Ñïèñàíèåçà åêîëîãèÿè ãîðñêî ñòîïàíñòâî

Ñïèñàíèåçà åêîëîãèÿè ãîðñêî ñòîïàíñòâîÈçëèçà îò 1899 ã .Èçëèçà îò 1899 ã .

www.gorabg-magazine. info

2 ËÂ.00

www.stihl.bg

www.gorabg-magazine. info

2 ËÂ.00

Äîâåðåòå ñå íàêà÷åñòâîòî îò STIHL.Êàòî âîäåùà ñâåòîâíàìàðêà çà ìîòîðíèòðèîíè STIHL âäúõíîâÿâàñ óðåäè, êîèòî ñàèäåàëíî ïðèñïîñîáåíè çàðàáîòà íà îòêðèòî.Âñåêè ìîäåë ñú÷åòàâàîïòèìàëíî óïðàâëåíèå ñ

óáåäèòåëåí êîìôîðò,íåçàâèñèìî îò òîâà äàëèñå èçïîëçâà çàïîäãîòâÿíå íà äúðâà çàîãðåâ èëè çàïðîôåñèîíàëíàïîääðúæêà íà ãîðàòà. Ïðè STIHL âèíàãè ùåíàìåðèòå óðåäà, ñ ÷èÿòîïîìîù ùå ñå ñïðàâèòå è

ñ ìíîãî äðóãè çàäà÷è ïîïîëåòî, ïîêðàéäúðâåòàòà è õðàñòèòå.Çà öåëòà ñå îáúðíåòåêúì íàé-áëèçêèÿ äî Âàñäèñòðèáóòîð íà STIHL -òîé ñ óäîâîëñòâèå ùåÂè êîíñóëòèðà ïðèèçáîðà íà ïîäõîäÿùèÿ çàÂàñ ïðîäóêò.

Ñðåä ïðèðîäàòà, êàêòî ó äîìà.

íîìåð1 â ñâåòàwww.stihl.bg

5/2008 1

ISSN 0861 - 7570ÑÏÈÑÀÍÈÅ ÇÀ ÅÊÎËÎÃÈß È ÃÎÐÑÊÎÑÒÎÏÀÍÑÒÂÎÏðîäúëæèòåë íà

îñíîâàíî ïðåç 1899 ãîäèíà

Èçäàíèå íà Äúðæàâíàòà àãåíöèÿ ïî ãîðèòå

ВВВВ бббб рррр оооо яяяя

Íà êîðèöàòàÂîäîïàäúò “Ñó÷óðóì” êðàé Êàðëîâî

Ñíèìêà Éîðäàí ÄÀÌßÍÎÂ

CCCCOOOONNNNTTTTEEEENNNNTTTTSSSS

Да припомнимÏðîìåíèòå â Çàêîíà çà ãîðèòå, öåëÿùè âúçâðúùà-íåòî íà ñòîïàíñêàòà äåéíîñò â îòðàñúëà, íàëàãàòäà ñè ïðèïîìíèì êàêâî ìîæå äà ñå âúðøè íà òå-ðèòîðèÿòà íà äúðæàâíèòå ãîðñêè è ëîâíè ñòîïàí-ñòâà. Îïèò â 130-ãîäèøíàòà èñòîðèÿ íà ãîðñêàòàñëóæáà èìà. Ïðîèçâîäñòâîòî íà äúðâåñèíà å ÷àñòîò âúçìîæíîñòèòå íà ñòîïàíñòâàòà. Ñòðàíè÷íàòàäåéíîñò - íàâðåìåòî èìàøå öÿëà äèðåêöèÿ çà òî-âà íàïðàâëåíèå â ãîðñêîòî ìèíèñòåðñòâî, å äîêà-çàíà äîõîäîíîñíà è îáùåñòâåíîïîëåçíà äåéíîñò.Áèëêè, ãúáè, ñìîëà, êîëåäíè åëõè, äúáèëíè âåùåñ-òâà, òåðïåíòèí, ãîðñêîïëîäíè è ìåäîíîñíè äúðâå-òà è õðàñòè, ï÷åëåí ìåä, îõëþâè, ðèáà è ò.í. - äî-áèâúò íà âñè÷êî òîâà áå ÷àñò îò åæåäíåâèåòî íàñòîïàíñòâàòà. Çíà÷èòåëíà è ðàçíîîáðàçíà áå èñåëñêîñòîïàíñêàòà äåéíîñò - æèâîòíîâúäñòâî èðàñòåíèåâúäñòâî. Ðàçâúæäàíåòî íà äèâå÷ ñ óíèêàë-íè òðîôåéíè è åêñòåðèîðíè ïîêàçàòåëè íàðåæäà-øå Áúëãàðèÿ ñðåä âîäåùèòå â ëîâíîñòîïàíñêî îò-íîøåíèå ñòðàíè. Óêðîòÿâàíåòî íà ïîðîèòå è çàëå-ñÿâàíåòî íà îáåçëåñåíèòå è åðîçèðàëè ïëàíèíñ-êè ñêëîíîâå áå ïîäâèã, ñ êîéòî çàñëóæèõìå ñâå-òîâíî ïðèçíàíèå. Çà áúëãàðñêèÿ ëåñîâúä íÿìàøå äåéíîñò, ñâúðçàíàñ òåðèòîðèÿòà íà ïîâåðåíîòî ìó ïðåäïðèÿòèå íà îò-êðèòî, ñ êîÿòî äà íå ìîæå äà ñå ñïðàâè. Òîé èçã-ðàæäàøå è ïúòíàòà èíôðàñòðóêòóðà â ãîðèòå è ìà-òåðèàëíî-òåõíè÷åñêàòà áàçà, ðàáîòèëíèöèòå è çà-âîäèòå çà ãîðñêà òåõíèêà. È íå ñëó÷àéíî ñå ïîëç-âàøå ñ ïðåñòèæà íà óíèâåðñàëåí è ìíîãîñòðàííîïîäãîòâåí ñïåöèàëèñò. Ïèòàìå ëè ñå êîëêî óñè-ëèÿ, âñåîòäàéíîñò è ñðåäñòâà ñà áèëè íåîáõîäè-ìè, çà äà ñå èçãðàäÿò è êâàëèôèöèðàò òàêèâà êàä-ðè? Ãîðèòå áÿõà ñèñòåìà, êîÿòî íà ïðàêòèêà ìîæå-øå âñè÷êî, êàòî íàé-çíà÷èìèÿò ïðèíîñ áå, ÷å ïà-çåøå çåìÿòà è ïðèðîäàòà íà ñòðàíàòà îò ïîðîè, íà-âîäíåíèÿ, çàìúðñÿâàíå è ïîæàðè.

Ïîäðîáíà èíôîðìàöèÿ çà äåéíîñòòà íà Äúðæàâíàòà àãåíöèÿïî ãîðèòå ìîæå äà íàìåðèòå íà Èíòåðíåò àäðåñ www.dag.bg

Ñîôèÿ 1303, óë.“Àíòèì I” ¹17,òåë.: 988-86-42; 989-55-40/â. 212; 213;òåë./ôàêñ: 988-04-15.http://www.gorabg-magazine.infoE-mail: gora@dag.bg

BIC TTBBBG22IBAN BG39 TTBB 9400 3121 0404 50ÑÆ “Åêñïðåñáàíê” ÀÄ, êëîí Ñîôèÿ.

Ïå÷àòíè êîëè 4. Ôîðìàò 1/8 îò 60/90.

Áðîÿò å ïîäïèñàí çà ïå÷àò íà12.06.2008 ã.

Èíäåêñ 20346.

Ãîäèøåí àáîíàìåíò - 20.00 ëåâà.Îòäåëåí áðîé - 2.00 ëåâà.Îòïå÷àòàíî - “Ôàòóì” ÎÎÄ

Ãëàâåí ðåäàêòîð:èíæ. ÁÎÐÈÑ ÃÎÑÏÎÄÈÍÎÂboris@dag.bg

Ðåäàêòîðè:ÅÊÀÒÅÐÈÍÀ ÈËÈÅÂÀeipopova@abv.bg

ÑÂÅÒËÀÍÀ ÁÚÍÇÀÐÎÂÀlight@dag.bg

Ëèòåðàòóðåíè ðåêëàìåí ñúòðóäíèê:ÞËÈß ÑÚÁ×ÅÂÀyulia_sabcheva@abv.bg(âîäåù íà áðîÿ)

Òåõíè÷åñêè ðåäàêòîð:ÒÅÌÅÍÓÆÊÀ ÌÀÐÊÎÂÀnushkamarkova@abv.bgÔîòîðåïîðòåð:ÉÎÐÄÀÍ ÄÀÌßÍÎÂÃðàôè÷åí äèçàéí:ÃÅÎÐÃÈ-ÌÎÌ×ÈË ÏÎÏÎÂ

ÀÀÀÀääääððððååååññññ ííííààààððððååååääääààààêêêêööööèèèèÿÿÿÿòòòòàààà::::

2 ..................Íîâîñòè è òðàäèöèè: Çàêîíúò ïðåäâèæäà ðåàëíà ðåôîðìà

4 ..............................................................................Íà ìëàäèòå êîëåãè ïðåïîðú÷âàì

10 .................Íàöèîíàëíî ó÷èëèùíî ñúñòåçàíèå “Ãîðñêè ìíîãîáîé”

7 ......................... Îõðàíàòà íà ãîðèòå, äèâå÷à è ðèáàòà ïðåç 2007 ãîäèíà

8 ...................................Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà - íà÷àëîòî íà åäíî çàâðúùàíå

13 ..............................Þáèëåè: 70 ãîäèíè ãîðñêà àäìèíèñòðàöèÿ â Êðè÷èì

18 ..................................................Áúëãàðèÿ áå ïî÷åòåí ãîñò íà èçëîæåíèåòî “Ïîñîêè êúì ïðèðîäàòà” â Ïàðèæ

20 ..........................................................................................Äåâñòâåíèòå ãîðè â Áúëãàðèÿ è ñòðàòåãèÿòà çà òÿõíîòî îïàçâàíå

19 ...........................................................................................Ìåæäóíàðîäíà êîíôåðåíöèÿ

5 ........................................... Îñíîâíèòå ïðîáëåìè íà äúðâîäîáèâà ó íàñ ñåãà

15 ..........................................Íàóêàòà çà ïðàêòèêàòà - 40 ãîäèíè ÍÍÈÑËÑÁÁÄ

26 ........................................................................................Ôîòîêîíêóðñ “Ñòàðåéøèíèòå”

24 ...................................................................................... Áúäåùå çà Áîÿíñêàòà öúðêâà

23 .......................................................................Áþñò-ïàìåòíèê íà àêàä. Ìàêî Äàêîâ

22 ................................................................................................................. Âèïóñê 2007 íà ËÒÓ

III .................................................................... Ìåæäóíàðîäíà èçëîæáà “Òåõíîìåáåë”

25 ............................................................. Åâðîïåéñêîòî îòêðèâàíå íà ×åðíî ìîðå

News and traditions: The law provides for real reformI recommend to the young colleaguesBasic problems of the timbering in our countrySecurity of forests, hunting game and fishery during 2007Silva Mediterranea - the beginning of a returnNational school competition Anniversaries: 70 years forest administration in KrichimScience for the practiceBulgaria was a chief guest on the “Directions towards nature”exhibition in ParisInternational conferenceThe virgin forests in Bulgaria and the strategy of their preserva-tion.Graduates 2007 in Forestry UniversityMemorial of academic Mako DakovFuture for “Boyana church”The European opening of Black seaPhoto competition “The elders”International exhibition “Technomebel”

2457810131518

1920

2223242526III

Äîö. Èâàí ÏÀËÈÃÎÐÎÂ -äåêàí íà Ôàêóëòåò

“Ñòîïàíñêîóïðàâëåíèå” ïðè ËÒÓ

Âÿðíî å, ÷å è êúì òåçè ïðîìåíè, êàêòî è êúì ïîïðàâ-êèòå âúâ âñåêè çàêîí, ìîæå äà èìà ïðåòåíöèè. Èíà÷åðàçâèòèåòî áè ñïðÿëî. Èìà è íåïîñòèãíàòè öåëè, íîòåçè ïðåòåíöèè çàñåãà ñëåäâà äà îñòàíàò â ìèíàëî-òî è áúðçî äà ñå ïðåìèíå êúì ïðèëàãàíå íà ïðèåòèòåâ ïîïðàâêèòå íà Çàêîíà ïðèíöèïè.Êàêâî îçíà÷àâà òîâà?

Íà ïúðâî ìÿñòî, ñëåäâà äà ñå îñúçíàå áúðçî - íàëàãàñå îòíîâî ò.íàð. Ïðåäïðèåìà÷åñêè (Àìåðèêàíñêè) ìî-äåë â óïðàâëåíèåòî è ñòîïàíèñâàíåòî íà äúðæàâíè-òå ãîðè. Òîé å áèë ïðåíåñåí îò ÑÀÙ è íàëîæåí â íà-øàòà ñòðàíà ïðåç 60-òå ãîäèíè íà ìèíàëèÿ âåê è å óñú-âúðøåíñòâàí äî ò.íàð. Êîìáèíàòñêà ñèñòåìà ïðåç80-òå ãîäèíè íà ìèíàëèÿ âåê. Ñ ïðèåìàíåòî íà Çàêî-íà çà ãîðèòå îò 1997 ã. òîçè ìîäåë áå çàìåíåí îò Ïðóñ-êèÿ ìîäåë íà óïðàâëåíèå, ñ êîéòî ñå îòíåõà ñòîïàíñ-êèòå ôóíêöèè íà íèçîâèòå çâåíà, à äúðæàâàòà çàïà-çè ñàìî àäìèíèñòðàòèâíèòå è êîíòðîëíèòå ôóíê-öèè è ñå îòäåëè èçöÿëî îò áèçíåñà â ãîðñêîòî ñòîïàí-ñòâî, êîéòî áå ïîâåðåí íà ïðîõîäèëèÿ ïðåç 90-òå ãî-äèíè ÷àñòåí ñåêòîð â äúðâîäîáèâà è äðóãèòå ñòîïàí-ñêè äåéíîñòè â äúðæàâíèòå ãîðè. Ñúçäàäîõà ñå è äúð-

áîæäàâàíå íà äúðæàâàòà è íåéíàòà àäìèíèñòðàöèÿîò íåñâîéñòâåíà ñòîïàíñêà äåéíîñò, ðàçäåëÿíå íà“ìàðêàòà îò áðàäâàòà”, ñâèâàíå íà àäìèíèñòðàòèâ-íèÿ àïàðàò, îòíîñèòåëíî óâåëè÷àâàíå íà îáåìà íàïðèõîäèòå îò ãîðèòå, îñîáåíî ñëåä ïðîäàæáèòå íàäúðâåñèíàòà â íà÷àëîòî íà âñÿêà ãîäèíà), òàêà è íå-èçáåæíèòå ñè íåäîñòàòúöè. Íÿêîè èçñëåäâàíèÿ íàíàòðóïàíàòà ïðåç èçìèíàëèòå ãîäèíè èêîíîìè÷åñêàèíôîðìàöèÿ äàâàò îñíîâàíèå äà ñå ñìÿòà, ÷å â ñòî-ïàíèñâàíåòî íà äúðæàâíèòå ãîðè èìà ïî-ãîëåìè ðåçåð-âè îò òåçè, êîèòî òîçè ìîäåë ïîçâîëè äà ñå ðàçâèÿò.Îñîáåíî âïå÷àòëÿâàù å íåäîñòèãúò íà ôèíàíñîâè ðå-ñóðñè â íèçîâèòå çâåíà (äúðæàâíèòå ëåñíè÷åéñòâà),äúëæàù ñå íà áþäæåòíîòî ôèíàíñèðàíå, ïðàêòè÷åñ-êîòî çàêðèâàíå íà Íàöèîíàëíèÿ ôîíä “Áúëãàðñêà ãîðà”è ñâèâàíå íà îáåìà íà èíâåñòèöèîííèÿ ïðîöåñ ïîä êðè-òè÷íèÿ ìèíèìóì, â ðåçóëòàò íà êîåòî ñå âëîøè ïúò-íàòà èíôðàñòðóêòóðà è äîñòúïíîñòòà äî ðåñóðñè-òå, ñâè ñå îáåìúò íà çàëåñÿâàíåòî è íà äðóãè îñíîâ-íè äåéíîñòè â ãîðñêîòî ñòîïàíñòâî. Õàðàêòåðèñòè-êàòà ñëåäâà äà ñå äîïúëíè ñ äåìîòèâèðàíå íà ðàáîòå-ùèòå â ñèñòåìàòà ïîðàäè íèñêî çàïëàùàíå, ëèïñà íàðåñóðñè, íåîñèãóðåíîñò ñ òðàíñïîðò, îòêàç íà äúðæà-âàòà äà ñóáñèäèðà äîðè äåéíîñòèòå ïî îõðàíàòà,îïàçâàíåòî è êîíòðîëà íà ãîðèòå è ò.í.  òîçè ñìè-ñúë ïðèåòèòå ñåãà ïðîìåíè â Çàêîíà çà ãîðèòå ñà îñúç-íàòè è öåëåíàñî÷åíè äåéñòâèÿ çà òúðñåíå íà ðåøåíèÿíà òåçè íàòðóïàíè ïðîáëåìè.

Íà âòîðî ìÿñòî, îñúùåñòâÿâàíåòî íà ïðèíöèïèòåíà ïðèåòèòå ïðîìåíè âå÷å íå å ðàáîòà íà ïîëèòèöè-òå, à å èçöÿëî â ðúöåòå íà åêñïåðòèòå è ñïåöèàëèñ-òèòå, ò.å. íà ðàáîòåùèòå â ñèñòåìàòà íà Äúðæàâ-íàòà àãåíöèÿ ïî ãîðèòå. Íå å âðåìå äà ñå ãîâîðè êîë-êî ëîø å Çàêîíúò è äà ñå ïðåäâèæäàò àïîêàëèïòè÷íèêàðòèíè. Òîâà å âñå åäíî îò âñÿêî íîâîðîäåíî äåòå äàñå î÷àêâà äà ñòàíå ïðåñòúïíèê. Âðåìå å äà ñå äåéñò-âà íà âñè÷êè íèâà, çà äà ñå îñúùåñòâè ïî-áúðçî ïðèëî-æåíèåòî ìó. Òîâà îçíà÷àâà áúðçî äà ñå ðàçðàáîòè ïîä-çàêîíîâàòà íîðìàòèâíà óðåäáà, êàòî å çàäúëæèòåë-

5/20082

Тема на бр

оя:

Íîâîñòè è òðàäèöèè

Çàêîíúò ïðåäâèæäàÏðîìåíèòå â Çàêîíà çà ãîðèòå ñà ðåàëåí ôàêò è âãîëÿìàòà ñè ÷àñò òå îòðàçÿâàò óáåæäåíèåòî íàáúëãàðñêàòà îáùåñòâåíîñò è íà ëåñîâúäñêàòà êîëå-ãèÿ, ÷å òðÿáâà äà èìà ðåàëíà ðåôîðìà íà ìîäåëa íàóïðàâëåíèå íà äúðæàâíèòå ãîðè, ñúîòâåòñòâàù ïî-ïúëíî íà íîâèòå ðåàëíîñòè â ãîðñêîòî ñòîïàíñòâî.Ïîëèòèöèòå íàìåðèõà êîíñåíñóñíè ðåøåíèÿ è áÿõàïîñòèãíàòè íÿêîè ïðåäâàðèòåëíî íàáåëÿçàíè öåëè -âúçñòàíîâÿâàíå íà ñàìîñòîÿòåëíîñòòà íà äúðæàâ-íîòî ãîðñêî âåäîìñòâî, ðåãèñòðèðàíå íà äúðæàâíè-òå ãîðñêè è ëîâíè ñòîïàíñòâà êàòî òúðãîâñêè äðó-æåñòâà çà óïðàâëåíèå è ñòîïàíèñâàíå íà äúðæàâíè-òå ãîðè, âúçñòàíîâÿâàíå íà Íàöèîíàëíèÿ ôîíä “Áúë-ãàðñêà ãîðà”, ðàçøèðÿâàíå íà îáùåñòâåíèÿ äèàëîã èâêëþ÷âàíå íà ãðàæäàíñêîòî îáùåñòâî âúâ âçåìàíåòîíà ðåøåíèÿ è óñòîé÷èâîòî ñòîïàíèñâàíå íà ãîðèòå.

æàâíè äúðâîäîáèâíè ôèðìè, ïîâå÷åòî îò êîèòî ïî-êúñ-íî áÿõà ïðèâàòèçèðàíè èëè îáÿâåíè â ëèêâèäàöèÿ. Ñëåä-âà äà ñå îòáåëåæè, ÷å íàëàãàíåòî â êðàÿ íà 1997 ã. íàÏðóñêèÿ ìîäåë, êàêòî è äíåñ, èìàøå ñâîèòå ïðîòèâ-íèöè, êîèòî ñå çàñòúïâàõà çà çàïàçâàíåòî íà ÷àñò îòñòîïàíñêàòà äåéíîñò. Åäâà íÿêîëêî ãîäèíè ñëåä òî-âà ñúñ Çàêîíà çà ëîâà è îïàçâàíåòî íà äèâå÷à áå âúçï-ðèåòî îòíîâî âúçëàãàíåòî íà ñòîïàíñêà äåéíîñò íàíèçîâèòå çâåíà (äúðæàâíèòå äèâå÷îâúäíè ñòàíöèè),îïèòúò îò êîåòî å â îñíîâàòà íà ñåãàøíèòå ïðîìå-íè. Èçîáùî âñåêè ìîäåë çà óïðàâëåíèå íà äúðæàâíèòåãîðè å ïëîä íà îáùåñòâåí êîíñåíñóñ, êàòî ñå îò÷èòàòâñè÷êè ïðåäèìñòâà è íåäîñòàòúöè íà ñúîòâåòíèòåâàðèàíòè, îò êîèòî ñå èçáèðà.  òîçè ñìèñúë å âúï-ðîñ íà ïðåöåíêà êîé îò ìîäåëèòå å ïî-ïîäõîäÿù â çà-âèñèìîñò îò óñëîâèÿòà íà ñúîòâåòíèÿ åòàï íà ðàç-âèòèå. Çàùîòî íÿìà ìîäåë ñàìî ñ ïîëîæèòåëíè èëè ñà-ìî ñ îòðèöàòåëíè êà÷åñòâà. Âúçïðèåòèÿò è íàëîæåíÏðóñêè ìîäåë ïîêàçà êàêòî ñâîèòå ïðåäèìñòâà (îñâî-

íèÿ èíòåðåñ ïî îòíîøåíèå íà ãîðèòå. Ðåãèîíàëíèòåäèðåêöèè ïî ãîðèòå (ÐÄÃ) ñëåäâà äà ñå ïðèåìàò êàòîòåðèòîðèàëíè (èçíåñåíè) çâåíà íà ÄÀÃ, êîèòî äà îñú-ùåñòâÿâàò íåéíèòå ôóíêöèè â ñúîòâåòíèÿ ðåãèîí. Îñ-âåí ñ êîíòðîëíèòå ôóíêöèè òåçè çâåíà ñëåäâà äà áú-äàò íàòîâàðåíè ñ ÷àñò îò ôóíêöèèòå íà ïðèíöèïà-ëà íà äúðæàâíàòà ñîáñòâåíîñò - äà ïðèåìàò äåéíîñò-òà íà íèçîâèòå çâåíà, äà ñëåäÿò çà ñïàçâàíåòî íàèçèñêâàíèÿòà è ïîñòèãàíåòî íà ïîêàçàòåëèòå, çàëî-æåíè â äîãîâîðèòå çà óïðàâëåíèå.

Äúðæàâíèòå ãîðñêè ñòîïàíñòâà (ÄÃÑ) è äúðæàâíèòåëîâíè ñòîïàíñòâà (ÄËÑ) ñå ïðåäâèæäà äà áúäàò òúð-ãîâöè è äà ñå ðåãèñòðèðàò ïî Òúðãîâñêèÿ çàêîí êàòîäúðæàâíè ïðåäïðèÿòèÿ ñ îñîáåíîñòèòå, êîèòî ñà èìïðèñúùè. Âúçëàãàíåòî íà ñòîïàíñêèòå äåéíîñòè ñòà-âà ñ äîãîâîð çà óïðàâëåíèå çà ñðîê îò 5 ãîäèíè. Íà òî-âà íèâî ñëåäâà äà ñå ïðåäîñòàâÿò ïúëíè ïðàâà çà ïðåä-ïðèåìà÷åñêà èíèöèàòèâà è çà îðãàíèçèðàíå íà áèçíåñ,êàòî ñå èçïîëçâàò ðàöèîíàëíî ïðåäîñòàâåíèòå ðå-ñóðñè äúðæàâíà ñîáñòâåíîñò.

Íà òðåòî ìÿñòî, ñúùåñòâóâà ãîëÿìà ðàçëèêà êàê-òî â êà÷åñòâîòî, òàêà è â êîëè÷åñòâîòî íà ïðåäîñ-òàâåíèòå ðåñóðñè, êîåòî ñå îïðåäåëÿ îò ðåãèîíàëíèÿõàðàêòåð íà ãîðñêîòî ñòîïàíñòâî. Òðàäèöèîííîòîãîðñêîñòîïàíñêî ïðåäïðèÿòèå íå å âèñîêîïå÷åëèâøå,à â ïîâå÷åòî ñòðàíè ñå ñóáñèäèðà îò äúðæàâàòà.Íåìàëêî îò ñåãàøíèòå ïîäåëåíèÿ ùå èìàò ñåðèîçíèòðóäíîñòè, àêî ðàç÷èòàò ñàìî íà ðåñóðñà îò äúðâå-ñèíà, çà äà îñèãóðÿò äîñòàòú÷íî ïðèõîäè, äîðè ñàìîçà ìàòåðèàëíàòà èçäðúæêà è ðàáîòíèòå çàïëàòè.Òîâà îçíà÷àâà, ÷å òðÿáâà äà ñå òúðñÿò äîïúëíèòåë-íè ðåçåðâè è âúçìîæíîñòè çà ìíîãîöåëåâî ïîëçâàíå íàíàëè÷íèòå ðåñóðñè, ðàçâèòèå íà äåéíîñòè, ïðîäóêòèè óñëóãè, êîèòî ñå ïðåäëàãàò íà îáùåñòâîòî - òóðè-çúì, ðåêðåàöèÿ è äðóãè. Íåîáõîäèìî å äà ñå ïðîó÷àò èîöåíÿò òåçè ïîòðåáíîñòè è âúçìîæíîñòèòå òå äàáúäàò çàäîâîëåíè ñ íàëè÷íèòå ðåñóðñè. Íåèçáåæíî ùåå íàëàãàíåòî íà ìíîãîôóíêöèîíàëíîòî ãîðñêî ïëàíè-

ðàíå íà òåðèòîðèÿòà íà îáùèíèòå êàòî ìåæäèííîçâåíî íà ïëàíèðàíåòî â ãîðñêîòî ñòîïàíñòâî. Ðåçóë-òàòèòå îò íåãî ùå ñà íè ìíîãî íåîáõîäèìè êàòî áà-çà çà ïîñëåäâàùîòî áèçíåñ ïëàíèðàíå íà îòäåëíèòåèäåè è äåéíîñòè â ïî-äúëãîñðî÷íà ïåðñïåêòèâà. Èçîá-ùî ïëàíèðàíåòî êàòî ôóíêöèÿ íà óïðàâëåíèåòî â ãî-ðèòå ñëåäâà äà áúäå âúçñòàíîâåíî è íàëîæåíî, çà äàñå îïðåäåëÿò è ïîñòèãàò êàêòî íåïîñðåäñòâåíèòå,òàêà è ïî-äúëãîñðî÷íèòå öåëè íà îòäåëíèòå íèçîâèçâåíà - ÄÃÑ è ÄËÑ. Ñ îñîáåíà âàæíîñò â òîçè ïðîöåññå îòêðîÿâà áèçíåñ ïëàíèðàíåòî, êîåòî ùå äîêàçâàåôåêòèâíîñòòà íà âñÿêà èíâåñòèöèÿ îùå íà åòàïïëàíèðàíå è ùå ïîçâîëÿâà äà ñå âëàãàò åôåêòèâíî êàê-òî ñîáñòâåíè, òàêà è ïðèâëå÷åíè ñðåäñòâà, ñðåäñò-âà îò Íàöèîíàëíèÿ ôîíä “Áúëãàðñêà ãîðà" èëè îò åâ-ðîïåéñêèòå ôîíäîâå è èíñòðóìåíòè.  òîçè ñìèñúë âíîâèòå, âå÷å ñòîïàíñêè ñóáåêòè, îïðåäåëÿùî òðÿáâàäà áúäå íå ùàòíîòî ðàçïèñàíèå, êîåòî å ñïóñíàòî (ðàç-ðåøåíî) “îò ãîðå”, à ðåàëíèÿò ïðèíîñ íà âñåêè ñïåöè-

àëèñò â óñïåøíîòî îñúùåñòâÿâàíå íà áèç-íåñà, â ïîâèøàâàíå íà íåãîâàòà åôåêòèâ-íîñò. Òóê âå÷å ñëåäâà äà èìàò ñâîåòî ìÿñ-òî çàâúðøèëèòå âèñøå îáðàçîâàíèå ïî òó-ðèçúì, åêîëîãèÿ, àãðîíîìñòâî, ñòîïàíñêîóïðàâëåíèå â ãîðñêîòî ñòîïàíñòâî, êîèòî

ñå ïîäãîòâÿò â Ëåñîòåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò. Îñú-ùåñòâÿâàíåòî íà óñïåøåí áèçíåñ å äîñòà ïî-òðóäíîè îòãîâîðíî îò íàïðåãíàòîòî, èçíåðâÿùî, íî äúëãîñ-ðî÷íî ñèãóðíî ùàòíî äúðæàâíî ìÿñòî. “Ïðåíàñòðîé-âàíåòî” íà ìèñëåíåòî îò áèçíåñà êúì äúðæàâíàòà àä-ìèíèñòðàöèÿ å ìíîãî ïî-ëåñåí ïðîöåñ, îòêîëêîòî îá-ðàòíîòî, êîåòî âñúùíîñò ùå áúäå è íàé-ãîëÿìîòîïðåäèçâèêàòåëñòâî â ñëåäâàùèòå íÿêîëêî ãîäèíè, è ùåáúäå ðåøàâàùî, çà äà ñå íàëîæè èëè îòðå÷å òîçè ìî-äåë.

Íà ÷åòâúðòî ìÿñòî, ðàçâèòèåòî íà ïðåäïðèåìà÷åñ-òâîòî â äúðæàâíèÿ ñåêòîð èìà ìíîãî íåäîñòàòúöè èùå ñå ñëåäè îò îáùåñòâîòî ïîä ëóïà. Îñîáåíî àêî åíåð-ãèÿòà ñå íàñî÷è â íåáðåæíî è áåçñòîïàíñòâåíî ðàçõîä-âàíå íà ðåñóðñèòå, íà ïðèíöèïà “äúðæàâíîòî å îáùî”,àêî ñå óâåëè÷àâà àäìèíèñòðàöèÿòà è ñå äåêàïèòàëè-çèðàò äúðæàâíèòå àêòèâè â íå÷èÿ ÷àñòíà ïîëçà.

Íà ïåòî ìÿñòî, òîçè ïðåõîä ñå îñúùåñòâÿâà â êîí-òåêñòà íà äîñòà ïî-ðàçëè÷íè óñëîâèÿ è âúçìîæíîñòè.Îò åäíà ñòðàíà, åâðîïåéñêèòå ôîíäîâå è ôèíàíñîâèèíñòðóìåíòè ñà èçòî÷íèê íà îãðîìíè ôèíàíñîâè ðå-ñóðñè è îïàñåíèÿòà, ÷å íÿìà äà ñå óñâîÿâàò, íå ñà ìíî-ãî áåçïî÷âåíè. Íåîáõîäèìà å ñåðèîçíà è çàäúëáî÷åíàðàáîòà êàêòî çà ñàìàòà òåõíè÷åñêà ïîäãîòîâêà íàïðîåêòè, òàêà è çà ôîðìóëèðàíå íà áèçíåñ èäåè, äàâà-íå íà ïðèîðèòåò íà ïðîáëåìèòå çà ðåøàâàíå, íàìè-ðàíå íà íåîáõîäèìèòå ñðåäñòâà çà èçïúëíåíèå íà ïðî-åêòèòå è çà ñúôèíàíñèðàíå íà ñîáñòâåíèÿ äÿë.Îò äðóãà ñòðàíà, äúðæàâàòà êàòî ñîáñòâåíèê èìàìíîãî îãðàíè÷åíè âúçìîæíîñòè êàòî ïîëó÷àòåë íàôèíàíñîâè ðåñóðñè îò ÅÑ. Òîâà íàëàãà ìíîãî âíèìàòåë-íî äà ñå îãëåäàò è îáìèñëÿò âúçìîæíîñòèòå, êàêòîè âúçìîæíèòå íàïðàâëåíèÿ, â êîèòî áè ìîãëî äà ñåêàíäèäàòñòâà çà ñðåäñòâà. Òîâà îçíà÷àâà ñïåöèàëèçè-ðàíå, ôîðìèðàíå è ïîäãîòîâêà íà åêèïè çà ðàçðàáîò-âàíå íà ïðîåêòíè èäåè, êàêòî è çà ðàçðàáîòâàíå íà ïðî-åêòèòå çà êàíäèäàòñòâàíå â íèçîâèòå çâåíà - ëîâíè-òå è ãîðñêèòå ñòîïàíñòâà.

5/2008 3

ðåàëíà ðåôîðìà

íî äà ñå îò÷èòà, ÷å òÿ íå ìîæå äà ðàçøèðÿâà ïðèåòè-òå â Çàêîíà ïðèíöèïè. Âúçìîæíî å íÿêúäå äà èìà ïðî-ïóñêè, íÿêîè õèïîòåçè äà íå ñà ðàçðàáîòåíè èëè îáìèñ-ëåíè äîáðå. Âñå ïàê ùå èìà è äðóãè ïðîìåíè èëè èçöÿ-ëî íîâ Çàêîí çà ãîðèòå, íî íå å âúçìîæíî äà ñå ïèëååîòíîâî òîëêîâà îáùåñòâåíà åíåðãèÿ ñàìî çà äà ñå ñú-æàëÿâà çà ïðîïóñêèòå, äà ñå ñïèðà èëè ïðîòàêà ïðèå-ìàíåòî è îñîáåíî ïðèëàãàíåòî íà ïðîìåíèòå â Çàêî-íà çà ãîðèòå. Ïî-âàæíîòî â ñëó÷àÿ å äà íå ñå ïðåñëåä-âà ïîäìîëíî "õèáðèäèçàöèÿ"(ïîáúëãàðÿâàíå) íà ìîäåëà,à äà ñå ðàáîòè çà ñúçäàâàíå íà íåîáõîäèìèòå ïðåäïîñ-òàâêè çà èçÿâà íà íåãîâèòå ïîëîæèòåëíè ñòðàíè.

 òîçè íàé-îáù ñìèñúë ïðîìåíèòå îïðåäåëÿò Äúð-æàâíàòà àãåíöèÿ ïî ãîðèòå (ÄÀÃ), íåéíèòå ïîäåëå-íèÿ è òåðèòîðèàëíè çâåíà äà áúäàò îëèöåòâîðåíèå íàäúðæàâíîòî íà÷àëî - äà ôîðìóëèðàò è îòãîâàðÿò çàîñúùåñòâÿâàíåòî íà äúðæàâíàòà ïîëèòèêà â îáëàñò-òà íà ãîðñêîòî ñòîïàíñòâî, â çàùèòà íà îáùåñòâå-

Ïðåç 1958 ã. áÿõ íàçíà÷åí çà äèðåê-òîð íà Ãîðñêî ñòîïàíñòâî - Òîïî-ëîâãðàä - òîãàâà íàöèîíàëåí îáåêò,îáõâàùàù Ñàêàð ïëàíèíà, ñ îáù ãîð-ñêè ôîíä 510 000 äêà, à ïëîùòà íà Òî-ïîëîâãðàäñêîòî ëåñíè÷åéñòâî áå 250000 äåêàðà.Ñúñòîÿíèåòî íà òåðèòîðèÿòà íàÃîðñêîòî ñòîïàíñòâî ïî òîâà âðå-ìå áåøå íåùî ïîäîáíî íà Ñàóäèòñ-êà Àðàáèÿ. Ïîðîèòå æåñòîêî, íåîáåç-ïîêîÿâàíè îò íèêîãî, ñè áÿõà êàçà-ëè äóìàòà - êàðòèíàòà áåøåñòðàøíî ãðîçíà. Ìîÿòà çàäà÷à êà-òî ðúêîâîäèòåë íà ãîðñêî ñòîïàí-ñòâî áåøå äà ñïðà èëè äî ìèíèìóìäà îãðàíè÷à äåéñòâèåòî íà ñòèõè-ÿòà, äà ñïðà åðîçèÿòà íà ðåêèòåÂðàøêà, ×àìóðëèéêà, Ñîêîëèöà è äðó-ãèòå, êîèòî áÿõà íàíåñëè è ïðîäúë-æàâàõà äà íàíàñÿò îãðîìíè ùåòè íàõîðàòà è ñúùåâðåìåííî çàòëà÷âàõàíîâîïîñòðîåíèÿ ÿç. “Ðîçîâ êëàäå-íåö”. Áîðáàòà ñ òåçè ïðèðîäíè ÿâ-ëåíèÿ ñòàâàøå ãëàâíî ïî äâà íà÷è-íà: çàëåñÿâàíå íà âîäîñáîðà è ïîñò-ðîÿâàíå íà õèäðîòåõíè÷åñêè ñúîðú-æåíèÿ êàòî áàðàæè, âúçëèçàùè íà2500 ì3, êàìåííè ïðàãîâå - 5000 ì3,íàä 75 000 äêà çàëåñÿâàíå, ôàøèíà-æè, êëåéîíàæè è êîðåêöèÿ íà ðåêè. Óñïîðåäíî ñ òàçè îñíîâíà ðàáîòà,êîÿòî âúðøåõìå ñ âèñîêî êà÷åñò-âî, çàïî÷íàõìå è øèðîêà ñòîïàíñêàäåéíîñò. Òÿ ñå èçðàçÿâàøå â íàé-ðàçëè÷íè íàïðàâëåíèÿ. Ñúáèðàõíåãúáè ìàíàòàðêè îò äúáîâèòå ãîðè,ðèæèêà è ìàñëîâêà îò íîâîñúçäàäå-íèòå èãëîëèñòíè êóëòóðè, êàòîñðåäíîãîäèøíî áëàíøèðàõìå ïî 100-150 òîíà ãúáè. Äîáèâàõìå è ïî 50òîíà ïðîñî, çà êîåòî ïîëó÷àâàõìåíåìàëêî âàëóòà. Èçíàñÿõìå ãîðñêèêîêè÷åòà çà Ìîñêâà è Ëåíèíãðàä÷ðåç ïðåäïðèÿòèå “Áóëãàðöâåò”,äåéíîñò, îò êîÿòî ñúùî ïîëó÷àâàõ-

ìå íåìàëêî ïðèõî-äè. Ñ íîâîãîäèøíèåëõè÷êè ñíàáäÿâàõ-ìå Òîïîëîâãðàä, Äè-ìèòðîâãðàä, Õàñêî-âî, Íîâà Çàãîðà, ßì-áîë è Åëõîâî. Îò íè-âèòå â ãîðñêèÿ ôîíäïîëó÷àâàõìå ôóðàæ,å÷åìèê è îâåñ. Òàì,êúäåòî áå âúçìîæ-íî, èçâúðøâàõìå öÿ-ëîñòíà îáðàáîòêà:èçîðàâàõìå ïëîùòà

ñ òðàêòîð è ñ ïîìîùòà íà äîáè-òúê ñååõìå å÷åìèê, îâåñ è äèíè, àñëåä æúòâàòà îêîïàâàõìå ìëàäè-òå èãëîëèñòíè ôèäàíêè. Íà ïî-áîãà-òè ïî÷âè ïúê, êðàé ðåêèòå, çàñàæ-äàõìå äèíè è òèêâè è çàëåñÿâàõìååäðîðàçìåðíè ôèäàíêè: òîïîëà, àìå-ðèêàíñêè äúá, êåñòåí, îðåõ è áàäåì.Ñòàðàåõìå ñå îò åäíà è ñúùà ïëîùäà ïîëó÷àâàìå ïî äâå íåùà - îò ìåæ-äóðåäèÿòà êîñÿõìå 200-300 ò ñåíî,êîåòî ïîëçâàõìå çà íàøèòå æèâîò-íè, à èçëèøúêà ïðîäàâàõìå. Äîáè-âàõìå è ïî 400-500 êã ñåìåíà îò äðåí-êè, îò êàøàòà íà ïëîäîâåòå ïðàâåõ-ìå ìíîãî õóáàâà ðàêèÿ. Ñúçäàäîõìåè îáðàáîòâàõìå 10 äêà êóëòóðíèñîðòîâå ëîçà è 20 äêà àëæèðêà - ìåñ-òåí ñîðò. Òàêà ÷å çà âñè÷êè íàøèïðàçíèöè îñèãóðÿâàõìå ñîáñòâåíîâèíî è ðàêèÿ. Ñúáèðàõìå è ïî îêîëî20 ò äúáîâ æúëúä çà ñåìåíà. Äîáè-âàõìå äúáîâè êîðè, êîèòî ïðîäàâàõ-ìå íà çàâîä “Ñòåôàí Êèðàäæèåâ” -ãàðà Êðè÷èì, çà äîáèâ íà òàíèí. Âðàéîíà èìàøå ìðàìîðíè êàðèåðè.Îò òåõíèòå îòïàäúöè - ìðàìîðíèîòëîìêè, äîáèâàõìå âàð. Çà öåëòàïîñòðîèõìå äâå âàðîâè ïåùè îò ïî60 ò åäíàòà.  òÿõ îáðàáîòâàõìåîòëîìêèòå.Õîðàòà, êîèòî ðàáîòåõà ïðè ïåùè-òå, æèâååõà òàì è òàì îòãëåæäà-õà êðàâè çà ìëÿêî, îò êîåòî ÷àñò ñåîòäåëÿøå çà ïðîäàæáà çà ðîäèëêèîò îêîëíèòå ñåëà. Îòãëåæäàõà ñåñúùî è ïòèöè - êîêîøêè è ïàòèöè,çà ìåñî è ÿéöà. Çà îòãëåæäàíåòîèì ñå ïîëçâàøå ôóðàæ îò ñàìîòîÃîðñêî ñòîïàíñòâî.Âñè÷êè äèâè øèïêîâè õðàñòè êðàéïúòèùàòà íà ðàéîíà îáëàãîðîäèõ-ìå ñ êàçàíëúøêà ìàñëîäàéíà ðîçà, àäèâîðàñòÿùèòå êèñåëèöè, ÿáúëêè èêðóøè - ñ êóëòóðíè ñîðòîâå. Îáùè-ÿò áðîé íà òåçè õðàñòè è äðúâ÷å-

òà áå îêîëî 16 000. Êúì ãîðñêîòîñòîïàíñòâî íàïðàâèõìå è ï÷åëèí -ïîëó÷àâàõìå ìåä êàêòî çà âúòðåø-íî ïîòðåáëåíèå, òàêà è çà ïðîäàæ-áà. Èìàõ íàìåðåíèå, ïî-ñêîðî èäåÿ,äà ïîñòðîèì èíñòàëàöèÿ çà ïðîèç-âîäñòâî íà òåðïåíòèí îò ìëàäèòåáîðîâè êëîíêè, íî âðåìåòî çà òîâàíå äîñòèãíà. Ïðåïîðú÷âàì íà ìëà-äèòå êîëåãè ëåñîâúäè ïðè âúçìîæ-íîñò äà îñúùåñòâÿò òàçè èäåÿ. Âîãðîìíàòà ðàçíîîáðàçíà äåéíîñòó÷àñòâàõà áëèçî 1000 äóøè, à ïî âðå-ìå íà çàëåñèòåëíè êàìïàíèè - äîðèäî 2000.

Íåìèñëèìî áå òàçè äåéíîñò äà ñå èç-âúðøâà áåç ïîìîùòà íà æèâîòèí-ñêà ñèëà. Ðàçïîëàãàõìå ñ 50 ÷èôòàâîëîâå, êîíå, áèâîëè - ñîáñòâåíîñòíà ãîðñêîòî ñòîïàíñòâî, è ñ ìíîãîìàãàðåòà, êàòúðè, êàìèëè - íà ÷àñ-òíè ëèöà.Îòãëåæäàõìå è êúì 350 ãëàâè åäúðäîáèòúê çà äîáèâ íà ìåñî çà âàëóòàè çà íóæäèòå îò âïðåãàòåí äîáè-òúê íà äðóãè ãîðñêè è äúðâîäîáèâ-íè ñòîïàíñòâà, òðóäîâîêîîïåðà-òèâíè è äúðæàâíè çåìåäåëñêè ñòî-ïàíñòâà.Âåäíúæ ïîåõìå äîðè äîîòãëåæäàíå-òî íà âñè÷êèòå 60 êðàâè íà ÒÊÇÑ âñ. Ãàâðèëîâî, Ñëèâåíñêî. Æèâîòíè-òå áÿõà â êðèòè÷íî ñúñòîÿíèå. Îò-ãëåäàõìå ãè, óãîèõìå ãè, ñëåä êîåòîðàçëèêàòà â êèëîãðàìè íè áå çàïëà-òåíà.Çà öÿëîñòíàòà ìîÿ ðàáîòà ñúì íàã-ðàæäàâàí ñ íàé-âèñîêèòå äúðæàâ-íè îòëè÷èÿ. Ñòîïàíñòâîòî å èç-ëú÷âàíî òðè ïúòè çà íàöèîíàëåíïúðâåíåö.  ñï. “Ãîðñêî ñòîïàíñò-âî” ïðåç 1966 ã. íàïèñàõà çà ìåí: “Èí-æåíåð-ëåñîâúä Ñòîÿí Âúðáàíîâ, äè-ðåêòîð íà Òîïîëîâãðàäñêîòî ãîðñêîñòîïàíñòâî, çà ñðàâíèòåëíî êúñ ïå-ðèîä ñúçäàäå íàä 30 000 äêà ìëàäè èã-ëîëèñòíè ãîðè â îáåçëåñåíàòà ïðå-äè Ñàêàð ïëàíèíà”.Ïî òîâà âðåìå áå ñôîðìèðàí ïðî-ôåñèîíàëåí åêèï, çà äà çàìèíåì íàðàáîòà â Ðåïóáëèêà Êóáà. Çà ðúêî-âîäèòåë ïî àäìèíèñòðàòèâíèòåâúïðîñè áå îïðåäåëåí ãëàâíèÿò èí-æåíåð íà Ìèíèñòåðñòâîòî íà ãîðè-òå - Áîíüî Ïåòêîâ, à Òîäîð Áàëîâ -ñúùî îò Ìèíèñòåðñòâîòî - çà ñïå-öèàëèñò ïî õèìè÷íàòà è áèîëîãè÷-íàòà áîðáà ñ âðåäèòåëèòå, àç ïúêáÿõ ïðåäâèäåí äà îòãîâàðÿì ïî ïðî-èçâîäñòâåíèòå âúïðîñè. Òîâà îáà÷åíå ñå îñúùåñòâè.

5/20084

Èíæ. ÑòîÿíÂÚÐÁÀÍÎÂ

Тема на броя: Новости и традиции

Íà ìëàäèòå êîëåãè ïðåïîðú÷âàì

Ïðîô. ä-ð ÊîíñòàíòèíÀÑÏÀÐÓÕÎÂ

Ïî îáùîòî ìíåíèå íà ñïåöèàëèñòèòå è øèðîêàòàîáùåñòâåíîñò íà÷èíúò, ïî êîéòî ñå ïðîâåæäàäúðâîäîáèâúò ó íàñ ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè, äîâåäå äîíàíàñÿíåòî íà çíà÷èòåëíè è òðóäíî ïîïðàâèìèóâðåæäàíèÿ íà ãîðñêèòå ìàñèâè.  îñíîâàòà íà òåçèíåáëàãîïîëó÷èÿ ñòîè îòíåìàíåòî, ñúãëàñíîïîñòàíîâêèòå íà Çàêîíà çà ãîðèòå îò 1997 ã., íàïðàâîòî íà ñòîïàíñêà äåéíîñò íà äúðæàâíèòåñòðóêòóðè â ãîðñêîòî âåäîìñòâî. Ïî òàêúâ íà÷èí,íåçàâèñèìî îò äúðæàâíàòà ñîáñòâåíîñò íàïðåîáëàäàâàùàòà ÷àñò îò íàøèòå ãîðè, äúðæàâàòààáäèêèðà îò çàäúëæåíèÿòà ñè äà îðãàíèçèðà è äàîñúùåñòâÿâà òÿõíîòî ïðàâèëíî è öåëåíàñî÷åíîñòîïàíèñâàíå. Òîâà íàëîæè äúðâîäîáèâíàòà äåéíîñòäà ñå îðãàíèçèðà è ïðîâåæäà îò íîâîñúçäàäåíè äðåáíè÷àñòíè ôèðìè, êîèòî íÿìàò íåîáõîäèìèòå ïîçíàíèÿè ðåñóðñè çà òàçè äåéíîñò è íóæíàòà êîîðäèíàöèÿ èâðúçêè ïîìåæäó ñè. Ïðèåòèòå ïðåç òàçè ãîäèíàïîïðàâêè â Çàêîíà çà ãîðèòå, ñ êîèòî ñå âúçñòàíîâÿâàïðàâîòî íà ñòîïàíñêà äåéíîñò íà äúðæàâíèòåñòðóêòóðè â ãîðñêèÿ ñåêòîð â ëèöåòî íà ãîðñêèòåñòîïàíñòâà, ñúçäàâàò äîáðà íîðìàòèâíà îñíîâà çàïðåîäîëÿâàíå íà òîâà íåñúîòâåòñòâèå è çàðåøèòåëíî ïîäîáðÿâàíå íà öÿëîñòíàòà äåéíîñò ïîñòîïàíèñâàíå íà ãîðñêèÿ ôîíä. Íàïðàâåíèòå êîðåêöèè â çàêîíîâàòà óðåäáà íàãîðèòå ñà íåîáõîäèìîòî, íî íå è äîñòàòú÷íî óñëîâèåçà ïîäîáðÿâàíå íà ðàáîòèòå ïî äúðâîäîáèâà èòÿõíîòî ñòîïàíèñâàíå. Çà ïîñòèãàíåòî íà òàçè öåëå íóæíî ïðåäè âñè÷êî äà ñå èçÿñíÿò è àíàëèçèðàòîñíîâíèòå ïðå÷êè è íåðåøåíè ïðîáëåìè ïðåääúðâîäîáèâà ó íàñ ñåãà, âúç îñíîâà íà êîåòî äà ñåíàáåëåæàò ïîäõîäÿùè ìåðêè çà òÿõíîòîïðåîäîëÿâàíå.

5/2008 5

ФотоархивОпитът на поколенията

Åäèí îò íàé-òåæêèòå ïðîáëåìè çà äúðâîäîáèâà ó íàññåãà å èçêëþ÷èòåëíàòà ìó ðàçïîêúñàíîñò è ðàçäðîáå-íîñò ìåæäó ãîëÿì áðîé ìàëêè ôèðìè ñ íåäîñòàòú÷íîôèíàíñîâè, òåõíè÷åñêè è êàäðîâè ðåñóðñè è ñ êðàòêîñ-ðî÷íà àíãàæèðàíîñò â òàçè äåéíîñò. Ëèïñàòà íà âñÿ-êàêâà êîîðäèíàöèÿ ìåæäó òÿõ ïðè óñâîÿâàíåòî íà îò-äåëíèòå îáåêòè îò äàäåí ãîðñêè áàñåéí èãíîðèðà âçà-èìíàòà âðúçêà è âëèÿíèå íà òåçè îáåêòè, ñ êîåòî ñåíàðóøàâà îáùîòî èì êîìïëåêñíî âúçäåéñòâèå âúðõóñúñòîÿíèåòî è ðàçâèòèåòî íà çàîáèêàëÿùàòà ïðèðîä-íà ñðåäà. À èìåííî òîâà êîìïëåêñíî âúçäåéñòâèå íà ãîð-

Îñíîâíèòå ïðîáëåìèíà äúðâîäîáèâà

ó íàñ ñåãà

Ñìîëîäîáèâ ñ ïîìîùòà íà ñòèìóëàòîðè, ÃÑÊ - Ïàçàðäæèê, 1984 ã.

Îâ÷àðíèöè çà 3600 æèâîòíè â ÄËÑ “Øåðáà”, 1983 ã.

Ïëàíòàöèÿ îò àðîíèÿ, ñúçäàäåíà âÓÎÃÑ “Ïåòðîõàí” - ñ. Áúðçèÿ, 1982 ã.

 ìíîãî ãîðñêè ñòîïàí-ñòâà ïðåç 70-òå è 80-òå ãîäèíè íà ìèíàëèÿâåê èìàøå ï÷åëèíè

�

�

�

�

Ñí

èì

êè ©

Áîð

èñ

ÃÎ

ÑÏ

ÎÄ

ÈÍ

ÎÂ

ñêèòå ìàñèâè ãè îòëè÷àâà îò äðóãèòå ðàñòèòåëíè ñú-îáùåñòâà â ïðèðîäàòà è ïðàâè âúïðîñèòå çà ïðàâèë-íîòî èì åêîëîãîñúîáðàçíî ñòîïàíèñâàíå èçêëþ÷èòåë-íî àêòóàëíè è æèçíåíîâàæíè íå ñàìî çà òåõíèÿ ñîáñ-òâåíèê è çà íåïîñðåäñòâåíèÿ èì ïîëçâàòåë, íî è çà öÿ-ëîòî îáùåñòâî. Ñ ïðèåòèòå èçìåíåíèÿ â Çàêîíà çà ãî-ðèòå íà ãîðñêèòå ñòîïàíñòâà ñå âúçëàãà äà îðãàíè-çèðàò è ïðîâåæäàò äúðâîäîáèâà - ñàìîñòîÿòåëíî èëè÷ðåç âúçëàãàíå, â äúðæàâíèòå ãîðè è äà ïðîäàâàò íàñêëàä äîáèòèòå äúðâåíè ìàòåðèàëè. Òîâà ïîçâîëÿâà äàñå ïðåóñòàíîâÿò íåêîîðäèíèðàíèòå äåéñòâèÿ íà ìíî-æåñòâîòî äðåáíè ôèðìè, êîèòî çàòðóäíÿâàò êîíò-ðîëà è ñúçäàâàò òâúðäå áëàãîïðèÿòíè óñëîâèÿ çà íå-çàêîííè ñå÷è è êðàæáè. Çà äà ñå èçáåãíàò äîïóñêàíè-òå ñåãà ñëàáîñòè è ãðåøêè ïðè èçïîëçâàíåòî íà ÷àñ-òíè ôèðìè, òðÿáâà äà ñå ïðåäâèäÿò ïîäõîäÿùè ôîð-ìè çà äúëãîñðî÷íîòî âúçëàãàíå íà äúðâîäîáèâà. Òîâàùå îñèãóðè òðàåí èíòåðåñ êúì òàçè äåéíîñò è çà â áú-äåùå, çà äà ñòàíå èêîíîìè÷åñêè èçãîäíî è çà ôèðìèòåâëàãàíåòî íà íåîáõîäèìèòå çíà÷èòåëíè èíâåñòèöèèâ äúðâîäîáèâà. Îðãàíèçèðàíåòî è ïðîâåæäàíåòî íà äúðâîäîáèâà îòãîðñêèòå ñòîïàíñòâà, êîèòî ñà òðàéíî ñâúðçàíè ñóñâîÿâàíèòå ãîðñêè ìàñèâè, ñúçäàâà íåîáõîäèìèòå óñ-ëîâèÿ òå äà îðãàíèçèðàò èçãðàæäàíåòî è ïîääúðæà-íåòî íà íåîáõîäèìàòà çà òàçè öåë ïúòíà èíôðàñò-ðóêòóðà. Ïðè ñåãàøíàòà îðãàíèçàöèÿ íà äúðâîäîáèâàêðàòêîñðî÷íàòà àíãàæèðàíîñò íà ìíîæåñòâîòî ìàë-êè ôèðìè ïðàâè íåèçãîäíî òÿõíîòî ó÷àñòèå â òàçè äåé-íîñò, â ðåçóëòàò íà êîåòî ãîðñêàòà ïúòíà ìðåæà äíåñå íàïúëíî çàíåìàðåíà è òîòàëíî ðàçáèòà. Ëèïñàòà íàïîäõîäÿùî èçãðàäåíà è äîáðå ïîääúðæàíà ìðåæà îò ïú-òèùàòà â ãîðèòå, ïîçâîëÿâàùà íåîáõîäèìèÿ îáù èíåïîñðåäñòâåí äîñòúï äî îòäåëíèòå îáåêòè, ñèëíîçàòðóäíÿâà è ïðàâè äîðè íåâúçìîæíî èçïîëçâàíåòîíà ñúâðåìåííà, âèñîêîåôåêòèâíà è åêîëîãîñúîáðàçíàòåõíèêà è òåõíîëîãèÿ ïðè äúðâîäîáèâà. Ïî òàçè ïðè-÷èíà, êàêòî è ïîðàäè ëèïñàòà íà ÿñíà ïåðñïåêòèâà çàáúäåùàòà äåéíîñò íà àíãàæèðàíèòå ñ äúðâîäîáèâà óíàñ ñåãà ïðåäèìíî ìàëêè ôèðìè ñ òâúðäå îãðàíè÷åíèôèíàíñîâè ðåñóðñè, íàøèÿò äúðâîäîáèâ ïî îòíîøå-íèå íà ïðèëàãàíàòà òåõíèêà è òåõíîëîãèÿ ñå âúðíà ñå-ãà íà íèâîòî îò ñðåäàòà íà ìèíàëèÿ âåê.  òàçè íà-ñîêà íå ïî-ìàëêî òåæêî ñå îòðàçÿâà è ëèïñàòà íà äîá-ðå ïîäãîòâåíè èçïúëíèòåëñêè, à çà ñúæàëåíèå - è ðú-êîâîäíè êàäðè, â îáëàñòòà íà äúðâîäîáèâà. Ïðè îòïà-äàíåòî íà òàçè äåéíîñò îò çàäà÷èòå íà äúðæàâíèòåñòðóêòóðè â ãîðñêèÿ ñåêòîð ó÷åáíèòå ïðîãðàìè ïî ìå-õàíèçàöèÿ è òåõíîëîãèÿ íà äúðâîäîáèâà â ñïåöèàëèçè-ðàíèòå ïðîôåñèîíàëíè ãèìíàçèè è â Ëåñîòåõíè÷åñêèÿóíèâåðñèòåò áÿõà äðàñòè÷íî ñúêðàòåíè. Ñðåä ÷àñò

îò òåõíèòå ïðåïîäàâàòåëè ïî ñïåöèàëíèòå äèñöèï-ëèíè è îñîáåíî ñðåä ðúêîâîäíèòå èì îðãàíè ñå âúçïðèåè óòâúðäè êðàéíî ïîãðåøíîòî ñòàíîâèùå, ÷å ñëåä êà-òî äúðæàâíèòå îðãàíè â ãîðèòå íÿìà äà ñå çàíèìàâàòñ äúðâîäîáèâà, íå å íåîáõîäèìî òàçè äåéíîñò äà ñåèçó÷àâà òàêà çàäúëáî÷åíî è ïîäðîáíî. Òàçè ïîçèöèÿ äîãîëÿìà ñòåïåí ñå äúëæè è íà ñúùåñòâóâàùàòà äúëãî-ãîäèøíà ïðàêòèêà â íàøàòà ñòðàíà - äúðæàâíèòåó÷åáíè çàâåäåíèÿ äà ãîòâÿò êàäðè ãëàâíî è åäèíñòâå-íî çà äúðæàâíèòå ñòðóêòóðè.  ðåçóëòàò íà òåçèãðåøêè ãîëÿìà ÷àñò îò ìëàäèòå ñïåöèàëèñòè ñúñ ñðåä-íî è âèñøå îáðàçîâàíèå ïî ãîðñêî ñòîïàíñòâî íÿìàòíåîáõîäèìèòå ïîçíàíèÿ çà ñúâðåìåííèòå òåõíè÷åñêèñðåäñòâà è òåõíîëîãèè â îáëàñòòà íà äúðâîäîáèâà èâúçìîæíîñòèòå çà òÿõíîòî ïðèëîæåíèå ïðè íàøèòåóñëîâèÿ. Íåäîñòàòú÷íèòå èì ïîçíàíèÿ â òàçè îáëàñòèì ïðå÷àò äà ðàçðàáîòÿò è ïîñòàâÿò ïðè òúðãîâå-òå çà îòäàâàíå ïîä àðåíäà íà äúðâîäîáèâíèòå îáåê-òè äîáðå îáîñíîâàíè çàäúëæèòåëíè óñëîâèÿ è èçèñêâà-íèÿ êúì ïðèëàãàíèòå òåõíè÷åñêè ñðåäñòâà è òåõíî-ëîãèè, êîèòî äà îñèãóðÿâàò íå ñàìî íåîáõîäèìàòàåôåêòèâíîñò íà èçâåäåíèÿ äúðâîäîáèâ, íî è ìàêñè-ìàëíî âúçìîæíîòî îïàçâàíå íà ãîðñêàòà åêîñèñòå-ìà. Òåçè èçèñêâàíèÿ è óñëîâèÿ, çà äà áúäàò äîñòàòú÷-íî äîáðå îáìèñëåíè è ñúãëàñóâàíè, òðÿáâà äà çàëåã-íàò â òåõíîëîãè÷íàòà ÷àñò íà ëåñîóñòðîéñòâåíèòåïðîåêòè íà óñâîÿâàíèòå. Çà ñúæàëåíèå, òàçè ÷àñò íàóòâúðäåíèòå ëåñîóñòðîéñòâåíè ïðîåêòè ó íàñ ñåãà åòîëêîâà îáùî è áåãëî ðàçðàáîòåíà, ÷å íå ìîæå äà èç-ïúëíÿâà ñâîåòî ïðåäíàçíà÷åíèå. Ïîðàäè òîâà áè òðÿá-âàëî ïîíå çà íàñàæäåíèÿòà ñ òðóäíè çà óñâîÿâàíå óñ-ëîâèÿ èëè ñ îñîáåíî âèñîêè ëåñîâúäñêè è åêîëîãè÷íèèçèñêâàíèÿ äà ñå ðàçðàáîòÿò ïîäðîáíè ðàçøèðåíè ãî-äèøíè èçâëå÷åíèÿ îò ËÓÏ. Òåçè èçâëå÷åíèÿ òðÿáâà äàñúäúðæàò äîáðå îáîñíîâàíè êîíêðåòíè è ÿñíè èçèñê-âàíèÿ êúì ïîñëåäîâàòåëíîñòòà íà ðàáîòà è òåõíî-ëîãèÿòà ïðè èçâåæäàíå íà äúðâîäîáèâà â òàêèâà íà-ñàæäåíèÿ è äà áúäàò çàäúëæèòåëíè çà ïîëçâàòåëèòå,íåçàâèñèìî îò ôîðìàòà íà ñîáñòâåíîñò íà íàñàæäå-íèåòî. Òîâà å åäèíñòâåíèÿò íà÷èí äà ñå çàùèòÿò îá-ùèòå èíòåðåñè íà îáùåñòâîòî çà ðàçâèòèåòî è ïîë-çâàíåòî íà ãîðñêèòå ðåñóðñè íà ñòðàíàòà. Çà ïîñòèãàíå íà òúðñåíèÿ èêîíîìè÷åñêè è åêîëîãè÷åíåôåêò îò òàêà íàáåëÿçàíèòå ìåðêè â îáëàñòòà íà äúð-âîäîáèâà å íåîáõîäèìî ãîðñêèòå ñòîïàíñòâà äà ïðî-ÿâÿò âèñîêà âçèñêàòåëíîñò ïðè îñúùåñòâÿâàíåòî íàòàçè äåéíîñò, êàòî âúâåäàò ñòðîãà îò÷åòíîñò èêîíòðîë íà ïîëó÷åíèòå ðåçóëòàòè. Çà öåëòà â ñêëþ÷-âàíèòå äîãîâîðè ñ èçïúëíèòåëèòå òðÿáâà äà ñå ïðåä-âèäÿò ñòðîãè ñàíêöèè çà íåñïàçâàíå íà ïðåäâàðèòåë-íî ïîñòàâåíèòå óñëîâèÿ, îñîáåíî ïî îòíîøåíèå íà ëå-ñîâúäñêèòå è åêîëîãè÷íèòå èçèñêâàíèÿ.  òàçè íàñî-êà òâúðäå áëàãîïðèÿòíî îòðàæåíèå ìîæå äà äàäåïðåäâèæäàíåòî íà ïðåôåðåíöèè è ïîîùðåíèÿ çà îíåçèôèðìè è èçïúëíèòåëè, êîèòî èçïîëçâàò ñúâðåìåííè âè-ñîêîåôåêòèâíè è åêîëîãè÷íè òåõíè÷åñêè ñðåäñòâà èòåõíîëîãèè, îòãîâàðÿùè íàé-ïúëíî íà êîíêðåòíèòåóñëîâèÿ. Êàòî ñå èìàò ïðåäâèä îãðàíè÷åíèòå âúçìîæ-íîñòè çà ïîêóïêà íà âíîñíè ìàøèíè è òåõíè÷åñêèñðåäñòâà è òâúðäå ðàçíîîáðàçíèòå ñïåöèôè÷íè óñëî-âèÿ çà äúðâîäîáèâ â íàøèòå ãîðè, ìîæå äà ñå îêàæå ðà-öèîíàëíî äà ñå îñèãóðÿò ïðåôåðåíöèè è ïîîùðåíèÿ çàñúçäàâàíåòî íà íàøà äúðâîäîáèâíà òåõíèêà, îò÷è-òàùà íàé-ïúëíî òåçè îñîáåíîñòè. Ðàçãëåäàíèòå ñåðèîçíè ñëàáîñòè ïðè îñúùåñòâÿâàíå-òî íà äúðâîäîáèâà ó íàñ è íàáåëÿçàíèòå ìåðêè çà òÿõ-íîòî ïðåîäîëÿâàíå áèõà ìîãëè äà ïîìîãíàò çà ïðåîäî-ëÿâàíå íà ñåðèîçíîòî ìó èçîñòàâàíå â òåõíè÷åñêî èòåõíîëîãè÷íî îòíîøåíèå è äà âúçñòàíîâÿò äî ãîëÿ-ìà ñòåïåí ïðåñòèæíîòî ìÿñòî â òàçè îáëàñò, êîå-òî çàåìàøå íàøàòà ñòðàíà â ðåãèîíà.

5/20086

Ñúãëàñíî äàííèòå íà ÐÓÃ êúì 31.12.2007 ã. Äúðæàâ-íàòà àãåíöèÿ ïî ãîðèòå îõðàíÿâà ãîðñêè ôîíä îò

3.9 ìëí. õåêòàðà. Âúðõó îõðàíÿâàíàòà òåðèòîðèÿ íàäúðæàâíèòå ëåñíè÷åéñòâà è äúðæàâíèòå äèâå÷îâúä-íè ñòàíöèè ñà îáîñîáåíè 543 ãîðñêîñòîïàíñêè ó÷àñòú-êà. Îõðàíèòåëíèòå ó÷àñòúöè ñà 2450 ñúñ ñðåäíà ïëîùîò 1589 õà. Îáùàòà ÷èñëåíîñò íà ãîðñêàòà è ëîâíà-òà ñòðàæà å 2973 ñëóæèòåëè. Ãîðñêèòå ñòðàæàðè íàîõðàíèòåëíè ó÷àñòúöè ñà 2417. Ñëóæèòåëèòå îò Ïîä-âèæíà ãîðñêà ñòðàæà êúì ðåãèîíàëíèòå óïðàâëåíèÿíà ãîðèòå ñà 413, êàòî îò òÿõ 137 ñëóæèòåëè îñúùåñ-òâÿâàò äåæóðñòâà íà 31 ïîñòîÿííè êîíòðîëíè ãîð-ñêè ïóíêòà. Ëîâíàòà ñòðàæà âêëþ÷âà 137 ñëóæèòå-ëè, îò êîèòî 19 ñà îò Ïîäâèæíà ëîâíà ñòðàæà.

Êîíñòàòèðàíè è ðàçêðèòè íàðóøåíèÿÏðåç 2007 ã. ñà èçâúðøåíè îáùî íàä 400 000 ïðîâåðêèíà ïðåâîçíè ñðåäñòâà, ëèöà è îáåêòè, ñâúðçàíè ñ ïîë-çâàíåòî, ïðåðàáîòêàòà è òúðãîâèÿòà ñ ãîðñêè, äèâå-÷îâè è ðèáíè ðåñóðñè. Êîíñòàòèðàíè ñà 17 271 íàðó-øåíèÿ, êàòî ñà ñúñòàâåíè 13 498 àêòà çà àäìèíèñò-ðàòèâíè íàðóøåíèÿ. Îò îáðàçóâàíèòå àäìèíèñòðà-òèâíî-íàêàçàòåëíè ïðåïèñêè 155 ñà ïðåêðàòåíè îò äè-ðåêòîðèòå íà ÄË è ÄÄÑ.  ïðîêóðàòóðàòà ñà èçïðà-òåíè 2733 ïðåïèñêè ñ äàííè çà èçâúðøåíè ïðåñòúïëå-íèÿ, èëè ïî 20 % îò àêòîâåòå.Îò ñëóæèòåëè íà ÌÂÐ ñà ñúñòàâåíè 86 àêòà, à îò íàä-çèðàòåëè êúì ëîâíè ñäðóæåíèÿ - 57.Ïî êîíñòàòèâíè ïðîòîêîëè, ïðîòîêîëè îò ðåâèçèè-òå íà îõðàíèòåëíèòå ó÷àñòúöè è àêòîâå îáùîòî êî-ëè÷åñòâî íåçàêîííà äúðâåñèíà å: ôàñîíèðàíà - 49 ì3,îáëà ñòðîèòåëíà - 6774 ì3, è 31 504 ïðîñòðàíñòâåíèêóá. ì äúðâà è âúðøèíà. Ñ àêòîâå ñà çàäúðæàíè 9126 êã ñòðàíè÷íè ãîð-ñêè ïðîäóêòè, 226 êã ðèáà è äèâå÷îâî ìåñî.Êàòî ñðåäñòâà çà èçâúðøåíè íàðóøåíèÿ ñ àê-òîâå ñà çàäúðæàíè 181 ìîòîðíè ïðåâîçíèñðåäñòâà, 70 êîíÿ, 662 êàðóöè, 125 ìîòîðíèòðèîíà, 6 áðîÿ íåçàêîííî è 42 áðîÿ çàêîííîïðèòåæàâàíî îðúæèå, 17 ëîäêè, 103 ìðåæè è901 äðóãè èíñòðóìåíòè è ïðèáîðè.Ñ íàé-ìíîãî êîíñòàòèðàíè íàðóøåíèÿ ñà ðå-ãèîíàëíèòå óïðàâëåíèÿ íà ãîðèòå, â êîèòîèìà äúðæàâíè ëåñíè÷åéñòâà è äèâå÷îâúäíèñòàíöèè ñ ìíîãî âèñîêà êîíöåíòðàöèÿ íà íà-ðóøåíèÿòà, îñíîâíî îò îðãàíèçèðàíè ðîìñ-êè ãðóïè. Çà ÷àñò îò òåçè ïîäåëåíèÿ âå÷å ñìåïîñî÷âàëè, ÷å íå ñå ïðåäïðèåìàò äîñòàòú÷-íî åíåðãè÷íè ìåðêè çà îãðàíè÷àâàíå íà íàðó-øåíèÿòà è ñèòóàöèÿòà íàäõâúðëÿ ïî ðàçìå-ðè ïðîáëåìèòå, êîèòî ñúùåñòâóâàõà â ðàéî-íà íà ÄË - Ñàìîêîâ. Ñ íàé-ìíîãî, êîíñòàòè-ðàíè ñ àêòîâå è ïðîòîêîëè, íàðóøåíèÿ çà2007 ã. ñà:

�ÐÓà - Áåðêîâèöà: ÄË - Ìîíòàíà - 457 íàðóøåíèÿ(232 àêòà), ÄË - Âðàöà - 429 íàðóøåíèÿ (345 àêòà), ÄË- Âèäèí - 313 íàðóøåíèÿ (231 àêòà). Îáùî çà ÐÓà - 2064íàðóøåíèÿ, èëè 12 % îò íàðóøåíèÿòà çà ñòðàíàòà,è 1424 àêòà.

�ÐÓà - Ëîâå÷: ÄË - Ïëåâåí - 819 íàðóøåíèÿ è 764 àê-òà, ÄË - Ëóêîâèò - 279 íàðóøåíèÿ è 182 àêòà, èëè îá-ùî çà ÐÓà - 1994 íàðóøåíèÿ è 1607 àêòà.

�ÐÓà - Ñîôèÿ: 1602 íàðóøåíèÿ (765 àêòà), êàòî âÄË - Áîòåâãðàä, èìà 341 íàðóøåíèÿ è 193 àêòà.

�ÐÓà - Ðóñå: ÄÄÑ “Ñåñëàâ” - ãð. Êóáðàò - 458 íàðó-øåíèÿ è 235 àêòà, èëè îáùî çà ÐÓà - 1465 íàðóøåíèÿ(1066 àêòà).

�Çíà÷èòåëåí áðîé íàðóøåíèÿ ñà êîíñòàòèðàíè âðàéîíà íà ÄÄÑ “Áîëÿðêà” - Âå-ëèêî Òúðíîâî - 395 è ñúîòâåò-íî 321 àêòà, è ÄË - Ãîöå Äåë÷åâ- 319 íàðóøåíèÿ è 302 àêòà.Çà ðàçëèêà îò îáùàòà òåí-äåíöèÿ çà íàìàëÿâàíå íà íàðó-øåíèÿòà, â ÐÓà - Áåðêîâèöà,èìà íàðàñòâàíå ñ 2.5 %. Íàðàâíèùåòî îò 2006 ã. ñà àê-òîâåòå â Ðåãèîíàëíèòå óïðàâ-ëåíèÿ íà ãîðèòå â Ëîâå÷ è Âå-ëèêî Òúðíîâî.Íàé-÷óâñòâèòåëíî å ñïàäíàëáðîÿò íà àêòîâåòå â ÐÓà - Ñî-ôèÿ - ñúñ 78 %, îò 3433 íà 765áðîÿ.

Íàêàçàòåëíè ïîñòàíîâëå-íèÿ - íàëîæåíè è èçïúëíåíè íàêàçàíèÿÏî ñúñòàâåíèòå ïðåç ãîäèíàòà àêòîâå äî êðàÿ íà ïå-ðèîäà ñà èçäàäåíè 10 863 íàêàçàòåëíè ïîñòàíîâëåíèÿ(çà 93 % îò àêòîâåòå), îò êîèòî êúì êðàÿ íà 2007 ã.7055 áðîÿ, èëè 65 % ñà âëåçëè â ñèëà. Îáæàëâàíè ñà 269íàêàçàòåëíè ïîñòàíîâëåíèÿ (2.5 % îò èçäàäåíèòå), êà-òî îò òÿõ 50 ñà îòìåíåíè - 18.65 % îò îáæàëâàíèòåè 0.5 % îò èçäàäåíèòå.Íàëîæåíèòå ïàðè÷íè ñàíêöèè ñ íàêàçàòåëíè ïîñòà-íîâëåíèÿ ñà îáùî 1.891 ìëí. ëâ., à ïî âëåçëèòå â ñèëàÍÏ ñà 1.051 õèë. ëåâà.Çàïå÷àòàíè ñà îáùî 69 îáåêòà çà ïðåðàáîòêà è òúð-ãîâèÿ ñ äúðâåñèíà, êàòî çà 55 îò òÿõ çàïîâåäèòå ñàèçäàäåíè îò ÐÓÃ, ÄË èëè ÄÄÑ.Äî êðàÿ íà ãîäèíàòà ñà èçïúëíåíè íàêàçàíèÿòà ïî1388 íàêàçàòåëíè ïîñòàíîâëåíèÿ (19.6 % îò áðîÿ íà

5/2008 7

Êîíòðîëåí ãîðñêè ïóíêò íà ÐÄÃ - Ïàçàðäæèê, êðàé ñ. Âàðâàðà

Èíæ. Íèêîëàé ÏÈÐÎÍÊΠ- äèðåêòîðíà Äèðåêöèÿ “Îõðàíà íà ãîðèòå,äèâå÷à è ðèáíèòå ðåñóðñè” â ÄÀÃ

(Ïðîäúëæàâà íà ñòð. 14)

• Îò÷åò è àíàëèç çà 2007 ãîäèíà

Îõðàíàòà íà ãîðèòå, äèâå÷à è ðèáàòà

- Ïåðèîäè÷åí ïðåãëåä íà íàïðåäúêà íà ãîðñêèòå òåõ-íîëîãèè â ðåãèîíàëåí è åêîëîãè÷åí êîíòåêñò ñ öåë ïî-äîáðà îöåíêà íà ñúâðåìåííèòå ìåòîäè çà ïîëçâàíå íàãîðñêèòå òåðèòîðèè.- Ðåàëèçèðàíå íà ñúâìåñòíè äåéíîñòè - íàó÷íè, èçñëå-äîâàòåëñêè è ïðèëîæíè, â ïåò ðàáîòíè ãðóïè: áîðáà è ïðå-âåíöèÿ ñðåùó ãîðñêèòå ïîæàðè, ìíîãîôóíêöèîíàëíî èç-ïîëçâàíå íà ãîðñêîäúðâåñíèòå âèäîâå, ãîðñêè ãåíåòè÷íèðåñóðñè, ñòîïàíèñâàíå íà êîðêîâèÿ äúá è àòëàñêèÿ êå-äúð - âèäîâå ñ èçêëþ÷èòåëíî çíà÷åíèå çà ïî-ãîëÿìàòà÷àñò îò ñòðàíèòå, ó÷àñòâàùè â îðãàíèçàöèÿòà.Îò îñîáåíî çíà÷åíèå å 11-òà ñåñèÿ, ïðîâåäåíà ïðåç1970 ã. Òîãàâà ÔÀÎ òðàíñôîðìèðà êîìèñèÿòà â Êîìè-òåò çà ñúòðóäíè÷åñòâî ïî ãîðñêèòå âúïðîñè â Ñðåäè-çåìíîìîðèåòî. Ôîðóìúò ïðèåìà ìíîãî âàæíè íîâàòîð-ñêè ðåøåíèÿ, íàñî÷åíè êúì îáåçïå÷àâàíå íà ïðîåêòíàè ôèíàíñîâà ïîäêðåïà çà ðåàëèçèðàíå íà ìàùàáíè ãîð-ñêè äåéíîñòè. Çà ñúæàëåíèå ìåæäó 70-òå è 80-òå ãî-äèíè âíèìàíèåòî íà ìåæäóíàðîäíàòà îáùíîñò å ôî-êóñèðàíî ïðåäè âñè÷êî êúì òðîïè÷åñêîòî ëåñîâúäñò-âî, êîåòî èçìåñòâà àêöåíòà îò åêîðåãèîíèòå â Ñðå-äèçåìíîìîðèåòî. Òîâà å âðåìåòî íà èíòåíçèâåí äúð-âîäîáèâ â Ãâèíåÿ, Êîò ä'Èâîàð, Ëèáåðèÿ è Êîíãî. Ïåðè-îäúò íà áåçäåéñòâèå çà “Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà” ïðèêëþ÷-âà ñ ïðîâåæäàíåòî íà 12-òà ñåñèÿ â La Grand Motte,Ôðàíöèÿ. Ñëåäâàùèòå 15 ãîäèíè ñà èçêëþ÷èòåëíî óñ-ïåøíè çà îðãàíèçàöèÿòà. Ñúçäàâà ñå è ñå ðàçâèâà èí-ôîðìàöèîííàòà ñèñòåìà çà îáìåí íà äàííè, íåîáõîäè-ìè çà ïðåâåíöèÿòà è áîðáàòà ñ ãîðñêèòå ïîæàðè. Ñúá-ðàíà å îãðîìíà èíôîðìàöèÿ çà ïðîèçõîäà, áèîëîãèÿòàè ëåñîâúäñêèòå ñèñòåìè çà ñúçäàâàíå è îòãëåæäàíå íàêåäðîâè ãîðè, íà íàñàæäåíèÿ îò êîðêîâ äúá è åâêàëèï-òè. Ïðàâÿò ñå ìíîãî çàëåñÿâàíèÿ, èçñëåäâàíèÿ è ïóá-ëèêàöèè, âêëþ÷èòåëíî çà êåäúðà è ñðåäèçåìíîìîðñêè-òå äúáîâå.Åâîëþöèÿòà íà “Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà” ïîêàçâà, ÷å èìàíàòðóïàí ÷îâåøêè îïèò. Òÿ å ñâèäåòåëñòâî çà íåîá-õîäèìîñòòà è çíà÷åíèåòî íà åäèí ðåãèîíàëåí îðãàí âÑðåäèçåìíîìîðèåòî, ïîñâåòåí íà óñèëèÿòà íà ñðåäè-çåìíîìîðñêèòå íàðîäè äà çàïàçÿò èäåíòè÷íîñòòà ñè÷ðåç ñúõðàíÿâàíå íà òåõíèòå ãîðè.  ïðîäúëæåíèå íà

5/20088

Èíæ. Ñïàñ ÒÎÄÎÐÎÂ - äèðåêòîð íà Äèðåêöèÿ “Èíôîðìàöèîííî îáñëóæâàíå è âðúçêè ñ îáùåñòâåíîñòòà” â ÄÀÃ è ïðåäñåäàòåë íà “Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà”

Êîãàòî ïðåç 1911 ã. ôðåíñêèÿò ëåñîâúä Ðîæå Õèêåëïðåäëàãà ñúçäàâàíeòî íà ìåæäóíàðîäíà àñîöèàöèÿ íàëåñîâúäèòå, èíòåðåñóâàùè ñå îò ïðîáëåìèòå íà ñðå-äèçåìíîìîðñêèòå ãîðè, âåðîÿòíî íèêîé íå å ïðåäïîëà-ãàë, ÷å èäåÿòà ùå ñå îêàæå òîëêîâà æèçíåíà. Çàìèñëå-íà è ðåàëèçèðàíà êàòî Ñðåäèçåìíîìîðñêà ãîðñêà ëèãàäî êðàÿ íà òðèäåñåòòå ãîäèíè íà ìèíàëèÿ âåê, â äåé-íîñòèòå íà îðãàíèçàöèÿòà ó÷àñòâàò ñòî ïðåäñòàâè-òåëè îò îñåì ñòðàíè. Ñëåä êðàÿ íà Âòîðàòà ñâåòîâíà âîéíà ïðåç 1948 ã. ÔÀÎîïðåäåëÿ íà “Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà” ñòàòóòà íà ïîäêî-ìèñèÿ êúì Åâðîïåéñêàòà êîìèñèÿ çà ãîðèòå. Òÿ ïðî-âåæäà ñâîÿòà ïúðâà ñåñèÿ â Åâðîïåéñêîòî áþðî íà ÔÀÎâ Æåíåâà, êúäåòî âñåêè äâå ãîäèíè äî 1970 ã. ñå îðãàíè-çèðàò ñåñèèòå íà Êîìèñèÿòà. Ïðåç 1956 ã. òàçè ïîä-êîìèñèÿ ñå îáåäèíÿâà ñ òðèòå îñòàíàëè ãîðñêè êîìè-ñèè íà ÔÀÎ - çà Åâðîïà, çà Áëèçêèÿ Èçòîê è çà Àôðèêà,ïðåâðúùàéêè ñå â ñìåñåíà êîìèñèÿ ïî ñðåäèçåìíîìîð-ñêè ãîðñêè âúïðîñè. Ñðåäèçåìíîìîðñêèÿò ðåãèîí âêëþ÷âà 24 ñòðàíè, â êî-èòî æèâåå 7 % îò íàñåëåíèåòî íà ñâåòà.  Ñðåäèçåì-íîìîðñêèÿ ðåãèîí ñå íàìèðàò îêîëî 80.2 ìèëèîíà õåê-òàðà ãîðè (ÔÀÎ, 2005), êîåòî ïðåäñòàâëÿâà îêîëî 9 %îò îáùàòà ïëîù íà ðåãèîíà.Åæåãîäíèòå ñòèõèéíè ãîðñêè ïîæàðè, íàïðåäâàíåòî íàïóñòèíÿòà è ïÿñúöèòå, îáåçëåñÿâàíåòî, íóæäàòà îòìàùàáíè çàëåñÿâàíèÿ âúâ âîäîñáîðèòå íà ïîñòðîåíè-òå ÿçîâèðè, äåãðàäèðàíåòî íà ãîðñêèòå åêîñèñòåìè ïîäâëèÿíèå íà êëèìàòè÷íèòå ïðîìåíè ñà íÿêîè îò ïðîá-ëåìèòå, ïðåä êîèòî ñå èçïðàâÿò ñðåäèçåìíîìîðñêèòåñòðàíè.Ìèñèÿòà íà “Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà” ìîæå äà ñå îáîáùèâ íÿêîëêî îñíîâíè íàñîêè:- Ïåðèîäè÷åí ïðåãëåä íà òåíäåíöèèòå â ïîëçâàíåòîíà ãîðñêèòå òåðèòîðèè â Ñðåäèçåìíîìîðñêèÿ ðåãèîíè îöåíêà íà âúçäåéñòâèåòî îò ïðîìåíèòå â çåìåäåëè-åòî, èíäóñòðèÿòà è ðàçâèòèåòî íà ãðàäîâåòå.- Ïîñòîÿííî ñúâåòâàíå íà ïðàâèòåëñòâàòà íà ñòðà-íèòå ÷ëåíêè çà ïðåîðèåíòèðàíå èëè ïîäîáðåíèå â èç-ïúëíåíèåòî íà ãîðñêèòå ïîëèòèêè, íåîáõîäèìè çà ïîñ-ðåùàíå íà ïðåäèçâèêàòåëñòâàòà.

ÑÈËÂÀ ÌÅÄÈÒÅÐÀÍÅÀ -

ïîâå÷å îò 60 ãîäèíè ñå ðåàëèçèðàò ñúâìåñòíè ïðîåê-òè: çà ïðîó÷âàíå íà ãåíåòè÷íèòå ãîðñêè ðåñóðñè - â Èç-ðàåë, Èòàëèÿ, Ôðàíöèÿ, Ìàðîêî, Òóíèñ è Èðàí, çà çàëå-ñÿâàíå - â Ìàðîêî, Àëæèð, Ëèâàí, Èðàí è Èðàê, çà ñúâ-ìåñòíè äåéñòâèÿ, âêëþ÷èòåëíî ñúçäàâàíå íà ñèñòåìàçà íàáëþäåíèå è ïðåâåíöèÿ ñðåùó ãîðñêèòå ïîæàðè - âÏîðòóãàëèÿ, Èñïàíèÿ, Ôðàíöèÿ, Èòàëèÿ, Ãúðöèÿ, Êè-ïúð, Òóðöèÿ.Ïàçÿ íåçàáðàâèì ñïîìåí îò ñðåùàòà ñ ìèíèñòúðà íàãîðèòå íà Èñëÿìñêà Ðåïóáëèêà Èðàê ïðåç 1996 ã. â Êàé-ðî, êîéòî ñïîäåëè ñ ìåí óäîâëåòâîðåíèåòî îò ñúâìåñ-òíàòà ðàáîòà è ïîñòèãíàòèòå ðåçóëòàòè â ãîðñêî-òî ñòîïàíñòâî â íåãîâàòà ñòðàíà, ïîñòèãíàòè áëà-ãîäàðåíèå íà ïðîåêòèòå íà “Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà” è íàó÷àñòèåòî è íà áúëãàðñêè ëåñîâúäè. Ïðèçíàöèòå çà ïðîáëåìè âúâ ôóíêöèîíèðàíåòî íà îð-

ãàíèçàöèÿòà çàïî÷âàò äà ñå íàáëþäàâàò è êîíñòàòè-ðàò â êðàÿ íà 90-òå ãîäèíè, êîåòî å ïðè÷èíà ÷ëåíîâå-òå íà Êîìèòåòà äà ïîèñêàò âúíøíà îöåíêà ïî îòíî-øåíèå íà ìàíäàòà, íà÷èíà íà ôóíêöèîíèðàíå, ðåçóë-òàòíîñòòà îò äåéíîñòèòå è íàäåæäíîñòòà íà ñúç-äàäåíèòå èíôîðìàöèîííè ìðåæè. Îöåíêàòà, èçâúðøå-íà îò ïðåäñòàâèòåëè íà ÞÍÅÑÊÎ è íà CIHEAM (Cen-tre International de Hautes Etudes Agronomiques Mediter-raneennes) - Ìåæäóíàðîäåí öåíòúð çà ïðîó÷âàíèÿ â îá-ëàñòòà íà ñðåäèçåìíîìîðñêîòî çåìåäåëèå è ãîðñêîñòîïàíñòâî, ïðåäëàãà òðè âúçìîæíîñòè: äà ñå ðåàëè-çèðà åäíà ðàäèêàëíà ïðîìÿíà íà ñòàòóòà è íà ìàíäà-òèòå íà îðãàíèçàöèÿòà, äà ñå çàïàçè è óêðåïè ñúùåñ-òâóâàùèÿò ñòàòóò èëè îðãàíèçàöèÿòà äà ñå òðàíñ-ôîðìèðà èëè çàêðèå.Ñðåäèçåìíîìîðñêèòå ñòðàíè èìàò ìíîãî îáùè è ïðå-äè âñè÷êî óíèêàëíè õàðàêòåðèñòèêè.  ñúùîòî âðåìåòå ñà èçïðàâåíè ïðåä ìíîãî íàðàñòâàùè ïðîáëåìè.Ñðåäèçåìíîìîðñêèÿò ðåãèîí å åäíà îò íàé-÷óâñòâèòåë-íèòå çîíè ïî îòíîøåíèå íà êëèìàòè÷íèòå ïðîìåíè èòÿõíîòî íåáëàãîïðèÿòíî âúçäåéñòâèå âúðõó íàëè÷íà-òà ãîðñêîðàñòèòåëíà ïîêðèâêà. Åæåãîäíèòå îïóñòî-øèòåëíè ïîæàðè, îñîáåíî ïî ñåâåðíîòî êðàéáðåæèå íàÑðåäèçåìíîìîðñêèÿ áàñåéí, ïðåäñòàâëÿâàò îãðîìåíîáù ðèñê çà âñè÷êè ñðåäèçåìíîìîðñêè ñòðàíè. Íàòèñ-êúò íà âúðõó ãîðèòå ñå óâåëè÷àâà ñ âñÿêà èçìèíàëà ãî-äèíà ïîðàäè íàðàñòâàùàòà ÷èñëåíîñò íà íàñåëåíèå-òî â Ñåâåðíà Àôðèêà è ðàçâèòèåòî íà òóðèñòè÷åñêèÿáèçíåñ è óñëóãèòå, ñâúðçàíè ñ îòäèõà â Þæíà Åâðîïà.Îïóñòèíÿâàíåòî íà òåðèòîðèèòå â ñåâåðíàòà ÷àñòíà Àôðèêàíñêèÿ êîíòèíåíò å åäíà îò ãëàâíèòå ïðè-÷èíè çà íàðàñòâàùàòà áåäíîñò íà íàñåëåíèåòî â òî-çè ãåîãðàôñêè ðàéîí è çà åìèãðàöèÿòà ìó íà ñåâåð. Ñðå-äèçåìíîìîðñêèòå ãîðè ñà òâúðäå ÷åñòî â öåíòúðà íàìåñòíè è ðåãèîíàëíè êîíôëèêòè, ñâúðçàíè ñ óñòðîéñ-òâîòî è íà÷èíà íà ïîëçâàíå íà òåðèòîðèÿòà - ñâðúõ-ïàøàòà, òóðèçìà, íåîáõîäèìîñòòà îò âñå íîâè è íî-âè, íåèçïîëçâàíè çà çåìåäåëèå çåìè. Îò äðóãà ñòðàíà,òåõíèÿò ïðèíîñ ïðè ôîðìèðàíåòî íà áðóòíèÿ íàöè-îíàëåí ïðîäóêò íå å îò òàêîâà çíà÷åíèå, êîåòî äà ãèïðåâúðíå â ïîëèòè÷åñêè ïðèîðèòåò â ðåãèîíà.

Ïðîâåæäàíåòî ïðåç àïðèë 2008 ã. íà 20-òà ñåñèÿ íà“Ñèëâà Ìåä”, êàêòî ïðèÿòåëñêè ÿ íàðè÷àò ãîðñêèòå åê-ñïåðòè, ñúâïàäà ñ ïåðèîä íà ïðåîáðàçóâàíå íà ÔÀÎ.Ôîíäîâåòå, ñ êîèòî ðàçïîëàãà ÔÀÎ, ñà êðàéíî íåäîñòà-òú÷íè. Òîâà íå ïîçâîëÿâà òðàéíîòî è ïúëíîöåííî èç-âúðøâàíå íà ïðåäâèäåíèòå äåéñòâèÿ è íå ãàðàíòèðàíåéíàòà àâòîíîìíîñò. Ïðè ñúçäàëèòå ñå óñëîâèÿ ñå íà-ëàãà âñÿêà îðãàíèçàöèÿ è ïîìîùåí îðãàí äà îñìèñëè èîñúâðåìåíè ñâîÿòà äåéíîñò, ïðåäâèä íîâèòå ïðîáëåìèè ïðèîðèòåòè. “Ñèëâà Ìåä” íå îñòàâà âñòðàíè. È çà-òîâà ñåñèÿòà â Ñîôèÿ ñå ïðåâúðíà â îòïðàâíà òî÷êàçà íåéíîòî ïðåîáðàçóâàíå. Êàêâî áúäåùå èñêàìå çà “Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà”? Ïðàâèëè ñà òåçè, êîèòî ñìÿòàò, ÷å îðãàíèçàöèÿòà å ìàëêîäåìîäå? Êàêâî äà ñå íàïðàâè, çà äà ìîæå ãëàñúò íà“Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà” äà çàçâó÷è è â ñúâðåìåííà

òîíaëíîñò? Ïðåäñòàâèòåëèòå íà ñòðàíèòå ÷ëåíêè,çàåäíî ñ ÷àñò îò ìåæäóíàðîäíèòå èíñòèòóöèè - ïàð-òíüîðè è îðãàíèçàöèè íà ãðàæäàíñêîòî îáùåñòâî, áÿ-õà åäèíîäóøíè, ÷å òàêîâà ðàçíîîáðàçíî ó÷àñòèå ðàçê-ðèâà è èçðàçÿâà ïîäêðåïàòà íà ñúîòâåòíèòå ñòðàíèêúì äåéíîñòòà íà Êîìèòåòà. Âñå ïàê, çà äà èçïúëíÿâà óñïåøíî ïîñî÷åíàòà ðîëÿ,“Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà” áè òðÿáâàëî äà îòãîâîðè â ïî-ãî-ëÿìà ñòåïåí íà íóæäèòå íà ñòðàíèòå, ïîäîáðÿâàéêèïðèíîñà êúì ãîðñêèÿ ñåêòîð çà áëàãîïîëó÷èåòî è ñîöè-àëíèÿ íàïðåäúê íà òÿõíîòî íàñåëåíèå, âêëþ÷èòåëíî íà-ìàëÿâàíåòî íà áåäíîñòòà è îñèãóðÿâàíåòî íà ïðåõðà-íàòà, ïîäîáðÿâàíåòî íà âçàèìîâðúçêèòå ìåæäó êîí-âåíöèèòå íà ÎÎÍ, è ïîäêðåïÿéêè íàöèîíàëíèòå ãîðñ-êèòå ïðîãðàìè çà ïîñòèãàíåòî íà óñòîé÷èâî ñòîïà-íèñâàíå íà ãîðèòå. Âñè÷êè ó÷àñòíèöè â Ñîôèéñêàòà ñðåùà ñå ñúãëàñèõà ñíåîáõîäèìîñòòà äà áúäå óêðåïåíà “Ñèëâà Ìåäèòåðà-íåà”. Ïðåäâèä ïîñòèãàíåòî íà òàçè öåë ñà ñúçäàäåíèøåñò ðàáîòíè ãðóïè ïî: ãîðñêè ïîæàðè, êîðêîâèÿ äúá,ñðåäèçåìíîìîðñêèòå ãîðè è óñòîé÷èâîòî ðàçâèòèå,ãîðñêèòå ãåíåòè÷íè ðåñóðñè, ãîðèòå è êëèìàòè÷íèòåïðîìåíè, ìåõàíèçìè íà ôèíàíñèðàíå. Ïðîãðàìàòà çàòÿõíàòà ÷åòèðèãîäèøíà äåéíîñò ùå áúäå ïðèåòà íàçàñåäàíèåòî íà Èçïúëíèòåëíèÿ ñúâåò ïðåç îêòîìâðèâ Ðèì.  ñúùîòî âðåìå îðãàíèçàöèÿòà èíèöèèðà îáñúæ-äàíå íà ïðåäëîæåíèÿ çà ïðîìÿíà íà ñòàòóòà ñè, èçðà-áîòâàíå íà êîìóíèêàöèîííà ñòðàòåãèÿ è ëîãî, óâåëè-÷àâàíå íà ïðèíîñà íà íàöèîíàëíèòå ãîðñêè ñàéòîâåêúì îáùèÿ ñàéò íà îðãàíèçàöèÿòà. Ùå áúäàò ïðîó÷å-íè è âúçìîæíîñòèòå çà âçàèìîäåéñòâèå ìåæäó ñòðóê-òóðèòå íà “Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà” â Åâðîïåéñêèÿ ñúþç,îòãîâîðíè çà ðàçâèòèåòî íà ñåëñêèòå ðàéîíè è ãîðè-òå, êîåòî äà ïîçâîëè ó÷àñòèå â ñúâìåñòíè ïðîåêòè.“Ñèëâà Ìåäèòåðàíåà” òúðñè ñâîÿòà èäåíòè÷íîñò, àÁúëãàðèÿ ïîåìà ïðåäñåäàòåëñòâîòî íà îðãàíèçàöèÿòàâ ìíîãî îòãîâîðåí ìîìåíò îò ðàçâèòèåòî º. Æåëàíè-åòî íà âñè÷êè å â êðàÿ íà ÷åòèðèãîäèøíèÿ ìàíäàò äàèìà ÿñíè ïåðñïåêòèâè ïðåä åäíà îò ñúùåñòâóâàùèòåíàé-äúëãî ìåæäóíàðîäíè îðãàíèçàöèè ïî ñúòðóäíè÷åñ-òâî â ãîðñêàòà îáëàñò.

5/2008 9

ÍÀ×ÀËÎÒÎ ÍÀ ÅÄÍÎ ÇÀÂÐÚÙÀÍÅ

´´

Ñóòðèíòà íà 10 ìàé â äâîðà íàÏðîôåñèîíàëíàòà ãèìíàçèÿ

ïî ãîðñêî ñòîïàíñòâî - Âåëèíãðàä,íàñòðîåíèåòî áåøå ïðàçíè÷íî.Ïðåäñòîåøå îòêðèâàíåòî íà Íàöèî-íàëíîòî ñúñòåçàíèå “Ãîðñêè ìíîãîáîé”ìåæäó ó÷åíèöèòå îò 7 ïðîôåñèîíàëíèãèìíàçèè ïî ãîðñêî ñòîïàíñòâî â ñòðàíà-òà, îðãàíèçèðàíî îò Ìèíèñòåðñòâîòî íàîáðàçîâàíèåòî è íàóêàòà. Åäíà ñòàðàòðàäèöèÿ áå âúçñòàíîâåíà ñëåä ãîäèíèïðåêúñâàíå. Ïðåäñòîåøå âúçïèòàíè-öèòå íà ãèìíàçèèòå äà ïðåìåðÿò ïðî-ôåñèîíàëíè óìåíèÿ è ñïîðòåí äóõ âíÿêîëêî äèñöèïëèíè. Êîãàòî òúðæåñòâîòî çàïî÷íà, ðîñà-òà îùå íå áåøå ïàäíàëà îò çåëå-íèÿ äâîð íà ó÷èëèùåòî è êàïêèòåº îòðàçÿâàõà ïðàçíè÷íî ñëúí÷å-âèòå ëú÷è, à äúðâåòàòà, îáãúðíà-ëè ó÷èëèùíàòà ñãðàäà, ïîåìàõàâúëíåíèåòî íà ãîñòèòå è ó÷àñ-òíèöèòå â ñúñòåçàíèåòî. Îòáîðèòå áÿõà ïîñòðîåíè:ïî òðèìà äóøè îò Ïðîôåñè-îíàëíà ãèìíàçèÿ ïî ãîðñêîñòîïàíñòâî “Õðèñòî Áîòåâ” -Âåëèíãðàä, Ïðîôåñèîíàëíàãèìíàçèÿ ïî ãîðñêî ñòîïàíñò-âî è äúðâîäîáèâ “Ñò. Áîæêîâ”- Áàòàê, Ïðîôåñèîíàëíà ãèìíà-çèÿ ïî ãîðñêî ñòîïàíñòâî èäúðâîîáðàáîòâàíå “Ñàâà Ìëà-äåíîâ” - Òåòåâåí, Ïðîôåñèî-íàëíà ëåñîòåõíè÷åñêà ãèìíà-çèÿ “Í. Âàïöàðîâ” - Áàíñêî,Ïðîôåñèîíàëíà ãèìíàçèÿ ïîäúðâîîáðàáîòâàíå “Ã. Êîíäî-ëîâ” - Áóðãàñ, Ëåñîòåõíè÷åñêàïðîôåñèîíàëíà ãèìíàçèÿ -Áåðêîâèöà, è Ïðîôåñèîíàëíàãèìíàçèÿ ïî äúðâîîáðàáîòâàíå è ñòðîèòåë-ñòâî - Õàñêîâî. Ìëàäåæêèÿò äóõîâ îðêåñòúð “Äèìèòúð Ìå-÷åâ” ñ ìàæîðåòíèÿ ñúñòàâ - Âåëèíãðàä, äà-äîõà íà÷àëî íà òúðæåñòâîòî. Ñëåä õèìíàíà Ðåïóáëèêà Áúëãàðèÿ ïðîçâó÷à õèìíúò íàÅâðîïà. Òúðæåñòâîòî óâàæèõà Íåãîâî ïðå-âúçõîäèòåëñòâî Òîìàñ Ôåëåð - ïîñëàíèê íàÊîíôåäåðàöèÿ Øâåéöàðèÿ ó íàñ, äîö. Ñòå-ôàí Þðóêîâ - ïðåäñåäàòåë íà ÄÀÃ, Âàëåí-òèíà Äåéêîâà - äèðåêòîð íà Äèðåêöèÿ “Ïðî-ôåñèîíàëíî îáðàçîâàíèå è ïðîäúëæàâà-ùî îáó÷åíèå” â ÌÎÍ, ä-ð èíæ. Íèêîëàé Éî-íîâ - äèðåêòîð íà Äèðåêöèÿ “Íàóêà, îáðà-çîâàíèå è ìåæäóíàðîäíà äåéíîñò”, èíæ.Ñïàñ Òîäîðîâ - äèðåêòîð íà Äèðåêöèÿ “Èí-

ôîðìàöèîííî îáñëóæâàíå è âðúçêè ñîáùåñòâåíîñòòà” â ÄÀÃ, èíæ. Èâî Ìèð-÷åâ - äèðåêòîð íà Äèðåêöèÿ “Íàóêà èîáðàçîâàíèå” â ÌÇÕ, Èâàí Ëåáàíîâ -êìåò íà îáùèíà Âåëèíãðàä, äîö. Èâàí Ïà-ëèãîðîâ - äåêàí íà Ôàêóëòåò “Ñòîïàíñ-êî óïðàâëåíèå” íà ËÒÓ, äîö. Ìèëêî Ìè-ëåâ - äåêàí íà Ôàêóëòåò “Ãîðñêî ñòîïàí-ñòâî” íà ËÒÓ, èíæ. Âàëåíòèí Äóõëåíñ-êè è èíæ. Èâàí Ñà÷êîâ îò “Õóñêâàðíà -Áúëãàðèÿ”, èíæ. Ãåîðãè Äðàãàíîâ - óïðà-âèòåë íà “Àíäðåàñ Ùèë” çà Áúëãàðèÿ,èíæ. Ìåõìåò Âåëèÿò - äèðåêòîð íà ÐÄÃ- Ïàçàðäæèê, è äèðåêòîðè íà äúðæàâíèëîâíè è ãîðñêè ñòîïàíñòâà.Ñúñòåçàíèåòî áå îñúùåñòâåíî ñúñ ñú-

äåéñòâèåòî è ïîäêðåïàòà íà ÌÎÍ, ÄÀÃ,ÌÇÕ, “Õóñêâàðíà - Áúëãàðèÿ”, “ÀíäðåàñÙèë”, ÄËÑ “Àëàáàê”, ÄËÑ “×åïèíî”, ÄÃÑ -Ñåëèùå. Îò èìåòî íà îðãàíèçàòîðèòå ïðèñúñòâàùè-òå ïîçäðàâè Âàëåíòèíà Äåéêîâà.Ñ ïðèâåòñòâèå ñå îáúðíà è ïîñëàíèêúò Òî-ìàñ Ôåëåð, êîéòî íà ñâîé ðåä ïîëó÷è îò äî-ìàêèíèòå ïîäàðúê - ñòàòóåòêà, èçîáðàçÿâà-ùà ñîâà - ñèìâîë íà çíàíèåòî è ìúäðîñò-òà, è ñàêñèÿ ñ äúðâîòî ãèíêî áèëîáà, êîå-òî îëèöåòâîðÿâà çäðàâåòî è äúëãîëåòèåòî.Äîö. Ñòåôàí Þðóêîâ ïðèâåòñòâà ïðèñúñò-âàùèòå è èçðàçè çàäîâîëñòâî, ÷å ñå âúçîá-íîâÿâà åäíà ïðåêúñíàòà òðàäèöèÿ, êîåòî äà-âà âúçìîæíîñò äà ñå çàäúëáî÷àò ïîçíàíè-

5/200810

Íàöèîíàëíîó÷èëèùíîñúñòåçàíèå

Ãîðñêè

11

22

33

ÿòà íà ó÷åíèöèòå çà áúäåùàòà èì ïðàêòè-÷åñêà äåéíîñò. ÄÀà ùå ïîäêðåïÿ è â áúäå-ùå ïîäîáíè èíèöèàòèâè, êîèòî áèõà ìîã-ëè äà ïðåðàñíàò â ìåæäóíàðîäíè - äîáà-âè äîö. Þðóêîâ, êîéòî å âúçïèòàíèê íàÒåõíèêóìà ïî ãîðñêî ñòîïàíñòâî âúâ Âåëèí-ãðàä. Ïðèñúñòâàùèòå ïîçäðàâè è êìåòúò íà îá-ùèíà Âåëèíãðàä. Íàêðàÿ êúì ãîñòèòå èó÷àñòíèöèòå ñ ïðèâåòñòâèå è ïîæåëàíèåçà óñïåõ ñå îáúðíà äèðåêòîðúò íà Ïðîôå-ñèîíàëíàòà ãèìíàçèÿ èíæ. Ñòåôàí Øóëåâ,èçðàçÿâàéêè è ñâîÿòà áëàãîäàðíîñò êúìîðãàíèçàòîðèòå (ñí. 1).Îòêðèâàíåòî çàâúðøè ñ ïóñêàíåòî íà 7 ãú-ëúáà, êîëêîòî ñà è ñúñòåçàâàùèòå ñå îò-áîðè. Äîéäå âðåìå äà çàïî÷íå íàäïðåâàðàòà.Ïðåäñòîåøå ïúðâèÿò åòàï íà ñúñòåçàíèå-òî, ïðè êîéòî ó÷àñòíèöèòå òðÿáâàøå äàïðîáÿãàò ìàðøðóò ñ äúëæèíà 2 êì ïî ïðå-ñå÷åí òåðåí. Ïî íåãî áÿõà âêëþ÷åíè ïóí-êòîâå ïî îòäåëíèòå äèñöèïëèíè, à ïðè âñå-êè îò òÿõ áå ñôîðìèðàíà êîìèñèÿ, êîÿòîäà îöåíÿâà ó÷àñòíèöèòå. Ïúðâàòà äèñöèï-

Êîìèñèÿòà ñëåäåøå çîðêî êàê ñå èçïîëç-âà ïîäîáðåíèÿ ìå÷ íà Êîëåñîâ, äàëè öåï-íàòèíàòà å ñ ïîäõîäÿùàòà øèðèíà, äàëè ôè-äàíêàòà ñå ïîñòàâÿ íà ïðàâèëíàòà äúëáî-÷èíà, êàê ñå ðàçïîëàãà êîðåíúò è êîðåíî-âàòà øèéêà, äàëè ñå ïðèòúïêâà äîáðå èò.í. Çà âñÿêà íåïðàâèëíî èçïúëíåíà îïå-ðàöèÿ ïî çàëåñÿâàíåòî íà ôèäàíêàòà íàñúñòåçàòåëÿ áèâàõà íàëîæåíè ïî 5 íàêà-çàòåëíè ìèíóòè.Ïðè ñïðàâÿíå ñ ïúðâàòà äèñöèïëèíà ñúñ-òåçàòåëÿò ñå îòïðàâÿøå òè÷åøêîì êúì âòî-ðàòà - ðàçïîçíàâàíå íà èãëîëèñòíè è øè-ðîêîëèñòíè äúðâåñíè âèäîâå, äúðâåñèíà,ñòúïêè è äèðè íà äèâå÷ è ïòèöè, áîëåñòè èâðåäèòåëè (ñí. 4). Åêñïîíàòèòå çà ðàçïîç-íàâàíå òðÿáâàøå äà áúäàò èçïèñàíè ñ òåõ-íèòå ëàòèíñêè íàèìåíîâàíèÿ, à ïðè íåïðà-âèëíî èçïèñâàíå ñå íàëàãàõà íàêàçàòåëíèìèíóòè. Ïîñëå îòíîâî ïðàâî íàãîðå áåãîì êúìòðåòàòà äèñöèïëèíà - ñïîðòåí ðèáîëîâ(ñí. 5 è 6). Îò ñòàðòîâà ïîçèöèÿ âñåêè ñúñ-òåçàòåë òðÿáâàøå äà çàìÿòà ñúñ ñïèíèí-

ãîâà ïðú÷êà ñ òåæåñò îò 20 ã êúì ìèøå-íà, êàòî ñå ñòðåìè äà óëó÷è öåíòúðà. Ìè-øåíàòà ñå ñúñòîåøå îò 3 êðúãà ñ ðàäèó-ñè ñúîòâåòíî 0.5, 1.5 è 2.5 ìåòðà. Ñúñòå-

çàòåëÿò èìàøå ïðàâî íà òðè îïèòàîò ðàçñòîÿíèå 20 ìåòðà. Íàâñÿêúäå ïî ìàðøðóòà ñúñòåçàòå-ëèòå èìàõà áóðíàòà ïîäêðåïà íàñâîèòå ñúó÷åíèöè, êîèòî ãè àïëîäè-ðàõà è íàñúð÷àâàõà. Ïîñëåäíàòà äèñöèïëèíà îò ïúðâèÿåòàï áå ëîâíà ñòðåëáà ïî ïàíè÷êèíà ïðåäâàðèòåëíî ïîäãîòâåíî çà

öåëòà ñòðåëáèùå (ñí. 7). Ñòðåë-áàòà ñå èçâúðøè íà ïðèíöèïà“ñêèéò” ñ ãëàäêîöåâíà ïóøêà 12êàëèáúð. Âñåêè ñúñòåçàòåë èìàøåïðàâî íà 4 èçñòðåëà - 2 åäèíè÷íèïàòðîíà è åäíà äóáëà. Ïðè âñÿêàíåóëó÷åíà ïàíè÷êà è íåñïàçâàíåíà ïðàâèëàòà íà òåõíè÷åñêà áå-çîïàñíîñò ñúñòåçàòåëèòå ïîëó÷à-

âàõà íàêàçàòåëíè ìèíóòè. Íàêðàÿ ñïðèíò äî ôèíàëà. Íÿêîè îò ó÷àñ-òíèöèòå ñå ñúñòåçàâàõà “ïî âîäà” çàðàäèðóêíàëèÿ âíåçàïíî äúæä. Ñÿêàø ïî ïî-ðú÷êà îáà÷å òîé ñïðÿ çà âòîðèÿ åòàï, êîé-òî áå îòáîðíî ñúñòåçàíèå, âêëþ÷âàùî ïî-âàëÿíå, êàñòðåíå è ðàçêðîéâàíå íà äúðâî.Ïúëåí êîìïëåêò çàùèòíî îáëåêëî îò “Õóñ-êâàðíà” ïîëó÷è âñåêè îò ó÷àñòíèöèòå âñúñòåçàíèåòî. Âñåêè îòáîð òðÿáâàøå äà îï-ðåäåëè ïîñîêàòà íà ïîâàëÿíå íà äúðâîòî,êàòî ïîñòàâè æàëîí íà ðàçñòîÿíèå îò äúð-âîòî â ïîñîêàòà íà ïîâàëÿíå. Ïúðâèÿò ñúñ-òåçàòåë òðÿáâàøå äà ïîâàëè äúðâîòî âòî÷íî èçáðàíàòà ïîñîêà êúì æàëîíà, äà èç-âúðøè çàñåêà è îòðÿçâàíåòî, êàòî íå äî-ïóñíå óâðåæäàíå íà ñòúáëîòî è íàðóøåíèåíà òåõíè÷åñêàòà áåçîïàñíîñò (ñí. 8). Ñëåäïîâàëÿíåòî íà äúðâîòî âòîðèÿò ñúñòåçà-òåë ïðîäúëæàâàøå ñ êàñòðåíå íà êëîíèòå(ñí. 9). Ñëåä îêàñòðÿíåòî òðåòèÿò ñúñòå-çàòåë îðàçìåðÿâàøå, ðàçêðîéâàøå íà ïîä-õîäÿùè ñîðòèìåíòè â çàâèñèìîñò îò äèà-ìåòúðà íà ïîâàëåíîòî äúðâî è ñ ïîìîù-

5/2008 11

ëèíà áåøå ñàäåíå íà ôèäàíêè (ñí. 2 è 3).Íà ïðåäâàðèòåëíî îáðàáîòåíà è ïîäãîò-âåíà ïëîù âñåêè îò ó÷àñòíèöèòå òðÿáâàøåäà çàñàäè ïî åäíà èãëîëèñòíà ôèäàíêà.

ìíîãîáîé

44

6655

88

77

òà íà êëóïà çà ëåæàùà ìàñà îïðåäåëÿøåêóáàòóðàòà íà îòäåëíèòå ñîðòèìåíòè è öÿ-ëîòî äúðâî (ñí. 10). Êîìèñèÿòà çîðêî íàáëþäàâàøå äàëè ïðà-âèëíî ñå îïðåäåëÿ ïîñîêàòà íà ïîâàëÿíå,êàòî ïîñòàâÿøå í àêàçàòåëíè ìèíóòè çàâñåêè ìåòúð îòêëîíåíèå îò îïðåäåëåíàòàïîñîêà, äàëè ïðàâèëíî å îïðåäåëåí è èç-ïúëíåí çàñåê, èçìåðâàøå ãîëåìèíàòà íàïðåäïàçíàòà èâèöà, ñëåäåøå è êîíòðîëè-ðàøå êàñòðåíåòî, ðàçêðîéâàíåòî è êóáè-ðàíåòî. Íàêàçàòåëíè ìèíóòè ñå ïîëó÷àâà-õà è ïðè íåñïàçâàíå íà ïðàâèëàòà ïî òåõ-íè÷åñêà áåçîïàñíîñò. Íàêðàÿ îòáîðèòå ñå îòïðàâÿõà êúì ïîñ-ëåäíîòî ñè èçïèòàíèå - ïðåöèçíî ðÿçàíåíà øàéáè (ñí. 11). Íà ïðåäâàðèòåëíî ïîä-ãîòâåíà çà öåëòà ïëîùàäêà áÿõà ïîñòàâå-íè óñïîðåäíî äâà ñòàíîêà, êàòî âúðõó âñå-

êè îò òÿõ áå çàêðåïåíî îáåëåíî òðóï÷å.Ïðåäâàðèòåëíî áå îòáåëÿçàíî ìÿñòîòî çàèçâúðøâàíå íà ðÿçîâåòå ñ áîÿ - èâèöà øè-ðîêà 5 ñì. Ïî ðåãëàìåíò ïúðâèÿò ðåç òðÿá-âàøå äà ñå íàïðàâè îòãîðå íàäîëó, à âòî-ðèÿò - îòäîëó íàãîðå. Òóê êîìèñèÿòà ñëå-äåøå çà îòêëîíåíèå íàä 1 ñì â øèðî÷èíà-òà íà øàéáàòà è íàðóøàâàíå íà ïðàâèëà-òà çà òåõíè÷åñêà áåçîïàñíîñò. Óìîðåíè, íî óäîâëåòâîðåíè îò îñïîðâàíà-òà áîðáà, ñúñòåçàòåëèòå ïðèêëþ÷èõà ìíî-ãîáîÿ è íàñòàíà òðåïåòíîòî î÷àêâàíå íàíàãðàäèòå. Öåðåìîíèÿòà ïî íàãðàæäàâàíåòî çàïî÷íàñ èçïúëíåíèÿòà íà äåòñêà âîêàëíà ãðóïà“Êàðàîêå”, ìëàäåæêè òàíöîâè äâîéêè îòÑïîðòåí êëóá “Èìïóëñ” è ÷óäåñíèòå ìëà-äè èçïúëíèòåëè íà íàðîäíè ïåñíè è òàíöèîò Âåëèíãðàä. Êîãàòî óìîðàòà îòñòúïè ìÿñ-òî íà íàñòðîåíèåòî è âúëíåíèåòî, çàïî÷-íà è íàãðàæäàâàíåòî. Âñåêè îò ó÷àñòíè-öèòå ïîëó÷è ïðåäïàçíîòî ðàáîòíî îáëåê-ëî îò “Õóñêâàðíà”, ñ êîåòî âçå ó÷àñòèå âñúñòåçàíèåòî, êàêòî è òåíèñêà è øàïêà,êàòàëîã îò “Ùèë”, ïîäàðúê îò ÏÃÃÑ - Âåëèí-ãðàä, ãðàìîòà è ìåäàë îò Ìèíèñòåðñòâîòîíà îáðàçîâàíèåòî è íàóêàòà. Íàãðàäåíè áÿõà è ðúêîâîäèòåëèòå íà îòáî-ðèòå: Íèêîëàé Ïîïîâ - ÏÃÄÑ - Õàñêîâî,Àíèñëàâ Öâåòêîâ - ÏÃÃÑÄ - Òåòåâåí, ÂàñèëØóëåâ - ÏÃÃÑ - Âåëèíãðàä, Ãèíêà Ìèíêîâà

- ÏÃÄ - Áóðãàñ, Ñòåôêà Öåêîâà - ËÏà - Áåð-êîâèöà, Ãåîðãè Áîæàíîâ - ÏÃÃÑÄ - Áàòàê, èÊîñòàäèí Þí÷åâ - ÏËà - Áàíñêî.  èíäèâèäóàëíîòî êëàñèðàíå íà òðåòî ìÿñ-òî ñå êëàñèðà Éîðäàí Äèìàíîâ îò ÏÃÃÑ -Âåëèíãðàä, êîéòî ïîëó÷è ãðàìîòà, âèìïåë,mp4 ïëåéúð è õëàäèëíà ÷àíòà îò “Õóñê-âàðíà”, íà âòîðî - ñúîòáîðíèêúò ìó Äèìè-òúð Øîïîâ, êîéòî ïîó÷è ãðàìîòà, âèìïåë,DVD ïëåéúð, êàêòî è ñàê îò “Õóñêâàðíà”, à

ïúðâî ìÿñòî çàå Ìåõìåä Òþëìåíîâ ñúùîîò Âåëèíãðàä, êîéòî áå íàãðàäåí ñ ãðàìî-òà, öèôðîâ ôîòîàïàðàò, âèìïåë è ÷àíòà çàëàïòîï îò “Õóñêâàðíà”.Åäèíñòâåíîòî ìîìè÷å ó÷àñòíèê â ñúñòåçà-íèåòî Äèëÿíà Èëèåâà îò îòáîðà íà Õàñêî-âî ïîëó÷è ñòúêëåíà ïëàñòèêà è ñàê îò “Õóñ-êâàðíà”, êàêòî è ïîæåëàíèåòî äîãîäèíàîùå ìîìè÷åòà äà ñå ïðåñòðàøàò äà âçåìàòó÷àñòèå â íàäïðåâàðàòà. îòáîðíîòî êëàñèðàíå çà âòîðèÿ åòàï îòñúñòåçàíèåòî íà òðåòî ìÿñòî ñå íàðåäè îò-áîðúò íà Òåòåâåí, ÷èèòî ñúñòåçàòåëè ïîëó-÷èõà ãðàìîòà, ïëàêåò è 3 áðîÿ ôëàøïà-

ìåò, êàêòî è 3 îðèãèíàëíè ðåéíäæúðñêèøàïêè îò “Õóñêâàðíà”. Íà âòîðî ìÿñòî ñåêëàñèðà îòáîðúò íà Âåëèíãðàä, êîéòî ïî-ëó÷è ãðàìîòà, ïëàêåò, mð3 ïëåéúðè è øàï-êè. Íà ïúðâî ìÿñòî áå îòáîðúò íà Áåðêî-âèöà, êîéòî ïîëó÷è ãðàìîòà, ïëàêåò, mð4ïëåéúðè è øàïêè îò “Õóñêâàðíà”. êðàéíîòî îòáîðíî êëàñèðàíå òðåòîòîìÿñòî çàå îòáîðúò íà Òåòåâåí, ÷èèòî ñúñ-òåçàòåëè ñå çàðàäâàõà íà ïðîôåñèîíàëíèêîëàíè îò “Ùèë” è ÷àñîâíèöè îò “Õóñê-âàðíà”.

Âòîðî ìÿñòî áå çà îòáîðà íà Áåð-êîâèöà. Êàñêè îò “Ùèë” è ÷àñîâ-íèöè îò “Õóñêâàðíà” èìàøå è çàòÿõ.Ïúðâîòî ìÿñòî çàâîþâà îòáîðúòíà Âåëèíãðàä, à íàãðàäàòà áå ìî-òîðåí òðèîí îò “Ùèë” è ÷àñîâ-íèöè îò “Õóñêâàðíà”, è ðàçáèðàñå êóïàòà íà ïúðâåíåöà (ñí. 12). Îò “Õóñêâàðíà” âñè÷êè ãèìíà-çèè ïîëó÷èõà è ïî åäíà ÷àíòà çàëàïòîï.À çà íàñ îñòàíà óäîâëåòâîðåíè-åòî, ÷å íàáëþäàâàõìå åäíè ìëà-äè õîðà, êîèòî âå÷å òåæàò íà ìÿñ-òîòî ñè è óñúðäíî ñå ïîäãîòâÿò çàëåñîâúäñêàòà ïðîôåñèÿ. Åäíè

ìëàäè õîðà, êîèòî óâåðåíî ãëåäàò íàïðåäè êîèòî íè êàðàò äà áúäåì ñïîêîéíè çà áú-äåùåòî íà îòðàñúëà. Çà íàñ îñòàíà è óäîâ-ëåòâîðåíèåòî äà ñå ñðåùíåì ñ åäèí îäóõîò-âîðåí ó÷èòåëñêè êîëåêòèâ, êîéòî ãîðè âðàáîòàòà ñè ñ îíÿ âúçðîæäåíñêè îãúí, íà-ïóê íà êðèçàòà â îáðàçîâàíèåòî. Åäèí êî-ëåêòèâ, êîéòî íà÷åëî ñ äèðåêòîðà èíæ. Ñòå-ôàí Øóëåâ â ðàìêèòå íà äâà äåíà íè äàäåïðèìåð çà ïåðôåêòíà îðãàíèçàöèÿ, êà÷åñ-òâî íà ðàáîòà è ëþáîâ êúì ïðîôåñèÿòà.

Þëèÿ ÑÚÁ×ÅÂÀÑíèìêè Éîðäàí ÄÀÌßÍÎÂ

5/200812

Îòáîðúò íà Âåëèíãðàä - ïúðâè â êðàéíîòî îòáîðíîêëàñèðàíå, âçå íàãðàäèòå è â èíäèâèäóàëíîòî (îòëÿâî íàäÿñíî): Äèìèòúð Øîïîâ - âòîðî ìÿñòî,Ìåõìåä Òþëìåíîâ - ïúðâî ìÿñòî, Éîðäàí Äèìàíîâ -òðåòî ìÿñòî

99

1010

11

1212

Юбилеи

Äúðæàâíî ëåñíè÷åéñòâî - Êðè÷èì, å îñíîâàíî ïðåç 1938ã. ïîä èìåòî Ìàëèíîâñêî äúðæàâíî ëåñíè÷åéñòâî, ïðå-èìåíóâàíî ïî-êúñíî íà Êðè÷èìñêî äúðæàâíî àäìèíèñ-òðàòèâíî ëåñíè÷åéñòâî. Íà ñåâåð ãðàíè÷è ñ ÄË - Ïà-çàðäæèê, íà çàïàä - ñ ÄË - Ïåùåðà, íà þã - ñ ÄË - Ìèõàë-êîâî, è íà èçòîê - ñ ÄË - Ïëîâäèâ. Òåðèòîðèÿòà íà ÄË- Êðè÷èì, ñå íàìèðà ïðåäèìíî â Öåíòðàëíèòå Ðîäîïèè îò÷àñòè â Ãîðíîòðàêèéñêàòà íèçèíà. Ãîðèòå è ãîð-ñêèòå ïëîùè ñà ðàçïîëîæåíè ïî ñåâåðíèòå ñêëîíîâå íàÐîäîïñêèÿ äÿë ×åðíàòèöà è ñàìî ìàëêà ÷àñò îò òÿõ- îêîëî ðåêèòå Âú÷à è Ìàðèöà è Ïàçàðäæèøêî-Ïëîâäèâ-ñêîòî ïîëå. Ïëîùòà íà Äúðæàâíîòî ëåñíè÷åéñòâî èìàíåïðàâèëíà ôîðìà ñ äúëæèíà îò ñåâåð íà þã îêîëî 25.5êì è øèðî÷èíà îò èçòîê íà çàïàä îêîëî 9.3 êèëîìåò-ðà.Ñúãëàñíî òàêñàöèîííèòå îïèñàíèÿ íà ïúðâèÿ ïðîåêòîò 1945 ã. íà Äúðæàâíà ãîðñêîñòîïàíñêà åäèíèöà “Ìà-ëèíîâñêà” ïëîùòà íà ëåñíè÷åéñòâîòî å 6138.8 õà ïðè

çàïàñ 388 064 ì3, ðàçïðåäåëåíà â 83 îòäåëà.Öÿëîñòíîòî óñòðîéñòâî íà ãîðèòå íà âå÷å ñúçäàäå-íîòî Ãîðñêî ñòîïàíñòâî - Êðè÷èì, å èçâúðøåíî ïðåç1950 ãîäèíà. Ñïîðåä ëåñîóñòðîéñòâåíèÿ ïðîåêò îò1963 ã. Ãîðñêî ñòîïàíñòâî - Êðè÷èì, èìà 9207.8 õàïëîù, îò êîÿòî 84 % å çàëåñåíà, 40 % îò ãîðèòå ñà èã-ëîëèñòíè è 60 % - øèðîêîëèñòíè, ïðåäèìíî èçäúíêî-âè. Öåííèòå âèñîêîñòúáëåíè ãîðè çàåìàò 45 % îò îá-ùàòà ãîðñêà ïëîù (4039 õà). Îò òÿõ 3624 õà, èëè 65 %,ñà èãëîëèñòíè è 35 %, èëè 1415 õà - øèðîêîëèñòíè,ïðåäèìíî áóêîâè.Îáùèÿò äúðâåñåí çàïàñ å 1 103 300 ì3 ñòîÿùà ìàñà.Ñðåäíèÿò ãîäèøåí çàïàñ íà 1 õà å 166 ì3, à ñðåäíèÿòãîäèøåí ïðèðàñò - 3.40 ì3/õà. Îáùèÿò ãîäèøåí ïðèðàñòíà âñè÷êè ãîðè å 25 315 ì3, à ïðåäâèäåíîòî ñðåäíîãîäèø-íî ïîëçâàíå - 15 990 ì3 ñòîÿùà ìàñà.Ñúñ ñòîïàíñêî ïðåäíàçíà÷åíèå ñà 78 % îò ãîðèòå, à 22 %- ñúñ ñïåöèàëíî.  îêîëíîñòèòå íà Ïåðóùèöà è äðóãèìåñòà ñëåä ðåêîíñòðóêöèÿ íà ñëàáîïðîäóêòèâíè è ìà-ëîöåííè ãîðè å ñúçäàäåí ãîëÿì êîìïëåêñ îò ìëàäè ãîð-ñêè èãëîëèñòíè è ñìåñåíè êóëòóðè. íà÷àëîòî íà 1963 ã. Ãîðñêî ñòîïàíñòâî - Êðè÷èì,èìà ñëåäíèÿ ñúñòàâ: äèðåêòîð, ñòàðøè èíæåíåð, òåõ-íèê, äâàìà ðúêîâîäèòåëè íà ñå÷èùà, òðèìà çàâåæäà-ùè âðåìåííè ñêëàäîâå, ïëàíîâèê, ãëàâåí ñ÷åòîâîäèòåë,ñ÷åòîâîäèòåë, êàñèåð, ìàøèíîïèñåö, ïåòèìà ñòàðøèãîðñêè íàäçèðàòåëè, øåñòèìà ãîðñêè íàäçèðàòåëè, íà-÷àëíèê-ñêëàä, êîëàð, ïðèñëóæíèê, äîìàêèí íà ñòîë, ãîò-âà÷ è ðàáîòíèê â êóõíÿ - îáùî 30 äóøè, êîèòî ñà íåäîñ-òàòú÷íè çà èçïúëíåíèåòî íà çàäà÷èòå, ïîñòàâåíè çàñëåäâàùîòî äåñåòèëåòèå.  Ñòîïàíñòâîòî ñà çàåòèîêîëî 120 äóøè ðàáîòíèöè. Òåêó÷åñòâîòî å ãîëÿìî. Íà-áèðàíåòî èì îò ñåëàòà íà ðàéîíà å ìíîãî òðóäíî, çà-ùîòî ÒÊÇÑ çàïëàùàò âèñîê òðóäîâ äåí. Ïîñòîÿííè ãðó-ïè èìà ïî ëåñîêóëòóðíèòå ðàáîòè è îò÷àñòè ïî ñå÷-òà è èçâîçà. ×óâñòâà ñå ïîñòîÿííà íóæäà îò ðàáîò-íèöè. ïðîåêòà îò ñúùàòà ãîäèíà å ïîñî÷åíî, ÷å: “Ñòîïà-íèñâàíåòî è îõðàíàòà íà ãîðàòà íå ñà íà íóæíàòà âè-ñîòà. Íåîáõîäèìî å ñå÷èòå äà ñå âîäÿò ñ ïî-ãîëÿìà âå-ùèíà, à ïðè ëåñîêóëòóðíèòå ìåðîïðèÿòèÿ äà ñå ñïàç-âàò óêàçàíèÿòà, äàäåíè â ëåñîóñòðîéñòâåíèÿ ïðîåêò.Îõðàíàòà íà ãîðèòå, îñîáåíî íà âèñîêîñòúáëåíèòå

13

Íà 10 àïðèë â ñãðàäàòà íà Äúðæàâíîëåñíè÷åéñòâî - Êðè÷èì, (âå÷å Äúðæàâ-íî ãîðñêî ñòîïàíñòâî) ñ þáèëåéíî ÷åñ-òâàíå áå îòáåëÿçàíà 70-ãîäèøíèíà-òà îò ñúçäàâàíåòî íà ãîðñêàòà àäìè-íèñòðàöèÿ. Ñðåä ãîñòèòå íà òúðæåñ-òâîòî áÿõà çàì.-íà÷àëíèêúò íà ÐÓÃ- Ïëîâäèâ, èíæ. Ïåí÷î Äåðìåíäæèåâ,êìåòîâå è ïðåäñòàâèòåëè íà îáùè-íèòå Êðè÷èì, Ïåðóùèöà, Ñòàìáî-ëèéñêè, Ðîäîïè, êàêòî è íà÷àëíèöèòåíà ÐÏÓ è ÐÑ “ÏÁÇÍ” - ãð. Ñòàìáîëèéñ-êè. Ïðåä ñãðàäàòà íà ëåñíè÷åéñòâîòîáåøå îòêðèòà ïàìåòíà ïëî÷à, à ãîñ-òèòå ïîäíåñîõà ïîçäðàâèòåëíè àäðå-ñè è çàñàäèõà äðúâ÷åòà â ïàðêà íà ãðà-äà. Äèðåêòîðúò èíæ. Öâåòàí Öâåòà-íîâ çàïîçíà ïðèñúñòâàùèòå ñ èñòîðè-ÿòà íà ñúçäàâàíåòî è ðàçâèòèåòî íàãîðñêàòà àäìèíèñòðàöèÿ.

70 ãîäèíè ãîðñêà àäìèíèñòðàöèÿ â Êðè÷èì

Êìåòúò íà Îáùèíà Êðè÷èì Àòàíàñ Êàë÷åâ (îòëÿâî) è ãîðñêèÿò ñòðàæàð Ëþáåí Ìèòóøåâ (îòäÿñíî) â ìîìåíòà íà çàëåñÿâàíåòî â ãðàäñêèÿ ïàðê

Êîëåêòèâúò íà ÄË - Êðè÷èì, ñ äèðåêòîð Öâåòàí Öâåòàíîâ (ñåäìèÿò îòäÿñíî)

5/2008

îò êîèòî â Îáùèíà Êðè÷èì - 3119.8 õà; â Îáùèíà Ïå-ðóùèöà - 1697.3 õà; â Îáùèíà Ðîäîïè - 4822.8 õà, è â Îá-ùèíà Ñòàìáîëèéñêè - 70.1 õà. Çàëåñåíàòà ïëîù íà ëåñ-íè÷åéñòâîòî å 8654.7 õà, êîåòî ïðåäñòàâëÿâà 89.2 % îòîáùàòà ïëîù. Îáùèÿò çàïàñ íà ãîðèòå å 1 606 860 ì3,êàòî ïðåîáëàäàâàùèòå äúðâåñíè âèäîâå ñà áÿë áîð, áóêè çèìåí äúá.Ãîðèòå èìàò âàæíî çíà÷åíèå íå ñàìî êàòî ñòðîèòåë-íà è òåõíîëîãè÷íà ñóðîâèíà, íî è ñ òåõíèòå âîäîîõðàí-íè, ïðîòèâîåðîçèîííè è çäðàâíî-óêðàñíè ôóíêöèè. Çíà-÷åíèåòî å ìíîãîïîñî÷íî. Àêî ïîñòàâèì íà ïúðâî ìÿñ-òî äîáèâà íà äúðâåñèíà, òðÿáâà äà ñå îòáåëåæè ïúë-íàòà ðåàëèçàöèÿ è ðåíòàáèëíîñòòà íà òàçè äåéíîñò.Îñíîâíè ïîëçâàòåëè íà äîáèòàòà äúðâåñèíà ñà òúðãîâ-ñêèòå ôèðìè.Ñòîïàíñêîòî çíà÷åíèå íà ãîðèòå íå ñå îãðàíè÷àâà ñà-ìî ñ äúðâîäîáèâà. Ãîëÿìî å çíà÷åíèåòî íà ñòðàíè÷íè-òå ïîëçâàíèÿ. Íà ïúðâî ìÿñòî, òå îñèãóðÿâàò ïàøà íàãîëÿìà ÷àñò îò ñåëñêîñòîïàíñêèòå æèâîòíè. Îò ãî-ðèòå ñå äîáèâà ãîëÿìî êîëè÷åñòâî ëèñòíèêîâ ôóðàæ,îò ãîëèòå ïëîùè - ñåíî, è çíà÷èòåëíî êîëè÷åñòâî ãú-áè, ãîðñêè ïëîäîâå è áèëêè, êîåòî îñèãóðÿâà äîïúëíè-òåëíè äîõîäè íà ãîëÿìà ÷àñò îò ìåñòíîòî íàñåëåíèå.Ãîëÿìî å ëîâíîñòîïàíñêîòî çíà÷åíèå íà ãîðèòå. Åêî-ëîãè÷íèòå óñëîâèÿ áëàãîïðèÿòñòâàò ðàçâúæäàíåòîíà öåíåí äèâå÷ è ñúçäàâàò äîáðè óñëîâèÿ çà ðàçâèòèåíà ëîâåí òóðèçúì. Äúðâîäîáèâúò, ñòðàíè÷íèòå ïîëç-âàíèÿ è ëîâíèÿò òóðèçúì ùå îñèãóðÿâàò íå ñàìî ðà-áîòíè ìåñòà, íî è çíà÷èòåëíè ïðèõîäè íà ëåñíè÷åéñ-òâîòî, ìåñòíîòî íàñåëåíèå è äúðæàâàòà.Íå ïî-ìàëêî âàæíè ñà äðóãèòå ïîëçè îò ãîðèòå. Íàïúðâî ìÿñòî òîâà ñà çàùèòíî-âîäîõðàííèòå è ïðîòè-âîåðîçèîííèòå èì ôóíêöèè. ×àñò îò òÿõ ñà âîäîäàé-íè çîíè, à äðóãà - åñòåñòâåíà çàùèòà ïðîòèâ çàòëà÷-âàíåòî íà ÿçîâèðèòå “Êðè÷èì” è “Âú÷à”.

íàñàæäåíèÿ îò Êàðàäàã è Êîçíèöà, òðÿáâà äà ñå çàñè-ëè.”Áèòîâèòå óñëîâèÿ çà ðàáîòíèöèòå ñà ëîøè. Ïîñòîÿí-íè æèëèùíè ïîñòðîéêè â ãîðàòà íÿìà, îñâåí ãîðñêèÿêàíòîí â Êàðàäàã. Ðàáîòíèöèòå ïîëçâàò ñãëîáÿåìèáàðàêè. Çà æèëèùà ìîãàò äà ñå èçïîëçâàò è ÷àñò îòêúùèòå íà ñ. ×åðåøîâî. Ìàòåðèàëíî-òåõíè÷åñêîòî

ñíàáäÿâàíå åíåçàäîâîëèòåë-íî.Çà ïî-äîáðîòîó ï ð à â ë å í è å ,ñòîïàíèñâàíåè îõðàíà íà ãî-ðèòå ïðè óñò-ð î é ñ ò â î ò îïðåç 1962 ã. Ãîð-ñêîòî ñòîïàí-ñòâî ñå ðàçäå-ëÿ íà äâà òåõ-

íè÷åñêè ó÷àñòúêà - Êîçíèöà è Êàðàäàã. Ïúðâèÿò îò òÿõçàåìà çàïàäíàòà ÷àñò - îòäåëèòå îò 1 äî 76. Ïëîùòàå 4345.8 õà. Âòîðèÿò (Êàðàäàã) çàåìà èçòî÷íàòà ÷àñò.Êúì íåãî ñà ïðè÷èñëåíè è ãîðèòå â çåìëèùàòà íà ñå-ëàòà Êóðòîâî Êîíàðå è Òðè âîäèöè.  íåãî ñà âêëþ÷å-íè îòäåëèòå îò 77 äî 153 âêëþ÷èòåëíî. Ïëîùòà å7862.0 õà çàåäíî ñ ãîðñêèòå ïàñèùà.Öåíòúð è çà äâàòà òåõíè÷åñêè ó÷àñòúêà å ñ. Êðè÷èì.Ãðàíèöàòà ìåæäó òÿõ ìèíàâà îò ñ. Êðè÷èì ïî ð. Âú-÷à äî âîäîñëèâà ñ ð. Ìàëêà Âú÷à, îòòàì ïî âîäîäåëíî-òî áèëî ìåæäó ð. Ìàëêà Âú÷à è ð. Âú÷à, ïðåç ì. Âèõðî-ëîì, Òàãàðåâà ìîãèëà äî Òóðñêèòå ãðîáèùà. Ïðè ìèíà-ëîòî óñòðîéñòâî ñòîïàíñòâîòî íå å áèëî ðàçäåëåíîíà òåõíè÷åñêè ó÷àñòúöè. Äúðæàâíî ëåñíè÷åéñòâî - Êðè÷èì, ñòîïàíèñâà 9710 õà,

íèÿ ïðè èëè ïî ïîâîä íà èçïúëíåíèå íà ñëóæåáíèòå èìçàäúëæåíèÿ.

Àíàëèç íà äàííèòå îõðàíÿâàíàòà ïëîù îò ãîðñêèÿ ôîíä è áðîÿ íà ãîð-ñêàòà ñòðàæà íÿìà ñúùåñòâåíè ïðîìåíè ñïðÿìî 2006ãîäèíà. Áðîÿò íà ñúñòàâåíèòå àêòîâå îáùî å ñ 31 %ïî-ìàëêî. Íàìàëÿëî å êîëè÷åñòâîòî íà íåçàêîííàòàäúðâåñèíà ïî àêòîâå è ïðîòîêîëè - ñ 35 %, êàòî ïðèñòðîèòåëíàòà äúðâåñèíà íàìàëÿâàíåòî å ñ 33 %, à ïðèäúðâàòà - ñ 35 íà ñòî.Êîëè÷åñòâîòî íà íåçàêîííàòà äúðâåñèíà ïî ðàçêðè-òè ñ àêòîâå íàðóøåíèÿ å ñïàäíàëî ñúîòâåòíî ñ 43 %,êàòî ïðè ñòðîèòåëíàòà äúðâåñèíà íàìàëÿâàíåòî åñ 49 %, à ïðè äúðâàòà - ñ 39 íà ñòî.Ïî áðîé íà ðàçêðèòè íàðóøåíèÿ ðàçêðèâàåìîñòòà å78 %, à ïî êîëè÷åñòâà äúðâåñèíà - 57.5 %, êàòî òðÿá-âà äà ñå èìà ïðåäâèä, ÷å çà îïðåäåëåíè äåÿíèÿ ñå ñúñ-òàâÿò ïî äâà àêòà.Áðîÿò íà îáæàëâàíèòå è îòìåíåíèòå ïîñòàíîâëåíèÿñå çàïàçâà íà òðàäèöèîííî íèñêè íèâà è íà ïðàêòè-êà íå îêàçâà âëèÿíèå âúðõó ðåçóëòàòèòå îò àäìèíèñ-òðàòèâíî-íàêàçàòåëíàòà äåéíîñò êàòî öÿëî.Óâåëè÷àâà ñå äåëúò íà ïðåïèñêèòå, èçïðàòåíè â ïðî-êóðàòóðàòà, êîåòî å ðåçóëòàò îò èçìåíåíèÿòà âðàçïîðåäáèòå íà Íàêàçàòåëíèÿ êîäåêñ îò 2006 ãîäè-íà. Ïðåç 2006 ã. â ïðîêóðàòóðàòà ñà èçïðàòåíè ìàë-êî íàä 7 % îò àêòîâèòå ïðåïèñêè, à ïðåç 2007 ã. òå-çè ïðåïèñêè ñà 20 %. Çíà÷èòåëíî íàðàñòâàíå èìà è ïðèèçäàäåíèòå ïðèñúäè ïî àêòîâå îò ñúîòâåòíèÿ ïåðè-îä - îò 12 çà 2006 ã. íà 105 çà 2007 ãîäèíà.

5/200814

âëåçëèòå â ñèëà, êàòî 97 % ñà äîáðîâîëíî èçïúëíåíè÷ðåç äúðæàâíèòå ëåñíè÷åéñòâà èëè äúðæàâíèòå äè-âå÷îâúäíè ñòàíöèè è 3 % ÷ðåç Àãåíöèÿòà ïî äúðæàâ-íèòå âçåìàíèÿ (ÀÄÂ).Ñúáðàíè ñà îáùî 160.3 õèë. ëâ. ïî âëåçëè â ñèëà íàêàçà-òåëíè ïîñòàíîâëåíèÿ, êîåòî ïðåäñòàâëÿâà 15.2 % ñú-áèðàåìîñò.  ÀÄ çà ïðèíóäèòåëíî èçïúëíåíèå ñà èç-ïðàòåíè 4477 âëåçëè â ñèëà íàêàçàòåëíè ïîñòàíîâëå-íèÿ. Äî êðàÿ íà 2007 ã. ïî òåçè ïðåïèñêè ñà îáðàçóâàíè 95äîñúäåáíè ïðîèçâîäñòâà è ñà èçäàäåíè 105 îñúäèòåë-íè ïðèñúäè, 1097 ïðåïèñêè ñà âúðíàòè çà àäìèíèñò-ðàòèâíî ïðîèçâîäñòâî, à ïî 1541 îùå íÿìà ðåøåíèå.

Íàãðàäåíè è íàêàçàíè ñëóæèòåëè çà ðàáîòà ïîîõðàíàòà íà ãîðèòåÄîïúëíèòåëíî ìàòåðèàëíî ñòèìóëèðàíå íà îáùà ñó-ìà îò 116 530 ëâ. å èçïëàòåíî íà 1848 àêòîñúñòàâè-òåëè è ñâèäåòåëè ïî àêòîâå. Ïðåç ãîäèíàòà çà ïðîïóñêè â ðàáîòàòà ïî îõðàíàòàíà ãîðèòå ñà íàëîæåíè äèñöèïëèíàðíè íàêàçàíèÿ íà649 ñëóæèòåëè, îò êîèòî 409 ñúñ “çàáåëåæêà”, 205 ñ “ïðå-äóïðåæäåíèå çà óâîëíåíèå” è 35 ñ “óâîëíåíèå”. Ïîíèæå-íè â äëúæíîñò ñà 181 ñëóæèòåëè.Íà òðèìà ñëóæèòåëè ñà íàíåñåíè ôèçè÷åñêè óâðåæäà-

(Ïðîäúëæåíèå îò ñòð. 7)

Îõðàíàòà íà ãîðèòå, äèâå÷à è ðèáàòà

Íàöèîíàëíàòà íàó÷íîèçñëåäîâàòåë-ñêà ñòàíöèÿ ïî ëîâíî ñòîïàíñòâî,áèîëîãèÿ è áîëåñòè ïî äèâå÷à íàâúðøè 40 ãîäèíè

ÍÍÈÑËÑÁÁÄ å ïðàâîïðèåìíèê íà ñúçäàäåíàòà ïðåäè 40ã. Öåíòðàëíà ëàáîðàòîðèÿ ïî áèîëîãèÿ è áîëåñòè íà äè-âå÷à. Îñíîâàòåë íà ëàáîðàòîðèÿòà å ïðîô. Ïàâåë Ãàá-ðàøàíñêè. Íà÷àëîòî å ñëîæåíî ïðåç ïðîëåòòà íà 1968ã., êîãàòî ñ ðåøåíèå íà Íàó÷íèÿ ñúâåò íà Âèñøèÿ âå-òåðèíàðíî-ìåäèöèíñêè èíñòèòóò êúì Êàòåäðà “Âúò-

ðåøíè áîëåñòè” å ðàçêðèòà Ïðîáëåìíà ëàáîðàòîðèÿ ïîáèîëîãèÿ è áîëåñòè íà äèâå÷à ñ ðåäîâåí àñïèðàíò è íà-ó÷åí ñúòðóäíèê, à â ñðåäàòà íà ãîäèíàòà ñà íàçíà÷å-íè è ñïåöèàëèñòè - áèîëîã, õèìèê è âåòåðèíàðåí ëåêàð.Îñíîâíèòå çàäà÷è ïðåä Ëàáîðàòîðèÿòà ïðåç òîçè ïå-ðèîä ñà ïðîó÷âàíèÿòà, ñâúðçàíè ñ áèîëîãèÿòà è çàáî-ëÿâàíèÿòà íà äèâå÷à, ìåòîäèòå çà òåðàïèÿ è ïðîôè-ëàêòèêà íà çàáîëÿâàíèÿòà ïðè äèâè æèâîòíè ñ ëîâíîñ-òîïàíñêî çíà÷åíèå, âêëþ÷èòåëíî è íà îòãëåæäàíèòåçà öåííè êîæè.Ëàáîðàòîðèÿòà ðàáîòè ñúâìåñòíî ñ íàó÷íèÿ êîëåêòèâêúì Êàòåäðà “Âúòðåøíè áîëåñòè” ñ ðúêîâîäèòåë ïðîô.Áîÿí Íà÷åâ, êîéòî å “äîêòîð õîíîðèñ êàóçà” íà Õóìáîë-òîâèÿ óíèâåðñèòåò. Êîëîêâèóìèòå íà Êàòåäðàòà ñåïðîâåæäàò ñ àêòèâíîòî ó÷àñòèå íà ðåäèöà ó÷åíè è ïðå-ïîäàâàòåëè, äîêàçàëè ñâîåòî ÿðêî ïðèñúñòâèå âúâ âå-òåðèíàðíàòà íàóêà è ïðàêòèêà - ïðîôåñîðèòå Ñ. Íè-êîâ, È. Èâàíîâ, È. Ñèìîâ.Èçÿâåíèòå îðãàíèçàöèîííè ñïîñîáíîñòè íà ïðîô. Ï. Ãàá-ðàøàíñêè, êàêòî è âñåîòäàéíîòî óñèëèå íà ñïåöèà-ëèñòèòå â òåçè ðàííè ãîäèíè, ñà íàñî÷åíè êúì ñúçäà-âàíå íà ìàòåðèàëíà áàçà è ðàçðàáîòâàíå íà ìåòîäè-êè çà àíàëèç íà ðåäèöà ìèíåðàëíè âåùåñòâà, âèòàìè-íè, óáèõèíîíè è åíçèìè. Íÿêîëêî ãîäèíè ïî-êúñíî, ñëåä-âàéêè òåõíîëîãè÷íèòå äîñòèæåíèÿ íà íàóêàòà ïî òî-âà âðåìå, â ñúòðóäíè÷åñòâîòî íà èçòúêíàòè ó÷åíè îòÃÅÎÕÈ êúì ÂÀÑÕÍÈË è ïîä ìåòîäè÷åñêîòî ðúêîâîäñ-òâî íà ÷ë.-êîð. Â. Êîâàëüñêèé, Ëàáîðàòîðèÿòà å îáîðóä-âàíà ñúñ ñïåêòðîãðàô ÈÑÏ-30, êîéòî ïîçâîëÿâà îïðå-äåëÿíå åäíîâðåìåííî íà 18 ìèêðî- è ìàêðîåëåìåíòà. Èç-âúðøâàíèòå ïî òîçè ìåòîä àíàëèçè ñà íîâîñò çà âå-òåðèíàðíàòà äèàãíîñòèêà è äàâàò âúçìîæíîñò äàáúäàò îõàðàêòåðèçèðàíè íÿêîè áèîãåîõèìè÷íè ðàéîíèñ íåäîñòèã è/èëè èçëèøúê íà ìàêðî- è ìèêðîåëåìåíòè. Ïðåç òîçè ïåðèîä å óòî÷íåíà äèàãíîñòèêàòà íà ðåäè-öà íåçàðàçíè áîëåñòè ïðè ñåëñêîñòîïàíñêè æèâîòíè èïòèöè. Îïðåäåëåíè ñà íîðìàëíèòå ôèçèîëîãè÷íè ñòîé-íîñòè íà îñíîâíèòå áèîõèìè÷íè ïîêàçàòåëè â áèîëî-ãè÷íè ìàòåðèàëè ïðè çäðàâè ñâîáîäíîæèâååùè äèâèïðåæèâíè è ñâèíå îò ðàçëè÷íè ðàéîíè íà ñòðàíàòà, àñúùî òàêà è ïðè âîëèåðíî îòãëåæäàíè äèâè ïòèöè. Òîâà èçãðàæäà èìèäæà íà çâåíîòî êàòî åäíî îò âîäå-ùèòå â äèàãíîñòèêàòà íà íåçàðàçíèòå áîëåñòè ñúñ ñâî-èòå îðèãèíàëíè è àäàïòèðàíè ìåòîäè.Ïðåç 1974 ã. Ëàáîðàòîðèÿòà å ïðåoáðàçóâàíà â Öåíò-ðàëíà ëàáîðàòîðèÿ ïî áèîëîãèÿ è áîëåñòè íà äèâå÷à èïðåìèíàâà êúì Ñåëñêîñòîïàíñêàòà àêàäåìèÿ “Ãåîðãè

Äèìèòðîâ”. Ñëåä äâå ãîäèíè (Çàïîâåä ¹ XII 2772/06.09.1976 ã. íà Ìèíèñòåðñòâîòî íà çåìåäåëèåòî èõðàíèòåëíàòà ïðîìèøëåíîñò) ñòàâà Öåíòðàëíà ëàáî-ðàòîðèÿ ïî áèîëîãèÿ è áîëåñòè íà äèâå÷à ñ êëèíèêà çàäðåáíè æèâîòíè (ÖËÁÁÄÊÄÆ) è ïðåìèíàâà êúì ÍÏΓÂåòåðèíàðíî äåëî”. Ëàáîðàòîðèÿòà ðàçïîëàãà ñúñ ñúâ-ðåìåííà àïàðàòóðà - ñïåêòðîãðàôñêà, ïîëÿðîãðàôñêà,ñïåêòðîôîòîìåòðè÷íà è ñïåêòðîôëóîðèìåòðè÷íà, àñëåä íàâëèçàíå íà àòîìíîàáñîðáöèîííèòå ìåòîäè çàäèàãíîñòèêà - è ñ äâà àòîìíîàáñîðáöèîííè àïàðàòà çàîïðåäåëÿíå íà òåæêè ìåòàëè.Íàòðóïàíèÿò áîãàò ìåòîäè÷åí îïèò è äîñòàòú÷íàêàäðîâà îáåçïå÷åíîñò (íàä 25 äóøè) ïîçâîëÿâàò äà ñå

ðàáîòè ïî ãîëÿì áðîé íàó÷íîèçñëåäîâàòåëñêè çàäà÷è -âåäîìñòâåíè è ñ Êîîðäèíàöèîííèÿ öåíòúð êúì ÑÈ çàÁúëãàðèÿ, ïî ëèíèÿ íà ñúòðóäíè÷åñòâîòî ìåæäó ñòðà-íèòå, êîåòî èçäèãà ìåæäóíàðîäíèÿ àâòîðèòåò íà Ëà-áîðàòîðèÿòà.Íàðåä ñ íàó÷íîèçñëåäîâàòåëñêàòà ðàáîòà çíà÷èòåëíîñå ðàçøèðÿâà îáåìúò íà äèàãíîñòè÷íàòà è êîíñóë-òàíñêàòà äåéíîñò.Èíòåíçèôèöèðàíåòî íà ëîâíîòî ñòîïàíñòâî ïîçâîëÿ-âà çà åäèí íåïðîäúëæèòåëåí ïåðèîä îò âðåìå äà áúäàòçíà÷èòåëíî óâåëè÷åíè çàïàñèòå îò åäúð è ïåðíàò äè-âå÷. Îãðîìíà ðîëÿ èçèãðàâàò äúðæàâíèòå ëîâíè ñòî-ïàíñòâà. Óâåëè÷àâàíåòî íà ãúñòîòàòà íà ïîïóëàöè-èòå íà äèâå÷à è íàòðóïâàíåòî â íÿêîè ðàéîíè íà ñâðúõ-çàïàñèòå îáà÷å äîâåæäà è äî ðåäèöà ïðîáëåìè â çäðà-âåîïàçâàíåòî íà äèâå÷à - åíçîîòèè, êîèòî â ðåäèöàñëó÷àè èìàò ìàñîâî ðàçïðîñòðàíåíèå. Ïîÿâèëîòî ñå çà-áîëÿâàíå ãàñòðîåíòåðèò ïî ñúðíèòå äîâåæäà ïðåç1982 -1986 ã. äî çíà÷èòåëíà ðåäóêöèÿ íà ïîïóëàöèÿòàâ Ñåâåðîèçòî÷íà Áúëãàðèÿ. Åíòåðîòîêñåìèÿòà ïðèìóôëîíèòå è åëåíîâèòå ìíîãîêðàòíî å íàáëþäàâàíà èäèàãíîñòèöèðàíà. Óñòàíîâåíè ñà è îïàñíè çîîíîçè êà-òî áÿñ, áðóöåëîçà, òóëàðåìèÿ, òîêñîïëàçìîçà, òðèõè-íåëîçà, åõèíîêîêîçà, êîèòî íàáëþäàâàõìå â ðàçëè÷íàñòåïåí ïðåç ðàçëè÷íèòå ãîäèíè.Ïîðàäè ïîä÷èíåíîñòòà íà Ëàáîðàòîðèÿòà íà ÍÏΓÂåòåðèíàðíî äåëî” òåìàòèêàòà º ñå ïðèäúðæà êúìðàçðàáîòâàíå íà ïðîãðàìè ïî çäðàâåîïàçâàíå íà äèâå-÷à â ñòðàíàòà. Êîìèòåòúò ïî ãîðèòå êúì Ìèíèñ-òåðñêèÿ ñúâåò ñúâìåñòíî ñ ÍÏÎ “Âåòåðèíàðíî äåëî”ïîäêðåïÿò äåéíîñòòà íà ÖËÁÁÄ, êàòî àêòóàëèçèðàòöÿëàòà íîðìàòèâíà âåòåðèíàðíîìåäèöèíñêà áàçà, çà-ñÿãàùà îïàçâàíåòî íà äèâå÷à. ðåçóëòàò íà îáùè óñèëèÿ å ïðèëîæåíà è èçïèòàíà ñïðîôèëàêòè÷íà öåë ïúðâàòà ïåðîðàëíà âàêñèíà ñðåùóêëàñè÷åñêà ÷óìà ïî äèâè ñâèíå â ãðàíè÷íèòå ðàéîíè. Ïî èíèöèàòèâà íà ÖËÁÁÄ â ñòðàíàòà å îðãàíèçèðàíààêöèÿ çà ïðîáîíàáèðàíå íà áèîëîãè÷íè ìàòåðèàëè îò200 õèùíèöè, êîèòî ñà èçïðàòåíè çà äèàãíîñòèêà âÐåôåðåíòíèÿ öåíòúð çà èçñëåäâàíå íà áåñà â Êîøèöåè ñà âçåòè ñâîåâðåìåííè ìåðêè çà íåðàçïðîñòðàíåíè-åòî íà ñèëâàòè÷íèÿ áÿñ ó íàñ. Ïðåç ñëåäâàùàòà ãîäè-íà ñà âúâåäåíè ñúâðåìåííè èìóíîôëóîðåñöåíòíè ìåòî-äè çà äèàãíîñòèêà íà áåñà îò ÖÍÈÂÌÈ è ïðîöåñúò, êîé-òî çà öÿëà Åâðîïà å ïðîáëåì, â íàøàòà ñòðàíà ñ îá-ùèòå óñèëèÿ íà èíñòèòóöèèòå å îâëàäÿí. Òîâà ñà ãî-äèíèòå, êîãàòî Áúëãàðèÿ äîñòèãà ñâîÿ âðúõ â ëîâíîòîñòîïàíñòâî è å æåëàíà äåñòèíàöèÿ ñ äîñòàòú÷íè ïîêîëè÷åñòâî è âèäîâî ðàçíîîáðàçèå êîñìàò è ïåðíàòäèâå÷ ñ êà÷åñòâåíè òðîôåè - ñâåòîâíè ðåêîðäè. À òî-

5/2008 15

Юбилеи

Íàóêàòà çà ïðàêòèêàòàÑò.í.ñ. ä-ð Ëèëÿíêà ÍÅÄÊÎÂÀ - äèðåêòîð íà ÍÍÈÑËÑÁÁÄ

âà íè êàðà è äíåñ äà ñå ÷óâñòâàìå ãîðäè ñúñ ñúïðè÷àñ-òíîñòòà êúì ëîâíèòå óñïåõè.Óñïåøíî ñå ïðèëàãà èçïèòàíèÿò îò Ëàáîðàòîðèÿòàìåòîä çà áîðáà ñ êðàñòàòà ïî äèâèòå ñâèíå, âëÿçúë âïðàêòèêàòà íà ëîâíèòå ñòîïàíñòâà. Ïðåäîòâðàòå-íî å ðàçïðîñòðàíåíèåòî íà ðåäèöà çîîíîçè â äèâå÷îâè-òå ïîïóëàöèè, åïèçîäè÷íè è ìàñîâè ñëó÷àè íà õîëåðà èòèôóñ ïðè âîëèåðíè è ðàçñåëåíè â ëîâèùàòà ôàçàíè.ÍÏÎ “Âåòåðèíàðíî äåëî” èçãðàäè äîïúëíèòåëåí âåòå-ðèíàðåí êîíòðîë çà îïàçâàíå íà äèâå÷à îò çàáîëÿâàíèÿ.Ïðåç 1983 ã., ñëåä ïåí-ñèîíèðàíåòî íà ïðîô.Ãàáðàøàíñêè, äèðåê-òîð íà ÖËÁÁÄÊÄÆñòàâà ñò.í.ñ. ä-ð Ëþ-áîìèð Ìóòàôîâ. Íå-ãîâà ïåðñîíàëíà çàñ-ëóãà å ðàçêðèâàíåòîíà Ïàòîìîðôîëîãè÷-íà ëàáîðàòîðèÿ è Ïà-ðàçèòîëîãè÷íà ëàáî-ðàòîðèÿ, êîèòî ðàçã-ðúùàò ñâîÿòà äåé-íîñò ñ àêòèâíîòîó÷àñòèå íà èçòúêíà-òèòå áúëãàðñêè ó÷å-íè, äîêòîð íà íàóêè-òå - ñò.í.ñ. I ñò. Ñ.Åí÷åâ è ñò.í.ñ. I ñò.Ä. Áàíêîâ. Èçâúðøåíàå ñèñòåìíà è çàäúë-áî÷åíà èçñëåäîâàòåë-ñêà è äèàãíîñòè÷íàðàáîòà. Ðàçêðèò åïîëèåòèîëîãè÷íèÿòôàêòîð íà çàáîëÿâà-íåòî èíôåêöèîçåí ãàñòðîåíòåðèò - êúðâàâà äèàðèÿ, ïîñúðíèòå. Çàïî÷âàò è ïàðàçèòîëîãè÷íè èçñëåäâàíèÿ íàåäðèÿ äèâå÷. Ñëåä óñòàíîâåíàòà õåëìèíòîöåíîçàÖËÁÁÄ ðàçðàáîòâà õèìèîïðîôèëàêòè÷íè ñõåìè çà áîð-áà, ïðåäâèæäàùè èçïîëçâàíå íà ïîòèâîïàðàçèòíè ïðå-ìèêñè è áðèêåòè. Ñëåäâàùèòå ïàðàçèòîëîãè÷íè èçñëåä-âàíèÿ ïîêàçâàò ïðåäèìñòâàòà íà ìåäèêàìåíòîçíèòåïðåìèêñè.Ïðåç 1992 ã. ÄÎ “Âåòåðèíàðíî äåëî” å ïðåîáðàçóâàíî âÍàöèîíàëíà âåòåðèíàðíîìåäèöèíñêà ñëóæáà, êàòî äåé-íîñòòà íà ÖËÁÁÄÊÄÆ å ðàçäåëåíà è ÖËÁÁÄ å ïðåõâúð-ëåíà îòíîâî ñ ÏÌÑ 145/1993 ã. êúì Ñåëñêîñòîïàíñêà-òà àêàäåìèÿ. Ëàáîðàòîðèÿòà å îãëàâåíà îò ñò.í.ñ. IIñò. Ëèëÿíêà Íåäêîâà. Îñòàíàëà ñ ìèíèìàëåí ñúñòàâ îò 5 íàó÷íè ñúòðóäíè-öè, îò êîèòî ñàìî åäèí âåòåðèíàðåí ëåêàð è 4 ïîìîù-íîîáñëóæâàùè áðîéêè, Ëàáîðàòîðèÿòà çàïî÷âà äà âúç-ñòàíîâÿâà ñâîÿòà äåéíîñò. Òîâà âðåìå ñúâïàäà ñ ïðî-ìåíèòå â ñòðàíàòà è ðåôîðìèðàíåòî íà íàóêàòà â óñ-ëîâèÿòà íà ïàçàðíî ñòîïàíñòâî. Áëàãîäàðåíèå íà óïî-ðèòàòà ðàáîòà íà ìàëêèÿ êîëåêòèâ çà òúðñåíå íà äî-ïúëíèòåëíè èçòî÷íèöè çà ôèíàíñèðàíå è ðàçøèðÿâà-íå íà òåìàòèêàòà ÖËÁÁÄ óñïÿâà äà çàïàçè ïðèîðèòå-òèòå ñè â äâåòå îñíîâíè íàïðàâëåíèÿ - áèîëîãè÷íèïðîó÷âàíèÿ è áîëåñòè íà äèâå÷à.  ïúðâîòî íàïðàâëå-íèå ïðåç 1996 ã. ñå ïîñòàâè íà÷àëîòî íà ãåíåòè÷íèïðîó÷âàíèÿ, êîèòî çà ñúæàëåíèå íå ñà äîðàçâèòè. Êúìíàïðàâëåíèå “Áîëåñòè íà äèâå÷à” ñå ðàçêðèâà Áàêòåðè-îëîãè÷íà ëàáîðàòîðèÿ, çàäúëáî÷àâà ñå ðàáîòàòà â Ïà-ðàçèòîëîãè÷íà è Ïàòîìîðôîëîãè÷íà ëàáîðàòîðèÿ.Ñêëþ÷åíèòå ïðåç 1998 ã. 7 äîãîâîðà ïîäïîìàãàò ôè-íàíñèðàíåòî íà èçâúðøâàíèòå íàó÷íè åêñïåðèìåíòè.Ïðîäúëæàâàò èçñëåäâàíèÿòà, èçÿñíÿâàùè áèîëîãè÷íè-òå îñîáåíîñòè íà äèâèòå æèâîòíè ïðè åêîëîãè÷íàòà

èì àäàïòàöèÿ â óñëîâèÿòà íà ñâîáîäíàòà ïðèðîäà è ïðèôåðìåðíîòî è âîëèåðíîòî îòãëåæäàíå. Óñòàíîâåíî å,÷å äèâå÷úò å íàé-ïîäõîäÿù áèîèíäèêàòîð çà èçìåíåíèÿâ îêîëíàòà ñðåäà, íàñòúïèëè ñëåä çàìúðñÿâàíå ñ òåæ-êè ìåòàëè, ïåñòèöèäè, òîðîâå è äðóãè êñåíîáèîòèöè,à ÷ðåç ìîíèòîðèíã ñà óñòàíîâåíè è ïîäõîäÿùèòå âè-äîâå èíäèêàòîðè - äèâèòå çàéöè è åëåíèòå ëîïàòàðè. Íà÷àëîòî íà åêîòîêñèêîëîãè÷íèòå ïðîó÷âàíèÿ ïðè äè-âå÷à å ïîñòàâåíî ñ åêñïåðèìåíòàëíî âúçïðîèçâåæäàíåíà õðîíè÷íè îòðàâÿíèÿ è òîêñèêîçè ñ îëîâî, ìîëèáäåí

è ìåä. Ïðîó÷åíî å âëèÿíèåòî íà ðåäèöà ïåñòèöèäè è èç-êóñòâåíè òîðîâå êàòî êîíòàìèíàòîðè íà îêîëíàòàñðåäà. Çà êîðèãèðàíå íà íàðóøåíèÿ ìåòàáîëèçúì ïðè òîêñè-êîçèòå ñà èçïèòàíè ñïåöèôè÷íè àíòèäîòíè ñðåäñò-âà, à çà ïðåäîòâðàòÿâàíå íà ïîñëåäèöèòå è îãðàíè÷à-âàíå íà ïîðàæåíèÿòà îò îòðàâÿíèÿ ñ òåæêè ìåòàëèâ åíäåìè÷íè ðàéîíè ñà èçïèòàíè ðàçðàáîòåíèòå ìî-äèôèöèðàíè ôîðìè íà ïðèðîäíè ñîðáåíòè (çåîëèòè - àëó-ìîñèëèêàòè) ñ ïîâèøåíà ñîðáöèÿ çà ìåä, ìàíãàí, îëî-âî è êàäìèé. Óñòàíîâåíî å, ÷å òå ñå ïðèåìàò îò åäðèÿäèâå÷ è ñà ïåðñïåêòèâíè çà ïðèëàãàíå â ðàéîíè ñ êîí-ñòàòèðàíè ïîâèøåíè íèâà íà òåæêè ìåòàëè.Ðàçðàáîòåíè ñà ñõåìè çà ïðèëàãàíå íà êîìáèíèðàíèìèêðîåëåìåíòíè è âèòàìèííè äîáàâêè êúì õðàíèòåë-íèòå äàæáè çà ïîäîáðÿâàíå íà áèîëîãè÷íèòå è ïðîäóê-òèâíè ïîêàçàòåëè ïðè âîëèåðíî îòãëåæäàíè ôàçàíè.Ñ öåë ïîäîáðÿâàíå íà êà÷åñòâîòî íà äîáèòèòå òðî-ôåè ñà ðàçðàáîòåíè ïðåäëîæåíèÿ çà êîðèãèðàíå íà ìè-íåðàëíîòî ïîäõðàíâàíå íà äèâå÷à îò ñåì. Åëåíîâè ïðåççèìíèÿ ïåðèîä ÷ðåç ïðèëàãàíå íà ñåëåêòèâíè äîáàâêèîò ìèêðîåëåìåíòèòå ìåä, öèíê, ìàíãàí è ñåëåí â ïå-ðèîäà íà ïîäãîòîâêà è ðàñòåæ íà ðîãàòà. Ïðîó÷âàíàå âúçìîæíîñòòà çà çàìÿíà íà õèìè÷íèòå ñðåäñòâà çàáîðáà ñ âðåäèòåëèòå ïî ãîðèòå ÷ðåç èçïîëçâàíå íà áè-îëîãè÷íèÿ èíñåêòèöèä “Äèïåë”.Ïðåç òîçè ïåðèîä íà óñïåøíî ðàçâèòèå ñà óñòàíîâåíèè ïðîó÷åíè ñëåäíèòå ïî-âàæíè çàáîëÿâàíèÿ: èíôåêöè-îçåí ãàñòðîåíòåðèò ïî ñúðíèòå, àëåóòñêà áîëåñò ïðèíîðêèòå, âèðóñåí õåïàòèò ïî íóòðèèòå, òóáåðêóëî-çà, ïñåâäîòóáåðêóëîçà ïî ìóôëîíèòå, øàðêà ïðè äèâà-òà ÿðåáèöà, êàíäèäîìèêîçà è êàïèëàðèîçà ïðè ôàçàíà. Èçÿñíåí å ïðîôèëúò íà ïàðàçèòíèòå çàáîëÿâàíèÿ ïðèôåðìåðíî îòãëåæäàíèÿ äèâå÷. Îïðåäåëåíà å ïàðàçèòî-

5/200816

Êîëåêòèâúò íà ÍÍÈÑËÑÁÁÄ ñ äèðåêòîð ñò. í. ñ. ä-ð Ëèëÿíêà Íåäêîâà (òðåòà îòëÿâî)

öåíîçàòà ïðè îñíîâíèòå âèäîâå äèâå÷ - ìóôëîí, åëåí ëî-ïàòàð, äèâà ñâèíÿ, ñúðíà.Çàäúëáî÷åíè èçñëåäâàíèÿ ñå âîäÿò âúðõó ãîíãèëîíåìà-òîçàòà ïî äèâèòå æèâîòíè. Óñòàíîâåíî å, ÷å íàé-ñèë-íî ñà çàñåãíàòè ñúðíèòå - 81 %, ñëåäâàíè îò áëàãîðîä-íèÿ åëåí - 75 %, è ìóôëîíà - 56 %.Ïðîâåæäàò ñå ñèñòåìíè àíòèõåëìèíòíè ìåðîïðèÿ-òèÿ ïðåç ïðîëåòíèÿ è åñåííî-çèìíèÿ ñåçîí çà êîíòðî-ëèðàíå íà åêñòåíçèòåòà íà îïàðàçèòÿâàíåòî, îñîáå-íî â îãðàäåíèòå ïëîùè. Äèàãíîñòèêàòà è íàó÷íèòå ðàç-ðàáîòêè ïî îïðåäåëÿíå íà ïàðàçèòîëîãè÷íèÿ ñòàòóñíà äèâå÷à ñå ïðåíàñÿò è â ïðàêòèêàòà. Ðàçðàáîòåíè-ÿò îò Ëàáîðàòîðèÿòà ìåäèêàìåíòîçåí ïðåìèêñ, ñú-äúðæàù “Ëåâàìèçîë”, îáîãàòåí ñ ìèêðîåëåìåíòè, áåèçïèòàí óñïåøíî â ãîðñêèòå ñòîïàíñòâà. Çà êîíòðîëíà ïàðàçèòîçèòå ñå èçïîëçâàò è àíòèõåëìèíòíè ïðå-ïàðàòè íà âîäåùè ñâåòîâíè ôèðìè.Ïðåç ñëåäâàùèÿ íîâ ïåðèîä íà ðåîðãàíèçàöèÿ íà âåòå-ðèíàðíàòà íàóêà, ïðåäâèä íåîáõîäèìîñòòà îò õàð-ìîíèçèðàíå íà âåòåðèíàðíîòî çàêîíîäàòåëñòâî ñ ÅÑ,â êðàÿ íà 2000 ã. 13 ðåãèîíàëíèòå âåòåðèíàðíîìåäèöèí-ñêè èíñòèòóòà è äèàãíîñòè÷íè ðàéîííè âåòåðèíàð-íè ñòàíöèè, â òîâà ÷èñëî è ÖËÁÁÄ, ñà ïðåîáðàçóâàíè âòúðãîâñêè äðóæåñòâà.Áëàãîäàðåíèå íà ðàçáèðàíåòî íà çíà÷åíèåòî íà Ëàáî-ðàòîðèÿòà ñúñ Çàïîâåä ¹ 255 îò 24.04.2001 ã. íà íà÷àë-íèêà íà ÍÓà ñòàâà ïîäåëåíèå íà Íàöèîíàëíîòî óïðàâ-ëåíèå ïî ãîðèòå, à îò 08.05.2001 ã. ñå ïðåîáðàçóâà â Íà-öèîíàëíà íàó÷íîèçñëåäîâàòåëñêà ñòàíöèÿ ïî ëîâíîñòîïàíñòâî, áèîëîãèÿ è áîëåñòè íà äèâå÷à(ÍÍÈÑËÑÁÁÄ). Ñòàíöèÿòà èìà ñîáñòâåíà ìàòåðèàëíà áàçà - åòàæ îòñãðàäà è ïîìîùíè ïîìåùåíèÿ, ñòàè çà ïðîâåæäàíå íàåêñïåðèìåíòè ñ ïòèöè, àóòîïñèîííà çàëà è çàëà çà îá-ðàáîòêà íà òðîôåè. Ïðåç 2007 ã. ñà èçâúðøåíè îñíîâåíðåìîíò íà ïîìåùåíèÿòà è îáçàâåæäàíåòî ñúñ ñðåäñ-òâà íà ÄÀà â ðàçìåð íà 138 588 ëåâà. Çà èçïúëíåíèå íà çàäà÷èòå îò ïëàíà ñè çà íàó÷íî îáñ-ëóæâàíå íà ëîâíîòî ñòîïàíñòâî è çà èçñëåäîâàòåëñêàðàáîòà Ñòàíöèÿòà ðàçïîëàãà ñ íåîáõîäèìàòà îñíîâ-íà àïàðàòóðà çà èçâúðøâàíå íà ïàðàçèòîëîãè÷íè, ïà-òîìîðôîëîãè÷íè, êàêòî è íà áèîëîãè÷íè, áèîõèìè÷íèè åêîëîãè÷íè èçñëåäâàíèÿ. Êîìïþòúðíàòà è äðóãà îôèñòåõíèêà, êàêòî è ïðåâîçíèòå ñðåäñòâà ìíîãî óëåñíÿ-âàò íàøàòà ðàáîòà. Ñåãà â ÍÍÈÑËÑÁÁÄ ðàáîòÿò 15ñëóæèòåëè, îò êîèòî òðèìà ñòàðøè íàó÷åí ñúòðóä-íèê II ñò., åäèí ñòàðøè åêñïåðò - íàó÷åí ñúòðóäíèê,

âåòåðèíàðåí ëåêàð, è òðèìà ìëàäøè åêñïåðòè - èíæå-íåðè ëåñîâúäè, âåòåðèíàðåí ëåêàð - ìëàäøè åêñïåðò, èäðóãè ñúòðóäíèöè. Ñòàíöèÿòà ðàçâèâà ñâîÿòà äåéíîñò â òðè ñåêöèè. Ñåêöèÿ “Ëîâíî ñòîïàíñòâî” èçâúðøâà èíâåíòàðèçà-öèÿ, îöåíêà è àíàëèç íà ÁÈÑÄ â ÄÄÑ è ÄË (ñåãà ÄËÑ èÄÃÑ), ìîíèòîðèíã è îöåíêà íà áèîòåõíè÷åñêèòå ñú-îðúæåíèÿ, àíàëèç íà ñòðóêòóðàòà íà ïîïóëàöèèòå,ïîëçâàíåòî è ñòîïàíèñâàíåòî. Àíàëèçúò íà ïîëó÷å-íèòå ðåçóëòàòè äàâà îñíîâàíèå äà ñå àêöåíòèðà â áú-äåùå âúðõó óñúâúðøåíñòâàíå íà ìåòîäèêàòà çà èç-âúðøâàíå íà ïðåöèçíè òàêñàöèè è îòïèìèçèðàíå íàãúñòîòàòà íà äèâå÷îâèòå ïîïóëàöèè â ëîâíèòå ñòî-ïàíñòâà, çà ïðèâåæäàíå íà ñúîòíîøåíèåòî ïîë-âúç-ðàñò, ïëàí-ïîëçâàíå ñúîáðàçíî èçèñêâàíèÿòà íà ëîâ-íàòà íàóêà. Ïðîñëåäÿâàò ñå ìèãðàöèîííèòå ïðîöå-ñè, âúçïðîèçâîäñòâîòî è ïðè÷èíèòå çà êîëåáàíèÿòàâ òÿõ. Äðóãà íàñîêà â ðàáîòàòà íà ñåêöèÿòà å ïðîó÷âàíå íàçàïàñà, ñúùåñòâóâàùèòå ìåñòîîáèòàíèÿ, áèîëîãèÿ-òà, õðàíåíåòî, çàáîëÿâàíèÿòà ïðè ãëóõàðà è îòðàæå-íèåòî íà ñòîïàíñêàòà äåéíîñò âúðõó ïëúòíîñòòà íàìåñòîîáèòàíèÿòà. Åêñïåðòèòå ðàçãëåæäàò è äàâàò ñòàíîâèùà ïî íîð-ìàòèâíèòå äîêóìåíòè çà ëîâíîòî ñòîïàíñòâî ñúîá-ðàçíî èçèñêâàíèÿòà è ðåãëàìåíòèòå íà Åâðîïåéñêèÿñúþç.  ñåêöèÿ “Áîëåñòè íà äèâå÷à” ñå ðàçðàáîòâàò ïðîáëå-ìè, ñâúðçàíè ñ äèàãíîñòèêàòà, ïðîôèëàêòèêàòà è òå-ðàïèÿòà íà çàáîëÿâàíèÿòà ïðè äèâèòå æèâîòíè. Îñ-íîâíè ïðèîðèòåòè ñà çàðàçíèòå è ïàðàçèòíèòå çàáî-ëÿâàíèÿ, ïðè÷èíÿâàùè çíà÷èòåëíà ñìúðòíîñò è ïîðà-æåíèÿ âúðõó äèâå÷îâèòå ïîïóëàöèè. Äúëãîãîäèøíàòàðàáîòà íà Ñòàíöèÿòà äîâåäå äî ñúçäàâàíå è ìàñîâîâíåäðÿâàíå íà ïðîôèëàêòè÷íè ñõåìè çà áîðáà ñ ïðîá-ëåìíèòå ïàðàçèòîçè ïî äèâå÷à ó íàñ.Ïî îòíîøåíèå íà çàáîëÿâàíèÿòà, êîèòî ñå ïðåíàñÿòîò æèâîòíèòå íà ÷îâåêà, ñå ðàáîòè ñèñòåìíî è ñà íà-ëèöå ðåçóëòàòè ïî äèàãíîñòèêàòà íà òóáåðêóëîçàòà,â ïðîó÷âàíåòî íà òóëàðåìèÿòà è òðèõèíåëîçàòà. Òåäîïðèíàñÿò çà íàìàëÿâàíå íà ðèñêîâåòå çà çäðàâåòîíà ëîâíè ñïåöèàëèñòè, ëîâöè, äèâå÷îâúäè, êàêòî è íàâñè÷êè, êîèòî ðàáîòÿò â ëîâíîòî ñòîïàíñòâî èëèêîíñóìèðàò äèâå÷îâî ìåñî.Ïðåç ïîñëåäíèòå äâå ãîäèíè áåøå ïðèëîæåíà âàêñèíàïðîòèâ êëàñè÷åñêà ÷óìà ïî äèâèòå ñâèíå, ðàçðàáîòå-íà è ïðèëàãàíà â ÅÑ.

5/2008 17

Ïðîô. Ïàâåë Ãàáðàøàíñêè èìà òðè äúùåðè. Äâå îòòÿõ, áëèçíà÷êè - Âàíÿ è Âåñåëà, ñà âúçïèòàíè÷êèíà Âèñøèÿ ëåñîòåõíè÷åñêè èíñòèòóò. Äíåñ èíæ.Âåñåëà Äè÷åâà å îðãàíèçàòîð ïî ó÷åáíàòà äåéíîñòâúâ Ôàêóëòåòà ïî ñòîïàíñêî óïðàâëåíèå íà Ëåñî-òåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò. Èíæ. Âàíÿ Ðàé÷åâà ðà-áîòè â Øêîëàòà “Áàãàòóð” â Ñòàðà Çàãîðà. Ïî ñòúïêèòå íà áàùà ñè òðúãâà ä-ð ÌàðãàðèòàÃàáðàøàíñêà, êîÿòî å ñòàðøè íàó÷åí ñúòðóäíèêâ Èíñòèòóòà ïî åêñïåðèìåíòàëíà ïàòîëîãèÿ èïàðàçèòîëîãèÿ êúì ÁÀÍ, åäèí îò èíñòèòóòèòå,êîéòî ïîëçîòâîðíî ñúòðóäíè÷è ñ ÍÍÈÑËÑÁÁÄ.Òå áÿõà ãîñòè íà ÷åñòâàíåòî íà 40-ãîäèøíèíàòàíà Ñòàíöèÿòà, ïðîâåäåíî íà 19 ìàðò â Ïëîâäèââ ðàìêèòå íà Ìåæäóíàðîäíàòà èçëîæáà “Ëîâ, ðè-áîëîâ, ïðèðîäà”. Îòëÿâî íàäÿñíî ñà Âàíÿ, Ìàðãàðèòà è Âåñåëà,äîñòîéíè íàñëåäíè÷êè íà áàùà ñè.

Êðúâòà âîäà íå ñòàâà

Çà òðåòè ïîðåäåí ïúò Äúðæàâíàòààãåíöèÿ ïî ãîðèòå ó÷àñòâà â èçëîæå-íèåòî “Ïîñîêè êúì ïðèðîäàòà”. Êà-òî èçðàç íà óñòàíîâåíîòî âå÷å äîá-ðî ïàðòíüîðñòâî ñ îðãàíèçàòîðè-òå è ïðåäè âñè÷êî çà óäîâëåòâîðÿâà-íå íà âñå ïî-íàðàñòâàùèÿ èíòåðåñíà ôðàíöóçèòå êúì íàøàòà ñòðàíàòàçè ãîäèíà ÄÀà ïîëó÷è îôèöèàëíàïîêàíà çà ïðåäñòàâÿíå íà Áúëãàðèÿêàòî ïî÷åòåí ãîñò ïîä ìîòîòî“Áúëãàðèÿ - ïðèðîäíè òåðèòîðèè”.Áúëãàðñêèÿò ùàíä áåøå ïî-ãîëÿì,ðàçïîëîæåí íà öåíòðàëíî ìÿñòî èïðîåêòèðàí òàêà, ÷å äà ïðåäñòàâèïî íàé-äîáðèÿ íà÷èí áúëãàðñêàòàïðèðîäà, òðàäèöèè è áèò. Çà ïî-öÿ-ëîñòíèÿ îáðàç íà ñòðàíàòà äîïðè-íåñîõà è ïðåäñòàâèòåëèòå íà ÌÎÑÂè íà ÷àñòíèÿ òóðèñòè÷åñêè áèçíåñ.×àñò îò áúëãàðñêèÿ ùàíä áåøåîôîðìåíà êàòî ñöåíà, îò êîÿòî çâó-÷àõà èçïúëíåíèÿòà íà Íèêîëèíà ×à-êúðäúêîâà, íà ôîíà íà êîèòî òàí-öüîðèòå îò íåéíàòà ãðóïà óâëè÷à-õà â òàíöèòå ñè äîðè è ïîñåòèòå-ëèòå.Îôèöèàëíîòî îòêðèâàíå íà èçëîæå-íèåòî çàïî÷íà îò áúëãàðñêèÿ ùàíä.Ïðåäñòàâèòåëèòå íà îðãàíèçàòî-ðèòå, ïðèäðóæåíè îò áúëãàðñêèòåè ôðåíñêè îôèöèàëíè ëèöà è îò ìè-

íèñòúðà íà ñïîðòà Áåðíàð Ëàïîðò,áÿõà ïîñðåùíàòè ïî áúëãàðñêà òðà-äèöèÿ ñ õëÿá è ñîë (ñí. 1). Ñëåä òîâàñå ðàçíåñîõà áúëãàðñêè ðèòìè, èçâèñå õîðî (ñí. 2). Ïîñëå çàïðèèæäàõàïîñåòèòåëèòå, à òå íàèñòèíà áÿ-õà ìíîãî. Ïî èíôîðìàöèÿ íà îðãà-íèçàòîðèòå çà òðèòå äåíà íà ïðî-âåæäàíåòî ìó (îò 28 äî 30 ìàðò), èç-ëîæåíèåòî å áèëî ïîñåòåíî îò 55000 äóøè, à Áúëãàðèÿ áåøå íàé-âàæ-

íèÿò îò 400-òå èçëîæèòåëè. Æåñòêúì áúëãàðñêàòà ñòðàíà áåøå è âúç-ìîæíîñòòà âñåêè äåí äà ñå ïðåäñòà-âÿò ðàçëè÷íè òåìè. Ïðåç ïúðâèÿ äåíáÿõà ïðåäñòàâåíè ãîðèòå íà Áúëãà-ðèÿ, ïðåç âòîðèÿ - ïðèðîäíèòå è íà-öèîíàëíèòå ïàðêîâå, à òðåòèÿò äåíäàäå âúçìîæíîñò íà áúëãàðñêèòåòóðîïåðàòîðè äà çàïîçíàÿò ñ äåé-íîñòòà ñè ôðåíñêàòà ïóáëèêà. Çà äà ïîëó÷èø ïúëíà ïðåäñòàâà çàåäíà ñòðàíà, òðÿáâà äà ÿ óñåòèø ïîâúçìîæíîñò ñ âñè÷êèòå ñè ñåòèâà.Îðãàíèçàòîðèòå áÿõà ïîìèñëèëè èçà òîâà. Òå áÿõà óñòðîèëè ðåñòî-

ðàíò, â êîéòî ñåïðåäëàãàøå òðà-äèöèîííà áúëãàð-ñêà êóõíÿ. Íàé-õàðåñâàí ñå îêàçàòèêâåíèêúò.Çà ïîïóëÿðèçèðà-íå íà èçëîæåíèå-òî, êàêòî è íàÁúëãàðèÿ êàòîïî÷åòåí ãîñò,äîïðèíåñîõà ìíî-

ãîáðîéíèòå àôèøè ñ ëîãîòî íà íà-øàòà ñòðàíà â ïàðèæêîòî ìåòðî èïî óëèöèòå íà ãðàäà, êàêòî è ïóá-ëèêàöèèòå âúâ ôðåíñêèòå ïå÷àò-íè è åëåêòðîííè ìåäèè.Áúëãàðèÿ ïðèñúñòâàøå çà íÿêîëêîäåíà íà èçëîæåíèåòî â Ïàðèæ íå ñà-ìî ñ ïðèðîäàòà, íàðîäíèòå ñè ïåñ-íè è òàíöè, à è ñ ëèòåðàòóðíîòî ñèòâîð÷åñòâî. Ñ óäîâîëñòâèå ïðèåõïîêàíàòà íà Àëáåíà Äèìèòðîâà äàïðèñúñòâàì íà ïðåäñòàâÿíåòî íàêíèãàòà º “Áúëãàðñêè âêóñ” íà èçäà-òåëñòâî “Rocher” ïðåä ôðåíñêîòîðàäèî. Íåïîñðåäñòâåíà, îäóõîòâî-ðåíà è åðóäèðàíà, Àëáåíà Äèìèòðî-âà ìå íàêàðà äà ñå ïî÷óâñòâàì ãîð-äà êàòî áúëãàðêà, óòâúðäè óâåðå-íîñòòà ìè, ÷å ìíîãî íàøè ñúíàðîä-íèöè ñ ðàáîòàòà ñè è ñ èçÿâèòå ñèïî ñâåòà èçãðàæäàò îíàçè ïîëîæè-òåëíàòà ïðåäñòàâà çà Áúëãàðèÿ, îòêîÿòî âñè÷êè íèå ñå íóæäàåì.

Èíæ. Þëèÿ ÌÈÕÀÉËÎÂÀ Ãë. åêñïåðò âðúçêè ñ îáùåñòâåíîñòòà,

ÄÏÏ “Âèòîøà”

5/200818

Áúëãàðèÿ áå ïî÷åòåí ãîñò íà èçëîæåíèåòî “Ïîñîêè êúìïðèðîäàòà” â Ïàðèæ

11

22

Ìåæäóíàðîäíàòà êîíôåðåíöèÿ ñå ïðîâåäå îò 18 äî 21 ñåï-òåìâðè 2007 ã. â ãðàä Òðåíòî, îáëàñò Òðåíòèíî, Ñåâå-

ðîèçòî÷íà Èòàëèÿ. Ðàéîíúò å ïëàíèíñêè. Ðåëåôúò å ñèëíîðàç÷ëåíåí ñ íàäìîðñêà âèñî÷èíà îò 450-500 äî ïî÷òè 4000ì. Ïîðàäè ãîëåìèòå ðàçëè÷èÿ â íàäìîðñêàòà âèñî÷èíà èáëèçîñòòà äî Ñðåäèçåìíî ìîðå ðàñòèòåëíîñòòà å ìíîãî ðàç-íîîáðàçíà. Íà ñòðúìíèòå ñêëîíîâå ìîæå äà ñå íàáëþäàâàáúðç ïðåõîä îò êñåðîôèòíè êúì èãëîëèñòíè ñúîáùåñòâà,äîìèíèðàíè ïîñëåäîâàòåëíî îò ÷åðåí áîð è îáèêíîâåíñìúð÷.Ïëåíàðíèòå äîêëàäè è äèñêóñèè ñå ïðîâåäîõà â êîíãðåñíèÿöåíòúð íà ãðàä Òðåíòî, ðàçïîëîæåí íà âúðõà íà ñêàëåí ìà-ñèâ, îò êúäåòî ñå îòêðèâà íåâåðîÿòíà ãëåäêà êúì ãðàäà è öÿ-ëàòà äîëèíà. Îðãàíèçàòîðèòå Ðåíöî Ìîòà è íåãîâèÿò åêèï îò ìëàäè ñúò-ðóäíèöè ïîñâåòèõà êîíôåðåíöèÿòà íà ïðîô. Ïèåòðî Ïóñè,êîéòî å íàñî÷èë öÿëàòà ñè íàó÷íîèçñëåäîâàòåëñêà ðàáîòàâ èçó÷àâàíå íà äèíàìèêàòà íà âúçîáíîâèòåëíèòå ïðîöåñè âñìúð÷îâèòå ãîðè. Ïî âðåìå íà äúëãîãîäèøíàòà ñè ïðåïîäà-âàòåëñêà ðàáîòà òîé å ñúçäàë ìëàä è äèíàìè÷åí íàó÷åíåêèï, ÷èèòî ÷ëåíîâåòå â ìîìåíòà ñà âîäåùè èìåíà â åâðî-

ïåéñêàòà íàóêà â îáëàñòòà íà âèñîêîïëàíèíñêèòå ãîðè (Ïàîëî Êå-ðîáèíè, Ðåíöî Ìîòà è äðóãè).Îñíîâíà òåìà íà êîíôåðåíöèÿòà áÿõà ïðèðîäíèòå áåäñòâèÿ è íàðó-øåíèÿ â ïëàíèíñêèòå åêîñèñòåìè. Ðåäèöà ïðèìåðè ñà ïîêàçàëè, ÷åòå èìàò ìíîãî ãîëÿìî çíà÷åíèå çà ñòðóêòóðàòà è ðàçâèòèåòî íà èã-ëîëèñòíèòå ãîðè. Âñå ïî-÷åñòèòå è ïî-åäðîïëîùíè íàðóøåíèÿ ïðåç

ïîñëåäíèòå 20 ãîäèíè â Åâðîïà è Ñåâåðíà Àìåðèêà è íàòðóïâàíåòîíà ïî-ãîëÿì îáåì íàó÷íà èíôîðìàöèÿ ïîâäèãàò âúïðîñà êàê ñúâðå-ìåííîòî ëåñîâúäñòâî äà ïîäõîæäà â ïîäîáíà îáñòàíîâêà. Äîïúë-íèòåëåí ôàêòîð, êîéòî óñëîæíÿâà ðàáîòàòà íà ñòîïàíèòå íà ãîðè-òå, å óâåëè÷àâàíåòî íà èíôðàñòðóêòóðàòà è íàñåëåíèåòî â ïëàíèí-ñêèòå ðàéîíè è ñúîòâåòíî ïî-ãîëÿìàòà çàïëàõà îò ïðèðîäíèòå áåä-ñòâèÿ çà õîðàòà.Íàïðàâè âïå÷àòëåíèå, ÷å ó÷àñòíèöèòå îò ïî÷òè âñè÷êè åâðîïåéñêèñòðàíè äîêëàäâàõà åäðîïëîùíè âåòðîâàëè è êàëàìèòåòè íà êîðîÿ-äè â ñìúð÷îâè ãîðè, àíàëîãè÷íè íà ñëó÷èëèÿ ñå ïðåç 2001 ã. â ðå-çåðâàò “Áèñòðèøêî áðàíèùå” íà Âèòîøà. Çà÷åñòÿâàíåòî íà òåçè ñú-áèòèÿ å îñíîâíàòà ïðè÷èíà çà çàïî÷âàíåòî íà ìíîãî ïðîó÷âàíèÿ ïîòåìàòà ïðåç ïîñëåäíîòî äåñåòèëåòèå. Äîêëàäèòå, ñâúðçàíè ñ èçñ-ëåäâàíå íà ñëàáî ïîâëèÿíè îò ÷îâåøêà äåéíîñò ãîðè, ïîêàçâàò, ÷åïîäîáíè ÿâëåíèÿ ñà òèïè÷íè çà èãëîëèñòíè ãîðè ñ äîìèíèðàíå íàåäèí âèä (îñíîâíî îò ðîä Picea). Øèðîêî ñå äèñêóòèðà è âúïðîñúòäàëè çà÷åñòÿâàíåòî íà ïîäîáíè ñúáèòèÿ â åâðîïåéñêèòå ãîðè íå åäî ãîëÿìà ñòåïåí è ðåçóëòàò îò ëåñîâúäñêàòà äåéíîñò. Ïîâå÷åòîïðèðîäíè íàðóøåíèÿ ïðåç ïîñëåäíîòî äåñåòèëåòèå ñà çàñåãíàëèãîðè íà âúçðàñò îêîëî 100 ãîäèíè ñ õîìîãåííà ñòðóêòóðà. ×åñòî òåñà ðåçóëòàò îò ãîëè ñå÷è è ìàùàáíè çàëåñÿâàíèÿ ñàìî ñ îáèêíîâåíñìúð÷ â ìèíàëîòî, êàêòî è íà ëåñîâúäñêè ìåðîïðèÿòèÿ, âîäåùè äîäîìèíèðàíå íà ñðàâíèòåëíî åäíîâúçðàñòíè ãîðñêè ó÷àñòúöè.

 ïúðâàòà ïëåíàðíà ñåñèÿ áåîáúðíàòî âíèìàíèå íà ÷èñòîìåòîäè÷íè âúïðîñè.  èçó÷àâà-íåòî íà ïðîöåñèòå, ñâúðçàíè ñäèíàìèêà íà ãîðñêèòå íàñàæ-

äåíèÿ, âñå ïîâå÷å íàâëèçàò ïðîñòðàíñòâåíî îáâúðçàíè êîëè÷åñòâå-íè ìåòîäè, êîèòî ïîçâîëÿâàò ìíîãî äåòàéëíî õàðàêòåðèçèðàíå íà ïðî-ìåíèòå â ñòðóêòóðàòà íà ãîðàòà âúâ âðåìåòî. Ïðè ïîâå÷åòî èçñëåä-âàíèÿ ñå ïîäõîæäà èíòåðäèñöèïëèíàðíî, êàòî ñå ñú÷åòàâàò âúçìîæ-íîñòèòå íà ãåîãðàôñêèòå èíôîðìàöèîííè ñèñòåìè (ÃÈÑ), àíàëèçúòíà ãîäèøíè ïðúñòåíè (äåíäðîåêîëîãèÿ), àíàëèçúò íà àåðîôîòî èçîá-ðàæåíèÿ, ñàòåëèòíè ñíèìêè è äðóãè. Îòáåëÿçàíî áå è âëèÿíèåòî íà êëèìàòè÷íèòå ïðîìåíè âúðõó ãîðñêè-òå åêîñèñòåìè. Ïðîó÷âàíèÿòà ïîêàçâàò, ÷å ïîâå÷åòî îò îñòðèòå äíåñçäðàâîñëîâíè ïðîáëåìè çàïî÷âàò ñëåä èçêëþ÷èòåëíî ñóõàòà 2003ãîäèíà. Ïðåäñòàâåíè áÿõà äàííè, äåìîíñòðèðàùè êàê àêòèâíîòî òî-ïåíå íà ëåäíèöèòå è ïåðìàôðîñòà â Åâðîïåéñêèòå Àëïè çíà÷èòåëíîå óâåëè÷èëî ñëó÷àèòå íà ñâëè÷àíå íà çåìíè ìàñè è ðèñêà îò ãîëå-ìè íàâîäíåíèÿ.  ìíîãî îò äîêëàäèòå ñå ïîä÷åðòà, ÷å êëèìàòè÷íè-òå ïðîìåíè ïðåç ïîñëåäíèòå äåñåòèëåòèÿ ñå èçðàçÿâàò íå ñàìî â ïðî-ìÿíà íà ñðåäíèòå òåìïåðàòóðè, íî è â çà÷åñòÿâàíå íà íåîáè÷àéíèè åêñòðåìíè êëèìàòè÷íè ÿâëåíèÿ. Òîâà, îò ñâîÿ ñòðàíà, íåìèíóåìîçàñÿãà êàêòî ãîðñêèÿ ñåêòîð, òàêà è öÿëîòî îáùåñòâî. Ìíåíèåòî íàïîâå÷åòî ñïåöèàëèñòè å, ÷å òîâà ñà ÿâëåíèÿ, ñðåùó êîèòî íå ìîæåìäà ñå áîðèì, íî å âúçìîæíî äà ñå ïîäãîòâÿò ñïåöèàëèñòèòå â íàé-ðèñêîâèòå ñåêòîðè íà èêîíîìèêàòà è îáùåñòâîòî çà àäåêâàòíè ðå-àêöèè, êàòî ïî òîçè íà÷èí ñå íàìàëÿò çàãóáèòå. Ñðåä íàé-óÿçâèìè-òå íà ùåòè îò ïðèðîäíè áåäñòâèÿ ñåêòîðè å ãîðñêèÿò.Âïå÷àòëåíèÿòà íè îò êîíôåðåíöèÿòà ñà, ÷å â òåîðåòè÷íî îòíîøåíèåëåñîâúäñòâîòî â Áúëãàðèÿ íå èçîñòàâà â êîíöåïöèèòå ñè îò Çàïàä-íà Åâðîïà è Ñåâåðíà Àìåðèêà. Ñúùåâðåìåííî â òåçè ðàéîíè ïðàê-òè÷åñêîòî ïðèëàãàíå íà ñúâðåìåííèòå ðàçáèðàíèÿ çà óñòîé÷èâî ñòî-ïàíèñâàíå å â ìíîãî ïî-íàïðåäíàë ñòàäèé. Ëåñîâúäèòå ðàçáèðàòäîáðå íåîáõîäèìîñòòà îò ñòîïàíèñâàíå ñ îñíîâíà öåë ïîâèøàâàíåíà ðåçèñòåíòíîñòòà íà ãîðèòå êúì ðàçëè÷íè òèïîâå ïðèðîäíè áåäñ-òâèÿ.  òàçè âðúçêà îò ïúðâîñòåïåííà âàæíîñò å óñòàíîâÿâàíåòî íàïðèðîäíàòà äèíàìèêà íà ãîðèòå è ïðèåìàíåòî íà ïðèðîäíèòå áåäñ-òâèÿ êàòî íåäåëèì, äåòåðìèíèðàù êîìïîíåíò íà åêîñèñòåìèòå. Çàòàçè öåë â ñâåòà ñå ïðîâåæäàò ðåäèöà çàäúëáî÷åíè ïðîó÷âàíèÿ, ôè-íàíñèðàò ñå ãîëåìè íàó÷íîèçñëåäîâàòåëñêè êîëåêòèâè, êîèòî îáå-äèíÿâàò óñèëèÿòà ñè â ðàçëè÷íè îáëàñòè, îðãàíèçèðàò ñå è ïîäîá-íè ìåæäóíàðîäíè êîíôåðåíöèè, íà êîèòî ó÷àñòíèöèòå îáìåíÿò çíà-íèÿ, íîâè èäåè è ñúçäàâàò áúäåùè êîíòàêòè çà ñúâìåñòíà ðàáîòà.

Ä-ð èíæ. Ìîì÷èë ÏÀÍÀÉÎÒÎÂ, èíæ. Íåíî ÀËÅÊÑÀÍÄÐΠ- ËÒÓ

5/2008 19

Ìåæäóíàðîäíà êîíôåðåíöèÿ

“Ïðèðîäíè êàòàñòðîôè

è íàðóøåíèÿ â ïëàíèíñêè ãîðè -

ïðåäèçâèêàòåëñòâà è

âúçìîæíîñòè çà ëåñîâúäñòâîòî”

òèïîëîãè÷íà õàðàêòåðèñòèêà íà èíâåíòà-ðèçèðàíèòå ãîðè. Íî çà ãîëÿìî ñúæàëåíèåíÿìà äàííè çà çàïàñà è ïðèðàñòòà, çàñúñòîÿíèåòî è ðàñòåæà íà äúðâîñòîèòå. Òà-êà áèõìå èìàëè åäíà ïî-ïúëíà è öÿëîñòíàîöåíêà íà òåçè çàïàçåíè îò âåêîâå îò ÷î-âåøêà íàìåñà ãîðè, à îòòàì ùå ìîãàò äà ñåíàïðàâÿò è èçâîäè çà òÿõíîòî ñúõðàíåíèåè ñòîïàíèñâàíå.Êîíöåïöèÿ çà ñòðàòåãèÿ çà çàïàçâàíå íàäåâñòâåíèòå ãîðè

Ïðåäëàãà ñå êîíöåïöèÿ çà ñòðàòåãèÿ çà çà-ïàçâàíå íà äåâñòâåíèòå ãîðè, ïî-âàæíèòåìîìåíòè îò êîÿòî ñå ñâåæäàò äî ñëåäíîòî:1. Çà äúëãîñðî÷íîòî îïàçâàíå íà äåâñòâå-íèòå ãîðè äà ñå óâåëè ÷è ïëîùòà íà çà-ùèòåíèòå òåðèòîðèè. Ñìÿòà ñå, ÷å ñåãàø-íàòà ïëîù íå ñúîòâåòñòâà íà ãîëÿìîòî áè-îðàçíîîáðàçèå è íà çíà÷èòåëíèÿ äÿë îòåñòåñòâåíèòå ãîðè. Çà öåëòà ñå ïðåäëàãà:

- ðàçøèðÿâàíå íà ïëîùòà íà ðåçåðâàòè-òå, âêëþ÷èòåëíî è îáîñîáÿâàíå íà 20 000õà íîâè ðåçåðâàòè;

- óâåëè÷àâàíå íà ïëîù-òà íà Íàöèîíàëíèòå ïàðêî-âå “Ïèðèí” è “ÖåíòðàëåíÁàëêàí”;

- óñêîðÿâàíå íà ïðîöåäó-ðèòå ïî îáÿâÿâàíå íà íîâèÏðèðîäíè ïàðêîâå - “Çàïàä-íè Ðîäîïè”, “Çàïàäåí Áàë-êàí” è “Áåëàñèöà”. Êàòî îöåíÿâàìå ïîëîæèòåë-íî ãðèæèòå çà çàïàçâàíå íàäåâñòâåíèòå ãîðè â íàöèî-íàëåí è ìåæäóíàðîäåí êîí-òåêñò, ùå èçëîæèì è íàøè-òå âèæäàíèÿ ïî íÿêîè îòâúïðîñèòå, ïðåäëîæåíè âêîíöåïöèÿòà íà Ðàåâ è Âåéí.Ìîòèâèòå çà óâåëè÷àâàíåíà ïëîùòà íà çàùèòåíèòåòåðèòîðèè ñà äà ñå îñèãóðèäúëãîñðî÷íî îïàçâàíå íàäåâñòâåíèòå ãîðè è ÷å ñå-ãàøíèòå ïëîùè íà çàùèòå-íèòå òåðèòîðè íå ñúîòâåòñ-òâàò íà ãîëÿìîòî áèîðàç-íîîáðàçèå è â ÷àñòíîñò íàçíà÷èòåëíèòå ïëîùè åñòåñ-òâåíè “ñòàðè” ãîðè â Áúëãà-ðèÿ.Ñïîðåä íàñ òîâà å óâëå÷å-íèå ïî óâåëè÷àâàíå íàïëîùòà íà çàùèòåíèòå òå-ðèòîðèè.  Áúëãàðèÿ çàùèò-íèòå, ðåêðåàöèîííèòå è äðó-ãèòå ãîðè ñúñ ñïåöèàëíî

Ïëîù íà äåâñòâåíèòå ãîðèÏðè èíâåíòàðèçàöèÿòà å èçïîëçâàíî âúç-ïðèåòîòî â Áúëãàðèÿ îïðåäåëåíèå íà ïîíÿ-òèåòî “äåâñòâåíè ãîðè”, êàòî ñå ñïîäåëÿ èïðåäëîæåíîòî îò õîëàíäñêèòå åêñïåðòè îï-ðåäåëåíèå. Çà ïðåöåíêà è âêëþ÷âàíå íàäàäåíà òåðèòîðèÿ â ãðóïàòà "äåâñòâåíè ãî-ðè" ñà ïðèåòè ñëåäíèòå ïðèíöèïè è êðèòå-ðèè:

- åñòåñòâåí ïðîèçõîä íà äúðâåñíàòà,õðàñòîâàòà è òðåâíàòà ðàñòèòåëíîñò;

- ëèïñàòà íà âñÿêàêâà ÷îâåøêà äåéíîñòèëè ñëàáè ñëåäè îò ïðåäè 40-50 ãîäèíè;

- ðàçíîâúçðàñòíà ñòðóêòóðà, âêëþ÷èòåë-íî è íàëè÷èåòî íà ñóõè ïðàâè è ïîâàëåíèäúðâåòà, ðåçóëòàò íà åñòåñòâåíèòå ïðîöå-ñè, ñâúðçàíè ñ ðàçâèòèåòî íà åêîñèñòåìà-òà;

- íàëè÷èåòî íî õàðàêòåðíè áîçàéíèöè èïòèöè;

- ìèíèìàëíà ïëîù çà øèðîêîëèñòíèòåãîðè - 30 õà, çà ñìåñåíèòå - 25 õà, è çà èã-ëîëèñòíèòå - 20 õåêòàðà.Âúç îñíîâà íà òåçè ïðèíöèïè è êðèòåðèèïëîùòà íà äåâñòâåíèòå ãîðè â Áúëãàðèÿ ñïî-ðåä àâòîðèòå âúçëèçà íà 103 356.1 õà, îòêîèòî 42.81 % â ðåçåðâàòèòå, 31.4 % â íà-öèîíàëíèòå ïàðêîâå, 20.77 % â çàòâîðåíèáàñåéíè è íåäîñòúïíè ìåñòà è 5.02 % âúââîäîäàéíè çîíè è äðóãè. Ïî ñúñòàâ íàé-ãî-ëÿì å äåëúò íà áóêîâèòå ãîðè - 33.2 %, ñëåä-âàí îò êëåêîâèòå è ñìúð÷îâèòå ôîðìàöèè.Ïðè àíàëèçà íà äàííèòå ñå ïðàâè èçâîäúò,÷å òàêà îïèñàíàòà ïëîù å ìàëêà - 2.9 % îòãîðñêàòà ïëîù íà ñòðàíàòà. Íå ñïîäåëÿìåòàçè ïðåöåíêà. Êàòî ñå èìà ïðåäâèä, ÷å òî-âà ñà ãëàâíî ãîðè îò âèñîêîñòúáëåíèÿ ñòî-ïàíñêè êëàñ, ìîæå äà ñå êàæå, ÷å òå ïðåä-ñòàâëÿâàò íàä 10 % îò åñòåñòâåíèòå âèñî-êîñòúáëåíè ãîðè. Ïðè ïîëîæåíèå ÷å òàçèïëîù îòãîâàðÿ íà ãîðíèòå êðèòåðèè, òÿ íåå ìàëêà, îñîáåíî àêî ñå ñðàâíÿâà ñ åâðî-ïåéñêè äúðæàâè ñ íåìàëêî åñòåñòâåíè ãî-ðè è ñ âèñîêà êóëòóðà íà îðãàíèçàöèÿ èâîäåíå íà ãîðñêîòî ñòîïàíñòâî.  ëåñèñòàÀâñòðèÿ ïî äàííè íà PROFOR íÿìà ãîðèáåç àêòèâíà èíòåðâåíöèÿ, à òåçè ñ ìèíèìàë-íà èíòåðâåíöèÿ ïðåäñòàâëÿâàò 0.7 % îò ãî-ðèòå (COST Action E27). Ïî íàøà ïðåöåíêà íà ïðàêòèêà íåìàëêà÷àñò îò êàðòèðàíèòå è îïèñàíè ïëîùè íå îò-

ãîâàðÿ íà êðèòåðèèòå çà äåâñòâåíè ãîðè ïîñëåäíèòå ïðè÷èíè: 1.  ìíîãî îò òÿõ å ïðîâåæäàíà èíòåíçèâ-íà ñòîïàíñêà äåéíîñò. Íàïðèìåð ïëîùòà íàãîðèòå â áèîñôåðíèÿ ðåçåðâàò “Ëîïóøíà”å âêëþ÷åíà â ãðóïàòà äåâñòâåíè ãîðè. Âêðàÿ íà 40-òå è íà÷àëîòî íà 50-òå ãîäèíèïðåäèìíî â äúáîâèòå íàñàæäåíèÿ áÿõà ïðî-åêòèðàíè è ïðîâåäåíè èíòåíçèâíè âúçîá-íîâèòåëíè ñå÷è è ñåãà òàì òðóäíî ùå íà-ìåðèòå ïëîùè, îòãîâàðÿùè íà ãîðíèòå êðè-òåðèè.  ðåçóëòàò ía óñïåøíîòî åñòåñòâå-íî âúçîáíîâÿâàíå ñëåä ïîñòåïåííàòà ñå÷ñà ôîðìèðàíè äúðâîñòîè ãëàâíî îò äâå ïî-êîëåíèÿ, åäíîòî, ïî äàííè íà ëåñîóñòðîéñ-òâîòî, íà âúçðàñò 140-160 ã. è äðóãîòî - íà50-70 ãîäèíè. Ñêëîïåíîñòòà íà äúðâîñòîÿíà ìíîãî ìåñòà å íàä åäèíèöà. Òàêèâà ñëó-÷àè íà ñåðèîçíà ëåñîâúäñêà íàìåñà íå ñàìàëêî. Àêî ñå ïðèåìå, ÷å äåâñòâåíè ñà òå-çè ãîðè, êîèòî ïðè ïðîòè÷àíå íà åñòåñòâå-íèòå âúçïðîèçâîäñòâåíè ïðîöåñè ñà çàïà-çåíè íÿêîëêî ïîêîëåíèÿ îò ãëàâíèÿ äúðâîñ-òîé ñ ðàçëè÷åí ñòàäèé îò ñâîÿ æèçíåí öè-êúë, êàêòî è íàëè÷èåòî íà ïðàâè è ïîâàëå-íè ñóõè äúðâåòà, òåçè ãîðè â ðåçåðâàòà ñå-ãà ñå íàìèðàò â åòàïà íà ñâîÿòà çðåëîñò èíå îòãîâàðÿò íà èçèñêâàíèÿòà íà äåâñòâå-íèòå ãîðè. 2. Ñïîðåä íàñ íå ìîãàò äà ñå ñ÷èòàò çà äåâ-ñòâåíè ãîëÿìà ÷àñò îò ãîðèòå íà âúçðàñò 70-100 ãîäèíè. Ìíîãî îò òÿõ ñà ïðîäóêò íàñòîïàíñêà äåéíîñò, ñâúðçàíà ñ íàïðàâëÿ-âàíå íà âúçïðîèçâîäñòâåíèòå ïðîöåñè, è,êàêòî å ïîñî÷åíî è îò àâòîðèòå Âåéí è Ðà-åâ, “ñà ôàçè îò ðàçâèòèåòî íà ïðèðîäíèòåãîðñêè åêîñèñòåìè”. À òÿõíàòà ïëîù å òâúð-äå ãîëÿìà. 3. Ïðåîáëàäàâàò èíâåíòàðèçèðàíè åäèíè-öè ñ ïëîù íàä 1000 õà (71.9 %), êîåòî íå-èçáåæíî âîäè äî âêëþ÷âàíå è íà òåðèòî-ðèè, êîèòî íå îòãîâàðÿò íà êðèòåðèèòå çàäåâñòâåíîñò. Âñè÷êî òîâà äàâà îñíîâàíèåäà ñå ñìÿòà, ÷å ïëîùòà íà äåéñòâèòåëíîäåâñòâåíèòå ãîðè â Áúëãàðèÿ å çíà÷è-òåëíî ïî-ìàëêà.Çà äåâñòâåíèòå ãîðè å äàäåíà â îáîáùåí âèä

5/200820

Девствените гори

Ñúâðåìåííèòå êîíöåïöèè çà óñòîé÷èâî ðàçâèòèå íà åâðîïåéñêîòî ãîðñêîñòîïàíñòâî, çà çàïàçâàíå íà áèîðàçíîîáðàçèåòî è ãåíåòè÷íèòå ãîðñêè ðå-ñóðñè çàñèëèõà èíòåðåñà êúì äåâñòâåíèòå ãîðè. Èçó÷àâàíåòî íà ïðîöåñèòåè ÿâëåíèÿòà â òåçè ãîðè, è äèíàìèêàòà íà òÿõíîòî ðàçâèòèå äàâà âúç-ìîæíîñò äà ñå ïðåäëàãàò ïî-ðàöèîíàëíè è åôåêòèâíè ëåñîâúäñêè ìåòîäè çàîðãàíèçàöèÿ è ñòîïàíèñâàíå íà ãîðèòå êàòî öÿëî.Ïîõâàëíà å èíèöèàòèâàòà íà Èíñòèòóòà çà ãîðàòà ïðè ÁÀÍ, ñ ôèíàíñî-âàòà ïîìîù íà Õîëàíäñêîòî êðàëñêî äðóæåñòâî çà çàùèòà íà ïðèðîäàòà,çà èíâåíòàðèçàöèÿ è çàùèòà íà äåâñòâåíèòå ãîðè â Áúëãàðèÿ (Âåéí Ï., Ðà-åâ È. Äåâñòâåíèòå ãîðè íà Áúëãàðèÿ, 2004). Áåë. ðåä.: Ðåçóëòàòèòå îòñúâìåñòíèÿ ïðîåêò ñà îòðàçåíè è â ñòàòèÿòà íà ïðîô. Èâàí Ðàåâ “Äåâñò-âåíèòå ãîðè íà Áúëãàðèÿ”, ñï. “Ãîðà” áð.7, 2007.

Мнение

ïðåäíàçíà÷åíèå ïðåäñòàâëÿâàò 30.3 % îò çà-ëåñåíàòà ïëîù, à ðåçåðâàòèòå è íàöèîíàë-íèòå ïàðêîâå - 5 %.  ïëàíèíñêà Àâñòðèÿ,ñúãëàñíî ïîñî÷åíèÿ èçòî÷íèê, çàùèòíèòåãîðè ñà 19.5 %, äâå òðåòè îò êîèòî ñå íà-ìèðàò íà ñòðúìíè àëïèéñêè òåðåíè è äúð-âîäîáèâúò â òÿõ å íåðåíòàáèëåí.  Øâåé-öàðèÿ, ñòðàíàòà íà ïðèðîäîñúîáðàçíîòîëåñîâúäñòâî, ñàìî 5.4 % îò ãîðñêàòà ïðîùå ïîä ñòðîã îãðàíè÷èòåëåí ðåæèì íà óï-ðàâëåíèå. Ïëîùòà íà ðåçåðâàòèòå (ïðèðîä-

íè, ñïåöèàëíè è êîìáèíèðàíè), 672 íàáðîé, å 26 550 õà è ïðåäñòàâëÿâà ñàìî2.19 % îò ãîðñêàòà ïëîù íà ñòðàíàòà. Ïîäàííè îò 34 åâðîïåéñêè ñòðàíè êúì 2005ã. ãîðñêèòå òåðèòîðèè, îïðåäåëåíè êàòîçàùèòíè, âîäîîõðàííè è çà çàùèòà íà èí-ôðàñòðóêòóðàòà ñà 11.5 íà ñòî.

Íå ìîæå îïðåäåëÿíåòî íà çàùèòåíèòå òå-ðèòîðèè äà ñòàâà åäíîñòðàííî ñàìî ïî áî-òàíè÷åñêè è åêîëîãè÷íè ïðèçíàöè è ñúîá-ðàæåíèÿ, áåç ïîäðîáíè èêîíîìè÷åñêè èäðóãè àíàëèçè è ðàç÷åòè, è òî îùå ïðè ðàç-ðàáîòâàíåòî íà êîíöåïöèÿòà, à íå - êàêòîñå ïðåäëàãà ïðè ïîäãîòîâêàòà è ïðèåìàíå-òî íà ñòðàòåãèÿòà. Ïîëçâàíåòî â íàöèîíàë-íèòå è ïðèðîäíèòå ïàðêîâå îáåêòèâíî ùåáúäå ïî-ìàëêî â ñðàâíåíèå ñ ãîðèòå, êúäå-òî äîìèíèðàò ïðîèçâîäñòâåíèòå öåëè è çà-

äà÷è, êîåòî ñå îòðàçÿâà íà ðåíòàáèëíîñò-òà, ãëàâíà ïðåäïîñòàâêà çà ðàçâèòèåòî íàãîðñêîòî ñòîïàíñòâî.  ÃÑ - Ãðàìàòèêîâî,Ïðèðîäåí ïàðê “Ñòðàíäæà” ïðè ëåñîóñò-ðîéñòâîòî ïðåç 1985 ã. ïîëçâàíåòî ïðåä-ñòàâëÿâà 1.71 % îò çàïàñà, à ïðåç 2007 ã.- 0.72 %. Ïðè çíà÷èòåëíî óâåëè÷àâàíå íàçðåëèòå çàïàñè ãîäèøíîòî ïîëçâàíå îòãëàâíà ñå÷ ñúùî å íàìàëåíî íàä äâà ïúòè- îò 29 690 ì3 íà 13 792 êóá. ìåòðà. Öåëè-òå “óñòîé÷èâîñò” è “áèîðàçíîîáðàçèå” ìî-ãàò äà ñå ïîñòèãíàò è áåç íà ïúðâî ìÿñòîäà ñå óâåëè÷àâà ïëîùòà íà çàùèòåíèòå òå-ðèòîðèè. Èçâåñòíè ñà ëåñîâúäñêè ñèñòå-ìè, ïðè êîèòî åñòåñòâåíèòå âúçïðîèçâîä-ñòâåíè ïðîöåñè ìîãàò äà ñå ðåãóëèðàò èíàïðàâëÿâàò çà ïîñòèãàíå íà ïîñòàâåíàòàöåë. Òèïè÷åí ïðèìåð â òîâà îòíîøåíèå åØâåéöàðèÿ.Äåéñòâèòåëíî íåìàëêà ÷àñò îò áúëãàðñêè-òå ãîðè è îñîáåíî òåçè â çàùèòåíèòå òåðè-òîðèè ñà åñòåñòâåíè ãîðñêè åêîñèñòåìè ñãîëÿìî ðàçíîîáðàçèå íà ðàñòèòåëíè è æè-âîòèíñêè âèäîâå è ìåñòîîáèòàíèÿ.  òÿõïðîòè÷àò èíòåðåñíè îò íàó÷íà ãëåäíà òî÷-êà, äèíàìè÷íè ïðîöåñè íà ðàçâèòèå è ïðî-ìåíè â ñúñòàâà íà äúðâîñòîèòå è äðóãèòååëåìåíòè íà åêîñèñòåìèòå. Àêî ñå ïðåöå-íÿâà, ÷å òå ñà íå ñàìî áúëãàðñêî, íî è îá-ùîåâðîïåéñêî áîãàòñòâî, ïðåäëàãàíèòåóâåëè÷åíèÿ íà ïëîùòà íà òåçè êàòåãîðèè ìî-ãàò äà ñå ïðèåìàò çà öåëåñúîáðàçíè. Íîïî-ãîëåìèòå ðàçõîäè íà ñîáñòâåíèöèòå(âêëþ÷èòåëíî è çà äúðæàâíèòå ãîðè) ïîòÿõíîòî óïðàâëåíèå è íàìàëÿâàíåòî íà ïðè-õîäèòå îò îãðàíè÷åíèÿòà â ïîëçâàíåòî áèñëåäâàëî äà ñå êîìïåíñèðàò îò ñúîòâåò-íèòå ôîíäîâå íà Åâðîïåéñêèÿ ñúþç èäðóãèòå ìåæäóíàðîäíè èíñòèòóöèè.  ÅÑèìà ìíîãî äîêóìåíòè ñ åêîëîãè÷íà è ïðè-ðîäîçàùèòíà íàñî÷åíîñò, êîèòî ïðÿêî èëèêîñâåíî çàñÿãàò ôèíàíñîâî ãîðñêîòî ñòî-

ïàíñòâî. Ïîðàäè ðàçëè÷èå â ñòàíîâèùàòàíà îòäåëíè ñòðàíè îáà÷å íÿìà óòâúðäåíàåäèííà ïîëèòèêà íà ÅÑ, êîÿòî áè äàëà âúç-ìîæíîñò ïî-äîáðå äà ñå ðåøàâàò è èêîíî-ìè÷åñêèòå ïðîáëåìè.2. Ñïîðåä àâòîðèòå äåâñòâåíèòå ãîðè êàòî“îñòðîâè” íàé-äîáðå ùå ñå çàïàçÿò è èç-ïúëíÿâàò ñâîÿòà ðîëÿ, àêî ñå íàìèðàò ñðåäíàäåæäíà “áóôåðíà çîíà”. Çà öåëòà ñå ïî-ñî÷âàò ïåò “ïðîñòîðíè íåôðàãìåíòèðàíèãîðñêè ìàñèâà” â ïëàíèíèòå ñ îáùà ïëîù

885 000 õà, îò êîèòî 665 000 õà ãîðè. Ïðåä-ëàãà ñå â òÿõ íå ñàìî äà ñå çàïàçè, íî è äàñå óâåëè÷è ïëîùòà íà ñòàðèòå ãîðè. Íàïðàêòèêà åäâà ëè ìîæå äà ñå ïðèåìå çàöåëåñúîáðàçíî è ïðåäëîæåíèåòî çà âêëþ÷-âàíåòî íà òåçè îãðîìíè ïëîùè â Íàòóðà2000. Òîâà ùå çàñåãíå èêîíîìèêàòà íà äå-ñåòêè ñåëèùà è ïî-ãîëÿìà ÷àñò îò ëåñíè-÷åéñòâàòà â íàé-èíòåíçèâíèòå ãîðñêè ðàéî-íè, êîåòî ùå ñå îòðàçè íà ðåíòàáèëíîñòòàêàòî öÿëî. È ñåãà èìà ïðåäëîæåíèÿ íà åê-ñïåðòèòå çà ìíîãîêðàòíî óâåëè÷àâàíå íàïëîùòà íà Íàòóðà 2000 â ñðàâíåíèå ñúññòðàíè êàòî Ïîëøà, Ãåðìàíèÿ, Ëàòâèÿ èäðóãè, ñ íåñåðèîçíèÿ ìîòèâ äà ñå ïîâèøèèìèäæúò íà ñòðàíàòà ñ íàé-çàïàçåíà ïðè-ðîäà.Êàòî îöåíÿâàìå ïîëîæèòåëíî èíèöèàòèâà-òà çà èíâåíòàðèçèðàíå íà äåâñòâåíèòå ãî-ðè, ñ÷èòàìå, ÷å å íåîáõîäèìî âúç îñíîâàíà òåçè è íÿêîè äîïúëíèòåëíè ïðîó÷âàíèÿíà ìÿñòî òåõíèòå ïëîùè äà ñå ïðåöèçèðàòè äà ñå ïðåäëîæè åäíà ïî-êîíêðåòíà è íà-ó÷íî ìîòèâèðàíà ïåðñïåêòèâà çà çàïàç-âàíåòî è ñòîïàíèñâàíåòî èì. Ñïåöèàëíîâíèìàíèå äà ñå îòäåëè íà äåéñòâèòåëíîäåâñòâåíèòå ãîðè â íåäîñòúïíèòå ãîðñêèìàñèâè.Íóæåí å ñúùî åäèí íîâ, âñåñòðàíåí è íà-ó÷íîîáîñíîâàí åêîëîãè÷åí, ëåñîâúäñêè èèêîíîìè÷åñêè ïîãëåä ïî îòíîøåíèå íàïðîáëåìà çà óâåëè÷àâàíå íà ïëîùòà è ñòî-ïàíèñâàíåòî íà çàùèòåíèòå òåðèòîðèè.Åäíà êîíöåïöèÿ ìîæå äà áúäå ïðàêòè÷åñ-êè ðåàëèçèðàíà, àêî å ðåçóëòàò îò ïî-øè-ðîêî îáñúæäàíå, îñîáåíî ñ ìåñòíèòå îð-ãàíè íà óïðàâëåíèå, è ñå ãðàäè íà ïúëåí èâñåñòðàíåí ñîöèàëíî-èêîíîìè÷åñêè àíà-ëèç, àêî â íåÿ ñà äàäåíè ðåàëíèòå ôèíàí-ñîâè èçòî÷íèöè çà ðåàëèçàöèÿ.

Èíæ. Õðèñòî ÂÚ×ÎÂÑÊÈ

5/2008 21

в България и стратегиятаза тяхното опазване

ïðåæèâåëè è ïîëó÷èëè â çàëèòå íàËÒÓ, ùå âè âîäè ïðåç öåëèÿ âàøïðîôåñèîíàëåí è æèçíåí ïúò. Íåçàáðàâÿéòå è îáè÷àéòå òîçè óíèâåð-ñèòåò, èìåòî íà êîéòî íå ñàìî òðÿá-âà äà ïàçèì, íî è äà èçäèãàìå íàìíîãî ïî-âèñîêè íèâà. Èìåííî ñå-ãà å ìîìåíòúò êàäðèòå íà ËÒÓ äà ïî-ëó÷àò ïî-ãîëÿìî ïðèçíàíèå, çà êî-åòî è òå òðÿáâà äà äàâàò ñâîÿ áåç-ðåçåðâåí ïðèíîñ. Ìèñèÿòà íà çà-âúðøèëèòå òîçè óíèâåðñèòåò å èçê-ëþ÷èòåëíî ãîëÿìà çà öÿëîòî íè îá-ùåñòâî, çàùîòî èíâåñòèöèÿòà â åê-ëîãèÿòà, â îïàçâàíåòî íà ïðèðîäà-òà è ñòîïàíèñâàíåòî íà ãîðèòå å èí-

âåñòèöèÿ â áúäåùåòî íà Áúëãàðèÿ.”. Òúðæåñòâåíîòî âðú÷âàíå íà äèïëîìè-òå íà âñè÷êè çàâúðøâàùè Ôàêóëòåò“Ãîðñêî ñòîïàíñòâî” ñå ïðîâåäå â çà-ëà 4 íà Óíèâåðñèòåòà. Àáñîëâåíòèòåáÿõà ïîçäðàâåíè îò èìåòî íà ÄÀÃ,ÍËÐÑ-ÑËÐÁ, ÁÓËÏÐÎÔÎÐ, ïðåäñòàâè-òåëñòâàòà çà Áúëãàðèÿ íà ôèðìèòå“Ùèë” è “Õóñêâàðíà”. Ïðåäñåäàòåëÿòíà Ñúþçà íà ëîâöèòå è ðèáîëîâöèòå âÁúëãàðèÿ äîö. Õðèñòî Ìèõàéëîâ îáÿ-âè, ÷å ùå íàçíà÷è êúì àäìèíèñòðàöè-ÿòà íà Ñúþçà åäèí îò îñåìòå îòëè÷íè-öè íà Ôàêóëòåò “Ãîðñêî ñòîïàíñòâî”,ïðè æåëàíèå îò òÿõíà ñòðàíà. Äåêàíúòäîö. Ìèëêî Ìèëåâ ñå îáúðíà êúì ìëà-äèòå èíæåíåðè ïî ãîðñêî ñòîïàíñòâîñ ïîæåëàíèÿ çà óñïåøíà ðåàëèçàöèÿè èì âðú÷è äèïëîìèòå çà çàâúðøåíî-òî âèñøå îáðàçîâàíèå.

Çàì.-íà÷àëíèêúò íà ÄÀà èíæ.Èëèÿ Ñèìåîíîâ ïîçäðàâè 8-òå îò-

ëè÷íèöè îò Ôàêóëòåò “Ãîðñêîñòîïàíñòâî”, êàòî èì âðú÷è è ÷à-ñîâíèöè. Íà ñíèìêàòà - Ôèëèï Óñ-òàáàøèåâ, ïîñòèãíàë íàé-âèñîêèÿ

óñïåõ çà Ôàêóëòåòà

Áàêàëàâðèòå è ìàãèñòðèòå îò Ôàêóëòåò “Ãîðñêî ñòîïàíñòâî” ñ äåêàíà äîö. Ìèëêî Ìèëåâ è ïðåïîäàâàòåëè

5/200822

Ðåêòîðúò íà ËÒÓ ïðîô. Íèíî Íèíîâ âðú÷èÏî÷åòåí çíàê íà ËÒÓ íà îòëè÷íè÷êàòà íà

âèïóñêà Èâåëèíà Âà÷åâà

Випуск 2007 на ЛТУ

Íà 22 ìàé â Àóëàòà íà Ëåñîòåõíè÷åñêèÿóíèâåðñèòåò òúðæåñòâåíî áÿõà âðú÷åíè

äèïëîìèòå íà àáñîëâåíòèòå îò âèïóñê 2007.Çà ïúðâè ïúò âðú÷âàíåòî íà äèïëîìèòå ïðå-ìèíà íà äâà åòàïà.  Àóëàòà ðåêòîðúò ïðîô.Íèíî Íèíîâ äàäå äèïëîìèòå íà 43-òà îòëè÷-íèöè, ïîñòèãíàëè óñïåõ îò öÿëîòî ñëåäâàíåíàä 5.50. Ñëåä òîâà òúðæåñòâàòà ïðîäúëæè-õà ïî ôàêóëòåòè.Ãîñòè íà öåðåìîíèÿòà áÿõà ä-ð èíæ. Ìåãëå-íà Ïëóã÷èåâà - âèöåïðåìèåð íà ÐåïóáëèêàÁúëãàðèÿ, èíæ. Èëèÿ Ñèìåîíîâ - çàì.-ïðåä-ñåäàòåë íà Äúðæàâíàòà àãåíöèÿ ïî ãîðèòå,äîö. Õðèñòî Ìèõàéëîâ - ïðåäñåäàòåë íàÍËÐÑ-ÑËÐÁ, äîö. Ìëàäåí Ìëàäåíîâ - èçïúë-íèòåëåí äèðåêòîð íà Íàöèîíàëíàòà ñëóæáàçà ñúâåòè â çåìåäåëèåòî, ä-ð èíæ. ÊàëèíÑèìåîíîâ - ïðåäñåäàòåë íà Áðàíøîâàòà êà-ìàðà ïî äúðâîîáðàáîòâàùà è ìåáåëíà ïðî-

�

�

�

ìèøëåíîñò, èíæ. Àíòîíèé Ñòåôàíîâ - ïðåä-ñåäàòåë íà ÁÓËÏÐÎÔÎÐ, èíæ. Áîðèñ Ãîñïî-äèíîâ - çàì.-ïðåäñåäàòåë íà Ñúþçà íà ëåñî-âúäèòå â Áúëãàðèÿ.Îáùî äèïëîìèðàëèòå ñå ñòóäåíòè ñà 375, êà-òî ðåäîâíî îáó÷åíèå ñà 209 áàêàëàâðè è109 ìàãèñòðè, à çàäî÷íî - 31 áàêàëàâðè è26 ìàãèñòðè.Ñ íàé-âèñîê óñïåõ - 5.93, å Èâåëèíà Âà÷åâàîò Ôàêóëòåò “Âåòåðèíàðíà ìåäèöèíà”, êîÿ-òî ïîëó÷è è Ïî÷åòåí çíàê íà ËÒÓ.Âèöåïðåìèåðúò ä-ð èíæ. Ìåãëåíà Ïëóã÷èåâàïîçäðàâè ïðèñúñòâàùèòå, êàòî ñå îáúðíàêúì àáñîëâåíòèòå: “Òîâà ñà åäíè îò ïàìåò-íèòå ìîìåíòè çà èñòîðèÿòà íà Óíèâåðñèòå-òà, êîèòî îñòàâÿò íàé-òðàéíà ñëåäà. Ëè÷íîàç, íåçàâèñèìî êàêúâ ïúò ñúì èçâúðâÿëà äîñåãà, âèíàãè ñúì áèëà ÷àñò îò îáùíîñòòà íàëåñîâúäñêàòà êîëåãèÿ è âèíàãè ñúì ãëåäàëàíà íàøåòî âèñøå ó÷èëèùå ñ äúëáîêî ïðèç-íàíèå è óâàæåíèå. Èñêàì äà èçêàæà äúëáî-êà, ñúðäå÷íà áëàãîäàðíîñò êúì ìîèòå ïðå-ïîäàâàòåëè, êîèòî èíâåñòèðàõà ìíîãî â ìåí.Íà òàçè èíâåñòèöèÿ äúëæà è ñâîåòî ïî-íà-òàòúøíî ðàçâèòèå. Çàòîâà ñå îáðúùàì êúìàáñîëâåíòèòå è êúì âñè÷êè ñòóäåíòè - òðÿá-âà äà çíàåòå è ïîìíèòå, ÷å âñè÷êî, êîåòî ñòå

Áþñò-ïàìåòíèê íà àêàäåìèê Ìàêî Äàêîâ

Íà 7 ìàé â ñ. Ðåñåëåö áå îòêðèò áþñò-ïàìåòíèê íà àêàä. Ìàêî Äàêîâ (ñí. 1). Òúðæåñ-òâîòî ñå ñúñòîÿ ïðåä ÷èòàëèùåòî íà ñåëîòî. Íà íåãî ïðèñúñòâàõà ðúêîâîäèòåëèòå íàÄúðæàâíàòà àãåíöèÿ ïî ãîðèòå, Ëåñîòåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò, Èíñòèòóòà çà ãîðàòà ïðèÁÀÍ, Ñúþçà íà ëåñîâúäèòå â Áúëãàðèÿ, äèðåêòîðè íà ðåãèîíàëíè äèðåêöèè ïî ãîðèòå,êìåòúò íà Îáùèíà ×åðâåí áðÿã Äàíàèë Âúëêîâ, êìåòúò íà ñ. Ðåñåëåö Ïåòêî Õðèñòîâ,îáùåñòâåíèöè, ãðàæäàíè îò îáùèíàòà è ñåëîòî (ñí. 2). Ïàìåòíèêúò å èçãðàäåí ïî èíè-öèàòèâà íà Ñäðóæåíèå “Ìàêî Äàêîâ” ñ ïðåäñåäàòåë Ìàðãàðèò Öåêîâ. Ñëîâî çà äåéíîñòòà è ïðîôåñèîíàëíèÿ ïúò íà àêàä. Ìàêî Äàêîâ èçíåñå àêàä. Àëåê-ñàíäúð Àëåêñàíäðîâ - äèðåêòîð íà Èíñòèòóòà çà ãîðàòà ïðè ÁÀÍ (ñí. 3).Àêàä. Ìàêî Äàêîâ å ðîäåí íà 5 äåêåìâðè 1920 ã. â ñ. Ðåñåëåö. Ïðåç 1945 ã. çàâúðø-âà âèñøå ëåñîâúäñêî îáðàçîâàíèå â Àãðîíîìî-ëåñîâúäíèÿ ôàêóëòåò íà Ñîôèéñêèÿóíèâåðñèòåò. Äîöåíò (1950) è ïðîôåñîð (1960) å âúâ ÂËÒÈ, ÷ëåí-êîðåñïîíäåíò (1967)è àêàäåìèê (1981). Ïîâå÷å îò òðè äåñåòèëåòèÿ çàåìà ðåäèöà îòãîâîðíè ïîñòîâå â óï-ðàâëåíèåòî íà ñòðàíàòà - çàì.-ïðåäñåäàòåë íà Ìèíèñòåðñêèÿ ñúâåò, ìèíèñòúð íà ãî-ðèòå è ãîðñêàòà ïðîìèøëåíîñò, çàì.-ïðåäñåäàòåë íà Áúëãàðñêàòà àêàäåìèÿ íà íàóêè-òå, äèðåêòîð íà Èíñòèòóòà çà ãîðàòà, íàðîäåí ïðåäñòàâèòåë â íÿêîëêî Íàðîäíè ñúá-ðàíèÿ. Çíà÷èòåëåí å ïðèíîñúò ìó - êàêòî ñ ïðàêòè÷åñêè äåéñòâèÿ, òàêà è ñ ôóíäàìåí-òàëíè íàó÷íè ðàçðàáîòêè, çà ðàçâèòèåòî íà ãîðñêîòî ñòîïàíñòâî â Áúëãàðèÿ ïðåç âòî-

5/2008 23

ðàòà ïîëîâèíà íà ìèíàëèÿ âåê. Òîéîñòàâà åäíî îò ãîëåìèòå èìåíà êàê-òî çà èñòîðèÿòà íà ñòðàíàòà, òàêà èçà èñòîðèÿòà íà ãîðñêîòî ñòîïàíñò-âî. Ïî÷èíàë íà 22 ôåâðóàðè 2006 ãî-äèíà.Ïàìåòíèêúò áå îòêðèò îò ïðåäñåäàòå-ëÿ íà Äúðæàâíàòà àãåíöèÿ ïî ãîðè-òå äîö. Ñòåôàí Þðóêîâ è ïðåäñåäà-òåëÿ íà îáùèíñêèÿ ñúâåò íà ÁÑÏ â×åðâåí áðÿã Ìèðîñëàâ Ìèõàéëîâ. “Àêàä. Ìàêî Äàêîâ”å âå÷å è èìåòî íàåäíà îò óëèöèòå íà ñ. Ðåñåëåö.

11

22

33

Ñúñ ñâîèòå ñòåíîïèñè Áîÿíñêàòà öúðêâà å èç-êëþ÷èòåëíà öåííîñò çà ñâåòîâíîòî êóëòóð-íî íàñëåäñòâî. Èçîãðàôèñâàéêè îáðàçèòåíà áèáëåéñêèòå ñâåòöè, Áîÿíñêèÿò ìàéñòîððàç÷óïâà âèçàíòèéñêèÿ êàíîí, êàòî ïðåñúç-äàâà ëèöàòà íà äåéñòâèòåëíè ëþäå îò îíîâàâðåìå - ÿâëåíèå, ïðåäõîæäàùî ÅâðîïåéñêèÿÐåíåñàíñ. Êîåòî å è íàé-ãîëÿìàòà öåííîñò íàòîçè áúëãàðñêè îáåêò, âêëþ÷åí â ñïèñúêàêúì Êîíâåíöèÿòà çà îïàçâàíå íà ñâåòîâíî-

òî êóëòóðíî è ïðèðîäíî íàñëåäñòâî. Âïðî-÷åì â òàçè Êîíâåíöèÿ îò áúëãàðñêà ñòðàíàäîñåãà ñà âêëþ÷åíè 8 îáåêòà, îò êîèòî 2 ñàïðèðîäíè. êðàÿ íà 2006 ã. áå îêîí÷àòåëíî çàâúðøå-íà ðåñòàâðàöèÿòà íà ñòåíîïèñèòå. Ñúçäàäå-íè ñà íåîáõîäèìèòå óñëîâèÿ è ñåãà ïîòîêúòîò áúëãàðñêè è ÷óæäåñòðàííè òóðèñòè íå ñïè-ðà äîðè çà äåí. Òîâà, êîåòî ìîæå äà ñå âèäè, äîïúëíåíî îòêîìïåòåíòíàòà è óâëåêàòåëíà èíôîðìàöèÿ íàåêñêóðçîâîäèòå, îñòàâÿ òðàéíè âïå÷àòëå-íèÿ.Ñòåíîïèñèòå â êîðàáà íà öúðêâàòà “Ñâ. ñâ.Íèêîëà è Ïàíòåëåéìîí” ñà ðàçïðåäåëåíè âòðè õîðèçîíòàëíè ïîÿñà. Äâàòà ãîðíè ñà çà-åòè îò åâàíãåëñêè ñöåíè. Íàé-äîëó â åäèí ðåäñà èçîáðàçåíè 16 ñâåòöè, ìåæäó êîèòî 10ñâåòöè âîèíè.  êóïîëà å äîìèíèðàùèÿò îá-ðàç íà Õðèñòîñ Âñåäúðæèòåë, çàîáèêîëåí îò

àíãåëè è åâàíãåëèñòè.  òàçè ÷àñò ñàè ìíîãî èíòåðåñíèòå ñöåíè “Ðàçïÿ-òèå”, “Ñëèçàíå â àäà”, “Òàéíàòà âå-÷åðÿ”, “Âëèçàíå â Éåðóñàëèì” è “Íî-ñåíåòî íà êðúñòà”.  ïðåääâåðèåòîñà èçîáðàçåíè ñöåíè îò æèâîòà íàïàòðîíà Ñâ. Íèêîëà, ìîíàñè, êòèòî-ðèòå íà öúðêâàòà, ñåâàñòîêðàòîðÊàëîÿí è æåíà ìó Äåñèñëàâà - íàé-ñúâúðøåíèÿò îáðàç, ñúçäàäåí â åïî-

õàòà íà Ñðåäíîâåêîâèåòî, ïîðòðåòè-òå íà öàðñêîòî ñåìåéñòâî - öàð Êîí-ñòàíòèí Àñåí (1257-1277 ã.) è öà-ðèöà Èðèíà. Çàáåëåæèòåëíà êàòîêîìïîçèöèîííî èçãðàæäàíå å ñöå-íàòà “Õðèñòîñ ñðåä êíèæíèöèòå âõðàìà”.Áîÿíñêàòà öúðêâà å ãðàäåíà â òðè ðàçëè÷íèèñòîðè÷åñêè ïåðèîäà, êàòî íàé-ñòàðà å èç-òî÷íàòà ÷àñò îò êðàÿ íà Õ è íà÷àëîòî íà ÕIâåê.Öúðêâàòà êàòî ïî ÷óäî å îöåëÿëà â ïðîäúë-æåíèå íà åäèíàäåñåò âåêà, îò êîèòî ïåò ñàíàé-ìðà÷íèÿò ïåðèîä îò íàøàòà èñòîðèÿ -òóðñêîòî ðîáñòâî, êîãàòî âñè÷êè ìàíàñòèðèè õðèñòèÿíñêè õðàìîâå â Ñîôèéñêèÿ ðàéîíñà óíèùîæàâàíè íåâåäíúæ.Íî íàä òîçè óíèêàëåí êóëòóðåí îáåêò å íàä-âèñíàëà ñìúðòíà îïàñíîñò. Ïðè÷èíàòà?Ïðåç 1905 ã. ïî íàðåæäàíå íà öàð Ôåðäèíàíäâ äâîðà íà öúðêâàòà ñà ïîñàäåíè òðè ôèäàí-êè îò ÷óæäîçåìíèÿ áúðçîðàñòÿù äúðâåñåíâèä - ñåêâîÿ ãèãàíòåÿ. Äâå îò âå÷å 100-ãî-äèøíèòå äúðâåòà ñå íàìèðàò â íåïîñðåäñò-âåíà áëèçîñò äî öúðêîâíàòà ñãðàäà, êàòî åä-íîòî å òî÷íî íà 4.5 ì îò íåÿ.Ðîäèíàòà íà òîçè äúðâåñåí âèä å ïëàíèíàòàÑèåðà Íåâàäà â ùàòà Êàëèôîðíèÿ - ÑÀÙ, êú-äåòî å ñúçäàäåí è Íàöèîíàëíèÿò ïàðê “Ñåê-

âîÿ”. Òàì ñå íàìèðàò îòäåëíè åêçåìïëÿðè íàâúçðàñò 4000 ãîäèíè ñ âèñî÷èíà íàä 100ìåòðà è äèàìåòúð 10-12 ìåòðà. Òîâà å âå÷-íîçåëåí èãëîëèñòåí äúðâåñåí âèä ñ ìíîãîöåííà äúðâåñèíà è êóïîëîîáðàçíà êîðîíà,øèðîêà â îñíîâàòà è èçòî÷âàùà ñå êúì âúð-õà íà ñòúáëîòî. Äúðâîòî èçãðàæäà ìîùíà,ðàçâèòà âúâ âñè÷êè ñòðàíè è äúëáî÷èíà êî-ðåíîâà ñèñòåìà, êîÿòî êàòî îáåì å îêîëî 50% îò îáåìà íà íàäçåìíàòà ÷àñò íà öÿëîòî äúð-âî.Ìîùíè êîðåíîâè ðàçêëîíåíèÿ, êàêòî íà ïî-âúðõíîñòòà, òàêà è äúëáîêî ïîä íåÿ, ïðîáè-âàò ïúò âúâ âñè÷êè ïîñîêè è íÿìà ïðåãðàäà,êîÿòî ìîæå äà èì óñòîè.  áëèçêî èëè ïî-äàëå÷íî áúäåùå öúðêâàòà ùå áúäå ïîäêîïà-íà è ùå ðóõíå ïîä íàïîðà íà êîðåíèòå. Ïî-ìàëêî âåðîÿòíî å, íî íå å èçêëþ÷åíî, îò íà-òèñêà íà ñèëíè âåòðîâå ãîëåìè êëîíè äàïàäíàò âúðõó ñãðàäàòà.Ñúæèòåëñòâîòî íà óíèêàëíèÿ êóëòóðíî-èñòî-ðè÷åñêè îáåêò ñ öàðñêèòå ñåêâîè ìîæå äà ñå

îêàæå ãèáåëíî!Íàëîæèòåëíî å Ìèíèñòåð-ñòâîòî íà êóëòóðàòà è Íà-öèîíàëíèÿò èñòîðè÷åñêèìóçåé, ÷èéòî ôèëèàë å Áî-ÿíñêàòà öúðêâà, äà îðãàíè-çèðàò åêñïåðòíî ïðîó÷âà-íå íà âëèÿíèåòî íà ñåêâî-èòå âúðõó ñãðàäàòà íà öúð-êâàòà. Ïðîó÷âàòåëíèòåäåéñòâèÿ è îöåíêèòå íà íà-øè è ÷óæäåñòðàííè ñïåöè-àëèñòè - äåíäðîëîçè, áèõàïîìîãíàëè äà ñúõðàíèìóíèêàëíàòà Áîÿíñêà öúðê-âà.

Èíæ. Ãåîðãè ÏETÐÓØÅÂ

5/200824

�� Ñúæèòåëñòâîòî íà óíèêàëíèÿ êóëòóðíî-èñòîðè÷åñêè îáåêò ñ öàðñêèòå ñåêâîè ìîæå äà ñå îêàæå ãèáåëíî!

S.O.S.

Ôðàãìåíò îò íàé-äîëíàòà ÷àñò íàñòåíîïèñà - èçîáðàæåíèå íà Ñâ. Åêàòåðèíà Îáðàçèòå íà ñåâàñòîêðàòîð Êàëîÿí è æåíà ìó Äåñèñëàâà

Информация

Ôîðóìúò “Åâðîïåéñêîòî îòêðèâàíå íà ×åðíî ìîðå”,êîéòî ñå ïðîâåäå â çàëà “Ìåíóõèí” íà Åâðîïåéñêèÿïàðëàìåíò â Áðþêñåë îò 26 äî 30 ìàé, âêëþ÷âà íÿêîë-êî èíèöèàòèâè - ìîäóëíè åêñïîçèöèè â åäèííà èçëîæ-áåíà ïëîù, ïðåäñòàâÿùè áúëãàðñêèòå ÷åðíîìîðñêèîáùèíè, èçòî÷íîïðàâîñëàâíà ìóçèêà íà æèâî, ñòàðèêàðòè è ãðàâþðè, ôîòîãðàôñêè âèçèè, äåãóñòàöèÿ íàâèíà îò ×åðíîìîðñêèÿ êëóá íà âèíîòî. Çà ïúðâè ïúòíà âíèìàíèåòî íà áëèçî 800 ÷ëåíîâå íà Åâðîïåéñêèÿïàðëàìåíò èçòî÷íîåâðîïåéñêà ñòðàíà ñå ïðåäñòàâÿïî òàêúâ íà÷èí.

Îò íà÷àëîòî íà 2007 ã. ×åðíî ìîðå å ãðàíèöà è íà Åâ-ðîïåéñêèÿ ñúþç è íåãîâàòà “ìîðñêà” çíà÷èìîñò âå÷åíå ñå èç÷åðïâà ñàìî ñ ãåîãðàôñêèòå äàäåíîñòè è òó-ðèñòè÷åñêèòå äåñòèíàöèè. ×åðíî ìîðå âñå ïî-îñåçà-òåëíî ñå âïèñâà â ñîöèàëíèÿ è èêîíîìè÷åñêèÿ æèâîòíà õîðàòà, êîèòî æèâåÿò îêîëî íåãî, êàêòî è íà äúð-æàâèòå, ÷èèòî áðåãîâå äîêîñâàò ìîðåòî, èëè ñà â áëè-çîñò. “Åâðîïåéñêîòî îòêðèâàíå íà ×åðíî ìîðå” å ïîñëàíèåîò õîðàòà, êîèòî æèâåÿò ïî áúëãàðñêîòî ×åðíîìî-ðèå. Èäåÿòà å åâðîïåéñêèÿò ãðàæäàíèí äà ñå ñáëèæèñ òîâà ìîðå è òîçè áðÿã, çàùîòî òå ñå ñúáèðàò îò-íîâî â îáùîòî åâðîïåéñêî ïðîñòðàíñòâî. Èíèöèàòèâàòà çà ñúáèòèåòî å íà áúëãàðñêèÿ åâðîäå-ïóòàò äîö. Ìàðóñÿ Ëþá÷åâà. Öåëòà å äà ñå íàïðàâè ïîç-íàòî áúëãàðñêîòî ×åðíîìîðèå, êàêòî è ÷àñò îò êóë-òóðàòà íà Áúëãàðèÿ íåïîñðåäñòâåíî ñëåä Äåíÿ íà ñëà-âÿíñêàòà ïèñìåíîñò, ïðîñâåòà è êóëòóðà.  åêèïà,êîéòî ñúçäàâà è îðãàíèçèðà ôîðóìà, ñà âêëþ÷åíè Ìåæ-äóíàðîäíèÿò òúðãîâñêè è êóëòóðåí öåíòúð ÃÅÎÏÀÍ,Äúðæàâíàòà àãåíöèÿ “Àðõèâè”, Èíñòèòóòúò çà èçêóñ-òâîçíàíèå ïðè ÁÀÍ, äåñåò áúëãàðñêè ÷åðíîìîðñêè îá-ùèíè. Àâòîð íà ïðîåêòà å ä-ð Ñòåôàí Ïåéêîâ, ïðåçè-äåíò íà Ìåæäóíàðîäíèÿ òúðãîâñêè è êóëòóðåí öåí-òúð ÃÅÎÏÀÍ, à ïðîñòðàíñòâåíîòî è ãðàôè÷íîòî ðå-

øåíèå ñà äåëî íà äèçàéíåðà Êîíñòàíòèí Îòîíîâ.“Õîðà è ãðàäîâå” - òàêà å íàðå÷åí íàé-âàæíèÿò ìîäóëíà åêñïîçèöèÿòà.  íåãî ñúñ ñàìîñòîÿòåëíè èçëîæáå-íè è èíôîðìàöèîííè åêñïîçèöèè äåñåò áúëãàðñêè îá-ùèíè ïðåäñòàâÿò êóëòóðíèÿ, òóðèñòè÷åñêèÿ è èêî-íîìè÷åñêèÿ ñè ïîòåíöèàë. Ðàçêàçúò çà áúëãàðñêîòî×åðíîìîðèå çàïî÷âà îò íàé-ñåâåðíàòà ìó ÷àñò - Áàë-÷èê (Áåëèÿ ãðàä) è ïðîäúëæàâà íà þã äî Öàðåâî. Òîâà ååäíî âúëíóâàùî ïúòóâàíå ïî ñóøà, âúçäóõ è ìîðå, ñ íàï-ëàñòåíî ìíîãîëèêî ïðèñúñòâèå íà õîðà, êúùè, àíòè÷-íè ãåðîè, ïðèðîäíè ôåíîìåíè è ìíîãî îùå - ïîêàçàíèïî ðàçëè÷åí íà÷èí, ñ ðàçëè÷íè ñðåäñòâà, îò ðàçëè÷íèãëåäíè òî÷êè.Òîâà ïðèêàçíî ïúòóâàíå ïðåç èñòîðèÿòà íà êðàéìîð-ñêèòå òåðèòîðèè äî äíåøíèÿ äåí íè ïðåäëàãà äà âè-äèì òåçè ãðàäîâå è îáùèíè åäíîâðåìåííî åäèííè èðàçëè÷íè. Áàë÷èê ñå îòëè÷àâà ñ ìíîãîïëàñòîâî êóë-òóðíî-èñòîðè÷åñêî íàñëåäñòâî - ïðåñå÷íà òî÷êà íà ñå-äåì öèâèëèçàöèè, êîåòî ñêîðîøíè àðõåîëîãè÷åñêè ðàç-êðèòèÿ ïîòâúðäèõà îùå âåäíúæ ÷ðåç óíèêàëíàòà íà-õîäêà íà õðàìà íà áîãèíÿòà Êèáåëà. Ñúâñåì ðàçëè÷íîå èçëú÷âàíåòî íà Ïîìîðèå - ãðàäúò íà ñîëíèòå ïîëå-òà, íà Íåñåáúð ñ áîãàòîòî àðõèòåêòóðíî íàñëåäñò-âî è ñ ðàííîõðèñòèÿíñêèòå ïàìåòíèöè, íà Ñîçîïîë âúââðúçêàòà ìó ñ äðåâíîòî Àïîëîíèéñêî ìîðå, íà Êàðíî-áàò ñ íåãîâèòå áëàãîäàòíè êðàéìîðñêè ïîëåòà. ×åð-íî ìîðå å íåìèñëèìî è áåç ãîëÿìîòî Áóðãàñêî ïðèñòà-íèùå - âðàòàòà íà Áúëãàðèÿ êúì ñâåòà, Ñðåäåö ñ àí-òè÷íèÿ Äåáåëò, íîâîèçãðàäåíèÿ îáðàç íà Ïðèìîðñêîèëè áåç Îáùèíà Ðóåí. Îùå ïðåç Õ âåê Éîàí Åêçàðõ å ïðîçðÿë, ÷å “ìîðåòîñâúðçâà âñè÷êî äàëå÷íî”. Ôîðóìúò “Åâðîïåéñêîòî îò-êðèâàíå íà ×åðíî ìîðå” ðàçâèâà èäåÿòà çà ñâúðçâàùà-òà ìó ðîëÿ - êàòî ïðåñå÷íà òî÷êà è ìîñò ìåæäó Èç-òîêà è Çàïàäà, ìåæäó Ñåâåðà è Þãà. Íåùî ïîâå÷å. Òî-âà âîäíî ïðîñòðàíñòâî îçíà÷àâà è áèîðàçíîîáðàçèå,òðàäèöèîííè çàíàÿòè, ëîäêè, êîðàáè, ðèáàðè è ðèáàð-ñêè ìðåæè, òóðèñòè, ïëàæîâå, äþíè, ïÿñú÷íè è âîäíèëèëèè, êóïèùà ìîðñêà ñîë, êðàéáðåæíè ëîíãîçè, ïðèñ-òàíèùíè êðàíîâå, èçïåïåëÿâàùî ñëúíöå è óòðèííàìúãëà, ëóííè ïúòåêè è ïðèïÿâàùè ïðèáîè, à â äîáàâ-êà - è òúðãîâèÿ, òóðèçúì, èíäóñòðèÿ.  òîâà å ãîëÿìîòî ïðåäèçâèêàòåëñòâî êúì õîðàòà, êî-èòî èçãðàæäàò ñúâðåìåííàòà ñðåäà çà æèâååíå - äàîñèãóðÿò èçêëþ÷èòåëíà çàùèòà íà ìîðåòî è íà áðå-ãà, çà äà îñòàíàò òå â íàñëåäñòâî íà èäâàùèòå ïî-êîëåíèÿ.

5/2008 25

ÅÂÐÎÏÅÉÑÊÎÒÎÎÒÊÐÈÂÀÍÅ ÍÀ ×ÅÐÍÎ ÌÎÐÅ

Äèàíà ÉÎÍÊÎÂÀ

Îò 11 äî 17 ìàé 2008 ã. äåëåãàöèÿ, âîäåíà îò ïðåäñåäà-òåëÿ íà ÄÀà äîö. Ñòåôàí Þðóêîâ, íàïðàâè îôèöèàëíîïîñåùåíèå â Ñîöèàëèñòè÷åñêà ðåïóáëèêà Âèåòíàì ïîïîêàíà íà ×àî Äúê Ôàò - ìèíèñòúð íà çåìåäåëèåòî èðàçâèòèåòî íà ñåëñêèòå ðàéîíè. Ïî âðåìå íà ïîñåùå-íèåòî ìåæäó äîö. Ñòåôàí Þðóêîâ è ã-í ×àî Äúê Ôàòñå ïðîâåäå äâóñòðàííà ñðåùà, íà êîÿòî ñòðàíèòåïðåäñòàâèõà íàñòîÿùîòî ñúñòîÿíèå íà ãîðñêèÿ ñèñåêòîð.  ðàìêèòå íà ñðåùàòà äâåòå ñòðàíè äåêëà-ðèðàõà ñâîÿòà ãîòîâíîñò çà ðàçâèòèå íà òÿñíî äâóñ-òðàííî ñúòðóäíè÷åñòâî â îáëàñòòà íà ãîðñêîòî è ëîâ-íîòî ñòîïàíñòâî è èçðàçèõà æåëàíèå äà áúäå ïîäãîò-âåí è ïîäïèñàí ìåìîðàíäóì - Ñïîðàçóìåíèå ìåæäó Ìè-íèñòåðñòâîòî íà çåìåäåëèåòî è ðàçâèòèåòî íà ñåë-ñêèòå ðàéîíè íà Âèåòíàì è Äúðæàâíàòà àãåíöèÿ ïî

ãîðèòå íà Áúëãàðèÿ çà ñúòðóäíè÷åñòâî â ñôåðàòà íàãîðñêîòî ñòîïàíñòâî. Ðúêîâîäèòåëèòå íà äâåòå àä-ìèíèñòðàöèè ïîñòèãíàõà ñúãëàñèå äà áúäàò íàçíà÷å-íè åêñïåðòíè ãðóïè, êîèòî äà ïðîäúëæàò ïðîó÷âàíè-ÿòà è äà ôèíàëèçèðàò ðàçëè÷íèòå îáëàñòè íà ñúòðóä-íè÷åñòâî è ñúâìåñòíà äåéíîñò âúâ âçàèìåí èíòåðåñè çà äâåòå ñòðàíè. Îáñúäåíè áÿõà âúçìîæíîñòèòå çàñúòðóäíè÷åñòâî â ñôåðàòà íà óñòîé÷èâîòî ñòîïàíèñ-âàíå è îöåíêà íà ãîðèòå, ðàçâèòèå íà ãîðñêèòå ïðåä-ïðèÿòèÿ è íà ñåëñêèòå ðàéîíè. Îò âèåòíàìñêà ñòðà-íà áå ïðîÿâåí èíòåðåñ êúì âúçìîæíîñòèòå íàÁúëãàðèÿ çà ïîäïîìàãàíå è ñúäåéñòâèå â îáó÷åíèåòîíà âèåòíàìñêè ñòóäåíòè è äîêòîðàíòè è çàñèëâàíåíà êàïàöèòåòà íà ñëóæèòåëèòå è àäìèíèñòðàòèâíèÿïåðñîíàë â îáëàñòòà íà ãîðñêîòî ñòîïàíñòâî. Ðàçâè-òèåòî íà êîíòàêòèòå è ñúòðóäíè÷åñòâîòî ìåæäóäâåòå ñòðàíè â îáëàñòòà íà óñòîé÷èâîòî ñòîïàíèñ-âàíå íà ãîðñêîòî ñòîïàíñòâî èìàò çíà÷åíèå è çà ñúâ-ìåñòíàòà äåéíîñò â ïðîèçâîäñòâî íà äúðâåñèíà èãîðñêîñòîïàíñêè ïðîäóêòè.

5/200826

Ôîòîêîíêóðñ “Ñòàðåéøèíèòå”Ôîòîêîíêóðñ “Ñòàðåéøèíèòå”

 ïúðâèòå äíè íà àïðèë â ðåäàêöèÿòà ñå ïîëó÷è ìè-ëî ïèñìî îò Ìèõàèë Ñåâäèí - ãîðñêè ñòðàæàð íà îõ-ðàíèòåëíèÿ ó÷àñòúê - Ñêðèíî, íà ÃÑ - Äóïíèöà, âêîåòî òîé ïîçäðàâÿâà ðåäàêöèÿòà ñúñ Ñåäìèöàòà íàãîðàòà.Ïèñìîòî äîíåñå ñèíúò íà ãîðñêèÿ ñëóæèòåë. Ìîì÷å-òî å ñòóäåíò â Ñîôèÿ.Îñâåí ïîçäðàâëåíèåòî ïîùåíñêèÿò ïëèê ñúäúðæàøåòåêñò è ñíèìêè çà ôîòîêîíêóðñà “Ñòàðåéøèíèòå”.

“ íåïîñðåäñòâåíî ñúñåäñòâî ñ îòäåë 491 “ì”, íåäàëå÷îò ãðàíèöàòà ñ Ãîðñêî ñòîïàíñòâî - Íåâåñòèíî, âçåìëèùåòî íà ñ. Ñêðèíî, îáùèíà Áîáîøåâî, îáëàñòÊþñòåíäèë, ñå íàìèðà ò.íàð. Ñêðèíñêè öåð. Íåãîâàòà êðàñîòà è âåëè÷èå, ùå ñå âèäÿò îò ñíèìêî-âèÿò ìàòåðèàë, êîéòî èçïðàùàì. Îáèêîëêàòà íàÑêðèíñêèÿ öåð ïðè îñíîâàòà å 8.15 ì, à íà 1.3 ì âèñî-÷èíà - 5.25 ìåòðà. Âåêîâíîòî äúðâî äîñòèãà 19 ì âè-ñî÷èíà. À êîðîíàòà ñå ïðîåêòèðà íà ïëîù áëèçî 600 êâ.ìåòðà.”

Информация

Áúëãàðñêà äåëåãàöèÿ ïîñåòè Âèåòíàì

Äåëåãàöèÿ îò Óäîðñêèðàéîí íà ÐåïóáëèêàÊîìè â Áúëãàðèÿ

Îò 26 äî 31 ìàé 2008 ã. íà ðàáîòíî ïîñåùåíèå ó íàñáå äåëåãàöèÿ îò Óäîðñêè ðàéîí íà Ðåïóáëèêà Êîìè,âîäåíà îò àäìèíèñòðàòèâíèÿ ãëàâà íà ðàéîíà Ðóñ-ëàí Óëÿíîâ. Â ðåçóëòàò îò ïîñåùåíèåòî áå ïîäïè-ñàí ïðîòîêîë ìåæäó Äúðæàâíàòà àãåíöèÿ ïî ãîðè-

òå è äåëåãàöèÿòà îò Àäìèíèñòðàöèÿòà íà Óäîðñ-êè ðàéîí íà Ðåïóáëèêà Êîìè, ñ êîéòî ñå äåêëàðèðàãîòîâíîñòòà äà áúäå ðàçøèðåíî è çàçäðàâåíî ñúò-ðóäíè÷åñòâîòî ìåæäó äâåòå ñòðàíè â ñëåäíèòå îñ-íîâíè íàñîêè: ìíîãîôóíêöèîíàëíî ïîëçâàíå íà ãîðñ-êèòå è ëîâíè ðåñóðñè; âúçñòàíîâÿâàíå è îïàçâàíå íàáèîëîãè÷íèòå ðåñóðñè; îðãàíèçàöèÿ íà åäðî- è äðåá-íîäèâå÷îâîòî ñòîïàíñòâî; îðãàíèçàöèÿ è ïðîâåæäà-íå íà àëòåðíàòèâåí òóðèçúì; îáìÿíà íà îïèò èñïåöèàëèñòè.

5/2008 27

Àëåêñàíäúð Àðñîâ. Ïîêîðèòåëèíà òàéãàòà - áúëãàðñêèòå äúð-âîäîáèâíèöè â Ðåïóáëèêà Êîìè.Ñîôèÿ, 2008, 216 ñ.

Ïîðåäíîòî èçäàíèå íà Äúð-æàâíàòà àãåíöèÿ ïî ãîðèòå,ïðèçâàíî äà óâåêîâå÷è â èñ-òîðèÿòà ðàçâèòèåòî íàãîðñêàòà èíñòèòóöèÿ â Áúë-ãàðèÿ. Èçëèçàíåòî íà êíèãà-òà å ïîñâåòåíî íà 40-ãîäèø-íèíàòà îò íà÷àëîòî íà çàä-ãðàíè÷íèÿ äúðâîäîáèâ â Ðå-ïóáëèêà Êîìè - åäèí çàáåëå-æèòåëåí ïåðèîä, êîéòî îòïîçèöèÿòà íà âðåìåòî ìîæå

äà áúäå îöåíåí îùå ïî-ðåàëíî. Íåãîâàòà èñòîðè÷åñêàöåííîñò ñå ñúñòîè â òîâà, ÷å ñúâìåñòíèÿò äúðâîäîáèââ òàéãàòà ñïàñè áúëãàðñêèòå ãîðè îò óñèëåíà åêñïëî-àòàöèÿ, ïðåäîñòàâè íà íàøàòà ñòðàíà îêîëî 22 ìëí.ì3 äúðâåñèíà, ñúçäàäå íà Áúëãàðèÿ ïðåñòèæ íà îòëè÷åíèêîíîìè÷åñêè ïàðòíüîð, èçãðàäè çàáåëåæèòåëåí òðó-äîâ è ÷îâåøêè ïîòåíöèàë. Çà âñè÷êî òîâà å ðàçêàçúò íà òàçè óâëåêàòåëíà êíèãà.Òÿ å ïîäðåäåíà â äâå ÷àñòè, êàòî ïúðâàòà îáõâàùà õà-ðàêòåðèñòèêàòà íà âñè÷êè äåéíîñòè, èçâúðøâàíè îòÑÎ “Äúðâîäîáèâ è ñòðîèòåëñòâî â Êîìè”, à âòîðàòà åçà õîðàòà, ðàáîòèëè â òðóäíèòå óñëîâèÿ íà Êðàéíèÿñåâåð.“Ïîêîðèòåëè íà òàéãàòà” å ïîñâåòåíà èìåííî íà òÿõ- õèëÿäèòå ëåñîâúäè, äúðâîäîáèâíèöè, ìåõàíèçàòîðè,ñòðîèòåëè è õîðàòà îò îáñëóæâàùàòà è êóëòóðíàòàñôåðà, êîèòî îòäàâàò íà òîçè ãåðîè÷åí òðóä ÷àñòè-öà îò æèâîòà ñè, äîñòîéíî ïðåäñòàâÿéêè Ðîäèíàòà äà-ëå÷ èçâúí ïðåäåëèòå º.Àâòîðúò íà êíèãàòà - èíæ. Àëåêñàíäúð Àðñîâ, å ëåñî-âúä, ÷èÿòî òðóäîâà äåéíîñò å ñâúðçàíà ñ ãîðñêèÿ îò-ðàñúë. Îñîáåíî ìÿñòî â íåÿ çàåìà ðàáîòàòà ìó â Êî-ìè, êúäåòî îòèâà çà ïúðâè ïúò ïðåç 1976 ã. êàòî çàì.-äèðåêòîð íà Ãîðñêîïðîìèøëåíîòî ïðåäïðèÿòèå â Ìåæ-äóðå÷åíñê, à çàâúðøâà òðóäîâàòà ñè äåéíîñò êàòîïðåäñåäàòåë íà Îáåäèíåíèåòî. Êíèãàòà ìîæå äà íàìåðèòå â ðåäàêöèÿòà íà ñïèñàíèå“Ãîðà” íà öåíà 15 ëåâà.

Нови книгиÄ. Ãåîðãèåâà, È. Ìàðêîâ. Ïðàêòè-êóì ïî îöåíêà íà ãîðè. Èçäàòåëñ-òâî “Àâàíãàðä Ïðèìà”. Ñîôèÿ,2008, 169 ñ.

Êíèãàòà èçÿñíÿâà âúïðîñè îòñïåöèôèêàòà ïðè èçãîòâÿíå íàîöåíêè íà ãîðè. Ïîâîäúò çà ðàç-ðàáîòâàíå íà òåçè âúïðîñè ñàâúçíèêâàùèòå íåðÿäêî êîíôëèê-òè ìåæäó ñòðàíèòå â îöåíèòåë-ñêèÿ ïðîöåñ, ïðè÷èíà çà êîåòî åðàçëè÷íîòî òúëêóâàíå íà íÿêîèîöåíèòåëñêè òåêñòîâå. Ñïîäå-ëåí å îïèòúò íà àâòîðèòå è ÷ëå-

íîâåòå íà Öåíòðàëíàòà êîìèñèÿ ïî îöåíêà âúâ âðúçêàñ ïðèëàãàíåòî íà íîðìàòèâíàòà îöåíêà íà ãîðè. Îöå-íèòåëñêàòà äåéíîñò å ðàçãëåäàíà â ïðàêòè÷åñêè àñïåêò÷ðåç òåìàòè÷íèòå íàïðàâëåíèÿ: âúïðîñè, ñâúðçàíè ñíîðìàòèâíàòà óðåäáà; ïðèìåðè, â êîèòî ñà ïðåäñòà-âåíè ñïåöèôèêè ïðè îöåíêàòà íà ãîðè; âúïðîñè, ñâúðçà-íè ñúñ ñúùíîñòòà íà åêñïåðòèçèòå è ïðèìåðè çà ëå-ñîòåõíè÷åñêè îöåíèòåëñêè åêñïåðòèçè; òåñòîâå, çà-äà÷è è êàçóñè; ðå÷íèê íà ñïåöèàëèçèðàíè òåðìèíè. Ðàç-ðàáîòåí â óñëîâèÿòà íà ïðåñòðóêòóðèðàíå íà ãîðñêèÿñåêòîð, ìàòåðèàëúò ñúäúðæà òåêñòîâå îò íîðìàòèâ-íè äîêóìåíòè, ñúîáðàçåíè ñ íîðìàòèâíàòà áàçà êúì 20ôåâðóàðè 2008 ãîäèíà.

È. Ìàðêîâ, Ñ. Ãëóøêîâ. Íîðìè è ðàç-öåíêè â äúðâîäîáèâà. Èçäàòåëñò-âî “Àâàíãàðä Ïðèìà”. Ñîôèÿ, 2008,153 ñ.

Îòðàçåíè ñà ðåçóëòàòèòå îòðåàëèçàöèÿòà íà ïðîåêò, âúçëî-æåí íà åêèï îò Èíñòèòóòà çàãîðàòà ïðè ÁÀÍ îò Íàöèîíàëíî-òî óïðàâëåíèå ïî ãîðèòå (ïðåç2004 ã.), çà àêòóàëèçàöèÿ íà òðó-äîâèòå íîðìè â äúðâîäîáèâà, êà-òî ñå îòñòðàíÿò ñúùåñòâåíè-òå ìåòîäè÷åñêè íåäîñòàòúöè

íà äåéñòâàùèòå òðóäîâè íîðìè. Êíèãàòà äàâà ïðåäñ-òàâà çà ñúñòîÿíèåòî íà íîðìèðàíåòî íà òðóäà â Åâ-ðîïåéñêèÿ ñúþç è îñíîâàòà, âúðõó êîÿòî ñà ïîñòàâåíèíîðìèòå íà äúðâîäîáèâà îò 2007 ãîäèíà.

Ãîðñêà õðèñòîìàòèÿ. ÑúñòàâèòåëèÉîðäàí Ñòóáåë, Èâàí Âàñåâ. ÈÊ “Íàñëóêà”,Ñîôèÿ, 2008, 159 ñ.

Ñòðóâà ñè äà ñå ïîðîâèì è äà ðàçáå-ðåì êîãà å èçäàäåíà îðèãèíàëíàòàêíèãà ñúñ ñúáðàíè îò Éîðäàí Ñòó-áåë ðàçêàçè, ïîåçèÿ è ãðàôèêè ñ ãîð-ñêà òåìàòèêà, êîèòî áóäÿò ó ìàë-êè è ãîëåìè âúçõèòà îò áúëãàðñêà-òà ïðèðîäà. Çíàåì ñúñ ñèãóðíîñò,÷å ïðåç 1997 ã. òàçè ìèëà êíèæèöà áåïðåèçäàäåíà âúâ âàðèàíò, áëèçúê äîîðèãèíàëà. Äíåñ â ðúöåòå íè å åäíîñúâñåì íîâî ïî ñâîÿ âèä è ïîëèãðàô-

ñêî èçïúëíåíèå, äîïúëíåíî èçäàíèå.

Â. Êàðàìôèëîâ, È. Êîñòîâ. Ãîðñêà àçáóêà.ÈÊ “Íàñëóêà”. Ñîôèÿ, 2008, 32 ñ.

Àâòîðèòå ñà èçâåñòíè â ëåñîâúäñêà-òà êîëåãèÿ - â íåäàëå÷íîòî ìèíàëî òåáÿõà ðúêîâîäèòåëè íà ãîðñêèÿ îòðà-ñúë. Ñ ìíîãî ïðèñòðàñòèå êúì ñúä-áàòà íà áúëãàðñêàòà ãîðà è ñ ïðîôå-ñèîíàëíà âåùèíà â òàçè ìàëêà êíè-ãà òå ïîñòàâÿò ãîëåìè ïðîáëåìè,ñâúðçàíè ñ äíåøíèÿ äåí è áúäåùåòîíà áúëãàðñêàòà ãîðà, ïðåäëàãàò îöåí-êè è ìíåíèÿ çà âàæíîñòòà íà òîâàïðèðîäíî áëàãî è îòãîâîðíîñòòà íàäúðæàâíèöèòå, ïîëèòèöèòå è íà öÿ-

ëîòî îáùåñòâî çà ðàçóìíî îòíîøåíèå êúì ãîðèòå, îñè-ãóðÿâàùî òÿõíîòî áúäåùî óñòîé÷èâî ðàçâèòèå. Òåêñ-òúò å èëþñòðèðàí ñ ãðàôè÷íè òâîðáè íà èçâåñòíèÿ áúë-ãàðñêè êàðèêàòóðèñò Äîíüî Äîíåâ.

5/200828

ÎÒÃÎÂÎÐÈ ÍÀ ÊÐÚÑÒÎÑËÎÂÈÖÀÒÀ ÎÒ ÁÐÎÉ 3/2008: ÂÎÄÎÐÀÂÍÎ: Àêàöèÿ. ÎÎÄ. Ëà. Îìå. Íàðêîòèê. Åëåí. Ëèïà. “Îðà”. Àãè. Ìóðè. Êî. Ëè. Äðàêà. Áðÿñò. Èíè. Êàíó. Ðàå. Õðàñò. Òàêòèêà.ÎÒÂÅÑÍÎ: Åêîëîã. “Ðèð”. “Àìåðèêàíà”. Ñöåíà. Îêèñ. Ëÿí. Âàò. Áîð. Íà. Îê. Áóê. Èäîë. Òèòóëÿðè. Êëèï. Ðèñàê. Àêàðè. ÒÅÀ.

ÐÅ×ÍÈÊ: ÀËÈËÀÒ, ÀËÎÒÀ, ÍÈÎÁÀ, ÎËÀÐ ÑÒÅÔÀÍ ÊÐÚÑÒÅÂ

Саморасляци

Çåâçåê îò ñåëîòî ïîäêà÷èë ñòàðèÿ ãîðñêè áàé Íå-íî Áàëêàíäæèÿòà:- Áàé Íåíî, êîãà åäíà æåíà çàïî÷âà äà óõàå íà ãî-ðà?- Àêî ñúäÿ ïî òâîÿòà, êîãàòî ñïè äî ïúí...

***Áàé Íåíî ñúâåòâà ìëàäèÿ ñè êîëåãà Ïåøî:- Íàé-äîáðîòî ðåøåíèå çà òåá â ìîìåíòà å äà ñåâúðíåø ïðè æåíà ñè.- Ðàçáèðàì, ðàçáèðàì, íî íå ìîæå ëè äà ñå íàìåðèíÿêîå ïî-ëîøî ðåøåíèå...

***- Ãîðêèÿò Ïåøî, âèäÿõòå ëè êîëêî å íåùàñòåí - îï-ëàêâàò â êðú÷ìàòà ãîðñêèòå ñâîÿ êîëåãà. - Æåíà

ìó ãî íàïóñíà è íå ìó îñòàâè íèòî ñòîòèíêà.- Àç ñúì îùå ïî-íåùàñòåí - âìåòíàë áàé Íåíî. - Æå-íà ìè ñúùî íå ìè îñòàâÿ ñòîòèíêà, íî è ïðåç óìíå º ìèíàâà äà ìå íàïóñíå.

***Ëîâåö, æåíåí îò 10 ãîäèíè, ñå çàîïëàêâàë ïî âðåìåíà ëîâíèÿ èçëåò.-  íà÷àëîòî, êîãàòî ñå îæåíèõ, áÿõ ùàñòëèâ. Êî-ãàòî ñå ïðèáèðàõ îò ðàáîòà, íàñðåùà ìè òè÷àøåêó÷åòî è ðàäîñòíî ëàåøå, à æåíàòà ìè ïîäàâàøåïàíòîôèòå. Ñåãà êàòî ñå ïðèáåðà, æåíà ìè ïî÷âàäà ëàå, à êó÷åòî ìè íîñè ïàíòîôèòå...- È çà êàêâî ñå îïëàêâàø? - íå ñå ñòúðïÿë áàé Íå-íî. - Íàëè è ïðåäè, è ñåãà ïîëó÷àâàø åäíè è ñúùèóñëóãè.

Ñåäìîòî èçäàíèå íà íàé-ãîëÿìàòà â Áúëãàðèÿ ñïåöèà-ëèçèðàíà èçëîæáà çà ìàòåðèàëè, ìàøèíè è îáîðóäâà-íå çà äúðâîîáðàáîòâàíå è ìåáåëíî ïðîèçâîäñòâî -“Òåõíîìåáåë”, ñòàðòèðà íà 26 è ïðîäúëæè äî 30 ìàðò2008 ã. â Èíòåð Åêñïî è êîíãðåñåí öåíòúð - Ñîôèÿ. Ïðèòúðæåñòâåíîòî îòêðèâàíå íà èçëîæåíèåòî ïðåäñåäàòå-ëÿò íà Äúðæàâíàòà àãåíöèÿ ïî ãîðèòå äîö. Ñòåôàí Þðó-êîâ, êîéòî îòêðè èçëîæáàòà, ïîä÷åðòà âàæíîñòòà íà ñòà-áèëíèÿ è æèçíåí ãîðñêè ñåêòîð êàòî ðåøàâàùî óñëî-âèå, çà äà ñå ðåàëèçèðàò ïðåäñòàâåíèòå âèñîêîòåõíî-ëîãè÷íè ðåøåíèÿ. À ãàðàíöèÿ çà òîâà ùå áúäå îñúùåñ-òâÿâàíåòî íà ïðîìåíèòå, çàëîæåíè â Çàêîíà çà ãîðè-òå.“Òåõíîìåáåë” ñúáðà íàä 400 èçëîæèòåëè è ïîäèçëîæè-òåëè îò 24 äúðæàâè, êîèòî ñå ïðåäñòàâèõà â ïåò çàëè.Èíòåðåñúò íà áúëãàðñêèòå è ÷óæäåñòðàííèòå êîìïàíèèêúì “Òåõíîìåáåë” áå ãîëÿì, çà êîåòî ãîâîðè è ôàêòúò,÷å çàåòèòå èçëîæáåíè ïëîùè ñà ñ 20 % ïîâå÷å â ñðàâ-íåíèå ñ ïðåäõîäíîòî èçäàíèå, íàä 85 % îò ìèíàëîãî-äèøíèòå ó÷àñòíèöè îòíîâî ñà òóê, à 45 ñà íîâèòå êîì-ïàíèè.Ìåæäóíàðîäíàòà ñïåöèàëèçèðàíà èçëîæáà áå ïîäðåäå-íà â äâå òåìàòè÷íè ãðóïè - ìàòåðèàëè è àêñåñîàðè çàìåáåëíîòî ïðîèçâîäñòâî è ìàøèíè è îáîðóäâàíå çà äúðâîîáðàáîò-âàùàòà è ìåáåëíàòà ïðîìèøëåíîñò.  òðè îò çàëèòå áÿõà ïðåäñòà-

Изложби

“Òåõíîìåáåë” - ñúâúðøåíè ìàøèíè è òåõíîëîãèè îò áúäåùåòî

âåíè ìàòåðèàëè è ïðîäóêòè çà ïðîèçâîäñòâîòî íà ìåáåëè, ïðèëî-æèìè êàêòî çà êëàñè÷åñêèÿ, òàêà è çà àâàíãàðäíèÿ äèçàéí.

Ïðåäñåäàòåëÿò íà ÄÀÃ äîö. Ñòåôàí Þðóêîâ, Èâàí Èâàíîâ - óïðàâèòåëåíäèðåêòîð íà Àãåíöèÿ “Áóëãàððåêëàìà”, Ãåíîâåâà Õðèñòîâà - èçïúëíèòåëåí

äèðåêòîð íà “Òåõíîìåáåë-Áúëãàðèÿ”, Öâåòàí Ñèìåîíîâ - çàì.-ïðåäñåäàòåë íàÁúëãàðñêàòà òúðãîâñêîïðîìèøëåíà ïàëàòà, è ä-ð èíæ. Êàëèí Ñèìåîíîâ -

ïðåäñåäàòåë íà Áðàíøîâàòà êàìàðà íà äúðâîîáðàáîòâàùàòà è ìåáåëíàòàïðîìèøëåíîñò îòêðèâàò èçëîæáàòà “Òåõíîìåáåë 2008”

ÕÓÑÊÂÀÐÍÀ - ÁÚËÃÀÐÈßÑÎÔÈß 1797, Æ.Ê. “Ìëàäîñò” 2 óë. “Àíäðåé Ëÿï÷åâ” ¹72òåë.: (02) 8099411, ôàêñ: (02) 8099413www.husqvarna.bgE-mail: info@husqvarna.bg