Chapitre 5. Thermochimiematheux.ovh/Versions/Chimie/Chapitre_5ThermochimieResolutions.pdf · Page 1...
Transcript of Chapitre 5. Thermochimiematheux.ovh/Versions/Chimie/Chapitre_5ThermochimieResolutions.pdf · Page 1...
Page 1 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 1 sur 18
Chapitre 5. Thermochimie
Solution
( )( )
( )
( )
glace
20011.11 mol
18
11.11 37.8 0 18 Chauffage de la glace
11.11 6010 Energie de fusion
0.2 4180 100 0 Chauffage de l'eau
11.11 40700 Energie de vaporisation
11.11 33.58 120 100 Chauffage de la vapeur
n
Q
= =
= − −
+
+ −
+
+ −
= 617622 J 618 kJ=
Solution
2
2
3
Volume molaire dansles conditions STP
3 moles
. 24.8 3 74.4 l 0.0744 m
100000 0.0744 7440 J 7.44 kJ
N
N mol
n
V V n
W P V
=
= = = =
= − = − = − = −
Solution
Page 2 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 2 sur 18
( ) ( ) ( ) ( )6 26 2 2
Pour avoir des kJ
15 15 36 3 6
2 2 2
38.3145 298.15
23265 3261.3 kJ/mol1000
gl lg g
g
C H O CO H O n
U H RT n
+ → + = − = −
= −
−
= − − = −
Solution
( ) ( ) ( ) ( )
( )
3 8
3 28 2 25 3 4 3
100.2267 mole
44.09562
501.52212.17 kJ/mol
0.2267
8.3145 298.15 32212.17 2219.6 kJ/mol
1000
glg g g
C H
comb
comb comb g
C H O CO H O n
n
U
H U RT n
+ → + = −
= =
− = = −
− = + = − + = −
Solution
( )
( )
Nombre de moled'eau dans un kg
Chauffage de laglace fondueFusion de la glace
Energie perdue par l'eau : 0.3 4180 50
1254 627000 0
Energie gagnée par la glace :
10000.15 6010 4180 0
18
E
G
Q T
T
Q T
= −
= −
= + −
( )
50083.3 627 0
L'énergie perdue par l'eau est gagnée par la glace.
50083.3 627 1254 627000
62700 50083.36.7 C
627 1254
G E
T
Q Q T T
T
= +
= − + = − −
− = =
+
Page 3 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 3 sur 18
Solution
( )
( )
100321 48 C soit 2°C/h
4.18 50
10032 182 . 4.44 kg
40.65 1000v
QQ Cm t t
Cm
Qm
H
= = = =
= = =
Solution
Vaporisation de l'eauChauffage Quantité d'eaujusque 100°Cà chauffer
Nombre de molesd'eau dans 1 kg
Quantité de chaleur disponible compt
1000450 4.18 90 40.65
18
0.70 43969mazoutm
+ =
Quantité de chaleur nécessaire
e tenu du rendement.
38.52 kg=
Page 4 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 4 sur 18
Solution
( ) ( )5 4.18 0.389 2.5 28.57 252811 kJ/mol
5.00
180
U H + −
= = =
Solution
( )( ) ( )( ) ( )( )( ) ( ) ( )
( )
0 0 0
2 5 6 122 62 2
2 393.5 2 277.7 1262.4 80 kJ/mol
10080 44.4 kJ/mol
180
f f flg aqH H CO H C H OH H C H O
Q n H
= + −
= − + − − − = −
= − = − − =
Solution
2 2
2
2
2
436
243.1
2 2 2 432.2
185.3
185.3Pour une mole de : 92.65 kL/mol
2
H Cl HCl
H H H
Cl Cl Cl
HCl H Cl
HCl
+ →
− +
− +
− − −
−
− = −
Page 5 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 5 sur 18
Solution
( )( ) ( ) ( ) ( )
( )( ) ( )( ) ( )( ) ( )( )( ) ( )
( )( ) ( )( ) ( )( ) ( )( )
2 2 2
0 0 0 0 0
22 2
0 0 0 0 0
22 2
0 0 0
393.5 0 241.8 110.5 41.2 kJ/mol
213.8 130.7 188.8 197.7 42 J/mol
42 298.1541.2 28.68 kJ/mo
1000
g g g g
f f f fg g g g
g g g g
f
a CO H O CO H
H H CO H H H CO H H O
S S CO S H S CO S H O
G H T S
+ +
= + − −
= − + − − − − = −
= + − −
= + − − = −
− = − = − − = −
( )( ) ( ) ( )
( )( ) ( )( ) ( )( )( )
( )( ) ( )( ) ( )( )
4 10 4 6 2
0 0 0 0
4 6 4 102
0 0 0 0
4 6 4 102
l
Réaction spontanée conduisant à un équilibre. Une diminution de la température est favorable.
2
2
110 125.6 235.6 kJ/mol
278.
g g g
f f fg g g
g g g
b C H C H H
H H C H H H H C H
S S C H S H S C H
+
= + −
= − − =
= + −
=
0 0 0
5 2 130.7 309.7 230.2 J/mol
230.2 298.15235.6 166.97 kJ/mol
1000
Réaction non spontanée conduisant à un équilibre.
Une augmentation de la température est favorable
fG H T S
+ − =
= − = − = +
Page 6 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 6 sur 18
Solution La réaction devient spontanée dès que 0
512322 °K 49 C
1.59
G
HG H T S T
S
=
= − = = = =
Solution
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
3 2 2 2
3 2 2 2
0 0 0 0
2 2 2
2 2 2
2 393.5 2 285.8 2 0 874.1 484.5 kJ/mole
f combCH COOH f CO f H O f O
CH COOH O CO H O
H H H H H
+ → +
= + − −
= − + − − + = −
Les tables donnent les entropies absolues car, en vertu du troisième principe de la
thermodynamique, l’entropie d’un cristal parfait à 0°K est nulle. On calcule la variation
d’entropie à partir de l’équation de formation :
( ) ( ) ( ) ( )3 2 2
2 2 3
0 0 0 0 0
2 2
2 2
159.8 205.2 2 5.7 2 130.7 318.2 J/mol.°K
f CH COOH O C H
O C H CH COOH
S S S S S
+ + →
= − − −
= − − − = −
0 0 0 318.2. 484.5 298 389.5 kJ/mol
1000f f fG H T S = − = − + = −
Autre exemple : calculer l’énergie libre de formation de l’éthanol
( )
( )
( )( ) ( ) ( ) ( )2 5 2 2
2 2 2 5
0
0 0 0 0 0
0 0 0
12 3
2
277.7 kJ/mol Voir table
12 3
2
1160.7 2 5.7 3 130.7 205.2 345.4 J/mol.°K
2
345.4277.7 298.15 174.7 kJ/mol
1000
Les tables donnent
l
l
f
f f C H OH C H O
f f f
C H O C H OH
H
S S S S S
G H T S
+ + →
= −
= − − −
= − − − = −
= − = − + =
174.8 kJ/mol, ce qui confirme le calcul.
Page 7 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 7 sur 18
Solution partielle
0
0
0
0 3
79888
138.3145 298.15
240.34 167.08 285.8 167.08 470.36 57.78 kJ/mol
58.45 56.6 70 56.6 47.55 80,90 J/mol°K
G 57.78 80.90 298 10 79.888 kJ/mol
9.95 10G
RTC
AF BF
H
S
K e e
−
−−
+
= − − − + + = −
= + + − − =
= − − = −
= = =
Page 9 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 9 sur 18
( )
2
0
138.39 61
4
1
2
2 1 2
4
61
10
2
f) avec
115000100 ln 138.39 8.5 10
8.315 100
1000 idem 3.8 10
3000 idem 9.6
ln 1 1g) ln
3.8 10ln
8.5 10 8
g
g
n
P C C
C C
C
C
Cl Cl n
GK K RT K
RT
K K K e
K K
K K
d K H K H
dT RT K R T T
H
•
− −
−
−
−
=
= = −
= − = − = =
=
=
= = −
=
0
1 1120.5 kJ/mol
.315 100 1000
Si on prend comme intervalle de température 100,3000 120.92 kJ/mol
Note : Il est inutile de distinguer entre et , puisque est la variation
d'enthalpie en
H
H
H H H
− =
=
0 00
100
0
100
0
3000
tre état final et état initial, soit entre produits et réactifs.
121000 115000h) 60 J/mol°K
100
121000 6540055.6 J/mol°K
100
121000 5639059.13 J/mol°K
100
H GS
T
S
S
− − = = =
− = =
+ = =
Solution
,1
,2
2.78 11.726.0625
1.2 1.0426
2.48 625.93
0.38 1.51
c
c
c
K
K
K
= =
= = =
Page 10 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 10 sur 18
Solution
( )2
1 14
12
PK
= =
Solution
( ) ( ) ( )
( )
2
2
2
2
2 2
Initial 2 0 0
Réaction 0.66 0.66 0.33
Final 1.34 0.66 0.33
Le volume étant de 1 l, le nombre de moles est égal à la concentration.
0.33 0.660.08
1.34
0.08 0.08315 273.15g
g g g
C
n
P C
NOCl NO Cl
NOCl NO Cl
K
K K RT
+
− + +
= =
= = +( )( )1
462 4.89
En supposant que la pression est en bar.
=
Solution
Page 11 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 11 sur 18
( ) ( )
2 2 2
Calorimètre
100.2174 mole
46.07
1366.83 0.2174 296.7 kJ
2966.319 C
5 1 10 4.184
25 6.319 31.319 C
2 3 3
2 393.5 3 285.85 1366.83 277.82 kJ/mol
comb
eth
CO H O H eth
eth
H U Q
n
Q
t
t
H H H H H
H
= =
= =
= − = −
= = +
= + =
= + − −
= − + − + = −
Solution
2 1
2 2 2 2
2 2
2 1
57 6 kJ/mol
59 69 kJ/mol
59 69 57 6 2 09 kJ/mol
1 902Et donc : 0 91
2 09
HCl NaOH NaCl H O H .
ClCH COOH NaOH ClCH COONa H O H .
ClCH COONa HCl ClCH COOH NaOH
H H H . . .
.x .
.
+ → + = −
+ → + = −
+ +
= − + = − =
= =
Solution
( ) ( ) ( )0 0 0
2 2 3
91 8Immédiat car 0 45 9 kJ/mol
2f f f
.H N H O H NH . = = = − = −
Page 12 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 12 sur 18
Solution
( )
( ) ( )
3 2 2 2 2 l
33
2
0 0 3 285 8 2 45 9 765 6 kJ
NH O O N H O
H . . .
+ → + +
= + + − − − = −
Solution
( ) ( )aqs
solution glucose
Glucose Glucose
1262 4 1270 7 8 3 kJ/mol
5 1105 1 g 0 02833 mol
180
8300 0 028330 54°C 15 0 54 14 46
4184 0 1051
Q H . . .
.m . n .
Q .t . t . . C
C.m .
→
= = − + =
= → = =
= = = = − =
Solution
( ) ( )
( )
2 5 2 5 gl
3
1
38 6 8 31415 273 15 78 37 10 35 677 kJ/mol
g
g
C H OH C H OH n
U H RT n . . . . .−
→ = +
= − = − − + =
Solution
( ) ( )
( ) ( ) 3
1
167 08 92 75 08 kJ/mol
75 08 8 31415 273 15 25 1 10 72 6 kJ/mol
gg aq
g
HCl HCl n
H . .
U H RT n . . . .−
→ = −
= − + = −
= − = − − + − = −
Page 13 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 13 sur 18
Solution
2 2
3
2 2 3
2 4 donc 4
donc
2 5 donc 5
4 5
615 4 415 1 366 1 276 1 5 415 1 343 9 54 kJ/m
C C H C
H Br
C Br H C C C
r
C C H C H Br C Br H C C C
CH CH C H H H
HBr H Br H
C H Br BrCH CH H H H
CH CH HB BrCH CH
H H H H H H H
. . . . .
= −
−
− − −
= − − − − −
= → + +
→ +
+ + → − − − −
= + → −
= + + − − −
= + + − − − = ol
Solution
2
2 2
2 2 donc et 2
2 4 donc 2
2 2 4 donc 4 2
Pour la réaction poposée, on a alors :
+2 2 4 2
812 2 415 1 2 243
C C H C
Cl Cl
C Cl C C H C
C C H C Cl Cl C Cl C C H C
CH CH C H H H
Cl Cl H
C H Cl Cl CH CHCl H H H
H H H H H H H
.
−
−
− − −
− − − − −
→ +
→
+ + → − − − −
= + − − −
= + + 1 4 328 343 9 2 415 1 357 7 kJ/mol. . . .− − − = −
Page 14 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 14 sur 18
Solution partielle
0
0
0 3
0
a) 187 8 0 0 187 7 kJ/mol
109 6 130 7 205 2 226 3 J/mol.°K
187 8 226 3 298 10 120 3 kL/mol
0 spontanée 0 0 équilibre
défavorable
H . .
S . . . .
G . . .
G H , S
T G
−
= − − − = −
= + − − = −
= − + =
Les autres questions se résolvent de la même façon.
Solution
( )
3
0
2
0
0 3
0
avec 1
164 2 8 31415 298 10 166 7 kJ/mol
164 282 1 kJ/mol
2
2 191 6 205 2 219 9 2 148 6 kJ/mol
164 2 148 6 298 10 208 48 kJ/mol
0 spontanée; 0 et 0 com
g g
f
f
U H RT n n
. . .
.H N O .
S . . . .
G . . .
G H S
−
−
= − = +
= − + = −
− = − =
= + − =
= − − = −
plète
Page 15 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 15 sur 18
Solution
( ) ( )0
C'est immédiat à partir des tables.
2 174.8 2 394.4 915.4 233 kJG = − + − + =
Solution
( )( ) ( ) ( )
( )( ) ( ) ( ) ( )
4 2 6 1410 4
0
010 10.8
2 22
1
A partir des tables, on a : 9.6 68.4 16.3 61.7 kJ/mol
61700ln 243.889 6.446 10 10
8.3145 298.15
2 2 2 3
Le soufre étant à l'état solide, il n'int
lg g
sg g g
C H C H C H
G
GK K
RT
H S SO H O S
+
+
= − − + = −
= − = + = = =
+ +
( )0
15 15.8
ervient pas dans la constante. On calculera un
2 228.6 300.1 2 33.4 90.3 kJ
90300ln 43.281 6.6 10 10
8.3145 298.15
P
P P
K
G
K K +
= − + + = −
= + = = =
Solution
Page 16 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 16 sur 18
Chromatographie en phase liquide.
Soit : Phase 1 = chloroforme
Phase 2 = eau
masse molaire de la caféineM =
1
111 2
2 2
2
Concentration Phase 1Coefficient de partage :
Concentration Phase 2
14 4car
1 31
K
m
m .MVK V V
m m .
MV
=
= = = =
( )
( )
eau Chloroformemasse g Caféine Caféine
Départ 300 0
Partage
Equilibre 300
300Concentration g/l
25 15
14 415 260 g300 1 31
25
x x
x x
x x
x.
xx .
− +
−
−
= =−
Solution
Page 17 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 17 sur 18
( )
( )
5 3 2
5 3 2
Il est facile d'établir le tableau suivant
Total
Initial 0.53 0 0
Réaction 0.32 0.32 0.32
Final 0.21 0.32 0.32 0.85 mol
Pression 0.761 1.160 1.160 3.081 bar
0.85 0.08315 273.15 2 car
PCl PCl Cl
PCl PCl Cl
nRTP
V
+
− + +
+ = =
( )
2
2
1 1 2
503.081 bar
12
1.160On déduit le : 1.768
0.761
Pour obtenir le à 350°C, il suffit d'appliquer la formule :
1 1 92000 1 1ln ln 52.73
1.768 8.3145 250 273.15 350 273.15
P P
P
PP
K K
K
K H KK
K R T T
=
= =
= − = − = + +
Solution
2 2 4
2
2 2 4
2
2
Partons de 1 mole de
Total
Initial 1 00.667
6.0Réaction 0.8 0.40.333
Final 0.2 0.4 0.6 mol
Pression 0.333 0.667 1 bar
P
NO N O
NO
NO N O
K = =− +
Solution
Page 18 sur 18
[email protected] – 0479 281 222 - Page 18 sur 18
2
2 2
2 2
0.6316.379 mmol
98.9161
2.204 0.472Nombre de moles à l'équilibre : 12.511 mmol
0.08315 1000
Tableau d'avancement
mmol Total
Initial 6.379 0 0
Réaction
Final 6.379 6.3
COCl
COCl CO Cl
n
PVn
RT
COCl CO Cl
x x x
x x x
+
= =
= = =
− + +
−
2 2
79
On en déduit le nombre de moles formées : 12.511 6.379 6.132 mmol
On finalise le tableau d'avancement
Total
Initial 6.379 0 0
Réaction 6.132 6.132 6.132
Final 0.247 6.132 6.132 12.511 mmol
Pression
x
x
COCl CO Cl
+
= − =
− + +
0.04351 1.0802 1.0802 2.204 bar
1.0802Ce qui donne le : 26.82 27
0.04351P PK K = =