9789401421935

Côte

de

Gra

nit R

ose:

de

Phar

e de

Men

-Ruz

in P

loum

anac

hF.

Gui

ziou

/hem

is.fr

De regio’s in deze gids:(zie de kaart aan de binnenzijde van de omslag)

n Rennes en de Bretonse marken blz. 109∑ Van Saint-Malo tot de Mont-St-Michel blz. 159± De regio Saint-Brieuc en Trégor blz. 239∏ Noord-Finistère blz. 331

Bretagne Noord

4

InhoudNIET TE MISSENEen keuze uit de mooiste plekjes ... 6

DE REIS VOORBEREIDENReistips .................................................... 12

NAAR BRETAGNE

Over de weg .......................................... 14Met de trein ........................................... 15Met het vliegtuig ................................. 15

VOOR HET VERTREK

Het beste seizoen ............................... 16Nuttige adressen ................................. 16Goed om te weten .............................. 18Overnachten ......................................... 19Uit eten ...................................................22

BRETAGNE VAN A TOT Z

Erfgoed ...................................................23 Gastronomie .........................................24Openbaar vervoer ..............................26 Souvenirs................................................26Sport en ontspanning .......................27

Tabel Eiland-hoppen ........................28Tabel Getijcoëfficiënten ...................29Tabel Watersport en -recreatie ......30

Tradities ..................................................33

MET HET GEZIN

Bezienswaardigheden en activiteiten ..................................35

MEMO

Evenementen .......................................37Leestips ...................................................38

BRETAGNE ONDER DE LOEP

NOORD-BRETAGNE

Haute Bretagne, tussen erfgoed en natuur ...........44

De regio Saint-Brieuc en Trégor ....45Côte de Granit Rose............................45Ruig Finistère ........................................45De regio Léon .......................................45

BRETAGNE VANDAAG

Maatschappij ........................................46Economie ...............................................48

TRADITIES EN LEVENSKUNST

Tradities en folklore ............................53Taal en muziek ......................................56Gastronomie .........................................59Watersport .............................................62

KUNST EN CULTUUR

Architectuur ..........................................65Religieuze kunst

en enclos paroissiaux .....................68Schilderkunst ........................................72Sierkunst .................................................73Legenden en literatuur ..................... 74ABC van de architectuur ...................78

De megalieten van Bretagne..........84

GESCHIEDENIS

Prehistorie tot heden .........................86Kaapvaart en koopvaardij ................90

NATUUR EN LANDSCHAP

Een van de oudste massieven van Europa ........................................93

Geologie en landschap .....................94Armor en de eilanden .......................96

Het zeeleven .......................................98Argoat ....................................................100Milieu .....................................................102

5

STEDEN EN BEZIENS WAARDIGHEDEN

n RENNES EN DE BRETONSE MARKEN

Rennes ................................................... 112Van Condate tot Rennes ................ 115

Fougères ...............................................129Vitré ........................................................137Forêt de Paimpont -

Brocéliande .....................................145Bécherel ................................................151Combourg............................................154

∑ VAN SAINT-MALO TOT DE MONT-SAINT-MICHEL

Saint-Malo ............................................160De identiteit van St-Malo ..............165Grote zonen van St-Malo ..............171

Dinard ....................................................180Cap Fréhel ............................................192Dinan .....................................................195

Het verhaal van Du Guesclin ........198De Rance: een uniek gebied ..........207

Cancale .................................................214Dol-de-Bretagne ...............................221Mont-Saint-Michel ........................... 226

Werelderfgoed .................................228

± DE REGIO SAINT-BRIEUC EN TRÉGOR

Saint-Brieuc .........................................242Le Val-André ....................................... 250Saint-Quay-Portrieux ...................... 257Paimpol .................................................261

Het heroïsche gebaar van de ‘IJslanders’ .................................263

Île de Bréhat ........................................270

Tréguier .................................................275Lannion ................................................ 284Perros-Guirec ..................................... 290Côte de Granit Rose..........................297Trégastel-Plage ..................................302Belle-Isle-en-Terre ............................ 306Guingamp ........................................... 309Rostrenen .............................................314Lac de Guerlédan ..............................317Lamballe ...............................................324

∏ NOORD-FINISTÈRE

Brest .......................................................332Een centrum van de marine ..........339

Les abers en L’Iroise ......................... 345Schatten van de Iroise Zee ............355

Brignogan-Plages .............................361Île d’Ouessant .................................... 364

Eenzame buitenpost in de zee .....367Roscoff ...................................................372Saint-Pol-de-Léon ............................ 380Baie de Morlaix.................................. 385Côte des Bruyères ............................ 396De Enclos Paroissiaux ......................401Presqu’île de Plougastel .................412Presqu’île de Crozon ........................417

Woordenlijst .....................................428Register .............................................. 440Kaarten en plattegronden ........ 449

RAADPLEEG VOOR IEDERE PLAATS ONS ADRESBOEKJE y

Niet te missen

6

Saint-Maloaaa, de oude kapers-stad, heeft niets van haar trotse pracht verloren (blz. 160).

Dinanaa, de middeleeuwse stad aan de oevers van de Rance (blz. 195)

7

Een keuze uit de mooiste plekjes

Een aparte ervaring in de streek van de abersaa: een bezoek aan de vuurtoren van Île Vierge (blz. 350)

De vesting van Fougèresaa is een van de grootste in heel Europa (blz. 129).

Île de Bréhataa, het ‘bloemeneiland’ (blz. 270)

8

De Baie de Morlaixaa met het Château du Taureau en het Île de Louët (blz. 385)

Cap Fréhelaaa, een van de spectaculairste panorama’s van de Bretonse kust (blz. 192)

9

Fotografie :blz. 6: C. & L. McKie/easyFotostock/age fotostock (boven); Incamerastock/Photononstop (onder)

blz. 7: R. Mattes/hemis.fr (linksboven); M. Dozier/hemis.fr (rechtsboven); O. Leclercq/hemis.fr (onder)

blz. 8: O. Leclercq/hemis.fr (boven); B. Stichelbaut/hemis.fr (onder)

blz. 9: G. Thouvenin/age fotostock (linksboven); Ch. Boisvieux/hemis.fr (rechtsboven); Océanopolis (onder)

Een traditioneel huis op het Île d’Ouessantaaa (blz. 364)

Océanopolisaaa in Brest, een heuse showroom van het leven in de zee (blz. 332)

De enclos paroissiauxaaa, zoals deze van Guimiliau, verbazen met prachtig beeldhouwwerk (blz. 401).

52


Auto-industrieDe vestiging van Citroën in Rennes in de jaren ’60 van de vorige eeuw leidde tot een regelrechte hausse van de Bretonse auto-industrie, die kan steunen op een groot net-werk van toeleveringsbedrijven en onderaannemers. De Bretonse autobouwer kenmerkt zich door een grote ervaring en expertise op het gebied van specialistische voer-tuigen. De activiteit concentreert zich voornamelijk rond de fabriek PSA (Peugeot Citroën) en de bijbe-horende toeleveringsbedrijven. Momenteel heeft de sector alleszins te maken met sterke internatio-nale concurrentie en economische schommelingen. Een blik op het aantal werknemers (ongeveer 13% van de industriële beroepsbevol-king in Bretagne tegenover 34% in de voedingsindustrie) leert dat de auto-industrie weliswaar een belangrijke, maar niet de overheer-sende sector is in het industriële landschap van de regio.

VERVOER

Bretagne wordt doorkruist door twee autowegen, die beide in Brest eindigen. De N165 loopt van-uit Nantes langs de zuidkust via Vannes, Lorient en Quimper naar Brest. In het noorden leidt de N12 vanuit Parijs over Rennes, St-Brieuc, Guingamp en Morlaix naar Brest. Met het oog op de realisatie van een oost-westverbinding dwars door het hart van Bretagne wordt momenteel onder hoogspanning gewerkt aan de voltooiing van de N164, die de N12 en de N165 moet verbinden (voltooiing van de werk-zaamheden gepland in 2020).De trein droeg in grote mate bij tot de ontsluiting van de Bretonse de-partementen, vooral door de komst van de TGV naar Rennes en Nantes. Door de TGV werd de reisduur tussen Parijs en de twee regionale hoofdsteden verkort tot 2 uur. Ook

steden als Quimper en St-Malo zijn direct verbonden met de hoofdstad (met conventionele sneltreinen). Met de realisatie van het project ‘HSL’ (hogesnelheidslijn) zal de reis-duur van Rennes naar Parijs tegen het jaar 2017 verder worden verkort tot 1.30 uur; Brest en Quimper zul-len vermoedelijk pas tegen 2030 met de TGV bereikbaar zijn.Het zeevervoer kent al ruim tien jaar een achteruitgang, vooral te wijten aan de teruggang van het passa-giersvervoer over Het Kanaal.

TOERISME

Bijna 5% van de Bretons is werk-zaam in het toerisme, wat meteen ook het economische belang van de sector onderstreept (geschat op 8% van het bbp in 2012). Het gros van de bezoekers is uit Frankrijk afkomstig. Met 16 miljoen over-nachtingen in 2013 is Bretagne de populairste bestemming voor een vakantie aan zee en bekleedt het de zevende plaats van alle Franse toeristische regio’s. Naast strand-activiteiten en watersport vormen de pleziervaart (zie blz. 29 en blz. 62) en thalassotherapie grote troeven. 75% van alle toeristische overnach-tingen vindt plaats aan de kust in de periode van april tot september, hetgeen niet zonder gevolgen blijft voor het milieu.Om de ontwikkeling van het toe-risme in goede banen te leiden, zet de regio Bretagne zich daarom in voor een duurzame ontwikkeling (zie ook ‘Milieu’ op blz. 102). Bretagne wil niet alleen een ‘blauwe’ bestemming zijn, maar ook een ‘groene’. De regio staat immers bol van de parken, reservaten en beschermde natuurgebieden. Een net van 3700 km paden nodigt uit om te wandelen, fietsen of hardlo-pen. En zelfs als het weer even niet meezit, scoort de regio nog altijd goed dankzij een cultureel erfgoed van een ongeziene diversiteit.

53

Tradities en folkloreHoewel Bretagne in de eerste helft van de 20ste eeuw grotere veran-deringen heeft ondergaan dan in de twee eeuwen daarvoor, kennen de oorspronkelijke tradities sinds de jaren ’90 een ware heropleving, on-danks de ontvolking van de dorpen en de economische en toeristische ontwikkeling van de regio.

SYMBOLEN VAN BRETAGNE

Het belangrijkste symbool is de Bretonse vlag, de beroemde Gwenn ha du (wit en zwart), ontwor-pen in 1925 door Morvan Marchal. De vijf zwarte strepen vertegen-woordigen de vijf voormalige bisdommen van Haute-Bre tagne (Rennes, Nantes, Dol, St-Malo en St-Brieuc), de vier witte die van Basse-Bretagne (Léon, Cornouaille, Vannes en Tréguier).

De hermelijnen herinneren aan het voormalige hertogdom Bretagne. In de 13de eeuw symboliseerde het bont van het diertje de macht van de Bretonse hertogen. Nauw met Bretagne verbonden is ook de tris-kelion of triskell, een symbool met driemaal rotatiesymmetrie, waar-bij de drie spiralen de elementen aarde, vuur en water voorstellen. De oorsprong is wellicht Keltisch.

KLEDERDRACHT EN HOOFDTOOI

Bretagne is trots op zijn grote varia-tie aan traditionele klederdrachten, die van streek tot streek verschillen. Ooit werden deze van generatie op generatie doorgegeven en op elk volks- en familiefeest gedragen. Vandaag worden de traditionele klederdrachten alleen nog uit de kast gehaald voor pardons of folklo-ristische evenementen. De bestikte en geborduurde, met kant afge-


Tradities en levenskunstOm zijn identiteit te cultiveren waakt Bretagne zorgvuldig over het behoud van een reeks eeuwenoude tradities, zoals de bedevaarten of pardons, die nog steeds getuigen van de vrome toewijding van de Bretons. Religieuze gebruiken, klederdrachten, de taal of de kunst in het algemeen weerspiegelen een bijzondere mentaliteit en manier van leven. Sommige van deze oude gebruiken hebben sterke wortels in het verleden, maar werden aangepast aan de moderne smaak, getuige de opleving van de Bretonse taal en de populariteit van de Keltische mu-ziekconcerten. Deze gehechtheid aan de traditie komt ook tot uiting in de eenvoudige, maar gezellige Bretonse eetcultuur, die het beste van land en zee verbindt. Vis, schelp- en schaaldieren, de parels van de Bretonse gastronomie, herinneren eraan dat de kust nooit veraf is, waar alles draait rond de activiteiten van zeelui en watersporters.

54

zette schorten van satijn of fluweel moeten daarbij niet onderdoen voor de feestjurken. Deze laatste zijn meestal zwart en vaak versierd met fluwelen stroken, soms afge-werkt met veelkleurige, fonkelende borduursels van zijde.

Kanten mutsenHet meest in het oog springende onderdeel van de vrouwelijke kle-derdracht is de coiffe of kap, die ooit vooral in Finistère en Morbihan werd gedragen. Een van de merkwaardigste en wellicht de bekendste is de coiffe bigoudène, de pijpvormige kap uit de streek van Pont-l’Abbé. Deze prachtige, hoge kanten muts was aanvankelijk vrij klein, maar be-reikte na 1930 duizelingwekkende proporties. Vermeldenswaard zijn ook de kleine kap van Plougastel, die aan de middeleeuwse hennin herinnert; de tintaman uit de Monts d’Arrée, eigenlijk eerder een kan-ten knot; de kornetmuts uit Trégor; en de platte muts uit Léon. Op Ouessant is het hele kostuum zwart, met inbegrip van de kap, die met een strik is versierd. Bretagne bezit echt enorm veel varianten. Voor een goed overzicht raden we aan de betreffende musea te bezoe-ken in Rennes en Dinan, maar ook in Nantes, Quimper, Guérande en Pont-l’Abbé.

PARDONS

De Bretonse bedevaarten geven blijk van de vrome toewijding van de bevolking. Ze vinden plaats in kerken of kapellen volgens oeroude tradities, vaak van heidense oor-sprong.

De gelovigen nemen deel om ver-geving (pardon) voor hun zonden te krijgen, een gelofte te vervullen of een gunst te vragen. De grote par-dons zijn ook de meest spectacu-laire, de kleinere zijn vaak intiemer. Maar alle bieden de kans om een kleurrijke ceremonie bij te wonen waarbij vaandels, relieken, kruisen en beelden in processie worden rondgedragen. In het algemeen wordt de pardon afgesloten door een meer seculier dorpsfeest en traditionele dansen.

De ‘grande troménie’Een druïdenheiligdom zou aan de oorsprong liggen van de beroemde bedevaart, die om de zes jaar plaatsvindt in Locronan. Let wel, het gaat hier niet om een volksfeest, maar om een echte bedevaart, met een laag tempo, die plaatsvindt in een geest van toewijding. Er is ook een troménie in Bécherel (zie ‘Bécherel: Adresboekje’, blz. 153).

De Heilige IvoDe H. Ivo is een van de populairste heiligen van Bretagne. Hij staat be-kend als bestrijder van het onrecht en troost van de armen. Ivo Hélori werd geboren in 1253 als zoon van een edelman uit Minihy-Tréguier (zie blz. 278) . Als rechter en advo-caat verwierf hij een buitengewone populariteit omwille van zijn zin voor rechtvaardigheid en verzoe-ning. Op een dag werd hem een be-delaar voorgeleid door een burger, die zijn beklag deed dat de man elke dag voor het keukenraam de etensgeuren kwam opsnuiven. Daarop nam Ivo een muntstuk, liet het rinkelend vallen en stuurde de klager weg met de woorden: ‘Met


DE WITTE HERMELIJNDe lijfspreuk Potius mori quam foedari (‘liever dood dan bezoedeld’) is nog steeds het Bretonse devies. Volgens de legende zou een jong hertoginnetje zich hebben ontfermd over een gewonde witte hermelijn, die nog liever de pijlen van de jagers trotseerde dan te vluchten over een modderig pad!

55

de klank is de geur betaald.’ De ‘advocaat van de armen’ overleed in 1303 en werd heilig verklaard in 1347. In heel Europa en zelfs in Amerika wordt hij vereerd als pa-troonheilige van de advocaten en rechtsgeleerden. Dit verklaart ook de aanwezigheid van delegaties buitenlandse advocaten tussen de pelgrims tijdens de ‘Pardon van de Armen’ in Tréguier.

‘Genezende’ heiligen en beschermheiligenBretons hebben altijd een vertrou-welijke omgang met hun heiligen gehad. Sommige heiligen werden

aangeroepen om ziekten te bestrij-den: de H. Apollonia tegen kiespijn, de H. Columbanus bij zwakzinnig-heid, de H. Hervé tegen oogziekten, de H. Hubertus tegen razernij of angst, de H. Mamertus tegen buik-pijn, de H. Méen tegen psychische stoornissen, de H. Mériadec tegen doofheid, de H. Eugenia tegen hoofdpijn enz. De heilige genezers verhoorden al wie hun voorspraak inriep. En dat was maar goed ook, want bij gebrek aan welwillendheid werd hun beeld beschimpt, soms zelfs geslagen of door de modder gesleept!

TRADITIONS ET ART DE VIVRE

DE TRO-BREIZTot in de 16de eeuw moest elke Breton volgens de traditie minstens één keer in zijn leven deelnemen aan de bedevaart van de zeven kathedralen. De Tro-Breiz (‘ronde van Bretagne’) trok dan ook de grootste massa’s aan. Het traject was bijna 700 km lang en verbond de zeven oudste bisschops-steden van Bretagne, waar de pelgrims konden bidden voor de relieken van de zogenaamde stichters van Bretagne: de H. Brieuc in St-Brieuc, de H. Malo in St-Malo, de H. Samson in Dol-de-Bretagne, de H. Paternus in Vannes, de H. Corentinus in Quimper, de H. Pol Aurélien in St-Pol-de-Léon en de H. Tudwal in Tréguier. Wie deze plicht niet nakwam, moest de reis na zijn dood maken en het traject in zijn doodkist afleggen! Vandaag lo-pen steeds meer groepen in de voetsporen van de vroegere pelgrims.

Traditionele klederdracht uit de regio QuimperB. Rieger/hemis.fr

58

KELTISCHE MUZIEK EN BRETONSE LIEDEREN

De opleving van de Keltische mu-ziek kwam op gang na de Tweede Wereldoorlog. In Bretagne be-gon alles met de oprichting van Bodaged ar Sonérion, een ensemble van sonneurs dat de bagad heeft ‘uitgevonden’, een Bretonse versie van de Schotse pipe band. De be-kendste is vandaag Lann Bihouë, vereeuwigd door het lied van Alain Souchon: ‘Tu la voyais pas comme ça ta vie… C’est pas toi qui y es, dans le bagad de Lann Bihouë.’ Deze bagad, opgericht in 1956 in de buurt van Lorient, maakt overigens nog altijd deel uit van de marine.In de jaren ’70 bracht Alan Stivell opgeleid aan de school voor festou-noz en bagadou, de Keltische harp weer tot leven en groeide uit tot de drijvende kracht van de nieuwe Bretonse muziek. De levenskracht van de huidige Keltische muziek werd recent ook bevestigd door Dan Ar Braz (Bretonse naam van Daniel Le Braz). En wat te denken van het overweldigende succes van het album Bretonne van Nolwenn Leroy, dat wel een miljoen keer over de toonbank ging?

De Bretonse muziek, die is geba-seerd op oeroude melodische tra-dities, staat ook open voor andere invloeden. Talloze bands (Alan Stivell, Tri Yann Am Naoned, Gilles Servat, Clam’s, Denez Prigent, Yann Tiersen enz.) spelen deze vandaag op bekende festivals, zoals Trans Musicales en Tombées de la Nuit (beide Rennes), Route du Rock (St-Malo), het Festival de Cornouaille (Quimper), het Festival Interceltique (Lorient) en het Festival des Vieilles Charrues (Carhaix-Plouguer).

VolksliederenDe Bretonse taal kon ook overleven door de volksliederen. Deze liede-ren, gezongen tijdens pardons, pa-troons- of privéfeesten, waren lang alleen bekend in het westen van de regio, maar verspreidden zich na de Tweede Wereldoorlog opnieuw over heel Bretagne onder impuls van de Sœurs Goadec. Dit trio blies de gwerziou (klaagzang) en de kan ha diskan of wisselzang (de eerste zanger zet een zin in, die vervol-gens door de anderen op identieke wijze wordt herhaald) nieuw leven in. Vandaag geniet deze kunstvorm internationale belangstelling door de festivals en de traditie van de fest-noz (‘avondfeest’), gezellige


BEKNOPT MUZIEKLEXICONBagad (meervoud bagadou): ensemble van binious, bombardes, kleine trommen, tamboers en een grote trom.Biniou kos of cos: kleine traditionele doedelzak, die een octaaf hoger klinkt dan de bombarde.Biniou braz of bras: grote doedelzak van Schotse oorsprong (great high-land bagpipe).Bombarde: blaasinstrument, voorloper van de hobo, begeleidt steevast de biniou. Zeer populair in Bretagne, wordt bespeeld door duizenden talabarders.Doedelzak: muziekinstrument met een riet, dat bestaat uit een leren zak met verschillende klankpijpen.Fest-noz (meervoud festou-noz): avondfeest.Harp: de Keltische of Ierse harp zoals we die vandaag kennen, stamt recht-streeks af van de middeleeuwse harp.Kevrenn: alle bagadous van een stad samen.Sonneur: biniou-speler.

59


avonden met muziek en dans op het platteland. De fest-noz ver-spreidde zich over heel Bretagne onder impuls van de zanger en sonneur Loeiz Roparz (1921-2007), en werd in december 2012 door de Unesco als immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid erkend. Te vermelden zijn ook de shanty’s, zeemansliederen die vroeger op lange zeereizen en vandaag in cafés of op volksfeesten worden gezon-gen, bijvoorbeeld op het Festival du Chant de Marin in Paimpol (zie ‘Paimpol: Adresboekje’, blz. 269). Deze laatste stad heeft overigens veel te danken aan het succes van de Paimpolaise van Théodore Botrel, waarvan het refrein eindigt met ‘… J’aime surtout la Paimpolaise qui m’attend en pays breton.’

GastronomieIedereen die naar Bretagne komt om te ontspannen op het strand of over een kustpad te wandelen, zal vroeg of laat de benen onder tafel schuiven voor een plateau de fruits de mer, een bord verse vis of een lekkere crêpe met boter. De Bretonse keuken heeft immers twee grote kenmerken: eenvoud en kwaliteit s producten.

LEKKERS UIT DE ZEE

Begin maar vast te watertanden! Palourdes (tapijtschelpen, ge-vuld of naturel), langoustines en sint-jakobsschelpen, croustilles of pasteitjes met krab, holle en platte oesters, zeekreeft (geroosterd of in roomsaus), garnalen en zee-egels. Schaal- en schelpdieren worden op duizend-en-een manieren ge-serveerd, maar niets gaat boven de klassieke plateau de fruits de mer. Deze bestaat over het algemeen uit twee soorten oesters, aange-vuld met steurgarnalen, alikruiken, wulken en tapijtschelpen, kokkels, grijze garnalen, een noordzeekrab

en natuurlijk langoustines (in het seizoen). Al dit lekkers wordt opge-diend met citroen, sjalottenvinai-grette en roggebrood besmeerd met gezouten boter of mayonaise. Een aanrader!Een must aan de noordkust zijn de bouchot-mosselen van de Baie du Mont St-Michel (AOC), geroemd om hun romige vlees en zoete smaak, die van juli tot februari worden geserveerd.Voeg daarbij nog de vele soor-ten vis, die de kraampjes van de ochtendmarkt vullen: makreel, zeebaars, poon, zeebrasem... Een nagenoeg onbeperkte keuze, die aan de grondslag ligt van heerlijke recepten, zoals cotriade, een soort Bretonse bouillabaisse.Ook algen zijn uit de keuken niet meer weg te slaan. Sommige soor-ten, zoals riemwier (Himanthalia elongata) en blaaswier (zie blz. 355), worden als groente verwerkt, an-dere, zoals ouessane (undaria), dat rond Ouessant in volle zee wordt gekweekt, fungeren als specerij.

Dé Bretonse specialiteit: oestersOnder de vele schelpdieren van de kuststreek geniet de oester veruit de grootste reputatie. Naar hun oorsprong worden in Bretagne twaalf soorten oesters onderschei-den. Deze worden meestal rauw ge-geten, maar komen ook steeds va-ker warm op tafel. Versheid is echter steeds een absolute noodzaak!Noord-Bretagne telt alleen al acht soorten oesters: de Cancale, ge-teeld in de Baie du Mont St-Michel met haar enorme getijverschillen, heeft een gladde schelp en vlees met een nootachtige smaak; de Arguenon gedijt in het gelijkna-mige estuarium, waar zout en brak water worden vermengd, wat een vlezige oester met een subtiele jodiumachtige smaak oplevert; de Fréhel, uit de Baie de la Fresnaye, wordt gekenmerkt door knapperig

330

NOORD-FINISTÈREH

E T

K

A N

A A

L

D 28N

12

N 1

2D 9

D 769D 76

D 30

D 1

0

D 770

D 788D

28

D 168

D 5

D 7

89

N 165

D 785

D 764D 1

0

D 27D 64

D 58

Auln

e

Auln

e

CÔTE

S-D

’ARM

OR

Parc

Nat

urel

Régi

onal

d’ A

rmor

ique

3

NO

ORD

-FIN

ISTÈ

RE

10km

0

And

ere

plaa

ts

Inte

ress

ant

Een

omw

eg w

aard

De

reis

waa

rd

Plaa

ts v

an v

ertr

ek

Trém

azan

Le F

olgo

ët

Mor

laix

OCÉ

AN

OPO

LIS

Van

Bres

t naa

r Brig

noga

n-Pl

ages

doo

r het

bin

nenl

and

Van

Bres

t naa

rPl

ouga

stel

-Dao

ulas

Van

Mor

laix

naa

r Tér

énez

Kape

n en

land

tong

en

Van

Mor

laix

naa

r he

t Île

Cal

lot

Croz

on n

aar Î

le d

e l’A

ber

Mon

ding

van

de

Auln

e

Van

St-M

iche

l-en-

Grè

veN

aar d

e Po

inte

de

Dib

enD

e En

clos

par

oiss

iaux

Pres

qu’îl

e de

Plo

ugas

tel

Van

de ‘C

ôte

des

Lége

ndes

’na

ar h

et P

ays

d’Iro

ise

Naa

r de

Poin

te d

e D

inan

Naa

r de

Cap

de la

Chè

vre

De

poin

tes

Trém

azan

Gou

lven

Berv

en

Plou

esca

tRo

sco�

Land

erne

au

Plou

gast

el-

Dao

ulas

ROTS

EN

CÔTE

SAU

VAG

E

ÎLE

D’O

UES

SAN

T

Les A

bers

et l’

Iroi

se

Le F

olgo

ët

Lam

paul

-G

uim

iliau

Pnte

de S

t-M

athi

eu

OCÉ

AN

OPO

LIS

Baie

de

Mor

laix

Cara

ntec

Pont

de

l’Iro

ise

St-M

iche

l-en

-Grè

ve

St-T

hégo

nnec

Gui

mili

au

Roc

Trév

ezel

Kerl

oas

Sizu

nD

aoul

as

Land

éven

nec

Chât

. du

Taur

eau

Prim

el-

Trég

aste

l

St-J

ean-

du-D

oigt

Lani

ldut

Gd

Cair

n de

Barn

enez

Plou

néou

r Mén

ez

Mor

laix

Men

eham

Plou

gonv

en

Rosa

nbo

Bodi

lis

Kéro

uzér

é

Kerj

ean

Phar

e de

l’Île

-Vie

rge

La R

oche

-M

auri

ce

Pnte

de P

ern

Toer

isti

sche

rout

e

Kerg

road

ez

St-J

aoua

Dun

es d

eSt

e-M

argu

erite

Le C

loît

re-

St-T

hégo

nnec

Lieu

e de

Grè

ve

Com

man

a

Gue

rles

quin

Plou

gasn

ouPnt

e de

Dib

en

Gou

esno

u

DE

ENCL

OS

PARO

ISSI

AU

X

Île d

e Ba

tz

Dun

es d

eKe

rem

ma

Ples

tin-

les-

Grè

ves

Île M

olèn

e

Pnte d

e Pr

imel

Le C

onqu

et

St-P

ol-d

e Lé

on

Lam

paul

Sti�

Bres

t

Pres

qu’îl

e de

Plo

ugas

tel

Côte

des

Bru

yère

s

La M

arty

re

384

Penc

ran

Brig

noga

n-Pl

ages

Cap

de la

Chè

vre

PRES

QU

'ÎLE

DE

CRO

ZON

POIN

TE D

E PE

NH

IR

Poin

te d

e D

inan

La P

alue

Pnte d

esEs

pagn

ols

Le F

ret

St-H

erno

tG

rand

es G

rott

es

Croz

on

Le F

aou

Rédu

it d

e l’A

ber

Arg

olRo

snöe

n

Cam

aret

-sur

-Mer

GUINGAMP PONTIVY

QU

IMPE

R

GV

_BRE

TAG

NE_

FRA

3000

9FRA

00_F

inis

tère

Nor

d_95

x172

ATTE

NTI

ON

VER

SIO

N A

NG

LAIS

E EX

ISTA

NTE

331

Noord- Finistère ∏Michelinkaart 308 en 309 – Finistère (29) en Côtes-d’Armor (22)

Ñ BRESTa EN RONDRITTEN 332

Ten noorden van Brest:

Ñ LES ABERS EN L’IROISEaa: RONDRITTEN 345

Ñ BRIGNOGAN-PLAGESa 361

Ten westen van Brest:

Ñ ÎLE D’OUESSANTaaa 364

Ten noordoosten van Brest:

Ñ ROSCOFFa 372

Ñ SAINT-POL-DE-LÉONa 380

Ñ BAIE DE MORLAIXaa EN RONDRITTEN 385

Ñ CÔTE DES BRUYÈRESa: RONDRIT 396

Ten oosten van Brest:

Ñ LES ENCLOS PAROISSIAUXaaa: RONDRIT 401

Ten zuiden van Brest:

Ñ PRESQU’ÎLE DE PLOUGASTELa EN RONDRIT 412

Ñ PRESQU’ÎLE DE CROZONaaa: RONDRITTEN 417

meer adressen

332

Bresta140.547 inwoners (agglomeratie: 199.463 inwoners) – Finistère (29)

De majestueuze Rade de Brest toont duidelijk de nauwe band tussen de stad en de zee: in de haven, al eeuwenlang een van de belangrijkste oor-logshavens van het land, meren vandaag ook ferry’s, pleziervaartuigen en cruiseschepen aan. Als hoofdstad van de oceanografie bundelt Brest daarnaast in diverse instellingen 60% van de onderzoekers van het land in deze discipline, terwijl Océanopolis massa’s toeristen trekt. Een geslaagde comeback voor een stad die na de Tweede Wereldoorlog grotendeels moest worden herbouwd en vandaag ook op cultureel vlak hoog scoort.

i INLICHTINGENToeristenbureau van Brest Métropole – Pl. de la Liberté - 29200 Brest - t 02 98 44 24 96 - www.brest-metropole-tourisme.fr - juli-aug.: 9.30-19.00, zo 9.30-13.30, feestd. 10.00-18.00 u; mei-juni en sept.: dag. beh. zo 9.30-18.00, feestd. 10.00-17.00 u; rest v.h. jaar: dag. beh. zo 9.30-18.00 u - gesl. 1 jan., 1 mei, 1 en 11 nov., 25 dec.w Goed om te weten – Het toeris-tenbureau verkoopt kaartjes tegen gereduceerd tarief voor de meeste bezienswaardigheden in Brest.Ñ LIGGINGRegiokaart B2 (blz. 330) – Brest is de noordelijkste stad van Bretagne. De hoofdstad van Noord-Finistère is uitstekend gelegen aan de gelijk-namige rede, een heuse binnenzee die overal minstens 10 m diep is. Het Presqu’île de Crozon is in vogelvlucht maar een paar kilometer verwijderd.

õ PARKERENBetaald lang parkeren in het stads-centrum; groot gratis parkeerterrein bij de Port de Commerce (15 min. lopen van het centrum).Een met moderne kunstwerken op-geluisterde tramlijn doorkruist het stadscentrum (Zie het Adresboekje).w AANRADERSDe Rue de Siam, de fraaie presen-tatie van de maritieme geschiede-nis van de stad in het Musée de la Marine, het uitzicht op de rede vanaf de Cours Dajot.> PLANNINGPlan minstens één nacht in Brest om kennis te maken met het rijke cultu-rele aanbod, het nachtleven en de gezellige sfeer./ MET KINDERENOcéanopolis, de schaalmodellen van het Musée de la Marine en het pretpark La Récré des 3 Curés.

Bezichtigen Plattegrond (blz. 335)

aaa Océanopolis Plattegrond (blz. 335) bij B2Toegang vanaf het stadscentrum: volg de borden ‘Port de plaisance du Moulin-Blanc’; met de bus: lijn 7 - t 02 98 34 40 40 - www.oceanopolis.com - j - 11 juli-21 aug.: 9.30-19.00 u; 26 maart-10 juli en 22 aug.-11 sept.: 9.30-18.00 u; rest v.h. jaar: vraag inlichtingen - gesl. 1 jan., 25 dec. - rondleidingen mogelijk - € 20,30 (tot 14 jaar € 13,10) - vrij bezoek, reken op zijn minst een halve dag.

NOORD-FINISTÈRE

y ADRESBOEKJE: BLZ. 341Overnachten, uit eten, winkelen, sport en ontspanning enz.

BREST

333

/ Dit grote gebouw, dat op een enorme krab lijkt, ligt vlak bij de jachthaven en biedt een schitterende kijk op het leven in de oceanen. Reuzenaquaria, bevolkt door 10.000 dieren van 1000 verschillende soorten, illustreren op spectaculaire wijze de diversiteit binnen elk ecosysteem. Bij de prachtige onderwaterland-schappen, die zijn onderworpen aan gesimuleerde golven en tijbewegingen, wordt telkens een schat aan informatie verstrekt. Interactieve terminals, schaal-modellen, films en activiteiten geven een beeld van de geheimen van de ocea-nen en het beheer ervan door de mens op een voor iedereen begrijpelijke wijze.Gematigd paviljoen – Een ‘duikboot’ simuleert de afdaling naar een onder-waterbasis voor de Bretonse kust. Elk aquarium staat voor een specifiek leef-gebied: visgronden van het continentaal plat, een slik met langoustines, wie-gende bossen bruinwieren, een rotswand met een zonnevis en een hondshaai. Hoofdattracties zijn het ballet van de visscholen, het mooie kwallenaquarium en het zeehondenbekken (300 m3). Zeesterren en zee-egels logeren in een minilaboratoriuma en kunnen onder het toeziend oog van een begeleider zelfs worden vastgehouden. In een multimediaruimte wordt het ontstaan van golven en stromingen aanschouwelijk gemaakt. Een 3D-film biedt een verfrissende kijk op het Bretonse ecosysteem.Tropisch paviljoen – Tussen palmbomen, die aan Frans-Polynesië herinneren, ligt het haaienbekken (1000 m3), waar zwartpuntrif-, zandtijger-, verpleeg-ster- en zebrahaaien rondzwemmen. Andere aquaria bevatten kleurrijke vis-sen van het Grote Barrièrerif, uit de Indische Oceaan of uit de Caraïbische Zee. Het traject eindigt met een mangrovea en een tropisch bos.w Goed om te weten – Wanneer de honger knaagt, lokken het zelfbedie-ningsrestaurant ‘Atlantic Express’, dat een adembenemend uitzicht biedt op de rede, en het restaurant ‘Vent d’Ouest’, dat uitziet op het zeehondenbekken.Polair paviljoen – Een multimediale voorstelling toont de geschiedenis van het noorden zuidpoolgebied. In het pinguïnbekkena waggelen 40 komi-sche exemplaren van de koningspinguïn, ezelspinguïn en rotsspringer over sneeuw en rotsen. Vanaf het pakijs in het zeehondenbekken (1000 m3) glij-den baard-, ringel- en zadelrobben het water in, laatstgenoemde behoort tot de indrukwekkendste soorten van het noordpoolgebied. Een andere unieke attractie: het krillaquarium met piepkleine garnalen, de eerste schakel in de voedselketen van de oceanen. Ook de imposante ko-ningskrab ontbreekt niet. Het onderzoeksstation Concordia, in de vorm van een reuzeniglo, verklaart de vorming van het poolijs en zijn invloed op de evolutie van het klimaat. Nog meer aanraders: de schaalmodellen (zeeolifanten, orka’s enz.) en vooral de film over het onderwaterleven in de Antarctische wateren.

Wandelen Plattegrond (blz. 335)

STADSCENTRUM AB1-2

Ñ Rondwandeling van 4 uur.

Place de la Liberté B1Het centrum vormt met zijn rechthoekige dam-bordpatroon een schoolvoorbeeld van naoor-logse stadsplanning en strekt zich uit rond dit grote wandelplein, beheerst door het stadhuis (1961). Op het plein vinden vaak culturele acti-viteiten en evenementen plaats.

TONNERRE DE BREST!Deze kreet verwijst naar het gebulder van de kanonnen dat vroeger weerklonk als een ge-vangene was ontsnapt. Vandaag kondigen de kanonschoten de start van een regatta aan.

4

334

a Rue de Siam B1-A2Dit is de winkelstraat bij uitstek. Hij werd met de komst van de tram tot voet-gangersgebied omgevormd en biedt een mooi uitzicht op de haven. Maar niets bleef over van het straatje waarover Jacques Prévert het in 1946 had in Barbara, een van zijn beroemdste gedichten. De straatnaam verwijst naar de drie gezan-ten van de koning van Siam, die op 18 juni 1686 in Brest ontscheepten, om met hun gevolg naar het hof van Lodewijk XIV te gaan. Hun doortocht boeide de lokale bevolking zozeer dat ze de straat omdoopten ter ere van de vreemdelin-gen. Wie omlaag loopt, kan rechts een zijweg inslaan naar de Église St-Louis, waarvan de bouwers in 1957 inspiratie putten uit de ideeën van Le Corbusier: de klokkentoren is van beton, de muren zijn van beton en de steen van Logonna. Vlakbij ligt de gelijknamige markthal, waar elke dag markt wordt gehouden.Geniet aan het onderste uiteinde van de Rue de Siam van het mooie uitzicht op de rivier de Penfeld, overspannen door de Pont de Recouvrance. De brug werd in 1954 ingewijd en was lang de grootste hefbrug van Europa, de beide torens hebben een hoogte van liefst 70 m. De hoogste stand is bereikt in 2 mi-nuten en 30 seonden en het brugdek (aangebracht in 2011) weegt 625 ton.Stroomopwaarts van de brug staat op de oostoever een 380 mm-kanon, af-komstig van het slagschip Richelieu.

Abri Sadi-Carnot A2Toegang via de Bd de la Marine, bij de Porte Tourville - t 02 98 00 80 82 - j - 1ste zo v.d. maand, Erfgoeddag en wo in juli en aug. - informeer naar openingstijden - be-zichtiging 45 min. - gratis. De 400 m lange tunnel was een van de vijf schuilkel-ders van Brest tijdens WO II. Hij werd vanaf 1943 door de bevolking gebruikt bij luchtaanvallen en was sinds het begin van het beleg op 7 augustus 1944 permanent bewoond. In de nacht van 8 op 9 september van dat jaar woedde in de tunnel een vreselijke brand. Meer dan 400 mensen zaten in de val en stierven een afschuwelijke dood. Aan die tijd herinnert een sobere scenogra-fie met didactische borden en emotionele getuigenissen van overlevenden.Volg de Boulevard de la Marine tot aan het kasteel.

Kasteel A2Het kasteel is al wat rest van het oude Brest. Het werd in de 11de eeuw gebouwd op een plaats waar de Romeinen al een versterking hadden aangelegd. Vauban moderniseerde het defensiesysteem en verbouwde de kanonnenterrassen. Het kasteel werd na WO II gerestaureerd en huisvest nu de Préfecture Maritime.a Musée National de la Marine – t 02 98 22 12 39 - www.musee-marine.fr - april-sept.: 10.00-18.30 u; rest v.h. jaar: dag. beh. di (buiten schoolvak. zone A) 13.30-18.30 u - gesl. 1 jan., 25 dec. - € 6 (tot 26 jaar gratis) - avondrondleiding mogelijk op aanvraag in de kerstvak.: informeer naar vertrektijden. / Deze de-pendance van het Scheepvaartmuseum in Parijs toont de geschiedenis van de marinewerf en de bloeitijd van de zeilschepen van de vloot in de 18de eeuw aan de hand van waardevolle scheepsmodellen, navigatie-instrumenten, schilderijen enz. Ook de 18de-eeuwse strafkolonie van Brest komt aan bod, die werd ontruimd in 1858. Aan de voet van het terras liggen de Duitse vest-zakduikboot S622 en een sloep van bootvluchtelingen die in 1988 door het opleidingsschip Jeanne d’Arc werden opgevist uit de Chinese Zee. Bekijk ook de statige boegbeelden, gemaakt door onbekende ambachtslui of beroemde kunstenaars zoals Antoine Coysevox (1640-1720), de hofbeeldhouwer van Lodewijk XIV. De zalen over de hedendaagse marine bevatten modellen en nagebouwde interieurs van vermaarde slagschepen, en schetsen een beeld van het dagelijkse leven aan boord van een strategische raket-onderzeeboot (SSBN). De stadswallen bieden een panoramisch uitzicht op de haven.

NOORD-FINISTÈRE

335

A B

1

2

A B

1

2

D 112,RENNES MORLAIX

CONSERVATOIRE BOTANIQUENATIONAL DU STANG-ALAR

CENTRE D’ART CONTEMPORAIN PASSERELLE

OCÉA

NO

POLIS,

D 165, Q

UIM

PER NA

NTES

PORT D

UM

OU

LIN-BLA

NC

QU

ART

IER

DE

RECO

UV

RAN

CE, B

ASE

NAV

ALE

D

789

, LE

CON

QU

ET, S

TE-A

NN

E-D

E-PO

RTZI

C

OUESSANTMARINA DU CHÂTEAUMÉM

ORI

AL

DES

FIN

ISTÉ

RIEN

S

5

7

4

15

10

1

2

1

3

6

2

4

9

513

15

11

UIT ETEN

OVERNACHTEN

Goulet (Camping Le).................

Châtaigneraie (Chambre d’hôte La)..............

Pointe-St-Mathieu (Hostellerie de la)..................

Rade (Hôtel de la)....................Abalys (Hôtel)..............................

Paix (Hôtel La)..............................

Océania (Hôtel)..........................

Crêperie Moderne....................

Crabe Marteau (Le)..................

Armen (L’)....................................

Globulle rouge............................

Potager de Mémé (Le)..............

Ru�é (Le).......................................

Imaginaire (L’)..............................

Hinoki.............................................

Kerlune Café.................................

Maison de l’Océan (La).............

1

1315

31

9

5

4

2

6

11

410

1

7

5

2

15

BREST0 200 m

6m23.5

R. de Kérabécam

R. J.-Ja

urès

R.

D

uquesne

R.

Mich

elet

R. du 2

ème -R.I.C.

Av. Georges- Clemenceau

R.

É

mile-

Z

ola

R. Fautra

s

R.

Volta

ire

R.

du

C

hâteau

R.

Y

.

Colle

t

R.

Branda

R.

Denver

R. des11-Martyrs

Rue d'Algésiras

R. de LyonR. J. Macé

R. d'Aiguillon

Rue Monge

R. P. Brossolette

Bd de

la Marine

Bd des

Français-

Libres

Bd J. Moulin

Av.

S

alaü n-

P

enqu

er

R. J.-M.- L

e-

Bris

Pl.Wilson

Bd Gambetta

R. Colbert

R. Amiral-Réveillère

R. Frégate-la-Belle-Poule

Av. F.-Roosevelt

Av. Mal-Foch

Penfe

ld

HÔPITALDES ARMÉES U

HALLESST-LOUIS

CENTRECULTURELQUARTZ

H

P

J

PRÉFECTUREMARITIME

ARSENALMARITIME

C

PORTE TOURVILLE

Tour Tanguy

Jardin desExplorateurs Kasteel

Musée Nationalde la Marine

Musée desBeaux-Arts

Tour Rose

St-Louis

Rue

de

S

iam

Q. de la

Douane

Quai du Commandant-MalbertPort de Commerce

Pont de Recouvrance

Cours

Dajot

AbriSadi Carnot

Pl. de laLiberté

Plateau desCapucins

Quai Tabarly

GV_Bretagne_Brest_FRA24993FRA00_95x130ATTENTION VERSION ANGLAISE EXISTANTE

BREST

a Musée des Beaux-Arts B224 r. Traverse - t 02 98 00 87 96 - www.musee.brest.fr - 10.00-12.00, 14.00-18.00, zo, 14 juli en 15 aug. 14.00-18.00 u - gesl. ma en feestd. - rondleiding mogelijk - € 5 (tot 18 jaar gratis) - gratis 1ste zo v.d. maand. Een groot deel van de collectie van het museum voor schone kunsten illustreert de symbolistische stroming, vooral de School van Pont-Aven, met doeken zoals Bretagne aan zee van Émile Bernard of Septemberdag van Maurice Denis. Uit de 17de en 18de eeuw hangt er werk uit de Italiaanse, Franse en Hollandse school, zoals De haven van Brest (1774) van Van Blarenberghe. Let ook op Twee papegaaien van Manet, het werk van Nabis-schilder Paul Sérusier en De tuin van Pierre Bonnard, naast diverse zee-gezichten en het oriëntalistische werk. Bijzonder is de kunstuitleen, waarbij de 900 werken van de collectie moderne kunst in bruikleen worden gegeven. Mensen kunnen zo een kunstwerk lenen zoals een boek in een bibliotheek.

340

In de bunkerdokken worden vandaag schepen met een kleiner tonnage hersteld. Met wat geluk is aan de kade een oorlogsbodem van de Franse vloot te zien.

Wat is er nog meer te zien? Plattegrond (blz. 335)

Mémorial des Finistériens Plattegrond (blz. 335) bij A2Allée de Bir-Hakeim - t 02 98 05 39 46 - j - 14.00-17.00 u - gesl. ma en za - rond-leidingen mogelijk op verzoek (1.30 uur) - € 5 (tot 18 jaar € 3).Het Fort Montbarey werd gebouwd in 1784 onder Lodewijk XVI en is genoemd naar een van zijn ministers. Tegenwoordig wordt in dit monument de bezet-ting van Finistère tijdens WO II herdacht (expositie over ontsnappingen naar Groot-Brittannië, foto’s van het verwoeste Brest in 1944 enz.). De crypte be-vat de namen van alle inwoners van Finistère die tussen 3 september 1939 en 19 december 1946 (datum waarop de vrijwilligers terugkeerden uit de strijd tegen Japan) ‘tijdens en door de oorlog om het leven kwamen’.

aa Conservatoire Botanique National du Vallon du Stang-Alar Plattegrond (blz. 335) bij B1t 02 98 41 88 95 - www.cbnbrest.fr - park zomer: 9.00-20.00 u; voor- en najaar: 9.00-19.00 u; winter: 9.00-18.00 u - kassen 11-26 april en juli-aug.: 14.00-18.00 u - € 5,50 (tot 16 jaar € 4) - tropische kassen, park gratis - rondleidingen mogelijk in de tropische kassen (45 min., max. 25 pers.) op aanvraag juli-aug.: wo-vr 11.00 u.De vermaarde botanische tuin is gewijd aan bedreigde plantensoorten. Hij droeg onder meer bij aan de redding van de Ruizia cordata, een heester die inheems was in Réunion, maar bijna volledig werd uitgeroeid. Bezoekers kun-nen er ook genieten van de geweldige bloei van de Geranium maderense. In het landschapspark (22 ha) groeien verder allerlei sierplanten, waaronder prachtige magnolia’s en camelia’s. In de kassen (1000 m2) zijn diverse exoti-sche leefgebieden nagebootst: een tropisch berggebied, subtropische eilan-den, de droge tropen en tropische regenwouden. Speurtocht voor kinderen.

Rondritten Regiokaart (blz. 330)

VAN BREST NAAR PLOUGASTEL-DAOULAS

Ñ Rondrit van 56 km, in het groen aangegeven op de kaart van blz. 330 - ongeveer een halve dag. Verlaat Brest oostwaarts via de N165 richting Quimper. Laat de weg naar Le Relecq-Kerhuon, een vakantieoord op de rechteroever van de Élorn, links liggen.

De bruggen over de ÉlornDe Pont Albert-Louppe (verboden voor auto’s) overspant de monding van de Élorn en werd ingewijd in 1930 door president Doumergue. De 42 m hoge en 880 m lange brug bestaat uit drie bogen van 186 m. Op de uiteinden prijken vier beelden van Quillivic. De brug is voorbehouden aan fietsers en voetgan-gers, die met volle teugen kunnen genieten van het heerlijke uitzichta op het dal van de Élorn en de Rade de Brest.De Pont de l’Iroisea, het werk van de architecten Le Friant en Terzian, kan prat gaan op een wereldrecord: dat van het draagvermogen per axiaal vlak, met een hoofdoverspanning van 400 m. In tegenstelling tot de Pont de Normandie zijn de tuien van de twee reusachtige pijlers echter niet aan de brugvloer bevestigd, maar aan de middenberm. De brug is ook een eerste schakel van

NOORD-FINISTÈRE

341

4

de E60, de internationale verkeersas die Brest via Zwitserland, Oostenrijk en Hongarije met de Zwarte Zee verbindt.Sla 1 km voorbij de brug rechts af naar Plougastel-Daoulas. De rest van deze rondrit staat beschreven onder Plougastel-Daoulas (blz. 412).

KAPEN EN LANDTONGEN

Ñ Rondrit van 56 km, in het rood aangegeven op de kaart van blz. 330 – onge-veer 2 uur. Verlaat Brest in westelijke richting via de Pont de Recouvrance en volg de Route de la Corniche. Ga in Les Quatre-Pompes rechtdoor en sla bij het bin-nenrijden van Cosquer links af.

Sainte-Anne-du-PortzicIn de Anse de Ste-Anne biedt een korte wandeling op de promenade langs het strand mooie uitzichten op deze inham. Klim ook naar de nabije Pointe du Diable, die uitziet op de haveninvaart van Brest.In deze buitengewone omgeving boven de invaart van de haven ligt de Technopôle Brest-Iroise, een wetenschapspark met instellingen voor ho-ger onderwijs, bedrijven en onderzoekscentra, zoals IFREMER, het Franse Instituur voor Zeeonderzoek. Andere zwaartepunten zijn biotechnologie, voedingsmiddelen, telecommunicatie en informatietechnologie.Rijd verder naar de D789.De weg loopt daarna langs het strand van Trez-Hir (uitzicht op de Anse de Bertheaume) en doorkruist vervolgens Plougonvelin.

Fort de Bertheaumet 02 98 48 30 18 - eind juni-eind aug.: informeer naar de openingstijden - € 2,50 (kind € 1,50) - activiteiten in het hoogseizoen.Dit door Vauban gebouwde verdedigingswerk aan het begin van de Goulet de Brest is een goed uitgangspunt voor een wandeling op het kustpad.

aa Pointe Saint-Mathieu (blz. 356)Op de terugweg van de Pointe St-Mathieu naar Plougonvelin duiken na 300 m links twee Gallische stèles op, bekroond door een kruis. Deze staan in de volksmond bekend als ‘Gibet des Moines’, de ‘Galg van de monniken’.Zie Les abers en L’Iroise (blz. 345) voor het vervolg van de rondrit langs de Pointe des Renards en Le Conquet, dat wordt bereikt via de kustweg. Keer ten slotte naar Brest terug via de D789.

BREST

VERVOER

Bus en tram – 33 av. Georges-Clemenceau - t 02 98 80 30 30 - www.bibus.fr - losse kaartjes (€ 1,50) zijn 1 uur geldig en te koop bij de chauffeur; dagkaarten (€ 3,95) zijn verkrijgbaar bij de automaten van Bibus.

Verbinding met de eilandenOuessant en Molène – Zie blz. 370.

Sein – Zie De Groene Gids Bretagne Zuid.

TIPS

Greeters – t 02 98 44 24 96 - j - [email protected] - reserveer ten minste 10 dagen van tevoren. Het doel van deze vrijwillige gid-sen is de bezoeker te laten ken-nismaken met het Brest van de Brestois. Ze zijn verzot op hun stad

y BREST: ADRESBOEKJE

NOORD-FINISTÈRE

en bieden gratis rondleidingen (2 uur) aan in plaatsen die hun na aan het hart liggen. Het concept, dat in 1992 werd bedacht in New York, functioneert uitstekend in Brest en wordt ook ondersteund door het toeristenbureau.

OVERNACHTEN

GOEDKOOPHôtel Abalys – 7 av. Georges-Clemenceau - t 02 98 44 21 86 - www.abalys.com - 15 kamers en 3 studio’s - € 38/82 - : € 8,50. Dit zeer handige hotel ligt midden in het stadscentrum en biedt functi-onele en goed onderhouden ka-mers. Er zijn ook familiekamers en studio’s beschikbaar.

DOORSNEEPRIJZENHôtel de la Rade – 6 r. de Siam - t 02 98 44 47 76 - www.hoteldelarade.com - 48 kamers: € 54/74 - : € 8. Een keurig hotel met lichte en comfortabele kamers, aan het zuideinde van de belangrijkste verkeersader van de stad. Ideaal voor een verkenning van de Pont de Recouvrance in de vroege ochtend.

WAT MEER LUXEHôtel La Paix – 32 r. Algésiras - t 02 98 80 12 97 - www.hotel delapaix-brest.com - gesl. half dec.-begin jan. - 29 kamers: € 70/180 - : € 12. Dit kleine hotel in het centrum van de stad is volledig heringericht in een strakke, mo-derne stijl. Mooie, nieuwe en goed uitgeruste kamers met een goede geluidsisolatie. Uitgebreid ontbijt-buffet.Hôtel Océania – 82 r. de Siam - t 02 98 80 66 66 - www.oceania hotels.com - 82 kamers: € 90/€ 170 - : € 15. Dit indrukwekkende gebouw in het hart van Brest be-schikt over moderne kamers met een goede geluidsisolatie en een restaurant.

In de omgevingGOEDKOOP

Camping du Goulet – In het gehucht Lanhouarnec - 6 km in westelijke richting, volg de D789 richting Le Conquet, dan linksaf richting Ste-Anne-du-Portzic - t 02 98 45 86 84 - www.camping dugoulet.com - doorlopend ge-opend - j - reserv. aanbevolen - 155 staanpl.: € 26 - huuraccommo-datie: € 65/100. De camping op de grens van het platteland en de zee is een prima uitvalsbasis om de omgeving van Brest te verkennen. Goed onderhouden terrein voor tenten en caravans; verhuur van stacaravans. Waterpark met ver-schillende glijbanen, speelkamer, jeu-de-boulesbaan en snackbar.

DOORSNEEPRIJZENChambre d’hôte La Châtaigneraie – R. du Keravelloc - 29490 Guipavas - 11 km ten noord-oosten van Brest - t 06 32 72 80 98 - õ; - 3 kamers € 62 :. Dit grote huis uit de jaren ’70 ligt in de heu-vels van Le Stang-Alar en biedt bij mooi weer een weids uitzicht op de Rade de Brest. De ruime, com-fortabele kamers liggen heerlijk rustig in een park. Keuken, salon met bibliotheek, speelkamer en binnenbad (mei-sept.).

WAT MEER LUXEHostellerie de la Pointe St-Mathieu – 29217 La Pointe St-Mathieu. Zie ‘Les Abers en L’Iroise: Adresboekje’, blz. 358.

UIT ETEN

DOORSNEEPRIJZENLe Potager de Mémé – 44 r. de Lyon - t 09 51 44 14 78 - www.lepo tagerdememe.com - gesl. ’s avonds ma-do en zo - € 13,50/18,50. Snacks (ook afhaalservice) in de vorm van eigengemaakte gerechten en des-serts op basis van verse, seizoens-gebonden producten. Een simpel,

342

343

4

BREST

maar mooi gebaar naar de lokale producenten.Crêperie Moderne (Maison Boënnec) – 34 r. Algésiras - t 02 98 44 44 36 - gesl. zo-middag - j - circa € 15. Indien levensduur een maatstaf is voor kwaliteit, dan wint deze crêperie de hoofdprijs! Sinds 1922 stroomt de lokale be-volking toe en raakt niet uitgeke-ken op de behendigheid waarmee de crêpières op hun 12 biligs pan-nenkoeken staan te bakken.Kerlune Café – 3 r. de la porte Recouvrance - t 02 56 31 42 96 - gesl. wo, zo en ’s avonds van ma tot vr- j - circa € 15. Dit eethuisje aan de brug naar Recouvrance verrast met dagelijks wisselende, innovatieve snacks: eenvoudig, supervers en lekker. Probeer ook de eigengemaakte smoothies en limonade met plantenextracten.Globulle Rouge – 27 r. Émile-Zola - t 02 98 33 38 03 - gesl. za-middag, zo en ma - € 20/25. Dit bistrorestau-rant is een must voor liefhebbers van biologische en natuurwijnen. In de keuken overheerst dezelfde natuurlijkheid, verbonden met stijl en een portie lef. Heerlijk ouder-wetse inrichting, leuk tuinterras en een vriendelijke, ontspan nen service. Zowel bar als restaurant.

WAT MEER LUXELa Maison de l’Océan – 2 quai de la Douane, Port de commerce - t 02 98 80 44 84 - www.restaurant -fruit-mer-brest.com - menu’s € 18,55/42,70. Alles ademt hier de zee: zowel de inrichting (oester-bar, meubilair, sierdingetjes) als de kaart (zeevruchten). Dit adresje in de haven heeft dan ook een trouw publiek. L’Armen – 21 r. de Lyon - t 02 98 46 28 34 - www.armen -restaurant.fr - gesl. zo-ma en 31 juli-15 aug. - lunchmenu € 28 - € 34/95. De geest van de banketbakkerij die hier ooit thuis was, leeft voort in de muurschilderingen (1953),

het houtwerk en de spiegels. Verfijnde, klassieke gerechten van mooie producten, bereid door een chef-kok die is opgeleid door de groten uit het vak.Le Ruffé – 1 bis r. Yves-Collet - t 02 98 46 07 70 - www.le-ruffe.com - gesl. zo-avond en ma - lunch-menu € 14,90/15,90 (weekd.) - € 24,90/36. Dit restaurant in het stadscentrum biedt heerlijke vlees- en visgerechten op basis van streekproducten. Een daad-werkelijke ondersteuning van de lokale producenten.Le Crabe Marteau – 8 quai de la Douane - t 02 98 33 38 57 - www.crabemarteau.fr - gesl. zo - € 23 per krab. Hier strijkt de gast neer, gewapend met een hamer, om te smullen van de vangst van de voorbije nacht. Grote schorten en krantenpapier als tafellaken zet-ten de toon. En pats! Zonder enige schroom wordt hier hier een beest van 800 g tot 1 kg verorberd, opgediend met aardappels van Guipavas.

PURE VERWENNERIJL’Imaginaire – 23 r. Fautras - t 02 98 43 30 13 - www.restaurant -imaginaire.fr - gesl. ma, wo-avond, zo-avond, 3 weken in aug. en 15 dagen in jan. - lunchmenu € 20 - € 41/66. Gerechten op basis van het marktaanbod, vaak bereid met veel fantasie, zoals de naam van het restaurant al doet ver-moeden. Mooie selectie van (vaak minder bekende) wijnen.Hinoki – 6 r. des Onze-Martyrs - t 02 98 43 23 68 - www.sushinoki.fr - € 55/85 - gesl. ’s middags, zo en ma - reserveren aanbevolen. Een echt Japans restaurant in Brest? Jawel! Het ‘Hinoki’ wordt gerund door een Bretonse chef-kok, die helemaal weg is van de Japanse keuken. Uit superverse vis van lokale vissers bereidt hij sushi en maki. Dit restaurant is echt nog een goed bewaard geheim!

Vertaling Erik van de PerreEindredactie Silke BoumanOpmaak Asterisk*, Amsterdam Omslagfoto Shutterstock/StevanZZOorspronkelijke titel Bretagne NordOorspronkelijke uitgever Michelin, ParijsUitgevers Philippe Orain (Michelin, Parijs) Lieven Defour (Lannoo, Tielt)Eindredactie Catherine Guégan, L’ADÉ L’Atelier d’édition,

Mathieu SimoninRedactie Pierre Plantier, Magali Triano, Gautier Battistella,

Aymar de la Brestesche, Véronique Moulin, Philippe Orain, Béatrice Brillion, Aulde Moreau, Thierry Théault, Michel Bonduelle, Marylène Duteil, Thérèse de Chérisey

Grafisch ontwerp Christelle Le DéanOmslagontwerp Keppie&Keppie, Varsenare Cartografie Thierry Lemasson, Denis RasseMet dank aan CDT du Finistère et d’IlIe-et-Vilaine; Didier Broussard,

Maria Gaspar, Marion Desvignes-Canonne

© Michelin, 2016© Cartografie: Michelin© Nederlandse tekst: Uitgeverij Lannoo, nv, Tielt, 2016

Het redactieteam heeft de grootste zorg besteed aan de samenstelling en de controle van deze gids. Maar omdat de gegevens voortdurend gewijzigd worden, moet de praktische in-formatie (prijzen, adressen, bezoekuren, telefoonnummers, bezienswaardigheden, internet-adressen) worden beschouwd als een aanwijzing. Het is dan ook best mogelijk dat bepaalde info bij het verschijnen van deze gids niet helemaal correct of volledig is. Wij kunnen daar niet verantwoordelijk voor worden gesteld.Deze gids bestaat voor en door u; u bewijst ons dan ook een grote dienst door eventuele te-kortkomingen of vergissingen te melden. Aarzel niet om ons uw opmerkingen en suggesties over de inhoud van deze gids mee te delen. Bij een eerstvolgende bijgewerkte editie zullen wij daar rekening mee houden.

Contactadres De Groene Reisgids De Groene ReisgidsUitgeverij Lannoo Uitgeverij Terra Lannoo bvKasteelstraat 97 Papiermolen 14-24B-8700 Tielt NL-3994 DK [email protected] [email protected]

www.lannoo.com

D/2016/45/357 - NUR 512ISBN 978 94 014 2193 5

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

9789401421935

Documents

Transcript of 9789401421935