2 0 1 1...Brussel Onthaal vzw – Jaarverslag 2011 Rapport Annuel – Bruxelles Accueil asbl Page 2...

Brussel Onthaal vzw – Jaarverslag 2011 Rapport Annuel – Bruxelles Accueil asbl Page 0

2 0 1 1

jaa rverslag

Sociaal Vertaalbureau

Service d’interprétariat social

Dolmetscherstelle

Social interpreter’s service

Brussel Onthaal vzw

Cellebroersstraat 16, 1000 Brussel

Tel. : 02/511 27 15 - Fax : 02/503 02 29

E-mail : [email protected]

Webstek : www.sociaalvertaalbureau.be

PRK : 000-0370415-69

mailto:[email protected]://www.sociaalvertaalbureau.be/


INLEIDING

I. HISTORISCHE DUIDING VAN BRUSSEL ONTHAAL vzw, SOCIAAL VERTAALBUREAU EN BRUXELLES ACCUEIL asbl, SERVICE D’INTERPRETARIAT SOCIAL 4

II. POSITIONERING EN ORGANISATIE VAN BRUSSEL ONTHAAL VZW EN BRUXELLES ACCUEIL ASBL 6

II.1- Evolutie in de positionering BO/BA 6

II.2- Raad van Bestuur en Algemene Vergadering 8

II.3- Personeelsbezetting 8

II.4- Financiering van de dienstverlening 10

II.5- Een netwerk van sociaal tolken en vertalers 11

III. SOCIAAL TOLKEN EN VERTALEN IN EEN MEERTALIG BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 12

III.1- Wat is sociaal tolken en vertalen ? 12

III.2- Wat is sociaal tolken en vertalen in Vlaanderen en tweetalig Brussel ? 16

IV. BRUSSEL ONTHAAL vzw en BRUXELLES ACCUEIL IN 2011 17

IV.1- Registreren in 2011 17 IV.2- Algemene statistische gegevens 2011 17 IV.3- Aanbod “tolken ter plaatse” 23 IV.4- Aanbod “schriftelijk vertalen” 28 IV.5- Aanbod ‘telefoontolken’ 32 IV.6- Eerstelijnsdienst nieuwkomers 37 IV.7- Wie kon uiteindelijk genieten van het sociaal tolken en vertalen ? 38 IV.8- Een nieuwe website in 2011 39

V. HET NETWERK SOCIAAL TOLKEN EN VERTALEN 2011 40

V.1- Realisaties van dit netwerk 2011 40 V.2- Statuut van de sociaal tolken en vertalers 41 V.3- Toeleiding naar het kwaliteitstraject COC/KMI 42 V.4- Vorming op maat en ontmoetingsactiviteiten 45 V.5- Een Vlaams register van gecertificeerde tolken en vertalers 48 V.6- Permanent rekruteren 49

VI. SENSIBILISEREN VAN GEBRUIKERSORGANISATIES 51

VI.1- Een opendeurdag 51 VI.2- Vorming op de werkvloer 51

VII. HERVORMING VAN DE VLAAMSE INBURGERING - INTEGRATIESECTOR 52

VIII. EVALUATIE 2011 EN PERSPECTIEVEN 2012 54


IX. AFKORTINGEN 57

X. BIJLAGEN

X.1- Organigram 2011 58

X.2- Gebruikers TP 2011 BO-BA 59

X.3- Geleverde taalcombinaties TP 2011 BO-BA 63

X.4- Gebruikers V 2011 BO-BA 65

X.5- Geleverde taalcombinaties V 2011 BO-BA 69

X.6- Gebruikers TT 2011 BO-BA 72

X.7- Geleverde taalcombinaties TT 2011 BO-BA 82

X.8- Organisatieverschillen Ba-bel, VTT en BO 84

X.9.- Geleverde taalcombinaties TT LOI vanaf 07/2011 85

X.10- Eerstelijnsdienst nieuwkomers 2011 BA 86


INLEIDING

Het Sociaal vertaalbureau Brussel Onthaal vzw gaat zijn vijftiende jaar in. Gestaag

groeiend blijft het tolken en vertalen. Met honderden vrijwilligers en professionelen.

Vanuit de nooit aflatende dynamiek om communicatie te faciliteren, te ondersteunen.

Bijspringen waar het gesprek stokt. Dat is de kerntaak.

De vraag is daarbij het richtsnoer, niet gehinderd door politieke overwegingen of

grote woorden. ‘En stoemelings’ zegt de Brusselaar maar die term hoort natuurlijk

niet in een zich respecterend vertaalbureau. Want Brussel Onthaal blijft een

ambitieus sociaal vertaalbureau, met het vizier voortdurend op kwaliteit, zelfs al is

die soms pas zichtbaar aan de einder.

Ook in 2011 deden Ashim, Carmela, Jeroen, Lusya, Marianne, Napo, Rueben, Sajia,

Serge en Shpend, (…) gestaag verder. Met glimlach en Brusselse behendigheid

matchten ze vraag en aanbod in onze Babelse hoofdstad, en namen ze de

bijkomende werklast over van een tijdelijk stokkende dienstverlening in Vlaanderen,

en ook van de nog niet beschikbare taalcombinaties in Wallonië.

Manoeuvrerend in het onontwarbare kluwen van het institutionele België. Misschien

heel even verontrust door nieuwe decreten, een nanoseconde uit balans door de

aankondiging van het Extern Verzelfstandigd Agentschap. Hoe moet het verder ?

Wellicht rustig zoals meneer Ibrahim in ‘de Bloemen van de koran’ van Eric-

Emmanuel Schmitt:

‘Hoe lukt u dat toch, meneer Ibrahim, om gelukkig te zijn?’

‘Ik weet wat er in mijn koran staat.’

‘Misschien moet ik uw koran maar eens inpikken. Ook al hoor je dat niet te doen als je joods

bent.’

‘Ach Momo, wat zegt jou dat nou, joods zijn ?’

‘Weet ik veel. Voor mijn vader betekent het de hele dag somber zijn. Voor mij … is het alleen

maar iets waardoor ik niet iets anders kan zijn.’

Meneer Ibrahim stak me een pinda toe.

‘Je hebt geen goede schoenen, Momo. Morgen gaan we schoenen kopen.’

Bob.


I. HISTORISCHE DUIDING VAN BRUSSEL ONTHAAL vzw, SOCIAAL VERTAALBUREAU EN BRUXELLES ACCUEIL asbl, SERVICE D’INTERPRETARIAT SOCIAL

Het blijft belangrijk om een historische duiding te geven van beide vzw’s Brussel

Onthaal (BO) en Bruxelles Accueil asbl (BA), ten eerste omdat zij van het eerste

uur (1980) georganiseerde sociaal vertaal- en tolkactiviteiten ontwikkelden en ten

tweede omdat deze geschiedenis een invloed blijft hebben op de dagdagelijkse

werking, die van beide vzw’s atypische sociaal vertaal- en tolkendiensten

gemaakt heeft.

De eerste vertaal- en tolkaanvragen werden sinds 1980 geregistreerd in kader

van de werking van de tweetalige vzw Brussel Onthaal – Open Deur/ Bruxelles

Accueil – Porte Ouverte asbl, gelegen in het hart van de vijfhoek van Brussel –

Stad. Deze vzw heeft als dubbele doelstelling, enerzijds het onthaal van

vreemdelingen in de binnenstad (onthaal, luisteren, informatie en doorverwijzing)

en anderzijds het luisteren naar mensen met vragen rond zingeving of

geloofsbeleving. De visie en missie van deze vzw heeft nog altijd zijn invloed op

de werking binnen BO en BA.

Onder de invloed van een sterkere asielinstroom in die jaren ’80 en het opzetten

van een Belgische opvangstructuur voor asielzoekers (met als eerste het

opvangcentrum ‘Klein Kasteeltje’ in Brussel) stegen de aanvragen voor sociaal

vertalen en tolken. Om een antwoord te bieden op de bestaande nood aan

sociaal vertalen en tolken, werd er een netwerk van vrijwillige vertalers en tolken

opgezet. Door de jaren heen werd dit netwerk verder uitgebouwd zowel in het

aantal vrijwilligers als in het aantal talen.

In oktober 1997 beslisten de bestaande vzw’s, nl. Brussel Onthaal vzw en

Bruxelles Accueil asbl om het project « Sociaal Vertaalbureau » en « Service

d’Interprétariat Social » op te starten. Zo kon de dienstverlening van sociaal

vertalen en tolken professioneel worden uitgebouwd. Er werd verhuisd van de

Taborastraat 6 naar de Zuidstraat 69. Snel bleek de daar beschikbare ruimte te

klein.


Bij de start op de St. Jorissite in de Cellebroersstraat 16, kregen we in het jaar

2000 de kans deel uit te maken van een gedeeld concept, nl. werken tegen het

uitsluiten van mensen, het geven van kansen en bevorderen van diversiteit. Door

de blijvende groei van onze activiteiten, kwam er ook al snel uitbreiding.

In 2004 startte bij het oprichten van de vzw Fosovet-Cofetis asbl een poging om

de sector ‘sociaal vertalen en tolken’ federaal te structureren en zo een kwalitatief

en behoeftedekkend aanbod sociaal vertalen en tolken mogelijk te maken. Snel

bleek dat er zich een Vlaamse sector en een Franstalige sector sociaal tolken en

vertalen ontwikkelden waardoor het federale project opzij werd geschoven.

De Vlaamse sector ‘sociaal vertalen en tolken’ schreef in 2007, onder regie van

de Centrale Ondersteuningscel (COC), een sectordossier dat een structuur van 9

Vlaamse sociaal vertaal-en tolkendiensten voorstelde met een berekende

tolkuurprijs en vertaalregelprijs via een driesporenfinanciering. BO blijft hierdoor

voor de uitdaging staan om een “decentrale Nederlandstalige Brusselse

sociaal vertaal- en tolkendienst” professioneel uit te bouwen en een “centraal

aanvullend vrijwilligersaanbod voor Vlaanderen en Brussel” te beheren. Het

Vlaams decreet voor etnisch-culturele minderheden van 22 april 2009 kan deze

structurering verankeren. De uitvoeringsbesluiten van dit decreet laten op zich

wachten. Ondertussen staat in 2011 de hele Vlaamse integratie- en

inburgeringsector ( Huizen van het Nederlands; Onthaalbureau ’s voor

Nieuwkomers; de integratiecentra en –diensten en de sociaal tolken

vertaaldiensten) onder hervormingsdruk, wat tot een overkoepelend decreet moet

leiden voor deze deelsectoren in 2013.

De Franstalige sector structureerde zich na het Equal-project van asbl Cofetis

(maart 2008) naar een duo structuur met een SETIS Wallon en een SETIS Bxl.

BA bleef zelfstandig functioneren naast deze Franstalige structuren en legde de

prioriteiten op een taal gelinkte eerstelijnsdienstverlening voor nieuwkomers en

sociaal telefoontolken en vertalen in kader van asielopvang.


II. POSITIONERING EN ORGANISATIE VAN BRUSSEL ONTHAAL VZW EN

BRUXELLES ACCUEIL ASBL

II.1- Evolutie in de positionering BO/BA

Zowel B0 als BA hebben sinds 1997 zich permanent moeten positioneren in het

kader van de evoluties in de structurering van het sociaal tolken en vertalen in

België; van wisselende beleidsopties van verschillende overheden en hun

financieringsbeleid; van vrijwilligerswerk en een ontwikkeling van een beroep sociaal

tolk/vertaler; van Brussel en Vlaanderen; ten opzichte van BA en de SETIS Bxl -

Wallon.

BO en BA blijven gevoelig voor een maximale behoeftedekking en zullen waar nodig

een aanvullend vrijwilligersaanbod blijven organiseren. BO en BA willen noden op

het terrein blijvend in kaart brengen.

In 2011 verstevigde Brussel Onthaal vzw zijn positie als de Nederlandstalige

decentrale sociaal vertaal- en tolkendienst voor het tweetalig Brussels Hoofdstedelijk

Gewest met een kernaanbod ‘tolken ter plaatse’ en ‘schriftelijk vertalen’ voor

Nederlandstalige en tweetalige gebruikersorganisaties. De professionalisering van

deze kerntaken werd onder andere ondersteund door een verhoogde inzet van

gecertificeerde tolken en vertalers in het BHG.

In 2011 bleef BO een aanvullend vrijwilligersaanbod telefoontolken op Ba-bel,

Vlaamse Tolkentelefoon hebben, dat vanaf juli 2011 zelfs deels werd uitgebreid tot

een overname van de LOI’s (zie later in dit verslag blz 34).

BO had ook nog een aanvullend vrijwilligersaanbod schriftelijk vertalen op de

Vlaamse sociaal tolken vertaaldiensten (STVD) waar het vertaalaanbod nog in een

beginnende fase zit. Maar hier was een duidelijke daling in de vraag op te merken.

Sporadisch werd er nog ingegaan op aanvragen ‘tolken ter plaatse’ in Vlaanderen

met de bedoeling dat dit een uitdovend effect zou hebben, zoals uitgetekend in het

sectordossier sociaal tolken en vertalen. Toch blijven organisaties in Vlaanderen op

zoek gaan naar een’ tolk ter plaatse’ omdat het vangnet van een telefoontolk soms


niet beantwoordt aan de lokale nood, nl een sociaal tolk bij een emotioneel gesprek,

een intake, het invullen van documenten…

BO had ook een vrijwilligersaanbod telefoontolken voor diverse organisaties (Fedasil

opvangcentra; Rode Kruis opvangcentra, Lokale Opvanginitiatieven voor

asielzoekers, NGO-opvang) met federale bevoegdheden in het kader van de opvang

van asielzoekers.

De samenwerking met het CGVS en de toeleiding van te vertalen stukken in kader

van de asielprocedure naar deze, bleef dit jaar operationeel.

In 2011 stond bij Bruxelles Accueil asbl de ‘eerstelijnsdienst nieuwkomers’ met

taalondersteuning centraal. Verder had BA een vrijwilligersaanbod telefoontolken en

schriftelijk vertalen ten behoeve van de Fedasil, de Croix Rouge en de ILA-

opvangstructuren voor asielzoekers.

Sporadisch had BA een aanvullend vrijwilligersaanbod ‘tolken ter plaatse’ voor

Franstalige gebruikersorganisaties in Brussel, enkel wanneer de Setis BXL de taal

niet in haar aanbod had. Dit aanvullend aanbod staat onder permanente druk van de

noden op het terrein maar moet afgehouden worden wegens geen subsidies voor

deze activiteit.


II.2 Raad van Bestuur en Algemene Vergadering

Voor een geïntegreerd beleid van BO en BA hebben hun Raden van Bestuur in 2011

nog steeds eenzelfde samenstelling van beheerders nl.:

George Strasser (voorzitter),

Claude Castiau,

Marie-Paule Moreau (Brussel Onthaal – Open Deur vzw),

Anne Dussart (Caritas International),

Heidi De Pauw (Pag-asa vzw),

Thibaut Cardon (vrijwilliger, vertaler)

Heidi De pauw stapte uit de RvB wegens het verlaten van Pag-asa vzw. Mevr

Vogeleer - Aloushkova, docente Marie Haps, werd uitgenodigd om de RvB te

vervoegen. De RvB werd bijgestaan door externe deskundigen zoals Bob Pleysier

(asiel), Norbert Vanden Eden (extern boekhouder) en Marianne Scheppers

(coördinator).

De RvB van BO/BA moet verder nadenken over de toekomstige samenstelling van

de Algemene Vergaderingen en dit in kader van de positionering van beide vzw’s en

de evoluties op het terrein in meertalig Brussel en België.

II.3- Personeelsbezetting

De coördinatie van beide vzw’s werd in 2011 uitgevoerd door een afgevaardigd

personeelslid met DAC-statuut van de tweetalige vzw Brussel Onthaal- Open Deur/

Bruxelles Accueil – Porte Ouverte asbl en dit sinds oktober 1997. De Coördinator

werd bijgestaan door een adjunct-coördinator om de uitbouw van de dienstverlening

maximaal te garanderen.

Het team van BO/BA versterkte zich in de loop van het jaar met verschillende en

wisselende personeelsleden (zie in de bijlagen 1 het organigram 2011). Deze

personeelsinzet hield rekening met o.a het bijkomend aanbod telefoontolken voor de

LOI’s en vroeg de nodige flexibiliteit van het hele team om daar positief mee om te

gaan.


BO ging vanaf maart 2011 voor een eerste maal van start met een teamlid (tolk en

vertaler Albanees/Frans) onder art 60 via het OCMW van Schaarbeek.

De eerstelijnspermanentie voor nieuwkomers van BA kreeg versterking van

vrijwilligster Linde (maatschappelijk werkster op pensioen) die occasioneel de

permanentie deed.

Op het teamniveau was er regelmatig overleg en afstemming (teamvergaderingen,

gericht overleg, denk- en evaluatiedag, informeel overleg) en aftoetsen bij de RvB.

Een externe boekhouder van EUROCEF en een revisor (boekjaar 2010)

ondersteunden de boekhouding 2011.

Het team werd in 2011 ook versterkt door de aanwezigheid van meerdere stagiaires

die een meerwaarde betekenden voor onze organisatie:

Naam stagiaire Stageperiode Hogeschool/universiteit Taalcombinatie

Bibiane 24/01/2011 – 31/03/2011 Institut Libre Marie Haps RU-FR-NL-EN

Ruben 07/02/2011 – 29/04/2011 Institut Supérieur de

Traducteurs et d’Interprètes

RU-ARM-FR-NL-EN

Léa 04/07/2011 – 15/07/2011 Institut Libre Marie Haps RU-EN-FR

Stefanie 18/07/2011 – 29/07/2011 Hogeschool Gent,

Departement Vertaalkunde

RU-DUI-NL

Pepijn 26/09/2011 – 23/12/2011 Institut Libre Marie Haps NL-FR-DUI-EN-IT

De stagiaires werden ingezet op alle tolken vertaalactiviteiten, nl. telefoontolken,

tolken ter plaatse en schriftelijk vertalen, zodat ze zoveel mogelijk ervaring konden

opdoen.


II.4- Financiering van de dienstverlening

BO werd in 2011 financieel ondersteund door verschillende subsidiërende

overheden:

- de Vlaamse Gemeenschap – Inburgering, als decretale verankeraar

voor het sociaal tolken en vertalen in Vlaanderen en tweetalig Brussel en

subsidiërende overheid voor de drie basisfuncties van coördinatie, match

en kwaliteitszorg;

- de Vlaamse Gemeenschapscommissie - Etnisch culturele

minderheden, als subsidiërende overheid voor de inrichtende macht voor

de werkingskosten (met sleutelverdeling) en de verplaatsing van de

gecertificeerde tolken;

- Fedasil - Maatschappelijke Integratie, als subsidiërende overheid voor

de organisatie van een aanbod telefoontolken en schriftelijk vertalen in

kader van asielopvang;

- Actiris met 1VTE GECO

Verder droegen de gebruikersorganisaties forfaitair bij in de tolkuurprijs en de

vertaalbladzijdeprijs waarmee de sociaal tolken en vertalers konden vergoed worden

volgens hun statuut.

BA werd in 2011 financieel ondersteund door verschillende subsidiërende instanties:

- Fedasil - Intégration sociale, als subsidiërende overheid voor de

organisatie van een aanbod telefoontolken en schriftelijk vertalen in kader

van asielopvang;

- COCOF - Cohésion sociale, als subsidiërende overheid voor de

organisatie van de eerstelijnsdienstverlening voor nieuwkomers.

Ook hier dragen de gebruikersorganisaties forfaitair bij in de tolkuurprijs en de

vertaalbladzijdeprijs.


Het soms zeer laattijdig toekennen en uitbetalen van subsidies voor BO/BA blijft de

dienstverlening onder druk zetten en bemoeilijkt behoorlijk bestuur van beide vzw’s.

Het maximaal benutten van toegekende subsidies wordt hierdoor gehypothekeerd.

Verder moeten beide vzw’s voorzien in eigen overbruggingsfondsen en eigen

investeringen (bv het registratiesysteem) wat moeilijk haalbaar is als bepaalde

subsidies terug gevorderd worden ondanks bewezen uitgaven.

II.5- Een netwerk van sociaal tolken en vertalers Onze dienstverlening van sociaal tolken en vertalen kon enkel gerealiseerd worden

dankzij een uitgebreid meertalig netwerk van vertalers en tolken, hoofdzakelijk nog in

een vrijwilligersstatuut. Dit unieke netwerk van ongeveer 650 tolken/vertalers staat in

voor een honderdertigtal talen en is niet beperkt tot België, maar breidt zich

langzaam wereldwijd uit m.n. wat het schriftelijk vertalen betreft (Indonesië, Portugal,

Duitsland, Spanje, Litouwen, Zweden, Canada).

Een bijkomende ondersteuning was de inzet van gecertificeerde tolken ter

plaatse/vertalers uit het Vlaams register, maar daar wordt verder in het verslag op blz

26 terug gekomen.

De sociaal tolken en vertalers zijn gehouden aan de samenwerkingsovereenkomst

met deontologische code. Deze code geeft aan hoe de tolk/vertaler het best optreedt

en biedt tevens een beschermingskader.


III. SOCIAAL TOLKEN EN VERTALEN IN EEN MEERTALIG BRUSSELS

HOOFDSTEDELIJK GEWEST

III.1- Wat is sociaal tolken en vertalen?

1. Definitie van sociaal tolken en vertalen Een gemeenschappelijke ( Nederlandstalig en Franstalig) definitie van sociaal tolken

en vertalen werd ontwikkeld binnen de werking van vzw Fosovet- Cofetis asbl, die

thans niet meer actief is:

«Onder sociaal tolken vertaalhulp wordt verstaan het volledig omzetten van

mondelinge of schriftelijke boodschappen van bron- naar doeltaal op neutrale en

getrouwe wijze in een sociale context, met name de welzijns- en gezondheidssector,

onderwijs, tewerkstelling en sociale huisvesting, opvang, onthaal en begeleiding van

asielzoekers en openbare dienstverlening van de overheden in het kader van hun

maatschappelijke opdrachten naar de inwoners toe .» (zie www.fosovet.be)

De Vlaamse sector sociaal tolken en vertalen hanteert op het ogenblik de volgende

definitie:

“Mondelinge en schriftelijke boodschappen getrouw en volledig overbrengen in

een sociale context: de welzijns- en gezondheidssector, openbare dienstverlening,

onderwijs, werkgelegenheid, inburgering, opvang van asielzoekers, …”

(zie www.sociaaltolkenenvertalen.be )

2. Definitie van een social tolken vertaaldienst

Een sociaal tolken vertaaldienst is de beheerder van een proces dat tot doel heeft:

het overbrengen van mondelinge of schriftelijke boodschappen van een

bron- naar een doeltaal op volledige, getrouwe en neutrale wijze

en dit in opdracht van een voorziening, teneinde het voor de sociale en

openbare diensten hulpverlening mogelijk te maken om hun reguliere

werking open te stellen voor iedereen.

http://www.fosovet.be/http://www.sociaaltolkenenvertalen.be/


Het proces behelst vier deelaspecten:

(1) het verstrekken van kwalitatieve sociaal tolken vertaalhulp;

(2) de matching-functie;

(3) het afnemen van tolken vertaalhulp;

(4) kwaliteitswerking met de afnemer van tolken vertaalhulp.

Voor wie ( sectoren) werken de sociaal tolken vertaaldiensten? - Openbare dienstverlening (OCMW, stedelijke dienst, …);

- Tewerkstelling (VDAB, RVA, …);

- Gezondheidszorg (ziekenhuis, revalidatiecentrum, huisarts, …);

- Geestelijke gezondheidszorg (Centrum Geestelijke Gezondheidszorg,

psychiatrisch ziekenhuis, …);

- Onderwijs (school, CLB, …);

- Gezin en maatschappelijk welzijn (CAW, Kind & Gezin, bijzondere

jeugdbijstand, samenlevingsopbouw, …);

- Sociale huisvesting (sociaal verhuurkantoor, sociale

huisvestingsmaatschappij, …);

- Onthaal, integratie & inburgering (onthaalbureau, integratiedienst, …);

- Opvang asielzoekers (asielcentrum Fedasil, asielcentrum Rode Kruis, …);

- Juridische sector (strafinstelling, justitiehuis, …);

- Preventie en veiligheid (politie, …);

- Sociaal-culturele sector (zelforganisatie, volksontwikkeling, …).


3. Telefoontolken versus tolken ter plaatse

Telefoontolken is zeer geschikt voor korte gesprekken die emotioneel niet al te

beladen zijn en waar geen (geschreven) documenten aan te pas komen. Maar het

ontbreken van de non-verbale communicatie kan het vlot verloop van het gesprek

bemoeilijken: de tolk heeft immers geen visueel contact met de sprekers. Een

pluspunt echter is dat telefoontolken heel snel georganiseerd kan worden en een

stuk anoniemer is.

Tolken ter plaatse wordt aanbevolen wanneer langere of heel emotionele

gesprekken getolkt moeten worden. Deze vorm van tolken geniet ook de voorkeur

wanneer non-verbale communicatie erg belangrijk is, wanneer er documenten

gebruikt worden en wanneer er voor meer dan twee personen gelijktijdig getolkt

wordt.

4. Sociaal tolken versus interculturele bemiddeling

Sociaal vertalen en tolken en interculturele bemiddeling zijn twee verschillende,

maar aanvullende instrumenten in het overbruggen van taalproblemen tussen de

hulpverlener en de anderstalige gesprekspartner. Voor de hulpverlener is het

belangrijk dat hij/zij het verschil in de instrumenten kent en weet welk instrument het

best wordt ingezet in kader van zijn/haar hulpverlening.

Een sociaal tolk heeft als missie om mondelinge boodschappen volledig en getrouw

van de ene naar de andere taal om te zetten en dat in de context van sociale en

openbare hulp- en dienstverlening. De sociaal tolk wordt ingezet wanneer men

omwille van taalproblemen niet met elkaar kan communiceren. De sociaal tolk voegt

geen informatie toe of laat geen informatie weg en streeft ernaar de communicatie

tussen de gesprekspartners zo rechtstreeks mogelijk te laten verlopen. De sociaal

tolk is in verschillende sectoren actief.


Een sociaal vertaler vertaalt schriftelijke boodschappen getrouw en volledig van de

ene taal naar de andere taal.

Het intercultureel bemiddelen wordt gebruikt voor een geheel van activiteiten die

tot doel hebben de gevolgen van de taalbarrière, sociaal-culturele verschillen en

spanningen tussen etnische groepen onderling (inclusief de autochtone

meerderheid) voor de hulpverlening zo veel mogelijk op te lossen.

De uiteindelijke doelstelling van intercultureel bemiddelen is het creëren van een

zorgaanbod dat qua toegankelijkheid en kwaliteit (outcome, patiënten tevredenheid,

respect voor de rechten van de patiënt, enz.) voor allochtone en autochtone

patiënten evenwaardig is. Om die doelstelling te bereiken voeren intercultureel

bemiddelaars in de welzijn- en gezondheidszorg de volgende taken uit :

- Tolken;

- Het duiden van sociaal-culturele verschillen en hun impact op de

hulpverlening;

- Het aanbieden van hulp en ondersteuning aan de anderstalige cliënt;

- Het signaleren van knelpunten bij de hulpverlening aan individuele of

groepen cliënten;

- Overleg plegen met zorgverstrekkers om vastgestelde problemen op te

lossen;

- Ondersteuning bieden bij het oplossen van conflicten;

- Voorlichting aan de cliënten geven;

- Racisme of discriminatie melden wanneer ze daarmee geconfronteerd

worden.


III.2- Wat is sociaal tolken en vertalen in Vlaanderen en tweetalig Brussel ?

Brussel Onthaal vzw als Nederlandstalige Brusselse sociaal tolken vertaaldienst voor tweetalig Brussel

BO, als Nederlandstalige STVD, heeft een aanbod “sociaal tolken ter plaatse” (de

sociaal tolk is fysiek aanwezig bij het gesprek tussen de opdrachtgever en de

anderstalige client) en “schriftelijk vertalen” (de sociaal vertaler vertaalt informatieve

documenten) voor Nederlandstalige en tweetalige social profit organisaties in het

BHG. Het vertalen van officiële documenten (bv. geboorteakten, diploma’s,

rijbewijzen, etc) die doorgaans een legalisatie nodig hebben op de rechtbank, wordt

(nog) niet opgenomen in het aanbod van BO.

Het sociaal tolken en vertalen gebeurt steeds in opdracht van een voorziening

(hulpverlener) of overheid (ambtenaar). In meertalig Brussel, biedt BO een antwoord

op de vraag naar een sociaal tolk/vertaler van de vreemde taal/ Nederlands- Frans-

Engels.

De doelstelling van dit aanbod sociaal tolken en vertalen is iedere burger, ook wie

onvoldoende Nederlands of Frans spreekt, toegang te geven tot sociale en openbare

diensten hulpverlening; iedere burger in staat te stellen zijn rechten uit te oefenen

en zijn plichten na te komen.


IV. BRUSSELONTHAAL vzw en BRUXELLES ACCUEIL IN 2011

IV.1- Registreren van de aanvragen en prestaties ‘sociaal tolken en vertalen’

in 2011

In 2011 hanteerden BO/BA nog hetzelfde registratiesysteem als in de vorige jaren.

Dit heeft tot gevolg dat bepaalde gegevens nog manueel uit de datagegevens

moeten gehaald worden, bv de sectoren. De hoop om in 2011 met het nieuwe

registratiesysteem van start te kunnen gaan bleek voorbarig. Teveel aanpassingen

(extra gegevens, facturatie naar het boekhoudkundig programma) aan de specifieke

en meertalige Brusselse context vergden tijd en een testperiode. Het nieuwe

registratiesysteem werd dus in 2011 zoveel mogelijk op punt gesteld om het per

1 januari 2012 in gebruik te nemen.

IV.2- Algemene statistische gegevens 2011

De volgende tabel 1- geeft een overzicht van de wijze en frequentie waarmee

gebruikersdiensten of particulieren in 2009, 2010 en 2011 zich aanmeldden bij onze

diensten met een sociaal tolken/of vertaalaanvraag.

Tabel 1- Wijze van contactname met de STVD BO/BA

Wijze van contactname door de aanvragers Aantal 2009

Aantal 2010

Aantal 2011

Telefoon 6.698 7.265 7.810

Fax 3.408 3.418 4.156

E-mail 710 1.285 1.569

Bezoek 417 453 472

Briefwisseling 263 190 119

Onbekend 0 0 17

Totaal 11.496 12.611 14.143


De telefoon verwijst hoofdzakelijk naar de aanvragen telefoontolken; de fax/mail

verwijst naar de ontvangst van aanvragen tolken ter plaatse; de mail/briefwisseling

verwijst naar de ontvangst van de aanvragen schriftelijk vertalen en bezoek verwijst

naar de eerstelijnspermanentie voor nieuwkomers.

Tabel 2- sociaal tolken vertaalaanvragen in 2011 BO/BA

Tolk

en o

p d

e

perm

anentie

Tolk

en t

er

pla

ats

e

Tele

foonto

lke

n

Vert

alin

g v

an

docum

ente

n

To

taal

%

Uitgevoerd door Brussel Onthaal/ Bruxelles Accueil 88 4.386 7.294 573 12.341

88,52%

Doorverwijzing - 9 3 134 146 1,04%

Niet uitgevoerd - 894 467 94 1.455 10,44%

Totaal 88 5.289 7.764 801 13.942 100%

BO/BA kregen samen 13.942 aanvragen sociaal (telefoon) tolken en vertalen te

verwerken, waarvan 12.341 prestaties of 88,52% konden geleverd worden.

‘Doorverwijzing’ gebeurde hoofdzakelijk voor aanvragen schriftelijk vertalen van

officiële documenten die naar de commerciële markt werden doorverwezen.

‘Niet uitgevoerd’ verwijst naar een annulatie van de vraag door de opdrachtgever, het

niet beschikbaar zijn van de tolk/vertaler of de taal.


Tabel 3- Overzicht van de uitgevoerde opdrachten sociaal tolken en vertalen

2002-2011

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TP 42 137 261 841 1797 2065 1723 3032 3337 4386 TT 1226 1106 1230 1924 2399 3140 4388 6189 6621 7294 V 812 665 833 979 968 1069 1000 872 686 573 TPerm. 185 187 120 111 91 45 20 17 46 88 Totaal 2.265 2.095 2.444 3.855 5.255 6.319 7.131 10.110 10.690 12.341

In tabel 3 kunnen we over de jaren heen bepaalde evoluties in de dienstverlening

van BO/BA zien:

- Over de laatste 10 jaren zien we een vervijfvoudiging van de activiteiten van

BO/BA;

- Het tolken ter plaatse krijgt een sterke “boom” sinds de structurering van de

sector social tolken en vertalen vanaf de jaren 2004 en vooral door de positionering

van BO de laatste jaren als Nederlandstalige STVD in het tweetalig BHG;

- Het telefoontolken met een vrijwilligersnetwerk blijft de belangrijkste activiteit

binnen het sociaal tolken en vertalen van BO/BA; in 2011 is de overname van de

LOI’s duidelijk zichtbaar;

- Het schriftelijk vertalen daalt doordat de verschillende STVD in Vlaanderen nu

ook een sociaal vertaalaanbod hebben ontwikkeld en hierdoor het aanvullende

vrijwilligersaanbod langzaamaan afgebouwd wordt.

- BO functioneert enkel als een tweedelijnsdienst sociaal tolken en vertalen voor

gebruikersorganisaties, terwijl BA nog voor burgers (nieuwkomers) werkt via de

eerstelijnspermanentie en zo noden op het terrein wil blijven detecteren.

De volgende Tabel 4- geeft een overzicht van de verschillende tolken

vertaalaanvragen 2011 naar het bevoegdheidsniveau van de opdrachtgever

(gebruikersorganisatie).

De vertaal- en tolkactiviteiten van BO kunnen we terugleiden tot de niveau’s

‘Brussel’; “federaal Nl” en “Vlaanderen”.


De vertaal- en tolkactiviteiten van BA zijn terug te leiden tot de niveaus “ Bruxelles”;

“Fédérale FR” en “Wallonie”.

De rubriek “Andere” betreft vooral aanvragen schriftelijk vertalen op de

eerstelijnsdienst voor nieuwkomers.

Tabel 4. Aanvragen en prestaties in 2011 per overheidsniveau in België

Overheidsniveau

Eerstelijns-

permanentie

TOLKEN TER

PLAATSE

TELEFOON-

TOLKEN

SCHRIFTELIJK

VERTALEN

TOTAAL

SV

B-B

O

uit

gev

oer

d

SV

B-B

O

uit

gev

oer

d

Brussel ui .100 114 147

Bruxelles - 311 119 75

Federaal (NL) - 188 1.915 63

Federaal (FR) - 33 1.569 129

Vlaanderen - 61 495 218

Wallonië - 24 172 34

Anderen(1) 20 6 4 334

TOTAAL

20

1.723

4.388

1.000

Brussel - 282 14 9

NIE

T

UIT

GE

VO

ER

D Bruxelles - 91 9 1

Federaal (FR) - 15 120 9

Federaal (NL) - 52 145 6

Vlaanderen - 48 110 5

Wallonië - 12 16 4

Anderen(1) - - - 8

TOTAAL - 500 414 42

Brussel - 2 5

DO

OR

VE

RW

IJZ

ING

Bruxelles - 3

Federaal (NL) - 2 1

Federaal (FR) - 1 1 1

Vlaanderen 1 1 1 10

Wallonië - 2 1

Anderen(1) - 3 1 75

TOTAAL

1 9 5 96

Brussel - 3628 163 137 3928

Bruxelles - 70 137 21 228

Federaal (NL) - 547 3030 84 3661

Federaal (FR) - 42 3132 133 3307

Vlaanderen - 69 509 75 653

Wallonië - 30 323 7 360

Anderen(1) 88 - - 116 204

TOTAAL 88 4386 7294 573 12341

Brussel - 727 20 21 768

NIE

T

UIT

GE

VO

ER

D Bruxelles - 29 11 - 40

Federaal (NL) - 110 194 30 334

Federaal (FR) - 15 142 27 184

Vlaanderen - 11 75 6 92

Wallonië - 1 25 1 27

Anderen(1) - 1 - 9 10

TOTAAL - 894 467 94 1455

Brussel - 1 - 5 6

DO

OR

VE

RW

IJZ

ING

Bruxelles - 2 - 1 3

Federaal (NL) - - - 2 2

Federaal (FR) - 2 - 6 8

Vlaanderen - 3 2 29 34

Wallonië - 1 1 2 4

Anderen(1) - - - 89 89

TOTAAL

- 9 3 134 146

88 5.289 7.764 801 13.942


Opmerking bij tabel 4: de gegevens in deze tabel betreffen duidelijk het

bevoegdheidsniveau van de aanvragende gebruikersorganisatie, maar kunnen wat

territorium betreft samenvallen met bv Brussel: het Fedasil- opvangcentrum Klein

Kasteeltje heeft een federale bevoegdheid maar bevindt zich in tweetalig Brussel.

Deze cijfergegevens illustreren de ontwikkeling en positionering van beide vzw’s. Het

‘tolken ter plaatse’ wordt vooral door BO in tweetalig Brussel gedragen. Het

‘telefoontolken’ wordt door beide vzw’s gedragen en dit vooral voor de

opvangstructuren voor asielzoekers. Het ‘schriftelijk vertalen’ wordt door beide vzw’s

verricht. De eerstelijnsdienstverlening nieuwkomers van BA betreft een belangrijk

aandeel in de schriftelijke vertalingen.

Tabel 5- Sociaal vertaal- en tolkprestaties BO 2011 per sector

Brussel Onthaal vzw 2011

Sector tolken ter plaatse tolkuren telefoontolken tolkuren schriftelijk vertalen

1. Openbare dienstverlening 35 41 961 320,3 52

2. Gezondheid 730 921 78 26 38

3. Geestelijke gezondheidszorg 1546 2319 11 3,6 12

4. Gezin en maatschappelijk welzijn 865 1389 126 42 53

5. Tewerkstelling 1 3 5 1,6 8

6. Sociale huisvesting 1 2 0 0 1

7. Onderwijs 81 116 10 3,3 13

8. onthaal, integratie /

inburgering 249 399 69 23 23

9. Opvang asielzoekers 714 1136 2292 764 75

10. Juridische sector 15 24 148 49,3 7

11. Preventie en veiligheid 5 13 1 0,3 0

12. Sociaal-culturele sector 13

13. Andere 1 0,3 1

totaal 4242 6363 3702 1233,7 296

BO is voor het ‘tolken ter plaatse’ vooral actief in:

- de sector “geestelijke gezondheidszorg” (o.a. Exil, Solentra, CGGZ) ,

- de sector “gezin en maatschappelijk welzijn” ( o.a. CAW-werking, Kind en

Gezin)

- de sector “gezondheid” (o.a IRIS-ziekenhuizen )


- de sector “opvang asielzoekers” (o.a. Fedasil opvangcentra Klein Kasteeltje,

NOH)

BO is voor het “telefoontolken” vooral actief in:

- De sector “opvang asielzoekers” (opvangcentra Fedasil en Rode Kruis,

ngo-opvang)

- De sector “openbare dienstverlening” (LOI’s) BO is voor het “schriftelijk vertalen” (1.279 vertaalde bladzijden) vooral actief in:

- De sector “opvang asielzoekers” (opvangcentra Fedasil, Rode Kruis en

ngo)

- Verschillende sectoren (grotere spreiding over de verschillende

sectoren).

Tabel 6 - Sociaal vertaal- en tolkprestaties BA 2011 per sector

Bruxelles Accueil asbl 2011

secteur interprétariat par déplacement heures

interprétariat par téléphone heures traduction

1. services publics 4 5 279 93 39

2.santé 12 17 90 30 1

3. Santé mentale 49 58 2 1 1

4. Famille et bien être 7 11 24 8 1

5. Emploi

6. Slogement social

7. Enseignement 1 2

8. accueil/integration 2 1

9. acceuil demandeurs d'asile 55 74 3027 1009 103

10. Juridique 3 4 163 54

11. Preventie en veiligheid

12. secteur socio-culturel 10

13. Autres 11 17 6

Total 142 188 3587 1196 161

BA is voor het “tolken ter plaatse” weinig actief en dan nog enkel taalaanvullend op

de Setis Bxl. De sectoren “opvang asielzoekers” en “geestelijke gezondheidszorg”

zijn hier de belangrijkste.


BA is voor het «telefoontolken» en het “schriftelijk vertalen” (698 bladzijden) vooral

actief in de sectoren “opvang asielzoekers” en openbare dienstverlening (ILA).

Tabel 5 en 6 tonen aan dat beide vzw’s vooral sterk actief zijn in kader van het

sociaal tolken en vertalen voor de opvang van asielzoekers.

IV.3- Aanbod “tolken ter plaatse” 2011 In 2011 werden 5.288 aanvragen voor het “tolken ter plaatse” geregistreerd

tegenover 4.358 in 2010. Hiervan werd 82,84% of 4.386 tolkprestaties tegenover

77% of 3.337 in 2010 gerealiseerd. Deze 4.386 prestaties in 2011 waren goed voor

6.551 tolkuren ( 6.363 BO en 188 BA) tegenover 5.006 tolkuren ( 4.635 BO en 371

BA) in 2010. Dit betekent dat in 2011 31% meer tolkuren werden gepresteerd dan in

2010.

Tabel 7- aanvragen “tolken ter plaatse” 2011 BO/BA

Uitgevoerd Niet uitgevoerd doorverwezen totaal

Brussel 3.628

727

1

4.356 82,40%

Bruxelles 70

29

2

101 1,90%

Fed NL 547

110

-

657 12,42%

Fed FR 42

15

2

59 1,11%

Vlaanderen 69

11

3

83 1,57%

Wallonië 30

1

1

32 0,60%

Totaal 4.386 82,94% 893 16,89% 9 0,17% 5.288 100,00%

Het is duidelijk dat vooral BO het “tolken ter plaatse” organiseert, nl 96,39% van de

aanvragen komt bij BO terecht. Tweetalige organisaties werden in 2011 verder attent

gemaakt op de werking van BO, als Nederlandstalige referentie voor het sociaal

tolken en vertalen in het BHG.

Op vraag van Vlaamse gebruikersorganisaties (buiten Brussel dus) werd voor hun

anderstalig cliënteel in Brussel getolkt, bv een afspraak bij een advocaat of een

psycholoog in Brussel.


De Franstalige organisaties werden systematisch doorgestuurd naar de SETIS Bxl,

als Franstalige referentiedienst sociaal tolken en vertalen in het BHG. BA trad enkel

aanvullend op wanneer de Setis niet over een bepaalde taal kon beschikken.

In de volgende tabel 8 wordt een territoriaal beeld van de door onze diensten

uitgevoerde opdrachten ‘tolken ter plaatse’ weergegeven. We zien dat de

tolkprestaties voornamelijk op tweetalig Brussel (96,3%) werden volbracht. Dit is dan

ook een kerntaak van de Brusselse Nederlandstalige sociaal tolken vertaaldienst

BO. De regio’s buiten Brussel zijn vaak opdrachtgevers voor tolkprestaties in Brussel.

Het tolken ter plaatse buiten Brussel wordt zoveel mogelijk afgebouwd volgens de

voorziene structurering van de sector sociaal tolken en vertalen.

Tabel 8 - Uitgevoerde opdrachten tolken ter plaatse 2011 per provincie/BHG

Brussel 4.149 94,6%

Bruxelles 76 1,7%

Luik 23 0,5%

Vlaams - Brabant 30 0,7%

Namen 6 0,1%

Antwerpen 24 0,5%

Luxemburg 8 0,2%

Waals - Brabant 33 0,8%

Henegouwen 6 0,1%

Oost - Vlaanderen 21 0,5%

West - Vlaanderen 8 0,2%

Limburg 2 0,0% TOTAAL 4.386 100%

In tabel 9 hebben we de 20 grootste gebruikers ( samen 88,70% van de prestaties)

van het “tolken ter plaatse” 2011 in vergelijking met 2010 en 2009. Deze top 20

bestaat in 2011 uit tweetalige en Nederlandstalige gebruikersorganisaties en valt

volledig onder de werking van BO.

Zoals hoger al vermeld zijn de sectoren “geestelijke gezondheidszorg” (Exil, Solentra,

CGGZ, Rivage den Zaet) en “opvang asielzoekers” (Fedasil KK, Fedasil NOH,

Caritas) sterk aanwezig. Bijna alle gebruikers vragen meer tolkprestaties aan.


Tabel 9 – De 20 grootste gebruikers van het tolken ter plaatse in 2011

Gebruiker 2009 2010 2011

EXIL 473 486 808

Solentra 304 531 644

Pag-asa 623 447 378

Fedasil KK 140 169 324

Brugmann-ziekenhuis 57 131 308

Caritasdiensten 190 211 279

BON Brussel 254 215 247

Fedasil NOH 149 224 212

UCM St Pieter campus Hallepoort 54 51 134

Dokters van de wereld 13 25 121

Medisch Sociaal Opvangcentrum Bxl 43 77 97

Paul Brien site (Brugmann Ziekenhuis) 41 71 57

CGGZ 8 34 55

Minor N'dako 41 48 43

Sociale dienst Socialistische Solidariteit 0 9 43

CLB VGC St Agatha Berchem 1 17 37

Rivage-Den Zaet 22 21 36

UZ ziekenhuis VUB Jette 1 18 25

Lhiving 14 8 21

Vertrouwenscentrum kindermishandeling 8 11 21

Totaal 2.436 2.804 3.890

De volledige lijst van gebruikers “tolken ter plaatse” is in de bijlagen 3 terug te vinden.

In tabel 10 kunnen we de 10 meest geleverde taalcombinaties voor het “tolken ter

plaatse” in 2011 terug vinden. Deze 10 taalcombinaties zijn goed voor 88,69% van

alle geleverde talen in 2011. Zoals in 2010 blijven het Russisch en het Klassiek

Arabisch (samen 32,5%) met daarop volgend het Albanees de meest geleverde

talen in 2011. Opvallend is de stijging van de talen, gelinkt aan de instroom van

vluchtelingen uit Afghanistan (Farsi-Dari-Pasjtoe). Verder kunnen we vaststellen dat

de prestaties in deze top 10 voor het merendeel van de vreemde taal naar het Frans

werden geleverd, overwegend op vraag van de hulpverlener zelf.


Tabel 10 – De 10 meest geleverde taalcombinaties “tolken ter plaatse” in 2011

Brontaal Engels Frans Nederlands totaal %

Russisch 3 798 83 884 27,9%

Klassiek Arabisch 477 65 542 17 ,1%

Albanees 365 25 390 12,3%

Armeens 323 36 359 11,3%

Farsi 208 17 225 7,1%

Dari 11 170 41 222 7,0%

Pasjtoe 29 79 40 148 4,7%

Turks 124 15 139 4,4%

Marokkaans 117 11 128 4,0%

Roemeens 96 31 127 4,0%

totaal 43 2.757 364 3.164

88,69%

De volledige lijst van geleverde taalcombinaties is in de bijlagen 4 terug te vinden.

In 2011 probeerde BO om de inzet van gecertificeerden tolken van het Vlaamse

register (dit zijn tolken die via een proef het certificaat ‘sociaal tolk’ hebben behaald,

zie www.sociaaltolkenenvertalen.be) in het BHG te verhogen. Dit bleef enerzijds

moeilijk wegens geen financiële input van de gebruikersoverheden voor de

toepassing van de sectorale tolkuurprijs en anderzijds omdat meertalig Brussel de

grote onbekende blijft voor deze gecertificeerde sociaal tolken uit Vlaanderen.

BO heeft in 2011 met eigen beperkte projectmiddelen de sectorale tolkuurprijs van

45€/u en 22,5€/begonnen halfuur met een kmvergoeding van 0,30 € toegepast, om

zo Brussel aantrekkelijker te maken voor de gecertificeerde sociaal tolken.

In totaal werden 92 tolkprestaties of 156 tolkuren door gecertificeerden sociaal

tolken uitgevoerd, wat maar een fractie (2,45%) is van het totaal aantal uitgevoerde

tolkprestaties in Brussel. De totale kost voor de inzet van deze gecertificeerden

sociaal tolken was 9.961,32 € waarvoor BO 3.804,25 € heeft bijgelegd uit eigen

fondsen. De vervoerskost van de gecertificeerde sociaal tolken wordt ten laste

genomen door de subsidiërende overheid voor de inrichtende macht , zoals voorzien

werd in het sectordossier social tolken en vertalen.

http://www.sociaaltolkenenvertalen.be/


Kost gecertificeerden tolken 6.941,25 € Vervoerskosten tolken 3.020,07 € Totaal 9.961,32 € Inbreng gebruikers 3.137,00 € Kost voor BO 3.804,25 €

Had BO voor alle prestaties “tolken ter plaatse” (4.242 of 6.363 tolkuren) in Brussel

gecertificeerde Nederlandstalige sociaal tolken ingezet dan was hiervoor een budget

van ongeveer 286.000 € voor nodig geweest.

Bij het matchen van tolkaanvragen en het Vlaams register van gecertificeerde sociaal

tolken, ging er heel wat tijd verloren in de zoektocht naar een beschikbare tolk. Het

register van gecertificeerde tolken is niet up to date, verschillende tolken op het

register zijn niet meer beschikbaar, het register beschikt niet over alle talen, de tolken

willen niet naar Brussel komen voor een tolkprestatie van 1 uur, etc.. Dit is niet

aanmoedigend voor de matcher “tolken ter plaatse” die best zo vlug mogelijk de

juiste tolk op de juiste plaats laat komen.

Een bijkomend probleem is dat in Brussel verschillende hulpverleners (vooral de

ziekenhuizen) kort op de bal spelen bij het indienen van hun tolkaanvraag. Dit is

moeilijk te matchen met de gecertificeerde sociaal tolken die hun planning opstellen

en urgenties daar moeilijk kunnen inpassen. Daarom blijft het flexibele en

aanvullende vrijwilligersaanbod belangrijk in het tweetalig BHG.


IV.4- Aanbod “schriftelijk vertalen” 2011 In 2011 werden 801 aanvragen voor het “schriftelijk vertalen” geregistreerd

tegenover 925 in 2010. Hiervan werd 71,5% of 573 dossiers vertaald tegenover

74,2% of 686 dossiers in 2010. Deze 573 vertaalde dossiers waren goed voor 1.977

vertaalde bladzijden (BO 1279 blzn en BO 698 blzn) in 2011.

We stellen een daling in de aanvragen “schriftelijk vertalen” vast, zowel bij BO als bij

BA. Een mogelijke verklaring is dat de andere STVD hun aanbod “schriftelijk

vertalen” versterken waardoor er minder “flow over” naar onze organisaties komt.

BO en BA maken enkel schriftelijke vertalingen van ‘informatieve documenten’ en

niet van documenten die een officiële/beëdigde vertaling nodig hebben (bv diploma’s,

rijbewijzen, geboorteakten etc.). Voor deze laatste documenten verwijzen we naar

een extern netwerk van beëdigde vertalers of naar de commerciële vertaalmarkt.

Tabel 11 - aanvragen “schriftelijk vertalen” 2011 BO/BA


Brussel 137

21

5

163 Bruxelles 21

-

1

22

Fed NL 84

30

2

116 Fed FR 133

27

6

166

Vlaanderen 75

6

29

110 Wallonië 7

1

2

10

Andere 116

9

89

214 Totaal 573 71,5% 94 11 ,7% 134 16,7% 801 100%

Het aanbieden van het “schriftelijk vertalen” blijft een kernopdracht voor de Brusselse

Nederlandstalige STVD BO. Verder biedt BO een aanvullend vrijwilligersaanbod voor

het sociaal vertalen in Vlaanderen aan, dat toch een dalende trend heeft ingezet.

BA biedt enerzijds het “schriftelijk vertalen” aan voor de opvangstructuren voor

asielzoekers in Franstalig België ( Federaal FR en Wallonië) en anderzijds via de

eerstelijnspermanentie voor nieuwkomers in Brussel (andere). Het hogere cijfer van


de doorverwijzingen voor “andere” betreft vragen van burgers naar beëdigde

vertalingen.

De afspraken gemaakt met het CGVS in 2010 blijven ook in 2011 operationeel:

asielzoekers die de documenten ter ondersteuning van hun asielaanvraag

neerleggen bij het CGVS kunnen op een vertaling ervan rekenen en hun advokaat

heeft toegang tot deze vertaalde stukken.

Tabel 12 - Uitgevoerde opdrachten schriftelijk vertalen 2011 BO/BA per provincie/BHG

Schriftelijk vertalen 2011 Aantal %

Brussel 178 31,1%

Andere (1ste lijn) 117 20,4%

Antwerpen 26 4,5%

Bruxelles 50 8,7%

West - Vlaanderen 41 7,2%

Henegouwen 46 8,0%

Namen 24 4,2%

Limburg 38 6,6%

Oost - Vlaanderen 11 1,9%

Luxemburg 15 2,6%

Vlaams - Brabant 1 0,2%

Waals Brabant 4 0,7%

Luik 22 3,8%

Totaal 573 100%

In tabel 12 zien we dat de schriftelijke vertalingen vooral voor Brussel / Bruxelles

(39,8%) en voor de permanentie nieuwkomers (20,4%) werden uitgevoerd.

In tabel 13 vinden we de 20 grootste gebruikers van het “schriftelijk vertalen “ in 2011

terug (zonder de eerstelijnspermanentie voor nieuwkomers). De gebruikers van het

“schriftelijk vertalen” zijn moeilijker te evalueren omdat ze erg wisselend zijn en

verscheiden over de jaren heen. Toch is wel duidelijk dat vooral voor de

opvangstructuren voor asielzoekers wordt vertaald; bv. 22% voor Fedasil Klein

Kasteeltje/ Petit Château. Een volledige lijst van de gebruikers van het schriftelijk

vertalen is in de bijlagen 5 terug te vinden.


Tabel 13 – De 20 grootste gebruikers van het “schriftelijk vertalen” BO/BA 2011

Gebruiker 2009 2010 2011 %

FEDASIL Klein Kasteeltje 35 30 38 15,0%

CARITAS diensten 20 17 20 7,9%

FEDSAIL Petit Château 17 24 18 7,1%

Medimmigrant 19 13 16 6,3%

FEDASIL Stoumont - - 16 6,3%

FEDASIL Morlanwelz 8 13 14 5,5%

FEDASIL St Truiden 16 3 12 4,7%

ILA Fleurus - - 12 4,7%

FEDASIL Charleroi 24 19 11 4,3%

Globe Araoma 2 13 10 3,9%

KMS 11 5 10 3,9%

CAW ‘t Verschil Kuringen - - 10 3,9%

Ass.socio-cult Pingo de Gente 36 20 10 3,9%

FEDASIL Hoofdzetel 18 2 9 3,5%

Wijkgezondheidscenttrum De Brug - 5 9 3,5%

FEDASIL Bovigny 1 - 8 3,1%

CGGZ Brussel - - 8 3,1%

Stedelijk Ziekenhuis Roeselare 4 2 8 3,1%

Groep Intro - Ieper - - 8 3,1%

LOI Hemiksem - - 7 2,8%

Totaal

254 44,3%

In Tabel 14 vinden we de meest uitgevoerde taalcombinaties voor het schriftelijk

vertalen terug. Talen als het Russisch, Klassiek Arabisch en Albanees vinden we

ook hier terug. Nederlands en Frans blijven belangrijke talen in tweetalig Brussel.

Een volledige lijst van de geleverde taalcombinaties voor het schriftelijk vertalen is in

de bijlagen 6 terug te vinden.

Tabel 14 – De meest geleverde taalcombinaties “schriftelijk vertalen” in 201


Nederlands 29 73

102 36,6%

Servisch 27

27 9,7%

Russisch

25 24 49 17,6%

Frans 20

22 42 15,1%

Klassiek Arabisch

22

22 7,9%

Albanees

21

21 7,5%

Engels

16

16 5,7%

totaal

279 48,7%


In 2011 werd ook geprobeerd op meer regelmatige wijze revisie van de schriftelijke

vertalingen uit te voeren.

Tabel 15 – overzicht revisie-activiteiten in 2011

Aanvragende

dienst

Taalcombinatie +

vertaler

Revisor Opmerkingen

UZ Brussel

(vertaling

2010)

NL-FR (Vastmans) Thierry

NL-GB( Cicek) Greta

NL-A (Khoury) Hala

NL-TR (Koca) Ali Cicek

(gecertificeerd)

Fedasil

Morlanwelz

FR-ALB (Bytyci) Sema Spellingsfouten

Groep Intro

vzw Ieper

GB-Dari (Hadi

Abdul Husseini)

Ghafar Niet correct

Socialistische

solidariteit

NL-FR (Amanda

Brito Lima)

Thierry Niet verder inzetten voor

vertalingen naar het FR

Marta

Fariasweska

POL-NL(Van Cant

Katrin)

Elisabeth Goede vertaling

Fedasil

hoofdzetel

FR-ALB (Ashim) Gjekaj Vrij goede vertaling, geen

grove vertaalfouten

VGC NL-FR (Vanessa +

Pepijn)

Thierry Zie

2011/vertaling/REVISIE/VGC

LoI Zwalm NL-GB (Bjorn) Sandor

Monica(gecertifi

ceerd)

Goede vertaling, slechts

kleine aanpassingen

Stadsbestuur

Jette

FR-NL (Thierry

Williame)

Chantal Klacht terecht, vertaler niet

meer inzetten voor

schriftelijke vertalingen naar

het NL


IV.5- Aanbod ‘telefoontolken’ BO/BA 2011 Het telefoontolken is steeds een belangrijke tolkactiviteit geweest van BO en BA, met

behulp van een groot netwerk van vrijwillige telefoontolken, zonder enige vergoeding.

Zeker in het kader van de opvang van asielzoekers spelen beide vzw’s een

belangrijke rol (bijna 84% van de aanvragen zijn te kaderen in de asielopvang). In het

totaal werden 7.761 aanvragen telefoontolken voor BO/BA geregistreerd waarvan

7.294 tolkprestaties ( 93,98%) werden uitgevoerd. Niet uitgevoerde prestaties

verwijzen naar annulaties of tolk/taal niet beschikbaar. Bij het telefoontolken kunnen

we vaststellen dat BO/BA vrij goed behoeftedekkend zijn, voornamelijk door het

engagement van een erg flexibel netwerk van vrijwillige sociaal tolken.

Tabel 16 - aanvragen “telefoontolken” 2011 BO/BA


Brussel 163

20

-

183 2,36%

Bruxelles 137

11

-

148 1,91%

Fed NL 3.030

194

-

3.224 41,54%

Fed FR 3.132

142

-

3.274 42,19%

Vlaanderen 509

75

2

584 7,53%

Wallonië 323

25

1

348 4,49%

Totaal 7.294 93,98% 467 6% 3

7.761 100%

Tabel 17 - Uitgevoerde opdrachten telefoontolken 2011 BO/BA per provincie/BHG

telefoontolken 2011

aantal %

Luxemburg 994 13,6%

Bruxelles 1.057 14,5%

Brussel 1.240 17 %

Antwerpen 908 12,5%

Vlaams - Brabant 509 7 %

Luik 782 10,7%

Namen 374 5,1%

West - Vlaanderen 481 6,7 %

Henegouwen 318 4,3%

Oost - Vlaanderen 294 4 %

Waals Brabant 67 0,9%

Limburg 270 3,7 %

Totaal 7.294 100%


In tabel 17 zien we voor welke regio de opdrachten telefoontolken werden

uitgevoerd. Zelfs het telefoontolken concentreert zich op de regio Brussel (31,5%).

In tabel 18 vinden we de 20 grootste gebruikers (of 70% van het totaal aantal

prestaties) van het telefoontolken BO/BA 2011 terug, hoofdzakelijk opvangcentra

voor asielzoekers (Fedasil ,Rode Kruis, LOI). Het tweetalig opvangcentrum Klein

Kasteeltje/Petit Château is goed voor 1.832 prestaties of 25% van het totaal aantal

prestaties. Een volledige lijst van de gebruikers van het telefoontolken is terug te

vinden in de bijlagen 7.

Evoluties met mogelijks invloed op de dalende of stijgende cijfers telefoontolken zijn:

- Sterker aanbod “tolken ter plaatse” in Vlaanderen en Wallonië

- Gratis aanbod telefoontolken van de Setis voor 11 talen.

- Grote flexibiliteit en ruim talenaanbod van BO/BA tegen een kleine

forfaitaire vergoeding

Tabel 18 – de 20 grootste gebruikers van het telefoontolken BO/BA 2011

Gebruiker 2009 2010 2011 %

FEDASIL Klein Kasteeltje 514 617 1.074 21,0%

FEDASIL Petit Château 857 943 758 14,8%

FEDASIL Bovigny 723 590 622 12,2%

FEDASIL Stoumont - 98 568 11,1%

FEDSAIL Virton 730 682 332 6,5%

FEDASIL Steenokkerzeel 444 368 273 5,3%

FEDASIL Kapellen 344 292 256 5,0%

FEDASIL Broechem 290 182 168 3,3%

Centre fermé de Vottem 63 301 154 3,0%

FEDASIL NOH 90 58 117 2,3%

Rode Kruis opvangcentrum Wingene 14 99 105 2,1%

FEDASIL Florennes 11 53 104 2,0%

FEDASIL Charleroi 34 60 93 1,8%

FEDASIL Poelkapelle - 89 92 1,8%

FEDASIL Morlanwelz 56 118 92 1,8%

Rode Kruis opvangcentrum Alsemberg 78 83 75 1,5%

LOI St Katelijne Waver - - 67 1,3%

FEDASIL Sugny 86 107 61 1,2%

FEDASIL St Truiden 54 20 51 1,0%

Rode Kruis noodopvang Weelde - - 49 1,0%

Totaal

5.111 70%


In de volgende tabel 19 vinden we de 10 meest uitgevoerde taalcombinaties bij het

telefoontolken BO/BA 2011 waarbij het Russisch en het Albanees ( samen 43,56%)

weer de toptalen zijn. Ook de talen van de vluchtelingen uit Afghanistan (Farsi, Dari,

Pasjtoe voor samen 14,42%) zijn goed vertegenwoordigd. De volledige lijst van de

uitgevoerde taalcombinaties “telefoontolken” is in de bijlagen 8 terug te vinden.

Tabel 19 – De 10 meest uitgevoerde taalcombinaties bij het telefoontolken

BO/BA 2011


Russisch 4 1.114 502 1.620 27,4%

Albanees 1.141 417 1.558 26,4%

Armeens

466 152 618 10,5%

Klassiek Arabisch 5 374 55 434 7,3%

Dari 45 199 159 403 6,8%

Pasjtoe 78 146 105 329 5,6%

Farsi 12 225 83 320 5,4%

Servisch

237 61 298 5,0%

Macedonisch

152 30 182 3,1%

Rom

125 19 144 2,4%

totaal 144 4.179 1.583 5.906 81%

Het aanvullende vrijwilligersaanbod op de dienstverlening van Ba-bel is terug te

vinden bij “Vlaanderen”, nl 584 aanvragen waarvan er 509 werden uitgevoerd.

Vanaf juli 2011 nam Brussel Onthaal vzw het telefoontolken voor de LOI’s over van

Ba-bel, Vlaamse Tolkentelefoon, die wegens budgettaire problemen deze

dienstverlening niet meer kon verzekeren. Deze prestaties telefoontolken zijn in onze

cijfers terug te vinden onder de bevoegdheid Federaal NL (opvang asielzoekers). BO

heeft zich zo georganiseerd dat de aanvragen van de LOI’s zo goed mogelijk konden

opgevangen worden en dit door verschuivingen binnen het team en extra motivatie

voor het vrijwilligersnetwerk.


In het totaal kreeg BO voor de periode van juli-december 2011 (zie tabel 20) een

bijkomende vraag van 955 oproepen telefoontolken waarvan er 870 (NL 736/FR 188/

GB 38) werden uitgevoerd met een gemiddelde van 8 extra oproepen per dag.

Tabel 20 – gerealiseerde opdrachten telefoontolken voor LOI/ OCMW,

aanvullend op Ba-bel, Vlaamse Tolkentelefoon

Datum organisatie gerealiseerde taalcombinatie gepresteerd niet gepresteerd totaal

LOI OCMW

totaal januari 33 6 39 totaal Februari 18 1 19 totaal maart 13 1 14 totaal april 13 1 14 totaal mei 7 1 8 totaal juni 10 2 12 totaal aanvullend op Ba-bel 94 12 106

Totaal Juli (18 dagen) 113 15 NL 80/ FR 40/GB 8 128 11 139 (7,7/dag)

Totaal Augustus (22 dagen) 182 2 NL 159/ FR 21/GB 4 184 11 195 (8,8/dag)

Totaal September (22 dagen) 197 12 NL 170/ FR 31/ GB 8 209 32 241 (10,9/dag)

Totaal Oktober (21 dagen) 155 9 NL 123/FR 30/GB 11 164 16 180 (8,6/dag)

Totaal November (18 dagen) 99 13 NL 69/ FR 39/ GB 4 112 8 120 (6,6/dag)

Totaal december (16 dagen) 63 7 NL 40/ FR 28/ GB 2 70 8 78 (4,9/dag)

totaal (117 dagen) 809 58 NL 736/FR 188/GB 38 867 86 953 (8,1/dag)

Algemeen totaal 2011 961 100 1061

Deze overname was niet zo eenvoudig om verschillende redenen, waaronder:

- Ba-bel, Vlaamse Tolkentelefoon en BO zijn totaal verschillend

georganiseerd (zie in bijlagen 9 een overzicht van de organisatorische

verschillen)

- LOI’s kregen gedurende vele jaren en dit tot juli 2011 een gratis aanbod

telefoontolken bij Ba-bel, uitgevoerd door gecertifeerde sociaal tolken,

betaald door de Vlaamse Overheid.


- BO had een betalend aanbod (een kleine forfaitaire bijdrage)

telefoontolken voor de LOI’s, uitgevoerd door vrijwillige tolken, zonder

enige vergoeding.

- Door de extra aanvragen telefoontolken bij BO werd het

vrijwilligersnetwerk extra belast waardoor een aantal vrijwilligers

afhaakten.

Bij de LOI’s en de VVSG was er niet steeds begrip voor deze overname en werd BO

niet steeds op zijn waarde en eigenheid geschat. Via een korte bevraging bij de LOI’s

door BO over deze overname werd dit o.a. bevestigd; maar was blijkbaar ook het

lokaal aanbod “tolken ter plaatse” onvoldoende gekend.

In tabel 21 vinden we de meest geleverde talen voor het telefoontolken voor LOI /

OCMW terug. Het Russisch en Albanees waren ook hier de toptalen. Een volledige

lijst van de geleverde talen voor het telefoontolken voor LOI/OCMW is terug te vinden

in de bijlagen 10.

Tabel 21 - Geleverde talen telefoontolken LOI/OCMW (periode 07/2011-12/2011)

Talen Juli 2011

augustus 2011

september 2011

oktober 2011

november 2011

december 2011 totaal

Russisch 63 58 79 56 45 27 328 Albanees 17 37 59 47 24 10 194 Farsi 7 18 10 14 7 4 60 Dari 7 19 0 15 6 4 51 Klassiek

Arabisch 6 12 12 8 6 6 50 Servisch 10 11 10 8 6 3 48 Pasjtoe 1 9 9 3 3 2 27 Tamil 10 6 3 2 4 1 26 Armeens 4 7 6 2 1 1 21 Rom 3 2 5 4 4 0 18

Eind december 2011 werd met alle betrokken partijen beslist om de huidige

overname van de LOI’s verder te zetten tot 1 april 2012 in afwachting van de

financiële mogelijkheden van de Vlaamse Overheid en Fedasil voor de toepassing

van de sectorale tolkuurrpijs.


Hiertoe besloot BO alvast een extra matcher telefoontolken in te zetten met eigen

exploitatieopbrengsten. Graag wil BO een meer structurele oplossing voor de LOI’s.

IV.6- Eerstelijnsdienst nieuwkomers in 2011

De eerstelijnsdienstverlening voor nieuwkomers komt nog voort uit de oorspronkelijke

zorg om de personen, die behoefte hebben aan vertalen/tolken en die niet terecht

kunnen binnen de reguliere hulpverlening, verder te helpen.

Deze permanentie is gericht op burgers en meer specifiek op ‘nieuwkomers’

(asielzoekers, geregulariseerde buitenlanders, gezinshereniging, etc.) en wordt ten

laste genomen door BA, hierbij financieel gesteund door de COCOF- Cohésion

Sociale. De permanentie wordt gehouden op dinsdag, donderdag en vrijdag van 10u

tot 13u of in de namiddag op afspraak.

Tabel 22 - Contactwijze van de eerstelijnspermanentie 2009-2011

Tabel 23 – Aanvragen op de eerstelijnspermanentie 2011

Schriftelijke vertaling

Doorverwijzing vertalen

116

98

Diverse vragen 199

Inzet tolk op de permanentie 88

Naast de vertaalaanvragen van burgers, was er ook de mogelijkheid om taalgelinkte

problematieken (zie tabel 23) te behandelen bv schrijven van een brief, begrijpen

van een briefwisseling, verbeteren van een CV, bemiddeling etc. en eventueel een

doorverwijzing naar de reguliere hulpverlening.

2011 2010 2009

Bezoek 371 410 339

Telefoon 9 32 6

Email 10 20 15

Briefwisseling 9 8 20

Fax 4 4 3 TOTAAL 403 474 383


Tabel 23 – Overzicht van de diverse aanvragen 2011

Administratieve ondersteuning 99

Sociale dienstverlening 14

Telefonische hulpverlening 51

iinformatieverstrekking 16

Informatie vrijwilligerswerk 16

Informatie opleiding/vorming 2

Info vertaling 1

totaal 199

Het publiek van deze eerstelijnspermanentie zijn meestal personen met een precair

statuut, meestal verbonden aan een asielaanvraag, die vaak een schriftelijke of een

mondelinge vertaling nodig hebben. De permanentie werd bezocht door burgers van

28 verschillende nationaliteiten.

In de bijlagen 11 kunnen bijkomende gegevens over de eerstelijnspermanentie

gevonden worden. Voor 2012 wordt een bijkomende sensibilisering voor deze

eerstelijnspermanentie gepland.

IV.7- Wie kon uiteindelijk genieten van het sociaal tolken en vertalen?

De STVD zijn tweedelijnsdiensten die sociaal tolken vertaalopdrachten uitvoeren op

aanvraag van hulpverleners uit diverse social profit organisaties.

BO en BA zijn, gezien hun geschiedenis en de registratienoodzaak voor Fedasil, ook

de uiteindelijke begunstigde (nationaliteit, geslacht, verblijfsstatuut) blijven

registreren. We merken dat de uiteindelijke begunstigden (12.255 burgers) meestal

asielzoekers (72%) zijn, zeker als we veronderstellen dat wanneer het statuut

onbekend (22%) is, dit vaak ook een asielzoeker betreft. Toch is het niet altijd

mogelijk om gegevens van de uiteindelijke begunstigde te verkrijgen omdat de

hulpverlener deze niet altijd doorgeeft.

Als we de top 20 van de landen van herkomst nemen, krijgen we het volgende beeld

dat overeenstemt met de taalaanvragen.


Tabel 24 – Top 20 van de landen van herkomst van de eindbegunstigde 2011

Rusland 2.268 18,50%

Afghanistan 1.621 13,22%

Armenië 1.145 9,34%

Albanië 1.116 9,11%

Irak 640 5,22%

Servië 630 5,14%

Kosovo 629 5,13%

Macedonië 569 4,64%

Marokko 452 3,69%

Onbekend 428 3,49%

Tsjetchenië 392 3,20%

Iran 340 2,77%

Turkije 292 2,38%

Georgië 226 1,84%

Roemenië 224 1,83%

Guinee 206 1,68%

Somalië 177 1,44%

Pakistan 174 1,42%

Bulgarije 170 1,39%

Syrië 168 1,37%

Totaal 11.867 96,83%

IV.8- Een nieuwe website in 2011

De website van BO en BA werd enige jaren geleden ontworpen in samenwerking met

Intech Brussel. Vandaag is deze website dringend aan hervorming toe en werd er

uitgekeken naar nieuwe mogelijkheden. Dankzij een bijkomende subsidie van de

VGC konden we in 2011, samen met DARONET, een nieuw ontwerp voor de website

van BO realiseren. Omwille van onvoldoende technische “know how” binnen het

team en de beperkte beschikbaarheid van DARONET werd enkel het kader

afgemaakt. In 2012 moet deze website verdere invulling krijgen zodat deze “on line”

kan geplaatst worden.


V. HET NETWERK SOCIAAL TOLKEN EN VERTALEN 2011

V.1- Realisaties van dit netwerk 2011

BO en BA beheren samen een meertalig netwerk van sociaal tolken en vertalers,

meestal met een vrijwilligersstatuut. Dit netwerk is geen constante en kent in- en

uitstroom, wat eigen is aan vrijwilligerswerk. Het belang van permanent rekruteren en

vormen staat centraal.

In de volgende tabel 25 kunnen we zien dat 512 verschillende personen actief

waren als (telefoon)tolk en/of vertaler en dit voor 12.341 uitgevoerde (telefoon)tolk-

en vertaalprestaties. Hiervan waren er 419 actief voor het telefoontolken; 241 voor

het tolken ter plaatse; 119 voor het vertalen en 3 als tolk op de permanentie. Bij de

stijging van de (telefoon)tolken vertaalaanvragen zien we dat ook meer vrijwilligers

en gecertificeerden moeten gemobiliseerd worden.

Tabel 25 – aantal ingezette tolken/vertalers per type activiteit 2007-2011

2007 2008 2009 2010 2011 Telefoontolken 360 310 336 365 419 Tolken ter plaatse 150 129 170 151 241 Schriftelijk vertalen 233 193 188 174 119 Tolken op de permanentie 10 14 7 6 3 Inzet van verschillende tolken/vertalers 499 439 455 507 512

Ook de stagiaires werden meegeteld in het netwerk, zie tabel 26. Het totaal aantal

opdrachten, verricht door de 5 stagiaires, is 739 (telefoon) tolken vertaalprestaties.

Deze stagiaires werden ingeschakeld voor het vertalen van documenten waarbij hun

vertaling steeds gereviseerd werd. Stagiaires Bibaine en Ruben namen ook deel aan

onze Nederlandstalige vorming “sociaal tolken” (cfr intro bij de COC) tot en met

module 4.


Tabel 26 - Aantal verrichte tolken vertaalopdrachten door deze stagiaires

Naam

stagiaire

Tolken ter

plaatse

Telefoontolken Tolken op de

dienst

Schriftelijke

vertalingen

Bibiane 1 86 0 45

Ruben 25 445 0 14

Léa 2 25 1 2

Stefanie 0 37 0 0

Pepijn 9 20 0 27

Totaal 37 613 1 88

V.2- Statuut van de sociaal tolken en vertalers

Sinds 1980 hebben BO en BA een gemengd netwerk van tolken en vertalers,

hoofdzakelijk nog onder het vrijwilligersstatuut opgebouwd. Engagement en

solidariteit, hoofdzakelijk met asielzoekers, speelden mee bij hun inzet.

Met het structureren en professionaliseren van het sociaal tolken en vertalen in

België zien we ook tolken en vertalers ons netwerk binnenkomen met het statuut van

zelfstandige of zelfstandige in bijberoep en al dan niet gecertificeerd. Deze laatste

categorie van tolken/vertalers zijn vaak genoodzaakt om hun diensten bij alle sociaal

tolken vertaaldiensten in Vlaanderen en tweetalig Brussel aan te bieden teneinde te

kunnen overleven.

De tolken/vertalers van ons netwerk moeten een duidelijke keuze maken met

betrekking tot hun statuut. Het verenigen van het zelfstandig statuut met het

vrijwilligersstatuut is niet mogelijk. Via de tweemaandelijkse interne nieuwsbrief

voor het netwerk van tolken en vertalers proberen BO en BA hen zoveel mogelijk te

informeren (plafond van de vrijwilligersvergoeding, hoe stel ik een factuur op, ben ik

BTW-plichtig? Etc.)

Het statuut van de tolken/vertalers heeft invloed op de werking van onze

organisaties. Werken met sociaal tolken/vertalers in een vrijwilligersstatuut vraagt


een andere visie en aanpak, boekhouding en verzekeringen, vorming en

administratieve ondersteuning, mogelijkheden en beperkingen dan werken met

sociaal tolken/vertalers in een statuut van zelfstandige (eventueel in bijberoep), al

dan niet gecertificeerd.

Het telefoontolken (7.294 prestaties) werd vrijwillig en zonder enige vergoeding

uitgevoerd door tolken van ons netwerk, al dan niet gecertificeerd.

Het tolken ter plaatse (4.388 prestaties) werd ook hoofdzakelijk door tolken in een

vrijwilligersstatuut uitgevoerd maar met forfaitaire vergoedingen en rekening

houdende met de wetgeving op het vrijwilligerswerk. Tolken met het statuut van

zelfstandige kregen dezelfde vergoedingen maar zonder plafonnering.

Gecertificeerde sociaal tolken (92 prestaties) in statuut van zelfstandige kregen een

verhoogde tolkuurprijs van 45€/u en verplaatsingskosten van 0,3 €/km.

Het schriftelijk vertalen (573 dossiers of 1.977 bladzijden) werd ook hoofdzakelijk

door vrijwilligers met een forfaitaire vergoeding uitgevoerd. De vertalers in statuut van

zelfstandige (al of niet gecertificeerd) kregen dezelfde vergoeding zonder

plafonnering.

V.3- Toeleiding naar het kwaliteitstraject COC/KMI

In 2011 werden 15 nieuwe Nederlandstalige kandidaat-tolken doorverwezen naar de

website van de COC terwijl 9 anderen niet, wegens onvoldoende kennis van het

Nederlands.

Het netwerk van vertalers van BO/BA werd geïnformeerd over de vertaalproeven van

de COC:

° Mei 2011 – vertaalproef Farsi: 1 deelnemer: geslaagd

° Oktober 2011 – geen inschrijvingen/deelnames van onze dienst wegens

geen kandidaten.


Een gesloten preselectie Nederlands voor BO werd georganiseerd: ism de COC en

het Huis van het Nederlands organiseerde BO op 16 december 2011 een gesloten

preselectietest Nederlands voor onze vrijwillige tolken. We namen contact op met alle

mensen die in het voorjaar hun interesse hadden opgegeven. Twintig mensen bleken

nog geïnteresseerd, 4 zijn uiteindelijk effectief ingeschreven, waarvan 1 geslaagd en

3 niet geslaagd met een uitstel van 6 maanden.

De interne tweemaandelijkse nieuwsbrief voor het netwerk tolken en vertalers

maakte telkens melding van het eerstvolgende aanbod van de COC/KMI.

V.4- Vorming op maat en ontmoetingsactiviteiten voor het netwerk sociaal tolken/vertalers van BO en BA

In 2011 werd er met een nieuwe vorming ‘op maat’ voor de sociaal tolken in ons

netwerk van start gegaan. Waar vroeger een gescheiden vorming deontologie,

notitietechniek, telefoontolken, etc. werd organiseerd, hebben we in 2011 deze

verschillende vormingen gebundeld. Er kwamen ook een paar nieuwe elementen aan

bod. Uiteindelijk is er een vorming van 7 modules uit de bus gekomen die naar

inhoud overeenstemt met bepaalde modules uit de basisopleiding sociaal tolk (+/-100

uur) van COC. Deze eigen vorming op maat duurde 27 uur en werd door Vanessa

(kwaliteitsmedewerkster) deels zelf gegeven en verder opgevolgd.

De vorming zag er als volgt uit:

Module 1: Kennismaking met het beroep “sociaal tolk” en de sector “sociaal tolken” (3 uur)

Module 2: Tolktechnieken + uw stem als werkinstrument (3 uur)

Module 3: Notitietechniek 1 (3 uur)

Module 4: Notitietechniek 2 (3 uur)

Module 5: Terminologie + vertaling van het blad (3 uur)

Module 6: Deontologie in theorie en praktijk (9 uur)

Module 7: Telefoontolken (3 uur)

We organiseerden deze vorming tweemaal, in het voorjaar tijdens het weekend en in

het najaar op een werkdag, om zoveel mogelijk sociaal tolken de kans te geven

hieraan deel te nemen. Aanvankelijk organiseerden we de vorming in het Frans en

het Nederlands. Jammer genoeg stelden we vast dat de Nederlandstalige vorming te

weinig kandidaten trok en te veel verloop kende, waardoor de eerste vorming al na

module 4 diende te worden gestaakt. In het najaar hebben we dan ook zelf geen


extra vorming in het NL meer georganiseerd. Geïnteresseerden werden systematisch

doorverwezen naar het kwaliteitstraject sociaal tolk van COC via een registratie op

de website.

Tijdstip

Vorming 1 Vorming 2

Module 1 : dinsdag 5 april 2011

Module 2: dinsdag 12 april 2011

Module 3: dinsdag 26 april 2011

Module 4: dinsdag 3 mei 2011

Module 5: maandag 9 mei 2011

Module 6: woensdag 18 mei, 25 mei en 1

juni

Module 7: dinsdag 7 juni 2011

Module 1: maandag 19 september 2011

Module 2: maandag 26 september 2011

Module 3: maandag 3 octobre 2011



Module 6: donderdag 27 octobre & 3 nov.

2011

Module 7: donderdag 10 november 2011

Locatie

Vorming 1 Vorming 2

Gemeenschapscentrum De Kriekelaar vzw

Gallaitstraat 86

1030 Brussel

Intec vzw

Cellebroersstraat 16

1000 Brussel

aantal deelnemers

Vorming 1 + 2

Nederlandstalig Franstalig

Module

1

Module

2

Module

3

Module

4

Module

1

Module

2

Module

3

Module

4

Module

5

Module

6

Module 7

7 7 6 4 18 24 14 14 23 17 13


Er kwamen minder deelnemers voor de modules rond notitietechniek, deontologie en

telefoontolken. Een mogelijke verklaring is dat sommige deelnemers die vormingen in

het verleden al gevolgd hadden waardoor ze deze modules nu konden overslaan.

Elke deelnemer ontving na afloop van de vorming een attest van deelname.

We wensen deze vorming te behouden in 2012. Het is een goede formule die op

heel wat appreciatie van de deelnemers kon rekenen. Zo kunnen deelnemers die in

2011 bepaalde modules misten, deze nog altijd oppikken in 2012.

Vorming conflictbeheersing en rolbepaling: Ter uitbreiding van bovenvermelde vorming sociaal tolken, organiseerden we een

vorming rond conflictbeheersing en rolbepaling. Hoe ga je als tolk om met bepaalde

conflicten, op welke manier reageer je hebt best en hoe maak je je rol als tolk

duidelijk?

Dhr. Luc Vande Walle, communicatiespecialist met vooral ervaring in diversiteit en

interculturaliteit, bracht onze tolken de nodige vaardigheden bij. Ook deze vorming

werd twee maal georganiseerd. Door een tekort aantal inschrijvingen voor de

Nederlandstalige vorming, werd deze vorming enkel in het Frans georganiseerd.

Aantal deelnemers

Vorming 1 – 30 juni 2011 Vorming 2 – 1 december 2011

14 12

Overige vormingen:

Vorming + datum Aantal

deelnemers

Omschrijving

Infosessie Debuut

29/03/2011

6 Infosessie rond de opstart van een

zelfstandige activiteit via een

activiteitencoöperatie voor mensen die

werkloos zijn of steun krijgen van het OCMW


Intervisie i.s.m. Solentra

vzw

19/04/2011 & 25/11/2011

10 Intervisie is de werkbespreking op basis van

uitwisseling van ervaring en kennis;

knelpunten en problemen die in het werk

worden behandeld. Deze intervisie was enkel

toegankelijk voor onze tolken die bij Solentra

vzw actief zijn.

Verbintenissen uit

contracten i.s.m. BKVTF –

18/05/2011

3 Studienamiddag voor zelfstandige

tolken/vertalers waar wordt besproken waar u

als zelfstandige moet op letten bij het afsluiten

van een contract.

Ontmoetingsactiviteiten voor het netwerk van de sociaal tolken/vertalers

BO/BA:

Nieuwjaarsreceptie - 21/01/2011 Locatie:

GC De Markten

Oude Graanmarkt 5 – 1000 Brussel

BBQ - 08/07/2011 Locatie:

GC De Kriekelaar

Gallaitstraat 86 – 1000 Brussel

Eindejaarsdrink – 09/12/2011 Locatie:

Het Huis van het Nederlands

Ph. De Champagnestraat 23 – 1000 Brussel

Tweemaandelijkse nieuwsbrief voor het netwerk sociaal tolken en vertalers van BO/BA

Net zoals de voorbijgaande jaren werd de nieuwsbrief verder gezet. We ervaren nog

steeds dat dit een ideaal communicatiemiddel is naar ons netwerk van tolken en

vertalers toe. De nieuwsbrief brengt hen op de hoogte van wijzigingen binnen onze

werking, vormingen, activiteiten, aandachtspunten bij de uitoefening van hun tolk- of

vertaalactiviteit, etc. In 2011 kreeg onze tweemaandelijkse nieuwsbrief een nieuwe

lay-out.

Via onze nieuwsbrief besteedden we in 2011 extra aandacht aan het “Europees jaar

van de vrijwilliger”. Via interviews en getuigenissen konden vrijwillige tolken en

vertalers getuigen over hun vrijwilligerswerk. Op de vraag waarom ze bij BO


vrijwilligerswerk doen en wat daarvan de meerwaarde is, kregen we onder andere

volgende antwoorden:

- Ik was met de opleiding voor sociaal tolk bezig in Antwerpen en toen ik geslaagd

was voor de introductiecursus, werd ik opgebeld door Brussel Onthaal vzw. Ik

zegde toe en kon door het vertaalbureau worden opgeroepen. Ik besloot om

vrijwilliger te worden, omdat ik een engagement wilde aangaan. Ik vind dit ook

positief voor mezelf, want je krijgt er enorm veel voldoening van. Ik doe

tegelijkertijd ook veel praktijkervaring op en daarbovenop voel ik me hier heel erg

nuttig bij. Ik zie het als mijn bijdrage aan de maatschappij.

Gerda, vrijwillig tolk - vertaler Spaans/Nederlands

- Ik werkte vroeger voor een schoonmaakbedrijf voor de Vlaamse overheid.

Ik poetste er op de vertaaldienst en daar stelden ze me voor om als tolk aan de

slag te gaan. Van de dienst Inburgering kreeg ik de informatie over Brussel

Onthaal vzw en ik vond dat wel een goed idee. Ik belde de vertaaldienst op en

schreef me in voor de introductiecursus van de COC. Ik tolk heel graag. Toen ik

net in België was aangekomen, sprak ik de taal nog niet en toen heb ik dan ook

het nut van een goede tolk kunnen vaststellen. Ik had namelijk zelf een slechte

ervaring achter de rug met tolken. Aangezien de tolkdiensten vroeger minder

goed georganiseerd waren, kreeg ik een tolk Macedonisch, die naar het Frans

vertaalde. Vervolgens werd er nog een keer van het Frans naar het Nederlands

vertaald, waardoor mijn oorspronkelijke boodschap helemaal was vervormd.

Toen ik als vrijwilliger begon, wou ik mensen beter helpen en zo voorkomen dat

zij hetzelfde als ik moeten meemaken. Er zijn vele tolken uit ex-Joegoslavië die

hun taal goed spreken. Taal alleen is echter niet voldoende om goed te kunnen

tolken. Je moet ook de cultuur van de verschillende landen goed kennen.

Aleksandra, vrijwillig tolk – vertaler Macedonisch/Bulgaars/Servo-

Croatisch/Nederlands

2011: het Europees jaar van de vrijwilliger: In kader van het “Europees jaar van de vrijwilliger” 2011 was er een oproep naar het

vrijwilligerswerk om de eigen organisatie kandidaat te stellen voor een kort filmpje

over het vrijwilligerswerk. Brussel Onthaal vzw werd hier geselecteerd:

« Following your application for vzw Brussel Onthaal to be included in the filming for the EC stockshots on volunteering to be produced by EBS which is the European TV Channel who diffuse news items on EU matters and other EU related subjects on a free basis via their website and satellites I am happy to inform you that you have been pre-selected to be amongst the 14 organisations across the EU to be filmed » Gabriella Civico, Project Manager EYV2011 Alliance


In de volgende link kan het filmpje bekeken worden:

http://ec.europa.eu/avservices/video/videoplayer.cfm?ref=I068684&sitelang=en

Het “Europees jaar van de vrijwilliger” sloten we af op 9 december 2011 met een

2 0 1 1...Brussel Onthaal vzw – Jaarverslag 2011 Rapport Annuel – Bruxelles Accueil asbl Page 2...

Documents

Transcript of 2 0 1 1...Brussel Onthaal vzw – Jaarverslag 2011 Rapport Annuel – Bruxelles Accueil asbl Page 2...