بحث مورد موضوعات و اهداف- 7-1 دولت ح��وزه در که س��اختارهائي و هامعم��اري بررسي به ،فصل اين در

تعريف و مفه��وم به ش��ود. ابت��دامي پرداخته ، اند ش��دهمط��رح الکترونيک هايمعماري شود. سپسمي پرداخته آن وجودي داليل و خصوصيات معماري، بررسي ان���د،نم���وده مط���رح الکترونيک دولت زمينه در هادولت که مختلفيشد. خواهند

خصوصيات و ماهيت - معماري؛7-21- تعريف7-2-1

IEEE 1471 2است: کرده تعريف اينگونه را معماري و سيستم1 -[Garland 2003]2 -The Institute of Electrical and Electronic Engineers

فصل هفتم – معماري و ساختارهاي متداول دولت

الکترونيک

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 2

ايمجموع��ه يا عمل يک که است اج��زا از ايمجموعه ،سيستم دهد.مي انجام را مشخص اعمال از

سيس��تم، يک اج��زاي بني��ادين تش��کيالت يا س��ازمان ،معم44اري ب��راي راهنما اص��ول سري يک و محيط، با و يکديگر با آنها رابطهاست. معماري تکامل و طرح

از: عبارتند معماري انواع از برخي1س�ازنده هايمعماري عنوان به کلي بطور ،سازماني معماري

وک��ار،کس��ب معم��اري ش��امل ه��ا،معم��اري است. اين شده مطرح-ن��رم زيرس��اخت معم��اري آوري،فن معم��اري عملي��اتي، معماري-چش��م سازماني، هستند. معماري اطالعاتي معماري و افزاري،

-معم��اري ان��واع همه که کندمي ف��راهم را منسجمي اصول و انداز مانند ه��ائيعي��نيت و دهدمي ارتب��اط يک��ديگر به را س��ازنده ه��اي

-مي قرار توجه مورد را مجدد استفاده و انعطاف، قابليت امنيت،دهد.

وکار،کسب کليدي راهبردهاي عنوان به ،کار و کسب معماري -مي تعريف مرتبطي وکارکسب فرآيندهاي و اهداف، سازماندهي،

گردد.

2معماري؟ پارادايم - چرا7-2-2

س��اختار م��وردي ط��راحي با معم��اري ط��راحي تف��اوت بخش اين در-مي آغ��از س��ئوال اين با را ک��رد. بحث خواهيم بررسي معماري( را )پارادايم

نه؟ خاص طراحي يك چرا و معماري؟ پارادايم چرا که کنيم ط�راحي با آن تف��اوت و تب��يين معماري پارادايم سوال، اين به پاسخ بامي گردد. مشخص ساختار، موردي

س��اختارها و محيط مي ش��وند. به پيچي44دگي اف44زايش دچ��ار دائم��ا دي���روز از بيش���تر روز هر كالن نظام ه44اي برن44امه ريزي دلي���ل، همين

زاويه تغي44ير و تكامل به نياز مي شود. بنابراين، سخت تر و دشوارتر ،تصميم گير افراد عقالني تفكر روش و زاويه دارد. ايج��اد وجود كامال ب��اعث كالن، نظ��ام در تص��ميم گير اف��راد عقالني تفكر روي جديد نگ��رش و

را م��وثرتري تص��ميات و كنند تص��ميم گيري س��اده تر و به��تر آنها كه مي ش��ود بخش44هاي از آگ44اهي به نياز محي��ط، پيچي��دگي به توجه نماين��د. با اتخاذ

دارد. وجود تصميم گيري براي وسيع تري خود، طراحي در بايد كند، طراحي را نظام يك مي خواهد كه شخصي

باش��د. داش��ته متن��وع و متعدد بسيار موضوعات از را زيادي بسيار اطالعات را ط��راحي اين نفر يك است الزم باشد، يكپارچه نظام، طراحي اينكه براي

1 -constituent[83 - ]مجيدي 2

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل3

به كه مختلفي ابعاد به را سيستم ابعاد تمام بايد ارشد طراح دهد. يك انجام تا نمايد واگ��ذار متف��اوت طراح��ان به را كدام هر و شكسته متصلند، يكديگر نماين��د. بن��ابراين تكميل را ط��راحي خود، تخصصي زاويه در آنها، از هركدام آگ��اهي وس��يعي، دامنه در متع��دد موض��وعات از كه دارد ني��از ارشد ط��راح به ورود امك44ان مس��أله، پيچي��دگي به توجه با كه باش��د. هرچند داش��ته

و جزئي��ات تمام به نمي توان و ندارد وجود وسيع دامنه يك در جزئياتبود. محيط و مسلط مسأله، ابعاد

از بايد را مس�أله مي كن�د. يك پي�دا معنا تجريد نقش مرحل�ه، اين در ب��راي مك��انيزمي است الزم نم��ود. بن��ابراين مج��رد ح�وزه آن جن��بي مسائل يك ج��داكردن، نمود. ب��راي ايجاد راهبردي كليدي مسائل كردن جدا و مجرد

معم��اري مت��دولوژي هم��ان واقع در اين و اس��ت، الزم خ44اص متدولوژياست.

،سيستم يك ساختمان به بايد چگونه كه مي كند مشخص معماري فلس��فه ش��كل گيري، فلس��فه بت��وان و داشت فلس44في و جديد نگاهي تبيين جديد، ساختمان طراحي در را آنها از هركدام جايگاه و عناصر وجودي

مي كن��د. به ت��داعي را نظام معماري مفهوم واقع، در مفهوم نمود. اين مس��أله يك هچگون�� كه مي كند كمك ط��راحي به نظام معماري ديگر، عبارت و راه��بردي مس��ائل آنه��ا، مي��ان در و شكس��ته س��اده تر مسائل به را پيچيده ط��رحي ،كلي��دي و راه��بردي مسائل آن بر مبتني و نموده مشخص را كليدي

.ش��وند پياده و ارائه طرح، آن روي بتوانند تفصيلي طرح هاي كه كند ارائه را وج��ودي هفسلف داراي بايد عناصر از هركدام اين، بر عالوه مشخصي ك��امال

باشند. يكپ444ارچگي به منجر و مي دهد ارتقا را ديد نقطه معم444اري

نظام يك ابعاد تمام معماري حقيقت، در.مي شود نظام يك كل به نگاه بتوان بايد پيچيده، ساختار يك ايجاد در لذامي كند. ترسيم يكديگر كنار در را

كه ج��امعه اي و بس��تره س��اختار، كل به را يكپارچه و كلي��دي ،كالن ديد يك انج��ام ديد اين اس�اسبر ط�راحي، س�پس و داشت دارد، ق��رار آن در نظ��امگيرد.

به كن44د، نگ44اه اج44زا و عناصر به آنكه ج44اي به س44اختار اين .مي شد نگ��اه اج��زا به ق��ديم، دي��دگاه درمي نگرد. مفهومي ساختمان

اين بايد چ��را و ،گرفته ق��رار جايگ��اه اين در بايد اج��زا اين چ��را اينكه معموال و ،شود برقرار رابطه اين بايد چگونه و باشد داشته رابطه ديگر جزء با جزء

را مس��ائل اين معماري صورتيكه . دربود شده پخش ساختار كل داخل در يامي كند. مطرح باالتر اليه هاي در

و ؛باشد داشته وجود جزيي بايد چرا كه مي كند تبيين ابتدا در معماري ديد و ،مي كند مش���خص را نظر م���ورد ءجز چ���رايي، آن بر مبت���ني س���پس

دارد وج��ود ق��ديم اهدي��دگ در كه مي دهد. مشكلي سيستم كل به يكپارچه اي اب��زاري و س��اختار ،خ��ود ب��راي بخش ها و ق��وانين از ك��دام هر كه است اين

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 4

.است تن��اقض در ديگ��ري با هم ك��دام هر و مي كنند عمل آن طبق كه دارند به يكباره اي و يكپارچه ديد و ن��دارد وج��ود معماري طراحي در مشكل اين وج44ودي فلس44فه معم���اري در اين، بر . عالوهدارد وج���ود سيس���تم كل

مي شود. مشخص نيز اساسي عناصر

1معماري يك اساسي بخش سه- 7-2-3

از: عبارتند معماي يك اساسي بخش سه و داده تش44كيل را معم44اري ش44الوده كه فلس44في مباني-44 1.است سازمان كالن راهبردهاي و رويكردها ،اصول شامل به نظ44ام اين س44اخت در كه سازوكارهايي و مكانيزم ها-44 2

مي رود. كار م44دل در كه آنها روابط و كلي44دي عناصر كالن س44اختار-44 3

كه ش��ود مش��خص بايد يع��نيمي ش4ود. تب4يين سيس4تم تصميم گيري اين از منظ���ور. مي كنند اتخ���اذ را خ���ود تص���ميمات چگونه كلي���دي عناصر

مس��أله بلكه.نيست كمي تصميم نظريه در رايج تصميم گيري تصميم گيري، ،رفتهگ انج��ام چگونه سيس��تم عملي��اتي س��اختار تص��ميم گيري كه است اين

را تص���ميمات چگونه ،هدونم��� تص���ميم گيري چگونه وض���عيت هر در عناصر تش��خيص را خ��ود با پيوس��ته عناصر تصميمات صورت چه به و نموده عملي

دهند. مي بعدي بخش دو مبناي و معيار فلسفي، مباني يعني معماري اول بخش ط��راحي را آن نمي توان نباشد، فلسفي مباني داراي طراحي يك است. اگر و ربط اگر است معم��اري ط��راحي ط��راحي، يك نامي��د. بن��ابراين معم��اري

اثب��ات قابل آن بر ب��ودن مبت��ني و اول بخش با س��وم و دوم بخش ه��اي پيوندداد. فلسفي توضيح را سيستم بتوان ديگر، عبارت باشد. به

منظور بلكه!نيست فلسفه علم در رايج اصطالح فلسفه، از منظور بايد چ��را مي ش��ود، اج��را چ��را فع��اليت هر كه است موض��وعات اين آن، از

اين در..... و گ��يرد ق��رار اينجا در بايد عنصر اين چ��را ش��ود، اج��را اينگونهاست. شده ايجاد معماري يك كرد ادعا مي توان كه است صورت

2معماري بکارگيري - موارد7-2-4

ض��روري جديد تيم اعض��اي ب��راي تعليم و آم��وزش ،3آم44وزش طريق از شود،مي اضافه موجود پروژه به که جديدي است. فرد

پي هانيازمن��دي به س��رعت به تواندمي 4مس��تندخ��وش معماري يک مش��تريان، تعليم ب��راي تواندمي اطالع��ات اين مجم��وع، ببرد. در

[83 - ]مجيدي 12 -[Garland 2003]3 -Training4 -well-documented

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل5

در عملي��اتي پرس��نل و ،1)تس��ترها( كنن��دگانآزم��ايش م��ديران،رود. بکار سيستم

گ��يرد، انج��ام دقت با بايد سيس��تم در تغييرات انجام ،2تغييرات نش��ود. در گسيخته هم از موجود سيستم عملکرد که ايگونه به

تغي��ير يک مي��دان و اث��رات که است ني��از نگه��داري عملي��ات ب��راي 3عقب به برگشت آزم��ايش رو اين از و ش��ود مش��خص با بايد فرآيند اس��ت. اين ني��از م��ورد تغي��ير درس��تي از اطمين��ان

شود. آغاز موجود معماري دقيق تحليلاين بشناس��ند، را آن ه��ايواس��طه و سيس��تم بايستي ،تسترها

انج��ام ب��راي اج��زا، سطح در هم و زيرسيستم سطح در هم کار کلي��دي تع��امالت مجم��وع، اس��ت. در الزم 4س��فيد جعبه تست

شود.مي مشخص معماري نماهاي طريق از فرآيندهاآزم��ون ق��ابليت قبيل از گونهمعم44اري خصوص44يات تض44مين-

،8نگهداري قابليت ،7دستيابي قابليت ،6اطمينان قابليت ،5پذيري به وابس��ته توص��يفات بک��ارگيري مهم م��وارد ديگر از عملکرد، و

مرب��وط خصوص��يات اين تا است الزم رو اين است. از معماريشود. مستندسازي و مشخص سيستم يک ساختار به

ه��اينيازمن��دي اغلب گون��ه،معم��اري مدل – هانيازمندي بازبيني سازدمي نمايان را متناقض يا نادرست، ،9شدهگم

مق��دماتي فاز از خواهدمي پروژه که هنگامي – پروژه مديريت تا گيرند بک��ار را اطالع�اتي توانندمي پ��روژه م��ديران آي��د، ب��يرون

توسط که را ک��اري و گ��يرد ش��کل توس��عه عمليات سازماندهي ش��ود. م��ديران معل��وم ش��د، انج��ام مشخصي ايتوسعه هايتيم

به واس��طه، عناصر تع��يين ب��راي معم��اري يک از توانندمي پروژهکنند. استفاده توسعه هايتيم بين مذاکرات منظور

مانند ب��زرگ ه��ايسيس��تم – سيس44تم يک عملي44ات انج44ام ×�� 24 که تلف�ني ه��ايسوئيچ کنن��د،مي پش��تيباني را عملي�ات7 ني��از سيس��تم با تعامل و اجرا براي انساني اپراتورهاي به اغلب

اما باش��ند، ک��اربران است ممکن هاانس��ان اين از دارن��د. ب��رخي اف��راد دهن��د. اينمي انج��ام را هاسيس��تم م��ديريتي عملي��ات بقيه

1 -testers2 -modifications3 -regression testing4 -white box5 -testability6 -reliability7 -availability8 -maintainability9 -missing

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 6

ني��از وظايفش��ان انج��ام ب��راي فهمي قابل س��اختار يک به اغلبدارند.

معماري بدون الکترونيک - دولت7-3 بيان�دازيم، نگ�اهي آن بررسي و معماري واقعي مفهوم به آنکه از قبل

کنيم. اينکه آغاز معماري بدون الکترونيک دولت طرح با را بحث دهيد اجازه گ��رفت؟ نظر در الکترونيک دولت براي طرحي توانمي نيز معماري بدون آيا به رسيدن براي خاصي معماري بدنبال که گذاريممي اين بر را فرض ابتدا در

و جديد ط��رحي از ذهني��تي بدون بايستي صورت اين نباشيم. در مقصودمان بص��ورت را هانيازمن��دي و خ��دمات دولت، در موج��ود س��اختارهاي هم��ان با

کنيم. ارائه الکترونيکي يعني مدنظرمان-مي تنها و کرد نخواهد تغييري مورد اين در اهداف که داشت توجه بايد

اه�داف اين به جدي�د، معم�اري ب�راي ط�رحي گ�رفتن نظر در بدون خواهيم فعلي، نظام و ساختار همان با دولتي مختلف هايبخش منظور برسيم. بدين

را خ��دمات منف��رد بطور و شده الکترونيکي و ايرايانه هايسيستم به مجهز دولت با رابطه در نخواهد کش��وري دهن��د. اگرمي انج��ام الکترونيکي گونه به

پديد او ب��راي ح�التي چ�نين کن��د، پيدا دست مشخصي معماري به الکترونيک(1-7 آمد. )شکل خواهد

چيست؟ الکترونيک دولت معماري طرح از هدف اما

- مدل دولت الکترونيک بدون معماري 1-7شکل [OMG 2002]

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل7

در الکترونيک دولت معم��اري اه��داف و نت��ايج گ��ارتنر، مس��تندات دراست: شده خالصه زير موارد

حکومت يک وسيله به تنها موفق الکترونيک دولت يک پشتيباني و توسعه را معماري يک که آيدمي بدست الکترونيکي

کند.است. اشتراکي خدمات توسعه بيانگر الکترونيکي، معماري يکبه ميراثي هايسيستم تغيير کنندهفراهم الکترونيکي معماري

است. 1انجمني به متمايل هايسيستممدارمشتري صورت به را حيات چرخه فرآيند ،2هوشمند عامالن

آورند.مي درمعماري شانالکترونيک دولت هايفعاليت براي که هائيدولت

-مي هايشانفعاليت کاريدوباره به مجبور اند،نگرفته درنظر3شوند.

الکترونيک دولت معماري به ساده و اوليه - نگاهي7-4

1 - Community Of Interest (COI)2 -Intelligent Agents3 -[Gartner 2002]

- نمائي از مدل مفهومي دولت الکترونيک 2-7شکل [OMG 2002]

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 8

معماري به مفهومي - ديد7-4-1 روابط و ط��رح، عم��ده عناصر دربردارن��ده ديد - اين 1مفهومي ديد

ه��ايص��ورت بر و هس��تند فرم��ال کم��تر تص��وري است. اشکال يکديگر با آنها دولت از مفه��ومي م��دل ،2-7 شوند. ش��كلمي متمرکز سيستم از مختلفي

دهد.مي نشان را الكترونيك

الکترونيک دولت معماري به ترجزئي - ديد7-4-2 ديدگاه از را الکترونيک دولت معماري از تريجزئي نماي ،3-7 شکل

اين مولفه ه��اي تم��امي مي شود، مشاهده كه دهد. همانطورمي نشان گارتنر امنيت از: مديريت عبارتند ترتيب به كه است شده بنا اليه هفت بر معماري

الك��ترونيكي، اس��تانداردهاي الك��ترونيكي، سيس��تم م��ديريت الك��ترونيكي،1 -Conceptual View

- نمائي جزئيتر از معماري دولت 3-7شکل [OMG 2002الکترونيک ]

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل9

و الك��ترونيكي، حك��ومت الك��ترونيكي، خط مش��ي هاي الكترونيكي، معماري ق��رار يك��ديگر داخل در بيان ش��ده، ت��رتيب به اليه ها الك��ترونيكي. اين ب��ازار

و الك��ترونيكي، ام��نيت م��ديريت الي��ه، داخلي ت��رين مث��ال، عن��وان به دارن��د،است. الكترونيكي بازار اليه، خارجي ترين

1الکترونيک دولت معماري درHP - ديدگاه7-5

الكترونيك دولت درHP معم��اري بررسي و تشريح به قسمت، اين در به دولت تح��ول ب��راياس��ت. آمده4-7 شكل در معماري، مي پردازيم. اين

با راsystems-class تفكر ن��يرويHP اف��زارس��خت خ��دمات-مح��ور، ص��ورت 2فع��ال هميشه اينترن��تي زيرس��اخت يک ايج��اد ب��راي اساسي ب��از معم��اري

کند.مي ترکيب

3سازماني کاربردي هايبرنامه - يکپارچگي7-5-1

تواند ميHP ش��وراي س��ازماني ک��اربردي ه��ايبرنام��ه يکپارچه خدمات ه��ايبرنام��ه س��ازييکپارچ��ه طريق از را ش��ما وک��ارکس��ب فرآيند اتوماسيون

www.HP.be./egov/en/homeاست: شده اقتباس سايت اين ازHP - معماري 12 -always-on Internet infrastructure (AOII)3 -enterprise application integration (eAI)

HP- معماري دولت الکترونيک از ديدگاه 4-7شکل - [HP 2004[

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 10

و هاآوريفن بکارگيري با هاآژانس ديگر سرتاسر در و يدولت آژانس با کاربردينمايد. تسهيل پورتال زيرساختارهاي

xml – اطالعات تبادل - فرمت7-5-2 است معنائي 2هايتگ تعريف براي قوانين از ايمجموعه ،xml 1 زبان

را س��ند از متف��اوت هايبخش اين و کندمي تقسيم هائيبخش به را سند يک که را نح��وي بطوريکه است 3دارفرام��ارک زب��ان يک ،XMLنماي��د. مي مش��خص

-م��ارک و معن��ائي، ،4دامنه منحص��ربه ديگر هايزبان تعريف در بکارگيري براي مابين هاداد تبادل براي خوبي فرمت زبان کند. اينمي تعريف ساختيافته دار

اس��ت. كد هازب��ان تغيير براي اينمونه انتخاب و مختلف، کاربردي هايبرنامه است.XML زبان از اينمونه زير،

<PERSON ID="65355" SEX=="M">  <NAME>   <GIVEN>James</GIVEN>   <SURNAME>White</SURNAME>  </NAME>  <BIRTH>   <DATE>11 Nov 1812</DATE>  </BIRTH>  <DEATH>   <DATE>23 Jan 1863</DATE>  </DEATH> </PERSON>

HP - امنيت7-5-3 شهروند به دولت (،G2B) وکارکسب به دولت شما، نيازهاي اينکه خواه

(G2C،) دولت به دولت يا و (G2G،باشد ) HP امني��تي ه��ايسيستم تواند مي اينکه ب��راي را ط��رحي ،HPC 5امني��تي خ��دمات کند. مق��ام فراهم را کاملي بط��ور بايس��تي فرآيند دهد. اينمي تدارک شود امن دولتي آژانس يک چطور

امنيتي باشد. مشاورين پيوسته امنيتي هايشکاف از جلوگيري براي محکمي :HPC باتجربه

موثر هايرويه و هامشيخط راهبردها، توسعه،سازماني امنيتي معماري اجراي و طراحي تحليلآنها بک��ارگيري و اي،شبکه و شدهتوزيع امنيتي هاينيازمندي درک

مناسب بطور1 -Extensible Markup Language2 -tags3 -meta-markup4 -domain-specific5 -Security Services Portfolio

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل11

مناسب امنيتي هايرويه و فرآيندها توسعهکارا و موثر بطور 1هامشتري براي امنيتي هايبرنامه مديريتب��راي يافتهتوس��عه امنيت خدمات هايتکنيک و خدمات بکارگيري

ه��ايبخش همه در الک��ترونيکي وک��ارکس��ب ک��اربردي ه��ايبرنام��هتوليدي. و ها،ISP و مخابراتي ارتباطات مالي، شامل وکارکسب

فرآين��دها، همه اج��راي و ط��راحي ب��راي پ��روژه مديريت تدارک اطالعات. امنيتي هايآوريفن و هارويه

eGOV2 - معماري7-6

الکترونيک دولت ايشبکه معماري و پالتفرم - تعريف7-6-1 حلراه آخ��رين از کلي زيرساخت يک شامل الکترونيک، دولت پالتفرم

معم��اري و گ��ردد: پورت��ال تقس��يم بخش دو به تواندمي پالتف��رم اس��ت. اين و خ��دماتي من��ابع خ��دمات، ايج��اد محيط توص��يفگر ش��بکه ش��بکه. معم��اري

نحو باGovML بر متکي هم ش��بکه، اس��ت. معم��اري خدمات اجرائي محيطXMLو اس��تانداردها بر متکي هم و کندمي پي��دا توس��عه پ��روژه طي در که

بود. خواهد موجود هايچارچوب اس��ت. خ��دمات و مض��امين به مرک��زي دسترسي نقطه يک پورت��ال،

يکسان بکارگيري، در عمومي اعتباري سازمان از صرفنظر شبکه، معماري اج��راي محيط ملي، و محلي بطور3(�� SCE) خدمات ايجاد هاياست: محيط

يکسان، فني اجزاي دربردارنده ،5(� SR) خدمات منبع و ، 4 (SRE) خدماتSCE زي�ادي تعداد که است ممکن يعني هستند، مجزا توليد هايمحيط وليکن، SRE، و SRباشد. داشته وجود

سيستم - معماري7-6-2

1 -clients2 -[eGOV 2002]3 -System Create Environment4 -System Runtime Environment5 -System Resource

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 12

- کليات7-6-2-1 ( وeGOV) تجميعي پورت���ال يک ش���امل الکتروني���ک، دولت سيس���تم

ک��اربران به خ��دمات و مض��امين کنن��دهعرضه که است محلي پورتال چندين گ��ردآوري موج��ود مض��امين و خدمات از را فراداده تجميعي، است. پورتال

نماي��د.مي ( ارائه1يكجا )دولت ک��اربران به واحد دسترسي نقطه يک و کندمي از که باشد جديد پورت��ال يک يا و موج��ود، پورت��ال يک تواندمي محلي، پورتال در و کندمي ( اس��تفادهSR وSCE، SRE) جديد ايش��بکه معم��اري ه��ايمنفعتگيرد.مي قرار توسعه مورد پروژه طي

ارائ��ه، 2ايچندالي��ه دي��دگاه بر مبتني شبکه، معماري و پورتال معماري يک عن��وان به تواندمي هس�تند. پورت��ال مج��زا ايداده اليه و وکار،کسب منطق رود. ارتباط بکار ايشبکه معماري و سطحي چند معماري با جداگانه کاربرد کن��د،مي استفادهHTTP مانند اينترنتي استانداردهاي از محيط، دو اين مابين

توس��عهeGOV پ��روژه در که ب��ود خواهدGovML بر مبت��ني فراداده انتشار وکرد. خواهد پيدا

1 -one stop2 -multi-tier

- معماري کلي دولت الکترونيک 5-7شکل [eGOV 2002]

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل13

وب، خدماتي مدل ،J2EE استانداردهاي ،Java بکارگيري طريق از اجراXML، استانداردهاي خصوصا و RDFگ��يرد. اثرمي ص��ورت XMLخصوصا و

دارند. باالئي بسيار اولويت ،1موبايل امنيت

اجراي محيط خدمات، ايجاد محيط تجزيه بيانگر ،8-7 شکل نمودار اس��ت. خط��وط بس��ته چه��ار به خ��دمات دايرکتوري و خدمات منبع خدمات،

اس��ت. م��دل هابس��ته م��ابين وابس��تگيهاي دهن��دهنشان نمودار، اين در پيکانرود.مي بکار سيستم منطقي ساختار توصيف براي ،UML بر مبتني

است: زير هايبسته بر مشتمل مدل، اينب��راي اجزائي دربردارنده بسته اين – خدمات اجرائي محيط

( است.SRE) خدمات اجراي محيطب��راي اج��زائي دربردارن��ده بس��ته - اين خدمات ايجاد محيط

( است.SCE) خدمات ايجاد محيطب��راي اج��زائي دربردارن��ده بس��ته - اين خ44دمات دايرکت44وري

( است.SD) خدمات دايرکتوري1 -mobile security

- ديد منطقي معماري سيستم از نقطه نظر 6-7شکل[eGOV 2002]پورتال

SRE و SCE- نمائي از معماري پيشنهادي براي 7-7شکل[eGOV 2002[

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 14

منبع ب���راي اج���زائي دربردارن���ده بس���ته - اين خ44دمات منبع ( است.SR) خدمات

7-6-2-2 -GovML مطرحXML از ايواژه يک عنوان به (،GovML) دولتي 1دارمارک زبان

ش��هروندان ب��راي را مض��امين به دسترسي و رس��انيخ��دمات که است شدهدهد.مي قرار پشتيباني مورد زماني، رخدادهايدوره وکارها( در)کسب

7-6-2-2-1 -GovML2مضامين دايرکتوري در

GovMLمضامين فراداده از تجريدي مدل يک مضامين، دايرکتوري در دايرکت��وري ق��ابليت ،GovML از کن��د. اس��تفادهمي ف��راهم عم��ومي بخش

،html )مانند وب در عم���ومي بخش من���ابع بازي���ابي به توجه با را مض���امينword، هايفايل و pdf،) دهد. مي افزايش

در مس�تقر مض�امين دايرکت��وري نمونه يک ،eGOV معماري با مطابق اعتب���ارات از يک هر در مض���امين دايرکت���وري نمونه يک و 3مرک���زي ماخذ

مرک��زي، مض��امين دارد. دايرکت��وري وج��ود 4 هاPA يا اش��تراکي عم��ومي مض��امين دايرکت��وري که ح��الي در اس��ت، مضامين هايفراداده همه ميزبان

است. محليPA مضامين فراداده ميزبان تنها ،PA اشتراک هرGovML، ق��رار درخواست مض��امين" م��ورد فراداده ايجاد "محيط در

در را فراداده مضامين"، فراداده ايجاد "محيط مدير اينکه، گيرد. خصوصامي1 -Markup2 -Content Directory3 -Central Authoriry4 -Public Authorities

eGOV] - تجزيهشدن به بستهها 8-7شکل2002]

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل15

که کرد خواهد داخل عمومي بخش مضامين توصيف برايGovML از قالبيگردد.مي مستقر مضامين دايرکتوري در

ب��راي را عناصر از ک��وچکي مجموعه که رودمي انتظ��ار اينGovML از احتم��اال و رايج عم��ومي بخش ف��راداده مض��امين در توص��يفي اص��طالحات

نمايد. فراهم فراداده معناي بيشتر توصيف براي رايج صفات برخي سيستم يک که بود، خواهدRDF خصوصيات بر مبتني ،GovML مفهوم

-مي ف��راهم وب در دانش تبادالت از پشتيباني براي وزنسبک 1شناسيهستي در ف��راداده تا شد خواهد بي��انGovML واژگ��ان در ،RDF کن��د. خصوص��يات

گردد. مدل وب در عممومي بخش منابع خصوص بهRDF طريق از ،GovML مض��امين توص��يفي واژگ��ان ف��ني، ازمنظر

دربردارن���ده که ش��د. اس���نادي خواهند ادراک ط��رح توص���يف يک عن���وان ه��ايمجموع��ه با پيوند خواستار هستند، حيات رخدادهاي با مرتبط اطالعات نماين��د. مع��رفي ( راGovML )واژگ��انRDF طرح تا هستند مضامين فراداده

شد. خواهند ذخيره مضامين دايرکتوري در فراداده، هايمجموعه فراهم حيات رخداد با مرتبط مضامين توصيفگرهاي ،GovML واژگان

باشند: داشته دربر را زير موارد توانندمي مضامين سازند. توصيفگرهايميسند عنوانURLسند است گرفته قرار آن در سند که ايگرهسند نوعاست آن با مرتبط سند که رخداد)هاي( حيات نامسند زبان2کليدي کلمات

شهروندان( )طبقات مضامين در ذينفع افرادغيره و

3س��ازيپي��اده اوليه ه��ايگ��ام به مرب��وط جزئي��ات در ،GovML واژگان

شد. خواهند تعيين

7-6-2-2-2 -GovML4خدمات دايرکتوري در

نم�ودنآس�ان منظ��ور به مش�ابه مس�ير يک در ،eGOV خ�دمات تمامي خواهند تع��يين خ��دمات اج��راي درمحيط اج��را ن��يز و خدمات منبع از بازيابي

داخل درGovML نقش از بخشي به راجع خدمت، خصوصيات شد. اصطالح اص���طالحات در خ���دمت، اص���طالح اين رو، اين اس���ت. ازeGOV پ���روژه

شد. خواهد توصيف و تعيينGovML مشخصه1 -ontology2 -Keywords3 -implementation4 -Service Directory

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 16

ماخذ در مستقر خدمات دايرکتوري نمونه يک ،eGOV معماري برطبق کنن��دهش��رکت ه��ايPA از يک هر در خ��دمات دايرکت��وري نمونه يک و مرک��زي

ميزب��ان که دارد وج��ود انتظار اين مرکزي خدمات دايرکتوري دارد. از وجود محليPA هر خدمات دايرکتوري از صورتيکه در باشد، خدمات فراداده همه

خصوصا که خ��دماتي ف��راداده ميزب��ان تنها که است انتظار اين کننده،شرکتPAنحو ص��ورت، هر باش��د. در کندمي ارائه GovML، ه��ايدايرکت��وري همه در

است. يکسان خدماتGovML، بود. خصوص��ا، خواهد تقاضا خدمات" مورد ايجاد "محيط در

توص��يف ب��رايGovML ق��الب در را ف��راداده خدمات"، ايجاد "محيط مجريکرد. خواهد داخل دارند، قرار خدمات دايرکتوري در که عمومي خدمات

باشد: رير موارد شامل تواندمي خدمات توصيفاتخدمت عنوانخدمات توصيفURLخدمت اجراي برايسازماندهي مسئوليت (PA، )وزارتخانهارتباط مورد شخصموارد شامل تواندمي که خدمت، اجراي براي ورودي پارامترهاي

باشد: زيرoشهروند نامoشهروند اقامتي اطالعاتoاعتباري کارت اطالعات قبيل از شارژ جزئياتoدرخواست فرمoغيره و

ش��امل تواندمي که خ��دمت، اج��راي ب��راي خ��روجي پارامتره��اي باشد: زير مواردoدرخواست تائيد وضعيتoتائيديهoغيره و

غيره و

- پورتال7-6-2-3 موج��ود پورت��ال دهن��دهخ��دمات چ��ارچوب يک بر مبت��ني ،eGOV پورتال

امکان��ات براي ابزارهائي شامل معموال دهنده،خدمات پورتال بود. يک خواهد نم��ودنپش��تيباني اي،چندکاناله از است. منظور 1سازيشخصي و ايچندکاناله

و هاPDA و هم���راه، ه���ايتلفن قبيل از دسترسي مختلف اب���زار چن���دين از دهن��دهايخ��دمات از اس��ت. بس��ياري معم��ولي وب کاوش��گرهاي همچ��نين

1 -personalisation

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل17

هاPortletگرفتن��د. درنظر عملياتش��ان معم��اري براي راportlet مدل پورتال، يک پ��روژه، اين هس��تند. در ک��اربردي عمليات يا ايداده منبع يک بيانگر نوعا

portletخ��دمات و مض��امين آن در که باشد حي��ات رخ��داد يک بي��انگر تواند مي به را خ��ود ک��اري فض��اي تواندمي اند. کاربرگرفته قرار پهلوپهلوبه تراکنشي،

خ��ود شخصي م��ورد دربرگ��يرد را آن خواهدمي که يportlet انتخ��اب وس��يله به را ايش��دهتع��يينپيش از هايپروفايل تواندمي همچنين پورتال دهد. اين قراردهد. ارائه کاربر

گ��يرد. پي��اممي وک��ارکس��ب منطق اليه از راXML ورودي نم��ايش، اليهXML، ه��اياسکريپت از استفاده با XSLT، 1دس��تگاه به وابس��ته ف��رمت به

شود.مي ترجمه )مديريت هاداده اليه از هاداده آوردنبدست وکار،کسب منطق اليه هدف

اس��ت. هنگ��امي مضامين مخزن از مضامين مضامين( و مديريت و خدمات همه تا خواست و نم��ود جس��تجو مض��امين فراداده از را موضوعي کاربر که

ب��دين را مض��امين وک��ار،کس��ب منطق اليه آورد، بدست را اص��لي مض��امين ش��کل به ممکن ص��ورت در و نم��ايش، اليه به را آن و کندمي بازي��ابي منظور

XMLاليه از وجوهاپ��رس انج��ام وکار،کسب منطق ديگر دهد. وظايفمي ارائه است. مضامين ترکيب و داده

وک��ارکس��ب منطق اليه تع��املي، خ��دمات از ک��اربر اس��تفاده هنگ��ام در ش��امل جزئي��ات کن��د. اينمي درخواست خ��دمات مدير از را خدمات جزئيات

با ارتب��اط چگ�ونگي موض�وع در ف�ني جزئي�ات و خ�دمات رس�ان،خ�دمات نام ارائه خ��دمات ب��رايXML ط��رح يک سيس��تم مدير است. همچنين، خدمات

و کندمي ت��رکيبXML پي��ام با را اطالعات اين وکار،کسب منطق نمايد. اليهمي اطالع��ات از را ک��اربر خ��روجي نم��ايش، فرستد. اليهمي نمايش اليه به را آن

انتق�ال حقيقي خ��دمات واسط به را ک��اربر خروجي و کندمي توليد شده دادهدهد.مي

ک��اربر به وک��ار،کس��ب منطق اليه اعتب��ار، تص��ديق به ني��از ص��ورت در برابر در را ک��اربر گ��واهي يا و دهد ميLDAP دايرکت��وري برابر در اعتب��اري

ت��اريخ و امضا و ده��د،مي قرار اعتبار تائيد مورد اعتبارها، شدگانباطل ليست يک عن��وان به تواندمي اعتب��ار، نماي��د. تص��ديقمي بررسي را گ��واهي انقض��اي

انج��ام باش��د، ديگر ه��ايپورت��ال و هامحي��ط در دس��تيابي قابل که مجزا بخششود.

مبت��ني هايشانداده طرح و هستند ايرابطه نوع از اي،داده هايپايگاه است.GovML واژگان وUDDI استاندارد بر

1 -device-dependent

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 18

خدمات - مديريت7-6-2-3-1 که خ��دمات دايرکت��وري به را خ��دمات در موج��ود اطالع��ات پورت��ال،

خ�دمات واسط در بايستي خدمات، کند. اينمي متصل استUDDI بر مبتني بک��ارگيري با خ��دمات دايرکت��وري در را آن و گردند اج��راXML بر مبت��نيWSDLپورت��ال، خ��دمات دهن��د. م��دير س��رويس( انتش��اروب توص��يفي )زبان

کندمي ذخ��يره خ��دمات دايرکت��وري در را آن و گ��يردمي را خ��دمات توص��يف تا نمايدمي ايجاد وجوپرس واسط يک خدمات، مدير دهد(. همچنينمي )انتشار کند. استفاده خدمات جزئيات و خدمات پيدانمودن براي آن از بتواند پورتال

ه�ايواس�ط در تفص�يلي اطالع�ات ب�راي ط�رح منبع يک خدمات، مدير نيز و مبت��ني يا و فايل بر مبت��ني تواندمي خدمات، دهد. دايرکتوريمي ارائه خدمات

باشد. SQL داده پايگاه بر بتوانند خ�دمات که کجا هر در ط�رح منبع يک همچ��نين خ�دمات، م�دير

کند.مي فراهم کنند، منتشر را شانXML هايطرح

مضامين - مديريت7-6-2-3-2 کن���د. منبعمي مح���افظت مض���امين ف���راداده از مض���امين، م���ديريت

ب��رايGovML واژگ��ان يک نيازمند و گش��ته بناRDF اس��تاندارد بر مض��امين، ف��راداده پ��ذيرش ب��رايGovML فيل��تر يک مضامين، است. مديريت فعاليت

اس�ت.GovML واژگ�ان بر مبت��ني اطالع�ات ش�امل ده�د. ف�رادادهمي ارائه مث��ال بط��ور که ف��راداده منبع به واردشونده فراداده کننده(،)بايگاني آرشيور

کند.مي ذخيره را باشد،SqlServer يا ،Oracle، DB2 تواندمي يکي ده��د،مي ارائه 1وجوپ��رس واسط دو همچ��نين مض��امين، م��ديريت

-. پ��رس3دائمي وجوه��ايپ��رس براي نيز ديگري و 2تعاملي وجوهايپرس براي-رون��د. پ��رسمي بک��ار پورت��ال ايس�تاي ص�فحات توليد ب��راي دائمي، وجوهاي مش�خص موض�وع يک در تردقيق وجوهايپرس اجراي براي تعاملي، وجوهاي

روند.مي بکار

خدمات اجراي زمان - محيط7-6-2-4 را خ��دمات اج��راي زمان محيط از مفهومي اصلي اجزاي ،9-7 شکل

واسط و خ��دمات دايرکت��وري واسط که دارد وج��ود نکته ده��د. اينمي نشان هاواس��ط اينSRE صورت، هر گيرند. درنمي قرار بسته اين در خدمات، منبع

گيرد.مي بکار خدمات منبع و خدمات دايرکتوري با ارتباط برقراري براي را

1 -query2 -interactive3 -persistent

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل19

اياليه سه معماري به معماري اين نگاشت دهندهنشان ،10-7 شکلاست. سنتي

10-7 شکل اجزاي از يک هر از بيشتري جزئيات توصيف به ادامه، درشود.مي پرداخته

1خدمات اجراي زمان - مدير7-6-2-4-1

که استSRE از مرک��زي اج��رائي ج��زء خ��دمات، اج��راي زم��ان مدير اساس��ي، بط��ور م��دير، باش��د. اين ميSRE از وک��ارکس��ب منطق دربردارن��ده

کند. مي کنترل را خدمات اجراي و ميزباني: از عبارتند خدمات اجراي مدير اصلي وظايف

و سيس��تم 2ان��دازيراه در چه خ��دماتي، امور در ميزباني و ايجاد درخواست وجود موارد در چه

واسط طريق از ش��دهدري��افت خ��دماتي ه��ايدرخواس��ت پ��ردازش خدمات کننددرخواست

خدمات اجراي جهت شدهپردازش درخواست مناسب مسيريابي1 -Service Runtime Manager2 -start-up

SRE [eGOV- معماري سهاليهاي 10-7شکل 2002[

مد4يرزماناجرايخد4مات

IFمد4يريتدرخواست كنند4هخد4مات IFدرخواست كنند4هخد4مات

اليهنمايشودسترسي

اليهمنطقكسب وكار

نمونهخد4مات

اليهداده ها

داده هايزماناجرايخد4مات خد4مات منبع

Service Requestor Interface<<Interface>>

Service Runtime Administrator Interface<<Interface>>

Service Runtime Data

Service Directory Interface(from Service Directory)

<<Interface>>Service Repository Interface

(from Service Repository)

<<Interface>>

Service Instance

Service Runtime Manager

0..*0..*

SRE [eGOV- کالسهاي اصلي مفهومي از 9-7شکل 2002[

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 20

خدمات اجراي به مربوط عمليات انجام در ابتکارخدمات موضوع در eGOV،که ش��وند درخواست خدماتي مرکب

باشند مرکبeGOV خدمات شاملکنن��دهدرخواس�ت واسط طريق از خ�دمات اج�راي نتايج بازگشت

خدمات

خدمات اجراي زمان هاي- داده7-6-2-4-2 ني��از م��ورد ه��ايداده همه دهن��دهارائ��ه خدمات، اجراي زمان هايداده

مانند نيس��تند، دهيخ��دمات با مرتبط که هستند خدمات اجراي محيط توسطپيکربندي. هايداده

رابطه يک در است ممکن هاداده اين داده پايگاه سيستمي، و فايل اي. شوند ذخيره غيره

خدمات - نمونه7-6-2-4-3 توسط ش��دهميزب��ان خ��دمت يک اج��راي ح��ال در نمونه خدمات، نمونه

SREچه خدمات، اجراي زمان مدير وسيله به خدمات، کند. نمونهمي بيان را که هنگامي مثال شود،مي ايجاد درخواست زمان در چه و اندازراه سيستم در م��دير خ��دمت، نمونه يک ايج��اد کن��د. ب��رايمي پي��دا توس��عه جديد خدمت يک

واسط طريق از و خدمات منبع از را الزم هايداده بايد خدمات اجراي زماننمايد. بارگيري خدمات منبع

خدمات ايجاد - محيط7-6-2-5 خدمات ايجاد محيط از مفهمي اصلي اجزاي دهندهنشان ،11-7 شکل منبع واسط و خ��دمات دايرکت��وري واسط که دارد وج��ود نکته اس��ت. اين

را هاواس��ط اينSCE ص��ورت، هر گيرن��د. درنمي ق��رار بسته اين در خدمات،گيرد.مي بکار خدمات منبع و خدمات دايرکتوري با ارتباط برقراري براي

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل21

ايالي��ه سه معماري به معماري اين نگاشت دهندهنشان ،12-7 شکلاست. سنتي

شکل اجزاي از يک هر از بيشتري جزئيات توصيف به ادامه، 12-7درمي شود.پرداخته

خدمات ايجاد - مدير7-6-2-5-1ارائه خدمات، ايجاد کسب مدير منطق خدمات دهنده ايجاد محيط وکار

است.

خدمات ايجاد هاي- داده7-6-2-5-2ارائه ايجادهاي داده داده خدمات، همه توسط کننده نياز مورد هاي

خدمات با مرتبط که هستند خدمات ايجاد داده محيط مانند نيستند، هايدهيپيکربندي.داده رابطه ممکنها اين داده پايگاه سيستمي، فايل يک در اياست

. شوند ذخيره غيره و

- خدمات7-6-2-5-3 و هستند خدمات ايجاد محيط در خدمات بيانگر ،1شدهداخل اتخدم

خدمات. تحقق و خدمات هستند: توصيف بخش دو شامل اساسي، بطور1 -Service-entry

0..*

Service Repository Interface(from Service Repository)

<<Interface>>

Service Provider Interface<<Interface>> Service Directory Interface

(from Service Directory)

<<Interface>>

Service Creation Data

Service

Service Creation Manager

0..*

- کالسهاي اصلي 11-7شکل SCEمفهومي از

SCE- معماري سهاليهاي 12-7شکل [eGOV 2002[

خد4مات مد4يرايجاد

IFخد4مات رسان

اليهنمايشودسترسي

اليهمنطقكسب وكار

خد4مات

اليهداده ها

خد4مات داده هايايحاد خد4مات منبع

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 22

يک وس��يله به که هس��تند ه��ائيداده همه دربردارنده خدمات، توصيف-مي واقع ني��از م��ورد آن دريافت و خدمات ايجاد براي خدمات کنندهدرخواست

شوند. محيط وس�يله به که هس��تند هائيداده همه دربردارنده خدمات، تحقق

واقع ني��از م��ورد مش��خص خدمت يک اجراي و ميزباني براي خدمات اجرايشوند.مي

يع��ني ابت��دائي،eGOV خ��دمت يک عن��وان به هم تواندمي خ��دمت، يک يع��ني م��رکب،eGOV خ��دمت يک يا و خواهد،نمي را ديگر خدمات که خدمتي مشخص اجرائي جريان يک با مطابق خدمت بيشتري تعداد يا يک که خدمتي

شود. اجرا خواهد،مي را ه��ايسيس��تم قبيل از م��يراثي، ه��ايسيس��تم عملک��رد اينک��ه، بعالوه

RDBMS، دهندهارائه ديگر سيستم هر يا API،چ��ارچوب مي��ان در تواندمي ها که ش��ود، )"اتص��الي"( مجتمع خ��دمت يک اج��راي طريق ازeGOV خ��دمات سيس�تم توسط ش�دهارائه ه�ايAPI بکارگيري وسيله به را مطلوب عملکردکند.مي يکي ميراثي

يک 13-7ل شک ساختار از نمائي مي خدمت، نشان دهد.را

خدمات - توصيف7-6-2-5-3-1توصيف -درخواست يک نياز مورد هايداده همه دربردارنده خدمت،يک

است. خدمت اين درخواست و خدمت يک ايجاد براي خدمات کننده

Service

Service Description Service Realization

- اجزاي اصلي يک 13-7شکل خدمت

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل23

-مي ذخيره خدمات، منبع واسط طريق از و خدمات منبع از هاداده اينگيرند.مي قرار بازيابي مورد و شوند

قابل بخش انتزاع، يک به توانندمي خدمت، توصيف در موجود هايداده پش��تيباني م��ورد عملي��ات کنن��دهخ��دمت"( توص��يف )"واسط مج��دد استفاده کنن��دهخ��دمت"( توص��يف )"اج��رايconcrete بخش يک و خ��دمت، يک توسط از ايش��بکه آدرس همچ��نين و ايداده ف��رمت انقياده��اي وconcrete پروتکل

شوند. خدمت"( تقسيم )"نمونه مشخص خدمت يک

1خدمات - ادراک7-6-2-5-3-2

اج��راي توص��يف ب��راي ني��از م��ورد هايداده همه شامل خدمت، ادراکاست. مرکبeGOV خدمات همچنين و 2مقدماتي-مي ذخيره خدمات، منبع واسط طريق از و خدمات منبع از هاداده اين

ند.گيرمي قرار بازيابي مورد و شوند

3کاربرد - موارد7-6-2-6

4پورتال کاربرد - موارد7-6-2-6-1

14-7 ش��كل در كه است ک��اربرد م��ورد بس��ته چهار شامل پورتال ايناست. شده داده نمايش

1 -Service Realisation2 -elementary3 -Use Cases4 -portal use cases

مديرپورتال مديرپورتال مديريتمضامين مديريتمضامين

كاربركاربر مديرخدمات مديرخدمات

- بسته هاي موارد كاربرد پورتال 14-7شکل [eGOV 2002]

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 24

-مي تقس��يم ک��اربري ه��ايبس��ته و م��ديريتي هايبسته به کاربرد، موارد پورت��ال، م��دير ک��اربرد م��وارد ه��ايبس��ته ش��امل م��ديريتي هايشوند. بسته

م��وارد محت��وي ک��اربر، هس��تند. بس��ته خ��دمات مديريت و مضامين مديريتاست. شهروندان براي کاربرد

هاينقش و پورتال کاربرد موارد ترجزئي - توصيفات7-6-2-6-2کاربر

کاربر هاينقش - تشريح7-6-2-6-2-1استفاده پورتال از که است کاربري بيانگر - شهروند،شهروند

-کسب امور خصوص در نقشي تواندمي همچنين کند. شهروندميباشد. داشته وکار

پورتال از که است کاربري پورتال، - مدير1پورتال مدير حيات، رخدادهاي ايجادکننده کاربر، کند. اينمي پشتيباني

است. مضامين هايدايرکتوري و خدمات نگهدارنده و هاپروفايلشامل اعتبار، تصديق هايداده – 2اعتبار تصديق هايداده

است. شهروند اعتبار تصديق انجام براي اطالعاتي و خدمات دايرکتوري يک مثال عنوان به تواندمي اعتبار تصديق هايداده

LDAP.باشد 4داده پايگاه فرا يک خدمات، فراداده – 3خدمات فراداده

شوند.مي منتشر خدمات هايواسط که جائي در است کمک رسانخدمت و خدمت يک جستجوي به خدمات دايرکتوري

نمايد.ميداده فراپايگاه يک مضامين، فراداده – 5مضامين فراداده

شوند. فرادادهمي منتشر مضامين فراداده که جائي در است است.GovML بر مبتني مضامين

يا جايگاه بيانگر حقيقي، مضامين – 6حقيقي مضامين نگهداري و مقيم متني مضامين که هنگامي هستند سيستمي

شوند.مي

1 -Portal admin2 -Authentication data3 -Service metadata4 -meta-database5 -Content metadata6 -Actual content

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل25

هستند سيستمي بيانگر حقيقي، خدمات– 1حقيقي خدمات شوند.مي ارائه حقيقي خدمات که هنگامي

حيات رخداد اطالعات کاربرد: جستجوي - مورد7-6-2-6-2-2

-مي که را حياتي رخداد تواندمي کاربر کاربرد، مورد اين درنمايد پيدا خواهد،

شرحمختصر

کندمي باز را پورتال صفحه کاربر که زماني تراکمرخداد

شهروندان بازيگرانخواهدمي را اطالعاتي نوع چه که داندمي شهروند شرط

اوليهنتيجه براي خدمات به پيوندهائي و حيات رخداد متني مضامين

1 -Actual service

Find content metadata

Service

Get actual content

Find life-event information

<<communicate>>Content

Citizen

Authenticate

Contact to service

Find service metadata

Make service request<<communicate>>

<<include>>

- مورد کاربرد: جستجوي اطالعات رخداد حيات 15-7شکل [eGOV 2002]

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 26

آن به اتصال را ش���دهتعري���ف قبل از پروفايل يک )ک���اربر(، ش���هروند

تواندمي پورت��ال که را حي��اتي رخدادهاي همه يا و نمايدمي انتخاب-ب��رمي را حيات رخدادهاي از يکي گيرد. شهروند،مي را کند ارائه

ممکن تراکنشي خدمات و مضامين پيوندهاي از ليستي و گزيندکند.مي دريافت را آن به اتصال براي

خواهدمي که را خ��دماتي و مض��امين دقيقا تواندمي ک��اربر مت��ني مضامين با صفحه يک کاربر انتهائي، مرحله نمايد. در پيدا را آن با مرتبط تراکنشي خ����دمات و ص����ادرکننده س����ايت از

کند.مي دريافت

توصيف

هايحالتخطا

استثنائات موارد

ديگرUserPage, Profile, Life-event هايکالس

شدهبکارگرفته

مضامين وجوهايپرس کاربرد: ايجاد - مورد7-6-2-6-2-3

-پرس تواندمي پورتال مدير کاربرد، مورد اين درنمايد. ايجاد موجود مضامين فراداده براي را وجوهائي

شرحمختصر

در که خواهدمي را مضاميني فراداده، مدير که زمانياست. شده ذخيره مضامين فراداده دايرکتوري

تراکمرخداد

پورتال مدير بازيگران شرط

اوليهدارد. دربر را وجوپرس وضعيت که مضاميني ليست نتيجه دايرکت���وري در وجوپ���رس واسط يک پورت���ال م���دير

برطبق را وجوه��ائيپ��رس تواندمي دارد. او مض��امين فراداده خواهند تع��يينGovML نماي��د. )در ايج��اد ف��راداده فيل��دهاي

شد(

توصيف

هايحالت

Content metadata

Authentication data

(from Use Case View)

Authenticate

(from Use Case View)

Portal admin

(from Portal Admin)Make metadata maintenance

Make content queries

- مورد کاربرد: ايجاد پرسوجوهاي مضامين 16-7شکل [eGOV 2002]

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل27

خطااستثنائات

مواردديگر

Admin page, content هايکالسشدهبکارگرفته

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 28

خدمت درخواست کاربرد: ايجاد - مورد7-6-2-6-2-4

Find content metadata

Service

Get actual content

Find life-event information

<<communicate>>Content

Citizen

Authenticate

Contact to service

Find service metadata

Make service request<<communicate>>

<<include>>

eGOV ]- مورد کاربرد: ايجاد درخواست خدمت17-7شکل 2002]

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل29

را آغازشده تراکنش يک کاربر موردکاربرد، اين درکند.مي دريافت

شرحمختصر

دارد. تراکنشي خدمات به نياز کاربر که زماني تراکمرخداد

شهروندان بازيگران حيات" رخداد اطالعات جستجوي کاربرد مورد شهروند،

نياز خدمات نوع کدام به که داندمي است. شهروند داده انجام رادارد.

شرطاوليه

است. گرديده ارسال حقيقي خدمات به پرشده فرم نتيجه يک وک��ار(،کسب هايتراکنش نوع به )بسته کاربر يا شهروند

تص��ديق به ني��از خدمات اين کند. اگرمي انتخاب را خدماتي پيوند شود.مي راهنمائي اعتبار تصديق خدمات به کاربر داشت، اعتبار ف��رم، پرنم��ودن از گ��يرد. پسمي پرنمودن براي را فرمي کاربر،فرستد.مي حقيقي خدمات به را آن کاربر

توصيف

هايحالتخطا

-مي ارسال پست وسيله به و شودمي چاپ کاغذي در فرم،گردد.

استثنائات

مواردديگر

UserPage, Service, Authentication هايکالسشدهبکارگرفته

اعتبار کاربرد: تصديق - مورد7-6-2-6-2-5

Find content metadata

Service

Get actual content

Find life-event information

<<communicate>>Content

Citizen

Authenticate

Contact to service

Find service metadata

Make service request<<communicate>>

<<include>>

[eGOV 2002]- مورد کاربرد: تصديق اعتبار 18-7شکل

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 30

دهد.مي قرار اعتبار مورد را خودش کاربرد، مورد اين در شرحمختصر

نياز که است خدماتي از استفاده حال در کاربر که زمانيدارد. اعتبار تصديق به

تراکمرخداد

پورتال مدير شهروندان، بازيگران

باشد داسته تصديق براي اعتباري بايد شهروند شرطاوليه

شده اعتبار تصديق شهروند نتيجه به ني��از خواهدمي اس��تفاده ب��راي ش��هروند که خدماتي اگر خ��دمت به را او پورت��ال باش��د، داش��ته ک��اربري اعتب��ار تص��ديق اعتب��ار، تص��ديق انج��ام کن��د. ب��رايمي راهنم��ائي اعتب��ار تص��ديقpic) ش��هروندان نامهاعتب��ار code، عب��ور( کلمه و ک��اربري ن��ام

-گرفت��ه عب��ور کلمه يا ک��اربران گواهي صحت و شودمي خواسته ش��د، بررسي اعتب��ار وضعيت که شود. هنگاميمي بررسي شده

شود.مي داده ارجاع کاربر سوي به اعتبار تصديق

توصيف

باشد. شده منقضي شهروندان اعتبار گواهي -حالتخطا هاي

استثنائات

زيرساخت بر تکيه اعتبار، تصديق بر مبتني هوشمند کارتPKIباشد موجود

مواردديگر

Authenticate -کالس هاي

-بکارگرفتهشده

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل31

فراداده کاربرد: نگهداري - مورد7-6-2-6-2-6

Content metadata

Authentication data

(from Use Case View)

Authenticate

(from Use Case View)

Portal admin

(from Portal Admin)Make metadata maintenance

Make content queries

[eGOV 2002]- مورد کاربرد: نگهداري فراداده 19-7شکل

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 32

از نگه��داري عملي�ات پورت��ال، م�دير کاربرد، مورد اين دردهد. مي انجام را مضامين فراداده

مختصر شرح

دايرکتوري از را مضاميني بخواهد پورتال مدير که زمانينمايد. حذف يا و اصالح، اضافه، مضامين، فراداده

رخداد تراکم

پورتال مدير بازيگرانباشد. شده اعتبار تصديق پورتال مدير اوليه شرط

شده بروز مضامين نتيجه ف��راداده، دايرکت��وري به را ف��راداده تواندمي پورتال، مدير

نمايد. بروز يا و حذف اضافه،توصيف

خطا هايحالتاستثنائات

ديگر مواردAdmin page, content ه����������ايکالس

شدهبکارگرفته

حيات رخداد کاربرد: ايجاد - مورد7-6-2-6-2-7

را حياتي رخدادهاي تواندمي پورتال مدير کاربرد، مورد اين درنمايد. ايجاد

ش����������رحمختصر

است. نياز مورد جديد حيات رخداد يک که زماني ت���������راکمرخداد

پورتال مدير بازيگرانگيرد. قرار اعتبار تصديق مورد پورتال مدير اوليه شرط

Generate profiles

Make service queries

(from Service Management)

Make content queries

(from Content management)

Portal admin

Create life-event

[eGOV 2002]- مورد کاربرد: ايجاد رخداد حيات 20-7شکل

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل33

بروزشده يا جديد حيات رخدا نتيجه و خ�دمات ف��راداده هايدايرکتوري از را اطالعاتي پورتال، مدير

حي��ات رخ��داد يک و ک��رده ت��رکيب را آنها کند،مي آوريجمع اطالعات انتش�ار ک�اربران کليه به هم تواندمي حي�ات رخ�داد نمايد. يکمي توليد و ش��دهتعريف قبل از کاربري پروفايل طريق از تنها تواندمي هم و يابد

باشد. مشاهده قابل مشخص،

توصيف

ه���ايح���التخطا

استثنائاتديگر موارد

Admin page, profile, life-event, authentication ه�����ايکالس-بکارگرفت��ه

شده

پروفايل کاربرد: توليد - مورد7-6-2-6-2-8

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 34

Generate profiles

Make service queries

(from Service Management)

Make content queries

(from Content management)

Portal admin

Create life-event

- مورد کاربرد: توليد پروفايل 21-7شکل [eGOV 2002]

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل35

از ه��ايپروفاي��ل تواندمي پورت��ال م��دير ک��اربرد، مورد اين درنمايد. نگهداري و ايجاد را ايشدهتعيين قبل

مختصر شرح

دارد. جديد پروفايل يک به نياز پورتال که زماني رخداد تراکمپورتال مدير بازيگران

گيرد. قرار اعتبار تصديق مورد پورتال مدير اوليه شرطبروزشده يا جديد پروفايل نتيجه

به حيات رخداد چند و توليد را هائيپروفايل پروفايل، مديرنمايد.مي اضافه آن

توصيف

خطا هايحالتاستثنائات

ديگر مواردAdmin page, profile, life-event ه�������ايکالس

-بکارگرفت����هشده

خدمت توصيف کاربرد: افزودن - مورد7-6-2-6-2-9

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 36

Service metadata

Authenticate

(from Use Case View)

Portal admin

(from Portal Admin)

Add service descriptions

Passivate/activate services

Make service queries

Authentication data

(from Use Case View)

eGOV]- مورد کاربرد: افزودن توصيف خدمات 22-7شکل 2002]

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل37

توصيف يک تواندمي پورتال مدير کاربرد، مورد اين درنمايد. اضافه خدمات فراداده دايرکتوري به خدماتي

مختصر شرح

دايرکتوري در خودکار بطور نتواند خدمت يک که زمانيشود. ثبت خدمات

رخداد تراکم

پورتال مدير بازيگران که خ��دماتي از و گيرد قرار اعتبار تصديق مورد پورتال، مدير

باشد. داشته اطالع شودمي اضافهاوليه شرط

دايرکتوري در شدهدرج يا بروزشده خدماتي توصيفخدمات فراداده

نتيجه

دايرکتوري در خواهدمي که خدمات توصيف يک پورتال، مدير و مديريتي صفحه پورتال، دارد. مدير کند، اضافه خدمات فراداده اضافه را خدماتي توصيف بتواند تا گشايدمي را کاربري واسط

نمايد.

توصيف

خطا هايحالتاستثنائات

نمايد. متابعتWSDL توصيف از بايد خدمات توصيف ديگر مواردAdmin page, service ه�������ايکالس

-بکارگرفت����هشده

خدمت وجوهايپرس کاربرد: ايجاد - مورد7-6-2-6-2-10

وجوهائيپرس تواندمي پورتال مدير کاربرد، مورد اين درکند. ايجاد موجود خدمات از را

مختصر شرح

خدمات از نوع کدام بداند بخواهد پورتال مدير که زمانياند.شده ثبت خدمات فراداده دايرکتوري در

رخداد تراکم

پورتال مدير بازيگران

Service metadata

Authenticate

(from Use Case View)

Portal admin

(from Portal Admin)

Add service descriptions

Passivate/activate services

Make service queries

Authentication data

(from Use Case View)

- مورد کاربرد: ايجاد پرسوجوهاي خدمت 23-7شکل [eGOV 2002]

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 38

گيرد. قرار اعتبار تصذيق مورد پورتال مدير اوليه شرطاند.پرنموده را وجوپرس هايشرط که خدماتي ليست نتيجه

ف��راداده دايرکتوري به وجوپرس واسط يک پورتال، مدير براس�����اس را وجوه�����ائيپ�����رس تواندمي دارد. او خ�����دمات

گ��روه و خ��دمات وض��عيت خ��دمات، ن��ام خدمات، انتشاردهندهنمايد. ايجاد خدمات،

توصيف

خطا هايحالت استثنائات

ديگر مواردAdmin page, service ه���������ايکالس

شدهبکارگرفته

-غيرفعال و سازيفعال کاربرد: خدمات - مورد7-6-2-6-2-11سازي

خدمات وضعيت تواندمي پورتال مدير موردکاربرد، اين دردهد. تغيير را

مختصر شرح

کردنغيرفعال يا خدمت يک بخواهد پورتال مدير که زمانيدهد. نشان را آن

رخداد تراکم

پورتال مدير بازيگران وجويپرس و گيرد، قرار اعتبار تصديق مورد پورتال مدير

شود. انجام ايجادشده خدمتاوليه شرط

نتيجه خ���دمت ارائه از يا و ش���ودمي ارائه ک���اربر به يا خ���دمت،

Service metadata

Authenticate

(from Use Case View)

Portal admin

(from Portal Admin)

Add service descriptions

Passivate/activate services

Make service queries

Authentication data

(from Use Case View)

- مورد کاربرد: خدمات فعالسازي و غير 24-7شکل [eGOV 2002]فعالسازي

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل39

گيرد.مي صورت ممانعت ف��راداده دايرکت��وري به وجوپ��رس واسط يک پورتال، مدير

انتشاردهنده اساس بر را وجوهائيپرس تواندمي دارد. او خدمات ايج��اد خ�دمات گ�روه و خ�دمات وض�عيت خ�دمات، نام خدمات،

دهد. تغيير را خدمات وضعيت تواندمي پورتال نمايد. مدير

توصيف

خطا هايحالتاستثنائات

ديگر مواردAdmin page, service ه���������ايکالس

شدهبکارگرفته

شبکه معماري - مواردکاربرد7-6-2-6-3

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 40

که است اص��لي ک��اربرد م��ورد چه��ار ح��اوي ک��اربرد، مورد اين ديدگاه يک دربردارن��ده دي��دگاه، اين کن��د. بعالوه،مي مشخص را خدمات حياتچرخه

دارد: دربر را زير بازيگران مدل، اين1رسانخدمات

1 -Service Provider

Service Provider

Build Service

Deploy Service

Manage Service

Service Requestor

Service Repository

Service DirectoryRun Service

Manage Service RuntimeService Runtime Administrator

موارد کاربرد 25-7شکل و بازيگران

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل41

ايج��اد، مس��ئوليت که س��ازمان( است )ف��رد، موجودي��تي موج��وديت، دارد. اين عه��ده بر را خ��دمات م��ديريت و توس��عه،

است. ديگر عمومي بخش هر يا مرکز اعتبار از بخشي معموال1خدمات کنندهدرخواست

کن��د. اينمي درخواست را خ��دمت يک که است موجوديتي ديگ��ري ک��اربرد و خ��دمت هر ياeGOV پورتال تواندمي موجوديت

اج��راي کن��د. هنگ��ام اس��تفاده خ��دمت يک از خواهدمي که باشد-درخواست عنوان به همچنين تواند ميeGOV، SRE مرکب خدمات

کند. رفتار خدمات کنندخدمات اجراي مدير

م��ديريتي سيس��تم يک يا ش��خص يک خدمات، اجراي مديردهد.مي انجام را خدمات اجراي محيط مديريت که است

خدمات دايرکتوري انتشار، براي نياز مورد اطالعات همه خدمات، دايرکتوري

خ���ود در راGOV ش���بکه در خ���دمات درخواست و جس���تجو،کند.مي نگهداري سيس��تم از خ��ارج در قرارگ��رفتن دليل به دايرکتوري، اين

eGOVم��دل ترنمودنآسان سبب به اما شود،نمي تلقي بازيگر يک UML، داخلي"(. )"بازيگر شودمي تعريف يازيگر يک عنوان به

خدمات منبع و توص��يف ب��راي ني��از م��ورد اطالع��ات تمام خدمات، منبع

کند.مي نگهداري خود در را خدمات اجراي سيس�تم کل از خ�ارج در داش�تن وج�ود دليل به منب��ع، اين

eGOVم��دل ترنمودنآسان سبب به اما شود،نمي تلقي بازيگر يک UML، داخلي"(. )"بازيگر شودمي تعريف يازيگر يک عنوان به

دارد: دربر را زير کاربرد موارد مدل، اينخدمات ايجاد

و شودمي اندازيراه رسانخدمات توسط کاربرد، مورد اين محل تع��يين همچ��نين و جديد خ��دمات بررسي و توس��عه ش��امل که م��واردي در آنها خ��دماتي توصيفات بازيابي و موجود خدماتاست. گيرندمي شکل موجود خدمات از جديد خدمات

خدمات گسترش و شودمي اندازيراه رسانخدمات توسط کاربرد، مورد اين

توصيفات توسعه و خدمات دايرکتوري در خدمات انتشار شامل خ��دمات منبع درSRE به مخص��وص ايداده توسعه هر و خدماتاست.

1 -Service Requestor

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 42

خدمات مديريت و شودمي اندازيراه رسانخدمات توسط کاربرد، مورد اين

است. خدمات مداوم نمودناداره و مديريت شاملخدمات اجراي

-راه خ��دمات کنن��دهدرخواس��ت توسط ک��اربرد، م��ورد اين 1 انقي��اد از است ممکن خدمات، کنندهشود. درخواستمي اندازي

نماي��د. در اس��تفاده اج��را زم��ان در خدمات براي پويائي يا ايستا درخواست ب��راي ني��از م��ورد اطالع��ات همه ايس��تا، انقي��اد مورد

-درخواس��ت وس��يله به خ��دمات، ايش��بکه آدرس شامل خدمات، ش��ود.مي مش��خص خدمات درخواست هنگام در و خدمات کننده

از ه��ائيبخش ح��داقل يا – اطالع��ات اين پوي��ا، انقي��اد م��ورد در-درخواس��ت وس��يله خ��دمات- به ايش��بکه آدرس مانند اطالع��ات

-مي مش��خص خ��دمات اين درخواست هنگ��ام به و خدمات کننده خ��دمات دايرکت��وري ط��رف از تا است ني��از رو، اين از و ش��ود، خ��دمات کنندهدرخواست اينکه به گيرد. بستهمي قرار تقاضا مورد

ک��اربرد مورد اين نمايد، استفاده خدمات پوياي يا ايستا انقياد از در درخواست م��ورد خ��دمات مک��ان تع��يين ش��امل است ممکن خ��دمات درخواست و خدمات دايرکتوري طريق ازeGOV شبکهباشد.

خدمات اجراي زمان مديريت دهن��دهپوش��ش خدمات، اجراي زمان مديريت کاربرد مورد

است خ��دمات اجراي زمان محيط براي مديريتي وظايف اجراي و 2نقصان با مرتبط وظايف قبيل از نيست، خدمات با مرتبط که

.3پيکربندي مديريت ت����ذکرات پ����ردازش و دري����افت دربردارن����ده بعالوه،

خ��دمات اج��راي زم��ان محيط وس��يله به )هشدارها( صادرش��دهاست.

خارجي و داخلي - ارتباطات7-6-2-7)پورتال( خدمات فراداده به - ارتباطات7-6-2-7-1

درخواس��ت، مورد خدمات چطور که است آن مهم موضوعات از يکي دسترسي ق��ابليت خ��دمات، ديگر در خ��دمات اين چگونه و شوندمي جستجو

است، خدمات دايرکتوري محيطي، چنين اساسي مولفه کنند. يکمي پيدا و وکارهاکس���ب که بط���وري نماي���د،مي عمل مرک���زي منبع يک عن���وان به که

1 -binding2 -fault3 -configuration management

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل43

در را کنندمي ارائه که خدماتي و خود، به مربوط توصيفات توانندمي هاسازمان اس��تاندارد، واسط يک طريق از تواندمي سپس توصيفات نمايند. اين ثبت آن

گيرد. قرار جستجو مورد ايج��اد مش��تري ه��ايبرنام��ه از پش��تيباني ب��راي خدمات، هايدايرکتوري

درخواست و خ��دمات و وکارهاکس��ب جس��تجوي در هاپورت��ال مثال ان��د،ش��ده ش��ان.ايمولف��ه و عملي��اتي معم��اري يا ف��يزيکي محل از ص��رفنظر خ��دمات،-توزي��ع وب بر مبتني اطالعات بايگاني براي خصوصيتي ،UUDI 1 مشخصه

است. وب خدمات از شده

مضامين فراداده به - ارتباطات7-6-2-7-2 يک در مض��امين اج��زاي توص��يف ب��راي را راهي مض��امين، ف��راداده

مض��اميني ان��واع از مس��تقل تماما نمايد. ف��راداده،مي ايجاد 2فهمقابل ماشين به را حي��ات رخداد اطالعات آساني به تواندمي يعني کند،مي توصيف که است

ب��راي اص��لي س��اختماني بلوک کند. فراداده، توصيف مالي اطالعات عنواناست. اطالعات ارائه و پورتال جستجوي هوشمندسازي

از مناسب مض��امين گ��ردآوري مض��امين، فراداده بکارگيري طريق از ص��ورت به بايس��تي اس��ت. مض��امين آس��ان بس��يار حي��ات رخ��دادهاي مض��امين و گ��ردد ممکن وجوهاپ��رس انج��ام تا ش��وند بنديدسته استانداردي

واسط ن��وع دو مضامين، شوند. فراداده ترکيب حيات رخدادهاي ايجاد براي ب��راي ديگ��ري و تع��املي وجوهايپرس براي يکي کرد، خواهند ايجاد وجوپرس-پرس و پويا، صفحات ايجاد براي تعاملي، وجوهايدائمي. پرس وجوهايپرس

وجوه��ايرون��د. پ��رسمي بک��ار ايس��تا ص��فحات ايج��اد ب��راي دائمي، وجوهاي يا پورت��ال ديگر به م��وردنظر اطالع��ات ارسال براي توانندمي همچنين دائمي

روند. بکار شهروند فراداده هايپيام توانندمي که است هائيمبدل شامل مضامين، مديريت

اس��تاندارد اين از پيش که ه��ائينماين��د. پي��ام ترجمهGovML ف��رمت به راGovMLف��راداده داده پايگ��اه با اص��الح ب��دون توانندمي ان��د،داده انج��ام را

پايگ��اه در آنکه از پيش مض��امين، ه��ايف��راداده ش��وند. همه روزبه مضامينگيرند. قرارXML طرح اعتبار تصديق مورد بايد گيرند، قرار داده

پورتال کاربردي - معماري7-6-3

- کليات7-6-3-1 م��ديريت دارد: پورت��ال، دربر را متف��اوت مولفه سه ،eGOV پورت��ال

پورتال دهندهخدمات چارچوب باالي در مضامين. پورتال، مديريت و خدمات، موج��ود فراداده مديريت سيستم يک مضامين، مديريت داشت، خواهد قرار

1 -Universal Description, Discovery and Integration2 -machine-understandable

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 44

خ��دمات ه��ايس��ازيچاره بر مبتني خدمات، مديريت و گرفت، خواهد بکار رابود. خواهد استاندارد وب

و خ��دمات ف��راداده ب��راي اس��ت: يکي داده پايگ��اه دو ش��امل پورتال، مبت��ني خدمات، مضامين. فراداده فراداده براي ديگري و اي،داده هايطرح

،UDDIنمايد. مي استفاده موجود چارچوب يک از و استUDDI استاندارد بر خ���اص آن ه���ايس���ازيچ���اره و است يافتهتوس���عه و جديد اس���تاندارد يک

پشتيباني شامل کهJava 2 Enterprise Edition نسخه است. اولين 1محصوالت وWEDL و ،SOAP، XML بر مبت��ني ب��ود، خواهد وب خ��دمات ب��راي دروني

J2EE 1.4.است آنها اما دارد، وجود سازيچاره بر مبني مضامين فراداده چند همچنين

دربردارن��ده مض��امين کنن��د. ف��رادادهنمي تکيهRDF مانند اس��تاندارهائي بر Dublin اس�تاندارد بر مبت��ني آن هسته که است، اطالعات مورد در اطالعاتي

Coreدارد. قرارGovML، دهدمي قرار توسعه لزوم( مورد صورت )در را آن را است آن ش��امل ف��راداده که اطالع��ات ن��وع ق��وانين بايس��تي قطعا اما

رخ��دادهاي بن��ديدس��ته ،GovML در مهم بسيار موضوع نمايد. يک توصيف و کندمي اس��تفاده داده پايگ��اه دو اين خصوص��يات از اس��ت. پورت��ال، حي��ات

بر متحد جس��تجوهاي با داده پايگ��اه دو هر از را خ��دمات فراداده و مضاميننمايد.مي ترکيب کاربر نيازهاي طبق

پورتال مختلف - خصوصيات7-6-3-2 اس��ت. پورت��ال 2گرائيويژه پورتال، توجه قابل خصوصيات از يکي

eGOV، خصوص��يت يک عن��وان به را ايش��دهتعيين ازقبل هايپروفايل تواندمي تواندمي که است ه��ائيح��الت از يکي پويا، گرائينمايد. ويژه ارائه گرائيويژه خدمت يک نيست مجبور کاربر پويا، گرائيويژه گيرد. در قرار بررسي مورد

نماي��د. انتخ��اب خ�ود ک�اري فض��اي کردنويژه براي را مشخصي مضامين يا يا ک��اربران، ديگر پيش��نهادات و نظرات بکارگيري از استفاده با گرائي،ويژه

شود. مي انجام کاربر قبلي رفتار طبق بر اس��ت. خ��دمات و مض��امين 3تجميع ه��ا،پورت��ال ديگر مهم خصوص��يت

تجميع هم با را خ��دمات فراداده هم و مضامين فراداده همه ،eGOV پورتال اخذ و جس��تجو ب��راي يکنواخ��تي ش��روع نقطه يک دي��دگاه، ک��رد. اين خواهد

ح��الت، اين انج��ام ده��د. ب��رايمي ک��اربران به ني��از مورد خدمات و اطالعات مض��امين ف��راداده طبق دارد. بر مض��امين خارجي يکپارچگي به نياز پورتال ش��ود. اگرمي بازي��ابي ک��اربر ج��انب از )حقيقي(، اصلي مضامين شده،انتخاب

اص��الح راeGOV پورت��ال بن��ديط�رح باش�ند، س�اختمان داراي مض��امين اينکرد. خواهند1 -product-specific2 -personalisation3 -aggregation

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل45

اطالع��اتي همان دقيقا تا کندمي کمک کاربران به ،جستجو خصوصيت پورت��ال ،1متن تم��ام جس��تجوي يک نماين��د. بج��اي جس��تجو خواهندمي که را

eGOV، نماي��د. اينمي ارائه را ف��راداده اطالع��ات از کامل جس��تجوي يک يک در را خ��دمات و مض��امين ف��راداده از ش��دهگرفته اطالع��ات جس��تجو،نمايد.مي ترکيب کاربري تراکنش

ش��وند. هرمي بن��ديدسته حيات، رخدادهاي برطبق خدمات و مضامين مش��خص حيات حادثه يک به راجع اصلي اطالعات دربردارنده حيات، رخداد و مض��امين هايدادهفراپايگاه در اجراقابل اطالعات به پيوندهائي نيز و است

دارد. خدمات 2س44ازيآگ44اه امک��ان پورت��ال، يک از جديد توجهقابل خصوص��يت يک

کن��د.مي پي��دا آگ��اهي اوست عالقه و توجه مورد که اطالعاتي از است. کاربر و کند ايج��اد پورت��ال به را ايش��دهذخيره يا عواملي جستجوي تواندمي کاربر

ياe-mail طريق از ک��اربر رس��يد، انج��ام به ش��دهذخيره قاعده اين که زمانينمايد. دريافت فورا را پاسخ همراهش تلفن

-اداره ب��راي ،3روان م44ديريتي ابزاره44اي ش��امل ،eGOV سيس��تم رخ��دادهاي ه��ا،پروفايل ب��راي م��ديريتي ابزاره��ا، اس��ت. اين پورت��ال نم��ودن وض��عيت دهن��د. بعلتمي ارائه خ��دمات ه��ايف��راداده و مض��امين، حي��ات، طريق از ،eGOV پورتال آينده، هايتوسعه انجام ضوروت و پورتال نمايشي

گرفت. خواهد شکل باز هايAPI بکارگيري-پورت��ال مت��داول ه��ايخصيصه از يکي سيم،بي هايدستگاه از پشتيباني

رو،اين اس����ت. از نش����ده ارائه ت����اکنون که است الکترونيک دولت ه����اي است. اين پروژه اين در رسيدگي مورد اهداف از يکي ،سيمبي پشتيباني

همچ��نين خصوص��يت ش��ود. اين ميWAP وSMS ه��ايآوريفن شامل پشتياني،است. عالقه و توجه مورد نمايشي حالت يک

eGOV پورت��ال ک��اربر، اعتبار تصديق و مناسب امنيت سطح يک با م��ورد يک ديجيت��ال، نماي��د. امض��اي ب��رآورده را ک��اربران انتظارات تواندمي

است. امنيتي هايخصيصه براي ديگر

عمومي سطح در سيستم - عمليات7-6-3-3 آن توصيف و است شده داده نشان25-7 شکل در سيستم، عمليات

است: زير صورت به،کند.مي باز را پورتال اصلي صفحه شهروند،ه��ايبخش هم و دارد اص��لي ص��فحه دائمي ه��ايبخش هم پورتال

کند.مي جستجو مضامين فراداده از را مضامين که پويائيمضامين فراداده از مضامين براي

1 -full-text-search2 -notification3 -versatile

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 46

شود.مي ايجاد شهروند براي صفحه،مي انتخ��اب فرزن��د( را يک تولد )مانند حيات رخداد يک شهروند-

طلب مش��خص موضوع اين مورد در را بيشتري اطالعات و کندکند.مي

،چند تواندمي که گ��يرد،مي حقيقي مض��امين از را مطالبي پورتال باشد. مضامين مديريت ايداده سازذخيره يک از گروه

،گ��روه با مط��ابق خ��دمت يک تا کندمي تالش پورت��ال همچ��نين نمايد. جستجو را شهروند توسط شدهانتخاب مضامين

،است. خدمت به پيوند و حقيقي مضامين نتيجه درخواست نماي���د، اس���تفاده خ���دمت اين از بخواهد ش���هروندي اگر

که هم��انطوري را اطالع��ات يافت. پورتال، خواهد انتقال پورتال به خدمت، با نم��ود. مط��ابق خواهد جس��تجو خواس��ته، خ��دمات ف��راداده از خ��دمت

ب��راي فرم يک تواندمي پورتال خدمت، طرح و خدمت شدهخواسته اطالعات شهروند داشت، سنديت تصديق به نياز خدمت اين نمايد. اگر ايجاد شهروند

Example of use cases

Citizen

PortalContentMetadata

ServiceMetadata

ActualContent

ActualService

get front page

Authentication

select link

show contentand link to servicerefering to content

find services

select service

authenticationrequest

get the form

send the filled form

ticket

عمليات سيستم در 26-7شکل سطح عمومي

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل47

تص��ديق در م��وفقيت از پس و ش�ودمي راهنم�ائي س�نديت تصديق خدمت بهنمايد.مي دريافت پرنمودن براي فرم يک سنديت،

حقيقي خ��دمت و شد خواهد فرستاده حقيقي خدمت به پرشده، فرم-مي ش��هروند س��اده، تع��املي م��وارد در يا و داد، خواهد شهروند به رسيد يک

کند. دريافت سريع واکنش تواند

ها- زيرسيستم7-6-3-4

خدمات - مديريت7-6-3-4-1 خواهد خدمات مدير براي را خدماتي هايواسط خدمات، ايجاد محيط

) وب خ�دمات توص��يفي زب��ان بر مبت��ني ه��ايپي��ام خ�دمات، فرس�تاد. م��ديرWSDL)1طرح هايپيام و XMLو گيرد،مي را هاپيام پذيرد. انتشاردهنده،مي را نمايد.مي ذخيره طرح منبع در را هاطرح و خدمات دايرکتوري در را هاواسط

1 -web service description language (WSDL)

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 48

خ��دمات دايرکتوري براي وجوپرس واسط يک سيستم، مدير همچنين، UDDI ک�اربردي عملي�ات يک بر مبت��ني وج�و،پ�رس واسط کند. اينمي فراهماست.

مضامين - مديريت7-6-3-4-2 را مض��امين داده پايگ��اه توسط شدهارسال فراداده مضامين، مديريت

-تعديل نباشد،GovML فرمت به شده،ارسال فراداده اين کند. اگرمي دريافت فراداده کننده،فرستد. بايگاني)آرشيور( مي کنندهبايگاني به را آن ،GovML گر

نمايد.مي ذخيره فراداده ايداده سازذخيره در را مضامين س��ازد،مي وارد مضامين فراداده به وجوپرس واسط دو مضامين، مدير

-دائمي. پ��رس وجوه��ايپ��رس ب��راي ديگري و تعاملي وجوهايپرس براي يکي ب��راي دائمي وجوه��ايپ��رس و وب، ص��فحات پورت��ال براي تعاملي، وجوهايگيرند. قرار استفاده مورد توانندمي شهروندان به اطالعات دائمي رساندن

ب��رايXSL س��اده تب��ديل با که استXML پيام يک وجو،پرس خروجيکند.مي پيدا شکل کاربران

AdminAdmin

Service Manager

Publisher Query

XML outputXML output

Serv

ice

Inte

rfac

eSe

rvic

e In

terf

ace

Logical view of Service management

ServiceDirectory

SCE WSD

L/XM

L Sc

hem

a

SchemaRepository

Databases for service metadata and schema

Service Repository

Service Interface Service Interface Service Interface

Service management Content management

Database for content metadata

Service Interface

Content management

content combining

Network architecture

GovML vocabulary

WSDL

URI

SCE

مديريت 27-7شکل خدمات

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل49

-مي که ثالثي هايبخش به حدودي تا و پورتال، مدير به مديريت، واسط ش��ود.مي داده ت��دارک کنن��د، منتشر پورت��ال در را هايش��انف��راداده خواهند

-مي هاف��راداده و ش��وند ب��ازبيني تواندمي مديريت، واسط مضامين بکارگيري دائمي وجوه��ايپرس تواندمي مدير گيرند. همچنين قرار نگهداري مورد توانندنمايد. ايجاد حيات رخدادهاي براي ايستا صفحات توليد براي

- پورتال7-6-3-4-3 را آنها کن��د،مي ايج��اد خ��دمات و مض��امين از را وجوه��ائيپرس پورتال،

اطالع��ات هاportlet از ده��د. ب��رخيمي ارائه ش��هروندان به و ک��رده ت��رکيب حيات رخداد از هائيدسته روزشده( مانندبه متناوب )بطور بيشتري ايستاي

ايج��اد مشخصي حي��ات رخ��دادهاي ب��راي ديگ��ر، هايPortletدهند. مي ارائه را به پيون��دهائي و مض��امين، ف��راداده با حيات رخداد يک ،portlet اند. يکشده

وجوه��ايپ��رس انج��ام براي خاص، جستجويportlet دهد. يکمي ارائه خدمات-مي دي��ده ت��دارک خ��دمات فراداده هايدايرکتوري و مضامين فراداده از فعالشود.

AdminAdmin

Core

Router

Archives

Content Manager

Archiver

Persistent query

Interactive query

Core

Router

Archives

Content Manager

Archiver

Persistent query

Interactive query

XML outputXML outputGovML adapter

...n

2GovML adapterGovML adapter

...n

2

Logical view of Metadata management

Metadata

ContentManagement

ContentManagement

URI addressable content

D atabases for se rvice m etada ta and schem a

Service R epos ito ry

S erv ice In terface Serv ice In terface Serv ice In terface

S erv ice m anagem ent C on tent m anag em ent

D atabase for con tent m e tada ta

Serv ice In terface

C onten t m anagem ent

con tent com b in ing

Network architecture

GovM L vocabulary

W SDL

UR I

SC E

- مديريت 28-7شکلفراداده

Portal

ContentCombining

XML outputXML output

Logical view of Portal

XML outputXML output

dynamic pages

PersistentQueries forcontent

static pages

Queries forServices

access toservices

search

Authentication

life events

Databases for service metadata and schema

Service Repository

Service Interface Service Interface Service Interface

Service management Content management

Database for content metadata

Service Interface

Content management

content combining

Network architecture

GovML vocabulary

WSDL

URI

SCE

ديد منطقي 29-7شکل از پورتال

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 50

هاسيستم ديگر با - اتصال7-6-3-5

داخلي هايسيستم با - اتصال7-6-3-5-1 مديريت خدمات، فراداده مديريت پورتال، شامل داخلي، هايسيستم

مبت��ني هاسيس��تم اين بين هستند. اتصال اعتبار تصديق و مضامين، فراداده س��ازيبرنام��ه زبان بکارگيري طريق از است. اتصاالت، بسته يکپارچگي بر

(build-in) س��ازدروني اتص��الي مت��دهاي از توانندمي آنها و ش��ود،مي ايج��اد جاواکنند. استفادهRMI مانند جاوا

اس��ت.XML بر مبت��ني ممکن، حد تا ها،سيستم بين ايداده هايجريان ف��رمت به خ��دمات، و مض��امين ف��راداده ه��ايدايرکت��وري از جوهاوپرس نتايج

XMLبر مبت��ني ن��يز حي��ات رخ��دادهاي توص��يفات همچ��نين و هس��تند XML است.

خارجي هايسيستم با - اتصال7-6-3-5-2 نيازند. مورد حقيقي مضامين بازيابي در خارجي، هايسيستم اتصاالت

از حقيقي مض��امين کن��د،مي پي��دا خواهدمي که را اطالعاتي کاربر که هنگامي منبع شناسه يک در حقيقي ش���د. مض���امين خواهند بازي���ابي ف���راداده منبع

اينترن��تي ه��ايپروتک��ل ش��ده،پشتيبان هايURIگيرند. مي قرار1 (URI) جهاني سيس��تم به پيون��دهائي م��وارد ب��رخي در ورFTP ياHTTP مانند اس��تانداردي

هستند. قايل

اشتراکي هاي- سيستم7-6-3-6 اس��ت. پورت��ال، پورتال اشتراکي سيستم تنها اعتبار، تصديق مکانيزم

اعتب��ار، تص��ديق کند. مولفهمي راهنمائي اعتبار تصديق خدمت به را شهروند آن تواندمي پورت��ال کن��د. س��پس،مي ارس��ال پورت��ال به را عالمت برگشت مورد را کاربر درمورد آمدهبدست اطالعات برخي و شدهانجام اعتبار تصديق غ��يره. همچ��نين و آدرس، ن��ام، خ��انوادگي، ن��ام مانند ده��د، ق��رار بررسي اعتب��ار، تص��ديق ش��ود. مولفهمي ارس��ال حقيقي خ��دمت به ک��اربري شناسه يا و دهد ق��رار پرسش م��ورد اعتب��اردهي م��ورد در را ک��اربر تواندمي همچنين

تص��ديق کن��د. درخواست بررسي را پورتال در شدهمانجا اعتبار تصديق تنها اعتبار پورتال در حال به تا شهروند که دهد رخ زماني تواندمي خدمت، اعتبار

بگيرد. بکار دارد اعتبار تصديق به نياز که را خدمتي وليکن باشد نکرده پيدا بر مبت��ني اعتب��ار تص��ديق يا عب��ور کلمه و ک��اربر نام از اعتبار، تصديق

دايرکت��وري در عب��ور، کلم��ات و ک��اربر ه��ايکن��د. ن��اممي پشتيباني نامهگواهيLDPAب�راي گواهي، اعتبار داده پايگاه در ارتباط يک به شوند. نيازمي ذخيره

1 -Universal Resource Identifier (URI)

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل51

نش��ده باطل گواهي شود حاصل اطيمنان اينکه تا دارد، وجود گواهي صحتاست.

کاربر واسط - توصيف7-6-3-7

مديريت کاربر - واسط7-6-3-7-1 فراداده مديريت پورتال، براي ابزارهائي حاوي مديريت، کاربر واسط

ک��اربر ه��ايپروفاي��ل تواندمي پورت��ال، ب��ود. م��دير خواهد خ��دمات و مض��امين هم با را آنها و تعري��ف، حيات رخداد تعدادي و نمايد توليد دانشجو( را )مانند به وجوپ��رس ه��ايواسط به نياز مدير رخدادحيات، مديريت کند. براي ترکيب در م��دير، ترج��زئي ه��ايدارد. فع��اليت مض��امين و خ��دمات ايداده ه��ايپايگ��اه

شوند.مي داده شرح کاربرد موردهاي

شهروند کاربر - واسط7-6-3-7-2 به ک��اربر که است پروفايل ص��فحه يک دربردارن��ده ک��اربر، واسط اين

تواندمي ک��اربر نماي��د. همچ��نين انتخ��اب پروفايل يک تواندمي خ��ود نياز هنگام حي��ات رخ��داد هايگروه همه تا برود عمومي کاربري صفحه يک به مستقيما

Admin page(from Use Case View)

Service pageTABNRO = 1

searchService()updateService()newService()

<<form>>Content pageTABNRO = 2

searchContent()updateContent()newContent()

<<form>>

Life-event pageTABNRO = 3

searchService()searchContent()searchLifeEvent()

<<form>> Profile pageTABNRO = 4

searchLifeEvent()newProfile()updateProfile()searchProfiles()

<<form>>

List of Services popup

List of Content popup

List of Life-events

List of Profiles

- واسط کاربر 30-7شکل مديريت

User page(from Use Case View)

Categorized life-events page<<form>>

Combined content and service search page

<<form>>

Profile selection list<<form>>

Authentication page<<popup>>

Service form<<form>>

List of services and content<<popup>>

- واسط کاربر 31-7شکل شهروند

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 52

رخ��داد ه��ايportlet از ليست يک ک��اربري، ص��فحه ش��وند. در داده نمايش را را حي��ات رخداد يک کاربر که دارد. هنگامي وجود جستجوportlrt يک و حيات خ��دمات و مض��امين درب��اره را اطالع��ات از ت��ريئيجز ليست يک گزيند،برمي

نمايد،مي انتخاب را خدماتي پيوند يک شهروند يک که آورد. هنگاميمي بدست بگ��يرد. خ��دماتي ف��رم پرنم��ودن از قبل را اعتب��ار تصديق صفحه يک تواندمي

و حقيقي مضامين نمايد،مي انتخاب را مضامين پيوند يک کاربري که هنگامي ش��د. خواهند انتخ��اب هس��تند، مض��امين آن به متعلق که خ��دماتي همچ��نيناست. آمده موردکاربرد مشروح در بيشتر جزئيات

وکارکسب منطقي - سطح7-6-3-8-مي ارائه ايداده هايپايگاه به وجوئيپرس هايواسط وکار،کسب منطق

وک��ار،کس��ب کن��د. منطقمي ت��رکيب حي��ات رخ��دادهاي با را اطالع��ات و دهد مض��امين و خ��دمات ف��راداده نم��ايش، اليه به انتش��ار، ب��راي را ه��ائيواسط را آن و کندمي تامين را شدهداداه مضامين اطالعات اليه، بيند. اينمي تدارک

اعتب��ار نماي��د. همچ��نينمي ذخ��يره داده پايگاه در و ارسالGovML فرمت به وک��ارکس��ب اليه توسط که است عملي خدماتي، وسط طريق از رسيده پيام و کندمي اج��را راRDF وUDDI استانداردهاي وکار،کسب شود. منطقمي اجرا

اين نم��ودننماي��د. ذخ�يرهمي تعريف را مض��امين ف��راداده به وجوپ��رس زب��انشود.مي محسوب اليه اين براي ديگري عمل همچنين وجوها،پرس

وک��ار،کس��ب منطق اليه دارد، حقيقي مض��امين به ني��از کاربر که زماني به را مض��امين و کندمي ايجاد حقيقي مضامين ايداده انبار از را وجوئيپرس

XML،دهد.مي ارائه بيشتر اصالح براي نمايش اليه به را آن و ارسال

-خدمات7-6-3-9

1رخداد به - رسيدگي7-6-3-9-1

عملي��اتي دهن��دهخ��دمات وس��يله به پورت��ال، رخ��دادهاي به رس��يدگي و رس��يدگيEJB ک��انتينر وس��يله به داده،پايگاه هايشود. تراکنشمي مديريت گرفته را اجرا زمان محيط هايمنفعت کليه ،EJB هايشود. مولفهمي مديريت

کند.مي واگذار آن به را هاتراکنش به رسيدگي و

2ايدسته - امور7-6-3-9-2

اي،دس��ته ب��ود. ام��ور خواهد ايدس��ته ام��ور جفت يک ح��اوي سيستم، توسط شدهذخيره وجوهايپرس و مضامين فراداده از دائمي صفحات توليد

-مي توليد روز در يکب��ار تنها دائمي، ص��فحات دارن��د. اين برعه��ده را کاربرانشوند.مي اجرا بيشتري تناوبهاي در شدهذخيره وجوهاپرس وليکن شوند،1 -Event handling2 -Batch jobs

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل53

داده - پايگاه7-6-3-10 و مض��امين، ف��راداده ب��راي يکي اس��ت، داده پايگ��اه دو حاوي پورتال،

داده پايگ��اه ،1رس��اني��اري ايداده ه��ايخدمات. پايگ��اه فراداده براي ديگري پورت��ال خود داده پايگاه و کاربر، اعتبار تصديق و ثبت داده پايگاه ،2گزارشي

ثبت و حي��ات، رخ��داد پروفاي��ل، ب��راي پورت��ال، خ��ود داده هس��تند. پايگ��اهرود.مي بکار شده دارينگاه جستجوي

عمومي هاي- مولفه7-6-3-11از مض��امين و خدمات پيدانمودن براي مضامين و خدمات مولفه

اي.داده هايپايگاهکه ج��ائي از حقيقي مض��امين بازي��ابي ب��راي واکشي مولفه يک

URLاست. شده اعالنکاربر اعتبار تصديق براي اعتبار تصديق مولفه يک

3خطاها به - رسيدگي7-6-3-12

يافت. خطاها، خواهد توسعه متمرکز، خطاي به رسيدگي مکانيزم يک مج��ري در بح��راني خطاه��اي و ش��وندمي ذخ��يره گزارشي داده پايگ��اه در

کنند.مي پيدا گسترش سيستم

ايشبکه - معماري7-6-4- کليات7-6-4-1

و ش��بکه معم��اري م��ورد در دي��دگاه يک بررسي به قس��مت، اين درپردازيم. ميSOAP/UDDI/WSDL چارچوب بر مبتني آن عملکرد

SOAP، فراخواني کاربردي، عمليات يک تا آوردمي بوجود را امکان اين يک يا و نمايد درخواست ديگر عملي��اتي برنامه در ( راRPC) دوردس��تي رويه

دوردست مک��ان به اين��ترنت، وXML ه��ايپي��ام بکارگيري طريق از را شيء همانطور بتوانند سازمانها تا گشته طراحي منظور بدين ،SOAPدهد. انتقال

از ن��يز را خ��دمات و هاداده دهن��د،مي انتشار آساني به راHTML صفحات که پروتکل يک عن��وان به ،SOAP ت��رتيب، همين دهن��د. به انتش��ار وب طريق خ��دمات کنندهدرخواست و رسانخدمات چندين تواندمي که کندمي عمل سيمي

نمايد. متصل هم به راSOAP 1.0از تواندمي تنها HTTPصورتيکه در نمايد، استفادهSOAP 1.1

SOAP اس��ناد انتق��ال و نقل ب��رايPOP3 وHTTP، FTP، SMTP از تواندمي

1 -Assistance2 -log database3 -Error handling

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 54

پش��تيباني م��ورد ن��يز راHTTP ايتوسعه چارچوب همچنين و نمايد استفاده کنن��د، بن��ديبسته راSOAP هايفراخواني توانندمي ،FTP هايدهد. فايلمي قرار

ه��ايفاي��ل انتق��االت روي بر عملي��ات انج��ام ب��راي ،FTP دهن��دگانخ��دمات امادارند. محدودي توانائي رسيده

بهloosely بطورSOAP پذيري،سنجش و انعطاف قابليت افزايش براي بک��ارگيري با ايمولفه و نويسيبرنام��ه ه��ايمدل به همچنين و انتقال پروتکل

Microsoft قبيل از هارس��انخ��دمات يا خدمات کنندهايدرخواست COM، Java’s Remote Method Protocol (RMP)و CORBAشود.مي متصل

UDDI، مايکروس��افت، بوس��يله2000 س��ال اواسط در که Arbiaو IBMاياداره عملي��ات خودک��ارنمودن ب��راي چ��ارچوبي اس��ت، ش��ده ارائه

که چ��ارچوب است. اين وب خدمات و الکترونيک، تجارت ،B2B هايتراکنش وب خ��دمات با عملي��ات ب��راي هاAPI وSOAP رس��انيپيام طرح دربردارنده

و خودش���ان تا آوردمي بوج���ود هاس���ازمان ب���راي را امک����ان اين اس���ت،-کس��ب خواهندمي چط��ور که کنند مشخص و نمايند، توصيف را محصوالتشان

مش��تريان و ش��ريکان و دهند قرار هدايت مورد اينترنت سرتاسر در را وکاريابد.مي انتشارUDDI 1ثبات يک در اطالعات نمايند. اين جستجو را موافق

WSDL، پديدآورن��ده سه بوسيله2002 سال اکتبر در که UDDIارائه -مي استاندارد را وب دهندگانخدمات توصيف که استXML واژگان يک شد،

که انته��ائي نق��اط از ه��ائيمجموعه عنوان به را وب خدمات ،WSDLنمايد. کند.مي توصيف دهد،مي مبادله مقدورات ديگر پيرامون را اطالعات

SOAP، UDDIو WSDL، و اجرا براي آوريفن فرمپالت يک شامل هم با هستند. وب خدمات دستيابي

از: عبارتند وب خدمات معماري از حاصله هايمنفعتSOAP، است ش��ده بنا رايج و دس��ترس قابل هايآوريفن روي بر

-مي پشتيباني سيم روي هايپروتکل ديگر و ،HTTP، SMTP از که به را هاداده و کندمي اس��تفادهRPC پيام پارادايم از ،SOAPکند. را امک��ان اين کن��د. همچ��نينمي م��رتبXML مت��ني اس�ناد داخل

با و کنند عب��ور آتش ديواره��اي طريق از اس��ناد تا آوردمي بوج��ود س��ازگارSSL وKerberos مانند موج��ود امني��تي اس��تانداردهاي

است.SOAP، م��دل هر اس��کريپتي، يا ايبرنامه زبان نوع هر با تواندمي

کن��د. سه ک��ار اين��ترنت س��يمي پروتکل هر و ستچيپ هر شيئي،-( ميJava وCORBA، COM ) يعني مهم بسيار عملياتي معماري

کنن��د، ارس��ال اين��ترنت طريق از ه��ارRPC و هاپي��ام همگي توانند-قاب��ل زيرس��اختي گذاريسرمايه يک به نياز و هستند پيچيده آنها

م��دل بايستي گيرند، هم و فرستنده هم دارند. همچنين، ايتوجه1 -registry

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل55

-فن بايد اينکه يا دهن��د، ق��رار اس��تفاده مورد را يکساني عملياتي برق��رار مختلف عملي��اتي هايمدل بين پل ايجاد براي را هائيآوري

ق��رار عملي��اتي معم��اري زير در 1بطورس��طحي ،SOAPسازند. پ��ردازش عملي��ات يک اگر مث��ال عن��وان به چنانکه است، گرفته

ديگر همک��ار و کندمي اس��تفادهCOM از همکار يک گيرد، صورتکند.مي استفاهJava ياCORBA از

که آنج��ائي از SOAPمانند اس��تاندارد اينترن��تي ه��ايپروتک��ل از HTTPعب��ور آتش ديواره��اي طريق از آساني به کند،مي استفاده

ه��ايشود. پروتک��ل مسدود خاصي وضعيت در آنکه مگر نمايد،مي ديواره��اي طريق از مشخص، پيکربندي بدون شده،توزيع شيئيکنند.نمي عبور آتشاز: عبارتند معماري اين اشکاالت

اشکال بدترين SOAP، و س�يم در هم باش�د، آن عملکرد تواندمي به نظر نماي��د،مي درخواستSOAP که ه��ائيگره پردازش در هم

اس��ت. ش��ده بناXML مت��ني اسناد مبادله بر مبتنيSOAP اينکه بس��يار ،2ماش��ين خوان��دني کد يک با مقايسه در ،XML اس��ناد

پ��ردازش از کن��دتر ،SOAP پ��ردازش نتيج��ه، هستند. در طوالني موض��وع، گ��يرد. اينمي ص��ورت اس��تاندارد عملي��اتي داخل پي��ام

در يا و ب��زرگ سيس��تم هاي در را توجهي قابل عملياتي مشکالتشود.مي باعث سنگين، بارگيري شرايط

SOAP، را عملي��اتي داخل رس��انيپيام پيچيده هايجنبه از برخي 3دوطرفه ارتب��اط يا پيچي��دهRPC ده��د. ازنمي ق��رار رفت��ار م��ورد

کند. نمي پشتيباني 4همزماناينکه جهت به SOAPآن در ت��راکنش با برخورد نيست، دوطرفه

عملي��ات يا همزم��ان ه��ايت��راکنش از تواندنمي و اس��ت، ض��عيفنمايد. پشتيباني دوحالته

خدمات اجراي زمان - محيط7-6-4-2 چ��ارچوب ب��االي ( درSRE) خ��دمات اج��راي زم��ان محيط ايج��اد هنگام

SOAP/UDDI/WSDL، در موجود عملياتي دهندخدمات يک تواندمي اجرا راهبرد مانند نماي��د، انتخ��اب ده��د،مي ق��رار پشتيباني مورد را چارچوب اين که بازار

IBM WebSphereيا BEA WebLogic، و SREشدهارزيابي محصوالت بر مبتني شود. اجرا

1 -loosely2 -machine-readable3 -bi-directional4 -synchronous

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 56

کنن��دهدرخواس��ت بين اتص��ال عامل عن��وان بهSOAP از استفاده هنگام يک از بايدSRE (،SRE) خ��دمات اج��راي و هاموج��ويت ميزب��ان و خ��دمات نماي��د. پش��تيباني ش��ودمي داده ش��رح ادامه در کهSOAP پيام تبادل مکانيزم مرکبeGOV خدمات ،SRE موجوديت يک اگر که داشت توجه بايد همچنين

نمايد.مي عمل خدمات کنندهدرخواست عنوان به نمايد، اجرا را-خ��دمات به را هاداده خدمات(، کننده)درخواست کنندهدرخواست عمليات

يک از هوش��مند، نماين��ده کن��د. اينمي ارس��ال هوش��مند 1نماين��ده يا دهن��ده يا ،COM، CORBA از تواندمي که کندمي اس���تفاده داخليRPC مک���انيزم

APIه��اي Java، نماي��د. اين پش��تيبانيXML 2پارسر يک فراخ��واني ب��راي س��ند نماي��د. نماين��ده،مي مرتبXML متني سند در راRPC اطالعات پارسر،

(SRE) نماين��ده يا دهن��دهخ��دمات به کنن��ده،درخواس��ت آتش دي��وار طريق از را راSOAP مترجم وXML پارسر يک ،SRE نمايد. نمايندهمي ارسال موردنظر

با درخواست ترجم��ه، عملي��ات از کن��د. پسمي فراخواني پيام گشودن براي که ش��ود،مي مسيريابي مناسب بطور ،SRE داخليRPC پروتکل از استفاده

گرفته، بکار کنندهدرخواست که را آنچه از متفاوتي فرم يا فرم همان تواندمي نماين��ده به نتيجه شود،مي تمام خدمات درخواست پردازش که باشد. زماني

SREسند که صورت به را آن اينجا در که شود،مي داده برگشت XMLبسته - کن��د.مي ارس��ال مش��تري نماين��ده به اين��ترنت طريق از را سند و کرده بندي

-مي ارس��ال مناس�بي بطور را آن و گشايدمي و کرده ترجمه را پاسخ نماينده،دهد.

دهد.مي نشان را شدهبيان توضيحات ،31-7 شکل

1 -proxy2 -parser

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل57

SOAP، نمايد:مي پشتيباني پيام فرمت نوع دو ازRPC،و مت����دها يا و نمايد درخواست را اش����يا توانندمي که ه����ا

کنند اراسال را پارمترهاخودتوصيف هايپيام XMLعمليات يکپارچگي براي

SOAP، نمايد:مي تعيين را پيام يک از ايپايه عنصر سهسند باالدر عنصر ،1پوشش XML،پي��ام هر براي و است SOAP

گيرن��دگان پيام، مضامين کنندهتعيين عنصر، است. اين نياز مورداست. ويژه پردازشي اطالعات هر و نظر، مورد

بتوانند عملي���ات تا آوردمي بوج���ود را امک���ان اين ،2س444رآيند يکديگر، از قبلي شناخت نداشتن شرايط در هرچند را اطالعات

پي��ام در را هاخصيصه توانندمي دهند. سرآيندها قرار مبادله مورد1 -envelope2 -Header

بين درخواستکننده SOAP مبادله پيام 32-7شکل SREخدمات و

SREService Requestor )Portal, SRE,...(

Client Application Application

Server

Internet

Smart Proxy

Firewall

XML Parser

SOAP Translator

Local RPC

Local RPC

SOAP Request viaHTTP, SMTP,...

SOAP Reply viaHTTP, SMTP,...

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 58

ال��زامي يا و اختياري خصيصه کدام که نمايد توصيف کنند، تعيين يا و دهن���د، ق���رار موردت���دارک را پردازشي اطالع���ات اس���ت، را ت��راکنش مديريت يا امنيت مانند افزوده هايپروتکل و وظايف

سرآيند چندين يا يک، صفر، شامل تواندمي پيام نمايند. يک تجهيزباشد.

بدنه نباشد، موجود سرآيندهائي است. اگر الزامي ،1پيام بدنه دارد. اگر ق��رار پوشش پ��ائين در که است عنص��ري اولين پي��ام،

در پي��ام بدنه باش��د، داش��ته وج��ود س��رآيند بيش��تري تعداد يا يک XML اطالع��ات ح��اوي گيرد. بدن��ه،مي قرار سرآيند آخرين دنباله س���ند يک عن���وان به و گ���يردمي ق���رار تب���ادل م���ورد که است

پارامترها و مت��دها باRPC فراخ��وان يک عنوان به يا خودتوصيف وي��ژه عنصر يک ش��امل تواندمي بدنه گ��يرد. همچ��نين،مي ش��کل

باشد. خطاها گزارش براي شامل که پاسخ پيام و نمونه، درخواست يک اجزاي بيانگر زير، ليست

باشد:مي باالست، در شدهدادهشرح عنصر سه همهPOST /StockQuote HTTP/1.1Host: www.getquote.com

Content-Type: text/xml; charset=”utf-8”Content-Length: nnnnSOAPAction: “...”

<SOAP-ENV:Envelopexmlns:SOAP-ENV=”http://schemas.xmlsoap.org/soap/envelope/”SOAP-

ENV:encodingStyle=”http://schemas.xmlsoap.org/soap/encoding/”/><SOAP-ENV:Header>

<t:Transaction xmlns:t=”...”SOAP-ENV:mustUnderstand=”1”>5

</t:Transaction></ SOAP-ENV:Header><SOAP-ENV:Body>

<m:GetLastTradePrice xmlns:m=”...”><symbol>DEF</symbol>

</m: GetLastTradePrice></SOAP-ENV:Body>

</SOAP-ENV:Envelope>

HTTP/1.1 200 OK

1 -message body

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل59

Content-Type: text/xml; charset=”utf-8”Content-Length: nnnn<SOAP-ENV:Envelope

xmlns:SOAP-ENV=”http://schemas.xmlsoap.org/soap/envelope/”SOAP-

ENV:encodingStyle=”http://schemas.xmlsoap.org/soap/encoding/”/><SOAP-ENV:Header>

<t:Transaction xmlns:t=”...”SOAP-ENV:mustUnderstand=”1”>5

</t:Transaction></ SOAP-ENV:Header><SOAP-ENV:Body>

<m:GetLastTradePriceResponse xmlns:m=”...”>

<Price>34.5</Price></m: GetLastTradePriceResponse>

</SOAP-ENV:Body></SOAP-ENV:Envelope>

خدمات ايجاد - محيط7-6-4-3 و توس��عه، ايج��اد، از اساسا بايس��تي (،SCE) خ��دمات ايج��اد محيط

جهتSOAP/UDDI/WSDL چ��ارچوب کن��د. اگر پش��تيباني خ��دمات م��ديريت طريق از خ��دمات دايرکت��وري به دس��تيابي گ��يرد، قرار استفاده مورد ادراک

APIه��اي UDDIبک��ارگيري با خ��دمات توص��يفات و ش��د، خواهد انج��ام XML -فن هيچ ،SOAP/UDDI/WSDL بکارگيري صورت، هر يافت. در خواهد تحقق-آوريفن آورد. اين نخواهد در اج��را به خدمات تحقق براي را مشخصي آوري

شوند. مي معين يافتنامکان محض به و پروژه هاينيازمندي طبق بر ها، اجرا راهبرد ،SOAP/UDDI/WSDL چارچوب باالي درSCE ايجاد هنگام

م��ورد راDE وب خ��دمات وIBM به مرب��وطXML مانند ،IDE يک تواندمي که ب��ازار در دس��ترسقابل توسعه ابزارهاي از ديگر دهد. دسته قرار ارزيابي

ق�رار انتخ�اب م�ورد تواندمي ن�يز دهد ق�رار پش�تيباني م�ورد را چارچوب اينشود.مي اجرا شدهارزيابي محصول باالي در ،SCE گيرد. سپس،WSDL، يک عن��وان به ايش��بکه خ��دمات توص��يف ب��راي گرامر يک

توصيف ،WSDL از نمايد. استفادهمي تعريف هاپورت يا انتهائي نقاط مجموعه که خ��دمات اج��راي و خ��دمات کن��د: واسطمي تقسيم حوزه دو به را خدماتWSDLو س��ازند،مي ممکن مس��تقل و مج��زا بطور بخش هر تعريف براي را

گيرند. قرار مجدد استفاده مورد هابخش ديگر بوسيله توانندمي نيز اس��تفاده قابل و مج��رد خ��دماتي تعريف يک خ��دماتي، واسط تعريف

م��ورد خ��دمات اج��رائي تع��اريف از تعدادي وسيله به تواندمي که است مجدد

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 60

خ�دمات ان��واع تا آوردمي بوج�ود را امک��ان اين و گ�يرد قرار ارجاع و معرفي س��ازيپي��اده و تعريف اجراکنن��ده چن��دين وس��يله به رايج استاندارد-ص��نعتي

و س��ازيبرنامه زبان يک در مجرد واسط يک تعريف همانند مورد، شود. اين است.concrete اجراي چندين داشتن

قابل بخش که استWSDL عناصر دربردارن�����ده خ�����دماتي، واسط ،پورت نوع ،انقيادشود: مي شامل را خدمات توصيف از مجددي استفاده

اند.شده داده نمايش32-7 شکل در که ،نوع عنصر و پيام عملي��ات ش��وند. اينمي تعريف پ44ورت ن44وع عنصر در وب، خ��دمات

و ورودي ايداده ه��ايجري��ان در توانند ميXML هايپيام کدام که کنندمي تعيينشوند. ظاهر خروجي

را پي��ام از مختلفي ه��ايبخش که راXML ايداده هاينوع ،پيام عنصر پارامتره��اي نم��ودنمش��خص ب��راي همچ��نين و کندمي تع��يين دهند،مي تشکيلشود.مي برده بکار عمليات يک خروجي و ورودي

ن44وع عنصر در پي��ام، داخل در م��رکب ايداده ه��اين��وع از اس��تفادهشود.مي توصيف

ديگ��ري صفات و اي،داده فرمت پروتکل، کنندهتوصيف ،انقياد عنصرپورت( است. )نوع بخصوص خدماتي واسط يک از

اس��ت ک��ه بي��انWSDLتعريف اجراي خدمات، يک سند کند چگونه يک واسط خ��دماتي بخص��وص ب��ه وس��يله ي��کمي

شود.رسان مشخص اجرا ميخدمات ش��ود. يکمي س��ازيم��دل خ44دمت عنصر يک عن��وان به وب، خ��دمات

است. پورت عناصر از ايمجموعه حاوي معموال خدمت، عنصر آدرس يک مانند اس��ت، ارتب��اط در انته��ائي نقطه يک با ،پ44ورت يک

خدماتي. واسط تعريف يک از انقياد عنصر يک با ،URL يا شبکه

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل61

نش��انWSDL خ��دماتي واسط تعريف يک ب��راي را مث��الي زير، ليستدهد:مي

?<xml version="1.0" encoding="UTF-8 >? "

<definitions xmlns=”http://schemas.xmlsoap.org/wsdl/” xmlns:soap="http://schemas.xmlsoap.org/wsdl/soap/" xmlns:tns="http://www.getquote.com/StockQuoteService-interface" xmlns:xsd="http://www.w3.org/2001/XMLSchema" name="StockQuoteService-interface" targetNamespace="http://www.getquote.com/StockQuoteService-interface">

<message name="SymbolRequest"> <part name="symbol" type="xsd:string" /> </message> <message name="QuoteResponse"> <part name="quote" type="xsd:string" /> </message> <portType name="StockQuoteService"> <operation name="getQuote"> <input message="tns:SymbolRequest" /> <output message="tns:QuoteResponse" /> </operation> </portType>

ServiceImplementation

Defintion

Service InterfaceDefinition

Service

Port

BindingPortTypeMessage

Typeمدل اطالعاتي 33-7شکل

WSDL

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 62

<binding name="StockQuoteServiceBinding" type="tns:StockQuoteService">

<soap:binding style="rpc" transport="http://schemas.xmlsoap.org/soap/http" />

<operation name="getQuote"> <soap:operation

soapAction="http://www.getquote.com/GetQuote" /> <input> <soap:body

encodingStyle="http://schemas.xmlsoap.org/soap/encoding/" namespace="urn:live-stock-quotes" use="encoded" />

</input> <output> <soap:body

encodingStyle="http://schemas.xmlsoap.org/soap/encoding/" namespace="urn:live-stock-quotes" use="encoded" />

</output> </operation> </binding> </definitions>

است.WSDL خدمات اجراي تعريف يک از اينمونه بيانگر زير ليست?<xml version="1.0" encoding="UTF-8 >? "

<definitions xmlns="http://schemas.xmlsoap.org/wsdl/" xmlns:interface="http://www.getquote.com/StockQuoteService-interface" xmlns:soap="http://schemas.xmlsoap.org/wsdl/soap/" xmlns:xsd="http://www.w3.org/2001/XMLSchema" name="StockQuoteService" targetNamespace="http://www.getquote.com/StockQuoteService">

<import location="http://atpc2tpc:8080/stockquote_services/sqs-interface.wsdl" namespace="http://www.getquote.com/StockQuoteService-interface" />

<service name="StockQuoteService"> <documentation>Stock Quote

Service</documentation>

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل63

<port binding="interface:StockQuoteServiceBinding" name="Demo">

<soap:address location="http://atpc2tpc:8080/soap/servlet/rpcrouter" />

</port> </service> </definitions>

واژگ��ان دهن��دهت��دارک عن��وان به ،GovML خدمات، توصيف به توجه باشود.مي محسوب خدمات خصوصيتي جدي��د، خ��دمات آس��ان و س��ريع گس��ترش و توس��عه از پشتيباني براي

SCE، از: عبارتند که دهد،مي ارائه توسعه ابزارهاي از ايحوزه

جستجوگر UDDI 1

س��ازد را ق��ادر ميSCEاين ابزار، کاربر تا بطور تعاملي يک دايرکتوري خدمات اجراشده

را ب��ه منظ��ورUDDIب��ه عن��وان ي��ک ثب��ات ان��دپيدانمودن خ��دماتي ک��ه قبال تعري��ف ش��ده

جستجو کند.

ويراستار UDDI 2

SCE، ب��ه وس��يله ک��اربران UDDIويراستار - مختل��ف بک��ار ميUDDIهاي براي ايجاد ورودي

-وکار، خدمات کس��برود، که شامل موجوديت کسب موردني��از ب��رايtModelوک��ار، و اطالع��ات

انتشار خدمات در دايرکتوري خدمات هستند.

انتشار ابزارهاي UDDI UDDI، تع��اريف UDDIابزاره��اي انتش��ار ي��ا ابزاره��ايUDDIايجادشده ب��ا ويراس��تار

گيرند و آنها را در دايرکت��وريتوليدي را مي دهند. به علت اينک��ه اج��زايخدمات انتشار مي توانن��د قبال در دايرکت��ورياين تع��اريف مي

خدمات وجود داشته باش��ند، عناص��ر جدي��د ي��ا دهي ب��هتغييريافت��ه مناس��بي ب��راي ه��دف

شود.دايرکتوري خدمات بکارگرفته مي1 -UDDI Browser2 -UDDI Editor

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 64

ويراستار WSDL دهن��دگان، به وسيله توسعهWSDLويراستار

را براي توصيفWSDLخدمات، آنهائي که اسناد کنند، بکار بردهخدمات از اشتباهات ايجاد مي

شود.مي

مولد WSDL را توليدWSDLاي ، اسناد واسطهWSDLمولد

سازي شده ب��ه وس��يلههاي پيادهکند که واسطمي نمايد. اين اب��زارعمليات موجود را توصيف مي

تواند براي تولي��دنمودن خودک��ار ي��ک س��ندميWSDLکننده شود که توصيف بکار برده ميEJB،ه�ا

JavaBeans، servlets، C++فايل يا کالس ،Javaهاي CORBA و ،COMهستند و پيش از اين اجرا ش��ده -

WSDLاند. اين ابزار همچنين اس��ناد اج��رائي نمايد.را نيز توليد مي

خدمات نماينده مولد مولد نماينده خدمات، کد مشتري را از يک

و بطور اختياري از ي��ک س��ندWSDLسند واسطه کند. اگر تنه��ا واس��طاجرائي خدمات توليد مي

خدمات بکار برده ش��ود، ي��ک نماين��ده خ��دمات ش��ود. اين ن��وع از ي��کعم��ومي تولي��د مي

تواند براي دسترسي به هرن��وع ازنماينده، مي اجراي واسط خدماتي بکار برده شود. اگ��ر ي��ک واسط خدماتي و اجراي خ��دمات ب��ا هم��ه بک��ار گرفته شوند، نماينده خ��دماتي ک��ه تنه��ا ب��ه اجراي خدمات خاص دسترسي دارد، توليد خواه��د شد. اين نماينده خدمات، دربردارنده کدي است که براي انقياد با واسط خ��دماتي معين اس��ت.

SOAPبه عنوان مثال، اگر انقياد، يک انقياد را دربرSOAPباشد، نماينده خدمات کد مشتري نم��ودن خ��دماتخواهد داشت که ب��راي درخواس��ت

شود.بکار برده مي ه هاي خدماتي را نشان، توليد نمايند34-7شکل

دهد.مي

خدمات اجرائي قالب مولد

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل65

تواند ب��رايمولد قالب اجرائي خدمات، مي ايجاد يک قالب اجرائي بکارگرفته شود، تا به

دهن��ده خ��دماتي پ��ر ش��ود. ق��البوسيله توسعه اجرائي، تنها به وسيله بکارگيري تعريف واسط

اي از ي��ک ق��البشود. نمون��هخدماتي ايجاد مي ،33-7 است. شکل Javaاجرائي خدمات، يک واسط

هاي اجرائي خدمات است.بيانگر توليد قالب

1رايج هايزيرساخت و هااي: معماريشبكه - دولت7-7

كش���ور الكترونيك دولت در كه ،SWTA معم���اري به بخش، اين درمي پردازيم. است، گشته مطرح سنگاپور

است. شده اقتباس سنگاپور کشور مستندات از بخش، اين - مطالب 1

Service RequestorService Runtime

Environment

WSDL document

Service ProxyGenerator

Service ImplementationTemplate Generator

generated code

ServiceProxy

Service Implementation Template

Service-specific codewritten by service developer

توليد نمايندههاي خدماتي و قالبهاي اجرائي 34-7شکل WSDLخدمات از

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 66

1سرويسپهن - استانداردهاي7-7-1

ايش��بكه دولت ب��راي ( كلي��ديSWTA) س��رويس پهن ف��ني معم��اري و ه��ا،سياس��ت اس��تانداردها، كه است ف��ني چ��ارچوب يك معماري است. اين

و بك���ارگيري ب���راي ط���رح، اين در را هاآژانس تا دارد دربر را راهبرده���ائي و داخلي عملي��ات معم��اري نماي��د. اين . ي��اريICT ه��ايسيس��تم م��ديريت

ح��وزه ه��اينمايد. معم��اريمي آسان هاآژانس مابين را اطالعات گذارياشتراك از ب��االتري م��يزان ترفيع يكپ��ارچگي، پيچي��دگي ك��اهش ،SWTA چ��ارچوب

را ه��ا، آژانسICT ه��ايسيس��تم بين اج��زا مج��دد بك��ارگيري افزايش اقتصاد، ح�وزه ه�ايمعم�اري با كه رودمي انتظار اين دولتي هايآژانس كنند. ازمي دنبال

SWTAكنند. موافقت

3دولتي يابيدست زيرساخت و 2دولتي باندپهن - زيرساخت7-7-2

در پ��ذيريانعطاف دولتي هايآژانس به (،BIG) دولتي باندپهن زيرساخت ه��ايش��بكه از معم��اري ده��د. اينمي س��يار و باندپهن ه��ايرس��انه انتخ��اب

كن��د.مي اس��تفاده دول��تي من��ابع به دس��تيابي ب��راي عم��ومي 4مخ��ابراتي شبكه به مطمئن دستيابي كنندهفراهم (،GATE) دولتي يابيدست زيرساخت

5تلف��ني ارتب��اط ش��امل كه است پهن وس��عتي با كان��ال يك طريق از دول��تي

-س��رويس توسط ت��وافقي خ��دمات ديگر و ك��ابلي مودم ،ADSL اختصاصي،باشد. مي 6اينترنتي خدمات دهندگان

7عمومي خدمات - زيرساخت7-7-3

ص��ورت آوريگ��رد عملي��ات مانند خ��دماتي دول��تي ه��ايآژانس بيش��تر هاداده تب��ادل و آوريگرد ،8امنيت تضمين مشتريان، به اعتباردهي ها،پرداخت

حي��ات چرخه يك تواندمي نس��بتا خدمات دهند. اينمي ارائه را هاآژانس ديگر با-مي تك��رار الكترونيكي خدمات اكثر براي احتماال كه باشد طوالني ايتوسعه

9سنگاپور عمومي خدمات زيرساخت ساختماني، هايقالب بكارگيري شود. با

محيط و ك��اربردي خ��دمات كن��د. زيرس��اخت،مي كوت��اه را توسعه چرخه اين خ��دمات تا دهندمي را ت��وان اين هاآژانس به الك��ترونيكي خ��دمات ايتوس��عه

تص��ديق پ��رداخت، قبيل از دهن��د. اج��زائي توس��عه سرعت به را الكترونيكي

1 -Service Wide Standards2 -Broadband Infrastructure for Government3 -Government Access Infrastructure4 -telecommunication5 -dial-up6 -Internet Service Providers7 -The Public Service Infrastructure8 -ensuring security9 -Singapore's Public Service Infrastructure (PSi)

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل67

"3بك��ارگرفتني هميشه و 2"يكبارس��اختني خ��دمات داده، تب��ادل و 1س��نديت-ق��الب اين از استفاده ندارند. با آنها به نيازي توسعه براي هاآژانس كه هستند

كند.مي پيدا كاهش روزها به هاماه از شدت به توسعه زمان ساختماني، هاي

7-8 -SWTAحوزه هاي - معماريSWTAه��ايگ��روه بي��انگر كه اس��ت، ش��ده سازماندهي معماري9 در

ه��ا،معم��اري از ح��وزه اين هستند. توس��عه هم با مرتبط هايآوريفن با منطقي SWTA اصل از نمونه يك عنوان است. به شده هدايتSWTA اصول توسط

تعريف اينگونه كه كرد " اشاره4يافتهكاهش يكپارچگي "پيچيدگي به توانمي ، از بايد يافتهك��اهش و متقابل تاثيرپ��ذيري يكپ��ارچگي اس��ت: پيچي��دگي ش��ده-خ��وش و س��اده هايواسطه اجراي و صنعتي استانداردهاي به اتصال طريقشود. حاصل 5تعريف

اينترانت و اينترنت حوزه - معماري7-8-1 همچ��نين و آژانسي داخل وك��اركس��ب ارتباط��ات ب��راي را آوريه��ائيفن عن��وان كن�د. بهمي تعريف خ�ارجي وك�اركس�ب مش�تريان و شريكان با ارتباط

دهن��دهسرويس ،8جستجو موتور ،7وب دهندهسرويس ،6وب مثال: جستجوگر.11الكترونيكي پرداخت ،10وب محتوائي مديريت ،9پورتال

كاريگردش و همكاري حوزه - معماري7-8-2 متمركز و مح��اوره بر متمركز ه��ايجنب��ه نمودن خودكار براي محيطي

مث��ال: پست عن��وان كن��د. بهمي تعريف انس��ان-رايانه هايتراكنش فعاليت برسند. مديريت ،Desktop/Video مذاكره ،12سند تبادل الكترونيك،

1 -authentication2 -built-once3 -reuse-always4 -Reduced Integration Complexity5 -well-defined6 -WebBrowser7 -Web Server8 -SearchEngine9 -Portal Server

10 -WebContent Management11 -Electronic Payment12 -Document Exchange

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 68

1شبكه حوزه - معماري7-8-3

-مي تعريف 2ش��دهتوزيع ايرايان��ه ه��ايمحيط براي ارتباطي زيرساخت راه از دس��تيابي ،5س��يم بيLAN ،4هامس��يرياب ،3هامث��ال: س��وئيچ كن��د. ب��راي

.6دور

امنيت حوزه - معماري7-8-4 و 7يكپ���ارچگي دسترس���ي، ق���ابليت در تا كندمي تعريف ه���ائيآوريفن مث��ال: تص��ديق عن��وان كن��د. به م��راقبت و كن��ترل را هاداده 8ب��ودنمحرمانه

.10زيرساختي دفاع ،9شناسيپنهان دستيابي، كنترل اعتبار،

11كاربردي عمليات حوزه - معماري7-8-5

ش��وند، ط��راحي ك��اربرد م��وارد چگونه كه كندمي تعريف معماري، اين گيرن��د. ق��رار كجا در و باش��ند، داش��ته همك��اري يك��ديگر با موارد اين چطور.12سازييكپارچه راهبردهاي آزمايش، توسعه، نمونه: طراحي، براي

13شدهتوزيع محيط مديريت حوزه - معماري7-8-6

اف��زارين��رم و اف��زارسخت اجزاي چگونه كه كندمي تعريف معماري اين ،Desktop ه��ايسيس��تم نمون��ه: م��ديريت ش��وند. ب��راي كن��ترلICT محيط

خدمات. سطوح مديريت شبكه، مديريت

1 -Network Domain Architecture2 -distributed3 -Switches4 -Routers5 -Wireless LAN6 -Remote Access7 -integrity8 -confidentiality9 -Cryptography

10 -Infrastructure Defence11 -Application domain architecture12 -Integration Strategies13 -Distributed Environment Management domain architecture

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل69

هاداده مديريت حوزه - معماري7-8-7 يكپ��ارچگي نگهداري و امنيت، مديريت، براي هائيمكانيزم تعيين كننده

،8خصوصي هايداده ،DBMS است. مانند: فراداده، عمومي بخش هايداده.9وكاركسب هوشمندي

10افزارميان حوزه - معماري7-8-8

ه��ايايس�تگاه م��ابين يكپارچه محيط يك ايجادكنن��ده که را مولفه ه�ائي كن��د.مي تعريف را هستند خدمات دهنده هايمحيط و 11ميراثي و كاربر، كاري

خدمات دهن��ده هاي عملي��اتي، خدمات دهن��ده هاي ،12پي��ام ه��ايمانن��د: ص��ف.13يكپارچه

8 -Spatial Data9 -Business Intelligence

10 -Middleware domain architecture11 -legacy12 -Message Queues13 -Integration Servers

- معماريهاي حوزه 35-7شكل SWTA

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 70

1فرمپالت حوزه - معماري7-8-9

-كن��د. مانن��د: س��رويسمي تعريف زيرس��اختي ف��ني محاس��بات اج��زايDesktop، Notebook، PDA ،2سازذخيره دهنده،

3الكترونيك دولت رسانيخدمات - معماري7-9

دولت خدمات رس��اني ح��وزه در معم��اري ن��وع يك به قس��مت، اين در خ��ود رس��انيخدمات براي چارچوبي اينکه براي مي پردازيم. دولت الكترونيك

اين اس��ت. طي رس��انيخ��دمات معم��اري يک داشتن به نيازمند باشد، داشته به ش��وند، انج��ام دولت خدمات چگونه که نمايدمي مشخص دولت چارچوب،

به را کار اين خدمات بتوانند که آوريفن و اطالعات بکارگيري طريق از ويژهدهند. انجام الکترونيکي گونه

1 -platform domain architecture2 -Storage نيوزلند کش��ور مس��تندات از معم�اري، اين م�ورد در موج�ود مط��الب و - عن��اوين 3است. شده اقتباس

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل71

اس��ت. ايالي��ه چه��ار مدل يک ارتباط، اين در الکترونيک دولت راهبرد يکپارچه رس��انيخ��دمات چگونه که است اين بي��انگر الي��ه، چه��ار معماري اين

زير موارد از شده ساخته دولتي جانبه همه عملياتي محيط يک براي لزومياست:

فن و هاداده دولت، جانبههم��ه )اس��تانداردهاي مش��ترک شالوده-غيره( و اشتراکي آوري

ه��ايسيس��تم و ايداده )من��ابع آژانس وک��ارکس��ب ه��ايزيرس��اخت اطالعاتي(

آژانس وکارکسب فرآيندهايتلفن( مراكز دفاتر، ها،)پورتال دسترسي هايکانال

- مدل چهار اليه در معماري 35-7شكل خدمات رساني

- مدل چهاراليه خدمات رساني در 36-7شكل دولت الكترونيك

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 72

اليه چهار مدل - بررسي7-9-11دسترسي کانال يا اليه-1

که م��ردم، ب��راي وس��يعي و مختلفoffline وonline هايکانال برخطself-service کاربردي هايبرنامه ،face-to-face خدمات شامل عملي����ات وس����يله به اينها از نماي����د. بخشيمي ف����راهم را است

-مي ارائه م��ردم نيازمن��ديهاي با روي��اروئي براي هاآژانس مشارکتي جس��تجوي ب��راي را متع��ارفي راه الکتروني��ک، دولت شود. پورتال

به چه وonline ص��ورت به چه دول��تي، خ��دمات و اطالع��ات همهکند.مي فراهمoffline صورت

و خ44444دمات اطالع44444ات، تحويل و ارائه عملي44444ات اليه-22هاآژانس فرآيندهاي

چن��دين به تا بودند مجب��ور س��نتي بط��ور م��ردم که درج��ائي ايفزاين��ده بط��ور هاآژانس کنند، مراجعه خود نيازهاي براي آژانس

يکپارچه دول��تي ه��ايس��ازمان ديگر با را خ��ود خ��دمات و اطالع��ات دولت از م��ردم تجربه اص��الح س��بب موض��وع ک��رد. اين خواهند ک��اهش و م��ديريت در ج��وئيص��رفه موجب همچنين و شد، خواهدشود. مي مردم نياز سازيبرطرف در موجود هايهزينه

وکار( آژانس)کسب زيرساخت اليه-3 3س��ازمانيدرون منابع از اسنفاده عمومي، بخش هايسازمان

و مردم کاري هايگردش تا بخشيد خواهند تداوم را خود 4خارجي و گيرن��د. ق��رار تدارک مورد خدمات و اطالعات ارائه تحت وکارکسب

در مناس��بي ش��کل با و فزاين��ده بط��ور هاآژانس ص��ورت، هر در خواهند همک��اري يک��ديگر با خ�ود زيرس�اخت از اس�تفاده و توسعهنمود.

)شالوده( عمومي زيرساخت اليه-4 و هاآژانس توسط مش��ترک بط��ور عم��ومي زيرس��اخت يک

زيرس��اخت يابد. اينمي توسعه الکترونيک دولت واحد رهبري تحت و اطالع���ات تا ک���رد خواهد کمک دول���تي و محلي ه���ايآژانس به

ايجاد مردم براي را دستيابي هايکانال و نمايند، يکپارچه را خدمات-ص�ورت ب�راي عم��ومي بط��ور ک�اربردي ه�ايکنند. برنام��ه بهتر يا و

ف��راداده م��ديريت و الک��ترونيکي، ت��دارکات ،5الک��ترونيکي حساب شامل دولت استانداردهاي و هامشيخط داشت. همه خواهد وجود

ب��راي اش��تراکي ب��ود. خ��دمات خواهد بين��ابيني همک��اري چارچوب1 ( -Access (Channels) Layer)2 -Agency Delivery3 -in-house4 -outsourced5 -e-billing

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل73

-داش��ت. فن خواهد وج��ود زيرساخت از محافظت و اعتبار تصديق محيط و پورت����ال کنن����دهپش����تيباني عم����ومي، اطالع����اتي آوري

بود. خواهد امن الکترونيکي

معماري - طراحي7-9-2 س��اختماني ه��ايبالک يا گ��روه شش در را اج��زائي ما معم��اري، اين در

عملي�ات شناس�ائي ب��راي مفي�دي س�اخت هاگ�روه ايم. اينکرده بنديدسته هاگ��روه هس��تند. اين عم��ومي رس��انيخ��دمت فرآيند در ني��از م��ورد وکارکسب

از: عبارتندکاربر دسترسيکاربر هدايت و خدماتخدمات کنندهفراهم ابزارهايارتباطي ابزارهاي1وکارکسب به تحويل هايسيستم

مديريتي نظام و مشيخط حکومت، – الکترونيک دولت محيط پ��ذيريانعط��اف معم��اري، اين ط��راحي ب��راي س��اختماني، بالک ديدگاه

توسعه مورد را وکارکسب هايسيستم تا کندمي فراهم دولت براي را مناسبي .2تجويزي معماري يک با مرتبط هايريسک از بسياري وجود بدون دهد، قرار

و ترس���ريع غيرپيوند و پيوند برق���راري اج���ازه دي���دگاه اين اينکه خصوصا ني��از م��ورد فرامين عنوان به وکارکسب فرآيندهاي و هاسيستم از را موثرتري

دهد.مي

1 -business delivery2 -prescribed architecture

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 74

front ان��دازچش��م معم��اري، اين طراحي officeو back officeدولت از از بخش ک��دام که نمايدمي مش��خص سازند. همچ��نينمي نمايان را الکترونيک

منظر يک از بايس��تي هابخش ک��دام است، مشتري سمت به متمايل معماري وک��ارکسب ه��ايسيس��تم کج��اي و شود، نگريسته الکترونيک دولت جانبه همه

نماي��ان رس��انيخ��دمات از يافتهتوس��عه ان��دازچشم اين در شخصي هايآژانساست.

در که دارد هاآژانس رس�انيخ�دمات عناصر ب��رخي به ني��از معم��اري اين اينکه کن���د. خصوصامي پي���دا توس���عه دولت جانبه همه منظر يک از آين���دهدارد: وجود زير موارد براي مشترک معماري يک دارابودن براي منفعتي

کاربر( هدايت و )خدمات شوند معرفي مردم به چگونه خدماتگيرند انج��ام الک�ترونيکي ص�ورت به واقعا رس�انيخدمات چگونه

خدمات( تواناکننده )ابزارهايش����وند متصل مشتريانش����ان به و يک����ديگر به چگونه هاآژانس

ارتباطي( )ابزارهاي عم��ومي ه��ا،آژانس خ��دمات ت��دارکات از زيادي هايجنبه اينکه علت به اعتب��ار تص��ديق الک��ترونيکي، پرداخت پذيرش )مانند شد خواهند يا و هستند

-اس��تاندارد ش��يوه يک رو اين از امن(، الکترونيک پست يک ارائه ف��رد، يک که نيست مع��ني بدان موضوع گيرد. اينمي انجام هاآژانس وسيله به ايشده

- معماري خدماترساني37-7شکل

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل75

دهن��د. اين ق��رار اشتراک مورد را يکساني آوريفن و اطالعات دقيقا هاآژانسبود: خواهد زير موارد شامل معماري

و شوند،مي اجرا و توسعه يکبار تنها که اشتراکي: اجزائي اجزاي ه��ا( م��وردآژانس همه يا )و هاآژانس از زي��ادي تع��داد وس��يله به

پورتال( )مانند گيرندمي قرار استفادهيک کنن��دهپش��تيباني که اياستانداردشده عمومي: اجزاي اجزاي

اج��را م��ورد محلي و موضعي بطور اما هستند، عمومي فعاليت فرآيند يک اداره ب��راي آوريفن از ش��يوه يک )مانند گيرندمي قرار

در مختلفي وک���ارکس���ب فرآين���دهاي به تواندمي که برخط ثب���تيشود( داخل مختلفي هايآژانس

عملکرد آژانس، يک خصوص در که منحصربفرد: اجزائي اجزاي هستند. ايويژه سرويس يا

همه در مش��ابهي و يکن��واخت اس��ت. م��دل بازگش��تي معم��اري اين هاآژانس آژانس��ي، بخش عم��ومي، بخش مانند ش��ود،مي تکرار دولت سطوح

س��طوح از تع��دادي در وک��ارکس��ب گرتوص��يف جزء غيره. هر و وکارکسب واحد دولت. هر همه در س��ازمان سراسر تا شخصي وک��ارکس��ب فرآيند از اس��ت،است. مجموعه کل با مشابه دقيقا سطح

عم��ومي، بخش در که گش��ته ط��راحي منظ��ور ب��دين معم��اري اين ش�ود. گرفته بک��ار هاس�ازمان در وکارکسب واحدهاي يا خصوصي، هايسازمان

ش��ود. بن��ديدرج��ه تواندمي باشد، نياز مورد که اندازه همان به فوق معماري مختلفي ط��رق در رسانيخدمات تا آوردمي بوجود را امکان اين معماري طرح

گردد. ريزيپي

معماري توصيف و جزئيات - بررسي7-9-3

کاربر دسترسي يا )دولت دهن��دهس��رويس بين کان��ال يا اتص��ال نقطه کاربر، دسترسي

ک��اربران ب��راي اب��زاري هاکان��ال اس��ت. اين خ��دمات ک��اربر ه��ايش( وآژانس و باشندonline چه کنند، پيدا دستيابي دولتي خدمات همه به تا است خدمات

هستند، خدمات دريافت و درخواست براي ورودي هاينقطه . آنهاoffline چههستند. محلي دهندهخدمات عمومي وجه بيانگر و

به بس��ته را دسترسي ه��ايکان��ال از متف��اوتي ت��رکيب يک آژانس هر گرفت. راهبردهاي خواهد بکار ويژه، مشتري بر تقدمحق و محلي هاياولويت س��بب را تع��املي دسترسي ق��ابليت مت��دهاي بک��ارگيري دسترس��ي، کان��الone )مانند 1وجهب�هشد: وج�ه خواهد stop shops،) تلفن (call centres/SMS،) سنتي. پستي خدمات و وب(، هايسرويس يا ها،سايت)وب اينترنت بر مبتني

1 -face-to-face

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 76

کاربر هدايت و خدمات از ورودي خ��دماتي، ک��اربر م��ابين واس��طي ک��اربر، ه��دايت و خ��دمات

اس��ت. خ��دمات اج��رائي ه��ايسيستم و کاربر(، )دسترسي کانال يک طريق از دولت خ��دمات با خ��دماتي ک��اربران ت��دارک ساختماني، بالک اين عملکرد

مختلف ان��واع گرتوص��يف ه��دايت، و اس��ت. خ��دمات يکپارچه و آس��ان راهي اين به دسترسي به مرب��وط دهن��دگانخ��دمات و خ��دماتي ک��اربر مابين تعامل

هستند. خدمات

خدمات کنندهفراهم ابزارهاي خ��دمات و خ��دمات کنن��دهف��راهم ابزاره��اي يع��ني اب��زاري، ه��ايجعبهشوند.مي محسوب معماري چسبنده ماده عنوان به ارتباطي، برقرارش��ده، الک��ترونيکي ه��ايت��راکنش الک��ترونيکي، محيط يک در

ه��ا()آژانس دهن��دگانس��رويس و خ��دماتي ک��اربران م��ابين هاداده عبوردهنده بايس��تي هاداده و است م��وثر مديريت نيازمند اطالعات، اين هستند. جريان

ه��ايدي��دگاه و هاآوريش��وند. فن داده عب��ور و مس��يريابي ص��حت و سرعت با را جري��ان اين از م��وثري مديريت چارچوب، از بخش اين در هاداده مديريت

باشد. جبعه اين از بخشي عنوان به تواندمي ،e-GIFکنند. مي ايجاد

ارتباطي خدمات ه��ايسيس��تم و دسترسي هايکانال بين انتهائي پيوند ارتباطي، خدمات

قبيل از ارتب��اطي، ه��ايمک��انيزم از تع��دادي دربردارن��ده هستند. آنها تحويليهستند. تلفني و ايداده هايشبکه و پستي خدمات

سازماني وکارکسب به تحويل هايسيستم يک هستند. در وکارکسب اجرائي هايسيستم و فرآيندها ها،سيستم اين

وک��اريکس��ب فرآين��دهاي آژانس، وک��ارکسب هايسيستم اين وکار،کسب سطحدهند. مي ارائه را مرتبطي خدمات که هستند

نظ4444ام و مشيخ4444ط حک4444ومت، – الکترونيک دولت محيطمديريتي آن، در که هس��تند الکترونيک دولت محيط برقرارکنن��ده ه��ا،نظ��ام اين

آنه��ا، وس�يله به که قواني��ني همچ��نين و ده��د،مي انجام را خود عمليات دولت تا گ��ردد تع��يين بايس��تي مش��ي،داد. خ��ط خواهد انج��ام را خ��ود کار معماريدهد. قرار پشتيباني مورد را معماري اجرائي عمليات

گروه/ بالك

ساختم

دسترسيكاربر

Enablingكاربر تعامليservices

سيستمارتباطي خدمات به تحويل

وكاركسب

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل77

سازمانيانيعملكر دها/

وظيفهاه

هايكاناليدسترسي

خدماتدسترسي

مديريتجلسه

-ويژهگرائي

مدركشناسائي

امنيتواسطه/

غيرواسطه

مديريتخدمات كيفيت

اطالعاتهاتراكنش

مشاركت انتقال

هامنفعت و حقوقمذاكره و تنظيم

كنترل

و ابزارها براي هائيمولفهدهيتحوبل

كاتالوگ خدمات و اطالعات

دسترس قابلدستورالعم

براي هائيل و انجام چگونگي

و خدمات كسباطالعات

محافظت و هاداده از

پوشيدگي خدمات

عمومي وكاركسب از پشتيباني

و هاسيستم محيط كاربران فرآيندهاي

وكارهاكسب و

بين ارتباط و دسنرسي هايكانال

دهيتحوبل هايسيستم به رسيدن براي

و موقعيتي استقاللارائه

به پيوندهائي و هاسيستم ديگر

وكاركسب هايسازمانغيردولتي

مديريت و فرآيندها يكپارچگي

وكاركسب هايسيستم مديريت

خدمات كيفيت

فرآي و ندها

هايسيستم وكاركسب

اجرائي و گسسته

منحصربفرد

-مولفهها

Call centres

Counter services

دسترس Mobile) سيار ي

access) هاپورتال

هاسايتوب و-سيستم

و شدهتعبيه هاي دسترسي )مانند مستقيم

EDI) و پست

ارسال ديگر

هايكانال دسترسي

كنترلدسترسي

تصديقاعتبار

استاندار-مشيخط و دها

براي هائي دسترسي

كاربران

خدماتGovtيا )جلسه

منحصربفرد( تعامل يا ايجاد سازماندهي

و خدمات مناسبتعامالت

استانداردهاارائه براي ئي

طراحي براي اصولينمايشي خدمات

بنديدسته و خدمات منطفي

مردمي هايحوزه

و تعاريف )مانند استانداردها

NZGLS) هايسيستم

GISيابيمكان و-دايركتوري

منابع هاي هايسيستم

كاري گردش موتورهاي

پويا استداللي ارسال

پويا، هايقالب امن، صدور موتورهاي

و حسابصورتهاپرداخت

خدمات Translation) ايترجمه

services) و هاپروتكل

ارتباطي هايشبكه مديريت

Message) معامالتbrokers)

پستي خدمات

خد) روباز مات

Exposed services)

اعتماد عمومي خدمات براي رفتاري و فرهنگي تغيير قانوني محيط-مولفه

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 78

هايعموم

ي

حقوق مانند قانوني ( پذيرشBrand issues) تجاري هايبيانيه اعتبار تصديقوكاركسب فرآيند نهينام و تعريف استانداردهاي غيره و پوشيدگي افراد،

بينابيني همكاري هايچارچوب ايداده استانداردهاي معمول هايپروتكل

الكترونيك دولت در سازماني - معماري7-10 ان��واع از يكي ش��د، اش��اره ن��يز فصل اين ابت��داي در كه هم��ان طور

ن��وع اين بررسي به قس��مت، ابن اس��ت. در س��ازماني معم��اري معم��اري،مي پردازيم. الكترونيك دولت در آن نقش و معماري

1سازماني معماري خصوصيات و - تعريف7-10-1

كمي اس��ت، رفته كار بهenterprise كلمه معادل "سازمان" كه عبارت اين رود. درمي بك��ار س��ازمان با رابطه در معم��وال كه است تع��ريفي فراتراز چندين از متشكل سازماني يا معمولي سازمان يك تواندمي سازمان تعريف، به كه ش��ودمي ن��يز آن من��ابع تم��امي ش��امل باش��د. س��ازمان، ديگر سازمان

و س��ازماني، واح��دهاي افراد، از عبارتند منابع ارتباطند. اين در هم با نوعيآوري. فن

يك پايه عناصر از ش���دهتعري���ف است تركي���بي س���ازماني، معم���اري-ش��ده ت��ركيب هم با س��ازمان هايماموريت و راهبردها با مطابق كه سازمان

ه��ا،مك��ان فرآين��دها، از: اطالعات، عبارتند سازماني معماري پايه اند. عناصرها.انگيزه و افراد، ها،بنديزمان

معم���اري از مختلفي كاربرده���اي توانندمي س���ازمان، مختلف اف���راد ف��وق محص��والت معم��اري، محصوالت توليد از باشند. پس داشته سازماني

در موج��ود ه��ايشود. توصيفمي داده قرار سازمان اصلي بازيگران اختيار در به زي��ادي كمك ش��وند،مي ارائه گ��رافيكي ص��ورت به عم��دتا كه محص��والت

ك��اري، فرآين��دهاي اص��الح و ارزي��ابي راه��بردي، ه��ايتحلي��ل ه��ا،گ��يريتص��ميم-هزين��ه ارزي��ابي تغييرات، ريزيبرنامه و بينيپيش كارائي، سنجش و ارزيابي

نمايد. مي غيره و ها، طراح��ان اطالع��ات، آوريفن كارشناس��ان چون افرادي ديگر طرف از "دي��دگاه محص��والت روي را خ��ود توجه توانندمي غيره و گرانتحليل سيستم،

منطقي و مفه��ومي م��دل چ��ون مواردي بررسي به و كرده طراح" متمركز س��ازماني، مراتب سلسله شبكه، مفهومي مدل فعاليت، نمودارهاي هاداده

بپردازند. كار قواعد و ترتيبي، نمودارهاياز: عبارتند سازماني معماري مزاياي ترينمهم

مياني، مديران هاي،سازمان ارشد مديران – همسوئي از كدام هر اطالعات، آوريفن حوزه كارشناسان و كاربران،

و كرده نگاه آن هايماموريت و سازمان به مختلفي هايديدگاه هر ديگر، طرف است. از متفاوت هم با آنها نگريجزئي سطح

[82 نو عصر - ]رويكرد 1

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل79

به اقدام خودشان خاص هايواژه فرهنگ با افراد اين از كدام معموال كه نمايندمي خود هايدرخواست و هاينيازمندي توصيف

سازماني، نيست. معماري مقابل طرف براي درك قابل سازمان يك بازيگران كليه آن در كه كندمي فراهم را محيطي

قرار ديگر گروه اختيار در و كرده توصيف را نظراتشان بتوانند سطوح در آنها هايپاسخ و هادرخواست براحتي كه بطوري دهند،

انتظارات و هاخواست و بوده پيگري قابل سازمان مختلفشود. تضمين سازمان از مديران

و يكنواختي ايجاد به منجر سازمان، معماري – يكپارچگي با مثال، عنوان شود. بهمي سازمان مختلف سطوح در همخواني-داده كاري، قواعد چون مواردي سازماني، معماري از استفاده

جريان مسيرهاي و ها،رابط آنها، از استفاده نحوه و ها، هايروش از غيره و هاسيستم بين تعامل و اتصاالت اطالعات،

پذيريتعامل شد. يكپارچگي خواهد پيروي استاندارد و مدون كاهش باعث خود نوبه به كه داد خواهد افزايش را هاسيستم

شود.مي وريبهره اقزايش و هاهزينهعلمي هائيتوصيف وجود – تغييرات برابر در پذيريانعطاف

به مربوط هايتحليل تسهيل باعث سازمان مختلف هايجنبه از پذيريانعطاف به منجر درنهايت و شده سازماني تغييرات اثرات

خواهد تغييرات سرعت افزايش و تغييرات برابر در هاسيستمشد.

سازماني، معماري – سيستم توسعه هايهزينه كاهش ساريمدل ها،نيازمندي شناخت به مربوط هايزمان كاهش باعث

براي غيره و هارابط توليد و طراحي ها،داده سازيمدل فرآيندها، و موجود( شده هايسيستم بروزرساني )يا جديد هايسيستمشد. خواهد هايهزينه كاهش موجب

از استفاده با – الكترونيك دولت سمت به هگرائي مدل نظير مرجع هايمدل از استفاده امكان سازماني، معماري

مدل و خدماتي، مرجع مدل ماموريتي، مرجع مدل كيفي، مرجع دولت سطح در نهايت در و مختلف هايسازمان در فني مرجع هاسازمان مختلف هاياليه در همگرائي نوع يك و آمده بوجود به منجر نهايت در ونزديكي، همگرائي شود. اينمي حاصل هايسيستم از استفاده ها،كاريدوباره از ناشي هايهزينه كاهش

-بي كاهش و شده هاسازمان بين پذيريتعامل عدم و ناهمگون، خواهد پي در را سازمان كارائي افزايش و هاهزينه اندازه

داشت.

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 80

1سازماني معماري هاي- چارچوب7-10-2

درب��اره ش�دهس�ازماندهي تفكر ب��راي ه��ائيروش معم��اري، هايچارچوب منشا حقيقت اين از معم��اري ه��ايكنند. چ��ارچوبمي ارائه پيچيده هايسيستم

است. گوناگوني هايجنبه داراي مهندسي ديدگاه از سيستم هر كه اندگرفته فض��ا، توزيع ك��اربري، بگ��يريم، نظر در را س��اختمان يك اگر مثال، عنوان به

داخلي، معم��اري بن��دي،اس��كلت بيروني، نماي مختلف، فضاهاي ارتباط نحوه-مي ساختمان معمار يك كه هستند مختلفي هايجنبه غيه و تاسيسات، نقشه اج��زاي به ت��وانيممي اطالع��اتي ه��ايسيس��تم نماي��د. در توجه آنها به تواند

انج��ام ت��رتيب ك��اربران، اج��زا، توزيع نح��وه فرآين��دها، انج��ام نحوه سيستم، ه��ايسيس��تم معم��اري ديگ��ر، عب��ارت نم��ائيم. به اش��اره غ��يره و كاره��ا،

نظ��ير س��واالتي به تواندمي مس��اله حل راه تش��ريح يا حل ب��راي اطالع��اتي، چگونه سيس��تم ك��ار نح��وه اس��ت؟ ش��ده تش��كيل چيزه��ائي چه از سيس��تم

زم��اني ت��رتيب شوند؟ نصب كجا در بايد سيستم دهندهتشكيل اجزاي است؟ غ��يره و چيست هافع��اليت انج��ام از هدف و دليل و است؟ چگونه كارها انجامنمايد. توجه

معماري زكمن، از: معماري عبارتند سازماني معماري رايج هاينمونه،C4IRS معم���اري ف���درال، س���ازماني معم���اري بررسي به ادامه در كه پردازيم.مي فدرال سازماني

2فدرال سازماني معماري - چارچوب7-10-3

- مقدمه7-10-3-1 ،3ف��درال اطالع��ات آوريفن ،13011 ش��ماره اج��رايي حكم برطبق

انجمن اصلي واسطه عنوان به را4 (CIO) اطالعاتي اصلي متصديان انجمن ايج��اد و گذاري،اشتراک بکارگيري، نوسازي، طراحي، در هافعاليت بهبود براي(38-7 نمود. )شكل ايجاد آژانس اطالعاتي منابع

[82 نو عصر - ]رويكرد 12 -[CIO 1999]3 -Federal Information Technology4 -Chief Infornation Officers

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل81

آوريل در را ف��درال س��ازماني معم��اري چ��ارچوب ايج��اد ،CIO انجمن ،1998 ژانويه مورخ به ،CIO 1 انجمن راهبردي نمود. برنامه شروع1998

را دستور اين و شد،مي هدايت1996 سال در کلينگر-کوهن قبلي فعاليت با اس��تفاده فدرال، سازماني معماري نگهداري و توسعه در كه داشت خود در

اين ش��ود. برطبق انج��ام دولت در اطالعات فن آوري منفعت هاي از حداكثر و ب��اال، اول��ويت نظرگ��رفتن در با منتخ��بي معماري ه��اي راه��بردي، ط��رح

س��ازماني معم��اري تا شد خواهند ايج��اد آژانس ها كن��ار در تجاري بخش هاي شناسايي، براي را مناسبي مکانيزم چارچوب، نمايند. اين مستقر را فدرال

اول��ويت با بخش ه��اي به مرب��وط معماري توصيفات مستندسازي و توسعه، ح��وزه در را آن و مي كن��د، فراهم رايج تجاري حوزه هاي در قرارگرفته باالي

مي كند. طراحي سازماني مرزهاي ب��راي راح��تي به و است ع�ام که ک��رد ايج��اد را چ��ارچوبيCIO انجمن

هس���تند، معم���اري داراي كه ه���اييآژانس وي���ژه به ف���درل ه���ايآژانس همه از آن، با مرتبط ک��اري گروه ه��اي وCIO است. انجمن سازگار و انطباق پذير س��بب آنها مش��ارکت که ش��وندمي تش��کيل هاآژانس از بسياري از نمايندگاني

ن��يز و مرتبطش��ان، س��ازمان در معم��اري تالش ه��اي به توجه از حم��ايتاست. دولت سطح در وسيع طور به نيازمندي ها شناسايي و اس��تاندارد ملي انس��تيتو م��دل که کرد موافقتCIO انجمن ابتدا، در

ب��راي را اس��اس اين و ب��برد بک��ار گس��ترده ش��کل به را2 (NIST) آوريفن ف��درال س�ازماني معم��اري م��ديريتي و س�ازماني نيازمن��دي هاي به رس�يدن ي�افت، ارتقا مديريتي ابزار يک به فدرال دولت درNIST دهد. مدل گسترش

1 -CIO Council Strategic Plan2 -National Institue of Standards and Technology

CIO- ساختار سازماني انجمن 38-7شکل [CIO 1999[

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 82

سازماني آوريفن و اطالعات تجارت، محيط هاي متقابل رابطه كه طوري به س��اخت و برن��امه ريزي، سازماندهي، اليه، پنج مدل كرد. يك مي مشخص را

را اطالع���ات فن آوري و اطالع���ات معماري ه���اي از يكپارچه مجموعه يک به اما ان��د،ش��ده تعريف هم از ج��دا ط��ور به الي��ه، پنج مي كن��د. اين ف��راهم مدل مشابه را معماري هاياليه مفهوم ،CIO هستند. انجمن وابسته يكديگر

NISTک��رده منطبق تغي��ير اندکي با فدرال سازماني معماري چارچوب براي (39-7 کند. )شكلمي منعکس راIT کنوني هايپيشرفت که است

است راهبردي اطالعاتي سرمايه پايگاه يک فدرال سازماني معماري ب��راي الزم آوريه��ايفن تج��ارت، انج��ام ب��راي الزم اطالع��ات تج��ارت، که

-فن س��ازيپي��اده ب��راي انتق�الي فرآين��دهاي و تج��اري، فعاليتهاي از پشتيبانيکند.مي تعريف را تجارت در نيازها تغيير به پاسخ در جديد آوريهاي

اق��دام که است تصويري مدل يک فدرال، سازماني معماري چارچوب و کندمي م��ابيني هايتجارت براي هماهنگ و شده مستند ساختار يک تعريف به

با ف��درال بخش يک در هاآژانس نمايد. همکاريمي ايجاد دولت در هاييتوسعه

NIST- مدل معماري سازماني 39-7شکل [CIO 1999[

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل83

ش��ود. آژانس��هامي اقتص��ادي و ک��ارايي معيار افزايش به منتج راسخ، تمايلي بک��ار معماريش��ان مختلف قس��متهاي توص��يف ب��راي را چ��ارچوب اين بايد

بگيرند.

- هدف7-10-3-2 ب��راي را اش��تراکي توس��عه ف��درال، س��ازماني معم��اري چ��ارچوب

گذاش��تن اش��تراک به و داخلي، همک��اري ق��ابليت فدرال، معمول فرآيندهايبخشد.مي ارتقا دولتي نهادهاي ديگر و فدرال آژانس هاي بين اطالعات

را آن و کنند ايج��اد راIT س��ازماني معم��اري يک بايد فدرال آژانسهاي به معم�اري توس�عه که يابنددرمي فدرال آژانسهاي . بعالوه،1نمايند نگهداري

اس��ت. اين خ��ورده گ��ره پايتخت درIT گذاريسرمايه ريزيطرح فرايندهاي پرمص��رف و پيچي��ده، بزرگ، عمل يک آژانس، سطح در حتي توسعه، فرايند

ف��درال آژانس��هاي م��ابين،في فراين��دهاي در مشارکت است. با منابع نظر از در ل��ذا بگذارن��د، اش��تراک به را محص��والت و کارمن��دان ک��ار نت��ايج توانندمي

توس��عه ميتواند همک��اري ش��ود. همچ��نينمي ج��وييص��رفه من��ابع مص��رف گذاش��تن اش��تراک به خ��ود، نوبه به که دهد ارتقا را م��ابينفي اس��تاندرادهاي

ده��د. همچ��نينمي افزايش را فدرال سطح در مشترک قابليتهاي و اطالعات مش��ترک فراين��دهاي از به��تر درک آم��دن بدست امکان مشارکت، طريق از

توانندمي اقتص��ادي معياره��اي که هازمين��ه ديگر و مش��ترک اطالعات فدرال،دارد. وجود برند بکار

زير ه��ايزمين��ه در اس�تفاده ب��راي ف��درال سازماني معماري چارچوباست: شده توصيه

فدرال دولت سطح در فعاليتهايآژانس( چند يا دو )يعني مالتي-فدرال هايآژانس فعاليتهايگذاريسرمايه که جايي و فدرال تجاري بخش در هرجايي

دولتهاي يا ايالت، الملل،بين با ارتباط در توجهي قابل فدرالدارد. وجود محلي

معم��اري يک س��ازيآم��اده ب��راي چارچوبي توسعه ،CIO انجمن هدف ب��راي تعريف و م��دل، عملک��رد، روش چند از اس��ت. چ��ارچوب س��ازماني

و توسعه براي الزم معماري هايمولفه روابط و سازمانها همه کردن مرتبط انعط��اف بايد اس��ت. چ��ارچوب ش��ده تشکيل فدرال سازماني يک نگهداري

مش��ترک فعاليت ه��اي روي و بدهد را جديد فعاليت ه��اي اج��ازه تا باشد پ��ذير متمرکز ف��درال ک��اري محيط واقعيت ه��اي با مواجهه و س��ازماني، معم��اري

دهد. بدست سريعي هايموفقيت و شود،-جم��ع ب��راي ش��ود؟مي ايج��اد س�ازماني معماري چارچوب يک چرا اما،

ب��راي س��ازيذخ��يره محل يک س��اختن و مش��ترک معم��اري اطالع��ات آوري

1996 کلينگر-کوهن طرح - طبق 1

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 84

ني��از م��ورد ف��درال س��طح در مش��ارکتي اب��زار يک اطالع��ات، اين نگه��داري-ذخ��يره محل و اب��زار چ��نين س��ازماني ف��درال معماري چارچوب است. يک

زير م��وارد به تا دهدمي امکان فدرال دولت به چارچوب، است. اين ايسازييابد: دست

دولت گستردگي به سطحي در فدرال اطالعات سازماندهي فدرال

فدرال سازمانهاي در اطالعات گذاري اشتراک ارتقاشانمعماري توسعه براي فدرال سازمانهاي به کمکفرايندهاي سريع توسعه براي فدرال سازمانهاي به کمک

شانIT گذاريسرمايهمشتري. به تربصرفه و سريعتر، بهتر، رساني خدمات

چيست؟ فدرال سازماني معماري چارچوب يک ارزشفدرال داخلي همکاري افزايشفدرال منابع گذارياشتراک به افزايشآژانس و فدرال هزينه کاهش براي پتانسيل ايجاداطالعات گذاري اشتراک به توانايي بهبودگذاريسرمايه طرح از پشتيباني ITآژانس و فدرال براي

کن��د. بلکهنمي تعريف را ف��درال سازماني معماري محتواي مبحث اين ب��راي را معم��اري فعاليته��اي براي مکاني و سازماني چارچوب يک درعوض نماي��د.مي تعريف آين��ده در ف��درال سازماني معماري اطالعات شدن مستقر را مک��انيزمي که است اين در ف��درال س��ازماني معم��اري چ��ارچوب ارزش موفقيت و کندمي فراهم فدرال آژانس معماري فعاليتهاي کردنمرتبط براي آژانسها به ارتباط کند. اينمي زياد را فدرال معماري همگاني طرح در سريع از ترگس��ترده محتوايي در را معماريشان به مربوط کارهاي تا دهدمي امکان

و من��ابع گ��ذارياش��تراک به مزاياي از تا دهند انجام فدرال سازماني معماري س��ريع رسيدن امکان آمدن بوجود با شوند. بعالوه، مندبهره داخلي همکاري

ارزش که ش��ودمي واقعي دني��اي تج��اري نيازه��اي متوجه م��دل م��وفقيت، بهنمايد.مي ايجاد راهبردي

عملکرد - روش7-10-3-3 انجمن ف��درال، س��ازماني معم��اري چ��ارچوب ايجاد کار در

CIOکرد: ارزيابي را روش سه و زمان در توجه قابل اوليه گذاريسرمايه يک بهقراردادي: روش

دهدمي نش��ان که شود ايجاد بايد چارچوب يک دارد. اوال، نياز پول م��وقعيت ثاني��ا، ش��ود،مي سازيآماده معماري توصيف يک چطور بايد ه��دف معماري يک نهايت، در و شود توصيف بايد جاري اوليه

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل85

-پي��اده ک��ه، کارهاست اين تکميل از بعد ش��ود. فقط داده ش��رح بدست و توس��عه، ط��راحي، طريق از ني��از م��ورد معماري سازي عيببي روش اين وجوديکه شود. با شروع ميتواند هاسيستم آمدن

فدرال، عمليات پيچيدگي خاطر به است ممکن مي رسد، نظر به" شود.1تحليل واسطه به "ناتواني به منجر

چ���ارچوب يک داخل بخش���هاي افزايشي توس���عه:2بخشي روش روي روش ده��د. اينمي ارتقا را يافته س��اخت س��ازماني معماري

م�الي سيس�تمهاي يا امتي�از اعط�اي )مثل تجارت مهم هايقسمت چ��ون دارد؛ م���وفقيت امک���ان بيش���تر و کندمي مت���داول( تمرکز

است. خاص سازمانهاي يا مشترک کارهاي به محدود عمليات،status روش Quo: به منجر که دهدمي نش��ان را تجارته��ايي معم��وال

تغي�ير بر غلبه و اطالع�ات گ�ذاري اش�تراک به در شکست ت�داوم انج��ام ب��از مانند م��واردي در روش ش��وند. اينمي محيط س��ريع

دست از م��وقعيت گونه هر و يافته، کاهش توليد تجاري، عمليات کلينگ��ر-ک��وهن طرح نيازمنديهاي برآوردن در شکست مانند رفتهاست. بخش نتيجه

-پياده زيرساخت اوليه، و آژانسي داخل فعاليتهاي از بسياري امروزه، از پش�تيباني ب�راي آژانس اوليه هس�تند. فعاليته�اي آژانس معم�اري س�ازي فعلي معم��اري ايجاد زمان در نبايد و هستند ضروري فدرال تجارت نيازهاي

نبايد فدرال سازماني معماري بيافتند. عمليات تعويق به فدرال نظر مورد وشود. آژانس معماري انفرادي فعاليتهاي مانع

1 -paralysis by analysis2 -Segment approach

[CIO 1999]- 40-7شکل

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 86

کم، بخشينتيج��ه با عمليات حد از بيش گسترش خطر کردنکم براي نت��ايج، س��ريع آوردنبدست و قراردادي، معماري يک براي اوليه هزينه کاهشکرد. انتخاب را بخشي روش ،CIO انجمن

قراردادي معماري متدولوژي ابتکاري فعاليت هاي پيشرفت در احتماال کن��د. واضحمي ايجاد وقفه فدرال سطح در هدف و فعلي معماري توسعه در

ب��رآورده را دولت تج��اري نيازه��اي و است غ��يرواقعي پارادايم اين که است ض��روري نيازه��اي به ف��وري پاسخ که است چ��ارچوبي آن حل کن��د. راهنمي

دهدمي اج��ازه ف��درال، س��ازماني معماري کند. چارچوبمي فراهم را آژانس-مي نامي��ده معم��اري بخش�هاي که فدرال، همگاني سازماني حياتي بخشهاي

معم��اري در را بخش��ها اين حاليکه در ش��وند، ايج��اد جداگانه بصورت شوند،- پيشCIO انجمن ،1999 مي م��اه کند. درمي مجتمع هم با سازماني بزرگتر CIO کرد. انجمن آماده فدرال بخشهاي تصويب و شناسايي براي را نويسي

اطالع��ات معم��اري بخش يک ک��ردنانتخ��اب ب��راي را درخواست يا ف��رم يککرد. پيشنهاد فدرال

ايجاد بازار براي الکترونيک دولت - ساختارهاي7-111شده

-مي معرفي راGUIDE الکترونيکي دولت معماري مباني بخش، اين در اص��ول و نيازمن��ديها اروپ��ا، در الک�ترونيکي دولت کن��وني وض�عيت به و کنيم

پرداخت. خواهيمGUIDE جانب از رفته بکار خط مشي و استاندارد معماري

- مقدمه7-11-1 س��ختي دوره از گ��ذر ح��ال در الک��ترونيکي تج��ارت ب��ازار زمانيکه در

تواندمي که است مهمي بخش دادن توسعه حال در الکترونيکي دولت است، خواهند ني��از ب��ازار، اين موفق ش�ود. ب��ازيگران منجر متف��اوتي خط مشي به

کنن��د. هماهنگ دولت ب��ازار وي��ژه تش��کيالت با را راهبردهايش��ان که داشت نظر از و است سريع بسيار توسعه حال در الکترونيکي، دولت خدمات بازار

تج��ارت ب��ازار توس��عه فلس��فه عنوان به فرآيند، پيچيدگي لحاظ از و آوريفن (FTD) م��الي ت��ايمز اس��ت. روزنامه ک��رده عمل اخ��ير دوره در الک��ترونيکي

آلم��ان، در2003 سال در الکترونيکي دولت به مربوطIT هزينه كه مي گويد ن��واحي در اس��ت. ح��تي ب��وده ي��ورو ميلي��ارد4.5 ايتاليا و بريتانيا فرانس��ه،

ه��ايگ��ذاريسرمايه دليل به(NAS) اروپا مرکزي و شرقي مناطق به مربوط رشد ح�ال در ب�ازار ،(EU) اروپا اتحاديه به الح�اق براي سازيآماده هنگفت

زمينه در يا و دهندمي ارائه جامع خدمات که هست. شرکتهايي هم تريسريع عظيمي ب��ازار چنين پتانسيل از بايد هستند فعال کاربردي هايبرنامه توسعه

کنن��د. تنظيم آن با مطابق را خود الکترونيک تجارت راهبردهاي و باشند آگاه1 -[Katzy 2003]

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل87

نظر اس��ت. به شدن مشخص حال در دولت مشتريان هايانگيزه و توقعات دولتها از باشد. بسياري امنيت و سودآوري مشتري ها، اصلي انگيزه رسدمي جمعيت پيرش��دن و مالي��ات عاي��دي ک��اهش مش��کالت ک��ردنس��پري ح��ال در

در س��ودآوري فوايد کنن��ده ايج��اب دولتها در س��اختاري هس��تند. تغيي��يرات در ج��رائمي ظه��ور و تروريس��تي تهدي��دات هستند. اف��زايش دولت عمليات

مع��امالت و خ��دمات در بيش��تر ام��نيت به منجر هم افراد هويت دزدي زمينهشد. خواهد دولتي س��ودآوري ب��راي فشار از ناشي الکترونيکي خدمات براي تقاضا اگر ب��ود. اين خواهند الزم دولت در ايعمده راهبردي تغييرات شود، زياد بيشتر

ني��از م��ورد س��ازماني سطح در هم و آوريفن سطح در هم راهبردي تغييرات که رايج صنعتي ساختارهاي بود. اگر خواهند هستند، هم قبول مورد معموال بروز آنگاه دهند، نشان را خود واگذاري قابل طرحهاي بصورت س��ريع نسبتا

چيزي بود. چنين خواهد ممکن الکترونيکي دولت بازار در پيشرو راهبرد يک ک��ارايي و نسبي سودآوري داشتن با که دهد اجازه دولتي خدمات به ميتواندشوند. توزيع بازار در خدمات

مقايسه قبلي دوگانه آوريفن تغي��ير طرحه��اي با ت��وانمي را ط��رح اين بس��ياري باIBM مثل بازار عمده بازيگران پيشين، دوگانه طرحهاي کرد. در

را موقعيته��ايي و کردند مش��ارکت اف��زارس��خت و اف��زارنرم تامين کنندگان از ش��ده ايج��اد 1ب��از معم��اري م��ديون را موفقيتش��ان که کردند ايجاد آنها براي

کهIBM نس��بت به اينتل و مايکروس��افت مثل ش��رکتهايي واقع بودن��د. دربردند. سود آمده، بوجود بازار از بيشتر بود کرده ايجاد را استاندارد ،BT 2يع��ني الک��ترونيکي، دولت عم��ده ره��بر سه2001 س��ال در هم��راهي با را کنسرس��يومي تا کردند يکي را نيروهايش��ان وي��زا، و زيمنس

با تحقيق��اتي انستيتوهاي و اروپايي دولتهاي مشتريان از تا نه تامين کنندگان، آورند. بوجود الکترونيکي دولت براي استاندارد صنعتي معماري ايجاد هدف

درGUIDE 3 کنسرس��يوم که الکترونيک دولت ص��نعتي اس��تاندارد معم��اري بخش��هاي دولته��ا، ب��راي راه��بردي نظر از است ممکن اس��ت، آن ايجاد حال

بودن��د. مزاي��اي قبلي موارد که باشد دوگانگي همان به شهروندان و تجاري، ت��اثير توانندمي نماي��د،مي ارائهGUIDE زيرس��اخت که امني��تي و س��ودآوري

باشند. داشته الکترونيکي دولت بازار روي زيادي

اروپا در الکترونيک دولت - وضعيت7-11-2 هم "مج���ازي" و فض���اي نامهآيين بص���ورت هم را الکترونيک دولت ما س��طوح افزايش منظور به اطالعات آوريفن از دولت خود استفاده بصورت ک�نيم.مي تعريف اج�رايي ک�ارايي اف�زايش هدف به شهروندان براي خدمات1 -open architecture2 -Brithish Telecom3 -Government User IDentity for Euorope

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 88

گوي��د:مي که است شده گرفتهUNDPEPA 1 تعريف از ما تعريف دوم بخش-فن کاربرده��اي و 2بس��ترها همه مج��ازي بط��ور تواندمي الک��ترونيکي "دولت ب��راي را عم��ومي بخش جانب از شده استفاده 3ارتباطات و اطالعات آوري

برگيرد." در شهروندان به دولت خدمات و اطالعات رساندن اطالع��ات انتشار از الکترونيک، دولت ترافزون کارکرد امروزه در )مثال

الک��ترونيکي ه��اياظهارنام��ه و فرمها 4بارگيري تا ساده(، وب صفحات )مثال کش��ورهاي ب��رخي در هااس��ت. بررسي مشاهده ماليات( قابل پرداخت براي

دولت در هات���راکنش به کامل دسترسي هن���وز که دهدمي نش���ان اروپ���ايياست. نشده حاصل الکترونيک

ش���هروندان حاليکه در قابل "فرمه���اي از فراتر چ���يزي به معم���وال ت��ريگس��ترده خدمات تجاري بخشهاي ندارند، دسترسي " ابتدايي5بارگيري بخش��هاي به دولت که خ��دماتي چ��ون نيست آورتعجب کنن��د. اينمي دري��افت

تج��اري، فراين��دهاي داشت. بعالوه خواهند عايدي دولت براي دهدمي تجاري فني زيرساختهاي و اطالعاتي سيستمهاي از بهتر تجاري بخشهاي در معموال

به��تري م��وقعيت در و انديافت��ه توس��عه است موج��ود ش��هروندان براي آنچه شوند. فرآين��دهايمي هماهنگ الکترونيکي دولت خدمات با بهتر و دارند قرار

1 -United Nations Division for Public Economics and Public Administration2 -platforms3 -Information and Commnication Technology = ICT4 -Download5 -Download

- پيشرفت خدمات برخط براي 41-7شکل و 2001کسبوکارها و شهروندان بين سالهاي

2002 [Katzy 2003]

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل89

چالشهايي به منجر الکترونيکي دولت پيشرفته خدمات ارائه آورانهفن و فني دولت اج��رايي فراين��دهاي در بنيادي تغيير شوند. يکمي مختلف هايزمينه در

ک��ارايي بتوانند که گ��يرد بکار را پيشرفته اطالعاتي سيستمهاي تا است الزم تغييرات دهند. اينگونه ارائه را مطلوب رساني خدمات و تغييراتي با احتماال

مانند ب��ود؛ خواهند هم��راه حک��ومت داخل ه��ايمسئوليت و قوانين در پايدارترمش�ارکتهاي- مانند جديد پيکربن��ديهاي يا و خ�ارجي، من�ابع نظ��ارت و کن�ترل

-سازماندهي مواردي در ضروري فرايندهاي . تغيير1(PPP) عمومي-خصوصيشوند. مي موجب را بنياديني مجدد هاي

وج��ود پاي��دار ق��وانين بر مبت��ني استاندارد معماري يک که هنگامي تنها الکترونيک دولت روش��هاي از ب��ازار در همگ��اني اس��تفاده باش��د، داش��ته

خ��دمات شامل برساند، فايده تجاري بخشهاي و شهروندان به که بصورتيکه طريق از معم��اري چنين ايجاد کار برGUIDEآمد. خواهد بوجود افزار،نرم و

است. کرده تمرکز 2هويت مديريت استاندارد معماري يک ساختن

هويت مديريت استاندارد معماري يک به - نياز7-11-3 و امن زيرس��اخت يک الکتروني��ک، دولت س��رويس يک م��وفقيت پايه

م��ورد در اداري بيانيه يک2001 سال است. در داخلي تعامل قابليت داراي و ک��رد:"... ام��نيت تاکيد چ��نين الکترونيک دولت در اعتم��اد ق��ابليت و امنيت

دولت برخط خ��دمات موفق مع��رفي ب��راي ش��رطپيش يک اعتم��اد ق��ابليت يا ک��اربران گ��رفتن درنظر با يان��گ، و ارنست جميني است." کپ الکترونيک

در فقط " مش��تريها که گرفتند نتيجه خ�دماتي چ�نين نظر م��ورد ش�هروندان اس��تفادهon-line ش�ده ارائه خ��دمات از باشد ش�ده تضمين امنيت صورتيکه

برخط خ��دمات در ام��نيت، زمينه در اظه��اراتي چ��نين کرد". عليرغم خواهند اقب��ال با دولتها که است اين است. نتيجه شده حاصل کمي پيشرفت دولت

خ��دمات گس��تره نيس��تند ق��ادر و شد خواهند مواجه خدماتش��ان در ض��عيفي دولته�اي ج�انب از ف�راواني گزارش�هاي کنند. بعالوه ارائه را نظرشان مورد

هس��تند. اف��راد ه��ويت س��رقت رشد نشانگر که دارند وجود بريتانيا و آمريکا بخش��هاي و دولت ش��هروندان، روابط اعتم��اد اف��راد ه��ويت س��رقت ش��يوع منفي ت��اثير الک��ترونيکي خ��دمات به نسبت اقبال بر و کندمي تهديد را تجاري

گذارد.مي روش يک بدنبال بايد آن، ساختن امن و روابط در اعتماد بازيابي براي

يک به بايد روشي ب��ود. چ��نين بني��ادي مس��ائل شناس��ايي ب��راي يافتهس��اخت را مهم بعد سه که ش��ود منتهي پ��ذيرانعطاف حال عين در و سازگار معماري

آوري. اين( فن3) و ( فراين��دها،2) پاي��ه، ( اص��ول1ده��د. )مي ق��رار هم کن��ار را ه��ويت م��ديريت اس��تاندارد معم��اري يک تا ش��وند پيکربندي توانندمي ابعادکنند. ايجاد دولتي خدمات براي

1 -Public-Private-Parthnerships2 -standard Identity Management Architecture

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 90

دولتها کنترلش��ان تحت موض��وعات هوي��تي اطالع��ات ح��ول معم��وال محص��والت ح��ول تج��اري بخش��هاي مش��ابه ص��ورت ان��د. بهيافت��ه س��ازمان

داليل به ان��د. بناک��رده پي��دا س��ازمان ميکنند تج��ارت آنها با که توليديش��ان زمينه در متف�اوتي وض�عيتهاي آنها دولته��اي و کش��ورها ف��رهنگي، و ت��اريخي

چه و شوند محافظت پوشيده بصورت است لازم اطالعاتي چه اينکه سيستمهاي از اند. استفادهداشته باشند، عمومي مي توانند هويتي اطالعات دهد تغيير را هويتي اطالعات با رفتار چگونگي مي تواند دولت، در اطالعاتي

اين و مي کند بروزتر و فراگيرتر را شهروندان اطالعات به دسترسي چنانکه دولت مقب��وليت نتيجه در و ام��نيت حس و اعتم��اد روي زيادي تاثير مي تواند ارائه هنگ��ام در ادارات که مختلفي مراحل نظ��ري، لح��اظ باش��د. از داش��ته

زمينه به زمينه يک از بايد ش��وندمي مواجه آن با خ��اص گ��روه يک به خ��دمات پش��تيباني ب��راي که فرآين��دهايي توص��يفات کنون باشند. تا انتقال قابل ديگر

،(A2B) تج��اري بخش��هاي به خدماتش��ان س��ازيپي��اده در دولتها از ک��ردن دپارتم�اني، بين اطالع�اتي تب��ادالت ن��يز و(A2C) شهروندان به خدمات عمال اختصاصي نيازمند تنه��ايي به فرايند اس��ت. هرنب��وده موج��ود باشند، بهترين داراي و ش�ده اس�تاندارد اس�ت. فراين��دهايIT سيس�تمهاي پرهزينه ک�ردن

دولت حقيقت کنن��د. درمي تس��ريع را س��ازيپي��اده مج��دد اس��تفاده ق��ابليت ف��ني هايمولفه که چرا نيست آوريفن امن سازيپياده فقط امن الکترونيک

هوش��مند، ک��ارت ،PKI )مانند اندب��وده دس��ترس در س��ال چن��دين نياز مورد براي 1سازگار معماري يک استانداردسازي فراوان، کوششهاي وجود و...(. با

ني��از م��ورد همچن��ان دهد، قرار هم کنار مناسب بطور را آنها که آوريهافن اين و روشن ره��بران و است ن��اقص آن در اعتب��ار تص��ديق که اس��ت. ب��ازاري

-گيج دولت مش��تريان ب��راي که آوردمي بوج��ود سيس��تمهايي ن��دارد، واضحي-توس��عه براي و است دشوار شهروندان براي آنها از استفاده هستند، کننده

باشند.مي نامطمئن بسيار آوريفن دهندگان

GUIDE جديد -روش7-11-4 ش��رکتهاي حم��ايت به ني��از هويت، مديريت براي باز معماري يک ايجاد

GUIDE 2ب��از منبع برس��د. پ��روژه خ��ود حي��اتي رشد به تا دارد دولتها و پايدار اس��ت. ش��ده تش��کيل هادانش��گاه تا ص��نايع از اروپ��ايي سازمانهاي از عمدتا اول، ف��از اس��ت: در يافته ش��کل ماهه هج��ده جداگانه ف��از سه ح��ول پروژه پايلوته��ايي طريق از را معم��اري دوم، ف��از شد؛ خواهد ايجاد معماري مباني

س��وم، ف��از و کن��د؛مي قانوني و معتبر کنند،مي پشتيباني را اروپايي نواحي کهکند.مي کار کاربردي هايبرنامه انتشار و گسترش برروي

1 -consistent architecture2 -open source

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل91

بعد سه از متش��کل را الکترونيکي دولت معماريGUIDE کنسرسيوم و تج44اري و اجرايي فرايندهاي ،هويت اصولکند: مي تعريف اصلي

تا ش�ده "معم��اري" اس�تفاده عب��ارت "سيس��تم" از عبارت . بجايآوريفن هادولت که کند مشخص سخت و سفت و خاص و منفرد سيستم يک به لزوما

خ��دمات آن طريق از که است ني��از ک��اري دس��تور يک به بلکه ندارن��د، ني��از داده نش��ان42-7 ش��کل درGUIDE دهند. معماري ارائه را آتي الکترونيکي

است. شده از پ��ذيرش با زيادي ميزان به الکترونيک دولت جديد خدمات مقبوليت

اص��ول و مب��ادي ب��راي ش�ده توليد بعدي نسل ميشود. در تعيين کاربر جانب مس��تقل ه��ايبخش واح��د، ف��ني اس��تاندارد يک ک��ردن تحميل بج��اي ه��ويت، بايد متف��اوت سياسي ه��ايايده و فلسفي هايديدگاه و گوناگون، ايسرمايه

ممکن 1هويتي اطلاعات گذاري اشتراک سمت به شوند. رويکرد گرفته نظر در از تواندمي ولي باشد داش��ته وفق هاداده از حفاظت ملي قوانين با که است

هوي���تي اطالع���ات به دسترسي امک���ان خواهندمي که ش���هرونداني ج���انب قبول مورد کنند، حفظ را خود خصوصي حيطه تا کنند محدود را شانشخصي

نگيرد. قرار داده پ��ردازش فعاليته��اي درب��اره بايد ش��هروندان که روشي م��ورد در

ق��رار بررسي م��ورد تواندمي کمونيس��تي و ليبراليس��تي روش ش��وند، مطلع هاداده با مرتبط موضوع يا شخص قبلي رضايت به ليبراليستي، گيرد: روش

1 -sharing of identity information

]GUIDE [Katzy 2003-معماري 42-7شکل

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 92

اگر کمونيستي روش حاليکه مشارکتي( در )قانون دارد نياز اظه��ار ص��ريحا )ق���انون داندمي مف���روض را رض���ايت نباش���د، نگرفته ص���ورت نظ���ري

که ک��رد خواهد تمرکز اداراتي نيازمن��ديهاي ب��ررويGUIDEغيرمش��ارکتي(. ادارات- بخشهاي در خدمات ارائه با مرتبط حلهاييراه کردن قانوني بدنبال

A2) شهروندان به ادارات و ،2تجاري بخش به ادارات ،1 (A2A) به-اداراتC) 3شد: خواهد استخراج پايه خدمات دسته يک گروه هر هستند. براي

خدمات فعالسازي با A2A، GUIDEدر 4مابيني في خدمات ايجاد به دست ادارات فرايندهاي در کارايي افزايش و ال0کترونيک دولت

ب���ودن ح���داقل و ش���دهتعريف اس���تاندارد ياب���د. فراين���دهايمي در را داخلي همک��اري ق��ابليت و هم��اهنگي سيستم، نيازمنديهاي

کرد. خواهد تضمين اروپايي هايسيستمخدمات A2Bبا هاياظهارنامه يعني جديد سرويس ارائه به توجه

م��وردGUIDE ج��انب از مالي��ات به مربوط مسائل وVAT ويژه، ص��ورت به خ��دمات اين گيرند. م��ديريتمي قرار پشتيباني ک��امال

سيس��تمهاي با يکپ��ارچگي ق��ابليت ع��دم دليل به الک��ترونيکي، GUIDE که اس��تاندارد تص��ديقي معياره��اي نب��ود و قديمي ادارينيست. ممکن حاضر حال در کرد، خواهد ارائه

خدمات A2Cاز بسياري بطوريکه هستند تر شدهشناخته همه از بهGUIDEان��د. نموده تمرکز خدمات اين روي گامپيش شرکتهاي

اعالم مانند ترپيچيده خدمات که داد خواهد اجازه اداراتدهند. ارائه برخط شکل به مالياتياظهارنامه

GUIDEسيس��تمهاي معم��اري که اروپ��ايي گامپيش شرکتهاي سنت از تنه��ا، و جداگانه کند. رويکرده��ايمي پيروي ساختند، راCIM 5 يعني يکپارچه يک ب��راي تالش است ني��از م��ورد که چ��يزي چ��ون هس��تند شکست مس��تعد

ش��رکا از قدرتمن��دي گروه جانب از پشتيباني نيازمند که است باز استاندارد اش،ق��وي ره��بري و جديد همکاريه��اي روي بهGUIDE در ب��ودن باشد. بازمي

به تج��اري و اجرايي فرايندهاي از حمايت بود. براي خواهد آن موفقيت کليد نيازمن��دي چه��ارGUIDEاس��ت. ني��از آورانهفن ه��ايمولفه از وسيعي گستره اج��زاي عن��وان به الکترونيک دولت هايتراکنش براي را ضروري باالي سطح

گيرد:مي نظر در اساسي

1 -Admin-to-Admin = A2A2 -Admin-to-Business3 -Admin-to-Citizen = A2C4 -crossborder5 -Computer Integrated Manufactoring = CIM

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل93

يا و امتياز هويت، بخش هر اينکه تضمين براي ،1اعتبار تصديق داند.مي را ديگر بخش خصوصيات

ج��انب از فقط هات��راکنش اينکه تض��مين براي ،2بودنمحرمانه از ن��امعتبر بخش��هاي و هس��تند مش��اهده قابل نظر م��ورد بخش

شوند. داشته باز حساس اطالعات رمزگشايي تواناييکنند ب��ازبيني که کنن��دگاندري��افت به دادنامک��ان ب��راي ،3ام44انت

نک��رده پي��دا تغي��ير الکترونيک انتق�ال حين در دري��افتي اطالع�اتاست.

از ق��وي حقوقي شواهد آوردن فراهم براي ،4بازماندگي نبود ش��ده عالمتگ��ذاري پي��ام که هنگامي در تراکنش يا پيام يک وجود

معتبرس��ازي ب��راي ه��ويت و اند،خورده مهر تاريخ و زمان است،است. شده ارائه

است. شده داده نشان43-7 شکل درGUIDE ماژوالر روش

1 -Authentication2 -Confidentiality3 -Integrity4 -Non-repudication

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 94

"اعتبارس��نجي، م��اژول اعتبار، تصديق به مربوط آوريفن از نمونه يک حق ام��روزي دسترس��ي" اس��ت. مکانيزمه��اي حق ب��ازبيني و هامک��انيزم چشم اس��کن انگشت، اثر هوشمند، کارتهاي عبور، کلمات شامل دسترسي

اعتم��اد" خاصي "س��طح يک دسترسي مکانيزمه��اي اين ش��ود. همه... مي و اس��ت، روش عب��ور" معمول��ترين "کلم��ات از اس��تفاده که وج��ودي دارند. با

بيش��تر چ��ون نيست ب��اال خيلي آن دسترسي س��نجي اعتب��ار ق��ابليت ولي يا و باشد ي��ادآوري قابل راحتي به که کنندمي انتخاب را عبوري کلمه کاربران

نويس��ند.مي دسترسي قابل درج��ايي ي��ادآوري ب��راي را عبورش��ان کلمه حتي ولي شود استفاده ممکن امنيت سطح باالترين از هميشه نيست الزم گرچه بدست بايد ش��ودمي حاصل اساسي نيازمن��ديهاي از که ک��افي امني��تي سطح

آيد.

7-12 -e4به پاسخگويي براي گرايانهمعماري : روشي 1تغيير

e4عملکرد دامنه و اندازه در آمده بوجود تغييرات به پاسخگويي براي چارچوب يکe4گرديده. طراحي است، مواجه آن با دولتي بازار امروزه که

1 -[CSC 2003]

GUIDE [Katzy- معماري فني 43-7شکل 2003[

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل95

درIT م��ديران که چالش��هايي به تا کندمي ف��راهم 1سازماني رده در معماريدهد. پاسخ شد خواهند مواجه آن با رو پيش سالهاي

است.e4 از گرافيکي نمايشي ،44-7 شكل

موجود ثابت - تغيير: تنها7-12-1 چالش��ها از گسترشي به رو و پيچي��ده مجموعه با ف��درال آژانس��هاي

کلينگ��ر-—دارند وج��ود گذاريقانون تعهدات سطح باالترين هستند. در روبرو با جمه��ور، رئيس م��ديريتي دس��تورالعمل . بعالوه،GPRA، GPEA ک��وهن،

مج��دد، اس��تفاده و گ��ذارياش��تراک به ها،آژانس بين مشارکت روي بر تمرکز چ��نين با هم��اهنگي ب��راي آورد. آژانس��هامي بوج��ود ايس��ابقهبي و جديد موانع آنها گرچه کنند،مي کوشش جديدي موارد نيس��تند. هماهنگ هم��ديگر با لزوما

که زيرس�اخت، در تا کنندمي تالش آنها همچ��نين دارد، عمرده�ه چند معم�والدهند. افزايش را عمليات وريبهره تا کنند نفوذ

ک��ردن مس��تلزم با آم��ده، بوجود فدرال سازماني معماري حال، اين با همک��اري ق��ابليت جديد نيازه��اي با خ��ود دادن وفق براي آژانسها معماريهاي

مي پيچي����دگي بر ايواس����طه و داخلي که دارد قصدOMB افزاي����د. نهايت����ا نمايد.FEA همراهي به مشروط راIT در گذاريسرمايه تصميمات

عم��ده، نت��ايج به دس��تيابي ب��راي انتظ��ارات ش��دن تعديل اينها، همه با خواهند دس��تيابي قابل آوريفن کمک با تنها اهداف اين و داشت خواهد ادامه

م��وارد به پاس��خگويي ض��من در آوريفن پيشرفتهاي از بردن بهره بود. براي و کنن��د، م��ديريت را ف��ني و تجاري تغييرات از ثابتي روند بايد آژانسها جديد،

ش��هروندان، ب��راي ندارند قبلينمون��ه که روش��هايي با را سيستمهايش��ان بودن گسترش به دهند. رو توسعه دولتها و آژانسها ديگر و تجاري، بخشهاي

1 -enterprise-class architecture framework

e4- نمائي از چارچوب معماري 44-7شکل [CSC 2003[

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 96

س��ازمان، در م��ديريت به ني��از کنار در تغييرات، دامنه و سرعت ام��ري فعالاست. ماندگار

است؟ نياز مورد چيزي - چه7-12-2 تغي��ير دادنتط��بيق و آوردن ف��راهم توان��ايي موفقيت، کليدهاي از يکي

آوريفن ورود يا ش��ده روزآمد کاربردهاي تجاري، فرايندهاي از گرفته نشات مشي خط يکCSCاس��ت. س��ازمان ه��ايمح��دوده گس��ترش ب��راي جديد

س��ازماني سيس��تمهاي چ��نين ايج��اد ب��راي انعط��اف قابل گرايانه معم��اري تط��بيق ( ق��ابليت2) اس��ت، 1مولفه بر ( مبت��ني1اس��ت. معم��اري: ) ساخته

2انتها-به-انتها تجاري فرآيندهاي ( اداره3) و دارد را دائمي تغيير سريع دادن

يک مشيخط نام����د. اين ميe4 را مشيخط اينCSCکن����د. مي تس����هيل را سازيپياده و شده اثبات معماري چارچوب يک بلکه نيست توليدي محصول

شود.مي محسوب جايي همه شکلي به شده

تغيير براي جديد - رويکردي7-12-3 س��مت به را هاآژانس ق��درت با تواند ميe4 CSC معم��اري چ��ارچوب

فرآيندهاي حول را حل راهe4دهد. حرکت دولت بازار امروزين بلند اهداف و ق��ديمي آوريه��ا. کاربرده��ايفن و کاربردها نه کن��د،مي س��ازماندهي تج��اري توانندمي و شوند يکپارچه هم با هادهنده تطبيق بوسيله توانندمي دو هر مدرن

معماريهاي ،e4گيرند. قرار دسترسي مورد جامع کاربر واسط يک طريق از و ايواس��طه نيازمن��ديهاي با را خ��ود که کندمي ق��ادر را الک��ترونيکي دولت

ح��ال در فراين��دهاي و ک��اربردي اقالم در تغي��يرات دروني، همک��اري ق��ابليت مجدد استفاده و هاآژانس بين کارکرد انتقال امکان تا دهند وفق تجاري تغيير

باشد. داشته وجود هامولفه ازe4کن��د. ق��درتمي س��ازييکپارچه هم را تج��اري روند اداره قابليته��اي

BPMب��راي ق��وي معماري چارچوب يک دادن با که است شناخت به رسيدن ب��راي آنها همکاران به قابليت دادن وIT مديران به سازماني سازييکپارچه شود. فراين��دهايمي انجام جديد، روشهاي با هايشانسازمان اداره و طراحي اتوماس��يون ش��وند،مي توزيع و ط��راحي کم��تر قيمت با و ترس��ريع تج��اري،

راه يک بعن��وانe4ياب��د. مي ک��اهش فرايند چرخه زم��ان مدت و گرفته شتاب يکپارچه فعاليته��اي تج��اري، فراين��دهاي س��طح در واقعيplug-and-play حل

کن��د.مي حذف را 3نقطه-به-نقطه پرهزينه هايواسطه و تکراري هايسيستم آژانس��ها و سازمانها در تجاري فرايندهاي انتها-به-انتهاي مديريتe4 بعالوه،

کند.مي ممکن رااز: عبارتند آنها از برخي هستند، زياد مزايا

1 -component-based2 -end-to-end3 -point-to-point

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل97

عملياتي و سازييکپارچه ترپايين هزينهک��ردن قطع ب��دون ک��اربرد ه��ايمولف��ه اض��افه و ح��ذف ق��ابليت

سرويسانته��ا-ب��ه- بص��ورت فرايند پاس��خگويي و کنترل مشاهده، قابليت

انتهاخارجي و داخلي مشارکت موانع دادن کاهشبرگرفته تج��اري فراين��دهاي طراحي طريق از شهروند بر تمرکز

1راهبرد از

براي موجود کاربردهاي مجدد ساختاردهي براي انعطاف قابليت عمليات از برآمده نيازهاي با مواجهه

1 -strategy-driven

- روشي معماريگرايانه براي پاسخگوئي به 45-7شکل [CSC 2003]تغيير

كاربران

PDA جستجوگروب

WAP

XMLصوتي غيره

PDA جستجوگروب

WAP

XMLصوتي غيره

SOAP

XMLXOCP

سازگاركنند4ه

سازگاركنند4ه

سازگاركنند4ه

مد4يريتمضامين ركورد

سازگاركنند4هسازگاركنند4ه

سازگاركنند4ه

سازگاركنند4ه

مخزنداده ها

كسب وكارها

داده ها استخراج

ERP

CRM

آ4ژانس هايفد4ارل

آ4ژانس هايايالتيومحلي

EDI

ديگر موارد

اليهخدمات سيستم هايميراثي

اليههمكاري

اليهمديريتمضامين

پورتال

تورمو

ند فرآ�ي

كارب و

سك

ميان افزارميان افزارمشتريمشتري

COTS/GOTSCOTS/GOTS

واسطخارجي واسطخارجي

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 98

7-13 -IDA1ادارات مابين هاداده : تبادل

IDA - ماموريت7-13-1IDAآوريفن ه��ايپيش��رفت بکارگيري با که است اروپائي کميسيون يک س��ريع تب��ادل از پش��تيباني ب��راي راه��بردي اق��دامات ارتباطات، و اطالعات

بهب��ود نظ��ر، م��ورد دهد. عينيتمي انجام ادارات مابين اطالعات الکترونيکي اج��راي در تس��ريع و داخلي، دادوستد عمليات تسهيل انجمني، گيريتصميم

هاست.مشيخط ونقل ايشبکه ارتباطات برپائي براي همکاري در انجمن اين ماموريت

است: زير شرح به اروپا انتقاالتاولويت حسب بر ايمنظقه هايشبکه عمليات سريع اجرايايشبکه بينابيني همکاري در ارزيابي توسعهاروپا شهروندان و صنايع براي ايشبکه امکانات گسترشجوامع خدمات و هادولت متصديان اعضاي با همکاريارتب���اطي واسط يک س���وي به همگ���رائي در س���ريع فع���اليت

2مشترک

3دفتري سندهاي مديريت و - ارتباط7-13-2

4رسمي اسناد تبادل نوپردازي منظور به ،IDA از زيربرنامه نوع اين

اس��ت. اين گ��يريتص��ميم فرآين��دهاي در ک��ارائي بهبود براي موسسات بين دسترس��ي( )و سراس��ري گ��ردش اص��الح ب��راي که الک��ترونيکي مب��ادالت موسس��ات بين تها نه اس��ت، شده گرفته نظر در مشترک رسمي اطالعات

گرفته بک��ار ن��يز دولتي هايبخش و مجالس اعضاي بين همچنين بلکه خودي،شود.مي

کليدي: هايعينيتو موسس��ات بين س��اده الک��ترونيکي مب��ادالت به رس��يدن ب��راي

بط��ور که داخلي عملي��ات )مقصدش��ان(، مقابلش��ان ه��ايط��رف و اس��ناد ه��ايپ��ردازش نمودن خودکار هستند، الکترونيکي واقعي

ه��ايروي��ه ک��ارائي رو اين از و کنندمي فراهم را رسيده اطالعاتکند.مي پيدا افزايش موسسات بين

تا آوردمي بوج��ود را امک��ان اين الکترونيکي امضاهاي از استفاده شود. برداشته ميان از کامال کاغذي، بصورت انتقاالت و نقل

1 -Interchange of Data Between Administrations2 -[IDA 2003]3 -Communication and management of official documents4 -official

الکترونيک دولت متداول ساختارهاي و هامعماري – هفتم فصل99

به رس�مي اطالع�ات که ش�ودمي حاصل اينگونه هاپ�روژه با پيوند کنند. پيدا بيشتري دستيابي قابليت ملي ادارت وسيله

MDA معماري - مدل7-14MDAک��رده مط��رح آوريفن و وکارکسب تحوالت چالش براي ديدگاهي

را عمليات منطق يا و وکار کسبOMG، MDA استانداردهاي بر است. مبتني از مس��تقل عملي��اتي هايکند. برنامهمي جدا فرمپالت آوريفن در قرارگيري از

در توانندمي مرتبط اس��تانداردهاي وMDA از اس��تفاده با ش��دهايجاد فرمپالت فرمهاپالت اين که کنن��د، پيدا تحقق اختصاصي و باز هايفرمپالت از ايمحدوده

مبتني هايفرمپالت ديگر يا و وب هايسرويس و ،CORBA، J2EE، .NET شامل ح��الت( )ش��امل فرمپالت از مستقل و مشخص کامال هايهستند. مدل وب بر کنند، فراهم ويژه آوريفن از جداسازي براي را معقولي خصوصيت توانندمي و کنن��د، کمک آوريفن تک��املي س��ير از وک��ارکس��ب عملي��ات جداس��ازي به

1سازند. ممکن بيشتر را بينابيني همکاري

دارد؟ خصوصياتي چهMDA اما1 -[OMG 2002]

]MDA [OMG 2002مدل معماري -46-7شکل

معماريمد4ل سازي

.NET

خد4ادهار

تراكنش ها

ريتو

ركداي

خد4ماتفراگير

تامني

JAVA

CORBA

بتو

د4ماخ

XMI / XM

L

CWMMOF

UML

ناحيه

حمل ونقل

ديگر ...موارد

ايجاد

امورمالي

تجارت الكترونيك4

ارتباط مخابراتي

حفظسالمتي

الکترونيک دولت تطبيقي بررسي 100

oسيستمهاست شناسائي براي جديدي راهoسيستمهاست. شناسائي براي تريدقيق راهo1کامل حي��ات چرخه نگه��داري و اج��را کنن��دهپش��تيباني

است.oو دهدمي کاهش را اوليه هزينه ROIبرد.مي باال راoمي روب��رو آن با که ه��ائيپالتف��رم آميختن درهم ب��راي-

-مي��ان و ش��بکه عامل، سيستم آيد: زبان،مي بکار شويم.2افزار

کند؟مي کارOMG باMDA چراMDAجايگاه از OMGکند.مي استفادهپالتف��رم موفق ه��ايآوريفن در OMGش��امل که UMLو CORBA

است. شده بنا است،عمودي بازار موفق هايتالش مستقيم بطور OMGدارائي، در را

-ح��وزه از بسياري و ساخت زندگي، علوم جستجوي ارتباطات،3کند.مي پشتيباني ديگر هاي

گيري- نتيجه7-15 دولت ح��وزه در که س��اختارهائي و هامعم��اري بررسي به ،فصل اين در

و دي��دگاه با توجه با كش�وري ش�د. هر پرداخته ان��د، ش�دهمط�رح الکترونيک را خ��ود خ��اص معم��اري الكتروني��ك، دولت توس��عه به نس��بت خ��ود رويك��رد م��ديريت خدمات رس��اتي، ب��راي معم��اري اس��ت. م��دل هاي ك��رده ط��راحي

در كه بودند م��واردي جمله از غيره، و موسسات بينابيني روابط كسب وكار، در توس��عه رويك��رد به توجه با گرفتن��د. ل��ذا ق��رار م��دنظر معم��اري طراحي

دول��تي خ��اص مسائل به توجه با بايد كه مي رسد نظر به الكترونيكي، دولت دولت ب��راي معم��اري به اق��دام آن، در موج��ود س��اختارهاي و كش��ور در

در موج��ود اس��تانداردهاي و هاآوريفن ب��راي كه مع��ني نمود. ب��دين الكترونيك مط��ابق و همسو عمل اين كه گ��يرد صورت بومي سازي عمل بايد معماري،

... باشد. و دولتي، ساختارهاي فرهنگ، آوري ها،فن با

1 -full-lifecycle2 -middleware3 -[Soley 2002]