm.)

    Pronom relatif (ilgi zamiri) nden nce : C'est lui qui dit la vrit. (Gerei syleyen o'dur.)

    Mise en vidence (Aklk getirmek amacyla ortaya koyma) durumunda :

    c'est moi c'est toi c'est lui c'est elle c'est nous c'est vous ce sont eux ce sont elles

    (qui suis professeur) (qui es professeur) (qui est intelligent) (qui est intelligente) (qui sommes riches) (qui tes mchants) (qui sont pauvres) (qui sont laborieuses)

    h. zneyi pekitirmek iin : Moi, je suis grand; toi, tu es petit.

    (Ben uzun boyluyum; sense ksa boylusun.)

    Tu es bte, toi. (Sen aptaln birisin.)

    73

  • 9. Kii zamirlerinin EMR kipi (IMPERATIF) de kullanm : a. Impratif affirmatif (olumlu emir kipi)

    (2)Manges-en. Regardons-les. Parle-leur. Aide-la.

    (1)Asseyez-vous. Souviens-toi. Levons-nous. Donnez-les leur. Donne-m'en.

    Regarde - moi. Donne - moi. Prtez - le lui.

    (Bana bak.) (Bana ver.) (Onu ona dn olarak verin.) (Oturunuz.) (Anmsa.) (Ayaa kalkalm.) (Onlar onlara veriniz.) (Onlardan bana verin.) (Ondan ye.) (Onlara bakalm.) (Onlarla konu.) (Ona vardm et.)

    b. Impratif ngatif (Olumsuz emir)

    Ne me regarde pas. (Bana bakma) Ne me donne pas. (Bana verme) Ne le lui prte pas. (Onu ona dn olarak verme) Ne vous asseyez pas. (Oturmaynz.) Ne te souviens pas. (Anmsama) Ne nous levons pas. (Kalkmayalm.) Ne les leur donnez pas.(Onlar onlara vermeyin) Ne m'en donne pas. (Onlardan bana verme) N'en mange pas. (Ondan, onlardan yeme) Ne les regardons pas. (Onlara bakma) Ne l'aide pas. (Ona yardm etme)

    10. zdnl zamirler (Pronoms rflchis)'in kullanm (me, te, se, nous, vous, se)

    Bazen kendi, kendimi, kendime; bazen de biribiri, biribirini, biri-birine anlamlarna gelen ya da (passif) edilgen atnn bir arac olan zdnl zamirler, bir cmlede zne olan: je, tu, il, elle, nous, vous, ils, elles kii zamirlerinden sonra kullanlrlar. Je me lave. (Kendimi ykyorum yani ykanyorum.) Ils se disent "au revoir". (Birbirlerine "hoa kal" diyorlar.) Nous nous montrons des photos de vacances.

    (1) Pronominal (dnl) fiillerin emirine dikkat ediniz: Asseyez-vous (s'asseoir), souviens-toi (se souvenir), levons-nous (se lever).

    (2) 1. grup -er'le biten dzenli fiillerde, emir kipinin, 2. tekil ahsnda (s) harfi olmad halde, (en) pronom'u nnde (s) harfi ilve edilir.

    74

  • (Biribirimize tatil resimlerimizi gsteriyoruz.) Il se dcide aller en France. (Fransa'ya gitmeye karar veriyor.) Ces livres se lisent avec plaisir. (Bu kitaplar zevkle okunuyor.) Cette maison se vend cher. (Bu ev pahalya satlyor.) Son iki rnekteki "se lire" ve "se vendre" fiilleri edilgen (pass; anlamdadr.

    11. (SOI) zamirinin kullanm Kendi anlamna gelen bu zamir, genellikle zne olarak; on, chacu personne, tout le monde, il faut, v.b. szckleri veya kalplar k lanlmsa onlar izler ve ou zaman bir prposition'la balanrr tmle olur. insanlarn yerini tuttuu gibi, nesnelerin de yeri tutar. Belirli bir 3. kiinin deil, insann, kii adlarnn, bir tjj ya da soyut bir kavramn yerine geer :

    Chacun travaille pour soi. (Her insan kendisi iin alr.)

    On a souvent besoin d'un plus petit que soi. (nsan, ou kez kendinden daha kne ihtiya duyar.)

    Personne n'est tout fait content de soi. (Hikimse, kendi kendinden tam olarak^memnun deildir.)

    On travaille mieux chez soi que^dans une bibliothque, (insan kendi evinde bir kitapfiktakinden daha iyi alr.)

    Il faut toujours un certain respect envers soi-mme. (nsann her zaman kendine bir sayg duymas gerekir.)

    N'aimer que soi,_c^est mme pas I'gosme, c'est un t maladif.

    (Yalnzca kendini sevmek bencillik bile deil, bir hastalk dur mudur.)

    NOT: soi-disant kalb szde, szmona anlamna gelen, gen< likle (invariable) deimeyen bir niteleyici olarak kull nlr :

    Ils sont partis, soi-disant pour aller le chercher. (Szde onu almaya gittiler.)

  • 12. (Apposition) olarak, nesneyi pekitirmek iin "tonique" zamirlerin kullanm : Il me voit, moi. (Beni gryor, beni.)

    comp. dir.

    Je t'invite, toi. (Seni dvet ediyorum, seni) c. dir.

    Ya da fiilsiz, objet'yi pekitirmek mmkndr: Qui vois-tu? -Lui.? Qui cherches-tu ?-Moi.?

    13. (1)"EN" pronom personnel'inin kullanmn (EN); (de cela = ondan, onlardan) anlamna geldii zaman kii zamiridir.

    nnde (art. indfini) belgisiz tanmlk bulunan bir dz tm-lecin,

    nnde (art. partitif) ksm gsteren tanmlk bulunan bir dz tmlecin,

    nnde miktar bildiren bir deyimle oluan dz tmlecin,

    nnde say sfat bulunduu bir dz tm